‫اﻟﻤﻤﻠﻜﺔ اﻟﻌﺮﺑﻴﺔ اﻟﺴﻌﻮدﻳﺔ‬

»FGóàH’G ådÉãdG ∞°ü∏d

∫hC’G »°SGQódG π°üØdG
ÖdÉ£dG ÜÉàc

á©LGôªdGh ∞«dCÉàdÉH ΩÉb

ø«°ü°üîàªdG øe ≥jôa

``g 1437 ``` 1436 á©ÑW

Ω2016 ``` 2015
 `g 1430 , º«∏©àdGh á«HÎdG IQGRh ì
ô`°û`ædG AÉ`æKCG á`«æWƒdG ó¡a ∂`∏ŸG á`Ñàµe á°Sô¡a
º`«`∏©àdGh á`«Hô`àdG IQGRh
:∫hC’G »°SGQódG π°üØdG :»FGóàH’G ådÉãdG ∞°ü∏d ó«MƒàdG
.`g1430 , ¢VÉjôdG - .º«∏©àdGh á«HÎdG IQGRh - ÖdÉ£dG ÜÉàc
º°S 25^5 *21 ; ¢U 36
978 - 9960 - 48 - 811 - 0 :∂eOQ
á`jOƒ©°ùdG ` »FGóàH’G º«∏©àdG ` 2 á`«°SGQO Öàc ` ó«MƒàdG ` 1
¿Gƒæ©dG ` CG .á`«°SGQO Öàc `
1430 / 4929 372٫824 ‫ﺩﻳــﻮﻱ‬
1430 / 4929 : ´GójE’G ºbQ
978 - 9960 - 48 - 811 - 0 : ∂eOQ

.¬©e Éæcƒ∏°S ø°ùM ≈∏Y ó¡°ûJ ¬àaɶf π©éædh ,¬«∏Y ßaÉëæ∏a Iô«Ñc IóFÉah ᪡e ᪫b Qô≤ªdG Gò¡d

.¬H ßØàëJ Éæà°SQóe áÑàµe π©éæ∏a , IOÉØà°SÓd ΩÉ©dG ôNBG »a á°UÉîdG ÉæàÑàµe »a Qô≤ªdG Gò¡H ßØàëf ºd GPEG
ájOƒ©°ùdG á«Hô©dG áµ∏ªªdG ` º«∏©àdGh á«HôàdG IQGRƒd áXƒØëe ô°ûædGh ™Ñ£dG ¥ƒ≤M

º«∏©àdGh á«HôàdG IQGRh ™bƒe

www.moe.gov.sa

»`fhô`à`µdE’G ó`jô`Ñ`dG
ègÉæª∏d áeÉ©dG IQGOE’G - á«Yô°ûdG Ωƒ∏©dG º°ù≤d
islamic.cur@moe.gov.sa
 ‫اﻟـﻤﻘﺪﻣﺔ‬
º∏°Sh ¬Ñë°Uh ¬dBG ≈∏Yh ˜ ¬`∏s dG ∫ƒ°SQ ≈∏Y ΩÓ°ùdGh IÓ°üdGh ¬`∏s d óª◊G
:ó©H ÉeCG , øjódG Ωƒj ≈dEG GÒk ãc ɪk «∏°ùJ
π°üØdG - »FGóàH’G ådÉãdG ∞°ü∏d ó«MƒàdG IOÉŸ ÖdÉ£dG ÜÉàc ∂jójn ÚHn ™o °†n æn an
.∫hC’G »°SGQódG
k ¬Hƒ∏°SCG ‘ Éë°VGh
.¬JGQÉÑY ‘ Ó¡°Sh k ÜÉàµdG ¿ƒµj ¿CG Éæ°UôM óbh
Ée ≥«Ñ£J ≈∏Y É°üjôMk ,¢SQódG ‘ Gó¡à›h
k Éck QÉ°ûe ¿ƒµJ ¿CG ∂æe ójôfh
.¬àª∏©J
‘ ∂JÉ‚ ÖÑ°S ƒgh ,É«fódG ‘ ∂«∏Y Öéj Ée º¶YCG ¬JOÉÑYh ¬`∏s dG ó«Mƒàa
.IôNB’G
¿CG πeCÉf …òdGh ,¬d πªu µeh ºªu àe ƒg …òdG •É°ûædG ÜÉàc
o ÜÉàµdG
n Gòg ÖMÉ°üjh
iôJ º«¶Y Òm ÿ ák bÓ£fGh , ájGó¡dGh º∏©dG êQGóe ‘ AÉ≤JQÓd ∂d É©k aGO ¿ƒµj
∂¶ØMh ∂jódGƒd ÚY Iôs bo ∂∏©Lh ∂H ¬`∏s dG ™Øf , ∂àeq CGh ∂æWhh ∂JÉ«M ‘ √ôKCG
.√hôµe πcu øe
¬ª«∏©J ‘ Éæd Éck QÉ°ûeh ∂æH’ Éfk ƒY ¿ƒµJ ¿CG ƒLôf ÖdÉ£dG ô``eCG ‹h »``NCG
¬©«£à°ùJ Ée πc ∫òÑH ∂æHG ™Øf ≈∏Y ¢Uô– …òdG âfCGh , ¬à°SQóe ™e Ók °UGƒàeh
º∏©dG ∂bRQh ,∑Oƒ¡L ‘ ∑QÉHh ∑É£N ¬`∏s dG Oós °S .¢SÉædG π°†aCG øe ¿ƒµj ≈àM
.ídÉ°üdG πª©dGh ™aÉædG

5
 ‫اﻟﻔـﻬـﺮس‬

áëØ°üdG ´ƒ``````°Vƒ````ªdG

7 øj
p ódG
u Öo Jp Gôn en ≈dhC’G IóMƒdG 1
9 øj
p ódG
u Öo Jp Gôn en ∫hC’G ¢SQódG

11 Ωp Ón °SEr ’Gr o¿Écn Qr nCG á«fÉãdG IóMƒdG 2

13 ΩÓn r°SE’Gr o¿ÉncQr nCG ÊÉãdG ¢SQódG

18 o¬`s∏dG ’s GpE n¬ndpEG ’n r¿nCG Io On Én¡ n°T ådÉãdG ¢SQódG

21 p¬`s∏dG o∫ƒ o°SnQ G kósª nëoe s¿nCG Io On Én¡ n°T ™HGôdG ¢SQódG

24 s Ωo Ébn pEG
Ip Ón °üdG ¢ùeÉÿG ¢SQódG

27 Ip Écn õs dG AÉ
o àn jpEG ¢SOÉ°ùdG ¢SQódG

30 n¿É°†n en Qn Ωo ƒr °Un ™HÉ°ùdG ¢SQódG

33 Ωp Gôn ërn dG ¬`p s∏dG âp «r Hn èt Mn øeÉãdG ¢SQódG

6
1 o G Io óMƒdG
≈dhC’

p uódG Öo Jp Gôn en
øj
 n
IóMƒdG ¢SQn
o O

. pøjóu dG Öo Jp Gôn en

8
 1
øj u Öo pJGôn en
p ódG ∫hC’G ¢SQódG

øw½ U¦] �« qÔ �Ú _Ó « uÓ ¼Ô ULÓ �Ó ¨WÓ ŁÓ öÓ ¦] �« ‰u ] w� XÓ ÝÚ —Ó œÓ ∫rÔ K= FÓ LÚÔ �«

