Unidade Formativa 4

Unidade Formativa 4

Infografías

UNIDADE FORMATIVA 4

Denominación: Infografías

Duración: 3 hora

MÓDULO FORMATIVO DESEÑO E PRODUCIÓN

EDITORIAL
Índice

Signi cado e busca de información

Composición e proporción estética

Trucos e consellos para un ilustrador

Exemplos e traballos completos

Obxectivos

Objetivos

Buscar información real, veraz e contratada

Compoñer con proporción estética e claridade
Coñecer outras ferramentas para facer infografáis
Introdución ás infografías

Como xa se comentou na primeira unidade, a infografía é outra forma de representación

visual informativa na que se combinan diagramas visuais xunto con texto para resumir ou
explicar gurativamente ideas e conceptos.

Para esta transmisión de información empréganse diversos tipos de grá cos e signos non
lingüísticos e lingüísticos (pictogramas, ideogramas e logogramas) formando descricións,
secuencias expositivas ou narrativas e mesmo interpretativas. De feito, os mapas, grá cos,
viñetas... son
infogramas. É dicir, partes da infografía, coa que se presenta una información completa,
aínda que poida ser complementaria ou de sínteses.
https://ernestoolivares.es/por-que-infogra a

Polo tanto, as infografías transmiten feitos, procesos, noticias, acontecementos ou datos

de forma amena, sintética e visual, facilitando a comprensión de información árida ou
complexa, e estimulando o interese do lector que, dun golpe de vista, pode seleccionar
nelas o que lle interesa, o que xa coñece e o que non.

Coa intención ante todo didáctica, a infografía naceu como un medio de transmitir
información grá ca de forma máis dinámica, viva e imaxinativa. A infografía aplícase
principalmente en revistas, documentos, xornais, folletos, páxinas da internet, educación,
libros, etc. O propósito é que os grá cos chamen a atención de quen os visualiza polas
cores, imaxes ou deseños. Como o seu impacto visual é moi elevado, provoca viralidad na
publicación e incrementa en forma exponencial o alcance da mesma.
http://rodrigohm.com/historia-evolucion-las-infogra as-elementos-visuales/
Elaboración dunha infografía

O proceso de creación dunha infografía parécese moito a elaboración de calquera outro

tipo de documentación, sendo no caso da infografía, o deseño visual unha parte clave.
Polo cal, para crear unha infografía, poderíanse seguir os seguintes pasos:

1. Concretar os datos a representar

2. Plani car e decidir o tipo de infografía a usar
3. Deseñar e plasmar a infografía
4. Revisar, retocar e corrixir

Nas seguintes seccións iranse comentando en máis profundidade cada un dos pasos
anteriores. Rematarse cunha sección de Boas prácticas e consellos a ter en conta na
elaboración de infografías.
1. Recopilar datos

Información a representar

Antes de poñerse a deseñar unha infografía hai que saber que información a representar
e recompilar todos os datos que imos representar.

Concretar a temática da infografía

Débese ter claro o ámbito e a temática, ou polo menos, ou idea xeral clara do que se
quere representar a través da infografía.

Para iso hai que facerse as seguintes preguntas:

Que se vai querer contar?

A quen vai dirixa información?
Que se vai responder na infografía?

Unha boa práctica consiste en escribir todas as preguntas que se ocorran sobre esa
temática nun caderno ou nun documento de texto: Que, Como, Cando, Onde, Quen, Por
que?

Recopilar información

Unha vez claro o tema a tratar e a quen vai dirixida, é momento de recompilar toda a
información e datos reais que se poida atopar para responder a todas as preguntas
anteriores. Esta información pode ser propia ou de terceiros.

Evidentemente, a día de hoxe Internet é unha fonte de información case inesgotable. Na

internet podemos atopar información moi variada: estudos monográ cos, actas de
congresos, leis, estatísticas, noticias de actualidade, bases de datos, directorios e informes
de empresas e institucións... Moita desa información está dispoñible tamén en medios
impresos, pero a inmensa maioría é accesible pola rede.

