Myanmar Engineer Forum Anniversary Journal No

Electronic အငးဂ္ငးနီယာပိုငး့ဆိုငးရာ - William Paul ၇ ေအရာ
စကးမႈ ၇ ေရေၾကာငး့ အငးဂ္ငးနီယာဆိုငးရာ - ကိုထြန္း ၊ ဟယ္ရီလင

ြ ္ ၊ လိပ္ႀကီး ၊ ဖိုးတာ
ေလေၾကာငး့အငးဂ္ငးနီယာဆိုငးရာ - zinmaung
ၿမိဳ႕်ပ အငးဂ္ငးနီယာဆိုငးရာ - ထြန္းေအာင္ေက်ာ္ ၊ ကို အင္ဒရူး ၊ Pho Zaw ၇
chit tee ၇ chitsuelay
ဗိသုကာပညာရပးပိုငး့ဆိုငးရာ - ပါႀကီ့ ၇ KPZ ၇ ဂၽျနးမို့အိမး ၇ MTZO
AutoCAD ပိုငး့ဆိုငးရာ - ပါႀကီး ၊ KPZ ၇ ဂၽျနးမို့အိမး ၇ chan09
Mining သတၳဳတျငး့အငးဂ္ငးနီယာဆိုငးရာ - chan09 ၇ ငေမာငး
ႏ္ဴကလီ့ယာ့ အငးဂ္ငးနီယာပညာ - Dragon Warrior
ကျနးပ္ဴတာပိုငး့ဆိုငးရာမ္ာ့ - ကိုေရခါ့ ၇ သို့ေက္ာငး့သာ့ ၇ ကို ခ္ငး့တျငး့သာ့ ၇
ဓါတးပဵုပိုငး့ဆိုငးရာ - ကိုငယး ၇ ကို phyo
ဝတၳဳတုိ/ရြညး၇ ကဗ္ာ၇ အကးေဆ့၇ သုတ/ရသ ေဆာငး့ပါ့ - ဟယ္ရီလြင္ ၊ ဂၽြန္မိုးအိမ္ ၊ ပါႀကီး
စာေစာငး ဒီဇိုငး့ - ေမာင္ေလေျပေလး ၊ ထင္လင္း ၊ ကိုေန
အေထျေထျ - ေရခါ့၇ ခ္ငး့တျငး့သာ့ ၇ William Paul
စာအုပးထုတးေွသညးံရကးစျဲ - ၆-ှှ-ဿွှှ (ဗုဒၶဟူ့)

ဥေယ္ာဇဥး
စာေစာငး်ဖစးေ်မာကးေရ့ေကားမတီ၏ ေက့္ဇူ့တငးစကာ့
အငးတာဗ္ဴ့က႑
Myanmar engineer forum ကို စတငးတညးေထာငးခဲံသူ ဟိနး့ေလ့၇ ေနညိဳ ၀
ကိုေရခါ့ႏြငးံ ေတျ႕ဆဵုေမ့်မနး့်ခငး့
ဖိုရမး စကာ့ွိုငး့
ဖိုရမးစကာ့ွိုငး့ ၀ှ
အေထျေထျ ဗဟုသုတ
ှ၈ Falcon Hypersonic Technology Vehicle-2 စမး့သပးပ္ဵသနး့်ခငး့ ၅
ဿ၈ Old English Words ၁၄
၀၈ အာကာသလျနး့ပ္ဵယာဥး (Space shuttle) ခရီ့စဥးအဆငးံမ္ာ့ ၂၁
၁၈ ပုဂဵေခတး ဂူဘုရာ့တစးဆူ၏ အစိတးအပိုငး့ အေခၚအေွၚမ္ာ့ ှ၁ဿ
၂၈ Engineering Quiz William Paul ှွှ
၃၈ တီထျငးမြဳမ္ာ့၏ သမိုငး့ေၾကာငး့ထဲမြ အမြတးတရ မြတးခ္ကးစကာ့မ္ာ့ ှဿ၁
ကဗ္ာရပးွနး့ ှ၀၄
အမြတးတရ ဘယးေက္ား(ငထကး)
ေတာငးညိဳမြာ်ပိဳမယးံမို့ ဂၽျနးမို့အိမး
ကၽျနးေတားတို ံသစးပငးေတျစိုကးခဲံၾကတယး ဂၽျနးမို့အိမး
ထပးတူညီ ေနညိဳ
အိမးေွ့သူ ကိုသီဟ
ငါနဲ ံငါ … ပဋိပကၡ မို့ထကးလငး့
မီ့တစးစ်ဖငးံ ကစာ့မိ်ခငး့ ေနမငး့လျငး
ေဆာငး့ပါ့
ှ၈ ကမ ၻာေ်မကို ခ္စးခငး်ခငး့ Pig kalay (Aey Thar Yar) ှွ
ဿ၈ Mechanical Major ၏ ႏြလဵု့သညး့ပျတး (သို ံမဟုတး) သူရိနးသစၥာ ှ၁
Workshop Technology အေတျ့စမ္ာ့
၀၈ စကာ့ေ်ပာေသာမ္ဥး့ေၾကာငး့ကေလ့မ္ာ့ ေမာငးသနး ံဇငးဦ့ ှ၅
၁၈ Human factors ဇငးေမာငးထန

ျ း့ ဿှ
၂၈ ပတးွနး့က္ငးကို တညးေဆာကး်ခငး့ MMO ဿ၅
၃၈ IP Route 2 ေရခါ့ ၁၅
၄၈ BIM (သို ံမဟုတး) စိနးေခၚေနေသာနညး့ပညာ MZ (Design Ideology) ၂ှ
၅၈ စိမး့လနး့ေသာကမ ၻာ ဂၽျနးမုိ့အိမး ၃ွ
၆၈ Mechatronics ေကာကးေၾကာငး့မ္ာ့ Dragon Warrior (A.G.T.I-M.P) ၃၂
ှွ၈ ေရဒါနညး့ပညာ၏ ေရြ့ဦ့ေန႕စျဲမ္ာ့ William Paul ၄ဿ
ှှ၈ ဘေလာံဆိုတာ ဘာလဲ မေနာ်ဖဴေလ့ ၅ဿ

ှဿ၈ Overhead crane beam မ္ာ့၏ Structural dynamics ငရုတးေကာငး့ ၅၂
coefficients မ္ာ့အာ့ တျကးခ္ကး်ခငး့
ှ၀၈ Plastic အေၾကာငး့ တေစံတေစာငး့ H.Htet (TA-11) ၆ွ
ှ၁၈ Super potato concept ဂၽျနးမို့အိမး ၆၃
ှ၂၈ Control panel အာ့ အသဵု့်ပဳ်ခငး့ ကိုစဵ်ငိမး့ ၆၅
ှ၃၈ Aircraft turbine engine compressor surge and stall Htin Lin.P ှွဿ
ှ၄၈ Beams optimization ငရုတးေကာငး့ ှှွ
ှ၅၈ ပတးွနး့က္ငးထက
ဲ ဗိသုကာ (Architecture in environment ) MMO ှှ၁
ှ၆၈ ဟငး့လငး့ချငးႏြငးံ အေတျ့ MTZO ှှ၃
ဿွ၈ Lubrication Oil ကုိထျနး့ ှဿှ
ဿှ၈ Overhead Crane Beam Design ငရုတးေကာငး့ ှဿ၂
ဿဿ၈ အိုရီဂါမီ နဵရဵမ္ာ့ ဂၽျနးမို့အိမး ှ၁ဿ
ဿ၀၈ FL Studio Mixer အသဵု့်ပဳ်ခငး့ ထငးလငး့ ှ၁၀
ဿ၁၈ Effects of low quality lubrication oil on ships Ko Tun ှ၂၄
ဿ၂၈ Seakeeping Evaluation of Round-Bilge Monohull by Win Ko Ko, Zaw Win,Mya Mya Khaing ှ၃ွ
STF Strip Method
အကးေဆ့
ှ၈ နညး့ပညာ၇စျမး့အငး၇ သဘာွပတးွနး့က္ငးႏြငးံ ႏြိဳငး့ရငးံေႏျ ၂၂
အိပးယာွငးပဵု်ပငးမ္ာ့
ဿ၈ ခ္စး်ခငး့်ဖငးံလငး့ေစ ေနညိဳ ၆၁
၀၈ အေတာငးတူေသာငြကးမ္ာ့ အတူတူပ္ဵသနး့ေနၾကသညး ဂၽျနးမို့အိမး ှ၀၂
ွတၳဳတို
ရာသီေပ္ာကးလျငးံေသာ စဵပယးငဵုမ္ာ့ ဖီ့ေဂ္ ှ၀ှ
Activities of MEF
Civil Engineering Seminar Singapore 2010 Chit Tee ှ၂ှ
ဟာသ ဿ၄၇၁၄၇၄ှ၇
ကာတျနး့ ၄ ၇ဿ၄၇ ၂ွ၇ှွ၆၇ှ၂၃၇ှ၂၆၇ှ၃၂

rd
MEF 3 Anniversary , Year 2011 www.myanmarengineer.org
Wiliam Paul
( Administrator,
www.myanmarengineer.org )
rd
Inte
rvie
w
ဟိနး့ေလ့ ● မဂၤလာပါအကုိ ... ဒီ နညး့ပညာဖုိရမး တညးေထာငး်ဖစးခဲ႔ပုဵ သမိုငး့အက္ဥး့ေလ့ကို ဖုိရမးမနးဘာမ္ာ့ သိရြိ
ရေအာငး ေ်ပာ်ပေပ့ပါဦ့၈
yeakharr ● ဒီလုိဗ္ ... ဖုိရမးဆုိတာကို က္ေနားလညး့ သိပးမသိေသ့ဘူ့၈ ဘယးလုိဝဘးဆုိကးမ္ဳိ့လညး့ ဆုိတာကိုေတာငး
နာ့မလညးေသ့တာ၈ က္ေနားတုိ႔ မဟာအငးဂ္ငးနီယာသငးတနး့တကးေတာံ စာလုပးတံအ

ဲ ခါတုိငး့ အခကးအခဲေတျ ေတျ႔တယး၈
က္ေနား ေဆာံဖးွဲေရ့တာ ဝါသနာပါတယး၈ ဝဘးဆုိကး လုပးတာ ဝါသနာပါတယး၈ အဲဒီလုိမ္ဳိ့ လုပးမယးဆုိရငး ပထမဆုဵ့ ကုိယးံဟာ
ကုိယးေလံလာတဲံသူေတျအတျကး ေတျ႔ရေလံရြိတံဲ အခကးအခဲကို ေ်ဖရြငး့ေပ့မယးံလူ မရြိတာ ေတားေတားမ္ာ့မ္ာ့ ေတျ ႔ၾကဵဳဖူ့ၾကမြာေပံါ၈
ယုတးစျအဆုဵ့ က္ေနားတုိ႔ သုဵ့ေနတဲံ ဝငး့ဒုိ့်ပႆနာေတာငး က္ေနားတုိ႔ အၾကာၾကီ့ရြငး့ ခဲံရတယး၈ အငးဂ္ငးနီယာပုစၦာေတျ Drawing ေတျ
ခကးခကးခဲခဲေ်ဖရြငး့ ေရ့ဆျဲခဲံရတာေတျ ရြိခဲံၾကတယး၈ တစးကယးေတာံ ်ပႆနာေတျက ကုိယးတစးေယာကးတညး့အတျကး ခုမြေတျ ႔ရတာမ္ဳိ့
မဟုတးဘူ့၈ အေ်ဖေတျက ရြိ်ပီ့သာ့၈ ေရြ႕လူေတျ ၾကဵဳခဲံ ေ်ဖရြငး့ခဲံၾက်ပီ့်ပီ၈ ဒါကို လကးဆငးံကမး့သျာ့တာမရြိဘူ့၈ ေရြ႕လူက ်ပႆနာ(က)ကို
အခ္ိနးေပ့ေ်ဖရြငး့ခဲံရ ်ပီ့်ပီ ၈ ေတျ႔်ပီ့ ေနာကးလူကလညး့ အဲဒီ ်ပႆနာ(က) ကို ထပးေတျ႕တယး၈ ေရြ႕လူနဲ႔ မခ္ိတးမိဘူ့၈ သူလညး့ပဲ အခ္ိနးေပ့်ပီ့
ထပးေ်ဖရြငး့ရဦ့မြာပဲ၈ တစးခ္ဳိ႔ေတျက ေ်ဖရြငး့ႏုိငးသာျ ့ၾကီ်ပီ့ တစးခ္ိဳ႕ ေအာငး်မငးေအာငး မလုပးႏုိငးခဲံ ၾကဘူ့၈ တစးကယးလုိ႔သာ မိဘကသာ့သမီ့ကုိ
လကးဆငးံကမး့သလုိမ္ဳိ့၈ ဆရာက တပညးံကို လကးဆငးံကမး့သလုိမ္ိဳ့ ၈ သူငယးခ္ငး့ခ္ငး့ ညီအစးကို ေမာငးႏြမခ္ငး့ခ္ငး့ လကးဆငးံကမး့သလုိမ္ိဳ့ ၇
သိပၸဵပညာရြငး တစးေယာကးက လူအမ္ာ့အတျကး ေတျ႔ရြိခ္ကးေတျ ထာ့ခဲံၾကတဲံ ပတးဝနး့က္ငးမ္ိဳ့ လို မသိတဲံသူေတျပဲ ်ဖစး်ဖစး သိတဲံသူ
ေတျပဲ ်ဖစး်ဖစး အငးတာနကးရဲ႔ instant communication ကို အသုဵ့ခ္်ပီ့အာ့လုဵ့လကးဆငးံ ကမး့ႏိုငးမယးံ ပတးဝနး့က္ငးမ္ိဳ့ကို ဖနးတီ့ ေပ့ႏုိငးခဲံရငး
မေကာငး့ေပဘူ့လာ့၈်မနးမာေတျအတျကး ်မနးမာံ culture အတုိငး့ ေရ့သာ့ဆကးဆဵမယးံ well know အငးဂ္ငးနီယာဝဘးဆုိကးကို
က္ေနားလုိကးရြာပါတယး၈ မေတျ႔ခဲံဘူ့ေပံါဗ္ာ၈ ဒီေတာံ က္ေနားတုိ႔ရဲ႔ www.myanmarengineer.org ဆုိတာ ်ဖစးလာတယး၈ က္ေနားလုပး်ပီ့
တာက ေမလ မတုိငးခငး ဿ ရကးေလာကးအလုိက်ပီ့တာ ၈ တစးကယးတမး့ lauch လုပးေတာံ အမြတးတရ လညး့်ဖစးေအာငး မြတးမိလညး့
လျယးေအာငးလ႔ုိ 2008 ခုႏြစး ေမလ ှ ရကးေန႔မြာ announce လုပးပါတယး၈ အက္ဥး့ဆုဵ့ ေ်ပာ်ပတာပါ၈ ဒီထကးမကတဲံ သမုိငး့ေတျ ရြိပါေသ့တယး၈
rd
ေနညိဳ ● ဖုိရမး စတငးဖုိ႕ကို တစးေယာကးတညး့ ရုနး့ကနးခဲ႔ရလာ့ ဒါမြမဟုတး စိတးတူကုိယးတူွါသနာတူ ညီအစးကုိ ေမာငးႏြမေတျနဲ႔
စုေပါငး့ လုပး်ဖစးခဲ႔တာလာ့၈
Yeakharr ● ဟုတးကံပ
ဲ ါ၈ စလုပးမယးဆုိေတာံ က္ေနားကုိယးေတာငးကေတာငး မလုပးခ္ငးခဲံဘူ့၈ အရမး့တာဝနးၾကီ့လုိ႔ပါ၈ ‗ငါအ်မဲတမး့ေရာ
maintenance လုပးႏုိငးပါံမလာ့‘ ဆုိတဲံ အေတျ့က အ်မဲတမး့ဖိစီ့ေနတာကုိ့၈ ဘာပဲ်ဖစး်ဖစးလုပး မယးလုိ႔ ဆုဵ့်ဖတး်ပီ့ခဲံ
တဲံေနာကးေတာံ ပူ့ေပါငး့မယးံသူလုိကးရြာပါတယး၈ က္ေနားရဲ႔သူငယးခ္ငး့ေတျနဲ႔ အစးကုိေတျ ညီေတျက ဝုိငး့ဝနး့်ပီ့ ကူညီ
ေပ့ၾကပါတယး၈ နာမညးေပ့တာက က္ေနားဘာသာပဲစဥး့စာ့်ပီ့ေပ့ပါတယး၈ hosting ရြာတာ ၇ forum application ဒီဇုိငး့ႏြငးံ
အထဲက coding ေတျ ်ပဳ်ပငးတာအာ့လုဵ့ကို က္ေနားပဲလုပးထာ့ပါတယး၈ အနီ့စပးဆုဵ့ကူညီေပ့ခဲံၾကသူမ္ာ့ကေတာံ စတငး
အေကာငးအထညးေဖားတုနး့က ေန(The Sun)၇ ေမာငးဆနး့၇ အိမးလျမး့သူ တု႔ပ

ိ ဲ်ဖစးပါတယး၈ လပိုငး့အနညး့ငယး
ၾကာ်ပီ့တဲံေနာကးမြာေတာံ ရာမညဖုိ့လ်ပညးံ တု႔ိ ၇ တာယာ တု႔က

ိ ေန်ပီ့အာ့သျနးချနးစုိကးအကူအညီေပ့ၾကပါတယး၈ စတငး
အေကာငးအထညးေဖားတုနး့က လူေတျကိုေ်ပာတာေနား၈ အခုခ္ိနးမြာေတာံအမ္ာ့ၾကီ့ေပံါဗ္ာ၈ အရငး့ႏြီ့ဆုဵ့
ဖုိရမးညီအစးကို ေတားတာကေတာံ ်မနးမာမိသာ့စုဖုိရမး ်ဖစးပါတယး၈
ဟိနး့ေလ့ ● ်မနးမာအငးဂ္ငးနီယာဖိုရမးလုိ႔ အမညးေပ့်ဖစးခဲံပဵုေ်ပာ်ပေပ့ပါ
Yeakharr ● က္ေနားတုိ႔ ဝဘးဆိုကးကို အဓိပၸယးရြိရြိေပ့ခ္ငးခဲံတယး၈ ပညာေရ့တစးခုလုဵ့ကို ရညးညန

ျ း့မယးဆုိ
အရမး့ၾကီ့မယး၈ social website ေတျ်ဖစးတံဲ လူမႈဆကးဆဵေရ့ဝဘးဆုိကးနာမညးလညး့
မေပ့ခ္ငးဘူ့၈ အငးဂ္ငးနီယာေတျအတျကးလညး့ ဝဘးဆုိကးေကာငး့ေကာငး့မျနးမျနးမရြိေသ့
ဘူ့ဆုိေတာံ အငးဂ္ငးနီယာပါတာကို ေရျ့ခဲံပါတယး၈ အငးဂ္ငးနီယာဆုိကးေတျကို လုိကးရြာေတာံ
ဖုိရမးတစးခ္ိဳ႔ကိုေတျ႔တယး၈ active မ်ဖစးတာေတျ႔ရတယး၈ ဒိုမိနး့ကလညး့ free domain
ေတျမ္ာ့ေနတာ ေတျ႔ရတယး ၈ ဒီေတာံ အငးဂ္ငးနီယာပါတဲံ နညး့ပညာဖုိရမးတစးခု ်ဖစးဖုိ႔
ရညးညႊနး့ခဲံတာပါ၈ domain ကေတာံ non-profit organization ဆုိေတာံ .org
လုိ႕ပဲေရျ့ခဲံပါတယး၈ ်မနးမာဆုိတဲံစကာ့လုဵ့လညး့ ပါေအာငးေရျ့ခဲံ်ပိ့
myanmarengineer.org ကိုေရျ့ခဲံပါတယး၈ ကဵေကာငး့တာက domain registration
ဘယးသူမြ မလုပးေသ့တာပဲ၈
ေနညိဳ ● ဖုိရမး စတငးလညးပတးဖုိ႕ အခ္ိနး ဘယးေလာကးေပ့ခဲ႔ရလဲ အကုိ၈ ဘယးလို အခကးအခဲနဲ႔
ရငးဆုိငး တတးရသလဲ ဆုိတာ ေ်ပာ်ပေပ့ပါဦ့၈
Yeakharr ● အခ္ိနးကေတာံ ေ်ပာရခကးတယးဗ္၈ အရငးကတညး့က website လုပးတာေတျကို
ကုိယးံဟာကုိယး ေလံလာ်ပီ့ လုပးထာ့ခဲံ တာေတျ ရြိတယး၈ ေနာကးဆုဵ့ တစးကယးံ public
ဝဘးဆုိကးလုပးေတာံမယး ဆုိေတာံ အဲဒီတုနး့က ေလံလာခဲံတဲံအက္ိဳ့ေတျက လကးေတျ႔အသုဵ့
ဝငးသာျ ့တာေပံါ၈ hosting ဝယး်ပီ့တဲံေန႔ကစရငး ၂ ရကးအတျငး့ ်ပီ့ခဲံပါတယး၈ အခကးအခဲ
ကေတာံ hosting ဝယးဖုိ႔ online account မရြိတာရယး ၇ ထုဵ့စဵအတုိငးအငးတာနကးလုိငး့ မေကာငး့တာရယး၇
ဘုတးနာမညးေပ့တဲံအခါ သဟဇာတ မ်ဖစးတံအ

ဲ ခကးအခဲေတျရယး၇ တစးခ္ိဳ႕သူေတျရဲ႕ နာ့လညးမႈလဲမ
ျ ြာ့ တုိကးခုိကးမႈေတျရယး၇
ခုမြ စ lauch လုပးတံဲ ဝဘးဆုိကးကို ဘာမြမရြိဘူ့ဆုိ်ပီ့ တုိကးခုိကးသူေတျရယး၇ အခ္ငး့ခ္ငး့ကို ေသျ့ချခ

ဲ ္ငးတံသ
ဲ ူေတျ ရယး ၇
က္နးတံဲ အခကးအခဲေတျရယး မ္ာ့ေတာံ မ္ာ့တာေပံါဗ္ာ၈
ဟိနး့ေလ့၈ ● ်ပီ့်ပညးံစဵုတဲံဖိုရမး်ဖစး်ပီ လို႔ မြတးလ႔ရ

ို ်ပီလာ့ ဘာေတျထပး်ဖညံးဖို႔လိုေသ့လဲ
Yeakharr ● အဲလုိေတာံ မြတးလုိ႔မရဘူ့ေပံါဗ္ာ၈ ထပး်ဖညးံဖုိ႔လုိအပးတံအ

ဲ ရာတုိငး့ကိုေတာံ က္ေနားတုိ႔ ဖုိရမးအုပးခ္ဳပးေရ့အဖျဲ႔ကေန
ဆုဵ့်ဖတး်ပီ့ ထပးထပး်ဖညးံေနဆဲပါပဲ၈
ေနညိဳ ● ဖုိရမးသကးတမး့လညး့နညး့နညး့ရလာ်ပီဆုိေတာ႕ ဖုိရမးမြာေ်ပာငး့လဲမြူေလ့ေတျလညး့ရြိလာ်ပီေလ၈ ဘာေတျကျာ်ခာ့
သျာ့်ပီ့ ဘာေတျလုိအပးလာလညး့ဆုိတာ အကိ႕ု အ်မငးေလ့ သိပါရေစ၈
rd
Yeakharr ● စတငးကာစနဲ႔ဆုိ ကျာ်ခာ့တာေတျက members ပုိမ္ာ့လာတယး ၇ လူသိပုိမ္ာ့လာတယး၇
အမာခဵဖုိရမးမာေတျ ပုိမ္ာ့လာတယး၈ ဒါေပမယးံ ရုိ့ရို့မမးဘာေတျ အဝငးက္ဲသာျ ့တယး၈ သငးတနး့က႑
ပုိမုိတုိ့တကးလာတယး မမးဘာေတျ ဖုိရမးအသုဵ့်ပဳနညး့ ပုိနာ့လညးလာၾကတယး၈ အငးတာနကးဂ္ာနယးက သူတုိ ႔ web-
site အညႊနး့မြာ တစးၾကိမး၇ Net guide မြာတစးၾကိမး က္ေနားတုိ႔ ဝဘးဆုိကးလိပးစာကို ထညးံေပ့ဖူ့တယး၈
အခုေနာကးဆုဵ့က ်မဝတီအသဵလႊငးံကေန အငးတာဗ္ဴ့ဖုိ႔ ကမး့လြမး့ထာ့တာရြိတယး၈ ်ပီ့မယး မ်ပီ့မယးေတာံ
မသိေသ့ဘူ့ေပါံ၈ လုိေနေသ့တာကေတာံ ဖုိရမးဘုတးအာ့လုဵ့ active မ်ဖစးေသ့ဘူ့၈ ေဆျ့ေႏျ့ခ္ကးေတျ
ဒီထကးပုိေကာငး့မျနးဖုိ႔လုိသလုိ မမးဘာေတျဘကး ကလညး့ d i s c u s s i o n ဆနးဆနး
အ်ပနးအလြနးေဆျ့ေႏျ့ေပ့ဖုိ႔လုိတယး၈ ဖုိရမးအုပးခ္ဳပးသူမ္ာ့ ၾကီ့ၾကပးေရ့မြဴ့အဖျဲ႔မ္ာ့ႏြငးံ senior members မ္ာ့က
ဖုိရမးဘကးကတစးဘကး၇ ရုိ့ရို့ မမးဘာေတျက တစးဘကး စိတးထာ့မ္ိဳ့ က္ေနားတုိ ႔ ်မနးမာအငးဂ္ငးနီယာဖုိရမးကို
ဝငးေရာကးေနတဲံ all roles of members အာ့လုဵ့ မ်ဖစးၾကဖုိ႔ သတိရြိရြိ နာ့လညးစိတး ထာ့ေပ့ဖုိ႔လုိတယး၈
က္နးတံမ
ဲ နးဘာမ္ာ့အေန်ဖငးံလညး့ သူတုိ႔ကိုယးတုိငးက ငါတုိ႔ေမ့ ၇ဖုိရမး တာဝနးရြိသူမ္ာ့က ေ်ဖဆုိတဲံ စိတးထာ့မ္ိဳ့
မထာ့ၾကဖုိ႔လုိသလုိ တာဝနးရြိသူမ္ာ့ကလညး့ Rank တစးခုရထာ့လု႔ိ အေနအထာ့ မတူဘူ့ဆုိတံဲ စိတးထာ့မ္ိဳ့မရြိ
ၾကဖုိ႔လုိမယးေပံါဗ္ာ၈
ဟိနး့ေလ့ ● အငးဂ္ငးနီယာေလာကကို တုိ့တကးဖ႔ို ်မနးမာအငးဂ္ငးနီယာဖိုရမးကေန ဘာေတျထပးေပ့ခ္ငးေသ့လဲ
Yeakharr ● ေပ့ခ္ငးတာဆုိတာထကး ေ်ပာခ္ငးတာမ္ာ့ပါတယး၈ ေနာကး်ပီ့ ေပ့ေစခ္ငးတာ မ္ာ့ပါတယး၈ ရေန်ပီ့တဲံသူေတျ
ဖုိရမးကိုလာ်ပီ့ေပ့ေစခ္ငးတယး၈ တစးခုခုကို ေလံလာတတးကျ္မး့သျာ့တဲံသူေတျ ေနာကးလူေတျကို လာေပ့လြညးံၾကပါ၈
Interview
နညး့သညး်ဖစးေစ မ္ာ့သညး ်ဖစးေစေပါံ၈ အဲဒီလုိ လာေပ့သျာ့ၾကတဲံအရာေတျက ဖုိရမးကေန ်ပနးေပ့ခ္ငးတံဲ
အရာေတျ ်ဖစးသာျ ့မြာပါ၈
ေနညိဳ ● အလုပးမ္ာ့တဲံအခါ ဖိုရမးကိုလြညံးမၾကညံး်ဖစးတဲံအခ္ိနးေတျရြိခဲံမြာေပါံ ဖုိရမးအတျကးဘယးလိုမ္ိဳ့အခ္ိနး်ပနးေပ့လဲ ၈
Yeakharr ● အလုပးမ္ာ့တဲံအခါ ဖုိရမးကို လြညးံမၾကညးံ်ဖစးတံအ

ဲ ခ္ိနးေတျ ရြိခဲံပါတယး၈ အဲဒီအခ္ိနးက္ရငး က္ေနားမြာ အေၾကျ့
တငးေနသလုိ ခဵစာ့ရတာေပံါ၈ ေနာကးတစးၾကိမးဝငး်ဖစးရငးဆုိ်ပီ့ မ်ပီ့်ပတးေသ့တဲံ ေဆာငး့ပါ့ေတျ ၾကိဳေရ့ထာ့
ခဲံတာေပံါ၈ ေနာကးတစးၾကိမးစဝငး်ဖစးရငး ၾကိဳေရ့ထာ့တဲံပုိ႔စးေတျ တငး်ဖစးပါတယး၈ ်ပီ့ေတာံ အသစးေတျ
လုိကးဖတးတယး၇ လကးလြမး့မီရာကို reply ပုိ႔စးေတျ ေရ့ေပ့တယး၈ admin section ကို ဝငးၾကညးံတယး၈ ေမ့လးေတျကို
စစး်ပီ့ feed back ေတျကို လုိကးဖတးတယး၈ error ေတျကို စစးေဆ့တယး၈
ဟိနး့ေလ့ ● အငးဂ္ငးနီယာဖိုရမးအဖျ႔ွ
ဲ ငးေတျရဲံ ေဆျ့ေႏျ့ခ္ကးတုိ့တကးမြုႏြုနး့ကို ဘယးလို်မငးလဲ အာ့နဲခ္ကးအာ့သာခ္ကးေတျ
ကိုခ်ျဲ ခာ့်ပပါလာ့၈
Yeakharr ● တုိ့တကးမႈႏႈနး့ကေတာံ အရမးၾကီ့မ်မနးပါဘူ့၈ ေႏြ့ေနပါေသ့တယး၈ အငးဂ္ငးနီယာဖုိရမးဆုိေပမယးံ က္နးတံဲ
ပညာေရ့ကိုပါ ရညးညႊနး့တဲံ ေဆျ့ေႏျ့မႈေတျ အမ္ာ့ၾကီ့ပါ၈ ဘယးနညး့ပညာမဆုိေပံါ၈ အဲဒီလုိ fields ေတျမြာ
က္ငးလညးေနတဲံသူေတျ ေက္ာငး့သူေက္ာငး့သာ့အပါအဝငးေပံါ၈ အဲဒီလုိ အက္ဳဵ့ဝငးတံသ

ဲ ူေတျရဲ ႔အခ္ိဴ့နဲ႔ၾကညးံရငး
တုိ့တကးမႈႏႈနး့ေႏြ့လ္ကးပါ၈ ်မနးမာ်ပညး အေနအထာ့မြာ အငးတာနကး resources ေတျ မေကာငး့တာလညး့
အဓိကပါတာေပံါ၈ social networks ေတျရဲ႕ entertainment ဘကးကို လူေတျ ပိုစိတးဝငးစာ့ၾက်ပီ့ နညး့ပညာ
ဘကးကို ေလံလာလုိကးစာ့မႈနညး့ေနသမြ္ အာ့နဲခ္ကးၾကီ့ ်ဖစးေနဦ့မြာပဲ၈ လူသစးေတျကို ဆျဲေဆာငးေဖ့မမႈနညး့
ပါေသ့တယး၈ လူသိပုိမ္ာ့ေအာငး လုပးရဦ့မြာေပါံ၈
ေနညိဳ ● အငးဂ္ငးနီယာဖိုရမးဆိုတဲံ နာမညးနဲ႔လိုကးေအာငး က႑ေတျအာ့လဵု့်ပညံးစဵု်ပီလာ့ ဘာေတျထပး်ဖညးံဖို႔လုိေသ့လဲ
Yeakharr ● က႑ေတျကေတာံ ေတားေတားမ္ာ့မ္ာ့ေတာံ စုဵလငးေနပါ်ပီ၈ ဒါေပမယးံ က္ေနားတုိ႔ မသိတဲံ မသိေသ့တဲံ board ေတျ
ေမံေလ္ာံက္နးေနခဲံတဲံ Board ေတျေတာံ က္နးဦ့မြာပါ၈ အဲဒါေတျအာ့လုဵ့ထပး်ဖညးံႏုိငးဖုိ႔ကို က္ေနားတုိ႔ feed back
ေတျကို နာ့ေထာငးပါတယး၈ လုိအပးရငး ထပး်ဖညးံႏုိငးဖုိ႔ လမး့ဖျငးံေပ့ထာ့ပါတယး၈
rd
ဟိနး့ေလ့ ● ဖုိရမး ကုိ ဗာ့ရြငး့ အသစးေ်ပာငး့လဲ်ပီ့တဲ႔ ေနာကးပုိငး့မြာ ဖုိရမးမြာ မနးဘာေကာ မနးဘာေတျရဲ႔ activities ေတျ
အရမး့နညး့သျာ့တာ ေတျ႔ရပါတယး၈ ဘာေၾကာငး႔လုိ႔ ထငးပါသလဲ၈
yeakharr ● ဟုတးတယးေနား၈ က္ေနားလညး့ သိသိသာသာ သတိ်ပဳမိတယး၈ က္ေနားအထငးေ်ပာရရငး အသစးေ်ပာငး့သျာ့
လု႔ေ
ိ တာံ မဟုတးဘူ့၈ အသစးေ်ပာငး့လုိကးတံအ
ဲ ခါမြာ ဝငးရခကးသာျ ့တာက စတာ၈ password reset မလုပးခ္ငးတာ
တု႔၇ိ တစးခ္ဳိ႔က မလုပးတတးတာတုိ႔ေပံါ၈ က္ေနားတုိ႔ကိုးယးတုိငးေတာငး တခါတရဵမြာ စကာ့ဝြကးေမံေန
ရငး ်ပနးလုပးဖုိ႔ ေတားေတားေလ့ ပ္ငး့တာကို့၈ ်ပီ့ေတာံ မမးဘာေတျကို Real time ပုဵစဵ service မေပ့ႏုိငးတာလညး့
ပါတယး၈ ေတားေတားမ္ာ့မ္ာ့က ဒီဖုိရမးကို ဝငးရငး ဒီဖုိရမးက တာဝနးရြိသူေတျက သူတုိ႔ေမ့တာသူတုိ႔ေတာငး့တာ
အကုနးေပ့မြ ၾကိဳကးတာကို့၈ ဖုိရမးဆုိတဲံ သေဘာတရာ့ကို နာ့လညးမႈလဲေ

ျ နၾကတာ၈ က္ေနားတုိ ႔ကcommercial sup-
port ေပ့ေနတာ မဟုတးဘူ့၈ discussion board ေတျ ဖျငးံေပ့ထာ့်ပီ့ online ေပ၍ကေနဘယးေနရာက်ဖစး်ဖစး
အ်ပနးအလြနး ေဆျ့ေႏျ့ဖုိ႔ပဲ အဆငးေ်ပေအာငး လုပးေပ့ထာ့တာ၈ သုိ႔ေပမယးံ က္ေနားတုိ႔ဖုိရမးက
ဝနးေဆာငးမႈမေပ့ႏုိငးရငး မဝယးၾကေတာံဘူ့၈ ေပ့တဲံဖုိရမးကို ဝငး်ဖစးၾကတယး၈ က္ေနားတုိ ႔ကလညး့အတတးႏုိငး
ဆုဵ့ေတာံ ၾကိဳ့စာ့ပါတယး၈ တာဝနးရြိတယးဆုိတဲံသေဘာေတာံ မဟုတးဘူ့ေပံါ၈ ေစတနာနဲ႔ပါ၈ အာ့လုဵ့ကလညး့
ဖုိရမးဆုိတဲံသေဘာတရာ့ေလ့ကို နာ့လညးမႈရြိရငး ပုိအဆငးေ်ပလိမးံမယးထငးပါတယး၈ အခုေလာေလာ ဆယး ်ဖစးေန
တာကေတာံuser password login ်ပႆနာမ္ာ့ပါတယး၈ ဒါေၾကာငးံ လူအငးအာ့နညး့သျာ့တာ်ဖစးမြာပါ၈
ေနညိဳ ● အမ္ာ့ေပါငး့စု်ပီ့ လုပးတဲ႔ အလုပး်ဖစးတဲ႔ အတျကး စိတးသေဘာထာ့ခ္ငး့မတုိကးဆုိငးတာေတျ်ဖစးတတးပါတယး၈
ဖုိရမးမြာ ်ဖစးေပ၍ခဲ႔တဲ႔ ်ပသာနာ တစးခ္ိဳ႕နဲ႔ ပကးသကး်ပီ့ ဘယးလုိမ္ိဴ့ေ်ဖရြငး့နညး့နဲ႔ ဦ့စာ့ေပ့်ပီ့
ေ်ဖရြငး့ၾကသလဲ သိခ္ငးပါတယး၈ အဆငးေ်ပရငး
ေ်ပာ်ပေပ့ပါဦ့၈
Yeakharr ● ဒီလိုဗ္ ၈ conflict ဆိုတာေတာံ ေနရာတိုငး့မြာ
ၾကဵဳေတျ ံရမြာပဲ ၈ တခါတခါ ကိုယးံကိုကုိယးေတာငး ဟိုလိုလုပးမယး
ဒီလိုလုပးမယးဆို်ပီ့ conflict ်ဖစးတတးေသ့တာပဲဗ္ာ ၈
ကၽႊနးေတားကေတာံ conflict ဆိုတာကိုလကးခဵပါတယး ၈
ေ်ဖရြငး့တာကေတာံ ဘယးသူဘယးသူကိုမြ
ထိခိုကးေစမႈ မရိြေစနိုငးတံန
ဲ ညး့ကို အရငးစဥး့စာ့ရပါတယး ၈ အက္ိဳ့မရိြ
ရငးေတာငး မထိခိုကးေစခ္ငးဘူ့ေပါံဗ္ာ၈ ကၽႊနးေတားတို ံအာ့လဵု့ အတူတူ ၾကိဳ့စာ့ မႈေၾကာငးံ
ဒီဖိုရမးၾကီ့ ၀ႏြစးေၿမာကးေရာကးခဲ ံတာပါ ၈ ဒီေတာံ ဒီဖိုရမးအတျကး ်ဖစးေပ၍လာတဲ ံ ်ပသနာတိုငး့ဟာလညး့ အဖျဲ ံ ွငး
အာ့လဵု့ရဲ ံ ဒီဖိုရမးကိုထာ့ရိြတဲ ံေစတနာေၾကာငးံပါ ၈ ဘယးသူမြ တခါတခါ အမ္ာ့ဆႏၵအရ မလျဲမေရြာငးသာ
ထိခိုကးရတာမ္ိဳ့ရိြခဲ ံရငး ဒါေတျဟာ ကၽျနးေတားတို ံဖိုရမး အတျကးပဲဆို်ပီ့နာ့လညးေပ့ ၾကပါ၈ ေနာကးတစးခုကေတာံ
်ပႆနာမ်ဖစးေစခ္ငးတာ ပါပါတယး၈ က္ေနား ကေတာံ ဟုိဘကးဒီဘကးအဆငးေ်ပေအာငး တစးေယာကးနဲ ႔ တစးေယာကး
အမ္ကးရနး်ငိဳ့မ်ဖစးေအာငး ဆုဵ့်ဖတးလုိကးရတာမ္ိဳ့ရြိေပမယးံ ပုဂျိဳလးေရ့အရၾကညးံၾက်ပီ့ မေက္နပးတံဲသူေတျလညး့
ရြိမြာပဲေလ၈ ဒီဖုိရမးက က္ေနားတုိ႔ဘဝၾကီ့တစးခု မဟုတးတာေတာံ ေသခ္ာတယး၈ ဘဝရဲ႕ အစိတးအပိုငး့တစးခုထဲ
မြာေတာံ အေရ့ပါပါတယး၈ ဒီေတာံ ်ပႆနာတုိငး့ကိုေတာံ ရတိ်ပတးၾကီ့ ဆုဵ့်ဖတးတာမ္ိဳ့မဟုတးဘဲ ႏြစးဦ့ႏြစးဘကး
အဆငးေ်ပသျာ့မယးံ လမး့ေၾကာငး့ကိုပဲ က္ေနား ေရျ့ခ္ယးခ္ငးပါတယး၈
ေနညိဳ ● စကာ့မစပး အခု ကုိေရခါ့ ရြငးသနးက္ငးလညးေနတဲ႔ ဘွ က ကုိေရခါ့ေမြ္ားလငး႔ထာ့တဲ႔ အေ်ခအေနမ္ိဴ့ပဲလာ့၈
ရငးဆုိငး်ဖစးတညးတတးတဲ႔ ဒုက၏ သုခ ေတျကို ဘယးလုိစိတးထာ့မ္ိဴ့နဲ႔ ်ဖတးေက္ားခဲ႔သလဲ မြ္ေွေပ့ပါဦ့၈
Yeakharr ● အကုနးလဵု့ကေတာံ ေမြ္ားလငးံထာ့တဲံအတိုငး့ မ်ဖစးခဲံပါဘူ့ ၈ လကးရြိအေ်ခအေနရဲ႕ တစးခ္ိဳ႕တစးဝကးကို ေက္နပးမႈ
ရြိ်ပီ့တစးခ္ိဳ႔တစးဝကးကေတာံ ်ပဳ်ပငးေ်ပာငး့လဲလုိ႔ရရငး ေ်ပာငး့လဲပစးလုိကးခ္ငးပါတယး၈ အခ္ိနးမြနး လူမြနး ေနရာမြနးတံဲ
အေ်ခအေနမ္ဳိ့မြာ ေရာကးေနခ္ငးတယး၈ ကိုယးလုပးတံအ

ဲ လုပးအေပ၍ အက္ဳိ့ခဵစာ့ချငးံရြိခ္ငးပါတယး၈ ဒုက၏
သုခေတျကုိ ေတာံ အရမး့ၾကီ့ အ်ပငး့အထနး စိတးခဵစာ့မႈမ္ိဳ့မထာ့တာဘဲ ေကာငး့ပါတယး၈ က္ေနားကိုယးတုိငးလညး့
rd
ေလာဘကိုတတးနိုငးသမြ္ေလြ္ာံ်ပီ့အေကာငး့်မငးဝါဒ ေလ့
ကိနး့ေအာငး့ေနရငးပဲ စိတးခ္မး့သာမႈ ပိိုရႏုိငးပါတယး၈ ဒုက၏ သုခဆုိတာ
သိပး်ပီ့ ကုိယးံအေပ၍ effect မ်ဖစးေတာံဘူ့ေပါံ၈
အဲလုိပဲ ယူဆပါတယး၈ ေလာဘကို တတးနိုငးသမြ္ေလြ္ာံ်ပီ့ အေကာငး့်မငးဝါဒေလ့ ကိနး့ေအာငး့ေနရငးပဲ
စိတးခ္မး့သာမႈ ပိိုရႏုိငးပါတယး၈ ဒုက၏ သုခဆုိတာ သိပး်ပီ့ ကုိယးံအေပ၍ effect မ်ဖစးေတာံဘူ့ေပါံ၈
ဟိနး့ေလ့ ● အခုဆီရငး ဖိုရမးဟာ ေအာငးေအာငး်မငး်မငးနဲ႔ ခ္ီတကးလာတာ အခု ဿွှှခုနြစး၇ေမလ (ှ)ရကးေန႔ဆုိ (၀)နြစး်ပညံးခဲံ်ပီ
ဆိုေတာံ တညးေထာငးသူရဲံ ရငးထဲက ဖိုရမးမာေတျကိုေ်ပာခ္ငးတဲံစကာ့မ္ာ့ရြိရငး ေ်ပာ်ပေပ့ပါအဵု့ အကို
Yeakharr ● (၀)ႏြစးဆုိတဲံ အတုိငး့အတာက တစးကယးေတာံ သိပးေတာံ မမ္ာ့လြေသ့ဘူ့၈ ဒါေပမယးံ က္ေနားတုိ႔ရဲ႔ အေကာငး့ဆုဵ့
media ်ဖစးတံဲ internet ကုိ အသုဵ့ခ္ချငးံရလုိ႔ ေအာငး်မငးသငးံသေလာကး ေအာငး်မငးေနတာ်မငးရေတာံ ဝမး့သာတယး၈
အသငး့ဝငးမ္ာ့အာ့လုဵ့ ဘယး Rank ်ဖစး်ဖစး၇ ်ပငးပလူေနမႈဘဝက ဘယးအေနအထာ့်ဖစး်ဖစး၇ ဝနးထမး့်ဖစးေစ ၇
ဝနးထမး့မဟုတးသညး်ဖစးေစ၇ ႏုိငးငဵ်ခာ့မြာ ေနသညး်ဖစးေစ၇ မေနသညး်ဖစးေစ ဖုိရမးမြာ ေတျ ႔ၾက်ပီ့တဲံေနာကး open
mind ပုဵစဵထာ့ၾက်ပီ့ အတၱနညး့နညး့ ပရမ္ာ့မ္ာ့ႏြငးံ သူမ္ာ့အက္ဴိ့ကို သယးပုိ့ႏုိငးတံသ

ဲ ူမ္ာ့်ဖစးေအာငး MEF သု႔ိ
ဝငးပါထျကးပါ၈ ေဆျ့ေႏျ့ၾကပါလုိ႔ေ်ပာခ္ငးပါတယး၈
ေနညိဳ /ဟိနး့ေလ့ ● အခုလိုအခ္ိနးေပ့ေ်ဖၾကာ့ေပ့တဲံအတျကးေက့္ဇူ့တငးပါတယး အကို၈
Yeakharr ● ဟုတးကံဲ ကၽျနးေတားလဲ ေက့္ဇူ့တငးပါတယး ၈
Mechanical engineer
rd
Falcon Hypersonic Technology Vehicle-2 စမး့သပးပ္ဵသနး့်ခငး့
အသဵထကး အဆ (ဿွ) ်မနးေသာ ပဵုစဵငယးေလယာဥးအသစးတစးစငး့ကို ေကာငး့ကငးတင

ျ း တဟုနးထို့ပ္ဵသနး့ခဲံသညးံ စမး့သပးပ္ဵသနး့မြဳ
ဗီျဒီယိုမြတးတမး့ကို အေမရိကနး တပးမေတားမြ (Aug.25) ရကးေန႕က ထုတး်ပနးေပ့ခဲံသညး၈ ၁ငး့မြတးတမး့ဗျီဒီယိုမြာ ပစိဖိတးသမုဒၵရာ
အတျငး့ရြိ ေထာကးလြမး့ေရ့ ေရယာဥးေပ၍မြ ရို့ရို့လကးကိုငးကငးမရာ်ဖငးံ ရိုကးကူ့ခဲံ်ခငး့ ်ဖစး်ပီ့ မိနစးပိုငး့မြ္သာၾကာ်မငးံေလသညး၈ အဆုိ ပါ
ဗီျဒီယိုမြတးတမး့တျငး မီ့လြ္ဵတစးခုကံသ
ဲ ို ံေတာကးပ်ပီ့ ေကာငး့ကငးထဲသို ံ ်ဖတး၊ပ္ဵသနး့သျာ့ေသာ ေမာငး့သူမဲံေလယာဥး ―Falcon Hypersonic
Technology Vehicle-2 (HTV-2)‖ ကို ေတျ႕်မငးရသညး၈ ၁ငး့ HTV-2 မြာ ကမ ၻာေပ၍တျငး တညးေဆာကးခဲံသမြ္ေသာ ပ္ဵသနး့ေရ့ယာဥးမ္ာ့
အာ့လဵု့တျငး အ်မနးဆဵု့ယာဥးပ္ဵ်ဖစးသညး၈ ၁ငး့ယာဥးမြာေနာကးဆဵု့တျငး သမုဒၵရာထဲသို ံပ္ကးက္သျာ့ခဲံသညး၈
HTV-2 ယာဥးကို August.11 တျငး ကယးလီဖို့နီ့ယာ့်ပညးနယး ၇ ဗနးဒနးဘာံခ္း ေလတပးစခနး့ (Vandenberg Air Force Base in Cali-
fornia) မြ လႊတးတငးခဲံသညး၈ လႊတးတငး်ပီ့ မၾကာခငးမြာပငး ၁ငး့ယာဥးမြာ မူမြနးအေ်ခအေနမဟုတးဘဲ ပစိဖိတးသမုဒၵရာဘကးသို ံ အလိုအေလ္ာကး
ထိနး့ခ္ဳပး်ပီ့ ပ္ဵသနး့သျာ့ခဲံသညး၈
၁ငး့ယာဥးမြာ Mach 20 (အသဵထကး အဆ ဿွ ) (13,000 miles per hour) ်မနးႏြဳနး့အထိ ေရာကးရြိခဲံ်ပီ့ ၁ငး့ယာဥးကို ၾကီ့ၾကပးကပ
ျ းကဲ
ေနေသာ ကာကျယးေရ့သုေတသန စီမဵကိနး့ေအဂ္ငးစီ (Defense Advanced Research Projects Agency – DARPA) မြ မိနစးအတနးငယးၾကာ
သညးအထိ ထိနး့ခ္ဳပးေနႏိုငးခဲံသညး၈ (မိနစး (ဿွ)ခနး ံအၾကာတျငးမြ ၁ငး့တို ံ၌ control မြ လျတးထျကးသာျ ့ခဲံသညး၈)
၁ငး့ယာဥးပ္ဵသနး့ေရ့မြ အခ္ကးအလကး data ေတားေတားမ္ာ့မ္ာ့ကို DARPA မြ စုေဆာငး့ရရြိခဲံသညး၈ သို ံေသားလညး့ ၁ငး့တို ံ အေန်ဖငးံ
ဤမြတးတမး့ ဗျီဒီယိုသာလြ္ငး ကဵေကာငး့ေထာကးမ၊ ရရြိခဲံေၾကာငး့ ထုတးေဖားေ်ပာၾကာ့ခဲံသညး၈ ―ကၽျနးေတားတို ံ အေနနဲ ံဒီ HTV-2 ပ္ဵသနး့မြဳနဲ ံ
ပတးသကးလို ံ လကးကိုငးကငးမရာေလ့နဲ ံရိုကးကူ့ထာ့လိုကးတဲံ ဗျီဒီယိုမြတးတမး့ေလ့ရလိုကးတာပဲ ေတားေတား ကဵေကာငး့ ပါတယး …၈ ‖ ဟု
DARPA ၌ ဒါရိုကးတာ်ဖစးသူ ရကးဂ္ငးနာ ဒူဂနး (Regina Dugan) က ေ်ပာၾကာ့ပါသညး၈ HTV-2 မြာ Conventional Prompt Global Strike
ပဵု(ှ) Falcon hypersonic technology vehicle HTV-2 ေလယာဥး Minotaur IV ဒဵု့ပ္ဵမြ ထျကးလာ်ပီ့ ကမ ၻာသို ံ ်ပနးလညးပ္ဵသနး့မညးံ
အေနအထာ့ ကိုေတျ႕ရစဥး
ဟုေခ၍ေသာ လကးနကးစီမဵကိနး့၌ အစိတးအပိုငး့တစးခု်ဖစးသညး၈ ကမ ၻာေပ၍မြ မညးသညးံေနရာရြိ ရနးသူပစးမြတးသို ံမဆို (ှ)နာရီအတျငး့
အေရာကး ထိမြနးေအာငး ပစးခတးႏိုငးမညးံ စနစးအတျကးရညးရျယးေသာ စီမဵကိနး့်ဖစးသညး၈
၁ငး့ HTV-2 ယာဥးကို ဒဵု့ပ္ဵတစးစငး့တျငး သယးေဆာငးကာ ပစးလႊတးစမး့သပး်ခငး့်ဖစးသညး၈ ၁ငး့ဒဵု့ပ္ဵမြတဖနး ကမ ၻာသို ံ အလျနး်မနးေသာ
rd
အရြိနး်ဖငးံ ်ပနးလညးပစးလႊတးလိုကးသညး၈ အလျနးလ္ငး်မနးေသာပ္ဵသနး့ႏြဳနး့်ဖစးသညးံအတျကး အပူခ္ိနးမြာ 3500 ဒီဂရီ ဖာရငးဟိုကး (1927 ̊ C) အထိ
်မငးံတကးလာခဲံသညး၈
အဆိုပါ စမး့သပးပ္ဵသနး့မြဳတျငး HTV-2 မြာ ၁ငး့ကိုသယးေဆာငးလာေသာ မိုငးႏိုေတာ (၁) (Minotor IV) ဒဵု့ပ္ဵမြ လျတးလျတးကၽျတးကၽျတး
ချထ
ဲ က
ျ းလာႏိုငးခဲံေၾကာငး့ ထုတးေဖားေ်ပာၾကာ့ခဲံပါသညး၈ အေစာပိုငး့ ရရြိခဲံေသာ အခ္ကးအလကးမ္ာ့အရ ဒဵု့ပ္ဵမြာ ၾကိဳတငး်ပီ့ Program သျငး့ေပ့
ထာ့သညးံ point တျငး မြနးကနးေသာ အလ္ငး၇မြနးကနးေသာ လမး့ေၾကာငး့ တို ံ်ဖငးံ HTV-2 ကို ပစးလႊတးေပ့ခဲံေၾကာငး့ ေဖား်ပေန ပါသညး၈
―Minotaur IV ဒဵု့ပ္ဵဟာ ဘာလုပးခဲံသလဲဆိုေတာံ … ကယးလီဖို့နီ့ယာ့ ကမး့ရို့တနး့ ကေန ကယးလီဖို့နီ့ယာ့ နဲ ံ ဟာွိုငးယီ အၾကာ့
ပတးလမး့ထဲကို point (၀) ခုနဲ ံပစးလႊတးခဲံပါတယး…၈‖ ဟူ၊ HTV-2 စီမဵကိနး့မနးေနဂ္ာ Maj.Chris Schulz မြ ေ်ပာၾကာ့ သျာ့ပါသညး၈
HTV-2 ယာဥးကို ေ်ခရာခဵရနးအတျကး ေလထု၇ ကုနး့ေ်မ၇ ပငးလယး ႏြငးံ အာကာသ တို ံမြ အခ္ကးအလကးမ္ာ့ကို စုေဆာငး့မညးံ
စနစးေပါငး့ (ဿွ) ေက္ားကို အသဵု့်ပဳခဲံသညးဟု ဆိုပါသညး၈ သိပၸဵပညာရြငးမ္ာ့မြာ သတငး့အခ္ကးမ္ာ့ကိုဆကးလကး စုေဆာငး့ေနၾကဆဲ်ဖစးသညး၈
စိတွ
း ငးစာ့စရာ အခ္ကးမ္ာ့ကိုေတျ႕ရြိခဲံရပါသညး၈ ဥပမာအာ့်ဖငံး ယခုကံသ
ဲ ို ံ စမး့သပးပ္ဵသနး့ မြဳမ်ပဳလုပးမီ ပဵုစဵငယးမ္ာ့်ဖငးံစမး့သပးတက
ျ းခ္ကးမြဳမ္ာ့
မြ ၾကိဳတငးခနး ံမြနး့ခ္ကးမ္ာ့မြာ HTV-2 အမြနးတကယး ပ္ဵသနး့မြဳတျငး ေတျ႕ၾကဵဳရသညးံ အ်မငးံမာ့ဆဵု့ Drag ႏြငးံ heat load တို ံႏြငးံ အနီ့စပးဆဵု့
ကိုကးညီေနေၾကာငး့ေတျ႕ရြိရသညးဟု ဆိုပါသညး၈
―တကယးလို ံမ္ာ့ ဒီရရြိခဲံတဲံ အခ္ကးအလကးေတျဟာ ဆကး်ပီ့ေတာံလုပးမယးံ analysis ေတျရဲံအေ်ဖေတျနဲ ံ ကိုကးညီမြနးကနးတယး
ဆိုလို ံ ရြိရငး… ကၽျနးေတားတို ံအေနနဲ ံ system တစးခုလဵု့ရဲံ စျမး့ေဆာငးရညးနဲ ံ Flight dynamics ကို ပို်ပီ့ေတာံ နာ့လညးလာတဲံ သေဘာပဲဗ္ …
ဒါဆိုရငး ပို်ပီ့ေတာံ ေွ့ေွ့နဲ ံ၇ ပို်ပိ့ေတာံ တိတိက္က္ accuracy ပိုေကာငး့စျာနဲ ံ ပ္ဵသနး့ႏိုငးေတာံမယး…‖ ဟူ၊ Dugan မြ ေ်ပာၾကာ့ပါသညး၈
HTV-2 မြာ ဒုတိယေ်မာကး စမး့သပးသညးံ ပ္ဵသနး့မြဳ်ဖစးသညး၈ ၁ငး့၌အရငး ပထမ တစးစငး့ကို 2010 April တျငး စမး့သပးပ္ဵသနး့
ခဲံသညး၈ ပထမအၾကိမး ပ္ဵသနး့ခဲံစဥးက (၆) မိနစးခနး ံသာ ၾကာ်မငးံခဲံ်ပီ့ ေနာကးဆဵု့တျငး ၁ငး့ယာဥးမြာ ယခုကံသ
ဲ ို ံပငး သမုဒၵရာထဲသို ံ
ပ္ကးက္ေပ္ာကးဆဵု့ သျာ့ခဲံပါသညး၈
ပဵု (ဿ) Falcon hypersonic vehicle HTV-2 အသဵလျနးႏြဳနး့်ဖငးံ ပ္ဵသနး့စဥး အပူခ္ိနး်မငးံတကးလာပဵု
ကို့ကာ့
http://www.space.com/12599-darpa-htv-2-hypersonic-bomber-test-works.html
Date: 25 August 2011
Translated by Phi-J
rd
ကမာၻေပ၍မြာ ဒုတိယကမာၻစစး ၿပီ့ကတညး့ က
လူဦ့ေရက တစးေန႕တစး်ခာ့သိသိသာသာႀကီ့ကို
တို့ပျါ့လာပါတယး၈ တို့တကးလာတဲံ ကျၽနးေတားတို႕
လူ႕အဖျ႕ဲ အစညး့မြာ ဒီတို့ပျါ့လာတဲံ လူဦ့ေရ
ေၾကာငးံ အသဵု့်ပဳေနတဲံ Energy Sources ေတျ
Non-renewable Fossil Fuels ေတျ
ရြာ့ပါ့လာမႈနဲ႕ ၾကဵဳေတျ႕လာရပါတယး၈ ဒါေၾကာငးံ
လဲ ကမာၻေပ၍မြာ အဖျဲ႕အစညး့ေတျဖျဲ႕စညး့ၿပီ့ေတာံ
ဒီ်ပႆနာေတျ ေ်ဖရြငး့ ႏိုငးေအာငး ၾကိဳ့စာ့ရြာၾကဵခဲံ
ၾကပါတယး၈ ဒီလိုလုပးႏိုငးဖို႕ နညး့လမး့ေတျကေတာံ
စျမး့အငးအသဵု့်ပဳမြဳနညး့တဲံ Vehicles ေတျ တီထျငး
အသဵု့်ပဳ်ခငး့၇ energy sources ေတျအသဵု့်ပဳမြဳ
ေလြ္ာံခ္်ခငး့ ႏြငးံ Environmentally Friendly
Building Designs ေတျတီထျငး ေဆာကးလုပး်ခငး့
ေတျပါပဲ၈ ကျၽနးေတားတို႕ ဗိသုကာ ႏြငးံေဆာကးလုပး
ေရ့ပိုငး့ကေရာ ဘယးလိုေတျႀကိဳ့ပမး့ေနၾကပါ
သလဲ၈
Environmentally Friendly Build-
ing ေတျကို တနညး့အာ့်ဖငးံ ဘာလို႕ေခ၍သလဲ
ဆိုေတာံ Green Building လိ႕ု လဲ ေခ၍ပါတယး၈
ဆိုေတာံ ဒီ Building ေတျကို Design လုပးတံဲ
အခါ Environmentally Responsible ်ဖစးဖို႕
ႏြငးံ Resource-efficient ်ဖစးဖို႕ စဥး့စာ့တဲံ
အပိုငး့မြာ အေဆာကးအဦ့ Design ႏြငးံ
Construction အပိုငး့ကိုပဲ စဥး့စာ့လို႕
မရပါဘူ့ ၇ အေဆာကးအဦ တညးေဆာကးၿပီ့တဲံ
အခါ Operation ၇ Maintenance ႏြငးံ Reno-
vation အပိုငး့ေတျအ်ပငး Deconstruction
လုပးတံဲ အပိုငး့ေတျကိုပါ ႀကိဳတငးထညးံသင

ျ း့
စဥး့စာ့ထာ့ရမြာပါ၈ ဒါေပမဲံ ဒီလိုလုပးလိုကးလို႕
အေဆာကးအဦ့ရဲ႕ ၾကာရြညးခဵႏိုငးမြဳ ၇
အသဵု့တညးံမြဳ ႏြငးံ ေဆာကး လုပးၿပီ့တဲံအခါ
သကးေတာငးံသကးသာ ေနထိုငးႏိုငးမြဳ စတဲံအခ္ကးေတျကိုလဲ ထိခိုကး အေရ့ပါလာမႈေတျဟာ ဘယးကစလဲဆိုေတာံ ှ၆၄ွ ေနာကးပိုငး့
လိ႕ု မရပါဘူ့ ၈ ဒီံအ်ပငး ဒီအေဆာကးအဦ့ တညးေဆာကး မြဳေတျဟာ ႏြစးေတျမြာ ်ဖစးေပ၍ခဲံတဲံ Energy (Especially Fossil Oil) Crisis ႏြငးံ
စီ့ပျာ့ေရ့အရလညး့ တျကးေ်ခကိုကးရပါမယး၈ Environment Pollution ကိစၥေတျက စတငး်ဖစးေပ၍လာေစတာပါ၈
စဥး့စာ့မယးဆိုရငးေတာံ အမ္ာ့သာ့လာ့၈ ဒီထမ

ဲ ြာမြ Green Building
ဒီ Green building Idea ်ဖစးေပ၍လာရတဲံ ထငးထငးေပ၍ေပ၍ စဵႏႈနး့လိ႕ု ေ်ပာရမလာ့ ဒါမြမဟုတး Goals of Green Building
rd
လိ႕ု ေ်ပာရမလာ့မသိဘူ့၈ အဲဒီံ အေ်ခခဵစဥး့စာ့တဲံ အခ္ကးေတျကေတာံ
(1) Sitting and Structure Design Efficiency
(2) Energy Efficiency
(3) Water Efficiency
(4) Materials Efficiency
(5) Indoor Environmental Quality Enhancement
(6) Operations and Maintenance Optimization
(7) Waste and Toxic Reduction ဆိုတဲံအခ္ကးေတျပါပဲ၈
ခ္ကး ကို်ဖညးံဆညး့ေပ့ဖို႕အတျကး ေရသိုေလြာငးကနးတစးခုအေနနဲ႕
လုပးေဆာငးေပ့ပါတယး၈ ဒုတိယအခ္ကးအေနနဲ႕ Singapore ရဲ႕
အခ္ိဳ႕ေသာ Low-lying city areas ေတျအတျကး Tidal Barrier
အ်ဖစးလဲ လုပးေဆာငးေပ့ပါတယး၈ ေနာကးတစးခ္ကးက ဘာလဲဆိုေတာံ
ခငးဗ္ာ့တို႕သိတဲံ အတိုငး့ Singapore က Tourism ႏြငးံ Popular
်ဖစးတံႏ
ဲ ိုငးငဵတစးခုေလ၈ S i n g a p o r e ရဲ႕ အသဲႏြလဵု့
နာမညးႀကီ့ ေနရာေတျ်ဖစးတံဲ Marina Bay ႏြငးံ ဆကးစပးေနတဲံ
Green building ေတျ တညးေဆာကးေတာံမယးဆိုရငး ဧရိယာေတျရဲံ Water Level ကိုထိနး့ေပ့ထာ့်ခငး့်ဖငးံလဲ Singapore
ဒီအခ္ကးေတျကို အေ်ခခဵစဥး့စာ့ၿပီ့ အတကးႏိုငးဆဵု့ ကိုကးညီေအာငး ရဲံအလြကို ထိနး့သိမး့ေပ့ထာ့်ပနးပါတယး၈ ဒီအခ္ကးေတျအ်ပငး Marina
နညး့ပညာေတျဆနး့သစးတီထျငး လုပးၾကတာပါ၈ ဥပမာတစးခုအေနနဲ႕ Barrage ဟာ ကျၽနးေတားအထကးမြာေဖား်ပခဲံတဲံ Goals of green
Singapore မြာ ယခုလကးရြိေခတးစာ့ေနတဲံ BCA Awards ေတျထက

ဲ building ထဲကအခ္ကးေတျနဲ႕လဲ ကိုကးညီမႈ ရြိေနပါတယး၈
TOP GREEN INFRASTRUCTURE AWARD ( Platinum Award ) Energy Efficiency

ရရြိခဲံတဲံ Singapore ရဲံ ှ၂ ခုေ်မာကး Reservoir - Marina Barrage
ေဘာလဵု့ကျငး့ ၁ ကျငး့စာေလာကးရြိတံဲ MARINA BARRAGE
အေၾကာငး့အနညး့ငယးေ်ပာပါရေစ၈ 1st November 2008 မြာ
ရဲံအမို့ေတျက ဒီအေဆာကးအဦ့တခုလဵု့ကို Natural Heat Insulation
ဖျငးံလြစးခဲံၿပီ့ 6th May 2009 မြာ အေမရိကနးႏိုငးငဵ ဝါရြငးတနးဒီစီ
အေနနဲ႕ အပူခ္ိနးကိုကာကျယးေပ့ပါတယး၈ ေနာကးတစးခ္ကး
မြာက္ငး့ပတဲံ AAEE (American Academy of Environmental Engi-
အေဆာကးအဦရဲ႕ Double-Glazed Glass Panels ေတျက
neers) Annual Awards Luncheon ပျမ
ဲ ြာလဲ Superior Achievement
အေဆာကးအဦထဝ
ဲ ငးလာမဲံ အပူခ္ိနးကိုေလြ္ာံခ္ေပ့ပါတယး၈ ဒီေတာံ
A w a r d ကိုရရြိခဲံပါတယး၈ ဒီဖကးရာစုမြာေတာံ ဒီဆုဟာ
ရရြိတံဲ သဘာဝအလငး့ေရာငးႏြငးံ Air-Conditioning System
အေမရိကနးႏိုငးငဵ်ပငးပ Project ေတျထမ
ဲ ြာေတာံ AAEE ရဲံ
အသဵု့်ပဳမြဳ နညး့ပါ့်ခငး့ေၾကာငးံ တစးႏြစးကို Energy 1102 MWh sav-
ဒုတိယေ်မာကးဆုပါပဲ၈ ဘာေၾကာငးံမ္ာ့ဒီဆုေတျရရြိခဲံပါလိမးံ၈ ဒီစီမဵကိနး့
ing ်ဖစးေစပါတယး၈
ေအာကးမြာ ရြိတံဲ Projects ေတျမြာ ဦ့တညးခ္ကး (၃) ခ္ကးကို
Drainage ကိုလဲ siphon effect နဲ႕ pump lever
အေကာငးအထညးေဖားေဆာကးလုပးႏိုငးခဲံလို႕ ဒီဆုကိုေရျ့ခ္ယး ခဵရ်ခငး့
ကိုထိနး့ခ္ဳပးတံအ
ဲ တျကး ႐ို့႐ို့ centrifugal pump သဵု့တာထကးစာရငး
်ဖစးပါတယး၈ ဘာေတျလဆ
ဲ ိုေတာံ Landscape ၇ Ecology and Land
တစးႏြစးကို energy 105 MWh saving လုပးႏိုငးပါတယး၈ ဒီံအ်ပငး
Efficiency ၇ Energy and Renewable Energy ၇ Water ၇ Project
အခုလကးရြိ 70 kW peak DC Solar Park Houses ကေန်ပီ့ Bar-
Management ၇ Waste Management & Environmental Protec-
rage ရဲံ အတျငး့ပိုငး့ Lighting ႏြငးံ Power Points ေတျအတျကး
tion ႏြငးံ Innovation တိ႕ု ပဲ်ဖစးပါတယး၈ ်ပီေတာံ ဒီ Single Project
လိုအပးတံဲ Energy လိုအပးခ္ကးကို 50% ပဵံပို့ႏိုငးပါတယး၈
ကေန Singapore ႏိုငးငဵအတျကး အက္ိဳ့ေက္ဇူ့ (၀) ခုကိုရရြိေစပါတယး၈
ဘာေတျလဆ
ဲ ိုေတာံ ပထမအခ္ကးအေနနဲ႕ Singapore ရဲံ ေရလိုအပး
rd
Water Efficient Building ဒီရာသီဥတုမ္ိဳ့ရြိတံဲ ၿမိဳ႕ေတား Astana မြာ ႀကီ့မာ့ခမး့နာ့ထညးဝါတဲံ
Transparent tent တစးခု သူတို႕အေခ၍ Royal Marquee (Khan

သဘာဝမို့ေရကိုလိုအပးတံေ
ဲ နရာမြာ ်ပနးလညးအသဵု့်ပဳႏိုငး
Shatyry) လိ႕ု အမညးတျငးတံဲ Entertainment Center
ေအာငးလစ
ဲ ီစဥးထာ့ပါတယး၈ ဒံီအ်ပငးအမို့ေပ၍မြာရြိတံဲ ်မကးပငးေတျကို
ႀကီ့တစးခုတညးေဆာကးမယးလို႕ Kazakhstan ရဲ႕ သမၼတ Nursultan
ေရေပ့တဲံ Automated Irrigation sprinkler system ကို Rain Sen-
Nazarbayev က 9th December 2006 မြာ ်ပညးသူလူထု
sors တပးဆငးထာ့တယးခငးဗ္၈ ဆိုေတာံ မို့ရျာၿပီဆိုတာနဲ႕ အလို
ကို ေၾက်ငာခဲံတယး၈
အေလြ္ာကး ဒီ System က Deactivate ်ဖစးမြာပါ၈ ၿပီ့ေတာံ Marina
Barrage ရဲံ Restrooms အာ့လဵု့မြာ Water-Efficient Fixtures

ၿဗိတိနးႏိုငးငဵက Top Architect Norman Foster က De-
သဵု့်ပီ့ ( ဥပမာ waterless Urinals ႏြငးံ Water-Efficient
sign လုပးခဲံတာ်ဖစးၿပီ့ သူက ဒီၿမိဳ႕ရဲ႕ ရာသီဥတုနဲ႕ လဲကိုကးညီ
taps ) ေရကို အတတးႏိုငးဆဵု့ Saving လုပးထာ့ပါတယး၈
Energy-efficient လဲ်ဖစးမယးံ Materials ေတျကိုအသာ့ေပ့
အသုဵ့်ပဳၿပီ့ ဒီအေဆာကးအဦကို Design ်ပဳလုပးခံဲတာပါ၈

Reuse, Reduce, Recycle
အေလအလျငးံနညး့ႏိုငးသမြ္နညး့ေအာငး ဆိုၿပီ့ Construction
လုပးစဥးကာလ တစးေလြ္ာကးလဵု့ Rocks ႏြငးံ Stones အစေတျကို
လိုကးစုထာ့ပါတယး ၈ ်ပီ့ေတာံ Carbon Footprints ပဵုစဵငယးေလ့
ေတျအ်ဖစး ်ပနးလညးအလြဆငး အသဵု့်ပဳခဲံပါတယး၈
Barrage ရဲံ Drainage Pumping Station ေ်မတူ့
တညးေဆာကးစဥးတုနး့ကလညး့ Segmental Excavation နညး့ကို
သဵု့်ခငး့အာ့်ဖငးံ တူ့ထုတးရမယးံသဲပမာဏကို ေလြ္ာံခ္ႏိုငးခဲံ ပါတယး၈
ထျကးရြိလာတဲံ သဲေတျကိုလဲ Marine Cofferdam တညးေဆာကး်ခငး့
်ဖငးံ ်ပငးပမြ သဲလဵု့ဝမဝယးပဲ Reuse ႏြငးံ Saving လုပးႏိုငးခဲံပါတယး၈
ဒုတိယဥပမာတစးခုက Kazakhstan ႏိုငးငဵက World‘s Larg-
est Tent ပါ၈ Kazakhstan ကမာၻေပ၍မြာ နဝမေ်မာကးအႀကီ့ဆုဵ့ႏိုငးငဵ၈
ဒီႏိုငးငဵရဲ႕ ၿမိဳ႕ေတားသစး Astana ်မိဳ႕ရဲ႕ရာသီဥတုက ေႏျမြာ ်ခစး်ခစး
ေတာကးပူ်ပီ့ ေဆာငး့မြာေသျ့ခဲမတတးေအ့ပါတယး၈ ကမၲာေပ၍မြာ
ကျၽနးေတားေ်ပာခ္ငးတာက ဒီအပိုငး့ပါ ၈ Energy-efficient
လညး့်ဖစးမဲံ Materials ၈ ဘယးလို Material မ္ိဳ့ပါလိမးံ၈ Transpar-
ent Polymer ဓာတုေဗဒအေခ၍ Ethylene Tetra Flouroethylene

ဒုတိယေ်မာကး အေအ့ဆုဵ့်မိဳ႕ေတားပါ၈ အေအ့ဆုဵ့လ်ဖစးတဲံ
(ETFE) ပါ၈ Designer Norman Foster က ဒီအေဆာကးအဦ
ဇနးနဝါရီမြာ ပ္မး့မြ္အပူခ္ိနး ဟာ -17.3 °C (1 °F)ခနး႕ ရြိ်ပီ့ အပူဆုဵ့လ
တခုလုဵ့ရဲ႕ Features - ( skin ) တစးခုလုဵ့ကို ဒီ Transparent poly-
ဇူလိုငးမြာပ္မး့မြ္အပူခ္ိနး 20.2 °C (68 °F)ခနး႕ ရြိပါတယး၈
mer ကို အလႊာ ၀ ထပး အသုဵ့်ပဳခဲံပါတယး၈ ETFE က Glass ႏြငးံ
တႏြစးကိုပ္မး့မြ္ ၃ လေလာကး ေအ့ခဲေနတဲံ ၿမိဳ႕တစးၿမိဳ႕ပါ၈
rd
Plastic ေတျေနရာမြာ အစာ့ထို့သုဵ့ႏိုငး်ပီ့ အတျငး့ကိုရြငး့ရြငး့ Cooling Systems ကို Design ်ပဳလုပးထာ့ပါတယး၈ December
လငး့လငး့ ်မငးႏိုငးတံဲ Transparent Material တခုပါ၈ 2008 မြာဖျငးံလြစးမယးလို႕ စီစဥးထာ့ေသားလဲ ေႏြာငးံေႏြ့မႈေတျ
Glass ၇ Plastic နဲ႕ကျာတဲံ အာ့သာခ္ကးက သူ႕က ရြိခဲံလို႕ Kazakhstan ရဲ႕ သမၼတ ၄ွ ႏြစးေ်မာကး ေမျ့ေန႕
5t h
(S t r e t c h a b l e ) ဆနး႕ထုတးလ႕ို ရ အထိမး့အမြတးအ်ဖစး July 2010 မြာ
ပါတယး၈ ေပါံပါ့တယး ဒါေပမယးံ ဖျငးံလြစးႏိုငးခဲံပါတယး၈
ခိုငးခနး႕တယး၈ ဒီံအ်ပငး Glass ႏြငးံ Plas-
t i c တိ႕ု ထကး အလငး့ေရာငးပိုမို
ဝငးေရာကးႏိုငး်ပီ့ေတာံ Insulation System
ကလဲ Excellence ပါပဲ၈ Glass ႏြငးံယြဥးလိုကးရငး အေလ့ခ္ိနးအာ့်ဖငးံ အဆုဵ့သတး ေ်ပာခ္ငးတာက ေခတးမီဖျဵ႕်ဖိဳ့တို့တကးလာတာ
Glass ရဲ႕ ှ% ေလာကးသာရြိၿပီ့ Installation Charges ကလဲ ဿ၁% ႏြငးံအညီ တစးဖကးကလဲ သဘာဝပတးဝနး့က္ငးကို အလိုကးသငးံ
ကေန ၄ွ% ထိ သကးသာႏိုငးပါတယး၈ သူ႕ရဲ႕ သနး႕်ပီ့ေတာကးေ်ပာငး ထိနး့သိမး့ဖို႕လိုလာခဲံပါ်ပီ၈ လူမႈအဖျဲ႕အစညး့လဲမပ္ကးစီ့ရေလေအာငး ၇
ေနတဲံအလႊာက ေစ့ကပးမြဳမရြိတာေၾကာငးံ Self-cleaning သဘာဝပတးဝနး့က္ငးလဲ မပ္ကးစီ့ရေလေအာငး ၇ စီ့ပျာ့ေရ့အရလဲ
ကလဲ ေကာငး့ပါတယး၈ ေနာကးတခုအာ့သာခ္ကးက Recycle လိုကးေလ္ာညီေထျ ်ဖစးရေလေအာငး အဖကးဖကးက ဝိုငး့ဝနး့ၾကဵဆ
လုပးယူႏိုငး်ခငး့ပါပဲ၈ Sharp Edges ေတျထိရငး ေပါကးႏိုငး တာေၾကာငးံ အေကာငးအထညးေဖားသငးံတံဲ အခ္ိနးကာလကိုေရာကးရြိေနပါၿပီ၈ ဒါကို
အမို့အတျကး အမ္ာ့ဆုဵ့ အသုဵ့်ပဳပါတယး၈ Length ကိုလိုအပးသလို ကျၽနးေတားတို႕ လကးရြိေခတးစကာ့နဲ႕ ဘယးလိုအသုဵ့်ပဳေန ၾကသလဲ
၀ ဆနီ့နီ့ Adjust လုပးႏိုငး်ပီ့ Elasticity ကေ်ပာငး့လဲမႈ Sustainable Development ပါ၈
မရြိတာေၾကာငးံ Architecture ေတျၾကိဳကးႏြစးသကးတံဲ Material ပါ၈ ဒါကို စာေရ့ဆရာက လြလြေလ့ဘာသာ်ပနးလိုကးေတာံ
Tensile Strength - 42 N/mm² (6100 psi) ရြိ်ပီ့ အပူခ္ိနး 89 K ―ကမာၻဆကးလကး ရြငးသနးချငံး‖ သူ႕ရဲ႕အဓိပၸါယးက သဘာဝအရငး့
ကေန 423 K (-185 °C to 150 °C or -300 °F to 300 °F) အ်မစးေတျကို အသုဵ့်ပဳတဲံအခါ လူသာ့ေတျရဲ႕ လကးရြိ လိုအပးခ္ကးနဲ႕
အတျငး့ အလုပးလုပးႏိုငးပါတယး၈ Aircraft Wiring လိုမ္ိဳ့ High လဲကိုကးညီ ၇ နညး့ပညာလဲဆနး့သစး ၇ ေနာကး အနာဂါတး
Stress Wiring ေတျမြာ ETFE ကို အ်ပငးကာ အ်ဖစးလဲ လူသာ့မ္ိဳ့ႏျယးေတျအထိ ကျၽနးေတားတို႕ရဲ႕ ကမၲာေ်မကို ရြငးသနးေန
အသုဵ့်ပဳၾကပါတယး၈ သူ႕ရဲ႕ Low Fume Toxicity ႏိုငးေအာငး ဆကးလကးထိနး့သိမး့ၾကရမယးလို႕
ႏြငးံ High Reliability Situations အရညးအေသျ့ ဆိုလိုခ္ငး တာပါ၈ ကျၽနးေတားတို႕တစးေတျ အရငးက
ေတျေၾကာငးံ အသုဵ့်ပဳ်ခငး့်ဖစးပါတယး၈ Nuclear မစဥး့စာ့ မဆငး်ခငး Energy Sources ေတျကို
Industry မြာလဲ Cable Wraps အေနနဲ႕ အသုဵ့်ပဳမိလို႕ အခုဆိုရငး ကျၽနးေတားတို႕ရဲ႕
အသုဵ့်ပဳႏိုငးပါေသ့တယး၈ ကမၲာေပ၍မြာ ( Carbon Footprint )
အမဲေရာငးေ်ခရာ ေတျထပးေနခဲံပါ်ပီ၈ ဒါကို
မထိနး့သိမး့ႏိုငးဘူ့ ဆိုရငးေတာံ အနာဂါတး
ကျၽနးေတားတို႕ ကမာၻေ်မဟာ မေတျ့ဝဵံစရာပါပဲ၈
အေဆာကးအဦအေၾကာငး့ဆကးေ်ပာပါမယး၈ မီတာှ၂ွ
်မငးံၿပီ့ မီတာ ဿွွ အခ္ငး့ရြိတံဲ ဒီဘဥ

ဲ ပုဵစဵအေ်ခရြိတံဲ အေဆာကးအဦ ကိုငး့.....အာ့လုဵ့ပဲ အနာဂတးကမၲာအတျကး အတူတကျ
ဟာ ှ၁ွွွွ စတုရနး့မိုငး က္ယးဝနး့ပါတယး၈ Football stadium ဝိုငး့ဝနး့အေ်ဖရြာၾကပါစို႔လာ့ ၈
ှွခုစာေလာကးရြိ်ပီ့ Urban-Scale Internal park ၇ Entertainment
Venue with Squares and Cobbled Streets၇ Boating river ၇
shopping Center, Mini Golf ႏြငးံ Indoor Beach Resort ေတျပါဝငး Pigkalay (Aye Thar Yar)
ပါတယး၈ အလယးဗဟိုမြာ Spire ပါဝငး်ပီ့ ထိုမြတဆငးံ Cables ေတျကို
Network ်ပဳလုပး်ပီ့ ETFE ကိုအသုဵ့်ပဳကာ အမို့ကို Design ်ပဳလုပး

In an underdeveloped country, don't drink the
water; in a developed country, don't breathe
ထာ့ပါတယး၈ သဘာဝအလငး့ေရာငးကို အ်ပညးံအဝေပ့စျမး့ႏိုငး်ပီ့
the air.
အပူခ္ိနးကို 15-30°C အတျငး့အ်မဲတနး့ရြိႏိုငးေအာငး Air Heating ႏြငးံ
Changing Times magazine
rd
မဂၤလာရြိစျာေသာ ်မနးမာႏြစးသစးကူ့ေ်ပာငး့ၿပီ့ခ္ိနးတင
ျ း ်မနး ွပးေရြာံတစးခုတင
ျ း မညးကဲံသို႔်ပဳမူ လုပးေဆာငးရမညးဆုိေသာ အခ္ကးမ္ာ့
မာအငးဂ္ငးနီယာဖိုရမးအတျကး ႏြစးလညးမဂၐဇငး့ထုတးေွမညးံ အစီအစဥး ပငး်ဖစး၌၈ အေပ၍ယဵ ရြပးေတျ့ပါက ―စကး်ပငး႐ုဵပဲကျာ စကးေတျ၇
အတျကး ပါွငးေရ့သာ့ချငးံရခဲံပါသညး၈ ေခတးမီနညး့ပညာမ္ာ့ကို စကး်ပငးပစၥညး့ေတျ ဘယးလိုကိုငးတယ

ျ းရမလဲ...‖ ဆိုတာ်ဖစးမြာေပါံဟု
အငးဂ္ငးနီယာမ္ိဳ့ဆကးသစးမ္ာ့အတျကး လကးဆငးံကမး့ မြ္ေွေပ့ ထငးေကာငး့ထငးႏိုငးပါေသ့သညး၈ သို႔ေသား စကးပစၥညး့မ္ာ့ကို မညးသို႔
ေနေသာ ဤဖိုရမးအတျကး ေရ့သာ့ရ်ခငး့မြာ ကၽျနးေတားံအတျကး ကိုငးတယ

ျ းရမညး ဆိုသညးထကး ေဘ့အႏၲရာယး ကငး့ရြငး့ေရ့၇
ဂုဏးယူစရာ ်ဖစးခဲံပါသညး၈ ဤစာစုသညး မိမိ၌ လကးေတျ႔ စကးမႈနညး့ပညာ ဗဟုသုတၾကျယးွေရ့ကို အဓိကဦ့တညး
လုပးငနး့ချငးမြအေတျ႔အႀကဵဳမ္ာ့ႏြငးံ ေပါငး့စပးေရ့သာ့ ထာ့်ခငး့်ဖစးရာ ထာ့ေၾကာငး့ ေတျ႔ရြိေလံလာႏိုငးပါသညး၈ ယခုေခတး အငးဂ္ငးနီယာ
ေခတးေနာကးက္ေနေသာ အိုငးဒီယာမ္ာ့လာ့ဟု ခဵစာ့ရ ေကာငး့ ေလာကတျငးသာမက မညးသညးံနယးပယးတျငးမဆို ေဘ့အႏၲရာယး
ခဵစာ့ရပါလိမးံမညး၈ သို႔မဟုတးပါ ကလညး့ ေရြ့႐ို့စျတ

ဲ စးေယာကးလာ့ဟု ကငး့ရြငး့ေရ့မြာ အဓိကအေၾကာငး့်ဖစးလာသညးကို ေတျ႔ေနရပါသညး၈
ထငး်မငးေကာငး့ထငး်မငးႏိုငး ပါသညး၈ ကၽျနးေတား ၌အဓိက ထိုအေၾကာငး့အရာ အေ်ခခဵအခ္ကးမ္ာ့ကို ကၽျနးေတားတို႔ ပထမဆဵု့
ရညးရျယးခ္ကးမြာ မ္ိဳ့ဆကးသစး အငးဂ္ငးနီယာမ္ာ့ အလြမး့ က္ယး၊ သငးယူခဲံရေသာ Workshop Technology မြ ေပ့စျမး့ႏိုငးသညး
အလယးမလပးေစခ္ငးေသာ ဆႏၵသာ်ဖစးပါေၾကာငး့ ပဏာမ်ပဳလို မဟုတးပါကလာ့၈ ယေန႔ေခတး ်မနးမာံအငးဂ္ငးနီယာေလာကတျငး
ပါသညး၈ သငး႐ို့ညႊနး့တမး့မ္ာ့က ပိုမိုအဆငးံ်မြငးံတငးထာ့လြ္ကးရြိ
ကၽျနးေတားတို႔ အငးဂ္ငးနီယာေက္ာငး့ ပါသညး၈
Government Technical Institute သိ႔ု ကၽျနးေတားတို႔ ေလံလာသငးယူခဲံစဥးတုနး့ကထကး ပိုမို
စတငးေရာကးကာစ ပထမႏြစးတင
ျ း စကးမႈအငးဂ္ငးနီယာ ်မငးံမာ့လာသညးမြာ ယဵုမြာ့ဖျယးမရြိပါေခ္၈
၌ ႏြလဵု့သာ့ဟုဆိုရမညးံ Workshop Technology ကို သိ႔ေ

ု သား ေက္ာငး့ဆငး့ၿပီ့မြ ယေန႔ခ္ိနးထိ
စတငးထိေတျ႔ ချငးံရရြိခဲံပါသညး၈ စတငးေလံလာခဲံရသညးက လုပးငနး့ချငးတင

ျ း့ ေတျ႔ႀကဵဳေနရသညးမ္ာ့က အနာဂတး
rd
အငးဂ္ငးနီယာေလာကအတျကး စိတးပ္ကးအာ့ေလ္ာံရမညးလာ့ တျယးထညးံလိုကး၌၈ မြတးခ္ကးကာ့ ―အခုမြ ်ဖတးလို႔ေကာငး့မြာ‖ ဆုိပဲ
အာ့တကးရႊငးလနး့ရမညးလာ့ မေွချတ
ဲ တးခဲံပါေခ္၈ အဘယးေၾကာငးံ … ၈ Cold Chisel cutting angel 60‘ ႏြငးံ Hot Chisel cutting angel
ဆိုေသား အဆငးံ်မငးံသငး႐ုိ့မ္ာ့ကို သငးယူေလံလာေနၾကေသာ 30‘ ်ဖစးရာ
ကၽျနးေတားတုိ႔၌ ညီငယးညီမငယးမ္ာ့သညး အေ်ခခဵ အခ္ကးအလကး ကၽျနးေတာံးမြာ
ကေလ့မ္ာ့တျငး အလျနးတရာမြ အာ့နညး့ေနေသ့သညးကို ေတျ႔ေနရ ရယးရမလို
်ခငး့ပငး်ဖစး၌၈ က႐ုဏာေဒါသ်ဖငးံ ဆိုပါရေစ … ေခတးစနစးေၾကာငးံ ငိုရမလုိ … ..
ဟုဆိုဆို၇ သငးၾကာ့ေရ့ပိုငး့ အာ့နညး့ေနသညး ဟုေ်ပာေ်ပာ၇
အရညးအေသျ့ထကး အေရအတျကးကို ဦ့တညးေနသညး ဟုထငးထငး
မိမိသညးသာ မိမိ၌တို့တကးရာအတျကး အဓိကက္သညးကို ေမံေလ္ာံ
ေနၾကသညးဟုသာ မြတးခ္ကးခ္မိပါ၌၈ ကၽျနးေတားတို႔ ေက္ာငး့တကးေန
စဥးအတျငး့၇ ေက္ာငး့ၿပီ့၊ အလုပးွငးစဥးအတျငး့ ေက္ာငး့ေတားႀကီ့မြ
မိမိအာ့သငးၾကာ့ေပ့ခဲံေသာ နညး့ပညာမ္ာ့ကို မညးသို႔လကးေတျ႔ ေနာကးတစးေယာကးကတစးမ္ိဳ့…
အသဵု့ခ္ရမညးကိုသာ စိတးကူ့မိခဲံပါသညး၈ ွနးခဵရမညးဆိုပါက အလူမီနီယမး အတဵု့ကို Hand Hack Saw ်ဖငးံ်ဖတးခိုငး့ရာ လႊသျာ့ကို
ဆျဵ႔ရြာ့လြေသာ အရငး့အ်မစးမ္ာ့ကို ေရႊ်ဖစးသညးအထိ ႀကဵမိ်ခငး့ဟု ေသခ္ာေရျ့ရနး မြာလိုကးပါ၌၈ သို႔ေသား ဆရာသမာ့က ေတျ႔ရာ
သာ တငးစာ့လိုပါသညး၈ ပိုငးႏိုငးတတးကၽျမး့လိုစိတး ႐ူ့သျပးတပးမကး Straight လႊသျာ့်ဖငးံ်ဖတးရာ ငါ့ေခ္ာငး့အထိ တေ်ဖာငး့ေ်ဖာငး့ခ္ိဳ့
စိတး ကလညး့ မ္ာ့ခဲံသညးကို့ ၈ ပစးေလသညး၈ ပ္ဥး့တျဲေနေသာ သတၱဳမ္ာ့ကို Wave Tooth
တစးခုစဥး့စာ့မိသညးက ယေန႔ေခတး လူငယးအငးဂ္ငးနီယာ Teeth ်ဖငံးသာ ်ဖတးရမညး်ဖစးပါသညး၈ သူက ေ်ပာရြာပါသညး
မ္ာ့မြာ ေလံလာစရာ စာအုပးစာတမး့မ္ာ့ အလြ္ဵပယးရြိေနေသာေၾကာငးံ လႊသျာ့ေတျကလညး့ဗ္ာ ကျာလတီမေကာငး့ဘူ့ဗ္တဲံ သဵု့ေနတာက
မိမိတ႔သ
ို ငးယူေနရေသာ အေ်ခခဵက္သညးံ သငး႐ို့ညႊနး့တမး့မ္ာ့ကို ဂ္ာမနးလုပးေတျခငးဗ္၈ ပိုဆို့တာက Hand Tools မ္ာ့
အထငးမႀကီ့ေတာံသညးလာ့မသိ၈ ေက္ာငး့ဆငး့စ ညီငယးညီမငယး သဵု့ၿပီ့တိုငး့ ေနရာတက္ ်ပနးမထာ့တတး သနး႔ရြငး့မႈလညး့ မလုပး ..၈
မ္ာ့ကို ေမ့်မနး့ၾကညးံမိတိုငး့ ေက္ာငး့ကသငးတာ နာ့မလညးပါဘူ့ ေနာကးတစးေယာကးယူသဵု့ေသာအခါ ်ပႆနာေကာငး့ေကာငး့တကး
ဟူေသာ အေ်ဖတစးခုကိုသာတူညီစျာရခဲံပါသညး၈ ေလ၌၈ ရြာမရတာက နညး့နညး့ေတားေသ့ ဆီေတျေပေနေသာ
ေခတးေတျေ်ပာငး့လဲလာပါကစနစးမ္ာ့လညး့ ေ်ပာငး့လဲလာ Hand Tools မ္ာ့ေၾကာငးံ လျတးက္်ခငး့ ေခ္ားထက

ျ း်ခငး့မ္ာ့်ဖစးကာ
တတးသညးကို နာ့လညးခဵစာ့ေပ့ႏိုငးပါသညး၈ သို႔ေသား မလိုလာ့အပးေသာ အနာတရ်ဖစးကုနးေလ၌၈ အ်ပငးလုပးငနး့မ္ာ့၇
အငးဂ္ငးနီယာတစးေယာကးအ်ဖစး ရပးတညးမညးဆိုပါက အငးဂ္ငးနီယာ ွပးေရြာံမ္ာ့တျငး စညး့ကမး့မရြိ်ခငး့ မသဵု့တတး်ခငး့မ္ာ့မြာ
တစးေယာကး၌ အေ်ခခဵဗဟုသုတ၇ အေ်ခခဵပညာရပးမ္ာ့သညး မတတးသာ၊ နာ့လညးေပ့ႏိုငးေသားလညး့ အငးဂ္ငးနီယာေက္ာငး့ဆငး့
―ေၾကာငးပုစျနးစာ့ ၾကျပးၾကျပးွါ့‖ ်ဖစးသငးံသညး မဟုတးပါကလာ့၈ မ္ာ့ တစးလဲျလုပးေသာအခါ အငးမတနး႐ုပးဆို့လြသညးဟု ခဵစာ့ရေလ
ထိုအထဲတင
ျ း Workshop Technology သညး အေ်ခခဵအက္ဆဵု့ႏြငးံ သညး၈ ကၽျနးေတားကပဲ အလျနးတရာမ္ာ့ စညး့ကမး့လိုကးနာေနမိ
ဗဟုသုတမ္ာ့ ေပ့စျမး့ႏိုငးဆဵု့်ဖစးပါသညး၈ ကၽျနးေတားေတျ႔ႀကဵဳခဲံရသညး သလာ့ စာအုပးႀကီ့မ္ာ့်ဖစးေနသလာ့ ်ပနးေတျ့မိပါေသ့ေတာံ … .. .၈
မ္ာ့ကို ်ပနးလညးေဖာကးသညးခ္ရသညးရြိေသား … … …
လုပးငနး့ချငးတစးခုတင
ျ း … အသစးွငးလာေသာ
လကးရြိအလုပးတင
ျ းမူ ညီငယးအငးဂ္ငးနီယာ လူသစး တစး
အငးဂ္ငးနီယာေပါကးစကို အငးဂ္ငးနီယာသဵု့ Ball Peen Hammer
ေယာကး B.E Mechanical ်ဖငးံ ေက္ာငး့ဆငး့ၿပီ့ကာစ အလုုပး
ယူခိုငး့လိုကးသညး၈ ဘာကို်ပနးယူလာသညး ထငးပါသနညး့
သိ႔ွ
ု ငးေရာကးလာရာ စကာ့စ်မညးအ်ဖစး ေမ့်မနး့မိသညးမ္ာ့ကို
ဆိတးခ္ိဳတူကို ယူခ္လာေလ၌၈ ပါ့စပးကလညး့ ေ်ပာေသ့၌
်ပနးေ်ပာ်ပလိုပါ၌၈ ―အငး့ ကိုယးံညီေရ ေက္ာငး့ဆငး့ၿပီ့ ကာစဆိုေတာံ
―ရြာလိုကးရတာဗ္ာ ေမာသျာ့တာပဲ ထိပးလဵု့ေနတဲံ တူေတျခ္ညး့ပဲ‖
ဒီအလုပးမြာ ေလံလာစရာေတျအမ္ာ့ႀကီ့ပဲကျ ေလာေလာ ဆယးေတာံ
ဟူ၌၈ ွနးခဵစရာရြိသညးကာ့ ကၽျနးေတားယူခိုငး့စဥးက အဂၤလိပးလို
မငး့သငးလာတာေတျပဲ ေဆျ့ေႏျ့ၾကတာေပါံ‖ ဟု အစခ္ီကာ ေမ့မိရာ …
မြာလိုကးမိ်ခငး့်ဖစးပါသညး ―ထိပးလဵု့တူ‖ူ ဟု ေ်ပာလိုကးပါက မြာ့မညး
―ညီေလ့ Filing ဘယးႏြစးမ္ိဳ့ရြိလဲကျ‖
မထငးဟုသာ … ၈ ေနာကးတစးခု စို႔ ―Chisel‖ ကို ေသျ့ခိုငး့၌ Cold
― …. ဗ္ာ ဘာကိုေ်ပာတာလဲအစးကို‖ (မြာ့ပါေလၿပီ)
Chisel ်ဖစးသညး၈ ေသျ့ပါသညး Cutting Angel ကို ၀ွ ဒီဂရီ
rd
―အငး့ ဒါဆိုရငးေတာံ File မြာ Grade ချထ
ဲ ာ့တာရြိတယးကျ ပညာရပးမ္ာ့ကို ထိေတျ႔သငးယူေနၾကသညး်ဖစးရာ ကၽျနးေတားဆိုလို
သိလာ့‖ ―… ဟငးံအငး့‖ (အမြတးမရြိေသ့ ထပးေမ့မိ၌) သညးံအခ္ကးကို နာ့လညးလကးခဵႏိုငးၾကမညးဟု ယူဆပါသညး၈
―Ball Peen Hammer ဆိုတာ ဘယးလိုမ္ိဳ့တုနး့ကျ‖ မ္ိဳ့ဆကးသစးမ္ာ့ ်ဖစးၾကသညးံအေလ္ာကး ကၽျနးေတားတို႔
― … မ်မငးဖူ့ပါဘူ့ဗ္ာ‖ (ေသၿပီ .. မြတးပလာ့ဟ) လိုအပးခဲံသညးမ္ာ့ လစးဟာခဲံသညးမ္ာ့ အာ့နညး့ခဲံသညးမ္ာ့ကို
ဒါဆိုလညး့ လျယးတာေလ့ ေမ့ရငးေကာငး့မယးဟု ်ပဳ်ပငးထိနး့သိမး့စျမး့ေဆာငးႏိုငးၾကမညးဟုလညး့ ယဵုၾကညးပါသညး၈
စဥး့စာ့ကာ…―ေအ့ကျာ မငး့တို႔အခုသငးတံဲ သငး႐ို့ညႊနး့တမး့က သိ႔်ု ဖစးပါ၊ ညီငယး၇ညီမငယး အငးဂ္ငးနီယာမ္ာ့သညးလညး့
်မငးံသာျ ့ၿပီကျ ဘာေတျပါလဲ ေ်ပာ်ပပါလာ့‖ … ―ဟာ ဆရာသငးတာ ကၽျနးေတားတို႔ ေမြ္ားလငးံသညးံအတိုငး့ စျမး့ေဆာငးႏိုငးၾကပါေစေၾကာငး့
မရြငး့ပါဘူ့ဗ္ာ…‖ (တစးခါတညး့ ဂျမး့ပါေလ၌) လညး့ ဆႏၵ်ပဳလိုကးပါသညး၈
ကၽျနးေတားကိုယးတိုငး ႀကဵဳခဲံသညးမ္ာ့ကလညး့ မနညး့မေနာ
ပါေပ၈ ေက္ာငး့ဆငး့ၿပီ့၊ အလုပးွငးကာစတျငး Screw အႀကီ့စာ့
တစးလဵု့ ်ဖဳတးရနးရြိ ေသာေၾကာငးံ Heavy Duty Standard Screw
Driver ယူလာၿပီ့လြညးံရာ အသျာ့မြာေခ္ားထက

ျ းၿပီ့ လိပးသျာ့
သညးကို ေတျ႔ရ၌၈ စစးၾကညးံမြ အေ်ဖေပ၍ေလသညး အသျာ့ကို
ပါ့ပါ့ေလ့်ဖစးေအာငး ေသျ့ထာ့ၿပီ့ ေဆာကးအ်ဖစး သဵု့ထာ့်ခငး့်ဖစး၌၈
Flat & Parallel ဟူေသာ ွပးေရြာံ လမး့ညႊနး အရ ်ပနးေသျ့သဵု့ရေလ
သညး၈ သိ႔ေ
ု သား အမာတငးထာ့ေသာ ေနရာမ္ာ့ကို စာ့ပစးလိုကးရ
ကၽျနးေတား ဆကးလကးေမ့်မနး့ရနး မစဥး့စာ့ရဲေတာံပါေခ္၈
ၿပီ်ဖစးရာ ေရရြညးတျငး ပ္ကးစီ့ေတာံမညး်ဖစးသညး၈
ထပးေမ့ေလ ပိုဆို့ေလ်ဖစးေတာံမညး မဟုတးပါကလာ့၈ ထိုညီငယး
ေနာကးတစးခုကာ့ တူတစးလကးမြာ ထိပးလဵု့ေနသ်ဖငးံ ခဏ
သညး အလုပးချငးတင
ျ း တစးလသာေနႏိုငးလြ္ကး ႏႈတးထျကးသာျ ့ေလ
ခဏ ေခ္ားထက
ျ းကာ ထိခိုကးေနမႈမ္ာ့ေသာေၾကာငးံ မ္ကးႏြာ်ပငး ညီညာ
သညး၈ ေမ့မိေသာ ကၽျနးေတားံအ်ပစးလာ့ မသိေတာံပါေခ္၈ စဥး့စာ့မိ
ေစရနးႏြငးံလကးကိုငးႏြငးံ ေရ်ပငးညီ်ဖစးေစရနး ေက္ာကးစကး်ဖငးံ ေသျ့
သညးမြာ ေနာကးအလုပးတင
ျ း သူ႔အေန်ဖငးံအေ်ခအေနေကာငး့
်ပီ့်ပဳ်ပငးထာ့လိုကး၌၈ ခဏၾကာေသား သဵဂေဟသမာ့ ေရာကးလာရာ
ရရြိႏိုငးေသားလညး့ အငးဂ္ငးနီယာဘာသာရပး်ဖငးံ မညးသို႔အသကးေမျ့
ကၽျနးေတားေသျ့ထာ့ေသာ တူကိုၾကညးံၿပီ့ လိုအပးသလာ့ မလိုအပး
မညးကိုကာ့ နာ့မလညးႏိုငးပါေခ္၈ ဤသို႔သာ ဆကးတိုကး်ဖစးလာပါက
သလာ့ သူ႔ဟာသူထာ့တာ မေကာငး့လာ့ စသညး်ဖငးံ လာေရာကး
အငးဂ္ငးနီယာမ္ာ့ ရြာ့ပါ့သျာ့ေပလိမံးမညး၈ မိမိသငးၾကာ့ခဲံေသာ
ရစးေနရာ သူလိုခ္ငးေသာ ပဵုစဵ်ဖစးေစရနး ထိပးကို ႀကိဳ့စာ့ပမး့စာ့ ်ပနးလဵု့
ဘာသာရပးသညး Certificate တစးခုမြ္သာ အဆငးံရြိပါလြ္ငး မိမိတို႔
ေပ့လိုကး၌၈
စကးမႈေလာကကို မညးသို႔အဆငးံ်မြငးံတငးမညးနညး့ဟု ေတျ့ေတာ
ေနာကးတစးေန႔ လုပးငနး့ချငးတင
ျ း့မြ ဆဲသဵၾကာ့ရပါေလသညး
ရငးေလ့မိပါေသ့သညး၈ သူ႔ကို ကၽျနးေတားေမ့ခဲံသညးမ္ာ့ မြာ
ထိုတူမြာ ဂေဟသမာ့ ကိုငးေနက္်ဖစးေသာေၾကာငးံ ကၽျနးေတား
ကၽျနးေတားတို႔ သငးၾကာ့ခဲံဖူ့ေသာ ပထမႏြစး သငး႐ို့ညႊနး့တမး့သာ
သညး ေွ့ရာသိ႔သ
ု ာလစးရပါေတာံသညး၈ ေနာကးမြ ်ပနးသိရသညးမြာ
်ဖစးပါသညး၈ ဒါမြမဟုတးအဲသညးသငး႐ို့မ္ာ့ ်ဖဳတးလိုကးေလသလာ့
ထိပးလဵု့တူေၾကာငးံ လကးမကျဲသျာ့ေသာဟူ၌၈
ဟု ေတျ့ရနးသာရြိပါေတာံသညး ၈
အမြနးတစးကယးဆိုရပါလြ္ငးမ္ိဳ့ဆကးသစးမ္ာ့ ေတားပါ ထကး

Chisel ်ဖငးံ ပစၥညး့မ္ာ့ ်ဖတးေတာကးသညးံအခါ အကာ
ပါမြ ကၽျနးေတားတို႔၌ ်မနးမာံအငးဂ္ငးနီယာေလာကလညး့ အဆငးံ
အကျယးမရြိ ေဘ့ဘီမၾကညးံပဲလုပးသ်ဖငးံ ေ်ပ့ရ ေရြာငးရ်ခငး့မ္ာ့၇
အတနး့ ်မငးံမာ့ႏိုငးေပမညး၈ ကၽျနးေတားတို႔ကိုးယးတိုငးသညး လညး့
ဆကးလကးႀကိဳ့စာ့ေနရေပဦ့မညး၈ ေန႔စဥးႏြငးံအမြ္ နညး့ပညာ
အသစးအဆနး့မ္ာ့ အခ္ိနးႏြငးံအမြ္ ေပ၍ထျကးေနေသာ အခါကာလွယး
အေ်ခခဵကိုေသားမြ္ တတးသိနာ့လညး်ခငး့မရြိပါက အဆငးံ်မငးံ
နညး့ပညာမ္ာ့ကို မညးသို႔မြ္အဵွငးချငးက္ေအာငး ေလံလာႏိုငးမညး
မဟုတးပါေခ္၈ အေ်ပာငး့အလဲ အသစးအဆနး့ကို လိုကးပါေပ္ားေမျ႔သညး
သာမက ပဵုေသအေဟာငး့မ္ာ့ဆီမြလညး့ ပညာမ္ာ့ရယူႏိုငးရေပမညး၈
အငးဂ္ငးနီယာ ညီငယးညီမငယးအမ္ာ့စုမြာ ပိုမိုဆနး့သစးေသာ
rd
ေက္ာကးစကးတိုကးသူ တစးဦ့တညး့ အလုပးလုပး႐ုဵႏြငးံ ွပးေရြာံ အငးဂ္ငးနီယာတာွနးမ္ာ့ကို ကၽျနးေတားတို႔ထဵသို႔
တစးခုလဵု့ ေဘ့ထျကးထိုငးေနရသညးမ္ာ့ (ထိုငးရမြာေပါံ ဟိုပတးတိုကး ပခဵု့ေ်ပာငး့လႊအ

ဲ ပး ေပ့ခဲံၾကၿပီ့ ်ဖစးပါသညး၈
လိုကး ဒီပတးတိုကးလိုကး်ဖငးံ မီ့ပျာ့မ္ာ့ကို ေရြာငးေနရေသာေၾကာငးံ ကၽျနးေတားတို႔သညးလညး့ တစးေန႔ေန႔
်ဖစးသညး)၇ စသညး စသညးတို႔မြာ မ္ာ့စျာေသာ ႀကဵဳခဲံရသညးမ္ာ့မြ တစးခ္ိနးခ္ိနးတင

ျ း အနာဂတးမ္ိဳ့ဆကးသစး
အနညး့ငယးသာ ်ဖစးပါလိမးံမညး၈ ကၽျနးေတားံအေန်ဖငးံမူ အငးဂ္ငးနီယာမ္ာ့သို႔ ပခဵု့ေ်ပာငး့တာွနး လႊဲအပး
မိမိွငးေရာကးလုပးကိုငးခဲံရေသာ မညးသညးံလုပးငနး့မ္ာ့တျငးမဆို ရပါဦ့မညး၈ ကၽျနးေတားတို႔ အဆငးသငးံ်ဖစးေန
ွပးေရြာံဆိုငးရာ စညး့ကမး့မ္ာ့ကို အတတးႏိုငးဆဵု့ လိုကးနာေဆာငးရျကး ၿပီၾကၿပီလာ့ မေွချတ

ဲ တးေသ့ပါ၈
ခဲံပါသညး၈ သိ႔ေ
ု သားလညး့ မရြိမ်ဖစးလိုအပးေသာ ွပးေရြာံဆိုငးရာ ကၽျနးေတာံးအေတျ့အ်မငးမ္ာ့
ပစၥညး့မ္ာ့၇လုပးငနး့ချငးသဵု့ကိရိယာမ္ာ့ မ်ပညးံစဵုေသာ ေနရာမ္ာ့တျငးမူ အဆဵု့သတးပါေတာံမညး၈ စကးမႈ အငးဂ္ငးနီယာ
အလုပး်ဖစးေအာငး ႀကိဳ့စာ့ရငး့ အ်ဖစးလုပးခဲံရသညးမ္ာ့လညး့ ဘာသာ ရပးအတျကး Workshop Technology ကို ႏြလဵု့
ရြိခဲံပါသညးကိုမူ ွနးခဵရပါမညး၈ မညးသုိ႔ပငး ဆိုေစကာမူ သညး့ပျတးအ်ဖစး ကၽျနးေတားတငးစာ့ခဲံပါသညး၈ ထုိ႔အတူပငး အ်ခာ့
စကးမႈလုပးငနး့ တို့တကးေစေရ့အတျငး အဓိကအေ်ခခဵက္ေသာ အ်ခာ့ေသာ ပညာရပးမ္ာ့တျငးလညး့ အေ်ခခဵက္သညးံ ပငးမေက္ာ႐ို့
Workshop Technology ကိုမူကာ့ လဵု့ွပစးပယးရနး ဘာသာရပးမ္ာ့ ရြိေနၾကဦ့မညး အမြနး်ဖစးပါသညး၈ အငးဂ္ငးနီယာ
ဆိုသညးမြာ ေရေပ၍အ႐ုပးေရ့သကဲံသုိ႔သာ ရြိပါခ္ိမးံမညး၈ သို႔ေၾကာငးံ ဘာသာရပး အာ့လဵု့လိုလိုတင

ျ း အေ်ခခဵသငး႐ို့ (သို႔) အေ်ခခဵပညာရပး
ပငးလြ္ငး Workshop Technology တို့တကး်ပနး႔ပျာ့ေရ့မြာ သညး ထိုဘာသာရပးမ္ာ့ စတငးေပ၍ထျနး့ လာကတညး့က သတးမြတး
စကးမႈအငးဂ္ငးနီယာတိုငး့ မလျဲမေသျႀကိဳ့ပမး့ရမညး်ဖစးေသာ ပထမ ်ပဌာနး့ခဲံၿပီ့်ဖစးပါသညး၈ ထိုထိုေသာ ဘာသာရပးမ္ာ့ သညးလညး့
အဆငးံ ရညးမြနး့ခ္ကးပနး့တိုငး ်ဖစးပါလိမးံမညး၈ ဒုတိယ ရညးမြနး့ခ္ကး ကၽျနးေတားဆႏၵရြိခဲံသလိုပငး သကးဆိုငးရာအငးဂ္ငးနီယာမ္ာ့၌ ကၽျမး့က္ငး
ပနး့တိုငးမြာကာ့ မိမိတို႔တတးကၽျမး့ေသာ ပညာရပးမ္ာ့ကို တတးပျနးလိမၼာမႈေပ၍ မူတညးလြ္ကး တနးဖို့ထာ့ေလ့စာ့ အပးေသာ
အဆငးံ်မြငးံတငးရငး့ ်မနးမာံအငးဂ္ငးနီယာေလာကႀကီ့ကို ပညာရပးမ္ာ့အ်ဖစး တညးတဵံၾကျာ့ွငးံႏိုငးပါေစေၾကာငး့ လႈိကးလြဲစျာ
ဂလိုဘယးလိုကးေဇ့ရြငး့ေရစီ့ထဲတျငး ေမ္ာပါကူ့ခတးႏိုငးေရ့ ်ဖစးပါမညး၈ ဆုေတာငး့လိုကးပါသညး၈ ်မနးမာအငးဂ္ငးနီယာဖိုရမးသညးလညး့
်မနးမာအငးဂ္ငးနီယာမ္ာ့ ကမာၻ႔အဆငးံတကးလြမး့ႏိုငးေရ့မြာ ခကးခဲ ပညာမ္ာ့်ဖနး႔ေွသငးၾကာ့ေပ့ရငး့်ဖငးံပငး မ္ိဳ့ဆကးသစး အငးဂ္ငးနီယာ
ေသာအရာေတာံ မဟုတးလြပါေခ္၈ မိမိတို႔အာ့လဵု့ စုေပါငး့စျမး့ေဆာငး မ္ာ့အတျကး အေကာငး့ဆဵု့ အေထာကးအကူ်ပဳ စျမး့ေဆာငးႏိုငး
ႏိုငး်ခငး့်ဖငးံ ေအာငး်မငးရမညးဟု ယဵုၾကညးပါသညး၈ ပါေစသတညး့၈
ယေန႔ေတျ႔ရြိခ္ကးမ္ာ့အရ အ်ပငးလုပးငနး့ချငးမ္ာ့တျငးလညး့
ွပးေရြာံလုပးထဵု့ လုပးနညး့မ္ာ့ နာ့မလညး်ခငး့၇ မလိုကးနာ်ခငး့၇ သူရိနးသစၥာ

မတတးကၽျမး့်ခငး့တုိ႔ေၾကာငးံ လူမ္ာ့၇စကးမ္ာ့ ထိခိုကး ပ္ကးစီ့်ခငး့၇
လ႔ူအသကးဆဵု့႐ႈဵ့ရ်ခငး့မ္ာ့မြာ မနညး့လြပါေပ၈ စကးမႈလုပးငနး့တစးခု
တို့တကးထန
ျ း့ကာ့ရနး အေ်ခခဵက္လြသညးံ Workshop Technology Quotable Quotes ...
သညး ယေန႔ေခတး ေ်ပာငး့လဲသစးဆနး့လာမႈမ္ာ့အရ စငးေပ၍သို႔
အၿမဲတမး့ ေရာကးရြိေနသငးံၿပီ ်ဖစးပါသညး၈ ကၽျနးေတားတို႔ ႏိုငးငဵသညး
အနာဂတးစကးမႈႏိုငးငဵေတား ထူေထာငးႏိုငးရနး အေ်ခခဵေကာငး့မ္ာ့

The saddest aspect of life right now is that
science gathers knowledge faster than society
ရြိထာ့ၿပီ့်ဖစးပါသညး၈ သို႔ေသား ထိုစကးမႈ ႏိုငးငဵေတားအာ့
gathers wisdom.
ဦ့ေဆာငးထိနး့ေက္ာငး့ရမညးံ မ္ိဳ့ဆကးသစး အငးဂ္ငးနီယာမ္ာ့
အရညးအေသျ့ေလ္ာံက္ေနပါလြ္ငး၇ မိမိေမဂ္ာ ဘာသာရပးမ္ာ့တျငး
အာ့နညး့ေပ္ာံညဵံခဲံပါလြ္ငး၇ မညးသုိ႔မညးပဵု ခရီ့ဆကးၾကမညးကိုကာ့ Isaac Asimov, Isaac Asimov's Book of Science

ကၽျနးေတားေတျ့ေတာစဥး့စာ့ရနး မစျမး့သာပါေခ္၈ ကၽျနးေတာံးဆႏၵသညး and Nature Quotations, 1988
ဓမၼဓိဌာနးမက္ပဲ ပုဂၐလဓိဌာနး မြ္သာ ်ဖစးေကာငး့်ဖစးေနပါလိမံးမညး၈
ကၽျနးေတားတို႔အရငး ေက္ာငး့ဆငး့ခဲံၾကေသာ ေနာငးေတား
အစးမေတားမ္ာ့သညး သူတို႔ထမး့ေဆာငး ခဲံၾကေသာ
rd
ကျၽနးေတာံဆရာတေယာကးကစကာ့တချနး့ေ်ပာဖူ့ပါတယး
"သနး႕ဇငး ကိုယးဆျဲလိုကးတဲံ မ္ဥး့တေၾကာငး့ဟာ

တညးေဆာကးတံေ
ဲ နရာမြာ ခကးခဲႏိုငးသလို အဲဒီ မ္ဥး့
တေၾကာငး့်ခငး့ဆီမြာ အဓိပၸါယး တမ္ိဳ့ဆီရြိတယး၈ အဲဒီ မ္ဥး့
တေၾကာငး့ ဆီမြာရြိတံဲ ေနရာအသီ့သီ့ဟာ လူ႕ရဲံ ခဵစာ့မႈ
အာရုဵေၾကာငး႔ သရုပးလက၏ဏာ တနညး့အာ့်ဖငးံ
ခဵစာ့မႈ ်ဖစးေပ၍လာတယး" တဲံ၈ ကျၽနးေတားတို႔ မ္ဥး့တေၾကာငး့စီရဲံ
အဓိပၸါယးးတခုခ္ငး့ကို မစဥး့စာ့ခငး မ္ဥး့ဆိုတာကို
အရငးစဥး့စာ့ၾကညးံရေအာငးလာ့ဗ္ာ၈ ...
မ္ဥး့ ဆိုတာက ဟငး့လငး့်ပငးမြာရြိတံဲ အမြတးႏြစးခုကို ဆကးသျယးထာ့တဲံ လမး့ေၾကာငး့တခုပါပဲ၈ အဲဒီမ္ဥး့ေတျဟာ အၾကမး့အာ့်ဖငးံ
တညးေနပုဵ ေလ့မ္ိဳ့ရြိၾကတယး၈
ှ၈ အလ္ာ့လိုကးတညးေန်ခငး့ (Horizontal Direction)
ဿ၈ ေဒါငးလိုကးတညးေန်ခငး့ (Vertical Direction)
၀၈ ဝဲဖကးသို႔ ယိုငး၊ တညးေန်ခငး့ (Left Oblique) နဲ႕
၁၈ ယာဖကးသို႔ ယိုငး၊ တညးေန်ခငး့ (Right Oblique) တိ႔ပ

ု ဲ ်ဖစးပါတယး၈
အဲဒီေလ့မ္ိဳ့မြာမြ အေ်ခခဵအာ့်ဖငးံ မ္ဥး့ႏြစးမ္ိဳ့ ထပး်ပီ့ချႏ

ဲ ိုငးတယး၈
ှ၈ မ္ဥး့ေ်ဖာငးံ (Straight Line) နဲ႕
ဿ၈ မ္ဥး့ေကာကး (Curve Line) တိ႔ပ

ု ဲ ်ဖစးပါတယး၈
မ္ဥး့ေၾကာငး့ေတျဟာ အလျနးရြငး့လငး့တိက္တဲံ အက္ိဳ့သကးေရာကးမႈေတျရြိၾကတယး၈ တိက္တဲံ အဓိပၸါယးး တနညး့အာ့်ဖငးံ ထငး်မငးခ္ကးမပါပဲ
အဲဒီမ္ဥး့တေၾကာငး့ကို စာရျကးေပ၍မြာ ေရ့ဆျဲလို႔ မရပါဘူ့၈ ကဲ ဒါဆို အဲဒီမ္ဥး့တေၾကာငး့စီရဲံ အဓိပၸါယးေတျကို ေလ႔လာၾကညးံ ၾကရေအာငးေနား၈
_._._._._._._._._._._._._._._._.
မ္ဥး့ေ်ဖာငးံ (Straight Line) - လ္ငး်မနး သျကးလကး အာ့ရြိ ခိုငးမာတတးတံဲ သေဘာကို ေဆာငးပါတယးတံ၈ဲ
မ္ဥး့မတး (Vertical Line) - ေ်ဖာငးံမတး တညးၾကညးခနး႕်ငာ့ ထညးဝါ်ခငး့ ်မငးံ်မတး်ခငး့ သကးဝငးတညး်ငိမးတံသ

