I test iz meteorologije

1. Na koje slojeve je podeljena atmosfera?

Na troposferu, stratosferu, mezosferu i termosferu.
2. Kako se menja temperatura sa visinom u troposferi?
Sa povećanjem visine temperatura opada.
3. U kome delu atmosfere, do visine od oko 12 km, temperatura se ne menja ili raste sa
visinom?
U tropopauzi.
4. Gde se odigrava najveći broj atmosferskih procesa?
U troposferi.
5. Da li u gornjem ili donjem delu stratosfere temperatura raste sa visinom?
U gornjem delu stratosfere.
6. U kom delu stratosfere je najveća koncentracija ozona?
Formira se izmedju 20 i 60 km visine, a najvise ga ima na 25 km ( u donjem delu ).
7. Koja dva gasa najviše učestvuju u zapreminskom udelu u atmosferi?
O 21% i N 78 %
8. Koji sastojak atmosfere ima najpromenljiviji sastav?
Vodena para
9. Šta su to aerosoli?
Aerosoli su rastvori cvrstih ili tecnih koloidnih cestica u gasovitom rastvaracu, vazduhu.
(mogu slobodno da lebde u atmosferi ili da gravitacionim putem dospeju na Zemljinu
površinu.)
10. Kako nastaje ozon u atmosferi?
Ozon se formira fotohemijskim reakcijama u atmosferi.
11.Kako se menja gustina vazduha sa visinom?
Gustina vazduha sa visinom opada.
12.Navesti neutralne gasove koji su u najvećoj meri zastupljeni u atmosferi:
Argon, neon, kripton, helijum i ksenon.
13. Ako je poluprečnik Zemlje 6500 km kolika je približno temperatura u središtu Zemlje?
C je približno 185 000 stepeni Celzijusa.
14.Kako nastaje energija na Suncu?
U procesima termonuklearne fuzije u jezgru Sunca.
15.Kolika je temperatura na površini Sunca?
5800 stepeni Celzijusa.
16 Kolika je temperatura sunčevih pega? 4500 stepeni Celzijusa.
17.Kolika je srednja udaljenost Sunca od Zemlje izraženo u km?
150 000 000 km.
18. Koji elementi učestvuju u termonuklearnoj fuziji?
4 atoma H (deuterijum i tricijum) se spajaju u atom He uz oslobadjanje energije.
19. Kako se prostire sunčevo zračenje?
Suncevo zracenje se prostire putem elektromagnetnih talasa, pravolinijskim putem,
brzinom c.
20.Ako je lambda talasna dužina, a c brzina svetlosti, čemu je jednaka frekvencija?
v=c/lambda
21. Ako je Plankova konstata h= 6,62*10 na -34 Js, a frekvenicja elektromagnetnog
zračenja v= 10 na -8 1/s, kolika je nergija elektromagnetnog zračenja?
E=h*v E=6,62 *10 na -34 J/s * 10 na -8 1/s=6,62 *10 na -42
22. Kako je podeljen spektar sunčevog zračenja?
UV:0,2-0,4 mm; vidljivo: 0,4-o,76 mm; IF: 0,76-3,0 mm
23. Na kojoj talasnoj dužini je maksimum zračenja u vidljivom delu spektra?
500 (480) nm
24.U kom opsegu talasnih dužina je fotosintetički aktivno zračenje?
380-710 nm
25.Šta je solarna konstanta?
Intenzitet direktnog sunčevog zračenja na gornjoj granicu atmosfere.
26.Koliko iznosi solarna konstanta (navesti vrednost i jedinicu) ?
1368,31 W/m2
27.Kojim mehanizmima se slabi sunčevo zračenje pri prolasku kroz atmosferu?
Difuznom refleksijom i selektivnom apsorpcijom
28. Ako je na vrhu atmosfere kratkotalasno zračenje I0 i ako je atmosfera podeljena na N
slojeva koliko iznosi zračenje I na zemljinoj površini?
I=I0 *q na N
29. Koji sastojak atmosfere dobro apsorbuje i kratkotalasno i dugotalasno zračenje?
Ozon ( O3 )
30. Pobrojati gasove „staklene bašte“?
Vodena para (H2O), ozon (O3) , metan (CH4) , ugljenik-dioksid (CO2), azot-dioksid (NO2).
31.U čemu se sastoji efekat „staklene bašte“?
Efekat staklene baste je zagrijavanje povrsine Zemlje i atmosfere koje nastaje kao
posljedica apsorpcije DT zracenja Zemlje od strane gasova staklene baste.
32 Koliko se, u proseku, kratkotalasnog zračenja apsorbuje u atmosferi a koliko dođe do
zemljine površine?
19 % se apsorbuje; 30 % se vraca u atmosferu, a 51 % dodje do zemljine povrsine.
33.U kom delu dana je najintenzivnije sunčevo zračenje?
U podne kada je Sunce najviše iznad horizonta.
34.Napišite izraz za Lambertov zakon uz navođenje značenja svakog od članova?
I2=I1*sin alfa I2- intenzitet zracenja koje pada pog uglom alfa; I1-intenzitet zracenja kada
pada normalno na povrsinu; alfa- ugao po kojim padaju suncevi zraci na povrsinu zemlje.
35. Pobrojati vrste kratkotalasnog zračenja?
Direktno, difuzno, reflektovano.
36. U kojim jedinicama se izražava intenzitet kratkotalasnog zračenja?
W/m na kvadrat
37. Kako je definisan albedo?
Albedo je količnik intenziteta R i G zracenja. To je refleksivnost povrsine.
38.Čemu je jednako globalno zračenje ako je nebo u potpunosti prekriveno oblacima?
Difuznom zracenju
39. Čemu je jednako globalno zračenje ako je nebo u potpunosti vedro?
Sumi direktnog i difuznog zracenja.
40 Da li je albedo suvog snega manji od albeda vlažnog snega?
Suvi sneg ima veci albedo. Odgovor je NE.
41. Sa heliografske trake je očitano da je između 13 i 14 časova osunčavanje iznosilo 30
min. Šta to znači?
Da je izmedju 13 i 14 casova bilo 30 min direktnog suncevog zracenja.
42.Šta je osvetljenost i u kojim jedinicama se izražava'
Osvjetljenost je jednaka ukupnom fluksu koji pada na jediničnu površinu osvjetljavanog
tijela S. Jedinica je luks. A= F/S
43. Šta je svetlosni fluks i u kojim jedinicama se izražava?
Jednak je energiji svjetlosti koja u jedinici vremena prodje kroz jedinicni prostorni ugao.
Jedinica je lumen. F= I * omega
44.Šta je zemljino izračivanje?
Zemljino izračivanje je DT zracenje koje aktivni apsorpcioni sloj izracuje u pravcu
atmosfere.
45.Kako se izračunava zemljino izračivanje?
Brentovom formulom- Bz= Epsilon*Štefan-Bolcmanova konstanta* T na 4. Epsilon je
emisivnost.
46. Kojim instrumentom se meri zemljino izračivanje?
Bilansmetrom.
47. Kako se za potrebe izračunavanja energetskog bilansa izračunava atmosfersko
zračenje?
Ba= Štefan-Bolcmanova konstanta *T na 4 (0,526 + 0,065 *korijen iz e)
48.Šta je efektivno izračivanje?
Efektivno izračivanje je razlika između Zemljinog izračivanja i protivzračenja atmosfere.
Ef= Bz-Ba; Bz-zemljino izracivanje, Ba- protivzracenje atmosfere
49.Šta su empirijske formule?
Empirijske formule (iskustvene) to su one formule kojima znak jednakosti stoji samo
uslovno izmedju lijeve i desne strane i parametri u njima su samo rezultat iskustva.
50. Od čega najviše zavisi protivzračenje atmosfere?
Od sadržaja vodene pare u atmosferi.
51. Kako nastaje protivzračenje atmosfere?
Deo zračenja koje čestice koje se nalaze u atmosferi emituju ka zemlji.
52.Kojim mehanizmima se prostire energija?
Kondukcijom- sa čestice na čestice ( kod čvrtsih tela), konvekcijom-postoji fluid koji ce
preneti energiju i zracenjem-prenosenjem energije talasima.
53. Šta je osetna toplota?
Ona koja dovodi do promjene temperature tijela.
54. Šta je latnetna toplota?
Latentna toplota je ona koja ne mijenja bukvalno temperaturu tijela vec dovodi do
promjene agregatnog stanja bez promjene temperature tijela.
55. Čime se kompenzuje gubitak toplote zemljinim izračivanjem tokom noći?
Protivzracenjem atmosfere.
56. Koja količina toplote je veća iznad vodene površine, osetna ili latentna?
Latentna.
57.Šta je aktivna apsorpciona površina?
Površinski sloj Zemlje u kom se sa izuzetkom reflektovanog zracenja , apsorbuje skoro svo
zracenje koje dospijeva u ovaj sloj.
58. Sa koje površine se izrači više toplote – sa pšeničnog polja ili gole stene pri istim
atmosferskim uslovima?
Više sa gole stene.
59. Koliko energije izraženo u procentima u odnosu na solarnu konsantu, izrači sa
površine Zemlje?
od 116 %- 120%
60. Koliko energije, izraženo u procentima u odnosu na solarnu konstantu dođe
protivzračenjem atmosfere?
96%
61 Ako je bilans zračenja 400 W/m na kvadrat, osetna toplota 100W/m na kvadrat, a
toplota otišla u dublje slojeve zemljišta 50 W/m na kvadrat koliki je iznos latentne
toplote oslobođene sa te površine?
250 W/m2
62. Grafički prikazati kako se menja intenzitet kratkotalasnog zračenja sa visinom
neposredno iznad i unutar polja pšenice.

