0339-0397, Ambrosius, de Virginitate Liber Unus, MLT

265 sum de Virginitate inscriberemus, rati scilicet ita sat DE VEAGINITATE LIBER UNUS. us ejusdem materia distingui tractatibus, et argumenti rationem designari; nec etiam multum aberrari a manuscriptis, quippe cum in eorum plerisque desie nat in heec verba: Explicit sancti Ambrosii de Virginitate ; navi quod addunt iidem codices liber quarts, de suo addunt. Conatat porro tam ex jpsa elocutionis forma (Cap. 8, Juerat,citationibus (Cap. 8, num. 44, et Cap. wm. 24), quam e Scripture quae lecta in Ecclesia palam 19, mum. 21), Aunc Libram pro concione pronunciatum esse. Tum ‘samen una eademgue action absolutum minime pulamus; cum prozier eum sermonem qui in nalali Apostolorum (Cap. 19, num. 424), tertio nimirum kal. Julias, habitus fuil, alive wt minimum non obscure notari pos posteriorem hunc librum esse, ac proinde anno, ut verisimillimum tuinus etiam cerlum videtur opere de Vid et, 378, idque exacto mense Junio, elucubratum. it. Nee SANCTI AMBROSII MEDIOLANENSIS EPISCOPI DE VIRGINITATE LIBER 913 CAPUT PRINUM. Ubi Salomonis judicium inter duas mulieres latum torico modo enarravit, addit hoc ipsum idcirco liue- ris mandatum esse , uli noscamus vel reconditissima in [ucem promi. Deinde ad mysterium conversus, [al- sam matrem de tentatione, veram de fide, macheram de verbo Dei exponit. Denique ad historiam Jephihe lectorem parat. 4, Nobile apud veteres Salomonis illud fertur fuisse judicium (II Reg. ut, 46 et seq.), eum a dua- bus litigantibes mulieribus interpellaius esset : qua- rum altera conversa per somnum, cuin infantem ‘oppressisset suum, postulabat alienum : altera veri amoris conscia, et culpae nescia,, {lium jure pro- rium vindicabat. Utraque igitur perseveranter ni- tente ,-cognitoris haesit imtentio; non enim poterat Salomon arbiter esse interioris arcani, » cum peten- tis utriusque mens esset occultior. Eventu conventus ambiguo macheram promi jussit,'mandatoque minis- trisquosimularent triste ministerium, dividi ju fantem, ut singule mulieres singulas partes adipisce- rentur: quo audito, illa que petebatalienum, nonsolum acquievit , sed etiam nem parvuli depoposcit , nullo affeetu © conventa materno. Ila vero que suum sciebat infantem, non vinei metuens, sed orbari : nee jam solatio proprio, sed pignori suo consulens, orare hhoe ccnpit ut incolumis magis puer traderetur aliense, ‘quamsectus in partes matri propris redderetur. Unde striusque. Rurs vent conventus,, etc. b. , Eras. ac Gill. in marg. ac Rom. post auea mss. omnes, © Sic omnes mss. et edit. A in corpore : Eras. aulein et Gill @dit. in corp., commota materno. 4 Mss. complures, majestatem divinam, Non male, sireferatur ad interrogabat; idem enim erit, ac Deum ‘ton consulebal, ut proplietze solent. Parnot. XVI. A Salomon‘qui non é msjestate divina, sed argument UNUS* ut homo interiorem 14 interrogabat affectum ; Potius judicavit parvulum esse reddendum, quam ve- Fam matrem dolor proprius prodidisset : illam vero quam morituri parvuli misericordia non movebat , exsorlem pronuntiavit esse natura, quam exsortem vidit esse pietatis. 2. Veritas ergo non latuit, sed amen per simula- tionem alterius fluctuavit : diuque etiam bona mater eventn hasit ambiguo , dum judicii periclitatur in- certo. Hate licet in figura superioribus sint facta tein poribus, scriptasunt tamen ad correptionem nostram; ut intelligamus prodi omnia posse © quze ficta sunt, et omuia composita revelari. 3. Dus: igitur ist (quoniam propositum est nobis B hoc loco f non tractarede mulieribus), du, inquam, ista fides est, atque tentatio. Tentatio, inquam, ‘communis ab initio auctorerroris, quze postquam po steritatem suam carnalis vitio conversationis , et somno mentis amisit, posteritatis fructus auferre co- natur alien, Itaque dum tentatio litigat, fides flue- ‘wat; donee machzra Christi latentes distinguat affectus. Que est hee machsra CI tum est : Gladium veni mitiere in terram ( Matth. x, 454). Est enim gladius, de quo seriptum est : Ettuam us animam pertransivit gladius (Lue. autem sit hic gladius, quae machzera, cognosce bam inquit, acutum, et validum, et penetrabilius omni gladio acutissimo,, penetrans uaque ad divisionem ani- © Omnes edit. et pauci mss., que facta sunt; at ligui melas, qua fcte sunt; ui de simutata mairein- telligantur. € Tn mss. aliquot ante verbum tractare deest nega- io , forsan non male. Infra vero post duos versus, ubi edit, et mss. nonnulli, posterivatem suam; ultima edit. Paris. , posteriorem suam , mss. plerique exhibent, potestatem suam, Non am commode. 9407 mae, et spiritus, artuumgue, et medullarum (Iebr.1¥, 42). Bonus gladius verbum Dei: bonus gladius, ut pote serutator cordis €t renis, qui imendacium a ve~ ritate discernat, atque eos quorum animam pertrans- ierit won inlerficial, sed reservel. Q15 4. Hee igiturdeRegnorum dicta slintlibro, 3s- Sumpia de causa, de hidtoria revensita, de conscientia usurpata, ex fide prompta. Nune decursie ex libko Judieumn’ inspiciamus seriem lectionis. Non enim otiosis parricidium fuit auribus audiendum. Itaque repetamus historiam. CAPUT I. Nuncupatum a Jephthe th pngnit votiin, retitus ejusdem adepta victoria, et fie occursus memorantur : jn quo tsi facium damnandum, in solvende tamen voto fides non improbanda. Cur Dexs cum Abrahar ium prohibuisset, Jephihe parHcidium non impedierit, disputatur. 8. Jephthe judex Judworum fuit, Is evéitd belll confictatus ambiguo, * preeliorumque veritus im certa, volum vovit Injusmodi (Judie. x1, 30, 34), si adversarios depulisset, ut quidquid ei primum in tra > domus sue limen ocelrrisset, hostiam im- molarét Deo, suorum presuli triumphorum. linque ello potitus , furisque hostibus, domum rediit, cui in ipso vestibulo (lia memor pietatis, ignara oblationis occurril. Sed recordaius illico pater, et pro- priv sponsionis admonitus, ingemvit solvendi mune ris sponsionem. Heu me, inquit, filia, perdidisti me ; ‘ego enimaperui 08 meiim de te ad Dominum. Tum ill: © pater, ai in me aperuisti os tuum ad Dominum, [ac ‘mili ita ut exivit de ore tuo (Ibid., 85 et seq.).Duorum tamen tantuin mensium inducias postulavit, donec in montei aseenderet, et super virginitatem suam fle~ ret. Deinde duobus post exactis mensibus, remeavit ad_pairem, Votwin ille complevit; his enim verbis, utendim est, quando Scriptura divina © elfectum rei hon prodidit, sed refugit parricidii mentionem. 6. Quid igitur ? Hoc probamus? Minime gentiam. Sed tamen eisi parricidium non probo, adverto praevarieandse metam et formidinem sponsionis. De- nique ad Abraham dictum est : Nunc acio quia amas Dominum Deum tuum ; quia non pepercisti unico filio two (Gen. xxi, 12). Habes igitur indicium, quo docetur preevaricandum temere non esse promis- suin, Verum Deo parricidium non probari in eadem asseritur iectione; cum pro filio ovis suljicitur {Ubid., 13), ut ipsa potins quam filius feriretur. 7. Habuit igitur Jeplithe quod sequeretur exemplum, quia Dominus sanguine non delectaretur tiumano, Ta vio enim oracalo ad Abraham prompto “Cod. bene multi, plerumque virtus incerta ve tam, ete; sed atl atque edit, melins at in contextu, B Nonaulli msb., domes star oceurrisnct ostinm, im- molaret Deos ™ Plures mss. efectum rei non prodidissel, yur refugit, ete. J Qinnes edit., quia omnis promissio muneris conveniebat officio : plures 1nss., quia ad omnes promissi SANCTI AMBROSIL A docuit fitiorum salutem religio x8 obsequlo pottha- bendam:: offerri a parentibus Deo debere filios , non debere jugular. Certe eum bic filia tom solticita fuerit de patris voto, cur pater non dubitaverit de flix parricidio: et cum illa paternum caverit mends- cium, iste file non cavetit interitutn ? 8. Dicet aliquis : Qua ratloné lille Deus tion per- fniserit parricldium fieri, Hic sit passus impleri? Numquld acceptor personarum Deus? ®16 Non, sed meritorum atque virtutum. Certe dum consi lium esset ambiguum, siguari debuit oraculo quid et ad prasens faclum, ot in reliquo conveniret exemplum, Ubl vero jam precessisset exemplum, neces- sariuti not jddieavlt oratiulum ; cum facti forma veteris quid Geri oporteret, ostendit. B®. Aut fortasse quia non una forma meritorum, ideo non uaa forma faciorum. Pater doluit, fev filia: wterque de Dei miseratione dubitavit, Non doluit Abraham, nee consuluit parentis affectum: Ubi udivie divi oraculum, non distulit sacri- Aicium , sed maturavit obsequium. Non dubitavit Isaac (Ibid., 5 et seq.), cum imparibus sequeretut patrem passibus: non Mevit, vuln ligaretar : nos dilationem poposelt, cum offertettr. Et feo miser- tordia tatgtor, ubt fides promptior. Et bene now flevit factuin patris; quia risus est inateis (Gen. sxt,6). Pro qua devotionis exsiltailone ovis pre illo jusa ‘est Intmolari, quia se ipsé non distulerat fmmolan- dum : nee de Dei misetstiine ambigatis, nee de sui devotione sollicitus. Nemo igitur inventus est, qui C tam cruentum patris revocaret affectum ; # quia ‘omnis promissi muneris conveniebat officium. CAPUT IH. Miratur sanctus vir quod cum Jephthe parric nemo prohibuerit, aligui virginitatis votum impleri prohibeant ; quin etiam ipsemet accisewr, quod ne virgo sacra nuberet, vetuerit. 1d offi ai fuisse non tantum Baptiste exemplo et Scriptura preveptis, sed etiam ipsis gentilium inslitutis pre bat : ac demum proedicat ex eo virginitatem, quod virgines resurgentem Chrisium prime viderint, 40, Sacrificium itaque sanguinisimmolatur,et nemo est qui resistat: sucrificium castitatis offertur, et qui Prohibeat, *invenitur. Pater parricidium prowisl, Det solvitur : pater integritatem filize vovit, et am pie oblationis invidetur affectus. lillie Alia dolens sanguinem suum obtulit pro patria spon tam pium promissum nec haereditario munere, ot propria solvitur volun! 44. Quo in negotio etiam nos vocamur in exl- pam. Quam tandem? Quia nuptias prebibvimus munerit conveniebat officium ; alii magis congret, guia omnis promissi.... officium ; ubi vox offcium idetn signitcat atque solutio sive promissi execu. © Negatio non ante verba invenigur, et invidetur, i edit. omnibus perperam legebatur, quam nos ex mss. mihi de sustains Hera atten hoe oe ms nonnulli ab aliis abewnt, quod pra, pater integritcen far vont,extient,iegriarem tila noviillicitas? Vocent ergo in camdem culpam etiam Joan- ‘nem Baptistam. Et cum aliud nihil forte habea- mus quod probetur in nobis, hoesolum condermnetur in nobis, quod probatum est in propheta. An eru- bescendumn protulimus auctorem? Quam vero eau- sam liam babuit ille martyrit , repetite animo, Causa iMlius passionis certe hee fuit : Non licet, inquit, sibi eam uzorem habere (Baith. xiv, 4). Si hoc de uxore hominis, quanto magis de virgine onsecrata! Si hoe regi dicium est, quanto magis dicendum privatis | Gratias itaque diviuitati, quod hic nulles Heredes, aique utiaam nulla Herodias ! 217 12.Non licuit ergo pre virginitate sermonem dicere? Et cur seriptum est : Judicate pupillum, et fastificate vhtuam (Esai.1, 17)? Et cur seripium est: * Patris orphanorum,et dics viduarum( Pral..svi,6)t Ergo castinoniz: et integritati deditas deseremas, ‘tut etiatn condemnablmos ? 