អារម្ភកថា

ស ៀវសៅ «កម្រងវិញ្សា
ញា អកាសរសាស្ត ខ្រ មែរ» ស េះ ជាសានាដៃ ខ្ៃលម្កុរស ើងម្បា
ញុំ ចាបច
ិ
កខ្ែរួ ខ្នែក កែញងវិញ្ញាសាអកាសរសាស្ត រខ្មែរនានារកស្វើការចងម្កងខ្ែបុស ្ាេះ កែញងសោល
បុំណងស្វើឱាយមា លកខណៈងា ម្ ួលៃល់ ិ ាសកែញងការ ក
ិ ាា ិងអែក ិកាាខ្ៃលចង់ ក
ិ ាា
អុំពីវិញ្ញាសាក លងរក។
ជាការពិែ ់ ការ ិកាាពីវិញ្ញាសានានាខ្ៃលធ្លាប់សចញ ិងការ ិកាាពីកម្រង
វិញ្ញាបខ្ ែរពិែជាសារៈ ុំខា ់ ់ សៃើរាបីជាជុំ ួ សាមារែីៃល់ ិ ាា ុ ិ ាសម្រប់រប
ូ កែញងការ
សម្ែៀរម្បឡង ញ្ញាបម្ែទុែិ ភូរិឱាយទទួលបា សជារជ័ សៅសពលខាងរុម។ សោ សារ
សរើលស ើញពីសារៈ ខា
ុំ ់ដ ការ ក
ិ ាាពីវិញ្សា
ញា អកាសរសាស្ត រខ្មែរខ្បបស េះស ើ សទើបស្វើឱាយ
ម្កុរស ង
ើ ម្ញុំ សម្រចចិែច
រ ងម្កងស ៀវសៅស េះសឡើង។ ម្កុរស ើងម្ក
ញុំ ៏បា ម្បរូលចងម្កង ូវរាល់
វិញ្ញាសារួ ចុំ ួ រប ់ម្ក ួងខ្ៃលធ្លប
ា ់សចញពីឆនាុំ២០១៤ ៃល់២០១៩ ទុំងថ្នក
ា ់វិជាជាសាស្ត រ
ងគរ ង
ិ ថ្នាកវ់ ិទាាសាស្ត រ អរជារួ ឹងអម្ាកុំខ្ណរម្សាប់។សលើ ពីស េះម្កុរស ង
ើ ម្ញុំកបា
៏
បញ្ចូល ូវវិញ្សា
ញា ដៃសទៀែៃូចជាវិញ្ញាសាអកាសរសាស្ត រខ្មែរ ម្មាប់សបើម្បា ់កង
ែញ កលឹប ិកាាឆនាុំ
២០១៩ ង
ិ វិញ្ញាសាខ្ៃលបសងកែ
ើ សឡើងសោ ម្កុរ ិ ាសែ
ិ អកាាសាស្ត រខ្មែរ ម្មាប់សម្បើម្បា ក
់ ែញង
កលឹប ិកា
ា ឆន២
ាុំ ០១៩ខ្ៃលមា ទុំងអម្ែកុំខ្ណរ នងខ្ៃរ។ ស ៀវសៅស េះ ក៏រិ ខ្រ ជាស ៀវសៅ
ខ្ៃលលអឥែសខា្ាេះសនាេះសទ ខ្ែម្កុរស ើងម្ញុំបា មិែមុំម្បរូល កឯកសារខ្ៃលពាក់ព័ ធរកោក់
ជាខ្នែកៗ បខ្ ែរជារួ ូវរុំ ិែថ្ែៗ
ី ខ្ៃលទទួលបា ពី ិ ាសិែឯកសទ អកាសរសាស្ត រ ិងការ
ចងអញលបងាហាញបខ្ ែរពីសោកម្រូ អែកម្រូឯកសទ ។ មាជិកម្កុរទុំងអ ់ោនា បា មិែមុំម្បឹង
ខ្ម្បង ែ ូពាាយារ អ ់ពីកមាលាុំងកា ចិែរ ទុំង ប់ទុំងដថ្ៃ កែញងការចងម្កង ិងខ្ ង
វ រកឯក
សាររ ូែរក សទើបអាចស្វើឱាយសានាដៃរួ ស េះ បា ម្ប ែ
ូ សលចសចញជារូបរាងសឡើងរក សៃើរាបី
ទុកជាជុំ ួ បខ្ ែរកែញងការៃឹកដៃ ិ ាា ុ ិ សា ឱាយទទួលបា សជារជ័ នាសពលម្បលងខាងរុ
ម។
ជាចុងសម្កា ម្កុរស ើងម្ញុំ ពិែជាមា ចិែរសសារ ាសរីករា ចុំសពាេះការវា ែដរល ង
ិ រិេះ
រ ់សៃើរបា ីជាសាពា សាថាបនារករុំ ិែអភិវឌាឍថ្ែី ខ្ៃលជាមាោាបណ្ដេះវបាប្រ៌ខ្ចករំខ្លក ិងការ
ម្ ឡាញ់ រួបរួរសាររគោ
ី នា សម្ពាេះស ែុថ្ រាល់សានាដៃចងម្កង បសងកើែ ង
ិ ម្សាវម្ជាវទុំងអ ់
សទេះបីមិែមុំម្បឹងខ្ម្បងឱាយបា លអឥែសខា្ាេះយាាង ក៏សោ កដី ក៏សៅខ្ែរិ អាចសចៀ នុែពី
កុំ ុ ឆ្គងនានាបា សឡើ ។ ៃូសចែេះស ើ ម្កុរស ើងម្ក
ញុំ ៏ ូរម រីអភ័ សទ ចុំសពាេះរិែអ
រ ែក
អា សោកម្រូ អែកម្រូ ិ ាា ុ ិ ាស ពីម្រប់រជាឈោឋា វូ រាល់កុំ ុ ឆ្គងទុំងឡា ខ្ៃលបា
សកើែមា សឡើង សោ អសចែនាកដី ឬពុបា
ុំ ម្ែឹរម្ែូវម្ែង់ចុំណុច រួ កដី សោ ្រ៌អ ុសម្ោេះ។
ស្វើសៅភែុំសពញ ដថ្ៃទី២២ ខ្មែុោ ឆន២
ាុំ ០២០

I
 សេចក្ដីថ្លែងអំណរគុណ

ជាដំបូង យយើងខ្ជា
ញំ ក្រុមនិស្សិតសម័ក្រចិតត ឯរយេសអរ្សរសាស្រសតខ្ខមរ ននក្រសួងអប់រំ យុ
វជន និងរីឡា ទំងអស់គ្ន្ សូមយគ្រពខ្លែងអំណររុណយ្ងក្ជាលយក្ៅនក្រខ្លង និងយោរ
យពញយោយយសចរដីយគ្រព ចំយោោះយោរអនរមានរុណទំងយេេ ខ្ដលបានផ្ដល់រំយណើតឱ្យយយើងខ្ញំ
ទំងអស់គ្ន្ យ យ
ើ បានចំណាយរាល់សមាភ្រៈ ការចិញ្ចឹមបីបាច់ខ្លររ្ា ផ្ដល់ជាោរ្យេូន្ម្ន
យក្បៀនក្បយៅ ក្បរបយោយយសចរដីយមត្ត្ធម៌ចំយោោះរូនៗ ជាពិយសសយោរបានខិតខំក្បឹងខ្ក្បង
អស់ពីរមា្្ំងកាយចិតត យោយបានបញ្ជន
ូ រូនៗយៅថ្ន្លបណ្ដោះបណាដ្ល យដើម្បីឱ្យេេួលបានការ
អប់រំ យរៀនសូក្ត មានចំយណោះដឹង រ ត
ូ បានេេួលយជារជ័យយៅរនញងជីវិត និងបានកា្្យជា
ធនធានមួយដ៏សំខាន់យៅរនញងសងគមជាតិរបស់ខន
ែួ យ យ
ើ អាចបណ្ដោះធនធានលមៗ
ី ជាយក្ចើនយេៀត
បាន។
ជារិចចបនតយេៀត យយើងខ្ស
ញំ ូមយគ្រពខ្លែងអំណររុណចំយោោះ ឯរឧតតមបណឌត
ិ សភាចារ្យ
ង់ ជួនណារន
ុ រដឋមស្រនតី និងថ្ន្រ់ដរ
ឹ ន្ំននក្រសួងអប់រំទំងអស់ ខ្ដលបានយរចិតតេុរោរ់
បយងកើតឱ្យមាន រែឹបសិរា
្ យ ើង យដើម្បីយ្ែៀតឱកាស ឱ្យនិស្សិតទំងអស់អាចបយងកើនចំយណោះដឹង
ពក្ងឹងសមតថភាព និងអាចយផ្េរបេពិយសាធន៍ និងខ្ចររំខ្លរនូវចំយណោះដឹងមួយចំនួនយដើម្បីជួ
ពក្ងឹងសមតថភាពសិស្ស រនញងវិេ្ាល័យទំង៣ននក្សុររងមាសឱ្យេេួលបានយជារជ័យកា្យ
្
ជាធនធានមួយដ៏ខាង
្ំ ខ្ដលអាចបណ្ដោះ និងជំរញ
ុ ក្គ្ប់ពូជជាយក្ចើនយេៀតឱ្យបានចារ់ឫសយចញ
ជាខ្ផ្ែផ្ក្ និងបានផ្ដល់ជាក្បយយជន៍ដល់សងគមជាតិវិញ។
យយើងខ្រ
ញំ ៏សូមយគ្រពខ្លែងអំណររុណចំយោោះឯរឧតតមបណឌិត សាន វឌ្ឍន្ ខ្ដលបាន
ផ្ដល់ជាអនុសាសន៍ ក្េឹសដី យយបល់ ការខ្ណន្ំ ដល់និសិ្សតទំងអស់ ឱ្យមានេុនរនញងការយធេឱ
ើ ្យ
ដំយណើរការរែឹបេេួលបានយជារជ័យ ពីមួយឆន្ំយៅមួយឆន្ំ។
មួយវិញយេៀត ក្រុមយយើងខ្ទ
ញំ ំងអស់គ្ន្ សូមយគ្រពខ្លែងអំណររុណយ្ងក្ជាលយក្ៅ
ចំយោោះយោរក្សី យៅ សុខមាឌ
្ ី ខ្ដលយោរក្សីបានជួយខ្ណន្ំ យរចិតតេរ
ុ ោរ់ ខិតខំអស់
ទំងរមា្្ំងកាយចិតត រនញងការជួយផ្ដលជា
់ រំនត
ិ យយបល់ ជួយខ្រលមអ តខ្ក្មតក្មង់ផ្ែូវយលើដំយណើរ
ការរែិបយនោះ ត្ំងពីចាប់យផ្តើម រ ត
ូ េេួលបានយជារជ័យ ដល់បានសាថប
្ ន្យលចយចញជារូបរាង
យសៀវយៅយនោះយ ង
ើ ។
បខ្នថមពីយនោះក្រុមយយើងខ្ញំ សូមយគ្រពខ្លែងអំណររុណ ចំយោោះសាស្រសាត្ចារ្យ ក្រូឧយេេស
ទំងអស់ននសារលវិេ្ាល័យភូមិនេភនំយពញ ខ្ដលបានខ្ចររំខ្លរនូវចំយណោះដឹង និងដំបន្
ូ ម្ន
លអៗ ដល់យយើងខ្ទ
ញំ ំងអស់គ្ន្ យដើម្បេ
ី ុរជាមាគ្្មួយជួយយយើងខ្ទ
ញំ ំងអស់គ្ឱ
ន្ ្យកា្យ
្ ជាក្រុម

II
និស្សិតខ្ដលក្បរបយោយសមតថភាព យសចរដីនលែលនូរ និងជាេីយគ្រពក្សឡាញ់ពស
ី ំណារ់
សិស្ានុសិសស្ ។
ជាចុងយក្កាយក្រុមយយើងខ្ញំ សូមយគ្រពជូនពរចំយោោះឯរឧតតមបណឌិតសភាចារ្យ ឯរឧតតម
បណឌិត យោរក្សី ថ្ន្រដ
់ ឹរន្ំ ក្រូឧយេេសក្រប់មខ
ុ វិជាជ្ និងអនរក្រូយោរក្រូទំងអស់ខ្ដលធា្ប
្ ់
បង្ហ្ត់បយក្ងៀនត្ំងពីថ្រ
ន ់តូចរ ូតដល់យពលយនោះ ជួបក្បេោះខ្តយសចរដស
ី ុខ យជារជ័យក្រប់ភារ
រិចចការង្រ មានសុភមងគល រមា្្ំងពលំមាម
ំ ួន សុខសុវតថភា
ិ ពក្រប់េីរខ្នែង ជាពិយសសជួបក្បេោះ
ពរបួនក្បការរឺអាយុ វណណៈ សុខៈ ពលៈ បីយ្ែៀតឃ្្្តយ ើយ ។

នលៃក្ព ស្បតដិ៍ ៦យរើត ខ្ខ រតដិរ ឆន្ំជូត យទស័រ ព.ស. ២៥៦៤

ភនយំ ពញ នលៃេ២
ី ២ ខ្ខតុោ ឆន២
្ំ ០២០
ក្រុមអរ្សរសាស្រសដខ្ខមរ!

II
 មាតិកា

ទំព័រ

អារម្ភកថា ........................................................................................................... I

សេចកដីថ្លែងអំណរគុណ .........................................................................................II

មាតិកា.................................................................................................................. III

ជំពូក១៖ សេចកដីស្ដើម

១. សេចកដីស្ដម្
ើ ........................................................................................................ ២

ជំពូក២៖ វិញ្ញាសាក្កេួងអប់រំសចញក្បឡងឆ្ាំ២០១៤-២០១៩

២.១.វិញ្ញាសាអកាសរសាស្រេដថ្មែរថានាក់វិទា
ា សាស្រេដ(២០១៤-២០១៩)................................៤

២.២.វិញ្ញាសាថានាកេ
់ ងគម្(២០១៤-២០១៩)..............................................................២៦

ជំពូក៣៖ វិញ្ញាសាសក្តៀមសក្បើក្ាេ់កនុងកលិប

៣.១.វិញ្ញាសាស្តៀម្ឆនាំ២០១៨.................................................................................៣៩
៣.២.វីញ្ញាសាស្តៀម្្រឡង២០២០..........................................................................៥៧
ជំពូក៤៖ សេចកដីេន្នដ្
ិ ឋាន្ ន្ិងេំណូមពរ

៤.១.សេចកដេ
ី ន្នដ្
ិ ឋាន្..............................................................................................៩៣

៤.២.េំណូម្ពរ......................................................................................................៩៤

ឯកសារសោង........................................................................................................៩៥

III
កម្រងវិញ្សា
ញា ៖ សំណេរតែងណសចក្ដី

ម្កុរនិសាសិតសម័ម្រចិតតម្សុកកងមាស

រុខវិជ្ជា៖ អក្្សរសាស្រសដតមែរ

រ ៀបរ ៀងរោយនិសាសត
ិ ៖

១. កញ្ញា សុទ្ធ ម្សីនាង ២. រោក ហាប់ វរណេត

៣.រោក រ ៀ រីរររៀង ៤.កញ្ញា ជៃ ម្សីមាាច

៥.កញ្ញា ឡុង សុផានីរ ៦.កញ្ញា ឈឹរ នីកា

៧.កញ្ញា នី សាវាន់ ៨.កញ្ញា ផាង រឹររ ឿន

៩.រោក ុន ខួច ១០.កញ្ញា រៅ បូរារុី

១១.រោក ធន់ ោរា

ឆ្ាាំសិកាា ២០១៩ - ២០២០

I
 ៃាំពក
ួ ១ រសចកដរី ្ដរ
ើ

មុខវិជ្អ
ជា កាសរសាស្ត្រខ្ខែរ គឺជ្មុខវិជ្ជាដ្
៏ ំខាន់មយ
ួ ្ម្រាប់្្
ិ ាានុ្្
ិ ាសខ្ដលកំពុង្ិកា
ា
នៅតាមវិទ្ាាល័យនានាទ្ូទំងម្របនទ្្ទំងថ្នាក់វទ្
ិ ាាសាស្ត្រ និងវិទ្ាាសាស្ត្រ្ងគម។ម្ាាងវិញ
នទ្ៀតមុខវិជ្ជាននេះក៏ជ្មុខវិជ្ជានោលមួយខ្ដលម្រក្ួងតម្រមូវឱាយម្របឡងជ្នរៀងរាល់ឆនាំ។
រាល់វិញ្ញាសាអកាសរសាស្ត្រខ្ខែរ្ម្រាប់មធាយម្ិកាាទំងបឋមភូមិ និងទ្ុតិយភូម ភាគនម្ររើនដក
ម្រ្ង់នរញពីកមែវិធ្
ី ិកា
ា ខ្ដលម្រក្ួងបានបញ្ចល
ូ កនុងន្ៀវនៅ្ិកា
ា នោល។នយើងនមើល
ន ើញថ្ ការម្របឡងានការរឹតបនរឹងពីមួយឆនាំនៅមួយឆនាំខា្ាំងនឡើងៗ ជ្ពិន្្កំខ្ែទ្ម្រមង់
នលើការម្របឡង្ញ្ញាបម្រតមធាយម្ិកាាទ្ុតយ
ិ ភូមិ នដើមាបីធានាឱាយានធនធានមនុ្ាសពិតម្របាកដ
ម្រ្បតាមនោលបំែងនោលននោបាយរប្់រាជរដ្ឋាភបា
ិ ល។ជ្ការពិតណា្់ការរឹតបនរឹង
ននការម្របឡងគឺន្តត
ា ្ំខាន់នៅនលើម្រគប់ខ្ននក ជ្ពិន្្គឺនលើវិញ្ញាសាម្របឡងខ្តងខ្តានការវិ
វតរន៍ពីមយ
ួ ឆនាំនៅមួយឆននាំ ម្រកាមពាកាយនសា្ាក “អនកនរេះគឺជ្ប់”។ដូនរនេះ នដើមាបីយកជ្សាពានរមលង
និងជ្គំរូ បទ្ពិនសាធន៍កនុងការនម្រតៀមម្របឡង ្ិ្ាានុ្ិ្ាសទំងអ្់ខ្តងខ្ត្ិកាាពីវិញ្ញាសា
ខ្ដលម្រក្ួងធា្ាប់នរញ និងវិញ្ញាសាថ្ែីៗបខ្នែម នដើមបា ីបនងកន
ើ រំនែេះដឹងបខ្នែមរប្់ពួកនគ
្ម្រាប់នពលម្របឡង។
នដ្យនមើលន ើញពីតម្រមូវការ និងនដើមាបប
ី ងករភាពងាយម្រ្ួលដល់្្
ិ ាានុ្ិ្ាស ម្រកុមនិ្ាសត
ិ
្ែ័ម្រគរិតររប្់ម្រក្ួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ឯកនទ្្អកាសរសាស្ត្រខ្ខែរនយើងខ្បា
ុំ នខិតខំរួមោនា
ម្របមូល រងម្រកងនិងបនងកើតន្ៀវនៅននេះនឡើង។នោលបំែងននការនលិតន្ៀវនៅននេះគឺនធវើ
ោាងណានរល់ភាពងាយម្រ្ួលដល់្្
ិ ាានុ្្
ិ ាស កនុងការ្ិកា
ា និងខ្្វងយល់ប
់ ខ្នែមពី
វិញ្ញាសាអកាសរសាស្ត្រខ្ខែរ នដ្យម្រកុមនយើងខ្បា
ុំ នម្របមូលរងម្រកងនូវវិញ្ញាសាអកាសរសាស្ត្រខ្ខែរ
ខ្ដលម្រក្ួងធា្ាប់នរញចាប់ពឆ
ី នាំ ២០១៤ ដល់២០១៩ ម្របមជ្មួយនឹងការបញ្ចូលបខ្នែមនូវ
វិញ្ញាសាខ្ដលម្រកុមនិ្ាសត
ិ ឆនាំមុនបានបនងកើតនឡើង និងវិញ្ញាសាថ្ែីៗខ្ដលម្រកុមនយើងខ្ុំរួមោនានលិត
នឡើង្រុបម្របខ្ែលជ្ខ្្្ិបវិញ្ញាសាបូកនឹងអម្រតាកំខ្ែ។
ជ្រុងនម្រកាយ នយើងខ្ុំ្ងាឃម
ឹ និងរំពឹងទ្ុកថ្ន្ៀវនៅមួយកាាលខ្ដលកំពុងនៅកនុងនដអនក
ទំងអ្់ោនាននេះ នឹងនដល់ជ្គំនិត មតិនោបល់ នដល់រនំ ែេះដឹងបខ្នែមដល់្្
ិ ាានុ្ិ្ាស អនក
្ិកាាឱាយទ្ទ្ួលបាននូវគំនិតទ្ូលទ្
ំ ូលាយបខ្នែមនទ្ៀត។ នយើងខ្ុំក៏្ងាឃម
ឹ ោាងមុតាំថ្ អនក
្ិកាា និង្ិ្ាានុ្្
ិ ាសទំងអ្់នម្របើម្របា្់វានដើមាបីជ្ម្របនោជន៍ នឹងនម្រតៀម្ម្រាប់ទ្ទ្ួល
នជ្គជ័យនានពលម្របឡងខាងមុខ។ ទ្នទឹមនឹងននេះខ្ដរ ម្រកុមនិ្ាសិតនយើងខ្ុំ ក៏រង់ចាទ្
ំ ទ្ួលនូវមតិ
រិេះគន់នដើមាបីសាថាបនាជ្និរច រាល់កំែ្
ុ ឆ្គងខ្ដលនកើតនឡើងនដ្យអនរតនា ម្រពមទំងរង់ចាំ