63.Ako je temperatura zemljišta t=27 stepeni Celzijusa i ako je Štefan-Bolcmanova

konstanta približno 6*10 na -8 W/m2K4 koliko je zemljino izračivanje?
486 W*m na kvadrat
64.Koliko u proseku atmosfera apsorbuje kratkotalasnog zračenja?
19%
65.Koliko se toplote, izraženo u procentima, oslobodi u atmosferi kondenzacionim
procesima?
23%
66.Ako je na površinu vinograda stiglo 500 W/m2 kratkotalasnog zračenja i ako je njegov
albedo 0,15, izračunati iznos zračenja koji se vratio u atmosferu?
R= A*G R= 75 W/m2
67. Kako izgleda izraz za bilans zračenja na površini Zemlje danju, a kako noću?
Danju: B=S+D-R+Ba-Bz- ra Noću: B=Ba-Bz-ra.
68.Kojim instrumentima se meri intenzitet direktnog sučevog zračenja?
Pirheliometrima
69.Kojim mehanizmom se prostire toplota u zemlištu?
Kondukcijom- provodjenjem sa cestice na cesticu
70.Kakva je veza između zapreminske specifične toplote, težinske specifične toplote i
gustine zemljišta?
Cv= ro*Ct, Cv-specificna zapreminska toplota, Ct-tezinska specificna toplota
71. Šta je toplotna provodnost?
Mjera sposobnosti zemljista da provodi toplotu
72.Šta je temperaturna provodnost?
Mjera brzine kojom se temperaturni talas prostire u dublje slojeve zemljista
73. U kojoj vrsti zemljišta se najbrže prostire temperaturni talas?
Pjeskovito zemljiste
74. Koja komponenta zemljišta ima najveću zapreminsku specifičnu toplotu?
Voda
75. Koje je zemljište hladnije, tamnije ili svetilije?
Svjetlije
76. Da li je tokom noći temperatura na površini zemljišta viša u odnosu na temperaturu
zemljišta na 1 m dubine?
Nocu temperatura zemljista raste sa dubinom, pa je odgovor NE
77.Šta su geotermoizoplete?
Linije koje povezuju tacke sa istom temperaturom zemljista
78.Kada se pojavljuje maksimum, a kada minimum u dnevnom hodu temperature kopna?
Maksimum oko 13 casova, a minimum u vrijeme izlaska sunca
79. .Kada se pojavljuje maksimum, a kada minimum u godišnjem hodu temperature
kopna?
Maksimum je u julu, minimum u januaru.
80.Ako je dubina kolebanja, u dnevnom hodu, temperature zemljišta 1 m koliko ona
iznosi u godišnjem hodu?
19 m
81.Od koje dubine temperatura zemljišta sa dubinom stalno raste?
U nasim krajevima je to oko 15 m.
82.Da li je kolebanje temperature zemljišta ispod trave veće nego ispod golog zemljišta?
Veca je ispod golog zemljista.
83.Kako može da se odredi analitički izraz za godišnji hod temperature zemljišta na nekoj
dubini?
Harmonijskom analizom podataka o srednjim mesečnim temperaturama zemljišta.