45. At certe ipsis gentilibus inter aras et foeos Venerabilis solet esse virginitas : et in quibus nulla meritorum est pietas, nulla mentis integritas ; in is tamien canis virginitas predicatur. A profanis gitar ceremontis virgines nemo probibebit, ab Ee- lesta Def virgihitad arcebitur ? Illic eoguntar , quod ‘hon docentur : hic interdieitur, quod non licet non doceri? lie pramiis revoantur a nuptiis, hic ad hhoptias coaretabuntur injnriis? > Mie viokentia ft, ‘ut capiantur : bie Gut violentia, ne profiteanur et Potest esse patientia sacerdotum, at non vel morte oblata, si ita necesse est, integritatis. sacrificium Vindicetr? 14. Considerate quia virgines pra: apostolis resurrectionem Domini videre meruerant. Certe hoc docuit hodierna que decorsa est lectio ; nam cum in toro monumento, sieut Joannes dixit, corpus positum esset Domini nostri Seen Christi (oan. xts, 41, 42): in suo autem monumento, sicat est secundom fibrum Evangelit Mauhei, posuisset Joseph Domini corpus (Matih. xxvi, 28 ct teq.), observa- ant virgines. Beno et Matthacus monumentum dixit ovum ; ne ex monumento veicri resurrexisse alius ‘rederetur. Bene ctlzm secundom spiritum in mo- ntimehto Justi positum est ; quia Christus a mortuis in novo justi resurgit affectu. Bene etiam secundum Jiteram alienum menomenum fuit; quia suum * Plerique mss., Patres orphanorum et judices vi- duarvm. ® Gellius lib. 1, cap. 42: Ca talis proplerea dici videtur , ‘manu prehensa ad eo parenie item, inguit, virgo juia Pontificis masini ‘Jenjus poenate et, telat tlle copia abdactur. De vesalibus plura re: Peres lib..... de Virginibus cap. 4, num. 15. «Mss. j quamvis adhuc it nus. Feliqui_ ac. edit. m in contextu. Non inutile porro fuerit quae hie de vi ginibus Dominiew: resurrectionis testibus dicuntur, umn iis qug habentur lib. v1 Bxpos. Evang. sec. Lu- eam, pag. 1587, num. 44, contendere, nec non sub- Jectam eidem loco observationem cmsulere. Interim adverie Ambrosium aut Labi memorla, quando con tra expressum Marci cap. xv1, vers 9, lestimoniam Ubristum Magdalenze secundo tantum loco appa~ DE VIRGINITATE LIBER UNUS. 170 A monumentum Dominus non queestvit. abeant cumu- lum, qui sub lege sunt mortis : victor mortis suum tumolum non babebat ; non enim ille sepolerum mortis desiderabat, qui de morte trophaa referebat, Vidit ergo Maria resurrectionem Domini : et prima Vidi, et eredidit. Vidit et Maria Magdalena, ¢ qnam- vis adhue ista nutaret, CAPUT IY. Magdalena dubitantis occasione virgines ad idem cohortatur : et quer de Christi cum ipsa colloquio leguntur apud Joannem Evangelistam , spiritali sensu jucundissime percurrit. 43. Hoc loco non medioerem advertite quaestio- B hem, ne dubitare de resurrection Domini, virgines, debeatis. Videte quod meritum not sola carnis ‘irginitas facit, ved etiam mentis integritas. Deniqne Marla Magdalena Dominom prohibetur tangere * quia nutabat 918 de resurrectionis Ade. Mila igitur tangit Christum, quae fide tangit. 46. Magdalena autem stabat ad monumtentum foris plorans (Joan. xx, 41). Qua foris est, plorat; nam quz intus est, plorate non novit, Plorat autem, quia corpus non videt Christi: et petiisse putat ; quia ipsa non cernit. Ergo Maria forts : sed non Petrus, non Joannes foris. Denique ili currentes intraverunt et ideo won ploraverant, et gratutantes recebserant. Ila quee non introivit, flevit, non credidit, raude sublatum putavit, nec cum Angelos cerne- fet, tredendum arbitrabatur. Etfdeo dieuntel Angeli: Mulier, quid ploras? quem queerts (Ibid. 45) ? Hoe An- geli dicunt, et Dominus postea iistem verbis repe- fivit; ut sciatis quia angeloram verba. mandata sint Domin 47. Denique eadem, ut dixi, etiam Dominds verba repetivit dicens : Mutitr, quid ploras ? quem quaris? Que non credidit, mulier est; nam qui eredit, in viru perfeetum resurgit, in mensuram cetatts ple- itudinis Christi (Ephes. 1v, 43), Mulier, inguit: non de sexu, sed de cunctatione convicium est. Et bene mulier, € quse nntabat; quia jam virgo credide- ral, Quid ploras? hoe est : Tu tibi es causa plorandi, tu tibi auctor es flendi, quae es Christi inéredula. Ploras , quia non vides Christum : erede, et videt D ruisse affirmat : aut plz illorum opinioni subseriben- dum esse, qui, ut Estius ait, Dei genitricem bie in Maria volunt significatam. Quid vero si duas Magda- lenas exstitisse hoe loco Innuat sanctus Docior ? Confer hee cum ulimo cap. in Lue. et nodum solve, imnes edit., Videte quod meritum ! Non sola carnis virginitas’virginem facit; omnes mss. ut in textu, nisi quod pro meritum, corrupte plures éxhi~ bent meritorum, © Mss. aliquot: quia dubitabat, # Plerique mss., qui foris eat plorat; nam qui, ete. Ierus post pauea,ferit : que non credidit, fraude, ete. # Mss. non pauci, que notabatur. Non incommode; idem enim est ac. reprehendebatur, quod idem post vocen), convicium est, apte poniur. ‘ee autem refer ad ib. x, in Lue., num. {61-an ‘Adest Christos tur dest. Quid ploras ? hoc est, non lacrymis opus est, sed fide prompta, et Deo digna. Noli cogitare mortalia, et non plorabis : noli cogitare peritura, et flendi causam habere non poteris. Cur inde ploras, unde alii gratulantur ? 48. Quem quarris ? hoe est: Non vides quia adest Christus ? Non vides quia Christus est Dei virtus, quia Christus est Dei sapientia, quia Christus est sanctitas, quia Christus est castitas , quia Christus est integritas, quia Christus natus est ex virgine, quia Christus ex Patre, et apud Patrem, et in Patre semper, natus non factus, nec degener, * sed semper dilectus, verus Deus ex Deo vero ? 49. Tulerunt, inquit, Dominum de monumento, et nascio ubi posuerunt eum (Joan, xx, 48). Erras, mulier, que putas ab aliis Christum de monumento esse sublatum, et non polestate propria resuscitatum, Sed nemo tulit Dei virtutem, nemo tulit Dei sapientiam, nemo tulit venerabilem castitatem. Non tollitur Christus de monumento justi, nec de sux vi nis secreto, et pie mentis arcano : et si qui volunt tollere, auferre non possunt, 20. Tune ait illi Dominus : » Maria, respice ad me (Ibid., 46). Quando non credit , mulier est : quando converti incipit, Maria vocatur, hoc est, nomen ejus aceipit, que parturit Christum; est enim auima quae spiritaliter parit Christum. 919 Respice, inquit, ad me, Qui Christum respicit, emendatur : errat autem, qui Christum non videt. 21. Et ideo illa conversa respexit, etdixit : Rabbi, ‘quod interpretatur magister. Qui respicit , convertitur qui convertitur , plenius intuetur ; qui videt, proficit. Et ideo magistrum appellat, quem mor- Inuin esse eredebat : alloquitur quem putabat amissam, 22, Noli, inquit, me tangere (Ibid., 17), hoc est , etsi correctionis tentamenta sunt ; non tangit tamen Clristum nutantis affects inquit, me tangere, hioc est, noli tangere Dei virtutem, Dei sapien- tiaun, reverendam integritatem , lonorabilem castitatem. 83. Sed vade ad fraires meos. Quid est aliud dicere, nis ad observantissimos sacerdotes ; et dic Ascendo ad Patrem meum , et Patrem vestrum : Deum meum , D et Deum vestrum. Quid est alind dicere , nisi: Ne ‘nulier hine moveas questionem ? Certe a perfectio- ribus quare, dicent tibi que distinetio sit imter Pa- trem meum et Patrem vestrum. Nam qui juxta di- vinain generationem Pater mibi est, is juxta adop- Ita mss. complures ; alii vero, cunctzeque edit. pretermittunt vocem, dilectus. * Hlune textum neque in Grecis Hvangelistae cod. neque in Latinis ullis reperire est. Hrec autem refer- torad lib. Xin Lue. num, 161. © Mss. nonnulli, defensatum ver satum invenio, 4 Quatuor mss., utinam non vincerer. + Mss. nonnulli, preedicatores; elsi non omninyin- 5 quidam,, defen- SANCT) AMBROSIT nee umquam iis a quibus quzri- A tionem Pater vester est. Patrem meum dicendo, a 272 creaturis se Dei Filius separavit : Patrem vestrum dicendo , adoptionis spiritalis gratiam designavit, Ha et Deum meum dicendo , mysterium sux Inear- nationis ostendit ; ut quem Patrem naturaliter ba het, Deum appellet propler suscepti corporis sacra- mentum : Deum quoque vestrum cum dicit , profec- tum in nobis sux operationis ostendit, CAPUT Y. Redit a digressione ad suam defensionem, et sibi ob- {jecta non tantum agnoscit , verum etiam ulterins in- tendit, cupere etiam nupluras ad virginitatis studiam revocare sponte professus, 25, Et vere Deus noster factus est nobis, ex quo passus est Christus ; quando , ul alia omittam , pro integritate servanda mori virgines sunt paratz. Ni- hil de causa, nibil de persona loquor ; ubi enim Domini gratia, ibi debet esse pax Domini. Nec quemquam publice arguo , sed me ipsum © defensatum venio. Accusati enim sumus, et nisi fallor, ac- cusatores nostri plerique de vobis sunt. Horum ego affectus redarguere malo , quam personas prodere. Criminis autem invidia hwe est, quia suadeo c- tatem, inguit, doces, et persuades plurimis. 4 Utinam convineerer, utinam tanti eriminis probaretur effectus! Non vererer invidiam , si effi ‘caciam recognoscerem. Atque utinam me exemplis potins argueretis, quam sermonibus exderetis ! Sed ‘vercor ne © pravaricatores mibi apposuisse videar, me alienis commendent laudibus. 26. Initiatas , inquit, sacris mysteriis , et conse- ceratas integritati puellas nubere prohibes. 920 Utinam possem revocare nupturas! utinam possem flammeum nuptiale pio integritatis mutare velami- ne! An indignum videtur , ut sacratz virgines a s2- crosanctis altaribus non abducantur ad nuptias? Et quibus licet € sponsum eligere, non ficet Deum pra ferre? In me ergo facti conditio mutatur , ut pro opprobrio mibi cedat, quod semper spectavit ad gratiam sacerdotum, jacere semina integritats, et virginitatis studia provocare. CAPUT VI. ‘Ad virginitatem provocare nec improbum esse, sum, nec inutile : quorum primo capite paueis abso- tuto, alterum scitcet novum non esse Christi senten- tia, judicio apostolorum , ac puerulorum , exemple docet : (um damnandas non esse nuptias monens, sulse, minus tamen concinne. Praevaricator ille dicitur, qui eum quem vituperare atque accu creditur, tacite fraudulenterque laudat ac defendit = quo sensu dictionem hane Tullius in Philip. 2 non ita longe ah initio adbibuit; unde hune locum Am- brosius nestor videlur imitatus, # De hac fveultate eligendi sponsi jam monuimus nos in epi-t ad Sisin. aliquid esse dicturos.73 DE VIRGINITATE LIBER UNUS. sm carum tamen multes et graves molestias dectarat ; A vero, qui nuptias damnet? Sed quis tam alienus a utgue neutram harum conditionum quisquam tradu- at, prudenter suadet. 