ተለዋዋጭ ሜካኒካል ትንተና (ዲኤምኤ) ከምርምር የማወቅ ጉጉት ይልቅ በትንታኔ ላብራቶሪ ውስጥ እንደ መሳሪያ ሆኖ

እየታየ ነው።ይህ ዘዴ አሁንም በቸልተኝነት እና በችግር ይታከማል፣ ምናልባትም ከሪኦሎጂ መስክ በማስመጣቱ
ምክንያት።ሪዮሎጂ፣ የቁሳቁሶች መበላሸት እና ፍሰት ጥናት፣ ፍትሃዊ የሆነ የሂሳብ ውስብስብነት የሚያስፈልገው
መልካም ስም አለው።ምንም እንኳን ብዙ የሩዮሎጂስቶች በዚህ ግምገማ ላይስማሙ ቢችሉም, 1 አብዛኞቹ
ኬሚስቶች በበቂ ስነ-ጽሁፍ ውስጥ ለመማር ጊዜም ፍላጎትም የላቸውም

BASIC PRINCIPLES
ዲኤምኤ በቀላሉ የሚወዛወዝ ኃይልን በናሙና ላይ በመተግበር እና ቁሱ ለዚያ ኃይል የሚሰጠውን ምላሽ በመተንተን
ሊገለጽ ይችላል።ከዚህ በመነሳት አንድ ሰው የመፍሰስ ዝንባሌን (viscosity ይባላል) ከደረጃ መዘግየት እና ከናሙና
መልሶ ማግኛ ጥንካሬ (ሞዱሉስ) ያሉ ንብረቶችን ያሰላል።እነዚህ ንብረቶች ብዙውን ጊዜ እንደ ሙቀት (እርጥበት) እና
ከተበላሸ የማገገም ችሎታ (መለጠጥ) ኃይልን የማጣት ችሎታ ይገለፃሉ.እያጠናን ያለነውን ለመግለጽ አንዱ መንገድ
የፖሊሜር ሰንሰለቶች መዝናናት ነው.ሌላው መንገድ የሚከሰቱትን የፖሊሜር የነፃ መጠን ለውጦችን መወያየት
ነው.ሁለቱም መግለጫዎች አንድ ሰው በናሙና ውስጥ ያሉትን ለውጦች በዓይነ ሕሊናህ እንዲታይ እና እንዲገልጽ
ያስችለዋል።

የተተገበረው ኃይል ውጥረት ተብሎ የሚጠራ ሲሆን በግሪክ ፊደል, ኤስ.ለጭንቀት ሲጋለጥ፣ አንድ ቁሳቁስ
የአካል መበላሸትን ወይም መወጠርን ያሳያል፣ ሰ..አብዛኛዎቻችን ከቁሳቁስ ጋር የምንሰራው በስእል 1.2 እንደሚታየው
የጭንቀት-የጭንቀት ኩርባዎችን ለማየት ነው።እነዚህ መረጃዎች በተለምዷዊ በሆነ የሙቀት መጠን ከመካኒካል
የመለጠጥ ሙከራ የተገኙ ናቸው።የመስመሩ ቁልቁል የጭንቀት ግኑኝነትን ለጭንቀት ይሰጣል እና የቁሱ ጥንካሬ፣
ሞጁሉስ መለኪያ ነው።ሞጁሉ በሙቀት እና በተተገበረው ውጥረት ላይ የተመሰረተ ነው.ሞጁሉ አንድ ቁሳቁስ በገሃዱ
ዓለም ውስጥ ምን ያህል በጥሩ ሁኔታ እንደሚሠራ ያሳያል።ለምሳሌ, አንድ ፖሊመር በመስታወቱ ሽግግር ውስጥ
እንዲያልፍ እና ከመስታወት ወደ ጎማ እንዲለወጥ ከተደረገ ሞጁሉስ ብዙ አሥርተ ዓመታት ይወድቃል (አሥር ዓመት
ነው የክብደት ቅደም ተከተል)።ይህ የጠንካራነት ጠብታ ከተጠበቀው በተለየ የሙቀት መጠን ከተከሰተ ወደ ከባድ
ችግሮች ሊመራ ይችላል.የዲኤምኤ አንዱ ጥቅም የሲን ሞገድ በተተገበረ ቁጥር ሞጁሉን ማግኘት መቻላችን
ነው።በሙቀት ወይም በድግግሞሽ ክልል ውስጥ እንድናጣራ ያስችለናል።ስለዚህ አንድ ሙከራን በ 1 Hz ወይም 1
ዑደት/ሰከንድ ብንሄድ፣በየሰከንዱ የሞጁል ዋጋን መመዝገብ እንችላለን።ይህ በተወሰነ ደረጃ የሙቀት መጠን
በሚለዋወጥበት ጊዜ ሊደረግ ይችላል፣ ለምሳሌ 10 ∞ ሴ/ደቂቃ፣ ስለዚህ በእያንዳንዱ ዑደት የሙቀት ለውጥ አስፈላጊ
አይደለም ከዚያም በዲኤምኤ ሞጁሉን ከ 200 ∞ ሴ በላይ ባለው የሙቀት መጠን በ 20 ደቂቃ ውስጥ መመዝገብ
እንችላለን።በተመሳሳይ፣ ከ 0.01 እስከ 100 ኸርዝ ያለውን ሰፊ ድግግሞሽ ወይም የመቁረጥ ፍጥነት ከ 2 ሰዓት ባነሰ
ጊዜ ውስጥ መቃኘት እንችላለን።በተለምዷዊ አቀራረብ፣ ተመሳሳይ መረጃ ለማግኘት ሙከራውን በእያንዳንዱ
የሙቀት መጠን ወይም የውጥረት መጠን ማካሄድ አለብን ለካርታ ስራ ሞጁሎች ወይም viscosity እንደ ሙቀት
መጠን ይህ ናሙናውን ወደ ሙቀት ማሞቅ, ማመጣጠን, ሙከራውን ማከናወን, አዲስ ናሙና መጫን ያስፈልገዋል እና
በአዲስ የሙቀት መጠን መድገም.ተመሳሳይ 200 ∞ C ክልል በዚህ መንገድ ለመሰብሰብ የበርካታ ቀናት ስራን
ይጠይቃል።

