Professional Documents
Culture Documents
Zamknij Usta. Podręcznik Oddychania Metodą Butejki. Jak Na Z
Zamknij Usta. Podręcznik Oddychania Metodą Butejki. Jak Na Z
i zatkany nos
Patrick McKeown
Tłumaczenie:
Anna Ryczek
1
Wydane przez: Buteyko Books
Loughwell, Moycullen, Co Galway
Strona: www.ButeykoClinic.com
Email: info@Buteykoclinic.com
2
Spis treści
Ważne: Uwaga 40
Podsumowanie 101
Przypisy 146
Na zakończenie 162
4
Dajcież mi waszych zmęczonych,
waszych biedaków,
by odetchnąć wolnością.
5
WSTĘP: Astma- masz wybór
Ta książka wyjaśnia:
6
Jednak wiem też jak to jest oddychać całkowicie swobodnie, bez potrzeby
stosowania leków na astmę. Teraz mogę doświadczać przyjemności
cotygodniowego biegania bez obawy, że moje drogi oddechowe się zwężą
i spać każdej nocy bez budzenia się z potrzeby walki o powietrze. Mój oddech
nie jest już walką i wysiłkiem, jest to czynność prosta i delikatna.
W 1997 roku moje życie zmieniło się diametralnie, gdy poznałem prace
zmarłego już rosyjskiego lekarza Konstantina Butejki. Odkrył on związek
między objętością oddechową a szeregiem chorób, w tym astmą. Być może
próbowałeś już wcześniej stosować ćwiczenia oddechowe, które okazały się
bezużyteczne. Tak, ja też, ale to podejście jest zupełnie inne. Uczy jak
poprawić objętość oddechową.
7
Profesor Konstantin Butejko (1923-2003)
W tym miejscu możesz zapytać: jeśli jest taka dobra, dlaczego nie jest lepiej
znana?
Inną kwestią jest to, że większość badań nad astmą na Zachodzie jest
prowadzona przez firmy farmaceutyczne. Nie jest w interesie firmy
farmaceutycznej badanie skutecznych, ale nieopartych na lekach metod takich
jak metoda Butejki.
8
Rozdział 1: Co powoduje astmę?
choroby. Nikt nie mógł nawet podejrzewać, że „głęboki oddech” był przyczyną
9
Jeśli zapytasz swojego lekarza, co powoduje astmę, odpowiedź zabrzmi „nie
wiem”.
Gdy stajemy się zamożni, nasz styl życia zmienia się, a to ma znaczący wpływ
na sposób, w jaki oddychamy. W nowoczesnym świecie jemy więcej
przetworzonej żywności, przejadamy się, wykonujemy mniej ćwiczeń
fizycznych, doświadczamy więcej stresu i mamy wyższą temperaturę w domu.
Praca w nowoczesnej gospodarce wydaje się być oparta na usługach. Efektem
jest bardzo mała aktywność fizyczna i wiele godzin rozmów. Ponadto na
siłowniach, zajęciach sportowych, w technikach antystresowych, a nawet
w zachodniej jodze powszechnie panuje przekonanie o korzyściach głębokiego
oddychania.
regularne wzdychanie,
nieregularne oddychanie,
bezdech,
11
ziewanie z głębokimi oddechami,
wytężone oddychanie,
12
Ten ciężki oddech nie pojawia się tylko w okresie
Możemy przeżyć bez jedzenia kilka tygodni, bez wody kilka dni, a bez
powietrza możemy przeżyć zaledwie kilka minut. Powietrze, które jest tak
niezbędne do podtrzymania życia, musi zatem spełniać jakieś określone
parametry.
odczyn krwi.
13
2) Podczas mówienia duże wdechy powietrza są robione pomiędzy każdym
3) Stres aktywuje reakcję walki lub ucieczki. Reagujemy w ten sam sposób
fizycznej.
14
ruchy brzucha. Duży oddech jest często brany przez usta i ogólnie wiąże się
Jednak ten wzrost objętości oddechowej dalej karmi nasze objawy powodując
Można by stwierdzić, że taki sam odsetek populacji ma gen astmy dziś, jak lata
temu - rozwijamy się przecież od tysięcy lat. Chociaż astma występuje już od
dłuższego czasu, a pierwsze doniesienia pochodzą ze starożytnego Egiptu, to
dotyczyła ona tylko niewielkiego odsetku populacji aż do drugiej połowy XX
wieku. Na przykład częstość występowania astmy zgłaszana w USA wzrosła
o 74% między 1980 a 1996 rokiem19.
15
Jeśli nosisz „gen astmy” i oddychasz nadmiernie, astma rozwinie się. Z drugiej
strony jeśli nosisz „gen astmy", ale nie masz nawyku nadmiernego oddychania,
astma nie rozwinie się.
się cofnie.
16
Najpierw my tworzymy nawyki,
Dr Rob Gilbert
17
Tylko nawyk
Stosując różne ćwiczenia opisane w tej książce nauczę cię jak zmniejszyć
objętość oddechową do bardziej normalnej ilości, a dzięki temu zatrzymać
astmę.
18
Istnieją różne teorie wyjaśniające, dlaczego nadmierne oddychanie powoduje
zwężanie się dróg oddechowych. Jedna z nich mówi, że drogi oddechowe
ochładzają się i/lub odwadniają z powodu doprowadzania tak dużych ilości
powietrza21-34.
19
Dwutlenek węgla jest w rzeczywistości bardziej podstawowym składnikiem
materii żywej niż tlen. Cytat Yandell Henderson z książki Normalne
oddychanie - klucz do zdrowia autorstwa dr. Artura Rakhimowa40.
Transport tlenu
Tlen jest względnie nierozpuszczalny w krwi, więc około 98% gazu jest
transportowana przez hemoglobinę. Uwolnienie tlenu z hemoglobiny jest
zależne od ilości dwutlenku węgla w pęcherzykach płucnych/krwi tętniczej.
Jeżeli dwutlenek węgla nie jest na wymaganym poziomie 5%, tlen „przykleja
się” do hemoglobiny i nie jest uwalniany do tkanek i narządów.
Ten związek został odkryty w 1904 przez Christiana Bohra i znany jest jako
efekt Bohra.
21
Które z następujących objawów hiperwentylacji występują u ciebie?
22
fizyczny. Oddychanie zwiększa się, gdy tylko rozpoczynasz ćwiczenia
fizyczne. Im cięższy oddech względem wymagań metabolizmu, tym bardziej
drogi oddechowe zwężają się.
Pytanie zatem brzmi: jeżeli możesz wywołać u siebie objawy śmiejąc się lub
ćwicząc przez kilka minut, to czy ma to sens, że jeśli twój oddech jest zawsze
dwa-trzy razy większy niż wymagany, to też będzie wywoływać objawy?
Przez lata lekarze mówili swoim pacjentom z astmą, że pływanie jest dla nich
korzystne, mimo że nie było dokładnie wiadomo, dlaczego. Odpowiedź jest
prosta: podczas pływania, twoja twarz jest pod wodą, a to zmniejsza dopływ
powietrza. Pomimo tego, że możesz wziąć oddech przez usta co kilka
machnięć rękami, objętość oddechu jest dużo mniejsza, niż podczas biegania
lub innych ćwiczeń.
23
W większości lądowych form ćwiczeń tempo oddychania nie jest ograniczone,
wentylacja wzrasta proporcjonalnie przez cały czas ćwiczenia i końcowo-
wydechowe ciśnienie parcjalnego CO2 jest normalne lub niskie. Dlatego nie
pojawia się bodziec hiperkapniczny do rozszerzania się oskrzeli i astmatycy nie
mają ochrony (...). Ponieważ końcowo-wydechowe ciśnienie parcjalnego CO 2
nie zostało zmierzone u astmatyków, potencjalnie ochronna właściwość
wyższego poziomu CO2 mogła zostać pominięta.
24
Powinno się mniej jeść, mniej oddychać,
obecnie robić.
25
Rozdział 2: Pragnę swobodnie oddychać
26
Zamierzam pominąć zbędne informacje i dostarczyć ci jedynie te
najważniejsze, abyś osiągnął oczekiwany efekt. Wszystkim ćwiczeniom
oddechowym towarzyszyć będzie schemat liniowy. By zinterpretować każdy
schemat istotne jest, abyś zrozumiał następujące terminy:
27
Będziesz potrzebował do tego zegarka z sekundnikiem lub stopera.
Możesz także czuć, że twoja przepona mimowolnie drga lub napiera w dół
Twój oddech po wstrzymaniu powietrza nie powinien być większy niż przed
zrobieniem pomiaru. Powinieneś oddychać spokojnie i cicho. Jeśli twój oddech
jest zakłócony, wstrzymywałeś go zbyt długo, a więc będziesz miał
niedokładny pomiar PK.