2
ទ្ទ្ួលនូវការជួយបំនពញបខ្នែម នលើរំែុរខវេះខាតនានា ពី្្
ិ ាានុ្្
ិ ាស និងអនក្ិកាាម្រគប់
រូបនងខ្ដរ។
ជ្អវសាន នយើងខ្ុំ្ូមជូនពរអនក្ិកាាម្រគប់រូបឱាយទ្ទ្ួលបាននជ្គជ័យ ពិន្្
្ិ្ាានុ្ិ្សា ខ្ដលកំពង
ុ នម្រតៀមម្របឡងនានពលខាងមុខ្ូមទ្ទ្ួលបាននជ្គជ័យ និងនិនទ្ទ្
លអ ម្រគប់ៗ ោន។
ា

3
 ៃាំពក
ូ ២ វិញ្សា
ញា ម្កសួង ប់ រំ ចញម្បឡងឆ្២
ាាំ ០១៤-២០១៩
២.១ វិញ្ញាសាថ្្ាក់វទ្
ិ ាាសាស្រសដ(២០១៤-២០១៩)

វិញ្ញាសា អកាសរសាស្ត្រខ្ខែរ ថ្នាក់វទ្

ិ ាាសាស្ត្ដ (២០១៤)

ម្របធាន៖ ានទ្្ាសនៈមួយខ្រងថ្ «អកាសរ្ិលាបគ

៍ ឺជ្កញ្ចក់្ម្រាប់ឆ្លុេះ្ងគម»

រូរអនកនធវើការបកម្រសាយទ្្ាសនៈននេះនដ្យរកឧទែរែ៍កនុងអកាសរ្ិលបា ៍ខ្ខែរមកបញ្ជាក់។

អម្រតាកំខ្ែ

ក.ន្រករនី នរម
ើ

 លំនាំបញ្ហា៖
 រំែូលបញ្ហា៖

 រំនណាទ្បញ្ហា៖ (នចាទ្តាមខ្បបពនាយល់)

ខ.តួន្រករី

 ឃ្្ាភាជាប់+ពនាយល់ពាកាយ+ ពនាយល់ន័យ (៥ពិនទុ)

 ពនាយល់ពាកាយ (៥ពិនទុ)

អកាសរ្ិលបា ៍៖ គឺជ្កម្រមងអតែបទ្ខ្ដលបានរងម្រកងនូវនរឿងរាាវ រឺនែតុការែ៍ខ្ដលបាននកើត

ាននឡើងនៅកនុង្ងគមម្របកបនៅនដ្យ្ិលាប៍វិធ។
ី

កញ្ចក្
់ ម្រាប់ឆ្េះ
លុ ្ងគម៖ ការនធវើនោយន ើញពីអវីៗ។

 ពនាយល់នយ
័ ៖ មតិរប្់ម្របធានរង់បងាហញ
ា ឲាយនយើងបានដឹងថ្ តនមលននអតែបទ្ទំងឡាយ

ខ្ដលបាននលើកយកមកបងាហាញឲាយន ញ
ើ ពីអៗ
វី ខ្ដលបាននកើតនឡើងនៅកនុង្ងគមននការ

រ្់នៅរប្់មនុ្ាស។

 បំែកម្រសាយ (៤០ពិន)
ទុ

 អកាសរ្ិ្ាប៍ជ្កញ្ចក់ឆ្លុេះបញ្្ាំង្ងគម»ដូរជ្បានបងាហញ
ា ឲាយន ើញពី:

 របបម្រគប់ម្រគង្ងគមតាម្ម័យកាលនីមួយៗ(បងាហាញឲាយន ើញពីតថ្ភាព្ងគម)

 ជីវភាពរ្់នៅរប្់ម្របជ្ជននៅកនុង្ងគម...

 ជំននឿ សា្នា ទ្ំននៀមទ្ា្ាប់ ម្របនពែីកនុងការរ្់នៅ

 ទ្នងវើអយុតរិធម៌ខ្ដលនកើតាននឡើងកនុង្ងគម

4
  ្កមែភាពននការត្ូ ម្របឆំងនៅនឹងខា្ាំង្ម្រតូវ នដើមាបទ
ី មទរ្ិទ្ធិន្រីភាពនិង ឯក

រាជាយជ្តិ។

 ្កមែភាពរប្់បុពប
វ ុរ្កនុងការរូលរួមរំខ្ែក កសាង ការពារនិងអភិវឌាឍ្ងគមនោ

យានការរីករនម្រមើន

នលើកឧទែរែ៍នៅកនុងអកាសរ្ិលាប៍ (២០ពិនទុ)

o .អកាសរ្ិលាប៍ម្របជ្ម្របិយ

នរឿងធន្ញ្ចយ
័ ៖ បងាហញ
ា ពីរបបរាជ្និយមខ្ខែរខ្ដលទ្ទ្ួលរងការវាត

ទ្ីពីបរនទ្្(រិន) និងការត្រូ ប្់បុពវបុរ្ខ្ខែរ នធវកា

ើ រការពារទ្ឹកដី

្ែិតន្ែរ ឲាយគង់វងាស

នរឿងអនកតាទ្ឹកអនកតាភនំ៖ បានបងាហាញពី្កមែភាពរប្់បណាតារម្របជ្

ជនមួយរំនន
ួ ធំខ្ដលានគំនិតត្ូ ម្របឆំងជ្មួយនឹងធមែជ្តិ កនុងបំែងនធវើា្
្ា ់នៅនលើ

ធមែជ្តិ (អនកតាភនជ្
ំ តំណាង)

o អកាសរ្ិលាប៍បរា
ុ ែ

នរឿងរាមនករតិ៍៖ បងាហញ
ា ឲាយន ើញពីទ្ំនា្់កនុងការខ្បងខ្រកម្រទ្ពាយ

្មាបតរិ ការនោរពពាកាយ្រចៈ (ពាកាយ្តាយ) និងម្របនពែីម្រពេះមហា

កាសម្រត...

នរឿងទ្ុទ
ំ វ៖ បានបងាហាញឲាយន ញ
ើ ពីតថ្ភាព្ម័យលខ្ងវកខ្ដលខ្តងនិយមនម្របើអំណារ្តា

រ់ការ តាំងពីកនុង្ងគមម្រគួសារ រែូតដល់្ងគម

ជ្តិទង
ំ មូល

+្ងគមម្រគួសារ៖ នមម្រគួសារអនុវតរទ្ំននៀមទ្ំលាប់ចា្់កំរិល បំបិទ្្ិទ្ធិន្រីភាពកនុង

ការនម្រជើ្នរី្គូរម្រ្ករ ដល់បុម្រតធីតារប្់

ខលួន ( នំមិនធំជ្ងនាឡិ)

+្ងគមទំងមូល៖ អនកខ្ដលានអំណារម្រទ្ពាយ្មាបតរិ និងអំណារយ្្ករិរខ្មងខ្តង

នម្របើអំណាររប្់ខន
លួ កនុងការោប្ងកត់ វាយនធវបា
ើ បដល់អនកទ្ន់នខាាយនដ្យមិនទ្ទ្ួលនទ្

នពអវីនឡើយ ដូរានអរជួនជ្នដើម « ឧកញ្ញាអរជួនាំមួននពក ...កាប់ចាក់វាយដំពម្រុំ បែី»

នរឿងម្រពេះនវ្ាសនររ៖ បានបងាហញ
ា ឲាយន ើញពីរបបម្រគប់ម្រគងខ្បបលទ្ធិម្របជ្ធិបនតយាយយក

មតិរប្់ម្របជ្នុរាស្ត្រ ( បនែេញម្រពេះនវ្ាសនររតាម្ំដីបណាតារាស្ត្រ)
5
 o អកាសរ្ិលាប៍ទ្ំននើប

នរឿងភូមត
ិ រិ ចាឆន
ា ៖ បានបងាហាញពិន្រករទ្
ី ុកខដខ្៏ ្ននវទ្នារប្់ម្របជ្រាស្ត្រខ្ខែរ ខ្ដលម្រតូវបាន

រ្់នៅ្ែិតនៅនម្រកាម ការម្រតួតម្រតា និងការនម្របើអំណារ្តារកា

់ ររប្់ពួកោណានិគមបារាំង

តាមរូបភាពបារាំងបាននធវើការបងខំខ្ខែរឲាយនធវកា
ើ របង់ពនធម្រគប់មុខ្ពវសារនពើ….នម្រកាយ

ម្រពឹតរិការែ៍១៨នមសា១៩២៥…បានបងាហាញពី្កមែភាពត្ូរប្់ខ្ខែរម្របឆំងបារាំងនដើមាបីបុពវ

នែតុជ្តិ

នរឿងគូលក
ី ខ្ំ នន៖ អនកនិពនធបានបងាហញ
ា ពីតថ្ភាពពិតរប្់ម្របជ្ជនខ្ខែរខ្ដលរងការឈឺចាប់

នដ្យសារការោប្ងកត់រប្់ពួក្ករិភូមោ
ិ ណានិគមបារាំង ជប្ុន និងរម្រកពតរិោនមរិក

 ្រុបមតិ (៥ពិន)
ទុ

រួមន្រករីមក ម្រ្បនៅតាមការអតាថាធប
ិ ាាយនិងឧទែរែ៍ដរ
ូ ខ្ដល

បានបញ្ជាក់ោាងរាា្់នៅតាមនរឿងនីមួយៗខាងនលើនយើងោរនឹងដឹង បានថ្អកាសរ្ិលាបគ
៍ ឺ

ពិតជ្កញ្ចក់ឆ្លុេះបញ្្ាំងតថ្ភាព្ងគមខ្ខែរនយើងពិតម្របាកដខ្មន។

គ.ន្រករប
ី ញ្ចប់ (៥ពិន)
ទុ

 វាយតនមលម្របធាន៖ (៣ពិន)
ទុ ជ្បញ្ចប់នយើងោរ្ននិដ្ន
ឋា បានថ្មតិរប្់ម្របធាន ពិតជ្

ានតនមលនិងអតែនយ
័ ដ៏លអម្រជ្លនម្រៅ ្ម្រាប់បងាហាញឲាយន ញ
ើ ពីមខ
ុ ងារ និងតនមលម្រគប់

នរឿងអកាសរ្ិលាប៍ខ្ខែរ ទំងអ្់ខ្ដលអនកនិពនធ

បានតាក់ខ្តងមក

 មតិ្ល
ទា ់ (២ពិនទុ) ដូរននេះ …(ទ្្ាសនៈ្ទល
ា ់រប្់្ិ្សា )។

* ្ំោល់៖ កិរកា
ច រ្ិ្ាសខ្ដលបាននលើកនរឿងអកាសរ្ិលាប៍ននាសងៗខ្ដល្មម្រ្បនម្រៅពីអ

ម្រតាកំខ្ែ ម្រតូវបានពិនទុដរ
ូ អម្រតាកំខ្ែ។ (ឧទែរែ៍កនុងអកាសរ្ិលាបោ
៍ ាងតិរបីនរឿងនទ្ើបពិនទុ

នពញ

6
 វិញ្ញាសា៖ កាស សាស្រសតខ្ខម ថ្្ាក់វិទ្ាាសាស្រសត (២០១៥)

ម្របធាន៖ ្ុភា្ិតខ្ខែរមួយខ្រងថ្«ការងារជ្ា្ម្របាក់»

រូរអនកបកម្រសាយនដ្យរកអំែេះអំណាងកនុងអកាសរ្ិលាបខ្៍ ខែរមកបញ្ជាក់។

អម្រតាកំខ្ែ

ក.ន្រករនី នរម
ើ ៖ (ពិន)
ទុ

 លំនាប
ំ ញ្ហា៖ មនុ្ាសទំងឡាយរខ្មងរង់បាននូវម្រទ្ពាយ្មាបតរា
ិ ្នពម្រជ

ខ្កវកង…(៤ពិនទុ)

 រំែល
ូ បញ្ហា៖ នដើមាបី្នម្រមរតាមបំែងម្របាថ្នាននេះបានលុេះម្រតាខ្តនយើង

ខិតខំ្វេះខ្្វងរកការងារម្រតឹមម្រតូវ បាននធវជ្
ើ ម្របចាំ នែតុដរ
ូ ននេះនែើយបានជ្ាន្ុភា្ិតមួ

នពាលថ្ «ការងារជ្ា្ម្របាក់»

(៣ពិនទុ)

 រំនណាទ្បញ្ហ៖
ា នតើ្ភា
ុ ្ិតខាងនលើននេះានអតែន័យដូរនមររ? (នចាទ្ខ្បបពនាយល់)

(៣ពិនទុ)

ខ.តួន្រករ៖
ី

-ឃ្្ភា
ា បជា +
់ ពនាយល់ពាកាយ (៣ពិនទុ)

o ការងារ៖ កិរចការម្របកបមុខរបរ រិញ្ម

ចឹ ជីវិត

o ា្ម្របាក់៖ លុយកាក់ម្រទ្ពាយ្មាបតរិា្នពម្រជខ្កវកងទំងឡាយ

 ពនាយល់នយ
័ ម្របធាន៖
មតិរប្់ម្របធានានន័យថ្កិរចការងារទំងឡាយខ្ដលជ្មុខរបររិញ្ចឹមជីវិតនដ្យានភាព

ម្រតឹមម្រតូវពិតជ្ម្រទ្ពាយ្មាបតរិលុយកាក់ា្នពម្រជខ្កវកងខ្ដលជ្ទ្ីតម្រមូវការរប្់មនុ្ាសនយើ

ង។

 បំែកម្រសាយ (៤០ពិន)
ទុ

ការងារនៅទ្ីននេះគឺ្ំនៅនៅនលើការងារទំងឡាយណាខ្ដលានភាពម្រតឹមម្រតូវ ្ុររិតនទ្ៀង

ម្រតង់្មម្រ្បនៅតាមរាាប់ និងមិននធវើឲាយ

ប្េះពាល់ដល់នលម្របនោជន៍រប្់អក
ន ដនទ្នឡើយ។

7
  ការងារទំងននាេះានដូរជ្:

 រូបភាពការងារទ្ូនៅកនុងជីវភាព(៥ពិនទុ)

-ការងារពាែិជក
ជ រ៖ រក្ុីទ្ទ្ួលទននដើមាបន
ី លរំនែញ

-ការងារក្ិករ៖ ការងារនធវើខ្ម្រ្រំការនដើមាបទ្
ី ទ្ួលបានទ្ិនននល

-ការងារកមែករ៖ ការងារនដ្យនម្របើកា្ង
ាំ បាយនដើមាបីម្របាក់កំនរ

-ការងារឧ្ាាែករ ្ិបាបករ៖ ជ្ការងារនរនម្របឌិតបនងកត

ើ ជ្្ាភារៈឬ ឧបករែ៍នម្របើម្របា្់

ជ្ទ្ីតម្រមូវការរប្់មនុ្ាសនយើង។

-កិរចការងារមស្តនររា
ី ជការ…

 លកខែៈការងារខ្ដលទ្ទ្ួលបាននូវតនមលលៗ
អ ្ម្រាប់ជីវត
ិ មនុ្ាស: (៧ពិនទុ)

-ានភាព្ុររិតម្រតឹមម្រតូវ្មម្រ្ប តាមទ្្ាសនៈវិ្័យរប្់មនុ្ាស

និង្ងគមជ្តិ។

-ានការត្ូពា
ា ោម ឈ្្ា្នវបុិិនម្រប្ប់ានគំនិតនរនម្របឌិតខព្់

-កាងារានមន្ិការម្របកបនៅនដ្យការម្រតិរិេះពិចារណាខព្់

-ការងារម្របកបនៅនដ្យម្រកម្ីលធម៌ខព្់នរេះអធាាម្រ្័យ នោរពរាាប់

-ការងារបនម្រមើមនុ្ាសជ្តិនិងម្របនទ្្ជ្តិ…

»នលលអ និងនលម្របនោជន៍៖ (៨ពិនទុ)

-ទ្ទ្ួលបានម្របាក់កនម្រមជ្អរិនស្តនរ្ម្រាប់យកនៅនគត់នង
គ ់ជីវភាពម្របចាំនថ្ៃ

-ន្ដឋកិរចម្រគួសារានការរីករនម្រមើនរុងនរឿងជ្លំដ្ប់

-ជីវភាពម្រគួសារានន្ែរភាពយូរអខ្ងវង

-មនុ្ាសនយើងាននករតិ៍នឈ្្ាេះ លាាញលាបីទ្ទ្ួលការនោរពពីអក
ន ដនទ្

-ានភាពឧតរុងឧតរមកនង
ុ ជីវិត

-ម្រគួសារទ្ទ្ួលបានករ្
ី ខ
ុ ្ុភមងគលម្រគប់នពលនវលា

-្ងគមជ្តិក៏ទ្ទ្ួលបាន្ុខ្នរិភាពនិងការអភិវឌាឍម្រគប់ខ្ននកវិ្័យ

 អំែេះអំណាង(នលើកនរឿងអកាសរ្ិលាបម
៍ កបញ្ជាកប
់ ីនរឿង)(២០ពិនទុ)

. នរឿងកូលាបនប្លន
ិ ៖ អនកនិពនធញ្ុកខ្ថ្មនរៀបរាប់ពី្កមែភាពរប្់នៅរិម្រតខិតខំបំនពញកិរច

ការងារជួននលាករតន្មាបតរិម្របកបនៅនដ្យ

8
ភាពម្រតឹមម្រតូវ្ុររិតនទ្ៀងម្រតង់ជ្នែតុនធវើនោយនលាករតនៈ្មាបតរនិ ពញរិតរបាននលើកយក

នៅរិម្រតនធវើជ្កូនម្របសាររប្់នលាកខ្ដលនធវឲ
ើ ាយជីវិតនៅរិម្រតទ្ទ្ួលបានពនលឺ្ុភមងគលដ៏ម្រតរេះ

ម្រតរង់។

. នរឿងម្រពេះោទ្ិតយា ថ្ែរី េះនៅនលើខ្ននដីចា្់៖ នលាករដឋមស្តនរីខត

ិ ខំនធវកា
ើ រជ្តិ…នធវើឲាយជីវត
ិ នករតិ៍

នឈ្្ាេះរប្់នលាកទ្ទ្ួលបានការនោរពពី

នរឿងទ្ុទ
ំ វ ៖ អនកនិពនធ ភិកខុនសាម ខ្ខាសជីវត
ិ រប្់ទ្ុំ និងនពម្រជខ្ដលខិតខំ្ិកាាវិជ្ជាជីវៈ

នធវើនតាក ្ិលាបៈតស្តនរី រែូតម្រពេះរាជ្រាានជើងនម្រពខ្តងតាំងជ្មុិឺនឯកខាងបនរចកនទ្្ កិរច

ការងារ្ិលាបៈតស្តនរីម្របចាំរាជវាំង។

នរឿងគូលក
ី ខ្ំ ែន៖ មុឹងខិតខំ្ក
ិ ាានរៀន្ូម្រត កា្ាយនៅជ្មស្តនរីរាជការ..