Ó �Ô _Ô « ‰ Ë] _Ó « n= B�«
............................................................... ∫VÔ � UD�« ]
] «cÓ ¼Ó w� U¼Ó cÔ šÔ QÚ MÓ ÝÓ s¹bK
Æ” —Ú b�« = � VÔ ð «dÓ �Ó „U
Ó MÓ ¼Ô ∫rÔ K= FÓ LÚÔ �«
pøjóu dG oÖpJGnôen : ≈ndhoC’G Io ón rMƒdG

o oánKÓnn K pøj uódG oÖpJGnôen

›Ê6(±* : n» pg , nÖpJGnôen oçÓnn K Ωp Ón r°SpE’G pøj pópd
žcÃ(±*
n E’p G
Ωo Ó°S 1
žc{0(±*

¿Éo ªn jE’p G 2
¿Éo °ùM
n E’p G 3
9
,ándÉ n°S uôdÉpH € mósª në oªpd Ip On Én¡ s°ûdGh InOÉnÑ©p dÉpH p¬`s∏dG oó«Mrp ƒJn ƒn og
Ωo Ón r°SE’Gr
.âp «r Ñn dr G èt Mn hn , n¿É°†n en Qn Ωo ƒr °Un hn ,Ip Écn õs dG AÉ s Ωo ÉbEn Ghn
o àn jEGhn ,Ip Ón °üdG
Qp nón≤dGnh ,pô pNB’G Ωp ƒr «n dr Gnh , p¬p∏ o°SoQhn , p¬pÑào ocnh , p¬pàµn Fp Ónn ehn p¬`s∏dÉpH nøpeDƒr fo r¿CG
o¿ÉnªjpE’G
.p√ uô n°Tnh √p ôp «r nN

.ÉnfG nônj o¬sfEÉan √o G nônf røoµfn rºnd r¿pEÉan √o G nônf Énæfs nCÉcn n¬`s∏dG nóoÑ©r fn r¿nCG o¿É n°ùMEr ’Gr

ِ ‫َأ ِﺻ ُﻞ ُﻛ ﱠﻞ َﻣ ْﺮ َﺗ َﺒﺔٍ ِﻣ ْﻦ َﻣ َﺮا ِﺗ ِﺐ اﻟﺪﱢ‬

.‫ﻳﻦ ﺑ َِﺮ ْﻗ ِﻤ َﻬﺎ‬
¿Éo °ùn MEr ’G 2
Ωo Ón °SEr ’G 3
¿Éo ªn jE’G 1

o ∏n `Äp `°SnC’G
á`
ِ ‫َﻣﺎ َأ ْﻋ َﻠﻰ َﻣ ْﺮ َﺗ َﺒ ٍﺔ ِﻣ ْﻦ َﻣ َﺮا ِﺗ ِﺐ اﻟﺪﱢ‬
‫ﻳﻦ؟‬ 1

‫اﻹﻳﻤﺎنُ ؟‬
َ ‫َﻣﺎ‬ 2

‫اﻹﺳ َﻼ ُم؟‬
ْ ‫َﻣﺎ‬ 3
10
2 o
á«fÉãdG Io óMƒdG

n nCG
n E’p G ¿Éo cQ
Ωp Ó°S
 n
pIóMƒdG ¢Sh
o Qo Oo
.Ωp Ón °Spr E’G o¿Écn Qr nCG
.o¬`∏s dG ’ps EG ¬n dpEG ’n r¿nCG Io On É¡n n°T
.¬p `∏s dG ∫ƒ
o °So Qn Gók ªs  n o ¿s nCG Io On É¡n n°T
. Ip Ón °üdGs Ωo Ébn pEG
. Ip Écn õs dG Ao ÉnàjpEG
.n¿É°†n en Qn Ωo ƒr °Un
n G ¬p `∏s dG âp «r Hn èt Mn
.Ωp Gôn ◊

12
 2
n E’p G ¿É
Ωp Ó°S n nCG
o cQ »fÉãdG ¢SQódG

Ô ÔÊU�Ó —Ú √Ó tÔ �Ó Â öÓ Ýù«
Ú s¹Ô œ ËÓ ¨UNÓ OÚ KÓ ŽÓ ÂÔ uÔI¹Ó fÌ ÝÔ √Ô ËÓ ÊUÌ �Ó —Ú √Ó sÚ � tÔ �Ó b] ÐÔ ôÓ ¡UÌ MÓ Ð q^ �Ô
ÆrOÔ E FÓ �« s¹
Ô b�« = «cÓ ¼Ó UNÓ OÚ KÓ ŽÓ ÂÔ uÔI¹Ó ¨Ô WÔ �Ó LÚ Óš

èt ëdG
n
Ωp Ón r°SE’G o¿ÉncQr nCG : oán«fp ÉsãdG Io ón rMƒdG

¿É n en Qn Ωƒ
n °† o °U
n
pIÉcn õdG
s AÉo àn jEGp
pIÓn °üdG
s ΩÉo bn EGp
s
p Jn On É¡n °ûdG
¿É
©t ?K] �« ‰u
Ô ÝÔ —Ó «bÎ L] ×Ó �Ô ]Ê√Ó ËÓ tÔ ?K] �« ô≈] tÓ �Ó ≈ ôÓ ÊÚ √Ó bN
Ô ý√®
Ú
‫ َﺷ َﻬﺎ َد ِة َأن َﻻ إ َﻟ َﻪ ﱠإﻻ اﻟ ﱠﻠـ ُﻪ َو َأ ﱠن ُﻣ َﺤ ﱠﻤ ًﺪا‬: ‫اﻹﺳ َﻼ ُم َﻋ َﻠﻰ َﺧ ْﻤ ٍﺲ‬ ْ ‫ » ُﺑ ِﻨ َﻲ‬:‫ﺎل اﻟ ﱠﻨﺒ ﱡِﻲ ﷺ‬ َ ‫َﻗ‬
.(±)«‫ َو َﺣ ﱢﺞ اﻟ َﺒ ْﻴ ِﺖ‬، ‫ﺎن‬ َ ، ‫ َوإِﻳ َﺘﺎ ِء اﻟ ﱠﺰ َﻛﺎ ِة‬، ‫اﻟﺼ َﻼ ِة‬
َ ‫وﺻ ْﻮ ِم َر َﻣ َﻀ‬ ُ ‫َر ُﺳ‬
‫ َو ِإ َﻗﺎ ِم ﱠ‬،‫ﻮل اﻟ ﱠﻠـ ِﻪ‬
.‫( واﻟﻠﻔﻆ ﻟﻪ‬٢٦٠٩) ‫ واﻟﺘﺮﻣﺬي ﺑﺮﻗﻢ‬،(٢٢) ‫ وﻣﺴﻠﻢ ﺑﺮﻗﻢ‬،(٨) ‫( أﺧﺮﺟﻪ اﻟﺒﺨﺎري ﺑﺮﻗﻢ‬١)