ဲ ေဘာတို႔ ကို ေဆာငးပါတယးတံ၈ဲ
မ္ဥး့ေစာငး့ (ယိုငး) (Oblique Line) - လႈပးရြာ့ဆျင

ဲ ငး တျနး့ကနးေပါကးကတ
ျဲ တးတဲံသေဘာ က္ဆငး့လႈပးရြာ့်ခငး့ ခုနး်ပနးလႈပးရြာ့်ခငး့
ခုနး်ခငး့သေဘာ တိ႔ု ကို ေဆာငးပါတယးတံ၈ဲ
မ္ဥး့ေကာကး (Curve Line) - ်ငိမးံေညာငး့သာယာ ပ္ငး့ရိ ်ငီ့ေငျ႔ ေလ့ကနးေႏြ့ေကျ့ ထိုငး့မိႈငး့တတးတံသ

ဲ ေဘာ ်ပငး့ထနးတဲံ
လႈပးရြာ့မႈကို ေဖားက္ဴ့တဲံ ေလတိုကးခဵရတဲံ သစးပငး တိမးမ္ာ့ ကမး့ေ်ခကိုတိုကးခတးလာတဲံ လိႈငး့မ္ာ့လို ်ပငး့ထနးလာမႈ
သေဘာတို႔ကို ေဆာငးပါတယးတံ၈ဲ
rd
မ္ဥး့ခုဵ့ (Concave Line) - အ်မငးံသေဘာေဆာငး ်ငိမးသကး်ငိမးံေညာငး့တဲံသေဘာ တို႔ ကို ေဆာငးပါတယးတဲံ၈
မ္ဥး့ချကး (Convex Line) - အနကးသေဘာေဆာငး လႈပးရြာ့သျကးလကးမႈသေဘာရြိ မႈတို႔ ကို ေဆာငးပါတယးတံ၈ဲ
အဲဒီ မ္ဥး့ခုဵ့နဲ႕ မ္ဥး့ချကး ႏြစးခုကိုေပါငး့စပးလိုကးမယးဆိုရငး တညး်ငိမးခနး႕်ငာ့ ဂုဏးသေရရြိ စျမး့အာ့ပါ်ပီ့ အလြအပဖျဲ႕ ပနး့ခ္ီဆနးေသာ (Hogarth's
line of beauty) မ္ဥး့ကို ရရြိပါတယးတံ၈ဲ
စကးဝိုငး့ (Circle) - ဆုဵ့စမရြိ လညးပတးေသာသေဘာ ၾကီ့မာ့ က္ယးဝနး့ ညီမြ္ခ္ငး့သေဘာ တို႔ ကို ေဆာငးပါတယးတံ၈ဲ
ပတးရစး၊တကးေသာမ္ဥး့ (Spiral) - ဆုဵ့စမရြိ ေကျ႔ဝိႈကး၊တကးသာျ ့သညး၈
်ဖာထျကးေသာမ္ဥး့ (Radiation Line) - သျကးလကးလႈပးရြာ့ေ်ပာငး့လဲမႈ စုစညး့်ခငး့သေဘာေဆာငးသညး၈ စမး့ေရပနး့(Fountain)
ၾကီ့ထျာ့ေပါကးေရာကးမႈ(Grow) ေနေရာငး်ခညး (Sunlight) ဘီ့ေထာကးတဵမ္ာ့ (Spokes of a wheel) အာရုဵစူ့စိုကးမႈ (Concentration of a giv-
en spot) မ္ာ့ ်ဖစးသညး၈
မ္ဥး့်ပိဳငး (Parallel Line) - မ္ဥး့်ပိဳငးမ္ာ့ဟာ
တေၾကာငး့နဲ႕တေၾကာငး့မ်ဖတး ်ဖတးစရာေနရာမရြိ၈
်မႇာ့ချၽနးသ႑ာနးပါေသာမ္ဥး့ (Pointed Arrow Line) -
။မ္ဥး့သညး အ်မနးဆုဵ့ႏြငးံ အ်မနးဆုဵ့သဘာဝ
ကို ်ပဆိုသညး၈
ေထာငးံ်ဖတးမ္ဥး့က္ိဳ့(Broken Diagonal) - လ္ငး်မနးစျာလုပးေဆာငးမႈသေဘာေဆာငး ေထာငးံ်ဖတးမ္ဥး့တစးေၾကာငး့ကို အ်ခာ့မ္ဥး့တစးေၾကာငး့
က်ဖတးသျာ့ၿပီ့ ေထာငးံ်ဖတးမ္ဥး့က္ဳိ့ ်ဖစးေပ၍သညး၈ လြ္ပးစီ့လကးေၾကာငး့ LIGHTING ကဲံသ႔ုိ ဆိုလိုသညး၈
စုစညး့ စုဆဵုေသာမ္ဥး့(Converging line) - ။မ္ဥး့မ္ာ့သညး စက၏ဳအာရုဵ အဆဵု့တိုငးေရာကးေအာငး(ခရီ့လမး့ဆဵု့) သယးေဆာငးသာျ ့ႏိုငးသညး၈
ထို့ထျကးလာေသာ မ္ဥး့မ္ာ့သညးအဆဵု့အထိ တျနး့ပို႔ကာ ရကးတနး႕သညး၈
ဆနး ံက္ငးဘကးမ္ဥး့မ္ာ့ (opposite line) - ။မ္ဥး့မ္ာ့သညးတညး်မဲမြုရိြသညး၈
ခုနးေသာမ္ဥး့မ္ာ့ (Jump Line) - ။မ္ဥး့မ္ာ့သညး အသိအာရုဵရြုပးေထျ့ကာ လႈပးရြာ့ေ်ပာငး့လဲမႈ ်ဖစးေပ၍ေစသညး၈
rd
ဒါတငးမကေသ့ပါဘူ့၈ မ္ဥး့ေတျမြာ ဝိေသသလက၏ဏာ (The Meaning Of Line) (၄) ရပး ရြိပါေသ့တယး၈
ှ၈ မ္ဥး့ေၾကာငး့တ႔ိုသညး ။တို၌ သေဘာသဘာဝ အနကးအဓိပၸါယး တိ႔က

ု ိုေဖားေဆာငးသညး၈
ဿ၈ ဧရိယာ အက္ယးအဝနး့ ကျကးလပး အရျယးအစာ့တိုကို ပိုငး့်ခာ့ သတးမြတးသညး၈
၀၈ မိမိေဖား်ပလိုေသာ စိတးကူ့ အၾကဵအစညးႏြငးံ အေၾကာငး့အရာအခ္ကးအလကးမ္ာ့ကို အမြတးသေကတမ္ာ့်ဖငးံ ပုဵေဖားႏိုငးသညး၈
၁၈ သတးမြတးထာ့ေသာ အစျနး့အနာ့မ္ဥး့ေၾကာငး့မ္ာ့်ဖငးံ ပဵုသ႑နးမ္ာ့ ထုထညးမ္ာ့ကို သတးမြတးပုဵေဖားႏိုငးသညး၈
၂၈ မိမိေဖား်ပလိုေသာေနရာသို စိတးအာရုဵစူ့ေရာကးေစရနး မ္ဥး့ေၾကာငး့မ္ာ့်ဖငးံ ေဖားေဆာငးႏိုငးစျမး့ရြိသညး၈
၃၈ ဒီဇိုငး့ပုဵစဵလြပမႈမ္ာ့ကို မ္ဥး့ေၾကာငး့မ္ာ့်ဖငးံစီစဥးခ္မြတး၊ အလြဆငးဖနးတီ့တီထျငးႏိုငးသညး၈
၄၈ အေသျ့ႏုရငးံအဆငးံဆငးံ (Tone) ကို မ္ဥး့ေၾကာငး့မ္ာ့်ဖငးံ ေဖား်ပေဆာငးရျကးႏိုငးသညး၈
အခုေလာကးဆို မ္ဥး့ ---- အေကျ႔ အွိုကး အေ်ဖာငးံ အေကာကး အယိုငး အႏျဲ႕ အွနး့အွိႈကး သူ႔ သ႑နး သူ႔ဟနးအသီ့သီ့
ရဲ႕ညႊနး့ဆိုေဖ၍်ပမႈ အတျငး့သေဘာကို အေတားအသငးံေတာံ က္ကးမိၾကေလာကးပါ်ပီ...ကိုယးတိုငးဟာ..ဘယးမ္ဥး့လို အဓိပၸါယးနဲ႔ ဘယးလိုလြ္ိဳ႕ွြကး
ေနသလဲ ဆနး့စစးၾကညးံ်ပနးေတာံ စိတွ

း ငးစာ့စရာေကာငး့လျနး့ေနပါတယး..၈
သငးေရာ.......
ဘယးလို မ္ဥး့တစးေၾကာငး့လဲ....... ? ? ?
ကၽျနးေတားေရာ...................... ? ? ?
ဘယးလိုမ္ဥး့မ္ာ့လဲ................. ? ? ?
ဘာပဲေ်ပာေ်ပာ...ဘယးလိုမ္ဥး့ပဲ်ဖစး်ဖစး ဥိ့တညးရာကေတာံ်ဖငးံ ရြိေနခဲံၾကပါတယးေလ...၈
References :
1: Wikipedia
2: အေ်ခခဵပနး့ခ္ီပညာ (ဦ့ေက္ားသူရိနး) ပနး့ခ္ီပနး့ပုေက္ာငး့၇ ရနးကုနး၈
3: ပနး့ခ္ီ့ေရ့ရာႏြငးံပဵုဆျအ
ဲ ေ်ခခဵမ္ာ့ (ေအာငး်မတးေဌ့)
4: http://ardictionary.com/Line/3381
5: http://desktoppub.about.com/cs/designelements/a/linesintro.htm
6: http://www.linearchitecture.com/blog
7: http://raggedclothcafe.com/2008/02/21/hogarths-line-of-beauty/
rd
လူသာ့၌ ေနထုိငး်ပဳမူလြဳပးရြာ့လုပးကုိငးမႈသညး ေလယာဥးမေတားတဆ်ဖစးစဥးမ္ာ့ကုိ အဓိက ်ဖစးေပ၍ေစေသာ အေ်ခခဵအေၾကာငး့ရငး့
တစးရပးဆုိလြ္ငးလမ
ဲ မြာ့ႏူိငးပါ၈ ေလယာဥး်ပငးတာကေန ေလယာဥးေမာငး့တာေတျအထိက လူသာ့ေတျနဲ႕ပဲ ်ပဳမူေဆာငးရျကးၾကပါသညး၈ ေလယာဥး
်ပငးတံဆ
ဲ ရာေတျ အတျကးလဲ LAE (LICENCE AIRCRAFT ENGINEER) သငးတနး့ေတျ ကုိ တကးေရာကးဖုိ႕လုိအပးပါသညး၈ ႏြစးစဥး RENEWAL
လုပးေဆာငးရတာရြိေနသလုိ သတးမြတးကာလ တခုတင

ျ း RENEWAL လုပးေဆာငးရတာရြိပါသညး၈ေလယာဥး်ပငးတာတငးမက AIRCRAFT INSTAL-
LATION LINE မြာ လုပးေဆာငးေနတဲံ ပညာရြငးေတျအတျကးလဲ LICENCE ထာ့ရြိရပါသညး၈ သကးဆုိငးရာေလေၾကာငး့အဖျဲ႕အစညး့တုိငး့က
―စဵ‖ (STANDARD) တစးခု သတးမြတးေပ့ထာ့ကာ ေလယာဥးထုတးလုပးေရ့စကးရုဵ တျငး သုဵ့စျေ

ဲ နေသာ အေ်ခခဵက္ေသာစကးကိရိယာမ္ာ့
အပါအွငး လူ႕စျမး့အာ့အရငး့အ်မစး ဖျဵ႕ၿဖိဳ့တုိ့တကးေစေရ့ကုိ စစးေဆ့ၾကပးမတးေပ့ရပါသညး၈ သုိ႕မြသာ ေလေၾကာငး့ပုိ႕ေဆာငးေရ့အတျကး
ယုဵၾကညးစိတးခ္ရေသာ ေဘ့အႏၲရယးကငး့ရြငး့ေသာ ေလယာဥးကုိ ေစ့္ကျကးတျငး ေကာငး့မျနး မြနးကနးစျာ အသုဵ့်ပဳႏူိငးမညး်ဖစးပါသညး၈ လူ ႕စျမး့အာ့
အရငး့အ်မစး ဖျဵ႕ၿဖိဳ့တုိ့တကးေစေရ့သညး အ်ပညး်ပညးဆုိငးရာ ေလေၾကာငး့ဖျဵ႕ၿဖဳိ့တုိ့တကးေရ့ကုိ လုဵၿခဳဵစိတးခ္မႈအပါအွငး ပညာရပး
ဆုိငးရာ ေတားတညးံမြနးကနးေစမႈကုိပါ အေထာကး အကူ ်ဖစးေစပါသညး၈ လျနးခဲံေသာ ႏြစးေထာငးေပါငး့မ္ာ့စျာကတညး့က လူ႕စျမး့အာ့ကုိအေ်ခ
တညးကာ အလုပးမ္ဳိ့စဵုကုိ လုပးေဆာငးခဲံၾကပါသညး၈ လျနးခဲံေသာ ႏြစးတစးရာခနး႕မြစတငးကာ လုပးငနး့ချငးကၽျမး့က္ငးမႈ (တနညး့) လူ႕စျမး့အာ့
အရငး့အ်မစးကုိ တိတိပပ စတငးအေကာငး အထညး ေဖ၍ေဆာငးရျကးလာၾကပါသညး၈ ပထမကမၻာစစး၌ လုိအပးခ္ကးအရ စကးမႈကုနးထုတးလုပးငနး့
မ္ာ့ကုိ တုိ့တကးထုတးလုပးေစၿပီ့ ကာကျယးေရ့လုပးငနး့ချငးအတျငး့ စစးအငးအာ့အတျကးကူညီေထာကးပဵံေစခဲံရပါသညး၈ ဒုတိယကမၻာစစးသညး
လူ႕စျမး့အာ့ အရငး့အ်မစးကုိ အ်မငးံမာ့ဆုဵ့စျမး့ရညး ်ဖစးေပ၍လာေစရနး လုပးေဆာငးခဲံ်ပနးပါသညး၈ စိစစးေရျ့ခ္ယး်ခငး့ ၇ ေလံက္ငးံ်ခငး့ တုိ ႕သညး
သိပဵၸနညး့က္ခ္ညး့ကပးလာေသာ နညး့လမး့မ္ာ့ပငး်ဖစးပါသညး၈
ှ၆၄၃ခုႏြစးတင
ျ း အေမရိကနး်ပညးေထာငးစုရြိ Federal Aviation Administration(FAA) ႏြငးံ National Aeronautics and Space
Administration (NASA) တု႕ိ ၌ သေဘာတူညီခ္ကးအရ Aviation Safety Reporting System (ASRS) ကုိ ဖျဲ႕စညး့တညးေထာငးရနး
rd
လကးခဵခဲံပါသညး၈
သု႕ိ ေပမယးံလညး့ ဘယးေနရာတျငး(Where)
Aviation Safety Reporting System (ASRS) သညး
စတငး်ဖစးပျာ့သနညး့? ၇ ဘာအတျကး(Why) ်ဖစးလာ
လုပးငနး့ချငးတင
ျ း လုပးကုိငးေဆာငးရျကးေနေသာ အလုပးသမာ့ (Technian) တု႕ိ ၌
ရသနညး့? ဆုိတာေတျကေတာံ ေလယာဥး မေတားတဆ
Good Record & Bad Record ကုိ စိစစးကာ လုိအပးေသာ အေ်ခခဵ
ကာကျယးတာ့ဆီ့ေရ့အတျကးကူညီေထာကးပဵံ ေပ့ႏူိငးပါမညး၈
သငးတနး့မ္ာ့ ၇ ဆငးံပျာ့သငးတနး့မ္ာ့ ၇ မျမး့မဵသငးတနး့ မ္ာ့်ဖငးံ ဖျငးံလြစးေပ့ေရ့
ထု႕ိ အတူ သငးၾကာ့ေပ့လုိကးေသာသငးတနး့၌ အာ့နညး့
အပါအွငး HUMAN ERROR ကုိေလြ္ာံခ္ ေပ့ႏူိငးရနး ရညးရျယးပါသညး၈ အဆုိပါ
ခ္ကးမ္ာ့ေၾကာငးံလာ့? Checklists ႏြငးံ Manuals တု႕ိ ၌
အဖျ႕ဲ အစညး့ေၾကာငးံ ယခငးသုဵ့စျေ
ဲ နေသာ လုပးထုဵ့ လုပးနညး့မ္ာ့ကုိ ်ပငးဆငးကာ
ညဵံဖ္ငး့မႈေၾကာငးံလာ့? စေသာအခ္ကးတုိ႕သညး ေလယာဥး
ပုိမုိေကာငး့မျနးေသာ လုပးထုဵ့လုပးနညး့စဵနစးမ္ာ့ကုိ ရရြိေစခဲံပါသညး၈ ထုိ႕ေၾကာငးံ
မေတားတဆ ကာကျယးတာ့ဆီ့ေရ့အတျကး ကူညီေထာကးပဵံ
လညး့ အဂၤလနး ၇ ကေနဒါ ႏြငးံ ၾသစေတ့လ္တုိ႕က အတုယူကာ အဆုိပါ
ေပ့ႏူိငးပါမညး၈ ေလယာဥးမေတားတဆ ကာကျယးတာ့ဆီ့ေရ့
အဖျ႕ဲ အစညး့နညး့တူ အသငး့အဖျဲ႕မ္ာ့ ဖျဲ႕စညး့ခဲံပါသညး၈
ကုိသာေကာငး့မျနးစျာ လုပးေဆာငးႏူိငးပါက ―Pilot Error‖
အတိတးကာလက ေလေၾကာငး့ေလာကတျငး မညးသုိ႕လုပးေဆာငးခဲံ
ဆုိေသာ စကာ့ရပးသညး လူသိမ္ာ့ေသာ စကာ့ရပးတစးခု
သညးက အဓိကရညးရျယးရငး့ မဟုတးဘဲ အနာဂတးတျငး ပုိမုိတုိ့တကးလာေစရနး
အေန်ဖငးံ ထငးရြာ့ေနမညးမဟုတးပါ၈
မညးကဲံသုိ႕ေသာ စာအုပးစာတမး့ ၇ သငးတနး့တုိ႕က ကူညီေထာကးပဵံမညး
ေလယာဥးထုတးလုပးသညးံ ်ဖစးစဥးသညး အငးဂ္ငး
ဆုိေသာ အခ္ကးကုိ အဓိကထာ့ရညးရျယးပါသညး၈
နီယာပုိငး့ကလဲ ထုတးလုပးေရ့အတျကး တျကးခ္ကး ရသလုိ
ေအာကးေဖ၍်ပပါအခ္ကးတုိ႕ကုိ ပါွငးေစပါသညး-
က္နးေသာ လုိအပးသညးမ္ာ့ကုိ ေထာကးပဵံသညးံ အပုိငး့
(ှ) Human Factors ႏြငးံ ပတးသတးေသာအဓိပၸါယး ရြငး့လငး့ခ္ကးကုိ
မ္ာ့လဲ ေတားေတားေလ့ကုိ လုိအပးေနပါသညး၈ ေလယာဥး
သိရြိေစၿပီ့ ေယဘူယ္ အမြာ့မ္ာ့ကုိ တိတိပပ သိရြိလာေစ်ခငး့ ၇
အသစးကုိ စမး့သပး ေမာငး့ႏြငး်ခငး့ သညး လူ႕အသကးေပါငး့
(ဿ) စကးမႈလုပးငနး့ အမ္ဳိ့အစာ့အလုိကး လုိအပးေသာ Human Factors ၇
မ္ာ့စျာႏြငးံ ေငျေၾက့တနးဖုိ့ေပါငး့မ္ာ့စျာလညး့ ရငးႏြီ့်မႈပးႏြဵ
(၀) ေလေၾကာငး့ပ္ဵသနး့ေရ့တျငး အသုဵ့်ပဳမညးံ Human Factors ၇
ထာ့ရပါသညး၈ ေလယာဥး စတငးမထုတးလုပးမီ ကထဲကပငး
(၁) သကးဆုိငးရာ နယးပယးအလုိကး လုိအပးေသာ ထူ့ခၽျနးေ်ပာငးေ်မာကး
ေခါငး့စာ့ကာ ေလယာဥးကုိ ေအာငးေအာငး်မငး်မငး ထုတးလုပး
သညံး ပညာရြငးမ္ာ့ ေပ၍ထျကး လာေစေရ့ အတျကး ခ္မြတး
ႏိုငးသညးအထိ လုပးေဆာငးရပါသညး၈ ဆကးလကးကာ
သငးၾကာ့ေပ့ရမညးံ ပညာေရ့
တုိ့တကးထုတးလုပးေသာ ်ဖစးစဥးကုိလညး့ လုပးေဆာငးရပါ
Human Factors သညး ေလေၾကာငး့ဆုိငးရာ အဖျဲ႕အစညး့အတျကး
ေသ့သညး၈ ေလယာဥး ႏြငးံပတးသတးေသာ တစုဵတရာ
အလျနး အေ်ခခဵက္ေသာ အဖုိ့တနးသညးံ အစိတးအပုိငး့တစးခု ်ဖစးပါသညး၈ ―Pilot
ACCIDENT & INCIDENT ်ဖစးပ္ကးသညးမ္ာ့လညး့ လုပး
Error‖ ဆုိေသာ စကာ့ရပးသညး ေလယာဥး မေတားတဆ ကာကျယးတာ့ဆီ့ေရ့
ေဆာငးေပ့ရပါသညး၈
အတျကး ကူညီေထာကးပဵံေပ့မညးံ စကာ့ရပးတစးခု မဟုတးပါ၈
ေလေၾကာငး့ႏြငးံပတးသတး၊ ေလယာဥး၌ ဆူညဵမႈ ၇
တုနးခါမႈ ၇ အပူ ၇ အေအ့ ႏြငးံ တျနး့အာ့ ဆျဲအာ့စေသာ
အာ့သကးေရာကးမႈတုိ႕သညး ကနဦ့ပုိငး့ ေတျ႕ႀကဵဳရေသာ
ကိစၥရပးမ္ာ့ပငး်ဖစးပါသညး၈ ထုိ႕အတူ ေလေၾကာငး့မုိ့ေလွသ
သညးလညး့ ေလေၾကာငး့ပုိ႕ေဆာငးေရ့အတျကး ေမံထာ့၊
rd
ရေကာငး့ေသာ ဘာသာရပးမဟုတးပါေခ္၈ထုိ႕အတူ ေလယာဥး၌ စကးမႈပုိငး့ဆုိငးရာ တုိ့တကးလာမႈႏြငးံအတူ ေလေၾကာငး့ေဆ့ပညာရပးသညး
လညး့ ေမံထာ့၊မရေသာ ဘာသာရပး တစးခု်ဖစးလာပါသညး၈
Air Traffic Control(ATC) ၌ လုပးငနး့ေဆာငးတာကလညး့ လကးရြိေလေၾကာငး့ ပုိ႕ေဆာငးေရ့ က႑ အတျကး အေရ့ပါမႈရြိေနေၾကာငး့
သိရြိႏူိငးပါသညး၈ ေလယာဥးတစးစီ့ွယးယူလုိကးယူရုဵ်ဖငးံ ေလယာဥးကုိ ေကာငး့မျနးစျာ သုဵ့စျႏ

ဲ ူိငးမညးဟု ယူဆ၊ မရပါ၈ ဆငးဖုိ့ထကး ခၽျနး့ဖုိ့ကုိလညး့
ထညးံသင
ျ း့တျကးခ္ကးရပါမညး၈ Ground Supporting Equipment က႑ သညး အလျနးက္ယး်ပနး႕ေသာ လုပးငနး့ချငးတစးခု်ဖစးပါသညး၈
ထုိကဲံသ႕ုိ အေ်ခခဵသဘာွခ္ငး့ မတူ်ခာ့နာ့ေသာ ဘာသာရပးမ္ာ့ကုိ ပူ့ေပါငး့ေဆာငးရျကး်ခငး့်ဖငးံ လုပးငနး့ ချငးတင

ျ း့ ရြိ
လုပးေဖ၍ကုိငးဖကးမ္ာ့အခ္ငး့ခ္ငး့ ပုိမုိတုိ့တကးေသာ အသိဥာဏးမ္ာ့ ၇ အေတျ့ အေခ၍ မ္ာ့ ၇ဆုဵ့်ဖတးခ္ကးမ္ာ့ အပါအွငးက္နးေသာ
အေၾကာငး့အရာမ္ာ့အေပ၍တျငးလညး့ ရြငး့လငး့စျာ သိရြိ နာ့ လညး လာေစပါသညး၈ေလယာဥး Cockpit အတျငး့တပးဆငးထာ့ေသာ Display
(CRT,LCD & LED) ၇ Control (Hydraulics & Electrical)
၇ ေလယာဥးေမာငး့ခနး့ (Flight Deck) ႏြငးံ ခရီ့သညးခနး့ ခငး့က္ငး့
ထာ့ရြိမႈ (Cabin Layout) ၇ ဆကးသျယးေရ့
(ေလယာဥး်ပငးပဆကးသယ
ျ းေရ့ ႏြငးံ
ေလယာဥးအတျငး့ ဆကးသျယးေရ့) ၇ ေလယာဥးတင

ျ း သုဵ့စျေ
ဲ သာ
Computer Software(Entertainment ႏြငးံ Fly-by-Wire) Buffet
ႏြငးံ Sanitary တု႕ိ ကလညး့ သေဘာသဘာွခ္ငး့ တူညီမႈမရြိေသာ လုပးငနး့မ္ာ့်ဖစးပါသညး၈
rd
ဤေနရာတျငးဆကးစပး၊ FLY-BY-WIRE အေၾကာငး့ကုိ အနညး့ငယး အတုိခ္ဳဵ့တငး်ပလုိပါ၌၈ FLY-BY-WIRE သညးကာ့ Computer-
ized Control ်ဖငးံ Digital Operation လုပးေဆာငးေသာ Flight Control System ်ဖစးပါသညး၈ FLY-BY-WIRE အမ္ဳိ့အစာ့မ္ာ့ကုိ
စုေဆာငး့တငး်ပလုိကးပါသညး၈
(1) Fly-by-optics
(2) Power-by-wire
(3) Fly-by-wireless
(4) Intelligent Flight Control System
Fly-by-optics FBO(FLY-BY-OPTIC) ကုိ ပုိမုိေကာငး့မျနးေသာ လြ္ငး်မနးမႈ အပါအွငး electromagnetic ်ပငးပမြေႏြာငးံယြကးမႈ
တု႕ိ မြကငး့ေွ့ေစရနး FBW အစာ့ သုဵ့စျဲ ေလံရြိပါသညး၈ FBW တျငး သုဵ့စျေ

ဲ သာ CABLE မ္ာ့အစာ့ ဖုိငးဘာေအာံပးတစး နနး့ႀကိဳ့မြ္ငးကုိ
သုဵ့စျပ
ဲ ါသညး၈ ထုိ႕ေၾကာငးံလညး့ FBO(FLY-BY-OPTIC) ကုိ FLY BY LIGHT ဟု ေခ၍ဆုိၾကပါေသ့သညး၈ ဖုိငးဘာနနး့ႀကိဳ့မြ္ငး သုဵ့စျဲ သညးမြအပ
က္နးသုဵ့စျေ
ဲ သာ ေဆာံဖးွဲပုိငး့ဆုိငးရာ ႏြငးံ ထိနး့ခ္ဳပးမႈအပုိငး့မ္ာ့သညး တူညီမႈရြိၾကပါသညး၈
Power-by-wire
Mechanism ပုိငး့ကုိစျနး႕ပယးႏူိငးရနး ပုိမုိတိက္ေကာငး့မျနးေသာ FBW ထိနး့ခ္ဳပးစနစးကုိ ႀကဵဆခဲံပါသညး၈ ထုိ႕ေနာကး ်ဖစးေပ၍လာေသာ
FBW ထိနး့ခ္ဳပး စနစးကုိ ပုိမုိေကာငး့မျနးေစရနး ေဆာငးရျကးလာၾကပါသညး၈ FBW ထိနး့ခ္ဳပးစနစး၌ CIRCUIT ပုိးငး့ဆုိငးရာ ထုထညးႀကီ့မာ့မႈကုိ
ခ္ဳဵ႕ႏူိငးသမြ္ ခ္ဳဵ႕လာ်ပနးပါသညး၈ ပုဵမြနးသုဵ့ေနေသာ CIRCUIT အစာ့ POWER CIRCUIT ကုိ အစာ့ထုိ့ သုဵ့စျလ
ဲ ာပါသညး၈ DIGITAL FLIGHT
CONTROL COMPUTER မ္ာ့်ဖငးံ SERVO ACTUATOR (OR) ELECTROHYDRAULIC ACTUATOR ထိနး့ခ္ဳပးလာၾကပါသညး၈ အဓိက
အက္ဳိ့ေက့္ဇူ့အေန်ဖငးံ ယခငးသုဵ့စျခ
ဲ ဲံေသာ CIRCUIT ထကး အေလ့ခ္ိနးေလြ္ာံက္သျာ့ေစပါသညး၈ ေလယာဥးတင
ျ းသုဵ့စျေ
ဲ နေသာ ထိနး့ခ္ဳပးစနစး
မ္ာ့ႏြငးံ ဆကးစပးပတးသတးေနေသာ ေလေၾကာငး့ အီလကးထရျနးနစးပညာ ပုိငး့ဆုိးငးရာတျငးလညး့ ပုိမုိတိက္ေသာ အက္ဳိ့ေက့္ဇူ့မ္ာ့
ရြိေစေၾကာငး့ ေတျ႕ရြိရပါသညး၈ ဟုိကးဒေရာလစးစနစးကုိ ေလြ္ာံခ္ေစ်ခငး့်ဖငးံ ်ပဳ်ပငးထိနး့သိမး့မႈပုိငး့ ဆုိငးရာ ကုနးက္စရိတးကုိ ပုိမုိသကးသာ
ေစပါမညး၈ သုိ႕ေသားလညး့ Primary System အေန်ဖငးံသုဵ့စျဲ သညးမဟုတးဘဲ Back Up System အေန်ဖငးံသာသုဵ့စျထ

ဲ ာ့ပါသညး၈ F-35 , A-
380 , B-787 တု႕ိ ၌ Back Up System တျငး သုဵ့စျထ

ဲ ာ့ေၾကာငး့ ေလံလာရပါသညး၈ ပငးမဟုိကးဒေရာလစးစနစး ႏြငးံ DIGITAL FLIGHT CON-
TROL COMPUTER မ္ာ့ ပ္ကးစီ့ေတာံမြသာ လုပးေဆာငးေပ့ေသာစနစးတစးခု်ဖစးပါသညး၈
rd
Fly-by-wireless Technician သညး မိမိ၌သကးဆုိငးရာ
ေလယာဥးမေတားတဆကာကျယး တာ့ဆီ့ေရ့
ွါယာႀကိဳ့ကုိသုဵ့စျ်ဲ ခငး့သညး ေလယာဥး လုပးငနး့အလုိကး ေလံက္ငးံသငးၾကာ့်ခငး့
အတျကး အေလ့ခ္ိနးပုိငး့ဆုိငးရာကုိ
ကုိသာ ေကာငး့မျနးစျာ လုပးေဆာငးႏူိငးပါက ၇ စစးေဆ့်ခငး့ ႏြငးံ ်ပႆနာရပး မ္ာ့ကုိ
ထညးံသင
ျ း့တျကးခ္ကး စဥး့စာ့ ေတျ့ေခ၍ ―Pilot Error‖ ဆုိေသာ စကာ့ရပးသညး ဆနး့စစးေလံလာ်ခငး့ စသညးတုိ႕်ဖငးံ
ေပ့ ရပါမညး၈ ထုိအထကးေဖ၍်ပပါ လုပးငနး့တစးခုတင

ျ း ကၽျမး့က္ငးေသာ
လူသိမ္ာ့ေသာ စကာ့ရပးတစးခု အေန်ဖငးံ
အခကးအခဲကုိ ေက္ားလႊာ့ေစရနး Specialist တစးဦ့်ဖစးလာေစပါမညး၈
ွါယာလကးစး စနစး်ဖစးသညးံ FLY-BY-

ထငးရြာ့ေနမညးမဟုတးပါ ... စကးမႈလုပးငနး့အတျကး လုိအပးေသာ
WIRELESS စနစးကုိ ႀကဵဆလာ်ပနး လူသာ့အရငး့အ်မစးကုိ ေအာကးေဖ၍်ပပါ
ပါသညး၈ FBW စနစး ႏြငးံ FLY-BY-WIRELESS သညး အခ္ကး(ဿ)ခုကုိ အေ်ခခဵကာ သတးမြတးထာ့ပါသညး-
ွါယာႀကိဳ့သုဵ့စျ်ဲ ခငး့ ႏြငးံ ွါယာႀကိဳ့မသုဵ့စျ်ဲ ခငး့သာ ်ခာ့နာ့်ခငး့ရြိ (ှ) Effectiveness of the system
ပါသညး၈ ွါယာႀကိဳ့အေလ့ ခ္ိနးကုိ ေလြ္ာံခ္ေစ်ခငး့သညး ေလယာဥး၌ (က) Safety
Retirement Life ကုိပါ အက္ဳိ့သကးေရာကးမႈ ရြိေစပါသညး၈ (ခ) Efficiency
ထု႕ိ အတူ ေလယာဥး်ပငးဆငး ထိနး့သိမး့မႈဆုိငးရာ ကုနးက္စရိတး (ဿ) Well-being of crew members
ကုိလညး့ သကးသာေစပါမညး၈ ဥပမာအာ့်ဖငးံ ဆုိရလြ္ငး ေလယာဥးတျငး (ကၽျမး့က္ငးလုပးသာ့)
်ဖစးေပ၍လာေသာ Snag အလုိကး ွါယာရငး့ လုိကးရေသာအခါတျငး Effectiveness of the system
လုပးေဆာငးရေသာ လုပးငနး့ေဆာငးတာမ္ာ့ကုိ ေက္ားလႊာ့ေစ ပါမညး၈ (က) Safety : Human Factors ႏြငးံပတးသကး၊ ေရြ့ယခငးက
ထု႕ိ အတူ Installation Line အတျကးလညး့ မ္ာ့စျာ အက္ဳိ့ ်ဖစးပျာ့ခဲံေသာ မေတားတဆထိခုိကးမႈမ္ာ့ကုိ ဥပမာေပ့ကာ ရြငး့လငး့
သကးေရာကးေစ ပါသညး၈ ွါယာရငး့ Diagram Design မြအစ အသစး ပါက ပုိမုိသိသာေစမညး်ဖစးသညး၈
ထုတးလုပးလုိကးေသာ Modification အလုိကးေ်ပာငး့လဲ ေဆာငးရျကး  ှ၆၅၁ခုႏြစး ဂၽျနးအဖးကေနဒီေလဆိပး တျငး ်ဖစးပျာ့ခဲံေသာ်ဖစး
ေပ့ရေသာ လုပးငနး့အမ္ာ့စုကုိလညး့ ေလြ္ာံခ္ေပ့ေစပါမညး၈ စဥးတစးခု်ဖစးပါသညး၈ ေလယာဥး၌ အလုိအေလ္ာကးဆငး့သကးမႈ
အမညးခပးဆနး့ဆနး့ႏြငးံ ထျကးေပ၍လာေသာ ေလေၾကာငး့ ထိနး့ခ္ဳပး စနစးကုိအထူ့အာ့ကုိ့မႈ(ယုဵၾကညး စိတးခ္မႈ)ေၾကာငးံ ်ဖစးပျာ့ခဲံရပါသညး၈
စနစးတစးခု ်ဖစးပါသညး၈ Intelligent Flight Control System (IFCS) ဒီစီ-ှွ ေလယာဥးအမ္ဳိ့ အစာ့်ဖစးပါသညး၈
သညး FBW ၌ ရလာဒး ေတျထက

ဲ ေန ေနာကးဆုဵ့ ထျကးေပ၍လာေသာ  ှ၆၅၂ခုႏြစး တျငး B-747 သညးလညး့ အလာ့တူ်ဖစးစဥး
စနစးတစးခုလညး့ ်ဖစးပါသညး၈ မ္ဳိ့်ဖစးပျာ့ခဲံပါသညး၈
Intelligent Flight Control System  ှ၆၅၄ခုႏြစး Detroit တျငး MD-80 သညး ေလယာဥးအတကး၉
ေလယာဥးပ္ဵသနး့ေနစဥးအတျငး့ ်ဖစးေပ၍လာေသာဟုိကးဒ ်ဖစးပျာ့ခဲံေသာ ်ဖစးစဥး ်ဖစးပါသညး၈ ပုိငး့ေလာံ သညး flaps ကုိ
ေရာလစးစနစး ပ္ကးစီ့ခ္ဳိ႕ယျငး့မႈ ၇ RUDDER ခ္ိဳ႕ယျငး့မႈ ၇ AILERON သတးမြတးထာ့ေသာ ပုဵစဵအတုိငး့(ေထာငးံအတုိငး့) မထာ့ရြိခဲံမႈေၾကာငးံ
ခ္ိဳ႕ယျငး့မႈ ၇ အငးဂ္ငးခ္ိဳ႕ယျငး့မႈ စသညး စသညးတုိ႕ကုိ ပ္ဵသနး့ေနစဥး ်ဖစးပျာ့ခဲံရပါသညး၈ ထုိသတးမြတးထာ့ေသာ ပုဵစဵအတုိငး့
တျငးပငး တခါတညး့ အစာ့ထုိ့ေပ့ေသာ စနစးတစးခု်ဖစးပါသညး၈ (ေထာငးံအတုိငး့)မထာ့ရြိခဲံမႈေၾကာငးံလညး့ေကာငး့ ၇သကးဆုိငးရာစနစးမြ
သူ၌လုပးေဆာငးခ္ကးမ္ာ့ကုိ PILOT ေတာငးမြ သိခ္ငးမြသိလုိကး လညး့ သတိေပ့စနစးခ္ဳိ႕ယျငး့မႈေၾကာငးံ လညး့ေကာငး့မလုိလာ့အပး
ပါမညး၈ သုိ႕ေသား ON GROUND တျငး ်ပနးလညး စိစစးႏူိငးေသာ ေသာ်ဖစးစဥးမ္ာ့ ်ဖစးေပ၍ ေစခဲံရပါသညး၈
ကျနးပ္ဴတာႏြငးံ ခ္ိတးဆကးလြ္ငးေတာံ IN FLIGHT တျငး မညးသုိ႕ (ခ) Efficiency
မညးပုဵ ်ဖစးေပ၍ခဲံသညးကုိ ေကာငး့မျနးစျာ သိရြိႏူိငးပါမညး၈ နာဆာ၌ ယုဵၾကညးစိတးခ္ရေသာ ပ္ဵသနး့ေရ့အတျကး Human Factors
တီထျငးႀကဵဆမႈမ္ာ့ထဲမြ ရလာဒးေကာငး့ တစးခု်ဖစးပါသညး၈ သုိ႕ေပမယးံ ကုိ အသုဵ့ခ္မႈသညး သီ့သနး႕ ကနး႕သတးခ္ကး မ္ာ့ထာ့ရြိရပါမညး၈
လညး့ ေဆာံဖးွဲပုိငး့ဆုိငးရာ အဆငးံ်မြငးံတငးရနး အထူ့လုိအပးခ္ကး အခ္ိနးတိုတိုအတျငး့ အက္ိဳ့ရြိရြိ အသုဵ့ခ္ႏိူငးရနး Human Factors ၌
ရြိပါသညး၈ အသိဥာဏး ၾကျယွ

း မႈ ၇ အသိဥာဏး နညး့ပါ့်ခငး့ကလညး့ လႊမး့မုိ့
အထကးေဖ၍်ပပါလုပးငနး့မ္ာ့သညး ကျဲ်ပာ့မႈရြိေနေသားလညး့ ထာ့မႈရြိေနပါသညး၈ ေလေၾကာငး့ပုိ႕ေဆာငးေရ့တျငး Human error ႏြငးံ
တူညီေနသညးကေတာံ ေလယာဥး တစးစီ့ ၌ အစိတးအပုိငး့အေန်ဖငးံ ဆကးစပးပတးသတးေနေသာ အက္ဳိ့ဆကးမ္ာ့ ကုိ Human Factors
ပါွငးေန်ခငး့ပငး ်ဖစးပါသညး၈လုပးငနး့ချငးတင
ျ းလုပးကုိငးေနေသာ technology နညး့လမး့်ဖငးံ ထိနး့ခ္ဳပး်ခငး့သညး ပုိမုိေကာငး့မျနးေသာ
rd
ရလာဒးေကာငး့ကုိ ရရြိေစပါမညး၈ (ှ) Level 1: All Staff
ေလယာဥးမြဴ့၌ ေလယာဥးတစးစီ့လုဵ့အေပ၍ ထိနး့ခ္ဳပးပ္ဵသနး့ႏိုငး သကးဆုိငးရာ ေလယာဥးထုတးလုပးသညးံ အဖျဲ႕
ေရ့သညး တစးဦ့ေကာငး့၇တစးေယာကးေကာငး့ ပုဵစဵမ္ဳိ့်ဖငးံ ေဆာငးရျကးရေသာ အစညး့က အခါအာ့ေလြ္ားစျာ ထပးမဵထုတး်ပနးေသာ ပညာရပး
အေနအထာ့မဟုတးပါ၈ အဖျဲ႕အစညး့တစးခုအေန်ဖငးံ ပူ့ေပါငး့ေဆာငးရျကး ဆုိငးရာ ( အငးဂ္ငး ၇ မုိ့ေလွသ ၇ ေလယာဥး၌ စနစးမ္ာ့ )
ရာတျငး ေလယာဥးေပ၍တျငးပါွငးလာေသာ ခရီ့သညးမ္ာ့ ၇ ေလယာဥး ေမာငး/ အမိနး႕ႏြငးံ ညႊနးၾကာ့ခ္ကးမ္ာ့ကုိ ေလယာဥး ်ပဳ်ပငးထိနး့သိမး့
မယး မ္ာ့၌ ပူ့ေပါငး့ေဆာငးရျကးမႈ ၇ ်ပဳ်ပငးထိနး့သိမး့ေသာ Technian တု႕ိ ၌ သညးံ အဖျ႕ဲ အစညး့ ႏြငးံ ေလယာဥးမြဴ့ပုိငး့ဆုိငးရာ အဖျဲ႕အစညး့
တိက္ေသခ္ာမႈ သညးလညး့ ပါွငးပတးသတး ေနပါသညး၈ထုိ႕အတျကးလညး့ တု႕ိ ကုိ သတးမြတး ခ္ိနးအတျငး့သိရြိႏူိငးေစရနး ေပ့ပုိ႕ရပါမညး၈
Standard Operating Procedures (SOPs) ကုိလညး့ ထာ့ရြိ ေဆာငးရျကးေစ ထပးမဵထုတး်ပနးခ္ကးမ္ာ့ကုိ မရရြိပါက နဂုိရြိရငး့စျဲ
ရပါမညး၈ စာရျကးစာတမး့ ႏြငးံ သငးတနး့မ္ာ့၌ ညႊနးၾကာ့ခ္ကးမ္ာ့
အတုိငး့ ေဆာငးရျကးေနပါမညး၈ ထုိအခါ မလုိလာ့ အပးေသာ
Well-being of crew members ေလယာဥးမေတားတဆမႈမ္ာ့ ်ဖစးေပ၍ေစပါမညး၈ ဆုိလုိရငး့မြာ
အဓိကအေန်ဖငးံ အခ္ကး(၀)ခ္ကး အေန်ဖငးံ သတးမြတးထာ့ႏူိငး ေလေၾကာငး့ ပညာရပးပုိငး့ဆုိငးရာ၌ အေ်ခခဵဗဟုသုတကုိ
ပါသညး၈ သိရြိကာ လူ၌ ေဆာငးရျကးခ္ကး ၇ စျမး့ရညး ႏြငးံ ကနး႕သတးခ္ကး
(က) ပငးပနး့ႏျမး့နယးမႈ မ္ာ့ကုိလညး့ ဂရုတစိုးကးရြိရနးလုိအပးပါသညး၈
(ခ) ကုိယးခႏၶာႀကံဵခိုငးမႈ
(ဂ) အာရုဵစုစညး့မႈ (ဿ) Level 2: Supervisory Staff
ထု႕ိ အ်ပငး စိတးပုိငး့ဆုိငးရာ ရုပးွတဳၳ ပုိငး့ဆုိငးရာ အပူအေအ့ ၇ ေလယာဥး၌ သငးတနး့ပုိငး့ဆုိငးရာ ၇ စစးေဆ့်ခငး့
ဆူညဵသဵ ၇ စုိထုိငး့်ခငး့ ၇ အလငး့ေရာငး ၇ တုနးခါမႈ ၇ အလုပးရုဵ၌ အေနအထာ့ ပုိငး့ဆုိငးရာ ၇ ဒီဇုိငး့ပုိငး့ဆုိငးရာ ၇ ထုတးလုပးမႈ်ဖစးစဥးတစးခု၌
ႏြငးံ ေလယာဥးမြဴ့၌ ထုိငးခုဵသကးေသာငးံရြိေစမႈတုိ႕ကလညး့ ထညးံသျငး့စဥး့စာ့ "စဵ" သတးမြတးမႈဆုိငးရာ စသညးံ က႑အလုိကးတင

ျ း အေရ့ႀကီ့
ရမညးံ အခ္ကးမ္ာ့်ဖစးပါသညး၈ ေသာ ဆုဵ့်ဖတးခ္ကးေပ့ ရမညးံအခ္ကးမ္ာ့ရြိပါသညး၈
ထုိသုိ႕ေသာ ေဆာငးရျကးမ္ာ့ကုိ အေတျ႕အႀကဳဵမ္ာ့ေသာ ၇
ေလံက္ငးံသငးၾကာ့်ခငး့ ႏြငးံ တနးဖုိ့ တညးၾကညးေသာ ဆုဵ့်ဖတး ခ္ကးေပ့ႏူိငးစျမး့ေသာ သူမ္ာ့ကုိ
ပညာေရ့(Education) ႏြငးံ ေလံက္ငးံ သငးၾကာ့ေရ့(Training)သညး စိစစးေရျ့ခ္ယးကာ သကးဆုိငးရာလုပးငနး့ချငး ရကးတုိ သငးတနး့
သငးၾကာ့ေရ့ပုိငး့တျငး မတူညီေသာ နညး့စနစး(ဿ)ခု်ဖစးပါသညး၈ ပညာေရ့ မ္ာ့လညး့ ပုိ႕ခ္ေပ့ရနးလုိအပးပါသညး၈ ယခုကံဲသုိ႕ေဆာငးရျကး
(Education) သညး လုပးငနး့ချငးအတျကး အေ်ခခဵ က္လြေသာ ဗဟုသုတ ၇ ်ခငး့နညး့အာ့်ဖငးံ က႑အလုိကး ဖျဵ႕ၿဖဳိ့တုိ့တကးမႈသညး ပုိမုိ
တနးဖုိ့ ၇ ကၽျမး့က္ငးမႈ ႏြငးံ သေဘာထာ့တုိ႕ပါွငးပါမညး၈ ေလံက္ငးံသငးၾကာ့ေရ့ ေကာငး့မျနးလာေစမညး ်ဖစးပါသညး၈
(Training) သညး လုပးငနး့ချငးတစးခုအတျကး သီ့သနး႕ လုိအပးေသာ အရညး
အေသျ့ အရညးအခ္ငး့ကုိ ရရြိေစရနး ရညးရျယးေသာ သငးၾကာ့မႈမ္ဳိ့်ဖစးပါ (၀) Level 3: The In-house Specialist
သညး၈ ေလေၾကာငး့အဖျဲ႕အစညး့ႀကီ့မ္ာ့တျငး သကးဆုိငးရာ
လုပးငနး့အလုိကး ကၽျမး့က္ငးမႈရြိေသာ တစးခု (သုိ႕မဟုတး)
ပညာေရ့ ႏြငးံ လုပးငနး့ချငးကၽျမး့က္ငးမႈ တစးခုထကး ပုိမုိေသာ ဘျဲ႕ရကၽျမး့က္ငး ပညာရြငးမ္ာ့ လုိအပး
Technian တု႕ိ သညး သကးဆုိငးရာ လုပးငနး့ချငးအလုိကး်ဖစးေသာ ပါသညး၈ သုိ႕မြသာ ေနာကးထပး တစးဆငးံတကးေသာ
်ပဳ်ပငးထိနး့သိမး့မႈ ၇ ရုဵ့လုပးငနး့ ကိစၥရပးမ္ာ့ ၇ ဒီဇုိငး့ကိစၥရပးမ္ာ့၉ အထကးအဖျ႕ဲ အစညး့
လညး့ေကာငး့ ၇ ေလယာဥး၌ လုပးငနး့အသီ့သီ့၉လညး့ေကာငး့ လုပးကုိငး ကုိ ပ္ဵသနး့ေရ့ပုိငး့
ေဆာငးရျကးႏူိငးေရ့အတျကး အေ်ခခဵ ဗဟုသုတေတာံ ရြိၿပီ့သာ့်ဖစးရပါမညး၈ ဆုိငးရာ ေလံလာ
ၿမိဳ႕်ပေလေၾကာငး့ အဖျဲ႕အစညး့ဆုိငးရာ သတးမြတးခ္ကးမ္ာ့ကုိ ေအာကးပါ ေဆာငးရျကးခ္ကးမ္ာ့
အတုိငး့ ေလံလာႏူိငးပါသညး - ႏြငးံ ်ပႆနာ
ေ်ဖရြငး့ခ္ကး
မ္ာ့အာ့တငး်ပ
rd
ေသာအခါ သီအုိရီပုိငး့ေရာ ၇ လကးေတျ႕ပုိငး့ေရာ ေပါငး့
Laughter , the Vitamin for your Life ...
စပးရြငး့လငး့ ႏိုငးသညးံ ဆကးသျယးေရ့လမး့ေၾကာငး့ကုိ ရရြိေစ
ပါမညး၈
(၁) Level 4: The Human Factors Consultant အငးဂ္ငးနီယာဆိုသညးမြာ ...
အ်ပညး်ပညးဆုိငးရာ ေလေၾကာငး့အဖျဲ႕အစညး့သု႕ိ ်ပငးသစးေတားလြနးေရ့ကာလတုနး့က ခရစးယာနးဘုနး့ေတားၾကီ့
တုိကးရုိကးေ်ဖရြငး့ရေသာ အစုအဖျဲ႕်ဖစးပါသညး၈ စကးရုဵ၌ တစးပါ့၇ေရြ႕ေနတစးေယာကးနဲ႕အငးဂ္ငးနီယာတစးေယာကးဟာ ေခါငး့်ဖတး
ထုတးလုပးေရ့မြ စတငးကာ ေလယာဥးေရာငး့/ွယးေရ့ ၇ စကး တစးခုမြာ ေခါငး့်ဖတးအသတးခဵဖို႕ရာ တနး့စီေနၾကရသတဲံ၈
ေလယာဥး အပုိပစၥၥညး့ ွယးယူ်ဖညးံတငး့ေရ့ ၇ လုိအပးေသာ သူတို ံသဵု့ေယာကးဟာ အဲဒီလို ေခါငး့်ဖတးခဵရငး ေခါငး့်ဖတးစကးမြာ
အမိနး႕ႏြငးံညႊနးၾကာ့ခ္ကးမ္ာ့ ထုတး်ပနးေရ့ စသညးတုိ႕ကုိ ေဆာငး မ္ကးႏြာကို ပကးလကးလြနး်ပီ့ အ်ဖတးခဵမလာ့၇ ေမြာကးလ္ကးပဲ အ်ဖတးခဵ
ရျကးေပ့ရပါသညး၈ လူ႕စျမး့အာ့အရငး့အ်မစးႏြငံး (စိတးပညာပုိငး့ မလာ့ဆိုတာကို ေဆျ့ေႏျ့ၾကသတဲံ၈ ဘုနး့ေတားၾကီ့ကေ်ပာတယး ..
ဆုိငးရာ) ပတးသကးေသာဘျဲ႕ ရရြိထာ့သူ်ဖစးက အထူ့ ― ေကာငး့ကငးဘဵုဟာ ဟို့ မို့ေပ၍မြာရြိတယး၈ ဒါေၾကာငးံ ငါသျာ့မယးံေနရာကို
သငးံေလ္ားပါသညး၈ ၾကညးံႏိုငးဖို ံ ပကးလကးလြနး ေနမယး…‖ ဆို်ပီ့ ေ်ပာရငး့ ေခါငး့်ဖတးစကး
ေစတနာေကာငး့ရငး ေအာကးမြာ ပကးလကးလြနးေနလိုကးတယး၈ အာဏာပါ့ကျကးသာ့က
ကဵေကာငး့မညး၈ ခလုပးကိုႏြိပးလိုကးေတာံ ဓာ့ၾကီ့ဟာ ေအာကးကိုက္လာ်ပီ့ေတာံ ဘုနး့ၾကီ့ကို

Zin Maung မထိခငး လကးမအနညး့ငယးအကျာမြာ တိခနဲရပးတနး ံသာျ ့တယး၈ ထူ့ဆနး့
က္မး့ကုိ့စာရငး့ လြတဲံ ဒီလို်ဖစးရပးေၾကာငးံ ဘုနး့ေတားၾကီ့ကို လႊတးေပ့လိုကးတယး၈
(ှ) Fundamental Human Factors Concepts, ICAO Digest ေရြ႕ေနအလြညးံေရာကးလာတယး၈ ― ဘုနး့ၾကီ့ေတာငးမြ ဒီလိုလုပး
No. 1, Civil Aviation Authority,2002 ေတာံ လျတးသျာ့တာပဲ… ငါလဲစမး့ၾကညံးမယး..‖ ဆို်ပီ့ သူလညး့ပဲ
(ဿ) Wiki ဘုနး့ေတားၾကီ့လုပးသလိုမ္ိဳ့ ဓာ့စကးေအာကးမြာ ပကးလကးလြနးေနတယး၈
(၀) ေလေၾကာငး့ေဆ့ပညာေဆာငး့ပါ့ , COBRA783 ခလုပးႏြိပးလိုကးေတာံ ဓာ့ၾကီ့ဟာ က္လာရငး့ ေစာေစာကအတိုငး့ပဲ ေရြ႕ေနနဲ ံ
(၁) Brochure innovation 2009light , ATR Co. Ltd ထိလုထိခငးမြာ ရပးသာျ ့်ပနးတယး၈ ဒီေတာံ ေရြ႕ေနက အမြဳတစးခုတညး့
အတျကး ႏြစးၾကိမးအသတးမခဵရသငးံေၾကာငး့ ေလြ္ာကးလဲေတာံ သူ႕ကိုလႊတး
ေပ့လိုကး်ပနးတယး၈
အငးဂ္ငးနီယာအလြညးံေရာကးလာတယး၈
အငးဂ္ငးနီယာကေတျ့တယး..―မထူ့ပါဘူ့…ေရြ႕ကလူေတျလိုပဲ လုပး
ေတာံမယး..‖ ဆို်ပီ့ ေခါငး့်ဖတးစကးေအာကး ပကးလကးလြနး်ပီ့
ေနရာယူလိုကးတယး၈ ခဏေနေတာံ အငးဂ္ငးနီယာက လြမး့ေအားတယး
―ေဟံ .. ေဟံ .. ေနၾကအဵု့.. မငး့တို ံစကးၾကီ့က ဘယးအလုပးလုပး
မလဲကျ ... အနီၾကိဳ့နဲ ံ အ်ပာၾကိဳ့ ေနရာမြာ့ေနတာကို့... ၾကိဳ့ေနရာ
်ပနးလဲ လိုကးရငး မငး့တို ံဓာ့စကး ်ပနးေကာငး့သျာ့မယးငတဵု့ေတျရဲံ ….‖
Ref: www.workjoke.com
Self-study
rd
နာ့အုဵ့မယးဆိုၿပီ့ ွငးထုိငးပစးလုိကးတာေပါံ...၈ ―ထိုငးခဵုကလညး့
ဗိသုကာဆုိငးရာ အေဆာကးအအဵုမ္ာ့၇ အိမးမ္ာ့ဟာ က္ေနားတုိ႔ အာ့လဵု့
ၾကီ့လုိကးတာ...‖ ထုိငးၿပီ့မြ သူမအဆငးမေ်ပလုိ႔ ်မညးတျနးမိသာျ ့်ပနး
အေပ၍မြာ အလျနးအငးမတနးလႊမး့မုိ့မႈ ရြိပါတယး၈ အဲလို လႊမး့မုိ့ေအာငး တယး၈ ေနာကးတစးလဵု့ ထုိငးမယးၾကညံးလုိကးေတာံ ―အာ့ပါ့..ဒါက
လုပးေဆာငးႏုိငး်ခငး့ကပဲ က္ေနားတုိ႔ရဲံ ပတးွနး့က္ငးတညးေဆာကး်ခငး့ ပိုေတာငးၾကီ့ေသ့‖ ဆုိၿပီ့ စူ့စူ့ွါ့ွါ့ေအားပစးလုိကးမိတယး၈ ေနာကးဆဵု့ခဵု
(Built Environment) ပငး်ဖစးပါတယး၈ အဲဒီအေၾကာငး့ကို ေလ့ကို ၾကညးံ်ပီ့ေတာံ မြ ―အလဲံ... ဒါေလ့ကမြ ငါံအတျကးအကိုကးပဲ‖
အက္ယးမေ်ပာခငးမြာ က္ေနားပဵု်ပငးေလ့ႏြစးပုဒးကို ေရြ့ဦ့တငး်ပခ္ငးပါ ေတျ့ၿပီ့ အာ့ပါ့တရ ထိုငးခ္ပစးလုိကးတယး၈ ဒါေပမယံး သူမထုိငးရဵု

တယး၈ တခ္ိဳ႕လညး့သိဖူ့ ၾကာ့ဖူ့ ်ဖစးခ္ငး်ဖစးပါမယး၈ ရြိေသ့တယး၈ ခဵုေလ့က တစးစစီက္ိဳ့ပဲံသျာ့ေတာံတာပါပဲ၈ အဲလုိ်ဖစး
ပထမပဵု်ပငးေလ့က "The Three Bears" ဆုိတဲံ ပဵု်ပငးေလ့ပါ၈ သျာ့ၿပီ့ ဂို့ဒီေလာံေလ့ အေတားပငးပနး့သျာ့ရြာတယး၈
တခ္ိနးတညး့မြာပဲ သူမေ်ခလြမး့ေတျက အေပ၍ထပးကို
လြမး့ေနပီေပါံ၈ အေပ၍ထပးက အိပးခနး့ေတျ ေရာကးတာနဲ႔
ပထမဆဵု့ အိပးယာမြာ ွငးအိပးၾကညံးလုိကး်ပနးတယး..၈
အဲဒီအိပးယာက အရမး့မာေနတယး၈ ေနာကးအိပးယာကုိ
ွငး်ပနးေတာံလညး့ အရမး့ႏုညဵံေန်ပနးေရာ၈ေနာကးဆဵု့ အိပးယာ
ကိုေတျ႔မြပဲ သူအၾကိဳကးအိပးယာ်ဖစးတာနဲ႕ တခါတညး့ ွငးအိပး
ေနလုိကးပါေလေရာ၈ သူအဲလုိအိပးေပ္ားေနစဥးမြာပဲ...
အိမးပုိငးရြငး်ဖစးတံဲ ွကးွဵသဵု့ေကာငး ေရာကးခ္လာပါေလေရာ၈
ေရာကးေရာကးခ္ငး့ပဲ ေဖေဖ ွကးွဵက ―ငါံဆနး်ပဳတး
တစးေယာကးေယာကး ယူေသာကးလုိကးပီ‖ ဆိုတာသိလိုကး
တယး၈ ေမေမွကးွဵ ဆနး်ပဳတးလညး့ ထုိနညး့လညး့ေကာငး့၈

တခါတုနး့က ဂိုဒီေလာံဆုိတံဲ ေကာငးမေလ့တစးေယာကး
သာ့သာ့ွကးွဵေလ့ကေတာံ သူ႔ဆဵ်ပဳတး အကုနးေသာကးသာျ ့
ရြိသတဲံ၈ တေန႔မြာ သူေတာထဲကိုလမး့ေလြ္ာကးထျကးလာရငး့
တယးဆုိ်ပီ့ ညညး့တျာ့ မိတာေပံါ...၈ ေနာကး ဧညံးခနး့ထဲေရာကးေတာံ
မၾကာခငးမြာ အိမးေလ့တစးလဵု့ကိုေတျ႔ရတယး၈ အဲဒီေတာံ ဂုိဒီေလာံ
ခဵုေတျ အကုနးထုိငးထာ့တာႏြငံး ခဵုတစးလဵု့က္ိဳ့ေနတာ ေတျ႔်ပနးပါေလ
ေလ့ဟာ အသဵေပ့ေခ၍ၾကညံး၇ တဵခါ့ေခါကးၾကညံးတာ ဘယးသူမြမေတျ႕
ေရာ၈ ဒါနဲ႔ အိမးအေပ၍ထပးကို လုိကးၾကညံးၾကေတာံ အိပးယာအကုနးလဵု့
ရဘူ့၈ ဒါနဲ႔ အိမးထဲကိုွငးလာခဲံတယးေလ၈ အိမးထေ
ဲ ရာကးတာနဲ႔
ဖရုိဖရဲ်ဖစးေန်ပီ့ အိပးထာ့တာ ေတျ႔ရေတာံ တာေပါံ၈ ေနာကးဆဵု့
မီ့ဖုိေခ္ာငးထက
ဲ စာ့ပျေ
ဲ ပ၍မြာ ဆနး်ပဳတးသဵု့ပနး့ကနးကိုေတျ႔တာေပါံ၈
သာ့သာ့ွတးွဵအိပးယာမြာ အိပးေနတဲံ ဂိုဒီေလာံေလ့ကိုပါ ေတျ႔ပါေလ
အဲဒီေတာံ သူလညး့ဆာဆာႏြငးံ စာ့မယးဆုိ်ပီ့ ပထမပနး့ကနးလဵု့
ေရာ၈ အဲဒီမြာ ွကးွဵသာ့သာ့ေလ့က ―သာ့သာ့ အိပးယာမြာ သူခို့
ကို ်မညး့ၾကညံးလုိကးတယး၈ ― အာ့လာ့...ပူလုိကးတာ‖ သူမ အလနး႔
ွငးအိပးေနတယး‖ လိ႔ေ
ု အားေ်ပာလုိကးတာေပါံ...၈ အဲဒီအခ္ိနးမြာ
တၾကာ့ ေအားလုိကးမိတယး....၈ ေနာကးေတာံ ဒုတိယချကးကို လြမး့
ဂိုဒီေလာံေလ့လညး့ အိပးယာက ႏုိ့လု႔ိ ွကးွဵသဵု့ေကာငးကိုလညး့
လုိကးတယး....၈ ― အာ... ဒီချကးကေအ့စကးေနတာပဲ‖ လု႔သ
ိ ူမေရရျတးၿပီ့
ေတျ႔ေရာ ေၾကာကးလနး႔ၿပီ့ အိမး်ပဴတငး့က ခုနးခ္ၿပီ့ေ်ပပါေလေရာဗ္ာ၈
ေနာကးဆဵု့ချကးကို ထပး်မညး့လုိကးေတာံတယး...၈ ―အုိ့... ဒါမ္ိဳ့မြ...
အဲဒီအခ္ိနးကစၿပီ့ ဂိုဒီေလာံေလ့တစးေယာကး ေတာထဲကို
ငါံအၾကိဳကးပဲ....‖ လု႔ိ ေအားေ်ပာလုိကးၿပီ့ ွမး့သာအာ့ရ အကုနးေသာကး
ဘယးေတာံမြာ မသျာ့ေတာံဘူ့တဲံ၈
ပစးလုိကးတာေပါံ၈ အဲဒီလုိ မနကးစာကို စာ့ၿပီ့ သူမ ဗိုကးတငး့သျာ့
ေနာကး ဒုတိယပဵု်ပငးကေလ့ကေတာံ "The three little
တာနဲ႕ အနာ့ယူဖုိ႔ ဆဵု့်ဖတးလုိကးတယး၈ အိမးခနး့ထဲကို
pigs" ဆိုတဲံ ပဵု်ပငးေလ့ပါ၈
ထပးေလြ္ာကးလာခဲံလုိကးတယး၈ ဧညးံခနး့ကို ေရာကးတာနဲ႔ ထုိငးခဵုသဵု့လဵု့
ကိုေတျ႔ပါေလေရာ...၈ ဒါနဲ႔ ပထမထုိငးခဵုမြာ ေ်ခေညာငး့လကးဆနး႔
rd
အဲဒီလုိနဲ႔ အိမးေခါငးေပ၍ေရာကးေအာငးတယ
ျ းတကးလာၿပီ့ အထဲွငးဖုိ႔
အေပါကးရြာရာမြာ မီ့ခုိ့ေခါငး့တုိငးေတျ႔တာႏြငးံ အဲဒီထဲကေန
ေအာကးကို ဆငး့လုိကးတယး...၈ ွဵပုေလျ အဲလုိလုပးေနတာေတျကို
အထဲက ွကးကေလ့က ဂရုတစိုကး သတိနဲ႕ေနေတာံ သိေန
တာေပါံ၈ အဲဒီေတာံ မီ့ခုိ့ေခါငး့တုိငးထဲ ွငးတာနဲ႔ မီ့ဖုိထဲ မီ့ထညံးၿပီ့
မီ့ရိႈ႕ပစးလုိကးတာ ွဵပုေလျလညး့ အကငး်ဖစးၿပီ့ ေရြာသျာ့တာေပါံ..၈
ေနာကးေန႔မြာ ေနာကးဆဵု့က္နးခဲံတံဲ ွကးငယးေလ့ဟာ မိခငးကို
အိမးအလညးေခ၍ၿပီ့ သူ႔ရဲံအေတျ႔အၾကဵဳေတျ ်ပနးေ်ပာ်ပပါတယး၈
အဲဒီမြာ မိခငး ွကးမၾကီ့က ―ကဲ အေမ မေ်ပာလာ့

သာ့ေရ... ေလာကမြာ ကိုယးတတးႏုိငးသေလာကး အေကာငး့ဆဵု့
တခါတုနး့က ွကးကေလ့ သဵု့ေကာငးရြိသတဲံ၈
လုပးတံသ
ဲ ူကို ေလာကၾကီ့က ေကာငးက္ိဳ့်ပနး်ပဳပါတယး...ဆုိတာ...
သူတုိ႔သဵု့ေကာငးဟာ အခ္ိနးတနးအရျယးေရာကး ွကးလာ့ေ်မာကးလာေတာံ
ခုလကးေတျ႔မဟုတးလာ့သာ့ရဲံ‖ လု႔ိ မြတးခ္ကး်ပဳ ေ်ပာရငး့
ေရၾကညးရာ၇ ်မကးႏုရာ တုိ့တတးၾကီ့ပျာ့ေအာငး ရြာၾကဵဖုိ႔ မိခငး်ဖစးသူဆီမြာ
ပဵု်ပငးေလ့ဆဵု့သျာ့ပါတယး၈
ချငံးပနးၾကပါတယး၈ အဲဒီအခါ မိခငး်ဖစးသူ ွကးမၾကီ့က သာ့သဵု့ေယာကးကို
ပဵု်ပငးေလ့ေတျမြာ ဗိသုကာႏြငးံပတးသတးၿပီ့ ဘယးလို
ခရီ့မထျကးခငး ၾသွါဒစကာ့ ်မျတးၾကာ့သတဲံ၈ ―သာ့တု႔ေ
ိ ရ မငး့တုိ႔ေတျ
ထူ့်ခာ့ခ္ကးေတျမ္ာ့ စဥး့စာ့မိၾကပါသလဲ၈ ပထမပဵု်ပငးကို
ဘာပဲလုပးလုပး၇ အေကာငး့ဆဵု့ ်ဖစးေအာငးလုပးၾကပါ၈ မငး့တုိ႔ေကာငး့ေအာငး
ဗိသုကာတစးေယာကး အေနနဲ႔ ်မငးၾကညံးရငး ပဵု်ပငးထမ
ဲ ြာ
လုပးရငး ေလာကၾကီ့ကလညး့ မငး့တုိ႔ကို ေကာငး့က္ိဳ့ ်ပနးေပ့တတး
တဵခါ့ေတျ၇ ်ပဴတငး့ေတျ၇ ပရိေဘာဂေတျ အစဵု ပါလာပါတယး၈
တယးက‖ျ ဆုိၿပီ့မြာလုိကးပါသတဲံ၈ အဲဒီလုိနဲ႔ ွကးေလ့သဵု့ေကာငး
အိမးတစးလဵု့အတျကး ရြိသငံးတံအ
ဲ ခ္ကးေတျ၇ ပတးွနး့က္ငးေတျ၇
ထျကးလာခဲံတာမြာ သူ႔ေနရာႏြငးံသူ ကိုယးစီေနၾကရငး့ ပထမဆုဵ့ွကးကေလ့
ပါလာတယး၈ ေနာကး ဒုတိယပဵု်ပငးမြာေတာံ ဗိသုကာဆုိငးရာ
ကေတာံ သူေနထုိငးဖုိ႔ေနရာကို ေကာကးရို့ေတျႏြငးံ ်ပဳလုပးထာ့သတဲံ၈ ဒုတိယ
ရႈ႔ေထာငံး အေနနဲ႔ ဘာမြ မြတးသာ့ဖျယး မေတျ႔ရပါဘူ့၈ သူ႔ရဲံ
ွကးကေလ့ကေတာံ သူေနဖုိ႔ကို သစးေခ္ာငး့ေလ့ေတျနဲ႔်ပဳလုပးထာ့်ပနး
အဓိကေပ့ခ္ငးတာက ဗိသုကာအ်မငးထကး ွကးကေလ့ေတျရဲံ
သတဲံ၈ အဲ. . .ေနာကးဆဵု့တတိယ ွကးကေလ့ကေတာံ သူ႔ေနရာကို
အမူအက္ငးံ၇ အလုပးအကိုငးကို အဓိက ေဖား်ပခ္ငးတာမ္ိဳ့ပါ၈
အုတးေတျႏြငံး အခိုငးအမာလုပး်ပီ့ အသီ့သီ့ ေနထုိငးၾကပါတယး၈
အထူ့သ်ဖငးံ ကိုယးက္ငးံဆုိငးရာ အတုယူေလံလာဖုိ႔ကိုသာ အဓိက
တေန႔မြာ ေတာထဲက ွဵပုေလျတစးေကာငး အစာရြာထျကးရငး့
ထာ့တာပါ၈ အဲဒီေတာံ ဗိသုကာပိုငး့ဆုိငးရာ လႊမး့မုိ့မႈဘာမြမပါတဲံ
ွကးကေလ့ေတျေနတဲံ ေနရာေရာကးေတာံ ပထမွကးကေလ့ ေနတဲံ
ပဵု်ပငးေလ့တစးခုေပံါ၈ အဲဒီ ပဵု်ပငးေလ့ႏြစးပုဒးကေန က္ေနားတုိ႔
ေကာကးရုိ့တဲ ကိုေတျ႔ပါေလေရာ၈ အဲဒီမြာ ွကးငယးေလ့တစးေကာငးတညး့
လူသာ့ေတျအတျကး အဓိက အေ်ခခဵလုိအပးခ္ကးေတျကို
ေနတာ သိေတာံ စာ့ဖုိ႔အၾကဵနဲ႔ ― ငါံကို အထဲကို ွငးချငးံေပ့ပါ... မေပ့ရငး
ထုတးႏႈတးႏုိငးပါတယး၈ ဘာေတျလဆ
ဲ ုိေတာံ
မငးံတက
ဲ ို ်ဖိဳၿပီ့ ငါွငးလာမယး၈‖ လု႔ိ ်ခိမး့ေ်ခာကးၿပီ့ေ်ပာတယး...၈ အဲဒီမြာ
ှ၈ အစာ့အေသာကး (စာ့ေရ့)
ွကးကေလ့က အ်ပငးက ွဵပုေလျကိုၾကညံးၿပီ့ ―ငါႏြငံးမ္ိဳ့တူမဟုတးတဲံ မငး့ကို
ဿ၈ ခုိေအာငး့ေနထုိငးရာ (ေနေရ့)
ွငးချငးံမ်ပဳ ႏိုငးဘူ့လုိ႔‖ ်ပနးေ်ပာလိုကးပါတယး၈ အဲဒီစကာ့ၾကာ့ရငးပဲ
၀၈ အွတးအထညး (ွတးေရ့)
ွဵပုေလျက စိတးဆုိ့ၿပီ့ ေကာကးရုိ့အိမးကို အလျယးတကူ ်ဖိဳဖ္ကးၿပီ့
၁၈ အႏၱရာယးကငး့ရြငး့မႈ (လဵု်ခဵဳေရ့) စတဲံ အဓိက
ွကးကေလ့ကို ဖမး့ဆီ့ စာ့ပစးလုိကးပါတယး၈ ေနာကးတစးရကးမြာလညး့
အေ်ခခဵလုိအပးခ္ကးေတျပါပဲ...၈
အဲဒွ
ီ ဵပေလျဟာ ဒုတိယ ွကးကေလ့ေတျ ေနတဲံေနရာေရာကးလာ်ပနးတယး၈
အဲဒီအေ်ခခဵ အခ္ကးေတျကိုမြ အလြဆငးမႈဘကးကေန
အဲဒီမြာလညး့ ဒုတိယွကးကေလ့ကို ်ခိမး့ေ်ခာကး ွငးချငးံေတာငး့်ပီ့
အစာ့အစာေတျ အမ္ိဳ့မ္ိဳ့ ်ပဳလုပး်ပသ်ခငး့မ္ာ့၇ စာ့ခ္ငးံစဖျယး
မရေတာံ အိမးကို်ဖိဳဖ္ကး်ပီ့ စာ့ပစးလုိကး်ပနးပါတယး၈ ေနာကးတစးေန႔မြာ
်ဖစးေအာငး ်ပဳ်ပငးဖနးတီ့်ခငး့မ္ာ့၇ ေနထိုငးစရာမ္ာ့ကိုလညး့
တတိယ ွကးကေလ့ရဲံ အိမးကိုေရာကးလာ်ပနး်ပီ့ အရငးလုိချငးံေတာငး့်ပီ့
အမ္ိဳ့မ္ိဳ့ လြပေအာငး်ပဳလုပး်ခငး့မ္ာ့၇ ကာကျယးေရ့ လကးနကး
်ဖိဳဖို႔လုပးေတာံတာပဲေပါံ၈ ဒါေပမယးံ တတိယွကးကေလ့အိမးက
ကိရိယာမ္ာ့ကိုလညး့ (ဥပမာ... ေဆာငးဓါ့မ္ာ့) အလြခ္ိတး်ခငး့၇
အခုိငးအခဵံ ေဆာကးလုပးထာ့ေတာံ ွဵပေလျ ်ဖိဳလုိ႔မရႏုိငးဘူ့်ဖစးေနပါတယး၈
ကိုငးေဆာငး်ခငး့မ္ာ့ကို က္ေနားတုိ႔လူသာ့ေတျ လုပးေဆာငး
ေနာကးဆုဵ့အိမးကို ်ဖိဳမရေတာံ ေဘ့ကေန ရြာၾကဵၿပီ့ အိမးေခါငးမုိ့ေပ၍တတးဖုိ႔
တတးၾက်ပနးပါတယး၈ အဲဒါကို က္ေနားတုိ႔ သတိ်ပဳမိၾကမယး
ၾကဵစညး်ပီ့ တျယးတကးပါတယး၈
rd
ထငးပါတယး...၈ အဲဒီေတာံ စဥး့စာ့ၾကညးံမယးဆုိရငး အဲဒီလုိ အထူ့ဂရု်ပဳသငံးလုိ႔ပါပဲ..၈
အႏုပညာဆနးစျာ ်ပဳလုပးဖနးတီ့တတး်ခငး့မ္ာ့ဟာ အေ်ခခဵလုိအပး က္ေနားခုေ်ပာတဲံ အခ္ကးေတျမြာ Build environment
ခ္ကးေတျၿပီ့ရငး ေနာကးကလုိကးလာတဲံ အေရ့ပါတဲံ အခ္ကး ဆုိတဲံသေဘာကို ေကာငး့ေကာငး့နာ့လညး ႏုိငးမယးလုိ႔ ယူဆမိပါတယး၈
တစးခုအ်ဖစး ေတျ႔ရမြာပါ၈ ဥပမာအာ့်ဖငးံ အွတးအစာ့ဆုိရငးလညး့ ဒါနဲ႔ ေနာကးဆဵု့ Build environment ႏြငးံပတးသကးၿပီ့
က္ေနားတုိ႔ေတျ အေကာငး့ဆဵု့၇ အလြဆဵု့်ဖစးေအာငး၇ အ်မငး သတိထာ့ ေလံလာမႈေလ့ေတျ လုပးႏုိငးေအာငး အေတျ့ေလ့ေတျ ေပ့ခ္ငး
ဆနး့သစးေအာငး တီထျငးဖနးတီ့ ဒီဇိုငး့ ်ပဳလုပးႏုိငးၾကပါတယး၈ အဲလုိ ပါတယး၈ က္ေနားတုိ႔ေတျ ၾကာ့ဖူ့၇ ဖတးဖူ့တဲံ ပဵု်ပငးေလ့ေတ၇ျ ွတၳဳေလ့
လုပးလ႔ရ
ုိ ႏုိငး်ခငး့ဟာ ဗိသုကာပညာ Architecture ပါပဲ၈ အထကးပါ ေတျမြာ အေဆာကးအအဵုဆုိငးရာ အသိအ်မငးေတျ ပါလာတတးပါတယး၈
အေ်ခခဵ လုိအပးခ္ကးေတျကို လူေတျႏြငးံ အဆငးေ်ပေအာငး၇ အဲဒါေလ့ေတျကို ဂရု်ပဳမြတးသာ့ေစခ္ငးပါတယ.၈ ဥပမာ ... (Hansel and
ပိုမုိလြပေအာငး၇ ခုိုငးခဵံေအာငး၇ အသဵု့ွငးေအာငး၇ ဆျဲေဆာငးမႈ Gretel, Snow white, Cinderella, Rapunzel အစရြိတံဲ ပဵု်ပငးေလ့ေတျ)၈
ရြိေအာငး ဖနးတီ့မႈေတျအာ့လဵု့ကုိ Architecture လိ႔ု ဆုိရမယး အခ္ဳပးအာ့်ဖငးံ က္ေနားတုိ႔ေတျ Build en v i r o n m en t
ထငးပါတယး၈ အေၾကာငး့ေ်ပာရငး့ ကိုယးံပတးွနး့က္ငးေတျကို ေလံလာစူ့စမး့ၿပီ့ ကိုယးံ်မိဳ႔
အ်ခာ့ေနရာမ္ာ့ကို ဥပမာေ်ပာရရငး ေခ္ာကးကမး့ပါ့ ကိုယးံရျာရဲံ အေ်ခအေနေတျ၇ အိမးယာ အေဆကးအအဵုေတျရဲံ တညးေဆာကး
ၾကီ့ေတျ၇ ်မစးၾကီ့ေတျကို ်ဖတးေက္ားၿပီ့ ထုိ့ထာ့တဲံ တဵတာ့ၾကီ့ ထာ့မႈေတျ၇ ေနာကး အဲဒီမြာ တညးေဆာကးထာ့မႈေတျမြာ ဘာေတျ ်ပဳ်ပငး
ေတျမြာရြိတံဲ ဗိသုကာဖနးတီ့မႈပညာေတျ၇ ပနး့ၿခဵၾကီ့ေတျမြာ သငံးသလဲ၇ ဘာေတျေကာငး့မျနးသလဲ၇ ဘယးလုိလုပးလုိကးရငး လြပသျာ့မလဲ၇
တညးေဆာကးထာ့တဲံ ေ်မခငး့အလြ ဖနးတီ့မႈေတျ၇ ်မိဳ႕ၾကီ့ေတျ ဘာေတျလုပးလုိကးရငး်ဖငံး လူေတျ ႏြစးသကးဖျယး်ဖစးသာျ ့လိမံးမလဲ အစရြိတံဲ
တညးေဆာကးရာမြာ ်ပဳလုပးတံဲ ်မိဳ႕ကျကး ေဖားေဆာငးမႈေတျဟာ ပတးွနး့က္ငးဆုိငးရာ တုိ့တတးဖျဵ႕်ဖိဳ့ေရ့ အသိအ်မငးဆုိငးရာ အေတျ့ေတျ
အထူ့အေရ့ပါတဲံ အေ်ခခဵလုိအပးခ္ကးေတျကေန ်ပဳ်ပငးေ်ပာငး့လဲ ေတျ့ေတာၾကဵစညး စဥး့စာ့ရငး့ ေတာ၇ ေတာငး၇ ေရ၇ ေ်မ၇ သဘာွ
ယူထာ့တဲံ ဗိသုကာဆုိငးရာ က္ေနားတုိ႔ ပတးွနး့က္ငးကို သယဵဇာတ အာ့လဵု့ကို ်ခဵဳငဵုေလံလာမယး ဆုိရငး်ဖငးံ အေကာငး့ဆဵု့ေသာ
တညးေဆာကးထာ့်ခငး့ ေတျပါပဲ၈ Build environment ကို ထိနး့သိမး့ႏုိငးတံသ

ဲ ူေတျ ်ဖစးလာႏုိငးမယးလုိ႔
Build environment ကို အဓိက ထိခုိကးေစတာကေတာံ ေမြ္ားလငးံမိေၾကာငး့၈
သမုိငး့ဆုိငးရာထိနး့သိမး့မႈႏြငံး အလြအပ်ဖစးေအာငး်ပဳလုပးမႈ ေတျပါပဲ၈
Historical ႏြငးံ Aesthetic လု႔ိ ဆုိထာ့ပါတယး၈ ဘာေၾကာငံးလညး့ ေလ့စာ့စျာ်ဖငးံ
ဆုိေတာံ ၾကီ့က္ယးထငးရြာ့ၿပီ့ အငးမတနး ေကာငး့မျနးလြတဲံ MMO
အဖုိ့တနးရြာ့ပါ့ အေဆာကးအအဵု အေတားမ္ာ့မ္ာ့ကို က္ေနားတုိ႔
ကာကျယးထိနး့သိမး့ဖုိ႔ လုိအပးေနပါတယး၈ အဲဒီအခါမြာ က္ေနားတုိ႔ရဲံ
Build environment ကို ထိခုိကးႏုိငးေစတာမ္ိဳ့ ်ဖစးႏုိငးပါတယး၈
ဘယးလုိ်ဖစး်ဖစးပါ က္ေနားတုိ႔ေတျရဲံ မ္ိဳ့ဆကးတုိငး့မြာ လကးရြိ

A good scientist is a person with original ideas. A good engi-
ပတးွနး့က္ငးကို တုိ့တကးေအာငး ထိနး့သိမး့ရငး့
အနာဂတးပတးွနး့က္ငးကို အေကာငး့ဆဵု့်ဖစးေအာငး ေစာငးံေရြာကး neer is a person who makes a design that works with as few
ရမယးံ တာွနးရြိေနပါတယး၈ ဒါေၾကာငးံ က္ေနားတုိ႔ အေနနဲ႔ original ideas as possible.
က္ေနားတုိ႔ေတျရဲံ ပတးွနး့က္ငး ထိနး့သိမး့်ခငး့ Build environment Freeman Dyson
ကို အခ္ကး ႏြစးခ္ကးႏြငးံ အဓိကထာ့ ေစာငးံေရြာကးသငးံပါတယး၈
ပထမအခ္ကးက မူလအေ်ခအေနကို ထိနး့သိမး့ထာ့ႏုိငးဖုိ႔၇ ဒုတိယ ထူ့ခၽျနးတံဲ သိပၸဵပညာရြငးဆိုတာဟာ အရငး့မူလက္တဲံ အေတျ့အေခ၍သစး၇
အခ္ကးကေတာံ ပတးွနး့က္ငးအသစးကိုလညး့ လြပတဲံ ပတးွနး့က္ငး အိုငးဒီယာအသစး ေတျကို ဖနးတီ့တဲံလူပဲ်ဖစးတယး၈ ထူ့ခၽျနးတံဲအငးဂ္ငးနီယာ
်ဖစးေအာငး ဖနးတီ့တညးေဆာကးႏုိငးဖုိ႔၇ ဆုိတဲံ အခ္ကး ႏြစးခ္ကးပါ၈ ဆိုတာကေတာံ အဲဒီသိပၸဵအိုငးဒီယာ အနညး့ငယးအေပ၍အေ်ခခဵ်ပီ့
အဲဒီအခ္ကး ႏြစးခ္ကးဟာ အမ္ာ့်ပညးသူနဲ႕ သကးဆုိငးတံဲ ဒီဇုိငး့ေတျ လကးေတျ႕အသဵု့က္တဲံ ဒီဇိုငး့ေတျကို ဖနးတီ့တဲံ လူပဲ်ဖစးတယး၈
်ပဳလုပးရာမြာ အထူ့ အေရ့ထာ့ ထိနး့သိမး့ရမယးံ အခ္ကးေတျ

Freeman Dyson
်ဖစးပါတယး၈ ဘာေၾကာငးံဆုိရငး က္ေနားတုိ႔ေတျရဲံ ဗိသုကာဆုိငးရာ
အေမျအႏြစးေတျကို တနးဖုိ့မဲံတဲံ အ်ဖစးမ္ိဳ့ မ်ဖစးေစေအာငး
rd
်မနးမာအငးဂ္ငးနီယာဖိုရမး (၀) ႏြစးေ်မာကးႏြစးပတးလညး စာေစာငးမြာ က႑တစးခုထညးံဖို ံရာ စိတးကူ့ရခဲံပါတယး၈ အဲဒါကေတာံ
ဖိုရမးမြာရြိၾကတဲံ မနးဘာ ေတျရဲံ စိတးကူ့အိုငးဒီယာေတျကို တူ့ဆျေဖားထုတးတံဲ စကာ့ွိုငး့လိုမ္ိဳ့က႑ေလ့ တစးခုပါပဲ၈ ေခတး၇စနစးတစးခုရဲံ
စီ့ေၾကာငး့ထဲမြာ ေဗဒါပငးလို လိုကးပါစီ့ေမ္ာေနၾကရတဲံ ကၽျနးေတားတို႕ေတျဟာ ကိုယးတိုငးလိုကးပါစီ့ေမ္ာရငး့နဲ ံ ရြုေထာငးံအမ္ိဳ့မ္ိဳ့ကေန
အ်မငးအမ္ိဳ့မ္ိဳ့၇ သဵု့သပးပဵုအမ္ိဳ့မ္ိဳ့ ကိုယးစီ ရြိလာၾကမြာပဲ်ဖစးပါတယး၈ အဲဒီလိုမ္ိဳ့ ကိုယးစီကိုယးစီရဲံ ရြုေထာငးံအသီ့သီ့ကေန ်မငးေတျ့ခဵစာ့မိၾကတဲံ
အေတျ့မ္ာ့၇အိုငးဒီယာ မ္ာ့ကို ကၽျနးေတားတို ံ အ်ပနးအလြနး ဖလြယးၾကရငး့နဲ ံ ပိုမိုေကာငး့မျနးႏိုငးမယးံ အေတျ့စမ္ာ့ကို ဆငးံပျာ့ေဖားထုတ း
ႏိုငးေလမလာ့ ဆိုတဲံ ရညးရျယးခ္ကးနဲ ံ အခုလုိ ဖိုရမးစကာ့ွိုငး့ က႑ေလ့ကို အစပ္ိဳ့လိုကး ရ်ခငး့ ်ဖစးပါတယး၈ ေဆာငး့ပါ့တစးေစာငး၇
စာတစးေစာငး ေပတစးဖျဲ ံအေနနဲ ံပါွငးေရ့သာ့ဖို ံရနး အေ်ခအေနမေပ့တဲ ံ ကၽျနးေတားတို ံ ဖိုရမးမိတးေဆျမ္ာ့အေနနဲ ံလညး့ ေပါံေပါံပါ့ပါ့ ၇
တစးတပးတစးအာ့ ပါွငးႏိုငးေစဖို ံရာ ရညးရျယးရငး့လညး့်ဖစးပါတယး၈ အခုလို ဖိုရမးစကာ့ွိုငး့ေလ့ အေနနဲ ံ ေဆျ့ေႏျ့ဖို ံရာ Topic ေလ့ေတျကို
ဖုိရမးမြာ ေအာကးပါ အတိုငး့ တငး်ပခဲံပါတယး -
ှ၈ သငးၾကဵဳေတျ႕ခဲံရတဲံ ပညာေရ့အေတျ႕အၾကဵဳ ၇ (သို႕မဟုတး) အမြတးတရမ္ာ့ကို ေ်ပာ်ပပါ၈
ဿ၈ ်မနးမာံပညာေရ့စနစးကို သငးဘယးလို ရြဳ်မငးပါသလဲ?
၀၈ အကယး၊သငးသာ လုပးပိုငးချငးံရြိခဲံလြ္ငး က္ေနားတို ံ်မနးမာႏိုးငးငဵ တို့တကးလာဖို ံ ဘာေတျကို လုပးမလဲ၈
၁၈ ်မနးမာအငးဂ္ငးနီယာဖိုရမးကို သငးဘယးလိုေရာကးလာလဲ? ဘာေတျအမြတးရစရာရြိခဲံပါသလဲ ?
rd
အဲဒီ ေခါငး့စဥး ေကာကးေၾကာငး့ ေလ့ေတျထက
ဲ ကိုယးႏြစးသကးတံ၇ဲ ကိုယးေ်ပာခ္ငးတံဲ အေၾကာငး့အရာကို ေဆျ့ေႏျ့ေပ့ဖို ံရာ ဖိတးေခ၍ခဲံ တဲံအခါ မြာ
ခ္စးစျာေသာ ဖိုရမးမနးဘာမ္ာ့မြ တကးတကးၾကျၾကျနဲ ံအခုလိုပါွငးေဆျ့ေႏျ့ခဲံၾကပါတယး၈
ှ၈ သငးၾကဵဳေတျ႕ခဲံရတဲံ ပညာေရ့အေတျ႕အၾကဵဳ ၇ (သို႕မဟုတး) အမြတးတရမ္ာ့ကို ေ်ပာ်ပပါ၈
က္ေနားတို႕တုနး့က အဂၤလိပးစာ ၀ တနး့မြာ စသငးရပါတယး၈ အခု သူငယးတနး့သငးတံဲသငးရို့ကို ၀ တနး့မြာ စတငး်ပဌာနး့လို႕ပါ၈
အဲံဒီတုနး့က (၁) တနး့၇ (၅) တနး့ နဲ႕ (ှွ) တနး့မြာ အစို့စစးစာေမ့ပျေ

ဲ ်ဖရပါတယး၈ (၅)တနး့ ေအာငးတာနဲ႕ ွိဇၨာ ၇ သိပၸဵ ဆိုၿပီ့ ချတ
ဲ ကးရပါတယး၈
သိပၸဵ သမာ့ေတျ ကေတာံ (ှွ) တနး့ေအာငးလို႕ အမြတးေကာငး့ ရငး ဆရာွနးတ႕ို အငးဂ္ငးနီယာလိုငး့ေတျ တကးချငံးရေပမယံး ၇ (၅) တနး့ကတညး့
က ွိဇၨာလိုငး့ရသျာ့ၾက တဲံသူေတျ ကေတာံ အဲံဒီအချငံးအေရ့ဆဵု့ရဵႈ့သျာ့ၾကရတာေပါံ၈ အခုေတာံ အဲံဒီစနစးမရြိေတာံဘူ့လို ႕ထငးပါတယး၈
ဒါေလ့ေ်ပာငး့လိုကးတာေတာံ ပိုေကာငး့ တယးလို႕ ထငးပါတယး၈
ပညာသငးၾကာ့ခဲံတဲံတေလြ္ာကး အမြတးတရအရြိခဲံဆဵု့ေတျကေတာံ YIT / YTU ေက္ာငး့တကးခဲံစဥးက .....
- 1st Year မြာ ေက္ာငး့သာ့ေတျကို အငးမတနးသကးသာတဲံ အစို့ရေစ့္ႏႈနး့ နဲ႕ ေက္ာငး့သာ့တိုငး့ကို ေရာငး့ခ္ေပ့ခဲံတဲံ Scientific Calculatorရယး
- အလကားနီးနီး ေပးရတဲ့ အင္မတန္မွ သက္သာလွတ့ဲ အစိုးရေက်ာင္းလခ နဲ႕ အစို့ရအေဆာငးေၾက့ရယး .....
- စာေမးပြန
ဲ ီးတိုင္း မအိပ္မေန ပင္ပန္းႀကီးစြာ စာေလ့လာၾကတဲ့ အေဆာင္ေက်ာင္းသားတိုင္းကို အလကား ေွငြေပ့တဲံ ႏို႕ဆီ ၇ သၾကာ့ ၇
အာ့ေဆ့ ေတျရယး .....
- 1st Yrs & 2nd Yrs အႀကိဳအငးဂ္ငးနီယာအတနး့မြာ တကယး လကးေတျ႕လုပးခဲံရတဲံ Laboratory ေတျရယး ၇ လိုငး့ချၿဲ ပီ့ေတာံ 3rd Yrs to 6th Yrs
အထိ လကးေတျ႕လုပးခဲံရတဲံ Soil Laboratory ၇ Survey Instrument & Survey Camp ၇ Timber Project, RC Project ေတျရယး ....
- 3rd to 6th ေက္ာငး့ပိတးရကးေတျမြာ အေတျ႕အႀကဵဳရေအာငး ေက္ာငး့ကခိုငး့လို႕ ဆငး့ခဲံရတယး လကးေတျ႕လုပးငနး့ချငးေတျရယး
- ေက်ာင္းတက္စဥ္ ၾကားပိတ္ရက္ေတြမွာ ဆည္ေျမာင္း ၊ တံတား တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းခြင္ေတြကို သြားေရာက္ေလ့လာခဲ့ၾကရတဲ့ Excur-
sion ေတျရယး .....
- က်ေနာ္တို႕ေက္ာငး့ရဲ႕ အစဥးအလာတခု်ဖစးတံဲ Roll No. တတးႏိုငးသမြ္်မငံးေအာငး ယြဥးၿပိဳငးၾကရတဲံ စာေမ့ပျအ

ဲ တျကး ေက္ာငး့စာေတျအ်ပငး
စာၾကညံးတိုကးမြာ သူ႕ထကး ငါအၿပိဳငး စာအုပးေတျ ရြာေဖျလုငြာ့ၾကရငး့ ဆညး့ပူ့ေလံလာခဲံရတာေတျရယး .....
စတာေလ့ေတျကေတာံ က္ေနာံးအတျကး မေမ႕ႏိုငးစရာ ်ဖတးသနး့လာရတဲံေက္ာငး့သာ့ဘွ တစိတးတပိုငး့ပါ၈
က္ေနား်မငးမိသေလာကး ်မနးမာ်ပညးမြာအထကးတနး့ပညာအထိသငးေနတဲံ စနစးက တ်ခာ့တုိ့တကးေနတဲံ ႏိုငးငဵေတျနဲ ႕
အေတားေလ့ကျာ်ခာ့ ေနၿပီလို႕ ထငးပါတယး၈
၀၈ အကယး၊သငးသာ လုပးပိုငးချငံးရြိခဲံလြ္ငး က္ေနားတို ံ်မနးမာႏိုးငးငဵ တို့တကးလာဖို ံ ဘာေတျကို လုပးမလဲ၈
အရြိနးအဟုနးနဲ႕တို့တကးေနတဲံ ယခုလို႕ ေခတးႀကီ့မြာ သူမ္ာ့ႏိုငးငဵေတျမြာက္ငံးသဵု့ေနတဲံ ႏိုငးငဵတကာပညာေရ့သငးရို့ညႊနး့တနး့ ၇
သငးၾကာ့ပဵုစနစး စတဲံ ေကာငး့တဲံ ပညာေရ့စနစးေတျကိုေလံလာလို႕ ်မနးမာႏိုငးငဵနဲ႕ အဵွငးႏိုငးမယံး စနစးေတျအ်ဖစး (စာရျကးေပ၍မြာတငးမဟုတးဘဲ
တကယံးလကးေတျ႕မြာ ထိေရာကးေအာငး) ေ်ပာငး့လဲလို႕ ... ်မနးမာ်ပညးရဲ႕ အနာဂတးမ္ဳိ့ဆကးသစးေတျ (အထူ့သ်ဖငးံ မူလတနး့ကေန
အထကးတနး့အထိေပါံ) ကို ႏိုငးငဵတကာ ေက္ာငး့သာ့ေတျနဲ႕ သငးၾကာ့ေရ့ စနစးပိုငး့မြာ ရငးေပါငးတနး့ႏိုငးေအာငး လုပးေပ့ခ္ငးမိ
ပါတယး၈ ်မငးမိသေလာကး က္ေနားတို႕ ်မနးမာႏိုငးငဵသာ့ေတျ ဥာဏးရညးပိုငး့ ၇ ကိုယးရညး ကိုယးေသျ့ ပိုငး့ေတျမြာေတာံ ႏိုငးငဵတကာႏြငံး အသာေလ့
ရငးေပါငးတနး့ႏိုငးပါတယး၈
၁၈ ်မနးမာအငးဂ္ငးနီယာဖိုရမးကို သငးဘယးလိုေရာကးလာလဲ? ဘာေတျအမြတးရစရာရြိခဲံပါသလဲ ?
်မနးမာမိသာ့စုဖိုရမးမြာ Civil Engineering နဲ႕ပတးသကးလို႕ ေဆျ့ေႏျ့မြ္ေွရငး့ နဲ႕ နညး့ပညာပိုအသာ့ေပ့တဲံ MEF
ကိုေရာကးရြိလာရငး့နဲ႕ ဒီမြာဘဲဆကးလကးေန်ဖစးခဲံတာပါ၈ ဖိုရမးမြာ တတးႏိုငးသေလာကးအခ္ိနးေပ့လို႕ မြ္ေွေဆျ့ေႏျ့်ဖစးေနတာကလဲ လိုအပးမယံး
သူေတျအတျကး တစဵုတရာ အက္ဳိ့ရြိသာျ ့ေစရဵုမြ္သာ ရညးရျယးမိပါတယး၈ ေနာကးဘွေတျအတျကးလဲ ပညာဒါန ကုသိုလးရရြိခ္ငးလို႕လဲပါပါတယး၈
အမြတးရစရာအေနနဲ႕ကေတာံ MEF ကမနးဘာေတျဟာ တဦ့နဲ႕တဦ့ ေလ့ေလ့စာ့စာ့ ရငး့ရငး့ ႏြီ့ႏြီ့နဲ႕ ဆကးဆဵေလံရြိၿပီ့ ၇ ကူညီဖို႕
ွနးမေလ့သူမ္ာ့ ၇ အေရ့ေဟံ ဆိုရငး စညး့လဵု့တတးၾက သူမ္ာ့်ဖစးၾကလို႕ အာ့လဵု့နဲ႕ အခုလို မိတးေဆျ်ဖစး ရငး့ႏြီ့ချငံးရတာေလ့ကေတာံ
ဘွအတျကး မေမ႕ႏိုငးစရာ အမြတးတရတခုပါ၈
rd
KPZ တို့တကးလာဖို ံ ဘာေတျကို လုပးမလဲ၈
ှ၈ သငးၾကဵဳေတျ႕ခဲံရတဲံ ပညာေရ့အေတျ႕အၾကဵဳ ၇ (သို႕မဟုတး) လုပးပိုငးချငးံတစးခုသာ ရြိခဲံမယးဆိုရငးေတာံ ကိုယးက္ိဳ့မဖကးႏိုငး
အမြတးတရမ္ာ့ကိုေ်ပာ်ပပါ၈ ေအာငး ကိုယးံကိုကိုယးအရငးၾကိဳ့စာ့မယး၈ ေနာကး အမ္ာ့တို့တကးေရ့
ေက္ာငး့တကးတုနး့မြာ မြတးမြတးရရေတျက ေတားေတားမ္ာ့ပါ အတျကး အာ့သျနးချနးစိုကးလုပးရမြာေပါံ၈
တယး၈ အေဖက သူတာွနးက္တဲံ ေနရာေတျမြာ ေက္ာငး့လိုကးတကးရငး ၁၈ ်မနးမာအငးဂ္ငးနီယာဖိုရမးကို သငးဘယးလိုေရာကးလာလဲ?
စာမတတးမြာစို့လို႔ ရနးကုနးကအေဒ၍ေတျဆီ ေရာကးပါေလေရာ၈ ဘာေတျအမြတးရစရာရြိခဲံပါသလဲ ?
ေက္ာငး့စတကးရတဲံ ဇူလိုငး ပထမပတးတိုငး့ ေကပီဇကး ဖ္ာ့ပါတယး၈ ဒီဖိုရမးကေတာံ က္မဘွတစးေလြ္ာကးလဵု့မြာ စျစ

ဲ ျ်ဲ မဲ်မဲနဲ႕
ဒီေတာံ ေက္ာငး့စ ဖျငးံတိုငး့ ေက္ာငး့တစးလ မတကးရတာ ေကပီဇကး သဵေယာဇဥးအရြိဆဵု့ဖိုရမးပါ၈ ဒီဖိုရမးကေန အသိပညာေတျ ရခဲံတယး၈
အစဥးအလာလို ်ဖစးခဲံတယး၈ ၅ တနး့ေလာကးေရာကးမြ အဲဒီံအစဥးအလာ တနးဖို့မ်ဖတးႏိုငးတံဲ ေ်ပာမနာဆိုမနာ ေမာငးႏြမအရငး့လို သူငယးခ္ငး့
ပ္ကးသျာ့တာပါ၈ အေဒ၍ေက္ာငး့ဆရာမေတျနဲ႕ေနေတာံ ေႏျရာသီတိုငး့ ေတျ ရခဲံတယး၈ ဒီဖိုရမးမြာ အချငးံအခါရြိေနသေရျ႕ က္မ ဆကးရြိေနမြာပါ၈
မြာ ေနာကးတစးႏြစးစာအတျကး စာၾကိဳက္ကးရေလံ ရြိပါတယး၈
သဵု့တနး့ေအာငး်ပီ့တာနဲ႕ ေလ့တနး့အစို့ရစစးအတျကးဆို စာေတျက္ကး ကိုထျနး့
ခိုငး့ပါတယး၈ စာေတျက္ကး်ပီ့ ဿလ ေလာကးၾကာေတာံ ှ၈ သငးၾကဵဳေတျ႕ခဲံရတဲံ ပညာေရ့အေတျ႕အၾကဵဳ ၇ (သို႕မဟုတး)
အစို့ရစစးက ေက္ာငး့စစး ေ်ပာငး့သျာ့ပါေလေရာ၈ အေဒ၍ေတျ အမြတးတရမ္ာ့ကို ေ်ပာ်ပပါ၈
အဖျာ့ေတျရဲ႕ ်မိဳ႕နယးပထမ တိုငး့ပထမဆိုတဲံ ရညးရျယးခ္ကးေတျ ပညာေရ့အေတျ႔အႀကဵဳက၇ ေၿပာပေလာကးတဲ႔အေတျ႔အႀကဵဳ
လညး့ ေပ္ာကးသျာ့ပါေလရာ၈ ေကပီဇကးကေတာံ စိတးမေကာငး့်ဖစးတံဲ ေတာ႔မဟုတးပါဘူ့၈ ေကၽာငး့သာ့ဘဝမြာ ပညာထူ့ခၽျနးခဲ႔တာ၇
မ္ကးႏြာေပ့ေလ့နဲ႕ စိတးထဲၾကိတးေပ္ားတာေပါံ၈ သူတို႕က ၅ တနး့ ဆုရခဲ႔တာေတျလညး့ မရိြခဲ႔သလို၇ တနြစးတတနး့ မြနးမြနးေအာငးဖို႔ ကိုသာ
အတျကး အာ့ခဲံၾက်ပနးေရာ၈ ကဵတရာ့က ေကပီဇကးကို ေတားေတား မနညး့ ႀကိဳ့စာ့ခဲ႔ရပါတယး၈ အဂၤလိပးစာကို (၂) တနး့ေရာကးမြ စသငးခဲ႔
မ္ကးႏြာသာေပ့ ပါတယး၈ ( ၄ )တနး့ေရာကးတဲံ ႏြစးမြာတငး (၅) ရၿပီ့၇ (၆) နဲ႔ (ှွ) တနး့မြာ၇ ဝိဇၨာဘာသာ ရပးေတျၿဖစးတဲ႔ ပထဝီ၇ သမိုငး့၇
တနး့ကို ေက္ာငး့စစးေ်ပာငး့လိုကး်ပနးေလေရာ၈ ေကပီဇကး ပညာေရ့ ဆိုရြယးလစးေဘာဂေဗဒ နဲ႔ သမဝါယမ အစရိြတာေတျ အၿပငး၇
သကးတမး့တေလြ္ာကးလဵု့ဟာ အစမး့သပးခဵကာလာေတျနဲ႕ တို့ခဲံတာ သိပၸဵဘာသာရပးေတျထက

ဲ ရူပေဗဒ နဲ႔ ဓာတုေဗဒ အစရိြ
ထူ့ထူ့်ခာ့်ခာ့ပါ၈ ှွ တနး့ႏြစးမြာလညး့ ွိဇၹာေတျ သိပၸဵေတျ မချေ

ဲ တာံပဲ တာေတျကိုသငးခဲ႔ရပါတယး၈ အေ်ခခဵပညာအထကးတနး့ဆိုတဲ႔ (ှွ)
ဘာသာစဵုက္ကးရတဲံ ေခတးစတာနဲ႕ တို့ ပါတယး၈ တက၎သိုလးတကး တနး့စာေမ့ပျက

ဲ ို၇ သာမနးအဆငး႔နဲ႔ ေအာငးၿပီ့၇ Vocational Education
ေတာံလညး့ YTU ေပ္ာကးလို႔ GTC နဲ႕တို့ေတာံတာ ပါပဲ၈ ေက္ာငး့တကး ပိုငး့ ဆိုငးရာ၇ အသကးေမျ့ဝမး့ေက္ာငး့တက၎သိုလးအဆငး႔ ပညာရပးေတျ
တုနး့ကာလမြ မြတးမြတးရရေတျ ေ်ပာရမယးဆိုရငးေတာံ ွထၳဳတစးအုပး ကို၇ အမြတးမမီလ႔ို သငးၾကာ့ချငး႔မရခဲ႔ပါဘူ့၈ ဒီ႔ အတျကး ရနးကုနး
ေလာကးေရ့လို႔ရပါတယး၈ အတိုခ္ဳပးေ်ပာရမယး ဆိုရငးေတာံ တက၎သိုလး(လိြဳငးနယးေ်မ) မြာ ရူပေဗဒ အထူ့ၿပဳနဲ႔ ဒုတိယနြစးအထိ
လူငယးဘွရဲ႕ ရသငးံရထိုကးတဲံအချငးံအေရ့ေတျအာ့လဵု့ ယူခဲံတဲံ တကးခဲ႔ ပါတယး၈ ဒါေပမယး႔ Academic Education ပိုငး့မြာလညး့၇
ေက္ာငး့သာ့ဘွကို ်ပနးလိုခ္ငးလာ့လို႔ ေမ့လာရငးေတာငး ွလျနး့လိ႔ု မထူ့ခၽျနးခဲ႔ပါဘူ့၈
မလိုခ္ငးေတာံ ပါဘူ့ ေ်ဖရေလာကးေအာငး ေကပီဇကး ေပ္ားခဲံပါတယး၈ အေဖားေကာငး့လို႕ ဝငးချငး႔စာေမ့ပျေ

ဲ ၿဖၿပီ့၇ စကးမြဳလကးမြဳသိပၸဵ
ဿ၈ ်မနးမာံပညာေရ့စနစးကို သငးဘယးလို ရြဳ်မငးပါသလဲ? (အငး့စိနး) မြာ (၀) နြစးတကးရမယး႔ အီလကးထေရာနစး နဲ႔
ပညာေရ့စနစးၾကီ့တစးခုလဵု့ကို ေွဖနးရေလာကးေအာငး ဆကးသယ

ျ းေရ့သငးတနး့ကို၇ ပထမနြစး (ှ) လ၇ ဒုတိယနြစး (ဿ) လ၇
ဥာဏးမမြီတာေတာံ အမြနးပါ၈ ဒါေပမယးံ ဘယးေနရာမဆို အေကာငး့ တတိယနြစး (၃)လ နဲ႔ ၿမနးမာ႔သစးလုပးငနး့ (သစးအေၿခခဵစကးမြဳစီမဵကိနး့)
အဆို့ေတျ ဒျနးတဲျ ေနတတးတာပဲေလ၈ အဆို့ေတျ အမ္ာ့ၾကီ့ မြာ၇ လုပးငနး့ချငးလကးေတျ႔သငးတနး့ (၀)လ၇ တကးေရာကးခဲ႔ၿပီ့
ရြိႏိုငးသလို ေကာငး့တာေလ့ေတျကေတာံ ေတားေတားရြာရဦ့မယး၈ A. G. T. I (Electronics & Communication) ဆိုတ႔ေ

ဲ အာငးလကးမြတး
ကိုယးကိုယးတိုငးေအာငး ေက္ာငး့သာ့ဘွ တုနး့က အေတျ့ေတျစိတးကူ့ ကိုရခဲ႔ ပါတယး၈ ေကၽာငး့ေတျခဏခဏပိတးလို႔၇ (၀) နြစး သငးတနး့ကို
ေတျကို ခုခ္ိနး်ပနးစဥး့စာ့ရငး ရယးခ္ငးေနမိေသ့တယး၈ အဓိက (ှ) နြစးခနး႔သာ တကးခဲ႔ရတာၿဖစးသလို၇ (၀) နြစးသာအ်ပညး႔တကးရရငး၇
ကေတာံ ေက္ာငး့သာ့တိုငး့ အဓိက သာမည ကို ေသခ္ာ ချ်ဲ ခာ့တတး စာမလိုကးႏိုငးလို႔စာေမ့ပျက

ဲ ္ဦ့မြာပါ၈
ေစခ္ငးတာပါပဲ၈ ေက္ာငး့ပိတးရကးေတျမြာ၇ ကာ့ေဘားဒီရဵုေတျနဲ႔ ကာ့ဝပးေရြာ႔ေတျ
၀၈ အကယး၊သငးသာ လုပးပိုငးချငံးရြိခဲံလြ္ငး က္ေနားတို ံ်မနးမာႏိုးငးငဵ မြာ သဵေခ့္ေခါကး၇ ေဘားဒီထု၇ ေကားပတးစာ့၇ ေဆ့မြဳတး၇ ဝရိနးေဆား
rd
အစရိြတာေတျ အ်ပငး၇ စကး်ပငးအလုပးေတျကိုပါ၇ ပညာသငးအ်ဖစး ဆိုကးကာ့နငး့ ရမယးဆိုတံဲ ပတးွနး့က္ငးရဲံ စကာ့ေတျကို
ဝငးေရာကးလုပးကိုငးခဲ႔ သလို၇ ေ်မနီကုနး့ကာ့ပစၥညး့တနး့၇ ပုဇျနးေတာငး ဆနး႕က္ငးခ္ငးတာေၾကာငးံပါ၈ (၁) တနး့စာေမ့ပျဲ မြာ ဒုတိယ
ၾကကးတနး့နဲ႔ ဘုရငး႔ေနာငးကာ့ ပစၥညး့တနး့ေတျမြာ၇ ဆိုငးအကူအ်ဖစး ဆုရခဲံေပမယးံ ပညာတတး်ဖစးခ္ငးစိတးတခုထကး အငးမတနးအေၾကာ
ဝငးေရာကးလုပးကိုငးခဲ႔ပါတယး၈ အဲဒီေနာကးပိုငး့မြာေတာ႔ ၿမနးမာ႕ တကး၇ ေညာငး့ကိုကး ရတဲံ ပနး့ပုပညာ ရပးကိုပဲ ႏြစးွကးေလာကး
ဆိပးကမး့အာဏာပိုငး၇ စကးမြဳအငးဂ္ငးနီယာဌာန၇ သိမးၿဖဴသေဘၤာက္ငး့ ေလံလာဆညး့ပူ့ခဲံပါတယး၈ အဲံဒီတုနး့က ပနး့ပုဆရာလုပး ရတာ
မြာ လစာမဲ႔ ပညာသငး (un-paid apprentice) အ်ဖစး ဝငးေရာကးလုပး ဆိုကးကာ့နငး့ရတာထကးသာတယးလိုံ ခေလ့ေတျ့ ေတျ့ခဲံတာေၾကာငးံ
ခဲ႔ပါတယး၈ ပါ၈ အဲံဒီလိုနဲ႕(၃) တနး့ႏြစး ဒုတိယအစမး့ စာေမ့ပျမ

ဲ ြာ အဂၤလိပးဘာသာ
ဿ၈ ်မနးမာံပညာေရ့စနစးကို သငးဘယးလို ရြဳ်မငးပါသလဲ ? က္တာကေနစ်ပီ့ ပညာေရ့ေနာကးလိုကးဖို႕ဖနးတီ့လာခဲံတယးလိုံ
်မနးမာံပညာေရ့စနစးမြာ သငးယူသူဖကးက၇ယူတတးဖို႔လို မြတးမိေနပါတယး၈ ခ္နး့ခ္နး့တို႕လို ဘိတးေခ့္တနး့ေတျ စာေမ့ပျက

ဲ ္တာ
ေနေသ့တယးလို႔ ်မငးပါတယး၈ ပညာေရ့စနစးအေနနဲ႔ေၿပာရရငးေတာ႔ သာမနးအာ့်ဖငးံေတာံ မထူ့ဆနး့ပါဘူ့၈ စာေမ့ပျက

ဲ ္လို႕ ရြကးတာမ္ိဳ့
Vocational Education နဲ႔ Academic Education တိ႔ဟ

ု နးခ္ကးညီဖို႔ လညး့ အဲံဒီတုနး့က ခ္နး့ခ္နး့မ်ဖစးမိတာ ေသခ္ာပါတယး၈ ဒါေပမယးံ
လိုအပးေနေသ့သလို၇ ပညာေရ့ဆိုငးရာ အေ်ခခဵ အေဆာကးအဦ Edu- အတနး့ပိုငးဆရာမက ခ္နး့ခ္နး့ကို ေခ၍်ပီ့စကာ့ေ်ပာပါတယး၈
cational Infrastructure ေတျအမ္ာ့အ်ပာ့ၿဖညး႔သျငး့ဖို႔ တပညံးတေယာကးကို ေ်ပာတာမ္ိဳ့ထကးကို ခ္နး့ခ္နး့တသကးလဵု့
လိုအပးေနေသ့တယးလို႔ေၿပာခၽငးပါတယး၈ အမြတးရေနမယးံ စကာ့မ္ိဳ့ေတျဆိုတာ ခုထိ မြတးမိေနပါေသ့တယး
၀၈ အကယး၊သငးသာ လုပးပိုငးချငံးရြိခဲံလြ္ငး က္ေနားတို ံ်မနးမာႏိုးငးငဵ ပဵုမြနးဆိုရငး ေတာံ စာေမ့ပျဲ တဘာသာက္ တခ္ကးႏႈနး့နဲ႕ ၾကိမးဒဏးခဵ်ပီ့
တို့တကးလာဖို ံ ဘာေတျကို လုပးမလဲ ? ရငး ်ပီ့သျာ့ေပမယးံ ခ္နး့ခ္နး့က နဲနဲထူ့တာက စာေမ့ပျမ

ဲ ြာ အဂၤလိပး
အဓိကက poverty ဆိုတ႔ဲ ဆငး့ရဲမေ

ျဲ တမြဳကို၇ နညး့နိဳငးသမၽြ တစးဘာသာက္ေနေပမယးံ တ်ခာ့ဘာသာေတျရဲံ ရမြတးေတျက အဆငးံ
နညး့ေအာငးႀကိဳ့စာ့ရမြာပါ၈ ပညာရြငးေတျ်ဖစးတဲ႔ policy makers ေတျရဲ႕ (ှ) ရသျာ့တဲံ သူနဲံ ှ မြတးကျာ ဿ မြတးကျာေလ့ေတျ်ဖစးေနတာေၾကာငးံ
စိတးကူ့ အႀကဵဥာဏးကို၇ policy desires ေတျ်ဖစးတဲ႔ အာဏာပိုငးေတျက ဆရာမအတျကး ထူ့ဆနး့ေန လို႕ ဆို်ပီ့ေခ၍ေ်ပာတာပါ၈ အဂၤလိပး
ဆနး့စစးေဝဖနးနိဳငးစျမး့ရိြရမြာၿဖစးပါတယး၈ ကၽျနးေတားကေတာ႔ သာမနး ဘာသာ်ပ ဆရာမကိုလညး့ အတနး့ပိုငးက ခ္နး့ခ္နး့နဲ႕စကာ့ေ်ပာေစပါ
ႏိုငးငဵသာ့တစးဦ့ အေနနဲ႔ ႏိုငးငဵသာ့တဦ့ထမး့ေဆာငးရမယး႔ တာဝနးေတျ တယး၈ အဲံဒိႏြစး အတနး့တငးစာေမ့ပျ်ဲ ပီ့ေတာံ ခ္နး့ခ္နး့ D ခနး့က ေန A
ကို၇ ထမး့ေဆာငးရငး့ ေနထိုငးသာျ ့ဖို႔သာ၇ ရညးရျယးထာ့ပါတယး၈ ခနး့ကို စေရာကး်ပီ့ ပညာတတးေတျ်ဖစးလာမယးံ လကးေရျ့စငး
၁၈ ်မနးမာအငးဂ္ငးနီယာဖိုရမးကို သငးဘယးလိုေရာကးလာလဲ ? ေက္ာငး့သာ့အတနး့ေဖ၍ေတျၾကာ့ထဲ မ္ကးစိသူငယး နာ့သူငယးနဲ႕
ဘာေတျ အမြတးရစရာရြိခဲံပါသလဲ ? ဒရျတးတိုကးလိုကးပါခဲံပါတယး၈ ဒါေပမယးံ တ်ခာ့ေအာကးေ်ခမိသာ့စု
အလုပးမရိြပဲတေနကုနးငုတးတုတးထိုငးေန်ဖစးတဲ႔ေန႔ေတျမြာ၇ ေတျရဲံ ထဵု့စဵအတိုငး့ (၅) တနး့ႏြစး စာေမ့ပျ်ဲ ပီ့ တာနဲံ ခ္နး့ခ္နး့စိတးက
ဘေလာံဂးေတျကို ဝငးေရာကးလညးပတးရငး့၇ ်မနးမာအငးဂ္ငးနီယာဖိုရမးကို အိမးမကးက ႏို့တဲံ သူလိုဘွမြနးကို်ပနး်မငးရပါတယး၈ အတနး့ေဖ၍
အမြတးမထငး ေရာကးခဲ႔ကာ ေပ္ားရႊငးႏြစးသကးစျာေန်ဖစးသာျ ့ပါေတာ႔ ေတျက (၆) တနး့ႏြစးမြာ အသစး သငးရမယးံ ဇီွ၇ ဓါတု၇ ရူပလို
တယး၈ ဘာသာရပးေတျကို ေႏျၾကိဳေတျတကးေနခ္ိနးမြာ ခ္နး့ခ္နး့က အလုပးချငး
ထဲေရာကးေနပါ်ပီ ၈ အဲံဒီ လို က္ဴရြငးေတျက ခ္နး့ခ္နး့နဲ႕မပတးသကး