84.Koje elemente treba da znamo da bismo izračunali bilans toplote u površinskom sloju
kopna? Dubinu do koje se osjeca godisnje kolebanje temperature, srednje mjesecne
temperature posmatranog sloja u najtoplijem i najhladnijem mjesecu i specificnu toplotu
sloja.
85. Da li otpornim termometrom može da se izmeri temperatura temljišta?
Da
86.Kako se izračunava srednja dnevna temperatura zemljišta?
td=(t7+t14+t21)/3
87. Kojim se instrumentima meri temperatura zemljišta?
Geotermometrima
88.Ako je gustina zemljišta 1300kg/m3 a njegova težinska specifična toplota Ct= 8,5*10
na 5 J/kg*stepen Celzijusa koliko iznosi njegova zapreminska specifična toplota Cv?
Cv=1105*10 na 6 J/m3*stepen Celzijusa.
89. Da li vlažno zemljište bolje provodi toplotu od suvog zemljišta?
Da
90. Da li je protivzračenje atmosfere veće iznad suvog nego iznad vlažnog zemljišta?
Veće je iznad vlažnog.
91.Kako su podeljeni termometri s obzirom na princip rada?
Sa tecnoscu, deformacioni, otporni termometri, termoelektricni
92. Kojim se mehanizmom zagreva morska voda?
Termickom konvekcijom, usljed zagrijavanja na povrsini, postaje gusca i tone
93.Za koliko je količina toplote akumulisana u zemljištu tokom godine manja od količine
toplote akumulisane u vodi?
16 puta ja manja u zemljistu.
94. Da li se vodeni basen više zagreva od kratkotalasnog zračenja nego vazduh?
Da
95. Pobrojati mehanizme kojima se hladi i zagreva vazduh?
1. molekularno provodjenje
2.slobodna konvekcija toplote
3.zemljino izracivanje
4.turbulentno mjesanje-do 1km
5.advekcija-premjestanje vazduha u horizontalnom pravcu
6.isparavanje i kondenzacija
96.U kom sloju se vazduh zgreva molekulskim provođenjem? Kolika je debljina ovog
sloja?
U prizemnom sloju,do 5 mm
97. Šta je Rejnoldsov broj?
broj koji pokazuje pri kojoj kritičnoj vrednosti laminaran tok prelazi u turbulentan.
98. Kojim mehanizmom se najviše zagreva vazduh u prizemnom sloju?
Zemljinim izracivanjem
99. Kada nastupa maksimum a kada minimum temperature vazduha u njegovom
dnevnom hodu?
Maksimum oko 14:00, a minimum u vrijeme izlaska sunca
100. Kada nastupa maksimum a kada minimum temperature vazduha u njegovom
godišnjem hodu?
Maksimum u julu, a minimum u januaru, osim u ekvatorijalnom tipu gdje imamo 2
maksimuma i 2 minimuma.
101. Kod kom tipu godišnjeg hoda temperature vazduha postoje dva maksimuma i dva
minimuma? U ekvatorijalnom jer je mala godisnja amplituda.
102.Kod kog tipa godišnjeg hoda temperature vazduha je najveća amplituda?
Polarni tip
103. Kolika je dnevna amplituda temperature vazduha ako je minimalna temperatura -10
stepeni Celzijusa a maksimalna -1 stepen Celzijusa.
deltaT= Tmax-Tmin delta T= -1-(-10)=9 stepeni C
104.Iznad kakve podloge je najveća amplituda vazduha tokom dana?
Iznad stjena i pjeska, odnosno iznad zemljista koje nije obraslo vegetacijom
105.Koji su uzroci pojave nepravilnosti u godišnjem hodu temperature vazduha?
Prodori toplih ili hladnih vazdusnih struja
106.Šta je vertikalni temperaturni gradijent?
On pokazuje koliko se mijenja temperatura sa visinom ( na svakih 100 m).
107. Ako je temperaturni gradijent 0,5 stepeni Celzijusa/100m i ako je temperatura pri tlu
t= 15 stepeni Celzijusa, kolika je temperatura na 2 km visine u podinverznom sloju?
5 stepeni Celzijusa.
108. Ako je temperatura vazduha na 1 km visine 10 stepeni Celzijusa, a vertikalni
temperaturni gradijent 0,5 stepeni Celzijusa/100m kolika je temperatura vazduha na
visini od 500m pod uslovom da nema inverzije?
12,5 stepeni Celzijusa.
109.Koliki je prosečan vertikalni temperaturni gradijent iznad planinskih oblasti?
0,56 stepeni C/100m
110. Koliki je prosečan vertikalni temperaturni gradijent iznad ravničarskih oblasti'
0,5 stepeni C/100m
111. Koliki je prosečan vertikalni temperaturni gradijent u sloju vazduha do 3 m visine?
1-2 stepeni C/100m
112. Šta je mraz?
Mraz je pojava pri kojoj temperatura pada ispod 0 stepeni C u prizemnom sloju
113. Šta je atmosferska promenljiva?
Intenzitet atmosferske pojave se opisuje atmosferskim promjenljivim cije se vrijednosti
dobijaju se mjerenjima.
114. Šta se uzima za meru jačine mraza?
Najniža temperatura vaduha u nastupajućoj noći.
115.Kako se dele atmosferske promenljive?
Dele se na: skalarne ( temperatura, pritisak)
: vektorske ( vjetar)
116. Koji uslovi pogoduju obrazovanju radijacinih mrazeva?
Veliko dnevno kolebanje temperature, veliko izracivanje, mala turbulencija, mala
toplotna provodljvost zemljista
117. Kako nastaju advektivni mrazevi?
Nastaju kao posledica prodora hladnog vazduha na većem prostoru.
118. Koji su mrazevi najopasniji za poljoprivredu?
Rani jesenji i kasni prolećni.
119.Za koje poljoprivredne kulture su mrazevi najopsaniji?
Voće i pojedine povrtarske kulture
120. Kako se mrazevi dele prema jačini?
Slabi ( od – 0,1-2 C), umjerene (-2,1 do -4 C) i jake ( kada je temperature manja od -4 C)
121. Šta je kritična temperatura?
Temperatura na kojoj biljka trpi trajna ostecenja ( karakteristicna je za svaku biljku)
122. Za šta se koristi metod Mihaljevskog u prognozi mraza?
Za izracunavanje temperature Tn, koja se koristi za odredjivanja mogucnosti pojave
mrazeva u nastupajucoj noci
123.Za šta se koristi metod Langa u prognozi mraza'
Za prognoziranje minimalne temperature u nastupajucoj noci
124. Nabrojati vrste inverzija?
Radijacione, inverzije spustanja vazdusnih masa, frontalne, visinske.
125.Kako nastaje radijaciona inverzija?
Intenzivnim hladjenjem prizemnog sloja vazduha pri mirnom i vedrom vremenu
126. Šta je izotermija?
Temperatura vazduha ne mjenja se sa visinom, rijetko se javlja
127. Gde se najčešće pojavljuje izotermija?
Tropopauza, stratopauza, mezopauza
128. Šta su adijabatski procesi?
procesi pri kojima ne dolazi do razmjene energije sistema koji se posmatra i njegove
okoline
129. Zbog čega su procesi u atmosferi adijabatski?
Procesi u atmosferi su adijabatski zato što su brzine delića vazduha koji se spuštaju i
uzdižu takve da oni ne razmenjuju toplotu sa okolinom. ( zbog dovoljno veike brzine
uzižućih čestica).
130. Na promenu temperature kog vazduha se odnose adijabatski procesi?
Vazduha cija je vlaznost manja od 100 % ( suvog tj. nezasicenog vodenom parom)
131. Koliki je suvoadijabatski gradijent?
1 stepen C na svakih 100m
132U kom interval vrednosti se nalazi vlažnoadijabatski gradijent?
0,3-0,7 stepeni C na svakih 100 m
133.Kako se izračunava vlažnoadijabatski gradijent?
gradijent= (t1-td)/(t-td), t1-vlazni termometar, t-suvi termometar, td-tacka rose
134. Kako dolazi do pojave fenskog efekta na zavetrenoj strain planine?
Nastaje kada se vlazan vazduh uzdiže ne zato što je topliji od okolnog već zato što je
naišao na prepreku. Tada se vazduh prvo uzdiže suvoadijabatski dok ne postane zasićen
vodenom parom, a zatim vlažnoadijabatski uz kondenzaciju vodene pare i oslobađanje
latentne toplote. Sa porastom visine dolazi do formiranja oblaka i izlučivanja padavina.
135. Zbog čega je vlažnoadijabatski gradijent manji od suvoadijabatskog gradijenta?
Zato sto dolazi do kondenzacije, a pri njoj se oslobađa toplota
136.Kada je atmosfera statički stabilna?
Kada je temperaturni gradijent okolnog vazduha manji od adijabatskog gradijenta
137.Kada je atmosfera statički nestabina?
Kada je temperaturni gradijent okolnog vazduha veci od adijabatskog gradijenta
138. Kako je definisan pritisak?
Snaga (sila) kojom se djeluje na neku povrsinu P=F/S
139.Šta je atmosferski pritisak?
Tezina kojom masa vazduha (do gornjih granica atmosfere) pritiska zemlju.
140.Kako se atmosferski pritisak menja sa visinom?
Opada sa visinom
141.Kojim instrumentima se meri vazdušni pritisak?
Metalnim barometrima i barografom
142.Zbog čega se obavlja redukcija pritiska na moru?
Da bi se mogao uporedjivati jer je pritisak pod istim uslovima na vecoj nadmorskoj visini
manji zbog kraceg stuba vazduha
143.Šta su izobare?
Izolinije koje povezuju tacke sa istim redukovanim pritiskom.
144. Koja je jedinica za pritisak u SI sitemu, a koja se poredove upotrebljava u
meteorologiji?
U SI sistemu Pa- paskal, u meteorologiji milibar.
145. Zašto se pritisak izmeren na živinom barometru mora korigovati na temperaturu?
Zato što se promenom temperature menja i gustina, a samim tim i zapremina žive.
146. Šta je barometarski visinski stupanj?
Veličina koja pokazuje za koje se vertikalno rastojanje atmosferski pritisak promeni za
1mb.
147. Na kom principu radi živin barometar?
Na principu uspostavljanja hidrostaticke ravnoteze izmedju atmosferskog pritiska koji
djeluje na slobodnu povrsinu zive i pritiska zive u cijevi.
148. Koliko se maksimuma pojavljuje u dnevnom hodu pritiska u tropskim predelima?
Dva maksimuma
149. Kakva je geografska raspodela pritiska na nivou mora?
Na ekvatoru je pritisak najmanji raste ka umjerenim sirinama na 30-45 stepeni g.širine je
najveci, pa opada ka polovima na 60 stepeni g.širine je nizak, pa opet rasre prema
polovima i na polovima je najveci.
II test iz meteorologije
150.Pobrojati faze u kruženju vode:
Topljenje, isparavanje, kondenzacija, sublimacija .
151. Šta je isparavanje?
Je prelazak supstance iz tečnog ili (čvrstog) agregatnog stanja u gasovito, pri različitim
temperaturama, uz utrošak energije.
152.Šta je kondenzacija?
Je prelazak vode iz gasovitog u tečno stanje uz oslobađanje toplote.
153.Šta je pritisak vodene pare?
Pritisak vodene pare, pokazuje parcijalni pritisak vodene pare koja se nalazi u vazduhu u
milibarima (mb).
154.Šta je maksimalni pritisak vodene pare?
Granična vrijednost vodene pare pri postojedoj temperaturi.
155.Koje veličine treba da se izmjere da bi elementi vlažnosti vazduha bili određeni
higrometarskom metodom?
Promjena dužine ljudske dlake.
156. Koje veličine treba da se izmjere da bi elementi vlažnosti vazduha bili određeni
psihrometarskim metodom?
Temperatura vlažnog i suvog termometra.
157.Zbog čega se pri isparavanju troši toplota?
Zato što tečnost napuštaju molekuli sa najvedom kinetičkom energijom, a od njih zavisi
temperatura tečnosti.
158.Šta je latentna toplota ispravanja?
Količina toplote koju treba dovesti da bi se isparila neka jedinična količina tečnosti bez
promjene temperature ostatka tečnosti.
159.Šta je latentna toplota kondenzacije?
Količina toplote koja se oslobodi prilikom kondenzacije.
160.Kojim mehanizmima se u atmosferi transportuje vodena para?
Molekularnom difuzijom i turbulentnim transportom ( konvekcijom).
161. Kako se izračunava isparavanje sa velikih površina za potrebe određivanja vodnog
bilansa?
Pomodu neke od empirijskih formula ili iz jednačine energetskog bilansa.
162. Ako je luks latentne toplote ʎE=250 w/m2 koliko je odg. visina isparene vode u mm?
E=ʎE/ʎ= 2,50*10 2 W/m2/ 2,5* 10 6 J/kg= 10 -4 kg/m2s= 10 -4 mm/s
163.Koji element vlažnosti je potrebno izračunati da se mogu izračunati svi ostali?
Pritisak vodene pare
164. Kako se određuje maksimalni pritisak vodene pare?
Magnusovom jednacinom E1= 10 alfa+1/ t1 +beta +gama