13
 Ωp Ón °SE’p G ¿Ép cn QnCG ¿É
o «n Hn

o °So Qn Gkóªs ën eo ¿s nCGhn ¬o `∏s dG ’s EGp ¬n dn pEG ’n ¿r nCG Io On Én¡°Tn oøcr ôdG
t
¬p `∏s dG ∫ƒ
∫o hs nC’G 1
Ú ÊU�Ó —Ú √ rÔ EÓ ŽÚ √Ó ÊUÓ
ÆÂ öÓ Ýù«  ðœÓ UNA�«
Ó
Ú ÊUÔ �ÚÓ ½ù« qÔ Ôš Úb¹Ó ôÓ ËÓ ¨Â öÓ ÝÚ ù«Ú w� ‰u
ÆUULÓ NÐ oÓ DÓ ½Ó «–Ó ≈ ô≈] ÂÓ öÓ Ýù« Ô ²Ó HÚ � ULÓ ¼Ô ÊUÓ ðœÓ UNÓ A�«
 Ôš ^b�« ÕU

o G ’s pEG ¬n dn EGp ’n ¿CGn óno ¡°TnCG

ˆ
o °So Qn Gók ªs nëeo ¿s nCGhn
p G ∫ƒ
ˆ

oøcr ôdG
t
] ÂÔ U�Ó ≈
… öÓ B�«
»fp Éãs dG 2

Æs OÚ ðÓ œÓ UNÓ A�« Ú ÊU �Ó —Ú √Ó rÔÓ EÓ ŽÚ √Ó …Ô öÓ B�«

] ÓbFÚ ÐÓ Â öÓ Ýù« ] ÆrÌ K �Ú �Ô q= �Ô vKÓ ŽÓ Ô WÔ ³Ó ł« ËÓ …Ô öÓ B�«
]
ÆÊU L¹ Ó ù«Ú  U ] vKÓ ŽÓ WÔ EÓ �Ó U×Ó LÔ �Ú «
 �Ó öÓ ŽÓ sÚ � … öÓ B�«

14
 oøcr ôdG
t
… U�Ó e�«
] ¡Ô U²Ó ¹≈ åo dp Éãs dG 3

ÆUNÓ ł«Ô dÓ Úš≈ t OÚ KÓ ŽÓ VÓ łÓ ËÓ …Ô U�Ó e] �« t O� VÔ −Ó ð Ô‰UÔ �Ó ÁÔ ÓbMÚ Ž ÊU Ó �Ó sÚ �Ó

Æ r¼u ×Ú ½Ó ËÓ sO �U �Ó L�« Ó I= × ²Ó �Ú LÔ � …Ô U�Ó e] �« lÔ �Ó ÚbÔð
Ó ËÓ ¡ «dÓ IÓ HÔ �« sÓ � UNO
Æ ÊU L¹ù« Ó  U  �Ó öÓ ŽÓ sÚ � …Ô U�Ó e] �« ë Ô dÓ Úš≈

oøcr ôdG
t
ÓÊUCÓ �Ó —Ó ÂÔ uÚ �Ó ™o Hp Gôs dG 4

ÆrÌ K �Ú �Ô q= �Ô vKÓ ŽÓ V
Ô Ô ł« ËÓ ÂÔ UOÓ B�«
=
Ωp Ón r°SE’G o¿ÉncQr nCG : oán«fp ÉsãdG Io ón rMƒdG

] Ð rÔ K �Ú L�«
ÈuÓ IÓÚ ð Â uÚ B�U Ô ‰UÔ MÓ ¹Ó
Æq] łÓ ËÓ e] ŽÓ t K] �«
ÆÆÊUL¹ù«
Ó  U  �Ó öÓ ŽÓ sÚ � ÊUÓ CÓ �Ó —Ó ÂÔ UOÓ �

oøcr ôdG
t
Ó t K] �« X OÚ ÐÓ Z^ ŠÓ
Â «dÓ ×�« n 5
¢ùo ep ÉîdG
Ó DÓ ²Ó Ý«Ú s LÓ � …Î ÓbŠ« ËÓ …Î d] �Ó d LÔ FÔ �« w� Z^ ×�«
ÆÎöO³ÝÓ t OÚ �Ó ≈ ŸU Ó VÔ − ¹Ó
ÆÊU L¹ù«
Ó  U  �Ó öÓ ŽÓ sÚ � Z= ×�«Ó ¡Ô «œÓ √Ó ÆWÔ M] −�«Ó ÁÔ ƒÔ «eÓ łÓ —Ô ËdÔ ³Ú L�«
Ó Z^ ×�«
Ó

15
 ‫ﺎل َﻣ َﻊ ِﻛ َﺘﺎ َﺑ ِﺔ ﱡ‬
ِ ‫اﻟﺮ ْﻛ ِﻦ اﻟ ﱠﻨ‬
:‫ﺎﻗﺺ‬ ِ ‫َأ ِﺻ ُﻞ ُﻛ ﱠﻞ ُﺻﻮرةٍ ﺑ َِﻤﺎ ُﻳ َﻨ‬
ِ ‫ﺎﺳ ُﺒ َﻬﺎ َﻛ َﻤﺎ ِﻓﻲ ا ْﻟ ِﻤ َﺜ‬

oådp ÉsãdG øo ocôdG

t

ΩÉm Yn uπ oc »ap oôo ¡r °Tn

m ôs en ¢ùn ªr Nn Ωp ƒr «n dG »ap
äG

Ik ôs en ôp ªo ©o dG »ap Öo ép jn
p hn
Ik ón MG

16
 ‫‪á`o ∏n `Äp `°SnC’G‬‬

‫ﺎت اﻟ ﱠﺘﺎ ِﻟ َﻴﺔَ‪:‬‬ ‫ا ْﻣ َ ْ‬

‫ﻸ اﻟﻔ ََﺮاﻏَ ِ‬ ‫‪1‬‬

‫َأ ْر َﻛﺎنُ ْ‬
‫اﻹﺳ َﻼ ِم ِﻫ َﻲ‪:‬‬
‫َﺷ َﻬﺎ َد ُة َأ ْن َﻻ ِإ َﻟ َﻪ ﱠإﻻ ‪َ .......................‬و َﺷ َﻬﺎ َد ُة َأ ﱠن ُﻣ َﺤ ﱠﻤ ًﺪا ‪........................‬‬ ‫‪1‬‬

‫إ َﻗﺎ ُم ‪. ....................................................‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪Ωp Ón r°SE’G o¿ÉncQr nCG : oán«fp ÉsãdG Io ón rMƒdG‬‬

‫‪ .......................‬اﻟ ﱠﺰ َﻛﺎ ِة ‪.‬‬ ‫‪3‬‬

‫َﺻ ْﻮ ُم ‪. .......................‬‬ ‫‪4‬‬

‫‪َ .......................‬ﺑ ْﻴ ِﺖ اﻟ ﱠﻠـ ِﻪ َ‬

‫اﻟﺤ َﺮا ِم ‪.‬‬ ‫‪5‬‬

‫اﻹﺳ َﻼ ِم‪:‬‬
‫ﺎن ْ‬‫ﻴﻞ َﻋ َﻠﻰ َأ ْر َﻛ ِ‬ ‫ُ‬
‫اذْﻛ ْﺮ اﻟﺪﱠ ِﻟ َ‬ ‫‪2‬‬
‫‪...............................................................................................‬‬

‫‪...............................................................................................‬‬

‫‪...............................................................................................‬‬

‫‪...............................................................................................‬‬

‫‪...............................................................................................‬‬

‫‪...............................................................................................‬‬

