Professional Documents
Culture Documents
Algebarski Izrazi - Riješeni Zadaci
Algebarski Izrazi - Riješeni Zadaci
© - 2003.-2013.
UNIVERZALNA ZBIRKA
POTPUNO RIJEŠENIH ZADATAKA
PRIRUČNIK ZA SAMOSTALNO UČENJE
ALGEBARSKI IZRAZI
KVADRAT ZBROJA
KVADRAT RAZLIKE
M-1-Kvadrat Rješenja i kompletni postupak
53) 2a b
3 2 2
54) a 3
5b 2
2
55) 2x 3y
3 3 2
56) 3x 7 y
4 5 2
57) 2x y 3z
2 3 2 2
58) 2ab 3c 2 59) a b c
2 3 2
60) 2ab 3c
2 4 2
a b 2 3
c d
2 4
2
a b 2 3
c
2
2
1 2 2
2
a b
65) 2a b 4 3
3a 2b7 66)
2
4a b 5a b
3 2 3 2
67) 9a b 4 3
2a 2b 4
2
68) a4b3
2 3
2
72) x 2 y
2 2 2
69) 5x 6 y 70) x4y 71) x 3
2 2 2 2
2a 3b x 4 y 1 2
73) 74) 75) x 4 y 76) a 7b
2
78) 5a 2b3 2c 4 2 79)
2
77) 3x
89) y 9
3n 2 an 0
81) )
2m 3m 3n 2 a n1 2 82) 3 m
5
m
2
85) 86)
M.I.M.-Sraga - 2 © M.I.M-Sraga centar za
2003./2013. poduku mim-
sraga@zg.htnet.hr
M-1-Kvadrat Rješenja i kompletni postupak
y3 2n
m1 83) 84)
2
3z 4
2 2
87) 88)
2
91) 2 m
92) 2 m
a n1
2m1
n1
2 n
2
a
2
2 2 n
2 n1
2 1n
2
n2
2
2a x
3b x 2
2
2a x
3b y
2
Sve o kvadratu binoma morali bi znati već iz 8. razreda ali ponovimo to još jednom.
Pogledajmo kako to radimo na dva primjera:
2 2
a) x 1 b) x 1
2
a) x 1 x2 2 x112 x2 2x 1
objašnjenje:
2
x 1 x2 2 x112 x2 2x 1
2
A B A 2 A B B
2 2
ili x x2 2 x1 12 x2 2x 1
2
1
2
I II I 2 2 I II II 2
b) 2
x 1 x2 2 x112 x2 2x 1
objašnjenje:
2
x 1 x2 2 x1 12 x2 2x 1
2
A B A 2 A B B
2 2
ili 2
x 1 x2 2 x1 12 x2 2x 1
2
I II I 2 I II II 2
2
2
1) xy x2 2xy 2) y x
2
y2 2 y x x2 x2 2xy y2
y2
2
2 4) y x y2 2 y x x2 x2 2xy y2
3) xy x2 2xy
y2
2
5) x 3 x2 2 x3 32
M.I.M.-Sraga - 4 © M.I.M-Sraga centar za
2003./2013. poduku mim-
sraga@zg.htnet.hr
M-1-Kvadrat Rješenja i kompletni postupak
x2 6x 9
6) x x2 2 x 5 52
2
5
x2 10x 25
7) 2 22 2 2 x x2
2
x
4 4x x2 to možemo pisati i dalje: x2 4x 4
8) 2 22 2 2 x x2
2
x
x2 4x 4 dobro je kako god napišete ...
