World ဟာ အခန်း ၂.

၁ မှ ာပြောထားတဲ့ အတို င်း ပုံ မှ န်လည်ပတ်နေမယ်ဆို ရင်တော့ အာမခံ ဈေးကွက်မှ ာ အစို းရရဲ့ ပါဝင်ပတ်
သပ်မှု မလို အပ်ပါဘူ း။ လူ တို င်းက မျှတသောဈေးနှုန်းနဲ့ အာမခံ ဝယ်ယူ ထားရှိနို င်နေမှ ာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီ2.2 မှ ာတော့ အာမခံ
ရောင်းသူ နဲ့ ဝယ်သူ ကြား မမျှတတဲ့ သီတင်းအချက်အလက်များ (Asymmetric information) ကနေ ဖြစ်ပေါ်လာနို င်တဲ့
Adverse Selection ပြသနာကို အခြေခံ ပြီး အာမခံ လု ပ်ငန်းမှ ာ ဘယ်အခြေအနေမှ ာ အစို းရရဲ့ ပါဝင်ပတ်သပ်မှု လို အပ်မလဲဆို
တာကို သုံ းသပ်တင်ပြသွားမှ ာ ဖြစ်ပါတယ်။

အာမခံ ထားရှိသူ ဟာ အာမခံ ရောင်းချသူ ထက် မိမိတို့ရဲ့ Risk level ကို ပို မို သိရှိကြပါတယ်။ အဲဒီလို အခြေအနေမှ ာ risk များ
တဲ့ သူ ကို ဈေးနည်းပါးတဲ့ premium ကြေးနဲ့အာမခံ ရောင်းချမိခဲ့ ရင် အာမခံ ရောင်းချသူ ဘက် ဆုံ းရှုံ းမှုတွေ ပေါ်ပေါက်လာနို င်ပါ
တယ်။ ဒီအခြေအနေကို Adverse Selection လို့ခေါ်ပါတယ်။ လူ တို င်းမှ ာ မတူ ကွဲပြားတဲ့ risk တွေနဲ့ ကံ ကြမ္မာဆို းကို
တွေ့ကြုံ ရနို င်တဲ့ ဖြစ်နို င်ခြေများရှိနေပါတယ်။ အာမခံ ကု မ္ပဏီတွေအနေနဲ့လည်း လူ တစ်ယောက်ကို ကြည့်ရုံ နဲ့တင် risk type
ကဘာလဲဆို တာ သတ်မှ တ်လို့ မရနို င်ပါဘူ း။ အာမခံ ရောင်းချသူ ဟာ ဝယ်ယူ မယ့်သူ ရဲ့ ကို ယ်ရေးအချက်အလက်များကို
သေချာစွာ မသိရှိပဲ မျှတတဲ့ ဈေးနှုန်းနဲ့ အာမခံ ကို ရောင်းချဖို့ဆို တာ အခက်အခဲ ရှိနို င်ပါတယ်။ လူ တွေရဲ့ ဖြစ်နို င်တဲ့ risk
type တွေကို နှ ဖူ းပေါ်မှ ာ ရေးထားရင်တော့ အာမခံ ကု မ္ပဏီတွေအနေနဲ့ မျှတတဲ့ ဈေးနှုန်းနဲ့ Premium တွေကို ရောင်းချနို င်
မယ့်အပြင် ဈေးကွက်ကြီးဟာလည်း ကောင်းစွာ လည်ပတ်နေမှ ာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် မမျှတတဲ့ သတင်းအချက်အလက်
တွေ၊ လူ တစ်ယောင်ချင်းစီရဲ့ risk ကို ခံ ယူ နို င်တဲ့ အခြေအနေ နဲ့ အာမခံ ဝယ်ယူ ရန် ရောက်ရှိလာသော လူ များကလည်း High-
risk ဖြစ်နို င်ခြေ ပို များတာ တွေကြောင့် အာမခံ ကု မ္ပဏီတွေဟာ Adverse selection ပြသနာကို အတော်များများ တွေ့ကြုံ နေ
ရပါတယ်။

