)

MAHO V
j
r

Scholingshandleiding
w

V _1 *
V
u
'‘>11 1
1

Lai*v L
f
'

-V.,
I
- y
1
1 as i
S]
i I /
: I
;
A

/
t
<r &
i f

\
•

*
m

I. CNC432
i *v J
r
 3S
r
r
9

'm
r MAHO
Scholingshandleiding

:
-5

>

iS
i

«
—
=
= i
i

= •
=
=
= CNC432
=
=
5
 r

Copyright MAHO AG, Pfronten

Auteurs: Manfred Berg /Siegfried Keller, Wuppertal
Produktie R. & S. Keller GmbH, 5600 Wuppertal

f
 MAHO
%
!

De MAHO-Scholingsmap heeft betrekking op de program-

matie van de

MAHO-Universele-Frees- en Boormachine met besturing CNC 432

De MAHO-Scholingsmap bestaat uit

•een folien-map

•een
het boek „Scholingsmap"

•oplossingen"
boek „didaktisch-methodische aanwijzingen en

In dit boek vind U 85 verschillende thema's, die afgebeeld zijn

op 162 kleurenfolien. Deze folien kunnen over elkaar worden
gelegd:
Bij elk thema horen meerdere folien, die de inhoud van het
u
thema stap voor stap verduidelijken. Het aantal folien per
thema schommelt tussen een en vier (cfr. de cijfers in de kader 1
i
rechts onder de naam van het thema).
De scholingsmap bevat zowel de algemene basis van het CNC-
Frezen als ook de speciale programmeermogelijkheden van de
CNC 432. Bijzonder aandacht hierbij werd geschonken aan de

I
cycli, parameterprogrammatie, de onderprogramma-techniek
en het krachtige geometrie-berekeningsysteem.
De 15 oefeningen in het aanhangsel kunnen worden gebruikt
om de kertnis ter zake te verdiepen.
De nieuwe MAHO-Scholingsmap vervangt de MAHO-Infor-
matie- en Werkbladen van 1983.

Pfronten/Wuppertal, april 1990

De Auteurs

i
 MAHO
Inhoudstabel

1 Inleiding biz 4 Freesprogramma's biz

MAHO CNC 432

met GO, G1, G2 e G3
1.1.1 MAHO-Universele-Frees- en Boormachine 6 Programmatie van de frees-middelpuntsbaan
1.1.2 CNC 432-Besturing 7 4.1.1 De nulpuntsverschuivingen G51...G59 28
1.1.3 Het beeldscherm 8 4.1.2 Kijkvenster G98 en definitie ruw stuk G99 29
1.1.4 Grafische testruns 9 4.1.3 Freesprogramma met GO en G1 30
4.1.4 Ruimtelijke positioneerlogika 31
MAHO CNC 432-Scholingssystem op PC's
Basisbegrippen werktuig-radiuskorrektie
1.2.1 CNC 432-Basis-scholing 10
1.2.2 CNC 432-Scholing voor gevorderden 11 4.2.1 Flet principe van werktuig-radiuskorrektie 32
4.2.2 G41/G42/G40 / G43 / G44 33
1.3 Vergelijk konventionele 4.2.3 Freesprogramma met werktuig-radiuskorrektie 34
freesmachine — CNC-freesmachine 12
Programmatie van cirkelbogen
1.4 Van tekening tot werkstuk 13 4.3.1 Frezen van cirkelbogen tot 180° 35
4.3.2 De cirkel-middelpuntskoordinaten I, J en K 36
4.3.3 Frezen van willekeurige cirkelbogen
in absoluut-maten 37
4.3.4 Frezen van willekeurige cirkelbogen
2 Basis der programmatie in kettingmaten 38
4.3.5 Frezen van cirkelbogen in het vlak G17 39
Assen en as-richtingen
2.1.1 Assen bij bewerking met horizontale spil 14 Programmatie in de v/akken G17 en G18
2.1.2 As-richtingen bij bewerking met horizontale spil 15 4.4.1 Programmeervoorbeeld met G2/G3 — vlak G18 40
2.1.3 Assen en as-richtingen bij bewerking met 4.4.2 Programmeervoorbeeld met G2/G3 — vlak G17 41
vertikale spil 16 4.4.3
' (vlak G 17)
Kijkvenster G98 en definitie ruw stuk
42
2.2 De besturings-types 17

2.3 De werkstuknulpunt-posities 18

2.4 Punten op het werkstuk 19

5 Freesprogramma's met cycli
5.1 Cyclusdefinitie en oproep van een cyclus 43
Maataanduidingen
Boorcycli
2.5.1 Absolute maataanduiding G90 20
2.5.2 Inkrementele maataanduiding G91 5.2.1 Boorcyclus G81 44
(kettingmaten) 21 5.2.2 Diepgatboorcyclus G83 45
5.2.3 Tapcyclus G84 46
2.6 GO, G1, G2/G3, G17/G18 22 5.2.4 Ruimcyclus G85, Kottercyclus G86 47

2.7 M3/M4, M6/M66, M8/M9, M30 23 Freescycli

5.3.1 Basisbegrippen voor de freescycli G87,
2.8 Programma-opbouw en zin-formaat 24 G88 en G89 48
5.3.2 Rechthoekige kamer freescycli G87 49
5.3.3 Spiebaan freescyclus G88 50
5.3.4 Cirkelvormige kamer freescyclus G89 51

3 Voorbereidingen aan de machine Cyclusoproep

'
Cyclusoproep G79 -
3.1 Berekening van technologische gegevens 25
5. 4. 1.4- Cyclusoproep G79 met karthesische-
3.2 Nulpunt zetten met de kantentaster 26 of poolkoordinaten 52 i

3.3 Nulpunt zetten in de werktuigas 27 :

-
-*

I
 \

\
ti

biz biz
JI
5.4.2 Puntdefinitie met G78 54 9 Programmeren
met poolkoordinaten
Gatencirkeldefinitie G 77
9.1 Basis van de poolkoordinaten 74
5.4.3.1 Gatencirkeldefinitie G77 met boorcycli 55
5.4.3.2 Gatencirkeldefinitie G77 met freescycli 56 9.2 Frezen van rechten met poolkoordinaten 75

Programmeervoorbee/den 9.3 Frezen van cirkelbogen met poolkoordinaten 76

in de vlakken G17 en G18
5.5.1 Programmeervoorbeeld-vlak G17 57
5.5.2 Programmeervoorbeeld-vlak G18 58
10 Programmeren
van komplexe kontouren
Programmeren met G11
6 Programma's met speciale
10.1.1 Programmeren van twee rechten met G11 77
G-funkties 10.1.2 Afronding en afschuining met G11 78
6.1 Programma's met speciale 10.1.3 Programmeervoorbeeld-vlak G17 79
G-funkties — Overzicht 59 10.1.4 Programmeervoorbeeld-vlak G18 80

6.2 Sprang- en herhaalfunktie G14 60 Programmeren met G64

10.2.1 Programmeren met G64 81
Nulpuntverschuiving G92/ G93
10.2.2 Snijpuntberekening rechte-rechte 82
6.3.1 Nulpuntverschuivingen G92/G93 10.2.3 Snijpuntberekening rechte-cirkel 83
met karthesische- of poolkoordinaten 61 10.2.4 Snijpuntberekening cirkel-cirkel 84
6.3.2 Nulpuntverschuiving G92/G93 10.2.5 Verbindingsboog in snijpunt 85
met assen-rotatie 62 10.2.6 Raakpuntberekening 86
6.3.3 Programma-voorbeeld 10.2.7 Verbindingsboog in raakpunt 87
over nulpuntverschuivingen

Spiegelen
63 10.2.8 Overgangsboog voor het verbinden
van elementen 88 I
I
10.2.9 Programmeervoorbeeld-vlak G17 89
6.4.1 Spiegelen G73/G72 64 10.2.10 Programmeervoorbeeld-vlak G18 90
6.4.2 Programmeer-voorbeeld over spiegelen 65

Vergroten en verkleinen
6.5.1 Vergroten en verkleinen met G73 A4 = ... 66 11 Oefeningen
6.5.2 Programma-voorbeeld
over vergroten/verkleinen 67
11.1 Absolute maataanduiding G90 92
11.2 Inkrementele maataanduiging G91 93
11.3 Nulpuntzetten met de kantentaster 94
11.4 Freesprogramma met GO en G1 95
11.5 Berekening van kontourpunten 96
7 Inleiding parametrische 11.6 Freesprogramma met GO, G1, G2eG3 97
programmatie 11.7 Freesprogramma met de cycli G81,

7.1
7.2
Het principe van de parameter-programmatie
Programmeervoorbeeld
over parameter-programmatie
68

69
11.8
11.9
G87, G88 en G89
Boorprogramma met puntdefinitie G78
Boor- en freesprogramma met herhaling
van een deel van het programma
98
99

100
m
11.10 Spiegelen G72/G73 101
7.3 Parameter-programmatie 11.11 Nulpuntverschuiving, vergroten/verkleinen 102
met berekening van parameters 70 11.12 Freesprogramma met onderprogramma 104
11.13 Freesprogramma met G11 105
11.14 Freesprogramma met G11 en G64 106
11.15 Freesprogramma met G64 107
8 Onderprogramma-techniek
8.1 Basis van de onderprogramma-techniek 71
12 Foutlijst 108-111
Ki]
8.2 Programmeervoorbeeld
over onderprogramma-techniek 72 G-funkties/M-funkties 112/113
Verklaring van de vaktermen 114/115
8.3 Onderprogramma met parameter-programmatie 73 Bedienpaneel 116/117

-All

ri
Ar
 7

1.1.1 MAHO
MAHO Universele
frees- en boormachine

,, 77
« %%
I 400 E

mm--

I I
*
*
%
f I
.

' u
1
fiV

*1
 1

J
I.

*
/1?
r vT-Zk
.
BSgteeÿSa

|
/ÿ
f

[f r BT
r
r

Ez* *2ÿ ga

i _

7
r
y

BuMmseg-zet? ONO
r
OHVIAI 3UU i

& '
 I

1.1.3 MAHO m
Het beeldscherm >
*

AUTO
PM 9006 M 6

COMMAND ACTUAL DIST TO GO

X 30.000 X 31 .018 X 12.302
Y Y- 5.000 Y O
2 20.000 2 20.253 2 3.067
B B 0.000 B O

F 100.000 F 0.000 F-OVR O 3s

S 800 s 800 S-OVR lOO 3S
T 1 T 1
G 1 18 25 27 40 51 54 63 71 72 87 90 94
M 3 9 lO 22 42

N5 G87 XSO Y30 2-5 B2 R7 . 5 FlOO M3

i G79 X30 YO 220
N7 G89 2-4 B2 R12.5
M8 G79 Y-5
ACTUAL lasftlriagg H2BI11IM

Het beeldscherm in de bedrijfstoestand AUTO

 1l

1.1.4 MAHO
Grafische-testruns
TESTRUN-5: D-Lijnen-grafiek
K '
TESTPUN-5
Pfl 9006 M
COMMOMD REL
a X:
Vs
i . 50 1888
50,000

r
o

%% o »-
a
<>
0 *,
C

a
v
2* -50. 000 Xa.000 V*
U
41

TESTRUN-6: 3 D-Lijnen-grafiek o
if'

\ ' Kf
* '
f /
n T
)
3

m » ijg:ÿ Ji
A

ft
5ÿ2
m
*
iv.M O’, y

A
i

TESTRUN-7: Simulatiegrafiek 4

3
fciHH
[>7
z [iTiTil
x nTiTil
V LIIITI]

M
**.*
Vt.000
I!
-JL

, Jf
 2*
1.2.1 MAHO
CNC 432-Basis-Scholing 4*
0

h
3
=3
4
0 ~

SBC5!

z3
MAHO
a m si a » V
8
a « a
a BB is
* h.
@ja] |«#ei|iH| IB
HDUBWIHI IB
m ISJ Ifil I'X

i
rmiMBi
s EM EsJ a is
is

ftCHSEN UND ACHSRI CHTUN GEN ’ft' ' ’ '<i*‘ ' .IT rm
1
'ii«' ' ' 'zi*'
+Y

i DIN 6621 7

c>5> +x
V

\
Y D
+Z ( \
J
'1 h Y-B
Z50
Uerweidet uird e L n rechi shdi
iie»!|ll
100
5X'.M v1
rechtwinkl i g e s Koo r d L » at ei SY
Achsen X,Y u n d z
den „ ir
N
7.100 V
10
1100 K100

•Scholingssysteem
(Duitse
voor aanvangers CNC-Frezen
schoolsoftware-prijs 1986)

•Editeren
Basis van het CNC-frezen volgens DIN 66025 en DIN 66217
• origineel CNC-432-toetsenbord
met
1.2.2 MAHO
1
CIMC 432-Scholing
voor gevorderden

MAHO
mi s & si m

r.m m

J
! a as
a m

mzi-i
:s
I®
is
mi SJ

an
imatm

El HI
is

111
| *3=

I
ft
r.-ÿt ‘
/ÿV
.'
FoIgtMtx

ir” -jS- TISTLAUF-S

iV: :=
100800
S:V: 180.K
BH

: £ >> (I
o o A
°o o0 88888
_CL J

Print Par on Print Paran

•
•
Origineel toetsenbord de CNC 432-besturing
Originele editor van de CNC 432-besturing
van

•Originele5,grafiek van6, de CNC 432-besturing

(testrun testrun testrun 7)
•ON LINE-verbinding de machine met
 n
1.3 MAHO
Vergelijk konventioneie
freesmachine — CNC freesmachine
4 HU
Gemeenschappelijke
aandrijving
&
Nonius
«
d) (Wisselstroommotor)

% /
2 Handwielen
\
0,01 mm

3
Trapeziumspil

1
4 Spilkop 2 Staander
3 Support (Konsole) 1 Staander-voet
Lineaire- Hoofdaandrijving
meetsystemen
(op de geleidingen) Q 4
(gelijkstroommotor)

"FTL
1
\
ammnnnnn
£ nI
Beeldscherm

s
0,001 mm

2 -2

7«
Kogelrolspil
Bedien-
paneel
3
.

_ Aparte aandrijving
der assen
(gelijkstroom-
motoren)
 1.4 MAHO
Van tekening tot werkstuk
3
1. Tekening lezen

r3>

°‘ % o
1

2. Programmeren

'// N9001

.oP
t&Wi
V'
N 1 G18
N2 G54
N3 G98 X-10 Y-20 Z-10
N4G99X0 Y-20 ZO
S630 T1 M66>

195 J30 K74

175 J20 K54
* N5 GO X-7 Y-5 Z23
N6 G1 X45 F 100
M3
w> \
X
3. Programma ingeven
fiiSS,3"0"
.S*.” ®

4. Bewerken

\ Tmk'
iY.
l:
2.1.1 MAHO
Assen bij bewerking
met horizontale spil EH

Z
Y

DIN 66217: „De programmeur veronderstelt dat alleen

het werktuig beweegt."

X
Y

Z
W//,/
1

Q R8 iz

In werkelijkheid beweegt ...

... het werktuig ... het werkstuk het werkstuk
in de Z-as. in de Y-as. in de X-as.
 Y\

2.1.2 MAHO
As-richtingen bij beweging
met de horizontale spil I 3| 2 |1I
-
De Z-as is parallel aan de as van de arbeidsspil resp. valt ermee samen (DIN 66217).

__
Z as
Y as i

X as
jr/ j

.
i
j

m
+X +Y

+v A .
t
Standplaats:
aan het
Koordinaten- bedienpaneel
systeem +X j

gS® Kijkrichting:
„van achteraan naar
het werkstuk" . -
'A +z
+ X : werktuig beweegt naar rechts
+ Y : werktuig beweegt naar boven
+ Z : werktuig beweegt naar achter
 n
2.1.3 MAHO
Assert ert asrichtirtgen bij
bewegirtg met de vertikale spil HH
De arbeidsspil wordt weggezwenkt (Universele Frees- en boormachine):

1
s

llllli

Ook na het wegzwenken van de arbeidsspil

blijft het originele koordinaten-systemen gelden!

Koordinaten-
» Standplaats:
aan het
bedienpaneel
systeem
Kijkrichting:
„van achteraan
op het werkstuk"

+ X : werktuig naar rechts

+ Y : werktuig naar boven
+ Z : werktuig naar achter
2.2 MAHO
De besturingstypes
M3|2|1|
i

Punt-tot-punt-
besturing

Lijnbesturing
•frezen
alleen asparallel
mogelijk

2 D-Baanbesturing
•ingelijktijdig
2 assen
frezen

n
4 2ÿ D-Baanbesturing
•2D-frezen in meerdere vlakken *
•Ijlgang in 3 assen

3 D-Baanbesturing
•inGelijktijdig
3 assen
frezen
 n
2.3 MAHO
De werkstuknulpunt-posities

Symbool voor het werkstuknulpunt:

... bij bewerken met horizontale spil

Koordinatensysteem :
+Y «fl
+Y
A |ÿ>+Z
W +X

... bij bewerken met vertikale spil

+Y
1
(

Koordinatensysteem :
+Z
A

v +z
 am
2.4 fl
Punten op het werkstuk MAHO

S3
\<5>

O - =11
••
3
R G17
IU
H :
w +x
;
Punt Y 2
Pi + 40 + 20 0
P2 + 20 + 40 -20
P3 0 + 30 -10

+Y

w +X /
J

$ *2;-
- a

f "t, R1
G18
P3
4

Punt X Z
Pi + 60 -10 + 40
P2 _+ 3OT + 40
0 I— 20
+ 20j
 2.5.1
T
Absolute Maat MAHO
absolute maataanduidi
aanduiding G90

+Y
n9 gaat men altijd van
bet Werkstuk n*J/punt uit. 0H3
1>
**>

~1
,
-
nr-*

G90 wr-*
betekent
MAAR
(ngave
*30 260
+y

ga
MAAR
de Positie

X30 260

Ingave
*60 240

+x

srz ga
NAAR
de positie

\
v\
X60 240
K
 2.5.2

Inkrementele
(Kettingmaten)maataanduidi MAHO
,n9 G9i
Bij ink
remente/e
maata3nduiding gaat men
altij van
uit
033
de aktuele werktuigposjtfe

1
+v,
+x
HI G97
betekent
\ OM
lr>gave
*20 230

beweeg Of|/|
l
X20mm /n + bchting
1 mm in + nohting
\ \ \ÿr\ \ \ \

!ngave
X30
+V, beweeg OlVI

V
I X30mm in + richt/ng
mm in -richting

i
 IT
2.6 MAHO
GO, G1, G2/G3, G17/G18
De G-funkties zijn in DIN 66025 vastgelegd.

r2?
IV GO 4
N
Ijlgang

G1
- J
Voeding op
V-j een rechte

G2 rl
Voeding in
wijzerzin
a
ri
71
G3
Voeding in n
tegen-wijzerzin
aj
G17
X Y Vlak n
n
G18
X Z Vlak a
hi

1
2.7 MAHO 1

M3/M4, M6/M66, M8, M9, M30

4 3 2 1
De M-funkties zijn in DIN 66025 vastgelegd.