Chan 09
ဘူ့ဆိုတာကို နာ့လညးေပမယးံ (၆) တနး့စတကးတံဲ ပထမ ရကးမြာပဲ
ှ၈ သငးၾကဵဳေတျ႕ခဲံရတဲံ ပညာေရ့အေတျ႕အၾကဵဳ ၇ (သို႕မဟုတး)
စသေဘာေပါကးရတာက ငါေတာံပညာတတး ်ဖစးဖိုံ မလျယးေတာံဘူ့
အမြတးတရမ္ာ့ကို ေ်ပာ်ပပါ၈
ဆိုတာပါ၈ ခ္နး့ခ္နး့နဲ႕ ဘွတူ သူငယးခ္ငး့တေယာကးကေတာံ ရူပ၇
ေ်ပာရရငးေတာံ ခ္နး့ခ္နး့က ပညာေရ့ကို ဦ့စာ့ေပ့တဲံ
ဓါတု၇ ဇီွလို ဘာသာရပးေတျကို မလိုကးႏိုငးေတာံတံဲ အေၾကာငး့်ပခ္ကး
အသိုငး့အွိုငး့ နဲံေတားေတားလြမး့လြမး့ကလာခဲံတာပါ...၈ ငယးစဥးက
တစးခု နဲ႕THS ဆိုတဲံ ေက္ာငး့ကို ေ်ပာငး့ပါတယး၈ ခ္နး့ခ္နး့ကသာ
မိဘေတျရဲံ စကာ့တခုကို နာ့ေယာငးရငး့ မိဘစိတးခ္မး့သာေအာငး
အတနး့ေဖ၍ေတျက ဆရာမေတျ ေရြံၾကိဳေရာကးေနတာေၾကာငးံပဲလာ့၇
စာေတျက္ကး်ပီ့ ပညာရညးခၽျနးဆုေတျရေအာငး ယူခဲံမိပါတယး၈ နဲနဲၾကီ့
ကိုယးံဟာကိုယး ထိုငး့လျနး့တာေၾကာငးံပဲလာ့ ေတာံ မသိ...၇ နာ့မလညး
လာေတာံ ေက္ာငး့သငးပညာေရ့ထကး ဘွထဲမြာ အမြနးတကယး
တာေတျခပးမ္ာ့မ္ာ့ နဲ႕(၆) တနး့စာသငးခ္ိနးေတျကို ်ဖတးသနး့
အသကးေမျ့ ွမး့ေက္ာငး့ႏိုငးမယံး ပညာရပးတခုခုမြာ ပေရားဖကးရြငးနယး
ခဲံပါတယး၈ အရငးကၾကိဳေရာကးေနၾကတဲံ သူငယးခ္ငး့ေတျကို ခ္နး့ခ္နး့
်ဖစးခ္ငးခဲံမိပါတယး၈ ငယးငယးထဲက နာ့တဲ စျေ
ဲ နခဲံတဲံ ပညာမတတးရငး
အတနး့တငးေ်ဖခါနီ့မြ အမီလိုကးႏိုငးပါတယး၈ ကဵေကာငး့ေထာကးမစျာနဲံ
rd
(၆) တနး့ကို ထူ့ထူ့ခၽျနးခၽျနးေအာငးတယးေ်ပာရမလာ့၇ အတနး့တငး ေလံလာပါတယး (ှွ) တနး့အ်ပီ့ မြာေတာံ ခ္နး့ခ္နး့သငးယူခ္ငးတံဲ
စာေမ့ပျမ
ဲ ြာ အဆငးံ ၄ ႏြစး နဲ႕ဆု ေပ့ပျတ
ဲ ကးခဲံရပါတယး၈ အဲဒီ A ဆိုတဲံ ပနး့တိမးပညာရပး အတျကးနဲ႕ အိမးစရိတးအတျကး ခ္နး့ခ္နး့အေဖံရဲံ
အတနး့က လညး့ ထူ့ဆနး့တာက အဆငးံ (ှ) ကို (ဿ) ေယာကး ဆိုက၎ာ့ ကို ညပိုငး့နငး့ရပါတယး၈ သမၼာအာဇီွနဲ႕ အသကးေမျ့ဖိုံကို
အမြတးတူရရငး အဆငးံ (ဿ) ဆိုတာ မရိြေတာံပဲ ဒုတိယ ခ္နး့ခ္နး့ မိဘႏြစးပါ့ရဲံ ေက့္ဇူ့ေၾကာငးံမရြကးမေၾကာကးတတးခဲံပါဘူ့၈
အမြတးအမ္ာ့ဆဵု့ လူက အဆငးံ ၀ ်ဖစးရပါတယး၈ ဘာပဲ ်ဖစး်ဖစး အဆငးံ ခ္နး့ခ္နး့ သငးယူခဲံတဲံ ပနး့တိမးပညာက ခ္နး့ခ္နး့ YTU က BE ဆိုတဲံ
(၄) ဆိုေတာံ လညး့ ကိုယးံကိုယးကို ဘွငးေတျဘာေတျ်မငးံလိုံေပါံ၈ ဘျ႕ဲ တခုရဖို႕ တဵတာ့တစးခု၇ ေလြကာ့တစးစငး့ ်ဖစးခဲံပါတယး၈
ဒါေပမယးံလညး့ စာေမ့ပျ်ဲ ပီ့ေက္ာငး့ပိတးေတာံ ထဵု့စဵအတိုငး့ အလုပး ခုေတာံ ေရစီ့ေၾကာငး့တခုမြာ သူမ္ာ့ေတျလိုပဲ ေမ္ာပါ်ပီ့
ချငးွငးရ်ပနးပါတယး၈ အဲဒီအခ္ိနး ခ္နး့ခ္နး့ လုပးတာက တိုကး အေဟာငး့ ႏိုငးငဵေသ့ေသ့ေလ့တခု မြာ ပညာနဲ႕အသကးေမျ့တဲံသူ အ်ဖစးရပးတညး
အသစး ေတျကို ေဆ့သုတးတံဲ ကနးထရိုကး တေယာကးဆီမြာ ေန႕စာ့ ေနတာ (၁) ႏြစး ်ပညံးခဲံပါ်ပီ၈
ွငးလုပးေနတာပါ၈ (၅) တနး့ ေႏျေက္ာငး့ပိတးတုနး့က လုပးတာ တရကး ဿ၈ ်မနးမာံပညာေရ့စနစးကို သငးဘယးလို ရြဳ်မငးပါသလဲ?
(၅ွ) ( ်မနးမာက္ပး်ဖစးပါသညး) (၆) တနး့မြာ (ှဿွ) က္ပး ရပါတယး၈ အေပ၍မြာေ်ပာခဲံသလိုပါပဲ ပညာေရ့ကို အေလ့ထာ့တဲံ
အဲဒိမြာ အငးဂ္ငးနီယာေတျရဲံဘွကို စတငးအာ့က္မိတာေတာံ အသိုငး့ အွိုငး့ ေတျရဲံ ခပးေွ့ေွ့က လာခဲံရခဲံသူမို႕ႏိုငးငဵရဲံ ပညာေရ့
ွနးခဵပါတယး၈ (ှွ) တနး့ေက္ာငး့ေတျဖျငးံေတာံ (၆)တနး့ စနစးကို မေွဖနးွဵံပါဘူ့၈ ဒါေပမယးံ အမြနးတကယး လကးေတျ႕ ဘွ
ထဲကေၾကာကးခဲံရတဲံ ဘာသာရပးေတျက ပိုခကးလာတယးလို႕ တစးခု မြာ တိုကးရိုကးအသဵု့ က္ဖိုံေတာံ ေက္ာငး့က သငးေပ့လိုကးတံဲ
ခဵစာ့ရပါတယး၈ လူကလညး့ အလုပးလုပးခဲံ တဲံအရိြနး နဲံ ပညာေရ့ဟာ ႏိုငးငဵရဲံပညာေရ့စနစးဟာ ်ပီ့်ပညံးစဵုမႈမရိြဘူ့ဆိုတာေတာံ ေသခ္ာပါ
ကုိယးနဲံ သိပးမဆိုငးသလိုလို ပိုကးဆဵမတတးႏိုငးတံဲ မိဘေတျကို တယး၈ (ဒါမ္ိဳ့ကေတာံ ်မနးမာႏိုငးငဵရဲ႕စနစးမြ မဟုတးေလာကးပါဘူ့၈ )
သနာ့အာ့နာ နဲံ ေွချမ

ဲ ရေတျ်ဖစး်ပီ့ အလုပး ထဲပဲ ်ပနးွငးေတာံမယးလို႕ ၀၈ အကယး၊သငးသာ လုပးပိုငးချငးံရြိခဲံလြ္ငး က္ေနားတို ံ်မနးမာႏိုးငးငဵ
လဲစဥး့စာ့မိပါတယး၈ ပထမလပတးစာေမ့ပျဲ အ်ပီ့မြာ ခ္နး့ခ္နး့ တို့တကးလာဖို ံ ဘာေတျကို လုပးမလဲ၈
ဆဵု့်ဖတးခ္ကး ေတျေ်ပာငး့လဲဖိုံ ဖနးလာခဲံပါတယး၈ ဘာသာရပး (၆) ခုမြာ ခ္နး့ခ္နး့ ငယးငယးတညး့က ဘွမြာ စိတးကူ့ယဥးၾကညံးဖိုံ
သခ္ၤာ တစးခုက လျဲရငး က္နးတာေတျက (၁ွ) ဆိုတဲံ ေအာငးမြတးနာ့မြာ အခ္ိနးသိပးမ္ာ့မ္ာ့ မရခဲံပါဘူ့၈ ( ―အကယးး၊‖ ဆိုတဲံ စကာ့အတျကး
အေပ၍ေရာကးလိုကး၇ေအာကးေရာကးလိုကး နဲ႕report card မြာေ်ပာပါ ခ္နး့ခ္နး့ကို ႏြာေစ့ချငးံ်ပဳပါ..... ဟိဟိ )
တယး၈ အတနး့ပိုငးဆရာမရဲံ သခ္ၤာဘာသာမြာေတာံ (ှွွ) တဲံ ၁၈ ်မနးမာအငးဂ္ငးနီယာဖိုရမးကို သငးဘယးလိုေရာကးလာလဲ?
( ခ္နး့ခ္နး့တုိ႕က အဲံလို...) ဆရာမက ေခ၍်ပီ့ဆဵ့ုမ ပါတယး၈ ေနာကး်ပီ့ ဘာေတျအမြတးရစရာရြိခဲံပါသလဲ ?
ဘယးမြာက္ဴရြငးတတးလေ
ဲ မ့ပါတယး၈ အမြနးအတိုငး့ပဲ ဘယးမြာမြမတကး M E F ကို ဘယးပဵုေရာကးလာမြနး့ ေသေသခ္ာခ္ာ
ဘူ့ ဆရာမေပါံ၈ ―ဘယးဘာသာေတျမလိုကးႏိုငးဘူ့လဲ‖ တဲံ၈ မေသခ္ာေတာံ ေပမယးံ ေလံလာစရာေတျအမ္ာ့ၾကီ့ကို ဒီကေန
တစးဘာသာမြမလိုကးႏိုငးတာ ဆရာမကိုေ်ပာဖို႕ေတာငး အာ့နာနာပဲ၈ ― ခ္နး့ခ္နး့ ေလံလာခဲံပါတယး၈ အငးမတနး ထူ့ချ္နးထကး်မကးၾကတဲံ
နငး (ှွ) တနး့ မေအာငးခ္ငးဘူ့လာ့‖ တဲံ၈ အဲံဒီဆရာမက အဲံဒီႏြစးမြာ အငးဂ္ငးနီယာ အစးကို၇အစးမ၇ညီ၇ညီမေတျနဲ႕ ဆဵုေတျ႕ချငးံ သူတို႕ရဲံ
ပငးစငး တငးေတာံမြာလို႕ ခ္နး့ခ္နး့တို႕သိထာ့ေပမယးံ ဆရာမက စာေတျကို ဖတးရြုေလံလာချငးံေတျရခဲံပါတယး၈ ေသခ္ာတာတစးခုက
ခ္နး့ခ္နး့ကို ှွ တနး့ထူ့ထူ့ခၽျနးချ္နးေအာငးေအာငး သငးေပ့်ပီ့မြ ပညာေရ့ပတးွနး့က္ငးရဲံ ေွ့ေွ့က လာခဲံ တဲံ ခ္နး့ခ္နး့အတျကး
ပငးစငးတငးေတာံမယးလို႕ေ်ပာ ပါတယး၈ တကယးပဲ သခၤ္ာဘာသာရပးမြာ အငးမတနး ေကာငး့မျနးတံဲ ေခတးသစး နညး့ပညာ ေတျကို ေလံလာချငးံ
ခ္နး့ခ္နး့ က္ဴရြငး မယူေပမယးံ တ်ခာ့ အတနး့ေဖ၍ေတျရဲံေနာကးကို ရခဲံတဲံ ပတးွနး့က္ငးေကာငး့တခုပါပဲ၈
ေရာကးမေနခဲံပါဘူ့၈ တ်ခာ့ ဘာသာေတျကလျလ

ဲ ို႕ေပါံ၈ ခ္နး့ခ္နး့ ခငးမငးေလ့စာ့လ္ကး....
နဲ႕တစးတနး့ပဲကျာတဲံ အစးမက ခ္နး့ခ္နး့ကို (ှွ) တနး့ကို ထူ့ထူ့
ခၽျနးချ္နးေအာငး်ပီ့အငးဂ္ငးနီယာ ်ဖစးလာေစခ္ငးတယး လို႕ေ်ပာ်ပီ့ ေအရာ
မလိုကးႏိုငးတံဘ
ဲ ာသာေတျကို သူ်ပနးရြငး့်ပပါတယး၈ ခ္နး့ခ္နး့အစးမက ှ၈ သငးၾကဵဳေတျ႕ခဲံရတဲံ ပညာေရ့အေတျ႕အၾကဵဳ ၇ (သို႕မဟုတး)
ခ္နး့ခ္နး့ ထကးစာပိုေတားသလို ပိုလညး့ၾကိဳ့စာ့ပါတယး၈ ကဵဆိုတံဲ အမြတးတရမ္ာ့ကို ေ်ပာ်ပပါ၈
သူမ္ာ့ေတျေ်ပာေ်ပာေနတဲံ အေၾကာငး့အရာတစးခုေၾကာငးံ (ှ) ေအရာႀကဵဳေတျ႕ေလံလာဖူ့ခဲံတဲံ ပညာရပးအမ္ာ့စုက
ဘာသာဂုဏးထူ့ပဲ ရခဲံ်ပီ့ သူလိုခ္ငးတံဲ လိုငး့နဲ႕လျဲခဲံ တာပါ၈ ခ္နး့ခ္နး့ စညး့စနစးတက္နဲ႕ ပဵုမြနးအေနအထာ့မ္ဳိ့ (Formal teaching learning
အဲဒီလပတးစာေမ့ပျအ
ဲ ်ပီ့ကစလို႕ စာကို ေသေသခ္ာခ္ာၾကိဳ့စာ့ process) မဟုတးခဲံပါဘူ့၈ အထူ့စိတးပါွငးစာ့တဲံအေၾကာငး့အရာ
rd
ေတျကို အချငးံအေရ့တဲံအခါတိုငး့ ေလံလာေမ့်မနး့်ခငး့ နဲ႕ စာအုပးစာေပ မမေအ့ က Platnet.com.mm ရဲ႕ ဘာသာေရ့ေဆျ့ေႏျ့မႈမ္ာ့
မ္ာ့ ဖတးရႈေတျ့ေခ၍ ဆငး်ခငး်ခငး့ စတဲံ (Self-study) တိ႕ု ေၾကာငးံသာ ဆီ လာေရာကးဖိတးေခ၍လို႕ေရာကးလာခဲံ တာ်ဖစးပါတယး၈ အမြတးရစရာ
တစးစတစးစ်ဖငးံ အတိုငး့အတာတစးခုအထိ နာ့လညးကၽျမး့ွငးခဲံရ အေနနဲ႕ကေတာံ ခငးမငးရငး့စဲရ

ျ ြိတံဲ ေႏျဦ့ကို ႏြငးံ ဒီေနရာမြာလညး့ ထပးမဵ
တယးလ႕ို ေ်ပာႏိုငးပါတယး၈ ဆဵုေတျ႕ရ်ပနးပါတယး၈ ဒါေပမယးံ အဖဲျ႕အစညး့ႏြငးံ သေဘာထာ့ကဲလ

ျ ဲျမႈ
ဿ၈ ်မနးမာံပညာေရ့စနစးကို သငးဘယးလို ရြဳ်မငးပါသလဲ၈ ေပ၍ေပါကးကာ ႏႈတးဆကးထျကးချာသျာ့တဲံအ်ဖစးနဲ ံ မၾကာမီ ႀကဵဳေတျ႕
MEF မြ ညီအစးကိုေမာငးႏြမ္ာ့အေနနဲ႕ ပညာေရ့စနစးဆိုတာ လိုကးရပါတယး၈ အ်ဖစးအပ္ကးအေသ့စိတးကို မသိတာေၾကာငးံ
ကို ဦ့စျာအဓိပၸါယးဖျငးံၾကဖို႕လိုမယးလို႕်မငးပါတယး၇ ႏိုငးငဵေတားအစို့ရႏြငးံ မညးသူ၌အမြာ့အယျငး့ ဆိုတာမေ်ပာ ႏိုငးေသားလညး့ အမ္ာ့အက္ဳိ့
ပညာေရ့ဌာနတို႕ရဲ႕ ရညးရျယးခ္ကး၇ ဦ့တညးခ္ကး ႏြငးံ အေကာငး စုေပါငး့သယးပို့ၾကမညးဆိုပါက အာ့မာနးတငး့ကာေဆာငးရျကးစရာမ္ာ့
အထညးေဖ၍ေဆာငးရျကးမႈ အပိုငး့ကို ရညးညႊနး့လိုတာလာ့၇ လကးရြိ အေလ့ေပ့ႏိုငးေအာငး အခ္ဳိ႕ေသာကိစၥရပးမ္ာ့အတျကး ေပ္ာံေ်ပာငး့
်မငးေတျ႕ေနၾကတဲံ စာသငးခနး့ႏြငးံ စာေမ့ပဲစ

ျ နစး တို႕အေနအထာ့၇ ်ငငးသာေသာ သေဘာထာ့အ်မငးလိုအပးေၾကာငး့ သတိ်ပဳမိခဲံပါတယး၈
သငးၾကာ့ပို႕ခ္သူဆရာမ္ာ့ ႏြငးံ ဆညး့ပူ့ေလံလာသူတို႕အ်ပဳအမူ အေ်ခအေနေပ့ခိုကးမြာ အထူ့လဵု႕လစိုကးၿပီ့ ပဵ႔ပို့ေပ့ဆပးမႈမ္ာ့
မ္ာ့၇ ေက္ာငး့သာ့ မိဘ အသိုငး့အွိုငး့၌ အဓိကဦ့စာ့ေပ့ ေမြ္ားမြနး့ ်ပဳလုပးေပ့ၾကတဲံ မငးဘာမ္ာ့ႏြငးံအတူ MEF ကို ွိုငး့ွနး့ကူညီ ထုဆစး
ခ္ကးမ္ာ့အေပ၍ တစးစဵုတစးရာ အာ့မလိုအာ့မရ်ဖစးေနၾကသလာ့ ဦ့စျာ အေကာငးအထညးေဖ၍ႏိုငးခဲံတာ အမြတးရ ဂုဏးယူမိပါတယး၈
ဆနး့စစးရမြာပါ၈ ေအရာေမ
ဥပမာအေန်ဖငးံ ်မနးမာစာဌာနမြ ်ပဳစုေပ့ေသာ သငးရို့ညႊနး့ ခ္ငး့တျငး့သာ့
တနး့ႏြငးံ ်ပဌာနး့ခ္ကးမ္ာ့အတျကး မူလတနး့အဆငးံ၇ အလယး ှ၈ သငးၾကဵဳေတျ႕ခဲံရတဲံ ပညာေရ့အေတျ႕အၾကဵဳ ၇ (သို႕မဟုတး)
တနး့အဆငးံ၇ အထကးတနး့အဆငးံ၇ စာအုပးတို႕မြာပငး ဦ့တညးခ္ကးႏြငးံ အမြတးတရမ္ာ့ကို ေ်ပာ်ပပါ၈
ရညးရျယးခ္ကးတို႕ကို အမြာစာအ်ဖစး ထညးံသင

ျ း့ေဖ၍်ပထာ့တတးေသား ငယးငယးတုနး့ကေတာ႕ စာကိုပဵုမြနးက္ကးရငး့ တစးႏြစးတစးတနး့
လညး့ ေလံလာဖတးရႈဖူ့သူ နညး့ပါ့မယးလို႕ထငးပါတယး၈ ေအာငးလာခဲ႕တယး၈ ကဵေကာငး့ေထာကးမစျာနဲ႕ (ှွ) တနး့မြာ
လူတိုငး့က ပညာေရ့စနစးအေၾကာငး့ စနစးတက္ေွဖနးသဵု့သပး ဆရာေကာငး့ေတျနဲ႕ အနီ့ကပးေနရတဲ႕အတျကးသကးေတာငး႕သကးသာ
ႏိုငးဖို႕ဆိုတာမလျယးသလို အ်ပဳသေဘာေဆျ့ေႏျ့ႏိုငးမယးလို႕လညး့ နဲ႕ ေအာငး်မငးစျာ်ဖတးသနး့နိုငးခဲ႕တယး၈ ေနာကးေတာ႕ မဵုရျာ
မေမြ္ားလငးံႏိုငးပါဘူ့၈ ဒါေပမယးံ ်မနးမာ်ပညးမြာ လူအေတားမ္ာ့မ္ာ့ ကျနးပ္ဴတာေကာလိပးမြာတကးၿပီ့ တတိယႏြစးေရာကးေတာ႕ေမဂ္ာ
(အထူ့သ်ဖငးံ ေက္ာငး့သူ/ေက္ာငး့သာ့ရြိတံဲ မိဘမ္ာ့ကထငးမိထငးရာ ေ်ပာငး့နဲ႕ မႏၱေလ့ကို ေ်ပာငး့ၿပီ့တကးခဲ႕ရတယး၈ မြတးမြတးရရကေတာ႕
ေွဖနးေ်ပာၾကာ့တတးၾကပါတယး၈) တတိယႏြစးပဲ...၈ ဘာလို႕လဲဆိုေတာ႕ ပထမ ႏြစးွကးကို မဵုရျာမြာ ဿ
မိမိတ႔အ
ို သိမြ္်ဖငးံ မေကာငး့ဘူ့လို႕ ရႈ်မငးမိတံဲ အစဥးအလာ လေလာကးတကးခဲ႕ရတယး၈ ေနာကးမႏၱေလ့ကိုေ်ပာငး့ခဲ႕ရတယး၈
ဆို့မ္ာ့ ကငး့စငးေပ္ာကးကျယးတို့တကးမႈရြိလာေစဖို႕ဆိုလြ္ငး အဆိုပါ အဲဒီေရာကးၿပီ့ ၁ လေလာကးၿပီ့ေတာ႕ ႏြစးွကးစာေမ့ပျေ

ဲ ်ဖရ တယး၈
အေ်ခအေနကို အဖဲျ႕အစညး့တစးခုခုက စနစးအ်ဖစးခ္မြတးက္ငးံသဵု့ေန ေနာကး ဒုတိယႏြစးွကးကိုေတာ႕ ေနာကးထပးေက္ာငး့ေ်ပာငး့ၿပီ့ေတာ႕
်ခငး့ေၾကာငးံ ေပ၍ေပါကးခိုငးၿမဲေနတာလာ့ မိမိတို႕အမ္ာ့စုက မေ်ပာငး့လဲ တကးခဲ႕ရတယး၈ မႏၱေလ့မြာက ဿ ေက္ာငး့ရြိတာဆိုေတာ႕..
ႏိုငးေသာအရာအ်ဖစး လကးခဵက္ငးံသဵု့ေနမိေသာေၾကာငးံ ဆကးလကး ဒီေတာ႕တတိယႏြစးကို အူလညးလညးနဲ႕ၿပီ့သျာ့ခဲ႕တယး၈ အဲဒါကေတာ႕
တညးတနး႕ေနတာလာ့ ဦ့စျာဆနး့စစးသငးံေၾကာငး့လညး့ ေထာကး်ပ အမြတးတရပါပဲ၈
လိုပါတယး၈ ဿ၈ ်မနးမာံပညာေရ့စနစးကို သငးဘယးလို ရြဳ်မငးပါသလဲ?
၀၈ အကယး၊သငးသာ လုပးပိုငးချငးံရြိခဲံလြ္ငး က္ေနားတို ံ်မနးမာႏိုးငးငဵ ဘာ်ဖစးလ႕ို ညာ်ဖစးလို႕ဆိုၿပီ့ေတာ႕ ်မငးမေနဘဲ ေက္ာငး့သာ့
တို့တကးလာဖို ံ ဘာေတျကို လုပးမလဲ၈ ေတျဘကးကေန လကးလြမး့မြီသေလာကး ေလ႕လာပါလိ႕ု ပဲ
လုပးႏိုငးတာေတျသိလာတိုငး့/ရြိလာတိုငး့ လုပးပိုငးချငးံ ရြိတယး ေ်ပာခ္ငးပါတယး၈ အခုဆိုရငး ကျ္နးေတားတို႕ ေက္ာငး့တကး ခဲ႕ရတုနး့က
မရြိဘူ့ရယးလို႕စဥး့စာ့ေတျ့ေတာမေနဘဲ မိမိႏိုငးသေလာကးႀကိဳ့စာ့လုပး ထကးစာရငး အငးတာနကးေတျ သငးတနး့ေတျက ေတားေတားေလ့
ေဆာငးပါမယး၈ မလုပးသငးံဘူ့ထငး်မငးယူဆတာေတျနဲ႕ ကငး့ကငး့ရြငး့ ေပါေနပါ်ပီ၈ သငးတနး့မတကးနိုငး ဘူ့ဆိုရငးလဲ ေက္ာငး့က
ရြငး့်ဖစးေအာငးလညး့ ႀကိဳ့စာ့လုပးေဆာငးပါမယး၈ သငးရို့စာအုပးကို ဖတး်ဖစးေအာငး ဖတးပါလို႕ တိုကးတန

ျ း့ခ္ငးပါတယး၈
၁၈ ်မနးမာအငးဂ္ငးနီယာဖိုရမးကို သငးဘယးလိုေရာကးလာလဲ? ၿပီ့ေတာ႕ အငးတာနကးကို သဵု့်ဖစးေအာငး သဵု့ၿပီ့ အက္ိဳ့ရြိရြိသဵု့ေစခ္ငး
ဘာေတျအမြတးရစရာရြိခဲံပါသလဲ၈ တယး၈ အခုေတားေတားမ္ာ့မ္ာ့ အငးတာနကးစသဵု့်ပီဆိုရငး chatting
rd
လုပးမယးဆိုတာေတျ ေတားေတားမ္ာ့တယး၈ မသဵု့နဲ႕လိ႕ု မဆိုလိုပါဘူ့၈ အလုပးကေလ့ တစးခုရ ၇ ွငးေငျလဲ ရ်ပီ့ မိဘကို်ပနးေပ့ႏိုငးေအာငးလို႕
သဵု့သငး႕သေလာကးေတာ႕ သဵု့ရမယးဆိုတာကို လကးသငး႕ခဵပါတယး၈ ပါဘဲ၈ ဘွမြာ အမ္ာ့ဆဵု့ တမး့တမိခဲံတာကေတာံ ဒီကေလ့သာသာ
၀၈ အကယး၊သငးသာ လုပးပိုငးချငးံရြိခဲံလြ္ငး က္ေနားတို ံ်မနးမာႏိုးငးငဵ တုနး့က ေပ္ားခဲံရတဲံ နတးေမာကးေက္ာငး့ေလ့ ကိုပါဘဲ၈
တို့တကးလာဖို ံ ဘာေတျကို လုပးမလဲ၈ အဲဒီမြာ စကာ့ရညးလုပျဲ ွငး်ပိဳငးခဲံရ်ပီ့ ဆုရခဲံပါတယး၇ ေခါငး့စဥး
လုပးပိုငးချငး႕ဆိုတာမရြိလဘ
ဲ ဲ ကိုယးသိတာေလ့ ကိုယးတကးတာ အရေ်ပာတာ ေကာငး့လို႕ဆို်ပီ့ စတိတးစငးေပ၍က အဆငး့မြာ
ေလ့ကို ဖိုရမးေတျမြာ မြ္ေွမယးဆိုရငး ်မနးမာနိုငးငဵရဲ႕ ပညာေရ့ ဆရာမေတျက ဗိုကးေခါကးလိမးဆဲျ တာကို ခဵခဲံရတာကေတာံ အမြတးရ
အရြိနးေကာငး့ေကာငး့နဲ႕ တို့တကးလာမယးဆိုတာ ရဲရဲႀကီ့ေ်ပာရဲ ဆဵု့ပါဘဲ၈ ေခါငး့စဥးက ―အမ္ိဳ့သာ့မ္ာ့သညး အမ္ိဳ့သမီ့မ္ာ့ ထကး
ပါတယး၈ ၿပီ့ေတာ႕လုပးငနး့ချငးထမ
ဲ ြာ ်မနးမာအခ္ငး့ခ္ငး့ စညး့စညး့ အမ္ိဳ့သာ့စိတးဓါတး ပို၊ ရိြႀကသညး‖ ဆိုတာပါဘဲ ၈ အဲဒီက စခဲံတဲံ ပို့
လဵု့လဵု့နဲ႕ လကးတေ
ျဲ ခ၍ခဲ႕မယးဆိုရငး ေတာ႕ အတိုငး့ထကးအလျနးေပါ႕၈ ကေတာံ ေနရာတကာ ဖို့ေရ့ခ္ငး ဖို့ေ်ပာခ္ငး ်ဖစးလာတာပါဘဲ၈
အထူ့သ်ဖငး႕ ကိုယးေတျ႕်ဖစးတ႕ဲ စလဵု့မြာေပါ႕၈ ဒီေနရာမြာ အေလ့ထာ့ေ်ပာခ္ငးတာ တစးခုက ေတာံ ွနး့က္ငးေကာငး့
၁၈ ်မနးမာအငးဂ္ငးနီယာဖိုရမးကို သငးဘယးလိုေရာကးလာလဲ? ဆိုတာပါဘဲ ၈ လူငယးဘွကို ဒီဟာႀကီ့က အဓိက ပဵုသင

ျ း့တယးလိုံ
ဘာေတျအမြတးရစရာရြိခဲံပါသလဲ? ဆိုခ္ငးပါတယး၈ ေနာကးတခုကေတာံ ဘာသာတရာ့ ရဲံ အဆဵု့အမပါ၈
ဒီဖိုရမးကိုေတာ႕ ကျ္နးေတားက ဆာ့ဗစးသမာ့ေလ၈ အဲဒီေတာ႕ ကဵ၇ ကဵ၌ အက္ိဴ့ ဆိုတာပါဘဲ၈ ်မနး်မနး ေက္ာငး့တကး်ပီ့အလုပးွငးခ္ငး
လိုအပးတာေလ့ေတျကို Googling လုပးရငး့နဲ႕ေတျ႕ခဲ႕ၿပီ့ေတာ႕ ွငး်ဖစး တဲံ က္ေနားံကို ကဵတရာ့က က္ီစာ့်ပီ့ ဒုတိယနြစး ေအာငးစာရငး့
သျာ့တာ၈ အရငးကေတာ႕ ကိုယ႕း အတျကး လိုအပးတာေလ့ေတျ ထျကးတာမြာ ဂုဏးထူ့ရ အထူ့ေအာငး ဆို်ပီ့ ရနးကုနးစကးမြုတက၎သိုလး
ကိုပဲယူခဲ႕တယး၈ ေနာကးေတာ႕ ကိုယးသိတာေလ့ေတျကို စမး့ေရ့ သိ႕ု တိုကးရိုကး တကးေရာကးချငးံ ်ပဳသညးလို႕မြတးခ္ကးေပ့လိုကးပါတယး၈
ရငးေရ့ရငး့နဲ႕အၿမဲတမး့ွငး်ဖစးခဲံတယး၈ ေရ့တယးဆိုတာကလဲ မ်ဖစး က္ေနား (ှွ) တနး့ မေအာငးပါခငးဗ္ာ့ ၇အငးဂ္ငးနီယာဘျဲ႕ကို ဒီလိုနဲ႕
စေလာကးေလ့ပါပဲ၈ ၿပီ့ေတာ႕ ညီကိုေမာငးႏြမအရငး့အခ္ာလို ရခဲံမိပါတယး၈ မြတးမြတးရရ ေက္ာငး့ထဲ စသျာ့ခဲံတကးခဲံရတာ (ှ၆၅ဿ)
ခငးမငးရတဲ႕ သူငယးခ္ငး့ေတျလဲ ရခဲ႕တယး၈ အငးတာနကး သဵု့လို႕ရေန ခုႏြစး ဒီဇငးဘာလပါ၈ ေက္ာငး့်ပီ့လို႕ ဘျ႕ဲ ႏြငး့သဘငးတကးခဲံရတာ
သမြ္ ွငး်ဖစးမယး႕ဖိုရမးပါပဲ၈ ဖိုရမးမြာေရ့ရငး့နဲ႕ ကျ္နးေတားေ်ပာမြာ့ဆို ကေတာံ (ဿွွွ) ်ပညးံ နြစးက ပါ ၈ ဒါကိုလဲ အခု အရျယးမြာေတာံ ―ကဵ
မြာ့ရြိခဲ႕ရငး ေရ့ရငး့လကးစနဲ႕ ဒီေနရာကေန ေတာငး့ပနးပါတယး၈ ကဵ၌အက္ိဴ့‖ ဆိုတာကို ႏြလဵု့သျငး့ တတးခဲံပါ်ပီ၈
ခ္ငး့တျငး့သာ့ ငယးငယး ဘွမြာထဲက အေဖံ ရဲံ သိပၸဵေကား်ပာ့ေလ့နဲ႕
(Science template card) ေလြ္ာကးလႊာ စာရျကး်ဖဴေပ၍မြာ ေဆ့်ပာ့

ကိုလငး့
ထုတးစကး ၇ မုဵ႕လဵု့ ထုတးစကးတို႕ဆို်ပီ့ ပဵုဆဲေ
ျ နတတးတံဲ က္ေနား၇
မို့ေစျေစျရျာတဲံ ေက္ာငး့ပိတးရကးေတျမြာ အေဖံနာမညးဘုတး်ပာ့
အမြတးတရမ္ာ့ကို ေ်ပာ်ပပါ၈
ကို ေအာကးခဵထာ့်ပီ့ Drawing Board အမြတးနဲ႕ စကးပဵုေတျဆဲျ်ပီ့
ငယးစဥးဘွကေတာံ သာမနးလကးလုပးလကးစာ့ မိသာ့စု
စိတးကူ့နဲ႕ရူ့ခဲံမိတံဲ က္ေနား အခုေတာံ အငးဂ္ငးနီယာ မ်ဖစးတ်ဖစး
ေလ့ကေန ေမာငးနြမ သုဵ့ေယာကး ႀကီ့်ပငး့ခဲံႀကရတာပါ၈ ပညာေရ့ကို
ဘွတစးခုမြာ က္ငးလညးေနရပါ်ပီ၈၈
အာ့ေပ့ ညႊနး်ပခဲံတဲံ မိဘမ္ာ့ေႀကာငးံ ဆရာမ္ာ့ေႀကာငးံ (ှ)တနး့ကေန
(၅) တနး့အထိ နြစးစဥး ဆုလကးမြတး ေပါငး့စဵုကို ရခံဲဘူ့ပါတယး၈
ေဘာငးတခုထဲ မြာ ပိတးမိေနတယးလိုံ ်မငးပါတယး၈ က္ေနားတိုံ
မြတးမြတးရရ (၅) တနး့တုနး့က ရခဲံတဲံ ဆုမ္ာ့ထဲမြာ စာစီစာကဵု့ ဆု
ရဲံ မ္ိဳ့ဆကးေတျ အတျကးပျငးံလငး့ေသာ ေဖါကးထက
ျ းရြု်မငးသဵု့သပး
ပါခဲံတာကိုပါဘဲ၈ စာေပါငး့စဵုဖတး်ဖစးေအာငး ဖနးတီ့ေပ့ခဲံတဲံ
တတးေသာ မိမိအက္ိဳ့သာမက လူသာ့နြငးံေလာကႀကီ့ကိုပါ
ွနး့က္ငးေကာငး့ကို ဆဵုခဲံရတာ မို႕ပါ၇၇ ေနာကး ရပးထရ
ဲ ျာထဲ စာစီကဵု့်ပိဳငး
ေကာငး့က္ိဳ့ ်ဖစးေစေသာ အတတးပညာ ၇ အေတျ့အ်မငးမ္ာ့ထျနး့ကာ့
ေတာံလဲ အမြတးမထငး မေမြ္ားလငးံပါဘဲ ဆုႀကီ့ေတျရခဲံမိပါေသ့
ေစမယးံ ပညာေရ့အသျငးပဵုစဵ လိုအပးေနပါတယး ၈
တယး၇၇ ေနာကး(၅)တနး့ေအာငးေတာံ အထကးတနး့ဆကး တကးေနရငး
၀၈ အကယး၊သငးသာ လုပးပိုငးချငးံရြိခဲံလြ္ငး က္ေနားတို ံ်မနးမာႏိုးငးငဵ
အခ္ိနးေတျႀကာမယး၈ မိဘကုနးမဲံ ပိုကးဆဵလဲ မ္ာ့မယးဆို်ပီ့ ်မနး်မနး
တို့တကးလာဖို ံ ဘာေတျကို လုပးမလဲ၈
ေက္ာငး့်ပီ့ေအာငး နတးေမာကးေက္ာငး့ဆိုတဲံ T.H.S (1) ေက္ာငး့ကို
ဒီေမ့ချနး့ကိုေတာံ က္ေနားံသဘာွအရ ဘုဂလနး႕တိုကး်ပီ့
ေရာကးခဲံရပါတယး၈ ရညးရျယးခ္ကးကေတာံ ဒီေက္ာငး့တကး်ပီ့တာနဲ႕
ေ်ဖပါမယး၈ အုပးခ္ဳပးသူလူႀကီ့မငး့မ္ာ့ သေဘာရိြသလိုသာ
တညး့်ဖတးေတားမူပါ၈
rd
က္ေနားလုပးမြာကေတာံ်မနးမာနိုငးငဵေတားႀကီ့ တို့တကးေအာငး ဘာမြရညးရျယးခ္ကးမရြိခဲံဘူ့ ၈ က္ဴရြငးတကးလိုကး ဂိမး့ေဆာံလိုကးပါပဲ
လုပးတံသ
ဲ ူေတျကို ေလံက္ငးံ ေမျ့ထုတးခ္ငးတာပါဘဲ၈ စိတးဓာတးေကာငး့ ၈ ကျ္နးေတားထကး ကျ္နးေတားကို ပို်ပီ့်ဖစးေစခ္ငးတံသ
ဲ ူက ကၽျနးေတားံ
ရမယး ၈ ထကး်မကးေသာ ပညာရိြရမယး ၈ တို့တကးေသာအ်မငးရိြရမယး၈ အေဖ လို႕ေ်ပာရမြာပဲ ၈ သူက ဘီအီ့ဘဲျ႕မရခဲံလို႕ ကျ္နးေတားကို
စျနး႕စာ့ွဵံတံလ
ဲ ူသာ့မ္ာ့်ဖစးမယး၈ အာ့လဵု့်ခဵဳေ်ပာရရငး ပညာရိြသူေတား ဘီအီ့ဘဲ႕ျ အရမး့ရေစခ္ငးတာ ၈ ကျ္နးေတားကို အရမး့ဖိအာ့ေပ့တာ
ေကာငး့မ္ာ့်ဖစးဖို႕ပါဘဲ၈ ဒီလိုလူသာ့ေတျ မ္ာ့မ္ာ့ရိြရငး ဘာမ္ာ့ ကျ္နးေတား ှွ တနး့မြာ ကျ္နးေတားဆီမြာ ဂိုကးဆရာ
လိုပါေသ့လဲ မိတးေဆျ …၈ ၀ ေယာကးရြိတယး ၈ အဲံအခ္ိနးက ဂိုကးဆရာမကို ခုခ္ိနး်ပနးေတျ့
၁၈ ်မနးမာအငးဂ္ငးနီယာဖိုရမးကို သငးဘယးလိုေရာကးလာလဲ? ၾကညးံရငး ေတားေတားေလ့ကို အာ့နာမိတယး ၈ ်ပီ့ေတာံ
ဘာေတျအမြတးရစရာရြိခဲံပါသလဲ ? ကျ္နးေတားက စာလုပးရငး်မနးတယး ဒါေပမယးံ ရြမး့တယး၇သတိေမံ
က္ေနား အခါအာ့ေလ္ားစျာ ်မနးမာဆိုဒးေတျ ွငးရငး့နဲ႕ ဒီဖိုရမး တတးတယး ၈ ကျ္နးေတားသခၤ္ာဆရာဆိုရငး ကျ္နးေတားကို သခၤ္ာ
ကိုဆကးမိပါတယး၈ ေရာကး်ပီ့ေနာကးမြာေတာံ လညးရငး့ပတးရငး့ ဂုဏးထူ့မထျကးဘူ့လို႕ အာမခဵထာ့တာ ၈
သူမ္ာ့ကို ဆရာွငး လုပးရငး့ သေဘာက္သထကးက္်ပီ့ ပဵုမြနးေန်ဖစး ကျ္နးေတား ှွ တနး့ေအာငးေတာံ ဿွွ၀၈ အမြတးက (၁ဿ၃)
ပါတယး၇ တေလာကေတာံ အလုပးေ်ပာငး့တာ်ပငးတာေတျနဲံ ဆဵုခဲံရလို႕ ဆိုေတာံ အဲံအခ္ိနးက မဆို့ဘူ့လို႕ေတာံေ်ပာလို႕ရပါတယး ၈
အဆကး်ပတးခဲံရပါေသ့တယး ၈ ကျ္နးေတားံအေဖက ဘီအီ့တိုကးရိုကးရတဲံ ေရေၾကာငး့တက၎သိုလး ကို
အမြတးရစရာကေတာံ ေလ့နကးတဲံ ေ်ပာဆိုမြုေတျကို တကးေစခ္ငးလို႕ ကျ္နးေတားေလြ္ာကးခဲံတယး ၈ ဒါေပမယးံ ကျ္နးေတား
ဒီဆိုဒးမြာ ေတျ႕ရတာကိုပါ ၈ အထူ့သ်ဖငးံ ကိုယးံဟာကိုယး စိတးကူ့ရ်ပီ့ လဲျခဲံတယး ၈ အဲံဒီနြစးက ေရေၾကာငး့ တက၎သိုလးအမြတးကို (၁၀ွ)
ဆိုဒး်ဖစးေအာငးစလုပးတံဲ ကိုေရခါ့ …၇ စီစဥးအုပးခ္ဳပးေပ့ေနတဲံ နဲ႕ ်ဖတးသျာ့တယး ၈ အဲံဒီခ္ိနးမြာ ခဵစာ့ခဲံရတာ ကျ္နးေတားေပါံ (၁)
ကိုရာမည တိ႕ု လိုကစ်ပီ့… ေမ့တာေ်ဖတာေတျကို မိမိသေဘာ မြတးနဲ႕ ေရေၾကာငး့တက၎သိုလး ်ပဳတးသျာ့တာ အာ့လဵု့ကို ဆဵု့ရႈဵ့
အေလ္ာကးွငးေရာကးေ်ဖဆိုထိနး့ေပ့ေနတဲံ ကိုဟယးရီ၇ ကိုထျနး့၇ လိုကးရသလိုပဲ၈ အဲံခ္ိနးက ဘာရယးညာရယးမဟုတးဘူ့ အိမးမြာ
ကိုခ္စးတီ့ တိ႕ု ကို သေဘာက္မိလို႕ပါ ၈ လူငယးေ်ခတကးကေလ့ေတျလဲ မေနခ္ငးတာနဲ႕ ဗိုလးေလာငးး့လဲ ွငးေ်ဖမယးလုပးေသ့တယး၈ အကုနး
ေကာငး့တဲံလမး့ေႀကာငး့ေပ၍ကို တကးလာေနႀကပါ်ပီ ၈ ဒီဆိုဒးရဲံ လဵု့ွိုငး့အာ့ေပ့ လိ႕ု မေ်ဖလိုကးပါဘူ့ ၈ ကျ္နးေတားကိုယးက ဂဏာ်ငိမး
အမြတးတရ်မငးကင
ျ း့ကေတာံ Donation ပါဘဲ၇၇ ဒါေတျသာ တစတစ တဲံေကာငးမဟုတးပါဘူ့ေလ၈ ကျ္နးေတာံးအေဖလဲၾသွါဒေတျ ေ်ချတာ
ႀကီ့ထျာ့လာမယးဆိုရငး….၈ ေပါံ၈ ေနာကးဆဵု့မြာ သူပဲ ဆဵု့်ဖတးခဲံတာ ၈
အာ့လဵု့ေက့္ဇူ့ပါ…….၈ ဂ္ီတီစီတကး်ပီ့ ဘီ့အီ့ ဘဲျ႕ရေအာငးလုပးရမယး၈ ေနာကးဆဵု့
စိးတးမပါရငးေတာငး ဘီအီ့ဘဲျ႕ရရငး မိဘေက့္ဇူ့ဆပးတယးလို႕သေဘာ

CY
ထာ့်ပီ့ လုပးပါတဲံ ၈ ေမဂ္ာကလဲ သူေရျ့လိုကးတာ မကးကယးနီကယး ၈
ဂ္ီတီစီ (သနးလ္ငး) - ဂ္ီတီအိုငးပထမႏြစးနဲ႕ ဒုတိယႏြစးေတျက
အမြတးတရမ္ာ့ကို ေ်ပာ်ပပါ ၈
ကျ္နးေတားရဲ႕ စာအၾကိဳ့စာ့ ဆဵု့ႏြစးေတျပဲ၈ Roll no ကလဲ ထိပးမြာပဲ ၈
ငယးငယးကတညး့က ကျ္နးေတားက စာေတားတဲံ ေက္ာငး့သာ့
ပ္ကးစီ့တာက ဘီတကး ပထမႏြစး …. ေအာငးရငး်ပီ့ေရာ ဆိုတဲံ
တစးေယာကးမဟုတးခဲံဘူ့ ၈ အ်မဲတမး့ ကျ္နးေတား႕အဆငးံက အလယး
အေတျ့နဲ႕တငးပ္ကးစီ့ခဲံတာ ၈ ကဵေကာငး့လို႕ေအာငးခဲံတာ ၈
လတးနာ့မြာ ပဲရြိတယး ၈ ကျ္နးေတား အဘို့က ေဆဗယးစီမဵကိနး့
ေအာငးရုဵေလ့ပဲ ၈ တစးခုပဲ ေအာငးစာရငး့ ၾကညးံခဲံတဲံ ႏြစးေတျထမ
ဲ ြာ
အငးဂ္ငးနီယာၾကီ့ … သူရဲ႕သာ့ … ကျ္နးေတား အေဖကို အငးဂ္ငးနီယာ
အဲံဒီတစးႏြစးက ရငးအခုနးဆဵု့ပဲ၈ ေအာငးစာရငး့ကို ေနာကးဆဵု့ကေန
သိပး်ဖစးေစခ္ငးတာ ၈ ဒါေပမယးံ ကျ္နးေတား အေဖက ရို့ရို့ ဘဲျ႕တစးခု
စၾကညံးတာ ၈ ငါသာ နညး့နညး့ေလ့ကဵဆို့ရငး က္်ပီဆိုတဲံ အေတျ့
နဲ႕THS ေက္ာငး့ဆငး့တစးေယာကးပဲ်ဖစးခဲံတယး၈ ဒါေၾကာငးံ ကျ္နးေတား
နဲ႕တငး … ေအာငးစာရငး့မြာ ကိုယးနာမညးလဲေတျ႕ေရာ ေပ္ားလိုကး
ကို အငးဂ္ငးနီယာ တစးေယာကး အရမး့်ဖစးေစခ္ငးခဲံတာ ၈
တာဗ္ာ ၈
ကျ္နးေတား ငယးငယးကတညး့က မကးကယးနိ ကစာ့စရာ
ဘီတကး ဒုတိယႏြစး ေရာကးေတာံ ကျ္နးေတားက section
ေလ့ေတျ ွယးေပ့တယး ၈ ကျ္နးေတားကလဲ ကလိရတာ ွါသနာ
B ေရာကးသာျ ့တယး ၈ သူငယးခ္ငး့ေတားေတားမ္ာ့မ္ာ့က section A
ပါတဲံသူ … ဖနးတီ့လုပးရတာ ွါသနာပါတဲံသူဆိုေတာံ
မြာ … ်ပီ့ေတာံ A နဲ. B မြာက ဘီမြာက လူဆို့ေတျမ္ာ့တယးေလ ၈
အဲံအခ္ိနးကတညး့က မကးကနး့နစး ေရာဂါပို့က ကျ္နးေတားဆီမြာ
ဒါေပမယးံ ပ္ကးစီ့်ပီ့တဲံ ကျ္နးေတားက ထပး်ပီ့ မပ္ကးစီ့ေတာံဘူ့ေလ၈
မသိမသာရြိခဲံတာ ၈ ကျ္နးေတား ၆ တနး့ ှွ တနး့မြာ
ေက္ာငး့မြာသာလာ်ပီ့ အတနး့လစးခ္ငးလစးမယး … ထနး့ရညးဆိုငး
rd
သျာ့ခ္ငးသာျ ့မယး ၈ အိမးမြာေတာံ စာကိုအ်မဲလုပးတယး၈ မရဘူ့ဆိုတာေတျ ်မငးၾကာ့သိရြိေနၾကရေပမယးံ ပညာေရ့ဌာနက
ေနာကးဆဵု့ ဖိုငးနယး ဘီအီ့ႏြစး …ေတားေတားမ္ာ့မ္ာ့ BE qualify ထုတးေွတဲံ တက၎သိုလးွငးချငးံလမး့ညႊနးဆိုတဲံ စာေစာငးေတျမြာ
မပါၾကဘူ့ ၈ (ေနာကးေတာံ entrance စာေမ့ပဲျ နဲ႕်ပနးေခ၍ပါတယး) ၈ အမြတးေပါငး့ ဘယးေလာကးရမြ ဘယးတက၎သိုလးေတျေလြ္ာကးထာ့
ကျ္နးေတားက ေအာငးစာရငး့ သျာ့ေတာငးမၾကညးံဘူ့ ၈ သူငယးခ္ငး့ ချငးံရြိတယးရယးလို႕ ကနး႕သတးမႈေဖ၍်ပတာ့်မစး်ခငး့ မရြိဘူ့လို႕
ေ်ပာထာ့လို႕ပါတယးဆိုတာ ၾကိဳသိေနတာကို့ ၈ ေနာကးေတာံ ဘီအီ့ ထငးပါတယး၈ သိပၸဵႏြငးံနညး့ပညာ ွနးႀကီ့ဌာနရြိ အခ္ဳိ႕ေသာေက္ာငး့
တနး့မြာ ေပ္ားတာအာ့မရလို႕ ME ေတာငး ဆကးတကးလိုကးေသ့ ေတျအတျကး အခါအာ့ေလြ္ားစျာ ေက္ာငး့သာ့သစးေခ၍ယူတံအ

ဲ ခါမ္ဳိ့
တယး၈ေပ္ားစရာ သဵေယာဇဥးေလ့ကလညး့ ေက္ာငး့မြာပဲရြိတာကို့ ၈ မြာေတာံ အေ်ခခဵပညာအဆငးံမြာ သခ္ၤာွါသနာပါ ထူ့ခၽျနးမႈႏြငးံ
အဲံခ္ိနးမြာ ကုမၸဏီတစးခုမြာ အလုပးွငးေန်ပီ၈ တပတး (ှ) ရကးကို အဂၤလိပးစာ ေလံလာႏိုငးစျမး့ရညး်မငးံမာ့သူမ္ာ့ကို မြနး့ေမြ္ားၿပီ့
အစာ့ထို့ အလုပးဆငး့်ပီ့ေတာံ ေက္ာငး့တကးတာ ၈ ေနာကးေတာံ ME ဘာသာရပးရမြတးေတျႏြငးံ စိစစးေခ၍ယူခဲံတာမ္ဳိ့ရြိဖူ့တယးလို႕သိရ
ပထမႏြစးနဲ႕တငး ကျ္နးေတားနဲ႕ပညာေရ့ ခဏနာ့ခဲံ ရတယး ၈ ပါတယး၈
ဿ၈ ်မနးမာံပညာေရ့စနစးကို သငးဘယးလို ရြဳ်မငးပါသလဲ? ဒါေပမယးံ ေက္ာငး့ွငးချငးံစိစစးေရျ့ခ္ယး်ခငး့အမ္ာ့စုဟာ
အေ်ခခဵပညာေရ့စနစးက ေကာငး့ပါတယး ၈ ဆရာွတး လကးရြိအေနအထာ့အရ ေက္ာငး့သာ့အေရအတျကးအကနး႕အသတး
တပညးံွတး ဆိုတာ ်မနးမာနိငးငဵမြာပဲၾကာ့ဖူ့တယး ၈ ဒါကလဲ ်မနးမာံ ႏြငးံပဲလကးခဵႏိုငးလို႕်ဖစးႏိုငး ပါတယး၈
ဓေလံေၾကာငးံလို ံထငးတယး ၈ ဒါေပမယးံ (ှွ) တနး့အမြတးတစးခုထန

ဲ ဲ႕ ွငးချငးံစိစစးမႈကို ဘယးသူေတျက ဘယးလို မူွါဒေတျခ္မြတး
တက၎သိုလးွငးချငးံ အလဵု့စဵုကို ဆဵု့်ဖတးတာကိုေတာံမၾကိဳကးဘူ့ ၈ ပညာရပး ေပ့တယး အေသအ်ခာမသိေပမယးံ အဲဒါဟာ ပညာေရ့စနစးမဟုတးပဲ
တစးခုကိုေလ႔လာ ခ္ဥး့ကပးနညး့ဆိုတဲ႔ေခါငး့စဥးေအာကးမြာေတာံ အမ္ာ့ ပညာေရ့ မြာ်မငးေတျ႕ရတတးတံဲ အဆငးမေ်ပမႈေလ့ေတျသာ ်ဖစးႏိုငး
ၾကီ့လိုေသ့တယး ၈ ပါတယး၈ (အေရအတျကးနညး့နညး့ပဲ လကးခဵႏိုငးတံဲ ပညာေရ့
၀၈ အကယး၊သငးသာ လုပးပိုငးချငးံရြိခဲံလြ္ငး က္ေနားတို ံ်မနးမာႏိုးငးငဵ တစးခုခုကို ွိုငး့ွနး့ေလြ္ာကးထာ့သူ မ္ာ့လျနး့လာလြ္ငး ေရျ့ခ္ယး
တို့တကးလာဖို ံ ဘာေတျကို လုပးမလဲ၈ စိစစးရနးတာွနးရြိတံဲ အႀကီ့အကဲက လူအေရအတျကး နညး့နညး့ပဲ
ကျ္နးေတားတေယာကးထဲ ေခါငး့နဲ႕ေတာံ ်ပညးံစုဵမြာမဟုတးလို႕ အက္ဳဵ့ေစၿပီ့ လူအမ္ာ့အ်ပစးတငးခဵရ်ခငး့မြ လညး့ လျတးကငး့ႏိုငးမညးံ
ပထမဆဵု့ သုေတသနအဖျဲ႔ (ဘကးမလုိကးေသာ) ဖျဲ႔မယး ၈ သုေတသန နညး့လမး့ တစးခုအ်ဖစး အမြတး်မငးံမာ့သူကိုသာေရျ့ခ္ယးဖို႕ ွိနညး့
အဖဲက
ျ တငး်ပတဲံ အေရ့ၾကီ့ဆဵု့ အခ္ကးေတျက ကေန စ်ပီ့လုပးမယး ၈ အဲ လျတး ေဆာငးရျကးလိုကးၾကတာလို႕်မငးပါတယး၈)
… ဘတးဂ္ကးလဲရြိမယးဆိုရငးေပါံ … ပညာရပးတစးခုကို ေလံလာခ္ဥး့ကပးနညး့ဆိုေတာံ ေလံလာ
၁၈ ်မနးမာအငးဂ္ငးနီယာဖိုရမးကို သငးဘယးလိုေရာကးလာလဲ? သငးယူဆညး့ပူ့ေနသူေတျဖကးကလိုအပးမႈေတျ်ဖစးေနမလာ့ေတျ့မိပါ
ဘာေတျအမြတးရစရာရြိခဲံပါသလဲ ? တယး၈ သငးၾကာ့ပို႕ခ္သူမ္ာ့ကေတာံ ဒီလိုေလံလာခ္ဥး့ကပးရတယးဟု
ကျ္နးးေတားက ဂူဂယးမြာရြာရငး့နဲ႕ေရာကးလာတာ ဿွွ၅ တစးနညး့ႏြစးနညး့ေလာကးကို ေဘာငးက္ဥး့က္ဥး့အတျငး့မြ်ပသ
ကတညး့က အဲံဒီတုနး့က အဖဲျ႕ွငး ှွွ ေတာငးမ်ပညးံေသ့ဘူ့ထငးတယး သငးၾကာ့ၾကမယး မဟုတးဘူ့လို႕ယဵုၾကညးပါတယး၈ ပညာေပ့သူ
၈ ေပါကးတတးကရအလဲျေတျ ေရ့ရငး့နဲ႕ေပါံ ၈ အမြတးရစရာဆိုလို႕ လူပုဂိၐဳလးအေပ၍လိုကး၊ မိမိစိတးကူ့ရြိသလို စီမဵသငးၾကာ့ချငးံ
ပထမဆဵု့အၾကိမး ဖိုရမးအလြဴမြာ အမ KPZ တိ႕ု ၇ အမ ေနညိဳ တို႕၇ လကးရြိပညာေရ့စနစးအတျငး့မြာပငးရြိႏိုငးပါတယး၈
သုိ့ေက္ာငး့သာ့ တိ႕ု နဲ႕ကိုယးတိုငးပါွငးခဲံရတယး ၈ ၾကညးႏူ့စရာပါ ၈ ေလ့စာ့စျာ်ဖငးံ
___________________________________________________ ေအရာေမ
ေအရာ _________________________________________________
အစးကိုတို႕ေရ အထကးမြာေတာံ တစးဦ့်ခငး့စီ လျတးလပးစျာနဲ ံ Skhaung
ေ်ပာဆိုၾကတဲံစကာ့သဵေတျ်ဖစးေပမယးံပညာေရ့နဲ႕ ပတးသကးတာေတျ ှ၈ သငးၾကဵဳေတျ႕ခဲံရတဲံ ပညာေရ့အေတျ႕အၾကဵဳ ၇ (သို႕မဟုတး)
ေဆျ့ေႏျ့ဖလြယး လြ္ငးလညး့ချငးံ်ပဳႏိုငးမယးလို႕ယူဆလိ႕ု ွငးေရာကးေဆျ့ေႏျ့ အမြတးတရမ္ာ့ကို ေ်ပာ်ပပါ၈
ချငးံ်ပဳပါရြငး၈ အမြတးတရေတျကေတာံ အမ္ာ့ႀကီ့ေပါံ၈
တက၎သိုလးွငးချငးံေရျ့ခ္ယးၾကတာကို ပညာေရ့စနစးလို႕ ေအရာ မြတးမြတးရရ(က္နးခဲံတဲံဒဏးရာ)
မထငးမိပါဘူ့၈ ဘယးအမြတးက ဘာပဲမီတယး၇ ဘယးကိုေလြ္ာကးလြ္ငး 1980-81 သူငယးတနး့စတကးတံအ

ဲ ခ္ိနး၇ အတနး့ပိုငးဆရာမ
ဘကးလိုကးၿပီ့ စာမက္ကးေၾကာငး့၇ ဘာမြမတတးေၾကာငး့မိဘေတျ
rd
ကို ်ပနးတိုငးတံစ
ဲ ကာ့သဵ၇ 1985-86 ငါ့တနး့ ေတာငးဥက၎လာပ (အလက ေအာငးစာရငး့ထျကးတဲံေန႔၇ ဂုဏးထူ့ ဘယးႏြစးဘာသာ ပါလဲ သိခ္ငးလို႔
-၆)ေက္ာငး့စတကးခါစ ၇ (အဲဒီအခ္ိနးအထိ ်မနးမာစကာ့ ေကာငး့ေကာငး့ ( အဟီ့ တစးဘာသာပဲပါတယး၈) GTI ဝငးချငးံ ေအာငးစာရငး့နဲ႔
မပီေသ့ပါ) အဂၤလိပးစာဆရာမက (နာ့ၾကာ့မြာ့ၿပီ့) ―မငး့႐ိုငး့လြခ္ညး (အဲဒီတုနး့က ဝငးချငးံေ်ဖရပါတယး)၈ GTI ေနာကးဆဵု့ႏြစး စာေမ့ပျဲ
လာ့၇ ဘာလူမ္ိဳ့လညး့‖ ်ပနးေမ့ခဵရတဲံစကာ့သဵ...၈ ေအာငးစာရငး့ 1996 (က္မြာ က္ိနး့ေသေနလို႔) က္တယးလို႔ တျကးထာ့
မြတးမြတးရရ (ၾကညးႏူ့ခဲံရတာ) တဲံဘာသာကို ကဵေကာငး့စျာနဲ႔ 5မြတး နဲ႔ကပးၿပီ့ (55) ေအာငး
1984-85 စတုတၳတနး့ ေတာငးဥက၎လာပ (အမက- သျာ့လိ႔ု ေပ္ားခဲံရပါတယး၇
ဿ) ေက္ာငး့တျငး့ တတိယဆုယူတဲံေန႔၇ 1986-87 ေ်ခာကးတနး့ ဿ၈ ်မနးမာံပညာေရ့စနစးကို သငးဘယးလို ရြဳ်မငးပါသလဲ?
စာသငးႏြစးမ္ာ့ရဲ႕ တစးရကး ေက္ာငး့စိမး့မဝတးလို႔ ေက္ာငး့အုပး စာေမ့ပျေ

ဲ အာငးဖို႔ သငးတာထကး တစးကယးတတးေအာငး
ဆရာမႀကီ့ အ်ပစးေပ့(အ႐ိုကးခဵရတဲံေန႔)၇ အဲဒီတုနး့က အရမး့ဆငး့ရဲ သငးႏိုငးတံစ

ဲ နစး ကို ေ်ပာငး့လဲႏိုငးမယးဆိုရငး၇ ေက္ာငး့သာ့ေတျေရာ၇
ပါတယး၈ ေက္ာငး့စိမး့ ပုဆို့တစးထညးတညး့ရြိတာ သူခို့ အခို့ခဵရလို႔ မိဘေတျေရာ၇ ဆရာေတျေရာ (အုပးခ္ဳပးသူေတျပါ) အဲဒါကို လကးခဵႏိုငး
ေပ္ာကးသျာ့လိ႔ု ရြိတံပ
ဲ ုဆို့ဝတးသျာ့တာ၈ ်ဖစးခ္ငးေတာံ ကၽျနးေတားတို႔ တဲံ စနစးတစးခု ၇ စာေရာ လူမႈေရ့၇ က္နး့မာေရ့၇အိမးတင
ျ း့မႈေတျပါ
အသငး့ တာဝနးက္တဲံေန႔်ဖစးလ႔ို သနး႔ရြငး့ေရ့လုပး၇ေသာကးေရခပးတံဲ ဟိုတုနး့ကလို သငးၾကာ့ေပ့ႏိုငးခဲံရငး….၈
အခ္ိနး ( ေရတျငး့က ေက္ာငး့အုပးႀကီ့ ႐ဵု့ခနး့ေရြ႕တညးံတညးံ မြာပါ၈) ၀၈ အကယး၊သငးသာ လုပးပိုငးချငးံရြိခဲံလြ္ငး က္ေနားတို ံ်မနးမာႏိုးငးငဵ
ေက္ာငး့အုပးဆရာမႀကီ့နဲ႔ တညးံတညးံတို့ၿပီ့ အ်ပစးေပ့ခဵရတာပါ၈ တို့တကးလာဖို ံ ဘာေတျကို လုပးမလဲ၈
ေက္ာငး့သာ့အာ့လဵု့ေရြ႕မြာ အ႐ိုကးခဵရပါတယး၈ ေနာကးေတာံမြ (ထိုငး့ဝနးႀကီ့ခ္ဳပးေဟာငး့ သကးဆငး ရဲ႕မဲဆျယးစကာ့လိုပဲ)၇
႐ဵု့ခနး့ကိုေခ၍သျာ့ၿပီ့ ေက္ာငး့စိမး့မဝတးရတဲံ အေၾကာငး့ရငး့ေမ့ ႏိုငးငဵသာ့တိုငး့ ဖုနး့ကိုငးႏိုငးေစရမယး၇ တစးႏိုငးငဵလဵု့ လြ္ပးစစးမီ့
ပါတယး၈ အ်ဖစးမြနးကို ေ်ပာ်ပေတာံ (အဲဒီအခ္ိနးမြာၾကညးံတံဲ ေက္ာငး့အုပး ရေစရမယး၈ ေနရာတိုငး့ အငးတာနကး အသဵု့်ပဳႏိုငးေစရမယး၈
ဆရာမႀကီ့ ရဲ႕ ဂ႐ုဏာ ေမတၱာ အၾကငးနာေတျပါတဲံ မ္ကးလဵု့အၾကညးံမ္ိဳ့ ကုနးေစ့္ႏဵႈ့ တညးၿငိမးေစရမယး၈ တစးကယးသငး တစးကယးတတးတံဲ
ကို အခုအခ္ိနး ထိ ဘယးသူ႕ဆီမြာမြ ်ပနးမေတျ႕ခဲံရေသ့ပါဘူ့၈)်ပနးခိုငး့ ပညာေရ့ေတျ ်ဖစးလာေစရမယး၈ အေဝ့ေရာကးႏိုငးငဵသာ့ေတျ သူတို႔
လိုကးၿပီ့ ခဏေနေတာံ ဆရာမႀကီ့က အစညး့အေဝ့ေခ၍ပါတယး၈ ဆႏၵအေလြ္ာကး ကိုယးံႏိုငးငဵကို်ပနးလာေစရမယး၈
ေက္ာငး့ဆရာ ဆရာမ ေတျအာ့လဵု့ ကိုေပါံ၈ ညေန ေက္ာငး့မဆငး့မီ ၁၈ ်မနးမာအငးဂ္ငးနီယာဖိုရမးကို သငးဘယးလိုေရာကးလာလဲ?
အ်ခာ့အတနး့က အတနး့ပိုငးဆရာမတစးဦ့က ေခ၍ၿပီ့ ညေနက္ရငး ဘာေတျအမြတးရစရာရြိခဲံပါသလဲ ?
အိမးကိုလာဖို႔ ေ်ပာပါတယး၈ ညေန အဲဒီ ဆရာမ အိမးကို သျာ့ေတာံ ကိုေဇား (zaw357.net)မြတစးဆငးံ ဝငးၾကညးံမိရငး့က ေရာကး
ေက္ာငး့စိမး့(အ်ဖဴအစိမး့) အကၤ္ီေရာပုဆို့ပါ သဵု့စဵုေလာကးေပ့ပါတယး၈ လာတာပါ၈ မြတးမြတးရရကေတာံ အဲဒီ topic ေလ့ပါ၈ အဲဒါနဲ႔ ဒီဖိုရမးကို
ေနာကးေန႔ေတာံ အ်ခာ့ ဆရာမေတျေရာ ဆရာေတျပါ၇ သဵေယာဇဥး်ဖစးၿပီ့၇ အငးတာနကး အဆကးအသျယး ရတဲံ အခ္ိနး နဲ႔
စာအုပး၇ ေဘာလးပငး နဲ႔ ေက္ာငး့စိမး့ (ေက္ာငး့ဝတးစဵုမ္ာ့) ေထာကးပဵံေပ့ အလုပးအာ့လပးတံအ

ဲ ခ္ိနးတိုကးဆိုငးတိုငး့ ဝငးေရာကး ေဆျ့ေႏျ့ ်ငငး့ခုနး
ပါတယး၈ အဲဒီရကးက စကာ့ေတာငးမေ်ပာႏိုငးေအာငး ၾကညးႏူ့ဝမး့သာ ေနာကးေ်ပာငး ေနခဲံမိပါေၾကာငး့၈
ခဲံရပါတယး၈ (ေပ္ာကးသျာ့တဲံ ေက္ာငး့စိမး့ ပုဆို့က အေမ ဘိတး (ၿမိတး) ________________________________________________
က ်ပနးလာလို႔ ဝယးလာေပ့တဲံ ထိုငး့ႏိုငးငဵ ထုတး အုနး့ႏြစးပငး တကးထရျနး ေအရာ
ပုဆို့ပါ၇ ေလ့ ငါ့ ေ်ခာကးႏြစးေလာကး ဝတးလဲ အေရာငးမပ္ကး ခိုငးခနး ႔တံဲ အစးကိုစိုငး့ခမး့ ရဲ႕ အ်မငးအရ စာေမ့ပဲေ
ျ အာငးဖို႕သငးတယး
ပုဆို့ပါ၈ အဲဒီ ခုႏြစးဝနး့က္ငးကလူေတျ သိၾကပါတယး၈) ဆရာမႀကီ့ ဆိုတာမ္ဳိ့က ပညာေရ့စနစးရဲ႕မူွါဒ်ဖစးမယးလို႕ ေအရာမထငးမြတးမိပါ
အမညးက ေဒ၍သနး့သနး့သျယး ပါ၈ ေနာကးၿပီ့ 10 တနး့မြာ ဘိုငးအို ဘူ့ရြငး၈ ေအရာရဲ႕ အေဖက သခ္ၤာဆရာဆိုေတာံ ပညာေရ့အေၾကာငး့
သငးတံဆ
ဲ ရာမ၇ သခ္ၤာ ဆရာမ၇ ႐ူပေဗဒ ဆရာမ၇ အတနး့ပိုငး ဓါတုေဗဒ ၾကာ့ဖူ့ထာ့တာေလ့ေတျနဲ႕ မတူပဲ်ဖစးေနလို႕ ်ပနးလညးေဆျ့ေႏျ့မိ
ဆရာမ၇ ်မနးမာစာဆရာမ အာ့လဵု့ရဲ႕ အာ့ေပ့မႈ၇ က္ဴရြငးမတကး ႏိုငးလို႔ တာ်ဖစးပါတယး၈
အဲဒီ ဆရာမေတျက က္ပးမတး သငးေပ့ခဲံလို႔၇ ႐ူပေဗဒ ဆရာမ ဆုိရငး မူလတနး့၇ အလယးတနး့၇ အထကးတနး့ ရယးလို႔ ခဲ်ျ ခာ့ထာ့တဲံ
အိမးေခ၍ၿပီ့ သငးေပ့တဲံအ်ပငး၇ အိမးကိုလာဖို႔လမး့စရိတး၇ ေန႔လညးစာ အေ်ခခဵပညာေရ့မြာ သငးၾကာ့တဲံပညာရပးေတျမြာပငးလြ္ငး အေၾကာငး့
ေကၽျ့တဲံအ်ပငး အ်ပနးလမး့စရိတးေပ့ေပ့ပါတယး၈ ဒါေပမယးံ တစးခုခုေၾကာငးံ အေ်ခခဵပညာေရ့ကိုေတာငးဆဵု့ခနး့တိုငးေအာငးသငးယူ
ကဵမေကာငး့စျာနဲ႔ (76) မြတးနဲ႔ ဂုဏးထူ့မရ ခဲံပါဘူ့၈ ဘဝမြာ စိတးလႈပးရြာ့ ေလံလာချငးံမရသူမ္ာ့အတျကး သူေရြ႕ဆကးေလြ္ာကးလြမး့ရမယးံ
စျာနဲ ံ ေအာငးစာရငး့ၾကညးံခဲံရတဲံ ရကးေတျကေတာံ 1993 (10 တနး့) ဘွလမး့ခရီ့မြာ သငးယူၿပီ့သမြ္ ပညာအခ္ဳိ႕က အေထာကးအကူ်ဖစး
rd
ေစဖို႕ဆိုတဲံရညးမြနး့ခ္ကးမ္ာ့ ပါရြိေနၿပီ့်ဖစးပါတယးတံရ
ဲ ြငး၈ ဒါေၾကာငးံ လကးရြိအေ်ခအေန၇ လကးရြိလိုအပးခ္ကးနဲ႔ လိုကးေလ္ာညီေထျ်ဖစးေအာငး
အသကးေမျ့ွမး့ေၾကာငး့ ပညာရပးေတျႏြငးံ တက၎သိုလး/ေကာလိပး/သိပၸဵ ေ်ပာငး့ကိုေ်ပာငး့ေနရမယး၈ ေက္ာငး့ေတျမြာေတာံ ဆရာဆရာမေတျရဲံ
စသညးတ႕ို မြာလညး့ပဲ မူွါဒေကာငး့ေတျ အသီ့သီ့ရြိေနၾကမယးလို႕ လႊမး့မို့မႈေတျ လျနးကေ

ဲ နတယး၈ ဆုိလုိတာက လူပုဂၐိဳလးကို အေ်ခ်ပဳတဲံ
ယဵုၾကညးမိပါတယး၈ ေအရာဆိုလိုတာက အထကးမြာ ကိုထျနး့ ေ်ပာခဲံတဲံ လႊမး့မို့မႈ ေတျကိုပါ၈ စဥးဆကးမ်ပတးအကဲ်ဖတး်ခငး့တို႔၇ မေအာငးမေနရ
― ်မနးမာံပညာေရ့စနစးမြာ သငးယူသူဖကးက၇ ယူတတးဖို႔လိုေနေသ့ ပညာေရ့စနစးတို႔ရဲံ အက္ိဳ့သကးေရာကးမႈကိုေတာံ ်ပနးဆနး့စစးသငးံ
တယးလ႔ို ၿမငးပါတယး၈ ပညာေရ့စနစးအေနနဲ႔ေၿပာရရငးေတာ႔ Vocation- တယးထငးပါတယး၈ ပညာတတးအေရအတျကးလို႔ မသဵု့ႏႈနး့ဘဲ
al Education နဲ႔ Academic Education တိ႔ဟ

ု နးခၽကးညီဖို႔ စာတတးေ်မာကးသူ အေရအတျကးလို႔ပဲ သဵု့ႏႈနး့ထာ့တဲံအတျကး စာဖတး
လိုအပးေနေသ့သလို၇ ပညာေရ့ဆိုငးရာ အေၿခခဵ အေဆာကးအဦ Edu- တတးသူမ္ာ့ေနတာကေတာံ ဂုဏးယူစရာပါပဲ၈ ေက္ာငး့သာ့ဗဟုိ်ပဳ
cational Infrastructure ေတျအမၽာ့အၿပာ့ၿဖညး႔သင

ျ း့ဖို႔ လိုအပးေန သငးၾကာ့မႈကို ဦ့တညးသာျ ့ေနတာကိုလညး့ လကးကမး့ႀကိဳဆို
ေသ့တယးလ႔ေ
ို ၿပာခၽငးပါတယး၈‖ ဆိုတာမ္ဳိ့ကို အ်မငးတူပါတယး၈ ပါတယး၈ ဆရာဗဟုိ်ပဳသငးၾကာ့်ခငး့ကို အရို့စျေ
ဲ နတာကေတာံ
စာေမ့ပဲေ
ျ အာငးဖို႕၇ ထူ့ခၽျနးဆုရစာရငး့ွငးဖို႕ဆိုတာေတျကို အဓိက ေသခ္ာတယး၈ တက၎သိုလးအဆငးံမြာေတာငး အ်ပနးအလြနးေဆျ့ေႏျ့တာ
အ်ဖစးအေလ့ေပ့တတးသူအမ္ာ့စုဟာ အၿပိဳငးအဆိုငးွါဒတစးခုခုရဲ႕ အာ့နညး့ေနေသ့တယး၈ ဆရာသငးတာကို လုိကးနာ့ေထာငးၿပီ့
သာ့ေကာငး်ဖစးေနတဲံ မိဘအခ္ဳိ႕ႏြငးံ သူတို႕ေလာငး့ရိပးမိေနရြာတဲံ မရြငး့တာေလ့ ထေမ့ရဵုနဲ႔ေတာံလဵုေလာကးမြာမဟုတးဘူ့၈ ်မနးမာ
သာ့သမီ့မ္ာ့သာ်ဖစးမယးလို႕ ထငးမိပါတယးရြငး၈ အခုလိုေ်ပာေတာံ ေက္ာငး့သာ့အမ္ာ့စုကလညး့ ကိုယးံသေဘာထာ့ အယူအဆကို
ဆရာ/ဆရာမ မ္ာ့ထဲမြာေရာ ေအာငးခ္ကးေကာငး့ဖို႕ ပဓာနအ်ဖစး ေဆျ့ေႏျ့ေ်ပာဆုိတာကို ေရြာငးၾကတယးဗ္၈ ဘယးလုိ်ဖစးတယးေတာံမသိ
ႀကိဳ့ပမး့ေနၾကတာေတျကို မသိက္ဳိ့ကၽျနး်ပဳေနတာလာ့လို႕ေမ့်မနး့ ဘူ့၈ သငးခနး့စာတတးကၽျမး့နာ့လညးမႈကို စစးေဆ့တဲံ အပိုငး့မြာလညး့
လိုၾကမယးထငးပါတယး၈ ေအရာအ်မငးကေတာံ လူမေကာငး့တာက အာ့နညး့ေနတုနး့ပဲ၈ အတနး့ပိုငးဆီ (မ်ဖစးမေန) ယူရတဲံ
တစးပိုငး့၇ မူမေကာငး့တာက တစးပိုငး့၇ သပးသပးစီ်ဖစးမယးလို႕်မငး က္ဴရြငးေတျ….၇ တက၎သိုလးအဆငးံအထိေအာငး….. အ်ပနးအလြနးကူ့ခ္
ပါတယး၈ မူွါဒအတိအက္ကို ေလံလာေဖ၍ထုတးၿပီ့ မူႏြငးံမညီေသာ ေနတဲံ Assignment ေတျ၇ Tutorial ေတျ၇ စာေမ့ပျေ
ဲ တျ…… ဒါေတျ
လူအခ္ဳိ႕က အဘယးေၾကာငးံ မူွါဒကိုဟနးခ္ကးညီေအာငး အေကာငး ရြိေနသမြ္ေတာံ ေက္ာငး့သာ့တစးေယာကးရဲံ အရညးအခ္ငး့ကို
အထညးမေဖ၍ႏိုငးၾကတဲံ်ပႆနာရြိေနၾကတာလဲ ဆိုတာကို ခဲ်ျ ခာ့ ဘယးလိုစဵႏႈနး့န႔ဲမြ တုိငး့တာေဖားထုတးလုိ႔ရမြာမဟုတးဘူ့၈ ေခတးေတျ….
သဵု့သပးႏိုငးၾကလြ္ငး အက္ဳိ့ရြိႏိုငးမယးလို႔ ထငး်မငးမိပါတယး၈ စနစးေတျက အရာရာကို ထိနး့ေၾကာငး့သျာ့ တာမြနးပါတယး၈ တကယး
လုပးရတာကေတာံ လူေတျပဲ၈ ေတားတဲံထကးတဲံသူေတျက
ေလ့စာ့စျာ်ဖငးံ ဖနးတီ့ရငး…. ေကာငး့တဲံေခတး…. ထိေရာကးတဲံ စနစး်ဖစးလာမြာပဲ၈
ေအရာေမ ်ဖစးသလိုလုပးတံသ
ဲ ူေတျမ္ာ့ေနရငး….ခပးခ္ာခ္ာေခတး…..
————————————————————————————- ခပးဖျာဖျာစနစးပဲ်ဖစးေနမြာပဲ၈ သူမ္ာ့ေတျလုပးတိုငး့လညး့ လုိကးလုပးစရာ
William Paul မလိုပါဘူ့၈ ေကာငး့တာကို ယူမယး….၈ မေကာငး့တာကို ပယး….၈
တစး်ခာ့ေမ့ချနး့ေတျေတာံ မေ်ဖေတာံပါဘူ့...... နဵပတး အစဥးအလာဆုိတာ လူကလုပးတာပဲေလ၈ ်မနးမာႏုိငးငဵပညာေရ့စနစး
(ဿ)ေမ့ချနး့ကိုပဲ ကၽျန းေ တာံးအ်မငးေ လ့နဲ ႔ ေဆျ့ေႏျ့ၾကညံးပါံမယး....... ကလညး့ ထုိနညး့လညး့ေကာငး့ပါပဲ၈ ်ဖစးရုိ့်ဖစးစဥးအတုိငး့သျာ့ေနတာ
လျတးလပးစျာ သေဘာထာ့ကျဲလခ
ျဲ ျငးံရြိပါတယး.....၈ ပဲ…၈ ေကာငး့တာမေကာငး့တာ…..ထိေရာကးတာ မထိေရာကးတာ
ဿ၈ ်မနးမာံပညာေရ့စနစးကို သငးဘယးလို ရြဳ်မငးပါသလဲ? ကေတာံ အေကာငးအထညးေဖားေနတဲံ သူေတျလကးထဲမြာပဲရြိတယး၈
သငးရို့ညႊနး့တမး့ေတျ မၾကာခဏေ်ပာငး့တတးတယး၈ ————————————————————————
ဘာသာရပးေတျ ချလ
ဲ ုိကးတဲျလိုကး်ဖစးတယး၈ ဒါကုိလညး့ေကာငး့တဲံဘကး ေအရာ
ကို ဦ့တညးသာျ ့ေန တာပဲလို႔ ယူဆပါတယး၈ အရငးအတုိငး့ပဲေကာငး့ အစးကိုႀကီ့ Paul ေဆျ့ေႏျ့တငး်ပတဲံ ရႈေထာငးံႏြငးံ အ်မငးမ္ာ့
တယးဆိုတဲံ ေရြ့ရို့ကိုပဲစျဲေနရငး ေခတးနဲ႔အညီဘယးလုိကးႏုိငးေတာံ အေပ၍ စိတးွငးတစာ့ေလံလာဖတးရႈမိပါတယး၈ အေ်ပာငး့အလဲ၇
မလဲ၈ ေခတးစနစးရဲံလိုအပးခ္ကးအရ ေ်ပာငး့ကိုေ်ပာငး့ေနရမယး၈ အတဲျအခဲျ ကိစၥေတျအေပ၍ လူအမ္ာ့စုကပညာေရ့ စမး့သပးမႈအ်ဖစး
အရငးေခတးကလူနဲ႔အခုလူနဲ႔ အေ်ခခဵဗဟုသုတခ္ငး့လညး့ မတူေတာံ စျပးစတ

ဲျ တးေပမယးံ အကိုႀကီ့အေနနဲ႕ အေကာငး့ဖကးဦ့တညးသျာ့
ဘူ့၈ ေတျ႕ဆဵုရငးဆုိငးရမယးံ ပတးဝနး့က္ငးလညး့ မတူေတာံဘူ့၈ ေနတာပဲလို႕ ရႈ်မငးေပ့ႏိုငးတံအ

ဲ တျကးလညး့ ေလ့စာ့မိပါတယးရြငး၈
ရြငးသနးလႈပးရြာ့ရုနး့ကနးရမယးံ အေ်ခအေနလညး့ မတူေတာံဘူ့၈ လူပုဂိၐဳလးကိုအေ်ခ်ပဳတဲံ ဆရာဆရာမေတျရဲ႕လႊမး့မို့မႈလန

ျ းကဲ
rd
တယးဆိုရာမြာ အဆိုပါ ဆရာဆရာမမ္ာ့အေနနဲ႕ ပညာေရ့ွနးထမး့ ပါတယး၈ ေအရာ ်မငးဖူ့တဲံ တက၎သိုလးအဆငးံေက္ာငး့သာ့အခ္ဳိ႕
အ်ဖစး စနစးတက္ေလံက္ငးံသငးၾကာ့မႈရရြိထာ့ၿပီ့သာ့ဟုတးမဟုတး ကေတာံ လကးေတျ႕စမး့စပးမႈတစးခုလုပးၾကတယး၇ သူတို႕ လကးေတျ႕
ထညးံသင
ျ း့သဵု့သပးၾကဖို႕လိုမလာ့ ဆကးလကး ေတျ့ေတာမိပါတယး၈ ်ပဳလုပးၿပီ့သိလာတဲံ အလျနးရို့စငး့တဲံေတျ႕ရြိခ္ကးကိုသဵု့သပး တငး်ပဖို႕
ပညာေရ့အတျကး ဆငးံပျာ့သငးတနး့/ မျနး့မဵသငးတနး့ ၇ ခ္တးေတျ ဂရပးေတျ ဇယာ့ေတျအကူအညီနဲ႔ တငး်ပဖို႕အေရ့မြာ
အလုပးရဵု ွပးေရြာံစတဲံ ႏြီ့ေႏြာဖလြယးမႈ ေလာကးေတာငး မရြိခဲံဖူ့ပဲနဲ႕ ဂရပးပဵုရဲ႕ စေက့ကအစ တစးဦ့ဆီကတစးဦ့ပဵုတူကူ့ခ္ေနၾကတယး၈
ကိုငးေဆာငးထာ့တဲံ ဘဲျ႕ဒီဂရီအေပ၍မူတညးၿပီ့ ပညာေရ့ွနးထမး့အ်ဖစး မတူေအာငးထာ့ချငးံရြိမရြိ အေ်ခခဵကို သူတို႕မသိၾက၇မဆဵု့်ဖတးတတး
တာွနးေပ့အပးေနလြ္ငး အဆိုပါဆရာဆရာမမ္ာ့ရဲ႕ စျမး့ေဆာငးရညး ၾကဘူ့ရြငး၈ အဲဒီလို ေက္ာငး့ေတား သာ့ႀကီ့ေတျ ဆရာႏြငးံ အခ္ီအခ္
အေပ၍ သဵသယရြိၾကရမြာ သဘာွက္ပါတယး၈ မေဆျ့ေႏျ့ွဵ႔တာဟာ ဆငး်ဖဴမ္ကးႏြာ ဆငးမညး့မၾကညးံွဵ႔ဆိုတာမ္ဳိ့ ်ဖစး
(ဒါေပမယးံ ေက္ာငး့သာ့မိဘမ္ာ့ ရဲ႕ အေနအထာ့က ေနမလာ့ ေအရာေတျ့ေတာမိပါတယး၈ အေကာငးအထညးေဖ၍သူ
သူမ္ာ့ေတျ စတာံဒီဂိုကး ထာ့ၾကတယးတဲံဆို သူတို႕လညး့ထာ့ဖို႕ ေနာကးက ဒရျတးတိုကးလိုကးေနရတာမ္ဳိ့မ်ဖစးသငးံသလို အေကာငး
ၾကိဳ့စာ့ေပ့လိုကးလြ္ငး တာွနးေက္လြၿပီထငးေနတတးပါတယး၈ ဒါဟာ အထညးေဖ၍ေနသူမ္ာ့အေပ၍ ဓနအငးအာ့၇ အာဏာစသညး တို႕်ဖငးံ
သူတို႕သာ့သမီ့ေတျ ေ်ဖဆိုရမယးံစာေမ့ပဲမ
ျ ္ဳိ့ကို ေလာေလာလတး လႊမး့မို့ခ္ယးလြယးတာမ္ဳိ့ေတျ ကငး့စငးပေ်ပာကးေအာငး ွိုငး့ွနး့
လတး ရငးဆိုငးေ်ဖဆိုခဲံၿပီ့ ဂုဏးထူ့ မ္ာ့မ္ာ့ လကးေတျ႕ရထာ့ခဲံတယး ႀကိဳ့ပမး့သငးံေၾကာငး့ ဆကးလကးေတျ့ေတာမိတာတငး်ပလိုပါတယးရြငး၈
ဆိုတာမ္ဳိ့ကို ယဵုၾကညးကို့စာ့ အာ့ထာ့တဲံသေဘာ သကးေရာကးေန _______________________________________
ပါတယး၈ ေရနစးသူ ေကာကးရို့်မြငး ဆဲျတဲံအေန အထာ့လို႕ Mintunkyaw 09
မ်မငးမိပါဘူ့၈) အဲဒီလို မိမိသာ့သမီ့ ထူ့ခၽျနးရမြတးရဖို႕အေရ့ေနာကးကို ှ၈ သငးၾကဵဳေတျ႕ခဲံရတဲံ ပညာေရ့အေတျ႕အၾကဵဳ ၇ (သို႕မဟုတး)

ရူ့သျပးစျာလိုကးေလြ္ာကးသူမ္ာ့ေနလြ္ငး စာရိတၱမခိုငးတံဲ တာွနးရြိ အမြတးတရမ္ာ့ကို ေ်ပာ်ပပါ၈
ပညာေရ့ွနးထမး့အခ္ဳိ႕ကလညး့ အချငးံေကာငး့ယူကာ ကိုယးက္ဳိ့စီ့ပျာ့ အမြတးတရေတျကေတာ႕အမ္ာ့ၾကီ့ပါပဲ…၈ ငယးငယးတုနး့က
အတျကး မသမာမႈေတျ လုပးလာၾကမြာပါပဲ၈ ဥာဏးေကာငး့လိုကး ႀကိဳ့စာ့မႈနဲလို႕ေလ္ာ႕သျာ့လိုကးနဲ႕ (ကိုယးေရ့
စဥးဆကးမ်ပတး အကဲခတးတို႕ ဘာတို႕ အ်ပညး်ပညးဆိုငးရာမြာ အခ္ကးအလကးေတျကို ေရ့်ပေနရငး အလုပးေလြ္ာကးတဲံ CV form
က္ငးံသဵု့ေနၾကတဲံ စနစးေတျ ေအရာတို႕ဆီက မူလတနး့ေက္ာငး့ေလ့ ပဵုစဵ်ဖစးေနမြာစို့လို႕...ဟဲဟ)ဲ အမြတးရစရာ ေ်ပာရမယးဆိုရငး ဆယးတနး့
ေတျမြာ စတငးက္ငးံသဵု့လာကတညး့က ်ပညးပအဖဲျ႕အစညး့ေတျရဲ႕ တုနး့က ဆရာေတျက အနဲဆဵု့ (ဿ) ဘာသာမြနး့ထာ့တဲ႕အခ္ိနးမြာ
အကူအညီအေထာကးအပဵံက အေရ့ပါေနသလာ့ အတိအက္ေတာံ …..ေအာငးစာရငး့ထျကးေတာ႕ သူငယးခ္ငး့က (၀) ဘာသာထျကး်ပီ့
မဆိုတတးပါဘူ့၈ အဲဒီစနစးေအာငး်မငးခ္ငးလြ္ငး ပညာေရ့ အသဵု့စာ့ရိတး ကိုယးက တစးဘာသာထဲ ထျကးလို႕ဆုိ်ပီ့ အေမက ေငါကးလိုကးတာ
်မြငးံဖို႕လိုမလာ့လိ႕ု ေတာံ ေတျ့ေတာမိပါတယး၈ သငးေထာကးကူ တစးေန႕လဵု့ အိမးေအာကးကို မဆငး့ရဲဘူ့ (ေနာကးမြ အေမ
ပစၥညး့ေတျမ္ာ့မ္ာ့လိုမယး၇စာသငးခနး့တစးခုမြာ လကးခဵရမယးံေက္ာငး့ က ်ပနးေ်ပာ်ပီ့ အခုေတာ႕ မိသာ့စုေပ္ားစရာတစးခုအေနနဲ႕
သာ့အေရအတျကးထကး ေက္ားလန
ျ းေနတာမ္ဳိ့ မ်ဖစးသငးံသလို တငးက္နးခဲ႕တာေပါ႕၈) MTU ေက္ာငး့ တကးတုနး့ကလဲ စာေမ့ပျက
ဲ နီ့
သငးၾကာ့သူတစးဦ့ခ္ငး့စီဟာ သကးဆိုငးရာကၽျမး့က္ငးမႈတစးခုစီကို သိုငး့ေလာကစိနးေခ၍သဵ (နတးကလ္ာကလဲ ေကာငး့နဲ႕)ဆိုေတာ႕
ကိုယးစာ့်ပဳတာမ္ဳိ့်ဖစးေနသငးံတာပါ၈ ွနးထမး့တစးဦ့ႏြစးဦ့ထဲနဲ႕ ဇာတးကာ့လာရငးေ်ပ့ၾကညး႕လိုကး….ေၾကား်ငာဆိုရငး အခနး့်ပနး
အလဵု့စဵု တာွနးယူေနရတာမ္ဳိ့ မ်ဖစးသငးံဘူ့ လို႕်မငးပါတယး၈ (အခ္ဳိ႕ စာၾကညး႕လိုကးနဲ႕…၇ ေနာကး စာေမ့ပျန
ဲ ီ့တဲ႕ အခ္ိနး ပါခ္ဳပးက
ပညာေရ့စနစးေတျမြာ ေက္ာငး့သာ့ရဲ႕ စာရိတၱအပိုငး့ကို နညး့ပညာ အေဆာငးအ်ပငး မထျကးရ အမိနး႕ထုတးထာ့တာ ေဘာလဵု့ပျေ
ဲ ကာငး့
ဘာသာရပးဆိုငးရာဆရာ/ဆရာမက တာွနးယူစရာ မလိုအပးဘူ့လို႕ လိ႕ု (မနးယ-ူ အာႀကီ့ နဲ႕တူတယး…) ခို့ၾကညး႕တာ ပါခ္ဳပး လိုကး
သိရဖူ့ပါတယး၈ ဥပမာ ခိုကးရနး်ဖစးပျာ့တယး/ ခို့ွြကးမႈ်ဖစးတယးဆိုလြ္ငး လိ႕ု ေ်ပ့ခဲ႕ရဖူ့ပါတယး၈
သကးဆိုငးေ်ဖရြငး့ေပ့မညးံအဖဲျ႕အစညး့ သီ့သနး႕ရြိေနမြာပါ) ဿ၈ ်မနးမာံပညာေရ့စနစးကို သငးဘယးလို ရြဳ်မငးပါသလဲ?
အ်ပနးအလြနးေဆျ့ေႏျ့မႈအာ့နညး့တယးဆိုရာမြာ ဆရာ/ စာေမ့ပျဲ ေအာငးတာထကး….တကယးေတား တကယးတတး်ပီ့
ဆရာမက လမး့ဖျငးံမေပ့လို႔ အာ့နညး့တာမ္ဳိ့လာ့ ... ေက္ာငး့သူ ေတာ႕ ေက္ာငး့သာ့ေတျရဲ႕ ရငးထအ
ဲ ထိ စျစ
ဲ ၿျဲ မဲၿမဲသငးေပ့ႏိုငးတဲ႕
ေက္ာငး့သာ့က မိမိကိုယးကို ယဵုၾကညးမႈအာ့နညး့တာလာ့၇ ပညာေရ့စနစးကို သငးေပ့ႏိုငးခဲ႕ရငး ၇ လူသာ့အခ္ငး့ခ္ငး့ ေမတၱာ၇
အစဥးအလာယဥးေက့္မႈဓေလံထဵု့စဵေတျရဲ႕ ေလာငး့ရိပးအ်ဖစး ေဘ့ ဂရုဏာ ေတျ စာနာနာ့လညးဖို႕…..ဘာသာေရ့ ကိုလဲ ကေလ့ေတျ
ပေယာဂလာ့ ွိုငး့ွနး့သဵု့သပး်ပဳ်ပငး သငးံတယးလို႕်မငးမိ အရျယးကေန တစးပတးတစးခ္ိနး အခ္ိနးေပ့်ပီ့ေတာ႕ ဘုရာ့ရြိခို့
rd
တာေတျ သငးေပ့ရငး အရမး့ေကာငး့မြာ ပဲလို႕၈ အရငးတုနး့ကလို မဖတးခ္ငးလဲ ဖတးေနရတုနး့ဆုိေတာံ ခုခ္ိနးထိ ပညာသငးေနရတုနး့
YIT ေက္ာငး့ဆငး့ဆိုရငးကုမၸဏီတစးခ္ိဳ႕က စာေတားတဲ႕ေက္ာငး့သာ့ ပါဗ္ာ......၈ ေလာကႀကီ့မြာ ကုိယးလုပးကုိငးေနတဲံ လုပးငနး့မြာထဲကကုိ
ေတျကို ေက္ာငး့မ်ပီ့ေသ့ဘဲ လစာေပ့်ပီ့ခနး႕ေနပါ်ပီ (ေက္ာငး့်ပီ့ရငး ကုိယးမသိတာေတျ ေတားေတားမ္ာ့ပါတယးဗ္ာ...၈ ဒါေပမယးံ ဘာပဲ
အ်ခာ့ကုမၸဏီ ပါသျာ့မြာစို့လို႕)…….အဲဒီတုနး့က YIT ဆိုတာ လုပးလုပး ကဵရယး ၇ ဥာဏးရယး ၇ ွီရီယရယး လုိပါတယး၈ တခ္ဳိ႕လူေတား
အိမးနီ့နာ့ခ္ငး့ ႏိုငးငဵေတျက အထငးတႀကီ့နဲ႕ အိမးေဖားေတျနဲ႕ ေတျ စာေမ့ပျေ

ဲ ်ဖတာ စာလဲေသခ္ာမၾကညးံဘူ့၈ ေ်ဖလုိကးတုိငး့
အတူ ေက္ာငး့လာတကးေနရတာပါ (ထိုငး့ႏိုငးငဵ အပါအွငးပါပဲ )… ဂုဏးထူ့ပါတယး၈ သူ႕ပါရမီေကာငး့တယး လုိ႕ ဆုိရမလာ့၈
အခုေတာ႕ ကၽျနးေတားတို႕ က သူတ႕ို ႏိုငးငဵကို ်ပနးသာျ ့တကးေနရပါ်ပီ၈ သူစာလုပးတံဲ Sense ကုိ လညး့ အတုယူဖုိ႕လဲ လိုပါဦ့မညး၈ ပါရမီ
၀၈ အကယး၊သငးသာ လုပးပိုငးချငးံရြိခဲံလြ္ငး က္ေနားတို ံ်မနးမာႏိုးငးငဵ ဆုိတာကလညး့ အႀကိမးႀကိမး အထပးထပး သငးၾကာ့ေလံလာထာ့လုိ႕
တို့တကးလာဖို ံ ဘာေတျကို လုပးမလဲ၈ ရလာတဲံ Habitual Action တစးခုဟု ယူဆပါတယး၈
အဓိကအာ့်ဖငးံကုနးေစ့္ႏႈနး့ တညးၿငိမးေစရမညး၈ ကမၻာ ႀကီ့နဲ႕ ဿ၈ ်မနးမာံပညာေရ့စနစးကို သငးဘယးလို ရြဳ်မငးပါသလဲ?
အဆကးအသျယး စက၎နး႕ မ်ခာ့ သတငး့ အဆကးအလကး မ်ပတးလပးရ ပညာေရ့နဲ႕ ပတးသတးရငး အဲဒီပညာေရ့ကုိ ခ္ဳပးကုိငးထာ့တဲံ
ေအာငး အငးတာနကးကို ေကာငး့ေစရမညး၈ တကယးတတးေသာ အဖျ႕ဲ အစညး့ရဲ႕ " စဵ " သတးမြတးခ္ကးအတုိငး့လုိကးရတာလဲ ရြိပါတယး၈
ပညာေရ့ ်ဖစးရမညး၈ " စဵ " သတးမြတးခ္ကး ဆုိရာ၉လညး့ ဘယးလုိ ရႈေထာငးံကေနတုိငး့တာ
၁၈ ်မနးမာအငးဂ္ငးနီယာဖိုရမးကို သငးဘယးလိုေရာကးလာလဲ? တျကးခ္ကးသညး ဆုိတာကလညး့ ရြိေနပါေသ့သညး၈ ကုိယးက
ဘာေတျအမြတးရစရာရြိခဲံပါသလဲ ? အငးအာ့ႀကီ့တယး ဆုိရငးေတာံ ကုိယးလုပးခ္ငးတာ ်ဖစးဖုိ႕မ္ာ့ပါတယး၈
ဒီဖိုရမးကို သူငယးခ္ငး့တစးေယာကးကလမး့ညႊနးတာနဲ႕ ေရာကး ကုိယးံႏူိငးငဵရဲ႕ ေရေ်မသဘာွနဲ႕ ကုိကးညီမညးံ သဘာွသယဵဇာတေတျ
လာတာပါ၈ ဖိုရမးကို စေရာကးတုနး့က ေတာသာ့ တစးေယာကးလို ကုိ ေဖ၍ထုတးႏူိငးမညးံ ပညာရပးေတျကုိ လုိကးမညးဆုိရငးေတာငး
ေယာငးလညးလညးနဲ႕(ကိုယးနဲ႕ သိတာ တစးေယာကးမြမရြိဘက

ဲ ို့... လုိအပးခ္ကးေတျ ေတားေတားမ္ာ့ေနဦ့မညးဟု ယူဆပါသညး၈
ဟဲဟဲ ) ေနာကးမြ ညီအစးကို ေမာငးႏြေတျနဲ႕ ေႏျ့ေထျ့ ေဆျ့ေႏျ့ရငးနဲ႕ ေ်မေၾကာရႈဵ႕ကာ အုိငးတီေခတးကုိ တကးလြမး့ခ္ငးသပ ဆုိလြ္ငးေတာံ
အငးတာနကး ေကာငး့တဲ႕ အခ္ိနးတိုငး့၇ အလုပးအာ့တဲ႕ အခ္ိနးတိုငး့ အေ်ခခဵ အေဆာကးေတျေတာံ ေတားေတားေလ့ကုိ လုိအပးေနပါေသ့
သိတဲ႕ဟာေတျကို ေ်ပာ်ပရငး့၇မသိတာကို ွငးေရာကး ေမ့်မနး့ …. သညး၈ (က႑စုဵကုိ ရညးရျယးပါသညး၈)
ေဆျ့ေႏျ့မိပါေၾကာငး့၈ ၈ ပညာေရ့ဆုိလြ္ငး Art & Science လညး့မြ္တရနးလုိေသ့
_______________________________________ ေၾကာငး့ ေဆျ့ေႏျ့တငး်ပလုိပါသညး၈
Zinmaung ေလံက္ငးံသငးၾကာ့်ခငး့ ႏြငးံ တနးဖုိ့
ှ၈ သငးၾကဵဳေတျ႕ခဲံရတဲံ ပညာေရ့အေတျ႕အၾကဵဳ ၇ (သို႕မဟုတး) ပညာေရ့ (Education) ႏြငးံ ေလံက္ငးံသငးၾကာ့ေရ့
အမြတးတရမ္ာ့ကို ေ်ပာ်ပပါ၈ (Training) သညး သငးၾကာ့ေရ့ပုိငး့တျငး မတူညီေသာ နညး့စနစး(ဿ)
ပညာေရ့အေတျ႕အႀကဳဵဆုိေတာံ ကၽျနးေတားရဲ႕ အေ်ခခဵပညာ ခု်ဖစးပါသညး၈ ပညာေရ့ (Education) သညး လုပးငနး့ချငးအတျကး
အထကးတနး့ကုိ ကၽျနးေတာံးရဲ႕အိမးရဲ႕ အနီ့နာ့မြရြိတံဲ စာသငးေက္ာငး့ အေ်ခခဵက္လြေသာ ဗဟုသုတ ၇ တနးဖုိ့ ၇ ကၽျမး့က္ငးမႈ ႏြငးံ
ေလ့ေတျမြာပဲ ်ဖတးေက္ားခဲံရပါတယး၈ ငယးငယးေလ့ထဲက မိဘနဲ႕ ချၿဲ ပီ့ သေဘာထာ့တု႕ိ ပါွငးပါမညး၈ ေလံက္ငးံ သငးၾကာ့ေရ့ (Training)
မေနခဲံဖူ့ဘူ့၈ ေက္ာငး့တကးတုနး့က စာေတားတယးဆုိတံေ

ဲ က္ာငး့သာ့ သညး လုပးငနး့ချငးတစးခုအတျကး သီ့သနး႕လုိအပးေသာ အရညး
အစုထလ
ဲ ဲ မပါဖူ့ပါဘူ့၈ အေ်ခခဵပညာေရ့ေက္ာငး့သာ့ဘွ ကုိ အေသျ့ အရညးအခ္ငး့ကုိ ရရြိေစရနးရညးရျယးေသာ သငးၾကာ့မႈ
ွနးထမး့မိသာ့စုဆုိတဲံ အေနအထာ့နဲ႕ပဲ ်ဖတးေက္ားခဲံပါတယး၈ မ္ဳိ့ ်ဖစးပါသညး၈
University ဆုိတာနဲ႕ ကၽျနးေတားရဲ႕ တစးခါမြမချခ

ဲ ဲံဖူ့တဲံအိမးကုိ ပညာေရ့ ႏြငးံ လုပးငနး့ချငးကၽျမး့က္ငးမႈ
စတငးေက္ာခုိငး့ခဲံရပါတယး၈ ပညာေရ့ကုိ အဓိကထာ့ခ္ငးေပမယးံ Technician တု႕ိ သညး သကးဆုိငးရာလုပးငနး့ချငး
လညး့ တခ္ဳိ႕ အပုိငး့ေတျက ပညာေရ့ခ္ညး့သကးသကး ဦ့စာ့ေပ့လုိ႕ အလုိကး်ဖစးေသာ ်ပဳ်ပငးထိနး့သိမး့မႈ ၇ ရုဵ့လုပးငနး့ကိစၥရပးမ္ာ့ ၇
မရတာေတျရြိေနတယး၈ (ဥပမာ-လကးေတျ႕လုပးငနး့ချငးသငးတနး့မ္ာ့) ဒီဇုိငး့ကိစၥရပးမ္ာ့၉ လညး့ေကာငး့ ၇ သကးဆုိငးရာ လုပးငနး့အသီ့သီ့၌
ဘွမြာ ကုိယးလမး့ကုိယးထျငးမညးဆုိတာထကးကုိ အေ်ခခဵက္ေသာလုပးငနး့မ္ာ့၉ လညး့ေကာငး့ လုပးကုိငး ေဆာငးရျကး
လတးတေလာကာလရဲ႕ အဆငးေ်ပႏူိငးမညးဟုထငးေသာ အရာမ္ာ့ ႏူိငးေရ့ အတျကး အေ်ခခဵ ဗဟုသုတေတာံ ရြိၿပီ့သာ့်ဖစးရပါမညး၈
ကုိသာ လကးတျဲခဲံရပါသညး၈ လကးရြိအခ္ိနးထိေတာံ စာေပကုိ
rd
၀၈ အကယး၊သငးသာ လုပးပိုငးချငးံရြိခဲံလြ္ငး က္ေနားတို ံ်မနးမာႏိုးငးငဵ ပါတယး၈ ႏိုငးငဵတကာ ပညာေရ့စဵႏြဳနး့အရၾကညံးရငး တရုတး်ပညးရဲံ
တို့တကးလာဖို ံ ဘာေတျကို လုပးမလဲ၈ ပညာေရ့သငးၾကာ့မြဳ စနစးဟာ ေရြ့ရို့စနစး ဆရာကိုဗဟို်ပဳသငးၾကာ့
ကုိယးံမြာ ကုိယးတုိငးရုနး့ႏူိငးတံဲ အငးအာ့မရြိေသ့ခငးေတာံ နညး့ဆနးေသ့တယးလို ံ ေွဖနးထာ့ တာကို စာအုပးေတျမြာ ဖတးဘူ့
Cloning လုပးဖုိ႕ ႏူိငးငဵတကာရဲ႕ ပညာေရ့ေတျကုိ ကုိယးံ်ပညးထဲ ပါတယး၈ သို ံေသားလညး့ပဲ သငးေထာကးကူပစၥညး့ရရြိမြဳ၇ စာအုပး
ွငးလာေအာငး ဖိတးေခ၍ဖုိ႕ လုိမညးဟု ယူဆပါသညး၈ ပညာေတားသငး စာတမး့ စာၾကညံးတိုကးေကာငး့စျာရြိမြဳ ၇ အာ့ကစာ့နဲ႕ ပတးသကးတံဲ
လႊတးတယး ဆုိတာထကး University နဲ႕တျဲ႕တဲံ Industrial ေနရာေတျထာ့ရြိေပ့မြဳနဲ ံ ေက္ာငး့သာ့ေက္ာငး့သူေတျရဲံ ေလံလာမြဳပဵု
ပုိငး့ဆုိငးရာေတျပါ ွငးေရာကးလာရငး Applied လဲ ပုိ်ဖစးပါမညး၈ စဵေတျဟာ က္ေနားတို ံႏိုငးငဵထကး အေတားေလ့သာလျနး ေနတယး၈
အလုပးနဲ႕ ပညာေရ့တျဲလုပးေတာံ အေ်ခခဵ လူတနး့စာ့ေတျအတျကး ဒါေတာငးမြ က္ေနားတို ံ ေနခဲံရတဲံ ်မိဳ ံဟာ ်မိဳ ံသိမး်မိဳ ံမႊာ့၇်မိဳ
ပုိမုိအဆငးေ်ပေစမညးဟု ယူဆပါသညး၈ ကေမ္ာကးကေခ္ာကး ေလ့ပါပဲ၈ အဲဒီ်မိဳ ံေလ့က စိုကးပ္ိဳ့ေရ့ေကာလိပး
University ေတျမြာလဲ သကးဆုိငးရာ Field အလုိကးေလ့ ကုိ ဆိုတဲံေက္ာငး့ကို တစးေခါကးေရာကးဘူ့ပါတယး၈ ်မိဳ ံကေလ့တစးခု
Specialized သငးေပ့တယးဆုိရငး အလုပးချငးထဲွငးတံအ

ဲ ခါ က္ေတာံ ထဲက ေကာလိပးပါမႊာ့ေလ့ေပမယးံ ေက္ာငး့အေဆာကးအဦဖျဲ ံစညး့မြဳ၇
OJT ကာလကုိ သိပးမေပ့ရေတာံဘူ့ေပါံ၈ ပညာေရ့တုိ့တကးတယး ဆုိ ေက္ာငး့ွငး့ထဲ ကလမး့ေတျ၇ မ္ကးစိပသာဒ်ဖစးစရာ ပနး့်ခဵေတျ၇ အထူ့
တာထကး တမ္ဳိ့သာ့ရဲ႕ ဘယးအတိုငး့အတာအထိ လုိကးလာႏူိငးလဲ တလညး ဒီဇိုငး့ပဵုစဵနဲ ံ အေဆာကးအဦေတျ ၇ရငး်ပငးေတျ စတာေတျဟာ
ဆုိတာက ပုိအေရ့ပါမညးဟု ယူဆပါသညး၈ ႏိုငးငဵတစးခု က္ေနားတို ံရဲံႏိုငးငဵက တက၎သိုလးအမညးခဵ ေက္ာငး့ေတျနဲ ံ ႏြိဳငး့ယြဥး
ထဲမြာ ေနထုိငးတံလ
ဲ ူတနး့စာ့မ္ာ့ရဲ႕ အေ်ခခဵပညာေရ့ကုိ အဓိကထာ့ရ လိုကးရငး အငးမတနးကာျ ်ခာ့ပါတယး၈ အဲဒီေကာလိပးမြာ English Cor-
ပါမညး၈ အဆငးံ်မငးံတာေတျကေတာံ လုိကးႏူိငးတံဲ လူတနး့စာ့ေတျက ner လို ံေခ၍တဲ ံေနရာကေလ့တစးခုကို သတးမြတးထာ့ပါတယး၈
အၿပိဳငးကုိက္ဲေနၾကတာကလာ့၈ အဲဒီေနရာမြာ ေက္ာငး့သာ့ေက္ာငး့ သူေတျဟာ အဂၤလိပးလိုေ်ပာဆိုၾက
အသုဵ့လုဵ့ေက္တာကုိ ်မနးမာံပညာေရ့ကျ ဆုိၿပီ့ တယးလို ံ ဆိုပါတယး၈ အဲဒီလိုမ္ိဳ့်မငးေတျ႕ၾကာ့ သိရေတာံ အာ့က္
ဂုဏးယူေနမညးံအစာ့ တုိ႕ႏူိငးငဵမြာ Internet ကုိ လူဦ့ေရရဲ႕ တဲံစိတး၇ ကိုယးႏိုငးငဵမြာလဲဒီလိုအေ်ခအေနမ္ိဳ့ေတျ ်မငးခ္ငးလိုကး
ဘယးေလာကးရာခုိငးႏႈနး့ထိ ေကာငး့ေကာငး့သုဵ့ေနႏူိငးေၾကာငး့ စာရငး့ စမး့ပါဘိ ဆို်ပီ့ ေတာငးံတမိခဲံပါတယး၈ အခ္ိနးရရငးေတာံ ေဆာငး့ပါ့
တငး်ပကာ ဂုဏးယူေစံ ခ္ငးပါသညး၈ ေလ့တစးပုဒးေလာကးေတာံ သီ့သနး႕ေရ့ခ္ငးပါေသ့တယး၈
၁၈ ်မနးမာအငးဂ္ငးနီယာဖိုရမးကို သငးဘယးလိုေရာကးလာလဲ? ဿ၈ ်မနးမာံပညာေရ့စနစးကို သငးဘယးလို ရြဳ်မငးပါသလဲ?
ဘာေတျအမြတးရစရာရြိခဲံပါသလဲ ? က္ေနားအေနနဲ ံ သိပး်ပီ့ အာ့မရပါ၈ လကးလြမး့မီသေလာကး
ကၽျနးေတာံး သူငယးခ္ငး့်ဖစးတံဲ တစးေယာကးက မိတးဆကးေပ့ အနီ့အနာ့မြ GTU ေက္ာငး့ မ္ာ့ကို စနညး့နာၾကညံးရာ Library
တာနဲ႕ ပထမဆုဵ့ွငး်ဖစးတံဲ ဖုိရမးပါ၈ ်မနးမာအငးဂ္ငးနီယာဖိုရမး မ္ာ့တျငး အငးဂ္ငးနီယာေက္ာငး့ႏြငးံ ထိုကးတနးေသာ Referance
ကုိ ေရာကးမြပဲ ်မနးမာလကးကက

ျ းကုိ စတငးေလံလာခဲံပါတယး၈ ဖုိရမးကုိ စာအုပးေကာငး့မ္ာ့မရြိေၾကာငး့၇ လကးေတျ႕ပိုငး့အာ့နညး့ေၾကာငး့
လာလညးၾကတယး၈ အခ္ငး့ခ္ငး့ ခ္စးခ္စးခငးခငး ရငး့ရငး့ႏြီ့ႏြီ့ရြိၾက စသညး်ဖငးံ ၾကာ့သိရပါတယး၈ ေက္ာငး့အချဵသာ ရြိသညးံသေဘာ်ဖစးပါ
တာလဲရြိတယး၇ ကေတာကးကဆ ်ဖစးၿပီ့ ထျကးသျာ့တဲံသူေတျလဲ သညး၈ စိတးမေကာငး့ပါ၈
ရြိတယး၈ (အဲလုိ ချခ

ဲ ျာမႈမ္ဳိ့ကုိေတာံ စိတးမေကာငး့ပါဘူ့၈) ဒါေပမယးံ ပညာေရ့နဲ ံပတးသကးလို ံ ေရြ႕ကဖိုရမးမိတးေဆျမ္ာ့ ေဆျ့ေႏျ့
အာ့လုဵ့က ဖုိရမးနဲ႕ ပတးသတးရငးေတာံ သဵေယာဇဥးရြိ ၾကတယး ဆုိတာ ခဲံၾကတာေတျမြာ သေဘာတူတံဲအခ္ကးေတျ ေတားေတားေလ့မ္ာ့
ေလ့ေတာံ အမြတးရေနမြာပါ၈ ပါတယး၈
ကၽျနးေတားံ၌ ေဆျ့ေႏျ့တငး်ပခ္ကးမ္ာ့ကုိ တငး်ပချငးံရသညးံ ၀၈ အကယး၊သငးသာ လုပးပိုငးချငးံရြိခဲံလြ္ငး က္ေနားတို ံ်မနးမာႏိုးငးငဵ
အတျကး ေက့္ဇူ့ဥပကာရ တငးရြိေၾကာငး့ ေ်ပာၾကာ့လုိပါသညး...၈ တို့တကးလာဖို ံ ဘာေတျကို လုပးမလဲ၈
________________________________________ တိုငး့်ပညးတစး်ပညးအတျကး စဥး့စာ့လုပးကိုငးရတယး
ထငးလငး့ ဆိုတာ ေဘ့ကေနေွဖနးေနတာ လျယးကူသေလာကး တကယးတမး့
ှ၈ သငးၾကဵဳေတျ႕ခဲံရတဲံ ပညာေရ့အေတျ႕အၾကဵဳ ၇ (သို႕မဟုတး) စဥး့စာ့ၾကညးံရငး ေတားေတားမလျယးတဲံကိစၥပါပဲ၈ လုပးရမြာကေတာံ
အမြတးတရမ္ာ့ကို ေ်ပာ်ပပါ၈ အမ္ာ့ၾကီ့ပါပဲ၈ က္ေနားံရဲံမေလာကးေလ့မေလာကးစာ့ ဥာဏးတစးထာျ
အစို့ရအစီအစဥးနဲ ံတရုတးႏိုငးငဵမြာ (ှှ) လ ေလာကးၾကာတဲံ တစးမိုကးကေလ့နဲ ံ စဥး့စာ့ၾကညံးတာေပါံေလ၈ က္ေနား ဥာဏးမီ
အငးဂ္ငးနီယာနဲံ ဆိုငးတံသ
ဲ ငးတနး့တစးခုကိုေတာံ သျာ့်ပီ့တကးခဲံဘူ့ သေလာကး ေ်ပာရရငး ...
rd
(ှ) တိုငး့ရငး့သာ့စညး့လဵု့ညီညတ
ျ းေရ့၇ တိုငး့ရငး့သာ့ အာ့လဵု့ ေ်မာငး့စနစးမ္ာ့ကို်ပဳ်ပငး်ခငး့၇အမြိဳကးသိမး့စနစးေတျကို ပိုေကာငး့လာ
ေသျ့စညး့ခ္စးခငးေရ့ကိစၥကိုအေရ့ၾကီ့တဲံက႑အ်ဖစးေဆာငးရျကးရ ေအာငးအဆငးံ်မြငးံ်ခငး့၇ ဓာတးအာ့ေပ့လိုငး့စနစးမ္ာ့်ပငးသငးံတာ်ပငး
မယး၈ အဲဒီလိုေဆာငးရျကးတံေ
ဲ နရာမြာ မီဒီယာက႑အစဵု ကေန်ပီ့ ဆငး်ခငး့…. အမ္ာ့ၾကီ့ပါပဲ၈
ေဆာငးရျကးရမယး၈ (ဒီကိစၥမြာ သမၼတရဲံစညး့ရဵု့ေရ့ စျမး့ရညး (ှှ) ဒီလိုတညးေဆာကး်ပဳ်ပငးမြဳေတျ်ပဳလုပးတံဲ အဖျဲ ံအစညး့ေတျ ၇
နဲ ံပရိယာယးေတျ အမ္ာ့ၾကီ့အေရ့ၾကီ့တယး၈ နာ့လညးယဵုၾကညးမြဳ အလုပးလကးခဵခဲံတဲံ ကုမၸဏီေတျရဲံ လုပးငနး့ Quality ေတျ
အ်ပနးအလြနးရရြိမြသာ မ္ိဳ့မဆဵု့ႏိုငးတံဲ တိုကးပေ