ဒါပေမယ့် asymmetric information နဲ့ adverse selection တို င်းဟာလည်း market failure မဖြစ်နို င်ပါဘူ း။ အထူ းသဖြင့်
separating equilibrium နဲ့ pooling equilibrium ရှိနေတဲ့ အနေအထားတစ်ခု မှ ာပါ။ ဆို တော့ ဘယ်အခြေအနေမှ ာ
Market failure ဖြစ်နို င်ပါလဲ။ လူ တစ်ယောက်ဟာ အာမခံ ကို ဝယ်ယူ လို ပေမယ့် အာမခံ မဝယ်ယူ နို င်တာ၊ လက်ရှိရှိနေတဲ့
အာမခံ ထက် ပို မို ကောင်းမွန်တဲ့ အာမခံ မရရှိနို င်တာ၊ တစ်စိတ်တစ်ပို င်းသာ အာမံ ထားရှိသူ က အလုံ းစုံ အာမခံ မရရှိနို င်တာ စ
တဲ့ အခြေအနေတွေ‌ကြောင့် စျေးကွက်ထဲမှ ာ market failure ဖြစ်ပေါ်လာပါတယ်။ Low-risk သာရှိတဲ့ လူ များကလည်း
adverse selection ကြောင့် အာမခံ ထားဖို့ ငြင်းဆို တာကလည်း အခြား market failure တစ်မျ ိုးပါပဲ။

တခါတရံ မှ ာ အန္တရာယ်ဖြစ်နို င်ခြေ နည်းပါးတဲ့ Lower risk သာရှိသူ တွေဟာ risk ကို မယူ ချင်တာကြောင့် အန္တရာယ်ဖြစ်
နို င်ခြေ များပြားတဲ့ High risk များနဲ့ရောပြီး သူ တို့အတွက် သင့်တော်မျှတတဲ့ ဈေးနှုန်းထက်ပို တဲ့ ဈေးနဲ့ အာမခံ ဝယ်ယူ ဖို့
စဉ်းစားကြပါတယ်။ Pooling equilibrium ဆို တာဟာ risk type အမျ ိုးအစားပေါင်းစုံ ဟာ ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်သော အလုံ းစုံ
အာမခံ တစ်မျ ိုးကို သာရွေးချယ် ဝယ်ယူ ရန် ဆုံ းဖြတ်ကြခြင်းကို ဆို လို ပါတယ်။ ဒီလို Pooling Equilibrium အခြေအနေမျ ိုး
မှ ာဆို ရင် လူ တို င်းဟာ အာမခံ ရဲ့ အကာအကွယ်အောက်မှ ာရောက်ရှိနေခြင်းနဲ့ ဈေးကွက်က Efficient ဖြစ်နေတယ်လို့ ယူ ဆ
နို င်တာကြောင့် market failure မဖြစ်နို င်ပါဘူ း။ ဉပမာ- Covid-19 ဖြစ်ပွားလာမှုကြောင့် ကူ းစက်နို င်ခြေ မြင့်မားသူ ရော၊ ကူ း
စက်နို င်ခြေ နည်းပါးသူ ပါ အသက်အာမခံ ၊ ဆေးကု သခွင့်အာမခံ ဝယ်ယူ လာကြတဲ့ ဖြစ်ရပ်မျ ိုးပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

နောက်တစ်မျ ိူးကတော့ separating equilibrium ဖြစ်ပါတယ်။ အာမခံ ကု မ္ပဏီတွေက အာမခံ အမျ ိုးအစား အမျ ိုးမျ ိုးကို
နှုန်းထားအမျ ိုးမျ ိုးနဲ့ ရောင်းချ ခြင်းအားဖြင့် ဝယ်ယူ သူ တွေက မိမိရဲ့ risk type နဲ့ ကို က်ညီတဲ့ အာမခံ အမျ ိုးအစားကို ရွေးချယ်
ဝယ်ယူ နို င်ခြင်းဖြင့် ဈေးကွက်မျှခြေကို ရောက်ရှိစေခြင်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အချ ို့အခြေအနေမှ ာ အာမခံ ရောင်းချသူ
တွေဟာ Low risk များကို ဈေးနှုန်းမြင့်မားတဲ့ အလုံ းစုံ အာမခံ ထားရှိတာနဲ့ ဈေးနှုန်းနည်းပါးတဲ့ တစ်စိတ်တစ်ပို င်း အာမခံ ထား
ရှိမှုမျ ိုး စတဲ့ အာမခံ နှ စ်မျ ိုးမှ တစ်မျ ိုးကို သာ တွန်းအားပေး ရွေးချယ်စေတဲ့ အခါ အာမခံ ဝယ်ယူ သူ ဟာ မျှတတဲ့ နှုန်းထားနဲ့ ရ
သင့်တဲ့ အာမခံ မျ ိုးမရရှိနို င်ခြင်းကြောင့် အာမခံ ဝယ်ယူ ရန် ငြင်းဆို လာနို င်တဲ့ အခါ market failure ဖြစ်နို င်ပါသေးတယ်။
ကားအာမခံ တစ်ခု နဲ့ ဉပမာပေးချင်ပါတယ်။

