Institute of Technology of Cambodia

Department of foundation year

របាយការណ៍ពិសោធន៍ទី១ទែម៉ូឌីណាមិច
“ប៉ោ លរុឺសរ”

បង្រៀនដោយលោកគ្រូ : 1. ឡុង សុវណ្ណ (Cours)

2. ហេង ធានី (TD&TP)

រៀបរៀងដោយនិស្សិតៈ
Heng Kimheng ( ហេង គឹមហេង) (I1:10) ID: e20210245

Heang Kimthai( ហ៊ា ង គឹមថៃ) (I1:10) ID: e20210141

Hem Raksmey( ហឹម រស្មី) (I1:10) ID: e20210475

Heng Phannit ( ហេង ផាន់នីត) (I1:10) ID: e20211054

ឆ្នា ំសិក្សា 2022

១.គោលបំណង់
កំណត់ថេរកំរាញរុឺសរដោយប្រើប៉ោ លរុឺសរ។

២.សម្ភា រៈពិសោធន៍
រុឺសរមួយមានស្ពៀឃ្លា តគ្នា កូនទម្ងន់២ (25g 50g 75g &100g) ជើងទម្រមានគំនូសក្រិតជាមី
លីម៉ែត ក្រូណូម៉ែត។

៣.ទ្រីស្ដីសង្ខេប
ច្បាប់ហ៊ុក (HOOK’s law) កម្លា ំងយឺត (កម្លា ំងរំលឹក) របស់រុឺសរមួយសមាមាត្រទៅនិងប្រវែងយឺតរបស់វា។មេគុណ
A.

សមាមាត្រ កេហៅថាថេរកំរាញរុឺសរ។

រុឺសរមួយប្រវែង l នៅពេលវារងនូវកម្លា ំង F វាលូតបានប្រវែង∆ l=x។ ប្រវែងយឺតនៃរុឺសរមួយសមាមាត្រទៅនិងកម្លា ំង F

ex ex

ដែលមានអំពើលើវា។ F ហៅថាកម្លា ំងរំលឹកនៃរុឺសរ ហើយកម្លា ំងនេះមានទិសដៅផ្ទុយពីទិសដៅនៃបម្លា ស់ទីx។

e

ច្បាប់ HOOK:

F  kXux (1)
 X បម្លា ស់ទីគតិ ជាម៉ែត(m) K ថេរកំរាញរុស
ឺ រគិតជា(n/m) Fe គិតជាញូតុន(N) សញ្ញា (-)បញ្ជា ក់ថា

កម្លា ំងរ ំលឹកនៃរុសរមានទិ

ឺ សដៅផ្ទុយពីបម្លា ស់ទ។
ី

B. លំយោលប៉ោ លរុឺសរ

រុសរឈរមានប្រវែងដើម
ឺ lo។នៅពេលព្យរកូនទំងន់មានម៉ា ស M វាយឺតបានប្រវែង Xeq
ូ

ដែលប្រវែងសរុបរបស់វាគឺ leq=lo+Xeq។នៅពេលគេទាញម៉ា ស M ចុះក្រោមហើយលែង

វាដោយគ្មា នល្បឿនដើម ពេលនោះម៉ា ស M និងយោលសងខាងទីតាំងលំនឹងបង្កើតបាន

ជាលំយោលអាម៉ន
ួ ច
ិ ។សិក្សាសមីការលំយោល៖

តាមទំនាក់ទន
ំ ងគ្រឹះឌីណាមិច

Mg−kX =M ẍ (2)
ត្រង់ទតា
ី ំងលំនង
ឹ X =x eq ; Ẋ=0; ẍ =0 គេបាន Mg−k x eq =0 (3)

តាង x=X −x eq =¿ ẋ = Ẋ∧ ẍ = Ẍ (4)

សមីការលំយោលសងខាងទីតាំងលំនង
ឺ សរសេរ៖
Mg−k ( x eq + x ) =Mx (5)
 k
ឬ −kx =M ẍ ឬ ẍ +
M
x=0

សមីការលំយោលសងខាងទីតាំងលំនង
ឹ សរសេរៈ

k
−kx =M ẍ ឬ ẍ +
M
x=0 (6)