165. Kako se određuje pritisak vodene pare?

Psihrometarskom formulom: e= E1-C (t-t1)
166. Šta je tačka rose?
To je temperatura koju vazduh ima kada je potpuno zasiden vodenom parom
167. Kada je deficit zasidenosti jednak 0 mb?
Kada je pritisak vodene pare ima istu vrijednost kao i maksimalni pritisak vodene pare.
168. Šta je specifična vlažnost vazduha?
Masa vodene pare u gramima koja se sadrži u1 kg vlažnog vazduha
169. Šta je apsolutna vlažnost?
Masa vodene pare koja se sadrži u 1m3 vazduha, izražava se u kg/m3.
170.Šta je potrebno da se zna da da bi se tačka rose odredila računskim putem?
Pritisak vodene pare-e
171.Zašto sa opadanjem temperature raste relativna vlažnost vazduha?
Jer sposobnost vazduha da primi vodenu paru zavisi od njegove temperature.
172. Pomodu kog instrumenta mogu direktno da se odrede skoro svi elementi vlažnosti
vazduha?
Pomodu polimetra
173.S kojim instrumentom se trajno mjeri i bilježi temperatura i relativna vlažnost
vazduha?
Sa termohigrografom
174.Kako se mijenja pritisak vodene pare tokom dane?
Iznad mora i okeana odgovara dnevnom hodu temperature vazduha. Maksimum se javlja
oko 14 h, a minimum pred izlazak Sunca. Dešava se cijele god iznad vode, a zimi iznad
kopna. Ljeti iznad kopna u umjerenim širinama ima dva maksimuma ( u 09 i 21 h) i 2
minimuma ( u 04 i 15 h).
175. Kako se mijenja relativna vlažnost tokom dana?
Zavisi od temperature, ako ona raste relativna vlažnost opada i obrnuto.
176.Kako se mijenja pritisak vodene pare tokom godine?
Prati godišnji hod temperature.
177.Kako se mijenja relativna vlažnost tokom godine?
Obrnuta je od godišnjeg hoda temperature.
178.Koji uslovi treba da budu zadovoljeni pa da dođe do kondenzacije vodene pare u
atmosferi?
1) da temperatura opada a pritisak da je konstantan
2) da je temperatura konstantna a pritisak raste
3) da se pri konstantnoj temperaturi i pritisku povecava količina vodene pare
179.Pobrojati situacije pri kojima dolazi do kondenzovanja vodene pare u atmosferi!
-Dodir vlažnog vazduha sa hladnim telima (rashlađena Zemlja i predmeti na njoj),
-gubljenje toplote usled radijacije (nodno hlađenje tla i naležudeg vazduha),
-adijabatsko širenje vazduha i hlađenje do tačke rose,
-mešanje toplih i hladnih vazdušnih masa
180.Pri kojim procesima najčešde dolazi do kondenzovanja vodene pare u atmosferi?
Pri svim procesima pri kojim dolazi do snižavanja temperature vazduha.
181.Kako dolazi do pojave magle?
Kondenzacijom vodene pare u prizemnom sloju vazduha pri čemu dolazi do zamudenosti
atmosfere i smanjene vidljivosti na 1km.
182.Nabrojati vrste magli?
Radijacione, magle isparavanja, advektivne, gradske magle, čađevine
183.Kako nastaju advektivne magle?
Nastaju pri vjetru čija brzina nije veda od 10 m/s i koji nanosi topao i vlažan vazduh na
hladnu površinu.
184.Kako nastaju radijacione magle?
Nastaju prilikom hlađenja zemljine površine i vazduha koji na nju naliježe i dolazi do
hlađenja vazduha do tačke rose.
185. Kako se dijele oblaci po svom izgledu?
Gomilasti (kumulusi), slojeviti (stratusi), perjasto-pramenasti (cirusi), slojevito-gomilasti
(stratokumulusi).
186.Pobroj osnovne oblake po mjestu nastanka!
-Visoki – cirusi, cirokumulusi, cirostratusi
-Oblaci srednjeg sloja - altokumulusi, altostratusi
-Niski – stratokumulusi, stratusi, nimbostratusi, kumulonimbusi
187.Kako nastaju kumulonimbusi?
Nastaju iz velikih i snažno razvijenih kumulusa stalnom evolucijom, tj.stalnim
konvektivnim kretanjem.
188.Kako se dijele oblaci po fizičkom sastavu?
-potpuni kristali u vidu iglica
-potpuni kristali i skelet od suvog snega
-kristalni skelet i sitne kapljice magle
-sitne kapljice magle (poluprečnik manji od 0,05 mm)
-sitne kapljice (poluprečnika od 0,05 do 0,5 mm)
-kišne kapljice (poluprečnika od 0,5 do 5 mm)
189.Kako nastaju stratusi?
 Nastaju usljed: radijacije vazdušnih masa, miješanja toplog i hladnog vazduha na donjoj
granici inverzionog sloja, uzdizanja sloja magle uslijed zagrijavanja zemljine površine ili
povedanja brzine vjetra
190.Koji su oblaci najpogodniji za vještačko djelovanje u cilju povedanja količine
padavina?
Stratusi i stratokumulusi
191.Iz kojih oblaka se pojavljuju sipede padavine?
Iz stratusa
192. Iz kojih oblaka se pojavljuju frontalne padavine?
Iz altostratusa i nimbostratusa.
193. Iz kojih oblaka se pojavljuju pljuskovite padavine?
Iz kumulonimbusa
194. Pobroj padavine koje se obrazuju kondenzacijom i submilacijom vodene pare pri
zemljinoj površini!
Rosa, slana, inje i poledica
195.Kako nastaje slana?
Formira se sublimacijom vodene pare na površini zemlje i predmetima na njoj ako se
ohlade ispod tačke rose ali kada je tačka rose manja od 0 oC
196.Kako nastaje rosa?
Formira se kondenzacijom vodene pare na površini zemlje i predmetima na njoj ako se
ohlade ispod tačke rose ali kada je tačka rose veda od 0 oC (10-50 mm).
197.Koliko može da se nakupi vode od rose tokom godine?
10 litara
198.Kako nastaje inje?
Formira se smrzavanjem kapljica vode na navetrenoj strani predmeta.
199.Pri kojim uslovima se obrazuje poledica?
Formira se kada prehlađene kapljice kiše padaju na hladnu podlogu ili kada kiša, sitna kiša
ili izmaglica pada na podlogu prehlađenu dugotrajnim izračivanjem ili kada topao vazduh
prelazi preko tla koje je prehlađeno jakim mrazom, pa se vodena para iz vazduha prvo
kondenzuje a zatim i smrzne na tlu.
200.U kojem dijelu godine najčešde dolazi do pojave poledice?
Javlja se samo u hladnom dijelu godine.
201. U koje doba dana ( u koje vrijeme) nastaju radijacione magle?
Nastaje nodu i u zoru, a nestaje 10-11 h.
202.Pobroj padavine iz oblaka!
Kiša, snijeg, krupa, grad.
203.Kako se dijele padavine prema intenzitetu?
Frontalne, pljuskovite i sipeda kiša ili izmaglica.
204.Pobroj elemente padavina!
Količina, intenzitet, trajanje, vjerovatnoda, gustina.
205.Kojim instrumentima se mjere padavine?
Kišomjerom, pluviografom, totalizatorom, snjegomjerom, snjegomjernom vagom i
Helmanovom vadilicom.
206.Ako je intenzitet padavina 2mm/h koliko padne litara vode za 4,5 h?
2mm= 2L 4,5*2=9L K=I*t= 2 mm/h *4,5 h=9mm
207.Kako padavine utiču na termički režim zemljišta?
208.Kako se padavine dijele u godišnjem hodu?
1.Tropske kiše
2.Ciklonske
3.Orografske
209.Kako nastaju orografske padavine?
Uzdizanjem vlažnog vazduha pri nailasku na orografsku prepreku, kada se vodena para u
vazduhu hladi uslijed uzdizanja i kondenzuje na navetrenoj strani prepreke
210.Kakav je kontinentalni dnevni hod padavina?