ျဲ တျနဲ ံေသေၾကပ္ကးစီ့မြဳ ကို ်ပနးလညးစစးေဆ့ဖို ံလညး့ အေရ့ၾကီ့ပါတယး၈ Quality Control
ေတျ နိဂဵု့ခ္ဳပးမယး၈) Organization ေတျကေန Q.C Pass မေပ့ရငး စစးေဆ့အေရ့ယူ
(ဿ) က႑စဵုလငးပညာရြငးအစဵုအလငးပါတဲံ အၾကဵေပ့အဖျဲ ံကိုဖျဲ ံ မြဳေတျ်ပဳလုပးရပါမယး၈
မယး၈ (ှဿ) အဲံဒီလို အေ်ခခဵလိုအပးခ္ကးေတျ တညးေဆာကး်ဖညးံဆညး့
(၀) ွနးၾကီ့ဌာနေတျမြာ သကးဆိုငးရာက႑အလိုကး ရဵု့လုပးငနး့ ဖို ံရာ အဓိက လိုအပးတာကေတာံ ႏိုငးငဵံွငးေငျရရြိေရ့ပဲ၈ ဒါကေတာံ
ေတျမြာ ပို်ပီ့်မနးသက
ျ းလကးႏိုငးမယးံနညး့လမး့ေတျကို ်ပနးလညးညြိႏိြဳငး့ အေရ့ၾကီ့တဲံအပိုငး့ ၇ အဓိကက္တဲံအပိုငး့ပါပဲ၈ တစးစဵုတစးခုရရြိဖို ံရာ၇
ေဆာငးရျကးမယး၈ မလိုအပးတံဲ ၾကနး ံၾကာမြဳ ေတျမ်ဖစးေအာငး ်ပနးလညး တစးစဵုတစးခုေပ့ဆပးရပါတယး၈ ဒါဟာ Thermodynamic 1st Law
လုပးေဆာငးရမယး၈ ၾကိဳ့နီစနစး ဆနးတံရ

ဲ ဵု့လုပးငနး့စနစးေတျရြိေနရငး နဲ ံႏြိဳငး့ယြဥးစဥး့စာ့လို ံရပါတယး၈ ဒီေတာံ က္ေနားတို ံပိုကးဆဵရဖို ံရာ
်ပနးလညး်ပဳ်ပငးရမယး၈အဲလို်ပဳ်ပငးရာမြာ ေပ၍ထျကးလာတဲံအက္ိဳ့ဆကး တစးခုခု ဘာကိုေပ့ ႏိုငးလ၈ဲ စကၤာပူ ႏိုငးငဵကေတာံ သဘာွအရငး့
ေတျကို ေလံလာေစာငးံၾကညံးတံဲ စနစးေတျလုပးရမယး၈ အ်မစးခ္ိဳ ံတံေ

ဲ လေတာံ ပညာေရ့ကိုပဲ အရငး့အႏြီ့်ပဳ၇ ပညာရြငးေတျ
(၁) လာဘးေပ့ လာဘးယူမြဳ ၇မသမာမြဳ၇်ခစာ့မြဳ စတာေတျကို ေမျ့ထုတး၇ လူသာ့အရငး့အ်မစးေတျကိုပဲ ထုတးကုနးသဖျယးသေဘာ
ေဖ္ာကးဖ္ကးဖို ံေဆာငးရျကးရမယး၈ အဲဒီလုပးငနး့စဥးကို ေဆာငးရျကးရာ ထာ့်ပီ့ အရငး့အႏြီ့်ပဳ ွငးေငျရြာ်ပီ့ ခ္မး့သာလာတယးလို ံဆိုပါတယး၈
မြာ ်ပညးသူေတျဆီကေန်ပနးလာတဲံ Feed back ေတျကို လကးခဵ သဘာွသယဵဇာတေပါတဲ ံ ႏိုငးငဵေတျဟာ အဲဒီသူ တို ံထက
ျ းတဲ ံ
နာ့ေထာငးဖို ံအဖျဲ ံလိုအပးတယး၈ သယဵဇာတေတျကပဲ ေထာငးေခ္ာကးသဖျယး်ဖစး်ပီ့ ႏိုငးငဵကို်ပနးပိတးမိေန
(၂) ်ပညးသူေတျဆီက Information ေတျရရြိဖို ံ အစို့ရနဲ ံ တတးတယး… သယဵဇာတေၾကာငးံပဲ ်ပႆနာေတျ်ဖစး၇
ဆကးသယ
ျ းႏိုငးမယးံ E-mail ေတျ ထာ့ရြိမယး၈ ႏုိငးငဵမ်ငိမးမသကး်ဖစးရတယးလို ံသုေတသနစာတမး့တစးခုမြာဆိုထာ့
(၃) ေငျေၾက့ခိုငးမာမြဳ၇ အာမခဵခ္ကးရြိမြဳ ၇ ေငျေၾက့တညး်ငိမးမြဳ ေၾကာငး့ Voice Journal မြာဖတးမိပါတယး၈
နဲ ံ ေငျေၾက့နဲ ံပတးသကးတဲံ စနစးေတျ၇ အစို့ရဘဏးစနစးေတျကို up- ႏိုငးငဵတစးႏိုငးငဵတို့တကးမြဳကို ဆနး့စစးတိုငး့တာတဲ ံ parame-
date ်ဖစးေအာငး်ပနးလုပး ရမယး၈ (စီ့ပျာ့ေရ့ပညာရြငးမ္ာ့ရဲံ အၾကဵဥာဏး ters အခ္ကး (ှ၁) ခ္ကး လာ့၇(ှဿ) ခ္ကးလာ့ မသိပါဘူ့…က္ေနားလဲ
မ္ာ့၇ သဵု့သပးခ္ကးမ္ာ့နဲ ံ လုပးေဆာငးရမယး၈) ဖတးခဲံ်ပီ့ေတာံ ွါ့တာ့တာ့်ဖစးေနပါတယး၈ စာေပေဟာေ်ပာပျတ

ဲ စးခု
(၄) လူသာ့အရငး့အ်မစး်ဖစးတဲ ံ ပညာေရ့ဖျဵ႕်ဖိဳ့မြဳကိုအေရ့တၾကီ့ မြာလဲ စာေရ့ဆရာမ ―ဂ္ဴ့‖ ကေ်ပာ်ပခဲံဘူ့ပါတယး၈ ခုနကေ်ပာတဲံ
အေနနဲ ံလုပးေဆာငးရမယး၈ ပုဂၐလိကတက၎သိုလးေတျ၇ ေက္ာငး့ေတျ အခ္ကးက အဲဒီအခ္ကးေတျထဲက (ှ) ခ္ကးပါ၈ ဆိုေတာံကာ
နဲ ံပတးသကးလို ံ ်ပနးလညးညြိႏြိဳငး့ လုပးေဆာငးမယး၈ က္ေနားတို႕မြာ ပိုကးဆဵရႏိုငးမယးံ ရငး့ႏြီ့်မြဳပးႏြဵစရာ ဘာေတျရြိလဲ…၈
(၅) ်ပညးသူအာ့လဵု့ရဲံ အသိပညာမ္ကးစိပျငးံက္ယးေရ့၇ဥာဏးအ်မငး (က) သဘာွအရငး့အ်မစး်ဖစးတံဲ - ေ်မ၇ ေရ၇ သတၱဳေတျ၇
ထကးသနးလာေရ့ ဟာလညး့ အေ်ခခဵလိုအပးခ္ကးတစးခုပါပဲ၈ တီဗီေတျ၇ သဘာွဓာတးေငျ႕၇ သစး၇ေက္ာကးမ္ကး၇ေရထျကးပစၥညး့ စတာေတျ…
ေရဒီယိုေတျ၇ စာနယးဇငး့ မီဒီယာအစဵုကေန ်ပညးသူေတျရဲံ (၁ငး့က႑မ္ာ့မြသာ ႏိုငးငဵွငးေငျရြိမြဳမ္ာ့ေနသညး၈ သို ံေသား သဘာွ
အေတျ့အေခ၍တို့တကးေစဖို ံကို ပညာသာ့ပါပါနဲ ံတ်ဖညး့်ဖညး့ သယဵဇာတ ေရာငး့ခ္၊ွငးေငျရြာမြဳမြာ ေရရြညးတျငးမေကာငး့ႏိုငး)
ပညာေပ့အစီအစဥးေလ့ေတျလုပးသာျ ့ရမယး၈ (ခ) လူသာ့အရငး့အ်မစး ------------------ (သိပးမဟနးေသ့)
(၆) တ်ခာ့ႏိုငးငဵအသီ့သီ့ကို ေရာကးရြိေနၾကတဲံ စီ့ပျာ့ေရ့ (ဂ) ႏိုငးငဵ်ခာ့ကို တငးပို ံႏိုငးမယးံ ထုတးကုနးမ္ာ့၇ ႏိုငးငဵသာ့ /
လုပးငနး့ရြငး၇ အသိပညာရြငး၇အတတးပညာရြငးေတျကိုကိုယးံႏိုငးငဵကို ႏိုငးငဵ်ခာ့ ရငး့ႏြီ့်မြဳပးႏြဵေသာ စကးမြဳလုပးငနး့မ္ာ့ ------(စီ့ပျာ့ေရ့
်ပနးလာႏိုငးေအာငး လုပးေပ့ ရမယး၈ ပိတးဆို႕ခဵထာ့ရ်ခငး့ အခ္ကးတစးခ္ကးရြိ ေနသညး၈
(ှွ) ႏိုငးငဵေတားရဲံ အေ်ခခဵအေဆာကးအဦ Infrastructure ေတျကို ထိ႕ု ေၾကာငးံ ်ပညးပမြအလဵု့အရငး့်ဖငးံ ရငး့ႏြီ့်မြဳပးႏြဵလာမြဳမ္ာ့တျနး႕
အသစးတညးေဆာကးတနးတာ တညးေဆာကး၇ Maintenance ဆုတးေနသညး၈ အနီ့အနာ့ အာရြ၇အေရြ႕ေတာငးအာရြႏိုငးငဵမ္ာ့မြသာ
လုပးတနးတာ လုပးရမယး၈ ဥပမာ - ရနးကုနး်မိဳ ံတင

ျ း့ ေရဆို့ထုတး ရငး့ႏြီ့်မြဳပးႏြဵမြဳမ္ာ့ေနသညး၈)
rd
(ဃ) အချနး---------------(ဤက႑ႏြငးံပတးသကး၊သိပးမသိပါ၈ ) ခ္ိနးတုနး့က လူ (၂ွ) ေတာငး မ်ပညးံတတးေသ့ဘူ့ လို ံထငးပါတယး၈
(င) စီ့ပျာ့ေရ့ဆိုငးရာမူွါဒမ္ာ့မြာ အလျနးအေရ့ၾကီ့ပါ မြတးမြတးရရ နာဂစးမုနးတိုငး့ မွငးခငး တစးရကးအလိုမြာ လို႕ထငး
တယး၈ ေရရြညးကို မ္ကးစိတဆဵု့ေမြ္ားေတျ့ဖို ံလိုပါတယး၈ ပိုကးဆဵမရြိဘူ့ ပါတယး၈ (Profile ကို်ပနးၾကညံးရအဵု့မယး...) ဖုိရမးအကးဒမငးၾကီ့်ဖစးတဲ ံ
ဆိုတိုငး့ ရြိတံက
ဲ ၽျနး့သစးမ္ာ့၇ ေက္ာကးမ္ကးရိုငး့မ္ာ့ ကို ထုတးေရာငး့၊ က္ေနားံသူငယးခ္ငး့ (နယးသာ့လညး့ နယးသာ့) ―ရာမညဖို့လ်ပညးံ‖ က
မ်ဖစးပါ၈ အထူ့သ်ဖငးံ ႏိုငးငဵ်ခာ့ႏြငးံတဲ၊

ျ လုပးမညးဆိုတံဲ လုပးငနး့မ္ာ့ကို ―ေဟံေကာငး … ်မနးမာအငးဂ္ငးနီယာဖိုရမး ဆို်ပီ့ လုပးထာ့်ပီကျ…၈
အထူ့သတိ်ပဳရပါမယး၈ လူဆိုသညးမြာ ―အမ္ိဳ့သာ့အက္ိဳ့စီ့ပျာ့‖ အရ မငး့သိလာ့… အဲဒါ.. မနးဘာ လာွငးအဵု့ကျ…‖ ဆိုတာနဲ ံက္ေနား
ကိုယးံအက္ိဳ့ကို သာေရြ့ရြုၾက မြာပါပဲ၈ ဥပမာ - တရုတးလုပးငနး့ရြငးဟာ လညး့ ေယာငးေတာငးေပါငးေတာငးနဲ ံ ေရာကးလာ တာပါ၈ အဲဒီတုနး့က
တရုတးႏိုငးငဵမ္ကးႏြာကိုသာ ၾကညံးမြာပါ၈ ကိုယးလာေရာကး်ပီ့ က္ေနားတို ံလညး့ တရုတးႏိုငးငဵမြာ သငးတနး့တစးခုတကးေနစဥးကာလ
ရငး့ႏြီ့်မြဳပးႏြဵတံဲ ႏိုငးငဵအက္ိဳ့အတျကး ဆို်ပီ့ေတာံ ထညးံသင

ျ း့စဥး့စာ့ ဆိုေတာံကာ အငးတာနကးေဖာခ္ငး့ေသာခ္ငး့ သဵု့်ဖစးခဲံရလို ံ ဖိုရမးမြာ
မြဳဟာ (% ) အေတား နညး့လိမးံမယး၈ ေရားဘာစိုကးကျကး၇ ဆီအုနး့ အခ္ိနး်ပညးံနီ့ပါ့ ွငးေနခဲံပါတယး၈ ဖိုရမး Logo လိုေနတယးဆို်ပီ့
စိုကးကျကးေတျေဖားထုတးၾကမယး … ဆုိ်ပီ့ေရာကးလာတဲံ ႏိုငးငဵ်ခာ့သာ့ ―ကိုေရခါ့‖ နဲ ံ ―ကိုေန (The Sun)‖ တို ံကေ်ပာလို ံ အခုသဵု့ေနတဲ ံ
ေတျဟာ ်မနးမာ်ပညးက သစးေတာေတျကိုစိုကးခငး့အတျကး ေခါငး့စဥး MEF Logo ေလ့ ကိုဆေ

ျဲ ပ့ခဲံပါတယး၈ က္ေနားတစးခုဆဲျ်ပီ့ ကိုေန
ေအာကးမြာ ခုတးလြဲပစးၾကတာေတျအမ္ာ့ၾကီ့ရြိလာႏိုငးပါမယး၈ ဆီကိုပို ံ်ပီ့်ပၾကညးံလိုကး…ကိုေန က ဒိုငးခဵ ေွဖနးလိုကး… က္ေနားက
သဘာွေတာရိုငး့ေတျ်ပဳနး့တီ့်ပီ့၇တိရစၧာနးေတျရဲံ ေဂဟေဗဒ ်ပနး်ပငးလိုကးနဲ ံ… ညလဵု့ေပါကးနီ့ပါ့ေတျ လုပးခဲံဘူ့ပါတယး၈ ဖိုရမး
စနစး (Ecological System) ေတျပ္ကးစီ့လာေနတာေတျမ္ာ့ေနပါ်ပီ၈ banner ဒီဇိုငး့ေလ့ ေတျကို တတးသေလာကးမြတးသေလာကးနဲ ံ
အဲဒါေတျကိုလညး့ ထိနး့သိမး့ႏိုငးတံဲ စီ့ပျာ့ေရ့ မူွါဒေတျခ္မြတး ဒိုငးခဵ်ပီ့ ဆျခ

ဲ ဲံပါတယး၈ ဖိုရမးပို ံစးေတျ မ္ာ့လာေအာငး စာေတျွငးေရ့၇
ရပါမယး၈ ႏိုငးငဵအေနနဲ ံပိုကးဆဵရဖို ံရညးရျယးခ္ကးနဲ ံ ႏိုငးငဵ်ခာ့ရငး့ႏြီ့ ်မနးမာ်ပညးက ေဘားဒါေတျကို ဒီွကးဆိုကးအေၾကာငး့ကို သတငး့ေပ့
်မြဳပးႏြဵမြဳေတျ လကးခဵတံေ
ဲ နရာမြာ ေငျရဖို ံတစးခုအတျကးသကးသကးပဲ နဲ ံ ႏိုငးတာေလ့ေတျ (လူအာ့ ေပါံေလ…. ေငျအာ့ေတာံမပါပါဘူ့…:P)
မၾကညးံသငးံပါဘူ့၈ ဥပမာအာ့်ဖငးံေ်ပာရရငး ေရနကးဆိပးကမး့ေဆာကး လုပးေပ့ခဲံပါတယး၈ ဒါေတျဟာ ဘာပဲေ်ပာေ်ပာ အမြတးရစရာေတျပါပဲ၈
ဖို ံကိုပဲလကးခဵခဲံ်ပီ့ ေရနကးဆိပးကမး့ေဆာကးရငး်ဖစးေပ၍လာေလံရြိတံဲ ဒါေတျလုပးေနလို ံ ဘာအက္ိဳ့ခဵစာ့ချငးံေတျရလဲဆိုေတာံကာ…
ပတးွနး့က္ငး ေရ၇ေ်မ၇ေလ ညစးညမး့မြဳေတျကို ထညးံသျငး့မစဥး့စာ့ အခ္ိနးကုနး၇လူပနး့၇မ္ကးစိေညာငး့၇ဇကးေညာငး့၇ဦ့ေႏြာကးစာ့….ဒါေတျပဲ
ခဲံရငး ေနာငးတစးခ္ိနး သာ့စဥးေ်မ့ဆကးဒုက၏ေရာကးဖို ံ်ဖစးလာႏိုငးပါမယး၈ ရြိပါတယး၈ က္ေနားအပါအွငးအာ့လဵု့ပါပဲေပါံဗ္ာ၈
ေ်ပာစရာရြိတာက ဘာလို ံမငး့တို ံဒါေတျလုပးေနၾကလဲ…
(ှ၀) မူွါဒ တစးခုကိုမခ္မြတးခငး ဘကးစဵုေထာငးံစဵု ေလံလာသဵု့သပး ဆိုေတာံကာ ―ေစတနာ + ပီတိ‖ ေပါံဗ္ာ၈ က္ေနားတုိ ံေရ့ထာ့သမြ္၇
်ပီ့မြ ခ္မြတးရပါမယး၈ တငးထာ့သမြ္ ပို ံစးေလ့ ေတျရဲံ ေအာကးနာ့ေလ့က ―Thanks‖
ဆိုတာေလ့ေတျကို ၾကညံးရငး့ပဲ အာ့်ဖညးံရပါတယး၈ အသိ
(ှ၁) အထကးက က္ေနားေ်ပာခဲံတဲံ အခ္ကးေတျဟာ တစးခု်ပီ့မြ အမြတး ်ပဳမြဳေလ့ေတျေပါံဗ္ာ… ဒါေလ့ေတျက က္ေနားတို ံ အခ္ိနးေတျ
တစးခု လုပးရတာထကး၇ တ်ပိဳငးနကးထဲမြာ ်ဖနး ံခ်ျဲ ပီ့ ကိုယးံက႑၇ ၇လုပးအာ့ေတျ ရငး့ႏြီ့ထာ့တာေတျအတျကး ရရြိမြဳအကုနးပါပဲ၈
သူ ံက႑အလိုကး တာွနးယူေဆာငးရျကးသာျ ့ရမယးံ ကိစၥေတျပါပဲ၈ သို ံ ေသား လညး့ပဲ က္ေနား ေပ္ားပါတယး၈ တ်ခာ့ေသာ ဖိုရမး မိတးေဆျ
တာွနးယူေဆာငးရျကးေနသူ အာ့လဵု့ဟာလညး့―ငါတိ႕ု ႏိုငးငဵတို့တကး အေပါငး့လညး့ က္ေနားလို ပါပဲဆိုတာကို MEF အမြတးတရေလ့ေတျ
ဖို ံ…‖ ဆိုတဲံ စိတးဓာတးကေလ့ကို ေခါငး့ထဲထညးံထာ့ဖို ံလိုပါမယး၈ အ်ဖစး နဲ ံေ်ပာခ္ငးပါ ေတာံတယး၈
မြနးမြနးကနးကနး အလုပးလုပးၾကဖို ံ၇ အလုပးနဲ ံတူေအာငးလုပးၾကဖို ံလညး့ _________________________________________
လိုအပးပါလိမးံမယး၈ က႑အလိုကးတာွနးေတျ ကို Q.C (Quality Con-
trol) အဖျဲ ံေတျမြ ်ပနးလညး Counter Check ွငးဖို ံ လိုအပးပါတယး၈ ဤတျငး ကၽျနးေတားတို ံ MEF ဖိုရမးစကာ့ွိုငး့၌ ေွဖနးေရ့၇
ေလာေလာဆယး က္ေနားံ ဥာဏးမီသေလာကးေလ့ေတျ့ၾကညံး
ေလကနးေရ့ ေဆျ့ေႏျ့မြဳမ္ာ့ ်ပီ့ဆဵု့သျာ့ခဲံပါသညး၈ က႑အသီ့သီ့တျငး
တာပါ၈ အၾကမး့ဖ္ဥး့အခ္ကးေလ့ေတျေပါံ၈
အ်မငးအမ္ိဳ့မ္ိဳ့ ရြုေထာငးံ အဖဵုဖဵုမြ ကိုယး်မငးႏိုငးသေလာကး၇ေတျ့ႏိုငး
၁၈ ်မနးမာအငးဂ္ငးနီယာဖိုရမးကို သငးဘယးလိုေရာကးလာလဲ?
သေလာကးကို ေရ့သာ့ေဆျ့ေႏျ့ခဲံၾကပါသညး၈ အ်မငးေပါငး့စဵု၇အေတျ့
ဘာေတျအမြတးရစရာရြိခဲံပါသလဲ ?
အ်ဖာ်ဖာရြိလငးံကစာ့ တစးခုတညး့ေသာ ဦ့တညးရာကိုကၽျနးေတား
က္ေနား ်မနးမာအငးဂ္ငးနီယာဖိုရမးကို စတငး်ပီ့ေရာကးလာ
rd
တို ံအတူတူ ရြုေမြ္ားခဲံၾကပါသညး၈ ၁ငး့မြာ ကၽျနးေတားတို ံႏိုငးငဵေတား၌
―ပိုမိုေကာငး့မျနးေသာ အနာဂတး‖ တညး့ဟူေသာ ရညးမြနး့ခ္ကးပငး ေခတးေတျေရျ႕လ္ာ့တာနဲ ံအမြ္ ဘာသာစကာ့ေတျ ေ်ပာငး့လဲလာ
်ဖစးပါသညး၈ ဤဖိုရမးစကာ့ွိုငး့ က႑ေလ့ကို ဖတးရြုၾကသူမ္ာ့အဖို ံ ပါတယး၈ ေရြ့ေခတးသဵု့ English စကာ့လဵု့ေတျကို Dictionary မြာ (Archaic)
လို ံေဖား်ပပါတယး၈ ေရြ့အဂၤလိပး စကာ့လဵု့အခ္ိဳ ံကို ဗဟုသုတ အေနနဲ ံ
လညး့ အေတျ့စိတးကူ့ တစးစျနး့တစးစ ်ဖနး ံက္ကးစရာ ရေကာငး့ရႏိုငး
ရြာေဖျတငး်ပ လိုကးပါတယး၈
လိမးံမညးဟု ေမြ္ားလငးံမိပါသညး၈ မေွ့ေတာံေသာ တစးေန ံေန ံ
art – are
တစးခ္ိနးခ္ိနးွယး ကၽျနးေတားတို ံတေတျ၌ စိတးကူ့အိပးမကးမ္ာ့သညး
beseech - request, ask.
အမြနးတကယးပငး ်ဖစးတညးလာလိမးံမညးဟု ေမြ္ားလငးံရငး့
besought – asked, made request. (past tense of beseech)
ဖိုရမးစကာ့ွိုငး့ကို နိဂဵု့ခ္ဳပးအပးပါသညး၈ MEF ဖိုရမးစကာ့ွိုငး့တျငး
betwixt – between.
အာ့တကးသေရာ်ဖငးံ ွိုငး့ွနး့အာ့်ဖညးံ ေဆျ့ေႏျ့ေပ့ခဲံၾကေသာ MEF canst - can.
မိတးေဆျမ္ာ့ကို ေက့္ဇူ့ဥပကာရ အထူ့ပငး တငးရြိပါေၾကာငး့ကိုလညး့ cometh – comes, or coming
ေလ့စာ့စျာ်ဖငးံ အသိအမြတး ်ပဳအပးပါသညး၈ dost - do, does.
durst – Dare; to have the necessary boldness or courage for
(အထကးပါ ေဆျ့ေႏျ့ခ္ကးမ္ာ့မြာ ၅-၂-ဿွှှ မြ ှ၆-၂-ဿွှှ something.

ရကးေန ံအထိ ေရ့သာ့ခဲံ ၾကေသာ ေဆျ့ေႏျ့ခ္ကးမ္ာ့သာ ်ဖစးပါသညး၈ fere - friend, companion.
fullsome - rich, plentiful.
်မနးမာအငးဂ္ငးနီယာဖိုရမး
hath - equivalent of modern has.
စာေစာငး်ဖစးေ်မာကးေရ့အဖျဲ ံ
hither – here
midst – Middle, or among. e.g., "in the midst of the storm…
naught – Nothing.
Laughter , the Vitamin for your Life ... shall or shalt – will
syllan - sell.
ချစ
ဲ ိတးကုဆရာွနး (၁)ေယာကး အလုပးအနာ့ယူခ္ိနးမြာ
thou - you
ေကားဖီေသာကးရငး့ အလုပးအေၾကာငး့ စကာ့လကးဆဵုက္ေနၾကတယး၈ thee - you
thine - your
ပထမ ချစ
ဲ ိတးဆရာွနး ကေ်ပာတယး.. ―ငါ ချစ
ဲ ိတးခဲံရတဲံ thither - there.
လူေတျထမ
ဲ ြာ စာရငး့ကိုငးေတျကိုအၾကိဳကးဆဵု့ပဲ…၈ သူ ံတို ံကိုချစ
ဲ ိတး်ပီ့ thy - your
အထဲကိုၾကညံး လိုကး … အာ့လဵု့က ကိနး့ဂဏနး့ေတျခ္ညးံပဲ…‖ trow – To think or suppose. e.g., "Wilt thou labor for
ဒုတိယ ဆရာွနးကေ်ပာတယး.. ―ငါ ထငးတာကေတာံ

naught? I trow not!"
whence - From where, e.g., "Whence, comest thou?" would
စာၾကညံးတိုကးမြဴ့ေတျဟာ ချရ
ဲ စိတးက အလျယးဆဵု့ပဲကျ… သူတို ံကို
translate to the modern "Where do you come from?"
ချစ
ဲ ိတးလိုကးရငး အထဲက ကလီစာေတျက အက၏ရာစဥးအညႊနး့နဲ ံ
wax - to grow, to become.
စီစဥးထာ့တာကျ….‖
whither - To where, e.g., "Whither thou goest, I shall go."
တတိယ ဆရာွနး တစးေယာကးကေ်ပာတယး.. ― ငါကေတာံ
translates in modern English as "Where you go, I will go."
လြ္ပးစစးစကး်ပငးဆရာေတျကို ချရ
ဲ တာၾကိဳကးသကျ…၈ သူတို ံကို ချၾဲ ကညံး wilt – will
လိုကး အထဲက ကလီစာေတျက အေရာငးကုတးနဵပါတးေတျနဲ ံကျ..‖ wist - knew; past tense of wit, e.g. He wist that his love was
coming...
ေနာကးဆဵု့ဆရာွနးကေ်ပာတယး… ― ငါကေတာံ အငးဂ္ငးနီယာေတျကို wit – To know, e.g., Canst thou wit what the day shall bring?
ချစ
ဲ ိတးရတာၾကိဳကးကျ… ငါချဲစိတး်ပီ့လို ံ သူ ံခႏၶာကိုယးထဲ မြာ ကိရိယာ wrought - done, made, created; e.g. "...see what God hath
တစးခုခု က္နးေနခဲံတိုငး့ အငးဂ္ငးနီယာေတျက နာ့လညးစာနာ ေပ့ေလံ wrought..."

ye - polite form of thou.
ရြိတယးက…
ျ ‖
yore - years ago.
Ref: www.ibequeaththee.com/olde-english-form.html
rd
Linux distribution ေတားေတား
မ္ာ့မ္ာ့မြာ arp, ifconfig ႏြငးံ route tools
မ္ာ့ကို သုဵ့ၾကပါတယး၈ ဒီ tools ေတျနဲ႔ အလုပး်ဖစးေနလ္ကးနဲ႔ ဘာလုိ႔ iproute2 tools set ကို အသုဵ့်ပဳဖုိ႔
ရညးညႊနး့လာၾက သလဲလုိ႔ ေမ့စရာရြိပါတယး၈ tools အေဟာငး့ေတျဟာ linux kernel 2.2 ေအာကး ဗာ့ရြငး့မ္ာ့မြာ
မေမြ္ားလငးံထာ့တဲံ ်ပႆနာအခ္ိဳ႕ကို ေတျ႔လာရ ပါတယး၈ အခုေခတး Routing process ေတျမြာ GRE လုိ tunneling
feature ေတျ ပါလာပါတယး၈ ဒါေပမယးံ GRE Tunnels အတျကး အေပ၍ကေရ့်ပခဲံတဲံ tools ေတျကို အသုဵ့်ပဳလုိ႔
မရတဲံအတျကး သီ့သနး႔ tools ေတျကို သုဵ့ၾကရပါတယး၈ iproute2 နဲ႔ ဆုိရငးေတာံ tunnels မ္ာ့ကို ကုိငးတယ
ျ းႏုိငးတံဲ feature ဟာ
တစးေပါငး့တစးစညး့တညး့ ပါလာတာပါ၈ ဒါေၾကာငးံ အခုေခတးမြာ iproute2 ကို ေတားေတားမ္ာ့မ္ာ့က အသုဵ့်ပဳလာၾကပါတယး၈
Linux kernel 2.2 ႏြငးံအထကး ဗာ့ရြငး့မ္ာ့ဟာ
network subsystem တစးခုလုဵ့ကို ဒီဇုိငး့်ပနးဆဲျ်ပီ့
ထုတးထာ့တာပါ၈ ဒီ networking code အသစးေတျဟာ
linux performance ကို တစး်ခာ့ OS ေတျနဲ႔ ်ပိဳငးဆုိငးနုိငးတံဲ
အေၾကာငး့အခ္ကးတစးခုပါပဲ၈ သူ႔ရဲ႕
new routing, filtering ႏြငးံ
classifying code ေတျဟာ တစး်ခာ့
dedicated routers တု႔ိ firewalls
တု႔ိ traffic shaping တု႔က

ိ ေပ့တဲံ
features မ္ာ့ထကး ပုိအဆငးေ်ပေစ
ပါတယး၈ Core Routers မ္ာ့ပဲ ်ဖစး်ဖစး ISP router မ္ာ့မြာပဲ ်ဖစး်ဖစး SOHO routers မ္ာ့မြာပဲ်ဖစး်ဖစး Traffic control အာ့ iproute2
မြ ်ပဳလုပးနုိငးပါတယး၈ classifying လုပး်ခငး့၇ prioritizing လုပး်ခငး့ ၇ sharing and limiting inbound and outbound traffic လုပး်ခငး့မ္ာ့ကို
iproute2 package တျငး ပါဝငးေသာ tc(Traffic Control) ်ဖငးံ ေကာငး့မျနးစျာ ်ပဳလုပးႏုိငးပါတယး၈
Iproute2 ဟာ iPv6 အတျကး ready ်ဖစးပါတယး၈ iproute2 package ရဲ႕ tools set မြ အရငးက ေကာငး့မျနးစျာအသုဵ့်ပဳခဲံၾကေသာ
အသုဵ့်ပဳေနဆဲ ်ဖစးေသာ tcp/udp control tools မ္ာ့ကို replace လုပးႏုိငးတံဲ ဇယာ့ကို ေအာကးမြာေဖား်ပထာ့ပါတယး၈
rd
Iproute2 ကို ေအာကးးပါလငးံတင
ျ း ရြာေဖျရယူနုိငးပါတယး၈
http://devresources.linuxfoundation.org/dev/iproute2/download/
redhat အႏျယးဝငး linux OS မ္ာ့အတျကးေရာ၇ Debian အႏျယးဝငး linux မ္ာ့အတျကးပါ အသုဵ့်ပဳႏုိးငးပါတယး၈ တစးခ္ိဳ႕ linux distribu-
tion မ္ာ့အတျကး iproute2 အာ့ အေထာကးအပဵံေပ့ႏုိငးရနး kernel အာ့ ်ပနးလညး compile လုပးရမြာ ်ဖစး်ပီ့ ေနာကး redhat ေနာကးပုိငး့ Re-
lease မ္ာ့မြာေတာံ default အေန်ဖငးံ kernel က support ေပ့ေအာငး လုပးထာ့ေပ့ပါတယး၈ iproute2 ရဲ႕ ဥပမာ commands
မ္ာ့ကို ေအာကးမြာ ဆကးလကးေဖား်ပသျာ့ပါံမယး၈ ip ဟာ iproute2 ရဲ႕ central tool ်ဖစးပါတယး၈ ip ရဲ႕ sytax ပါ၈
[yeakharr@myanmarengineer.org ~]$ ip link list

1: lo: <LOOPBACK,UP,LOWER_UP> mtu 16436 qdisc noqueue state UNKNOWN
link/loopback 00:00:00:00:00:00 brd 00:00:00:00:00:00
2: eth4: <BROADCAST,MULTICAST,UP,LOWER_UP> mtu 1500 qdisc pfifo_fast state UNKNOWN qlen 1000
link/ether 00:0c:29:3c:b8:ab brd ff:ff:ff:ff:ff:ff
link/ether 00:0c:29:3c:b8:b5 brd ff:ff:ff:ff:ff:ff
ip link list –command ဟာ linux box ၌ network interfaces ေတျကို ်ပတာပါ၈
ip address show - command ဟာ ip address ေတျကို ်ပေပ့ပါတယး၈
rd
ip neigh show –command ဟာ arp tables ကိုေဖား်ပေပ့နုိငးပါတယး၈
ip rule list –command ဟာ routing policy database ကို ေဖား်ပေပ့ႏုိငးပါတယး၈
[yeakharr@myanmarengineer.org ~]$ ip address show

1: lo: <LOOPBACK,UP,LOWER_UP> mtu 16436 qdisc noqueue state UNKNOWN
link/loopback 00:00:00:00:00:00 brd 00:00:00:00:00:00
inet 127.0.0.1/8 scope host lo
inet6 ::1/128 scope host
valid_lft forever preferred_lft forever
link/ether 00:0c:29:3c:b8:ab brd ff:ff:ff:ff:ff:ff
inet 192.168.1.111/24 brd 192.168.1.255 scope global eth4
inet6 fe80::20c:29ff:fe3c:b8ab/64 scope link tentative dadfailed
အခ္ဳပးအာ့်ဖငးံဆုိေသား iproute2+tc package ကိုသုဵ့်ပီ့ Multiple internet providers ေတျမြ ယူထာ့ေသာ အငးတာနကးလုိငး့မ္ာ့ကို
Load balancing မ္ာ့လုပးႏုိငးသညးံအ်ပငး traffic shaping ်ဖစးသညးံ band width မ္ာ့ ကနး႔သတးေပ့်ခငး့မ္ာ့ကို ်ပဳလုပးေပ့ႏုိငးပါတယး၈
ဤေဆာငး့ပါ့တျငး iproute2+tc ကို မိတးဆကးမြ္သာ ေဖား်ပႏုိငးတံအ

ဲ တျကး က္နးတံဲ command မ္ာ့ႏြငးံ tc ကို အေသ့စိပးမေရ့ေပ့ႏုိငးေတာံပါ၈
Reference ယူထာ့ေသာ စာရငး့မြာ

Linux Advanced Routing @ Traffic Control HOWTO ( http://lartc.org )
http://www.policyrouting.org/iproute2.doc.html#ss9.1.1
http://www.policyrouting.org/iproute2.doc.html
http://en.wikipedia.org/wiki/Iproute2
rd
Building Information Modeling (BIM) ဆိုေသာ စကာ့လဵု့သညး ယေန႔အခ္ိနးတင
ျ း လူေ်ပာမ္ာ့လာေသာ စကာ့လဵု့
တစးခု ်ဖစးလာသညး၈ သို႔ဆိုလြ္ငး BIM ဆိုသညးမြာ အဘယးနညး့၈ မညးသူတို႔သညး BIM ကို အသဵု့်ပဳၾကသနညး့၇ မညးသညးံအရာမ္ာ့သညး BIM ကို
အသဵု့်ပဳရနး လိုအပးလာသနညး့ ဆိုေသာ ေမ့ချနး့မ္ာ့သညး BIM ဆိုေသာ စကာ့လဵု့ႏြငးံအတူ ဆကးစပးလ္ကး လုိကးပါလာေပမညး၈
ထိေု မ့ချနး့မ္ာ့အတျကး ရို့ရြငး့စျာ ေ်ဖရလြ္ငး BIM ဆိုသညးမြာ ေဆာကးလုပးေရ့ လုပးငနး့ချငးတစးခုအာ့ စီမဵကိနး့ စတငးေရ့ဆျဲ်ပငးဆငး
ခ္ိနးမြ၇ စီမဵကိနး့ အဆငးံဆငးံ ဖျဵ႕ၿဖိဳ့တို့တကး လာၿပီ့ ေနာကးဆဵု့ၿပီ့ဆဵု့သညးအထိ ထို life cycle တစးေလြ္ာကးလဵု့ အာ့ ်ဖစးစဥးတစးခုပမာ ေမာငး့ႏြငး
်ခငး့၇ စီမဵခနး႔ခ်ျဲ ခငး့ဟုပငး ဆိုရေပမညး၈ ေယဘူယ္အာ့်ဖငးံ BIM software ်ဖစးသညးဟု ဆိုထာ့ေသာ Software မ္ာ့သညး three dimen-
sion ်ဖစးေအာငး ဖနးတီ့ေပ့သညး၇ real time အေ်ခအေနကို စဥး့စာ့ေပ့
သညး၈ လိုအပးမႈအေပ၍ လိုကးေလ္ာညီေထျတစးဆကးစပးတညး့်ဖစးေအာငး
ေရ့ဆျဲေပ့ေသာ software မ္ာ့်ဖစးၾကသညး၈
အကယး၊ ကၽျနးေတားတုိ႔အတျကး ဒီဇိုငး့တစးခုသညး ်ပသနာ
တစးခုကို အေ်ဖရြာ်ခငး့ဟု ဆုိရလြ္ငး BIM software မ္ာ့သညး ဒီဇိုငး့တစးခု၌
geometry, spatial relationships, geographic information, light anal-
ysis ႏြငးံ building components တိ႔၌

ု အေရအတျကးႏြငးံ ဂုဏးသတၱိ တို႔အာ့
အတူတကျ ေပါငး့စညး့ၿခဵဳငဵုၿပီ့ လိုအပးေသာအေ်ဖကို ရြာေဖျ်ခငး့ ်ဖစးသညး၈
Building life cycle တစးခုလဵု့၌ မတူညီေသာ
နယးပယးအသီ့သီ့ကို ေပါငး့စပးၿပီ့ လိုလာ့ေသာ result တစးခုခ္ငး့ဆီ (ဥပမာ
quantity of material, properties of material) ကို ထုတးႏုတးေပ့သညး၈
သီ့်ခာ့ ချထ
ဲ ုတးလိုေသာ အုပးစုတူ အရာမ္ာ့ကို သီ့်ခာ့ချထ
ဲ ုတးေပ့သညး၈
ႏိႈငး့ယြဥး ၾကညးံလိုေသာ အရာမ္ာ့ကို တျဲယြကး ႏိႈငး့ယြဥးေပ့သညး၈
အဆကးအစပးရြိေသာ က႑မ္ာ့ကို ေကာကးႏုတးေဖား်ပေပ့သညး၈ Project
တစးခု၌ ်ပဳလုပးပဵု အဆငးံအဆငးံအာ့ စနစးတက္ ေပါငး့စပး၊
စစး်ဖာေလံလာႏိုငးလာသညး၈ တစးနညး့အာ့်ဖငးံ BIM သညး ဗိသုကာ၇
rd
အငးဂ္ငးနီယာႏြငးံ တညးေဆာကးေရ့ နယးပယး (AEC industry) တျငး မလိုအပးပါဘဲ မူရငး့ 3D မြပငး ေခ၍ယူ အသဵု့်ပဳလာႏိုငးသညး၈
စျမး့အာ့အ်ပညးံွဆဵု့ design management‘s tool တစးခု ်ဖစးလာ တစးစဵုတစးခု ်ပနးလညး်ပဳ်ပငးလိုေသာအခါတျငးလညး့ မူရငး့
သညးဟု ဆုရေပမညး၈ model တစးခုအာ့ ်ပဳ်ပငးရဵု်ဖငးံ ဆကးစပးလြ္ကးရြိေသာ သူ၌ eleva-
Construction industry တစးခုလဵု့တျငး tion / plan မ္ာ့အာ့ အလိုအေလ္ာကး ်ပဳ်ပငးေပ့လာသညး၈ ထို
အေရ့အၾကီ့ဆဵု့သညး Creative Design, Function able, Safety line ေလ့တစးေၾကာငး့သညး သူ၌ Geometric shape ေပ၍ မူတညး၊
ႏြငးံ Economic ်ဖစးေစ်ခငး့ဟု ဆုိရေပမညး၈ ၁ငး့အတျကး ပူ့ေပါငး့ အဓိပၸါယးက်ျဲ ပာ့သျာ့သကဲံသို ထို line တနးဖို့ တျကးယူေသာ
လုပးေဆာငးမညးံသူမ္ာ့ အာ့လဵု့သညး အခ္ိတးအဆကးမိမိ ေပါငး့စညး့ အခါတျငးလညး့ ပိုမို တိက္ ်မနးဆနးလာေစသညး၈ material quantity
ပါွငးရနး လိုအပးေပသညး၈ ယေန႔အခ္ိနးတင

ျ း BIM Application Soft- မ္ာ့ survey လုပးရ လျယးကူလာေစသညး၈ Communication, Oper-
ware အမ္ိဳ့မ္ိဳ့ကို company အမ္ိဳ့မ္ိဳ့မြ ေရ့သာ့လ္ကးရရာ ation of the building, Construction of the building, Design
ထိုအထဲမြာမြ Architecture နယးပယး၇ Sustainability နယးပယး၇ and Modeling Concept မ္ာ့်ဖငးံ 5 Dimension ်ဖစးလာေသာ BIM
Structure နယးပယး၇ M&E နယးပယး၇ Construction (Simulation, ကို အသဵု့်ပဳ်ခငး့အာ့်ဖငးံ အမြာ့အယျငး့နညး့လာေစသညး၈ Project
Estimating and Const. Analysis) နယးပယး၇ Facility Manage- Flow ပိုမို်မနးဆနး ်ပညးံစဵုလာေစသညး၈ အခ္ိနးတိုအတျငး့
ment နယးပယးအေပ၍ မူတညးၿပီ့ BIM software မ္ာ့ ကျဲ်ပာ့သျာ့ေလ အက္ိဳ့အ်မတး ရရြိလာေစသညး၈
သညး၈ BIM software မ္ာ့်ဖငးံ လကးေတျ႔ တညးေဆာကးေရ့
BIM software မ္ာ့သညး single 3D model မ္ာ့ကို မ်ပဳလုပးခငး ဖနးတီ့လိုေသာ အေဆာကးအဦ့မ္ာ့ကို ၾကိဳတငး
ေရ့ဆျဲၿပီ့ေနာကး လုိအပးေသာ 3D drawing မ္ာ့ႏြငးံ 2D construc- တညးေဆာကးလာႏိုငးသညး၈ သို႔အတျကးေၾကာငးံ Owner မ္ာ့၇ Devel-
tion drawing မ္ာ့ကို ထုတးေပ့်ခငး့ တစးမ္ိဳ့လညး့ ်ဖစးသညး၈ oper မ္ာ့အေန်ဖငးံ ေနာကးဆဵု့ရရြိလာမညးံ အေ်ခအေန အ်ပညးံအစဵုကို
ကၽျနးေတားတုိ႔ ရငး့ႏြီ့ၿပီ့ ်ဖစးေသာ drawing မ္ာ့ ေရ့ဆျဲပဵုႏြငးံ အၾကမး့ဖ္ဥး့ ၾကိဳတငးသိရြိထာ့ႏိုငးလာသညး၈ ထုိ႔ေၾကာငးံ မိမိေမြ္ားမြနး့
ကျဲ်ပာ့သညးမြာ BIM တျငး လိုအပးေသာ schedules မ္ာ့၇ lists မ္ာ့၇ ေသာ အရျယးအစာ့၇ အမ္ိဳ့အစာ့ႏြငးံ လိုအပးမႈမ္ာ့အေပ၍ အေ်ခတညး
quantity မ္ာ့ကို ထုတးေပ့ရနးအတျကး Database မ္ာ့ ၊မိမိအသဵု့်ပဳမညးံ ေငျေၾက့ပမာဏကုိ အနီ့စပးဆဵု့ အေ်ဖရြာႏိုငးလာ
ပါွငးလာသညး၈ ကိုယးစာ့်ပဳ သတးမြတးလိုေသာ components သညး၈ ေစ့္ကျကး အေ်ခအေနႏြငးံ လိုအပးေသာပစၥညး့မ္ာ့ကို ၾကိဳတငး
မ္ာ့အတျကး library မ္ာ့ ပါွငးလာသညး၈ line ေလ့တစးေၾကာငး့ စီစဥးလာႏိုငးသညး၈ စီမဵခနး႔ခမ

ျဲ ႈတင
ျ း လိုအပးခ္ကးမ္ာ့ႏြငးံ အမြာ့
သညး Computer Aided Design Software မ္ာ့တျငး Geometric အယျငး့ ်ဖစးႏိုငးေ်ခမ္ာ့ကို တာ့ဆီ့လာႏိုငးသညး၈ အေဆာကးအဦ၌
Shape ေလ့ တစးခု ်ဖစးေသားလညး့ BIM တျငး အဓိပၸါယးရြိလာသညး၈ အရညးအေသျ့ႏြငးံ စျမး့ေဆာငးႏိုငးစျမး့ကို ပိုမိုတုိ့တကးေအာငး အေ်ဖ
နဵရဵတစးခု ်ဖစးေကာငး့်ဖစးလာမညး၈ Beam / Column ရြာႏိုငးလာသညး၈ တဖကးတျငးလညး့ ၁ငး့တု႔၌

ိ လိုအပးမႈကို ဖနးတီ့ေပ့
တစးခု်ဖစးေကာငး့်ဖစးလာေပမညး၈ BIM ကို အသဵု့်ပဳ်ခငး့အာ့်ဖငးံ မညးံ ပညာရြငးမ္ာ့အေပ၍ တျနး့အာ့ေပ့လာႏိုငးသညး၈
ရႈပးေထျ့ေသာ 3D model မ္ာ့အာ့ 2D elevation/ plan အ်ဖစး
်ပနးလညးေရ့ဆျဲရနး
rd
အထကးပါ ပဵုကိုၾကညးံလြ္ငး်ဖငးံ BIM software မ္ာ့၌ အရညးအေသျ့ကို လျယးကူစျာ နာ့လညးလာႏိုငးေစပါသညး၈
_._._._._._._._._._._._.
စငးစစး BIM ဟု အမညးတျငးေသာ Building Information Modelling သညး က္ယး်ပနး႔လန

ျ း့လြသညး၈ AEC industry
တစးခုလဵု့အာ့ ေပါငး့စပးဖျဲ႕စညး့ထာ့သညးံ အာ့ေလ္ားစျာ အပိုငး့က႑ တစးခုခ္ငး့ဆီ၌ ေအာကးတင

ျ း အေသ့စိတး ကျဲ်ပာ့သျာ့ေလသညး၈
ထု႔အ
ိ တူ ေဆာံွဲ ေရ့သာ့ေသာ ကုမၸဏီမ္ာ့အလိုကး BIM ၌ အရညးအေသျ့ႏြငးံ ရလာဒးမ္ာ့သညးလညး့ မတူညီႏိုငးေပ၈
ထငးရြာ့ေသာ ေဆာံွဲမ္ာ့မြာ Architecture Field တျငး Autodesk Revit Architecture, Graphisoft ArchiCAD, Nemetschek All-
plan Architecture, Gehry Technologies - Digital Project Designer, Nemetschek Vectorworks Architect, Bentley Architecture,
4MSA IDEA Architectural Design (IntelliCAD) အစရြိသညးံ ေဆာံွဲမ္ာ့၇ Sustainability Field တျငး Autodesk Ecotect Analysis, Auto-
desk Green Building Studio, Graphisoft EcoDesigner, IES Solutions Virtual Environment VE-Pro, Bentley Tas Simulator, Bentley
Hevacomp, DesignBuilder အစရြိသညးံ ေဆာံွဲမ္ာ့၇ Structures Field တျငး Autodesk Revit Structure, Bentley Structural Modeler,
Bentley RAM, STAAD and ProSteel, Tekla Structures, CypeCAD, Graytec Advance Design, StructureSoft Metal Wood Framer,
Nemetschek Scia, 4MSA Strad and Steel, Autodesk Robot Structural Analysis အစရြိသညးံ ေဆာံွဲမ္ာ့၇ MEP Field တျငး Autodesk
Revit MEP, Bentley Hevacomp Mechanical Designer, 4MSA FineHVAC + FineLIFT + FineELEC + FineSANI, Gehry Technologies
- Digital Project MEP Systems Routing, CADMEP (CADduct / CADmech) အစရြိသညးံ ေဆာံွဲမ္ာ့၇ Construction (Simulation, Esti-
mating and Const. Analysis) Field တျငး Autodesk Navisworks, Solibri Model Checker, Vico Office Suite, Vela Field BIM, Bentley
ConstrucSim, Tekla BIMSight, Glue (by Horizontal Systems), Synchro Professional, Innovaya အစရြိသညးံ ေဆာံွဲမ္ာ့၇ Facility Man-
rd
agement Field တျငး Bentley Facilitiesယ FM:Systems FM:Interact, Vintocon ArchiFM (For ArchiCAD) အစရြိသညးံ ေဆာံွဲမ္ာ့ဟူ၊
အမ္ိဳ့မ္ိဳ့ ရြိေလသညး၈ ေနာငးတင

ျ းလညး့ နညး့ပညာအသစးမ္ာ့၇ လိုအပးခ္ကး အသစးမ္ာ့ႏြငးံအတူ ေဆာံဖးွဲအသစးမ္ာ့စျာလညး့ ထျကးေပ၍ လာေပဦ့မညး၈
_._._._._._._._._._._._.
ယခုအခါ BIM ကို အသဵု့်ပဳ်ခငး့အာ့်ဖငးံ Construction Industry တစးခုလဵု့သညး More Experts, Thinking More Innovatively,
Designing More Intelligently, Managing More Productively, Construction More Powerfully ်ဖစးလာေလသညး၈ သို႔ဆိုလြ္ငး BIM
ဆိုသညးမြာ အဘယးနညး့..၈ Software တစးခုကို အသဵု့်ပဳ်ခငး့ေလလာ့၇ အတတးပညာတစးခုကို အသဵု့ခ္်ခငး့ေလလာ့၇ အသိပညာတစးခုကို
သဵု့သပး်ပ်ခငး့ေလလာ့၈ ကၽျနးေတားတုိ႔ စနစးတက္ ေလံလာရနး လိုအပးေသာ ပညာရပးတစးခု ်ဖစးလာသညးမြာ အေသအခ္ာပငး မဟုတးပါလာ့၈
_._._._._._._._._._._._.
REFERENCE:
http://en.wikipedia.org/wiki/Building_Information_Modeling
BIM Handbook by Chuck Eastman + Paul Teicholz + Rafael Sacks + Kathleen Liston
BIM introduction and BIM presentation at http://www.youtube.com
MZ (Design Ideology)
(Space shuttle) Knowledge
လျနး့ပ္ဵယာဥး ဟာ ပစးလႊတးတဲံစငး (Launch Pad) ကေန်ပီ့ စတငးပ္ဵတကး ( Lift off) တဲံ အခ္ိနးကို T-time (န-နာရီ) လို ံသတးမြတး ပါသညး၈
လျနး့ပ္ဵယာဥး စတငး မထျကးချာမီကစ်ပီ့ေတာံ ပ္ဵတကး်ပီ့ အာကာသထဲ ေရာကးတဲံအထိ အခ္ိနးေတျကို T-time ကို မူတညး ်ပီ့ သတးမြတးပါသညး၈
Lift off မလုပးခငး ဘယးႏြမိနစး (T minus _ minute ) ၇ Lift off လုပး်ပီ့ ဘယးႏြမိနစး (T plus _ minute) စသညး်ဖငးံ ေရတျကးပါသညး၈
T minus 31 second - လျနး့ပ္ဵယာဥးထက

ဲ ကျနးပ္ဴတာမ္ာ့မြ လျနး့ပ္ဵယာဥး ပစးလႊတးတံဲ လုပးငနး့စဥးမ္ာ့ကို စတငးတက
ျ းခ္ကးလုပးေဆာငးသညး၈
T minus 6.6 second - လျနး့ပ္ဵယာဥးရဲံ Main engine မ္ာ့ ဟာ (0.12 စက၎နး႕) စီကာျ ်ခာ့်ပီ့ Ignition လုပးသညး၈ maximum thrust (အ်မငးံဆဵု့
တျနး့ကနးအာ့ ) ရဲံ 90% အထိ engine မ္ာ့ အရြိနး်မြငးံသညး၈
T minus 3 second - လျနး့ပ္ဵအငးဂ္ငးမ္ာ့ ပ္ဵတကးရနးအေနအထာ့ေရာကးရြိသညး၈
T minus 0 second – Solid Rocket Boosters (SRB) ႏြစးလဵု့ Ignition (မီ့ကူ့ေလာငးကၽျမး့်ခငး့) ်ဖစး်ပီ့ လျနး့ပ္ဵယာဥး Launch pad မြ စတငး
ပ္ဵတကးသညး၈
စာမ္ကးႏြာ (၆၀)သို ံ …
rd
(ှ) နညး့ပညာ
လူသာ့ထုတစးရပးလဵု့၌ ရြငးသနးရပးတညးမႈ၇ ဖျဵ႕ၿဖိဳ့တို့တကးမႈတို႔သညး နညး့ပညာ်မငးံမာ့တုိ့တကးလာမႈအေပ၍တျငး အေ်ခ်ပဳခဲံၾကသညး၈

ကမာၻဦ့ လူသာ့မ္ာ့မြစ၊ ယေန႔ ေခတးေပ၍လူသာ့မ္ာ့အထိ မိမိတို႔၌ ရြငးသနးရပးတညးမႈ၇ သကးေတာငးံ သကးသာရြိမႈတို႔အတျကး အၿမဲတီထျငး
ႀကဵဆကာ လုပးကိုငးေဆာငးရျကးၾကရသညးသာ်ဖစးသညး၈ မိမိသိ်မငးထာ့ေသာ အသိအ်မငး တို႔ကို အေ်ခခဵ၊ ထုိ႔ထကးပိုေသာ အသိအ်မငး
ကိုရရြိေစရနး ႀကိဳ့ပမး့အာ့ထုတးၾကသညး၈ သိရြိလာသမြ္ကိုလညး့ လကးဆငးံကမး့ မြ္ေဝၾကသညး၈ အေၾကာငး့အရာတုိငး့ကို အစမြ်ပနးသာျ ့ေနစရာ
မလိုေတာံ….၈ ေရြ႕မြလူမ္ာ့ေလြ္ာကးခဲံသညးံ လမး့ေၾကာငး့အတိုငး့ ဆကးသာျ ့လိုကးရဵုသာ….၈ ဤနညး့အာ့်ဖငးံ တစးဦ့မြတစးဦ့သို႔ လကးဆငးံကမး့
လာေသာ အသိအ်မငးမ္ာ့သညး ပညာရပးမ္ာ့အ်ဖစး ရပးတညးလာခဲံသညး၈ အသိအ်မငးပညာရပးမ္ာ့သညး သူ ႔ခ္ညး့သကးသကးဆုိလြ္ငး အသဵု့
မဝငး….၇ ဗဟုသုတအၾကာ့အ်မငး မ္ာ့သညးဟုသာဆုိႏုိငးသညး၈ ထုိသုိ႔်ဖငးံ ။ပညာရပးမ္ာ့ကို လကးေတျ႕အသဵု့ခ္သညးံ နညး့လမး့မ္ာ့လညး့
ဆကးလကးတို့တကး ဖျဵ႕ၿဖိဳ့လာခဲံၿပီ့ နညး့ပညာဟူ၊ သတးမြတးေခ၍ဆုိလာၾကသညး၈ ပညာရပးမ္ာ့သညး ။တို႔ကို တစုိကးမတးမတးေလံလာ
လုိကးစာ့ေနေသာ ပညာတတးအသိုကးအဝနး့ႏြငးံသာ အကၽျမး့တဝငးရြိေသားလညး့ နညး့ပညာ၌ အသီ့အပျငးံမ္ာ့ကိုမူ သာမနးလူတနး့စာ့မ္ာ့ကပါ
ခူ့ဆျတးခဵစာ့ႏုိငးေပသညး၈
ယေန႔ေခတးတင
ျ း နညး့ပညာမ္ာ့ကလညး့ ဘကးစဵုေထာငးံစုဵမြ ဖျဵ႕ၿဖိဳ့တို့တကးေနၿပီ်ဖစးသညး၈ သိပၸဵနညး့ပညာ၇ ကျနးပ္ဴတာနညး့ပညာ၇
အငးဂ္ငးနီယာနညး့ပညာ၇ စုိကးပ္ိဳ့ေရ့နညး့ပညာ၇ ေဆ့ဘကးဆုိငးရာနညး့ပညာ….. စသညး်ဖငးံ နယးပယးေပါငး့စဵုတင

ျ း က္ယး်ပနး႔စျာ ထျနး့ကာ့
လ္ကးရြိသညး၈ အသစးအသစးေသာနညး့ပညာမ္ာ့ကလညး့ အခ္ိနးႏြငးံအမြ္ ေပ၍ထျကးလာေနသညး၈ လူသာ့တို႔၌ လုိအပးခ္ကးမ္ာ့
ကို်ပညံးမီေစရနး ်ဖညံးဆညး့ရငး့ နညး့ပညာရပးနယးပယးမြာလညး့ ပိုမုိက္ယး်ပနး႔လာခဲံသညး၈ လူသာ့တုိ႔ ေမျ့ဖျာ့ခ္ိနးမြ ေသဆဵု့ခ္ိနးအထိ ေန႔စဥး
ေနထုိငးမႈ၇ အသကးရြငးရပးတညးမႈ၇ ပညာသငးၾကာ့မႈ၇ လူမႈေရ့၇ က္နး့မာေရ့….. စသညးံနယးပယးစဵု က႑စဵုတ႔တ

ုိ င
ျ း နညး့ပညာရပးအမ္ိဳ့မ္ိဳ့ႏြငးံ
အၿမဲတေစ ထိေတျ႕လုပးေဆာငးေန ၾကရသညးသာ်ဖစးသညး၈ နညး့ပညာႏြငးံ မထိေတျ႕၇ နညး့ပညာကို အသဵု့မ်ပဳဘဲႏြငးံ မညးသုိ႔ေသာ အသကးရြငး
ရပးတညးမႈမြ္ ်ဖစးလာမညးမဟုတးေပ၈
နညး့ပညာရပးမ္ာ့ကိုလညး့ ဖျဵ႕ၿဖိဳ့တို့တကးၿပီ့ေသာနညး့ပညာ၇ ဖျဵ႕ၿဖိဳ့တို့တကးဆဲနညး့ပညာႏြငးံ ဖျဵ႕ၿဖိဳ့တို့တကးမႈ မရြိေသ့ေသာ
နညး့ပညာဟူ၊ အမ္ိဳ့မ္ိဳ့ချ်ဲ ခာ့ႏုိငးေပသညး၈ အခ္ိဳ႕နညး့ပညာမ္ာ့မြာ ဘကးစဵုေထာငးံစဵုမြ ်ပညံးစဵုစျာအသဵု့ခ္ႏုိငးသညးံ အေနအထာ့သို႔
rd
ေရာကးရြိေနသညးံအတျကး ။တို႔ကို ဖျ႕ဵ ၿဖိဳ့တို့တကးၿပီ့ေသာ နညး့ပညာ ခဲံၾကသညး၈ မီ့၌ဂုဏးသတၱိ
ဟုသတးမြတးၾကသညး၈ အခ္ိဳ႕နညး့ပညာမ္ာ့မြာ ေလံလာဆဲ၇ သုေတသန မ္ာ့ကို သိ်မငးသညးံအသိပညာ
်ပဳဆဲ၇ ဖျဵ႕ၿဖိဳ့ဆဲ နညး့ပညာရပးမ္ာ့်ဖစးသညး၈ ။တို႔ကို အ်ပညးံအဝ ကေတာံ အခ္ိနးကာလမ္ာ့ကို
အသဵု့မ်ပဳႏိုငးေသ့၈ အခ္ိဳ႕ေသာနညး့ပညာရပးမ္ာ့မြာမူ အသဵု့ခ္ႏုိငးမႈ ်ဖတးသနး့ရငး့ ဆကးလကးရြငး
အနညး့ငယးသာရြိသ်ဖငးံ အထူ့ဂရု်ပဳေလံလာ ေဖားထုတးေနရသညး၈ သနးလာခဲံသညး၈။မြတစးဆငးံ
။တိ႔မ
ု ြာ ဖျ႕ဵ ၿဖိဳ့တို့တကးမႈ မရြိေသ့ေသာနညး့ပညာမ္ာ့်ဖစးသညး၈ မီ့ဆိုသညးံအရာကို ဖနးတီ့ယူ
မညးမြ္ပငးဖျဵ႕ၿဖိဳ့တုိ့တကးၿပီ့သညးဟု ဆုိေစကာမူ ။နညး့ပညာတျငး လိ႔ရ

ု သညးဟု သိ်မငးလာခဲံ
လိုအပးခ္ကး၇ အာ့နညး့ခ္ကးမ္ာ့ကေတာံ ရြိေနဦ့မညးသာ်ဖစးသညး၈ သညး၈ ဤတျငး နညး့ပညာရပးက စတငးလာေပၿပီ….၈ မီ့ကိုဖနးတီ့ေသာ
ထု႔အ
ိ တျကး တို့တကးဖျဵ႕ၿဖိဳ့မႈမြာလညး့ ဆကးလကးရြငးသနးေနဦ့မညးသာ ပညာ….. မီ့ႏြငးံဆုိငးေသာ အတတး ပညာ…..၇ တစးနညး့အာ့်ဖငးံ
်ဖစးသညး၈ အလဵု့စဵုတုိ့တကးဖျဵ႕ၿဖိဳ့ၿပီ့သျာ့သညးံ နညး့ပညာဟူ၊ မီ့ႏြငးံဆုိငးရာနညး့ပညာ…. ဤနညး့ပညာ တုိ့တကးဖျဵ႕ၿဖိဳ့လာေသာအခါ
လညး့မရြိေပ၈ အခ္ိနးၾကာလာသညးႏြငးံအမြ္ ။နညး့ပညာ၌ လိုအပး မီ့ဖနးတီ့်ခငး့နညး့ပညာမြ မီ့အသဵု့ခ္်ခငး့ ဆုိငးရာ ဆငးံပျာ့နညး့ပညာ
ခ္ကးမ္ာ့ကို ထပးမဵေတျ႕ရြိလာရမညးသာ်ဖစးသညး၈ မ္ာ့လညး့ ထပးမဵတို့တကးဖျဵ႕ၿဖိဳ့လာခဲံသညး၈
နညး့ပညာသညးလူသာ့တို႔အတျကး ေႏျ့ေထျ့လဵုၿခဵဳမႈကို ေပ့ ။မီ့သညး ဂရိဒ႑ာရီထမ

ဲ ြ နတးဘုရာ့မ္ာ့ ယူေဆာငးလာ
စျမး့ႏုိငးသညးံ အိမး်ဖစးသညး၈ နညး့ပညာသညး လူသာ့တုိ႔ကိုငးတျယး ေပ့်ခငး့ ်ဖစးေကာငး့်ဖစးလိမံးမညး…၈ သဘာဝတရာ့က ေပ့လုိကးေသာ
အသဵု့်ပဳရမညးံ လကးသဵု့ကိရိယာ်ဖစးသညး၈ နညး့ပညာသညး လူသာ့တုိ႔ လကးေဆာငးလညး့ ်ဖစးေကာငး့်ဖစးမညး…၈ အလျနးထူ့ဆနး့အဵံၾသဖျယး
အသကးရြငးရပးတညးမႈအတျကး အာဟာရ်ဖစးသညး၈ နညး့ပညာသညး ေကာငး့သညးံ တုိကးဆုိငးမႈေၾကာငးံ လူတုိ႔၌မ္ကးေမြာကးသို႔ထက

ျ းေပ၍
လူသာ့တု႔ိ ေဘ့ကငး့လဵုၿခဵဳမႈအတျကး အကာအကျယး အရဵအတာ့်ဖစး လာ်ခငး့လညး့ ်ဖစးေကာငး့်ဖစးလိမးံမညး…….၈ မညးသို႔ပငး်ဖစးေစကာမူ
သညး၈ ထု႔အ
ိ တူ နညး့ပညာသညး လူသာ့ထုတစးရပးလဵု့ကို ေခ္မႈနး့ လူသာ့တု႔၌
ိ ေလံလာလိုစိတး၇
ဖ္ကးဆီ့ႏုိငးသညးံ ေသမငး့တမနးလညး့်ဖစးသညး၈ လူသာ့တို႔သညး စူ့စမး့စိတး၇ မြ္ေဝလိုစိတး၇ တီထျငး
နညး့ပညာ ကိုရညးရျယးခ္ကးအမ္ိဳ့မ္ိဳ့အတျကး ေဖားထုတးအသဵု့်ပဳေနၾက စိတးတို႔ႏြငးံ အဖနးတလဲလ်ဲ ပဳမူ
သညး၈ မိမိ၌ရညးရျယးခ္ကးႏြငးံေလ္ားညီေသာ အသီ့အပျငးံမ္ာ့ကုိ တတးသညးံ လဵ႔ုလဇျစ

ဲ ိတး တို႕ေၾကာငးံ
နညး့ပညာက ်ပနးလညးဖနးတီ့ေပ့သညး၈ နညး့ပညာသညး လူသာ့တို႔၌ သာ လူသာ့ထုတစးရပး လဵု့ကို
အေတျ့အႀကဵ၇ အယူအဆ၇ ခဵယူခ္ကးႏြငးံ ထိေရာကးစျာ အက္ိဳ့်ပဳႏုိငးခဲံ်ခငး့
အာ့ထုတး လုပးေဆာငးမႈတို႔၌ေရာငး်ပနး ်ဖစးသညး၈ အသကးမဲံေသာမီ့ကို
ကိုယးပျာ့ လညး့်ဖစးသညး၈ လူသာ့အဆကး တနးခို့စျမး့အာ့ႏြငးံတူေသာ
ဆကးတ႔ို ပဵုစဵ်ပဳသျနး့ေလာငး့ခဲံသညးံအတုိငး့ နညး့ပညာ်ဖငးံ ေပါငး့စပးမျမး့မဵလုိကး
နညး့ပညာရပးမ္ာ့သညး အသျငးလက၏ဏာ ေသာအခါ လိုသလိုအသဵု့်ပဳႏုိငးသညးံ အစျမး့သတၱိမ္ာ့ ရြိလာခဲံသညး၈
အမ္ိဳ့မ္ိဳ့ႏြငးံ ဖျဵ႕ၿဖိဳ့ႀကီ့ထျာ့လာခဲံသညးသာ မီ့ေတာကးမ္ာ့သညး လူတို႔ အသဵု့်ပဳသညးံအေပ၍ မူတညး၊ ေကာငး့
်ဖစးသညး၈ က္ိဳ့ဆို့က္ိဳ့မ္ာ့စျာကိုလညး့ ဖနးတီ့ခဲံသညး၈ အဓိက်ပႆနာမြာ
ကမာၻဦ့လူသာ့တို႔သညး အခါအချငးံ မီ့လညး့မဟုတး၇ နညး့ပညာလညး့မဟုတး လူသာ့တုိ႔သာလြ္ငး ်ဖစးေပ
သငးံသ်ဖငးံ မီ့ကိုစတငး ေတျ႕ရြိခဲံၾကသညး၈ သညး၈ လူသတးလကးနကးကို ကိုငးေဆာငးထာ့သညးမြာ လူသာ့တုိ႔၌
―မီ့ဆုိတာပူတယး…ေလာငးကၽျမး့တတးတယး… လကးအစဵုသာ်ဖစးသညး၈ လျဲမြာ့စျာအသဵု့်ပဳခဲံသညးံ နညး့ပညာမ္ာ့
.. အလငး့ေရာငးေပ့တယး….‖ စသညး်ဖငးံ ေၾကာငးံလူသာ့ေပါငး့ေ်မာကးမ္ာ့စျာ ေသေၾကပ္ကးစီ့ခဲံရ …. ေသေၾက
အဆငးံဆငးံသိရြိလာၾကေသာအခါ မီ့ႏြငးံဆုိငး ပ္ကးစီ့ေနရသညး၈
ေသာ အသိပညာဟူ၊ ်ဖစးလာသညး၈ မိမိ၌သာ့ေ်မ့မ္ာ့၇ မိတးေဆျမ္ာ့ (ဿ) စျမး့အငး
ကိုလညး့ မိမိသိရြိထာ့ ေသာ အသိအ်မငးမ္ာ့ကို လကးဆငးံကမး့ရငး့ မီ့ကိုေတျ႕ရြိၿပီ့သညးံေနာကးပိုငး့လူသာ့တို႔၌တုိ့တကးမႈႏႈနး့မြာ
မီ့ႏြငးံသကးဆိုငးေသာပညာေရ့ဖျဵ႕ၿဖိဳ့လာခဲံသညး၈ ေတျ႕ရြိသမြ္ လညး့ သိသိသာသာ်မနးဆနးလာခဲံသညး၈ အ်ခာ့ေသာ နညး့ပညာရပး
မီ့ေတာကးမ္ာ့လညး့ အႀကိမးႀကိမးၿငိမး့ေပ္ာကးသျာ့ခဲံရသညး၈ မီ့ကို မ္ာ့လညး့ ဆငံးကဆ

ဲ ငးံကဲ တုိ့တကးဖျဵ႕ၿဖိဳ့လာခဲံသညး၈ ရႈေထာငံးတစးခုမြ
ေတျ႕သူ၇ သိသူမ္ာ့လညး့ တစးေယာကးၿပီ့တစးေယာကးေသဆဵု့သျာ့ ၾကညံးမညးဆိုလြ္ငး နညး့ပညာကို သဘာဝတရာ့၌ စျမး့အငးမ္ာ့အာ့
rd
ထုတးယူအသဵု့်ပဳ်ခငး့ဟုလညး့ ေခ၍ဆုိသတးမြတးႏုိငးေပသညး၈
နညး့ပညာမ္ာ့ကို အသဵု့်ပဳၿပီ့ သဘာဝအရငး့အ်မစးမ္ာ့ထဵမြ
စျမး့အငးမ္ာ့ကို ထုတးယူသဵု့စျၾဲ ကရသညး၈ ဤတျငးစျမး့အငးဟူေသာ
ေဝါဟာရမြာလညး့ အေရ့ပါသညးံေနရာသို႔ ေရာကးရြိလာခဲံသညး၈
တီထျငးထုတးလုပးထာ့သညးံ နညး့ပညာပစၥညး့မ္ာ့ ကိုအသဵု့်ပဳေနသမြ္
စျမး့အငးကို လိုအပးေနမညးသာ်ဖစးသညး၈ ယေန႔ေခတးလူသာ့မ္ာ့
သညး နညး့ပညာရပးမ္ာ့ေပ၍တျငး လဵု့ဝမြီခုိေနၾကရသညး၈ ေန႔စဥး
ထိေတျ႕အသဵု့်ပဳေနသညးံ နညး့ပညာဆုိငးရာပစၥညး့မ္ာ့ ပိုမိုမ္ာ့်ပာ့လာ
သညးႏြငးံအမြ္ လူသာ့တို႔ စျမး့အငးလုိအပးခ္ကးမြာလညး့ ပိုမုိ်မငးံမာ့လာ (၀) သဘာဝပတးဝနး့က္ငး
မညး်ဖစးသညး၈ နညး့ပညာတုိ့တကးလာသညးႏြငးံအမြ္ စျမး့အငးအသဵု့်ပဳမႈမြာ
စျမး့အငးမြာလညး့ ဂုဏးသတၱိမ္ာ့စျာရြိသညး၈ စျမး့အငးကို လညး့ ပိုမိုမ္ာ့်ပာ့လာသညး၈ စျမး့အငးအသဵု့်ပဳမႈ မ္ာ့လာသညးႏြငးံ
ဖနးတီ့၊လညး့မရ၇ ဖ္ကးဆီ့၊လညး့မရေပ၈ စျမး့အငးမ္ာ့သညး အမြ္ ေဘ့ထျကးဆုိ့က္ိဳ့မ္ာ့ကိုလညး့ ပိုမိုခဵစာ့လာရမညး်ဖစးသညး၈
တစးမ္ိဳ့မြတစးမ္ိဳ့သု႔ိ ေ်ပာငး့လဲေန်ခငး့သာ်ဖစးသညး၈ စျမး့အငးမ္ာ့၌ သဘာဝတရာ့ဆုိသညးမြာ ပဵုမြနးအတိုငး့ လညးပတးေနေသာ အရာ်ဖစး
အဓိကအရငး့အ်မစးမြာ ―ေန‖ ်ဖစးသညး၈ အ်ခာ့ေသာ စျမး့အငးမ္ာ့မြာ သညး၈ နညး့ပညာကိုအသဵု့်ပဳ၊ သဘာဝတရာ့ထဵမြ စျမး့အငးမ္ာ့ကို
ေန မြတစးဆငးံ အဆငးံဆငးံေ်ပာငး့လဲ်ဖစးေပ၍လာၾက်ခငး့်ဖစးသညး၈ ညြစးယူအသဵု့်ပဳေသာအခါ ပဵုမြနးအတိုငး့လညးပတးေနမႈမြ ေသျဖညး
စျမး့အငးအရငး့အ်မစးမ္ာ့ကိုလညး့ မီ့ခို့ထျကးေသာ စျမး့အငး၇ မီ့ခို့ ေစေတာံသညး၈ သာမနးထကးလန

ျ းကေ
ဲ သာ စျမး့အငးအသဵု့်ပဳမႈမ္ာ့သညး
မထျကးေသာစျမး့အငး၇ အသစး်ပနးလညး်ဖစးေပ၍ေသာ စျမး့အငးဟူ၊ ချ်ဲ ခာ့ လညး့ သဘာဝပတးဝနး့က္ငးကို ပ္ကးစီ့ေစသညး၈ ေမားေတားကာ့
မႈ်ပဳလုပးႏုိငးသညး၈ ေက္ာကးမီ့ေသျ့၇ ေလာငးစာဆီ၇ သဘာဝဓာတးေငျ႕ႏြငးံ အငးဂ္ငးမ္ာ့မြ ေဘ့ထျကးဓာတးေငျ႕ (ဟုိကးဒရိုကာဗျနး၇ ႏုိကးထရိုဂ္ငး
ယူေရနီယမးတ႔သ
ုိ ညး မီ့ခို့ထျကးေသာစျမး့အငးမ္ာ့်ဖစးၾကသညး၈ မီ့ခို့ ေအာကးဆုိဒး၇ ကာဗျနးမိုေနာကးဆုိဒး) မ္ာ့ေၾကာငးံ မီ့ခို့်မဴမ္ာ့ကို ်ဖစး
မထျကးေသာစျမး့အငးမ္ာ့မြာ ေနေရာငး်ခညးစျမး့အငး၇ ေရအာ့လြ္ပးစစးစျမး့ ေပ၍ေစသညး၈ ေက္ာကးမီ့ေသျ့စကးရဵုမ္ာ့မြ ဆာလးဖာဓာတးေငျ႕ေၾကာငးံ
အငး၇ ေလစျမး့အငး၇ ပငးလယးဒီေရစျမး့အငး၇ ပငးလယးအပူစျမး့အငး၇ အကးဆစးမို့မ္ာ့ ရျာသျနး့ေစသညး၈ စကးရဵုမ္ာ့မြ စျနး႔ပစးပစၥညး့မ္ာ့၇
ဘူမိအပူစျမး့အငးႏြငးံ ဟုိကးဒရိုဂ္ငးစျမး့အငးတို႔်ဖစးသညး၈ အသစး်ပနးလညး စျနး႔ပစးအပူမ္ာ့ေၾကာငးံ ်မစးေခ္ာငး့မ္ာ့၇ ကနးမ္ာ့ကို ညစးညမး့ေစသညး၈
်ဖစးေပ၍ေသာစျမး့အငးမ္ာ့မြာ သစးသာ့၇သစးပငး စသညးတုိ႔ ်ဖစးၾကသညး၈ ေရအာ့လြ္ပးစစးထုတးလုပးမႈေၾကာငးံ သဘာဝ ဇီဝစနစးမ္ာ့
ပဵုသဏၭာနးအာ့်ဖငံးဆုိလြ္ငး စျမး့အငး (၃)မ္ိဳ့ရြိသညး၈ ။တို႔မြာ ပ္ကးယျငး့ၾကရသညး၈ ထုိ႔ေၾကာငးံ သဘာဝပတးဝနး့က္ငးထိနး့သိမး့ေရ့
စကးမႈစျမး့အငး၇ လြ္ပးစစးစျမး့အငး၇ အပူစျမး့အငး၇ အလငး့စျမး့အငး၇ လုပးငနး့မ္ာ့ကို ႏုိငးငဵအမ္ာ့စုမြ အငးတုိကးအာ့တုိကး လုပးေဆာငးလာ
ဓာတုစျမး့အငးႏြငးံ ႏ္ဴကလီ့ယာ့စျမး့အငး တို႔်ဖစးၾကသညး၈ စျမး့အငး ၾကသညး၈
ပဵုသဏၭာနးအာ့လဵု့သညး ဆကးႏႊယးလ္ကး ရြိၿပီ့ ပဵုသဏၭာနးတစးခုမြ ရုပးၾကျငး့ေလာငးစာမ္ာ့အသဵု့်ပဳမႈေၾကာငးံ မီ့ခို့်မဴမ္ာ့၇ အမႈနး
အ်ခာ့ပဵုသဏၭာနးတစးခုသို႔ ေ်ပာငး့လဲႏိုငးသညး၈ ထုိသို႔ေ်ပာငး့လဲမႈမ္ာ့ အမႊာ့မ္ာ့၇ ကာဗျနးမိုေနာကးဆုိဒးမ္ာ့ ထျကးေပ၍လာၿပီ့ ေလထုညစးညမး့
ကို ထိနး့ခ္ဳပး်ခငး့်ဖငးံ မိမိတို႔ အလိုရြိသလို အသဵု့်ပဳလာႏုိငးမညး်ဖစး မႈကို ်ဖစးေစသညး၈ ေလထုညစးညမး့မႈေၾကာငးံ အပငးမ္ာ့၇ လူႏြငးံ
သညး၈ ဤသိ႔ု စျမး့အငးမ္ာ့ကိုထိနး့ခ္ဳပး်ခငး့၇ သိုေလြာငး်ခငး့၇ တိရစာၦနးမ္ာ့ ေရာဂါဘယ်ဖစးၿပီ့ ေသေၾကပ္ကးစီ့ေစႏိုငးသညး၈
သိမး့ဆညး့်ခငး့၇ ေ်ပာငး့လဲေစ်ခငး့်ဖငးံ ကၽျႏုးပးတုိ႔ ပတးဝနး့က္ငးရြိ ။အ်ပငး ရုပးၾကျငး့ေလာငးစာဆီမ္ာ့ မီ့ေလာငးရာမြ ထျကးရြိလာေသာ
အသဵု့အေဆာငးအေထာကးအကူပစၥညး့မ္ာ့ ်ပဳလုပးဖနးတီ့ထာ့်ခငး့်ဖစး ကာဗျနးဒုိငးေအာကးဆုိဒး
သညး၈ ဤသိ႔်ု ပဳလုပးဖနးတီ့ႏုိငးေအာငး်ပဳလုပးသညးံ အရာမြာလညး့ ဓာတးေငျ႕မ္ာ့ေၾကာငးံ
နညး့ပညာပငး်ဖစးသညး၈ ထုိ႔ေၾကာငးံ စျမး့အငးႏြငးံ နညး့ပညာတို႔မြာ
လူသာ့တိ႔အ
ု တျကး မရြိမ်ဖစးလိုအပးေသာ အရာမ္ာ့ပငး်ဖစးသညး၈
rd
မြနးလဵုအိမးအက္ိဳ့ကို်ဖစးေပ၍ေစၿပီ့ ကမာၻႀကီ့ပူေႏျ့လာေစသညး၈ ဆီ့ႏြငး့မ္ာ့ ထူထဲစျာက္ေရာကး်ခငး့ စသညးတုိ႔ကို မၾကာခဏ ၾကာ့ေန
ကမာၻ ႀကီ့ပူေႏျ့လာမႈေၾကာငးံ ရာသီဥတုမ္ာ့ ေဖာကးလေ

ျဲ ဖာကး်ပနး်ဖစးၿပီ့ ်မငးေနၾကရသညး၈ ကမာၻအႏြဵ႔ သဘာဝေဘ့အႏၱရာယး မခဵစာ့ရသညးံ
သဘာဝေဘ့အႏၱရာယးမ္ာ့ က္ေရာကးလာႏုိငးသညး၈ ေနရာဟူ၊ မရြိသေလာကးပငး၈ ်ဖစးပ္ကးသညးံ အႀကိမးအေရအတျကးမြာ
ရုပးၾကျငး့ေလာငးစာမ္ာ့အသဵု့်ပဳမႈသညး ေလထုညစးညမး့မႈကို လညး့ ပိုမိုမ္ာ့်ပာ့လာသညး၈ ်ဖစးသညးံအခ္ိနးမ္ာ့မြာလညး့ ပုိစိပးလာ
သာမက ေရထုညစးညမး့မႈကိုလညး့ ်ဖစးေပ၍ေစသညး၈ ေက္ာကးမီ့ေသျ့ သညး၈ ရာသီဥတုေဖာကး်ပနးမႈမ္ာ့ကလညး့ ပိုမုိလန

ျ းကလ
ဲ ာသညး၈
ေလာငးစာမ္ာ့ အသဵု့်ပဳ်ခငး့ေၾကာငးံ ေလထုအတျငး့သို႔ ဆာလးဖာဒုိငး ေႏျေခါငးေခါငးႀကီ့ ေအ့သညးံအခါေအ့သညး၈ မို့သညး့လြ္ငးလညး့
ေအာကးဆိုဒးဓာတးေငျ႕မ္ာ့ ေရာကးရြိ ေစသညး၈ ။ဓာတးေငျ႕မ္ာ့မြာ သညး့သညး၈ ရာသီဥတု ဆို့ရျာ့်ပငး့ထနးတာမ္ိဳ့လညး့ ႀကဵဳရသညး၈
ေႏျဆုိလြ္ငးလညး့ အလျနးပူ၇ မို့တျငး့က္ေတာံလညး့ သညး့ႀကီ့

ေရေငျ႕ႏြငးံေပါငး့စပးၿပီ့ဆာလး်ဖဴရစး
မညး့ႀကီ့ရျာ၇ ေဆာငး့တျငး့က္ေတာံလညး့ ခိုကးခုိကးတုနးေအာငး
အကးဆစးမို့ အ်ဖစးရျာခ္သညး၈
အေအ့လျနးက…
ဲ . စသညးံအ်ဖစး အပ္ကးမ္ာ့ မၾကာမၾကာႀကဵဳေန
အကးဆစးမို့သညး ကနးမ္ာ့၇
ရသညး၈ အၾကမး့ဖ္ဥး့သဵု့သပးရလြ္ငးမိမိတို႔၌ သဘာဝပတးဝနး့က္ငး
်မစးေခ္ာငး့မ္ာ့အတျငး့ စုၿပဵဳေရာကး
ႀကီ့ ယိုယျငး့ပ္ကးစီ့စ်ပဳေနၿပီဟု ေကာကးခ္ကးခ္ႏိုငးသညး၈
ရြိၿပီ့ ေရေနသတၱဝါမ္ာ့ကိုေသ
ေၾကပ္ကးစီ့ေစသညး၈
ထု႔အ
ိ ်ပငး စကးရဵုမ္ာ့မြ ်မစးေခ္ာငး့မ္ာ့၇ ပငးလယးမ္ာ့အတျငး့သို႔ အပူစျနး႔
ထုတးမႈ ်ပဳလုပးပါကလညး့ ေရထုညစးညမး့မႈ်ဖစးေပ၍ေစသညး၈ အပူခ္ိနး
်မငးံတကးမႈေၾကာငးံ ပငးလယးေရေမြားမ္ာ့ကို ရြငးသနးပျာ့မ္ာ့ေစသညး၈
။ေရေမြားမ္ာ့သညး ေရထဲရြိေအာကးစီဂ္ငးပမာဏကို ေလြ္ာံခ္သ်ဖငးံ
ေရေနသတၱဝါမ္ာ့ကို ေသေၾကပ္ကးစီ့ၾကရသညး၈အႏၱရာယး အႀကီ့မာ့
ဆဵု့ေသာ စျမး့အငးအသဵု့်ပဳမႈမြာ ႏ္ဴကလီ့ယာ့စျမး့အငး်ဖစးသညး၈ နညး့ပညာဆုိသညးမြာ လူသာ့တို႔ အက္ဳိ့စီ့ပျာ့တို့တကးရာ
။ကိုအသဵု့်ပဳ်ခငး့်ဖငးံ အပူညစးညမး့မႈကို ်ဖစးေပ၍ေစသညး၈ တို့တကးေၾကာငး့ ႀကဵေဆာငးႏုိငးရနး ထျကးေပ၍လာ်ခငး့ ်ဖစးသညး၈
ထု႔ထ
ိ ကးဆုိ့သညးမြာ ေရဒီယုိသတၱဳၾကျ စျနး႔ပစးပစၥညး့မ္ာ့်ဖစးသညး၈ ။နညး့ပညာကို မြာ့ယျငး့စျာအသဵု့်ပဳ်ခငး့၇ ရႈေထာငးံတစးခုတညး့မြ
ႏ္ဴကလီ့ယာ့ စျနး႔ပစးပစၥညး့မ္ာ့သညး ႀကီ့မာ့ေသာ အပူပမာဏ အ်မငး်ဖငးံသာ အသဵု့်ပဳ်ခငး့တို႔ေၾကာငးံ ေဘ့ထျကး ဆို့က္ိဳ့မ္ာ့ကို ခဵစာ့
ႏြငးံ ေရဒီယုိသတၱဳၾကျမႈတုိ႔ကို ်ဖစးေစႏိုငးသညး၈ နညး့ပညာ်မငးံမာ့ လာရသညး၈ စျမး့အငးဆုိသညးမြာ လိုအပးခ္ကးမ္ာ့ ၿပီ့ေ်မာကးေစရနး
တို့တကးလာ သညးႏြငးံအမြ္ စျမး့အငးလိုအပးခ္ကးမြာ ်ဖညးံဆညး့ေပ့ေသာ အရာ်ဖစးသညး၈ ။စျမး့အငးကို အလျနးအမငး့
လညး့ ပိုမိုမ္ာ့်ပာ့လာသညးံအေလ္ာကး ႏုိငးငဵအမ္ာ့ ထုတးယူ်ခငး့၇ အလျနးအမငး့သဵု့စျ်ဲ ခငး့တို႔ေၾကာငးံ သဘာဝေဂဟစနစး
စုတင
ျ း ႏ္ဴကလီ့ယာ့ စျမး့အငးသဵု့့ စကးရဵုမ္ာ့ မ္ာ့ ပ္ကးစီ့ယုိယျငး့လာရသညး၈ ဤအခ္ကးမ္ာ့သညး သဘာဝ
တညးေဆာကးအသဵု့်ပဳလာၾကသညး၈ ပတးဝနး့က္ငးကိုထိခိုကးပ္ကးစီ့ေစၿပီ့ သဘာဝေဘ့အႏၱရာယးမ္ာ့ကို
တစးဘကးမြၾကညံးြလြ္ငးလညး့ ႏ္ဴကလီ့ယာ့ ဖိတးေခ၍ေနခဲံသညး၈ နညး့ပညာရပးတစးခုကို မေဖားထုတးမီ၇
ေဘ့ထျကးဆုိ့က္ိဳ့မ္ာ့၌ ၿခိမး့ေ်ခာကးမႈ ပိုမုိ်မငးံမာ့လာသညးဟု စျမး့အငးတစးမ္ိဳ့မ္ိဳ့ကို အသဵု့မ်ပဳမီ ေဘ့ထျကးဆုိ့က္ိဳ့မ္ာ့ကို မ်ဖစးမေန
ဆုိႏုိငးေပသညး၈ မၾကာေသ့မီက်ဖစးခဲံေသာ ဂ္ပနးငလ္ငးေၾကာငးံ ထညးံသင

ျ း့စဥး့စာ့ရေပမညး၈ သဘာဝပတးဝနး့က္ငးထိနးသိမး့ေရ့ အဖျဲ႕
ႏ္ဴကလီ့ယာ့အသဵု့်ပဳမႈ၌ အႏၱရာယးကို ပိုမုိသိ်မငးလာၾကသညး၈ အစညး့မ္ာ့မြ မညးသို႔ပငးလႈဵ႕ေဆားေနေစကာမူ လကးတစးလဵု့်ခာ့်ပဳလုပး
အခ္ိဳ႕ႏိုငးငဵမ္ာ့တျငး ႏ္ဴကလီ့ယာ့စကးရဵုမ္ာ့၇ ႏ္ဴကလီ့ယာ့လကးနကး ေနေသာ နညး့ပညာမသမာမႈမ္ာ့၇ စျမး့အငးအလျဲသဵု့စာ့်ပဳမႈမ္ာ့ကာ့
မ္ာ့ ဖ္ကးသိမး့ေရ့အတျကး လူထု၌ဖိအာ့ေပ့မႈကို ခဵေနၾကရသညး၈ ရြိေနဆဲပငး်ဖစးသညး၈
(၁) အိပးယာဝငးပဵု်ပငးမ္ာ့ ်မတးစျာဘုရာ့ရြငးကလညး့ ေဟာၾကာ့ခဲံဖူ့ပါသညး၈ လူတို႔၌
ယခုေနာကးပိုငး့ သဘာဝေဘ့အႏၱရာယးမ္ာ့၌ ၿခိမး့ေ်ခာကးမႈ စိတးတျငး ေလာဘအာ့ႀကီ့လာပါက အငတးေဘ့ ဆုိကးမညး၈ ထုိ႔ထကး
ပိုမိုမ္ာ့်ပာ့လာသညးကို သိသာထငးရြာ့စျာသိ်မငးေနၾကရသညး၈ ပို၊ေလာဘမ္ာ့လာပါက ကမာၻႀကီ့မီ့ေလာငးပ္ကးစီ့မညး၈ လူတို႔၌စိတး
ငလ္ငးလႈပး်ခငး့၇ ေ်မၿပိဳ်ခငး့၇ ေ်မကၽျဵ်ခငး့၇ ေရႀကီ့်ခငး့၇ ေတာမီ့ေလာငး တျငး ေဒါသအာ့ႀကီ့ပါက လကးနကးေဘ့ဆုိကးမညး၈ ထုိ႔ထကးပို၊
်ခငး့၇ မုနးတိုငး့တိုကး်ခငး့၇ ေလဆငးႏြာေမာငး့တိုကးခတး်ခငး့၇ ေဒါသမ္ာ့လာပါက ကမာၻႀကီ့ေရလႊမး့ပ္ကးစီ့မညး၈ လူတုိ႔၌စိတးတျငး
rd
ေမာဟ အာ့ႀကီ့ပါက ေရာဂါေဘ့ဆုိကးမညး၈ ထုိ႔ထကးပုိ၊ ေမာဟမ္ာ့ နညး့ပညာအိပးမကးဆို့ႀကီ့ကုိလညး့ ဆကးမကးေနၾကေပလိမးံဦ့မညး၈
ပါက ကမာၻႀကီ့ေလတိုကးၿပီ့ပ္ကးစီ့မညး၈ ယေန႔ကမာၻတင

ျ းဘာေတျ်ဖစး ရုပး်မငးသဵၾကာ့အစီအစဥးတစးခုမြ စကာ့သဵအခ္ိဳ႕ကို ်ပနးလညးၾကာ့
ေနသနညး့…၈ စစးပမ
ျဲ ္ာ့လညး့်ဖစးပျာ့ေနဆဲ…. ေရာဂါဘယမ္ာ့ကလညး့ ေယာငးမိသညး၈ ―ကၽျနးေတားတို႔ ဒါေတျကို မတီထျငး၇ မထုတးလုပးခဲံဖူ့
ကုသ၊ မႏုိငးေလာကးသညးအထိ တစးမ္ိဳ့ၿပီ့တစးမ္ိဳ့ထျကးေပ၍ေနဆဲ….. ပါဘူ့…. E=mc2 ကိုလညး့ မသိဘူ့…..‖ လူအမ္ာ့စိတးဝငးစာ့ေသာ
မီ့ေလာငး်ခငး့၇ ေရႀကီ့်ခငး့၇ မုနးတုိငး့တုိကး်ခငး့၇ ငလ္ငးလႈပး်ခငး့မ္ာ့၇ ကိစၥ်ဖစးသ်ဖငးံ လူရိုေသ ရြငးရုိေသ ်ဖစးေလာကးရဵု ဟနးေဆာငး
ဆူနာမီ၇ ႏ္ဴကလီ့ယာ့… စသညးမ္ာ့ကလညး့ အခ္ိနးႏြငးံအမြ္ ်ဖစးေန ပနးေဆာငးေ်ပာသညးလညး့ ်ဖစးေကာငး့်ဖစး ပါလိမးံမညး၈
ႀကဵဳေနၾကရသညး၈ လူတုိ႔၌ စိတးတင

ျ း ေလာဘ၇ ေဒါသ၇ ေမာဟမ္ာ့ အိပးယာဝငးပဵု်ပငးမ္ာ့ကို လူတုိငး့ မကးမကးေမာေမာ ယဵုၾကညးခဲံဖူ့
မညးမြ္အထိမ္ာ့်ပာ့ထူေ်ပာေနမညးဟု ခနး႔မြနး့ရနးပငးမလျယးကူေတာံ..၈ ပါသညး၈ အရုဏးဦ့၌ အလငး့ေရာငးမ္ာ့က ကမာၻေ်မေပ၍သို႔ ်ဖနး႔က္ဲ
တစးဘကးကလညး့ ်ပနးၾကညးံႏုိငးပါေသ့သညး၈ စစးပမ

ျဲ ္ာ့တျငး ်ဖာဆငး့သျာ့သညး၈
အသဵု့်ပဳသညးံလကးနကးမ္ာ့……။တု႔သ
ိ ညး နညး့ပညာ၌ အသီ့အပျငးံ
မ္ာ့ပငး်ဖစးသညး၈ ကမာၻႀကီ့ကို အခ္ိနးမေရျ့ မီ့ေလာငးတုိကးသင

ျ း့ ႏႈိငး့ရငးံေႏျ
ေဖာကးခပ
ျဲ စးႏုိငးေသာ ႏ္ဴကလီ့ယာ့….. ဤသညးလညး့ နညး့ပညာႏြငးံ
စျမး့အငးတို႔၌ ထူ့်ခာ့ေ်ပာငးေ်မာကးေသာ ပူ့ေပါငး့တငးဆကးမႈတစးခု
ပငး်ဖစးသညး၈ သဘာဝပတးဝနး့က္ငး ယိုယျငး့မႈမ္ာ့၇ ေဖာကး်ပနးမႈမ္ာ့ႏြငးံ
သဘာဝေဘ့အႏၱရာယးမ္ာ့…… အထကးပါအရာမ္ာ့ အာ့လဵု့သညး
လူသာ့တု႔၌
ိ လုိအပးခ္ကးေၾကာငးံ ေပ၍ထျကးလာေသာ နညး့ပညာမ္ာ့၇
လူသာ့တိ႔၌
ု လုိအပးခ္ကးအတိုငး့ အတိုငး့အဆမရြိ ထုတးယူသဵု့စျခ
ဲ ဲံၾက
ေသာ စျမး့အငးအရငး့အ်မစးမ္ာ့ႏြငးံ ။တို႔ေၾကာငးံ်ဖစးေပ၍လာ

(ှ) ေဖား်ပထာ့ေသာ ၾတိဂဵမြ စကးွိုငး့မ္ာ့ထဲတျငး ှ၇ဿ၇၀၇၁၇၂၇၃ ဂဏနး့
သညးံ ေနာကးဆကးတျဲအက္ိဳ့ဆကးမ္ာ့ပငး်ဖစးသညး၈ သဘာဝတရာ့ႀကီ့
(၃)လဵု့ကိုထညးံပါ၈ ဂဏနး့တစးခုကို တစးၾကိမးသာထညးံရမညး၈
သညး သဘာဝအတုိငး့လညးပတးေနသညးသာ်ဖစးသညး၈ လူသာ့မ္ာ့၌
ဂဏနး့အာ့လဵု့ကို စကးွိုငး့အာ့လဵု့တျငး တစးၾကိမးစီထညးံ၊
လုပးေဆာငးခ္ကးမ္ာ့ ကိုလညး့ သဘာဝက္က္ပငးတဵု႔်ပနးေပလိမးံမညး၈
မ္ဥး့ေ်ဖာငးံ တစးခုစီရြိ ဂဏနး့သဵု့ခု ေပါငး့်ခငး့သညး မ္ဥး့ေ်ဖာငးံ
လူသာ့တုိငး့သညး မိမိတို႔ေနထုိငးရာကမာၻေ်မကိုခ္စးၾကသူမ္ာ့ ခ္ညး့သာ
သဵု့ခုစလဵု့တျငး တူညီရမညး်ဖစးသညး၈
်ဖစးပါသညး၈ ကမာၻေ်မ ေရရြညးတညးတဵံေရ့၇ လူသာ့ထု ေရရြညးရြငးသနး
X
ႏုိငးေရ့သညး ယေန႔လူသာ့အာ့လဵု့အတျကး အေရ့အႀကီ့ဆဵု့အရာမ္ာ့ Y
Z
ပငး်ဖစးသညး၈ လကးရြိ်ဖစးပ္ကး ေတျ႕ႀကဵဳေနရသညးံအရာမ္ာ့ကို ရပးတနး႔
သျာ့ရနး သိ႔မ
ု ဟုတး ေ်ပာငး့လဲသျာ့ေစရနး မညးသူတစးဦ့တစးေယာကး
တညး့ကမြ တစးဦ့တစးေယာကးေကာငး့ လုပးေဆာငးႏုိငးမညးမဟုတးေပ၈
ကမာၻ႕လူသာ့ထုတစးရပးလဵု့ကို ဦ့ေဆာငး၊ တစးစိတးတစးဝမး့တညး့်ဖစး
ေအာငးလုပးဖို႔ကလညး့ မလျယးကူေပ၈ ထုိုသို႔ဆိုလြ္ငး ကၽျႏုးပးတုိ႔မညးသို႔
ရငးဆုိငးေ်ဖရြငး့ၾကမညးနညး့၈ ်ဖစးလာသမြ္ ရငးစညး့ခဵ၇ လညးစငး့ခဵ

(ဿ) ်ဂိဳဟးတု သဵု့လဵု့ X, Y, Z တို ံသညး ကမ ၻာကို
ၾကမညးေလာ၈ လူသာ့တို႔သညး ကမာၻေပ၍တျငး ယခုမြ တကးေရာကး
လြညးံပတးေနၾက သညး၈ X ်ဂိဳဟးတု သညး ကမ ၻာကို (၆)
ေနထုိငးသူမ္ာ့ မဟုတးၾကပါ၈ 2012 ရုပးရြငးဇာတးကာ့မ္ာ့ ထဲကလို
နာရီတစးၾကိမးက္ လြညးံ ပတးေနသညး၈ Y ်ဂိဳဟးတုသညး (၁ ှ/ဿ )
ဤကမာၻေ်မႀကီ့၌ ေနာကးဆဵု့ေန႔လညး့ မေရာကးေသ့ပါ၈ လူသာ့တို႔
နာရီ တစးၾကိမးက္ ကမ ၻာကို လြညးံပတးေနသညး၈ ်ဂိဳဟးတု Z သညး
လုပး၊်ဖစးလာသညးံ အက္ိဳ့ဆကးကို လူသာ့မ္ာ့က အဘယးေၾကာငးံ
ကမ ၻာ ကို (၀)နာရီ တစးၾကိမးက္ လြညးံပတးေနသညး၈ အခ္ိနး(ွ)
မထိနး့ခ္ဳပးမေ်ပာငး့လဲႏုိငးရမညးနညး့၈ မညးမြ္ပငး ခကးခဲနကးနဲေနေစ နာရီတင
ျ း ၁ငး့်ဂိဳဟးတုမ္ာ့သညး မ္ဥး့ေ်ဖာငးံ တစးတနး့တညး့
ကာမူ ပုစာၦတုိငး့အတျကး သငးံေလ္ားမြနးကနးေသာ အေ်ဖရြိပါသညး၈ အေနအထာ့တျငးရြိၾကသညး၈ ေနာကးထပး မညးသညးံနာရီအခ္ိနး
ထိုအေ်ဖသညး သာမနးလူသာ့တစးေယာကးအတျကး အလြမး့ေဝ့ေကာငး့ မ္ာ့တျငး ၁ငး့်ဂိဳဟးတုသဵု့ခုသညး မ္ဥး့ေ်ဖာငးံ တစးတနး့တညး့
ေဝ့ေနပါလိမးံမညး...၈ တိုငး့ဆ၊ မမီေလာကးေအာငး က္ယးေ်ပာ အေနအထာ့တျငး ်ပနးလညးေရာကးရြိမညးနညး့၈
ေကာငး့က္ယးေ်ပာလျနး့ေနပါလိမးံမညး၈ ႏြစးၿခိဳကးစျာမကးခဲံေသာ
အေ်ဖကို စာမ္ကးႏြာ ( ှ၀၃) တျငးၾကညံးပါ …
rd
တို့တကးမႈတစးခုႏြငးံအတူ ၿမိဳ႕ႀကီ့မ္ာ့ ခ္ဲ႕ကာ့လာၾကသညး၈ လမး့၇ တဵတာ့မ္ာ့ ခုဵ့ေမာကးတကးလာသညး၈ ရထာ့လမး့တစးခ္ိဳ႕ ေ်မႀကီ့
ေအာကးအတျငး့ တို့ဝငးသာျ ့သညး၈ Double Layer ၿမိဳ႕ေတားႀကီ့မ္ာ့သညး ဿွ-ရာစုႏြစးတင

ျ း အမ္ာ့အ်ပာ့ ေပ၍ထျနး့လာခဲံသညး၈ တို့တကးမႈမ္ာ့ႏြငးံ
အတူ လိုကးပါမလာသညးကေတာံ စိမး့လနး့ေသာ ကမၻာပငး်ဖစးမညး၈ နညး့ပညာႏြငးံ လူသာ့တုိ ႔ေၾကာငးံ သဘာဝဝနး့က္ငးသညး ပ္ကးစီ့ေပ္ာကး
ကျယးသျာ့ႏိုငးသကဲံသုိ႔ အသစး်ပနးလညး ေမျ့ဖျာ့ႏိုငးစျမး့လညး့ ရြိပါသညး၈ ဿှ-ရာစုႏြစးတင

ျ း ဖနးတီ့လာေသာ လူမႈဝနး့က္ငးတင
ျ း စိမး့လနး့ေသာ
ကမ ၻာသညး အသျငးေ်ပာငး့ ေရာကးရြိလာမညးလာ့၈
―မုေလ့႐ုဵ ေတာအစ၇ ေဒါနလမး့ေ်မညီ၇ ေလြ္ာက္စမး့ ေရသငး့ၾကညးတယး၇ ေရႊႏြငး့ဆီ ကနးေခ္ာငး့‖ ... အတိတး တစးေနရာမြ စိမး့လနး့
ေသာ ကမၻာကို ေလ့ေမာငးံစဵေက္ာငး့ ကဗ္ာတျငး ်ပနးလိုကးရြာမိသညး၈ ဝပးဝပး်ပာ့်ပာ့ ပနး့႐ဵုေလ့မ္ာ့၇ အုပးအုပးဆိုငး့ဆိုငး့ သစးပငးႀကီ့မ္ာ့ႏြငးံအတူ
ပတးဝနး့က္ငးသညး အေတျ့ထဲ သာသာယာယာ ရြိေနေတာံသညး၈ ေတာငးေတာရယး သာယာပါသညး၈ ပနး့မာလာမ္ာ့ ပျငးံဖူ့ပါသညး၈ သို ႔ေသား
ယေန႔ ၿမိဳ႕်ပစ႐ိုကး အတျငး့သုိ႔ ထိုသဘာဝကို ေခ၍သျငး့၊ေတာံ မရႏိုငးေတာံ၈ ေတာရိပး ေတာငးရိပးႏြငးံ ေနလိုလြ္ငးေတာံ ေတာေတာငး ဝနး့က္ငးသို ႔
သျာ့ႏိုငးပါမြ၇ ေနႏိုငးပါမြ၈ ထိုအလြကို မူဝါဒေ်ပာငး့၊ ခဵစာ့၊ေတာံ ရႏိုငးပါသညး၈ ပနး့စဵပယး နနး့လယး မေပ၍ထျကးလာလြ္ငး ခဵပျငးံတုိ ႔သညးလညး့
ရနဵ႔ေပ့ႏိုငးပါသညးေလ၈ သို႔ဆိုလြ္ငး ကၽျနးေတားတုိ႔ ပတးဝနး့က္ငးတင

ျ း ေတျ႔်မငးလာရေသာ Green Roof မ္ာ့၇ Rooftop Garden မ္ာ့ ႏြငးံ Green
Wall မ္ာ့သညး သဘာဝတရာ့ကို ခဵပျငးံ ခဵပနး့ေလ့မ္ာ့အသျငး ေ်ပာငး့လဲ ဖနးတီ့ထာ့်ခငး့သညးလာ့၈ လူေနအိမးမ္ာ့အတျငး့သို ႔ စိမး့လနး့ေသာ
အပငးမ္ာ့ ေပါငး့စပး ဖနးတီ့လာ်ခငး့သညး ကၽျနးေတားတို႔ ႏြလဵု့အိမးကို မညးေရျ႕မညးမြ္ ႐ုိကးခတးႏိုငးပါသနညး့၈ Green Wall ၇ Rooftop Garden မ္ာ့
ႏြငးံ Green Roof မ္ာ့၌ စိမး့လနး့မႈသညး ကၽျနးေတားတုိ႔ႏြငးံ တစးသာ့တညး့ နရီစညး့ခ္ကး ညီလာၿပီလာ့၈
rd
Green Roof Buildings အခ္ိဳ႕
စငးစစး Green Roof မ္ာ့သညး 1960 ခုႏြစး ေနာကးပိုငး့တျငး
အေနာကးဥေရာပ၇ အထူ့သ်ဖငးံ Germany ႏြငးံ Swizerland မြ အစ်ပဳ၊
ထျနး့ကာ့လာေသာ နညး့ပညာ်ဖငးံ တညးေဆာကးထာ့ေသာ အမို့်ပငး ်မကးခငး့
မ္ာ့်ဖစးသညး၈ မၾကာေသ့ေသာ 2000 ခုႏြစး ပတးဝနး့က္ငးတင

ျ း North Ameri-
ca, Toronto, Portland, Chicago ႏြငးံ Japan မ္ာ့မြတဆငးံ လူသိမ္ာ့
ထငးရြာ့လာခဲံသညး၈ Green Roof မ္ာ့သညး အိမးမ္ာ့၌ အမို့်ပငးမ္ကးႏြာခငး့ကို
ကာကျယးေပ့ေသာ အလႊာတစးခုအ်ဖစး ေပါငး့စပးဖျဲ႕တညး၊ ဆနး့သစးေသာ
နညး့ပညာတို႔်ဖငးံ ကၽျနးေတားတုိ႔၌ လူမႈ ပတးဝနး့က္ငးကို ေရာကးရြိလာခဲံပါသညး၈ ေ်မ်ပငး ်မကးခငး့်ပငးမ္ာ့ကဲံသို႔ ထုႏြငးံထညးႏြငးံ ရပးတညးထာ့
ႏိုငး်ခငး့ မရြိသညးံအတျကး Green Roofs မ္ာ့အတျကး အပငး ေရျ့ခ္ယးရာတျငး ေသားလညး့ေကာငး့၇ စိုကးပ္ိဳ့ ပ္ိဳ့ေထာငးရာတျငး ေသားလညး့ေကာငး့
ေပါံပါ့ၿပီ့ ပါ့လႊာေသာထုထညးမ္ာ့်ဖစးေအာငး ဖနးတီ့ေပ့ရသညး၈ ်ပနးလညး ်ပဳ်ပငးရာတျငးလညး့ အကုနးအက္ နညး့ပါ့ေစရနးႏြငးံ လုပးေဆာငးရနး
ဝနးက္ယးမႈ မရြိေစရနး ၾကိဳတငး တျကးခ္ကးၿပီ့မြ ဖနးတီ့ေပ့ရသညး၈
Typical Cross Section of Green Roof System
ေယဘူယ္အာ့်ဖငးံ Green Roof ဟု ေခ၍ဆိုလိုကးေသာလညး့ ထို Green Roof တျငး မတူညီေသာ အစိတးအပိုငး့ႏြငးံ မတူညီေသာ
ဒီဇိုငး့ဖနးတီ့မႈမ္ာ့စျာသညး ကျဲ်ပာ့်ဖစးတညးလ္ကး ရြိပါသညး၈ ဥပမာအာ့်ဖငးံ Eco-roof ဟုေခ၍ေသာ Vegetated Roof System သညး သမာ့႐ို့က္
အေဆာကးအဦ့မ္ာ့၌ အမို့်ပငးတင
ျ း ေတျ႔ရတတးသညး၈ အမို့်ပငးတင
ျ း ေရတာ့လႊာတစးခုႏြငးံ ေ်မာငး့မ္ာ့ဖျဲ႕စညး့၊ ေ်မဆီေ်မၾသဇာမ္ာ့ ပဵံပို့ကာ
Landscape ေလ့တစးခု ဖနးတီ့ထာ့်ခငး့ပငး ်ဖစးသညး၈ တညးရြိရာေနရာ၌ ပတးဝနး့က္ငး ရာသီဥတု၇ ေ်မဆီလႊာအရညးအေသျ့၇ အပငးအမ္ိဳ့
အစာ့ႏြငးံ ်ပဳ်ပငးထိနး့သိမး့မႈအေပ၍ မူတညး၊ Eco-roof ေလ့မ္ာ့သညး အမ္ိဳ့မ္ိဳ့ ကျဲ်ပာ့သျာ့တတးသညး၈ Eco-roof ေလ့မ္ာ့ ဖနးတီ့ထာ့်ခငး့
ေၾကာငးံ အိမးအမို့ထညး၌ သကးတမး့ကို ပိုမိုၾကာ်မငးံေစ႐ဵုမကဘဲ မို့ေရမြလာေသာ ေရဆို့မ္ာ့ကို ်ပနးလညး အသဵု့်ပဳႏိုငး်ခငး့၇ ပတးဝနး့က္ငး
ကို ေအ့်မေစ်ခငး့တုိ႔ ်ဖစးေပ၍ေစၿပီ့ ေလထုအာ့လညး့ သနး႔ရြငး့ လတးဆတးေစပါသညး၈ United Kingdom (UK) တျငးေတာံ Green Roof
မ္ာ့အာ့ သကးဝငးလႈပးရြာ့ေနေသာ အမို့်ပငး (Living Roof) ဟု သဵု့စျေ

ဲ လံရြိသညး၈ Germany တျငးေတာံ ―Extensive Green Roof or Inten-
sive Green Roof‖ ဟု သဵု့ႏႈနး့ေလံရြိသညး၈
rd
ကၽျနးေတားတုိ႔ ႏြငးံ စိမး့လနး့ေသာ ကမၻာ
Green Roof မ္ာ့၇ Green Wall မ္ာ့ႏြငးံ Rooftop Garden မ္ာ့သညး ကနဦ့ တညးေဆာကးခါစတျငး ကုနးက္စရိတး မ္ာ့ေကာငး့
မ္ာ့ပါမညး၈ ထုိ႔အ်ပငး အေဆာကးအဦ့ ခိုငးခဵံမႈအေပ၍ တျကးခ္ကးရာတျငးလညး့ ထညးံသင

ျ း့ စဥး့စာ့ေပ့ရေသာ အခ္ကးမ္ာ့ ပိုမိုမ္ာ့်ပာ့လာပါ
လိမးံမညး၈ အထူ့သ်ဖငးံ ငလ္ငးဒဏးခဵရေလံရြိေသာ ေနရာမ္ာ့အတျကး အ်မငးံဆဵု့ေနရာတျငး မ္ာ့်ပာ့ေနမညးံ Own Weight အတျကး ပိုမို၊
သတိထာ့ တျကးခ္ကးရေပမညး၈ တစးဆကးတညး့မြာပငး Waterproofing System မ္ာ့နြငးံ အ်ခာ့ Environmental Effect မ္ာ့ကိုလညး့
ဂရု်ပဳရေပဦ့မညး၈ ႐ုက၏ေဗဒ ပညာရြငးမ္ာ့၇ ဗိသုကာပညာရြငးမ္ာ့၇ အငးဂ္ငးနီယာမ္ာ့ကေတာံ ပိုမို်ပညးံစဵုေကာငး့မျနးေသာ လူမႈဝနး့က္ငးတစးခုကို
ဆကးလကးဖနးတီ့ ေနဦ့မညးသာ ်ဖစးသညး၈
―ပနး့ေသားက တဵတိုငး့ကာသညး ၇ ဇီဇဝါ မုခး်ခာ့လို႔၇ တဵခါ့က ခ္ရာ့ႀကိဳငး၇ သငး့တဲံဂႏိုငး၈‖ ဝနး့က္ငးသညး ပနး့တဵတိုငး့လညး့
မရြိထာ့ပါ၈ ေတာၿမိဳငးဂႏိုငးလညး့ မရြိထာ့ပါ၈ သို႔ေပမယးံ နညး့ပညာလမး့တစးခ္ိဳ႕မြာ ဖနးတီ့သူတို႔က ပနး့တစးခ္ိဳ႕ ေကာကးလာပါသညး၈ ေရႊႏြငးံ
ယုိ့မြာ့ေလာကးေသာ ပနး့စကာ့ပျငးံမ္ာ့ေတာံ မဟုတး၈ ေတားဝငးနနး့ထိုကးသညးံ ေရႊသဇငးတုိ႔ေတာံ မဟုတး၈ ―ပနး့စဵပယး နနး့လယး မေပ၍ခိုကးတာမို႔
အလိုကးေတား တနးသငးံ႐ဵုပ ခဵပျငးံကို ကဵု့‖ ဟု စာဆုိရြိပါသညး၈ သို႔ဆိုလြ္ငး အမို့ထညး ်မကးခငး့မ္ာ့ႏြငးံ အစိမး့ေရာငးနဵရဵမ္ာ့သညး
ခဵပျငးံမ္ာ့ ်ဖစးလာသညးလာ့၈ တစးခ္ိနး ထို ခဵပျငးံေလ့မ္ာ့သညးလညး့ ပနး့စဵပယးလို နနး့ထိုကးလာမညးလာ့၈ သုိ ႔တညး့မဟုတး နနး့ရေဝ မနး့ေ်မမြာ
စဵပယးလိႈငးေတာံ ခဵပနး့ခိုငးတုိ႔ ေရႊ႕ေ်ပာငး့ခဵရမညးလာ့၈ သငးခဵစာ့လိုကးသညးံရနဵ႔ႏြငးံ ကၽျနးေတား ခဵစာ့မိသညးံရနဵ႔ေတာံ ကျာ်ခာ့သျာ့ပါမညး၈
စိမး့လနး့ေသာကမ ၻာကို ခ္စးတတးလြ္ငးေတာံ အေတျ့မတူလညး့ လမး့တူပါလိမးံမညး၈ ၈
_._._._._._._._._._.__._._._._._.
စိ မး ့ လ နး ့ ေ သ ာ က မၻ ာ - ဿ ( အစိမး့ေရာငး တဵတုိငး့မ္ာ့ )
စိမး့လနး့ေသာ ကမၻာကို ဖနးတီ့ေနသူမ္ာ့အၾကာ့တျငး ထငးရြာ့ေသာ
သူတစးဦ့ႏြငးံ မိတးဆကးေပ့လိုပါသညး၈ ထုိသူမြာ 1953 ခုႏြစးတင