‫‪...............................................................................................‬‬

‫‪17‬‬
 3
o n ’s EGp ¬n dn EGp ’n ¿nCG Io On É¡n °Tn
ˆG ådÉãdG ¢SQódG

øÂöÓ ÝÚ ù«Ú w� ‰u

 šÔ b�«
^ ÕUÔ ²Ó ÚH� U�Ó

ÆtÔ K] �« ô≈] >o×Ó Ð œÓ u³Ô FÚ �Ó ôÓ ∫©tÔ K] �« ô≈] tÓ �Ó ≈ ô®

Ó vMÓ FÚ �Ó

.(١) ∫ vÓ�UFÓ ðÓ tÔ �Ô u�Ó tÔ K] �« ô≈] tÓ �Ó ≈ ôÓ Ê√Ó … œÓ UNÓ ýÓ ÔqO� œÓ

Ô L L�«
ÆXO Ô ‚Ô “ «d�«] oÔ � U Ó��« ÁÔ bÓ ŠÚ ËÓ tÔ ½] _Ó  ªtÔ K] �« ô] ≈ …Ó œÓ U³Ó F �« o^ × ²Ó �Ú ¹Ó bÔ Ô ŠÓ √Ó bÔ łu
Ô wO ×Ú L�« Ó ¹Ô öÓ �Ó
.(٢) ∫ v�Ó UFÓ ðÓ tÔ K�« ‰UÓ �Ó

.١٩: ‫ آﻳﺔ‬،‫( ﺳﻮرة ﻣﺤﻤﺪ‬١)

.٨: ‫ آﻳﺔ‬،‫( ﺳﻮرة اﻟﺪﺧﺎن‬٢)
18
 áp «s Yp ôr s°ûdG äÉ p ƒn dr G o∫hs nCG ƒn go ó«
p Ñn LG o Mp ƒr às dG
. p¿É°ùn fr pE’G ≈∏n Yn

:‫ﺎﺳ َﺒ ِﺔ‬
ِ ‫اﻟﻤ َﻨ‬
ُ ‫ِﺎﻟﻜ ِﻠ َﻤ ِﺔ‬ ُ َ ‫َأ‬
َ ‫ﻣﻸ اﻟﻔ ََﺮ َاغ ﺑ‬

ÆtÔ K] ?�« ô≈] œÓ u³Ô FÚ �Ó ôÓ ¨tÔ ?K] �« ô≈] tÓÓ �≈ ôÓ vMÓ FÚ �Ó

Ωp Ón r°SE’G o¿ÉncQr nCG : oán«fp ÉsãdG Io ón rMƒdG

....................................

Ó qÓ šÓ œÓ tÔ K] �« ô≈] tÓ �Ó ≈ ôÓ tÔ ½] √Ó rÔ KÓ FÚ ¹Ó uÓ ¼ËÓ  U
Æ©±®åWÓ M] −�« Ó �Ó
Ó �Ó sÚ �Ó ò ∫€ w^ ³M] �« ‰U
Æ tÔ MÚ � …Î Óbz U�Ó ÃÔ d�Ú ²Ó Ý√  b ×K
Ú ¨Y¹ Ó � wð ¡Ó «dÓ � ÓbFÐÓ
......................................................................................................................

......................................................................................................................

.٢٦ ‫ ﺑﺮﻗﻢ‬،‫ اﻟﺪﻟﻴﻞ ﻋﻠﻰ أن ﻣﻦ ﻣﺎت ﻋﻠﻰ اﻟﺘﻮﺣﻴﺪ دﺧﻞ اﳉﻨﺔ ﻗﻄ ًﻌﺎ‬:‫ ﺑﺎب‬،‫( أﺧﺮﺟﻪ ﻣﺴﻠﻢ ﻓﻲ ﻛﺘﺎب اﻹﳝﺎن‬١)

19
 ‫‪á`o ∏n `Äp `°SnC’G‬‬

‫ا ْﻣ َ ْ‬
‫ﻸ اﻟﻔ ََﺮ َاغ اﻟ ﱠﺘﺎ ِﻟﻲ‪:‬‬ ‫‪1‬‬

‫اﻟ ﱡﺮ ْﻛ ُﻦ ا َﻷ ﱠو ُل ِﻣ ْﻦ َأ ْر َﻛ ِﺎن ْ‬
‫اﻹﺳ َﻼ ِم ُﻫ َﻮ‪.................................................... :‬‬

‫)ﻻ إ َﻟ َﻪ ﱠإﻻ اﻟ ﱠﻠـ ُﻪ(؟‬

‫َﻣﺎ َﻣ ْﻌ َﻨﻰ َ‬ ‫‪2‬‬
‫‪..........................................................................................................‬‬

‫‪..........................................................................................................‬‬

‫ﻴﻞ َﻋ َﻠﻰ ﺷَ َﻬﺎ َد ِة َأ ْن َﻻ إ َﻟ َﻪ ﱠإﻻ اﻟ ﱠﻠـ ُﻪ؟‬

‫َﻣﺎ اﻟﺪﱠ ِﻟ ُ‬ ‫‪3‬‬

‫‪..........................................................................................................‬‬

‫‪..........................................................................................................‬‬

‫‪..........................................................................................................‬‬

‫‪20‬‬
 4
p n ∫ƒ
ˆG o °So Qn Gók ªs ën eo ¿s nCG Io On É¡n °Tn ™HGôdG ¢SQódG

Æ©±®˝ Ó �Ó
˚∫v�Ó UFÓ ðÓ tÔ K] �« ‰U
w� …Î d?] ?�Ó rÚ JÓ �Ó ¨Ê« –Ó _Ó U??Ð ÔÊ–= RÓ L�«
Ô Íœ UMÓ ¹Ô …Ì ö?Ó ?�Ó q= �Ô qÓ ³Ú �Ó
øt K] �« ‰u Ô ÝÔ —Ó «bÎ L] ×Ó �Ô ]Ê√Ó ÔÊ–= RL�« Ô bÔ NÓ ÚA¹Ó W KÓ OÚ K] �«ËÓ Â uÚ O�«Ó
Ωp Ón r°SE’G o¿ÉncQr nCG : oán«fp ÉsãdG Io ón rMƒdG

t K] �« ‰u
Ô ÝÔ —Ó «bÎ L] ×Ó �Ô Ê] √Ó … œÓ UNÓ Óý vMÓ FÚ �Ó
ÁÔ ÓbFÚ ÐÓ w] ³½Ó ô tÔ ?Ô�u??ÝÔ —Ó ËÓ t K] �« Ôb³ŽÓ € «bÎ L] ×Ó �Ô Ê] QÓ ?Ð UMÎ ÞUÐË «d¼Uþ Î —Ô «dÓ ? �Ú ù«
Æ«d¹Î c ½Ó ËÓ «dOÎ A ÐÓ fÚ ½ù«ËÓ s= −K � tÔ K] �« tÔ KÓ ÝÓ —Ú √Ó

t K] �« ‰u
Ô ÝÔ —Ó «bÎ L] ×Ó �Ô Ê] √Ó … œÓ UNÓ Óý qO
Ô � œÓ
Ô �Ó
∫v�Ó UFÓ ðÓ t K] �« ‰u
.(٢)

.٤: ‫ آﻳﺔ‬،‫( ﺳﻮرة اﻟﺸﺮح‬١)

