DIPLOMATSKA KOMUNIKACIJA

I KORESPONDENCIJA
KANALI DIPLOMATSKE
KOMUNIKACIJE I FORME
DIPLOMATSKE KORESPONDENCIJE
 KANALI DIPLOMATSKE
KOMUNIKACIJE
• PUTEVI POSREDSTVOM KOJIH
DRŽAVE MEĐUSOBNO OPŠTE
• USPOSTAVLJENE PRAKSE
– ARGUMENT: IZRAZ UOBIČAJENI
DIPLOMATSKI KANALI
• NARUŠAVANJE PRAKSI DOVODI DO:
– NEDELOTVORNOG OPŠTENJA
– “LETENJA PERJA” (BERRIDGE)
 UOBIČAJENI KANAL
KOMUNICIRANJA:VLASTITA
STALNA MISIJA
A B

DA
M
M
S
S
P P

DB

PORUKA (USMENA ILI PISANA) UOBIČAJENO SE DOSTAVLJA SOPSTVENOJ DIPLOMATSKOJ MISIJI

KAKO BI JE DIPLOMATSKI AGENT SAOPŠTIO ODGOVARAJUĆEM ZVANIČNIKU MINISTARSTVA
DRUGE DRŽAVE: ODGOVARAJUĆI NIVO PRIJEMA; BAŠ SA NAGLASCIMA I TONOM SRAČUNATIM DA
SE NAJIZGLEDNIJE POSTIGNE ŽELJENI REZULTAT
ALTERNATIVNI KANAL:
DIPLOMATSKA MISIJA
DRŽAVE ODAŠILJANJA

A B
DA

MSP

DB

ALTERNATIVNI KANAL KOMUNICIRANJA MINISTARSTVA DRŽAVE A SA

MINISTARSTVOM DRŽAVE B JE PREKO REZIDENTNE MISIJE DRŽAVE B U
DRŽAVI A; MANJE ZADOVOLJAVA: PORUKA NIJE LIČNO URUĆENA ZVANIČNIKU
DRŽAVE B ODGOVORNOM ZA PITANJE ČIJE ZADOVOLJAVAJUĆE REŠENJE
SVOJOM PORUKOM NASTOJI DA ISHODI POŠILJALAC PORUKE
 NAJPOŽELJNIJI KANAL ZA OŠTAR
PROTEST: REZIDENTNA MISIJA DRŽAVE
KOJOJ SE PROTEST UPUĆUJE

A B
M DA
S M
P S
P

DB

NAJPOŽELJNIJI KANAL ZA OŠTAR PROTEST NEKOJ DRŽAVI JE UPRAVO REZIDENTNA

MISIJA DRŽAVE KOJOJ JE PROTEST UPUĆEN. ŠEF MISIJE DRŽAVE KOJOJ JE PROTEST
UPUĆEN BIVA POZVAN U MINISTARSTVO RADI SUSRETA SA VISOKIM ZVANIČNIKOM
(MINISTROM ILI NEŠTO NIŽIM ZVANIČNIKOM) DA BI MU SE BEZ OKOLIŠENJA I POTPUNO
IZVESNO IZRAZILO NEZADOVOLJSTVO
 IZBOR ODGOVARAJUĆEG KANALA KOMUNIKACIJE U
SLUČAJU DA DRŽAVA KOJA UPUĆUJE PORUKU
NEMA MISIJU U DRŽAVI KOJOJ SE PORUKA UPUĆUJE

A B

M
M S
S P
P

DB

U OVOM SLUČAJU ODGOVARAJUĆI KANAL ZA SVAKODNEVNIJE

PORUKE JE REZIDENTNA MISIJA DRŽAVE KOJOJ SE PORUKA UPUĆUJE
U DRŽAVI KOJA PORUKU UPUĆUJE
 IZBOR ODGOVARAJUĆEG KANALA KOMUNIKACIJE U
SLUČAJU DA DRŽAVE KOJE IMAJU DIPLOMATSKE
ODNOSE NEMAJU USPOSTAVLJENE DIPLOMATSKE
MISIJE
M
C S
P

