Tjiom/E Bartholini

EPISTOLARUM
MEDICINALIUM
Centuria III.

Hiftoriis Medicis aliisq ve

rem Medicam {pedan*
«tibus plena-..

HAFNI.E,
rypii MATTHIM GODICCFJENIT.
SumptibusPETRI HAUB OLD,Acad.Bibl,
ANNO cis loc LXVII.
A
Digiltzed by GlJOglt
 '

T- V' r“ T ^ .
V T r ‘

i. ^ .1 ^ ^ i 1/ «* •
i 'a VJ.

. . i

»
r* » "j*;
f
« «r ^ A

{• '?

j
\

Digitized by Googk
•J
. 'ILLUSTRISSIMO ;

DOMINO

ANTONIO
dcCOURTfHi
CHRlSTlANlSSflkl
REGIS
•
lii ’ -I

— '
i . 4

i\

GALLORDM MONARCH^
CONSILilARiO llAGNO
BT
AD REGES PRINCIPESQVE
SO&EALES
ASLEGATO excell.
X 2 ^ PRU-
 '

'

rR\rDENTlA lSCLYTO/=
^
MAGNARUM «.ERUM USjl,
'
"" * '
-
' CO'N’SU‘MM ATO',
ERUp.UIO.NEStE.CTAT O,
‘j

N-iOSTi^.l^RA.V&N'W
kJ ^ .i .• •'’
.1 . *• j.

jN^rAf/i^j4^ER-
^ ’
KIA'M'
' " '

•)
« % *
z
I
^A
*

pjts 4^
i §PJSJOi,JS D^MTO OB$EJ^-
FJNTt^ MOHIWBNTO ' 7>

, . \ A.

r* 'i >. (( ix '

^ '.•• T f-
' •

t
) . :T^:B AH waimujs*: d
’
J "T •. 1 (

m '
TM-
N /

- \

Digitized by Google—
 Th; BAkTflOLtNUS
rn c -

S.
^^“^^Xfolvoprontiflum uf bo-
ficfdi debitor. Ex con-
offeruntur' reliqvi
Epiftolarunt Medicinalfum Cen-
turtejuft a annorum ferie qva ad
Ilie fcrip^k fiint, digeffaj. Dcre*
fpottfiotte noflfra y qvmiqvanl
fobinde taifdtori cotiqveri non
poffunt qyi ad fcribendum pro-
vocarunt vel umbrse noffrsc a^-
more vel rerum rariorum defi-
der io. Una autem fidelia duoi
parietes incrullavi. Publico pro*
deffe volui 5 & amicorum oflSdis^
Nemo facile le(!^ionis fux ope-
ram eff perditurus in* Epiffolis 5
qvas varia eruditio &
iHibata fi-
des commendat, carteras enim
hinc exefle juffimus , nifi vel ex
' ^ a 3 autho-

L'
 PRiEFATIO,
authorevel rerum indiciis locutu
prctiumqj mereantur. Reliqvse
varietate curiofa ind?ignsB non e-
runt, qvsc authores^ iiios in me-
fnoriam^dent feculorum. Non
asgre ferent amica: mentcs5.qva-
rum in .Epiftolis gloriam nun--
,

qvam ultra verum extuli, fi re-

4>onfionibus^ meis non pauca
hic 5 forfen etiam diverla vide-'
rint elTe addita. Hanc enim mi-
hi licentiam condonari velim,
qvod interdum novas fubftitue-
rim,fi qyando vel amanuetifium
exemplaria deellent, vel dignar
ledtoribus aliis epiftola?. Hinc
plerisq, meis , velut condimen-
ta,. inMedica exercitatione ob-
vias Hiflorias, velab amicisNa-
tur^ Confiliariis communicatas
infe-

Digitized by Coogie J
 ,

PRi^FATIO.
in(erui,ut gratior familiaris effct
pagina. Res ita nec fine duce,
nec comite procedite His flo-
fculis Epiffiolas fuas per •ora do-
ctorum fparfas exornarunt HiK
danusjHorftius uterq^^Fontanus,
aliiqj priori feculo illuftres^ in
qvibus cum deledtu invenias
qvas & publicae utilitati infervi-
ant & legendi faftidium .emen-
dent. Cavi ego pari prudentia
ne amicitia ^ qvas cum Magnis
Viris exerceo^ oneri, vel faftidio
lint potius ledoribusj.qvam vo-
luptati. Nec mihi vivo nec feri-
,

bo y fed omnibus. Certe in eam

curam incubui diligenter^ ut bo-
nis familiaritatem^omnibus pro-
barem juvandi (ludium. Hoc fi-
ne - Magni Rerumpublicarum
domi^

Digitized by Google
 FR^FATIDl
domitti c6mnftercia
rem y ut fiiis profint & fibi. Hoc*
anima erudiri epiftolas fcribunt^
ut amicos fincere Colant^ or* &
bem fine invidia daceant. Qvdd
an fetis ex voto fim affeqvutusf^.
qvia ipfum me scfflmare nefcio^
fildicent antici^ qvorutn immor-*
tales pefuiag in hac & feliqvis^

Centuriis toqvuntur y aliiq cam

didi rerum cenlbres^ qvi fecre>
tis noffris liter ariisy remoto fig^

fiacula y interfiint. V ere enitui

'

Tragicus;^

. Poft multa virtus opera lax^rf

folec-

Ai

Digitized by Googie
 t

CATALOGUS
Virorum Eruditoruma qvibi^
'
vel ad qvos
‘
'

. ..
EFlSTOLiE
1^::: > . , T^rtU .

fcriptae funt-...

A «fowwf
*
^iufin^us Med, ©, ' Frc^eC
V '
GricMiitiganos.
•Chrifiiawu Wi&ichku Med. O. oliater Scral-
iuhdenlis.
(SclH-of^^Tfarteidis.
^rancifcus de le Boe Sjlviw Med.‘
'
O* & ProfelC
‘
LeidWili, ,v •

'VfiitrUw Mmmmerum I4ed. B. & Pdiaccr £l*

fingoraniK. ^
<

^Ofgius Segefus Med.^D/^ScPbliat. Thoraoei^ -

^Gerhardus Blafm Med. D« & ProfeC Amfte-

•'
IbdiffiL». .

GuernemMfine^ M«d. ©'. & ProCefT }enftn(k.

Guide PatUt Med. D« is Reg. Pandcnlb.
Med. D. de Ser.Reg.Baii.
Aulae Medicus.
^4f «his Bir^ereSitis Pkil. D. dc ProfelT. Oetsbor
‘
‘
. 4»ia«Mis. . ;

JdcffBw Holfiiiu Mcd.D. & Poliat.Tomiingenfis.

Joel UngeUttim Med« D. &
/ tioJf. Jghan^.

Digitized by Googie
Jttatmts ^l*fm J. U, Doft. & Advecac. Cuf.
'Hoiland. .
-

Joh, Cajp. Baubinm ,Mcd, D. dc ProfeiT. Bafi-

iienfis.

foh, Ddn. Horfiim Med, D. & Archiater Darmfi*

Frid. TreuHtm Med. D« & PoIiaterBer*
geniis.
Jflh, tieunius Med. D, 5c ProfeiT. Gryphisv*"
*
Job, Micby fdkr Mcd. D. Sc Poliater Svinftirc*
Jab.TbevtLS^bentUjusMtd. D.dcProfeff. JeneoC
Job. V4ft HorneMed. D. & ProfeC Leidens.
"
Mmimu Bogdanus Med« D. dc Reip. BernenC
'

Medie. .

UdTtitm Schoockim Mcd. D. Prof Francof Ho-

obr^r. Ser. & Brandcb. Confilt>*
arius«
JUkoloiu Betgtzon ^qves D. Marci» Med. D.
'
’
Mcd. AaJburg. •

Nftolaus Stenonit Hainienfis MedL Dbft*

Vicidam StepbMus ?Atrkiilki Hafnienfis.
O/tfMf Borfiri^fWMed.D. dc Prof. Hafnienits. >

Tetrius Barhetie Med. D. Reipiibl. Araftelod.

Med.
Bitm Scbumachim Ser. Reg. Maj« Dan. dc
Norveg. a Secretis Camerae » dc Ar-
chivis. •
'

tk Boftbfflimnk 'i

Digilized by Googk
 ,,

e
Ad '
^

THOMAM BARTHOLINUM
Facultatis Medicae in Academia Hafni-
enfi I>ecanum, & Profefforcm Regi-
om honorariuixL*»

M
' '

•
lrahunda videt teljis

Culmina Ddttd Ciaros ,

contermind fiettu

fovet:
j^dudia Cjrfbd
* •
'f

Tu fraluflre dem patrU generis^ * ijcei

Grandis honos , slarid firma columna deisM^
Ififoncuffa' Machaonia data calitus arti
^
Vefiina » Paonia lumen apex^ fcbola '

In coelum
, eveheris , meriti cumulantur bondresy
iminet aujpiciis Pallas honora tuis» ^

FracUri exctWts genuina parentis imago

Do^rina injignes exfuperoi^ Patres, .
^
Seucondigna placet Patarseo carmina Vate
Candere , Pierii gloria magna chori ^
^
^tu velut Orator facundo promis ab ore
Stans Ciceronais verba animata fonis<f
Seu disceptator nodofa Sophumata jolvist
At^ refutari nefiia diSla fluunt ,
.Seu ds£ta exponis Cbryphai fdfa Galeta,
TToficertut Phoebo vota juvent a qveat
«
Seu dextra humanos dividit artus
folers

Se^iOfJ^eQames qvs dirimendo docet,

Sen

Digitized by Googie
 '

Stupintus menfirM lympbaticd vafa repm$r

'^

Tb9fpu£ nofdt. qv^ 7

Idtjteri , v’{d4 ,

lux ehfiura fe^is isMgme febm

-.-Siddkur » umafiu idtrMur^ fnus , :

Sdu^ ikfulfumimfHntfs iorp9f4 m<»kot .

JEgrotu mediiOA vif ddbHffrt nanus ,

lU opfnia pn§q mrpn » .p

. Ptbenm£ tuis laurea fma Cqmts^ ;

CbaftnUxArtpoginesy Tbemfon^ Podalirius^ Acrsrbp

mUjridiS Chiron , Cous m^ointes
Sf tudj4ttt poffent redifivi firh/a fidnft
^
CUn0^t qbfiuputffe fuQS,^

Bikliotb£(4 tuum Upt

,
S4 Vuls^hrof digna fubiretypqi
''
Smpitai indefejfantdPm qvotanqk
*

Mufd fupr^o^tat X DddaU p^q calent^ .. |

Qvos exfgijli futqmis cum Uud^us » qnp r

Cs^t^t dqtifs funt ...

^
T[ot conciunqtqs vigilato fjitre
libros .

Edidk in variis ftc tua fura lofu* ^

,

Miratus LeStor diuturni tempora yita^^

Ut plura f vulges bic monumenta » vovet
t ^
Laudatrix volitat fpatiofum fama per orbep^
ARCIQjilS cunku elarqt APOLLO plagu^ ,

£r1cus Eju€*u*
f «>atoppi(U.iius^
'
.
P. E, C.

Digitized by Googie
 a

Th. Bartholini
EPISTOLARUM
MEDICINALIUM
Centuria Tertia,
»— — — 1 ^
EPISTOLA I.

Hepatis Exfeqviis Concertat f

Poetica^t
ThomjE B artholino Efafniam,

iMpliflimas ago gratias pro

>fvaviflimis Tuis lo. Septembr Ro-
mihi traditis qvibus felicem
I

iTuum, Cariffima: Conjugis, dilcdis-

fimorun»qi liberorum reditum ad Urbem figni-^
ficafti^pro ialute qvamNob. & CI. Viris E^vi-
ti e Puteis , Holftenio ,
Vizzano , Trulliis , dU
xifti
,
plurimam reddo, Cl. LueasHolftenius
hac acftate dubia gavifus falute , finiftri Renis
ulcere laboravit, urinamq*, reddidit fat copi-
ofam ac foetidam i aliqvotiesfebrivit,poIUon4
A gum

Digilized by Googie
 ,

Thomje Bartholini
gura aquarum thcrmalium etiam Spadenduth
u(um eandem convaluiiTe videtur. Dome(H«
cus Cl. JohannisTrullii fummam in ipHus a;di-
bus C](perior humanitatem, variaq^ indies 6c
Medica 6c Chirurgica in ipfius pfaxi occur-
runt notatu digniffima* Qvz tot jam annos
in Arte fenefeens Anatomica & Chirurgica
obfervavit, literis con’fignat, corumq; editio-
nem brevi promittit, qvibus deAneur^«ate
tradiatum adjungere decrevit , item de cSrun-
cula Penis morbo hic fatis familiari, item de
Velicse calculo. Dum Romatfubftiti; in re
' , I

Medica , Anatomica Sc Chirurgica nihil pro-

diit. Obfervatam olim a Tychone Braheftel- I

'
lam in pedore Cygni poftea vero abfeondi-
tam*, iterum rediifreaircruntMathematiciRo*-
mani, qvi tertiae eam magnitudinis judicant^ i

primum iplisab Hodierno indicium datum eft*

Unus vel alter agitur menfis, ex qvo elegans
Epigramma pro i^ftituenda Hepati fanguifica-
'

tione a Dodiflimo Viro D. AuguRino Cam-

po^allo Vicentino elaboratum a Cl. ViroD, i

Felice Viali magno utrius^^ amico Patavio mi-

hi transmilTum fuit, cui plus pretii Ratuerem
(i tantum ab oculari dem onRra tione mutua- . i

tum fuiflet robur , qvantum ab eleganti didio-

ne fagaciqv Autoris ing enio ipR acceffera t« T o-
|

tumEpigramma hoc eR. Hepar

Digitized by Googie
 EpIST. MeD. CENTUk’. III.
I

Hepar funeratum a Bartholino.

Qvid jacet hic ? Hcpan qvae fo^s tam dira per-
emit-» '

Infelix vifcus? Barbara penna fuit.

Abftulit imperium: Vitae tamen usq-, pepercit
Graeculus, ap aliqvW pertulit eife Jecur.
Clinicus atTheuton monftru ratus effenefas^i:
Naturae trides mifit ad inferias.
Ars artem fimulati Tradat Vefpillo lalutcm.»^
Curat & infirmos cui tumulare placet-..
Sed res fiim vivax ; Poft Fata renafeitur Hepar^
Et vel apud Mortes morte carere folct-..
Hofpcs abi, nec tu noftros mirabere cafirs.
Res nova jam non cft me nigra Rodra pati.
At fieri malim Plutonis V ulturis efeau,
T cutonici Corvi qvam faturarc famettu. ‘

Cl. Viali pcrTabellariumdatimrefcripfi

eruditum hoc ingenioli Poetae Epigramma
longe mihi gratius fuilT(|piifi liberaliori mami
afperfi fales nativam innocentium Mufarum
fvavitatem corrupiffent, nec qva eflem ingenii
infelicitate divinari me pofle, qvid inelegan-
tidimaBartholiniana didione barbari inelfet,
nifiBarbarorummereantur titulum , qvotqvot
ob locorum didantiam intra Romana Urbis
moenia literarios fuos foetus in lucem non
edunt , qvo nomine 6c nupero Epigrammati
A A bar-

. Digilized by Coogle
 ,

4 ThOMJE BARtHOtlNI
barbariei nota inureretur , urpote Patavii
fcripto ; Tanti vero momenti litem brevi
rtuwipirt dirimi pofle-, interim mirari rae qvo-
modo humanidimi alioqvin Viri Mufae ac
Cratise acerbiora hacc Epitheta paucis hifce Ii-

neis inferi permiferini^ nifi cq^co cuidam in

Hepar amori totum imputetur, £t ut rediua
ip(i obviam irem^ breve carmen de vero He-
patis munere^ feftinanti calamo conferipH,
laudatoq^ viro una cum Epiftoliomifit ut re-
Iponfum felicius expifcarer^ qvod tale fiiic»

nolle ipfum acerbius qvicqvam in Incompara-

bilem Bartholinum vel eleganciflimum ip(iu$
llylum e(Te didum» fed totum acumen furori
poetico debitum, nulla ratione injurium effe
debere fummo Bartholino, qvem barbariei
nomine crudelitatis in cufa», qvod verum He-
pati munus fc. I^ngvificatiofiem detraxiflfet,
cactera qvae funtEpi^ta , ob folum & (implcj^
acumen addita. In majus ingenui refponfi ar-
gumentum freqventes adducit laudes, qvasD,
Campogallus T. E. pleno ore in dies afcribic.
Qvod Ipfi pro Epigr&mmate reddidi carmen
rude e(I,qvippe qvod ab infeliciPocta efHdum,
diu^; eft qvod manum de Tabula Tubtraxerim.
£t licet meo non indigeres auxilio , meritifO-
mi, tamen Prateepeoris caufam inta^^am relin-
qvere

Digilized by Coogle
 , ,

Epist* Med. Gentur. ITL f

qvere nec volui^nec debui^ Veniam int^ritn
dabis (implicicati didlonis , qva fine fuco ul-
lisve yerborum lenociniis datoftudio bmif&Sy
foiaq^ auTg^/a diicc Natura yerum nectrala*
titiunn Hepatis munus in charta confignavi fUe
(1 ex diffe^ionibus regiius qyid didicifrecffepe
laudatus Poeta , candide reponeret. Carmeti
hoc eft, , ^ .

’£mn«ffjc funerati Hepatis*

Svave rubens ncdiar blando fermonc Me-
dentfim-^
- Fundebam, ^nec eram certe, qyodvifcQs ha»
* bebar
*
Sangvinei fons , & radix , autonie emotis
Q^o me, qvo .
partes rcliqyas Cor pafcic
alitqj.

Huc rivos Natura parens,Tiuc flumina La£Hs

Diverti voluit j res eftnon^lfa, diferto
‘
Pccqvcto ,patuit, doftisq^ eft tradita feriptis.

,
i^ltius Humani BarthJinus Corporis antra^
'
Rimatus , ladis latices fluviiq^ jucundi
Ut me praetereunt, qvo ve ad Cor tramite
vergunt-»
Dexteritate manus monftrat,fvadaeqi lepore
'
Affurgit Cordi, cui prifeum reddit hono-
* rem.».
Explicat in medio Thoracis ladea vaia-»
•
; A ^ Q^eis

Digitized by Googie
 ,

4 -'JnouM Bartholini
> Q^eis chylus invehitur Cordi, ^qv-oTangyi*
nis ortus
, Natalcsq,fluunti Corfuccutxi fufcipit album,
. .Commotumfovecigoefuo,' dcproladleco*
lorcnu •

• Indit purpureum, cundosq^ emittit ad artus.

/Lt 6«qY* bilis toti nocitura pcrerrat_j.
Hanc traho & inligni cribratam colliga
cyfti.

, Jd mihi forte datum , (bloq; hoc numere

fungoc.*;
.
• Vi(^as. cedo manus Cordi, qvod fangvinis.
• omnis

Cura manet , folecs ipfam mihi Tcdio demp-

fit-.,
Vafula; qvae circum cernis fplendentia,La(5le
-Nulla tument, e medcducunt fluminaLym-
pha:.
Unde nec h^perium potero fcrvare crucn-
tunu
Qvod Cordi Natura dedit. $pesunafalutis
, Hacc fupereft, ocqlis uti ^ens credula nefeit,
Dum mihi qvae Cordis fuerint, dat la(5fca
. , vafi-..
Pct qvos Majeftas petiit mihi, parcite pennis.
Ne totum moriar, fed prompte incernere
cribro ' .

Morda-

Digitized by Googie
 „

EpIST^ MeD, CE^TTUR^nr.

. . Morddcem vakaos. per parva formina iuc-
currij ^
Invosut tumidi, faciles fine felle recedant:^.
In eadem Cl. Vialis Epiflola moneor in
Anatome publica Patavii habita abExccIIci^
tiffimo Antonio Molincttoj vcficam par-
!>..

~ vamfuifreinventammajori urinarias adnatam,.

qyas tamenpum Ipfa communionem habebat*
Item inter Diaphragmatis tunicas, ad dextrum^
ad laevum, &c in medio duo fruflula oflis viia
effe y.qvse Coronam argenteam Florentinam
crailltie & magnitudine asqva^anti^.
Hac hebdomade in aedibus Dn. Trullii
vivum diffecui Canem , L^deorum ac Lym»*
phacicorupa verum. progrefTum utriq^ Trullio
& aliqvot Anatomiae fludiofismouftraturus »
qvos inter Parifieniis qvidam erat Chirurgias
fiudiofus, cui Pecqvetidudlusnotiflimus erac>^
fed ^Lymph^tica iSc fali valla penitus ignorabat*
Circa Hepar Ladiis veftigium diligehtiftimc in-
qvirenti nullum apparuit, nec qvae a multis
'propugnatur in Pancreas infercio. In Axillari
Ladici du^us ingrelTum valvula donatum a*
perte offendi, cui altera adftabat valvula Lynr*
phatici nvajoris per Collum cum Jugulari in*
terna defeendentis faepius k me obfervati in*
^refTum muniens , qyam lenter comprefTum
A4 Lytnr

Digitized by Google
8 Thom;e Bartholiki
Xymphaticum aqvx inBuxu manifefte attolle^
bat. Lymphatici ingrefFum in utroq*, Colli la>
tere viderunt. Mirx magnitudines erant qvae
cum fpermaticiseteftibusafcendetesin glandu-
las Receptaculo vicinas fe inferuerunt.ORendi
'Ctiam falivalia fat confpicua. CelcRinusCe- '

JcRini Cortonae degens i qvondam diCcipulus

}oh. Trullii,, in muliere qvadragenaria qvae
faspiuspepererat, modo ob menlium fuppres-
(tonem gravida fruftra habita , Hepar nuper
invenit 40. librarum pondere. •
Hifce vale,
qvam feliciffirae, ac porro ama_*
i Romae 27,, Septemb. 1^19.
'• ^
T. Difeip, obfeqv..
‘ • Henr. a.M6inichen.
A « * .

epist.il
Dt Hepate fcirrbofo t /ano, de^
vagina uteri duplici.
Henrico a Moinichen Romanv

meam
G rata mihi fuitTua^ pietas.
da barbara cujusd<im eruditi penna, qvat
pro barbara traduxit.
& in retunden-
Barbarus dici
non mereor ,
qvod Hepati aurem vellicave-
rim. Fius potius (ui / qvia tyrannicam illius

pote-

Digilized by Google
 ,

EfIST.' MeD. C.ENTUR. nr.

j^otcftatcm. detexi. De hac pietate plures

mihi gratulantur,. ut nonnullorum latratus
debeam.
fp er nere Nuper in Gonfultationc
pro Nobilijdima Matrona fcnfi hepar ingens
& dutitiemqvaGfchirroiamcontraxifle, cor-
pore rcliqvo & florido & optimi habims. Qvid
igitur libi! attribuet poflhac jecur, Jine cujus
t ope primaria corpus bene nutritur & fangvi-
nem cor conficir. Matronam illuflrem
cucz mexfubjecit fortuna, cui , (alvo jecore
jqvantum ego perfpicere potuhin Afcitem ab-
domen extendebatur.. Unde (iidoriferis cura-
ta fuiti Rediere tamen , poft moras ahqvoc
• annorum noduli, in abdomine , primi exi les
mobiles , mox incremento fumpto-molefli,,
qvos. glandulas omenti efle (ufpicabar ferofa
humiditate tumentes, Alia exempla piaflim oc-
‘

currunt,. & alibi contra Hepar adduxi. HoJfli!*

nii.Dodhflimi falus grata mihi efl , dc publico
& privata nomine. Q^id ad publicum con-
ferre poflit, non ignorant eruditi, MihiRo*
m«e degenti omnia amici oiHcia exhibuit. Am-
pliflimam Platonicorum Philofop horum fup-^
pellefiilem mihi in Bibliotheca ofl;endit,qvam
qvidem illi invidebam, qvia ille publico invi-’
debat. Synopiin tamen ejusdem Philofophiar,
^ui femper fui addiefiior , confcripfit » mihiq
A f ejus

Dkjiii.
 IO '
ThoM^ BARTHOLmi .

ejus fpem fecit. Utinam flet promiflis. Sed ipe«

rare iH noapofTum , qvia alciortbus Aulae cib-

ris implicatur. Plurimam ilii, uti & Illuftri
Eqyiti k Puteo & Cl. Vizzenioy lalutcm tran<f
feribo. Vefica duplexqvocjv magno Cafdubon»
fuit, ita calculo dilata nte veiica , ut profe fo*
Lam Rarius cH:, qvod natura in mu-»
efficeret.
quadam a primo ortu duplicem uteri va-
lierc
ginam efformaric. Duplici natura mulierem
inventam m
Prodigiis refert nec dis»
Rmilia exempla recitat Lketus i, de Monftris»
Eere tamen externe tantum in praedifHs Na-
tura muliebris duplicata .apparuit, de ad mon-
(Irorum clalTem At mulier hsc Hafni- *
relata.

enBs honeRa,nullisq,monRris annumeranda^

externo fexusfui diferimine, nihil a reliqvis
^rimo vero natali die duplicem vagi-
diffiert,

nam uteri duplici oriHcio patentem habuit,

qvarum una angultior, latior altera. Per lati-
orem ex marito filiam enixa eR )am viri poten-
tem, cui an (imilis vaginae conformatio ob-
tigerit, ignorare cogor, qvia ventrem fuum
infpiciendumnonconcellitjdc illas delicias a-

maRo ilUus lubens relinqvo- De Matre hac

qv,ae rpfero, fide qvoqv amiciflimi D. Ajfuerl
po^um , cui hasc facra revela-

Digiiiz H igU
 EPIST. IIK
Promotio &Jnatome He/vetica^^^
T H 0 M>€ B A R T H d L.I N Q- Hafniatu

N On rufpei^us Tibi erit, ExceUenti(fima

Vir^ meus animus» qvamvis nonmemU
nerim qvando ad Te fctipierim. Jftud debitum
votis explevi qvae apud DEum pro Te & tuis
cottidie facior Idem ceAabuntur cu}usvis regi*^.
onis eruditiilimi, Qvid nunc agam publice
conftabit, ut indicem qvid tibi Praeceptori 6c
tanto Maecenati debeani. Unicum me gravi*
ter perculit , fc. Hernicum Iuireniumhu]us pco«
milTiiion fore participem, > Se4 rediit ad ccs«
Jum unde orxum habuit , ut exolutuspericulis
municeps beatae qvietis foret. Idem
cottidianis,
de Rhodio pervulgatum efl; : Q^i aliqvoties
meeum de fuo Celfo dum Romae morarer ut&c
hic egit. Vixi Romae apud IlluRrem FerdU
nandum FurRenbergium Pomif. Max« cubicu*
larium lecretum , Lucae HolRenio,Vizzanio>,
tum reliqvis efuditis ita innotui ut fere manfts*
fem Romae. Jam Berna; vivo qvodnunqvapi.

Digiti^ed by Google
 '

Thomx Bartholini
cogitaiTem. Interim mihi ipfi gratulor de ifla
Patria. Sum iiic extra vellras belli turbas 6c
armorum ftrepitus,qviparimodoctiara Mar*
chiam patriam meam dcvaftant.Rcccptus fum,
extra ordinem {c exemplum inter antiq villi-
mos cives, & ftipendium accepi. Ex hoc Ba-
fileat fummos in Medicina honores SeniorBau-

Kinus‘ contulit fumma cum gratulatione his

verbis : Adfifnde Bggddne batte. CAtbedram^ &
tfiende tt MAgni Bartholini Difcipulum^ Gratulor
mihi de tue Pr£(eptere ,& te fue difiipulo :- Inpri-
m'u qvod te , veluti ipfum ante 1 4. annos bet men^
fe ijsdem injtgnht huic tenfejfui iUuflti oftendam,
T,4xitinBeipublic£ Uehetica commodum, Indi-
(putatione mea de Recidiva Mar^or«ifi^nullius ,

veRigia fecutus funi , qvia nulla vidi: forlan

tn majus opufculum excrefeet (i DEo placebit»
Jamparo tuo i^minidodbrinam puKiium juxta
Herophili mentem,, uti libros tres de Peditu
abrolutos habeo. Sed vereor ex iRa maceria
ignoniiniam,& fi Segerusfub fi(Ro nomine nU
hilejusmodi metuendum diditat. Habeo etiam
animadverfionesin Hippocratis Aphorismos.
Qyid Tu de iRis fentias j aperi , inprimis de Si-
nieone Sethi qvem Parifiis edi'di. Qvicqvid
edidiRi poR meum dirceRum cumRiolani Apo*
(ogiaatepofeo. Vale,Magne Praeceptor cum
tua

Digitized by Goc^l^
 Epist* Med* Centur. III. tf
/’ I

Je i/ti
fua Nobili uxore, Jibcris, fratribus, cognatis op-
53S &
time raihi^ifave.Bernac Deccmbr.
Mar-
Martino Bogdano*
sCum,

Martinus Bogdanus Dddl* Med. & Fa-

>cBa-
multatis hujusdem in Alma Bafi^een- ^
rBau-
fium Adfeflbr
c his
S. P. P.
», & C.L. ' i

’tul$r
Lluftriffimi noftri Magiftratus beneficio , Ti«*

men-'
Ibi, qvisqvis curiofior fueris intuendum pro*
ponam ,
qvae Natura in nobis omnibus occlu-
im, ,

fit. Neutiqvam qvod DEI opus odio profcqvi

n di^
videor^ fed ut Te ipfum novetis, dum luftrab is
liius

rfaa
oculis & auribus utrumqi Palatium infeqviori

:bit#
(eXu. Scilicet & id , in qvo tUum fpiritum pri-
.
mum concepifti^, & id inqvoidem,qvam diii
ixta
vivis, habitat. Digito id Tibi monfrrabo, juxta
Jicu
mei Praeceptoris CiThoma
rria
winDania Medici & Anatomici fummi. Imo
[li-
qvidin qvovis recefTu penitiori agatur, brevi-
jm
DS.
ter & folide oretenus exponam* Si vis ades-
habebis liberas Alberti Baurenkoningt
fe, aedes
ji-

id
Chirurgi, cras hora prima pomeridiana, &
in-pofterum qvavis diok Caeterum optimd
o-
Vale & Fave. Bernae Helvetiorum A. C. M.DQ'
m
LX, XUX, Deccmbr.
la
ImprcfT, Bern. i6€o.

. Digitized by Googlc
 ’
r4 t HOM-* BARThOLlNt
EPIST* IV.
De Recidiva^ & Aphorumis
Hippocratis.

Mart"ino Bogdano Bernam*

E t novam patriam & novos fed meritiffi-

mos honores Tibi gratulor.
oremHiidano alium rubftituere non potuerunt
Certe digni-

llluftres Patre/ Bernenfes , qvam Bogdanum,

qvi eruditione ilium luperac^ rerum ufu cuni ,

aetate aeqvabic. Nihil do auribus. Publica fama

loqvitur, & teftari poflumusqvibus etiam prae-
fens innotuifti. Magni Bauhini afFedum exo«
fculor^ &Tc amare non definam, qvod etiam
publice inilluBri loco me praeceptorem agno-
veris, & in fedionibus adhuc fcqvaris. Mores
antiqvos fervos,hoc eB, candidos, femperq}
Tibifimilis, illis es diflirailisqvorum omnis vis
virtusq>inlingva fita eft. Deum precor ut quas
Tibi magno tuo merito Senatus Bernenfis de-
crevit bene fcliciterq^ eveniant. De Recidiva
Morborum Difputacio ingenio Tuo digna eR
& eruditione. Pauca de illa fcriplit Stephatna
tod, Caftretifis in Exercitationibus nupecnm^
editis, fed non allurgpnt illa ad tui calami ta«

cundiam Si pleniore penna aU'

dius iftud argumentum tradarc in te.fufcepe-
ris,

Digitized by Googie
 ^

/
E P IS T. MeD* CEKTUR.nl*

ris,6c RempublicarumMedicam augebis & tu-

am famam. Non Te terreant peditus invido^»
rum • qvo ab incepto deHilas* Eruditus- tuus
calamus & mortalium utilitas , argumenti exi-
rnam> litatem emendabit. Si vididi dc Peditu Difpu-
ritilli-
cationem Anonymi> forfan erit incitamento
/igni-
ne ab opere iufcepto pedem retrahas* T ituium
erunt exferiptum mitto^ ut lepidum ingenium autho-
lum, fis videas: Difeurius Methodicus de Peditu

cum ejusq^ fpeciebus, Crepitu & Vifio, inThefes

fama digedus > q vas Praefide Clariis, V iro Bombardo

pra:-
Stevarzio Clarefortcnfi , pro virili defendere

exo*
conabitur Buldrianus Sclopetarius Blefeniisc

;iam
Difputabuntur autem in aedibus divae Cloaci*

no*
nz , a fummo mane ad no6lem usq^ mediam.

)res
Clareforti apud Stancarum Cepollam , fub dg-
•rq;
no Divi Blaiij, Anno M- DC. XXVI. Abutitur
vero iiie ibidem ingenio fuo.dc extra Medici
:vi5

lua;
campum vagatur , inprimis m Coroliariis-y

i/e-
ubi feqventia Problemata addit 1. An ubi mul-
ti datus emittuntur , aliqvid decedat animx?
va
s(i
2. An horologia podint deri ex crepitibus?
^ . Cur crepitus Imperatoribus adimiletur } 4.
UiS

ac
An hodie omnespeditus lintlegitimati? 5. An,
'
perfonz pedentis dignitas aliqvid authoritati
3^
9 peditus? Exempli gratia, utrum Peditus Papae
1'
dignior (ic, qvam gregarij alicujusiacrificuU ^
ambo-
>>

Digitkod by Google
 ,

^ •

ThOM^ BARTHotlNl
ambobus eadem qvantitate & qvalitate exifc-

ftentibus? 6. An peditus arre Chymica diftil*-

lari pofliCt ita,ur educatur Qytnta pedituuifK .

eflentia ? 7. In Muficefrum gratiam ,

qvot fine
genera crepituum , fecundum differentiam fo-
ni^ Refp. ^i- Qvi volet computet. Hasaliasq;
nugas ocioforu hominum nihili pendimus, fed
utilia a Te expellamus &
erudita. Non dubito
qvin in Hiftoriis noftris legeris, ex Utero tjvoq^
peditum prodiffe. Caeterum animadverfiones
tuas in Aphorismos avide expei^o, ut feiam
qvod do^Iior pollex adhuc premit. Spero mi*
tioremaTe cenfuram, qvam fuit Ver-
deriji qvi p. 145. rigidior jufto, exAphoris-
mis ait veros qvosdam, falfos efleqvam pluri-
mos, ex veris vero qvosdam ira veros, ut eos
cum reliqvis pofuifle ridiculum illi fit magis
qvam utile aut neceffarium vcluti^poft labo' ;

rem qvUtem ejfc optimam^ & qvando eliirit

corpus ab opere ceffandum effer Inter falfos

illum ponit , qvo mulieres podagram non pati

tradit, cui contrarium qvotidianam experien-
tiam docere. Qyid in excufacionem Coipras-
ceptoris dici polfit, non ignoras, nec dicam
ego ne noAuas Athenas. Difplicet tamen
,

qvod Verderiw de non ledio Aphorismo vel

negleflo judicium tulerit. Mancum recitavit i
ut

Djgiljz^ by CiOc 'K

 '

-EpIST. MeD» dENT'uR«iir.

V
! exifc )}timpugn^et. t)ixit U$ppHt4 Us 6 Aph^^. .

fnulierem podagra non laborare , nili cum

tuum menftrua defecerint. Qvod exeo repetit Celfiip
Dtfint 1.4‘ c. 2.4. Sive ruppreflio fiat morbi vitio (i ve
mfo* novi grandzvammatronamChira*
aetatis. Ita

liasqi < gra podagraq^ mifere affligam , qvafublevata

s, fcd eft, fed magno fuo damno , calculi fucceilione.

jbito In reliqvis qvoq^Vrrdmufaudiri non debet q via

[voq; > fecreta artisignorat.iEqvtor in eoum
\
iones . Icaenil^ ille : Ejus libri tanqvam divino ema**
'ciaoi narim ore, ubiq^ celebramiu*; in primo jusju^
) mi- tandum continetur, in fecundo Prognoftica',
tertioAphorismi,qvarto ilia admirabilis Com*
oris-
omnem feientiam medicine
politio 60. libris

luri-
comple^lens. Te igitur potius audiamus, qvem
: eos Icio &
Coiauthoritatem venerari & experien-
MgiS tia Medica efle inftru€fum, Notas tuas in Sc-

'ah-
ihum vidi, legi, probavi.

(Iirit
Scilicet ingenium, rerum prudentia ve-
Ifos
lox
pati
'
Ante pilos venit \
Vale, mi Bogdane, & Tuum me clTc Totum
en*
trede, Hafniae.
rac-

am T. T.
’n,

vel
Th. Bartholinus.
it)
• -
B EPIST.
uc

Digitized by Googie
 iS ' Thom^i Bartholini ;

^ EPIST. V*
Ahi txcrtmtnta ftr Scrotunt-u
Guidoni Patino. Parrffios,

A Dhuc DEI gratia lupcrium , vivo & va-

leo, qvanqvam inter. publicas patrias ca-
lamitates intra &. extra urbetn hadenus lini
•vcriatus. Interea qvid Riolanus egerit , refcirc
inonpotuu At Confobrinum meum D. Hen*
ricum Fuircn amifimus , vel ad coeJeftem patri-
am praemifimus, Virum eruditione Medica &
candore inufitatoconfpicuum, qvi inftrudis-

IGmam Bibliothecam Medicam 6c Mufacuni

Rariorum cum amplis ftipendiis patria: Aca-
demia: legavit. Nos inter publicum privatumq;
ludum in mediis nivibus de Nlvis in Medicina
uTu aliqvidComentatiliimus, &
Hiftoriarum
Anatomicarum telam pertexuimus. Finita ve^
ro Centuria lexta, occurrit his diebus RuUicus,
qvi inter raros reponi metetur. In vicino pago
Balderup ruRicus, cui nomen Olaus Andreas,
liipra annos ^ o. natus , cattera fanus', praeterito
'
autumno apud caementarium op eribus fuisva.
cans, obRrudione alvi fpatio dierum qvaruor
decem vexatus, aliis nihil proHcientibus fum-
plit adipem balenae cum cerevilia, qvo medi-

^
camenco alvus ci liberalicer foluu i cui tamen
fuccas-

Digitiz§<^ byjCiOOsL
 l

Epist; Med. Centur. ni, ,19

fucceflit inflarmnatio'~Scroti in finiftro latere»
unide fphacelus.Mortua Scroti parce rponte.(uc|
decidente » tefticulus finifter fanuscomparuic 9
nec ulterius gangraena ferpit. Per patulum ve-
ro foramen Scroti faeces alvi excernuntur; &C
qyicqvid per os alTumit, tanta fubinde violentia
ut cutn fonitu ingenti erumpant , fiatibus.line
dubio per infolitam viam urgentibus, per al-
vum qvoq^ dic feluel excernit , {ed per Scrotum
fere continuo /qvodnnenaufeane^ vidi, nec
feribo. Herniam fuifTe lulpicabar; inteiiinis
in ferotum prolaplis, pofteaq; ab acri materia;
forfan calce, erolis, & fuccedente gangraena
: (croto communicata^ inqvoHne id^rmiflio-
’ ^e faeces egeruntur, qvia nullo fphindlere co-
hibentur'; fecus ac in ano. Forfan huic (imi-
lisfuit .^niates Hippocr4f em h y.Epid.in,
pelo retro in latus linilirum jaculo percudus»
cui/fedes extra in ferotum prolapfa ed,fed
I j^yintO dic mortuus dicitur ,
qvia excrementis
.
exitus per ferotum denegabatur. HancHifto-
riam addidi, ne inanesadTc, rebus occupa-
tiffimum feriis, literac irent. Brevi ad vos ex
Italia venturum Affinem meum D, Hernicum a
Moinichen-i Anatomicum & Medicum Dodlis*
fimum, amicitia^Tus commendo. Vale, Vir
'

'
t \ ,, <;iummc.,
 id '
Thom/e Bartholini ^

iumfne, & freqvcntibus literis amotcra foli^

‘
ttim tcftarc, Hafni*
t. T.
Th. Bartholimis.'

EPIST. VI.
t •
^
t
-

Riolani mers^

Thom^ Bar THOLiNO Hafiiiam.

O
ras
Mellitiflimas liceras tuasatq^luavifOmas^
amicidime Bartholine! Evangelium nar-
qvum fcribis & indicas mihi Te vivere;*
Saepius de%c cogitavi h 4. annis a qvibus for- ,

titer apud vos Bellona furores Tuos exeteuit»

Deo (it laus & gloria , cujus benignitate vivis
& vales. Potentiflimus vefter adverfatius tan-
dem abiit ad plures. Di Hentirum a Moinuben^
amicum tuum commendatidimum habebo*
^ Deobitu nodri R/<7/4i}iadTe('cripd, ipfomen-
fe qvi fuit illi emortualis: Fati legem adimple-
vit anno Die Lunae ip.Fcbr. anno aet*
80. A qvo tempore nova prodiit editio ejus
Enchiridii Anatomici dc Pathologici, in 8.
cum paUcis additionibus ac levioris momenti.
Confobrinumtuum D.F«»>e», qvem hicolim
vidiife memini, ferio lugeo. Novum fafcicu-
lum

? ;iit:zcc by C.oogie
 E^IST. M£D* CfHTUR. IIT* . i,i

Ium adotndbo , qyem tradam 0 Henr. a Moini- «

ihen.Tu vero cogita de veftris qvam primutr

micceodis. Te & optimo$fracre$ interea faJuco
Viyc,valc,& me ama, Datv|m Parifiis , dic
Veneris 20, May. 1 660,
Tuus ex animo
^ ^ttido Patin,Do 5VorMcd,
& Prof. Reg.
t
*
j

, EPIST* VII.
De^ fmu Mufiipontano*
‘
Thom,«. ^^artholino Hafniam.

G
rum
RatuIor ex animo de pace obtenta, De-
um^; ferio precor , urex animo impofte-
valeatis 6c* vivatis, & otnnia ex voto ce-
dant. Deus. Te, mi fervet incoJu-
niemJn,artisnoftrz decus & incrementum. Ne
vero, praeter vota , inanes mittam, literas , in-
cludo, mirat^ilem cafum Mudipontanum. Ab
amico Gallo Gener meusl 4 «r. StTAUpust Au-
liater DarmRatinus illum accepit, at^^ ad ipfius
xnftantiam. Refplutionem ,
qvam vides typis
exprelTam, excogitavit: Ego tamen mulca de-
Edero qvoadipfius hiRoriac veritatem ,
& ipfi-
qsrefolutioois varia concen^, ut ut Dn. Comes

Digilized by Coogle
 ‘ThoMJK Bartholiui
V

Digbatu prohuper PiriftU rcripferit fc foetuni'

illum vidilTe, Tu,ExcellentifllmcVir-, qv-aefb
penitius rem volve & evolve, &, nifi ingra-
tum (it, DoiStillimo Tuo rerponfo me bea> dc
mc amare perge, qvifum-»

Darmftad. 9 Sept. . i

Excell. T. addi£li(T.

J.
D. Horftius»,

EPIST. VIII.
Rejponfto f
sd cetum mirahilem
Muppcnt4num»
» JoH. D AN. Horstio Darmftadiuna
TH. BARTHOLINUS.
i

Oft tandem rcdu<fl:am pacem &tranqvilli-

P tatem, utinam duraturam , de tua falute
follicitus, a Dn. Linckero, Cognato Vc-
ftro, qvi in Comitatu Legatorum Anglico-
rum nobifeum diu vixit , erigor. Bene te valere
fidem fecit, idcmqve jam per gratifllmam Epi-
flolamnuncias, cujus alloqvio^on parum lac'«
tatus ,
inter pptatx pacis frudus etiam reputo,
^qvodincer amicos redeant literarum commer-
cia
V.V ' t *
, ^ ^

DigitiZ' l: t
y C.ooglfr
 EpHT. MED. CENTURi in.

efa anrta' interrupta. Tua inprimis pergrata

recordatio , mi Horfii, de qva facpc cum Co-
gnato tuo loqvutus fum^ qvum temporum
infcltcitatem tui memoria mitigarem ilHus
6olloqvio,qvem etiam tui caufaamavi. Qvod
vcr6 fcribendioffick) me anteverteris, 'culpam
imputabis triplici praelo, cui qvotidic vaco.
Sudant enim liib torculari Centuria qvinta &
fextaHiiloriarum Rararum-,' qvlhusRbtdii no-
nri, infigni Literarias Reipubl. damnonon itst
pridem defundlii Mantifii Anatomicarum Ob-
^rvationum anned^itur. Alium Typothetam
exercent Obfervationes variae de Nivis llHi
MediCo, qvibus accedit de Nivis figuraDifler-
tatio fratris dc Collegae D. BariMini,
qvi te multum aeftimat dc falucMTertium prae*
him occupatur in Panegyrico / qvem nuper
Augufliflimo Regi noftro publice ip(a Majefta*
te praefentedixi, qvum omnes Daniae Ordines
Regnorum haereditariam pofTedionem Regiae
familiae utriusqve (exus ob fumma jin patriam
merita fubjed^iflimedbtuliiTent. Qvibus finitis

iuccedent Centuriae duae Epiftokrum Medici-

nalium, qvarum tu magna eris pars * Cilla' &
&
Medica HafnienEs variis cafibus Gonfulta-
tionibus referu. Praelo qvoqve fe accingunt
.Opufcukt mea La^a &
Lymphatica cuAi de*>

Digitizsc- by Gc--'
 "
24 ‘THOMJi Bakthoxiki
«

feofionibus 6c ipicilegiisuQO yoltitsioedigellft

& au^a. Hifce abisqve, intento & temporum
horum .mutationibus, commode per tabella-
rium allata; literztuzmoleftiasColamur dc Ca*^
Cum ftupendum De Fatuextrd ntetum muUeriei
Mufipontarue i» abdomine retento, tandemqpe U-
proponunt expendcdum.Multumtibi
Vir Magne,, debeo qvod Rararum ObCeryaei-
onum particeps reddar pJus tamen , qvod
meo aliqvid tribuas judicio , digna proCedo eR
Hiftoria cui aliqvot hors impendantur, dc
atgre Cero , qvodaliis diRradus accurata laneo
fingula inpracientinon polllm expendere Neq;
tamen ulterius amicum reCponCum diETeram^'
ne. vel in ofRfiip Cegnitiem vel in judicando
tarditatem <n|Pbs , qvum morz culpam luete •
debeat tabellarius « qvi IX.Sept* id^o. exara-
tas tuas literas^ heri primum Cah Novembr»
ad manus meas detulit. Qyidqvid (itrqvic-
qvidin mentem venerit de io audito fere caCu^
paucis aperiam , ut tibi, cui nihil denego, mo«
*
rem geram,, Principio de Hiftoriz verirate
conRare debet, qvam CuCpe<^am non pauca:
r^eddunc, nili alus hde dignis evincatur tcliibus.
Temere monllroOs Ob(ervauonibus,.qvz vim
conCvetz naturz inferunt , noncredknusAqvit
'
Czpe nos o tioCa ingenia £c CaceU deludunt, non
nun-

Dte;,
 ,

Episr. Med^ Gentur. m..

aunqyam &
lucri fpe txmlta finduntur ^ qytt
liusqvam. neqve pi6la fuerunt « neqvefcripta^
non raro qyoqve inventis & yifisaliqvidltvt
CR wgenio additur five ex ignorantia, Authoc
Kift:QriaB cacetur« cujus authoritad piurimum.

tribatmus >. dc idonei deficiunt teftes. SiMedi*

eorum Almae UniverfitatisPonttmuflTanatnar^.
rationem ^ & ipfiusDecani Domini PiUemenc;
per amkum procuraveris » de rei veritate fe«
curiores reddemur, Interim ex ufufuiffet, fi.

mulieris ifiius lexagenariac conditiones accura*

titts expresfiiTet Hiftoria. Q^ot nempe liberoS
tn conjugio olim peperifFet; & qva facilitate ^
'
qyibusve fymptomatis. An, conjoge orbata
integra femper fuerit famae. Qvando menfi»
um fiujuisfubfiiterint. An vivente marito gra^
vidam fe putaverit fenferitqve , an eo deraA«
( ^o. geftationis hujus dolores inufitatos. (it ex<*
pecta. In foetus qvoqve Hiftoria defideramus
diiigentiorem manuum pedumqve deferiptiow
nem , offium; umbilici faciem &c, NonalTe*

qvor fymptomatum, de qvibus mulier aptid

Medicos dicitur conqvefia, rationes. Expom
derofo onere &
permolefio , tribus infra um^
bilicum digitis 5 injufTae alvi dejefHones , & in«
vitus pjeruniqve urinae fluxus , im6 & ipfius ani
procidentia ieqvuta memoratur. Certe cofl<^
f ^ B f , trari^
 '
'
Thomje Bartholini
trqria his debuiffent accidentia fuccedert. A
fnoieenim compreiTuintelVinum redium, (iftic

4 lvutn, & qvanqvam in praegnantibus com-

prefTa vefica ad freqventiorem excretionem
ibliicieetur, tamen eft invita.- Poft> partum
iiepe ani procidentiam obfervamus, fed in pra*
gnamibus fcetus grandior (i nonpoilttiotefti*
|iura loco.fuo movere, & pellere, ^vaecauGa
fingi poteft, cur moles hacc & pondere mirior •

magnitudine alvum^rotruferit. parte

abdominis haeferit foetus, non latis exprimitur*
$i tribas infraumbiJicum digitis ritus erat , par*
yo intervallo diriabdiab utero, qvod mpnem-
dum fuerat ut confenius cum utero clarius im>
i)otefceret, & reliqva ad uterum fpe^antiadc
conceptionem derignarentur. Vincula qvibut
njtoles h?ec pendula alligabatur, ex lateribus
peritonaei feruntur orta , &d an nervola fue«
rint, vel carnola, veldcniqvcvenofa,. non ad-
dit, an cum uteriJateribus commercium ha«
buerinr. Mjembra ipfa foetus nullis intervallis
diriiiK^aallerunturv^ 6cita cum reliqvocorpo-
cecoaluilTe j utinlpicientium aciem oculosqve
propemodum fubterfugerent. An id vi lapi-
tribuendum t qvum formatrix non ric
djfjcae

pulpanda. Mirum autem mihi videtur, qvo-

modo in lapideam.duricieoLdipacur. convcrfun
foetus,
r

Tjuiitiicc: hy Googlc
 Epis t, Med» Gemt ur. hi. ^ :|7
-

£oetus » & tamen dilTedoribus patUecit cere<r

-*

bxi apertio ; 6c vifcerum medii infimiqve ven<?

tris infpediio. Praeterea tam accurate cerebri
lubftantiam &c tunicas fei^or cum corde &c.
ieparavit, ut etiam tenellum uterum pro iexus
argumento extraxerit: Integer tamen adhuc
fervatur in Authoris phar macopoea domedi».
ca. Eximendi nobis .funt hi fcrupuli priui»
,c[vam narratis plenam ^dem mutuemur. Si ^

*
produ(3i fuifTent teftes > pro vera hypotheliA
acciperem ]am libere dubitamus, qvia ex in-
certo authore,, fama fit incerta 5c dubia fides.
Q^anqvam pronuper Parifiisfcripfcritllluftris
Comes Digbaeus, fe foei||pni illum vidilTe ta-. ,

men anCa dubitandi relinqvitur, qvia. foetum

'

ex abdomine, exfedlum. ipfe Comes fuis oculi&

non vidit, plenum alioqvi tanto Viro confen-<
fiim deberemus. Cur fex luftris maiorem mo->
.

lem non produxerit Natura nunqvam-ociofa,

didu difHcilc , qvum elephas citius increfcac»^
& arcanas lai^earum vias agnofcat Auchorad.
latentis foetus nutritioncm.,.V€l.cnim pcrfc-;
dium foetum molitur Natura , vel fl iropar (it«
ad putredinem devolvit. Sed putredinem fa-
linus ipiritus arcuit ,
qvo. lapideum, corpus,
cracrfit, qvod in Lithopoedio.Senoncnfi vidi-- ^

mus. In Ai^afto. Sereniflimi K.cgis npftrji;

'

" m«f«o.

Digitized by Cooglc
 . «% ' Th oiit£ Bartholini '

fDufzo , Lithopzditim illud contredantcs^

fiullam interiorum fabricam^ potuimus fcru«
tari j qvia (axea foliditare oniyerlum corpus
infantile induruerat. Mirum di^u , qvod in
fo^tu Muinpontano lapidez partes.externz fu-\
erint , dc tamen internz cultro Anatomico pa-
tuerint.- Obtufius mihi ingenium eft , qvam uc >

ifta capiam, nili clarius mentem fuam aperi-

ant , qvi przfentes hieruat Medici vel Chirur-
periti) qvi fciunt qvid dident zra iupinis«
Alii enim (pedatores ex rerum imperitia fu-^
bdnde Naturz addunt fi.ngunt qve in vulgus &
dideminant) qvxaNaturaprorfus fu nt aliena, |

cujus hifce diebus ilj^be nodra habuimus ex«

tmplum.' Uxor civis Hafnienfis primarii pro-
kmfeliciter enititur , &
lochia copioiius pro-
duxere addiemqvartum.decimum,qvo hprro-.
re corripitur puerpera dc novis parturientium
dolpribus. Accerlitur denuo obftecrix, & ad
. novum partura feu fuperfoetationem, omnes,
dttonitz mulieres przfentes excipiendam, ac-.
. cinguntur. Mox ingentibus conatibus exclu-
/ duntur molz doz , qvibus dilTedis yedigia'
duorum foecuum comparent dc mulieribus im-
ponunt , qvz per urbem univerfam eliminant'
'

duos/foetus tiiis in volucris contentos, eflfe edi-^

;os. advocatus aderat X>. Motb^

X Rcgi-^
 EpT^T. MeD. C.EKTUR,
V

Regius Archiater , amitus nofter integelTi»^^

ii)us« qvi exclufas molas curioHus examinans»
iparlam famam emendavit, viditqve nonfoe*
tum ullum involvi ) fed inmo]a nervo^asfib^^•
las ; in molis ali^sulitatas, (pedem qvandam
embryonis mentiri & ignaris ctedulisq verno-*
rumorem eor<»
Jieriblis impofuilTe. Ica vulgi
&in hifceracrisver(ati ohfer*
rexitpcritia Viri
vatio. Non' negamus dari fuperfoetationes 4
qvarum exempla (uppeditavit Sauhttiiu Ap-
pend. 6. ad RofTet. nec in patria defunt, Nobi*i^
lis enim Matrona plufculis abhinc annis poft;
primum partum mafculaE prolis , qvarta heb-
domade alterum enitebatur vitalem, & utrum^
q ve diu fatis fuperftitem, uno eodemqve nomi-
ne inGgnitum. Molas interjedis aliqvot die-
bus partum Tcrum fubfeqvucas, ipfe vidi. Ai
hic judicio non vulgi ftandum^ non muiiercu^
larum fed Medici in artis operibus exercitati &
veri Naturae interpretis. Bine mentem meam
fubiit cogitatio, foetum MufGpontanum fpecio
fui qvadam (penatoribus impofuilTe, nili 'ali-'"
ter k Medicis praefentibus fuero edodbs. Tu- \
moris anomali fpecies effe potuit , humanaf
perlimilis. IRorum tumorum tanta eft varie-
tas , uc illis enumerandis ne Severitm ipfe ini

ptaeclaro Opere fudFecerit, ^ta« mulieris 11

con-v

/
. .‘fQ ,THOMjE Bartholiki

^coafiderctur > annum fexagencnum przterv^

<£^a, cadebs toc annorum vita expendatur»
(i

certe conceptui erit inidonea , fcd apta tumo-

|

ribus ob menftrui Huxus dcfedum & feniiis '

. coUuviei collectionem. Ipfc locus accommo* >

. dus excipiendisadabrcelTusanomalos impurir

tatibus. Ex Hiftorica relatione hsec moles '

,
adaCto omentum us<|^ fcalpello emerlit in fen- {

tina corporis. In omenti glandulis fxpillime |

tumores in venimus. Magnum omenti tumo-

rem fcirrhofum defcribitjoh. Huld. Streiterus ,

EpifbadGREcr.HoRST ium, Magnum Tuum

progenitorem Sed:, i i.pag. 4f j. Egonupe* j.

. riarannis curationiNobiliUimae Matronx viduae

fexagenariae Hydropicae interfui, cujus abdo»
men tandem medicamentorum ope fubfedit,
. fed remanente tumore qvodam, ovi anferini
magnitudine» duriulculo , qvi modo in dextro
hypochondrio modo finiftro tangebatur pro
. vario aegrae fitu, qvem exiftimavi non vana
conjeCtura in glandula omenti. refidere ex rcli-
qviis morbi magno nobilis aegrae commodo.
Tumorfim varia cft & forma & materia. Sunt
,
qyippe fangvinei , carnei, adipoH ,
piloli, i

.
verminofi, Japidofi', olTci, pro varia con-
tentorum ratione. In figura tatita nafeitur dif- i

,
lerentU » m rudem foetus imaginem exprimi &.• |

a vulgo <

Digitized by Googie
 Epist. Med. Centuk/III. J*
a, vwJgo seftimariy mirum non Hc. Corporis
humani partes pallim in lapidibus , plantis^
conchyliis a Natura efSnguntur 9 in nonnullis
totus homp« Mandragors radix homuncu*
Ium reter t^ ficut difTcda filicis radix aqvilam.'
Juglans cerebri humani gyros > .membranas^
ventriculos exprimit, qvod etiam nux mofcha-
ta obfcurius imitatur. Tefticuli in fatyrionere^

,
prxfentantur, pulmones in pulmonaria, rene» .

io afaro» Vidi filices in externam hominis h*

guram qvafiarte tornatos. Hominem (iliceum
mammas tenus in Mufaco fuo habuit beatus
nofter VVcrmiuf , dcfcripfitq ve in Hlft. Nat»
Se6i. exade referentem caput, coi*
2, cap. x^.

Ium humeros,
, pexioris fumma, oculos 3c na** <

fi protuberandam , fcapulas ac colli mufculos.

Referente G^ Agric^U i. 7. Nat. Foffih cap.' f »,

Confiantinopoli in Sapientiae Templo, funi^

du<e candidi marmoris dilTedi crudae, qvarum
utriusq^ maculae j ndnnihil cinerei coloris, im
fponte naturae difqurrunt, ut totam D. Johan*;
nis Baptidae , vediti tergore cameli , imaginem
repraefentent. In Misnia Monachi faciem ha**,

bitumqve in lapide repertum ferunt, qyunx

Lucherus reformanda Ecclcfiae incumberet;»
ficut in aliis haleces, & in meo/erpens vifitur*
Ad parces fi ded cadamus, es pallim ia Japi^
' 4 .*
bus
\
•
' %

^1 /^HOMjE-BARTHOLlNi
bmaNaturacxfcuIptacfunt. Cor enim afiqvi
referunt, aliirenesj lienem , lingvam, pedes.
Sifribit Bdptijia Fiy/^,lib. Colled. c. degjcrain.

ic Lapid. natur, fculptis , qi^od in agro Placen-

tino luo tempore Iapis Alabaftrites inventus
fict inqvo figura apparuit capitis humani mor-
tui, qvem hoc nomine hxtdaiCbgjfatueusCat*
Glor, Mund. part. 12. Conf. 9 1 Plinio fi credi-
.

mttsl, 37. c* 1 o. Diphris, fivc Diphyes^ ut le-

gunt Gtsnerm & Agficoin^ genitale utriusqve
fexusmonftrat. Priapolithos ptope urbem Ca-
ftrcnrcm tcpcrit P. BoreUm Cent. 3. Obf. 8f.
Q^id de fllo Hyftcrolitho dicam , qvem tuo
beneficio apud Magnum nofirum VVormhm
olim vidi, defcribuntqvc Bmbhts de Gcmm.
& Lap.c.iif.Geysrritt, Agritela^ de Leet /,2.

de Gemm, cap. 15. & figuram Beslerus in Gazo-

phylacio Rer. Nat. addita fcd accuratius VPaf
Sffii0 1 X.MuCSe^.2. cap. 13. tuo ipfius dono.

Muliebre pudendum exa€le monlfrat, ficutdc '

concharum qvaedam genera pallim obvia. Ea

ratione etiam in tumoribus anomalis corporis
nofiri varix figurx poflunt imprimi ad huma-
nam fimilitudinem. Caput infantile, oculis,

«afo ^ & ore diftin£lum propendens pucllx

nollrx tumor xmula fpecie referebat , cujus
hiftorUm Cent, 1. Hift, fignavimus, Steato-
i. . mata

DiQi:i*d !;:/ Gi -
 Epist* Med«- Centur. III.

mata vatia €x morbSis extraximus, varia fi-

gura. Carcinomata qvoqve inxqvali protu-

berantia diverlam' faciem oftendunt, praefer-
tim exulcerata. Extirpavimus anno fuperiori
ex abdominq feminae honeftz carcinoma, ca-
piti infantis haud abfimiie. Nolo tamen has
fulpiciones tibi , inclyte Horfti, proveris corn-
mendarc. Documento rantum fint , temere
non effe recipienda ^ qvz fine idoneis tefiibus
inter vulgus fparguntur ,
qvum multa fint qvac ,

fimilitudine & fpccie humana prima fronte

mortales deludant. Indidahzc volo, fi vera
narraverit fama , 6 verum foetum exfedum
fuiffeveITu,inhislynceusi veifide dignus ali*

us perfvaferit-.*
Credamus interea Hiftoriam veram elTci
•ne nobis indignetur Enarrator, &qvia externae
& internz foetus partes ordine luo recenfentur
ponamus iftam fuppofitionem, ut ad veram
caufam inveftigandam accingamur. ExHifto-
rica narratione moles cui foetus includebatur
inter peritonzum &: inteftina tenuia in infimo
hypogaftrio reperta efl pendula, qvatuor fir-
mifiimis vinculis ex peri tonzo ortis fufpenfa ,

qvinto vero tenacius inteftinis tenuioribus,

qvibus incumbit, annexa adeout extra uterum
prorfos alieno loeo fuerit collocata , & uter hs
’
-
C ipf«

Dk ‘
by Googie
 «

t
_

J4 Tb OMtE B aRTHOI INI

ipCe matris ill!^(usinta(Elu^-, dicitur > nullo ob«
dudx cicatricis vefligio. ilreri vero vicarias
operas lupplevic iplius molis involucrum du-
ridimum , ()vod bubuli ventticuli tunicas co-
lore referebat & craflitie. Hinc tres oriunt-ur.
difficultates enodandx^ tuoqve jndicio lima-
to iubmittendx. Prima, An extra uterum coti-
fvetmn conceptio fieri po/Iit& foetus confor-
matio. Deinde, qvia fine femine virili nus-
' ^vam conceptus ubicunq^ deniq^ fiat, qva
fit

Via ad vacuum ventris pervenerit. Deniq^ qvo

'

, artificio fc per fex luftra innovo hoc utero fi*

'‘nt putredine confervavcrS fine ulteriore

fui augmento. Primum qvod fpedat, qvan-
"

qvam ad communem generationis normam

uterus fit necefiarius, tamen dc illius vices alix
^ partes fupplent, qvx vel cavitate idonea, vel,
fiifficieme calore prxditx fune. Uterus ordina^
ria Naturx lege huic officio defiinatur, ob
commoditatem & feminis recipiendi & foetus
nutriendi & excludendi, non qvod aliis parti-
bus ea vis denegetur, fi tam commodo efient
loco fitx. Uterus prxter calorem foventem &
16 cum aptum ad generationem nihil confert
ficut nec ovi tefia ad pulli conformationem.
Se.mini vis formatrix inefi, qvx externo qvo-
cunqve calore adjuvanda commoda &
'
muni«
 Epist. Me^. Centur» III.

munienda rerepcaculo. Cartefiani folocalors

td fieri eredum 9 qvo feminis parriculx agitatae
ob fuas figuras necefTario in germen animalis
abeunt , eo modo qvo ex oblongis falis parti**
culis inaqva W caloris agitatis & inter fe con*
junftis variae falium , (lirpiumqve imagines
cfFormantur ^ qvemadmodum commentatur
,

Henr. fundam. Phy f. cap. xo. Igitur alius

qvicunqve locus capax & calore tepens > ad
^cus conformationem aptus effe poteft} qvan-»
qvamnpnadexclufioneni, unde ita ordinaria
naturae voluntate ftatutumeft, uc eoplerumq;
loco concipiatur foetus qvo commode non fo*
Ium conformatur » fed ic excluditur. Certe fi
penitius naturam infpiciamus, omnes partiq^»
lac corporis noilri in fe habent generationis

principium $c locum , &

in fe generant qvoti-
die, utmerit6 olim qvis dubitaverit idemne
elTct adultus, qvi puerfiierati Apud Sa/mufBam
Cent. 3. Obj 94« exnefando &jgne expiando
congrcfTu juvencula faemina peros infantem
enitebatur, fine dubio in ventriculo concep-
tum & efformatum , fed qvia diu moram ibi
'traherenon potuit, ob ventriculi raoturh Sc
alTumptorum impedimenta , digiti longitudi-
nem nonexceffit infans^Sc maximis doloribus»
fummoq; vita^ericulo partus fuit. Hujus qvi •
- CI 400% ‘

•)
Digilized by Google
 I ^ THO B Jltr H 9 L IN I

dem Hiftoriz veritatem impugnat Ludtvicus

Keplerusy Vir Dodiflimus & meliore fortuna
dignus, in diflfertatione de Balilifco, qvam
przfensmihi nuper in tranfcurfu oflendit. Sed
tcftatur Saimutb^ fe eic literis ]oannisKomeleri,
inConfolis illius civitatis, ubi hxc a6la, zdi-
kustum degentis , ut oculati &Hde digni teffis,
ad Gothofredum Hoftmannum affinem &
Compatrem ruum datis , hzc defcripniTe. Pro
nutritione 5c augmento exili, va(a ventriculi
fufficiebant, yel ipfe vicinus chylus. Nec no-
vum eft inventriculo , qvanqvam continuo
sfTumptorum motu abluatur, tamen & apo>
ftemata, tumores &c. coacervari , fuisq; pelli-
includi. Tophi cortice duro redfubilan*
ttapilofa in animalibus conflantur, dc diu in
ventriculo affervantur, de qvorum generatio-
ne erudite nuper fcriplit in .ffigagropilis Ceerg,

Velffbitu. De Bezoar Bsuhini diligentiam

jam dudum orbis fufpexit. Ex bovino ventri-
culo tophuna mali granati magnitudine poffi.
deo. Inislandici arietis ventriculo fo. hujus-
modi reperti, ovo columbino zqvales, qvo-
rum aliqvot in Pinacotheca fervo. Folliculos
vermium ibidem obferravi in bobus, porcis
dcc. Nec ab fimilia in homine notata
Uno in demonftr. Hermet. Med^ap. f ]. Jae^ .

^ Crafth

Dkiitizad I C^ooglc
 Epist. Med. Centur. III, 37 t

Craftio ad Hild.Ccnt.Obf. 7 1 Panarolo Ccnt.

2. .

X. Obf. 41, CaJculos plures^.vam 50. fundo

ventriculi, pertinaciffime adharrentes extraxit
Btlgerus in Epift. ad Clariflimum Tudm
Curantem Sed- 11. pag. 4fd. EtegoniicesSc
bene multos &
fatis grandes cxventriQulo agni

exemptos habeo. Igitur alienas ret /ibi con«

creditas & ventriculus cvdodit, & vel /iiis tu*
Ilicis claudit , vel propria cujus^^ rei membra-
na involvit. Tophis /eu pilorum, fafciculis
cruUam duram obducit. Cur femen seqve hic
atqi in utero non exftrueret (ibi domreiliuna
Teu fecundas membranas? In brutis nefeio an -

hujus extet exemplum. Frater tame meus amanr

tilHmus M. Albntus non ita pridem
mihi narravit de fele ^vadam, qvae inpraedio
Arcis Regiae FriderJciburgenfisiuosfoetuscvQ*
muit,fumma adftantiu admiratione qvi fande
alErmarunt, felem nihil prius devorade , nec
alia via rejeciife. In inteftinis ova concipi &
'
exinde excludi dubium eil, (iqvideni
, elltra

vera fune, qvae de ovis galli multorum expe-

rienti^ & Hde referuntur. Ego propius ad U-
teri devolvor regionem , in cujus vicinia foe-
tus Muslipontanus inventus. Extra hunc ute-
rum alias , fed vicino loco ,nempe in Vafis
• Ipermaticis juxta ftindum. mol^m genitam
C j
* vidit

Digitized by Googlc
 Thom^ Baktholikti
Tidit Udrqfdtdm ia Empir. Prad^. In Tuba it-

teri , cujus eadem fere cum utero fubftanda^,

concipitur fcems. Qvatuor exempla recitat
tifolanus 1. z. Amhrop.
cap. Artuum ex
tubis uteri exfedkorum » digna qvat pro foeta
MusHpontano adducantur canqvam veris(ima«
tot Medicorum 6c Chirurgorum Gallorum
tcftimoniit probata» de qvibus neminem du-
Anatomicus,
bitare vult ViioUnus Veteranus &
tardx alias Edei. Semen autem virile exiftimat
per antraduofos vaforum dudUs tubam in-
tralTe. VefuFto 1 . f Fabric.
. Hum. cap, z f » te-
nuior eft uteri tunica qva in cornua (ua deli-
nit. Certe in tubis uteri femen mafculum qvo

tidie recipi vero mihi £t Hmile , ibiqve prsepa-

rari, unde fit, ut primo menfe in utero, ex
oblervatione Hami, nihil comparcat, qvum
revera ad conceptionem concurrat, nec pror-
ius ftatim evanefirat in auras, fcd ad tempus
ibi delitefcat,ut cum femineo mifceatuc unia-
tur
q ve. Hinc qvando r^greffus denegatur
qvacnnqve obfirudionis cauia, in Tubis hilce
mole dilatatis fit conceptus, fed qvia in can-
taiti capacitatem ampliari non ponunt fua na-

tura teretes 6c angufiae, nifi raro naturae ro-

bore, qvod de hydropica narrat Tulpm 1. 4.
ObH cap. 44» vel exiles foetus generamur &
^
imper-

Digitized by Googie
 '
EpIST. MeD, CfiNTUK.JII»
imperfedt, vel incredibilibus doloribus ex
inembran^rum diftenfione matri mors infer-
tur, vel mater ferendo eil: , ruptis cOrnuum
fi

'
tunicis ampliorem locum in cavitate abdo-
mini» fcetus eligunt. Habes, mi Horsti,
meam conjeiluram, ut conflet cjvomodo foe-
tus ilie inter peritonaeum &
intcftina pervene-
rit» Qjjranqvam enim femini mafculo ille infit
fervor, ut vaporum fpecie fpifitus qvocunqvc
feratur tamen qvia nulla tpm foret ratio cur
;

non in capite qvoqve & corde verus fieret

conceptus ,-malo manifellis viis 8t cert4 con-
jectura probatis infiftcrc. Credo igitur ex fe-
mine conceptum fuiflfe in Tuba Uteri. foetUm
Musfiponcanum, eumqve grandiorem perru-
^liffe canalem anguflum & in proximam ab-

domiais cavitatem projeCtura» Ut id firmius

concedamus, uterus intercedit, qvt prorfus di-
citur inta Cius fine ullo cicatricis veftigio.. Ac
ruptura tubae adverti forfan potuiiTet, fi eo dis-
fedoriscuriofimdefeendiffet vel certe cicatrix
cis manifefluinlvefligium. Molitur fubinde
alium huicqve hraiid abfknilem cx utcro exi-
tum Natura , ut mirum nullum gt,flex anguftis
Tubarum carceribi|||fe extricare conetur fce-
tus. nilddtm Ccntf x . ObC 64 « diflfectjifc auri-
j^is uxocemyin qva matrix,erumpenteihfai^Ce
f ^ ^4*. ' liccf •

Di.V-
40
'
Thom^ Bartholiki .

lacerata, ejusqve caput in laevam ventris ca-

pacitatem demifTutn. Eic hac uteri mixtura
foetum nunc caput , nunc pedes manusye, qva
data via eil, in abdomen exferere, nunc toto
corpore maternis incumbere , con^
inteilinis
cedit Synt, Anat. cap. 7. Interdum
foras per apoftema prorumpunt oiTeac parti-
culae, ex umbilico, qvod vidit Albu(S^s\» 2*
Chir, cap. 7 6 lAdrceUmDvtMtiu 1 , 4. Hift. Mcd,
.

Mir. cap.zz. exnno,tefteMtfry?//aC<r^4/9 1,4«

Var. Obferv.cap. 9. Jd, Latigio^ Lib, 2. Epift.
Med. J9. Itaqve qvum ex tubis evafiflct foetus
Musfipontanus, fuo adhuc involucro rutus &* •

tedus, ad proximam inteftinorum regionem

alligatus cft ea vi qva atheromata , rteatomata
&c* Majus v, naifera
partibus fa?pe affiguntur.
Mater pondus incremen-
fenfilfet,.fiad jnftum
tum perveniflTet, jam enim magnis doloribus
vel per apoftema viam fibi prarparafTet, vei
cum matre fuiifet fuffocatus. At v. five nutri-
menti defedu fufficicnris pcrladearuminopi-
a’in & obftrudionera, five loci penuria com-

preffius ad magnitudinem confuetam debi-

lamq^ non pervenit, Qvod putredinem evafe-

rit, jaiinisfpiritibusimpivandum ,.qvibus in-
duruit & (iccato corpore incorruptum perfti-
it. Nolo caulas petrificacionU retexere, qvas
-
dato
 Epist. Med. Centur. IU. - 41
^ato (hidio pertexuerunt qvi in Lithopacdio de*
-Tcribendo defudarunt , laudati nobis Cent. 2>.

Hift. 100. Ncc opus noduas Athenas, aut

apud Tede his prolixius nugari. Calcuolsnon
tantum in qvavis. corporis parte generari plu-
tes.demonftrarunt, inprimis M, Doksttts 1 . 4.

cap, 5 0. &
plures tales vidimus, etiam ex corde.
Cervi Norwcg(|pi extradus nupter lapis ponde-
rofior in Augufti Regis noftri (uipendi-.
cur: Sed.qvod mirabilius ipfae partes in Saxum

converfs leguntur nonnunqvam tota com%

,

pages. Dc his albi adm#. Unum practerrire

non podiimt de qvo («ntentiam tuam ex qvi-
ro. Nuperis annis ei^Suecia nobis relatum fuit,
bovis cerebrum univerfum in lapidem muta-
tum ciTe , qvod illo madfato demum depre-
henfum, qvum antea prono femper & indi- '

nato capite in pafcuis vix ofllbus haerens aegr^

progrederetur. Dubitavi ex inde, qva via fpi-.

ritibus patuerit commeatus. Atnuper qvum ex

obCefla urbe noflrra benevole in caftrji Suecica
ciTenvinyitatus ab Illuftriflimis Legatis & Sena-
toribus Da. Sciringo Rofenhan & Dn. Sceno*
ne Bieliche magnis Litef^torum fautoribus,
compari a laedatis Viris rem , prout narrata
fuerat, veram effe, fervariq; adhuc Cranium
oum inelufo cerebro lapideo in praedio qvo-
C f dam ‘

Digitized by Google
 4% THOMiE Bartholini
dam Oscenftierniano , ad rpiricuum vero lib^
rom tranntum reiii^a videri hinc inde forar
minula excavata qva: per ftramen iasmifFos
liqvores & flatas transmittant, ucqv-e magis
& crederem qv» dicebantur a fide dignifC-
mis, & diligentius in inufitatae rei caufam ini*

qvirerem ,
promifit mihi Illudris Bielchius
vel iconem accuratam vcl p|^ciculam cere*
bri faxei; Ubi promiffis ftcto^t magnus He-
ros, faciam ut & Tu hujus beneficii fias par-
ticeps. Interca ha:c apud Te rumina, VirE-
ruditiflime, & Epiftolac prster fpem prolixae
ignofc«$. 'Currenti calamo^ etiam maxime
occupato, femper aliqvid offertur, ut vix fi-

fli poffit aut ret^dari* Facit naturae fcecaa-

ditas, dcTui amor, ut ad lancem verba non
expendantur. De re in folita qvid dici poflic,
qvidqve .mihi videatur , Tibi roganti amice
& candide cxpofiii , cui plura debere velim*
£t nifi jam aliis negotiis avocarer , pluribus
teftarcr qvanto. obfeqvio &
officio Tibi
amiciffimo fim obftridus. Vale, Vir Magne,
dc in Literariae Reip.commodum & fplendo*
rem diu vive, noflri memor, 6c
fi tempora

fecundum vafo-
tua;permiferint, fpicilegium
rum noBEjQcam Lymphaticorum qvod mitto
veloci
 Epist. Med. G,entur, HL 4>.

veloci oculo tuo fed benevolo percurre^

Scripfi neceiT^rU celeritate. Hafnis, i.Nov.

ImpreiT. Darmft, in 4 . & Hafniae in S*

EPIST. IX,
Dubia de Uteri vafis f,^lvula coronaria^
& IjmpbatUerum inventione^, Pena,
cancreji eurdth.

ta om^Bartholino Hafniam.
GEO RG IUS S EGE RUS
’
Thoruncnfis

C Erte nihH gcatiiw nuper mihi oflFerre po-

tuilTcnt Amici , exceptis litcrirTuis
n.mirum in modum meaftecerut. Inclufasuni
; H» >

'
cura Ipicilcgio fecundo mox 'tradidi Magno
Noftro iEfculapio, .Dn. Jo. Cafp* Baubino^
qviutTuas kgit, fimuJg^ nomen fiium operi '

praefixum vidit, gratam refponfionem brevi

pollicitus eft. Sic qvogj juffuTuo Gl. Wepfe-
rura, & falutavijdc ut liiis ftct promiffis mon
nui. Nullum tamen adhuc tefponfum k Vira
Cl» obtinui* Scio ei|muberrimaPfaxi Medici, ^

qvaratam intraqvam extra Rcmp. SchafFhufi-

anam exercet, mirum de£uigari, Cui accedit
‘ editio^

Digilized by Google
 ,

i^4 XHOMiC Bartholini

editio nonnullarum Hiftoriarum Medicarum
fi vera funt, q vae Bibliopola noller mihi retu>
lic. Ol^rervationes ejus Sc Exercitationes de
Apoplexia, proximis nundinisFrancoFurcenfi-
bus per Bibliopolas (niG interea alia fe offera t
occafio) transmittam. Ejus namq^ Exemplum
jam ame annumab ipfo Autorc pro Tcobti-
nui, nec tamen ob turbas bellicas commodi
mittere potui, cum incertus etiam effem aii
Hafniae moreris. Caeterum Dilfertationcm.
meam deNutr.FajtusHum. in-utero Tibi, Vir
fumme, traditameffe, mihi gratulor, vereor <

ne conciliatio qvam in ea inter Hipp. & novas

ebfeFvationes inflitui , Iit ad palatum. Sed <

fufficitnaihitentaffe. Ego intcrimTuum,Pra“-

ceptor Candidiflime, candidum judicium mag<
no cum deHderio exfpedlo. Sed 6c fpicilegi*
um Taum fecundum, & fiqvidhadenusaTe
prodiit, qvod feire raea incereffe putas, una
cum Oratione in Obitum CJ.Fuirenii, efflagi-
to. Qvae cun«n:a commode futuris nundinis
mihi transferre poterit VefterFIaubpidus, im-
primis cum adhuc per integrum annum hic (li
Peo ita placuerit) vivere decreverim. Intc-
rim nullus dubito, qvin Memoriam meam
Brunnianam cum aliis uni fafciculo inclufis
Xibi ob tulerit di^s Hauboldus, Sed redeo
'
. ad

Digitized by Googlc
 Epist. Med. Centur. III. .

adDilTert. meam deNutr, Factus. In ea con-

cinnanda cum occupatus efTem , non parum
fene mctorfitcontradidio qvacdam> qvac mihi
videtur cfle in Tua Anat, Rcform. &-<jvidem
,Lib. I . capr zg. ubi inter alia dum de vatis uteri
agis , ita pag* 165. fcribis: Venae Arteriae &
fc invicem comitantes, feruntur inter uteri tu-
nicas^inx]^ tubulos illos membranaceos uteri
fangvincqi fuum effundunt, non(NB.) in in-
timam usqv uteri cavitatem deferuntur. Aff
poftea p. I ^6. expreffe vaforum teu tubulorum
potius' ofcula cavitatem fundi fubire fcribis.
Ego in di£ta differt, pofteriorem retinui fen-
tentiam ut patet Sed.poft. cap. z. §. 6 . cum
cam do(Jirina:Tuae conformem fciam. Interea
tamen qvomodo cum priori conciliari poflic,
ut paucis me doceas , obnixe rogo. Qvac v. cft
illa Valvula Nova Sc nobilis, in trunco adfcen*
deme venae cavae, juxta venae Coronariae exor-
tum, inventa i Cujus mentionem & Tuqvoq;
fccefti in fpic,
dem eff cum
fecundo
illa,
17? Nonne
c. 3. p.

qvam frtiam ad Coronaim

^
ortum politam , reditu fangvinis in truncum
admittere Anat.^Ref, Libel. uc. f p.
fcribis in
.

427 ? Si eadem , cur nova ? Caeterum non fine

admiratione legi,qvae de prima Tua' inventH
dne nuper qvoq^ movit Charleton in oecon.'
Anim.

Digitizt Goo^I
4^ Troua Bartholin»
Anim. certe aon video qvomodo omnes illi xjvi
pro jolovio pogiiantfubfiftert pofl[int,cum&
rdatio eorum plane (it diverfa Gliflbnius in
Anat. Hep. x:. p. i6(^. fe indicio Jofovii in
vaforum aqvoforom notitiam anno id f i. (iib
initiirm ]anti demum veniffe fer ibit: Qyod
& Charlcton Excrc. 9. art. 2. confirmat. Ve-
rum ^hartonus Adenogr.c, 15 9. p^.jolo-
vium circa A. 16 fo. eadem illa vaf^ invenifle

notat. Hem qvam egregie conveniunt. Ncq:

V. etiam concoqvere poflum, qvod Charleroh
feribit, Te eo tempore, qvo JoloviusGlifTo*
nio vafa didfa demonftravtt, nimirum fub ini-
tium Junii 1652. de. illis vafis ne cogit.ifTc
qvidem. Aliudteftatur c.2. Vaforum Lymph.
in brutis, dc nos, qvibus jam Menfc Martio hxc
vafa magno noftro cumapplaufu-dcmonftra-
fti. Qyo tempore nec Jolovium, nec Gliflbni-
um, nec Whartonum multo minus Cbarlcto-
num de cis cogitaffe pronunciarc aufm. Sed
^alia. Praeteriti anni die 10. Novembr. hic
flnileae Chirurgus Schwarzius, Lichotomus&
OculiBa egregius. Civi cuidam & tubicjni an- ,

nos jam 70. praeter propter nato, membrum

virile cancrofum plane & corruptum feliciter ,

pracfcntcCl.Platero circa radicem detruncavit,

&cum ablata parte haemorrhagia infignis futu-
ram

Djgitized by Cooglj
 ^

Epist. Me D. Gent UR» in. 47

.
ram impedirer> guttula una altera olei gh^
cialis antimonialis vafis iinmi(]l fangvinem
ftitit, atqv^rpvi tempore aegnunrcftituit.Egb
huic operationi, obadver(am,qva premebar,
valetudinem, int/srefle non potui, licet ipfe
Chirurgus amice me invitarit. Finita curatio-
ne bonus ille fenex o£Ecio fue iterum fungi cae-
pit, multisq; rifum commovit. Sed non diu
dutavit haec felicitas. Nam ante menfem,
qyod excurrit, iningvine dextro tumor cari*»

ccofus exortus, fpatip brevi tantunl naduseft

incrementum, ut non tantum driqM|n pPg-
noru magnitudinem jam excedat, fedWapertus
faeda acfaetida eru<^l«t, fj) esq; in fola jam poli-
ta Iit Ego jam hoc exemplo q voq*, mo-,
morte«
tus', non praeter rem focilie Fabr. Hilcianum

credo, dumiimile exemplum in Cent obferv«

g8 proponens, cauftiea contra Celfum rejicit^
.

Sed fufficiantifta hac vice,Tabellarius n. urget.

Refalutant Te Viri Celeberrimi Fefehius, Stu-
panus, Bauhinus &
Platerus, meiq^ Comites«
Sed&Cl.Falcyfiuso amice Te rc-
falutat. Mirum fane ia modum eum > le^iulo

4 am lethali aHixum, Tui mentio exhilaravit

amicitiamq^ Tuam qvantum potuk depradi-
cavit. Obdormivit autem placide die 23. hujus
men*
 ,

"48.. T H OMjB B art holini

menlis. Ac idemnosfotummancc. Vale Pra?«
«eptorac Pacronc Coiendifliaie « mihiqve fa*
Yc. Dabafti Bafileae die ^o. Odi. i^^o.

EPIST* X.
DuUoru>n {oluit io. De Pene ingenti,

Oeor Gio Segero Bafileacn.

O Vod nunc primum ad Tuas ^o. Odi. an-

refpondeam, aegre
ni praeteriti fcripcas
nonter^ H tem{forum nofirorum rationes
expendens. Vivere Te & valere gaudeo, gra-
tulorq-, Bafilienfium favorem. Magno dcfide-

tro Cl. VVepferi promUfas oblcrvationes &

Exercitationes expedto. Per Hauboldum no-
ftrum Tibi mitto Orationem in obitum Con-
fobrini D. Vmrenij^ amici qvotj^ dum -vixit
tui^ cui adjungitur Catalogus ejusdem Bibli-
othecae, ^vam patriae Academiae legavit. U-
vero in acceptum referes Confobrino
trumt]-,
meo Thoma: Fuirenio. Spicilegia niea bina ex
Vaiis Lympliacicis recufa funt Amilelodami
fed necdum ipfe ea vidi, qvanqvam nomini-
meo infotipferit editor Cl. D. BUfm Prof.
Med. Amftclodamenfis. Illis vifis Nobilis Bi/-
potius Medici qvidamRoterodamenfes,
illius

Digitized by GoogI
 • Episr# Med. Centur, ni. 4>
illius 6cperD. Zafium
adulatores, irritati fiint,

Epiftola A polo^licd acerbius iqvam decentius

me aggrefli^funtvptittioBelgic&dialciSlo, mox
iatin^ ejusdem ‘tenotis. E veftigio remifi rei-

fponium impreffum, qvod hic

typis ^noftris
vides. Alia opufcula mea , qvae nuper lucem
viderunt, ut ex catalogo edito intelliges , mit*
tere noii polTum', ne Hauboldo Hm moleftus,
'
Hiftotialh de pene gangrasnofo a te miflam
telcges ^ 6 Dubium qVodmovc$
.

'cx binis Anatoftiiae noftrae Reformat» loCis,

facile iple folves» fi ad verba attenderis, ^vat

p. i€ 6 ftatifti fttjvuntur.QyaCcjvam enim va^

.

ia uterina adfriridi cavitatem' pertingant, noti

hiant tamen, nfeC aperiuntur , alR tempore vel
rnenftruorum ve^F impr»gnationis , adeo^’, 'e^
pertingere non videtur, qvamdiunon referan*
tur. De nova illa valvula nobili Dn. Gttiffarti ,
re£fc mones ad coronari» ortum (^voq*, nobij
fuifle notatam Lib. i. c. 5. p. 427. Affirmat ta*'

men ir. Cattierm Obfi Med. p. 7 1 in cadave-^ .

rum fedione Lutetiae adminiftrata, licet exade

& diligenter h»c valvula fuerit concjvifita,nur*<
Io modo fiiifie repertam. De dudibus faliv^
libus audis credo te inaudivifie, qvosdudus
SrenonianosCl. Herne vocat, q vos bisnu-
per publice Leidac oftendit, Inventi ab co- &
•
D dem

Digitized by Googlc
 fo Thom^ Barth'oliki .
^
dem Sternuo nodro , Difcipulo olim meo, de
^qvo mihi gratulor^ privatis cum Ci. OI40 Boiri»
tbh. Collega noftto, du<^us qvidaro ab eodem
Borrichio eruditillimo hygrophthalmici ap*
pellati. 'Et alia qv» non vacat referre. Itaqvo-
NatUra magis magisqvc
tidie (e fcrucatoribus
revelat* Ut vero pro
hiiloria tua penis gan»
grarnofi, (imilem .reddam,. audi;) li volupe»
qvid hifce diebus viderim. .Qyum nuper par
gum Selandiae noArte Baarup rrannrem, iter
meum remoratus efl; homo mifer 'ftip em ro-
gans, qvi hernia (e laborare ^qverebatur. Pro-
pius accedere juflus , horrendum ex' caligis
producit membrum, qvo Vir erat. Scrotum
enim cum pene in unum corpus informe qva-
fi coaluerat tam vailum, ut treslpithamasvat-

qvet longitudine, unam crailitie, Ipeciem ma-

ximas cucurbitae referens, venis tumidis varie-
gatum. Ad latus foramen patet, per qvod lo-
tium emittit, qvod umbilicum credidi qvum
primum viderem : qvx fufpicio evanuit vifo in
fuperiore parte umbilico vero. Quoties loti-
um reddit , informe hoc peculium univerfum
cx gremio fuo prodire jubet, ne fe commingat,
* qvod damno ejus fadlum, laceris caligisfidem

,
faciebat. In. infima parte tumoris varicofi
exulceratio comparet, qvamfiibiade curatam,
alio

Digitized by Googli
 EptST, Med* Centur. m, fi
V

aHo loco erumpere afTeveratyUC tandem a gan«

grzna ipft interitus immineat. Majorem cow
lem nec in nafutis, nec iEthiopibus , nec Alinis
deniqve videte me utlqvam memini. Revera
tamen pro hernia varicofa habui,qvamapri>'
xnis pueritiz ansis pondus grande fublatum vi-
detur proctiralTe. Puerum qvinq; annorum (i-
mili hernia hicHafniz deformem, pro incura-
l^ili demili, nam in (croio omnia abdominis

intellina videbantur conclula , reiiqo ventre,

etiam poft largum paRum , flaccfdo. Memo-
riam tuamBruhnianam cum aliis in tuofafei-
euio iron 'accepi« Interim gtatias ago pro foli-
to afFeRu, dc rogoutin amore pergas. Sum-
mum Bauhinum officiose faluta,a qvononita
pridem gratiffimas dc humanitatis plenas lice-
riis accepi. Me qvod fpedlat, qvia fcio Te mihi *

fav6rcy a curis Academicis |am'ferror, i Ser.