Adóitase comparar Internet cunha gran biblioteca, pero mentres que calquera biblioteca
dispón dun catálogo onde se recollen de forma ordenada todos os seus fondos, isto non
existe na internet, polo que debemos recorrer a unha ampla variedade de recursos para
realizar procuras.

Por outra banda, e posto que a información que se publica na internet non está sometida
a ningún tipo de exame previo por parte de editores ou profesionais do sector, nin a
normas de calidade de ningún tipo, a información obtida da rede debe ser sometida a
unha rigorosa análise (autoridade, actualización dos contidos, propósito, funcionalidade,
etc.) que nos asegure a abilidade da información.

Antes de comezar unha procura, é fundamental ter ben claro que é o que quere atopar, é
dicir, de nir ben o obxectivo da procura. É conveniente que se valore a relación entre a
pertinencia dos resultados que desexa obter na procura e o tempo que está disposto a
empregar nela, xa que uns tipos de procura supoñen un maior emprego de tempo e
esforzo que outros.

Resulta moi recomendable recapacitar e anotar:

As palabras crave, abreviaturas e nomes máis especí cos que identi can mellor e
de forma máis exclusiva o tema para buscar.
O nome de sociedades ou asociacións que poden tratar ese tema.
Palabras adicionais que poden aparecer en calquera documento relativo ao tema
buscado.
Frases literais que poidan formarse coas palabras craves anteriores.
Sinónimos que poidan ser tamén aceptados na procura.
Termos que sexan excluíntes.

Entre as ferramentas en Internet para a procura de información, podemos empregar

calquera das seguintes:

