You are on page 1of 30
Spis tresci 4p Wart: Betznre 6G ICZBY cncnettensnnunminiasnissavacanmamnnmceeceaescta 2. Potegi i pierwiastki..... 3. Logarytmy . 4. Silnia, Wspétezynnik dwumianowy 5. Wz6r dwumianowy Newtona . 6 7. 8. 8 Waory skréconego mnozenia Funkcja kwadratowa. 1. CIQGh rare Trygonometria... 10. Planimetria.... 11. Geometria analityczna na plaszezyznie kartezjafskie) 12. Stereometa..... 13. Kombinatoryka 14. Rachunek prawdopodobieristwa. ses 15. Parametry danych statystycznyCh .....essseesetee 16. Pochodna funkeji. . 17. Tablica wartosei funkaji trygonometrycenych .. DeBD DeRWeeUEDNK neni ee Be o We ¥370 15125 <0 Ix- l= ~X4d CUR x50 (2-15) = 2-13! SQ 1. WARTOS¢ BEZWZGLEDNA LIczBY \G: @mmot emedyagryue + Wartogé bezwzgledna liczby rzeczywistej x definiujemy wzorem: Ixl=eU ee, ae | Cle Liczba |x| jest to odlegtos¢ na osi liczbowej punktu x od punktu 0. pa re: yn * Dia dowoinej iczby x mamy: bole rowsgvori x] 20 |x] = 0 wtedy i tylko wtedy, gdy x=0 = | —x] = |x] Dia dowolnych liczb reeczywistych x,y. mamy: le+yl 0 mamy: , x ECr AUS 4) lz—al r weedy itylkowledy, dy xa+r 2, POTEGI| PIERWIASTKI © Niech n bedzie liczba catkowita dodatnia. Dia dowolnej liczby rzeczywiste| a definiujemy Je] n-ta potege: ; Qt, 2 5%4 Pe Bruns Ata 525 = O."* WO.» 55-595 + Pierwiastkiem arytmetycznym ‘Va stopnia n zliczby a> 0 nazywamy licebe b > 0 taka, ze b" =a. = VAO~> 555-5 ». Wsszezegéinosci, dla kaidejliceby rzeczywistej a prawdziwa jest rovmosé: FAS Caysat) Co)%-o? (5) 5 ¢ 2)*= -Z V@ = |al Sot gt) SaP=-a? APLILACA O.* “Os ‘ MeTEMAeTYYA L = Gs! ~5- 05 VeB GRYUIE Ad(A) 5d. gt Btte5® ad(3) re : af) (SWE 5 : a ug ae “254 pals) Gy& RACY (GE BUST AA) (seus gh ue Jezeli a <0 oraz liczba_n jest nieparzysta, to Ya oznacza liczbe b <0 taka, 26 maa n= 5 bo | BANS Watiorze liczb rzeczywistych plerwiastki stopni parzystych z liczb ujerinych nie istnieja, + Niech m, n_ beda liczbami calkowitymi dodatnimi, Definiujemy: nel a ete at ot dd ~ dlaa#0: a"= oraz es 5 * ove = Oh 36 - dlaa>0: ax = Yar om TS 15 eth (ais) = 5= 5 - daa>o: @ te tot | B Sie ks + Niech r,s beda dowolnymi licebami rzeczywistymisJesii a > 0-1 b> 0, to: a We areata Say core ea at 0" Jezeli wyktadniki r,s sq licebami catkowitymi, to powyzsze weory obowiazuja dla Do TG, FoTeGA Maye? S bo 5S Naveix Popwiesé 5" ——? MOM oTeucmaé As" 3. LogarvTay * Niech a> 0 i a #1. Logarytmem log, b liczby b> 0 prey podstawie @ nakywamy wykladnik © potegi, do kt6rej nalezy podniesé a, aby otrzymaé b: loggb=c — wedyitylkowtedy, gdy a = b a phat, alta = 5 * Dia dowolnych liczb rzeczywistych x > 0, y > 0 oraz r prawdziwe sq rownosci: loge(x-y) = log, x + loga y loga x" =r loga x re log, §) =log,% —loge y v 3 4 8 +\09 d= Log, (82> as : 5:log.6= log ,6 Layloo - log t= - (12) = log 25 = a W26r na zamiane podstawy logarytmu: jezeli a>0,a#1,b>0,b #1 oraz c>0,t0 loge ¢ 'o60.