Rege meo, titulo & privilegio Honorari) Pro*» '

felForis clemcntiflime decoratus. Nec tamen

CefFat calamus, Pro'pediem przium evadent
GiRaMedicadcCenturizEpiRolarum. Redu-
cem habemus D. Benr. a Moinichen^ dignum
mehercules patris civem. Sed ad plurcs abiit'
GI, Collega nofterSpormannus. Vidua beati'
Wormii in thorum ilium adfeivit D. Chrlftia^
nutit Faiftiaum-, Medicum urbis noRfz prz-
:: i D 1 cla-

Digilized by Google
 TuoMJE BARTItOLIN I
•

clarum, tibi haud ignotum. Tu, mt Segere^

vale diu noftri memor, cumNobiliiT. tuis co»
mitibus, qvos faluco cum.reiiqvis q^v^osroea
nomine falutare £bles, inprimisCl.D. Bogda*
Bum* Vale , Hafn. Mare. k6.5i«

t.
f

'
Th. Bartholinus*
• • • * . *

EPIST. Xl. :

De inftrumento ad ifentrieulum^
eluendam,

Thom^ Barthohko Hafhiam.

D iu jam eft qvod nihil a

perim, etfi bis terve ad
te literarum
te ex

ferim. Id negotiorum , q vse te qvotidie pubJi^f

Anglia ferip-
acce-

intentum circumHftunt , pondere

eae utilitati
moleq^ , non aliqva oblivione noftri , faduov
volo credere. Cert^ ifthuc perfvadere, mihi
malo, >& vel palpum mihi ipfe hoc padlo ob-
trudere , qvam animum acerba hac
cruciare
triftiqvlbfpicione. Te in eorum meretulilTe
amicorum album qvorum > cum non vide-
mus ; folemus oblivifci. Mi(i ad ce ex Anj;lia ,,
»

intgr

Digitized by GoogI
 Epist.Med* Centur. III.
/

ititer alias <|vas (imul eidem epiftolae illinebam

inugas, etiam delineationem inftrumenticujus-
4am>'Provendor ni fallor vocant Angli, adex*
onerandum purgandum^; ftomachum abE-
^vite qvodam Anglo nuper inventir Eam an
acceperis nefcio. Sed tanti non eft. Bacillus
e(loblongus ex pinna balenx fadius^illuni poli
paBum liberalius furaptum ventriculo per gu-
&
I^m immittit (urium deorfum ; horfum vor-
ium agitando verfandoq^ qvomodo bombar-
dar ^ (idulas folemus purgare, aliqvandiu vibra-
'
tum extrahit , vomitq^ ut iEfopus poft tepi-
dam. Haagenfonio id narravi; is qva eft circa
omnia qvx ingenuo 6c liberali homine digna
funt, curiolitate acBudio , fine dubio aliqvod
hotum emet, libellumq; (imulhacde re (cri-
ptum,qvandoqvidem per Angliam molitur in
patriam reditum. Sed pol tu qvidem luculento
niniis me ornafti prxmio ob limiles gerras 5c
folia farferi . tam honorifica mei fadfa menti-
6nein tuis Centuriis. Id ego rescivi primum
pauJlo a<ite difcenfum ex infula.^
ArmlgCr qvidam Anglus homo, dodfus Sc ap»
prime eihraitus, cohortis alio qvin eqvedris fub
Cromweilio Prafe^us , & librum mihi tuum
& loca ida monffravit, dum ponderum men-
furarum numtnorumqve noftrorum, qvzali*
 f4 ' Thomje Bartholiiii '

qvoties ipH inter legendum remoram in}ece'i^

rant, rationem a me fcifcitatur , Sc ad Angliae

caUulum me did^ante Sc explicante revocat
Erubui hercle cum vidi ^ fed tamen, fatendum
'cnim eft, nefcio qvis taciti gaudii fcnfiis prae-»
'cordia mihi percurrebat, Ivayi immortalitatis
nomine permnifa,qvam tuo.beneficio me efln
confecutum , 6c tuis iftis xcernitati dudum
confecratis voluminibus infcriptwn gaude*
bam. Vale, vir Clariflirae, ita immortali*^&
cati flude, uc (imul inter mortales diu poliis
degere, qvod opto & Ipero. ValeEut«Paris^
1.' NoycnTjbi;. A,. 166^0,
T.
P. Schumachecus^

EPIST* XIL
De eodem infirumento ^ (f 4//^..
Petr o S.cHUMACH EB^p Lutctiam»

C Ave ctedas me inter eos e£fe qvi amicos.

cumLun^ phali. mutanc, aut ablentium
oblivione laborant. Indignus elTe m tu^ ami-
citia, qva nihil mihi jucundius, nili paria tc-
cuni in amore facerem. Caeterum totiens ha*
'
i^Ienus ngniicmit perlitcras tibiaffedum tefta-
ri > qyem dudnm debui ob temporum di|ficuji*
'

•
"
r ,
utem,

Digitized by Googie
 «

E? tST. M ei>> Cbntur. III, ff

tatem, qva obruti fuimus» Nunqvam tamea

tui memoriam depofuij qvod mecum amici
teH;abuntur,& hac manu )am Hdem facio. Ex
Aoglianonnifi folas literasa Teac-cepi,qvum
in obfeifam urbem eilem re verius. Doleo ali-
as periiiTe , inprimis qvae delineationem in-
flrumenti ad expurgandum ventriculum con-
tinebant. Vidi apud D. iddinkbenum reduceni
ex pinna balxnx confe^um inftrumentumf
fed displicet qvod ierius id mihi innotuerit
qvia ea de re egeram in Centuria qvinta,qvae
prxJumcvaferatantcqvamhaec viderim. Mul-
tum interim Tibi debeo , q^vod memor fis mei.
Haagenfonius falvusad nos rediit » tuasq; mi-
hi tradidit, fed librum in Anglia editum de
iifo inftrumento apud eum non vidi. Non eft
qvod tant^ gratiarum adlione excipias can-
doremmeum, qvi cum laude publica Tibi tua
reftituaminCenturiis. Qyantite faciam, etiam
plures (cire volui. Invenies etiam in qvinta &
(exta Centuria, qvat jam publicam lucem me-
ruenint) nomen tuum, laudes mas, obfervatio-
nes mas mihi amice communicatas. Et in Cen<*
turiis Epiftolarum Medicinalium utramq^ pa-
'ginam facies )[qvia releges ibi mas ad me datas
iteras, qvae femper rara eruditione abundant. *

Anteqyam vero ad umbilicum priores duas

D 4 Cen-

Digilized by
 T HQMf B4R,TH0XM!ri. •

CentQriasEpiftolaruovTypogr^piiu^perduze*
rit, rogaadus eftperTe Vir NobilifT. Cclp^ &
berrimusD. Mtnteliiu y ut (\vam deVa-
fis LympKaticisEpiftoIammihi dcftina vit,
( fi-,
cm non ita pridem ad fratrem D» Erasmum.
SarthoUmm Icripfit) amice prima data occafi-
one mittat, nec dum enim ad nianus meas per-
venit, &nolJem tanti Viri vel tantillum pc-i.
rire. Commode inferam Centuriis, breyi
edendis. Mitto Catalogum Operum meorum,
iiqvidemTu meas nugasaliqvid efie foles pu-
tare. Meo qvscfo nomine Cl.D* Guidonem P4-
tinum ialuta. Habeo ilJi deftinatum fafciculum
librorum hic editorum fatis magnum, qvi
commodum nautam pracftolatur. Interim 8c
.-Tn& ille amice monebitis, qvid gallica in-
,genia foecunda partujriant iuReMedica. Tibi,
vera, mi Schumachere, felix novi anni,
exordium precor, deniqve ut omnia ex animi;
fententia fluant. Confobrinum meumfinebi-
um amic e laluto , & ntrumq^ bene valere
4>eoi. Hbia.,H,a!ptim. Cal Jan.clp Ipq

T. T.

Th. Bartholinur.

EPIST-
 n ,

B^.is Ti Me Ce r«ui^. II I. f f.

EPIST. XIII.
Vettris amkitu c<iMwevioratio*
*Tho B.ar TH o L I NO Hafiiiam,

M A jyum Tuorum ,
tem,
ab Avo , per Paren-
iprum ui Patrem meum
QonftantisbencYolentia:8c amicitiae
-ta, qvac penes me
me, &
documen-
velut cariflima aflervantur
<i,melia,femper maximi feci. Qvantaqj animo
inde meo furgat baereatq^ laetitia, ubicunq^ fc
obtulit occafio, palam fumttftatus; ac publi-,
ce privatimq^ pra me tiili. Fidem facient in-,
ter alios complures Bogdanus&Segerusnolfri, ,

Tales eos jure mihi videor appellare, noftros.

nempe. Tuos, gvoniam ab inlf itutione , be-.
neficiis & meritis tales. haberi & vocari liben-
ter volunt,Meos qvod a te acceptos, favente
Numine, fupremisin awenoftra ihfignireho-
noribus, optimo, contigit fato. Hi, inqvam»
fidi fune teftcs, inter caeteros, non §ne ho-
noris praefatione, in publica 'panegyri, cele- ,

berrimi nominis T ui meritorum non fuifle me

immemorem; Uiinam vero digne in paternae
,
& avitae & propriae. amicitiae memoriam prae-
ftare aliqvidmihi obtigifiet. Sed tam ptona
in me jam pridem veluti obrutum
voluntate
majore adhuc honoris cumulo augere cum Ti^»
bi placet , ^um nominis mei inferiptione, fpi*
D f cUc.^

Digitized by Google
 fS TnoiiijE B artholiki

cilegium fecutidum Tuum , mihi dono mittis »

plane nientium imperas. Unum qvod mihi
iji^pereft^ hifce profiteor, tum hujus, tumall*
prum benevolentiae T uae in me argi^entorum
pomioe, gratias me agere
maximas, femperq^
'manfurum, in Tuo. Perge porro famam
aere

extendere fadiis; ad <^vod virtutis, opus, DEus

^ fanitatem 8c qvodvis profperitatis genus > ut
Tibi indulgeat, finceris& ardentibus precibus
voveo! Vale dcfalve cum omnibus Tuis, mei
mcorum<j|) perpetuo memor. Bafilea IV. Idus
.^br. CIO ipc ipc,

Tqus ex animo
]. C. Bauhinuss
*

!f' . .1 1 . ,, imm

EPIST* XIV.
iUerf confenfiu cum capstcs*
JjoH. Casp. Bauhino Balileam;

M
pio.
Agni & a parentibus propagati a£Fedu$
,

documenta illufiria , 'grata mente exci-

Nimium mihi jambiandiri videor, qvod
|n amicitiae paternis participationem olimad^
mifium, confianter adhuc tuearis, laudesqve
impenfius animum, qvi Tibi tuisq^ meritis eft
eiddii^tiiTimm^ ^ in.perpetuumencdevind^us*

Digitized by Googie
 Ept&T. Med, Gbktur. IH. f%
%t laude qvam concedis , magni amoris inif
diciam capio. Enim (ic natura comparatum
eftf ut eum qv.em laudes, etiam ames, etiam
laudari Te ab illo velis. Atqihincego^ut ex
Floridis Apulei loqvar, me diledocem tuum
profiteor, ^ Mulca tibi privatim, Tedomnipur
b licitus gratia obflridus. Plura pro, me non
loqvar, q via qvantum loq vi debeam, non ig-
noro , fi verbis afFedfum metiri velles* Dumqj
familiae utriusqj amiqvum confenfum medi-
tor, plena penna depracdicandum, avocor ad
alium aflFedum amicas curandum qvem nar-,
rare lubet, uc judicii Tui maturitate, qvam
abfens veneror opera mea fublevetur. No-
,

tus eft uteri cum cerebro confenfus, nervorum

beneficio, qvem dolor capitis in prsgnanti-
busfaepe prodit, Vertici inprimis uterus vide-«

tur rerpondere. Expertus eft Jeb. l.angm E-^

pift, 4 p. plus centies, in hyftcricarumdt qva-

vis uteri afFcdlione, verticem, capitis, propet
(uturam coronalem, qva glaciei frigus 6c pon-
dusfefentire fatentur, utero affedo, lege qva-s
dam confortii condolere. Confenfus hujus
exemplum domefticum jam habeo. Soror
enim mea unica chariftlma non raro in oftis
fincipitis finiftra regione prope tempora lon
cum mihi mo.nftrayic. dolentem &; frigidum,^
 » ,

<0 ThOM£ BARTHO LINI i

qvitam anguftis terminis' circumfcribitur

thalerum Imperialem vix capiat, eoq-, frigore
perfeverante immunis a dolore non eft, unde
huic loco orbiculari emplaftrum ex Tacama-
haca dc (iiccino , me rvafore « imponit, calidis-,
qvc culcitris fovet caput, interne vero pilulis
cephalicis & uterinis affedui fe opponit, nam
& uterum ego hujus mali fomitem pronuncia*^
vi. Unde vero hujus partis cerebri propior
cum utero confpiratio oriatur, fatis divinare
ncqveo, Qvantoenim diutiusin hoc Audio.
* verior, tanto me fateor fcire minus, Hippocra-
<{vidcmU j Pracdid. 5. np.aftrangula-
tes

tione uteri convulHones imminere prodidit,

&
5. Aph. fternutationcm fuffocationi
fuccedere. Ubi communis caufa, leu flatus
feu vapor acris confenfiim monftrare potcft^
neutiqvam Jocum determinatum. Dubius bat-.
rebo, donec dubium folveris ^vi ards noAtse
fccretorumqicjas fidelis es interpres, magno *•

qve amicitiae confenfu nihil nobis , difcendt

avidis, denegare foles. Sic
Ante, dcfccndct glacialis Urfa? ^

’
Sidus, & Ponto vetito fruetur
Q^m tuas laudes calami qvicfcanti:..
Deus cantum amicum familiae «oftrae Ac Rei-,
pubiioae Medicae diu ftrvet. Vale Vir tn-
,

? '
com-
 ,

Epist. Med. Centur. III.

Comparabilis, & me, more tuo, amare per*

ge» Hafniae Cal« Febr. cio loc lxu >

.X
4 .
T. T* '

''

^*b. Bartholinus;
f'-'

*
,
EPIST. XV; ^
'
1 1 I

J/f fithium inve6HviLi%

Thom^e, Bartholino ,
Hafniam^

H
cum
Eri nie convenit popularis
nobdis Danus> Dn, Tttm $thomdk*r^
qvO jucundillimum habui de Te colloqvi*
qvidam tuus,

um. Valde lactor qvodmei memineris , fa- &

fciculum operum tuorum mihi adornaris»qvem
patienter expcAabo. Oftendit ille mihi qven •
datn indicen> tuorum operum , qvem fpeto
tnihi noii denegabis. Pauca funt hic nova
praeter mortem Cdrd^MdZdrini^ qvem medi-
caftri, faluberrimae Artis admodum ignari &
toti, ut ipfi nugantur in fecrecis Chymicis rc-
pofiti, turpiter necarunt ac diti tradiderunt, cum
{ilis granis narcoticis opiatis*, & luo vino e*
metico venenatiffirao* Secreta profitentur
kli, qvi primum; pfact^uum, ac pene unicum
Artis noArsTecretum non tenent nempe ve* 'a

, ram

Digilized by Google
 €X 'ThOM^ BARTHOLIill
ram ac legitimam bene medendi methodutflv
qvac eft Secretu fccrerorum recretii}imum,re(I
paucis nocMm. Hic habemus eruditum qvedam
Collegam, qvi fefe accingit ad editionemduoru
librorum , q vorum unus erit de Pleuritide erit-
qveinftar Methodi medendi generalis: Alter
erit de V omitu ftibiiq; verteno. ' Utrumt}; •

facile habebis, poftqvam editus fuerit. Mit-

tam Tibi etiam fafciculum ex. iis conflatum
qv« hic pfolVant, Libellis nimiTum ac Thefi*
b\isScholx noflrx, cum (olenni qvodam fena^
tus confulto, a nobis ante annum impetrato^
admfus fliperbum ac fuper ciliofum qvoddani
hominum gcnu$, nempe tonfores ficChirur-.
gos togatos & manicatos. Cariflimos fratres
. omnes faluto, & ex iis Angulis prxfertimEras^
mum. Vale, mcq; qvod facis, amare perge,
Parifus, die Mercuri j Marti), M DC. LXL . >

Tuus er animo
GuidoPatin,Do<fl. Paris. & Prof.Rcg.

EPIST. XVL
De fithiomnnulla^^
Guinoiri Patiito Lutetiam,
Tibii venenum juflis decauGs deteflaris>
S tecumq^ faluberrima Facultas Pariflenfis.
At .

Digitized by Googie
 Epist. Mei>. Cehtur*HI.

At n rite Cit praeparatum minus noxium pro-

fitentur qvi circa cineres occupantur. Plenis'
buccis ab his laudatur, & experientias cla-
mant. Qvam litem meam uon faciam. Nun-
qvam adhuc aufus fiii iftud remedij genus 'x*
gris meis commendare > qvia veftigia me ter-
rent. Qvanqvam contumacibus morbis
in
falutarem ejus ufum viderim. Malo qvippe
nodo malus cuneus qvaerendus. Ipfe cum aii-
qvando Neapoli decumberem , fualu Severim i,

ab hepate Antimonii qvacrebam auxilium, fed

fcrePleuritidem mihiadvocalTcm. Gonfobri-
novero meo, feliciter luccelfit vinum ftibia-
tum , ftatimqi expurgato ventriculo convale-
fcenti. Itaq-, & morbi diferimen & naturae
confiderandum. Subinde neceflitas ad vehe-
mentia nos animat remedia ,qvando mitiora
nihil proficiunt. Certe helleborus Hippocrari
noftro adeo familiaris, fuosqvoq^ patitur ma-
nes, ut alia taceam. Ego tamen , ut ferio te^
cum loqvar, malim fortiter aegrotare, qvara
ex ftibio naufeare. Tutam enim in medicina vi-
am amo, ne defametur Ars falubefrima , at- &
gri incertae aleae exponantur. Promifliim fafei-*

culum qvam primum mittam. Vale. Hafniac

XX. Apr. ciD iDCLxx.

, T. T.
.

T h, Bartholinus,
 ^4 '^HOMiEBXRTttbtlNi
EPfST. XVIL
'Defluxu uterino (f Terra Nor^ \ ^
\

t s • « i

Thom£ B4&’c,uolino Hafnianik

Tc caadetn, Hafnia reli6ka> cnm Cancella-
S Scamam>
rio RcgniNorvi^giae Dao. Ovidio Bieicke
Sveciae partem, 6c Norwagiam
per
ad meos deveni Lares. Iter itaq; ( Deo (ic vo<?
lente) a nobis abroJutum plane injucundnmi
Ma^ftos interdum incedebamus locos, vifu<jv
ac memoria fatis deformes : Plurimae nodes
imbribus foedx, & exeunte menfe illunes^
tercipiebant tam oculorum , ^vam aurium u«
fiim*, ut caelum taceam rigore omnino horri»t
dum. SicNorwagis femper
. Frigore confueiis favet inclementia coeli, i

Ad ea )am tranfeo, qvx hoc initinere in re

Medica obrervaverim,.adnptavcrimqi rario-
ra, Tecum inter Medicos curiolilHmo com-
municanda* Schenckius qvidem libr. 4. ObC
176. &
feq. Marcellus Donat, in Hift.fua me-
mirab. l^r. 4. c. iz.aliiqj qvam plurimi
die,
hiRorias (imiles curiosi confcripfde manu,uc
iupervacaneus hic meus videatur labor ScHl-
ftoriarum communicatio* Sed cur vetera ex-
tollamus,rece'ntium incuriofil In Regia civitate
- Chri-

• Digitized by Coo;
 Epist, Med, Centub, III. -

Chtiftiania noftros apud Nor’^agos , hofpiti-

'
ummonflifabacurmihiab Amico in asdibusvi*
duacFridcriciZimmermanni p. m. Ocnopolac,
dum viveret, ibidem. Anceqvam ad ccenam
vcniiremus hoipices Hnguli, me vocat illa ledo
affixa ,Sc infignibus cruciatibus detenta undiq^
horum caufas , & qvx acciderit in proprio-
corpore hiftoria admiratione haud carens,
enarrat ordine. Annum Ici. cum comple-
vilTet aetatis fuz increnaenitum
percipit totius' corporis inferioris , nullo ta-
men cum dolore aut fuz valetudinis in com«
nibdo conjundum. De gravidate neqve
cogitaSa^emel , nec loqvi audebat, ne ob
praevalidam aetatem rifiii le fe exponeret ci-
vium^ molam tamen intro latitare , credebat
femel vel iterum, mox alia; in animum incur-
rebant cogitationes , de gravidate adhuc nullae.
Interea cihn animaretur faetus in utero,
cum tenerrimum corpus ^ & adhuc ani-
ma fui ignara^ in alvo materna infiru-
ebatur ad vivendi patientiam , maritus
febre maligna occumbit , terrae manda-
tur: Eo ipfo dic eodem morbi genere filia'

profternitur , moritur & illa. Hinc duplicato

propter domeftica mala dolore, diesnodesq
iacf ymis dccoacUmationibustranfigebat , vi-
£ tamqv

Digitized by Googie
 '
Thom^e Bartholini
taraq*) 2 gritudine animi finire firmiter fecum
concluferat, ut tandem qvoqj febre pefiifera
prehenderetur Icthaliter. Febris pofi; dies ali-
^vot remittit, dolores interim parturientium
paties percipit fimiies» & pofi atrocifiimos cru-
ciatus putris faetidiffima(j; ex Utero profluere
incipit materia^ mox fluxus cefTatdc intermit-
tit. AbcUnt feptimanae aliqvot, in qvibus vi-»

vcbat mediocriter, jamqi corpus fatis efle ex-

purgatum putabat. Sed ecce pofi trium fep-!

timanarum fpatium , dolores redeunt adhuc

ikviores, mortemq^ jam jam infiare putabat
patiens una cum adfiantibus. Verum ficuti

canit Poeta -
,

P arturiunt montes naCcemr ridiculus mus.

Ita, inter labores intenfifiimos, ulna , feu cu- ,

biti os inferius foetus demortui procedit ^ nus-

^vam corrupmm , 6c nihil amplius. Ab illo

tempore dolores interdum revertebantur, re-

mittebant interdum penitus , recedun^; Sc
reveniunt adhuc hoc ipfo die , fentitq; illaofii-
um diverforum motionem diverfamcum ani-
mi dcliqviis, variisqi fymtomatum gravitati-
bus. Dofiiflimus Dominus M. Rhqdius Pro-
feffor Matth. Sc Medicus ibidem, incertus qvid
ageret, me. in confilium vocabat ante le<fium
aegrotantis coram iedens: cenqvaerebatur au-
tem

Digitized by Google
 Epist. Mid- Centur. III. '
^7 .

tem illcde validiflima claufura uteri. Ego In-

ftrumentlGlauberiani fcutn aliorum detrc6i:a-
ret) fvadebanii adplicationem , qvod Autor
prxdiwlus habet in libr. fuo Furn. Phiiofoph.
part. X. c. 8 8. ut, fi qvid rcftaretin utero pu-
tredinis, cum oflibus exiret. Qvemadmodum
ittftrumei\ti iftius ufijs infignes & felices fatis in
daulura uteri menfiumq^obftrudlionc pertina-
ciilimavidi Audioius adhuc in Academia Lip-
fienfi ;
jufiiq; infuper,ut medicamentis internis
ex myrrha & aTiis paratis ulteriori refifterenc
putredinis irruptioni &c. Exitum hujus hifto-
rhe expedimus adhuc cum defiderio. V '

V Akeram 'nunc addo hiftoriam. Juvpni^

•

Ruftictts i^iannor. non procul ab hinc ingcni

ti fubito cortipitur horrore, mox calor fnbfc-
qvitur pra?ternaturalis cum dolore capitis a-
cerbo : paucis diebus elapfispofi:, exauredex-
tra materia profluit purulenta laris copiose ,

mox cum pure exit ead^ ex aure deiis, qvem

Exc.Tae. hic mitto. Juvenis ille nullo tum tem-
poris Carebat dente, eosq*, adhuc habet omnes
& fingulos., Amifit hujus dentis particulam
Kevr DHSli|ft!iis,BuggaEUs paftor in Sogh , qvi
hunc nonioliim fnihi dedit dentem , fed & ju-
venem monflravit.
Mitto terram 9 qvam nuper Tibi, cuin
Ei '
Haf-
 1 ' .

€t ThOMjB B ARTMOtINi '

HafniaecfiTem, promiferam, excommunicati-

one Viri Nob.^n.D. Gabriclis Griesicy Re-
ginae in Portugalia Archiatri ,repericurq‘, illa 2 *

tnilliar. fpatio a Lisbona. Mira adipice naturae

iadibria , & mirare^ I

Terram inveni in itinere noftro prope .

Bergas, cujus particulam hifce adjunxi literiss.

Nefeio an haec fit. illa , cujus Petraeius fecerit
mentionem in Nofblogia fiia, V erum vix pro.
medicina & hanc habeo, qvamvis non tara
labulofa, qvam aliae, qvae antehac & Nob.
Wormio p. m. & Tibi fuere transmiffz , & mi-
hi: potius colorem aemulatur Pidorum, 6c
Ochrae fpeciemTcpraefcntat, cum etiam hy-
pocauftum hac terra crufiatum viderim non
|>rocal ab hinc. '
t

Hilce vale , dc fi occupationesTuae horam

concedunt, refcribc-»/

Bergis d. 1 . Mart« I I

T. T.

|oh. Fridericu$Trq||blerusD,

^
^

EPIST.

Digitized by Googie
 ^PI»T. Med. Centur. ni,
i
EPIST. XIIX.
Nafur^ in expellendo foeti* , (f, eu*
fASidu vulneribus (oiertU..

JOH^ Fr ID» Treubl ERO Bcrgas.

D T^cileiter
feliciter eiTe
Te fuperaflegauHco,

obfervatioppido rarifunt. Primum qvod fpe-

tuisqve
redditum. Cafiis in itinere

{knt mulieris magnis cruciatibus ulnam foetus

haud corruptam ex utero excernentis , & alio-
orum ollium motum fentienns, non diffimilc
iemel iterumq; obfervalfc me memini. Nu-
per qvoqi varias foetus particulas offeae variis
viisfex umbilico , ingvine , uteri vagina , in-
terruptis vicibus ex muliere doloribus fatigata
prodiere, & etiam nunc temporibus re-
ftatis

liqvias excernuntur. Sine infirumentorum va-

riorum apparatu , qvem feminas noftras aver-
iantur, natura fenlim expellit in utero con- -

tenta ftbiq^ adverfa, qvemadmodum in fe-

cundinis,foetuq; mortuo nonfemel obferva-
vimus. Tamq^ hujus rei follicita elTe folet na-
tura, ut (i per naturalem viam denegetur exi-
tus, vicinas digat qva^cunqv viq*,viam faciat.
De mulieris umbilico & ingvine |am dixi»
qvam hiftoriam alibi dato &dio exponam*
Narravit mihi obftetrix noilraEli&betha ad^

Digitized by Gougl
 ,

70 ThomA BARTHOL.INI {

fuifTe fcpu«ppcrac Hafnienfi, qvat fruftra in

partu laborans, fpe enitendi foetum mortuum
fruftrabatur. Tandem tamen favente Lucina
ruptum ingven fi niifrum partem foetus ofTcam
exclufiffe, reliqvis particulis ordinaria via fen-
fim prodeuntibus, Hanc Naturae providam
xuram in expulfione foetus per apoftemata u-
I
teri ,
vel umbilici, exemplis depracdicant-
^afes Arabs 1 . 2. c. 76. & poftea Alexander Be~
nedt^usl. 25. c, j ^ ut taceam recentiora exem-
pla ab Ufidano Kci'^. ad Doringium , & Rojfeto,
'

J,de Part. Ca:C annotata. Unde de felici exitu

in muliere h Te nebminata dubitare non pos-
fum qvanqvam tardior futura fit expuifio re-
,

liqvarum particularum foetus, ncc fine repeti-

tis cruciatibus, qvos natura invalido conatu
rerum qvidem alienarum, fcdqvibus jamute-
rusaffuevit, expellendarum neceflario indu-
cit. Ejusdem naturae eft beneficium, qvod
per abfceflum auris purulentum, dens intus
latens &
a magnitudine reliqvorum alveolo
fuo exclufus , tanqvam fuperflua oris pars,
projeilusfip. Naturaenim optimi oeconomi vi-
ces fupplet, expellens vel fuperflua vel inuti-
lia, & deccEteris prudenter providens fibi fu-

isq„, Inprimis iftam ejus curam in utero vide-

tnus, qvem tam foliicite expurgat , juvatqve
.. .. :_ 'ci
qvando
 Epist4 Mbd. Centur. III.

qvando oneroTo pondere liberari nonpoteH. I

Noftris mulieribus folet elTe favemior, in ex-

crema neceflitate conftitutis, modo ad op-
portunum tempus obftetrices ejus nutum pra:-
ftolentuc, tumq,- manum promptam do- &
6tativ adhibeant. Inftrumentorum in foetu
mortuo extrahendo utilitatem novimus , &
variae expertae funt, Dici autem non po-
teft, qvam in feptentrione benigna fit Natura
etiam fine ifta vi. Exempla nota fimr, Incafii
diflimili referam qvid nuper viderim. Miles
q^vidam. ecjvo ftabulum humile ingreflurus>
inconfiderata feftinatione trabem fronti im-
pegit. Tumebat ilJico pars & molefto fcnfu
cordatum hominem , qvi mafcule fe
afficiebat
in obfidione Hafnicnfi gefferat* Sed gravio-
ribus malis afiuetus tumorem generofo animo
neglexit fprevitqi.Interea colledumex contu-
fione pus, intra cutem conclufum ,
os fenfim
frontis erodit ad membranas usq-, cerebri in-
demum tumore, cerebri
teriores, utaperto
motum cum Chirurgo noftro perito Daniele
Aspachio accurate obfervaverim. Moneba-
mus de imminente periculo, nifi manum Chi-
rurgi admitteret. Imperterritus ille, nihil mo-
tus noftro prognoftico, dolorem inter minima
reputans, fola puris ,
cottidie copioie collo-
‘
E 4 ’ ^ti.
yz Thom^ Bartholini
abfterdone, unica purgadbne & fudori.
feris iftud fe vulnus curaturum fperabat. Id
qvod audacis illius, etiam inter commUitum
compotationes , feliciter^ tandem fuccenic.
Tam provida adiuiconfervationem Natu-
eft

ra, ut onere excrementorum , curationem im-

pedientium & Symptomata advocantium, le-
vata per puris abftertionem ickorisq^i evacua**
tionem mundatas partes afFedl:as. confolidare
annitatur, qvod in aliis vulneribus pari facili-
tate tentat, qvs vel a pulvere .fympathetico
vel Ungvento armario falso creduntur percu*
rata* Pro T errs qvoq^ Bergenlis malTa gratias
ago. An feorboti Iit antidotum, }uxtatecum
dubito, Plures hujusmodi terra: in terra qvoq^.
nolira reperiuntur ,
qvarum vis adhuc nobis
non innotuit, nik ad pigmentarium ufurn.
Forfan tamen occulti aliqvid latet, per expe-
rimenta varia eliciendum. Qvod tuae folertiae
relinqvo,
qvi praefens copiam iftius terrae ha-
bes„ dc experiendi commoditatem. Vale &
me ama. Hafniae X, May cio lac lxi.

T. T.

Th, Bartholinus.

EPIST.

Digilized by Googie
 Centur. IH. TJ-
/

EPIST* XIX.
De Bslfianie^

Thom jE B artholiuo '

Hafnidtn»

JOANNES LEO N ARDI Blasius^

U. D. & Advocatus.

N
J,

Unqvam aufus fuifFem Vir Excellcntis-

fimc gravidinia tua interpellare n^o«
tia, nili a laudatiHirha humanitate tuaVnhi
veniam fpondcrem. Nominis tui qvodant.
qvafi fplcndorc deterritus fcribcre ad te ha-
Aenus fuperiedi. Novi enim qvam arduas
foftineas provincias > nec feriae tuae in uno oc<^
cupantur curae , fed partem laborum tuorutii>
Ebi vindicat Potenti/limus Daniae Monarcha,
orbis ille Candidatus^ partem -Academia :
qvoruiQ alterum totum expofcir hominem,
ic qvicqvid in! homine virium eft& indufttiz.
’/ Attamen qvandoqvidem unicus Fr/tcr meus.
per Jiteras adkum apiid te invenerit, & ego^
}am a teneris, dum me arti medicae adhuc de-
^
/ deram, ingenii tui dotes, nominis famam &
aeternitati confecratos labores admiratus, 5c
aiiqvoties hoc publico Carmine teftams fue-
rim, pro innata tua ih omnes dodtrinx, uc
fic dicam-, helluones liberam hanc meam'
compellationem admittes# qya omnia. mea,
E 5 officia

Digilized by Coogli
 74 Thom-« Bartholini •

officia tibi humillime offeruntur. Qv^Hcisl

verborum lenociniis laudes tuas non depcfc*
dicabo, nec, fi verba fuppctcrcnr,iduncjvam
tentare audeam, veritus, ne laudes, appendi-
ces tuarum virtutum &rc6le fadlorum comites,,
ingenii culpa detererem. Imitatus qvocirca
Timantem,in Iphigenia ad aram perituri, qvod
ftili oenicillo exprimere non polleo» yclocon-^
tegjSb. Omnino Tu mihi

Luna dum curfii rediens novabit

Menfirua vultu& /

In orc eris ,
non qvidem pro merito , fcd no-,
ftroatfeclu. Scio qvam mifere hisinorisa qvi-
busdam qvos putem, jam te fcirc
velliceris,

mihi annuis, Bilfiumejusq; afleclas indigeto,

qvifuntEpicuri de grege porci. Doleo, qvod
cum ejusmodi firinae hominibus tibi tam in-
noxio negotii qvid intercefferit, dolent 5cmc-^
cum litterati plurcs. Qvrd enim cum talibus
agendum, qvi fefe, haud moto qvaeftionum
cardine, fccleftis conviliorura dideriis muni-

f
,rc& erumpere folent? Et minis folum modo
acerbis in Te, & qvi tecum fine prasvio rei con-
troverfae examine in eorum fententiam ire •

detrcftant,abundc invehunt, & fc jaditant im-

|>on«re Pelio Offam polfe, qvum miferis illis

^
i procul

Digitized by Coogle
 Epist. Me D. Cent i;r» nr.

,
pfocur dubio conftet qvod contra Deos
tare neipfis qvidem Gigantibus bene & ex vo-

to fuccefTerit, adcoq^ fir pericuiofas plenum

jopus aleae.
•
Ultimum qvbd Frater meus Gerardus Le-
on. Blafius Tibi transmific Epiftolium fcripfc-
qvod egregium tuum
rat Zaffius aliqvis, contra
Jegimusrefponfum latine editum, qvod Ego,
tunc forte Amftelodami, ipfo, qvo Fratri, meo
dilcdlo, una cum literis tuis, tradebatur mo-
mento in Idioma noftrumbelgicum tranftuli,
qvamrcdlc, judicent alii, qvi (prxfifcine di-
xero) rae mihiq^ ob id laudant. Hoc contra
tuum Refponfum enata rurfusell haec, qvam
heic vides , Epiftola ; Venit nomine Bilfii» at

hoc Tibiin aurem didlum cfto,Bil(ium ejus

authorem ncutiqvam effe aut effe pofle, qvip-
pc qvi idioma noftrum belgicum non adeo cal-
let, fed author ejuseft Laurentius Jordaan,Do-

dlor qvoq; fi diis placet, Rottcrodamcnfis, qvi

Martialis tanqvam nepos ex Pasqvinorum ge-
nere originem ducit,&qvo in ftudio hic maxi-
me excellit, omnesq; bonae famae intcgracqvc
acftimationis Viros laccflcrc folet indies, cu-
jus improbum aculeum jam faepius expertus
^iTe celeberr. Prof. johannes van Horne.
Rem ille in hoc negotio minime tangit,
feti.
 7^ ThOMJE EARTHOLmt
\

fed totus in covitiis occupatur, adeoq^reponere

qyid, Qiimino necede ed, & qvamvis impia
KiolJirc Thracum pedora prius (jvis poflet» ta«*
mcn & hacc Tc retorqvcre debere vult nominis
tui majedas. Reftat illos vehementer exagites ,
qvi ut Sifyphus faxum, convicia revolvunt dc
crambem jam fxpius codam, bediarum in*?

dar ruminant. Sit Refponfio tua ad litcras

has Bilfianas (fi ita nominare liceat, qvam-

visauthor illarum in ipfo frontifpicio peccet
& falfi reum fe arguat, alienisq; bobus aret)
autDanica, aut Germanica aut ali4 qvavis
. lingva confeda , fi ejus copiam nobis per litc-
ras transmittere non dedigneris , ejus verfio
datim a me probe abfolvctur & edetur.
Qvnn imo Tua Claritas in Ardo habitet,
licet

non deluat tamen & hic, qui pro famae rua

incolumitate contra infulfam hanc Gerro-
num & Graculorum turbam militare aufint.
Q^od reliqvum cd. Tibi totum rclinqvitur,
nos Apologeticum tuum anxie moramur.
Vale Vir honorande, diuq^ laetus inter-
fis populo Danorum & publico Academiae

bono, cui natus es. Mc Te colentem Icrio s

& amantem ut redames unice voveo.

Dabam Lugduni Batavorum a. d, zf.
Martii Gregor, cb bc LXL
^ ^ EPISI.
 Epist. Met>. Cehtur^IJI. 77
EPIST. XX^
InndtentU /ua ApologiiU'*
JoANMi L. Blasio Leidam/

M AgmimTuum in me afFet^um latis

dare nonpo(rum,Beneficia beneficiis cu«
mulas^ meq; oneras encomiis>q7ibm imparem
fhe fateor. ExcefTu cam£ amoris in
lau«

meTni gra-
tus agnofco, & omni ope annitar ne indignum
me vel amicitia tua vel affinitate cenfeas. Car.
xnen honori meo dedicatum 6c editioni fpici-
iegiorum meorum a fratre Tuo Celeberrimo
D, Gersr/h BUfi» iterum apud vos procuratae
praefixtti^ittblimisTui fpiritus publicum eftar-
gumentuih dc fiogularis^in me benevolentiae
fignum. vrJiiujdfti candidum finccrumq; ani-,
mura eleganti vcrfione Belgica, qvam Refpon-
iioni meae ad Zaffium commodafti. Sic pa-
rem Te ubiq; monRras, five orationem pedi**
bus certis conflringas, five Ubere per^argu-
mentum decurras. Placent omnia amoris tui' ^
argumenta , vel ide6 qvod in hac caufa Bilfia-
&
na juftitiam ames, cujus clariffimus difertifli-
mus es interpres, qviqi ex JuftinUn ^ uo litiga#
toribus iftis qvod parum
exprobrare potes ,
honeUe vivam,<lum me immerentem laedunt»
Ex qva deinde rubrica fint danmandi, Juris
Coa« I

Dh--:-' Googlc
 7» T HOMJE Bartholini
Confultus dices. De cauf^ judicia certdS
fumi qvia hominem Nobilem non Isfi, fed

in experimentorum ea
ejus ‘vcritaccm iqqvifivi
calami animiq^ temperantia , Ut hominem na-
turae myderiis intentum ad amorem provoca*
rem & veritatem tanqvam ex (ilice fcintillas

elicerem. Qvod inditutum pedimo conliliQ

interverterunt, qvi amica verba in linidrant
partem funtNobilemq; Anatomi-
interpretati
cum ,
ignorantem contra me ar-
latinas literas
marunt. Ego qvidem Zaflio extcmporanca
Epidola, qvam canti fecidi., ut in dialetdum
Bilfio notam transterres, refpondi, qvanqvam
vix rcfponfioncm mereretur ca(Ta^ rebus Epi-
dola illius: Apud me tamen datui', diencio
contemnere qvicqvid podhac alii dibornati
gerrones effutire contra innocentiam meam
vqluerint. Nam cum leone, & cum excetra,
cum cervo», cum apro iEtolico,:cum avibus
Stymphalicis, cum antteo delutari mavelim>
gH qvam cum ejus farina; hominibus ,.qvos, ut
^ idem Comkm loqvitur , qvum nihil refert
,
pu-
det , ubi pudendum ed , ibi eos deferit pudor ^
^vum ufus€dut pudeat. Jordanus ille nec be-
ficio aatehac nec injuria notus, (i author ed
maledicae Epidolae novidima; , inveniet inter
. difcipulos meos qvi eum bene pro meritis de-
pexum

oy Googlf
 Epist.Med, Cektur. III. 79
pexum 'det ,
jaiug; accin(!Ius cft Stephamis
nofter* cujus Refponnonem, c]yatn inaudivi
eum adornare, habebis qvando praelum eva-
feritt ex qva forfan plura audient mala malo-
rum ilii fabri ,
qvam audivit unqvam Clinia
ex Demetrio. Mihi vero gratulor qvod inter
paucos famx mtae obtredatores ,
plures in
Belgio , in orbe reliqvo (inc candidae anirnte»

qvae in laudes meas ieferUnt. An id meo me-

rito, ijli judicent, qvi me norunt , qvanqvam
fateri non erubefeam,hadlenus^ qvantumin
tne , aethera ac lucem amalTe , &
Seneca praee-
unte^tefte coelo vixifle. 'Tuae pe^^hae multa de-
beo, nec qyem
ofHcios^I^td. Vale, miBlan,& Bartholi-
num , qvei%.tanti facis, tuum clTe non dubita,
Hafniae X. Apr. cId bc LXI, ,

Th. Bartholinus.

E PI ST. XXL
'
De Curatione Hypochondriaci,
Frid. Hammerico Ellingoram.

L iEtor, qvod amicum confilium nuper

communicatum , amice exceperis. Rog9
ver6
8o ThoMjE Bar tHOLi^ri
vero per amicitiam noftram, ne atgre ferat
iqvod liberius fcripferim de. iis, qvae optimo
confilio ipfc meditatus es. Neq*, ncgligenti*^
am tuam incufavi in negiedlo feorbuto, fed in
relatione mihi communicata id negledfunt
eire indicare amice volui. Abfic enim ut de
fide& experientia tua vel minimum dubitem,
qvam magni facio & ex merito omnibus dc-
prxdico/ Rede igitur facis, qvod feorbu-
turm qvoqj inqvilinum aegri hofpirem impu-
gnes. Qvid vero porro faciendum fit,qvan-
qvam ipfc praividcas, qvo polles rerum Mc-
carum ufu, r^men qvia mihi eam neceflita*
tem defers, iterum fvaderem, ut luna decre*
fcente veria fecaretur,qvia intelligo naturam
per nares cxcretionem moliri: Deinde adob-
firudiones mefenterii fenfim aperiendas, cli-..

fieribus iisdem carminativis infiflendam ,

qvia
cum fuccelfu priores applicatos mihi retulit
ChriftinaTronner,qvibus acuendis fi elcdua-
riumDiacatholicum 5cc, addere placuerit, non
repugnarim. Aqvam v, Antiscorbuticam re-
de concellifii, fine fudoris profufione larga,
unde virium debilitas; fufficitn.vel levis ma-
dor fivein ledo five deambulatione provoca*
tus. Spero frcqvcntiore horum ufu, pedori

anheljmd ievameD,qvippe credo Refpirationis

diflS

Digitized by Google
 Epist, Med, Centur. in. Si

diflficulc 2tcem petfVori & pulmonibus non debe»

ri referri acceptam primario, qvia tuflis (icca

cft, nihil extuUitur, nulla atrophia aut tabes

ad^ft>fed dependere a comprelTu diaphragma*
tis 8c vaporibus furfum exhalantibus. Interim
Tudi ad mitigandum lymptoma illud optimo
conlilio iindlusa te przfcriptus inferviet, im-
primis (i Syrupos antifcorbuticos miicueris*
fcelotyrbicutn, moTorumNorvagicorum &c*
fednolo taediose tibi in mentem revocare, qvas
ex ufueiTeabunde no vidi , veniam potius de-
prccot , qvod amore erga Te & xgrum &
candide repetam Tibi notiffima. Voti fum-
maefl:, ut me ames, &
porro praeclara arte
optimum aegrum, vivere & valere digniifi-
mum, fubleves. Vale, amicidime Domine
Hammerice, &pergebeoede i^fculapiome*
reri. Hafniae April. i
T. T.
Th. Bartholinus.

EPIST.XXIL
Df conditura Bilfiana^^
Xhom1« Bartholino Hafniani.

Q Vod OlaumBorrichium,
mum & noftrae 'Academiae
F
virum Clariffi-
rton vulgare
orna-
^

Digitized by GoogI
2z Thoum Bartholihi
ornamentum, cummendatitiisad mtinftriike-
ris litteris, habeo fummj beneficii loco. Sed

patiar^ interim, me amice cecum expofiularc

fuper Epifiolii Tui infcriptione hadlenus , ut
non mihi vifa , ita certe admodum invifa*
Qvid enim commifinunc , amicitia Tua qvod
indignum me'reddat, qvo minus jam,utolim,
amicus Tuus audiam! Excuffi confcientiae
meae loculos , nec uspiam reperio meinTuant
peccafiTe amicitiam : Q^btqvot enim vel fim-
plici Tuafalutatiunculainfirudli, admeacces-
Ierunt, eos omni benevolentiae genere profe-
tutusfum, omniaq^ officiorum nomina 5c ob-
tuli & praediti libentiffime. In tedimonium
advocare fingulosnon ed necede, neq^ enim
culpam tam venio deprecatum, qvam veluti
podliminio revocatam eam familiaritatem, cu-
jus doleo aliqvam partem imminutam ede fi ve
locorum intercapedine five ob intermidum lit-
terarum commercium. Ecce autem qvam com-
modam mihi praebeat occafionem D.Bilfius,
qvi cum videat nos communem Anatomico-
rum caufam in fui gratiam deferere nolle, in
ambos fatis furibunde invehitur, verbisq; coii-
tumeliofis, ab amanuenfibus fuis excogitatisy
Boslacedat. Non potui autem non Tibi fub-
minidrare per ClarifT, D. BUfium, qvae putavi
pode

Digitized Dy Coogle
 .

Epjst. M EB. Centur. lir.

pofTc infcrvirc., & inferi Tuae duplicationi,

qvam procul omni dubio, fi alioqvin rciflcge-
-nerofam mCntcm Tuam novi fiipperaddes ,

primae Rcfponfioni , qvae non tamle<fla c}vam

.avidifiime devorata fuit ab Eruditorum choro.
Tibi enim, ceu Herculi Anatomico, hoc mon-
Rrum debellare convenit. Ego aliis armis cum
adoriar, &
ficuti brevi fpero Triumphum de
conditura cadaverum, ( cujus fpecimen cum
exhibuiffem Cl. D. Borrichio , afferuit Bilfia?
nam fuperarc) ita de ianguinis ex arteriis in
venas tradudlione magnas coepi. cogitationes.
IntcrcaPeum Opt. Max. fupplex.oro, ut qvam
diutine populo 'Asclepiadeo , fe?
laetus interfis

roq; in coelum redeas beatus. Dabam Lugduni

Batavorum Aprilis I d I

Excellcntiifimi Nominis Tui

Cultor
Jo. van Hornc-.>**

EPIST. XXIIL
Difuria a partu difficili*
Jo ANNI van Horne '

N
Lcidabl.*
oli qvxfo de veteri confiamiq; amicitia
dubitare
qvariqvam feftinans calamus
,

forfan in EpiftoJii inferiptione amici nomea

. v:‘j
'
* F z ^ dmi-

\
Digilized by GoogI
84 Thom-£ Bautholihi
omifcrit. Altius harrct animd tuum nome»
qvam ut oblitcrari poffit, Nunqvam de con-
flantia tua dubitavi, tot documentis mihi ami-
cisqvc qvos benevole fem per, excipis, teftata.
Sufpiciones fi qvaedam utrinq; interceflcrinr,

«asa|)ud me expunxi, ferioqi profiteor bis tan-

to amicos efle inter nos qvam prius. Perpetu-

um inter nos volo cfle amicitiae foedus, nuIJit

fulpicionibus violandum. Primos Bilfij impe-

tus fuftinui , nec dubito qvin par fim futurus
fubornatis illius , fi in arenam cum illis defcen>
dcrc vacaret. Sed qvia maledidis in nupetri-
tnaEpifiola Belgica certant, finam cos fiio
fenfu inimico abundare^.
Kihil jam me oportet feire, oblitus fiim
omnia. Excitabitur ex Academia noftra, qvi
fuperbiam illorum &
inficctos mores verbis
condignis caftigabit. Ego pacem amo , vcl fi
certandum , manus cum honefiis conferre pa-
ratus fum, Cumreliqvis, nulla famae memo-
ria erit, Tuam vero condituram bonis omini-
bus profeqvor , ut aeternitati Tuae applaudam.
Anatome jam apud nos qviefeit, qvam vos
ftrenue exercetis. Unde deficit ulterior feri-

bendi materes. Hiftoriam tamem confignabo

a Theatra noftro haud alienam. Hoc ipfo ve-
re ex difficili partu mafculo uxori honeftifiimz
, civis

Digilized by Google
 Epist. Med* Centur, in.

civis Hafmcnlis /difiirja orta, mox membranae

ptodieruot ii ve rudi obflecricis manu five foe-

tus via veiic^abrafae, qvibm adhaerebant are-

nulae calcis iqftar qvas membranulas ideo non
,

ex uteri, fed vcficae cervice credidi pollfuppu-

rationem diciduas> inde enim urinae inconti-
nentia feqvuta eit, celTante difuria. Multa teni>
tata in ialutem optimae feminae, fed plenam fa*
non fum Qvan-
nitatem promittere aulus :

qvam enim tradu temporis mitior evadat af-

fedlus , tamen , qvia (phinder veiicae laedis mu
hi videtur, qviregenerari vix poterit, perman-
iurum lotii incommodum duxum ominabar.’

Id qvod eventus comprobavit* Sedens tamen

^
continere lotium poteft donec furgendo fe
moveat* Nefeio an dmiliaviderit H/^^err/ter
1. z. Epid.f.z. in uxore coriarij ,
qvaepoft par-
tum exlocellis.membranofum qviddam deje-
cit, fubfbqvente urinae dilEcuitate* An inem-
branofum hoc ex cervice uteri prodierit « vel
cx vedea , ambigo propter urinae difliculcatem $
& qvod.haec pod aliud puerperium interraifc'
rit. Noftra enim necdum exinde peperit, nec
difficultate liWrata ed. T u judica
qvi ingenio
polles & eruditione claridima.
Vale , ut pub- '

lico Reipublic. Anatomicae bono, diu

orbi nodro dc Academiae vedra: iuperds
F j
Haf-

Digilized by Google
 ,

2$ Thom^ Bartholini
Hafnix XI. Junii. cIo Idc LXI.
X. X. Xh. Barcholinii.

EPIST* XXIV*
De prima Dudius falii)alu exterioris //»-

ventione , & Biljidnis experimentu.

XnoMiE Bartholino Hafniara,

C Um mum in me afFe(5lum confidero Cc-.

icberrrime Vir , meq; nihil
tum intueor^ non polTum, qvinfummam tuam
,

tale promeri*.

humanitatem ea , qva par eft , veneratione

proieqvar: Xot enim tui amoris fe manife-.
ilant argumenta , ut vel hinc mihi pateat , ve-
teres optimo jure
Frxceptores (audi vohiilTe Parentis
—
>

Eflc loco
dieniqve qvo in difcipulorum numerum a te.
adoptatus fum, natali merito cenfeam corapa-
rat>dum. Qyid enim aliud (ibi vendicant hu-;
maniflimz tuasliterx, digna [cujus omnibus,
cum magna gratiarum aftione rclponderem,
membris, nili (ingula tanta effent, ut peculia-
rem fibirefponhoncm flagitarent? Qvodcum
mea infantia non perinjttatyjfatiusduco grata
hxc mente recondere* qvam verbis proletario,
more gratias agendo 9 leviora, qvam pi^oTei
digni.

Digitized by Googl
 Epist. Med. Centur* iri» 87
dignitate, proferrc.Cum vero ucdudusfalivalis
exteriorisiconem edam in eadem epiftola au*
thor mihi hs^ non po/fum qvin 5c invidiam ,
qvam haec mihi inventiuncula peperir,& fimul^
qvem ex hae invidia percepi frudum, paucis
tibi exponam, non ut in muflaceo laureolam
i^vsram^ fed ut invidiofum plagii crimen a
me rejiciam^ Doleo namej^ eam mihi imponi
neceflitatem , ut vel de re non ita magni pon-
deris multa fari , vel turpem ignominiae notam
iiibire cogar. Res qvidemipfa rite ponderata
idneqvaqvam meretur maxime cum Smilis
omnino dudus jam^ante fuerit inventus , qvin
,
- ipfe , de qvo in praeiens agitur , a CafTcrio , li- ^

cet mufculi nomine, (qvodextuk in buccina-

toris mufculi hifteria didici inflitutionibus)ob«
obiervatus: Cum tamen, qvod ejus gratii mi-
hi intentatur, crimen (ilentium minime patia-
tur, tibi ut Praeceptori difcipulus totam rem
enarrabo, tuo(^; judicio, qvid inde decernen-
dum, relinq^m. Saepiusjam aClari^moSyl-
vio 6c a Ccleberr. Dno, van Horne fecundo
'

exhibitus publico dudus ille fuerat, cum ali-

qvot inde hebdomadibus ,
qvam ob caufam
nefeio , abalienatus» mc Claris. Gerard. Blafi-
us tantum fuis tribueret a£Fedibu$,ut licet du»
dus iffius- inqvifi;ioni manum nunqvam ad*
F.4 move*

Digilized by Googie
8S Thom^ Barthouni
moverit i cum femitruncatum illi primo
licet

exhiberem , qvid elTet non valuerit fignificare i

licet in luis adEyironium.litetisFraterejuspau-
cis, ameqvam hxc mihilignificarentur, diebus
inventionem illius mihi tribuerit ^ licet ipfe
tandem in ultimo de Medicina Generali feri-
pto , rei ,
qvam fe reperilTeait , nec verum, as-
(igoet ortum , nec exitum verum : nihilomi«
nus Clariis. Viris Sylvio & van Horne per Fra-
trem , hinc prardido in libro omnibus fibi il-
lam deberi lignificaret. Qy^ae ut manifeiliora
evadant),veniam dabis, ii & inventionis occa*
(ionem , Sc qvid inde a£ium, paucis expoiuero.
Annus eil, cum ego a Blaiiohofpitio. exceptus
obfervans in illo , cui tertia ab. adventu meo.
hebdomade finem imponebat , collegio, com -
modSmfubjedla Anatomica habendi occafio-
nem, iollicitarem Clariir.Yirumlicerct,.qva:
mihi comparaturus efiem proprii, manu diiTe-
care. Qy^od cum impetraifem, faventem, adeo,
fcnfi fortunam , ut in primo, qtody. April.
mihi emptum in Mufeolo folus fecabam ovil-
lo capite duplum, a nemine vqvodfciam, de-
feriptum invenirem. Detra<5lis qvippe com-
munibus velamentis fe<5kionem cerebri medi-
tabar, cum forte vagantia per ora vala prius
•xaminanda >udtco« £o ieaq^, fine venarum ,
 Emst. Med- Centur. III.

artcrianimq-, vias immiffo ftylo explorans, api-

cem obfervo non ulterius intra tunicarum an-
guftias coadum ampla in cavitate liberius va*^
gari, moxqve ferrum protruden^ipfosfonarc
dentes audio. Miratus rei novitatem Hofpi-
temvocofententiam ejus auditurus, qvi primo
vim acculare, mox ad ludentem faepius natUr
ram confugere, tandemq^ Warthonum adpar-
tes vocare. Sed cum nec ibi qvicqvam offen-
deret, nec tranata oegligentius vafa longio-
rem inqvifitionem admitterent: Majori cum
attentione haec alia vice examinare decrevi •
qvod & paucis inde diebus in canino capite
licet obfcurius fuccellic. Cum itaq; ufum vafis
argueretmagna cum inferiori affinitas, eodem
menfe Praeftantiflimo Dn. Jacobo Hcnrico
Paulli amico conjundHffimo me vafculum ali-
qvod falivaleinvenifrelignihcavi adjund^ali-
qvaii ejusdem deicriptione. Sed qvandoqvi-
dem (Imile qvl^^m tum inventum feirem, nec
an aliis idem fuerit obfervatum divinare pos-
(cm*, (ilui,, donec data occalioneClariffimum
Sylvium ea de re confiiiere liceret: Qy^i his au-
ditis in homine qvzrendum illum judicavit,
inventumq^ Spcdfatoribus aliqvoties demon-
If ravit. Habes hic,Clariffimn Vir, inventio-
nis hifloriam : Sed ut certior ea de re fis en ar^*
F f gumen-

Digitized by Google
 :

50 ThOMJI B ARTUpLfHI
gnmcnta ab ipfts mihi accuiacoribus fubmini-
ilrata. Junior Biafius J- D. & Advocatus, qv»

ad. Majum usq^ menfem eodem anno Ami(c>

lodami degebat, qvi «des noftras qvotidie adi-
bat, qvi iedionibus qvas a Fratre ejus admini-
ftratasvidi omnibus intererat: Hic cum illius
Talis mentionem publice fa£Vam a Domino
van Horne audivilfet , milit eo nomine ad Eys-
(bnium ProfelForem Groningenfcm Celeber-
rimum literas inventionem ejus mihi tribuen-
do. Qyis credet ita qi Fratrem cum Fratre,
dum Amftelodami viveret, qvotidie loq ven-
tem, novitatis ,li qvis unqvam , avidillimum,
rerum Anatomicarum peritum a Fratre reper^
ta ipfi non adfcriffturum?^ Unum ab ipfisfup-
peditatum mihi telum vidifti; liceret etianv
plura proferre d operae precium videretur
Sed qvamvis in privatis literis Blaliusnon ra-
tionibus ie tuendo fed convitgs, meq; men-
,

dacem, iniqvum, malevolum* invidis fer-

mento inflatum, & nefeio qvia non, appellan-
do meritus fit, ut non modo, qvs pro me fa-
cerent, omnia proferrem ^ fed & , qvibus me.
oneravit, in ipfum rejicerem : Cum tamen,
/
qv*s in me conjecit , nunqvani probaturum
ioam, qvs in illum retorqvenda, plerisq;adeo
AOU flnt ut meo non indigeant prseconio. Si
in

Digilized by Googie
 '

E^i»i«T. Med.Centur. ni. Qs '

tam nobili loco, in tanta omnis generis eru*s

ditorura corona & qvidem iterato nomen me-
um dudui illi a.Clariil^ Domino, van Horne
'
non fuilTet additum*, de. jure meo lubens ccs-.

filTem: ]am yero-ne in confeientiam traha-

tur mpdeftia » de illata mihi injuria vel invitus

conqveri cogor. Ut vero ad alia tandem deve-^

> niam, unum adhuc» qvod validiilimum judico,
addam. Ipfe Bialius in eo, qvem dc Medicina.
Generali (cripfit trai^a tu, fe nunqvam in du-
^um illum inqviHvilTp manifeilo jaditio f ron
dit,nec enim veram ilii Qriginem necegrcfrunv .

verum tribuit, qvin ipR, unde fcaturigines ha*,

bet , glaudulae ufum adeo ignobilem adferibit,
ut nili me illum
ei exhibuilTe certus efTem, nun-

qvam vifum affirmarem. Patebit hoc ma-

illi

gisiailla, qvamfub manibus habeo, difputati-.

one, Q^andoqvidem enim parotidum afFc-.
dius 6c alii vicinarum partium morbi ,’qviex^
hifcealiisqv^ me obrenvacis lucem aliqvam ac-^
cipere videntur, accuratius examen^eqviranti^
non ab$,re fore credidi Hlnterea, eij^rcitii gra-
tia de. glandulis qvibusdam capitis, cum ea**
rundem, ut in vitulino reperitincur, valis difpu-
tationem adornarem. Hoc enim parum aeq vae
'

illius accufatipni debeo qvod cum vitulinum.

caput, inqvoUvarcuiumhQC reperilTeaic, a4r

Digitized by Googie
 •

Thom^ Bartholini
normam examinarem , non^
defcripcionis illius
modo ne umbram qvidem illius in vitulo vU
fam illi manifeli^ obrervarem, fed dc nova
qvzdam Lymphatica notarem. Parotiduna.
namq; examen dc cum maxillarium inferiori
collatio in trium glandularum natura qvidem
a prioribus diflidentium., per vafa autem com-
mercia cum iisdem exercentium in^vilitio-
nem deduxit: e qvibus falivales glandulxduas
interior unam , alteram exterior (ibi airocia"
rum, tertia in collo (ita, fupcriore fui parte,
gibba cB: aduabusillisva(a accipiens no*
yum ab inferiori dc concava parte (atis con(pi-
cuum canalem deorfum mittit, qvem refedum
a trunco caput ulterius profeqvi vetabat. Sed
de his in didfa difputatione uberius, modo dc
clarius interea licuerit in alio eadenv notare,,
cum alio dudfuqvem in thorace vidi a thoraci-
co. dc (Ttu dc contenti colore difcrepantem , de

qvo nihil obfervavi praeter dubium (atis lon-

gum in (iniifro thoracis latere ultra noni ner-
vorum’ paris interiorem ramum (itum , adqve
glandulas jugulares afcendentem , qvem Ci h
fonte ad oBium usc^s accoratius[ profeqvi da-
bitur , una cum cseteris tibi , ut qvi primus h«ee
vafa detexiBi , dc cui , qvos inde rivulos alii ad-
didere omdes debemur in grati animi (ignum,
cum

Digitized by Googie
 Epist. Med. Cektur. III.

cum alitergratum me oftendere non liceat,

feram. Cum autem valis illius meminerim,
afferam experimentum , qvod praedida in alio
cane fruftra qva:renti fe praeter opinionem ex*
hibens a Bilfii partibus prima fronte magis 'cffe
dpparait, qvam revera fuit. Dum enim paftum
nuper canem h c^na ilice aperio, primo ila*
tim afpe£fu egregium praefentibus fpe6faculum
exhibuere albh la6feorum gyris undiq^ pid4
inteBina, ut fangvini ad illa delato recurrens
inde lac copia cedere vix putarem. Sed qvia
receptaculum nondum lade tindum, tho-
racicus valde exilis, vinculo huic injed6 in
craftinum canem repono. Seqventidie qvxii*
tis fruftra caeteris ad cifternam rediens omnia
inutata reperio ^ ipHi enim pridie anfta & nihil
minus, qvam lac,refereRs, albo humore jam
diftenta tumebat: Thoracicus etiam vix tum
confpicuus fimili modo turgensf plurimos o*
ftcndcbat ramulos poft brevem digrcffum in
eundem, unde orti, truncum redeuntes, qvod
vero huc praecipue facita rereptaculoadglan*
dulam ingvinalemusq; produClum vas totum
ladfe plenum confpicicbatur; licet qvidam c
rivulis ad idem vas aliunde tendentibus Jym-
pharri colore aqveo proderent. Mirabar initio
qv^ ratione in glandulam derivatum Uc valvu*
larum

Digitized by Coogie
^4 .
ThOM-« BARTHOLINi
{arum rej^agulo non fueric retentum > fed mox
concidentes interdum in mortuo valvulas refi*
ftendo non cfTe facile videbam i maxime (i
compreflbfcmel vale laterijqvod^ClariflT.Syl-
vio audivi) applicentur. Nec dubito qvinh are
Biliium fallant) qvi ut fuccum exprimat, vafa
comprimit , unde admotae' lateribus valvulae
commeanti ukro citroq^ liqvori facilem tran-
fitum concedunt. Caetera iftius viri myfteria
qvod attinet, minoris lenlim fieri videntur:
cum & Balfamo condita a Celeberr. Dn. van
Horne manus mumiis illius palmam dubiam
faciat» Sc fedio fine fangvine non adeo diffi-
culter poBetadminiflrari. Cum enim ligaturis
fe uti, nobis retulerit, facile apparet qva rati-

one ex una parte corporis in alteram derivari

poffit fangvis vivente adhuc animali. Ligato
qvippe in vicinia cordis aortae trunco defeen-
dente cum afeendente cava non dubito qvin
cor omnem ex inferiori corporis regione
iangvinem exhauriens fuperiorem fit repletu-
rum^ coqi modo facile foret vacuatas fangvine
partes pro lubitu fecare,& viciffim qvz vifum
alias fugiunt vaia humore turgentia oculis fub^
jiccre videnda. TentafTem hzc fi in vivorum
fedione magis fuiffem verfatus, nec angufia
domi res ab illis me experimentis , qvz & fum*
pius

/
Digilized by Googk
 Epist. MeP. Cektur* IIT.

ptusTcqvtrunt 5c tempus retraxiiTent, Magnam

nihilominus fpem injecere mihi noviflimae tus
Ikters , qvibus & ad fludia hsc me animare
volufti, teq^ mei memorem dat^ occafione fu-
tururh afTevirare. Moccenates namq; illi non
defuturos fcio, cui fuam ea in re operam tantus
vir pollicetur* Sed nimium te detineo. Vale
ClariHime Vir, meq^ tuo favore dignari perge*

Dab. Lugd. Batav* Ao« x ^5 1 . zz. Ap.

• t * ..

Nicolaus Stenonis.

EPIST* XXV.
De compenendis dimidiis^ Bilpanii ffie»

fibus. MorbUlk grajfantibm.

Nicolao STENoitis LcidarruJ

Nduftriam tuam in rimandis humani cor-

I poris myftcriis & felicitatem in.-invcnicn-
dis, mecum erudita patria fatis deprsdicare
non potefl ,
qvs fibi de tauto cive gratula-'
tur, & ego de tanto difcipulo , cujns opera
cottidic res Anatomica crelcit , 6c magnum
-
incrft*i

•
V
Digitized by Googk
 Thom/e Bartholini
incrementum Vafa noftra Lymphatica capi^
tint. Orbem qvotjvc magno bencHcio Tibi
obftringes, fi & iconem qvod nuper rvafi,&
accuratam falivalis dudlus exterioris dederis
deferiptionem. Cum \l^hsrfono laudem par-
titam mereris > /qvod interiori dudui,
illius

exteriorem addas> ficq^ falivae fontes detegas,

de qvibus multa hadlenus multi fomniarunt,
nemo ante vos intento digito potuit demon*
(Irare. Fcrge, mi Stenoni, ad immortalem
gloriam grafiari, qvan^Anatome perfc£la Ti-
bi fpondet. ^gre autem fero , qvod in na*
fcentis famat exordio, adverfarios tibi pepe*
reris, eosq*, ex amiciflimis. C/. BUfium no-
firum tecum committi nollemi qvia utriusq^ a-
micus concordiam inter vos mallem qvamdis-
fidia.Utcrq-,in promovendis Reipublicae Medi-
cae commodis intentus provideat, ne aemulatio
'

in invidiam vertatur. Fel a feriptis erudito-

rumabefife debet, ne fi aptam moderationem
penna fupergredtatur , oneri potius lei^orum
qvamufui exuberet. Sed te monere opjus non
eft, qvia modelliam tuam novi & fedatam
mentem. Nec de C/. BUJii prudentia dubi-
to. Plura nunc non addam, qvia utrumqve
amo. Pro publico tamen oro , ne inter diifi-
dentes voluntates veritas capiat detrimen-
tum.

G<
 Epist« MrD* Centur. ITI.

fora. Excute loculos tuos» utpromiflas ob*

tervatiohes ^vam primum in publicam orbi$
fcenam m^s
» in laudem patrias , naturas
complementum & tuam gloriam , cui erudi*
ti acclamabunt. Dignum ^voqj tux diligent
'tix facis» qvod Billiana fecreta ad veritatis
experimentorum^^ trutinam expendas, Lpm»
phaticorum Vaforum faluti 6c incremento inr
ludans, qvorum lympham qvomodo ad ali?
um curliim defledat, qvam qvem ligatura ia
vivismonftrat , divinare non poflTum^ Si o?
culos noftros veftrosqv effafeinare poteft, ar^
tium curloi^um magjftrum nobilem dixerinsi
Non au(im negare promptam ilii in fedion«
& exercitatam elTc manum ied .eruditioni
vacuam intelligo. Concedi & id illi pofTet 6c
commode excu&ri , nili caninos mores indu-
eret, qvos ex Epiftolis inhumanis non femel
jam didici, ut ver^ cum Soum' tphefto ar.
Ifagog* dixcrir^ V:fi.onum de duobus defuerit,
videtur melius effe bonum ,
qvam artificem
perfedum, mores habentem malos &*imprp 7
bum efle: modeftrfiqvidem mores, qvod in
arte deeft,honcft«e repenfare videntur. Cul-
pa autem morum artem pcrfeAam corrum-
,'

pere atq; improbare poteft. Dcnobisfiqvx*

ras , feias valere nos, fed nefeire qvatu rem gef
•
.
_ G ramus,

Digitized by Googie
9^ Thomjk Bartholini
ramus « qvanqvam otiofusnoftcr non fit cala-
mus. Febres nos in urbe terruerunt, qvac con-
tinujcgraffabantur nuper cum do(grc 6t ludo-
tc capitis, exanthematis latis, rubris, purulen-
tisq*„ fed, Deo fit laus,plcrisqi hadenus indem-
nes. Morbilli qvoqvc cum tufII fine periculo
multos affligunt juniores , extra cutem promi-
nentes, afp eri, fubindealbi/ Familiam meam,
adhuc fartam habeo. Utinam perennis mihi
lisec fit felicitas. Tu vero , miStenone , Ana-
tomico ftudio Te porro immerge, ut in patriae
ornamentum feliciter emergas, qvam tuis vir-
tutibus favere credas.V ale feliciter, & me tu-
um ama, qvi ex animo Tibi favet, Hafniae Xiv
May.cb bc LXI.
.
' T. T.
Th. Bartholinus.

EPIST. XXVI.
De homuncione ex femine^*
Thomje Bartholino HafnianL».

T Raditus efl: mihi libellus , SPICILE-

GIUM dcc. mihi dedicatus.*
exinde non folum, fed etiam ex aliis tuis feri-
Perfpicio

atis, in qvibus honorifica mei fit mentio , fin-

gula-

Digitized by Googie
 Epist* Med.Cehtur. III. 59
gularem animi propcnfioncm/ Magnus in o-
cuiis meis fuit B ART
H OLINUS parens,
vir omnium feculorum memoria dignus. Mag*
nus eft filius, infigne hujus xvi decus , magnum
Anatomes labafcentis ftacumen & przcipican*
tis veritatis Atlas. Obviam ico porro Bilfianis
infolentiis, & continua Centurias Obrervacio*^
num Anae. & Medie, enuclea tifiimas. Pullitiei

Danica; hifioriam miratusfum, ejus(j^ faciam

tuo ex opere mentionemlgloriofam libro
Chimiz in artis formam redat^Va; , occafione
non Entis Chimici , homuncionis nempe ex
femine in furno Chimico produdi. Qvam
primum liber ad umbilicum typis fuerit exferit
ptus mittam. His nos divinae procedioni com^
mendo Datum jenat anno DC LXI. pridie:
: M
nonarum Maji. . •

Perilluftris excellentixTuae . r

: . admirator
. =
Guernerus Rolfinck;

' EPIST. XXVII.

Ex '4fV9 generationes hominuifu.
•
'

Guernero Rolfinckio Jenanu,

Enevolum Tuum de Lymphaticis noftriS'
B judiciumdudumex
'

,
'
Cedro dignis Opufcu-^
'

'

GV'
“ '
‘

/
'
'
‘llS
'

Digitized by Googie
 '
*po Thomje Bartholini
lis Tuisinrellexi. Gratulatus (um mihi (emper ^
meisqi inventis, qvod tantum Virum invene-
rim fautorem, qvi redius de his aliisqve artis
noftrae fecretis judicare poteft, qvippe qvi ubi-
qveateplilTima eruditione, judici) maturitate^
famae tnagnitudine , orbis applaufu regnat;
qvam alij qvi alienae magis qvam fuae hmx in-
cumbunt, nihilqv ipli futura laudis agunt. .Plu-
me documenta edi-
ra alia affedus lingularis in
difti »
malo qvam non latis deprae-
qvae tacere
dicare. Et gratiam tuam tuorumq ^ limilium
malo qvam jado : magisq^ liim tantae amicitiae
cupitor qvam gloriator. Auxifti beneficium i,

^via fpicilegium milTum, magnoq*, Tuo im- &

mortali nomini inferiptum, facUis admififtf.
Prottiagnis in Rerapublicam meritis, exileelf
donVim, devoto tamen animo qvam mole pen<^
fandum. Pullitiei Danicaeqvod in feriptis aeter-
^
nitati confecrandis, memineris, benevolentiae
in patriam noftram meq^ ell; argumentum*
,Ade6 vero eandem deprasdicavit olim C|«
Veslingm^ amicus , ut .^gyptiaede^
utriusi]*,

qvam praefens viderat, longe praetulerit, Ingc-

niofus hic apparatus fummum Maximi Regis
Divi ChrifUni IV. ingenium animum^*, tefta-
tur , ut dolendum fit nec volam nec veftiglurti
ejus amplius in arce Tridericiburgenli fuper-
clTc,

Uig‘t::!cxJ hv CtO(v^I
 Epist.Med, Centur./IIT, tot

c4Te. Homuncionis in furno Chimico exclir*-

ciendi modum re^e inter non Entia ponis» in
Par4celji cerebro natura^ Qvem prorfus pro-
ftcnut novaHtfm/ , generationis & coneepti-
Qjiis ratio. Qvia vero ex ovo pullorum inftar»'

omnia generantur, etiam homo, qvod in Pfal-

triae hi^oria Hippptrates docuit, aliqvid effice-
ret Paracelfus, fi tale fuis furnis includeret.
Raro tamen ova humana haberi pofTunrqvo-
rum exempla Centuria Prima Hiftoriarum no-
Rratum attulimus. Aliudexemplum magnus^
nofter Jo. Hbodm in Obf Med. recitat. Nuper
admodum uxor civis Hafnien(is,poft impraeg-
nationem hebdomadarum, ex utero fenfit
X1I«
dolores parturientium, dumq» anxie fe in leda
verfaret, ecce ovum prodit, fcd tcfta molliu-
icula,qvo Ratim apprchenfo, ut qvid rei effirt,
preflius intueretur, comprefTa manu impru*
dencius fregit, nec prater flatus qvicqvam, in-
venit, putamina vero mollia putrida abjecit in
'
frerqvilinium. Dolores i n ter im ingentes per-
feveraruQt, tardius inde convalefeenci. Harc
vero & fimiha ova fubventanea furnum Para-
celficum facile eludent. Nam deficit ubiq> ex*
tra uterum materia conveniens foetui. Igitur
tuae cenfurae flabimus, qvi orbem erudire mag-
Uis voluminibus frfles. Vive diu, Germaniae
- ' G j orna-

Digitized by Google
 lOZ ThOM£'Ba RTHOLINI
ornamentum * & Medicorum hujus aevi Ck«
fam^ magna fruaris , & Te Res-
riflime, ut diu
publica Medica fruatur. Cl. Schenckium &c
Moebium ofiiciose ialuto. Hafniae XH. Juni|
cb bc LXi,
T. T.
”
<
T h. Bartholinus^

« • *

FPIST. XXVIII,
*'
Di Fatu pr£gnantiy (f cultutis ex
utero editu,

JoH. Dan. Horstio Darmftadium-».

G Redo Te acccpilTe
rasd, z.Nov. 1^60.
cefententiam meamconOgnavidelFoetu Mus-
refponfprias meas litc-
fcripcas, qvibus ami-

nponcano extra uterum in abdomine conten-

to, tandemq^lapidefcente. Miifx illae fuerunt
Hamburgum ad Adm. Rev. D.Schuppmtn , nec
^ dubito qvinrede curatae fint. Ex ilio tempore
ad manus meas pervenit alius foetus > illo muU
to mirabilior , a me Cetn. C, Hift, ult. brevi-
ter defcriptus , nempe foetus alio foetu praeg-
nans Res mira & dubii plena. Certa idob-
ftetricis noftrae Siflfcliac hdeaccepi. AnafTen-
fum multorum fit irnpetratura, dubito» inte-
rim

Digitized by Googie
 »

Epist. Med.-Centur. III. lof

rim rem adam juramento confirmac. Ego '

Aullius conicientiam obftrinxi , confjeduram

tamen addidi, rufpicatus naturam gemellos
molitam elTe-, fed alterum illorum cafu qv6«
dam intra abdomen alterius comprehenrum
&c conftridum. Expedo accuratam magis
-

ejusdem foetus hiftoriam , ut accuratior inde

liiftorica DiiTertatio exfurgac. Interim qvod
Tibi officiam praiHtiy mihi non denegabis
ut fciam qvid fentias. Scio Te primo dubita*
turum. Neciditne caufa. Cxterum nuQqvam
majora miracula &
oftenta videntur, qvam in
'

humano partu. Eft enim uterus rerum mirabi-

lium officina qvaedami De calculo ex eodem
utero edito, qvia ad foetum tuum lapi defccntem
haec fpedant, haec addam praeterea qvae Ce»f«
4. Hifl. 64. annotavi , effe io Mufaeo Auguftis**
fimi Regis noftriDn. FR IDERICI III.Do«
mini Clementiffimi , calculum, qvem mihi nu-
per clementer oftendit. Hunc in Norvegia
I mulier per vulvam excrevit tanta praeditum
virtute , ut manibus puerperae decemus, obor-
to in vola fudore, potenter foetum propellat.
^ Tanta autem efl, clementia Sereniffimae Regi-
BXy ut non paucis in partu difficultate conftku-^
tis, felici fiicceffii conceffierit, Atx ex utero vel
vefica excretus fit) (i dubitent fcrupulofi# fcianc

>}
G4 certam

Dlgilized by Google
rix)4
'
Thom^ Bartholxni
'certam e(Te de utero relationem, qvx probabis
•li non caret ratione» nec fimilium exemplo»
'Nam ipfc Hippoeratef l.
f . Epid. fed. i a. affir-
mat, ex mulieris utero manibus obftetricis ex-
«prelTum cffe lapidem afperum magnitudine
verticilli fufi : P//»/a authorc , 1 . ^ 8.c» ip. tra.-

'dunt cervas cum fenferint fe gravidas , lapillum

devorare, qvemin excrementis repertum, auc
in vulva ( nam & ibi invenitur) cuftodirc par-
tus adalligatum, ^tius tetr. 4, f. 4. c. zg. cair
culum in utero renafci confentit* Lutetiae la-
pidem in utero qvandam habuiffe , refert VVUt
iw p, m', 446. 1 z, Qvod etiam teftatur Mart,
-Akjklas L. I. M.M.C. 20- Figuram molae cu-
jusdam nobis, exhibuit SHic. Fontanus Analed.
o. f. qvam honeftiffima qvsdaih Domina eni-
xa eftpoft annorum gefiationem, in cujus
-appendice lapis repertus albus, durus, ponde-
rans aeqva lance uncias tres, drachma mqmnam.
Moehiwc. 20. Med* Phyf. Fund, narrat in Co-
mitilTac a Gleichon viduae demortuae utero plu-
res calculos repertos efle, illamq; praegnan-
tem creditam. Haec facient ad illufirationem
«Ofirav qvae de foctu in utero pctrcfa<Slo alibi
fcripfilfe nos' memini. His vale, mi
diu Keip. Medicat bono Sc gloriae tuae fu*

Digitized by Google
 ^t

EpIST- MeD, CEKTUR. ni.. XOf

{ȣr(i$ y meqve porro, ama. Hafhiac 9, Marti[

lac LXi.
.
T. T.
Th, Bartholinus.^

EPIST, XXIX.
Ohfirvationes in cadavere Maria Juri^^,
aae Principe Pe^ia, De tumore dorfi^
earnofo»
V *

NtcoLAo Bentzonio Eqviti Aalburguniv

^X condiillo Tibi, Vir illuftris. Rerum
E .jMeclicarum perito pariter & curiofo , ne
nuperi promifli immemor videar, mitto ob«
Iccvationes, qvas Anno iiiperiori dic 26 De-
cembris in aperto cadavere IJltiftridimx Prin-
cipis Regiae^ Marias Auriacae , Londini non fi-
ne publico.ludu variolis extindae , a Medicis
Londinenfibus ad poKinduram vocatis,. D«
'Aipin^ Idfraur-, CoUadon y Cbarieten dc. Chi-
rurgis Kni^hty "^'atfonyCboc^e , Loferafi, &
PharmacQpaeis Plamf y C bacqve anno 3itas be-
neficio Borrichii noftri nuperrime accepi. r«

Cutis exterior foedata hinc inde tumoribus

fublividis 6c totum dorfiiin ,
hypochondrium
ucrumq^ Sc. thorax ) cum puRidis magnis fa^^

G f nic

* Digilized by Cooglf
lo€ ThO|#£ BAlLTHOLIlfr
^ie multa repletis, a. Aperto abdomine o«
mentum apparuit femiputridum ,
& fuperio-
ri parte aliqvantuium confamptum, nec non
prope lienem valde inflammatum. Lien
omnino mollis, flaccidus, & femiputris. 4«,
Ventriculus anteriori parte inflammatus, in«'
tus aphthis multis, & in hmdo longiori glan-
dula praeternaturali oblicus. 5. Hepar parte

iima.maculis foedatum, & prope ad gangrz-

nam usq^ inflammatum cum (limma paren*
chymatis flacciditate.Pulmones ex ucraq^
'

parte paene putridi &c iangvine nigricance

pleni , 8c tot^ fuperflcie maculis & pullulis
inflgnibus confperli. 7. Cor molle, laxum,
flaccidum 8c parenchyma ejus ferme con*
fumptum. 8. Renes falis fani , nili qvod (ini*
fler ad inflammationem tendere videbatur.
Sic unusqvisqve fuos patitur manes , nec a
mortis morborumqve caulis eximuntur Ma-
gnatum Aulat. D.o lingulis obfer vatis non
vacat in prxfenti intendam dicere , nec fane
opus, qvia Hoilem de me dici. Sus Miner-
vam. Tibi enim haec amice (cribo , qvi lon-
go rerum Medicarum ufu 6c judicii dexteri-
qvidem magnos parvosqve Medicos
tate ita
fuperas, ut omnibus, qvibus innotuifli, poti-
ys dodlus fls.9.qvam Tibi. Ne ver6 flm (kie
Sym-

Digitized by Googie
 Epist. Med. Centur. III, »07
. i

Symbola, ut tuse curiolitati porr6 indulgeam^

nifi loagiori epiUolio indigueris, addam ob-^
iervationem tumoris in dorfo carnoH, qvenot
dum haec ad Te meditor , forte videre in aedi*,
bus meU contigit. Elilabetha puella in vico-
.

S, Clementis habitans, (Ipoftica parte arpici-

atur , .creditur elTe gibba , adeo prominet
non tam dorfum qvam clunis. Nudam in-
rpiciens deprehendi tumorem carnohim in-
lignis magnitudinis globofum , c mediis dorfl
vertebris ortum , Sc infra nates protenfunu
Duo capiia adulta facile zqvabat , mollis ad
tabium fed zqvalis , venis tumentibus hinc in-
de variegatus, doloris expers, nili ingruente
tempeftate. Qyum fex menfes eilk nata;,
primum deprehenfus tumor, fed negledus,
*
tumq; ovi magnitudinem ocm excedebat,
Jam annos nata XXy. mqlelle onus hoc gc--
ftat, qvali manticam in tergo, laboribus ta-
men vidium qvzrit, cum de matrimonio de-
Iperec propter denegatum^ litum, iiipinam.
pondere fuo deprimit cutem colli , non line
molelha, tegitqj nates, aqvibus elevari ma-
nibus poteft, pendet enimhipra nates, qva&
laccus pxdenta plenus. Senionem fvadere
aufus non jfumj propter molem nimiam, 8c
commercium cum venis Qesvis4i,,qvanqy.ani

Digitized by GoogI
 »o8 Th OMiE Bartholini '

baHs anguftior nonnullam fpein faceret. Bea«

ea tamen inter tot afininos labores effe non
delinit, qvia, ut ijrkus ait, duram callet pau-
periem pati. Ne nimio tumore intumefcat
epiftola oiHciola , delioo, Tibi dc familia
felicia porro precatus. Filium tuum,. magnae
,

fpei juvenem, & paterna veftigia ftrenuo ur-.

gentem, amo ut filium, &
ut porro in patriae
6c parentum gloriam adolefcat, voti fumma
ell. Vale, Vir illuHris,& nos ama, Hafniae.
XX,April. eb-Ioc LXI^
•
. T. T. .

Th, Bartholinus.’

. ,
EPIST, XXX,
Infcrtptio DiJJertationis de.
HepatU offido»

Thom-* Bartholino . Hafniam,

Te nolim impr«efentiarum okun»
P Luribus
dete : Tantummodo animum Tibi offero
qvalem in tabella tibi votiva depidlupi cernis,
candidum, lincerum, veritatis ftudiofum, ho-
it^atis amantem atq; amicitis cum Bonis,
,

Hsc non efl, conilat perpetubfua.

ubi fucata
'

libertati in judicando integritas ^ nec ob difli-»

. dium

Digitized by Googie
 Epist. Med. Centur* III. lo^
dium fentcnciarum animorum inter Bonos
,

divortium oboritur, cum non poBInuis qvic-

qvam ad verfus veritatem , (ed pro veritate* Ad
hanc collimo unice, qvam &Te ipAimante
omnia fe(5l;ari certo mihi certius perfvaium ha-
•beo. Sic vero aitjvi boniq; confules, qvod a T.
Excell. diiTentiam qvandot^i liberius^ cum Sc
illic non minuslcopusutriusq;Unus & idem Hr, /

ubi fccpiurcule tuam autoritatem ample-

ctor. Deus T er. Opt.^Max. T uam Excellentiam
diutifl[imenobis atqvuniverfx Reipublicse lite-
tarix falvum &
incolumem prxftet, plurimaq;
beet undiqvaq^ felicitate. Sic precor, Ctc vo-
veo ex animo atqvuthxc noftra confiieto Ti-
!

bi veritatis atq*, humanitatis afFedu admittas^

'ofHciose etiam atq*, etiam rogo^ permanfurus
perpetuo.

- Excellemilfimc Vir I

Virtutum tuarum fplendidiffi- ,

• marum Cultor

Grdn« Cal«Mai) iC6i*

A. Deufin^i^

EPIsf.

Digilized by Coogie
*
tib ThOMjE B'ARTli6LINI
EPIST. XXXI*
'Rtjponfiti offciofa de HepMte
Dtfunho.
Aktonio Deusingio Groninggnij*
ublico & privato nofnine Tibi> virMag-
P ne>f magna debeo, partim qvod eruditum
crbetn nofiriim praeclaris ingenii & diligentiae
monumentis^ hadienus illuUraveris , partini
&
^vodme qvoq^' literis &.amplo officio & ho-
norifica hinc iridementione (is dignatus. Cul-
pam deprecor, qvpd fcribendi.qvid^m officip
me praeveneris, neutiqvam afFeilu. Inter fe*
lices dieshunc numero , q vi amicitiae defidera-
tae initium dedit, pofthac aeternum, qvodopto>

duraturae. Perennitatem rponderemihiaufim

a morum (imilitudine. Candidum enim Tc
video & fufpicio, veritatis fiudiofum, ho nefia-
amantem atq*, amicitiae cum bonis. Ego in
tis
'
cam qvoq^ curam incubui femper, ut candore
meo me involverem , fellarer honefta , verita*
tem amarem & bonorum ambirem»
amicitias
Qvanqvam vero omne pundlum apud invidos
^ingrati feculi incolas haud retulerim, inmag>
na tamen felicitatis parte reputavi melioribus
placuifle , hoc eft, T ui fimilibus, adcoq, ip fi Ti*
bi. Sit igitur inter ngs confians & perpetua
' ami-

, s_;oogk
 EfIST, MfiDk CfiKTUR.III. XlJt

amicitia nullis artibus violanda.Do iidem dex-

.
tramqv nec candore , nec veritatis amore ulli
mortalium me celTurum, Qvas virtutes , qvia
ipfe pleno pexiore poflides, non potes non
optima qvaeq*) &: conftantiam de me qvoqve
fperare , tui in pofterum amiciflirno» NolidU’^
bitare» me talem elTe Sc futurum, qvalem credi*
dlfti, propofita fit utriq; veritas , ean-
dem honefta qvadam contentione feremur >
difientiamusq*, fed incolumi amicitia. Male
enim illi dc famsfuacdc veritati confulunt, qvi
‘in veritatis inveftigatione, convitiis aliter fen-
tientes plena authoritateprOfcindi^iit, dcqvafi
mancipia tradfant. Non hac tyrannide ad vi-
am veritatis graflaris, fed libere pcrfufceptuftl
argumentumdecurris. Ita qvoqiatiimattn ego,
qvae fencio eloqvor audader,^ di^encientium
dudia fero patienter. Videbis, nili fallpr , eje
DilTertationc mea De Halate Defvn£ieyT]io ho-
nori dedicata, qvam cOrdi mihi flieHt illa tem-
perantia. Meipfiim vindicavi
'
&
veritktemiine
tuis ingratiis, qvia amicitam tanti Vin malui
qvam inimicitias. Ignofce tardiori relponiot
nec culpam mihi , fed Bibliopolas rioftro ini-
putabis, qviiQj^ertationem hanc> qvanqvam.
diu ante ince^rn, ex praelo tamen antfc exire
paffus non eif) qvam Nundinae Francofurtetl^

Digitized by Google
 111 ^
ThD 14 jE BARTtrOLliTI
.fes inftarcnt, nc per Belgarum typographo-
rumpromptitudinem ancevetteretur« magno
iumptuum detrimento. Qv,idqvid (it, rerum
momentisdiJigenter expenfis, minus BiUio tri»
bues, qvam vel veritati vel noftrz amicitiae^
Deus Te publico bono diu fervet, tuosq; Col-
legas Uyjfonium Scboockium^ qvos tecum fal-

vere & valere ijubeo« Rapdm. Hafniae XX*

}an. cla lac ixii.
T. T.
Th, Bartholinus.
J

tfflpreir.Groning, 1^62«
. .
. . / ,

/
\mm
.
II I

»
'

r > - — , -1^

EPIST. XXXII.
Medicorum Defenfiok
Nicolao Stephano Gedanunru;,
TH. BARTHOLINUS.

A
tudinem.
Gnofeo pietatem tuam & in Prateepto»
le qvondam
Nollem itineris
,

tuo defendendo promptis

tUi cogitationes
Apologia defatigares , aliis majoribus curis
^eftinatas. Ego certe qvicqgy concitatior
Nobiliflimi BiKii calamus exp^ivit, libenter '

iUereiQi qvia magna mihi in innocentia fidu-

!•••
,
cia,

Digitized^y'
^
 ,

EpIST, MeD* ClNTUU^ III, .