. នរឿងនៅខ្ករិតនរ ចារ ៖ពូែំម្របកបការងារមិនលអកទ្

៏ ទ្ួលបាននករតនិ៍ ឈ្្ាេះមិនលអ ជ្ប់គុក .

នរឿងានយើង៖ ម្របឹងខ្ម្របងត្ូកង
នុ កិរកា
ច រងារលអ នៅជ្អនកានម្រទ្ពាយ

*បញ្ជក
ា ៖
់ ្ិ្ាសោរនលើកនរឿងននាសងៗមកបញ្ជាក់ក៏បានឲាយខ្តបានបីនរឿងខ្តអតែន័យ

នរឿង្មម្រ្បនៅតាមខលម
ឹ សារម្របធាន។

 ្រុបមតិ (៥ពិន)
ទុ

្រុបន្រករីមកម្រ្បនៅតាមការម្រសាយបំភលឺនង
ិ ឧទែរែ៍ដូរខ្ដលបានបញ្ជាក់ខាងនលើ

នយើងោរដឹងបានថ្ ការងារពិតជ្ា្ម្របាក់ពត
ិ ម្របាកដខ្មនពីនម្រពាេះថ្លុយកាក់ម្រទ្ពាយ

្មាបតរទ
ិ ំងឡាយពិតជ្បាននកើតាននឡើងនដ្យការម្របកបកិរចការទំងអ្់ នបើពុំននាេះនសាត

នទ្នយើងមិនោរទ្ទ្ួលបានលុយកាក់ា្នពម្រជខ្កវកងបាននឡើយ។

គ ន្រករប
ី ញ្ចប់ (១០ពិនទុ)

o វាយតនមល (៦ពិន)
ទុ

ជ្បញ្ចប់ឆ្លងនៅតាមការអតាថាធិបា
ា យម្រសាយបំភខា
លឺ ងនលើនយើង្ននដ្
ិ ឋានបានថ្មតិ

រប្់ម្របធានពិតជ្ានអតែន័យនិងតនមលដល
៏ អម្រជ្លនម្រៅបំនុតខ្ដលបានបងាហាញឲាយនយើងបាន

ដឹងោាងរាា្់ អំពក
ី ិរកា
ច រទំង

ឡាយគឺពិតជ្នាំនោយនកើតានម្រទ្ពាយ្មាបតរិា្នពម្រជខ្កវកងជ្

ម្របាកដ។

o មតិ្ល
ទា ់ (៤ពិនទុ)

ដូរននេះកនង
ុ នាមនយើងជ្មនុ្ាស ានក
ា ់ៗនដើមាបីទ្ទ្ួលបាននូវម្រទ្ពាយ
9
្មាបតរល
ិ ុយកាក់ា្នពម្រជខ្កវកង នពាលខ្គម្រតូវខិតខំរិេះរកកិរកា
ច រ

ងារម្របកបនោយបានអរិនស្តនរនបើពនុំ នាេះនសាតនទ្លុយកាក់នឹងមិនោរនកើតាននឡើយ។

រនបៀបដ្ក់ពន
ិ ទុ

ក ន្រករីននរម
ើ

 លំនាំ៖ (៤ពិនទុ)

 រំែូល៖ (៣ពិនទុ)

 រំនណាទ្៖(៣ពិនទុ )

ខ តួន្រករី

 ឃ្្ាភាជាប់+ពនាយលពាកាយ៖ (៣ពិនទុ)

 ពនាយល់ន័យ៖ (២ពិនទុ)

 បំែកម្រសាយ៖ (៤០ពិនទុ)

o បកម្រសាយគំនត
ិ ្ំខាន់ (២០ពិនទុ)

o អំែេះអំណាង (២០ពិន)
ទុ

 ្រុបមតិ (៤ពិនទុ)

គ បញ្ចប់ន្រករី

 វាយតនមល (៦ពិនទុ)

 មតិ្ល
ទា ់ (៤ពិនទុ)

 ររនាបថ្ (៥ពិនទុ

10
 វិញ្ញាសា កាស សាស្រសតខ្ខម ថ្្ាក់វិទ្ាាសាស្រសត (២០១៦)

ម្របធាន៖ ានមតិមួយនពាលថ្« អតែបទ្អកាសរ្ិលាបា

៍ ននោលនៅអប់រំមនុ្ាសឫឲាយនរេះនដ្េះ

ម្រសាយបញ្ហា»

រូរអនកបកម្រសាយនដ្យយកឧទែរែ៍កនុងអកាសរ្ិលាប៍ខ្ខែរមកបញ្ជាក់។

អម្រតាកំខ្ែ

ក.ន្រករនី នរម
ើ ៖ (១០ពិនទុ)

 លំនាំបញ្ហា៖ (៤ពិនទុ)

 រំែូលបញ្ហា៖ (៣ពិនទុ)

 រំនណាទ្បញ្ហា៖ នចាទ្ខ្បបពនាយល់ (៣ពិនទុ)

ខ.តួន្រករី

 ឃ្្ាភាជាប់+ពនាយល់ពាកាយ

 ឃ្្ាភាជាប់៖ (១ពិនទុ )

 ពនាយល់ពាកាយ៖(ពិនទុ)

-អកាសរ្ិលាប៍៖ កម្រមងអតែបទ្ខ្ដលតុបខ្តងនដ្យអកាសរម្របកបនៅនដ្យ្ិលាប៍វិធីរឺនរឿង

ទំងឡាយខ្ដលតាក់ខ្តងនឡើងម្របកបនៅនដ្យ្ិលាប៍វធ
ិ ី។

-នោលនៅ៖ អវីខ្ដលនរុំនែើយ្ំនៅរក ឬតម្រមង់នៅរក

-អប់រំ៖ ែវឹកហាត់ ខ្កលមអឲាយម្របនព (នធវឲ

ើ ាយលអ)

-បញ្ហ៖
ា ពាកាយ រឺ ន្រករខ្ី ដលានោថ្៌កំបាង
ំ ម្របសានា ឬរំនណាទ្
 ពនាយល់ន័យ៖ (២ពិនទុ)

ទ្្ាសនៈម្របធានានន័យថ្កម្រមងអតែបទ្នរឿងខ្ដលអនកនិពនធតាក់ខ្តងនឡើង្ុទ្ធ្ឹងនរុំ

នៅនដ្យខលឹមសារលអៗតម្រមង់នៅរកការែវឹកហាត់ខ្កលមអនដ្យជួយឲាយមនុ្ាសនរេះនដ្េះម្រសាយ

ោថ្៌កបា
ំ ំងនានាខ្ដលមនុ្ាសបានជួប…

 បកម្រសាយ (៤០ពិនទុ)

១. កម្រមងអតែបទ្អកាសរ្ិលាបា
៍ ននោលនៅអប់រំមនុ្ាសឲាយនរេះនដ្េះម្រសាយបញ្ហា

+អកាសរ្ិលបា ៍បានបងាហញ
ា បញ្ហាខ្ដលមនុ្សា ជួបម្របទ្េះជ្នម្ររើនដូរជ្៖

11
 »បញ្ហា្ងគម

-បញ្ហា ភាពម្រកីម្រក

-បញ្ហា្ុភមងគល

-បញ្ហា្ិទ្ធិន្រីភាព -បញ្ហា ជិេះជ្ន់

-បញ្ហា នកងម្របវ័ញ្ច

-បញ្ហាទក់ទ្ងវបាបធម៌ អរិយធម៌

»បញ្ហាធមែជ្តិ

-បញ្ហាទ្ឹកជំនាន់

-នម្រោេះធមែជ្តិ

២. ការខ្ដលអកាសរ្ិលាប៍ នលើកបញ្ហទ
ា ំងអ្់មកបងាហាញាននោលនៅអប់រំមនុ្ាសឲាយ

នរេះនដ្េះម្រសាយបញ្ហាដរ
ូ ជ្៖ (១០ពិនទុ)

-ានម្របាជ្ញាឈ្្ា្នវ

-មិននម្របើែិងាា

-នរេះត្ូ

-ឧ្ាាពាាោម

-អង់ោរកា្ាហាន

-ម្រតិេះរិេះ ពិចារណា វិភាគ

-ពិន្្គម្រមូលៗ
អ កនុងអកាសរ្ិលាប៍ម្រតូវទ្ទ្ួលយករំែុរោម្រកក់ អវិជា
ជ នគួរនជៀ្វា

ង។

៣. នលើកឧទែរែ៍កនុងសានានដអកាសរ្ិលាប៍ខ្ខែរ

»អកាសរ្ិលាប៍ម្របជ្ម្របិយ៖ (៦ពិនទុ)

-នរឿងអនកតាទ្ឹកអនកតាភន៖
ំ បងាហាញបញ្ហាទ្ឹកជំនន់

+នរល់គំនិតអប់រំឲយា នដ្េះម្រសាយបញ្ហាទ្ឹកជំនន់

-នរឿងធន្ញ្ជយ
័ ៖ បងាហញ
ា ពីបញ្ហាការនកងម្របវ័ញ្កា
ច រនម្របើអំណារ្តារកា
់ រ

+ការនដ្េះម្រសាយនដ្យនម្របើបញ្ញា ម្របាជ្ញានវឆ្ត
ា

-នរឿងកំនែើតរនទេះ…

»អកាសរ្ិលាបប
៍ ុរាែ (ពិនទុ)
12
 -នរឿងម្រពេះនវ្ាសនររ

-នរឿងរាមនករតិ៍

-នរឿងពុទ្ធីខ្្ន…

»អកាសរ្ិលាប្
៍ ម័យទ្ំននើប (៧ពិនទុ)

-នរឿងភូមិតរិ ចាឆាន

-នរឿងម្រពេះោទ្ិតាយថ្ែីរេះនលើខ្ននដីចា្់ -នរឿងគូលីកខ្ំ ែន

-្រុបមតិ៖ (៥ពិនទុ)

្រុបន្រករីមកអកាសរ្ិលាប៍ពិតជ្ាននោលនៅអប់រំមនុ្ាសឲាយនរេះនដ្េះម្រសាយបញ្ហា

ខ្មននម្រពាេះម្រគប់សានានដអកាសរ្ិលាប៍ខ្ខែរទំងបីរលនាបងាហញ
ា ពីបញ្ហានែើយយកបញ្ហាទំងននាេះ

មកជ្គំនិតដល់នយើងឲាយនរេះនដ្េះម្រសាយបញ្ហាកង
នុ ជីវភាព និង្ងគមបាន។

គ.បញ្ចបន់ ្រករី (ពិនទុ)

-វាយតនមលម្របធាន៖ ម្របធានានអតែនយ
័ លអ បងាហាញនោយនយើងន ើញតួនាទ្ី្ំខាន់

រប្់អកាសរ្ិលាប៍ខ្ដលរួមរំខ្ែកដល់ការអប់រំមនុ្ាស និង្ងគម។

-មតិ្ទាល់៖ ដូរននេះអកាសរ្ិលាបម
៍ ិនម្រោន់ខ្តោរកំសានរ្បាាយប្ុនណា្េះ
ា នទ្ ខ្ថ្មទំង

បានរូលរួមរំខ្ែកនរលន
់ ូវការអប់រំដល់មនុ្ាសនិង្ងគម… (ោម្រ្័យនលើ្ិ្សា )

*្ំោល់

. ពនាយល់ពាកាយចាប់ពព
ី ីរនឡើងនៅឲាយនពញ

នលើឧទែរែ៍៖ ចាប់ពប
ី ីនឡើងនៅអវីកបា
៏ ននោយនពញ

13
 ម្បឡងសញ្ញប
ា ម្តរធាយរសិកាាទ្ុតយ
ិ ភូរិ

សរ័យម្បឡង ២១ សីហា ២០១៧

វិញ្ញាសា៖ កាស សាស្រសតខ្ខម (ថ្្ាក់វិទ្ាាសាស្រសត)

យៈរពល៖ ៩០នាទ្ី ពិនទុ ៧៥

ម្របធាន៖ "ការ្ិកាានពញមួយជីវិតគឺជ្រនបៀបននការអប់រំកនុង្តវតាសទ្ី២១"

រូរនធវើការអធិបា
ា យពនាយល់ទ្្ាសនៈខាងនលើននេះនដ្យនលើកទែរែ៍មកបញ្ជាក់

អម្រតាកំខ្ែ

១.ននដម
ើ ន្រករី

 លំនាប
ំ ញ្ហ៖
ា មនុ្ាសទ្ូនៅនទេះបីជ្្ែត
ិ កនុងសាថានភាពខ្បបណាក៏នដ្យ នដើមាបីនរៀបរំ
ដំនែើរជីវិតឲាយកាន់ខ្តម្របន្ើរនឡើងចាំបារ់ម្រតូវឆ្លងកាត់ការ្ិកាានរៀន្ូម្រតរំនែេះដឹង
ឱាយបានទ្ូលំទ្ូលាយខពងខ
់ ព្់...។
 រំែល
ូ បញ្ហ៖
ា នដ្យនែតុននេះនែើយនទ្ើបានការនលើកជ្ម្របធានបទ្..."ការ្ិកាា
នពញមួយជីវិតគឺជ្រនបៀបននការអប់រំកង
នុ ្តវតាសទ្ី២១" ។
 រំនណាទ្បញ្ហា៖ នតើម្របធានបទ្នលើកនឡើងននេះានខលឹមសារខ្បបណា?

២. តួន្រករី

 ឃ្្ភា
ា បជា ន់ ្រករ៖
ី មុននឹងនធវើការបកម្រសាយម្របធានបទ្នលើកនឡើងននេះ ឲាយម្របកបនដ្យ
ភាពរាា្់លា្់ម្រគប់ម្រោន់នយ
័ ន្រករី...............។
 ពនាយល់ពាកាយ៖

•ការ្ិកា
ា ៖ ការម្រសាវម្រជ្វ នរៀន្ូម្រត ការខ្្វងរករំនែេះដឹង បទ្ពិនសាធ....

•រនបៀប៖ វិធី មនធាាបាយ ឬយនរការម្របម្រពឹតរនៅ។

•អប់រំ៖ ការទ្ូនា្ាននម្របៀនម្របនៅ ឲាយម្របម្រពឹតរអំនពើលអម្រតឹមម្រតូវ។

•្វតាសទ្ី២១៖ យុគ្ម័យខ្ដលកំពុងដំនែើរការបរចុបាបនន នពល្ពវនថ្ៃ។

14
  ពនាយល់នយ
័ ៖ ន័យរប្់ម្របធានគឺបកម្រសាយជុំវិញការ្ិកា
ា ម្រសាវម្រជ្វនរៀន្ូម្រត
រំនែេះដឹងដ៏យូរអខ្ងវងគឺជ្ការអប់រំទ្នា
ូ ្ាននម្របៀនម្របនៅរប្់មនុ្សា នៅកនុងយុគ
្ម័យបរចុបាបនន នដើមាបីឲយា កា្ាយនៅជ្ធនធានមនុ្ាសដ៏ល។
អ
 បកម្រសាយ៖

•គំនិត្ំខាន់៖ ការ្ិកា
ា នពញមួយជីវត
ិ គឺជ្រនបៀបននការអប់រក
ំ នុង្តវតាសទ្ី២១។

•ន្រករល
ី មអិត៖

លកខែៈននការ្ិកាា៖ កនុងការ្ិកាានរៀន្ូម្រត នដើមាបីទ្ទ្ួលបាននូវរំនែេះវិជ្ជា នម្រៅម្រជេះ

លុេះម្រតាខ្តអនុវតរនៅតាមនោលការែ៍៖

+នរេះ្ិកាានរៀន្ូម្រតតាមកាបន
ួ រាាប់ គមពីរ ម្រទ្ឹ្ដី រូបមនរ ក៏ដូរជ្តាមរយៈកម្រមងន្ៀវនៅ
នានាជ្នម្ររើននម្រពាេះវាជ្រំខ្ែក្ំខាន់្ម្រាប់ននទររំនែេះដឹងដល់មនុ្ាសទ្ូនៅខ្ដលរង់នរេះ
ដឹង។

+នរេះអនុវតរតាមអងគ៤គឺ ្ុ រិ បុ លិ

្ុ៖ ការយករិតរទ្ុកដ្ក់សាតាប់ម្រគូពនាយល់

រិ៖ ការគិតពិចារណានលើខលឹមសារនមនរៀន

បុ៖ នរេះឆ្ៃល់ នរេះ្ួរម្រគូ

លិ៖ ការនរេះកាត់ម្រតានមនរៀន

+នរេះ្ិកាាម្រសាវម្រជ្វតាមបណាតាញម្របព័នប
ធ នរចកវិទ្ាាទន់្ម័យ...។

លទ្ធនលននការ្ិកា
ា ៖ “ការ្ិកាានពញមួយជីវិតគឺជ្រនបៀបននការ្ិកាាជ្រនបៀបននការ
អប់រំកនុង្តវតាសទ្ី ២១”៖

+នធវើឲាយទ្ទ្ួលបានជំនាញននាសងៗ្ម្រាប់យកនៅម្របកបរបររិញ្ចឹមជីវិត

+ានរំនែេះដឹងខាងភាសាអនររជ្តិ

+ានរំនែេះដឹងជុំវញ
ិ នលខនពវនរ្ម្រាប់យកនៅនម្របើម្របា្់

+ានបំែិនខាងបនរចកវិទ្ាាម្រ្បនៅតាមយុគ្ម័យថ្ែី

15
 +ានបំែិនកនុងការនដ្េះម្រសាយបញ្ហាខ្ដលនកើតនឡើងកនង
ុ ្ងគម(ម្រគួសារ ្ងគមជ្តិ)

+នរេះគិតពិចារណាអវខ្ី ដលលអ ោម្រកក់...