A B
DA DB
M M
S S
P P

IZABRANI KANAL JE REZIDENTNA MISIJA DRŽAVE KOJA ŠALJE PORUKU U NEKOJ

TREĆOJ DRŽAVI U KOJOJ I DRŽAVA KOJOJ JE PORUKA UPUĆENA IMA REZIDENTNU
MISIJU: MINISTARSTVO TOJ SVOJOJ MISIJI ŠALJE PORUKU KOJU ONA PRENOSI MISIJI
DRŽAVE KOJOJ JE PORUKA UPUĆENA SA MOLBOM DA JE OVA PRENESE SVOM
MINISTASTVU SPOLJNIH POSLOVA
 IZBOR KANALA KOMUNIKACIJE
U JOŠ NEKIM SLUČAJEVIMA
1.
• KADA DVE DRŽAVE NEMAJU IZMEĐU SEBE
USPOSTAVLJENE DIPLOMATSKE MISIJE, ALI IPAK
JEDNA OD NJIH IMA KONZULARNO
PREDSTAVNIŠTVO MOGUĆE JE DA ONO BUDE
KORIŠĆENO ZA KOMUNIKACIJU
– MANJKAVOST OVOG KANALA JE ŠTO SE SMATRA DA U VIŠE
DIPLOMATSKE POSLOVE NIJE POGODNO UKLJUČIVATI KONZULARNE
PREDSTAVNIKE
– PRETHODNI USLOV DA DRŽAVA KOJA UPUĆUJE PORUKU UOPŠTE MOŽE
DA KORISTI SVOJE KONZULARNO PREDSTAVNIŠTVO ZA DIPLOMATSKE
SVRHE JE DA MORA IMATI OBEZBEĐENU SAGLASNOST DRŽAVE
PRIJEMA DA NJENO KONZULARNO PREDSTAVNIŠTVO MOŽE VRŠITI I
DEO DIPLOMATSKIH POSLOVA
 SLUČAJ DA NEKO DRUGO
MINISTARSTVO ŽELI DA OPŠTI SA
2.
STRANOM DRŽAVOM
• ISPRAVAN KANAL KOMUNIKACIJE JE U TOM SLUČAJU
SOPSTVENO MINISTARSTVO SPOLJNIH POSLOVA
– TRADICIONALNO STANOVIŠTE
• DRUGA MINISTARSTVA NISU OVLAŠĆENA DA OPŠTE SA SVOJIM INOSTRANIM
PANDANIMA
• DRUGA MINISTARSTVA NISU OVLAŠĆENA DA DIREKTNO OPŠTE SA
DIPLOMATSKIM PREDSTAVNICIMA SVOJE DRŽAVE U INOSTRANSTVU
• DRUGA MINISTARSTVA NISU OVLAŠĆENA DA DIREKTNO OPŠTE SA STRANIM
DIPLOMATSKIM PREDSTAVNICIMA KOJI SU REZIDENTNI U PRESTONICI
NJIHOVE DRŽAVE
– DANAŠNJE STANJE
• PRAKSA DIREKTNOG OPŠTENJA U EVROPSKOJ UNIJI I PRAKSA SVE ČEŠĆEG
NEPOSREDNOG OPŠTENJA POJEDINIH MINISTARSTAVA SA INOSTRANIM
PANDANIMA NESVODIVA NI NA RUTINSKA NI NA TEHNIČKA PITANJA (DIRECT-
DIAL DIPLOMACY)
• OSETLJIVOST MNISTARSTAVA SPOLJNIH POSLOVA I NASTOJANJE DA
SAČUVAJU PRVENSTVENU ODGOVORNOST ZA OPŠTENJE SA
INOSTRANSTVOM ISTIČUĆI SVOJE NADLEŽNOSTI U DOMENU POSLOVA KOJI
SE TIČU ILI PRINCIPA, ILI POLITIKE, ILI PREDSTAVLJANJA ZEMLJE U
KONTAKTIMA SA INOSTRANSTVOM
 DIPLOMATSKA
KORESPONDENCIJA
• DO PRED KRAJ OSAMNESTOG VEKA U
IZRAZU “ODRŽAVANJE DOBRE
KORESPONDENCIJE” BILA JE SINONIM ZA
DIPLOMATSKE ODNOSE
• OSNOVNO ZNAČENJE I DANAS SU PISMA,
RAZMENA PISAMA
• NAJŠIRE SAVREMENO ZNAČENJE JE
DIPLOMATSKA PREPISKA
• ISKLJUČUJE ČITAV NIZ BITNIH OBLIKA
DIPLOMATSKIH PISANIH DOKUMENATA
NAJČEŠĆI OBLICI DIPLOMATSKE
KORESPONDENCIJE
• NAJČEŠĆI OBLICI NEPOSREDNOG PISANOG
OPŠTENJA MEĐU DRŽAVAMA (IZMEĐU
MNISTARSTAVA INOSTRANIH POSLOVA I STRANIH
DIPLOMATSKIH MISIJA I IZMEĐU DIPLOMATSKIH
MISIJA RAZLIČITIH DRŽAVA) I NJIHOVOG
NEPOSREDNOG PISANOG OPŠTENJA SA DRUGIM
UČESNICIMA MEĐUNARODNOG ŽIVOTA SU
– NOTE (notes)
– PISMA (letters)
– MEMORANDUMI (memoranda)
– PODSETNICI
• EDMEMOAR / EDMEMOARI (aide-mémoire, aides-mémoire, pro-
memoria, “memorandum”, “memorial”)
• BOUT DE PAPIER (“piece of paper”)
 NOTE
• NAJKORIŠĆENIJI OBLIK DIPLOMATSKE
KORESPONDENCIJE
– RAZLIKOVANJE NOTA
• NOTE BILO U TREĆEM BILO U PRVOM LICU
KOJE SU OBLIK KORESPONDENCIJE
• NOTE ILI PISMA KOJE SE KORISTE ZA