II J

’cia t memini qvidqvam ex mea penna

nec'
profluxiflc ) qvod bilem illius commoveret.
Amice pro genii more experientias illius ad
‘partes vocavi j fine livore* fine ullo irritandi
animo , qvcm integfum fpero me lervaire.
Orbeni eruditum pro judice acclamo, &c
‘conTcientiam fallere nelciam. Ab illo vitae

teftimonium , ab hac fecuritatem mihi fpon-

dere aufim. Si omnibus placere hadenus non
potui, melioribus tameil candorem^ finceri-
tatem & vitae integritatem confido me inno-
centibus feriptis probalfe. Et qvanqvam plu-
'resdura calce me impeterent* immota tamen
penes me erit conflantia* fiimmoq^ meo Re-
gi, cui facrainentum diXi* ptacuifTe in fumina
felicitatis parte replitabo. Hinc ne le(5la qvi>
xlem , fed negleda mihi fuit Epifiola inimica
hec ultionem meditavi* qvodfdtem innatum
mortalibus efie fibi blandiri fuist^^ vitiis pdpa-
mentum qvzrere , &
nihil aliis , fibi omnia
condonare. Naevos Bilfianos lenifiima manu
tetigi , qvaffl fijqvidem ferre non poteft* cum
venia tettaham, nec amici officii culpa amplius
tenebor. Qvod vero de avaritia blando fet*
mone & invidia fine invidia in fpicilegiq dc
' Refponfiane notavi, preili magni Hippocratis
& Scribonii vefhgia* qvibus potius qvam mihi
H ' " u

Digitized by Googie
 »

II4 Thomje Bartholini

IxCx crimen BiiHus imputet.
nobilitatis
avaro lucro Medios inaigno, ita Senatui
populosi Abderitarum pcrfcripfit : fctrt

y €^. Sinite li-

berte dftts libera cjfe opera, Qvi autem mert ede
operam fuatn locant , hi 'fcientiat tanqvatn 'ex prh

ore libertate mancipio dantes fervite cogunt. Mi-

ferabilis ibidem dicitur humana vica
,
qvod ad
cam totam intolerabilis argenti cupiditas , ve-
lut hybernus flatus pervaferit, ad qvem mor-
bum infania graviorem curandum , utinam
Medici omnes potius concurrerent, x^vae ta-
men beata cenfetur, cum morbusfit , 6c mal^
affligat. Invidiam Medicorum tam acerbe per-
'
Urinxit Scribonius largus in Epifl. ad CaJliftum
ut non dubitem qvinNobilisBilflus illius cen-
,(ur^ le<fla mitiorem' vultum fit habiturus, fed
nxvis fuis inimicum. Condonanda enim huic
Nobili rerum noflrarum ignorantia , qvia o-
tnne fludium ad fecanda animalia contulit.
'
Qyicqvid fit, qvia ferre non poteft vel levem
^
amici ta&um, medicisc^; manibiis irafoitnr 2c
animo vehementius qvam decentius commo-
vetur, parcam impoflerum opera*, qvia ab &
omni inimica lite me flatui fubducere, ut qvod
reliqvum efl vita?, pacata mente abfolvam,
^
antiqvam Romanorum Repudii formulam Bil-
fiomiuafiL»: RES

Digitized by Googie
 Epist. MeI). Centur' III, XI f

Wties tuas tibi habeto.

r Caetera qvae Medicorum’ dignitatem fpe-
i£^ant> communis caufa;' prsfidio fubmittam.
Tantum qvisqvc honoris habet, qvantum Re-
Tum Domini fcu ex favore fcu virtute contri-
buunt, nec facile qvisqvam vel natalibus vel
meritis dignitatem merebitur, nififuperum ac-
cefTerit indulgentia. Medicorum honori ipfc
Deus favit apud Syrdcidem^ de qvo legendum
eruditum Melchioris Goldafti?arndoxum. Impe-
ratores qvoqve Romani fommis privilegiis &
dignitatibus medicos atqvarunt, ne poliero-
‘
rum alianimq^ gentium Andales excutiam. De
immunitatibus illorum ita ConftanHnus /. i o^
Cod. 6, Medii os &
maxime AnhUlras'^
fel ex Archiatris , & Profejfo res ali-
GrAmmaticos
os Ut erarum & DoUores legu ab omni funUione &
ab omnibus muneribus vel civilibus vel publicis im~
munes ejfe priecipimm,&ne^in provinciis fjtfpites
fec ipere,nec udo fungi munere^nec adjudicium ife-
duci , nec eximi vel exhiberi , vel injuriam pati}
Similia induIgenturProfcfToribus Hafhienfibus
in fundatione Chrifliani Primi , confirmata a

filio Johanne , a]Qsc[wc fuccelToribus Optumis'

Maximis, qvorum paajeftatctn & clementiam’
in Friderico Tertio Auguftb , pqmino meo Cie-
mcnci/Iimo', exaudiam venerati^iir ,‘qvr fuos
Hi Medi-
 tl^ THOMiE Bartholini
Medicos & ProfefTores ab omni injuria vindi-
cabit. In eadem Conftitutioneiwme</« illu &
fdUrU reddi jubet Confiantimu ^ qt9 facilius li-

ber allbus ftudits & memefatii aftibus multes infii^

tuant. Diligenter qonfidcrandum, qyiRo-
illis

iDaqis legibus vivunt primo nolle Imperato-

,

rem invidia qvadam arces occultari , (ed ad

inultos propagari. Deinde Imperatorem fala-
ria conferre, ne privato lucro qvisq; inhiet^ de
qvibus falariis Medicorum plura perdodla an-
•

notat Jo» Tilefacm ex 1. i. Seled. de Mcdicin.

pefenf adv. Plin. Deniq^ Medicos Archiatros
^ ProfclTores pares videri, iisdemq*, gaudere *

praerogativis* qvum etiam ex hac lege, omnes

illi artibus fuis rtmltosinftituant. Ih patria qvof
•
^ qvc noftra iftdifctcti hadenus ifti Mere hono-r
res, ut Medicinae Profeflbres cUm Archiatris
^|>ari paltu ambulaverint , & in unum Facultatis
Medicat Collegium convenermt. Tenentur
eUiJft &
Medici Academici exFundacione Cbri-
.
J^iiflTif^ti/gioriofaememoriae , aegrotorum iU
'
aula Regia curam habere, iNonnulli qvoq^ Me*
dicinac Profeflbres, utD.facobus BordingimSc
'
p. Capitar^ Viri fuo feculo elati * 4r*
Petrus
chiatri limul honore 3c onere defim^i fuht.
Alii partito munere vel ex Academiis ad Aulam
ttanlierunt , D. Hemingus Arnifm ex Acad.
'

i
' Julia,
 ppis T, CeNTUR. III. II7

/ulia , D. Jatobw Tubricius ex Aci^. Roftochi-

cnfi , & D. Simon Paulli^ Praedcceflor noftcr ho-
norandus, cx Academia noftra i vcivcrfavice
cxaula ad Academiam vocati lunt, qvod dc
magnis hrchit^tns DyPetro Severino &c D.Mat^ ,

tbUjacobieoAda Academica cedantur. Digni-

tatem Imperatores Homrm Theodofius clarius &
orbi protulerunt /. tz. Ced. ttt. i j. /. Ume. Ar~
(biatros intra palatium militantes , fi comitiva -

primi ordinis nobilitaverit gradus ^ inter Vharios

taxari praecipimus: Ita ut inter V icar ios , &T>u-
ces qvi adniinijiraverint ,& eos qviComitivam pri-
tnt Ordinu nfcruerint nihil interfit ) ntfi tempus
qvo qvts adtninifiraverit j
vel comitivae adeptus efl

infignia. Ampliffima in Imperio Romano Vj-

cariorum Ducum^ erat dignitas, qvibus Medici
comparantur, dc hoc Comitivae honore meru-
erunt vocari & illufires aipudCafiodo-
rum lih. ^.c, 12. His ut aliqvando annumere-
risopto, qvia praeter votum pro benevolo tuo
afFedu nihil in praefentireliqvit fortuna. Alia
milTa facio, qvibus te nolim nimis occupari, ne
alienas in te devolvas inimicitias. Concoqvcn»
da multa fune eruditis, ad qvemvisnec facile
infurgentis idVutn. cordatus nidtac.Mihi cer-
te, confilio Tullii ratio habenda fuit, non
i

qvid Nobilis Bilhus illiusq^ domcdici merito

« H ^ audire
II.8 ThomjE Bartholini^ .

audire deberent, fed ut ea dicerem, fi qva ego

honefte efFari pafTcm. Vale, miStcphaiic, ut^
innocentiam meam tua qvoq» cum falutc tuea-

ris. Raptim Hafniae ^fMaij i6^l, *

ImprelT. Hafn. in i8. & Amftcl. in it. ]

EPisT. xxxiir:
Df Epitaphio Hepatis, .

Thom^ Bartholino HaFnianL*.

5^Jdet metam diuprartermeammeatemae

decorum protracti filentii. Qvfnti Te, tu-
amqi eruditionem multifiiriam fecerim fcm-.'
p‘cr ,teftari poffent omnesqvi aliqvando audi-

Vefunt me de Anatomicis loq ventem , atq, Pa-

ternas Inftituciones ^ Te Reformatas caeteris

omnibus praeferentem ac commendantem.

Tantum autem abeft, qvodfufprcaris, ut cun-
df a; ^ihi hadlenus eic animi fententi^ fluxerint',
uit^dttbifem, an id de ulla re dicere polUmV'
’
Didici taiSeid qvalicunqve me^ forte vivere
contentus. Cu,m VirElcgantiffimue, D.Moi-
nichenus Tuus,' &, fi volet, etiam Meus, fe-
mcl atq*, iterum me invifere non dedignaretur^
r6gavi'« ut in patriam redux meo nomine Te
'
falua
 Epist. Mei>. Cbntur. III.

«Eilutnret, & (ignificaret me neutiqvam ani-

xnoT e offendendi ad didiffe in tae Difpuc, meae
thefit 4ta. qvaedam dc Epitaphio Hepati feri-
pto, verum ne, fi hoc prteteriiflem
, viderer in

Te fcripfifTe qvae praecedenti thcfi } tia move-

,

ram contra hominem valde mordaccm&qvos-

vjs prae alti fua^ fi Diis placet, fapientii,
etianxin rebus fibi plane incompertis tarpen-
tem i qvamvis ne fic qvidem effugere potue-
rim iniqvum communium amicorum judici-
um v^loncclp fis rem totam aperuerim explica-
tius. ,Caeterum nunqvam putavi te ferio, qvin '

' potius ludendo Epitaphium fcripfifle Hepati ; •

qvod dum merito munere fangvinis conficien-^l

•' di primo exuifti, nec aliud interim in ejus lo-
cum fubftituifti, non fine caufi forte poteras
jam omni munere qvafi defundlum
videriillud
dc tumulatum Epitaphio ornaffe. Optarim ta-
men, ni moleftum foret, munus a Te ipfi nunc
adferibendum cognofeere, cum putetn in-
'

tcrelfc noftrae Artis officium ipfius ve&m ,

certum tandem aliqvando erui dc omnibus ma-

nifeftari. Propofui qvidem ego rncas dc ipfb
Conjeduras, fed conjediras tantum , paratas
(c, feqvi certiora dc veriora docentem , vel ad-

motis fimul operi manibus promov;ere cjus«

dem inventionem, Gratiflimas fuit mihi Dj
"
4 H '

Olai ’
.

. (..suyk
Olai Borrichii, Viri certe Do£li(fimi atq; ftui
manidimiad nos adventus, tantoq; gratior,
qvod fimul lediflimas aTe mihi attulerit lite-
ras , pro.qvibus etiam nunc gratias habeo,
agoq^ maximas: qvales (i plures audebo aXe
expedare, atq*, fimul Tecum de Rebus ad fo-
rum noRrum fpe(R'antibus amice conferre, uti-
qve gaudebo , qvamvis ha(Renus doluerim, me
iTon fatis prudenter movific difficultatem, aliis,

qvam mihi, majorem vifam.

Vale, Vir Celeberrime, atq^ cum D.Moi-
nicheno noftro , aliisq^ Collegis & Viris Cla-
riffimis, Danias veftrac Ornamentis, publico in-
fervire , ac me redamare perge^.
Tuum Francifeum
DcicBoCjSylviut^.

Scribebam Lugd. Batay. iij Id. Maj,

Gregorian, cId bc lxi.

EPIST. XXXIV,
De Hepatis ofjcio percoUtorio^

Francisco De Lb Boe Sylvio Lcidanu.

N .
ihil

folico in
unq vamde moribus tuis anciqvis dc
me afi^iRu dubitavi, qvanqvam.
• filen*
 ,

Epjlst. Me D. Cent UR» lir/'

f

filentium Tibiha^enus bene de Medica Arte

merendi cogitationes imperarint. His jam ad
juftam maturitatem perdu6list& publice ea
loqveris qvae publicae expediationi fatisfaciunc
& privatim amicis tuis prifiinae voluntatis amo*,
risqi confveti,nunqvam fepulti , indicium pef
Magni Te fecimus fcmpcr, qvia,
litcras facis,
jam a tot annis fama Tua ga vili fumus, majo-
rcm.pollhac acftimaturi, qvandoqvidemtaa”
tis experimentis ex' Anatome & Chymia dc-

du6f is tcftaris qvantis Curis Medicis inter tot an-,,

norum filentia pro publico bono otium trive-'
ris, ut orbem erudires. Ccnfurarti Epitaphij* ,
mei Hepatis exautorati gratia feripti ,
pro ami-'
citiae telTcra interpretor ,
qvia certus fum;
ctiamfi cxcufationcm non praetenderes, offen;
dendi animonihil unqvam ex calamo tuo ema*
nalTe. Fateor tamen me primo non leviter tur-:
batum, qvod fcirem & eruditos fcirc qvoqyc
vellem neutiqvam me unqvam Hepati’, fplen»»,
,

didae alias corporis particulae, tam. fuilTe inju; ^

rium, ut nullo munere dcfungerctufv qvan-

qvam principe (anguinis ex chylo ct>n%iendi
officio inventis lymphaticis exciderit. Tan*
dena meipfum in viam reducens cUm Timpjco-
ne voti me damnatui^fenli, harn(|^^haec abeo ’

femper fum precatus > uttaletn libertltiili^e-''

H f
'
ftitu-
 '
,

IZX Thom^b Barthomni

i^itupret orbilicerato, inqva cuivis erudito K-
ccret, de qvo vellet, impune dicere. Hanc Ji--.
bertatem Magiftri , difcipulus aegre ferre noa
debet. Patere interim ut tecum expoftulem, &
amice conqverar, qvod nefeire volueris qva-
le officium Hepati fubftituerim. Placuit Per-'
percolatorium munus, nec adhuc aliae

fententiae fepro veriori pro.barunt. Ingeniofae

funt conjedlurae Tuae de miftura fangvinis bi-
lisq^ in Hepate perficienda, qvibus tamen ac-,

qviefcere non pofTum. Nec id in me damna-

bis, qvia liberum de conjcdluris tuis judicium
nobis rclinqvis, Qyanqvam enim adeo veri-
* tatis diligentem fciamus ut cum Epaminonda,
,

ne joco qvidem mentiaris; Dubitantes tamen

dc veritate, qvac conjedfurisitititur , facilisad-
mittis. Non iverim inficias bilem alimentari-
am, ita Medicis appellatam, five, ut clarius
loqyar, fangvincm tenuiorem arteriarum , in
hepate mifeeri reliqvo fangvini per venam ca-
vam promptius ituro; fed bilem excrementiti-
am magno fangvinis detrimento illi admifccri
non aufim dicere, nifi aeftuanti fangvini novum
caloris fomitem corpori exitiofum addere ve-
lis. In iftero certe fa:datur cutis propter nimi-
am bilis cum fangvine mifcelam, qvam Hepa-
(is o^ru^io inducit, qVando bilis fepararf •

. . non

Din,’
 EP I S.T, ME D, C‘E N TUR* I IL X JL

:9on pQtcft. Confentiunc haec dodrinac

€rafts ^cm aegre renunciant, qvi illi innutriti
funt. Is 1 . 4. de Morbis, qviThcfnili filii credi-,
tur, cum bilis locum in jecore cxpreflilTcnt,,
raox copiofa bile hepar dolcrq fcribit, qvam
locus, qvi eft.in hepate, nempe veficula adfc
trahit. Et fi de repente copiofa bilis extiterit

hepar homini dolere, & copiofam exyentrc

gigni : Hoc fi contingat, veterem bilem pro-
pter multitudinem ad ventriculum ferri, Scin-
de tormina in veniriculo oriri, & ipfius partem
qvandam per veficam q vide m..,ipartem vero
per ventrem foras procedere, ficq-, pauciffi-,
mam in homine exiftere, & dolores cefTare.
Si vero horum neutrum contingat, primum ve-
terem bilem in corpus procedere fi copiofa fuc-.
rit,confeftimreliqvo humori permixtam,de fc
(ignificationem ex hibere, &c. Hincpercola-
torium jecoris munus illuftratur, fcd fententiae
*ruacincommoda elucent. In iSlericorum ca-
i

dav#ribus diffedis , qvia Icparari bilisnon po-

tuit, bilis colore omnia faedantur. Ita refert

qvpq-, ebrijioph, GUArinanm in deSfor-

tja Cardinale Romano iSferico , omnia, inpri-/
mis Epar & inteftina croceo colore totaliter
Ex mifcela illa faepe febres ac-
infeSfa fuifie.
cenduntur, qvando bilis:^ veficula fiia excreto-
 ,

<24 ,
Thom^ Bartholini
riacxclufav i^ngviniunirur. Exemplum extat;
de cadavere illudriilimi Principis cujusdam a->
pud Treitagium in Hift. Morbi annexa libr. de
Opio. Taceo alia infinita, Etplerumtj*, obflrru-
qvo| facpe vidi, qvia per-
£la veficula a calculis,
colatio fecretioq, bilis impeditur , hujusmodi
mala eveniunt* Si de modo fecretionis qvzras
anisper dedillationem, vel praEcipitationem,
vel colaturam ,
veiru(5Uonem fiat, primas co-
laturae partes deferrem , a qva hepatis feu pa<t, I

renchyma venarum capillamenta non ab-

horrent , ficuf& fimili colatura ferum a fang-
vine in renibus feparatur. Pcrmilfa qvidem ,

fangvini ell bilis, fcd ita ut tanqvam h^tcroge-

nea feparari poflit. Qyanqvam fi Hipporcates^
in confilium vocetur, veficula ficut reliqvi cor-
poris fontes trahit fimilcm humiditatem non^
fecus ac m plantis fimilishumiditasex terra fi-

milem attrahit. Nolim tamen lympham no-

ftram negligi, in qva feparanda non inutilem
operam jecur praeftat, unde laepius vifac vefi^
culat aqveae feu hydatides in hepatis membra-
na, q Vando obftrudione qvacunq; excretio il-

lius inhibetur, De qvo argumento plena alibi

mihi penna fluet. Obfeqvii mei culpa efl, qvod i

hatcTibi fcripferim, non ut diflentirera, fcd

Ut erudirer in his qvs facro adhuc tegit in voJu*
ero

DIgitized by
 Epist. M^d.Centur. III. 12

cro Natura ,
qvapq. Tibi indcfcflb Natura fchi-
tatori . vel nulli patebunt
Nam minus in me;qvam fumma pondus
arifta,
Q^a levis ailiduis Tolibus uftarigeiL^.
Pondus tamen addet tua benevolentia, de qva
mihi gratulor, qvia aternam Tpero, Vale*,
magne Sylvi, & porro Tibi veteri officio ad-
xlidifiimum anU* Hafhia itu. Aug. cb bc txt. ^

t. t.
^ Th^ Bartholinul.

EPIST. icxxv^
Calculus vejica cum globulo inclufi^
Pe JaUppa ioji^

Th omje Bartholino HafniaiO.

G. SEGERUS Thorunensis.

G Ratias Tibi Vir

qvod ea
in eruditisfimis Tuis die
(umme habeo
qvae Natura revelavit nuper,
maitimasj

Martii datis, figni>

jficare volueris. Poftqvam enim , qvae de Du-
‘
dlibus Stenonis in didis liceris narraiii, legi,
mox animum prillina Tecandi cupiditas re-
petiit ,
qvx ab eo imprimis tempore , qvo e
Tua
1

Digitized by Googie
 '

'

Yz'€ 'THOMit B ARTHOLiNi

s

Tua informatione me dimififti , femper ferie

qvievit. Qvamvis-, dum eunda ruminor , fa-

teri cogar, non absxj; multiplici caufa ideon*
tigifle, plurimag-, efleqvorum ncccfliras hanc

in opere anatomico 'manibus meis qviefcendi

impofiiit legem. Contigit idem & praeteriti
{eptimana,ubi dum ad inqviHtionem duduum
Stenonianorum me accingo, caputq*, ovinum
operi adhibeo, mox advolat amicus,animumq5
attentum alio avocat. Interim tamen de
duduum horum certitudine nullus dubito, cum
jam bis Leydae publice in theatro cos
icribas
produdos efle a Cl. Hornio. Accedit qvod
non ita pridem qvoq; inciderim in Cl. Blafii
medicinam generalem, ubi in prarfatione ho-
rum duduum mentionem qvandam fecit-..
Non tamen ut fulpicor, alium ob finem, nifi
qvia primam inventionem fibi deberi credir.
Mirabar moderni fecuH mo-
fane, hacc legens,
res perverfas, de qvibus jnm nihil addo , cum
ex Lymphaticis Tuis Tibi fint cogniti. Eo
fere deventunreft, ut majori facilitate ipfamet*
invcnra curiofi percipiant qvam eorum inven-
tores.Sed, pervenit tandem &
ad Nos No*
biliffimi Bilfii Opus Anatomicum , duas conti-
nens operationes , cum aliqvot Epifiolisw •

Cunda dun\ avidilfime perlegi, plurima qvi-

dem
 Epist. Med* Centur*'!!!.
K

'iJefn rcperi verba^paucillima vero rpecimina*

Et cur qvaclo in factus monftrofi tertia Egura
vifcera folis lineis litcrisqi extra fitum notata?
CurioHorfane meo judicio fuiHet anatome,(i
& vifeerum fitus in tabulis aliis turioforurh
oculis oblatus fuilfet. Certe laudent alii hunc
morem novum prout velint, non tamen dee-
runt qvibus recepta haflenus confvetudo ma-
gis arridebit. Plurimi hadlenus, ti qvidinana-
tome novum obfervarunc, figuris illuftrarunt
non literis, qvod jure merito & in hae fedione
reqviritur ,
cum nec vifeeribus mbnfirofitas
fua defuerit. De Zafii Ver6 Apologia redlc Te
dixifle, qvod olim de Lufcitiia: Vox cft,prae-
tercaqj nihil; gravisfime nuper pronunciaVit
GraviflimusNofter Bauhinus.^ Redius egiflet
bonus ille ZafiuSj fi nova illa vafa, novas mem-
branas, novum mofchum, novasq; arterias,
qvas vanus in fchedisfuiscfepat, erudito com-
’

municaflet orbi. Hic Rhodus , hic faltus;

Magnam vero Tibi, Vir fumme, gratiam^e*.-
bet Zoilus ille ^ qvod ipfe ad illius nenias fe^

fponderis. Sic enim evafit relponluim fii^ epi-

ftoladignum, qvod vel ideo promeruit, qvta
Tc allatravit. Nuper cum more recepto ma-
gnum Noftrum iEfculapiumvDn,,'Jo. "Cafp.
Bauhinutn convenifiem , ofteoijit mihi;>yk
>•
 ..
^
'ixi ' Thom^ Barth^»qim.k

fummus Calculum vcficac.cjvem e vivo hujus

Urbis cive, homine robuito 5c qvadragcnario,
ance aliqvot annos fruftra extrahere conatus
<11 exercicatiflimus in vicinia Lichocomus,qvia
calculus vehcx lateribus firmiter adhaerens
omnem artificis operam elufic Donec tandem
fupervenientibus acerbiflimis fymptomatibas,
ips^imorte e cadavere erutus eft.In hoc calcu-
lo confpicitur globulus plumbeus qvaie capere
folenc bombardae minores. Hic globulus adeo
firmiter calculofaerubdantiae inhaeret, ut plane
immobilis appareat. Erat autem & ab ea par-
te» qvajam confpicitur, laminis cartareis te-
dus, qvaslithotomus effregit, dum calculum
forcipe apprehendit. Figuram calculi Tibi

Vir fiimme hic mitto , prout (cil. jam oculis

l&oftrU fe offert. Quomodo vero globulus
fero-

Digitized by-G' h >gle'

 Epist. Mep. Centur. ili. tzf
fcrofiim hoc hofpitium adeptus Gt , plurimi
mirantur , & merito, neq^ enim imrPembra**
nofa vehcae fubdantia aliqvod apparuit vulne-
vcftigium,
Tis aut cicatricis Qvia tamen in ^
ingvinc cadaveris cicatriculam fpedalorcsad-^^
verterunt , homo qvoq^ ifte, dum in juventute
martem iecutuseft, fe circa illam regionem^
globo aliq vando Ufum fuilTe, attamen globum,
eranuilTe, amicis Tuis narrare f6lituseft>nullm
dubito qvin eo tempore globulus circa carno-
fam veficacpartem veGcam lotio repletam in-
tra rit, ibiq^ perio annos permanens» tartarcac'
rubftantiae fe infinuarit , veGcse una cum mgvi-'
num vulnere fanato. Pondus calculi (une
Unciae ij. & Scrup.iij, Adjunxl.Calcirii-figarae
meam de Varicibus Diireftacrunculam» publice
in peratitiqva hac Univerhtate me Pratfide
x^uper ventilatam. fecundo
Videbis in illius

fuperpondio cur dudus hygropthalmicos po-

tius hygroblephartcos dixerim, nimirum qvia*
palpebris defliinatos credidi, qvod vel infertio
evincit, dum fe in palpebras fuperne exone-
rant. Qyod fi erravi , errantem reduc. Pra;-
teritis nundinis per Hauboldum vefirum->,
*mcu.m Triumphum Cordis iteratum , una cura
Qyerimonia , .qvam jam ante lexannos» uc
TibiVir Cumme aotum efi, Roefchildiic ador-
I . . navi»

Digitized by Googie
 ijo Thom>e Bartholini
'
navi 9 tibi transmifi. Propcdicm feqvecuf
Diffettatio dc Hippocratis Libri ‘zrSi
ortu legitimo. Nobiliffimo Th.Fuirenio pro
Catalogo Bibliothecae Fuircnianac & Pancgy-
'

rico gratias habeo maximas, qvi Fuirenianae

Genti in aeternum fum devindlus. Memoria
tnea Brunniana Tibi deftinata ubi lateat) me
*
latet. Nifi interea temporis fe fiftat, faciam
ut futuris nundinis aliud accipias exemplum-^»
Nuper cum Hiftoriarum Tuarum Cent.,V. &
VI. avidiflimis percurrerem oculis, incidi in*
Jalappae damnum ,
qvodin hiftoria ^9 Gent.-*
qvintae exponis. «Ego prxcedenti die , qvae
erat x8. Aprii. radicis jalappae recentis ;dc*

gummofae pulverifatae Drach, j. cum Cremo-

ris Tartari & Cinam. a, Scrup.' j. in jufculo as-

fumfi & cum foC^o^ot odies dejeci , nullumq^

ab eo tempore per Dei gratiam damnum fen(i«
Attamen Magnus Nofter Bauhinusin exhibi-
tione pulveris Jalap Drach. f. non excedit. Sa-
lutant Te humaniflfime qvos faJutare julfifti,',
Viri Magnifici, Feschius,Bauhinus, Stupanus &
Platerus. Qvorum poftremus fe Profeflionc *

fua jam ante'plures abdicavit annos. Vale

Praeceptor Colendifiime, mihiq^ fave. Daban|
Bafilese Prid. Non, ]unii
EPIST,

Digilized by Google
 Epist* Med, CenturJII. ijx

EPIST. XXXVI.
I

Deeodtm ctlculo^ tf Jnatome Urindfup-

pfejpe. j4l4pfM infufiim £r4tMtn. ^
Georgio SegIero Ba(ileam>

e Alculi apud Magnum Bsttbinum tiH hifto-

ria prorfus eft iimilis illi qvam ad fdbrU
tiutnmiddtmrn olim miferat Gcoevli P4«/«x
,
offreduf Medicus itidem Clarillimusi Releges
illam in Obforvationibus Hild4m €ent Obf.
^ 7 . ubi elariui narratur , globulum fclopeta-
lium juvenis annorum XX. dextram coccygis
partem cum aliqva iplius olOs fradura pene-
tralTeH 5c poil curationem cicatricem admo-
"modum cavam rcliqvifTc.. Pcrvcniflc vero ad
velics cavitatem (ymptomata gravia qva; fe<<

^Tcbantur, difuria, dolor ad yelicam, (uppres-

fio tandem lotii & alia , teftaci polTunt. Non
novum eft veficam laedi , iii carnofo
collo, cum etiam membrana carnosainvefiia-
tur. Ejusdem fec^io in caicuiofis obvio nobis
exemplo fidem facit. In qva fci^iionc qvid
evenerit nuper inBelgio, ex hifioria mihi ab
amico mifla, Tibiq^ jam communicanda in-
telliges. Juvenis XVIII. annorum calculofiis a
Lithotomo Salomone Verkammee Harlcmi
fedlus fuit n 9 ti ita pridem , extraho calculo
l 2, magno

Digitized by Google
 tfZ Th OM^ BaKtholini
‘magno duarum Unciaruna cum media, qva«
tuor digitos transvcrfos longo. Elapfis tribu$
qvatuorve hebdomadibus repertum in vulnere
frullum materiae lentae, qvod a Lithotomo cx-
tra<5lum apparuit efle corpus membranofum j'
pugni magnitudine. Ex vulnere ftatim qvarta
meniurae puris foetidi parstiuxit, isq; fluxus diu
perflflens vuJnens confoiidationem inhibuit.
At parentum rogatu tandem claudi curavit^
unde tanti aegro oborti dolores , ut vulnus
iterum aperire coaiSus fuerit , ex qvo magna
puris copia fluxit, fleq; vulnus integri anni
ipatio apertum fervatum, Interea luppreflio
urinae fuborta cum ingentibus doloribus &
difficili rcfpiratione , unde Hydrops abdomini
mortem terminatus. Ab
nis fubfcqvutus, in
eodem Chirurgo apertum cadaver, haec mon-
ftravit; Hepar & pulmones diaphragmati ad-
nata. Sinifter ureter putridus totus & abfens,
attamen materia fibi viam illae paraverat-».
Ren finiflec valde parvus, necnifi parum pu-
ris refiduum. Dexter major fohto. Dexter u-
rcter in parte fuperiori obftrudus fuit calculo
acuminato, cujus unum acumen in ureterem,
impadum , qva fi ceraj fruftum illic effet im-

preflum, pars vero fuperior calculi adhuc re-

nibus inhaefit. Inferius in uretere dextro adhucf
carun«
 ,
/

^ Epist. Med, Centur. ni«,

juncula « feu carnola materia Hrmiter ad>

liaefit,.qvac lotio (jvo<ji impedimentum attulit,

'Iacorde inventus polypus, feu materia qvafi

membranacea , qvam aJiqvi habuerunt pro
verme, fed qvia nuiJum vitas indicium appa-
ruit,. nec pro vena habenda eft, potius ad
polypum relata fuit, alias faspe ibi obfervatum.
De hygrophthalmici dudus nomenclatura ni-
hil dicam. Illa placuit Cl. Borrubio noflro
,<}via ad oculos fpedanc & palpebrae, qvorum
iiae iunt jntegumeata. Rem iplam a Sten9ni§
Doftro, Anatomes delicio brevi habebimus
,

explicatam, pro varia fumen-

Jalappae dofis
tium tcinperie variat. Raro tamen etiam ro-
buRiSimis ad Drachms mediae pondus con-
cedimus. Forfan radix tua , in qva Tumenda
adeo liberalis fiiifli , tam recens non fuit auc
gummola, qvam Phafmacopocus perfvafit-..

, Hoc enimhominum genus fxpe nos fallit, 6c

vetuftis medicamentis novitatem dare fcit-r.
Tai^.'pulveris copia faftidium parere folet.
In imufo gratior cR. medicina. Hpncfta apud
nos Matrona, pro amicis infufimv feriat pror-
liis grati faporis. Unciam unam, Radicis Ja-
lappae in fpiritus Vini. qvartario per; tres dies
cum cortice citri infundit , pofteaq*, :aIiqvntie$
per ckarcam emporeticam' filcrac , cx qvo -

I j
vino
IJ4 ThOM-« B ARTH0J,INI ;
I

» \

vino unum cochlear exhibet, nec ad duo ad-

fcenditnifi in athleticis corporibus. Dici non
potefl: qvam palato hzc potiuncula arrideaty
faporis amari expers , dc feliciter alvum hib*
ducens przcer Medicorum nonnullorum opw
nionem, (\vi dubitant anjafappa vino infula» |

qvia vis purgatrix potiflimum in relina conG- |

ftit, vires fuas pro voto communicet. Ego yc«

ro laudati infuG eifedum Ixtum non (ernei ‘

j

vidi. Diligentiae tuz in confcribendis varii i

argumenti Opufculis przmium poGeritas re-

pendet. Gratiam a fcculo hoc vix fpcravcris* f 1

Meo exemplo diice. Perge tamen, ut immor* i

Gs, memor Juris- ConGdtorum regulae»

talis
<

honorem lucro imo etiam vitae przferendum.

Vale, Hafniz prid. Cal. Aug, cIo loc LXL .

T. T.
Th. Bartholinus.

^
i

*
EPIST. XXXVII» ^

‘
. Fluxus CiyCofus ex vulnere tberaets^
TkoMiE Bartholino Hafnianij»

M iraberis
Gmas
haud dubie tardum ad amantis-
tuas literas reiponfum. Citius id
WiGs-

Digitized by Coogle.
 '

Epist. Med. Cento R. IIT, ijjr

minfrem, niti Tux gradu plane tetiudineo huc

vcniflent. Qvas n. Cal.Febr. dederas , eas de-
mum fub' Aprilis recepu Excepit me
mitium
paulo poftmoleftitiima Febris, tantatj^per in-
tervalla me fymptomatum varietate exercuit,
'ut nihilminus qvam de literisfcribendis cogi-
tare potuerim. Verbis vero vix poflum expri-
mere, qvam mcTux affecerint, munufcu- &
lum iis^additum literarium. Ipfcmet rcis,qvod
infperato accidit bonum, qvam gratum (ole-
at etie & acceptum. Tux poti: tam longum
filentium qvid ni forent gratiltimx, cum nil
niti veterem illum tincerumq^ erga me (pira-
rentatieiSlum, atq^adferrentuna Ledlitiimum
fpicilegium tuum , ipicis vere aureis , mirandis
nempe oeconomix naturalis myftcriis refertu,
cujusiedlionemihixgrotanti nil fvavius, nihil

qvoq; utilius poterat accidere , cum tamcitb,

tam feliciter, qvicqvid dubiorum Sc alii
moveranr, dilpelleret, Qvx c. 2, contra Cdtti»
trium difputas, atq^ Bdttohtti relatione con«
firmas, ea in memoriam revocarunt Cafum
ferme contimilemante^nnum in illutiriBa*
rone de Heiden obferyatum , qvem ti pauio
futius recenfeam , haud me rem tibi ingratam
ladlurum confido , faltem ut videas, qvamum
Tua de Chyli via nobis^ in praxi
'
1 4 ,
lucis

Digitized by GoogI
 ,

ijtf, Thomje, Bartholini

»

lucis conferat. DiflusBarav Eqvirum Magi-t

fter Brandenbiirgicus , fub legione Q^xBia-
na in pugna Fionenfi circa mediam dorli ver-
tebram fclopeto Ixfus, globulo fubter ftni-
llram (capulam exeunre, initio eqvidem noa ~

adeo male habuit, confveta cantum vulnerum ^

fympeomata palTus. PoB: tamen 14. diesrecu-.
iit, obfervatum fuilTein linteis copiofum albi-
cantem, humorem atq; continualfe per inter-
valla, nelcium tamen fe (mlTe, unde aut qvalis
efletneqi Medicumaut. Chirurgum , qvorum
,

Condlio dc opera utebatur, qvicqvam de eo

monuKTe. Haefit vero per integram Hyemem
Octenfbnias. Menfe Aprili in has oras delatus,
(latim me vocandum iuUtt. Inveni Illu^rem
Dn. Patientem debilem valde, macie confe.*
<dum, atqve lingulis circa vefpcram diebus le-
viter incalefcentem. Oyacfivi ftatim de pul*'
mone laefo de eo nihil conflare hadle-
, aft (ibi

nusajebat. Vulneris os (uperius confolidacum

«rat, inferius ilillabat conlvetamfaniem. Spe-
rabam optima qvatq;, verum biduo elapfo, ad-
verti fupra notatura liqvorem albicantem,
paululum tamen Aavefcemem tanta in copia
eiBuxiife, ut non folum lintea qvintuplicia
induhum , lo-dicesq^ imbuerit , (ed qvoq; lum-
bos inundaverit. Miratus infoiicam materi-
am ,
f .

Digitized by Google
 ,

^ Epist* Me». Centur. 'III. a[ j7

«m, ftatim cogitare coepi, cumdiverfa plane

effct a (iinie & Ichoribus, annon liqvor Chy-
lofus toti ad nutritionem deihnatus inordinata
hac viaprohucret qvando qvidem Dn. Patiens
bene appeteret ycihisq; euchymis & delicacis-
/imis uteretur, corpus tamen indies magis ma-
gUq; contabelcerec. Cogitavi feno de eo
qvidqvam aliud reperire potui. Conclu-
(T igitur , nihil magis e re illuftris Patientis fo-

re , qvam (i vulneris os fuperius aperiretur

rurfus, qvo debita laefo pulmoni remedia ap-
plicari pofTeot. ' Propofui confilium, pJacuitqj
;^i^il^aCUsl4egionis iflius Officialibus, imprimis
qvoqve Chirurgis duobus in arte fatis exercir
tatis, fedDm Baro renuit plane, libcreq^ pro-
fitebatur , fe tantum fuper eo horrorem animo
coocepifTe fuo, ut mallet mortem potius qvam
fedionem experiri. Exclufus ergo faluberrimo
confilio ,
^icqyi.d alias remediorum ruperes-
{etoonqvi(i?i|^ulo,inil:itut^v3<^curata Diae-
ta , s^libins.^voq^ interius 6c exterius feledis-
iimiswia micis, inprimis e tenellis Corn. Cer-
vini petitis, Deo benedicente intantum pro-
feci, ut non foJum Febricula, fed ^Fluxusad-
14. dies remitteret , habitus qvoq^ corporis
usqi qvaq^ floridior appareret magno cum Dn,
Patientis gaudio» qviomni fedefundum peri-
'
^
l f cula

Dlmiix .
- i L-"_-
 Thom>e Bartholini ^

fulo putans, paulo largius abfente mc fc invi*

qvibus delectabatur, in primis Ca-
tarct, ufus,
lidioribus, qvae tamen maxime noxia (ibi fore
praedixeram. Recurrit itaq; fluxus, atqj con-
qvem ex nimia ani-,
tinuavit ad vitae us^ifinem,
mi Corporistji Commotione (ibi acceleravit:,
Namq; cum digladiantcs nonprocul a concla»-
vi (iio miniftros velletcompefeere, neq; ii di-
dio morem ftatim gererent, adeo commovit
fe , ut primum Epilepticis ConvuKionibus , po-
ftea. Hemiplegia lateris (iniftri corriperetur ^

qvae cis paucos dies corpus exfuccum, viribus^

deftitutum c medio fuftulit. Cadaver praefente

D. Holftip Poliatro Tonnihgenli apertum in in-

ferioribus nihil notatu dignum praebuit, tan-
tum Pulmones ca qva vulnus infliClum, parte
,

infignem putredinem conceperant-, Id vero

leve primitus fuilPe, omnisq^ periculi expers’,
auTinpU monftravit. Q^m ergo conducibile
fenflet, qvam primum liqvor albicans conlpe-
Clus, vulneris interiora indagalTc, aut (altem
orificium fuperius apertum fervafTe. Atq; muli
ta alia qvoq^ Magne i4r/Aa/iee, (uper his difle-
rerecoram Tc volupe e(Tet, fcd vereor, ut in
publica commoda peccem^ qva; usq-, adeo
^urx cordiqve clTc Tibi ^xTuis cognovi, ut •

Qtum inter medios armorum (l;repitus illu-

ftria'

f
Digitized by Googl
 ,

'^fiST. ME^. CENTttR^ Jll.

I^vini ingenii Tui dederis monumenta.

Mirabitur merito hxc & veniens xtas,hancq;
mecum fpem concipiet: Si belia tot egregia
pepcrcrc ,
qvid pax feret, & illa animi nun-
qvam turbata qvies. Brevi miflurus fum, qvae
tardi Rcfponfi culpam plenius eluant: Namq»
in promptufuiit non pauca curiofa, qvibusTc
delectari icio. . Nunc charta atq^ ipfe qvoqv
Tabellarius me monent , calamum ut fulHami*
fiem : Laudani mei portiunculam habebis
qvamprimum mittendi occafio.ihicrit. Tfftari
Tibi poBum Mi Bartholine, mirabile e(Te me-
,

dicamentum , qvod omnibus aliis mihi notis

magno fuo merito antefero, Atq^ animus
qvoq^ cft, integrum de ejus vera pra»paraeionc
ufuqve multiplici diiTertationem ad Te pe^-
fcribere, qvamprimum per concatenatos pra^ ,

xeos labores I licuerit ; Videbis in eo fecreta

haud paevi momenti , atq; inter ea qvoq*, Ce-
leberrimi Chyraici AnftU qvorum qvi-
det^^uBim inMyrothecio fuo deferibit , prae- ,

parationem vero occultavit. Supremum Nu-

> men nunc oro , IcrvetTe (alvum nobis & in-
columem qvam diutilBmc. ClariBimisFra>)
tribus dc Moenichenio multam falutem ad<«

fcribo« Tu vero falve itetum acqv iterum No»

>;
biliffime

‘ qiriroii h Googli:
 •

«40 Thoic^e Bartholini i

biliffimc Bartholine Tibi<jv pcrfyahit» habje;

,
•
me aeternum foT€_j

Celeberrimi Tui Nominis

Devindiffimum Cultorem^
Slesw-ici VII Calcnd« Jul.
cb bc LXI. 1
. ,

y • t

J. Langelotc

• EPIST. XXXVIII,
& U3e inpapiBte
'

De chyli nutretiene ,

puerorum^,

Jo £L L Angelo T 1 o
I
Sleswieum^

N ihilgratius mihi evenire potuit

ledis Tuis litens optatiBimis
amico animo calamog^
,
,
qvam
prorfus
feriptis. Deo fit laus*
«jvi tantum amicum tamcj^ charum caput nobis
confervavit. Elegans eft obfcfvatio ladea in
Barone fufius a Tedeferipta. Si qvid conje-
dura afleqvor , ladeus thoracicus Ixfusqvoq;
fuerat, unde larga illa chylof^ materiae copia
fluxit, atrophia fubfcqvente. Hinc etiam fe«
ledi ffimis Balfamicis plus praeflitifti,qvam^ va •
visTcdionc , qvippe coaluiflc iftis tenellas du*
dus membranas indcfufpicamur qvod repe-
,

tito

Digitized by CoogI
 Epist. Med» Cektur. III. ; 14I

tico^yl* curfu naturali habitus corporis flori*

dio *pparcrct. V ulneris tamen apertio utilis
fuiflet, pulmonis ingratiam , nqvo putredi-
i

nem notatam refers Non valde tamen repug-

narem tuat conje^turx eruditiilimx,* nempe
Kqvorem chylofum toti ad nutritio nem defli-
natum, inordinata ifl^viaprofluxifle. Efl qvip*
pe liquor ille nutritius ubiq*, fangvini mixtus,
& pro partium indigentia ad nutritionem elici*
tur> qvod olim de rore & cambio Medici ve*
teres tradiderunt nefcij chylum in fangvine
,

delitefcere, facilcq^ feparari, ITne putredine,

'
qvernadmodu in venx redHone nonnullorum
obfervavimus, lac nempe fcu chylum a fangvi-
nc feparatum in pelvi prodiiffe. Hoc fucco
nuttiri partes noflras , non fangvine, funt qvi
flbi perfvadeant , qvibus nefcio qvid opponi
pofHt qvod flringat. Si enim fangvis in parti-
um ahmentam cederet, continua chyli con*
fedione feu ciborum ingeflione opus non es*>
fet , fi qvidem ea in corpore efl fangvinisco*
pia , ut ad plufculos menfes fufliceretpropar*
tium nutritione. At q via chylo nutrimur, chy-
li qvoq^ continua fit generatio, nec inediam

ferre pofltimui. Ectalifane nutrimento in ute-

ro afluevimus , non fangvini , G recentiorum
obfervacioaibus dc fuipicionibus credimus.
Eaden^

Digitized by Cooglc
14» Thom;a Bautholisi
Eadem ratione lac feu candidum fuco^ e%
iangvine arteriarum thoracicarum perflati-
dulas mammarum fecerni vero (imili conje-
Aur^ fufpicantur alii , donec iiii generis vafk
lactea ad mammas chylum ex mefenterio de-
ierentia deteda fuerint. Dubitandum enim
rix eft> hujusmodi dudus in corpore late-
re ,
^vanqvam propria laurus relervetur in-
ventori , qvisqvis deniqve ille futurus fit.

Qyicqvid fic ladis ubertate diffluunt pa-

pillaetam fenainarum) qvam virginum, ira6
nuper natorum , ut ex hoc principio nuper ac-
cufatam virginem abfolverimus. Saepe enim,
injuria fit famae innocentium a rerum naturaeq^
imperitis, qvorum temerarium judicium Sc
Viri &
nuper nati infancesutriusq^fexus dam-
nant, ex qvorum papillis liq vorem la6^cum
profimdi in AndtgmeUeftrmdtal. z.c, i. docui-
mus, & pueri Scanici ladiferi exemplo alibi
confirmavimus. Csrdam illufiris efi; obferva-
tioinfubtil.XII«de muliere qvadam fibi notis-
fima puellum enixa , qvi per menfem integrum
plurimamladis copiam turgidis papillulis red-
debat, qvorepercudencibus comprelTo , illud
vomitu rcjedlabat. Idem in brutorum genere
obfervanius. Rufiici cujusdam mei pullus eqvi-
iiuslac canta copu profudit , ut pro ipfo alen-
do

Digitized by Google
 ,

Epist.Mib.Cisitur.IIL .
14 ^
fatis cflct. In ovilibus noftrii res notiffima
€jft; freqvcntj contrc6Iatione papillarum ag-
nellos mulgeri polTc. Non tamen cre.do, qvod
aliiprxtenduht I lac qvod infantes fere omnes
cam mares qvam feminat ab ortu admenfem
integrum per mammillas reddunt, e(£i mater-
num. Proprium enim cft, qvia ehyloacqvi hi
atqi matres nutriuntur, &
argumentum fup-
peditavit Cardam exemplum , qvod vomitu
rejecerit puer. Et qvanqvam matri primus la-
^is a/Tumpti ortus tribuatur, per certos tamen
propriosc^; dudtus patentes ad papillas lac per-
venit, qvos adelTe certum cft, qvanqvam ad
oculum demonftrari non poHint. V entura di-
es 6c diligentia felix Profedorum cundla ape.
riet, ut etiam hoc invento puellarum inno-,
centiat confulatur, qvat virgines elTcnon de-
linunt, fi castcra integra: fint fama: , ,qvan-,
qvam fubinde in fororiantibus mammillis lac-
habeant. Eaedem qvippe via: junioribus patu-..
lae elfc polfunt, qvibus mulieribus turgcfccn-*
tes mammae dulcibus fuccis, ut loqvimr,i4^
£lantm de Opif, Dei c. la. diftenduntur, li'
ad nutrimenta nafcentis fontibus la^is fce-.
eundum pe^us exuberet. Sed longius pro-
vehor la^is dulcedine , qvia tecum loqvor
qvem pro dulciiUmo amico habeo. Vale,

Druiiii; _• by Cj(
 •

»44 T HOMiE BARTHdintt f

amict/nme Vir, & valetudine profpcra diU

vive in aegrorum, amicorum & Areis emoiu-
mencumM Hainise X. Jul. cla lacucu
I

T. T.

Th. Bartholinus»

;
EP^ST• XXXIX» i

De Virgmpi Veftalis nimh Afiuk *

Thom-(E Bar TH o LINO Hafhiam.

Tuas Jiteras accepi. Ad prioris pro*
inas
B pediem Gener mens rcfpondcbit, Adalte%
rasqvo ad foetum gravidum nil poflum dice**
,
|

re, qvam ut mirer dcadmircr. In vegetabi-

libus qvidem videmus non raro frudus gravi-
dos, aft in regno animali tale qvid non legille
me memini. Miror itaq; dc demiror & COS
enueJeationi cunela permitto. Pro Spicilegio
habeo gratias, mitto leqventem ob-
fervationem hifce diebus Lutetia Pariliorum
ad me milTam. Vefidlu rinutibus cumulatu^
fitn£ ^trigejimum fextum dnnum agenti/ 1 fingula»
fes morbi, & inaudita vivendi ratio. Decimo
qvinto itatis fux anno, menftruis paucis, tar-
^& Uolorificis coepit purgari, qvae anno sta-
tis
' i

Digitized by Giiogle
 Epist. Med.Centur. III. 14^
}

tisTux vigefimo fupprefrafunty&fuperrenien-

te vomitu, mox falfo, tum acri, tum dulci,
qvi per duos annos continuavit , aperietftibus
menfes moventibus 6c peifariis ipfam juvare
Medici conati funt irrito conatu, & a di£la
menftruorum celTatione , aut Medicamento-
rum cahaiufcuiorum uiufuborta elb Satyrialis^
qva ab eo tempore ad hodiernum diem (fcil« h
t6. annis) & pollutionibus circiter centum
lingulis diebus naturalibus torqvetur ; illas

fpasmus, alienatio mentis &

anguilia prorfus
incredibilis concomitantur : qvibus fadum
eft ut ipfa libi necelTariam impofuerit vivendi
feqventem legem. A. annis pomis & omtd
genere malorum pafcitur , aqvam putealem
^mplicem gelu ad {iipremum frigoris gradum
redudam potat, dido gelu linum pudoris ob^
durat, infimumq; ventrem circumvallat. Cum
morbus vifus ell inducias dare, asliftentes
Medici vires reficere tentarunt jure carnium,
verum ardor immodicus fupra didam viyendi
regulam repopofcit promptillime : ialis fuit
per 14 anno^ aegrotantis vivendi modus ( fcil.
ab anno aetatis illius vigelimo ad ^4) qvo
tempore tantis fiiit ardoribus •excruciata, liC
maximam duorum annorum' partem, imo Sc
hytmem rigidam in gclidx balneo transege«
K rit,.

Digilized by Cooglf
 14^ THOMiE Bartholini
rit, & per t dies naturales continuos in illo
rcmanferit a z^.Julii i^^o. ad 1 1 Aug. a .

qvo tandem cduda notas 6l caradlcrcm fufFo-

cati inaqvis, & dierum mora putrefadli re-
ferebat. Tenfac fiqvidem & turgida? corporis
partes fupra naturalem (fatum duplo videban-
tur, lividae, putrefadae, emortuae & ulceribus
freqventiffimis gangraenofis erofae-, qvibus
calcanei nervi putrefadifunt 5c deciH , & in
hunc modum cute univerfa defoedata, ulceribus
'^rvia,pure re(fagnante,ardore$interni aliqvo
modo cohibiti funt. Jam vero zo. Januarii
l6€i curatis perfe£fe di£f is ulceribus 6c ca^
lore vivido univcrfo corpori rcftituto nun-
qvam male habuilTe videtur, & lade folo per
fex menfes ad libras circiter decem (ingulis
diebus nutrica & aqva frigidilGma. Ulcera
e(f,

vero mali moris curata vitellis ovorum & bu^

'tiro recenti, cum alia topica ferre non poBTet;
Durat tamen Sacyrialis, pollutio freqvencis-.
(ima, & partium internarum calor tantus, uc
panno linteo folo fufhciencer per hyemem
tegatur, 6c continuo aqva gelida linteis pannis
imbutis regionem pubis & pudenda foveat.^.
Vefcitur autem jam lade non codfo , modico
pane, frudf ibus & aqva gelida. Haec relatio uc
(impliciter fic hdeldlime defcripta e(f.

Hanc

Digitized by Gougle
 Epist. Med. Centur*
'
IIL’ , 147
^ \

Hanc obfervatiancm , Nobiliflimc Dn. Bar-

tholine iisdem verbis defcripH » uti mihi illa

transmifla cft,fubmitten$ eandem tuo doftis-

fimo judicio. Ego aliqvot virgines furore
uterino correptas, fidei & curae meae commis-
fas.habui ,
qvibus potifiimum folatium fuit in-
cenfa campherain aqva aut cerevifia pro potu
ordinario exfiin<!^a. Mirum k femine retento
& corrupto , uteriq; vitio tanta mala pofie
oriri i Non mirum , aliqvando inferebat In-
^eniofus Burrhus; qvod nemp^usmodi fii.
xores» epilcpfiae & alia gravia nifla non pos-
fint non ab humorum nimia perfeftionc
oriri
putrcfa<9:a , qvae vellicet nervos
,
ipforum &
oapita>membrana$q^ disrumpat uteri-, fi peni-
tius cohfiderecur virginum illarum vita femper
iere fe'dcmaria , cibus & potus optima: fub-
'
ftantiac, coelibatus, aetasq^ florida ; qvae ipfa
tamen an Parifienfi applicari commode 'fatis
poflint, dubito. Per nimiam autem humorum
perfedionem Burrhus intellexit femen , fubti-
' liflimam fangvinis portionem, a cujus vitio
plura. & difficiliora mala leqvi videmus qvam
afangvine aut humore viliori putrefatflo.
Minus nempe in parvis fortuna furit. Afl:
finio , atq*, epilogi loco moerorem meum , ut
condoleas ) fignifico,qvi cantus efl; ; ut major
K A vix

Digitized by Geogie
 Thom^ Bartholiki
vix Sed xqvo animo ferenda ^ Deb
efle poflTct,

nobis. immiiTa. Ance tres menfes mortua eH;

iracris mei medii uxor, ance menfem frater
meus minimus, Vir magnarum Virtutum D.
GregoriusHorftiusi ante dies XX. vero Opt.
Max. mens Princeps^ cui per annnos XXV»
iervii> prohdoior! obiit. Deus filio hzredi
Principi Ludovico (qvem io Apia veftra c
Sueeia olim reducem forfan vidiifi, Sc procul
dubio admiratus es ) benedicat prolixe , &
largiatur vimptam & firmam valetudinem atq^
annosNcftOTCos.. Princeps literatus cft, pfaci^
dus, prudens Ac maxime pius , nullis viciis dedt-

msvfed virtutibus ferio ifudens ,

planeq^ fo»
brius ,
ut Deo magnas debeamus gratias pro
tanto Patris Patre, ferioq*, precemur Ac oremus
pro ejus tncoiumicace. Hic enim Princeps (ii-

perfles unicus efliSc elTe potefl iEfculapius ad

noUra vulnera ab obitu Genitoris Pienciflimi
inflida. Deus fervet ipfum,faciarqj ut VIVAT
VIVAT LUDO VICUS hujus nominis Sextas
Haflice Landgrafius. Vale hilce , Ac fi ferat
occafio falucem obrervannlTimam meo nomi-
ne nuncia Dn. Comici Ranrzovio , qvi mulcis
benefietis me graciofe affecit Francofurci»
Swalbaci Achic. ValeDarmffadii Kal. Julii i56i.
D. ]. Horflius»
EPIST,

Digitized by Google
 Epist. Med. Centur. Ilf. '
14^
EPIST. XXXX.
De ViBu Vtrginis refrigerante » inprimis
Nivtf. De alfceffu ofts fatri & tuhertulo,
JoH. Dan. Horstio Darmftadium-».

A D.binas tuas
refpondeo.
literas jam tandem breviter
T^ansmifTus cafus Virginis
atiluantis mirus e(l, nec de ejus veritate dubi-

to > gaudeoq; niviSL noftrac efficaciam vim &

hujusmodi hifloriis augeri & iiluflrari. Nullus
dubito plusin nivibusnoilris intus latere, qvam
prima honte appareat. Tibi interim gratias
ago ampliffimas, qvod .his fimdibusq^ obfer-
y.ationibus me reddas participem. Mific ad me
eandem hifioriam iisdem verbis Luteti^A4m«e/
Sorhef(M y amicus olim.meus in Belgio, poftea
variis editis fcriptrAclarillimus. Ex menfium
Tuppreffione &
nimia fed necefiaria Veftalium
continentia tantum in corpore per fe calido ae<«
ftum accenfum efTe fufpicari licet, qvem optime
viAu refrigerante temperavit* Lac enim refri*
gerare tefiis efl G4/e»M$ 1 4. fimpl. Med.Fac. c.
.

1 Illud praefertim qvod plusTeri habet, ue

afininum & caprinum.^ ideipU f, de (impl, Al.

m. Fac. quibus an ufa fit hxc. Virgo, non indi*
cat hiftoria transmiiTa. Qvpdcunq) vero ac in
CebribuslQpgis & parvif cojice4icHf/*/#rr4/^/ 5.
K j Aph,

Digilized by Google
jfo Thoixm B.artholiki
Aph. ^4. qvac febres huic Vcftalis aflui com-
parari pofTunt. Simili' forlan calore Phiiinus
fervebar, qvem narrat 1. 2. toto vita
curfu, nec cibo nec potu alio, qvamladfeu-
fum. Fru6lus plerosq^ horarios & refrigerare
&humc6lare, nemo ignorat. At gelid§ potio
nivcq-, refrigerata aelluan|pm ventriculi ardo-
rem optime reftinguit. Ut etiam in luxum
tranfierit.Ita enim Marfw/»:

Non potare nivcm, fed aqvam potare ri-

gentem-.
De nive commenta cft ingeniofa fitis,
,

Qya ratione omnem adhuc potum refrigerant

ItaliSiculiq; magno aefrus interni extcrniq;
,

commodo. De nivis praedantia pluribusegi-

mus in Obf. Med. de Nivis ufu in Medicina, Ex-
ternus vero ‘ejus ufus huic bene ceffrt propter
caloris exfupcrantiam,'qvae mitigari potuit,
ncutiqvam prorfus vel repelli vel eXtingui. Ac
Amurathus III. Imperator Byzantinus refe-
rente Thuanoj funidused, cum glacient
carboni impofuillet. Apud Hechfietterum qvo-
qve qvidam podagricus intemperiem frigidam
renum contraxerat ex marmore nive frigefa-
dlo regioni rerum applicato. Itaq, cum duo
idem non efti
faciunt idem, DomefHco ejio lu-
vehementer afEcior , io primis qvod Fra-
' trem

Digilized by Cooglf
 E P I>S T. M E D/ C E N.T UE. II I. I f I
\

tf€m juniorem Exccllcmiflimum Gregorium

amiferis, Virum.paternarum virtutum & mag-
na, eruditionis^ ficut cx opere b. m. Parentis:
veftri per(pcxii<^vod uterq^ egregie illuftraftis.
Deus tantorum Viroru interitum porro avertat.
Paupi enim refurgunt, qvi decus htccarumSc
fcientiarum tanta cum laude fuflineanc. Pro
transraillis in ultimo epiftolio pagellis erudi-
tiflimis Clariflimi T ui Generis StT4UsJii multum
Tibi debeo, ^vel co nomine qvod meas ad Te
literas Refppnforias de^foetuMuflipontano ibi-
dem publice legi volueris. De Cathedra illi

Tibiq; gratulor, & ut diu publico tecum in-

terfit, ex animo opto, Nifi grave fit, lauda-

tum Generum tuum meo nomine falutabis,

cum prompta officiorum oblatione, qvaeTibi
tuaeq; familia fplendidiffimae debeo. Meyffon^
merius ,
de qvq qvasris, mihi in Gallia notus
fuit. Magno ingenio pollet, nec minore eru-
ditione. Chymica prs exteris Rudia excolit,
& novarum obfervationum infignis eft feda-
, tor. 'De Febribus qyx commentatus alias eR,
ingeniorafunt. Extat erudita ejusdem EpiRola
ad Beveroviciutn , magnum olim amicum me-
um,. in libro de Calculo. Alia qvoq^Gallipa
dialeiRo edidit, qv«inGalliisproRant. DePuI-
Ycrc fympath.erico / de Vino deq^ aliis curio-
,,

K4 fanon

Digilized by Coogie
 ifa Thom\« Bartholini
fa non pauca in lucem emilit. Elemneta ejus
Medicinae nervofa tadem ,q voq^ ad manus meas
pervenerunt, Lugduni Gallorum edita, ubi
etiam Lymphatica, noftra vafa locum invene-
re latis honeftum. Mufas noftrae poH: belli fu-
nefti turbas necdum fpiritum receperant. Nec
inMedica praxi occurrit tua lc(^lione dignum»
Hifce tamen diebus inlans mihi oblatus, filius
Coriarii Hafnienfis in vico Coriariorum , qvi
a primo nativitatis die in oflis facri regione tu-
berculum gellat , qvod jam bimulo ita excre-
vit, ut incelTus ex tanto pondere difficilis fit*
Figura globofa efl , capitis magnitudinem
atqvans, colore transparente qvafi aqva ple-
num. Exlcindere aufus nonfuin propter va-
ftam molem. Videtur praeterea abfcclfus oflis

facri ,
commercium» Eo-
qvi ciim nervis alat
dem fligmate & alium infantem mater eadem
peperit, qvod imputat injuriis oblidionis nu-
perae, crebris enim tormentorum bombis au-
ditis» vifisq^ globulis ignitis per urbem obfes-
fam volitantibus territam fe, (imilesglobulos
!
infantibus fuisiroprcfliflcqveritur.Tanta cre-
ditur vis imaginationisapud (exum infirmitate
laborantem. De qva plura novifti, qvamdict
poteffi- Pauca ha:c celerrimo calamo exaravi,
nC neglc^ officii culpa apud Te , tantum ami-
cum ,

Digilized by Google
 Epist, Med, Centur. III. if|
COm, generer. Abiit ad beatos Bangim no^cr^
Polihiftor Ciaridimus, Theologus & Biblio-
thecae publicae Praefcdus. Deus Te diu fervet, u(
porro nos aiues. Hatn.. z 6, Febr« cb bc lxh.

T. T.
Th. Bartholinus
t iT»|i Jii -II i.i. I I I

EPIST. XLL
DeCitrio prjLgmnttjtx
Thom-« BARTHOLiNa HafniamL»»

Ntegrum )am eft repcennium ^ qvod ex-

I currit cum primum TeCcIcbcrrimc Bartho-
line videre coram alloqvi mihi contigiL^«
Interea Tu freqvens mihi non in animo fohm\
fed & apud amicos candidos in Termonibus.
Humanitatem tuam inprimis, ut cum Varrone
loqvar ubiq^ ruminatus fum. Aliqvoties etiam
interea temporis qvaedvi occanonem mei me-
moriam T. Ex, refricandi , fed cum illa fe
haiS^enus non offerret , tandem^ his nodri$
nundinis aedivalibus a bibliopola acjcepi cen-
,turiam qvintam & fextam tuarum obljbrvatio-
num rararum, qvas dum avide datim evolvar
titulus Cent.VI.ultimz hidoriae de embryone
K ; praeg-

Digitized by Googie
If4 Th OM^ Bartholin i

prsegnante mihi revocat in memoriam pro-«

poiitum Viri qvondam Excell. at^ Expcricn-'
tifllmiDoHiiDod. JohannisSchoncriHofpicis
tum temporis & Przccptoris mei dilet^liUlmi»
Is enim rariora aliqvot collegerat qvzT.Exc.

decreverat transmittere > ut tuiselegantiflirois.

obfervationibus. inferta publica (imul luce
fruerentur^ Sine dubio etiam fccilfet ni(i

morte fuiflet przvcntus. Inter alia vero pO'

tidimum memini me apud ipfum videre
luni citriutn prx^imns ut ipfe qvidem illud
appellabat , fed qvod tum jam plane,
exuccum erat & aridum. Ajebatvcr6 , po-
mum iilud fuifle judz magnitudinis, cura vero
dilTecuiiret, inmcdituliio qvali in celkila ali-
qva inventBe minorem ejusdem arboris fru»
&um,fuo etiam peculiari cortice veditum,
plane a priori altum ita ut maforis iftiusqvafi'
fztus appareret. Et przter hzc alia qvoq; fc
habere dixit > qvorum tamen nihil, qvanium-
mihi qvidem compertum eft, literis configna-
vit. Ego qvidetiL cum adhuc in ipftus zdibuS'
commorarer vidi in charta confignatas Ob-
verum
fervationes aliqvot in morbis rariores,
yiz Audorem agnofcebanr D. Jacobum Sci-
delium Medicinz qvondam Profenbrem in
Academia Gi^phisvraldenfr- primarium ea&

Digilized by Google
 4

Epj-st. Med. Oentur. HI. i-f.f

• ^

fgo tum tempori^ cum non adeo protritae-

mihi videremur, qvo melius confulercm me*
moriac in mea excerpta digeffi qvas Tibi Vic-
Hxcell. (i operae pretium judicaveris qvam
lubentiflime transmitbm , Sc jam fponte id
fcciflcm,ni6 dum ego in aliis occuparer, abi-
tum maturaflet nauta. Ut tamen aliqvo mo-
do de iis judicare poflis en Tibi in charta ti-
tulos.
Hac vero: occalione habeas a mC' difputaA.
tionem meam inauguralem, feftinanti calamo'.
ante annum a me conferiptam.' Si perlegere*
vacat liberrime vcl caftiga , vel emenda^#.
Gratiflima mihi erit optimi Praeceptoris cen-
flira. Vale plurimum nollrae artis imo totius
Reip. literariae lingulare 6c perpetuum, orna^
mentum^ Et li meretur ama.

"I!*
'

Stralfundii iplis Kal.

. Jul. A* ch bc LXi* cultorem obfervantilTv

Chriftianum 'Willichiuia v

Med.Lic.

EPIST.

»
Digitized by Google
 EPIST. XWE
De fidefebrium malignarum ex Anat ornes
defunitorum,
Christiano Willichio Straliimdium.

memoria.,,
P Ergrata eft veteris amicitiae

qvam gratiflimis tuis

Bjene Te exilio tempore
literis

valuilTe
mihi refricas.
gaudeo ,.in-
primis gratulor Tibi honores in Arte noftrit
fiimmos, dudum meritos , 6c porro. faufra ap-
precor. Ledka Tua de Febribus malignis Di-^
(putatio apprime placuit , erudita fane ac- &
cv.rata,^ Sed aTheli XI. diverfum Tentio, cre-.

doq; Helmnth fedem malignarqm febrium

in. ventriculo c0e. Id ceftatur Anatome illo-

rum ,
qvi eo morbo extindi fuerunt. Obfer-
vatus enim efl; ventriculus cum intefrinjs in-
flammatus. Unde ingens illa (itis, vomitus,
faucium ardor «& alia apparentia oriuntur*
Ex hujusmodi profedlo feifrionibus & oculari
demonilratione certius de fede affeifla judica-
mus, qvam rationibus & conjecturis. Si meae
experientiae non aliorum obferva*
fatis frdas,

tiontbus me contra Teruebor. Reperio in

fchedis Parentis mei,, coelitibus dudum ad-
feripti, Cdfpari Bartholini in Anatome mulieris
iieitagenariae febre maligna cum vomitu bi-

Digitized by Googie
 Epist. Med. Centur. III.

liofo extindae, obfcrvatam cfTc ventriculi tu-

nicam interiorem inflammatam, ioteilmum
vero ileum in medio gangrznofum & putri-
^um,partemq; ejus fupra gangrznam illi in-
flammatam incus in cunica interiore, ut (upra
tnodum venz meferaiez turgerent. Non
abfimilia vidit in difledis febricitantibus Spige^
iim \. 1, de femicertianac. 16. Romz infiniti z-
groci A. 1649. febre continua occubuere. In
qvorum fc^is cadaveribus ventriculus, &rdi-
qva vifcera tanqvam exufla apparebant, tefle
•P4»4fda Pentec. 4. Obf. 8. qvarc refrigerio &
humedatione poflea multos fanacos feribic.

In febte peflilentiali circa os flomachi efeha-

ram oblongam advertit Helmontim in Tumui.
Pefl» p. m.
8 f• & Chirurgus Arenacenfis
cadaver pefle cum vomitu emortuum diffecu-
ifle narratur a Diemerbroccbio 1. 4. de Pcft. Hift»
i.5.&repcrifrc in ventriculo a latere orificii fu-
perioris locum qvendam longiufculum , Circi-
ter magnitudinis arcicUli pollicis, qvi nigrica-
bat inflar carbunculi. Has autem efeharas ab
inflammatione & magno zflu febrili ortas cer-
tum eft. Nolo alia exempla recenfere in te
apud me confdfa. De malo Cierio przg nan-
te qvz narras ,
etiam mihi (unt obfervata^
Vidi enim Limonium przg nans hicHafoizdc
' alibi.

Digitized by Googie
ttZ T HOMiE B ARTHO LINl • •

alibi. Imo ovum cui aliud ovum inclufumin

Mufaco SercniflUmi Regis noRri affervatur*

Qvae meditatus fucratExcclicxitillimusD. Sfbd-
nerus, cujus obitum lugeo , libenter vidiflTem.
Ea qvx ex Schedis SeiSelii nocafti , digna funt
memoriae pofterorum i fi vacat, transmitte, ut
publico donentur. Nc vacuaead Tcrcdeantli-
terae, adjungo Apologiam difcipuli mei Ste*-
fbanL Vale, mi Willichi, & mc ama. Hafn.
z^.]al.clabci.xi.
T. T.
T h» Bartholmus>

^ II I
.
- I
fc . —

EPIST. XLIII,
Examen Diffiutationii Stenoniam de in'-

ventione Du^us falivMlis exterioris^

THOMiE Bartholino Hafniam,

GERARD.LEON. BLASTUS. S.P.D.

Q Vae
veniunt?
non occurrunt

a difcipulo qvondara meo

nil tale cogitanti
indies^qvae non ob-
mihi bellum
Nicolao Stenonis
Offertur die altera ab adudifccpta-
^

indicitur.
tionis Difputatio de glandulis oris & nuper obfer-
patis inde prodeuntibus vafts ,
Dilputatio ab ipfo
conferipta > Tuo nomini inferipta, in qva
.
varia •

Digilized by Googlt
 '

EpIST. MEI). CENTDR. in. ,

varia a fe obfcrvata proponit & declarat, egrr-

gia fane, &qvx non parum lucis arti noftrx af-
ferre poterunt, modo in iis tradendis hnmanN
tatis ,
tidelitatis, veritatis limites non transfeen-
- dilTet. Sedecce qva* mihi meaeq^ induftriae u-
nice deberi certus etiam ipfe, cum plane ejus
rei ignarus id a me didicerit,- qvodaliqvo tem-
pore ante docueram alios, fibi tribuit, plusho-.
noris libi accelFurum raius, (i (lylo me meaq;
kcefTere aggrediatur* Audaci, inverecundo,
qvcC nonlicentkn unqvam-tale qvid merui ego
qvi facilitate animi deceptus majoris ipfiim
feci, qvam fecilTc iplbm debuifle eventus do-
cuit, Qyod fi candide mccum egiflet, rem ip-
fam fine ullis convitiis ac calumniis debuilTet
proponere , ut id ageret, paucifiimosante dies
a meipfo monitus, ne deferto nucleo putamina
manducare videremur. Jam vero & datae fi-
dei, & beneficiorum acceptorum, & amoris
in praeceptorem omni modo immemor,-, veri-
tate in totum pofihabita, ita calumniis male-
didisq-, me profcindcrcaggreffus eftut non vi-
deam ,
qvi modi alii ,
honores boni viri immi-
nuendi , alteriusq*, ex ruina gloriam qvaerendi
excogitari polfinc, praeter cos qvos adhibet.' ,

Paucifiimis negotium totum (occupatione»

«nim non meae iblum 9 verurn & Tuae, Innu*
merae,

Digllized by Google
 ^
Thom^e Bartholini
merae, prolixum mc nunc cflc vetant jut puta-
mus ,cernq-, nobis perfvadeinus jam a Domino
Stenonis ( (i iincerc ) delatum » aperiemus
plenius.
Anntis eft , & qvod excurrit, cum hofpitio
exciperem litteris Tuis commendatitiis inBru*
^um Dn. Nicol. Stenonis, occupabar eodem
tempore demoniVrationibus anatomicis priva-
tis , qvibus brevi tinem imponebam , /exta Ah
Adventu ipjitu fadum ignoro , res tan-
<//>an id
ti noneil, nec ullo modo Dno, Stenonis ali-

qvid rperare datur , Tuifecerit tantum tempo-

ris, imo plus, intercefliiTc , qvantum Cerebti

& qvx CD fpedant aurium, oculorum ve exa-

men, ()vod mihi V esiingii mei dudlum feq venti
ordinario ultimum locum tenet, reqvirit. Dis-
fe.6lionibus Cerebri, Oculorum, auriumqve
qvant^ fieri potuit diligentia peradis, coroni-
dis loco, Vaforum Salivalium fuperficialem
demonflrationem fub jungebam, tempus qvod
accuratam, omnibusq^ numeris perfedam de-
monftrationem nullo modo permitteret talis i

enimpierorumq^ noftrorum ex vita fcolallica

ad liberiorem promotorum , natura cfl; , uc
etiam qvam optima fpernanr,fi qvidem tempo-
re alio qvam qv6 ad difeendum obftridos fe
cile norunt, proponantur, facis fe fuo oHicio

fun-

Digilized by Google
 Epist. Med. Centur, IlL t^i
jRinflos xftirhantes, (i conftitutam horulam
(debitam enim, qvod do>
aliqvali attentiede
lendum, non efl,qvod nobis promittamus,)
confumant.Videns haec noftcr Stcnonis ea va
q
ife per nebulam qvafi obfervarat,in alio, fpe-
ciatim ad id eomparato, capite, accuratius
ipfi, foli, demonftrarcm,rogabat, petitioni illi-

co fatis feci , adcoq; non folum ad buccas

cgrcflum , verum & ad pofteriora propagatio-
nem qvantum qvidem fieri fubjei^i conditio
permittebat, evidenter ipfi exhibui humoris
contenti, vafisq^ in eo fubjedio, vifeofitatem 6c
magnitudinem curiose annotanda monens ;
cur pleniorem demonftrationem ipfi nega-
rem, vere cnimDifput. Thefi XIIX. calumni-
andi licet animo, teftatur, rem fafilu ejfe in»
ddginu , e^ qnd ebvia fatu fmt Vdfa , non minus
^ved fuperim dicitur , qvam qvod inferius^ brevia^
denfs^ ruptura^ (lymphatica in-
tclligo) obnoxia. Qvod fi adc6 res et
facilis
qvi nunqvam vidit, unde difficultas ipfi, qvi
jam faepius aliis demonftravit. Haec/um tem-
poris peragebantur, uterq^ab opere defiftcbar^
ego qvidem,qvod exercitiis chymicis procol-^
legio privato, cui&ipfe & Dominus Chriftia*
nusRudnicius intererant, ante foerias canicu-
lares abfolvcndo^horas meas imo fere diesno^

Digitized by Coogle
 Thom^ Bartholoti • /•

ikcsq;impendere cogerer; (famulo enim in-

llrudus haud eram ) tum qvod animus creber-
rimis fe<^ionibus cadaverum jam faturatus>
novas refpueret, ncqvidde legionibus publi-
cis, praxi medica , aliisq; occupationibus Dnd«

Stenonis fatis cognitis dicam; tum etiam qvod

jam ante menfesaliqvot, accurate fatis in na*
turamutriusq;duftus, qvorum qvifuperiorcm
maxillam accedite nil minus qvamdepraefen-
tia ejusdem cogitanti occurrebat, inqvilivis-
fem, liceteam cognitam mihi ullo modo auda-
ibernegetDns* Stenonis, qvo fundamento, &
qva veritate mox videbimus. Difcedebat f.ug*
dunum Batavorum Dns« Stenonis de Invento
novo du6fu ialivali altum ipfifilentium, con*
tinuatae a me pivatis in collegiis ejus demon-
ftradones. Tandem hyeme procedenti, poff-
qvamin nofocomio dudfum hunc
Leidenfi
privati collegii Sylvianimembris oftendiffet,
publica anatome corporis humani in Theatro
anatomico infVituebatur,hic o^cafionem com-
modam affecutus VirCl. Dns. ]oan. van Hor-
ne, eundem duiSfum Stenonis ut inventum fpe-
ilatoribus exhibendi , ejusve nomine infigni-
undi. Qyo ubi ad me deferuntur , admiratio-
•nem incredibilem caufant ,
qvis enim a Difci-
pulo, qvem beneficiis variis iu mihi obftridfutn .

reddi-

Digitized by Googie
 »

Epist. Med, Centur^III,

reddideram Tui unice in gratiam , talia exfpe^
ad fratrem meum datis
«Staret? Illico litteris
Acad.Lugd. B. mox in
Cl.Dnis.’jProfefforibus
medicinam meam generalem»
praefatione ad
omnibus, qvid ad dudus hujus divulgationem
contulerit, patefacio, ut (exigente id occalio-
ne, cum alias tanti ea non fecitifem) & mea mi-
hi vindicarem, & qvam aegre ferat generofus
animus iniqvitatem , oftenderem. Anfam hzc
Tcs dabat altercationibus privatis per litteras
inditutis , negab(|||lle du6tus illius a me fadam
demonftrationem , ego alTerebam. Reslicin
fufpenfo detinebatur ,usqi dum Difputationem
diftam,PraefidcCl. Hornio, amico meo, ut pu-
tabam, nunc vero non experior, publico exa?
mini commilit. Perpende qvaeso mi BarthoJi*
ne, qvae in ea contra me proponat, perpende
qvae regero , 6c qvam malitiose mecum agat
videbis. . .

Thefi 'Vhjttdhh Tuo & Sjlvii obtemperare

fe feribiti abiit ullo modo fufpedus mihi haC
Tuus candor, qvafi vero malevole ejusmodi
adionis amor aut inftigatoc fuilTes, novi in-
genium Tuum fincerum, imo qvandoqvidcm
non nili afolo Domino Sijenonis inventio illius

dudusTibi deteda fuerit, qvi potuiiH aliter,.

q[vam utinduUriamejus lingularem extolleres»
t A «leli-

D^itized by Googie
Itf4 T HOMjE BARtHOLINi
dclineationemcj^ ac defcriptionem ab ipfcfla*
gitares. Sedqvidfic? Tarditatem fuam in di->

vulgatione Inventi hujus utexcufet, Medici*

nam meam generalem caufam prxtendit^me*
amdico, nullum enim novi Blalium, qvi ta-
lem unqvam fcnpferit, qvi etiam' Hofpes Sc
Praeceptor fuerit Dni. Stenonis, alias meata
elTe negarem fi qvidem ad nomen authoris re-
(picerem,is enim Joannes dicitur & qvidem ,

non (emel fi Typographus^ccufetur, cum ta-

,

men in frontifpicio libri) c4|ds pafiigationem

aggrefius efi Gerardi meatio ingentis fatis

magnitudinis litteris fada fuerit. Qvidetcfpe-

dandum putes ab eo ,
qvi ne nomine qvidem
dignatur eum , cujus verba examinanda affu-
mit) cum tamen praeceptor diledus audiat. O
malitiofum animunu!
'Hoc meo df Medicink getiirdli trdSidiu du»
BusifUta ab mihi jdtn ante demonftrati (jprx*
iiipponit probanda) mentionem fieri obfervans
pritoccup^itum fibi ex parte laborem illum puta*
bat. At qvae ratio conceptae hujus opinionis?
Credideram inqvit illam in ipfo ippere nova dten-
rat^^t ut ait y methodo defcripto , rem eu)w inven-
torem fe in limine profitetut ^qvam^pueter vix no-
vi qvUqvim in Itbro iflo contineri fipfe teflaturi

euiurata defiriptione perfetuturum : Maxime eum

non

Digitized by Google
/
Epist. Med, Centur. III.
/

4N« mado toMmod4 fe ibi offerret ^ fed fufceptd

partium torporis delitteotio td tpoad^m neceptate ,

'poflulare videretur.Lege^G placct»qva; habentur

praefatione ad Ledorem Medicinae ifti praemis**
sa, & qvi mente eam conferipTerim patebit.
Partium corporis delineationem mcfufcepifle
falfum cflc , qvis non videt? m
gcnaralibus oc-
cupabar, ea itaqi non ni fi generaliter propo-
nere volui, imo debui, ne vitium qvod in aliis
reprehendo, ipfc incurrerem, haud ergo nc-
xeilicas pollulabat fpeciatim magis de hoc du-
£tu agere , qvam qvidem de omnibus aliis cor-
poris partibus? qvae hic occafio commoda?
generalibus fpeciaha mifirere haud ita conve-
niens, imo contra leges bonae methodi cflc
cenfemus. Q^id caufae cur magis accurati
deferiptione dudum Salivalem in hoc meo
generali tradatu perfeqvercr, qvam Wirfun-
gianus Thoracicum , Lymphaticos, fimilesq;
plurimos in aliis corporis partibus fe exhiben-
tes? vel Stultusbxc intelligeret» Fateor in li-
mine operis mei confiteri me praeter dudutn
huncce falivalem vix qvicqvam novi in eodem
contineri, qvid haec ad rem qvamipfe agitat.?
nihil volunt > nifi, ideo qvia novum qvid, de-
buifle accurate a nobis hoc loco deferibi, qvod
negamus » 6c nobifeum negabunt omnes cor-
L j .
'datio-
f

Digitized by Googlf
 » ^
'
Thom^ Bartholini
datlores intentum noftrumin confcribendo eo
opere rite confiderances. Nec tamen qvia novi
nil praeter didlum dul^um eo continetur, (qvod
tamen in praefatione minime dicimus) novum
vocari qvin pofltt,non video qvid inhibeat, fuf-
fecerit methodum novam con-
efle, qva: qvid
ferat ad artis notitiam pleniorem fatis notum.
- Sed ad rem! Inventionis laudem qvo mi-
hi derogare, fibiq^ conciliare qveat duoharc
Thefi VII.XV. & XVI. maxime crepat. Pri-
mum eft me duUut tam brefiytam manifefh veruw
orttftn, net egrepm verum asftgnare petuiffe. Se-
cundum ipfam e qvQ tam eleganti copiejifimorttm
rivulorum eonftuxu prodit glandulam ufui ignohiH
defiinaffe. Prioris ad probationem conferre
cenfet verba qvae Medicinae meaepag. 63. ha-
bentur. Salha efl humor &e. ex fero maxime
aonfians , ealoru ope a maffa fangvinea inglandttlk
maxillaribus fegregato , & hinc per du^am faliva - \

iemin maxilla fuperiori at infmori notabilem

•ad glandulaeoris anteriores delato , ut inde motu

Ungva exprejfm , inferviat guftationi &c^ Imo &

qvae habentur pag.z;. ubi glandulae maxillares
iic deicribuntur. MaxiSaret glandula tam qv£ •
externa in media fere longitudine maxilla inferie^
r'u fitest qvam qves interna y a parotidibus us^ ai

mentum fefe vari^ magnitudinis eoioris^ fpecie ex-

biben-

Digitized by Googie
 ,

Epist# MeD. Centura riL. 1^7

bibentes du^u JinguUfinb ufu SaUvaIu diRo gau*
dentes &c. Certe qvod fi is (verbis propriis u-
tar) accuratius verba hasc cxaminaftet,vidiflec
*
facile aq*, mihi ac ipfi duillus hujus ortum atq^
cgreffum cognita cife. Me miferum , cui di-
ilin^io illa glandularum a Dn. Sylvio introdu*
(SVa ) in conglobatas & conglomeratas ignota

fuit, cum haec fcriberem! video meco qvod

non intelligam noviter inventor eos terminos^
etiam rei ipfius ignarum dici. Certe tanti di^
vifio illa Sylviana mihi non efi, necfuifiet, li-
maxime ad aures pervenilTet, ut ideo a
cet vel
communiori loqvendi ratione defifierem.
Conglomeratas illas parotides Stenonianas a
qvibus originem vas hocce fumerc vere tradit,
qva ratione a maxillaribus internis, de qvibus
pag. 2 ^ * egi, difiingvere valeat Dns. Stenenis
avide fcirem. Unicuiq^ examen glandularum
maxillariii commendo, & nihil omnin^i diver-»
(itatis inter maxillares internas & Conglome-
Ad qvid qvaefo copia
ratas parotides reperiet,
ea nominum ? Qvid fruAus exinde (perare li-
cet? nunqvid inter Maxillares , Tonfillas &
parotides veras diftindionem infi ituiffe fat eft
Cum itaqv dudum ialivalem fuperiorem ori-
ginem fuam sqs ac interiorem ex maxillaribus I

ificcrais fiinaere conifat , licec haud prscise ex

|
ILf
4 uno
I

Digitized by Googie
1^8 .'Thomje Bartholini ’

uno loco ,qvod ncccflV minime fuit»qvid cauni^

Dn. Scenonis notitiam veri ortus ejusdem mihi
derogare? Sane nulla alia, nih qvod glaadu>
lam eam pro maxiliori habeam, qvum ille no-
mine novo parotidem conglomefatam appelr
lac. Non nego id nominis ipfi tribui polTcL->,

hoc falcem volo , eos qvibus didindlio ea glan-

dularum in conglobatas & conglomeratas
minus nota , ut mihi aliisq^ ha€ienus fiiic> accu-
fari nulla ratione polTc, qvafi vitium aliqvod
•commiferint maxillarem internam cum Ste-
noniana parotide conglomerata unam ean-
demq; glandulam pronunciando ^ Si ita pro-
cedere liceret, & unum qvid induas tresve par-
tes dividcrc,f licem qvo novi qvid imroduxiffe,
novamqv ab alterius contrariam fentcnciam
fovere videamur ,
qvot non nomina cxcogi-
care daretur^ Si aliqvalis loci diverlicas, & di-
veriitstem parti ( non confiderata fubftantia)
conciliaret , etiam ipfa interna maxillaris a
parotide conglomerata Stenoniana diftinda
^aria nomina aifumeret, varias enim in partes
omnino a fe, invicem loco diftindas dividi
anatome docet. Nec qvod colorem di-
cft,
verfucn nobis opponat, monuimus enim p.24» ,

"verbis foqvcmibus qv* adverfarius omifit_^,

eoioris divcrll'c0 e glandulas, hafee , ad qv^e
.i - verba

Digitized by Googl
 Epist.Med* Centur* III;

iirerba qvod (i acq^ ac alia attcndiflet, non in-

glandularum maxillarium interr
telligere cic
narum nomine eas folas, qvas ipfecum War-
thono cx qvo hasc defcripfilTcme falso garrit,
(ic appellat, verum & eas qvas ab ipibparoti-

, des conglonikeratas appellari audio, in priori-

bus enim abfolutc &
in^ fe conlideracis non

video qvomodo diverfitas haec coloris admitti

po(Iit,qvae tamen notabilis fatis ii conferantur
.cum poileriotibus. Illa enim ad albedinem^,
haec ad rubedinem magis vergunt. Q^od G
malitiose mecum agendi animus Dn. Stenonis
nonfuiirct,nunqvam ea ex verbis meis elicere
AuduifTet, qvae iis contineri in aeternum non
,
probabit. Qum 4^ (Hteri}/r,inqvit , maxillarcf
intellige,i»ter«i<w duilum procedere Warthatm^
&^ofteum V4n Horne oftenderinty ab exterm ex^^
terioris origo fecundum eum deducenda. Certe fi

4ccuratm W4rtboni verba unde defiriptionem

banc defumpfit y examinafiet vidifiet facile tanto
dullui idos nulla proportione refpondere. Sic enim
ide cap^ z I. eas delineat. Maxillares extern^
exigucB admodum funt .^& minoris momenti , [xuc
funt exterius in media fere longitudine maxillx
inferioris. Secundum Warthonum & Hor-
jiium a maxillari interna deducitur (Sc vere)
prigo dudtus interni , ergo externi ab externi
L f
'
fccun-

Digilized by Googk
 .

' ' t

%yo Thom^ Bartholini

fecundum Blafium deducenda qvae qvJcfo-
confeqventiae hujus ratio ? qvae neceflicas^
qv«probatio?qvafi Vero Warthoni &Hornii
mancipium me conftitucrem , abfit a viro li*-
berali. Valemus & nosDeigratia aeq-, viribus-,
pollemus vilu, ac ilii cum adverfario ipfo,-
non minus mihi natura patetae iis. Maxilla*
res externas exiguas eflTc minoris momenti &
adeoq^ tanto du6lui proportione nullarefpon^
dentes facilis ipfi do , ne qvidern cogitavi un*
qvam de origine hujus dudfus externi ex his
externis glandulis ,
qvod cuivis caput folum
xij » cujus verba mutilate hic citat, perpendenti
clarum evadet* Q^isnon videt verba priora:
idnt exterti £ . in media fere longitudine maxidit
inferioris Jit£ omni modo diftincSfa elfe ab infef*

qventibus :
qvam qv£ interna a parotidibus us^
ad mentum [efe varik magnitudinis coloris^ fpeeie
exhibentes f dublu Jingulari ab ufu falivali dUlt
gaudentes. In primis de externis, in fecundis de
internis agitur.
Admovi inqvifitioni manum imo qvam (x«
i

pisfime , & qva veritate dixerim utrum duRum

falivalem ex glandulis maxillaribus originem fu*
mere , facile inveni, Dilfedionibus anatomicis
pmni tempore pro collegiis anatomicis pri*
Vatis occupati® i potui omittere, ut non ia
'
^ /' '
ca.

iiiized by Ijooglc
 , ,

EpIST. Mr'p. GENTUR-in. lyt

•a qvae primus omnium, orbi indicaveraraL»
inqvirercm, adcoq^ nomen meum tuerer,
maxime cum detrahere me, qvem Dei Opt.
Max. auxilio emergere vident altius, plurimi
allaborant. Stat fententia prior nec eam de- ,

j&rere animus e{l:,priusqvam oculis meis con^

trarium exhibeatur, qvod nec dum a Dn. Ste-
nonis fadlum video , vide qvid habeatur Di-
Iputationis meas de Triplici codione primae
Theli Salha natufdtn^ dxcimut^ generandi^
mtdum fimiliter ut alUrim^ humorum feqr^entia
exhibelrunt , in qyantum qvidem ea cognofeere
datur. Obiter faltem bic notandum^ ejus nomine,
nobis hot loto lympham eam foUm venire, qua X
pngvine, per arterias adduBo^in gUndulu maxil*
laribus-, maxime iis qvapojhertores funt parotidi
bus vicinte , Jingulari modo fenregatur, & bine per
duBus huie ufui jpeciatim inferviemes^ falivales.
$b id vocatos qvorum unus admaxilke fuperioris,
-,

latus excurrit ^ alter ad inferioris extremitatem ^

circa menti interiora, ad [latus franuli lingvx,
jponte qvidem 9 nobis non advertentibus-, atmaxi->
me lingvx partium^ vicinarum. presfme non fo^
liim, licet pracipue, per foramen y qvo infui ex-
tremo notabili ,
papillari qvddam extuberanti^
prxdito ,
pollent y verum & per omniaea ineonjpi-
magUi qyibus ab iisdem j maximi inferUrh

Digitized by Coogle
 ^ r

lyx Thom-« Ba RTHOLiN

provenientes propagines plurima gaudent , in orit
eapacitatem defertur. Habita hacc eodem die,
qvo caftigatoria Dn. Stenonis»
qvi VIII. Julii,
' cum ne qvidem videram Srenonianam , ne ex
ea mea hatc deiumpta aeftimecis. Teftor Oeum
me hic fincere agere.
Hzc fuotfUt vides, qvse ad probationem
ejus : ignorare Icil, me verum ortum vaferum
faliralium adducere voluit. At nec dum fuffi-
ciunt vaiidillima.ea argumenta, fuperpondii
loco adhuc unum addit omnium pratcipuum..
Metus ipfl erat,me vel qvi partes meas aHumat,
effugium aliqvod qvxlituros, adeoq; maxilla'^
rium externarum numero falivales exteriores
(ita jam nominare ipH lubet parotides (uas
conglomeratas) adfcripturos at certe noneft
qvod hxc metuat adverfarius, haud adeo ana-
'
tomcs igmu^um mearftimet, qvi non viderint
diverfitatem ingentem fatis efTe inter externas
maxillares glandulas, & eas qvas conglomcr
ratas parotides dicit ,|ne de colore qvid dicam,
& magnitudo & locus maxime eas diftingunt.
Non opus fuifTet Dn. Stenonis tempo-
chartae
risq^ multum confumpliflet in hoc (maxilla-
ribus fcil. externis falivales exteriores neutir
r

qvam a me 'adfcriptos probando^ imo

efTe)
tacuiffe profaliTct , fic enim animi malitioQ
>
. . indicia

Digitized by Googie
 Bpist. Med. Centur. IU* I7j

int^icia haud ita cumulaifet. bae raticn^

pojfet excuftri inqvit,f/>yp feqventi capite egredi?
'
cavitt ubi eas a prioribus dtftMas parotidum no^
mine dejtribit. Egregiam vero laudem , 6c
fpolia ampla retulit* Qvis ip(i dixit, me (aliva-
les exteriores parotidum nomine defcribere_j.
Infelix puer atqi impar congreflus Achilli nil !

minus cap. i agimus, qvam qvod parotides

defcribamus eas qvas ipfe cum Vulgo, etiam
ipfo Warthono parotides dicit, & qvo novi
qvid in orbem introduxilTe ex ore pricepto-
ris fui Sylvii videretur , conglomeratas vocat.