28
Zanim zaczniemy, zwróć uwagę na kilka ważnych kwestii:
1) Oddech jest brany po delikatnym wydechu.
wstrzymać oddech.
poprawiające oddychanie.
29
Jeśli PK jest mniejsza niż 20 sekund, wtedy:
Główne objawy ustąpią, ale mogą pojawić się, jeśli zetkniesz się
z wyzwalaczem objawów astmy. Wpływ wyzwalaczy jest wprost
proporcjonalny do PK. Jako astmatyk będziesz czuł się całkiem dobrze, a twój
oddech będzie dużo spokojniejszy. Ponadto nie powinieneś mieć żadnych
nocnych epizodów, a przeziębienia i infekcje klatki piersiowej znacznie się
zmniejszą.
Nie są obecne żadne objawy astmy. Będziesz się czuć bardzo dobrze,
doświadczając pozytywnej energii, przejrzystości myślenia i swobodnego
oddechu. By dokonać trwałej zmian w fizjologii, konieczne jest osiągnięcie PK
wynoszącej rano 40 sekund przez 6 miesięcy.
KROK 1
1. zamknij usta,
31
3. stosuj delikatne spokojne oddychanie,
KROK 2
KROK 3
Zrobisz postępy mając zamknięte usta, ale samo to nie wystarczy. Konieczne
jest również, abyś odwrócił nawyk nadmiernego oddychania, który rozwinął
się na przestrzeni lat.
33
PK wynosząca 40 sekund; oddychanie jest bardzo ciche, spokojne
i niezauważalne.
34
mniej stresu - mniejsza presja konkurencji, zdrowsze środowisko
naturalne.
Dzisiaj:
35
Rasa ludzka wyginie ostatecznie od choroby zwanej cywilizacją.
36
Rozdział 3: Oddychanie metodą Butejki
A = X + Y + Z,
X to praca.
Y to zabawa.
Albert Einstein
37
Moje doświadczenie zdobyte podczas nauczania tysięcy astmatyków pozwoliło
mi rozwinąć bardzo prostą metodę pokonania astmy. Sposób przedstawienia
i opis ćwiczeń jest unikalny dla Kliniki oddychania metodą Butejki. Podejście
to jest łatwe do zastosowania, zapamiętania i włączenia do swojego stylu życia.
38
Wyobraź sobie, że jesz dziesięć posiłków dziennie. Jeśli brałbyś udział
w zajęciach dietetycznych i kazano by ci zmniejszyć liczbę posiłków do dwóch
lub trzech dziennie, wtedy poczułbyś się głodny, ponieważ wcześniej twoje
ciało przyzwyczaiło się do większej ilości jedzenia. Jednak w ciągu kilku dni
to uczucie by znikło, a twój ogólny stan zdrowia poprawiłby się.
Jest tylko jedna prosta zasada i bez niej nie poczynisz postępu.
39
Stopień zapotrzebowania na powietrze będzie zależeć od wykonywanego
ćwiczenia.
Uwaga
cukrzyca typu 1,
padaczka,
schizofrenia,
anemia sierpowata,
tętniak,
cukrzyca typu 2,
migrena.
Reakcje oczyszczające
41
oddechowa poprawia ukrwienie i dotlenienie wszystkich tkanek i narządów.
Reakcje oczyszczające mają miejsce, gdy PK podnosi się do 10, 20 i 40
sekund. Mogą również wystąpić, gdy PK jest 2, 4 i 6 razy większa od wartości
początkowej.
biegunka,
utrata apetytu,
bezsenność,
42
metaliczny lub miedziany posmak w ustach i zwiększone pragnienie.
43
Twój nos odgrywa istotną rolę w ocieplaniu powietrza wlotowego zanim
dostanie się ono do płuc. Z mojego doświadczenia wynika, że przestawiając się
na stałe z oddychania ustami na oddychanie przez nos redukujesz objawy
astmy o około 30%.
44
Jeżeli nie przestawisz się na oddychanie przez nos,
nigdy nie cofniesz astmy.
TWÓJ NOS:
45
Twój nos filtruje również większe cząstki, które są częstymi wyzwalaczami
astmy. (Często dziwi mnie fakt, że rodzice dzieci chorych na astmę wydają
wiele pieniędzy na zmianę dywanów, zasłon, pościeli i instalację
zaawansowanych systemów próżniowych aby zmniejszyć wdychanie roztoczy,
a dziecko rzadko zachęcane jest do oddychania przez nos).
Nawilża: nos zawiera wilgotną warstwę śluzu, która lekko nawilża powietrze,
zmniejszając tym samym stopień odwodnienia.
47
Jeśli mężczyzna całuje piękną dziewczynę jednocześnie prowadząc samochód,
Albert Einstein
48
ĆWICZENIA ODDECHOWE nauczane przez Patricka McKeown
(odpowiednie jeżeli masz niską PK, jesteś seniorem, cierpisz na wiele chorób)
49
ĆWICZENIE 1 - Jak odblokować nos, pozbyć się śluzu i zaparć
(Darmowe video dotyczące tej sekcji dostępne jest na www.ButeykoDVD.com)
Jeśli twoja PK jest mniejsza niż 10 sekund lub masz któreś z objawów
wymienionych na stronie 40 wtedy nie wstrzymuj oddechu zbyt długo. Zamiast
tego zrób ćwiczenie 6, aby wspomóc odblokowanie nosa.
Twój nos blokuje się z powodu wdychania zbyt dużych ilości powietrza.
Naczynia krwionośne są podrażniane i wytwarzana jest większa ilość śluzu,
przez co trudniej oddychać.
Tworzy się wtedy błędne koło, bo gdy nos się blokuje, zaczynasz oddychać
przez usta. Wiąże się to z jeszcze większą utratą CO 2, co powoduje z kolei
jeszcze większe blokady.
50
Ćwiczenie to jest bardzo skuteczne, by odblokować twój nos w ciągu kilku
minut
Usiądź prosto.
Weź mały wdech przez nos, jeśli to możliwe i zrób mały wydech. Jeśli
twój nos jest całkiem zablokowany, weź mały wdech kącikiem ust.
Kiedy musisz wziąć oddech, weź wdech przez nos i oddychaj przy
zamkniętych ustach.
Jeśli twój nos nie został całkowicie odblokowany, odczekaj około 30 sekund,
aż twój oddech się unormuje, zanim ponownie wykonasz to ćwiczenie.
Będziesz je musiał zrobić kilka razy, zanim twój nos całkowicie się odblokuje.
51
Po kilkukrotnym wykonaniu tego ćwiczenia twój nos zostanie odblokowany.
Możesz również poczuć, że jest ci cieplej z powodu poszerzenia się naczyń
krwionośnych. Zabieg ten jest również przydatny, aby pozbyć się śluzu z dróg
oddechowych oraz zaparcia. Aby usunąć zaparcia, wykonaj to ćwiczenie wiele
razy. Wstrzymuj oddech siedząc na ubikacji!
Jeśli masz niską PK oznacza to, że dużo oddychasz i twój nos ponownie się
zablokuje. Jedynie gdy twoja poranna PK wynosi 20 sekund, twój nos
pozostanie czysty.
Rób to ćwiczenie za każdym razem, gdy twój nos się zablokuje. Nawet jeśli
jesteś przeziębiony, upewnij się, że oddychasz przez nos. Mógłbyś pomyśleć,
że nie można wyczyścić nosa, jeżeli jesteś bardzo przeziębiony, ale jednak
można. Jeśli jesteś przeziębiony, zamknij usta i zmniejsz swój oddech w ciągu
dnia (wyjaśnię to później). Skróci to czas trwania przeziębienia oraz znacznie
zmniejszy prawdopodobieństwo jego przedostania się do klatki piersiowej.
Zauważyłem, że setki astmatyków rzadziej cierpi na katar czy infekcje klatki
piersiowej po nauczeniu się, by oddychać przez nos i korygować swoją
objętość oddechową.
Gdy przestawisz się z oddychania przez usta na oddychanie przez nos, objętość
wdychanego powietrza zmniejszy się. Twoje usta tworzą większy otwór, stąd
możesz brać przez nie większe wdechy. Jeśli oddychałeś przez usta przez wiele
lat pewne jest, że ciało dostosowało się do takiego zwiększonego oddechu.
52
Cokolwiek robisz, upewnij się, że twoje usta są zamknięte. Twoje ciało może
się buntować i nakłaniać cię do zwiększonego oddychania prowokując
ziewanie, wzdychanie, regularne pociąganie nosem czy niepotrzebne wdechy
przez usta. Staraj się nie zwiększać oddychania w tych momentach.
Pacjenci często zaczynają się zastanawiać, jak do tej pory mogli żyć z ciągle
zatkanym nosem - dolegliwością która jest często i zazwyczaj bezskutecznie
leczona aerozolami do nosa, lekami obkurczającymi błonę śluzową nosa a
nawet operacją.
