XƏTTI DÖVRƏLƏRDƏ DÜZBUCAQLI IMPULSLARIN TƏDQIQI

Xətti dövrədən impuls siqnalının keçməsi zamanı onun forması və parametrləri

dəyişir. Elektrik dövrələri o zaman xətti adlanır ki, gərginlik və cərəyan şiddəti arasında
xətti asılılıq mövcuddur və onlar üçün Om qanunu doğrudur.
Ardıcıl birləşdirilmiş C-tutumlu kondensatordan və R- rezistordan ibarət
dövrədən düzbucaqlı impuls siqnalının keçməsinə baxaq ( RC - dövrə ). Belə dövrənin
xarakteristikası kimi  = RC - dövrənin vaxt sabiti qəbul olunur.
Dövrənin girişinə Vmax amplituda ilə gərginlik verilir. Om qanununa görə, Vgiriş
= Vc + VR .
Çıxış gərginliyi giriş gərginliyinin törəməsi ilə mütənasibdirsə:

Vçıxış = k dVgiriş/dt
belə dövrə differensial dövrə adlanır.
RC - dövrəsi o halda differensial dövrə adlanır ki, əgər, çıxış siqnalı rezistordan
götürülür.

Bu zaman

Vçıxış = VR = İR
burada
İ = dq / dt = d(CVc) / dt , Vçıxış = RCdVc / dt

<<ti olduğundan, kondensator impuls müddətindən kiçik müddətə yüklənir, yəni

Vgiriş  Vc 

Vçıxış = RCdVgiriş / dt

RC - dövrəsi o halda inteqral dövrə adlanır ki, əgər, çıxış siqnalı kondensaordan
götürülür və >>ti. Bu zaman Vçıxış = Vc = q / C , İ = dq / dt , buradan

q =  İdt =  (VR / R) dt
olduğundan Vgiriş  VR 

q = 1/R  Vgiriş dt və

Vçıxış = 1/RCVgiriş dt = 1/  Vgiriş dt

İŞİN GEDİŞİ:

1. ossilloqrafın girişini eksperimental qurğunun girişinə qoşun və giriş

impulsunun ossilloqramını çəkin (generatora birbaşa birləşmə)
2. R1-R4 müqavimətlərini növbə ilə qoşaraq , rezistorlardan gərginlik
ossilloqramını çıxarın. Eyni qayda ilə C - kondensatoru üçün də bunu təkrar edin.
 3. Hər bir ossilloqramma üçün ti - impuls müddətinin  = RC - dövrənin
vaxt sabitinə nisbətini tapın. ( C = 0.1mkf), R1=820 Om ; R2=2 kOm ; R3=200Om;
R4=330 Om).
 ИССЛЕДОВАНИЕ ПРЯМОУГОЛЬНЫХ ИМПУЛЬСОВ
В ЛИНЕЙНЫХ ЦЕПЯХ

При прохождении импульсного сигнала через линейные цепи происходит

изменение его формы и параметров. Линейными называются электрические цепи, в
которых между силой тока и напряжением сушествует линейная зависимость, т.е.
такие цепи, для которых справедлив закон Ома.
Рассмотрим прохождение прямоугольного импульсного сигнала через цепь,
состояшую из последовательно соединенных конденсатора емкость С и резистора
(RC – цепь). Характеристикой такой цепи является постоянная времени цепи  =
RC
На вход цепи плдаются прямоугольные импульсы с амплитудой Uмах. = Uвх.
И длительностью tи. По закону Ома, Uвх.= Uc+ UR.
Дифференцируюшей называется цепь, выходное напряжение которой
пропорционально производной входного сигнала:

Uвых. = к dUвх / dt

Цепь RC является дифференцируюшей в случае, если выходной сигнал

снимается с резистора, а << tи. При этом
Uвых. = UR = IR,

Так как <<tи то конденсатор успевает зарядиться за время, значительно

меньшее длительности импульса, т.е. Uc  Uвх
Следовательно,

Uвых = RC dUвх / dt

Интегрируюшей называется цепь, выходные напряжение которой

пропорционально интегралу входного напряжения:

Uвых. = к  Uвх dt

Цепь RC является интегрируюшей, если выходной сигнал снимается с

конценсатора, а >>tи. В этом случае
 Uвых. = Uc = q / C , I = dq / dt , откуда q = к  Idt =  UR/Rdt ;
При >>tи  Uвх  UR следовательно
q = 1/RUвх dt и Uвых =  Uвх dt = 1/  Uвх dt

ПОРЯДОК РАБОТЫ:

1. подключите вход осциллографа к входу экспериментальной установки и

зарисуйте осциллограмму входных импульсов (прямое подключение к генератору)
2. подключая поочередно резисторы R1 – R4, получите осциллограммы
напряжений с резисторов и конденсатора. Полученные осциллограммы зарисуйте.
3. вычислите для каждой осциллограммы отношение длительности
импульсов tи к постоянной времени цепи
 = RC. (С=0,1 мкф; R1=820 Ом; R2=2 кОм; R3=200 Ом; R4=330 Om).