မြို့တစ်မြို့မှ ာ လူ ဉီးရေရဲ့ တစ်ဝက်က ကားမောင်းနှေ းပြီး အဲ့ ဒီလူ တန်းစားကို Snail လို့သတ်မှ တ်ပါမယ်။ Snail လူ တန်းစားဟာ
ကားမတော်တဆဖြစ်ဖို့ ရာခို င်နှုန်းနည်းပါးပြီး ၀.၅ ရာခို င်နှုန်းပဲ ရှိတယ်လို့ အကြမ်းအားဖြင့် သတ်မှ တ်ပါတယ်။ အခြား
လူ တန်းစားကတော့ ကားမောင်းမြန်ပြီး Racers လို့သတ်မှ တ်ပါတယ်။ ဒီလူ တန်းစားက ကားမတော်တဆဖြစ်ဖို့ ရာခို င်နှုန်းများ
ပြီး ၅ ရာခို င်နှုန်းလို့ သတ်မှ တ်ပါမယ်။ ကားမတော်တဆထိခို က်မှုရဲ့ ကု န်ကျစားရိတ်ဟာ ယာဉ်အမျ ိုးအစား အားလုံ းအတွက်
အကြမ်းအားဖြင့် ၃၀၀၀၀ လို့သတ်မှ တ်ပါတယ်။ ဆို တော့ အာမခံ ရောင်းချသူ တွေဟာ ဘယ်သူ တွေက Snail အု ပ်စု ထဲပါပြီး
ဘယ်သူ တွေက Racers အု ပ်စု ထဲမှ ာ ပါတယ်ဆို တဲ့ အချက်အလက်ကို သိတယ်ဆို ရင် ကားအာမခံ ဈေးကွက်ဟာ
Competitive market ဖြစ်ပြီး အာမခံ ရောင်းချသူ တွေကလည်း လူ တန်းစားအားလုံ းအတွက် သင့်တော်မျှတတဲ့ ဈေးနှုန်းနဲ့
အာမခံ ကို ရောင်းချပေးနို င်မှ ာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီမှ ာ သင့်တင့်မျှတသောနှုန်းထား ဆို တဲ့ အသုံ းအနှုန်းကို အရင် ရှ င်းပြချင်ပါတယ်။ သင့်တင့်မျှတသောနှုန်းထားဆို တာမှ ာ
ကိစ္စရပ်တစ်စုံ တရာပေါ်ပေါက်လာပါက အာမခံ ကု မ္ပဏီမှ အာမခံ ထားရှိသူ ထံ ပေးရမယ့် အာမခံ တန်ဖို း ကို ကိစ္စရပ်တစ်စုံ တ
ရာပေါ်ပေါက်နို င်စွမ်း (Probability) နဲ့ မြှေ ာက်ထားတဲ့ နှုန်းထားပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
အခု ဉပမာမှ ာ Snail အု ပ်စု ဝင်များအတွက် မတော်တဆဖြစ်နို င်တဲ့ ဖြစ်နို င်ခြေ ၀.၅ရာခို င်နှုန်း နဲ့ အာမခံ ကု မ္ပဏီမှ
အာမခံ ထားရှိသူ ထံ ကိစ္စရပ်တစ်စုံ တရာပေါ်ပေါက်လာပါက အလုံ းစုံ အာမခံ အဖြစ် ပေးရမယ့် အာမခံ တန်ဖို း ၃၀၀၀၀ ကို
မြှေ ာက်လို က်ရင် အာမခံ ကြေး ၁၅၀ ကို သင့်တင့်မျှတသော နှုန်းထားအဖြစ် ကု မ္ပဏီမှ သတ်မှ တ်ပေးမှ ာ ဖြစ်ပါတယ်။ Racer
အု ပ်စု အတွက်ကို တော့ တူ ညီတဲ့ အာမခံ အမျ ိုးအစားကို အာမခံ ကြေး ၁၅၀၀ နဲ့ရောင်းချမှ ာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဝယ်ယူ သူ များအနေနဲ့
ကလည်း မတူ ညီတဲ့ risk level တွေအပေါ်စိတ်ကျေနပ်လုံ ခြုံ မှုရရှိစေရန် တွေအတွက် မတူ ညီတဲ့ နှုန်းထားကို ကျေနပ်စွာ