53
Roztwór soli fizjologicznej na nieżyt nosa
Kiedy skończysz, osusz nos chusteczką. Twój nos w środku będzie czystszy i
mniej zablokowany. Nieświeży oddech, który często spowodowany jest katarem,
zniknie, gdy nos się odblokuje. Powszechne wielokrotne wydmuchiwanie nosa
wiąże się z wdychanie dużych ilości powietrza i może uszkodzić wewnętrzną
wyściółkę nosa i przyczynić się do stanu zapalnego. Stosowanie ćwiczeń
oddechowych wraz z roztworem soli jest znacznie skuteczniejsze.
54
ĆWICZENIE 2 - Zmniejszona objętość oddechowa (łatwe)
Usiądź prosto.
55
Kiedy robisz wydech, im czujesz cieplejsze powietrze, tym więcej
oddychasz. Skoncentruj się na uspokojeniu oddechu, aby zmniejszyć
ilość ciepłego powietrza, które czujesz na palcu.
Innym sposobem opisania tego uczucia jest odczuwanie takiej samej zadyszki
jak podczas łagodnego spaceru. Jedyną różnicą jest to, że teraz siedzisz
nieruchomo. Ta wiedza pomoże ci zmniejszyć uczucie paniki, które może się
pojawić. Wielu chorych na astmę nie czuje się swobodnie przy wykonywaniu
tego ćwiczenia, ponieważ odczuwają to samo, co w czasie trudności
z oddychaniem. Jednak nie martw się, po niedługim czasie praktyki będziesz
w stanie utrzymać potrzebę powietrza bez odczuwania niepokoju.
56
ĆWICZENIE 2B
Skuteczność tego ćwiczenia będzie zależeć od tego, czy będziesz czuł, że się
przyduszasz.
Jak twoje zablokowane nozdrze czuje się po kilku minutach oddychania przez
nie?
57
Postępowanie przy ĆWICZENIU 2
PK zmierzona na końcu tego zestawu ćwiczeń powinna być około 25% wyższa
niż w momencie rozpoczęcia.
58
niedostatecznie kontrolowana i najprawdopodobniej zachodzi niedobór
sterydów.
puls - 72
PK- 8 sekund
4 minuty zmniejszonego oddychania
PK - 7 sekund
4 minuty zmniejszonego oddychania
PK - 9 sekund
4 minuty zmniejszonego oddychania
PK - 9 sekund
4 minuty zmniejszonego oddychania
PK - 11 sekund
puls - 68
Powinno ci się robić cieplej, w miarę jak zmniejszasz swój oddech. Jeśli tak
nie jest, upewnij się, że masz niedobór powietrza i że jesteś w stanie utrzymać
go przez 4 minuty.
Masz wybór - przez resztę życia nadmiernie oddychać i mieć astmę albo
skorygować swój oddech i odwrócić ten stan. Zazwyczaj mówię moim
59
pacjentom, że jeśli nie ćwiczą, oznacza to, że jeszcze nie nacierpieli się
wystarczająco! Jeśli masz dosyć objawów astmy i chcesz coś zmienić, to
zastosujesz opisane tu ćwiczenia.
miejscu.
Zapamiętaj!
60
ĆWICZENIE 3 – Jak osiągnąć maksymalne korzyści z ćwiczeń
fizycznych
Znaczenie ćwiczeń
Oddychanie powinno odbywać się przez nos. Początkowo możesz czuć, że jest
to niemożliwe ze względu na nawyk oddychania przez usta. Nie martw się
jednak, jest to łatwe do opanowania. Na początku może się okazać, że nie
jesteś w stanie chodzić tak szybko, jak mógłbyś z otwartymi ustami, ponieważ
odczucie duszności jest za duże. To odczucie powinno minąć w ciągu kilku dni
i chodzenie stopniowo zacznie się polepszać. Chodzi o jakość, a nie ilość.
Twoja objętość oddechowa zwiększy się podczas wysiłku. Gdy jest ona
racjonalnie powiązana z wymaganiami metabolizmu, nie stanowi to problemu.
Jednak im niższa jest twoja PK, tym słabsza jest ta zależność.
Zapamiętaj:
62
Jeżeli twoja PK jest większa niż 20 sekund, możesz
Gdy PK jest niska, bardzo łatwo jest zakłócić oddychanie, więc należy być
ostrożnym; postępuj łagodnie i nie zmuszaj się do przekroczenia punktu,
w którym nie będziesz już mógł kontrolować swojego oddechu. W tym samym
czasie, spróbuj poczuć potrzebę powietrza.
Wykonaj ćwiczenie.
64
Twoja PK po 15 minutach ćwiczenia powinna być większa niż PK
przed rozpoczęciem ćwiczenia.
65
Pauza kontrolna i sport
uprawiania sportu.
uprawiania sportu.
ćwiczeń fizycznych.
z zamkniętymi ustami.
67
9) Podczas spaceru nie rozmawiaj.
Uwaga
Jeśli masz jakąkolwiek dolegliwość wymienioną na stronie 40, to lepiej nie rób
Ćwiczenia 4. Zamiast tego powinieneś wykonywać Ćwiczenie 6 (Wiele
Małych Wstrzymań Oddechu), delikatnie zmniejszać oddech i spacerować z
lekkim brakiem powietrza.
68
Poniżej jest kilka punktów, które należy uwzględnić
Jeśli twoja PK jest większa niż 15 sekund i nie masz żadnych chorób
wymienionych na stronie 40 wówczas twoje wstrzymanie oddechu
może być krótkie lub długie (przykład poniżej).
podnieść PK z 20 do 40 sekund.
Ważne jest, aby twój oddech był pod kontrolą przez cały
70
Warto nadmienić, że nie musisz spacerować, aby to zrobić. Możesz wstrzymać
oddech podczas każdego wysiłku fizycznego. Niektórzy piłkarze wstrzymują
oddech podczas treningu. Na przykład gdy biegają sprintem, wstrzymują
oddech na kilka kroków, aby stworzyć odpowiedni niedobór powietrza.
Jeśli masz objawy astmy takie jak świszczący oddech, kaszel lub inne
dolegliwości, jak te wymienione na stronie 40, to lepiej nie wykonuj Ćwiczenia
5.
71
Weź mały wdech i zrób mały wydech.
Staraj się wywołać duży niedobór powietrza, robiąc tyle kroków ile
możesz - oczywiście bez przesady.
72
Licz swoje kroki i porównuj wynik z poprzednim dniem w celu mierzenia
postępów. Tabela do ich zapisywania jest podana na końcu tego podręcznika.
Kilka lat temu skorelowałem liczbę kroków, które może wykonać dana osoba
z jej PK. Sprawdza się to u większości osób. Na przykład dziecko lub dorosły
będą ciągle kaszleć, charczeć i cierpieć na astmę wysiłkową do momentu, aż
będą mogli zrobić 60 kroków. Główne objawy zanikną, gdy ich wynik Kroków
będzie między 60 a 80, ale wyzwalacz może spowodować objawy.
73
Korzystając z poniższej tabeli, można sprawdzić swoje postępy
PK KROKI
Jeśli PK wynosi 10 sekund, twój wynik Kroków będzie pomiędzy 20 a 40. Gdy
PK wynosi 40 sekund, twój wynik Kroków będzie pomiędzy 80 a 100.
Zależność pomiędzy PK i Krokami jest dokładniejsza dla dorosłych niż dla
dzieci.
Każda PK powyżej 40 lub wynik Kroków ponad 100 oznacza brak objawów
astmy.
Robienie tylko Kroków nie wystarczy – bardzo ważne jest, aby zapewnić
spokojny, delikatny oddech przeplatany okresami lekkiego do średniego
zapotrzebowania na powietrze przez cały dzień.
74
ĆWICZENIE 6 Jak zatrzymać kaszel i świszczący oddech z Wieloma Małymi
Wstrzymaniami Oddechu
Darmowe video dotyczące tej sekcji dostępne jest na www.ButeykoDVD.com
75
czasie. (Na przykład, jeśli twoja PK wynosi 4 sekundy, to zrób małe
wstrzymanie oddechu tylko na 2 sekundy).
Atak astmy, który jest okresem trudności w oddychaniu, nie występuje bez
wcześniejszych objawów. Najczęściej osoba czuje stopniowe zwężanie dróg
oddechowych, coraz większe zablokowanie nosa i/lub początki świszczącego
oddechu itd. Kiedy ktoś odczuwa pierwsze objawy ataku, wtedy bardzo
pomocne jest natychmiastowe zrobienie Wielu Małych Wstrzymań Oddechu.
Po 5 minutach ataku weź leki. (Jeśli masz ciężki atak – weź leki natychmiast).
Jeśli nie reagujesz na leki w ciągu 5 minut, natychmiast zasięgnij porady
lekarskiej.