27. Queero enim utrum quasi improbum hoc, an quasi novum, an quasi inutile reprehendatur. Si quasi improbum , improba ergo vola sunt omuium , improba vita est angelorum , quam gratia resurrectionis imitatur; qui enim * non nubunt, neque ducunt uxores, erunt sicut angeli in coelo (Math, xxtt, 30). Qui hoe utique reprehendit, resurrectioni vota condemnat. Laque improbum videri non potest, quod hominibus pro prarmio constitutum est: nee potest ejus rei species displicere , cujus veritas ct in fructu est, ct in voto. 28. Sed esto, non si est? Nos enim nova omnia que Christus non docuit, jure damnamus ; quia fidelibus via Christus est. Si igitur Christus non docuit quod docemus, etiam nos id detestabile judicamus. Discutiamus ergo utrum Christus integritatem docuerit , an repudiandam pu- taverit : Et sunt, inquil, spadones, qui se ipsos castraverunt propler regnum celorum (Math. xix, 12). Est ‘ergo praeclara militia, que regno coelurum militat. Itaque jam tune Dominus docuit esse debere inte- merata studia castitatis 29. Unde et Apostoli eam exteris preminere cernentes: Siita est, aivnt , causa viri cum uzore, on expedit nubere (Jbid., 10). Quo dieto et graviora judicaverumt onera vinculi conjugalis, et vers imte- Srilatis gratiam pretulerunt. Sed Dominus qui sciret C dis ‘preedicandam omnibus integritatem, imitandam paucis: Non omnes, inquit , capiunt verbum istud , sed ‘guibus datum est (Ibid., 44), hoe est , non est communis plurimis , et vulgaris integritas : nec pro in- firmitale permittitur , sed pro virtule conceditur. Denique cum dixisset : Et sunt spadones qui se ipsos castraverunt propter regnum coelorum ( Ibid., 12) ; ut ostenderet hoe non mediocris esse virtutis Qui po- teat, inquit, capere capiat. 30. Et ideo post hoc verbum offeruntur pueri ad enedicendun , qui corraptele expertes, Integr tis munus immaculata wtate servarent. 221 Talium ‘enim est regnum celorum, qui in puerilem casti- ‘moniam tamquam in naturam infantium corruptele ignoratione rem probata virginitas , Dominicisque expetenda pra «Bt: Quo loco magisterium divina: vod Nam cum in superioribus conjugium memoraveri non esse solvendum , nisi ex causa fornieationis, in posterioribus integritatis gratiam donumque con- texuit (Ibid., 9); ut doceret non damnandas esse naptias, sed probandas ; nuptiis amen ipsis integri- stadia praferenda. Quis enim tam aversus a imitemor. 1, non mubunt, neque nubentur. 8. alieni ab uzorio, etc. incula sunt,'sed tamen vincula; verint. Est ergoetiam caclesti voce D tate pollentem, alibi tamquam uberi fruge conju ratione, qui conjugii onera non sentiat? Etenim mu- fier innupta et virgo cogitat quae sunt Domini ; ut sit sancta corpore et spiritu. Nam que nupta est , coyitat que sunt mundi, quomodo placeat viro (1 Cor. v1, 3). 32. Et preter has molestias, quamvis nubendo non Peceet, contritionem tamen habebit earnis hujusmodi: graves enim partus lsbores,, gravis ereandorum et erudiendoram liberorum molestia. Quibus ante prescripsit, ne quis hujusmodi averteretur inj multz enim in partus doloribus constitute, conjugio Se renuntiare dicunt : multi etiam matrimonii onera non ferentes , » alieno ab uxore avertuntur affeetu. Et ideo Apostolus ante praemisit ; Ligatus es uxori? nprobum, numquid novum B Noli queerere solutionem (Ibid., 27). Et ene ait Ligatus es; quodam enim vir et uxor nexu inter so rio copulantur, et quibusdam invicem sibi habenis amoris astricti sunt. incula nuptiarum , sed tamen jugium, sed (amen a jugo trac viro potius eupiat placere , 1m vulnera charitatis, et osculis prevferenda : Urilia enim vulnera amici, quam votun- taria oscula inimici (Prov. xxvii, 6). Devique Petrus vulnerat (Maith., xxvi, 54), Judas osculatur ( Ibid. , + illum oscula condemnant , hune vulnus emen- illius osculis proditionis. venena funduntur , tins Inceymis culpa Iavatur. Itaque ut ostenderet sermo propheticus bona vulnera charitatis, Ecclesia canticorum : Quia vulnerata charitatis ego sum (Cant. 1, 8). 34. Nemo ergo vel qui conjugium elegit, reprehen- dat integritatem : vel qui integritatem sequitur, con- demuet conjuginm. Nanique hujus sententix¢ adver- ios interpretes damnavit jamdudum Ecclesia , €08 sciticet qui andeant solvere eopulam conjuga- Jem. Audite enim quid dieat sacrosancia Ecelesia : fratrer meus, exeamas in agrum, requieseamus in castellis, diluculo surgamus in floruit vitis (Cant, vn, 14, 43). © Multos ager fructus hhabet, sed lle melior est qui et fructibus redundat €t floribus. Est ergo Eeclesie ager diversis fecundus copiis. Hie cernas germina virginitatis fore vernan~ fia, illic tamquam in campis silvze viduitatem gra vineula : bonum e tum, et jugo mundi quam Deo. Bona e Ecclesie 22 segetem replentem mundi horrea, a¢ veluti maritatz vinea: fetibus toreularia Domini Jesu redundantia, in quibus fidelis conjugii fructus exu- erat. CAPUT Vu. Tertium caput aggressus, nempe virginitatem non esse inutilem, negat ullum kine reipublice afferri damnum; quin imimo.ubi masime ille status florea, bi co- 4 Marcionem, Manicheum ae Tatianum , e0 quod ing condeninarent, condemmnatos ab Ecelesia jam alibi observavimus, 7 "Rom. edit, sola, Multi agri fructus Aabent,“8 SANCTI piosisniviaus cinjume espe frequentian docet : quod ut ‘secus esses, hunciamen ¢o non improbandum ; cum in usoribus caste viventibus id non culpetur. Pastquam * vere corum qui juneututinuptias kine feri difficiliores objicibant, demonsirayt inanitatem, iis qui virgines . Serius velandas esse contendebant, respondet hic episcopi requiri prudentians : at solam wlatem conside- random noe e546 martycum exemy ‘rum ad Christuy accedentium, probat, ‘38. Nec improbum igitur, nee novum integritatis ast stadium, Videamus ne forte inutile judicetur; non- aullosenim dixisse audivi quod periit mundus, defe- cit genus humanum, conjugia labefacta sunt. Quarro quis tandem quasivit uxorem, quinon invenerit? Quando fyerint bella pro virgine? Quis umquam pro ‘itgine sit peremptus? De conjugiis autem ista nas- cuntur, * ut perimatur adulter uxoris, raptor pre- Tiis appetatur. Ista reipublice semper damno fu runt. Pro virgine sacra nemo damnatus est ; qu eastitatem non poena cobibel, sed religio auget , f- desque conserval, 36. Si quis igitue putat consecratione virginum mini genus humanum, consideret quia ubi paueze virgines, ibi etiam pauciores homines : wbi virgiut- tatis studia erebriora, ibi numerum quoque homt- num esse ajorem. » Discite quantas Alexandrina , totiusque Orientis,, et Africana Ecclesia quotannis sacrare consueverint. Pauciores bie homiues pro- deunt , quam illic virgines consecrantur. Ex ipsi igitue orbis terrarum usu non inutilis virginitas exis- limatur, prasertim cum per virginem salus venerit, orliem fecundatura Romanum. 31. Quod si quis bocprohibet, prohibeat igitwr pu- dicas uyores degere, quia frequentius possunt parcre inconfinentes. Nulla peregrinanti marito Gdem ser- ‘vot; ng damnum faciat prolis futurse , et partus fre- queotiarig amitiay gtatem. 3B. Sed difficilior fi via adolescentibus ad nuptias impetrandas. Quid si forte commodior ? Quaro enim cum bis aliquem babere tractatum , qui arcen- * Per legem Juliam de Adult. coereendis licebas patri fliam et qoeslibet jus adalterum ubicamque Fae dagitio deprehensos interGicere ? marito qUo~ n Jus erat, sed sub certa personarum ac to- nitlone. Quod a lia in uxoris alienze raptarem excitata, quis neseius est [armosi mam iliyd bellum quo Europa alque A toto decennio enllisze sunt regni, ac totius gentis exeidio sedari_potuit aliam causara quava ob Helenam a Paride raptam sus- eeptum esse : de quo prater Homerum vide Dictyn eretensem ac Darelem Phrygivm historicos, licet in multis non minus ipsompet Horpero fabuloss s¢., Dicite quantas Alexandrina, «Mas. Bige,, dicimnas ; aed virtulem aui 4 Msg, non pact, si puellar nobiles : melius alii atque edi...., nubiles. Yerum cum duodecimo anno Virgines viro. maturw voige peieutur, aliquid dificul- yas hine nace potest quod tantula tale contents fierit sanctus Aniistes; quandoquidewm non ita multo post ad virginum consecrationem Punieasydou Ein, anos 35 pleuos aeignait = aed tempus posiea Leo primus ih antiquo Pontifical, et Majoria- AMBROSH 26 ‘Ade virginitatis sententiam gerunt, Haque qui sunt isti, diseutere debemus : uirum qui uxores habent, an qui non habent ? Si qui habent , timere non debent; axoresenim eorum jam virgines esse non pos- ‘sunt. Si qui non habent, non sibi injuriam fuciant , quodejus (antum 29 nuptiassperaverint quae nuptu- a non esset. An fortasse patres pro{iliarum conjunc tione solliciti, moleste ferunt virgines consecrari? Nec bi quod vereantur, habent; si sequantur const- lium, Inter paucas sux citius eligentur. 39, Aiunt etiam plerique maturioris statis virgi nes esse velandas. Neque ego sbnuo sacerdotali cautionis esse debere, ut non temere puella velet Spectet plane, spectet atatem sacerdos, sed fd pudoris. Spectet maturitatem verecundise, exami: B net gravitatis canitiem, morum senectam, pudicitize annos, auimos eastitatis : tum deinde si matris tuia custodia, comitum sobria sedulitas. Si hee presto sunt , non deest virgini longzeva canities : si bzee de sunt, differatur puella moribus quam annis ado- lescentior. 40. Non ergo stas rejiciturflorentior, sed animus examinatur. At certe Theclam non senectus, sed ‘virlus probavit. Et hine quid plara conteram , cum omnis wtas babilis Deo, perfecta sit Christo ? Deni- que non virtutem zlatis appendicem ¢ dicimus, sed Virtutis iatem. Nec mirere in adolescentulis professionem , cum legeris in parvulis passionem ; seriptum est enim : Ex ore infuntium et lactentium perfeciati laudem ( Psal. v1, 3). An dubitamus st C eum usque ad coatinentiam sequatur adolescemtia , quem usque ad mortem confitetur infantla? Et quasi ineredibile putamus,¢ si puell:e nubiles Christm semuantur ad regnuin , quem etiam pueri sequeban- tur in deserto ; sicut legimus quia saturata sunt do quinque panibus quatuor millia hominum, exccptis inquit, pueris et mulieribus (Math. xiv, 24). AA. Nolite ergo a Christo arcere infantes ipsi pro Christi nomine subiere martyrinm : Talim eat enim regnum ccelorum (Matth, xix, 44). Vocat 08 Dominus , et tu prohibes? De ipsis enim Domi- rus imperator Constit, 8, usque ad quadragenariam elatem aropliarunt. Attamen meminisse oportet duas conseerationes quas Innoc. primus x nobis in Prefatione ad lib. de Virginibus jam laudatus, Leo primus epist. ad Rustic. Narb. ct Gelasius epist. ad episc. Lucanize clare distinguunt, olim exstitisse $0- D lemnem scilicet ae privatam. Itaque nitll pugnabit, sican. Carth. et Leonis Majorianiqueconstitutionem de priori inteiligamus , de posteriori vero et hune Ambrosii locum , et alium Hieronymi epist. ad Mar- cellam Asellze duodenis tantum annis nate consecrationem referentis : quibus addi etiam posset Basllit testimonium ad professionem virginitatis won ultra 48 aut 47 annas epist. cau. conc. 18 exigentis. Quod si contendas Ambrosiana verba etiam de so- ione accipi debere, non admodam repugnabimus , cum semper in Ecclesise potestat faerit , justis de causis ac pro temporum pecessilate suam hiutare disci Mirare interim easdem il las adversus virginitalem objectiones nostra memo- ria renovatas fulsse ab bereticia, quas Ambrasjus in bboe opere tam prudemier atque invicle confutawit.areere , de quibus seripum est: Propterea adole- leserunt (e (Cant, 1, 2). Et induxerunt fe in domum mateis sux (Cant. vin, 2). Nolite postreino @ Christi charitate etiam parvulos separare, quem etiam intra matris ulerum adbue positi exsultatione prophetics fatebantur (Lvc. 1, 4! 