4 4x x 2
9) x x2 2 x 112
2
1
x2 2x 1
10)
x x2 2 x 4 42
2
4 x2 8x 16
11
) a a2 2 a 2 22
2
2 a2 4a 4
12)
3 32 23b b2
2
b 9 6b b2
13) 2
y 5 y2 2 y 5 52
y2 10 y 25
14)
x x2 2 x 6 62
2
6 x2 12x 36
M.I.M.-Sraga - 6 © M.I.M-Sraga centar za
2003./2013. poduku mim-
sraga@zg.htnet.hr
M-1-Kvadrat Rješenja i kompletni postupak
15)
7 72 27 x x2
2
x 49 14x x2
16)
8 y 82 28 y y2
2
64 16 y y2
17)
2 z 22 2 2 z z2
2
4 4z z2
18)
z z2 2 z 2 22
2
2 z2 4z 4
19) 2
x5y x2 2 x 5 y 5 y
2
x2 10xy 52 y2
x2 10xy 25 y2
Još jednom isti zadatak:
19) x5y x2 2 x 5 y 5 x2 10xy 52 y2 x2 10xy 25 y2
2 2
y
I
n
Primjeni pravilo: ab anbn u našem slučaju: 5 y 52 y2 25 y2
2
I i ovdje
20) 2
5x y 5x 25x y 52 x2 10xy y2 25x2 10xy y2
2
y2
21 2
) 7x y 7x 27x y y2
2
72 x2 14xy y2
49x 2 14xy y2
22) 2
x 3y x2 2 x 3y 3y
2
x2 6xy 32 y2
x2 6xy 9 y2
2 2
23) 3x 2 3x 23x2 22
32 x2 12x 4
9x2 12x 4
2 2
24) 2x 5 2x 22x5 52
22 x2 20x 25
4x2 20x 25
Sve ove zadatke možemo rješavati u jednom redu ali tada je teško pisati upute,
kada svaki korak pišem u novi red tada desno od zadatka ima mjesta za uputu.
2 2 2
25) 2a 5b 2a 22a 5b 5b 22 a2 20ab 52b2 4a2 20ab 25b2
2 2 2
Još jednom isti zadatak: 2a 5b 2a 22a 5b 5b n
Primjeni: ab anbn
22 a2 20ab 52b2
4a2 20ab 25b2
2 2 2
26) 2x 3y 2x 22x3y 3y
22 x2 12xy 32 y2
4x2 12xy 9 y2
2 2 2
27) 5x 2 y 5x 25x 2 y 2 y
52 x2 20xy 22 y2
25x2 20xy 4 y2
2 2 2
28) 3x 4 y 3x 23x4 y 4 y
32 x2 24xy 42 y2
9x2 24xy 16 y2
29) 2 2
3x 4 y 3x 23x 4 y 4 y
2
32 x2 24xy 42 y2
9x2 24xy 16 y2
30) 2 2
5a 5a 25a 7b 7b
2
7b
52 a2 70ab 72 b2
25a2 70ab 49b2
31) 2
3m 3m 23m n n2
2
n
32 m2 6mn n2
9m2 6mn n2
32) 2 2
2m 2m 2 2m 5n 5n
2
5n
22 m2 20mn 52 n2
4m2 20mn 25n2
33) 2
0, 2x 0, 2x 20, 2 x 3 0, 22 x2 1,2x 9 0, 04x2 1,2x 9
3
2
32
20,23 1,2 0, 22 0,20, 2 0, 04
Još jednom taj isti zadatak:
U puta:
33) 0, 2x
2
0, 2x 20, 2 x 3 32 20,23 1,2
2
3
0, 22 x2 1,2x 9 0, 0, 20,2 0, 04
0, 04x 1, 2x 9
2
22
34) 2
1, 2x 0, 1, 2x 21, 2x 0, 3 0, 32 21,20, 3 0, 72
2
3
1, 22 x2 21, 20, 3 x 0, 09 1, 1, 21, 2 1, 44
1, 44x 0, 72x 0, 09
2
22
35) 2 2
0,5x 2 y 0,5x 20,5 x 2 y 2 y
2
0, 52 x2 2x 22 y2
0, 25x2 2x 4 y2
36) 2 2
0, 2m 0, 0, 2m 20, 2 m 0, 3 n 0, 3n
2
3n
0, 22 m2 0,12mn 0, 32 n2
0, 04m2 0,12mn 0, 09n2
2 2
1 1 1
37) x x2 2 x
2 2 2
x2 2
2 1 x 1
2 22
1
x2 x
4
2 2
3 3 x 2 3 x 1 12
38) x 1
2
2 2
32 2 3x 1
x
22
9
x2 3x 1
4
32 2
3 2 3 2 2 2
39) x y x 2 x y y
4 3 4 4 3 3
2 3 2
3 2
2 x y y2 drugi član 2 xy
2
x 3 2 2
M.I.M.-Sraga -
1 © M.I.M-Sraga centar za
2003./2013. poduku mim-
sraga@zg.htnet.hr
M-1-Kvadrat Rješenja i kompletni postupak
23 2 xy 1xy
42 4 3 32 4 3 43
9 4
x2 xy y2
16 9
2 2
5 2 5 5
40) 0, 4x y 0, 4x 20, 4 x y y
3 3 3
0, 4 2
2 x y 5 y2
2
x 104 35
2
32
4 25 2
0,16x2 xy y Možemo rješenje ostaviti u ovom obliku
3 9
16 x2 4 xy 25 y2 ili decimalni broj 0,16
16
4
100 3 9 100 25
4 2 4 25 2
x xy y pretvoriti u razlomak....