76
Wiele Małych Wstrzymań Oddechu używane do zatrzymania ataku kaszlu
Jednym z objawów astmy jest kaszel. Nie ma czegoś takiego jak powszechnie
uznawany „kaszel produktywny”. Każdy kaszel jest stresem dla organizmu
i może powodować wymioty, połamane żebra i inne objawy. Jeśli chciałbyś
pozbyć się śluzu z płuc, wykonuj Ćwiczenie 1 lub 6, w zależności od tego,
które ci odpowiada.
Niektórzy ludzie są bardziej podatni na ataki kaszlu niż inni. Problem nie
dotyczy jednorazowego kaszlu, ale epizodów kaszlu, które mogą być trudne do
zatrzymania. Ataki kaszlu występują najczęściej w nocy lub wcześnie rano.
Częsty kaszel bardzo zakłóca oddychanie.
Cykl kaszlu
77
Ten wymuszony wydech zwiększa objętość oddechową, co wywołuje kolejne
kaszlnięcie. Cykl rozpoczął się: kolejny duży wdech, kolejne kaszlnięcie,
kolejny wymuszony wydech i tak w kółko.
78
Rób Wiele Małych Wstrzymań Oddechu, jak opisano powyżej, aż
atak kaszlu minie. Może to potrwać kilka godzin, zwłaszcza jeśli
kaszel jest uporczywy. Przekonasz się, że ćwiczenie to znacznie
skróci czas trwania kaszlu i zmniejszy konieczność zażywania
doustnych sterydów.
Ostrzeżenie:
Podobnie jak podczas napadu świszczącego oddechu, jeśli masz ciężki
atak, weź leki i/lub natychmiast skontaktuj się z lekarzem.
79
Rozdział 4: Styl życia: sen i dieta
80
Sen
chrapanie,
bezdech senny,
zakłócenia snu,
koszmary,
zmęczenie z rana,
suchość w ustach,
81
Chrapanie niekoniecznie związane jest ze zbyt wąskimi drogami
oddechowymi, lecz, co jest bardziej prawdopodobne, wynika ze zbyt dużej
objętości oddechową. Chrapanie może być dwojakiego rodzaju. Prostszą formą
jest ciężkie oddychanie przez usta, co powoduje drgania podniebienia
miękkiego. Drugą formą jest ciężki oddech przez nos, który powoduje
turbulencje w obrębie nosogardła i części ustnej gardła, a tym samym
ogranicza przepływ oddechu.
Obturacyjny bezdech senny jest zatrzymaniem oddechu podczas snu. Jeśli ktoś
ma ponad pięć bezdechów na godzinę, jest to określane jako istotne klinicznie.
Oddychanie przez usta i duża objętość oddechowa to główne przyczyny
bezdechu sennego (badania naukowe dostępne na ww.snoring.ie).
Chłodna sypialnia jest najlepsza (ale nie zimna). Lepiej nie mieć
centralnego ogrzewania w sypialni, a kołdra i pościel nie powinny być
82
zbyt ciepłe. Wysokie temperatury zwiększają oddychanie. Ponadto
wywietrzona sypialnia jest najlepsza.
Nie śpij na plecach. Zamiast tego śpij na lewym boku lub na brzuchu.
Spanie na plecach to zdecydowanie najgorsza pozycja, ponieważ nie
ogranicza ono oddychania. Lewa strona jest najbardziej korzystna,
ponieważ oddychasz wówczas mniej.
Zalecamy, aby dorośli i starsze dzieci mieli delikatnie zaklejone usta taśmą
papierową. Papierową taśmę można kupić w większości aptek. Dobrą marką
jest 3M, a odpowiedni rozmiar to 2,5 cm. Przyklej ją poziomo, aby zakryć usta.
Jeśli nie możesz umieścić jej w pozycji poziomej, przyklej ją w pionie. Przed
zastosowaniem, zagnij taśmę na każdym końcu, aby rano łatwiej ci było ją
usunąć. Noszenie taśmy w nocy jest niezbędne, by zapewnić spokojny sen
i znacznie poprawić poziom energii po przebudzeniu. Zamknięte usta w nocy
83
w rzeczywistości przyczynią się do zmniejszenia wszystkich powyżej
wymienionych objawów. Zaklejania ust nie stosuje się u dzieci poniżej 5 roku
życia.
Jeśli wypiłeś dużo alkoholu lub czujesz mdłości, to przyklejanie taśmy na noc
nie jest zalecane.
Łagodne objawy:
Jeśli nos jest lekko zablokowany przed pójściem do łóżka, to najpierw oczyść
go robiąc ćwiczenia odblokowujące nos i przemyj nos roztworem soli, jak
opisano wcześniej. Podczas używania taśmy twój nos nigdy całkowicie się nie
zablokuje. Jeśli będziesz oddychać głęboko w nocy podczas noszenia taśmy,
nos częściowo zablokuje się. Jest to mechanizm obronny organizmu, aby
zapobiec nadmiernemu oddychaniu. Jednakże, gdy nos zostanie częściowo
zablokowany, poziom dwutlenku węgla w organizmie wzrośnie i to pomoże
odblokować nos. Jeśli nadal będziesz nadmiernie oddychać, twój nos ponownie
84
częściowo się zablokuje, co zwiększy poziom dwutlenku węgla i spowoduje
odblokowanie nosa i tak powstaje błędne koło. Pamiętaj, twój nos zablokuje
się całkowicie jedynie wówczas, gdy przełączysz się na oddychanie przez usta.
Ciężkie objawy:
Paski typu Breath Right można nabyć w większości aptek i są bardzo pomocne
w niedrożności nosa. Są to paski z tworzywa sztucznego, które umieszczone na
zewnętrznej części nosa, rozszerzają drogi nosowe. Te paski są środkiem
tymczasowym. Gdy drożność twojego nosa poprawi się, nie będą ci już
potrzebne, ponieważ będziesz w stanie utrzymać zamknięte usta jedynie nosząc
taśmę.
85
Jedzenie
pokarmu. Wystarczy jeść, gdy jesteś głodny i przestać, gdy głód zostanie
zaspokojony.
Jeśli twoja PK jest mniejsza niż 15 sekund, należy zwrócić szczególną uwagę na
pokarmu.
86
2) Żywność najbardziej zwiększająca oddychanie to przetworzone
Przetworzona żywność
Uznanie faktu, że dzieci zaczęły oddychać przez usta, jest dość ważne
i pokazuje powiązanie współczesnej diety z chroniczną hiperwentylacją.
Dziecko, które odczuwa silną potrzebę brania większych oddechów, otwiera
usta, aby oddychać, co ma poważne negatywne konsekwencje dla jego
zdrowia.
87
jest w 95% kwasowa i 5% zasadowa. Kwasowa żywność, taka jak wyroby
mleczne, mięso, chleb, cukier, kawa i herbata, tworzy śluz i zakwasza krew.
Ciało, starając się utrzymać zasadowe pH, będzie stymulować oddychanie
usuwając CO2 (CO2 jest kwasowe). Żywność zasadowa to większość owoców i
warzyw oraz woda. Są to pokarmy przyjazne dla oddychania. (Uważaj na
owoce cytrusowe, bo astmatycy mogą ich nie tolerować).
Nietolerancja pokarmowa
88
wpływają na zatoki. Jeśli masz ochotę na kieliszek czerwonego wina lub
czekoladę, zapytaj samego siebie czy późniejsze odczucie ucisku
w klatce piersiowej będzie tego warte?
Dieta i PK
Dobra dieta, która składa się z owoców, warzyw, ryb, drobiu, owsianki
i wody pomoże twojej PK. Surowa żywność służy oddychaniu bardziej niż
gotowana.
89
Oprócz jedzenia zdrowych produktów, staraj się pić wystarczającą ilość wody
każdego dnia. Zapotrzebowanie na wodę zależy od wielu czynników, m.in. od
temperatury zewnętrznej, ilości ćwiczeń fizycznych i diety. Kolor moczu jest
prawdopodobnie najlepszym wskaźnikiem tego, jak jesteś nawodniony.
Ogólnie mocz powinien mieć jasny kolor. Jeżeli jest ciemny, to znak, że należy
zwiększyć spożycie wody. Postaraj się zwracać uwagę na oddychanie podczas
jedzenia i picia, ponieważ wtedy często bierze się duże oddechy. Oddychaj
spokojnie przez nos również podczas posiłków. Jestem pewien, że twoi goście
również będą bardziej zadowoleni!
90
Rozdział 5: Jak dostosować oddychanie
metodą Butejki do twoich potrzeb
Wiedzieć, że choć jedna osoba oddychała lżej dzięki temu, że żyłeś – to znaczy
odnieść sukces.
91
W celu obrania kierunku działania najlepiej dostosowanego do ciebie, należy
wziąć pod uwagę aktualny stanu twojego zdrowia, PK i to, które ćwiczenia
lubisz wykonywać.