M3
Draairichting } }:

"
RECHTS
C
M4
J
Draairichting
LINKS
t= 4s
M6 ’

Werktuigwissel met
automatisch terugtrekken
t = 2s

45 .1 M66
30
Werktuigwissel
in aktuele positie

\
f
M8
Koelmelk AAN

7
M9 «

i
Koelmelk UIT
&
M30 — *

J(f
START A-
V' . '

l
H Programma-einde
-X GO...
+
r .TOP terugspringen naar
±
G1...
I
=1
het programmabegin
|| 'U' V-
M30

J
a
f
r
2.8 MAHO
T5
Programma-opbouw a
en zin-formaat
Uittreksel uit een programma:

o
O
N 9004
N 1 G 17 S 630 T 1 M 66
i
O
N 2 G 54 I
o N 3 G 98 X-10 Y-10 Z-20 1150 J 140 n
K30
o
o N4G99X0
N 5 GO X60
Y0 Z-20 1130
Y 30 Z-8
J 120 K20
M3
-1
o N6 G1 3
Z-10 F50
o
o
INI 7 G 43 X80 F 100 '1
l\l 8 G 42 ~
o N9 G2
I
:i
Een programma bestaat uit een
N 9004
N 9004 is het
programmanummer n
geordende opeenvolging van
N 1...
N 2... n
bevelen. N 3... N1, N2, N3 enz.
zijn de zinnummers. n
3
Struktuur van een programma: n
N1 G 17 S630 T1 M66

N5 GO X 60 Y30 Z-8 M3* n

z- io] IF sof BT-I
N6
00 d[4i[X][80l*
n
© © ©
n—
war i

© Programma- ® Geometrische © Technologische

technische bevelen bevelen
bevelen .1
Het PROGRAMMA bestaat uit
n
* zinnen. ri
De ZIN bestaat uit * woorden. s-:
Het WOORD bestaat uit een* adres en een getal. n
n
i
3.1 MAHO
Berekening van
technologische gegevens hi2!1

(
(
{% ,{ „Wat moet -
worden gedaan?"

HSS Werktuig Nr. 1

(. „Welke frees?"
vc = 20 m/min betekent
sz = 0,08 mm S'-H A
T1
t
010

V(
/? = A „Welk n = 637 min1
d •n
toerental?" betekent
n = 20 m/min
0,010 m •7t v

n = 637 min1 S637

Vf = z-sz-n f. uf = 100
Vi = 2- 0,08mm • 637 min1

Vi 100 mm
min
m „Welke voedings-
snelheid?" betekent
min

F100
 r'

IT
Q
Nulpunt zetten MAHO
met de
kantentaster
Men moet de positie
van het werkstuknulpunt
meedelen aan de besturing.

btinSS'erW=,0mm)
de Op
X-5. positie

Ingave (Reset Axis):

010
X-5
;;

+z
De kantentaster (</
—
10 mm)
bevindt zich op de positie 2-5.

Ingave (Reset Axis):

Z-5
3.3 MAHO
Nulpunt zetten in de werktuigas
Bij alle bewegingen moet de werktuiglengte worden verrekend. HU
Deze wordt in het werktuiggeheugen ingegeven.
In de praktijk bestaan 2 mogelijkheden:
1. Bewerking met een werktuig

lUiJ Ingave:
Besturing
(Reset Axis) Werktuiggeheugen
ii
m
%» • J
YO T1 LO

+Y
© 1
2. Bewerking met meerdere werktuigen

IfoJl, w
+Y
|s]Pi
Spilneus

'ÿ-i | is?
1
I
1
t as
I
LO
CD

V1

T1 T2

Ingave:
!
T1 L89.300
Besturing
(Reset Axis) Y50 Werktuiggeheugen
T2 L112.650 4
 n
4.1.1 MAHO
n
De nulpunfverschuivingen
G51...G59 HE
Bij het afschakelen van de machine „verliest" de besturing het werkstuknulpunt W.

R = Referentiepunt
Pas na het aanlopen
o van het referentiepunt
o weet de besturing waar

/
het werktuig staat.

M = Machinenulpunt
©
O M wordt door de fabrikant
vastgelegd
(= machinespecifiek
R koordinatensysteem)
\Y
x
W
W = Werkstuknulpunt
W wordt door de programmeur
vrij gekozen.
M (= werkstuk-afhankelijk
koordinatensysteem)

Onder G52 (automatisch opgeslagen)

resp. G54 tot G59 kunnen de verschuivingen
M — W opgeslagen worden.
De besturing „vindt" na inschakelen het werkstuknulpunt W terug.
'

Met G51 resp. G53 verschuift W terug naar M:

G51 heft G59 op.
G53 heft G54 tot G59 op.
 MAHO
4.1.2
Kijkvenster G98 G99
Definitive ruw stuk
03
*YA *
7S dienen
De grafische testlopen
'VZ. •o om een nieuw
programma op
testen.
het beeldscherm te
S4 -20

/0

*z,
8

=SSÿ1W*h
*\Y 4 u
1=75
7 1=95
G99
G98 Definitive ruw stuk
tToTÿeldscherm niet getoond)

Kijkvenster
B...
G98 X-10 Y-20_Z30 X
i95mKB BI-ÿ
Verdraaiing om de Y-as -ÿ*»
Punt PF'
om deX-as (geen B1-waarde: B1 -
Punt PF Verdraaiing (inkrementeel)
(geen B-waarde: B-bUl

Definitie ruw stuk

175 J20 K54
G99 XOYÿZO
Punt PR'
Punt PR (inkrementeel)

Em
 T!
17
4.1.3 MAHO
Freesprogramma met GO en G1
- frees-middelpuntsbaan - HE
De getekende gleuf wordt met een frees 0 10 gefreesd.

+Y,
o
-5 J

-20

o
+x

+Z
18 7
or
N8
36

54

0 50 75

% PM
N 9001
N1 G 18 S 630 T 1 M 66
N2 G 54
N3 G 98 X-10 Y-20 Z-10 I 95 J 30 K 74
N4 G 99 X0 Y-20 Z0 I 75 J 20 K 54
N5 G0 X-7 Y-5 Z 23 M3
N6 G1 X 45 F 100
N7 Z 31
N8 X-7
N9 G0 Y 50
N 10 M 30

Nadeel van dergelijke programmatie:

• Er worden geen maten die op de tekening staan geprogrammeerd.
• Nieuwe frees-diameter nieuw programma.
 4.1.4 MAHO
Ruimtelijke positioneerlogika

1. Beweging in negatieve zin van de werktuigas

PROGRAMMA: BEWEGING:

GO X-7 Y-5 Z23

I ,
i
r •fe>

/
X
1 ©
©
X/Z Vlak
YAs

m
© +z

2. Beweging in positieve richting van de werktuigas

i
PROGRAMMA: BEWEGING:
f - ©YAs
GO XO Y+50 ZO
© X/Z Vlak

is&z
©~ sb __ 3

n
t
-A

J
Vlak G17:
1. Beweging 2. Beweging
Negatieve richting
van de werktuigas
X en Y Z
Positieve richting
van de werktuigas Z X en Y
4.2.1 MAHO
n
Het principe van
werktuig-radiuskorrektie CEE
Door de werktuig-radiuskorrektie wordt het mogelijk, de maten van de werkstuktekening te
programmeren.

Principe:
Werktuiggeheugen :

N8 G42 r,

°TT
18-*- &
N9
N10
X50
Z36
+ CSCSjf
54-*
o 50 75
N11 X-7
.
R
010
1
Radius [St
De werkstukafmetingen worden geprogrammeerd, de besturing be-
rekent met de aktieve radiuswaarde R de middelpuntsbaan van het
werktuig.
Ingave in het werktuiggeheugen:
Werktuig Nr. 2
Werktuig Nr. 1
I

Freesdiameter 111 w Freesdiameter

10 mm

1 NR
1 R
16 mm

1
T1 T2

T1 L89.3 R5
T2 L112.65 R8
:
T99
4.2.2 MAHO
G41/G42, G40, G43/G44
3 2 1

Opdat de besturing uit de programma-gegevens en uit de werktuiggegevens de middelpuntsbaan

van de frees kan berekenen, moet haar meegedeeld worden, waar het werktuig moet frezen.

Daartoe bestaan 5 G-funkties:

*
it G44
1

G41 %
Mil
1 G42 fit /
7;

G43

G41 G42 G40 G44 G43

Radiuskorrektie geen Radiuskorrektie
links... rechts... Radiuskorrektie over... tot...

van de freeskontour freeskontour

Geheugensteun: $ A

G4 I = links

# Werkstukkant

Met G40 worden

G41, G42, G43 en G44
Bewegingsrichting = Kijkrichting opgeheven
 •n
4.2.3 MAHO
Freesprogramma
met werktuig-radiuskorrektie EH
De werktuigbaan wordt door de besturing automatisch berekend als een baan, die over de
werktuigradius parallel ten opzichte van de werkstukkontour verloopt.
+Y y Freesdiameter: d= 10 mm

or
-5

-20
+x

Startpunt
18 k-
N9
N7
N10
N 11
36
f
5L

50 75

% PM
INI 9002
N1 G 18 S 630 T 1 M 66
N2 G 54
N3 G 98 X-10 Y-20 Z-10 I 95 J 30 K 74
N4 G 99 X0 Y-20 Z0 I 75 J 20 K 54
N5 G0 X-7 Y-5 Z 25 M3
N6 G1© F 100
N7 G 43© Z 18
N 8 G 42
N 9 X 50
INI 10 Z 36
N 11 X-7®
N 12 G 40
N 13 G0 Y 50
N 14 M 30

© In elke zin mag slechts een G-funktie geschreven worden.

© In G43 is G1 niet inbegrepen, vandaar eerst G1.
® Positie van het freesmiddelpunt na het kontourfrezen.
4.3.1 MAHO
Frezen van cirkelbogen tot 180°

Cirkelbogen/cirkels worden met de funkties G2 en G3 geprogrammeerd:

+Y,
+X +X
+z +z
R
R E
E

Frezen in
Uurwerkwijzerzin Tegen-uurwerkwijzerzin
i
G2 G3

Cirkelbogen tot 180° worden met een R-woord geprogrammeerd:

/i
Zin-formaat: N... G... X... Z... R...
T
Bewegingsrichting Radius van de cirkelboog

Koordinaten van
het eindpunt van
0 40 80 de cirkelboog

o
+X +x *

+z +z

40
E E m
N...
N...
G42
G1 X25
N... G2 X55 Z40 R15I >
F100
N...
N...
G41
G1
N... G3 X25 Z40 R15
X55 F 100 J
N... G1 X87 N... G1 X-7

z u C '

I
 11

4.3.2 MAHO
De cirkel-middelpuntskoordinaten
I, J en K
Wanneer de programmatie van cirkelbogen met het R-adres niet mogelijk is, dan moet het
middelpunt geprogrammeerd worden. Dit gebeurt met de adressen I, J en K:

I is een koordinaat parallel aan de X-as.

J is een koordinaat parallel aan de Y-as.
K is een koordinaat parallel aan de Z-as.

Het frezen van cirkelbogen gebeurt in regel

ofwel in het vlak ofwel in het vlak

G17 G18
i
+x
A
M K
E M
J *Y , A1
E
+x
I
A = Startpunt
E = Eindpunt
M = Middelpunt

In het vlak In het vlak

G17 G18
werden
i en J I en K
als cirkel-middelpuntskoordinaten gebruikt.
J 1
'
4.3.3

_
r
MAHO
? Frezen van willekeurige
; cirkelbogen in kettingmaten HEI
;

! +Y o
ss
\ o- +X, 30°

: *Z A

E
: o

i
5
!
!
Cirkelbogen = 180° kunnen, cirkelbogen > 180° moeten met de middelpunts-
i koordinaten I en K (J) geprogrammeerd worden.

i G 18 G 17

}
Zin-formaat: N... G... X... Z... I... K (J)...
!
Bewegingsrichting
T
Koordinaten
I van middelpunt
U\
Koordinaten van
het eindpunt van
de cirkelboog

De besturing berekent uit de koordinaten van A en M de waarde van de radius.

I
0 15 25 35
+x
-rr-oÿ-O
A N... G42
I K +Z
N... G1 X25 F100

f
-*-30
N... G2 X15 Z30 135 K30
N... G1 X-7
*
I
 4.3.4 a
MAHO
Frezen van willekeurige
cirkelbogen in kettingmaten tmi
Deze manier van programmeren van cirkelbogen wordt vooral bij herhaling van delen van het
programma gebruikt.
+Y 0
ss
0- +X._ 30°

J0
<7 A

E o
M

G 18 G 17

Zin-formaat: N... G... X... Z... I... K (J)...

Bepaling van X en Z koordinaten Bepaling van I en K koordinaten

(inkrementeel) (inkrementeel)
3
+x Teken: +x Teken:
+ —
22|
A A
+z +z
'
s
ro z m Si
co
K
m i=n
E M E M
10

n-ra
JO —i"

0 25

Bemerking: Van A naar E kijken! Van A naar E kijken !

X-10 Z17.321 110 K 17. 321

N... G42
N... G1 X25 F100
N... G91
IM... G2 X-10 Z17.321 110 K17321
N... G90
N . .. G1 X-7
II
4.3.5 MAHO

5 Frezen van cirkelbogen in het

3 vlak G17 (samenstelling)
3 80

3 Cirkelprogrammatie met R woord:

N... G42
3 40 N... G1 Y25 F100
3 o N... G2 X40 Y55 R15
3 +Y; N... G1 Y87

3 o
+X
3
o 40
3
3
Cirkelprogrammatie met
absoluutmaten:
J
3 N... G42
35
25 s N... G1 Y25 F100
N... G2 X30 Y15 I30 J35
nr3 15
E
N... G1 Y-7
TS
0
+x
0 30
3 ' HI
.

2
Cirkelprogrammatie met I
17. 321 kettingmaten:
3

-2
J _M
m N...
N...
G42
G1 Y25 F100
1 2 N... G91
A
3 +Y Y' 2 N... G2 X17.321 Y-10 117.321 J10
E
N... G90
N... G1 Y-7
7 +X

3
 n
4.4.1 n
MAHO
Programmatie-voorbeeld
in het vlak G18 inn
-10 0 30 90 130140

-12,5
X z
P2
0 P1 20,836 21,434
P1 4ÿ P2 85,418 0,717
+z P3
P3 99,642 26,491
P4 58,821 60,743
$0
50 P5 69,106 89,000
P4
P6 114,000 89,000
9* P7 113,218 125,000
NS
Or
ft P8 34,641 125,000

105 J
m P5 P6/
89

105
t =20
p
- -125
P8 7
137,5
Startpunt eginpunt op
de kontour

De getekende kontour moet uit een ruw stuk van 150 x 150 mm gefreesd worden (met radius-
korrektie). De freesdiepte moet 5 mm bedragen. Freesdiameter: d = 10 mm.

% PM
N 9003
N1 G 18 S 630 T 1 M 66
N2 G 54
N3 G 98 X-20 Y-20 Z-22.5 1170 J 30 K 170
N4 G 99 X-10 Y-20 Z-12.5 1150 J 20 K 150
N5 G0 X-17 Y-5 Z 125 M3
N6 G1 F 100
N7 G 43 X0
N8 G 41
N9 Z 50
N 10 G2 X 20.836 Z 21.434 R 30 (I 30 K 50)
N 11 G1 X 85.418 Z 0.717
N 12 G2 X 99.642 Z 26.491 R 15 (I 90 K 15)
N 13 G1 X 58.821 Z 60.743
N 14 G3 X 69.106 Z 89 R 16 (I 69.106 K 73)
N 15 G1 X 114
N 16 G2 X 130 Z 105 R 16 (I 114 K 105)
N 17 G1 X 113.218 Z 125
IM 18 X 34.641
N 19 X0 Z 105
N 20 Z 100
N 21 G 40
N 22 G0 Y 50
N 23 M 30
 1

4.4.2 MAHO
Programmeer-voorbeeld
in het vlak G17 [Hi]

De kamer is 10 mm diep gefreesd. De kontour moet nabewerkt worden. Het aanvangen en verlaten
van de kontour gebeurt tangentieel met een kwartcirkelboog R20.
0 40 60.718 78,039

120 De maten die in rood aangeduid

110 werden moeten worden berekend
t = 20 $ 100,000 (zie werkblad).

A 30°, Freesdiameter: d = 10 mm
70

Beginpunt op
Startpunt de kontour
Eindboog
40,000
-»
V9-
N9,
&
Startboog
10
0 0

0 10 60 95,359 112,679 130

% PM
<05
N 9004
N1 G 17 S 630 T 1 M 66
N2
N3
G 54
G 98 X-10 Y-10 2-20 1 150 J 140 K 30 #
/ .

N4 G 99 X0 Y0 Z-20 1 130 J 120 K 20

N5 G0 X 60 Y 30 Z-8 M3
N6 G1 Z-10 F 50
N7 G 43 X 80 F 100
N8 G 42
N9 G2 X 60 Y 10 R 20 (I 60 J 30) f}\
N 10 G1 X 25 /
N 11 G2 X 10 Y 25 R 15 (I 25 J 25)
N 12 G1 Y 55
N 13
N 14
G2
G1
X 25
X 32
Y 70 R 15 (I 25 J 55) - -9
N 15 G3 X 40 Y 78 R 8 (I 32 J 78)
N 16 G1 Y 95
N 17 G2 X 55 Y 110 R 15 (I 55 J 95)
N 18
N 19
N 20
N 21
N 22
N 23
G1
G2
G1
G2
G1
G2
X 60.718
X 78.039
X 112.679
X 95.359
X 60
X 40
Y 100
Y 40
Y 10

Y 30
R 20 (I 60.718

R 20 (I 90.359

R 20 (I 60
J 90)

J 30)

J 30)
<
N 24 G 40
N 25 G0 Z 50
N 26 M 30
 n
4.4.3 n
MAHO
Kijkvenster G98 en definitie
ruw stuk G99 (vlak G17) EEI

De grafische testrun's worden gebruikt om

_
nieuwe programma's op het beeldscherm
uit te testen.
\
rJ
o
\
)

+z
:SODc=>
PF-
R

\ O

No . J \ ii
J
( \ II

PR, %
_
G99
+X I- 130 Definitie ruw stuk
o +Z .
1= 150
.

