You are on page 1of 36

1 The diagram shows the carbon cycle.

A
fossil fuel

CO2 in atmosphere and C


green plants
dissolved in water

dead material D

E
animals

(a) (i) Identify the processes labelled A, B, C, D and E.


(5)

A . . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . .

B . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . .

C . . . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . .

D . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . .

E . . . . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

PhysicsAndMathsTutor.com
(ii) Give the letter of the process that reduces the carbon dioxide in the atmosphere.
(1)

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(b) An increase in the level of carbon dioxide in the atmosphere can lead to an
enhanced greenhouse effect.

Describe the possible consequences of an enhanced greenhouse effect.


(4)

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(c) Suggest two ways to reduce the build up of greenhouse gases in the atmosphere.
(2)

1 . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2 . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(Total for Question = 12 marks)

PhysicsAndMathsTutor.com
2 (a) Some nuclear power stations take in cold water from the sea and use it to cool
their reactors. The warmed water is released back into the sea. This can cause
thermal pollution because the increased water temperature has an effect on the
concentration of dissolved oxygen.
The table shows the effect of water temperature on the concentration of
dissolved oxygen.

Water temperature Concentration of oxygen


in °C in mg per litre
5 12.37
10 10.92
15 9.76
20 8.84

(i) Calculate the percentage change in concentration of oxygen when the water
temperature rises from 10 °C to 15 °C. Show your working.
(2)

Answer = ........................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . %

(ii) Use information from the table to explain why it would be unlikely for a fish farm to
be situated near a power station.
(2)

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

PhysicsAndMathsTutor.com
(b) The table lists some methods used to produce large numbers of fish on a fish farm.
Complete the table by stating how each method helps to increase fish production.
(3)

Method How method increases fish production

adding antibiotics to the water

using nets to cover tanks

feeding small quantities of food


frequently

(c) Fish are a good source of protein in the human diet.


Describe what happens to fish protein in the gut of a human.
(5)

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(Total for Question = 12 marks)

PhysicsAndMathsTutor.com
3 A student used this apparatus to find out if nitrate ions helped plants to grow.

air
plant

black paper
covering flask

roots

solution
containing
ions

A young plant was grown in a solution that contained all the ions needed for growth.
A different young plant was grown in a solution that also contained all the ions
needed for growth except nitrate.
(a) (i) Suggest why the solutions have air bubbled into them.
(2)

.................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

.................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

.................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

.................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(ii) Suggest why the apparatus was covered in black paper.


(2)

.................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

.................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

.................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

PhysicsAndMathsTutor.com
(b) The diagram shows the young plants after 55 days of growth.

(i) Measure the length of the plants in mm and write your answers below.
(2)
plant grown in the solution containing all the ions ........................................................................... mm
plant grown in the solution without nitrate ions .................................................................................. mm
(ii) Suggest how the student could make the results of the investigation more
reliable.
(1)

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(iii) Suggest two factors, not seen in the diagram, that the student should keep
the same for both plants while they are growing.
(2)

1 ............................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2 ............................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
PhysicsAndMathsTutor.com
(c) Explain the consequences of fertiliser containing nitrates polluting a river.
(6)

. ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(Total for Question = 15 marks)

PhysicsAndMathsTutor.com
1 The data show the mean temperature in central England during thirteen periods of 25 years.
The midpoint of each period is shown.

Midpoint Mean temperature


of period in °C

1695 8.63
1720 9.33
1745 9.10
1770 9.17
1795 9.03
1820 9.13
1845 9.08
1870 9.19
1895 9.08
1920 9.31
1945 9.58
1970 9.49
1995 10.05

PhysicsAndMathsTutor.com
(a) Plot the data on the grid, using straight lines to join the points.
(6)


(b) Between which two neighbouring periods was the change in mean temperature
the greatest?
(1)

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

PhysicsAndMathsTutor.com
(c) Some scientists think that the release of greenhouse gases has contributed to these
changes in temperature.
(i) Name a greenhouse gas.
(1)

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(ii) What is meant by the term greenhouse gas?