A. Jeżeli jesteś wątłego zdrowia, osobą starszą lub masz PK mniejszą niż
10 sekund:
Ciągłe ciężkie oddychanie przez sześć czy siedem godzin snu będzie
utrzymywać niską PK. Ustaw zatem budzik, aby przerywał sen co
dwie do trzech godzin. Kiedy obudzisz się w nocy, praktykuj Wiele
Małych Wstrzymań Oddechu, abyś mógł łatwiej kontrolować
oddech.
92
Praktykuj Ćwiczenie 6 (Wiele Małych Wstrzymań Oddechu) przez
cały dzień i utrzymuj delikatny, zmniejszony oddech z małym lub
średnim niedoborem powietrza. Przykładem może być zrobienie
dwóch tysięcy Małych Wstrzymań Oddechu i zmniejszone
oddychanie w blokach pięciominutowych wiele razy w ciągu dnia.
(Nie musisz liczyć każdego wstrzymanego oddechu - zamiast tego
spróbuj zrobić ich jak najwięcej). Im poważniejsze objawy, tym
więcej zrób wstrzymań oddechu i delikatnie zmniejszaj oddech.
snem).
93
5) Zapisuj swoje wyniki Kroków i spróbuj zwiększać je tygodniowo o
10.
oddychać spokojnie.
Kiedy twoje dziecko może zrobić 80-100 Kroków, rób wystarczająco dużo
powtórzeń, aby utrzymać ten wynik. Na przykład po kilku tygodniach dziecko
może być w stanie zrobić 100 kroków powtarzając Kroki 3 razy każdego dnia.
Wynik Kroków powinien wzrastać o 10 co tydzień, a celem jest osiągnięcie
wyniku 80 do 100 kroków.
Tydzień 1: 26 Kroków
Tydzień 2: 35 Kroków
Tydzień 3: 47 Kroków
Tydzień 4: 60 Kroków
Tydzień 5: 69 Kroków
Tydzień 6: 80 Kroków
Tydzień 7: 80 Kroków
Tydzień 8: 70 Kroków
94
Tydzień 9: 80 Kroków
95
C. Jeżeli jesteś dorosłym z bardzo intensywnym stylem życia:
Kilka lat temu na jeden z moich warsztatów przyszedł stolarz, który uważał się
za zbyt zajętego i niecierpliwego, aby wykonywać jakiekolwiek z ćwiczeń.
Poprosiłem go, aby zmniejszał swój oddech, gdy będzie jechał i wracał z pracy
i aby wstrzymywał oddech na wydechu, gdy chodzi po placu budowy, wspina
się po rusztowaniach, odpiłowuje kawałek drewna itp. i oczywiście, aby
zawsze miał zamknięte usta. Ponadto poprosiłem go, aby zmniejszał oddech
podczas oglądania telewizji i za każdym razem, gdy pomyśli o tym.
Mieć wysoką PK
LUB
Postęp zależy od tego, ile uwagi poświęcasz oddychaniu przez cały dzień. Im
więcej koncentrujesz się na korygowaniu oddechu i zwiększaniu PK, tym
lepsze rezultaty.
97
Pamiętaj:
Najczęściej ludzie robią duże postępy w ciągu pierwszych kilku tygodni. Okres
ten jest przeplatany zarówno przez bardzo dobre, jak i złe dni. Z czasem, przy
kontynuowaniu ćwiczeń, liczba bardzo dobrych dni zwiększa się. Złe dni są
podobne do astmy zanim rozpocząłeś program Kliniki Butelki. Jeśli masz
wiele złych dni z rzędu, spędź tyle czasu, ile to możliwe na zmniejszaniu
oddychania. Użyj ćwiczenia Wielu Małych Wstrzymań Oddechu i wykonuj je
około 500 razy dziennie. Na początku będziesz musiał poświęcić temu sporo
czasu, ale odpłaci się to z nawiązką.
Podczas gdy takie podejście jest stosunkowo szybkie, nie jest ono panaceum.
Występujące objawy zależą od PK. Jeśli rozumiesz pojęcie prawidłowej
objętości oddechowej oraz jesteś w stanie je stosować, twoja PK powinna
wzrastać od 3 do 4 sekund co tydzień.
Jeśli PK jest mniejsza niż 20 sekund, objawy astmy będą obecne na co dzień.
Jeśli PK rano wynosi od 20 do 40 sekund, mogą wystąpić objawy astmy, jako
reakcja na wyzwalacz. Jedynie, gdy twoja PK wynosi 40 sekund przez okres 6
miesięcy, nie będziesz miał żadnych objawów.
99
świadomi. Zawsze staraj się więc być świadomym swojego oddechu – jeśli nie,
twoje postępy będą minimalne.
100
Podsumowanie
Często zaskakuje mnie liczba terapii i zabiegów, które rzekomo mają pomagać
w leczeniu astmy. Z mojego doświadczenia wynika, że żadna z nich nie
zapewni efektów, które można osiągnąć korzystając z informacji zawartych
w tej książce. Ponadto, to nie zanieczyszczenie, teoria higieniczna, margaryna,
drzewa, robaki lub inne czynniki są przyczynami astmy. To przewlekła
hiperwentylacja powoduje astmę. Jednak nie wierz mi na słowo. Zacznij
pracować ze swoim oddechem i przekonaj się sam!
101
Szkoda, zwłaszcza, że dzieje się to kosztem milionów dzieci i dorosłych na
całym świecie.
102
Nowa prawda naukowa nie triumfuje poprzez przekonanie do niej
z nią zapoznane.
Max Planck1
103
Załącznik 1
Leki: bądź świadomy
Leki można podzielić na dwie główne grupy: leki doraźne (leki rozszerzające
Leki doraźne
Leki prewencyjne
104
Leczenie skojarzone
Instrukcje dotyczące wizyty u lekarza, aby ocenił brane przez ciebie leki
105
Nie miałeś objawów astmy przez 4 tygodnie.
zdrowia.
Leki na astmę zwiększają PK, dlatego za każdym razem, gdy twój lek będzie
odrobinę zmniejszony, twoja PK spadnie. Biorąc to pod uwagę konieczne jest,
aby PK wynosiła co najmniej 20 sekund przed zmianą leków. Na przykład jeśli
PK wynosi 13 sekund, a ty zdecydujesz się zmniejszyć dawkę leku, twoja PK
może spaść poniżej 10 sekund, skutkując bardzo niestabilną astmą.
Poniższe etapy będą zależeć od tego, jakie leki bierzesz. Na przykład jeśli
zażywasz tylko lek prewencyjny, przejdź do Etapu 3. Jeśli przyjmujesz
Singulair i Advair lub podobny lek, będziesz musiał zacząć od Etapu 1. Jeśli
bierzesz doustne sterydy, to następujące etapy nie będą miały zastosowania.
Zamiast tego udaj się do lekarza lub konsultanta na wizytę, gdy osiągniesz PK
20 sekund, przez co najmniej 4 tygodnie.
106
ETAP 1
Gdy nie masz żadnych objawów astmy ani potrzeby brania leków doraźnych
i twoja PK jest większa niż 20 sekund przez 4 tygodnie, zwróć się do lekarza,
aby:
ETAP 2
Bricanyl,
ETAP 3
Na tym etapie twoje leki będą się składać się z leków prewencyjnych
nie będziesz miał żadnych objawów astmy, nie będziesz potrzebował leków
potrzeb.
dawkowanie nigdy nie powinno zostać zmniejszone o więcej niż jedną czwartą
będziesz miał potrzeby stosowania leków doraźnych oraz nie będziesz miał
Mimo iż redukowanie leków za zgodą lekarza, gdy twój stan się poprawia, jest
z oddychaniem.
Jeśli PK jest niższa niż 10 sekund i/lub musisz robić więcej niż 3 wziewy
sterydów.
109
Innym wskaźnikiem niedoboru sterydów jest puls wynoszący 100 lub więcej w
stanie spoczynku przez 24 godz. W tym przypadku zaleca się wizytę u lekarza
i podnieść PK, ponieważ potrzeba oddychania będzie zbyt silna. W tej sytuacji
Z biegiem lat pojawiło się wiele pytań dotyczących leków na astmę. Jeden
zależność. Jednakże zanim ich odkrycie zostało uznane, ich wyniki zostały
medycyny
oddechowych.
110
Boehringer dołożył ogromnych starań w organizowanie wystawnych spotkań
zostało uratowane. Była to strata dla nowozelandzkiej Asthma Task Force i dla
111
Cytaty dotyczące obecnych leków na astmę
Astma jest z nami już około pięciu tysięcy lat ale w wieku XIX i XX, przed
czołowych autorytetów4.
dzieci i dorosłych.
w 2004 roku i 3 857 w 2005 roku 5. W Wielkiej Brytanii 1300 osób zmarło
w 2005 roku6. Na świecie szacuje się, że 180 000 osób umiera corocznie na
astmę7.