G98 :
Kijkvenster
(wordt niet afgebeeld
op het beeldscherm) :
Kijkvenster

G98 X-10 Y-10 Z-20 B... 1150 J140 K30 B1=...

Punt PF Verdraaiing rond de X-as Punt PF
\
Verdraaiing rond Y-as
(geen B-waarde: B-60) (inkrementeel) (geen B1-waarde: B1 = —30)

Definite ruw stuk

G99 X0 Y0 Z-20 1130 J120 K20

Punt PR Punt PR-
(inkrementeel)

1
 i
5.1 MAHO
Cyclusdefinitie en oproep
van een cyclus HE
Een cyclus is een in de besturing vastgelegde opeenvolging van stappen (DIN 66 257).
Men moet enkel nog de gewenste maten invullen.

1. Cyclusdefinitie: Met de cyclusdefinitie wordt de

nodige bewerkingsafloop vastgelegd.
}/

Bv G81-Boorcyclus
Boordiepte Veiligheidsafstand
! N... G81 Y2 Z-15.
/
/ Verdere cycli:
2
!
15 / G83 -
G84 -
Diepgatboorcyclus
Tapcyclus
4ÿ G85 -
G86 -
Ruimcyclus
Kottercyclus
! G87 - Rechthoekige kamer-
freescyclus

1
G88 - Spiebaan-freescyclus
G89 - Cirkelvormige kamer-
freescyclus

1
2. Oproep van een cyclus: Door G77, G78 en G79 wordt aangegeven,
waar de cyclus moet worden uitgevoerd.

o oo o Betekenis: fi

oooo G77 - Gatencirkeldefinitie

G78 - Puntdefinitie
G79 - Cyclusoproep
G79 |
of EE
G78/G79 f,

G77
+x

ll
5.2.1 MAHO
Boorcyclus G81
HE
Cyclusdefinitie:

G81 (X1.5) Y2 Z-15 B20 F... S... M...

Wachttijd | Boringsdiepte I
Veiligheidsafstand Terugtrekafstand

~K- met B woord

B = 20

Y=2 i- zonder B woord

dp db
Z=-15 X betekent voeding
s#///' 1.5 s
betekent ijlgang

Q betekent wachttijd in s

XP,

0 +Y, 0 00.7

37.6 0
+x
/ 0
06
06
/ 12
>Y /
o V
+z
o 42.5

G17 G18
G81 (X1.5) Y2 Z-14 B...
G79... X42.5 Y37.6 ZO
G81 (X1.5) Y2 Z-14 B...
G79... X39.7 YO Z27.8
a
Bemerkingen:
• Ook in het vlak G18 wordt de diepte met Z geprogrammeerd.
• Voor de cyclusoproep (hier G79) gelden de koordinaten van het vlak.

\
%
 5.2.2 MAHO
Diepgatboorcyclus G83
HE
Voor het diepgatboren bestaan 2 mogelijkheden:

1. Volledig terugtrekken uit de boring (ontspanen)

Herkenning: Geen J-woord geprogrammeerd
Cyclusdefinitie:

G83 (X...) Y2 Z-27 B20 I3 K10 F... S... M...

G79... Zie G81
T
Reduktiewaarde
Diepte van de eerste beweging
met
B-woord
B=20 Cyclusafloop
ponder
Y=2 B-woord
K=10 C y

Z=-27 K-I = 7
-10 db i
-17
K~2I =4
1= 3 •21-+ v
1= 3 24-*
27

2. Terugtrekken over een geprogrammeerde afstand (spanen breken)

Herkenning: J-woord geprogrammeerd
Cyclusdefinitie:

G83 (X...) Y2 Z-27 B20 13 J5 K10 F... S... M...

G79...
T
Terugtrekafstand
__met
B-woord
B = 20 Cyclusafloop
_ _zonder
Y= 2 B-woord
K=10 5.
v t
_ db
Z=-27
—
K-I=7
K-2I = 4
1= 3
M
-5ÿ 1= 3 27

m
t

I
 -

/
y
5.2.3 MAHO
Tapcyclus G84
HH
Cyclusdefinitie:
1. Programmatie van de spoed (J woord)
Deze vereenvoudigde programmeerwijze is enkel met de nieuwe besturing mogelijk.

G84 (X...) Y5* Z-12 B20 I3 J1.5 S318 M

G79... zie G81 Spoed

Toerental
Aan- en uitloop
waarde (=1% van S)

2. Programmatie van de voeding (F woord)

G84 (X...) Y5* Z-12 B20 I3 F477* S318 M

Voeding 3

* — met B woord
'

B=20

V=5 r— zonder B woord

"i:

Z=-12 X
©i Schroefdraad: M 10

77, * Omschakelen
Spoed:
Snijsnelheid:
P = 1,5mm
vc = 10-ÿ
min
van draaizin Toerental: n =318min-i
* Voeding : F = 477 -mm.
min

Bemerking:
F = 1,5mm •318min-1
* Voeding F = spoed • toerental
F = 477 iHni
min
* Grotere veiligheidsafstand Y als bij G81 /G83
f

ir\-
c
 v
fj
is
5.2.4 MAHO
Ruimcyclus G85
Kottercyclus G86 HE
Ruimcyclus G85:

G85 (X...) Y2 Z-20 B20 F... S... M...

G79... zie G81

2 TV— met B woord

B = 20

3 Y =2 ~
zonder B woord

Z = -20
X
©JL
—
/

l
Kottercyclus G86:
'

G86 (X...) Y2 Z-20 B20 F... S... M...

G79... zie G81

l
5 ;

7jT— met B woord

3
B = 20

Y =2 — zonder B woord
3 7
Z = -20 l
X
1
5)
j Q-i
* Spil-stop

J
V

5.3.1 MAHO
Basisbegrippen voor de freescycli
G87, G88 en G89 ma
Bij de cycli G87, G88 en G89 moet men in de vlakken G17 en G18 een sterk onderscheid maken
tussen cyclusdefinitie en cyclusoproep.

1. Cyclusdefinitie: 2. Cyclusoproep:

f
6|
Vlak 30
G17 +Y 5 d/ep
Is
to 0

+z +X
o
40
G87 X60 Y42 Z-5... G79 X40 Y30 Z0 J
+Y<
I 0-
&

Vlak
? diep
r!
G18 60 n
a
n
:i
G87 X60 Y42 Z-5... G79 X40 Y0 Z30 n
Bemerkingen:
Bij G87, G88 en G89 is de 3
X waarde altijd de 1e afmeting in de cyclus parallel Voor de cyclusoproep met G77,
aan de X-as („X is altijd X") G78 en G79 gelden de koordi-
Y waarde altijd de 2e afmeting in de cyclus naten in het gekozen vlak G17
of G18.
Z waarde altijd de totale diepte in de cyclus
1
i
 I

5.3.2 MAHO
*)
Rechthoekige C-
Cr~)

— . kamer-freescyclus G87
0
C/
03
1. Cyclusdefinitie:

G87 X60 Y50 Z-10 B2 R8 (I70MJ-1) K5 F... S... M...

1e afmeting Totale diepte Hoekradius Tegenloop-
van de kamer: van de kamer van de kamer frezen (geen
parallel aan (R § frees- J woord of J1:
de X-as radius) meelopend
frezen)

2e afmeting Veiligheids- Snijbreedte van Diepte van

van de kamer: afstand de frees in % van elke pas
G17: parallel aan de Y-as de diameter (geen
G18: parallel aan de Z-as I woord: I = 83%)

X = 60 B=2

J1
- J-1

r—
— I

o
r-i in
30 ii
>
CL
i
+Y,
V A'<9
=3

+x K=5
+z
0 40
Z=-10
3 Toestel-voeding
geprogrammeerde F waarde
2

2. Cyclusoproep: het middelpunt van de kamer wordt geprogrammeerd

ZZ
G79 X40 Y30 Z0 (B1 = ...)* i
B1=* 0
* Met B1 = ...° kan een hoeksverdraaiing van de kamer worden
geprogrammeerd. I 1

i
 5.3.3 MAHO
Spiebaan-freescyclus G88
UH
1. Cyclusdefinitie:

G88 X60 Y15 Z-10 B2 (J-1) K5 F... S... M...

1e afmeting Totaaldiepte zie G87
van spiebaan: van de gleuf
parallel aan Veiligheids- Diepte van
de X-as afstand elke pas

2e afmeting van de spiebaan:

G17: parallel aan de Y-as
G18: parallel aan de Z-as

X = 60 B= 2

/Startpunt

20
\ Lf)

z_
7
0-

15
1H>Z •
K =5

Cyclusafloop:
: !
© Langsbewegingen in het @ Rondloopbeweging
midden van de spiebaan

FE
/ / 7 777%4v, i n
— —
Toestel-voeding
_ geprogr. F waarde — — J-I
2

iii
n
n
2. Cyclusoproep: het startpunt van de kamer wordt geprogrammeerd.
n
G79 X15 Y20 ZO (B1 = ...)* i
X
* Met B1 = ...° kan een hoeksverdraaiing worden geprogrammeerd. 3
I
I
1
*
5.3.4 MAHO
Cirkelvormige
kamer-freescyclus G89 HU
1. Cyclusdefinitie:

G89 Z-10 B2 R20 (I70) (J-1) K5 F... S... M...

Totaaldiepte Radius van zie G87
T
Diepte van
van de kamer de kamer elke pas

Veiligheids-
afstand

B= 2

J1 J-1
$

35
7T\
tYA
0

35 K=5 m
Z=-10

geprogr. F waarde
Toestel-voeding =
2

iPf1
'

2. Cyclusoproep: het middelpunt van de kamer wordt geprogrammeerd

G79 X35 Y35 ZO

 5.4.1.1 MAHO
Cyclusoproep G79 met
karthesische- EELI
of poolkoordinaten
in G79 wordt de positie waar de laatst gedefinieerde cyclus moet worden uitgevoerd geprogram-
meerd.
1. Karthesische koordinaten:
G 90 G 91

2
aq
0
17.2

+Y/
0 +Yy
Iv

26. 374

0
+x +X
0 23 5 De boorcyclus G81
is representatief N... G81...
voor alle cycli.
N... G81 N... G79... X... Y... Z...*
N... G79 X23.5 Y17.2 Z0 N... G91...
N... G79 X26.374 Y14.819 (Z...)*
nI
N... G90

2. Poolkoordinaten:
G 90 G 90

t
s V
$ B1 = -29.5°

Si
I +Yy B2 = + 52.5° +Y/
+x +X
N... G81
N... G81 N... G79 B2 = ... L2 = ... Z...*
N...G79 B2=52.5 L2=39.1 Z0 N... G79 B1=-29.5 L1=30.7 (Z...)#
* Voor de eerste cyclusoproep G79 moeten alle koordinaten worden opgegeven. In de volgende
G79-zinnen moet men enkel nog die koordinaten opgeven die veranderen.
1
r
Nota#s MAHO
*

!
3
3
j.

3
1

i
i

i
*

T#
!
3

2
5
: IM
: WT"'
! 11
: (

12
 V n
I
r
5.4.2 ’ MAHO
Puntdefinitie met G78
<

In een G78-zin wordt telkens de positie van een punt gedefinieerd.

Karthesische koordinaten Poolkoordinaten

*\ '

25 {+>
+Y, +Y
B2= 29,05°
0
+x
0 45

G78 P1 X45 Y25 Z0 G78 P1 B2 29.05 L2 = 51.478 Z0

De punten kunnen ook in verschillende vlakken liggen:

s.
a.

Pi P2
20 P3
+Y. K-J

ij
0
+z
o
+)
1/ G78 P1 X10 Y20 Z0
G78 P2 X30 Y20 Z-5
10
30 G78 P3 X50 Y20 Z0
50

De met G78 gedefinieerde punten kunnen bij de cyclusoproep gebruikt worden:

i N... G81...
N... G79 PI P2 P3*
* max. 4 punten per zin

II
1
1 5.4.3.1
**
*
:? MAHO
1
9
A

= Gatencirkeldefinitie G77 £v /i-

3 boorcycli
met rÿrn

In een G77-zin worden punten gedefinieerd, die op gelijke tussenafstanden liggen op een cirkel.
In deze punten wordt een eerder gedefinieerde cyclus uitgevoerd.

5
Gatencirkeldefinitie:
2 G81...
2
3
G77 X32 Y25 ZO R15 I30 J5 K195
I
Koordinaten van
f TTT
Radius Aantal
— poÿ ltdLS-
cK.

3 het cirkelmiddelpunt van de

gatencirkel
punten op de
gatencirkel

3 Werktuigas Starthoek Eindhoek

3
Zonder aanduiding van de eindhoek Met aanduiding van de eindhoek
3
£ fe°
[0
I
2
3
0 Aor
\30°
25 0 25

a +Y
\
0 +Y
=!
-i 0 o
+x +x
3
0 32 0 32 E
5
De koordinaten van het cirkelmiddelpunt kunnen ook in poolkoordinaten of met edfi punt-
2 definitie worden geprogrammeerd:

G77 L2 = ... B2 = ... Z... R... I... J... (K.J

G77 L1 =... B1 =... Z... R... I... J... (K...) i
G78 P1 X... Y z...
G77 P1 R... I... J... (K...)

=5
-g 127
yi

5.4.3.2 MAHO
Gatencirkeldefinitie G77
met freescycli 03
Ook de freescycli G87, G88 en G89 kunnen met de gatencirkeldefinitie G77 worden opgeroepen.

1. Cyclusdefinitie (in het voorbeeld G87):

G 87 X40 Y24 Z-5 B2 R5

2. Gatencirkeldefinitie:

G77 X70 Y60 ZO R40 1 45 J4

zie 5.4.3.1

ralzr
/I
5 diep
” CN

+
60 I
1
:
+Y
t * :
o 70
\:
Bij de freescycli G87 en G88 kan bovendien een hoeksverdraaiing met B1 = ...° geprogrammeerd
worden.
:
G77 X70 Y60 ZO R40 145 J4 B1 =0
r
r
-
=
w

B1= +...

/ r
1

B1= r
n
q
 N
fT
rr 5.5.1 MAHO
7
Programmeervoorbeeld
vlak G17 HH
=3
Het getekende werkstuk moet met volgende werktuigen bewerkt worden :
3 0 15 30 40 60 80 90
I i ,10. | T1 Boor 0 6 mm
T2 Boor 0 5 mm
3 P1 P2 P3
~r* 110
A' T3 Tap M6
4-100
&
o %-W
—3 0
P5 o P6
-4-60
80
10|

i.0>_ t50
,«ÿ
3 # |10.5 _ S

y" \
3
—•- 0
3
-2(T 0

% PM
£ N 9005

i*
N1 G 17 S 950 T 1 M 66
N2 G 54
3 N3 G 98 X-10 Y-10 Z-20 1110 J 130 K 40
N4 G 99 X0 Y0 Z-20 1 90 J110 K 20
ii N5 G 99 X 30 Y 50 Z0 I 60 J 60 K 10
N6 G 81 Y2 Z-12 B 10 F 50 M3
si N7 G 79 Z0 B 2 = 37.1 L2 = 50.52
N8 G 79 B 1 = 10.5 L 1 = 40.4
3 N9 G 79 X 15 Y 80
N 10 G 77 X 60 Y 80 Z 10 R 15 I 0 J 6 K 270
a N 11 G0 Z 50
N 12 S 1200 T 2 M 66
N 13 G 78 X 15 Y100 Z0 P1
N 14 G 78 X 40 Y100 Z 10 P2
i N 15 G 78 X 80 Y100 Z 10 P3
N 16 G 78 X 15 Y60 Z0 P4 V
N 17 G 78 X 40 Y60 Z 10 P5
a N 18 G 78 X 80 Y60 Z 10 P6
N 19 G 83 Y2 Z-14 10 J 0.3 K 3
* N 20
N 21
G 79
G 79
P1 P 2 P 3 P 6
P5 P4
N 22 G0 Z 50
N 23 S 530 T 3 M 66
i N 24 G 84 Y5 Z-10 J1
N 25 G 79 P4 P5 P6 P3
i N 26 G 79 P2 P1
IM 27 G0 Z 50
? N 28 M 30

;
 r
5.5.2 MAHO
n
pi
Programmeervoorbeeld
vlak G18 HE
Het getekende werkstuk moet met een frees d = 8 mm (T1 ) en een boor d = 6 mm (T2) bewerkt
worden. 30 110 126.7 150

-1
0<pÿ=O*X T°

20ÿ
10 diep

50
5 di
24 .
8
»V7>°

n>°
19.77
rn

ITT
- 55

0ÿ \
' 2;
LS
80

S
It 16,7 ,, ,15,917 , 12.8,
3
. -(-<*)• I
1301

150
V
12.5
'4 t = 20 u m.

0 10 52 70 alle boringen 0 6, 12 diep

f
% PM
N 9006
N1 G 18 S 800 T 1 M 66
*o
IM 2 G 54
N3 G 98 X-10 Y-20 Z-10 1 170 J 30 K 170
N4 G 99 X0 Y-20 Z0 1 150 J 20 K 150
l N5 G 87 X 50 Y 30 Z-5 B 2 R 7.5 F 100 M3
N6 G 79 X 30 Y0 Z 20
N7 G 89 Z-5 B2 R 12.5
N8 G 79 Y-5
N9 G 88 X-45 Y 11.5 Z-4 B2
N 10 G 79 X 126.7 Y0 Z 19.77 B 1 = 17.4
N 11 G 87 X 45 Y 25 Z-2.7 B2 R 6
N 12 G 79 X 110 Z 55 B 1 = 17.4
N 13 G 88 X 12.5 Y-80 Z-5.2 B 2 K 4.2
N N 14 G 79 X 10 Z 130
N 15 G 0 Y 50
N 16 S 1000 T 2 M 66
N 17 G 81 Y2 Z-12 F 50
N 18 G 77 X 52 Y0 Z 80 R 17.5 I 32.5 J 7
N 19 G 79 X 70 Y0 Z 130
N 20 G 91
N 21 G 79 X 16.7 Z-17.51
N 22 G 79 X 15.917
N 23 G 79 X 12.8
N 24 G 79 X 17.71 Z 19.2
Ilf N 25 G 90
N 26 G 0 Y 50
N 27 M 30
 \
T
*
6.1 MAHO
T
: Programme's met speciale
G-funkties (overzicht)
3
Met de herhaalfunktie G14 in verbinding met een speciale G-funktie zijn verschiedene verande-
5 ringen van programmadelen mogelijk.

n
Verkleinen Verschuiven Meervoudig herhalen Vergroten
n G73 A4 = ... G93 X... Y... G92 X... Y... G73 A4 = ...