22% CAPUT Vill. tatem omnem querendo Christo habilem esse supra docuit, hie nullum tocum ad id opportunum non este ostendit. Cur occidente sole egri afferantur ad Christum , is autem querater orto jam die? ubi et de jactantia vitanda provcipitur. Ad sequendum per diem Christum ezhortatlo : ewm vero nec in foro, nee in platels , ubi vulnerari ac speliari dicitur ‘Sponsa, reperii. 42. In ipsis adhue Eeclesiz principiis turbe requirebant eum. Qua ratione Quia manus, inquit , imponens curabat eos (Luc. 1, 40). Nec tempus ad sanandum , nec locus queritur. Omnibus enim locis omnibusque temporibus non est pratermit- tenda medicina. Intta domum Maria ab angelo be- nedieitur (Luc. 1, 28); intra domum David w in prophotam (I Reg. xv1, 3). Ubique Jesus curat tubique somat : in itinere, in domo, in deserto. In iti- ere curatur quae fimbriam letigit (_Matth, 1x, 20) : indomo prineipis Synagoge fia resuscitatur (Mare. v, in deserio twrha sanatur. Denique sic babes Gum autem sol occidisses , omnes qui habebant infir- mos variis languoribus, ducebant illos ad eum. AL ille C Pogiamus ergo forum, fugiamus plateas. singulia hia manus impponens curabut eos (Lue. tv, 40). Sawabat erga et in deserto, et occidente jam solo, et sanabat, manus iinponens ; ut et Deum se et homi- nem demonsireret. Non immerito igitur facta jam ie turbee requirebant eum. 43. Video ordinem. Sole occidente, agri deferun- turad Christum : facta autem die, turbze requirebant ‘eum. Quando enim nisi per dies queritur Chi [Nam qui in luce ambulat, non recedit a Christo. I que nox habebat adhue wgrotantium gemitus, dies jam Gdem plebis, jam Ietitiam sanatorum ; ut quod seriptum est, compleretur : Ad vesperum demorabi- tur fetus, at ad matutinum latitia ( Peal. x13, 6). (Qua enim turhe major gratia, quem ut etiam in de- ‘sorta locum Christyan sequatur ? 44. In quo ille dovet a perfecto abessedebore jac- tantivm ; non enim sanandorum eopiam, sed operum ‘Ta edit, omnes ac mss. nonnull: alli vero aliquot, et jejuno solo quodam siti, corporis fugitantem delicias, ete.; unus , et jejuno solo , quod in appetitu ‘corparis, etc.; alive, ef jejuno solo , quo jam petulan- tam corporis fgiehtes, ee. Un rliuis autem nti san. ® Omnes edit. armas. aliquot , gratiam reconcili ipiat. Jn Ecclesia, ete. mrlius autem ri ‘gratia reconciliationis, etc. Idem enim est ac si scripsissel in reconciliationis testimontum aceipiat qued aum dictarus, nimiram in Eeclesia, ete. © Adverte poriculum eoram qui presbyteros aut doetrina ecclesiastica destitutos, aut secufaribus cu- DE VIRGINITATE LIBER UNUS. 8 eos venire ad me. Nolite adolescentolag A jactantiam deelin: yal. Et nos igitur si salvi esse desideramus, vel si jam meremur sanitatem , procul a luxuria , procul a laseivia ; tanquam jp aridg vite istius et jejuno solo quadam siti corporis fugiton- tem deliciarum Christum sequamur. 45. Sequamur per dies. Adest Ecclesia dies, quero Abraham vidit, etgavisus est (Joan. vin, 86). Sequamur ergo per dies Chirjstum; non enim in noctibus reperitur. In eubili, inquit, meo, in noctibus queesiviquemdilesit anima mea : quesivi eum, 995 ct non inveni eum : vocavi eum , ef non obaudivit me (Cant. m, 4). 46. {0 foro aut in platels Christus non reperitur. Denique nec illa eum in foro et in platels potwit reperire, quae dixit: Resurgam, ibo, et cireumibo civita- B tem , in foro et in plateis , et queram quem dilesit anima mea. Quesivi eum, et non inveni eum: vecavi eum, et non obaudivit me ( Ibid. 2). Nequoquam igi- wenire non pos mus. Non est Christus circumforaneys. Christus evim est pax, in foro lites : Christus justtia est, in foro jniguitas : Christus operator ast, in foro inane otium : Christus charitas est , in foro obtrec- tatio: Christus fides est, in foro fraus atque perfidia: Christus in Ecclesia est, in foro jdola. Es ut illa vidua quam in alio perstrinximus libro (De viduis ¢. 9 ¢1.4q.), cognoseat non obtrectandi me locutum ila studio, sed imonendi : meque aon asperum , sed sol- Ticitum ;> gratia reconciliationis aceipiat : in Fc- clesia vidua justificatur , in foro cireumvenitur. 47. Prudentiam autem notam assume tibi, ut custo diat te a muliere alinea et mala.... Per fenestram enim de domo aua in plateas prospicit (Prov. wu, 4 et 4e9.)- Fogiamus plateas. Non enim injuria tantummodo estuon invenisse quem quaeras; sed etiamplerumque © ubi non oportet quesisse , vulnus est : quesisse in dowibus virorum qui sibi falso doctorum no- ‘mon assumunt ; quasisse procacius quam verecun- dius. 48, Ergo eaveamus exemplo Ecclesise illius, ne nos custodes inyeniaat , qui cireumeunt civitatem : Tnvenerunt , inquit , me custodes qui ctrcumeunt civi~ tatem : percusserunt , et vulneraverunt me, et tulerunt pallium meuin custodes murorum (Cant, v, 7). Non In se, fliz; ‘non, inquam , in se, filie , sed in nobis wineratur Ecclesia. Caveamus igitur ne lapsus noster vulnus Ecclesia at; ne quis a nubis pal- rruptos, aut deniqne innate quadain anit nimium indulgentes consulunt; enim quisquis quarit viam salutis, havd d rit ubi non oportet. Obiter #ut Juco in mss. non paueis Iacnnam esse, quie ferme per tres integras columnas hia 4 Rom. edit. sola, exemy cem Ecclesia supervacaneam non esse, satis declarant sequent * Non, inguam, in se, fii edit. resciderat contra exterarum a¢ mss. omuium fide.279 Patienti , quo mollioris ambitio vestis exui Qui enim mollioribus vestibus induuntur, in domibus regum sunt (Maith, x1, 8). Nobis autem paltium d Christus, quo apostolos suos et corpus suum ipse vestivit. Quod denique jubet te dare, si quis a te tunieam petat, ut dimittaseiet pallium (Mauth. v, 40), id est, insigne philosophize tu tradas, et quasi amictu prudenti, tue eum qui ante nudus fuerit, circumvestias. CAPUT IX. Querendum Christum in montibus aromatum atque in deserto : hujus fecunditas, exposito cur los alque Jilium dicatur Christus, describitur : et induci in do- ‘mum vini, ordinarique in a charitatem cupere nar- ir, filie, Christum queramus, ubi quarit Ecclesia, in montibus boni 96 odoris, qui excelsorum sublimitate factorum suave vitm odo- Fem pro meritorum verticibus exhalant. Fugit enim plateas, fugit conventus, et strepitus fori, juxta quod scriptum est : Fuge, fraternus meus, et similis efficere cervo aut hinnulo cerei in montibus aromatum (Cant. vur, 44). Serpentinis enim invisus eolubris et fugitans canum, atque humi reptantibusinfestus ser- pentibus, nescit habitare nisi in sublimitatevirtutain, neseit commorari nisi in talibus Eeclesice Mliabus , que possuut dicere : Christi enim bonus odor sumus Deo (I Cor. un, 13); sed quibusdam odor mortis in ‘mortem , in iis qui pereunt : quibusdam odor vitzin ¢ vitam, i utique qui odorem resurrectionis Do- fide spirant, 80. Isti sunt aromatum montes, qui Domini corpus Jesu acceperunt, et in linteis eum aromatibus igaverunt (Joan. x1x, 40); quicumque enim eredi- derunt quia Jesus mortuus est, et sepultus est, et resurrexit, hi excelsum ver eacumen fidei virtu- tunt fastigiis extulerunt, Ubi ergo Christus queritur? In pectore prudentis scilicet sacerdotis. 54. Et quoniam de deserto tractatus hie sumitur, uubi quserendus sit, etiam ipse demonstrat , dicens : Ego floscampi, et litivm convallium, Tanquam litium in medio spinarum (Cant. u, 4, 2). Eece alium lo- ‘cum , in quo solet Dominus diversari ; immo non in SANCTL AMBROSII ium auferat, hoe est, amicium prudentiz, insigne A rum suorum diflundere, verticem divin Jere. Juxta quam nostra: ligna silver (ruteseant ; quia sicut arbor mali inter ligna silva, ita fraternus meus inter medium filiorum (Cant.u, 3). Et videns hoe Ee- clesia Letetur et gaudeat dicens : In umbra ens cor cupivd et sedi, et fructus ejus dulcis in 53. Videns, inquam, hoc Eeclesia, et fidei nostrae jam let successu dicat : Inducite me in domum vini ¢t ordinate in me charitatem (Ibid. 4). Charitas non potest esse sine fide ; tres enim sant velut vades E clesia, spes, fides, charitas. Cum spes precesse fides fundatafuert ordinatur charitas, Reclsiacopu- latur. 997 CAPUT X. Ut Christi mereamur in nos adventum, Spiritum sanctum ineocari debere ; illum enim non semper venirc, sed ad eam animam quae ita terres- Pedum lotio quid significet ; et quod dicit Sponsa, quomodo inguinabo illos? Denigue spiritales anime pedes hoc loco intelligendos esse demonstratur, 54, Didicisti ergo ubi Christum requiras; disce etiam quemadmodum possis mereri, utile te quarat. Excita Spiritum sanctum dicens: Ezsurge, Aquilo, et vveni, Auster; aspira hortummeum et profluant aromata mea (Cant, wv, 16). Descendat fraternus meus in hortum suum , et manducet fructus pomiferarum suarum (Cant, v,*4). Hortus Verbi anima vernantis affectus est, et in pomiferis virtutis est fructus. 5B. Venit ergo; et sive manduces, sive bibas, si Christum invocas, adest dicens : Venite, manducate panes meos, et bibite vinum meum (Proverb. 12, 5) ; sive etiam dormias, pulsat ad januam. Venit, inquam, frequenter, et per prospectum mittit manum suam: sed non semper nec ad omnes; sed ad eam animam quae potest dicere: Nocte exxi me turicam meam (Cant, v, 3). Eeniin in hac szeeuli nocte prias ‘iV; corporalis vita amicius estexuendus, exuit enim se carne Dominus, ut pro te de dominationibus et otestatibus mundi istius triumpharet, 36. Quomodo induam illam (Ibid.)? Vide anima Deo devota quid dicat. Sic se actus corporis et terre- thos exuit mores, ut nesciat quomodo, etiamsi velit, rursus possit induere. Quomodo induam illam ? hoc uno, sed in pluribus. Ego , inquit , flos campi ; quia I) est, qua verecundia, quo pudore, qua postremo me- patentem simplicitatem purse mentis frequentat. Et Htium convallium ; flos enim bumilitatis est Christus, non luxuriz, non voluptatum, nonlasciviz , sed os simplicitatis, fos humilitatis. Tanguam lilium in medio spinarum. Nonne inter asperitates laborum, co twitionesqueanimorum boniflos odoris exsurgit; quia contrito corde Deus placatur? 82. Hoc est desertumn ,filize, quod dueit ad regnum, ‘hoc est etiam desertum, quod floret ut lilium quod scriptum est : Letare, slerilis, et exaulta, desertum, et floreat ut filiam (Esai. xxxv, 4). In toe deserio, fiz, arbor illa bona fructifera, que bonos fractus faci (Matih. vit, 47), ineipit brachia facto- moria? Consuetudo enim boni usum pravitatis veteris amisit. 57. Lavi pedes meos, quomodo inguinaboilios(Ibid.)? Didicisti in Evangelio quod pedes lavare fidei mysterium humilitatis insigne sit ; justa quod scripum est: Si ego lavi pedes vestros Duminus et magister, quanto magis vos debetis alter alierius pedes lavare (Joan, ait, 14)! Sed hoc ad humilitatem pertinet, Quantum vero ad mysterium, pedes debet lavare suos qui vult partem hobere cum Christo : Si enim non lavero, inquit, tibi pedes, non hubebis partem mecum (Ibid. 8). Cum hoe Petro dicitur, quid de nobis cen selur?oat DE VIRGINITATE LIBER UNUS. ‘58. Qui lavitigitar pedes, non necesse habet iterum A quit, mec stillaverunt myrrham, et digiti met pleni in lavare; et ideo caveat ne inquinet eos. Et bene saneta Ecelesia dicit: Lavi pedes meos, Non dicit : Quomodo jiterum lavabo eos; sed, quomodo iterum inquinabo e087 quasi oblita macule veteris, oblita contagit. Admonet igitur in ministerio corporali quemadmodum spiritale debeamus actuum nostrorum diluere vestigium. Iaque pedes cum semel laveris wterni 10, et mysterii mundaveris sacramento; “cave ne iteram corporez cupiditatisilluvie, lutulen- tique actus terrenig sordibus inquinentur. ‘59. Isti sunt pedes quos David lavit in spiritu, 228 qui te docet quemadmodum eos inquinare non possis, dicens : Stantes erant pedes nostri in atriie tuis, Hierusalem (Peal. cxxt, 2). Utique hie non corporis, manibus clausure (Cont. v, 5). Quam myrrham stil- lant animze manus, nisi illam quom obtulit justus ille Nicodemus magister in Israel (Joan. 1, 1 et 4¢9.), ille qui meruit lavacri primus audire mysterium, qui altulit mixturam myrrh et aloes quasi libras ceu- tum, et misit in corpus Jesu (Joan. xtx, 39) : perfeetum utique odorem Gidei atwolit? 