25 3 9
5 2 5 2 5 2 5
41) x 2 x 0, 2 y 0, 2 y 2 2 0, 2 50, 2 1
x 0, 2 y
2
2
2
2
5 2 2 2
x 1 xy 0, 2 y
22
25
x2 xy 0, 04 y2
4 2 2 2
5 5 5 2 2
ili taj zadatak na drugi način: x 2 x y
x 0, 2 y 2 y
2 2 10 10
52 51 1 2
x2 2 x y y
22 25 5
25 2 1 2
x xy y
4 25
4 1
Vidimo da su obadva rješenja ista jer je: 0, 04 pa sada kako je kome lakše
100 25 računat obadva načina su ispravna...
2 2
3 2 3 3
42) 4x y 4x 2 4x y y
2 2 2
42 x2 2
2 4 3 x y 3 y2
2 22
16x2 12xy 3 y2
22
9
16x2 12xy y2
4
2 2 2
1 2 1 1 2 2
43) x y3 x 2 x y3 y3
2 3 2 2 3 3
12 2 2 2
2
xy 3 2 y
3 2
y
3 2 32 6
2 x y y
2 3 3
1 2 2 3 4 6
x xy y
4 3 9
2 3
4
2
2 2 2 3 3 4 2
44) x 3 y x 3
y y
4
x3 2
3 4 3
22 32 3 4 432
3 2 3 4 4 2 2 3 223
2 x 2
x y 2 y 2 1
3 3 4 4 3 4 34
4 9
x32 1 x3 y4
y42
9 16
4 9 8
x6 x3 y4 y
9 16
1 2 1
45) 1 x y Odmah treba mješoviti broj: 1 pretvoriti u razlomak pa tek tada kvadrirati:
2
2 2
1
2
3
2
3 1 1.2 1 3
3
1 x y x y x x y y 1
2
2
2 2 2 2 2 2
2 2
3 2 2
x xy y
2
2
2 2
2 1 23 2 14 1
46) 2 x 1 y x y Odmah treba mješoviti broj pretvoriti u razlomak
3 4 3 4
8 5 2
82 2 8 5 x y 52 y
2 x 32 42
3
64 2 40 25 2
x xy y
9 6 16
2 2
2 33 2 5 11 1
2
47) 3 x 0,5 y x y x y
3 3 10 3 2
11 2
11 1 1 2
x 2 x y y
3 3 2 2
11 2 11
2
1 2
2
x xy 2 y
3 2
3 2
121 2 11 1
x xy y2
9 3 4
2 2 2
1 3 1 1 3 3
48) xz y xz 2 x z y y
4 2 42 4 2 2
1 22 1 3 32 2
2 x z y 2 y
2
x y 4 2 2
14 2 2 3 9 2
x y xzy y
16 4 4
49)
x 2
1 x 2 2 x 2 112
2 2
x 2 x 22 x4 po pravilu: a n a nm
2 m
x22 2x2 1
x4 2x2 1
2
50) x 2
2 x 2 2 x 2 2 22
2
x22 4x2 4
x4 4x2 4
3 x
2
32 23 x 4 x 4
2
51) 4
9 6x4 x42
9 6x4 x8
3a b3 3a 2 23a 2 b3 b3
2
2 2
52) 2
2
32 a 2 6a 2b3 b32
9a22 6a2b3 b6 9a4 6a2b3 b6
2a b 2 2a 3 22a 3 b 2 b 2
2
2 2
53) 3
2 2 a 3 4a 3b 2 b 22
2
4a32 4a3b2 b4
4a6 4a3b2 b4
54) a 3
5b 2 a 3 2a 3 5b 2 5b 2
2 2 2
a 32 10a 3b 2 52 b 2
2
a6 10a3b2 25b4
55) 2x 3
3y 3 2x3 22 x3 3 y 3 3y 3
2 2 2
22 x3 12x3 y 3 32 y 3
2 2
56) 3x 4
7 y 5 3x 4 23 x 4 7 y 5 7 y 5
2 2 2
32 x 4 42x 4 y 5 7 2 y 5
2 2
57) 2x 2
y 3 3z 2 2x 2 y 3 22 x 2 y 3 3 z 2 3z 2
2 2 2
22 x 2 y 43 x y 3 z 2 32 z 2
2 3 2 2 2
2 2 2
58) 2ab 3c 2ab 22a b3c 3c
22 a2b2 12abc 32 c2
4a2b2 12abc 9c2
59) a b c
2 3 2
a 2b 2a 2 bc 3 c3
2 2