Primarni maksimum padavina se javlja u popdnevnim časovima, sekundarni maksimum
ujutro, a minimum nodu.
211.Kakav je primorski dnevni hod padavina?
Maksimum padavina nodu i ujutro, a minimum popodne. Amplituda padavina je mala
212.Kako se mijenja pritisak vodene pare sa visinom?
Opada sa visinom brže od vazdušnog pritiska
213.Kako se mijenja gustina vazduha sa visinom
Opada.
214.Kako se obrazuje kiša?
Sitne kapljice vode rastu u oblaku koagulacijom i kada im dimenzije pređu 0.12 mm
počnu da padaju na tlo.
215.Kako dolazi do uvedanja kišnih kapi?
Koagulacijom
216.Kako se obrazuje snijeg?
Formira se kada je vazduh zasiden vodenom parom na temp ispod 0 oC (tj -12 oC) kada
dolazi do sublimacije.
217.U vidu kakvih formi pada snijeg na umjerenim geografskim širinama?
Pada u vidu 6-o ugaonih kristala ili ledenih iglica
218.U kom obliku pada snijeg u polarnim geografskim širinama?
U vidu ledenih iglica (ljutina)
219.Kako se obrazuje grad?
Formira se taloženjem i smrzavanjem vode na sferokristalima.
220.Kako se uvedava zrno grada?
Uvedava se sudarima sa prehlađenim kapljicama vode i kristalidima leda nošen uzlaznim i
silaznim strujama u Cb.
221.Šta je ideja zaštite pomodu protivgradnih raketa?
Uslijed eksplozije rakete, oslobađa se izvjesna količina toplote koja umanjuje dimenzije
postojedih zrna topljenjem i smanjenjem temp. gradijenta u oblaku te usporava
konvektna strujanja.
222.Šta je termometarsko tijelo, a šta termotetarsko svojstvo?
Tijelo je izabrana vrsta materijala, a svojstvo je osobina da taj materijal nijenja fizičko
svojstvo.
223.Kako se uspostavlja termodinamička ravoteža između termometra i sredine čiju on
temperaturu mjeri?
Toplota prelazi sa tijela sa višom na tijelo sa nižom temperaturom dok se temperature ne
izjednače, odnosno dok se ne uspostavi ravnoteža.
224.Šta je vjetar?
Horizontalno kretanje vazduha u odnosu na zemljinu površinu.
225.Pobroj elemente vjetra!
Pravac, smjer, brzina, jačina i čestina
226.Šta je brzina vjetra?
Je pređeni put vjetra ( vazdušne mase) u jedinici vremena.
227.Kojim se instrumentom mjeri pravac vjetra?
Vjetrokazom
228. Šta je jačina vjetra?
Je sila pritiska vjetra na pojedine predmete u prirodi u jedinici vremena.
229.Kako se mijenja brzina vjetra pri ulasku u planinske prosjeke ili pri prolasku kroz ulice
u gradu?
Ubrzava
230.Pobrojati slie koje djeluju na čestice u atmosferi?
Sile gradijenta pritiska, koriolisova sila (devijaciona), centrifugalna i sila trenja
231.Ako je pri Zemljinoj površini na jednom mjestu atmosferski pritisak p1=1000mb, a na
drugom udaljenom od njega 2km, p2=0998mb, kolika je sila gradijenta pritiska ako je
gustina vazduha ro=1,3 kg/m3?
p1=1000mb=100 000 Pa deltap=p2-p1=99800-10000=-0,2mb
p2=0998mb=99 800 Pa Fp= -1/p * delta p/delta x= 1/1,3 * (-0,2/2000)
x2-x1=2km=2000m =7,69*10 na -4 N/kg
232.Koje sile trenja postoje u atmosferi?
Unutrašnje (između 2 sloja) i spoljašnje ( između vazduha i predmeta na koji nailazi)
233.Napiši izraz za silu spoljašnjeg trenja navodedi značenje svakog člana.
Ftr= k*v; Ftr-sila trenja; k-koeficijent trenja; v-brzina vjetra;
234.Napši izraz za Koriolisovu silu navodedi značenje svakog člana!
Fd= 2vω*sinp; Fd-koriolisova sila; ω-konstanta; p-geografska širina;
235.Gdje je Koriolisova sila jednaka nuli?
Na ekvatoru.
236.Koje su slie u ravnoteži iznad sloja trenja?
Korioisova i centrifugalna
237.Kako dolazi do pojave vjetra?
Kada postoje razlike u temperaturi između susjednih vazdušnih masa, odnosno razlike u
pritiscima između dva mjesta na Zemlji.
238.Kako nastaje i kakav je smjer cirkulacije za vjetar sa kopna?
Znatno posle zalaska Sunca, duva brzinom 3-4 m/s, more je toplije, a kopno hladnije.
239.Kako nastaje i kakav je smjer cirkulacije za vjetar sa mora?
Nastaje između 8 i 9 ujutro, duva brzinom od 5-6 m/s, more je hladnije a kopno toplije.
240.Kako nastaje i kakav je smjer cirkulacije za dolinski vjetar?
Duva od 10 h do zalaska Sunca, duva uz padinu.
241.Kako nastaje i kakav je smjer cirkulacije za gradski vjetar?
Vazduh iznad grada je topliji pa uvijek duva ka gradu.
242.Kako nastaje fen?
Kada su vazdušne mase primorane da savladaju planinske prepreke.
243. Šta su slapoviti vjetrovi?
Oni koji duvaju na mahove i imaju karakter silaznih strujanja.
244.Šta su i kako nastaju periodični vjetrovi?
To su vjetrovi koji se javljaju u približno isto doba godine i zavise prvenstveno od
tempreature.
245.Kako nastaje i kakav je vjetar jugo?
Topao, jak vjetar koji duva često zimi. Nastaje kada je visok pritisak nad Sjevernom
Afrikom a nizak nad sjevernim dijelom Sredozemnog mora.
246.Kako nastaje košava?
Suv vjetar. Javlja se kada je visok pritisak iznad Ukrajine i Besarabije a nizak nad zapadnim
Sredozemljem i Jadranom. Vazdušne mase ne mogu da se prebace preko Karpata ved
struje kroz riječne doline, planinske klance i kotline i tu ubrzavaju.
247.Kada je najveda frekvenca duvanja košave?
Najčešda u jesen, zimu i proljede.
248.U kom dijelu Vojvodine se košava najčešde pojavljuje?
Duva dolinom Dunava od Golupca do Vukovara ali i u oblasti Niša, Kruševca i u Šumadiji
249.Kako nastaju pasati i antipasati?
Nastaju uslijed različitog rasporeda pritiska, koji je visok na 30 stepeni g.š i duvaju ka
ekvatoru gdje je pritisak nizak. Usljed Koriolisove sile i centrifugalne sile skredu i nikad ne
dođu do ekvatora.
250.Kako nastaju zapadni vjetrovi?
Duvaju od visokog pritiska na 40 stepeni g.š. ka niskom na 65 stepeni g.š.
251. Kako nastaju polarni vjetrovi?
Na polovima je najgušda atmosfera i ima visok pritisak, pa odatle duvaju ka pralelama.
252. Koje osobine posjeduju vazdušne masa?
Velike dimenzije, ujednačeni su temperatura, sadržaj vodene apre i prozračnosti i mali
gradijent
253.Šta je stacionarni front?
Nije ni topao ni hlada, sučele se mase približno jednake jačine i formira se front koji se ne
pomijera.
254.Šta je karta prizemnog pritiska?
255.Kako se dijele vazdušne mase po termičkom porijeklu?
Tople i hladne.
256.Iznad kojih oblasti mogu da se obrazuju v.m?
Iznad onih koje su dovoljno velike i uniformne ( pustinje, okeani, polovi)
257.Kako se dijele vazdušne mase po geograf. porijeklu?
Arktičke, polarne, tropske i ekvatorijalne
258.Šta je front?
Površine dodira vazdušnih masa sa različitim svojstvima, tj. površine na kojima dolazi do
diskontinuiteta u poljima: temperature, vetra, vlage, gradijenta pritiska i drugih
karakteristika atmosfere.
259.Nacrtaj i obilježi mase u toplom frontu?

