Phn knh - Hp knh

I. Mch hp knh Mch hp knh hay cn gi l mch ghp knh, a hp (Multiplexer-MUX) l 1 dng mch t hp cho php chn 1 trong nhiu ng ng vo song song (cc knh vo) a ti 1 ng ra (gi l knh truyn ni tip). Vic chn ng no trong cc ng ng vo do cc ng chn quyt nh. Ta thy MUX hot ng nh 1 cng tc nhiu v tr c iu khin bi m s. M s ny l dng s nh phn, tu t hp s nh phn ny m bt k thi im no ch c 1 ng vo c chn v cho php a ti ng ra. Cc mch dn knh thng gp l 2 sang 1, 4 sang 1, 8 sang 1, Ni chung l t 2n sang 1 1. Mch dn knh 4 sang 1

Hnh1 : Mch dn knh 4 sang 1 v bng hot ng Mch trn c 2 ng iu khin chn l S0 v S1 nn chng to ra 4 trng thi logic. Mi mt trng thi ti mt thi im s cho php 1 ng vo I no qua truyn ti ng ra Y. Nh vy tng qut nu c 2n ng vo song song th phi cn n ng iu khin chn. Cng ni thm rng, ngoi nhng ng nh trn, mch thng cn c thm ng G : c gi l ng vo cho php (enable) hay xung nh du (strobe). Mch t hp c th c 1 hay nhiu ng vo cho php v n c th tc ng mc cao hay mc thp. Nh mch dn knh trn, nu c thm 1 ng cho php G tc ng mc thp, tc l ch khi G = 0 th hot ng dn knh mi din ra cn khi G = 1 th bt chp cc ng vo song song v cc ng chn, ng ra vn gi c nh mc thp (c th mc cao tu dng mch) Nh vy khi G = 0 S1S0 = 00, d liu I0 s a ra Y S1S0 = 01, d liu I1 s a ra Y S1S0 = 10, d liu I2 s a ra Y S1S0 = 11, d liu I3 s a ra Y do biu thc logic ca mch khi c thm ng G l

Y =G.S1S0I0 + G.S1SI1 + G.S1S0I2 + G.S1S0I3 Ta c th kim chng li biu thc trn bng cch : t bng trng thi trn, vit biu thc logic ri rt gn (c th dng phng php rt gn dng ba Kc n.V sau bn c th xy dng mch dn knh trn bng cc cng logic. Cu to logc ca mch nh sau : (lu l trn hnh khng xt n chn cho php G) Nhn thy rng t hp 4 cng NOT a 2 ng iu khin chn S0, S1 vo cc cng AND chnh l 1 mch m ho 2 sang 4, cc ng ra mch m ho nh l xung m cng AND cho 1 trong cc ng I ra ngoi. Vy mch trn cng c th v li nh sau :

Hnh 2. Cu trc mch dn knh 4 sang 1

Hnh 3. Dn knh 4 sang 1 t gii m

2 sang 4 Cc mch ghp knh t ng vo c th c kt hp vi nhau to mch ghp knh nhiu ng vo. V d to mch ghp knh 16:1 ta c th dng IC 74LS150 hoc cc IC tng t, nhng c 1 cch khc l ghp 2 IC 74LS151. 2. Kho st IC 74LS151 74LS151 l IC to mch ghp knh 8:1 c 8 ng vo d liu, 1 ng vo cho php G tc ng mc thp, 3 ng vo chn C B A, ng ra Y cn c ng o ca n : Y. Khi G mc thp n cho php hot ng ghp knh m chn CBA s quyt nh 1 trong 8 ng d liu c a ra ng Y. Ngc li khi G mc cao, mch khng c php nn Y = 0 bt chp cc ng chn v ng vo d liu. Dng 2 IC 74LS151 ghp vi nhau to mch ghp knh 16:1

Hnh 4. Hai cch m rng knh ghp 16 sang 1 t IC74LS151

II.

Mch phn knh B chuyn mch phn knh hay cn gi l tch knh, gii a hp (demultiplexer) c chc

nng ngc li vi mch dn knh tc l : tch knh truyn thnh 1 trong cc knh d liu song song tu vo m chn ng vo. C th xem mch tch knh ging nh 1 cng tc c kh c iu khin chuyn mch bi m s. Tu theo m s c p vo ng chn m d liu t 1 ng s c a ra ng no trong s cc ng song song. Cc mch tch knh thng gp l 1 sang 2, 1 sang 4, 1 sang 8, ...Ni chung t 1 ng c th a ra 2n ng, v s ng chn s phi l n. 1. Mch tch knh 1 sang 4

Hnh 5: Mch tch knh 1 sang 4

Mch tch knh t 1 ng sang 4 ng nn s ng chn phi l 2 Khi ng cho php G mc 1 th n cm khng cho php d liu vo c truyn ra bt k ng no nn tt c cc ng ra u mc 0 Nh vy khi G = 0 BA = 00 d liu S c a ra ng Y0, nu S = 0 th Y0 cng bng 0 v nu S = 1 th Y0 cng bng 1,tc l S c a ti Y0; cc ng khc khng i Tng t vi cc t hp BA khc th ln lt ra S s l Y1, Y2, Y3

Biu thc logic ca cc ng ra s l : Y0 = G.B.A.S Y1 = G.B.A.S Y2 = G.B.A.S Y3 = G.B.A.S T y c th dng cng logic thit k mch tch knh

Hnh 6: Cu trc ca mch tch knh 1 sang 4

Mch tch knh hot ng nh mch gii m Nhiu mch tch knh cn c chc nng nh 1 mch gii m. Tht vy,vo d liu S khng c dng nh 1 ng vo d liu ni tip m li dng nh ng vo cho php cn cc ng vo chn CBA khi ny li c dng nh cc ng vo d liu v cc ng ra vn gi nguyn chc nng th mch a hp li hot ng nh 1 mch gii m. Tu thuc m d liu p vo ng C B A m mt trong cc ng ra s ln cao hay xung thp tu cu trc mch. Nh vy mch tch knh 1:4 nh trn tr thnh mch gii m 2 sang 4 . Thc t ngoi ng S khi ny tr thnh ng cho php gii m, mch trn s phi cn mt s ng iu khin khc cho php mch hot ng gii m hay tch knh; cn cu to logic ca chng hon ton tng thch nhau. Hnh sau cho php dng mch tch knh 1 sang 4 gii m 2 sang 4

Hnh 7. Mch tch knh hot ng nh mch gii m

Tng t ta cng c cc loi mch khc nh va tch knh 1:8 va gii m 3:8, tch knh 1:16/gii m 4:16 2. Kho st IC74LS154

III.

S nguyn l mch phn knh hp knh