ဝယ်ယူ ကြမှ ာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အခု လို သတင်းအချက်အလက်တွေ ပြည့်စုံ တဲ့ အခါ ရောင်းချသူ ရော ဝယ်ယူ သူ ပါ သင့်တင့်တဲ့
ဈေးနှုန်းနဲ့ အာမခံ ဝယ် ယူ ရောင်းချမှု ပြုလု ပ်နို င်မှ ာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒါပေမယ့် လက်တွေ့အခြေအနေမှ ာတော့ အာမခံ ကု မ္ပဏီ တွေက သတင်းအချက်အလက် မပြည့်စုံ မှုများကြောင့် ဘယ်သူ
က ဘယ်အု ပ်စု ဝင်ဆို တာ သိဖို့ခက်ခဲပါတယ်။ ဒါကြောင့် အာမခံ ကု မ္ပဏီ တွေက အလုံ းစုံ အာမခံ အတွက် နှုန်းထားတစ်မျ ိုး
တည်းကို သာ သတ်မှ တ်ပြီး ကားမောင်းသူ အားလုံ းကို ရောင်းချတဲ့ နည်းလမ်း အဖြစ် ကားမောင်းသူ ဉီးရေရဲ့ ထက်ဝက်ဟာ
Risk နည်းသူ တွေဆို တဲ့ အချက်အလက်ပေါ်အခြေခံ ပြီး Average premium နှုန်းထားတစ်ခု နဲ့ ရောင်းချတဲ့ နည်းလမ်းကို
အသုံ းပြုနို င်ပါတယ်။ Premium ရဲ့တန်ဖို းကို တွက်ချက်ရာမှ ာ High risk သမားတွေရဲ့ premium တန်ဖို းဖြစ်တဲ့ ၁၅၀၀ ရယ်
Low Risk တွေရဲ့ premium ဖြစ်တဲ့ ၁၅၀ ရယ်ကို ပေါင်းပြီး အု ပ်စု နှ စ်စု ဖြစ်တာကြောင့် ၂နဲ့စားလို က်တဲ့ အခါ ရောင်းချမယ့်
တန်ဖို းအဖြစ် ၈၂၅ ကို ရရှိပါတယ်။ Premium တန်ဖို းကို ၈၂၅ အဖြစ်သတ်မှ တ်တဲ့ အခါ ကားမောင်းသူ များဘက်က ဘယ်လို
တု န့်ပြန်ကြပါမလဲ။ Racer တွေကတော့ ပုံ မှ န် premium ကြေး ၁၅၀၀ မှ ာ ၈၂၅ ပဲပေးဆောင်ရပြီး အလုံ းစုံ အာမခံ ရရှိမှ ာ
ဖြစ်တာမို့ Utility level မြင့်ပြီး positively တု န့်ပြန်ပါမယ်။ ဆို တော့ Snail ကရော ဘယ်လို တု န့်ပြန်မလဲ။ သူ တို့အတွက်
တော့ အခု premium ကြေးဟာ attractive ဖြစ်မနေပါဘူ း။ အာမခံ ကို ဝယ်မယ်၊ မဝယ်ဘူ းဆို တာ အရှေ့မှ ာတင်ပြသွားတဲ့
Utility Function အခြေအနေ ၂မျ ိုးပေါ်အခြေခံ ပြီးတွက်ချက်ကြည့်နို င်ပါတယ်။ Utility function မှ ာ More risk-averse
snail တွေအတွက် U(C)=ln(C) သတ်မှ တ်ပြီး Less risk-averse သမားတွေအတွက် U(C)=√ C (Square root of
consumption) အဖြစ်သတ်မှ တ်ထားပါတယ်။ အရင်က လေ့ လာဖူ းတဲ့ အထဲမှ ာ အဓိပ္ပါယ်တူ ပြီး ရေးသားပုံ ကွဲတဲ့
အကြောင်းအရာ ၃ခု ရှိပါတယ်။ more risk-aversion ၊ more curvature in Utility Function Curve နဲ့ faster
diminishing marginal utility တို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ Risk-aversion ဆို တာ risk ကို ရှေ ာင်ရှ ားလို တဲ့ ဆန္ဒပဲဖြစ်ပါတယ်။