Diftindas ab hifce glandulas parotides veras

habemus, ufui fatis nobili dicatas, congloba-
tas ipfe vocat. Duriores hae maxillaribus veris^
imo vifeidiores , nunqvam non humorem
dulcem, albicantem, copiose continentes, &
ubi diifecantur exhibentes. '

Ncceftqvod dicat, circa radicem auricuf

lae externae locum hanc minime habere, multA

minus auriculam externam totam cingere,

qvod cap. 1 5 .ubi de parotidibus agitur, dcfidc-
ramus, qvam enim fano fenfu haec verba fo-
rni debeant, qvis ignorat? An haec in parotide
Conglomerata erunt fecundum litteram acci-
pienda ? Non fanc , cum
nec haec totam auri-^
culamcing/it, imelligenda tantum veniunt de
. infe-

Digitized by Google
 , .

174 Thom^ Bartholini

came ut rudimenti
inferiori auriculae parce, ita
qvaedem aurem cingant. De nominibus difccp-
tare qvod fi coliibitum aucconveniens, ne qvi-
dem iis qvas> maxillares vocat Warchonus &
cumipfo Stenonis, fecundum omnes partes ta«
]es fune, uepote qvae magis ad collum qvam
maxillas fitae maxima ex parta dici
Collares
convenientius poffent. Im6 confiderencur
parotides conglomeratae^ annon maxillis aeq^
imo magis fubfiratae funt cornubus offis hy-,

oidis appofitae qvam qvidem maxillares inter-

nae. Sed haec 6c fimilia j utpote magis critica
merito rclinqvimus.
Probato fic, ut fibi perfvadebat, eo 5
^usfalivalis exterioris originem me latere, 6c
infertlonem mdl^ fidetne^roponere ^ probare co-
natur. At qvO fundambneo ? nugatoria fan^
tantoq^ anatomico indigno. In re adeo exigua
(verbis ipfiu'sutar)tam paru fibi conftaremag-,

nopere miror.^i unqva perforamen in egrejfu (oiu

fpUnumveX in btutisve/ in homineftylum in duBum
immijijjem^longe aliter me de infertione duUm hu»
jus (iripjijfey qvam qvidem feci cenfet. Haec
<,

fi vera , falfifliraa qvae in praecedentibus plenis

buccis clamitat. Qyod fi4^ ipfo duBtu ijle jane'
^ stnte demonjlratus ut habetur Thefi VI. imo /e*
'
ml iterum demenftram ^ ut Thefi VII. &
con-

DioiiiTfvi t. Ggogk’ i
 »^

ISpist. Mkd* Centur. lil. 17^

confirmatur Thcfi XIII. qvi pbflfibile menun-
qvam ftylum indudum did^um immififle?
jVlendaccm memorem cfTe oportet. Sed hoc
cavillatoribus commune vitium mittimus.
Vidit inqvit qvomoio inferiores terminarentur ^
hinc non erraturum fe credidit ^ fi exterioribus /-
tnilem tribueret infertionem* Unde is novit
qvod viderim qvomodo terminarentur inf^ri-^

ores ? unde confiat , me his fimilem exteriori-

bus tribuere infertionem? An' ex eo qvod ad
glandulas oris inferiores utrumq*, deferri dixe-
rim? miror fummam ingenii rubtilitateiti , fit
unius foramen magis efie vicinum dentibus
anticis alio , an hoc ideo ad oris partes ahteri-
ores deferri negabimus^ ego certe nullam ra-
tionem video ^ qvod fi oris totius cavitatem in
anticam & pofiicam dlfiribuamus, fane dudus
fuperipr anteriofeni magis fpofiabit , qvam
pofiicam. Et]qvid fi adeo Accurate utriufq*, Jn-
fertio determinata non efiet in Medicina nie^»
qvid inde? iuperficialiter magis non tantum
bsc, fed & pmnia, tradita hic a nobis efie
iamfatis diximus^ fiuJtuni fe profitetur qvi oon
videt, txdet faepiushcec repetere, &c qvis fco-
pus iuerit in opufculi illius confcriptionecen^
ties indicare*, qvod^fi in fpeciede Naturi fali**
y«) duc etiam glandularum ma^^arium, pa-
rotl-

Digitized by Googk
 Thom2E Bartholini •

rotidumvc egiffcm & fic terminum utriusqve

,

dudlus fimili modo* propofuifTem , haberet

qvod jure carperet. Confer qvaefo, qvae in
praecedentibus ex Difpucatione mea adduxi i

nori exDifputatione Stenoniana defumpta,haee

enim ut jam fupra qvoq; aperui , non nifi poft
eam peradam, oblata mihi fuit, fed vere ex
diJGTcdionibus animalium obfervaia-.. '

Glandulas unde motu lin^vse exprirhatur Sa*

Uva in ore me findere gratis a Domino Stenonis
didum effe fcicoqvod fi figmentis illae annu-
,

mtiraYi debeant* non nifi figmenta Thefi i8«

& 19. ubi de glandulisin buccis repertis, pro-
.
ponit. Has rotam buccarum Regionem oc-
,
cupantes exteriorem oris cavitatem undiq*,am>t
bire, & furfiim deorfumq^ad gingivas pertin*
gentes mufculos inter & tunicam oris ferri <

ipfe Thef 19. tradit. Ipfe qvia proponit 'ofiS

glandulas ideo dantur, non damur, qviaab
alio proponuntur- Stultis merito annumeran*^
''
di qvi nil r.edum judicant , nifi qvod* ipfi fe-^

cerint.' De glaadulis interioribus fub lingva*

libusnon video ipfum dubitare. Aliqvidqvo*
qve adjumenti roborisq; argumentis fuisacce-
derc cenfetDn. Stenonis, Cidicat Motum ling*
vesad expnponem Salivx parum facere contra •

ac amecap. de Saliva traditum, dc huic diffi^

*
' culta-

Digitized by Googlc
 Epist, Med. Centur. Ili, 177
tulcati, incxfpedatb occurrenti , nullius (ane
ponderis» in citata The(i Difputationis mes
iatis fadum a me puto, exire qvidemfalivam
fponte, etiam nobis nonobfervantibuslibcri-
’usver6, accedente lingva;, aut etiam externi
'cujusdem in ore detenti motii , ac compre/Ho-
ne. Nec tamen volumus (alivam non nifi per
y<>r4»w«4 ea qvorum unum in qvovis dudu da-
tur, .amplum fatis , muni-
papillari excrefeenti^
tum, in oris cavitatem, exire,ne qvidjamde
viis aliis dicamus, cum plurimis ramulis , mi- ^

'nutiliimis licet donatos effe dudushofce note-

mus, ubi oris glandulas attingunt, credibilft
etiam humorem qvem continent, per eos eo
deferri exinde fenlim in 'oris capacitatem ex-
primendurau..
Satis de primoqvbdin me defiderat'; Dift-
Htti tam brevi tam manifejla verum ortum , nec ^
egreffum verum asfignari^ Pergo ad alterum ; lifut
'
fcil. ignobili glanduhm e qv^ duilm iUe proditu^

Ad hoc qvid dicendum (ir ex didis

deftmdri. ,

qvodammodo conftat. Verus parotidum con-

glomeratarum ufus inqvit iUam qvae per dubium
falivalem exteriorem in exteriorem oris cavitatem
excernitur, falivam praparare^ Ubi haec un-
iqvam negavi ? nunqvidcap.XII. pag, 24. ubi
tlfi glandulis maxillaribus, exprdlis verbis w-
M
'
'
‘
.
dem

Digitized by Googie
 178 Thoma Bartholini
demftrtffdi faperfluitates recipi foras^fdlh^e f^r-^
mk evafuari docuimus. Et haec erant alleganda 9
“Non cft Viri probi mutilate verba alterius pro-
ponere, tum maxime cum ea refutanda alTu-
mimus. Polito uno fallo faepius Infinita fe-
qvuuntur. de maxillaribus glandulis in
Wedicina mea propofui , qvandoqvidem ad
'

partem earundem, comra mentem & inten-

tum meum, qvicqvid etiam dicat communis
opinio, Teftringat Dn. Stenonis, eam nempe
qvac inferior maxime eft, coloris albicantis,

collaris rediius qva maxillaris dicenda , qvi ali-

ter fieri potuit, qvam ut in ufu vero earum aflig-
nando errorem committar. Et maxillaribus «
6c parotidibus veris fuos ufus, qvantum qvi-
demtum temporis conflabat, adfcripfi, fem-
per meliora addifeere paratus, qvae qvia Dns, ^
'
Stenonis «ccdum exhibet, non dftqvodapro-
pofitafentencia recedamus. i

^
- demonflrandum
PofTcnthaec fufficere, ad
falfitatem, qvam etiam in hoc fecundo mem-
bro commifit Dn. Stenonis, ufum nemp^ ig-
nobilem parotidibus a mc tribui, eum tamen
ipfe vel ignoret , vel contradicendi animo md-
tus feire detredlet ,
qvid maxillarium qvidvc
,
parotidum nomine nobis veniat. Qvod fi dc-
iinicionem, qvam parotidibus dedi pag, Z4a
rite
V.*;

^ E^ist. MiD. Cektur» IIL 17^

'
^!te exaiTiinafret, aliud qviti me inGguire, facile
^ vidiiTet, qvam qvidemvel ipfc, vel vulgus fa-
cit* Attamen 'pervetfus
animus, forfan iplius .

aliorum exacerbatus indigatione , qvb Tibi

'
magis innotcTcat ) qvae de ufu harum glandula*
rum ex fcriptomeo adducat, paucis percurram»
- Non Wd«inqvit Thcfi 17. qr^ ratione 0. Bla/ius
iKcufari popt^ qpt repertis frudibus glande vefci*
tur qvi licet du^ inventorem ft venditet, nihih
tatntn minus ut defctiptioriem , ita ^ ufiu ab illo

apgnatos fuos facit j licet mutilate : Primum enim

irum atnm proponit y tertium omittit: Nami^pag*
24. Med.gen. ait glandulas cum maxillaribus fab-»
fiantia convenientes circa radicem auricuU exter»*
KX locum maScime habtre , bine auriculam totam
tingere , ut fuperflaitates recipiant {terminos und^
& qvo reticendo) aurem^ calore faofoveant, Qvii
eorum qr>i viderunt du^um falivit ad hanc us^
glandulam continuatum^ qvi in bac glandula infig*
nes duUus ejusdem radit es magno numero elegan*
tifime diftributas confpexerunt , credet D, Blafi*
WH , (l dutltts faiivalts invefligationi manum uri»*

qvam admovijfet , ufus tam ignobiles parotidibue

fuijfe adferipturum i
parotidibus dico y
qvas licet
fubflxntia eum maxillaribus convenire viderat >
tifu tamen convenire^ non poterat fujpicarL' Qyot
'fcrba comra^me proponit f tot errores com*
M * r mittit.

. V
j8o THOMiE Bartholini •

mittit. Excufationc hic minime indigeo , rem

ut propofui fic fc revera habere, janadiu fcil.

ante adventumDu. Stenonis dudum falivalem,

fuperiorem a me inventum & demonftratum',
juramento , fi qvidem tanti elTet tcftimonioq;
,

confirmari poflet , ut adeo jure merito ejus me

Inventorem primum dixerim &
adhuc dum di-
cam mercatura hic
,
nulla opus , qvod fi laudis

ex inventione ea redundantis, qvae fane exigua

valde femper a me habita fuit, avidus adeo fuis-
fem , non exfpedbflcm in ea tempora ^ qvibus
D. Stenonis fe ejus inventorum vere venditat,
H«cc fi licerent Domino Stenonis, adeovji alie-
na ut fua orbi obtrudere permitteretur, qvid
non ab eo exfpedimdum efict. Miror valde ,
qvod totius Medicina: meae, aliorumqj qvat il-
temporibus, qvibus apud me vixit, conferi-
lis

bebam , authqrem fe qvoq-, non profiteatur;

qvid non audent impudentes? Qvod fi defert-
ptionem parotidum, & ulus eatundem exWar-
thono defumpfiflcm, qvod tamen falfillimum,
an id fccleris notam mihi inureret? fic certe
Auchores omnes, maxime Rccentiores, eodem
crimine accufandi. Ufus qv.os ipfc parotidibus
qvando qvidem meis, neutiqvam
fuis tribuit,
convenire clare videbam, annon fluitis ac-
cenfendus merito meo effem, fi qvbiem pro-
'pone-
 »
I

Epist. Med, Centur. III, i8i

ponerem. Trimum^ fupcrfluitates nempe re-
cipere, truncatum qvod propofucrim , non vi-
deo, cjvis plene eumtradidit ? Ipfc an artho- W
nus? mihi faltem non occurrit apud eos perfe-
cta ufus hujus explicatio, fapientix 'pars e(t
qvtedam ignorare velle , melius judicium fuum
in rebus nondum cognitis (ufpcndere, qvam
ijgmentis chartas replere. Terminos unde 8c
qvo non tantum hic , fed & aliis in Jocis reti-
cere volui,, nc errores confirmarem. Qvac
\{^arthonus de Nervis adducentibus & venis
recipientibus habet cur non placeant, nimis
Ipngum foret , imo fiipcrvacaneum hit recen-
fere. Qvod fi nunc dicerem, Terminum unde
effe arterias ipfas, fimiliter ut de faliva dixi, at

vero Terminum qvo oris glandulas, anterio-

res magis iis, ad qvas dudtus Gilivalis pertin-
git.- Et hunc ufum adeo ipfis parotidibus veris

convenire jam puto, ut etiam', fi non magis v

faltem ad falivx fepafationem conferat 9
qvam qvidem conglomeratae Stenonianae
nonfolum enim copiofiUimum falivteafifinem
maxime humorem difledae nobis exhibent, ve»
rumde vafisad oris anteriora reda proceden-
tibus, vere lymphaticis (cujus generis etiam
, ut jam ante aliqvoc an-
falivales alios'cenfeo
lios in commoat, meo ad Vcsling. indicavi)
'M j qvam

Digilized by Google
 Thom^ Bartholim
i|va'm uberrime gau<1enc. Sed liec abftrufa
magis adhuc cum (im » nolo plura pro hoc
tempore de iis addere. Tertium uCum aWar*
thono glandulis tributum cur omiferim , facile
ipfe vides, non enim mihifermo de conglome-
ratis illisparotidibuSfUt jam ceti es monui, utpo.-
te fub cenfu maxillarium (]vae a nobis haben-
tur, adeoc}^ foveam illam in auris anibitu ex-
plere atq*, complanare parotidem meam qva
|ure dicerem. Et hoc enfe jugulum proprium,
petit, me nempe neuriqvani hic de conglome-
ratis ipfi diiflis parotidibus hic agere ,
qvibus.
maxime hoc muneris competit, ucpotc cavlca-
ten\ eam fub auricula le exhibente, profundam,
fatis, replentibus, qv.odcumita lic.qvamnon,
injuBe mecum agit, de ufu earundem dilcep*
tans, prius ipft cognita debuerat elfe pars, de
qva Hermo mihi ^ anteqvam de ufu litem mihi
moveret. Verum qvidem me Aatuercin tra-
natu meo parotides meas, qvas veras cenfeo^
qvicqvid etiam V cterum , Rcccntioruraqi opir
nio velit-, cummaxiUaribm fubjiuntia eenvenU
fCy at n generalis ea convenientia glandula-
rum in lubibmia , in omnibus glandulis, vel
etiam fpecialior inqvibusdam, fu0iceret, qvoc
non prouna habendcTc? More fuo, vere malo,
procedit hic in aiiegatione verborum meo<^
 Epist. Med. Centitr. ITI.

TUm, convenire cas cum maxillaribus fubftan-

tia dico, ni^ qvod (nota verba qvac omifit)
paul* adhuc duriores fim &vifctdiorcs^ ne putee
xne fruftra hxc addidilTe^ veris parotidibus u-
nice competentia,, licet de parotidibus in ge-
nere eadem proponat Warchonus, fenfusiple
ju d ex fit, & omnes cnrum, qvi viderunt du-
^um ialivx ad- glandulam maxdlarem conti-
nuatum ,
qvi in eadem infignes hujus dudus
radices magno numero clegantifllme diftri-
butas confpexerunt, videbunt Dn.Blafium du-
^us (alivalis invelligacioni manum Tatis ad«
moviife, uTusq^ fatis nobiles parotidibus veris
adrcripfiffc. Sed Tempus me pedem fiftere
monet, idej^ magis ne prolixitate mea molc-
ftus evadam , nec adeo litteras qvam ttacflatum
confcribcrc videar* Vale mi Bartholine , Sc
amare perge^

' Amicum tam fincerunyu

‘
' V

Gcr.BlafiumMed;
' ^ Profi Pubb
Amilel. I Juli) z
 1 ^4 ,
’ Thoma Bartholini
P. S. ^Salutcnv Tibi mittit Collega* meust
conjun<5Unimus Arnoldus SengverdiuSf Pro^,
Philof. primarius. Eandem meo nomine qva^•
fo offer Fratri Tuo Erasraio, Finckio, Steen-
buchio , afHni meo Longomontano, cumfo-
rorc,& qvosnovifti amicos.
Percepi priori huic Difputationi alteram
fub jungi debere, qvae qvid contineat, avide^
fcirern-»..

EPIST. XLIV,
R e conciliatio inter dis[ident es amicos,
tentdtur,

G erardo Blasio, Amftclodamum.

Nvitiflime ex tuis intellexi diflldia | inter
I Tc & Stenonium orta , id cft , inter
amicos meos primae notae. Agrius ta-
> m.en animo meo
qvod Studio partis alte-
fuit,
rutrius addi<5tus credar. Ne id Tibi qvisqvam
perfaafcrit, pfer fidem tuamTcrogo, Utrumq^
amicum mihi optavi, & gratulatus fum de ea
felicitate qvam inter prima reputo. Nol-
lem amicina alterutrius excidere nulla mea
culpa, qvia nihil qvod Ipiam hadenus com-
n?.i/5 7, qvo. yel fufpicione aliqva proderer. Ita
enin\

Digitized by Googie
 Med, Centur.. Iir,
«nitn res;rneas accommodare foleo, ucbono^.
i;unti amicitiis, ftipatus
,
patenti via ad v.erutxi
pergam > nec facile odia feram vel rufpicatio-
nes , qvandp recepta pietate amicos colendos
rpfcepi , qyi &Hncere & contanter jura ami^
ciciae tuentur. Utrumq^ yedrum amo Hne
£uco, Sc magnis.documentis de vellro qvoq;
apimo^fum certuS)Ut caufa nulla fit jufla, qv«e
me ad. alterutrius devortium inflammet. Can«
dide rne lpqvi & aperte noli dubitare. Siqyid-^,,
qvam dubii apud tefufperfit, id omne diluam»,
fine alterutrius ofFenfa. Novos a fe inventos,
dudtds falivales amice m,e per literas monuie
laudatus Stenonius, nofter. Gavifus novuni
a difcipulo meo, optatilfimo. lumen arti Ana-
t;omic£e inferri, author fui in refponforiis, uc
repertum vasaccurate & defcribereo.& depln^
gendum curaret, publicumq> iffa.accesfipne.
praeclara ditaret, Tibiqvoqi idum du^um vef^
yifum vel. cognitum ignorare omnind, de-,
nec ipfe Tu nec alius,
l^ui, qvia ejus indicium.
mibi dedit, anteqvam (imulias yedra in.publi*
pam feribendi licendam, erumperet. Aliqyid,
tamen ea de re in literis conqvedus eff S te*
NONIUS, qvod fibi diligentiae & faudi laboris,
honor ab alio, intercipetetur qvem, amice ad
,

poncordiam exhortatus fum ne in famae, qvaiQL'

Mf mag-^
i
 ThOM^ BlRTHOt&Ht

riis concertatione defatigetur animus majo-

ribus majori gloria dicatus. Q^od fi calarno
innocentia effet vindicanda, fvali cordate, uc
folita raihuji nota temperantia cum praecepto-
re congrederetur ne veritas caperet detrimen-^
tum , aut qvicqvam de confveta modeftia re-
mififre inter novae fortunae blandimenta vi-
deri polTct, Nihil hadenus a me peccatum*
recordor, qvod diligentiam optimi difcipult
laudaverim , qvod ad fcribendum animarim
de invento novifiimo, mfigni Anatomes emo-
lumento. Etenim, ut prudenter olim Crifpw
Romana primus in Hiftoria dixit, omnes ma-
gna mediocriqv fapientia res huc vocat: qvae
qvisqi optima potefi;» uti dicat* Deniq; qvod*
vel concordiam vel in diffentiendo mode-:
Riam, qvae illi innata efie foiet> apud amicum,:
qvi fe laefum cxtftimavit,ftrenue urferim. aegre*
non feres qvi ca prudentia polles ut, q via eru-
monumentis orbi literato inclaruifti,
ditis aliis

interminima reputare podisDudlas exilis in-:

ventionemcontroverfam, fine qva, fama tua*
farta e(l 5c immortalis. De ipfa re- inter vos-
agitari coepta judicandi arbitrium mihi non-
famam, ne alteruter fif nocens, qvicunq; vifus
fuerit mihi utriusq^ amico nocens. Suus cuiq*,-

am?

Digitized by Google
 Ep*st. Meb. Ceni^ur. fIL i^7 »
X \

animus ex confcicntia innocentiam priebcac.

Mihi enim aliisq*,.hoc paflu in bivio conftitu- .

tis fatis erit, fi- invento novo gaudeamus,,

qvatvqvam de inventi autore cuiq^fit fua fcn-
tiendi libertas. Neq^ enim in hoc tanto cona-
tu laborandum cenfco, meoq-, exemplo docui,,
- nihil minus me curafle qvam iftam praeroga-
tivam. Ref incumbendum , ncc dc audlore-
litigandum. Mallem ycro inter vos, amicitia
redintegrationem , ut redeat, unde fqmmpta
cft,reparetq^ amiflas nuper- vires. Id fi me ar-

bitro juftifitmac aeqvitaticoncclTcritis, optime

de utoq^ amico meritus dici polTum. Sin ali-
ter prater votum evenerit , optarim tamen,
cum Attico efficere, ut inter qvos tantae lau-
dis eft aemulatio, nuifa intercedat obtredatio.
Qvicqvid futurum fit. Tibi amiciffimo fola-
Eumene , in memoriant.
tiura illud Nepotis in
refrico, qvod magnos homines virtute metia-
mur, non fortuna. De me v.cro credas officia
amicis praeftarc in pofterum velle fine failione.
Sic amicus erit Blasiu.s , &
amicus qvoqv,
$ tenon IUS, Naraqi •
/

Jurgia externis inimica durant,' . .

Qy os amor vetus tenuit , ceucbit,

<

'

. Vate

Digilized by Coogie
 Vale & ipfum T e vince. Scripli Hafniz Cai
$ept. cId lac LXI.
T. T. .

Tb. Bartholinus

E PIST. XLV.
Secreta Opii praparath»
Thom^e Bartholino Hafniarti-»,

O tam comn^da occafionc in-

blata hac
termittere haud potui , qvin dudum.
Tibi promiffam Opii EfTcntiam transmitterem,
Eftea, qvapcr Dei gratiam tot annis optatis-^
(tmo cum fuccelTu adcoq; tanto cum aegro-
tantium commodo utor, ut etiam anteferre,
illam omnibus mihi hadcnus notis remediis,
prctiofilfimis etiam qvibusvis haud verear.
Etfpero, anteqvam dimidium hujus pyxidulae
abfumpfenSjTeidem teftaturum. Talis nimi-
rum pratparatio ejus eft qvac non potefl: non
magnos nobis fponderc efferius. Nofti mi-
randas fermehtationis vires, qyamq; ea ad in-

tima rerum pervadat, purum ab impu_ro,cras-

fum a fubtili , coelum a terra > ut Chymicorutn
more loqvar, feparet. Cumq*, in opio duo
iint iuperflua , maxitneqve noxia , Sulphur

imi
 '
'Epist. Me'd. Centur, irr.

'himirum Narcoticum volatile malignum , &

impura terrcftris, qvomodo felicius,
'fex crafTa
accuraciusve feparari poterunt, qvam "Via Fer-
id iane non fine infigni vo-
inentationis. Vidi
luptate cum una cum appropriato fuo corri-
gente, lucco Cydoniorum leni Calori ad fer-
mentandum cxpofuiircm \ Exfpirabat primo
Volatile illud foetidumq^ SUlphur, Cerebro,
'cordiq; adeo infeftum,liqvis ei propior fadus
id copiofius cum aere hauferit: Egofane cum
meo ipGus damno expertus fum, cum prima id
vice pararem. Cautior dein fadius elegi locum
aeri maxime pervium. Colligitur dein fcnfim
ferifimeji reliqvum qvod ineft impurioris (ub-'
ftantiae \ atq^ ea ,
fpumofaqj eft fupe-
q^vac levis

riorem, ea, vero qvae crafla &

terreftris eft,

imum occupat locum, utraq; in magna qvan-

titate, eatamen inprimis, qvae inferiora petit j
Mirum , qvam puri parum adfit. Eft liqvor
pellucidus , Rubiniinftar rutilans medio con-
liftensloco^ qvi a didis accurate feparatus,
Balneoqve Vaporis ad fpiftioris extradi con-
liftentiamredadus circulatur tandem per
menfem unum aut alterum cum Alcoole Vitii,
utqvod Crudi reliqvum eft, excoqvatur, adq^
debitam maturitatem deducatur. Vides Ce-
leberrime Bartholine ,
qvam longe alia hujus
fic

Digilized by Gt)Ogle
‘T5>o THoiki^ Ba ftTHOtiist

fit paMndi ratio, attj; illius vulgo hadetliis Vcl

ad mentem ParaccKi , Croliii, Qvcrcetani*

aliorumve parati, judicem te appello. Im6 4
ipfe nunc multis poirem demonftrane , qvam 1

parum accedat ad verum Chymiar Scopum-»^

(jvi eft puri ab impuro fccretio, nifi jam dum

fidem dcdiflcm Tibi-, me plenius aliqvando

peculiari D<(Tertatione de iis adlurum. Suffi*
ciat nunc u(um ejus paucis delibalTe. Is amplis*
eft, atq^ extendit (c ad omne ferm^
(imUs plane
morborum genus, exceptis Soporolis, vel Na-
turam Motu inordinato peccantem fedando
Viribus defe<ftam reficiendo , Doloribus & vi-
giliisconfumptam placidiffima qviece refo-
cillando, vel humores nimium eiFervefeentes
compercendo, vel Spiritus paulo concitatio*
res ad temperiem reducendo. Adjungo ut*
plur.appropriata cuiq^ membro remedia^inq)
magnis ardoribus Flores Nitri , Nitrum Per-
latum, Sal Ducis Holfatiar. Seqventi tamen
Compofitionc familiariflime utor.Recip. Pulv*
Diacherm. Ang. Sal. Unc. ij. Sali^ Ducis
HoUk. cum auro parati, Florum Nitri an*
Unc. f. Eflcntift Opii noftrae gr. LIV. Mifc*
optime; Dofis eft granof. xv. xvij. xx. pro
adulto , qvam dimidium tantum granum Es*
fentise Opii ingreditur , rar6 etenim ad
gra-
 x

Epist. Med. Ceijtur» IIL 19

granum j. f afcendo , & nifi in magnis

aut j.

doloribus & vigiliis. Sed de his Tuo loco pltt-

fa. Nunc Te rogatum volo, de Novo Potus
genere CofH di6lo , tuam aliqvando ad me
perfcribas lencentiam , atq; num ufus ejus in
Aul^qvoq; veflra innotuerit,uti in Svecica,ex
qv^ rumor ejus ad ad noftram pervenit* Sunt»
qvi miras de eo virtutes depraedicant, qvodq)
inOriente ade6q; nunc etiam inAnglia multus
ejus fit ufus. Vale Excellentiflime Bartholine, dc
Clarifs. FratriSalutem & Amorem a me nun-»
tia: Spero priores ancas un^ cum Pyxidula
£(T. Opii ad Te perlatas eire. Benefeliciterqve
vale & ama
T/Adiaift,
Sieswici xv.Cal. Aug*
J, LangcIott,D;

EPIST. XLVI.
Inuptatf Laudant OpUti Vtres^
toELl L ANGEL OTIO SlcsVicum.

Ro transmilTa Laudani Tui dcfcriptionc Sc

.
P
um.
me & publicum Tibi habebis debendi re-
Singularis illa cft, & qvantum judicare
.
poflum, admirandarum virtutum, Doleoqvod
,py«"
/

Digitized by Googie
 l

OMiG B ARTHOLIN

pyxidula a Tc miBai mihi non fit tradirai nefcid

cujus internuncii culpa. Cui concredideris ,

verbo indica. Nollem enim perire qvaejab.

amica tua manu veniunt. Vulgares compoliri*
ones apud noBros Pharmacopoeos ufitatas^
haud ignoras. Noftram in Difpenfatorio Haf-
nicnli fignavimus, CUJUS fingularem vim nu-
per in hydrope & tenesmo expertus fum , ut vi-
les fint herbae Ponticae (i ad hujus landes con-
ferantur, In utroq^afTefluqvid egerit, narra-
bo Tibi harum rerum periuffimo. Aq vam rhr
ter cutem in Nobili noBro Nicolao Gyntel-
bergio, amico noBro ^ nullo alio remedio mi-
tiori per alvum & lotium evacuare potuimus f
qvamLaudano noBro, qvodq^ in aliis Buxus
omnes folet cohibere, in hoc concitavit, 'ro-
borata Hne dubio proBrata natura , ad noxia*
rum humiditatum expuKionem animohus dein*
de infurgente.In fpedato rerum ufu Sene Selio
Marfclio calculofo 6c tenesmo mifere excruci-
ato parem Lai^dani noBri vidimus efHcaciam,
Unius enim medii grani pondete fumptum in-
hibere fenfimus tenesmum, ut induciae aegro
qvadrantis horae Ipatio concederehtur, unde ^

nec die nec nodu, ingruente tenesmo gravis-

(imo, fpe certi folsminis, iBud remedii genus
negledlum, Calculofum qvoq^ fabulum pel-
lere

Digitized by Google
 Epxst, Med« Centur* III. 19 j
/

Iere obfervavit , & alvum

compreflam folve-
re. Exiftimavi vero id fieri 1 ut dixi , q vod per
fomnum colledlis viribus, natura roborare-
tur. Nifi tu aliam ex penitioribus Chymiae
Tcceflibus caufam monueris. In' his enim ali-
isq-. Naturae fecretis Tibi palmam deferimus.
Ne de mea fide dubites, prioris curationi me*
cum adfuitinChymia verfatiflimusD.
pofterioris Medicus veteranus D. Pa«-
ius Moth^ amicus utcr^i conjundiffimus. Apud
Scribonium Largum Comp. 1 2 opium in hy-?
.

drope, arqvato &c. inqvibus opuseft nri-r

na , laudatum memini. Ubi magnus nofter
apium reponit, minus, meo judicio,
rcdle. ,Opio enim ex exemplo noftro fevindi-r
cat. De CoflFe nihil habeo qvod feribam. Nec-»
dum enim id potus genus , qvodinAnglia efle
ufitatum me monuit D. MbiwVfemWjqvi Tefa-T
lutat aeftimatqv plurimum , apud nos inriotuit.
Veniet tamen, ut inter luxus aulicos nuroerc-f
tur. Alias plura. Vale, amiciflime lAngekty
& me ama femper ad omnia amica vota Tuum.
Hafn. 25-Iul. 16^1.
T. T.

Tb. 'Bartholinus;

9
N EPIST. *

Digitized Ijy Googls.

 '
1J4 T M OM iE BARTHOLINt
FPIST. XLVII, . :

'
De Bilfianis Secretis judiciuni^^

Nobiliffimo Domino Bartholino

Vota & Obfcrvanciam-».

N icolai StepharrijTuaq-, , CelebcrrimeVir,

adeo hic prudentibus & bonis
Epilbola
placuit onnmbus,oc liipra invidiam& Calumias
Te iinpofterum pronunciare auderem, vellet
hoc n modeftiaTua pati:negatBillius qvicqvam
ad illam fc repofituru, exprobravitq; ipfi ipfilfi-

ma, praefenteDn. Lones, ejus conjux,fuam im-

prudentiam, qvod non nude fcripferit qvae fci- j

ret,&abomni convitioabftmueritjlfedaiioru
|

hoc eft fadium culpa: licet n. a qvibusdam ma-

|

iedicus dicatur fua natura, certiflimum tamen .

cft ftultiora convicia a Sadii 6c Jordani deplo 7

rando calamo profluxilTe Vicinus iftius mihi a
difTenfus nodri exordio dixerat, infelices elTe

qvi cum tali Polyphemo & Groffmidt non in o«

mnibus convenirent, ita enim apud Roteroda-
menfes Sallius audit» Hic libro Tibi mittendo
6c Studentenbaverindtulito fe petulantem, pro-
fanum, calumniatorem &c. publice profitetur;
ucinamin bonos qvosq; famofa lucifugi hujus
feripta nodu (ut, illo ciirpiter volente, pro-
pria nuper uxor ) fcpchrcntur & aeternae obli-
! 'yioni

Digitized by Googie
 Epist/Med^Centur. III. i^f
vioni traderentur, Fraiterita hebdomade per
triduum hic commoravit BiKius, volebatq^ex
relatu amiciflimi nobis Dn. Fr. V erfehagen, me
inviferc , veteris amicitiae (qvam nunqvam a-
pud me perdiderat) redintegrandae ammo,
ejusfed fuperbia malevolentiae aliorum junda
ipfi aedium mearum aditum interclufit;* dixic
vero fc brevi Flandriam repetiturum omnia &
Tua fibi (ervaturum $ qvod non multum dole-
mus ,
revera n. parva funt qvae infeius Homo
tanti facit: Ne hoc gratis videar dixifle, ratio-
nes addam. Balfamica ejus corpora nunc val-
de madent^ nunc jufto (icciora pulverafcunc,
qvandiuitaq; (int duratura, judicent Salis Sc
aluminishaturae gnari. Se<5lio ejus fine cruore,
hujusqj de loco in locum propulfio ( qvam ne-
ino etiam intimorum fuorum adhuc viditjoeco-
nomiam corporis humani turbat potius qvam
iiluftrat, omnia enim vafis fangvineis tenerio-

ra disrumpuntur 5 atqvi illa fatis clare nobis

funtdepida ,
qvid igitur inde novi qvid melio-
ris 1 Philofophia ejus tam ruftica eft
,
qvam mo^
res, & fic judica de caeteris, itaucnunqvam
jpfum meo, rudi licet, calamo dignatus fuis-
fem, nifi intolerabili medicinae, qvam peni-
tus ignorat, contemptu, & fordida fui ipfius
laude e^eciffec ,
qvodmagnx notae viri nobis^
N 4 artis

Digilized by njg Ic
 ;

TnoM-fi Bartholini

artis futilitatem, ignorantiam, fucos, in os^

«t dicitur exprobralfent, &pro deceptoribus
haberemur^ duro igitur nodo durus qvxren*
dus erat cuneus, &
fic dum pravos rideo, apud

bonos acutiorem meam pennam facile veni-

am impetraturam coniido : Adeo qvoq*, mi>>
&
famur qvi D. Deufingiiis hominis rei in ple-
risq*, ignarus , Anatomicusq^ theoreticusnon

pradticus, partibus Biliianis fefe addixerit in'

detrimentum anatomiac, medicina; SeProfes-

forise dignitatis , ait enim ipfe BiUius fe non ni(i
male a Deufingio defendi pofle, qvod experi-
menta fua nefeiat. Ex parte jam a DodlilTima
Dn* Sthenone refutatus cft, & feqventuralii
jp(i mihi animus erat Cora putridis efFofli He-

patis vaporibus defendendi , & velpillonibus

hocce Tuis iterum fepeliendum tradere, fed
majoris Tux dexteritatis dc dodrime gnarus,
nolui in lautam Tuammelfera, falcem meam
minus acutiorem immittere. Anatomica &
Chirurgica mea Tyronibus non Dodlis ferripta
funt^ laudo igUur, qvam improbas. Biblio-
polarum negligentiam. Stheno ille vefter no-
bis magni hic fit^ & miramur ejus eruditio-
nem, induftriam ingenium, nihiiq;ineode-
,

fideramus praetermajorem modeftiam erga

Praeceptorem fuum Blalium^ ied concitatior
hic

m Digitiz^ by Googl
 Epist. Med. Centur. IIT,
-r#

Ilie juvenilis ardor animusq; majora promittit

fedatior. Valde dolco CI.Moenichcnum non
<
-humanius a me iuilTc exceptum, nec de nomine
enim, nec de facie mihi erat cognitus, & prae-
clararum ejus virtutum non nifi poftdifcefTuni
ejusxertior fadhsfum ; fed abutor Tua bene-
volentia, itaq*, libenter finiam , modo credas
me clfe manfurumqj.
t

i Arapliflimi Nominis Tui*

“ .

De votiflimum Cultorem

AmfteJ. jo. Julii l^^i.

' •-
Paulum Barbctttj.
i

EPl.sff XLVill.
De rabie animalium^, '

Paulo Barbette Amftclodamum.

G
ribus placuerit.
Audeo qvod Difcipuli mei Stephani
tas & meajinnocentia Tibi aliisq;
Utinam vero verus
fauto-
elTes
pie-

va-
tes, mcq-, extra invidiam poneres. Nunqvam
id vel fperare potui vel optare. Nec* invidia
, valde angit 1 cui afTvevi , qvia comes
virtutis
N ^ ciTc

Digiti,'-^ '
by Googlc
 eflTc folct. Deujtngium adverfarium in hac a-
rcna qvidem inveni , fcd prorfus humanum,
quem iccirco eodem humanitatis officio ob-
viam ire decrevi. Amicum enim inter con-
irovcrfa argumenta & diflentientes fententias
in amicitia retinere fntius efre*duce >
qvam ofi*
fenderc,modo falvaid veritate fiat, ad qvam
metam uterq^ properamus. Vere enim olim
Sulla; amicorum neq^ nobis, neq^ cuiqvam
omnium fiitis foit. Mihi vero ,
qvi omnenv
aptatem in optimis arcibus egi, cum aliis Bilfi-

anis qvibusmale dicere jam ex confvctudine

ih naturam verfum efi, me amplius non com-
mittam. Prxfiat filciitio mc vindicare Se mea
innocentia involvere. Loqvar cum invido'
Mario: Non fune compofita verba mea. Pa-
rum id fi^io. ,Ipfa fc j|||^us fiitis oftendit:
illis artificio opus elV, uti turpia foda oratio-
. nc tegant. Rabie efferantur. Tandem, nifi
fallor, vero lympha? noflra: ufu convalefcent.
Vitium tempori huic imputandum, non ho-
minibus. i^ffas enim ha?c ficca xffuansqve
mulca animalia in phrenitidem & vertiginem
agit, qvod damno fuo multi apud nos agrico-
lae experti funt. Notandum id inprimis de c-
qvis, bobus & ovibus. Vermes capiti inefle
ita affedorum , rufticorum noRrorum cft ob-
y fer-
 EpiST.MED.CENTUR.iir. I^I
(ervatio. Eqvaruoi rabiem raram defcribit
ColunuUd L\h. VI.Rj R. c. ^ f .ut cum in aqva
imagitiem fuam viderint, amore inani capi-
amur. per hunc oblita: pabuli, tabe cupi-
dinis intereant ,
mentis vero hunc errorem
difeutii deducantur ad aqvam, tum enim
(l

d.enuo fpeculatas deformitatem fuam priflinae

Imaginis abolere memoriam. Noftro cqvo-
rum.gcneri ab eqvo forte inventa medicina,
qvi rabie liacj^itatus mari fe conuiulit , ibiq^
natans , evafit fanus« Qvod Veterinarii noftri
deindC' magno fuo commodo fune imitati.
Vj^etitu lib. 2, Veter; Arc-^c. 12. poft fedam
de angularibus venam , aqvam frigidam dat
infanis* An ex lympha noftra ifmile acftuan- -

remedium qvxrendum,
tihus rabie adverlariis
non dubito , modo redum ejus ufum feqvan-
.tur,Teqj in confilium laborantes advocent,
ut frigidam affundas. Nemo Te redius Cor
vindicaverit. Ubiq^ enim monftrasqvam par
fis omnibus, &
publice jam in Refponfioni-
busTuis nervofiffimis Herbem artis Tc proba-
iH contra illos, qvibus fides, decus, pietas,
pofiremo honefia atq^ inhonefia omnia qvae-
ftui funt. i^^gre adhuc fero negligentiam Bi-
bliopolarum , qvod necdum ad nos pervene-
rint A.Macomica 6c Chirurgica Tua Opufeula
N4
^ qvovis

Digitized by Gmylel
 Epist. Med, Cektur. III* £01
ficifci poffiint ,
qvaeq; omnino opus habent,
ut Sole ingenii Tui publicum
illuftrentur (i

afpedum ferre debeant» Laudani

ope* veflri
rationem in Hydropico miratus fiim, neq^ de
eo tale qvid haiflenus mihi compertum. Sunt
eqvidem in Opio particulae Sulphureo *Sa*
linae , qvibus aperiendi vis ineft , retundantur
tamen praiparatione 6c admiilione eorum,
qvac contraria vi pollent, Si ullum, Mynfich-
tianum ratione additorum oleorum, & liqvo-
ris Solis aromatici aperiret, fed nec id vobis

in ufu effe mihi conftat, potius in tua fenten-

ti^ acqyiefco , roborata nimirum Natura , eo-.
fOrtitts, qvoq^ expultricem infurgerc , ut ofli-
'
cio fuo perungatur. Sexcenties hoc exper*.
tus Tum , qvam mirabile Laudanum tempori,
exhibitum vires excrat : Exerit adeo feliciter
ut primas meo haud immerito nuper inter Oi>
mnia, qvx ha^onus mihi nota Confortantia
tribuerim*, Si placet, referam ,
qvae in fimili.
atfedu ante biennium de eo obfervaverim..
Illuftris Domina Sporckia , No rainatiflimi Ge-
neralis Locum -tenentis, Baronis Sporckii.
Conjux Hedfica laborabat atqve una Afeice
gravifGme. PratcefTerant multis abhinc annis
Lienis uteriq*, obffru6fiones , una cum conti*
nuis Ventriculi doloribus. Primo ad eam in*<
N y greffus.

t;r -<z :d !'y v •<

 ZOZ, ThOM-« B ARTHOtlNf
grefTu^, adeo eam vigiliis, doloribus, inprimi^
Ventriculi, immcnfa fiti confeftam rcperi,ut
tantum non animam trahere videretur^ referc-
bantq^ rainiftri ejus non femel in itinere ex.
Jutia (ubi tunc temporis Exercitus Confgedc-.
ratorum commorabatur ) huc fado pcricuiunv
ncin Curruexrpirarec. Eapropter ni-/
fuiflfe,

hil minus qvam affln^liffimi hujus Corporis Cu.-

ram cogitabam. Vidlus tamen precibus Con-
^flionarii , uti & ea, qvam in me pofuerat,
confidentia, ratus qvoq^, melius eflfe Celfi no-,
ftri judicio, anceps qvam nullum experiri re-,
medium, primo omnium, prxmiQb tamen,
kni Clyftere, confugi adLaudanum noffrum.
perlatum., canqvam ad facram poff. Deum an-
ohoram: Dedi>& vidi his oculis feliciflimum,
cfFedum. Namq^ poft horam placididimus.
eam excepit fomnus , qvo licet diu non dura-,
ret ,
mire tamen ferefociilatam ajebat , adeoq^
petebat , ut ejus ufum continuarem* Morem,
geffi, etiamfi multa adelTent, qvae crebriorem.
Opiatorum ufum diffvaderenx conEfus in cb,
praeparandi. rnodb» qviufum Laudanimei tu-,
tiflimum mihi polliceci poterat. Perrexi itaq;.
& exhibui, cum neceilicas ita flagitaret fingu-
Its ferme diebus , nunqvam non feliciflimo.
Q^rucceflu: Ipla Domina^ Sporckia palam.
omni-

Digiiized L , G(«>glc
 '

V
Epmt/Med. Centur. rn. zQt^
omnibus depracdicabat, nullum fe unqvam in
vita fua remedium accepifle, ex cujus ufu mai
aiifeftum adeo levamen perfenferit. Interdiu
contra Hedicam pugnatum, liqvore Cornu
Cervi , Sale Effcntiali Saturni ,
uti & Antihefti^*
co Poterii, modo itt jufculis alterantibus, mo»
(do in Julapiis appropriatU propinatis. Utqve
vires adhuc majus augmentum fumerent,
Gelatinam Zweiferianam parandam curavi»
additis qvibusdam pretioGs, pro majori viri-<
um. reparatione ; Atq^ his Deo benedicentis
in tantum profecimus," ut ad majora tentan<r
da progredi nobis licuerit.: Aqvarum moles
magnis Illuftrem Dominam patientem mole-t
ftiis premebat*, atq^ ea antehac, movenda non •

erat: Nunc de ca,qvantum fieri poflet rcmoTi

venda confiliuceptu & propinatu primo apo-
zema digerens aperiens ex iis potilfimu herbis
confc(5lum, qvae Sale EflTenriali turgentj fub-
junxi hydragogum lene exMag.GummiGot-.
tae. Sale Martis fubdulci dc Sale Tartari Vola-^
tili conftans, qvibus effeifkum , ut pars aqva-^
r-um verfus umbilicum, fecederet, pars
licet exigua admoduper alvum ejiceretur, non
(}ne tamen infigni Dnae, patientis alleviatione
qva: ut eo citius defiderato fine potiretur for-,
tiora fibi expetebat: luiajam ie.inj portu fa-.

Digitized by Google
£©4 Thom-« Bartholini
nitatis navigare firmiter perfvafum habebat..
Verum longe alia mihi mens erat, qvam qvo-
qvc Reverendo Patri Confcffionario ejus clare
fatis extremum hunc efle
expofui, pracdixiq^,
Naturae Conatum, qvandoqvidcm praeter alia
cadaverofiis odor cubiculim , fatis amplum ^
implens moneret, interiora corrupta omnia
efle, Illuftremq^ Dominam, non procul ab ul-.
tima rerum linea confiftere. Itaq*, dum difcc-

dcndum mihi cfTet, jubente ita Serenifiimo

Principe meo , Confortantium praecipue u-.

furacommendavi , refervatis reliqvis ad redi-

tum usq; meum , qvo tamen opus haud fuir.
Paulo enim poft, cum nihij minus qvam mor-
tem in Holfatia obeundam cogitaret, lubita
Lipothymia correpta obiit. Cadavere me
abfente qvod valde doluit, aperto oppido ap-
paruit, qvae fubicae mortis , qvae tot aliorum
Sympcomatu.m qvibuscura per tot annorum
decurfum qonfli^^lata , cauD fuerit. Mitto a
Chirurgo obfervata*, mitto lapidis in ventri-
culo. reperti formam, ab Oleario, qvantum
potuit, delincatam, fi forfan placuerit rario-
ribus tuis inferere. Mihi tantum hac vice
propofitum fuit Laudani vires profcqvi, qvod
nuper ad Te transmiflum. Et fpero illud cer-
to hunc ad manus tuas perveniiTe* Ipfe enim
tra-

Diuiii. 1 , C.'^oogIe
 Epist, Med. Centur. III* iof
tradidi Illuftriflimi Comitis Rantzovii Secre-
tario, cui nomen I Nicolaus Brugmann, qvi
fande promilit mihi, qvamprimum Hafniatn
pervenilTet, fe idipfum ad sedes Tuas perlatu-
rum, Vale Exccllentiffirac VIR, & porro
«ma_»

Slcswici VII. Aug.

cb bc L X I.

t. Addihin;

J, Langclott D.

EPIST* L*
De calculo ventriculi lienis ex
cane exfc^ione,

JoELi Langelotio . Slcswicum.

aaimum
Ecreta tua mihi ad gratias agendas
S Laudanum tuum accepi, proq^ eo
addunt*
devindum me profiteor, necdum tamen pro-
pter aegrotorum inopiam, illius vim expertus
fum. Dedi particulam D. Moinichento noftro,
qvi in affine fub abfceffu interno auris cumdo-
iore capitis ingenti laborante nullam ejus fen-
ile efficaciam, Alia tamen occaflone aliis ex-
hibe-

Digitized by Google
 Thomje Bartholini
Jiibebo, nec de virtute aTc dcprardicata dii*
bito. De noftro Laudano ,qvae, vera feripii

funt , nempe in hydropico

fluxum & alvi &
lotium concitaflfe, qvod a natura roborata
profluxifle juxta me^um fateris. Cafusille ra*
rus in Eqvitum Magiftro Barone de Hciden
mihi transmiflTus dignus cfl qvi a pluribus le-
gatur* Ejus feci mentionem in DiflTertatione
de Hepate Defuncto Bilfianorum experimentis
oppoflta, qv« fub praslo fervet, una cum Cifta
Mediea Hafntinji. Qyid de eo fenferim , nupef
memini ahqvid ad Tc fcripfifle. Percommo-
dum qvoq^ advenit ajteraTua hiftoria calculi
in ventriculo reperti, qvamTibi & Celeber-
rimo Oleario gratus refero in acceptum. Si-
qvidem autem publice hacc legenda fiint in
EpilVolarum mearum Centuriis, ut ab aliis in-
teiligantur qvae gcrmanica lingva a Chirurgo
conflgnata funt, latina hic faciam:
Brevibus refero obfervata in Balfama-
tione cadaveris uxoris Generalis Sporckii,
Cerebrum qvia plenilunium inflabat, plenum
,

crat& fanum. Pulmones velutarefada (pon-

gia deformes, inter utramq^ alam purulenti,
undiqi adoati : Cor valde parvum fed fanum.
Ventriculus contradior ficcate, magnitudine*
ovi anferini ,
plenus materia cruda qvafl ovi
putri-

Digitized by. GoogI

 EP T- M ED. CeN T UR.' IH, 107
putridi. Interius ventriculo accreverat lapis
“durus grifeus,qvem abrumpere coadlifuimusy
i:ra{Tus pollicem , longus articulum. Dia-
phragma arefa<Slum> Abdomen plenum aqva
circiter qvatuor cantharorum. Hepar ma-
gnum, durum 6c denfum, &
colore prsecer*
naturali. Lien valde parvus & contradus^
ficut &
renes, omnia^ informia, mefentericac
vens obllrudVx omnes. Inteftina Hatu plena
& aqva. Summa , omnes mufculi tabe
flaccidi. Uterus & vefica tam parva , ut pue-
rilia, fed omnia inania. Sies^ici z6. Julii

I6f9.
- Joh. Braun.
Defcriptio lapidis ex fida relatione lau-
dati Olearii in literis ad Te fcriptis ita habet:
Hodie lapidem, qvi in ventriculo fue-
rat, in
'
manibus habui. Pater eum ad Gene* I

ralem deferet. Ejus hacc magnitudo & figura *

Color exterior cft grife-
us prorfus fimilis veftimen-
tis qvibus pleriq; hodie u-
tuntur. Interiusqvoq-jCan-
dictit calcis inflar, materice
• purulentae immerfus. Ubi
litera A fignata , radix cft,.

qva parte ventriculo anne-;

xus,

Digitized
 xuS) & dum aveilerecur , fruftulum ventricu*
Io adhaefit-».
Inter multa alia exempla qvx recitant
Schitickjm nliiq; dolore ventriculi ex calculis
ibidem retentis defun^lorum, hoc rarius eft,
qvia ventriculo adhxfit , in catteris enim fo-
luti memorantur lapides, ut etiam vomitu
nonnuntftram (int reje<5li. Ut ex noilris etiam
«liqvid addam: hilce diebus in pra^renria Se>
' reniflimi Regis noftri binis canibus experiuti-
di gratia, lien fuic cxfedus optimo fucceiiu,
uterq^ enim canis poft vulnus curatum con*^
valuit & bene habuit. An igitur lienis ufus
nullus erit'? Non id aufim afhrmare, qvum Sc
uterus fine vitae difpendio relecetur. Lienis
autem vicem deinde fupplebit Pancreas. An
autem expeditior inde curfus evadat, in tem«
pore videbimus. Whartonianos dudus (ali-
vales nuper auxit Difcipulus qvondam meus,
nunc Leidae vivens lsic$Iam Sunonu , qvi fali-
vales qvoqi exteriores defcripfit, aliasqve ob-
fervationes de glandulis in ore addidit, magna
nominis celebritate rem Anatomicam augens.
Mirum aiitem efi, du(flus iftos Salivales ante
diligentiam latui(Tdi| qvos accurate
videntur defcripfifle Udy Abbas^ Abenfinat Ifaac,
imo ipfe Calma lib, XI, de Us. Pare. Adeo
plura
 E p^st. Med. Centur, Iir.

‘plura in antiqvorum (criptis latent, qvaene-^

giiguntur qvia ^ paucis veteres leguntur,'
«
qvod dolendum, qvippe niulci hoc (eculo cu- '

riofi cfTe volunt, rerum novarum cupidi, pau*'

ci vero eruditi. Plura ne (cribam , tempore,
excludor. Tu , mi Langelotti , bene vale , dc
diu publico bono lupervive, meq^, ex afle tUr''
um, amare' perge. Hafhiat V. Noveml^.
<lo Idc LXI.

T. T.

Th* Bartholinus.
... i
— I.I — I

EPIST. LI.
i

De Ovo.^ & FermentatioHC», ,

•

Thom-® Bartholino Hafnianu*

A udax
jure merito &
injurius in bonum*
publicum videar , qvod obfcurus in-'
ficecus ego homo , importuno literarum alio*''
&
qvio immortales veftras medicationes inter-*
pellare auHm. Sed qvod in fcriptis veftris,
cedro dignidimis , nomen meum (tibinde ob-
fervarem, fuftinui frontem ponere, atq*, harc
ingenii fcripta , nec exafciata nec elaborata
ikis, iiludri^vcftro nomini oderre, qvo, 6^
b rccu-

Digrtized by Googie
 ,

ZIO Thom^ Bartholini

recudantur , limatiora prodire podinc, fe<14
cenforia incomparabilis Bartholini virga.
Multa ad varias difciplinas pertinentia confe-
dla habeo , afFcda plura; Sed agmine Typo-,
graphorum cindli, laboramus^ qvod vix ido-
neum , eumqve obfcqvcntem nancifei qvea-
mus. Uni lucro hoc genus hominum fervit,
£^um illudrandae Reipublicac liierariae vaca-,
re deberet» popello dat operam, cui librof,,
rum qvisqviliae qvam acceptiflimae effe folent.

Ringerer magis nifi olim jam hae qverelae fu-

iffenteruditorum ex Orcheftra & Qyatuor-
decim, Si fupremus Arbiter e coelo annuerit
Commentariolus de Ovo & Pullo aliqvando
juftum, & qvidem grandius Volumen exhibe-
bit, Diligentiae Harvei ut plurimum debeo;
ita amplidimam materiam ingenio, eunda
ad accuratioris Philofophiae amullim exigen-
ti , fuppeditat. Gratulor mihi qvod maximus
Bartholinus fua 6c experimenta 6c rationes,
meae opinioni (qvae &
Ariftotclis) de ftatu
ovi in avium utero, opponere dignatus fue-
rit, nullus dubito, qvin pro fuo lingulari can-
dore &c humanitate aeqvi boniq; fadurus Iit,
£ haec aliqvando modeftillime examinavero.
Hodieexercet me dodrina dcFcrmentatione,
Multum debeo Viris egregiis ante mc
hanc
 • .

Epist. Mei>4 Centur. III. eii"

hanc glaciem fregerunt : compellor tamen

in plerisqve in alia omnia^difcedere.. Miror
*
viros (erios tantum tribuiflc chymicis, ut to-’
tam fermc corporis noftri Oeconomiairi ad
unius fermentationis regulas, exterum incer- .

tas, coropoperc laborarim. Qvid prxftitc-

rim , propediem publice conflabit . Si q vi
,
no- •

ftro^ pede nos metiri Icimus, & videmur

qvam belle operam collocafle , fl corculis,
qvibus datum eft fapere, occafionem obtule-
rimus ea explicandi ,
qvx duntaxat indica|*e
pofiumus. Qyx veftro nomine promittitTy-
pographus, avidiflimc exfpe<flo. Nihil pro-
'

Ardoos Medici no-

dit, cui celeberrimi inter
men prxfcriptum, qvod non e veftigio per- .

curram. Meo nomine gratias ago pro Ob-

fcrvationum rariorum libris in qvibus hon ,

modo naturx ludibundx varietatem admirorj

fed exercendi qvoq: ingenii occafiones pluri- ^ s
mas offendo. Si kirem gratum fore, lingu-
lares hiftorias proavi mcT Martini Schipperi,
qyi ab anno fuperioris fcculi feptuagefimo,
’
usq^ ad tertium hujus, qvod currit, Ultraje-
dinorum Archiater fuit, fuppeditare poffem.
Nolui , nifi impetrata antea venia , ne viderer
ululas Athenas. Regem me putarem, fi Te,
^
Vir maxime, aliqvali officio demereri poffemi
Q 2 ultra

w.
 Ijz: ThOM^ BaRTHOLIMI'
ultra hominem vero fpirarem> H afcribi p6s^!
fem duntaxac po{i;remae amicorum veHrorum
clalli. Qyod dum voveo, raras ingenii ve--
ftri dotes devote venerabor, (imultjve Deum
rogabo, bono publico diutillime folpitarc'
cum dignetur , cujus opto agnofci t

Humillimus cliens , Sc cultor Hncerua , ,

Mart. Sehopckius.

GroD. Frifiorum d. 21. Aug.

St. Vct. cb bc. LXI,

;
EPIST* LIL
''ClDe Scriptis Schoockianis^ DegaUo
^ oviparo,
:

Martino Schoockio Groningam.»» •

T
mamur. Tua
Andem delideratus ille

ad gratum licerarum commercium ani--

eft humanitas, magne Schoockiy
dies illuxit, qvo^-

«jvod ad amicitiam diu exoptatam, me primus >'

invitaveris, qvam diu animo ambivi taciti &

aeftimatione, calamo exambire ha<^enus au* •

non (iim. Scilicet dilFula: eruditioni Ium-

iiis ’

inam humanitatem video conjun^bm^ <qva^'

, fcli-

Digitizedijy
 ‘Epist. M£5.Centur. Itl.

ftlici copula ad Injurias

aeternitatem pergis.
iorem in famam , qvam meritus es , maximam,
N&:in meum genium , qvi Te inter primos fc- *
J

culi Scriptores femptr fufpcxit , nifi fumm^ »

gratiarum a£lione amplecterer oblatam tanto

ofHcio a tanto Viro amicitiam auro contra
aeftimaBdam, Accedit inauditas benevolen-
tiae Tuae & alterum beneficium ,
pari gratia .

penfan^um.' Nempe pignus amicitiae interne-

'
T.atae illa eflTe voluifti, qvae famae Tuae fuerant
inftrumenta » ut junClo fcedere inter fe con-
Tpiraffe videatur fama: Tuae &
amicitiae no-

fftrae aeternitas, Neq^ majoribus obfidibus'po-

terat confirmari amicitia, qvam qvibus ami-

cum orbem Uteratum Tibi devinxiiti ,
adeoq; ..

ipfiim qvoqve me. Nihil de Nihilo dicam,

qvod' eo erudita difTcrtationc perduxifti, ut .<

nomen perdat ,
nec nihil amplius fit, fed ma-
ximum, in qvo fumma authoris induftria oc- ,

cupatur. Nec Ccrevifiam ad partes vocabo, i’,

qvam adeo, defaecatam nobis reddidifti, ut

prae ifta negligi poffint^
generofi munera Bacchi,
Non tangam. Ciconias, ne e manibus ela-
bantur, nec Turffas, ne adurant, ignei tui
ingenii Sc fublimis.teftes,, mens
Abripitur
'

dum Ecft^fia Tuamlego, & urbem vcftram

O ^
cogi-
ai4 Thom^ Bartholini
cogitatione intrat do£lrinae & humanitatis &-
dem. Ex ovo Tuo tot aeternitatis pullo» tuo
faptu prodiilTe miror , de qvibus przftat tace-
re ,qvam Te praefente & (uperftite, pofteri-
tatis partes in fc fufcipcrc.Ego vel eo no- '

mine qvoqve qvod Schoockio mea

felicior ,

placeant, Cujus judicio acqviefcimus. Qyid.

de Fermentatione commenteris , avidus ani.'
mus expeilat, & fi Cl. Schipperi obfervatio-
nes mihi concredideris, releges easintpr alias
qvac br^vi lucem videbuntv^ De ovo qvia
augmentum promittis, monendum duxi, me
praeter exempla in Centuriis Hiftoriarum mc-
-morata, etiam Hafniae novilTe mulierem qvar
duodecima impraegnationis hebdomada >o-
vum pepcrit>' fed iubventaneum. De ovo
galli qvid fcntiendum ibidem qvoq^ fcripfi,
nifi me
fallit memoria. Ex illo tempore gal-
lum gallinaceum NcoburgiFionum aluit Am-
ejusdem Senator Jacobus
pliiiiinus civitatis
Andreas ScefFerus,' amicus nofter, qviolini
qvoq; apud vos fiudiorum caufa vixit & publi-
ca eruditionis documenta reliqvic. Hic gallus
ovum rejecit. Vix anni unius gallum , artifi-
cem tantum , curiofitate dufius aperire judfit
laudatus amicus, in veniceji circa dorfum liga-
.meiuo annexam membranam, in qva ovum
• > aliud

D:;.' -Affria!"
 *
E S T. Kf E D. C*E >TTU k. 1 1 1* 2 1 f*
l

'aliud latebat. Totum hoc explicatum ad me

‘transmifit. Vidi tunicam ekhccatam oviarii
vicariam, cui iociufum ovum vitello 6c albu-
mine conftians. Dubitavi <jvidem an gallina
fuerit V, ille vero de gallo eft ccrtiflimus, Utri-
usq^ igitur fcxus fuilTe , vero (imilcht mihi , ni(i
, aliter Tibi vifum fuerit. Calamum remoratur
loci hujus arrguda pagina,alias indicaboqvan-
ti ^ciam Tanti 'Viri, ad feculi ornamentum
nati, dc amicitiam & promptam 'voluntatem.
'Vale, Gelebcrrime Scoochi, orbemq, perge
illuftrarc fele^is fclcdorum argumentorum
monumentis , dc me ama
ad qvaevis amici vota
fempec tuum. '
Hafn. xv. Jul. cb I:>c lxii.

# Th. Bartholinus.

EPIST* LUI.
Felices Aneurismatum curationes*
Thom^ Bartholino Hafniam.

C Um ex Hiftor, Anatom. rarioribus lingu-

ideis,
larem tuam in perveftigandis morborum
ac de omnibus bene merendi
fludium perviderem , candidum ilium qvi*
dem at oppidorarum ^ non potui mihi tempe-
<
0 4
/ ^

Digitized by Google
2ltf Thomje. BARTHOLIMIi

rare,qvin qvacdcancurismate domi. no.bisng*

ta funt, tecum communicarem, & Cei^ti.
z.idcn:, purpurae tuae laciniam qvandam alTu-
erem, ca fpe fretus, te pro dccuntatiflima ifta
humanitate tua audaciae meae veniae qvidpiam
daturum &
qvas qvafi poflliminio in medium,-
profero, benevolo animo accepturum* % / ’

Anno 1 f f. in illuftri loco hic viciniacv

tonfor qvidam faeminae jam fexagenariae arte- -

riam pro vena hepatica in dextro brachio tun?-»

dit, fangvis ftatim profluit cum. faltu, brachi- .

um intumefeit^ Empiricus fangvinis copia fat^.

larga pro more cmifsa qvafi re bene gefta vulr>
nulculum confolidat^ Interea tumor ob.fang-
vinis per arterias in fpatia mufculorum effuli,

copiam indies accrefeit, nec ullis fomj|nti&.di-.

fcutitur , tandem medicaflro ex defpcrad-
ipfo
onc diffugiente Menflruo fpatio poft alius,
;

adfeifeitur Chirurgus cum Medico, qvi peri--

culi magnitudinem animadvertentes ftatim ad-
ftringentibus medicamentis & ardla ligatura
tahto malo obvianx eunt, fed poft feftum 6c
cafto effecftu , velkula; enim plures & tumores
qvaft aneufismaticicircacephalicam demedia-
nam hinc inde oriuntur, traduq^ cemporU
fponte. rupti tantam iangvinis
'
copiam fuuf
4iunt,ut Qptimisqvibusqvf^ypticisac roboran-
tibus
l Ef IST. MeD, CENTUR.lIIi »17/.
tibus diu no6luq; adminiftrati$ mptidruo pene
i^atio fluxus ifle perdurarec, nec oculis etiam
) fagaciflimisarcerix vulnurculum pateret;: Hinc
in.putredinem gangrznoiam abit totum bra-
chium, ac fangvis grurnofus ovor» galijnar,
.magnitudine frudillatim cum in figni factore*
caroq^ mufculofa omnis, praeter vafa, olfaac
periolha, qvafl tabida diffluunt ad humerum
usq*,, tum demum in confpedum veniens ar*.

i
teria: laefae oftiolum convenienter obturatum
cft, & caro ablata farcoticis probaqvc Diaeta
fpatio bimcftri integre reilrituta ad miraculum
usqvc. Conftim au^cm haec fc6lio plus mi-
nus loo. imperialibus, qvantum qvidem ex
Irabco ,
qvi curationi interfuit; Simi-
lem fed funcftam arteriotomiam peregit ton-
for qvidam Bambergenfis, qviideoa dcfun£lt
propinqvisin jus vocatus, fed interpofita Me-
dici illius loci celeberrimi authoritate, ab in-,
tentato crimine liber evafit, imprudentia, di-
, nec tam effedum qvam^
centis *hic peccatura
afledum in irrogandis paenis (pediandum, mul>
taq-, faepe eveniant praeter intentionem. Videa-.
i\
tur Horft, Cift. Med. qvi ipfe feliciter curavic
hujusmodi errorem laudano opiato, & empl.
ftypt,CroIl.poft.Obferv. p. 2 fo. Ethoefere
modo curavimus hic aneurisma non minus pe-
.
' ' . . Os nciH
 ‘2TS ’
T»0M^ BARTHOLiNt *

'ricuJoftrn' ,
qvod focmina qvccdam filium
fcptennctn baculo ad finiflram capitis partelll'^
q\ra carotidum tranfitus cft, graviter percud-
ens, excitaverat,' undecumorpuKatilts avella-
nae nucis inftar primo nigricans, digitis cedens,
ftatim oboritur, & octidui (patio in tantum
augetur, ut dimidiam capitis partem afutura
- (agittali per tempora •& frontem a d oculos us<^
occuparet: Confulti Medici anceps remedium
certiflimo vitae diferimini praeferendum cen-
(entes, annuente qvoq; matre ^ fcalpello tu*»
*

morem aperiunt, fangvinisq; confertim pro^

fruentis parte qvadam dempta, qvadam ver6
ar£l;a ligatura &frringentibus cohibita, dum
crebro id agunt, infeqventibus diebus , fbli*»

citae macri unicum hunc friium per Dei gradam

fanum reddidere brevi ^ vel qvod in tenellis
omnia tenera fint & coalitu facilia , vel qvod
arteria laefa os fub jedlum habuerit^ ,uc ardiilime
potuerit comprimi ad confr)Hdationem , htne
arterias temporum & frontis feliciter aperiri
pofTeaireveracRiolanus Filius ioEnchir. Anat.
p, ^ ; 2 dc Schenck. J. f . Obf, Hildanus aliiq^
»

fr milia narrant. Vale Nobihflime Vir & vive

in orna mensum Artis nofrrae diutifrime felici*
;ierq> Vale cum Nobiliff F. F. Fuireniis meis
exLyceo PataviAo conunilitotubus fvaviffiiBisi
& cive .
 .

^ Epfsj. Med. Gentor. nX

&cive meo D. Joh. TreubJcro Phyfico Bcr*
gcnfii 'Vale & fave->* ^

N; & E. T.
,

Svinforti Francorum ' addi^HlT.

>
14. Cal.Sepiuxd^f*
< .Xoh.MichacIFehrIX

EPIST*,L1V.
Be Aneurysmate nonnutla^^

"oh, Michael. Fehr Suinfurtuny.

T Ransmidi calas rariores me ad Tui amo^

rem memortaraeji revocant. Aneurys-
matis laetum excitum pauci fpe£brunt , adeo
aegre ferunt atteri* habenas (ibi laxari, Non-
nunqvam tamen naturae robur vicium fupe- ,

rat, medicisq*, manibus auxiliatur. Ardalio*

gacura miraculi inftar.fubinde patentem hi-
antemqve arteriam condringit, fed opera* e-
venucum in minoribus arteriis cantum experi-
mur. In majoribus enim, qvia mnicx eras-
is, ,(acile non rumpuntur /ni fi a vehementi
• caula, nec ri^tx confolidancur propter per^
petuum fpiritttod iangvinis' ^dluxuavy .q.votifi
. - die

Digitized by Googll
 ;

*Z0, ThoM-« BARTHOLINI;

'
incre(cit Aneurysma. Facilius qvoq;
arteriae tunica dilatata, qvam
prorfus rupta ,
fperata confoiidatio fuccedet. Deniq^ a fan-
gvine qvoq^ fea calidiore adeoqj ad impetum. >

promptiore . ad
fea frigidiore vel cralliore
motum fegni, pars curationis dependet v^.
interitus, Qyas fruftra Tibi fuggero, in his
«xercitatiffimo.. Nos hic nuper lethalc Ane-
urysma vidimus in juvene NoBili ex lasfo
more. Nec mirabamur, qvia arteriam ma*
gnam cruralem ruptam in apertione vidimus,
unde in tantum tumorem femur excreverat, ,
qvafi prorfus fcirrhofum , ut non tantum ea
copia fangvis ex aperto poft mortem femore
effunderetur , qvi tres menfuras noftras im-
pleret, fed ex finibus inter mufculos vaftoscf-.
f^ormatis fangvinem grumofum parenchyma^
hepatis maximi forma & magnitudine refe-
rentem extraheremus. In ifto vivo nec fe^ia,
tuta erat aut pofilbilis propter magnae arte-
ria* & mufculos delitefcentis ingentem
intra
rupturam , nec ligatura fufHciens» Certe De-
upi foleo precari, ut hujusmodi cafiis vel a«
vertat vel meae curae fubtrahat, de qvibusPa-
troclb illud ex Stob£9 Serm. CX, ufiirparim
collegiffe nempe illa tam gravia.raultaq^ non
fcd mala» in adeo ^eve. vas fortunam,
: A"» Cacte»

iby
 <.

*^Ta< 1-.

Epist. Med. 'Centur. III.' ajti

,

‘Czterutti felicia exempla ego memini , (edi &

rariora. Non ita pridem exemplum Torga
ad nos milit Magnus Naturse Myfta D.
Im Janus y aneurysmatis Natura magis qvaoi!
arte fanati, qvod alio loco referam. Summa. ,

cil, naturam tumore aliqvo duro in parte Ix-v

fa procreato ex fangvine grumofo> aeceden»
libus etiam repellentibus , & ligatura toleta**
bili repreflilfe erumpentem ex arteria (angvi-
nem » ut tandem fubfecuta (it uonfolidatio
arteriae. Rarius tamen ita miferis (iiccurric
* Natura, ‘
Felices qvibus ita favet, ignofee
^vod plura non feribam. Deperditae ^eranC'
literactuae,^ & diu in angulo domus latuerant»
qvrod nuper me aliis literis conqveRum nuir
ignoras. paUca haec ad necefGtudinem^
Igitur
rei addere debui. Vale felkiter, raepor*' & .

ro ama. Hafn, XI. Febr.

X# ,'X» «•

- . Th. Bartholinus :
•

t
i

EPIST^ LV.
CfpbalalgU re^tdium^^
Thomje Bartholino Hafniam-*. .

V V
.
idua ilia in Chriiliania
nuper per Studiofum transmili , annun^
;
imple-
» cujus hiftoriam

Digilized by Gooj^
 i
,

Thom^ BARTHOLIKI'-

iinplevcrat 49. cum oiTa ilia factus demortui'

& putridi «xcrrnerec. Nihil addo , nili qvod
nuper modo Nobiicm Norwagicum lue Vc^
nerca (qvam Hafnia fecum attulerat) labo-'
rancem priiiinx fanitati (Deo (it laus!) feli-
t

citer rellituerim , qvt inter extera tam dirx,

luisSymptomata, tam immani capitis dolore
comprehenfus fiiit, uc lingulis diebus circa,
vefperam non deliraverit modo > fed & tahi
fevis convulHonibusanimiq^ deliqviisita con- .

ftri^us fuerit, morte qvam dc.

ut potius de
falutc cogitarent aftames, qvod crudele Sym-' •
torna nullis penitus medicamentis incernis ce-
dere voluit , donec tandem Emplaftr. Ran.
Vigonis cum Mercurio temporibus adplica-»
rem, ubi miraculi inftar dolor ille penitus inr
tra dimidiam horam recefHt , ac nunqvam
fumma cum omnium admirati-
deinde rediit,
one. Hifce vale& me amare perge. Dabam
Bergis Norwag. d« 4» Septembr, fefti-

liante calamo.

T. t,

]bh. Ffid, Trcubler D.

‘
EPISt,

Digitiza} l
y Google
 ^PIST. Mid. Centur.

. , EPIST. LVI.
PncipitMi damna in ukufiulis.
J-OH.FRID. Treublero BcrgafS.

D
bus raras
Eprecor culpam qvod fegnior Cm in
refpondendo. Accepi litcras tuas, qvi-
hiftorias & obfcrvationes tuas mc-
cum cojpn^.nes pro qvo officio
eflc vol^illi,

gratias ago, & a publico majores mereberis.

Releges illas in Centuriis Epiftolarum , ad qva-
rum editionem, finita non ita pridem Cifta

Rledica ,
propediem me accingam. De Pa-
ralyticis mea Commentaria Bafilcac ' recufa
funt. ^
Janffbnius Amficlodamcnfisad A- mc
natomi* meae novam editionem ex aliorum
^cbnfilio animavit, qyod faciam, ubi vacave-
rit, Alioqvin in re Medica nihil occurrit,
qvod feribam. Lis nuper fuit orta & mota
inter D. Suabium Medicum, & Jonam Chi-
rurgum hujus urbis , fuper curatione pueruli
ulcufcuhs fcatentis, qvibus hic praecipitatum
adfperfit,unde gravia orta fymptomata, qvae
D. Suabius hifcc Chirurgi remediis adfcripfit.
Chirurgus publico feripto fe vindicavit, fed
jam a Facultate nofira fenrentiam Suabius illi

contrariam impetravit. Qyos juvenes ledis-

fimos mihi commei^dafti , inter amicos nume*
 224 Si'-'-'
Bartholini

rabo, illiscj-, tuam ingratiam nunqvam noli

vacabo, fi cx ufu lilis elFe poffint mea offici-
oia> 6c (i aliis in rebus mea opera indigeas,-
femper illam cibi paratiflfimam invenies. De
'
Chamatmoro vcftro Norwagico mone , aa
coelum noftrum ferre pofle credas , & cjvo
modo
illi afluefeere poflit. Optarem furcu-
los qvosdam pro horto mco,expqfiu*idi gra-
tia, qvod te parario non defperavcrim. Vale
cum tuis & me ama. Raptim Hafn. 5. April*
•
cb bc LXII.
T. T.
A

'• - Th. Bartholinus,

1^1 f ii
" II .
—«•M "
'
"
EPIST. LVII.
Varutn Oculis (f Nafo obfervatio- -

ms nova &c,
• *i j

'
Thomje Bartholino Hafniam-».

Q
tur
Vod ad intermilTum

,
|'diu ofHcium a*

deo lentus redeam, partim itineri debe-

partim valetudini amicorum admodum"*
imbecilli. Namq; & nobiliorum in vicinis
provinciis, urbium luftratio multum tempo-^ ,

rls hbi vendicavic, &

cx itinere nobifeum^
‘
.* •
aegrum

Digitized by Google
 Epist, Med* Ce[ntur. III, tzf
^ «grum Leidam reduximus Hafebardum : Am*
ftelodami autem ,*'^algefteinium graviter de«
cumbentem ojBTeiidimus , aJternis icat^; modo
hunc Amftelodami) modo illum Lugduni vi*
litando rebus nollris pro lubitu vacare no4
' potuimus. Uterq; autem jam convaluit Ha* '

iebardus Borrichii, W^algefteinius Burrhi auxi*

lioJ Cum in itinere elTemus pro ipfo , tj^vem'
firuBra qvzrebam, Deufingio vindicias illius
Groningae reperi, qvibus licecmea impugnet
verba, ipfum tamen Dominum van Horne
aggreditur » & in illum omnem fuam bilem
cvpmic. Valde autem acuti fenlus (it oportet^
xjvit^mlevemattadum ferre ncqvic. Dixi eunt
BiUio favere; dixi in opinione de.falivae in
glandulis fecrccae origine BiKio airenfum prx*
here, dixi mirari me, qvod in chyli voce ex
Billijmente explicanda occupatus iniqvaEpo*
'
Bulationis Bartholinum accuiet ; nec de eo
praeterea qvicqvaoi. Haec verba adeo move*
runteum ac (t vel gravidima dixiilem. Inter
alia,in controverha qvam tibi movit mire (p
tOrqvet , dc qv?e aliorum refpediu a te di<Ba fo •

iicarie iumendo Batum contro verliae ce inter &

BilBum de chyli per mcfaraicas rubras motu
ciTe defendit. Sed videtur occalionem exfeqvi*

arum hepa^s aut ignorare aut reticere , prae-

'
L= P terea
•

Digitized by Googie
 'iz€ Thom:£ BARTrtbLiNi
cerea admodum volante oculo fpkilegium ccp^

nm pervolviflTc, Namcji& verus lymphat a te

primum obfervatus motus de throno hepar de«
jecit, & ipfeinfpicilegio fecundo ubi de fym^
phs motu BtKiano agis, in hroc cardine obkr-
'
vationum tuarum falutem verfari ais &
rogas
ut fidem fiiam brevi exlolvat. Sed his noncoii-
fideratis in chyli interpretatione Bilfiana hx^
rens Deufingius^ ut chyli motUm e ladeis in he-
par demonftrct Bilfius iniqva te conditione po-

ftulare dicit, ac fi Bilfius hoc nonpromifil&t;

cum tamen in epifiolica difTertatione dicat ..

contentum in ladeis fiiccum partim in hepar

ferri ,
partim in thoracicum dudum , feq^ illud
ad oculum dernonfiraturum polliceatur. Sed
hate dccartera in refponfione ad vindicias ejus
fufius diduda videbis: qvam una cum difpu-
rationibus & adjundo illis , de oculorum glan:*
dulis tradntu brevi, favente. Deo, habebis:
habuifies jam dudum, nifi varia etiam praeter
ante memorata impedimenta moram mihi in*
jecifient. Dum autem his occupatusifedio-
nes interdum ad partes voco , qvsedatn non an-
te vifa mihi fe o£Fcrunt« Nam praeter varia-
falivse vafa , & illa lachrymalia in glandula o*
culi externa jam ante obfervata etiam in ]a?>

chrymaU caruncula duo ejusdenigeneris vafa

.
" obfei:*

Digitized by Google
 Epist, Med; Centur. ITT. zzy
bljfcrvavi ad cartilaginis latera utringi unum ,
,

qvac ftylum nullo negotio admittunt. De pun-^

liborum lachrymalium continuatione admo*
dum manifeflia nihil addam , cum eam tibi k
Ciariff. Bortichio jam ante fignificatam cxifti-

mem,^ brevi cum tradlatu de glandulis oculo-

rum de illa plura De alio ver6
(is vifurus. i

excretorio vafe narium tunica non icai

qvod in
pridem 'obfervavi , dubia qvsedam occurrunt;
de' qvibus a te informari optarem. Cum eni^
in ovillo punftorum lachrymalium continua-
tionem accuratius examinaturus narium ofla
efiVingerem , vidi remotis ollibusin narium tu-
hica vafculum 'lymphaticorum inftar fplen-
dens antetiora verfus decurrere ideoqj pro
lymphatico redu^lorio habere coepi. Cum ve
to naribus fc<5fione apertisy lupra manifeftum
continuati punitis lachryttialibus meatus e*
anguftum & nigri^
gr^eflum, foveam vel fulcum
cantem , per qvem in praedidum vas viam feta .

patentem invenit , notarem , & accuratius lo-

cum , ultra qvem feta penetrare non valuit irt-

fpicerem , patuit ex radicibus q vas ibi agit ma-

nifteftis lymphaticum excretorium ejOTe. Mi- i

rum autem in tunica ‘non craflTa a minutulis

iilis glandularum portionibus tam elegans pro-
dire." Sed- magis miror , qvo' fine humor ibi
- i' P A fccre-»

Digitized by Coogl
 :

^ ThO.MJE BAR^HOLItri '

fecretus a4 marium extrema ^cduc^tur

pftiunn e]u$ vix ad digip latitudinem inde (itre-t
inptum. Dice^ei^ excremeaticiumefre} Te4
. ‘ ^orporijs poliri parcii;)us

I
tuqc) per p jpsmpdi yafa humorem cprtg ufui die?
ftinacuui, iiec p4pc excremjentitiu.mc/rp, hi<«

9 Utpti> Gum vix extra canqjem iupm Ht, qvji^

^mul fjc extra porpus, non video cui ufui poHi;
clTc, uieo^f nec nomen j}|iifivenio. Qyod i|
tuarn mihi hac de re fementiain commu^
'
picape dignatu$ fueris , m,agt}o tua in me meri»
^cumulp augebis. Praeder h?P etiatp BiUji
experimentum de motu chylj , cum Amdplpr
dami clTem, imitatus fum fed iilamin fangyinft
^iverfitatem non inveni licet ad tertiam hP^
ram^ in vivis detinuiiTem canem) qvi vpi inte^
grum diem in hoc tormento vixilTct Sed cuU) ;

ynica vice tentaiTenon fufficiat ad certi qyi4

pondudendum prima occahpne idem ^xuin
yolvam , licet fatear me tam Ipngis cruciati»
•
bus non (ine horrore illos tprqyere. De Phi-
lofophtae certitudine multum gloriantur Car<^
lefiani: vellem ita certo mihiperfvadcrenC) ac
ipli funt perfvafi, nullam eife brutis animam
nec. differre utrum bruti vivi nervos anauco»
^ injiti, qvod adu movetur , chordas tangam ir

jdiifeces, yras vivi enim animdis vifcera,& va<?

;
‘
'
. fa»U.
• #•
 EptJt. MfeS^GisNfufc. ftl.

fa'dliqvot horis & libchtius rimarer,

C^ni multa vkleam qv® aha ratio-
iniijvirencla
,

fie non licet exfpe6tarei Vidi aliis etiam in eo-

dem iuhjei^or thoracicum dudum defccdenti a
tolli glandulis lymphatico cohtinuum cfle
(ftylusenim per illum immilfus ad medium fe-
re hujus alcendebat ulteriorem progreflum im-
pediente valvula) nec in axillarem immediati
fe exonerare, fed in utriusq-,dudlus concurfu
(qv6 etiam piata alia confluunt) alium forma-
fi canaliculum , qvi in gyrum (inuatus circa

axillaris , jugularisq; confinium fe in fangvi-

faem exonerat. Per hunc ex venis tum in tHo-

taciCum dudlum tum iri lymphatica reliqvi

fangvinem varie Va(a illa agitando tandem vi
qvadam coegi fefluete , Ut ea de re certior es-
fcm. Saepius anteftyloin axillarem per thora-
cicum Y.ian\in canibus fruftra affedavi , nec
unqvamdinftindtd adeo ac tum temporis pro-
greflum ejus continuare Valui. An lacpius &
certa qvadam, via eadem, obfervare licebit,
proximl. occafione,.n Deo placuerit videbo.
Bilfius etiamnum nec fcio utrum feriae
filet,

caniculares a maledicendo vacationem illi

conceflermt , an in perpetuum 'ab illo opere fit
feriaturus* Qyod publica fpeiilat, nihil in prae-
fens feribenti fe offert, nifl, qvod febres hic
'

P 3
 »,

Z^o ThoM>E BARTHpLl^Nt

plurimos invadant, qvorum mulri^non tam
morbi vi qvam propria culpa fuccumbunt.
Nec dum enim ulla maiignicasobrervata,nec
ullae confpedae maculae: Amftelodami tamen
qvam hic magis f^v.iunCv& retulit mihi ante
paucos dies ClarifT Goliusfibi a Medico qvo-^
dam Amftelodamenli per litteras relatum
una & eadem node plusqvam cemun^ homi-
nes febri correptos fine tamen ullis graviorU
busfymptomatibus.' Sed nimis forfan te de-^
tineo, Clarifiime Vir, qvare hic abrumpo
te cum tota familia tua valere jubeo,, qvam hur*
tnanifiime rogans tuo me aniore& patrocinio^
tovere pergas & qyas feilinansmanus., decli^
nare non potuit maculis irafci parcas. Dab<
Lugd. Bat* Anno iz.Sept.

CljrifT. Borrichius Te Tuosqj X. •,

qvam ofiicioriflime falutat.

<
Obfcqvcnt. Difcip^ ,

Nicolaus Scenonis.

EPIST,

I,

Digitized by Googie
 Epist« Med* Centur. m. £ J 1

-r,. EPIST. LVni,

Ufm Vafis novi in
Nic OL Ao. Stenonio Leidam-»*

ic in dies nova gloriae tuae fiiccrelcit mate-

S ria, qvia
feriari nefciunt.
calamus tuus & oculi perfpicaces
Optarem vero Tibi inter tot
laudum tuarum Deulingii ap-
tjtuJos, etiam
plaufum, qvi Tibi ofFenfus videtur , nefcio an
tuicaula. Mihi certe inulitatum amorernubi*
qve tcibatur, ut ea propter in Vindiciis Tuis
eum blande tradari mallem. Qvae. in dcfen-
lionem noftram prorfus benevolo animo pro- •

fers , pro lingulari in me afFedu interpretor,

qyem nullo non.officio demereri conabor*
iBillio nihil me praeter mentem illius afHnxiiTe,
tam certus fum.qvam qvod ille demonilrarc
non poiEt chyli ex ladeis ad.Hepar tranlitum
immediatum* Excretorium vas in narium tu-
nica a poftica parte vcrfus anteriora proce-
dens, novum.eft., Te<J^ inventorem ad aftra ‘

vehet. Qvid deeofeutiendum, apertcdice-

re non auiim ,,anteqvam oculis viderim. Lym-
phaticum eiTp iatcris lympham ea propter
^purgare, ab arteriis cerebri excretam, qvam
etiam non pauci ex naribus ftillantem expe-
tuntur,, referatis forfanofculis, pracfertim ia

Digilized by Google
 ThOMJ! BauTHOLIKI'
frigi(liorlbusi femoribus, 3c hyemali teta«
porc. Hinc qvoq; Polyporum fomenta de-
duci pofTunt> audla lympha ex hoc vafe, qvos
a d (Iri ng en cibus ea propter optime curant iu-
perne revellentibus, vel exGccantibus. An
narium (liilacio in phrenitide perniciem oden-.
tans huc referri, poflit, alii viderint, de qva
Hippocrates 1. 1 . Praedift. n. i. Andeniq-,fitex-
crementicius ifte humor, nondubito-, qyia vaS.
ad extremum fere nafi defmic, nlfi recurfum,
ejusadfuperria notaveris. Nec id mirum efle,
debet, qvippe inter , edam il-
alia nafi officia

lud a Medicis recenfetUT, ut per ejuscavernai.

purgamenta cerebri dcfloaftt, qvod La£Vanti-.
usc.ro de opif Dei repetit, Addo ego,' ul
lympha munere fuo fuufta ex corpore hac via
evacuetur. De brutis liberius diflTerefe posr
fum,'inqvibusfolis hocVasnafiobfervafti, per
'qvod irrigantur natium partes grandio-
ofleae

res. tfno hmc commode jam po-

Caula reddi
feft, cur femper nares brutorum, bovis, ovis,
'callis &c madeant. Atiadf odoratum bruto-
'

rum exqvifirutti a/iqvid conferat , ulterius dii-

qvitendum eft. Cett^ ejtcefturit bruta odorat,
tu qvo etiam indigent ad pabuli falubris dc-
,

ledlum. Tanra<j\ eft Canibus odorandi Vis,

Ut adlongius remota cadavera acalrfant,'&f
ulu-

'•Oigitiz^ecl by
 EpUT. Me ©4 CfiNtA*! f
A
*

^uUtu (zpe futii^a pfsefagiaitt i qvia caldis

INftofum aegf oriim
' odorem hjir^bus percipi- . I i

tnit, & deltderiailhus tenetitur. Utade6dk S'\

fceredcBrutishbndcbcamuSjtjVod de Homtenb , t •

•» i
Do6ii{Iimusi.f»d4m« vcfter c. XII.Med.Phyficrf,
nempe odoratum nobis voluptati magis qv^f»
necesiicati datum. Sine fanitatis qvtdem jadut^
multi odorandi facultate carent, nonnulli fx-
tida fentire non poflfunt ,
qvia alimentorum
dcledutn habef e ex ratione pofTunt At bru- *,

ta eo carctetlon pofTurtt, qvorum igitur na-

fb perpetuo humbre diffluunt. Hinc ob fer-
vayi illos hfominei odoraturti nullum habere,!
qvibus (iccs funt nares. Qyod dc lymphx
hujus humiditate intelligendum , neutiqvam *
} «

de catarrhd. alio crafTo , qvi odoris impedi-

menta objicit, obcunditq^ nobilem feofum.^ .
*
^

I .
;
Ita in re obfeura divinare licet, Tu de iis re- \
dtius feres jud^um, det^ Tua cteatura ilatues
prout obrervacionespiures Te docuerint. Ego
enim hac parte coecus de coloribus tuis judi-
co. £)e Qudus thoracici infertione certiora • «

vellem expetiihenta. Canafieulum enitn iflun$

Tibi vifum ^ fateor me tidti artitnadveftiffe.
Molim tamen rem negate, E conflanti ob-
fervatione perpetuitatem itryenctis', qvia fepe*
.
hidit

Digiiized by G-:ioglc
 0-M-* Bariholin> .

ludie natura in indi viduis, nos etiam non-rdr4

deludit. Tu. porro Icrutace abdita natura^
ut verum invenias , noftrisqj lymphaticis au,-^

gendis ftrenue incumbe. Ut tandem poft toc

prarclaca inventa Anatomica, nifi more fuo
ingratum fit feculum, deTc Ca;»<VMllud dica-
tur in Bacchid. ,

Hunc hominem decet auro expendi ^

,
huic decet llatuam ftatui ex auro,
^ Profedlo fi auruni vel nolint vel non pos-,
fint mortales, laurum eruditi non denega-
bunt. Vale mi Stenone, & feliciter rem coe-^

ptam^gere. Ha^nix X. Nov.