21 .٤٠: ‫ آﻳﺔ‬،‫( ﺳﻮرة اﻷﺣﺰاب‬٢)
 t K] �« ‰u
Ô ÝÔ —Ó «bÎ L] ×Ó �Ô Ê] √Ó …Ô œÓ UNÓ Óý tÔ MÔ L] CÓ ²Ó ðÓ U�Ó
∫WÓ OÓ � U²] �« —Ó u�Ô _Ô « t K] �« ‰uÔ ÝÔ —Ó «bÎ L] ×Ó �Ô Ê] √Ó …Ô œÓ UNÓ ýÓ sÔ L] CÓ ²Ó ðÓ
Æ t Ð dÓ ³Ó Úš√Ó ULOÓ � ‫ ﷺ‬‰u  ÝÔ d] �« o¹ Ó bBÓÚ ð 1
ÆtÔ MÚ ŽÓ vNÓ ½Ó U�Ó »U Ó MÓ ² ł«ËÚ ¨t Ð dÓ �Ó √Ó ULOÓ � ‫ ﷺ‬‰u  ÝÔ d] �« WÓ ŽÓ UÞÓ 2
ÆtÔ ŽÚ dÓ AÚ ¹Ó rÚ �Ó ULÓ Ð t ð œÓ U³Ó Ž »U Ó MÓ ² ł«ËÚ ¨‫ ﷺ‬‰u Ô ÝÔ d] �« tÔ ŽÓ dÓ ýÓ ULÓ Ð t K] �« …Ó œÓ U³Ó Ž 3

Éæn Jp É¡n es oCGhn Éæn Fp ÉHn BG ør ep Éæn «r dn EG Öt Mn nCG € ¬`p s∏dG ∫ƒo °So Qn
.ø«©p ªn Lr CGn ¢SÉs p ædGhn Éæn °ùp Øo fr nCGhn

ِ ‫َأ ِﺻ ُﻞ ُﻛ ﱠﻞ ِﻓﻘْ َﺮةٍ ِﻓﻲ اﻟ َﻌ ُﻤﻮ ِد )أ( ﺑ َِﻤﺎ ُﻳ َﻨ‬

:(‫ﺎﺳ ُﺒ َﻬﺎ ِﻓﻲ اﻟ َﻌ ُﻤﻮ ِد )ب‬
Ü CG
W M] 'Ó « q ¼Ú √Ó rO
 F ½Ó sŽÓ Á — U³Ó Úš≈ ∫qÚÔ ¦� Ó � € ‰uÝÔ d] �« WÔ ŽUÓ ÞÓ
t Ð dÓ �Ó √Ó ULO

] vKÓ ŽÓ W EÓ �Ó U×Ó L�«

UNÓ ² �Ú ËÓ w� … öÓ B�« Ô ∫qÚÔ ¦� t Ð dÓ ³Ó Úš√Ó ULO
Ó � € ‰uÝÔ d] �« o¹
Ô b BÓÚ ð

UNÓ OÚ KÓ ŽÓ … œÓ U¹Ó e �« »U MÓ ² ł«Ë

Ú ¨5Ú ²Ó FÓ �Ú —Ó d −Ú HÓ �Ú « … öÓ �Ó ∫qÚÔ ¦� Ô ÝÔ d] �« tÔ MÚ ŽÓ vNÓ ½Ó U�Ó »U
€ ‰u Ô MÓ ² ł«Ú
Ó ËÓ W �Ó d ��«
» c J�« ] s ŽÓ œU FÓ ² ÐÚ ô« ∫qÚÔ ¦� Ô ÝÔ d] �« tÔ ŽÓ dÓ ýÓ UÓ 0 t K] �« …Ô œÓ U³Ó Ž
€ ‰u

22
 ‫‪á`o ∏n `Äp `°SnC’G‬‬

‫اﻟﺴ ْﻄ ِﺮ ا َﻷ ﱠو ِل‪:‬‬
‫ﺎت اﻟ ﱠﺘﺎ ِﻟ َﻴ َﺔ َﻛ َﻤﺎ ِﻓﻲ ﱠ‬ ‫ا ْﻣ َ ْ‬
‫ﻸ اﻟﻔ ََﺮاﻏَ ِ‬ ‫‪1‬‬

‫اﻟﺸ ْﺮ ِك‪.‬‬‫ﻮل اﻟ ﱠﻠـ ِﻪ ﷺ ‪َ .......................‬و َﻧ َﻬﺎ َﻧﺎ َﻋ ِﻦ ﱢ‬ ‫َأ َﻣ َﺮ َﻧﺎ َر ُﺳ ُ‬ ‫‪CG‬‬

‫ﻮل اﻟ ﱠﻠـ ِﻪ ﷺ ‪َ ..............................................‬و َﻧ َﻬﺎ َﻧﺎ َﻋ ِﻦ َ‬
‫اﻟﻜ ِﺬ ِب‪.‬‬ ‫َأ َﻣ َﺮ َﻧﺎ َر ُﺳ ُ‬ ‫‪Ü‬‬

‫َأ َﻣ َﺮ َﻧﺎ َر ُﺳ ُ‬
‫ﻮل اﻟ ﱠﻠـ ِﻪ ﷺ ِﺑﺪُ َﻋﺎ ِء اﻟ ﱠﻠـ ِﻪ َﺗ َﻌﺎ َﻟﻰ‪َ ،‬و َﻧ َﻬﺎ َﻧﺎ َﻋ ِﻦ ‪. .......................‬‬ ‫‪ä‬‬

‫)ﻻ إ َﻟ َﻪ ﱠإﻻ اﻟ ﱠﻠـ ُﻪ(؟‬

‫‪Ωp Ón r°SE’G o¿ÉncQr nCG : oán«fp ÉsãdG Io ón rMƒdG‬‬

‫َﻣﺎ َﻣ ْﻌ َﻨﻰ َ‬ ‫‪2‬‬

‫‪..........................................................................................................‬‬

‫‪..........................................................................................................‬‬

‫ﻮل اﻟ ﱠﻠـ ِﻪ ‪.‬‬

‫ﻴﻞ َﻋ َﻠﻰ ﺷَ َﻬﺎ َد ِة َأ ﱠن ُﻣ َﺤ ﱠﻤ ًﺪا َر ُﺳ ُ‬ ‫ُ‬
‫اذْﻛ ْﺮ اﻟﺪﱠ ِﻟ َ‬ ‫‪3‬‬

‫‪..........................................................................................................‬‬

‫‪..........................................................................................................‬‬

‫‪..........................................................................................................‬‬

‫‪23‬‬
 5
s ΩÉo bn EGp
pIÓn °üdG ¢ùeÉîdG ¢SQódG

vKÓ ŽÓ ÂÔ ö Ú wÓ M ÐÔ ò∫ € tK] �« ‰u
Ó Ýù« Ó �Ó
Ô ÝÔ —Ó ‰U
] ÂÔ U�Ó ≈ò UNÓ MÚ � dÓ �Ó –Ó ËÓ ¨åfÌ LÚ šÓ
Æå… öÓ B�«
] Â U�Ó ≈ vMÓ FÚ �Ó ULÓ �Ó
ø… öÓ B�«