U(C)=ln(C) function က graph မှ ာ U(C)=√ C ထက် curvature ပို များ၊ အစွန်းထွက်စိတ်ကျေနပ်မှုရရှိခြင်း ပို မြန်ဆန်
(marginal utility diminishes faster) ပြီး Risk-averse ပို ဖြစ်တာကို တွေ့ရပါတယ်။
Risk-averse ပို များတဲ့ အခြေအနေမှ ာ တွက်ကြည့်ရအောင်။ U(C)=ln(C) နဲ့တွက်ပါမယ်။

Expected Utility without insurance မှ ာဆို ရင် accident မဖြစ်နို င်တဲ့ အခွင့်အလမ်း ၉၉ ရာခို င်နှုန်း နဲ့ စိတ်ကျေနပ်မှု
ရရှိနို င်တဲ့ ပမာဏ ln30000 ကို မြှေ ာက်၊ accident ဖြစ်နို င်တဲ့ ၁ရာခို င်နှုန်း ကို စိတ်ကျေနပ်မှုရရှိနို င်တဲ့ ပမာဏ 0 နဲ့ မြှေ ာက်
ပြီး ပြန်ပေါင်းရင် အာမခံ မထားရှိတဲ့ အခါ ခန့်မှ န်းစိတ်ကျေနပ်မှုဟာ ၁၀.၂၀ ရှိတာ တွေ့ရပါတယ်။

EU= 0.99*ln(30000) + 0.01* 0 = 10.20

Expected Utility with insurance in average price မှ ာဆို ရင် accident မဖြစ်နို င်တဲ့ အခွင့်အလမ်း ၉၉ ရာခို င်နှုန်း နဲ့
စိတ်ကျေနပ်မှုရရှိနို င်တဲ့ ပမာဏ ln29175 ကို မြှေ ာက်၊ accident ဖြစ်နို င်တဲ့ ၁ရာခို င်နှုန်း ကို စိတ်ကျေနပ်မှုရရှိနို င်တဲ့ ပမာဏ
ln29175 နဲ့ မြှေ ာက်ပြီး ပြန်ပေါင်းရင် အာမခံ မထားရှိတဲ့ အခါ ခန့်မှ န်းစိတ်ကျေနပ်မှုဟာ ၁၀.၂၈ ရှိတာ တွေ့ရပါတယ်။
29175 က Accident ဖြစ်ရင်ပြန်ရမယ့် ၃၀၀၀၀ ထဲက Premium ကြေး ၈၇၅ ကို နှုတ်ပြီးကျန်တဲ့ ပမာဏ ဖြစ်ပါတယ်။

EU= 0.99*ln(29175) + 0.01* ln(29175) = 10.28

အရှေ့မှ ာတင်ပြသွားတဲ့ Pooling Equilibrium အတို င်း High-risk snail အု ပ်စု အနေနဲ့ ခန့်မှ န်းစိတ်ကျေနပ်မှုကို
တွက်ချက်ကြည့်တဲ့ အခါ အာမခံ ဝယ်ယူ ထားရှိမှုက ပို ပြီး Higher utility gain စိတ်ကျေနပ်စရာကောင်းမယ်ဆို တဲ့ အဖြေ
ရရှိလာတာမို့ အာမခံ ကို မျှတတဲ့ ဈေးနှုန်းထက် ပို တဲ့ Average price မှ ာတောင် ဝယ်ယူ ဖို့ဆုံ းဖြတ်မှ ာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ Risk
နည်းတဲ့ အု ပ်စု ဟာ Premium ကြေးမြင့်မားတာကို သိပေမယ့် High risk တွေနဲ့အတူ တပါတည်း တွဲပြီး အာမခံ ကို ဝယ်ယူ
လို တဲ့ ဆန္ဒရှိတာကို Pooling Equilibrium မျှခြေကို ရောက်ရှိတယ်လို့ ခေါ်ပါတယ်။