Buscadores globais: Son aplicacións que rastrexan a rede recompilando datos e

información sobre as páxinas web, incorporando esta información na súa propia
base de datos. Posto que non hai criterios na selección dos cheiros, a calidade dun
buscador depende sobre todo do número de documentos que incorpora e das
ferramentas de interrogación avanzada que permite. Resultan moi adecuados para
buscar lugares e páxinas especí cas.  Ter en conta que ningún buscador é capaz de
analizar a totalidade das páxinas da internet. Por iso é conveniente consultar sempre
máis dun. Exemplos: Google, DuckDuckGo, Yahoo!, Ask...  
Directorios: Son bases de datos de documentos da internet organizados de forma
temática, a partir dunha listaxe de materias xerais que pode subdividirse en materias
máis especí cas. A penas existen debido o custo para mantelos.
Exemplos: dmoz, ipl2...
Buscadores especializados: Son ferramentas que restrinxen a procura na web a
aqueles recursos que cumpren unha serie de requisitos: tipo de documento (libros,
artigos, etc.), materia (ciencia, humanidades, etc.) ou nivel da información
(documentación de carácter cientí co e académico). Adoitan estar mantidos por
expertos nas distintas disciplinas, polo que a información que recompilan adoita ser
máis rigorosa e able que a dos buscadores xerais. Algúns exemplos: Google
Académico, Google Libros,  citeseer...
Metabuscadores: Son recursos que dan acceso a un grupo de motores de busca e
permiten realizar a procura simultaneamente en varios deles, ofrecendo unha única
lista de resultados, fronte aos multibuscadores que mostran os resultados de cada
buscador por separado. O seu maior inconveniente é que, xeralmente, as procuras
que permiten realizar son moi básicas, non dispoñendo das opcións avanzadas dos
motores de procura. Exemplos: Webcrawler, Dogpile, theinfo, ixquick..
Portais temáticos: Son directorios especializados, que recollen unha serie de recursos
seleccionados por expertos cun criterio rigoroso. Xeralmente, contan cunha
presentación, un catálogo, unha colección de imaxes e unha selección de ligazóns de
calidade, entre outros apartados. Exemplos: Porticolegal (Dereito), TechXtra
(Enxeñería, Matemáticas e Informática), bvsalud (Medicamento), BibliotecaCervantes
(Humanidades)...
Internet invisible: Hai moitos recursos de información que non son localizables
mediante os motores de busca ou os axentes intelixentes. Atópanse recollidos en
bases de datos que só mostran o contido cando son interrogadas e xeran páxinas
web dinámicas. Entre estes recursos están a bases de datos especializadas, os
catálogos de bibliotecas, as revistas dixitais, etc. Exemplos: Wolfram Alpha (motor de
intelixencia computacional), BibliotecaVirtual, Archive (repositorio de todo tipo de
material dixital),  OnlineBooks...
Open Arquives: iniciativa co obxectivo principal de facilitar a dispoñibilidade na
internet da documentación cientí ca, para que calquera usuario póidaa ler,
descargar, copiar, distribuír ou imprimir, coa posibilidade de buscar ou enlazar ao
texto completo do artigo e utilizalo sen máis barreiras nanceiras, legais ou técnicas
distintas da fundamental de acceder á propia Internet. Exemplos: soros.org,
OpenArquivesIniciative, www.doaj.org, oaisterEdu, arxiv.org, RevistasCSIC...
OpenCourseWare: a publicación de materiais docentes como contidos abertos de
educación superior. Adoitan ser documentación con propiedade intelectual que
asegura a cesión dalgúns dereitos de autor, como a distribución, reprodución,
comunicación pública ou xeración de obra derivada. É dicir, non só son contidos de
acceso libre e gratuíto na web, senón que ademais pódese reutilizar libremente
respectando a cita do autor orixinal. Estes materiais adoitan corresponder a materias
da educación superior universitaria, tanto de grao como de posgrao. Exemplos: OWC
Universitat Oberta de Catalunya, OWC UNED, OWC UC3M, OWC U. de Granada, OWC
U. de Cantabria... e a máis coñecida, OWC MIT (Insituto Tecnolóxico de
Massachusetts)
Wiki:  sitio web, onde as páxinas poden ser editadas directamente dende o
navegador, de tal forma que os usuarios crean, modi can ou eliminan contidos que,
xeralmente, comparten. As aplicacións de maior peso e á que lle debe a súa maior
fama ata o momento foi a creación de enciclopedias colectivas, xénero ao que
pertence Wikipedia. Existen moitas outras aplicacións máis próximas á coordinación
de informacións e accións, ou a posta en común de coñecementos ou textos dentro
de grupos, tanto no ámbito privado, educativo como profesional. Exemplos:
Wikipedia, Wikispaces, Wikimedia Commons, WikiDidácTICa...
Foros: Tamén chamados "grupos de discusión" ou "listas de distribución", están
especializados en temas concretos e baséanse no intercambio de información
gratuíto e libre. Ao inscribirse nun grupo, terase acceso aos comentarios que os
 distintos membros envíen. Exemplos xenéricos: www.rediris.es/list,
groups.yahoo.com, groups.google.com...
Blogs: Os weblogs ou blogues (tamén denominados en galego bitácoras) son sitios
web periodicamente actualizados que recompilan textos ou artigos dun ou varios
autores, ordenados de forma cronolóxica. Habitualmente, en cada artigo os lectores
poden escribir os seus comentarios e o autor darlles resposta, de forma que é
posible establecer un diálogo. Os blogues poden ser de temática moi variada: hainos
de tipo persoal, xornalístico, empresarial ou corporativo, tecnolóxico, educativo... Ás
veces, a información que ofrecen os blogues pode ser máis exacta e máis actualizada
que a dos medios de comunicación convencionais, pero tamén pode ser tendenciosa
ou, simplemente, falsa. Por iso, convén sempre contrastala con outras fontes.
Exemplos: Blogger, Wordpress...

Organizar e ltrar os datos

De todos os datos que se recompilan hai que facer unha criba e eliminar todo o que non
sexa relevante ou non interese. Sería interesante pasar os datos a números, táboas e
grá cas para telo ben organizado.

En resumo, toda infografía debe estar baseada na investigación e empregar datos

contrastables, documentados e referenciados.

Crear un titular
Debería darse unha boa volta á creación dun título para a infografía que sexa orixinal e
que chame a atención. Valorar entre diferentes opcións, tento en conta tanto a lonxitude
do mesmo como a concreción e a semántica das palabras empregadas.