+ានរំនែេះដឹងនលើខ្ននកវបាបធម៌ នដ្យនរេះខ្ថ្រកាាវបាបធម៌ជ្តិ នរេះនធវ្

ើ ំនោគវបាបធម៌
បរនទ្្+.......................................។

ឧទែរែ៍៖

+កនុង្ងគម៖

-្នមដរ្ងាឃរាជ ជួន ណាត នលាកបាន្ិកា

ា នពញមួយជីវត
ិ ទក់ទ្ងនៅនឹងអកាសរ
សាស្ត្រជ្តិ រែូតោរបនងកើតបានជ្ន្ៀវនៅ កាបន
ួ រាាប់ តម្រា វរនានុម្រកម អកាសរសាស្ត្រជ្តិ
បនាសល់ទ្ុកនោយកូននៅខ្ខែរម្រគប់ៗជំនាន់បានម្រសាវម្រជ្វនរៀន ្ិកា
ា ្ូម្រត...។

-កនុងនពលបរចុបាបននននេះ៖ ានមនុ្ាសនម្ររើនណា្់ខ្ដលបាននម្របើនពលនវលា្ិកាា
នពញមួយជីវិត នៅនលើរំនែេះជំនាញននាសងៗ នែើយនគក៏ោរបំនពញបាននូវតម្រមូវការ
ចាំបារ់កនុងជីវត
ិ ្ងគមជ្ក់ខ្្ដង ម្រ្បនៅតាមការវិវតរននរបប្ងគមក៏ដូរជ្ការរីក
រនម្រមើនននបនរចកនទ្្វិទ្ា
ា សាស្ត្រ.....។

+កនុងអកាសរ្ិលាប៍៖

-នរឿងកុលាបនប្លិន៖ តួអងគនៅរិម្រត បាននម្របើនពលនវលានរៀន្ូម្រតយូរអខ្ងវង ទំង

រំនែេះដឹង្កល ទំងអ្កល នធវើឲាយនៅរិម្រតទ្ទ្ួលបាននូវរំនែេះដឹងខាងនលខ
នពវនរកាបន
ួ រាាប់ ានជំនាញខាងជួ្ជុល ានជំនាញនលើមុខរបរជីកតាបង
ូ នរេះភាសា
បារាំង យល់ដឹងពីម្របវតរសា
ិ ស្ត្របារាំង...។

-នរឿងម្រពេះោទ្ិតាយថ្ែីរេះនលើខ្ននដីចា្់៖ តាមរយៈតួអងគរដឋមស្តនរីនកែង បានបនរវជ្

ិ ជានរៀន
្ូម្រតបានខពងខ
់ ព្់ ទំងកនុង និងនម្រៅម្របនទ្្ នធវឲ
ើ ាយទ្ទ្ួលបាននូវរំនែេះដឹងទ្ូលទ្
ំ ូលាយ ាន
ទំងជំនាញបនរចកនទ្្ នពលបញ្ចបកា
់ រ្ិកាាម្រតឡប់មកម្រ្ុកវិញ ក៏ម្រតូវបានរាជការនម្រជើ្
នរី្តាំងជ្រដឋមស្តនរទ
ី ំងវ័យនកែង មិនម្រតឹមខ្តបាននរៀន្ូម្រតខពង់ខ្
ព ់ានរំនែេះដឹងានឋានៈតួ
នាទ្ីប្ុនណា្ាេះនទ្ ខ្តយុវជនរូបននេះ នដ្យបាន្ិកាានរៀន្ូម្រតនម្រៅម្រជេះនទ្ើបានគំនិតទ្ូលាយ
ម្របកាន់ខាជាប់នូវតនមលមនុ្ាសធម៌ ្ីលធម៌ ការរ្់នៅ ្ិទ្ធិន្រីភាព...

16
 -នរឿងនតនជ្យ្ត៖ តួអងគនតនជ្យ្ត នម្របើនពលនវលា្ិកាានពញមួយជីវិតទំងរំនែេះដឹង
្កល ទំងរំនែេះដឹងអ្កល នពាល គឺនគបានយករិតរទ្ុកដ្ក់នរៀន្ូម្រតនលខនពវនដ អកាសរ
សាស្ត្រ កាបួនរាាប់ យុទ្ធសាស្ត្ររមាាង
ំ រែូតទ្ទ្ួលបានភាពសាទាត់ជនា
ំ ញកនង
ុ ការនធវើ្ឹក្
ស្តងារាម ឈនេះម្រគប់្មរភូមិានម្របាជ្ញាឈ្្ា្នវ នរេះនដ្េះម្រសាយបញ្ហាខន
លួ ឯងនិងម្របនទ្្ជ្តិ
បានម្របន្ើរ នរេះនរៀបរំជីវិតរ្់នៅម្របកបនដ្យកិតរិយ្ន្រករីនថ្លថ្នូរ ភាពលាបល
ី ាាញ...។

នរឿងនៅខ្ករិតនរ ចារ៖ តួអងគ្នីតចាកនរញពីម្រ្ុកកំនែើតមកបនរការ្ិកាានៅភនំនពញនដើមាបី

ខ្្វងរករំនែេះវិជ្ជាខពងខ
់ ព្់។ នទេះបីជ្សានាកោ
់ ម្រ្័យជ្មួយនឹងញាតិ្នាតន
ា ក៏្ខ
ុ រិតរម្រទំ
រ្់ទំងមិនាន្ិទ្ធិន្រីភាពភាពម្រគប់ម្រោន់...។ នទេះបីជ្ម្រតូវម្របឡងធា្ាក់ក៏នៅខ្តត្ូនរៀន
្ូម្រតនពាលគឺនរៀនបនែេើរនធវើការបនែេើរនដើមាបទ្
ី ទ្ួលបាននូវរំនែេះជំនាញពិតម្របាកដ។
នដ្យសារការនរៀន្ូម្រតននេះនទ្ើប្នីតោរានលទ្ធភាពជ្ងពួកកមែករឯនទ្ៀត គឺជ្ជំនយ
ួ
ការ ន្ែៀនរប្់នៅខ្ក នរេះបូកបញ្ជី នរេះបូកលុយ កានtិ់កាប់កិរកា
ច ររំែូលរំណាយ នៅខ្ក
ទ្ុករិតឲ
រ ាយកាន់ការងារននេះ...។

៥.្រុបមតិ ៖

្រុបន្រករីមកោរនិោយបានថ្ ការ្ិកា
ា នទេះបីជ្្ិកា
ា នលើរនំ ែេះដឹង្កល
ឬរំនែេះដឹងអ្កលគឺនលើជំនាញបនរចកនទ្្ក៏ពុទ្ធិទំងននាេះបានកា្ាយជ្រំខ្ែក្ំខាន់
្ម្រាប់មនុ្សា ទ្ូនៅ កនង
ុ ការនរៀបរំការរ្់នៅរប្់ខលួនឲាយបានម្របន្ើរកនង
ុ ្ងគមមិនថ្មិនមិន
ថ្បរចុបបា ននឬនៅអនាគតននាេះនទ្។ ការនរៀន្ូម្រតនៅតឬបនររែូតមិននរេះរប់ នទ្ើបទ្ទ្ួលបាន
នូវអវីខ្ដលខ្បលក ថ្ែី ោរបំនពញតម្រមូវការកនុងការរ្់នៅបាន...។

៣.បញ្ចបន់ ្រករី

 វាយតនមលម្របធាន៖ ខ្នអកតាមការបកម្រសាយម្របធានបទ្នលើកនឡើងខាងនលើរួរមក ោរ
្ននិដ្ន
ឋា បានថ្ ការនលើកនឡើងននម្របធានបទ្ខាងនលើននេះ ានសារៈ្ំខាន់ នដលន
់ ូវ
គុែតនមលដ៏ម្របន្ើរ នម្រពាេះបានបងាហាញនោយន ើញពីតនមលននវិជ្្
ជា ម្រាប់មនុ្សា ទ្ូនៅ
ខ្ដលម្រតូវខ្ត្ិកាានពញមួយជីវត
ិ ...។

17
  មតិ្ល
ទា ខ
់ ន
លួ ៖ ដូរននេះនដើមាបីនរៀបរំការរ្់នៅកនង
ុ បរចុបាបននឲាយម្របន្ើរ្មម្រ្បនៅតាម
យុគ្ម័យថ្ែីននការរីករនម្រមើននលើបនរចកនទ្្វិទ្ា
ា សាស្ត្រ ការ្ិកា
ា នពញមួយជីវិតគឺ
ជ្រនបៀបននការរ្់នៅរប្់មនុ្ាស្ម័យថ្ែី...។
 ររនាបថ្

ការនម្របើម្របា្់អកខរាវិរុទ្ធ និងនវយាាករែ៍បានម្រតឹមម្រតូវ ទ្ម្រមង់ខ្តងានរនបៀបនរៀបរយលអ នែើយ

អកាសរសាអាត។

18
 ម្បឡងសញ្ញប
ា ម្តរធាយរសិកាាទ្ុតយ
ិ ភូរិ សរ័យម្បឡង ២០ សីហា ២០១៨

វិញ្ញាសា៖ កាស សាស្រសតខ្ខម (ថ្្ាក់វិទ្ាាសាស្រសត)

យៈរពល៖ ៩០នាទ្ី ពិនទុ ៧៥

ម្របធាន៖ ពាកាយចា្់នលាកនពាលថ្ "ន្រករព

ី ាាោមគង់បាន្នម្រមរ"

រូរបកម្រសាយនដ្យយកអំែេះអំណាងកនុងអកាសរ្ិលាប៍ខ្ខែរមកបញ្ជាក់។

អម្រតាកំខ្ែ

១.ន្រករនី នរម
ើ

 លំនាប
ំ ញ្ហ៖
ា

មនុ្ាសម្រគប់រូបរខ្មងរង់បាន្នម្រមរម្រគប់ករ
ិ ចការទំងឡាយខ្ដលខលួនបំនពញជ្នរៀង
រាល់នថ្ៃននាេះ នដើមាប្
ី នម្រមរតាមបំែងននេះបុគល
គ នីមយ
ួ ៗខ្តងខ្តខិតខំម្របឹងខ្ម្របងការងារននាេះ
នដ្យជមនេះម្រគប់ការលំបាករំនពាេះមុខ។

 រំែល
ូ បញ្ហ៖
ា

នដ្យានបំែងអបរំឲយា កូិូននៅនរេះត្ូម្របឹងខ្ម្របងបំនពញកិរកា
ច រដូរខាងនលើននេះនែើយ
នទ្ើបានពាកាយចា្់មួយឃ្្ានពាលថ្"ន្រករីពា
ា ោមគង់បាន្នម្រមរ"។

 រំនណាទ្បញ្ហ៖
ា

នតើពំននាលខាងនលើននេះានន័យដូរនមដរ?

២.តួន្រករី

 ឃ្្ភា
ា បជា ន់ ្រករ៖
ី
 ពនាយល់ពាកាយ៖

•ន្រករព
ី ាាោម៖ ន្រករីម្របឹងខ្ម្របងការម្របឹងខ្ម្របងដំនែើរខែីឃ្្ាត,

•្នម្រមរ៖ នធវើឲាយដ្រ់នម្រ្រនធវឲ
ើ ាយនកើតការនធវើឱាយបានការឲាយ្មម្រ្បនៅតាមបំែង

 ពនាយល់នយ
័ ៖

19
 មតិរប្់ម្របធានានន័យថ្ន្រករីខម្រំ បឹងខ្ម្របងគឺគង់ខ្តបាននធវើឱាយនកើតការបាន្នម្រមរ
្មតាមបំែងម្របាថ្នា

 បំែកម្រសាយ៖

•គំនិត្ំខាន់"ន្រករីពា
ា ោមគង់បាន្នម្រមរ"

•ន្រករល
ី មអិត

•ម្របនភទ្ននន្រករីពា
ា ោម

-ពាាោមនរៀន្ូម្រត

-ពាាោមនធវើការងារម្របកបមុខរបររិញ្ម
ចឹ ជីវិត

-ពាាោមនដ្េះម្រសាយបញ្ហាខ្ដលបាននកើតនឡើង

-ជមនេះរាល់បញ្ហាម្រគប់ឧប្គគ

-ពាាោមកនុងការត្ូម្របឆំងនម្រោេះធមែជ្តិ

-ពាាោមលុបបំបាត់ននការនរី្នអើង

-ពាាោមត្ូកា្ាត្
់ ម្រតូវ

-ពាាោមកនុងការនធវើទ្នងវល
ើ អ ម្រតឹមម្រតូវតាមរយៈនលូវ កាយ វាចា រិតរ

-ពាាោមនោរពរាាប់រប្់ម្របនទ្្

-ពាាោមខ្្វងរកន្កដយ
ី ុតរិធម៌

- ...(្ិ្ាសោរនលើកគំនត
ិ ្ំខាន់ននាសងៗពីននេះបាន)

• លកខែៈននការពាាោម

-នដ្យ្ុររិតយុតរិធម៌

- នដ្យត្ូ អំែត់ អត់ធែត់

-នម្របើអ្់កា្ាំងកាយរិតរ

20
 -នដ្យគំនត
ិ ្ុទ្ិដឋិនយ
ិ ម

-នដ្យភាពនជឿជ្ក់

-នដ្យានការកំែត់នោលនៅរាា្់លា្់

-នដ្យាន្ីលធម៌លអ

-...(្ិ្សា ោរនលើកគំនត
ិ ្ំខាន់ននាសងៗពីននេះបាន)

• អតែម្របនោជន៍ននការពាាោម

-ទ្ទ្ួលនជ្គជ័យនលើការងារខ្ដលបាននធវើទង
ំ អ្់

-កំែត់នោលនៅបាននៅតាមន្រករម្រី បាថ្នា

-ដឹកនាំមនុ្ាសនឆពាេះនៅរកន្រករី្ុខ្ុភមងគល

-ម្របនទ្្ានការអភិវឌាឍន៍រីករនម្រមើនម្រគប់ខ្ននកវិ្យ
័ ឆ្

• អំែេះអំណាងកនុងនរឿងអកាសរ្ិលាប៍ម្រតូវនលើកនរឿងអកាសរ្ិលាប៍៣នរឿង÷

១.នរឿងកុលាបនប្លន
ិ ៖ អនកនិពនធនលាក ញ្ុក ខ្ថ្ម បាននលើកយកមកបងាហញ
ា ឲាយន ើញពី
្កមែភាពរប្់នៅរិម្រតខ្ដលបានពាាោមត្្
ូ ិកាានរៀន្ូម្រតរែូតទ្ទ្ួលបានរំនែេះដឹង
ខពង់ខព្បា
់ នពាាោមម្របម្រពឹតរទ្នងវើលអ តាមរយៈនលវូ កាយ វាចា រិតរ គួបនាសំនឹងានទ្ឹករិតរភករី
ភាពជ្មួយនៅហាវាយនាយរប្់ខលួន ជ្នែតុនធវើឱាយនលាកែលង
ួ រតន្មាបតរិនពញរិតរបាននលើក
យកនៅរិតរនធវជ្
ើ កូនម្របសាររប្់នលាក ជ្នែតុនធវឲ
ើ ាយនៅរិម្រតទ្ទ្ួលបាន្ុភមងគលកនុងជីវិ
ត។

២.នរឿងទ្ុទ
ំ វ៖ អនកនិពនធ ភិកខុ នសាមបាននរៀបរាប់ឱាយន ញ
ើ ពី្កមែភាពរប្់នននទ្ុំ ននននពម្រជ
ខ្ដលបានពាាោម្ិកា
ា នរៀន្ូម្រត តាមរយៈនលវូ ធម៌ នលូវនលាក នរៀនមុខវិជ្ជាជីវៈ នរញនធវើនតាក
នរេះនលុំបុី នរេះ្ែូម្រត ោង
ា ពីនរាេះ នបាេះ្ំនឡងលាបីម្រគប់ទ្ិ្ទ្ី ឮដល់ន្ដររាានជើងនម្រពក៏បាន
ម្របទនងារជ្មុឺនឯកខ្ថ្មនទ្ៀត។

៣.នរឿងរាមនករត៖
ិ៍ អនកនិពនធ បានបកម្រសាយឲាយន ើញពី្កមែភាពរប្់ម្រពេះរាម ខ្ដល
បានពាាោមនធវើការនដ្េះម្រសាយទ្ំនា្់វប
ិ តរិខ្ដលបាននកើតនឡើង រវាងពាកាយ្តាយ និងម្របនពែី
ម្រពេះមហាកាសម្រត។ជ្ដំនណាេះម្រសាយម្រពេះរាមបានចាកនរញពីម្រពេះនគរនធវើដំនែើររូលនៅកនង
ុ នម្រព
21
បួ្ជ្ឥ្ីរយៈនពល ១៤ឆនាំ នដើមាបីកឲ
ុំ ាយរាជវងាសានទ្ំនា្់ទ្់ខ្ទ្ងោនា និងនដើមាបីកុំឲយា បណាតារា
ស្ត្រទ្ទ្ួលន្រករីទ្ក
ុ ខនសាក នដ្យសារខ្តខលួនជ្អនកដឹកនាំមន
ិ លអ។ •្ិ្ាសោរនលើកនរឿងអវីមក
បញ្ជាក់ក៏បានឱាយខ្តានលកខែៈម្រតឹមម្រតូវ្មម្រ្ប។ចាប់ពីបី នរឿងនឡើងនៅម្រតឹមម្រតូវគឺម្រតូវបាន
ពិនទុនពញ។

• នរឿងខ្ដលោរនលើកយកមកបញ្ជាកា
់ ននម្ររើនដូរជ្៖

នរឿងររក នរឿងកុារកំម្រពា នរឿងភូមិតិរចាឆាន នរឿងគូលីកខ្ំ ែន នរឿងម្រពេះោទ្ិតាយថ្ែីរេះនលើខ្ននដី

ចា្់ នរឿងម្រពេះនវ្ាសនររ នរឿងនតនជ្យ្ត...។

 ្រុបមតិ៖

្រុបន្រករីមកម្រ្បនៅតាមការបកម្រសាយនិងឧទែរែ៍ខ្ដលបានបញ្ជាក់ោាង
រាា្់ខាងនលើនយើងោរដឹងបានថ្ន្រករីពា
ា ោមគង់បាន្នម្រមរពិតម្របាកដខ្មន។

៣.ន្រករប
ី ញ្ចប៖
់

 វាយតំនលម្របធាន៖ ឆ្លងតាមការអធិបាាយបកម្រសាយបំភលឺនលើខាងនលើបាននយើងោរ
្ននិដ្ន
ឋា បានថ្ ពំននាលរប្់បុពវបុរ្ខាងនលើពិតជ្ានតនមលនង
ិ អតែន័យដ៏លអម្រជ្ល
នម្រៅបំនត
ុ នែើយខ្ថ្មទំងបាននដលជ្
់ គតិអប់រនំ ដ្យនយើងជ្កូននៅជំនាន់នម្រកាយឲាយ
ខិតខំត្ូពាាោមពុេះពារម្រគប់ឧប្គគទង
ំ អ្់ននាេះនយើងនឹងទ្ទ្ួលបាននូវន្រករី
្នម្រមរនៅតាមបំែងម្របាថ្នារប្់នយើងជ្ពុំខាន។
 មតិ្ល
ទា ខ
់ ន
លួ ៖ ដូនរនេះកនង
ុ នាមនយើងជ្កូននៅជំនាន់នម្រកាយ នម្រកាយពីបានទ្ទ្ួលនូវបទ្
អប់រំលព
អ ីបុពវបរុ ្នយើងននាេះ នយើងនឹងទ្ទ្ួលបាននូវនជ្គជ័យជមនេះជ្ពុខា
ំ ន។
 ររនាបថ្៖ ការនម្របើម្របា្់អកខរាវិរុទ្ធនង
ិ នវយាាករែ៍បានម្រតឹមម្រតូវ ទ្ម្រមង់ខ្តងានរនបៀប
នរៀបរយលអ នែើយអកាសរសាអាត។

22
 ម្បឡងសញ្ញប
ា ម្តរធាយរសិកាាទ្ុតយ
ិ ភូរិ

សរ័យម្បឡង ១៩ សីហា ២០១៩

វិញ្ញាសា៖ កាស សាស្រសតខ្ខម (ថ្្ាក់វិទ្ាាសាស្រសត)

យៈរពល៖ ៩០នាទ្ី ពិនទុ ៧៥

ម្របធាន៖ អកាសរ្ិលាបឆ្
៍ លុេះបញ្្ាំងពីការម្របយុទ្រធ វាងភាវៈលអនិងភាវៈោម្រកក់។

រូរអនកបកម្រសាយនដ្យយកអតែបទ្អកាសរ្ិលាបម
៍ កបញ្ជាក់

គនម្រាងអតាថធ
ា ប
ិ ា
ា យ

១.ន្រករនី នដម
ើ

 លំនាប
ំ ញ្ហា៖ និោយទក់ទ្ងនៅនឹងអកាសរ្ិលាប៍
 រំែល
ូ បញ្ហា៖ បញ្ចូលគំនិតម្របធាន
 រំនណាទ្បញ្ហា៖ នចាទ្្ួរតាមខ្បបម្របធានពនាយល់។

២.តួន្រករី

 ឃ្្ភា
ា បជា ន់ ្រករ៖
ី
 ពនាយល់ពាកាយគនលេះ
ឹ

• អកាសរ្ិលាប៍៖ កម្រមងអតែបទ្នលើកយកពីបញ្ហាមនុ្ាសមកនចាទ្និងនដ្េះម្រសាយនៅ
តាម្ីលាប៍វិធីរប្់អនកនិពនធ

• ម្របយុទ្ធ៖ តតាំង ម្របឆំង ជនា្ាេះ រមាាង

ំ ...។

• ភាវៈលអ៖ ទ្នងវើឬ្កមែភាពខ្ដលម្រទ្ម្រទ្ង់ភាពលអម្របន្ើរ

• ភាវៈោម្រកក់៖ ទ្នងវឬ
ើ ្កមែភាពខ្ដលម្រទ្ទ្ង់ភាពោម្រកក់

 ពនាយល់នយ
័ ម្របធាន៖ ម្របធានខាងនលើរង់បងាហញ
ា ម្រគប់កម្រមងអតែបទ្អកាសរ្ិលាប្
៍ ុទ្ធខ្ត
បាននលើកយកបញ្ហាមនុ្ាសមកនចាទ្និងនដ្េះម្រសាយនពាលគឺបានបងាហញ
ា ឲាយន ើញពី
ការម្របយុទ្ធម្របឆំង តតាំងោនា ឬទ្ំនា្់រវាងម្រកុមមនុ្ាស២ម្របនភទ្គឺ ពួកអនកនធវើ្កមែភាព
លអនិងអនកនធវ្
ើ កមែភាពោម្រកក់។
23
 បំែកម្រសាយម្របធាន៖

• គំនិតទ្ូនៅននអកាសរ្ិលាប៍...

