owner id: 147323

H8/4A
H8/4A
owner id: 147323

Klasa 8
Test 4
Wersja A

NOWY WIELKI EGZAMIN

Kształtowanie się ustroju

komunistycznego w Polsce

Instrukcja dla ucznia

1. Sprawdź, czy na kolejno ponumerowanych stronach jest wydrukowanych
17 zadań.
2. Ewentualny brak stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi.
3. W karcie odpowiedzi wpisz swoje imię i nazwisko, wersję testu (A lub B) oraz swój
numer w dzienniku. Podaj też klasę.
4. Czytaj uważnie wszystkie teksty i polecenia.
5. Rozwiązania zaznaczaj długopisem lub piórem w karcie odpowiedzi. Staraj się nie
popełniać błędów, ale jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz
inną odpowiedź.
6. Na wykonanie wszystkich zadań masz 40 minut.
Powodzenia!

Tekst do zadań 1. i 2.

Żołnierze […]!
Daję Wam ostatni rozkaz. Dalszą swą pracę i działalność prowadźcie w duchu od-
zyskania pełnej niepodległości Państwa i ochrony ludności polskiej przed zagładą.
Starajcie się być przewodnikami Narodu i realizatorami niepodległego Państwa Pol-
skiego. W tym działaniu każdy z Was musi być dla siebie dowódcą. W przekonaniu,
że rozkaz ten spełnicie, że zostaniecie na zawsze wierni tylko Polsce oraz by Wam
ułatwić dalszą pracę – z upoważnienia Pana Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
zwalniam Was z przysięgi i rozwiązuję szeregi […].
Rozkaz generała Leopolda Okulickiego, w: M. Ney-Krwawicz, […],
WSiP, Warszawa 1993, s. 184.

przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!

Strona 1 z 11
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
owner id: 147323

H8/4A owner id: 147323

Zadanie 1. (0–3)
Uzupełnij poniższy tekst, przyporządkowując do każdego zdania właściwą
odpowiedź spośród podanych.
Zacytowany dokument powstał po 1.1. ___. Był on odpowiedzią na pogłębiający się
proces przejmowania kontroli nad wyzwalanymi terenami przez 1.2. ___. Na mocy
wydanego rozkazu doszło do 1.3. ___.
1.1.
A. zakończeniu II wojny światowej
B. klęsce powstania warszawskiego
C. uformowaniu się komunistycznych władz polskich
1.2.
A. polskich komunistów i wspierającą ich Armię Czerwoną
B. podziemie niepodległościowe
C. Niemców
1.3.
A. rozwiązania Armii Krajowej
B. utworzenia władz komunistycznych
C. powołania nowego rządu emigracyjnego

Zadanie 2. (0–1)
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Autor tekstu był przedstawicielem
A. rządu londyńskiego i Polskiego Państwa Podziemnego.
B. podziemia niepodległościowego.
C. polskich komunistów.
D. środowisk nacjonalistycznych.

Ilustracja do zadania 3.
Fot. Agencja BE&W

Rotmistrz Witold Pilecki

przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!
2
Strona 2 z 11
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
owner id: 147323

H8/4A owner id: 147323

Zadanie 3. (0–1)
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Postać ukazana na ilustracji jest przedstawicielem
A. władz komunistycznych.
B. radzieckiego aparatu bezpieczeństwa.
C. ruchu oporu przeciwko władzy komunistycznej.
D. rządu angielskiego.

Tekst do zadania 4.
Pytania w referendum ludowym, 1946 r.
1. Czy jesteś za zniesieniem senatu?
2. Czy chcesz utrwalenia w przyszłej Konstytucji ustroju gospodarczego zaprowadzo-
nego przez reformę rolną i unarodowienie podstawowych gałęzi gospodarki krajowej,
z zachowaniem ustawowych uprawnień inicjatywy prywatnej?
3. Czy chcesz utrwalenia zachodnich granic Państwa Polskiego na Bałtyku, Odrze
i Nysie Łużyckiej?
https://pl.wikipedia.org/wiki/Referendum_w_Polsce_w_1946_roku

Zadanie 4. (0–1)
Oceń, czy poniższe zdania dotyczące tekstu są prawdziwe. Wybierz P, jeśli
zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli zdanie jest fałszywe.

Pytania zadane podczas referendum miały na celu określenie stop- P F

nia poparcia społeczeństwa dla działań prowadzonych przez wła-
dze komunistyczne.

Komunistyczna propaganda wzywała do odpowiedzi „3 razy tak”. P F

przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!

3
Strona 3 z 11
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
owner id: 147323

H8/4A owner id: 147323

Ilustracje do zadania 5.

Fot. Shutterstock
1.

Fot. Shutterstock
2.
Fot. FoKa/Forum

3.
Fot. Shutterstock

4.