Czy nie wskazuje to, że coś jest nie tak z obecnym leczeniem? Liczebność
Nie jestem przeciwny terapii farmakologicznej, ale jako ktoś, kto cierpiał na
medycznym. Mimo wizyt u wielu lekarzy gdy byłem jeszcze dzieckiem, nigdy
112
nie pokazano mi, jak oddychać przez nos lub robić proste ćwiczenia,
natknął się na tę metodę w wieku 25 lat, Bóg jeden wie, jak bardzo
zaawansowana byłaby obecnie moja astma. Leki odgrywają bardzo ważną rolę,
113
Poniżej przygotowałem szereg obaw ekspertów ds. astmy i FDA dotyczących
www.Buteykoclinic.com
Serevent
Medical Journal”
114
kontrolujące astmę (np. niskie do średnich dawek wziewnych
kortykosteroidów) lub
Symbicort
wyższy odsetek śmiertelności wśród pacjentów stosujących inny lek LABA niż
wśród tych, którzy nie przyjmowali tego leku. Porozmawiaj ze swoim lekarzem
Singulair
115
ewaluacji może potrwać nawet do 9 miesięcy. Gdy tylko opinia będzie
116
Załącznik 2
Często zadawane pytania
Dlaczego mój trener zawsze każe mi robić wdech przez nos i wydech przez usta?
Mój znajomy nie ma astmy, ale jego PK wynosi tylko 15 sekund. Dlaczego?
Mój znajomy jest sprawny fizycznie, ale jego PK wynosi tylko 15 sekund.
Dlaczego?
117
Osoba pierwsza – płynie pod wodą przez kilka wymachów i łapie
powietrze.
Osoba druga – płynie pod wodą cztery lub pięć razy dłużej niż pierwsza.
Twój lekarz uważa, że zmuszając swoje ciało do kaszlu, pozbędziesz się śluzu.
Jednakże, jeśli ograniczysz swój oddech, śluz zostanie uwolniony z dróg
oddechowych bez wysiłku. Wymuszanie kaszlu jest niepotrzebnym
obciążeniem dla serca, przeszkadza w oddychaniu i jest bardziej
problematyczne niż świszczący oddech.
118
jak i w badaniach Gisbourne nie doświadczyła poprawy symptomów ani
mniejszego zapotrzebowania na leki. Gdyby wszystkie osoby biorące udział
w badaniu zażywały większą dawkę sterydów niż wynikało to z zaleceń, grupa
kontrolna również doświadczyłaby zmniejszonego zapotrzebowania na lek.
Jeśli branie głębokiego oddechu pomaga mi się zrelaksować, jak może to być
uważane za złe?
Jeśli napniesz mięsień i rozluźnisz go, to czujesz się dobrze. Podczas brania
dużego wdechu rozciągasz jamę klatki piersiowej, rozluźniając ją. To napięcie
jest przyjemnym doznaniem. Jednak duży oddech zmniejsza również poziom
dwutlenku węgla zwiększając pobudliwość korową i napięcie mięśniowe.
Nie przez cały dzień, ale spróbuj zmniejszać swój oddech tak często jak
możesz. Bycie świadomym oddechu przez cały dzień jest pomocne. Średnio
możesz brać 20 000-30 000 oddechów dziennie. To zależy od twojej PK.
Zapytaj siebie, jaki jest twój oddech – duży, głośny i nieregularny, czy
spokojny, rozluźniony i łagodny. Ilekroć myślisz o tym, zmniejsz oddychanie.
Kiedykolwiek czujesz, że bierzesz duże oddechy – zredukuje je.
119
Czy pomogłoby, gdybym wypełnił pokój dwutlenkiem węgla?
Uprawiam jogę i mój instruktor uczy mnie głęboko oddychać. Dlaczego tak
jest?
Spotkałem osoby, które twierdzą, że ich astma pogarsza się w wyniku ćwiczeń
oddechowych podczas jogi. Wydaje się, że to zależy od instruktora. Jeżeli
instruktor zachęca do brania dużych oddechów, to nie jest to dobre dla astmy.
Jeśli z drugiej strony instruktor zachęca do zmniejszenia objętości oddechowej
za pomocą wstrzymywania oddechu, łagodnego oddychania i odpowiedniej
postawy, wtedy jest to korzystne.
Nie będziesz czuł poprawy, dopóki twoja PK nie zwiększy się o 5 sekund. By
zwiększyć PK, zwracaj większą uwagę na oddychanie w ciągu dnia, na
przykład:
120
Czy mówisz cały dzień?
Tak, ale poprzez zachowanie dwutlenku węgla jakość tych ćwiczeń jest lepsza.
Jeśli twoja PK jest mniejsza niż 20 sekund, bardzo ważne jest, aby mieć usta
zamknięte, ponieważ bardzo łatwo jest się hiperwentylować nawet przy
najmniejszym wysiłku. Gdy PK jest większa niż 20 sekund, jest bardzo
prawdopodobne, że metaboliczna produkcja dwutlenku węgla jest większa niż
jego utrata. Możesz mieć otwarte usta przez krótki czas, gdy PK jest wysoka.
Jednakże istnieje ryzyko ataku, gdy PK jest niska. Aby określić, czy robisz
ćwiczenia poprawnie, sprawdź PK po 15-30 minutach. PK powinna wzrosnąć
o 25%.
121
Czy muszę przestać uprawiać sport podczas korygowania oddechu?
Jeśli tak jest to staraj się robić swoje ćwiczenia nieformalnie. Jeśli prowadzisz
samochód, czytasz, oglądasz telewizję lub czekasz na kogoś, wtedy przyjmij
prawidłową postawę i zmniejsz swój oddech. Postaraj się przespacerować
każdego dnia. Jeśli wykonujesz pracę fizyczna, wtedy zmniejszaj swój oddech,
gdzie tylko możesz. Wstrzymuj oddech wraz z wykonywaniem aktywności
fizycznej. Będziesz wiedzieć czy ćwiczysz wystarczająco dużo poprzez to, jak
się będziesz czuć. Możesz nadal nadmiernie oddychać i nadal cierpieć, ale fakt,
że czytasz tę książkę wskazuje na to, że szukasz pomocy. Zatem znajdź czas,
aby wcielić zmniejszone oddychanie w swoje życie.
122
Jeśli objętość oddechowa zostaje zmniejszona, odczuwa się potrzebę
powietrza. W wyniku tego PK powinna wzrosnąć po ćwiczeniu. Jeżeli
ćwiczenie oddechowe skutkuje wyższą PK, to jest ono korzystne.
Nie, roztocza są tylko czynnikiem wyzwalającym astmę i będą nim tak długo,
dopóki PK będzie krótsza niż 40 sekund. Gdy PK będzie większa niż 40
sekund, wszystkie reakcje alergiczne zostaną wyeliminowane.
Znacznie zmieniłem swoją dietę, jem, gdy jestem głodny, nie jem nabiału,
ograniczyłem mięso i przestałem spożywać cukry, ale nadal mam astmę.
Tak, możesz mieć doskonałą dietę i choć to w dużym stopniu przyczyni się do
poprawy twojego stanu zdrowia, dopiero gdy będziesz kontrolować swój
oddech astma przestanie być problemem.
Mój syn zrobił kurs oddychania 6 miesięcy temu i kiedy pojechał na farmę
babci, miał poważny atak. Do tego czasu było bardzo dobrze.
Chorzy na ciężką astmą powinny mieć usta zamknięte przez cały dzień i noc.
Mają wykonywać Wiele Małych Wstrzymań Oddechu, każdy od dwóch do
trzech sekund. Gdy poczują się lepiej z wyższą PK, mogą ćwiczyć
zmniejszanie swojego oddechu. Korzyści z ćwiczenia Wielu Małych
Wstrzymań Oddechu polegają na tym, że są one niestresujące, łagodne
i poprawią oddychanie.
125
2) Krzesło nie może być zbyt twarde (pogłębia oddech) lub zbyt miękkie (nie
jest dobre dla postawy).
3) Stopy pod krzesłem. Obie stopy muszą być oparte pod krzesłem, a kolana
powinni znajdować się niżej niż przepona.
5) Usta są zamknięte.
6) Oczy zamknięte, ale patrzące w górę, jak gdyby patrzące w okno na szczycie
głowy. Uwaga: nie wolno podnosić głowy do góry, tylko źrenice.
1) Stopniowa
2) Redukcja
127
Załącznik 3
Wyniki badań nad metodą Butejki
leczenia astmy.
Czytelnik PG
2 „Thorax”, 2006;61:651-656
Podwójnie losowe badanie dwóch różnych technik oddechowych w leczeniu astmy
(Slader et al, 2006)
3. „The New Zealand Medical Journal”, Vol 119 No 1234 ISSN 11758716
4. „The New Zealand Medical Journal”, Vol 116 No 1187 ISSN 11758716
129
5. „Journal Astma”, 2000, 37(7):557-64.