a 2 b 2 2a 2bc3 c 2
2
a4b2 2a2bc3 c2
60) 2ab 2
3c 4 2ab 2 22a b 2 3c 4 3c 4
2 2 2
22 a 2 b 2 12ab 2c 4 32 c 4
2 2
61) a b 2 3
c 2 d 4 a 2b3 2a 2 b3 c 2 d 4 c 2 d 4
2 2 2
a 2 b3 2a 2b3c 2 d 4 c 2 d 4
2 2 2 2
62) a b
2 3
c 2 a 2b3 2a 2 b3 c 3 c 2
2 2 2
a 2 b3 2a 2b3c3 c 22
2 2
a22b32 2a2b3c3 c4
a4b6 2a2b3c3 c4
63) a b 3c
3 4 2
a 3b 2a 3b3c 4 3c 4
2 2
a 3 b 2 6a 3bc 4 32 c 4
2 2
64) a b
2 3
4c5 a 2b3 2a 2 b3 4c 5 4c 5
2 2 2
a 2 b3 8a 2b3c 5 42 c 5
2 2 2
65) 2a b 4 3
3a 2b7 2a 4b3 22a 4 b3 3a 2 b7 3a 2b7
2 2 2
66) 4a b 5a b
3 2 3 2
4a 3b 24a 3 b5a 2 b3 5a 2b3
2 2
2 2 2
67) 9a b 4 3
2a 2b 4 9a 4b3 29a 4 b3 2a 2 b 4 2a 2b 4
92 a 4 b3 292a 4 a 2 b3 b 4 22 a 2 b 4
2 2 2 2
1 2 2 2 1 2 2 1 2 2 4 3 2
68) a b a b a b 2 a b a b a b
4 3 2 4 3
2 3 1 22 2 3 3
2 2 2 1 2 2 4 1
2
3 2
4 2
2
a a b b a
3
a b 2 b
2 2
2 3 3 2
1
69) 5x 6 y
2
5x 6 y
2 1
5x 6 y 2 1
5x 6
1
2 1 1
2
5x 25 x6 y 6 y 52 x2 30xy 62 y2 25x2 30xy 36 y2
x 4 y 1
1
2 2 1 2
70) x4y x4y
x4
2
1 x 2 x4 y 4 y
M.I.M.-Sraga - 2 © M.I.M-Sraga centar za
2003./2013. poduku mim-
sraga@zg.htnet.hr
M-1-Kvadrat Rješenja i kompletni postupak
1 1
x2 8xy 42 y2 x2 8xy 16 y2
34. 71)
U formulama piše: 2 2
a b a b
1 a b 1 a b 1 a b a b
2 2 2 2 2 2
Pokažimo zašto je to tako: a b
1 a b
2
Objašnjenje: a b
2
Izlučili smo zajednički faktor 1 ,
n
a b
2 2
1 a b pa smo primjenili pravilo: an bn
2
1
2
1 a b 1
2
a b
1 x 3 1 x 3 1 x 2 2 x 3 32
2 2 2 2
71) x 3 x 2 6x 9
72)
1 x 2 y
2
x 2 y
2
Izlučimo zajednički faktor 1 ,
n
2 2
pa primjenimo pravilo: a b an bn
1 x 2 y
1 x2 2 x 2 y 2 y
2
1 x 2 4xy 22 y2
x2 4xy 4 y2
x 4 y 1 x 4 y
2 2
73) 2a 3b 1 2a 3b
2 2
74)
2 2 2 2
1 2a 3b 1 x 4 y
2 2 2
1 2a 22 a 3b 3b 1 x 2 2 x 4 y 4 y 2
1 22 a 2 12ab 32b2 x 2 8xy 42 y 2
2
4a 12ab 9b
2 2
x2 8xy 16 y4
2 2
1 1 2 2
75) x 4 y 1 x 4 y
2 2
76) a 7b 7b a
2 2 2
2 1 2 7b 27ba a2
1 2 x 4 y2 72 b2 14ba a2
2
1
1
2
1 x 2 x 4 y 2 4 y 2
M.I.M.-Sraga - 2 © M.I.M-Sraga centar za
2003./2013. poduku mim-
sraga@zg.htnet.hr
M-1-Kvadrat 2 Rješenja i kompletni postupak
ba a2
2
49b2 ili
14 a2 14ab 49b2
1 2
x2 4xy 2 42 y2
2 2
1
x2 4xy 2 16 y4
4
y2 2 y 3 x 3x2
y2 6 yx 32 x2
y2 6 yx ili 9x2 6 xy obadva rj. su ispravna i ista...