260.Nacrtaj i obilježi mase u hladnom frontu?

261.Kako se dijele frontovi prema broju vazdušnih masa koje učestvuju u njegovom
obrazovanju?
Prosti koji dijele 2 v.m i složeni (okludovani) koji dijele 3 v.m.
262.Koji oblačn i sistem je karakterističan za topli front?
 Prvo se formiraju cirusi, a potom sloj As-Ns iz koga padaju frontalne padavine (pojas i do
300 km).
263.Koji oblačni sistem je karakteritičan za hladni front prvog reda?
Usljed intenzivne konvekcije formiraju Cb iz kojih padaju pljuskovite padavine ispred
fronta.Uz front, na manjim nagibima, Cb zamenjuju Ns, a pljuskovite padavine zamjenjuju
umerene dugotrajne padavine iz linije fronta.
264.Koji oblačni sistem je karakterističan za hladni front drugog reda?
Ako je topli vazduh dovoljno nestabilan dodi de do kumulusne konvekcije ispred fronta,
formirade se Cb i u uskom pojasu de padati jaka kiša. Iza fronta nema padavina zbog
silaznih kretanja hladnog vazduha. Ispred fronta, topli vazduh se uzdiže do male visine
(Sc), a na vedoj visini dolazi do silaznih strujanja (Ac – predznaci lošeg vremena).
265.Nacrtaj i naznači položaj vazdušnih masa za topli okludovani front.

266.Nacrtaj i naznači položaj v.m. za hladni okludovani front.

Vjetar uvijek duva od hladnog ka toplom i od visokog ka niskom.