… öÓ B�«] Â U�Ó ≈ vMÓ FÚ �Ó

 �Ó ËÚ _Ó « w� W {Ë
 U Ó dÔ HÚ L�« Ó  «
Ó f LÚ ��« ] ¡ «œÓ QÓ ?Ð v�Ó UFÓ ðÓ t K] � Ôb³^ FÓ ²] �«
 uÓ KÓ B�«
Æ€ w^ ³M] �« UNÓ MÓ O] ÐÓ w² ]�« W HÓ B�U
= Ð ¨… œÓ ]b×Ó L�« Ô

… öÓ B�«
] »u Ô � œÓ
 łÔ ËÔ qO
.(١) ∫v�Ó UFÓ ðÓ t K] �« ‰Ô uÚ �Ó

≈dn É©n Jn ¬`sp ∏d ¢U

o Ón NEr ’G É¡n «ap Öo ép jn o Io On ÉÑn Yp Io Ón °üdG
s
n pô°Tn ’n √o ón Mr hn
.¬o dn ∂j

p en Ón Yn ør ep Ip Ón °üdG
. p¿Éªn jE’G äÉ s ≈∏n Yn ¢U p
o ôr ëdG
24 .٤٣: ‫ آﻳﺔ‬،‫( ﺳﻮرة اﻟﺒﻘﺮة‬١)
 .É¡n àp rbhn »ap IÓn °üdG
s AGp On nCG ≈∏n Yn ßo ap ÉMn oCG ÉnfnCG

(✓) ‫ﻴﻤ ِﻪ َﺿ ْﻊ َﻋ َﻼ َﻣ َﺔ‬ ِ ‫اﻟﺼ َﻼ ُة َﺗ ُﺪ ﱡل َﻋ َﻠﻰ َﺗ ْﻮ َﺣ‬

ِ ‫ﻴﺪ اﻟ ﱠﻠـ ِﻪ َﺗ َﻌﺎ َﻟﻰ و َﺗ ْﻌ ِﻈ‬ َ
:‫َﻋ َﻠﻰ ا ْﻟ ُﺠ َﻤ ِﻞ اﻟﺪﱠ ا ﱠﻟ ِﺔ َﻋﻠﻰ َذﻟﻚ‬
ÆdÔ ³Ó �Ú √Ó tÔ K] �«
Ωp Ón r°SE’G o¿ÉncQr nCG : oán«fp ÉsãdG Io ón rMƒdG

Æ„Ó b LÚ ×Ó ÐËÓ r] NÔ K] �« pÓ ½Ó U×Ó ³Ú ÝÔ

.‫ﻴﻢ‬َ ‫ﺎن َر ﱢﺑ َﻲ اﻟ َﻌ ِﻈ‬َ ‫ُﺳ ْﺒ َﺤ‬
.‫ﺎن َر ﱢﺑ َﻲ ا َﻷ ْﻋ َﻠﻰ‬
َ ‫ُﺳ ْﺒ َﺤ‬
.t K] �« ‫اﻟﺴ َﻼ ُم َﻋ َﻠ ْﻴ ُﻜﻢ َو َر ْﺣ َﻤ ُﺔ‬
‫ﱠ‬

:‫ﻴﺤ ِﺔ‬
َ ‫اﻟﺼ ِﺤ‬ َ ‫ول ﺑ‬
‫ِﺎﻟﻜ ِﻠ َﻤ َﺔ ﱠ‬ َ ‫اﻟﺠ ْﺪ‬
َ ‫ﻸ‬ ُ ‫أ ْﻣ‬
WÓ {Ë
Ó dÚÔ HL�«
Ó  «Ô uÓ KÓ B�«
]

 FÓ �Ó d�«
 U ] œÔ bÓ ŽÓ

25
 ‫‪á`o ∏n `Äp `°SnC’G‬‬

‫اﻹﺳ َﻼ ِم ؟‬
‫ﺎن ْ‬‫اﻟﺮ ْﻛ ُﻦ اﻟﺜﱠﺎ ِﻧﻲ ِﻣ ْﻦ َأ ْر َﻛ ِ‬
‫َﻣﺎ ﱡ‬ ‫‪1‬‬

‫‪..........................................................................................................‬‬

‫وﺿ ِﺔ؟ و َﻣﺎ ِﻫ َﻲ؟‬

‫اﻟﻤﻔْ ُﺮ َ‬
‫ات َ‬‫ﻠﻮ ِ‬
‫اﻟﺼ َ‬
‫ﻛﻢ َﻋ َﺪ ُد ﱠ‬
‫ْ‬ ‫‪2‬‬

‫‪..........................................................................................................‬‬

‫ﻼ ِة ؟‬ ‫َﻣﺎ َﻣ ْﻌ َﻨﻰ ِإ َﻗﺎ ِم ﱠ‬

‫اﻟﺼ َ‬ ‫‪3‬‬

‫‪..........................................................................................................‬‬

‫‪..........................................................................................................‬‬

‫ﻼ ِة ؟‬
‫اﻟﺼ َ‬
‫ﻮب ﱠ‬ ‫َﻣﺎ اﻟﺪﱠ ِﻟ ُ‬
‫ﻴﻞ َﻋ َﻠﻰ ُو ُﺟ ِ‬ ‫‪4‬‬

‫‪..........................................................................................................‬‬

‫‪..........................................................................................................‬‬

‫‪26‬‬
 6
pIÉcn õs dG AÉo àn jEGp ¢SOÉ°ùdG ¢SQódG

‰U LÓ �Ú « s?Ó ?� UGÎ KÓ ³Ú �Ó rÔ � ÚI¹Ó ÁÔ b?Ó ? � «ËÓ t K] �«bÔ ³Ú ŽÓ È√Ó —Ó

Æ ÓÊË—Ë Ô dÔ �Ú �Ó ÓÊuŠÔ d �Ó rÚ ¼Ô ËÔ ¡ «dÓ IÓ HÔ �« i FÚ ÐÓ vKÓ ŽÓ
…Ô U�Ó “Ó Á c ¼Ó ∫bÔ � «uÓ �« ‰UÓ IÓ �Ó ¨pÓ � –Ó sÚ ŽÓ ÁÔ bÓ � «ËÓ ‰Ó QÓ �Ó �Ó
Æ Â öÓ Ýù«Ú ÊU �Ó —Ú √Ó sÚ � YÔ � U¦] �« sÔ �Ú d�«^ wÓ ¼ ËÓ ¨w� U�Ó
Ωp Ón r°SE’G o¿ÉncQr nCG : oán«fp ÉsãdG Io ón rMƒdG

… U�Ó e�«] ¡U²Ó ¹≈ vMÓ FÚ �Ó

¡ «dÓ IÓ HÔ �U�Ó sO Ô � t z UDÓ Ž≈Ú ËÓ ¨‰U
Ó I= × ²Ó �Ú LK Ó sÓ � Ì¡eÚ łÔ ë dÓ ÚšSÐ t K] � Ôb³^ FÓ ²] �«
 L�«
 �U �Ó L�«
ÆsO Ó ËÓ