X. T.
f < .

Th« Bartholinus»

FPIST. lix;
'
De miBione Upide^La*
Thom^ Bartho LINO Hafniam-f,

Q
ti
Vod inter. do6los hauc infre.qvens
iiempe ut mutuo feriptionis gepere igno^
familiaritatem ac notitiam ,fibi invicem
eil».

concilient >,
id, hifce qvoq*, tentare, dc.crcvi
maxime cum me. inpit^t ^xpell.. Tuje fama toc
cditi$

Digiiized by Goi)gle
 1 Ep.i&t. M'ED Centur.ML
i

aditis, hadenus fcripcis lletp^blicae :Medic^

%ptiqve orbi erudito perqyatn aota perjccif;^
1?risqve: uc non femel divinas animi tui do-
tes intimius veneratus (im y qvod adhuc juvci
Oilibus annis tam foiidegraviqv judicio eiiraa-
yeriscot, editas a Te operas, qvas ne aera eu

qvidcm confirmatior ,.autlcnjli prudentia cla-*

rus ,
lucem emittere potu^
doi^ius acutiusq; in
ilTet. Eqvidem cumParentis.tui be^p fcript^
& PhiloCpphica Medica confidero;, qyam-
qve maturo fint confcripta judicia, -qvan^
vero, felicitate ejusdem acumen ipfe
latus , (l non fuperaveris , hautf.;injurja,ii|^
Te qvadrabit. Horatii illud: Fortes
fprtibus bonis. &
Hacc dum lcribo.,,Vjr in^
geniofilKme, non palpum tibi obtrudere au|;
in os Te laudare animus ell? mihi , me enim >

ab adulationis yitio plane alienum. efie, no-

runt omnes dodli, 'qyrme.nprunt..^ Hoc fo*
lummodo intendere volui ,
ut Excell. Tua; ,

conftaret, haud minimam elTe illius exillima-

'
tionecn uc laudem in nofiris oris. Madle igi-.
tur hac virtute Medicinae Antifies veneran-
de, ac arris nofirae publicum egregium Scri-
ptis tuis ulterius condecorare purge. Ne ve-
rb amicitiae tuae.lacrario plane me
infinuem, ecce mitto raram morbi, fafeino
. .. .i mdudll

Digitized by Googie
 . , .

. ThOMJE BARTHOtXHt
hiftoriam , cui cu/n^tjs interfui
fiibinde qvantum per occupationes alias licuit
curfum ejus obfervavi. Licet vero non nid
lateat id genus plurcs apud authores pafTimf
defcribi ,
placuit tamen hanc meam rudi Mi-
nerva delineatam, fimulq^ lapillos a morbido,
puero excretos , communicare. Agnofeat ex-*
ihdeTuaExcell.adfe^lum candidi Germani, qy?
tindem ob faras animi dotes, ut par eft,funirnd
Veneratur :Et fi meretUr hic cafus centuriisTna-
#um ObfervatibhUrti adhuc evulgandis, infe-'
fi, lubens id permitto, gratulorqvc mihi itri*

pi^nse. Flutes alia^ haut vulgares Hifibria»

Medici adhud habeo , qvas communicare
fion grav'e mihi etit, modo HanC ufiiflam Te
icqva fronte dcccpifre cognoverb. Vale 6 8t-
pratfidmm 6t dulce decus Artis Afclepiadei,
Dabam in Mufaio nrfeo GryphiS^aldi I4<
$cpt. Anno M D€ LXL
'

£xcell. Ttfib

ditatrfs,

Joh. HeUrtius Mcd, D. Profeflbe

Acad. Gryphiswald, & Seni-
or io FacuJtate^r -

h.::' Hiftoria

Digitized by Googl«
 t

Epist. Med* Centur. III. *j7

j

Hiftoria hatc eft:

^
Puer qvidatn decennis tabellarii pubjict
bi? lociy filius, aliasbe^e valens, incidit in
iporbum cum variis Tymptomatibus: inflatio^
ne nimirum totius ventris, dolore lumborum
artuumq^ inGgni , tetano uniyerfiim corpus q
capite ad calcem usq; corripiente, fenfibus
principibus interdum Iasiis, interdum mente
bf ne confiante : aderant qvoqj leipotbymiat ^
;

graves, & cordis palpitatio , vocis interce»

ptio , ut dc nonnunqvam infultus epilepticus
'

Febris nulla , nifi calor praeternaturalis levis^

ob motum humorum paroxysmo potius fo
in
Cxerens, qvi nunc per biduum aut triduum,
nunc pofi: ieptimanam denup invadebat: fiq
pt malum haut fiato tempore recrudefcerec*
Remittente paroxysmo ad vel 4 . horas du<<
rante, fuerunt deprehenfi in urina lateres vel
filices minores, acgerq-, limu} monuit inhscre-
re re<5lo inteftino lapidum vel filicuni majora
frufia, ficut ex ttansmifiis apparet, qvae re'*

crementis alvi perpaucis infeda fuere, fiepius

nullis, fed pituita qvadam mucofa,imo tacffu
frigida. Mirum autem erat, qvod morbu§
hic ex incantatione oriundus, nihilominus
niri qvodammodo videbatur , fi Mater filiq

fiiper dolore, intenGilimo conqvercme circa

vefi-

Digitized by Google
 ^
4

HOJvfve B ARTHOt INt •

Vcficam, parum fuccini albi cum aq. hyperi-

tonis vel faxifragiae exhibuit ^ qvod lapilli ifti

facilius per urinam exierint. Duravit hic afFc^

^us per tremcftrc. Originem craxiiTe hunc
dAediim dubium eft, cum la-
a veneiicio citra
pillos tales nunqvam in corpore humano gd-
neratosfuiiTe verifimilefit^ fedpotiusaDiabo-
h) in corpus atgroti immKfo. Et anus qv^darii
^fafpeda a pueri matre afperioribus verbis la-
cellira , fponre tandem ad curationem (e ob-
truferit fvadendo Laconicum per vices repe-
tendum cum herbulis qvibusdam , qvasfpon-
tc fubminil^ravit ipfa^ puerumq^ facili 'nego-
tio curavit. Pondo onmium iftbrum lapidum^ ,

per anum &urinam excrerofum fuit duode-

cim unciarum cum dimidia , qvorum nonnulli
precibus amicorum jam funt diftradiiy rcli«>

qvis apud me adhuc fup erili tibus.

EPIST. LX.
'
De Puero caicu/os mejere\fimuhnte
De Morbo Magice.
JoHANKi Heunio Gryphiswaldiufn-.*

O Blatam tanta humanitate 6c tantoofHcio

amicitiam hilari Irome animoqi ample-
xor.

Digilized by G( 'jliz
 fipisT. Me». CfiKtuR. ni.

dor, qvam ipre hadenus tacitus mihi exopcaviw

Tui fimilibus innotefccre &
placere , fumma
hadenus concentione) Ced honeda, allabora*
vi« Deofitlausy^qvod voci mei compos (imfa*
dus, uc meliorum ^obtinuerim amicitias, qvi
aliteranimatos ne titivillicio dignos atdimo.
Tibi igitur ) Vir Clariflime) ingentes gratias
agOjpartimqvod ofEciolis literis me dignatus
(is, partim qvod raram hidoriam ad|unxeriS)
ledorum, oculis dignilHmamyqvamin Cemur
riis Epidolarum, brevi edendis magna nomi*

nis Tui fama reponam , ut ad plures rei curioii*

tas deveniat. • Similis fere puer non ita pridem
hic Hafniae comparuit de qvo. narrabo ea qvae
refeivi." ExCimbria calculi faxei multi mag*,
nitudine confpicui a puero per urethram ejedi
ad Screnilfimum Regem nodrumnonitapri-^
dem mittuntur. Ut rei veritas eiretmanifefta y
puer ip(e accedere jubetur nefraus occul*
taretur, folus (ine fratre, qvem cornicem Hbi
adduxerat, in arce Regia < cudoditur» Julfu
Clementidimi Domini & Regis mei , puerum
diiigei^ius infpicio. Magna vero confidentii
non raro ^rtis periodis calculos diverfatmag-
nitudinis per lotium fibi excerni aiTeverabac >
prxcedente femper animi qvadam commotio-
&
ne veluciconvuinonibuscomicamibus. Cal^'
. culos

^
1 Diij ! 3d by
 «

i>40 '
B ARTHOtIHI

culos faxea folidicate in rei fidem produxit*

^vos aflerva verae, fcd qvia nonnuUi nucem ju-
giandeo) fere aeqvabanrt per urethrae latus vi
viam faciam , Jevi cicatrice demonftravic»
Fraudem tamen fubefle e ventus idoeuit. Nam
ieduruf a fracribus Sc amicis in cuibxdia arcis
limulabac qvtdem nonnUnqvam oculorum
rorfione de doloribus neicio qvibusiningvine*
^advocatis Medicis perfvadere voluit immi-
ocre paroxysmum caleulofum* fed nepius re<
' petitis conatibus, in auras omnia evanuerunt.
Tanta tamen fuit Regis, Regum optimi, cler
mentia « ut venia liippjici data , ad aRum' hunc
ab amicis inopia laborantibus edodlo, jufleric
hpnefto opificio regaliter defiiuari# An fimit
lia 4e Tuo puero fiifpicari liceat, ignoro. Qvoii

Ii ipfe excerni calculos videris, de veritate non

dubiurem. Aliacfaepe nobis atgri imponunt.

Qvidqvidfic, inTya hifloria ealculorumy du*
rities admirationi efl;, nam magnitudo inuGcar

ta non cft. Caufam valde fufped^am habeo.

Incantationi enim parum fidere foieo. Nefcia
tamen qvomodo ilii tantum tribuat mo|talium
credulitas, ut vel namrales efiedlusiveiingenir
piorum fraudes illi imputentur. Sed moribus
Teu opinionibus receptis hoc qvicqvid eR^
concedimus. Ut par pari reddam » mitto Ti?
 Ei»ist. Mei>. Cektuu. IlL 141
t

obrei'vatioticm de Morbo Magico, qv^m

propriis OCiHis confirmata ni ad mcnupcrniilic
J). Diettrkus E€\b0vius Medicus Bergenfis Eru-
ditus, olim difcipulus, jam amicus. '

Bergis puerum XIV. annorum ante bien-

nium totius corporis laffitudo doJorofa corri-
puit, cum ulceribus , qvaeunacum pure modo
oflicula, modo pifeium fpmas emifere. Sex
iorfan elapfzfuntfeptimana; ,exqvibusin fin-
.
gultum incidit valde horrendum, qvo ungves;
^vos pili omni fere ex parte inftar foniculorum

,
partim circumvolvebant, partim inter fccon-
ne<^ebant,aciculas incurvatas (ibi invicem ca^
tenatim infertas , globulos ferreos 3c ftanneos i
tandemij; ligni fruftum longitudinedimidiunl
pollicem afqvans cum feqventium literarunt
levi jncifeione S.M. P. D, rejecit fummo fpe-
diantium ftuporc &
admiratione. In paro-*
Xysmi principio dolorem qveiidam in digitis
iurfum, paulatim crus petentem , cutehiq^irt-
ftar muris etroneo motu moX attollentem i
moxq-, deprimentem percepit
^
qvem moX ( ii
tamen ita appellare liceat) digitorum motus
convulfivuseft fubfeeutus, organotribfen , va-
rio digitorum Bexu miificum qvoddam melos
^
ludentem, perfe6liffime aemulans. Venter in-
tereadtpe^us duiliiiiin more Undefo thotu mt-
- •'* ra vi-
 Thom>e Bartholini '

vidHitudine modo elevabantur , modo (ub*> -

lidebanc cum cervicis reflexione admodimi

tortuosa. Hxc tandem enumerata fympto<^
mata flniit finguitus ,
jam nominata lartificiaJia
ventriculo exturbans, calingva dentibus(qvos
ardiflime claudebat, neq^ unqvam, ni(i digi- '

'
tum admoventis, eaq^ qvx intra dentes Ja-
ori
titabant, eximere volentis admorfurus, mo-
vebat) agitatione varia allidendo ingratum- .

'
movit flrepitum. Cunda autem qvae ventri-
culo ita egurgitavit , bis iterum deglutiit , re-
petente interim pratdidum ordinem tota fym*
ptomatum ferie,^ qvae tertio tandem convui-
,

flvo ventriculi motu finito , aegrum torqvere •

defierunt. • Difficillimum tamen fuit aciculas »

ungvcs &c, qvoslingvas extremitas ore fubin-
de exferta continebat, excutere, cum qvam-
cunq^aflantium fummam etiam manuum agi-
litatem fiibitanea lingvae retradione eluferit,
dentibusq^ petierit , ut etiam vix nec fine peri-
culo digitum morfui fiibtrahere potuerint. Et
hoc omne oculis peregit exade claufis« Aci-
tandem decufiis inflar rabidi ca-
tulis reliqvisq^
nis qvodqj qvod obvium, dentibus invafit,
admodum fradus
ficq^ aliqvot horas viribus
(umma cum imbecillitate jacuit. Viribus tan-
dem ahqvpmodQ cqUc^s tQCamdiemdc np^'

Digttizwj by
 ,

EpIST. MeD* CfiNTUR. ni. Z4$

qviecus, fanoqve.Don multum diilimilis

tranfegit. Venefica, cui nomen

(qvod prima ligno incisa litera S. indigitare

voluit pueri cognata), non ita pridem carccri

eft tradita, qvas tamen fibiipfianteinftitutum
. aMagiftratuetamen linteamentoqvodam gu-
lam fregit. Rogum tamen, qvem viva eva-
fit^ feniit mortua , adfpedfante idipfiim puero
'
rjvi atger viri robufti brachiis ad locum fiippli-
cid deftinatumafportabatur qvo tempore x-:

gerab omni incantatione Dei beneficio liber

adhuc dum optima fruitur valetudine* Reli-
qvas literas M. P. D. autumat pueri confobrina
'defignare mulierculam qvandam ,
qvx fupra
nominatam fagam ad facinus hocce perpe-
trandum inftigavit.
; De hujusmodi Magis
qvid credas, haud
icio. Idfciomeparum credjere, nec mihimee
xredere qvanqvam praefens viderem prtcftigi-
as* Qvippe & qvifolertiflimi& acerrimi Ph i*
lorophornm fuerunt, ne iisqvidem confiden-
dum cfTe' ajunt ,
qvat videmus. Tgitur ubi ra*^
ciones jacent, judicium melan-
filet, & ego
cholicorum figmentis hxc annumero. Gra-
tum tamen feceris, fi hujus commatis plura e^
faecundi ingenij & experientiae diffufse loculis
jnihi trammiferis, qvotiescunqj velinternun-
cioruQi
444 Tb OM^ B AK.THOt!Nl
* /

«iorum ‘commoditas, vel otium tuum permi^

ferit, qvod .publico bono dicafti* Interea va-*
le, Vir celeberrime, & Coepis amicitis fo-
menta crebris literi»ruggere. Hafbis iXv Apr,
eb bc Lxiu
t. T. .

Birthoilnusi

BPIST. LXt '\

. Di fHUlieri fffgaitienrtj>\

jf^HOMJE B Artholiko HaFniahlj,

GEORGIUS SEGEkuS
TnORUtTEKSIS*

N On fine magni
Bilfii

Vidi tamen etiam qvs

admiratione Kobiliflimi
repetitos infultUs hifce diebUs vidi.
pro merito repbfuit
ei
Cl. Nicolaus Stephanus. Sic lan^ fimiles ha-
bent labra laducas^ qvz forfan temperabunt
commots in BUfio bilis acerbitatem > modo
fint ad guilum. Interim crede mihi , Bilfium
liifce filis contentionibus verbalibus plus pro-
pris detrahere fams , qvam fi plurimis pro
merito refponfionibus reprimatur ab aliis. Ttt
vero Vic Clarifiime apud omaet bonos lau-
/ denfr
 .

EpIST. MeD. C ENTUIU III.

4ecn mereris ,
qyi a futiiibas hi(cc contentio-
nibusTe fcparas ,,Biifioqvc res fuas remittis*
Nuper ex ClariiT. Deuiingu literis, Biifium mul*
ta prxftare polTe didici. Qvae qvia vera clle
fcio ,umce opto , ut Billius impoHerum fe-
id
datiorem retinear animum, qvo fcientiam iii-
Qtn absq; Virorum Clariilimorum famx arro^»
,

^pne , 'diyuiget. Nuper ab llJuftnlCmo Man^

pagecta adjacentem. rariiEmi CalusHiftoriamy
(ibi.Bruxel|is ab Archiatrorum ibidem Comite
Chidletio milfam , obtinui. Is idem Vir Ium -

mus , in omnibus fiiis literis humaniHimc Te

falutat. Tui certe amamil^mus. Hifce io log-
eis nihil inter Eruditos occurrit ^vodXe Icire
'

interfit) nili ..^qyod Paralytici Tui praelum no«

ftrum propediem fine exercitaturi , cum eos
plurimi ha(f^nu5 delideraverint, ipfeq^ Illud:.
' Manoagetta. Si qvid in iis mutandum effer)
veloc.iflimo jubexalamo , urget namq^ biblio-
pola) atqve.hac feptimana impreHionem in»
>
choabit. 'Cum ante paucas feptimanas fodi r
nas imprimis mecallicasjn vicinia vifitaremy
& inde per Montbelgardum ( ubi prudentifli-
mum totius Germaniae^PoIicicum Dominum ,

ChriftopRorum,Fprftnerum^ Sereniflimi Da-

cis Montbelgardenfis Cancellarium falutavi^)

Qruacrucum me conferrem , non procul a pa-

'
,Qv3 , ' • S»
/

Digitized by Googie
'z4^ THovfJi Bartholini

go MontbelgardenG Haudincourc obviatn

mihi venit vctuJa qvaedam, reculas fuas in ca-^i
]}itegerens , femperq^ &
fortiter Gngultiens.
Hseca me interrogata , qvamdiu hac raoleftia
molcftata fuiffet, ultra integrum relpondit
biennium. Idem affirmavit &
ruilicus qvidam
mihi tum occurrens, qvi eam a Daemone ob-»
feflam alferebat. ,QvaeGvi ex eo, utrum tu<«
mulcuosc &
pro horum mortalium more im»*
petuosc fc gereret; qvod ille negavit. Ob-
fervavi auten» fingultum inter loqvendum in**

termittere, dein vero velociorem redire , ac (i.

qvod intermilTum compeniare vellet*

erat
Nodu qvoq; inter dormiendum minime. fin-
gultit. Si per otium licuilFec, accuratius ve-*
tulam didam exarainaffem. Nam Iicct o-e
mnes pagi fui' incolae eam pro .obfeGa
habeant, ipfe qvoq; Sacerdos aUqvoties jam
aqvam luftralem pro Satanae remotione, fru»*
ilra tamen, adhibuerit, ego tamen non ad
fupra naturales hujus morbi caufas recurren-
dum eilc, vel ex asionibus aegrae, conjicio^
Sed Hippocrates meus » qvi omne fibi jam
vendicat tempus, mc brevem clTc jubet. Salu-
tat Te qvam humaniffime Acutiffirifus Spleis-
f us, qvi per aliqvot dies nobifeum hic vixit.
Tu ycift Pawone colendiflimc optime vale,
•
'
> , mihiq; -
 Epi^t. Med. CiNTUR. ITL «47
•
«bvHiqj fav€. Dab^m Balileae d, ii. Novcmb.

•
'
C
*
'
. f

• EPIST. LXII.
editione Hippocratis» De utero putri»
do. De fuperfautioneTrmeUonpn t
Hlorumf^fecundiBit,
G eorgioSegero BaGleairo*

Udorc fufftrndor qvoddc diligentia & offi-

P cio
,.literiii»terpclles,
me antevertas, faepiusq^ dodiflimis tuis
qvam ego negligentior rc-
^

fpondere qveam. Quartas litcras heri acce-

pi» &re£fe qvoq, ex ordine priores, una cum
ixniffis opufculis tuis varii argumenti haod &
traiaticiae eruditionis. In Triumpho tuo Cor«
dU ftreoue Coryindicafii , meq^ Tibi devinxi»
fti. Ingens efi; alter tuus ih Hippocrate eden-
,do conatus, qvo folo nominis aeternitatem
mereberis» Non dubito qvin ad guftum Le-
dorum fit futura editio , modo accedat char-
tarum grandiorum nitor & typorum elegan-
tia , qvae alias Belgarum editiones folent com-

mendare. Praeterea in vafia volumina excre-

fcet, nifi in unica verfione acqvieveris, qyie
Tyronibus fufficic» qvoram in gratiam haec
, - ^4 opc'
 ,

Z49 ThoMJE B ARTHOLUrK

opera impenditur. Reliqva tua opufcula Ic*
digna funt , auchoritatemq^V fibi vel eo no->
iTune conciliant, qvia pro HfppfftrafeCunc^
omnium bonorum nobis aurorc , (icut loqvi-
ter Galemts. Peflimc enim ftudiis fuis confii-
lunt, qvi ita rccentiorum fcriptis fc immccr
gurit ut veteres vel negligant vel contemnant
qvum plerarumq^ rerum Jux ex illis pendeac.
Pleraq; certe recentiorum inventa apud vete-
res per nebulam adumbrantur. Vaforumi. ta-
men Lymphaticorum cognitio vix noftranx
pra^ccilic memonam qvanqvamaliqvid vide-
,

ar colligere ex Hippocrate \. 6^ Epid. £ 3, §, 4^

ubi a qvaedudlus nominantur, ex qvibus fudor
guttatim effluit» Tu judica qvi in Hippoetatt
totus occuparis, qvid (int, qvo& rcdius
per canales feu aqvaedudius qvampec interrup-
tos poros accipimus. Qyod vero Paralyticos.
meosTypographo veftrd recudendos tradide-
ris, majorem a me qvam a publico gratiani,

mereris. Ego qvidem iterato pracFo nu.nqvam

dignos judicavi. Qyia ita Tibi vifum fuit, ro-
garem, ut Annotationes iuisHUtoriisiiibjun-
geres, ita ut Annotatione^ meaead Paralyti-
cum Primum ftatim fubned^antur HiUoriae Pa-
ralytici primi, & Hc de exteris. Pauca alia
mutanda etnfeo « quae breviter hac charta in-
cluia
N

Digitized by Ct)Ogh^
 Epi;st. Med. Centur. Iir,

clufa (ignavi , inprimis Annotationibus pnmis

addenduna te(liaionium Radzivilii ex Epiftola
fecunda de Peregrinatione Hierofolymitana^-
qvi veftigia Pifcinae Probaticae vidit» in cujus
fundo qvoddamerat arundinetum. Pergra-
ta eR benevola falutatio rurnmiMedici*D»M4'*
nigetta^ qvam officiofifUme per Te ^fculapio
Germaniae remitto. In Anatomicis nihil fere
apud nos jam occurrit. Feriantur enim ifta
(ludia. Nuper tamen in praefentia Serenifll-
inae Reg, Majeft. canibus duobus lienem inno-
xie exemit Chirurgus Regius. ^r«f#w«snofter.
in.obfervationibus novis ftrenuc pergit, praeter
enimfalivales.dudlus exteriores duplici difqvKi-
tione publice 'illuRratos, multa invenit va(a
nempe nova in caruncula lacrymali, vas exr
cretoriu in tunica narium extrema, 6caliaqvat.
in DilT. de oculorum glandulis orbi erudito,
promiiit. Medicatur qvoq; Vindicias, in. C|J,

VeHfmgium nefeio qvibus de caulis ip(i ad ver^.

fum, Ipfe ego DifFertationem de Hepate de-
fundo, praelo commi^^ppofitam laudato^
Veufingioy^(\^i. nupera9|pccatipne EpiRolica
de Hepatis Offi.cio,.am1ee mihi inferipta , an-
tiqvum Hepatis, munus reducere conabatur
dubiis Billianorum experimentis (edudus. Ad
umbilicum perduxit Typographus nofter Ci-
q/ f
'
 Zfo '
ThOM^ BARTHOLIK^
ftam meam Medicam , cui addidi brevem Ana*^
tomic£ domus Hafaienfis defcriptionem , in
'<qva dcnbmen tuum invenies mihi femper lau-
dandum. Qvas mififti obrervationes oppido
raras charx mihi oppido fuerunt, inprimis
,

ultima de foetu poft annos fexdecim gravidita-

tis exfedo , in qvo cantum id obfervandum»

qvod uterus cum caeceris abdominis partibus

fuerit connatus, vel forfan,qvod conjicio,
prorfus putrefadus, qvale exemplum qvoqvc
Tuppeditac Horatim su^enim 1« z.deHomin»
Pare. c. 27. Dc MuHIpoocano foetu ad CL
Jitrfiium plenius fcripli , qvod cum>aliorum
refponns nuper edidit Straapus, Nihil qvod
pro tuis reddam , jam ad manus eft. Nili qvod
in vicinia noftra uxor militis paupercula , ma-
ter antea 8 . liberorum , crimellos nudius terti-
us pepererity fed abortivos ,
primam filiam die
Lunae , medium filiolum die Martis , tertiam fi-
liolam Jovis die. Ter haec verius enixa dici
,
potefl ,
qvia tempus intercefCc 'alias Ter eni-
xa yidetunjf. deVerij^^^i etiam qvat -

trigeminos peperic|^|^ica fecundina ampla

omnes tres gaudcblB^qvae die Veneris canto
cum.dolore prodibat, ut crederetur qvartus
foetus rupercfle. Una igitur placenta Uterina
pluribus embryonibus fiiiticit qyod in. iiM-

tnoc^
 Epist. M'ed: Gentur. Ifl.
'

foiwf R#/priiMf4 tnonucram , confcn*.

f. I . c. j d.

ticnte Mkh% Trimdl. Di-

Besltra in Hift. ,

ftinguit qvidem Rhlanus in Anim. fecund.ad

Anat. noftram, inter gemellos ejusdem fexus.
&diycrfi., ijlp.s, communem habere placentam
eandem, hos propriam. Qvem trioielli no-
ftri , diverfi fexus , ut dixi, refutat. A paftiBus
noftris ftat T&, VVbdrtMus y qv\ tamen c, 3 f.
Adenogr, unam iftam gemellorum cujuscunqv,
fexus placentam linea confpicua in duaspartes
difterminari, accurate obfervavit,, ut uniu§
medietas uni funiculo umbilicali >'& alterius
(it appeopriata.
alteri evidenter Qvod tripi ©x
diferimen an ia placenta hac noftra trimella^,
pbfervatum dicere non polTum ,.nam tanr
tas inducias feArinans pauperculae mulieris fu-
perftitio ad inveftigationem mihi neuciqvam
kiduKk Beslero nihil tale vifum, (ed ramulos,
umbilicalium diverfos per anaftomofin jungi
obfervatum. Sed chartae anguliia excludoiv
Unum adhuc R:ias, nobiscumq; doleas. Exces<^

/ Bdfjgiut noStet. Tu
vero feliciter diuqvvivc
& vale, Saluta Magnos Viros Stupanum ds
utrumq^ Bauhinuin, Patrem Hliumcj^ , qvanV &
do per litteras dabitur occa(io , fiogdanum
meum , W epferum , Splciflium , veteri amici-
tia mihi GOfljun^kos. Fratees mei & D> Moi^

Digitized by GoogI
 »

»f» Th OMiE Bajitholini

\

nicken Te qvoq^ falvere jubent « nam

mius adhuc Romz degit, Valey Hafniae
Pec. x6^i.
T, T.
Th. Bartholinus.,
'
- ' •Vi."
.
— : * .
- »,

EPIST, LXIII;
De Ufu aperiendi CortUum,
GfMAtwum^
Thoma Bartholino •
Hafnianu.
\Vidni de Tua mihi amicitia gratuler, qy«
C ^tot me rvaviflimis literis beat. Poftremic
illztuz qvam mealFecerunt, refercUIIms iis
qvae grata mihi nofti &
accepta , qvxq^ prae
aliis habeo, qvando animum hunc
in deliciis
Prazeos laboribusdefelTum reficere libet. Qyid.
canibus illis , qvorum Lienem exfe^um icribis
iiadenu^ evenerit, numq;, commode latis vl«
vantvdc aliis celeritate przftent, fciregeftio,
Caetera fi falva fint , non dubito qvin curfiis.
futurus fit ezpeditior> Notum, ,qvae lien plus
nimio commotus incompipda adferat. Laudo
qvod Bilfii ferocientem, animum pro merito
caRigandum eruditifi*. StepbaMh, commiferis.
fecit isqvi>dfui iuic muneris accurate fatis 6e
. nervo*
 'Epist. Med. Centur, IIL -
zff
, admi(li$ 'uni aculeis , qvi me valdi
'iiervolc

.
obfedarunt. Gratulor Tibi raram illam tuam
felicitatem, qvod tantis hadenus in Artem now
ftram meritis illuftris, tiuncqvot^*, tot ei fifbat
difcipulos adeo feliciter Te acmulantts. MirutU
dudusfalivalesWhartonianos nuper atuodt*
Icipulo Niff/. Sttmnw au£los tamdiulynceoi
'

tuos altorum^^ oculos efiugilTe , qvum tameil

ad oculum nunc fatis pateant, 6c qvod majus
eft, accurate Tibi videantur defcripti abHaly
; Abbate , Abenlina ^ Ifaaco , imo ab ipib Gale*
no\ Anne in his qvocj^ (tatuendum, qvod ut
'

fua Haturalium ^ ita &

Artium qvoq*, deftinaU
Xint tempora, qvibus oriantur , incrementi
fumant , & perficiantur* Mam licet mulca tt
noviter repertis veteribus nota fuilTe alferant

qvidam , dc locis allegatis confirmare nitan^

kur I cotum tamen hunc demum vero ufu gatt^
demus. De obfervacis Tecum communicaiil
liberum Tibi permitto ftatucndi qvicqvid voj
lucris. Qyae enim vila ^nie ea qv?debui fide-
litate defcripta ad Te mifl, ut Tuam fuper iit
iententiamexqvirerem', cum ipfe dubiis hino
natis haud poffem fatisfacere. Hoc qvidenA
haud temere rnefiatuiiTe arbitrabar, cum tan^
ta in copia profluentem humorem diverfimt
a (anie , ichorubus dcc. viderem , eoq^ adtem-
 ,

af4 T H 0 M-« BA-RTHOIINI

pus cohibito corpus floridius vcgctiusve re<!*
di) redeuQte vero eo ad extremam maciem
deduci) eile qvid alimentoium , <]vod iflrhac
deflueret, verum qva via, Tibi judicandum
• yelinqvo. DeLaudano (ecurumTeeflTeiubeo^
& fpondeo nunqvam non exoptatiflimum
efleilum , fi tempori , debicisq^ una fpecificis
luunitum exhibeatur Ciyfler (i prsnVittatUF
;

ci, c6 tutius feliciusve operabitur. Et licet

caufa adhuc prtefente vel in vigore conftituta
non flati m dolorem Topiat, motusq^ Naturae
ihordinatos compefeat » (emper tamen prae
pmnibus aliis roborat eam , ut c6 felicius mot^
borum infultus fliArerre qveat. Iterari qvoq^
debet , fl una dofis hand fufliciat , 6c augeri
(i, vigilis dolprq^ urgeant» Hsc Moinichenii
noftri caufa monenda fuerunt , feribentis nu*^
per,LaudanUm id meum affini fuo abfcefli] in-
terno auris cum capitis dolore laboranti fruflra
exhibitum fuifle. Incidi nuper evolvedo obfer-
vatibnum'^arumCentur jV.inexperimenru)A
D.fana communicamm,deMuliere meflum re-
tentione detenta , qvae omnibus aperientibus
fruflra tentatis, tandem prstcrratiODCaflump*
tis corticibus Granatorum provocaverit men-

jflruos fluxus. Miratus fum infidam Viri me*

moriam QYodqi haud,ret^leric ea qva heie ac“
^
cepe-^
 Epist. Med. Cektur. IIT,
$ •

ceperat circumdantia: Ita nunqvam Tibi fa-

gaciilimo amcthodica* Curationis fcrupulum
injecilTet, qvcm qvacfo patere ut brevibus exi-
mam, qvoniam dc eo ptobe mthi condat.
Verum cft experimentum , idq^ non in hac
{blum fed & in vicina qvadam aula unde huc
,

devenit non femel faftum. Verum cortices .

Granatorum non in fubdantia alibmti , fed in

decodo cum cefevilia.faAo, Aft vero fi ar-
te Tpagirica refolvamus eos, deprehendimus
in iis aeqve uti in permultis aliis duplices partl>*
culas, crafifas, nimirum cerredres, valide ad-
ftringentes , ut & falinas volatiles aperientes.
Illae magna copia infunt, adeo ut plerisq^ /
iis
'

non fine ratione creditum hadlenus fuerit,

Cortices illos folum adftringere. Verum in-
iunt & lalinat/ eacq; i^vod majus ed ,
Vitriola-
tofucco impraegnata; , qvali perplurn alia Ve-
getabilia, inprimis Putamina juglandium tur-
jgent, Notum ver6 in Scholis Chymicorum
Vitriolum qvoddam fubobfcure viridefccns,
cx iis paratum , qvod tamen malo falVitriola-
tum appellare, cum non omnes veri Vitrioli
proprietates habeat i Spiritum praebens , & in
Medicina, inq*, Chymicis operationibus exi-
mii plane ufiis. Idem qvo q^ fal ex Corticibus
Grdaa(o,rum pptcd.aduci licet exigua admo-
duin
l
(
 ;

Tbomje BaIltholini
%

dotn in qvaiiticate » fufHcieiis tamen ad d««

monftrandnm , (i corcrcibtis i (lis conveni-
ens rnehftrum; uti fupradidum fuit cerevifia
luptilo coii^ita, aiFundatart relblvi perfacile
communicari^scum eo particulas ilias faiinas
Vitriolatas, qvanon polTunt non infignirei'
aperite. Plura non addo, ne Tibi majoribus
intento, molcftus (im. Pauca harc adduxi, tic

verum Iciresv cujos Te amantiHimUm novi.

Alis potius & forfan gtatiota Tibi poteram
Jiisaddere ^ de Auro qvodam p>otabili, magna-
rum oftmio vifium , beneficio fpiricus Nivis

^ parando : Earrt nempe

Ttns de Niite Commentationibus
lOcO debebam
etuditiftinlis

ik certo mifforUs eram ^ ut ipfe perfacli dige-

ili onis labore in Mufaeo id tuo prxparare pos-
fts, (i Nivis copia priefto fuilTet. Hycms mo-
deda nimis, qvat tamen neq; hac ne^; aliis de
Caufis arridet mihi; Deus avertat^ qvat mala
ex perpetuis his pluviis metuenda (unt. Verum
temporis anguftia plura nunc non permittit.
Promidis haud deero fi commoditas adfuerin
Vale, celeberrime Bartholine, & affedium mihi
tuum perenna. Vale immortale Danix veftrx
decus , Ac fal ve^« k T, addidiflimo
Sleswici XV. Cal, Fcbr.
cb loe LXii. ‘ J.LangelottD.
^ . BPIST*
 Ei»isT, Mei^, Centur4 III.

EPIST. LXIV,
Lienis exfeBio confirmatur^ Uteri ex^
fellio in cdftrathne. Munuibuf
calcuhfus,

JoELi Langexotio Slcswicum,

D e granatonmi Corticibus qvx monuifH y

grata iunt. Decodione in cereviEa exhir
Eitosy-non memini me accepifTe, niE memo>
xia faliat. Non tamen iccirco fidem naturae
•confulciflimi ]ani> elevarim, qvippe multa efle
icio ccrreflriunti partium ,.qvae aperiant, qvod ,

dt aftringentibus pyris poA pafhim comeftis -

SSalemu.tc^ainrt . C^ura.q;j3on Cbymica efl,

<qvod craffae illae partes &c aiiciagentcs robo*-
^ent viTcera , ut eicpellant <leinde promptius.,
-vcl fibrasvenarumconftririgendo compxeflj-or

nem inferiorum promoveant* Haec ratio reddi

ipotefl: a methodicae curationis , E qvidem in
iubilantia exhibiti fuerint. Salinae vero pai>>
<ticube,,qviaTefkence, exigua in qvancicate.^
corticibus infunt , vix videntur fua vi aperiendi
obftrudos locos referare, praefer tim cum men-
druum ex cere vilia imbecillius flr^' qvemadmo-
4ium in^aliis purgantium i nEifioaibus experi-
mur. Sed tuojjudi cie malim acqviefcere, qvam
<do ignotis di^bitare i mnmms Q^nuUani edi^-
• :.(/ R do,

Digilized by Coogie
 .
Thom-* Bartholhci *

tum detmim felices futuras artes, li foh

artilices de iis judicent. Te enim in hoc na* '

'
turac ftadio praecedentem & excellentem qvis
non fcqvatur>Menftruum autem Tuuhi ex Ni-
ve avide arripui, 'q via ex hac tam fpJendida na*
turar particula feptenti^ionis noftrz felicitatem
metior. Ex coelefti enim rore nihil non pras-
j

clari nobis pollicemur. De lienis exfedi cer-

titudine qvia plura defideras , plura qvo^ tua
gratia addam. In his enimaliqvid mihi, qvan»>
qvam parvo meo merito, tribuis, qvi inSpa-
gyricis palmam iupra omnium vota meruifti.
Xienem eximi polTe noluit olim credere Ctelim
j.Tard. PaCc. 4. Qyidam , in«*
qvit , 'decidendum vel auferendum lienem or-
dinare auli funt, qvod qvidem voce didium^
non officio completum accepimus. Noftro
feculo, cui nihil arduum eft, artifex manus' 6c
haec 6c illa non dubitavit. Non
6c ifta tentare >

repetam qvx in hanc rem adduxi in Cent. 4»

Hifl;. Anat. Unum tantum memorabo, de qvo

•lias Tibi perfcripfi , fucCeflille dc apud nos ia

canibus iftam lienis exfedionem. Qyater ex-
pedita manu ,
praefente Auguftiffimo Rege
Boftro, aliisq^ Ipedantibus, lienem ex cani-
t>us majoribus minoribusq; extradiim digitity
lotum eifcidit Regius Chirurgus Philippus»
 EPI8T.MED.CElirTUR.nl.

Tidimusq^ vivos & fuperfVites, praeter unum

majorem ,Tano$^^ & nec.qvicqvam
agiles, ,

inde damni pafTos, (ed ad curfum expeditos',

ut in magno lienis ufus tot dodorum labore
qvaeficus & airertusdifcrimine verfecur , (i qvi«
dem & eximi (ine animalis noxa pollit, dc pror«
Tus in nonnullis deficiat per naturam, ficut in
Chamaeleonte, qvem Romae vidimus, obfer*
yavit P404ra/i» , &, authore Ariftotele,. in o^-

mnibut aliis vefica & rene carentibus. Qyid

pro liene dici pofiit , in aliam occafionem rc-
(ervabo. Id certum efi; adionespartium dc ufus
valde elTe incertos, dc in tenebris nos faepe
^onjeduris titubare. Uterus lienem exculare
poteft) qvippe & ille, qvanqvam feminis n'e.«

celfarius, innoxie aufertur. Eftq^ veteribus

«ailr^andi modus. Uterum enim abfcilTum in
fuibus Galaticis Saranus Medicus teftatur. '
Au-
thorq; eft ?Mus fues feminas caftratas recifii
vulva, ut magis pinguefcerenc amilTo libidi-
nis ufii.. De camelis idem Arifioules 1. p. Hili.
Anim. Nollri tamen rufiici infeminisvulvam
relinqvunr, in fuibus , ovibus . vaccis, eqva-
l>u$ caRrandis. £x dififedo ingvine fiuifiro ma-
nu umimq^ ccRiculum cum utero eximunt,
fed avulfo tantum tefiiculo utroq^ uterum fuo
loco reponunt', .& fine alio apparatu, vulni^
. .fjj> R a co ii-

-s.

loitized by
 t^o Thom^ Bartholini
condiunt. Qyippe majori periculo J^rucisUP6<>
rum^qvam cediculos auferri treciunc i qvid
in illis, praefcrtim fuibuslangiorjeft, & ro^bu-
ftiortbus ligamentis alligatur ,
gvutp cedicirli

adhafreant foli utero, & facile ^inde aveiiai^

'tur. Idem caftrandi modus mfu?busqvo^;iGi«i.
leno brobdtus , & Varroni], i. R. R. c. 5 . qViW-
“menltiubium movet , qvod admirandum
vacck fcriptum invenerit, exemptis
ii ftatim admiferis, concipere. Sed dmfJia naT*-

'rant de caballis taurisq*, in qvibusproiimplic^

coitu fuperfuit in proftalis iemm. Ita in iftii

'vaccis, feminis' pars vel rn uttVum fluxerat ance

xaftrationem i vel in vafis ’dcferentibus ,‘
qvae
‘remanferaht, haeferat, nectiifi pro unica cottf
ceptione prOfuit, vaccac enim <pollea perpc>
tuo fteriles fuerunt. Forfan nec vera feripHt

admirandum idud feriptum^^ qvia noftrisca^

Aratoribus, fi* rite fuo fungantur muHere, prit>

impoffibili habetlir, admit-

'Ceft 6' difficulter
tunt animalia feminina' mares pofl recentem
plagam, dolore urgentem. De ca Aratis vitu-
lis monet Falladius 1. 6. R. R* tit. 7. fi Aatim

coire Compellantur, ab eis generari qyidenri)

fed ipfos fluxu fangvinis interire. Mulieres
qvoq^ 'exemptis teAiculis caAratasolim fiiifle,
prodidit dtbenism, Q^od noAro feculo nec<*
“ ‘
dum"

Digitized by Google
 Epist. Med. Gentub;. IH, z 6i

dum, qvod fciara , tentatum. Eunuchum Ita-

lum hicHafnias novi, qvi nodurnas pollutio-
nes facpe patiebatur. Nam qvanqvam teftes
aibfint, proflatae tarrien 'fupcrfunr,qvae femi-
ni fimilem humidifatem emittunt , fed fteri-
Jem,'tam tamen neeeflariam ex obfervationc
yVh^rJom c. ji. Adenogr, utalithotomis fi in
calculi extradione proflatae lacerentur « fleri-
litatem Viris inducant. Colica idem Eunuchus
vexatum fe credens me cum
D. k/ldinicbenio in
confilium adhibuit, qvi variis pro dolore miti-
gando 6c educenda acri vellieanteq^ materia
iolliciti, nihil minusqvam calculum metueba-
mus, qvi ope praescriptorum pro Colica reme-
diorum adjutus pofl paulo in matula vilus. Sed
qvo feror. Amor tui me. fecundum facit, uc '

occafioni datae tnferviens, de variis difleram

qvap tamen longe ab Auro tuo remota funt*
Tu, mi Langelpti,! omnia pro diflufoinTeaf-
fe£lu interpretare , ut plura Tibi deberi fcias.
Vale , dc porro me inter intimioris notae ami-
pos ferva* Hafniae VI, May cb bc lxiz.

T, T.

Th, Bartholinus.
. ^
-

'
R 3- '
'
EPISt.-'
• '
.

I
 ,

*
M
•• •*

z^z '
TaouM Bartholihi
I
.

EPIST. LXV.
Sudorum origo txglandutu^ Deinfertsone
I'
I «
& fdlvttld U£iei thorofUi & Ijm-
(
\
phdthornmt
z
I

Thom£
.

Bartho LiN-o Hafniaia4«

Q
dri ,
V* a longo tempore Tibi deftinaveram
Celeberr. Vir
& qvod
> vix
excurrit, fpati6,
tandem elaps6 feme-
Tuo fe (tlVunt
examinanda judicio. Decreveram qvidem.a
Difputatione illico de novo curare imprimen-
da ut qv« mutilata cum temporis propolue-
,

ram , integra transmitterem : Sed mox brevi

per illulbriores Belgii urbes excurlibne avoca-
tus, hinc variis hinc inde advolantibus impe-
dimentis did^radlus , tandenv ipfis fedionibus»
,
dum nova qvaeiibetobfervatio efTetinftromen-
tum feqvcmis, detentus nonpotui rem ad um-
bilicum perducere : & niH angufta domi res
. me retraxiflfet, in glandularum examine ulte*^

riusperrexiBem, qvippe deliderans; oinniurn

vafa perluflrare, &
(imul lymphae in variis
corporis noflri cavitatibus conlpicuae vias in-
veftigare.Non enim dubito qvin omnium^
qyasClar. Sylvtus conglomeratas nominat»
:[
« 1

i
glandularum munus (it, per peculiaria vafa
vicmashuoie^are regiones: Sed dcparum ab-
!i

4t
“
.
cft.
 '
Ep-rsT. Med.Cektur. ITI.

e(t 1 qvin credam omnes humores aqveos in

variis cavitatibus occurpcmes iisdem a glandu>
4ts derivandos» Qvidqrod & fodor non aliam'
videatur originem agnofcer^: Aliqvot enim
in Nofocomio vicibus» vidi in macilentis dc
diuturna morbi tyrannide omnino exhaulHs
cuti proxime fubftfacas innumeras exilesglan-
dulastum in abdomine » tum aliis in locis per
iubtilillimas HbriUaSi qvae pro vafis videnrac
habendae, cutL connexas. Et paucis abhinc
diebus tum ClarilSmus Sylviits, qvi hoc tri-
melhi praxin exercendo docet , facultatem
mihi daret, infubjedfo, cujus ille jam .tum
partes luA inftituto infer-vientes demonftravc*
'

rat ,
pro lubitu<qvaevis examinandi , vidi diiTe-
in cruribus admodum tumidis cute, glan*
dulas , qvae aHas vixconfpici folent , adeo egre-
gie confpicuas ut genus eorum , qvo nempe
referenda; , minime latere polTe^ Haec itaqi
& aUa glandularum praecipue ex pluribus fru'
ftulis compofitarum naturam fpedantia ab-
folviifom lubens , adjungis etiam iliis, qvae haec
dum ago ^ aliis in partibus una fe mihi obtu-
lerunt non qvidcm nova, a multis umen ho-
die indubium vocata , (i & tempus & curta fu-
peliex id permi(ilTet. Nec enim fobjeda^ fa-
«ile adeo hic repenuntur,ncc editionem diur

'
•
»

Digitized by
 2^4 Thom-« BARTHoum ;

tius protrahere aQfusr fum ,

qvippe qvz fera
valde prodic; Sc certe in ce alloqvendo folii-
citum admodum rnereddidiflTcc cun<5Vatio .ifta ,
nifi ilia in aliis qvidem rara , cibi vero familia-
ridima hutnanicas> qvam ultima tua cedaban ;•

tur , novum mihi animum a ddidilTer., Gaudeo

& me felicem pradico, ;cui Te, tantum Vi-
rum, pia fata Praccptorcm> dederunt; & mo-
do Tibi placere podint, qvaa mea tenuitate
fune profeida, maximum me laboris fru<dunt
obtmuide judicabo. De variis, qvaoitum in
Theatris Anatomicis nobis vifa, tum in adi-
bus ClariflT Dni van Horne confpe^a , nihil
addam , cum a Clariff BorricHioTibi illa figr
nificari non dubitem» Scriplt, ni Fallor, ulti*
.

ma vieede du^u thoracico qvardam , in cujus

infcrtioncinvcftigancla non FemeJ fuioccupan
tus. Nuper autem obfervavi illius in vena ca-

va odiolum valvula Facis magna dc .eleganti

adverfus regurgitantem Fangvinem munitum,
qv% eadem. valvula etiam duidus lymphatici k
collo deCcendencis exitum, claudebat. Immi«
feram primo per modo didlum lymphaticum
fetam in ipfam usq;. cavam, hinc & per duidum
rhoractciKH in eandem axillarem viam cencans
eo vix tandem penetravi. Cum itaq; in- ip-
ia cava veefaci fetas deprehenderem , aperui
illam,

Digilized by Googie
 '
Epist. Me;D. Centur/MI.
I

illam, & fimul in confpedUcn produxi bfn» y.

oftiola libi admodum ^ vicina , & communi

valvula te£la* Mirus autem lymphacicorun»
ad illam cavae divaricattonem conHuxus, fad ,

majorem ipfe dudus thoracicus, meretur admi* '

rationem^ cum dc immilTum ililum in cavarer

deducat, & n inde aberraveris, ad medium us?
qve collum in deicendente lymphatico afccn-
dere permittat, cum tamen per idem lym|>ha-
ticum etiam, in fangvineum. canalem yi»pa-
teatab illius oftio diverfa. Qypd D. Blafiuin
(pellat,, nunqvam vel mentionem ejus fecis-

(emv fi amice mctra£lafl'cntk

ipfe fraterqi ejus
Sed nec in thelibus ullum qvod motum ani- ,

mum arguere polTct, verbum attuli, licet luis

ille in literis adeo acerbe mecum egerit, ut fi

paria illi reponenda fuilfentad , Satyrici fales

partes fuifient vocandi. Sed malui ego mt«
dam rem luis rationibus munitam prQponere,
qvam ad verba inimica & dentata dercendeo:^^
do reverentiam > qvam Profefibri privatus de-
bet, videri depofuilTe. Qvod meliterarum.
Fautoribus &
in ii^ Magnifico Domino Can^
cellario commendatum reddere Audeas ,
gra-«,

uas ago habeoq^ maximas , cum. nihil mihi & -

fit qyo prolixum hunc afi;e£lum tuuin pofilm^

,.

demereri, fan^ilfimo Te Nummi commen-

R f dabo,*

Di.
/ ThoUM B ART aOLlNf *

daboy 8c ardentibus apud ilfud iaftabo votir^

ut cum novo anno nova integerrimae felicita-
munera tibi largiatur ^ & faxit> fcrut in coe-
tis

lum redeas, & nobis diuiztus interlis.

voco finio , &>ut,Tuo me favore amplius digi»
nari pcrgas^obnixerogo, Valcdc ieiUnan*
ci calamo ignofcc^.
.

Tibji
Dab. Lugdun. Batav. An»
1.661. d.^.Jan«ftiD» addid»

Nicol. Stenonis.

FPIST. LXVI,
De vU n»vA acutorum ad nares, Vxrtt:^
irarum in iforf$ defe&m.
Nicolao, St e non 10.
Ccepl obfervationes tuAs Anatomicas
novas protfusdc feledas, duplici nomi*
ne mihi pergratas , pdrtinv()vod rem Anato-
micam drenue-auxerint magna nominis Tui
celebritate, partim qvod meo qvo^^ nomini
illas infcripferis. Prius beneficium agnofcec
orbis eruditus. Tibi applaudens, alterum ego
<}vovis amiciofficio conabor demereri* -Vix
fer volveram, wCollegiAmfismonftravc-
ram,

Digitized by Googie
 ,

•
- - I

EpMT. MeI>* CtKTUR. m. '

2 ^7
'

' fflm,qvu{ndata commoda occafionc Serenis»

^moRegi noftro TubmiCse offerrenv, (icut mi»
feras.Plae^jiccicmenterMagnoRegi Rudium
tuum, qvi pervolutato libello varia de argu»
mento 'ejus deqv^c iplb qvaefivit, Ego , ficut
,

amicum decuit, fub|ediRtme Te tuos<|i cona»

tus Domino commendavi. Theatro Anato»
mico aliqvando profuturos, varios^, pro rs
nata novorum tuorum DuiRuum Ufus protuli
laiivalium in Olivas produdione, dufius alte»
rius per nafum protenli ad oculorum vitia cor-
rigenda per-errhina, & extempora»
alia qvae
neus genius didabar. Tu videris, an ex dudlus
. tui cum oculis commerciacopiofus humor ex
oculis per nares educatur pulvere mcocianx«
• TeRabatur mihi olim illuRris VVormiiis Con-
fiilem ChriRiano Hafhienfem imbecilli vifula»
borancem ope talis pulveris optime reRitutum*
Idem in ip(b me expertus fum. Acutius enint
mulco video ob|e(Ra remotiora poRuiumpul»
veris tabaci : Qyicqvid fit, de clementia ium-
'mi Regis es (ecurus, &
de applaufu erudito»
rum» Perge eo Rudio qvo coepiRi , ut omne
pun(Rum feras, ignofee vero qvod aliud exena»
plar prima dacaoccafione a Te expc(Rem qvia
,

nollem nervofb iRo libello carere. D» Bla(tut

fufpetRum mehabec, ^lomeoiQerRo.»iccii;»
v'cdnu.’*
 , ,

Thomjs Bartholini
c6 nuper me purgavi, qvia nollem inter vost
Bmultates, fperemq; me inter vos redud^urum
tandem amicitiam. Qvod ad Te perfcribani
in przienti occurrit nihil , nifi qvod de milite
'
Bruxellis Hcgente narraverit hic Hafniae Celfis-
— ^
fimus Dux Lunaeburgen fis, tormento, beJliCQ
ablatas eflTe duas vertebras dorfi fine vitae di-

fcricnine,fanatum enim efie locum, &infi:ru«

mento ferreo fufiineri ut erectum fit corpus ^
qvod ad lacera concidat & vacillet illo remoto,
C^ia de tanti Principis, oculati tefiis,fide du*<
bitare nefas, inter miranda naturae artificia^

hunc cafiim. retulerim , qvia hic mea ratio Sc

experientia filet nefeio enim qvid medullasj
fpinali fit fa Aum , aut vafis majoribus dorfo in->
cumbentibus , qvae lacunam pati nefciunc«
Mulca tamen incredibilia Mars fubminiftrat^
cujus
— ucafpicerenc opus admirabile, fiepe^,
Deferucre fui Nymphae vineta Timoli,
Deferuere fuas Nymphae Padolides undas.
Si Tibi inter haec facra adhuc verfanti ratio.
Anatomica huic narrationi fiibelfe videbitur
cogitationes vertam , Tu fac qvod nulla po-
fieritas taceat. Differtationem de Hepate O#-
fan^ apiid amicifilmum aoRrum. Merriebium
leges, & pcopfinfum a;^edum boni confules.
Vale,

Digitized by Google
,
Ei»ist. Med. Csntur. III. 2^^
V^Ie mi Stenoni , & in patrise/fpem diu vive*
,<

iiafn, XIV* Fcbr. cb bc lxii. '

‘;v T* T.
Th. Bartholinus,

V’ EPIST. LXVII*
editione Hippocratis mvd> Lymphati-
'
eorum veftigU ex Hippocrate, EjfUdem h* •

eutcorreHut, Hifi oria. Monachi hcpbati.^

iHOMiE BARtHOUNo HafniartiJ:

' '

•
:-v. . ,
’
.
.
I
• •

Umma cum)uctmditate esmellitiflimisTii*

S iss qvid debboremeoHippocraticorenti^
asv q>ercepi. Ceree & Tuae, ^ altorum (uoif
morum virorum , tjvotidic fere opus, urgentes
literis, tantum mihi ItimuJum addiderum, u$
aut hac a ut futura fcptimana .ad >,umbi|icua>
.
‘ .

fim;perdu<%urns ea qvae praeter indiceminlpe'- •

ciminc ypromiferaro. Abfolviflem qvidetn

citius, fed qvia Egregius ilje Hippocrateae Dp-»
Dodor Jo*
'

drinae Cunradusb>ietericus nupere

deroum per Amiciflimum Nollrum Horftium.
monet, ut hnguios MarioeJli I^um.eros ( qvos
(^pita jam voco j imfuos, diliribucrem ver-t
riculos,dc hic qvoqviabpr non e^^iguum.fibj
•
i w i - vendU '
 ,

17® '
Thomje BarthoI/TKI
vendicavit tempus. Sic igitur bono.cumDeo
integro opere in (ua capita^ &c verficulos di^
ftindo , atg^ marginaiibus neceiTftriis ornato
proxima feptimana eodem Numine adCpirante
utiiifium aggrediar laborem, Indicem nempe.
Hunc (ad exemplum Argentoratenlium phi«
lofophorum, qvi Tacui aliorumq^ fcripta ,
magn^ Nominis ftii celebritate , limili indice
ornata hadenus ediderunt ) capitibus & verfi<>
culis ita adaptabo , ut impofterum omnibus il«
lis editionibus )qvaemodo capita 6c ver^culos
illos habebunt, applicari poflit : neq^ enim pla-
cet conliliumeorum qvi fe paginis unius edi«
tionis adalligant. Et hunc iane poftremum
laborem, tanqvam graviHimumreliqvis omni-
bus prsfero. Elegi autem fvafu plurimorum
formam in qvarto.prae illa qvs eft in odtavo
ut cundta unico includantur volumine, prout
fpectmen inclufum oftendtt fed de Typogra«
pho qvi fumtus impendat, jam fum Asii citus.
Gffert qvidem leGenevenfis, fcdabsqvrcrau*'
neratione ,
qvam praetendo , lion Gine ex ava-
partim qvidem urtatdiofum hunc la-
ritia, fed
borem aliqvo modo demulcerem, partim Sc
imprimis ut tot jam hujus gratia expolitos num
xnos reciperem. Et cur qvxfo gratis tantam
Utilitatem in ignotum hominem absq^ remu-
nera-

Digitized by Google
 1

t p4$T. M e*. CfilTTUlt. III, t ft

tieratione transferrem , imprimis cuiii procu*

fance iH. Mannagetta Privilegiinn Caefareuni

ad decem annos in optimi obtinuerim for:^

ina, qvod mc4 pecunia procuraram, nonca-^
menin meumfed bibHopolae ilHus, cui jam me^
um conferrem , cederet commodum. Sed a j
Tua. Paralytici Tui jam funt exfcripti qvo»
rum exemplaris millionem. dum /diderre cd»
gor ad proximas nundinas , Titulum tamen

cum devotamcainfctiptione e^qvl decet re*

Verendi Tibi ofTcrb, ut vel exinde detih£^ifli«
mum meum cognofcas animum. Vereor ta-
inen ne irafcaris, qvod dipfo opere vifo , bi«
has flias priori editioni additas dgUras, non lis

repcrturus* Et fane diu multumq*, Bibliopo-

lam rogavi, qvi tamen femper abfendam aeris-
fculptoris oppofuit ,
qvod qvidem verillimum^
'cum Argentinae qvzrendus fuilTec. Ego vero
Eqvis optimi alioqvi Viri tenacitatem accuia-
".ret, cum eo non contenderem. Fadhimerat
inde, ut meum Exemplar ^Decanis Theologi-
co & Medico jam fublcriptum refcrvare de-
creverim, nili amici fuilTent, qvi illas figuras
falva Tua fententi^ alibi ^ curiofis inveniri pos-
V fe objecerint, Sic tandem vi^us, nonnifiaU
tero verbo mutato, Foetum Tuum prodifc
palTus fum, Tu Patrone optime fi obHe-
tricaiW

Digitized by Googie
 >T HO ^ BA R T ft O L I N t

tricantes meae manus peccarunt , cundVa aeqvi

^Uniq-, confuie. Locus, qvem citalti Libj^ de
'

TBorb' Vulg.Se^t f.aph. 4,- pro cognitione va-

fordm Lymphaticorum, non omnino videtuf
contemnedus. Voculam enim rcde
Calvus per rivulum. Comatius per canalem;
Fo6fius per aqvae‘du<fium interpretatus eft vcuni
S^Tdai oxspfiiic&iiit qvod etyuyc 9 %

> a qvo I^efychius minime diffemire vi-

entur j ut & E.rotianus qvi vocat
rrM. vQ^TUv effljuentus ,feu effufio-
c^p(^v(T,e^i

caqvarum, ira utCpus voiuct^it .fignutij .j

exexcicaqoois Xuificientis elte^fudorem , qvi

^ttatim cfHuit eporis cutis ,
qvibus continua
fprfan fune vafa Jymphatica , velut e rivulis
aqya fluit perennis aut velut pus comprelFum
Ipxcleyatp humore, Qvod fi v. Varorum Lym-
phaticorum mentionem etiam feciflet Cous
Jyib. dcGland. circa initium c^p. i. v. 6. & 7,

pag,^dic. FoefiAyo.ubi exprefle.fcribit humo-

^•em ex rcliqvp cprpore ad glandulas con-
has vero multis & raris venis repletas
cj^]am v. plurima vafa Lymphatica glandulis
h}nt inlerta ^ inq^- his reperiuntur. Sed hzp
‘pfjoblcmatica;mea tanfum eft affertio. Ut dj:
jeqvcns. Vixenimme.contineO) qvin dicam^
Vafa

Digilizr _.y Gui

 Epist. Med. Centur. III,
* i f

Vafa Id(^ea ad nyiminas tendentia Coo noAro

non fmffc ignota. Diduueam hoc probli- *
ttiapace Tua, idg^ breviffime cum tabellarius
nrgeat. Ita Cous Lib 4. de Morb. vulg. Seft. 6 ,
cap. z.jrerf. 17 . pag. edit, Franc. lOf H,
%x6t ^ Tafjm
Ix^ f^i^op Hic ultimuiu
& &
vocabulum Calvus , Cornarius, & Foclius
per Prudenriam ei^Iicar»ht.Ego, fi pace tanto-
Tum Virorum meam interponere iententiam’
concefium dicerem , voculam
eilet,
potiusper coitionem feu Confiuidonism inter-
pretandam efic. Qyamvis enim {iefyehiQiLV
^eandem per Svidas pcripcwiyinr, expl!«
carii: ovpjffit tamen etiam per €9nfutni%4M v

explicari polfe praeter propriam vocabuli

,

rnterpretation^m ipfa qvo<j^ probat GirC ’ar^

9
pudHomerum. Qyac dumOdyfllK. nohF^
ge a -fine Ulyfli itcr ad inferos prsedioit, at^
in iftius deferipeione' infernalium, fldviprum
valido fono concurrentium mentioneniTacicj
iplam iane confluentiam diAo^wr^cwaf vbta^
'

tulo exprimit, in qviens; .

—
yf . -ii
^wecn^ Ti^uso uo(gi^uff e^cfuTrap,
bt (onJfuxMi duorum^ifpiorum^ ^
0^
nantium*
•
'Ita
 «74 THoMiB BARTHotnn
Ita igitur pofleriorem didIxHippocratics fen^
tenciz partem vertendam c(Te tcov:qvA inre
m4xima confluentia {^non pruilenua) pars inefl.
Unde integrum hunc verficulum de tubulis
mammarum la(5tris,qvoshic
(nomine omnibus crafiis vaiis apud Hippoc,
communi ) vocat Cous , intelligcndum cfle
cxiftimem^ ut fenfus fit Utraq^ mamma tu-
:

Bulos habet, in ^qvihus maxima confluentiae

pars incft. Sed nefcio qvomodo ha:c&alia Val-'
lefius, ( cujusCommentarios in Coi Libros
Epidemitfp maxime laudat Marcianus, qvqsq^
. nefcio qvo infelici fydere natus videre hadle»
nus non potui ) explicet. Nullus enim dubito
qvin eundis magnam fit daturus lucem , vel
ipfius qvoqi Martiani confenfu. Obfervationes
nov9 qvas communicaftigratiflimae fuerunt >
neq^ enim hic curiofis iftis etei*citai;ionibui
operam damus , veterum &
imprimis Galent
dodrin^ contenti. Qypd vero Cl. Scenonius .

in Celeberrimum Deufingium vindicias medi*

tatur fumme me alHcit, cum iftius & eruditio
Sc humanitas & candor, ab omnibus qvotq vot,
eum hadenusno vere ad coelum usq^ fint fubla* .

ta , ut propriam
taceam experientiam» Certe
fi has vindicias redimere polfem, nulli parce-

rem labori. Aipo namq^ Virum optimum»

Baii- .
 Epist. Me1>* Centur in. I7f
Bangii Noftri , Hofpitis olim mei optimi , mor-
tem priematuram cxanimo dolco. Sed vero,
Cc feqvitur Amicus amicum^ Qyibus tamen
exulcerato hoc feculo mors beata hon invi-
denda. Sed fellinanti fere unum adhuc exci-
diffet. Non pridem litcras accepi a Viro
ita

Excelle ntiflirao, & pro tempore apudAugu-

llanos Decano Spedatidimo, Domino Luca
Schrdccio, magno meo Amico , in qvibus
Vir Clariflimus hifteriac haud vulgaris mentio-
nem facit, qvam lubentiflime Tecnm commu-
nicabo. Scribit, rcccnfuifTe fibi nuper per lite-

ras , infignem Ulmenfium Medicum, D. Anron

Boxbart. qvod monachus qvidam illius curae
creditus, vifum amittat. Ii ex inllituto regulae
(eftenim familiae Benedidlinae) barbam radatt
recipiatautem vifum. Ii eam prolixiorem alar,
idqv jam faepius contigilTc , nec ipfum CI. Box-
Barterum 'cum aliis de veritate hujus cafus du-
bitare. Ita qvidem ut & ipfi Superiores Mo-
nafterii, neglc(5lo Regulae vigore ,
concelTe-
rintimo monuerint, ut irapofterum prolixio-'
xem barbam alat aeger. Addidit tum idem Box-
barterus, qvod hic cefpitet de certo hujus luis
alexiterio^i imo qvod nullus dubitet, qvin li
qvis Carpathi montis incolas luftrarit, inven-
turus Iit, qvopai^lo infringant hujus affet^lionis
S a - tirus.
•V

» /

« A •
by Google
• V
%*jC Th omje Bartholini
^ •

• virus; Retulit praeterea Schroccius meus, (e

ei re4pondifre,ex hientc mc^,qvam cxDavU-* •

l‘
*
fonii in Ideam Sevcrini de Plica» Polonicae cu-
ra in ultima meade varicibus DifTertatiuncula
in Corollario ultimo propofui , qvamq^ poftea
'
Schroccio meo una cum aflenfu Bogdani No-
ftri communicavi. Ego vero, Hqvidem dida
hiftoria vera eR, in ultimis meis ad Cl. Schroc-
cium morbi illibs rari caufam in diurnum dix-
t* vitium (cui cum Coo plurimos tribuo mor-
bos) conjeci. Ita ut credam fenem illum mona-
chum f eft n.6o» annoru) ex diuturno vitie dUrae
vitio cumulalfe in capite fuccos peccantes, qvi
barb^ crefcente pilis cedunt in nutrimentum,
fecus ac rasa, ubi non invenientes pilos exca-
vatos , qvibus leinfinuent, remeant ad oculos.
Qvemadmodum & in fcabie,topici« antetem
pus debitum applicatis , contigilTe memo-
rantHiRorici Medici. Muper Hic natumelTe
monRrum capite caudaq^ lupinis communis
per urbem retulit fama. AR re penliculatius
examinata, nnn nili molam carnemq*, infor-
mem a matre rejedam efle , cognoverunt
prudentiores, rumorem vero illum a marito
nebulone fparfum fujflfc proprii emolumenti
causa; qvippe qvi fc hac relatione opulcntio-
'
rum mifericordian» liberalem commoturum^
'
> '

. ^cra-

Digit!.-^" iy t . iigle
 . : ,

Epist, Med, Centur, IM. 2^77

f ^

Xperabac. V ercor nc pro merito publicum hoc

mendacium publico (it expiaturus carccrc ,

cum in viciniam jam pro

qvo/j, dimanarit,
credulae plebeculae ‘more. Libellum Coi dc
Puftulis, ex Tua interpretatione publico nu-
per communicatum , meae editioni inferere
conditui vi*dqveTua venia. Sed de aliis alias.
Salutant Te omnes qvos falutare juHidi. Tu
vero Patrone Colendilllme , cum fratribus cx-
cellentiflimis, D. Moenichenio aliisq^ amicis
qvo» perhumaniter refaluto , Vale dc fa ve^

Tibi dcvUiidiffimo

Balil.; z8 Jan, Sl v« id^z.

.

\ . G.Segcro*

‘
EPIST: LXVIII.
De TubiUis J.it^eisxap»d Htppocratint*
Ttnfura ad cutem» De^caudatis ob-
fervationcs, ^

Geo r.g 1 o S e g er o . Bafileano

M
,

Agnifacio .magnum (incerum tuum

alFedum , in editione Paralyticorum
meorum nuper teftatum . Figuris in prima
,
Si. edi-
 ,

'TmoMJB BAJlTHOLim

edidone po(id$ commode Lc£^or carere po-

te(l y qvippe primam alibi inveniet in obfer-
vationibus meis dc UniVorn» ^ alteram in Bojii
Roma Subterranea. Donum gratus excipib,
qvia a Te perpolitum, qvanqvam alteri digni-

ori deberes. Propriam creaturam agnofeo,

nova vcftc a Te decoratam , &
pro ppzftita
opera gratias ago, BiffpQcrata lumen ado^o'^
qvanqvam obfcura valde fint in eo lympha-
ticorum veftigia. Nihil ille ignorare potuit.
Alter ver 6 illius locus a Te explicatus de Tu-
bulis Ladleis mammarum, vana interpretati-

one, qvam ex vocabulo ovt^ut illi mutuaris^

Confundis enim Tubulos La-
nihil proficit.
bicos mammarum , qvos ignorare forfaa
non potuit, cum venis ladeis qvae ad tubulos
lac fcu chylum hcc Hi/t-
afferre debent, qvas
ncc pofleriorumi oculatior
pocrates agnovit
manus adhiic detexit fatis fufficienter.' Sur-
culos qvidem nonnulli viderunt > led por-
,
petuos illos non aufi funt pronunciare. In
cane ladante diffedla furculum ladeum pleno
curfu ad ubera tendentem confpexit
Tbeod, Scbenckinsy amicus nofter, 1. i* Exerp.
Anat. 7 « H 2 c; ;
. Ladeum canaliculum'
Monspelii vidit faepius Cl. Vecqvetus 4,
Diff, La<^. XhoraciCi lA cuniculo femina la-
dlame
I

Digitized by Google
 Epist. Med. Centur.' III, a7ji

Aante vafa feu^la^a mammaria fc

chylifera
inveniOe gloriatur nuperrime AnK Everdtdftt '

p. iti. De Honv, Brutiqj exortu. Sed (ingu-

lares in his iilisye individuis fune obfervationes. .

Saepe ego hufusmodi fibrillas candicantes in

brutis notavi ,
fed pro la<flcis,veris venditare
nunqvara aufus fum. Non defpero tamen de
*
aliorum felicitate^ qvam cocio debebunt* In
Textu veroHippocratico a Tc tentato* nihil
Tublidit video -latfieis fuferefFe ,
qvanqvam
ovvtaip per confuentUm vertas* Qyodcunqve
enim deniqi fit vas , avnair non excludit. Et fi
re£l;eperipicio , prudentia illi loco magis con-
venit, qvam eonfleentUt Locuturus enim Ceus
de fignis qyibus foetus aetatem dignofcimus^
moxfubjungit, ex vena crafia inutratj) mam«
may prudens judicium efie delumendum. Coii-
fentiunt in hac verfione omncs,\V4lle^us, qvem
> doleo ^ Te Iddumnon efie aut vifum, providen-'
Vwwxeddit, dupliciqi modo cxplrcat;vcl qvod
multum prxftet ad praefentionem , tumorem
enim mammarum fignificare fitccotuni trans*
mifiiones a capite ad corpus,& contra , ob
has venas: vel qvod magnam fignificationem
" pracftet providcntiai formatoris
, has venas,

erumpentes in mammas ob infantis necefitta*

$4; / tcm.

Digilizod by Google
 tto Thom^ Bartholini
tem, & in uterum produflas , ob foetus necek»
Butem y & ut eadem materia nutriatur, qva ge-
nitus Ca(us Monachi a letransmiffus &•
fit.

Ausne an iit ab ipfo Monacho promiiGoris

barbe candidato, velv 9 rus,di 0 erenonaufin[i.
Certe,huic cuculiato peculiaris eft. ' Aliisemm
aci vtfum acuendum cohfert freqvens crinium
decurtatio, huic nocuit. Illis favet ratio &ex>
perienda* Recili enim locum relin^
capilli

qvunt aliis, qvibus cxcrefnentitii cerebri hu-

mo res abfumuntur. HincCe/j^ paflitn fvadet
tonderi* caput ad cutem, inprimisl. 6, c. 6. n.i^.
' qvando exulceratis vehementer oculis, acies
ipfa corrumpitur. Qvod proficuum etiam la-
nis cdodus olim fuit Antoninus Commodi Pa-

4 .Epid. 6. Aph^^.fami-
ter, cujus, te ftcG«f/e*w
omnes ad cutem usqj tonfi erant. Forfan
fiarcs
tamen hai^enus xg^r fuit Monachus ifie, five
tenui dieta, fi cuclufp i caris,, five occulco mor-
bo, jamq; m fiatu convalefeentiae efir, inqvo
incidendos non efie pilos ; exifiimant pferiq;
ne recidivam patiantur, cujus fencenciae funda-
menta excutit Sitonus ia Mifcell. Jatricis. Simi-
lisvero huic affectioni cft ille, qvem Hier.
.

Mantuus de MQrb.Infant;in fuibus deferibit ex

Didymoy qvi aegrotantes cognofeuntur evulfis
c cervice pilis ,*curanturq^ fi'tonrillae infeften-
tur.

Digitized by Googlt
 a '

Epist. Med. Centur. III. zZtt

tur* DeqvoafFe^Iu hoc judicium fert

elTe przatcbuium Epilepfix, qvae neq^ proco»
pathia cerebri , neq^ fymparhia ventriculi , fed
poflerioris alkujus fecundum dorfum partis,
qva e^cremciuum velucifuliginofum , qvod pi-
lorum, materia exi llit, pernervofa corpora ad
cerebrum usq^ alcendit , nifi revellaturfridiQ*
nibus, Sc per cutis poros jam a frictione (icca
rarefat^os exiens, iupilos vertatur. Conje£iura
Tua non abludit ab hujus qvanqvam propius
,

rem videaris, qvo es ingenii acumine, tangere.

De monftro apud vos nato caudato, nifi fallat

pater ,, <)vi , ut refers, fufpefExefl hdei, qvae

narras, in memoriam mihlrevocant
qvi t 7. c. z feribit, qvo autore ncfcio,,Calin-
gis.ciiu.da. villofahominesnafei eximiae perni-.
citatis. Qyafi cauda ad curfus celeritatem. ali-
qvid conferret. Caudatorum hominum exem-
pla iriAnat, Reformdtd memini allat^ IJijiura.

reftat, pueri fpcciofiflimi nati Jiilio Qjyrino

Patritio Veneto , cum cauda cubitali in £ihe os-
(is coccygis, ejusdem cuixl reliqvp corpore
,
coloris 'ex oflie. Aloylius Bellacatus , qvi e la-
cro fonte iplum exceperat ,. forfice abfeidic, fed
. annos tantum tres fupervixit, febre poftea ex-
citibus. Unde an 6c curfu valuerit, (cirejion
poiTumus, Si 0$ coccygis in hominibuxnocaB
'
S 5 .
tan-

Digilized by VjOOglc
 zZt THOMiE Bartholini
^ ^ V S .

tantum grauA (it , qvod tamen erudito

n« non concedimus, in brutis certe magni u*
fus prolixior cauda cenfetur. Olim enim ge*
nerofi eqvi formam commendabat cauda lonr>
ga ( Varr§»i 1 2, R\ R. c. 7. coda ampli , )
,
. &
(etofa, &
crifpa, jam crefcentibus hominum
pilis, decrefcunt cum barbis , etiam eqvorum
fetae,& decurtantur caudae, mfigni &c ornatus
detrimento & roboris. Crinibus robur ineife
• Samfonis exemplo conftat. Robur qvoq^ naa-
jus prolixae cauda; inelTe, noRris aurigis no-
tum, qvi ex uli^ino(i$ locis currum extraiRutt
caudae eqvinae alligant , m fortius trahant. Ia
mechanicis obvium eR cuiq;, Contis longiori-
bus facilius & fortius trahi, qvam brevioribus*
« Nervorum funiculus prolixior per longiorern
ipinam decurrens robori infigni augmentum
affert, (iujus beneficio noxia qvsvis depel-

lunt, dcjumbricorum in intcRinis fenium do-

loris percipiunt eqvi, produhtqv R caudain
liepius jadlant , ColumeUd autore 1 6. R. R>. c«
.

Hinc in nervorum laefione excaudaeqvi

^ngvinem detrahit CittfidMtinus Caftr \, 1 ^»
Geop. Eimdem- Columella obrervatione
c. 7«
1.7. c. I A. nervus qvi per articulos fpinae pro-
repit us(j) ad ultimam partem caudae mordicus
oomprehenfus aliqvacenuseduiRus abromr
pitur j

^
/

Digitized by Google
 E WST. D. C EN t'uR. I I‘I, 28^
piturqvaodo catulorum caudxcadrantur, ne
io longitudinem cauda capLac incrementum»
c^niiio generi foedum» ut rabies arceatur..
Confcnlum non tantum cum intedinis » icd
cum utero fetat cqvinat alunt , five ncrvoi-
rum di<5^orum beneficio, fiveqvod ex iisdem
fiiccus aliqvis alimentarius ad ietasqvoq; deri-
vetur. Noftrorum enim Veterinariorum ex-
perientia, repigratur partus eqvinus, ne ante
tempus elidatur , G eqvat cauda filo conftrin-
gatur, qvo anferini farciminis amplior extre-
mi fas fuit alligata. Qyo jam rapior nefeio. Sed
rapior a.capite ad caudam, ab Hippocratt ad
Veterinarios, Sed ad Te redeo, qvemamo»
cui ad menfuram non feribo qvia te-
literas
,

cum^fabulari femper, volupe eft. Monet ta-

men tabellarius, alioqvi ulterius procurreret
calamus, nunqvam promptior qvamtua gra-
tia. Vale igitur, mi Segere, &, qvod facis»,
Artis porr6 gloriat incumbe. Hafniae XUI.
]^art, cb bc lifXti*
'

T. T.
'

• •

•
Th. Bartholini».

EPIST4
 •
-
I

'
*?4- THOMi.BARTrHOLlMf •

'
, EPIST. Lxix;
;
i De aurea Colica^, ,

Thom^Bartho|,ino HafnianL. *

\
ti
,
p T promptiflimum dc omnibus.bcnc me-
l^rendi ftudium ac fingularem E. T. erga me
l voluiitacem ex Jiceris tuis tam mellitis & adjc- i

•
abunde perfpjcxi, mihi.qve nohpa-
•
runi gratulatus fiim, <]vod in tanti viri grati-
am &amicitiam. me receptum viderim cujus.
,

; claritas nomisisq^ fplendor, dudum pulfavic

- fidera coeli ; cujus fama nunc
fertur ad Eoas occiduasq; plagas.
—rumpantur ut illa Momis.
!

Zoilisqv omnibus^ nimirum individuus gloriae^ !

'
comes tlTc (olet inv/d/a 9 malumJn.Medico
I cum primis abominabile, cujus utpote finem, i

qveni Cous nofter pro more brevifiimis ex-

primit ["<J>iAfV ? fiy /3A«7?«r, Epid, i,
]
omnino deftruit,.ac ifte a fcipfo degenerare •

. videtur , dum le fibi foli natum putat , & qva- ,

lecunqi lucellum hominum anteponit faluti.

'

Altec jamagitur annus , cum ex Schediasma- >

» , te dc Foetu extra uterum lapidcfccntc ab Ex-

cellentillimo Borfih Academiae Naturae ^uri«
oforum [cujus inftituta cx Vite Vinifera No-
biliflimi plenius petere licet Phienicc,
i
4
^ - cx

Digi' • by Googlt
 '

tpisT. Med, Centur. I IL

tx aciduIts Sualbacenfibus mihi mifTo, inven.

tum Biliianum primum innoccfceret;
Obdupui , (Icceruntq; comae , vox fauci*
bus haefit

Inventum 'certe centum boum (ne dicam ca-

num ) digniflimum » Ci eventus
maturatione .

reipnodeat. Legi obiter qva: opponis , &

inter alia Rtimanorum militum ob qvaeilum
qvidem inffitUtam fed truculentam vivorum
hominum ledionem ,
qvae memoriam mihi
refricavit cujusdam cafus haut ita difparis
argumenti : InRitor qvidam Ilmenoa*
Thuringus Wolffgang Hecring qvotannis
hinc ex divenditis mercibus nummos faciens
aliqvando in pr*dones incidit periculum vi-'
tae intentantes, nili nummos reddat, ille

aureos duobus nodulis tenui linteo in hunc

finem feorlim obvolutis inclufos clam
%
devo-
tat potiorem nummorum qvam valetudinis
rationem' perverfb feculi more habendam efle
ratus, alter nodulus nono poH: die. fed non
fine moleftia cum excrementis per inferiorem
gutturem rejicitur, alter vero triennium &
qvod excedit in Ventriculo & inteftinis fune-,
ifas moras trahens’ miferum locatorem mag*
no malo pro mcfccdc ma6lat & continuo
ventriculi inteflinorumq^ .cruciatu, cum vo- .

nutu
 Thomje Bartholini ,

micu crebro &

animi deliqvio, traduq; tem*
pons ad inte(tinum colon qva coeco continu--
um eft & valvula munitum , delatus, inibiq^
'qvaltincuneatus ( qvod ex fummis doloribus
^ in hypochondrio' deRcro pociBimiim farvien-
. ttbus conllabat } omnem ibi tranfitum adeo
omnia alTumta tertia ferepoftlum*
obftruit, ut
ptioncm hora cum valido conatu & vomitu
nonnunqvam plane fangvineo, qvandoqve
cum alvinis fecibus permifto fxpius de die ite*

rum effunderentur ,
qvo malo confcdusfere
die 7. Aprilis anni 1647. ex itinere huc de*
fertur» qvem jufculis alterantibus nonnihil
refedum lenientibus fupra 6c clyftere acriori
-
infra eluendum curo , demulcentibus extra
qvoq; admiflis, altero mane dum ad eum vi*
fo » alacrem abiiffe compcrio, fed
pau* is ipfe
16 poft revertitur, (andleq^ affeverat, dolores
qvidem ab exhibitis mitigatos » fed aurum
’
non reje^um effe » viam tamen inde perviam
'
fai^am. Aurea haec Colica eaq^ voluntaria
.

'
cultrum merit6 meruiffet anatomicum (qVem
adminiflraffem ipfe, fi lethaJis tum fuiffet) &
qvaeflum ex diffedo cadavere non inhone**
ilum , fi varias ,
qvas infolens ille hofpes occu*
pavit, fedes, fi multi varias, qvas excitavit»
ftrages, fi faciem ejusdem intra sfluantes vi-
fccrutn
 Eplst. Med. Cert^vIIT. 1S7
icerum tamdiu l^titantisvariantem pe*
cellas
nidus infpiciendi copia Jata elTet. Sed de-
fino nugarum >, nec repeto priores , qva de
duplici aneurysmate, altero t^vidom ex Hni*
ftra Venarfei^Uone, «X perculHone altero ob-
orto & praster fpem curato feptembri menfe
conceperam , cum eas non deperditas fed in-
terim repebas & ad TelpervenilTe pu-
falvas
tem* Vale Vir Nobiliifime, Fautor Magne &
fi lubec, per veftrates reTpondc^

"
B. T,
' ''
•
•

addidliflimus

Suinfivrti ptid.ld. Febr.

l€6z.
Joh. Micftael Fehr D.

a—^ 1 II II |L_
-
I11 II

EPIST* LXX*
Judicium de colica aurea* De cinere
^thna & Hecla. Ve Kosmdre &
Jpermate Cew.

Joh* MicfiAiL. Fehr Suinfurtum-*.

^^TOn tam de reperto aureo vellere Jafon,

JL ^ qvam de tuis
ro plenis 6c aurea eruditione.
literis gavifus
Ad
fum ego, au-
deperditas*
 .

288 Thoi^^ Bartholini

jam rcrpondi ,
tuasliteras dc aneurys*
mace (lacicendum (Tc, petfcripn. Colica iila
aurea , de qva narras « miras in corpore guiofi
cacaftrophes etcicavic, qvas utinam pariantur
illi qvi tanta aviditate & habendi cupidine au-
rum colligunt ex faecibus mundi inficeci Circa :

coeci inceftini regionem interea degJucicam

oBam auream haeiilTev nullus dubito, 5c (i in i

defundi cadavere cultrum Anatomicum exer-

cuijfTes, eandem fedem invenilTes, qvaeorpha-

no apud NiV» Vontdnum Refp. & Cur. Med. 1 . 1

p. 84. a materia lapidofa & indurata ^ imefti-
num extendente > mortis occalionem dedit.
Lapis enim & aurum in utriusq*, exitio pari
paflfu ambulant , qvanqvam difpar (il utriusq^ 1

precium apud illosqvibusaurifacra fames. An |

autem aurum adhuc in corpore hominis deli- |

tefcat \ loco^i motum viam cranleuntibus fa-

ciat , an in corpore a menBruo qvocunq; five
naturali (ive per medicamenta tua fuppeditato
eliqvatum (ic. & vel cum excrementis edu- i

dum , vel in corporis nutrimentum celTerit,

ipfe dijudica. Hxfere ibidem adhuc, ipfa au*
rea ingluvies videtur fateri. Et innoxie in an-
gdis ccllulisq^ inteftinorum latere poteft , *do-
|

nec calore blando vifeerum tandem vel con-

«Aunatur vel imminuatur. Im6> (i hoc &

r • iizea by Googlc
 EpIST. MeD* ClKTilR. III/ 289
aliqWd f in aurum potabile convertetur. In
cineres enim converfum iri non fpero ; qvia
tantus fervor corpori vix incft. Optandus ta-
men elfet hic effedus^ ut eo cinerepinguefce-
rec& eandem rumperetur, Tibiq^anfam prx*
beret aurea vilcera luilrandi. De cinere ^th*
nae ita refert i. ^.Geogr. oves adeo pin»
guercefre , ut rumpantur. 'An ea vis infiteine-
fi auri , non dixerim.Id feio dc exincolis audivi
in hlandia oves devorato cinere montis Heclae
aegrotare & muri. iSrra^aifiregoauthoritateni
fufpedlam reddere nolo, <]vanqvam nihil tale .

viderim ,qvum iii Siculo itiner e.£thnam in vi-

ferem, necab incolis Cataniae urbis, ad montis
radicem litae, audiverim. Diverlitatis forfati
ratio efty q vod oves Siculae cum cinere, grami-
ne herbisq; laeto folo, provenientibus vefean-
vero puro cinere contabefeant,
tur, Islandicae
hyeme, graminis' defedu,
qvae ulias rigente
nivem vouant, &
lanas fibi invicem dentibus
abrafam deglaciunt. Non igitur de cinere to-
]o gravillimus loqvutus ell , fed pafcuis
cinere confper(is,alioqvin neq*, cinerem , ne-

qve pulverem, neq-, favillam, neq; calcem ul-

lum animal elitare , Ga/ena 1 . 4. (impl. Med.
Fac. c. 10 rede notatum,
. Forfan nec auri ci-
nerem ullum animal elitareC) cujus, habendi
"
. ,
'
T * defi-

I
Digitized by Googlc
tfo BARYHOLlfrt
A

deGderio tot homines inefcantur. D^Henrif^

Fiuren, amicus olim Patavii tuus, ad qvem 1(«
t^asdedifti, magno Rei Medicae detrimen-
to &amicorum cordolio A. c. i6fp. nobis
ereptus cft. Morte igitur praeventus ad litc-
ras Tuas refpondere non potuit , x|vibus de .