62. Hone odorem fragrat anima quze Christo aperire incipit, ut aceipiat primo odorem Dominic se- pulture, et eredat quia caro ejus non viditcorruptio- nem, nec odore aliquo mortis emarcuit : sed zeterni Illivs floris, et semper virentis odore condita surre- 311. Quomodo enim poterat vel in carne marcescere, njus nomen unguentum exinanitum est (Cant. 1, 2)? ‘ed animi intellige pedes. Quomodo enim terrenus B Exinanivit se, ut spiraret tibi. homo in celo haberet corporis pedes? Hierusalem enim, sicut Paulus te doenit (Hebr. xt, 22), in costo est, Et idem te docuit quemadmodum in ecelo stare possis, cum dicit: Nostra autem couversatio in celis eat (Philip. m1, 20) ; conversatio morum, eonversa- tio fuetorum, conversatio fidei CAPUT XI. Bonum essead accessum Christi repidare ac festinare : exam non cum venerit solum, sed et prius quam ve aolitum deferre mercedem, ut mycrha digiti us fluant, hoc est, wt eredamus Chris disse corruptionem, cum sit unguentum effusum no- Hoe unguentum quod semper flagrabat apud Patrem, in tempore Filius effudit: sed exina- itu fut in Judazs, eta gen que etiamnum flat quotidie, diligenter excipiendum €a1, ul animam nostram totam peneiret. 60. Quisquis sic vivit, potest dicere : Fraternus méus misit manum exam per prospectum, et venter mens turbatus est ad illum: surrexi aperire fratri meo (Cant, v,-4). Bonum est ut ad adventum Domini in- teriora turbentur. Si ad angeli adventum Maria tur- ata est (Luc. 1,29), quanto magis ad Christi nos turbamor adventum! Influentibus quippe divinis , corporeus peregrinatur aflectus, et usus ille exterio- Tis hominis exolescit. Et tu turbare, et tu festi- na. Festinantes illi agnom manducare pracipiuntur (Exod. xu, 14). Surge, aperi, ad januam Christus est, ‘vestibula domus (uz pulsat et introibit com Patre. 64. Nec solum com ingressus fuerit, mercedem re- Jinguit; sed etiam prius quam ingrediatur, mereedem Pramiuit, Adbue anima turbatur, adhue parietes domus sux palpat, adbuc ostium quarit ubi Christus est, adhue solvit vinculum carnis, et corporis claus tra, adhuc Christus > foris pulsat: Manus autem, in- mss. cave iterum cor ictus sordibus 65. Semper unguentum hoe erat, sed erat apud Patrem, erat in Patre, Olebat tantum angelis 299) etarchangelis, tamquam intra vas eceli. Aperuit os Pater dicens: Eece posui te in testamentum generis met, in lucem gentium ; ut sis in salutem waque ad ex- tremum terra (Esai. x11x, 6). Descendit Filivs, repleta sunt omnia novo odore Verbi. Eructavit cor Patris ‘Yerbum bonum (Psal. xtav, 2), fragravit Filius, Spi- ritus sanctus exhalavit, atque per Omnium se corda diffudit ; Difusa est enim charitas Dei in cordibus nostris per Spiritum sanctum (Rom, v, 8). 64. Ipee Dei Filius in corpore tamquam in vase ‘odorem primo eohibebat, suum opperiens tempus, sieut ait : Dominus dat mihi linguam eruditionis, wt allectum , cum- C A¢iam quando oporteat dicere sermonem (Esai. L, 4). Yenit hora, © etaperuit os, exinanivit unguentum, quando virtus exibat de eo. 65. Hoc unguentum exivanitum est super Judzeos, et collectum est a gentibus : exinanitum in Judza, et redoluit in omnibas terris. Hoe unguento uncta est Maria, et virgo concepit, virgo peperit bonum odorem , Dei Filium. Hoc unguentum effusum est super aquas, et sanctifieavit aquas. Hoc unguento tuncti sunt tres pueri, et humorem fis flamma rora- vit (Dan, m1, 23). Hoe Daniel unetus est, et leonum ora mollivit, feritatemque permulsit (Daw. v1, 2). 66. Fluit hoe unguentuny quotidie, et numquam deficit. Aceipe vas tuuin, virgo, et accede, ut possis hoe unguento repleri. Accipe unguentum zstimatam aperueris, introibit, D trecentis denarii, sed gratis datum, non vendituin ; tut omnes haberent gratis. Virgo, ungere : noli con- tristari sieut Judas (Joan. su, 5), quia hoc unguen- um effundivur, ¢ sed consepeli in te Christum. Claude sane vas (uum, ne unguentum effluat. Claude integritatis clave, loquendi verecundia, abstinentia glo- rian 67. Hoe quzz habet unguentum, Christum recipit; 4 Paris. quedam edit., sed consepeli tein Christum, erperam. Infra vero ubiomucs edt: ac mse. alin laude integritatis clave, ele. ; abi habent partim, claude os j claude loguendi verecun- g parti, Claude integr clave loquendi verecundiam, abstinentiam gl Neutra tamen harum lectionnm satis commoda.35 SANOT! AMBROQGIE 3b et ideo quae habebat, ait: Apsrai, inquit, frase meq, A 70. Audis voeem pulsantis ad janvam, et dicentia: frater meus traxsivit (Caut. v, 6). Quamodo transivit? West, mentis interna penetravit, sicut dictam est Maria: Bt svam ipsivs anigam pertransibit glad (Luc. u, 38), Vivum enim Verbum Dei, sicut gladius aculus, penetrans, el corparalium repagula cogitatio- ‘hums, et cordis interna rimatur (Hebr. wv, 13). CAPUT XII. Omnibus et mazime virginibus Chrisjum exapectendum : ‘i vero ille tardaverit, quod semper anime fit socor- dia, surgendum et donorum ab ¢o jam accepiorum coatemplations invocandum Spiritum sanctum; ¢2- tenplo enita Sponsym responsurum. Quid sit quod caput ac cincinnos suos humidos dicat? quo loco in- seritur a ¢apillosuu cinginuis dehoriatio. Deinde ubi Aperi mihi, soror mea : wurge, proxma mea, columba mea, pesfecta mea (Ibid.) : charitate proxima, sim- plicitate columba, virtute perfecia ; quia caput meus repletum est rore. Sicut enim ros eaeli_ nocturnas amovet siccitates, ita ros Domini nostri Jesu Cinisi nacivenis et sacularibus tenebris aernze vila stil- lavit bumorem. Hoe est caput quod zest mundi na- seivit arescere ; unde ait : Quia gi in Aumido hoc (a ciunt, in aride quid facient (Lue. xxi, 34)? Hoe igi tur caput rorat alii, sibi abundat. Et bene alundat ‘caput Christi ; quia eaput tuum Christus est, qui ple- pus est semper, nec liberalitatibus exhauritur suis, aut diuturna deficit largitate. In hee caput ferrom non ascendit, quod est insirementum bel animam rursus ad servandam innocentiam, et ca- B discordiz. 7A. Nune specta, et vide ros lle qualis st, non vulgaris. humorie guttarum noctis. Nali piendum ex actibus ac fide odoreas spiritalem impu- fit, spondet eam sic placituram, acc ipsam Chrishuos, neque az illi nisi tenta subducturum ; aique adeo tentatores esse speraendos, 68. El t igitur, anima, una de populo, unade plebe (neque enim Christas siupet 23 aliqua secularium discrimvina dignitatum, ne auratam vestem, aut mo- nile pretiosum, aut nobilia coruseantivin gemmarum serta miratur, quorum dispendiis szpe lis movetur In Ecclesia, pax fugatur), certe tu una de virginibus, que corporis tui gratiam splendore mentis illuruingg (propior enim es qu Ecclesiz compararis), tw, in- quar, in cubili tuo, et nocturuo tempore eoastituta, semper medilare Christum, et ejus adventum omni: bus sperato momentis. 69. Si tardare \ibi videtur, exsurge. Tardare videtur, cum div dormis : tardare videtur, cum ab dare videtur, cum voce non ex- Primitias vigiliarum tuarum Christo dicato, primitias actuum tuoram Christo immole. ‘Audisti in superioribus quia vocavit te, dicens: Veni @ Libano, Sponsa , veni a Libano ; transibis eb pertransibis a principio fidei (Cant. wv, 8) ; transibis in sweulum ceriatura, pertransibis ad Christo trivg- phatura de szceulo. Audisti quia te » leonum et par- Aorum, idest,aspiritalium nequitiarum incursionibus separavit : audisti quia placet ei tuarum pulchritudo virtutum : audisti quia.vestimentorum tuorum ara- mata, hog est, bonum odorem integritatis oomnibus odoribus practulit : audisti qui suavium pomiferarum refertus fructibus. Pete igitur tut aspiret tibi Spiritus sanctus, aspiret super cubile tuum, atque odorem piz mentis, et gratie spiritalis accnmulet. Respondebit tibi: Ego dormio, et cor meu vigilat (Cant. v, 2). © De psalmis domi privatim decanta ublica psalmodia td temp ideatur fuisse inst certe per voce paalmis signari possunt alii q antici pii atque spiritales, ad quos nos exhortatur sanctus Apostolus. * Rom. edit. sola, Cincinni autem mei gutlarum noctis. * Amerb, et Eras., offndityr eni ill. we Rom. hortus es conclusus, D gratiam spi D cinciani autem suat in e prozima mea, accipere cia- 2). Non ili ornamenta, sed crigina sunt : lenocinia forma, noa preecepta virtutis. Alios cincinnos Nazarseus babel, iu quibus ferrum non ascendit, quos nemo praccidit: qui non calamistris compositi, et arte digest, sed ‘maltiplici erispantes virtutum nitentium gratia refal- serunt, Disce in historia quales Nazarzus cinciunas habeat, quos quamdiu Samson babuit intactos, numquam vinei poluit (Judic. xv1, 47). Cincinnos perdi- dit, et meritum virtutis amisit. BB] 72. Audita igitur yoce Verbi, quam exue- C ras wnicam nocte, ne queras quemadmodum induas eam ; ¢ offenditur enim, et frequenter oflertur per nequitiam spiritalem. Quemadmodum , inquam, induas eam, oblivisearis, et nescias : et quasi jam Dowinug assistat, oxsors corporalium vinewlorun turbata 4 consurgas : intermam orationibus preps: Fes wentom dum surgis; ut ex humilibus ad se- erna coplendas, et studoas fores tui oordis aperire dum manus (was tendes ad Christum, fidelem twa gesta spirabunt odorem. 75. Admove igitur manus naribus tuis , et odo Fein actuum (uoruin indefessa ac pervigili alacritale mentis explora. Maleebit te odor dexterm tuz , ‘flagrantiara resurreetionis tua membra redolebual, myrrham dighi tui sudsbunt, hoc est, fidel vere ia gesta lagrabunt. Capis ergo, vir 80, ex inleriore tuo corpore voluplatem, et ipsa tibi duleis, ipsa tibi suavis es, et ipsa tibi (quod peccar- tibus smpe coutingit) now incipis displicere ; plus ‘enim tibiplacebit nuda simplicitas, corpore frae- dis exuta tegminibus, cum paucis_mss., offertur enim; alii_ mss. dengue, offenditur enim, etc, Non incommode , idem quippe est atyue occurrit. Quid autem si legas oslenditer? Certe have lectionem duceremus multo potiorem, si quod aliud presidium ci adesset pranter conjecit- ram. 4 Ws. aliquot, conurges in terram, orationibws preparas wenlem,14, Talem te Christus desideravit, talem Christus elegit. Aperto itaque ingreditur ostia; neque enim potest fallere, qui se ingressurum esse promisit. Complectere igitur quem quavsisti : accede ad ipsum, et illuminaberis = tene illum, roga ne cito abeat, obsecra ne recedat; Verbuni enim Dei eurrit, fastidio non capitur, negligentia non te- nelur. Obeat anima tua in verbo ejus, et ccelestis sermonis insiste vestigio; cito enim transit. 