¢ = iog3b h ‘ Wszczegéinosci: oo. 36 = tog, 6 a . 3% loeb = Zapisy logx oraz Igx oznaczaja log;o x 4. SILNIA. WsPOLCZYNNIK DWUMIANOWY Silnig liczby catkowitej dodatniej_n nazywamy iloczyn kolejnych liczb catkowitych od 1 do n wacznie n=1-2-.0n Ble S4S2-4 Ponadto prayimujemy umowe, ze 0! = 1. Dla dowolngj liczby calkowitej_n > 0 prawdziwa jest rownosé: (nt Dt= (+1) Dia liczb calkowitych m, k spelniajgcych warunki 0 << k 0, to ramiona paraboli skierowane sq ku gérze. Gdy a <0 ramiona paraboli skierowane sq ku dotowi. Liczba miejsc zerowych funkeji kwadratowej f(x) = ax? +bx +c (liczba pierwiastkéw tréjmianu kwadratowego, liczba rzeczywistych rozwiqzaf réwnania kwadratowego ax? + bx +c = 0) zalezy od wyrdanika A: 1. jezeli A > 0, to funkeja kwadratowa ma dwa miejsca zerowe (tréjmian kwadratowy ma wa réane \pierwiastki reeczywiste, réwmanie kwadratowe ma dwa rozwiazania rzeczywiste) _~b- va =~ aa _~b+va 2a % 2. jezeli_ A =0, to funkeja kwadratowa ma dokladnie jedno miejsce zerowe (tréjmian wadratowy ma jeden pierwiastek, réwnanie kwadretowe ma doktadnie jedno rozwiqzanie reecz)yiste): 2b aa Na 3. jezeli A < 0, to funkeja kwadratowa nie ma miejsc zerowych (tréjmian kwadratowy nie ‘ma pierwiastk6w rzeczywistych, réwnanie kwadratowe nie ma rozwiazan rzeczywistych). ‘Postaé kanonicana funkai kwadratowei f@) = ap +q * Jezeli A > 0, to funkcje kwadratowa mozna przestawié w postaci il mows) F(@) = ale = )(e—x,) © Wzory Viéte'a Jezeli A > 0, to \ avo atye gen’ eRe maT ake t 5. =p - AWedg +») X=P “o te Cr,9) 7 Qe xeX pte) fN Bla X€(-n py 8 rurmeddt, {7 dle xem, p> [Ny Qs xe 1, 0 pierwszym wyrazie a, i rbznioy \ a, =a, +(n-1)r + Weoryna sume S. poczatkowych_n_wyrazéw ciagu aryimetyezne Sy etn 5, -mtGo , «Dia sasiednich wyrazéw ciagu arytmetycznego (ay) prawdziwa jest rownosé: Fa ah a a, -4 +O, ©. ory = dane? pe Be 2 * W26rna_n-ty wyraz clagu geometryezneao (a,), okreslonego dla n > 1, 0 pierwszym wyrazie a, iilorazie q: no Cae 9-2" Onea "PF ges a or = Gy a, =a, -q"! dla n>2 OF d-276 Oy Oy dpe hd + Weoryina sume S. poczatkowyeh n wirazéw ciagu geometivzneao: Oly = d-2*= 2Y dia q#1 Sp=nea, dia q=t ‘© Dla sasiednich wyrazéw ciagu geometrycznego (a,,) prawdziwa jest rownosé: : cw Coc toy boleyne (ay)? = dye *Qnyy dla n22 || MYT C. Jeomest. Wea © Suma wyraz6w nieskoniczonego ciagu geometrycznego Dany jest nieskoriczony ciag geometryczny (a,,), okreslony dla n > 1, oilorazie q. Niech (S,) oznacza ciag sum poczatkowych wyraz6w ciqgu (a,), to znaczy ciag okresiony wzorem Sj, = a, +02 + m+ dy dla n> 1. ou Jezeli |q| <1, to ciag (S,) ma granicg rowna, Ong \o\c Suma rons Tushonuaneso Ciggw Granice te nazywamy suma wszystkich wyrazow ciagu (d,). eomekryanego * Twierdzenie o granicy sumy, réznicy, iloczynu i ilorazu ciaaéw zbiesnych Jezeli ciggi (ay) i (bn), okreéione dla kaddej liczby naturalne| n> 1, sq abiezne i lim ay =a oraz lim by = b, tociagh (aq +bn), (dq — By), (dq By) 89 zbiedne, a ponadto dim (a, + by) = a+b lim(@, bx) = ab im (an by) = a+b Jezeli ponadto by #0 dla n 21 oraz b +0, to ciag ($4) jest zbiezny i nlt)-i * Twierdzenie o trzech ciagach dezeli wyrazy ciqgow (a,), (bx) i (cn), okreslonych dla n> 1, spetniajanierownosé y Sy Sq dla n> 1, aciagi (aq) i (c,) 8a zdiezne do wspélnej granicy iim an = Jim cy =g,t0 ciag (by) jestzbieény, a ponacto lim by = 9. + Procent sktadany Jezeli kapitat poozatkowy Ky zlozymy na okres n lat na lokacie bankowel, ktore] ‘oprocentowanie wynosi % w skali rocznej, a kapitalizacja odsetek nastepuje po uphywie kazdego roku trwania lokaty, to kapital koficowy K;, jest okreslony wzorem: nk Kn Ko (Ig) KUinbo, kapitolineg’ Vv rokw 9. TRYGONOMETRIA © Definicie funkcli tryaon ata ostrego w tré st B a sina=< ¢ b a cosa =~ c LA LN 7 c b A UNAGAT s2AWSIE NAPRIECINLO LATA PROSTEGD OLNACE - PKC +DAUSLE NAPRECIKHO Kata 4 OZNACe Bok A "TREUL «Rok OB finicje funkcit jonometryczt oile x #0 a " RIS VIR IS gdzie r=|OM|=/x+y? >0 de (10° A) y=sinx y = cosx Cuiaetk UweADU n dowolnego kata WOPORRLED NCH 2 cok orn (one ) © wel650") gins 4 7 may wy ns = ae wove T gc » ost aegee™ dye mt 7 Ansinty = cose + Zwiazki miedzy funkciami tryaonometrycznymi tego samego kata A= Costes Std sin? a + cos* a = 1 sina 1 wa= da we amthn kez | gt 4 Wartogci funkcii trygonom dla wbranvch katéw oe | 30 45° 60" 90° a 3 7 1 1 1 4 7 = se * a 3° 2 sina 0 _ v 8 1 2 z z cosa 1 8 a 2 0 2 2 2 tga 0 8 1 WB nie istnieje 3 + Funkcie tryaonometryezne sumy i réznicy katow Dia dowolnych katow a oraz f prawdziwe sq réwnosci: sin(a + B) = sina cosB + cosasinB sin(a - B) = sina cos — cosa sin cos(a + 8) = cosa cosB — sina sinB cos(a - f) = cosa cos + sinasing Ponadto tga + teh 1 tee + B= Toe tee ody 4, Brat Be 5+ kn, kez __tga-teB ee ‘a -B) = Tate ody a farpesthn, ke Xe(0, 80°) - Kat Oster At (Gor, Abo") ~ MAT RowsARTY 12 © Funkcje trygonometryczne podwojonego kata