• មូលនែតុននជនា្ាេះបណាតាលមកពី៖

-ការពម្រងីកអំណារ

-ទ្្ាសនៈគំនិតនទុយោនា

-ការប្េះពាល់នលម្របនោជន៍ោនានៅវិញនៅមក

-លាភ្កាការៈ

-ន្នហា

-ម្ររខ្ែនឈ្នានី្

-្ស្តងារាមឈ្្ានពាន

-នលម្របនោជន៍បុគគល

-អំនពើអយុតរិធម៌្ងគម

-ជំននឿ ទ្ំននៀមទ្ា្ាប់ ម្របនពែី ននត់គន

ំ ិត ទ្្ាសនៈតឹងខ្តងខា្ង
ាំ នពក

ឧទែរែ៍ ៖ តួអងគមិនលអាដាយទវ អរជូនម្រកុមទំង២ននេះានទ្ំនា្់ោនានដ្យសារការ

ម្របកាន់ម្របនពែី អំណារន្ដរម្រតាញ់នត
ន ់គន
ំ ិតទ្្ាសនៈមិនម្រតូវោនា។ ទ្ុំទវរង់បាន
ការនម្រជើ្នរី្ន្នហានដ្យខលន
ួ ឯង ឯរំខ្ែកាតាយនាងទវរង់អនុវតរទ្្ាសនៈនំមន
ិ
ធំជ្ងនាឡិ។ឯរំខ្ែកអរជូននម្របើអំណាររំនលាភបំពាននលើ្ទ្
ិ ធិរប្់ទ្ន
ុំ ិងទវ

-នរឿងរាមនករត៖
ិ៍ ភាវៈលអ គឺម្រពេះរាមានទ្ំនា្់ជ្មួយម្រកុងរាពែ៍ ជ្ភាវៈោម្រកក់
នដ្យសារម្រកុងរាពែ៍បានឆ្ក់យកនាង្ីតាជ្ភរិោរប្់ម្រពេះរាម

+នាង្ូបនខា ានទ្ំនា្់ជ្មួយម្រពេះរាមនដ្យសារន្នហាខុ្ម្របនពែី ទ្ំនា្់នកើត

ាននឡើងនៅជ្ារ្ស្តងារាមមួយោាងធំ

24
 -នរឿងកុលាបនប្លន
ិ ៖ ភាវៈលអនលាកែលួងរតនៈ្មាបតរិ នៅរិម្រត ន
ុ នារី ភាវៈោម្រកក់
នលាកបាឡាត់ម្រ្ុក នចារ ានទ្ំនា្់ោននា ដ្យសារពួកភាវៈោម្រកក់ មកបំពារបំពាន
ម្របម្រពឹតអ
រ ំនពើនចារកមែនលើនលាកែលួងរតន្មាបតរិ នៅរិម្រតជ្មនុ្ាសលអ

៥.្រុបមតិ៖

្រុបន្រករីមកន ញ
ើ ថ្ ម្រគប់អកាសរ្ិលាបទ
៍ ំងអ្់ខ្ដលបានបកម្រសាយបងាហាញខាង
នលើ្ុទ្ខ្ធ តបញ្ជាក់ឲយា ន ញ
ើ ថ្ទ្ំនា្់តតាំងរវាងទ្នងវើឬ្កមែភាពលអនិងទ្នងវើឬ
្កមែភាពោម្រកក់នដ្យសារអំណារ ន្នហាម្ររខ្ែនឈ្នានី្នលម្របនោជន៍មិន
នោគយល់អធាាម្រ្័យឲាយោនានង
ឹ ោនា។

៣.បញ្ចបន់ ្រករ៖
ី

 វាយតនមលម្របធាន៖ ឆ្លងតាមការបកម្រសាយម្របធានខាងនលើពិតជ្ានអតែន័យ ខលឹម់សារដ៏

ម្រជ្លនម្រៅនដ្យអកាសរ្ិលាបបា
៍ ននលើកយកបញ្ហាមនុ្ាសលអនិងមនុ្ាសោម្រកក់មក
បងាហាញជ្ទ្ំនា្់ទ្់ខ្ទ្ងនឹងោនាឲាយអនកោននរេះខ្បងខ្រកអវីខ្ដលលអនង
ិ អវីខ្ដលោម្រកក់
នដើមាបីទ្ក
ុ ជ្បទ្ពិនសាធន៍ឬជ្គំរូដល់នកែងៗជំនាន់នម្រកាយយកតម្រាប់តាម។ ជ្
ពិន្្ឲាយសារាល់ពជ
ី ំពូកមនុ្ាសនៅកនុង្ងគមឲាយបានរាា្់លា្់មន
ុ នឹងន្ពគប់ឬនធវើ
ការទ្ំនាក់ទ្ំនងោនា។
 មតិ្ល
ទា ខ
់ ន
លួ ៖ ដូនរនេះ កនុងនាមនយើងជ្្ិ្ាសម្រតូវខិតខំ្ិកាាម្រគប់សានានដអកាសរ្ិលាប៍
នដើមាបីឲាយានគំនិតទ្ូលំទ្លា
ូ យនៅនលើសាថានភាព្ងគមនិងម្រ្ង់យកបទ្ពិនសាធន៍
្ម្រាប់ការរ្់នៅម្របចាំនថ្ៃនិងរួមរំខ្ែកអភិវឌាឍន៍្ងគម ។
 ររនាបថ្៖ អកាសរលអ ឃ្្ាម្របនោគលអ នម្របើម្របា្់បលង់បានម្រតឹមម្រតូវ ខលឹមសារលអ និងអកខរា
វិរុទ្ធម្រតឹមម្រតូវ។

25
២.២. វិញ្ញាសាថ្្ក
ា ់សងគរ(២០១៤-២០១៩)

ម្បលងសញ្ញាបម្តរធាយរសិកាាទ្ុតយ
ិ ភូរិ
សរ័យម្បឡង៖ ជងៃទ្៤
ី ខ្ខសីហា ឆ្ាាំ២០១៤(រលើកទ្ី១)
វិញ្ញាសា ៖ កាស សាស្រសត(ថ្្ាក់វទ្
ិ ាាសាស្រសតសងគរ)
យរពល៖ ១៥០នាទ្ី

ម្បធាន
ពាកាយចា្់នលាកនពាលថ្៖ “ខ្តខំនម្ររើននកើនរំនែេះ ខ្តនរេះការនម្ររើនជ្រចយ
័ ខ្តខំនរៀន្ូម្រត
រាល់ខ្ខនថ្ៃ ដូរនឆ្នតាបង
ូ នពម្រជនលរពនលឺ”។ រូរបកម្រសាយនដ្យរកអំនែេះអំណាងកនុងអកាសរ្ិលាប៍
ខ្ខែរមកបញ្ជាក់។

ររម្មាងខ្តង
១.រសចកតីរ្តើរ
 លំនាំបញ្ហា៖ និោយទក់ទ្ងនឹងម្របធាន។
 រំែូលបញ្ហា៖ បញ្ចល
ូ ម្របធាន។
 រំនណាទ្បញ្ហា៖ នតើពំននាលខាងនលើ ានអតែនយ
័ ដូរនមររ?
២.តួរសចកតី
 ឃ្្ាភាជាប់ន្រករី៖ ជ្បឋម.........ជ្មុន្ិន។
 ពនាយល់ពាកាយ ៖
 នកើនរំនែេះ ៖ គឺការរីករនម្រមើននូវរំនែេះ ជំនាញ ការនរេះដឹងម្រគប់្ពវសារ
នពើ។
 បរច័យ ៖ គឺជ្នែតុ ជ្នដើមរម។
 នរន៖ គឺខ្កលមអ ឬនធវើអវីមយ
ួ ខ្ដលោ្ាននសាភ័ែ ោ្ានតនមល ោ្ានម្របនោជន៍ ឱាយ
នៅជ្ានម្របនោជន៍ ានតនមល។

26
 ពនាយល់ន័យម្របធាន៖ ម្របធានខាងនលើានន័យថ្ ខ្តខំនម្ររើននាំឱាយានការរីករនម្រមើននូវ
ការនរេះដឹង រំនែេះ និងជំនាញ្ពវសារនពើ នបើនរេះការងារនម្ររើនគឺជ្នែតុនដើមរម
នែើយនបើខំនរៀន្ូម្រតរាល់ខ្ខនថ្ៃនម្របៀបដូរជ្ការខ្កលមអតាបូងនពម្រជឱាយនលរនរញជ្ពនល។
ឺ
 បកម្រសាយម្របធាន៖ នដ្យឆ្លងកាត់បទ្ពិនសាធកនង
ុ ជីវភាពរ្់នៅ កនុងការងារ កនុងធមែ
ជ្តិ នទ្ើបចា្់បុរាែបានខិតខំរងម្រកងជ្កាបន
ួ រាាប់ននាសងៗ នដើមាបជ្
ី គតិអប់រំ នម្របៀន
ម្របនៅដល់ជនានុជនជំនាន់នម្រកាយឱាយានការយល់ដង
ឹ ពីវិធីននការបនងកន
ើ រំនែេះទ្ូនៅ
ពីនែតុនលននាសងៗ និងពីតនមលននការ្ិកាានរៀន្ូម្រត។
ក.”ខ្តខំនម្ររើននកើនរំនែេះ” ានន័យថ្ កាលណាបុគគលម្រគប់រូបខិតខំម្របឹងខ្ម្របងពុេះពារ
ជមនេះនូវឧប្គគនានា ខ្តងខ្តទ្ទ្ួលបាននូវរំនែេះ និងបទ្ពិនសាធន៍នម្ររើន...។
 ឧទែរែ៍ នរឿងកុលាបនប្លិន៖ នៅរិម្រតខិតខំបនំ ពញការងារជ្កមែករតាបូង
នាំឱាយោត់សាទាត់ជំនាញនលើកិរកា
ច រជីកតាបូង រែូតកា្ាយជ្អនកម្រគប់ម្រគងអែេូង
ខ្រ៉ែ...។
 នរឿងម្រពេះោទ្ិតាយថ្ែីរេះនលើខ្ននដីចា្់ ៖ ការពាាោមរប្់្មកនុងមុខរបរ
ក្ិកមែ នាំឱយា ្មកា្យ
ា ជ្ក្ិករគំរូរែូតអនកម្រ្ុកនបាេះនឆនាតឱាយ្មនធវើជ្គ
ែៈកមែការ ុំ...។
 នរឿងានយើង៖ នដ្យន្រករព
ី ាាោមអនុវតរតាមការខ្ែនាំរប្់ម្របពនធ នទ្ើប
នាំឱាយនៅាែពបានកា្យ
ា ជ្មស្តនរីជំនត
ិ រប្់ម្រពេះរាជ្...។
 នរឿងកុារកំម្រពា៖ ការពាាោមរប្់កា
ុ របអូនកនុងការនធវជ
ើ ុរដ្ក់ម្រតី នាំឱយា
ជំនាញនធវើជុររប្់កុារានការវិវឌាឍ ពីជរ
ុ ដ្ក់ម្រតី នៅជុរដ្ក់ម្រមឹម រែូត
ដល់ជ្ប់យកាស...។
 ោរនលើកឧទែរែ៍នរឿងននាសងៗក៏បានឱាយខ្តពាក់ព័នធ...។
ខ.”ខ្តនរេះការនម្ររើនជ្បរច័យ” ានន័យថ្ កាលណាបុគគលយល់ដឹងពីរនបៀបននការនធវើ
ការងារនម្ររើន នឹងនាំឱាយបុគគលកា្ាយជ្អនកាននែតុនលលអ ានការយល់ដង
ឹ ពីតនមលនន
ការងារ មិនម្របាទ្ការងារ នរេះទញយកម្របនោជន៍ពីការងារ...។
 នរឿងកុលាបនប្លិន : នដ្យសារខ្តានការយល់ដឹងពីការងារនម្ររើន(ជី
កតាបូង នបើកឡាន និងការងារម្របចាំនថ្ៃ) នទ្ើបនធវើឱាយនៅរិម្រត ានការចាប់
ោរមែែ៍ពីនលាកែលង
ួ រតន្មាបតរិ និងនាង ុននារី...។
 នរឿងម្រពេះោទ្ិតាយថ្ែីរេះនលើខ្ននដីចា្់ : ្មានការយល់ដង
ឹ ពីជីវិតជ្កមែករ
និងជ្ក្ិករ នទ្ើបោត់ហាាននឆ្លើយបដិន្ធលុយ៥០០នរៀលរប្់នលាករដឋម

27
 ស្តនរីនកែង និងម្រតូវបានអនកម្រ្ុក នបាេះនឆនាតនម្រជើ្នរី្តាំងជ្គែៈកមែការ ុំកនុង
្ងគមរាស្ត្រនយ
ិ ម...។
 នរឿងនតនជ្យ្ត៖ នដ្យសារានការយល់ដឹងនម្ររើនពីកាបន
ួ តម្រាពិជយ
័ ្ស្តងារាម
នទ្ើបនតនជ្យ្តោរដឹកនាំទ្័ពបស្តងាកាបនឈលយ
ើ ្ឹកន្ៀមបាននជ្គជ័យ
ពិន្្ោរនធវើឱាយយ្តោររក្ម្រតូវពីនម្រកាយខនងបាននទ្ៀតនង...។
ខ.”ខ្តខំនរៀន្ូម្រតរាល់ខ្ខនថ្ៃ ដូរនឆ្នតបា ូងនពម្រជនលរពនលឺ” ានន័យថ្ នបើកាលណាបុគគល
ម្រគប់រូប ខិតខំពាាោមនរៀន្ូម្រតជ្ម្របចាំននាេះបុគគលននាេះនឹងានរំនែេះដឹងនម្រៅម្រជេះ
ាននករតនិ៍ ឈ្្ាេះលាបី្្
ុ សាយដូរជ្តាបូងនពម្រជ។ តាបូងនពម្រជកាលនដើមនឡើយ ម្រោន់ខ្តជ្ដុំ
ម្រគួ្ ជ្ខ្រ៉ែធមែជ្តិ លុេះនម្រកាយនពលនធវើការខ្កនឆ្នរួរមក វាក៏កាយ
្ា ជ្តាបួងខ្ដលានពនលឺ
ាននសាភ័ែ ានតនមល គួរជ្ទ្ីនពញនិយមននអនកដនទ្។
 នរឿងរាមនករតិ៍ ៖ ម្រពេះរាមាននករតិ៍នឈ្្េះ
ា លាបីលាាញ ក៏នម្រពាេះខ្តម្រពេះអងគ ជ្អនកាន
ថ្វីនដកនុងការម្របកួតម្របខ្ជងនលើកធនូនៅទ្ែឌ្ែ្ាសថ្ម និងបស្តងាកាប្ម្រតូវនា
នា។ ម្រទ្ង់ទ្ទ្ួលបានរំនែេះដឹងននេះ នដ្យសារម្រទ្ង់បាន្ិកាារប់គមពីរនវទ្
ជ្មួយឥ្ីសាវាមិម្រត។
 នរឿងម្រពេះោទ្ិតាយថ្ែីរេះនលើខ្ននដីចា្់ ៖ ្នមររននរាតរម្ីែនុ បិតាឯករាជាយ
ជ្តិ ម្រពេះអងគានការ្ិកាាខព្់ទង
ំ វិទ្ាាសាស្ត្រ្ងគម បនរចកនទ្្ ការ
ម្រគប់ម្រគង បាននធវើឱាយម្រពេះកិតិរនាមម្រពេះអងគលាបីលា
ា ញនពញពិភពនលាក...។
 ្រុបមតិ៖ រួមន្រករីមក នដ្យាននែតុនលដូរខ្ដលបានបកម្រសាយខាងនលើ នយើង
ន ើញថ្ នបើបុគគលខំនម្ររើននាំឱយា រីករនម្រមើនខ្ននករំនែេះ ខ្តនរេះការងារនម្ររើនជ្លំនានា
ំ ំ
ឱាយសារាល់នែតុនល នែើយនបើខត
ិ ខំនរៀន្ូម្រតជ្ម្របចាំនាឱ
ំ ាយានភាពលាបល
ី ាាញ។
៣.បញ្ចប់រសចកតី
 វាយតនមលម្របធាន៖ ពំននាលពិតជ្ានអតែន័យលអកនុងការអប់រម
ំ នុ្ាសទ្ូនៅឱាយសារាល់ពី
តនមលននការខិតខំពាាោមនរៀន្ូម្រត និងបំនពញការងារននាសងៗ នដើមបា ីម្របនោជន៍ និងនករតិ៍
នឈ្្ាេះ...។
 មតិ្ល
ទា ់ខលួន ៖ ដូនរនេះ បុគល
គ ទំងឡាយគួរខ្តខិតខំពាាោម្ិកាា

28
 ម្បលងសញ្ញាបម្តរធាយរសិកាាទ្ុតយ
ិ ភូរិ
សរ័យម្បឡង៖ ជងៃទ្២
ី ៤ ខ្ខសីហា ឆ្ាាំ២០១៥
វិញ្ញាសា ៖ កាស សាស្រសត(ថ្្ាក់វទ្
ិ ាាសាស្រសតសងគរ)
យរពល៖ ១៥០នាទ្ី

ម្បធាន
ទ្្ាសនៈមួយខ្រងថ្ «ការត្គ
ូ ឺជ្គនលឹេះ នដើមាបទ្
ី ទ្ួលបាន្ុភមងគល”។ រូរបកម្រសាយទ្្ាសនៈ
ននេះ នដ្យរកឧទែរែ៍កនុងអកាសរ្ិលាប៍ខ្ខែរមកបញ្ជាក់។