78. Denique quid ait illa? Quesivi em , et non invent illum : vocavi eum , et non obaudivit me (Cant. 1, 6). Ne putes displicere te, que vocasti, que ro- g'sli, quar aperuisti, quod tam eito abit : sinit nos sepe tentari, Denique turbis rogantibus” ne recede- ret, quid ait in Evangelio? Et aliis civitatibus oportet me evang (Luc. 1v, 43). Sed etiam ille abiisse videtur , > exi, rursus explora (Cant. ¥, 7), 76, Noli Jam Deo devota illos metuendos circum- foraneos intelligibiles timere custodes, noli timere 06 qui cireumeunt civitatem, noli vulnera formni- dare, quae sequentibus Christum pocere non possunt. Etisms? eorpus (uum, hoc est, vitam corporis tui quferant, vicinus est Christus : quem cum in- veneris, ubi cum eodem commorari debeas agno- sea, ne forte a te discedat; cito enim deserit negli Bentes. 232 CAPUT XII. Discendum nobis ease ab Ecclesia quo pacto Sponsus teneri queat, vinculis scilicet charitatis e¢ suppli- ciorum beneficio : introducendum etiam uaa in in Lerioreon domum , ged virtue priua exornatant, Pet quare fenesicam manum mittere dicatur Spousus , ef quemadoodum fenestra virgini sint perande ? Eam quoqus jane sue silentii seras appanere debere, quod magay suo malo Eva non fecit. Tune morti [Beationis ac resurcectionis myreham sudaturam ; si wodo virga illa talis fuerit, quolis este jubetur ab Apostolo : sed Christum inguiri velle, alque odio habere garrulitatem, 77. Quis gitar te nist sancta Ecelesia debet do- ere quemadmodum Christum teneas? immo jam docuit, si qua legis, Inteltigas : Quam modicum, in- cum transivi ab ipsis,, donec inven! quem tenul eum, et non relinguam eum (Cant. 11. 4). Quibus igitur Christus tenetur ? Non injurie nexibus, non restlum nodis : sed vinculis ebaritatis,, mentis habenis stringltor, et anime tenetur alfectu, Si vis ¢t tu fenere Christum, quare jngiter, nee pasoam meiuas; infer supplicia enim frenenter corporis, inter ipsas perseeulerum manus Christus melius invenitur. Quam modicum , Inquit, [uit, cum traxsivi ab ipsis. Exiguo enim gpatio, bre- ‘vique momento cum perseculorum manus evaseris, quit, fui “Rom. edit.,sola, regnum Dei, Rursus vero eadem cum aliis, et ‘iss. aliquot, tu rirsus explora ; ubl mgs. nonnilll, extroreus explora ; et alii melius, ezi, etc, DE VIRGINITATE, LIRER UNUS. re* verbum Dei ; quia ideo missus sum B 286 te Arnee suceuliueris, potestatibus mundi, tibi Christus occurret, nec te diu tentari patietur. 78. Que sic Christum requirit, que Curistym in- Venit, potest dicere : Teuvi eum, nee relinguamt ou donee introducam eum in domam matris mea ¢ ‘cubiculum ejua quae me concepit (Ibid.). Quis est domus mattis ty et cubiculuw ejus, nisi ioterawa tug secretumque natura? Hanc domum serva, hur jus domus mundato penetralia ; wt cum immaculate dayus fverit, nec ullius adulterine conscientian sordibus inquinata, spiritalis domus in sacerdotium sanclum lapide angulari coagmentata consurgat, ef Spiritus sanctus habitet in ea. Que sic Christum requirit, que sic Christum obsecrat, nan relingui- tur ab eq, imma etian frequenter revisitur; cst eniay nobiscum ysque ad eonsummationem mundi (Math. xxvun, 20). 79. Ergo Christus reperius est, et tenetur : Teper(us est ille qui per fenestrain tuam manum ruisit. Quae gst fenestra nostra (Cant. v, 4), nisi per quam opera Christi videinus, oculus scilicet animi, et mantis obtutus? Et ideo, virgo, per fewestram twa Christus iytroeat, Christus manum suan tat per fencsizam, tibi veniat Verbi, non corporis amor. Si igiue per fenestram tam manum mittit Dei Verbum, vide quemadmodum fenesiras tuag prepares, vide quenadmodum ab omui pulvere de~ lictorum defergere debeas. « Nibil tetrum habeat, vi- hil adulterinum fenestra vicginis. Proce! stibium el cwteras affectati nugas decoris, procul adulle- ini amoris illecebras. Similis aurium clausura est, quibys won suspendenda onera, non figenda vul- era ; sed unus ornalus est, audire quod prosit. 233 80. Javuain quoque tuam disce temporibus obserare naciurnis, non facile quisquam yatentem reperial. Spansus ipse vull clausam esse, eum pulsat. Janua nostra os nosirum est, Christa propemodum soli debet aperiri : nec aperiatur, nisi ante pulsaverit Dei Verbum. Denique ideo scriptum est : Hortus conclusus , soror mea Sponsa, hortus conclu us, fons signatus (Cant. 1v, 12); ne facile aperiat os suum, nee vulgiti designet alloquio. Neque enim de ipsis divinis decet, nisi Verbo Dei interpellat: respondeas. Quid tibi cum exteris ? Soli Christo lo- quere, soli fabulare Christo. Si enim ut mulieres in Ecclesia taceant, seriptumest (Cor. xiv, 34), quanto non decet magis. npn decet patere virginis janvam viduse patere fores ! Cito insi 4 cito verbum excidit, quod revocare desideres. 81. Si Eva clausa fuisset janua, neg Adam decep- lus fuisset, nec respondisset interrogata serpenti (Gen. mm, % et seq.). Introivit mors per fenestram (Jerem. 1x, 21), hoc est, per Eve ostiuin. Ingredi- tur mors per ostium tuum , si falsuin loquaris, si turpiter, si procaciter, postreme si ubi non oportet » Quidam mss., ei, extrorsus exptora. © Pauei mps., nihil terrenum habent. Rom. edit. sola, cito verbum excipit.7 Joquaris. Clause sint igitar labiorum fores tuorum,, A et obseratuin maneat vocis vestibulum : tune for- ‘tasse reserandum, cum audieris Dei vocem, cum audieris Dei verbum. 82, Tune tibi myrrha sudabit (Cant, v, 5), tune tibi Daptismatis aspirabit gratia; ut ab elementis mundi commoriare cum Christo, et cum Christo resurgas. Quid adhuc, inquit, velus viventes de hoc mundo de~ cernitis? Ne tetigeritis, ne altaminaveritis , ne gusta- veritis quae sunt ad corruptionem ipso usu (Coloss. ‘20 et s¢9,);corruptela enim abesse debet acastis :itaque carnis et mundi sepelite curam. Qui cum Christo resurrexistis, que sursum sunt quarite ubi Christus ext (Coloss, m1, 4). Cum Christom queritis, Patrem Deum videtis ; Christus enim in dextera Dei sedet. 83, Sed ea que Christum requirit, non debet ‘esse vulgaris, non debet esse in foro, non in plateis, B ‘Yoce querula, gressu lubrica, * facilis auditu, Aspectu, Terrenum tibi Apostolus consortium ne- GAL, et Zultra naturse propemodum terminos alis ad coelum docet spiritalibus evolandun. Que sursum sunt, inquit, sapite, non quae super terram (Ibid., 2). Sed quia hioc impossibile erat in hoc corporis velut claustro reclusis; et quia defunctis corporibus, ani ma fertar ad superiora revolare , alligata dum vi ‘mus quadam {nostrae lege nature, ideo addidit : Mortui enim ests, et vita vestra abscondita est cum Christo in Deo (Abid., 3). Si abscondita est cum Christo in Deo, non apparest mundo ; Christus enim ‘mortuus est mundo, vivit Deo. 84, Vide nune quemadmodum desiderari amet Christus, confabulationes non amet. Aperuit 93% C ergo virgo illa suas fores Dei Verbo : sed transicit, inquit, et exivit anima mea in verbo ejus (Cant, v, 6). Exivit a mundo, exivit a seculo, remansit in Christo. Quesivi, i now inveni eum (Ibid.); amat ‘enim Christus diu requiri. CAPUT XIV. ‘Sponsam inveniri a custodibus caelestis Hierusalem in quam ili ingrediendum , et qua ratione? Ejusdem civitatis tumen , muri, porte , ac cives explicantur. Quomodo intelligatur anima spoliari a sanctis angelis : quomodo etiam quer Christum in foro et pla- leis mysticis quesitum invenerit , ab eisdem angelis 85. Invenerunt illam custodes murorum. Fortasse + afta vet. edit. ac plures mss.; Rom. autem edit. et D mss. nonnull, facilis aditu. Commune Scripture ust, idem est atque impu- rum ut jam alibi annotavimis. ¢ Pucre inter hireticos tam veteres quam novos, pocalypsiin a Joanne Evangelista seriptam ne~ Quibus nonnulli etiam eo devenerunt im- + UL eam Cerintho atteibuerent , ct i |, quos refutavit Epipha terant quoque inter catholicos, qui eumdem librum aut alteri Joanni ejusdem cum Evangelista wtatis ascriberent,aut crederent meritodubitari posse,utrum illius auctor dici debeat Evangelista. Yerumtamen id in contrarium afferunt, inflemum est . si Uajverso Pateuin antiquorum aguini opponatur. Ete- SANCTI AMBROSIL 388 sunt et alii custodes, quos magis intelligere debeamus. Est enim civitas quae portas murorum clausas non habet, de qua dictum est : Et porte ejus nox claudentur per diem (Apoc. xxi, 25); nox enim non erit amplius in ea, sfferent gloriam et bouorem geutes in illam. Hla est ergo civitas Hicrusalem quz in coclo est (Hebr. xu, 22), intra quam jam quasi perfecta et immaculats servaris; uon enim intrat in eam omne ¥ commune. Communis castitas non est, communi tia non est, que in libro vite seri- bitur (A 22). 86. Si igiur invenimus civitatem, ingrediamut in eam, videamus luinen ejus , videamus muros, vi- deainus tribus, videamus fundamenta muralia , v= deamus etiam custodes murorum. Sed quomode ingrediamur in eam? In hac civitate vita est, et una ‘est via quae ducit ad vitam : via autem Christus est; ergo Christum sequamur. Sed ipsa in celo est civitas. Quomodo igitur ascendamus ad caslum, docet tem magnum et altum, et ostendit mihi eivitatem san- am Hierusalem descendentem de carlo (Apoe. xx1, 10). Ascendamus ergo spiritu ; quia caro ascendere al ean non potest. Aseendamus nos interim ad ecelum, tub ad nos postea de certo illa d est simile lapilis pretiosissimi, ut lapidis jaspidis et erystalli (Ibid., 41). Habet murum magnum et alum. 87. Didicisti lumen, didicisti murum : disee portas, disce custodes. Habet, inquit,, portas duodecin et in portis & angelos duodecim , in ‘quibus duodecin tribwam filiorum Israel superscripta sunt nomina( bid, 42). In portis patriarcharum nomina continentur, in muro spostolorum ; fundamenta enim eivitatis, apo stoli (Ibid. 14) : et lapis angularis est Christus, ia quo omnis structura consurgit. Deus extra, Deas it tus, Deus ubique est; habet enim, inquit, civitas majestatem Dei (Ibid., 44). Ergo et vos, sancti gines, et quicumque justi ests, BBE © et immace- latam anime geritis castitatem , cives sanctorum e tis et domestici Dei. Sed tune nobititatem istam pa- trie possidebitis, si Christum intra civitatis hujus septa quaratis, ingressi per fidem actusque pret 808, patriarcharum clarificati lumine, fandati super apostolos, versantes inter angelos. $8. Quomodo igitur isti custodes angeli sunt , caste anime pallium tollunt (Cant, v, 7)? Aliod nim ne stant, Justinus Dial. cum Tryph., Irenceus lib.wy et v, nec non apud Ea- sebium’ tlist. Eccl, lib. im, cap. 25, Clemens Alex. item eovem ii; cap. 25, chiversalisconsenats; rum apud eumdem lib. ¥, cap. 48 et 2%, Apollonius, et tandem lib. v1, cap. 25, is accedil Tertullianns adv is alque roster hie sicut et in psal. 1, m. 54; im palin. x1, n. 26, et al 4 Mss. aliquot, angulos duodecim, non solum eon tea reliquorum aique edit. omnium, sed etiam sacri textus auctoritalem, «a © Non pauci mss. » et immaculatam animam geritis euatitate; nonnulli, et inmmaculato anime geritis castle | tatem; eceteri ae edit. nobis cousentiunt,49 palliuin virginum est foranew. Wa que in foro Christum requirit, paltium etiam quod habebat, amisit ; prudentia eni i foro, non in plateis, sed in Ecclesia possidetor. Et fortasse (ut cum ipsis quoque veniamus in gratiam, ‘atque omnium misericordem Deum esse doceamus ; Christum aliquando reperiunt, si tamen sie quasivit, sicut ille qui dixit: Sie memor fui tui super stratum meum (Paal. uxt, 7) ; si quaesi noctibus , juxta quod scriptum est: In noctibus ex- follite manus vestras in sancta (Psal. csxxut, 2); si quesivit in civitate, in foro et in plateis in eivitate Doi nostri: in foro fortasse in quojudex ille > divini juris sedet, in plateis unde collecti sunt q eam Dominicam convenerunt) potest, custodienti- bus civitatem Dei angelis, dum diu quetit, occur- rere. Quin etiam ex ccelesti custodum natura coele- intelligere porsumus civitatem, eceleste forum jaz sempiternae: non viles plateas, sed fortasse in quibus superfluere fons ille consuevit , de quo + Superfluant tibi aquee de tuo fonle, et in plateis tuis diffundantur tue aquee ( Prov. ¥, 46 ). Qui sic ergo Christum requirit, ad angelos per- venit. 