(1)

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(iii) Suggest how human activities could be responsible for the change in temperature
between 1970 and 1995.
(3)

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(Total for Question = 12 marks)

PhysicsAndMathsTutor.com
2 A student wanted to investigate the factors that influence the activity of soil organisms
in a woodland. She decided to study one species of woodlouse, a small animal found
under stones and rotting wood in damp and dark places.

She used a trap to collect organisms in the woodland during the day time and during
the night time.
She counted the organisms collected before releasing them.

Day time sample Night time sample

From the day time sample she produced a table of results.

Organism Tally Number


woodlice |||| || 7

spiders | 1

centipedes || 2

beetles ||| 3

PhysicsAndMathsTutor.com
(a) Complete the table below to show the results for the night time sample.
(2)

Organism Tally Number


woodlice

spiders

centipedes

beetles

(b) Use the data from the day time and night time samples to draw a bar chart to
compare the number of organisms collected.
(5)


PhysicsAndMathsTutor.com
(c) (i) Compare the number of organisms collected during the day time and during
night time.
(3)

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(ii) Suggest an explanation for the change in the numbers of woodlice.


(2)

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(d) The organisms caught in the trap remained there for up to 10 hours before being
counted.
Suggest how this might affect the results obtained.
(2)

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

PhysicsAndMathsTutor.com
(e) Ecology involves the study of organisms in their environment.
With reference to the investigation in this question, explain the terms
(i) population
(1)

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(ii) community
(1)

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(iii) habitat
(1)

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(Total for Question = 17 marks)

PhysicsAndMathsTutor.com
3 Methods of fish farming have changed as more countries become involved in the
industry.
(a) Suggest two reasons why more of our fish are supplied by fish farming rather
than from traditional fishing.
(2)

1 ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2 ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(b) This photograph shows a new type of fish farm which has been developed in
Denmark.

© https://stateofgreen.com
Fish farm in Denmark
This new type of fish farm differs from traditional fish farms because
x it uses water from under the ground instead of from rivers
x it uses fewer antibiotics
(i) Suggest one advantage of using water from under the ground rather than from rivers.
(1)

. . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(ii) Suggest the advantage of using fewer antibiotics in fish farms.


(2)

. . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
PhysicsAndMathsTutor.com
(c) Another advantage of the new type of fish farm is the reduction in waste discharge.
The figures for a new type of fish farm and a traditional fish farm are shown in the
table.

Mass of discharge Discharge from new


in kg per tonne of fish produced type of fish farm
Nutrient waste as a percentage
traditional new type of of discharge from
fish farm fish farm traditional farm
total nitrate 31.2 20.0 64.1
total phosphate 2.9 1.1

(i) Calculate the total phosphate in the waste from the new type of farm as a
percentage of the total phosphate in the waste from the traditional farm.
Show your working.
(2)

percentage = ..................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . %

PhysicsAndMathsTutor.com
(ii) If waste from fish farms is released into rivers it will cause pollution.
Design an investigation to compare the pollution caused by waste released from
the new type of fish farm with waste released from a traditional fish farm.
Your answer should include experimental details and be written in full
sentences.
(6)

. . . . . ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(Total for Question = 13 marks)

PhysicsAndMathsTutor.com
1 The passage describes atmospheric pollution by gases.

Complete the passage by writing a suitable word or words in each of the blank spaces.
(10)

The release of carbon dioxide comes from the burning of .............................................................. fuels in

power stations and in cars and other vehicles.

This burning also releases . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..................................... .............................................................. which dissolves

in water in clouds to produce . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................. .............................................................. .

If the combustion of these fuels is not complete another gas

called ............ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ...................................................... is also released. This gas is very

toxic and can combine with . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................... in the blood. This prevents the

delivery of . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . around the body.

Carbon dioxide may also contribute to the increase in air temperature referred to as

........................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .................................. . Gases that contribute to this are known

as ..................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . gases.

Some of these gases, such as . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................ , are produced by cows and released

into the atmosphere. Other gases known as .............................................................. can be released when

old refrigerators are destroyed.

(Total for Question = 10 marks)

PhysicsAndMathsTutor.com
2 Water in lakes can become polluted if too much phosphate is leached from the soil.
The polluted water becomes very cloudy because of the growth of lots of microscopic plants
called algae.
It is possible to find out how polluted water is by using a black and white disk called a
Secchi disk. The following technique is used.
t the disk is lowered into the water using a rope
t the disk is lowered into the water until it can no longer be seen
t the depth when the disk is no longer seen is measured

The diagrams show a Secchi disk and the way in which it is used.