ររម្មាងខ្តង
១.រសចកតីរ្តើរ
 លំនាំបញ្ហា៖ និោយឱាយទក់ទ្ងនៅនឹងម្របធាន។
 រំែូលបញ្ហា៖ នលើកម្របធានយកមកបញ្ចូល”..............”។
 រំនណាទ្បញ្ហា៖ នចាទ្្ួរខ្បបពនាយល់។
២.តួរសចកតី
 ឃ្្ាភាជាប់ន្រករី៖ នដើមបា ី.........ជ្មុន្ិន។
 ពនាយល់ពាកាយ៖
 ការត្ូ៖ ការម្របឹងខ្ម្របងពុេះពារជមនេះម្រគប់ឧប្គគ ការនរីបម្រមេះ ការម្របយុទ្ធម្របឆំ
ង។
 គនលឹេះ ៖ នលូវ មនធាាបាយ វិធី។
 ្ុភមងគល៖ ន្រករ្
ី ខ
ុ កាយ ្បាាយរិតរ ្នម្រមរនលដ៏ម្របន្ើរ។
 ពនាយល់ន័យម្របធាន៖ ដូនរនេះ ម្របធានានន័យថ្ ការម្របឹងខ្ម្របងពុេះពារជមនេះម្រគប់ឧប្គគ
ការនរីបម្រមេះ ការម្របយុទ្ធម្របឆំង ជ្មនធាាបាយមួយនាំមកន្រករី្ខ
ុ កាយ ្បាាយរិតរ
ឬ្នម្រមរនលដ៏ម្របន្ើរ។
 បកម្រសាយម្របធាន់៖
ក.ានជីវិត ានឧប្គគ។ នដើមាបីជមនេះឧប្គគទំងននាេះ នគម្រតូវខ្តនធវកា
ើ រត្ម្រូ បយុទ្ធ
ម្របឆំង ៖
 ្ិ្ាសខិតខំនរៀន្ូម្រត នាំឱាយ្នម្រមរបំែង
 ម្របឹងខ្ម្របងកនុងការងារទ្ទ្ួលបានលទ្ធនលលអ
 ម្របឹងខ្ម្របងជមនេះនលើធមែជ្តិ ជួយ្ម្រមួលដល់ការរ្់នៅ

29
  ការត្ម្រូ បយុទ្ធម្របឆំងនឹងការជិេះជ្ន់នកែងម្របវ័ញ្ច ទ្ទ្ួលបាននូវន្រីភាព ឯក
រាជាយ ចាកនុតពីទ្ុកល
ខ ំបាក...
 ការត្ក
ូ នុងជីវភាពរ្់នៅ នទ្ើបចាកនុតពីភាពម្រកីម្រក...។

ខ.ឧទែរែ៍កនុងអកាសរ្ិលាប៍ខ្ខែរ ៖
 នរឿងកុលាបនប្លិន : នៅរិម្រតខិតខំនរៀន្ូម្រត ទ្ទ្ួលបានម្របកា្នីយបម្រត
ាន្មតែភាព នរេះខ្ថ្ទំ្ុខភាព នរៀ្នុតពីជំងឺម្រគុនចាញ់ ្មតែភាព
ម្រគប់ម្រគងបញ្ជត
ី ាបូង...ម្របឆំងនចារបលន់...។ នៅរិម្រតបានត្ូម្រគប់ឧប្គគកនុង
ជីវិត រែូតដល់នៅរិម្រតបានកា្ាយខលន
ួ ពីកមែករតូរទបនៅជ្នៅខ្កវ័យនកែង
នៅនប្លិន...។
 នរឿងភូមត
ិ ិរចាឆន
ា : តួអងគជន
ួ នៅ ម្រកុមបាតុករ នាងនីនាងប៊ី បានត្ូនដ្យ
កា្ាំងកាយ និងមតិ រែូតទ្ទ្ួលបានន្រីភាព នដ្យបារាំងបានបនធូរបនែយ
នលើបញ្ហាជិេះជ្ន់ ោប្ងកត់។
 នរឿងម្រពេះោទ្ិតាយថ្ែីរេះនលើខ្ននដីចា្់ : ្ម បានត្ូកនុងជីវិតម្រកលំបាកនតាក
ោាក។ ទ្ីបំនត
ុ បានកា្យ
ា ជ្ក្ិករថ្ែា
ី នជីវភាពលអម្របន្ើរនឡើងវិញ។
 នរឿងម្រពេះនវ្ាសនររ : តួអងគម្រពេះនវ្ាសនររបានត្ូម្របឹងខ្ម្របងជមនេះម្រគប់ឧប្គគ
កនុងការបំនពញទនបារមី នដើមបា ី្នម្រមរកនង
ុ ការម្រតា្់ដង
ឹ នដើមាបីន្រករ្
ី ុខ
្តវនលាកទំងមូល។
 នរឿងនតនជ្យ្ត : យ្តម្របឆំង្ម្រតូវឈ្្ានពាន យកជ័យជមនេះជូនជ្តិ
ាតុភូមិ ជ្ពិន្្ការម្របឆំងនៅនឹងការនរី្នអើងវែណៈជ្តិសា្ន៍កនុង
្ងគម...។
 កំែត់្ារល
ា ់ : ោរនលើកនរឿងននាសងកនុងអកាសរ្ិលាប៍ខ្ខែរខ្ដលទក់ទ្ងនឹងម្របធាន
ននេះ។
 ្រុបមតិ៖ ជ្រួមមក នយើងោរ្រុបន្រករីបានថ្ ការត្ូម្របឹងខ្ម្របងអំែត់ពាាោម
រខ្មងខ្តងទ្ទ្ួលបាននូវ្ុភមងគលោាងពិតម្របាកដ។
២.បញ្ចប់ន្រករី
 វាយតនមល៖ ម្របធានានអតែន័យលអ កនុងការអប់រំមនុ្ាសឱាយនរេះត្ម្រូ បឹងខ្ម្របងកនង
ុ ជីវិត
...។

30
មតិ្ល
ទា ់ខលួន ៖ ដូរននេះ................។

ម្បលងសញ្ញាបម្តរធាយរសិកាាទ្ុតយ
ិ ភូរិ
សរ័យម្បឡង៖ ជងៃទ្២
ី ២ ខ្ខសីហា ឆ្២
ាាំ ០១៦
វិញ្ញាសា ៖ កាស សាស្រសត(ថ្្ាក់វទ្
ិ ាាសាស្រសតសងគរ)
យរពល៖ ១៥០នាទ្ី

ម្បធាន
ទ្្ាសនៈមួយខ្រងថ្ “ការអប់រគ
ំ ឺជ្្ិទ្ធិន្រីភាពខ្ដលនបើកនលូវឱាយមនុ្ាស្នម្រមរបានភាពនថ្លថ្នូរ
កនុងជីវិត”។ រូរបកម្រសាយទ្្ាសនៈននេះ នដ្យរកឧទែរែ៍កនុងអកាសរ្ិលាប៍ខ្ខែរមកបញ្ជាក់។

ររម្មាងខ្តង
១.រសចកតីរ្តើរ
 លំនាំបញ្ហា៖ និោយបញ្ហាទ្ូនៅទក់ទ្ងនៅនឹងម្របធាន។
 រំែូលបញ្ហា៖ បញ្ចល
ូ ម្របធាន។
 រំនណាទ្បញ្ហា៖ នចាទ្្ួរតាមខ្បបម្របធានពនាយល់។
២.តួរសចកតី
 ឃ្្ាភាជាប់ន្រករី ៖ នដើមាបី.........ជ្មុន្ិន។
 ពនាយល់ពាកាយ៖
 ការអប់រំ៖ ្ំនៅនលើការខ្ែនាំទ្ូនា្ាននម្របៀនម្របនៅនម្រកើនរំព្កឱាយលអម្របនព នដើមាបី
ខ្កខ្ម្របបុគគលិកលកខែៈរប្់មនុ្ាស។
 ្ិទ្ធិន្រីភាព៖ អំណារបុគគលខ្ដលោរនធវើអវីៗបានម្រ្បតាមនលូវរាាប់។
 ភាពនថ្លថ្នូរ ៖ ភាពលអម្របន្ើរនថ្លថ្្ា ឧតរង
ុ ឧតរម។
 ពនាយល់ន័យម្របធាន ៖ ដូនរនេះទ្្ាសនៈម្របធានានន័យថ្ ការខ្ែនាំទ្ូនា្ាននម្របៀនម្របនៅ
ដ្្់នតឿន នម្រកើនរំពក
្ ឱាយបានលអម្របនព នដើមាបីខ្កខ្ម្របបុគល
គ ិកលកខែៈរប្់មនុ្ាស គឺជ្
អំណារននបុគល
គ ានក
ា ់ៗខ្ដលោរនធវើអៗ
វី បានម្រ្បតាមនលវូ រាាប់ នដើមាបឱ
ី ាយានភាពលអ
ម្របន្ើរនថ្លថ្្ា និង ឧតរុងឧ
គ តរមនៅកនុង
ជីវិត។
 បកម្រសាយម្របធាន ៖ មនុ្ាសានាក់ៗោរនធវើឱាយជីវិតរប្់ខលួនទ្ទ្ួលបានភាពនថ្លថ្នូរ
នដ្យសារខ្តបុគគលាន្ិទ្ិធទ្ទ្ួលបានការអប់រជ្
ំ ាោដ
ា ូរជ្ការអប់រំនលើខ្ននក្ីល

31
ធម៌ គុែធម៌ ្ុជីវធម៌ និងរំនែេះជំនាញននាសងៗ ម្រពមទំងអប់រឱ
ំ យា ម្រ្ឡាញ់ជ្តិ
ាតុភូមិ វបាបធម៌ អរិយធម៌ បរិសាថាន យុតរិធម៌...។
ក.រូបភាពននការអប់រំ : ការអប់រខ្ំ ្រងនឡើងតាមរយៈការអប់រក
ំ នុងម្រគួសារ ការអប់រំកនុង
សាលានរៀន និងការអប់រក
ំ នុង្ងគម ៖
 ការអប់រក
ំ នុងម្រគួសារ៖ គឺនលាកឪពុក អនកាតយ
ា ខ្តងខ្តខ្ែនាំអប់រំកន
ូ នៅឱាយ
ាន្ីលធម៌ ានគុែធម៌ ្ុជីវធម៌។ កនង
ុ ម្រគួសារមួយ នបើកូននរេះសាតាប់
ដំបូនា្ានឪពុកាតាយ កូនននាេះនឹងទ្ទ្ួលបានភាពនជ្គជ័យ។
 ការអប់រក
ំ នុងសាលានរៀន ៖ នលាកម្រគូ អនកម្រគូជ្ឪពុកាតាយទ្ីពីរ ខ្តងខ្តអប់រំ
្ិ្ាានុ្ិ្សា ឱាយ ានរំនែេះជំនាញ ាន្ីលធម៌ គុែធម៌ ្ុជីវធម៌លអ
នរេះម្រ្លាញ់ទ្ក
ឹ ដី វបាបធម៌ ទ្ំននៀមទ្ា្ាប់...។
 ការអប់រក
ំ នុង្ងគម៖ ្ងគមអប់រំឱាយមនុ្សា ានបទ្ពិនសាធន៏ ម្រ្លាញ់្នរិ
ភាព យុតរិធម៌ ភាពនថ្លថ្នូរ និងនរេះម្រសាយបញ្ហាកង
នុ ជីវិត។
ខ.ឧទែរែ៍នៅកនង
ុ សានានដអកាសរ្ិលាប៍ខ្ខែរ ៖
 ការអប់រក
ំ នុងម្រគួសារ
 នរឿងកុារកំម្រពា ៖ តួអងគកា
ុ របអូនយកគំរូ និងនធវតា
ើ មបណាតាំឪពុកកនុងការ
នធវើជុរតាំងពីដ្ក់ម្រតី ដ្ក់ដំរី និងរុងនម្រកាយកា្យ
ា ជ្ន្ររ។
 នរឿងកុលាបនប្លិន ៖ តួអងគនៅរិម្រតសាតាបតា
់ មឪពុក “ខលួនទ្ីពឹងខលួន”។ រុង
នម្រកាយ នៅរិម្រតបានកា្យ
ា ជ្កូនម្របសានលាកែលង
ួ រតន្មាបតរ។
ិ
 ការអប់រក
ំ នុងសាលា
 នរឿងរាមនករតិ៍៖ តួអងគម្រពេះរាមបានហាត់នរៀនជ្មួយឥ្ីពិសាវាមិម្រតនរេះរប់
គមពីរនម្រតនវទ្ ាន្មតែភាពនលើកធនូរួរ ឈនេះនទ្វៈឋនទំងបី នែើយទ្ទ្ួល
បាននាង្ីតានធវើជ្មនែ្ី។
 នរឿងគូលីកំខ្ែន៖ តួអងគមុឹងនរៀនរប់បានការងារនធវជ្
ើ អនករាជការ បាន
នរញត្ូកនុងរលនាខ្ខែរឥ្ាសរៈ នដើមាបីទមទរឯករាជាយ...។
 កនុង្ងគម
 នរឿងធនញ្ជ័យ៖ តួអងគធនញ្ជ័យដកម្រ្ង់រំនែេះពី្ងគមទ្ទ្ួលបានរំនែេះ
ដឹង ោរនដ្េះម្រសាយម្របសានារិនរួរ...។
 នរឿងម្រពេះោទ្ិតាយថ្ែីរេះនលើខ្ននដីចា្់ ៖ ្ួន ្មបានឆ្លងកាត់បទ្ពិនសាធន៍
ការងារជ្កមែករនង ជ្ក្ិករនង។ រុងនម្រកាយបានកា្យ
ា ជ្ក្ិករគំរូ និង
ជ្គែៈកមែការ ុំនន្ម័យ្ងគមរាស្ត្រនិយម។

32
  ្រុបមតិ៖ ្រុបន្រករីមក.........................................។
៣.បញ្ចប់រសចកតី
 វាយតនមលម្របធាន៖ ឆ្លងតាមការបកម្រសាយខាងនលើ ម្របធានានខលម
ឹ សារលអកនុងការអប់រំ
្ិ្ាស និ្ាសត
ិ និងមនុ្ាសទ្ូនៅឱាយយល់ព្
ី ិទ្ក
ធិ នុងការទ្ទ្ួលយកការអប់រំ ្ម្រាប់ខ្ក
ខ្ម្របជីវិតរប្់ខលួន នដើមាបីរ្់នៅកនង
ុ ្ងគមមួយឱាយានភាពនថ្លថ្នូរ។
 មតិ្ល
ទា ់ខលួន ៖ ដូរននេះ.............(ទ្្ាសនៈ្ទល
ា ់ខន
លួ )។

33
 ម្បលងសញ្ញាបម្តរធាយរសិកាាទ្ុតយ
ិ ភូរិ
សរ័យម្បឡង : ជងៃទ្២
ី ១ ខ្ខសីហា ឆ្២
ាាំ ០១៧
វិញ្ញាសា : កាស សាស្រសត(ថ្្ាក់វទ្
ិ ាាសាស្រសតសងគរ)
យរពល :១៥០នាទ្ី

ម្បធាន
នៅកនុងរាាប់នលាបើកថ្ែី អនកម្រពេះភិរមាយភាសាអូ នៅ ង្ុយ បាននពាលថ្ “បនម្រមើនមើលពុត
ម្របាជ្ញាឱយា មុត សា្ារតីឱាយាន នបើន្្ាឱាយម្របាជ្ នបើខា្ារឱាយហាាន រង់បានរនបៀន កុំនអៀនកុំខា្ា
្់”។ រូរអនកបកម្រសាយនដ្យយកឧទែរែ៍កង
នុ អកាសរ្ិលាប៍ខ្ខែរមកបញ្ជាក់។

ររម្មាងខ្តង
១.រសចកតីរ្តើរ
 លំនាំបញ្ហា ៖ និោយទក់ទ្ងនៅនឹងម្របធាន។
 រំែូលបញ្ហា៖ នលើកយកម្របធានមក្រន្រ។
 រំនណាទ្បញ្ហា៖ នចាទ្្ួរនលើម្របធានបទ្(នចាទ្ខ្បបពនាយល់)។
២.តួរសចកតី
 ឃ្្ាភាជាប់ន្រករី៖ ជ្បឋម.........ជ្មុន្ិន។
 ពនាយល់ពាកាយ ៖
 ពុត៖ កិរចកលាោ លាបរ
ិ កិរចកល។
 មុត៖ ្ំនៅនលើភាពរាា្់លា្់ ឈ្្ា្នវភលឺថ្។
្ា
 ន្្ា៖ មិននរេះ មិនដឹង មិនយល់ លៃិតលៃង។
់
 ម្របាជ្ញា៖ ឈ្្ា្នវ នវឆ្ាត បុន
ិ ម្រប្ប់។
 រនបៀន ៖ រំនែេះខ្ដលនរេះពីការនរៀន្ូម្រត។
 ពនាយល់ន័យម្របធាន៖ ានន័យថ្ មុននឹងនម្រជើ្នរី្យកនរណាានក
ា ់មកបនម្រមើការ ឬ
នៅបនម្រមើអនកដនទ្ ម្រតូវានភាពឈ្្ា្នវ ានសា្ារតីកនុងការនមើលារោទ្ លាបិរកិរច
កលននបុគគលននាេះ នែើយម្រប្ិននបើរង់បានរំនែេះទល់ខ្តឈ្្ា្នវ កា្ាហាន ហាាន
្ួរនដ្យមិនខា្ា្់នអៀន។
 បកម្រសាយម្របធាន៖ បណាតាំនលាកតាម្រកមង្យ
ុ ពិតជ្បងកប់នយ
័ លអ្ម្រាប់ជ្ការទ្ូនា្ាន
កុលបុម្រត កុលធីតា ខ្ខែរជំនាន់នម្រកាយ ៖

34
 ក. “បនម្រមើនមើលពុត ម្របាជ្ញាឱាយមុត សា្ារតីឱាយាន” ានន័យថ្នៅកនុងជីវភាពរ្់នៅ
មនុ្ាសនយើងានាក់ៗខ្តងានកិរកា
ច រនម្ររើនខ្ដលម្រតូវបំនពញតាមភារកិរចនរៀងៗខលួន។
ជួនកាលកិរកា
ច រខលេះោរនធវើបាននដ្យខលួនឯង ឯការងារនទ្ៀតម្រតូវពឹងពាក់អនកដនទ្
ឱាយជួយ ឬមកបនម្រមើ មិនថ្ការងារនទេះ ឬជ្ការងារម្រកុមែុននឡើយ។ ា្្
ា ់នទេះ ា្្
ា ់ម្រកុម
ែុន ឬថ្នាក់ដក
ឹ នាំសាថាបន
័ រាជការ គបាបីនម្រជើ្នរី្យកអនកបនម្រមើ ឬបុគល
គ ិកឱាយមកជួយ
កិរចការរប្់ខន
លួ នដ្យម្រតូវនរេះពិនត
ិ ាយឬកពា ារោទ្អនកបនម្រមើ ឬបុគល
គ ិកទំងននាេះជ្
មុន នដើមបា ីនគរនុតពីករីអនររាយននាសងៗ។ ខ្តនបើនយើងមិនបាននមើពុតលាបិរកលអនកបនម្រមើ ឬ
បុគគលិកននាេះ ោរនឹងនាំមកនូវករីអនររាយដល់ា្ា្់ ឬនៅខ្ក។ មាាាងវិញនទ្ៀត កំណាពាយ
ខាងនលើក៏រង់បានន័យថ្ នបើនរណាានក
ា ់នៅបនម្រមើការឱាយនគ គបាបីនមើលកិរិោារោទ្
ពុតតាបុត ឬរំែង់រែ
ំ ូលរិតររប្់នៅហាវយ
ា នាយជ្មុននង នទ្ើបនគោរទ្ទ្ួលបាន
ការនពញរិតរ ឬនរៀ្នុតពីការចាញ់នបាក ឬទ្ុកនខ ទ្ននាសងៗ...។
 ឧទែរែ៍កង
នុ អកាសរ្ិលាប៍ម្របជ្ម្របិយ ៖
 នរឿងឪពុកនកែកនរី្កូនម្របសា៖ បុរ្ទ្ីមយ
ួ មិនបានពុតរប្់ឪពុក
នកែក នទ្ើបបរាជ័យ។ ឯបុរ្ទ្ីពីរ ដឹងពីពត
ុ ឬកិរិោារោទ្រប្់
ឪពុកនកែកក៏ទ្ទ្ួលបាននជ្គជ័យ។ រីឯតាជ្ឪពុកមិននរេះនមើលពុត
បុរ្ទ្ីពីរ ក៏ទ្ទ្ួលបរាជ័យ...។
 នរឿងានយើង៖ នៅាែពមិនបានយល់ពីពុត ឬ ឥរិោបថ្រប្់ន្ររ
នទ្ើបាែពន្ទើរបាត់បង់ជីវិត...។
 នរឿងធនញ្ជ័យ៖ ន្ដឋីមិននមើលពុតធនញ្ជ័យ នទ្ើបនធវឱ
ើ ាយខលួនវិនា្...។
 ឧទែរែ៍កង
នុ អកាសរ្ិលាប៍ទ្ំននើប ៖
 នរឿងកុលាបនប្លិន៖ នលាកែលួងរតន្មាបតរិយល់ពីឥរិោបថ្
ារោទ្រប្់នៅរិម្រត នទ្ើបនលាកម្របគល់ការងារឱាយនៅរិម្រតនធវ.ើ ..។
 នរឿងនៅខ្ករិតនរ ចារ...
 នរឿងនតនជ្យ្ត...