ျ း Paris
ၿမိဳ႕၉ ေမျ့ဖျာ့ခဲံေသာ ရုက၏ေဗဒႏြငးံ ေ်မခငး့ဗိသုကာပညာရြငး Patrick Blanc
ပငး ်ဖစးသညး၈ရုက၏ေဗဒပညာရြငး Patrick Blanc သညး Subtropical Forests
မြ အပငးမ္ာ့၌သေဘာသဘာဝကို အထူ့ေလံလာသူ တစးဦ့်ဖစးခဲံၿပီ့
ကၽျနးေတားတုိ႔ ပတးဝနး့က္ငးအတျငး့သုိ႔ Vertical Garden မ္ာ့ကို ေခ၍သျငး့လာ
ခဲံသူလညး့ ်ဖစးသညး၈ သစးရျကးေလ့မ္ာ့ႏြငးံ အပငးငယးေလ့မ္ာ့ကို ပနး့ခ္ီဆရာ
တစးဦ့ပမာ ေပါငး့စပးဖျဲ႕စညး့၊ အစိမး့ေရာငး တဵတိုငး့ၾကီ့မ္ာ့ကို ဖနးတီ့ခဲံသူ
လညး့်ဖစးသညး၈ သူ၌ အစိမး့ေရာငးတဵတိုငး့မ္ာ့ႏြငးံ အစိမး့ေရာငး နဵရဵမ္ာ့သညး
ပတးဝနး့က္ငးတစးခု အတျငး့တျငး စိတးကူ့ယဥး အိပးမကးဆနးဆနး ကျဲထျကးထငးရြာ့ ေနတတးၿပီ့ ၿမိဳ႕်ပလူမႈဘဝကို တစးမ္ိဳ့တစးဖဵု ေ်ပာငး့လဲေပ့
ခဲံသညး၈
Patrick Blanc ဖနးတီ့ခဲံေသာ အစိမး့ေရာငး တဵတုိငး့ႏြငးံ နဵရဵေလ့မ္ာ့ကို www.designideology.info ေလ့မြာ သျာ့ၿပီ့ၾကညးံႏိုငး
ပါသညး၈ သူရဲ႕ Project အေသ့စိတးကို်ဖငးံ Patrick Blanc ရဲ႕ Website ေလ့ (Link) မြာ ေလံလာႏိုငးေလသညး၈ ေအာကးမြာေတာံ သူဖနးတီ့ခဲံတဲံ
အပိုငး့အစအခ္ိဳ႕ကို မိတးဆကးေပ့လိုပါသညး၈
London ၿမိဳ႕၌ အခ္ကးအခ္ာက္ေသာ Mayfair District
တျငးရြိေသာ Athenaeum Hotel သညး Patrick Blanc ၌ ဖနးတီ့မႈ
မ္ာ့အတျငး ထငးရြာ့ေသာလကးရာတစးခု ်ဖစးသညး၈ ထိုဟိုတယး၌
ရြစးလႊာအထိ အစိမး့ေရာငး နဵရဵၾကီ့ကို ဖနးတီ့ထာ့ၿပီ့ ထုိနဵရဵအတျငး့
တျငး အပငးမ္ိဳ့စိတးေပါငး့ ဿ၃ွ ခနး႔ ပါဝငးေလသညး၈
ထု႔အ
ိ တူ 2006 ခုနြစးတင
ျ း ဖျငးံလြစးခဲံေသာ Quai Branly
Museum သညးလညး့ Patrick Blanc ၌ ထငးရြာ့ေသာ လကးရာ
rd
Rooftop Garden ေလ့ တစးခု
မတူညီေသာ Green Roof တစးမ္ိဳ့မြာ Rooftop Garden မ္ာ့်ဖစးသညး၈ အမို့ထညး ်မကးခငး့်ပငးအ်ဖစး မဟုတးေတာံဘဲ ေ်မ်ပငးေပ၍ရြိ
ပနး့ၿခဵငယးေလ့မ္ာ့ကို အမို့်ပငးေပ၍သို႔ ေခ၍ေဆာငးလာ်ခငး့ ်ဖစးသညး၈ ပနး့ၿခဵငယးေလ့ ်ဖစးလာသညးံ အာ့ေလြ္ားစျာ စိုကးပ္ိဳ့ထာ့ေသာ
အပငးမ္ာ့သညးလညး့ ကျဲ်ပာ့လာသညး၈ ထို Rooftop Garden မ္ာ့သညး အေဆာကးအဦ့တစးခု အေပ၍သို႔ က္ေရာကးလာေသာ အပူကို စုပးယူေပ့
ထာ့်ခငး့ေၾကာငးံ ၿမိဳ႕်ပအိမးရာ စီမဵကိနး့မ္ာ့တျငး Rooftop Garden မ္ာ့ကို အပူဒဏးကာကျယးလို်ခငး့ႏြငးံ ၿမိဳ႕်ပတျငး ်ဖစးေပ၍တတးေသာ ေလထု
ညစးညမး့ေစသညးံ ်မဴမီ့ခို့မ္ာ့အာ့ ေလြ္ာံခ္ေစလို်ခငး့ အက္ိဳ့ငြာ ထညးံသျငး့စဥး့စာ့လာၾကသညး၈ Rooftop Garden မ္ာ့တျငး အပငးမ္ာ့ကို Con-
tainer မ္ာ့ႏြငးံ စုိကးပ္ိဳ့ထာ့ေသာေၾကာငးံ အမို့ထညးအတျကး Waterproof ်ဖစးေစရနး ဂ႐ု်ပဳရသညး၈ ထုိ႔အ်ပငး အနာ့ယူ အပနး့ေ်ဖရနးေနရာ
မ္ာ့၇ ေလံက္ငးံခနး့လုပးရနး ေနရာမ္ာ့၇ ကေလ့ကစာ့ေသာ ေနရာငယးမ္ာ့ႏြငးံအတူ ေရကူ့ကနးမ္ာ့၇ အစာ့အေသာကး ေရာငး့ခ္ေသာ ေနရာမ္ာ့၇
သဵု့ေဆာငးေသာ ေနရာမ္ာ့လညး့ ပါဝငးလာသညး၈ ထုိ Rooftop Garden မ္ာ့၌ ဖျဲ႕စညး့ပဵုသညးလညး့ ပိုမို၊ အေသ့စိတးက္လာသညး၈ Rooftop
Garden မ္ာ့ ပါဝငးလာေသာ အေဆာကးအဦ့မ္ာ့တျငး ေနထုိငးသူမ္ာ့သညး သဘာဝအလြအပႏြငးံ ပိုမိုထိေတျ ႔ချငးံ ရလာေသာေၾကာငးံ က္နး့မာေရ့
အတျကး အေထာကးအပဵံ ပိုမို ရရြိလာၾကသညး၈
Green Wall Building မ္ာ့

အမို့ထညး ်မကးခငး့ႏြငးံ ဥယ္ာဥးပနး့ၿခဵမ္ာ့အ်ပငး စိမး့လနး့ေသာ ကမ ၻာအ်ဖစး ကၽျနးေတားတုိ ႔ပတးဝနး့က္ငးအတျငး့သို႔ ေရာကးရြိလာခဲံေသာ
အသျငးပဵုစဵတစးခုမြာ Green Wall မ္ာ့်ဖစးသညး၈ Green Wall မ္ာ့သညး အေဆာကးအဦ့ နဵရဵမ္ာ့၌ တစးစိတးတစးပိုငး့အ်ဖစးေသားလညး့ေကာငး့၇
သီ့်ခာ့ free-standing wall မ္ာ့အ်ဖစးေသားလညး့ေကာငး့ ေတျ႔ရြိႏိုငးပါသညး၈ အမ္ာ့အာ့်ဖငးံ ပနး့ပငး၇ ႏျယးပငးမ္ာ့်ဖငးံ နဵရဵအာ့ တျယးကပး၊
ဖဵု့အုပးထာ့်ခငး့ ်ဖစးသညး၈ အပငးေအာကးေ်ခတျငး ေ်မဆီၾသဇာတို႔်ဖငးံ ေသားလညး့ေကာငး့၇ အ်ခာ့နညး့ပညာ တို႔်ဖငးံေသားလညး့ေကာငး့
ပနး့ပငးႏျယး႐ဵုမ္ာ့အာ့ ရြငးသနးေစသညး၈ ထုိ႔ေၾကာငးံလညး့ Green Wall မ္ာ့အာ့ Living Wall, Bio Wall or Vertical Garden ဟူ၊
ဖျငးံဆိုတတးၾကသညး၈
သမိုငး့သညး တစးပတး်ပနးလညးတတးေသာ သေဘာရြိသညးဟု ဆိုၾကသညး၈ အတိတးတစးေနရာမြ စိမး့လနး့ေသာ ကမၻာကို Green Roof
မ္ာ့၇ Rooftop Garden မ္ာ့၇ Green Wall မ္ာ့ႏြငးံ အစာ့ထို့လာၾကသညး၈ ထို႔အတျကး သမိုငး့တျငးခဲံေသာ ေဘဘီလဵု ဥယ္ာဥးၾကီ့မ္ာ့ ်ပနးလညး
ေပ၍ထျကးလာဦ့မညးလာ့၈ ေမျ့ရပးေ်မ ပါရြာ့ကိုလမ

ျ း့ေသာ မိဖုရာ့အတျကး ဘုရငး Nebuchadnezzar II တညးေဆာကးေပ့ခဲံေသာ ေဘဘီလဵု
ဥယ္ာဥးသညး ကမၻာံအဵံဖျယးမ္ာ့အတျငး့တျငး တစးခုအပါအဝငးပငး ်ဖစးခဲံရ သညး မဟုတးပါလာ့၈ တကယးေတာံ Green Roof မ္ာ့၇ Rooftop Gar-
den မ္ာ့၇ Green Wall သညး ဘုရငး Nebuchadnezzar II တညးေဆာကးခဲံေသာ ေဘဘီလဵု ဥယ္ာဥးကံသ
ဲ ုိ႔ ခမး့နာ့ထညးဝါစရာမလို၈
ကၽျနးေတားတုိ႔အေတျ့၇ ကၽျနးေတားတို႔ ခဵစာ့မႈႏြငးံ ပတးဝနး့က္ငး အေနအထာ့ သညး တစးသာ့တညး့က္ေနဖို႔ သာ လိုမညးထငးပါသညး၈
rd
တစးခု်ဖစးသညး၈ အစိမး့ေရာငးအပငးတစးခ္ိဳ႕သညး
လႈပးရြာ့သကးဝငးေနေသာ ကငး့ဗတးစတစးခ္ပး
ကဲံသ႔ုိ ်ဖစးလာသညး၈ ်မငးံမာ့ေသာ ်ပတငး့မ္ာ့
သညး အတျငး့ Interior ႏြငးံ အ်ပငး Exterior ကို
သိသာစျာ ကျဲ်ပာ့်ခာ့နာ့ထာ့ေစရနး ဖနးတီ့ထာ့
သကဲံသို႔ ထငးရေလသညး၈ Patrick Blanc ၌
နဵရဵမ္ာ့သညး ၿမိဳ႕်ပလူေနမႈဘဝမြ မျနး့ၾကပးမႈမ္ာ့
ကို ေ်ဖေဖ္ာကးေပ့ႏိုငးေသာ ေဆ့တစးဖဵုႏြငးံလညး့
တူသညး၈ လနး့ဆနး့မႈမ္ာ့ကို ေပ့သညး၈
အစိမး့ေရာငး အစအနမ္ာ့သညး ႏျမး့နယးမႈမ္ာ့ကို တ်ဖညး့်ဖညး့ ေဝ့သျာ့ေစသညး၈ Blanc ႏြငးံ အတူ လုပးကိုငးခဲံေသာ Jean Luc Gouallec က
အစိမး့ေရာငးတဵတုိငး့မ္ာ့အတျကး Frame ဖျ႕ဲ စညး့ပဵုႏြငးံ ထို Frame အတျငး့ အပငးမ္ာ့ စနစးတက္ ထညးံသင
ျ း့စိုကးပ္ိဳ့ရနး်ခငး့သညး သူတို႔
ဖနးတီ့မႈမ္ာ့၌ အဓိကအေရ့ႀကီ့ေသာ အေ်ခခဵအခ္ကး်ဖစးေၾကာငး့ ေ်ပာခဲံသညး၈ တစး စတုရနး့မီတာအတျငး့တျငး အပငးေပါငး့ ၀ွ ခနး႔ကို
စနစးတက္ ထညးံသင
ျ း့ စိုကးပ္ိဳ့ရေလသညး၈ ထို႔အ်ပငး ဒီဇိုငး့ဖနးတီ့မညးံ အပငးမ္ိဳ့စိတးမ္ာ့ကိုလညး့ စနစးတက္ ေရျ့ခ္ယးရေသ့၌၈ Vertical Gar-
den မ္ာ့ကို Blanc စတငးဖနးတီ့ခါစက ကေလ့ဆနးဆနးအေတျ့မ္ာ့ႏြငးံ စတငးခဲံ်ခငး့ ်ဖစးသညး၈ ေနာငးတင

ျ း သူသညး Paris ရြိ National Centre of
Scientific Research တျငး သျာ့ေရာကးလုပးကိုငးခဲံၿပီ့ အပငးမ္ာ့ကို သဘာဝ ေ်မေဆျ့ ေ်မၾသဇာႏြငးံ ဓါတးေ်မၾသဇာမ္ာ့်ဖငးံ ပ္ိဳ့ေထာငး်ခငး့
မဟုတးဘဲ အပငးအာ့်ဖညးံ အရညးမ္ာ့်ဖငးံ ေ်မမဲ႕ စိုကးပ္ိဳ့်ခငး့ကို ေ်ပာငး့လဲခဲံသညး၈ ထုိ႔အ်ပငး ကမၻာအႏြ႔ဵသို ံခရီ့သျာ့ၿပီ့ အပငးမ္ိဳ့စိတးမ္ာ့
ကို ေလံလာခဲံသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံလညး့ သူသညး ကမၻာအႏြဵ႕ မညးသညးံေနရာတျငးမဆို သငးံေလ္ားေလ္ာကးပတးေသာ အပငးမ္ာ့ကို ေရျ့ခ္ယးႏိုငးစျမး့
ရြိၿပီ့ Green Wall အမ္ိဳ့မ္ိဳ့ကို ဖနးတီ့ႏိုငးခဲံသညး၈
_._._._._._._._._._.__._._._._._.
Blanc ၌ Vertical Garden မ္ာ့သညး အ်ခာ့ ဥယ္ာဥး ပနး့်ခဵမ္ာ့ကဲံသို႔ မၾကာခဏ ်ပဳ်ပငးထိနး့သိမး့ရနး မလိုအပးဘဲ ်ပဳ်ပငးထိနး့သိမး့မႈ
အနညး့ငယး လုိအပး႐ဵု်ဖငးံ လဵုေလာကးခဲံသညး၈ ထိုအခ္ကးသညး သူ၌ Vertical Garden မ္ာ့ကို ထညးံသျငး့အသဵု့်ပဳလိုသူမ္ာ့ကို ဖမး့စာ့ေသာ
အခ္ကးလညး့ ်ဖစးခဲံသညး၈ အတိုကးအခဵ တစးခ္ိဳ႕ကေတာံ Blanc ၌ Vertical Garden မ္ာ့သညး အစိမး့ေရာငး ပတးဝနး့က္ငးတစးခုကိုသာ
ဖနးတီ့ထာ့်ခငး့်ဖစးၿပီ့ Sustainable Design မဟုတးေၾကာငး့ ေ်ပာဆိုခဲံၾကသညး၈ Jean Luc Gouallec ကေတာံ ပတးဝနး့က္ငးတစးခုအတျကး
မြနးကနးေသာ အပငးမ္ာ့ကို စနစးတက္ ေရျ့ခ္ယးခဲံလြ္ငး၇ စနစးတက္ ်ပဳ်ပငး စိုကးပ္ိဳ့ဖနးတီ့ခဲံလြ္ငး်ဖငးံ ကမၻာအႏြဵ ႕ မညးသညးံေနရာတျငးမဆို Green
Wall မ္ာ့ကို ဖနးတီ့ႏိုငးေၾကာငး့ ထပးေလာငး့ ေ်ပာၾကာ့ခဲံသညး၈ Blanc ဖနးတီ့ခဲံေသာ ကမၻာအႏြဵ႕မြ Project မ္ာ့သညး သူ၌စကာ့မ္ာ့
မြနးကနးေၾကာငး့ကို ညႊနး့ဆိုေနေလသညး၈
Blanc ခဵစာ့မိေသာ အစိမး့ေရာငးအေတျ့သညး ကၽျနးေတားတို႔ ခဵစာ့မိသညးံ ရနဵ႔ေတာံ ကျာ်ခာ့ပါလိမးံမညး၈ ေသခ္ာသညးကေတာံ Blanc
၌ Green Wall မ္ာ့သညး Sustainable Design အတျကး ၿပီ့်ပညးံစဵုေသာ အေ်ဖတစးခု မဟုတးေသားလညး့ ကၽျနးေတားတုိ႔ ပတးဝနး့က္ငးအတျငး့
အစိမး့ေရာငးကမ ၻာကို တစးေထာငးံတစးေနရာ အာ့်ဖညးံေနေသာ ်ပယုဂးတစးခု ်ဖစးေၾကာငး့ေတာံ အာ့လဵု့ လကးခဵထာ့ရေလသညး၈
ဂၽျနးမို့အိမး (www.johnmoeeain.com)
Reference
http://en.wikipedia.org/wiki/Living_wall & http://en.wikipedia.org/wiki/Green_wall
http://en.wikipedia.org/wiki/Green_roof & http://en.wikipedia.org/wiki/Roof_garden
http://en.wikipedia.org/wiki/Patrick_Blanc
http://en.wikipedia.org/wiki/Building-integrated_agriculture
http://www.verticalgardenpatrickblanc.com
d+A design and architectural magazine. Issure 058 _ 20101
A Selection of Plants for Green Roofs in Singapore by Tan Puay Yok & Angelia Sia.
rd
ယေန႔ေခတး ်မနးမာံအငးဂ္ငးနီယာေလာက၌ ေပ၍်ပဴလာဟု ဆိုႏိုငးေလာကးသညးံ Mechatronics အေၾကာငး့ သငးၾကာ့ေလံလာ
နာ့လညးမိသမြ္ ်ပနးလညးေဖားထုတး်ခငး့်ဖစးပါသညး၈ နာ့လညးတတးကၽျမး့ၿပီ့သူမ္ာ့အတျကး အမြတးရလျမး့ေမာစရာႏြငးံ စတငးသငးၾကာ့ ေလံလာ
ေနသူမ္ာ့အတျကး ေပါငး့ကူ့တဵတာ့ငယးတစးခုမြ္ အသဵု့ွငးႏိုငးေစရနး ရညးရျယးပါသညး၈ အထူ့အာ့်ဖငးံ ဤပညာရပးကို စိတးမအာ့လူမအာ့
အာ့သျနးချနးစိုကး သငးၾကာ့ေပ့ခဲံပါေသာ၇ ဤပညာရပး ်ပနး႔ပျာ့ထျနး့ကာ့လာေစရနး အေလ့အနကး ႀကိဳ့ပမး့စျမး့ေဆာငးခဲံပါေသာ လကးဦ့ဆရာ်ဖစး
ပါသညးံ ယခုအခါ လူ႔ေလာကႀကီ့မြ ႏႈတးဆကးထျကးချာသျာ့ၿပီ့်ဖစးေသာ ဆရာဦ့တငးံေဇား (သို႔) Mechatronics ဖခငးႀကီ့အတျကး ဂုဏး်ပဳေရ့သာ့
အပးပါေၾကာငး့ … … …၈
Mechatronics ဆိုတာ ဘာလဲ … အေမ့ရြိက အေ်ဖရြိပါမညး၈ Automation ကို ေခ၍တာေပါံဗ္ာ … ဒါက နာ့လညးၿပီ့ေသာ ပညာရြငး
ေ်ပာသညးံစကာ့၇ အ်ပငးလူအဖုိ႔ နာ့လညးရနး ခကးခဲေနပါဦ့မညး၈ Mechanical နဲ႔ Electronic ကို ေပါငး့စပးထာ့တာေပါံ .. မြနးေတာံမြနးသညး
မ်ပညးံစဵုေသ့ေသာ အေ်ဖ်ဖစးပါ၌၈ ဤသို႔ဆိုပါလြ္ငးလညး့ နညး့နညး့ေလာကးပို၊ က္ယးက္ယး်ပနး႔်ပနး႔ေလ့ အဓိပၸါယးဖျငးံၾကပါစို႔ … Automation
rd
ဆိုသညးကေတာံ ပညာရြငးသဵု့်ဖစးသညးံအတျကး အေထျအထူ့မရြငး့ Open Loop ႏြငးံ Closed Loop Control ်ဖစးသညး၈ Open Loop
လိုေတာံပါ၈ မြနးၿပီ့ မ်ပညးံစဵုေသ့ေသာ အေ်ဖကိုသာ ဖျငးံထုတးရြငး့လငး့ ဆိုသညးမြာ System တစးခုတင

ျ း ထိနး့ခ္ဳပးမႈလမး့ေၾကာငး့သညး ်ပငးပမြ
ပါမညး၈ Mechanical ဆိုေသာ အသဵု့အႏႈနး့ကို Mechanical Motion ေန၊ System အတျငး့ဆီသို႔ တစးလမး့သျာ့စနစး်ဖစးသညး၈ Energy
ဟု ်ဖညးံစျကးပါမညး၈ Mechanical Motion တျငး အေ်ခခဵေရျ႕လ္ာ့်ခငး့ Flow, Mass Flow (သိ႔)ု Motion of Equipment မ္ာ့မြ Feed Back
ႏြစးမ္ိဳ့သာ ရြိမညး၈ Linear Motion (အေ်ဖာငးံ ေရျ႕လ္ာ့်ခငး့) ႏြငးံ Signal ်ပနးလညးရယူ၊ System တျငးသဵု့စျ်ဲ ခငး့မရြိပါ၈ Closed Loop
Rotary Motion or Circular Motion(စကးွိုငး့ပဵု ေရျ႕လ္ာ့်ခငး့) ်ဖစးပါ Control တျငးမူ Energy (သိ႔)ု Mass Flow မြ Feed Back Signal
သညး၈ ထိုေရျ႕လ္ာ့မႈႏြစးမ္ိဳ့ကို သီ့်ခာ့်ဖစးေစ၇ ေပါငး့စပး်ခငး့်ဖငးံ်ဖစးေစ ်ပနးလညးရယူ၊ System တျငးသဵု့စျပ

ဲ ါသညး၈ Process အတျငး့ရြိ
မိမိတ႔လ
ို ိုခ္ငးေသာ လုပးငနး့မ္ာ့ကို ခိုငး့ေစပါမညး၈ Electronic ဆိုေသာ Control Variable သညး Command Variable ႏြငးံအၿမဲ
စကာ့ရပး ကိုေတာံ Automatic Control ဟု အစာ့ထို့၊ ေ်ပာငး့လဲ ႏႈိငး့ယြဥးတိုငး့ထျာ်ခငး့ ်ပဳလုပးၿပီ့ Controller မြ Command Variable
ဖျငးံဆိုၾကညးံပါက စကးမႈပိုငး့ဆိုငးရာ လႈပးရြာ့မႈမ္ာ့ကို အလိုအေလ္ာကး ႏြငးံ ကုိကးညီေစရနး အၿမဲေဆာငးရျကးသာျ ့ပါသညး၈ အဓိက
ထိနး့ခ္ဳပး လႈပးရြာ့ေစ်ခငး့ဟု အဓိပၸါယးဖျငးံႏိုငးပါမညး၈ Mechatronics ရညးရျယးခ္ကးမြာ Control ႏြငးံ Command Variable ကို
Technology တျငး Element Symbol မ္ာ့အတျကး ISO Standard Match ်ဖစးေစရနး ႀကိဳ့စာ့ေစ်ခငး့်ဖငးံ Control Loop ကို အလုပးလုပး
မြာ ISO-1219 ်ဖစးၿပီ့ Terms &Designation အတျကး Standard မြာ ေစ်ခငး့ပငး ်ဖစးပါသညး၈
DIN-19226 ်ဖစးပါသညး၈ ဆကးလကး၊ အေ်ခခဵက္က္ စူ့စမး့ေလံလာ ထုိသ႔ဆ

ို ိုပါလြ္ငး Control မ္ာ့ကို ်ဖစးေပ၍လုပးေဆာငးေစရနး
ၾကညးံၾကပါစို႔ ၈ Control Media မ္ာ့လိုအပးလာပါမညး၈ ေအာကးပါဇယာ့မြေန၊
Mechanical Motion မြာ နာ့လညးရနးလယ

ျ းကူသညးဟု ယူဆ Control Media မ္ာ့ကို ႏႈိငး့ယြဥးေလံလာႏိုငးပါသညး၈
ပါေသာေၾကာငးံ ပထမဦ့ဆဵု့အေန်ဖငးံ ထိနး့ခ္ဳပးမႈ်ဖစးသညးံ Control
ပိုငး့ကို ေလံလာၾကညးံပါမညး၈ Control ကို ႏြစးမ္ိဳ့ချ်ဲ ခာ့ႏိုငးပါသညး၈
Electrical Electronic Pneumatic Low-pressure Pneumatic
100-200 m/s normal, to

Very High Very High Apprx:
Signal Speed some extent speed of
Speed of Light Speed of Light 10-40 m/s
sound
Distance which can be Limited by speed of Limited by speed of

Practically unlimited Practically unlimited
covered signal signal
Switching time of ele-

>10 ms(milli second) >1 ms >5 ms >1 ms
ments
Very sensitive to envi-

Insensitive to environ-
Sensitive to environ- ronmental influence Very insensitive to envi-
mental influence, sensi-
Reliability mental influence such such as dust, humidity, ronmental influence,
tive to contaminated
as dust, humidity etc. interference field, jolt- with clean working air.
air.
ing & vibrations.
Space Requirement Large Very Small Small Small
Main Type of Signal Digital Digital

Digital Digital
Processing Analog Analog
Automation & Control Technology တျငး မညးသညးံ Control Media ကို သဵု့စျဲသညး်ဖစးေစ Working Parts ႏြငးံ Control Parts
ဟူ၊ ႏြစးပိုငး့ချ်ဲ ခာ့ စဥး့စာ့ရနးလိုအပးပါသညး၈ ထိုအပိုငး့ႏြစးမ္ိဳ့စလဵု့ ေပါငး့စပးၿပီ့အသဵု့်ပဳမြသာ လုပးငနး့စဥးတစးခု ေအာငး်မငးေစရနး ေဆာငးရျကး
ႏိုငးစျမး့ရြိပါမညး၈ လုပးငနး့လုိအပးခ္ကးေပ၍မူတညး၊ မညးသညးံ Control Media ကို သဵု့စျသ

ဲ ငးံေၾကာငး့ ေရျ့ခ္ယးရေပမညး၈
rd
ေနာကးတစးခ္ကး သဵု့သပးစဥး့စာ့ရမညးမြာ Control မ္ာ့၌ Transmission, Processing, Storage Information
Characteristics မ္ာ့်ဖစးပါသညး၈ အသဵု့်ပဳသညးံ Energy မ္ာ့အ်ဖစးလညး့ေကာငး့ Signal မ္ာ့ကို ်ဖစးေပ၍ရရြိေစသညး၈
အမ္ိဳ့အစာ့ေပ၍မူတညး၊ ေလ့မ္ိဳ့ချ်ဲ ခာ့ႏိုငးပါသညး၈ Electrical Con- ႏိႈငး့ယြဥးခ္ကးမ္ာ့သညးလညး့ေကာငး့၇ Physical Dimension အရ
trol, Electronic Control, Pneumatic Control ႏြငးံ Hydraulic ကျာ်ခာ့ခ္ကးမ္ာ့သညးလညး့ေကာငး့၇ သခ္ၤာနညး့အရ တျကးထုတး
Control တု႔်ိ ဖစးပါသညး၈ ရရြိေသာ Data အခ္ကးအလကးမ္ာ့သညးလညး့ေကာငး့ Signal
မ္ာ့ပငး ်ဖစးေလသညး၈ ထို Signal မ္ာ့ကို Control Elements မ္ာ့
ှ၈ Electrical Control ဆီသို႔ ပို႔ေဆာငးဆကးသယ

ျ းေပ့်ခငး့်ဖငးံ Control မ္ာ့သကးွငးလႈပးရြာ့
။အမ္ိဳ့အစာ့တျငး Electrical Energy ကို Control ကာ Working or Power ပိုငး့အာ့ အလုပးလုပးေစသညး၈
ပိုငး့တျငးေရာ Working ပိုငး့တျငးပါ အသဵု့်ပဳထာ့သညး၈ Working ယခုေရ့သာ့ခဲံသညးမ္ာ့အထိ Mechatronics Technology
(သိ႔)ု Power ပိုငး့တျငး Pneumatic (သိ႔)ု Hydraulic ကိုေပါငး့စပးၿပီ့ ကို စတငးလႈပးရြာ့ သကးွငးေစရနး အေ်ခခဵအဆငးံမြ္သာ ရြိပါေသ့
Electro Pneumatic (သိ႔)ု Electro Hydraulic Control အ်ဖစးလညး့ သညး၈ Control ႏြငးံ Working or Power ပိုငး့ကို
အသဵု့်ပဳႏိုငးသညး၈ အဆငးေ်ပေ်ပ ေခ္ာေခ္ာေမျ႔ေမျ႔ ေပါငး့စပးႏိုငးရနးအတျကး မိမိလုပး
ဿ၈ Electronic Control လုိေသာ လုပးငနး့ေပ၍မူတညးၿပီ့ လိုအပးေသာလုပးငနး့စဥး အဆငးံဆငးံ
။အမ္ိဳ့အစာ့တျငး Electronic Elements မ္ာ့ကို ကို ဆကးလကးေဆာငးရျကးရပါဦ့မညး၈ Automation & Control
အသဵု့်ပဳထာ့၊ Low Voltage Electrical Processing ကို ်ပဳလုပးႏိုငး Technology တျငး စကးပစၥညး့မ္ာ့ အလုပးလုပးပဵုကို လုပးငနး့ချငးမြ
သညး၈ Working or Power ပိုငး့ကို အ်ခာ့ Control Element မ္ာ့ႏြငးံ ကိုငးတယ

ျ းသဵု့စျေ
ဲ နသူ တစးဦ့ႏြငးံတစးဦ့ နာ့လညးလယ
ျ းကူေစရနး ပဵုစဵ
တျဲဖကးအသဵု့်ပဳရေလသညး၈ အမ္ိဳ့မ္ိဳ့်ဖငးံ ေဖား်ပရနးလိုအပးေပမညး၈ သို႔မြသာ Installation,
၀၈ Pneumatic Control Maintenance ႏြငံး Servicing ်ပဳလုပးရာတျငး
။အမ္ိဳ့အစာ့တျငး Compress Air ကိုသဵု့၊ Mechanical အဆငးေ်ပလျယးကူေပမညး၈
Motion ႏြငံး Signal Processing ကို ်ပဳလုပးႏိုငးသညး၈ (Compress Air
Pressure ကို 7-bar ထကး ပိုသဵု့၊မရပါ၈) အ႐ို့ရြငး့ဆဵု့ေသာ လုပးငနး့စဥး ဥပမာ်ဖငးံ ေဖား်ပရမညးဆိုပါက
၁၈ Hydraulic Control စကး႐ုဵတစးခုတင

ျ း ထုတးလုပးၿပီ့ ပစၥညး့ Package မ္ာ့ကို ေ်မေအာကး
။အမ္ိဳ့အစာ့တျငး အရညးတစးမ္ိဳ့မ္ိဳ့၌ စီ့ဆငး့မႈႏြငးံ ခနး့တျငး့မြ အေပ၍ထပးရြိ ်ဖနး႔်ဖဴ့ေရ့ဌာနသို႔ Mechanical နညး့်ဖငးံ
ဖိအာ့စျမး့ရညး Hydraulic Energy ကို အသဵု့်ပဳထာ့်ခငး့်ဖစးသညး၈ ပို႔ေဆာငးမညး ဆိုၾကပါစို႔၈ လုပးငနး့စဥးအၾကမး့မြာ Conveyor ်ဖငးံ
ထိုမြတစးဆငးံတကးပါက Operating Sequence သယးလာၿပီ့ အေပ၍သို႔ပို႔ေပ့မညးံ ေနရာသို႔ပို႔မညး၇ ထုိေနရာမြတစးဆငးံ
ပဵုစဵမ္ာ့ေပ၍မူတညး၊ Control မ္ာ့ကို … အေပ၍သို႔ တျနး့ပို႔ၿပီ့ပါက အ်ခာ့ Conveyor တစးခုေပ၍သို႔ ထပးမဵ
ှ၈ Pilot Control တျနး့ပို႔ရမညး်ဖစးသညး၈ မညးသို႔ ဒီဇိုငး့ဆငးပဵုစဵထုတးမညးကို စဥး့စာ့
ဿ၈ Memory Control ပါမညး၈ ပစၥညး့ကို ေ်မေအာကးခနး့မြ အေပ၍ထပးသို႔ တျနး့ပို႔ရနး
၀၈ Programmed Control Pneumatic Cylinder A ကို သဵု့မညး၈ အ်ခာ့ Conveyor ေပ၍သို႔
၁၈ Time-schedule Control တျနး့ပို႔ရနးမြာ Pneumatic Cylinder B ကို သဵု့စျမ

ဲ ညး၈ ထိုလုပးငနး့စဥး
၂၈ Coordinated Motion Control အတျကး အဓိကလိုအပးခ္ကးမြာ Cyl: A မြ တျနး့တငးထာ့ေသာ
၃၈ Sequence Control စသညး်ဖငးံ ်ဖနး႔ထုတးခ်ျဲ ခာ့ႏိုငးသညး၈ ပစၥညး့ကို Cyl: B မြာ အ်ခာ့ Conveyor ေပ၍သို႔ ထပးမဵတန
ျ း့ပို႔ရာတျငး
Cyl: A မူလလုပးငနး့စဥး အစ်ပဳရာေနရာသို႔ ်ပနးေရာကးမြသာ Cyl: B
Control ႏြငးံ ပတးသကး၊ ဤမြ္ဆိုလြ္ငး အၾကမး့မြ္နာ့လညး မူလေနရာသို႔ ်ပနးေရာကးရမညး်ဖစးသညး၈ ။ အေနအထာ့ကို
သေဘာေပါကးႏိုငးမညးဟု ယူဆပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ ေနာကးတစးဆငးံ Motion Sequence and Switching Condition ်ဖငးံေဖား်ပမညး
တကး၊ Signal ကိုေလံလာရနး သျာ့ၾကပါစို႔၈ Control တစးခု ဆိုပါက … … …
အလုပးလုပးႏိုငးရနး Signal လိုအပးပါသညး၈ Signal ဆိုသညးမြာ
Information ပငး်ဖစးသညး၈ Process အတျငး့ Data မ္ာ့၇ Infor- (က) Motion Sequence
mation မ္ာ့သညး Physical Dimension မ္ာ့အ်ဖစးလညး့ေကာငး့၇ 1. Writing down in chronological order
rd
- Cylinder A moves out and lift the package
- Cylinder B pushed the package onto conveyor
- Cylinder A return
- Cylinder B return
2. Tubular Form or Listing
Working Step Cylinder A Cylinder B
1 Out (Advance) -
2 - Out (Advance)
3 In (Return) -
4 - In (Return)
3. Logic (Vector) Diagram
Cylinder Out (Advance Motion representation)
Cylinder In (Return Motion representation)
Cyl: A
Cyl: B
Cyl: A
Cyl: B
4. Abbreviated Notation
+ Cylinder Out; - Cylinder In
A+ B+ A- B- (or) A+
B+
A-
B-
(ခ) Switching Condition
Switching Condition ကို Function Chart မြေန၊ ေဖား်ပမညး၈ Control Technology ကို ေလံလာရာတျငး Function Chart ကို
မရြိမ်ဖစးသိထာ့ရမညး်ဖစးသညး၈ ထုတးလုပးသူ (သို႔) Designer မြ စကးပစၥညး့တစးခုကို စတငး၊ Design ်ပဳလုပးရာတျငး
လုပးငနး့လိုအကးခ္ကးေပ၍မူတညး၊ Function Chart ကို စတငးေရ့ဆျဲရေပမညး၈ ။မြေန၊ စကး၌ Control System ကို De-
sign ်ပဳလုပးယူရေပမညး၈ Maintenance ်ပဳလုပးရာတျငးလညး့ေကာငး့၇ ်ပစးခ္ကးရြာရာတျငးလညး့ေကာငး့ Function Chart ကို စကး၌ Mo-
tion ေပ၍မူတညး၊ ေရ့ဆျဲၿပီ့မြ လုပးငနး့ဆကးလကးလုပးေဆာငးရေပမညး၈ Function Chart ေရ့ဆျဲရာတျငး စကး၌ စဦ့အေနအထာ့
လုိအပးခ္ကးအေ်ခအေနမ္ာ့ကို စတငးေဖား်ပေပ့ရမညး်ဖစးသညး၈
rd
Function Chart
*
b0 (Initial Position)
&
Start (Package present)
1 S Lifting Cylinder A out a1
Lifting
a1
2 S Pushing Cylinder B out b1
Pushing
b1
3 S Cylinder A return a0
Lower
a0
4 S Cylinder B return b0
Retract
အထကးပါ Function Chart အတျကး Work Cycle စတငးႏိုငးရနး အဆငးံ(ှ) စဦ့လုိအပးခ္ကးမ္ာ့မြာ Cyl: A ၌ ထိပးတင
ျ း အေပ၍သို႔
တျနး့ပို႔ရမညးံ Package ေရာကးရြိၿပီ့်ဖစးရမညး၈ ေနာကးဆဵု့အဆငးံၿပီ့ဆဵု့၊ Cycle အသစးစတငးရနး အေနအထာ့်ဖစးရမညး၈ ၿပီ့မြ Start Button
ကိုႏြိပးလြ္ငး စကးစတငးလညးပတးမညး်ဖစးသညး၈ ထုိအေနအထာ့မ္ာ့ တစးခုခုခၽျတးယင

ျ း့ေနပါက စကးလညးပတး၊ ရမညးမဟုတး၈ အဆငးံတိုငး့
အဆငးံတိုငး့တျငးလညး့ ။ႏြငးံပတးသကးသညးံ လုိအပးခ္ကးမ္ာ့ ်ပညးံစဵုမြသာလြ္ငး ေနာကးတစးဆငးံသို႔ တကးမညး်ဖစးသညး၈ Work Cycle ၌
ပထမအဆငးံတင
ျ း S ၌ အဓိပၸါယးမြာ Signal ကို Store ်ပဳလုပး၊ လုပးငနး့အဆငးံၿပီ့ဆဵု့ခ္ိနးတင
ျ း ေနာကးအဆငးံကို စတငးေစမညးံ Command Sig-
nal ကို a1 ေနရာမြ ရရြိေစမညး၈ Signal a1 ရရြိေသာေၾကာငးံ ဒုတိယအဆငးံ အလုပးလုပးမညး၈ ဒုတိယဆငးံမြေန၊ Signal b1 ရရြိၿပီ့ တတိယဆငးံ
အလုပးလုပး်ပနးသညး၈ တတိယဆငးံမြ Signal a0 ကိုရရြိ်ပနးရာ စတုတၳဆငးံ ဆကးလကးလုပးေဆာငးေပမညး၈ စတုတၳဆငးံ ၿပီ့ဆဵု့ခ္ိနးတင

ျ း Signal b0
rd
ကိုရရြိၿပီ့ လုပးငနး့ၿပီ့ဆဵု့သညး၈ ေနာကးထပး Work Cycle Logic Function မ္ာ့အရေသားလညး့ေကာငး့ ်ပဳ်ပငးေဆာငးရျကး၊
တစးႀကိမးထပးမဵစတငးရနးအတျကး ထို Signal b0 ကို Control element (Direction Control Valve, etc …) မ္ာ့သို႔
ပထမဆငးံသ႔ို ်ပနးလညးေပ့သျငး့ ထာ့သညးကို ေတျ႔ရြိႏိုငးသညး၈ Signal ပို႔ေဆာငးေပ့ေလသညး၈ Control element မ္ာ့သညး Work-
သိ႔မ
ု ြသာ လုပးငနး့စဥးတစးခုလဵု့ ၿပီ့စီ့ သညးမြာ ေသခ္ာလ္ကး ing element မ္ာ့ကို On/Off, Forward/Reverse Signal (သိ႔)ု
ေနာကးထပး Cycle စတငးႏိုငးရနး ပထမ Cycle ၌ ေနာကးဆဵု့အဆငးံ လုပးငနး့လုိအပးခ္ကးအရ Digital or Analog Signal မ္ာ့ေပ့ကာ
ၿပီ့စီ့သညးကို Feed Back Signal ်ပနးယူ ထာ့်ခငး့ပငး်ဖစးသညး၈ Final Control အ်ဖစး လုပးေဆာငးေလသညး၈ Auxiliary element
ထိ႔အ
ု ်ပငး ပထမအဆငးံတင
ျ း And Gate ကို အသဵု့်ပဳလြ္ကး Start မ္ာ့မြာ System ၌ လုပးငနး့စဥးမ္ာ့ကို မိမိလိုအပးသလို
Button ႏြငးံ Signal b0 ကို ေပါငး့စပးကာ အလုပးလုပးေဆာငးေစ်ခငး့ ထိနး့ေက္ာငး့ေစႏိုငးရနး၇ လြဳပးရြာ့မႈမ္ာ့ ေခ္ာေမျ႔တိက္ေစရနး ်ဖညးံ
အာ့ ေတျ႔ရြိႏိုငးပါသညး၈ စျကးသဵု့စျသ

ဲ ညးံ Check Valve, One Way Flow Control Valve,
ဤနညး့အတိုငး့ အဆငးံဆငးံအလုပးလုပးပဵု၇ Design Shuttle valve, Two Pressure Valve စသညးံ ပစၥညး့မ္ာ့
လုပးေနခ္ိနးတင
ျ း မညးသို႔အလုပးလုပးမညး မညးသို႔လုပးသငးံသညးတုိ႔ကို ကို ေခ၍ဆို်ခငး့်ဖစးသညး၈ ထိုပစၥညး့မ္ာ့ အာ့လဵု့အတျကး Element
Function Chart ေပ၍တျငးသာ စဥး့စာ့ဆဵု့်ဖတးေလသညး၈ Signal Symbol မ္ာ့၇ အလုပးလုပးပဵုမ္ာ့၇ ေပါငး့စပးသဵု့စျပ

ဲ ဵုမ္ာ့မြာ မ္ာ့်ပာ့
element မ္ာ့၇ Working element မ္ာ့၌ အေနအထာ့၇ က္ယး်ပနး႔သညးံအတျကး သီ့သနး႔ခ်ျဲ ခာ့၊ ေလံလာရမညး်ဖစးပါသညး၈
မညးသညးံေနရာမြ Signal ပို႔မညး၇ မညးသညးံေနရာမြာ Feed Back
Signal ်ပနးယူမညး၇ Processing element မ္ာ့ မညးသညးံေနရာတျငး Circuit Diagram ၿပီ့စီ့ပါက လုပးငနး့စဥး အစအဆဵု့
မညးသို႔တပးဆငးမညး စသညးတုိ႔ကိုလညး့ Function Chart ေပ၍ အလုပးလုပးပဵုကို ေဖား်ပရနးႏြငးံ Circuit ကို စစးေဆ့ႏိုငးရနး Sequence
တျငးသာ အဓိကထာ့ စဥး့စာ့ၾကေလသညး၈ Maintenance ်ပဳလုပးရာ Chart ကို ေရ့ဆျဲ အသဵု့်ပဳရေပမညး၈ Sequence Chart တျငး
တျငးလညး့ ်ပစးခ္ကးရြာရာတျငး Signal ရ/မရ ၇ Mechanical ်ပစးခ္ကး လုပးငနး့စဥးအဆငးံမ္ာ့၇ Element နဵပါတးမ္ာ့၇ Element မ္ာ့ကို
ရြိ/မရြိ၇ မညးသညံးအဆငးံထိ အလုပးလုပး၊ မညးသညးံအဆငးံတင

ျ း Operate လုပးသညးံ အေနအထာ့ (ဥပမာ .. လကးအာ့်ဖငးံ (သို႔)
အလုပးမလုပး စသညးတို႔ကိုလညး့ Function Chart ႏြငးံ ႏႈိငး့ယြဥး၊ စကးအာ့်ဖငးံ)၇ Processing element မ္ာ့ အလုပးလုပးပဵု အေ်ခအေန၇
ေကာကးခ္ကးခ္ႏိုငးေပသညး၈ Compress Air Line သဵု့စျေ

ဲ နမႈ အေ်ခအေန၇ Control element
Function Chart ေရ့ဆျဲၿပီ့စီ့ပါက မိမိလုပးေဆာငးမညးံ အလုပးလုပးပဵု အေ်ခအေန၇ Working element မ္ာ့၌ အေနအထာ့
လုပးငနး့စဥးအတျကး Circuit Diagram ကို ေရ့ဆျဲႏိုငးၿပီ်ဖစးသညး၈ စသညးတ႔က

ုိ ို ်ပညးံစဵုစျာေရ့သာ့ေဖား်ပထာ့ရမညး၈
Circuit Diagram တျငး Energy or Power Supply, Signal ele- အထကးပါအဆငးံမ္ာ့ ၿပီ့ဆဵု့ေအာငး လုပးေဆာငးခဲံၿပီ့ပါလြ္ငး
ment, Processing element, Control element, Auxiliary ele- Mechatronics Circuit တစးခုကို လကးေတျ႔လႈပးရြာ့ ေမာငး့ႏြငးရနးသာ
ment ႏြငးံ Working element မ္ာ့ ပါွငးလာမညး်ဖစးသညး၈ က္နးပါေတာံသညး၈ Mechanical ပိုငး့ဆိုငးရာ Design
(Element မ္ာ့အေၾကာငး့ အေသ့စိတးရြငး့လငး့ပါက Mechatronics ပဵုစဵထုတး်ခငး့၇ ေပါငး့စပးတပးဆငး်ခငး့မ္ာ့မြာ လကးေတျ႔လုပးငနး့စဥးတင

ျ း
သငး႐ို့တစးခုလဵု့စာမြ္ ႀကီ့က္ယးမ္ာ့်ပာ့သျာ့မညး်ဖစးရာ သေဘာ လျယးကူရြငး့လငး့စျာ လုပးေဆာငးႏိုငးမညး ်ဖစးေသာေၾကာငးံ
ေပါကးနာ့လညးလျယး႐ုဵမြ္သာ ရြငး့လငး့လိုပါသညး၈ ေနာငး တျငး အထူ့အေထျ ရြငး့လငး့ရနး လိုအပးမညးမထငးေတာံပါ၈
အေ်ခအေနေပ့ပါက ်မနးမာအငးဂ္ငးနီယာဖိုရမးတင
ျ း သီ့သနး႔ေရ့သာ့ ကၽျနးေတားေရ့သာ့ေဖား်ပလုိေသာ Mechatronics ေကာကးေၾကာငး့မြာ
ပါမညး၈) အထကးတင
ျ း ေဖား်ပခဲံၿပီ့ေသာ ဥပမာပဵုစဵအရ … Energy or အေ်ခခဵအပိုငး့ ်ပညံးစဵုသေလာကးရြိၿပီဟု မြတးယူႏိုငးပါသညး၈ ယခုတငး်ပ
Power Supply မြာ Compress Air ်ဖစးၿပီ့ Signal element ခဲံသညးမြာ Pneumatic ကို အေ်ခခဵထာ့သညးံ လုပးငနး့စဥး
(Switch, Push Button, Limit Switch, etc …) မြစ၊ Working တစးခုမြ္သာ ်ဖစးပါသညး၈ ယခုအေ်ခခဵေပ၍ မူတညး၊ က္ယးက္ယး
element (Pneumatic Cylinder, Pneumatic Motor, etc …) ်ပနး႔်ပနး႔ ေလံလာရနး လိုအပးပါဦ့မညး၈ သို႔မြသာ Mechatronics Tech-
မ္ာ့အထိ ်ဖနး႔ေွေပ့ရနး်ဖစးသညး၈ Signal element မ္ာ့မြ Signal nology တစးခုလဵု့ကို ပိုငးႏိုငးကၽျမး့က္ငးစျာ အသဵု့ခ္ႏိုငးမညး မဟုတး
flow ကို Processing element (Cascade Control, Shift Register ပါေလာ၈
Control, etc …) မ္ာ့ဆီသို႔ ပို႔ေဆာငးေပ့မညး၈ ၿပီ့်ပညံးစဵုေသာ Mechatronics Technology
Processing element မ္ာ့သညး ရရြိလာေသာ Signal flow မ္ာ့ကို ကို ေလံလာသိရြိ လိုသညးဟု ဆိုခဲံပါမူ Electro Pneumatic Circuit
လိုအပးခ္ကးေပ၍မူတညး၊ Sequential အရေသားလညး့ေကာငး့၇ မ္ာ့၇ Hydraulic ႏြငးံ Electro Hydraulic Circuit မ္ာ့၇ Electronic
rd
Control Circuit မ္ာ့စသညးတို႔အာ့ ေပါငး့စပး်ဖညးံဆညး့ ်ဖစးေပ၍တို့တကးေစရနးလညး့ ဆႏၵ်ပဳအပးပါသညး၈ ဤမြ္ဆိုလြ္ငး
လြ္ကး ေလံလာၾကရ မညး်ဖစးပါသညး၈ Electro Pneumatic အပိုငး့တျငး Mechatronics Technology အာ့ အစိမး့သကးသကးမဟုတးပဲ
Magnetic Contactor, Change Over Relay, Sensor ႏြငးံ Timer ရငး့ႏြီ့ခဵစာ့ႏိုငးေလာကးၿပီဟု ယူဆပါေသာေၾကာငးံ ေက့္ဇူ့ရြငး ဆရာ၌
စသညးံ ပစၥညး့မ္ာ့ပါွငးလာပါမညး၈ Hydraulic အပိုငး့တျငး Hyd: အမြာစကာ့်ဖငးံ နိဂဵု့ခ္ဳပးပါေတာံမညး၈ ဆရာက ဆိုခဲံသညးမြာ … … …
Pump, Flow Control Valve, Hyd: Motor ႏြငးံ Accumulator Cir- ―တပညးံ မငး့အလုုပးတစးခု လုပးခ္ငးတယးဆိုပါစို႔ .. မငး့လုပးခ္ငးတာကို
cuit မ္ာ့ကို ေလံလာရပါလိမးံမညး၈ Electronic ပိုငး့တျငးမူ Diode, Mechatronics ပညာရပးနဲ႔သာ လုပးခိုငး့လိုကး .. မငး့်ဖစးခ္ငး
Capacitor, Transistor, Rectifier မ္ာ့မြ အစ်ပဳ၊ Logic Gate (Not, တာမြနးသမြ္ Mechatronics က အကုနးလဵု့ လုပးေပ့လိမးံမယး … …‖
And, Or) မ္ာ့၇ Boolean Algebra, Karnaugh-Map တိ႔က
ု ို ဟူ၊ ်ဖစးပါသညး၈ Mechatronics ဘာသာရပး ်ပနး႔ပျာ့ထျနး့ကာ့
အသဵု့်ပဳလြ္ကး Circuit Diagram Minimization လုပး်ခငး့မ္ာ့၇ Flip- ပါေစဟု ရညးသနးလြ္ကး … … …
Flop မ္ာ့၇ Signal Steering System မ္ာ့၇ Memory Cell မ္ာ့၇ Con- (ဤေဆာငး့ပါ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့ရြငး ဆရာဦ့တငးံေဇားအာ့ ဦ့ခိုကးကနးေတာံ
trol Logic Unit မ္ာ့ႏြငးံ Microprocessor (သိ႔)ု Programmable အပးပါသညး ၈)
Logic Control အထိ ဆကးလကးေလံလာရမညး်ဖစးပါသညး၈ Dragon Warrior (A.G.T.I – M.P)

ဤေနရာတျငး Mechanical ပညာရြငးမ္ာ့ႏြငးံ Electronic _________________________________________
ပညာရြငးမဟုတးေသာ အ်ခာ့ေလံလာေနသူမ္ာ့မြ ေစာဒကတကးစရာ
ရြိေကာငး့ရြိပါလိမးံမညး၈ Electronic အပိုငး့သညး နညး့ပညာ်မငးံမာ့

သကဲံသုိ႔ ခကးခဲ႐ႈပးေထျ့လျနး့လြသညး်ဖစးရာ မညးသုိ႔နာ့လညးေအာငး
ေလံလာသငးယူရပါမညးနညး့ဟူ၊ … ၈ ဤေနရာတျငး A mathematician, a physicist, and an engineer were all

ကၽျနးေတားတို႔၌ ေက့္ဇူ့ရြငး လကးဦ့ဆရာ၌ အမြာစကာ့ကိုသာ given a red rubber ball and told to find the volume.
လကးေဆာငးပါ့ တငး်ပလိုပါသညး၈ ―Mechatronics ကို The mathematician carefully measured the diameter and
evaluated a triple integral.
နာ့လညးတတးကၽျမး့ခ္ငးရငး Electronic ပစၥညး့ေတျ တညးေဆာကးပဵု၇
The physicist filled a beaker with water, put the ball in the
အလုပးလုပးပဵုေတျကို အတိအက္ အ်ပညးံအစဵု အေသ့စိတးေလံလာ
water, and measured the total displacement.
ေနဖို႔မလိုပါဘူ့၈ အဲဒီပစၥညး့ေတျကို လကးေတျ႔လုပးငနး့ချငးမြာ ဘယးလို The engineer looked up the model and serial numbers in
အသဵု့ခ္ၿပီ့ ဘယးလိုတညးေဆာကးရမယးဆိုတာကို နာ့လညးေနဖုိ႔ပဲလို his red-rubber-ball table.
ပါတယး၈ အဲဒါမြသာ Mechatronics ကို လကးေတျ႔မြာ ပိုငးႏိုငး

အငးဂ္ငးနီယာဆိုသညးမြာ …
အသဵု့ခ္ႏိုငးပါလိမးံမယး၈ …‖ ဟူ၊ ်ဖစးပါသညး၈
သခ္ၤာပညာရြငး ၇ရူပေဗဒပညာရြငး နဲ ံအငးဂ္ငးနီယာ တို ံကို
ကၽျနးေတားေရ့သာ့ခဲံသညးမ္ာ့မြ အနညး့ငယးမြ္ပငး်ဖစးေစ တစးစဵုတစးခု
အနီေရာငး ရာဘာေဘာလဵု့တစးလဵု့ေပ့်ပီ့ ေဘာလဵု့ရဲံ ထုထညး
ေသာအသိပညာကို ေပ့စျမး့ႏိုငးခဲံပါလြ္ငး Mechatronics ပညာ်ပနး႔ပျာ့
(Volume) ကို ရြာခိုငး့တယး၈ သခ္ၤာပညာရြငးက ေဘာလဵု့ရဲံ အခ္ငး့
ေရ့အတျကး တစးတပးတစးအာ့ ထမး့ေဆာငးႏိုငးခဲံၿပီဟု ွမး့သာ
(Diameter)ကို အေသအခ္ာတိုငး့ထျာ်ပီ့ Triple integral
ၾကညးႏူ့ရမညး အမြနး်ဖစးပါသညး၈
တျကးနညး့နဲ ံ စတငးတျကး ခ္ကးတယး၈ ရူပေဗဒပညာရြငးက ဘီကာ
အထကးတင
ျ း ေဖား်ပခဲံၿပီ့သညးံအတိုငး့ ကၽျနးေတားေလံလာခဲံရ
(Beaker) ချကးတစးခုထဲ ေရအ်ပညးံထညးံတယး၈
သညးမ္ာ့မြ ထုတးႏႈတးေဖား်ပ ေရ့သာ့ခဲံသညးတို႔မြာ ႀကီ့က္ယးခမး့နာ့
အဲဒီေနာကး ေဘာလဵု့ကို ေရချကးထဲႏြစးခ္လိုကးတယး၈
လြေသာ Mechatronics ၌ သေဘာသဘာွကို နာ့လညးလျယး
်ပီ့ေတာံ ေရဘယးေလာကးဆငး့သျာ့လဲဆိုတာကို တိုငး့တာတယး၈
႐ုဵမြ္သာ ်ဖစးပါသညး၈ ေခါငး့စဥးတပးခဲံသညးံအတိုငး့ အေ်ခခဵက္
အငးဂ္ငးနီယာကေတာံ ေဘာလဵု့ကိုကိုငး်ပီ့ ေဘာလဵု့ရဲံ
သညးံ ေကာကးေၾကာငး့မ္ာ့ကိုသာ ေဖား်ပလိုကး်ခငး့်ဖစးပါသညး၈
Model နဲ ံSerial number ေတျကို လိုကးရြာတယး၈
မိမိတ႔ို ေလံလာလြ္ငး ေလံလာသေလာကး ပညာရပးဟူသညး
ဆကးလကးက္ယး်ပနး႔ေနဦ့မညးသာ ်ဖစးပါသညး၈ မိမိတုိ႔ ်မနးမာႏိုငးငဵ၌

စကးမႈလုပးငနး့မ္ာ့ တို့တကးထန
ျ း့ကာ့ေရ့တျငး Mechatronics Tech-
nology သညး ႀကီ့မာ့က္ယး်ပနး႔ေသာ အေထာကးအကူ်ဖစးလာမညး
ဟု ေလ့နကးစျာယဵုၾကညးပါသညး၈ ယဵုၾကညးသညးံအတုိငး့လညး့
rd
ေရဒါနညး့ပညာ သို႔မဟုတး ေရဒါကို ႏုိငးငဵတစးႏုိငးငဵမြေသားလညး့ေကာငး့၇ လူပုဂၐိဳလးတစးဦ့တစးေယာကးမြေသားလညး့ေကာငး့ တီထျငး
ထုတးလုပးထာ့်ခငး့မဟုတးေပ၈ တစးစဵုတစးဦ့က ေရဒါဆုိငးရာနညး့ပညာတစးရပးကို ရြာေဖျေတျ႕ရြိခဲံသညးဆုိလြ္ငး ။မတုိငးမီ ရြာေဖျေတျ႕ရြိခဲံေသာ
အခ္ကးမ္ာ့ေပ၍တျငး အေ်ခခဵခဲံရသညးသာ်ဖစးသညး၈ ေရြ့ဦ့ရြာေဖျေတျ႕ရြိခ္ကးမ္ာ့သညးလညး့ ေရဒါဟူ၊ ်ဖစးေပ၍လာေအာငး လကးငငး့ မစျမး့ေဆာငး
ႏုိငးခဲံဘဲ ေရဒါနညး့ပညာဖျဵ႕ၿဖိဳ့တို့တကးမႈ၌ တစးစိတးတစးေဒသအ်ဖစးသာ အေထာကးအကူ ်ပဳႏုိငးခဲံသညး၈ ဤနညး့ပညာမ္ာ့ကို ႏုိငးငဵေပါငး့စဵုမြ
သိပၸဵပညာရြငး၇ အငးဂ္ငးနီယာအမ္ာ့အ်ပာ့တို႔မြ ကျဲ်ပာ့်ခာ့နာ့ေသာအခ္ိနးမ္ာ့တျငး ရြာေဖျေဖားထုတးထာ့်ခငး့်ဖစးသညး၈ တစးဦ့၌ ရြာေဖျေတျ ႕ရြိခ္ကး
ကိုအေ်ခခဵ၊ အ်ခာ့တစးဦ့မြ ထပးမဵမျမး့မဵတီထျငးခဲံရသညး၈ မညးသို႔ပငးဆုိေစ အခ္ိဳ႕ေသာရြာေဖျေတျ႕ရြိမႈ၇ တီထျငးမႈတုိ႔မြာ ေရဒါဟူ၊်ဖစးေပ၍
လာေစရနး အဓိကက္သညးံ သမိုငး့မြတးတုိငးမ္ာ့ပငး်ဖစးသညး၈
ှ၅၃၂ - အဂၤလိပး ရူပေဗဒပညာရြငး James Clerk Maxwell က Electromagnetic Wave မ္ာ့ႏြငးံ ။တို႔၌ ပ္ဵ႕ႏြဵ႔ပဵုတ႔က
ုိ ို ရြငး့လငး့်ပသ
ထာ့သညးံ Electromagnetic Light Theory ထျကးေပ၍လာခဲံသညး၈
ှ၅၅၃ - ဂ္ာမနး ရူပေဗဒပညာရြငး Heinrich Rudolf Hertz သညး ေရဒီယိုလႈိငး့ (Radio Waves) မ္ာ့သညး သတၱဳမ္ကးႏြာ်ပငးမ္ာ့ကို
ရုိကးခတး၊ ်ပနးလာႏုိငးသညးဟူသညးံ စမး့သပးေတျ႕ရြိခ္ကးကို်ပဳလုပးခဲံၿပီ့ Maxwell ၌ သီအုိရီကို သကးေသ်ပေပ့ႏုိငးခဲံသညး၈
ှ၅၆၄ - အီတလီနညး့ပညာရြငး Guglielmo Marconi သညး Electromagnetic Wave ကိုအသဵု့်ပဳ၊ ေဝ့လဵေသာ ေနရာႏြစးခုကို
ဆကးသယ
ျ းေပ့ႏုိငးခဲံသညး၈ ထုတးလႊငးံမႈႏြငးံဖမး့ယူမႈအတျကး ဝုိငးယာႀကိဳ့်ဖငံးခ္ိတးဆကးထာ့ေသာ တုတးတဵရြညးကို အသဵု့်ပဳခဲံသညး၈
အီတလီဘာသာ်ဖငးံ တုတးတဵကို l‘antenna centrale ဟုေခ၍သ်ဖငံး ဝုိငးယာႀကိဳ့်ဖငံးသယ

ျ းတနး့ၿပီ့ ေကာငး့ကငးႀကိဳ့(ေကာငး့ကငးတုိငး)
အ်ဖစး အသဵု့်ပဳထာ့သညးံ တုတးတဵကို l‘antenna ဟု အလျယးတကူေခ၍ဆုိၾကသညး၈ ယေန႔ေခတးတျငး Marconi ကို ေရဒီယို
rd
ဆကးသယ
ျ းေရ့၌ ဖခငးအ်ဖစးအသိအမြတး်ပဳထာ့ၾကသညး၈
ှ၆ွ၁ - ဂ္ာမနး High Frequency အငးဂ္ငးနီယာ Christian Huelsmeyer သညး ်မဴႏြငး့မ္ာ့က္ဆငး့ေနခ္ိနးတင

ျ း သေဘၤာအခ္ငး့ခ္ငး့
တုိကးခိုကး်ခငး့မြကာကျယးႏုိငးမညးံ ရို့ရြငး့သညးံ Ship Detection Device ်ဖစးသညးံ Telemobiloskop (or Remote Object Viewing
Device) ကို တီထျငးခဲံသညး၈ ။သညး Electromagnetic Wave မ္ာ့ ထျကးချာသညးံအခ္ိနး၇ သေဘၤာ၌ သတၱဳမ္ကးႏြာ်ပငး
ကိုထိရုိကးၿပီ့ ်ပနးလညးေရာကးရြိလာသညံးအခ္ိနးတို႔ကို တိုငး့တာ်ခငး့်ဖငံး အကျာအေဝ့ကိုလညး့ တျကးခ္ကးႏုိငးခဲံသညး၈ ဤသညးမြာ
ပထမဦ့ဆဵု့ေသာ ေရဒါဆုိငးရာစမး့သပးမႈပငး ်ဖစးသညး၈ Huelsmeyer သညး ။၌တီထင

ျ းမႈကို ဂ္ာမနီႏြငးံ ၿဗိတိနးတို႔တင
ျ း
မြတးပဵုတငးခဲံသညး၈
ှ၆ှ၄ - ်ပငးသစး အငးဂ္ငးနီယာ Lucien Levy မြ Super-heterodyne Receiver ကို တီထျငးခဲံသညး၈ ။သညး ပထမဆဵု့ Intermediate Fre-
quency အမ္ိဳ့အစာ့ကို အသဵု့်ပဳခဲံၿပီ့ Double Heterodyning ်ပဳလုပးႏုိငးမညးံအလာ့အလာကို ညႊနး်ပေပ့ႏုိငးခဲံသညး၈
ှ၆ဿှ - အေမရိကနး ရူပေဗဒပညာရြငး Albert Wallace Hull မြ ထိေရာကးေကာငး့မျနးသညးံ Transmitting Tube ်ဖစးသညးံ Magnetron ကို
တီထျငးခဲံသညး၈
ှ၆ဿဿ - Naval Research Laboratory (NRL) မြ အေမရိကနး လြ္ပးစစးအငးဂ္ငးနီယာမ္ာ့်ဖစးၾကသညးံ Albert H. Taylor ႏြငးံ Leo C. Young
တိ႔မ
ု ြ သစးသာ့်ဖငံး်ပဳလုပးထာ့ေသာ သေဘၤာ၌တညးေနရာကို ေရဒါ်ဖငးံ ပထမဆဵု့အႀကိမးအ်ဖစး ရြာေဖျေဖားထုတး ေပ့ႏုိငးခဲံသညး၈ ။မြာ
ထုတးလႊငးံ်ခငး့ႏြငးံ ဖမး့ယူ်ခငး့်ပဳလုပးသညးံ အငးတငးနာမ္ာ့ကို ချ၊

ဲ ထာ့သညးံ ပထမဆဵု့ေသာ Multistatic Radar ကို စမး့သပးတီထျငး
ခဲံ်ခငး့လညး့်ဖစးသညး၈
ှ၆၀ွ - NRL မြ Lawrence A. Hyland သညး ပထမဆဵု့အႀကိမးအ်ဖစး ေရဒါ်ဖငးံ ေလယာဥးကို ေထာကးလြမး့ႏုိငးခဲံသညး၈
ှ၆၀ှ - ေရဒါကို သေဘၤာတစးစီ့ေပ၍တျငး စတငးတပးဆငးခဲံသညး၈ အငးတငးနာအ်ဖစး Horn Radiator မ္ာ့ ပါရြိသညးံ Parabolic Dishes မ္ာ့ကို
အသဵု့်ပဳခဲံသညး၈
ှ၆၀၂ - ဂ္ာမနးရူပေဗဒပညာရြငး Dr. Hans Eric Hollmann ၌ "Physics and Technique of Ultra short Waves" စာအုပး ထျကးေပ၍
လာခဲံသညး၈ ။စာအုပးမြာ မုိကးခရိုေဝံဗးနညး့ပညာအေၾကာငး့ ်ပညံးစဵုစျာေရ့သာ့ေဖား်ပထာ့သညးံ ပထမဆဵု့ေသာ စာအုပး်ဖစးသညး၈
Hollmann သညး ေခတးသစးေရဒါႏြငးံ မုိကးခရိုေဝံဗးနညး့ပညာ၌ ေရြ႕ေဆာငးပုဂၐိဳလးႀကီ့တစးဦ့်ဖစးၿပီ့ တီထျငးမႈေပါငး့ ၀ွွ ေက္ားကုိ
မြတးပဵုတငးခဲံသညး၈ ှ၆၀ွ မြ ှ၆၁ွ ခုႏြစးအေတာအတျငး့ ကမာၻအရပးရပးမြ ထုတးလုပးေသာ ေရဒါမ္ာ့သညး ။၌ေတျ႕ရြိခ္ကးမ္ာ့အေပ၍
အေ်ခခဵထုတးလုပးထာ့်ခငး့်ဖစးသညး၈
ှ၆၀၄ - Standford တက၎သိုလးမြ Russell ႏြငးံ Sigurd Varian ညီအစးကိုတုိ႔မြ Klystron ကို တီထျငးထုတးလုပးခဲံၾကသညး၈ ။သညး ေရဒါတျငး
Amplifier သိ႔မ
ု ဟုတး Oscillator Tube အ်ဖစး အသဵု့်ပဳသညးံ အဓိကအစိတးအပိုငး့တစးရပး်ဖစးလာခဲံသညး၈
ှ၆၀၆ - Birmingham တက၎သိုလးမြ အငးဂ္ငးနီယာမ္ာ့်ဖစးသညးံ John Randall ႏြငးံ Henry Boot တု႔မ
ိ ြ Cavity- Magnetron ကုိ
အသဵု့်ပဳထာ့သညးံ ေသ့ငယးၿပီ့ စျမး့အာ့်ပညံးဝသညးံ ေရဒါတစးခုကို တညးေဆာကးခဲံၾကသညး၈ B-17 ေလယာဥးမ္ာ့တျငး ။ေရဒါမ္ာ့
ကို တပးဆငးအသဵု့်ပဳခဲံသညး၈
ေရဒါ ဟူေသာ ေဝါဟာရမြာ Radio Detection And Ranging ၌ အတုိေကာကးစကာ့လဵု့ RADAR ပငး်ဖစးသညး၈ ။ကို ှ၆၁ဿ
ခုႏြစးတင
ျ း U.S. Navy မြ တရာ့ဝငးစတငးသတးမြတးေခ၍ဆုိခဲံ်ခငး့်ဖစးသညး၈ အထကးပါ သတးမြတးခ္ကးအရ ေရဒါစနစးတစးခုမြာ ပစးမြတး
ကို ေထာကးလြမး့ႏိုငး်ခငး့ႏြငးံ ပစးမြတး၌အကျာအေဝ့ဆုိငးရာ အခ္ကးအလကးမ္ာ့ တုိငး့တာရယူႏုိငး်ခငး့တုိ ႔ႏြငးံ ်ပညံးစဵုရမညး ်ဖစးသညး၈ ှ၆၀၁
ခုႏြစးမတုိငးမီက မညးသညးံ ေရဒါစနစးမြ္ အထကးပါစျမး့ေဆာငးရညးမ္ာ့ မ်ပညးံစဵုၾကေသ့ေပ၈ အခ္ိဳ ႕ေရဒါစနစးမ္ာ့မြာ အရပးမ္ကးႏြာေပါငး့စဵု
ကို ေထာကးလြမး့ႏုိငးေသားလညး့ အကျာအေဝ့ကုိ မတုိငး့တာႏုိငးေပ၈ အခ္ိဳ႕စနစးမ္ာ့မြာမူ အရပးမ္ကးႏြာကို အၾကမး့ဖ္ဥး့ မြ္သာေဖား်ပေပ့ႏုိငးၿပီ့
အကျာ အေဝ့သာ တုိငး့တာေပ့ႏုိငးသညး၈ အေရ့ပါေသာ ဖျဵ႕ၿဖိဳ့တို့တကးမႈမြာ အကျာအေဝ့တုိငး့တာရနးအခ္ိနးမြတးသာ့ ႏုိငးေသာ Pulse
မ္ာ့ကိုအသဵု့်ပဳလာ်ခငး့ႏြငးံ ။ Pulse မ္ာ့ကို ႀကီ့မာ့သညးံ အငးတငးနာမ္ာ့မြထုတးလႊငးံကာ တိက္သညးံညႊနး့ရပး တနးဖို့ကုိ ေဖားထုတးလာ
ႏုိငး်ခငး့တုိ႔်ဖစးသညး၈ ။စျမး့ေဆာငးခ္ကးႏြစးခုကို ေပါငး့စပးကာ ပစးမြတးသျာ့ရာလမး့ေၾကာငး့တစးေလြ္ာကး တိက္စျာပဵုေဖား ်ပသလာႏုိငးေပသညး၈
ှ၆၀၁ မြ ှ၆၀၆ ခုႏြစးကာလအတျငး့ ဤသုိ႔ေသာစနစးမ္ိဳ့ကုိ ႏုိငးငဵေပါငး့(၅) ႏုိငးငဵတင

ျ း လြ္ိဳ႕ဝြကးစျာ်ဖငံး သီ့်ခာ့စီ တုိ့တကးဖျဵ႕ၿဖိဳ့လာ
ခဲံၾကသညး၈ ။ႏုိငးငဵမ္ာ့မြာ အေမရိကနး၇ ၿဗိတိနး၇ ဂ္ာမနီ၇ ဆိုဗီယကး၇ ဂ္ပနး၇ နယးသာလနး၇ ်ပငးသစးႏြငးံ အီတလီတို ႔်ဖစးၾကသညး၈ ၿဗိတိနးသညး ။၌
ဓနသဟာယႏုိငးငဵမ္ာ့်ဖစးၾကေသာ ၾသစေၾတ့လ္၇ ကေနဒါ၇ နယူ့ဇီလနးႏြငးံ ေတာငးအာဖရိက ႏုိငးငဵမ္ာ့သို ႔ နညး့ပညာမ္ာ့်ဖနး႔ေဝခဲံသ်ဖငံး
rd
။ႏုိငးငဵမ္ာ့တျငးလညး့ ေရဒါနညး့ပညာမ္ာ့ သူ႔အတုိငး့အတာႏြငးံသူ ဆုိဗီယကးႏြငးံ ဂ္ပနးႏိုငးငဵတုိ႔တင
ျ း ေ်မ်ပငး
ဖျ႕ဵ ၿဖိဳ့ခဲံသညး၈ စစးအတျငး့တျငး ဟနးေဂရီႏုိငးငဵသညးလညး့ အေ်ခစုိကးေရဒါမ္ာ့၇ ပငးလယး်ပငးအေ်ခစုိကး
အထကးပါစာရငး့ တျငး ပါဝငးလာခဲံသညး၈ ေရဒါမ္ာ့ႏြငးံ ေလယာဥးတငး ေရဒါစနစးမ္ာ့
အေမရိကနးတင
ျ း NRL မြ R. M. Page သညး Pulsed Radar အေ်မာကးအ်မာ့ ပုိငးဆုိငးေနၿပီ်ဖစးသညး၈
ကုိ တုိ့တကးဖျဵ႕ၿဖိဳ့ေစရနး ှ၆၀၁ ခုႏြစးတင

ျ း ႀကိဳ့ပမး့လုပးေဆာငးခဲံသညး၈ စစးႀကီ့ ၿပီ့ဆဵု့သညးံအခါတျငး ေရဒါမ္ာ့အသဵု့်ပဳ
။ကို ှ၆၀၃ ခုႏြစးတင

ျ း ေအာငး်မငးစျာသရုပး်ပႏုိငးခဲံသညး၈ ်ခငး့၌တနးဖို့ႏြငးံ Microwave Frequency ႏြငးံ
။ႏြစးတင
ျ းပငး US. Army Signal Corps မြ Active Radar ကို စတငး Pulse Waveform တိ႔က
ု ို အသဵု့်ပဳ်ခငး့၌ အာ့သာခ္ကးမ္ာ့ကုိ
လုပးေဆာငးေနၿပီ်ဖစးသညး၈ ှ၆၀၅ ခုႏြစးတင

ျ း ပထမဆဵု့ လကးေတျ႕ ေကာငး့စျာသိရြိနာ့လညးလာၾကၿပီ်ဖစးသညး၈ ထုိ႔ေၾကာငးံ ဒုတိယကမာၻစစး
တပးဆငးအသဵု့်ပဳခဲံသညးံ SCR-268 ပစးခတးမႈထိနး့သိမး့ေရ့ ေရဒါစနစး ၿပီ့ဆဵု့ၿပီ့ ေနာကးပိုငး့ႏြငးံ စစးေအ့ကာလအေတာအတျငး့ ေရဒါ
ႏြငးံ ှ၆၀၆ ခုႏြစးတင

ျ း စတငးအသဵု့်ပဳခဲံသညးံ SCR-270 ႀကိဳတငးသတိေပ့ နညး့ပညာမ္ာ့သညး အရြိနးအဟုနးႏြငးံ တုိ့တကးဖျဵ႕ၿဖိဳ့လာခဲံသညး၈
ေရဒါမ္ာ့လညး့ ဆကးတုိကး ေပ၍ထျကးလာသညး၈ SCR-270 ်ဖငးံ ေရဒါနညး့ပညာ၌ ေရြ့ဦ့တုိ့တကးဖျဵ႕ၿဖိဳ့မႈမ္ာ့မြာ စစးဘကး
ပုလဆ
ဲ ိပးကမး့တျငး ဂ္ပနးတုိ႔၌ေလယာဥးမ္ာ့ကို ေထာကးလြမး့ႏုိငးခဲံ ဆုိငးရာလိုအပးခ္ကးမ္ာ့ေပ၍တျငး အေ်ခ်ပဳသညး၈ စစးဘကးဆုိငးရာ
ေသားလညး့ အေရ့ယူလုပးေဆာငးမႈမ္ာ့မ်ပဳလုပးခဲံသ်ဖငးံ ဂ္ပနးတုိ႔၌ နယးပယးသညး ယခုအခ္ိနးတင

ျ းလညး့ ေရဒါမ္ာ့ကို အမ္ာ့ဆဵု့အသဵု့်ပဳ
ဗဵု့ႀကဲ ေခ္မႈနး့်ခငး့ကိုခဵခဲံရသညး၈ ေနဆဲ်ဖစးၿပီ့ ေရဒါနညး့ပညာ ဖျဵ႕ၿဖိဳ့တို့တကးေရ့တျငးလညး့ အဓိက
ၿဗိတိနးတ႔မ
ို ြာလညး့စစးပ၌
ျဲ ၿခိမး့ေ်ခာကးမႈမ္ာ့ေၾကာငးံ ေရဒါ အခနး့က႑မြပါဝငးေနဆဲပငး်ဖစးသညး၈
ဆိုငးရာဖျ႕ဵ ၿဖိဳ့တို့တကးမႈမ္ာ့ကို အေလ့ထာ့လုပးေဆာငးလာခဲံသညး၈ စစးဘကးဆိုငးရာအသဵု့်ပဳမႈမ္ာ့တျငး ေ်မ်ပငး၇ ေရ်ပငးႏြငးံေဝဟငး
အဓိကဦ့ေဆာငးသူမြာ Watson Watt ်ဖစးၿပီ့ ှ၆၀၂ ခုႏြစးတင

ျ း Pulsed နယးပယးသဵု့ရပးစလဵု့အတျကး တာေဝ့ေထာကးလြမး့ေစာငးံၾကညံး်ခငး့၇
Radar ကို သရုပး်ပႏုိငးခဲံသညး၈ ှ၆၀၅ ခုႏြစးတင

ျ း ဒုတိယကမာၻစစး လမး့ေၾကာငး့်ပ်ခငး့ႏြငးံ လကးနကးထိနး့ေၾကာငး့ လမး့ညႊနး်ခငး့မ္ာ့
ၿပီ့သညးံတုိငး အသဵု့်ပဳခဲံရသညးံ နာမညးေက္ား Chain Home Surveil- ပါဝငးသညး၈ စစးဘကးဆုိငးရာေရဒါမ္ာ့သညး ႀကီ့မာ့သညးံ Ballistic
lance Radar ကျနးယကးကို အစ်ပဳႏုိငးခဲံသညး၈ ၿဗိတိနးတို႔သညး ။တို႔၌ Missile Defense System မ္ာ့မြ လကးသီ့ဆုပးခနး႔ေသ့ငယးသညးံ
ပထမဆဵု့ Airborne Interceptor Radar ကိုလညး့ ှ၆၀၆ ခုႏြစးတင

ျ း Missile Seeker မ္ာ့အထိ အရျယးအစာ့အာ့လဵု့ကို လႊမး့ၿခဵဳ
တညးေဆာကးႏုိငးခဲံသညး၈ ှ၆၁ွ ခုႏြစးတင

ျ းမူ ၿဗိတိနးႏြငးံ ေထာကးလြမး့ႏုိငးသညးံ ေရဒါအမ္ိဳ့မ္ိဳ့ ပါဝငးသညး၈
အေမရိကနး တို႔သညး ။တုိ႔၌ ေရဒါနညး့ပညာမ္ာ့ကို ေရဒါမ္ာ့ကို ယခုအခါ နယးပယးေ်မာကး
အ်ပနးအလြနးဖလြယး လာခဲံၾကသညး၈ ထုိအခ္ိနးအထိ မ္ာ့စျာ၉ က္ယး်ပနး႔စျာ အသဵု့်ပဳလာၿပီ်ဖစးသညး၈
ေရဒါမ္ာ့တျငးအသဵု့်ပဳေသာ Frequency မ္ာ့မြာ High အသဵု့မ္ာ့ေသာ ေရဒါအမ္ိဳ့အစာ့တစးခုမြာ
Frequency (HF) ႏြငးံ Very High Frequency (VHF) ယာဥးထိနး့ရဲမ္ာ့ အသဵု့်ပဳသညးံကာ့မ္ာ့၌ အလ္ငး
လႈိငး့အလ္ာ့မ္ာ့်ဖစးသညး၈ သို႔ေသား ၿဗိတိနးႏြငးံ ႏႈနး့တုိငး့တာသညးံ ေရဒါမ္ာ့်ဖစးသညး၈
အေမရိကနး ႏြစးႏုိငးငဵစလဵု့တျငး Magnetron အသဵု့်ပဳမႈ ေဘံစးေဘာႏြငးံ တငး့နစးေဘာလဵု့မ္ာ့၌အလ္ငးႏႈနး့
အေပ၍ သုေတသန်ပဳလုပးေဆာငး ရာမြ Microwave Frequency ကို ကိုတုိငး့တာရာတျငးလညး့ အထကးပါ ေရဒါမ္ိဳ့ကုိအသဵု့်ပဳသညး၈
အသဵု့်ပဳသညးံ ေရဒါစနစးမ္ာ့အ်ဖစး ဖျဵ႕ၿဖိဳ့ တုိ့တကးလာခဲံၾကသညး၈ ေန႔စဥးမို့ေလဝသသတငး့တျငး ေတျ႕်မငးေနရသညးံ ်မငးကင

ျ း့
အ်ခာ့ေသာႏုိငးငဵအမ္ာ့စုမြလညး့ Continuous Wave (CW) အသဵု့်ပဳ မြာ မို့ေလဝသေရဒါမ္ာ့မြ တုိငး့တာရရြိသညးံ ပဵုရိပးမ္ာ့်ဖစးသညး၈
သညးံ ေရဒါမ္ာ့ကိုသာ အဓိကထာ့ ထုတးလုပးခဲံၾကသညး၈ အခ္ိဳ႕ေရဒါ ေလယာဥးကင

ျ း့မ္ာ့တျငး ေလေၾကာငး့ထိနး့သိမး့ေရ့ အတျကးအသဵု့်ပဳ
မ္ာ့မြာ ဒုတိယကမာၻစစးအတျငး့မြာပငး ထုတးလုပးၿပီ့ စစးေ်မ်ပငးသုိ႔ သညးမြာလညး့ ေရဒါမ္ာ့ပငး်ဖစးသညး၈ ေလေၾကာငး့ပ္ဵသနး့မႈတျငး
ပို႔ေဆာငးအသဵု့်ပဳခဲံၾကသညး၈ ဂ္ာမနးတို႔သညး ေ်မ်ပငးအေ်ခစုိကး၇ အသဵု့်ပဳသညးံ အ်ခာ့ေသာေရဒါမ္ာ့မြာ အ်မငံးတုိငး့တာေရ့ေရဒါ၇
သေဘၤာတငးႏြငးံ ေလယာဥးတငးေရဒါ အမ္ာ့အ်ပာ့ကို တပးဆငး ်ပငး့ထနးသညးံရာသီဥတုအေ်ခအေနမ္ာ့ကို ေရြာငးကင

ျ း့ပ္ဵသနး့ႏုိငးရနး
အသဵု့်ပဳခဲံၾကသညး၈ စစးပအ
ျဲ တျငး့ ေရဒါနညး့ ပညာမ္ာ့ လ္ငး်မနးစျာ ေထာကးလြမး့သညးံေရဒါ၇ ်မငးကင
ျ း့မရြငး့သညးံအခ္ိနးတင
ျ း ေလယာဥး
တုိ့တကးဖျ႕ဵ ၿဖိဳ့လာမႈသညး မဟာမိတးမ္ာ့၌ စစးပေ

ျဲ အာငးႏုိငးေရ့အတျကး ေ်ပ့လမး့ကို ပဵုေဖားေပ့ႏုိငးသညးံေရဒါ စသညံးေရဒါမ္ာ့ကိုလညး့
အဆဵု့အ်ဖတးေပ့ေသာ အဓိကအခ္ကးမ္ာ့ ထဲမြ တစးခ္ကး်ဖစးခဲံသညး၈ အသဵု့်ပဳၾကသညး၈
တုိကးပမ
ျဲ ္ာ့ၿပီ့ဆဵု့သျာ့သညးံအခါ အေမရိကနး၇ ၿဗိတိနး၇ ဂ္ာမနီ၇ ေရဒါမ္ာ့ကို သေဘၤာမ္ာ့ အခ္ငး့ခ္ငး့တုိကးခိုကးမႈမြေရြာငးရြာ့
rd
ႏုိငးရနး၇ လမး့ေၾကာငး့်ပ ေဗားယာ (buoy) မ္ာ့ကုိ ေထာကးလြမး့ရနး
တု႔အ
ိ တျကးလညး့ အသဵု့်ပဳၾကၿပီ့ ယခုအခါ ။နညး့ပညာကို RADAR နညး့ပညာ သမိုငး့ေၾကာငး့မြ မြတးတမး့ ဓာတးပဵုမ္ာ့
ေမားေတားယာဥးမ္ာ့၇ ထရပးကာ့မ္ာ့တျငး ထညံးသင

ျ း့အသဵု့်ပဳလာၾကၿပီ
်ဖစးသညး၈ ။အ်ပငး ေလယာဥးတငးႏြငးံ အာကာသအေ်ခ
စုိကးေရဒါမ္ာ့ကိုလညး့ ေရ်ပငးႏြငးံေရခဲ်ပငး အေ်ခအေနမ္ာ့၇ သစးပငး
သစးေတာအေ်ခအေနမ္ာ့၇ ေ်မအသဵု့်ပဳမႈႏြငးံ လူေနထူထပးမႈမ္ာ့
စသညးံ ပတးဝနး့က္ငးအေ်ခအေနမ္ာ့ကို ေလံလာေစာငံးၾကညးံ်ခငး့ႏြငးံ
ေ်မပဵုေရ့ဆျဲ်ခငး့ တုိ႔တင
ျ းလညး့ အဓိကအေထာကးအကူ်ပဳကိရိယာ
အေနႏြငးံ အသဵု့်ပဳေနၾကသညး၈ အထကးပါအသဵု့်ပဳမႈမ္ာ့မြာ ေရဒါနညး့
ပညာရပးနယးပယးတစးခုလဵု့မြ သိသာထငးရြာ့လျယးသညးံ အစိတးအပိုငး့
အခ္ိဳ႕ကို ေဖား်ပထာ့်ခငး့ ်ဖစးသညး၈
ယေန႔ေခတးတင
ျ း ေရဒါနညး့ပညာကို မ္ာ့စျာေသာလုပးငနး့ James Clerk Maxwell Heinrich Rudolf Hertz
နယးပယးမ္ာ့တျငး အသဵု့်ပဳေနၾကၿပီ်ဖစးသညး၈ ေရဒါဆုိငးရာ နညး့ပညာ
မ္ာ့ထပးမဵေပ၍ထျကးလ္ကးရြိသကဲံသို႔ တနး်ပနးေရဒါနညး့ပညာမ္ာ့်ဖစး
သညးံ Stealth နညး့ပညာ၇ Radar Warning Receiver နညး့ပညာ၇
Anti-Radiation Missile နညး့ပညာ၇ Jamming နညး့ပညာ စသညးံ EW
(Electronic Warfare) ဆုိငးရာ နညး့ပညာမ္ာ့ ကလညး့ အၿပိဳငးအဆုိငး
ဖျ႕ဵ ၿဖိဳ့တုိ့တကးလ္ကးရြိသညး၈ P h a s e d A r r a y
ကဲံသ႔ေ
ို သာ ေခတးသစး ေရဒါနညး့ပညာမ္ာ့၇ ေရဒါအမ္ိဳ့အစာ့မ္ာ့၇ ေရဒါ
စနစးအစိတးအပုိငး့မ္ာ့ စသညး်ဖငံး ေရဒါနညး့ပညာ ႏြငးံပတးသကး၊
ေဆျ့ေႏျ့ေဖား်ပစရာ အေၾကာငး့အခ္ကးမ္ာ့လညး့ မ္ာ့စျာရြိပါသညး၈
မညးမြ္ပငးနညး့ပညာမ္ာ့ ်မငးံမာ့တုိ့တကးလာသညး်ဖစးေစ ကနဦ့
ဖျ႕ဵ ၿဖိဳ့တို့တကး်ဖစးေပ၍လာသညးံ သမိုငး့မြတးတမး့မ္ာ့ကိုမူ ေမံေဖ္ာကး
ထာ့၊ ရမညးမဟုတးေပ၈ ထုိ႔ေၾကာငးံေရဒါနညး့ပညာဟူ၊ အဆငးံဆငးံ
တုိ့တကး်ဖစးေပ၍လာပဵုကို အက္ဥး့မြ္ ေဆျ့ေႏျ့ေရ့သာ့ထာ့်ခငး့
်ဖစးသညး၈ လိုအပးခ္ကးမ္ာ့၇ အာ့နညး့ခ္ကးမ္ာ့ရြိေနပါကလညး့
နာ့လညးချငံးလႊတးေပ့ပါရနး ပနးၾကာ့အပးပါသညး၈ ေရဒါနညး့ပညာႏြငးံ
ပတးသကး၊ ေလံလာေဆျ့ေႏျ့ ်ဖနး႔ေဝေပ့ႏုိငးသညးံ ပညာရြငးမ္ာ့
ကိုလညး့ ်မနးမာအငးဂ္ငးနီယာဖုိရမးသုိ႔ လာေရာကးေဆျ့ေႏျ့ႏုိငးေၾကာငး့
ဝမး့ေ်မာကးေႏျ့ေထျ့စျာ ႀကိဳဆုိဖိတးေခ၍အပးပါသညး၈ စာဖတးသူအာ့လဵု့
ခ္မး့သာကိုယးစိတး ၿမဲၾကပါေစ….၈
Guglielmo Marconi
rd
Albert Wallace Hull Albert H. Taylor
Leo C. Young Lawrence A. Hyland Lucien Levy
Dr. Hans Eric Hollmann
rd
Christian Huelsmeyer
ဂ္ာမနီႏုိငးငဵ ်မဴ့နစးၿမိဳ႕ Deutsches Museum တျငး်ပသထာ့သညးံ Huelsmeyer ၌ "Telemobiloscope"
(ဘယး- Antenna ၇ လယး-Receiver ၇ ယာ-Transmitter)
rd
Robert Morris Page SCR-268 ပစးခတးမႈထိနး့သိမး့ေရ့ ေရဒါစနစး
SCR-270 ႀကိဳတငးသတိေပ့ေရဒါ Sir Robert Alexander Watson-Watt
rd
Russell ႏြငးံ Sigurd Varian ညီအစးကို Sir John Turton Randall Henry Boot
ှ၆၀၆ ခုႏြစးက John Randall ႏြငးံ Henry Boot တုိ႔တီထျငးခဲံေသာ Cavity-magnetron ပဵုစဵငယး
Cavity-magnetron
rd
Chain Home Surveillance Radar
2m wavelength band ကိုအသဵု့်ပဳထာ့သညးံ ဂ္ာမနး ေလယာဥးတငး "Lichtenstein SN2" ေရဒါ
ဂ္ာမနး Wuerzbug ေရဒါ
rd
ကို့ကာ့စာရငး့
http://www.absoluteastronomy.com/topics/History_of_radar
http://www.associatepublisher.com/e/h/hi/history_of_radar.htm
http://www.privateline.com/TelephoneHistory3/
radarhistorybuderi.html
http://www.radarworld.org/
http://www.radarpages.co.uk/
http://inventors.about.com/library/inventors/blradar.htm
http://en.wikipedia.org/wiki/History_of_radar
http://www.radartutorial.eu/04.history/hi04.en.html
Thumm, Manfred; Historical German Contributions to Physics and
Applications of Electromagnetic Oscillations and Waves ေလ့စာ့လ္ကး
Devine, Peter; Radar level measurement - The user´s guide (2000)
William Paul (်မနးမာအငးဂ္ငးနီယာဖိုရမး)
rd
ဘာ လိုလိုနဲ႕ တစးႏြစး်ပီ့တစးႏြစး ်ဖတးသနး့လာ
ခဲံတာ ခုဆိုရငး အငးဂ္ငးနီယာဖိုရမးရဲ႕
ရပးတညးမႈဟာ အေတားံကို ခိုငးမာေတာငးံတငး့လာ်ပီ့
၀ ႏြစးဆိုတဲံ အခ္ိနးကာလကို ေရာကးမြနး့မသိ ေရာကး
လာခဲံသညး၈ ႏြစးပတးလညး အလြဴဒါနအ်ပငး
ဖုိရမးမာမ္ာ့၌ ေကာငး့ႏို့ရာရာ ေဆာငး့ပါ့မ္ာ့၇
ကဗ္ာမ္ာ့၇ နညး့ပညာ ဗဟုသုတ အ်ဖာ်ဖာႏြငးံ
အမြတးတရ ထုတးေွေသာ ဂ္ာနယးအတျကး
စာမူေတာငး့လာေပမယးံ က္နး့မာေရ့ေၾကာငးံ စာမေရ့
်ဖစးတာ ၾကာေနသလို ဖိုရမးအတျငး့ လညးပတးမႈ
ကိုလညး့ ရပးနာ့ထာ့ခဲံတာ နညး့နညး့ၾကာခဲံၿပီ၈
အမြတးတရ ဖိုရမး ၀ ႏြစး်ပညးံမြာေတာံ အာ့လဵု့အတျကး
သိထာ့ သမြ္ေလ့ ေွမြ္ခ္ငးတံစ

ဲ ိတးက ရငးထမ
ဲ ြာ
ကိနး့ေအာငး့ေနခဲံ်ပနးပါသညး၈ ဒီေတာံ ဒီေလာကမြာ
ရပးတညး မိလာတဲံေနာကးပိုငး့ ဘယးလိုအေ်ခအေန
ဘယးလို အေနအထာ့ကေန ်ဖတးသနး့ခဲံသလဲ
ဆိုတာရယး ဘေလာဂးံဆိုတာဘာလဲ ဆိုတဲံ အသိေလ့တစးခုေပ့ ဘေလာဂးံဂါ တစးေယာကးဟာ ကိုယးဖနးတီ့တဲံ အႏုပညာအတျကး
ခ္ငးလို႕ မႏြစးက ်ပဳ်ပဳသမြ္ေကာငး့မႈေတျကို ်မငးေယာငးေနရငး့ ကိုယးကိုယးတိုငး တာွနးယူရပါသညး၈ မြနးကနးတံဲ သတငး့၇ မြနးကနးတံဲ
ဒီေဆာငး့ပါ့ေလ့ကို ေရ့သာ့လိုကးရ်ခငး့သာ ်ဖစးပါသညး၈ လုပးေဆာငးခ္ကး၇ မြနးကနးတံအ

ဲ ေၾကာငး့အရာ ဒါေတျဟာ တိက္မြနးကနး
အခုတစးေလာ blog ေတျ၇ wiki ေတျအ်ပငး ကိုယးပိုငးဒိုမိနး့ မႈရြိမြသာ ကိုယးံဘေလာဂံးမြာ တငး်ပၾက်ခငး့ ်ဖစးပါသညး၈ ငါသာေစ
ေတျနဲ႔ အုပးစုေတျ၇ website ေတျ တို့တကးမ္ာ့်ပာ့လာတာကို သူနာေစဆိုတံဲ စိတးနဲ႔ လုပးေဆာငး်ခငး့မ္ဳိ့က ေရရြညးမြာ တညး်မဲမႈ
အခ္ိနးတိုအတျငး့မြာ ေတျ႕ရြိလာရပါၿပီ၈ ဒါေတျကို ၾကညးံ်ခငး့အာ့်ဖငးံ မရြိ႐ဵုမြ္မက ဘေလာဂံးဂါ အမ္ာ့ကိုလညး့ ယုဵၾကညးမႈ ကငး့မဲံေစတဲံ
လူငယးလူရျယးေတျ အခ္ိနးကို အလဟႆ မကုနးဆဵု့ေအာငး လုပးေဆာငးခ္ကးမ္ာ့ ်ဖစးပါသညး၈
အသဵု့ခ္တတးလာၾကၿပီလို႔ မြနး့ဆလို႔ ရပါသညး၈ တို့တကးေနတဲံ
ေခတးအေ်ခအေနမြာ နညး့ပညာေတျ တစးေန႔ထကး တစးေန႔ အသစး ်ပငးပ ဘေလာဂံးဂါမ္ာ့ ေနရာအႏြဵ႔အ်ပာ့မြာ မ္ာ့်ပာ့ေနတာကို
အသစးေတျ ေပ၍ထျကးလာေနခ္ိနးမြာ ကၽျနးမတို႔တစးေတျဟာ ေခတး ေတျ႕ရြိ်ခငး့အာ့်ဖငးံ ကိုယးံႏိုငးငဵသာ့ေတျလညး့ ဒီလို မီဒီယာအသစး
ေနာကး ်ပတးက္နးလို႔မရပါဘူ့၈ မီဒီယာ စတိုငးသစးေတျနဲ႔အတူ ေတျ အမ္ာ့အ်ပာ့ တို့တကးေစခ္ငးတာ အမြနးပါ၈ ်ပညးပႏိုငးငဵသာ့
တတးႏုိငးသေရျ႕ ေရြ႕ကိုအေရာကးလြမး့ႏုိငးဖို႔ ႀကိဳ့စာ့ၾကရမြာပါပဲ၈ ဘေလာဂံးေတျကို ေလံလာမိသေလာကး ဘေလာဂံးဂါေတျရဲ႕ ၀၂
ယေန႔အခ္ိနးမြာ blog ေတျ အမ္ာ့အ်ပာ့ ထျကးေပ၍လာတာနဲ႔အမြ္ ရာခိုငးႏႈနး့ကသာ ဘေလာဂးံတငး်ခငး့ကို ဂ္ာနယးလစးဇငးရဲ႕ ပဵုစဵသစး
ထိုဘေလာံမ္ာ့ကို အမ္ာ့ရဲ႕အ်မငးမြာ ကဲျ်ပာ့်ခာ့နာ့စျာ ်မငးတတး တစးမ္ဳိ့အ်ဖစး ႐ႈ်မငးၾကၿပီ့ က္နး ၃၂ ရာခိုငးႏႈနး့နီ့ပါ့ကေတာံ ယငး့သို႔
ဖို႔လညး့ လိုအပးတယးလို႔ ထငး်မငးမိပါသညး၈ blog ေတျဟာ မယူဆပါဘူ့လိ႔ု ဆိုပါသညး၈ ေနာကးၿပီ့ မိမိတုိ႔ဟာ တစးခါတစးရဵ
လမး့ေၾကာငး့တစးခုတညး့အတျကး ရညးရျယးတာ မဟုတးပါဘူ့၈ မြာ်ဖစးေစ၇ မၾကာခဏ်ဖစးေစ မိမိတို႔သတငး့မြာ ေဖား်ပမယးံ အခ္ကး
ကိုယးပိုငး ခဵစာ့ခ္ကး၇ ကိုယးပိုငးေတျ႕ရြိခ္ကး၇ ကိုယးပိုငးစျမး့ေဆာငး အလကးေတျရဲ႕ မြနးကနးမႈနဲ႔ပတးသကးၿပီ့ စစးေဆ့အတညး်ပဳဖို႔အတျကး
ခ္ကးေတျနဲ႔အတူ အႏုပညာေတျ၇ နညး့ပညာ ဗဟုသုတေတျ၇ စီ့ပျာ့ေရ့၇ အခ္ိနးပိုေပ့ၿပီ့ လုပးၾကတယးလို႔ ဆိုသူ အေရအတျကးကေတာံ ၂၃
ပညာေရ့ အာ့လဵု့အာ့လဵု့ လကးလြမး့မီသေလာကး ွါသနာ ရာခိုငးႏႈနး့မြ္သာ ရြိပါသညး၈ ဘေလာဂးံဆိုတာနဲ႔ တစးခုထေ

ဲ သာ
အရငး့ခဵၿပီ့ ်ဖနး႔ေွေနၾကတာ ်ဖစးပါသညး၈ ယာဥးစညး့ကမး့ အေၾကာငး့အရာကို မ်မငးေစခ္ငးပါဘူ့၈ ကိုယးံေရ့သာ့ခ္ကးကို
လမး့စညး့ကမး့ရြိသလို၇ လူမြာလညး့ လူ႔စညး့ကမး့ ရြိသလိုပါပဲ ကိုယးတာွနးယူရပါမယး၈ ဘေလာဂံးဂါ ၄ွ ရာခိုငးႏႈနး့ေလာကးဟာ
ဘေလာဂံးေတျမြာလညး့ ဘေလာဂံးစညး့ကမး့ဆိုတာ ရြိပါသညး၈ သူတ႔ရ

ို ဲ႕ သတငး့ေတျကို အျနးလိုးငး့တငးရာမြာ သူတို႔ရဲ႕ အမညးွြကး
rd
ကိုသာ ေဖား်ပၾကပါသညး၈ ဘေလာဂံးဂါေတျဟာ သတငး့ေရ့ရာမြာ ပါသညး၈ ဘေလာံထဲမြာ စာၾကညးံတိုကးသဖျယး မြတးတမး့မြတးရာမ္ာ့
သူတို႔ရဲ႕ အမညးမြနးကို မေဖား်ပတဲံအတျကး တကယးလို႔ သတငး့မြာ့ေတျ သိမး့ဆညး့ထာ့ရြိၾကသလို အလျယးတကူ အခ္ိနးကာလအကနး႕
ေပ့ခဲံရငးလညး့ သူတို႔ကို ေ်ခရာခဵႏုိငးမြာ မဟုတးပါဘူ့၈ ထိုအ်ဖစးေတျ အသတးမရြိ ်ပနးလညးရယူသဵု့စဲႏ

ျ ုိငးပါေသ့သညး၈ သို႕အတျကးေၾကာငးံ
ေၾကာငးံတခ္ဳိ႕ ဘေလာဂံးဂါေတျမြာ့ယျငး့တဲံ ေကာလဟလ ဘေလာံတစးခုသညး ပုဂၐိဳလးေရ့ ွကးဘးဆိုကး တစးခုနဲ႕ ပို၊ အသျငးတူ
သတငး့ေတျကို ်ဖနး႔ေွလာမိတံအ
ဲ ခါ က္နးဘေလာဂံးဂါ ပါသညး၈ သိ႕ု ေသားလညး့ ေအာကးေဖား်ပပါ အခ္ကးမ္ာ့က
မ္ာ့ကိုပါ ထိခိုကးနစးနာေစမႈ ်ဖစးပျာ့ႏုိငးပါတယး၈ ွကးဘးဆိုကးတစးခုႏြငးံမတူ ်ခာ့နာ့ ချၽငး့ယျငး့ခ္ကးမ္ာ့
ဒါေၾကာငးံ တစးဦ့နဲ႔တစးဦ့ အထငးမြာ့ အ်မငးမြာ့မႈေတျ ရြိေၾကာငး့ ေတျ႔ႏိုငးပါသညး၈
လညး့ ်ဖစးလာႏိုငးစရာ ရြိလာတတးပါသညး၈ ဘေလာံတစးခုကို တညးေဆာကး ထိနး့သိမး့
နညး့ပညာေတျတို့တကး်ပနး႔ပျာ့လာတာနဲ႔အမြ္ ရနး လျယးကူသညး ပို၊အသကးွငးလႈပးရြာ့ ရြငးသနး
လူႀကီ့၇လူငယး၇လူရျယးေတျအာ့လဵု့ နညး့ပညာ ႏိုငးသညး၈ ပို၊ အသစးမ္ာ့ကို အ်မဲတငးပို႕ႏုိငးသညး၈
ဗဟုသုတအ်မငးေတျ ေနရာ တိုငး့မြာ လျတးလပးပျငးံလငး့ေသာ၇ ပုဂၐိဳလးေရ့ဆနးဆနးေရ့သာ့
ရရြိလာနုိငးမယးဆိုရငး၇ နာ့လညးမႈေတျ မြနးကနးလာႏုိငးမယး ဆိုရငး တငး်ပႏုိငးေသာ၇ ပျငးံလငး့ ရငး့ႏြီ့ခ္ကးမ္ာ့်ဖငးံ တနးဆာဆငးႏုိငး သညး၈
ဘေလာဂံးေတျ ဘယးေလာကးအေရ့ ပါလာမလဲ၈ ႏုိငးငဵတစးႏုိငးငဵလဵု့ရဲ႕ လာေရာကး လညးပတးေသာ အ်ခာ့ စာဖတးသူမ္ာ့၇ အ်ခာ့ ဘေလာံဂါ
စီ့ပျာ့ေရ့ အစိတးအပိုငး့တစးခု အ်ဖစး ်ဖစးမလာႏိုငးဘူ့လို႔ ေ်ပာလို႔မရ မ္ာ့ႏြငးံလညး့ ရငး့ႏြီ့ပျငးံလငး့စျာ ေဆျ့ေႏျ့တိုငးပငးႏုိငးသညး၈
ေတာံပါဘူ့၈ ဘေလာဂံးေတျဟာ ကၽျနးမတို႔ႏုိငးငဵသာ့ေတျရဲ႕ အေ်ခခဵ ကမၻာတစးွြမး့လဵု့ရြိ ဘေလာံမ္ာ့တျငး တစးစဵုတစးရာ တူညီေသာ
အေဆာကးအအဵုကို ဖ္ကးဆီ့ပစးေန တယး ဆိုတဲံ ေတျ့ထငးခ္ကးဟာ စဵသတးမြတးခ္ကး ရြိေန်ပီ့ ပဵုစဵတူ နညး့ပညာမ္ာ့ကိုလညး့ သဵု့စျေ
ဲ နၾက
ေယဘုယ္အာ့်ဖငးံ ခိုငးလဵုမႈမရြိဘဲ အယူအဆ သေဘာ ပါသညး၈
သကးသကးသာ ်ဖစးပါသညး၈ ဘေလာဂံးေတျေၾကာငးံ ငုဵ႔လြ္ဳိ့ေနတဲံ ဘေလာံတစးခုတင

ျ း အသဵု့်ပဳႏိုငးေသာ ကိရိယာ (Tool)
အႏုပညာ၇ ကိုယးတိုငးဖနးတီ့ႏိုငးမႈ စျမး့ရညး၇ လူတိုငး့ အရညးအခ္ငး့ တစးခုေၾကာငးံ သဵု့စဲသ

ျ ူမ္ာ့အတျကး အလျနးတရာ လျယးကူစျာ
ရြိပါတယးဆိုတဲံ မိမိကိုယးကိုယးယုဵၾကညးမႈ၇ ပညာတတးွနး့က္ငးေတျ သဵု့စဲႏ

ျ ိုငး်ပီ့ ပါဝငးေသာ အေၾကာငး့အရာမ္ာ့၇ မာတိကာမ္ာ့ကို လႈပးရြာ့
အရာအာ့လဵု့ တို့တကးမ္ာ့်ပာ့လာတာ နဲ႔အမြ္ ႏုိငးငဵတစးွြမး့လဵု့ သကးွငးေစေအာငး စုစညး့ေပ့ပါသညး၈
ေအာငး်မငး်ဖစးထန
ျ း့မယးံ လူငယး လူရျယးေတျ ဘေလာံတစးခုတင
ျ း အငးတာနကး လိပးစာ ဿ ခုပါရြိ်ပီ့၇
ေမျ့ထုတးလာႏိုငးခဲံၿပီ့ တို့တကး ဘေလာံတစးခု တညးေဆာကး်ပီ့ေနာကး ၁ငး့လိပးစာတို ံမြာ ေ်ပာငး့လဲမႈ
ေအာငး်မငးေသာ လုပးေဆာငးခ္ကး မရြိေတာံပါ၈ အဲဒါက ဘာေတျလဆ

ဲ ိုေတာံ လူမ္ာ့ လာေရာကး ၾကညးံရႈ
ေတျနဲ႔ ကမၻာတစးွြမး့လဵု့ကို ႏုိငးေသာ လိပးစာႏြငးံ စီမဵခနး႕ခဲေ

ျ နသူ၌ လိပးစာ (ွကးဘးဆိုကးကို
ရငးေဘာငးတနး့လာ ႏုိငးမယးလို႔ စီမဵခနး႕ခဲေ

ျ နသူက လၽြဳိ႕ဝြကးကုဒး (password) ်ဖငးံ ကာကျယး
ကၽျနးမ ်မငးမိပါသညး၈ ထိနး့သိမး့ထာ့ေပ့သညးံ လိပးစာတို႕ပဲ ်ဖစးပါသညး၈
ဘေလာံတစးခု (သို႕မဟုတး) သငးံအေန်ဖငးံ ဘေလာံတစးခု ဖနးတီ့ေရ့သာ့ေတာံမယး
Weblog တစးခုကို အရို့ရြငး့ဆဵု့ ဆိုရငး ဘေလာံမ္ာ့ ေပ့ထာ့သညးံ ရပးဝနး့တစးခုတင

ျ း ပူ့ေပါငး့်ခငး့
ဆိုရလြ္ငး လူတစးဦ့၌ ပုဂၐဳိလးေရ့ဆိုငးရာ အေၾကာငး့အရာမ္ာ့ ဒါမြမဟုတး သငံးကိုယးပိုငး ဆာဗာ၉ ဘေလာံမ္ာ့ ေရ့သာ့ႏုိငးသညးံ
ကိုေရ့သာ့တငး်ပေသာ ပါစငးနယး ွကးဘးဆိုကးတစးခုကို ဆိုလို်ခငး့ ကိရိယာမ္ာ့ကို အသဵု့်ပဳ၊လညး့ ေဆာငးႏိုငးပါသညး၈ ဘေလာံေရ့
်ဖစးပါသညး၈ ႏိုငးသညးံ အသိုငး့အွနး့တစးခုမြ အ်ခာ့တစးခုသို႕ ေ်ပာငး့လဲသာျ ့ရနး
အဓိကအာ့်ဖငးံ သတငး့မ္ာ့ကို အမ္ာ့အာ့်ဖငးံ ေရ့သာ့ မလျယးကူလြပါ၈ ဒါေၾကာငးံ စတငးလုပးေဆာငးေတာံမညးဆိုလၽြငး
တငး်ပၾကပါတယး၈ ပဵုမြနးအသစးမ္ာ့်ဖငးံ မျမး့မဵတငးၾကပါသညး၈ ေသခ္ာေရျ့ခ္ယးရနး လိုအပးပါသညး၈ ဘေလာံတစးခုဖနးတီ့ဖို႕ရနး
ေန႕စဥးမြတးတမး့ေရ့တဲံ တစးဦ့တစးေယာကးခ္ငး့ရဲ႕သေဘာတရာ့နဲ႕ လျယးကူမညး်ဖစး်ပီ့ အခ္ိနးအနညး့ငယးအတျကး ရရြိႏုိငးေပမယးံ
ကိုကးညီပါသညး၈ တခ္ဳိ႕က အမညးမေဖား်ပပဲ ေရ့သာ့ၾကသလို တခ္ဳိ႕ ရပးတညးမႈတစးခုအတျကး ဟိုေ်ပာငး့ဒီေ်ပာငး့ ်ပဳလုပးဖို႕ မလုပးသငးံပါ၈
အမညးနာမတစးခုနဲ႕ တငး်ပၾကပါသညး၈ ဘေလာံတစးခုရဲ႕ ပုိစးံမ္ာ့ ဘေလာံတစးခုဖနးတီ့ေတာံမညးဆိုလၽြငး ေအာကးပါအခ္ကးမ္ာ့
ကေတာံ ပဵုမြနးအာ့်ဖငးံ စာသာ့ေတျေရ့ၾက်ပီ့ ရဵဖနးရဵခါ ႐ုပးပဵုမ္ာ့ကို ေသခ္ာစဥး့စာ့ရနး လိုအပးပါသညး၈ အခ္ဳိ႕ေသာ အငးတာနကး အသဵု့်ပဳ
ေဖား်ပေလံရြိသလို တစးခါတစးရဵ လငးံမ္ာ့ကို တငးေပ့ၾက်ခငး့်ဖစး သူမ္ာ့က မိမိတ႕ို စိတးဝငးစာ့သညးံ အေၾကာငး့အရာ၇ ခဵစာ့ခ္ကး၇ ေရ့ဖျဲ႔
rd
ခ္ကးမ္ာ့ စသညးံအေပ၍ တူရာစုဖဲျ႔ထာ့ၾကသညးမ္ာ့ ရြိပါသညး၈ ဘယးလိုနညး့်ဖငးံ
သိ႕ု အတျကးေၾကာငးံ ဒီရပးွနး့အတျငး့ရြိ အေၾကာငး့အရာမ္ာ့ကို တငး်ပေဖား်ပထာ့ေပမယးံ
ေသခ္ာ ေလံလာ ၾကညးံေစလိုပါသညး၈ ဘေလာံမလုပးခငး ဘေလာံမ္ာ့ တစးနညး့နညး့်ဖငးံေတာံ
ကိုလိုကးလဵဖတးရႈေစခ္ငးပါသညး၈ ဒါမြသာ ကိုယးလုပးမညးံ ဘေလာံ စာဖတးပရိသတးရြိေနၾကမညး
တစးခုသညး ဘယးလို လုပးေဆာငးရမညး ဘယးအပိုငး့ကို အေ်ခခဵ၊ ်ဖစးပါသညး၈ အနညး့ဆဵု့ေတာံ
တညးေဆာကးရမညးကို ပိုမိုနာ့လညးလာမညး ်ဖစးပါသညး၈ ဘေလာံ သူငယးခ္ငး့၇ မိတးေဆျမ္ာ့ႏြငးံ
ေတျရဲ႕ ေနာကးခဵဘကးဂေရာငး့နဲ႕ ဘေလာံေတျရဲ႕ကာလာအေရာငး မိသာ့စုတို ံကေတာံ ွငးေရာကး
ဒီဇိုငး့မ္ာ့ကိုလညး့ သငးေလံလာဖို႕ မေမံေစလိုပါ၈ ဖတးၾကညးံၾကလိမးံမညး ်ဖစးပါသညး၈ ကၽျနးမ ယုဵၾကညးထာ့သညးမြာ
ဘေလာံမ္ာ့တျငး ကိုယးတိုငးဖနးတီ့ခ္ကးမ္ာ့ ်ပဳလုပးဖို႕ ဘေလာံဂးတိုငး့က သူ႕ကိုယးပိုငး စာဖတးပရိသတးေတာံ ရြိေနမညး
ချငးံေပ့/မေပ့နဲ႕၇ ်ပနးလညး ်ပဳ်ပငးမျမး့မဵလို႕ရ မရကိုလညး့ ေလံလာ အမြနး်ဖစးပါသညး၈ ထိုသူတို႕ကို အ်မဲ ကိုယးံပရိသတး်ဖစးဖို႕ ဆဲျေဆာငး
သဵု့သပးသငးံပါသညး၈ အခ္ဳိ႕ေသာ ဘေလာံလကးခဵသညးံ ရပးွနး့သညး ထာ့ႏိုငးရနးေတာံ လိုအပးေပမညး၈
အစပိုငး့တျငး အခမဲံေပ့သဵု့ထာ့်ပီ့ ေဒတာမ္ာ့ မ္ာ့်ပာ့လာခ္ိနးတင

ျ း ဒီေတာံ ဘေလာဂံးမြတစးဆငးံ လူသာ့အာ့လဵု့ကို ဘယးလို
အခေၾက့ေငျ ေကာကးခဵ်ခငး့မ္ာ့လညး့ ရြိလာႏုိငးပါသညး၈ ဒါေၾကာငးံ အက္ဳိ့်ပဳသျာ့ၾကမလဲဆိုတဲံအေပ၍ အ်မငးတစးေစံတစးေစာငး့
တငးၾကိဳ်ပီ့ စစးေဆ့ေလံလာသငးံတံဲ အခ္ကးထဲလညး့ ပါွငးေနပါသညး၈ တငး်ပလိုကးရပါေတာံသညး၈ အခုအခ္ိနးအတျကး ေမ့ရမယးံ ေမ့ချနး့
ကိုယးၾကိဳ့စာ့ပမး့စာ့ ်ပဳလုပးထာ့်ပီ့ တစးႏြစးအၾကာတျငး ေငျေၾက့ ကေတာံ ကၽျနးမတိ႔အ

ု ေနနဲ႔ အမ္ာ့်ပညးသူဆိုငးရာ လူသာ့အာ့လဵု့
အတျကး နညး့ပညာေတျ၇ ပညာဗဟုသုတ ဖလြယးမႈေတျ ကိုယးစျမး့ရြိ
သေလာကး ဘယးလို ်ဖနး႔ေွသျာ့မလဲ ဆိုတာပါပဲ်ဖစးပါသညး၈
မေနာ်ဖဴေလ့
www.manawphyu.net
ေတာငး့ခဵမႈေတျ ်ဖစးေပ၍လာခဲံ်ပီဆိုလၽြငး စီ့ပျာ့ေရ့မလုပးဘဲ သာမနး Laughter , the Vitamin for your Life ...
သဵု့စဲေ
ျ နေသာ သူမ္ာ့အတျကး အလျနးတရာ အခကးအခဲကို ်ဖစးေပ၍
2+2=?
ေစပါသညး၈
အေ်ဖမ္ာ့
ကျၽနးမတိ႕ု က ဘေလာံဂးေပ၍တျငး လျတးလပးစျာ ေရ့သာ့ႏုိငး
သညး၈ ဘေလာံဂးမ္ာ့က ပဵုႏြိပးထုတးေွရနး လညး့ မလိုအပးသကဲံသို႕

စာရငး့ကိုငး ―အဲဒီအေ်ဖကို ဘယးေလာကးလိုခ္ငးသလဲ ေ်ပာလိုကးေလ..‖
က္နးတံဲ အရႈပးအရြငး့အပိုငး့ေတျနဲ႕လညး့ ကငး့လျတးချငးံရေန်ခငး့က
သခ္ၤာပညာရြငး ― အေ်ဖက 4 လို႕ေတာံ ယဵုၾကညးတယး … သို ံေသားလညး့ပဲ
ဘေလာံဂးေရ့သာ့်ခငး့ကို ပိုမိုအေလ့ေပ့ လာခဲံပါသညး၈ ဘေလာံဂး
သကးေသ်ပခ္ကးထုတးလုိကးအဵု့မယး..‖
သညး မီဒီယာေခတးတျငး သတငး့ အ်မနးဆဵု့နညး့်ဖငးံ ်ပနး႕လျယးေသာ
စာရငး့အငး့ ပညာရြငး ― အေ်ဖကို အတိအက္ေ်ပာဖို႕ရာ လူဦ့ေရက
အေနအထာ့မြာရြိေနေသာေၾကာငးံ ခုေနာကးပိုငး့ ဘေလာံဂးဆိုတာ
အရမး့နညး့ေသ့တယး …၈ သို ံေသားလညး့ ရရြိတဲံ ေဒတာအခ္ကး
ေခတးစာ့လာ်ခငး့်ဖစးမညးလို႕ ်မငးမိပါသညး၈ ဘေလာဂးံတစးခုပိုငး
အလကးေတျအရ အေ်ဖဟာ 3 နဲ ံ5 အၾကာ့မြာ ရြိလိမးံမယး..‖
သညးနဲ႕ စာေရ့သူလညး့ ကိုယး၇ အယးဒီတာလညး့ ကိုယး်ဖစးေန်ခငး့
စီ့ပျာ့ေရ့ပညာရြငး ― ဒီေန ံအတျကး အေ်ခ်ပဳ်ပီ့ စဥး့စာ့ရငး အေ်ဖက
သညး ကိုယးရဲ႕ကိုယးပိုငးလတ
ျ းလပးမႈတစးခုပငး်ဖစးပါသညး၈ အခ္ဳိ႕ေသာ
4 ်ဖစးလိမးံမယး၈ ဒါေပမယးံ အေ်ဖက မနကး်ဖနးခါမြာ အေ်ပာငး့အလဲ
ဘေလာံဂးမ္ာ့သညး သတငး့မ္ာ့ကိုခ္ညး့ အေလ့ထာ့ လုပးေဆာငးမႈ
ရြိႏိုငးတယး‖
နညး့ပါ့သညးဟု ်မငးမိပါသညး၈ တခ္ဳိ႕ကေတာံ မိမိရဲ႕တစးေန႕တာ
အငးဂ္ငးနီယာ ―အေ်ဖကေတာံ 4 ပါ ၈ ဒါေပမယးံ Safety factor ကို
မြတးတမး့ မြတးရာမ္ာ့အ်ဖစး သဵု့စဲၾျ က်ပီ့ တခ္ဳိ႕ဘေလာဂးံမ္ာ့ကေတာံ
ထညးံေပါငး့ရတဲံအတျကး အေ်ဖက 5 ်ဖစးလိမံးမယး..၈‖
ွါသနာပါရာ အာ့သနးရာ ကဗ္ာမ္ာ့၇ စာေပမ္ာ့ ေဆာငး့ပါ့မ္ာ့အ်ဖစး
ထာ့ရြိသလို ဓာတးပဵုမ္ာ့ခ္ညး့ သီ့သနး႕တငးသူမ္ာ့လညး့ ရြိပါသညး၈

rd
Design Calculation
1. Structural Dynamics
Structural dynamics is a subset of structural analysis which covers the behaviour of structures subjected to dynamic
loading. Dynamic loads include people, wind, waves, traffic, earthquakes, and blasts. Any structure can be subject to dynamic
loading. Dynamic analysis can be used to find dynamic displacements, time history, and modal analysis.
A static load is one which does not vary. A dynamic load is one which changes with time. If it changes slowly, the
structure's response may be determined with static analysis, but if it varies quickly (relative to the structure's ability to re-
spond), the response must be determined with a dynamic analysis.
Dynamic analysis for simple structures can be carried out manually, but for complex structures finite element analysis
can be used to calculate the mode shapes and frequencies. (Wikipedia)
2. Structure of Overhead Crane