Xerarquizar os datos relevantes

Trátase de ordenar a información segundo a importancia que se lle vaia a dar a cada
elemento que aparecerá no deseño nal e o camiño para seguir.
2. Plani car tipo de infografía

Presentación da información

Unha boa opción é botarlle unha ollada a outras infografías, para poder atopar ideas e a
inspiración necesaria que axude a dar forma á nova infografía. Por exemplo, en internet,
nas webs de Pinterest (es.pinterest.com/bttw/inphographics,
es.pinterest.com/rtkrum/cool-infographics-gallery) ou en Coolinfographics hai unha boa
cantidade de exemplos.

Tipo de Infografía
Hai que de nir que tipo de infografía se vai crear. Existen varios tipo, entre os que se
poderían mencionar os seguintes, tendo en conta que tamén se poderían combinar entre
si:

Comparativa
Vantaxes/Inconvenientes
Evolución/Tendencia/Progreso
Xerárquicas / Organigramas
Xeográ ca (mapas)
Estatística
Descritiva

Plani car a diagramación

Trátase de crear unha secuencia e establecer conexións entre os elementos para facilitar a
interpretación e que teña sentido e lóxica, ademais de que sexa comprensible sen
necesidade de explicacións extra.

Bocetar

Cos datos que se teña, crearanse varios bosquexos coa disposición dos diferentes
elementos que compoñen a infografía. Poderíase facer o bosquexo en papel ou no propio
Inkscape.

O habitual é comezar cunha estrutura simple a modo de borrador e utilizar as frechas

para ir relacionando apartados.
3. Deseñar e plasmar

Deseño

Un dos obxectivos a seguir é destacar o máis importante para provocar deducións. Esta
tarefa é máis complexa do que parece e convértese en todo un arte. De aí que o uso
axeitado de cores, grá cos, elementos iconográ cos, efectos tipográ cos (groso,
cursivas...) e as propias tipografías, teñan especial relevancia no deseño das infografías.

En canto ao deseño, deberase ter en conta unha serie de conceptos básicos:

Tamaño: Estableceranse as dimensións concretas que vai ter a infografía, en mm ou

cm se se vai ser para imprimir, e en píxeles se se vai exportar a mapa de bits para
visualizar en pantalla. Recordar que o formato SVG non importa o tamaño, sempre
que non se empregaran mapas de bits dentro do deseño. Tamén se terá en conta se
será vertical ou horizontal, ou se haberá unha versión de ambas.
Estilo: De niremos un estilo adecuado coa temática, a empresa e o público
obxectivo cunha elección adecuada de cores, tipografías e elementos grá cos.
Frechas e estrutura: Son esenciais para relacionar conceptos e ídeas na
infografía. Ter un conxunto adecuado de frechas e unha estrutura limpa e clara,
son esenciais para poder integrar todos elementos.
Esquema de cores: O uso da cor é un elemento crave para xestionar as
diferentes mensaxes á vez que manter a atención do lector dentro da
infografía. En xeral, unha boa práctica, é empregar 2 cores complementarias e 1
de contraste (para dar énfase). Para esa elección de cores, a roda cromática
pode axudar na elección.
Tipografías: Non deberían usarase máis de 2 ou 3 familias tipográ cas.
Se o resultado nal vai ser impreso, para o texto explicativo (normalmente
o máis pequeno) usaríase unha fonte serf  (con serifas/adornos). Para o
resto usar sans-serif (sin serifas/adornos).
Se so vai ter un uso dixital (por pantalla), entón o normal é empregar todo
sans-ser .
As tipografías caligrá cas, artísticas ou caligrá cas usalas con coidado e
sobre todo non abusar delas. Serían interesantes en títulos ou para
destacar algunha palabra ou concepto concreto.
Tipo de grá cos: Hai que elixir que grá cos se van empregar: Barras, sectores,
grá cas orixinais, liñas, grá cos de área, aneis, grá cos radiais... Dependendo
do tipo de datos a representar, adoita haber uns grá cos que se adaptan e
mostran mellor os resultados a presentar. Trátase de combinar os grá cos
 temáticos cos de referencia para ilustrar de formas diferentes os datos e
informacións.
Ilustracións e iconas: De ne as iconas ou ilustracións vectoriais que van
aparecer na infografía. Descarga este tipo de arquivos aquí: Iconarchive.com /
Flaticon / Freepik
Formato do arquivo: Isto dependerá en gran medida se o resultado nal vai ser
para un medio dixital (PNG ou SVG), para a impresión (TIFF ou PDF alta calidade),
email (PDF comprimido), HTML (PNG ou SVG), redes sociais...
4. Revisar e corrixir