91. Sed si bonis ad angelos meritis pervenitur; cur qui pervenerit vulneratur ? Est et gladius bonus, cujus gladii bonum vulnus. Vulnerat Dei verbum,, sed non uleerat. Est vulnus boni amoris nora charitatis; ideoque dixit: Vuinerata charitatis ego sum (Cant. 11,8). Qua perfecta est, vulnerata est charitatis. Bona sunt igitur Verbi vulnera, bona sunt amantis volnera: Utitia enim vulnera amici, quem voluntaria oscula inimici (Prov. xxvu, 6). Vul- nerata charitatis Rebecca est, qua, relictis parentibus , migravit ad sponsum (Gen. xxiv, 58 et seq.): vulnerata charitatis Rachel, que zelavit sororem, amavit maritum (Gen. xxx, 4). Sorori enim quod abundabat iliis, ipsa typum gerebat Ecclesiae, cui dicitur: Latare, steril (quee non paris: erumpe et exclama quae non parturis (Esai. uv, 4). 92, luvenerunt ergo custodes, et vulneraverunt cam, et tulerunt ei pallium, hoc est, actus corporalis involucrum sustulerunt, ut nuda mentis sim- Plicitas quaereretChristum; quia nemo potest amictu ‘estitus philosophiz, in habitu scilicet sapientize s2- cularis Christum videre, Et bene tollitur ei amictus Philosophize; ne quis eam per philosophiam depra- detur (Coloss, u, 8). Bene tollitur ei pallium, quze ad Christin propinquat ; ut Deum visura mundo corde ingrediatur: Beati 23G enim mundo corde, quoniam “Ita edit Jegitur, aliud adolescent ete. Ro i quod pro adolescenti«, reposui! adolcscentular. ‘omnes, tribus exceptis ubi Circumforanea illa DE VIRGINITATE LIBER UNUS. aliod © adolescentize circum- A ipsi Deum videbunt (Math, v, 7). Denique ubi mun- ad B94. Ergoo ey autem edit. hoe tantum recessit ab aliis, 290 davit cor, Verbum reperit, Deum vidit. CAPUT XV. Ad querendum Deum animam excitat, explicatogue cur ea feminino vocabulo dicatur, monet divinum fa vorem esse implorandum, ut eadem ab illo guberne- tur instar exjusdam currus ; ili enim quatuor motus esse taniguam totidem equos, a quibus raptatur : quos docet ratione ac pradentia moderandos. 93. Quere ergo illum, virgo, immo quaeramus ‘omnes ; anima enim sexum non habet: sed ideo fortasse femineum nomen accepit, quod eam violen- tor wstus corpor ipsa autem impetus carnis amore sui molli quadam et blanda ratione demulcet. jibus et obsecrationibus Deum vVitare debemus ut quasi bonus auster alflare digne- tur. Verbique nobis auram cozlestis aspiret: quiz fructiferas arbores non turbare vento gravi, sed leni spiramine flatuque molli consuevit agitare. Unde scriptum est : Posuit me currus Aminadab (Cant. 44); eo quod anima nostra dum jungitur corpor ‘Yelut quidam equorom frementium currus rectorem ‘sui quarit aurigam; Aminadab enim pater Naason fait, sicut in Numeris legimus ( Num. 1, 7), qui erat prineeps populi Juda: evjus Agora refertur ad Chri- stum, qui verus popali princeps animam justi velut currum agitator ascendens, Verbi habenis gubernat; ne violentorum equorum furore in abrupta rapiatur. 95. Sunt enim ejus velut quatuor equi, quatuor sunt wol- C affectiones , ira, cupiditas , voluptas, timor. Quibus us cum caeperit agi, nequaquam seipsa co- corruptibile enim corpus animam gravat, et lium animalium currus invitam: ius curis velut quodam impetu pro- ruentem, donee memorate corporis passiones Verbi virtute mitescant, Haze verbi tamquam boni agita- toris est providentia, ne illi anima quae in se non est morti obnoxia, corpus mortale conjuncium agi- tationem sui faciat esse difflilem. 96. Primo igitur hos veloces motus corporis do- milet, et nexu rationis infrenet : dein caveat ne dis pari moto se velut equi implicet, ut bonum aut improbus decoloret, aut tardus impediat, aut turbi- dus inquietet; fremit enim equus malitiz, seseque D jactando currum laedit, gravat jugalem. Hunc bonus auriga demuleet, et in campum veritatis immitit, frandis declinat anfractum. Tutus ad superiora cursus est, periculosus ad inferiora descensus. Inde quasi emeriti qui bene portaverint jugum Verbi, usque ad Domini praesepe ducuntur , in quo non fe- fnuin est esea, sed panis qui descendit e catlo. 97. Hujus eurrus rote sunt, de quibus dixitprophe- ta: Et piritus ster erat in rote (Kszech. 1,20); €0 quod » Nonnulli mss. divino jure sede it. ac pauci mss., irrational tionalium, animalium cursus ; currus, ium. Rom., itra- ‘magno numero, ..,s9t volvatur. 239 CAPUT XVI. Verbum in hortum nucis quer tentationis figura est, invitater ; ut fidel ac virtuium odores capiat, melque manducet. In Christo omnibus omnia suppetere : ac proinde exemplo heemorrhoisse mulieris accedendum ad ipsum cum firma fide, cujus mirabiles effecius pro dicanter. Adgiciendam fidei humitem quogue confes- sionem; nec eisqui Christo detrahant, respondendai ‘sed ejusdem mulieris more dicendum : Non labora ete. Postremo ad conciliandam femine conftenti uctoritatem Peiri et Pauli exempla ad eamdem vi tutein pertinentia proponuntur. 98, Sed ne longius Iabain um in hortum nucis (Cont, v1, 40), in quo fructds proyhetice lectiouis, et sacerdotalis est gratia, que: yus, dura in Iaboribus, in virtutibus interioribus fructuosa est. Unde etiam virga Aaron nucea Qoruit (Num. xvm, 8), non’ jam natura sua, sed virtute secreta. Descendat ergo in bortom suum, ut vindemiet fidem, eapiat odores, pabulum coeleste reperiat, suavitatem nostri mellis epeletar dicens : Vindemiavi myrrham meam cam aromatibut, manducasi panem meam eum melle meo (Cant. v, 4). Quod diverssrum virtutum coneretum flofibus, ille- rum apum quz sapientiam praedieant (Prov. v1, 8), > consono opere congregatum sancta Beclesia in favis condit, ut cibus Christi 99. Omnia igitur habemus in Christo. Omnis aniina C aecedat ad eum, sive corporalibus wgra peceatis , sive clavis quibusdam sa-cularis cupiditatis infixa, sive imperfecta adhue quidem, © sed intenta tamen meditatione proficiens, sive multis aliqua sit jam perfecta virtutibus : omnis in Domini potestate est, et omnia Christus est nobis. 81 volnus curare desi- deras, medicus est: si febribus zesteas, fons est: si Gravaris iniquitate , justia est: si ansilio indiges , ‘Virlus est: si mortem times, vita est : si coelam de- ia est: si tenebras fugis, lux est: si cibum queris, alimentum est. Gustate igilur, et videre guo- nniam suavis est Dominus: beatus vir qui sperat in 80 (Paal, xxx, 9). 400, Speravit in eo il quae Coxu Sanguinis labo- rabat, et contiuuo sangia ent: sed quia fidelis acces- D ‘sit ( Luc, vit, 43 ef veg. ), Et tu cum fide, fila, vel fimbriam ejus attinge. Jam sxcularium fluxus volu- piatum, modo; torrentis exundans, Yetbi saluiaris cettore siteabitur; si'eum fide tamen accedas, si pari dévotione divini sermonis extremiam saltem fimbriam comprehendas, si trettiens procidas ante Domini © Tres inss., xt eindemiet myrrham , fidem copiat odoris, pabulum caleste reper ¥ Mis. complures , consono ore congregalum. © Mss. aliquot, aed nitenti tamen meditatione. 4 Salca me, Domina, of saleaber , in mss. pleribus omitiuntur, *Paris. quedam edit, Die lo verbo, Pessime. SANCTI AMBROSI currus anima teres et rotandus sine ulla offensione A pedes. Ubi sunt pedes Verdi, ni » invitater Dei Ver- B 292 corpus est Christi? O thesauris omnibus opulentior fides! 0 ‘virtutibis corporis omnibus fides Fortior ! o medi ‘omnfbus salutarior! Simul ut aecessit muller, tem sefsit, medicinam Impetravit; ut si oculum lo- ‘mint admoveas, tluminatur antequam sentias, et operatio lucis pravvenit apparatum. Passio invete rata, passio Iinmedicabilis, que et artis omnem vicerat excogitationem, et pecuniarum subminisira- Yiowém , BBB solo Vimbrie curatur attactu. las elite feiminz tibi, vitgo, et in adeundo servands verecnndia, et in fide imttanda devotio es 401. Quanta vero Sila gratia, quod ea que videri erubescebat, vitium tamen non erubuit confiteri! Noli ergo lapsus occulere inos, fatere quod ille jam novit: noli erabescere quod non erubuerunt pro- phetw. Audi Hieremiam dicentem: Sana me, Domine, et sanabor (Jerem, xvi, 44). Sic et illa disit, cum contingeret fimbriam ; Sana me, Domine, et sanabor: 4 Salea me , Domine, et salvabor; quia gloria mes ts 55 sola entin sina est, quam tu sinaveris. 102. $i quis amen tibi dicat (quia sic plerumque tentantar eles) : Ubi est verbum Domini? Vert (Ibid., 43); dictum est enim e& Domino : Descendat iene de cruce, et credimus ei: confidit in Domino, f- beret nine eum, vi wutt (Maik. xxvit, 42, 43). Si quis ergo tibi insultando hoe dixerit, et te in fabulas vo Inerit evocare, noli responv(ére ei; noluit enim talibas Fespondere Christus. Sofuin Christum interroga; ‘lis enim si dixeris si interrogaveris, ‘non respondebunt tibi ferbo : Non labo ravi sequens post te, et diem hominis non concepii (Jerem, svn, 16). 403. Hoe dixit illa mulier, et stetit sanguis. Quamvis fatlgata, quainvis agra, que diu quasiert Christam, dixit tamen: Non Taboravi sequens post te; neque enfm laborat, que Christum sequitur, com Taborantes ad se ut requieseant, evocet ( Matth. x 28). Ergo ipsuin sequamur. Quamndiu ipsum sequi- mur, non laboramus: quia non est labor in Jacob (Nun, xxi, 24). Et in Esais : Qui exspectant Domi- ‘current, et non leborabunt (Esai. xt, 31). 404. Deinde cum queereret Christus quis tetigisstt eum (Luc, vin, 45), nonne tibi videtur ita dixisse: vid interrogas, Domine? TW seis: que prodeust per labia mea, ante faciem tuam sunt; et ideo noe confundor peceata propria confiteri. Confundantar qui persequuntur me , et non confundar ego ( Seren. xv, 48). 105. Non confusus est Petrus dicere: Ezi a me, Domine, quia peccator sum ego (Luc. v, 8); vir enitt sapiens et gravis, in quo esset Eeclesiz t frmamer- * Quidam mss. fundamentuin. Non male; unde i etiam e catholicis qui illa Christi Domini verbs, super hane petram edificabo Ecclesiam meom, a Pat tous de Petto umquam invellecta eunt rfiias, vel ex hhoe solo saneti Doctorts lobe revinei possunt; bie enim ad eum elivdi menifestum est.295 tum, et magisterium diselplinse, nil! wtitivs sibi A esse prospexil, quam né secundantis operis extolleretur event, Et idéd: Bat, inquit, a me, Domine (IL Cor. xu, 7). Non rogat ut deseratur, sed ne in- fetur. 406. Paulus quoque de carnis stimulo gloriatu quod sibi ne extolleretur, provisum est. Hlecchrosa Joctantia est, quam etiam Paulus veretur : lubrita , quer etiam in Paulo eavetar. Sed not iste facil mo- bills casu, qui revelationibus timebat extolli; et tdeo quast fortis ableta Letatur quod vulnere votporis emert didicerat anime sanitatem. 