 III TEST
1.Šta je vrijeme?
Vrijeme predstavlja stvarno stanje meteorloških elemenata i pojava u datom trenutku.
2.Šta je klima?
Klima (podneblje) – skup vremenskih pojava (tj. atmosferskih procesa) koji karakterišu srednje fizičko
stanje atmosfere bilo iznad nekog mesta bilo iznad vede ili manje teritorije.
3.Šta je makroklima?
Makroklima – obuhvata veliki prostor (100 – 1000 km) nekog regiona ili subregiona u granicama sličnih
klimatskih struktura i istih klimatskih tipova (klima ravnica, stepa); osmatranja sa standardne
meteorološke stanice.
4.Šta je mikroklima?
Mikroklima – klima malog prostora ageografske veličine (0,1–1 km);
5.Šta je topoklima?
Topoklima – klima malog prostora (1 – 10 km) koji se u topografij može izdvojiti kao posebna celina
(dolina, vrh planine);
6.Šta je mezoklima?
Mezoklima – ograničena na manju oblast (10 - 100 km). To je oblast koja je pod istim klimatskim
uticajem, ali je ograničena na izdvojene geografske jedinice (klima rečne doline, jezera, šume) ;
osmatranja sa standardne meteorološke stanice sa specifičnom lokacijom.
7.Pobrojati klimatske modifikatore prvog reda?
Nejednaka raspodjela kopna i mora, veličina i oblik kontinenata i razudjenost obala, prisustvo toplih i
hladnih morskih i okeanskih struja.
8.Pobrojati klimatske modifikatore drugog reda?
Visina i pravac pružanja planinskih lanaca,reljef zemljišta uključujudi ekspoziciju.
9.Pobrojati klimatske modifikatore tredeg reda?
Vegetacija (šume), jezera, sniježni pokrivač.
10.Šta je agrokliomatska reonizacija?
Podrazumjeva utvrđivanje vjerovatnode trajanja i čestine pojave nekog meteorološkog elementa ili
njegovog intenziteta na nekom područuju.
11.Šta je klimatska klasifikacija?
Je izdvajanje i unošenje na kartu geografskog rasprostiranja pojedinih klimatskih tipova.
12.Na čemu je zasnovana Kepenova klasifikacija?
Na dva klimatska elementa-temperaturi i padavine, ne samo njihove apsolutne vrijednosti, vec i
maksimumi i minimumi, kao i prosječan broj dana sa padavinama u toku godine, pri čemu se ne uzima u
obzir geografski polozaj regiona u kojem vlada određeni klimatski tip.
13.Šta je Kepenova klimatska formula?
Osnovna klimatološka formula je kratak simboličan opis klime, klimatska obilježja su zamjenjena
jednovstavnim nizom slova i obrnuto, iz klimatoloških formula mogu da se pročitaju klimatološka
obliježja za neku oblast. Uzeo je u obzir srednju i temperaturu najhladnijeg i najtoplijeg mjeseca, perioda
sa temperaturom vecom ili jednaom 10 stepeni, kao i vrijeme javljanja suvog perioda.
14.Šta su klimatske promjene?
Izmjene klime, tj. promjene srednjeg stanja atmosfere iznad manje ili vede oblasti, prouzokovane
astronomskim, ljudskim faktorima, promjenom karaktera podloge.
15.Kako kopno utiče na klimu?
Vazduh iznad kopna de popodne, ljeti imati mnogo višu temperaturu nego vazduh iznad mora, a nodu,
zimi imati mnogo nižu temperaturu nego vazduh iznad mora.Prisustvo kopna povedava amplitudu
dnevnog i godišnjeg kolebanja temperature vazduha, a najviše utiče na temperaturu vazduha i količinu
padavina.
16.Koja dva klimatska elementa se najviše razklikuju ako uporedimo uticaj kopna i mora na klimu?
Temperatura vazduha i količina padavina.
17.Šta je padavinski režim?
Padavinski režim predstavlja raspodelu padavina u toku godine.
18.Kakva je razlika izmedju maritimnog i kontinentalnog padavinskog režima?
Kod kontinentalnog padavinskog režima se maksimum padavina javlja leti, a minimum zimi. Kod
maritimnog je ova raspodela obrnuta.
19.Pobrojati nacine na koje planine utiču na klimu?
Zaustavlja vazdušne mase, formiraju klimu mjesta na kome se nalaze
20.Kako se mijenja temeratura u planinskim oblastima u odnosu na manje visine?
Temperatura vazduha opada sa porastom nadmorske visine. Vertikalni temperaturni gradijent je manji
nego u ravničarskim predelima.
21.Kako se mijenja količina padavina u planinskim oblastima?
Količina padavina raste sa porastom nadmorske visine do određene visine, a zatim opada.
22.Na koji klimatski element najviše utiču vodeni baseni?
Na temperaturu vazduha.
23.Kako se izračunava mjesečna gustina i vjerovatnoda padavina?
Gustina padavina za vremensku jedinicu od J dana, u nasem slucaju 30 dana se definise kao
i30=H30/z30
HJ-količina padavina za posmatranih trideset dana
Vjerovatnoda padavina za mjesec dana se W30 se računa kao:
W30= z30/ 30
24.Kako se izračunava mjesečna količina padavina?
Mjesečna količina padavina se računa kao suma izmjerenih količina voda od padavina u toku tih mjesec
dana.
25.Kako se izračunava srednja mjesečna kolilčina padavina?
Tako sto se izmjerena količina voda od padavine podijeli sa brojem dana u tom mjesecu.
26.Kako se izračunava srednja dnevna temperatura vazduha?
Na tri načina
1. Td= 1/2N suma (tk-1 + tk)
tk-časovne vrijednosti temperature ocitane sa termografske trake ili ocitane svakog sata, N broj sati u
danu
2. Td= t7 + t14 + 2t21/ 4
t7, t14 i t21 su temperature vazduha osmotrene u klimatoloskim osmatranjima 0700, 1400 i 2100 cas po
mjesnom vremenu
3. Td= tmax + tmin/2
tmax i tmin su maksimalna i minimalna temperatura vazduha u toku 24 sata
27. Kako se izračunva srednja temperatura zemljista?
Tzd = tz7 + tz14 + tz21/ 3
tz7,tz14 i tz21 su temperature zemljista na određenoj dubini osmotrene u klimatoloskim terminima
0700, 1400 i 2100 po mjesnom vremenu
28. Šta se izračunava Majerovom formulom?
Sume količine isparavanja sa slobodne vodene površine Wm u toku jednog mjeseca, izražene u
milimetrima.
29.Šta se izračunava Turkovom formulom?
Količina potencijalnog isparavanja sa zemljišta pod vegetacijom Wt u toku jednog mjeseca, izraženog u
milimetrima.
30.Šta je potencijalno isparavanje?
Je maksimalna kolicina vode koja bi mogla da ispari pri određenim vremenskim uslovima. Odnosi se na
vodenu površinu i na druge aktivne površine, pod uslovom da ima dovoljno vlage.
31.Šta se mjeri ispariteljem?
Isparavanje.
32.Kada se iznad golog zemljišta poklapaju stvarno i potencijalno isparavnje?
Kada je ono potpuno zasideno vlagom.
33. Iznad koje površine je potencijalno isparavanje uvijek jednako stvarnom isparavanju?
Sa optimalno vlažne kompaktne travne površine, i sa vodene površine i sa golog zemljišta potpuno
zasidenog vlagom
34.Koje vrste isparavanja su uključene u isparavanje sa vegetacionog pokrivača?
Isparavanje sa zemljišta i transpiracija.
35. Šta je transpiracija?
Je fiziološki proces isparavanja vode s površine lista, stabljike i drugih biljnih dijelova.
36. Od kojih faktora zavisi intenzitet transpiracije?
Od meteroloških ( Sunčevo zračenje, temperatura, vlažnost vazduha i brzina vjetra), od fizioloških
osobina biljke, fae razvida, razvijenosti korijenovog sistema, broja i rasporeda stoma.
37. Šta je evapotrancpiracija?
Je istovremeno isparavanje i sa zemljišta i sa biljaka.
38.Od kojih elemenata zavisi isparavanje sa aktivne apsorpcione površine?
Od energije Suncevog zracenja, brzine vjetra i kolicine vlage u prizemnom sloju vazduha.
39.Sa stanovista poljoprivrede koji intenzitet padavina je najefikasniji za usvajanje vode od strane
zemljišta?
Padavine malog intenziteta od 1 mm/h.
40. Kako izgleda prostorna raspodjela padanja grada?
Grad pada u uskom i dugačkom pojasu.
41. U kom dijelu dana se grad najčešde pojavljuje?
Grad se najčešde javlja u popodnevnim časovima i to 50% - 15-20h, 20% - 12-15h, 13% - 20-01h.
42. Koliko je prosječno trajanje padanja grada?
Manje od 15 min.
43.Šta se postiže ubacivanjem jezgara kondenzacije u gradonosni oblak?
Smanjuju se zrna grada.
44.Koja se hemijska supstanca najčešde koristi pri punjenju protivgradne rakete?
AgJ
45.Koji su mrazevi najopasniji sa stanovišta poljoprivrede?
Rani – jesenji i kasni-proljedni mraz.
46.Šta je osnovna ideja zaštite od mraza?
Da se spriječi da temperatura biljke padne ispod kritične.
47.Pobrojati tri grupe za zaštitu mraza.
a) konzerviranje toplote,
b) dodavanje toplote,
c) miješanje vazduha.
48.Koji je osnovni efekat u zaštiti od mraza orošavanjem?
Prilikom orošavanja oslobađa se latentna toplota mržnjenja koja zagreva vazduh i stvara se ledena
skrama koja sprečava izmrzavanje biljaka.
49.Kada se prestaje sa vještačkim kišenjem prilikom zaštite od mraza orošavanjem?
Sa orošavanjem se prestaje kada se otopi led.
50.Šta se postiže zaštitom od mraza putem zagrijavanja prizemnog sloja vazduha?
Metodom zaštite od mraza putem zagrevanja prizemnog sloja vazduha postiže se povišenje temperature
vazduha oslobađanjem toplote iz pedi i mešanjem vazduha što dovodi do narušavanja inverzije.
51.Kolika je efikasnost metoda zaštite od mraza usporavanjem izračivanja?
Ima efikasnost do 4 stepena C.
52.Koji se materijali upotrebljavaju u zaštiti od mraza usporavanjem izračivanja?
Otpadni materijali, industrijski proizvodi, hemijski proizvodi, hemijska sredstva (amonijum-hlorid, fosfor
pentoksid), goriva (otpaci od drveta, vlažna slama, suvo lišde).
53.Koji se efekat postiže u zaštiti od mraza putem stvaranja vazdušnog strujanja?
Metodom zaštite od mraza putem vazdušnih strujanja dolazi do narušavanja inverzije mešanjem toplijeg
vazduha sa hladnijim vazduhom u prizemlju.
54.Kolika je efikasnost metoda zaštite od mraza putem stvaranja vazdušnog strujanja?
Efikasnost ove metode je 2-5 oC
55.Koji su uzroci nastanka suše?
Na vedem prostranstvu je uslovljena narušavanjem normalne cirkulacije atmosfere, a zavisi i od lokalnih
i regionalnih faktora ( padavinski režim tog područja, povedanje isparavnja, povedanje temperature
vazduha...)
56.Šta je poljoprivredna suša?
Je pojava kada u vegetacionom periodu vlažnost zemljišta i količina padavina nisu dovoljne da se zdrava
biljka normalno razvije, i to prouzrokuje njihovo oštedenje i/ ili uvenude.
57.Šta je atmosferska suša?
Je pojava pod kojom se podrazumjeva duži bezkišni period praden visokom temperaturom i niskom
vlažnošdu vazduha.
58.Šta je hidrološka suša?
Se javlja ako meteorološka suša potraje i manifestuje se kao smanjenje nivoa voda u vodenim
akumilacijama, jezerima, i rijekama kao i pad nivoa podzemnih voda.
59.Šta je suhovej?
Topao vetar (preko 25 C) sa malom relativnom vlažnošdu vazduha (manja od 30%, uglavnom 16-28%),
umereno jak (5-10m/s), traje 3-5 dana, obično duva u Ukrajini
60.Pobrojati metode zaštite od suše.
Metode: 1. selekciono genetiče (otporne sorte), 2. agroklimatsko reoniranje (izbor optimalnih regiona),
3. agrotehničke mere (navodnjavanje, obrada zemljišta, poljoprivredni pojasevi).
61. Kako se izračunavaju hidrotermički koeficijenti Seljaninova?
Hidrotermički koeficijent Seljaninova je definisan kao količnik količine padavina i količine
evapotranspiracije u posmatranom periodu, količina padavina se izračunava kao 1 desetina sume
srednjih dnevnih temperatura vedih od 10 stepeni C.