Overhead crane တစးစငး့၌ အၾကမး့ဖ္ငး့ structure တညးေဆာကးပဵုကို Fig. 1 တျငး်ပသထာ့ပါသညး၈ crane steel beams (main
and supporting beams) မ္ာ့ကို structural analysis လုပးသညးံအခါ ကရိနး့၌ steel structure တစးခုလဵု့ကို horizontal beam frame
အ်ဖစးယူၿပီ့ တျကးၾကရပါသညး၈ main beam ၌ maximum stress သညး ကရိနး့ load lifting ေနသညးံအခ္ိနးမ္ာ့တျငး ်ဖစးေပ၍ပါသညး၈ ပစၥညး့
စတငး မသညးံအခ္ိနး (သို႔မဟုတး) ်ပနးခ္သညးံအခ္ိနး အခိုကးတနး႔ေလ့တျငး ကရိနး့သညး vertical dynamic load ကိုအမ္ာ့ဆဵု့ခဵစာ့ရပါသညး၈ မ/ခ္
သညးံပစၥညး့ေပ၍တျငးသကးေရာကးေနေသာ dynamic load ကိုရြာေဖျမညးဆိုပါက၇ ။ပစၥညး့၌ အေလ့ခ္ိနး static load အာ့ dynamic coeffi-
cient တစးခုႏြငးံ ေ်မာကးေပ့လိုကး်ခငး့်ဖငံး တျကးခ္ကးႏိုငးပါသညး၈ equation အေန်ဖငးံ ေအာကးပါအတိုငး့ ေဖား်ပႏိုငးပါသညး၈
Wmax = Wstatic x α ................................ (1)
where Wmax= maximum or dynamic load; Wstatic = static load; α= dynamic coefficient.
rd
3. Dynamic Coefficient ( α)
α
ပစၥညး့စတငး မ/ခ္ သညးံအခ္ိနးတျငး ်ဖစးေပ၍လာေသာ dynamic coefficient ( ) ကို ေအာကးပါအတိုငး့ degree of freedom
ႏြစးမ္ိဳ့်ဖငံး ႏိႈငး့ယြဥးတက
ျ းခ္ကးႏိုငးပါသညး၈ ။တို႔၌ free-body diagrams ကို Fig. 2. တျငး်ပသထာ့ပါသညး၈
1) two degrees of freedom;
2) single degree of freedom
Design Calculation
3.1. Two degrees of freedom
Fig. 2, b တျငး်ပသထာ့တဲံအတိုငး့ free-body diagram အာ့ suspended two masses in a vertical plane အေန်ဖငးံ
စဥး့စာ့မညးဆိုပါက ။၌ dynamic coefficient (α) ကို ေအာကးပါအတိုငး့ တျကးခ္ကးႏိုငးပါသညး၈
rd
GQ
r  ……………………………...…………… (5)
kr
where ω1,ω2 – natural circular frequencies of beam with lifting load; λr – deformation (or elongation) of rope at point B
due to static lifting load (m).
3.2. Single degree of freedom
k kr =∞ ) free-body diagram အာ့ suspended single

Stiffness coefficient of rope ( r) တနးဖို့အရမး့မ္ာ့ေသာ case မ္ာ့အတျကး (i.e.
masses in a vertical plane အေန်ဖငံး စဥး့စာ့ႏိုငးပါသညး (မြတးခ္ကး၈ mQ ႏြငးံ mf ကိုေပါငး့စပးစဥး့စာ့်ခငး့ ်ဖစးပါသညး)၈ ထိုအခါ ။၌
dynamic coefficient (α ) ကို ေအာကးပါအတိုငး့ တျကးခ္ကးႏိုငးပါသညး၈
v mQ  m f …………………… (6)
 1
r   f kf
GQ
f  …………………… (7)
kf
where ζ =1.2 ..... 1.5 – correction coefficient; λf – deflection of beam at point A due to static lifting load (m).
အထကးေဖား်ပပါ equations မ္ာ့တျငးပါရြိသညးံ mass of beam ( mf ) အာ့ ေအာကးပါအတိုငး့တျကးခ္ကးႏိုငးပါသညး၈
m f  0.5mL  mt …………………… (8)
Design Calculation
where mL – own mass of main beam (kg); mt – mass of trolley (kg).
Deflection of beam at point A due to static lifting load (λf ) အာ့ ေအာကးပါအတိုငး့တျကးခ္ကးႏိုငးပါသညး၈
GQ L3
f 
48EI …..……………… (9)
where E – modulus of elasticity of steel (N/m2), I – total moment of inertia of two main beams (m4).
4. Example problem
ခဵႏိုငးွနး mQ=32 tons ၇ အလ္ာ့ L=15...25 m အမ္ိဳ့မ္ိဳ့အရြညးရြိသညးံ overhead crane တစးစငး့၌ dynamic coefficients (α)
မ္ာ့အာ့ အထကးေဖား်ပပါ equation (2) ကိုအသဵု့်ပဳ၊ ရြာေဖျပါမညး၈ တျကးခ္ကးမႈအပိုငး့တျငး Mat lab program အသဵု့်ပဳ
ပါမညး၈ ေအာကးပါေပ့ထာ့ခ္ကးမ္ာ့ ရရြိထာ့ပါသညး၈
mt= 8120 kg – mass of trolley;
E =2.1 x 10 11 N/m2 – modulus of elasticity of steel;
D= 7850 kg/m3 – density of steel;
A = 0.02784 m 2
– cross sectional area of main beam;
I= 0.0059 m4 – maximum moment of inertia of main beam;
kr = 14.81 x 106 N/m – stiffness coefficient of rope;
v =0.13 m/sec – load lifting velocity;
coeff = 1.95 - coefficient of other weights, which are on the main beam (i.e. stiffners , trolley railway,
ladder, service platforms, etc.)
rd
k
Stiffness coefficient of rope ( r) တနးဖို့သညး dynamic coefficients ( α ) တနးဖို့ေပ၍တျငးမညးသို႔ သကးေရာကးေၾကာငး့ကို
သိရြိႏိုငးရနး kr တနးဖို့အာ့ ဆယးဆအထိ အသီ့သီ့တို့၊လညး့ ေလံလာသျာ့ပါမညး၈
Program Matlab
%input data
mQ=32*1000; L=15:25; mt=8120; E=2.1*10^11; D=7850; A = 0.02784; I=0.0059; kr1=14.81*10^6; v=0.13;
coeff=1.95;
% static lifting load weight (1 kg= 9.81 N)
GQ=9.81*mQ;
kr=kr1;
for i=1:10
% deformation of rope due to static lifting load (eq. 5)
dr=GQ/kr;
%deflection of beam due to static load (eq. 9)
df=GQ.*L.^3./(48*E*2*I);
% stiffness coefficient of beam (eq. 7)
Design Calculation
kf=GQ./df;
% mass of beam (eq. 8)
mL=coeff*D.*L*2*A; % own mass of main two beams
mf=0.5.*mL+mt;
%for two degrees of freedom (eq. 2), (eq. 3), (eq. 4)
c1=1/2.*((kr+kf)./mf+kr/mQ);
c2=1/2.*sqrt(((kr+kf)./mf+kr/mQ).^2-4*kr.*kf./(mf.*mQ));
w1=sqrt(c1-c2);
w2=sqrt(c1+c2);
d_coeff2=1+v.*kf./(w1.*(w2.^2-w1.^2).*mf*dr);
plot(L, d_coeff2)
hold on
kr=kr1+kr;
end
grid on
xlabel('Length of main beam, L (m)')
ylabel('Values of dynamic coefficient')
title('Plot of L vs. Dynamic coefficient', 'FontSize', 12)
hold off
rd
Fig. 3. Graphs of values of dynamic coefficients ( α ) for various main beam length ( L ) and various values of stiffness coeffi-
cient of rope ( kr )
အထကးပါ Matlab program အာ့ run ၊ various values L and kr မ္ာ့အတျကး ရရြိလာေသာ α တနးဖို့မ္ာ့ကို graph ဆျဲ၊
Fig. 3 တျငး်ပသထာ့ပါသညး၈ results မ္ာ့အရ ေအာကးပါအတိုငး့ ေကာကးခ္ကးခ္ႏိုငးပါသညး၈
ှ၈ Cross section size တူညီစျာရြိေသာ beams မ္ာ့သညး ။တို႔၌အလ္ာ့ L မ္ာ့လာပါက α တနးဖို့သညး နညး့လာေၾကာငး့
ေတျ႔ရြိရပါသညး၈ ဤသို႔်ဖစးရ်ခငး့မြာ stiffness coefficient of beam ( kf ) တနးဖို့ နညး့လာေသာေၾကာငးံ်ဖစးပါသညး၈ kf တနးဖို့နညး့ေသာ
beams မ္ာ့တျငး α တနးဖို့နညး့ၿပီ့၇ အ်ပနးလြနးအာ့်ဖငးံ kf တနးဖို့မ္ာ့ေသာ beam မ္ာ့တျငး α တနးဖို့ မ္ာ့မညး်ဖစးပါသညး၈
ဿ၈ kr တနးဖို့မ္ာ့လာလြ္ငး α တနးဖို့လညး့ မ္ာ့လာေၾကာငး့ေတျ႕ရြိရပါသညး၈ သို႔ေသား kr တနးဖို့သညး အေ်ခေနတစးခုသို႔ ေရာကးရြိလာ

ေသာအခါ α တနးဖို့မ္ာ့ ေ်ပာငး့လဲ်ခငး့မရြိေတာံေၾကာငး့ကိုလညး့ ေတျ႕ရြိရပါသညး၈
5. Reference Books
1. Брауде В.И., Гохберг М.М., Звягин И.Е. и др. Справочник по кранам. Т.1. / Под общ. ред. М.М. Гохберга.– Л.:
Машиностроение, 1988. – 536 с. (Russia version)
2. Соколов С.А. Металлические конструкции подъемно-транспортных машин. – СПб.: Политехника, 2005. – 423с.
(Russia version)
3. Wikipedia, 2011. Structural dynamics. [online] Available at : http://en.wikipedia.org/wiki/Structural_ dynamics [Accessed 10
April, 2011]
4. ဦ့ေအာငး်မငးံ၇ MATLAB 2006.
ငရုတးေကာငး့
ဗုဒၶဟူ့်ဂိဳဟးရဲံ မ္ကးႏြာ်ပငးအပူခ္ိနးဟာ ေန႕ဘကး(အလငး့ရရြိတဲံဘကး်ခမး့)မြာ +430 °C အထိ ပူ်ပငး့်ပီ့ ၇ ညဘကး (အေမြာငးဘကး်ခမး့)

မြာဆိုရငး - 180°C အထိ ေအ့်မပါတယး၈
rd
ယေန႕ကမ ၻာၾကီ့မြာ နညး့ပညာတို့တကး်မငးံမာ့လာတာနဲ ံ ဓာတုေဗဒ နညး့ေတျနဲ ံ ေပါငး့စပးမျမး့မဵ်ပီ့ ထုတးလုပးခဲံပါတယး၈
အမြ္ လူေတျရဲံ ေနထိုငးမြဳ အဆငးံအတနး့ဟာလညး့ တို့တကး်မငးံမာ့လာ အဲဒီထကး ပို်ပီ့တို့တကး လာတဲံအခါ လဵု့ွ Synthetic molecules
ပါတယး၈ ဒီလို ေနထိုငးမြဳဘွပဵုစဵေတျကုိ အေကာငးအထညးေဖား (လူဖနးတီ့တဲံ ေမားလီက္ဴ့မ္ာ့) နဲ႕ထုတးလုပးလာႏိုငးခဲံတယး၈
ေဆာငးေပ့ႏိုငးတံဲ ပစၥညး့ေတျထဲက ကၽျနးေတားအနညး့ငယး နိဒါနး့ပ္ိဳ့ 1886 ခုႏြစးမြာေတာံ Parkes ဟာ Parkesine Company ကို
ေဆျ့ေႏျ့တငး်ပလိုတာကေတာံ လူတိုငး့အသဵု့်ပဳေနရတဲံ Plastic တညးေထာငး်ပီ့ ထုတးလုပးခဲံတယး၈ သို ံေသားလညး့ Parkes ဟာ
အေၾကာငး့ပဲ ်ဖစးပါတယး၈ ကုနးပစၥညး့ထုတးလုပးမြဳ စရိတးေတျကို ေလြ္ာံခ္ဖို ံၾကိဳ့စာ့ခဲံတဲံအတျကး
‗Plastic‘ ဆိုတဲံ စကာ့လဵု့ဟာ ဂရိစကာ့လဵု့ ထုတးကုနးအရညးအေသျ့က္ဆငး့်ပီ့ သူ ံရဲံ ကုမၸဏီမေအာငး်မငးခဲံပါ၈
‗πλαστικός’ (Plastikos) ကေန ဆငး့သကးလာ်ဖစး်ပီ့ အဓိပၸါယး 1868 မြာ Parkesine Company ကို ရပးဆိုငး့ခဲံပါတယး၈
ကေတာံ ‗ပဵုသင
ျ း့လို ံ ရေသာ (သို ံ) မိုလး(mould) ်ဖငးံပဵုသင
ျ း့၊ရေသာ‘
လို ံအဓိပၸါယးရပါတယး၈ Types of Plastic
Engineering Material ်ဖစးတံဲ Plastic ကုိ ‗Polymer‘
လို ံ ေခ၍်ပီ့ ဂရိဘာသာစကာ့ ကေန ဆငး့သကးလာတာ ်ဖစးပါတယး၈
πολύ- - poly- "many" μέρος - meros - "part" လို ံဆိုပါတယး၈

တစးခုမြတးသာ့ရမြာကေတာံ ‗Plastic တိုငး့ဟာ polymer ်ဖစး်ပီ့၇
Polymer တုိငး့ဟာ Plastic မဟုတး..‘ ဆိုတဲံအခ္ကးပဲ်ဖစးပါတယး၈

ပလတးစတစး မဟုတးတံဲ Polymer ေတျထက
ဲ လူသိမ္ာ့တဲံ
အရာေတျကေတာံ ကစီဓာတး လို ံ ေခ၍ၾကတဲံ Starch (သၾကာ့ရဲံ
Polymer)၇ ပရိုတိနး့ - Protein (အသာ့ဓာတး)( Amino acid ရဲံ
Polymer) နဲ ံ DNA ( Nucleotide ရဲံ polymer) တို ံပဲ ်ဖစးၾက
ပါတယး၈
ပဵု(ှ) Plastic ်ဖငးံ်ပဳလုပးထာ့ေသာ အိမးသဵု့ပစၥညး့မ္ာ့ Plastic နဲ ံ ်ပဳလုပးတံဲ ပစၥညး့ေတျရဲံ အာ့သာခ္ကး ကေတာံ
ေပါံပါ့်ခငး့နဲ ံ အေရာငးမ္ိဳ့စဵု ်ပဳလုပးႏိုငး်ခငး့ တို ံ်ဖစးပါတယး၈
History of Plastic ရုပးဂုဏးသတၱိ ေတျကေတာံ အပူစီ့ကူ့ ႏိုငးမြဳ (Thermal conduc-
ပထမဆဵု့ ်ပဳလုပးခဲံတဲံ Plastic ကို Parkesine လို ံ ေခ၍ tivity ) ေႏြ့်ခငး့ ၇ လြ္ပးစစးစီ့ကူ့ႏိုငးမြဳ (Electrical conductivity)
ပါတယး၈ United Kingdom , Birmingham မြ Alexander Parkes နညး့်ခငး့၇ ခိုငးခဵံ်ခငး့ (Toughness) တို ံပဲ ်ဖစးပါတယး၈ ဖနး (Glass )
ဆိုသူက (ှ၅၂၃) ခုႏြစးမြာ တီထျငးခဲံ်ပီ့ မြတးပဵုတငးခဲံပါတယး၈ လနးဒနး နဲ႕စာရငး ႂကျပးဆတးမြဳပိုနညး့်ပီ့ ၇ အလငး့်ဖတးသနး့ႏုိငးမြဳနဲ ံ မ္ကးႏြာ
မြာ်ပဳလုပးတံဲ Great International Exhibition မြာ သူ ံရဲံတီထင

ျ းမြဳကို ်ပငးသာ့ ေခ္ာေမျ႕မြဳတို ံမြာ ဖနး နဲ႕နီ့ပါ့ တူညီတယး၈ Dielectric
တငး်ပခဲံပါတယး၈ ပလတးစတစးကို ်ပဳလုပးကာစက Natural material strength ်မငးံမာ့တဲံအတျကး လြ္ပးကာပစၥညး့ (Insulator) အ်ဖစးနဲ ံ
(သဘာွ ပစၥညး့) ေတျ ကေနထုတးလုပးခဲံတာ်ဖစးတယး၈ ေနာကးပိုငး့ အသဵု့်ပဳရနး ေကာငး့မျနးတယး၈ Acid,Base, Sault နဲ ံ Mois-
တေ်ဖ့ေ်ဖ့တို့တကးလာေတာံ Natural material ေတျကို ture ေတျရဲံ ဒဏးကို ေကာငး့စျာခဵႏိုငးရညးရြိပါတယး၈ မို (Mould )
rd
ပဵု (ဿ) Plastic အမ္ိဳ့အစာ့မ္ာ့
ေလာငး့်ပီ့ ပဵုသင
ျ း့ႏိုငးတံအ
ဲ တျကး လိုခ္ငးတံပ
ဲ ဵုစဵကို ်ပဳလုပးဖို ံရာ (2) Thermosetting plastic
လျယးကူပါတယး၈ အပူေပ့်ပီ့ အမာတငးတာ (Heat treat- ၁ငး့ပလတးစတစးကို အေအ့ခဵ်ပီ့ေနာကး မာေက္ာ
ment )ေတျ ်ပဳလုပးလိုကးရငး တခ္ိဳ႕ Metal ေတျထကးေတာငးမြ သျာ့တဲံအခါ ်ပဳလုပးထာ့တဲံပဵုသ႑ာနးအတိုငး့ ဆကးလကးတညးရြိ
ပို်ပီ့ခိုငးခဵံ တာကို ေတျ႕ရပါတယး၈ လူ ံအသဵု့ အေဆာငး ပစၥညး့ေတျ ၇ ေန်ပီ့ေတာံ ပဵုစဵ်ပနး်ပီ့ ေ်ပာငး့လဲ်ခငး့မရြိေတာံပါ၈ ဒီပလတးစတစး
ထုပးပို့ ပစၥညး့ေတျနဲ ံအ်ခာ့ေသာ က႑စဵုမြာ Plastic ကို က္ယး်ပနး ံ အမ္ိဳ့အစာ့ဟာ မာေၾကာ်ပီ့ ၾကာရြညးခဵတယး၈ ကာ့အစိတးအပိုငး့ေတျ၇
စျာနဲ ံအသဵု့်ပဳေနတာ ေတျ႕ရမြာ်ဖစးပါတယး၈ plastic ကို အဓိက အုပးစု ေလယာဥး အစိတးအပိုငး့ေတျနဲ ံတာယာ ေတျမြာ ထညးံသင
ျ း့ အသဵု့်ပဳ
(ဿ)ခု ချ်ဲ ခာ့ထာ့ပါတယး - ၾကပါတယး၈ Polyurethanes , Polyesters (အွတးအထညးမ္ာ့ ်ပဳ
လုပးရာတျငး အသဵု့်ပဳေသာ ပလတးစတစး)တို႕ဟာ Thermoset
(1) Thermoplastic Plastic ပလတးစတစး အုပးစုွငး မ္ာ့်ဖစးၾကပါတယး၈
Thermoplastic မ္ာ့ဟာ Thermosetting
ပလတးစတစးေတျထကး ေတာငးံတငး့က္စးလ္စးမြဳ (Rigid) ပိုနညး့
တယး၈ အပူေပ့်ပီ့ ေပ္ာံေ်ပာငး့လို႕ရတယး၈ ဒီအမ္ိဳ့အစာ့
ပလတးစတစးေတျဟာ အလျယးတကူ မိုေလာငး့ႏိုငး်ပီ့၇ ပလတးစတစး
အလႊာမ္ာ့ (film)၇ အမြ္ငးမ္ာ့(Fibers) နဲ ံ ထုပးပို့ပစၥညး့(Packaging)
မ္ာ့ အ်ဖစး်ပဳလုပးရာ မြာ Extruding method (ညြစးထုတး်ခငး့နညး့)နဲ ံ
်ပဳလုပးႏိုငးပါတယး၈ Polyethylene (PE)(polythene) (ပလတးစတစး
အိတးမ္ာ့်ပဳလုပးတံဲ ပလတးစတစး)၇ Polypropylene (PP)
(ပလတးစတစးအရုပးေတျ နဲ ံထုိငးခဵုေတျ ်ပဳလုပးတံဲ ပလတးစတစး) ၇ ပဵု (၀) Cellulosic ရဲံ တညးေဆာကးပဵု
Polyvinyl chloride (PVC) (ေရပိုကး ေတျလုပးတံဲ ပလတးစတစး)
မ္ာ့… စသညးတို ံ ဟာ Thermoplastics အုပးစုွငးမ္ာ့ ်ဖစးပါတယး၈
rd
မ္ာ့နဲ ံ Absorption tower ေတျအ်ဖစးနဲ႕ Chemical pro-
cess industrial ေတျမြာ အသဵု့်ပဳၾကပါတယး၈
(၁) Electrical resistance ေကာငး့မျနးတံအ

ဲ တျကး Insulat-
ing Material ေတျအ်ဖစး အသဵု့်ပဳၾကပါတယး၈
Plastic and Environment
Plastic ဟာ ၾကာရြညးခဵ်ပီ့ေတာံ ပ္ကးစီ့ယိုယင

ျ း့မြဳ
အလျနးေႏြ့ေကျ့ပါတယး၈ ၁ငး့ရဲံ Molecular bonds ေတျဟာ
သဘာွအေလ္ာကး ယိုယင
ျ း့မြဳ (ေဆျ့ေ်မံမြဳ) ကို ခဵႏိုငးရညးရြိလို ံ
ပဵု (၁) Silicone ရဲံ တညးေဆာကးပဵု
်ဖစးပါတယး၈ 1950 ခုႏြစး မတိုငးမီက စျနး႕ပစးထာ့ခဲံတဲံ တနးခ္ိနး
ကၽျနးေတားတို႕ က္ယး်ပနး႕စျာအသဵု့်ပဳေနၾကတဲံ အိမးသဵု့
သနး့ေပါငး့မ္ာ့စျာေသာ ပလတးစတစးေတျဟာ ႏြစးေပါငး့မ္ာ့စျာ
ပစၥညး့အမ္ိဳ့မ္ိဳ့ကို ်ပဳလုပးတာက Commodity Plastic နဲ ံ်ပဳလုပးတာ
ၾကာသညးံတိုငးေအာငး ပ္ကးစီ့မြဳမရြိေသ့တာကို ေတျ႕ရြိခဲံပါတယး၈
်ဖစးတယး၈ ဒိထကးပို်ပီ့ Strength ်မငးံမာ့မယး၇ environmental re-
ေနာကးထပး ်ပႆနာတစးခုကေတာံ ပလတးစတစးေတျကို မီ့ရြုိ႕
sistance ေတျ ပိုေကာငး့မယး၇ physical properties ေတျ
ဖ္ကးစီ့တဲံအခါ အဆိပး်ဖစးေစႏိုငးတံဲ ဓာတးေငျ႕( Toxic Fumes) ေတျ
ပိုေကာငး့မယး ဆိုရငး အဲဒီ Plastic ကို Engineering Plastic
ထျကးလာလိ႕ု ပဲ်ဖစးပါတယး၈ Polyvinyl Chloride (PVC) ပလတးစတစး
လို ံ ေခ၍ပါတယး၈
ေတျကို မီ့ရြုိ႕ရငး ဒိုငးေအာကးဆငး ( Dioxin) အဆိပးေငျ႕ေတျ
ကျဲ်ပာ့်ခာ့နာ့လြတံဲ Molecular structure ေတျနဲ ံအတူ
ထျကးေပ၍လာတယး၈ ပလတးစတစးေတျကို ထုတးလုပးတံဲလုပးငနး့စဥး
Plastic ေတျ အမ္ိဳ့မ္ိဳ့အစာ့စာ့ ရြိပါတယး၈ မ္ာ့ေသာအာ့်ဖငးံ single
ေတျကလညး့ ဓာတုအညစးအေၾက့ အဆိပးအေတာကးေတျကို
molecule ရြိၾက်ပီ့ တခ္ိဳ ံ Plastic ေတျဟာ Amorphous structure
စျနး႕ထုတးပါတယး၈
(ပဵုေဆာငးမဲံ တညးေဆာကးမြဳ ပဵုစဵ) နဲ ံ တခ္ိဳ႕ကေတာံ Semi-crystalline
1995 ခုႏြစး United States မြာ ပလတးစတစးေတျကို ်ပနး
(တစးစိတးတစးပိုငး့ ပဵုေဆာငးခဲ) အ်ဖစး တညးရြိေနၾကပါတယး၈ တခ္ိဳ ံ
လညးအသဵု့်ပဳမယးံ စီမဵကိနး့ ( Plastic Recycling Program) ကို
Thermoplastic plastics ေတျဟာ ်ပနးလညးက္ိဳခ္ကး ႏိုငး်ပီ့ေတာံ
်ပဳလုပးခဲံၾကပါတယး၈ Thermoplastic မ္ာ့ဟာ အရညးက္ိဳ်ပီ့
အခ္ိဳ ံThermo plastic ေတျဟာ အဲဒီလို ၾကိဳခ္ကးလိုကးရငး ်ပနးအသဵု့်ပဳ
်ပနးလညးအသဵု့်ပဳႏိုငးတယး၈ ပလတးစတစး ကို Fuel အ်ဖစး ေ်ပာငး့လဲ
လိ႕ု မရေတာံတံဲ မီ့ေသျ့တဵု့( Char) နဲ႕ မီ့ေလာငးကၽျမး့်ခငး့ (Burn)
ႏိုငးတယး၈ ပလတးစတစးကို Crude oil မြ ထုတးလုပးထာ့တာ်ဖစးတံဲ
်ဖစးသာျ ့မြာ်ဖစးပါတယး၈ Thermosetting plastic ေတျဟာ Thermo-
အတျကး ၁ငး့ကို Hydro carbon liquid အ်ဖစး ်ဖိဳချႏ
ဲ ိုငးပါတယး၈ 1 kg
plastic ေတျထကး အပူခ္ိနးခဵႏိုငးရညး(Temperature resistance) ပိုမို
ရြိတံဲ waste plastic ေတျဟာ hydrocarbon 1 liter ကို ထုတးလုပး
်မငးံမာ့ပါတယး၈
ႏိုငးပါတယး၈ ဒါေၾကာငးံ စျနး ံပစး ပလတးစတစး ေတျကို Cement
Plastic ေတျကို ပဵုမြနးသဵု့ေနက္ လူ႕အသဵု့အေဆာငးပစၥညး့
Plant ေတျမြာ ေလာငးစာအ်ဖစး အသဵု့်ပဳၾကပါတယး၈သို ံေသားလညး့ပဲ
ေတျအ်ပငး တ်ခာ့ဘယးေနရာေတျမြာ အသဵု့်ပဳလဲဆိုေတာံ -
ပလတးစတစး ပစၥညး့ေတျကို ်ပနးလညး အသဵု့ ်ပဳမယးံ လုပးငနး့စဥးဟာ
(ှ) ေလယာဥး အစိတးအပိုငး့မ္ာ့၇ ကာ့ ပစၥညး့မ္ာ့ မြာ
ခကးခဲ်ပီ့ လကးွငးတံဲ ကိစၥရပးပဲ်ဖစးပါတယး၈ ပလတးစတစး
အသဵု့်ပဳၾကပါတယး၈ မ္ကးေစံပသာဒရြိမြဳ၇ ခိုငးခဵံမြဳ ၇ ဆီ
အမြိဳကးေတျကို အမ္ိဳ့အစာ့တူရာတူရာ ်ပနးခ်ျဲ ခမး့ရတဲံ အလုပးဟာ
နဲ ံပ္ကးစီ့မြဳမရြိ်ခငး့၇ လြ္ပးစစးခုခဵမြဳမ္ာ့်ခငး့ တို ံေၾကာငံး
အေတားံကို လကးေပါကးကတးတံဲ ကိစၥ်ဖစးေနပါတယး၈ စကးေတျနဲ ံ
အသဵု့်ပဳရ်ခငး့်ဖစးပါတယး၈
ခ္ညး့ လုပးလုိ႕မရဘဲ လူကိုယးတိုငးလုပးေဆာငးရတဲံအတျကး
(ဿ) လဵု်ခဵဳမြဳအတျကးအသဵု့်ပဳေသာ Safety guards မ္ာ့၇
လုပးအာ့ခေတျ အမ္ာ့ၾကီ့ကုနးက္ရမြာ်ဖစးတယး၈
Laminated gear မ္ာ့၇ Pulley မ္ာ့၇ Cam မ္ာ့ နဲ ံ (Oil
တစးခါသဵု့ ပလတးစတစးပစၥညး့ေတျကို Recycling လုပးရာမြာ
ထညးံေပ့စရာမလိုတံ)ဲ Self- lubricating bearing ေတျမြာ
လျယးကူေစဖို ံရာ ပလတးစတစးပုလငး့ေတျမြာ ပလတးစတစးအမ္ိဳ့အစာ့
အသဵု့်ပဳၾကတယး၈
ကို ေဖား်ပတဲံ အမြတးတဵဆိပးေလ့ေတျနဲ ံ ်ပဳလုပးထာ့ၾကပါတယး၈ Bottle
(၀) အရညး၇အေငျ႕ နဲ ံ Chemical ေတျရဲံ Corrosion re-
Institute of the Society of the Plastics Industry က တီထင
ျ း
sistance ေကာငး့မျနးတံအ
ဲ တျကး ပိုကးမ္ာ့၇ ဆီ/ေရ Tank
သတးမြတးခဲံ်ခငး့်ဖစးပါတယး၈ ပဵုမြာ ေဖား်ပထာ့တဲံအတိုငး့်ဖစးပါတယး -
rd
ပဵု (၂) Plastics type marks: the resin identification code References
1. PET (PETE), polyethylene terephthalate (1) Engineering Materials, Properties and Selection 7th Edi-
2. HDPE, high-density polyethylene
tion , Kenneth G. Budinski.
3. PVC, polyvinyl chloride
(2) G.K.NARULA KS.NARULA.V.G. GUPTA, ―Material Science‖.
4. LDPE, low-density polyethylene,
5. PP, polypropylene (3) www.wikipedia.org
6. PS, polystyrene (4) www.howstaffworks.com
7. Other types of plastics
ယေန ံကမ ၻာမြာ Plastics အမ္ိဳ့အစာ့ေပါငး့ မ္ာ့စျာကို အသဵု့်ပဳ
ေနၾကပါတယး၈ Plastic မ္ာ့စျာထဲကမြ တခ္ဳိ႕ရဲံအေၾကာငး့ေလ့ေတျကို H. Htet (TA-11)
မိတးဆကးအေနနဲ ံအက္ဥး့မြ္ေဖား်ပလိုကး်ခငး့သာ်ဖစးပါတယး၈
စာမ္ကးႏြာ (၂၁) မြ အဆကး

T plus 20 sec - လျနး့ပ္ဵယာဥးဟာ ညာဘကးကို 180 degree လြညးံ်ပီ့ (180 degree Rolling) Pitch 78 degree တိမး့ေစာငး့သညး၈
T plus 60 second - လျနး့ပ္ဵယာဥး အငးဂ္ငးမ္ာ့မြာ အ်မငးံဆဵု့တျနး့ကနးအာ့ ( Maximum thrust) သို ံေရာကးရြိသညး၈
T plus 2 minute – Solid rocket booster ႏြစးလဵု့ကို လျနး့ပ္ဵယာဥးမြ ်ဖဳတးခ္သညး၈ ထိုအခ္ိနးတင

ျ း လျနး့ပ္ဵယာဥးမြာ 28 Mile (45 km) အ်မငးံ
သုိ ံေရာကးရြိေန်ပီ်ဖစးသညး၈ လျနး့ပ္ဵယာဥးမြာ External fuel tank ႏြငးံအတူ ဆကးလကး ပ္ဵတကးသညး၈ လျနး့ပ္ဵယာဥး၌ Main Engine မ္ာ့်ဖငးံ
ပ္ဵသနး့်ခငး့်ဖစးသညး၈
 Solid rocket booster (SRB) မ္ာ့မြာ ေလထီ့မ္ာ့ပျငးံသျာ့သညး၈
 ဖေလားရီဒါ်ပညးနယး (Flordia) ကမး့ေ်ခမြ 140 miles(225 km) အကျာ သမုဒၵရာထဲသို ံ SRB မ္ာ့ က္ဆငး့သညး၈ Flotation စနစးမ္ာ့
ပါွငးေသာေၾကာငးံ ေရထဲ်မဳပးမသျာ့ဘဲ ေပါေလာေပ၍ေနမညး်ဖစးသညး၈
 ၁ငး့ SRB မ္ာ့ကို သေဘၤာမ္ာ့်ဖငးံ သျာ့ေရာကးဆယးယူ၊ ကနးနာဗာရယးလး အငူ (Cape Canaveral) သို ံ်ပနးလညး သယးေဆာငး
သညး၈ ်ပနးလညးအသဵု့်ပဳရနး်ဖစးသညး၈
T plus 7.7 min - Main engine မ္ာ့ကို acceleration 3 G ေအာကး ေရာကးသညးအထိ အရြိနးေလြ္ာံ(Throttle down) လုိကးသညး၈
T plus 8.5 minutes - လျနး့ပ္ဵယာဥး၌ main engine မ္ာ့ကို ပိတးလိုကးသညး၈ ET ရြိ fuel မ္ာ့လဵု့ွကုနးခမး့မသျာ့မီ အငးဂ္ငးပိတးရ်ခငး့်ဖစးသညး၈
T plus 9 minutes – External fuel tank (ET) မြာ လျနး့ပ္ဵယာဥး (သို ံမဟုတး) ကမ ၻာပတးယာဥး (Orbiter) မြ ်ဖဳတးခ္လိုကးမညး၈ ၁ငး့မြာ ကမ ၻာ
ဆီသို ံ်ပနးလညးက္ဆငး့်ပီ့ ေလထု်ဖငးံ ပျတးတိုကးမြဳ (Friction) ေၾကာငးံ မီ့ေလာငးေပ္ာကးပ္ကးသျာ့မညး်ဖစးသညး၈
T plus 10.5 minutes - Orbital maneuvering system (OMS) engines မ္ာ့ စတငး အလုပးလုပး်ပီ့ လျနး့ပ္ဵယာဥးကို အနိမးံပိုငး့ ကမ ၻာပတး လမး့
အတျငး့သို ံ ပို ံေဆာငးသညး၈ (တစးခါတစးရဵ ၁ငး့ OMS အငးဂ္ငးမ္ာ့ကို ET ်ဖဳတးမခ္မီကပငး ၾကိဳတငး်ပီ့ ေမာငး့ႏြငးထာ့ၾကပါသညး၈)
T plus 45 minutes – OMS engine မ္ာ့ ထပးမဵေမာငး့ႏြငး်ပီ့ ကမ ၻာမြ အကျာအေွ့ 250 miles ( 400 km) ရြိေသာ စကးွိုငး့ပဵု ပတးလမး့ (အ်မငးံပိုငး့
ပတးလမး့) သို ံေရာကးေအာငး ပို ံေဆာငးသညး၈ ထိုမြတဆငးံ ကမ ၻာမြ 173~286 miles အကျာ ပတးလမး့တျငး 27,743.8 km/h, 17,239.2 mph
အ်မနးႏြဳနး့်ဖငးံ လြညးံပတးေနေသာ ႏိုငးငဵတကာအာကာသစခနး့ (ISS) ႏြငးံ သျာ့ေရာကး ခ္ိတးဆကး်ပီ့ လုပးငနး့ကိစၥမ္ာ့ လုပးေဆာငးသညး၈ သို ံမဟုတး
အ်ခာ့ အာကာသဆိုငးရာကိစၥရပးမ္ာ့ ကို သီ့်ခာ့ေဆာငးရျကးသညး၈
ကမၻာသို ံ်ပနးအွငး (Re-entry) - ကိစၥရပ္မ်ားျပီးဆံုးေသာအခါ အာကာသစခန္းမွ ျပန္လည္ထြက္ခြာသည္။Forward reaction control system (RCS)
Rocket jet အငးဂ္ငးမ္ာ့ ႏြငးံ OMS အငးဂ္ငးမ္ာ့ကို အသဵု့်ပဳကာ ကမ ၻာဆီသို ံခ္ဥး့ကပးသညး၈ တစးနာရီ မိုငး 17,000 အ်မနးႏြဳနး့်ဖငးံ ွငးေရာကးလာရငး့
ကမ ၻာံေလထုရြိ ေလေမားလီက္ဴ့မ္ာ့ႏြငးံ ပျတးတိုကးမြဳေၾကာငးံ လျနး့ပ္ဵယာဥး ကိုယးထညးတျငး 1650 degrees C အထိ အပူ ခ္ိနး်မငးံလာသညး၈ လျနး့ပ္ဵယာဥး
မီ့ေလာငးမသျာ့ေစရနးအတျကး ceramic insulating materials မ္ာ့်ဖငးံ ကိုယးထညးကို ဖဵု့ကာထာ့သညး၈ လျနး့ပ္ဵယာဥး အေနအထာ့ မြနးကနးစျာ်ဖငးံ
ကမ ၻာံေလထုအတျငး့သို ံ ွငးေရာကးလာ ႏိုငးေစရနး ထိနး့ေက္ာငး့ေပ့ရေသာအပိုငး့မြာ အေရ့ၾကီ့ေသာ အပိုငး့်ဖစးသညး၈ ဿွွ၀ ခုႏြစး ၇ေဖေဖားွါရီ (၁)
ရကးေန ံတျငး ကိုလဵဘီယာ (Columbia) လျနး့ပ္ဵယာဥးမြာ ကမ ၻာသို ံ်ပနးအွငး တျငး မီ့ေလာငး ပ္ကးစီ့သျာ့ခဲံရသညး၈
rd
ကျ္နးေတားတုိ႔ေတျ တစးေယာကးနဲ႔တစးေယာကး တစးေန႔မြာ ဆုဵၾကတယး၈ တစးေန႕မြာေတာ႕လညး့ ချခ
ဲ ျာၾကရမြာပဲ မဟုတး
ပါလာ့၈ ေတျ႔ဆုဵ်ခငး့မ္ိဴ့စုဵနဲ႕ ၾကဳဵဆုဵခဲ႔ၾက်ပီ့ ဘယးလို ချဲချာ်ခငး့မ္ိဴ့နဲ႔ တစးေန႔ ရငးဆုိငးရမလဲဆုိတာ မညးသူမြ္ မခနး႔မြနး့ႏုိငးခဲံ၈ ေတျ႔ဆုဵ်ခငး့နဲ႔ ချခ
ဲ ျာ်ခငး့
ၾကာ့ကာလထဲမြာလညး့ ကျ္နးေတားတုိ႔အာ့လဵု့ ်ငိမး့ခ္မး့ ေပ္ားရႊငးမႈေတျကုိပဲ ပိုငးဆုိငးခ္ငးၾကတာ အေသအခ္ာပါ၈ မတတးသာလို ႔ ချခ

ဲ ျာ
ႏႈတးဆကး်ခငး့မ္ိဳ့နဲ႕ ၾကဵဳဆဵုရ်ပီ ဆုိရငးေတာငးး ေႏျ့ေထျ့မႈေတျနဲ႔အတူ ်ပနးလညးဆုဵေတျ႔ဆဵုမယးံ ႏႈတးဆကးခခ

ျဲ ျာ်ခငး့မ္ိဳ့က အေကာငး့ဆုဵ့ နညး့လမး့
်ဖစးမယးဆိုတာ အာ့လဵု့က လကးခဵၾကမြာပါ၈ ပထမဆုဵ့ ေတျ႔ဆုဵ်ခငး့ကလညး့ အေရ့ၾကီ့သလုိ ချဲချာႏႈတးဆကး်ခငး့ကလညး့ အေရ့ပါတယး
မဟုတးလာ့၈
ကျ္နးေတားတုိ႕ေတျ ်မနးမာအငးဂ္ငးနီယာဖုိရမးမြာ တစးေယာကးနဲ႔ တစးေယာကး ဆုဵဆညး့ၾကတယး၈ သိကျ္မး့ ခငးမငးရငး့ႏြြီ့်ပီ့တဲ႔
သူငယးခ္ငး့မ္ာ့လညး့ ပါသလို ဖုိရမးေရာကးမြ မိတးေဆျရငး့်ဖစးတာလညး့ အမ္ာ့သာ့ပါ၈ ဖုိရမး ေမာငးႏြမအာ့လုဵ့ ဟုိ့အရငးကတညး့က သိကၽျမး့
ခငးမငးၾကသလို မနးဘာအခ္ငး့ခ္ငး့ ကူညီရုိငး့ပငး့ၾကတယး၈ အသိပညာ၇ အတတးပညာႏြငး ႔ အေတျ႔အၾကဳဵမ္ာ့ကုိလညး့ မြ္ေွခဵစာ့ၾကတယး၈
လူမႈေနထုိငးမြႈ ဘွအေတျ႔အၾကဵဳကေန ရငးတင

ျ း့ခဵစာ့ခ္ကးမ္ာ့အထိ ဖျငး႔ဟွနးခဵၾကတယး၈ ဒီအတျကးလညး့ တစးဦ့တစးေယာကးတညး့
တညးရြိေနတယးလို႕ မခဵစာ့ရပဲ ကူညီေ်ဖရြငး့ေဖ၍ မိတးေဆျရငး့မ္ာ့နဲ႔ ခရီ့အတူ သျာ့ေနရသလို တနးဖုိ့ၾကီ့တဲ႔ ခဵစာ့ခ္ကးကို ဖုိရမးက ရရြိေစတယး၈
ဖုိရမးမြာ စီ့ေမြ္ာေနတဲ႔ကာလအတျငး့မြာ ကျ္နးေတားတုိ႕ စိတးလုဵၿခဳဵခ္မး့ေ်မ႕မႈ အလုဵအေလာကး ရရြိခဲ႔ၾကတယးဆုိတာ အာ့လုဵ့ ခဵစာ့မိလိမး႔မယးလုိ႔
ထငးပါတယး၈
မတူညီတံဲ လမး့ေၾကာငး့၇ မတူညီတံဲ ရြငးသနးမႈ၇ မတူညီတံဲ အေတျ့အ်မငးတစးခ္ိဳ႕ကို ယြကးႏျယးမိတံအ

ဲ ခါ မနးဘာအခ္ငး့ခ္ငး့ သေဘာထာ့
ကျဲလမ
ျဲ ႈေလ့ေတျ ်ဖစးလာတာေတျလညး့ ရြိခဲံဖူ့မယး၈ အေ်ခအေန အခ္ိနးအခါအရ ခဵစာ့ရတဲ ႔ ပုဂၐလိက သီ့သနး႔ ခဵစာ့မႈေတျနဲ႕အတူ မတုိကးဆုိငးတံဲ
အ်မငးတစးခ္ိဳ႕ေၾကာငးံ ေ်ဖမရတဲ႔ ဆကးထုဵ့ေတျလညး့ ေပ၍ေပါကးခဲ႔ဖူ့မယး၈ ကျ္နးေတားတုိ႕ေတျ ေမြ္ားလငး႔ ေတာငး႔တသလို ်ဖစးမလာတတးတာ
သဘာွမုိ႕ ဖုိရမးကေနေပ့တဲ႔ နာက္ငးမႈေတျကိုလညး့ ခဵစာ့ၾကရမြာပါ၈ ေပ့ခ္ငးတာ မတူသလုိ ယူခ္ငးတာလညး့ မတူညီႏုိငးပါဘူ့၈ ဒါေပမယးံ
rd
ဖုိရမးကုိ မြနးကနး ေကာငး့မျနးတဲ႔ ရညးရျယးခ္ကးမ္ာ့ႏြငး႔ အဓျနး႔ရြညးေစခ္ငးတဲ႔ ဆႏၵကေတာ႕ ဖုိရမး
မနးဘာွငးမ္ာ့ အာ့လုဵ့ရငးထမ
ဲ ြာ ကိနး့ေအာငး့ေနမြာပါ၈ ဖုိရမးအတျကး အဓိက အာ့ထာ့ရတဲ ႔
အာ့ေပ့သူ၇ တျဲကူသူ ဖုိရမးမနးဘာေတျ မရြိရငးေတာံရငး ဖုိရမးတညး်မဲဖုိ႕လညး့ အေၾကာငး့မရြိပါဘူ့၈
ဖုိရမး စတငးတညးေထာငး လာကတညး့က အခုခ္ိနးထိ ွငးေရာကးၾကညး႕ရႈသူ
မနးဘာေတျထမ
ဲ ြာ ဘယးႏြစးရာခုိငးႏြဳနး့ေလာကးကမ္ာ့ ဖုိရမးကုိစျနး႕ချာသျာ့ၾက်ပီလ၈ဲ ဘယးလိုပုဵ
ဘယးလိုနညး့နဲ႔ စျနး႕ချာ သျာ့ၾကတာလဲ၈ ဆကးးထုဵ့ေတျ ဘယးေလာကး မ္ာ့သျာ့်ပီလ၈ဲ
အဲဒီဆကးးထုဵ့ေတျရဲ႕ ေနာကးဆကးတဲျ အက္ိဴ့ဆကးက ဖုိရမးအေပ၍ ဘယးေလာကး
သကးေရာကးသျာ့်ပီလ၈ဲ ဖုိရမးအတျကး အေရ့ၾကီ့လြတဲ႔ မနးဘာေတျအေပ၍ကုိေရာ ဘယးေလာကး
လႊမး့မုိ့ လႊမး့်ခဳဵသာျ ့်ပီလ၈ဲ နာက္ငးခဵစာ့်ပီ့ ဖုိရမးက ထျကးချာသျာ့တဲ႔ မနးဘာအေရအတျကးေတျ
ဘယးေလာကးမ္ာ့်ပီလ၈ဲ ကၽျနးေတားတုိ႔ အခ္ိနးတစးခုကို ်ဖတးသနး့ၿပီ့တဲံေနာကးမြာ ်ဖတးသနး့ခဲံတဲံ လမး့ေၾကာငး့အေပ၍ကို အတူတကျ ်ပနးလညး
ဆနး့စစးဖုိ႔ေတာံ လိုအပးပါလိမးံမယး၈ ်ပနးလညး ဆနး့စစး်ခငး့ဆိုတာကလညး့ မြာ့ခဲံတဲံ အမြာ့ေတျအတျကး အခ္ငး့ခ္ငး့ မီ့ေမာငး့ထုိ့်ပဖုိ ႔ မဟုတးပါဖူ့၈
သငးခနး့စာတစးခ္ိဳ႕အတျကး ်ပနးလညးရရြိလာမယးံ ပိုၿပီ့ပိုၿပီ့ ေကာငး့ေသာလမး့ကို ေရျ့ခ္ယးႏိုငးမယးံ အချငးံအေရ့ကို ကၽျနးေတားတုိ ႔အတူတကျ
လုိကးရြာၾကညးံဖုိ႔ပါ၈
ကျ္နးေတားတုိ႔ေတျ အေၾကာငး့အမ္ိိဴ့မ္ိဴ့နဲ႔ ဖုိရမးကုိ ေရာကးရြိလာၾကသလုိ အေၾကာငး့အမ္ိဴ့မ္ိဴ့ေၾကာငး႔ ဖုိရမးနဲ႔ ေွ့သျာ့ခဲ႔ၾကရငးေတာငး
ေကာငး့မျနးတဲ႔ အမြတးတရေလ့ေတျကိုပဲ ဖုိရမးမနးဘာတုိငး့ကို ရရြိေစခ္ငးပါတယး၈ ဖုိရမးေၾကာငး ႔ တစုဵတရာ အက္ိဴ့မ္ာ့သျာ့ခဲ႔ရငး ဖုိရမးအတျကးေရာ
ဖုိရမးမြာ ပါွငးလႈပးရြာ့ေနတဲ႔ မနးဘာေတျအတျကးေရာ ဂုဏးယူ ွမး့သာစရာပါပဲ၈ ဖုိရမးရဲ႕ အဓိက ရညးရျကးခ္ကး်ဖစးတဲ႔ လိုအပးေနတဲ႔ နညး့ပညာ
အလငး့တနး့ကို တစးေထာငး႔တစးေနရာက ပါွငး်ဖညး႕ဆညး့ေပ့ႏုိငးဖုိ႕ကုိ ကျ္နးေတားတုိ႕ မနးဘာေတျအာ့လုဵ့ စုေပါငး့ေဆာငးရျကးၾကရမြာပါ၈ ဖုိရမးရဲ႕
စာမ္ကးႏြာမြာရြိေနတဲ႔ အခ္ိနးပဲ်ဖစး်ဖစး၇ ဖုိရမးရဲ႕ အေွ့တစးေနရာမြာ ေရာကးရြိေနရငးပဲ်ဖစး်ဖစး ကျ္နးေတားတုိ႕မနးဘာေတျ အာ့လုဵ့ စုေပါငး့ညီညာ
ခ္စးခငးစျာ်ဖငး႔ တတးစျမး့ႏုိငးသမြ္ နညး့ပညာအလငး့တနး့ကုိ အတူထျနး့ညိြၾကပါစုိ႕၈ ၈
လမး့… တုိ႕ေတျရဲ႕ အနာဂတးလမး့
ညီငယး ညီမငယးတို႕ရဲ႕ လမး့
လငး့ေစကျ႔ဲ ရြငး့ေစကျ႔ဲ
ကုိယးပုိငးဥာဏး မခ္ိဳ႕တဲ႔တုိ႕ေတျွယး
လုိေနတာ တျက
ဲ ူ ေဖ့ကူ ပညာကူ
စိတးဓါတးေရ့ရာအကူ
ခဵယူခ္ကး အ်မငးနဲ႔ ဖနးတီ့မႈအတူတူ
ေလြ္ာကးစုိ႕ကျယး တူ်ပိဳငးႏႊဲ
လမး့….. တု႔တ
ိ စးေတျ ေလြ္ာကးၾကမဲ႔လမး့
မယိမး့ေစနဲ႔ မတိမး့ေစနဲ႔
ေပါငး့စုကာ ထျနး့ညိြမယး
ခ္စး်ခငး့်ဖငး႔ လငး့ေစကျ႕ဲ
ေနညိဳ
Don’t ever wrestle with a pig. You’ll both get dirty, but the pig will enjoy it.
Cale Yarborough
rd
Super Potato Design Firm သညး 1984 ႏြငးံ 1985 ခုႏြစးတျငး
Interior Design နယးပယးတျငး design concept မ္ာ့သညး
ႏြစးႏြစးဆကးတုိကး Mainichi Design Award ဆုကို ရရြိခဲံပါသညး၈ြ
designer တစးခ္ိဳ႕၌ ဖနးတီ့လုပးေဆာငးေလံရြိေသာ ပဵုစဵမ္ာ့်ဖငးံ
Grand Hyatt Guangzhou
ထငးရြာ့လာေသာအခါ ထို designer မ္ာ့၌ အမညးနာမမ္ာ့်ဖငးံ
Takashi က သူ ေမျ့ဖျာ့ခဲံတဲံ Potato အေၾကာငး့ကို ယခုလို
လူသိမ္ာ့လာေလံရြိသညး၈ ၁ငး့တိ႔ုအနကး SUPER POTATO DESIGN
ရြငး့်ပထာ့ပါသညး၈ သူ၌ ဒီဇိုငး့မ္ာ့တျငး အမ္ာ့အာ့်ဖငးံ တညး်ငိမး
CONCEPT ဟုဆိုလိုကးလြ္ငး ဂ္ပနးႏိုငးငဵ၌ ကမၻာေက္ား Super Potato
ခနး႔ညာ့ေသာ texture မ္ာ့အာ့ ေရျ့ခ္ယးေလံ ရြိသကဲံသို႔ အ်မငးခဵစာ့မႈ
Design Firm ၌ ဖနးတီ့ေလံရြိေသာ ဒီဇိုငး့မ္ာ့ကို ႏိႈငး့ယြဥး ်မငးေယာငး
တျငး အရုိငး့ထညးဆနးေသာ material မ္ာ့်ဖငးံ ထုထညးမ္ာ့အာ့
ၾကပါလိမးံမညး၈ SUPER POTATO DESIGN CONCEPT ကို ေမျ့ဖျာ့ေပ့
အလႊာလိုကး၇ အတိုငး့အတာ အနကးတစးခုအထိ ေရာကးေအာငးလညး့
ခဲံေသာသူမြာ ဂ္ပနးႏိုငးငဵ၌ နာမညးေက္ား Interior Designer
ဖနးတီ့တတးသညး၈ ထို႔အ်ပငး ထူ့်ခာ့ဆနး့်ပာ့ေသာ, အေရာငးအေသျ့
တစးဦ့်ဖစးေသာ Takashi Sugimoto (တာကာရြီ ဆူကီမိုတို)
ပငး ်ဖစးပါသညး၈
“My philosophy is never to use expensive things for

my designs”
Takashi Sugimoto သညး ဒီဇိုငး့မ္ာ့အာ့ ဂ္ပနးလူမ္ိဳ့တို႔၌
ရို့ရာဓေလံမ္ာ့ အေပ၍တျငးလညး့ေကာငး့၇ ပထွီ ေရေ်မသဘာွ၌
အရို့ထညး အလြအေပ၍တျငး လညး့ေကာငး့ ေလ့ေလ့နကးနကး
ခဵစာ့ၿပီ့ ဖနးတီ့ေလံရြိသညး၈ တီထင

ျ း ဖနးတီ့ထာ့ေသာ material
မ္ာ့ထကး သဘာွ material မ္ာ့်ဖငးံ ထုၾကီ့ထညးၾကီ့ ဖနးတီ့ကာ
ဟငး့လငး့ချငးတစးခုတင
ျ း အလြဆငးေလံရြိသညး၈ Takashi Sugimoto
၌ ဒီဇိုငး့မ္ာ့တျငး ေရအိုငး၇ စမး့ေခ္ာငး့ငယးမ္ာ့အေပ၍ တိုကးခတးေန

စဵုစဵုႏြငးံ စျႀဲ ကိဳကး ႏြစးသကးဖျယးေကာငး့ေသာ ပစၥညး့မ္ာ့အာ့ အသဵု့်ပဳ၊
ေသာေလႏြငးံ လျငးံပါ့ေနေသာ တိမးစိုငးမ္ာ့၌ လႈပးရြာ့ေနေသာ
အခ္ိနးတစးခု အၾကာတျငး ရို့အီသာျ ့်ခငး့မရြိေအာငး အရို့ဆဵု့ပဵုစဵ်ဖငးံ
သေဘာသဘာွကို ခဵစာ့ႏိုငးသညး၈ သူသညး ထိုခဵစာ့မႈကို
အ်မဲဆနး့သစးေအာငး ဖနးတီ့ေလံရြိသညး၈
ကၽျနးေတားတုိ႔၌အနီ့ပတးွနး့က္ငး ဟငး့လငး့ချငးအတျငး့သို႔ ေခ၍ေဆာငး
အမ္ာ့အာ့်ဖငးံ ေန႔စဥးဘွတျငး ်မငးေလံ်မငးထရြိေသာ
လာၿပီ့ ေရေ်မသဘာွ၌ အေ်ပာငး့အလဲ ်ဖစးေပ၍တတးပဵုကို
သဘာွပစၥညး့မ္ာ့်ဖငးံ ဖနးတီ့ေလံရြိၿပီ့ ဆနး့သစးလြပေသာ အခ္ိဳ့
ကၽျနးေတားတုိ႔ႏြငးံ တစးသာ့တညး့ ်ဖစးေစသညး၈ ေန႔တစးဒူွ ထိေတျ႔
အဆမ္ာ့ထကး ရို့ရြငး့ေသာအေတျ့်ဖငးံ ေပ့လိုေသာ အခ္ိဳ့အဆစးကို
ဆကးဆဵေနရမညးံ ဟငး့လငး့ချငး တစးခုအတျငး့ သဘာွတရာ့၌
စနစးတက္ ဖနးတီ့်ခငး့တတးသညး၈ အထူ့သ်ဖငးံ ေက္ာကးတဵု့ေက္ာကး
အေ်ပာငး့အလဲတစးခ္ိဳ႕ကို ခဵစာ့သျာ့ေစရနး ဖနးတီ့လို်ခငး့ကို သူ၌
ခဲမ္ာ့ႏြငးံ ဖနး, မြနးထုမ္ာ့အာ့ နီ့ကပးစျာ ထာ့ရြိ၊ သိသာထငးရြာ့
Super Potato Concept တျငး ်မငးေတျ႔ႏိုငးပါသညး၈ ေရထု၇ တိမးစုိငး၇
ကျဲ်ပာ့်ခာ့နာ့ေသာ ခဵစာ့မႈကို ေပ့ေလံရြိသညး၈ သူဖနးတီ့ေလံရြိေသာ
အလငး့တနး့မ္ာ့ႏြငးံ ခဵစာ့ႏိုငးေသာ ေလလိႈငး့သဵမ္ာ့သညး
ဒီဇိုငး့မ္ာ့အတျငး့ ေရာကးရြိသာျ ့ေသာအခါ အမ္ာ့အာ့်ဖငးံ စိတးကူ့
တညး်ငိမးစျာ်ဖငးံ ရုပးလဵု့ၾကျဟနး ေဖားေဆာငးေနတတးသညး၈
ဥာဏးအေတျ့တိ႔ု ဆနး့သစးပျငးံလနး့လာ်ခငး့ကို ခဵစာ့ရေလံရြိသညး၈
ထု႔အ
ိ တျကးလညး့ သူသညး သဘာွ material မ္ာ့ကို
ရို့ရြငး့ေသာ ဒီဇိုငး့ဖနးတီ့မႈအေပ၍ ကျဲ်ပာ့ေသာ အေတျ့အ်မငးမ္ာ့်ဖငးံ
အသဵု့်ပဳေလံရြိတတးသညး၈ 1973 ခုႏြစးတင
ျ း ေမျ့ဖျာ့ခဲံေသာ သူ၌
rd
ခဵစာ့သူမ္ာ့ အခ္ငး့ခ္ငး့ ေႏျ့ေထျ့ေသာ ရငး့ႏြီ့ကၽျမး့ွငးမႈမ္ာ့ကို ရရြိေစသညး၈
သူသညး အလငး့၌ အွငးအထျကး အတို့အေလ္ာံ အမြိနးအေဖ္ာံ ကို ဒီဇိုငး့တစးခု၌ အေနအထာ့အလိုကး၇ ခဵစာ့မႈအလိုကး အသဵု့်ပဳေလံရြိသညး၈
ထု႔အ
ိ တျကး သူဖနးတီ့ေသာ space ေလ့မ္ာ့သညး ရို့ရို့ရြငး့ရြငး့်ဖငးံ အေတျ့ဘွငး်ငိတယ
ျ းဖျယး၇ ခ္စးခငးတိမး့မူ့ဖျယး ်ဖစးလာၿပီ့ အခ္ိဳ႕သညး
အေနအထာ့အလိုကး အံဵၾသဘနနး့ ဆနး့ၾကယးခနး႔ညာ့လာေလံရြိသညး၈
Material တစးခ္ိဳ႕သညး တနးဖို့်မငးံမညး၇ တစးခ္ိဳ႕သညး တနးဖို့နိမးံမညး၇ တစးခ္ိဳ႕သညး အသဵု့ွငးသညးံအတျကး အသဵု့်ပဳသညး၇
တစးခ္ိဳ႕သညး အလြဆငးဖို႔အတျကး အသဵု့်ပဳသညး၈ စငးစစးအာ့်ဖငးံ interior အခနး့တစးခုအတျငး့ အသဵု့်ပဳထာ့ေသာ material မ္ာ့သညး
အခ္ိနးတစးခု၌ အဓိပၸါယးကို ်ပဆိုတတးၾကသညး၈ ထို အထဲမြ Takashi သညး ေစ့္သကးသကးသာသာ်ဖငးံ ရရြိႏိုငးေသာ၇ အခ္ိနးအခါအလိုကး တနးဖို့
မေ်ပာငး့လဲေသာ material မ္ာ့ကို အထူ့တလညး အသဵု့်ပဳတတးသူ ်ဖစးသညး၈ ထိ႔အ

ု တျကး သူဖနးတီ့ေသာ ဒီဇိုငး့မ္ာ့အာ့ ယေန႔ ခဵစာ့မႈ
ႏြငးံ ေနာကးတစးေန႔ ခဵစာ့မႈတ႔ိုအၾကာ့ အကျာအဟ နညး့ေလံ ရြိသညး၈ ထုိအရာသညးပငး သူ၌ ဒီဇိုငး့မ္ာ့၇ သူ၌ ဖနးတီ့မႈမ္ာ့၌
ထငးရြာ့ေက္ားၾကာ့မႈတစးမ္ိဳ့ ်ဖစးလာရ်ခငး့ပငး ်ဖစးေတာံသညး၈
ဂၽျနးမို့အိမး
Reference
http://www.superpotato.jp

Arguing with an Engineer
Arguing with an engineer is a lot like wrestling in the mud with a pig. After a few hours, you realize that he likes it.
အငးဂ္ငးနီယာတစးေယာကးနဲ ံ်ငငး့ခဵု်ခငး့
အငးဂ္ငးနီယာတစးေယာကးနဲ ံ ်ငငး့ရခဵုရတာဟာ ွကးတစးေကာငးနဲ ံရႊဵ႕ထဲမြာ နပနး့လဵု့ရသလိုပဲ၈ အဲဒီလို ်ငငး့ရငး့ခဵုရငး့နဲ ံ နာရီ
အေတားၾကာ တဲ႕အခါမြာေတာံ အငးဂ္ငးနီယာဆိုတံလ

ဲ ူဟာ ဒီလို်ငငး့ခဵုရတာကို ၾကိဳကးႏြစးသကးတံဲ လူစာ့မ္ဳိ့ဆိုတာကို သငးနာ့လညးသျာ့ပါ
လိမးံမယး..၈
rd
ကျနး ပ္ဴတာတစးလဵု့မြာ control panel ဟာအေ်ခခဵအက္ဆဵု့နဲ ံuser တိုငး့အတျကး မရိြမ်ဖစးမသိမ်ဖစး လိုအပးပါတယး၈ ဘာေၾကာငးံ
လဲ ဆိုေတာံ system management နဲ ံပကးသကးတာကို ဒီေနရာကေန အမ္ာ့ၾကီ့လုပးေဆာငးနုိငးလုိ ံပဲ်ဖစးပါတယး၈ ေခါငး့စဥးက XP အ
တျကးလို ံေရ့ထာ့ေပမယးံ အ်ခာ့ OS ်ဖစးတဲ ံwindwos vista နဲ ံwindows 7 ေတျမြာလညး့အနညး့ငယး်ခာ့နာ့မြဳေလ့ေတျသာရိြပါတယး၈ detail
မဟုတးေပမယးံ အနညး့ဆဵု့ေတာံ ကျနးပ္ဴတာမြာ အနညး့ငယးတိမး့ေစာငး့မြဳေလ့ေတျ်ဖစးလာရငး control panel ထဲမြာ မိမိဘာသာ
မိမိ ေဆာငးရျကးတတးေစဖုိ ံအတျကး ေအာကးမြာ ေလံလာနိုငးပါတယးခငးဗ္ာ၈
Accessibility Options : Accessibility options မြာ keyboard,mouse ,display နဲ ံsound setting ေတျကို ်ပဳ်ပငး ေ်ပာငး့လဲ
ေပ့နိုငးတယး၈
Add Hardware : Windows ကေန်ပီ့ေတာံမြ သူမြာတပးဆငးထာ့တဲ ံhardware device ေတျကို မမြတးမိေတာံတံအ

ဲ ခါဒီ Add
Hardware မြာလာ်ပီ့ေတာံ add လုပးေပ့ရပါတယး၈
Add or Remove Programs : အကယး၊မ္ာ့ software ေတျကို ထပးထညးံမယး uninstall(remove) လုပးမယးဆိုရငး ဒီ Add or
Remove Programs မြာလာ်ပီ့ေတာ႕်ပငးပါတယး၈ ဆိုပါစို ံမိမိကန

ျ းပ္ဴတာမြာ software တစးခုက အေၾကာငး့အမ္ိဳ့မ္ိဳ့ေၾကာငးံ ်ဖဳတးရ
ေတာံမယး uninstall လုပးမယးဆိုရငး ဒီက ေနမလိုခ္ငးတဲ ံ ေဆာံဖးွဲကို Double click ေခါကး်ပီ့ေတာံ အဆငးံဆငးံ uninstall
လုပးနိုငးတယး၈ (uninstaller tools ေတျကိုသဵု့်ပီ့ေတာံလဲ Remove လုပးနိုငးတယး၈)
Administrative Tools : ကျနးပ္ဴတာ management်ပဳလုပး်ခငး့၇ေမားနီတာရဲ ံ performance ်ပဳ်ပငး်ခငး့၇ windows ရဲ ံ security
ပိုငး့ဆိုငးရာကိုေဆာငးရျကး်ခငး့ ၇ ကျနးပ္ဴတာ ရဲ ံservice ေတျကို Administering လုပး်ခငး့ေတျကို ေဆာငးရျကးနုိငးတယး၈
Automatic Updates : ကျနးပ္ဴတာက ဘယးလုိ update လုပးမလဲ ဘယးအခ္ိနးမြာ Update လုပးမလဲ လာေရာကး်ပဳ်ပငးေပ့ထာ့လို ံ
ရတယး၈ ဘယးအခ္ိနးမြာ installer packet ေတျကို ေဒါငး့လုပးလုပးမြာလဲ၈ Installer packet ေတျကိုေဒါငး့လုပးမလုပးခငး us-
rd
erကိုေမ့ဦ့မြာလာ့ စတဲ ံ setting ေတျကို ်ပဳလုပး ထာ့နိုငးတယး၈ font ကို မိမိက copy ကူ့်ပီ့ေတာံ ဒီ Fonts ဆိုတဲ ံေနရာေလ့မြာ paste
လုပးေပ့ လိုကးရငး သဵု့လုိ ံရ်ပီ်ဖစးပါတယး၈ အ်ခာ့ fonts
Bluetooth Devices : ကိုယးက Bluetooth devices အသဵု့်ပဳေနသူ မ္ာ့ကိုသင

ျ း့တာ လညး့ ထိုနညး့တူပါပဲ၈
တစးေယာကး်ဖစးေနလ္ငး ဒီမြာ Bluetooth ကို Add ေပ့ထာ့ရပါတယး ၈
မသဵု့ေတာံဘူ့ ဆိုရငး လညး့ ဒီေနရာကပဲ remove လုပးနိုငးတယး၈ Game Controllers : မိမိက game
ကစာ့တဲံသူ်ဖစးတယး joystick , steering wheel စတဲ ံ
Date and Time : အေတားမ္ာ့မ္ာ့နဲ ံရငး့နြီ့်ပီ့ ကိရိယာေတျနဲ႕ေဆာံရတဲ ံgame ေတျ ေဆာံေတာံမယး
သာ့်ဖစးတဲ ံဒီ Date and Time setting ကေတာံ ဆိုရငး အခ္ိဳ ံေသာ joystick ကို ကျနးပ္ဴတာကမသိတဲံအေ်ခေနေတျမြာ
ရကးစျဲ အခ္ိနးေတျ ေနရာေတျကို လာေရာကး်ပဳ်ပငး ဒီမြာလာ်ပီ့ေတာံ Add လုပးေပ့ ရတယး၈ ခုေနာကးပိုငး့ေတားေတား
နိုငးတယး၈ ကျနးပ္ဴတာမြာ date time မြာ့ေနရငးလညး့ ဒီ option ကပဲ မ္ာ့မ္ာ့မြာေတာံ Auto detect နဲ ံသိတာမ္ာ့ပါတယး၈ သိပးေထျေထျ
လာေရာကး်ပဳ်ပငးေပ့နိငးတယး၈ ကုိယးက Date and Time ထူူ့ထူ့ လုပးစရာမလုိပါဘူ့၈
အမြနးတိုကးထာ့ ပါလ္ကးနဲ ံ ခဏၾကာတဲ ံ အခါ မြာ့ယျငး့စျာ်ပေနတာ Internet Options : အငးတာနကး အသဵု့်ပဳတဲံအခါမြာ
ကေတာံ CMOS battery အာ့နညး့သျာ့တာ်ဖစးနိငးပါတယး၈ web browsing ပိုငး့ဆိုငးရာေတျကို်ပဳ်ပငးေ်ပာငး့လဲ်ခငး့ ၇
လဵု်ခဵဳေရ့ဆိုငးရာ web history ကို သတးမြတး်ခငး့ ၇
Display : Display setting က ေမားနီတာေပ၍မြာ ်မငးရတဲံ connection ေတျကို ထညးံ်ခငး့ ်ဖဳတး်ခငး့ proxy set-
်မငးကင
ျ း့ေတျအာ့လဵု့ကို မိမိလိုသလို ်ပဳ်ပငးေ်ပာငး့လဲႏိုငးတဲ ံ ting ေတျကို ်ပဳ်ပငး်ခငး့ စတာေတျကို လုပးေဆာငးနိုငးတဲ ံ ေနရာ်ဖစး
ေနရာ တစးေနရာ်ဖစးတယး၈ ပါတယး၈
ေမားနီတာရဲ ံresolution ေတျ color depth ေတျ ကိုခ္ိနးညိြ ေပ့နိုငးတယး Keyboard : ကီ့ဘုတးရဲ ံ စာရိုကးနြနး့ အေနြ့အ်မနး
desktop background နဲ ံscreensaver တို ံကို မိမိ ထာ့ခ္ငးတဲ ံ Set- cursor ရဲ ံအေနြ့အ်မနးနဲ ံ blink rate ေတျကို သတးမြတး
ting ပဵုစဵအတိုငး့်ပဳ လုပးေပ့ႏိုငးတယး၈ နိုငးတယး၈ တစးခါတရဵ Driver ေၾကာငးံ ကီ့ဘုတးက
ရိုကးလို႕မရေတာံဘူ့ဆိုရငး update driver လုပးေပ့ဖို ံ လိုအပးလာတဲံ
Folder Options : ကျနးပ္ဴတာထဲမြာရိြတံဲ file အေန အခါ hardware ဆိုတဲ ံေအာကးမြာ update driver လုပးေဆာငးေပ့
အထာ့ folder အေနအထာ့ ေတျကို်ပငးနိုငးတယး၈ နိုငးတယး၈
file ေတျကို hide လုပးထာ့တာလာ့ virus ေတျက Mouse : Mouse speed တို့်ခငး့ေလြ္ာံ်ခငး့၇ scrolling
hide file အေနနဲ ံွငးေနတာလာ့ဆိုတာ ဒီ folder အေနြ့အ်မန်းပဳလုပး်ခငး့၇ mousepointer ကို်ပဳ်ပငး
option ရဲ ံ viewsMenu ကေနၾကညးံနိုငးတယး၈ ဖိုးငးရဲ ံ extension ေတျ ေ်ပာငး့လဲ်ခငး့ စတဲံ Adjusting လုပးငနး့ကို လုပးေဆာငး
ကို ေဖား်ပထာ့ခ္ငးတယး၇ security tab ေတျကို hide လုပးမယးဆိုရငး နုိငးတယး၈
ဒီေနရာကပဲ လာေရာကး management လုပးနုိငးတယး၈ တခါတစးရဵ Network Connections : Network connection
mouse က Single click ွငးေနတာမ္ိဳ့ ်ဖစးခဲံရငး အသစးတညးေဆာကး်ခငး့ connection setting ်ပဳ်ပငး
လညး့ ်ပဳ်ပငးေ်ပာငး့လဲနိုငး တဲံေနရာတစး ေနရာ်ဖစးတယး၈ folder op- ်ခငး့နဲ ံ troubleshooting လုပး်ခငး့တို ံကို ဒီ network
tion က virus ေရ့တဲ ံသူေတျရဲ ံ target တစးခုအ်ဖစးထာ့်ခငး့ကို connection ကေနလုပးေဆာငးနိုငးတယး၈ local area
ခဵရပါတယး၈ ဘာေၾကာငးံလဆ
ဲ ိုေတာံ folder option ကေန ထိနး့ခ္ဴပးနိုငး network ေပ၍မြာ right click ေထာကး်ပီ့ properties ကိုသျာ့ရငး
တဲ ံေနရာက အမ္ာ့အ်ပာ့ ်ဖစးေနလို ံပါပဲ၈ network နဲ ံ ပတးသကး တဲံ specifications ေတျကိုေလံလာနိုငးတယး၈
Fonts : ဒီ Fonts option မြာ တစးခုထကးမကပိုတဲ ံfont Phone and Modem Options : မိမိကန
ျ းပ္ဴတာမြာ dia-
မ္ိဳ့စဵုသဵု့စျတ
ဲ ံဲအခါမြာ လာေရာကး ထညးံသင
ျ း့ေပ့ရပါတယး ၈ lup connection အသဵု့်ပဳဖို ံအတျကး modem
ဥပမာ - zawgyi-one သဵု့ေန တယးဆိုပါစို ံမိမိက win- တပးဆငးထာ့တယးဆိုရငး modem နဲ ံ ပတးသကးတဲ ံ
innwa ေဖာငးံနဲ ံ စာစိီစာရိုကးလုပးခ္ငးတဲ ံအခါ စကးထဲမြာ win အငး့ွ ်ပဳ်ပငးေ်ပာငး့လဲမြဳေတျ လုပးေဆာငးနိုငးတဲ ံေနရာ ်ဖစးတယး၈
font ရိြေနဖို ံ လိုပါတယး၈ win innwa font သျငး့ထာ့မြသာလ္ငး Power Options : Power options က
မိမိလိုခ္ငးတဲ ံwin innwa font ေပ၍မြာ်ဖစးပါတယး၈ ဒါဆိုရငး win innwa ကျနးပ္ဴတာရဲ ံpower setting ေတျကို Adjust
rd
လုပးနိုငးတယး၈ windows ကေန်ပီ့ေတာံ မတူညီတဲ ံ power scheme ရိြတယး.. scheduled tasks ဆျဲထာ့တဲံအတိုငး့ ်ဖစးေစခ္ငးတယးဆိုရငး
ေတျကို တညးေဆာကးထာ့တယး၈ monitor ကို ဘယး အခ္ိနးမြာ ကျနးပ္ဴတာကိုေတာံ ဖျငးံထာ့ဖုိ ံလိုမယး၈
အနာ့ေပ့မယး၇ stand-by mode ်ဖစးေနတဲံအခ္ိနးမြာ hard disk pow- Security Center : Computer Security နဲ ံပတးသကး
er ကို Turn off လုပးမယး /မလုပးဘူ့ဆိုတာကို save လုပးထာ့ တဲ႕ virus protection ်ပဳလုပး်ခငး့၇ automatic updates
နိုငးတယး၈ power hibernation လုပး်ခငး့ကို ဒီေနရာကေန လုပးေဆာငး ်ပဳလုပး်ခငး့၇ firewall on/off ်ပဳလုပး်ခငး့ စတဲ ံ လုပးငနး့
တယး၈ Hibernation လုပးတယးဆိုတာက ဥပမာ... Program, ေတျကိုလာေရာကး်ပီ့်ပဳ်ပငးေ်ပာငး့လဲနိုငးတယး၈
files ေတျ အမ္ာ့ႀကီ့ဖျငး႕ထာ့တယး၈ အဲဒီအခ္ိနးမြာပဲ မိမိက အ်ပငးကို
သျာ့စရာေပ၍လာတယး၈ လကးရြိလုပးေနတဲ႕ အလုပးကလဲ Sounds and Devices : အသဵနဲ ံပကးသကးတဲ ံsound
မၿပီ့ေသ့ဘူ့၈ အဲလိုအခ္ိနးမ္ိဳ့မြာဆိုရငး Hibernate လုပးေလ႕ရြိတယး၈ setting ေတျကို ်ပဳ်ပငးေ်ပာငး့လဲလို ံရနုိငးတဲ ံေနရာ
Hibernate လုပးၿပီ့ စကးကို ်ပနးဖျငး႕လိုကးရငး ေစာေစာက Hibernate ်ဖစးပါတယး၈ volume ကုိ mute (ပိတးထာ့်ခငး့)
မလုပးခငးကအေ်ခအေနအတိုငး့ ်ပနး်ဖစးသာျ ့တယး၈ ဖျငး႕ထာ့တဲ႕ လုပး်ခငး့၇ taskbar မြာ speaker icon ထာ့်ခငး့/်ဖဳတး်ခငး့၇ sound
ဖိုငးေတျ၇ ၿပီ့ေတာ႕ Prgram ေတျအာ့လဵု့်ပနးဖျငး႕ၿပီ့သာ့ ်ဖစးေနမြာ channel ကို 2.1(သို ံ) 5.1 ထာ့်ခငး့ စတာေတျကို်ပဳလုပးနုိငးတယး၈
်ဖစးပါတယး၈
Speech Properties : ကျနးပ္ဴတာမြ document တစးခုမြ
Printers and Faxes : ကိုယးံမြာ printer ရိြမယးဆိုရငး
text တစးပုဒးကို အသဵထျကးဘာသာ်ပနးခုိငး့တယးဆိုပါစို ံ
control panel ထဲမြာ printer ကို install လုပးရပါတယး
အဲလိုဘာသာ်ပနးရာမြာဒီေနရာကေန မိမိလိုသလို အေနြ့
ဒါမြ ကျနးပ္ဴတာကသိမြာ်ဖစးတယး၈ Add printer wizard
အ်မနး သတးမြတးေပ့နုိငးတယး၈
တညးေဆာကး်ပီ့မြ printer ကိုအသဵု့်ပဳလို ံ ရမြာ်ဖစးတယး၈
System : System ကေနဘာလုပးလို ံရနုိငးသလဲဆိုရငး
printer sharing ယူတဲံစကးမြာက္ေတာံ Add printer wizard
computerရဲ ံ configuration ေတျ hardware pro-
ကို ေဆာကးစရာမလုိပါဘူ့၈ printer နဲ ံကန
ျ းပ္ဴတာခ္ိတးဆကးထာ့
fileေတျ ကို detail ၾကညးံရႈနုိငးတယး၈ Device manager
တဲ ံစကးတစးလဵု့သာလြ္ငးလုပးေဆာငးရမြာ်ဖစးတယး၈
ကို ေ်ပာငး့လဲနုိငးတယး virtual memory (page file ) ေတျသတးမြတး
Regional and Language Options : ဘာသာစကာ့
ေပ့နုိငးတယး၈ ကျနးပ္ဴတာတစးလဵု့နဲ ံတစးလဵု့ remote desktop နဲ ံ
တစးခုထကးပိုတဲ ံ language ေတျကိုအသဵု့်ပဳရတဲံ
ဆကးသယ
ျ းမယးဆို Allow ေပ့ဖို ံအတျကး Remote Desktop
အခါမြာ ဒီေနရာမြာ လာ်ပီ့ေတာံ add ေပ့ရတယး၈
ကိုသဵု့်ပဳနိုငးတယး၈
တရုတး၇ဂ္ပနး၇ရုရြာ့ စတဲ ံ language ေတျကို add ေပ့
Taskbar and Start Menu : Taskbar နဲ ံstart menu
လိုကးတာနဲ ံ အသဵု့်ပဳနိုငးတယး ၈ သီ့သနး ံေဆာံဖးွဲနဲ ံတငးေပ့စရာ
မြာ မိမိလိုခ္ငးတဲ ံicon ေတျကို ဘယးicon ေတျကိုေတာံ
မလိုေတာံဘူ့၈ ကိီ့ဘုတးမြ ကီ့ေတျ ရိုကးလို ံကိုယးလိုခ္ငးတဲ ံ language
ထာ့မယး/်ဖဳတးမယး၇ taskbar ကို hide လုပးမယး/
မထျကးတဲံအခါမ္ိဳ့၇ key setting Adjust လုပးနုိငးတယး၈ Alt+shift+Ctrl
မလုပးဘူ့ စတာေတျ ်ပငးနိုငးတယး၈
ကီ့ေတျကို မိမိစိတးၾကိဳကး ေ်ပာငး့်ပီ့ေတာံထာ့နိုငးတယး၈
Scanners and Cameras : Scanner အသစးဆိုရငး

User Accounts : User account ေတျလုပးမယး၇
ကျနးပ္ဴတာက ကုိယးတပးဆငးလိုကးတဲ ံscanner ကို
password ေပ့မယး (သို ံ)password ကို remove
သိဖို ံ ဒီေနရာမြာ လာ်ပီ့ေတာံAdd ေပ့ရတယး၈
လုပးမယး၇ account type ေတျ change မယး ၇ Ac-
count ရဲ ံ icon ေတျ ကို မိမိလိုခ္ငးတဲ ံ icon ေ်ပာငး့လဲမယး...

Schesduled Task : ကျနးပ္ဴတာ အသဵု့်ပဳသူအေန်ဖငးံ
စတာေတျကို လုပးနိုငးတယး၈
အလုပးမ္ာ့လို ံပဲ်ဖစး်ဖစး ကျနးပ္ဴတာကို ဘယးအခ္ိနးက္ရငး
Windows Firewall : Windows firewall on/off
maintenance လုပးရမယးဆိုတာကိုပဲ်ဖစး်ဖစး ေမံေနရငး
လုပးမယးဆိုရငး ဒီေနရာမြာ်ပငးနိုငးတယး၈ ဘာေၾကာငးံfire
Scheduled Tasks ဆျဲ်ပီ့ လုပးေဆာငးနိုငးတယး၈ ဥပမာ- defragment
wall on/off လုပးရသလဲဆိုရငး တစးခ္ိဳ ံေသာ sharing
လုပးမယးဆိုပါစို ံ.. တစးပတးမြာ ဘယးေန ံဘယးအခ္ိနး မြာ
file ေတျက္ေတာံ workgroupမြာ လာလာ်ပီ့ ်ငိတတး
defragmenent လုပးမယးဆို်ပီ့ေတာံ သတးမြတးေပ့လို႕ရပါတယး၈
လျနး့လု႕ိ firewall ကို off လုပးထာ့ေပ့မြရတာေတျရိြတယး၈ ေနာကး်ပီ့
တစးခုေတာံ
rd
virus အႏၱရာယးကိုလဲ ကာ ကျယး ေပ့ နုိငးတယး၈
Wireless Network Setup Wizard : အခ္ိဳ ံေသာ Wireless network ကိုအသဵု့်ပဳမယးဆိုရငး စကးမြာ အရငး set-
upလုပးေပ့ရတယး၈ setup လုပးေပ့ ဖုိ ံလိုအပးတယးဆိုရငး ဒီေနရာမြာလုပးေပ့ရမယး၈ ခုေနာကးပိုငး့ေတားေတားမ္ာ့မ္ာ့ ကေတာံ
တနး့ခ္ိတးလို ံရပါတယး၈ လျယးကူစျာ ေလံလာ နိုငးၾကပါေ၈
ကိုစဵ်ငိမး့
ကၽျနေ
း တားတုိ႔ပတးဝနး့က္ငးမြာ အငးဂ္ငးနီယာေတျရဲံ ဖနးတီ့ (ဃ) နယူ့ေယာကးနဲ႔ လနးဒနးအၾကာ့ လြ္ိဳ႕ဝြကး
လုပးေဆာငးမႈေတျအမ္ာ့အ်ပာ့ရြိပါတယး….၈သငးံကာ့အတျငး့ပုိငး့မြာရြိ ေရေအာကးဥမငး
တဲံ ပစၥညး့ေတျ၇ သငးံရဵု့ခနး့အေဆာကးအဦကုိ ရပးတညးေအာငး်ပဳလုပး ေမ့ချနး့(၂) အကယး၊ ဟုိ့ဗာ့ (Hoover) တမဵ ေနာကးမြာရြိတဲံ
ေပ့ထာ့တဲံ Structure ေတျအ်ပငး အလျနး အဵံခ္ီ့ဖျယးေကာငး့ေလာကး ေရမ္ကးႏြာ်ပငး်မငးံတကးလာရငး ဘာ်ဖစးႏုိငးသလဲ….
ေအာငး သပးရပးလြပေကာငး့မျနးတံဲ ေခတးသစး အငးဂ္ငးနီယာ (က) Spillways ကေနထျကးလာမယး
လကးရာမျနးေတျကို အလျယးတကူေတျ႕်မငးႏုိငးပါတယး….၈ ဒါေၾကာငးံ (ခ) အေပ၍ကေနစီ့က္လာမယး
အငးဂ္ငးနီယာေတျ ဖနးတီ့်ပဳလုပး ထာ့တဲံအရာေတျနဲ႔ပတးသကးၿပီ့ (ဂ) ေကားလိုရာဒို (Colorado) ်မစးႀကီ့ ေ်ပာငး့်ပနး
သငးံရဲံ ဗဟုသုတဘယးေလာကးရြိသလဲဆုိတာကို ကၽျနးေတားတို႔ စီ့လိမးံမယး
ဆနး့စစးၾကညံးလုိကးၾကရေအာငး ... ၈ ေမ့ချနး့(၃) CAD ဆိုတာ အငးဂ္ငးနီယာေတျ အဓိကသဵု့ေလံရြိတဲံ tool
ေမ့ချနး့ေလ့ေတျေအာကးမြာ ေရျ့ခ္ယးစရာအေ်ဖေတျေဖား်ပ တစးခုပါပဲ… ဟုတးၿပီ… ဘယးေနရာမြာသဵု့တာလဲ….
ေပ့ထာ့ပါတယး….၈ သငးေရျ့ခ္ယးထာ့တဲံ အေ်ဖမြနးမမြနးကိုေတာံ (က) Coronary Artery Disease
စာေစာငးရဲံ တစးေနရာမြာ ေဖား်ပေပ့ထာ့ပါတယး…၈ (ခ) Creative Art Drinkers
(ဂ) Caddyshack (ရုပးရြငးဇာတးလမး့)
ေမ့ချနး့(ှ) ဘာေတျရဲံ တုိ့တကးမႈေၾကာငးံ မို့ေမြ္ားတိုကးႀကီ့ေတျ်ဖစးေပ၍ (ဃ) Computer-Aided Design
လာပါသလဲ…. ေမ့ချနး့(၄) Panamax ဆိုတာဘာကိုေ်ပာတာလဲ…
(က) ပုိမိုေကာငး့မျနးတို့တကးလာသညးံ သဵမဏိ (က) တကယးႀကီ့မာ့တဲံ ဥမငးလႈိဏးေခါငး့ေတျကို
နညး့ပညာ ေဖာကးလုပးတံအ
ဲ ခါမြာ အသဵု့်ပဳတဲံ tool
(ခ) ႀကီ့မာ့ေသာ ေက္ာကးတဵု့ႀကီ့မ္ာ့ (ခ) ပနာ့မာ့ (Panama)
(ဂ) ေစ့္ႏႈနး့သကးသာသညးံ မြနးမ္ာ့ တူ့ေ်မာငး့ကို ်ဖတးသျာ့တဲံအခါ
(ဃ) ၿမိဳ႕ေနလူဦ့ေရက္ဆငး့လာ်ခငး့ ကျကးတိ်ဖစးေလာကးေအာငးႀကီ့မာ့တဲံ
ေမ့ချနး့(ဿ) ေလယာဥးတစးစီ့ဟာ ပ္ဵတကးသျာ့ၿပီ့တဲံေနာကးမြာ သူ႔ရဲံ အႀကီ့စာ့သေဘၤာမ္ိဳ့
ဘီ့ေတျကို ဘာေၾကာငးံ ်ပနးသိမး့ရတာပါလဲ.. (ဂ) အႀကီ့စာ့ခ္ကး်ပဳတး်ခငး့လုပးငနး့မြာသဵု့တဲံ
(က) drag ကုိေလြ္ာံခ္ႏုိငးေစရနး ခ္ကး်ပဳတး်ခငး့လုပးငနး့
(ခ) thrust ကုိတုိ့ေစရနး (ဃ) မုိ့ေမြ္ားတုိကးႀကီ့ရဲံအလယးမြာ
(ဂ) အေလ့ခ္ိနး (weight) ကိုေလြ္ာံခ္ႏုိငးေစရနး ေထာကးပဵံရပးတညးေပ့ထာ့တဲံ Structure
(ဃ) မႈခငး့တုိကးဖ္ကးရနး
ေမ့ချနး့(၀) ဘရျတးကလငး (Brooklyn) တဵတာ့ဟာ ဘာအမ္ိဳ့အစာ့လဲ ေမ့ချနး့(၅) ―Automotive Engineering‖ ဆိုတဲံသီခ္ငး့ကို
(က) Arch တဵတာ့ ဘယးသူဆုိတာလဲ….
(ခ) Suspension တဵတာ့ (က) Jethro Tull
(ဂ) Truss တဵတာ့ (ခ) Celine Dion
ေမ့ချနး့(၁) ကမာၻ႕အရြညးဆဵု့ ဥမငးလႈိဏးေခါငး့လမး့ ဟာဘယးေနရာမြာ (ဂ) The Beatles
ပါလဲ ... (ဃ) Belle and Sebastian
(က) ဂ္ပနးႏုိငးငဵ နာဂါစာကီ (Nagasaki) နဲ႔
အမးမာကူစာ (Amakusa) တိ႔အ
ု ၾကာ့ Source: http://science.discovery.com
(ခ) အဲလးပးစး (Alps) ေတာငးတနး့ေအာကး ဆျစးဇာလနး
နဲ႔ အီတလီအၾကာ့ William Paul
(ဂ) ေနားေဝ့ႏုိငးငဵ လာရာဒါလး (Laerdal)နဲ႔ ေအားလနး့
(Aurland) အၾကာ့
rd
Av
iat
io
n
ေလယာဥးေတျကိုကိုငးတယ
ျ းထိနး့သိမး့သူ ေလေၾကာငး့အငးဂ္ငးနီယာတစးေယာကးအတျကးေရာ၇ ေလယာဥးေမာငး့သူအေနနဲ႕ေရာ
Compressor stall and surge အေၾကာငး့ဟာ သိသငးံတံဲ သေဘာသဘာွ တစးရပးပါပဲ၈ Surge ဆိုတဲံစကာ့လဵု့ရဲံ အဓိပၸါယးကို အဘိဓာနးမြာ
ဒီလို ေဖား်ပထာ့ပါတယး၈ ―Surge = (v) တလိပးလိပးတကးသညး၈ တရေဟာတို့သညး၇တစးဟုနးထို့စီ့သညး၈ (n) တဟူ့ဟူ့အဵုၾကျ်ခငး့၇ တရြိနးထို့
တကး်ခငး့‖ ၈ အငးဂ္ငး surge ်ဖစးတယးဆိုတာ အၾကမး့ဖ္ဥး့အာ့်ဖငးံ ေ်ပာရရငး compressor ကေန်ပီ့ combustion chamber
ထဲကုိ ေခ္ာေခ္ာေမျ႕ေမျ႕နဲ ံ စီ့ဆငး့သျာ့ေနရမယးံ ေလစီ့ေၾကာငး့ဟာ ကေမာကးကမ်ဖစး်ပီ့ compressor ထဲမြာ ပိတးေလြာငးမိေနတဲံ်ဖစးရပးပဲ
်ဖစးပါတယး၈ အတိုခ္ဳပးေ်ပာရငးေတာံ Unstable air flow ်ဖစးတာပါပဲ၈ ဒီလိုမ္ိဳ့ အငးဂ္ငး surge ်ဖစးတံအ
ဲ ခါမြာ ပဵုမြနးမဟုတးတံဲ အငးဂ္ငးအသဵကို
ၾကာ့ရတတးပါတယး၈ တွုနး့ွုနး့ နဲ ံ ေပါကးကျဲသဵလိုမ္ိဳ့ popping sound ေတျၾကာ့ရ်ပီ့ ၇အငးဂ္ငး vibration လဲေပ၍လာတယး၈ နညး့ပညာပိုမို
တို့တကးလာ်ပီ့်ဖစးတံဲ ေလယာဥး Gas turbine engine ေတျမြာပဵုမြနးအာ့်ဖငးံ Compressor Surge ်ဖစးတာရြာ့ပါ့လာ
ပါတယး၈ ်ဖစးတာရြာ့ပါ့ေပမယးံလို ံ သိထာ့ရမယးံ အေၾကာငး့ထဲမြာ ပါွငးတယး၈
Compressor surge မ်ဖစးခငးမြာ compressor blade မြာ Stall အရငး်ဖစးေပ၍တယး၈ (Stall = (v) (အငးဂ္ငး၇ယာဥး၇စကး)
ရုတးတရကး ေသ သညး၇ရပးသညး၈(n) စကးေသ်ခငး့၈ (v) အခ္ိနးဆဲျထာ့သညး၈ တနး႕ေနသညး၈) ေလစီ့ေၾကာငး့ဟာ ေခ္ာေခ္ာေမျ႕ေမျ႕မစီ့ဘဲ

compressor ရဲံ လညးပတးေနတဲံ blade ေတျ၇ ဒါမြမဟုတး လညးပတးမြဳမရြိတံဲ stationary guide vane ေတျရဲံ airfoil မ္ကးႏြာ်ပငးေတျနာ့ မြာ tur-
bulence flow ေတျ်ဖစးတာကိုblade stall လို ံေခ၍ပါတယး၈ ဒီလို compressor blade stall ်ဖစးတာဟာ compressor ရဲံ blade တစးခုခ္ငး့၇ vane
တစးခုခ္ငး့စီေပ၍မြာ ်ဖစးေပ၍ႏိုငးသလို၇ compressor blade ေတျရဲံ stage တစးခုခုမြာ (ဒါမဟုတး) vane ေတျရဲံ အဆငးံတစးေနရာရာမြာလညး့
rd
်ဖစးေပ၍ႏိုငးတယး၈ ပဵု(ှ) မြာၾကညံးရငး blade တစးခုရဲံ အေနာကးဘကးမြာ
turbulence flow ေတျ်ဖစးေပ၍်ပီ့ blade stall ်ဖစးေနတဲံပဵုကို ေတျ႕ရမြာ
်ဖစးတယး၈
Airfoil တစးခုမြာ မ္ကးႏြာ်ပငးအချကးဘကးမြာ Pressure
ပိုမ္ာ့်ပီ့ မ္ကးႏြာ်ပငးအခဵု့ဘကးမြာ pressure ပိုနညး့တယး၈ airfoil ေပ၍
ကို ရိုကးခတးတဲံေလစီ့ေၾကာငး့ရဲံ angle of attack အေပ၍မူတညး်ပီ့
airfoil ရဲံ မ္ကးႏြာ်ပငး အခဵု့ဘကးမြာ်ဖစးေစ၇အချကးဘကးမြာ်ဖစးေစ vor-
tex ေတျ်ဖစးေပ၍တယး၈ vortex (ွဲဂယကး) ေတျကို turbulence flow
လို ံလေ
ဲ ခ၍တယး၇ separation လို ံလသ
ဲ ဵု့ႏြဳနး့ၾကတယး၈ အဲဒီ vortex
ေတျ အာ့ေကာငး့လာရငး stall ်ဖစးတယး၈ ပဵု( ဿ )နဲ ံပဵု(၀) မြာ်ပထာ့တဲံ ပဵု(၀) ေလစီ့ေၾကာငး့ရဲံ direction ေပ၍မူတညး်ပီ့ airfoil ရဲံ
အတိုငး့ပါ၈ ပညာရပးဆနးဆနးေ်ပာရရငးေတာံ Angle of attack မ္ာ့လာ အေပ၍ဘကးနဲ ံ ေအာကးဘကးေတျမြာ vortex ေတျ်ဖစးေပ၍လာပဵု၈
တာနဲ ံအမြ္ Lift force ပိုမ္ာ့လာတယး၈ အဲဒီလို lift မ္ာ့လာတာဟာ ေလယာဥးေတျမြာ stall ်ဖစးတံေ
ဲ နရာက ေတာငးပဵေတျ ေပ၍မြာ
critical angle of attack ေရာကးတဲံအထိပဲ်ဖစးပါတယး၈ angle of ်ဖစးပါတယး၈ turbine engine ေတျမြာေတာံ compressor မြာ airfoil
attack ဟာ Critical angle of attack ထကးေက္ားလန

ျ း သျာ့နဲ ံ vor- shaped blade ေတျက တစးခုနဲ ံတစးခု အလျနးနီ့ကပးစျာနဲ ံတညးရြိေန
tex ေတျ်ဖစးလာတယး၈ vortex ်ဖစးလာရငး Lift force ေလ္ာံက္သျာ့ တယး၈ compressor လညးပတးတဲံအခါ ေလစီ့ေၾကာငး့ေတျဟာ
ပါတယး၈ ဒါကို Stall ်ဖစးတာလို ံေခ၍တယး၈ angle of attack ဒိထကး blade ေတျရဲံ အၾကာ့ေတျကေန ေရတဵချနးသယ
ျ း်ဖာစီ့ဆငး့သလိုမ္ိဳ့
ထပး်ပီ့မ္ာ့လာတာနဲ ံအမြ္ vortex ေတျ ပို်ပီ့်ပငး့ထနးလာပါတယး၈ စီ့ဆငး့တယး၈ ဒါကို cascade effect လို ံေခ၍တယး၈ (cascade
Aviation
ေလစီ့ေၾကာငး့ဟာ ေ်ဖာငးံေ်ဖာငးံတနး့တနး့ မစီ့ဆငး့ေတာံပါဘူ့၈ = ေရတဵချနး) compressor stage တစးခုရဲံ trailing edge ကေန
ထျကးလာတဲံ ေလစီ့ေၾကာငး့ဟာ separation မ်ဖစးခငးအေ်ခအေန
တငးမြာပဲ stator ရဲံ Leading edge မြာ effect သျာ့်ဖစးတယး၈ axial
compressor တစးခုရဲံ blade airfoil section ကိုဘယးလိုပဵုလုပးမယး၇
angle of attack ကိုဘယးေလာကးထာ့မယး၇ blade တစးခုနဲ ံတစးခု
အၾကာ့ space ဘယးေလာကး်ခာ့မယး ဆိုတာေတျဟာ Cascade
Effect အေပ၍မူတညး်ပီ့ design ထုတးရတာ်ဖစးတယး၈ ဒါကေတာံ
design အပိုငး့ကိုေရာကးသျာ့်ပီ်ဖစးပါတယး၈
ပဵု(ှ) Angle of attack
ပဵု(ဿ ) Stall ်ဖစးေပ၍ပဵု ပဵု( ၁ ) ေလယာဥး ေတာငးပဵေတျမြာ Stall ်ဖစးပဵု
rd
ေနာကးတစးဆငးံကို အကူ့အေ်ပာငး့ ေလစီ့ေၾကာငး့ဟာ di-
rection မမြနးခဲံရငး surge ်ဖစးပါတယး၈ compressor ရဲံ sta-
tor blade ေတျမြာေရာ rotor blade ေတျမြာပါ stall/
surge ်ဖစးေပ၍ႏိုငးပါတယး၈
 Foreign object ေတျ အငးဂ္ငးထဲွငးေရာကးလို ံ compressor
အစိတးအပိုငး့ေတျ ထိခိုကးပ္ကးစီ့တဲံအခါ stall နဲ ံ surge
်ဖစးတတးတယး၈ commercial aviation က ေလယာဥးေတျမြာ
ပဵု(၂) compressor rotor blade ေတျၾကာ့ထဲကေန cascade အမ္ာ့အာ့်ဖငံး အငးဂ္ငးထက

ဲ ို ငြကး ွငးသာျ ့တာ (Bird strike)
ကဲံသို ံ ေလစီ့ေၾကာငး့်ဖတးသနး့ စီ့ဆငး့ပဵု ဟာ stall/surge ်ဖစးတံဲ အေၾကာငး့တစးရပး ်ဖစးတယး၈
ေလယာဥးေ်ပ့လမး့ေပ၍က အမြိဳကးသရိုကး၇ေက္ာကးခဲ စတဲံ
FOD (foreign object damage) ေတျဟာ အငးဂ္ငးရဲံ ေလစုပး
အာ့ေၾကာငးံ ွငးေရာကး်ပီ့ compressor blade ေတျကို
ရိုကးခတးပ္ကးစီ့ေစတယး၈ compressor blade ေတျ
ပဵုစဵပ္ကးယျငး့ သျာ့ရငး ေလစီ့ေၾကာငး့ ပဵုသ႑ာနးမမြနးေတာံ
ဘဲ stall/surge ်ဖစးဖို ံအစပ္ိဳ့လာပါေတာံတယး၈
 compressor blade ေတျ၇ seal ေတျ နဲ ံ bleed valve ေတျ
မေကာငး့ေတာံတဲံအခါ၇ ဒါမြမဟုတး ၁ငး့အစိတးအပိုငး့ေတျမြာ
Aviation
ပဵု(၃) Cascade effect on axial compressor rotor and stator stag- ေခ့္ေညြားေတျ ကပး်ငိေနတဲံအခါ ေတျမြာ compressor ရဲံ
es efficiency က္ဆငး့်ပီ့ stall / surge ်ဖစးဖို႕ကို ဦ့တညး
Compressor stage တစးခုခုမြာ stall ်ဖစးေပ၍တဲံအခါ ေနတယး၈
compressor ဟာ ေလကို အငးဂ္ငးထက
ဲ ို compress လုပး်ပီ့ မေပ့ပို ံႏိုငး  ေလယာဥးရဲံ operation ဟာ design envelope
ေတာံဘဲနဲ ံ stall ်ဖစးတံဲ stage မြာ ေလဟာပိတးေလြာငးမိသာျ ့ ကို ေက္ားလန
ျ းတံဲအခါ stall/surge ်ဖစးေပ၍ႏိုငးတယး၈ ဥပမာ -
သလို ်ဖစးသာျ ့တယး၈ အငးဂ္ငး အတျငး့ပိုငး့ combustion chamber ်ပငး့ထနးတံဲ ေလယာဥး ပ္ဵသနး့မြဳပဵုစဵ( extreme flight
ထဲက ဖိအာ့ပုိမ္ာ့ ေနတဲံ ေလေတျဟာ compressor ထဲကို ေနာကး်ပနး maneuver) ေတျနဲ ံပ္ဵသနး့တဲံအခါ အငးဂ္ငးရဲံ ေလွငးေပါကး
်ပီ့ထျကးလာတယး၈ ဒါကို Surge ်ဖစးတယးလို ံေခ၍ပါတယး၈ မြာ airflow separation ေတျ်ဖစးေပ၍တယး၈ အရမး့ေအ့တဲံ
surge ်ဖစးတံအ
ဲ ခါမြာ ေပါကးကဲျသဵလိုမ္ိဳ့ popping sound ေတျ ေနရာေတျပ္ဵသနး့ တဲံအခါ အငးဂ္ငးေလွငးေပါကးေနရာေတျ
ထျကးေပ၍ေလံရြိတယး၈ ေနာကး်ပနးလာတဲံ ေလေတျဟာ ေလ သီ့သနး ံ မြာ ေရခဲေတျ်ဖစးေပ၍လာ်ပီ့ အငးဂ္ငးထဲွငးတံေ
ဲ လစီ့ေၾကာငး့
မဟုတးဘဲ ေလာငးလကးစမီ့ေတျပါ ပါလာတတးပါတယး၈ ―back-fire‖ ကို အေႏြာငးံအယြကး်ဖစးေစတယး၈
်ဖစးတယးလို ံေခ၍တတးၾကပါတယး၈ ဒီ်ဖစးစဥးဟာ အခ္ိနးတို အတျငး့မြာပဲ  အငးဂ္ငး operate ေဆာငးရျကးရာမြာ သူ႕သတးမြတးထာ့ေသာ
လြ္ငး်မနးစျာ ်ဖစးသာျ ့ေလံရြိပါတယး၈ EGT (exhaust gas tempera- (Manufacturer Limits) ထကးေက္ားလန
ျ း ပါကလညး့်ဖစးေပ၍
ture) တကးလာ်ခငး့၇ EPR (engine pressure ratio) ၇ နဲ ံ RPM indi- ေစပါတယး၈ အဆုိပါ သတးမြတးခ္ကးကုိ ေက္ားလျနးသညး
cator ေတျမြာ ေ်ပာငး့လဲ်ခငး့ေတျ ်ဖစးလာတတးတယး၈ သို ံေသားလညး့ပဲ ဆုိရာတျငး Human Factor , Machine and Medium
်ဖစးစဥးဟာ ်မနးဆနးတံအ
ဲ တျကး Indicator ေတျမြာ ်ပခ္ိနးေတာငးမြ တု႕ိ ၌ လျဲေခ္ားခ္ကးေတျကုိလညး့ ထညးံသင
ျ း့တျကးခ္ကးႏူိငး
မရလိုကးဘဲ surge ်ဖစးေပ၍်ပီ့ဆဵု့ သျာ့တာေတျလရ
ဲ ြိတယး၈ ပါတယး၈ FADEC ( Full Authority Digital Electronic
Control) ကုိ သုဵ့စျပ

ဲ ါကလညး့ Surge ်ဖစးေပ၍မႈကုိ ေလ္ာံ
Stall and Surge ်ဖစးေပ၍ေစေသာအေၾကာငး့ရငး့မ္ာ့ နညး့ေစပါတယး၈ သုိ႕ေသားလညး့ အထကးေဖ၍်ပပါ Human
 အငးဂ္ငးရဲံ operating cycle ေတျ မတညး်ငိမး်ဖစးမြဳ Factor , Machine and Medium တု႕ိ ေၾကာငးံ ်ဖစးေပ၍လာ
(Instability) ေၾကာငးံ Surge ်ဖစးေပ၍တယး၈ မ္ာ့ေသာ တဲံ်ဖစးစဥးမ္ာ့ေၾကာငးံ Engine Surge ်ဖစးစဥးကုိေက္ားလႊာ့
အာ့်ဖငးံ compressor rotor ကေန stator ႏုိငးမညး မဟုတးပါ၈ (ဥပမာ- Airspeed Indicator ၌ Un-
rd
derread & Over-read ်ဖစးစဥးမ္ာ့ေၾကာငးံ ေလယာဥးဟာ
သတးမြတးထာ့ေသာ Critical Mach Number ေက္ားလန

ျ း
ကာ Engine Surge ်ဖစးေပ၍ေစႏူိငးပါတယး၈)
 ေလွဲဂယကး (turbulences) နဲ ံ ေလအပူေတျ အငးဂ္ငးထဲ
သို ံ ွငးေရာကး်ခငး့၈ ဥပမာ- low forward speed မြာ Re-
verse thrust ကို အသဵု့်ပဳတဲံအခါ အငးဂ္ငး exhaust

ပဵု(၆) Stall , surge and back-fire ်ဖစးေပ၍ပဵု
ကထျကးလာတဲံ ေလအပူေတျဟာ အခနး ံမသငးံရငး ေနာကး
်ပနးသာျ ့်ပီ့ အငးဂ္ငး air intake ထဲ ွငးသာျ ့တတးပါတယး၈
တိုကးေလယာဥးေတျမြာ rocket (or) missile ပစးလိုကးတံဲ
အခါ missile ကထျကးတံဲ hot exhaust ေတျဟာ
အငးဂ္ငးထဲွငးႏိုငးပါ တယး၈
ပဵု(ှွ) Compressor Operating Map
ပဵု(ှွ) မြာေဖား်ပထာ့တာက ―Compressor operating
map‖ ်ဖစးပါတယး၈ Airfoil မြာ်ဖစးေပ၍တဲံ Pressure ratio နဲ ံ mass
Aviation
ျ းခ္ကးကို (Pressure ratio & Mass flow )
flow တို ံရဲံ ဆကးသယ
ဂရပးနဲ ံ်ပထာ့တာ်ဖစးတယး၈ ေနာကး်ပီ့ ဒီဂရပးဟာ ေလယာဥးရဲံ angle
of attack ေပ၍မူတညး်ပီ့ compressor ရဲံ operate လုပးေဆာငးတံဲ
အေ်ခအေနေတျ ေ်ပာငး့လဲတံဲ ဆကးစပးပဵု (Angle of attack & Com-
pressor ranges ) ကိုလဲေဖား်ပေနတယး၈ low angle of attack မြာ
pressure ratio နညး့တယး၈ angle of attack ပိုမ္ာ့လာတဲံအခါ pres-
sure ratio ပို်မငးံလာ်ပီ့ separation ေၾကာငးံ်ဖစးတံဲ losses ပိုေလ္ာံ
နညး့လာမယး၈ ဒီအေနအထာ့က efficiency အေကာငး့ဆဵု့အေန

ပဵု(၄) Compressor stall ်ဖစးေပ၍ပဵုမ္ာ့
အထာ့ optimum range ်ဖစးတယး၈ ဒီထကးပို်ပီ့ angle of attack
(အၾကမး့ဖ္ဥး့သရုပးေဖားထာ့်ခငး့်ဖစးသညး)
မ္ာ့လာတာနဲ႕အမြ္ Pressure ratio ပိုမ္ာ့မယး၇ blade ေတျမြာ
သကးေရာကးတဲံ Aerodynamic load ပိုမ္ာ့လာမယး၇ separated flow
region မ္ာ့လာလိ႕ု losses ပိုမ္ာ့လာမယး၈ ဂရပးထက

ဲ အေပ၍ဆဵု့မြာ
ရြိတံမ
ဲ ္ဥး့ကိုေရာကးလာတဲံအခါ separation ်ဖစးေပ၍မြဳ အ်မငးံဆဵု့အေန
အထာ့်ဖစးလာမယး၈ Pressure ထပး်ပီ့်မငံးတကးမလာေတာံပါ၈
ေလယာဥးေတာငးပဵေတျမြာ ်ဖစးတံဲ stall region ကို ေရာကးသျာ့ တာနဲ ံ

ပဵု(၅) Axial compressor တျငး ေလစီ့ေၾကာငး့
သေဘာတရာ့အတူတူပါပဲ၈ ဒီ limit ကိုေရာကးရငး Lift ေပ္ာကးကျယး
ပဵုမြနးအေနအထာ့စီ့ဆငး့ပဵု
သျာ့ပါတယး၈ အဲဒီ မ္ဥး့ေၾကာငး့ကို Surge Line လို ံေခ၍ပါ တယး၈
surge line region ကိုေရာကးရငး engine stall /surge ်ဖစးဖို ံ
rd
အလာ့အလာမ္ာ့လာပါ်ပီ၈
Jet engine ေတျမြာ ်ဖစးေပ၍တတးတံဲ Surge အမ္ိဳ့အစာ့ကို အေ်ခအေန(၁)မ္ိဳ့ချ်ဲ ခာ့ႏိုငးတယး၈
(ှ) တစးၾကိမးပဲ ်ဖစးေပ၍်ပီ့ ပုဵမြနး်ပနးလညးေကာငး့မျနးသာျ ့တဲံ surge (A single self-recovering surge )
(ဿ) အၾကိမးေရမ္ာ့စျာ်ဖစးေပ၍်ပီ့ ပုဵမြနး်ပနးလညးေကာငး့မျနးသာျ ့ေသာ Surge (Multiple surges prior to self-recovery)
(၀) အၾကိမးေရမ္ာ့စျာ ်ဖစးေပ၍်ပီ့ recover ်ပနး်ဖစးရနး pilot မြ လုပးေဆာငးမြဳေပ့ရတဲံ Surge ( Multiple surges requiring pilot
action in order to recover)
(၁) Recovery ်ပနးလုပးလို ံမရတဲံ surge (A non-recoverable surge.)
Single self-recoverable surge Multiple surge followed by self-recovery
က္ယးေလာငးေသာေပါကးကသ
ျဲ ဵ တစးခု သို ံမဟုတး ႏြစးခုကို အငးဂ္ငး surge ်ဖစးတံဲ အေၾကာငး့တရာ့နဲ ံ အေ်ခအေနတို႕
ၾကာ့ရတတးတယး၈ engine instrument ေတျဟာ fluctuate အေပ၍မူတညး်ပီ့ေတာံ surge ဟာ အၾကိမးေရမ္ာ့စျာဆကးတိုကး်ဖစး
လြ္ငး်မနးစျာ်ဖစး သျာ့ေလံရြိ်ပီ့ အေသအခ္ာ ဂရုစိုကးၾကညံးမြ ေပ၍ႏိုငးပါ တယး၈ ဒီလိုမ္ိဳ့ multiple surge ်ဖစးတံဲအခါ
သတိထာ့မိႏိုငးမြာ်ဖစးတယး၈ ဥပမာ အာ့်ဖငးံ surge ်ဖစးလာပါက En- တွုနး့ွုနး့နဲ႕ ေပါကးက်ျဲ မညးသဵေတျဟာ စက၎နး ံအနညး့ငယးေလ့စီပဲ
gine Pressure Ratio (EPR) မြာ Take –off မြ 1.05 သို ံ0.2 second ်ခာ့်ပီ့ ေပ၍ထျကးေနတယး၈ single surge ထကး ပို်ပီ့အခ္ိနးၾကာ
အခ္ိနး အတျငး့က္ဆငး့သျာ့မယး၈ EPR မြာ 1.1 မြ 1.05 သို ံ 0.2 ပါတယး၈ ဒီလိုမ္ိဳ့ surge ်ဖစးတံအ
ဲ ခါ EGT ဟာ သိသိသာသာ ်မငးံတကး
Aviation
second ေလာကး ေ်ပာငး့လဲမယး၈ အဲဒီလို EPR fluctuate ်ဖစးမြဳဟာ လာတယး၈ multiple surge ရဲံ ်ဖစးရပး ဥပမာ - Thrust lever ကို
(ဿ)ၾကိမး (၀)ၾကိမး်ဖစးတတးပါတယး၈ Low rotor speed (N1) ဟာ အေ်ပာငး့အလဲ မလုပးဘန

ဲ ဲ ံ EPR ဟာ 1.6 ~ 1.3 အတကးအက္
ပထမအဆငးံအေနနဲ ံ 16% ေလာကးက္ဆငး့မယး(ၾကာခ္ိနး=0.2 sec ) fluctuate ်ဖစးမယး၇ EGT 5 ̊ C/ sec တကးလာမယး၇ N1 ဟာ 95 ~
ဒုတိယအဆငးံအေနနဲ ံ ေနာကးထပး 15% က္ဆငး့မယး( ၾကာခ္ိနး=0.3 103 % fluctuate ်ဖစးမယး၇ fuel flow ဟာ 2% က္ဆငး့မယး၈ 10
sec)၈ Surge ်ဖစး်ပီ့သျာ့လို ံ အငးဂ္ငးပဵုမြနး အေ်ခအေန ်ပနးေရာကး sec ေလာကးၾကာရငး engine parameters ေတျဟာ pre-surge val-
သျာ့တဲံအခါ (Recovery ်ဖစး်ပီ့သျာ့တဲံအခါ ) EPR နဲ ံN1 ဟာ surge ue ကို်ပနးေရာကးသာျ ့မယး၈ (သူ ံအလိုအေလ္ာကး recovery ်ပနး
မ်ဖစးခငးက အေနအထာ့(Pre-surge values) ကို ်ပနးလညးေရာကးရြိ ်ဖစးသာျ ့မယး၈)
်ပီ့ engine normal acceleration schedule အတုိငး့ ်ပနး်ဖစးသာျ ့ Recoverable surge by flight crew action
ပါတယး၈ Single self-recoverable surge ဟာ ်ဖစးေပ၍်ပီ့ စက၎နး ံ အထကးမြာဆိုခဲံတဲံအတိုငး့ multiple surge ်ဖစးေပ၍တယး၇
အနညး့ငယးအတျငး့မြာပဲ Recovery ်ဖစးသာျ ့ပါတယး၈ ဒါေပမယးံ သူ ံအလုိအေလ္ာကး self-recovery ်ပနး်ဖစးမသျာ့ဘဲနဲ ံ
(မြတးခ္ကး၈ ၈ အထကးက ေဖား်ပခဲံေသာ data မ္ာ့မြာ recovery ်ပနး်ဖစး သျာ့ေအာငးလို ံ flight crew မြ operate လုပးေပ့ရ
―Airplane Turbofan Engine Operation and Malfunctions Basic တဲံ ်ဖစးစဥးပါ၈ multiple surge ်ဖစး်ပီ့ self-recovery မ်ဖစးတံအ
ဲ ခါ
Familiarization for Flight Crews‖ ဆိုတဲံ စာတမး့ထဲမြာ ေဖား်ပထာ့ pilot (သို ံ) flight crew မြ throttle lever ကို ေလြ္ာံခ္ေပ့ရပါတယး၈
တာ်ဖစး်ပီ့ မညးသညးံ ေလယာဥးအမ္ိဳ့အစာ့ကို ကို့ကာ့ထာ့ေၾကာငး့ကို engine parameter ေတျ fluctuate ်ဖစးတာေတျ၇ ေပါကးကျဲသဵ်မညး
ရြငး့်ပ မထာ့ပါ၈ surge ်ဖစးေပ၍စဥးေ်ပာငး့လဲေသာ engine parameters ေနတာေတျ ရပးသာျ ့်ပီ့ surge ်ဖစးတာရပးတနး ံသာျ ့တယး၈
မ္ာ့မြာ ပဵုေသမဟုတးဘဲ ေလယာဥးအမ္ိဳ့အစာ့အလိုကး ကျာ်ခာ့မညး အငးဂ္ငးဟာ Idle ကို ်ပနးလညးေရာကးရြိသာျ ့်ပီ့တဲံအခါ အငးဂ္ငးပါွါ
်ဖစးပါသညး၈) ကို ်ဖညး့်ဖညး့ခ္ငး့ ်ပနးတငးၾကညံးရမယး၈ အငးဂ္ငး higher power
rating ကိုေရာကးမလာဘဲနဲ ံ Surge ်ပနး်ဖစးလာခဲံရငး …
rd
အငးဂ္ငးကို idle ကို်ပနးထာ့မလာ့.. ၇ intermediate power မြာပဲထာ့ Stall and surge ်ဖစးပျာ့ခဲံမြဳ မြတးတမး့မ္ာ့
မလာ့..၇ အငးဂ္ငးကို shutdown ပဲလုပးမြာလာ့ဆိုတာက သူ ံေလယာဥး Pratt & Whitney J58 engines : US ရဲံ အသဵ
အမ္ိဳ့အစာ့ရဲံ Checklist ထဲမြာညႊနးၾကာ့ထာ့တဲံအတိုငး့ ထကး်မနးတံဲ ကငး့ေထာကးေလယာဥး်ဖစးတံဲ Lockheed SR-71 Black-
ဆကးလုပးရမြာ ်ဖစးပါတယး၈ single surge ်ဖစးရဵုနဲ ံအငးဂ္ငးပ္ကးစီ့တာ bird မြာအသဵု့ ်ပဳခဲံတဲံအငးဂ္ငး်ဖစးပါတယး၈ အဲဒီအငးဂ္ငးမြာ
အလျနးရြာ့ပါ့ပါတယး၈ သို ံေသားလညး့ပဲ အငးဂ္ငး surge ်ဖစး်ပီ့ self- ၾကဵဳေတျ႕ရတဲံ surge ဟာ ေတားေတားေလ့်ပငး့ထနးခဲံတယး၈
recovery ်ပနးမ်ဖစးတံအ
ဲ ခါ အငးဂ္ငးကို်ပနးလညးတညး်ငိမးသာျ ့ေအာငး ပိုငး့ေလာံရဲံေခါငး့နဲ ံေလယာဥးေမာငး့ခနး့ မြနးအမို့ခဵု့(copit) နဲ ံ
အခ္ိနးမီမထိနး့သိမး့ဘဲ အခ္ိနးၾကနး ံၾကာသျာ့ တဲံအခါ combustion ေ်ပ့ေဆာငးံလုမတတးပါပဲ၈ supersonic ႏြဳနး့နဲ ံပ္ဵသနး့လိုကးတံအ