ក.”នបើន្្ាឱាយម្របាជ្ នបើខារ
្ា ឱាយហាាន រង់បានរនបៀន កុំនអៀនកំខា្
្ា ” ានន័យថ្ មនុ្ាសានា
ក់ៗនៅកនុង្ងគមខ្តងខ្តភាជាប់នូវភាពលៃត
ិ លៃង់ជ្មួយខលួន នែើយពូកនគខ្តងខ្តរង់បាននូវ
រំនែេះដឹង្ពវសារនពើនដើមាបីខ្កខ្ម្របខលួននៅជ្អនកាន្មតែភាព ោរយល់បាននូវកិរច
ការទ្ូនៅ និងបំនពញការងារននាសងៗបាននជ្គជ័យ។ នដើមាបី្នម្រមរនោលនៅខាងនលើននេះ

35
 មនុ្ាសចាំបារ់ម្រតូវខ្្វងរកការ្ិកាានរៀន្ូម្រតម្របកបនដ្យភាពឈ្្្
ា នវ រែ័្រែួន
ហាាន្ួរ ហាាននឆ្លយ
ើ នរេះនមើលអនកដនទ្ជ្គំរូ...។
 ឧទែរែ៍កង
នុ អកាសរ្ិលាប៍ម្របជ្ម្របិយ ៖
 នរឿងអនកម្រកនៅខ្កាបរនទេះន្ដឋីនធវើម្រតាប់ន្ដឋី៖ អនកម្រកបានយកគំរូន្ដឋី
រែូតកា្យ
ា ជ្អនកាន...។
 ឧទែរែ៍កង
នុ អកាសរ្ិលាប៍បុរាែ ៖
 រាមនករតិ៍៖ ម្រពេះរាមបាននៅនរៀនយុទ្ធ្ិលាបជ្
៍ មួយឥ្ីពសា
ិ វាមិម្រត ...នរេះ
រប់គមពីរនម្រតនវទ្...។
 នរឿងទ្ំទវ៖ ទ្ុបា
ំ ននរៀននៅវតរវិហារធំ រែូតនរេះ្ែូត នមើលសាស្តសាតា នធវើ
នតាក...
 នរឿង្កាម្រ្នពាន ៖ បុននធឿន...
 នរឿងនៅខ្ករិតនរ ចារ៖ ្នីត...។
 ្រុបមតិ៖ ្រុបន្រករីមក អនកបនម្រមើនគ ឬនរី្រកអនកបនម្រមើ្ំខាន់ម្រតូវនរេះនមើលពុត
អនកខ្ដលនយើងន្ពគប់ មាាាងនទ្ៀតម្រប្ិននបើរង់បានរំនែេះ មនុ្ាសគបាបីម្រតូវឈ្្ា្នវ
កា្ាហាន ្ួរនាំ យកគំរតា
ូ មអនកដនទ្ខ្ដលជ្អនកនជ្គជ័យ។
៣.បញ្ចប់រសចកតី
 វាយតនមលម្របធាន៖ ម្របធានខាងនលើពត
ិ ជ្ានខលឹមសារអប់រល
ំ អ្ម្រាប់មនុ្ាសទ្ូនៅ ឱាយ
នរេះនមើលកិរិោារោទ្(ពុត)មនុ្ាស មុននឹងន្ពគប់ និងបងាហាញពីវធ
ិ ីកនុងការខ្្វង
រករនបៀន ម្របកបនដ្យភាពកា្ាហាន ឈ្្្
ា នវ នដើមាបីទ្ទ្ួលបានភាពនជ្គជ័យនៅកនង
ុ
ជីវិត...។
 មតិ្ល
ទា ់ខលួន ៖ ដូនរនេះ...(មតិរប្់្្
ិ ាស)។

36
 ម្បលងសញ្ញាបម្តរធាយរសិកាាទ្ុតយ
ិ ភូរិ
សរ័យម្បឡង : ជងៃទ្២
ី ០ ខ្ខសីហា ឆ្ាាំ២០១៨
វិញ្ញាសា : កាស សាស្រសត(ថ្្ាក់វទ្
ិ ាាសាស្រសតសងគរ)
យរពល :១៥០នាទ្ី

ម្បធាន
ទ្្ាសនៈមួយខ្រងថ្ “វិជ្ជាជ្អលងាការប្់មនុ្សា ម្រគប់រូប”។ រូរបកម្រសាយទ្្ាសនៈននេះ នដ្យ
រកឧទែរែ៍កនុងអកាសរ្ិលាប៍ខ្ខែរមកបញ្ជាក់។

ររម្មាងខ្តង
១.រសចកតីរ្តើរ
 លំនាំបញ្ហា៖ និោយទក់ទ្ងនឹងម្របធាន។
 រំែូលបញ្ហា៖ នលើកម្របធានមកបងាហញ
ា កនុងអពភនររ ្ញ្ញា។
 រំនណាទ្បញ្ហា៖ នចាទ្ខ្បបពនាយល់។
២.តួរសចកតី
 ឃ្្ាភាជាប់ន្រករី៖ មុននឹង.........ជ្មុន្ិន។
 ពនាយល់ពាកាយគនលឹេះ៖
 វិជ្ជា៖ រំនែេះដឹង រំនែេះម្របាជ្ញា ន្រករីដឹងរាា្់ ការនរេះដឹងនៅនលើរនំ ែេះ
ជំនាញននាសងៗ។
 អលងាការ៖ ជ្ម្រទ្ពាយ្មាបតរិខ្ដលជ្នម្រគឿងលមអានា្ម្របាក់ ខ្កវកង នបើតាម
ន័យម្របធានននេះ អលងាករា ្ំនៅនលើបុគល
គ ិកលកខែៈលអរប្់មនុ្ាស។
 ពនាយល់ន័យម្របធាន៖ ដូនរនេះ ម្របធានានន័យថ្ រំនែេះដឹងរំនែេះម្របាជ្ញា ការនរេះដឹង ឬ
រំនែេះជំនាញននាសងៗគឺជ្ម្រទ្ពាយ្មាបតរិរប្់មនុ្ាសម្រគប់រូប ឬជ្បុគគលក
ិ លកខែៈលអ
រប្់មនុ្ាសម្រគប់រូប។
 បកម្រសាយម្របធាន៖ ជ្ការពិតណា្់ វិជ្ជា ឬរំនែេះដឹង រំនែេះម្របាជ្ញា ឬរំនែេះ
ជំនាញននាសងៗគឺជ្ម្រទ្ពាយ្មាបតរិរប្់មនុ្ាសម្រគប់រូបទ្ុកដូរជ្នម្រគឿងលមអខលួនរប្់
មនុ្ាសខ្ដលានតនមល នម្រពាេះវិជ្ជានធវឱ
ើ ាយមនុ្ាសជួបន្រករី្ុខ ានជីវភាពធូរធារ នថ្លថ្រនូ
ានកិតយ
រិ ្ និងនករតិ៍នឈ្្ាេះ។
ក.គំនិត្ំខាន់៖

37
  វិជ្ជាជ្ម្រទ្ពាយជ្ប់នឹងម្របាែ នចារលួរមិនបាន
 ចាយនម្ររើនរនម្រមើននឡើង
 កនែេៀរមិននការ កែេុរមិនកាត់
 មនុ្ាសានវិជ្ជាខ្តងាន្ុជីវធម៌ ្ីលធម៌ ្បាបុរ្ធម៌
 មនុ្ាសានវិជ្ជាានតនមល ានកិតរិយ្
 មនុ្ាសានវិជ្ជាានជីវភាពធូរធារ
 ានការងារ...។
ខ.អំែេះអំណាងកនុងសានានដអកាសរ្ិលាប៍៖
 នរឿងរាមនករតិ៍៖ ម្រពេះរាមនរៀនរប់គមពីរនម្រតនវទ្ ោរនលើកធន្
ូ ររួរ ឈនេះ្ម្រតូវម្រគប់
ទ្ិ្ទ្ី...។
 នរឿងកុារកំម្រពា៖ តួអងគកា
ុ របអូន នដ្យសារានរំនែេះនធវើជុរ នទ្ើបទ្ទ្ួលបាន
លាភ ្កាការៈ និងានកិតរិយ្ជ្ន្ររ...។
 នរឿងនតនជ្យ្ត៖ តួអងគយ្ត នដ្យសារខ្តានវិជ្ជា នទ្ើបទ្ទ្ួលងារជ្”នតនជ្យ្
ត”ជ្នមទ្័ពខ្ដនកំពង់សាវាយ...។
 នរឿងម្របេះោទ្ិម្រតថ្ែីរេះនលើខ្ននដីចា្់៖ នលាករដឋមស្តនរីនកែងបាននៅនរៀននៅម្រ្ុក
បារាំង នទ្ើបទ្ទ្ួលកិតរិយ្ជ្រដឋមស្តនរី...។
 នរឿងទ្ំទវ ៖ តួអងគទ្ា
ុំ នវិជជ្ជាខាង្ែូត កា្យ
ា ជ្មុឺនឯក...។
 នរឿងកុលាបនប្លិន៖ នៅរិម្រត នដ្យសារានវិជ្ជា នទ្ើបនៅរិម្រតទ្ទ្ួលការទ្ុករិតរ
ពីនលាកែលួងរតន្មាបតរនិ ពញរែូតម្របគល់នាង ុននារីឱាយជ្ភរិោ...។
 ្រុបមតិ៖ ្រុបន្រករម
ី ក វិជ្ជ្
ជា នម្រគឿងអលងាករា រប្់មនុ្ាសពិតម្របាកដខ្មន។
៣.រសចកតីបញ្ចប់
 វាយតនមលម្របធាន៖ ឆ្លងតាមការអធិបាាយម្រសាយបំភលឺខាងនលើនយើងោរ្ននិដ្ឋានបានថ្
មតិម្របធានពិតជ្ានន័យលអ បានអប់រំមនុ្ាសទ្ូនៅឱាយ្វេះខ្្វងសាវាធាាយរកនូវវិជ្ជាមក
ដ្ក់កនុងខលួន នែើយសារល
ា ់នូវតនមលននវិជ្ជា នដើមាបីជួយខលួនឯង ម្រគួសារ និង្ងគម...។
 មតិ្ល
ទា ់ខលួន ៖ ដូរននេះ កនង
ុ នាមនយើង...(ទ្្ាសនៈរប្់ន្ែរ)។

38
 ៃាំពូក៣ វិញ្ញាសារម្តៀររម្បើម្ាស់កនុងកលិប

៣.១. វិញ្ញាសារម្តៀរឆ្ាាំ២០១៨
ម្របធាន៖ ានទ្្ាសនៈមួយនលើកនឡើងថ្ “នរឿងនៅខ្ករិតរនចារជ្ម្របនភទ្លកខែៈអកាសរ្ិលាប៍

តថ្និយមរិេះគន់”

នតើការសា្ាប់ននេះានលកខែៈដូរនមដរខ្ដរ? រូរបងាហាញពីភ្រតា
ុ ងរប្់បុគគលមួយរំនន
ួ កនុង្
ងគម។

អម្រតាកំខ្ែ

១.ន្រករនី នដម
ើ

- លំនាប
ំ ញ្ហា៖ និោយទក់ទ្ងនឹងម្របធាន

- រំែល
ូ បញ្ហា៖ បញ្ចូលម្របធានបទ្...

- រំនណាទ្បញ្ហា៖ នតើទ្្ាសនៈខ្ដលបាននលើកនឡើងខាងនលើននេះានន័យដូរនមដរ?

២.តួន្រករី

- ឃ្្ភា
ា បជា ន់ ្រករី ៖

- ពនាយល់ពាកាយគនលេះឺ ៖
 ពាកាយ “អកាសរ្ិលាបត
៍ ថ្និយមរិេះគន់” ានន័ោថ្ ជ្សានានដអកាសរ្ិលបា ៍
មួយខ្បបខ្ដលបានបងាហញ
ា ពីជីវភា
ិ ពពិតរប្់្ងគមម្រពមទំងបានខ្វក
ខ្ញកឱាយន ើញពីរំែុរលអ និងោម្រកក់នន្ងគមនទ្ៀតនង។

- ពនាយល់នយ
័ ម្របធាន ៖
ម្របធានបានបងាហាញថ្ នរឿងនៅខ្ករិតនរ ចារគឺជ្ម្របនភទ្លកខែៈអកាសរ្ិលាប៍
ខ្ដលនិោយអំពីជីវភាពពិតជ្ក់ខ្្ដងកនុង្ងគម ម្រពមទំងបានបងកបគ
់ ំនិតរិេះ
គន់ខ្វកខ្ញកឱាយន ញ
ើ នូវលកខែៈជ្វិជជាននិងអវិជជានដូរជ្ បាតុភាពអ
្កមែទំងឡាយខ្ដលនកើតាននៅកនង
ុ ្ងគមជ្នដើម។

- បំែកម្រសាយ
ក.បំភគ
លឺ ន
ំ ត
ិ ទ្ូនៅ

39
 ម្របវតរិនន្ងគមមនុ្ាសជ្តិកនលងមកខ្តងខ្តនពារនពញនៅនដ្យទ្ំនា្់្គ
ែុ សា្ាញបនរ
ោនាជ្ប់មិនដ្រ់និងខ្ម្របម្របួលនៅតាមការវិវតរនន្ងគម។ នថ្ៃទ្ី០៩ ខ្ខវិឆ្កា
ឆិ ឆនាំ១៩៥៣ ជ្
នថ្ៃម្របវតរសាស្ត្រ ខ្ដលម្របនទ្្ជ្តិម្រតូវបានឯករាជាយនម្រកាមម្រពេះរាជកិរចដឹកនាំរប្់
្នមដរននរាតរម្ីែនុ...។

ខ.បំភគ
លឺ ន
ំ ត
ិ ម្របធាន

និោយអំពីជីវភា
ិ ពរប្់ពួកកមែករនិងតួអងគពូែ។
ំ
នលើកយកពាកាយ្មដរី ប្់តួអងគមកបញ្ជាក់នដើមាបនី ធវើជ្តឹកតាងកនុងការបកម្រសាយ
នៅនលើម្របធានបទ្...។
និោយពីភាពអយុតរិធម៌រប្់ពែ
ូ ំខ្ដលទ្ទ្ួលបាននៅខ្ករិតរនចារ។
និោយអំពីបញ្ហាអ្កមែរប្់តួអងគ្និត និងការបកោម្រកាតនូវអំនពើយង់ នង
រប្់នៅខ្ក។

- ្រុបមតិ៖ និោយម្រ្បនៅតាមម្របធានបទ្

៣.ន្រករប
ី ញ្ចប់

- រងាវយ
ា តនមល៖ ថ្លឹងខ្ថ្លងនៅបំែកម្រសាយនៅតាមការយល់ន ញ
ើ ...។

- មតិ្ល
ទា ខ
់ ន
លួ ៖ នលើកនឡើងនូវការនបរជ្រ
ញា ិតរ...។

40
ម្របធានបទ្៖ ានមតិមយ
ួ នពាលថ្ “វិ្យ
័ អប់រំ ជ្្្រ្ដមភននម្របនទ្្ជ្តិ”។

រូរពនាយល់នដ្យនលើកឧទែរែ៍កនុងអកាសរ្ិលបា ៍មកបញ្ជាក់។

គនម្រាងខ្តង

១.ន្រករនី នដម
ើ

- លំនាប
ំ ញ្ហា ៖ ទ្នទឹមនឹងការអភិវឌាឍពីមួយនថ្ៃនៅមួយនថ្ៃ ម្របនទ្្នានាជ្នម្ររើននៅកនុង
ពិភពនលាកបានខិតខំពម្រងឹងខលួន បំបន
្ ្មតែភាពម្របជ្ពលរដឋរប្់ឱាយបានកាន់ខ្តម្របន្ើរ
នឡើងមិនថ្រំនែេះដឹង រំនែេះនធវើ វិជ្ជាជីវៈ។ ដូរននេះខ្ដរនដើមាបីឱយា ម្របជ្ជនរប្់ពួកនគកាន់ខ្ត
ម្របន្ើរនូវរាល់រំែុរទំងននេះ បណាតាម្របនទ្្ននាេះបានចាត់ទ្ុកវិ្័យអប់រំជ្វិ្័យរមាបងនគ
កនុងការសាបនម្រពាេះធនធានទំងឡាយ។

- រំែល
ូ បញ្ហ៖
ា នែតុននេះនែើយបានជ្ានមតិមួយនពាលថ្ “វិ្យ
័ អប់រំ ជ្្្រ
្ដមភននម្របនទ្្ជ្តិ”។

- រំនណាទ្បញ្ហា ៖ នតើពំននាលខាងនលើននេះានន័យដូរនមដរខលេះ?