Rosmari dente& fpermateCeti nonnulla dubia

propofueras. Figuras cranii Rosmari Tibi
deftinatas, manuq^beati Fuireniingnatas, be-
neheio fratris fuperftitis Thotna Juirenii )am
mitto, ut videas qva proraptitudinc tuo voto
fatisfacere voluerit, nipfum fata invida fuper-
ftitemjuGilfent. Dens Rosmari apud nos fre-
qventior , ab Unicornu mille paHibusdiRat>
qvanqvam huiciubftitui polfe, non dubitem.
Habeo in Mufaeo dentem Rosmari in terra a-
pud Islandos per naturam calcmatum magna^
rum virium. Nec crudo iua deeR virtus, qvae
cum cornubus aliis & ebore paria faciat. Ali-
us dens ejusmodi Rosmari in folidiilimum la-
pidem converfus apud me fervatur donoCon*
fultilfimiViriD. Pttri Refenii Collegae& Affi-
,

nis , qvem inter reculas fratris D. PmmU Refmii^

in itinere Hierofolymitano extin^i ^ invene-
rat. Qvantum autem peni Rosmarino fit tri-^
buendum in Centurtu HifimATtm me annotafln
non ignoro, Qjnd inter B.osmai:um & Unt-
cormf
 ,
»

Cpist.Med.Centur.I1T. ^9^
'cornu interfit difcriminis, ex adje^s figuris
aeftimabis. Huic glabra eft cucis, illi pilofa;
hoc ex genere Balaenarum, ille Phocarum.
'
Hujus dens unicus ex maxilla re<5Vusprotendi>
tur. Illius dencesbiniincurvideorfum exeunt.
De Rosmaro pleni {iintautorum libri. Nuper-
rime accuratius deeo-egerunt Laeti. i, Bra-
lil. c. 4. dt Wermitu noder Magnus. Narrant
Islaodi Urium & Roftungur (ita Rosmarum
vocant) qvaodo conveniunt, mutuis caedibus
occumbere Hi|pc k tergo aggredi periculo-
:

fiflimume(le,. contra periculo vacare, nam

feipfum interficere, fi dentes Tuos Cordibus aut
iangvine cernat deturpator : Ex ipfius pelle ve-
iTes confici optimas: Dentes fesqvicubitum lon«
gos hominibus, cunfin lictore expacianrur
jadkabundum oftencare. DeSpermate Ceti fe-
‘curumTc efTe volo, efle cerebri cetacei excre-
mentum. Vidit enim focer meus honorandus
Cbriftt^honu Jobanngus , Conful urbis hujus
ampliflimus , cum in infulis udis Borealibus
verfaretur, ex cranio balenae captae diflcdo
plufculas amphoras hujus fpermatis deprom-
cas,& magno pretio in Belgio 5c Luhccz di-
'venditas. An vero deinde ex cranio ad partes
genitales q voq^ deduat, non negaverim (ut ctia
ikoctn padu verus dc Hip/tatrarrr) dc exinde in
i
. 7l 2,
 Thom^ Bartholini
mari effunclatur. Illud certum e{V,'pretionus
i^Ife prius, 'qvod ex cranio hauritur, qvia Sc
purius eft, & rarius illud Cete genus capitur %
qvanqvam alterum commune in mari natans
iit naucis notius. Vauca hacc monui , ut defun*

£li Confobrini partibus apud amicum Te de«

fungerer, qvemamo, venerorq;. Vale, mi

Fehre, & me ama. Hafniae XX. Aug. clo
txiu
T. T.

bahholinusk

fepist. LX)cr*
An calor auBmJtt Jignum Ochris}
coboHolstio Tonningam^

G RatilHmasTuas
Doflus pariter
fi)ihi

&
hodie tradidit
ofhciofus Gerhardus.'
Engels. Gaudeo qvod omnia Tibi ex voto
Vir

iuccedant, voveoqve perpetuitatem. Non

pofTum non laudare ingentes in Re Medica
promovenda & illullranda conatus, tuis hu-
meris pares, qvorum fpecimen Protopum ex-
liibet. Necdum vacavit perlegere , cx ungve
tainen Leonem cognovi» aucorqve fum, ue
brevi
^
Digiti^ed iiy LiOOgl!
 , ,

£ »• 4 ^
^

Epist. Med. Centur. III,- zpf

t

^i^evi io publicum emittas qvae brevibus ibi

^gnafti, optime de publico merebe-
ita ccrtc

ris, cui natus es. Vellem tamen prius vidilTes

qvx.de hoc argumento nuperrime commen-
tatus eft Leidx celeberrimus amicus meus D.
tfAmifcm .Sjlvim qvi DisqviGtione Prima De
' {^ebribus, contra receptam hadtenus Medico-
rum opinionem , negat calorem au6lum cUc
Pathognomonicum febris (ignum , qvia nec
oinni, nec foli nec femper febri competit ^
non foli, qvum non rara in Maniacis, aliisq;

nullo modo febrientibus deprehendatur calor

naturali au6fior Nec : omni, qvum Yionnun-
qvam .occurrant omnium calculo febricitan-
tes, in qvibus nunqvam, ne qvidem per ali-
qvot hebdomadas, imo menfes obfervatus e(l
in ulla corporis parte ,• nedum univerfb cor-
pore audfus calor vel ab ipfis xgris, vel a Me-
dicis , vel a .caeteris adftantibus: fed contra
frigus perfeverans , argris^; valde moleftum

qvales ab affumptis medicamentis refri-

.aegri

gerantibus pejus femper habent, melius vero

k calefacientibus, tum/pirituolis, tum oleolis
aromaticis; Nec deniq^ femper febribus co-
. mes adfit calor , cum circa interinittentiuin
plerumqve afHigac aegros frigus, idqve
initia
non raro ad horas plures durans. Signum

Digitized by Googlc
 ,

254 ThOMJE 6 A KTHOLIKI

wct6 omnis pathognomonicum
febris de- &
tnondrativum ponit Pulfum prstter naturam
freqventiorem « de qvo fufius ibidem Vir ia
Anatome « Chymia & Praxi excrcitatiflimus ,

dtOferit. Qyomodo flammulam Cordis Hip-

pocraticam explices, (cire aveo , an eadem
Tibi inmentem veniant ^qvae nos o\im de Ltitt
Animdlium^Sc in Ansiome Reformats medicati
fumus. Augebis beneficium fi transmiferis
Schediasma tuum,qvam primum prarlum eva-
ferit, perplacent enim qvaecunq; doiflior tuus
calamus adumbrat. Silfiitf jam filet poftqvam
,

a Stephsue meo , qvem mitto vapulavit-, & ju*

,

Kas dicacitatis poenas luit. Argumentis tamen

illius favit Vir Cl. in edito mihiq^ in-
feripto Opufculo de Hepatis Officio , cui fatisfeci
in Diflertatione mea de Hepate Defun3§^^ qvae
fub praelo fervet, una cum Cifla'Medica,qvam
propediem videbis. Clariflimus nofter Langi-
us Academiae valedixit , Judex in Cimbria Pro-
vincialis a Reg. Ma). nominatus. Hifce qvoq^
diebus magnum Academiae ornamentum D.
B^ngius efle inter mortales defiit, & hinc ad
Confulacum Flensburgenfemabiic Confultiflii
mus nofter Mullerus. Interea Theatrum no-
ftrum Anatomicum torpet & pulvere oblitum
fqvalet, ut pauca habeam qvx de his facris
Tibi
 ’
EPKr. MeD, CfeNTUR. nr. '

• Tibi perfcribam. Nuper tamen duobus cani-

(buslien fuit exfe^us, viventibus adhuc &bene
Valentibus. De qvibus aliisc^ alias plura (cri>

bam* jam enim avocor. Vale, VirCI. meqvc

porro ama^ femper tuum. HaFniz celerrimo'
oalaou) IV. N.OV. cb bc lx(.

. T, T.
\

Tb. Bartholinus.'

'
EPIST. LXXII; .

Dt calari Felfrilu . De Flammula eordU*

* De lienu fe^ioue, •

TnoMiE Barthowj^ Hafniam-/.

Dmodum ab amica mana

lactabar, curo
amiciflimas tuas acciperem literas;dole-
bamqv, tanto Jocorum nos disjungi intervallo,
ut ne eodem die in debitae obTervantiae teifo-
ram & paratifOroorum ofiSciorum teBimonU
um ) Tibi meas rubroitterero , qvas reriusjnune
mitto. Fidem meam teftor, gratius nihil iu-
iJTc, qvam qyod mones de Cl Sylvii relegcn-
cLo de febribus dodlifHmo commentario, aor
tpqyaiu rententiam meam publico feripto luci

T.4 com-

Digitized by Googie
 '

,
THOMiE Bartholiui^
committAOi. jScripd Ham^8f^um.,utab atnt*
cisDisc|vi(itionein priixiammihi compararem^
Nihil dum nadus fum^ Cum primis navibus*
qvz abhijic Amfterodamum folvenc , prope*
diem curabo aiFerri; Qyantum ez tuis pro-
fpicio, non adveriamur diredo meis Clariill*
mi Viri Placita. Non enim calorem au^um.
pathognomicum febris (ignum effero , qvia^
multis modis augetur naturalis in homine ca-
lor^ ut ne ftatim febris (it v Tantummodo e-
nim przternaturalem.eum hic cfFero,qvi tan-,
tus eft ut innatum nacuralemq; fani $:orporis^
ita excedat ut hominem. offendat adionesqve.
aliqvas vel plures corporis eji^ Izdat. ^ Nec
tamen folus,hiccalor pathognomici (igni of-
ficium mihi explet, |}vamdiu differentialibus
notis aliis, ad defignandam febrem non, eff
circumferiptus, Qvbd Chriffimus SylviUAnon
foli febri aniliorem, calorem adeffe infert,
fed &
Maniacis, addam ego, dc iracundis 5c
dormientibus fanis , aliisq^ , nihil mirum, nec
adverfummihi cum tantus non fit utlzdat» a-
friscjve prztcrea notis differentialibus careaC.
Qyod idem non omni febri caloris augmen-
tum adeffe notat, in exemplum addu<^is hi-
ftorris eorum', qvi aliqvot menfes in febribus
frixerunt, ih co non mihi, fed veteribus litem
 .

Epist. Meo. C£ktur. III. 4^7?

\

ljaovec,qvi hujusmodi affedus ad febres non ro-

tulerunt; Eqvtdemdc ipfe exempla hichabeo^
qvx fufficianCtUt ne dubitem elTe; Verum ex vo-
teribus.teftimonium non invenio, clTe tebres.
Ft^C. 4 Hippocratis e(f, qvod
Hoffmannus cum ejusdem idem
'cfTe vujt ; Ego hoc generale intermittentium

nomen. eH'e affero ; illud proprium horroric

& frigoris ,,
qvae fine febre, hoc eft, calore
przteri^aturaii aliqvando, invadunt 8c deli-
nunt. Neq; enim ignorare potcft, qvivd
leviter, in fcriptis Hippocratis Celli aliorumq;
veterum verfatus. eft , horrorem & frigus illis

aucoribus femper feponi a febre. Vel uniciis;^

Celli locus lib, c. 12. hoc planum facit*

qvando..dividenda inqvit curatio elf & ante,
horror , tum febris discutienda ; Qyo cognito,
nec fubfiftcrc poteft, qvod tertio loco Cla-
rilfimus Sylvius urget , non femper febribus
coaittem adelfe calorem., cum circa imermu-
tentium initia horror afHigat. Enimvero
qvamdiii horror elf, febris non eil.
,
Nus-
qvam contrarium ex Veteribus probabit qvis-
qvam. Vulgi enim in loqvendo morem non
attendo. Idem illi horror vero intermitten-
tium f nec qvidem pulfum elfe pathognomi-
> .
T s
W eunt t.

Dig
 ThOMJI BARTHOLIKI' '
I
«

cum finic, qvodvult Cl. Sylvius. Saepius eaiot*

TCTum obfervavi, qvod Celfus lib. j. cap..^*
propofuit: NDnnuoqvam.edam incipiente ,

^bre (intermittente 6c in primis tertiana,)

fic fubcunt & q^viercuQt venx, ut imbecillum
is videri poflit, cui facile laturo ,
gravis indat
accedio ', Qvo loco etiam illud addifei poted,
|am ante Galenutn , pulfum ede inter febrium
notas relatum , qyod refellit idem illic Celfus,^
Tenast^rem fallacilHmam vocans^ Ne calo*
rem qvidem. folum eodem admittit ; Altera
ed aeqve fallax
res, inqvit cui-credimus calor ..

&c. Ego vero de pulfu longe aliter fentio,

^vam notum 'vulgo , qvpd latius in illa^de, fe; i

bribus do(drina nova exeqvor« De Flammu<>

la Cordis ,qyod fcire aves faciam transmidq
propediem , manu
d non impredb , certe
feripto exemplari fcire podis. fumma H<ec
tfi veram dammulam ex humore qvodam
,

cordis pingvi qvem Arabes Humidum radi-

,

cale indigitanti in finidro cordis ventriculo

.

nonalicer ardere, qvam ex fpirituvini inlinr

teo qvodam imbuto, dammam videmus lucem
iimul 6c calorem in fenfus nodros emittere*
Non meam ede hanc, audeo dicere, fententi-
api qvae tota primi, Autoris Hippocratj? cd,
^q,v.Q hac io parte nullatenus didentioynid qva-
tctuis-

Digilized by Googie
 .

EPIST.MlD.CENTUR.lil. Zff
i

tqnus in dextro ventriculo iile infirmiorem in^

Ignem vuit ; ftniftro validiorem cum ego
cfTe
nullum in dextro admittam , nifi calorem qvi .

folum eft , & a finiftri igne per fep- '

i

tum tranrpirac. Latius in Schediasmate haec !

perfecucus fum ,
primo ex Hippocrate omnia ,
j

qve huc faciunt’, deinde ex Natura, Ratione Sc J

experientia, in mcdiuprofcrens.Tn multis miht
cum C1 Gonringio convenit \ in fyllogismo 6c*
conclufo differimus , qvantum coelum & terra.
Ille ei^ 9t^ftov ignem efrc7«P
parem , (qvem per fublunarem igncn^ !

explicat ) ex Praeceptore fuo docet j Ego tcrrc-

ftrem praefero j &
fublunarem medio loco in-
ter Chimaeram & cum Mathema-
ticis habeo ^ Terreflreignem in duo fumma
a.

fubdivido genera, nempe in immanentem igne

Sc flammam ; utriq^ plures varietates relinquo^
Sed de his alias plura. Ad lienis exfe6lipnem mp
admiratio trahit.Nunqvam ante iis narrationii
bus fidem dare volui etiamlipinguem Lugduni
oflenderim,mihi Amici canem cui lienexfedus
eireaircverabatur.Hzrebat femper animo du«
bium, fibram refeiffam effe ^ majori parte reli-
dlum lienem, qvoniam venarum arteriarumqi
pofl vuhiera CQiitiquofangvioem ef^

Ederent I mihi imaginati nonjpocui* ' Fida^

Digilized by Googie
 ...

|oo. Thomje Bartholini,

ii

manui , qv 2 q-, oculum habet , fidem nullatenus,

derogo , etiamfi modum ignoro. Ilkid camen^
non credam, vifcus illud in omibus animali-,
bus, imp etiam ia canibus otiofum e(Te, qvo<«
(qve omnes fine noxa per vitam fempcr carere
pollint; Contra Natura; hoc providentiam e(V,
qvx nec necefiariis deficit, neqve' otiofis
abundat. Qvid eadem fufiinere aliqvando
non defpero tantum cfle, ut merito^
pofiit, id
admiremur, ut puta cum pulmonis pars vel re-,
num alteruter aliqvando erodatur \ cum vulva
cxcifa fit^cum tefiiculi, totumq^ qvollvirile.
membrum amputati fint. Sed de his plura
cfi

me 6c meliora docebit, indefefiatua in hifce. <

rimandis diligentia qva non habes parem. Per

fidem te oro &
amicitiam , fi qvid hujus five
Natura,qvam follicitas^ five ab Amicis, qvos
do^tillimos habes, fcitu dignum refciverisinoli ^
committere, ut ignoret diu Amicus nominis^
^ui fiudiofifiimus. Si gratiae rependere aliud,
neqveo, operam dabo, ut laetus applaudam,
laudibus, qvibus urbem fimul dc orbem imples;
Coronam ego & omnes qvibus Tu faves , StCv
phano Tuo debemus, k qvo vapulavit de-.
mensBilfius,qvi mitius impofierum Heroas di-
fcct tradare.^odDeufingiusipfius argumen-
tis faveat , id tanto minus miror qvaato peni-
,
• '

tiui
*
I

Digilized by Googlc
 "
T f '

Epist^Med. Ceutur. III. |ox

tius ipHim novi. Non credo experientiam ha«

bere illam ,cjvar hic reqviritur* Cum ante qva-
dtiennium perFriliam tranfirem 6cGroningz
fubnderem »’ Profeflorcscji invi-
aliqvantifper
ferem, qvorundam famam przfentia diminuiCi
qvorundam alibi auxit. Fran~eker« qvi Pro-
felTorem Medicinz agit multis parafangis do-
£tior, qvahi eruditis pluribus notus Kiatthias
. Matthiz, plura mecum inter privata colloqvia
deDeufingio, exqvibusetli nihilcuiquam de-
traxi > tantum tamen hon triblii \ qvantUm Fa-
ma. Sed hxc inter nos, &dehis impofterum
plura. Littrarum autem fi non difplicet com-
merciuih , faciam per Gencrof. Pracfc<51um no-
(trum, qvi virtutem tuam &
eruditionem
non (ine tui laitde fufpicit, ut per vices, tuas
\pgo, measqi Tu viciflim commode poflis lin-
gulis leptimanis habere. Rariores ab Amicis
Iiadhuc dum vacas colligere hiliorias , proxi*
mefymbolum tibi meum conferam. Commu-
ni tioftro Amico , NobiliflT. Viro W. Latigio
falutem datariam qvzlo k me dicas. Non line
j

iiteris palTus elTem compellare, liinfcriptionem

Nominis &
olHcii melius novilTem. Fortean
etiam Haunise diutius non fublillit. Reqviram
in confinio Amicum ut liceris interpellem j Ete-
nim etiam bona nomina , dicebat Caco, fieri

mala.
joi .
TuoMiE B^RTHOXINI
tnala, nififubinde interpellentur* Sed ne
diutius ab officio & labore detineam hic finio.
Vale Vir Nobiliflime , inter Nominis Tui &
cultores me qvoq^ ‘efie patcrCf qvi fiam qvam*
diu vivo

Excellentiae Tuie

omni ftudid
Tonningte An. I
Die 14. Fcbrw uddidilf.

|ac* Holfie*

• /

P. S. Salutem ego Experientiffimo Cia*

. rifir, Viro,D.Simoni Pauli , ille vero mi-

. hi refponfiim debet; exfolire, qvando

potes meo nomine & roga , ut ipie iteni
.

'
velit, qvando vacat. Si refcribas prius,
qvam ego Tibi ,
qvacfo mone, qvid de
Cl. Rhodii Cclfo Iperare debeam ? cum
defiderio ab illa manu emendationem ex*
pei^o. Iterum valo.

epist!

Digitized by Googlc'
 'Eptst. MfiD. Centur. Hi.
EPIST. LXXHI.
An ^igor pars fehris
Jacobo Holstio Tdnninganijv

Q Vac de Febribus commentaris^ magnutti

ingcnhim tuum &
eruditionem produnt.
Jufta vero diligentia calorem excute , qvemde
febrium omnium cffcncia cum plcrisq; Medi*
eorum P erpetuum id negat Cl. SjUU
judicas. i

pridem ad Te fcripli , cujus de Febri-

tu i ficut
bus Exercitationem Primam Tibi jam mitto ,
qvia nec dum illam vidiftij Ante Sjlvium
in eadem fententia fuit Magnus VVaUut . «prat-
eeptor olim nofter , cujus hate fiint verba J. i*
c. I . Mcd. Pradf. ab lry$n§ Anglo edita: ••
Te*
bru rjfefitia non efi (alor ,
qvU rtgor horret
non tantum initium febrit , rerum iffa febris fatit,
habent enim pulfum eelerem» Dantur etiam fe^
bres in qvibus non apparet caler. Caler enim in
habitu (orpofu non eil febrtSyfed eif ejmeffeSlum^

Negastamen rigores efle febres , qvia teftimo*

moniis veterum dellitueris. Q^anqvam vere
iftam controverfiara non faciam meam, ex ve*
teribus tamen dubia movebo i qvibus fer^ in-
ducor ut credam rigorem febrilem pro febris
’

principio, adeoq*, febris pane ab ipfis habitum.

Loqvor auwm dc facilior imee
nos

Digilized by Googie
 'TnOMiE BARTftOLIHt
nos Gc confenfus. Veteres igitur fi excutiamus,
uno ore affirmabunt rigoris febrisq^ eandem
cfiecaufam, nempe calidam, qvum aduale
frigus in vivente corpore non facile ab illis
admittatur. Difputac in hanc rem G*leMm 1« f •
dc (ympt. Cauf c. 4* qvi nusqvam non urget
duce experientia febrem , praeTertim inter-
,

mittente incipere ^ rigore, non pofi rigorem^

Atenfittdl. i.tr. i.c. principium fe«
bris vocat horam in qva calor naturalis prae*
iocatur a materia fabmerfa in membro tamdiu;
donec non appareat maturationis vel^igium;
Id vero tempus ad rigorem fpe^at> namTriif-
€dveUm Comm. in l, fen« 4. c. 4. docet in omni
febre intermittente materiam in principio ex-
tra vafa expelli, atq^ dum expellitur , retrahi
calorem ad intima corporis,tum^^ fieri rigo-
rem. ^o^candum ver6 cH , qvod de augmen-
to ibidem Alftfifind alTerit, elTe horam inqva
coinni ovetur caliditas ad tefiftendum. Si in I

augmento refifiit calor , certe in principio feu

|

in rigore vim palTus fuit calor naturalis,a.deoq) |

in rigore febris fuit* Apud UipptutdUm eft |

febris feu horrifica 1. ; . Epid. & ali-

bi. De hac tefiatur GdUnut Comm. i. ini. i*
'

Epid. in ipfo accelfionis incremento diutiflime

agros exercuilTe. . Ad inftiCMCum nofirum ibid*
Per^4-

Digilized by Googk
 :

' '
iEpisT. Med. Centur. IIL |af
tergamtnus addita Hippocratem ifto nomine
neutiqvam iftos horrores appella(Ie, q vi initio
acceflionis inceiTerunt , (ed ubi per totam
prope accellionem producebatur Tympcome
horroris* Hinc aliorum fubtiles magis qvam
Qtiles aeftima conatus, fernelm enim lib. 4 «
Pathol. rigorem initium qvidem acceflionis
«oncedit, non febrem qvod nondum calor
fit incenfus. Capivdcfeus vero lib, De.Febr.
c» 9 tantum fignum
. principii elTe tuetur. Sed
ingeniis certant* Kefeio an veritate^ qvae
hujusmodi lubtUitates non attendit. Qyae .

cnim C^ivAiceus pro fe ex Galeno^ & Tu ex

Ce7/a affers facile conciliaverim , fi febris (eO
ignis manifeftus ab occulto diftingvatur. Oc<^
cultus efi in vigore feu febris principio , ma-
mfefius in augmento^ tumq^*improprie febris
dernuih dicitur, qvum ex WaUo calor ille ex-
'

ternus in augmento apparens, febris fit effe-

^luro. Exemplo rcmilluftrare poflum. Qvam*
diu ignis fub cinere dolofo latet, ignis >

fed appofitis paleis fumum demum emittit qui

videtur* tumq; ab ignaris primum ignis vide-
tur per e0e£fum. Revera enim ex fentemia
vetenim^igor & febris non differunt in cau-
fis, feddoco.' Ita Hippeirutes l, Epid. Ri-
var k fuperiort vmrey ignis ab infirmi magis
V Ubi

Digitized by CJoogle
 /

‘.ThomjE Barthoiin?
i

Ubi parcis natura divcrfa eft/non fpecief hu-

moris, adeoq^ rigor a Febre reapfe non dif-
fert, Hinc erum invafiones febriles in com-
puto Medico a Hg 6re numerantur cum rigo-
re. Tandcni rigores continuarum febrium,
pro parte febrium in declinatione computan-
tur, qvod paflim Hippocrates innuit lib. i. E-
pid. f. 1. 7. & alibi.
Qvi qvidem rigores
febriiestempore differunt a ngorihus inter-
mittentium, neutiqvam causa, qvae ubiq^ ca-
lida e(l & acris ex fententia veterum. De Ceifi \

tuimethodo idpraterea noto, fi qvide medica

artem exercuit, de qvo nolim dubitare ob Viri
merita , nonnunqvam rigorem a Medicis cu-
rari in ipfo rigore , cumq^ a febre non effe ex-
cludendum. ka Plmiui Valerianus 1. j.ReiMed.
cap, 4. ad horrores prafferibie betonicam fub j

accesfione dandam , hoc ek , horrore in ac- '

'

cesfione praefente nonnunqvam ante rigo-

:

rem remediis rigorem praecaventibus, tumq^

curationem prxcedere febrem, fed & rigorem
febrilem, de qva curatione videndus MercurU*
he pok Paulum, Alienam caufam ago , fed
amicorum apud amicum, Tu, amice delibe-
ra, & pro ratione & experientia fencentiam
dic. Lienis Atfeikio ejusdem neceflitaci nihil
dero-

Digitized by Googie
 . ^

Epist. Med. Centur.*III* jo7

derogat, (tcut nec brachii, vulvac,.tefti culo-

rum amputatio. KecefTaria illa tantum foret
in lienohs, qvod fhravanfsMs tentavit, ii tan-
ta in homine facilitate amputaretur, qvam iiS
cane. In homine tamen tentare non aude-
rem propter vifceris magnitudinem , & mul-
,

tiplices vaforum plexus. Audax vero manus

nihil non audet. Bononia nobis novam pul*
monum anatomen per Malpigbium procudit»
cui pulmo nihil prarter veficulas eft. Credo
tgo Hippecrdttm \ib^ de Cara, fimilia divinas-

fe. Deufingius amicas refponliones tneditatur ^

ad Hepar meum dcfundfum. Nuper

fandaum acriter rcpreflit. Inftrumcntum Bojlei
Angli ad Regiam Majeftatem venit, qvo prae-
clara in acre experimenta fiunt, lungtns no-
fter adhuc nobifeum commoratur. Epifto-
larum Medicarum Centurias duas pratlo com-
rnifi. Plura non pofTum, ut vides, qvanqvam

pruriat' calamus* Pra?fedo vcftro Illuflrj fa-

iutem ofRciofam tranferibo. VaU & meama, |

.Hafniac VII. Scpt.*cla bc EXII. ^ ,

'

" P. S. De calore febris qv* fupra cnnj\ , i

Wa^ifodixi, non abludunt ab para- I

doxo L. de Febr. cap. i cui calor . cif accidens

pofteriusad febris elTentiam.' De Rbgdii Cclfo
•
* . V z nulLin

V
Digitized by Googie
^o8 THbMJE Ba RTHOLINI
nullam adhuc Tibi (pem facere poflTum. Ihrer
fchedas illius ad beatum Bangium allatas, in-
yenire non potui AnimadverHoncs Rhodia^*
nas. Lexicon tamen nadus fum ,'uc & Varias
Lediones. Vegetius qvoq^ Mulomedicus cum
Notis & Lexico ejusdeni ad manus meas
pervenit. Forfan per otium fingula in ordi-
nem redigam , ut publici fiant juris. Reliqva
laudati Rhodii in publica jam Au£fione cum
Bibliotheca Bangiana diflrahuntur» Vale ite<^
rum, mi Holfti. Salutat T e Cl. noRer D, Simon
TsuUij cujus filius ad Theatrum Anatomicum
vocatus cR»

•
T. T.
‘
, .
; ^
Th. Bartholinus,

EPIST. LXXIV.
De /angvinif CircuUtione dijjenfus^
Eccardo Leighnero , Erfortum.

T Andem debitum
xerunt anni,
cxfolvo. Plufculi efflu*
qvum clari affedus indices
ad me perferrentur. In finu gaudebam,
litterae

a Tanto Viro fama eruditionis &

editis publi-
cis monumentis clariflimOi ad literatum litera- .

rua
 Epist. Med, Centur. III* JOJ
fum copfimercium mc invitari, mihiq; impense
gratulabar qvod Leichocrum amicum habe-
rem. Sed gaudii exordia improbus Mars tur-
bavit, qvi eo maxime tempore apud nos far-
viebat, qvo primae illz iitera; mihi reddeban-
tur, ut nec opportunum otium concederetur
refpondeodi. Jam demum, qvia (iiperatis illis

procellis tranqvillitatis aliqva fpes affulgere

videatur utinam diuturna , relegenti thihi
lediflima pagellarum Tuarum veftigia, o6Fe-
runtur per tabellarium aliat abs Te literar, qvas
e6 avidius refignavi ,
qvo charinr effec falus

amici & ‘acceptius repetita; Scriptionis argu-

mentum. Pro ampliflimo ofHcio & incredibili
humanitate & hic 6c ibi oblata pares gtltias
,'

ago,Tedul6pofthac curaturus ne initat amici-

tis Te unqvam poenitear*, qvanqvam enim ea
non (it mea patrisve in prsfenti conditio, uc
ex voco laboribus tuis in publica fcholarum

emendatione impendendis applaudere qvea-

mus, nunq^vam tamen candidam voluntatem
aut bene, merendi ftudium defiderabis. Nec
dum qvidqvam exiliis vidi , qvae de hoc argu-
^

mento in lucem emififtt , fine dubio demorfos

|

ungves fapientia. Qvamprimum paginas ali- •

qvas ad nos pertulerint Bibliopolae , non deero •

'Qiinma fide,qvantum in me, conatus tuos pu*

V 5 .
blico

Digitized by Googie
^lo Thomje Bartholiih
blico' promovendo dicato$ SerenisfimQ noftro
Monarchc (ubmifsc commendare. Meretur
ingenium tuum , meretur eruditio > meretur
deniq^ parta meritis Fama, meretur 5c amicitia»
Ut tuo honori mea ofHcia deferviant , utinam
fatis pro temporum difficultate ex utriusq^
voto. Literarii de Circulatione fangvinis inter
nos diftenlus prorfus nihil de altei^rius /ince-
.

ritate imminuent. Nec tuam eapropter volun-

tatem credendi cogam ego , nec tu meani^..
De veritate eventus judicabit, & certa expe-
rientia , qvam Tu, Vir Eruditistime, in £xerci<«
tationibus ingeniolis Anti Harveanis^ ratiohir
bus multis validisq^ nullo jure poftppfuilVi.^'
Seqvicur^tua veftigia Vrancifem Ulmus Pidavi-
enlis, Fr. Nepos in Exercitatione nupera qvam
contra Harvejum PnHiavii emilic , dc ^vj^us*-
dam qvoq^ experimentis, fpeciem veri prae le
ferentibus, certat. Ante hunc Veronae Hierox.
frATiz^fim de Motu.cordis & fangvinis contra
Bdrvejum A pol ogiam edidit. I^ili tamen, val-
de Fallor, minus roboris habent, qvam fiduciae»
<|vod in praeFenti non vacat per partes dedo»
cere, ne vel Te irritare. videar, qvena officio'
'omniq; voto devincire geftiq, vel ex EpiftoU'
librum conFcribcre. Vita noftra, tefte Tra-
gico Sencesy abditos fenfus gent , ut mirum

V
 1,

EpfsT, Med, Centur, ril. j 1

«

noh fit , fi obfcurus fangvinis motus .videatur

de cujus progrcfiui cjvia apud plures janv in-
valuit, dicere iicet, parva mjignis compo-
fi

nere licet, qvod Gamaltel Aft. f .cvani-

olifn

turum fi contra naturam fue^t , at perduratu-

rum, fi naturam habuerit faventem. Tu Vale,
mi Leichnerc , & fave* ' Hafhiae Mast,
clo.locLXiu
f. T.
Xh. BartholiUuf. '

EPIST. LXXV^
MonftrA Fionenftk^,
Thom^ Bartholino^ Ha&ianL*.

O Yod Tuas
cic
interpellem, occuputiones
non magni qvidem momenti error
in capite infantis aqte menfem & amplius na-
fii-

ti expreffiis V qvem rudi penicillo» brevifilma-

^ve narratione' delineatum transmitto, ut

germana facies conftet, fi ejus apud Vos in-,
crebuerit fama , cun^fa ex longinqvo avita in
majus adferre^confveta. Anno OO loc LXII«
Xn. Fcbr. qvi primus erat Jejunii Qj^adrage-
fimalis dies >. Mercurio (acer-i Cincrumqyea
y 4.

f-

Digitized
 Thomje Baxtholihi
Chrif^ianis vocatus, circa primam ooddritam
in viii^ ruftica @itn5efe Parxcis Fionenfis Ud#
ad (ecundum circiter ab urbe OtthonU
enfium miMiarium monfttofum feqvioris fexus
abortum odlav^a conceptu menie, anno, ac»
tatis fuae trigesimo fecit Anna }obannara,Lau.-
rencii Nicolai agricolae conjux. Immaturam
eam prolem, qvae in ipfo partu exfpiraverat,.
fupremum ventrem deformabat;
nihil praeter
Oculos grandiora cilia , ad magnitudinem ju*
glandium prope accedentia, tegebant. Vul-
tus alioqvin totus julVam decentemq; tantulas
aetatis parcus fpeciem referebat. Occiput dc
cervix faedos,horrcndosqve aliqvantulum er-
rores oftentabant: a vertice namqv ad ceevi-^
cem cruenta vifebatur ca facie caro , ut mun-
do muliebri, qvem ^fcf vocante capitis cul-
tui deilin^o, haud abGmilis potiore parte vi-
deretur. *In cervice hiatus erat proiundus,
per eujus latera meatus ali.qvot, fed contradli-
ores , porrigebantur. ' Caeteras corpufculi par-
tes ita» ur dixi, effinxerat natura, ut nuUum
penitus deformitatis velligium appareret. Re<r
tulit mihi percundanti. puerpera, dum ven-

trem perferret, langvorem' perpetuum mem*

bra ha buiflfe, adeoqr cotum vifiim (ibi coneu-
fum corpus; Omne faiUdivilTer' negotium,
- V qvod

’
V
 ,

Epist. Med. Cemtur. HI.

qvod cum raridimam

res familiaris poftulat;
dolores acerrimi,. & crebrior infantis commo*
tioqvietem darent: redius nunqvam yaluiife,

qv^m cum facris publicis interelTet : tota,

qvod. fciret ^ artate vix ejus generis vidifTo

K3(TfjLG9 ^pcuxetof , qvem infelicis filtolar ca-

put referebat y nec utero infauffo gravidam
ejus imaginem animo fe concepifTe cum : prio-
ris mariti johannis Johannis F. conjugio po-
tiretur binas in pagis vi cinis ^Qdrup & DUfnt#
fexus itidem muliebris , fed fine vitiis
enixam infantes ^ qvae, teneris annis ad plures
abierunt Certum erat parentibus, propter
criftem natat faciem conlHrnatis, vitium oc«
cuitarev ne cafum rariorem vulgus Hniflce , uc ^

confvevit, interpretaretur: Verum ftulte ve-

riti, % diflimularent, ne fimilis, vel alterius
criminis foboles ab ie in pofterum propaga-
retur,qvod paucos ante annos Catharinae Chri-
ftierniF. ea in vicinitate obtigerat, oculis plu-
rimorum Venter q vos Vigilaiitinimus nofter
Epifcopus, Dod. Laurentius Jacobacus,
fubjici voluerunt. Catharina, qvam dixi,
Jani inpago 0pti^bUrgboloni , uxor
infantem filiam anno cla bcLv. intempeffive
procreavit. Eam obftetrix Brigicta Johannis
F. qvat dc Annae parturienti opem ferebat,
, V f
' "

Digilized by Google
 f
Thomv^ Bartholini
affirmat fimilimara hujus nuper genit*
figuram exprelTiffc i fcd , ne temerarium popu«
H judicium fubirenc genitores, canqvam inte*
gram & incontaminatam humari de more
procoraffe. Anno feqv. o» lac lvi, ejusdem
(exus formatqve iecundam genuit; q^vam ance
iepulturam a Viro Reverendo Dn. Alexandro
}acobi F. Ecclefiafte Korupf& Ubberodenfe^
aliisqveconfpici voluerunt, rati eanaturae hoc
erratum expiari; ac iccirco alteram invifam
b^rufccptam, qvod de priore conticui/Tent. ^

Monftrofas illa^ capitum formas orna-

mentorum fxmineorum vitia 6c pravitates,
monilrare Sacris initiati perfvadere connU
tuntur ; Sed mihi nunqvam , qvi , cum mille
mundorum a pnrais nvundi cunabulis uficato»
*
rum (pecies cogitem, nec cur una Deo Ih alia
invihor difpiciam.,jmaginationi haec,aliaqve
ejus generis , deli(Sla tribuo; '

Benigniorem nuper expertus fum.forttix.

nam, qvzTuam»yir (umme;, conceffit Cifiam
Uedicam, thefauros continentem didffimiin**
genii, qvo Orbem univerlum tot jam annos
opulentum facis. Obfcura deinceps elFe deli-
nent plurimorum. Medicorum nomina, qvae
hadenus in CiRa dc' tenebris latitarunt ; nec
ignorabimus qvicqvid^. vetera «evo vel in. Dat
« .i .
; nia,-.

Digitized-bytnowj^lc
 Epist. Med* Centura HL Jif-

sia , vel extra camTudarunt, qvos gremio fiio

Regni Caput fovit. Infcriptio Monumenti

HanEisforciani f qvod hcic‘iniEde primaria»

D. Canuto Regi dicata, vifitur, mutila eR iive

mea , qvi cxfcribendam curavi , five Typogra-
phi neglig entia, niii didionibu^/ei Anme in-
terfcratur 'particula &-^ ut fit Mstrtnte fed &' '

jnna &e» & poft CHRISTIANI Itl. REG.

fcribatur* Petrus GaiTendus Opere de Vita
Tychonis noilri memorat D. Jpii. PcatenCem
adjunxilfc Prarfauonem Diario ^Tyc^niano l

Hafmaanno i f.73.cxcufo4 ejusdem^» Praten-

n& laudes dicit C. Erasmus Michaelius Latus in.
Rebus Daniels , pag. f.Q z. feq. item DoiR* Joh*
'
Erancifei RipenGsj cujus 6c hoc elogium hao
bemusapud Cafparcm Cuaradum^Silenumin.'
' Millenario IL ProR)pographiae Melicae: -t ^

Phaebus utrumq^ dedit:. medicamine tollere

morbos %
Atq^ animum lepidis exhilarare modis.

ha vale, Elega utiflime Virorum, &, qvi tam.

mori prohibes,
jnultos vel letho eximis, vel
«ternum vive, ut vivere divino Tuo ingenio
acindoRrt^ mortui &vivi pergant; me vero
Tuum cflTe permitte, qvitoip ^nimo T HO-
MAM

Digitized by Googie
 jitf. Thom A Bartholini
MAM BARTHOLINUM, Poli Bor<si
DECUS,
Vencror&com-
Othoni* Pri.LKalend. plcdlor
Junii Qo bcLXU*

. Jacobos Bireherodius^ .

P, S. Iteratam fcribendi occahonem prae*

bet fardior,deformiorq;Judentis natur* fztus,
qvem Rudcopi*( unicum eft infui* Langlan»
di* oppidum , (ive ^aftplnbe^ftebtng
incolis j
parentibus honedi&XXII. Aprilis na-
tum Reverendus Ecclefiades & Przpofitus,
Dn. TorchiiltisChriRierni F. fidem fecit Reve-
rendisfimo Dicecefis FionenGs Przfuli, Dodori
Laurentio jacobzo hanc, qvam calamo con-
(igno, faciem oRemaffe. Infans erat mafeu-
.Jus erratis obfcznioribus notatus. Calvam
enim univerfam, bonamq^ faciei partem atra-
ta fangvine ,
partim eminens & luxurians,
partim lacunofa & preffa compledlebatur
caro , referens in occipitio ampliorem mi-
tram, circum tempora Rontem genas, ad &
fupercilia porredum , aqresq^ occupans, vcla«
men linteum, in fronte geminatum, ac juxta
ruperctiia rugofum, extera fimplex , vel alia
ejus generis infignia, qvibus redimiri & deco-
.
rari
a ' .
'

Digilized by GoogI
 ,

EpIST. MED.CENTUR.rir. JI7

'rarifoeminea capita folcnt. Oculorum ve^ ^

ftigia leviter prcfla cxtabant ut nafi , cujus &

finus alter dcfidcrabaiur, ardior alter aftri^i-
orqve apparebat. Oris ridus magis ad laevam»
qvam ad dextram diducebatur. Labrum fu*
perfus incifuram grandiorem continebat»
qvalis in leporibus confpicitur. Trunco ca- .

put cornmilTum erat, qvia corpufculum collo

viduatum. Digitos finiftra fex habebat ; & ,,

auriculari utriusq^ manus bini c tenuisfmo £li

inftar ligamine paululum demilfi, carnofi de-
pendebant globuli , magnitudinem piforum i

qvi alTcqvebantur. Inteftina jecur, & pulmo, ,

qvae emanaverant qv^ umbilicus eft, extrinfc- -

cus in ventre diffluebant. Praeter leviores u- -

|

triusq; pedis deformitates planta finiftra gib-

bere erat aliisq^ vitiis infigniter depravata.
Hanc fpeciem mifellus habebat, ad hoc ,

upum a faecunda natura produdus , ut porten-

^

deret non qvietufam rerum eundarum geni-

tricem a lufibus,& oftentorum procreatione» -

qvoad dominium obtinebit: non ut ludibrio^

foret cultui muliebri ,
qvod multi infeienter
produnt, penitus fibi perlvadcntes portentofa
ea infantium capita dcteftabiliorcm mundo- -
j

rum turpitudinemfaeminis exprobrare Qyo- I

tum fupcrftitioni parum hadeous tribuo 0«

'
pluri- i

’
•
f .

Digilized by Googie
 -

J-l8 V ThoM^E BARTHt)L.lNt

plurimum vero Tuis , Medicorum Sapientis^

fime ,
placitis ^
qvibus prodigiofos cfrorcs
gloriose difcutis & profligas. Vale ergo, & I

longum vive , Vir Magne , mihiqvc fiaiul

fave, qvi
»

Tuae Amplitudini

'cultum & venerationem devoved '

Jacobus Bircherodius,
— —- < • I

EPIST. LXXVl,
Benignum de Monftris judicium^
Jacobo Bircherodio Otthonianu,

M
& judicium
Onftra mihi transmifTa
(ingularcm feliciter

minime monftrofum.
Tuum afFcdum
mihiportenderunt,
Affectum'
dudumfum expertus, 6c amavi: Judicium vo-
ro tuum etiam cxhiseluccfcir,qvod in favehti-
orem partem interpreteris
,
qvaenonnunqvam
abortitNatura.Certe non femper artifices ope-
ra perfeda edunt, nonnunqvam titubant, ut i

qvandoqi bonus dormitans Homerus. ElVqj *

^

h«c aberratio etiam vegetabilium generi com-

munis. Cur igitur vel hominem vel brutum
'
-
•
ab

V
«
j

' '
..i- Digitized by Coogie
 ^PIST. M|p. Centur. IIT* |i.^

hac clafle excluderemus? Nemo pro mira»*

culo habec , (i vel a caufis manifeftis abortivus
f(£cu$ excidat, vd gemelli excludantur. Utrum-
^ve tamen vel naturae impotentiam feu defe*
dum^ veJ cxccffum notat. Monftrofa vero ju**
dicia de Monftris, rapnftris redlius annume-
randa. Aulim dicere, monftrofam fore na^,
turam, nin in his monftris fubiode luderet*
pro varia caufarum conditione, ubi vel mate-
ria excedit vel deficit, vel efficiens partibus
filis propter glbjvod impedimentum non fun-
gitur. monfirofa foret natura , nifi in ma-
Ita

teriae copia, gemellos efformaret, vel inopia

deficientem aliqvaparte foetum produceret»

ExJoannitiorefcrtRa^^i MtyfesSQCt, £3. Aph.
I qvodEclipfi folis magna tn Sicilia fa<5fa, mu^
.

licres eodem anno monfira duorum capitum

pepcrcrint v &
ipenflrua per os vomuerint»
' Necelfario &
homines cum coelo deficiunt, uc
mirum effe non debeat, qvod hifcc annis pas-
fim monflra referantur » etiam duobus capiti-
- bus deformia , qvia EclipfesmagnGrum lumi-
*
nariumfuntfreqvcntes. Hincq^ cauti funt Me-
'dici in monftrorum hiftoria. Difputat Hier.
lAer curialis dcM. Mul. 1 . 1 . c. 3 . cur Medici in-
ter vitiofos conceptus monflra. non tradent,
de qvibus tameu lex efi apud Platonem f.de

Digitized by Googlc
 V

Thom^ Bartsolini 7

'
Lcg. clam cfTc enutrienda, & Arifioteles 7. Po*
lir. 1 6. neq-, alenda cflc prodidit: concludit ve-
ro Medicos praeteriKTe hanc de monftris tra^a-
tionem, qvia mondra in utero non funt mor-
bi, eo qvod non Isdant operationes Ullas.
Qvid igitur monftraado6 dcteftamur, qv«e, fi
invita natura elTent, operationes laedere debe-
rent? Placet de his judicium magni Cardani
«qvi 1 . l Y - tle Rcr. Variet, c. 80. animadverten-
dum monet, qvod velut in his qvae naturaliter,
freqventiffime & ex ordine eveniunt, qvae-
dam monih‘a contingunt , ut in partubus
bicipites, Solis &
Lunae geminata vifio, to.
nitru acuta voce, grando media hyeme, niz
arflate, ftrepitus locis qvietis^ ita etiam in ho-
minum operationibus eadem contingere, qvae
adeo qvibusdam naturalibus rebus conveni-
unt tempore & rei qvalitate, ut hate ab illis
procefTiire videantur, & ob id arti merito tri-
bui» L£ti noftri Mufa lib. XI. Rer. Dan. in
laudes Medicorum noftrorum Jo. Ttancifd
• de je, Pratenfis late lacteq; fc diffundit. Vide-
tur tamen hujus natales ad Ripas potius re-
ftringere, qvam Arhufium , nili benigne ex-
plicetur. Tibi interim Medici noftri in ac-
ceptum referre debent hanc acceflionem. Sed
qvando manum Tu;fm Medicis exfoives,
:
qvam

DigiJize^Jix O
 ,

«
Epist. Me». Centur. *
Iir. $zi
* 1
,

^vam dedifti. Excure eruditionis loculos 6c

rnanu larga noftrorum delideriis fatisfac, do
manum ^ placituram erudiris Manum Tuis ma-
nibus illuftratam. Prodiit anno feculi cur-

rentis XIX. opufculum //e Artu Car-

Pariliis

dinali Rupefiicaldio dedicatum De Pedit Ad-

mirandu > in qvo pedem divinitatis notam ha-
bere demonftrat , cognitionem ejus necclTa-
rianii' totum elTe hominem, totam hominit
animam, rem eife facram, regulam Religto-
liis dt Nobilitatis^ cotiusq^ vitae noRrae, unde
vaMe honorandum, nec <)vid(]vam dignitat^
ilhus derogare Podagram. Majora de Manis
dXfieftamus, (i manum aperi admoveris, do-
cucnstji cum Anaxagora apud Artfi’Ulem\\\
4 . de Part. Animal, cap. to prudentilTimuiit
omnium animalium , e(Te hominem, ^qvia u-

]Aus ommummanus obtinet. Ego cum to-

dem 'lriy?ere/e ibidem didlurus fum. Te, qvo-
niam prudcntiffimuses, ideo manus rccepis-
fc,im 6 de*manu IcripfifTe. Vale, mi Birche-
• ROdi, cum leiRiRima uxore Jiberistjve, & per
manus traditam' amicitiam, amica manu con-
ferva. Hafniae XX. Aug. cb Tac LXIf.
‘
V T. T.
Th, Bartholinus.
"
X EPIST.

Digitized by Googie
fZ» THOMiE BARtHbLIirt
EPIST. LXXVII.
De Dubiis Labicis*
Thom-s Bartholino '
Hafniartij,

N Obiliffime & Exccllcntiffime Vir

mine colendiflimc , Ni adeo usqve dc,
fingulari Tuo amore «rga me certus eflfem|^
, Do-

non auderem Tibi, creare mplc-;

fiias, qvas ideo lubentius committo, qvo lac**.
tari veteri de ifta habita, amicitia mecum Tc^
percipio. Notusmihi cotidie ante oculos adTqrj
das Tuus & ampliflima voluntas, qv«e Patavii^
Johanne Rhodio, viro nunqvam fatis laudan*:
do, interprete, me paratilOme .excepit , cui,
cumulum addunt prsclariflimae ingenii dotea
tax qvibus totum Tu Tibi litterarium orbem
devinxifti
,
'adeo ut injurius ia me ipfumexli^
(larem , (i tanto & amico & Patrono
,
qvod de*>,
berem ,, non redderem. Stabit horum omni-^
iim memoria & (ludium demerendi mecum
necunqva ero immemor obreryanCiae,qva,nne
foco & fande, iwciiig te venerabor»
Cseteru qvx mihiSparta his invitis (it adornada
reap(e non ignotumTibi cft, jn qva,dummodOt
ires voluntati femper refpondcrcnt, utinam
ad fententiam amicorum (iiccedere & expedi-
ri poBent! Seculum attigimus oculatiflimuia

Digiti2’Bd by Gobgl
 Epist« Med« Centui^» III.

&^dmiraoda animi folercia inftru3um,in qvo

Teterum improbi labores umbrat modo appa-
rent , ade6 & ad ung vem fere enucleatis ab*
folutis artis medicae principiis. Veri^m video
Biulcis non placere hoc augmentum , & defpi-
catui non femel haberi do^ilOma illa ucililli*
tnaq^ otia , ut proinde
Ii vulgo a0entiendum
,
in fpe & vitam tranligere tutifOmum
(ilentio

(it. Ego contra , boni & fidelis animi conatus

promoveo ncqvc cenfuras timeo nec curo;
Sed ad alia divertor: Vidi feriem librorum k
Te editorum, qvorum incredibili defiderio te-
neor , qvi tamen apud nos nullibi proftant.
Belgarum etiam & Anglorum (cripta vix ac ne
vix qvidem ad nos perveniunt. Proinde , fi pre-
cibus meis a Te impetrare hoc pqffum, agefis,
Hauboldum Bibliopolam vefirum urge, qvo
impofierum illorum omnium qvantum fieri
poterit, copiam faciat, noftrisqve mercato-
ribus Francofurti communicet, qvibus in man-
datis dedimus ut precio perfoluto, nomine
nofVrum acciperent. Hoc ipfo 6c mihi & Col-
legis meis , Rolfinckio & Moebio , qvi Te im-
penliflime amant & honorifice falutant , gra-
tiilimum facies officium, a qvibus qvicqvid
defideras , cum fcripCeris , impetrabis. Menci-
•nemin SpicUegus video faciam elfeBennettr^
• . > ^ ib cujus

Digilized by Googie
 '

IH Thom-* BARTHotiiJrr
cujus fcriptum vehementer deWero , fuh ma*>
nibusenim habeo hidioriam humorum un^^er*
falemycui apprime hber ifte infervircr.ln cii^U-
latione rpiritusarrimalis dubium adhuc ingens
alo. Salivales dudtus pro lymphaticis agn 6l<>o>
Sylvii & Hornii differtationes fuper his defi-
dero, ut & Bornichii. Circa* ufum ladVearum
qvac enata rmhi dubia fueruht y
addidi exerci**
tat. Anat.iib. ea^, cenTuracTuaerubmitto.'
Ubi kivero T e minus molefte latarum literar
,

rum commercium, (ingulisnarrdinisFrahco-

hoc continuabo. Hac vice airibre
fiirtinis ‘

magis impuifus fcribendum putavi y noii ut

oBeiitarem prudentiam! Vale Nobilifiime
Vir &
fave^ •

T. amantiflimo
Jenx d. Mart.
id 6 t. }oh. Theodoro Schenck»

^ \
y ’
.
,
~ 7Z T !

EPIST* LXXVIIL
DuS/a LaBtA & Lymphaticafohiuntur^
JoH. Theod. ScHENCKio . Jcnanu,
Emper Tu mihi in oculis, in mente fuifti,
S ex qvo nos Patavium oiim fejun^t, qvaA»
^vam

Digiiized by Googie
 E>rsT. Med: Centur. Itl. ‘jzf

^vam enim literarum exinde inter nos qvic-

vccit familiaritas, tam fixas tamen radices a-
pud me egerunt prarebra: virtutes tus, qvU
ixusTOrhi placebat, ut diffluere inter tot tem-
porum locotumcjve mutationes, non pottie-
' r,int. ‘
Idem Tibi acciclifle, ex animo Istor»
}am, propius coeptam olim recolamus amici-
tiam. de annivcrlario minimum literafum al-
Iptjvio ftabiliamus. Scribendi materiem nu-
per Cubminiftrafti amiciflunisliteris, qvibus

dubia Tibi circa ufum Ladearum Thoracica-

1 runi enata, de Lib. i. Anar. Exercitationum
yil. fignata mes Cenfurs fubmififti. Qvan-
tjvam vero tantum mihi non arrogem , uc
cenforia Virga Magnorum. Virorum , intet
<qvos Tu locum mereris haud infimum ,
fen-
• tentias, & opiniones examinare prafiimam;
fretus tamen Tua humanitate, ipfo Te juben-^
te, amice monebo, qvid ad dubia dicipollit
iqvs in Eruditiffimis Exercitationibus erudite
annotafti. Prius tamen in auremTlbi didum ve-
lim, non pauca inHiflori^rtiea dcLadeisTho-
racicisa meelfefcripta, qvum necdum in ac-
curatam- Vaforum Lymphaticorum notitiam
pervenifTem, proinde nonnulla ex his mutan-
da cfTe, qvod ipfe non monitus, perfptcies.
In reliqvis igitur brevis ero, ne de Tua pru- ^

X I
'
den-

Digitized by Googie
 ,
* 4

’ Thomm Bartitoliki
dentia & qva abun^
fcienti^ videar dubitare
,

de inllrudlus ipfe rerum momenta novifU ex^

pcndcrcj.
In Primo Dubio advertas velim per artc»-
rias ventriculi nihil attrahi, fed per venas
qvicqvid attrahitur, eic qvibusad cor.longior
via. Deinde fpirituofa illa rerum ci&uvia^
nonnihil qvidem reficere partes > non vero a».

Iere aut reftaurare , unde non fulciunt io rei*

ali partiiun indigentia infiauratiooe ^ qvap

fit duratura. Redc qvidem Alexius apud At
fhenautn XV. Deipn. maximam bonae valetUT
dinis partem dixit odores cerebro bonos ob-
jicere : Sed non faturatur, qvanr
his venter
<]vam in fpecu fis, ubi vel thura venduntur,
vel ficulus coqvus habitet. Nam illos, q vi
circa Gangis ortum habitabant & vaporibus .

0a0*arum carnium & frufiuum ac florum odoT

ribus enutriebantur, de qvibus^tfif^tfLib XV.
Geogr. dudum cum vaporibus evanuilTe feio.,

Democritus qvidem apud Dh^. Laertium Lib,.

IX. propinqvus morti panibus calidis ad na;
res admotis vivum fe fervavit ad tres dies, de^
inde tamen placide expiravit-..
Ad Secundum noto ; Syncopen in jelu*
nisnon a nervis deducendam, fed h defedu '

novi alimenti, qvo fangvis .in corde circu-

DigitizW h>'Gbb^U‘
m
 ^,

EpiST, MeD; CfiNTU Rk 111« ^

iandus refarcicur , niH confvecudkii hic ali-

"^Vfd tribuendum. QvMralioqvin in inedia
.vellicarer nervos 2 Forlan acida? At cur non
'

vaporibus potius , qvibus tamum faves, ad

cor tendendbus,«qvam nervorum confenfu,
fu(!^um iftum feu vellicationem alTignas?
Tertium faciles largimur. De Lympha-
ticisenim qvac poftera cura invenit , priora
'
vc^lluftrant, vel fiipplem, vel emendant.
Ad qvaftum dioo: Hydropem thoracis
partim ex Lymphaticis rupeis, vel dilatatis
parcim ex Ladeo Thoracica colligi , qvi
Lympham qvroqj vehit.Atrophiam inde or-
tam eleganti exemplo , nec id
illuftras ufum
noftrum infringit* . In hujusmodi enim ruptCi-
ra una efHuic ferum & chylus, unde pleruoq^
tales hydropici rehqvo corpore tabe&uot. «

Ad Qyintum : Galenus de Pulf. ad Tyron*

cap. 2 . mutari pulfiim ex- caulis p. n. docens»
copiam- ciborum qvoq^ adTerc. Et de affei^i-
bus ftomachi ibidem aAurus, comprellio-
nem, a qva pulfus mutatio, fieri dicit tum
cibis gravantibus ,^fola abundantia moleiHs»
tum ab humoribus qvibusda # qvi in eum con-
Huanc , non mordicantibus. Nobis facilius
^

talem pulfuum mutatioaem concedes i qyi

non facuiucem tantum, fed^ip^m cruoris in-
“
'fluxutu

Digitized by Google
«|l8 ThoMJE B A RTHOLIHC
fiuxum pro pulfu urgemus. Diftin^lionem a
Te defiderataro agri confcfTio dabit ex cauds.
praegrcflis. Antipater apud Galenum Lib. IV*
Loc. Alf. e. IX, cfTcnnali aliqvo cordis afFc-
£tu laboravit, qvia if^am m pulfu inxqvalica-
tem non pol> lumpfum cibum ,’fcd integro,,
fex mcnfium decurlu fenfit_.,
In Sexto Dubio, rede utrumq^ jungis.^
Suffocatur enim cor ab internis vel exttfnjs
caulis. Externa tamen diaphragmatis com-.
preffio rarius & xgcrnmc cor ita adflringic
& in anguflum compellit, ut ftatim motus
ejus iniercipucur. Premitur qvidem in Hy-
pochondriacis, Scorbuticis , Hydropicis»,
firangulatione uteri, fed tum vel lentam mor-
tem inducit, vel interno humorum vaporum-
ve accedente afHuxu necem accelerat, tumq^
copia fua vel cor vd pulmones implet. In
afihmatico tuo piiloreqvomodo uius meus
explicetur addam; Summa ingluvie copio-
«

fius mgdfa, coda cum pane cerevifia copio-

fuin chylum edenter propter aviditatem co-
dum, & cordi infufum, qvia pulmones ob-
ftrud:i partem ncqviverunc recipere, fuffoca-
iionis occadonem dedilfe mihi fit vero fimi-
le ; alioqvi , fi
tardior fada fuiffet codio vel
^iilnbuUQi diutiusq; moram in ladeis traxis-
fet
 BpisT-MsOf Cen.tur, III. | 25h

ief alimentum , copia pulmo & cor obrutum

aion fuilfct., •Rcdc enim Bennettus inTheatr.
-Tabid. Veft.Exerc.X. monet, nonnullosprat-
iertim. feniores afthmate vexatos, fc hovilfe,
qvibus cum ventriculus &intcftina laborave-
rint, fpirabilia liberari & vice verfa. Qvia nem-
pe ventriculo. 5c inteftinis laborantibus tardi-
or Ht Chyli, alias copiose irruentis , dillributio,
Hinc a, moderata tali forbitione de dillributio- >

ne allhma nonnunqvam curatur , cujus Exem-

plum habet ^.Thcatr. Vit.Hum.
de Jeremia Triverio Medico, qvi ebrius & dc
ipjo. potu cogitans, primario Viro.Antverpi-
cnfi Catarrho laboranti Sc in extremis verfanti
Cerevifiam.tepidam cum iaccharo dc pane fva-
(it. Jucunda eft hilloria, qvam non repeto,
qvia Zfin^erui obvius, dc eandem recitavit,
nuper Vir» Cl. Seboo^ius in curiofo libro
de Cerevilia cap. 42 De fungis non liqvec , an
.

flatibus , an veneno fuo Brafati familiam llran-

gularint. De veneno res clarior prOpter exem'*
pia addudla k Galeno l. z. alim. Facult.c.dp.
Torefio^HUddno;Z4tutOisUht^\ qvos hic longum
elTet recenfere , Tibi juxta mecum cognitos*
;
In feptimo dubio oppugnas*
enim degibbere a caufa interna loqveris,
admiantur, qvi U
de Articulis dc
X ; gib-

Digilized by Googie
 ,,.

*
ThOM^ BARTHOWNt»
gibbere ex morbis loqvutus,ait: qvibtu adBUc-
fIteris 4nte perferum cerperis 4ttgmenttsm-> jpins m <

gibbum iUteUitnr, iiscerpmsd /pinam augeri neu

friet, Curid ^ qvia credidit v^fa fangvinea qvir

bus corpus kp nutritur, comprimi: G4-

Itnus in Comm.L. receptaculorum dillorti^

onem tum inculpat, motionis difficultatem Sc

laborem. At vero, fi cattera receptacula Spi-
nx vicina, fi vafa vulgaria comprimuntur & di-
ftorqventur , qvxnam qvxfo prxrogativa
]a£leasthoracicasfpinx accumbentes hliic di:^

ficultati eximet. Rationem, cur pueris tantum

hxc diftordo fit iiiipedimento,hanc efle credo>
qvod adultiores huic malo afiiiercaot , & cum
corporis incremento qvo<^, dilatentur vafa dr-
(lorta.De Senibus qvoqve notanda illa contra
Te, (jvx idem H/pperrampoft paulo fubjngit>
nempe falubriter multos ad ftfieAutcm per ve-
nifie, fed qvibus corpus eamofiim & ping ve eft
redditum, qvod perraro obfervamus, plerunq^
enim & fere omnes qvos ego vidi , maciecom»
fefii fuerunt: deinde plerosq; citius mori, nec
annum fexagefimum attingere ,
qvanqvam
adulto demum corpore.diftortio fpinaru acce-
dat. Prudenter Ga/enftf advertit robur naturx,
mali mediocritatem , & vi£fu$ rationem in taH
'cafu advocandam! Qvod taUlift advertas ve-
^
•
/ lita

Digitized by Googl
 Emst. Med. Centur* ril. 4 $^

lim.qvos annofbs Ixte degiffe fcribis’. Naturap

robur illis fiiit , qvibus per anguftas compres^
venas thoracicas Ja^lcas, chyjusyel pcllcr
retur valide vel fortiter attraheretur. Deinde
mediocris ladearum diftortio fuit, ex.mediocra
ipinac deformitate* Dcniq; vi(5fus ratio tota
ulisfuitfUt pauca copia & pedetentimchylua
per anguftas ladfearum vias penetrarit. In exr
terna caufa qvod vim qvoq; patiantur ladei
du(ffus 1 facile erit demonllratu ,
premuntur
enim nervi ex fpina eo loco exeuntes unde non
raro paralydn legimus feqvuum-, qvi. certe
acqve ad extennoneoi feqvaces. Hinc etiam
totius corporis impotentia dcftupoc ex.HaffV^ |

fTdte. Ex qvo iniuper notandum libro de Arth

culis, (pina; contorGonesverfusinteriora peri**
culolaselTeqvando in anguli non in circuli fle-*

xum commoventur, qvacommotione, fiqvi-*

dem ex ^odetn Hippocrate^ urina dcflercusfup-r
pnmitur, pedes & crura p eefrigerantur, qvid
de ladeis di<5f uri fummus ? evadentne. commu«
ne periculum l an haec fuppreflio excremento*
inm (ine nauleaf Reliqyas gibboGcaces qvan*
qvam tantum periculum.nonafferant, pericut
[p tamen dc noxiae obnoxias laudatus Coiu de'*
cernit. In Kv^aret. igitur (i ad circulum emi*
neat (pina i ieviua datiuuim> patitur la61jeD$ , fi. ,

... -
'

. ad: I

Digitized by Googie
 8 ,

'

1 ThOMJE 6ARTHOLn?l
‘ii
ad angulum gravillimum , unde cales obfenraV
.i'»
vi macie notabiles effe. Ad lacera qvoq*, Ipina
%
torta , torqvec qvoq^ ladleum, qviqsranqvam
in tali fcolioli, non prorfus excludat chylum
eundem tamen nonnihil obtorto itinere retar-
dat, fumma: niii adlint condiciones 4 Galeno,
Aipra nocatat, in lingulis fpinx contorlionibus,
ca rymptomata ex impedito chyli Commeatu
prompto ie prodere polTunc ,
qvae in loco,
ijgnavi.
Odavum dubium non me, (ed tihtanum-
ferit^ qvicommodam hanc viam apprehendit,,
pro (alvando dogmate de propagatione ftru*
f marum exmefenterioad collam. Ipic libi ta«.
r.t’
men non conftitic. Nam contra Peeqv€tum \^
cujus experimenta nolens volens admilic, vi*
tium glandularum Ururnofum non elucere feri-
bicinilbis locis, nili radices egerit in.mefente-
rio.Ac in EntheiridUL. 2 c* 1 . , ftrumas r^r6,
emergere numero alTerit , nili radices e-^

gerinciumefenterio. Generalis eft obfervacio

VVhurtoni Cz^^ XL. line loci determinatione :
EosTqvi ftrumis externis afficiuntur , internis
ut plurimum laborare. Licem hanc inpraefen^
tinon faciam meam, 'an fympachia illa, liqvae^
dam Iit, debeatur lai^eo thoracico, vellympha-
ticis vel potius nervis qvibus id tnhuitCbdrleton
OecomCorp.Ejerc, . No-

Dicji" by GoogL
 ^PIST. Med* Centur. III,
%

Nonum, decimum, & undecimum du-

bium illi Tibi eximant qvi dubitandi dederunt
occanonem. Hic enim ego extra teli jadium
fum conditurus. '

In duodecimo , optarem qv^q*, & ego

manifedam communionem inter labeas 5c
emulgentes, qvae in illis eiTe,qvi facile in Dia-
beten incidunt, non au(im negare, H qvidenl
vicinitas fufficere Tibi non videatur,' cujus
tamen beneficio multas in cOrpore
fieri obfervamus, viis nobis qvidem, neuti- ,

qvam Naturae, aut viventi corpori, ignotis*

'

Ita in Ischuria pertinaci obdrudis renibus 6cu-

reteribus, per alvum vicinam expurgatum fe-
Tum adpluiculosdies hidoriae Rariores tedan-
tur , nosq^ hifce diebus exemplum habuimus in
viro Religiofo, qvi Ifchuriam moledam ad
diem qvartum decimum protraxit alvo femper
lubrica ferumq^ copiofum reddente. Eadem
vicinitatis ratione fcetus ex umbilico vicino
*obfervatus ed prodiiffc, nobisq^ idMufaco fii-

perfunt oificuia bene multa, qvae non ita pri-

dem ex umbilico mulieris, Lailandiaedisrupro

,pod annos impraegnati onig|ip. prorupere;'
Tertium decimum cl^bs eluceicet, (i
hsc ad mentem revocaverimus* Prim^^qvae
jamjam dixi de vicinitate , 6c corpore variis
modis

Digitized by Googlc
 .

114 '
ThOM^E BARTHOLim
modis patulo , deinck diuretica plefa^; iiia

fponce ad urioae vias , qvasnon expediant

Ferri

donec per univerfum Hac circulatio, Ced pro-

ximam hanc vicinitatis viam (latrm eligere,
eamqvc penetrare Hve Tubldantia Hve virtute.
Exemplo Hnc Cantharides, qva: rc6la veli-,
cam petunt, non alias partes^ qvas raro exul-
cerant ,
qvia illas non pervadunt.
In qvarto decimo dubio nullum remanC'
bic .dubium H naturam
conHdera veris. Flatu plera.q^ agunt Sc fub-
ilantiae tenuitate q vat facillime in longo itine-
,

re vel evaporant vel imminuuntur. De ipfa ma-

ceria leminis vide qvs feribat nuper Antonim
Iverhardm Medicus MedioburgenHsin Lib.de
Hom. brutiq^ Exortu. Obfervavit ille in cur
niculis junioribus dilTedlis manifefte diftribu-
tionem vaforum ladeorum copiofam furfum,
deorlum, ad latera, in omnes omnino cor-
Unde p.
poris partes, praecipue glandulofas.
horum vaforum beneficio*
1 S. concludit,
biccum benignum delatum ad.tefies, benefi-
cio rami chyhferi una cum vafis fpermaticis
in tefiium fubfl^tiam fele infinuantis, con-
liqvoreimeminis albicantem , qvi fer-
verti in
mentetur ibidem mediantibus calore fangvi-
nis arceriofi , & fpiritibus animalibus. Ea' ha-
... V
*
•

'
bes
 ,

Ep«t. Med* Cxntur. in. fif

i»es rami cfayiiferi ingrefTum , qvem dendera-
re fupra videbaris, & qvid chyius ille ad fe-
men augendum line corbis tranficu poilic. '

' Ad Dubium .Qvintum Decimum diccndu,

pro urinarum odore non (olas labeas ine ad-
vocafTe fed illas in catifa effe cur odorem alTum-^
pcorum fubinde retineant urinae. Certe ni(iv ^

hanc viae brevitatem ampledamur, r^io nul-

h cogitari poteft praegniihs, cur non potius.
fudores,fangvis, mucus coeteraq^ Excrcmen-,
to bene oleant vel male f (i adumpca' tot in
corpore ambages <]vaerunc femper.' "Bernelitu,
Lib. i, Pathol. c. 12. a mofcho qvoqve vef
Sylphio urinas odoris fva vita te afflari^ a pu<^*
tri calco , allio dcc. fcctorem contrahi
. affir-
mat. \D\t jkxn mihi caufam, cur folae urinae
tta inhciantilr^^ Cur in itinere longiori aliae

parces non aeqve thus myrrhamvc oleant, fi-,

qvidem compendia noftra Tibi foeteant. Scio,

laudatum fiipra Betmettum Exercit. 2 de fon-
ticulis comperifie aJiii incus affiimpti odorem»
dt aceti aut fiicci limoniorum dcaurantiorum
acorem aut qvarta a comefiionis hora
tertia

exhalando pervadere &

corlim labra inciden-
do vellicare ) fed id raris annumerp, & rc£fc
idem monet in rarioris contexturae individuis-
accidiffe , qy«. nempe paria oon iunc edo-
'
. man-
 *Thom^ IBaiitholini
mandis foetoribus. Alexander Magnos qvU
dem odorem ex cute gracilTimom efflavit ^ied
jd alimentorum^ ^agrantiae non debuit , fed
fervido & igneo fuo corpori, fi. credimus
tarcbo in Vit. Alex- tjvcm fetjvjtur Magnus
Vosfitu Lib. 3. qvo reterendus
Idolol. cap. 30.
'
qvoqvc cft Leonardus Donatus Venetorum
Princeps, apud Attdream Mdunetnum in V itu
ejus pag* 39. cujus cadaveri odor ille a putre^
dme indudus videtut_>.
: Ad Dubium Decimum Sextum , renurtt
vaforomq^ huc pertinentium dilatationem te*
cum agnofeo, qvam in feifliooibas calculo>^
forum non raro adverti. Cxterum juxta me-J
cum fateberis, facilius ex retei^fis labeis vici-
nis monfirofa ha;c excreta deduci, qvam fi

per univerfi fere corporis anguftias debeant

deferri ,
prxfertim ad normam contentorum
dilatatis^ nifi nonnulla ex relatis ad incanta;
tionem referre placeat cum Eruditillimo HoV*
fli» in 'Manudui^. qvod confirmat Btfinmitnggv
vi obfervatione ,
qvi vidit puerum mufeas,
pulices, dentes ovillas, fevum, nummos alia &
mingentem, aq\?‘o nec diflentit in Trichiali
ilia Sebent i^us in Obf. Sed incantationi non
libenter tribuerim illa qvx per naturam expli**
caripoj3iint,&qvanqvam fimilia per incantati#
onem

/ Google
 Epist. Med. Centur, III* ‘M7
onem corpori inducantur, per naturz tamen
vias ex corpore educuntur. Majorem incantati-
onis fufpicionem praebet midusIapidofu5, non
ille qvidem calculorum parvorum innumera-
bilium, qvetnTulpius L. 2. obf. c.47 defcribit>
Hos<]*, ali^vando vidimus*, fed ubi 6t magnitu**'
do calculorum &rub(lantiaefolidicas, admira-
tioni
N
Puer Danus calculos excrevilfe di-
fuit.

citurmajores juglande , faxo duriores , m

Technicotheca Seremllimi Regis noftri aircf*»
vatos. Anhuicmonftromonftrum fubfit, am>
bigere cogor. Adduduscnim huc puer &. in
arce diligenter cuftoditus necdum nobis hu^ .

jus monetae calculos minxit, qvanqvam lubin-

de illorum dolore preflTus convelli videatur, &
ego in urethra cicatricem vix conlpicu^sm
«^vaefiverim,ubi ob calculi magnitudinem
ruptam aliqvando retulit. Tales fijiccs fed mi-
nores ex puero rejedos mihi mifit Vir Clarilfi- ,

mus Di Hiunitu Profcflbr Gryphiswaldcnfis>

Facilius fidem omnem merebuntur qvae ego
pcrJotiumfcripfifuilTe excreta, inqvibusnon
tam obfervata fuit monftrola magnitudo, qvx
inembranofa^' tamen partes dilatare poruit
pro exi tu' faciliore, qvamqvod novo ladea-
rumnovarumcompcndio , incorrupta ad vut
«rin* penefrSamint/ - ^ ^

-iv/i-.*]. /
Y*' , Deci-
 .

IJ» Tuomje BxrtDOuk! '

Detimo («ptimo dubio vix dubium ineA-.

Cur vero glandularum ladlearum peritonaeo
immerfarum opera citius in tumorem aqveum
iumcopotu elevetur •abdomen, hasc caufa eiV>
qvod anteqvam ex ventriculo & .inteftinis ad
venas ladeas, ex illis ad organum fangviHca-
tionis, exinde ad arterias, dc ex hisad peri-
tonaeum^ Sc ex peritonxi arteriolis diftilletm
cavitatem, mora longior reqviratur. Ex fo-
la ver6 ventriculi & inteftinorum inflatione,
Afcites non oritur ,
qvem ex mea obfervatio-
ne in amico potus Cereviflae RoflochienliS
provocavit, Nec in omni hydrope femper
ventriculi adeft imbecillitas, qvum hydrops
ventriculi non flt afFed^io , fed tandem m ma-
~
li commercium trahatur , qvod vel compri-
matur inferiorum vifcerum diflcnflone , ut
continere non poflit alimenta propter angU'^
ftiam vel oneretur ab aflumptis, qvae propter
inferiorum obflrudlionem diflribui Beqveunr»
vel in diuturno hydrope ab acri fero coacer:
vato corrumpatur, qvod in Friderico Palati*
no obfervavit Smefim Lib. .X. MUcell. Med»
€bracq^ exinde laxentur, fleut notavit, in hyt
dropica Joanna Jvdotm in Obf. Riverio com*
manicatis. Et qvanqvam ventricjuli vitio ;ar
iqvii incrcrcac» qvemadmoduo^ia-hydr^ipic»
i- u ‘
{ iiXZ*

DigitizeH by Googl
r
 »

Epist, Med. Centur. nr*

Patavina ulcere ventriculi laborante notavit
Hbodiut noder Cent. ObC 4« hydrops ta-
men dici non meretur,* anteqvam cum ven-
triculo univerfumabdomen impleatur, iqvod
noftrorum vaforum compendio facilius alTe-
^vimur , qvam veftro. Alter particularis .hy-
drops ad hanc lineam non fpedat, qvo vel
iolus ventriculus ob pylori vitium, vel aliae
partes fola? inflantur, nifi in tali ventriculi af*
fe^u» vaOi lymphatica hauftum liqvorem at-
trahant &
ad veficulam chylofam feu Rece-
ptaculum deferant, Ida ver6 in ventriculo
accurate depinxit meus Rudh^
tfH^us Tah. V, edit. Heidelb.
'
In Decimo Odiavo Dubio Tibi litem
'

non movebo, qvi lymphaticorum vaforum

mcreraentd favere debeo , 8a applaufum Tu-^
nm in Decimo Nono, 'amo laudoq j,-
Viccfimum Dubium non ita pridem folu-
tum eft aliorum eruditorum auxilio, Obfer-
Vavit enim ipsa autopfia diligentiflimus Ant,
Viujingius Anao patt. 7. c. 3. innume-
rabiles ramos lageos per ligamenta ucerNata^
ad ipfa cornua , totumqj meri corpus dcc^ir-
tentia ih catella foeta ,
qvin & cum um-
vafis

bilicalibus Wdilm ramum ingredi per umbi-

licum catellorum in '
utero contentorum
kV'V:\ nota-
,
y z, j
I

Digilized by Google
7
^40 Thom^e Barthol
notavit idem Vir Clariflimus. Hineq^ facili
opera reliqvas rufpicioncs diluerem qvae cir- ,

ca foetus nutneionamper osenafeunturinerur

dito Tuo commentario, nifi accurato ftodio
hoc argumentum tradfaflent Hurvejw , Courvtm
«I, V>€ufingm^ Segertu. Nolo enim adVumage-
re, nec epiftolica licentia abuti. Surculus la-
dleus ad ubera canis tendens aTeobiervatus *

”7 -r-— 1
, ^ ^
re, nec credas difplicere mihi hxc commercia,
T ut potius fa^pius in anno optem nundinas re-
currere. Vale, mi Schencki & cum Magnis
Tuis Collegis Rolhnccio &
Moebio Rem Me-
e. . Scripfi Hafniae XV»

T. T.
Th, Bartholinus»

EPIST*
 4

' Epist. Med* Centur. III. J4t

EPIST. LXXIX*
De Secreto Antieptleptico^
TjH p M it B A R T H o I, N o I Hafnianu^

E Lapfo audun3nolit'erasad Te, Vir Exccl-

Icntiifimc, qvibus Seidelii obfervationes
itiferueram, transiTuii, qvas Tibitumtpmpo»
ris pod Exc«
redditas cfTe nullus dubico. Paulo
D. Joh. Heunius h. t. Redt. Magnif, qvod pro-
ihiferat, etiam mifit, verum <jyia nullas |tum
arnpiiu^ naves , qvantum mihi qvidem refcire
t licuit ad vos commearent , ad hunc u$q^ diem
,

apud me ilia i^ecinui

,
jam ^ 'nodrate nauta
qvas
accipies. Defcribic in his Tuis literis cafum fui

ojim famulu Ego hac hycine optime &ami-

cidime mi 4artholine lalutarem fummo Numi-
ne benedicente vidi effedlum amuleti tui Anti-
Epilcpticiv .

Proximo ad finem decurrente anno fx-

.
viflimp morbo cum variis Tymptomatibus cor-
ripiebatur annorum
. fummi apud nos Viri
1
'
qvasrympcpmata inpri-
Eliuschariflinius, inter
mts pientiflimos Parentes terrebant convuKi-
'
ones epilepticas , qvas ultra ^qvioq; plerumq*,
horas fed per intervalla fe exteAdebant. Ego
qvoqi in confijium vocatus, prasmitlis Sc adhU
,
.h.icis iis, qvas morbus podulare videbatur«

^
'
y 2 arau-
•

; '
•

Digitized by Google
'|4Z ThOMJE BARTHaLmt
r

amaletum qvod przcedeote an^himno., tem«

pore a Te przfcripto, collegeram, appendi
curavi, neq^, poftqvain illud debito modo re-
motu eft, in huncusq4 diem infultus epilepticos
EgoherclenOn exiguum inde percepi
feniit.
gaudium cu)us & Te amicilHme Mi Bartholine
participem facere volui , & fane eflTet in votis,
ut tale qvid etiam haberemus contra calculum,
& inpnmis illum, qvi in velica hzret. Ego.
enim per fesqviannum &c qvod excurrit talem,
apud me foveo , qvem cqvidcm ex meo cor-,
pore vcIUm elTc qvam exclufiiH.mum. Adhi-.
bui , qvx padim apud nodros contra venez.
calculum commendantur, pluriina , verum^
hoc eventu, ut non parum apud me optimo-
rum Authorum fides vacillare coeperit. Poft-.
c[yam enim ab u(u arcani illius mfalBbilis ^.Ca-
merario Memorabil. Centur.VIII.^.7f, exFo-.
reil. Lib.z4«obrz5. in Schol.deicripti nilad-

jurnenti fenfi, & abeo, qvod apud f, Heur-..

niumin Methodo ad PraxinLib.z.m^ pag.zSo.
Forlivii Iccrctum dicitur, peflime habui , fa-.
ne cum elcgantillinioTulpio Lib.IV^ cap.z^.
mifercri me coepit artis nodrz , npn folum^
ideo qvod vecitatem ubiq^ neqyeac expifeari,
,

fed etiam qvod non fervet in eo fidem in qvo.

tamen tam conceptis verbis ftdem fuAm ob-^
 (

Epist. Mpd. Centuk. IfL

V

Errmgit. Verum Tu optime Mi Bartholinc dic

mihi bona fide, ^qvidnam fentias de calculo
. veficae, an Medica ope ita pofiit confringi , ut

fine noxa exeat. Multi (ane id ajunt, non pau-

ciores vero, uti etiamTibi conftat, id negant.
Tu eodem mecum valetudinario coofticucus
in
faflTus es )Tcmedium , fi q vod da-
{ olinvid mihi
,tur, communicabis. Interea vero ucqvam bel*

llffime valeasex animo vovete.

I

T, E. Gbfcrvantiff.
Stralefundii
Ao cb bc~Lxif. Ghrifiianus WillichiusL.
d; 17. Martin

EPIST* LXXX.
Remed$4 ad cs/cu/um^ Qikuli
' pulmonum,

C H R.I s x'i A K o..^ ILLI c H 1 o Stralcfund.

O
firabunt,
Vas elapfb autumno miferas Obfervatio*
nes Seidetif i redie accepL
qvam primum
Publice pro«
fe obtulerit occafio*
Nihil gratius mihi eft amicitia Cl. D. Heuniif
cujus eruditas literas cum rara hifioria hominis
cakuiofi fflififii, Simili», pucpr nobis hic vifiis.

0 • ^
Y
^
• Lapi*

Digilized by Googie
 .
.

144 ThOMM BARTHOLIKi

Lapides jugjandis magnitudincv vi(i ,, &
Sere-^
nt/Haio Regi oblati , fed iplanOLOVi^lioneco non^
vidimus, qvanqvaoi accurate in Arce Regia,
fuerit cuftoditus. Gaudeo qvod falutaremvim,
amuleti Antiepileptici expertus Hs. Deliderax.
fimile remedium probati ufus contra calculum»
Certe qvot calculoH, tot lingularia remedia^
numerantur, qvia uni raro prodeft, alteri qvod/
'profuit. Sexcenta ego olim, qvum Neapoli-
doloribus hj& vexarer, in ufum vocavi, pluri-
mis proficua , fed ex nullo fenli levamen , nili,
cx aq. Cortic. fabar, qvam etiam aliis poRea
exhibui , fed fruRra. Apud noi tria inufu funt,
Sc vulgo commendantur. Alii ehim fummo,^
cum fucccRii allium in fp« Vini devorant, & ex«.
terne ex eodem aliio cum oleo, placentam.itnr
ponunt. Alii baccas juniperi cottidie ODaae-
deglutiunt, vel fpiritum Juniperi fubRituunt»
Nuperrime Tindlura illa Solaris Amelungi,
qvx Lipfiaad nosadfertur, in pretio cRe coe-
pit, qvam latis laudare nemo poRit, qvan-
qvam .ingrata Iit , Rne^ dubio propter Tarta«
rum delicatioribus. Caetera n.on memoraboy
,
'
paRim obvia. Soleo ego ad pr^fervationem
uti cerevilia, in qva femen Dauci iofuCum in-)
prima fermentatione, qvod fecretum exMo.
nachisFlandrisprofe^linit Hoc modo frangi
calcu-
«
 .

- Epist.Med.Centur.IIL J4f;
• i

qaiculus poceft , antequam ccncrefcat & auge.,

atur ia, renibus f qvi deinde durior grandiorq;
potius pertraoreumes. viarum anguftias fran*
gec, qvam ipfe ullo lithoncripcico frangatur.
Tibi meliora precor, qvam ut hanc carnifici-
nam experiaris, qvaE omnia vifcera excruciat,
^anc claufuiam addo ,
qvia . dum hanc ad Te
Epiftolam expedio , tulli vexara uxor juvencu-
la amici mei , per tullim excernit aliqvdi; lapil-
ios, angulares^ albos , magnitudine Jentis •
magno tuflis levamine. Idem in Reverendo,
Viro obfervaviy me praefente , .calculum ex-
puente, qvem ex cava pulmonum, rubftantia>,
prodiille fufpicabar ibi genitum locicommo-,
ditate a^materia bronchiis, impai^a , & velli-
cans membranas ad tuilim ferinam. Similia,
exempla hanc hiftpriam confirmantia, peti;
pqifynt ex TraUUno 1. f . £.4. DadMapbfi/c.'
Z^f iCbifieth obf, 5 8,. Hildano Ccnt. z^ obC.
ob(^ aliisqv*, fn aljis^qvoq^ corporis;
parribqs calculos generatos ipfe non ignoras;
ucliac opera: fuperCedere poffim. Qvae dubia
Anatomica" defideras, haberi non, polTunc.
Kecuduntur in Belgio.. Cornarius vero ling-
ya vernacula efi; editus. Vale, mi Willichi»-
dCi nifi grave fit , inclufas liceras Cl. Heu-
; 'ALI ... ^ f -V.%- v W® i
 .

^4^ Thouji Barthoiiki

nto cransmitce* Hafnie IX: April» cloi
l3C LXII,
T. T.
Th. Bartholinus.,

EPIST. LXXXr,
Monflrofi Fatus Audtomcs*
Thom^e Bartholino •
^ Hafniam_j..
Um Do£lis(imus D. Matthifius abitunv
pararet, mihiqifaa officia benevolo ani-
mo offerret, non paflusfiim hanc mihi eripir
occafionem, qva &
Tuis gratiflimis rcfpbnde-.
rem , &
veterem Aieum affedum ceftatum fa-
cerem^ Legi nuperrimam Tuam de Hepate-
Differtationem, Bilfio ejusq^ fautoribus oppb-
(icam , elegantem (anb & nervofam, cui nefeio*
qvid reponi poffit cum ratione, nam cavillia-

certare, a generofoTu^ peftore eft' alienum j'

ih qvibus tamen ilii homines proram & pup- ,

pim videntur confticuere, qvod fatis oftendic-

tn Prodromo fuo Dcuiingius,qvem Blottefan-
deo oppofuit, qvo in feripto, (i unqvaih '

alias T certe nunc animi fui impotentiam (atis:

offendit. Nefeio qvi BiKius tot fautpres pas-i.
(im repcrcrit^ c^m omnes hadienus vanafpe-

Digitized by Google
 ,

EpiS;T, MEDi Cehtur, Iit 147

^lufcric- magnaq^ fua fecreca (ibi foli referva-
Verit. In.cadavierum^conditura ajiiqvid ipium.
po(fe , rpecipiiqa ^derb faciunt.; dc reliqvift
iXiaximapere dubita, ncc. dubitare deCinani.^,
donec ocuUts manus dubitandi .omnem an\
lamabilulerinc. Brachium t<}VQd ad illius imi«.
tationem, ante 14. menfcs conditura pratpa-
« r.avi»an cum iplius arti^cio cerrare polIlt,non.
'
memoria mihi ex-,
raeum.judicare, qvippe
cidit externa corporum abipfo prxparatorum,
£brma; (i. fides habenda fit aliorum. judiciis,,
'qvi recenter ipfius cadavera (ufirarunt, me-
umq; rpecimen adipexerunt, videtur efie ali-:
cujus pretii. Hadenus illud incorruptum per-
manet, fedqvia^ondum (pem amili ulterioris, ,

fnccelTus, ide6., donec eventus in omnibus,

rcfponderit ,;tantifper modum mihi refer va-, .

bo. Q^d (angvinistraducendi modum atti<? -

net, hadenus ob gravifilma impedimenta ni-,

molitus fum« Fateor favete me tra-.
hil ultra
dudioni chyli per mefaraicas venas , nonBil-
.fianis argumentis indubius, qvac nuliaab ipfo^
prolata. funt > %tc demonBrationibus ejus.-
permotus, qvibus ount^yam. mihi interelfe.
fed conjeduris haud adeo, ut exifiimo
licuit,

levibus addu^s qvas propediem videbis, ia.

nptis meiiad Epicpoi cp Velaliaiiam, ; ?

Addanp:
i

Digitized by Google
14^1 ThOMjE BARTHOLim
Addam ]Ob(ervaciunculam, qvam tntef-
rarioris numerare po^s. Ance fex circiter-
fepcimanas accesfitme Chirurgus, indicans,
mihi monftrofum foetum, pridie natum fui(Te,'
eumq^ ego videndi cupidus ab eodem ad aedes;^
dedud^useOem , vidi nihil efTe aliud qvam la-.

bium leporinum dc adnatam par-.^

apici na(i
ticulam indar articuli pollicis , totum, qvoqv *

palatum hffum effe \ qvaproptcr eum monui

freqvenria gusmodi mondra apud nos edc-^f
im6 unum fanicati meo confilip & Chirurgo-',
rum opera fuide reditutum. Sed cum reli--
qvum corpufculum detegerem, vidi ingentem'^
tpmorem in abdominis, regione fub hypo-,
chpndrio (inidro : dc petii , ut copia infpici-.
‘

endi dc examinandi per Anatomen mihi fiercc*

qvod promidb nummulo , confecutus Cuiru,
Adfumpreram mihi Comitem Clariis. D..Bor-
l^ichium, a qvo rogatus , cujusham partis cu-;
morem illum ede crederem,accu(a vi. Lienem,
Ilie veroHepatis hoc vitiu ede judicavit. Aperto-
abdomine cum magna circumfpedione , io<% -

venimus Hepar mole fua naciralem qvuntica- •

tem non excedere , ut nec ventriculum i nec

Lienem, Cumq^ intedina tenuia non dacim
apparerent, credebamus primo Intuitu Natu«
ram involucro mebbranofo eadem obvol- '

vide,

Digitized by Googlc
 '

Epist.Med. Centur. III. '54^

vifTc,& ^ reliqvis abdominis vifceribus feparas-

fe : Sed cum eadem reperiremus decrufa verius
os Ilium dextrum in alias incidimus cogitatio-
nes. Nam venis magnis per fuperficiem fpar-
(is preditUs era^^t tumor, & in ejus parte fuperi- *

'

ore^aliqvid rubicundi, indar placenta; Uterinis

apparebat. Unde, qvanqvam mafculus eiTet
foetus, iperabamus uterum hic nos inventuros^
Sc in eo fortaiTe foetum eoq; magis, qvod in fine f
cerneremus particulam qvaiis eft ala veipertili-

onum cum Tuba & tede, in mulieribus. Sed '

. aperto Tumore, invenimus eum repletum, fu-

ide ingenti copia feri. Venas examinando , de«
prehendimus eas e Trunco Cavae datim fub he-
pate , originem trahere^ tandemq^ deprehen-
dimus Renem dextram in ejusmodi molem ex*
' crcvide, & Tumorem illum efiormaffe, qvi ta-j

men Ren & a figura fua naturali, Sc a fub dan*

,

tia plurimum difcrepabat , nam craslisfimai

membranae .admodum erat fimilis. Ureter

'
qvoqi dexter, plane erat impervius/ •

Microcosmum
Exhibeo munufculutn ,

meum fecunda cura editum, qvod hilari Iruntd

rogo fufeipias, meq^ porro T uum l;otum cre-
’

das &; ad officia paratisfimum

Lugduni Bat.
" Aprili, < Jo. van Horne, - V
* ' ^ EPIST.