Revisar e corrixir

Antes da entrega nal, repasar a infografía e revisar.:

Ortografía e gramática
Que non falte o logo da empresa, institución ou organimso
Datos de contacto e seguimento (redes sociais, web...)
Citas ás fontes dos datos empregados
Licenza (por exemplo, Creative Commons nunha das súas combinacións)
Conxellos e boas prácticas

Consellos e boas prácticas

A túa infografía debe cumprir estes 4 puntos importantes:

Contraste: Salientar o importante. Con intensidade de cor, cambios de cor e

tamaños adecuados.
Relevancia: Só información de interese, eliminar a informaición supér ua.
Veracidade: Coidar a forma de presentación para que se plasme os datos de
maneira real e veraz.
Simplicidade: Seleccionar só o necesario. Textos breves. Estilo sinxelo e limpo.

Tamén se debe ter en conta:   

É moi importante facilitar o acceso ás fontes de datos orixinais e comprobar os dato.

Asegurarse que se están utilizando os datos máis recentes e actualizados.
Limitar o número de fontes que se utiliza.
Non empregar excesivas grá cas: transmitir un concepto con demasiadas grá cas fai
perder a efectividade na súa comprensión.

Para dotar de elementos ás infografías, hai dispoñibles multitude de recursos libres, por
exemplo:

Tipografías libres: GoogleFonts, FontSquirrel, Dafont

Iconas, símbolos e imaxes: Openclipart, IconArchive (especi ca licencia en cada caso,
pódese ltrar)

A liberdade e potencia que ofrecen programas vectoriais como Inkscape para facer
infografías está fora de dúbida. Pero hai certos servizos web que permiten crear
rapidamente unha infografía a través do navegador baseándose en modelos prede nidos.
Os problemas destes servizos web son varios (dependencia dun terceiro, introducen
publicidade e marcas de auga, limitan certas funcionalidades, non se ten o control
absoluto do contido e o deseño...), aínda que ten a vantaxe da rapidez. Exemplos:

Easel.ly: permite crear infografías so sticadas a partir de modelos que se ofrecen,

podendo arrastar e soltar dentro delas todo tipo de símbolos (liñas, formas, texto,
imaxes propias, iconas, etc) para personalizar o resultado nal sen perder claridade
nin calidade. As infografías poden ser exportadas en formatos pdf, jpg, png ou web
para ser compartidas online.
Infogr.am: permite subir os datos cos que se desexa crear grá cos. Pódese editar
unha URL personalizada para visualizar o grá co e obter o código html para engadilo
a unha páxina web.  Inclúe a posibilidade de realizar infografías cos grá cos obtidos a
través duns modelos perdi nido.
Piktochart: que permite crear chamativas infografías a partir duns modelos e
obxectos que se engaden cun simple arrastrar e soltar. Permite personalizar cores e
fontes en só clic. Tamén é posible exportar a creación en HTML ou como imaxe para
inscrustar a infografía nunha páxina web.
Exemplos

Comparativa
Vantaxes/Inconvenientes
Evolución/Tendencia/Progreso
Xerárquicas / Organigramas
Xeográ ca (mapas)
Estatística
Descritiva
Licenza

Unidade Formativa - Infografías

Esta Unidade Formativa forma parte do material formativo de

preparación para a o curso Creación de infografías e deseños
vectoriais.

Material elaborado para a O cina de Software Libre do CIXUG.

Copyright: O cina de Software Libre do CIXUG

Licenza: Distribúese baixo a Licenza Creative Commons

Recoñecemento Compartir igual 4.0
Fontes empregadas:

http://www.coolinfographics.com
https://www.totemguard.com

https://www.creativosonline.org

http://www.lauralofer.com

http://blogs.ula.ve/raymond
Obra publicada con Licencia Creative Commons Reconocimiento Compartir igual 4.0