 Klijent-server je arhitektura gde su korisnik (klijent) i server

odvojeni ili neravnopravni. Najbolji je primer pregledanja Internet

(Web) stranica. Korisnikov računar i browser su klijent – oni
zahtevaju, dok su računar i baza podataka koji čine web stranicu
server –on poslužuje. Klijent je obično aktivan korisnik, koji šalje
zahteve i čeka dok se isti ne ispune, dok je server pasivan, čeka na
zahteve, ispunjava ih i šalje korisniku. Serveri su obično veoma
jake mašine sa dobrim konfiguracijama i karakteristikama zbog
toga što istovremeno moraju obraditi mnogo zahteva koji rastu iz
dana u dan. Obično serveri imaju i posebni operativni sistem (za
razliku od običnih – klijent operativnih sistema), serverski
operativni sistemi su u više segmenata bolji i sadrže naprednije
opcije.
 Većina današnjeg Interneta, pa tako i Web, bazirana je
na klijentsko-serverskoj strukturi. Struktura se bazira
na dihotomiji između uređaja koji predstavljaju klijente
i uređaja koji predstavljaju servere.
 Klijentski uređaj je npr. računar kojim pregledamo
web-stranice – koji aktivno traži i pregleda informacije,
koji šalje zahteve za tim informacijama i obrađuje ih
kada ih dobije.
 Server je računar na kojem su sve te informacije
sačuvane, te čeka da ih neki klijent zatraži a on ih
potom isporučuje
 Prednost te strukture jest činjenica da su serveri uglavnom
veoma snažne mašine koje se bez većih problema nose s
navalom do koje dolazi kada mnogo klijenata zahteva
sadržaj koji je na njima sačuvan. Isto tako, pristup
informacijama je lakši zbog toga što je centralizovan, a time
je povećana i sigurnost informacija.

 Alternativan odnos klijentsko-serverskom bio bi npr. “Peer-

to-Peer” odnos u kojem svi klijenti komuniciraju direktno i
ravnoprvo. Ta se struktura koristi uglavnom za servise za
razmenu datoteka.
Serverske Web tehnologije mogu se podeliti na:
 samostalne programe
 serverske skripte
 specijalne jezike

Primeri samostalnih programa su npr. CGI iJava servisi.

CGI omogućava serverima da pokreću programe kao odgovor
na HTTP zahteve. CGI specificira kako proslediti argumente
programu koji će se izvršiti kao deo HTTP zahteva. Takođe, CGI
omogućava vraćanje rezultata u HTML formatu zavisno o
parametrima konkretnog zahteva.
Java servis je mehanizam za proširenje mogućnosti servera, a
dolazi iz Sun Microsystems kompanije. U odnosu na CGI, radi se
o nešto efikasnijoj ali i sporijoj serverskoj tehnologiji 
 Serverske skripte se baziraju na mešanju kôda
aplikacije s HTML-om. Konačni rezultat je mešavnina
dinamički generisanog i statičnog HTML kôda. Najčešće
serverske skripte su ASP, JSP i PHP.
 Što se tiče specijalnih jezika, tu je najpoznatiji primer
ColdFusion (u vlasništvu Macromedie) – tehnologija
osmišljena za mrežno prezentovanje informacija iz
neke od relacionih baza podataka. Sintaksa je bazirana
na ColdFusion Markup Language-u, koji se umeće
unutar običnog HTML-a. Sintaksa pisanja CFML je
skoro identična HTML-u.
 Klijentske Web tehnologije su one koje omogućavaju
prikaz sadržaja klijentskim uređajima. Za razliku od
serverskih Web tehnologija, mnogo je veći naglasak
upravo na Web standardima, prvenstveno zbog toga
što je prilikom izbora serverske tehnologije sloboda
skoro potpuna –(sve dok je na izlazu HTML, a kao ulaz
se koristi standardni interfejs prema bazi podataka).
 S druge strane, sve što znamo o klijentu je da koristi

browser, koji prikazuje sadržaj zavisno od standarda.

Za standardizaciju Web formata zadužen je W3C.
Klijentske tehnologije mogu se podeliti na:
 opise sadržaja i prezentacije (HTML, XHTML, XML,

CSS…)
 skriptne jezike (JavaScript, Jscript, VBScript…)
 DOM (Document Object Model)
 dodatne objekte (npr. grafički objekti – GIF, JPG, PNG

datoteke)
 HTML je jezik za označavanje koji opisuje strukturu
stranice, samog teksta, dodatnih objekata,
(hiper)linkova prema stilovima, skriptama i drugim
HTML stranicama. U poslednje vreme najviše se koristi
XHTML – prelaz s HTML-a na XML.
 CSS je način formatiranja stilova unutar HTML

dokumenata. Služi za odvajanje sadržaja od

prezentacije a samim tim lakšem upravljanju stilova u
više HTML dokumenata.
 JavaScript je skriptni jezik, pojednostavljena verzija
programskog jezika Jave, klijentski implementiran od
strane Web browsera. Upotrebom JavaScript jezika
HTML stranice mogu postati dinamičke i interaktivne.
 DOM je hijerarhijska podela elemenata HTML

dokumenta, kako bi se omogućio pristup pojedinim

delovima iz nekog programskog okruženja (npr.
JavaScript).
 Veći deo Interneta baziran je na klijentsko-serverskoj
strukturi, koju čine uređaji koji su klijenti i uređaji koji su
serveri
Serverske Web tehnologije mogu se podeliti na:
 samostalne programe
 serverske skripte
 specijalne jezike
Klijentske Web tehnologije su:
 opise sadržaja i prezentacije (HTML, XHTML, XML, CSS…)
 skriptne jezike (JavaScript, Jscript, VBScript…)
 DOM (Document Object Model)
 dodatne objekte (npr. grafički objekti – GIF, JPG, PNG
datoteke)