ZAKLJUČIVANJE SPORAZUMA
– OPŠTE OBELEŽJE NOTA JE DA SU OD SVA
ČETIRI OBLIKA KORESPONDENCIJE
NAJFORMALNIJI OBLIK
– KORIŠĆENJE NOTA ZA RAZLIČITE SVRHE
 FORMALNA STRANA NOTA
• PREMA FORMALNIM OBELEŽJIMA RAZLIKUJU SE
– ZVANIČNA NOTA (OFFICIAL NOTE) KOJA JE U TREĆEM LICU
(THIRD PERSON)
– MNOGI JE POISTOVEĆUJU SA VERBALNOM NOTOM (NOTE VERBALE)
POSEBNO KOD NAS
• FORMALNI ELEMENTI
– OTKUCANA NA ZVANIČNOM PAPIRU ZA PISANJE KOJI U
ZAGLAVLJU IMA SIMBOL I PUNI NAZIV I ADRESU POŠILJAOCA i NA
JEZIKU UOBIČAJENOM ZA MEĐUSOBNU DIPLOMATSKU
KORESPONDENCIJU
– STANDARDNA UČITIVA UVODNA FRAZA
– SUŠTINA U KOJOJ SE NE SME MENJATI LICE U KOME SE
SAOPŠTAVA OD TREĆEG U DRUGO ILI PRVO
– STANDARDNA UČTIVA ZAKLJUČNA FORMULA
– LEVA STRANA DATUM, DESNA STRANA PARAF, NIKAD POTPIS, UZ
KOJI SE STAVLJA PEČAT POŠILJAOCA NOTE
– DONJI LEVI UGAO: PRILOG ILI PRILOZI AKO IH IMA i POBROJANI
– ISPOD DONJI LEVI UGAO PUNA ADRESA ONOGA KOME SE
UPUĆUJE
 MODEL ZVANIČNE NOTE
• UVOD
– “Ambasada ............ izražava svoje poštovanje
Ministarstvu za spoljne poslove i ima čast da
ga obavesti o /ili “da skrene njegovu pažnju
na naredno pitanje...”
– “The.................... Embassy presents its
compliments to the Ministry of Foreign Affairs
and has the honor to inform them that / or “to
bring to their attention the following matter...”
 MODEL ZVANIČNE NOTE
• ZAKLJUČNA UČTIVOST:
– “Ambasada koristi i ovu priliku da Ministarstvu ponovi izraze svog osobitog poštovanja”
– “The Embassy takes /avails itself of/ this opportunity of assuring the Ministry of its
highest consideration.”
• IZOSTAVLJANJE UVODNE I ZAKLJUČNE FORMULE UČTIVOSTI
– PROTESTNE NOTE ILI NOTE KOJE IZNOSE STANOVIŠE O POLITICI PROTIVNIKU
– KORESPONDENCIJA NOTAMA SA MEĐUNARODNOM ORGANIZACIJOM
– SJEDINJENE DRŽAVE POSEBNO ZAKLJUČNU UČTIVOST
• JOŠ NEKA FORMALNA OBELEŽJA
– PASUSI SE NORMALNO NE OZNAČAVAJU REDNIM BROJEVIMA
• JAPANSKA JE PRAKSA DA NOTU U TREĆEM LICU NAZIVA VERBALNOM
NOTOM I DA SE TAJ NASLOV STAVLJA U VRHU NOTE ALI NEMA DRUGIH
BITNIH RAZLIKA
• PRAKSA UN: KORIŠĆENJE VERBALNE NOTE KAO ZAMENE ZA PISMO U
DOSTAVLJANJU DRŽAVAMA ČLANICAMA IZJAVA , INFORMACIJA ILI
IZVEŠTAJA
• VERBALNA NOTA NORMALNO SE KORISTI ZA RAZJAŠNJAVANJE ILI
POTVRĐIVANJE ODREĐENIH TEMA KOJE SU POKRENUTE U PRETHODNIM
RAZGOVORIMA ILI ZA POBRAJANJE TAČKE ZA KOJE NIJE MOGUĆE
OČEKIVATI DA ĆE BITI PRECIZNO UPAMĆENE, PISANA U TREĆEM LICU i
FORMALNA OBELEŽJA SLUŽBENE NOTE
 OSTALE UPOTREBE NOTA
• KOLEKTIVNA NOTA (collective note) KOJU VIŠE
STRANA UPUĆUJE VLADI ILI MEĐUNARODNOJ
ORGANIZACIJI O PITANJU ZA KOJE ŽELE DA SE
ZAJEDNO IZJASNE
• IDENTIČNA NOTA (identical note) KOJU JEDNA
STRANA UPUĆUJE U ISTOVETNOM OBLIKU VEĆEM
BROJU STRANA O NEKOM PITANJU U KOJE SU
UKLJUČENE
• SLIČNA NOTA (similar note) KADA VIŠE DRŽAVA
DOGOVORE DA IZRAZE SLIČNO MIŠLJENJE O
NEKOM PITANJU ALI ISKAZANO NEŠTO
DRUGAČIJIM JEZIKOM
• CIRKULARNA NOTA (CIRCULAR NOTE) KOJA JE
UPUĆENA VELIKOM BROJU PRIMALACA, NA
PRIMER SVIM DIPLOMATSKIM MISIJAMA U
ODREĐENOJ PRESTONICI