9x2 y2
2
1 3x 23x y y2 9x2 6xy y2
Uvijek dobijemo isto rješenje...pa birajte...
3 x 6xy y
2 2 2
na koji način će te rješavat ovakve zadatke
9x2 6xy y2
78)
5a b 2 3
2c 4 2c 4 5a 2b3
2 2
22 c 4 20a 2b3c 4 52 a 2 b3
2 2 2
79) 2x 2
y 3 3z 4 3z 4 2x 2 y 3
2 2
3z 4 23 z 4 2 x 2 y 3 2x 2 y 3
2 2
32 z 4 12z 4 x 2 y 3 22 x 2 y 3
2 2 2
80) 2 m
2n 2n 2m
2 2
2n 22n 2m 2m
2 2
2n2 21 2n 2m 2m2
M.I.M.-Sraga - 2 © M.I.M-Sraga centar za
2003./2013. poduku mim-
sraga@zg.htnet.hr
M-1-Kvadrat Rješenja i kompletni postupak
2n 1nm 2m
2 2 2 Rješenje možemo ostaviti u ovom obliku...
2
n
2
m
2 nm1 2
2
n nm1
4 2 ili u ovom obliku, ovisi o tome kako radite u školi...
m
4
81) 2 m
3n 2m 22m 3n 3n
2 2 2 82) 3
m
5m 3m 23m 5m 5m
2 2 2
m
3m2 2 35 5m2
2m2 21 2m 3n 3n2
22m 21m 3n 32n 32m 215m 52m
22 2m1 3n 32
m n
32 215m 52
m m
85)
3 m
3n 3m 23m 3n 3n
2 2 2
2 m1
2
m1 2
2 22 m1 2 m1
2
m1
2
m1 2
m12 1 m1 m1 m12
2 2 2 2 2
2m1 1m1m1 2m1
2 2 2
m 1 m 1
87) 2 2
2 2m1 2
2
m1 2m1 m1
4 2 4
2 n
2 2 22 2
1n 2 n 2 n 1n
2
1n 2
2 2
m
2m
2
2 2
m 1
4m
2 2
m
4m
1
4m
4m
4m1
24
m
4 m1
88)
2 n1
2
n2 2
2
n1 2
22 n1
2
n2
2
n2 2
n12 1 n1 n2 n22
2 2 2 2 2
2n1 1n1n2 2n2
2 2 2
n1 n2
2 2 2
2 2n 2
2
n
n1 2 n2
4 4
n1 n n2
89) 4 4 4
a n
a
n1 2
a
n
2a
2 n
a
n1
a
n1 2
n2 nn1 n12
a 2a a
90)
2n 2n1 2n1
a 2a a
a n1
a
n1 2
a
n1 2
2a n1
a
n1
a
n1 2
2 2 2
2a x
3b x 2a x 22a x 3b x 3b x
2 2
22 a x 12a x b x 32 b x
92)
4ax2 12a x b x 9bx2
4a2x 12a x b x 9b2x
2a x
3b y 2a x 22a x 3b y 3b y
2 2 2
22 a x 12a xb y 32 b y
2 2