!
?
InJ
LJ
!
: J c LJ
i
!
I
!
i G73 X-1
|
G r
LJ
jilr-j
Programma-
i basisvorm

LJ :S

m
i

i
n\ n i n n
i
G73 X-1 Y-1 G73 Y-1
i

Spiegelen Verschuiven met

m
G73... assenrotatie
G93 X... Y... B4 = ...

i
 n
6.2
n
MAHO
Sprong- en herhaalfunktie G14
Met de funktie G14 kunnen delen van een programma herhaald worden HU

Zin-formaat: G14 J1 N1 =7 M2 = 18*

T
Aantal herla- Begin van Einde van
lingen (zonder de herhaling de herhaling
J woord: J 1 )
120
110

* Wanneer slechts een zin moet

65 \
_ / t = 20
worden herhaald, dan valt N2 = ...
weg.
55
45 Freesdiameter: d = 16 mm
5 diep Startpunt
30
+Y ,
10
o

0 15 35 55 75 105 120

% PM
N 9007
IM 1 G 17 S 400 T 1 M 66
N2 G 54
N3 G 98 X-10 Y-10 Z-20 1 140 J 140 K 30
N4 G 99 X0 Y0 Z-20 1 120 J 120 K 20
N5 G0 X 55 Y 45 Z2 M3
N6 G 91
N7 G1 Z-7 F 50
N8 G 43 Y 10 F 100
N9 G 42 X 50
N 10 Y-45
N 11 X-30
N 12 Y 20
N 13 X-40
N 14 Y-20
N 15 X-20
N 16 Y 45
N 17 X 40
N 18 G 40
INI 19 G0 Y 45 Z7
N 20 G 14 (J 1) N 1 = 7 N 2 = 18
N 21 G 90
N 22 G0 Z 50
N 23 M 30

I,
 n
1
6.3.1 MAHO
* Nulpuntsverschuivingen
5 G92/G93 met karthesische- EH
= of pool-kodrdinaten
* Door nulpuntsverschuivingen (NPV) kan het programmeren vereenvoudigd worden.
5
Er zijn twee soorten NPV:
* Absolute NPV Inkrementele NPV
2
G93 G92
2
2 1. Karthesische koordinaten

3
S
+Y,
a
+Y +Y

L
a
15-i—
+Y +X

!
4*, 7
20

vorige nulpunt

! 0 25

! G93 X25 Y15 (Z...) G92 X20 Y10 (Z...)

2. Poolkoordinaten
:

P
+x
B1=27°

:
\+Y
82-31°
+X
r
/
*x

+x vorige nulpunt

G93 B2 = 31 L2=29.15 (Z...) G92 B1= 27 L1=22 (Z...)

12.,
 ri

6.3.2 MAHO
Nulpuntsverschuivingen
G92/G93 met assenrotatie [IE

Met de assenrotatie kan het koordinatensysteem om het werkzame nulpunt verdraaid worden.

Absolute NPV G93 Inkrementele NPV G92

met assenrotatie met assenrotatie

+Y•A B4= -20°

o

15tÿ
20
0+
+X
0 25
G93 X25 Y15 Z... B4 = 25 G92 X20 Y10 Z... B4=-20

Een verdere verdraaiing van het koordinatensysteem is met G92 B4 = ... mogelijk:

0°
*v
M/
30o

G92 B4 = 20 G92 B4 = 30

De programmatie van een NPV met assenrotatie is ook in poolkoordinaten mogelijk:

G93 B2=... L2=... Z=... B4=25 G92 B1=... L1=... Z=... B4=-20
 X
7
7
6.3.3 MAHO
!
Programmeervoorbeeld over
nulpuntsverschuivingen rÿTn

Geprogrammeerd worden:
•Inkrementele NPV G92
•NPV + assenrotatie
Absolute NPV G93
195 • G93 B4 =
- t =20
~n

U U
120 u u +x
130

65 U LJ Freesdiameter:

-
55
45
d = 16 mm
5 diep Startpunt
30

10 J 10
0 lo
-n
0 15 35 55 75 105 120 145 240

% PM i

N 9008
N1 G 17 S 400 T 1 M 66
/ n
f
N2
N3
G 54
G 98 X-10 Y-10 Z-20 I 260 J 215 K 30 m
*
N4 G 99 X0 Y0 Z-20 I 240 J 195 K 20
T* N5 G0 X 55 Y 45 Z2 M3
N6 G1 Z-5 F 50
N7 G 43 Y 55 F 100
N8 G 42 X 105
N9 Y 10
N 10 X 75
N 11 Y 30
N 12 X 35
N 13 Y 10
-« N 14 X 15
N 15 Y 55
N 16 X 55
N 17 G 40 &
N 18 G 92 Y 55
N 19 G 14 J2 N1 = 5 N2 = 18
'mm
N 20 G 93 X 120 Y 130
N 21 G 14 (J 1) N1 = 5 N2 = 17 If/
N 22 G 93 X 145 Y 10 B4 = 30
N 23 G 14 <J1) N 1 = 5 N2 = 17
N 24 G0 Z 50
N 25 M 30
—

—m
 II
6.4.1 MAHO
Spiegelen G72/G73

Met de funktie G73 kan door veranderen van teken de koordinaat-waarden

•inin twee
een as
(xof y) resp.
• assen en y) (x
gespiegeld worden.

Programma-
G73 X-1 basisvorm

# #
Meeloop- Tegenloop-
frezen
LJ U4U frezen

n n mn

G73 X-1 Y-1 G73 Y-1

De spiegelfunktie kan gewist worden

•met G73 en de overeenkomstige as,

en een positief teken bv. G73 X1
•met G72 voor alle assen gelijk.
 1
6.4.2 MAHO
!
Programmeervoorbeeld-spiegelen
f 00

r 0 15 35 55 75 105 120

65
55
45
5 diep
i
/ 30
Startpunt
» J t = 20 10
0
1

n n Freesdiameter:
d = 16 mm
i

% PM
N 9009
N1 G 17 S 400 T 1 M 66
N2 G 54
i
N3 G 98 X-130 Y-75 Z-20 I 260 J 150 K 30
i N4 G 99 X-120 Y-65 Z-20 I 240 J 130 K 20
N5 G0 X 55 Y 45 Z2 M3
i N6 G1 Z-5 F 50
N7 G 43 Y 55 F 100
N8 G 42 X 105
N9 Y 10
N 10 X 75
N 11 Y 30
N 12 X 35
N 13 Y 10
N 14 X 15
N 15 Y 55
N 16 X 55
N 17 G 40
N 18 G 73 X-1 yfi
N 19 G 14 (J 1) N1 = 5 N2 = 17
N 20 G 73 (X-1) Y-1
N 21 G 14 (J1) N1 = 5 N2= 17
N 22 G 73 X +1 (Y-1)
ISl 23 G 14 (J1) N1 = 5 N2 = 17
N 24 G 72
N 25 G0 Z 50
N 26 M 30
 TT

6.5.1 in
MAHO
Tl
Vergroten en verkleinen
met G73 A4 = „. 0
Met G73 A4 = ... kunnen de afmetingen van een werkstuk vergroot of verkleind worden. De ver-
andering kan als faktor (b.v. A4 = 2*) of in percentage (b.v. A4 = 200*) aangegeven worden.

Verkleining Vergroting
G73 A4 = 0.5 G73 A4 = 1.5

CAD 150%

T*
i
NPV G93 X... Y...
u
Programma-
basisform
NPV G93 X... Y...

100%

U
+X

Met G72 wordt de vergroting resp. de verkleining terug gewist.

-
* instelbaar over parameter
 \

6.5.2 MAHO
Programmeervoorbeeld
over vergroten/verkleinen HE
0 30 m
115
G73 A4 =0.5
i G73 A4 = 1.5

70
+X

45

30
_
5 diep Startpunt
+Y,
t = 20 l 20
10 S /
0 & +x 0

0 15 35 55 75 105 295

% PM
N 9010 I
N1 G 17 S 400 T 1 M 66 (Frees 016 mm)
N2 G 54
N3 G 98 X-10 Y-10 Z-20 I 315 J 135 K 30
N4 G 99 X0 Y0 Z-20 I 295 J 115 K 20
N5 G 0 X 55 Y 45 Z2 M3
IM 6 G 1 Z-5 F 50
IM 7 G 43 Y 55 F 100
Wfi
IM 8
N9
G 42 X 105
Y 10 mmfi
N 10 X 75
N 11 Y 30
IM 12 X 35 J
IM 13 Y 10
N 14 X 15
IM 15 Y 55
N 16 X 55 Wm
N 17 G 40
N 18 G0 Z 50
N 19 S 250 T 2 M 66 (Frees 0 24 mm)
N 20 G 93 X 120 Y 20 *
N 21 G 73 A4= 1.5 m
N 22 G 14 (J1) N 1 = 5 N2 = 18 m
N 23 G 72
N 24 S 800 T 3 M 66 (Frees 0 8 mm)
N 25 G 93 X 30 Y 70
N 26 G 73 A4 = 0.5
N 27 G 14 (J 1) N1=5 N2 = 18 A
!
N 28 G 72
N 29 G 93 X0 Y0
N 30 G0 Z 50
N 31 M 30
=3 |
7.1 MAHO
Het principe van de
parameter-programmatie l3l2iii
Gelijkaardige werkstukken ...

.0+0. 0°O O
\
0 I ©r 0
0 0 0 0 r-r

04# 0
+x 0X

... hebben met de parameter-programmatie hetzelfde programma.

Aantal
Principe: boringen: £r E®
4*E2

_r Boorvlak
0 / ei
5=

E4
0 0
Cv Veiligheidsafstand
60

+VJ
0 0
0
0 rrr

0 J78" E3
De parameter E1, E2... zijn substitutief; ze kunnen verschillende waarden aannemen.

Programma-opbouw:

% PM
N...
Definitie van
N5
E1 = 2 E2 = 15 E3 = 70 E4 = 60 o de parameter
E5 = 0... / Cyclusdefinitie
N6 G 81 Y=E1 Z- = E2 c> met parameters
INI 7 G 77 X = E3 Y= E4 Z =E5 JX Cyclusoproep
met parameters
N8
 7.2 MAHO
Programmeervoorbeeld
parameter-programmatie tun
Het programma voor een vaak terugkerend werkstuk met boringen op een cirkel moet met
parameter-programmatie gerealiseerd worden.

Aantal E2

__
boringen E8
160- Boor-
vlak E5
-1 Voeding
0 E10

'
0 E1
£1 Veiligheids-
I
E4
_
_ afstand

i
0. 0 E9 <r
i

1
i 0
Tx
0 E3 200 -20 0
i

a
-I*
% PM
a
N 9011
1 N1 G 17 S 800 T1 M 66 (Boor 08)
Ti

=a N2
N3
G 54
G 98 X-10 Y-10 Z-20 1 220 J 180 K 30
IM 4 G 99 X0 Y0 Z-20 I 200 J 160 K 20
5 E1 =2 E2 = 15 E3 = 100 E4 = 80 E5 = 0 E6 = 60
N5
E7 = 20.5 E8 = 8 E9 = 316 E10 = 50
<a
N6 G 81 Y=E1 Z-= E2 F = E10 M3
•a N7 G 77 X = E3 Y=E4 Z = E5 R = E6 I = E7 J = E8 K = E9
N8 G0 Z 50
3 N9 M 30

5
 n
7.3 n
MAHO
V!
Parameter-programmatie
met berekening van parameters 00
Binnen een programma is een berekening van parameters met + — * : mogelijk.
Bij het getekende werkstuk moet het startpunt EP van de frees steeds in het midden tussen E1 en

_
E4 en op een, afstand van E13 radius + 2 mm t.o.v. de kontour liggen.

150

E7
E10 E13

E14 EP

Ell
Veiligheids-
”1
E6 afstand
,

+Y/
E5 J
TES
J-o 777* m

i
0 El E2 E9 E3 E4 200 -20 E12 0
-
Freesdiameter: d = 16 mm

% PM
N 9012 n
IM 1 G 17 S 400 T 1 M 66 1
N2 G 54
N3
N4
G
G
98
99
X-10
X0
Y-10
Y0
Z-20
Z-20
I 220
I 200
J 170
J 150
K 30
K 20
71
N5
E1 = 15 E2 = 80 E3 = 150 E4 = 190 E5 = 10 E6 = 60 E7 = 130 n
N6
E8= 15 E11 =2
E15 = E1 *0.5
E9 = E1 + E14
E12 = 6
E16 = E4 *0.5
E10= E7-E13
E13 = 10 E 17 = 50
E14= E16-E15
E18 = 100
n
N7 G0 X = E9 Y = E10 Z = E11 M3 71
N8 G1 Z-= E12 F = E17
N9
N 10
G 43
G 42 X = E4
Y = E7 F= E18 71
N 11
N 12 X= E3
Y = E8 71
N 13
N 14 X = E2
Y = E6
71
N 15
N 16
N 17
X = E1
Y = E5

Y = E7
71
N 18
N 19 G 40
X = E9 71
N 20
N 21
G0 Z 50
M 30
71
j
71

1
 1
2

8.1 MAHO
Basis van de
onderprogramma-techniek
=5
Onderprogramma's (makro's) zijn alleen-bestaande programma's, die met een eigen %-Nr.
in een gescheiden onderprogrammageheugen gestockeerd zijn.
2

% PM Hoofd-
N 9745 programma

|ÿN980T“j N9808"
N... G22 N = 9803 |j*986Tj N9I1&-
2 2 2

N... G22 N = 9803 N980T

N98OT QN9810~~~J
2

Schakelen
N... G22 N = 9807 Betekenis:
2

% PM = Part Memory (werkstuk programma-geheugen)

%MM = Makro Memory (onderprogramma-geheugen)
-ni

Onderprogramma's worden gebruikt voor de vereenvoudiging van de programmatie van

werkstukken, waarbij bepaalde stukken van het programma steeds terugkeren.

Programma-af loop :

% PM
INI 9745
Hoofd-
programma

N... G22 N = 9803

7.M
ij
N9803 $
1
2

l
N... G22 N = 9803
i Schakelen:
8 x mogelijk _LJ
%MM %MM
7OTJ7

n
N... G22 N = 9807 N9808

1
2

G22 N = 9808 ..4

i K
 1
1
8.2 MAHO
Programmeervoorbeeld over
onderprogramma-techniek HE
Voor het getekende werkstuk moeten hoofd- en onderprogramma geschreven worden.
140

75
+Y/
t = 20 V * Werktuigen:
Frees T1 c/ = 16 mm
Boor T2 d = 6 mm
+X <b
55 r
45
wF 5 diep ±_±) X
+
30 t
20 *A-~*- V, 06/10 diep
10
0
>x
T’°
-i-0

0 15 25 35 55 75 83 97 105 180 200

% MM Onderprogramma
N 9801 voor de kontour
N1 S 400 T1 M 66
N2 G0 X 55 Y 45 Z2 M3
% PM N3 G1 Z-5 F 50
Hoofdprogramma N4 G 43 Y 55 F 100
N 9013
N5 G 42 X 105
N1 G 17 N6 Y 10
N2 G 54 N7 X 75
N3 G 98 X-10 Y-10 Z-20 1 220 J160 K30 N8 Y 30
N4 G 99 X0 Y0 Z-20 1 200 J140 K20 N9 X 35
N 10 Y 10
N5 G 22 N = 9801 N 11 X 15
r- N6 G 22 N = 9802 N 12 Y 55
N7 G 93 Y 75 N 13 X 55
N8 G 22 N = 9801 N 14 G 40
N 15 G0 Z 50
N9 G 93 X 180 Y 10 B4 = 90
N 10 G 22 N = 9801 % MM Onderprogramma
N 11 G 22 N = 9802 N 9802 voor het boorbeeld
N 12 G 93 B4 = 0 N1 S 800 T 2 M 66
N 13 G 93 X0 Y0 N2 G 81 Y2 Z-10 F50 M3
N3 G 79 X 25 Y 20 Z-5
N 14 G0 Z 50
N4 G 79 Y 45
N 15 M 30 N5 G 79 X 83
N6 G 79 X 97
N7 G 79 Y 20
N8 G 79 X 83
N9 G0 Z 50
py

8.3 MAHO

r*
Onderprogramma
met parameter-programmatie
Voor het getekende werkstuk met de verscheidene kontouren moet het parametrisch programma
met een onderprogramma geschreven worden.
=a
a 140
20

a
+yj
3 I O
<N|

Freesdiameter:
d = 16 mm
a 75 it t = 20 12
Ell, E13, E14
a E7- zie 7,3
E10
a
a
E 6-
+Y/
vpv EP

E12 diep
/
U
a E
I
E8
T'°
o u +x
io
a
0 El E2 E9 E3 E4 180 200
a
a % PM % MM Onderprogramma
Hoofdprogramma
N 9014 N 9803 voor de kontour
N1 G 17 S400 T1 M66 E15 = El * 0.5 E16 = E4 * 0.5
N2 G 54 N1 E14= E16 — E15 E9 = E1 + E14
a N3 G 98 X-10 Y-10 Z-20 1 220 J160 K30 E10=E7 — E13
N4 G 99 X 0 Y 0 Z-20 1 200 J140 K20
N2 G0 X = E9 Y = E10 Z= E11 M3
a E1 =15 E2 =35 E3 =75 E4 = 105 N3 G1 Z-= E12 F50
N5 E5 =10 E6 =30 E7 =55 E8 = 10 N4 G 43 Y=E7
y
F100
a E11 =2 E12 = 5 E13 = 10
N5 G 42 X = E4
N6 G 22 N = 9803
a N6 Y=E8
N7 G 93 Y 75 A
N7 X=E3
a N8 E8 = 30 N8 Y=E6
N9 G 22 N = 9803 N9 X = E2
a N 10 G 93 X 180 Y 10 B4 = 90
N 10 Y=E5
N 11 X=E1
a N 11 E3 = 85 E5 = 23 E6 = 35 E8 = 10 N 12 Y=E7
N 12 G 22 IM = 9803 N 13 X = E9
a N 13 G 93 B4 = 0 N 14 G0 Z = E11
N 14 G 93 X0 Y0 N 15 G 40
a
N 15 GO Z 50
a N 16 M30
a
a

m
 1

9.1 1
MAHO
Basis van de poolkoordinaten
uni
De positie van een punt in het vlak kan bepaald worden met

Karthesische koordinaten of Poolkoordinaten.