, Digilized by Googie
 . .

ilST. ^El>. CUNTOR. lli. Jfl

la hac corporis, ad fpirationis inftru-
frcducam, qvid nobis Italia de Pulmo-
jnupcr novi dederit, Tibi rerum harum
[IHmo aperiam. Bononiae diligenti fedli-
mimalium deprehendit Mduellus Mdl->
pulmonum'
rProfeflor ibidem Medicinae,
intiam neuciqvam eiTe carnofam , fed
;gatum qvid ex levidimis & tenuillimis
|branis, qvaeexceniae & (inuatae pene inh'
veficulas orbiculares & finuofas eflFor-
qvac calem habeant ficum & connexio-
ut ex trachea in ipfas mox cx ana in alce^
patens fit aditus, & tandem definant ia
l^inentem membranam ,
qvz & ip(a retis
.aam habeat, fibris variis retium in(lardi«
M^a, qvas deprehendit efiennafiomofes va-
4m pulmonariorum* Haec fiimma eft no-
obfiervationis binis Epifiolis comprehenfa
Jo,Alph, Mathematicum Pilanum*
^ulterius in rei veritatem inqvire. Ego con*-

4ii vifeera animalium,velucadextiipicinam,

^.{ertim domefticorum , qvae ad manus
^t^ non qvbd de fide Viri eruditi ‘dubita-
ti# fed ut oculi qvoq*, certius crederent. Ia
monibus bovinis &
ovillis texturam illam

cularum externa fuperficie vidimus, prae*

qva parte lobus cil ;pnuior , ut cranipa-

reac
...

^
IglGze^by CQOgle
-i
 ,

^
reat lumini oppbfitus. Folle deinde adhibitd
tracheaecj> inferto y veHcuIae mahifeftius in
tima membrana elevari vife. In ranis vero
qvas etiam Malpighius coaxantes alidivit, aper-
te omnia confpexiy jucundo fpedaculoy qvi-
busdidedisiy pulmones utrincj; inflati appa-
rent > cryflalli inflar pellucentes, & texturi
eleganti fpedantium oculos fatiantes. Diti
facis y acre fuo tument > led fenAm tontra€Ii
obfcuriores flunt^nifl iterum in aqvatnconje-
i\\ vel aeri expoliti varias velicularuni figuras
oflendant. Univerfi pulmones marfupiUm re-
ferunt y humori aerit|^ retipiendo & diu coA-
fervando capax. .Has in ranis ac bufonibus
veficulas qvoq-, tidtWjm Exerc. 3, de Gen. A-
nimal. animadvertity & in avibus non obfcurb
obfervavi) przfertim anfetibus anatibusqve^
qvibuS) etiam ex Atifiotele I. 3. Part* Animal.
c.€. pulmones fpongioli magis y & membra-
nz fimiles. In his tamen lingularis eft a bron*
chiis ad abdomen membraneus linus proten-
fus, vel vefica ,per qvam refpiranty licet pul-
mo coftis adhzrcat. Obfervavit id in ftru-
thiocamelo , gallo indico y gallinaceo &
Udrv^us 1. 6 In telfudine magna arteriam
, I

afperam ratmdos qvosdam ad renesde veficam

usq, produci notavit Gajftndm in Vit. Peireskii# !

qvi,
I

4/ Digitized by Google
 t » •
^

EFlST.MkD.CENTOR.in. fff
• '
f

qvi , (i
in homine qvoqi folertior eum manus
demonftraret, commodam expurgationis pu-
ris phthificorum p^er renes viam nobis aperi-'

rent. In pulmonibus certe humanis^eandeot

ferme cum Udlpigbio fabricam ignovit C«m.
dh Hogehinde-vt^tt in Oecon. Anim. ad p. 6^«.
conftare enim affirmat parenchyma tenuiffi-
mis pelliculis, adelTeq^ parvas qvafi cavitates,’
qvse pori nominari poffient, praedicis peilicu-.'
lis diftin Aas vel terminatas. Probabilem ob-
fervationem illuftrat Hippoctdtes 1. de Carnibuk,
qvi per nebulam tale aliqvid divinaflfe videtur.^
Ufus vero pulmonum ab eodem Malpighio (ig-l^
'natus i dubius mihi videtur. '
Ad langvineae
molis miTcellam' credit conferre. Annon re-'
‘dViusmifcebuntur fangvis^ chylus, lympha itk

'corde, ubi amplior cavitas, qvo chylus Sc

lympha cum fangvine conftuunc? Forfan ta-
men perferior net hic raifcela propter vcfi-
culas exiles innumeras, ut ita pulmones (inc

cordis percolatorium inftrumentum , vel ubi

mifceantur humores^ (tcuc hepar in abdomine.
FluRibilitatem {angvini ab albo humore acce-
’

dere , ut idem fcribit , non negabo , qy acenul :

lympham habet admixtam , licuc id munero

fero ,
ceif4,ar@^ oxipt-ctTtf affignavit Co«5- Ab
’
4^e in pulmonibus id Heri, tradidit
'
Z I
1. de

Digitized by Googie
'i^f4 ' Thom^ B AjirflpLiirt •'

1. de Corde , qvia aer primum humidam.

Qvicqvid fic multa phaenomena cx obfervatio-
nc Malpighiana deduci pofiunt, qvae tempori
refervabo. ,Necr enim dc his fpiraculis apud
Tc prolixior ero, qvem dchderato fpiraculo
vivo brevi potiturum cum gaudio intellexi.
Deus conjugio veftro benedicat, ut ea felici-
tate Anatomen vivam amata: fponfac exerceas,
qva ha6lenus in mortuorum fedionibus orbi
inclaruifti. Vale, amicilfime Horni, meq-,'
eundem adhuc cHe crede, qvi femper fui, h- e,
tui amantiHimus. Salutat Te Oftenfeldius
nofter ,
qvi fibi de tua amicitia, gratulatur^
Qvod vero prolixe affeifium tuum erga me,
illo prajfcntc, teftatus fis, veteri tuo & con-
ftanti animo imputo. Hafniac VIII. Septemb.
cb bc LXn,
,
t. t.

.
Th. Bartholinus*

EPIST. LXXXIII.
Dt narrationibui Fabulofis.
THOMiE Bartholino Hafniahil»^
Am dudum cft ex qvo nihil de Te audivi,

J puto tamen Te vivere & valere, & utiriam

Itl
 ,
,

Epist. Med* Centur. in. 5 f f

in multos annos, atg^ pancratice: De amore

^n te meo non eft qvod dubites, de tui conflan-
tia nullus ambigo. Utor valetudine, cum
Deo, firma dc robufia fere ut antehac folebam,
nifi qvod ratione aetatis ad fenium vergentis
exadlo nimirum anno vires corporis ali-
qvatenus imminutae mihi videntur ^ qvod prae-
fertim fiadum puto ratione morbi cujusdam
nempe febris biliosae, qvae meOdlobri menfe
.detinuit. Vivo igitur & valeo, faepe tui me-
-

mor, & benevolentiae tuae. Non admodum

.multa hic habemus in arte Medica , nova: Si
tamen aliqvis mUii occurreret idoneus, 'pos-
ftm aliqvid mittere 'ex iis dcqvibushadlcnus
ad Te non fcripfi; qvod faciam libentifiime,
^ mihi aliqvem indicaveris qvi tali officio pps-
fit tuto defungi. Sex tuas Centurias rariorum
HUloriarum hic habeo , mihi Francofurto de-
latas^ in qvarum prima i omnium tuorum
.

'Operum indicem confpexi. Q^ae omnia qvi-

dem habeo, praeter 20. qvod eft de Paraly-
ticis N, T. audio qvoq»' Tc aliqvid fcripfifle de

,Nivc.: & Phatmacopoeam qvandnm &c. qvx

fi occurrant, ea mihi redimam; (in minus, ju-
re qvodam meo, imo & tuo, illa ipla a Te
cxpedlabo. '
Ab
obitu Jo. Riolani, ejus loco
cathedram Regiam occupavi, magna audico-
2 A tum

%
Digitized by Googie
 Th OMiE BarTHOLTMI
rum freqvencia ,
qvam a Rege noftro obtinii*
cranit integro biennio ante ejus eXccBum. In
meis illis Przledionibus, fzpe uc debui, ho«
noriHcam nominis tui mentionem habui, 5c

opera tua, pr^feriim Anatomica laudavi, qvx

freqventer leguntur a meis Auditoribus, Mi-
ror indcfelTam Tuam conRantiam infcribsriS*
do. Centunz tuz multa habent optihia^ fed
ucinam omifilTes Senatus coniuliumt Gratii'-
nopoliranum, qvod legitur Centuria pag.
ZfZ, hiR. Totum enim hoc ncg otium
qvale fuit aTcdefcriptum,Typismandicuiny
nihil aliud unqvam fuit,qvam merum hgmea-
tum, & mera fabula, a qvodam nebulone
excogitata , qvi per fugam iaiuci fuae confule- ~

rc coaduseftf ne incideret in manus.Farla-

menti Gratianopolitani y ht dicam carnificis
illius civitatis; qvod tamen fidum effe dici*

tur ab iRo nebulone, in ifrifionem qvorun*

dam Senatorum , & in contumeliam Dodo*
rum Scholz Monfpelienfis. De foecu MufE-
pontano, hiEoria ^ 2 Cent. ^.librum con*
. .

Icripfit Viri Cl. D. HqtJH gener, laur. Str40tfm<t

qvem hic habeo Authoris dono ad me trans*
milTum : de qvo tamen ut liberi dicam, qvod
fentio fabuJofum qvoq-, mihi videtur : neqvc
,

enim conceptio fic extra merum; dc audio

mulcox

Digitized by Google
 ‘

Ebist, Centur. in.

«lulros viros eruditos io eadem mecum e/Ie

Centepeia nec dubito fraudem aliqvam, auc

)

r^tem meo<iaciuo> Ift^ere in hac fabula. Vale >

VirCldcmeama. Si qvis exDamaveftrahuc
veniat I ad hos feribere ne dedigneris. Ama*
tidimos^omnes Fratres tuos faluto, Valci dc
me amsu.
Tuus ex aoimo
ParUusi^.Mayid^x.
Cuido Patin*

EPIST. L XXXIV.
1

DtmrMifm in partubm bumAnisl

Quid ON i Patino^ LutecianL».

N uper minfafciculum librorum nonnul-

lorum cum Humaniflf. Chriftophoro
Nicolai ex comitatu IlluUcillimi Legati Anni*
balis , jam^i fpero rc&c Tibi elTe traditum. Ca-
talogum cum literis commiH Dn. Troilo ia
eodem fplendido comitatu. Dilpenlatoriuna
noftrumHafnienre ibidem invenies a Te deli-
deratum. Ipfe femper dubitavi.de veritate
Senatus Conlulti Gratianopolitani , veris
men Hiftoriis addidi , ut varietate grata Ledlo*'
i^es demererer. Ut Poetae i ita & Hiftorici
Z $ pro.

Digitized by Google
 Thomje ^Barthomki
procieffe volunt &deic(^are. Muflipontanus^
fcecus varia judicia expertus e(V. 'Dici non
potell ,
qvam h«c feculum monftro-
ferax fit

rum. Nuper donata mihi funt oHa fcecus mul-

ta & magna
fatis, qvae ex umbilico rupto non

ita pridem prodierunt poft i6. annorum im-

praegnationem. Vivit adhuc mulier apud nos»
.& qvocannis has oflium crifes patitur. Adeo,
ludir natura circagenerationem noftram. Ad
umbilicum autem Matris, qvae via ex utero? .

Simile tamen obfervarunt qvoq^ Albuca(ist

Donat fiSy Qagnatus» Lapgiui, Fadum admi«.
ramur,vias ignoramus:
Scilicet id^eri cogit natura viarum
Multimodis varians, -7-r-r. ^ z

Neqvererumraritas Hiftorici fidemimminuic.

Er qvanqvam fabula fuerit ingeniofi impofto-^ ^

iris, etiam hxc (imiliaq^ Hiftoriis fuis inferunt

Veteres & recentiores. In mei defcnfioriiern

id didura volo ,
q vi ea fide h*c aliaq^ Hifto-
His Rarioribus ihferui ,
qva accepi,' Nolo
enim pro veritate hujus rei vadimonium defe-
rere. Qv* vidi ,
pro veris narrare pofTum , in
cajFeris LeAor ftabit aliorum , non mea ,
au-
ihoricate»'De Muflipontano foetu qvid fen-
tiam, ad Celeberrimum D. perferi-
pfi. In oper c'Siraufiano Epiftola raea legitur,
i Dc
• /

Digitized byGoogIe
 Ep^s^t. Med^ Gtentur; ML
De hiftorix veritate dubitavi. Rationes ta-
,m,cn inVeni cjvae rei probabilitatem ftabjli-
renr , fi vera eilct. pidem narratis conctlict
authoj,. qvisqvis fit. Nam in multis credimus
primis aucoribus, qvi fi exiliorum numero fint
qvi,,ut^Co»iirttj loqvitur ,
imponunt in
ubiq;
manunfnobis pro ceftu cantharum, decipi-
qvacqvam Delphis oracula cefient*
4Tinr. fane,
'Parumtamen nobis has hifiorias fcribentibus
:prodcft, vera feribamus an fabulas* Cum Sa*
*tyrico enim qverimur;
Qvis;dabic,hiftoricd ,.q^vantum daret
r legenti^
•Tuipfe^ Magne Patine, hoc (ludii genus olim
vehementer. diffvadebas, qvum Hiftoriis.de-
ledlarime videres. Sed aliter hic veriaturMe-
<)icus,' aliter Polyhiftor.^ Vale , amicorum
'decus:, & florentem fene^am in m^frborum
1 contemptum diu conferva , meqi ama, Hafi|«
^^.^Auguft, cb bc LXii.
- U 1 .1 ^ 'i ^ *
, .
'
.

Th, Bartholinus»
|

Digitized by Googie
 ,

Thom.e Bartholini
EPIST. LXXXy..
Defovea fepti pellucidi ^ calculis, ve/tca fet-,
leXy vajis falivarilftUs hjgrophtbdlmicUy
Bilfidnk,
Anatome hjpeda , & dem^ Pbihfo- '

phia Cartepi,

THOMiE Bartholino. Hafniam,

T
fautor
Ardius forfan, qvam parcrat, videbumur.
ad Tc ire mea: Jircr*, Vir Celeberrime,
& amice honoratilTime, ir.e tamen cirius
non potuerunt, partim, tuorum in memeritOr
rum gravitate & magnitudine, par tim
argu-
menti, feriptionisq-, perfpicacifljmo ingenio.
Tuo convenientis rtcrilitate iterum iterunw|;
abituras fufflaminantibus*, nunc autem
do &Bii(iani Zafiii morius , & obfer<vatioties
qvaedam Anatomica ad feribendum myttaut
& denTqj Beneficiorum Tuarum .memoria
compellit rumpendum erit fiJentium , & qvid
,

mihi ,
poftqvam ab humaniffimo Tuo^vulcu '
.

digrefllis fum contigerit, ftridlim aperien-

,

dum. Qvem ceperim ex commendatitiis Ti^

literis fruiflum apud
Dn.Vorftium, Sylvium,
van Horne , BJafiumq; vel inde colligas
licet,
qvod ab omnibus his Tuerim humanilfimc
cx-
ceptus, atq; officiofiflimc ad artis
eorundem
•arcana admilTus hinc in Dilputationibus pu-
j

blicis

Digitizedtjy Google
 ,

*
BpIST. MeD^ CenTUR, III.

licis locus, mihi in Profeirorum fubrellUs fu-

ra omnes, qvi^Prolcirorii nominis' non erane,
rtributtts \
neq> aiiccr live in cheatro Anato-
lico Norocomif, five altero illo publico con-
gie. Da. SylviHS.dllcverantiHitne faUus eft
ihil un()vam a le ^ripeum e(re,qvod gravii]»
: molpftius ferret ,
qvam thelin q\farcamDi-
uracionis^xtae, natum (ibi praecipitem illum,
ilorem. ex the(i, proxime praecedente ,
facetur,in Medicum alias erudicidimum ua-
;hicur,qvi aliqyandoinfedlioqe cadaveris in
olocomio hepar invenire non poytuit, aper-
q-y advcrfns eos ,
qvi necelUtatem hepatis, in,
rporc. tantopere extollerent ) declama yiti^
i ititer declamandum aftantium qvidam he-
r latitans in invoslucris^protraxit in lu-
m non (inc rubore <)vodani :dccianMtpri|«
van Horne in (ediione publica tum puellae»
I.

n latronis Yalidifl[imi crebrA Cl^artholinum

parces vocavit , mmqvam (ine prefatione
noris^ qvoties autem«id qvod rarituia^i-
Lnn in diverfam abiit iententiam , noonni
ilfri peperck, ut cum alTererec nullas arce^
:vala atrabilarUingredi* inter alas veQter*
onum Sc ligamenta uteri Lata evidens elTe
:rimen *Sc nefeio qvas alia minoris mo-
nti. , Seda autem iiinc a Cl. Sylyio qvattiof
Z f cada«

Digitized by Google
 1 ,

Thomje Bartholini
cadavera in Nofocomio me praefehte,in qvi-
bus curiose femper iaqvi(icum in penetraliav
cerebri, oftenfaq^ intra parietes y fepti lucidi
(Dn. Sylvius pellucidi mavult^ fovea', in qv&
illudris Digbzus anima; fedem collocat , inn
venti in velicula fellea* mulierculae plusqvam
nonaginta calculi magnitudine Fabarum , an-
^guloli, fed figurarum irregularium, tacftu moU
diufculi , & qvi in aqva calidi paene toti cdllU
' qvefcerent-, reperti in glandula pineali tres la-
pilli ‘, obfervata in confinio duodeni dc jejutri.

excoriatio & inflammatio ,

qvo loco Clati.

Sylvius fedem ponit febrium intermittentiun»,

t& variorum praeterea afFcAuum corporis^
enimvero. credit ex cyfteos felleae, dudus pan»-

creatici ,
acidi intellinis adhaerentis fiicci^
cdnfluxu effer vcfcentiam fingularem iftic loci
oriri, qvae poftea rudius, ventoficates, hypo’-
'chondriacos cffcdlus, hyflericam paffionem,
febres & alia mala accendat Sc producat^
dftenfi' etiam'bis publice du<5lus Stenoniani

( ita enim Cl. van Horne in laudem inventoris '

appellare folef) hoc eft, vafa.duo falivaria fu*

•feriora 3‘ Nicolao Stenonio. noflrate heic in-
venta ,
qvae variis ramulis a glandulis paroti-
dibus orta fub ofTe jugali , redla feruntur ad
qam bucese partem, 'qvs cecuo; molari- fupe-
'
avi*
‘
“ riori,
‘

' Digitlzedb^C^oogle
 Epist. Med, Gentur.
>
III.

i refpondct, ibiq; mufculum buccinator

perforantia in ps fe fe cum faliva cfFun-
t
,
qvo loco papillula qvaedam in orc emi-
utrinq; ,
per qvam fi Stylus tenuis immitti-
reda ad parotidum detertur. Inqviri,
initia

folcnt illi du£^us aperiendo confinialparo-

im 6c paulatim ad buccam vas inventuni
feqvendo , mox ri£lu oris altius incifo fty-.
iiftic intromittendo. Inventi & ab eodem

nonio privatis mccum fedltonibus intento

Ius qvida, a mehygrophthahnici appellati»
a videntur humorem qvehdam pellucidum
iis inilillare , ad praedandum li-
continuo
iorem motum & arefa6lionem oculorum
)ediendam a natura efFormati , fiti au<^
ifunt ad canthum oculorUm exteriorem»
a.orbitam, inq; palpebras rupernefe exo-
ant, reperiuntur, fi totus oculus caute cum
lexis orbitae eximatur, & ad Iqpernam ten& ^

nibus palpebra cum annexis vafis acctirate I

)iciatur ; origo qvibusdam

ell in. glandulis.
|

lUtis, nanfi 6c ipfi dudus valde minuti fiint;

t in fingulis oculis duo ejusmodi dudus no«
|

vifi, jam non nifi unus, crediderim natu*

1 per hos du(5Ius id* moliri , qvod ahoqvin ^

litores, aurigae , aljiq^ folent , qvi jam aqv^»

i lento qvodam ungvine rotatorios axes

*
fuo, i

^ j

Digitized by Googie
 J<4 ThoMjE Bartholini
oblinunt, nc continuo motu vitium tra^.
fiios

hant , at(|^ vel nimium incalcicant, vel aridi

motui fint ineptiores. Jam ad Bilfium. Qvid
Bilfii nomine kripferit ZafTius Medicus Rote-
rodamenlis latere, uti cxiftimo,Tibi, Vir cele-

berrime, non poteft, qvod Nobilifs.Charifius,

Regis clem. nomine apud Belgas rcfidens nar-
raverit mihi, fc jam tum exemplar mordacis
illius Hafniam transmififle Belgice
Epiftolac
feriptum ego latinum exemplar adjungo a
,

Dn. Bilfio mihi hefterno die Roteroda mi do-

nacum. Poftqvam enim cognovi prodiifle te-
lam iilam araneae, officii mei effie credidi magni
Bartholini mei nomine a pr«efente Bilfio exqvi-
rere, nun\illa omniajqvae Zaffius orbi obtrudit
promilTa in epiRola illa , approbaret , num
Halniam vocatus forfan adventurus clfct. Aq^
cingor ergo itineri, tribus Studiolis Danis co«.
mitatus, perm amicum qvendam meum,Dn,
Angillues Medicum Schicdamenfem fignificp
Dn. Bilfio qviselfcm, qvid poRulaturus advc«
nifcm \ fcqvor ipfe paulo poB» admittor, iove*
hor in acerbitatem epiftolac cujusdem maledice
(criptae, qva Cl. Bartholinus innoxius utiq^ exa-
gitatur^ Dn. BilGus nihil a fe feriptum afterev
re« neq-, fe Zaffii omnia probare, mirari tamen
qvod ita duriter a Dn. Bartholino, qvem Izfis-
fec

Dtgitl24K(
 Epist. Med. Centu», III. jiy
«

nunqvam , tradatum fe k Dn. ZaHio incer-

te audiret^ Ego Bartholini verba» qvae ex
igico praelegebat, interpretari, poBrema'
.mis jungere, atq; oBendere benignius loCtt*
m Cl. Bartholinum , qvam interpres Vel for-
n caperet , vel Tuis 'commentariis 'doceret,
:iCcit6r num fecundum promiBa ZaBii Haf- . ,

IX ie (iBere Velit, & dexteritatem fu;:m oBen-

ere , non dubitare 'me qvin Cl. Bartholinus
'ontem fronti, rcalpellum fcalpello effec con-
identer oppoliturus, negat ille fe vencuriuiL^,
Uilii iB;as fulife argutias, non fuas^ qvod fi

amen m Belgium liberet Cl. Bartholino trans*

nneare, fe in oculis Batuum Generalium de-
monBraturum qyancum fupra & Bartholinum
& exteros Anatomicos Letdenfes, aliosq^ emi-
neret. Interrogo tencaturus fidem hominis,
numne Hamburgi , medio fc. itinere libeat
Bartholinum exrpe<Bare dexteritatis fux fpeci-
menedihirum ; negat , Belgium provo-
dc in
catV oBero ipfi Anatomicos Leiden-
in Belgio
fes,<iubiHoqvilur, tandem illos qvoq^ provo-
cat, 6c Deulingium Medicum Groningenrem
appellat, (qvem tamen negat Cl. Sylvius cada-

ver humanum fuo Marce unqvam aperuific, a* ,

deocj^ eum laudareait id InBilfio qvod ipfenec

novit, nec didicit adhuc ipie ^ qvin im6 narravit

mihi

Digitized by Google
 T^lOMjE Bartholiki

nuper Groningenfis Medicinz candidatas

fliihi

Dn. Eyfibnium Medicum itidem Groningen-

fem accurate nuper demon (Ira (Te ex principiis
Mathematicis , ipfo Deufingio audiente & rin-
j gente facile poifc totum chylum per dudum
.thoracicum ferri, &
fufficiens toti corpori nu-

trimentum ex unico illo vafe hauriri. )

Infto
vehementius, uti vel cclTet orbi tam grandia
promittere, vcl reipfa fidem fuam liberet^ po-
ftulat ifcooo floren: obduco non futuros»
qvi tanti mercentur incertam fp em*, reponit
morituram ergo artem fecum. Excipio^parum
confulturum hoc ipfo famae fuae & gloriae ^ j

regerit facis fibi glorix effe, fatis famx, pecuniis

j

opus effe; qvod fi Rex Danixfe liberali munere

'

' ad fe fe accerfere non gravetur , & una fecuri-

tacem ab inimicis polliceatur, non reludatu-
rum fe forfan, qvo minus accedat. Verum
cnimvero fi vel maxime illuc evocaretur, nihil

tamen oftenderet aliud , qvam qvod hic oRen-

dit hadenus , nifi tot millibus florenorum in-
auraretur. Agitata inter nos varia, jam excan-
duit vehementius, jam mitior agno honorem,
fupra qvam fperaveram , magnum^ exhibuit, &
/
prolixe officia fua obtulit ^oRenditiexplicuicq^
mihi mumias fiias , figuras Anatomicorum
cumfuis comulic, improbavit, cotiusq» p.^np
J,'.: *
Ana-

V;

Digitized by Googie
 ,

£pI8T. Mid. Centur. m.

Anatomiae reformationem ex principiis fuis
- pendere, conficienter aifeveravit. Secuit & in
honorem meum, vivum canem, qvod ne ccn-
te/imocuiq; petitori, ha£lenus contigit, Sc fe*
cuit,'hucor, unico fcalpellijdu totum p aerie
canem ab ingvine (iniUro ad usq^ claviculas
momentosi ladeum thoracicum ejusq-, cifter-
nam oftendit, truncoq> ladco aperto aqvam
^
claram fed vifeidam cochleari excepit, nobisq^
expendendam obtulitj itidem la(^eum ramutn
hepar ingredi docuit ollenla hepatis (itna,(ed,
ingenue fateor, vifus eft n)ihi ille ramus, ut,
iemper antea , ita tunc qvoq^ lymphaticus, li-
cet aliqvid fubcineritii coloris contineret, de
qvo experimenta plura videntur adhuc reqvi-
'renda. Verum enimvero illa fedlio adeo non
fuit line fangvine efFufo inlHtuta , ut plus libra
lina effluxerit, qvod celeri illo idu primo,’
hepatis aliqvam partetn laefillet, id qvod fibi

alias contingere (olere, negabat. Pollicebatur

feprima occafione in mei gratiam canem ali-
lim aperturum , omniaq^ cvidentiii^i monftra-
tiirum elTe, promiflb num rcTponfurus fit e-
ventus, brevi edocebor. Tandem poft velita-^
tionem trihorii, abeuntem me officiose dimi-
fit,& ad cymbam usq^ ved(oridm,Iicctreludan-
tem humanitatis i^ecie comitatus iion ante
‘
idlu-

Digitized by Google
 - • *
*s •
• V
'

Thom-« Bartholini
folutam a nobis oram ad (bos fecit vorforiaml
Qvod (i igitur digna videbitur dentata epiftold
((imillimam audio adverfus Anatomicos Lei-
denfes ante biduum prodiiffe ) cui vcl Cl. Bar-
tholinus ipfe, vil difcipulorum aliqvis (imili
aceto occurrat, nocentior videtur 2^nius di*
ghiotq*, carbone atro , qvam BiUius ut qvi in*
^ tra domclVicos tantum parietes, infligantibusv'
aliis^ defpumac
Ut apparet, tandem qviefcit.
Decretum eft BiKio ante aellatem Ezclufain\
Elandrorum rurfus (ecedere,ibiq>Tecum arcana
iuafilentio irrevocabili fepclire,ni(i propoYiti
fumm^, qvOd viz vcridmile, intra dii^um tem-
^
pus redimantur. ^
Mitto hiftoriam aBPedus
Principis Regis Maris Auriacs > qvam in
chartas retulerunt Londinenfes Medici , cum
ipforum culpa obiilTe exidimarecur, in qva id
rarum, poRe hominem, corde psneconfurn*
pto adhuc in vivis cfTc* Hiltoriam foetus in
abdomine reperti, centurias Anatomicas ulti»
mas, commentarium de Nive, de qvibus fpem
hic feci clariOimis Medicis, omnes cupidiflime
ezfpedant. Carteiius apud Belgas noRros ca*
put valde attollere incipit, Philofophiam & '

csterorum premere, licet jam fulmen ipfi de*

ftinatum videatur non leve,qv6d fub prslo ge*
mere narretur Antoniana Margarita Gomezii
Pereira

Digitized by Googlc?
 ,7»

'EpIST. MeD, CEKTURi III.

I^ereiraHirpani qvaeante centum annos pnmuri[

rraprcfTa tradituratq; Cartefius inde haufinc;
,

qvicqyid dc brutis, brutorumqi anima ,'com-*

mcntkus cft. Retulit' &
mihi Sylviducenfis*
Philofophus Dn. Scylius apud fc c{te Jfbrutiv
Gallicum 90. annorum , uride Cartefius qvar^
,
cunqi deanim^i humani tradi dit,hauferitpine^
ilniverfa. Qv« addam porro hac vice rton
ocairtnnt, nifi qv6d liihil magis defiderem,^
qviimqvoqvo modo memorem beneficiorum
morum animum, Vir cclebeiTime, declarari.'
atq-, qvanti virtutes Tiias «ftimeih opere
iplp'
aliqvando teftari, interea me totfim tibinae
per Te, toti honoratiflimo Profeffo ordini
intimi &officiocifiime commendo* Vale*
felicifiime , Liidse'^. | hlartii Anni, i
.
^ i’

. Celeberrimo noituni. Tuo :

^

, addi^U/s# '
. >

Olaus Bdirichius,'

“
; EPIST. LXX^iVL '

fede amni£» Cafcult vefttd ^

.Ii.. fmtum. , ,
•

OLAoBoRRibHii^ ,
Liidlfm:- *•(

G Ratiffimi mihi fuerunt iiterituarjnfjgni]

oi^cio ^'oSitSfvationiHus' variis revertar,
Aa qvae

Digilized by Google
 »»

TiioM^ Bjlrtholi^i -

K^x tanto mihi gratiores fuerunt, qvod a tanto

amico venirent. Gaudeo. peregrinat^ionis ini-
da pTOfpere Tibi & ex voto fuccedere, opto^
iiimmis conatibus perpetuitatem. Magno be-
neficio me Tibi deyinxifii qvod Biilfii memi<«i
,

neris* Nolui illius inimicitias^ 5c male (it

'fio qvi boni fidelisq^ interpretis munere defuit.

E^pondi provocatus qvam potui citiflime^ .

«aq^ temperantia qvam res exigebat. Non

video in tua relatione , offenfum feu chyli feu
lymplie curfum In thoracico , & iadfeo vafe
putaticio prope hepai*) ut inde de controverfb'
argunoento judicandi daretur occafio. Q^arfo
verbo indica, an fiibolfacere poliis « qvibus'
modis corpora Billius a putredine confervet
an fine ligaturis cruorem fifiat , & alia qvae
apud illum obfervare potulfii. Duplus novi
Salivales a Te '& Stnenh nofiro obiervati
omnem laudem merentur. Ita partitur fua
tempora nobis Natura, nec facra fua fimul tra-
dit, ex qvibus aliud haec aetas, aliud qvae pp.lb
nos fijbibit, afpiciet. Ego his fiudits valedixi
qvia valetudo labofiofis Academiae curis va-
care non permittit , unde concelTo k Reg«
Maj., ocio uti oportet.' Juniorum labores ia
hiscommodius occupantur, qvibus eaproptet
hancia.mpada tradidi, Magdi Sjhii antiqvani
^
'

fidem

Digitized by Googie
 Epist. Med. Centur«III. ^71 >

Edeoi &
virtutem exofculor. TheHs qvao^
qvatn immica videatur , nunqvam tamen ab
inimico animo proiet^a eft , (i re^e conftan-
tiam Syivii novi. Diligentiam ejus in fe- &
tando dexteritatem, qvaminNofocpmio ex«
creet , in lucro veftro reponite. Ita oiim ^
jnobis fideli manu ibidem praeivit > q vanqyain
,
!

^nullo profeiTorio jnunere obfiringeretueJ.

DigbiSf illuftris animse Tedes in fiagili nimium
jjomicilio bofpitatur. Si nervorum commer-
cium circa feptum jihid demonftrari pofiet, <

majori fpecie veri ingeniola fementia compa-

iteret. Credo tamdiu no^is latere animae, dq^
jnteilium approj)riatum ,
qvamdiu ip(a latet^
humano incClledtui necdum fatis perfpe^laJ.
Conarium Ccr/eyii fubtiiis, fuds qvo.q^ patitur
manes., (i qvidem & arenulas & calculos ad-
,mittit in exili corpufculo. Mente tamen capti
vt\ fatui non memorantur lemper ifti,qvorum
vd feptum lucidum vd conarium in vitio la-
tuit. Oilicula qvatuor in capite cujusdam re-
>
perta apud Botallum Obf z. huc (pedant qvae
,
animam nihil Nicotian^
oiFendilfe dicuntur.
'fuffitu totam cerebri fubdantiam' adc6 exGo
I •

.catam .rcpcrit Thonerm l. 6. Epift. i f . ut vix

'nucis magnitudiaem' aeq.varet. Ubi feptum . &
'fiicidum 6c .conarium contabuilTe certum efi'-

Dkjiten "y Googk

 . t
^ .
• • • t
•
f

)7Z THOMifiBXRTttbLlNI

Ille tamen Medicus ElcfVowIi.s, cujus’ Anatb'.

nien dedit Thonerus fa't diu ratione falva 6c. fen*
fibus integris fuperftes fuit. 'Cpntingit non-
nunqvam ut fubfldeant parietesqj jungantur
ventriculorum cerebri , adebqj leptiim ciiin

fua fovea comprimatur. .Magno id .qvidem

non-ahimx 'rationalis > fed fenfibus exterioris
fit detrimento. ‘Cujus exemplum liabet
Horftius 1.4. Obf part.d. in ferriinAgutta fcrena
per XX annos laborante. 'Contra evenit fub-
inde ut animas ribfirz interpretes Tei^fus tor-
peant ventriculis, cerebri tribus cum feptb fuo
nulla parte "confufis*, 'ficut teftatur
Ccnt.’i.Obf. ib. Igitur alia pfgana incufan-
da,qvae uno Verabo ab fol vere ‘non poflii^'.
Facilius enim dixero qvac. pars non "^fit, qvam
qvac fit. Exempla tamen me docent 'membra-
nis cerebri inflammatis , vel ‘Ipinali medulla
fphacellata, delirium ortiim. Calculi 'innu-
meri in vcficula mulieris fellea facile frangi
in liqvore calido potuerant, qvia pletiq^ ‘caicu-
li hujus vcficulasl^ves Tunt, nec facile mergunt
turin aqva qvippe a bile aflata yel cxficcata
,

plerumqj originem duciint , ..a caufa calid^.

Hinc narrant in hifleria Chriffiani Secundi
Regis Danice Huitfeidius &
Su^dnitigius in cada-
vere ejusdem a C0r»r/iaH4W^orl Archia
ventos

Digrtizcr' ‘’8l‘
 Med. Centur.
EptsT.
iH t'
'
....-*•*III. 37J

ventos multos in veficula fellis lapillos parvos,

rubros, qvia Vinis gcnerofis, inprimisMalva-
tlco, frcqvpnus circa vitae finem utebatur in
Arcere Regio, fn fede febrium facio cum
Sylvio , cfTc.inteftina tenuia! ^Id fenfus docer.
Exempla obvia funt. Unum communicabo
ex fchedis Paternis. Mulier Germana Patavii,
robufta &
corpulenta, nonnihil pingvis, fexa-
genaria ,
nii excrevit per alvum fpatio f die-
rum, nec cliftefem admitcCre voluit. Incidic

ili fefirem, malignam cum vbmitu bibliofoi,

moritur poft biduum.* Aperto cadavere, pul*

mones fere putridi, Epar parum feirrhofum &
ihflamm’atunx Ventriculi tunica* interior in-
,

flammata, inteflinum ileum in medio gangrae-

nofum putridum. (ut ruptum fit inopinato
excontad^u) tota pars fupra gangraenam ilei
inflammata intus in tunica interiore, ut fupra
rhodum venae mefaraicae. magnae turgid* &
fuerint) pars ilei inferior tota coaluit , ut nJ
pertransire potuerit, A
qvo fucco ifta inflam-
matio fit, fenfu dijudicare nonpoflumus, nili
facem experientia fua praeferat Magnus 57/piw.
Hifcc diebus ad beatos abiit Cl. Collega noftec
feqventibus locum cclfit. Te
Deus in itinere ducat & reducat
tantumq) ci-
,

vem in patriae gloriam confervet. Vale, Vic

»oi f-r .
Aa j
'*’ Cla‘*
 . . ,

* ’
* • ^ , _ •

174 Thomjb BiUTHotiiri

Clanitime, & dodiflimis tuis literis fatp» ocium
meum interpdU. Saluto Viros fuiumos V§r^
pium y&jlvium , Hcrnium , Vale, Hafni«r
dC.Marc cis laeLXL
<
t i : j • .
’
.
T> T,-

,
t ; „ V Th. Barcbolinufv.

EPifT. Lxx^yrn
^ Bilfiantf promij^kf motu humorufM tm
fymphatuify materiA liqverit
lympbituii . .

Thomje BartholikO' ^
HafniaiOitff-

E X 4V0 celobjewime Vit, poftremas^dedi^

,

de Bdiian^ faiflione.niliiladmodum mihi’

jaoditum:, Bec tentatum adeo«.qy6d a Dodlore
qvodam Medico ipiius iatimo rogatus.
iterata ejus le.eaadt (pecimina uti non depo-
£;ere(n 9 ne ultima ip(i molimma(verl>a cfus-
platiehxc era^t) yidener velle exprimere id
^vpd taotd promptius fadum v ^v6d ccKjiis
mihi cU, .huurum 9' ut liberalibus luis pronus-
iis re ips4 <felppndeac tiuoqvam^ Si- qvid'ao^

(pesr .millium flqrenprum,9 .<|yaiti

ha^enus concepit brevi eyanelcet 9 namq;
jtdatu Clar^ Sylyij^,. dc Oov de Raei cogaoyi
^ycre hic Medicum qyepdam Hubertum Io-
cuple-

Digitizcd by Googlc
 V '

E Is r. KTed'. C ek rui, HI.

'mpleceni) fagacem', qvi privati cum paucis
faifiUtaribus induftria jam* tam plura iccrcto-
i!iim illorum invenit qvs Bilfius tantopere jk*
,

^at,rednec dum Dn. Sylvio autRaeio facra

'i]U Cereris patefadia , qv6d,uc ajunt,'cx ioi*
'tiatis non fint, neqv tamen fterr pdtcfti ut fi

qvid nt ilhid diu celetur, qvodpiures»

huc' oculor, nranusqv convertant. CII van
Horne, cum ei proxime nuper afliderem ii»
'Dolfiorali; qvod appellant, convivio corifCs--
itts mihi'efb, fe magnis palfibbs^ad mutniasBiK
fianas imitandas domeftito Iklaoir^e extende*
re, & parum aheiPe a rperatofaccefibl
ego cum .Stenonio' noftro“ in canerkfiijfby
'qvem nuper obrervarfti^
virus exftinxerat ,
qvatuorve divaricationes dui^s thoracici il^l»
procul ab ingreffu inaxrfiare'9,^'qvoldc6 Biil^
'as fauni ilfum ^rong/five labyrinthum
tat , ied perfeqvi omnia ob rufpicionem
ni non libebat v diem docebit dies, dc fineBilf
fio, -oifi fallof i patebit* tandem hoc Iliunil^

Ferri a^em
lymphatica a thihco^kd artiis»^
iqvod CiQCop^e urget Billius, vir Unqvam de*
morifira^rit*^*' ita aperte reclamat om nis ex^
perientia \ etiatn evi dentilEme nuper in dbcol-
£ato^ (ed nondum fngtdo homicida conlpexi*
mus ktnaiubus pedibii^ ad druacum ocyftal**
'
Aa 4, liAViQk

Digilized t -; CoogU
 . &
ThoMwE BARTHOII^Tt
Jium illum humorem propcca*re^, nec unqvat
cfteceritBilfius ut ^ ligaturis.,
qvod afTeverat
Recipiamur i neq^ potuit,, cum ipfi
adeirem
^ntiias, qvam^dduxit, exemplo diverfUm per
Blafium inventum dudu
lalivaris. fuperiorii fibi
tribuere, fcd', i
Stpnpnio.noftro, modeftoutiqi,
iitio fit, ha<flenus ignaro findes,
& qvid.am
invitis Mufis
mamq; hic afrcverantiOImecontcudit fe
in.ardi
B^^fii ceperifiTe
; repertum Dn.Blafie
.^n jlpum Mufeum evocato oftendifie , dubioq;
„q^qdiwm efict va fis genus, ftilum
iaos ingre^
^d[enrepi moi^rafic, id qvod
etiam publice,
i^resp.oftulat, contra Dn. Blafiqm defeofurum
^e.je non obfcure figniiicat, non (qvod. ullam
aucupatur, fed ne Dn* SyJvio
Horne publice du^unvhunc Stenoni-
.a num appcllantjbps videatur fuilTe
menda cu
hqnc.non fa ciome^ Adfuit
qyi has
Qv^rnefio ^ mihi cupi, Bilfio
« cqntend , qvos
qmnes te^s diiiqrum , fat^orumq;
m9F?^.;^os:o ». fprumq. lingva ,'jqvamiiie-
pro virili ferius vin-
cupio audirh Qyam

t. * i
''
concia- .

navit

=‘>.:

t)igtei
 fpiST. MEDv.CRNTUMn#
Iwrit CLSylviusun2[.^raitto, opjp^ par-
' tesa me poftu|ayit> Qfetipuit *,
ccrjtatqin

cc freqycntiffifiio’ conventu v cui ScTrinceps

Holfatia? interfuit j' urgebam inter, alia, liqyo-
ttm lymphaticum a i^iritibus; animalibus &
fpiritu.acMQiqyodillc^vult.i *xon
^iip.gplatinamf litt folet lymphae Jiqvbr)n<i:>
qyeapt, fpli4arhi:dcnlqv mpncbamvptof es ellc

4 uj61u 8:&; bmos; lymphas ia. hepate vqvam ut

ppfGnt atati.y llp nervulphepaticp^f^
m^ihs.viibpwimplcnr inveniri taotf
ibi glandulas \ hpn efc naitijifi^jfnpb.

fcmi^artcs, mandantes ita caleifpi6n»^cv,5ifi

.uni rOljuraccofipres r telppndeafl^t.partib^
excipicntil^'i.i.dqvpil:ihi. npn.ppflit pftendi,

^ qv^ /uem ^ia.plutaTailat^ de mnrcalis, ex

-qvorum<.accuratiiaI^e^4bne ufu talisipai^ &
tuum^aamalinmnitCVilatip, neqveatfabifc.de*
fhonftrati *, id,unnw.ainicp cpllpqviixif®eitu^
eft ut adhuc dubii difcederemus, - Siftp/ii id
unucnjnbnixe precatus uti omnia Vir cclc**
., ,,

bertim^r^vaB hic iaTuigratien^fieiii pplTunr»

imitUlbitatis: officia a me pptrb,ficpoftules , dc
exTped^. Vale cum totb ele Aiffimo Do. Pru«
fclTorum confeiIu;& amare per^fe' -t; , : 3

'
*
r f
'^ExcclhTu^^tl(fi6^-H
XeiA«,^iP. Martii it

V..
•iA* r.
OlaumBofrichiuni
97^ ’ Thom^ BAittHOLtwr'
^ EPIST. LXXXVIIL /
Biljttu impugnatur, ‘Lympha an ex
'
.
maliltus Spiritihm oriatur^

Olao Bokrjchio. . .
•
LtidanO»

D B Bil(io
fa£Hone magnifica fama
decrelcit apud nos indies,
ejusi^
vileiciD,

qvod i^mus non effe tam magnunrillum Pro«>

&
£e6totem qvam rumore ja^ecurt' Nos csceri
peponum capita iIli credimur qva(in«mo 'ail*' ,

.tehunc exca confuluerit. Nimium certe^frbi

arrogavtt r ' juvenilis judicii imbecillitate.
Q^icqvrdlongalerie 9 multis laboribus, multa
E)ei indulgentia riu publicam ha<H»nus iuceaa
protrahimus V qvi setads privilegio prodire
conrvevimus j-id uno flatu ille dilfipare vellet^
mpoteftate illius elTet facere qvum glo^
(i tam-

riari.. Omnibus artibus, etiam- curiofi$, nua-

qvam efficiet ut credam cootfa oculorum fz^
,

4em y motum lymphae k centro ad circumfe»

rentiaitu > St oculas efFafcinaveric prxftigiis
fuis , magnus mibi erit Apollo# Sed ludicra
nos nbn curamus , ferioribus intenti. Vulvu*
lunitmfitum in lymphaticis, qvomodo inver^
tet,ut imafnmmis mirceat.?Qyad«ni^V fraude
ligaturas noftras difTolyet ,
qvas velut Gordi-^
um nodum audader opponimus; Cl;
ipfi

^i^VdeXymphafiicis Vafisfiudium majoriap*

Di.jiti7«l by
 Epist,M£D. Cei^tu». III. 179
^taufu excipiendum. LympHam' a fpir itibus-

animalibut condenfatis derivavit Sege^

7m noder ‘m^DifCtnationedc Lympha Bartbolil
'mana pridem Hic edita , ied contemptu a mulds
’
eo nomine praeter meritum exceptus.
Non tamabfurda tamen ed' idaiententik
amici nodri', qyam prima donte. appared
Qyippe tenuior fang vinis pars, qvam pro>
i|)iritu Animali Habemus , in aqyam denfari

polTe appulTu menibranarum, tam verum e(i!b

poted, qyam in alembico elatos (piritus iA

aqvam refoj vi^ St verih mufaeo in. fenedris Ha>
litus calidos in guttas condenfarr*’ Et lacryw .1

.mas eo modo generari plurimis pfacuit. Iit ^

firigorc experimur largius (eruitl per naM^#V_ j

itillace. d^/yiTautem HypotHedn ede video,

Ipirituum animaliiimyqyi copiofius per nervok
ad partes(tnguIas.continutdderantur qyam.iit X:

ieinper ih ip&riim fun^iones- confumantist

«mnes.reliqvias dipcrdites per Vafalymphd-
tica referri &
lympham primario condituerel J
Magna certe lymphae dignitas Hinc efucei;^
qvodabidiidri origine natales fuos repetai*-
Nofi video autem qyo modo Hanc Iplendidaia
fuppodtionem ex. diuturniore lymphae motit
probet magnus SylvitUy qvod^aMqvor etiatk,,
f od mortem Horis ligata incumofcanr Vajdt J
ly»;'"

: ; dtjO by Googli;
 o, THOMiE Bartholini.
* . . 1 . •*
*

lymphatica, Neq^ enim animalis ipiritus tai

diuturnum motum habet, nam is cum vita dis
nec verofimileefl: plus vigoris in effeifl
finit,

cfTc & creatura, qyam fuit in caufa & creator<

l^Iuiditati igitur id omne attribuendum lym
phs, non animali fpiritui, nec organis ejus
dem mulculisq^ qvi cum illo qviefcunt, * Aci
dus vero fpiritus, qverh lymphae fuperraddit
nefcio an ad ftatum ejus,naturalcm extendi de
beat. Non
tamen dubito qvin thefin fuan
Vir ingenio praeftans
tueri polTit experien &
tia, qvam.tot annoruni labore collegit pire
"
& '
publico meditatus eft,

Ex,ajia Sfini Difputatione, pro qva pa

riter gratias.agb ,
didici qvod hai^cnus fubol
feci nunqvam, nempe faC
irijolliculo fellis
lympliaVica ante annos, vlgiiiti ab ipfb c/Te

,
animadverfa \ fed non plene perfpec^a.
ejus indicium nobis feciffet Vir. lauclatus, mul-,
tis extifpiciisfuperfederepotujflbmusVnecp^
mam hujus inventi illi praefipuiffemus qyi a
*
magna dc utilia invenienda ria rus efi;,,

Forfan pro vafe felleo habuit illud phae-

nomenon. Qvidqvid fit, intef candidatos
hujus inventi libenter numerabo, fi id ex ufii
illialiqyo ciTc poflit, cui plura offeia debere

Re^le
 ^Epist. Med. CENTUk. lil«

nullius
KcSti Sene/i 1 7« de Benef.c?i.
.

iovtntioncm effc nifi 'cujus hic

udus invcntaf frudlus cft i invente.,., . , t . •,

Communi igitUr potiusj opera 'dc fruf^u

fuCcipiamus,. Fi|-
'invedti noftri cogvtationps
id alibi a mc nifi fallor , noVi(ti ;
Ufus
aum
yer6 fig^ debent, fiqvi-

dem vera eftgeneratio lymphae ex fpiritu anir

/mali, & ejusdem ab acido fpiritu infeaio. Est
rhea fuppdhtione languiriti tor|fiaoqi
fangvU
ni alympTia qvdqi fluida & vegeta alacrior ad
‘mptumacccdit facilitas. Caetetum vos porr^i
ovibus 'adhuc conceffum iti
immenfum menr'
tem vegetam 'extendere , huit aliisq*,praeclarii
jinventis addite qvae defiderari
videntur* hdihi

chim ex affiduitate laborum horum nata cft

animi qvaedam hebetatio &
languor, ne dc
qvid
corpufculo enervato dicam, .tlnde n'c
^owstcMzx nafccretur, praeterit* yiti^ laflituf
din^te.conceffoaSereniffima Majcftate Regia
bcioppherc confticui , & magnorum Virorum
exemplo feriaslaborum mihi dabo. Nunqvam
tamen non Tiblaliisq-, amicis vacabo , qyibus
'nullo non die mea ocia dividam. V
ale, mi Bor~

fci, & mc porrb^ more tuo,

ama. Salutant T e
‘CpHeg* &C Aihlci.Hafh.xxix. Mart-cb bcLXi.
i. ,•
.
-T. -T.*
Th. Bartholinus,

Dif] 'irf :: ty GoOglc

idz TiJoiiJB Bartholiiu
-BPIST. LXXXIX^
Dtmofu humoris lympbstici^nodo finofim»
^vhte fcedndf^mumiifyfdlf mirdbiUGldubtrs^
• ^ 'Mmrbi foUrtU,
THo‘«jB Bai^tholino tiafiiiam

Q Vod jam honora^

diu meritis, ^vztitum
tum otium » ex arbitrio facrae Majeftatit
Regiz, taodeoi admiferis, Tibi^x animo gra-
tulor, dc toti liceratorum generi novam augu--
ror felicitatem , ut (jvi confidentiflimc mihi
pollicear fanftum illud ocium nunqvain fatu-
rum Hne negotio , Diumq^ illum Bartholini
fpiritum nunqvam magis qvietum,qvam cum
pro afferenda Jiterarum glori4 ed maxime in-
qvies. Qvz de Bilfianis facris ulterius fcriph Sc
deferenda Q^ernefio, dedi, Q)ero jam tum in
manus Tuas iucidiUe j curfum liqvoris in tho-
racico illo, dc hepatico dudlu, qvod in gratis*
iimis liceris mones , examinare non permifat
Bilfii celeritas, poflqvam enim propero fcal-
pelli dudu ab ingVinead claviculas, momento
canem divififfet, manu ffatini (iniftra remotis
liiteftims receptacula chyli offendit, dudiimq^
thoracicum prpfecutus , eundem paulo ante

ingreffum in clavicularum ramos cultello ape^

f uic, preffuqj receptaculi, lymphatn verfus fd*
~ ^ •
' peri-
•• ^ * W » A* A .
 Bpi st.. 14;ed. Centuk. IR 1 8j

•pifefiora protno,v€Jisluppo(itum
hiatpi cochlear

ad qvarias liqvorf fuha^«jveo ,

& iubcxucnto
implevit^ nobisg-, expendendum obtulit , fi-

ad fmiftra inteftinis h^paticuiiLj^

roul4i verfis
qvem dixi , ramum oftendit., .pofcentibuscji

iiqvoris in eo curium iprejOTu aut ligatura exp^ .

riri , reQ>ondit,^fangvine » obattadum hepat»

lobum improvido cultro , ubiq; ftagnante fe
impediri, occafione proxima evidentius mon-
'ftraturum omnia^ ligaturas nihil ad rem face-
te,. iis yerum liqvorum curfum non demon-
ftrariyfed turbari, id qvod exemplo antliae con-
ficere inftituit,
nobis^; varia in contrarium
oggcrentibus folam authoritatem fuam oppo-
fuit, 'identidem inculcans ex liiis fundamentis
Anatomen'inde a primisiineis dTc reforman-
dam.) polTele^ad oculum oftendcr.e inopina-
tum omnibus chyli dccurliim, langvinis vias«
8c extera qvx naturaj.in fccreto hadenus col-
locavit. Qvx qvamvis nimia , & novum, Pyr-
gppolynicem fpirantia, non tamen omnia cllc
de nihilo pxnc inducor ut credam, nam fi prae-
teriero etiam qvx.fiiperioribus attigi literis^
certe Antonius E verardus in nuperrimo de ho-
minis & bruti exortu feripto (qvod.proxima
occafione,transmittarn ) totus in caftta Bilfii

Icccditj creditm Ietncn> lac,fo?ttimj

- '

'i

Diti”' hy Googie
 BiRtHOLTNt
mentum , non fangvihi debere pritnorclia , le^
taiitlDim chylo per dudu^ lymphaticos »
qvb$
ille chylifcros ^pellat, per, totum corpus fe fc
difleminaiitii idtjs eo potiffimurn argumento,
qVodin CUrtitulis junioribus laifie tantum ma-
tetrio nutritis, dc .hbrA uniatq*, altera;^ paftu
dilTedis obfcrvet manffcftc ^ nifi vir bonus Ic'
ipfum expefimunto rallaci'dcceperit) lac illud
in omnes oftipino cbrpotis partes praecipub’ ,

tamen glahchilofas per duftus' chyliferos di-

ftribui, & ^TJventu fuo vatorum fangvinebrUM
cblbrcin pVhc obnubilare v qvk obrerva-
tione riori dlienus qvotji eftHarveus cUml. der
gcn. animal. Exercit. f $, in omni fdetu hu-
mano vcgc’i:b & fatio palllm lac tradat reperi-
riy^maxime in thymo ^ (ubi pietie fuum laBy.
tinthum (Tve 9©rcna videruf collocare Billius)
nhurh' Ha^enus d pletio alTeniu me abftrahit ^

flVbd vldearti jtat^ kge naturae lymphaticdis

mi^ds (qv6s & illi chyliFdres nominant) ab'
ad truncum contendcrfe , nunqvatn
Irtdbiik^ '

contra r.dicsv iit fperb, docebit diem, & fiqyid

imprpvi'(ntti'cbqvat Eleufihc , brevi nianifefta-
bicj pricTertim fi CI.’ Bartholino vifura' fuerit
f;fiuc tafitilltim defccndere. Artificium Bilfii >

fine fangvine (ecandi, qvantum hadlenuUicuic

colligere , in eo confiftitVqvbdin qvah^cunq*,
cor-
 ;

~
Epist^ Mx9. Cbktqi. r)7. ‘ftf

torporis partem libuerit, triplum fangrinis,

tur plus, triplo, qv^m ordinanii lege capiun|
vafa,pxc mendo impellat, ac^; ligaturis, ne re^
gurgitatio fiat , viam recurrentr intercipiar^
difiencis ita fupfa modum vafis videtur parrint
digitis , partim fecundum dud:uni^
cultris odeis
vaforum mufculos lente 8c caute dividere, ir^
Ut nullum vas fang vineum laedatur^ utauteni
mumiam conficiat, fi bene obfervavi , in ca«
paci aheno corpus jam artificiose fedium de.'
coqvir,& qvicqvid aqveum, qvicqvid oleofiiRl
nimis, derpuniando & evaporando auferV|
reliqvum pidirphaJto, aliisq^ purreidini adveir;^
incoqvit. Haec videbar mihi partim ex ipfius
fis

ore, partim ex propriori infpedkione cadave-

fUm colligere. Qvicqvid fit, cum Glauberd
tlii haftenus nihil commune prater iIIqI
fuir»
verborum fumos , qvibus ad immortalirafern
llterq^ Contendit j
neq; vero Glauheri ilje
initabilii tupra communem
filium purg^tg^
rum fortem tnultiim videtur eminere i qvao-
tumcunq^ etiam ultimis fchptis ampulletqri
Embryonem tamen humanum in eo fed aqv^
didbluto confcrvat Cl, Sylvius, & ^lan.duljS
fliiqvot eodem ‘modo in cartilaginis amul’am
fiibdantiam convertit, hic Gotw.*ldus Danti-
ficaousyjuvepKuigeaiofilTimus fed Speraverint
Bb h«c

Dii:- , Googl
 tu
«
. THOM^BH^KXHOLIirf
liccflb altit itidem- Talibus, item legirifliafpl»
viai alkoholtfato, aut aeqve prompte, amt
IbrTan ieliciuspofleppzftari ; ut taceanrTubje«
beneficio Tai is nVirabiJis a putredine vindi-
canda Jiqvor -huici falfo innataredebere, id
-^^vod Biinanismutniis non contingit, in qvibut
omnia molcfte
nibil falinuni, odore
plena. Conveniemillimum ZailGanis argutiis
relponfum tuum, «prarlo erhm Am^eireda*
inenTi reeuTum-legimus Hic omnes , <iec parum
admiramur cittffimum Timui fictiervoTifiimum
calamum, Arbitror famii |.im latis DnrBurr-
bumlcalom apud rtos innotuifife, U )am Aoi«
^ftelredami vivit & more gentis grandia mina*
,

MffGlauberumq; dtcaceros minorum genti*

•iim Deos- (u^. praTenti^ pelTumdat , ofiuTcac^
irir.generofi Tpiritus, divina* memoriat, exer-
citanflimiinChemicoPura arcanis (>qvicqvid
etiam dilHmulet) ingenii ^ Hippocratem -ia
Confultationibus Medicis Tre^ventifiime citat,
^aienicis etiam remediis argrosluos (qvos pec
vicartum plerumq; & gratisTanat ) Toiatur, nec
Chemieis nili rar6 cum in (luporem, cea
perhibent , dare lubetaftantes* Duos.przTer*
tim Amileiredami reftituit (ibi, contra opi*
tiionem omnium,alteramdeTperat4 aJicjvot an-
norum hemicranii Jaboramem, podagricum
alte«
 ^

Epi'st. Mei>. Centur.111..

alccnitn i q?o norninc Dn§ Pi(o 9 pra&icoruin

ibi fummus , multum ipfi ha&cnus tribuit. Ali-
plurimos i
oqvin ficinimicos invenit Medicorfi
in doli medicamentorum definiendi 9 in erili
Medici, in emplaftris ad certam magnitudi*
nem accurate fingendis narratur excellere ; nec
V. id omittendum 9
omnia ipfius emplaftra es ^

volatili materii conftare, adeo ut

ungventum
usqvain 5
pridie illitum 9 poftridic vix appareat
damnat^9 Medicos <jv6d cralla illa corpora in
9

emplaftri formas compingant 9 qv« pororum

anguftiasinsegrisncqVeantfubirc. Plura dc. ,

eo 9 aliisQ*,, qvando plura & certiora

dies docu-
|

erit, tnterea, Celeberrime Vir, Vale j

ttih 9 & falutatis meo nomine qvam officiofifli-

. me Cl. Dn. Profefforibus porro 1 ut hadUnut^ j

favc->
,

aariflimiNomi-
. 'M
ji„a^or,)nmo cultori
nis Tui
' |

. : I

Lngd.Bat.addiem}«. OUoBorrichio |

Mart.A.l«<i. |

Bbi EPIST.j

Digilizc J h/ CtJOgk'
 $it T HOMA Bartholini '

EPIST. xa
'ExMnthema^a in pulmonibus fehricttah^
iiuih De vatiolit hlundUu.
Clao Borric HIO Leidantt.

R E^e OyerMtifiw concredita tradidit. R^-

rponfummeum ni(t acceperis,apud rabei»
lanum delit^fccc. Bilfii cothurnos non moror.
Icrtcqs.ntfi fallor conatus f)us vel interpretum
reddidi m Refpon(ioiie'ad Zi^sjiat»» Si porro
ividit docninari tumtdus,(piritu$q;.altb$gerere»
audiat &lrnen Megarae in Herettle Bureute :
'^eqviciir fuperbos «kor ^ tergo beus>
' Eru qvi fale mulco. hominem infulluih de-
IrtCet , n qvidem fale mirabili GlaUberiano ^
•

qvod Curfum chyli

fulpicatus (iim-, careat.
lymphaeq» invertere ilec Bilfiw poterk « nec
Bverhurdusj ncc alii qvicunqifO vel tondemin-
iurgerent qvoc Thebarum porcae divitis>|^ Nili
oftia.^ Everbordiy hadienus mihi ignoti, expe-
ad examen vocabo, qvando ad manus
rientias
meas tuo beneficio pervenerit. l4on inducor
ut credam ipfam fibi contrariari NaturaixL*,
nosq^ cum larvis committere. Non fallit illa

fed homines, non raro fallentes , vel qyia fibi

blandiuntur vel amicis. Libentius nup^ ob-
lervaciqnes legi in cadavere Manae Auriacae,
'
'

vario-

Digili.
 Epist. Mep« Centur. III.

i^ariolis dcfun^s, qva$a<i me mittere voiuifti.

Etiam interna vifcera exanthematis fgedari •

non femel vidimus. Plerumq^ in pulmones

fefe exonerans inferus febris acutat fangvis»
putredinis in illis labem imprimit. In cadaveri^
aperto Principis /Auriaci WtlhelmiyMafist nu^
per, de(un(^x mariti «qvem yariol^ qvoq^ Ha*
gxComitis i o jugul.aranty fi credimus li-

bro Belgico , q vi De Htrjieldf Uw infcribirur,

totuspulmo valde niger, inBacus,in(iammatus»
iangvine nigro circumleptus dicitur. De pi*
fcarore refert Henr^ab Heer Obf Spad. i £.puU
tnonis lobum dextrum pure habuilTe refertiflS*
mum, in (iniBro qvindecim abrcelTus. Similcf
abfceflus maceriae foetentis in morbis acutis in
ilatu Urbini l6o l. graiTantibus obfervavic
L£lim a Confult. De fideratis pulmo-
nibus in virgine febricitante cumpundis albis
pure repletis, videndus Henr. Rufw^ObC. ad
^iverium. la.lipyria qvoq; febre maculas ni-
gerrimas per. totam pulmonum (ubBantiaiti
inBar pellis Pa^di yariegatani,annoravit Pana-
rs/fd.ObCf 4.Pent.z, Caufam invenio nullam»
qvodper cir.culum has partes univerfus pe-
nifi

pe fangvts transeat, mpramq; trahat in vifcere

maligno aeBu fatifcente. Qyia de variolis fer-
&1Q incidit, narra tum mihf nuper fuit^Studiofis
^ '
'
‘Bb y '
Islan-

Digifi^ed by Googlc
190 ThOMJE BAUTHOLlHt
Islandicisapud nos commorantibus, in hlandUi
qvovis anno vigefimo recurrente tantum eas
gra(Tari,6ctantam efle ejus periodi vim^rqvt
liber a variolis fuerit eo anno qvo epidemiae
iiint, (upetftes ciTenon poflit ad recurrentein
terminum. Vet (ingulare hoc erit exanthema-
tum genus, calo Islandico proprium , vel ia
gentis hujus occulta natura ali(}vid latet, qvoi
per variolas inqvilinas expurgari debet; Sed
qvaimim eft qvod in medica arte ignora^us^
iurrhus vefter aureum Medicis (eculum proc
mitce^re videtur Ii ea felicitate pcMnnaveriti
*Sed mortalibus inlitum novos femper Medicos
^£^ari, ubi invaluerinr,.inred^ari. Vere StoUmc
siuili adaliena refpicientiTua placent. Tu, mi
B^orriohfyapts inlfar dulcillnna artis noffror, uc
ccepiOii ,ibcreca hinc inde fe&are , & optime
*vale, qvod ex animo precor» Hafhiae XIX»
April. cPoIdc LXI.
T. T. ThiBarcholinusw

EHST. XCL
Iterum deBilpi conatu^ fieleto ferreu^ mtH
fcuhrum figarit Mwnih
THOMiE Bartholino * Hafbiatxt.»;

Q Vando iterum in bilem

ofHcii mei ciTc putavi,
'
verfus
literis id
eB
ipfum
Bilfius^

nifi.
 fip>ST.tMEO*.C£]^^TUR.Il'r.

iiifiCdre; .q^^anqvsiiMndtkiti jucimdiora.lcri*

b.er<, t$c digniora ccskftfTuo genio.^ Igitur
CK qvo Biliius per interpreremRcfponfionctii
Tuam recognovit, vocaris ad fe amicis Zaflio^
Jordano, Angvillcnoy^aliisq', ndeio qvibus»
rurfus in^pertaxane, lab^inthurti: thoracici
dudus,, inCertwnern^icd obreuram in dii^ur
qvLOsdanvjugubresad capui^endenres &deni(j^
fedionem mufeuiorum Goefangvine magnO
conacu.oltendir, idencidem^initans fe ^€tat •

Generalibus impetraturum brevi veniam idem

Leidar publUe o(Undendi,at^ ira tandem A>
aacomicis-Leidenlibusiaufei obftruendi, .ad
qvos Bartholinus pvovoc^Bet. Allanter mit.

rari omnia, ertoJIereincceJum,atq^ica trium*

phaxe eorum .viimis poftrtdie Dn. Syirio
ieriberet BillUna illa myReria digna eflS?'»
toto.Mazarini patrimonia, hoceft io^milliot
> nibus obcyzHauci redimerentur. Elaplis aliqvot
diebus tovilitme hic Leidac D. AoguiUes mag*
nusBiKU amicus., yiiaapud ipfum magnopere
predicavit, addens in eo ytm cfle Jordanum ISC
in Bartholinum invediv^ inlurgerct. £icepi
ihaud aliud lucraturum Jordanum, uc (b
proftirueret, dc magoum virum allatranda^
caninam facundiam oftenta>et ^ Bartholini
aJiqyp. diicipido .forfanjtqcum^ caRig^sdanH

; Bb 4 " ptoiflp

Digitized by Googie
 ,

99 ^ TuoMjC BAKtHOLtfCt
proinde pru^entids f^<f(urum fi ve^ tandem to*
lies ciamacum BilfiiHyianif fecrerumcj', orbi
fi fcirec, patefaceret, vel tacere fe pofie ilia ,

qvx nondum didicerat, tempef^ivo filcntio

doceret. Interrogavi num Bilfius motum
lymphat k trunco verfus artus clare jam de«
mon lralfet, num incane adhuc vivofei^osfi-
Defingvine mufculos oftendifiet? Refpondil
Canem FuifTe m ante mortuum, jam ante prz«
j

paratum (ad qvam praeparationem nemo ad«

mittitur) motum lymphse fe non aufum fuilTe
f rupulose qvarrere , ideocj^ hactenus dicenti
Btlfio credere. Id foliim videbar mihiex ipfi*
Hi fubobfcuris verbis intelligerc,BiIfium liga«
re alicubi arteriam aortam,autqvamvisaliam,
taneadhuo vivente, hinc ex lege citculationii
fangvinem fenlim illam partem deferere. Si
invenio pollea accUrrmlari, attj-, ita partem
<)vamvi$ fangvine alibi colleifio , facil^fcindi ^

fine ulla cruorisefFufione. Vix biduum ab ejui

difcefTu effluxerat, ciimBilfiiEpifiola publica^
nir(qvam k Jordano editam elTedc Anguiilefii
fermo videtur conficere, & Cl. van Horne fty-
agnofcicjotdaniaoum fibi antetnfefium)
finefatione mordax, dentata , veneno plena,
qvam mittere una fuperfedeo, qviaaDn.Bia*
^
Cl.rafrBoraemruImu*
__ • A

f
mia
 EpTst. Mtd. CentuiI. TIL
unii pergit, apud cum nuper brachiurti
humanum Jta conditum fine imorum ulli
mixturi, ut omnia vafa aperrifftmeoftendan*
tur, non aliter ac in recenti cadavere, colof
nativus partium, fed pallidior aliqvanto (id
qvod tamen facile fe emendaturum proficetur)
im6 5c mobilitas articulorum 'confervetur*
Sane, fi.ua reliqvum corporis abfolverit,jant
licebit Bilfio cspas comedere , dc (lorenii
foooq. fruffrato (tanti enim mumias fuas ft<*

tnul arifimar) parcids fua laudare, cum infra

HornUnum artificium videantur seffimanda.
Rogatum Te per me voluit Cl. van Horne, ut
paulo plenius, fi bt um effet, (ibi fignificarei
qvis fit ille Theophiius Ra^naudus, qvem ad
partes vocas in Reip. ult. ubi imprelTus , nuoi
iblidc materiam illam de Mumiis pertradfet.
Monftravit mihi inter rariora fuaCl. van Hor*
lie I fceieton ferreum artiHciofum a HofFwe*
sio Syeco fuperiori anno hic elaboratum , in
qvo ven* , arreriac, & nervi, imo 5c lympha-
tici oft en tamur, (ibi mutuo. Ut in homine fie-
ri fdlet, implexa ) venar fubcoeruleo tin«5fas

colore, arteria; rubicundiore^ «ervi albo,

lymphatica 'ex pdhicentibus globulis vitreis
confedfa ut fimul perfpicuitas liqvoris & val-
vulae qvodirmmbdb adumbrentUTy Omnia ex
ferreis

Digilized by Googie
§ i^ 4 ^ Thoma Bartitolh^
ierreis varie crafiicudinis elaborata , 8^
filis, (ed

tn fccieti formam eleganter elH^a ^

2 , mutcur
lorum omnium corporis humani elaboratifli^
mas figuras,. colore nativo.fpIendidas, par#
tibus (|vidrimuli pueri magnitudine refpociT
dentes., <}vas magn4 indufiri^.fe p^r infignem
artificem hic ait curaffe perfici , credit^-, nus-
qvam gentium tale opus artis extare ^ icele*^
ton humanum nigrantibus ex atramento umt ,

brisJta hinc inde difim^^um, ut^intuenti 8c

numeros adCcriptos legenti fiatim patearprior
cipium&finismulculorum peruniverfiim cor<r
pus* Dc falivaribus vafis qyx nata fit Dn. Blar^
*
,

lium inter &Stenonium nofirum canrrover<^

fia,.non attingo, c<sntentus adjeciiTe., Dn*
Deufingium io tta£):. de Nutrimenti elabora*
tione, oftendere duifius illos inferiores ( qvof

Wharto.no tribuimus)^ Avicennae fuifie cog#

niti(ncnos,atq; ab eolibr. Cao. fen. 6. proT
Galenum,. Carpum 8c
lixe deferiptofr, qyibus
Beringarium , .ur vaforum horum. confeios ad*
jungit; qvod fi idem.de fuperioribus afierri
pofiit* qyod ominantur nonnulli » .jam. de in«
vento non videtur operofe litigandum. TraV
dlatum Evierardt de hominis brutorumqve .

exortu cum Dn Nafehovio transmifi, .fperoq^

fote , ut brevi iatnanusTuaiinctdat. Urgento .

Digitizad by Googie
 .

EpMT. MeD: C&NTUR. in.

tempore ,.&feftinante tabellario, nihil (iiper-
cft qvoil addam, nili me,dum vivo» futurum».
Exccilemillime Vir».

Clariflimo Nomini Tuoaddi^ilGcnum

tugd.Bac. zi.Ap^il.
A. Olaum Eorrichiunt
mm.

EPIST* XCIIi •

Di mufiulorum Saieto. McnftiS'

gtmeUd.
Otko Borri CHIO teidam.
udore fuffundor , qvod tamdiu relponlum
P ad Jiteras Tuas exoptatiHimas dilhilerinu.
Noli credere mea id culpa fadlum. Gratiores
jtnim fiiere, qvam ut negligerentur. Febricula
me. interea exercuit, uxoris meas charillimaB
morbo implicitus amicis vacare non potui»
Nunc V qvia uterq; cum-lanitate nonnihil ia
gratiam rediit, ad bfiicium reverfus., gratiae
ago qvod pee literas freqventesmihi commu-
nices, qvae volupe 'ell nos
novilTe, Advenic>ad
qvidam , ut qvii-
llhiBris fiurrhi veftri difcipulus
demrefer.t, segrosqv^aoftros bene %erace itti>

Digilized by Coogie
 T HOMiC Bartholini '

bec. Urinam promifHs amplis eventus refpon;*

iieat. Generali M<> jori Eggerich , magna pro*
mific. Dubito an verus vates futurus. G.an*
fit

.
gratnam fperriit, nec dubitat pro fedanda dis-
uria, illi qvog>* parti afFedae applicare emolli*
enri4 doloreniq; fedantia butyrum, crocum,
Iac,6L^. Exitus a6la probabit. De Biifio 6m«
nem jam curam depofui , cum Repudii for-
mulam antiqvam ipfi miferim, Hifce enim
lirigiisnolim amplius implicari, nec otium id
permittit. Qvanto nunc (atius eR, ut loqvar
cum S^ecd 1 j.de Ira c. 28. amicos parare,
.

inimicos mitigare, Remp.adminiRrare, trans-

ferre in res domefticas operam. Admirentur
hominem qvi velint, feqvantur, laudent, dlcu-
umbram, ad me iRa pertinere non t>u*
lentur
tabo. Id populus curet,
i
qvi ftultus honores
Satpe dat indignis,& famae (etvit ineptus;

,Qyj flupet in titulis & imaginibus ; -7-

'
TheopbUi RayifWi Clariffimi ex focictati
]efu Viri liber de inebrruptione Cadaver^
tanti non eft, qvi k C/. van Horne defideretur*
Impreffus e(b Avenione in 8. Si velit, illius in
gratiam curabo exicribi. Mufculorum figurat
eoiore fijkcivo apud amiciifimum fieraium a
Te

Digitized by Googie
 Epist. Med* Cbntur. HI, j^7
Te vifas, nollem (ibi fecrctas fervaret author.
Similes alibi vix cxt»are fcio, Ai^vapendcnris
nonabfimile fuit inftitutum, fed credo artifi-

cem Apellem defuifie. Ejusdem tabulas fatis

magnas xri incilas habeo, qv£ necdum, qvod
fciam , lucem publicam viderunt. Bona fide
«as mihi concredidit beatus Rhodius nofier.
De iceleto vero ex mufculis artificialibus con-
ficiendo^magnas olim cogitationes.cepi, qvas
]am depofui. Animus fuerat in fccleto huma-
no filis locis affigere mufculos ex corio vel
panno rubro ad fimilitudinem verorum mu-
fculorum confedos> ut alia demonfiratione in
*
mumiis.vcl tabulis opus non effet qvando re-
centia cadavera denegarentur. Mutavi exinde
cohfilium ut labori parcerem 6c me his fiudiis
,

fubtraherem , qvas plus oneris qvam honoris

hadenus inter nofiros procurarunt. Dandus
aliis locus, qvii me fuafore ,
provideant dili-

genter

ne pedlus oberret ^
Caerulea in tabula,

namqj ego fortunae veniam dedi. Plura alias.

Addo tamen, ut fecundior fit Epiftola , fecun-
dum gemellorum enixu annum , 6c copia
elfe

digitorum. Heri enim mulier qvxdam plebeja

 ThoMuE Barti^oliki
iki urbe ‘gemellas peperic > tttriusq;manu fex
'digitis aadla Sc ornata. Sarpfc in numero di*
gitorum ludentem vidi nacurim. Vidi in urbe
puellamfexin manu digitis laxuriantem. Duo*
Tum pollicu articuli infimi cDnnati cernebaii*
tur, extremis feparatis. Alium {merum duplici
,
poiiice obfervavi. Agnus in aedibus meis nu*
perrime duplici natura editus. Duplex erat
fcrotum , in utroq*, fnus latebat ted:iculus.
-Vulvae autem veftigium elatiori loco erat. Hoc
ip(b qvo^Vanno in Provincia noftra agnus vU
fus triplici lingva) alibi duplici capite, in qvo-
rum altei^o informis caro magnam e)us par*
tem tegebat, alterum dentibus plenum erae.
Ego' ver6 totidem lingvas digitosq; mihiap*
precor, ut pro meritis & affe^u meo Te lau*
dem , qvetn canti facio qvanti neminem. Vale«
amice optime , Sc publico bono , cui natus es,
diu vive, meq; tibi prorfus addidum ama_j>.
Salutant Te fratres 6c Coilegs. Hafniae VI,
]ul. cid bc LXl,
T. T.

Th. Bartholinus.

EPIST.
«
 t

]E mr.>M ed. Cem tm. ni. f

EPIST. XCIII.
DeMUmtis^ DeHlicstio^ Dt
'

phoditt alVu*

Thom^ BAfi^THOlriNO Hdfniam

0
^

E X qvepoftretnas dedi Iherae omnes mihi

amare.&^cerba luxipia ob acerbifltmum
cocleftiilimiParebm obitum , in -q^vo <^id Pa-
tria, qeid Academia ,qvid omnes boni amife-
rinr, interpretari definam, ne commune vninut
ateadiu recrudefcac. Pauca apud nos hodie
Bova, ^vod^afeholini nomen indies ma-
niii

gis inclarercac, nec obteratur Bilfianorum la-

tratibus, fed illuftretur. Centuriat Anar« ultimae
cum tradi, de nive veHantur ab erudiris cupt-
diflimc, multa ibi prarclara , rara* ingcnio(a-*i
Nic. Smphaoi nomine qv« nuper allata; fune
Animadverfiones fpiritum & genium magni
literatoris diflimulare neqveunt.^ unummirpr^
cum fupra vires meas longe (e artoJlant* efle
tamen inter ProfedbresLeidenles non paucos»
qvi meum partum appellitent , im6 us^; e6
pervagata fama eft, ut6ijnuS'nuper cilm Acha-
te fuo Jordano Hagac mulca,& magna mihi
tanqvam Audlori minatus fit. Sed intra minas
hadlenus res ftetit, fperabo^i fi ex iftisiumis
coeat tandem temperas m nimbum » defutu-
^
*
rum

Digitized by Goog[e
 . Thpum Bartholini *;

rum non efTc, qvi pluvium Oriona ppulatin» •

coiTiperc<ic. Nec leve vulnus inBixtt RiKi^nai

h^reli Sienoniusnofter oifputaiionibusnuper-
rimis Tuo etiam celeberrimo homini inferi-
ptis, in qvibus (i qvid in Dn. BlaHum driflum

iridebitur arpa‘ius, mei id conlilii nonfutt u|

publice ie ita vindicaret* fed ardens juveni»
cum Ciceroniano Ateno fufdaminat‘i neqviir^
^Vih pubhcam praefationem publici exciperes
refponfiohe \ (i c^vid ab ip(o iti DeuiRngium he^
pacis novum Statorem tentatum^ amore Prae-
ceptoris Dn.Battholini* id coeptum ^ nec for«
fan, ut
opinmf » immerit6 , tjvippe cAm Dcuv
Bngio manus ad fcribendum pruriat femperf
nec tamen in Anatome^ aut BiKianis fecreti»
multum olei confunlprerit , non ferendum pu-
tavit Stenoniusut de aliorum laboribus Hnefusi
dore triumphent Edidit idem praeter Animad*
verfiones in- ChatlctOncm etiatti de hepati»
>

oificio ( inc|vo obliqvior eft in Claf. Baftholi*

fiom) trafiatum, item de fcetuMulfipontana
in abdomine nato Schedion, in qvibus omni*
bus plus diligenti» &
vellicationum eft, qvan|
fohdzdc cordat*cruditionis. Medicum ftu*
-

dium hic vixunqvam fervidius traiftaium eft ,

nam Dn. Sylvius fervore bilem inter & pitu-
itam i idcitfpiruumacidutn dciaiem iuivum^
uc

Digitizod by <!^oo^to
 Epxst. Ktsd/CiKTttR. ITL 401^

iit vocat, excHato omnia paene corporis inafa

atej; ita continuasinnofocemio fedN
definit,
ones cum DivaChemii jungit, ut, cum hoa
snenfe paene qvotidie creati (int^novi Dodorei
Medicinae (in qvibus & Caefarem nomine &s
Galenum numeravimus, qvanta nomina!)
omnes ex ipfius ofiicin^ prodierint, Sylvianisq)
principiis in(Hcennt,DnXindano cum fuoHip*
pocratedeferto & vacu^ in aui^ negligiHippo«
cratem ringente. Qyae meditatus eft tribus il^
lis vafiis voluminibus Dn. Sebneiderus, fuo^

etiam pali manes, paucis, fedut fpero, validis

momentis .evicit Stenonius privatis tnecunl
legionibus intentus ^ libellum ;
qvam primi^mi
eommode trans&rri ad vos poliit, mitteihuSV
adjungis obiervationibus qvibusdam de vafix
oculos humedamibus &
praefertim du6^u qvl
,

inpun^lis iachrymalibusexortusin naresabic^

& per longitudinem nafi porredlus ad ultimae
unde lackry4
nafi flabra interius fe exonerat,
mantibus non per oculos tantum, fed & nat!
res feri copia folet profluere ; canalis e(V, baud
fcio an unqvam Anatomicis ante obrervatus.
,

In nupero (ubje^o in nofocomio, pericardi*

um inventum adhatrensubiq^firmiflime cordi ,[
flne ull^ aqvac pericardii guttula , fecanteOn)
Sylvio ,‘^vi jam liberi^ & publice in Btlfiufii
Cc in ve-
 ^

401 TnqMJE BARTHOXTNt

invehitiir ,
qv6d reverfi Roterodamo amici
nunqvam magis fcrburfTePyrgopolhiiccnnTaT-
rem, qvam cx qvo Scep^iano tuo flagellante
vapulavit; dtio cadavera pollrn<^a vendidtfl^
Duci Megapolrcano i6oco.
fertur Chrifliano
florenorumyfedad qvasnam Calendas nume-
randi Kint ultimi aflfes , nondum liqvet jamqve ,

.in eoefluc reliqvas diveitdacmumias<;umarte

condiendis utrum id-flatirem artiflcii Hornia-
xri) an fortaflis dono aliis oblaturus flts ^vae
tot millibus flor, vendere fe gloriatur, noJim
divinares id unum
indubitatum mihi, flne fpe
praedat haefurumipfum in fcopulo', poflqvam
fot Medicinae proceres vana ja^antia adver-
fum fe accendit, In nundinis noflris vifa ite-
rum Catharina Flandta , i8. annorum puel<«

Ia, vaRiflSmi corporis, tota pulpamentum

prae pingvedine non flare, non incedere do-
ila , ip4 jam 1 7 f libras civiles pondere im-
.

plens; viflis pelecanus vivas in multis ab icone

Jonfloni degenerans ,
pedes illi^ corpus pae-
ne anferinum , fed alae multo longiores, col-
lum ciconiae, roflrumfubincurvum, longum,
& in extremitate rubefccns» inferior roflri
pars .membranacea , inflar facculi capacis^
lingva iili nulla , color trunci 6t pedoris Ivav^
purpureus, alae ad album incl^’Mnt; vifus

. , her-
 ,

E‘pt S T. M C EHt UR; I ifl. 40 J*

h«i'maphroditus triennis, cuiMarthat nomen,’

qvod faeminaeeiTet vicinior, namq; virilis nota
^pra pube eminens mentiebatur potius men-
culam, qvam erat, qvippe ex carunculis rubi-
cundis malTa informis conftabatf per qvas uri-
nae guttatim reddebantur^ vifus &
Petrus Dith-’
marfus fexennis, cui caetera fano liniftrae pol-‘
iex vaftiflimus, index adhuc vaftior, k Starcate-
ro autRolando mutuo fumptos crederes, caro
illis mollior , nec tamen doloribus obnoxia

nili paulo ante tempeftates ingruentes; viliis

Chufcus animal per omnia paene conveniens: '

]onftoniCarygveiae, qvae foetus Hcet adultioi

res receptabat pro arbitrio in vulvam , qvae illf
,'
interius hirfuta , facies in multis vulpeculae
cauda ferpentina, a qva fe faepe (iilpendebac
ad arbores. Fuere & qvi vivum ichneutrio-^
nem, & coati oftenderent , alius' vitrum fi- m
lamenta tenuia deducium colo nebat verfatili i
id qvod qvi conveniat cum Cartelianis non
affeqvor, qvi particulas vitri ita rigidas de£-’

niunt,ut ne fiediqvidem podint. De Bur*

rhian^ dexteritate adhuc variatur )udiciis,nec
dum enim in falvb Appelbomiux^ aereum fe
Philofophum,Jn familiari mecum coiloqvio
appellabat, omnia fe & puriora ab acre poffc
’cntidem non obfcurc innuens,
Cc z

Dkjl!izC“" ''/ Googk'

 H O.M A B A R TH O L I N I 1 ,

qvam qvae a tcrrieBribus eliciunt proletariap

'
Medencum coliortes. Sagas illi ingenium ».
prudentia Itala, locuples crumena. Dn. Heere-.
boortcuiBudiofillimusa^nte bidyam obiit, ta
i^nacomicis , gvod fciam nihil aliqqvin publi*^
cam.alpexit lucem , D. D. Hubertus Carceli^

anus varia molitur, fed adhuc intra domeflicoa

parietes, prae fertim in cerebro occupatur ex<«
pendendq fibras ibi Cartefii perfeqvitur, illa^
,

rumq-, nexum , exortum, progreflum , totus in

eo uc ad conafion tanqvam centrum omnes
derivet; ego qvidem cumStenonio fibras ibi
fzpe pbfervavi 6c innumeras, fed progtefius
non licuit examinare. Audio Rudbekium in
eoeire,utrpeciminaqvaedamrara, nec ha£le«
nus audita edat , qvzad vos prius , qvam inBel*
giumforCan advolabunt. Plura alias, ego in-
terca Te, Vir celeberrime, facfo Numini Sc •

DivzHygieiz exanimo commendo, ut in Pa-

tris gloriam lucidiflima Bella diu radies , fcin-
tillesq;& ut confveviBi, amare pergas

Lugd.Bat. A. Nominis Tui Clariff.

z } pul:
.
BudiofiifimuiA
f

'Olaum Borrichium
mm.
EPIST*

Dipilizod by C
 Epi st.^Med.Centqu. 1 IL

r.
EPIST. XCIV.
Pericardio» Clitor t dis excrefcentia^»

*». femina bdrbata ex Hippoirdte

44 iUu-
.
^

- t»
jtrdntur,
^ *

S^JtAp B oRxicuiQ . .. l-cjda,qa,

Mmaturiim Stephani fnei opu^ulam , Tibi

Irerum u{u & eruditione maturiori adfcrtbi^ .

yaUe miror. NeLciunt vel nefcire Toiunc qvi4

inter, utriusqvg cotum & pennam intercedat di»
icriminis, qvl ita judicant. Doieo autem vices
tuas qvo.dmei in gratiam invidi^ tliorum iabjU
daris > qvi iatis do^i funt ad maledicendami*^
Tua ver.6-Te virtus in tuto locac. Nihil lion
vicifGmTui cauia experiar, & Steno^
Ilium optarem, in, pri£kinum amicitiae foedus
redire. GpotrayeriSa.vi^ meretur, tantum dis^
fidium. In Deufingkm nollem qvidqvam aipe>
rius didf qvia amicum (e meum, profitetur.
Amice me in £pifi.ola videtur tra^afie 9 unde
paria referre ipfi debeo. Sylpii veftri magnas
& fupra vulgus Medicorum furgentes operas
ak^imo, 4)vibns Anatomica Chymicis jungit
in fututionum noftrarum iliuftrationem-i.
Omni^ laudem fuperant, &
famam illi fpon»
dcn^ aeternam^ Bonum autem Hipftoiratem
tjiisq^ Imecff efieS).k»er jqyos.JUW4 »fff eminet,

t.... Cc j
nol*

Digitized by Googie
40^ . THOMiE Bartholihi
nollem de ponte dejici. Ita enim femper no«
'

vis rec«ntiorum fententiis dc opinionibus calf

culum adjeci y Ut Tua antiqyicati reverentia
fcrvaretur, cui artis npftrae fundamenta debe-
mus.. Obfervationes de vafis oculorup y prot-
fiis novis, avidiflime exfpeftamus, gratias in-
ventoribus a^uri amplidlmas, (jvas diligentia
& felicitate merentur. Sylviana. obfervatia
pericardii ubiqv firmifUme cordi adharentis.»
fbrfan (imilis eft illi Columlfo 1. XV. notatao^in
difcipulo Romano^ cui pericardium dicituo
defuifle, indeq^ in fyncopen incidilTe aqvae
defedlu. PeHcani.roftcum.in Mufaeolcrvo fij*

mile illi vidi^ refers,' Vidi

qvod in vivo te

eundem vivum-, aliisq^ vocauim. Onirocrota-

lum. An vero. is fit Pelicanus, de qvo adea
multa pietatis exempla memorant antiqvi»
valde dubito, Qvia hermaphroditi facis- men-.
tionem , narrabo de Hallanda ^mina barbata
Hrfula , annos nata ^ r.' q^vat in urbe noRra
oberrans pro hermaphrodita (e }adfat. Uc
barbam. nigram tegat, velo utitur , unde & pro
exploratore habita fuit in. oppidis nonnullis,
qvx fexum mentiretur* Pe-
pertranfiit, qvafi
nem fat magnum mdnRrat, cum glande 8c
praputio infra os pubia pendulum , & fub hoc
pffe runam vulv«eanguRamx vix peniue
rinae

Digilized by Goog[e
 ,

E T. B a. - 6e N X u R, H I. 4p,7

recipiendae capacem , pec qvam lotium

lioiutc. Men(lruQ^ha<^enus fiiucu;.caruit>, fed
ipalctarneo h^bet novilMnii tempore, fiSc vari;-

.cofi lupe pedes^ Urethra autem in pene per-

via non. ell^ nec ip fcrpto tel^icuii prppeodenc,
yiplitacem attcl^antes, . Accurate igitur lipp
paropiys iptuepti mjbi apparet elCc cJuoris fq-
iitQ major & pro)ixiqr.- Eo enim loco conlpv-
in/iqiam?gna, qyap
citur,qvQinabisf:litprjs,,
ab extremcL,hu|us defcendicpd yulvas priHciun^
< ippramo^ten^y eneris r ad l^tus Jabi.is puden?
(ji, muQitus., Clitoridem alias longiuf exprCr
yiAe.vidi, Diogiidiatt dig.iti longitudine obfer-
yayic TulfiiHf coilLanlennimagnitudine de-
I<i fufoce \^er'ino^^4y»<nf
fcriplitwP/areri^.
concipere,^. mamfeft&. tumere. annotavit nu?
perrin^e Answiu^Mttfjottu in Dilfe^t. P^nC. editt
\66o. p 1 2^$ i, -
Ego yenetiiso0cain.^-
tU projpcam yidtlTe me^m.cmini., F.eminam.igif
tur hanc potiusjeflx cenlep., .qvam^ marem^t
q vanqyaai^ prppter.. menHum defeduni , bar-
ba tnajan; Ipte^ogata an iparitum v<;lit, an-
nuit, modovhabmpoilit. Hipp deipde in^p?
xneraniam abie.nf y cprporis,fui ufura F^mioan^
Ce probavit, petentibus nsJitibus^niniium dq
bac venere curiolisfoluto pretio familiaris, ni^
^ misprofedo prquofQ^ nam lueyenerea in%|
'' ’* *"
'CcV‘

Digilized !iy Googk

jfbtf Thomje BartholIki
^ receflit.. Turpis feminae elegantem
Man^
Yam cxprcflit Appelles Regius C4fo/i«r^
"der. De barba «x menftrui (angvinis fupprell^
’one qVs dixi autorem ^utnoviiliy habeatrHif/»;--
fecYatm { apud qveno I.VLEpid. f. 8. binaErmu?»
liferes recenfentur propter eandem- cauiaisii

^arbatac. In vetulis id familiare poft ocdinarb>-

as mentium vices. Alic^vx tamen ubedus in>
torpore & mehto pilis luxuriant. Vidi nupee-
iu villa fratris mulierem grr;ndacvam LXX: an*
nos natam, furdam, prolixcbarbatam, qvae K*
tettoto corporcTUgofo hirfura eflet barbam ,

tamen tam dcmiffam denCara^v gVftabat, ut

Ratis vicibus, ne Oneri effet, tbndere cogere-
Vtir. Afptramqvoqvfcu gravem vocembabu-

StV^cfVam Tfl Phaethufa Pythet conjuge notat

’

dibwf. If’. ‘Nefeio an hinc feiitentia; liue ai>

lamenta mutuari poflint*. ijvi-pilis generandis
fthgvihfem pfingmorBm accerfimt, <qvi ple-

ftm^,ift -feralis 'frigidior, Hinciorfan alii u*

ftiidiorcs 'foccnm fingohareai in fangvinef
,

di‘lpei'fttm, fedtYOfntne igtiOtUm fublHtuunt^

Nihdtamen mutare faciusdiicd^.- 'Quando enim

fawgVfsinxbi^ote fubfiftir fife morbo Efe
srattin‘feminis,‘qvt alias excerni confvfve*^
tat^ ftibfiftunt
& 'excrcmentitiac humiditatcs
in fangvine, q vas pei/pilos twtarafolers exp
•; -
. .
gat.