ဲ ခါ
chamber ထဲမြာ ေလေရာကးရြိမြဳ နညး့သျာ့တဲံအတျကး fuel/air ratio အငးဂ္ငးေလွငးေပါကး (intake) မြာ်ဖစးတံဲ shock wave ေတျဟာ
ရုတးတရကး မ္ာ့သျာ့ပါတယး၈ အငးဂ္ငး over heat ်ဖစး်ပီ့ Turbine ဒီဇိုငး့တျကးခ္ကးထာ့တဲံေနရာကေန ေ်ပာငး့လဲေရျ႕လ္ာ့မြဳ်ဖစးေပ၍တယး၈
blade ေတျ ပ္ကးစီ့ သျာ့ႏိုငးပါတယး၈ back fire ်ဖစးတံအ

ဲ ခါ Compres- အငးဂ္ငးထဲွငးတံေ
ဲ လစီ့ေၾကာငး့ကို အေႏြာငးံအယြကးေပ့ကာ surge
sor blade ေတျ မီ့သငးံ်ပီ့ ပ္ကးစီ့ႏိုငးပါတယး၈ ်ဖစးေပ၍လာတယး၈ အငးဂ္ငးတစးလဵု့မြာ surge ်ဖစးတံအ

ဲ ခါ thrust ေလ္ာံ
Non-recoverable surge က္သျာ့တယး၈ က္နးတံတ

ဲ ဖကးက အငးဂ္ငးနဲ ံ thrust မညီမြ္မြဳ်ဖစး်ပီ့
Compressor surge ်ဖစး်ပီ့ သူ႕အလိုအေလ္ာကး recovery ေလယာဥးကို ဆျဲလြညးံလိုကးသလို yaw moment ်ဖစးသာျ ့တယး၈
မ်ဖစးဘန
ဲ ဲ ံ ေပါကးကသ
ျဲ ဵတစးခုပဲထျကးလာမယး၇ ်ပီ့ရငး အငးဂ္ငးဟာ zero Computer control system ေတျနဲ ံေ်ပာငး့လဲတပးဆငးလိုကးမြပဲ
power အထိက္ဆငး့်ပီ့ စကးရပးသာျ ့မယး၈ ဒီလို်ဖစးတံဲ surge surge ်ဖစးတာေပ္ာကးသျာ့ ခဲံပါတယး၈
Aviation
အမ္ိဳ့အစာ့ဟာ အငးဂ္ငးကို ပ္ကးစီ့ေစတာရြိသလို အငးဂ္ငးဘာမြ Olympus 593 : တစးခ္ိနးတစးခါက Concorde ေလယာဥးကို
ထိခိုကးမြဳမ်ဖစးတာလဲရြိပါတယး၈ surge ်ဖစးတံၾဲ ကာခ္ိနး နဲ ံ ်ပငး့အာ့ တညးေဆာကးခဲံစဥးတုနး့က engine surge ်ပႆနာနဲ ံၾကဵဳေတျ႕ခဲံရ
အေပ၍မူတညး်ပီ့ ပ္ကးစီ့မြဳပမာဏကျာ်ခာ့မြာ်ဖစးပါတယး၈ ပါတယး၈ Concorde ေလယာဥး အတၱလႏ ၱိတးသမုဒၵရာကို်ဖတးသနး့ဖို ံ
Stall and surge prevention systems အတျကး အငးဂ္ငးပါွါကို ်မငးံမာ့စျာသဵု့ဖို ံလိုအပး တယး၈ Surge Line
အငးဂ္ငး stall/surge မ်ဖစးေပ၍ေအာငး ေအာကးပါ ပစၥညး့မ္ာ့ နာ့အထိေရာကးေအာငး အငးဂ္ငးပါွါ်မြငးံရတယး၈ ေ်မ်ပငးမြာ
ကိုသဵု့်ပီ့ ကာကျယးထာ့ပါတယး- အငးဂ္ငးစကးႏြိဳ့စမး့သပးစဥးတုနး့က အငးဂ္ငးပါွါတငးလိုကးတိုငး့ Surge
- Variable inlet guide vanes နဲ ံအတူ Back – fire ပါ်ဖစးေပ၍ခဲံတယး၈ အငးဂ္ငး combustion ထဲ
- Variable stator vanes ကေန ေနာကး်ပနးထက

ျ းလာတဲံ မီ့ေတာကးေတျဟာ အငးဂ္ငး air intake
- Compressor air bleed valves ramp ကိုေရာကးတံအ

ဲ ထိ ်ပငး့ထနးခဲံပါတယး၈ ဒီ်ပႆနာကို digital air-
- Multi-spool compressors intake control စနစးတပးဆငးအသဵု့်ပဳ်ပီ့ ေက္ားလန

ျ းႏိုငးခဲံတယး၈
- Sensitive hydro-mechanical and electrical fuel control အငးဂ္ငးဟာ surge margin အနီ့မြာ operate လုပးရတဲံအခါ compres-
units sor spool ရဲံ လညးပတးႏြဳနး့ကို ၁ငး့ control system မြ တျကးခ္ကး်ပီ့
ယခုေနာကးပိုငး့ ေလယာဥးအငးဂ္ငးေတျမြာ အထကးပါစနစးမ္ာ့ engine control system ဆီေပ့ပို ံကာ အေလ္ာံအတငး့ ထိနး့ခ္ဳပးေပ့
ကိုသဵု့ထာ့တဲံအတျကး engine stall/surge ေတားရဵုတနးရဵုနဲ ံ ပါတယး၈ ဒီစနစးကိုသဵု့ခဲံလို ံ ပ္ဵသနး့ ခဲံစဥးတေလြ္ာကးမြာ Surge်ပႆနာ
မ်ဖစးေပ၍ႏိုငး ေတာံပါ၈ ထပး်ပီ့မေပ၍ခဲံေတာံပါ၈
U.S. Navy F-14 crash
1994 မြာ United States Navy ရဲံ ပထမဦ့ဆဵု့ေသာ
rd
အမ္ိဳ့သမီ့ fighter pilot Lt. Kara Hultgreen ဟာ Grumman F-14
Tomcat ေလယာဥး အငးဂ္ငး surge ်ဖစးကာ ပ္ကးစီ့မြဳေၾကာငးံ
ဆဵု့ပါ့သျာ့ခဲံရတယး၈ သူမဟာ ေလယာဥးတငးသေဘၤာေပ၍ကို ်ပနးလညး
ဆငး့သကးဖို ံ်ပဳလုပး စဥးမြာ sideslip ်ဖစးသာျ ့တယး၈ အဲဒါကို
recover ်ဖစးဖို ံၾကိဳ့စာ့ရငး့နဲ ံ ေလယာဥးဟာ yaw angle မ္ာ့သျာ့်ပီ့
ေတာံ Left engine ဟာ ေလရရြိမြဳ မမြနးေတာံဘဲ surge ်ဖစးသာျ ့တယး၈
အဲဒီေနာကးမြာ အငးဂ္ငးပ္ကးစီ့သျာ့်ပီ့ ေလယာဥးကိုပါ မထိနး့ႏိုငးေတာံ
ဘဲ ပ္ကးက္သျာ့ခဲံရတာ်ဖစးပါတယး၈
Southern Airways Flight 242
1977 တုနး့က Southern Airways Flight 242 , DC-9-31
ဟာ ေဂ္ားဂ္ီယာ ေပ၍က်ဖတးေက္ားပ္ဵသနး့စဥး မို့ၾကိဳ့မုနးတိုငး့

ပဵု(ှှ) US Airways Flight 1549, an Airbus A320, float-
(thunderstorm) တစးခုထတ
ဲ ို့ွငးမိခဲံတယး၈ မို့ေရနဲ ံ မို့သီ့
ing in the Hudson River after bird strikes caused compressor
(hail) ေတျဟာ အငးဂ္ငးေတျထဲွငးေရာကး်ပီ့ အငးဂ္ငး surge ်ဖစးကာ
stalls and complete failure of both engines
အငးဂ္ငးေတျ ပ္ကးစီ့သျာ့ခဲံပါတယး၈ ကာ့လမး့တစးခုေပ၍ကို အေရ့ေပ၍
Summary
Aviation
ဆငး့သကးရငး့ ေလယာဥးပ္ကးက္သျာ့ခဲံရပါတယး၈
Engine Surge ဆိုသညးမြာ compressor airflow မြာ
Trans World Airlines Flight 159
အခ္ိနးအခိုကးအတနး ံအာ့်ဖငးံ ေနာကး်ပနးစီ့ဆငး့မြဳ်ဖစးသညး၈ ဖိအာ့်မငးံ
November 6, 1967 မြာ Boeing 707 ဟာ Greater Cincin-
ေနေသာ ေလမ္ာ့သညး ေနာကး်ပနးလြညံးကာ engine inlet မြ ထျကး
nati Airport ကေန ပ္ဵတကးဖို ံအလုပးမြာ အငးဂ္ငးေပါကးက်ျဲ မညးသဵၾကာ့
လာတတးသညး၈ stall ်ဖစး်ပီ့ေနာကးမြ surge ်ဖစးေပ၍သညး၈ ပ္ဵသနး့
လိုကးရတာေၾကာငးံ aborted take-off လုပးခဲံပါတယး၈ ေရြ႕ကေန
ေနစဥးအခ္ိနးႏြငးံ ေ်မ်ပငးတင
ျ း စကးႏြိဳ့ေနစဥး အေ်ခအေနႏြစးမ္ိဳ့စလဵု့တျငး
တကးသာျ ့တဲံေလယာဥး Delta Air Lines Flight 379,Douglas DC-9 ရဲံ
stall/ surge ်ဖစးေပ၍ႏိုငးသညး၈
အငးဂ္ငးကထျကးတံဲ မီ့ခို့ေတျ ွငးေရာကးသာျ ့လို ံ surge ်ဖစးတာလို ံ
Symptoms
ယူဆရပါတယး၈ ေလယာဥးတကးခါနီ့မြာ aborted လုပးခဲံရတဲံအတျကး
High power :
ေ်ပ့လမး့ေက္ားလန
ျ းမြဳ ( Runway over run) ်ဖစးပျာ့်ပီ့ လူ(ှှ)ဦ့
(1) က္ယးေလာငးေသာေပါကးကသ
ျဲ ဵ ထျကး်ခငး့၇ ေလယာဥး
ဒဏးရာရခဲံတယး၈
ခါယမး့်ခငး့၈
US Airways Flight 1549
(2) Engine inlet ႏြငးံ tailpipe တို ံမြမီ့ေတာကးမ္ာ့
January 15, 2009 မြာ US Airways Flight 1549, Airbus
ထျကး်ခငး့၈
A320 ဟာ Hudson River ကေန ပ္ဵတကး်ပီ့ (၂)မိနစးခနး ံအၾကာမြာ
(3) Vibration ွငး်ခငး့၈
ပငးလယး ထဲကို အေရ့ေပ၍ဆငး့သကးခဲံရပါတယး၈ ဘာလို ံလဲ
(4) EGT / TGT ်မငးံတကး်ခငး့၈
ဆိုေတာံ ေလယာဥး take-off လုပး်ပီ့ စက၎နး ံ(၆ွ) ခနး ံအၾကာမြာ
(5) Parameter fluctuation ်ဖစး်ခငး့၈
ေလယာဥးေရြ႕ ကေန ငြကးတစးအုပး်ဖတး်ပီ့ ပ္ဵသနး့သျာ့ခဲံ်ပီ့ bird-strike
်ဖစးသာျ ့ခဲံ်ခငး့ေၾကာငးံ်ဖစးပါတယး၈
Low power
(1) ေပါကးကသ
ျဲ ဵခပးတို့တို့ခပးအုပးအုပးၾကာ့ရ်ခငး့၈
rd
Chapter EAE 573 -Basic Principles – Gas Turbine Compati-
bility – Gas Turbine Aspects
Stall/Surge ်ဖစးစဥးတျငး ်ပႏိုငးေသာ
Warning light message မ္ာ့ 7. US Army aviation course –Gas Turbine Engines – Sub-
course No.AL0993
ENG STALL ေလ့စာ့စျာ်ဖငံး
ENG OVERLIMIT Htin Lin . P
ENG FAIL
Aeroplanes are not designed by science, but by art in spite

of some pretence and humbug to the contrary. I do not
ပဵု- Surge ်ဖစးစဥးတျငး Engine parameter မ္ာ့ေ်ပာငး့လဲပဵု mean to suggest that engineering can do without science,
on the contrary, it stands on scientific foundations, but
Correction
there is a big gap between scientific research and the engi-
ပ္ဵသနး့ေနေသာ ေလယာဥး၌လမး့ေၾကာငး့( flight path) neering product which has to be bridged by the art of the
engineer.
ကိုတညး်ငိမးေအာငးလုပး်ပီ့ engine instrument မ္ာ့မူမြနးရြိ/မရြိကို
စစးေဆ့မညး၈ Stall/surge မြာ သူ ံအလိုအေလ္ာကး ်ပနးလညးေပ္ာကး ေလယာဥးပ္ဵေတျကို ဒီဇိုငး့ထုတးခံတ

ဲ ာဟာ သိပၸဵပညာနဲ ံမဟုတးပါဘူ့…
အႏုပညာ (Art) ဖနးတီ့မြဳအာ့်ဖငးံသာ တီထျငးဖနးတီ့ႏိုငးခဲံတာပဲ်ဖစးတယး၈
ကျယးသျာ့ႏိုငးသညး၈ self-correcting မ်ဖစးပါက engine throttle
ကၽျနးေတားေ်ပာခ္ငးတာက အငးဂ္ငးနီယာပညာရပးဟာ သိပၸဵပညာမရြိဘဲလညး့
ကို ေလြ္ာံခ္ရမညး၈ သို ံမဟုတး အငးဂ္ငး shutdown လုပးရမညး၈
်ဖစးပါတယးလို႕ ဆိုလိုခ္ငးတာမဟုတးဘူ့၇ အငးဂ္ငးနီယာပညာဟာ သိပၸဵပညာ
နိဂဵု့ အေ်ခခဵအုတး်မစးအေပ၍မြာ အေ်ခခဵရပါတယး၈ သို႕ေသားလညး့ပဲ သိပၸဵပညာ

ရြာေဖျေတျ႕ရြိမြဳနဲ႕ အငးဂ္ငးနီယာနညး့ပညာကုနးထုတးလုပးမြဳေတျရဲံ အၾကာ့မြာ
အထကးပါေဆျ့ေႏျ့ခ္ကးမ္ာ့မြာ မြာ့ယျငး့ေသာအခ္ကးမ္ာ့၇
ကျကးလပးၾကီ့ၾကီ့မာ့မာ့တစးခုရြိေနတယး၈ အဲဒီကျကးလပးကို ေပါငး့ကူ့
လိုအပးေနေသာ အခ္ကးအလကးမ္ာ့ရြိေကာငး့ရြိခဲံရငး ဖိုရမးမြာ ်ပနးလညး
ဆကးစပး ေပ့တာကေတာံ အငးဂ္ငးနီယာဆိုငးရာ အႏုပညာအ်မငးပဲ်ဖစးတယး၈
်ပီ့ ်ဖညးံစျကးေဆျ့ေႏျ့ေပ့ဖို ံ ဖိတးေခ၍အပးပါတယး၈ Jet engine com-
By Walter G Vincenti in 'What Engineers Know and How They Know It' .
pressor stall and surge အေၾကာငး့မ္ာ့ကို ဒိထကးပို်ပီ့်ပညံးစဵုေအာငး
British Engineer to the Royal Aeronautical Society, 1922.
ဆကးလကးေလံလာလိုပါက ေအာကးပါ ကို့ကာ့ခ္ကး ေတျမြာဖတးရြုႏိုငး
ပါေၾကာငး့၈
က္မး့ကို့စာရငး့
1. Flight Safety Digest , March 2001 , Understanding Air-

plane Turbofan Engine Operation Helps Flight Crews Re-
spond to Malfunctions
2. The Gas Turbine Handbook: Principles and Pract , 2nd
Edition ,by Tony Giampaolo, MSME, PE
3. The Aircraft Gas Turbine Engine and Its Operation , Pratt
& Whitney Aircraft Division of United Aircraft Corpora-
tion,1952.
4. http://en.wikipedia.org/wiki/Compressor_stall
5. http://www.pprune.org/questions/176570-engine-
surge.html
6. Encyclopedia of Aerospace Engineering – Volume 8 -
Note: AOA = Angle of attack
rd
ယေန႔ေခတးေဆာကးလုပးေရ့လုပးငနး့မ္ာ့၉ structural beams မ္ာ့ကို ေနရာအသီ့သီ့တျငး ရညးရျယးခ္ကးအမ္ိဳ့မ္ိဳ့်ဖငးံ
အသဵု့်ပဳ ေနၾကပါသညး၈ အရျယးအစာ့ႀကီ့မာ့ေသာ beams မ္ာ့အတျကး ။တို႔၌ own weight မ္ာ့ေလြ္ာံနညး့ေစရနး beam
optimization ်ပဳလုပးရနးလိုအပးပါသညး၈ Beam cross sections အမ္ိဳ့မ္ိဳ့ထဲမြ I-beams ႏြငးံ hollow box section beams
(see Fig. 1) မ္ာ့၌ minimum cross section area ရရြိေစရနး optimization ်ပဳလုပးပဵုကို တငး်ပေဆျ့ေႏျ့ပါမညး၈
Fig. 1. (a)– I-beam; (b)– hollow box section beam; (h)– beam height; b(≈bf ) – beam width; tw – web thick-
t
ness; f – flange thickness
1. Mathematical Model of Optimization
Basic optimization problems မ္ာ့၌ mathematical model အာ့ mathematical programming problems
မ္ာ့ကဲံသို႔ ေအာကးပါအတိုငး့ သတးမြတးၾကပါသညး၈
Extr F ( X ) ;
X  Dx ;
Dx  { X |  ( X )  0 , ( X )  0 },
(1)
where F(X)– objective function; X={x1 , x1 ...xn} – vector of variables (to be determined);
φ(X) ; ψ(X) – functions of given constraints; Dx – allowable region of variables.
Objective function F(X) သညး optimization (maximization or minimization) ်ပဳလုပးေပ့ရမညးံ function ်ဖစးၿပီ့
။တျငး မသိကိနး့ variables (x1 , x1 ...xn) မ္ာ့ပါွငးပါသညး၈ F(X) ကို problem လိုအပးခ္ကးအရ ေအာကးပါအတိုငး့
ေဖား်ပႏိုငးပါသညး၈
F(X) → max – maximization optimization problem

F(X) → max – minimization optimization problem
rd
သတးမြတးထာ့ေသာ F(X) (maximization or minimization) ရရြိေစရနး မသိကိနး့ variables (x1 , x1 ...xn)
တနးဖို့မ္ာ့ကို အ်ခာ့ mathematical model မ္ာ့သဵု့ၿပီ့ ရြာေဖျတက
ျ းခ္ကးရပါမညး၈ ရရြိလာေသာ (x1 , x1 ...xn) တနးဖို့မ္ာ့
သညး problems တျငး ကနး႔သတးေပ့ထာ့ေသာ constraints functions φ(X) , ψ(X) မ္ာ့ႏြငးံလညး့
ကိုကးညီမႈရြိရမညး်ဖစးပါသညး၈ constraints functions မ္ာ့သညး optimization problems မ္ာ့တျငး ေအာကးပါအတိုငး့
အမ္ိဳ့မ္ိဳ့ရြိႏိုငးပါသညး၈
 
 
 j ( x1, x2 ,...xn , c j1, c j 2 ,...,c jr )b j
  j  1, 2, ..., m
  , .
အခ္ဴပးဆိုရလ္ငး optimization ဆိုသညးမြာ F(X) → max (သို႔မဟုတး) F(X) → min ရရြိေစရနး ။တို႔တျငးပါွငးေသာ
မသိကိနး့ variables (x1 , x1 ...xn) တနးဖို့မ္ာ့ကို ကနး႔သတးေပ့ထာ့ေသာ constraints functions φ(X) , ψ(X) မ္ာ့ႏြငးံ
လိုကးေလ္ာညီေထျမႈရြိေစရနး ရြာေဖျတက
ျ းခ္ကးေပ့်ခငး့်ဖစးပါသညး၈
2. Beam Optimization
Horizontal and vertical bending moments မ္ာ့သကးေရာကးေနေသာ hollow box section beam တစးေခ္ာငး့၌ mini-
mum cross section area ရရြိေစရနး ။၌ section dimensions မ္ာ့တျကးခ္ကးပဵုကို တငး်ပပါမညး၈
Hollow box section beam (see Fig. 1) တစးေခ္ာငး့တျငး load combination ns ႏြစးခုေၾကာငးံ ။၌ y ႏြငးံ z planes ႏြစးခုတင
ျ း bending
moments ( My1 ,Mz1 ,My2 , Mz2 ) မ္ာ့အသီ့သီ့သကးေရာကးေနသညးဆိုပါစို႔၈ ပထမ load combinations ေၾကာငးံ beam cross
section ၌ y axis တျငး်ဖစးေပ၍ေနေသာ My1 သညး ဒုတိယ load combinations ေၾကာငးံ်ဖစးေပ၍လာေသာ My2 ထကး ႀကီ့သညး (i.e.
My1 >My2) ဟုဆပါမညး ၈ အလာ့တူ ဒုတိယ load combinations ေၾကာငးံ beam cross section ၌ z axis တျငး်ဖစးေပ၍ေနေသာ
Mz2 သညး ပထမ load combinations ေၾကာငးံ်ဖစးေပ၍လာေသာ Mz1 ထကးႀကီ့သညးဟုဆပါမညး (i.e. Mz2 >My1) ၈
အထကးပါ bending moments မ္ာ့ေၾကာငးံ beam တျငး်ဖစးေပ၍လာေသာ maximum stresses မ္ာ့သညး သတးမြတးေပ့ထာ့ေသာ
design stress ( R ) ထကးငယးရပါမညး၈ ။အတျကး ေအာကးပါအတိုငး့ constraints မ္ာ့ သတးမြတးႏိုငး ပါသညး၈

M y1 M z1 M y2 M z2
 R  R
Wy Wz Wy Wz
; (2)
where Wy ,Wz – corresponding section modulus at y and z axis of beam cross section.
တျကးခ္ကးမႈလယ
ျ းကူေစရနးအတျကး ေအာကးပါအတိုငး့ သတးမြတးထာ့ပါမညး၈
 y  M y 2 M y1  z  M z 2 M y1 1  M z1 M y1   b h   t f tw
; ; ; ; .
Equation (2) အရ Wy ,Wz တနးဖို့မ္ာ့ကို ေအာကးပါအတိုငး့သတးမြတးႏိုငးပါသညး၈
M y1 (  y 1   z ) M y1 (  y 1   z )
Wy  Wz 
R( 1   z ) R(  y  1)
; . (3)
rd
Hollow box section beam ၌ Wy ,Wz တနးဖို့မ္ာ့ကို ေအာကးပါအတိုငး့တျကးခ္ကးႏိုငးပါသညး၈
1 1
W y  bht f  h 2t w  h 2t w (3  1);
3 3
1 1
Wz  bht w  b 2t f  h 2t w  (3   ).
3 3 (4)
Equation (4) ၌ ပထမ equation အရ flange ၌ ဧရိယာသညး btf = Wy / h - h tw / 3 ်ဖစးၿပီ့၇ ။အာ့ beam
A
cross section area ( ) တျငး အစာ့သျငး့လိုကးပါက ေအာကးပါအတိုငး့ ရရြိပါသညး၈
2 Wy 
A  2(ht w  bt f )  2 ht w  

 3 h . (5)
t
Beam design ်ပဳလုပးရာတျငး web thickness ( w ) တနးဖို့ကို welding and others technological လိုအပးခ္ကးမ္ာ့
အရ ဦ့စျာသတးမြတးေပ့ၾကပါသညး၈
ဤသို႔ဆိုလ္ငး equation (1) တျငးေဖား်ပထာ့ေသာ mathematical model အရ equation (5) သညး objective func-
tion ( A=F(h)→ min ) ်ဖစးၿပီ့ equation (2) သညး ။၌ constraints functions မ္ာ့်ဖစးပါသညး၈ မသိကိနး့ variable
h
( ) (i.e. optimal beam height) တနးဖို့ကို ေအာကးပါအတိုငး့ တျကးခ္ကးႏိုငးပါသညး၈
dA
0
dh
3W y 3M y1 (  y 1   z )
h0  
2t w 2t w R( 1   z )
. (6)
Equation (3) ႏြငးံ equation (4) အရေအာကးပါအတိုငး့ရရြိပါသညး၈
9(  y 1   z )(1   z )
 ;
(  y  1)[3(  y 1   z )  8 h ( 1   z )]
1  3(  y 1   z ) 
   1.
3   h ( 1   z )  (7)
 h  h02t w R M y1
where .
Vertical bending moment ( My) မ္ာ့သာ သကးေရာကးေနေသာ hollow box section beam တစးေခ္ာငး့၌ optimal
beam height ကိုလညး့ equation (6) အသဵု့်ပဳၿပီ့ ေအာကးပါအတိုငး့ တျကးခ္ကးႏိုငးပါသညး၈
3W y 3M y
h0  
2t w 2t w R
where Wy = My /R .
rd
Vertical bending moment My သကးေရာကးေန
ေသာ I-beam တစးေခ္ာငး့၌ optimal beam height အာ့
ေအာကးပါအတိုငး့ တျကးခ္ကးႏိုငးပါသညး၈
3W y 3M y
h0  
tw tw R
3. Conclusion
Total beam cross section area တျငး
မ္ာ့ေသာအာ့်ဖငံး webs area သညး ( ၄၂%) ပါွငးၿပီ့၇ flanges
area သညး (ဿ၂%) ပါွငးၾကပါသညး၈ Web thickness ( w ) t

တနးဖို့နညး့ေလ beam cross section area (A) တနးဖို့
နညး့ေလ ်ဖစးပါသညး၈ အကယး၊ beam height တနးဖို့အာ့ h

= h1 ဟုယူၿပီ့ (i.e. h1 ≠ h0 ) ။၌ cross section area
Fig. 2. Percentage difference beam cross section areas
တနးဖုိ့သညး A1 ်ဖစးမညးဆိုပါက၇ optimal တနးဖို့
when h1 ≠ h0
( A0 – optimal cross section area when h = h0) ႏြငးံ
ဧရိယာ်ခာ့နာ့ခ္ကးရာခိုငးႏႈနး့မြာ ေအာကးပါအတိုငး့်ဖစးပါသညး၈
4. Reference Books
1. Брауде В.И., Гохберг М.М., Звягин И.Е. и др.
( A1  A0 )100% / A0  (1   )2100% /(2 ) Справочник по кранам. Т.1. / Под общ. ред. М.М.
Гохберга.– Л.: Машиностроение, 1988. – 536 с.
,where α = h1/ h0 . ။အာ့ (Fig. 2) တျငး graph (Russia version)
ဆျ၊
ဲ ်ပသထာ့ပါသညး၈ 2. Соколов С.А. Металлические конструкции
Fig. 2 တျငး်ပထာ့သညးံအတိုငး့ beam height တနးဖို့ подъемно-транспортных машин. – СПб.:
Политехника, 2005. – 423 с. (Russia version)

( h1) သညး၇ optimal တနးဖို့ (h0) ႏြငးံ ဿွ% ်ခာ့နာ့
မညးဆိုပါက ။၌ cross section area A (or weight)

တနးဖို့သညး ဿ.၂% တို့သျာ့ေၾကာငး့ေတျ႔ရြိရပါသညး၈
လကးေတျ႕တျငး beam cross section dimensions
မ္ာ့အာ့ architecture design လိုအပးခ္ကးအရ
အငယးဆဵု့်ဖစးေစရနး လိုအပးပါက h1 < h1 ယူၾကၿပီ့၇ beam The person who reads too much and uses his
brain too little will fall into lazy habits of think-
deformation ကနး႔သတးခ္ကးမ္ာ့ရြိလ္ငးမူ h1 > h0
ing.
ယူ၊တျကးၾကပါသညး၈
Albert Einstein
Education makes machines which act like
men and produces men who act like machines.
Erich Fromm
Ref : www.litemind.com
rd
ွနး့က္ငးဆုိတာ ဘာလဲေမ့ရငး ကိုယးေနတဲံေနရာေပါံလုိ႔ အလျယးေ်ဖမိမယး
ပတး
ထငးပါတယး၈ အမြနးတကယးဆုိရရငး Environment ဆုိတာ အေတားေလ့ကို
က္ယးွနး့၇ မ္ာ့်ပာ့ပါတယး၈ Wiki မြာေတာံ Environment အေၾကာငး့ကို "In general, envi-
ronment refers to the surroundings of an object." လု႔ဆ

ိ ုိထာ့ပါတယး၈
က္ယးက္ယး်ပနး႔်ပနး႔ ဆိုရလြ္ငး်ဖငးံ Natural environment, Built environment, Biophysical
Environment, Systems Environment, Art Environment, Determinism Environment,
Policy Environment, Psychology Environment, Quality Environment, Environmental
Science, Environments (series), Knowledge Environment, Social Environment ဆိုၿပီ့
ရြိပါလိမးံမယး၈
သဘာွပတးွနး့က္ငး ေ်မမ္ကးႏြာ သျငး်ပငးေတျ (ေ်မယာတညးေဆာကးပဵု၇ ေတာငးကုနး့
ေတာငးတနး့ ကျနးတုိအနိမးံအ်မငးံ) စတာေတျ၇ ပတးွနး့က္ငးေဒသမ္ိဳ့စဵုမြာရြိတံဲ သကးရြိ
တိရစၦာနးမ္ိဳ့စဵု၇ လူသာ့ေတျ ဖနးတီ့ထာ့တဲံ ပတးွနး့က္ငးရြိ အေဆာကးအအဵုေတျ၇ ေ်မကျကး ဟငး့လငး့ေတျမြာ ်ပဳလုပးထာ့တဲံ လူထုဆုိငးရာ
အပနး့ေ်ဖပနး့်ခဵ၇ ကုနးထုတးလုပးမႈ ဆုိငးရာ စကးရဵုအလုပးရဵုေတျ စတာေတျႏြငးံ ရာသီဥတုေတျ၇ အစရြိတာေတျ အကုနးလဵု့ဟာ Environment
ပတးွနး့က္ငးဆုိတာႏြငးံ အက္ဵဳ့ွငးေနတာပါ၈ အဲဒီေတာံ ဗိသုကာတစးေယာကးဟာ Structure တစးခု planning လုပးေတာံမယးဆုိရငး Environ-
ment ပတးွနး့က္ငးရဲံ အေရ့ပါမႈကို လစးလြ္ဴ ရႈမထာ့သငးံပါဘူ့၈ ဗိသုကာ ဖျဲ႔စညး့တညးေဆာကးထာ့မႈ တစးခုဟာ သူ႕ပတးွနး့က္ငးႏြငံး
ဆကးစပးေနတတးပါတယး၈ အဲလုိဆကးစပးမႈမြာ သူ႔ဘာသာ သီ့်ခာ့ ရပးတညး တညးရြိေနႏုိငးတာလညး့ ရြိသလုိ သူ႔ပတးွနး့က္ငးႏြငံး သဟဇာတ်ဖစး
ၿပီ့ လိုကးေလ္ာညီေထျ (Harmony) ်ဖစးေနတာမ္ိဳ့လညး့ ရြိေနႏုိငးပါတယး၈
က္ေနားတုိ႔ အေနနဲ႕ က္ေနားတုိ႔ ယခငးေနထုိငးခဲံဖူ့တဲံ ေနရာေတျ၇ လကးရြိေနထုိငးေနတဲံ ေနရာေတျမြာရြိတံဲ ပတးွနး့က္ငးကို ေလံလာ
ၾကညံးမယးဆုိရငး ဘာေတျမ္ာ့ ေတျ႔ႏုိငးပါသလဲ၈ ေတာ၇ ေတာငး၇ သစးပငး၇ ပနး့ပငး၇ ေနာကး အနီ့ပတးွနး့က္ငးက ်မိဳ႕ၾကီ့၇ ်မိဳ႔ငယးေတျ၇ ေက့္ရျာေတျ၇
်မိဳ႕ရျာအတျငး့က ေစ့္ဆုိငးေတျ၇ စူပါမာ့ကတးေတျ၇ အိမးၾကီ့ေတျ၇ အိမးေလ့ေတျ၇ စကးရဵုၾကီ့ေတျ၇ စကးရဵုေလ့ေတျ စတာေတျကို သတိ်ပဳ
စဥး့စာ့မိပါလာ့၈ အဲဒါေတျကို စိတးွငးတစာ့ ေလံလာမိဖူ့ပါသလာ့၈ အဲဒီမြာ ဗိသုကာေတျ ဖနးတီ့ထာ့တဲံ အေဆာကးအအဵုေတျဟာ
ပတးွနး့က္ငးထမ
ဲ ြာ အဘယးမြ္ အသာ့က္ေနသလဲ၈ အဲဒီအေဆာကးအအဵုဟာ ပတးွနး့က္ငးႏြငံး သဟာဇာတ်ဖစ်းပီ့ ပတးွနး့က္ငးကို
လႊမး့မုိ့ေနသလာ့၈ ပတးွနး့က္ငးမြာ အဘယးမြ္ သကးေရာကးမႈရြိသလဲ ဆုိတာေတျ ေလံလာၾကညံးရမြာပါ၈
ဥပမာအေနႏြငံး New York City‘s Mahanttan section တညးေဆာကးမႈ ႏြငးံ Log Cabin တု႔ိ ႏြစးခုအၾကာ့ Unity ်ဖစးမႈ၇ ေနာကး 110-
storey skyscraper ႏြငးံ Yellowstone National park စတာေတျရဲံ ေပါငး့စပးမႈေတျဟာ အငးမတနးနညး့ပါ့ပါတယး၈ အဲဒီေတာံ Log Cabin ဟာ
New York City ထဲမြာရြိေနတယးဆုိရငး မသငံးေလြ္ားသလုိ skyscraper ေတျကို Yellowstone National park မြာ ထညးံမယးဆိုတာမ္ိဳ့ ဟာလညး့
လဵု့ွမဆီေလြ္ားႏိုငးပါဘူ့၈
rd
အ်ခာ့အလာ့တူပဵုစဵေတျကို ဥပမာဆုိရမယး ဆိုရငး Tree Frogs လိ႔ေ
ု ခ၍တဲံ မို့မ္ာ့သစးေတာေတျမြာ ေနတတးတံဲ သစးပငးတတး
ဖာ့ပ္ဵေတျကို သဲကႏၱာရမြာ ထာ့တာမ္ိဳ့၇ Horned toads လု႔ေ

ိ ခ၍တဲံ အပူပိုငး့ သဲေ်မမြာေနတဲံ ဖာ့်ပဳတးတစးမ္ိဳ့ကို မုိ့မ္ာ့သစးေတာေတျမြာ
ထာ့တာမ္ိဳ့၇ Igloos လို႔ေခ၍တဲံ ႏြငး့ခဲအိမး သို႔မဟုတး စႏုိ့အိမးေလ့ေတျကို အီေကျတာရပးွနး့ ပူေႏျ့ရာသီဥတုလို ေနရာမ္ိဳ့မြာ ေဆာကးတာမ္ိဳ့၇
်မကးခငး့ေတျမြာ ေဆာကးလုပးတတးတဲံ Grass huts ်မကးခငး့တဲေလ့ေတျကို ွငးရုိ့စျနး့ေဒသမ္ိဳ့မြာ ေဆာကးတာမ္ိဳ့၇ အစရြိတံဲ အရာေတျဟာ
အေတားေလ့မဆီမေလြ္ား ်ပဳလုပးထာ့တဲံ အ်ဖစးေတျပါ၈ ေနာကးထပး အ်ခာ့ ေ်ပာရဦ့မယးဆုိရငး တေယာေတျကို ေရာံခးတီ့ွိုငး့အဖျ႔ဲေတျမြာ
ေတျ႔ရ်ခငး့ႏြငံး လြ္ပးစစးဂစးတာကို ဆင္ဖုိနီေအာ္ကက္စထရာ ွိုငး့ေတျမြာ ေတျ႔ရ်ခငး့ဟာ အေတားမဆီေလြ္ားတံဲ တျဲစပးမႈေတျလုိ႔ ဆုိႏုိငးပါတယး၈
ဒါဟာ သီအုိရီအရ ဗိသုကာပညာမြာ သတိထာ့သငံးတံဲ မဆီေလြ္ားေအာငး်ဖစးတတးတံဲ အခ္ကးေတျကို နာ့လညးသေဘာေပါကးေအာငး ေ်ပာ်ပ
်ခငး့ပါ၈
တကယးေတာံ နညး့ပညာတုိ့တတးလာတဲံေခတးၾကီ့မြာ လူေတျရဲံ တီထျငးၾကဵဆမႈေတျေၾကာငးံ အဲဒီမဆီေလြ္ားတာေတျကို လြပေအာငး
သစးဆနး့ေအာငး ဖနးတီ့ႏုိငးတံဲ သူေတျလညး့ ရြိပါတယး၈ ဒါကေတာံ တီထျငးဆနး့သစးသူေတျရဲံ အဵံမခနး့ပညာစျမး့ေတျႏြငံး အဆငးေ်ပေအာငး
ဖနးတီ့ႏုိငး်ခငး့ေတျပါ၈ တညးေဆာကးမႈေတျမြာ ပတးွနး့က္ငးႏြငံး သဟဇာတမ်ဖစးဘဲ ကျဲလ်ျဲ ခာ့နာ့ေနတာဟာ ဘယးအရာအေတျမ္ာ့်ဖစးႏုိငးပါသလဲ၈
ဆုိရရငး ေဆာကးလုပးေရ့ ပစၥညး့မ္ာ့ (Building Material) ၇ ေဆာငးတာ်ပ ဒီဇိုငး့(functional Design)၇ ဥတုရာသီ (Climate)၇ ေ်မမ္ကးႏြာသျငး်ပငး
လက၏ဏာ(Topography)၇ လကးရြိ Themes (Existing themes)ေတျႏြငံး၇ ေ်မခငး့ Landscape တညးရြိမႈေတျဟာ အထူ့သ်ဖငးံ ကျဲလဲျႏုိငးတံဲ
အခ္ကးေတျပါ၈ ပတးွနး့က္ငးႏြငံး ဗိသုကာဆကးစပးမႈကို စဥး့စာ့်ခငး့ဟာ သူ႔ရဲံပတးွနး့က္ငးႏြငံး ဗိသုကာလကးရာတုိ႔ Unity ်ဖစးမႈကို
ဖနးတီ့ႏုိငးပါတယး၈ အဲဒီ Unity ဆုိတာဟာ အနီ့ွနး့က္ငးႏြငံး အဵွငးချငးက္ၿပီ့ ၇ အသဵု့ွငးေသာ ေဆာငးတာ်ဖစးေစသညးံ ဒီဇိုငး့အ်ဖစး
ဟာမုိနီ်ဖစးေနတဲံ အေ်ခအေနမ္ဳိ့ကို ဖနးတီ့ႏုိငး်ခငး့ကို ဆုိလုိပါတယး၈ အခ္ဳပးအာ့်ဖငံး ဒီဇုိငး့တစးခု၇ တညးေဆာကးမႈတစးခု ဖနးတီ့ေတာံမယး ဆုိရငး
က္ေနားတုိ႔ေတျ မေမံမေလ္ာံ စဥး့စာ့သငံးတံဲ အခ္ကးတစးခုဟာ ပတးွနး့က္ငးထမ

ဲ ြာ မိမိဒီဇုိငး့ဟာ ဘယးလုိ အေနအထာ့မ္ိဳ့ႏြငးံ တညးရြိေနမလဲ
ဆုိတာ ေသခ္ာစဥး့စာ့ရငး့ function and fit ်ဖစးေအာငး ်ပဳလုပးႏုိငးေစေၾကာငး့၈
ေလ့စာ့စျာ်ဖငးံ
MMO
Go for civil engineering, because civil engineering is the branch of engineering which teaches you the
most about managing people. Managing people is a skill which is very, very useful and applies almost regardless
of what you do.
Sir John Harvey Jones
rd
ခ္ိဳ့ႏြစးေကာငး၇
ထေနာငး့ပငးညီေနာငးက၇ လျမး့ေအာငးကူချၽဲ၈
ပနး့ေတား်ဖဴ၇ ပငး်မကးေနဇာထူလြတယး၇
ဖို့ေတာငးသူ႔တဲ၈
အညာ ေက့္လကးေဒသေန ေတာငးသူလယးသမာ့ႀကီ့တစးဦ့၌ လယးတဲေလ့ကို ေရ့ဖျဲ႔ထာ့ေသာ ေဒျ့ခ္ိဳ့ ကဗ္ာေလ့သညး ယေန႔တုိငး
စိတးအေတျ့ထဲ စျထ
ဲ ငးေနဆဲ၈ ထေနာငး့ပငးညီေနာငးထဵမြ ခၽျခ
ဲ ၽျႏ
ဲ ျဲ႕ႏျဲ႕ ကူလိုကးေသာ ခ္ိဳ့ေလ့ႏြစးေကာငး၇ ထူထူဆိုငး့ဆိုငး့ ေပါကးေရာကးေနမညးံ
ပေဒ၍်မကးအုပးမ္ာ့ႏြငံး လယးတင
ဲ ယးငယးေလ့အေၾကာငး့ကို ကဗ္ာေလ့က ေ်ပာ်ပေနသညး၈ ကဗ္ာေလ့ကို ရျတးလိုကးတာႏြငးံ လယးတဲငယးငယး၇
ထေနာငး့ညီေနာငးႏြငးံ ခ္ိဳ့ေမာငးႏြဵတို႔်ဖငးံ အညာေဒသ ဟငး့လငး့ချငးေလ့၌ အသျငးအ်ပငးကို ်မငးေယာငးမိေစသညး၈ တစးနညး့အာ့်ဖငးံ ေခတးကို
ထငးဟပးေနေသာ၇ အခ္ိနး ကာလ ေနရာ ေဒသ တုိ႔ကို ေ်ပာေ်ပာေနေသာ ကဗ္ာေလ့်ဖစးသညး၈ ရို့ရြငး့ေသာ ပနး့ခ္ီကာ့တစးခ္ပးကို စိတွ
း ိဥာဥးတင
ျ း
ခဵစာ့ေတျ႔ႏိုငးသညး၈ သို႔ဆိုလြ္ငး ဟငး့လငး့်ပငး တစးခုအတျငး့ ်ဖစးေပ၍လာေသာ အေတျ့အ်မငး၇ အသိ၇ အယူအဆ၇ တနးဖုိ့ထာ့မႈ၇ နာ့လညးမႈ၇
ယဵုၾကညးမႈ၇ လကးခဵလုိကးမႈ၇ အသဵု့ခ္မႈ၇ လျငံးေ်မာမႈ၇ အိပးမကးဆနးမႈ၇ ထိေတျ႔မႈ မ္ာ့သညး စာေပ၇ ဂီတ အႏုပညာမ္ာ့်ဖငးံ ပဵုတူကူ့ေရ့ႏိုငးသညးလာ့၈
ပနး့ခ္ီ၇ ပနး့ပုမ္ာ့်ဖငးံ အသျငးေ်ပာငး့ ထုဆစးႏိုငးသညးလာ့၈ ဟငး့လငး့ချငးတို႔အာ့ ဖနးတီ့အလြဆငးမႈသညး အႏုပညာေလလာ့၇
အတတးပညာေလလာ့၈ ရို့ရြငး့ေသာ ကဗ္ာေလ့အေပ၍ အေတျ့နယးခ္ဲ႕မႈမ္ာ့စျာ်ဖငးံ စို့မို့သျာ့မိသညး၈ ေသခ္ာသညးမြာ ခဵစာ့သိ်ဖငးံ သိႏိုငးေသာ
အႏုပညာ၇ လိုအပးမႈ်ဖငးံ ဖနးတီ့ႏိုငးေသာ အတတးပညာမ္ာ့သညး လူသာ့တုိ႔၌ ႏြလဵု့အိမးကို အစဥးထာွရ စျေ

ဲ ဆာငးေနမညးသာ၈
_._._._._._._._._._._._._._._._.
rd
တစးေယာကး
လိုကးနာရမညးံ
အေ်ခခဵ
"ဟငး့လငး့ချငး ႏြငးံ ရြငး့လငး့ေ်ဖဆိုမညးံ ်ပႆနာ" သေဘာတရာ့ပငး ်ဖစးသညး၈
Fine Arts အႏုပညာတို႔သညး သူ႔ဆႏၵ သူ႔သေဘာေဆာငးၿပီ့ ဒီဇိုငး့တစးခုသညး ်ပညးံစဵုသညး၈ အေၾကာငး့မြာ လိုအပးခ္ကး
ခဵစာ့မႈကို လျတးလပးစျာ ဖနးတီ့ချငးံရြိသညး၈ အႏုပညာသညး သူ႔ဘွ၇ မ္ာ့အာ့လဵု့ ေခ္ာေခ္ာေမျ႕ေမျ႕ရရြိ၊ ်ဖစးေပမညး၈ ဒီဇိုငး့တစးခု
ခဵစာ့မႈကို ေဖားထုတး်ခငး့သညး သူ႔အလုပး်ဖစးသညး၈ သူ၌ ေနာကးဆဵု့ သညး ေကာငး့မျနးမညး၈ အေၾကာငး့မြာ စီ့ပျာ့ေရ့အရ တျကးေ်ခကိုကး၊
workdone, သူ႔ဖနးတီ့မႈ၌ ေနာကးဆဵု့အေ်ဖသညး သူတညး့ ၾကာရြညးခဵ အက္ိဳ့ရြိေသာေၾကာငးံ ်ဖစးေပသညး၈ ဒီဇိုငး့တစးခုသညး
တစးေယာကးႏြငးံသာ သကးဆိုငးေနသညး၈ ဟငး့လငး့ကို ဖျ႕ဲ ဆိုသူ ႏြစးလိုဖျယး ရြိသညး၈ အေၾကာငး့မြာ စိတးအေတျ့၌ ေတာငးံတမႈကို
ဒီဇိုငး့ပညာရြငးတ႔အ
ို တျကးမႈ သူ၌ တစးသီ့ပုဂၐလိက ဆႏၵထကး Client ်ဖညးံစျကးေပ့ေနသညး၈ ဒီဇိုငး့တစးခုသညး အဓိပၸါယးရြိသညး၈
(အလုပး အပးႏြဵသူ) ၌ စိတးကူ့ႏြငးံ လိုအပးမႈကို စနစးတက္ အေ်ဖရြာ၊ အေၾကာငး့မြာ ေဖား်ပလိုေသာ သေဘာထာ့ႏြငးံ အခ္ိနးကာလတုိ႔ကို
လူအမ္ာ့လကးခဵေအာငး ဖနးတီ့ေပ့မႈသညး သူ႔ဘွ၇ သူ႔အလုပး၇ ညႊနး့ဆိုေနသညး၈ သိ႔ေ

ု သား ဟငး့လငး့ချငးတစးခုအတျကး ၿပီ့်ပညးံစဵုေသာ
သူ႔အႏုပညာ ်ဖစးသညး၈ ထုိ႔အတျကး ဟငး့လငး့ချငး (Space) တစးခုကို အေ်ဖတစးခုသညး မညးသညးံအခါမြ ရရြိမညး မဟုတးေခ္၈ လိုအပးမႈႏြငးံ
ဖနးတီ့်ပဳလုပး်ခငး့သညး ်ပႆနာတစးခုအာ့ ရြငး့လငး့ေ်ဖဆို်ခငး့ႏြငးံ ဖနးတီ့လိုမႈတ႕ို ကိုသာ အခ္ိဳ့ညီညီ အေကာငးအထညး ေဖားေဆာငး်ခငး့
သဏၭာနးတူေပသညး၈ ဟငး့လငး့တစးခု၌ ထုထညးအတျငး့ သညး ဒီဇိုငး့တစးခုဖနးတီ့်ခငး့ ်ဖစးေပသညး၈ ဒီဇိုငး့တစးခုသညး
ကျၽနးေတားတို႕ လႈပးရြာ့သျာ့လာေနထိုငးသညး၈ ပုဵသဏၭာနးအမ္ိဳ့မ္ိဳ့ကို တစးနညး့အာ့်ဖငးံ ဟငး့လငး့ချငး တစးခုအတျကး ရြငး့လငး့ေ်ဖဆိုရမညးံ
ၾကညးံ်မငးခဵစာ့လိုသညး၈ ႏြစးလိုဖျယး အသဵအမ္ိဳ့မ္ိဳ့ကို ဖနးတီ့နာ့ဆငး ်ပႆနာတစးခုပငး ်ဖစးေပသညး၈
လိုသညး၈ ေလေ်ပေလညငး့ေလ့မ္ာ့ ထိကပါ့ ရိကပါ့ က္ီစာ့တာကို _._._._._._._._._._._._._._._._.
ခဵစာ့ႏိုငးလိုသညး၈ ေနေရာငး်ခညးမြ တဆငးံရရြိေသာ ေႏျ့ေထျ့ေသာ "ဟငး့လငး့ချငး ႏြငးံ ဒီဇိုငး့ပညာရြငး"
အထိအေတျ႔ကို လိုလာ့သညး၈ အခ္ိနးတနး ပျငးံလနး့ လာေသာ တို့တကးလာေသာ လူမႈပတးွနး့က္ငး အသိုငး့အွိုငး့နယးပယး
ပနး့ရနဵ႕ေလ့မ္ာ့ကို ခဵစာ့လိုသညး၈ ထို႔အတျကး ဒီဇိုငး့်ပဳလုပး်ခငး့သညး တျငး လူသာ့မ္ာ့သညး မိမိတို႔ ေနထုိငးလုပးကိုငးေနရေသာ အေဆာကး
ဟငး့လငး့်ပငးအတျငး့ အသဵု့်ပဳသူမ္ာ့၌ အဆငးေ်ပေခ္ာေမျ႕မႈ ၇ အဦမ္ာ့အာ့ အမို့အကာ လဵုရဵုဟူေသာ အေနအထာ့မ္ိဳ့တျငး ေရာငးံရဲ
အသဵု့ွငး အက္ိဳ့ရြိမႈ (functional improvement) ၇ ထို Space ၌ တငး့တိမး ေန်ခငး့ မရြိေတာံပဲ တစးေန႔ထကး တစးေန႔၇ တစးရာသီထကး
လႈပးရြာ့သကးွငးမႈ ၇ သာယာၿငိမး့ခ္မး့မႈ (Aesthetic enrichment ) တစးရာသီ ပိုမိုဆနး့သစးေသာ အဆငးတနးဆာ ဒီဇိုငး့မ္ာ့်ဖငးံ
ႏြငးံ စိတးအေတျ့၌ ေတာငးံတမႈကို ်ဖညးံစျကးေပ့မႈ (Psychological ဖနးတီ့်ပဳလုပးရနး ဆႏၵရြိလာၾကသညး၈ ေရြ့ေခတး အတီေတကလညး့
enhancement) တို႔အာ့ စနစးတက္ အေ်ဖရြာေဖားထုတး်ခငး့ဟု ေရြ့ေခတးအေလ္ာကး၇ တို့တကးေသာ နညး့ပညာေခတးတင

ျ းလညး့
ဆိုရေပမညး၈ Space သညး ဒီဇိုငးနာ တစးေယာကးအတျကး ပငးမ နညး့ပညာ ဖနးတီ့မႈမ္ာ့အေလ္ာကး လူသာ့တို႔၌ လိုအပးခ္ကး
ပစၥညး့တစးခု ၇ Space တစးခုအတျငး့ေနထိုငးသူမ္ာ့၌ လႈပးရြာ့မႈ၇ စိတးဆႏၵတ႔မ

ို ြာလညး့ တစးစထကးတစးစ ်မငံးမာ့လာၾကေပသညး၈
သေဘာထာ့၇ ခဵစာ့မႈႏြငးံ ထိုသူတို႔၌ သီ့သနး႔ ်ဖစးတညးမႈတို႔အေပ၍ စငးစစးအာ့်ဖငးံ ထိုအရာသညး ေခတး၌ လိုအပးခ္ကး မဟုတး၇
အေ်ခတညး၊ လိုအပးခ္ကးမ္ာ့ကို အေ်ဖရြာ်ခငး့သညး ဒီဇိုငးနာ စနစးအတျကး လိုအပးခ္ကးမဟုတး၇ "လူ"ဆိုေသာ အသစး အသစးကိုမြ
rd
ခဵုမငးတတးေသာ သေဘာထာ့ေၾကာငးံ ်ဖစးေပသညး၈ လူသာ့တုိ႔၌ သညး့ခဵညိြႏႈိငး့ကာ သဘာွပတးွနး့က္ငးႏြငးံ လိုကးေလ္ာညီေထျမႈ
အသစး၇ အသစးေသာ ဆႏၵမ္ာ့ႏြငးံ လိုလာ့ခ္ကးမ္ာ့အတျကး ထိုထို ရြိေသာ အေဆာကးအဦမ္ာ့ကို ဖနးတီ့ေပ့ႏုိငးၾကမညးံ၇ ယခုလကးရြိ
လိုအပးခ္ကးမ္ာ့ကို ွနးေဆာငးမႈ အ်ပညးံအွ ေပ့ႏိုငးရနး ၾကိဳ့စာ့်ခငး့ ေ်ပာငး့လဲေနေသာ နညး့ပညာရပးမ္ာ့အာ့ အ်မဲတစးေစ တီထျငးၾကဵဆ
သညး ဒီဇိုငးနာမ္ာ့၌ အဓိက တာွနးပငး ်ဖစးသညး၈ ေနမညးံ ဒီဇိုငး့ပညာရြငးမ္ာ့ကိုသာ လိုလာ့လာသညး၈
ဒီဇိုငးနာႏြငးံအတူ လုပးငနး့ချငး၌ စဵသကးမြတးခ္ကးမ္ာ့ႏြငးံ ထိုအရာမ္ာ့သညး ဒီဇိုငး့ပညာရြငးမ္ာ့အတျကး ေ်ပာငး့လဲေနေသာ
ကိုကးညီေအာငး လုပးေဆာငးေပ့ႏိုငးေသာ ကၽျမး့က္ငးလုပးသာ့မ္ာ့ ေခတးစနစး အေ်ခအေနမ္ာ့ကို မ္ကးေ်ခအပ္ကးမခဵပဲ အေဆာကးအဦ့
လုိအပးလာပါသညး၈ ဆနး့သစးမႈသညး ကျဲလျဲမႈ မဟုတး၇ ကျဲလ်ျဲ ခငး့သညး တိ႔၌

ု ေ်ပာငး့လဲ်ခငး့ပဵုစဵ၇ ဖျဲ႕စညး့တညးေဆာကးပဵု ဆနး့သစးမႈ၇
ဆနး့သစး်ခငး့ မမညး၈ ေနရာ၇ ေဒသ၇ ကာလအလုိကး ကျဲ်ပာ့်ခာ့နာ့ ထပးမဵ်ဖညးံစျကးမညးံ ပစၥညး့မ္ာ့ကို လူသာ့တို႔၌ လိုအပးခ္ကးႏြငးံ
လာေသာ လူသာ့တို႔၌ စိတးဆႏၵကို အ်ပညးံွဆဵု့ ်ဖညးံဆညး့ေပ့ရနး ထပးတူက္ေအာငး အစဥးတစိုကး ၾကိဳ့ပမး့ေနသငးံေၾကာငး့ ဖိအာ့ေပ့
ဟနးခ္ကးညီလႈပးရြာ့ႏိုငးေသာ၇ စနစးတက္ ေလံလာသဵု့သပးမႈမ္ာ့်ဖငးံ လြ္ကးရြိသညး၈ ထိ႔အ

ု ်ပငး ဒီဇိုငး့ပညာရြငး တစးေယာကးသညး တစးခုခုကို
ရႈေထာငးံ အဖဵုဖဵုမြ အတူတကျ ွနးေဆာငးမႈ ေပ့ႏိုငးေသာ ပညာရြငးမ္ာ့ ဖနးတီ့ေသာေနရာတျငး တစးထပးတညး့်ဖစးေနေသာ ရႈခငး့ကိုပငး
အတူတကျ ေပါငး့စညး့လုပးကိုငးရနး လိုအပးလာပါသညး၈ လုပးငနး့ရြငး အ်မငးေ်ပာငး့လဲေပ့ႏိုငးစျမး့ ရြိရမညးံအ်ပငး စျနး႔ပစးပစၥညး့ထဲမြပငး
မ္ာ့မြာလညး့ လုပးငနး့ချငး စဵသတးမြတးခ္ကးမ္ာ့ႏြငးံ ကိုကးညီေသာ ဆနး့်ပာ့ေသာ အသစးအဆနး့ တစးခု အသျငးကို ဖနးတီ့ကာ အစာ့ထို့
အဖျ႕ဲ အစညး့မ္ာ့အာ့ ရြာေဖျလာတတးၾကသညး၈ ၁ငး့တိ႔သ

ု ညး တို့တကး အသဵု့်ပဳႏိုငးေအာငး ဖနးတီ့မႈမ္ာ့ လိုအပးလာသညး၈
လာသညးံ အ်မငးတို႔ႏြငးံအညီ လူသာ့တစးဦ့ခ္ငး့စီ၌ ဒီဇိုငး့ဖနးတီ့မႈ အတတးပညာသညး အလ္ာ့၇ အနဵ၇ အ်မငးံ
သီ့သနး႔ ေရျ့ခ္ယး်ခငး့ဟူေသာ သေဘာထာ့ကျလ

ဲ ျဲ်ခငး့မ္ာ့ကို ဟူေသာ ထုထညး ပမာဏမ္ာ့ႏြငးံ ဆကးစပးေတျ့ေတာ ၾကဵဆ်ခငး့
rd
်ဖစးေသားလညး့ အခ္ိနးဟူသညးံ အတိုငး့အတာ ပမာဏႏြငးံ အေဆာကး စျယးစဵုရေသာ အတတးပညာရြငး တစးေယာကး်ဖစးရနး မလိုအပး
အအဵုမ္ာ့၌ ဆကးစပးမႈကိုလညး့ ထညးံသင

ျ း့စဥး့စာ့ႏိုငးရမညး၈ ေသားလညး့ မိမိ၌ဒီဇိုငး့ႏြငးံ ပတးသကး၊ အရာရာ အာ့လဵု့ကို ်ခဵဳငဵု
သတးမြတးထာ့ေသာ အခ္ိနးကာလအတျငး့ သငးံေလ္ားေသာ ဒီဇိုငး့ကို သဵု့သပးတတးႏိုငးရေပမညး၈ တို့တကးေနေသာ ယေန႔ကမၻာေပ၍တျငး
တီထျငးႏိုငးေပ့ရမညး၈ ထို႔အတူ ေနထိုငးသညးံ ကာလတစးေလ္ာကး လူဦ့ေရတို့တကးလာသညးႏြငးံအမြ္ အေဆာကးအဦမ္ာ့ ်ပျတးသိပး
Client ၌ လကးခဵမႈကို ရရြိေနေအာငး လုပးေဆာငးေပ့ခဲံရမညး၈ လာမႈေၾကာငးံ လကးေတျ႕အသဵု့က္ေသာ အယူအဆ၇ သေဘာတရာ့
ဟငး့လငး့ကို ဒီဇိုငး့ ဖနးတီ့သူ၌ အ်မငး၇ ၾကညးံရႈခဵစာ့သူႏြငးံ နညး့မ္ာ့ကို စဥး့စာ့ေတျ့ေခ၍ႏိုငးမြသာ ထူ့ခၽျနးေသာ ဒီဇိုငး့ပညာရြငး
ထုိဖနးတီ့ေသာ ဟငး့လငး့အတျငး့ သကးွငးေနထိုငးသူတုိ႔၌ တဵ႔်ု ပနးမႈ တစးေယာကး ်ဖစးႏိုငးေပမညး၈
သညး အခ္ိနးတစးခုႏြငးံအတူ စီ့ဆငး့ေနေပမညး၈ အေဆာကးအအဵု တစးခု ___________________________________
၌ ထငးရြာ့ေသာ လက၏ဏာ အစိတးအပိုငး့ ( ၃ )ရပး ်ဖစးသညးံ "ဟငး့လငး့ချငး ႏြငးံ ေနထိုငးမႈ အႏုပညာ"
တညးေနရာ၇ ဖျဲ႕စညး့တညးေဆာကးပဵု၇ ကိုယးထညးအချဵ၇ ွနးေဆာငးမႈ၇ ဟငး့လငး့ကို ဖျ႕ဲ ဆိုသူ ဒီဇိုငးနာတုိ႔အတျကး ဒီဇိုငး့၌
ေနရာလျတးႏြငးံ စီမဵခ္ကးတို႔ကို ်ပညးံွစျာ နာ့လညးရနး လိုအပးေပသညး၈ အမြနးတရာ့သညး စီ့ပျာ့ေရ့ဆနးေသာ အႏုပညာတစးခု ်ဖစးေကာငး့
ဒီဇိုငး့ပညာရြငးမ္ာ့သညး ေနရာလျတးလပးမႈႏြငးံ စီမဵခ္ကးအေနအထာ့ ်ဖစးမညး၈ လိုအပးခ္ကးကို အေ်ဖရြာရမညးံ ်ပႆနာတစးခု်ဖစးေကာငး့
တိ႔က
ု ို အာရဵုစူ့စိုကးေနစဥး က္နးေသာ အခ္ကးအလကးမ္ာ့အတျကး ်ဖစးမညး၈ ဒီဇိုငးနာသညး ဒီဇိုငး့အေ်ခခဵ သေဘာတရာ့မ္ာ့ (Element of
က္ိဳ့ေၾကာငး့ခိုငးလဵုစျာ အက္ိဳ့သကးေရာကးမႈ ရြိေစရနးကိုလညး့ Design) ကိုလညး့ ေသခ္ာနာ့လညးအသဵု့ခ္ႏိုငးရမညး၈ မိမိ
ထညးံသင
ျ း့စဥး့စာ့ရမြာ ်ဖစးေပသညး၈ ထိုသို႔ စဥး့စာ့ ေတျ့ေခ၍မႈမ္ာ့ အသဵု့်ပဳမညးံ material မ္ာ့၌ သျငး်ပငး (texture) ကိုလညး့ ဂဃဏန
သညး လကးေတျ႕ေဆာကးလုပးေရ့ လုပးငနး့ချငးတင

ျ း အေကာငးအထညး သိထာ့ရမညး၈ ဟငး့လငး့ (Space) ကို စနစးတက္ အသဵု့ခ္ႏိုငးရမညး၈
ေဖားႏိုငးရနးအတျကး အ်မဲတစးေစ ေလံလာ ေလံက္ငးံထာ့ရနး လိုအပး အ်မငးလြညးံစာ့မႈအေပ၍ ေ်ပာငး့လဲသာျ ့တတးသညးံ အေ်ခခဵ ေ်ပာငး့လဲ
ပါသညး၈ ဒီဇိုငး့ပညာရြငးတစးေယာကး အေန်ဖငးံ ၂ႏြစးစာအတျကး ်ခငး့မ္ာ့ကိုလညး့ ကၽျမး့က္ငးရမညး၈ နရီ၇ ဟနးခ္ကးႏြငးံ အခ္ိဳ့က္မႈ
်ပႆနာမ္ာ့ကို ၾကိဳတငးေတျ့ေတာ အေ်ဖရြာေဖျရာတျငး ၂မိနစးအတျငး့ တိ႔က

ု ိုလညး့ ကစာ့ႏိုငးရမညး၈ သူဖနးတီ့ေသာ ဒီဇိုငး့သညး
ေ်ဖရြငး့လိုကးေသာ ်ဖစးကတတးဆနး့ လုပးရပးမ္ိဳ့ကိုလညး့ ေရြာငးၾကဥး အႏုပညာတစးခု်ဖစးသလို ထုတးကုနး တစးခုလညး့်ဖစးေၾကာငး့ လကးခဵ
သငးံေပသညး၈ ထာ့ရေပမညး၈
ဒီဇိုငး့ပညာရပးကို ေလံလာေသာအခါမြာ ပညာ ရပးမ္ာ့၌ သဘာွ၌ အလြအပသညးလညး့ ဟငး့လငး့ချငး တစးခု
သီအိုရီ သေဘာတရာ့ႏြငးံ ဒီဇိုငး့ေတျကိုေလံလာရသကဲံသို႔ ဒီဇိုငးနာမ္ာ့ အတျငး့၇ လူသာ့တို႔၌ ဖနးတီ့ဖျဲ႕တညးမႈသညးလညး့ ဟငး့လငး့ချငး
ထဵမြလညး့ ထုိသူတ႔၌
ို ဒီဇိုငး့အေတျ့အေခ၍မ္ာ့ကို အ်ပနးအလြနး တစးခုအတျငး့ ေတ့ဆိုေနေသာ ေလႏုေအ့၇ ေႏျ့ေထျ့ေသာ ေနေရာငး
ေလံလာ ရေၾကာငး့ ဖတးမြတးဖူ့ပါသညး၈ ဒီဇိုငးနာတစးဦ့သညး အေ်ခခဵ ်ခညး၇ ယိမး့ႏျဲ႕ေနေသာ ပနး့ခငး့မ္ာ့ႏြငးံ ေမႊ့ထဵုရစးေသာ ပတးွနး့က္ငး
ဒီဇိုငး့သေဘာတရာ့မ္ာ့ကို သီအိုရီမ္ာ့မြလညး့ ေဖားထုတးေလံလာ သညး သဘာွ၌ ရသကို ဖျငးံဟေနသညး၈ လငး့လကးေသာ
ရသညး၈ နီယန
ျ းမီ့မ္ာ့ႏြငးံ ၾကညးလငးေသာ မြနးခ္ပးမ္ာ့အၾကာ့ ရပးတညး
ေနေသာ စကးမႈထုတးလုပးမႈ ထုထညးတစးခ္ိဳ႕ သညး လူသာ့တုိ႔၌
ဖနးတီ့မႈတစးခ္ိဳ႕ကို ်ပသေနသညး၈ ေနေရာငး်ခညးအလငး့သညး
အခ္ိနးကာလအလိုကး အမြိနးအေဖ္ာံ ေ်ပာငး့လဲလ္ကး၈ နီယန

ျ းမီ့၇
မာက္ဴရီမီ့တိ႔၌
ု အလငး့သညးလညး့ ဖနးတီ့မႈအလုိကး
အတို့အႏႈတး ေ်ပာငး့လဲလ္ကး၈ လိုအပးမႈႏြငးံ စိတးကူ့ဆႏၵတ႔က

ို ို
အခ္ိဳ့ညီညီ ေပါငး့စပးထာ့ေသာ ဟငး့လငး့ချငးတုိ႔အာ့ ဖနးတီ့မႈသညး
အႏုပညာ တစးခုလညး့ ်ဖစးသညး၈ အတတးပညာလညး့်ဖစးသညး၈
တစးနညး့အာ့်ဖငးံ Applied Art (သိ႔)ု အသဵု့ခ္ အႏုပညာ၈ ထို
ဟငး့လငး့ချငးတုိ႔အာ့ ဖနးတီ့ေသာသူမ္ာ့သညး Technician (သု႔)ိ
Designer (သု႔)ိ Artist (သိ႕ု ) ေနထိုငးမႈတစးခုအာ့ ဖနးတီ့ေသာ
အ်ခာ့အ်ခာ့ေသာ ဒီဇုိငးနာမ္ာ့၌ ဖနးတီ့မႈမ္ာ့မြလညး့ အႏုပညာခဵစာ့ အတတးပညာရြငးမ္ာ့ဟု ေခ၍ေွ၍ပညတး
ထပးဆငးံေလံလာရသညး၈ ဒီဇိုငး့ပညာရြငး တစးေယာကးသညး ရရမညး ်ဖစးပါသညး၈
rd
―ေနလဵု့ရယးနီ တိမးပနး့ခ္ီ ေနေသျ့နဲ႕၇ နတးေရ့သညးသို႕၈ ဒီအက္ေပမို႕ အေ်ဖ(၀) Suspension တဵတာ့အမ္ိဳ့အစာ့်ဖစးပါတယး၈
အလြ လတာ်ပငးက၇ က္ဴ႐ို့႐ြငးေလြကေလ့နဲ႕ ေမြ္ားေင့လိုလို႕၈‖ ဘာေၾကာငးံလဲဆုိေတာံ သူ႔ကို ေမြ္ားစငးေတျ ဆီက

လာတဲံ ႀကိဳ့ေတျနဲ႔ ဆုိငး့ထာ့တာကိုေတျ႕ရငး သိႏုိငး
ဆညး့ဆာခ္ိနး တိမးပနး့ခ္ီကာ့သညး ေနေသျ့ႏြငးံ နတးေရ့ထာ့
ပါတယး၈ အထိနး့တိုငးႏြစးခုအၾကာ့ အရြညးလ္ာ့ဆဵု့
ေလသညးလာ့၈ ဒီေရလညး့ က္လာၿပီမို႔ ေပ၍လာေသာ လတာ်ပငးမြာ
အကျာအေဝ့ရြိတဲံ တဵတာ့မ္ာ့ဟာ Suspension
ကဗ္ာအတျငး့မြ က္ဴရို့ရြငးသညး နတးေရ့ေသာ တိမးပနး့ခ္ီကို ေလြတစး
တဵတာ့ အမ္ိဳ့အစာ့မ္ာ့ ်ဖစးၾကပါတယး၈
စငး့ႏြငးံ ေမြ္ားေင့ရသညးကို ႏြစးသကးေကာငး့ ႏြစးသကးမညး၈ အခ္ိဳ႕
က္ဴရို့ရြငးတုိ႔ကေတာံ်ဖငးံ သာသာယာယာ ညေနခငး့မ္ိဳ့တျငး အေ်ဖ(၁) ေနားေဝ့ႏုိငးငဵ လာရာဒါလး နဲ႔ ေအားလနး့ၾကာ့မြာရြိၿပီ့
လတာ်ပငး၌ အစျနး့တစးဖကးနာ့ ငါ့ပ္ဵတစးခ္ိဳ႕က ညြာညြာတာတာမရြိ၇ ှ၂ မိုငးေက္ားရြညးလ္ာ့ပါတယး၈ လမး့ေၾကာငး့မြာ
ဘယးေ်ပာငး့ညာ်ပနး ဂၽျမး့ထို့လိုကး၇ ဘုတးမက ခုႏြစးသဵခ္ီေအာငး ေအာကးဆီဂ္ငး်ပတးလပးမႈမရြိေအာငး စုိကးပ္ိဳ့ထာ့တဲံ

အပငးေတျလညး့ ရြိပါတယး၈ ဒီထကးရြညးတဲံ
လျမး့ေတ့ေတျဆိုလိုကး လုပးေနသညးကိုမြ ခဵစာ့လိုေကာငး့ ခဵစာ့လို
ဥမငးလႈိဏးေခါငး့ေတျရြိေသ့ေပမဲံ အဲံဒါေတျက
လိမးံမညး၈ ဆရာ ေဇားဂ္ီကေတာံ အဆဵု့သတး သူ႔ကဗ္ာမြာ
ကာ့ေတျ ်ဖတးသနး့သျာ့လို႔မရပါဘူ့၈ရထာ့ဥမငး
―အိုအခ္ငး့ က္ဴ႐ို့႐ြငး၈ သူ႕မူယာသူ႕အတငး့၇ မငး့ဆိုခံဲစဥး၈ မငး့ကိုယးလဲ
ေတျ၇ ေရ သျယးတနး့စီ့ဆငး့ဖုိ႔ ဥမငးေတျသာ
မငး့ပငးလ္ငး၇ ဘာထငးလို႕ေလလဲ၈ မေဗဒါစုနးဆနးလမး့မြာ ၇ ပနး့ခံဲသညးပဲ၈‖ ်ဖစးပါတယး၈
ဟု ဆိုခဲံသညး၈ ဟငး့လငး့ကို ဖနးတီ့်ခငး့သညးလညး့ က္ဴရို့ရြငးႏြငးံ
အလာ့ သဏၭာနးတူေပေတာံသညး၈ အကနး႔အသတးမဲံေသာ ဒီဇိုငး့ အေ်ဖ(၂) တမဵရဲံ တစးဘကးတစးခ္ကးမြာဖျငးံထာ့တဲံ Spillways

ကေန စီ့ထျကးသျာ့ပါလိမးံမယး၈ ေရထုဟာ
ေလာကအတျငး့ စုနးဆနးကူ့ခတးရငး့ ေမာပနး့လိုကး၇ မိမိ ဖနးတီ့မႈေလ့
ချ်ဲ ဖာသျာ့ၿပီ့ ဥမငးလႈိဏးေခါငး့ေတျကေနတစးဆငးံ
အေပ၍ ်ပနးလညးၾကညးံရႈရငး့ ေက္နပးပီတိ်ဖစးလိုကးႏြငးံ ကိုယးတုိငးလညး့
တမဵရဲံ ပတးဝနး့က္ငးမြာ ်ပနး႔စီ့သျာ့ပါလိမးံမယး၈ တမဵရဲံ
ကူ့ခတးရေပဦ့မညး၈ သူတပါ့ ဖနးတီ့မႈမ္ာ့ကိုလညး့ ေလံလာခဵစာ့ရငး့
အေပ၍ထိပးမြာ highway တစးခုရြိေပမဲံ ေရေတျကို
မုဒိတာထာ့ ေက္နပးရေပဦ့မညး၈ တမဵေပ၍ကစီ့ေစတာက ေကာငး့မျနးတဲံကိစၥမဟုတးပါ
ဘူ့၈
MTZO (www.spaceideology.com) အေ်ဖ(၃) Computer-Aided Design ်ဖစးပါတယး…
Reference ဘယးအရာကိုမဆို တကယးမေဆာကးလုပးခငးမြာ
Interior Design (Arch.08012) lecture Notes ဒီဇုိငး့အေနနဲ႔ အသဵု့်ပဳလုပးေဆာငးလို႔ရတဲံ Software
Interior Design Handbook of Professional Practice by Cindy Coleman အမ္ိဳ့အစာ့အာ့လဵု့ပါဝငးပါတယး၈
(Mimarlìk)
Interior Deisgn Illustrated 1987 by Francis D.K.Ching အေ်ဖ(၄) Panamax သေဘၤာႀကီ့ေတျဟာ ပနာ့မ္ာ့တူ့ေ်မာငး့
ရဲံ lock ေတျန႔ဲ ကျကးတိ်ဖစးတံဲ အရျယးအစာ့
ရြိပါတယး၈ သူ႔ေဘ့တစးဘကးတစးခ္ကးဟာနဵရဵနဲ႔ ေပ
အနညး့ငယး ပဲကာျ တဲံအထိ ကျကးတိ်ဖစးေနပါတယး၈
တူ့ေ်မာငး့ကို ်ဖတးသျာ့ဖို႔အတျကးလညး့ အသဵု့်ပဳခ
အ်ဖစး ေဒ၍လာ ေထာငးေပါငး့မ္ာ့စျာ ေပ့ေခ္ရ
အေ်ဖ(ှ) ှ၆ ရာစုႏြစးအတျငး့မြာ သဵမဏိေတျကို ထုတးလုပးတဲံ ပါတယး၈ ဒီလုိမြမဟုတး ရငးလညး့ ေတာငးအေမရိက
ကုနးက္စရိတးက ေတားေတားသကးသာ လာခဲံပါတယး၈ ေတာငးဘကးထိပးဖ္ာ့အထိ ေကျ႕ပတးၿပီ့သျာ့ေနရမြာ
မို့ေမြ္ားတုိကးႀကီ့ေတျကိုလညး့ ်မငးံမာ့စျာေဆာကးလုပး
်ဖစးပါတယး၈
လာႏုိငးပါတယး၈ ဘာေၾကာငံးလဲဆုိေတာံ သူတုိ႔မြာ
ခိုငးမာတဲံ သဵမဏိကိုယးထညးမ္ာ့ရြိလို႔ပါပဲ၈
အေ်ဖ(၅) Jethro Tull
အေ်ဖ(ဿ) ေလယာဥးတစးစီ့ဟာ drag ကိုေလြ္ာံခ္ႏုိငးဖ႔အ

ုိ တျကး
သူ႔ရဲံဘီ့ေတျကို ်ပနးသိမး့ရပါတယး၈ အေဝ့ေ်ပ့လမး့မြာ တငးဆကးသူ - William Paul
ေမာငး့ေနတဲံကာ့ေပ၍ကေန သငးံလကးကိုအ်ပငးထုတး
ၾကညံးရငး drag ကို ခဵစာ့သိရြိႏုိငးပါတယး၈ ေလယာဥးမြာ
လညး့ ဘီ့ကိုဆျတ
ဲ ငးထာ့်ခငး့အာ့်ဖငံး ပိုမိုေကာငး့
မျနးတဲံ ပ္ဵသနး့မႈကို ရရြိေစပါတယး၈
rd
Purpose of Lubricating Oil
Two Stroke သိ႔မ
ု ဟုတး Four Strokes Internal Combustion Diesel Engine ေတျမြာ Lubricating Oil ဆိုတ႔ဲ ေခ္ာဆီသဵု့ရ်ခငး့ကို
ေလံလာၾကညးံတ႔အ
ဲ ခါ -
ှ၈ Engine အတျငး့ လြဳပးရြာ့လညးပတးေနတဲ႔ Shaft နဲ႔ Bearing တိ႕ု ကိုတိုကးရိုကးထိေတျ႔မြဳမ်ဖစးေစဘဲ ၾကာ့ခဵအလႊာ
တစးခုအေနနဲ႔ရိြေနေစၿပီ့ Wear Down ပျနး့စာ့မြဳကို ေလွ်ာ႔ခ်ေပးႏိုင္ရန္။
ဿ၈ Engine အတျငး့ လြဳပးရြာ့လညးပတးေနတဲ႔ အစိတးအပိုငး့ေတျကေန ထျကးေပ၍လာတဲ႔ အပူကို Lubricating Oil ဆီသို႔ ကူ့ေ်ပာငး့်ခငး့
်ဖင႔း Cooling Agent အေနနဲ႕အသဵု့ခ္ရနး၈
၀၈ Engine အတျငး့က Journals ေတျနဲ႔ Bearings ေတျၾကာ့မြာ Pressure ရိြတ႔ဲ အလႊာတစးခု အ်ဖစးတညးရိြေနၿပီ့
အေၾကာငး့တစးစဵုတရာေႀကာငး႔ Heavy Load ဆိုတ႔ဲ ဝနးတစးခုခုသကးေရာကးလာခဲ႔ရငး Bearings ကို တိုကးရိုကးသကးေရာကးမြဳေႀကာငးံ
Wear Down ပျနး့စာ့မြဳကို မ်ဖစးေပ၍ေစဘဲ ၾကာ့ခဵ Cushioning Agent အေနနဲ႕အသဵု့ခ္ရနး၈
၁၈ Engine အတျငး့က Cylinder Liner Wall ဆလငးဒါလိုငးနာရဲ႕ အတျငး့နဵရဵ နဲ႔ Piston Rings ေတျၾကာ့မြာ Seal အတာ့အဆီ့အေနနဲ႔
ဝငးေရာကးေနရာ ယူေပ့်ခငး့်ဖငး႔ Engine မီ့ေလာငးေပါကးကမ

ျဲ ြဳမြ ထျကးေပ၍လာတဲ႔ Exhaust Gas ေတျကို Engine ရဲ႕ ေအာကးပိုငး့သို႔
ကူ့ေ်ပာငး့စီ့ဆငး့မြဳမြ ကာကျယးေပ့ရနး၈
၂၈ Engine အတျငး့က လြဳပးရြာ့လညးပတးေနတဲ႔ အစိတးအပိုငး့ေတျ ပျနး့စာ့မြဳေႀကာငး႔ ထျကးေပ၍လာတဲ႔ Particles အမြဳနးအမႊာ့
အစိတးအပိုငး့ေလ့ေတျနဲ႔ မီ့ေလာငးေပါကးကမ
ျဲ ြဳကေန ထျကးေပ၍လာတဲ႔ Dirt Particles ေတျကို လြည႕း ပတးစီ့ဆငး့ေနတဲ႔ Lubricating
Oil ကသယးေဆာငးသာျ ့ၿပီ့ Filter မ္ာ့ဆီသို႔ေပ့ပို႔ကာ သနး႔စငးေစ်ခငး့်ဖငး႔ Cleaning Agent အေနနဲ႕ ေဆာငးရျကးေပ့ၿခငး့ဆိုၿပီ့ ေတျ႔ရ
ပါတယး၈
rd
အထကးပါအခ္ကးေတျကိုၾကညး႔်ခငး့်ဖငး႔ Lubricating Oil ကို စကးအစိတးအပိုငး့မ္ာ့ ပျနး့စာ့မြဳကို ေလြ္ာ႕ခ္ ေေပ့တဲ႔ ေခ္ာဆီ အ်ဖစးသာမက
Cooling Agent, Sealing Agent, Cushioning Agent နဲ႔ Cleaning Agent တိ႔ု အ်ဖစးပါအသဵု့်ပဳထာ့တာကို ေတျ႔ရမြာ်ဖစးပါတယး၈
Operation of Lubricating Oil
Lubricating System မြာ (ှ) Oil Pump (ဿ) Oil Pan (၀) Oil Cooler နဲ႔ (၁) Oil Filter ဆိုၿပီ့ အဓိက အစိတးအပိုငး့ (၁) မ္ိဳ့နဲ႔
တညးေဆာကးလညးပတးေနပါတယး၈
Fig. Schematic diagram of Lubrication system
ှ၈ Oil Pump ဟာ Gear Type Pump အမ္ိဳ့အစာ့်ဖစးၿပီ့၇ Low Speed 2 Stroke Engine ေတျမြာ လြ္ပးစစးေမားတာေတျနဲ႔ Engine
်ပငးပမြာ တပးဆငးေမာငး့ႏြငးၿပီ့၇ Medium Speed နဲ႔ High Speed 4 Stroke Engine ေတျမြာေတာ႔ Engine ရဲ႕ Idler Gear ေတျကိုအသဵု့်ပဳလို႔
Attached Pump ေတျအ်ဖစး ေမာငး့ႏြငးလညးပတးပါတယး၈ Oil Pan ထဲက Lubricating Oil ေတျကိုစုပးယူၿပီ့ Filter ဆီစစးမ္ာ့မြာ သနး႔စငးေစကာ
Oil Cooler မြာ်ဖတးသနး့အေအ့ခဵေစၿပီ့ Engine ရဲ႕ Oil Galleries ဆီလမး့ေၾကာငး့ေတျမြတဆငး႔ လညးပတး လြဳပးရြာ့ေနတဲ႔ အစိတးအပိုငး့ေတျ
Main Bearingေတျ နဲ႔ Crank Shaft ရဲ႕ အေပါကးေတျက တစးဆငး႔ ပို႔ေဆာငး ေပ့ပါတယး၈ Oil Pump ကရရိြလာတဲ႔ Pressure
ကို ေလ္ာ႔က္မသျာ့ေစဖို႔န႕ဲ သတးမြတးထာ့တဲ႔ Pressure ပမာဏ အတိုငး့ရိြေနေစဖို႔ကို Oil Pump မြာတပးဆငးထာ့ တဲ႔ Pressure Regulating
Valve မြတစးဆငး႔ ထိနး့ညြိေဆာငးရျကးေပ့ပါတယး၈
Fig. Oil pump မ္ာ့
2 Stroke Engine ေတျမြာ Piston နဲ႔ Cylinder Lubricating System အတျကး၇ အသဵု့်ပဳတဲ႔ Lubricating Oil Pressure ပမာဏမတူညီတာမို႔
Main Lubricating Oil Pump အ်ပငး ေနာကးထပး လြ္ပးစစးေမားတာေတျ နဲ႔ ေမာငး့ႏြငးတဲ႔ Lubricating Oil Pump ေတျကိုလညး့ ထပးမဵ
တပးဆငးရပါတယး၈
ဿ၈ Oil Pan ဆိုတာကေတာ႔ Oil Pump ကေန၇ Oil Galleries ဆီလမး့ေၾကာငး့ေတျမြတဆင႔း
လညးပတးလဳြပးရြာ့ေနေသာ အစိတးအပိုငး့ေတျကို်ဖတးသနး့ခဲ႔သမြ္ Lubricating Oil ေတျကို ်ပနးလညး
လကးခဵတ႔ဲ Engine ေအာကးေ်ခပိုငး့က အစိတးအပိုငး့်ဖစးပါတယး၈
Fig. Oil pan
rd
၀၈ Oil Cooler ကေတာ႔ Lubricating Oil ကို အေအ့ခဵေပ့တဲ႔ TBN လိ႕ု ေခ၍တဲ႔ Total Base Number ဆိုတာကေတာ႔
အစိတးအပိုငး့်ဖစးပါတယး၈ Lubricating Oil မြာပါရိြတဲ႔ Alkanity အခ္ဳိ့အဆ ်ဖစးပါတယး၈
အသဵု့်ပဳတဲ႔ Fuel ေလာငးစာဆီမြာ ပါဝငးတဲ႕ Sulpher ေႀကာင႔း၇ Engine
အတျငး့မြာ လြည႔ပ
း တးေနတဲ႔ Lubricating Oil မြာ Acids ဓာတးေတျ
အနညး့နဲ႔ အမ္ာ့ ်ဖစးေပ၍လာရပါတယး၈ Acids ဓာတးရဲ႕ Neutralizing
Effect ရယးေၾကာငး႔ Lubricating Oil မြာ မူလကရိြေနတဲ႔ TBN
တနးဖို့ဟာ တ်ဖညး့်ဖညး့ ေလ္ာ႔က္သျာ့ၿပီ့ အခ္ိနးကာလ တစးခုမြာ
အသဵု့်ပဳထာ့တဲ႕ Lubricating Oil ရဲ႕ TBN အနညး့ဆဵု့ တနးဖို့
တစးခုကို ေရာကးရိြသာျ ့ပါတယး၈
Fig. Oil Filter

TBN တနးဘို့ အနညး့ဆဵု့တစးခုကိုေရာကးရိြ သျာ့်ခငး့ကို TBN
၁၈ Oil Filter က Dirt Particles ေတျကိုသနး႔စငးေပ့ပါတယး၈ Equilibrium ရယးလို႕ေခ၍ဆိုပါတယး၈ အမ္ိဳ့အစာ့ေကာငး့တဲ႕ Lubri-
cating Oil နဲ႕ အမ္ိဳ့အစာ့မေကာငး့တဲ႔ Lubricating Oil ကို
ႏိြဳငး့ယြဥးသဵု့ၾကညး႔တ႔အ
ဲ ခါ အမ္ိဳ့အစာ့ေကာငး့တဲ႔ Lubricating Oil ဟာ
TBN Equilibrium တနးဖို့ အထိမေရာကးေအာငး ပိုမိုၿပီ့
အခ္ိနးအေတားၾကာထိနး့သိမး့ထာ့ႏုိငးတာကို ေတျ႕ရပါတယး၈
Internal Combustion Engine ေတျမြာ Combus-
Fig. Oil cooler တစးလဵု့ႏြငးံ oil cooler (Radiator) ရဲံ ေဆာငးရျကးပဵု tion ေၾကာငးံ်ဖစးေပ၍လာတဲ႔ Smal l P ar ticl es ေတျနဲ႕
schematic diagram Fuel ေလာငးကၽျမး့ရာမြ ၿဖစးေပ၍လာတဲ႔ Carbon Residue ေတျ အပါ
အဝငး အ်ခာ့ေသာ Impurities ေတျဟာလညး့ Lubricating Oil
Quantity of Lubricating Oil မြာ ေရာေႏြာပါဝငးေနေလ႔ရိြၿပီ့ Contamination ရယးလို႕ ေခ၍ဆို
Engine ကို ေခ္ာေမျ႔စျာနဲ ံ စျမး့ရညး်ပညး႔လညးပတးေစဖို႔ Lubri- ပါတယး၈ ဒါ႔အ်ပငး အ်ခာ့ Contamination အေနနဲ႔ Fresh Water
cating Oil ဟာ၇ လဵုေလာကးတဲ႔ ပမာဏ အတျငး့မြာ ရိြရပါမယး၈ Empiri- သိ႔မ

ု ဟုတး Salt Water ေတျ လညး့ ေရာေႏြာပါဝငးေနတတးပါတယး၈
cal Rule အရ 1 Lit/ BHP ဆိုၿပီ့၇ ်မငး့ေကာငးေရ တစးေကာငးအာ့မြာ Contamination ပမာဏ အနညး့ငယးဟာ Lubricating Oil ရဲ႕
တစးလီတာ ရိြရမယးလို႔၇ သတးမြတးထာ့သလို၇ C i r c u l a t i o n အရညးအေသျ့ Quality ကိုထိခိုကးေစ်ခငး့မရိြေပမယး႔ ပမာဏမ်ားလာ
အတျကးလညး့ 15 Times/ Hr ဆိုၿပီ့ တစးနာရီမြာ ှ၂ ႀကိမး ထကးပိုၿပီ့၇ ရင္ေတာ႔ Engine အစိတးအပိုငး့ေတျကို ထိခိုကးပ္ကးစီ့ေစတတးပါတယး၈
Circulate မလုပးဖို႔ ေယဘုယ္သတးမြတးထာ့ပါတယး၈ ဒါေပမယး႔ Engine Contamination ကို Filter မၽာ့အသဵု့်ပဳကာ စစ္ထုတ္ဖယ္ရွားေပမယ္႔
အမ္ဳိ့အစာ့ေပ၍ မူတညးကာ ကျဲလျဲမြဳရိြႏိုငးပါတယး၈၇ လည္း Solid Contamination ကိုေတာံ Filter မ္ာ့ဟာ မဖယးရြာ့
ႏိုငးပါဘူ့၈ လကးရိြ အသဵု့်ပဳေနတဲ႕ Lubricating Oil ရဲ႕ အေ်ခအေနကို
Quality of Lubricating Oil သိေစဖို႕ Running Hour စကးေမာငး့ခ္ိနး ှွွွ နာရီ ေလာကးရိြတိုငး့၇
ေယဘုယ္အာ့်ဖငး႔၇ Lubricating Oil ကို (ှ) Anti-Foam Sample နမူနာယူကာ ဓာတးခစ

ျဲ စးေဆ့ ဖို႔ လိုအပးပါတယး၈
Characteristics (ဿ) Anti-Wear Properties (၀) Load Carrying
Ability (၁) Detergency Level (၂) Oxidation Resistance (၃) Anti Analysis of Lubricating Oil
-Corrosion Properties (၄) Water Separation Ability ပဵုမြနး Lubricating Oil Analysis Report တစးေစာငးမြာ၇
(Remissibility) (၅) Neutralization Ability နဲ႔ Alkanity (TBN) စစးေဆ့ေဖား်ပေလ႔ရိြတာေတျကေတာ႔ (ှ) Specific Gravity (ဿ) Flash
အစရိြတဲ႔ Specification အခ္ကးအလကးအလကးေတျေပ၍ မူတညးကာ point (၀) Viscosity (၁) Total Acid Number (TAN) (၂) Strong
ေရျ့ခ္ယး သဵု့စျရ
ဲ ပါတယး၈ Acid Number (SAN) (၃) Alkalinity (၄) Water (၅) Conradson
Carbon (၆) Precipitation Number နဲ႔ (ှွ) Ash Content
rd
တိ႔ၿု ဖစးပါတယး၈ Oxidation Degree ကိုေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္ပါသည္ခင္ဗ်ား။
Lubricating Oil ရဲ႔ Specific Gravity ဟာပံုမွန္အားျဖင္႔ 0.9
ကေန 0.98 gr/cu.cm ခနး႔ရိြပါတယး၈ Flash Point နိမး႔တဲ႔အခါ Lubri- မြတးခ္ကး၈ အထကးေဖား်ပပါ ေဆာငး့ပါ့ဟာ ေရေႀကာငး့ အငးဂ္ငးနီယာ
cating Oil ဟာ Combustible Vapour အ်ဖစးအသျငး ကူ့ေၿပာငး့သျာ့ ဘာသာရပး ေခါငး့စဥးေအာကးမြာ ေဖား်ပခဲ႔ၿပီ့သာ့ ေဆာငး့ပါ့်ဖစးၿပီ့၇
တတးပါတယး၈ Oxidation ေႀကာငး႔ Viscosity ်မငး႔တကးလာတတးၿပီ့ MAN B & W အငးဂ္ငးမ္ာ့ရဲ႕ Instruction Manual ကို ကို့ကာ့
FO Heavy Fuel Oil သိ႕ု မဟုတး ေရ ေရာေနြာ ပါဝငးမြဳေၾကာငး႔ Oxida- ေရ့သာ့်ခငး့်ဖစးပါတယး၈
tion ်ဖစးေပ၍ရပါတယး၈ Viscosity က္ဆငး့ရ်ခငး့ကေတာ႕ Lubricating ကိုထျနး့
Oil မြာ MDO Marine Diesel Oil သိ႕ု မဟုတး MGO Marine Gas
Oil ေရာေႏွာပါဝင္မွဳေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။
Total Acid Number (TAN) ဆိုတာကေတာံ Lubricating

"Heavier-than-air flying machines are impossible."
Oil မြာပါဝငးေနတဲ႔ Organic နဲ႔ Inorganic Acid ဓာတ္ေတြကုိ
- Lord Kelvin, president, Royal Society, 1895
စစးေဆ့တိုငး့တာ်ဖစးၿပီ့ Organic သိ႕ု မဟုတး Veak ေတျဟာလညး့၇
Oxidation ေႀကာငး႔်ဖစးပျာ့ လာရ်ခငး့ၿဖစးပါတယး၈ "There is no reason anyone would want a computer

in their home."
Strong Acid Number (SAN) ဟာ Inorganic Acid
- Ken Olson, president, chairman and founder of
ဓာတးမ္ာ့အတျငး့မြ ပိုမို်ပငး့ထနးတဲ႕ Inorganic Acid ပါဝငးမြဳကို Digital Equipment Corp.,1977
ရြာေဖျစစးေဆ့်ခငး့်ဖစးၿပီ့ (Sulphuric Acid) ဆာလးဖ္ဴရစးအကးစစး နဲ႕
(Chlorine) ကလိုရငး့ ဓာတးတို႔ကိုတိုငး့တာၾကညး႕်ခငး့်ဖစးပါတယး၈

"This 'telephone' has too many shortcomings to be
seriously considered as a means of communication.
Sulphuric Acid ဓာတးဟာ Engine ရဲ႕ Combustion Chamber
The device is inherently of no value to us."
မြာရိြေနတတးၿပီ့၇ Chlorine ကေတာ႕ Sea Water ကေန ေပၚေပါက္လာ
တာၿဖစ္ပါတယ္။ SAN ပမာဏ်မငး႔မာ့မြဳေႀကာငး႔ Oil Corrosive ်ဖစး - Western Union internal memo, 1876
တတးပါတယး၈ "I think there is a world market for maybe five
Alkalinity ဆိုတာကေတာ႕ TBN (Total Base Number) ကို computers."
တိုငး့တာစစးေဆ့်ခငး့်ဖစးၿပီ့၇ Water ဆိုတာကေတာ႔ Lubricating Oil
- Thomas Watson, chairman of IBM, 1943
အတျငး့မြာ ေရေရာေႏွာပါဝင္ေနမွဳကို တိုငး့တာ စစးေဆ့်ခငး့်ဖစးပါတယး၈
Lubricating Oil အတျငး့မြာ ေရ ေရာေႏွာပါဝင္မွဳဟာ ေယဘုယ် "So we went to Atari and said, 'Hey, we've got this
အားၿဖင္႕ 0.2 % ေအာကးသာ ရိြသငး႔ၿပီ့ ၁ငး့ပမာဏထကးေက္ားလန
ျ း amazing thing, even built with some of your parts,
တဲ႔အခါ Bearings ေတျနဲ႔ Journals ေတျကို ပ္ကးစီ့ေစတတးပါတယး၈
and what do you think about funding us? Or we'll
give it to you. We just want to do it. Pay our sala-
Fuel ေလာငးစာရဲ႕ Incomplete Combustion ေၾကာငး႔ပဲ
ry, we'll come work f or you.' And they said, 'No.'
်ဖစး်ဖစး ၇အရညးအေသျ့ Quality ညဵ႔တဲ႔ Lubricating Oil ကို အသဵု့်ပဳတဲ႔
So then we went to Hewlett-Packard, and they
အခါမြာပဲ်ဖစး်ဖစး၇ Lubricating Oil ရဲ႕ ေမားလီက္ဴ့ေတျၿပိဳကျဲမြဳ Lubri- said, 'Hey, we don't need you. You haven't got
cating Oil Crack ေႀကာငး႔ Conradson Carbon ဆိုၿပီ့ through college yet.'"
ကာဘြန္ခ်ိဳး ေရာေႏွာပါဝင္မွဳေတြျဖစ္တတ္ပါတယ္။
Lubricating Oil ထဲမြာ ေရာေႏွာပါဝင္ေနတဲ႔ မေပ္ားဝငးေသာ
Apple Computer Inc. founder Steve Jobs on at-
tempts to get Atari and H-P interested in his and
Insoluble Ingredients ပမာဏအာ့ တိုငး့တာစစး်ခငး့်ဖငး႔ Precipita-
Steve Wozniak's personal computer
tion Number ကိုသိရိွႏိုင္ပါတယ္။ စမ္းသပ္စစ္ေဆးမယ္႔ နမူနာ Lubri-
cating Oil Sample ထဲကို Benzene C6 H6 နဲ႔ Normal Pentane C5 "Airplanes are interesting toys but of no military
value."
H12 တိ႔န
ု ဲ ံ ေရာစပးလိုကးတဲ႕အခါ Dilute ်ဖစးသာျ ့ပါတယး၈ Lubricating
- Marechal Ferdinand Foch, Professor of Strategy,
Oil ထဲမြာ ေရာေႏွာ ပါဝငးေနမယး႔ Lacquer နဲ႔ Varnishlike Compo- Ecole Superieure de Guerre
nents ေတျ ်ဖစးတဲ႔ Oxidized Oil ေတျဟာ Benzene မြာသာေပ္ားဝငး
Ref: www.bible-reading.com
ႏိုငးပါတယး၈ တနညး့အာ့်ဖငး႔ Precipitation Number ဟာ Oil
rd
De
sig
nC
Overhead Crane Beam Design al c
ula
tio
1. Overhead crane structural construction n
Overhead crane steel structure သညး main beams ႏြစးေခ္ာငး့၇ supporting beams ႏြစးေခ္ာငး့
တိ႔်ု ဖငးံ ေပါငး့စပးတညးေဆာကးထာ့ၿပီ့ horizontal steel frame ပဵုစဵရြိပါသညး၈ ။ frame တစးခုလဵု့သညး supporting beams အစျနး
ႏြစးဖကးတျငးတပးဆငးထာ့ေသာ moving wheels မ္ာ့အကူညီ်ဖငးံ ေရျ႕လ္ာ့ႏိုငးပါသညး၈ main beams ေပ၍တျငး load lifting trolley
တညးရြိပါသညး၈ ခဵႏိုငးွနးအာ့ ၂ (သိ႔မ

ု ဟုတး) ှွ တနး အထကးရြိေသာကရိနး့မ္ာ့၌ steel beams cross section မ္ာ့သညး မ္ာ့ေသာအာ့်ဖငံး
box ပဵုစဵရြိၾကၿပီ့ steel plates (two vertical plates + two horizontal plates) မ္ာ့်ဖငံး ဖျဲ႔စညး့တညးေဆာကးၾကပါသညး၈ steel plates မ္ာ့၌
local stability ေကာငး့မျနးေစရနး box အတျငး့ပိုငး့တျငး vertical and horizontal stiffeners မ္ာ့အာ့လိုအပးသလို
ထညးံသင
ျ း့တညးေဆာကးၾကပါသညး၈ crane steel structures မ္ာ့တညးေဆာကးရာတျငး လျယးကူမႈရြိေစရနးႏြငးံ ။တု႔၌
ိ အေထျေထျ ကုနးက္စရိတး
အနညး့ဆဵု့်ဖစးေစရနး စသညးံအခ္ကး (၂) ေပ၍မူတညး၊ design ်ပဳလုပးၾက ပါသညး၈ Overhead crane structural construction ပဵုကို Fig. 1
တျငး်ပသထာ့ပါသညး၈
Fig. 1. Construction of overhead crane:
L− Length of crane main beam; Bc− base of crane (length of supporting beam); Bt− base of trolley; H− height of crane
main beam; B − width of crane main beam; 1− load lifting trolley; 2− small vertical stiffener; 3 − large vertical stiff-
ener
2. Beam Design (Ultimate Stress Method)
Fig. 2. Beam symmetric cross section:
H− height of beam; B t t
− width of beam;h- height of vertical plate; w− thickness of vertical plate; f − thickness of horizontal
plate; b− distance between two vertical plates; 1 − large vertical stiffener

Fig. 2. တျငး crane main beam cross section ပဵုကို အေသ့စိတး်ပသထာ့ပါသညး၈ Pre design ်ပဳလုပးသညးံအခါ သတးမြတးေပ့ထာ့
ေသာ allowable design stress ႏြငးံ allowable deflection စသညးံ အခ္ကး (ဿ) ခ္ကးေပ၍ အေ်ခခဵ section sizes မ္ာ့ကို ေအာကးပါ equations
မ္ာ့အသဵု့်ပဳၿပီ့ design ်ပဳလုပးႏိုငးပါသညး၈
rd
1) Minimum vertical plate height ( h ) based on allowable design stress
1.5M max 1.5SM max
hR  hR  3
t w mR mR
(or) (1)
h
2) Minimum vertical plate height ( ) based allowable deflection
3J x
hJ  3
tw hJ  4 3SJ x
(or) (2)
where Mmax − maximum vertical bending moment of beam; R− allowable design stress of steel; tw− thickness of vertical
plate; m− stress reduction factor; S=h/tw − slenderness ratio of vertical plate; Jx − moment of inertia of beam which can
be calculated in following equation for pre design
kL3  1  Вt   B 
2
Jx  1     3  t 
96 Е  2  L   L 
  (3)
GQ  Gt
where k − stiffness coefficient of beam; GQ− static lifting load; Gt − trolley own weight; c−allowable
cL
deflection ratio of beam; L− length of beam; Bt - base of trolley (see Fig. 1); E− modulus of elasticity of steel.
အထကးေဖား်ပပါ equation (1) and (2) မြ ရရြိလာေသာ design control ်ဖစးသညးံ တနးဖို့ ( R or h hJ ) ကို minimum vertical
plate height h
( ) အ်ဖစးသတးမြတးမညး်ဖစးပါသညး၈ designed section sizes မ္ာ့သညး ေအာကးေဖား်ပပါသတးမြတးခ္ကးမ္ာ့
ႏြငံးလညး့ ်ပညံးစဵုရနးလိုအပးပါသညး၈
1 H H L
Bt f  Ht w t f  (1...3)t w B ... 
3 2 3 50 tw  4
; ; ; mm (for normal environment);
h
t f  40 S  100...300
tw  8 b  300 mm; tw
mm (for corrosion environment); mm; .
ခဵႏိုငးွနး Q=5… 100 tons ၇ အလ္ာ့ L=10...45 m အမ္ိဳ့မ္ိဳ့ရြိေသာ overhead cranes မ္ာ့၌ main beam တစးေခ္ာငး့စီ
၌ own weight ကို pre design တျငးအသဵု့်ပဳႏိုငးရနး ေအာကးပါအတုိငး့ အနီ့စပးဆဵု့ရယူႏိုငးပါသညး၈
mbeam  (mcrane  mt ) / 2.5

; (4)
mcrane  (5  0.35Q)(1.35  0.001L2.15 )

; (5)
mt  1  0.12Q1.2
(6)
where mbeam − mass of crane main beam (tons); mcrane− mass of overhead crane (tons); mt− mass of trolley(tons); L−
length of main beam (m); Q − load capacity of crane (tons)
3. Maximum Vertical Bending Moment of Main Beam
Maximum vertical bending moment of main beam will be occurred at point A (see Fig. 3), which is far from the right support
rd
of beam z=0.5 (L - z1) where z1=W1 .Bt /WR , and can be calculated in following equation 7. (7)
Fig. 3. Free body diagram for calculation of maximum vertical bending moment of main beam:
Gmex − crane moving mechanism load (N); Groom− crane control room load (N); W1 /W2− loads from trolley wheels (N);
WR =W1 +W2 − resultant load of trolley wheel‘s loads (N); q − beam own weight (N/m)
4. Design Example
အလ္ာ့ L =20 m ၇ ခဵႏိုငးွနး Q=32 tons ရြိေသာ overhead crane တစးစငး့၌ main beams cross section optimum sizes
မ္ာ့ကို အထကးေဖား်ပပါ equations မ္ာ့အသဵု့်ပဳၿပီ့ design ်ပဳလုပးပါမညး၈ beam cross section ပဵုကို Fig. 2 တျငး်ပသထာ့ၿပီ့၇ beam အေပ၍
သကးေရာကးေနေသာ loads မ္ာ့ကို Fig. 3 တျငး်ပသထာ့ပါသညး၈ design ်ပဳလုပးရာတျငး thickness of vertical plate tw=4...20 mm
အမ္ိဳ့မ္ိဳ့ ႏြငးံ beam height-width ratio H/B= 2, 2.5, 3 အမ္ိဳ့မ္ိဳ့ထာ့ၿပီ့ beam cross section area
အနညး့ဆဵု့ရရြိေစရနး ်ပဳလုပးပါမညး၈ tf = tw ယူပါမညး၈ တျကးခ္ကးမႈအပိုငး့တျငး Mathlab program သဵု့ပါမညး၈ သကးဆိုငးရာ design codes
မ္ာ့အရ ေအာကးေဖား်ပပါ input data မ္ာ့ကို ရရြိထာ့ပါသညး၈
Q =32 tons − load capacity of crane;
L = 20 m − length of main beam;
Bt = 2.6 m− base of trolley;
a1 = 2 m− distance between crane moving mechanism and nearest beam support;
a1 = 2.4 m− distance between crane control room and nearest beam support;
Groom = 18 kN − crane control room factored load;
Gmex = 7.536 kN− crane moving mechanism factored load;
k1 = 1.15 − load factor for lifting load;
α= 1.21 − dynamic coefficient for lifting load;
k2 = 1.1 − load factor for trolley load;
c = 1/600 − allowable deflection ratio of beam;
m = 0.765 − stress reduction factor;
R = 210 x 103 kN/m2 − allowable design stress of steel;
E = 2.1 x 108 kN/m2 − modulus of elasticity of steel.
rd
Matlab Program
% input data
Q=32; L=20; Bt=2.6; a1=2; a2=2.4; Groom=18; Gmex=7.536; k1=1.15; alpha=1.21; k2=1.1; c=1/600;
m=0.765; R=210*10^3; E=2.1*10^8;
%mass of crane (eq. 5)
mcrane=(5+0.35*Q)*(1.35+0.001*L^2.15);
%mass of trolley (eq. 6)
mt=1+0.12*Q^1.2;
%mass of main beam (eq. 4)
mbeam=(mcrane-mt)/2.5;
%beam own weight (1 ton= 9.81 kN)
q=9.81*mbeam/L;
%static lifting load
GQ=9.81*Q;
% trolley own weight
Gt=9.81*mt;
%loads from trolley wheels (W1=W2)
W1=(k1*alpha*GQ+k2*Gt)/4;
WR=2*W1;
% maximum vertical bending moment of main beam (eq. 7)
z1=W1*Bt/WR;
Mmax=q*L^2/8+WR*(L-z1)^2/(4*L)+Gmex*a1+Groom*a2*(L-z1)/(2*L);
%various thickness of vertical plate
tw=0.004:0.001:0.02;
% minimum vertical plate height for its various thickness (based on allowable design stress) (eq. 1)
hR=sqrt(1.5*Mmax./(tw.*m*R));
% minimum vertical plate height for its various thickness (based on allowable deflection) (eq. 2)
k=(GQ+Gt)/(c*L);
Jx=k*L^3/(96*E)*(1-1/2*(Bt/L)^2*(3-Bt/L));
hJ=(3*Jx./tw).^(1/3);
%for following calculations we will use h=hR
H=hR+2.*tw; %height of beam (where tf=tw)
%case1 (beam height-width ratio r=H/B=2)
B=H./2;
A1=2.*(B.*tw+hR.*tw); %beam cross section area
%case2 (beam height-width ratio r=H/B=2.5)
B=H./2.5;
A2=2.*(B.*tw+hR.*tw);
%case3 (beam height-width ratio r=H/B=3)
B=H./3;
A3=2.*(B.*tw+hR.*tw);
%graph
plot(tw,hR,tw,hJ,tw,hR./(200.*tw),tw,50.*A1,tw,50.*A2,tw,50.*A3)
xlim([0 0.02]);
xlabel('Thickness of vertical plate, tw (m)')
title('Plot of tw vs. h vs. S vs. A', 'FontSize', 12)
rd
t
Fig. 4. Graph for various w vs. h vs. S vs. A :
hR − minimum height values of vertical plate calculated base on allowable design stress; hJ − minimum height values of ver-
tical plate calculated base on allowable deflection; S=hR /tw− slenderness ratios of vertical plate; A=2Btf +2hR tw −
beam cross section area ( A1 for H/B = 2 ; A2 for H/B = 2.5 ; A3 for H/B = 3 )
t
အထကးပါ Matlab Program ကို run လိုကးလ္ငး thickness of vertical plat ( w ) တနးဖို့အမ္ိဳ့မ္ိဳ့အတျကး ရရြိလာေသာ h, S, A
တနးဖို့အမ္ိဳ့မ္ိဳ့အာ့ Fig. 4 တျငး graph ဆျဲ၊်ပသထာ့ပါသညး၈ ရရြိလာေသာ graph results မ္ာ့အရ ေအာကးပါအတိုငး့ ေကာကးခ္ကးခ္ႏိုငး
ပါသညး၈
ှ၈ hR >hJ when tw <12 mm and hJ ≥ hR when tw ≥ 12 mm.
ဿ၈ tw တနးဖို့မ္ာ့လာေလ A တနးဖို့ မ္ာ့လာေလ်ဖစးေၾကာငး့ေတျ႔ရသညး၈

၀၈ A တနးဖို့ အနညး့ဆဵု့ရရြိေစရနးအတျကး beam height-width ratio H/B = 3 ယူသငးံပါသညး၈
Vertical plates မ္ာ့၌ slenderness ratios (S) တနးဖို့သညး S >200 ထကးမ္ာ့မညးဆိုပါက ။ plates မ္ာ့အာ့ out of local
stability မ်ဖစးေစရနးအတျကး vertical stiffeners မ္ာ့အ်ပငး၇ horizontal stiffeners မ္ာ့ပါ ထပးမဵထညံးသင

ျ း့ၿပီ့ ေပါငး့စပး တညးေဆာကးေပ့ရနး
လိုအပးပါသညး၈ S ≤ 200 ်ဖစးမညးဆိုပါ vertical stiffeners (large and small) မ္ာ့်ဖငးံသာ လဵုေလာကးပါသညး၈
ယခု design တျငး steel beams တညးေဆာကးရာတျငး လျယးကူမႈရြိေစရနး ႏြငးံ beam cross section area အနညး့ဆဵု့ ရရြိေစရနး verti-
cal plates မ္ာ့၌ slenderness ratios အာ့ S=161.125 ယူမညးပါမညး (see Fig. 4)၈ ထိုအခါ ရရြိလာေသာ cross section sizes မ္ာ့မြာ
tw=tw=8 mm; h= 1289≈1300 mm ; H = h + 2tw = 1316 mm; B=H/3=439≈440 mm ေနာကးဆဵု့ရရြိ
လာေသာ designed beam cross section ပဵုကို Fig. 5 တျငး ်ပသထာ့ပါသညး၈
rd
Fig. 5. Designed main beam cross section of overhead crane 32 tons (mm)
Checking of main beam own weight

Crane main beam ၌ own weight ကို pre design တျငးအနီ့စပးဆဵု့ assume ယူၿပီ့တျကးခ္ကးထာ့ခဲံ်ခငး့်ဖစးပါသညး၈ ယခုအခါ
အမြနးတကယးရရြိလာေသာ actual own weight ႏြငးံႏိႈငး့ယြဥးၿပီ့ checking ်ပဳလုပးရပါမညး၈ own weights မ္ာ့၌ ်ခာ့နာ့ခ္ကး ရာခိုငးႏႈနး့သညး
( ± 10 % ) ထကးမ္ာ့ေနပါက မိမိ design အာ့ actual own weight ်ဖငးံ်ပနးလညးအစာ့ထို့၊ အစမြတဖနး repeat design ်ပဳလုပးေပ့ရပါမညး၈
assume main beam own weight in pre design mbeam = 9.34 tons.
actual main beam own weight
mbeam _ actual    density  area  lenght  1.95  7.85  0.02784  20  8.52

tons.
where density = 7.85 tons/m3 − density of steel; ø = 1.95 − coefficient of other weights which are on the main
beam (i.e. stiffeners , trolley railway, ladder, service platform, etc.); area − cross section area of beam (m2); length −
length of beam (m)
own weights မ္ာ့၌ ်ခာ့နာ့ခ္ကးရာခိုငးႏႈနး့အာ့ ေအာကးပါအတိုငး့တျကးခ္ကးႏိုငးပါသညး၈
(mbeam  mbeam _ actual ) (9.34  8.52)

%difference  100  100  8.78  10%
mbeam 9.34
(Ok)
5. Reference Books
1. Брауде В.И., Гохберг М.М., Звягин И.Е. и др. Справочник по кранам. Т.1. / Под общ. ред. М.М. Гохберга.– Л.:
Машиностроение, 1988. – 536 с. (Russia version)
2. Соколов С.А. Металлические конструкции подъемно-транспортных машин. – СПб.: Политехника, 2005. – 423
с. (Russia version)
3. Курсовое проектирование грузоподъемных машин. / Под ред. С.А. Казака. – М.: Высшая школа, 1989. – 319
с. (Russia version)
4. ဦ့ေအာငး်မငးံ၇ MATLAB 2006.
rd
―ေ်မာကး အရပး၉ရြိေသာ အနႏ ၱ စၾကွဠာ … အနႏ ၱသတၱွါတို ံ …. ေဘ့ရနးခပးသိမး့်ငိမး့ၾကပါေစ … ေဒါသခပးသိမး့ … ….‖ လမး့ထိပး
လကးဖကးရညး ဆိုငးမြ နဵနကးခငး့ကို ေမတၱာပို ံ၇ပရိတးတရာ့်ဖငးံ ၾကိဳဆိုေနခ္ိနး ..
―… ထာ့ခဲံအဵု့ … ထာ့ခဲံအဵု့ … ထာ့ခဲံအဵု့ … အိပးမကးအေဟာငး့တစးခုစာ .. ထာ့ခဲံအဵု့ ..ထာ့ခဲံအဵု့ ..‖
ေဘ့က ဆိုငးတစးဆိုငးကမူ ေရာံခးသီခ္ငး့တို ံ်ဖငးံ နဵနကးခငး့ အသစးကို ဖျငးံလြစးေလ၌၈
― ကလငး… ကလငး …‖ အနီ့ရြိ ဆိုကးကာ့ဂိတးမြ ဆိုကးကာ့တို ံ၌ ေခါငး့ေလာငး့သဵ …၇ ― ႏျာ့ႏို႕ေတျ ေနား … တစးထုပးကို ငါ့ရာတနး ရြိတယး..
တစးေထာငးတနးရြိတယး … သနး႕ရြငး့တယး.. လတးဆတးတယး…‖ ႏျာ့ႏို႕လြညးံေရာငး့ေသာ ကာ့မြ ေၾကား်ငာသဵ ..၇ ကာ့သဵ .. လူသဵ… ကေလ့ငိုသဵ
… ေတ့ဆိုသဵ … အသဵဗလဵမ္ိဳ့စဵု တို ံ်ဖငးံ ရပးကက

ျ းသညး အသကးွငးလာေလ၌၈
တစးမနကးစာ အလုပးလုပးႏိုငးရနး Energy လိုအပးခ္ကးအတျကး ၾကိဳတငးဗိုကး်ဖညးံရနးအလို ံငြာ လကးဖကးရညးဆိုငးဆိုငးတင

ျ း ွငး
လိုကး ေလ၌၈ ဆိုငးအ်ပငး ဘကးက္က္ ပလကးေဖာငး့နဵေဘ့မြ ဗာဒဵပငးတစးပငးအနီ့ရြိ စာ့ပျတ

ဲ င
ျ း က္က္နနထိုငးလိုကးေလသညး၈
― … … ဆငး့ရဲခပးသိမး့်ငိမး့ၾကပါေစ .. ႏြလဵု့စိတးွမး့ ေအ့ခ္မး့ၾက ….‖
― ကလငး... ကလငး ...‖
― … ွိုငး့ (၅) မြာ ဧညးံသညးေရာကးတယး….‖
rd
ဆိုငးထတ
ဲ င
ျ း ဖျငးံထာ့ေသာ ေမတၱာပို႕ တရာ့သဵကို ေက္ားလန
ျ း၊ ေခါငး့ေလာငး့်မညးသဵႏြငးံအတူ ဆိုငးရြငး မိနး့မၾကီ့၌ အသဵက
ထျငး့ေဖာကး၊ ထျကးလာေလ၌၈ (အတျငး့အာ့ အတနးအသငးံ ထညးံသဵု့၊ ေအားလိုကးဟနး ရြိေလသညး၈)
(ဆိုငးေကာငးတာ စာ့ပျတ
ဲ င
ျ း ေခါငး့ေလာငး့ေလ့တစးခု ရြိ်ပီ့ ဆိုငးရြငးမြ စာ့ပျထ
ဲ ို့မ္ာ့အာ့ေခ၍လြ္ငးပဲ်ဖစး်ဖစး၇ သတိေပ့အမိနး ႕တစးခုခု ထုတး်ပနး
လြ္ငးပဲ ်ဖစး်ဖစး … ထို ေခါငး့ေလာငး့ ကို ―ကလငး...‖ ခနဲ ်မညးေအာငး တီ့လုိကးေလံရြိပါသညး၈)
စာ့ပျထ
ဲ ို့ခ္ာတိတးကေလ့ ေစျ႕ခနဲ ေရာကးလာသညး၈
―အကို ဘာသဵု့ေဆာငးမြာလဲ …. ‖
―သမာ့ရို့က္တစးချကးလုပးကာျ … အီၾကာေကျ့လဲခ္… ‖
―ဟမး … သမာ့ရို့က္ က ဘာလဲဗ္ …‖
―မငး့ကလဲ ပိနး့ေန်ပနးပါ်ပီကာျ … ပဵုမြနးကိုေ်ပာတာကျ …‖
―အာ ..အကိုၾကီ့ကလညး့ … ရို့ရို့ေ်ပာပါဗ္ာ … …….. …. ပဵုမန