sin2a = 2sina cosa cos 2a = cos? a sin? a cos 2a = 2cos*a—1 cos 2a =1-2sin? a tg2a = oile tga istniejei tg2a #1 2tga 1-tga + W brane weory redukoyine »,” NP gin 30° Sin( 90%-60% LoS 60° sin(@0°-a)= cosa cos(90° a)=sing sin(90° + @) = cosa cos(90° + a) = —sina /| sin(180°-a)=sina — cos(180°-a) =-cosa _tg(180°— a) = -tgar sin(180°+a)=-sina cos(180°+a) =-cosa —tg(180°+ a) = tga HP Sin MO" = sia (Gr 20° . iny funkeii trygonom > Cos 30 a-B at at sina +sing = 2sint8, cosa + cos = 2cos +8 2 a+p cos sin, 2sin: sina — sin = 2.cos: cosa — cos = a+B a-B 2 [cos(a + B) ~ cos(a — 6)] sina-sinB cosa cos Bp = Floste +B) + cos(a - B)] sina cosp = J sina +f) + sin(a ~ 8) © Okresowosé funl jcznych, Dla kazdego kata «i liczby catkowite] k prawdziwe sq zwiaz sin(a + k +360") cos(a + k 360°) = cosa a Ponadto, jezeli a #50 + mm, mEZ to: tga + k- 180°) = t R . ‘tf 10. PLANIMETRIA Prayimujemy nastepujace oznaczenia w tréjkacie ABC: @,b,c — ~dlugosci bokow w tréjkacie ABC @,B,y — —miary katow wewnetrenych tréjkata lezacych ~ odpowiednio - prey wierzchokach A, B oraz © R,r _ —dtugoéci promieni okregéw opisanego iwpisanego wtréjkat ABC Tha, hy, he —wysokosci tréjkata opuszezone - odpowiednio - z wierzcholkow A, B i C. P — polowa obwodu tréjkata ABC, ti atbt+e : oh Ow « LWierdzenie Pitagorasa (wraz ztwierdzeniem odwrotnym do niego) Jezeli wtréjkacie ABC kat y jest katem prostym, to e Jezeli witrekacie ABC dtugoSci bokéw spetniaja rownosé a? + b? = 8, to kat y jest katem prostym. + Twierdzenie sinusow a b c sina sinf siny Q a =b? +c? — 2be- cosa 2 Bb? =a? +c? -2ac-cosp v b @ +b? — 2ab- cosy 1 1 1 Page = Zab siny => be- sina = 5a sin B abe Pace = Fe Pane =P-7 Paaac = \p(p — a)(p — b)(p ~ c) 1, sinB-siny 1), siny-sina 1, sina-sing Prune ae re eh = oe SYS Bie sith 2 sina 2 ssing. 2 siny Paagc = 2R? «sina: sinf -siny Przyimijmy, ze w trojkqcie ABC kat prey wierzcholku C jest katem prostym. Niech D. bedzie spodkiem wysokosci opuszczonej z wierzcholka C na podstawe AB tréjkata. Wowezas: he = V|AD| - |DB| atb =e maeceempan- pens. t teB © Zwiazki miarowe w tréjkacie rownobocznym — dhugoSé boku tréjkata réwnobocznego hi wysoko8¢ tréjkata réwnobocznego Cc wi as fo Ea ap @ a 2 R=gh A a B + Cechy praystawania tsikatow & M a) cecha praystawania ,bok-bok-bok’ dia trojkatow ABC i KLM: dtugoSci bokéw tréjkata ABC sq rowne odpowiednim dlugosciom bokéw tréjkata KLM, np. |AB| = |KL|, |BC| = |KM|, [CA] = |ML|. 