Zadanie 5. (0–1)
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Przykłady socrealizmu w architekturze i sztuce zostały ukazane na ilustracjach
oznaczonych numerami
A. 1 i 2.
B. 1 i 3.
C. 2 i 3.
D. 3 i 4.
przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!
4
Strona 4 z 11
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
owner id: 147323

H8/4A owner id: 147323

Mapa do zadania 6 i 7.

granice II Rzeczpospolitej
LEGENDA

Przemieszczenia ludności do 1950 r.:

polskiej
niemieckiej
granica ZSRR od 1945 r.

Zadanie 6. (0–1)
Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A lub B i jej uzasadnienie spośród 1–3.
Terytoria oznaczone cyfrą 1 po wojnie znalazły się w granicach
A. Polski 1. ziemie zabrane.
i zostały
2. ziemie odzyskane.
określone
jako
B. Niemiec 3. kresy wschodnie.

przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!

5
Strona 5 z 11
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
owner id: 147323

H8/4A owner id: 147323

Zadanie 7. (0–1)
Oceń, czy poniższe zdania dotyczące mapy są prawdziwe. Wybierz P, jeśli
zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.

Przesiedlenia ludności polskiej wynikały z konieczności opuszcze- P F

nia przez Polaków ziem, które zostały zajęte przez ZSRR.

Przesiedlenia ludności niemieckiej dotyczyły wyłącznie obszarów, P F

które wcześniej znajdowały się w granicach II Rzeczpospolitej.

Ilustracje do zadań 8. i 9.

1. 2.
Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe

Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe

Stanisław Mikołajczyk Władysław Gomułka

3. 4.
Fot. Agencja BE&W
Fot. Jerzy Baranowski/CAF/PAP

Edward Osóbka-Morawski Bolesław Bierut

Zadanie 8. (0–3)
Podanym w tabeli funkcjom przyporządkuj odpowiednią postać spośród
widocznych na zdjęciach oznaczonych cyframi 1–4. W każdym wierszu ta-
beli wybierz właściwą cyfrę.

8.1. Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej. 1 2 3 4

8.2. Przywódca PZPR i PRL. 1 2 3 4

8.3. Premier rządu Rzeczpospolitej na uchodźstwie. 1 2 3 4

przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!

6
Strona 6 z 11
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
owner id: 147323

H8/4A owner id: 147323

Zadanie 9. (0–1)
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Chronologicznie najpóźniej stanowisko na polskiej scenie politycznej objęła postać
oznaczona numerem
A. 1.
B. 2.
C. 3.
D. 4.

Zadanie 10. (0–2)

Zamieszczonym w tabeli fragmentom przemówień przyporządkuj odpo-
wiednie okoliczności ich wygłoszenia spośród oznaczonych literami A–C.
Wybierz właściwą literę.

My wierzymy w przyszłość, jesteśmy spokojni i pew-

ni niezachwianej siły obozu antyimperialistycznego,
któremu przewodzi Wielki Stalin. […] Przez uchwa-
lenie i wykonanie Planu Sześcioletniego zadamy jesz-
10.1. A B C
cze jeden cios żądnym krwi i pożogi amerykańskim
imperialistom […].
Referat Hilarego Minca na V Plenum KC PZPR, 1950, w: „Dziennik
Łódzki”, 17 lipca 1950, s. 4.

Z tym systemem skończyliśmy, względnie kończy-

my, raz na zawsze. […] Dlatego też trzeba stanowczo
powiedzieć sobie, partii, klasie robotniczej i całemu
narodowi: droga demokratyzacji jest jedyną drogą
10.2. A B C
prowadzącą do zbudowania najlepszego w naszych
warunkach modelu socjalizmu.
Przemówienie Władysława Gomułki na VIII Plenum KC PZPR, 20 X
1956 r., w: „Nowe Drogi”, R. 10, nr 88 (październik 1956), s. 41–42.

A. Przemówienie odnoszące się do systemu socjalistycznej gospodarki.

B. Przemówienie odnoszące się do podejmowanych przez władze działań społecznych.
C. Przemówienie odnoszące się do zmiany ekipy rządzącej w państwie socjalistycz-
nym.

przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!

7
Strona 7 z 11
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
owner id: 147323

H8/4A owner id: 147323

Tekst do zadania 11.