30- P P
Z. = y (40 mm)2 + (30 mm)2
L = 50mm
30 mm = 0,75 +Y

0-<
tana =
40 mm
a = 36,87°
>s1'
TX +X
6 40

Bij de poolkoordinaten wordt een punt P met een hoek

en een lengte bepaald.

Voor de aanduiding van de hoek a wordt het adres B gebruikt.

Tekenregel: G 17 G18 Ta

+Yy +B +B

-B -B

L<b° +x +x
«n

+x

B63 B-135 B-42 B120

of B-297 of B225 of B318 of B-240
 9.2 MAHO
Frezeri van rechten
2

met poolkodrdinaten mil

Naast de programmatie van bewegingen in ijlgang (GO X...Y,..) of in lineaire voeding (G1 x...Y...)
is de programmatie ook mogelijk ...
1

A = Startpunt van de beweging

2

E = Eindpunt van de beweging

2

1... in poolkodrdinaten
m

G90 G91
22

A( E E

= 2S°
:• +yi vk 6° Ja#ÿ
2

+X
G1 (GO) B2 = 36 L2 = 100 G1 (GO) B1 = 25 L1 = 68
2M

2... met gemengde maataanduiding

G90 G91
2

E E

A.
+YI +Y, A. 60

+X
0 80
G1 (GO) X80 B1 =25 G1 (GO) X60 B1 =25
2 2

G90 G91

8
A,
2

0
Tx
2

G1 (GO) Y60 B1 =25 G1 (GO) Y30 B1 =25

-
 r
9.3
n
MAHO
Frezen van cirkelbogen
met poolkoordinaten HQ
Naast de programmatie van een cirkelboog in karthesische koordinaten met G2 (G3) X... Y... I...

-
J... is ook een programmatie in poolkoordinaten mogelijk.

1. Programmatie van het eindpunt van de cirkelboog

G90 G91

S
o
40y
+Y
tMÿE 34 ,~{M E
&
0-

0 50
G2 (G3) 150 J40 B2=22 L2=96 G2 (G3) 134 J20 B1 =-18 L1=77

---
-rr

30T
I +YA
4r7
W
1 |M
=3

o- -
'Tx
0 30
G2 (G3) 130 J30 B5 = 80 G2 (G3) 111 J42 B5 = 89 52
rrm

2. Programmatie van het middelpunt van de cirkelboog ITT

G90

A = Startpunt van de beweging =:

E = Eindpunt van de beweging
+Y &
0

90
G2 (G3) X90 Y34 B3 = 38 L3 = 64
i ct v-ÿcXpu.ucC"
crÿXÿ
u
x
a
x/.. 2... *7=..
6
r
21- .

10.1.1 '5.
1 fctoJ <Zv wA pVAOy. VAX3ÿAÿ V*2-
3 Programmeren van twee rechten
5 met G11 I I 3 2 1 1|
3 Met G11 kunnen vereenvoudigd twee rechten in een zin geprogrammeerd worden.
3 G11
Karthesische koordinaten Poolkoordinaten

1. Eindpunten van beide rechten zijn 2. Lengte en hoek van beide rechten zijn
gekend gekend
70T\1
70
60 A.8.130

+Yy

0 80 150
1° rechte G1 X80 Y60 1° rechte G1 B2 = 36.87 L2 = 100
G91
2° rechte G1 X150 Y70 2° rechte G1 B1 = 8.13 L1= 70.711

G11 X80 Y60 G11 B 36.87 L100

G91
G11 X150 Y70 G11 B8.13 L70.711

G91 D
G11 X80 Y 60 X1 = 150 Y1 = 70* G11 B 36.87 L100 B1 = 8.13 L1 = 70.711*
* De adressen van de 2e rechte worden met INDEX geprogrammeerd.

3. Eindpunt van 2e rechte en hoek zijn gekend

70
J813°
•V
yt Wr %
0- ,

0 150
G11 X150 Y70 B 36.87 B1=8.13
 1
1
10.1.2 MAHO
Afronding en afschuining
met G11 HE
Aan twee zich snijdende rechten kan met de G11-programmatie de hoek afgerond worden
(adres R) resp. een afschuining (adres K) tussengevoegd worden.

G11

Karthesische koordinaten Poolkoordinaten

1. Eindpunten van beide rechten zijn 2. Lengte en hoek van beide rechten zijn
gekend gekend

K K

+v

G91
G11 X80 Y60 R20 X1 = 150 Y1 =70 G 11 B 36.87 L100 R20 B1 =8.13 L1 =70.711
K15 K15

3. Eindpunt van 2e rechte en hoek zijn gekend

I
K . I
:i
n
+Y n
n
n
G11 X150 Y70 B 36.87 R20 B1 = 8.13 n
K15
n
Aan het einde van de 2e rechte kan met R1 = ... een radius resp. met K1 =
tussengevoegd worden.
... een afschuining n
71
71
1
1
10.1.3 MAHO
1
Programmeervoorbeeld G17
10
3 o 40 De kamer is 10 mm diep voorge-

120 1 freesd. De kontour moet nabe-

werkt worden. Het starten op de
kontour resp. het verlaten van de
fi 110
kontour moeten met een kwart-
t = 20 cirkel geprogrammeerd worden
(R20).
I* & Freesdiameter: d= 10 mm
3 70
T
3
(%
Startpunt op
3 Uitloopboog
de kontour

5 f
10
I +Y
vg_ \
7
|
6-ÿ
<!

0
+x
0 10 60 130
d
% PM
2 N 9015
IM 1 G 17 S 800 T 1 M 66
l\l 2 G 54
2 IM 3 G 98 X-10 Y-10 Z-20 1 150 J 140 K 30
«a IM 4 G 99 X0 Y0 Z-20 1130 J 120 K 20
IM 5 G 0 X 60 Y 30 Z2 M3
IM 6 G 1 Z-10 F 80
IM 7 G 43 X 80

—
IM 8 G 42
IM 9 G 2 X 60 Y 10 R 20
IM 10 G 11 X 10 Y 10 R 15 X 1 = 10 Y 1 = 70 R 1 = 15
3 IM 11
IM 12
G
G
11
11
X 40
X 130
Y 70
Y 10
R8 X 1 = 40 Y 1 110 R 1 = 15
B0 R 20 B 1 = -60 R 1 = 20
-
IM 13 G 11 X 60
2 IM 14 G2 X 40 Y 30 R 20
IM 15 G 40
IM 16 G0 Z 50
3 IM 17 M 30
 1
1
10.1.4 MAHO
Programmeervoorbeeld vlak G18
tun
-75
10°

-55
<8 15°
CO
m
a: A5° IjSo'

R15

+X
0 ©
15 1
17266°/ £#
70

55 J-
&O'
1 ’15° *

-75 -55 -40 0 40 75 -20 -5 0

Freesdiameter: d = 20 mm
% PM n
IM 9016
IM 1 G 18 S 350 T 1 M 66
IM 2 G 54
IM 3 G 98 X-85 Y-20 Z-85 1 170 J 30 K 170
IM 4 G 99 X-75 Y-20 Z-75 1 150 J 20 K 150
IM 5 G0 X-65 Y2 Z-67 M3
IM 6 G1 Y-5 F 50
IM 7 G 43 Z-55 F 100
IM 8 G 41
IM 9 X-55
«T1
IM 10 G 91
IM 11 G 11 B-15 L 56.94 R 36 B 1 = 15 L 1 = 56.94
IM 12 G 11 B-80 L 40 R 15 B 1 = -107.266 L 1 = 73.94 R 1 = 10
IM 13 G 11 X-80 Z 0 B 165 R 15 B 1 = 60 .-S ,
IM 14 G 11 X-15 Z-40 X 1 = 0 Z 1 = -70
IM 15 G 90
IM 16 G 40
IM 17 G0 Y 50
IM 18 M 30
10.2.1 MAHO
Programmeren met G64 ft

De geometrieberekening met G64 maakt programmatie van komplexe kontouren mogelijk. Snij- en
raakpunten worden door de besturing berekend.

Programma-opbouw N•
N G64 Inschakelen van de geometrieberekening
N
Programmatie van de kontour
N...
N... G63 Uitschakelen van de geometrieberekening
N...

Gebruiks-mogelijkheden
1. Snijpuntsberekening
I RECHTE - RECHTE RECHTE - CIRKEL CIRKEL - CIRKEL

+ + +

2. Verbindingsboog in een snijpunt

I RECHTE - RECHTE RECHTE - CIRKEL CIRKEL - CIRKEL

+ +

3. Raakpuntberekening

4. Verbindingsboog in een raakpunt

5. Overgangsboog voor het verbinden van elementen

I RECHTE - CIRKEL CIRKEL - CIRKEL

+ + +

?
 n
10.2.2 MAHO
n
Snijpuntberekening rechte rechte -
Bij twee op elkaar volgende rechten wordt
G1 de eerste rechte met de hoek B1 = ...
geprogrammeerd.
=...°
N... G1 B1 = ...
+Y

+X

Voor de tweede rechte bestaan er twee mogelijkheden.

1. Programmatie van het einpunt

G1 G1

B1= 32° = -41o N..

N... G64
N... G1 B1 =32
30 N... (G1) X100 Y30* B1 =-41
+Y N..

o in

* De programmatie van het eindpunt is ook in pool-

kodrdinaten, met L2 =...B2 = ..., mogelijk.

0 100

2. Programmatie van een hulppunt N...

N... G64
N... G1 B1 =32
N... (G1) X1 = 124 Y1 = 0 B1 = —45
G1 G1 N... (G1) X 140 Y40 B1 = 18
N...
B1*32° B1 = -45° «n
G1
40

+Y B1 = 18°

L> Hulppunt
0

0 124 140

*
T
T
10.2.3 MAHO
55 Snijpuntberekening rechte cirkel -
Wanneer een rechte een cirkel snijdt,
dan ontstaan twee snijpunten.
J1 = 2
Bepaling volgens de kijkrichting:
5 J1 = 1 links snijpunt
W
g J1=1 J1 = 2 rechts snijpunt

:r H-

RECHTE - CIRKEL
G2
3

3
60
J1= 1
* N...
N... G64
G1 r
B1 = 30°
\ N... G1 B1 =30 J1 = 1
N. . G2 R32* 1 92 J60
N...
3
* R valt weg wanneer het eindpunt van
3 de boog geprogrammeerd wordt.

g o
g
o 92

CIRKEL - RECHTE
£ G2
g
g
70
% J1 = 2
(31
g
B1 = -30°
3 40 N..
3 N... G64
+Y N... G2 R 32* 1 40 J70 J1=2
g N... G1 X130 Y40 B 1 = -30
N..
3 0 e
3 * R valt weg wanneer het startpunt van
de boog geprogrammeerd wordt.
0 40 130
3
2

3
j — %
 V

10.2.4
r
MAHO
a
Snijpuntberekening cirkel cirkel -
JI=I
Wanneer twee cirkels snijden, dan
ontstaan twee snijpunten.
t
Bepaling volgens de kijkrichting:
J1 = 1 links snijpunt
J1=2 rechts snijpunt
/ J1=2
Cirkel 1 Cirkel 2

G2
J1=1 G2
$
<ir s>
°5 N..
<3r
N... G64
40 N... G2 R46' 1 65 J40 J1 = 1*
N... (G2) R30* 1120 J40
N.. rr)

0+

0 65 120

65 N...
9* *?<9 N... G64
N... G3 R45* 1 55 J65 J1 = 2*
N... (G3) R28* 1120 J65
J1= 2 G3
+Y * R valt weg, wanneer het startpunt van de boog
G3 geprogrammeerd wordt.

o B * R valt weg, wanneer het eindpunt van de boog

geprogrammeerd wordt.

Ih
* Wanneer de twee cirkels raken, dan vallen
J1 = 1 resp. J1 = 2.
0 55 120
10.2.5 MAHO
Verbindingsboog in snijpunt

Snijden de geometrie-elementen RECHTE-RECHTE, RECHTE-CIRKEL of CIRKEL-CIRKEL, dan

bestaan in het snijpunt 4 mogelijke verbindingsbogen.

RECHTE-RECHTE RECHTE-CIRKEL CIRKEL-CIRKEL

/
K1= 3 K1 = 2
K1= 3 + + ) K1 = 2 + K1 =4
+ ) K1 = 3
K1 = 4
K1 = 4 + + K1 = 1 + K1 = 1 K1= 1 + +
K1= 2

Bepaling : K1 ftgt in de bewegingsrichting rechts voor het snijpunt. De verbindingsbogen K1 = 2...

liggen dan in tegenwijzerzin rond het snijpunt.

RECHTE - RECHTE
G2
N..
G1 B1=-40°
N... G64

10
+ Y; B1 = 35
a K1 = 1
G1
N...
N...
N...
G1 B 1 =35
G2 R20 K1 = 1
G1 X140 Y 10 B1 = —40
0 N..
+X

0 140
RECHTE - CIRKEL
J1= 1
62
G2 4 4 I
I N..
G1 G3 N... G64
<?- N... G1 B1 =30 J 1 = 1
-V N... G2 R 18 K1 = 1
B1=30°
0ÿ K1 = 1 N... G3 R34* 1105 J62
N..

0 105
CIRKEL-CIRKEL
K1 = 4
G2 "H- N..
G2 N... G64
0)3 N... G2 R35* 1 45 J25 J 1 = 1
J 1=1 p.30 N... G3 R 16 K 1 =4
25T*y - N... G2 R30* 1100 J25
N..
0 * R valt weg, wanneer het startpunt van de boog
+x geprogrammeerd wordt.
* R valt weg, wanneer het eindpunt van de boog
0 45 100 geprogrammeerd wordt.
 n
10.2.6 n
MAHO
i

Raakpuntberekening

R1= 1 R1= 1 Een rechte kan links of rechts aan een cirkel
raken.

Bepaling volgens de kijkrichting:

0 R1 = 1 links raakpunt
R1= 2 R 1= 2
R1 = 2 rechts raakpunt
CIRKEL - RECHTE Wordt in het raakpunt de bewegingsrichting
G2 aangehouden, dan kan ook R1 = 0 geprogram-
R1 =1 meerd worden.
H}f G1
o: N..
40 j 4 N... G64
B1=-36°
N... G2 R25* 1 35 J40 R1 = 1(R1=0)
N... G1 B 1 = -36*
N..
*n

* B1 = ... valt weg, wanneer het eindpunt geprogram-

meerd wordt of een raakpunt berekend wordt.
0 35

RECHTE - CIRKEL
G2
R1= 1
•n.
G1 N..
40 N... G64
T N... G 1 R1 = 1 (R 1 = 0)
N... G2 R 30* 170 J40
+Y N..

+ x
0 70

CIRKEL - RECHTE - CIRKEL

R1 = 1 G2 N.. CT.

G1 N... G64
N... G2 R 15* 1 20 J25 R1 = 1(R1=0)
R1=1 N... G1 R1 = 1 (R 1 = 0)
45T G2 N... G2 R25* 1 80 J45
25
rar N..

* R valt weg, wanneer het startpunt van de boog

0. geprogrammeerd wordt.
+x
* R valt weg, wanneer het eindpunt van de boog
geprogrammeerd wordt.
0 20 80
 10.2.7 MAHO
i Verbindingsboog in raakpunt
Raken de geometrie-elementen RECHTE - CIRKEL of CIRKEL - CIRKEL, dan kunnen in het raakpunt
twee verschillende overgangsbogen tussengevoegd worden.

*
!
RECHTE - CIRKEL

+
CIRKEL -CIRKEL
K1 = 12
<>1.+ +
! Kl = 10 - Kl= 20
i 17K1= 22
!
Bepaling volgens de kijkrichting: K1 = 10 of K1 = 12 linkse verbindingsboog
K1 = 20 of K1 = 22 rechtse verbindingsboog
: RECHTE -CIRKEL
R1=1
I N..
40 G2 N... G64
I N... G1 R1 = 1
I + Y, N... G2 R15 K1 = 10
G3 N... G3 R25* 1 80 J40
K1 =10
\ 0 N..

!
0 80
! CIRKEL - RECHTE
G2 K1 = 10
N..
N... G64
N... G2 R28* 1 40 J35 R1 =2
35 G1 N... G3 R16 K1 = 10
N... G1 B 1 = 30*
G3 N..
R1= 2
0 0 +x
* B1 =... valt weg, wanneer het eindpunt
geprogrammeerd wordt of een raakpunt
berekend wordt.
0 40
CIRKEL - CIRKEL
K1 = 12
N..
1
N... G64
! N... G2 R30* 135 J25
N... G3 R18 K 1 = 12
N... G2 R20* 1 85 J25
25 N..
i
* R valt weg, wanneer het startpunt van de boog
! 0ÿ-0 geprogrammeerd wordt.
X * R valt weg, wanneer het eindpunt van de boog
I 0 35 85
geprogrammeerd wordt.
 rr
10.2.8 IT
MAHO
K
Overgangsboog voor
het verbinden van elementen
Liggen de geometrie-elementen RECHTE-CIRKEL resp. CIRKEL- CIRKEL naast elkaar (geen
snijpunt/geen raakpunt), dan bestaan onder andere volgende overgangsbogen:

RECHTE-CIRKEL

4 + K1=11 K1= 21

K1= 10 + K1 = 20

G1
60 G2
K1=21 B1= 0 N..
N... G64
N... G2 R20* 1 35 J30
30 & N... (G2) R45 K1 =21
+Y
G2k Sr
Ty, N... G1 X85 Y60 B1=0
N..