ምስል 1.1 ዲኤምኤ እንዴት እንደሚሰራ። ዲኤምኤው የማወዛወዝ ኃይልን ያቀርባል, ይህም የ sinusoidal ጭንቀት
በናሙናው ላይ እንዲተገበር ያደርገዋል, ይህም የ sinusoidal ውጥረት ይፈጥራል.በሳይን ማዕበል ጫፍ ላይ ያለውን
የዲፎርሜሽን ስፋት እና በውጥረት እና በተጣራ ሳይን ሞገዶች መካከል ያለውን መዘግየት በመለካት።እንደ ሞጁሉስ፣
viscosity እና እርጥበት ያሉ መጠኖች ሊሰሉ ይችላሉ።ከላይ ያለው እቅድ የፐርኪን-ኤልመር ዲኤምኤ 7e ያሳያል፡-
ሌሎች መሳሪያዎች ኃይልን ወይም አቀማመጥን ለመከታተል የሃይል ሚዛን ትራንስጀሮችን እና ኦፕቲካል ኢንኮደሮችን
ይጠቀማሉ።F d ተለዋዋጭ ወይም የመወዛወዝ ኃይል ሲሆን F s የማይለዋወጥ ወይም የመቆንጠጥ ኃይል ነው
(ከፐርኪን-ኤልመር ኮርፖሬሽን፣ ኖርዋልክ፣ ሲቲ ፈቃድ ጋር ጥቅም ላይ የዋለ)

በዲኤምኤ የሚለካው ሞጁል ግን ልክ ከወጣቱ ሞጁል ጋር ተመሳሳይ አይደለም የጥንታዊ የጭንቀት-ውጥረት ጥምዝ
(ምስል 1.3)። የወጣቶች ሞጁል(young moudule) በመነሻ መስመራዊ ክልል ውስጥ የጭንቀት-ውጥረት ጥምዝ
ቁልቁል ነው።በዲኤምኤ ውስጥ ውስብስብ ሞጁል (E *), የመለጠጥ ሞጁል (E ¢) እና ምናባዊ (ኪሳራ) ሞጁል (E ≤)
15 ከቁሳቁስ ምላሽ ወደ ሳይን ሞገድ ይሰላሉ.እነዚህ የተለያዩ ሞጁሎች የተሻለ ባህሪን ይፈቅዳል ቁሳቁሱ, ምክንያቱም
አሁን የቁሳቁስን ኃይል የመመለስ ወይም የማከማቸት ችሎታን መመርመር እንችላለን ( E ¢ ), ኃይልን የማጣት ችሎታ
(E ≤), የእነዚህ ተፅዕኖዎች ጥምርታ (ታን ዴልታ) ይህም እርጥበት ይባላል

