eft Universi Sosal Bier Ents Deg
as Unversy Jura lhe Intute of Soa Saenoes
Sonbahar Ast 2100, Sop Mabe 28, 583876
(G01 87 7Sabed 2020081
‘nace Tani 722020 ‘Kabul Farin 11.11.2020,
GAGDAS SANAT YAPITLARINDA FRAKTAL GEOMETRI
ETKILERI UZERINE BIR DEGERLENDIRME!
An Evaluation of the Effects of Fractal Geometry on Contemporary Artworks
Gxgite CENGIZ
De, Of. yes, Afon Koestepe Universes
GussSana Faiten, Sarasa,
‘cengiz malcom
‘ORCED ID O000-00N2 8075-7470,
Deniz ULUISIC
lyon Kocatepe Universit
Sosy Biimler Ensen, Sanat ve Tasanm Anabilim Dat
eniz aia cloud coun
‘ORCKD ID O900-00N8-3728-0504
Fev2i Nuri KARA,
Aon Kocatepe Caiverst,
(Guat Senta Fates, Resin BSN,
faunka@botmnlcom
‘ORCKD ID UOOW 0018-0813 1550,
‘Calamani Tir: Aragorma
oe
‘Doge, hnd cine ir dzone ve diziime sahip, sort alana sons ve esi oupunlar
barontrmatzaci. Bu deonlra pk cog eebirel ve geomet corilencler He ama
iginde ade edie elms. Doganin bu geomersi. frakial geomert olarak
‘anumlenmayer Frksllay samen, kaos ve alt ora ger: sonic bir diglde kant
‘obra edcilon dinlrd Ancak bu yapuar, ewenos bir parcasnda her gi yeni bir
Jord beyfesinaye ack olkiarnden sagt biginde hale genta’ Korunatody
‘Dogan bu giz ve rakllar, dogo bir malzeme olarak ee lan sanatar en
‘annag: matt. Bu kapsanda,gegmisengundtze gags sanatyopularinda Fal
‘geomet jorumaalar eben tax santiardegetendiriist
Anantar Kelineer: Prakial Geomett, Gogay Sonat, Doge at.
“abstract
Brey creation of nature is systematically arranged and has a sequence with singularity
and fy afte space. Mos ofthese sequences have been decribed by mathemateal
‘stems and geometrical anaiis. The geomeny’ of the nate was dened a fractal
* Bu aukale, Deniz Ulusi’s at “Capdas Seramik Sanstinds Fraktal Geom ve 3
Boyatla (3D) Yaztelann Kullanma” bashkh, Afyon Kocatepe Universtesi. Sosyal
Bilimler Enstitis, Sanat ve Tasarm Anablim Dal, 2019 kaye yayunlanmanas
vise lisens tezinin bir bolimanta yeniden dizenlenmesi ile olisturulmustut
‘Yazarlar, ayn basis ve 17 SOSBILOL numerals arastma projesi destekleven
AKUBAPK Bilimsel Arastrma Projeleri Koordinatrl080’ne tesekkteetmektedi,564 OOENGZOULUGICENKAYA/KAUSEED az: 28, 0576
‘geometry: Fractals are selfreplicaing repeated sequences inant loop that ince
“mney, has avd golden ratio. However, hese structures surprising ronath die
istry’ owing fo redness oe discovered new shape as apart of the wnverse. The
Ipster’ of nate and the fractals have Seen source of inspiration for the ats who
{onsder the notre as name Within tis cone, some specified arts who are
lawn wih ther implementations of factal geomery’ on ther contemporary armors
from pat to preset were evaluated in tome aspects
“Keyword: Fractal Gooner Contemporary re, Biomimetic.