0 m +X

0 35 85
K1 =13
CIRKEL - CIRKEL
K1 =12
+ ft +
ft + V
ft
+
K1 =22 K1 =23

G2
K1 =23
§ N..
N... G64
30
% * G2 N... G2 R20* 1 35 J30
G2 N... (G2) R50 K1 = 23
N... (G2) R 15* 1 80 J30
N..
0 o +x * R valt weg, wanneer het startpunt van de boog
geprogrammeerd wordt.

80 * R valt weg, wanneer het eindpunt van de boog

0 35 geprogrammeerd wordt.
1
1 10.2.9 MAHO
|
Programmeervoorbeeld vlak G17
3 HU
r3
Voor de getekende kontour moet
100
T 95 het programma geschreven wor-
3 den gebruikmakend van de G64-
48°'
Qr; funktie.
75
*15 De freesdiepte moet 5 mm
t =-20 1ÿ5 bedragen.
,20°
3 Freesdiameter: d = 10 mm
\<&
3 * -r30
3
3 o5t=ÿ +x
0

§ 0 30 40 \ 65 75 120 150
v

Startpunt op de kontour
3
3 % PM
N 9017
3 N1 G 17 S 630 T 1 M 66
N2 G 54
N3 G 98 X-10 Y-10 Z-20 1 170 J 120 K 30
3 N4 G 99 X0 Y0 Z-20 1150 J100 K 20
N5 G 0 X 40 Y-12 Z-5 M3
j N6 G 1 F 100
N7 G 43 Y5
j N8 G 41
IM 9 X 30
d
N 10 G 64
N 11 (G 1) B1 =110
d N 12 G2 R15 K1 = 1
N 13 G1 B1 = 48 R1 = 1
i N 14 G2 R12 K1 = 10
N 15 G3 R20 1 65 J100 J1 = 1
i N 16 G2 R10 K1=1
N 17 G1 X 1 = 150 Y 1 = 95 B1 =0 J1 =2
i N 18 G2 R25 1120 J75 J1 = 1
N 19 G3 R15 K1 = 4
N 20 G2 X 120 Y5 1120 J30
3 N 21 G1 B1 =0
N 22 G2 R10 K1 = 10
N 23 G3 R20 1 75 J30
N 24 G2 R 10 K1 = 20
i N 25 G1 X 30 Y5 B1 =0
N 26 G 63
i IM 27 G 40
N 28 G0 Z 50
a N 29 M 30
7
!

*
!
 m
10.2.10 im
MAHO
TJ
Programmeervoorbeeld vlak G18
03
-10 0 30 90 130 140 Voor de getekende kontour moet
het programma geschreven wor-
-12,5 den gebruikmakend van de G64-
+X funktie.
0ÿ 0 De freesdiepte moet 5 mm
bedragen.
& Freesdiameter: d= 10 mm

50

105
h
t = 20
<k7

_Q°
---
I
89

105

125
137,5
Startpunt op de kontour

% PM
N 9018
N1 G 18 S 630 T1 M 66
N2 G 54
N3 G 98 X-20 Y-20 Z-22.5 1170 J 30 K 170
N4 G 99 X-10 Y-20 Z-12.5 1150 J 20 K 150
N5 G 0 X-17 Y-5 Z 125 M3
N6 G 1 F 100
N7 G 43 X0
N8 G 41
N9 Z 50
N 10 G 64
N 11 G2 R 30 I 30 K 50 R 1= 1
N 12 G1 R 1=1
N 13 G2 R 15 I 90 K 15 R 1= 1
N 14 G1 B 1 = 220
N 15 G3 R 16 K 1 = 4
N 16 G1 B 1 =0 R 1 = 1
N 17 G2 X 130 Z 105 I 114 K 105
N 18 G1 B 1 = -130
N 19 (G 1) X 1= 0 Z 1 = 125 B 1 = 180
N 20 (G 1) X0 Z 105 B 1 = 150
N 21 (G 1) Z 100
M 22 G 63
N 23 G 40
N 24 G0 Y 50
N 25 M 30
1
1
1
MAHO
~2 Oefeningen
3
:3 Hoofdstuk 2: Basis der programmatie

1. Absolute maataanduiding G90

3 2. Inkrementele maataanduiding G91
3
Hoofdstuk 3: Voorbereidingen aan de machine
3
3. Nulpunt zetten met de kantentaster
3
3 Hoofdstuk 4: Freesprogramma's met GO, G1, G2 en G3

3 4. Freesprogramma's met GO en G1
3 5. Berekenen van kontour-punten
6. Freesprogramma met GO, G1, G2 en G3
3
3 Hoofdstuk 5: Freesprogramma's met cycli
3 7. Freesprogramma met de cycli G81, G87, G88 en G89
3 8. Boorprogramma met puntdefinitie G78
3
Hoofdstuk 6: Programma's met speciale G-funkties
3
9. Boor- en freesprogramma met herhaling van een deel
3 van het programma
3 ' 10. Spiegelen G72/G73 i
3 11. Nulpuntsverschuiving, vergroten/verkleinen
3
- Hoofdstuk 7/8: Inleiding in de programmatie met parameters /
Onderprogramma-techniek
12. Freesprogramma met onderprogramma
3
Hoofdstuk 9/10: Programmeren met poolkoordinaten /
3 Programmeren van komplexe kontouren

3 13. Freesprogramma met G11

3 14. Freesprogramma met G11 en G64
15. Freesprogramma met G64

3
9
 n
11.1
n
MAHO
Absolute maataanduiding G90 -1
(zie 2.5.1)
-X
a) Is-waarde: xn z\Z3 +z
-2ÿ
b) Moet-waarde: XI I ZI I
c) Wat werd geprogrammeerd?
X Z \ZZ\ (G90)
Vul de bewegingspijl in.

Moet-waarde Is-waarde

a) b) c)
,10 10 10

4+4 4H-4
•0

__ _
+x +Y +Z

Is-waarde: x=[ ] mm Y =[ ] mm Z=[ mm

Ingave: X — 20 Y + 20 Z + 20

Nieuwe
frees-
positie H- #ÿ H-4-4 44-H-H 44
0
bij G90: +x cÿ>+Y +Z<o-
Het woord MAHO moet met de vertikale spil gegraveerd worden
(de Ykoordinaten blijven buiten beschouwing):
G90-ingave
Startpunt
X z X z
J +X P1 X +5 Z + 20 P11
T T P2 P12
‘'i \—jr - p • P3 P13

tZHWh+ + -+ 14
P4
P5
P14
P15
in 3' 10 '9 P6 P16
-V-TsTiS 8 Ti+,6rÿr+20T P7 P17
P8 P18
5
P9 X +28,333 P19
P10 P20

I
n 1
n
11.2 MAHO
a
2 Inkrementele maataanduiding G91
3 (zie 2.5.2)
1 +X
a) Is-waarde: xEZD z +z
JS>.
! b) Moet-waarde: XI IZI I
J

'
c) Wat werd geprogrammeerd?

Vul de bewegingspijl in.

X\ZD Z CZH (G91) Hi
3
i Moet-waarde Is-waarde

!
a) b) c)
J ,10 10 10
3
i +X
0 H—H
+Z
0 i

.2
Is-waarde: X =[ Y =[ ] mm Z=[ ] mm
2
a Ingave: X — 20 Y + 20 Z + 20

Nieuwe
frees-
positie 4—H- +
bij G91: -o-x -=o+y +Z<ÿ

Het woord MAHO moet met de vertikale spil gegraveerd worden

(de Y koordinaten blijven buiten beschouwing):

G91-ingave
Startpunt
X z X z
/ P1 X +5 Z + 20 P11
T P2 P12
2 2
J2_p5i 118
| 191_ P3 P13
+z
+
+—s-py--+-- P4
P5
P14
P15
3' 0 1
9 P6 P16

T- ri 5+ \+ ah TV
I
+I iir V+lor P7
P8
P17
P18
5
P9 P19
P10 P20

1
 n
11.3
n
MAHO
l
Nulpunt zetten
met de kantentaster (zie 3.2)

Welke ingave zijn bij het nulpuntzetten voor de getekende voorbeelden nodig, wanneer de kanten¬
taster een diameter d = 10 mm heeft?

Vlak G17 Vlak G18

-10 o 110

-12,5
o B

+Z

+Y

87,5
+x O
Ingave: x Ingave: x
(Reset Axis) y (Reset Axis) z ITT

Kantentaster

CY d= 10,0 mm
-41

+Y
+X
o
O +X
o
+z

-46 59
11

-68 0 52 -44,5 0 75,5

Ingave: x Ingave: x
(Reset Axis) y (Reset Axis) z
I
u
Jl
11.4 MAHO
4
Freesprogramma
met GO en G1 (zie 4.2.2)
0 50 95
3 -X Kontour I
0
5
+z
# 0

17 J 15
] t=c>
5 diep Kontour II
SI 35-1
t =20 Freesdiameter: d = 10 mm
S 50
Freesdiepte: t = 5 mm
HI 65 1

75

—i
80

i
0 5 15 33 67 85 95 115 120

=i % PM
N 9019
j N1
N2
N3 G 98
N4 G 99
N5
N6
N7
N8 G 41
N9
ni N 10
N 11
ni N 12
N 13
2 N 14
N 15
3 N 16 G 40
N 17
5
N 18
-s INI 19
N 20 G 42
N 21
N 22
-a N 23
N 24
N 25
N 26
2 N 27
N 28
N 29 G 40
N 30
N 31
 TJ]

11.5 TO
MAHO
Ik
Berekening van kontourpunten
(zie 4.4.2)

De koordinaten van de punten P1f P2, P3 en P4 moeten berekend worden (werkstuktekening en

programma zie 4.4.2).
b X 1. Berekening van de lengte a
AK.
7 tan 60° = Gk = 10Qmm a= mm
Ut Ak a

2. Berekening van de lengte b

O b = 130 mm — a b= mm
y
4ÿ 3. Berekening van de lengte c
tan 30° = - Gk- = _9._ c= mm
4 Ak 20 mm
a XT = b —c
x= mm
130 y1 = 10mm + 100mm Pi1 y= mm

4. Berekening van de lengte d en e

Ace \ sin 60° = -Gk_ = A d= mm
c H C

A cos 60° = AA = e= mm
H c
x2 = b + e X_ mm
Detail X y2 = 110 mm — d P22 y= mm
E
5. Berekening van de lengte f (AABM)
d
tan 30° = Gk = 20 mm f= mm
Ak f

P3\B 6. Berekening van de lengte g en h (AABD)

A
\ cos 60° = AA = JL g= mm
/ M
h
4 H f

’30° sin 60° = -Gk_ = A h= mm

I H f
D 9 A/ x3 = 130 mm — g
y3 = 10 mm + h P33
X_

y=
mm
mm
Detail Y X = mm
X4 = 130 mm — f P44 y= mm

i
 %
r
n 11.6
3
MAHO
Freesprogramma
met GO, G1, G2 an G3 (zie 4.3)
60 115

-a
-Hi
&
Ha

—s
«w>-
Freesdiameter: c/=16mm
-Ti
7>\ Freesdiepte: t = 6 mm
-Hi
mi !£•
Hi

-H ~
0 S 70

% PM
.3 N 9020
N1
H
N2
Hi N3
N4
-H N5
N6
2 N7
N8 G 41
a N9
N 10
N 11
N 12
N 13
N 14
N 15
H N 16
N 17
N 18
* N 19
m N 20
N 21
xi N 22
N 23
N 24
INI 25 G 40
N 26
N 27
H
INI 28 G2
N 29
H
N 30 G2
N 31
5 N 32
•i

m
.
 r
11.7 T:
MAHO
Td
Freesprogramma met de cycli
G81#
_ G87, G88 en G89 (zie5.3)
0 IIS

0*— &=£>$—,- 41
v
* .
o1
t
7S4-
Q

*e
** o 4 o'

0 c Werktuigen:
m
0j T1 Frees d = 10 mm

Ml
=- s T2 Boor d = 5 mm
‘0 1
125-$— C

soi¬
T &
t~ T ls— srso
—
H alle boringen d = 5 mm, 6 mm diep
% PM
N 9021
N1
N2
N3
N4
IM 5
N6
N7
IM 8
N9
N 10
N 11
N 12
IM 13
IM 14
N 15
IM 16
N 17 G 81
IM 18
IM 19
IM 20
N 21
N 22
N 23
N 24
IM 25
IM 26
IM 27
IM 28 G 81 B6
N 29
IM 30
N 31
N 32
N 33
n
IR
1
11.8 MAHO
m

Boorprogramma
met puntdefinitie G78 (zie 5.4.2)

Bewerkingsvolgorde : Werktuigen:
"2 1. Centeren T1 Centerboor
2. Boren ( metG83) T2 Boor d = 8,5 mm
2 3. Tappen T3 Boor d = 6 mm
jj T4 Tap M10

2
3

2 % PM
N 9022
3 N1
N2
3 N3 G 98
N4 G 99
3 N5 G 99
N6 G 99
2 °T
10
-.0
8
N7 G 78
SJ 1 20
N 8
N9
3 N 10
40 1
N 11
i N 12
N 13
i N 14
0-
N 15
i
lef2- -00 N 16

$ 0 N 17 G 81
N 18
40
a N 19
N 20

e
60
& N 21 M6

s
75
84
i 0 —
L(|
& -0 0
N 22 G 83
N 23
N 24
: 100 T
N 25
0 "ST 40 60 80 95 115 130
N 26 G 83
a N 27
N 28
; N 29 G 84
N 30
a IM 31
N 32
s N 33

2
i
i
fm
 r
11.9 MAHO
r
hi*
Boor- en freesprogramma met herhaling
van een deel van het programma (zie 6.2)
°r
r
50
j — t =20
Bewerkingsvolgorde:
rÿG "S f 1. Frezen van de kamers
‘O -0
35 1- a % I
-s G
in 2. Centeren
i
3 diep
3. Boren
G O _L
G 0 4. Verzinken
& 30
Werktuigen:
G O G G T1 Frees d = 10 mm
90 1 G°- H
T2 Centerboor
G G T3 Boor d = 5 mm
T4 Verzinker 60°
,2S1

0 40 110 150 alle boringen d = 5 mm, 10 mm diep

% PM
N 9023
N1
N2
N3
N4
N5 G 87
IM 6
N7
N8
N9
N 10
N 11
N 12 G 81
N 13
N 14
N 15
N 16
N 17
N 18
N 19
N 20
IM 21
N 22
IM 23
N 24
N 25
N 26 G 81
N 27
N 28
N 29 G 81
N 30
N 31
N 32
 \

R
1
11.10 MAHO

r»
Spiegelen G72/G73 (zie6.4.D
150_

2
<
m
!

*x
S

= #*,
i
V1 i
W - -I 25

Freesdiameter: d= 16 mm

JC\ V
J-65 Freesdiepte: t = 5 mm
i
.0 15
*4
45
-4——II
55 65

% PM
N 9024
IM 1 A

IM 2
INI 3
N4
IM 5
N6
N7
IM 8
IM 9
N 10
N 11
N 12
N 13
N 14
IM 15
IM 16
IM 17
N 18
N 19
N 20
N 21
IM 22
IM 23
N 24
IM 25
IM 26
IM 27
IM 28

i
i
 r
n
11.11 MAHO
n
Nulpuntverschuiving
vergroten/verkleinen (zie 6.3/65)
0 2,5 40 112,5 129,3 150

+x
o 0
5

MAHO
MAHO MAHO

_
+z

30 -0- 30,6

60
D
3s MAHO Ax
75 o
90 O

t = 20

150

0 5

0 5 20 29 38 48 57,5 70

+x
Of o
+Z
7,5

9r

18

22,5

30

0 12,5 22 24,1 33,9 36

I
IS
[in
% PM
i«rÿ5
N 9025
N1
N2
N3
N4
N5
N6
— N7
N8
M

— i N9
N 10
N 11 ;
—5
N 12

— N 13
N 14
A
N 15
N 16

—ni N 17
N 18
N 19
-Si N 20
N 21 H
-Si N 22
N 23
-Si N 24
N 25
N 26 o
N 27
N 28
N 29 2x
N 30 herhalen
N 31
N 32 Vergroten
\
N 33 G73 A4 = 2
N 34
I
N 35
N 36
N 37
N 38 Verkleinen
N 39 G73 A4 = 0.5
N 40
TW1 N 41
N 42
-r* N 43
N 44
N 45
N 46
-ri Verkleinen
N 47 G73 A4 = 0,7
N 48 en draaien
N 49 (-65°/ + 65°)
-ri N 50
N 51
N 52
N 53
N 54
-Si
N 55
-Si
i

jm

m
 m
n
11.12 MAHO
1
Freesprogramma
met onderprogramma (zie 8)

Voor regelmatig voorkomende rechthoekige kamers is het raadzaam een onderprogramma te

schrijven (parametrisch) voor de nabewerking.
o 60 120 -20 -5 0

0
+x +Y
E1
E9
+z'

50

*ZY
__ LU
v)

Start en einde van

de nabewerking
LU

s E 5- E6 T1 Freesdiameter:
d= 10 mm

V. y T2 Freesdiameter:
d = 10 mm
80 (Werktuig voor
nabewerking)
100

% PM % MM
N 9026 N 9804
l\ll T1 N1
N2
N3 N2 G91
N4 N3
N5 G87 N4 G90
N5
N6
N6 G41
N7
N7
N8 T2 IM8
E1 = E2 = E3 =
N9 N9
E4 = E5 = E6 = N 10
N 10 N 11
N11 N 12
N12 N 13
N13 N 14
N 14 IM 15
N15 N 16
N 17
JM 18
N19
N20 G 40
N21
N22 G91
N23
N24 G90
 '
I

11.13 MAHO
>
Freesprogramma met G11 (zie 10.1)
i 0 20 70 130 150

'S
o r T°
+Z <5o, •5? [P
?_r\

50 t = 20

23.7° £

R30
/h
IV~>
cO
100

<o
/

* %
140

150
# Freesdiameter:
d = 12 mm

Freesdiepte: f = 5 mm
o 10

% PM
N 9027
N1
N2
INI 3
N4
N5
N6
N7
N8 G 41
N9
N 10 G 11
N 11 G 11
N 12
N 13 G 11
N 14
N 15 G 11
l\l 16 G 40
N 17
N 18

to
-f i
 T?
1
11.14 MAHO
t

Freesprogramma
met G11 en G64 (zie 10.1/10.2)
0_ 70 150

0-t- -»0

10
*Z|
#
30 4-

50-LR20t
\ t =20

-70

R28

no 4—

*
& \l Freesdiameter:
140 J d = 12 mm
150-*-
Freesdiepte: t= 5 mm
0ÿ 35 60 120 140