အခြားအခြေအနေတစ်ခု ဖြစ်တဲ့ Separating Equilibrium ကို စဉ်းစားကြည့်ရအောင်။

ဒီမှ ာပေးထားတာ Less risk-averse snail တွေအတွက် U =√ C ပေးထားပါတယ်။

Expected Utility without insurance မှ ာဆို ရင် accident မဖြစ်နို င်တဲ့ အခွင့်အလမ်း ၉၉ ရာခို င်နှုန်း နဲ့ စိတ်ကျေနပ်မှု
ရရှိနို င်တဲ့ ပမာဏ √ 30000 ကို မြှေ ာက်၊ accident ဖြစ်နို င်တဲ့ ၁ရာခို င်နှုန်း ကို စိတ်ကျေနပ်မှုရရှိနို င်တဲ့ ပမာဏ 0 နဲ့ မြှေ ာက်
ပြီး ပြန်ပေါင်းရင် အာမခံ မထားရှိတဲ့ အခါ ခန့်မှ န်းစိတ်ကျေနပ်မှုဟာ 171.47 ရှိတာ တွေ့ရပါတယ်။

EU= 0.99*√ 30000 + 0.01* 0= 171.47

Expected Utility ကို $825 နဲ့ပေးဝယ်ရတဲ့ insurance မှ ာဆို ရင် accident မဖြစ်နို င်တဲ့ အခွင့်အလမ်း ၉၉ ရာခို င်နှုန်း နဲ့
စိတ်ကျေနပ်မှုရရှိနို င်တဲ့ ပမာဏ√ 29175 ကို မြှေ ာက်၊ accident ဖြစ်နို င်တဲ့ ၁ရာခို င်နှုန်း ကို စိတ်ကျေနပ်မှုရရှိနို င်တဲ့ ပမာဏ
√ 29175 နဲ့ မြှေ ာက်ပြီး ပြန်ပေါင်းရင် အာမခံ မထားရှိတဲ့ အခါ ခန့်မှ န်းစိတ်ကျေနပ်မှုဟာ ၁၀.၂၈ ရှိတာ တွေ့ရပါတယ်။
EU= 0.99*√ 29175+ 0.01* √ 29175= 170.80

ဒီအခြေအနေမှ ာဆို ရင်ရော Snail တွေက အာမခံ ဝယ်ပါဉီးမလား။ သေချာမပြောနို င်တော့ ပါဘူ း။ အာမခံ မဝယ်ယူ ခြင်း
ဟာ သူ တို့ရဲ့ Utility ကို ပို မို မြင့်မားစေတာကို တွေ့ရပါတယ်။ မျှတတဲ့ ဈေးထက်ပို ပေးပြီး $825 နဲ့ဝယ်ယူ ရလောက်အောင်
Risk ကို ရှေ ာင်ရှ ားလို တဲ့ ဆန္ဒရှိမနေတာကြောင့် အာမခံ ကို မဝယ်တော့ ဖို့ ရွေးချယ်ကောင်း ရွေးချယ်နို င်ပါတယ်။ ဒီအချိန်မျ ိုး
မှ ာ insurance ဈေးကွက်ဟာ market failure ဖြစ်ပါတယ်။ Snail အု ပ်စု တွေဟာ Racer တွေနဲ့အတူ Average ဈေးနှုန်း
နဲ့ အာမခံ ဝယ်ဖို့ စိတ်မဝင်စားရင်၊ ဒါမှ မဟု တ် အလုံ းစုံ အာမခံ ထားရှိလို သေည်လည်း ဈေးနှုန်းမြင့်မားတာကြောင့် တစ်
စိတ်တပို င်းအာမခံ သို့ အလုံ းစုံ အာမခံ နဲ့ နီးစပ်တဲ့ အခြားအာမခံ တစ်ခု ခု ကို တယ်ယူ ဖို့ ဆုံ းဖြတ်ခဲ့ ရင် မတူ ညီတဲ့
Separating Equilibrium ရောက်ရှိပြီး market failure ဖြစ်တယ်လို့ ယူ ဆလို့ရပါတယ်။