130
zapalnych! Zatem redukcja potrzeby zażywania leków prewencyjnych
oznacza, że zapalenie jest zmniejszone. Dlatego też można by przypuszczać, że
przewlekła hiperwentylacja jest przyczyną zapalenia.
1. Wszystkie osoby w grupie Butejki były pod opieką medyczną. Ich lekarze
i konsultanci wykonując swoją pracę doprowadzili ich płuca do prawidłowego
funkcjonowania, zanim jeszcze rozpoczęli stosowanie metody Butejki.
W końcu celem prawidłowo przepisanych leków na astmę jest przywrócenie
optymalnego funkcjonowania płuc. W tym przypadku nieuzasadnione jest
oczekiwanie znaczącej poprawy funkcjonowania płuc, ponieważ nastąpiła już
wcześniej.
131
czynności płuc podczas zmniejszania leków prewencyjnych jest całkowicie
niemożliwe.
Grupa Butejki w badaniach w szpitalu Mater miała 70% mniej objawów, 90%
mniejsze zapotrzebowanie na leki doraźnie i 50% mniejsze zapotrzebowanie na
sterydy. Innymi słowy, byli w stanie utrzymać tę samą funkcję płuc po
badaniach, ale z lepszą kontrolą astmy i znacznie mniejszym
zapotrzebowaniem na leki.
Druga grupa kontrolna nie poczyniła żadnego postępu. Interesujące jest to, że
ta grupa była prowadzona szpitalnym programem leczenia, który jest
stosowany w szpitalu Mater w Brisbane. Grupa ta nie poczyniła postępów
dlatego, że objętość oddychania nie uległa zmianie. Minutowa objętość obu
grup wynosiła około 14 litrów na początku próby. Po 3 miesiącach, minutowa
objętość grupy Butejki i grupy kontrolnej wynosiła odpowiednio 9,6 i 14
litrów. Ponadto był bezpośredni związek między ograniczeniem minutowej
objętości i objawami astmy. Ci, którzy najbardziej zmniejszyli swój oddech,
zrobili największe postępy. Jest to esencja cofania hiperwentylacji
i skuteczności metody Butejki i została udowodniona w przeprowadzonych
badaniach.
132
Załącznik 4
Skontaktuj się z Patrickiem McKeown
www.buteykoclinic.com
www.ButeykoDVD.com
www.ButeykoKids.com
133
Załącznik 5
Znak firmowy Butejki, patenty i prawo wyłączności
134
Pytanie: Kim jest żona zmarłego dr Konstantego Pawłowicza Butejki?
Odpowiedź: Nie, gdy brałeś już udział w uznanym szkoleniu Butejki, nie
istnieje wymóg odnawiania corocznej „licencji”.
Pytanie: Czy jakaś osoba lub grupa ma wyłączne prawo do nauczania metody
Butejki?
135
Załącznik 6
Międzynarodowe Kliniki Butejki
www.butejko.pl – Polska
136
www.AstmaCare.dk – Dania
www.Astmapysakki.fi – Finlandia
www.Buteyko.hu – Węgry
137
Załącznik 7
Zalecana literatura
Anxiety Free: stop worrying and quieen your mind, Patrick McKeown
138
Załącznik 8
Istnieją trzy części tego ćwiczenia, które nawzajem się uzupełniają. Opanuj
pierwszą część, a następnie przejdź do drugiej i potem do trzeciej. Jeśli
czujesz, że przychodzi ci to z trudem, zrób łatwiejszą wersję Ćwiczenia 2.
Gdy twoja PK wzrośnie, możesz wrócić do tego ćwiczenia.
139
3.Oddychanie brzuchem ze zmniejszonym oddychaniem.
Usiądź prosto.
140
Przepona
141
Skup się na ruchach dolnej ręki.
Następnie wciągnij (zassij) swój brzuch i zobacz jak twoja ręka opada.
Wykonuj to proste ćwiczenie przez kilka minut. Pomoże ci ono uaktywnić
"uśpioną" przeponę.
Podsumowanie
142
i w ten sposób zwiększają objętość wdychanego powietrza. Napięcie
zwiększa oddychanie, a relaks zmniejsza je.
Gdy robisz wdech, delikatnie wypychaj swój brzuch. Staraj się oddychać
do brzucha. (Nie oddychaj zbyt mocno, gdyż możesz spowodować tym
zawroty głowy).
Podsumowanie
143
Eksperyment ze szklanym kloszem demonstrujący jak oddychamy
144
Umieść jedną rękę na klatce piersiowej, a drugą na brzuchu.
Gdy robisz wdech, delikatnie wypychaj swój brzuch. Staraj się świadomie
ograniczyć ruchy klatki piersiowej.
Jeśli twój brzuch napina się lub „twardnieje", masz zbyt duży niedobór
powietrza. Wtedy odpocznij przez chwilę, a gdy napięcie minie, powróć do
delikatnego zmniejszania oddechu.
145
Musisz czuć znośną potrzebę powietrza.
“Jeśli nie czujesz znośnej potrzeby powietrza, nie będziesz robił postępów.
Potrzeba powietrza powinna być podobna do tej, podczas robienia Pauzy
Kontrolnej.”
146
zapotrzebowanie na jedzenie zmniejsza się i ci z kilkoma nadmiernymi
kilogramami łatwo je stracą.
Podsumowanie
Mały oddech oznacza po prostu wzięcie mniejszego lub krótszego oddechu niż
normalny. Zrelaksowany wydech jest powolny.
Nie przejmuj się zbytnio pulsem. Nie powinien się zwiększyć. Może się on
jednak zwiększyć, gdy PK jest mniejsza niż 20 sekund. Jeśli puls się
podwyższy, spróbuj się uspokoić i spowolnić oddychanie. Jeżeli twoja PK
wzrasta, puls będzie naturalnie spadać.
147
148
Wykres spokojnego oddechu
Nie martw się, jeśli nie uda ci się wykonać tego ćwiczenia za pierwszym
razem. Z czasem będzie ci łatwiej. Stopniowe i zrelaksowane podejście jest
najlepsze, ponieważ jeśli spróbujesz zmniejszyć ilość powietrza zbyt szybko,
możesz zacząć bezwiednie łapać powietrze lub robić większe oddechy. Ważne
jest dojście do etapu, na którym możesz utrzymać zmniejszone, przeponowe
oddychanie przez 3-5 minut.
149
Przypisy:
Rozdział 1
1) Asher MI, Montefort S, Bjorksten B, Lai CK, Strachan DP, Weiland SK, Williams H,
ISAAC Phase Three Study Group. Worldwide time trends in the prevalence of symptoms of
asthma, allergic rhinoconjunctivitis, and eczema in childhood: ISAAC Phases One and Three
6736(06)69283-0.
2) Pediatric Allergy and Immunology 2006 Nov;17(7):533-7.Is affluence a risk factor for
6) Gold DR, Wright R. Population Disparities in Asthma. Annual Reviews Public Health.
Health Survey. Socioeconomic status and asthma prevalence in young adults: the European
150
Community Respiratory Health Survey. Basagana X, Sunyer J, Kogevinas M, Zock JP, Duran-
8) Eagan TML, Gulsvik A, Eide GE, Bakke PS. The effect of educational level on the
10.1016/j.rmed.2004.02.008. [PubMed]
factors for bronchial asthma in children aged 4-5 yrs. European Respiratory Journal.
10) Esaroni G, Farchi S, Davoli M, Forastiere F, Perucci CA. Individual and area-based
2003;22:619–624.
11) Oopman LP, Wijga A, Smit HA, De Jongste JC, Kerkhof M, Gerritsen J, Vos AP, Van
Strien RT, Brunekreef B, Neijens HJ. Early respiratory and skin symptoms in relation to ethnic
background: the importance of socioeconomic status; the PIAMA study. Archives of Disease in
England & Wales: national study of 502,482 patients in primary care. Respiratory Research.
13) lmqvist C, Pershagen G, Wickman M. Low socioeconomic status as a risk factor for
asthma, rhinitis and sensitization at 4 years in a birth cohort. Clinical and Experimental
151
14) Uran-Tauleria E, Rona RJ. Geographical and socioeconomic variation in the prevalence of
15) BMC Public Health. 2007; 7: 205. doi: 10.1186/1471-2458-7-205. PMCID: PMC1988821
16) Journal of Applied Physiology; September 1995; 79(3) 892-901; Regulation of ventilatory
capacity during exercise in asthmatics. (Johnson, B.D.; Scanlon, P.D.; Beck, K.C..)
17) Medical Journal of Australia; 1998, 169, 575-578; Buteyko breathing techniques in
asthma, a blinded randomised controlled trial. (Bowler, S.D.; Green, A.; Mitchell, C.A..)