'b) cecha przystawania ,bok-kat-bok" dla trojkatow ABC i KLM: dtugosci dwoch bokéw tréjkata ABC sq rowne odpowiednim diugosciom dwoch bokGw tréjkata KLM i katy migdzy tymi parami bokéw sq przystajace, np.: |AB| = |KL|, |BC| =|KM| i |SABC| = |4LKM|. ©) cecha preystawania ,kat-bok-kat' dla tréjkqtow ABC i KLM: dhugoS¢ jednego boku tréjkata ABC jest réwna dlugosci jednego boku tréjkata KLM i katy preylegle do tego boku tréjkata ABC sq preystajace do odpowiednich katow przyleglych do odpowiedniego boku tréjkata KLM, np.: [4BAC| = |4KLM| i |SABC| = |4LKM| i [ABI = |KL| ‘© Cechy podobieristwa trdjkatow c a, k a) cecha podobieristwa ,bok-bok-bok’ dia tréjkqtéw ABC i KLM: L dlugoSci bokéw tréjkata ABC sa proporcjonalne do odpowiednich dlugosci bok6w ji 1AB| _ (BC) _ ICAL tréjkata KLM, np. TRU = [cM = [MRL b) cecha podobieristwa ,bok-kat-bok’ dla tréjkat6w ABC i KLM. dlugosei dich bokéw tréjkata ABC sq proporcjonalne do odpowiednich dlugosci dwoch bokéw tréjkata KLM i katy migdzy tymi parami bokéw sq praystajace, np.: |AB| \A va = fen i [4BAC| = [4LKM| ©) cecha podobieristwa ,kat-kat-Kkat” dla trojkatéw ABC i KLM: katy tréjkata ABC sq przystajace do odpowiednich katow tréjkata KLM, np.: \BAC| = |4LKM| i [SABC] = |&KLM| i [SACB| = |SKMLI. 16 © Wierdzenie Talesa (wraz z twierdzeniem odwrotnym do niego) Roane proste AB i CD praecinajq sie w punkcie P, prey czym spelniony jest jeden zwarunkow: = punkt A lezy wewnatrz odcinka PB oraz punkt C le2y wewnatrz odcinka PD LuB ~punkt A lezy na zewnatrz odcinka PB oraz punkt C ledy na zewnatrz odcinka PD. , (481. [cD | Jezeli et = Gel toproste AC i BD sq réwnolegie. Jezeli proste AC i BD sq réwnolegle, to valet Pole P kola 0 promieniu 1 jest réwne: P=nr® Obwéd L kota o promieniu r jest rowny: + Wyeinek kota Pole P wycinka kota 0 promieniu r i kacie Srodkowym a wyrazonym w stopniach jest réwne: 4 ~ 2 Pasa tr Diugosé L fuku AB wycinka kota o promieniu r i kacie Srodkowym @ wyrazonym w stopniach jest rowna: B L= OA © Katy w okreau aapelir Miara kata wpisanego w okrag 0 srodku 0 jest rowna polowie mmiary kata srodkowego, opartego na tym samym tuku, Miary katéw wpisanych w okrag 0 Srodku 0, opartych na tym samym tuku, sa réwne. © LWwierdzenie o kacie miedzy styezng i cieciwa Dany jest okrag o Srodkuw punkcie 0 i cigciwa AB tego okregu. Prosta AC jest styczna do tego okregu w punkcie A, natomiast punkt P lezy na tym okregu i nie nalezy do kata CAB. Mtedy 14APB| = |4CAB| i |440B| =2-|4CAB| ray czym wybieramy ten z katéw srodkowych AOB, ktéry jest oparty na juku zngjdujacym sig wewnatrz kata CAB. B \B B K/ AL A Cc A € c A © TWierdzenie 0 odcinkach stycznych Jezeli styczne do okregu w punktach A i B przecinajg sie w punkcie P, to