HTK=suma Hi / 1/10 suma od Ti

62.Šta pokazuju hidrotermički koeficijenti Seljaninova?
Intenzitet suše
63.Koje su prednosti, a koji nedostaci metode Seljaninova?
Prednosti- sto moze da mjeri intenzitet suše za vegetacioni period u cjelini, ali i po sezonama i
mjesecima; podaci neophodni za njegovu primjenu su najlakse dostupni.
Nedostaci- mogu da se naprave greske jer se ne uzimaju u obzir zalihe vlage u zemljistu, horizontalno i
vertikalno oticanje, kao ni stvarna evapotrancpiracija.
64.Koji su osnovni uzroci izmjene klime u gradovima?
Geometrija grada – povedava površinu površi sa koje se obavlja refleksija i dovodi do višestruke
refleksije; smanjuje se gubitak dugotalasnog zračenja, smanjuje se brzina vetra i ukupan turbulentni
transport;Zagađenje vazduha – (povedava se broj jezgara kondenzacije; povedava se intenzitet
protivzračenja atmosfere i difuznog zračenja, a smanjuje se intenzitet direktnog sunčevog zračenja;
povedava se zamudenost atmosfere i prisustvo difuznog svetla); Konstrukcioni materijali – povedavaju
toplotni kapacitet apsorbujude površine i njenu nepromočivost; Antropogeni izvori toplote – povedavaju
neto zračenje u jednačini energetskog bilansa.
65.Za šta se koriste sume aktivnih i efektivnih temperatura u poljoprivredi?
Kao termički pokazatelj mogudnosti gajenja biljaka i tempa njenog razvoja
66.Koje vrste poljozaštitnih pojaseva postoje?
Nepropustljiv tip, propustljiv tip, i ažurni tip.
67.Koja je razlika izmedju ažurnog i nepropustljivog tipa?
Nepropustljiv tip ima krune, stablo i grmlje u cijelom profilu, pa mu je vjetropropustljivost manja od 30
%, a dejstvo se osjeca na rastojanju od 20-30 visina pojasa. Kod ažurnog tipa je ravnomjeran raspored
otvora po cijelom profilu vjetropropustljivost ide i do 75 %, a dejstvo se osjeca na rastojanju od 40-50
visina pojasa.
68.Kakva je razlika izmedju azurnog i propustljivog tipa?
Kod ažurnog tipa je ravnomjeran raspored otvora po cijelom profilu vjetropropustljivost ide i do 75 %, a
dejstvo se osjeca na rastojanju od 40-50 visina pojasa. Propustljiv tip ima potpun ili djelomičan zastor od
krošnje u gornjem ili srednjem dijelu profila, a pri dnu su otvori bez zbunja. Vjeropropustljivost se krece
od 75-30 %, dejstvo se osjeca na 40 -50 visina pojasa.
69.Kojim se karakteristikama opisuje poljozastitni pojas?
Aerodinamičke karakteristike pojasa: visina, širina, propustljivost i ažurnost.
70.Koje su mikroklimatske karakteristike zone koja se nalazi neposredno uz poljozaštitini pojas?
 Smanjen je bilans zračenja do 2h
 Temperatura vazduha u prizemnom sloju je za 1 oC viša
 Temperatura u površinskom sloju zemljišta je za 2 oC viša
 Intenzitet isparavanja je manji za 10-20%
71.Šta se postiže upotrebom poljozaštitnih pojasa?
 Smanjuje se brzina vetra, intenzitet turbulencije, obim eolske erozije, intenzitet isparavanja
 Povedava se vlažnost zemljišta i vazduha
 Pored selekciono-genetičkih mera, agrotehničkih mera, agroklimatskog reoniranja i
agrotehničkih mera (navodnjavanje, pravilna obrada zemljišta), poljozaštitni pojasevi
predstavljaju meru borbe protiv suše
72.Da li je temperatura navodnjavane njive viša ili niža u odnosu na nenavodnjavanu njivu?
Kolebanje temperature vazduha i zemljista kod navodnjavane njive je manje nego kod navodnjavane.
73.Koja su dva osnovna efekta nastala pri izmjeni mikroklime usljed navodnjavanja?
a) Smanjenje albeda i povedanje apsorbovanih KT zracenja
b)Povedanje isparavanja sa površine zemljista
c)Povecanje toplotnog kapaciteta zemljista
Zbog svega ovoga se smanjuje amplituda temperature zemljista i povedava relativna vlažnost prizemnog
sloja vazduha.
74.Da li se sa navodnjavanjem albedo smanjuje ili pak povedava?
Navodnjavanjem se albedo smanjuje.
75.Nacrtati vertiklani profil temp. vazduha tokom dana iznad i u biljnom pokrivacu!

76.Nacrtati vertikalni profil tempretaure vazduha tokom dana iznad golog zemljista

77.Nacrtati vertikalni profil temp vazduha tokom noci iznad i unutar biljnog pokrivaca

78.Nacrtati vertikalni profil temp vazduha tokom noci iznad golog zemljista
79.Nacrtati vertikalni profil intenziteta KT zracenja iznad i unutar biljnog pokrivaca

80.Nacrtati vertikalni profil intenziteta KT zracenja iznad golog zemljista