% PM
N 9028
N1
N2
IM 3
IM 4
IM 5
N6
IM 7
N8 G 41
N9 G 64
N 10
N 11
N 12
N 13
N 14
N 15
N 16 G 63
N 17 G 11
IM 18 G 11
IM 19 G 11
IM 20 G 11
IM 21
IM 22 G 40
N 23
N 24
 li

11.15 MAHO j
Freesprogramma met G64 (zie 10.2)
150

T
10°
F

+x
§ 0
t =20
*Z
fU°-

Freesdiameter:
d= 10 mm

J-75 Freesdiepte: t = 5 mm

D 75

% PM
INI 9029
N1
N2 '
N3
IM 4
IM 5
IM 6
IM 7
N8 G 41
N9
IM 10 G 64
IM 11
IM 12
N 13
N 14
N 15
N 16
N 17
IM 18 G 63
IM 19
N 20 G 40
IM 21
IM 22
 1
I
MAHO
rj
Foutcodelijst CNC 432 Stand: November 1987

Program meerfouten

P01 Ongeldig woord in een blok geprogrammeerd P25 Bij M3, M4, M13, M14 geen S geprogrammeerd
P02 Vereiste adres ontbreekt, bv. bij G04X P26 Waarde van de machinekonstanten zijn buiten het
P03 Ongeldige G-funktie toelaatbare bereik
P04 Geen voeding geprogrammeerd P27 Geprogrammeerde T-nummers zijn in de NC niet beschik-
baar of T-nummers werden met verkeerde M opgeroepen,
P05 4e as is een draai-as en er werd G02, G03 geprogrammeerd
bv. M6, M46, T50 bij magazijn met 24 gereedschappen
P06 Gereedschaps-as gespiegeld (G73) en er werd een cyclus
P28 Opgeroepen E-parameters zijn niet gedefinieerd
opgeroepen (G79)
P29 E-parameter rekenbereik te groot
P07 Geprogrammeerde parameter te groot
P30 NC op metrisch, er werd een programma in inch ingelezen
P08 G14, G29 regelnummers in deelprogramma of Macro (G70, G71)
niet aanwezig
NC op inch, er werd een programma metrisch ingelezen
P09 G22 gezochte Macro-programma niet gevonden (G70, G71)
P10 G22 Macro-programma meer dan 8 x gestapeld, P31 Geprogrammeerde toerental buiten het bereik
G14 meer dan 3 x gestapeld P32 Herhaling J werd 0 geprogrammeerd bij G14, G29, G77
P11 G22 terugsprong uit de Macro niet modelijk 4e as geen lineaire as (G20 aktief)
P33
(aangezien de regel na G22 gewist werd)
P34 Programmeerfout in de volgende regel bij G41, G42 en G11
P12 G14, G29 werd in teach in geprogrammeerd
P35 Geprogrammeerde eindpunt niet op de cirkel
P 13 Cirkelbeweging bij G43/G44 geprogrammeerd
P36 Aanvaring met de meettaster in ijlgang bij een meetcyclus
P 14 G79 geprogrammeerd, echter geen cyclus gedefinieerd
P37 Meetobjekt werd niet gevonden
P 15 Cyclus met G79 opgeroepen echter geen M3, M4, M13
of M14 geprogrammeerd P38 De gemeten verschilwaarden zijn groter dan de ingegeven
tolerantie in G49
P 16 Opgeroepen punten zijn niet gedefinieerd
P39 Geen goede verschilwaarde of tolerantie in G50
P 17 Geprogrammeerde as is niet aanwezig
P40 Meetcyclus geprogrammeerd, maar meettaster niet
P 18 Leesfout in het aktieve programma (NC-systeemfout) geaktiveerd via MC
P19 Bij oproep van G43/G44 zijn de huidige posities en
P41 G23 geen programmanummer aangegeven
de geprogrammeerde posities identiek
P42 G23 geprogrammeerde regel niet gevonden
P20 Gereedschapradius groter dan geprogrammeerde radius
(G41, G42, G87, G88, G89) P43 G23 geprogrammeerde programma niet gevonden
P21 E-parameter door 0 gedeeld P44 G23 editeren moet voor de oproep beeindigd worden
P22 Bij G14 sprang begin en einde verwisseld P45 G23 editeren moet voor de terugsprong beeinigd worden
n
(regelnummer kontroleren) , P47 Bij aktieve rotatie is de funktie niet toegestaan
P23 Bij G87, G88 en G89 geen gereedschapradius M3/M4 geprogrammeerd bij aktieve meettaster
geprogrammeerd P49 Let op: gereedschapradius groter als geprogrammeerde
P24 l-waarde bij G87, G89 <20> kleiner als 1% resp. radius (G41, G42, G87, G88 en G89)
groter dan 100% ingegeven

Geometrie programmeerfouten
P51 Rechte lijn met punt niet toegestaan P67 R afronding te groot tussen twee snijdende cirkels
P52 Rechte lijn met hoek niet toegestaan P68 Raakpunt niet mogelijk tussen lijn en snijdende cirkel
P53 Rechte lijn met punt en hoek niet toegestaan P69 R afronding te groot tussen lijn en snijdende cirkel
P54 Rechte lijn met raakpunt niet toegestaan P70 Afronding niet toegestaan
P55 Rechte lijn
met snijpunt niet toegestaan P71 Ongedefinieerde regel
P56 Afschuining niet toegestaan P72 Regel niet toegestaan
P57 Cirkelbeweging met eindpunt niet toegestaan P73 Startpunt van de lijn is midden-cirkel
P58 Cirkelbeweging met middelpunt niet toegestaan P74 K1 = J1 = of R1 = is niet toegestaan
P59 Cirkelbeweging met raakpunt niet toegestaan P80 Fout in de eerste geometrieregel
P60 Cirkelbeweging met snijpunt niet toegestaan P81 Fout na lijn
P61 Geen snijpunt van twee lijnen P82 Fout na lijn-afschuining
P62 Geen snijpunt van lijn met cirkel P83 Fout na lijn-afschuining-raaklijn
P63 Geen snijpunt van cirkel met cirkel P84 Fout na lijn-afschuining-raaklijn-afronding
P64 Geen raakpunt cirkel-lijn-cirkel P85 Fout na lijn-afronding
P65 Geen afronding mogelijk lijn-cirkel P86 Fout na lijn-afronding-raaklijn
P66 Geen afronding modelijk cirkel-cirkel P87 Fout na lijn-afronding-raaklijn-afronding

I
r*
i P88 Fout na lijn-raaklijn P100 Fout na rakende cirkel
P89 Fout na lijn-raaklijn-afronding P101 Fout na rakende cirkel-raaklijn
P90 Fout na snijlijn P102 Fout na rakende cirkel-raaklijn-afronding
P91 Fout na snijlijn-afronding P103 Fout na rakende cirkel-afronding
P92 Fout na raaklijn P104 Fout na rakende cirkel-afronding-raaklijn
P93 Fout na raaklijn-afronding P105 Fout na rakende cirkel-afronding-raaklijn-afronding
3 P94 Fout na snijdende cirkel P106 Fout na cirkelbeweging
P95 Fout na snijdende cirkel-raaklijn P107 Fout na cirkelbeweging-afronding
5 P96
P97
Fout na snijdende cirkel-raaklijn-afronding
Fout na snijdende cirkel-afronding
P108
P109
Fout na cirkelbeweging-afronding-raaklijn
Fout na cirkelbeweging-afronding-raaklijn-afronding
P98 Fout na snijdende cirkel-afronding-raaklijn P 110 Reserve gereedschap in het hoofdprogramma
•3 P99 Fout na snijdende cirkel-afronding-raaklijn-afronding

£
3
G1
Grafiek fouten
Programmeerfout voor het venster
—
3 G2 Programmeerfout voor de omtrek van het ruwe werkstuk
G20 Kommunikatiefout
5
5
Bedieningsfouten
001 Veranderen van het programma of macros tijdens 019 Na = teken verkeerde adres of gegevens (bv. E1 = N)
de bewerking ingegeven
002 Geen regelnummer ingegeven 020 Ongeldige G-funktie geprogrammeerd in Play Back
003 Gezochte regelnummer niet gevonden 021 Omschakelen op Teach In, indien een regel met G11 aktief
5 004
005
Leesfout (NC-systeemfout)
Meer dan 80 tekens in een regel geprogrammeerd 022
is, of meerdere punten in een regel afgewerkt worden
Meerdere gelijke plaatsnummers in gereedschapgeheugen
023 Machinekonstanten buiten toelaatbare bereik
: 006
007
Regelnummer reeds bezet
Voorwaarschuwing programmageheugen „vol" 024 Meettaster aanvaring buiten de meetcyclus
008 Programmageheugen „vol" 025 Het aantal oproepnummers is groter dan in MC 43
: 009 Ongelding N, T, E of P nummer geprogrammeerd
026
ingegeven is
Hetzelfde oproepnummers is reeds in het PE-geheugen
(toelaatbare bereik overschreden)
;j 010 Programmanummer reeds bezet 027 Gereedschap is reeds een reserve gereedschap
011 Programmanummer niet gezocht 028 Het oproepnummer is niet in het PE-geheugen
012 Geen programmanummer geprogrammeerd 029 Geen oproepnummer aangegeven
.
( N 9000-N 9999999 ) 030 Verkeerde as-orientering (MC 102 enz.)
014 Bij G41, G42 leesfout in de volgende regel (NC-systeemfout) 031 Orientering van de 4e as ontbreekt (MC 117)
015 Bij Play Back vier assen in n (1) regel opgeslagen 049 Programma werd over het softkey-slot geblokkeerd
017 Bij regelzoekloop in Teach In/Play Back werd M30 gevonden 050 Geheugenbereik is in gebruik
018 Geheugengrootte in MC2 te klein ingegeven 051 Aantal programma's is groter dan in MC 85 ingegeven is

*
!

!
X-as fouten
X01
X02
X03
Vooralarm lineair meetsysteem
Alarm meetsysteemfout
Stroomverzorging van het meetsysteem defekt
X07
X08
Stilstandsbewaking is geaktiveerd
Berekende snelheid van de as te groot, bepaald door
voedingsnelheid in MC
X04 Max. slipafstand overschreden Dezelfde foutbeschrijving voor Y, Z, 4e en 5e as
! X05 Software eindschakelaar aangelopen
X06 Berekende snelheid van de machine te groot,
i bepaald door ijlgangsnelheid in MC

! Geheugenfouten

' M01 Checksum fout MC-geheugen (EPROM-geheugen) M22 Checksum fout EPROM 5-8
M02 Checksum fout gereedschapgeheugen (RAM-geheugen) M23 Checksum fout EPROM 9-12
M03 Checksum fout achtergrondgeheugen machinekonstanten M60 Checksum fout werkstukprogramma- en ondergrond-
(RAM-geheugen) programmageheugen (RAM-geheugen)
M21 Checksum fout EPROM 1-4
 Spindelimpulsgever fouten
n
S01 Vooralarm meetsysteem S04 Max. slipafstand overschreden m
S02 Alarm meetsysteemfout S05 In-positie venster niet bereikt (M19)
S03 Stroomverzorging van het meetsysteem defekt

Handwiel 1 fouten
W1 Vooralarm meetsysteem
W2 Alarm meetsysteemfout
W3 Stroomverzorging van het meetsysteem defekt

Hardwarefouten

#01 Systeemprogrammafout #96 Softwarefout (deling door null

#02 Rekenfout #97 Softwarefout (overloop)
#03 Temperatuur in de NC is boven 55 graden Celsius #98 Softwarefout (onverwachte interrupt)
#05 Nood-uit melding van de machine #99 Softwarefout (debug)

Gegevens in- en uitleesfouten

D01 Inlezen van gereedschapkorrekties of machinekonstanten D37 Na een woord is een ongeldig teken geprogrammeerd
bij het afwerken van een programma (bv. N9001 %PM)
D02 Geen regelnummer ingelezen D38 Adres zonder gegevens
D03 Programmanummer, dat uitgelezen moet worden D39 Regelnummer, T-nummer of machinekonstantennummer
niet gevonden niet bij begin van de regel geschreven
D04 Leesfout (NC-systeemfout) D40 Volgorde van de geprogrammeerde tekens ongeldig
(bv. X123 = Y345)
D05 Regel bevat meer dan 80 tekens
D06 Regelnummer reeds bezet D41 In- en uitleesapparatuur niet gereed
D07 Voorwaarschuwing programmageheugen „vol" D42 Fout in aantal Baud
D08 Programmageheugen „vol" D43 Ongeldig geheugen gekozen (bv. %QM)
D09 Ongeldig N.T.E of P. nummer geprogrammeerd D44 Ingelezen adres werd aan de machine niet gebruikt
(toelaatbaar bereik overschreden) (bv. N100 Q20)

D10 Programmanummer reeds bezet D45 Minus-teken bij een adres geprogrammeerd waar geen
minus-teken mag staan (bv. S-100)
D11 Programmanummer niet gezocht (bij uitlezen)
D46 In een adres meerdere = tekens (bv. E1 = E2 = E3 =)
D12 Geen programmanummer geprogrammeerd
(N9000-N9999999) D47 Programmanummer dat ingelezen moet worden
niet gevonden
D13 Ongeldig RAM-geheugengrootte ingegeven
D48 NC op metrisch terwijl een inch-programma ingelezen werd
D19 Na = teken verkeerd adres of gegevens (bv. E1 = N) (G70/G71)
D25 Het aantal oproepnummers is groter dan in MC 43 NC op inch terwijl een metrisch-programma ingelezen werd
ingegeven is (G70/G71)
D26 Hetzelfde oproepnummer is reeds in het PE geheugen D49 Geheugenblokkering tijdens in- en uitlezen
D27 Gereedschap is reeds een dochtergereedschap D50 Geheugenbereik in bewerking tijdens in- en uitlezen
D28 Het oproepnummer is niet in het PE geheugen D51 Aantal programma's is groter dan in MC 85 ingegeven is
D29 Geen oproepnummer ingegeven D80 DNC niet gesynchroniseerd
D30 Adres reeds beschikbaar D81 Verbinding onderbroken
D31 Ongeldig teken D82 Tekenopbouw niet goed, resp. informatie werd vernietigd,
D32 Pariteitsfout verkeerde inleessnelheid
D33 Woordlengtefout D83 Verkeerde pariteit
D34 In- en uitlezen werd onderbroken D84 Einde wachttijd
D35 Programmanummer kleiner dan N9000 geprogrammeerd D85 Einde wachttijd
D36 Geheugenkeuze bij het programma inlezen ontbreekt D86 DNC rekeneenheid kan gevraagde programma niet zenden
(bv. %PM)

\
 1
’I
Aansluitfouten
5 101 Aansluiting niet aan spanning 162 Drijfwerktrap niet in gedefinieerde positie(V«ÿc Ui'.' ) f
-
110 Gereedschapbreuk werd aangemeld I63 Eindschakelaar georienteerde spindelstop „aan" 0-signaal

*5 111
112
113
Waarschuwing, standtijd werd overschreden
Gereedschap-standtijd werd overschreden
Waarschuwing, eerste drempelinstelling werd
overschreden (snijkracht bewaking)
I64
1 65

I66
Eindschakelaar georienteerde spindelstop „uit" 0-signaal
Spilstop tijdens voeding n ist = n soli signaal 0,
freesspil heeft geprogrammeerde toerental niet bereikt;
ingang n < n-min heeft l-signaal (IPC1 St16)
Bij de infrarode meettaster is de meetweg onderbroken
114 Gereedschapwissel van een gereedschap, wiens eerste
2 drempelinstelling overschreden werd (snijkracht bewaking) 1 67 MC 200 = 0 of 3 tijdens automatische gereedschaps-
wisseling
115 Tweede drempelinstelling werd overschreden
(snijkracht bewaking) I68 Terugmelding n ist = n soil is er niet
3 116 Overname-signaal voor de meetwaarde is er niet 1 69 Paletwissel met M61/M62 en de eindschakelaar palet
117 De gereedschapsmeetwaarde is nul in linkse/rechtse positie heeft een l-signaal resp. palet-
3 1 18
119
Maximale meetwaarde overschreden
Tweede meetwaarde groter dan de eerste meetwaarde
wisseling met M60 en eindschakelaars palet links en rechts
hebben een l-signaal tijdens paletladen
1 20 Er is al een oproepnummer naar dit vrijgavesignaal
1 70 Paletwisselaar niet vrijgegeven
7 171 Eindschakelaar palet in linker of rechter positie 1
gestuurd, resp. er werd eerst het tweede daarna het
eerste oproepnummer gestuurd beiden 0-signaal
172 Paletwisselaar, fout in deur open/dicht
3 121
I22
Start van een extern programma zonder oproepnummers
Extern opgeroepen programma werd juist veranderd 1 73 Paletwisselaar niet buiten
I23 Aan het oproepnummer is een programmanummer gegeven 1 74 Paletwisselaar niet binnen
3 1 24 Aan het oproepnummer is een programmanummer gegeven, 1 75
1 76
Paletwisselaar klemmingsfout
Paletwisselaar niet gelost
wat niet in het geheugen staat
177 Paletwisselaar niet geklemd
3 127 Eindschakelaar grijper open/grijper gesloten beiden
0-signaal 178 Eindschakelaar palet linker positie 0-signaal
128 Aantal pallets komt niet met MC 41 overeen 179 Eindschakelaar palet rechter positie 0-signaal
3
3
1
129
130

131
Terugmelding palletwissel uitgevoerd, is er niet
Eindschakelaars georienteerde spindelstop aan/uit
hebben beiden l-signaal
Eindschakelaars gereedschapgrijper open/dicht
180
181
182
I83
Freeskop drijfwerkpositie niet vertikaal of horizontaal
Freeskop staat niet horizontaal
Freeskop staat niet vertikaal
Freeskopindexering niet open
J
beiden l-signaal I84 Freeskopindexering niet dicht
1 32 Eindschakelaars gereedschapwisselaar voor/achter I85 Freeskopklemming niet gelost
beiden l-signaal I86 freeskopklemming niet geklemd
I33 Eindschakelaars gereedschapwisselaar links/rechts 1 87 Geen terugmelding spindel staat stil
5 beiden l-signaal