Secchi
disk

disk lowered slowly until


it disappears from view

Scientists used Secchi disks to test the pollution level of four lakes.

The table shows the results.

Depth at which Secchi disk can no longer be seen


Lake
in metres

A 7.0

B 3.9

C 3.3

D 4.4

(a) They concluded that lake C was the most polluted with phosphate.
Suggest two reasons why this conclusion may not be correct.
(2)

1 ................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2 ................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

PhysicsAndMathsTutor.com
. ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(b) The graph shows changes in the level of phosphate and Secchi depth measurements,
for one of the lakes over a 25-year period.

200 20

depth when the disk is no longer seen in m


total phosphate in arbitrary units

160 15

120 10

80 5

40 0
1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000
year year

(i) Using both graphs, describe the relationship between phosphate levels and
Secchi depth.
(2)

. . ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

PhysicsAndMathsTutor.com
(ii) The number of fish in the lake decreases over the 25-year period.
Explain how the changes in phosphate levels might cause the decrease in the
number of fish.
(5)

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

PhysicsAndMathsTutor.com
(c) Seawater is sometimes polluted by raw sewage. This water also becomes cloudy and
is not safe for humans to swim in.
A scientist used Secchi disks to measure pollution in seawater at a beach during a year.
The graph shows the depth at which he could no longer see the Secchi disk.

May

Aug

Nov
Mar

Dec
Sep
Feb

Apr

Oct
Jun
Jan

Jul
0
0.5
1.0 minimum Secchi depth
for safe swimming
1.5
depth at which
2.0
Secchi disk can
no longer be 2.5
seen in metres 3.0
3.5
4.0
4.5
5.0

(i) How many times during the year was the Secchi disk used to measure pollution?
(1)

. ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(ii) In which month were most depth measurements taken?


(1)

. ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(d) Water may not be safe for swimming in at this beach.


The scientist concluded that the only month when the water was not safe for swimming
was April.
(i) Give a reason to support this conclusion.
(1)

. ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(ii) Suggest a reason to reject this conclusion.


(1)

. ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(Total for Question = 13 marks)


PhysicsAndMathsTutor.com
3 This food chain is from a rainforest ecosystem.

trees deer genet python

(a) (i) Name the primary consumer in the food chain.


(1)

. . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(ii) Name the tertiary consumer in the food chain.


(1)

. . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(b) The photograph shows a genet, which is a cat-like carnivore that lives in rainforests
in Africa and Asia.

Photographer: Guerin Nicolas

PhysicsAndMathsTutor.com
Suggest how the following features help the genet to survive.
(i) large ears
(1)

. . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(ii) spotted coat


(1)

. . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(iii) ability to stand on hind legs


(1)

. . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(c) The rainforests in many countries are under threat from deforestation.
Explain the consequences of removing the rainforest on the balance of
atmospheric gases.
(2)

. . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(Total for Question = 7 marks)

PhysicsAndMathsTutor.com
4 The passage describes the consequences of air pollution.

Complete the passage by writing a suitable word or words on each dotted line.
(10)

The release of the gas sulfur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................................ into the atmosphere

is an example of air pollution because the gas dissolves in water in air

to form ........ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........ rain. This rain can kill trees on land

and fish in lakes.

Another gas that pollutes the air is . . ................................................................................. monoxide. This gas

combines with . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................... in red blood cells and makes it more

difficult for them to carry out their function.

Other gases that pollute the atmosphere are greenhouse gases such as ........................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

and nitrous oxide from the burning of ................................................................................... fuels,

and ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . from the digestive system of cattle.

These gases increase the . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ....................................................... effect and may lead to a problem

known as .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .............. in which the air temperature may rise.

This rise in air temperature may destroy the place where a species lives

known as its . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .................... .

(Total for Question = 10 marks)

PhysicsAndMathsTutor.com
5 Commercial flower growers keep their plants in greenhouses under artificial light.

