E K S P L O ATA C I J A I U P R AV L J A N J E E L E K T R O E N E R G E T S K I M S I S T E M I M A

REGULACIJA AKTIVNE SNAGE I FREKVENCIJE

ZADATAK 1

Posmatra se jedan elektroenergetski sistem čije je vršno opterećenje 5000 ^ MW h . Angažovana snaga proizvodnih
jedinica u doba vršnog opterećenja bila bi 5000 ^ MW h ukoliko se ne predvidi rezerva. Uz regulacionu rezervu od
100 ^ MW h i havarijsku rezervu od 5 ^%h , te uz zanemarenje sopstvene potrošnje u elektranama, razmotriti šta se
dešava u sistemu pod pretpostavkom da je došlo do ispada proizvodne jedinice čija je maksimalna snaga 200 ^ MW h ?

ZADATAK 2

Izračunati sniženje frekvencije konkretnog sistema uzetog iz prethodnog zadatka pri deficitu snage od 190, 5 ^ MW h u
slučaju da svi proizvodni agregati u elektranama rade sa blokiranim regulatorima, odnosno da se deficit snage pokriva
isključivo samoregulacijom potrošača. Relativni faktor samoregulacije potrošača ima vrijednost od 4 ^%Hzh .

Rješenje:
Df = 0, 95 ^ Hzh

ZADATAK 3

Proizvodni dio elektroenergetskog sistema čini generatorska grupa od tri agregata sa snagama u rotaciji 210 ^ MW h,
300 ^ MW h i 330 ^ MW h čije su statike 5, 1 ^%h, 5, 08 ^%h i 5, 06 ^%h , respektivno. Maksimalna potrošnja sistema
iznosi 810 ^ MW h uz relativni faktor samoregulacije potrošača od 4 ^%Hzh . Potrebno je odrediti statizam potrošača,
globalni statizam generatorske grupe i statizam sistema.

Rješenje:
d p = 50 ^%h, dg = 5, 076 ^%h, ds = 4, 456 ^%h

ZADATAK 4

Posmatra se jedan elektroenergetski sistem u izolovanom radu čije je vršno opterećenje 3500 ^ MW h . Angažovana snaga
proizvodnih jedinica iznosi 3500 ^ MW h sa obrtnom rezervom od 200 ^ MW h . U doba vršnog opterećenja došlo je do ispada
proizvodne jedinice maksimalne (nominalne) snage od 180 ^ MW h . Raspodjela proizvodnje u doba vršnog opterećenja
ostvarena je prema programu po kojem je 1200 ^ MW h raspoređeno na agregate u hidroelektranama, a 2300 ^ MW h
na blokove u termoelektranama. Svi termo blokovi rade na nominalnom opterećenju, dok svi hidro agregati rade sa
slobodnim regulatorima čiji je ekvivalentni statizam 4 ^%h . Koeficijent samoregulacije potrošača iznosi 70 ^ MW Hzh .
Ispala jedinica je termo blok. Potrebno je odrediti:
a) frekvenciju u sistemu na kojoj će se uspostaviti novo stacionarno stanje;
b) promjenu snage potrošača i promjenu snage generatora;
c) raspoloživu obrtnu rezervu poslije stabilizacije u sistemu, te pokazati da će sistem do uspostave novog stanja
automatski iskoristiti od raspoložive obrtne rezerve tačno onoliko snage za koliko se poveća proizvodnja generatora
za sanaciju poremećaja.

Rješenje:
f = 49, 4662 ^ Hzh, DPp = 16, 366 ^ MW h, DPG = 163, 66 ^ MW h, P rezN = 36, 34 ^ MW h
 E K S P L O ATA C I J A I U P R AV L J A N J E E L E K T R O E N E R G E T S K I M S I S T E M I M A

REGULACIJA AKTIVNE SNAGE I FREKVENCIJE

ZADATAK 5

Analizira se jedan elektroenergetski sistem u izolovanom radu čije je vršno opterećenje 6000 ^ MW h , angažovana snaga
proizvodnih jedinica u doba vršnog opterećenja iznosi 6000 ^ MW h , sa obrtnom rezervom od 10 ^%h . U doba vršnog
opterećenja došlo je do ispada proizvodne jedinice od 250 ^ MW h . Raspodjela proizvodnje u doba vršnog opterećenja
ostvarena je prema programu po kojem je 3400 ^ MW h raspoređeno na hidro agregate, a 2600 ^ MW h na termo
blokove. Svi termo blokovi rade na nominalnom opterećenju, dok svi hidro agregati rade na opterećenju koje se od
nominalnog razlikuje za iznos obrtne rezerve. Koeficijent samoregulacije potrošača je 800 ^ MW Hzh . Ispala jedinica
iz pogona je hidro agregat. Potrebno je odrediti:
a) koeficijent samoregulacije sistema ako je nakon ispada hidro agregata frekvencija stabilizacije u sistemu
f1 = 49, 9 ^ Hzh;
b) ekvivalentni statizam hidro agregata;
c) promjenu snage potrošača i promjenu snage generatora;
d) raspoloživu obrtnu rezervu poslije stabilizacije prilika u sistemu, te pokazati da će sistem do uspostave novog
stacionarnog stanja automatski iskoristiti od raspoložive obrtne rezerve tačno onoliko snage za koliko se poveća
proizvodnja generatora za sanaciju poremećaja.
Napomena: Obrtna rezerva je ravnomjerno raspoređena na proizvodne jedinice.

Rješenje:
ks = 2272, 7 ^ MW Hzh, dGHE = 4, 74 ^%h, DPp = 80 ^ MW h, DPG = 147, 27 ^ MW h, P rezN = 170 ^ MW h

ZADATAK 6

Posmatra se interkonekcija od dva povezana elektroenergetska sistema koja radi sa frekvencijom od fn = 50 ^ Hzh .
Podaci o toj interkonekciji su slijedeći:
sistem #1 sistem #2
opterećenje, Pp ^ MW h 20 000 30 000

faktor samoregulacije potrošača, k p ^ MW Hzh 450 800

ekvivalentni statizam turbinskih regulatora, d ^%h 5,0 5,0

rotirajuća (regulaciona) rezerva, ^ MW h 1 500 2 000

snaga razmjene, ^ MW h 500 (uvoz) 500 (izvoz)

Odredite stacionarne vrijednosti frekvencije, proizvodnje i potrošnje svakog od povezanih sistema u slučaju ispada
proizvodne jedinice maksimalne snage od 300 ^ MW h , nominalno opterećenje, u sistemu #2. Na koju vrijednost će
se promijeniti snaga razmjene među sistemima? Koji sistem uvozi energiju? Pretpostaviti da su svi turbinski regulatori
slobodni i da je rotirajuća rezerva ravnomjerno raspoređena na proizvodne jedinice.

Rješenje:
Df = 49, 98668 ^ Hzh, P p1 = 19994, 006 ^ MW h, P p1 = 29989, 344 ^ MW h, P G1 = 19611, 888 ^ MW h,
1 2 1

P G1 = 30371, 562 ^ MW h, P Graz

2
1 1
= - 382, 118 ^ MW h, P Graz
1 2 = 382, 118 ^ MW h