A p |PA| = |PBI ‘© Twierdzenie o odcinkach sieczne| i styeznej Dane sa: prosta przecinajaca okrag wpunktach A i B oraz prosta styezna do tego okregu wpunkcie C. Jezeli proste te przecinaja sie w punkcie P, to [Pal - [PBI = |PCl? Wesn WA LIABE (n=). PrneegTNe cy 4 ~ WieuorgT®, (y-2)-Ato® Wee NA MAE ~ gga WeHng Te NEGO WELOETA n + C2worokaty Trapez — czworokat, Ktéry ma co najmniej jadng pare bokéw réwnoleglych. Waéy na pole P trapezu: Cc c a+b Lite | oR coe ok a = a ‘L ~Rewnolegobok — ceworokat, ktory ma dwie pary bokéw réwnoleglych. Weory na pole P réwnolegloboku: D é P =4-(AC|-1BD|-siny 5 <) bes Ny Romb — caworokat, ktéry ma wszystkie boki jednakowej dlugosci. Waory na pole P rombu: D c P=a?-sina + JACI + 1BD| A a Deltoid - czworokat wypukly, ktory ma o§ symetrii zawierajaca jedna z przekatnych Wz6r na pole P deltoidu: D - a z IAC] - |BD| A é ‘Okra opisany na czworokacie Na ceworokacie mozna opisaé okrag wledy i tylko wtedy, gdy sumy miar jego przeciwiegtych katéw wewngtranych sa rowne 180°. at+y=Bt+s a+y=180 = B+y=180° + OK isany w czworok: W caworokat wypukly mozna wpisaé okrag wedy i tylko wledy, gdy sumy dlugosci jego przeciwegtych bokéw sa rowne. atc=b+d 20 UE mo . laos (Grae CeO" Tear ea® = (aay 8" \ 11, GEOMETRIA ANALITYCZNA NA PLASZCZYZNIE KARTEZJANSKIEJ \ + Diugogé odcinka Diugosé odeinka AB 0 koficach w punktach A= (xq¥4) y B(xp, Ye) \ oraz B= (xp, yg) jest rowna: pee S(xs1¥5) |AB| = Vee ~ x4)? + Oe — Ya)? ee + Wspélrzedne grodka odeinka “A(Xa, Ya), Wspétrzedne srodka 5 = (xs, ys) odcinka AB o koricach Xn Ya, . ce 4% Wpunktach A = (x4,yq) oraz B= (xp,¥p) $9 réwne. Ae(F 4) beCY H “Ae _Xatxp _Yat¥e Xe tH Ys! ae) a a ¥s = lb» z : mn - Xs*F gis + Réwnanie kierunkowe. prostej es z Jezeli prosta nie jest rownolegla do osi Oy, to mozna Bho migisce opisaé ja rownaniem kierunkowym: predatia 104 y=axr+b a Liczba a to wspétczynnik kierunkowy prostej. x a=tga Ss | MEysce Prosta o réwnaniu y = ax +b preecina og Oy wpunkcie (0,b). LEROUE. * —Réwnanie kierunkowe prostej o danym wspétczynniku kierunkowym a, ktora przechodzi preez punkt P = (, 90): y= a(x x0) +¥o + Réwnanie kierunkowe prostej, ktéra przechodzi przez dwa dane punkty A = (x4, y4) oraz B= (xp, Ye): =¥a (x4) Ody xp # Hy Xp —Xq 24 ge LEG ACOA | anand) FUNKE LINHA Lo =0 Us MALE RALA STAKA ono LOINALA * Réwnanie oaéine prostej Ax+By+C=0, gdzie A,B,CERiA?