ြ း ွမး့ … အီၾကာေကျ့ ခ္မယး…!‖
―အာ .. . နာ့ကိုအူသျာ့တာပဲ … တို့တို့သကးသာလုပးပါကျ ..မငး့ကလဲ ... ―
စာ့ပျထ
ဲ ို့ ခ္ာတိတးကေလ့၌ အသဵမြာ ေတားေတာံးကိုက္ယးေလာငးပါသညး၈
―ဟဲ ဟဲ ဟဲ ..‖
စာ့ပျထ
ဲ ို့ေလ့က သူ ံလကးထဲတျငး ကိုငးလာေသာ အွတးစုတး်ဖငးံ စာ့ပျက
ဲ ို တရြပးရြပး သနး႕စငး်ပီ့ ရယးလ္ကးထျကးသာျ ့သညး၈ အသကး
ကေတာံ မြနး့ၾကညးံရတာ က္ေနာံးညီ အငယးဆဵု့ေကာငးထကးေတာငး ငယးမညးံပဵုေပပဲ၈ (ှွ) ႏြစးွနး့ေက္ားေက္ားေလာကးေတာံရြိမညး၈ ေရြာံပငး ႏြငးံ
ဆိုငးနာမညးရိုကးႏြိပးထာ့သညးံ အနီေရာငး တီရြပးတို ံကုိ ွတးဆငးထာ့သညး၈
ခဏၾကာလြ္ငး စာ့ပျထ
ဲ ို့ကေလ့မြာ လကးဖကးရညးချကး (၃) ချကးခနး ံကုိ ်ပျတးသိပး သယးေဆာငးလာ်ပီ့ေနာကး စာ့ပျဲွိုငး့မ္ာ့ အၾကာ့တျငး
ဟိုေွံသညးွိုကး်ဖငးံ ဆပးကပး်ပသလို ေလြ္ာကးကာ လကးဖကးရညးချကးမ္ာ့ကို ွိုငး့အသီ့သီ့သို ံ လိုကးလဵခ္ေပ့်ပီ့ ေနာကးဆဵု့တစးချကး ကို
က္ေနားံ ေရြ႕သို ံ လာခ္ေလသညး၈
―တစးရႈ့ ေလ့လုပးကာျ .. ညီေလ့ .. ..‖
―ေဆ့လိပးေရာမြာ အဵု့မလာ့အစးကို …‖
―ေတား်ပီ မမြာဘူ့ကျာ..‖
စာ့ပျထ
ဲ ို့ကေလ့မြာ မ္ကးႏြာခ္ိဳခ္ိဳသာသာ ရြိေလသညး၈ တစးမနကးခငး့လဵု့ လမး့ေလြ္ာကးေနရ၊ထငးံ က္ေနားံစာ့ပျတ
ဲ င
ျ း လကးေထာကးမြီ
ရငး့ ခဏနာ့ ေနေလသညး၈
―မငး့နာမညးဘာလဲကျ ..‖ က္ေနားစပးစုလိုကးသညး၈ ဘာရယးေတာံမဟုတး ဆိုငးထိုငးတိုငး့ ဟိုဟိုသညးသညး ပါ့စပးေဆာံ
ကာ ေလြ္ာကးေမ့တတး သညးမြာ က္ေနားံ ွသီပငး်ဖစးပါသညး၈ ‗ေမ့ပါမ္ာ့ စကာ့ရ‘ ဟု ဆိုထဵု့ကလညး့ ရြိေသ့သညးကို့ …၈
― ်ပညံး်ဖိဳ့ေအာငး ပါ …‖
―နာမညးက ေကာငး့လြေခ္လာ့ကျ … အသကးက ဘယးေလာကးတုနး့ကျ ..‖
― ှှ ႏြစးေတာံ ေက္ား်ပီဗ္… ဘာ်ဖစးလို ံလ.ဲ .‖
―ေမ့ၾကညံးတာပါကျာ ..‖
―ဒီမြာ လုပးေနတာ ၾကာ်ပီလာ့ကျ…‖
―ၾကာ်ပီေပါံ … ဿ ႏြစးေတာံေက္ား်ပီဗ္..‖
―ဒီမြာ အဆငးေရာေ်ပလာ့ကျ … တစးလ ဘယးေလာကးေလာကးရလဲ..‖
က္ေနား မေနႏိုငးမထိုငးႏိုငး ေလြ္ာကး်ပီ့ စပးစုေနပါသညး၈
― ဒီလိုပါပဲ အကိုၾကီ့ရာ … အဆငးေ်ပေအာငးေနရတာေပါံ …၈ တစးလကို ႏြစးေသာငး့ချရ

ဲ တယး… စာ့တာေတာံ ဒီမြာပဲ စာ့တာေပါံ … ‖
― ေအား ... မငး့ တို ံအာ့လဵု့ဘယးႏြေယာကးေလာကးရြိလဲ ...ဒီမြာ‖
― က္ေနားတို ံ စာ့ပျထ
ဲ ို့အာ့လဵု့ ငါ့ေယာကးရြိတယး …၈ သဵု့ေယာကးက ဒီဆိုငးမြာပဲအိပးတယး ၈ က္နးတံဲ ႏြစးေယာကးက အိမး်ပနးအိပးၾကတယး …၈
က္ေနား ကေတာံ ဒီမြာပဲ အိပးတယး ၈ အေဖ္ားဆရာနဲ ံ မုနး ံသမာ့က ဟိုဘကးရပးကက

ျ းထဲက … မနကးပိုငး့က္မြ လာၾကတယး ….၈ ‖
rd
―မငး့တို ံတစးေနကုနး ေလြ္ာကးေနရတာ ေ်ခေထာကးေတျမေညာငး့ဘူ့လာ့ကျာ …‖
―အာ .. ေညာငး့ေတာံလဲ ေညာငး့တာေပါံ အကိုရ … ဒီလိုပဲ လုပးရတာေပါံ … မနကးပိုငး့ လူက္ခ္ိနးမြာေတာံ နာ့ခ္ိနးမရဘူ့
… ေတာကးေလြ္ာကးပဲ …၈ ေန ံခငး့ပိုငး့ေလာကးက္မြ လူနဲနဲက္ဲသျာ့ေတာံမြ ထိုငးရေတာံတယး… အငး့ … ရို့ေတာံရို့ ေနပါ်ပီ .. ဟဲဟဲ… ‖
―ညအိပးေတာံလဲ ေနာကးက္မြာေပါံေနား…?‖
―ဒါေပါံ အစးကိုၾကီ့ရ … လူကလဲည ှွ နာရီ ှှ နာရီအထိ လာၾကတုနး့ပဲ … ၇ ေဘားလဵု့ပျတ

ဲ ို ံဘာတို ံရြိရငး ပိုဆို့ေသ့…‖
―အငး့ .. မလျယးပါလာ့ကျာ ... မငးံဟာကလဲ …‖
ဆိုငးရြငး ဘျာ့ေတား မြာ ဆိုငးထရ

ဲ ြိ ပတးပတးလညးကို စီ့မို့ၾကညံးႏိုငးသညးံ ထိုငးခဵုအ်မငးံေပ၍မြေန၊ က္ေနားံ ွိုငး့ဘကးသို ံ ကျကးၾကညံး
ကျကးၾကညးံ လုပးေနသညး၈ ထို ံ ေၾကာငးံ စာ့ပျထ

ဲ ို့ေလ့လဲ ဆကး်ပီ့ ေလေပါမေနရဲေတာံဘဲ တစးဖကးွိုငး့သို ံသျာ့ကာ ်ပဳဖျယးကိစၥ ထိုထိုဤဤ ကို
လုပးေဆာငးေနေလ၌၈
ကိုရငးေလ့ တစးပါ့ သကၤနး့ကပိုကရိုႏြငးံ … ၇ အသကး (၅)ႏြစး (၆) ႏြစး ေလာကးပဲရြိေပအဵု့မညး … က္ေနားံစာ့ပျတ

ဲ င
ျ း ဆျမး့ခဵလာရပး
သညး၈ ကိုရငးေလ့၌ ဆဵပငးရိတးထာ့ေသာ ေခါငး့ွယး အနာကေလ့မ္ာ့်ဖစးေနသညးကို သတိ်ပဳမိသညး၈ ပနး့ကနးထမ

ဲ ြ အီၾကာေကျ့
တစးေခ္ာငး့ ေလာငး့လြဴ လိုကးပါသညး၈ ဤကဲံသို ံ ဆိုငးထိုငးေနရငး့ ကိုရငးေလ့မ္ာ့ ၇သီလရြငးမ္ာ့ အလြဴလာခဵတိုငး့ က္ေနားံမြာ အေနရခကး
သလိုလို အထိုငးရခကး သလိုလို ဖီလငး ်ဖစးေလံရြိပါသညး၈ တစးခုခု လြဴလိုကးမြပဲ ေနသာထိုငးသာရြိသာျ ့ေလသညး၈ ကိုရငးေလ့မြာ က္ေနားံ ွိုငး့မြ
တစးဆငးံ အ်ခာ့ွိုငး့ မ္ာ့သို ံဆကး၊ကူ့သျာ့ပါသညး၈ ဆိုငးဟိုဘကး အေပါကးမြ ေနာကးထပး ကိုရငးကေလ့တစးပါ့ ဆုိငးထဲသုိ ႕ွငးလာ
သညးကို ေတျ႕လိုကးပါသညး၈
― အငး့ … ကိုရငးေလ့ေတျခမ္ာ ... သူ႕အရျယးနဲ ံဆို ကေလ့ေလ့ေပပဲ … သကၤနး့ွတးထာ့လို ံသာ ကိုရငး၇သာမေဏ ်ဖစးေနတာ …၈
သူ႕အရျယးနဲ ံဆို သူလဲ ေဆာံခ္ငး ကစာ့ခ္ငးရြာမြာပဲ … အခုေတာံ တစးဆိုငးွငးတစးဆိုငးထျကး … တစးလမး့ွငး တစးလမး့ထျကးနဲ ံ သပိတးတစးလဵု့
ပိုကး်ပီ့ ဆျမး့ခဵေနရရြာတယး …၈‖
ေတာငးအီအီေတျ့ရငး့ ကိုရငးေလ့ကို ဂရုဏာသကးမိေနပါသညး၈
ခဏေနေတာံ ေစာေစာက ခ္ာတိတး ‗်ပညးံ်ဖိဳ့ေအာငး‘.... အနီ့ရြိ ွိုငး့ကို လကးဖကးရညးမ္ာ့လာခ္ေပ့်ပီ့ က္ေနားံစာ့ပျသ

ဲ ို ံ မေယာငး
မလညး်ဖငးံ ေရာကးလာ်ပနးသညး၈
―အကိုၾကီ့က ဒီလမး့ထဲကပဲလာ့ …‖
―မဟုတးဘူ့ကျ … ရနးကုနးကို ခဏလာတာ …‖
― ေအား … ဒါေၾကာငးံ မေတျ႕ဖူ့ပါဘူ့မြတးေနတာ ..‖
―ညီေလ့က ဘယးကတုနး့ကျ..‖
―ဒလ ဟုိဘကး ... တျဵေတ့ဘကးကပါ...‖
― ညီေလ့က အိမးကိုမ်ပနးဘူ့လာ့ကျ …‖
―မ်ပနး်ဖစးပါဘူ့ အကိုရာ … အိမးမြာေနလဲ ဘာမြမြ မထူ့တာ … အေမကေတာံ တစးလ တစးခါေလာကး လာ်ပီ့ ပိုကးဆဵလာယူတယး…
တစးခါတစးေလ ေတာံ လူၾကဵဳနဲ ံေပ့တယးေလ … ၈‖
―ေအား …. … … … … … အိမးကိုမလျမး့ဘူ့လာ့ကျ … ‖
― မလျမး့အာ့ပါဘူ့ဗ္ … လျမး့ေလာကးစရာလဲမရြိပါဘူ့ …၈ ဒီမြာေနရတာမြ ေတားေသ့တယးဗ္ … ၈
အိမးမြာဆို လူကမ္ာ့ အိမးကက္ဥး့နဲ ံ … ရႊဵ႕ေတျ ဗျကးေတျနဲ ံ … ေနလို ံသိပးၾကီ့လညး့မေကာငး့ပါဘူ့ဗ္ာ …၈‖
― ေအ့ေပါံကာျ … … ဒီလိုပဲေပါံ … … မငး့ ေက္ာငး့ေရာေနဖူ့ရဲံလာ့ကျ ..‖
― ေလ့တနး့ ေလာကးေတာံ ေနဘူ့ပါတယး … ေနာကးေတာံ ေမာငးႏြမ မ္ာ့လာတာနဲ ံ ေက္ာငး့စရိတးေတျ မတတးႏိုငးေတာံလို ံ ေက္ာငး့ထျကး ်ပီ့
အလုပးွငးလုပးရတာ … အငယးေတျကေတာံ ေက္ာငး့တကးေနတယး .. သူတို ံလဲ ဘယးေတာံ ေက္ာငး့ထျကးမလဲေတာံ မသိဘူ့ဗ္ …‖
စာ့ပျထ
ဲ ို့ေလ့မြ ေ်ပာရငး့မြ ငိုငးက္သျာ့ေလသညး၈
―ေအ့ေပါံကာျ … ညီေလ့ရာ … ေက္ာငး့မေနရလဲ … မငး့ၾကိဳ့စာ့်ပီ့ ပိုကးဆဵရြာရငး ခ္မး့သာႏိုငးပါေသ့တယးကျ … ပိုကးဆဵရြာတတးရငး
အတနး့ပညာမသငးႏိုငးလညး့ပဲ သူေဌ့်ဖစးႏိုငးေသ့တယးကျ … အာ့မေလ္ာံနဲ ံကာျ …ေနာ … ‖
စာ့ပျထ
ဲ ို့ကေလ့ကို အာ့ေပ့စကာ့ေတာံ ေ်ပာ်ဖစးလိုကးပါသညး၈ သို ံေသား က္ေနာံးစကာ့ကိုပငး က္ေနားကိုယး၉ကိုက မယဵုမရဲ ်ဖစးမိေန
ပါသညး၈ က္နးစာ့ပျထ
ဲ ို့မ္ာ့ကို သတိ်ပဳၾကညံးေတာံ သူတို႕သညးလညး့ ၾကညံးရသညးမြာ အသကး(ှ၀)ႏြစး၇ (ှ၁)ႏြစးေက္ားေက္ားေလ့ ေတျ
rd
ေလာကးပဲ ရြိေပလိမးံမညး၈ ရပးကျကးတစးခုတင
ျ း လကးဖကးရညးဆိုငး (၂)ဆိုငးရြိသညးပဲထာ့ပါ … ရပးကက
ျ း (ှွ)ခုဆိုလြ္ငး ဆိုငး (၂ွ) …၈
လကးဖကးရညးဆိုငး သို ံမဟုတး စာ့ေသာကးဆိုငးတစးဆိုငးတင

ျ း ဒီလိုမ္ိဳ့ အသကး (ှ၀)/(ှ၁) ႏြစးအရျယး ကေလ့အလုပးသမာ့ ဘယးႏြစးေယာကး
ရြိပါသလဲ၈ ်မိဳ႕ငယးတစး်မိဳ ံတင

ျ း ကေလ့လုပးသာ့ မညးမြ္ခနး႕ရြိေနလဲ …၇ ရနးကုနး ၇မႏ ၱေလ့ တို ံလို ်မိဳ႕ၾကီ့ေတျမြာဆိုလြ္ငး ကေလ့လုပးသာ့ မညးမြ္
ရြိေနသလဲ … ၈ သူတို ံဟာ တစးသကးလဵု့ပဲ အလုပးသမာ့ေတျအ်ဖစး တညးရြိေနၾကေတာံမြာလာ့..၈ ဒီလို ကေလ့လုပးသာ့ေတျထမ

ဲ ြာ IQ Lev-
el ်မငးံေနတဲံ ကေလ့ေတျ ရြိမေနႏိုငးဘူ့လာ့..၈ အဲဒီ ခ္ာတိတးကေလ့ေတျ ေနာငး (ှွ) ႏြစးေလာကးဆိုရငး ဘာေတျ်ဖစးေနၾကမြာလဲ ..၈ သူတို ံရဲံ
အနာဂတးသညး ွို့တွါ့ႏိုငးလြသညး၈ က္ေနား ေတာငးေတာငးအီအီ ေလြ္ာကးေတျ့ၾကညံးေနမိပါသညး၈ အေတျ့မ္ာ့သညး ်ဒပးမရြိေသား လညး့ပဲ
ႏြလဵု့သာ့ကို ေလ့လဵဖိစီ့ေစပါသညး၈
―ကလငး … ကလငး ...‖ (ေခါငး့ေလာငး့်မညးသဵ)
―်ပညံး်ဖိဳ့ေအာငး … ဒီဘကးမြာ ဧညးံသညးေတျ လာေနတာ မေတျ႕ဘူ့လာ့ … ဘာလုပးေနတာလဲ … ဒီ ကေလ့ကေတာံေနား …‖
(ဆိုငးရြငးအမ္ိဳ့သမီ့ၾကီ့၌ ်မညးတျနးသဵ)
စာ့ပျထ
ဲ ို့ ခ္ာတိတးေလ့ လြစးခနဲေ်ပ့သျာ့ေလသညး၈
― ခ္ိဳဆိမးံ တူ့ … က္ဆိမးံွမး့ …. ပဲသဵု့ပျဲ … ွိုငး့ ႏြစး ကိုခ္မယး..‖ စာ့ပျထ

ဲ ို့ေလ့ ်ပညံး်ဖိဳ့ေအာငး ၌ အသဵစာစာ ထျကးေပ၍
လာေလသညး၈
ေနလဵု့သညး တ်ဖညး့်ဖညး့်မငးံတကးလာပါသညး၈ လမး့မေပ၍တျငး အ်ဖဴအစိမး့ွတးစဵု ဆငး်မနး့ ထာ့ၾကေသာ ေက္ာငး့သာ့ေက္ာငး့သူ
ပုပုရျရျ်ဖငးံ စညးကာ့စ်ပဳလာသညး၈ တစးခ္ဳိ႕ေက္ာငး့သာ့မ္ာ့ လမး့ေလြ္ာကးကာ သျာ့ေနၾကသညး၈ တစးခ္ိဳ႕ကေတာံ ဆိုကးကာ့မ္ာ့်ဖငးံ မိဘမ္ာ့က
လိုကးပို႕ေနၾကသညး၈ တစးခ္ိဳ႕တစးေလကေတာံ ကိုယးပိုငးကာ့၇ အငြာ့ကာ့ စသညးတို ံ်ဖငးံ ေက္ာငး့ေတားသာ ဆီသို ံအလြ္ိဳအလြ္ိဳ
သျာ့ေနၾကပါသညး၈ စဵပယး်ဖဴပျငးံတို ံ စီ့ေမ္ာေနေသာ လမး့မ်မစးတစးစငး့ နဵနကးေန်ခညး တျငး အသကး ွငး ႏို့ႂကျလို႕ေနေလသညး၈ ေက္ာငး့သာ့
ေက္ာငး့သူ ကေလ့တစးသိုကးသညး ေဟ့ေလ့ွါ့လာ့ စကာ့မ္ာ့ ေ်ပာဆို်ငငး့ခဵုလ္ကး လကးဖကးရညး ဆိုငးေရြ႕မြ လမး့မေပ၍တျငး ေပ္ားေပ္ားရႊငးရႊငး
်ဖတးသနး့သျာ့ေနၾကသညး၈
တစးဖကး စာ့ပျဲွိုငး့တျငး စာ့ပျထ

ဲ ို့ကေလ့မြာ အွတးစုတးတစးခု်ဖငးံ စာ့ပျက
ဲ ို သုတးေနပါသညး၈ ဆိုငးေရြ႕မြ ်ဖတးသနး့သျာ့ၾကေသာ
ေက္ာငး့သာ့အဖျဲ႕အာ့ တစးခ္ကးလြညးံၾကညးံလိုကးသညး၈ ထို႕ေနာကးတျငး သကး်ပငး့ကေလ့ကို မသိမသာခ္လိုကးကာ လကးတင

ျ းကိုငးေဆာငး
ထာ့ေသာ အွတးစုတး်ဖငးံ စာ့ပျဲကို ငဵု႕လ္ကး ဆကး်ပီ့သုတးေနေလသညး၈
စဵပယး်ဖဴပနး့ငဵုအခ္ိဳ႕ ရြိၾကသညး၈
ပနး့အ်ဖစး ပျငးံလနး့လာဖို ံရနး ရာသီတို ံေပ္ာကးလျငးံေနၾကေလသညး၈
(phi.jay.10 @gmail.com)
Watch your thoughts; they become words.

Watch your words; they become actions.
Watch your actions; they become habits.
Watch your habits; they become character.
Watch your character; it becomes your destiny.
Lao-Tze
သငးံရဲံ အေတျ့ေတျကို ေစာငးံၾကညံးပါ … အေတျ့ေတျဟာ စကာ့လဵု့ေတျ်ဖစးလာတယး ၈
သငးံရဲံ စကာ့လဵု့ေတျကို ေစာငးံၾကညံးပါ … စကာ့လဵု့ေတျဟာ အ်ပဳအမူေတျ်ဖစးလာတယး၈
သငးံရဲံ အ်ပဳအမူေတျကို ေစာငးံၾကညံးပါ … အ်ပဳအမူေတျဟာ အေလံအထ ်ဖစးလာတယး၈
သငးံရဲံ အေလံအထေတျကို ေစာငးံၾကညးံပါ … အေလံအထ ေတျဟာ စရိုကး ်ဖစးလာတယး၈
သငးံရဲံ စရိုကးေတျကို ေစာငးံၾကညံးပါ … သငးံရဲံ စရုိကး ေတျကေန သငးံရဲံ ဘွကဵၾကမၼာ ်ဖစးလာတယး၈
ေလာကးဇီ (တရုတးေတျ့ေခ၍ပညာရြငး)
rd
အျနး လိုငး့ေလာက ... တစးနညး့အာ့်ဖငးံ Virtual World!
အကနး႔အသတးမဲံေသာ ေလထုအတျငး့မြာ ဖျဲ႕တညးထာ့တဲံ m e d i a တစးခုသညး
ကၽျနးေတားတ႔ုိ ေန႔စဥး လူေနမႈဘဝအတျငး့သုိ႔ တုိ့ဝငးလာခဲံတာ ႏြစးအတနးၾကာခဲံပါၿပီ၈ ထုိ႔အတူ Website မ္ာ့၇
Blog မ္ာ့၇ Forum မ္ာ့်ဖငးံ အသျငးပဵုစဵ အမ္ိဳ့မ္ိဳ့ ကျ်ဲ ပာ့ေနေသာ Virtual World အတျငး့ ေန႔စဥး
ထိေတျ႔ေနမိေသာ ပတးဝနး့က္ငးသညးလညး့ မတူညီႏိုငးၾကေပ၈ သို႔ေပမယးံ ကၽျနးေတားတုိ႔သညး
စိတးဝငးစာ့ရာ ေနရာတစးခုဆီသို႔ ဦ့တညးလ္ကး စုေဝ့မိတတးၾကသညး၈ တစးနညး့အာ့်ဖငးံ အေတာငးတူေသာ
ငြကးမ္ာ့သညး အတူတူ ပ္ဵသနး့တတးၾကသညးံ သေဘာ်ဖစးသညး၈ ထိုအထဲမြာမြ MEF … !
MEF ကို ဘာေၾကာငးံ သဵု့ေနၾကတာလဲဆိုတာ လူတိုငး့မြာ သူ႔ အေၾကာငး့တရာ့နဲ႕သူေတာံ ရြိၾကမညး ထငးပါသညး၈ လိုခ္ငးေသာ
ဗဟုသုတ၇ အခ္ကးအလကးတို႔ကို လိုကးလဵရြာေဖျမညး၈ မိမိသိထာ့ခဲံေသာ အခ္ိဳ႕အရာကိုလညး့ သူတပါ့အတျကး အက္ိဳ့တစးခု်ဖစးပါေစရယး်ဖငးံ
ခ္နးထာ့ရစးခဲံမညး၈ Online discussion လုပးေသာ ေနရာေလ့ တစးခုအ်ဖစး ဖျဲ႕တညးၿပီ့ လုပးငနး့ချငး ်ပႆနာတစးခ္ိဳ႕ကို တုိငးပငးႏြီ့ေႏြာမညး၈
စိတးဝငးစာ့ေသာ အေၾကာငး့အရာ တစးခ္ိဳ႕ကို ရႈေထာငးံအဖဵုဖဵုမြ သဵု့သပးေဆျ့ေႏျ့မညး၈ ထိုထိုအစရြိသညးံ အေၾကာငး့အရာတို႔ထကး ပိုေသာ
အဓိပၸါယးမ္ာ့်ဖငးံ MEF တျငး စကာ့လဵု့ေတျ အမ္ာ့ႀကီ့ ရြိေနသညး၈ MEF တျငး အဖျဲ႕ဝငးအမ္ာ့စု ရြိေနသညး၈ MEF တျငး ရညးရျယးခ္ကးမ္ာ့စျာ
ရြငးသနးေနသညး၈
MEF အတျငး့တျငး အေတျ႕အၾကဵဳ ႏုနယးေသာ မ္ိဳ့ဆကးသစး အငးဂ္ငးနီယာမ္ာ့စျာ ရြိေနသညး၈ စာရျကးေပ၍မြ ေလံလာခဲံေသာ ပညာရပး
မ္ာ့အာ့ လကးေတျ႔လုပးငနး့ချငး အေတျ႕အၾကဵဳမြ ရေသာပညာမ္ာ့်ဖငးံ ႏိႈငး့ယြဥးၿပီ့ သငးယူေနေသာ မ္ိဳ့ဆကးထမး့ အငးဂ္ငးနီယာမ္ာ့စျာရြိသညး၈
အေတျ႕အၾကဵဳ အေတားအသငးံရရြိၿပီ့ မ်ပီ့ဆဵု့ေသာ ေလံလာ်ခငး့မ္ိဳ့်ဖငးံ ဆကးလကး ေလံလာေနေသာ မ္ိဳ့ဆကး်မငးံ အငးဂ္ငးနီယာမ္ာ့စျာ ရြိသညး၈
Professional မ္ာ့ ရြိသညး၈ Learner မ္ာ့ ရြိသညး၈ Student မ္ာ့ ရြိသညး၈ ေနရာေပါငး့စဵုကလူေတျ၇ အေတျ့ေပါငး့စဵုႏြငးံ ခဵယူခ္ကးေပါငး့စဵုသညး
rd
MEF အတျငး့ ေမ္ာပါစီ့ဆငး့ေန်ခငး့ ်ဖစးသညး၈ ဝနး့က္ငးတစးခုဟု ဆိုေသားလညး့ ထုိနာမညးမ္ာ့သညး ကၽျနးေတားတုိ႔
MEF ေကာငး့ကငးအတျငး့ ပ္ဵသနး့ေနေသာ ငြကးငယးမ္ာ့ ရဲ႕ mirror life မ္ာ့လညး့ ်ဖစးသညး မဟုတးပါလာ့၈
သညးလညး့ အေသျ့အေရာငး မတူညီသကဲံသို႔ ေတာငးပဵကိုယးစီ၌ MEF သညး ေကာငး့ကငးတစးခု်ဖစးလြ္ငး ထုိ အဆဵု့အစမဲံ
အာ့မာနးတ႔သ
ို ညးလညး့ မတူညီၾကေပ၈ တစးခ္ိဳ႕က လကးေတျ႕ ေကာငး့ကငးအတျငး့ လငး့လကးေနေသာ ၾကယးေလ့မ္ာ့သညး ေသ့
အေတျ႕အၾကဵဳေတျကို ေဆျ့ေႏျ့ရသညးကို အာ့သနးသညး၈ တစးခ္ိဳ႕က ငယးသညး၇ ႀကီ့က္ယးသညး၇ ခနး႔ထညးသညး၇ ဝဵံႂကျာ့သညး ဆိုသညး
မိမိ ေလံလာခ္ိနး တခဏ ေလံလာမိသမြ္ အနညး့အက္ဥး့ ရြိလညး့ ထကး MEF ကို ခ္စးေသာစိတးဓါတး်ဖငးံသာ ရြငးသနးေန်ခငး့်ဖစးသညး၈
ဗဟုသုတေဝမြ္ရသညးကို အာ့သနး သညး၈ တစးခ္ိဳ႕က ချနး့ေထာကး MEF တျငး သတးမြတးထာ့ေသာ အေရာငးမ္ာ့၇ member အဆငးံ
စကာ့ဆိုရငး့ တစးဦ့ကို တစးဦ့ အတနး့မ္ာ့သညး လူတစးေယာကး၌
ပိုၿပီ့ေလံလာႏိုငးေအာငး support စိတးဓါတးႏြငးံ ပညာအရညးအခ္ငး့ ကို
လုပးၾကေပ့တတးၾကသညး၈ တိုက႐
း ိုကး ေဖား်ပေန်ခငး့မဟုတး၈
အေၾကာငး့အက္ိဳ့ MEF သညး အေသျ့အသာ့ ကာလာ
အေကာငး့အဆို့ေတျ ဒျနးတဲေ
ျ န မချ်ဲ ခာ့၇ အနိမးံအ်မငးံ ပညာ
သကဲံသုိ႔ တစးခ္ိဳ႕ကလညး့ ေလြ္ာကးေ်ပာ၇ေလြ္ာကးေဖာ စညး့တာ့ မထာ့ဘဲ အာ့လဵု့ေသာ ေမာငးႏြမေတျရဲ႕ ဆိုငးရာဆိုငးရာ
တတးၾကသညး၈ လမး့သစးကိုေဖာကးေသာ ငြကးငယးမ္ာ့လညး့ ရြိသညး၈ အိပးမကးဆီကို ရျကးႀကိဳ့တပးရငး့ မတူညီတံဲ ခရီ့ေတျကို
လမး့ၾကဵဳ ေလဟုနးစီ့ေနေသာ ငြကးငယးမ္ာ့လညး့ ရြိသညး၈ MEF အတူတူ ေမ္ာလျငးံသာျ ့ဖုိ႔ အာ့အငးတစးခု ေပ့မညးံေနရာတစးခု၇ media
အတျငး့ရြိ ေဆျ့ေႏျ့ခ္ကးတစးခ္ိဳ႕သညး ႏြစးေပါငး့မ္ာ့စျာ အေတျ႕အၾကဵဳ တစးခု၇ Virtual World တစးခု်ဖစးေၾကာငး့ အခ္ိနးကာလတစးခ္ိဳ႕က
ေလံလာမႈမြ အရငး့တညးလာရသညး၈ ေဆျ့ေႏျ့ခ္ကး တစးခ္ိဳ႕သညး ေ်ပာ်ပေပ့ခဲံေလၿပီ၈
လကးရြိအခ္ိနးကာလအတျကး လုိအပးေသာ ဗဟုသုတ မ္ာ့ကို ေကာငး့ကငးခရီ့သျာ့ ငြကးေလ့မ္ာ့ အေရာငးကိုယးစီ၇
မီ့ေမာငး့ထို့်ပတတးသညး၈ ေဆျ့ေႏျ့ခ္ကး တစးခ္ိဳ႕သညး ပညာရပးပိုငး့ လမး့ခရီ့ကိုယးစီ၇ နာ့ခိုရာ ကၽျနး့ကိုယးစီ၈ တစးခ္ိဳ႕သညး တခဏ
ဆိုငးရာထကး သိသငးံသိအပးေသာ ရြိသငးံရြိအပးေသာ စိတးဓာတး နာ့ခိုရငး့ အေၾကာငး့အမ္ိဳ့မ္ိဳ့်ဖငးံ ကာလရြညးၾကာ နာ့ခိုလ္ကး၈
အေတျ့အေခ၍မ္ာ့ကို ေပ့ထာ့ခဲံတတးသညး၈ ေနရာ၇ ကာလ၇ ေဒသႏြငးံ တစးခ္ိဳ႕သညး ဆကးလကးထျကးချာလ္ကး၈ အေတာငးတူေသာ
ေဆျ့ေႏျ့သူ၇ လကးခဵသူအေပ၍မူတညးၿပီ့ MEF သညး အတိုငး့အတာ ငြကးမ္ာ့သညး အတူတူ ပ္ဵသနး့ေနၾကေပဦ့မညး၈
တစးခုအထိ အက္ိဳ့်ပဳလ္ကး ရြိသညးကိုေတာံ လကးခဵရမညးသာ ်ဖစး ဂၽျနးမို့အိမး

သညး၈
ေသခ္ာသညးမြာ ကၽျနးေတားတုိ႔သညး ဘာကိုမြ္ အာမခဵခ္ကး

၃
ေပ့မထာ့ေသာ ေလထုတစးခုအတျငး့မြာ တစးဦ့ေရ့ေသာ ေဆျ့ေႏျ့
ခ္ကးမြ အ်ခာ့တစးဦ့ႏြငးံ သိကၽျမး့လာၾကသညး၈ MEF တျငး

ဿ ှ
အမ္ာ့စုသညး တစးဦ့ေဆျ့ေႏျ့ေသာ ေဆျ့ေႏျ့ခ္ကးမြ အ်ခာ့တစးဦ့
ကို လြမး့ၾကညးံတတးၾကသညး၈ ေဆျ့ေႏျ့ခ္ကးတစးခုတင

ျ း ပညာရပးပိုငး့
ဆိုငးရာ အသိပညာ ဗဟုသုတမ္ာ့ ပါဝငးမညး၈ ေဆျ့ေႏျ့ သူ၌

၁ ၀ ၂
စိတးဓါတး အေ်ခခဵ သေဘာတရာ့မ္ာ့ ေပ၍လျငးမညး၈ ေသခ္ာ
သညးမြာ လူတစးေယာကး၌ တနးဖို့ႏြငးံ အဆငးံအတနး့သညး
ထိုသူေရ့သာ့ခဲံေသာ စကာ့လဵု့မ္ာ့က ေ်ပာ်ပပါလိမးံမညး၈ တစးခ္ိဳ႕
သူမ္ာ့သညး အေရ့အသာ့ ေကာငး့တတးၾကသညး၈ တစးခ္ိဳ႕သူမ္ာ့
သညး ပငးကိုယးအရညးအခ္ငး့ရြိေသားလညး့ အေရ့အသာ့ မကၽျမး့
က္ငးတတးၾက၈ အေရ့အသာ့ပညာသညး ပညာရြငး မဟုတးေသာ
ပညာသငးတ႔၌
ုိ နယးပယးတျငး အထူ့အေထျ အေရ့မၾကီ့ေပ၈
အေရ့ၾကီ့သညးမြာ ေဆျ့ေႏျ့သူသညး မိမိေဆျ့ေႏျ့ခ္ကးကို မိမိ
တာဝနးယူရဲရေပမညး၈ Nick name တစးခုႏြငးံ ရပးတညးေနေသာ
rd
trSwfw&
ေကာငး့ကငးထကးက တိမးလႊာေတျဟာ
တိမးဆိုငး့ ေတာငးညိဳ
မုိ့ေရစကးေတျအ်ဖစးနဲ႔ရျာခ္လုိကးတုိငး့
ၿပိဳမြာေလလာ့ မို့ ... ၈
ငါံတစးကိုယးလဵု့ စုိရႊဲေနရဲ႕ ...
နရီမမြနးတံဲ မုတးသဵု
တုနးရီေနတဲံ ငါံခႏၶာမြာ
စိတးဝမး့ကျဲ ရာသီ
အာ့အငးေတျဆုတးယုတးေနတယး ...
အိပးတနး့်ပနး ညေနေတျ
မုိ့စကးေတျ ပကး်ဖနး့ထာ့တဲံ
ေတာငးစျယးမြာ ေနကျယးေနေရာံမယး ... ၈
အနကးေရာငး လမး့မထကးမြာ ေလြ္ာကးရငး့
လျငးံစငးသာျ ့တဲံ မုိ့စကးေတျ
စိတးကူ့ရျကးလႊငးံေနလုိကးတာေလ ...
ေရေဝရပးဝနး့ ်ပငးပဆီ
ဘုိ့အငး့ ၄၁၄ ႀကီ့စီ့ေနရသလုိ ...
ဘယးခ္ိနး
စီ့ကရကး်ဖဴ်ဖဴတစးလိပးကို အငမး့မရ ရႈိကးဖျာရငး့
ေတာငးညိဳမြာ ေရ်ပနး်ဖစးမြာလဲ ... ၈
နဂါ့ေငျ႕တနး့ေတျ ဖနးတီ့ေနမိတယး ...
မငိုပါနဲ႕ မို့ရယး
မရညးရျယးမိပါဘဲ ...
ႏြငး့ခဲေတျ ေပ္ားရငး
လူမရြိတံဲ ဘကး(စး)ကာ့မြတးတုိငးမြာ ထုိငးရငး့ ...
နယးေက္ားေနတဲံ မုဆို့ေတျ
ေဆာငး့ေလရဲ႕ ႐ုတးတရကး တုိကးခတးမႈမြာ
ေတာငးညိဳမြာ အမဲလိုကးဖုိ႔
ငါလုိကးပါသျာ့တယး ...
်ပနးလာလိမံးမယး ... ၈
်ဖဴစငးပါ့လႊတဲံ ေဆာငး့ႏြငး့ေဖျ့ေဖျ့ေအာကးက
တစးခ္ိနး
လမး့မီ့တုိငးကို မြီၿပီ့ ေင့ငိုငးေနသူရြိတယး
ေတာငးညိဳမြာ
ဘယးသူပါလိမးံ ... ?
ေန်ခညးေတျ်ဖာ
ငါကိုယးတုိငးပါလာ့ ... !!!!! ႏြငး့ေရစကးေတျစုိရႊဲလုိ႔ေလ
မို့ ်ပနး ရျာ ေစ သာ့ ... ၈ ၈
ဥၾသ ... ဥၾသ ... တဲံ
သာယာလုိကးတာ ....
ေလေ်ပေအ့ေလ့ ငါံနဵပါ့က တုိကးခတးသျာ့ခ္ိနးမြာ
Remembrance for 2011's HOME RETURN
မထငးမြတးဘဲ ်ပက၏ဒိနးစာရျကးကို ေင့ၾကညးံေနမိတယး
ရကးေတျက တစးရကးၿပီ့တစးရကး
ႏြစးလေတျက အလီလီ ေ်ပာငး့လဲေနပါလာ့ ....
လြ္ပးတ်ပကး နာက္ငးလာတဲံ
ငါံရငးဘတးကို ဖိထာ့လုိကးတယး
ခ္စးသူ ...
မငး့ အခုခ္ိနးအထိ ...
ငါံႏြလဵု့သာ့ထဲမြာ ....
ရြငးသနးေနဆဲပါခ္စးသူ၈ ၈
ဘယးေက္ား(ငထကး)
rd
ေ်မစမး့ ခရမး့ပ္ိဳ့
xyf wl nD
ကျ္နးေတားတုိ႕ ... ်မကးခငး့စိမး့စိမး့မြာ မထုိငးဖူ့ၾကဘူ့
ေလံလာမႈဆိုငးရာ အ်မငးမ္ာ့ သျနးခ္
ဒါေပမဲ႔ စိမး့လနး့ေအ့်မေသာအရသာကို ခဵစာ့ဖူ့တယး၈
ဆငး်ခငးတဵုတရာ့ ပစးမြတး အခ္ိနးအဆ
ကျ္နးေတားတုိ႕ ... ေနေရာငးပူပူေအာကးမြာေလြ္ာကးသျာ့ဖူ့တယး
ဘဝ ပတးဝနး့က္ငး အခငး့အက္ငး့
ဒါေပမဲ႔ ပူ်ပငး့ေ်ခာကးေသျ႔ေသာဒဏးကုိမခဵစာ့မိဘူ့၈
ႀကိဳ့မဲံ ကျနးယကး စျမး့အငး အကူ့အေ်ပာငး့
ကျ္နးေတားတုိ႕ ... ဟနးေဆာငးလိမးညာၿပီ့ ႐ုိ့သာ့်ပဖူ့တယး
စိတးကူ့်ဖနး႕က္ကးမႈ အဆငးံ်မငးံ နညး့ပညာ
ဒါေပမဲ႔ ရငးဘတး်ဖဴတာကို သိသိသာသာခဵစာ့မိတယး၈
ဧရိယာ က္ဥး့က္ဥး့လာတဲံကမၻာႀကီ့မြာ
ကျ္နးေတားတုိ႕ ... နာက္ငးေန႔ရကးအခ္ိဳ႕ ပုိငးဆုိငးဖူ့ၾကတယး
ဆာေလာငးမျတးသိပးေနတဲံ အသိဉာဏးေတျ
ဒါေပမဲ႔ ေပါ႔ေပါ႔ပါ့ပါ့ ်ပဳဵ့ရယး်ဖတးသနး့ဖူ့တယး၈
ႏြလဵု့သာ့ေတျ အ်မငးက္ယးဖို႔လိုေၾကာငး့
ကျ္နးေတားတုိ႕ ... အထီ့က္နးစျာနဲ႔ ေလာကကုိအဆုိ့်မငးဖူ့တယး၈
စိတးအေတျ့ထဲ အ႐ုပးကေလ့ေတျ ခ္ိဳ့ၾကညးံရငး့
ဒါေပမဲ႔ နာ့လညးမႈဓါတးစာနဲ႔ အသဵတိတး်ဖတးေက္ားခဲ႕ၾကတယး၈
ကၽျနးေတားတုိ႔
ကျ္နးေတားတုိ႕ ... အတၱ ေလာဘ နဲ႔ ေမြာငးမုိကးဖူ့တယး
သစးပငးေတျ စိုကးခဲံၾကတယး၈
ဒါေပမဲ႔ လိပး်ပာသနး႔စျာ လူပီသခ္ငးခဲ႔ၾကတယး၈
ကျ္နးေတားတုိ႕ ….ရညးရျယး်ဖတးသနး့႐ႈ်မငးပုဵခ္ငး့ ကျဲ်ပာ့ၾကတယး

ေတာေမြာကး ေတာေ်ခာကး
ဒါေပမဲ႔ ပိုငးဆုိငးခ္ငးတဲ႔ အေရာငးက ထပးတူက္လိမး႔မယး၈
ေတာ ေပ္ာကးတတးတဲံ
ကျ္နးေတားတုိ႕ ….တစးေန႔ေန႔မြာ မသိမ်မငးႏုိငးေအာငး ေဝ့ကျာသျာ့ၾကလိမး႔မယး
နညး့ပညာ ေမြား႐ဵု ေတာလာ့ခရီ့
ဒါေပမဲ႔ စုိကးပ္ိဳ့ ရြငးသနးခဲ႔တဲ႔ အကုိငး့ အခကးေတျက
သိရြိ နာ့လညးထာ့မႈမ္ာ့
အ်မဲ စုိလကး ေတာကးပေနလိမး႔မယး၈
သိရြိ နာ့လညးသျာ့မႈမ္ာ့
သိရြိ နာ့လညးမြာ့မႈမ္ာ့
ေနညိဳ
အခကးအလကးေတျေဝစညး
ေတာငးပဵတူတဲံ ငြကးေတျ
အတူတူ ပ္ဵသနး့ဖုိ႔
ငါဟာအမ္ာ့ထဲက တစးေယာကး
အိမးေဝ့သူဆိုတံဲ ေခါငး့စဥးေအာကးကေပါံ
တစးကုိယးရညးတစးေယာကးတညး့ ရုနး့ကနး
တစးခ္ိနးမြာ ထငး့်ပနးဆိုကးဖုိ႔လညး့ မဟုတး
အမြာ့၇အမြနးကိုချ်ဲ ခာ့
ေရႊအို့ႀကီ့ေတျ ်မႇဳပးေနတာလညး့ မ်မညး
ဘဝသမာ့တစးေယာကးပါ
ငြကးတစးေသာငး့ နာ့ဖုိ႔လ႔လ
ို ညး့ မဆို
ကိုယံးဒူ့ကိုယးခၽျနး လူရညးမျနး်ဖစးေအာငး
စစးမြနးတံဲ ၾကယးေသ့ေသ့ေလ့ေတျ ခိုနာ့ဖို႔
ေရ်ခာ့၇ ေ်မ်ခာ့မြာ ႀကိဳ့စာ့ေနသူပါ
အေ်ခအေနရ ေရေ်မ်ခာ့ေပမယးံ
အတိတးပဵုရိပးေတျကို လျမး့ဆျတးရငး့
ငါဟာ တကယးေတာံ ...

ၾကညးံ ... !
ေမျ့ရပးေ်မႏြငးံ အတူတကျ
ေကာငး့ကငး သစးေတာႀကီ့
မိသာ့စုႏြငးံအိမးကုိ လျမး့ေနသူတစးေယာကးပါ၈
သကးတမး့ သဵု့ႏြစး ရြိခဲံၿပီ၈
March 2011 ကိုသီဟ
rd
ေန ံစဥးနဲ ံအမြ္ပါပဲ
ေမြားွငးတံအ
ဲ ၾကညံးေတျမြာ မီ့လြ္ဵတစးခုလို ေလာငး်မိဳကးခဵေနရ
အတၱအသစး အသစးေတျကို အဖနးဖနး ေမျ့ထုတးေလတယး
ငါဟာ ပို့ဖလဵတစးေကာငးအလာ့
အတၱအသစးအသစးေတျရဲံေအာကးမြာ အတၱအေဟာငး့အ်မငး့တို ံက
မတို့ခ္ငးလ္ကးနဲ ံ မငး့ရဲံမီ့အလြ္ဵေတျထဲ တို့ွငးေနခဲံသူပါ
ေဆျ့ေ်မံဆဲ သစးရျကးေၾကျေဟာငး့မ္ာ့လို
ေဆ့လိပးအဖ္ာ့က ်ပာလိုပဲ တသဲံသံန
ဲ ဲ႕ေ်ချခ္ေတာံမြာလာ့
သကးတမး့ရငးံ ေက္ာကး်ဖစးရုပးၾကျငး့မ္ာ့လို
ငါံရဲံွိညာဥး ဟာ ရြငးသနး်ခငး့နဲ ံအေွ့ဆဵု့ဂိတးတဵခါ့ွမြာ
မဵမီရုပးအေလာငး့တစးခုလို
ေွဒနာမ္ာ့ဟာ ခါ့သကးခ္ိဳရြလို ံ
အထပးထပး အလႊာလႊာနဲ ံ ငါံကိုက္ပးစညး့
ငါံကို လူ့လိမးံေနေအာငး နငးကစာ့
တငး့က္ပးစျာနဲ ံ ငါံကိုယးငါ အခါခါ ေႏြာငးတညး့လို ံ
နငးေစညႊနးရာကိုသျာ့
‗ဘွ‘ ဆိုတာၾကီ့ကို တမကးမကး တေမာေမာ နဲ ံ
ယႏ ၱယာ့စကးရုပးအလာ့ နငးံရဲံွိညာဥးနဲ ံသာ ငါံခႏၶာကိုယးကို
မကးမ်ပယး … ဖကးတျယးေနရတယး
လြဳပးရြာ့ေမာငး့ႏြငးေနရ
ဒီလိုပါပဲကျယး…
ရပးးတနး ံလိုကးပါေတာံကျဲ ံ နငံးရဲံ ၾကိဳ့ဆျဲတဲံ လကးမ္ာ့
ဘ + ွ = ဘွ ဆိုတဲံအရာဟာ ငါံအတျကးေတာံ
ကေွလိုနငး်ပဳစာ့ေလသမြ္ လညးစငး့်ပီ့ခဵခဲံရသူက ငါပါ
မသိကိနး့မ္ာ့စျာပါွငးေနတဲံ Equation ခပးရြညးရြညး တစးေၾကာငး့
ဒုက၏ေတျ သစးရျကးေဟာငး့လိုေၾကျအက္ ေွဒနာေတျတေထျ့တပိုကးနဲ ံသာ
ညီမြ္်ခငး့ႏြစးဘကးကို ဘယးလိုမြ ညြိလို ံမရႏိုငးတံဲ ပုစၧာ
ဇကာတငးက္နးရစးခဲံရ
ခပးခ္ာခ္ာ ဇာတးေမ္ာတစးပုဒး
ဒဏးရာေတျဗရပျနဲ ံ
သိပးေတာံလဲ အလုပးမ်ဖစးပါဘူ့ ကိုယးံလူေရ ႕…
ဒုက၏ေတျ်မဴခို့လိုရစးဖျဲ ံသီေွ ေလလျငးံေနတဲံငါံရဲံစိတးေတျ
ဟာ ဟ …
စိတၱဇသစးပငးအိုလို နငးံေ်ခရငး့မြာ အခါခါ ငါဟာ လဲ်ပိဳလို ံ
ေရနစးေနသူလိုပါပဲ
ထဵု့ဖျ႔ရ
ဲ စးခ္ညးထာ့တဲံ ၾကိဳ့ေႏြာငးတညး့မြဳမ္ာ့ ငါံကို ေ်ဖခ္ချငးံ်ပဳပါ
ေနာကးဆဵု့ေတာံလဲ
ငါံရဲံ ရငးချငးဟာ တစ တစနဲ ံေသျ႕ေ်ခာကး ၇
အပးခ္ညးမြ္ငးတစးစကိုေတာငးမြ အာ့ကို့တၾကီ့ဖမး့ဆုပး
တဖ္စးဖ္စးနဲ ံ မီ့ေတာကးေလာငးတံဲ ကႏၱာရတစးစငး့အ်ဖစး ဖျဲ ံတညးလာခဲံရ
ေမြ္ားလငးံခ္ကးေတျကိုမြ တခုတးတရနဲ ံ သိမး့ဆညး့
ဟို့ …. ပငးလယးရဲံအစပးက ေခ္ာကးကမး့ပါ့စျနး့ တစးခုလို ငါံရငးဘတးဟာ
ငါံ ခရီ့ထဲမြာ ေနေရာငး်ခညးေတျနဲ ံအခါခါလျဲခဲံေပါငး့ မ္ာ့လြေပါံ
တစတစ နဲ ံ်ပိဳဆငး့ကာတိုကးစာ့ခဵေနရ
ေအ့ … ... ..... ..... .....
ငါဟာ အေစာၾကီ့ကတညး့က လဲ်ပိဳက္ခဲံ်ပီ့သာ့ပါကျယး …
‗ပနးဒိုရာ‘ ရဲံ ေသတၱာ လို ံဆိုတဲံအရာသာ ငါံေရြ႕မြာ ရြိေနခဲံရငးေလ
ေ်ခာကးသေယာငး့တဲံကႏၱာရတဵခါ့ေတျကို နငးရဲံလကးအစဵုနဲ ံပိတးေပ့လြညံးပါ
ထငး့ဆိုကး်ပီ့ မီ့ပဵုရႈိ႕ပစးလိုကးတာ ၾကာပါပေကာလာ့ ၈ ၈
ခ္စး်ခငး့ေငျ႕ရညးတို ံနဲ ံဖျဲ ံသီ အ်ဖဴေရာငး တိမးတိုကးေတျဆီက
မို့ေရစငးတစးေပါကးေလာကး်ဖငးံ ေ်ချခ္ေပ့လြညးံပါလာ့ကျယး၈
မို့ထကးလငး့
ေနမငး့လျငး
rd
ငယးငယးက မၾကာခဏ ကစာ့ေသာ ကစာ့နညး့
တစးခုတင
ျ း စက၎ဴေခါကးကစာ့်ခငး့လညး့ ပါွငးခဲံ
သညး၈ ႏြစးႏြစးကာကာ စိတးွငးစာ့၊ ကစာ့်ခငး့
ေတာံမဟုတး၈ ကာယအာ့်ဖငးံ ကစာ့ပ္ငး့ေသာ
ေၾကာငးံ ဆိတးဆိတးၿငိမးၿငိမးရြိလြေသာ ထုိကစာ့
နညး့ကို အပ္ငး့ေ်ပရဵု ေဆာံကစာ့်ခငး့သာ်ဖစးသညး၈
မ္ာ့မ္ာ့စာ့စာ့လညး့ မေခါက္တတ္ခဲ့ေပမယ့္
စက၎ဴေခါကးကစာ့်ခငး့ အတတးပညာကိုေတာံ
်မတးႏို့တတးခဲံသညး၈ စက၎ဴေလ့တစးရျကးမြ
အသျငးေ်ပာငး့လာေသာ အရုပးသဏၭာနး အမ္ိဳ့မ္ိဳ့
အေပ၍ အေတျ့အမ္ိဳ့မ္ိဳ့ ေတျ့တတးခဲံသညး၈ ငြကးရုပးကေလ့ေတျကို ၾကိဳ့နဲ႕သီၿပီ့ ခ္ိတးဆရ

ျဲ သညးကို ႏြစးၿခိဳကးတတးခဲံသညး၈ ဒါေတျဟာ
သမရို့က္ဆနးေသာ အေတျ့မ္ာ့ ်ဖစးေကာငး့်ဖစးပါမညး၈ ညီမအငယးဆဵု့ကေတာံ ဂ္ီၾသေမၾတီ နညး့က္က္ စဥး့စာ့ၿပီ့ ကစာ့ရေသာ စက၎ဴေခါကး
ကစာ့်ခငး့ကို ႏြစးႏြစးကာကာ ေဆာံကစာ့တတးသညး၈ တစးခါတစးခါ သူမ
စက၎ဴစေတျႏြငးံ ပျရႈပးေအာငး ကစာ့လြ္ငးေတာံ စိတးဆို့ခ္ငးမိသညး၈ ခုေတာံလညး့
သူမ ဘာေတျမ္ာ့ေတျ့ၿပီ့ ေဆာံကစာ့ေနခဲံသလဲ ဆိုသညးကို ်ပနးေတျ့ေနမိသညး၈
ငယးငယးက ကၽျနးေတားံ အေတျ့မ္ာ့ႏြငးံ ထပးတူပဲလာ့၈ ကၽျနးေတားံထကးမ္ာ့
ပိုၿပီ့ ေတျ့မိတာေတျ ရြိေနသလာ့၈ ခုခ္ိနးမြာ သူမ ငယးငယးကလို စက၎ဴေခါကး
ကစာ့်ခငး့ကို နံေဘးမွာ လာကစာ့လြ္ငးေတာံ သူမကို Origami Walls နဲ႕
အိမးကေလ့တစးလဵု့အေၾကာငး့ ေ်ပာ်ပ်ဖစးမညး ထငးပါသညး၈ သူမ ဘာမ္ာ့ ်ပနးေ်ပာ
လာမလဲ၈ ေပ္ားရႊငးစရာ စကာ့ွိုငး့တစးခု ်ဖစးလာမြာေတာံ ေသခ္ာသညးေလ…၈
ဂ္ပနးၿမိဳ႕ေတားေဟာငး့ က္ိဳတိုၿမိဳ႕ရဲ႕ အခ္ကးအခ္ာက္တဲံ Nijio-jo နာ့မြာ တညးရြိတံဲ Origami Walls House လိ႔ု ေခ၍တဲံ
အိမးေလ့တစးလုဵ့ကို Alphaville က Kentaro Takeguchi နဲ႕ Asako Yamamoto တိ႔ု ဖနးတီ့ခဲံတာပါ၈ အိမးကေလ့ဟာ 78.68 m2 ပမာဏရြိတဲံ
ခပးက္ဥး့က္ဥး့ရြိတံဲ ေ်မကျကးလပးေလ့တစးခုအေပ၍ တညးရြိပါတယး၈ ပတးွနး့က္ငးမြာေတာံ MACHIYA လိ႔ေ

ု ခ၍တဲံ ဂ္ပနးရို့ရာ သစးသာ့အိမး
ကေလ့ေတျရြိပါတယး၈ အိမးကေလ့ရြိတံဲ ေနရာဟာ ေဆာကးလုပးေရ့ဥပေဒအရဆိုရငးလညး့ အသစးတညးေဆာကးမယးံ အေဆာကးအဦ့ဟာ
ပတးွနး့က္ငးမြာ ရြိႏြငးံၿပီ့သာ့်ဖစးတံဲ အေဆာကးအဦ့ေတျနဲ႕ လုိကးဖကးမႈလညး့ရြိရပါတယး၈ သီ့သနး႔ ကျဲထျကးေနတဲံ အ်ပငးဒီဇိုငး့ (Exterior
Design) မ္ိဳ့ မဟုတးပါပဲ အေွ့ကၾကညးံရငး သမရို့က္်ဖစးရပါမယး၈ ထုိအခ္ကးေတျနဲ႕ အဵွငးေအာငးလုိ႔ Kentaro Takeguchi နဲ႕ Asako Yama-
moto တိ႔ဟ
ု ာ သူတုိ႔ဖနးတီ့မယးံ ဟငး့လငး့ချငးတစးခုအတျငး့ ဖျ႕ဲ စညး့မယးံထုထညး၇ ထာ့ရြိမယးံ အကျာအေွ့၇ ်ဖတးသနး့သျာ့လာမယးံ
ၾကာ့ကျကးလပးငယးနဲ႕ လႈပးရြာ့ေနမယးံ အိမးကေလ့ကို စိတးွငးစာ့ဖျယး ေနခ္ငးစဖျယး ဖနးတီ့ထာ့ပါတယး၈
သဵု့ထပးအိမးကေလ့ရဲ႕ စုစုေပါငး့ Gross Area ဟာ
104.66m2 ရြိၿပီ့ Stel Structure နဲ႕ တညးေဆာကးထာ့တာပါ၈
ကာ့တစးစီ့ ရပးနာ့လို႔ရတဲံ Parking Space နဲ႕ Bed Room, Kitchen,
Dinning Room, Living Room, Small Study Room, Children
Room, Private Room စတဲံ အခနး့ေလ့ေတျနဲ႕ ယႏၲရာ့ဆနးဆနး
ဆကးသယ
ျ းထာ့တဲံ ေလြကာ့ေလ့ေတျ ပါွငးပါတယး၈ သမရို့က္
ဟငး့လငး့ချငးေလ့ေတျလို ၾကမး့ခငး့၇ နဵရဵနဲ႕ မ္ကးႏြာက္ကးေတျက
ေ်ဖာငးံေ်ဖာငးံတနး့တနး့ ရြိမေနပဲ အတို့အေလ္ာံ အတကးအဆငး့
အွငးအထျကး အခ္ိဳ့အေကျ႕ အမ္ိဳ့မ္ိဳ့နဲ႕ လျငးံေမ္ာေနသလို ေ်ပာငး့လဲေနတဲံ ခနး့ဖျဲ႕ပဵုစဵဟာ Space တစးခုကို Origami ကစာ့နညး့တစးခုလို
rd
ကစာ့ပဵုေဖားထာ့ပါတယး၈ ခပးေ်ပေ်ပ ေလြ္ာဆငး့လာတဲံ နဵရဵမ္ာ့နဲ႕
အနိမးံအ်မငးံ ေ်ပာငး့လဲေနတဲံ မ္ကးႏြာက္ကးသာ့မ္ာ့ဟာ
ဟငး့လငး့ချငး ေသ့ေသ့ေလ့တစးခုအတျငး့ အံဵၾသဘနနး့ ေ်ပာငး့လဲေန
ပါရဲ႕၈ ဟငး့လငး့ချငး ေသ့ေသ့ေလ့တစးခုကို က္ဥး့က္ပး်ခငး့၇
က္ယးေ်ပာ်ခငး့ မရြိေအာငး ခပး်မငးံ်မငးံ မ္ကးႏြာက္ကးတစးခုနဲ႕ အလငး့
အွငးအထျကးေတျ်ဖငးံ ကစာ့်ပထာ့ပါတယး၈ နဵရဵသာ့်ဖဴ်ဖဴနဲ႕ အေရာငး
ႏုႏု သစးသာ့ကျကး ၾကမး့ခငး့နဲ႕ မ္ကးႏြာက္ကးေတျဟာ ထုနဲ႕ထညးနဲ႕
အိမးကေလ့တစးခုလဵု့ကို ခကးထနးမေနေစပဲ ေပ္ာံေပ္ာငး့ညီညႊတးစျာ
လိုကးဖကးညီညီ တညးရြိေနပါတယး၈
အတျငး့မြာ ေနထုိငးတံသ
ဲ ူေတျ တစးေနရာမြ တစးေနရာကို ဦ့တညးခ္ကး
တစးခုနဲ႕ သျာ့လာရတဲံအခါမြာေတာံ လႈပးရြာ့သကးွငးလန

ျ း့ပါတယး၈
Polyhedral Form နဵရဵေတျနဲ႕ ခနး့ဖျဲ႕ေတျဟာ အိမးကေလ့ဖျဲ႕စညး့ပဵုရဲ႕
အိမးကေလ့အတျငး့ ဘယးကိုပဲ သျာ့ခ္ငး သျာ့ခ္ငး ပထမဦးဆံုးေတာ့ အဓိက အခ္ကးပါပဲ၈ သမရို့က္ အလ္ာ့လိုကး ေ်ပ့မေနသလို ေဒါငးလုိကး
Main Deck ်ဖစးတံဲ Living Room ေလ့ကို အရငးသာျ ့ရ ပါတယး၈ အ်ဖစး မာ့မာ့မတးမတး ရပးတညးမေနပဲ ေ်ပာငး့လဲေနပါတယး၈ Multi
Parking Area ကေန Entrance ေလ့ကို ်ဖတးေလြကာ့ေလ့နဲ႕ dimensionality လိ႔ပ

ု ဲ ဆိုရမယ္ ထင္ပါတယ္။ ဒီ နဵရဵေလ့ေတျကပငး
တကးလာရငး Main Deck ်ဖစးတံဲ Living Room ေလ့ကို ေရာကး သဘာွအလငး့ကို အဆငးံဆငးံ သယးေဆာငးေပ့လာ်ပနးသညးေလ၈
ပါတယး၈ အဲဒီကေနမြ ေနာက္ထပ္ ေလွကားေလးေတြနဲ႕ Bed Room နဲ႕ Plywood Finished Wall ေလ့ေတျနဲ႕ ဟငး့လငး့ချငးတစးခုကို
Bath Room ကို ဆကးသယ

ျ းထာ့ပါတယး၈ Parking Area ကေန Bed ႏြစးလိုဖျယး်ဖစးေအာငး ကစာ့ထာ့်ခငး့ဟာ ေနထုိငးမယးံသူေတျအတျကး
Room ကို တုိကးရိုကးသာျ ့မယးံ လမး့ေတာံ မရြိပါဘူ့၈ Living Machine ထဲ ေရာကးရြိေနသလို ်ဖစးမြာပါ၈
ေနာကးထပး ေလြကာ့ေလ့တစးခုကေတာံ Main Deck ကေန အိမးကေလ့ဟာ ပတးွနး့က္ငးက အိမးကေလ့ေတျအၾကာ့မြာ
အမို့ေအာကး ထပးခို့က Children‘s Room နဲ႕ Private Room ကို သမရို့က္ တညးရြိပါတယး၈ သို႔ေပမယးံ ဖျဲ႕စညး့ပဵုနဲ႕ ေနထိုငးမႈဟာ
ဆကးသယ
ျ းထာ့ပါတယး၈ ေလြကာ့အေစာငး့ေလ့ေတျေအာကးမြာလညး့ ချထ
ဲ က
ျ းေနပါတယး၈ ေရြ့ရို့ဆနးတံဲ ေနရာေလ့တစးခုအတျငး့
Study Room အတျကး Area ေလ့ရြိပါတယး၈ အထကးေအာကးသျာ့ဖုိ႔ မတူညီတံဲ ေနထုိငးမႈေလ့ဟာ Kentaro Takeguchi နဲ႕ Asako Yama-
ဆကးသယ
ျ းထာ့တဲံ ေလြကာ့ေလ့ေတျရဲ႕ အေရ့ပါမႈဟာလညး့ တစးမ္ိဳ့ m o to တိ႔ေ
ု ပ့ခ္ငးတံဲ f eel i ng ပဲ ်ဖစးမယး ထငးပါတယး၈
တစးဘာသာ စိတွ
း ငးစာ့စရာပါ၈ က္ဥး့က္ဥး့သျယးသျယး လမး့ကေလ့ ပဵုမြနး ေလ့ေထာငးံ ဟငး့လငး့ချငးတစးခု အ်ဖစးမဟုတးပဲ X, Y, Z
ေတျဟာ လိႈဏးတစးခုထဲ ွငးရသလိုလညး့ ထငးရပါရဲ႕၈ Dimension မြာ Dimension တစးခုကို ေ်ပာငး့လဲကစာ့ထာ့်ခငး့ဟာ
ထုနဲ႕ထညးနဲ႕ဖျ႕ဲ စညး့ထာ့တဲံ ေဘ့နဵရဵမ္ာ့အၾကာ့ ေလြကာ့ေလ့ေတျ Space တစးခုကိုဖနးတီ့ေန်ခငး့လာ့၇ Surface Paper တစးခုကို Fold
ဟာ ဆိတး်ငိမးလန
ျ း့ ေအ့စကးတညးၾကညးလန
ျ း့သေယာငးဆိုေပမယးံ အမ္ိဳ့မ္ိဳ့အ်ဖစး ေခါကးကစာ့ေန်ခငး့လာ့၈ သူနဲ႕ သူမတိ႕ု
rd
ငယးငယးတုနး့က စက၎ဴစေလ့ကစာ့ေနရငး့ တစးခ္ိနး ဒီလို အိမးကေလ့ တစးလဵု့ကို ဖနးတီ့မယးလို႔မ္ာ့ အေတျ့ေတျ ွငးခဲံၾကသလာ့၈
ဒီ Origami Walls နဲ႕ အိမးကေလ့ဟာ ငယးႏုတံအ

ဲ ေတျ့မြာ သူ နဲ႕ သူမတို႔ထာ့ရြိခဲံတဲံ စိတးကူ့ယဥး်ခငး့လာ့၈
ေကာငး့ကငးၾကီ့ ဘာေၾကာငးံ်ပာသလဲဆိုတာကို ငယးငယး တုနး့က ေတျ့ေတာံ အေ်ဖမရခဲံ၈ ခုထိလညး့ ကၽျနးေတားရယး အေ်ဖမရြာခ္ငးခဲံ၈
ငယးငယးတုနး့က အေတျ့ေတျကို တ်ဖညး့်ဖညး့ ရငးံက္ကးေစဖုိ႔ ကၽျနးေတား ၾကိဳ့စာ့ရဦ့မညး၈ ထုိ႔အတူ ဒီကေန႔ ေရ့တဲံစာကို ညီမေလ့ဖတးၿပီ့
သူမကိုလညး့ ေတျ့တတးေစခ္ငးသညး၈ ဖနးတီ့်ခငး့ဆိုတာဟာ တကယးေတာံ အေွ့ၾကီ့မြာမဟုတး၈ အနီ့ေလ့မြာပဲ မဟုတးပါလာ့၈
ကၽျနးေတားတုိ႔ ်မငးတတးေအာငးေတာံ ၾကညးံရပါဦ့မညး၈
REFERNCE
- http://architecturephoto.net/en/2010/09/new_kyoto_town_house_by_kentar.html
- Origami Walls, Denis Ong, D+A Design and Architecture Magazine, Issue 057, 2010.
ေဖာငး့ရစးမ္ာ့ (ဆႂတၱွလီ) ခရာ့သီ့(ွရးပသၱာလ)
ဘီလူ့ပနး့ဆျ(ဲ ကိတၱိမုခ)
သပိတးေမြာကး ေခါငး့ေလာငး့ပဵု
ခါ့ပတး စျနးငုတး
ဖရဵုတဵု့(အာမလက) ကျမး့ေတာငး (ဂီခရ /

သိ ဵခရ )
ွငးမုခးတဵကဲ (ေတာရဏ)
ခ္ငးမိတးတို့
ေထာငးံတိုငးပနး့ဆျဲ
ေထာငးံတိုငး(စတမၼ)
တိုငးကလပး
ၾကာေမြာကးၾကာလနးတနး့(ပႏၶအာဒကာရီ)
ကလသာအို့အေယာငး (ကုမ ၻ)
မြနးကျကး
ဂဵုညငး့ေထာငး (အမာခဵအ်ဖစး အုတးကုိ ေဒါငးလိုကးစီေသာအပိုငး့)
ငြကးေပ္ာဖူ့
နတးလမး့မုခး
ရာမလကးညိြဳ့
ေစတီရဵ
ေၾက့ေချ
စိုငးေဘာငး
ပစၥယဵဆငးံ
တိုငးကလပး
ခ္ိတးေကျ့
မြီ်ငမး့ ၈ ပုဂဵေခတး ဗိသုကာလကးရာမ္ာ့၇ မငး့ဘူ့ ေအာငးၾကိဳငး ၇ စာေပဗိမာနး ၇ ှ၆၅ှ ၈
rd
ဂီတကို တပိုငးတႏိုငး ဖနးတီ့ဖို ံ စိတးွငးစာ့သူေတျအတျကး FL Studio ကို ရငး့ႏြီ့်ပီ့သာ့်ဖစးပါလိမးံမယး၈ FL Studio ဟာ Music ဖနးတီ့
တဲံ Sequencer Software ေတျထမ

ဲ ြာ အလျယးကူဆဵု့ပဲလို ံလဲ ဆိုၾကပါတယး၈ မႏြစးက ထုတးေွခဲံတဲံ ်မနးမာအငးဂ္ငးနီယာဖိုရမး
ႏြစးပတးလညးစာေစာငး အမြတး(ဿ) မြာ ကၽျနးေတား တစးစျနး့တစးစ ေရ့ခဲံပါေသ့တယး၈ အဲဒီတုနး့ကေတာံ FL Studio 9 ကို အေ်ခခဵ်ပီ့ေရ့ပါတယး၈
ဒီႏြစးေတာံ FL Studio 10 ကို အေ်ခခဵ်ပီ့ ေရ့တာ်ဖစးပါတယး၈ Beginners ေတျ အတျကးမဟုတးဘဲ Advanced level ေတျအတျကး ရညးရျယး်ပီ့
ကၽျနးေတား သိသေလာကးေလ့ေတျကို ေရ့လိုကးတာပဲ်ဖစးပါတယး၈
ပထမဦ့ဆဵု့ အေနနဲ ံ FL Studio 10 ကို ဖျငးံလိုကးရငး ေတျ႕ရမယးံ desktop နဲ ံ အေခ၍အေွ၍ေလ့ေတျကို သိေအာငးလုပးရပါမယး၈
ဒါမြ ေနာကးပိုငး့ ဆကးဖတးရတာ အဆငးေ်ပမြာ်ဖစးပါတယး၈
ပဵု(ှ) FL Studio ကို ဖျငးံလိုကးရငး ်မငးေတျ႕ရမယးံ desktop ပဵုစဵ
ပဵု (ဿ) FL Studio 10 ရဲံ Main window – Tool Bar မြာ အေရာငး(၂)မ္ိဳ့နဲ ံအွိုငး့ေလ့ေတျ်ပထာ့တဲံ Button ေလ့ေတျကို ႏြိပးလိုကးရငး
ေပ၍လာမယးံ ဟာေတျပါ၈ ဥပမာ - လိေမၼားေရာငး ်ပထာ့တဲံ Button ကိုႏြိပးလိုကးရငး Playlist ေပ၍လာပါလိမးံမယး၈ အဲဒီလိုပဲ တစးခု်ပီ့တစးခု
စမး့ၾကညံးပါ၈
rd
ပဵု(၀) FL Studio 9 က Playlist မြာ Pattern ေတျကို စီတံေ
ဲ နရာမြာ Bar ေတျ + Pattern Clip နဲ ံ ႏြစးမ္ိဳ့ နဲ ံ စီႏိုငးတယး၈ FL Studio 10 က
Playlist မြာေတာံ Bar နဲ ံ စီတံဲ Feature မပါေတာံပါဘူ့၈ Pattern Clip နဲ ံပဲ စီပါတယး၈ Pattern Clip ဆိုတာကေတာံ ဒါပါ.. (ပဵု-၁ -ၾကည့္ရန္)
ပဵု(၁) Pattern clip မ္ာ့ကို Playlist ဇယာ့ထဲတျငး စီထာ့ပဵု
Playlist ဇယာ့ထဲမြာ Drum clip, Piano clip, Bass clip, Audio clip,… စသညး်ဖငးံ ကိုယး ဖနးတီ့မယးံအတိုငး့ ထညးံပဵုထညးံနညး့
ကိုေတာံ အေထျအထူ့ ရြငး့လငး့စရာ မလိုေလာကးပါဘူ့၈ သိ်ပီ့သာ့်ဖစးမြာပါ၈ အဓိက ေ်ပာခ္ငးတံဲ Mixer အေၾကာငး့ကိုဆကးပါမယး၈
ကၽျနးေတားတို ံ သီခ္ငး့တစးပုဒးအတျကး Drum beat ေတျ၇ Bass ေတျ၇ တေယာသဵေတျ စတာေတျကို Pattern 1 ကေန ကိုယးအဆငးေ်ပတဲံအထိ
Channel Window & Step Sequencer ထဲမြာ ေရ့်ပီ့်ပီ ဆိုပါစို ံဗ္ာ…၈ ်ပီ့ရငး အဲဒီ Clip ေတျကို Playlist ထဲမြာ ေနရာခ္ စီစဥးထာ့်ပီ့်ပီေပါံဗ္ာ…၈
ဘာ Effect မြ မထညံးထာ့ရငး တီ့လဵု့ကို နာ့ေထာငးၾကညံးတံအ

ဲ ခါမြာ ်ပာ့ခ္ပးခ္ပးၾကီ့ ်ဖစးေနတယးလို ံ ခဵစာ့မိေပလိမးံမယး၈ (ဘယးံႏြယး …အသဵ
ဆိုတာၾကီ့ကို ်ပာ့သေလ့..လဵု့သေလ့နဲ ံ…) ဒီေတာံ Drum ရိုကးခ္ကးေတျ ႂကျတကးလာေအာငး..၇ Piano သဵေတျ တလြိဳငး့လြိဳငး့နဲ ံရိုကးခတးေန
ေအာငး…၇ အသဵေတျ Left/Right ေ်ပ့ေနေအာငး … Mixer ကို အသဵု့်ပဳရပါမယး၈ ပဵု(က) မြာ Mixer မြာရြိတံဲ Accessories ေတျရဲံ အေခ၍အေွ၍ေတျ
ကို သိရြိထာ့ဖို ံ လိုပါလိမးံမယး၈ တကယးတမး့ သဵု့တတးမယးဆိုရငး FL studio တစးမ္ိဳ့ထဲနဲ ံတငး Mixing & mastering အကုနးလုပးလို ံရပါတယး၈
ပဵု (က) Mixer reference diagram
rd
1 . Mixer menu 2. Mixer Track Scroll Bar 3.Mixer Insert Tracks 4. Send Tracks & Selected Track 5. Big Peak Meter
6. External mixer input 7. External mixer output 8. Effects slots 9. Mixer Track Properties 10. Master Mixer Track
11. Small Peak Meter 12. Pan knob 13. Stereo Separation 14. Level Fader 15. Send Knobs 16. Effects Enable/
Disable Switch 17. Track Recording Switch 18. Track Send / Sidechain Enable Switch 19. Plugin Delay Compensation
20. Mute Switch 21. Phase (top) & Stereo Flip (bottom)
ဥပမာ (ှ) Drum သဵကို Effect ထညးံ်ခငး့

အဆငးံ (ှ) Drum အတျကး FPC –Gretch Full နဲ ံေရ့ထာ့တယး ဆိုပါစို ံ…၈ Select လုပးလိုကးပါ၈ (မီ့စိမး့ေလ့ကို Gretch full မြာ လငး့ေအာငး
ႏြိပးလိုကးပါ၈) ပဵု(၂)ကိုၾကညံးပါ၈
ပဵု(၂) Drum set – Gretch Full ကို Select လုပးထာ့ပဵု
အဆငးံ (ဿ) Mixer - ကို ဖျငးံပါ၈ ပဵု (၃)
ပဵု(၃) Mixer : Master - ဆိုတာက Channel ေတျ အာ့လဵု့ေပါငး့ထာ့တဲံ အခ္ဳပးပဲ်ဖစးတယး၈ Master Volume ကို တို့ရငး သီခ္ငး့ တစးပုဒးလဵု့
တို့သျာ့ပါမယး၈ Insert 1 , Insert 2 , Insert 3 , … ဆိုတာေတျက Channel window ထဲမြာရြိတံဲ တူရိယာေတျ၇ အသဵေတျ ကို တစးခုခ္ငး့
ထညးံတံဲ ေနရာပါ၈ Mixer Insert Track လို ံ ေခ၍ပါတယး၈ Send 1,Send 2 ,… ေတျကေတာံ Send Tracks လို ံေခ၍ပါတယး၈ သူ ံရဲံ Function
ကေတာံ Mixer Insert Track (Insert 1,Insert 2, Insert3 , စသညး်ဖငံး) ေတျမြာ Effect တစးမ္ိဳ့တညး့ကိုပဲ အတူတူ သဵု့ခ္ငးတံဲအခါမြာ…
Insert ေတျ တစးခုခ္ငး့စီကို Effect ေတျ လိုကးထညးံေနမယးံအစာ့ တစးေပါငး့တစးစညး့ထဲ ေပါငး့စညး့်ပီ့ Send 1, Send2 စသညး်ဖငးံ … Send
Track တစးခုထဲ မြာပဲ ဘဵုအေနနဲ ံ ထညးံ်ပီ့ အသဵု့်ပဳတဲံဟာပါ၈ Send Track ေတျကို အသဵု့်ပဳ်ခငး့အာ့်ဖငးံ CPU ကို အလုပးသိပးအမ္ာ့ၾကီ့
ခိုငး့စရာမလိုေတာံတံဲ အတျကး CPU Usage သကးသာမယးံ အက္ိဳ့ ေက့္ဇူ့ရပါတယး၈ ဒါေတျက ေလာေလာဆယး အေရ့ၾကီ့တာေတျကို
အၾကမး့ဖ္ဥး့ေလ့ပဲ ေ်ပာသျာ့တာပါ၈
rd
အဆငးံ (၀) Insert 1 မြာ Right Click လုပးပါ၈ ပဵု(၄)လိုမ္ိဳ့ ေပ၍လာပါမယး၈ Link selected channels > To this track ကို သျာ့ပါ၈ ပဵု (၅)
လိုမ္ိဳ့ေတျ႕ပါ လိမးံမယး၈
ပဵု(၄) Insert 1 > Right Click > To this track
ပဵု(၅) Gretch Full Drum Set ဟာ Track 1 ထဲကို ွငးသျာ့ပါ်ပီ၈
အဆငးံ(၁) Play ကိုႏြိပးလိုကးရငး ပဵု(၆) လိုမ္ိဳ့ ေတျ႕ပါမယး၈ ်ပီ့ရငး ပဵု (၆) ထဲက Effects slots ထဲက ်မာ့ေခါငး့ပဵု ေလ့ကို ႏြိပးလိုကးပါ၈ ်ပီ့ရငး
ဒီအတိုငး့ ဆကးသာျ ့ပါ … Select >Fruity Reeverb ….. ပဵု(ှွ)ကိုၾကညံးပါ၈ ်ပီ့ရငး play ႏြိပး်ပီ့ မူလ အေနအထာ့နဲ ံဘယးလိုကျာသျာ့သလဲ
ႏြိဳငး့ယြဥး နာ့ေထာငးၾကညံးပါ၈ ညာဘကးက မီ့အစိမး့ေလ့ ကို Click လုပးလုိကးရငး Effect ေပ္ာကးသျာ့မယး၈(Effect Disable ်ဖစးမယး၈) In-
sert track ထဲကမီ့အစိမး့ကိုႏြိပးရငး Mute ်ဖစးမယး၈
Effect slots
ပဵု(၆) Insert Track 1 ထဲသို ံ Drum set ေရာကးရြိသျာ့ပဵု
rd
ပဵု (ှွ) Fruity Reeverb effect ထညးံေနပဵု
အဆငးံ(၂) Soundgoodizer ကို ထညးံၾကညံးပါ၈ အသဵကို ်ပနးနာ့ေထာငးၾကညံးပါ၈ ပိုက္ယးလာတာကို ေတျ႕ရပါမယး၈ ပဵု (ှှ) ၾကညံးရနး၈
ပဵု (ှှ) Fruity Reeverb နဲ ံ Soundgoodizer တို ံထညးံ်ပီ့ေတျ႕ရပဵု
အဆငးံ(၃) Fruity Reeverb effect ထဲက High damping , Room Size နဲ ံ Decay တို ံကို နဲနဲ တငးၾကညံး်ပီ့ နာ့ေထာငးပါ၈ Soundgoodizer ကို
အတို့အေလ္ာံလုပးတာေတျ… A,B,C,D ေ်ပာငး့ၾကညံးတာေတျလုပး်ပီ့ နာ့ေထာငးၾကညံးပါ၈ ေသခ္ာတာကေတာံ Drum သဵေတျဟာ ဟိနး့ထျကး
လာ်ပီ့ ပိုမို်ပီ့ႂကျတကး လာတာကို ၾကာ့ရပါလိမံးမယး၈ အဲဒီလိုပဲ တ်ခာ့ေသာ Effect ေတျကို အမ္ိဳ့မ္ိဳ့ေ်ပာငး့ထညးံ်ပီ့ စမး့ၾကညံးပါ၈ စမး့ၾကညးံရငး့
နဲ ံ ပို်ပီ့ေတာံ သိလာပါလိမးံမယး၈ မခကးပါဘူ့၈
ဥပမာ (ဿ) Hollow ဂစးတာသဵကို Effect ထညးံ်ခငး့
အဆငးံ(ှ) Hollow guitar နဲ ံတီ့်ပီ့ Recording လုပးပါ၈ Recording လုပးတာ Fl Studio က sound device ကို ASIO ေ်ပာငး့်ပီ့ FL studio ထဲ
မြာတငး အသဵသျငး့လို ံရပါတယး၈ ဒါမြမဟုတးလဲ တ်ခာ့ Software တစးခုခု (ဥပမာ - Jet Audio) နဲ ံ Recording လုပး်ပီ့မြ FL studio ထဲကို
ထညးံလညး့ ရပါတယး၈ Record လုပးလိုကးတံဲ guitar audio file ရြိတံဲ Folder ကိုဖျငးံပါ၈ အဲဒီ Audio file ကို mouse နဲ ံ Drag ဆျဲ်ပီ့ Playlist
ထဲကို ထညးံပါ၈ playlist ထဲမြာ Audio file တစးခု ေရာကးလာပါလိမးံမယး၈ ပဵု(ှဿ) ကိုၾကညံးပါ၈
rd
ပဵု(ှဿ) Guitar file တစးခုကို drage ဆျ်ဲ ပီ့ ထညးံလိုကးပဵု
အဆငးံ(ဿ) Channel window ထဲမြာ ေစာေစာက ထညးံလိုကးတံဲ Guitar file Channel ကို select လုပး ပါ၈ ဥပမာ(ှ) က အတိုငး့ Mixer ထဲက
Insert 2 ထဲကို ထညးံလုိကးပါ၈ Insert 2 ထဲကို guitar file ွငးသာျ ့ပါ်ပီ၈ Right Click > Set icon ထဲကေန ဂစးတာပဵု Icon ေလ့ကို select
လုပးပါ၈ Mixer ထဲမြာ တ်ဖညး့်ဖညး့နဲ ံ Track ေတျမ္ာ့လာတဲံအခါ ရြာေဖျရလျယးကူေအာငး Guitar Icon ေလ့တပးထာ့တာ်ဖစးပါတယး၈ ပဵု (ှ၀)
ပဵု(ှ၀) Insert Track တျငး Icon ထညးံပဵု
အဆငးံ(၀) ဥပမာ (ှ) /အဆငးံ(၁) တုနး့က အတိုငး့ Select > Hardcore ကို ေရျ့လိုကးပါ၈ Hardcore effect ကိုပဵု (ှ၁)မြာ်ပထာ့ပါတယး၈
ဂစးတာ ေ်ခနငး့ effect ေတျပါပဲ၈ Noise Gate, Chrous, Distortion, Delay …. Effect ေတျမ္ာ့စျာထဲကေန …မလိုတဲံ Effect ေတျကို
တစးခုခ္ငး့လိုကး ပိတးလို ံရပါတယး၈ စမး့ၾကညံးပါ၈ Play ႏြိပး်ပီ့ နာ့ေထာငးၾကညံးပါ၈ Tool bar မြာ ‗Song‘ ကို ေ်ပာငး့ထာ့ဖို ံမေမံနဲ ံ
အဵု့ေနား၈ ရို့ရို့ ေဟားလိုဂစးတာသဵဟာ အီလကးထရစးဂစးတာသဵ လိုမ္ိဳ့ေ်ပာငး့သျာ့တာ ေတျ႕ရပါလိမံးမယး၈ အဲဒီ Plugin effect ထဲက ‗PRESET‘ ဆို
တာကို ႏြိပးလိုကးရငး ‗80slead , AC-DC Rhythm FG, Dreamy FG , ...‘ စသညး်ဖငးံ Original လုပး်ပီ့သာ့ Program setting ေတျ ပါွငး
ပါတယး၈ တစးခု်ပီ့ တစးခု ေ်ပာငး့်ပီ့ နာ့ေထာငးၾကညံးပါ၈ အသငးံလုပး်ပီ့သာ့ကို မသဵု့ခ္ငးရငးလညး့ Reset ဆိုတာကို ေရျ့လိုကးရငး Original set-
ting ေပ္ာကးသျာ့ပါမယး၈ အဲဒီေနာကး ကိုယးအသဵု့်ပဳခ္ငးတံဲ Effect ေတျ .. ―Distortion , Delay , Modulator , Phaser , Wha Wha ,...‖
စသညး်ဖငးံ ေရျ့ခ္ယး်ပီ့ အသဵု့်ပဳႏိုငးပါတယး၈ Effect ေတျကို mixing အတို့အေလ္ာံ လုပးလို႕ရပါတယး၈ ဂစးတာသဵအၾကညး Clean guitar
သဵလိုခ္ငးရငး Chorus , Reverb တို ံကို သဵု့ပါ၈ electric guitar သဵကုိ ေ်ပာငး့ခ္ငးရငးေတာံ Distortion effect ကို ထညးံပါ၈
rd
ပဵု(ှ၁) Hardcore effect
အဆငးံ(၁) ဂစးတာသဵကို တစးခ္ိဳ႕ေနရာေတျမြာ Electric effect ေတျထညးံ်ပီ့၇ တစးခ္ိဳ႕ေနရာေတျမြာ ရို့ရို့ Acoustic Guitar သဵပဲ ်ဖစးေအာငးလုပးပါ
မယး၈ Automation ကို အသဵု့်ပဳပါမယး၈ ပဵု(ှ၂)မြာ ်ပထာ့တဲံအတိုငး့ Hardcore ဆိုတဲံစာလဵု့ ညာဖကးက၇ effect ကိုအတို့အေလ္ာံလုပးတံဲ con-
trol ခလုပးေလ့ေပ၍မြာ Right Click ႏြိပးလိုကးပါ၈ Right Click > Create automation clip ကို select လုပးပါ၈ ပဵု (ှ၃)ကလိုမ္ိဳ့ေတျ႕ရပါလိမးံမယး၈
Playlist ထဲမြာ Automation clip (မ္ဥး့ေၾကာငး့အရြညးၾကီ့) တစးခုေပ၍လာပါ်ပီ၈ Channel window ထဲမြာလညး့ Automation clip အတျကး
channel တစးခု ေပ၍လာပါ်ပီ၈
ပဵု(ှ၂) Right click > Create automation clip
ပဵု(ှ၃) Hardcore effect ကို အတို့အေလ္ာံလုပးမယးံ Automation clip
rd
ပဵု(ှ၄) electric guitar effect အသဵကို ေလ္ာံခ္ငးရငး automation clip မ္ဥး့ေၾကာငး့ေပ၍မြာ Right Click ခ္…၈ Point ေလ့ေတျ ေပ၍လာမယး၈
အဲဒီ point ေလ့ေတျကို အတငးအခ္လုပး…၈ Effect နညး့ေစခ္ငးတံေ

ဲ နရာမြာ ေအာကးကို ခ္ထာ့ေပ့… မ္ာ့ေစခ္ငးတံေ
ဲ နရာမြာ အေပ၍ကို
တငးေပ့..၈ ်ပီ့ရငး Play ႏြိပး်ပီ့ ်ပနးနာ့ေထာငးၾကညံးပါ၈ Effect Mix Level control ခလုပးေလ့ ဟာ auto-
mation clip အတိုငး့အတကးအက္ ်ဖစးေနတာကို ေတျ႕ရပါလိမးံမယး၈
FL Studio 10 ရဲံ feature အသစးေတျထက

ဲ ထူ့်ခာ့တဲံ Plugin effect ႏြစးမ္ိဳ့ကေတာံ Newtone နဲ ံ Pitcher တို ံပဲ ်ဖစးပါတယး၈
Newtone ရဲံ လုပးေဆာငးခ္ကးေတျကေတာံ Audio file (mp3,wav, ….) ေတျရဲံ Pitch ကို အတငး/အခ္ ်ပဳလုပးႏိုငး်ခငး့၇ Record လုပးလိုကးတဲံ
သီခ္ငး့ထဲမြာ အွငး ေနာကးက္တာတို ံ၇ ေစာသျာ့တာတို ံ စတဲံ Timing မွငးတံဲ Error ေတျကို ်ပဳ်ပငးႏိုငး်ခငး့ (Time Manipulation )၇ တခ္ိဳ ံR&B
သီခ္ငး့ေတျမြာ လိုမ္ိဳ့ အဖ္ာ့ပိုငး့ေလ့ေတျမြာ Pitch ေလ့ေတျ ယိုငးတိုငးတိုငးလုပးထာ့တဲံ Effect ေတျ ဖနးတီ့ႏိုငး်ခငး့ တို ံပဲ်ဖစးပါတယး၈ Pitcher ရဲံ
လုပးေဆာငးခ္ကးေတျက Pitch ကို ေ်ပာငး့လဲေပ့ႏိုငး်ခငး့၇ Key တစးခု အတျငး့ွငးသာျ ့ေအာငး ညြိေပ့်ခငး့၇ MIDI input နဲ ံတဲ်ျ ပီ့ Harmonization
လုပးေပ့်ခငး့တို ံပဲ်ဖစးပါတယး၈ ကၽျနးေတားလဲ နညး့နညး့ပါ့ပါ့ပဲ စမး့ၾကညံးရပါေသ့တယး၈ အတျငး့က္က္ေတာံ မသိေသ့ပါဘူ့၈ သိထာ့
သေလာကးေလ့ကိုပဲ မြ္ေွ်ခငး့်ဖစးပါတယး၈ ပို်ပီ့သိထာ့တဲံသူေတျကလညး့ ပါွငးေဆျ့ေႏျ့ေပ့ေစလိုပါတယး၈
နိဂဵု့
ကၽျနးေတား ေ်ပာ်ပခဲံတဲံ နညး့ေလ့ေတျကိုမြ ကိုယးံဖာသာ ကိုယး ဥာဏးရြိသလို ထပး်ပီ့ခ္ဲ ႕ထျငးလို ံရေလာကး်ပီထငးပါတယး၈ Effect ေတျ
တစးခု်ပီ့တစးခုထညးံစမး့ၾကညံးပါ၈ Volume control, Pan control , နဲ ံ တ်ခာ့ေသာ Control ေတျမြာ Automation clip ေတျကို ထညးံလို ံရပါတယး၈
Instrument ေတျရဲံ တီ့လဵု့ အဖိ/အေဖာံ ၇အတို့/အက္ယး ေတျကို Automation clip ေတျနဲ ံ adjust လုပးေပ့်ခငး့အာ့်ဖငးံ Music ဟာ
တစးေ်ပ့ညီခ္ညး့်ဖစးမေနဘဲ ပို်ပီ့ အသကးွငး ႂကျတကးလာပါလိမံးမယး၈ ်ပီ့ရငး mp3, wav, … စသညး်ဖငးံ Export လုပး်ပီ့ ်ပနးနာ့ေထာငးၾကညးံပါ၈
Fl studio project file နဲ ံအသဵေတျ မတူဘဲ ကျာ်ခာ့သျာ့တာကို ေတျ႕ရပါမယး၈ မေကာငး့ေသ့ရငး fl studio မြာ ်ပနး်ပငးရမယး၈ ဒီလိုပဲ
လုပးရငး့ကိုငးရငး့နဲ ံ တ်ဖညး့်ဖညး့ ပိုပို်ပီ့သိ လာမြာ ်ဖစးပါတယး၈ စိတးရြညးလကးရြညးနဲ ံအႏုစိတးလုပးႏိုငးေလ ပိုေကာငး့ေလ်ဖစးမြာပါ၈ စာမ္ကးႏြာ
ကနး႕သတးခ္ကးအရ ဒီေလာကးနဲ ံပဲ ေဖား်ပလိုကးရပါတယး၈ ကၽျမး့က္ငးတံသ

ဲ ူေတျအေနနဲ ံလညး့ ဖိုရမးမြာ လာေရာကးေဆျ့ေႏျ့ေပ့ဖို ံ ဖိတးမႏၱက်ပဳ
အပးပါတယးခငးဗ္ာ၈
ထငးလငး့ (်မနးမာအငးဂ္ငးနီယာဖိုရမး)
htinlin@myanmarengineer.org
rd
Ac
tiv
itie
so
fM
EF
Seminar
rd
MEF MEF
MEF
Activities of MEF
rd
MEF Sport shirt
Seminar
MEF
Activities of MEF
MEF MEF
rd
MEF
Seminar
Activities of MEF
MEF
MEF
rd
Activities of MEF
— Chit Tee
rd
You Might Be a Technician if... Laughter , the Vitamin for your Life ...
you have ever tried to repair a $15.00 radio.
you think of the gadgets in your office as "friends."
you think your computer looks better without the cover.
you have ever purchased an electronic appliance "as is."
you have ever saved the power cord from a broken appliance.
you think jokes about being unable to program a VCR are stupid.
the salespeople at Circuit City can't answer any of your questions.
the microphone at a meeting doesn't work and you rush up to fix it.
you have a neatly sorted collection of old bolts and nuts in your garage.
you own a set of itty-bitty screwdrivers and you actually know where they are.
you just don't have the heart to throw away the 100-in-1 electronics kit you got for your ninth birthday.
you have never sat through an entire movie without having at least one device on your body beep or buzz.
rd
Importance of Oil Quality
We know that lubricating oil system is an important part of the engine system. The properties of lubri-
cating oil need to be maintained within the specified parameters, in order to the engine to operate
smoothly and efficiently.
Regarding the quantity of engine oil, the empirical rule states that the amount of system oil de-
pends on the type of engine. It should be 1lit/bhp and lube oil should not circulate more the 15 times/hr.
1. If very low quality of system lube oil is maintained in circulation, function of lubrication will be dis-
turbed.
2. Less amount of lube oil in circulation causes rise in temperature thus reducing the viscosity leading
the failure of boundary lubrication due to decrease in oil film thickness.
3. Insufficient time for de-aeration and it accelerates the process of oxidation of oil .due to oxidation
 Lubrication oil properties are lost
 Forms sludge and high temperature sludge adhere to metal surface.
 Formation of acids/corrosive attack.
 Increase the viscosity of oil.
4. Increase in friction, wear, heat corrosion, contamination and noise and it reduces the engine perfor-
mance to critical and in extreme cases total shut down of engine operation.
5. Also other properties of lubricating oil will be lost sooner as the additives will deteriorate faster.
Lub Oil Viscosity Change Effects

1. Unable to form a lubrication film and losing the lubricating property.
2. Increase in friction and wear and bearing damage.
3. Over heating due to break down of lube oil film.
4. Acid corrosion occurs if contaminated by high sulphur content HFO.
rd
5. Contamination with diesel oil reduces the flash point.
Causes for the Viscosity change

Fuel contamination - viscosity increases due to HFO and the viscosity decreases due to Diesel oil
contamination.
1. Contamination of insoluble like carbon from blow past.
2. Oxidation-Increase viscosity.
3. Contamination by other lubrication-Due to accidental topping up of wrong grade of lube oil.
4. Less quantity of lube oil in circulation.
Corrective Action
1. Preheating of lubricating oil before purification for effective functioning of purifier.
2. Purifier efficiency reduces contamination of insoluble and water regularly clean the sludge formed
in purifier.
3. Sufficient quantity of lube oil in circulation.
4. Proper cooling of lube oil before sending to the engine.
5. After circulation for the certain running period ―Batch purification‖ is done.
6. Carry out shipboard lube oil test.
Batch purification
 Originally the term batch purification applied only to the purification of Main engine crank case lube
oil.
 Batch purification referred to the system whereby the engine is shut down and the whole of sump
lube oil charge is pumped up to the dirty lube oil tank in the upper part of the engine room.
 The lube oil is heated in the tank and left as long as possible to settle out solids, sludge and any wa-
ter.
 It is then slowly purified in one batch, hence the name.
 It is generally done in port where main engine is not running. While running of main engine, cannot
do the batch purification because the regular continuous purification will be going on.
Treatment of Lube Oil

Concentration of acid, water and in adventitious solid matter is prevented by continuous filtra-
tion of lube oil circulating in the system. Ideally the entire flow of oil should be filtered before admitting
into the engine bearings. But in practice this presents some difficulty. In order to achieve finer filtration
filters of fine meshing should be introduced in the flow path.
The arrangement run the risk of starving the bearings as the flow resistance is increased. The
other solution is to do finer filtration through bypass arrangement. The best method would be to operate
with two oil chargers. While one charger is circulating in engine the other charger is purified in settling
tank and then through centrifugal separators.
Moderately fine filters are installed in the flow path of primary circuit which would reduce load
on filters and also increase the time interval between cleaning.
rd
Ship Board Oil Test
Qualitative oil test carried out in board ship do not give a complete and accurate picture of the
condition of lube oil .This could be obtained in a laboratory. However they do give good enough indica-
tion of the oil to enable the engineer to decide when the oil should be replaced or if some alteration in
the cleaning procedure is considered necessary. Test for Alkalinity, Depressiveness, contamination,
water and viscosity are usual. Samples of oil should be taken from the main supply line just before entry
into engine since it is the condition of the oil being supplied to the engine that is of the greatest
important.
Ko Tun
―Technology ကို အမြီလြမး့ရာွယး …‖
rd
D
es
ig
Seakeeping Evaluation of Round-Bilge Monohull by
n
Pa
pe
STF Strip Method
r
Win Ko Ko#1, Zaw Win*2, Mya Mya Khaing#3
#
Department of Mechanical Engineering, Defence Services Technological Academy, Myanmar
*
Department of Marine Engineering, Defence Services Technological Academy, Myanmar
#
Department of Mechanical Engineering, Yangon Technological University, Myanmar
1
winkokodsta@gmail.com
Abstract— In this paper, frequency domain STF number, Fn =0.57 to 1.4 [1]. From the systematic com-
strip theory that accounts for ship speed and tran- parisons, conventional strip theories can predict the
som effect is used to compute the hydrodynamic co- hydrodynamic coefficients up to Fn = 0.57 and the
efficients, the exciting wave loads and ship motion results are still satisfactory up to Fn = 1.4 if the instan-
response in regular waves. The radiation problem is taneous draught is considered [5]. The insufficient accu-
solved by Multipole method with close-fit conformal racy of strip theory computer program in the literature is
mapping and the diffraction problem is estimated not for the strip method but often due to the particular
from the incident and radiation potentials taking implementation of the code. The motivation of this pa-
Haskind relations. Spectral analysis techniques are per is to develop a successful and reliable computer
used for the evaluation of ship’s response in irregu- code for estimation of ship motion and wave load at
lar waves. A computer program is developed in various Froude numbers for arbitrary heading.
Matlab language as the effective seakeeping design II. MATHEMATICAL MODEL
tool suitable for regular and irregular waves. Vast A. Governing Equations
amount of computations are required for the irregu-
The velocity potential around a ship advancing
lar seaway and thus an efficient algorithm is intro-
at a constant forward speed can be described as,
duced to avoid repeated computations from each
combination of encounter frequencies, ship speeds, ( x, y, z; t )   Ux  S ( x, y, z )  T ( x, y, z )eit ………..(1)
headings and wave frequencies. NPL-4b round-bilge The first one is time independent steady part and the second
hullform is chosen for the verification and validation is time dependent part. The steady potential is assumed small
study of the present numerical model. and the unsteady potential is as follow,
6
Keywords—seakeeping, ship motion, strip theory, T  I  D   kk

k 1
wave load (2)
I. INTRODUCTION The incident wave potential can be expressed as
In ship design process, the fast and accurate I  g ekz e-ik ( x cos   y sin  )
o
prediction of seakeeping performance is the important (3)
factor in the preliminary design stage of high speed B. Boundary Conditions
vessels. The development of seakeeping theory has The following linearized boundary conditions are satisfied
taken several directions based on different methods. for each potential.
Among them, strip theory methods have become the 1) Incident and diffraction wave potentials:
standard tool for seakeeping computations. Linear strip At the free surface condition, z = 0
theories are described by Gerritsma and Beukelman   2 
(i  U x )  g z  (I , D )  0
[3], Tasai [9], Ogilvie and Tuck [7] and Salvesen, Tuck  
(4)
and Faltinsen [8]. On the mean position of the hull
In theory, the use of strip theories for high
I D
speed ships is questionable. But heave and pitch  0
n n
response by strip theory is satisfactory for Froude (5)
rd
2) Radiation wave potentials: draught is iteratively determined from the given hull offset
At the free surface condition, z = 0 and load case condition. Simpson and trapezoidal rules are
used for numerical integration in the program. In the confor-
  2 
(i  U x )  g z  (k )  0 mal mapping of sections, Lewis 2-parameter and multi-
(6) parameter close fit can be used. The first method is suitable at
On the mean position of the hull preliminary design since this only requires beam to draft ratio
k and sectional area coefficient. In detail design stage, offsets
 i nk  Umk
n for each cross-section are known and thus more accurate
(7)
C. Wave Exciting Forces and Moment transformation is obtained by close-fit mapping. The initial
The linearized time dependent pressure can be obtained coefficients are obtained from Lewis’ method and the remain-
from Bernoulli’s equation as ing coefficients are found by iterative least square method.
 it In STF strip theory analysis, multipole method is used to
p    (i  U )T e
x solve radiation potentials and the expansion coefficients are
(8)
The amplitudes of hydrodynamic load is derived from the found by applying body boundary conditions on the wetted
integration of pressure over the wetted surface as surface. The system of equations can be solved by Gauss
 elimination method by taking more linear equations than un-
H j =  n j (i  U )T ds  Fj  G j , j  1, 2,..., 6
S
x knowns. This is accomplished by taking greater number of
(9)
The exciting wave forces and moments become angles than the number of poles. Laguerre-Gauss quadrature
or power series expansion method can be used for integral

Fj =  n j (i  U )(I  D )ds terms that converge slowly. The approximation solved by
S
x
(10) second method is sufficiently accurate compared to analytical
The forces and moments due to ship motions become solution.
 6
The computation of hydrodynamic loads can be intensive
G j =  n j (i  U ) kk ds
S
x k 1 for a range of Froude number, encounter frequency, wave
(11)
The diffraction potential can be simplified from incident frequency and heading angle. There may be two common
and radiation potentials by using Green theorem and body approaches. The first one is to evaluate the hydrodynamic
boundary conditions and this is known as Haskind relations. coefficients based on the encounter frequency from each
The radiation potential can be estimated in terms of two di- combination of ship speed, heading and wave frequency.
This approach leads to more computer time for a larger num-
k
mensional potentials at various sections along the ship ber of encounter frequencies. The alternative one is to calcu-
length. The two dimensional problem for each strip can be late the velocity potentials for a range of encounter frequen-
solved by multipole method [2], [4]. Conformal mapping cies and then interpolation is used for the particular encounter
functions are required for ship sections and the numerical frequency. This would require more memory space and an
details can be seen in [4]. efficient interpolation algorithm. In the present paper the se-
cond approach is used by using cubic spline interpolation.
D. Ship Motion Equation In irregular wave analysis, the input wave spectrum is to
For dynamic equilibrium, the coupled linear equations of represent the irregular seaway and linear spectral analysis
motion can be written in the form
techniques are used to evaluate the response of ship in natural
6
  2
( M jk  Ajk )  i B jk  C jk  k  Fj sea. The post-processor results added mass, damping, wave
k 1
(12) load, added resistance and C.G or local response amplitude
The derivations of global hydrodynamic coefficients and operators (RAOs) for regular wave. The outputs of post-
exciting wave loads can be seen in STF strip theory [8]. processor for irregular wave are added resistance spectrum,
relative and absolute motion spectra and motion sickness
III. NUMERICAL SCHEME
index (MSI).
The present program is structured by three main modules:
pre-processor, solver and post-processor as shown in Fig.1.
Each module is divided into submodules for specific needs.
The concept is to implement each module into an integrated
rational ship design package and to add further extension.
In the hydrostatic and equilibrium analysis, the equilibrium
rd
Pre-processor Solver
Hull offset Hydrostatic and Equilibrium

Load case module
Conformal mapping module
Lewis 2-parameter fit
Multi -parameter close fit
STF strip module V. RESULTS AND DISCUSSIONS

Ship speed The seakeeping analysis for regular waves is evaluated for three
Heading Solve Radiation potential
Encounter wave
cases: 7.98 knot, 21.148 knot and 31.921 knot corresponding to Fn =
frequency Solve hydrodynamic loads 
0.2, 0.53 & 0.8 in head sea ( =180). Wave exciting force and
moment based on encounter frequency are verified in Fig.3 to
Wave spectrum Irregular wave module Fig.4. The present numerical program gives very close agreement
with Seakeeper. Both heave and pitch RAOs and phase functions
will be compared in Fig.5 to Fig.8 for Fn = 0.2. The comparison is
Post-processor  L/ g
based on non-dimensional encounter frequency .The
Regular wave results
present program slightly over-predicts for heave response and under-
predicts for pitch response but the present numerical calculation
Irregular wave results
along with Seakeeper are in close agreement with experimental data.
RAOs for Fn = 0.53 have been investigated in Fig.9 to Fig.12. The
Fig. 1 Block diagram of program present program and Seakeeper shows good correlations with exper-
imental results for heave response. But the codes cannot capture
IV. VERIFICATION AND VALIDATION the resonant peak for pitch response. RAOs for Fn = 0.8 are also
NPL-4b round bilge hullform shown in Fig.2 is selected as a compared in Fig.13 to Fig.16. The comparisons show good estimate
good test example and the principal particulars are given in Table. I. for heave response but pitch response shows poor predictions of
Parts of the validation are done from the results of towing tank frequency at which the peak occurs. C.G heave response spectra for
measurements tested at the University of Southampton [6]. The veri- irregular sea are also compared for Fn = 0.8. Satisfactory agree-
fication is also accomplished from the results of other commercial ment is found with Seakeeper as shown in Fig.17.
software ―Seakeeper‖. In the present computation, 9-parameter close
-fit mapping is used for 21 equally spaced stations. Wave induced
loads and response amplitude operators are evaluated for regular
waves and response spectra are computed by taking significant wave
height 3.25m and model period 9.02s for 1-parameter Bretschneider
wave spectrum at sea-state (5).
TABLE I
PRINCIPAL PARTICULARS OF NPL-4b HULL
Principal particulars Dimension(m)
Fig. 2 Fig. 3 Amplitude of heave exciting force

Length between perpendicular 49.5
Geom-
etry of
Beam overall 4.78
NPL-
4b
hull Draft 2.50
Transverse radius of gyration 1.651
Longitudinal radius of gyration 11.25
rd
Fig. 8 Pitch phase (Fn =0.2)
Fig. 4 Amplitude of pitch exciting moment
Fig. 9 Heave RAO (Fn =0.53)
Fig. 10 Heave phase (Fn =0.53)
Fig. 6 Heave phase (Fn =0.2)
Fig. 11 Pitch RAO (Fn =0.53)
Fig. 7 Pitch RAO (Fn =0.2)
rd

Fig. 17 Heave response spectrum (Fn =0.8)
VI. CONCLUSION
The present numerical program may be useful for evalua-
tion of seakeeping performance of monohulls up to moderate
Froude number. Satisfactory agreement is obtained for head
sea but validation for beam and follows sea conditions are
still remaining.
ACKNOWLEDGMENT
The author would like to express deep gratitude to Cdr.
Fig. 14 Heave phase (Fn =0.8) Zaw Win, ADS of DSTA and Dr. Mya Mya Khaing, Associ-
ate Professor, Department of Mechanical Engineering, YTU.
REFERENCES
[1] Block, J.J. and Beukelman, W., ―The High-Speed Displace-
ment Ship Systematic Series Hull Forms - Seakeeping Charac-
teristics,‖ Trans. SNAME, Vol.92, pp.125-150, 1984.
[2] De Jong, B., ―Computation of Hydrodynamic Coefficients of
Oscillating Cylinders,‖ Technical Report 145-S, 1973, Nether-
lands Ship Research Centre TNO, Shipbuilding Department,
Delft, The Netherlands, 1973.
[3] Gerritsma and Beukelman, W., ―The Distribution of the Hy-
drodynamic Forces on a Heaving and Pitching Ship Model in
Still Water,‖ Proceedings: 5th Symposium on Naval Hydrody-
namics, pp.219-251, 1964.
Fig. 15 Pitch RAO (Fn =0.8) [4] Journee, J.M.J. and Adegeest, L.J.M., ―SEAWAY for Win-
dows,‖ Theoretical Manual of Strip Theory Program,
Amarcon, Delft University of Technology, Report 1370, 2003.
rd
[5] Keuning, J.A., ―Distribution of Added Mass and Damping along the Length of a Ship Model at High Forward Speed,‖ Report
No.817-P, Ship Hydrodynamics Laboratory, Delft Univ. of Technology, the Netherlands, 1988.
[6] Molland, A.F., Wellicome, J.F. and Couser, P.R., ―Experimental measurements of the seakeeping characteristics of fast displacement
catamarans in long-crested head-seas,‖ University of Southampton, Ship Science Report No. 89, December, 1995.
[7] Ogilvie, T.F. and Tuck, E.O., ―A Rational Strip Theory of Ship Motion: Part I,‖ Department of Naval Architecture, The University
of Michigan, Report No.013, 1969.
[8] Salvesen, N., Tuck, E.O. and Faltinsen, O., ―Ship Motions and Sea Loads,‖ Trans. SNAME, Vol.78, pp 250-287, 1970.
[9] Tasai, F., ―Improvements in the Theory of Ship Motions in Longitudinal Waves,‖ Proceedings 12th I.T.T.C, 1969.

NOMENCLATURE Heading angle
Ajk Added mass coefficient 
Encounter wave frequency
Bjk Damping coefficient
o
Cjk Hydrostatic restoring coefficient Wave frequency
Fj Exciting wave load 
Total velocity potential
Fn Froude number
L Length between perpendiculars I
Incident wave potential
Mjk Generalized mass matrix
U Ship speed D
Diffraction potential
SITTC ITTC wave spectra
k
SZ Heave response spectra Radiation potential
g Acceleration due to gravity k
j, k Subscripts (j,k = 1,2,…6) Two dimensional radiation potential
k 
Wave number Density of fluid
mk Forward speed component of body boundary condition ζ Incident wave amplitude
nk Normal vector
x, y,z Coordinate system
k
Complex motion amplitude in k-mode
rd
rd
rd

Myanmar Engineer Forum Anniversary Journal No

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Myanmar Engineer Forum Anniversary Journal No

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Electronic အငးဂ္ငးနီယာပိုငး့ဆိုငးရာ - William Paul ၇ ေအရာ

စကးမႈ ၇ ေရေၾကာငး့ အငးဂ္ငးနီယာဆိုငးရာ - ကိုထြန္း ၊ ဟယ္ရီလင

ၿမိဳ႕်ပ အငးဂ္ငးနီယာဆိုငးရာ - ထြန္းေအာင္ေက်ာ္ ၊ ကို အင္ဒရူး ၊ Pho Zaw ၇

chit tee ၇ chitsuelay

ဗိသုကာပညာရပးပိုငး့ဆိုငးရာ - ပါႀကီ့ ၇ KPZ ၇ ဂၽျနးမို့အိမး ၇ MTZO

AutoCAD ပိုငး့ဆိုငးရာ - ပါႀကီး ၊ KPZ ၇ ဂၽျနးမို့အိမး ၇ chan09

Mining သတၳဳတျငး့အငးဂ္ငးနီယာဆိုငးရာ - chan09 ၇ ငေမာငး

ႏ္ဴကလီ့ယာ့ အငးဂ္ငးနီယာပညာ - Dragon Warrior

ကျနးပ္ဴတာပိုငး့ဆိုငးရာမ္ာ့ - ကိုေရခါ့ ၇ သို့ေက္ာငး့သာ့ ၇ ကို ခ္ငး့တျငး့သာ့ ၇

ဓါတးပဵုပိုငး့ဆိုငးရာ - ကိုငယး ၇ ကို phyo

ဝတၳဳတုိ/ရြညး၇ ကဗ္ာ၇ အကးေဆ့၇ သုတ/ရသ ေဆာငး့ပါ့ - ဟယ္ရီလြင္ ၊ ဂၽြန္မိုးအိမ္ ၊ ပါႀကီး

စာေစာငး ဒီဇိုငး့ - ေမာင္ေလေျပေလး ၊ ထင္လင္း ၊ ကိုေန

အေထျေထျ - ေရခါ့၇ ခ္ငး့တျငး့သာ့ ၇ William Paul

စာအုပးထုတးေွသညးံရကးစျဲ - ၆-ှှ-ဿွှှ (ဗုဒၶဟူ့)

Myanmar engineer forum ကို စတငးတညးေထာငးခဲံသူ ဟိနး့ေလ့၇ ေနညိဳ ၀

ှ၈ Falcon Hypersonic Technology Vehicle-2 စမး့သပးပ္ဵသနး့်ခငး့ ၅

ဿ၈ Old English Words ၁၄

၀၈ အာကာသလျနး့ပ္ဵယာဥး (Space shuttle) ခရီ့စဥးအဆငးံမ္ာ့ ၂၁

၁၈ ပုဂဵေခတး ဂူဘုရာ့တစးဆူ၏ အစိတးအပိုငး့ အေခၚအေွၚမ္ာ့ ှ၁ဿ

၂၈ Engineering Quiz William Paul ှွှ

၃၈ တီထျငးမြဳမ္ာ့၏ သမိုငး့ေၾကာငး့ထဲမြ အမြတးတရ မြတးခ္ကးစကာ့မ္ာ့ ှဿ၁

ကၽျနးေတားတို ံသစးပငးေတျစိုကးခဲံၾကတယး ဂၽျနးမို့အိမး

ငါနဲ ံငါ … ပဋိပကၡ မို့ထကးလငး့

မီ့တစးစ်ဖငးံ ကစာ့မိ်ခငး့ ေနမငး့လျငး

ှ၈ ကမ ၻာေ်မကို ခ္စးခငး်ခငး့ Pig kalay (Aey Thar Yar) ှွ

ဿ၈ Mechanical Major ၏ ႏြလဵု့သညး့ပျတး (သို ံမဟုတး) သူရိနးသစၥာ ှ၁

Workshop Technology အေတျ့စမ္ာ့

၀၈ စကာ့ေ်ပာေသာမ္ဥး့ေၾကာငး့ကေလ့မ္ာ့ ေမာငးသနး ံဇငးဦ့ ှ၅

၁၈ Human factors ဇငးေမာငးထန

၂၈ ပတးွနး့က္ငးကို တညးေဆာကး်ခငး့ MMO ဿ၅

၄၈ BIM (သို ံမဟုတး) စိနးေခၚေနေသာနညး့ပညာ MZ (Design Ideology) ၂ှ

၆၈ Mechatronics ေကာကးေၾကာငး့မ္ာ့ Dragon Warrior (A.G.T.I-M.P) ၃၂

ှွ၈ ေရဒါနညး့ပညာ၏ ေရြ့ဦ့ေန႕စျဲမ္ာ့ William Paul ၄ဿ

ှှ၈ ဘေလာံဆိုတာ ဘာလဲ မေနာ်ဖဴေလ့ ၅ဿ

coefficients မ္ာ့အာ့ တျကးခ္ကး်ခငး့

ှ၀၈ Plastic အေၾကာငး့ တေစံတေစာငး့ H.Htet (TA-11) ၆ွ

ှ၁၈ Super potato concept ဂၽျနးမို့အိမး ၆၃

ှ၂၈ Control panel အာ့ အသဵု့်ပဳ်ခငး့ ကိုစဵ်ငိမး့ ၆၅

ှ၄၈ Beams optimization ငရုတးေကာငး့ ှှွ

ှ၆၈ ဟငး့လငး့ချငးႏြငးံ အေတျ့ MTZO ှှ၃

ဿွ၈ Lubrication Oil ကုိထျနး့ ှဿှ

ဿှ၈ Overhead Crane Beam Design ငရုတးေကာငး့ ှဿ၂

ဿဿ၈ အိုရီဂါမီ နဵရဵမ္ာ့ ဂၽျနးမို့အိမး ှ၁ဿ

ဿ၀၈ FL Studio Mixer အသဵု့်ပဳ်ခငး့ ထငးလငး့ ှ၁၀

ဿ၁၈ Effects of low quality lubrication oil on ships Ko Tun ှ၂၄

STF Strip Method

ှ၈ နညး့ပညာ၇စျမး့အငး၇ သဘာွပတးွနး့က္ငးႏြငးံ ႏြိဳငး့ရငးံေႏျ ၂၂

၀၈ အေတာငးတူေသာငြကးမ္ာ့ အတူတူပ္ဵသနး့ေနၾကသညး ဂၽျနးမို့အိမး ှ၀၂

ရာသီေပ္ာကးလျငးံေသာ စဵပယးငဵုမ္ာ့ ဖီ့ေဂ္ ှ၀ှ

Civil Engineering Seminar Singapore 2010 Chit Tee ှ၂ှ

ကာတျနး့ ၄ ၇ဿ၄၇ ၂ွ၇ှွ၆၇ှ၂၃၇ှ၂၆၇ှ၃၂

ဟိနး့ေလ့ ● မဂၤလာပါအကုိ ... ဒီ နညး့ပညာဖုိရမး တညးေထာငး်ဖစးခဲ႔ပုဵ သမိုငး့အက္ဥး့ေလ့ကို ဖုိရမးမနးဘာမ္ာ့ သိရြိ

yeakharr ● ဒီလုိဗ္ ... ဖုိရမးဆုိတာကို က္ေနားလညး့ သိပးမသိေသ့ဘူ့၈ ဘယးလုိဝဘးဆုိကးမ္ဳိ့လညး့ ဆုိတာကိုေတာငး

နာ့မလညးေသ့တာ၈ က္ေနားတုိ႔ မဟာအငးဂ္ငးနီယာသငးတနး့တကးေတာံ စာလုပးတံအ

မေကာငး့ေပဘူ့လာ့၈်မနးမာေတျအတျကး ်မနးမာံ culture အတုိငး့ ေရ့သာ့ဆကးဆဵမယးံ well know အငးဂ္ငးနီယာဝဘးဆုိကးကို

က္ေနားလုိကးရြာပါတယး၈ မေတျ႔ခဲံဘူ့ေပံါဗ္ာ၈ ဒီေတာံ က္ေနားတုိ႔ရဲ႔ www.myanmarengineer.org ဆုိတာ ်ဖစးလာတယး၈ က္ေနားလုပး်ပီ့

maintenance လုပးႏုိငးပါံမလာ့‘ ဆုိတဲံ အေတျ့က အ်မဲတမး့ဖိစီ့ေနတာကုိ့၈ ဘာပဲ်ဖစး်ဖစးလုပး မယးလုိ႔ ဆုဵ့်ဖတး်ပီ့ခဲံ

ေပ့ၾကပါတယး၈ နာမညးေပ့တာက က္ေနားဘာသာပဲစဥး့စာ့်ပီ့ေပ့ပါတယး၈ hosting ရြာတာ ၇ forum application ဒီဇုိငး့ႏြငးံ

အထဲက coding ေတျ ်ပဳ်ပငးတာအာ့လုဵ့ကို က္ေနားပဲလုပးထာ့ပါတယး၈ အနီ့စပးဆုဵ့ကူညီေပ့ခဲံၾကသူမ္ာ့ကေတာံ စတငး

အေကာငးအထညးေဖားတုနး့က ေန(The Sun)၇ ေမာငးဆနး့၇ အိမးလျမး့သူ တု႔ပ

ၾကာ်ပီ့တဲံေနာကးမြာေတာံ ရာမညဖုိ့လ်ပညးံ တု႔ိ ၇ တာယာ တု႔က

အေကာငးအထညးေဖားတုနး့က လူေတျကိုေ်ပာတာေနား၈ အခုခ္ိနးမြာေတာံအမ္ာ့ၾကီ့ေပံါဗ္ာ၈ အရငး့ႏြီ့ဆုဵ့

ဖုိရမးညီအစးကို ေတားတာကေတာံ ်မနးမာမိသာ့စုဖုိရမး ်ဖစးပါတယး၈