.. I34
1 35
1 36
Gereedschapspanner gelost
Ingang spindel en voeding halt 0-signaal
Kabinevenster niet dicht (behalve M60)
I88
I89
1 90
191
Pinole niet in eindpositie
X of Z-as niet in wisselpositie
Tegenhouder of meervoudige freeskop gemonteerd
Gereedschapspanner niet gelost
1 37 Eindschakelaars kabinevenster open/dicht hebben 1 92 Voorkeuze toerentalschakeling op middenpositie
l I38
beiden l-signaal
Programma start en geen pallet op tafel
1 93 Zwenkfreeskop zwenkcyclus niet beeindigd
I94 Freeskop drijfwerkpositie niet horizontaal
I39 Eindschakelaars palettenklemming geklemd/gelost
3 beiden l-signaal 1 95
I96
Freeskop drijfwerkpositie niet vertikaal
Eindschakelaars freeskop vertikaal en horizontaal
1 40 Eindschakelaars palettenwisselaar binnen/buiten
beiden l-signaal geen 0-signaal
J 141 Palettenwisselaar niet terug buiten M60 1100 Terugmelding centrale smering drukschakelaar
geen 0-signaal
1 42 NC-start terwijl zwenkfreescyclus nog niet beeindigd is
1101 Terugmelding centrale smering drukschakelaar voor le as
! I43 Eindschakelaars zwenkfreeskop, drijfwerkpositie geen l-signaal
horizontaal/vertikaal beiden l-signaal
1102 Terugmelding centrale smering drukschakelaar voor 2e as
I44 Eindschakelaars zwenkfreeskop-indexering open/dicht
! beiden l-signaal
geen l-signaal
1103 Terugmelding centrale smering drukschakelaar voor 3e as
1 45 Geen inleesvrijgave van IPC of intern van NC
i geen l-signaal
I46 Eindschakelaar wisselarm rechts 0-signaal
i 1104 Terugmelding centrale smering drukschakelaar voor 4e as
1 47 Eindschakelaar wisselarm links 0-signaal geen l-signaal
; I48 Eindschakelaar wisselarm voor 0-signaal 1 105 Terugmelding centrale smering drukschakelaar voor 5e as
* 149 Eindschakelaar gereedschapgrijper open 0-signaal geen l-signaal
150 Telimpulsfout van het gereedschapmagazijn 1106 Terugmelding centrale smering drukschakelaar voor 6e as
ii 151 Gereedschapmagazijn niet in positie of magazijn niet geen l-signal
gesynchroniseerd of beide telimpulsen geen l-signaal 1107 Gereedschapmagazijn niet vrijgegeven (Kelchwisselaar)
I52 Wisselarm niet in linker of rechter positie
*
1108 Gereedschapwissel niet vrijgegeven (Kelchwisselaar)
i I53 Gereedschapgrijper gesloten tijden T-zoekloop 1109 M-funktie niet vrijgegeven (Kelchwisselaar)
I54 Gereedschapgrijper gesloten buiten 1110 Gereedschapspanner lossen niet vrijgegeven
! I55
I56
Gereedschapwisselaar niet achter buiten M06
Gereedschapwisselarm niet terug bij M06 binnen 6 sekonden 1111
(Kelchwisselaar)
Gereedschapspanner klemmen niet vrijgegeven
I57 Synchronisatiefout gereedschapmagazijn (Kelchwisselaar)
I58 Ongeldige gereedschapplaats in het geheugen 1112 Geen terugmelding M6
159 Eindschakelaar gereedschapspanner gespannen is l-signaal 1113 Pal niet open bij linker palet
160 Ongeldig toerental geprogrammeerd (bij drijfwerk 1114 Pal niet dicht bij linker palet
met 18 trappen) 1115 Pal niet open bij rechter palet
h, 161 Verkeerde toerenreeks in de machinekonstanten gekozen 1116 Pal niet dicht bij rechter palet
t (bij 18 trappen aandrijving)

BMW I
 n
MAHO
G-funkties
v-

Betekenis Betekenis

GO* Ijlgang G70 Duimse maten

G1 Lineaire interpolatie G71* Metrisch ingavesysteem
G2 Cirkulaire interpolatie, wijzerzin
G3 Cirkulaire interpolatie, tegenwijzerzin G72* Geen spiegelbeeldbewerking
G73 Spiegelbeeldbewerking
G4** Wachttijd (0,1 tot 983 sec)
G77** Gatencirkeldefinitie
G11** Poolkoordinaten, afronding, afschuining G78** Puntdefinitie

G14** Sprongbevel en herhaalfunktie G79** Cyclusoproep

G17* Vlakkeuze XY, horizontaal G81 Boorcyclus

G18 Vlakkeuze XZ, vertikal G83 Diepgatboren
G19 Vlakkeuze ZY, horizontaal om 90° gedraaid G84 Tapcyclus
G85 Ruimcyclus
G22** Onderprogramma-oproep G86 Kottercyclus
G87 Rechthoekige kamerfreescyclus
G25* Voedingspoti werkzaam G88 Spiebaanfreescyclus an
G26 Voeding 100% G89 Cirkulaire kamerfreescyclus
G27* Voedingsbeweging met verslijpen G90* Absoluutmaat-programma
G28 Voedingsbeweging met nauwkeurige stop G91 Kettingmaat-programma

G29‘* Voorwaardelijk sprongbevel G92** NP-verschuiving inkrementeel

G93** NP-verschuiving absolut
G40* Geen radiuskorrektie
G41 Radiuskorrektie, links G94* Voeding in mm/min, eenheid 0,001 mm/min
G42 Radiuskorrektie, rechts G95 Voeding in mm/tr., eenheid 0,001 mm/min
G43 Radiuskorrektie, tot
G44 Radiuskorrektie, over G98 Kijkvenster
G99 Ruw stuk
G51 Wissen van G52
G52 Verschuivingswaarde van reset axis aktiveren
Tekenverklaring: * = Inschakel voorwaarde
G53* Geen opgeslagen nulpuntsverschuiving
** = Slechts zinswijze werkzaam
G54 Gestockeerde nulpuntsverschuiving 1
G55 Gestockeerde nulpuntsverschuiving 2
G56 Gestockeerde nulpuntsverschuiving 3
G57 Gestockeerde nulpuntsverschuiving 4
G58 Gestockeerde nulpuntsverschuiving 5 IT
G59 Gestockeerde nulpuntsverschuiving 6

G63 Uitschakelen van geometrie-rekensysteem

G64 Inschakelen van geometrie-rekensysteem

:
K.
I
?
MAHO
-
M-funkties
*
5
3
Betekenis
I
MO** Programma-stop
1 M3 Spil rechts
M4 Spil links
I M5 Spil stop
M6** Werktuigwissel met automatisch terugtrekken
3 M7 Koelmiddel Nr. 2 aan
M8 Koelmiddel Nr. 1 aan
3 M9 Koelmiddel uit

3 M10 NC-tafeÿ geklemd

M11 NC-tafel vrij
9 M13 Spil rechts en koelmiddel aan
M14 Spil links en koelmiddel aan
5 M16 Wissen van M17 en M18
M17 Spanen-spoelen
5 M18 Werkstukreiniging
, M19 Georienteerde spilstop
5 M20** Supplementaire M-funktie
M21 2e wisselsnelheid bij M6, M46
S M30** Programma-einde
M46** Werktuigwissel bij willekeurige positie
5 M60** Palettenwissel
M61** Palettenwissel linkse palet
5 M62‘* Palettenwissel rechtse palet
M66** Werktuigwissel in aktuele positie
r M67** Werktuigkorrektiewissel

Tekenverklaring: * = Inschakelvoorwaarde
1 1
** = Slechts zinswijze werkzaam

i
-

*
i
!

-
:
3
*

\
B
 n
MAHO
Lijst der vaktermen -i

A — met poolkoordinaten 75
Absolute maataanduiding 20 — met G11 77, 78
Absolute maataanduiding bij cirkelbogen 37 — met G64 81 ff.
Absolute nulpuntsverschuiving 61, 62
Adres 24 G
Afschuining 78
Ga naar 20
Asrichtingen 15, 16
Gatencirkeldefinitie G77
Assen 14, 15
56, 62
— bij boorcycli 55
Assenrotatie — bij freescycli 56
Geometrische bevelen 24
B G-funkties 22, 112
G11-programmatie 77, 78
Baanbesturing 17 G64-programmatie 81 ff.
Baanvoorwaarde 22, 112 9
Grafische testruns
Bedienpaneel van de besturing 116
Beeldscherm 9
Berekening van parameters 70 H
Besturing 7 Herhaalfunktie G14 60
Besturingstypes 17 Hoekafronding 78
Beweeg om 21 Hoek bij poolkoordinaten 74
Beweging bij positioneerslogika 31 Hoeksverdraaiing bij freescycli 49, 50, 56
Bewegingsrichting (G2/G3) 35 Hoofdprogramma 71
Boorcyclus G81 44 Hulpfunkties 23, 113
Boringen op een gatencirkel 55 Hulpuntprogrammatie (G64) 82

c I
Cirkelbogen frezen l-koordinaat 36
— tot 180° 35 Inkrementele maataanduiding (G91) 21
— groter dan 180° 36, 37 Inkrementele nulpuntsverschuiving 61, 62
Cirkelbogen frezen (vlak G17) 39 Inschakelvoorwaarde 112, 113
Cirkelvormige kamer frezen G89 56
CNC-freesmachine 6, 12 n
Cycli 44 ff. J
Cyclusoproep 43, 48 J-koordinaat 36
Cyclusoproep G79 52, 53
Cylcusdefinitie 43, 44 ff.
K
D Karthesische koordinaten

Draaien van het koordinatensysteem 62

—Cyclusoproep G79
— G11-programmatie
52
77
Draairichting M3/M4 23 — Nulpuntsverschuiving G92/G93 61
Diepgatboorcyclus G83 45 — Puntdefinitie 54
DIN 66025 22, 23 - Vlak G17/G18 15, 16
DIN 66217 14 Kettingmaten (G91) 21
Kijkvenster G98 29, 42
Koordinaten I, J, K 36, 37, 38
E Koordinatensysteem (G17/G18) 15, 16
Eindpuntkoordinaten Koordinatensysteem-verdraaing 62
— cirkelboog-programmatie 35, 37, 38 Koordinaten-waarde 19 1
— poolkoordinaten 75, 76 Kottercyclus G86 47
Eindpuntprogrammatie 82
L
F Lijnbesturing 17
Foutlijst 108 ff.
Freescycli, basis 48 M
Freescycli op een gatencirkel 56
Frezen van cirkelbogen Machinenulpunt 28
— met karthesische koordinaten 35 ff. Makro 71
— met poolkoordinaten 76 M-funkties 23, 113
37, 38
Frezen van rechten Middelpuntskoordinaten
- met GO, G1 30, 34 MM (Makro-Memory) 71

i
 H
N s
Nulpunt zetten
Nulpuntposities
26, 27 Scholingssysteem
Stapelen
10, 11 \y
18 71
Nulpuntsverschuiving 61, 62 Snijpuntberekening (G64)
— rechte-rechte 82
o — rechte-cirkel 83
* Oefeningen 91 ff . — cirkel-cirkel 84
Onderprogramma 71 Speciale G-funkties 59 ff.

3
Overgangscirkels voor verbinding
van elementen (G64) 88
Spiegelen G72/G73
Sprang- en herhaalfunktie G14
64
66
h
I P
Parameter-programmatie 68
T
Tapcyclus G84 46
PM (Part-Memory) 71
\ Poolkoordinaten
Technologische bevelen
Technologische gegevens
24
25
— basisbegrippen 74 Tegenwijzerzin 35
8 — cyclusoproep G79 52 Teken bij hoekaanduiding 74
— nulpuntsverschuiving 61 Toerentalkeuze 25
! — programmeren van cirkelbogen 76
— programmeren van rechten 75
u
— puntdefinitie G78 54
1 Positioneerlogika 31 Uurwerkwijzerzin 35
Programma-opbouw 24
\ Programmeervorrbeelden 30 V
— berekenen van parameters 70 Verbindingsboog in snijpunten (G64) 85
— cycli 57, 58 Verbindingsboog in raakpunten (G64) 87

*
5
—
—
G0/G1 (freesmiddelpuntsbaan)
G0/G1 (werktuig-radiuskorrektie)
- G2/G3
— G11-programmatie
30
34
40, 41
79, 80
Vergroten/verkleinen G73 A4 =
Vlak G17
Vlak G18
Voeding bij tappen
... 66
15
16
46
— G64-programmatie 89, 90 Voedingssnelheid 25
3 — nulpuntsverschuiving G92/G93 63
— onderprogramma 72
w
— onderprogramma
i met parameter-berekening 73 Werkstuknulpuntpositie 18 .
— parameter-programmatie 69 Werkstuknulpunt-symbool 18
» — spiegelen G72/G73 65 Werktuiggeheugen 27, 32
— sprang- en herhaalfunktie G14 60 Werktuiglengte-korrektie 27
— vergroten/verkleinen G73 A4 = ... 67 Werktuigmiddelpuntsbaan
Werktuignummer
32 <
Programmanummer 24 25
Programma-bevelen 24 Werktuigradius-korrektie 32, 33
Programma-voorbereiding 25, 26, 27 Werktuigwisselbevelen M6/M66 23
Programmeren met G11 77 ff. Woord 24
Programmeren met G64 81 ff.
Puntdefinitie l
54 X
Puntbesturing 17 X-as 14, 15
X + richting 15, 16
R
Raakpuntberekening (G64) 86 Y
Radiuskorrektie 33
Radius van een cirkelboog Y-as 14, 15
35
Rechthoekige kamer freescyclus Y + richting 15, 16
49 '\
Referentiepunt 28
Ruimcyclus 47 z !!
Ruw stuk definitie 29, 42 Z-as 14, 15
R -woord 35 Z + richting 15, 16

G-funkties/M-funkties
G M
GO 22 G40 33 G64 81 ff. G86 47 M3 23
G1 22 G41 33 G72 64 G87 48, 49 M4 23
G2 22, 35 G42 33 G73 64, 66 G88 48, 50
G3 22, 35 G43 33 M6 23
G89 48, 51
G44 33 G77 55, 56 M8 23
G11 77, 78 G78 54 G90 20
G91 21 M9 23
G 14 60 G51 28 G79 52, 53
G92 61, 62 M30 23
G52 28 G81 44
G 17 15, 22 G93 61, 62 M66
G53 28 G83 45 23
G 18 16, 22
G54 28 G84 46 G98 29, 42
G22 71 ff. G55-G59 28 G85 47 G99 29, 42
/

r
MAHO L

Bedienpaneel van de besturing r

CNC 432
1 Veld voor de selektie van de bedrijfstoestand
2 Veld voor bedrijfstoestand manual
3 Veld voor de programmatie
4 Veld met de softkeys (toetsen met wisselende funktie-toekenning)

4
0 0 0 0 0
1 2 3 4 5
20

6
0 *0 000 ,i,0 FI 16
0/2’
70 "000 ,50 19 j j |— | > 19

000
,0 ,o0 000 ,70 0
20
. 8 18

12 13

22
0 0 0 0022
022 28

00
-

0000 0 00 000 m]
I OELETE I

26 27 28 29 30 25 41 42 43 40

1
00 0 0
j jj jj jj j
10 100 1000
jm j
.
31
00 32 33 34 35 44 45

0 00 0 0 0 0
2 36 37 38 39 46 47 48 1

H.
 n
MAHO
Funktie van de toetsen op het u
bedienpaneel van de besturing

1 Multifunktie-toets F1 (softkey) 25 Manueel verplaatsen der assen

2 Multifunktie-toets F2 (softkey) 26 Linksloop van de spil in manueel
3 Multifunktie-toets F3 (softkey) 27 Rechtsloop van de spil in manueel
4 Multifunktie-toets F4 (softkey) 28 Spiltoerental-korrektie verlagen
5 Multifunktietoets F5 (softkey) 29 Spiltoerental-korrektie verhogen
6 Selektie van hoofdprogramma-geheugen 30 Opnieuw instellen van het geprogrammeerde toerental
7 Selektie van werktuig-geheugen
8 Selektie van machineconstanten-geheugen 31 Stapswijze bewegen der assen over 1 inkrement
(0,001 mm)
9 Selektie van bedrijfstoestand datatransmissie
10 Ingave van reken-tekens " + 32 Stapswijze bewegen der assen over 10 inkrementen
voor de
(0,01 mm)
parameterberekening tr

33 Stapswijze bewegen der assen over 100 inkrementen

(0,1 mm) f
11 Numerieke toetsen voor ingave van getalwaarden 34 Stapswijze bewegen der assen over 1000 inkrementen
12 Tekenwissel en kenteken van verdwijvende regel/N (1,0 mm)
13 Ingave van de decimale punt 35 Afschakelen stapswijze bewegen
I
14 Wissen van foutmeldingen en ingave in ingave-zone 36 Voeding-korrektie 0% (F-OVR)
15 Ingave van het gelijkheidsteken 37 Voeding-korrektie verlagen
16 Selektie van beeldscherm-menu's 38 Voeding-korrektie verhogen
17 Overname van ingave in buffer 39 Opnieuw instellen van de geprogrammeerde voedings-
18 Stockeren in geheugen snelheid

19 Cursor-sturing „links-rechts" 40 Aktiveren en afschakelen van de toets verdwijnende

regels t
20 Cursor-sturing „op-neer"

41 Selektie bedrijfstoestand TEACFI-IN MDI

21 Zoeken 42 Selektie bedrijfstoestand SINGLE
22 Draaien van het werktuigmagazijn naar links of naar 43 Selektie bedrijfstoestand AUTO
rechts (het magazijn draait wanneer beide toetsen inge-
44 Selektie bedrijfstoestand MANUAL
drukt worden; de toets die eerst wordt ingedrukt be-
paalt de draairichting) 45 Reset besturing !

23 Lossen en spannen van het werktuig in de spil 46 Voeding- en spil-stop

24 47 Voedingsstop V;
Uit- en inschakelen van de koelsmeerstofpomp bij
aktieve funktie koelsmeerstof aan 48 Start
8
 *

Nota's MAHO
p (.s> 2_ftX\,

<V Mv 3 \

c\° K C3 °5 i2% X o

qV
<to I

<Jÿ\ u z.
- s-*
2- <0 L- o (x o Vv
V *SÿC>o
cAi <?f
V-cÿ {
*
<;ÿCe z-X
Cl'lL «

=, 16.
'I'S"
«
*

i1

. '.- ..'. :
........ - •„,
__
*-