18) The New England Journal of Medicine; May 9th, 1968; 278 (19) 1027-1032; Arterial
19) Centers for Disease Control and Prevention. Surveillance for asthma: United States, 1980–
20) The American Journal of Medicine; December 1986; Volume 81; p989. Hyperventilation
and non-asthmatic subjects during nasal and oral breathing. Griffin MP, McFadden ER Jr,
Ingram RH Jr.
152
22) Journal of Applied Physiology 1979 Mar;46(3):484-90.Esophageal temperature during
exercise in asthmatic and non-asthmatic subjects. Deal EC Jr, McFadden ER Jr, Ingram RH Jr,
Jaeger JJ.
23) The Journal of Clinical Investigation 1978 Feb; 61(2):433-40. Influence of heat and
humidity on the airway obstruction induced by exercise in asthma. Strauss Rh, McFadden ER
24) Chest 1988 Jul; 94(1):81-6. Effect of dry warm air on respiratory water loss in children
25) Medicine and science in sports and exercise 2003 Apr;35(4):608-16. Repeated peripheral
airway hyperpnea causes inflammation and remodelling in dogs. Davis MS, Schofield B, Freed
AN
bronchospasm following repeated cold air challenge. Haas F, Levin N, Pasierski, Bishop M,
Axen K.
Edward Moloney, MB; Siobhan O’Sullivan, PhD; Thomas Hogan, MD; Leonard W. Poulter,
28) Chen, WY, Horton, DJ (1977) Heat and water loss from the airways and exercise-induced
29) Strauss, RH, McFadden, ER, Jr, Ingram, RH, Jr, et al (1978) Influence of heat and
Investigation 61,433-440
153
30) Strauss, RH, McFadden, ER, Jr, Ingram, RH, Jr, et al (1977) Enhancement of exercise-
31) Deal, EC, Jr, McFadden, ER, Jr, Ingram, RH, Jr, et al (1979) Hyperpnea and heat flux:
32) Anderson, SD, Schoeffel, RE, Follet, R, et al (1982) Sensitivity to heat and water loss at
rest and during exercise in asthmatic patients. European Journal of Respiratory Diseases
63,459-471
34) American Journal of Respiratory and critical Care Med 2001 Sep 1;164(5):785-9.
35) Applied Psychophysiology Biofeedback 2007 Jun;32(2):99-109. Epub 2007 Jun. Targeting
36) Respiratory Medicine 2003 May;97(5):501-7. Breathing retraining for asthma. Ram FS,
Applied Psychophysiology Biofeedback. 2007 Jun;32(2):99-109. Epub 2007 Jun 13. Meuret
154
38) Probl Tuberk Bolezn Legk 2005;(2):26-8. [The blood oxygen-transport system and
oxygen tissue balance in patients with bronchial asthma (BA) concurrent with carbohydrate
39) Lancet 1999 Oct 9;354(9186):1283-6. Carbon dioxide and the critically ill--too little of a
40) Yandell Henderson cited in Normal Breathing- The Key to Vital health by Dr. Artour
Rakhimov
41) Clinical Science; 1968; 34, 277-285. The Mechanism of Bronchoconstriction due to
43) European Respiratory Journal 1992; 5: 323-330 The relative contributions of histamine
46) Nish, A. (2005) Dealing with Exercise-Induced Asthma Asthma Magazine, 10(4), 25- 27
47) American Thoracic Society (2005, May 25). Laughter-induced Asthma: It's No Joke.
/releases/2005/05/050524230036.htm
155
Rozdział 3:
1) Ballentine 1979; Holmes 1950 cited in The Hyperventilation Syndrome by Robert Fried
http://www.jfdental.com/
Rozdział 4:
Weston Andrew Price: Nutrition and physical degeneration. Keats Pub 2003
Rozdział 5:
M.Planck, Scientific autobiography and other papers. New York: Greenwood Press, 1949
Załącznik 1:
Fenoterol and the end of the New Zealand asthma mortality epidemic. Beasley R, Pearce N,
Crane J, Burgess C. J
3) Journal of the New Zealand Medical Association, 18-May-2007, Vol 120 No 1254
156
4) Allergy of Clinical Immunology 1987 Sep; 80(3 Pt 2):458-62 History of asthma deaths
http://www.lungusa.org/site/c.dvLUK9O0E/b.4061173/apps/s/content.asp?ct=5314727
6) Asthma UK
http://www.asthma.org.uk/news_media/media_resources/for_1.html
7) Chest. 2006;130:4S-12S The Global Burden of Asthma*, Sidney S. Braman, MD, FCCP
Challenge Daniele Giannini MD1; Anna Carletti MD1; Federico L. Dente MD1; Elena Bacci
MD1; Antonella Di Franco MD1; Barbara Vagaggini MD1; and Pier Luigi Paggiaro MD1 1
From the Second Institute of Internal Medicine, Respiratory Pathophysiology, Pisa, Italy
10) fda.gov/medwatch/SAFETY/2006/mar06.htm
11) fda.gov/medwatch/safety/2007/Oct_PI/Symbicort_MG.pdf
12) fda.gov/medwatch/safety/2008/safety08.htm#Singulair
157
Wykres postępu dla dorosłych
Data
Czas
Puls
PK
ZO
4min
PK
ZO
4min
PK
ZO
4min
PK
ZO
5min
PK
Puls
PK oznacza Pauzę Kontrolną. ZO 4 min oznacza zmniejszone oddychanie przez 4 minuty. Odpocznij przez dwie minuty przed pomiarem PK.
Dodatkowe dzienniki są dostępne na www.asthmacare.ie/books.shtml
Wykres postępu dla dzieci
Data
Kroki
Kroki
Kroki
Kroki
Kroki
Kroki
Kroki
Kroki
Kroki
Kroki
Nadmierne oddychanie cechuje się: oddychaniem przez usta, głośnym oddechem w trakcie
odpoczynku, głośnym, nieregularnym, chaotycznym i wytężonym oddechem, poczuciem
niedoboru powietrza, poczuciem braku powietrza, częstym wzdychaniem i ziewaniem,
wyraźnymi i widocznymi ruchami klatki piersiowej.
Im niższa PK, tym silniejsza astma, nieżyt nosa, chrapanie czy zespół bezdechu nocny.
Ćwiczenie 4)
Zrób wydech przez nos. Zaciśnij nos palcami, by wstrzymać oddech. Zrób tyle kroków, ile
możesz na bezdechu. Kiedy poczujesz silną potrzebę powietrza, puść nos i zacznij oddychać.
Uspokój swój oddech tak szybko, jak możesz.
Weź mały wdech i zrób mały wydech. Zaciśnij nos palcami, by wstrzymać oddech na 2-5 sek.
Puść nos i weź oddech. Oddychaj normalnie przez 10-15 sekund. Powtórz krótkie
wstrzymanie oddechu, a po nim oddychaj normalnie. Kontynuuj aż do ustania symptomów.
Jeśli masz poważny atak lub nie uda ci się powstrzymać symptomów w ciągu 10 minut, zażyj
swoje lekarstwa.
d) Obserwuj swój oddech w ciągu dnia. Dobry oddech podczas odpoczynku nie powinien być
ani widzialny ani słyszalny.
2) Stwórz zasoby:
3) Akumuluj:
W czasie wysiłku fizycznego objętość oddechowa zwiększa się podobnie jak aktywność
metaboliczna, która generuje dwutlenek węgla. Oddychanie mniejszą ilością powietrza niż
czujesz, że jest ci potrzebna, pozwala na akumulacje dwutlenku węgla. W czasie ćwiczeń
fizycznych może zostać stworzona silniejsza potrzeba powietrza niż w czasie redukowania
oddechu podczas spoczynku. Silniejsza potrzeba powietrza jest niezbędna by zwiększyć
Pauzę Kontrolną z 20 do 40 sekund.
Ćwiczenia oddechowe na astmę: panaceum czy placebo?
Mike Pearson, Thorax 2007;62;1033-1034
W latach 80-tych jak mantrę powtarzano:„astma jest stanem zapalnym – przepisuj wziewne
sterydy".
Podczas gdy badania i plany leczenia były przeprowadzane z naciskiem na stan zapalny,
łatwo było przeoczyć inne, możliwe do zademonstrowania środki wywołujące skurcze
oskrzeli.
Zarówno astma wysiłkowa, jak i mimowolna hiperwentylacja, bez ćwiczeń mogą wywołać
skurcze oskrzeli również u wrażliwych osób ze stosunkowo niewielkim stanem zapalnym(...).
Niezależnie od tego, czy odpowiedź leży w nowym wyjaśnieniu fizjologicznym czy
w zrozumieniu psychologicznych reakcji na obecność choroby, odkrycie, że coś
spowodowało, że pacjenci poczuli się lepiej oznacza, że nie można ignorować tego wyzwania.