2 k
ហៅω 0= M ពុលសាស្យុងផ្ទា ល់នៃលំយោល។(7)

ខួបផ្ទា ល់នាលំយោលករណីំម៉ា សរុសរចោលបានកំ

ឺ ណត់តាម៖

1
T 0=2 π
√ M
k
(8)

M គឺជាម៉ា សសរុបរបស់ប្រព័ន្ធ M=m+ m0 (9)

3

M0 ជាម៉ា សរុសរ
ឺ

√
m0 m
m+ m+ 0
3 ឬk =4 π 2 3 (10)
T 0=2 π T0
k

4.ដំណើ រការពិសោធន៍

ពិសោធន៍នេះចែកជាពីរផ្នែក៖

A.កំណត់ថេរកំរាញប្រើច្បាប់HOOK

A-1.លំដាប់លដោ
ំ យនៃដំណើ រការពិសោធន៍

១.ព្យូររុសរទៅនិ
ឺ ងជើងទំរឈរ មានគំនស
ូ ក្រិតប្រវែង។

២.ពិនត
ិ ្យមើលគំនស
ូ ក្រិតដែលចុងខាងក្រោមនៃរុសរចង្អ
ឺ ុ ល និងកត់ត្រា។
ឺ ម៉ា សកូនទម្ងនដែ
៣.ថ្លង ់ លបម្រុងទុកដោយជញ្ជង
ី និងកត់ត្រា។

៤.ព្យួរកូនទម្ងនដែ
់ លមានម៉ា សផ្សេងៗ(25g 50g 75g &100g)ទៅនិងចុងខាងក្រោមនរុសរហើយ
ឺ

ពិនត
ិ ្យគំនស
ូ ក្រិតដែលចុងនារុសរចង្អ
ឺ ុ ល។(ត្រូវធ្វើដដែលៗ៥ដង)
៥.កត់ត្រាទិនន
្ន យ
័ ក្នុងតារាងខាងក្រោម។
៦.បន្ទា ប់មកសង់ក្រាបតាងអនុគមន៍ កម្លា ំង ជាអនុគមន៍នង
ិ ប្រវែងសាច់លត
ូ នៃរុសរ។
ឺ

A-2.តារាងស្រង់ទន
ិ ន
្ន យ
័

M=25g

N 1 2 3 4 5 AVG
ក្រិតដើម(m) 103 103 103 103 103  
ក្រិតចុង (m) 141 140 141 143 142  
សាច់លូត (m) 0.038 0.037 0.038 0.04 0.039 0.0384

M=50g

N 1 2 3 4 5 AVG
ក្រិតដើម (m) 103 103 103 103 103  
ក្រិតចុង (m) 178 178 178 178 178.5  
សាច់លូត (m) 0.075 0.075 0.075 0.075 0.0755 0.0751

M=75g

N 1 2 3 4 5 AVG
ក្រិតដើម (m) 103 103 103 103 103  
ក្រិតចុង (m) 215 215.5 215 215 215  
សាច់លូត (m) 0.112 0.1125 0.112 0.112 0.112 0.1121

M=100g

N 1 2 3 4 5 AVG
 ក្រិតដើម (m) 103 103 103 103 103  
ក្រិតចុង (m) 252 253 252 252 253  
សាច់លូត (m) 0.149 0.15 0.149 0.149 0.15 0.1494

តារាងទិនន្ន ័យ

ម៉ា ស់ (kg) 0.025 0.05 0.075 0.1 0.12  

ទម្ងន់ (N) 0.245 0.49 0.735 0.98    
សាច់លូត avg (m) 0.0384 0.0751 0.1121 0.1494    

.
A-3 សង់ក្រាភិចដោយប្រើExcel

បន្ទា ប់ពរី កកូអរដោនេនៃចំណុចនីមយ

ួ ៗរួច គូសបន្ទា ត់ត្រង់កាត់តាម

ចំណុចនីមយ
ួ ៗ។ហើយបន្ទា ប់មកកំណត់មេគុណប្រាប់ទស
ិ នៃបន្ទា ត់។

ថេរកំរាញនៃរុសរគឺ
ឺ ជាមេគុណប្រាប់ទស
ិ នៃបន្ទា ត់នេះ។

∆F
k=
∆x

តាមក្រាប
F 1=0.245 N , x 1=0.0384 m F 2=0.49 N , x 2=0. 0751 m
 0.49−0.245
=>k = 0.0751−0.0384 =6.67 N / m