Konstytucja Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej (fragmenty)
Rozdział 1. Ustrój polityczny.
Art. 1.
1. Polska Rzeczpospolita Ludowa jest państwem demokracji ludowej.
2. W Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej władza należy do ludu pracującego miast
i wsi.
Art. 3.
Polska Rzeczpospolita Ludowa: […]
4) ogranicza, wypiera i likwiduje klasy społeczne, żyjące z wyzysku robotników i chło-
pów […].
Rozdział 3. Naczelne organy władzy państwowej.
Art. 15.
1. Najwyższym organem władzy państwowej jest Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Lu-
dowej. […]
Art. 24.
1. Sejm wybiera ze swego grona na pierwszym posiedzeniu Radę Państwa […].
Rozdział 4. Naczelne organy administracji państwowej.
Art. 26.
1. W okresach między sesjami Sejmu Rada Państwa wydaje dekrety z mocą ustawy.
Rada Państwa przedstawia dekrety Sejmowi na najbliższej sesji do zatwierdzenia.
Art. 29.
1. Sejm powołuje i odwołuje Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej — Radę Mini-
strów lub poszczególnych jej członków.
https://pl.wikisource.org/wiki/Konstytucja_Polskiej_Rzeczypospolitej_Ludowej_(1952)

Zadanie 11. (0–1)

Oceń, czy poniższe zdania dotyczące tekstu są prawdziwe. Wybierz P, jeśli
zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.

Z zacytowanego tekstu wynika, że możliwość stanowienia praw po- P F

siada tylko sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Zgodnie z zapisami w konstytucji państwo polskie bierze w ochro- P F

nę wszystkie warstwy społeczeństwa, bez względu na ich pocho-
dzenie.

przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!

8
Strona 8 z 11
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
owner id: 147323

H8/4A owner id: 147323

Ilustracje do zadań 12. 13. i 14.

Fot. Mariusz Szyperko/PAP

Fot. Agencja BE&W

1. 2.

Fot. Stanisław Dąbrowiecki/CAF/PAP

Fot. Agencja BE&W

3. 4.

Zadanie 12. (0–3)

Podanym w tabeli nazwom wydarzeń z okresu stalinizmu przyporządkuj
odpowiednią fotografię spośród oznaczonych cyframi 1–4. W każdym wier-
szu tabeli wybierz właściwą cyfrę.

12.1. poznański Czerwiec 1 2 3 4

12.2. polski Październik 1 2 3 4

12.3. referendum ludowe 1 2 3 4

przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!

9
Strona 9 z 11
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
owner id: 147323

H8/4A owner id: 147323

Zadanie 13. (0–1)

Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Fotografia ukazująca wydarzenie chronologicznie najwcześniejsze została oznaczona
numerem
A. 1.
B. 2.
C. 3.
D. 4.

Zadanie 14. (0–1)

Oceń, czy poniższe zdania dotyczące fotografii są prawdziwe. Wybierz P, jeśli
zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli zdanie jest fałszywe.

Trzy spośród ukazanych fotografii odnoszą się do wydarzeń P F

z okresu nazywanego małą stabilizacją.

Wszystkie ilustracje odnoszą się do okresu rządów Władysława P F

Gomułki.

Tekst do zadań 15. i 16.

W lipcu 1948 roku dokonane zostało pod presją PPR zjednoczenie organizacji młodzie-
żowych, w miejsce których powstał Związek Młodzieży Polskiej […]. Związki zawodowe
także zostały zjednoczone i poddane kontroli PZPR […]. Kierowniczą rolę partii uznało
rozłamowe w stosunku do kościoła katolickiego Stowarzyszenie PAX […]. Prasę zmo-
nopolizował partyjny koncern – Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza „Prasa-Książka-
-Ruch”. Nasilił się atak ideologiczny w szkolnictwie, nauce, działalności wydawniczej.
Ostro karano krytykowanie władzy, wytwarzano atmosferę podejrzliwości, nieufności,
zastraszania.
Jerzy Topolski, Polska dwudziestego wieku 1914–1997,
Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1998, s. 178–179.

Zadanie 15. (0–1)

Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Opisane w tekście zjawisko, które występowało w Polsce, to
A. mała stabilizacja.
B. centralne planowanie.
C. demokratyzacja.
D. stalinizm.
przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!
10
Strona 10 z 11
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
owner id: 147323

H8/4A owner id: 147323

Zadanie 16. (0–1)

Oceń, czy poniższe zdania dotyczące tekstu są prawdziwe. Wybierz P, jeśli
zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli zdanie jest fałszywe.

Cechą charakterystyczną opisanego procesu było dążenie wła- P F

dzy do podporządkowania sobie wszelkich dziedzin życia pań-
stwa.
Jednym z wymienionych w tekście działań władz komunistycz- P F
nych było dążenie do kontrolowania obiegu informacji.

Zadanie 17. (0–2)

Spośród wydarzeń oznaczonych literami A–D wybierz wydarzenie chrono-
logicznie pierwsze i wydarzenie chronologicznie ostatnie. W każdym wier-
szu tabeli wybierz właściwą literę.

17.1. Wydarzenie chronologicznie pierwsze. A B C D

17.2. Wydarzenie chronologicznie ostatnie. A B C D

A. u
 chwalenie Małej konstytucji
B. powstanie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej
C. układ o uznaniu granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej
D. uchwalenie konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!

11
Strona 11 z 11
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)