… U�Ó e�«
] »u łÔ ËÔ vKÓ ŽÓ qO Ô � ]b�«
.(١) Ô �Ó
∫v�Ó UFÓ ðÓ t K] �« ‰u

¢U
o ÓNpn E’G É¡n «ap Öo ép jn oIo On ÉÑn Yp Io Écn nõdG
n pô°Tn ’n √o ón Mr hn ≈dn É©n Jn ¬`sp ∏dp
.¬o dn ∂j

p en Ón Yn ør ep Ip Écn õs dG êG
. p¿Éªn jE’G äÉ o ôn NEr G
27 .٥٦: ‫ آﻳﺔ‬،‫( ﺳﻮرة اﻟﻨﻮر‬١)
 ‫‪p Ñn °Sr nCG ø`r `ep Ip É``cn õs `dG ™n ær en ¿s nCG º`o `∏n `Yr nCG‬‬
‫‪™p ær en ÜÉ‬‬
‫‪.AÉ‬‬ ‫‪s øn ep pô£n ªn dr G‬‬
‫‪p ªn °ùdG‬‬

‫اﻟﺴﺎ ِﺑ َﻘ ُﺔ َﻋ َﻠﻰ َﺛ َﻼ َﺛ ِﺔ ُأ ُﻣ ٍﻮر َﻧ ْﺮ ُﺟﻮ َر ْﺣ َﻤ َﺔ اﻟ ﱠﻠـ ِﻪ‬ ‫َد ﱠﻟ ِﺖ اﻵﻳ ُﺔ َ‬

‫اﻟﻜ ِﺮ َﻳﻤ ُﺔ ﱠ‬ ‫‪CG‬‬
‫ﻫﻲ‪:‬‬ ‫ﺑ َِﺴ َﺒﺒ َِﻬﺎ‪َ ،‬ﻓ َﻤﺎ َ‬
‫‪.......................................................................................................‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪.......................................................................................................‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪.......................................................................................................‬‬ ‫‪3‬‬

‫ﻮﺟﻮ َد َة ِﻓﻲ اﻵ َﻳ ِﺔ َ‬
‫اﻟﻜ ِﺮ َﻳﻤ ِﺔ‪:‬‬ ‫اﻹﺳ َﻼ ِم َ‬
‫اﻟﻤ ُ‬ ‫ﺎن ْ‬‫َأ ْﺳ َﺘ ْﺨ ِﺮ ُج َأ ْر َﻛ َ‬ ‫‪Ü‬‬

‫?‪﴿ ∫v?? �Ó UFÓ ðÓ tÔ ? ?K] �« ‰U‬‬

‫‪Ó ? �Ó‬‬
‫﴾)‪.(١‬‬
‫‪...............................................‬‬ ‫‪2 ...............................................‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪28‬‬ ‫)‪ (١‬ﺳﻮرة اﻟﺘﻮﺑﺔ‪ ،‬آﻳﺔ ‪.١١:‬‬

 ‫‪á`o ∏n `Äp `°SnC’G‬‬

‫اﻹﺳ َﻼ ِم ؟‬
‫ﺎن ْ‬‫اﻟﺮ ْﻛ ُﻦ اﻟﺜ ﱠﺎ ِﻟ ُﺚ ِﻣﻦ َأ ْر َﻛ ِ‬
‫َﻣﺎ ﱡ‬ ‫‪1‬‬

‫‪..........................................................................................................‬‬

‫اﻟﺰ َﻛﺎ ِة ؟‬
‫َﻣﺎ َﻣ ْﻌ َﻨﻰ إﻳ َﺘﺎ ِء ﱠ‬ ‫‪2‬‬

‫‪..........................................................................................................‬‬
‫‪Ωp Ón r°SE’G o¿ÉncQr nCG : oán«fp ÉsãdG Io ón rMƒdG‬‬

‫اﻟﺰ َﻛﺎ ِة ؟‬
‫ﻮب ﱠ‬ ‫َﻣﺎ اﻟﺪﱠ ِﻟ ُ‬
‫ﻴﻞ َﻋ َﻠﻰ ُو ُﺟ ِ‬ ‫‪3‬‬

‫‪..........................................................................................................‬‬

‫‪..........................................................................................................‬‬

‫‪29‬‬
 7
¿É` n eQn Ωƒ`
n °†`n o °Un ™HÉ°ùdG ¢SQódG

Ó CÓ �Ó —Ó d NÚ AÓ Ð WÔ DÓ ³ðÓ dÚ L�«

ø ÊU  U�Ó
Ô …Ô œÓ U³Ó F�«

Â uÚ B�«
] vMÓ FÚ �Ó
 dÓ D= HÓ L�«
s�  « Ô sÓ � ULÓ ¼ dOÚ žÓ ËÓ »« ] „ dÚ ²Ó Ð v�Ó UFÓ ðÓ t K] � Ôb³^ FÓ ²] �«
] ËÓ Â UFÓ D�«
 dÓ A�«
] »Ë
Æf LÚ A�«  dÔ žÔ v�Ó ≈ d −Ú HÓ �« Ÿu  KÔ ÞÔ

Â UOÓ B�«
= »u łÔ ËÔ qO Ô � œÓ
Ô ?�Ó
﴿ ∫v�Ó UFÓ ðÓ t ?K] �« ‰u?
Ó d�Ô ∫VÓ ² �Ô vMÓ FÚ �Ó ËÓ Æ©±®﴾
Æ÷

¢Uo ÓNpn E’G É¡«n ap Öo ép jn Ioo On ÉÑn Yp Ωo É«n °üdG

u
n ôp °Tn ’n √o nóMr hn ≈dn É©n Jn ¬`p s∏dp
.¬o dn ∂j

p en Ón Yn ør ep ¿É
. p¿Éªn jE’G äÉ n °†n en Qn ΩÉo «n °Up

30 .١٨٣: ‫ آﻳﺔ‬،‫( ﺳﻮرة اﻟ َﺒ َﻘﺮة‬١)

 o ƒn ``Hr CGn íno àØr Jo ¿É``
,áp æs érn dG ÜG n °†n en Qn pô``¡r °Tn »ap
o ƒn Hr nCG o≥∏n ¨r Jo hn
.pQÉæs dG ÜG
Ωp Ón r°SE’G o¿ÉncQr nCG : oán«fp ÉsãdG Io ón rMƒdG

: ‫ﺎت ا ﱠﻟ ِﺘﻲ ِﻓﻲ اﻟﺪﱠ َوا ِﺋ ِﺮ‬ َ ‫ﺎﺳ ُﺒ َﻬﺎ ِﻣ َﻦ‬

ِ ‫اﻟﻜ ِﻠ َﻤ‬ ِ ‫ﺎت اﻟ ﱠﺘﺎ ِﻟ َﻴ َﺔ ﺑ َِﻤﺎ ُﻳ َﻨ‬ ُ َ ‫َأ ْﻣ‬
ِ َ‫ﻸ اﻟﻔ ََﺮاﻏ‬
‫َﺗﻘْ َﻮى اﻟ ﱠﻠـ ِﻪ‬ ‫ﻳﺢ‬
َ ِ‫اﻟ ﱠﺘ َﺮاو‬ َ ‫اﻟﺼﺎ ِﺋ ِﻤ‬
‫ﻴﻦ‬ ‫ﱠ‬ ‫ﺎﻋ ِﺔ َو ﱠ‬
‫اﻟﺼ ْﺒ ِﺮ‬ ‫ﱠ‬
َ ‫اﻟﻄ‬

 E FÓ �« d łÚ _Ó « sÓ � pÓ � –Ó w� ULÓ � .............................. d OD HÓÚ ð w� „Ô —UýÓ √Ô U½Ó √Ó