ምስል 1.3 የዲኤምኤ ግንኙነቶች. ዲኤምኤ የሚለካውን የደረጃ አንግል እና የምልክት ስፋቱን በመጠቀም የእርጥበት
ቋሚ፣ D እና የፀደይ ቋሚ K . ከእነዚህ ዋጋዎች የማከማቻ እና የኪሳራ ሞጁሎች ይሰላሉ.ቁሱ ሲለጠጥ, የደረጃው
አንግል, d, ትንሽ ይሆናል, እና E * ወደ E ¢ ይጠጋል

ቁሶች አንዳንድ አይነት የወራጅ ባህሪን ያሳያሉ፣ እንደ ግትር ብለን የምናስባቸው ቁሳቁሶችም ጭምር።ቁሶች እንደ
ጠንካራ እና ግትር ብለን የምናስባቸው ቁሶች እንኳ አንዳንድ አይነት የወራጅ ባህሪን ያሳያሉ።ለምሳሌ፣ እንደ Silly
Putty™ የሚሸጠው የሲሊኮን ኤላስቶመር ለመንካት ጠንካራ ቢመስልም በተቀመጠበት ጊዜ ቀስ ብሎ ይፈሳል። እንደ
ግትር የሚባሉት ቁሶች እንኳን በጣም ትልቅ viscosity ያላቸው እና "ረጅም ጊዜ ከጠበቁ ሁሉም ነገር ይፈስሳል" አሁን
እውነቱን ለመናገር አንዳንድ ጊዜ ዘመኑ ለሰዎች ትርጉም አልባ እስከሆነ ድረስ ይራዘማል ነገርግን የመፍሰስ ዝንባሌ
ሊሰላ ይችላል።However, this example illustrates that the question in rheology is not if things flow,
but how long they take to flow ሆኖም፣ ይህ ምሳሌ የሚያሳየው በሪኦሎጂ ውስጥ ያለው ጥያቄ ነገሮች ቢፈስሱ
ሳይሆን ለመፍሰስ ምን ያህል ጊዜ እንደሚወስዱ ነው። ይህ የመፍሰስ ዝንባሌ የሚለካው እንደ viscosity ነው።
viscosity የተመጣጠነ ነው ስለዚህም ፍሰትን በመቋቋም ይጨምራል። ውስብስብ viscosity (h *) በዲኤምኤ ውስጥ
እንዴት እንደሚሰላ፣ ይህንን ዋጋ ለተለያዩ የሙቀት መጠኖች ወይም ድግግሞሽ በአንድ ቅኝት ማግኘት እንችላለን። የ
Cox–Mertz ሕጎች 17 ውስብስብ viscosity፣ h *፣ ከባህላዊ ቋሚ ሸለተ viscosity፣ h s፣ በጣም ዝቅተኛ የመሸርሸር
ተመኖች ጋር ይዛመዳሉ። so that a comparison of the viscosity as measured by dynamic methods
(DMA) and constant shear methods (for example, a spinning disk viscometer) is possible. ስለዚህ
በተለዋዋጭ ዘዴዎች (ዲኤምኤ) እና በቋሚ የመቁረጥ ዘዴዎች (ለምሳሌ ፣ የሚሽከረከር ዲስክ ቪስኮሜትር) በሚለካው
የ viscosity ማነፃፀር ይቻላል ።

SAMPLE APPLICATIONS
የቁሳቁስን ባህሪያት ለመመርመር ዲኤምኤ ስለመጠቀም ጥቂት ምሳሌዎችን በፍጥነት እንይ። በመጀመሪያ፣ ናሙናን
በቋሚ የፍጥነት ፍጥነት የምንቃኘው ከሆነ፣ የመለጠጥ ሞጁል እና የሙቀት መጠን ግራፍ ማመንጨት እንችላለን።
በስእል 1.4a, ይህ ለናይሎን ይታያል.የመስታወት ሽግግር በ ~ 50 ° ሴ.በዝቅተኛ የሙቀት መጠን ውስጥ በሞጁሎች
ውስጥ ለውጦችም እንዳሉ ልብ ይበሉ እነዚህ ሽግግሮች ከተቀለጠ የሙቀት መጠን ወደ ኋላ በመቁጠር ምልክት
ይደረግባቸዋል, ስለዚህ የመስታወት ሽግግር (T g) እዚህ የአልፋ ሽግግር (T a) ነው