239 CAPUT XVII. shader cum alia exemplis, tum habere enim antmam nostram suds rolatu e@ternisque virtutibus jungatur. Has supra hindum esse docet exemplo Christi, ad cujus nique apostolorum imitationem animam urget. Ne tamen videatur exemplar sublinius, hortatur ut fat Christi discipula, gio oratione adjuvetur : interim diligentiam adhibéat, ac vitia varia relinguat féris. 4106. Ergo et tu si niunera divina superfueré fn te etredundare cognoveris, tusm metire virtutem, gra- tian Deo redde, * contemplationeihque corporis ‘velut navis siburram suseipe; he te in taitis mundi Quctibus jactantie: alicujus aura efreumferat. Apis illa sapiens cum aeris motus suspectos habet, lapitlis sepe sublatis, per,inania se librat nubila; ne leve alarum remigium precipitent flabra ventoram. DE VIRGINITATE LIBER UNUS. 8 408. Supra mundum erat justitia, eum omnie ro- gna mundi et universam ejus gloriam diabolus offer- ret (Metth. 1, 8). Supra mundum fuit, qui de mun do hibit attigit. Denique ait: Venit Aujus mundi princeps, elin me ,\inywit, inveniet nihit (Joon. x1v, 30). Diseite ergo in ho¢ mando supra mundum esse: et si corpus geritis, volitet in vol erior. Supra mundum ést ille, qui tolit Beam in corpore tuo. 409. Sed Deum imitari non possumus. Initemur Apostolos, «wos svundus odie hebult; quis MO non etant de hoe tunds (Jour. xv, 49). Hos imitare, hos sequere. Sed! arduum putas humane virtute Bu- pra mudndum sscendere, Bene asseris ; nam et fo ‘oli non quasitonsortes; sed quasi disolpull soquéndo quibus mundo facta supertor, Deo B Obmitiim, supra muntumh esse meruerumt. Bt tu-esto Ubristh discipula, Chiristl emule : et pro te regat, qi pro Illis rogavit. Non enim pro apestolis tanturt, Thyuit, ogo; sed pro fis qui eredem! per sermonem eorum In Me; ut onines unit sint. Unit igitur nes ‘tise walt Boininns, ut supra mundutn simus omnes ; tb dna sit castitas, tina volunias ; wma bonitas,, una ‘talia: His entin alitar et augetut avimee volatus. 448, Ergo * non pigtescanius, sed de tetrents teonsurgamas ; ea est ehim Hattra perinaram, wt agt- tho se virtatem rapiait.Bb ivater rolates,quoant- ma delectatur, que si seinper Deum sequatur, atyue fu dorhe Dotnini habitare desideret, et ejes detecta- one paseatuh, 2¢ miracuits virtetum olatur cartes iam; foris felinquet tnvidiam, yu extra ehordm Paulus et Barnabas putaverunt se gravati, cuin cer- C est angeloram, foris cupiditates corporis, quae tem- erent adorari (Act. xiv, 12, 45). Et tu cave, virgo, illius apicule modd, ne alarum tuarum volatum aura mundi bujus extollat. 107. Habet enim anima volatus suos. Et ideo dictum est : Qui sunt ist, qui sicut nubes volant, et sicut columbae cum pullis suis (Esai. Lx, 8)? Habet ergo avima spiritales volatus, que brevi momento totum percurrit orbem ; liberse enii sunt cogita- Vionés prudentium : quanto ad altiota et diviniora se subrigunt, (auto magis sine ullo terrenae molis impediménto feruntur. Haque adherens Deo, et ima- Binis in se referens ccelestis effigiem, ubi cursus ‘sti0s ab equorum perturbatione plueidavérit, in illum, sthereum purumque locnm plausa spiritalinwn ‘evecta pennarum, despici nt: et wlernis intents virtatibus, sepra mundum labitur. Supra inundum enim fustittd est, ® supra mundum charitas , supra mondum castitas , supra mandum bonitas, supra mundum sapientia : et hoe mundo sit, supra mundum tamen est. * Rom, edit, contentionemgne corporis Alize, ab iss: ‘contemtplatignemgue corporis; id est, considetationein corporea fragilitais ac wiitatis. Est autem saburra, cujus continuo post mentio fl, arena in fande avium posita, ne Illa ant wimmfum Auetuent, aut alteram in pariem inelinemr. Quod vero sub {uniiar de apibuss 54 won ebeoure pam fut ex lo Virgil li ib. wv. Georg. : B = ‘i cynb tnwabics tei’ scrnte sautra; omnia que in hoc mundo D plum Del macutite non debent. Et idee quoniam templam Dei somus, materiales a nobisséllititudines abdleemus. CAPUT Xvi. Quod a poetis anime cirrus, equi et ale attribuuntur, id petitum a propheta Exechiele. Hujus qitatuor ant= ‘mativm formas quibus qualuor exprinuatur Evan gelistd, quatuor etiam cardinaliuin virtutum figurte cate ostenditur. David etiam de anime ais pulchre dizisse. Accendit ergo nos ad volatum sanctus An- , & gue fugienda moneat Ieari lapsus, nobis aperit. Deinde volandi difficultate proposita, docet ai actus nostri sibi consenserint, fore nt videames Christm in throno, qui Hos wirigat: chm vere lega- ‘nr modo montem solitus ascendere, modo siavims ‘hac ansam nactus, navis ac piscationis Petri mguti- cam enotlat sententiam. $41. AG ne forte 4 philosophics alicui aut poetic ‘usurpasse videamur, ut eurrns, equos, eles snind diceremus, qua illi magis assumpstre dé nosirib ; ‘Tollent : his sese por inania nebila tibeants > Supra mandum charitas, in mas. pierisque deals derantur, © Omnnes edit, non pigreseanens deaerere terreney ea ¢st, cle. inss. vero nonni Pigresciman ved lerrena ; ea est, etc. reliqui multo plures ut IM come textu, 4 Piatonem hoc loco designari non infciabitur, ceui libverit hune locum et quae lib. de Abraham ,295 SANCTI AMBROSIL domesticis nos usos subsidiis propheticw series lec- A taque coslesti sublimis et intenta mysterio, resurreetionis ostendit, quae in hune modum a sancto Eze- chile scripta est : Et facta est illic super me manus Domini, et vidi, et ecce * spiritus surgens veniebat ab Aguitone, et nubes magna erat in eo, et ignis refulgens, et lumen incircuitw ejus sicut lumen electri in medio ignis, et lumen in 0, of in medio sicwt simititudo qua tuor animalium (Esech.t , 3 et seq. DHL A112. Vides i descripta. Cujusmodi ta debemus ad- ililudo, ‘ius eorum facies ho- 4 leonis @ dectris ills quatuor, et facies ris illis quatuor, et facies aquile desuper illis quatuor, et alee eorum extensar (Ibid. 40, 11). 413. Hie quoque animam deser jam quatuor esse ionis gloriam pretio aquitatis adipiscitar. Propter quod ad eam dictum est : Renovabitur sicat aguile jurentus tua (Peal. cit, 5). 443. Est ergo et juxta David, alis spiritalibus anima fulla, quam eousque volucrem nobis voluit declarare, ut alibi quoque diceret : Anima nostra sicut passer erepta est de lagueo venantixm (Peal. cxxin,1). Et alibi: In Domino confido , quomodo dicitis anima mea : Transmigra in montem sicut paster (Peal. x, 2) Habet igitur alas anima suas, quibus se possit libera levare de terris. Alarum autem remigiom non mate- rialis compago pennarum, sed continvus ordo bono- Tum factorum est; qualis ille Dominicus, cui bee dicitur: Es in umbraalarum (narum sperabo (Psal.m, jus quatuor animalis, quatuor affectiones sunt : sed 2). Nom solum enim manus ill Domini affixz creci ‘oo ita, ut illae quas supra descripsimus; adhuc enim ill erudiumur anime, processumque accipiunt : hic jam perfecta deseribitur. Denique ill invitantur ad caelum, hae in carlo est cum Dei verbo. Habet aulem quatuor affectiones, id est, similitudini hominis, leonis, vituli, et aquile comparandas. Quas formas pro librorum Evangelicorum proprietate acce- pimus figuratas. Et ideo hie quoque in homine ra- in leone impeuibilis, in vitulo concupisci- uila visibilis per figuras animalium species affectionis expressa est. 444. Nam in omni sapiente viro Prudentes Gracie: esse memoraverunt Noprrexiy, Gupnbexiv, dedyjn- univ, Stoperexiy : Latini vero prudentiam, fortivudi ‘nem, temperantiam, alque justitiam. Prudentia enim (, page resoluta, majore pert rations humanz est : fortitudo vim quamdam fero- ccientis virtutis habet, mortisque contemptum : tem- perantia sacratze vinculo charitatis, mysteriorumque contemplatione ccelestium, negligit corpori {ates : justitia in alto quodam suggestu locata videt, exploratque omnia: » quze aliis potins nata quam non (am suas utilitales quam publica emolu- menta rimatur. Meritoque anima operata justitiam, formam aquila: accipit, quod terrena defugiens, to ¢.8,num. 84, disputantur, inter secomparare. Sedet ante Ambrosium Justinus’ martyr orat, Para. eum- em philooyhum prophetarum libros, et ine in- rimis, Exechielis locum perlegisse testalus, ad- ici: “Exiey épysruevos oldig nappies Bok hiyans 0 pir pee bv pv Bais eeees gun Danan *\hia mss. fere ad unum; edit. vero, epiitus urgens, X, mveGun iaipov, id est, spiritus auferens, pro- ceellosus ac violentus ; nihil tamen vetat quin Ambro- us verterit, spiritus aurgens, cum post tai elligere potuerit iavriy, ‘hoc est, attollens gam, Rarsus autem te ignis refulgens, et lumen in circuitu ¢jus ; tantum exhibent: et ignis refulgens, et lumen in eo, tin rbedio sicut similiiudo, etc.; ubi lacuna est mi: _ Grepant, quod prot lumen in circuilu ejus ‘men, preferunt, ef Iumen in eo, et in medic ier aed eairaes a propheticis verbis multum ® Mss. aliquot, que aliis potius nota; anelius alli et cdit., qua aliis potius nate, etc.; quam sententian peyedégenns Dacor’ werd D) in modum volantis extentz, sed etiam facta ccelesti, Yelut umbra refrigerante salutis zelernz, mandi fer- ventis incendia temperarunt. 446. Ergo quia volandi nobis data est copia, 948 excitet in se unusquisque gratiam Dei, ac posteriora obliviscens, priora appetens, ad destinata contendat (Phil. 11, 13). Procol a © militize honoribus, procal ab wstibus mundi; ne quod fabulz ferunt, stu solis cera resoluta Ieareos volatus penna relabente dest- tuat. Nam licet 4 gravitas dictorum absit; poetico amen sale declarare voluerunt prudentium matur tati tutos esse volatus per szeculum, juvenilem vero levitatem obnoxiam © cupiditatibus mundi, refluen- tibus pennis, et, per oblivia veritatis, meritorum com- in terram relabi. 447, Haud fa volatus omnibus : difficilis etiam # discordantibus Internis animalibus vitze cursus hu- mang est. At si sibi acius nostri ordo couvenial, videbit et in nobis propheta rotam illam unam super terram conjunctam animalibus quatuor. Videbit ergo rurtus Ezechiel; videt enim adhuc et viget, ct vige- Dit, Videbit, inquam, rotam in medio roux super terram sine offensione labentem (Esech. 1, 18, 16). Rota enim super terram vita est corporis ad anima iisdem verbis reperies in psal, sxx, col. 768, n. 7. © Militia non solum de castrensi intelli ir, sed etiam de forensi professione. Symmachus lib. 1, epist 124: Fungetur mi ‘cris ltterarum, ee. Immo vero etiam ad significandum quodlibet munus cam dictionem solemus adhibere, cujus exempla pas: sim seourranl dentium maturitati, voluerunt prudentiam maturitate, elc., non satis recte. Postremo Gill. in marg. et Rom. edit. in corpore cum mss. nonnullis habent votatus per] ccetam, ubi Yel. edit. ac multo plures mss. rectius, volatus per seculum, juidam mss. cupiditatibus mundi revehentibus. resoluta calorum pernicie. © Ones edit., discordantibue in'tervis ‘animales ; mss. autem nonnulli, discordantibus. In qualerni animalibue vite, etc. Elegantius reliqui ut in textv,

0339-0397, Ambrosius, de Virginitate Liber Unus, MLT

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

0339-0397, Ambrosius, de Virginitate Liber Unus, MLT

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like