+B% #0 Jezeli_A = 0, to prosta jest rownolegla do osi Ox; jezeli B = 0, to prosta jest rownolegta do osi Oy; jezeli C = 0, to prosta przechodzi przez poczatek uktadu wspéirzednych. ‘© Rownanie ogélne prostej, ktéra przechodzi przez dwa dane punkty A =(x4,y,) oraz B= (xp¥e) (9 ya) a ~ X41) — On —Ya)(@— Xa) = 0 + Proste réwnoleaie Dwie proste o réwnaniach kierunkowych y=ayx+b, oraz y=axtb, $4 rownolegte wtedy i tylko wtedy, ady: ue Oye2 —_————— ha, wnalegre =a ye xt6 Dwie proste o rownaniach ogélnych A,x-+ Bry +Cy=0 oraz Ayx+ Bry +C,=0 sa rownolegle wtedy i tylko wtedy, ady: A,B, A,-B, =0 Dwie proste o réwnaniach kierunkowych y=a,x+b, oraz y=a,xtb, $4 prostopadie wtedy i tylko wledy, ady: Dwie proste 0 réwnaniach ogéinych Ayx+Biy+C,=0 oraz A,x+B,y+C,=0 sq prostopadie wtedy i tylko wtedy, ody: AyAg+By-By=0 = Odles inkt roste| Odlegtosé d punktu P(x,o) od prostej o réwnaniu ogéinym Ax + By +C =0 jest P= Cet [4-2 +B-yo+Cl ye axed |-y ns ax -yAeO AFL bed Cad = sh 4) = (rae? Tusa 5 = S wl alles W wl (x-U)*+(y- Ny 25 KY (sd) = 3 (ut) e258 $(0,-5) r=3 Rownanie okrequ Rowmanie okregu o frydku S = (a,b) ipromieniu r > 0 w postaci kanoniczne} (x- a)? +(y-b)? =r? Rownanie okregu 0 srodku S = (a,b) i promieniu r > 0 w postaci ogdinej: x? +y? —2ax—2by+c=0 gdzie c= q? +b? - 7? Wspolrzedne wektora, dlugoS¢ wektora, dziatania na wektorach Dane sq punkty A=(xy,) oraz B= (xp,yg). Wspdiregdne wektora AB zaczepionego w punkcie A: Ae(5-¥) B(6,-4) Xa Ya Xy Yo BB= [6-5 )-a4] = 143] AB = [xp — x00 —Yal Jezeli i =[u,,ug] oraz # = [v,,v%] sq wektorami oraz a € RR, to: 4 U+G=[yt+ypmty] a-t%=[a-w,a- uy] 4 Uy Us Diugoscia |i] wektora i= [u,v] nazywamy liczbe a 13,4) FOF | Atlee [gue Preeksztaicenia ge e FAO. Przesuniecie 0 wektor i=(a,b] przeksztatca punkt P=(x,y) na P= (xt ay+b). punkt Symetria osiowa So, wzgledem osi Ox praeksziaica punkt P = (x,y) na punkt Ok P= (-9). mp Pelt FS pea a) ‘Symetria osiowa Soy wagledem osi Oy | przeksztalca punkt P = (x,y) na punkt = SOX ph. P's (=x). wp Pe (6,3) “SS P's(-6,3) ‘Symetria Srodkowa S, wegledem punktu K = (a,b) preeksztaca punkt P = (x,y) na punkt P’ = (2a —x,2b—y). W szczegdinosci. symetria Srodkowa wegledem poczatku ukiadu wspéirzednych przeksztatca punkt P = (x,y) na punkt P’ = (—x,-y), np PALA) 22% pre(-s4) * Pole trojkata Pole tréjkata ABC 0 wierzchotkach A = (aa), B= (Xar¥e) oraz C = (xe,y) jest rowne: «—— 1 Panne = 3" Vp —xa)Ve - Ya) — Oo ~ Ya) e— %4)] Wspotreedne grodka masy $= (x3,y.) tréjkata ABC 0 wierzchokach A= Cena), B=(Xp,e) oraz C = (xc, y¢), cayli punktu preeciecia jego ‘Srodkowych: a= ttt yy = 24 “Ys +¥c 12. STEREOMETRIA rdzenie 0 trzech prostych prostoy Prosta k praebija plaszczyzne w punkcie P pod kalem ostrym. Prosta 1 jest rzutem Prostokatnym proste] k na te