Adverse selection ကြောင့် insurance company တွေက premium ကြေးကို သင့်တင့်မျှတတဲ့ နှုန်းထားထက်
Average ဈေးနှုန်းနဲ့သာ ရောင်းချတာကြောင့် risk အနည်းဆုံ းအု ပ်စု ဟာ insurance မဝယ်တော့ ပဲ racer တွေကသာ
insurance ကို average price နဲ့ဝယ်ယူ ပြီး Accident ဖြစ်လာခဲ့ ရင် ပေးလျှော်ရမယ့် ပမာဏနဲ့ အကြိမ်အရေ များတာ
ကြောင့် Insurance company မှ ာလည်း ဆုံ းရှုံ းမှုတွေ ရှိလာပါမယ်။ Racer တွေကို $825 နဲ့ရောင်းချတာကြောင့် 5%
accident ဖြစ်ပါစေ၊ ပေးလျှော်ရတဲ့ ပမာဏက ရောင်းရငွေထက် ပေးလျော်ရတဲ့ ပမာဏ များပြားတာကြောင့် ရပ်တည်ဖို့
ခက်ခဲလာပါမယ်။ ဆို တော့ ဘာလု ပ်မလဲ။ အစွန်းနှ စ်ဘက် သတ်မှ တ်ပါမယ်။ တစ်ဖက်စွန်းက Low Risk ဖြစ်ပြီး တစ်ဖက်
စွန်းကို High Risk လို့သတ်မှ တ်ပါမယ်။ ပထမ အခြေအနေမှ ာ နှ စ်ဘက်လုံ းရဲ့အလယ်တည့်တည့်မှ ာရှိတဲ့ Average
Price နဲ့ ရောင်းချဖို့ဆုံ းဖြတ်ပေမယ့် Separating Equilibrium ကြောင့် Low Risk အု ပ်စု က Average price နဲ့ မဝယ်
တော့ ဖို့ဆုံ းဖြတ်ရင် နှ စ်ကု န်လို့စာရင်းချုပ်တာနဲ့ company ကအရှုံ းစာရင်းကို ပဲ တွေ့ရမှ ာပါ။ ဆို ရင် company အနေနဲ့
ဘာလု ပ်မလဲ။ Premium ထပ်တို းမယ်။ ဘာဖြစ်လာမလဲ... ကျန်တဲ့ အထဲက risk ပို နည်းတဲ့ အု ပ်စု က မဝယ်ဖို့ထပ်ရွေးချယ်
ကြပြန်ရော။ insurance ဝယ်ယူ သူ တွေဟာ အာမခံ ကို မဝယ်ဖို့ရွေးချယ်လေလေ အာမခံ ဈေးထပ်ပြီး မြင့်လာလေလေ
ဖြစ်ပြီး နောက်ဆုံ းတော့ ဘယ်သူ ကျန်မလဲ... Highest risk အု ပ်စု တစ်ခု ပဲ အာမခံ ဝယ်ဖို့ စိတ်ဝင်စားတော့ မှ ာဖြစ်ပါတယ်။
ဒါကို Death Spiral လို့ခေါ်ပါတယ်။

ဆို တော့ Insurance company တွေအကု န်လုံ းဟာ မျှတတဲ့ ဈေးနဲ့ပဲရောင်းကြတာလား။ မဟု တ်ပါဘူ း။ စီးပွားရေးလု ပ်နေ
တာမို့ ဝန်ထမ်းစားရိတ်၊ ငှ ားခ၊ Marketing စားရိတ်တွေအပြင် အခြားအထွေထွေ စားရိတ်တွေကြောင့် insurance
company တွေဟာ အမြဲတမ်း မျှတတဲ့ ဈေးနဲ့ premium တွေကို မရောင်းချနို င်ပါဘူ း။ တချ ို့ insurance ဈေးကွက်မှ ာ
လည်း monopoly power ရှိနေတာမျ ိုး ရှိပါသေးတယ်။ ရှေ့မှ ာ တောက်လျှောက်ပြောခဲ့ တဲ့ မျှတတဲ့ ဈေးဆို တာ base
line price တစ်ခု လို့ပဲ ယူ ဆလို့ရပါတယ်။ ဒါတွေအားလုံ းက မတူ ညီတဲ့ Risk အမျ ိုးအစားတွေအပေါ်အခြေခံ ပြီး အာမခံ
ဝယ်ယူ သူ များနဲ့ ရောင်းချသူ များကြား ဖြစ်ပေါ်တဲ့ averse selection ရဲ့ ရလာဒ်ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ Separating
equilibrium အကြောင်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ဆို တော့ ဒီလို အခြေအနေတွေကို ထိန်းသိမ်းပေးနို င်မယ့် Public Policy မျ ိုးရှိပါသလား။ အရှေ့မှ ာပြောသွားခဲ့ တဲ့
insurance market ဟာ မတူ ညီတဲ့ risk လက်ခံ နို င်စွမ်းတွေရယ်၊ Asymmetric information တွေရယ်ကြောင့် failure
ဖြစ်နို င်ပါတယ်။ Private market ဟာ မစွမ်းဆောင်နို င်တော့ ဘူ းဆို ရင် အစို းရရဲ့ အခန်းကဏကဘာပါလဲ။ အစို းရက
ဘယ်လို ဝင်ရောက် ဖြေရှ င်းပေးနို င်ပါလဲ။