0.16
0.1494
f(x) = 0.151020408163265 x + 0.00124999999999997
0.14 R² = 0.999986851889457

0.12
0.1121
0.1

0.08
0.0751

0.06

0.04 0.0384

0.02

0
0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 0.9 1 1.1

B.កំណត់ថេរកំរាញប្រើលំយោលអាម៉ន
ូ ច
ិ នៃប៉ោ លរុសរ
ឺ

B-1.លំដាប់លដោ
ំ យនៃដំណើ រការពិសោធន៍

ក.ព្យួររុសរដែលមានស្ពៀរឃ្លា
ឺ តគ្នា ទៅនិងជើងទម្រនឹង ហើយមានគំនស
ូ ក្រិត។

ខ.ចុងម្ខា ងទៀតព្យួរម៉ា សដែលបម្រុងទុកម្តងមួយៗ(25g 50g 75g &100g)។ធ្វើអោយម៉ា សមាន

លំយោលសងខាងទីតាំងលំនង
ឹ (អំពទ
្លី ត
ុ តូចប្រហែល 1cm)។

គ.ប្រើក្រូណូម៉ែតដើម្បីវាស់ចន
ំ ន
ួ លំយោលក្នុងរយៈពេល៣០លំយោលពេញ។

-ចំណាំ៖ ពេលម៉ា សយោលត្រូវក្នុងទិសឈរ ហាមយោលគ្រលែង។

B-2.តារាងស្រង់ទន
ិ ន
្ន យ
័

Mass t1 t2 t3 t4 t5 tavg T T^2 mg

 0.025 7.97 7.33 8.14 8.77 7.73 7.988 0.3994 0.15952 0.24525
0.28847
0.05 10.23 10.07 11.21 11.2 11 10.742 0.5371 6 0.4905
0.44997
0.075 12.98 12.81 14.27 13.22 13.8 13.416 0.6708 3 0.73575
0.57138
0.1 15 14 15.72 15.47 15.4 15.118 0.7559 5 0.981
សង់ក្រាភិចតាងការេនៃខួបជាអនុគមន៍ម៉ា ស T2=f(m)

Chart Title
1.2

1
0.981
f(x) = 1.75044981472051 x − 0.0298827055394505
R² = 0.997160120880309
0.8
0.73575

0.6

0.4905
0.4

0.24525
0.2

0
0.1 0.15 0.2 0.25 0.3 0.35 0.4 0.45 0.5 0.55 0.6

កំណត់មេគុណប្រាប់ទស
ិ រួចគណនាថេរកម្រាញ k តាមសមីការ (10)

+កំណត់មេគុណប្រាប់ទស
ិ

2
∆T
a=
∆m
t 2 1=0.159 s , m1=0.245 mt 2 2=0.288 s , m 2=0.49 m
0.288−0.159
=>a= 0.49−0.245 =0.52
+ថេរកម្រាញ k
 2
4π
a=tanθ=
k
2
4π
¿> k=
a
2
π =10 , a=0.52
4 × 10
¿> k= =7.69 N /m
0.52

បម្រុងប្រយ័ត៖
្ន

១.ត្រូវប្រុងប្រយ័តក
្ន ុ ងការប្រើរុ
្ន ស ឺ រជៀសវាងហួសព្រំដែនភាពយឺតនាំអោយរុសរខូ
ឺ ច

ទ្រង់ទ្រាយ។

២.មិនត្រូវយោលដោយអំពទ
្លី ត
ុ ពេកដែលនាំអោយប្រព័នបា
្ធ ត់បង់លន
ំ ង
ឹ ។

៣.ប្រយ័តរ្ន សរជំ
ុឺ ពាក់គ្នា ឬយកដៃទៅទាញរុសរលេង។
ឺ

2222