ÆrO CG

Ó CÓ �Ó —Ó w� .................................. wK= �Ó √Ô U½Ó √Ó

ÆÊU Ü

............................................................. w� V Ô Ô ³Ó ÝÓ ÂÔ UOÓ B�«

= ä

................................................ vKÓ ŽÓ rÓ K �Ú L�«

Ô wÐ= dÓ ¹Ô ÂÔ UOÓ B�«
= ç

31
 ‫‪á`o ∏n `Äp `°SnC’G‬‬

‫ﻴﻊ َأ ْﻧ َﺤﺎ ِء ا َﻷ ْر ِض؟‬

‫ﻮن ِﻓﻲ َﺟ ِﻤ ِ‬ ‫اﻟﺸ ْﻬ ُﺮ ا ﱠﻟ ِﺬي َﻳ ُﺼﻮ ُﻣ ُﻪ ُ‬
‫اﻟﻤ ْﺴ ِﻠ ُﻤ َ‬ ‫َﻣﺎ ﱠ‬ ‫‪1‬‬

‫‪..........................................................................................................‬‬

‫اﻟﺼ ْﻮ ِم؟‬
‫َﻣﺎ َﻣ ْﻌ َﻨﻰ ﱠ‬ ‫‪2‬‬

‫‪..........................................................................................................‬‬

‫اﻟﺼ َﻴﺎ ِم‪.‬‬

‫ﻮب ﱢ‬ ‫ُ‬
‫اذْﻛ ْﺮ اﻟﺪﱠ ِﻟ َ‬
‫ﻴﻞ َﻋ َﻠﻰ ُو ُﺟ ِ‬ ‫‪3‬‬

‫‪..........................................................................................................‬‬

‫‪..........................................................................................................‬‬

‫‪32‬‬
 8
ΩGp ôn ëdG
n ˆ p Hn èt Mn
p G â« øeÉãdG ¢SQódG

t K] �« X OÚ ÐÓ v�Ó ≈ ÓÊuLÔ K �Ú L�«

Ô t O� Z^ ×Ô ¹Ó Íc ]�« dÔ NÚ A�«
] U�Ó
ø Â «dÓ ×�«
Ó
...........................................................................

ø ÓÊuLÔ K �Ú L�«
Ô t O�≈ Z^ ×Ô ¹Ó Íc =�« ÂÔ «dÓ ×�«
Ó t K] �« XÔ OÚ ÐÓ lÔ IÓ ¹Ó s¹Ó √Ó
Ωp Ón r°SE’G o¿ÉncQr nCG : oán«fp ÉsãdG Io ón rMƒdG

...........................................................................

Ó t K] �« X OÚ ÐÓ Z= ŠÓ vMÓ F�Ó
Â «dÓ ×�«
Ó d N?Ô ? ? ? ?ýÚ √Ó w� W �Ó d] JÓ L�«
¡ «œÓ _Ó  Z= ×�« Ô WÓ J] �Ó v�Ó ≈ t ł^ uÓ ²] �UÐ v�Ó UFÓ ðÓ t K] � Ôb³^ FÓ ²] �«
Æp ÝU  MÓ L�«
Ó

Z= ×�«
Ó »u łÔ ËÔ vKÓ ŽÓ qO Ô � ]b�«
Ô �Ó
﴿ ∫v�Ó UFÓ ðÓ t K] �« ‰u
.(1)﴾

33 .٩٧: ‫ آﻳﺔ‬،‫( ﺳﻮرة آل ﻋﻤﺮان‬١)

 ¢U
o ÓNp n E’G É¡«n ap Öo ép jn Ioo On ÉÑn Yp èt ëdG
n
n pô°Tn ’n √o ón Mr hn ≈dn É©n Jn ¬`sp ∏dp
.¬o dn ∂j

p en Ón Yn ør ep èu ëdG
. p¿Éªn jE’G äÉ n AGo On CG

Z= ×Ó �Ú « qÔ CÚ �Ó
∫€ ‰u Ô �Ó qO
 ÝÔ d] �« ‰u Ô � ]b�«ËÓ ¨W M] −�«
Ó ‰u Ô ÔšœÔ ÁÔ ƒÔ «eÓ łÓ —Ô ËdÔ ³Ú L�«
Ó Z^ ×�« Ó
Æ©±®åWÓ M] −�«Ó ô≈] Ô ¡Ô «eÓ łÓ tÔ �Ó fO
Ó �Ó —Ô ËdÔ ³Ú L�«
Ó Z^ ×�« Ó ËÓ ò

m¿Énµen uπ oc ør ep ø«
n ªp ∏p °ùr ªro dG ´o ɪn àp LG p ap èt ërn dG
r ¬«
.º¡o fo ho É©n Jn h º¡o ao Qo É©n Jn hn

.(١٣٤٩) ‫ وﻣﺴﻠﻢ ﺑﺮﻗﻢ‬،(١٦٨٣) ‫( أﺧﺮﺟﻪ اﻟﺒﺨﺎري ﺑﺮﻗﻢ‬١)

34
 ِ ‫َأ ِﺻ ُﻞ ُﻛ ﱠﻞ ِﻓﻘْ َﺮةٍ ِﻓﻲ اﻟ َﻌ ُﻤﻮ ِد )أ( ﺑ َِﻤﺎ ُﻳ َﻨ‬
:(‫ﺎﺳ ُﺒ َﻬﺎ ِﻓﻲ اﻟ َﻌ ُﻤﻮ ِد )ب‬
Ü CG
W −] ( « Í– Ó LÔ K �Ú Ô*« ÂÔ uBÔ ¹Ó
d NÚ ýÓ w� Êu

Ó CÓ �Ó —Ó
ÊU ô≈] ¡Ô «eÓ łÓ tÔ �Ó fÓ OÚ �Ó —Ô ËdÔ ³Ú L�«
Ó Z^ (Ó «

WÓ M] 'Ó « Ó LÔ K �Ú Ô*« Z^ ×Ô ¹Ó
d NÚ ýÓ w� Êu
Ωp Ón r°SE’G o¿ÉncQr nCG : oán«fp ÉsãdG Io ón rMƒdG

á`o ∏n `Äp `°SnC’G

َ ‫َﻣﺎ َﻣ ْﻌ َﻨﻰ َﺣ ﱢﺞ َﺑ ْﻴ ِﺖ اﻟ ﱠﻠـ ِﻪ‬

‫اﻟﺤ َﺮا ِم؟‬ 1
..........................................................................................................

..........................................................................................................

.‫اﻟﺤ ﱢﺞ‬
َ ‫ﻮب‬ ُ
َ ‫اذْﻛ ْﺮ اﻟﺪﱠ ِﻟ‬
ِ ‫ﻴﻞ َﻋ َﻠﻰ ُو ُﺟ‬ 2
..........................................................................................................

..........................................................................................................

:‫ اذْﻛُﺮ َواﺣ ًﺪا ﻣِﻨ ْ َﻬﺎ‬،ُ ‫ﻴﺮ ُة‬

َ ‫اﻟﺤ ﱡﺞ َﻟ ُﻪ َﻓ َﻀﺎ ِﺋ ُﻞ َﻛ ِﺜ‬
َ 3
..........................................................................................................

35