Market failure ဟာ averse selection ကြောင့်ဖြစ်စေတယ်လို့ အရှေ့မှ ာပြောခဲ့ ပါတယ်။ Averse Selection ကြောင့်
ဘယ်လို အခြေအနေကနေ market failure ဖြစ်နို င်တာပါလဲ။ Separating Equilibrium ပါ။ low risk အု ပ်စု က
insurance market ကနေထွက်သွားတဲ့ သဘောပါ။ အဲ့ တော့ low risk အု ပ်စု က high risk အု ပ်စု နဲ့ pool ဖြစ်အောင် ဘာ
လု ပ်လို့ရမလဲ။ တွန်းအားပေးလို့ရနို င်ပါတယ်။mandate လို မဖြစ်မနေဝယ်ယူ ခို င်းတာမျ ိုး လု ပ်ခို င်းလို့ရပါတယ်။ အာမခံ
ဝယ်ယူ သူ အရေအတွက်ကို များပြားလာစေခြင်းနဲ့လည်း market failure ကို သက်သာစေနို င်ပါတယ်။ ဉပမာ ကားတစ်
စီး မှ တ်ပုံ တင်ဖို့ အလုံ းစုံ အာမခံ ထားရှိတာကလည်း လို အပ်ချက်တစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်ဆို တဲ့ regulation မျ ိုးကို ပြဌာန်းပေး
ခြင်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဉပမာ စင်ကာပူ နို င်ငံ မှ ာ နို င်ငံ သားအားလုံ းဟာ သူ တို့ရဲ့ ဝင်ငွေကို အချ ိုးအစားတစ်ခု သတ်မှ တ်ပြီး
medisave account ကို လစဉ် မထည့်မနေရထည့်သွင်းရပါတယ်။ ကျန်းမာရေးကိစ္စတစ်စုံ တရာပေါ်ပေါက်လာရင် အဲ့ ဒီ
account ထဲကပို က်ဆံ ကို ပမာဏ တစ်ခု ယူ သုံ းလို့ရတယ်။ အဲ့ ဒီaccount ထဲကငွေနဲ့ private insurance ဝယ်လို့ရပါ
တယ်။ ဒီနည်းနဲ့လည်း အစို းရက တွန်းအားပေးနို င်ပါတယ်။ အခြားနည်းလမ်းကတော့ social insurance လူ မှုရေး အာမခံ
ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အစို းရက ရရှိတဲ့ အခွန်ကနေတစ်ဆင့် ပြည်သူ အတွက် သုံ းစွဲငွေအဖြစ် အာမခံ ချက်ထားရှိပေးခြင်းမျ ိုးပဲ
ဖြစ်ပါတယ်။ အစို းရက ပြည်သူ အားလုံ းကို အခမဲ့ ကျန်းမာရေး အာမခံ ထားရှိပေးတာမျ ိုး၊ အလုံ းစုံ အာမခံ အတွက်
Subsidize ပေးတာမျ ိုးပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

အခု တောက်လျှောက်ပြောသွားတာတွေဟာ အစို းရကနေ market failure တွေအတွက် ပြုလု ပ်ပေးနို င်တဲ့ အရာတွေပဲ
ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဘာကြောင့် low risk အု ပ်စု တွေက insurance မဝယ်တာလဲ။ သူ တို့ရဲ့ Utility မြင့်မားတာ
ကြောင့်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အစို းရရဲ့ regulation ကြောင့် Private market ကနေပဲဖြစ်စေ၊ Social insurance ကပဲဖြစ်စေ မ
ဖြစ်မနေ ဝယ်ရပေမယ့် ဘယ်လို အခြေအနေမျ ိုးမှ ာမဆို Low risk ကနေ High Risk တွေအတွက် subsidize သဘော
မျ ိုး ရှိနေတာကို သတိထားရပါမယ်။ Gov intervention ရဲ့အခြားအကြောင်းအရာတွေကို တော့ နောက်တစ်ယောက်က
ဆက်ရှ င်းပါ့မယ်။ ကျေးဇူ းတင်ပါတယ်။