I
 EVllt.MED.CEKTHK.tfr. 40^
jfA* giat. Bnrrbi magna apud nos qvam
condrantem ip(i. apto niA: retc6. fata fe Tcr*

rellf* fanc. Tu v«ro, 'mi Borcichi ,,de- magna & pe*

renaatura tama^ certior.,. Acbc mereris porrd
ma^ & me^ qvem tuum
felix iter Aitceptuixi-perAce,

lam c0e non ignoras ,vam are perge. Salutant Tu

iri-
Collegae omnes.! XI X. Auguft;,
lac uu.. -

let
^ T; T:
a* TTi, Bartholinus^,
i*

i
- .
r
EPIST; XCV.
* '

* -•
1 . r ' «.j
, ^

pe Butrbl [cientia y .BUlH ntumiis ^

TaOM-M BAK.TMOiI.tKO >

Ha^iiUlQAii

apias std Teirciit liter ae me^, Ii rei

S Tuae, Yclm^ iii Aipermuum metam hi«
teftderent; nunc qrando hec euhe tuae Orbi
ehidie&do deftmatae verba rdbus cafTa relegere
ittllmtnt,necfBeae AitHnentiiTibere,tacendum
n^ifuiT, cbocc Anibendi materies digna qvae«
f^Dtiie ofierrec. Prirmim igitur , q vod ad Dn^.
Burrhum,adc{:djoqvm ejiis& qvardaftcrctior*
/pedlanda, judicanda ^tndrus, exirfcrp citroqi^
'
tencUacts variis carpax ingemum non dtfiicdt^
Ccf vidcQC:

Digilized by Coogie
^ 4^6 ThQMi£ ^AKTH0>IK4 *

Yid^Qf mihi colligere. Qvid multis^ &arth%

.

lino etiam , fl.qvis. aliii^ ex dmmo , fuQC})

nomine ofEaiofam per me denunciaUalucem,
«X fpciptis egregiis imagine. Anatomie^
Icripto^pra^xa magnum Bartholini ingenium
(e CQgno&ere identidem ingeminans, yid
funt mihi theGruriJpj6u$.& mnjri i8c ele<iUnimi«
aurum, gemmae, variora Naturae & aWis 0 p.er.a 4

infpedum foliciro oculo laboratorium^ auditi

miri de rerum fatura, de generjationibus ho-
ininis, herbarum, mineralium^ dircurfus, In .

medicando tamen ajunt ipfum non fulHneiie

femper exfpedationem aegrorum 9 aliqvando
tamen^profperrimc* ranae. In metaiijcis credi-
bile eft illum Bye fua five ( 11 1 funt qvi^exi (li-
ment) aliena dexteritate c6 effe provedinm,
utde paupertate fecurus triumphet; iervoego
ducatuum unum ,6^ item alterum cum imagin^
Pjicis Oeni popani, a b ipfpi^mihi-, npmine auri
yeri Chcmici donatpm. Nemo, .tamen
iperet (e in adyta fecrecorum ejus pen.etratu-
eum , ita tedlp, circumrpedle , occultet^; loc^yi- >

tur, ut Oedipo, opus .(it conje^ore.

rat ipfi nuper Princeps, qyfdam fecretun;, con-
4iendofum cadaverum Bilbo, magna pecur
Qiarum vi redemptum, illud iplum fecrecuni
^ihi poBca ?QmwufliMvit,tanq[Vam,^.vi.fi^
^
.
«fti-

Di<!i . GoogL
 Epxst.Med. Cbn:eur« 411
aftimatum. Praeparatio ilia BilGana iogeQio(a
tamea eft « yer6. tota elixatione (>qvod
perfvadepe incautioribus paraverat) abfolvi*
tur, neq*, olea & baiiama alio. fere. inftituco

, inuogumurp nifi ut tegant arti^ciuro; Billius

iam defperata imbre aureo Exclufam iterum

tegre^s eft, nulla re didor qvam aere alieno.
Tacent hodieq; e)us clientes , nili qvod Deu«
(ingius adhuc lacertos valide. moveat,6i neicio .

qvpd regnum literarium animo meditetur.

Kihilominus, aut valde fallor.^ aut frarnuiXL ilii
paratum eft;, qvod proxtmo anni qvadrante
ialcivienteni compe&ec , prodierunt* enim nn»
- pserrime Epiftoiae qvaedam Eruditoru^n, edente
Biotteiandaeo., qvibus libere. in omnia paene
ejus Ccripta animadvertitur, praefertim ^fuper.**
cilio ejus vindicantur fummi Viri Tbomas
Bartholinus , Charkton, Burrbus , Scottux»
Schneiderus, Mitto. cum. nauclero Ann
Belredamenfi exemplaria duo., in qvibus de«
prehendetrVir celeberrimus fcriptorem.nomi-
ais illuftcis Barchoitniani amandilimum , , 5c
felle qvidem.binc inde madentem ied, utap»
paret, verLoppido.ft.udiofi|m; Inciderunt niin
per in manus meas gloriofae Deuiingii literae^
Dn. Vorftio infcripcae in qvibus; & in.Dn. van
- Horne iovelumrc r &/e. mhd aded ionaidarei

by Googlc
 ,

4^^ «ThoM^ BARIHOLlKi .

cdntendit Bartholini calamum. .

Qvis fcripiiv

nudor Bierit, variant hic judicia alii»ali6iii.>

clinantibus, fed hariolari non.eft muum. lai

Afiatpmias nihil prodiit novum ^ Stenonius

iadiitcraro opere fua inventa luci.expQiMadr
ditiq;. adverfus.. Deu{iagiam> vindicia$. Hau4
icto^an Boylei fcfiptum inmanus.Tuas.mci^e*
rit , rara illi fuerunt, circa aerem exfierimenca.,^^
. de Rcrpiratjoneqvaedam ad jungit joppidOjCuV
fio(a:i'beftjolas, varias,nu^^ alaudas ,vermes»
infeda in vitrum capax .immittit ,moK.potea«
ter aereqi< omnem c vuro.exBig it» hinp. 'rarae
ohiecv.ation.es. circa convuliionia. dodrinain

& neceflitatem auradi/ aeris natat. £xcu(u$

|am iterumed Ha gcC liber Boylei latino idio«
esate,t]vanqvamaiia plura (int ejusdem Audo*

ris Aoglice coniccipta , omnia perqvatn«cu«

(ioia. On, vanHoine Ve^ii^Epitomcn.Ana«.
tomicam novis, notis illuBrar , l^n. Syivius.
nondum (pecimina hise Bhiloibphiat publico.
' \commuolcavic« qvo.d alii putant , nc.acgrq.
fierant Carte&im ,qvhd limam nondum,
iive
ultimam Dn. Lindanus totus badie*
addiderit.
atis Hippocraticus jam Cartefianis aeqvior^^e
coepit &Hippocrar«n>Cart«lianum furflTc do-
cet, dcCartehumHippocraticum, jam in Cbe-
sucorum caBra GranfiliciXhf oriam exHippo-
1 i
, crate
 1

Epist. Me». Gentur. Iit, 41

crate, &
Cartefio, praxin falutarcm a Chetnicif
(yadens hauriendam. Sed delino. Vale V'us
creberrime, ac<][^ uc familiare Tibi ha^UoiK»
favere perge*»

Liigd.Bat,A.»6^i, Cclcberr. >Jom. Tui Sta»

z^.Nov, diofisfimo Cultori

OlaoBorricliio*

EPIST. XCVL
De Ceraliorum tin^ura & fale
tubiformi,

Olao B oRRicHio LeidaitLi»

N
per
ihil

qvam
frcqventioribus tuis
gratius, doleoq;
non faciam.
liceris

qvod paria iem.

Intimam Tibi Magni Burrhi
mihi un-

familiaritatem gratulor , cujus ubiq^ magna

fama. In hou qvoq; gaudeo , qvod & me in-
ter amicos numerer , & falutandum julTeric.
Redde meo nomine gratias, & officia prom-
ptidima defer. Majorem gratiam mereretttri
(i curiofos dignosq^ ad intima fua admitteret»’
ut ita ad plures beneficii illius frudus diftri-
buorentur. Multum ed qvod Bilfianum fecre-
nim cadaverum condiendorum lis ab eo na-
dus»

Digitized by Googie
 ^
4H' "T HOM-fe BaRTHOU»!
Ausy-lta enim fpes nobis affulget aliis qvoq-, iri b
tomfnunicatum , ut fbas tandem criftas Bilfiui
deponat. Nummum auretrm Burrhianum hic b
habuit fecum D. Anderfontus, qvi jam Gur-
landiam meditatur. DiCertatio mea de Hepate ^
d. Deuftngio oppotita, dudum eft confedfa-., c

fed ante nundinasFrahcofurtenfes publicae luci 1

non exponet Bibliopola nofferHauboldus* ne

fumptusfuos perdat per Belgarum in recuden-
do promptitudinem. Non eff qvod calamum
meum reformidet , amite enim & modefte
mecuni egit) (icut inter bonos decet, dc me
‘

• qvoq^ minus mordacem experietur, qvia ami-

citias malo, qv^m inimicos. Epiflolas^ i

fsndao editas necdum videre licuit, neq^ qvic-

qvam ex experimentis £(?;/«, etiam de nomine
mihi hadenus ignoti. Auges beneficium qvod
nova hujusmodi , non mihi tantum indices,
fed dc mittas ,
qvanqvam tardius fubinde cu-
rentur. Qvicqvid in his fimilibusq^ emendis
impenderis , libenter refundam , H precium
mihi (igniheaveris. Stenonii noftri diligentiam
& felicitatem fatis laudare neqveo, qvanqvam
necdum qvidqvam viderim, qvod ex penna
illius publice profluxerit, nuper tamen majori-

bus illum de meliore nota commendavi, cui

aliqvando Tiicatrum noftrum, adhuc pulvere’

Digilized by Google
 Epist. Meb. C^tiir.'TTT. 4 tf
fqV^IicJum , committi poffit.** D; M^tnichenha
has officii partes <iecimavtt. Ita ars Medica*in
Academia feriatur. O. Ofienfeidiut nofttv in' .

Bibliotheca publica fcreato Barrio fucceffit^.

Nuper tamen in praefentia Ser. Rrg. Maj. binis
canibus lien fuit a Chiriirgo Regio exfedlus;
lucceffitq^ in primo experimentum , altero
mortuo, IX Sudbius in Sveciam vocatus eR
ad defundi Regis fratrem lauto Rtpcndio. De
i

esetero peffima eR medicinae apud nos condi,

ti^. Det Deus metioTa. Vos interea inter Mo--
ias florentes habitatis: Avid^ fcirem, an qvid-
qvgm amplius'inNive fis expertus. Vidi ijter
rariora Ma^i tjersdor^hii tindluram’tuam
coralliorumlignatam , menRruo inffipido prq^
dudlam > ut & falem cubiformem. Verbo do-
cebis me, an hsec meoRrua ex nive vel glacie
confictantur , ut inde majus nivi pretium Ra.
menRruum
tuere poflim. Vidi- qvidem aliud
infipidum aqvofum apud Amicum hic noRrum
in Chemicis verlatum > tam falem q va m tindlu? |

ram coraliorum elicere, vix tamen ipfe Ratuere

audet veram illam efle tindluram aut verum ,

,
fal coraliorum. Qvicqvid fit, fi ita tibi vifuth
fuerit.Catalogum ranflimorum tuorum io
chemico laboratprio Magni Gersdorphii la« -

borum, fi accuratum miferis, CiRac Me di r as

j ,
infe^ '

Digitized by Googie
 TuoMxBAKTirottKr «

gnreratnjqvs fub praelo jam fervet, magna tui

ctlm laude. Hifce Vale, amiciflime Borrichi,
‘
& me femper tuum , porro ama. Maximi#
yeftrisDoloribus plurimam per te tranfcribo
(alucem , V orftio , tindano , Sylvio , Hornio »
Golio , &c. Raptim Hafnii Prid. Calend
.

Pccembr. xl^i.
T. T.
.

Th. Bartholinus.

EPIST* XCVin
Vi variis in Anatome obfer vatis» De
niviumfAe & fulpbure\ &c.
Th6mje Bartholino
»
Hafnianu* ^

Q Vem Qt ha^enus (emper, ita pieoiUs uld^

mis teftatus es
qvaefitiinmis
literis mei amoretnuj^
prohxe venerarer , nifi
gratiis
conftarec, non apud Deos modo eBicacius agi,
haberiq; gratias fentiendo, qvam loqvendo,
^ribendoq^ , fed & apud homines diis fimilcsi
in qvibus cum T e cceleftiflimus animos jam diu
repofuerit, de vocibus laborandum mihi non
erit, qvando peiflos nunc ipfum perbrat, dc,
qvoad vixerof perorabit. accepi^
dmu in confutaodo Diibai de Pulvere Sympa^
. thctico

Digitized by Googie
 ^

Epist. Med. Cbktue* iir. 41^

'thetico tradlata fervide
occupabatur , ftnfit ^
Blottefandasanis idum improvifo ad medunais
Usq^ penetrantem , impadumq*, pedori teluni
qvater ore momordit. Rarus hic eil Medicus,
qvi non ex 'animo ipfi fircellam hanc gratulc-
tur: Dn. VorJHus etiam repetitis Epiftolis ipfi
fuam illam parturiendi libros pruriginem ex*
probrat , Dn. Lindanm & Goliuf privatas fiias
Epiftolas ab tp(b inconfulte publicatas qve-
tuntur« D. van Home ex qvo me narrante au-
divit Vindicias tu^s in Dettfingium Vnorder6
tarceres, magno defiderio nundinas Franco-
furtenfes prarftolatur, Siifit fi: ^am taiidefni
•Stenonii tradatidus, qvi utinam fe Tibi ciete-
tisq; probet Patronis, & fami primtirdia fdi-
«iter aufpicetur. Dignum lan^ ingeniuin 'df
iqvod in rpem patnx adolefcat, cui fi

adosafiqvot in bis facris annos publica Aha-

tomes cura Hafnia: coirimendettir', fperd>6
baud dubie ulteriora adhuc (khidris illius
(dii incrementa. Vivaciffimis eft e prOpioqvb

oculis « indefefius labore judicro hbn infelix^

,

etiam Jn humanioribus exercrtUs , cultifiqv*

Tecqvettaj cadeirte PatronoFodq vefi6,lecUf io •
i*aqvarrit,pmq;, utacccpi, in ro eft, ut^V^d^
crigcndic brevi Academi* Medici nomine rn-
Tcratur* magna ^pe' honoraria^ Gr6-
Dd ningae

Digitized by Google
 :

4x8 'Thom^ BARTHoirmi •

ningz ProfeBionem animo concipit. B^jleiu

(oujus fcriptum nuper mifi ) cum
Clijfonioy & multis alijsjpcrmilfu R6-
gio, Londint focietatem novam molitur, hoc
cft. Collegium Curiofz Experientiz aperire
inftituic, iumptibus ex publico fubminiilrati^
Btwnerus qvidam magnz famz Chcmicus Am-
fielredami certam calculi curam ppllicetur,
•ncc infeliciter celferunt tentamenta prima_r^
audio tamen in uno atq^ altero jam auxiliiim
infra vota ftare eoepifle. Dn. Burrf^us (a qvo
iterum officiose Tibi falutem mitto) verfatur
in veteri fuo curriculo , &
multa & przclara
minatur. In Anatome haec duntaxatnova_.
Secuit nuper Dn. Horne qvendam Marti-
num den Slaper, Typographum,qvi qvbd fe-
bricula tentatus carnificis minifterium occu-
paret, hoceft', ipfum fe c olavo feneftrz fii-

ipenderet, przdam novaculis publicis.

ceffit in

Duo in illo rariora Totum pe61us,im6 dc ab-

:

domen hifpidum, imo dc dorfum, fed praeci-

pue brachiorum fuperiora, ncc tamen pili illi
przfertim in dorfoad inferiora vergebant, ut
folenne alias , fed nitebantur omnes verfusfu-
perioraj In humeris, qva brachia exeunt, tam
hirfuta omnia, ut pene urfi alicujus armos vi-
dere rae exiiiunarem ^ In cruribus tamen vix
pilo-

Digitized by Google
 Epist. Med. Centur. HL
pilorum veftigium. Qvod ad interiora, folus
lien peccaiTe videbatur, ablata enim, qva tegi-
tur, membrana, totum lienis parenchyma in-
fiar crafTx Sl nigrae amurcae diffluebat , nihil
in eo folidum,utnon crederetur difflmile ve-
ro, ex corruptione melancholici vifceris mife-
rum adumjus
in deliria vitae fflae Ia qveo di-

xiiTej qvanqvam fatear 'Dn^Sylvium id non

facile admifflirum^ peccare in melancholicis
lienem, qvi in y o & ultra cadaveribus vix un-
qvam deprehendere potuilTe te-
fe lienis vitia,
iiatur. Qvicqvid melancholicus hic
(it, certe

. fiiit, atq; in morbafuo nihil magis timuit^,

qvam folitudinem ,inftare (ibi laqveum , (i fo-
.ius relinqveretur, animo praefagiens. Ut obi-
ter addam, confvetum illi adhuc fano
. in conventiculis cum amicis , animi gratia
faepe frontem in imaginem Damonis effe-
rare , unde non paucorum eonjedura fuit,
aftitiffe illi in ultimis invifiim hoff em , & coj-

lutn laqveo induiffe. Ex eo tempore fedus a

D. Syl\io inNofocomio febricitans & idericus,
.in qvohajcpotifflmummihiobfervata. i. Fol-
liculus feilis grandis, diffentus bile, hinc a:gro
ob dudus biJarii obftrudionem diuturna fue-
rat alvi conftipatio. In ventriculis cerebri
.flavus humor bili non diflimiiis ^ .an forfan
Pd bili«

Digitized by Googie
"4*0 IThoma BAilTHOLt:^!
bilis alii via in langvitrtlift rpTrituotibri |8c
tinifhira; firtiiliori parte irruetar, & hUhiores
torporis ihfecbrat? 2 . Cor itl ctSi^liiiio venae
cavsb hihc indt briienitoni,1iai)d dubie bb hii«

tnorutA acriitiohiam (qvatti addaib Vbibit

) J. Dbdhis ^bbattcuis fe dbpliti
SylVilii§.

oftibTo fed thihuco utrbq; ahfradbotb & m

fbbclaviam exonerabat. 4. In mtdio giitae
lurtibrlcus vWUs. ‘y. Labia, ^vod biirnidtora
'^tprahendcrenrtir , aperta iha^num
hn^ nutia eroni ftattm (iib cdte oftehdebatit)
pol^rVdib ptivatim aperta triira itidem tofini*
tas glahdiilas fub cute latett docebabt, ut fcl:*
tan non intrtdibile fit annexas efie pet nni-
verfom cbrpos tutis ititeribri faciei glando*
las tninutiffiibas , ex ^vibtis fudot tl^riibatUr,'
ade6 ut pori cbrpbWs nbn fint fiifi harum
glandtilaVum minuti ‘dudius , 'elle aiittm has
glandulas in (ano corpore |adto mihutaS Uc
Vifiim pene fugiant^ in niOrbofo cbnfpedio-
tes. In glandula pineali inventae funt ali*
qvot arenulae durifiima: & pellUcidae. y. Fb*
ramen ovale adhuc patens ih qvinqvageOario
Viro. Deniq^ privatim duos embryones hu-
manos feptimettres uno partu nuper excluibs ,
fed mortuos, obtinuimus , in qvibos haec ra-
riora ; 1« Alter altero paene duplo major,
argu-
 EpIST* C^MfTUR. III. 4tX
frgume^t\iii[i f^pe^(^C^nQnis;. z. Osvaftum,
pili ia* Tup^r ciliis , ocmU ii> orbitas refugit
fiernum d^pre^^^m , cri|ra & fei^.qra refpet^u
CQrporif rdiqvi breviHima , patella ge^^um
Cacantes, ungu^UQ^ ade^aqc vedigia. 3. Hepar
grande, p^Uens^ut &lien,vena umbilicalis cras«
fitudine aqvabat craffum inteftinum, renes ex •

fruiblljs qyid^. ccjnpadl^^ tamen (ic (atis

ipUdi teijrei intra cavitatem abdominis coer-
cip^, pploia^ef ^bi fed folidi, nullus ne in cor-

de qyiden^ aVjCjarteriis.^pgvis vfed in cavitate

pedoris.copioia aqva.vircora fubyiridis) cre-
dita fuit (^n^eretricula. enim erat), pharmaco
^bprtum.,pi;qcurafre , &c.. Ultimo, priyatim
validqm.q^iq^m vjvumXecui^ ijn.qva fc(JU«
qne haec npfaqd^ 1. Statuimus qyinqi yn-
fcula vitrea. ordine,^ qvibus infufus eratfpiri-
tus aceti.f. of Sal. Tartari, per deliqv« fnlutio
a(un[iipis,^Sp. falis arinoniaci ^ Sp. vini; in fin-
gu)a vity^ ex,arteria„ingvinali calentem fang-
vinem infindimus , inCp^ximus poft, interval-
lum v 4^ omnia , obfervavi-
plenius p.olfridie
rnusq; qvod & fuperiori aeftate mihi ani-,
(
madverfum ) (angvinem , cui afinfus erat {piri-
tus aceti, redditum nigricantem inftariangvi*
nis mel^i^eholicorum , fedimento craflTo, co-
piofo t atro, fuperna^nteni liqvorem pxnf
Dd'j* «ianS

D ; by Googk
 i

41Z THOMiE BARTHOLliVl

etiam atrum; cui affufumol. fal. Tartari, red»
ditum coloris (ic fatis floridi, fed turbidiorem
liqvorem,fedimcntum nullum, ramenta tan-
tum fibrillarum inflar hinc inde' confpicua;
cni afFufa folutio aluminis redditum inflar pu-
tidas & fubciDcritias putrilaginis,omnifangvi-'
nis colore prorfus abolito; cui afFufus Spiritui
vini', redditum turbidiorem, qvsmt cui ol. faf;
Tartari ; cui Sp. (al. armohiaci , redditum^
omnium elcgantiflimum , col'ore'floriduraijv
tenuem fundo fedimentum dia-
(iibftantia, in
phanum inftar gebtinafe ribiumidccretum hinc,,
in fangvinc feu corrigendo feu in''Cio flata '

confervando multum pofTc fpiritum illum falis^

ahnoniaci urinofum, qvem faciirimc con-'
fido ita :• R. fal. arraoniaci Unci lVi folve'ia
aqya pluvia, hinc R' fal. Tartari Une, iiij, folvc'
in alia aqv. pluvia, confunde' citifltihe folutio-
nes/deftifla Icniflime ex arena ,
prodibit flatim
fp. Falis armon. urinofi-faporis, 'qyi prius de-,
ftillnt, potentior efl,& in variis mahs efficax j'
’

fi adjuniflis aliis ingratus odor occultetiiK

z\ Inqvifivimus in experimentum
cx^^reffimus cx viventis adhuc canis - ventri-
culo chylum & ex folliculo bilem , inintefH-
‘

num duodenum firnul ^tentaturi num bi Kqvo»--

res una eflerveFcerenc confu(i,fed nulla nota-
•
'v - bilis

Digitizeo by Googie
 ’E P*S ;M E J> € E NT U Ri* J I L 4^ |
biliji efiPervefcpntia aobis obferv9t^. j. Infla-
vimus, arceriani.cimijgenceai prope r,eaf$> fed
noii penetrare potuit vel da(us , vel fpiricus
vini la, pelvim, (^voH tamen aviciilTimea no-
bis qvzfitum. 4, Deguftavimus liqyorem in
du<51u .tho^A^icO; , maojfeile aci^iurculum
deprehendimus.»' dieeres. diiuciorem faccuov
ct)ri} f. Vifa lymphatica coHi &, duplus tho-
racieus;fimul fe m cavam e^BFundere, locis ca-
Qven ita a Xe difcretis, ut latus cujmus injter Ur
rrumqi poilit interjacere ^.utrumqj tamen fa*
ramen valvula conmmni tegitur circa clavw
cujas >q.vatupr prster pr<opter digitis ^.dextro,
cordis ,v!enrricojo. .
Sed: forfan> la Anatome.
bac vice> nimium. videbor eduius> ^contraham
vela , ;
ubi «prius adjecer.o Dn. vaH. H ^T ie Ser.
Regi noUro emendum, offerre fcel,cton illud
iuum ferreum: m qvQ: venae, aftenap.^» nervi»
,

lymphatica» omnia fuo ordine repraefentan-

^»raJm atqj,.aUo',<:olbre ceu. vafa reqyirunt*.
]4S;^vo limulacrp» nih fallor , jam, ante monui.
Pollidet qvoqi,^ adhuc %uras murculorum
omnivipi;;.totius humani corporis. arciffcc ma>^
uu.expreffasyfervato colore partium naturali»
magnitudo omnibus qvae referat membra pueri
qvadrimuli tria funt vo)u;nina, qvae 12 oq,
Aocems aeffmt. .Qy pd ad niTium (^de qvijuus
.
Dd4 fece:

,
GoogU
r
 4^4 Thomjb BARTHoinn •

Exc. Tu 4 fcribit) fccreta attinet

, in iis in Bel-
gio pauca przftici, nifi,q^odfuperiorihyenie-
experimenti gratia. ex.ainin.an.do, niveQit Bata«:
vam deprehenderim, eam; nec fulfure inflam-.
nec faie cubico carere itidem. ut iiianit
irvabiH i

Hafnienfem &
c»tcra qvae acrem pert^oiant:
fubtilius, Hoc anno, nivem hic conipeximus;
nullam. Mirum qvosdam in nivibus nitruii
afTercrej Cum aufim Joycin Japidcm
jurare id
obfcrvatum effe nunqvam fciJicet qyij
, pcr-
fimdoric rem tentant ita rem fc fc credunt
habere , cum curiofioribus.alia; omnino facie
ft nix oftendac. Q^x inJaboratorioGersdorK
ft mo k me obrervata Hint,. habent fprfan, qva,
fe f« jam tunv curiofis probarent, fed; mihi ipfi
nondum fatisfacio,, rcftat Ut maturefeantple-^
hius mea, opera i qvam, publice
yideantux_»,‘
Alnus penetrare decretum. eft fiOeo meo
ite
,

decretum. Inter apia , qyod. diqitur

i adhuc^
verfor,.in facraria. natur* intima admittinO»
eft nifi Deorum,, & Diis fimilium. Cift* M«b
dic* nomen meum, inferi gJ.orioium. qyidem
y
ftd fupra fortunas; hadlenus. meas.
Si memiw
«iffc mei yifum fuerit, ratione fieri
alia,
non
videtur commodum, nifi ut moneatur Lci^or,
fecutura editione me Deus Opt. Max.
patri* reftitucrit, juftum auaariujn
excuriofi»
natu-

igilizcd by Googie
 EpIST. M ED. CtMTUR. IIF. 4I|
iaturx & artis operibus. foriaii,rpcrari{>ofre» ,

Menftruumieliciens cin^uraiQ.& falein Corai<

liorum, inGpidum,^y4le cbri in re-
fum natura abnoit xy^.tlfnusy in, aiirem Tibi
dicam, ubvnoSuiterMm^^&ta conjunxerint. Vale
deiitium & decux,naeum & eledifs. Collegae
Q$ciose^U^ Jb.u^d.B^at, xdda, d. 5f.Jao».

Ex^T*.
S^tudiolifib,

OdyBoirichius.^

EPIST. XCYllh:
J)i TinBura^Ameltingt (f MercUj*.
‘

ruMfu tn fieatomatf,; ‘

Qlao Bo^RiettiP,.

O Brufs.me tua humanitate- dp ^ciorutit

prompcitudtDe , & adjundis: munufc ulif
literariis. B/«r/r^»i/x;iEplil;olasiiedF^'a^Cepi
, 6c
ex illis tuum genium dc affe^um. nonnulli divi«
nant. Sunt eoiiivqvf credunt in Tuo MuGeta
natas, yelut exjovis cerebro, diffufamq; Tuam
eruditionem, feri bendi elegantiam; & acu-
men laudant. O^t^lFem tamen mitius nonni«
bil cum adv4c£ir4o- egUTct alftfoi^i<i|veit» vi|r
Pd f

Digilized by Googie
4^ 4 , .TTHOM^flpBARTHdLIKI

credo malo animo vel me oppugnaflfe , Ycl;

Qnt^TB de ^Burrhoi judicia^ divulgaflc^.l
' i

Qyidq vid fitVSecemiIrmo RegrnoftFo akctum!

exempiarfubiediflMn^ata oocaliope obtulH*
qvum de Te Termo incidilTet , Rexij; elemcB*:
tinvrnus cuamxltligeoriam & perlpicaciam cie*
meamm paxtmm
menter-landalTec, ,egO'qvod
Te addidi.^ oyleus (\yo^^no'[\ ita
erat, plura de fi

pridemmihttuo nomine fiiictraditus, pro c]vo>

graciasago-icjvanqvamance editionem Lon-
,

dmehiem in BurrTa evolverim. Molcunatamea

Tibi debeo, qvod primus & nomen tanti Au*
choris indicaveris ipfum librum viliori pre-
tio ulibusmeis deHinaveris, 17’ pretium haud
gravate indicares libenter refunderem^ Tan-
dem qvb^i nokti Obfervationes Ana-
tomicas accepi i oppido cunofas, novas 5c
efuditar, qvas Ser. Regi rioftfo oRendli cui
Ma^aci^aieuitrittbdici fui diligentia expofitis
pennae vnriisdnY«ntorum novorum uHbus 6c
pleQis,auti)6si6iaudibus , Theatri noRri gloriae
aliqvandp inlcrvituri* Evafere tandem
lum.opufculanodpa nempe.Qda Medica , do*-.
mus.Anatomiea , dc DilTertatipfde Hepate De*
fundlo, qvana hic in.clufaiD> mitto. OptaiTem
iane uc opi;ratio.nes*Tuxt Chymicae ia Cilb»
ijvoq*, legerciAt^r, qvia veto. vc<U4aia id
.‘i ^

Digitized by Googie
 ^

E?ist. Med.. Centur. III. 447

non potuit, tanvdiu ifto thefaurodtfraadabt*
turicftor,donec ipfecomiTJodum judicaveris.
Interea ibidem leguntur amicidiixit noftri D«
labores Chy mi ci , tjvosfiiperiori anno-
abipfo obtinui, qvi te plurimum falutar. Am«.
pliflimas gratias Tibi ago, qvodexfcriniis tuis
fecretioribus mihi communices, qv® inter ai>
cana artis fervas. Rara ca eft Chymicorum Ii-
beralitas, qvi (ibi plerunq> fervant, qva; Na-^
turaipfis aperuit. A te iftam 'invidiam remo-
ves, qvae illorum tantum memes occupat, qvi
inopi^ qvadam laborant. .Qyanqvam vero*
hoc (ludiorum genus diu depofiiertin propter
oculorum imbecillitatem & vigilatas nodes
tamen defiderio naturce mteridrrs fubinde<
accendor. Miratus (umqvum^intorruos labo-
reslegerem, qvonam luto teftas tuas conficio
res, qvae omnem ignisvtm eluderent & a Tali-
bus qvoq) tutae- clfcnt.^ Qwn
praaftare poflis»
ea , de qvibus fpem fecifti , non dubito-, qvia<
- omni (ide^cs digniffimus^ ciec etiam dubitare
audeo, nili fecretiliittia (irit, intimioris notae
amicis Te- cuai^ nonnulla reveiatutum.' Do
lyfdnii experimento nihil hadenus inaudivi,,
nec qvis ille Rmnem- Ghymlcus (it. j Ad nos>
deferri coepit Tindurai-ioiaris /nn/tfif^iLipn
enlis ,
qvae eosdem padsort.manef yU^udaiiuv-
4zS '
Thom^ Ba&thqliki
ooim ab hiSj culpatur ab illis. t4 n
mea ejus in pellendo calculo efficaciam depr a;-,
dicat Magnj6cu$ Acad* Re^ot D. St*venw,
noder. Plunmprum.apud aos. opinio edi ex
SalearmoniacQ.enreconfecla, nec fappi* abMd
d(adet^ ^^p.er/magn4m copiam a4 nos,
ejus
attulit cognatus. 4»«r/«ji^i, magopqi pretio di-.'
vendidit. Ia Republica npiira litcraria. parum,
occurrit 1 meotipne djgoHnj.^ In. cathedra
Theologica yacua Cuccenit Mk cui
qvoq; id indu|tum v ut fceyato, priori officio,
folituq^ reditibus^ per vicarium.diacoaum fra*
trem M Bfmm » ut Cer.mxt * parte labor.um iA.
concionibus fublevetur. FaxitDeus ut
cedant in publicum bonuPii.cui Virille CUrisr.
fimus natus videtur. Inter D. J^aaAi^mdcChirUF'
gum fatum. tlUoUi* orta de Mercurio. p,r«eci-
pitato contemio qvcm
in Steatoniate qyo-.
i

dam pueri in naitibus

h^renccbiQ adhibuit i ille
damnavit. Rogati Medici nodri fcntcntiam.
de hac qvzdione fineuUius partis prx judicio
pronunciarunt ; Mercurium praecipitatum,
prnbe pr «paratum in deatom^tf partis muicu-
lof» & reoiotx externe tantum qvantit^te
.

duorum granorum per tres qvatuorq; dies ad*

hibitum , non poffis ex^eidiarrheam » vel Para^
l^fin vci metum .mortis fdfcnc* Cbirqrgus

Digilized by Googlc
 .

IBpIST, Me», CENTUR.ltl.

)iac noftra fententia elatior; typis\a?c alia<);

commifit, ut laudatum Medicum di£Famaret<>

publiceq; per plateas divendidit, iiade cort^
motus jam Suahim^ ante^vam in Sueciatn fe
recipiat , (latuit judicio cum Chirurgo experU
'ri ,
in aliam fententiam £edd^rt. ExitUfli
Tibi pericribam , (i vx>lupe fuerit tuas curas
huc demittete, Hi(ce vale,mi Borrichi, 6c
meurfoles ama, femper Tuum^ Salutant] T»
Collegsomnes honoratidimi. Salutem nun-
tia G enerofidimis Gefsdorphits ^ ut & Vordid,
Lindano , Sylvio, van Horne caterisq^ Acade-
miz Leiden(is luminibus ,
Jacobaro pariti
iioilro & Braemio, HafniaB X 1V„ Februaif.
clo lac txii.
T. T.
Th. Battholiniii.

EPIST, XCIX.
De Blottefandeani fcripti AuBore , falie
piVdlU naturi , Burrbi artificio refiituendo^
rum oculorum t rene urM pleno &e.
Thom^ Bartholino HafniatiL».

O Fdcioddimis
ratus
literis Tuis oppid6 exhila-
uno torqveor, qv6d Blottefandnt
Epido-

Digitized by Googie
 >

4^0 T HOAf 4 .Bartholini'

fffihi vindicentur. Idem creditum hic
Epiftolse
initioMedicis qvibusdam LeidenGbus , fed
qv.incum ab(im ab ea culpa, notum Amicis
«jvibuscgo familiariter & qvotidie hicagno-
icor. Nihil mihi cum litibus alienis , qvi veri-
tatem fxpe exiftimem amitti litigando. Vor
Deulingii m nuperis ad D. Vorftium literis:
Bartholino commiti fi mttuiffem , neqvaqvam iUi
fntradixifiem. Absq^ illo Blottefandairo eflet,
jam brevi plenum conviciorum librum contra
,Te forfan vidiflres,qvod in.nuperrimis &Eru-
ditiHimis DilTercationibus de hepate Defun^fo
( qvas non cantum ego, fed &; Dn. Sylvius, Dn.
van Horne cupidiffime perlegimus) Deufin*
gium voces Billianum, qvod juramenti negle-
dfi reum poftules, &c. nam hxc poppysmata

ferre neqvic naufeabundum ingenium , nunc

qvam integra convitiorum plauftra publice
contra illum Blottefandxum evomuit, fpes efi:

usq^ eo deferbuiffe ejus venenum, ut tam fubito

iterum fpumare neqveat , titillante licet Cl.

Bartholino-, jam cenfuram libri illius Boyleant

imprimendam obtulit Typographo, qvin &
Digbatum- dc pulvere fympathetico brevi
etiam, ut fperar, in triumphum ducet. Ciftam
Medicam TuaeExcell. raptim jam percurri,
opus plenum eruditionis , plenum pietatis gra- ,

tulorqs
 Epi^Tr Med« Cbsitur. hi. 4fx
tulor.qi ex animo Antecefforibus Medicis no*
ilris^ qvi ad Achillem tuum depr.edicandum
mortui novum invenerunt Homeruni-i«
.etiam
Nec tam ingratam Futuram auguror paft er ita-
tem,-ut non etiam Alexandro fuus nafcatur ,

^tucarcbusvfuus Curtius. Gl. Payngkii labores

fummopere magni labons, rndu-
ftrias, ingenii cipera a^nofeo, fi cofimiliari-
tatisdeveniffem,, rogarem Exp* Virum an OJ.
illud (alis nivalis fit (aiini generis an vere oleofi
ego inde foleo
j^fiye Sulphurei generis, qvale
extrahere) An Sulphur Vittioli narcoticum»
qvod po(fidet, vere ardeat» (qvale hic vidi)
Magnopere medeJedant ilhus in Aereis (uE*
Ilantus, & meteoris labores vego me nondum»
ita felicem (enfi ut ex acre glacie» rore, nive»
,
,

pruina, pluviis falem fixum potuerim extrahe^

re, imo ne vulgariter volatilem qvidem, fed
.medii generis» cubicae figurae, ingenio paene
Falis communis (nam falem communem inter
numerare non aufim)
.verefixa falia had:enus
ialem autem fixum, hoc efi, cum fpiritibus
acidis potenter cffervefccntem, fi ve alkalicum
neqvaqvam licuit inde exprimere; Sedforfan
per falem fixum Payngkius non alkalicum,
Cl.
jfed fali communi vicinum intelligic, &in coF^»
dem mecum incidiiiabores. SaUoi & liq vo*
*
rem

Digilized by Googie
kt ^ .
Thom-* Bartholini
'rem ignis elaborare rarum eB) ebrecidirDh.
Sy^lvit mens , Utexiflimet falem ignis penetrare
ticra & pondus addereliqvefadis, redfeorfum
hzc duonftere meis viribus tnajus eft.
» Et ilia

pufchrd : t>l. 'talciline ign e, Calcinatio Solaris

fine igne,OI: Vitrioli & Sutpburisper defcen-
Tum Noftet h!c Duponttjafluspet* caUfipatiam
deftiiiat ifp. Sulphuris 'tahltimdie UnO^qvan-
tum alii vit decem > raro etiam aftificib. Per-
cupetem rcifc humSulphUrVenerisDn.Payng-
Icii vere ardeat, qvale meminime olimextra^
^ilTe. Hic 'omnia plena cuHolis. Praeter alia
Varia, noVum qviddam nUpera Burrho in«
Ventumi Ille fcalpeHum altifOm^ adigit in ip«
fam pupHlam canis, anferisy&c. etprimit
deinde digitis omnes ex oculo humores v eti a ni
vitreum, dt cryftallinum (qvod ego his oculis
jam bis confpcxi ) per Siphonem aqvam q van-
dam medicatam guttatim iterum in oculum in-
liindit, qvz prim6 reliqvias humorum oculi in
canthum oculorum expellit ftrophiolo demen-
das, hinc bufbum oculi ad priftinam rotundita-
tem explet , qvo fado permittitur libi be^
ftia, & aliqvot diebus iterum tantillum aqvx
i(jus medicatae afpergitQr. Didhi mirumv
nono die efficaciter videt iterum animal, rc«
dcunc cobres, redit fubfiantia humorum, qva-
lis

!)igitized by GoogI
 EprsT, MBD«.CBsmiK«III. 4if
^

lis ante ‘digitis cxprefTa fuit, idq*, in iitroq', o-'

culo tentatur , ne qvis altero oculorum uti
exiftimet animal, altero excaecato. Q^od fu-
perat, illos novos oculos iterum per Chias-
mon incidit, iterum exprimit humores, in-
fundit aqvam (iiam albam 'medicatam , redit
iterum vifus animali, folae cicatrice^ in tuni-

cis oculorum remanent/ fed qvs & ipHe itaf

fenlim tenuantur, ut vix cohfpici qveant. Al-

terum ex urbe noftr4 Leidenfi novum : Dn.‘
van Horne , me & Dn. Jacobaco comitatui
nuper 'infantem recens natum infpexit, in qvo*
prxter monftrofum os in qvatuor angulos ef-
f ormatum ( qvod filTum fuperius palatum nafl
etiam' inferiora perverttrat) id~ pbculi^re no-
bis conrpe^um: Ren (fnifter totam pxne ca-
pacitatem ab dominis 'implebat, intOmuerad
ita venter, ut alii hydropem-,' alii vtl liepar vd
Kcnem luxuriare credciemus. Sed apcrdp'teii«5
tre deprehendimus renem dextrum naturaU
elTe (itxiiiem^fuccenturiatum qvoq^ renem fi*
nifirum fatis fanum , fedrenem iprurh finifiruni^
pileo meo magnitudine rerpondehtcm, vafii
fangvinea exterius iri cb ita magna.^ confpi-
cua> ut majorem calamum fcriptorium liipera-
renC, apertus ren profudit ex fuo penii ad duas
pintas a qvaelubflavae^ mirati caufalri 'deprcf-
' Ec '
hen*

Digilized by Googie
 414 Xfl^OMJ^ d^ARTHOlTHI j

hendimus ureterem Hniftf um iuifle per omtii«

impervium > hinc urinam in rene i^aguaiTe ali*
cvot haud dubie menlibus. Vivebat tamen
tSxtus aliqvot a partu horis* In eodem latere
finiftro. manifeile deprehendimus cefticulum
foemineum cum ala ver^ertiliunis dida, &
duduaducerum ferente, nullus tamen aderat
werus,hatn mafculus erat, 6c ferotum te*
diculis inii^nitum. Alioqvin Sc hic Am^Iel*
redami Y^ria rariora mihi vifaapud Eruditi^*
mam ‘I^bctriatn Carharinam Qycftica^ qvae
'
ingenioliflime non tantum pingit, Tculpit» poe-
tatur V,(ed hairaina pmois generis raro artifi*

cio I rancore defendit» in Chemicisita qvoq^

yerfata ,ut fine igne , ^Oje glacie, fine oivibus»
qvovis^aoni tempore.ex plantis omnis generis
deftillahdo aqvas efficacifGmas eheere poflit»
qvod artificium licet Do* Vorflius, licet ego»
magnopere ambiant, non pafTa eft tamen
aliiq^'

fe hadenus perfvaderi , ut fecretum aperiret.

Monetas etiam antiqvas magno numero pos*
lidet, fed omnibus luis rarioribus rarior ipfa»
q vae cum obefidima (it^ & virgo, & locuples»
ingenio tamen dc arte certat cum virorum
ingeniofiflimo qvoq*,. De Crucibulis meis )u*
beo Tuam Excellentiam efTefecuram, quae e*
nim in Catalogo illo GerHorfEano deferipii»
, . vcrifli*
 Epiit. Meb». CEHTaiu III» 4)^
Veriffima fime pnmia. Si Am<:fimgu «atia««
phrlticum fina controyerfi^ eiTcx umoxium fle
|^utar«, optarem meo Chrifi;Gerftocffio ali^
<jvot ejus doles, <] vi gravifiinae per iRtervd(.
.

lUi.eo malo afiSigitor* Reusneri illa a<]va^|afi|

plane emarcuit. Si graveynon.elTet , defideiraf

rem cacafiropJaen audire eontroverfia? Dodh
S^w^abium inter^ ;&.^^irurgum ^ Amagpnil^m
excitatat. Ego, hic yarias h;»pia|um
ones , & calculi per f^ionem.excradiipii^
apudEithotomuin Urbis felicem Rochuui vaa
Di j ck per meervalla .infpicio. Plura jam noii ^

occurrum, tiifi 4^od iterum .iterumqj teRari

capiam, medum vixero, viRurum ;)

AmRelod« xf.Mart.id^V !

;
'
, , . Excell; Tu» '
1

•
ftudiofiC
• ; . . . Ol. Borrkiu.nt

EPIST. CJ.
De huworiitu ^eukrum refUtuendis* Sufr
fuft§nU cuf4t%o, Cenfurd facnltdtis Medicet \

Udfnienjis de- Men urii ufu in fmeOula»

Clao Borri CHIO Acnftelodaimnji,

R Edux ad nos Nepos meus ex Sorore cha*

tiiUmus Jucviicw y facis tuam fidem flp
£e A coa«

Digilized by Google
 HaMiiBA»TTrtt>LW -

eOB(l:<iiitemMmorem depra^icdre nonpot^^

gratulatus ftb*i qvod in- ariftfdt^ tuam, ami^
eiciam penet^verit; ^ SgB iiglhir eti<im ilhus
oofUineTibr, amicilTtme Bofrichi, multa' die^

beo, (pondeoq*, qv^vis oHfcia reciprocal 'Ia

Bnu gaudeo i qvod ^eitiftntUm nou ds viti
qvetn Satyfieum fuum ftilum^ftfinxit
Necdum 'refci vi' qvb- animo meam re-*
^OnfioneR^ furceperit, qva lion credo illuni
^OtUi^ 6ll^n<K, atgre enhls novis inimicitiii
-

me implicarem' hoc fUxU‘' af tatis. A-D^i

payM|j^ia ndiiro qvantum expircari potui in
eb^em tecum incidit laboreis in plertsqV^vift
flgnafti, mfi qvod falem & ignis li(jvorem
bi fccretum fervat. Tibi verp gratii|or dtsin-
timiore Burfhi Magni amicitia, qvi omnes
mortales in admirationem fui conjicit, meq^
inprimis, qvi'hiauditi8 hadenus illius opera-
tionibus valde afficior. ..S^ad,et nobUaWj:-
lim feculum. Captum mei^ fup erat, qvod
humores omnes oculorum exprimi poffin^,
& alii liqvorcs eodem commodo fubftitui.
Fateor humores didios medii tantum rationem
obtinere. Caeterum an aureus illc vel certe
auro juxta seffimandus liqvor Burrhianus iu
triplicis medii diverfitatem concrcfccre poffit
debeatq*, , libenter fcirem , &
an ita alteratus
•
‘
muta*

Digilirrd rv C .oo^k'
 .

IffT ST. M?i>* 0.e»tur. ilL ‘4J7

•fBOCanuq’, appareat:qyau<)^ iec^hida Vice ificftt
dCccibii , eadeOA. ptipilf^ fe£iio; repetitur. Uc
.fnim vices lUoruin fuppleat , iri. ea udem. figu-
ram debet concrercere, ni(i>.ahu 9 fit. horum
.humocumjn^oculo.urus , qvam.hia^enus.cre-
' didimus. . Omnem, admir.uCK)nem, fuperaret
ars hac divina,, fi ejus fuj;ce(lam.iii;homiric

q voqve- probares ,,iixqvo.perie!dior, eft- qcuU

fabrica y.qviqv iriufationts Teriem, veritatemq^
enarrare poteft;^ '
'Gacara'£ise;cert^ ingens. erit
pr^fidium,. dubita. autem , an gutta, ferena ex
,

vitio nervi optici qvidqvamrinde comm.odi

qveat ^erare» Qvidqviifiti’ omQium.Ocu*
Iliorum- veterum dc recenoojrum^ conatus
poft ie multis pafi^mrelinqvitartificium Bur*
ihianum. Fuere' qvidem abi , qvi non.abfi-
milii in humortbns oculorum, attentarunt^,
non credo tamen^cum Burrho ,^ iHufiriNatuV
rat- amafio , comparandos, Sttcco.ulmi.de*
perditos oculorum humores refiitui , narratur.
DU9U4no Liddelh notae- famx Medico familiare
luiffe magniis' 4m/2fw teftabatur , humoris,

vitrei defei^um albumine ovi fupplefe. Ac .

qvisde cryftalbrio humore tale (jvid aut ten*

sare fuit conatus, aut cogitaret Ego vix fi*

deni narratis adhiberem, nifi &Tu clTes Qcu-

latiis cefiif f dc Borrhum minora miracula Ic^i*
*. Ee 3
rem
/ ,

‘ •
t

Digitized by Googie
4?« • Thomji .

. c!e<lecere; Hac occafionc fimilen» RatQ^

tx benignitatem annotabo>> c|^am< currenoe
anno expertus ed Michaet Schov nodras»
.$u£Eu(ione oculi (midri per aliqyot annos laK
borans, morbo aliqyo nuper coniprebenfiity.
,nc£pia adhuc q.vp,.fua (^nte vel morbi 'ao*
.^lio catara^m ilibredi(& 9brervayic^ rediit^
tp prorlus ocu]or,.rola dlamenti Ipecie pro ve-
ftigia reliida^ logens ed gloria Carbarins:
.

IQ^diersf^tnajpr. futura ^ ii {ecreram'dium^ a»-*

.qyras.line igne dedillandiaperiret orbu rncer
•nqfos hadeaus virtute & eni^
ditione caput eiuulit, vivere
Sors deiiie. V>»Suabius in procindu.ed' itiner
'

ris> Chirurgum atlveriariunr perieqvb-^

iur,idqiimpetr<at£aFa£ultau Bo^ra ah&>Ccnr
(ed duni acerbiuis cor^> judkio urbancr
ipvdntur io adyprlariuna, mendacii qve reum
agit, judam rua.m cauiam-fecit pravam^- }amqs.
lip, iaTui^end^hxret &
i^iremta y.Magidrati»
^rbarw .concordiam urgente & fvadentCv
CenTuram Facultatis nodrae mitto^ Ik legar*
dm cum Sereuiillmo Principe nodro ad exte<-
Fos, abiit. \ J>.. Janu» Na/^^viar Medicus
droGeniis in puteum lapfiis miiere occubuit»
V

Ita i^biqj Medicis^ D. WUhelmm

^armm Olqi jqs ad cathedrani PhyGces £&«
wi C

. . Digilir-rS , C.oo^Ie
 EFfsr. MEDr. GEMrmt; TTL 4jf
pCTttnentaHs vocatus ^ , poft.Te
jiire (enii
gavifurus. 'Piro filio fuo Theatrum Aiiatomk.
cum obtitiuit amiciffimus nof^er &. S/moa
Tafitti cum ftipendio 400; Imperiahum, pro
qvo obtioendo' variis carminibus utrinq; cer-
tatum proxime mittam. D. Ofiiftt*
fuit, qva:
optatifKmum Collegam nofhiim, ik
thermis Swalbacenfrbus reducem brevi vide-
biti», cui eapropter felhc iter precor, & Tibi
©mnia profpera; Vale, mi Bbrrichi, mc<^ .

ftmper Tuum , ama* Saktra-qvzfb Sttnoni»

mnt nofitum , cui aHa'Otrca(rone refpondebo»
Raptim Mafntas* prid^-Gah JUn. cfb bc tXIE
t; t/
Th. Bartliolinuf»
' •

Cenfurs^ Medici^ Bseuiiutu

feu KejpoHfi(mer 4d Q¥iefit4D, Suakik
Ad frimUm An pueBuU morbm fuerit cen»
: i

fagiofu &t. R; Q^aadoqvidem id jam I>,

Sirabius demum poft curatum morbunrqvas
j

ric, nec ullus noftlumad^curkionem vd con-

filiunrr antea admifius, ut ne puellbkm morbi |

hujus tempore viderit qvisqvam ex noftris).

Bcc exaibs &
probatis ab utraq; parte in jo'
j

dicio noftro prohtiS, perfeifta iiHa cognitip I

de morbi efTcntia haberr poteRv Ucbco nba

£e 4 jpotui-
j

Digitized by Google
 44Q -ThOIIJB BAUTMOtlKl

^
.potuimus poft tanti temporis
.
moram qvtc*
qvam ea de re ftatuere, nec pro contagiof^
,
•
morbum /
habere. Interim tamen fi curatio k
.Chirurgo ]ona infiituta xoo^
propriaq^ ejus
/ellio conf^eratur cum morbi contumacia , vi-
detur Chirurgus fufpedam habuifie malignita-
tem aliqvam, qvx tamen nec ex medicamen-
.tis
& 'ai exipharmacis prudenter ad exploran-

*
dum a Medico D. Svabio exhibitis* nec ex do-
• »
•

.eumentis deraonftrari poteft.

Ad fecundum ; An D, Spatii prafcriffa &
txhibit A medicamenta ^ frovocaperint pel prapo*
care potuerint in puellula diarrhaam ? R. Ex
duobus medicamentis A D. Jacoho Svabio no-
bis ofienfis dc a Pharmacopoeo Johanne
Kirckhofio praeparatis & fubfcriptis
Maji videre non poifumus exfe diar-
rhxam provocafie , fiqvidem ex methodi prae-
Jcriptp fiiere adhibita, nec puellulae ex con-
fefli^nc parentum male cefferc , & diarrhac^
demmn Texto exinde die dicitur fupervenifie.-
, Ad tirtium : 411 ptifluU tn natibus pueitte fur
erit^^omaf R. Q^anqvam nemo ex noftris
illam tumorem viderit, de qvo judicium no-
.|lruqa. exqviricuritamen qvantum ex ac^is dc
.piob acis conjicere ponfumus, judicamus nee

4piyiduU 9A T^i^e,ne&fieatQma proprie ita pedr

* . .
\ / tioribus
 '
Epiff. Med. Centur. in. 441
^'oribiis. Chi rurgU .appellatum «Ted alii^d tu*

Berculum durum ia ej^aiodi locis iabntua

pafci £bhcufn>. .
•

Ad.q»aTtumt Q^od Aqirara Mercuri^«

lem coticcriut> qvu Chirurgus Jonas justa
propriamria judicio prolatativprafertptionefii^
ad fauces in^ntis eluendas ulus eft , judicamus
illam in^ debita cautione
adultis tempeftive &
in hujusmodi faucium afiedibm notn line.ia*
figni juvamenta adhiberi^ & longe tutim
qvamin infantibus, qviespueee nefeiunt iHa
qvibusi os dc fauces eluuntur^ q^amaslma
cautela in puerulis, horum ufus (Vadendus. Ec
(iqvidem es documentis apparet, prarferiptam
aqvam Mercurialem . exiguai valde doli , &
tnagno infantis commodo adhibitam efle,
nullo graviore Symptomate per longam mo*
ramliibfeqveate*, judicare iion poHumuiiftam
aqvam mercuftalem rali cauteja dc cempefliyi
faucibus infantis inferis inundUm mortem
potuilTe in&rre^.
Dtinie qvod Mercurium praecipitatum
fpedlat, in tumpre natium ^ Chirurgo adhi-
bitum, an c|u(a mortis e(Te piptucrit, (i in ejut
ulii Chirurgus perrexifTet ? Qyanqvam Mer-
curius praecipitatus^in affe^bus externis infe-
dis > mufcuJoiis dc remotis legitime innndut
Ee ^ tioit

»
^ . Digilized by Googlc
 44 ^ '
THoirjiRAjtrii^Mri
fion fi)lura fitM pericu^Of fed' etiaai'tt)t^^
eommodo-idhibeattir^tamen qvta in hac pu*
'
ellula a Chirurgo i nundus fuit parci prope ani
rphinj^ereov in%fii (enib przdiram, reieranc*
qv« documenta , yehemcnria inde ftqvuta es*
feSymptomata, nempe dolores, tremores, &
motus convuUiyos , aliter judicare non polTu*
mus, qvani ex continuato ufu pulveris hujus
mercurii, praecipitati infperit in ulcere peno
«xpurgatoy prope fphin^rem ani, dt pcrlc-*-
^rantibusfimilihus Symptomatibus , mosi* > . v

tem potuiiTe accekrariin Udaacet.

"
&o. Su^
• • r

FINIS*
.
, .
f
^

'figurifiql^intn^eSAntpsginmL ^

9
N
t
 1 NI>E 1C RERUM
' •
PRAClPUARUlit •
. •
^
f

Centuria Tertia Epiftolarum

*
'
Med. coatencarutn* '

'hydct^is f i€tt*
^C€ti fpintm qTO-j rici4i^; monftiroli
modo (angvitieA -
iGctiif 94 ^. 455 . va>»
- 4ZZ.!mutet. holis defunt^orum
Aeris experimenta lof. 5895
• Boyfei 507.41*. Aneurysma curatum
$(Iqs internus uiceri- in brachio zi 7.
bus externis cura- pitezi 8. natura^fa-
^tus.' 14^. natum zzi«.qvod-
Agnus duplici capite niim facilius curetur
‘
5 98. natura 598. z 19. in femore le-
“ triplici lingva,' ib. thaiezio. in Anbu«*
Allium contra calcu- ry^mate veficalz
Ium. 344- cruorem diu fun-'

Alvi faices per fcro- dunt (

^ mm, 18. Aaimae fedes non po-

'

Alumen qvo quodo tcft inveniri 571.572.

‘
'cruorem immutet. Animalia in rabienl
422. verfa 19,8*
Anatome Bernenfis Antimonio necatur
^
'publica. '
15. Card. Mazarinus'6i«
Anatome 4iedHcat &c .
pleuriti» provoca-
"
hydropicar.- iotf. tur ^J•
i- •
I
Apho-

Digitized by Googie
-
 .

;• INDEX.'
Apltoriimi Hippocra- Atrophia rupto Ia det»
tis Jaudati 17^ Ver- thoracico
Aerio rlgiditis exa- Avaritia. Medicos de«
minati ( \ decet XI4. i iA;
Aqy^rum ori^ . ex AurumchemicumBur-
;
glandulis , ,
rhi *
.
4*10.
A<)vas 0 ne igne deftii- Aurum deglutitum co«
I,
licaihexcitavit x 8 f.
Aqvofus tumor in ab- in cocco hacfit jlZS^
domine foetus ^49.
, andifiblvatur ib«
& Profeflb- Aurum potabile ex
Archiatri
. .res pari dignitate ve ,

Autoris amicitia
^
cum
Arenulae , in conacio Bauhino a-
, , 4x0. ^miciiiarum
V
defide*
Arteria afpera ad renes rium4i4.43 f. ca-
Sc veficam teftudi- lami def£fio4.f.^
. nisprotenfa 2lZ^. innocentiae a-
Arteria emulgens,^ fi pologia74.7 f.77»
. .
infletur, nihil admit- 1 1 3. ^ ^f ocium
tit . 42 f, concefium 3^ 3^
Afcites nodofiis ^ ; 6, 897. opera f»
(alvo jecore 730. 3^8, 3^9. 4x6. &c.
Afihma k cibis vel in«
ducitur vel curatur Barba rafa coecicatii
i^9- caufa 276. iVo.
£arbat«e feminae hiilo-
 ‘

INDEX,
' ’ '
f

,,Ma 4«^. 4<fy» 408. 1

^vo Icrtptae' 42^«
„ . <x Hippocrate Ultt-I 45©.4Jf.
Urata 408. Brigitts Tottiac ixMira,
,

^ilis in hepate retema

f
morboru cauTa 123. Burrbieocomkiai'38^,
iecernitur{yer coria* <404. an perenne
turam {124^ ^90.40^, difcipulus
repudium mis- .empiaUra 3^7:
fum ab autore 396«
^ nummus 410. 412.
BiUium prompte feca- ©culorum refticuei&
rc3^7. noniinecru- . dorum artificiu 432«
' ore. 3^7. 383. amo- thc^url4Xo«
.
-rem non efle epifto- C. - ,
^
. ix maiedicx7f .392. Calculi cordi$4x .pul-
.
mortbp caninis prae* monum 34^. ven*
[ ditum 97. &rufticts tricuii 37. eit alvo

\ ;
1 9 f minus tamen
.
237« per urinam
^ . -qvam ejusioterpre- 25^7.239.
' . tes.i 94* 3^4. 3^8. Calculi fellis; in 34 va
a Stephano autoris colliqvefcences 362.
.

‘ vapulaife 399.402. ^via leves. 372. a

omnesvanafpe elu- vinogenerofo C(m-
,
Bflc,547. thrafonem creti 373.
.
cHTe magnum. 3 Calculi remedia falle-
3^ 3/ 8.38 8 . 39^* 3 42. varia fepe
Blottefandaei Epiftolxl elTe falutaria* 344* s
pro qvibps 4ix^a|Calcttiofile^io« 13^*
Cal^

, Digilized by Coogk'
 INDEX'.

Calculas cx utero to^. conferat il‘i. Ibn»,

1 04^ ejus virtus lOj- ad ro« ga in brutis
•. m mola 104. veficar 282« bur.
lateribus adhxrens Caudae ufus 2 82. eqvi*
il S^globulo pium- nae confenfus 'cum
.

'
bcQ 'ibidem anne- inteftinis , nervis 9

xus 1 129-1 i L utero, 20.

an confringi in ve- Caudatorum horni*
-- (kapodic.;4^.)45- num exempla. 281.
Caloreni' accidens e/Te Celfiis an artem medi*
febris jO|. j 07« cam exercuit, jo^
au<5l:uin non effe fig - Rhodi anus.
^08.
num febris 295. nifi Cenfura FacuIratisMc-
offendat adiones. dicae in cafu puell^

22^ exMercurii praecipi-

Cantharides folam ‘ve- tati ufu externo. 4
J- (iCaiti petere, Cephalalgia* venereae
j |_4.
Capitis vermes in ra- 222. remedium.
‘ 198. Cerebrum ex nicotia-
Ibiofis.'

Gartefius unde fumfit na exficcum ^71.

- qv« de anima ferip- ejus ventriculi fub- '

•
fit ^ ^-9, i n vitro falli- fidenres ^72. flavo

tur 405. Hippocrati- humore in i£lcro

pleni 419. lapide-

'
cus'fuit. 41 2
Caftrario faemlnarum bove. 41. um in
2 y 9) 2^0. Ccrevifia
/
medicati
Cauda an ad curfum contra cakulu.f44 * ,

Cha*
 , :•
f

INDEX.
Chamacmorus Nor- Iccre oves.
wcgiae'. Heclx mori, z $p#
‘ChcmicaeOperationes Circulationis oppug-
Borrichii 424.42^. u^oresnupui^xO'
Payngkii 427,4^1.! defendo.
. 43 ^* 43 f* i
Citrium praegnani
'Chirurgica «opurcula
Trullii. Clitoridis 'excrefeen-
Chirurgi Vitiuna aMe- tia 407,,phlogofi8
dicq cxcufatur.21 7. in furore ucerrno.
Chufcus animal foetus 407.oirea. jb;
adultos in vulvam CoBe potus.i 9 i.,t 9 3.
tecipieni. 40 j. Colica ex aureis inim?
Chyli 'motumBillianii tnis devoratis. 28 f
•expcTteatiae Tcpug- excoeco inteUmo.
l88 . '

Chylofus Buxus -ex ColtegtumNaturieCn-

’
thorace. lJ7.z jr4. Tioforam in Ani^i
Chylum univcrfum
ipolTe unico Vafc Conarium Cartefii im-
thoracis ferri ^ €S: pugnatur;
j
iiucrife partes 142* Confortatio p^r^cipul
^n pCT mcferaicas exlaudano '‘zbi.
''
veiias eat. 3 47.5^0^ Corallorum tr
adonines p 3 rtesnu-; |
cx men{)TUo infipi-
triendas ite.
' 3 <lo/
'
41 f • 42 7
Cinere .^thn*pingue-|CoTdis polypus' 13}.
Pf ViridU •

Digitized by Googli'
 .

ikdex.
t

Vituliaz 129.1.9^. falivalis extendirh

*
flammula 294- 29 8 . 'inventione i ^3
Cor fere in variolis 57^.
confumcum to6. bifuna a partu diiHci/i.
j6g. cruentum in ‘BY*
febre. 426. Difuri* rcmediu.
Cutem aljundareglan- Diuretica fpbnte lirins
dulist £6^.420. vias petere per la»
D. ^eas. 9 34
Dens cum pure 'aure Dorii tutUoi’ carnq*
’
fluens ^7. ejus cau Tus. lopr. vertebri
(a. ‘
70, ablat* fine vitae di-
'

De Deulingio judici- fcrimine,

um rigidius 301. DuftusTiygrophtalniiw
'
|d’y« 4ob. 414. ci inventio 50. 1 1 3«

4 j o. mitiiu 40f.| 363. an ita appel*

.

414.42^. landus. 129. fltus

In Diabete elTe com- ^iJj.origOjnutnc-

munionem ladieoru rus,ufus.3^3. 364.
cumemulgente.333 DuAus in *thoi*ace k
Digiti fex in manu 398. thbracico diverfus.
afti in Dithmarfb. . 9 ^*
403. Du^us laliyalis. Vid»
Dididium inter Bla(i- falivalis.

um Stcnonium. Duodeni excoriatio.

componendum 96. 1
362. circa Diiode-
2 i 7, 20 0. 4of. de I num variorum mor-
'I ^orum
 /

INDEX, ^

borum ortus d triculo eflc & intc-

an cfferYcfcant chy- ftinis lyy.
lus & bilis. 4^^* Febricitantis anatome.
E,
Etnpiaftra ex materia Febris horrifica Hip-
volatili conftare de- pocratis. 304.
berc, J 8 7, Febrium fedes duode-
Epileptici fecreti efFe* num. ^62. fighutn
£^us felix. 541. non effe calorem
Epitaphium Hepati ab audum nec
,
autore eredum ex- pulfum ffeqventio-
cufatur 1 fem, ‘
2pg,
vindicatur, ZZL. Felleae veficulae calcur

Eunuchus pollutiones li. j6i. mergi

tiodutnas patiens . nonpoflunt. ^72.
1^1. calculoCus. ib. Fermcntationis regulae
F. incertae, zii.
Fabulas veris hiftoriis Fibrae cerebri CarteE'-
immifcendas. ^58; atii. 404/
119 - Figuras ih Anatomicis
Febres cum exanthe- nOn lineas vel lite-
matis latis Sc puru- ras fufficere. 127.
lentis,

in Febribus 'acutis an
^ Foetus alio foetu praeg-
nans 102. ejus pro-
& cur pulmones af- babilis ratio. 103.
ficiantur Z89. ma- Foetus felis per os ex-
'
lignis redemin^ven- clulus.
Ff 2 Foetus

hy Cooglc
 IN D EX
» •

poetusmondroH an:^ Glandule maxillar^S’^

tome.^ ? 4^- 4^ potius collares aa
Foetus Mufiipontanus, dicendae 1^4. i .73,
an fabulofus an ‘cum parotidibus
}5p. qyid fufpc|ftvim‘ conveniant. igz^
ciim reddat 24. 2f« Glandidae iub cute in-
26.27. tumorisano-' D\imerac per fibril-
ihali an fpecies 29. las
.
conaexar. 26
f'‘M t •»
;

32 . in Tuba 420.
uteri
conceptus, exindeq^ Glandularum ‘
divifrp
exclufus in conglomeratas
Foetus poft XVI, annos ^ conglobatas.167.
cxfedlus.. . ^'59^ 168. xih .Ulus
Foetus particulae ^er Wartbnianiexamip
umbilicum & in- nantur l8i. 182.
guina excretae, conglomeratarum.»
7°- })i- Jf,8- ufus 262»
j

Foramen ovale in fe- Granatorum cortice

i
ne patens. 420. qvare aperiant men-
G. fts.2f f.2/7.
Gelu refrigerata virgo
in pudendis He6licae
.a
retijiedia. 205.
inde orta fympto- Hepar funeratum de-
mata, 1 46.> fenditur 5. deferi-
Gemelli fex digitis. mur. l
Hepar XL libraruni
Gemelloruih anato- feirrhofum in cofpo-
me. 4^(« re

r-initi/ed I
,
Googk
 . .

t*» #

>:EX:

rp fiprido 9. falyum
'*
va S egeri 247, per-
in. hydrope.. '
9. : capita diftinda cum.
gjpatis- Officium »au- indice..2^9.27o.li»-
^
torja,Dcn.(ingioin ber dcPuftulis 277.
fcrjptum; i©9.
flammula, cordis,
'
.

Hepar, Defundu Deu 2 > 8.*

*
fingio rcmifrum iii Hiilojia a Parlament®,
‘
ejus munus efle per Gfatianopolitano.
coUtorjumiiz, ex promulgata, fabu*
Hippocrate.! 2 }, in ' lofa ;
'
jytf,
co.bilenj- non mi- Hiflrortarum cpntem«. .

„ fceri I22,^12j«.fcd ptus.; jfp.

bilem ibi: fecerni Homuncio ex-feniin®.
X.25. &. lympham chemico. in furno
IZ4. 9 9* non enti annu-
Hermaphroditi, vici- merandus. 101.
niores feminis 40 5 Hydropici ahatome
4Cd. 1 1 2, 20^. curatio

Hernia, yaricof^ f i. 20J.

Hippocrates, an lym- Hydrops thoracis ex
phatica prxyideritz lymphaticis. J27.
48. 272. de la£fcis cx ladeis j 48. non
explicatur 274,278 ef)| ventriculi af-
279. rejiciendus non ‘fe^io,
eft 406. laudatur Hypochondriaci cura-
412. I
tio. 8 o. fedes afife^a
Hippocratis editio no I
'

c
F^f j Hyftc-

Digilized by Google
 INDEX*
Hyfterolithos |z, Inteftiaa. ioflaomiuiu
I. in febribus malig**
]alappx dofis e^c^dens nU'. if 74
ijo.juifai ^ ), iQfu- Inventorum novorum
fum gratu qvomo- (atum. ii d.
1

do fiat i4^ Invidia a M«dicis cxfup

IJ I
J6lerici anatome 4*9* lacc debet
Ignis innati natura 2p9
occultus ia priijci*
2 ^ apud Chemi-
co$ frcqyens 4,Z7<
pio febris jof. Juniperus contra cal-
Ilcum putridum & ar-
ctatum in febre
culum 4-
U
M
exlmaginacione bora- Labium leporiau5,48*
horum inobfidione Laboratorium G,ers«
tubercula infanti-] dorphianum 424»
bus imprefl^ i y?. Labyrint.hu$ Bilfianujs
Incantationi nihil tri- ubi jyy.
buendum Lac in mammis ex fan-
Ingluvies qvomodo guine r4Z. in pa-
fuffojcct pillis puerorum 14:^

InQrumentis Natura in pullorum 1 re- 4^

expellendo foetu in frigerare i.45t, fe-
Borea non utitur 2h bribus utile tfo*
lafirumentunx ad elu- LaCtei thoracici liqvor
endum ventriculum acidiufcuius 4^1» iu-

51 »
f f. Glaubecia- greffus prope lym-
num in uteri clau- phatica valvula do-
fura ^ natus

D-j : ;ed by Goo^k

 .

IKDEX.
.
Ddtqs 42)>jju]>ia)i4 . tica colli aditutSb
- T ’

iTiideo thoracico Jzfo permittit z6f. du-

atrophia 140. 6c '
plici oftio 420. in
compi;c0o j
|a an ^
gibbere afiicitur^

inde citais hydrops

oriatur. Lapides effigie huma-
I^deufn vas in mam- tia^jl, in ventriculo.
mis amCoQ cogni- 207. 10
tum 27 {.27 8;. a re- Lap|deu$mi6ius calcu*-
centioribus plene lorum parvorum SS:
necdum obreryatu magnorum. |j 7^.
a 7 8. ad teiles f ^4. taudani LangelottianL
uterum ^mammas encpmium 1 19.190».
-
'
n
9 3140« :
in rohorando vis.
|«ii£^eus ramus at\ he- 2 01. fcqv utendi,
par ingrediatur 367. modus 2 f 4.dubiunv
4. receptaculo ad illud in aliis zof.
glandulam, ingvi- vindicatur 254.
n^em Laudani/ Opiati effe-
^ 3

Idaeus thoracicus de- dus in. aly 6 lotio &

fcendenti collo provocando. h$z,
lymphatico conti- 206. caula'20i.'
nutis 2iy. in axil Lien canibus Hafnise
larem immediate cxfcdius 108, 258^»
fe non exonerat» 4if. an inutilis 300, '

a^29, valvula dona- in homine qvando

Uis 2^4tad lympha- amputandum 507.
r4 tien I

D:,;;izcd by C<x>olt
 .

INDEX.
-Hi
lien . melancliDricl in. ventriculo
corruptum. & difflu-^ ia homine ferri ab
ens 419. nunqvani; extremis aid centra
.
in. mdancholicis ^ 75*.f78_.- fcllis o-.
peccafle 6b£ecvatus.| lim Sylv.io. obfer*^

:
;
SylViov 4^9- vatm '
j,8q..
Lithopxdio. £axea dur Lymphaticofuni coni--
rities. it\ fluxiis. ad.•
»
cavae
, , , . .
dU
tymphae motus, hepat vacicationem zdf«.
dothrono' dejecit inventio noii; d ebc>.
2Z^. an liqvoc (it tur. Jolivioi ,46', in-,
cxcrementumiZ 2 8;. prbpe tho.-.
greflus,

2 yzi, (a ng vinis flui- racicum 42 5 Sce- ..

xum juvat J5 j.jgl, ' leton 3 9 y. valvuU'.

afpiFitibus animali^ 7. 42 veftigia a--
bus. an confletur. .
pud Coum 248.272*.
79. Lymphaticum ramum-
5. 77 - J
Lymphat motus- i^ps^: hepar ingredi , non.
,vica. cur diuturnior ladeum f67. v«.
lio., fpiritus ejus na(i> excretorium*,
acidus praeter natu- 2.X7..
,
tameflt. j8o. M.
Lympha ex naribus e- Mammarum lactei ta-
vacuaca> zjz. buli 278*.
Lymphatica ex tefti- de Manu tranatus 321«
bus cum fpermati' Medicorum dignitas.
cis adfcendentia 8.. & immunitas 115' 117.

MeJan-

•?d by Google
 'tNDEX.
I^danciiolici anato« Mondra imaginationt:
me 415».. non Deo invifo at-
Mercurialis, aqva ad tribuenda JI4. '3if*
fauces qva cautione' bicipitia cur oa«
adhibenda 457. fcantur ji^.iniitc-
Mercurii praecipitati u- ‘
ro non elTe morbos
'
fus in ulcufculis in- 320. ^
.fantu fufpcdus z 23. Monftri occultati da-
' q^vandaiti^ ftcato* mnum vulgo puta-
mate concedendus tum J13..
'
418.anSymptoma- de Monftris judicium.
‘
U; gravia, inferat benignum 319.jzp.
437 - Monftrofa factes ’
in
Metafliafis urinae ad al- monftro; Fionenli.
vum. 135.
'
,
311?.

Mfeyfronnicrlopera 151 Monlfrofum. occiput

Mcrocosmus. Hdrnii inalio monnro3i2^.
'
ixiethodo. infolita Monumenti Hamsfor-
fcriptus 350. tianlemendatio 3if.

*Mi^io< lapidea vera^ Morbilli extra cuten^

^
237. fida 235.. ; "prominentes 98*
Molic duae cum vefti- ex Morborum caufae
* gio duorum fo^tu- Sylvio 400. 401.
'

'
um'' ,28. Morbus ex incantatio-
Mola Idmilis monftro ne lenitur remediis,
cadite & cauda lupi naturalibus 237. 23^^
‘ %i6. an illi fidendu 2 40'..
j
-
Mof«.

Digitized by Google
 JNMX
Worbui Magicus 241. b^turaein fcctupelleiir-

. I
melanchoiicQaim do & vulnere capU
figmentis, aniuimc tis. curando pro vir
.randus ^ 24^, dentia 71»
MumtaBiin^n,^ durare Natura muliebris du-
nonpoteft, ejus plcx.io. ovium j 9IU
, conficiendi modus Ntvalisialis oleum 431»
. 38 f, 4 U .
pretium Nivcm„. carere njtro
424*
MumiaHornianapras- Niv.ctn. lanam. ,vo-
ftamiot: 9,4^47 . rant..Qvesi Islaodiae.

? 75 -
m>.
4c Mjtiniiis r^a'^oudi exNivibus fal non ex-.
opufculupv jg6. trahi, fixum

leunculorum figurae A- Niyis damna 15^ ufiis

qyapepilentis. 197 . in, refrigerati on(B

.
fiornianx 504^ corporis
qyo prenp veneant Nivis fpiritus. z f i. ,

.42 5 ,Sceletonj^ 7 Sulphur Sal cu-

. . &
15 . bicum .424. 4f|.
Mares, brutorum, .cur O.
, femper nta dea nt z^z. Oblervatlooes Medi-
Narium fiillicidium in cae Scipperi iJlA
^ phrenitide 2,| z. ex Seideiii If 4* 141 »
oculis per novum 0 £ulprum< humorea
dudlum 2.tf7«| ‘reBituendiratio.no*

darium noyus canalis) ya 4 } 2 . 433 4 } 5 43 ^« .

.

r 4 PI.I Odo 5

Digili^ed h Googk
 «

INDEXr
Odor allii in fonticulis Ovum alio ovo praeg^

Uf- nans x f ^
Odoratus brutis excel- Ovum a muliere Ha&
lentior. ZJX. illis niae ex^clulum i^oi.
ncccirarius zg , ab iLt 5?ll* ejusq^
humore dependet, ovarium z 14.11
ibid.. OA^twf^aqyae du^us a?
Odores urinarum, ex pud Coum 248.277.“
alTumptis Uh P.
Qdor fragrans in cor- Palpebrarum du^s
poribus humanis.33](i novi
Omenti glandul* feir- Paralytici N.T« autoris
rhofae IBi reculi Z71.
Opii fccreta praepara- Parotides co.nglome^T
tio ejusdem u? racas falivam prae- '

ius lyOt in hydrope parare X77- Saliva

'
19 i. particulae. 20L abundare z lym- ^
Qs cubiti foetus exnte- phaticis gaudere..^.
ro folutn prodiens
6 ^ZZ 2^ Parces corporis, m la-
0 ;s in membrana diar pidibus repraefen-
phragmatis 7, tatae.. | au
Oillcuja io capite L Partus eqvi qyomodo
oriis facri tuberculum repigretur aSjj»
& abicelfus 15Z. Pecqveri conditio 417#
dc-Ovo dubitationes, Pedis admiranda j Zij»

4^

Digitized by Googie
 . .'

tNDEX;.

diB Peditu thslbJc pro- Polypus ex lympbi

blemata jocuKiria 15. nafi 2 ?2«_
Pelicani dcfcriptio ve- Pori cutis funt dudi^^
*
ra402 roftru 40^. glandularum 420..
X*eois gangraenoli a^mr Praepingvis femina
’
‘ putatio- 4A librarum ‘
402.
t^enis vafti hiftoria Pratenfis laus, f*.
Pericaircliiim cordi iad^ patria. 320.
hasrens* t defi-^ Prorriotio. Doifipralis,
ciens 'fine a- Bafileenfis 12',
'

qva. 40 Proftata; neceiTari» ad.

Phchificbrum purgaub generationem 2^r^
’ per renes '
? f f Pullitiei Danicae '
prac->
pili corporis fuperio- ftantia . loo'.
53, vcrfus tendeiltes pulmones putridi' &
•
4 lt^. maculofi in varibli»
Piloruiti/ affedus in 10^. j 8 putridi ex.
fuibus' 24^ 0 » vulnere Ij8..
Pilofus homo in Pulmonibus calculi
Pitcmac probatica; v‘c-

ftigia. '
,
"
Z49- Puiioonum anatomc
Platonicae philofopinae nova 507. J f I Jn •

addit^i bobus & ovibus 351.

Podajgra calculi fuc* in ranis ^52. avibus
ceffione levata 17 . iiAi Hogelandia
PbJitx manus duplex vifa. j f 5.Hi^pbcrad
a»--
probabilis Ufus
e -t>
an

C-; -
by Gooj^It
 1ND£X,
%tn ad mifcellani Rigorem febrilem cfle
fit

humorum tebris partem

^ulfus inter febrium 'feq. eandem habere

'npta5 Galeno 2^8 caufam 504.

an fignum patho- loco tamen differre ,

gnomonicum '298
w
*PuHuum mutatio a ci-; de Rig ore tubtiles len-
bis unde ^ 27» in; tenti* io|#
Antipatro eflentia- Riolani mors 26. ^uc-
'Ifs i2l_. cefTor Patinus 5 y f»
; ''

Pulveris 'Sympathetici; auffior Enchifidii

effedus unde 72. . editio 20,
/R- R.asmari dens qvomo-
d o a b U ni cornii dif-
'

labidorum cqvorum
caufa »2 remedi-; ferat 290. 291. pCr
‘
ifm / 192 trificatus & calcinfl'
^Recidiv^a morborum tp,$ 290. ufus pellis
'

Ren In
12. ^
magnitu- Rosmari blrfi
291.
inimi-
foeta
dine deformis ^ 49. citiae 291.
- 4J i . urina plenus
y
•
,
t , »

Sal Glauberi mirabilis

Renum ulcus in Holfte- j8f. non ingredi
nio i . mumiam Bilfianam
Rigor apud Celfum' an
feponatur a febre Sal ignis 4^2. Spif. ar-
297. 306,qvomodp mon. in fangvinc
'

£atexAbenfina 304. tor- i •

Digitized by Google
 ,

INDEX,
> f

eoirigeh^o eMcax . iramulorumpotulos

4ZZ. ejus facilis con> in os 177,
fidendi modus ib. Salivalis du6iUs lyrti*
Sal niviuin ^ubifotme phaticus eft 18 1*
4if^ 426. vitriola- ^hartbnianus Vett»
tum ex vegeubili' fuit cognitus 2b8«
biis. 2f5.
Sali vz ortus i^i.e]tra- Sangvineni nonnUtri*
livalibus motu lingr re-» I41.
y* promovetur 177. Sangvinis varia ttiuta-
per ramulos in os tio ex Vatiis affulis
exprimitur 177. cxj ipiritibus 42 X.
qvoqve Sceletbn ferreum jpj«
parotidibus
a Rege Daniz em-
Salivalesglandulz 92« ptum 42J.
168. Sceleton mufculorum
Salivalis du£lus exteri- artificioforum J77«
prima Sceleton notatum pro
oris in ventio

. 88.89.18f.j70.376. mufculorum origi-

qvomodo invenia- «e J94,
tur *j63;"Stenonia- in Scorbuto levis ma-
nusdi6iuspi. 162. dor fuificit go« .

j6z. ufus 2^7. de- Scribonii le 61 io defen-

feri ptio 362.3 Blafio ditur '
193,
qvoqve obfervatus Scripta Schoockiana
i6u deferiptus i6f 21 J.
faiivant fundit per Scrotum perforati! 19«
' Sedio

Digitized by Googl
 INbfeX.
%eftio ‘lirie 'faifgvine cur peri culo&dr ia<!

pa6lo fiat 94. angulum ib«

*
3 85* 39^* 'ttcoiiomi- Stella in cygno redivi^
am corpbfis tiirbat '
VJL-»
‘
'2,

Stenoniilaus 41 7,ob«
^ccundina 'una pluri- fervationes 426.
bus ‘embryonibus Stibium ati dc ^vibu^
ilifficit ietiam profic
'zfOt 6j, •

bbotfa Srrumx intollo an ra*>

diverfi Texus
^iolanum25i> fed dices habeant in me-
per lineam difiindla fenterio ^ j it. an k
I51. 'lymphaticis - ib.
Semen elTc et chylo la- Sudorum rivi et glan-
ifteo 3^4* dulis fub cuce
Septi lucidi fovea •
420^
Septum lucidum non SuflRjfib oculi fponte
cfle fedem iinitnae curata. '
4^^
17*- 37^ Suffocatio cordis et
Silices et puero tejedii la^ieis thoracis 'et-

J 37* 3 44* plicatur, jzS.

Singultus biennii 14^« Sulphuris fp. confici- *

Sperma ceti eit cere- endi copia. 4jz«

bro 291. Sulphur Veneris an ar-
Spinx dillortio cur pu- deatk 4JZ.
eris fit impedimento Syncope in jejunis un-
||0. an& cur feni- de |2 6« ex aqvx
bus noAobfic peri-

Digilized by Coogie
 INDEX.
pericardii defedu valercentibus pTOn
hibita ago.
qvotnodo a- Tophi arietini jdT,

pudCoum explicati* Tophus ventriculi bo»

. dum 27j.3i7^. vini j S.
T. Trimcflorum partui
Tai^iaci pulvis ad vi* 250, una fecundiria
fum '
267. contentus 250.
"
Tenesmi remedium ex in Tuba uteri con-
_1audano ip2. ceprio jg.
Terra Norwcglca o- Tuberculum in ofie
chr* fpccies facro
.,,Scorbuti an fit re- Tumor «ancrofus in-
medium 72« gvinis 47.
'Xeftac ignis Talium V.
vim eludentes 42 7. Vaces an fine tefiiculii
Tefiiculi feminarum concipere pofiint»

:
in cafiratione ex 2 i? O»
empti zSo. Valvuls lateribus^ ad*
Thoracis vulnerati flu- motx dant tranfi-
xus chylofus 1^7. tum liqvoribus 94^
Tindiura folaris Ame- Valvula nobilis corof
Iungi 544. 4Z7. naris 4f. 4p. lym-
unde compofita^. phaticorurn & thOf
4 ^^» racica
. (
.

Tonfura ad cutem fa- Vapores non alerem.

lutaris 286. con- 32^.
Vkri.
I
’

Digilized by Googie
 IN D E X.
\fariclaB TsJandicae zo Vefipa duplex^ xo:
, aij. repetentes. 5^0 Ixfa fine damno 131« 1

3
yariolis dcnatorum Velica in avibus a pul-
anatome lOf. 3 89. mone ad abdomen
Vafa carunculx lacry-
malis Veficas membranas cu
Vas narium excrctoriu arenulis abrafas $5.
Stenonil 227. ejus Veterum fcripta non
usq». 231. 2 3 z. ncg.ligenda.^« 248*
'
VegetiusMuIomedicus 4Q^»
a Rhodio iUuRratus Vicinitatis jus in coe;*

* . IM- po«
Ventricuh afFedio in Vini fpiritus cruorem
..
yariolis iod. lapis in immutat. 4.ZZ.
hydrope Z03. Virginibp lac ex mam*
in Ventriculo conce mis po^e huere.14;-
ptum fadutn IL Virginis fatyrialis
37. pollutiones centum
Ventriculum in fcbri- CQttidie 145*. jeftu-
bus^alignis elTeaf- antis caula 142. re«
fcftum 15 6. 15 in media ex Rudibus %
hydrope qvomodo gelu, lade l 4

Vermes gglae Vifum acui tabaco z^7

i
ventriculi amitti ,
barba raOi n

Vertici uterus relponr z2S i

dcc A 80,
Gg VitrV
Vifri fifafnerttA 40 qvo
Ulcofculis an praecipi- 4f» 49»
tatum conferat 2 2 3. Uterini furoris cauf^
Vomitus magicus re- & remedium 147^
rum variarum 242, Uteri vagina duplet
llretenim dilatatio '

U6. Uteri vices afiae partefe

Urm;e foppreflio unde fupplent

i ^2«odoratz utide ex Utero fluxus foui-
dus 64,
tu Urinis mobftrofa in Utero» cui* primo
pfer ladieas eiccerni menfe nihil eom-> «
titius ^ 3 pareat
Uteri confenfus cum Uterus putrefa£Vus ifo,^
fiaphe f 9. 60« cum cailracis exfe6lus
Irauda ¥aia
 ;

Errata graviora Typographica

ita emendanda,

Fag. i4Jin. fervas p. 40. F.£.rt!pnir*

p. 41 . 1. 1 2. alibi p. H4- ^ tamen p. 8 f .1. C.

deciduas p. 89. h antp clarifltmep.
parcus p. I o^. 1. 6. mBammacus p. 150. 1. 2f
renum pu i f 2 . 1. i. elementa p. i . f. 7. ge-
Deralibus 1. 1 7. x 74. K x 2.
Wirningianum,p.
inventorem 87. 1 i j.utroq^p. 174«1.7.
p, i
calumnias p» xp8. 1. ^.cui f. 10. me p.206.
pen. (iccitate p. 2 1 2. 1 8. Schoockius p. 2 1 p»
.

1. 18. eventum p. 2
5 0.1. 16. 1661, p.2j|.
}.17. judicium p. 2f8.1- noftri^, iSf*!* 7>
refpondeat p. 1 24. \^j, Borrichii p. | ^o.i.iy* •

fubjungit p. II I. 1. 21. fumus p. 3 f z« 1. ulc.

producere p. 361. 1. 17. declamatoris p« 384»
t. g. experimento p. 1 8 f. 1. 15. propiori i. pen.
codvertit hic p. 40 7. 1. i 6» fiipervacuam

p. 410. 1. g. rariora p. 427. t. I2. czterisq^.

Non dubito fupereffe plura , qvs benevoli
Lei^oris emendationi committimus.

Pa veniam fubitis : non difplicuiffe meretur»

FeBinat , Le^or» qvi placuifle tibi»

Digilized by Googk
 I 1

V '

-.i

1
ri
• ^ . .1

Digilized by Google