1. GiRts
Sanat, ilk caBlardan guntmize dogayi taklit etme (biomimetic)
olgusu ile oraya gakarak gelisim g6stermistit. Ik olarak dogays, avladiklant
hayvanlann resimleri ile magara duvarlarina yansitan insanogiuoua, bir
estetik kayg ile brlikte gelecek nesillere bu bilgi ve deneyimleri aktarmak
istedigi tahmin edilmektedir. Bu olgu Kendini gelistirerek estetik bicimlere
yol agims ve insaa gelisim’ ile btlikte sanat gelisimi de gerceklesmisti. Bu
Sayede oranlarin Snemli oldugu varsayilmusur ve geometsinin Onemi 6a
plana gukmigur, Zaman igerisinde dogaystaklitederek dretilen yaptlarda, en
jyiye ulasma gabasiyle geometriden yerarlanimaya devam edilmists
Sanat yap olusturma strecinde sanatglar icin matematik ve
geometrinin sadladigi olanaklar g6z ard: edilemez. Plastik sanatlardaki bir
‘api gin gozunluka a6ze hos glen bigimlerin ele eilebilines gin bilinen
cranlardan faydalanmak gerekmektedie. Bu asamada matematik veya
geometriyi Jullanarak, fraktal yapulanin da dahil oldugu bigimlere dogra
yonelerek yapringelisimin ilemek mitmktindir,Fraktal geomet ile sanat
Yapvtinn Kesismesi gepmise;ismi Konulmasa dahi alin oan, Fibonacei sayt
Giailiminin gorsel yapssinr veya fraktal yapularn gest bigimlerini
harméuran eserlerin retilmesine dayanmaktadir. Bu ‘sanat anlaytsinun
geonetinin kullaulmasivla gelisen bir anlayis oldugu gbrilmektedit. Bu
anlayls aynca, birgok sanatgi.tarafindan benimsenip plastik sanatlar
apsamunda ve mimari anda farklt yap bicilevinde —karsumiza
¢akmaktadir, Sanat eserinde kullamlan geomet ile amag, yap doBr bir
Jaurguya yonlendirrek olusturmaktr. Bu baglanda geometinin bitin sanat
eserertizerindei etkisi yadsinamaz
2. GEOMETRI VE SANAT ILISKISi
Dogada g9rtlen bigimler, esetik algularmia ethilemektedir. Bu
bicimler, matematik ile dogrudan iliskilendirilebli. Omegin ayia, este
bicimlede alakal gOetnmemelerine ragmen yakindan lgliir. Esteuk
yargilarimz zamanla, matematik ile de ifade edilbilen, dofadaki canh veya
ansi2 olusimlana bigimsel algan ile seklleamektedis. Dogada buSEN Z OUI NKAYA/ KALI, 0 9 55576 565
olusumlara bal peteklesi veya fasulye bitkisinin baytirken olusturdugu edi
‘mek olarak verilebili.
Sanatn temelini tsarim, dizen, gizellik ve estetik gibi kavramlar
ohusturmaktadir, Bu kavramlarin‘algoritma ile ilgist —olmadigs
diisbntlmektedir ancak gercekte bu Kkavramlarin temelde matematik ve
geometrvle dogeudaa iligkisi buluaue. Ozinde sanateinin bie sanat eseriai
lustururken ditindigt temel kavramlann stim, matematik kevramunt
iermektedir. Gtzellik kavram, matematik ile ilisilendirilmeden
tanumlanams, Dige tareftan, bir matematikbiliml wamant igin de yar
bisimleri olusturmak son derece onemlidi. Bu baglamda, yaraticdisnee
bigimi igermest geveken matematik alaniain da sanat ile ig ige oldugu
ag6rblektedir.
Sanat ve matematigin ortak noktalanindan biti gozleme dayals
olmalandir, Doganin bir dtzeni oldugu disinilmektedir ve matematikte ve
geometride olgular, dogay gizlemekle baslar. Matematik, gOzleme dayalt
lmasimn yanunda kesinlik de belitir. Sanatia ise sanatgr —dopayi
gozlemleyerek alg: biciminde olusanlart veya gordiklerini kendi
penceresinden dsincelere, renklere, sekillere veya sizctklere aktararak
imgeler ve bir bisim olusturur. Bu imgeler plastik sanatlarda gorsel bir
bisimde aktanurken; matematikte by yaklasum yerini saylara ve matematik
Kavramlan ile ifadeye birakur. Aritmetik ve geometrik yani sayilabilir ve
olgileblir olmak zere, dogadaki arch! olusumlar veya olusturulan
Kompoziyonlardaki dizilimler, ayristilarak Fibonacci says dizilimi ile
tanmlanmus ve aralatindaki oran ve iliski, alu oran olarak kullanilmaya
baslamis.
2.1, Fibonacct Say Dizish
Geometri ile hayatun her alanunda karsilasmak olasidir. Geometri,
sanat yapiint olusturan sanatgi tarafindan da Snemsenit ve olusturulan
kompozisyon, geometrideki temel kurallar kullanilarak ilerler. Bu baglameda,