Describe an investigation to find out if the length of time that plants are exposed to
light affects how long it takes for flowers to appear.
(6)

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(Total for Question = 6 marks)

PhysicsAndMathsTutor.com
1 The world’s rainforests could completely vanish in a hundred years at the current rate
of deforestation.
(a) Suggest two reasons why humans are removing rainforest.
(2)

1 ................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2 ................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(b) (i) Explain how deforestation can change the balance of gases in the atmosphere.
(2)

. . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(ii) Suggest how deforestation can change the soil structure.


(2)

. . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

PhysicsAndMathsTutor.com
(c) Suggest how countries can reduce the impact of deforestation.
(2)

. . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(Total for Question = 8 marks)

PhysicsAndMathsTutor.com
2 The picture shows a tomato plant grown in a glasshouse.

The production of tomatoes is affected by an insect pest called the tomato leaf miner.
The photograph shows a tomato leaf that has been damaged by the tomato leaf miner.

The adult female leaf miner lays eggs on tomato leaves that develop into maggots
(larvae). These maggots feed on leaf mesophyll tissue inside the leaf.

PhysicsAndMathsTutor.com
(a) Explain how feeding on mesophyll tissue will affect tomato production.
(3)

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(b) (i) Pesticide are no longer successful in controlling the pest because the
population of resistant forms of the leaf miner has increased.
Use your knowledge of natural selection to explain why the population of
resistant forms of the leaf miner has increased.
(4)

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(ii) Suggest one other reason why using pesticide spray to control the leaf miner
has not been successful.
(1)

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

PhysicsAndMathsTutor.com
(c) The release of an insect species called Trichogramma has been successful in
controlling the leaf miner. Trichogramma feeds on the leaf miner.
Name this type of pest control.
(1)

. . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(d) Suggest why the release of sterile male tomato leaf miners has also been
successful in controlling the leaf miner.
(2)

. . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

PhysicsAndMathsTutor.com
(e) Pheromone traps could also be used to control the leaf miner. Pheromones are
smells that attract leaf miner males.
Design an investigation to find out if a pheromone trap would help to control the
leaf miner.
Your answer should include experimental details and be written in full sentences.
(6)

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(Total for Question = 17 marks)

PhysicsAndMathsTutor.com
3 Deforestation has an effect on the environment.

(a) (i) What is meant by the term deforestation?


(1)

. . . . . ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(ii) Explain the effects that deforestation has on the balance of oxygen and
carbon dioxide in the atmosphere.
(3)

. . . . . ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ..................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(b) The release of pollutant gases into the atmosphere also has effects on the
environment.
Complete the table by giving the names of the missing gases, and the effects of
the gases on the environment.
(5)

Effect on the
Gas Source
environment

cattle farming

water vapour combustion

burning fossil fuels causes acid rain


affects transport of
incomplete combustion
oxygen in blood
refrigerators and air
CFC
conditioning units

(Total for Question = 9 marks)

PhysicsAndMathsTutor.com
4 Carbon dioxide, methane and nitrous oxide are all greenhouse gases.

(a) (i) Name a source of nitrous oxide.


(1)

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(ii) Name one other greenhouse gas.


(1)

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(b) The table shows the masses of three different greenhouse gases released into the
atmosphere in the United Kingdom from 1990 to 2010.

Mass of gas released each year in millions of tonnes


Year
carbon dioxide methane nitrous oxide

1990 590.3 4.6 0.2

1995 566.7 4.0 0.2

2000 550.5 3.0 0.1

2005 552.0 2.2 0.1

2010 496.0 2.1 0.1

(i) Calculate the percentage decrease in the mass of carbon dioxide released
between 1990 and 2010.
Show your working.
(2)

percentage decrease in mass = ......................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . %

PhysicsAndMathsTutor.com
(ii) Suggest why the mass of carbon dioxide released has decreased from 1990
to 2010.
(3)

. ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(iii) Describe the changes in the mass of methane released between 1990 and 2010.
(2)

. ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

PhysicsAndMathsTutor.com
(c) Explain the advantages of reducing the mass of greenhouse gases released into
the atmosphere.
(5)

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(Total for Question = 14 marks)

PhysicsAndMathsTutor.com

You might also like