ptaszczyzne. Prosta m lezy na te| plaszczyénie i preechodzi przez punkt P. Wowczas prosta_m_ jest prostopadia do prosie| k wtedy i tylko wtedy, gdy m jest prostopadia do prostej 1. Prayjmujemy oznaczenia: P. ~ pole powierzchni calkowite} Py — pole powierzchni boczne} P, ~ pole podstawy V -objetosé 24 Wlinbe vaentratiir pada Inda Na PIECE N-linba Krewe’ Poditoauy de _ n- Ura wna kraugdy Oa bac Une Vita Uiytlidy Laen cols + Prostopadioscian t2 ~ Lira. nuptidy SG0an, P= 2(ab + be + ca) V =abe gdzie a, b, c sq dlugosciami krawedzi prostopadioscianu + Graniastostup pros gdzie Ob jest obwodem podstawy graniastostupa, atomiast / —wysokoécia graniastostupa Ne liuon vitnckstediy podatouy4 + Ostosp Hee branes: podntaLy Melle muptidch branes ny Mobo unui Scien nt Moe Wein, Wenchetise c A B © Wale P, = 2nrh P, = 2mr(r +h) V=nrth h gdzie h jest wysokosciq walca, O — grodkiem symetrii podstawy walca, r - promieniem podstawy walca. sugSUAN deol 0. Prawdopodobiefistwem warunkowym P(4|B) zdarzenia A pod warunkiem zaistnienia zdarzenia B nazywamy liczbe PCAIB) = « Twierdzenie 0 prawdopodobieristwie cakowitym Jezeli zdarzenia losowe B,, B2, ...,B, zawarte w 9 spetniajq warunki: 1. By, Bay By $@ parami roztaczne, ten. B,NB,=0 da it j,1sisnisjsn 2, BL UB; U..UB, = 0 3.P(B)) >0 dialsisn to dla kazdiego zdarzenia losowego A <1. prawdziwa jest réwnosé P(A) = P(AIB;) + P(B:) + P(AIB2) - P(B2) + + P(AIBn) + P(Ba) © Twierdzenie Bayesa Jedeli zdarzenia losowe A, By, Bz, .., By zawarte w 0. spetniaja warunki: 4. By, Bz, »-, By $4 parami roztaczne, ten. B)NB;=0 dla i#j,10 da 1sisn 4, P(A) >0 todlakazdego k (1 < k <7) prawdziwa jest rownos¢ P(By) {AIBy) P(AIB;) : P(B,) + P(A|Bz) + P(Bz) + + P(AIBy) - P(Bn) OO] [a0] Ane" ah \ q Loan W pointca P(BRIA) 15, PARAMETRY DANYCH STATYSTYCZNYCH Sred yezna, Srednia arytmetyczna @ zliczb a;, az, ...,d, jest rwna’ A $O2 + ot Oy n Srednia geometryezna Srednia geometryczna g zliczb nieujemnych a;, dz, ..., dq jest rowna: ‘Stednia kwadratowa Srednia kwadratowa K zliczb a,, a2, ..., dy jest rowna — (ev? + @yP + Gn? n liczbowymi Nieréwnosci Srednit Niech aj, a2, .., a, beda liczbami nieujemnymi, Wtedy (przy powyzszych oznaczeniach) prawdziwe sq nieréwnosc: = Vv 51 v = é pomigdzy tymi grednimi licebowymi zachodzi wtedy i tylko wiedy, dy Srednia wazona § zliczb ay, dz, ..., d_, ktorym przypisano dodatnie wagi - odpowiednio: Wy, Way ns Wh jest rowna: Wy + Wo + Qa + ot Wa On Wy + Wy + ot Wy 29 Mediana Mediana uporzadkowanego w kolejnosci niemalejace) zbioru n danych liczbowych yy any Oy jest: —

You might also like