២.តួន្រករី

- ឃ្្ភា
ា បជា ន់ ្រករី ៖
នដើមាបីជយ
ួ ជំរញ
ុ ឱាយការបកម្រសាយម្របធានឱាយកាន់ខ្តានភាពងាយម្រ្ួល និងពិសាដានឡើង នយើង
គបាបីខ្្វងយល់ននពាកាយគនលឹេះមួយរំនួនជ្មុន្ិន។

- ពនាយល់ពាកាយគនលេះឺ ៖
 វិ្័យអប់៖ ្ន្ដាយកម្របព័នធអប់រំ បែេុេះបណាតល
ា ម្រគប់ជ្ន់ថ្ក
នា ់រួមទំងសាថានប័
នរដឋ ឯកជន ទំងនលូវការ (នរៀន្ូម្រតបនរោនា)
 ្្រ្ដមភ៖ គឺជ្្្រខ្ដលរឹងាំ ជ្្្រ្ំខាន់ខ្ដលនយើងោរនធៀបមកវិញ
ថ្ជ្មូលដ្ឋានម្រគិេះឬបនងារាលម្រគិេះ្ម្រាប់ម្រទ្ម្រទ្ង់អវីមួយឱាយបាន្ែិតន្ែរតនៅមុខ។

- ពនាយល់នយ
័ ម្របធាន ៖

41
 ដូនរនេះពំននាលខាងនលើរង់និោយថ្ បណាតាម្របព័នធអប់រម្រំ គប់ជ្ន់ថ្ក
នា ់រួមទំងសាថាប័
នរដឋឯកជនទំងនលូវការ និងមិននលូវការជ្មូលដ្ឋន
ា ម្រគឹេះដ៏្ខា
ំ ន់កង
នុ ការការម្រទ្ម្រទ្ង់ម្របនទ្្ជ្តិ
ឱាយបានរឹងាំ និងរីរនម្រមើនតនៅមុខជ្ដរាប។

- បំែកម្រសាយ ៖
ជ្ការពិតណា្់វ្
ិ ័យអប់រំពិតជ្នដើរតួនាទ្ីោាង្ំខាន់កនុងការជំរញ
ុ ឱាយម្របនទ្្
ជ្តិានភាពរីករនម្រមើន៖
 តាមរយៈការអប់រំនធវើមនុ្ាសានរំនែេះដឹងខព្់ ោរបនញ្ជៀ្ម្របនទ្្ជ្តិពីការ
ម្របាថ្នមើលងាយឬរង់បំពានពី្ំណាក់ម្របនទ្្ជិតខាង។ ឧ.តួអងគធនញ្ជយ
័ កនុង
នរឿងធនញ្ជ័យ
 បែេុេះបណាតាលម្របជ្ជនឱាយានមន្ិកាជ្តិ ទ្ុកនរឿង្ុខទ្ុកខម្របនទ្្ជ្តិជ្
រមាបង ជ្ការ្ំខាន់បំនុតនរឿងអវីៗទំងអ្់ នធវើឱយា ម្របជ្ជនយល់ភារកិររ
ច មាបង
រប្់ពក
ួ នគគឺជ្តិ កិតយ
រិ ្រប្់ពួកនគគឺជ្កិតរយ្រប្់ជ្តិ។ ឧ. តួអងគទ្ីឃ្វុធ
កនុងនរឿងាលាដួងរិតរ
 បែេុេះនូវសា្ារតី្នរិភាព នរេះនដ្េះម្រសាយវិបតរិនានាកនុងម្របនទ្្នដ្យគតិបែឌិត
នដ្យនែតុនង
ិ នល និងការម្របកាន់្រចជ្រមាបង។ ឧ. តួអងគម្រពេះរាមកនង
ុ នរឿងរាម
នករតិិ័
 បែេុេះនូវររិោាទ្្លត
ូ ម្រតង់ ម្របកបនដ្យម្រកម្ីលធម៌ខ្
ព ់កនុងការរ្់នៅនធវើឱាយ
ម្របជ្ជនយល់ថ្ានខ្ត្ុតរិតភាពខ្តប្ុនណា្ាេះខ្ដលនធវឱ
ើ ាយពួកនគរ្់នៅ
ម្របកបនដ្យន្រករនី ថ្លថ្រនូ ។ ឧ.តួអងគ្មកនង
ុ នរឿងម្រពេះោទ្ិតាយថ្ែីរេះនលើខ្ននដីចា្់
 អប់រំឱាយម្របជ្ជនានទំងរំនែេះដឹងនិងរំនែេះនធវើ ោរឱាយពួកនគនរៀន
រ្់នដ្យខលួនឯងពឹងខលួនឯង និងានវិជ្ជ
ជា ីវៈម្រគប់ម្រោន់្ម្រាប់បំនពញ
មុខងាររប្់ខន
លួ ។ឧ.តួអងគនៅរិម្រតកនុងនរឿងកុលាបនប្លន
ិ

- ្រុបមតិ៖
្រុបមកន ញ
ើ ថ្ វិ្យ
័ អប់រព
ំ ិតជ្្្រ្ដមនភ នម្របនទ្្ជ្តិ ជ្នែតុនាំឱាយម្របនទ្្ជ្តិ
កាន់ខ្តរឹងាំតាមរយៈនធវើឱាយមនុ្ាសនៅកនុង្ងគមកា្ាយជ្ធនធានមនុ្សា ដ៏ម្របន្ើរ ានម្រកម
្ីលធម៌និងវិជ្ជាជីវៈម្រតឹមម្រតូវ្ម្រាប់ម្របកបកិរកា
ច រងាររបររិញ្ចឹមជីវត
ិ និងអភិវឌាឍន្ដឋកិរច
ជ្តិឱាយាន្នទុេះជ្ងមុនជ្លំដ្ប់បនរនៅនទ្ៀត។

៣.ន្រករប
ី ញ្ចប់
42
 - វាយតនមលម្របធាន៖
ឆ្លងតាមការបកម្រសាយខាងនលើ ពំននាលខាងនលើននេះពិតជ្បានបងកប់នូវអតែនយ
័ ោាង
្មាបូរខ្បប្ម្រាប់ឱាយមនុ្ាសជ្តិទ្ូនៅយល់ថ្ ការអប់រំានសារៈ្ំខាន់ោាងខា្ាំងរំនពាេះ
ម្របនទ្្ជ្តិទំងមូល និងរួមរំខ្ែកអវីខលេះកនុងការកសាង្ងគមជ្តិនពារនពញនដ្យធនធាន
មនុ្ាសដ៏ម្របន្ើរ។ ជ្នែតុនធវើឱាយពួកនយើងម្រតូវរិតរទ្ក
ុ ដ្ក់នឡើងវិញនូវវិ្យ
័ អប់រំរប្់ជ្តិ
នដើមាបីធានាបាននូវន្ែរភាព ្នរិភាព និងអភិវឌាឍនភាពជ្និរចនិរនររ៍។

- មតិ្ល
ទា ខ
់ ន
លួ ៖
ដូនរនេះមនុ្ាសជំនាន់នម្រកាយម្រគប់រូប គួរគបាបឱ
ី ាយតនមលវិ្យ
័ អប់រំននេះជ្រមាបង ដាបត
ិ ថ្ានខ្ត
ម្របនទ្្ខ្ដលានការអប់រំខព្ប
់ ្ុនណា្ាេះខ្ដលោរានការរីករនម្រមើន ខព្់មុខខព្់ាត់ ាន
កិតរិយ្កនុងបណាតាម្របនទ្្នលើពភ
ិ ពនលាកបាន។ ជ្ពិន្្នយើងក៏គរួ ខ្តបនរនលើកតនមកើងវិ្័
យអប់រំននេះបនរនទ្ៀត នដើមាបីឱាយម្របនទ្្នយើងោរនបាេះជំហានតាមទន់បណាតាម្របនទ្្កនង
ុ ្ងគម
អភិវឌាឍនានា។

43
ម្របធាន៖ តួអងគែក
ំ នុងនរឿងនៅខ្ករិតរនចារបាននពាលថ្ “ន្រករីយត
ុ រិធម៌នទ្ៀង នបើនយើងយកមក
ដ្ក់កនុងខលួនបាននែើយ មិននរេះសាប្ូនាយនទ្”។

រូរពនាយល់នដ្យនលើកឧទែរែ៍កនុងអកាសរ្ិលបា ៍នានាមកបញ្ជាក់។

អម្រតាកំខ្ែ

១.ន្រករនី នដម
ើ

- លំនាប
ំ ញ្ហា ៖ នដើមបា ីភាពនជ្គជ័យ ជ័យជមនេះ កិតយ
រិ ្ និងឧតរមភាពកនុងការរ្់នៅ
ម្របចាំនថ្ៃ មនុ្ាសបាននម្របើម្របា្់វិធីសាស្ត្រននាសងៗមក្នម្រមររាល់បំែងម្របាថ្នទ
ា ំងននាេះ ខ
ែៈអនកខលេះនដើរតាមនលវូ ្ុររិត រីឯអនកខលេះនទ្ៀតនដើរតាមនលូវទ្ុរចរត
ិ ។ ដាបិតនលូវទំងពីរនាំឱយា មនុ្ាស
្នម្រមរបាននូវករីបំែងរប្់ពក
ួ នគករី ប្ុខ្នរអក
ន យកលំោនតាមតាមនលូវនវៀររខ្មងានន្រកដី
ភ័យខា្រ
ា មិន្ៃប់្ខ
ុ នឹងអវីខ្ដលខលួនទ្ទ្ួល ខែៈអនកនតាងយកន្រករីនទ្ៀងម្រតង់រខ្មងាន
ន្រករ្
ី ុខនលូវរិតរ និង្នរិភាពកនុងនលវូ ោរមែែ៍ជ្ប់ជ្ម្របចាំ។

-រំែល
ូ បញ្ហា ៖ ដូនរនេះនែើយបានជ្តួអងគែំនៅកនុងនរឿងនៅខ្ករិតរនចារនពាលថ្ “ន្រករី
យុតរិធម៌នទ្ៀង នបើនយើងយកមកដ្ក់កង
នុ ខលួនបាននែើយ មិននរេះសាប្ូនាយនទ្”។

- រំនណាទ្បញ្ហា ៖ នតើពំននាលខាងនលើននេះានន័យដូរនមដរខលេះ?

២.តួន្រករី

ក.ឃ្្ភា
ា បជា ន់ ្រករី

នដើមាបីនធវកា
ើ របកម្រសាយម្របធានឱាយបាននកាាេះកាាយនិងនពញនលញនយើងគបាបី
ខ្្វងយល់នយ
័ ននពាកាយគនលឹេះមួយរំនួននៅកនុងម្របធានបទ្ជ្មុន្ិន។

ខ.ពនាយល់ពាកាយគនលេះ
ឺ

 យុតរិធម៌នទ្ៀង៖ ្ន្ដានៅនលើន្រករីនទ្ៀតម្រតង់រប្់មនុ្ាសខ្ដលានឱាយោនានៅ
វិញនៅមកនដ្យរកាាបាននូវ្ុររិតភាព ភករីភាព ្រចភាពឥតលនមអៀង។
 មិននរេះសាប្ូនាយ៖ ានន័យថ្ជ្តនមល្ត
ែិ ន្ែរ គង់វងាស យូរអខ្ងវង ជ្នរៀងរែូត
គ.ពនាយល់នយ
័ ម្របធាន

44
 ដូនរនេះពំននាលខាងនលើរង់និោយថ្្ុររិតភាព ភករីភាព និងន្រករីនទ្ៀង
ម្រតង់រប្់មនុ្ាស នបើ្ិនមនុ្ាសយកវាមកដ្ក់កនុងខលន
ួ វាបាននែើយ អំនពើ
ទំងននាេះនឹងគង់្ែិតកនង
ុ រិតរនង
ិ ្តិោរមែែ៍រប្់នគជ្នរៀងរែូត។
. បំែកម្រសាយ

ជ្ការពិតណា្់មនុ្ាសណាានាក់ម្របកាន់បានខ្តន្រករីពត
ិ ឥតលនមអៀងជ្ប់
ានជ្ដរាបតាំងពីនកែងវ័យមក អំនពើលៗ
អ ទំងននាេះម្របាកដជ្ដក់ជ្ប់កនុងរិតរ កាយ និង
វិញ្ញារប្់នគពុនំ ៅណានឡើយ

 ដាបិតថ្ម្រប្ិនជ្នគានបំែងរង់ម្រពឹតរអំនពើអបាយណាមួយ ននាេះ្តិ្មាបជ
ញ្ញៈរប្់នគនឹងដ្្់នតឿននគភា្ម
ា ថ្ម្របការននាេះពុំគួរនឡើយណានឹងម្របម្រពឹតរននាេះ
នឡើយ។ ឧ.តួអងគ្មកនង
ុ នរឿងម្រពេះោទ្ិតយា ថ្ែីរេះនលើខ្ននដីចា្់
 នធវើឱាយនគកា្ាយជ្មនុ្ាសម្របកាន់ជ្ប់ភាពនសា្ាេះម្រតង់ជ្ដរាប មិននគរខ្ក ឬហាាន
ម្របម្រពឹតអ
រ ំនពើនកងបនលំ ឬកិបនកងយករំនែញពីភាពទ្ុករិតររប្់មនុ្ាសជុំវិញខលួ
ន។ឧ.តួអងគនៅរិម្រតកនុងនរឿងកុលាបនប្លិន
 មិនានករីនលាភ៖ បំពានភករភា
ី ពរំនពាេះមនុ្ាសខ្ដលខលួននោរព ម្រពមទំងដឹង
រាល់អវីៗថ្គួរនធវើ ឬ មិនគួរនធវើ មិននរេះខ្តនធវើអនំ ពើមិនគួរកបាបតា
ី មន្រករីម្រតូវការ
រប្់ខន
លួ ឯង។ឧ.តួអងគភរិ ុតកនុងនរឿងរាមនករតិ៍
 នឹងានកិតរយ្និងន្រករីនថ្លថ្រនូ កនុងការរ្់នៅកនុង្ងគម ទ្ទ្ួលបានការ
នោរព ោែិត ម្រ្ឡាញ់ពីម្រគប់មជាឈដ្ឋាន។ឧ.តួអងគលឹមកនុងនរឿងគូលីកំខ្នន

ង.្រុបមតិ

្រុបមកន ញ
ើ ថ្នបើមនុ្ាសម្របកាន់ខាជាប់ខ្តអំនពើលអ នសា្ាេះ្ ្ុររិត នទ្ៀងម្រតង់នែើយ
ននាេះ អំនពើទំងនឹងដក់ជ្ប់កនុងនបេះដូង និងរិតគ
រ ំនិតនគជ្និរម
ច ិននរេះសាប្ូនាយនៅណានឡើយ
ដាបិតថ្ម្រគប់នពលម្រគប់នវលាខ្ដលនគរង់ម្របម្រពឹតរអនំ ពើទ្ុរចរត
ិ នានា ននាេះនគនឹងានន្រករីភាក
ញា ់
រឭកនឹកដល់ភា្ាមថ្អំនពើទំងននាេះមិនោប់គួរនឹងម្របម្រពឹតរ មិនគួរានរិតរមិននសា្ាេះម្រតង់និង
បំ្្ាញកិតរិយ្ខលួនឯងជ្នដើម។

45
៣.ន្រករប
ី ញ្ចប់

រងាវយ
ា តនមល៖ ឆ្លងតាមការបកម្រសាយខាងនលើ ម្របធានបទ្ននេះពិតជ្ានអតែនយ
័ អប់រំ
ោាង្មាបូរខ្បបកនុងការខ្ែនាំ បងាហញ
ា នលូវឱាយមនុ្ាសយល់ដង
ឹ ថ្ានខ្តមនុ្សា ខ្ដលម្របកាន់
ខាជាប់នូវន្រករ្
ី ុររិតនទ្ៀតម្រតង់ខ្តប្ុនណា្ាេះ ខ្ដលោររ្់នៅកនុងន្រករីនថ្លថ្នូរ ទ្ទ្ួលបានការ
នោរពនិងតនមលជ្ដរាប ម្រពមទំងនបើនទេះបីពួកនគ្ែិតកនង
ុ សាថានភាពណាក៏នដ្យ ក៏ពួកនគមិន
ងាយងាករកអំនពើទ្រ
ុ ចរិតនឡើយ។

មតិ្ល
ទា ខ
់ ន
លួ ៖ ដូនរនេះកនង
ុ នាមជ្មនុ្ាសានក
ា ់ នយើងគបាបីម្របកាន់យកខ្តអំនពើ្ខ
ុ រិតនទ្ៀង
ម្រតង់ យុតធ
រិ ម៌ និងនោរពរាាប់ឱាយបានែែតរ
់ ត់ នដើមាបីកាយ
្ា ជ្ពលរដឋលអនៅកនុង្ងគមជ្តិមយ
ួ
ននេះនពារនពញកិតរិយ្ ន្រករីនថ្លថ្នូរ និងតនមលដរ
ូ បណាតា្ងគមជ្ន់ខព្ដ
់ នទ្នទ្ៀត។

46
ម្របធាន៖ ានមតិមួយបាននលើកនឡើងថ្ “តួអងគនាងនកនក្ីគឺតំណាងឱាយមនុ្ាសោម្រកក់នៅ
កនុង្ងគម”។រូរពនាយល់និងនលើកអំែេះអំណាងមកបញ្ជាក់ឱាយបានរាា្់លា្់។

១.ន្រករនី នដម
ើ

- លំនាប
ំ ញ្ហ៖
ា និោយទក់ទ្ងនឹងម្របធាន

- រំែល
ូ បញ្ហា៖ បញ្ចូលម្របធានបញ្ចូលទំងម្រ្ុង

- រំនណាទ្បញ្ហ៖
ា នតើមតិខាងនលើននេះានន័យោាងដូរនមដរ?

២.តួន្រករី

- ឃ្្ភា
ា បជា ន់ ្រករី

- ពនាយល់ពាកាយគនលេះឺ
 តំណាង៖ ានន័យថ្អនកខ្ដលនធវើអវីៗតាងឱាយនគ។
 ្ងគម៖ ការម្របមូលនរុំរប្់ម្រកុមមនុ្ាស។
 មនុ្ាសោម្រកក់៖ មនុ្ាសានររិតមិនលអ ម្របម្រពឹតរខ្តអំនពើបាប។

- ពនាយល់នយ
័ ម្របធាន
ម្របធានបានន័យថ្ តួអងគនាងនកនក្ីជ្តំណាងឱាយមនុ្ាសោម្រកក់នម្រពាេះខ្តភាពនលាភលន់
រប្់នាងបាននធវើឱាយមនុ្ាសជ្នម្ររើនម្រតូវរួបបញ្ហា។

- បំែកម្រសាយ
ក.បំភគ
លឺ ន
ំ ត
ិ ទ្ូនៅ

ជ្ការពិតណា្់នៅកនុង្ងគមនយើងបរចុបាបននគឺានមនុ្សា ខ្ដលោម្រកក់នម្ររើននែើយន្
រករីោម្រកក់ខ្ដលពួកនគបាននធវគ
ើ ឺាននលប្េះពាល់ដល់និងអនកដនទ្នទ្ៀត ខ្តន្រករីោម្រកក់ខលេះ
នទ្ៀតមិនខ្មន្ុទ្ធខ្តប្េះពាល់ទង
ំ អ្់ននាេះនទ្ នម្រពាេះនពលខលេះម្រោន់ខ្តភាពនលាភលន់មួយ
នពលខវេះការគិតពីម្របនោជន៍ខលួនរប្់ោត់ធជ្
ំ ងអនាគតអនកដនទ្ អរ
៊ី ឹងនែើយរុងនម្រកាយោត់
ក៏កា្ាយជ្មនុ្ាសោម្រកក់ខ្ដលនគ្អប់នខពើម។

ខ.បំភគ
លឺ ន
ំ ត
ិ ម្របធាន

47
 ដូរបានដឹងនែើយថ្គំនត
ិ រប្់ម្របធានគឺរង់បងាហញ
ា ពីររិតលកខែៈរប្់តួអងគនាងនក
នក្ីខ្ដលនាងានគំនត
ិ ោម្រកក់ នែើយតាមរយៈគំនិតោម្រកក់រប្់នាងននេះខ្ដលាន
ររិតដូរោត់គគ
ឺ ិតខ្តម្របនោជន៍រប្់ខន
លួ មិនគិនតពីោរមែែ៍រប្់អនកដនទ្។

គ.បំភគ
លឺ ន
ំ ត
ិ នៅកនង
ុ អកាសរ្ិលបា ៍

តាមរយៈ្ិកាានរឿងរាមនករតិ៍ នយើងដឹងនែើយនៅកនង
ុ នរឿងានតួអងគនម្ររើននែើយតួនីមួយៗ
្ុទ្ធខ្តានរំែុរលអនង
ិ ោម្រកក់នរៀងៗខលួន មួយវិញនទ្ៀតតាមរយៈតួអងគទំងអ្់នគនលើកយក
តួអងគខ្តានាក់គនា
ឺ ងនកនក្ីខ្ដលជ្ាដយ
ា រប្់ម្រពេះភិរុតយកមកនិោយ នដ្យសារខ្តអំនពើ
ោម្រកក់រប្់នាងរង់ឱាយកូនរប្់នាងបាននឡើងនសាយរាជាយ នទ្ើបនាងកា្ាយជ្មនុ្ាសានាក់
ខ្ដលខវេះការគិតពិចារណានពាលគឺនៅម្រតង់រែ
ំ ុរខ្ដលនាងនកនក្ីបានដ្ក់ខ្នាាជ្មួយ
នឹងម្រពេះបាទ្ទ្្រថ្នបើ្ិនជ្នាងោរកា្ាតយ
់ កាសបាន គឺម្រតូវម្រពេះភិរុតនឡើងនសាយរាជាយ នែើយ
មិនម្រពមឱាយម្រពេះរាមខ្ដលជ្កូនរាបងនឡើងនសាយរាជាយ្មាបតរិនទ្ននាេះនបើគត
ិ តាមរាាប់កន
ូ រាបង
ម្រតូវនឡើងនសាយរាជាយ មិនខ្តប្ុនណា្ាេះនទ្ នាងនកនក្ីកបា
៏ ន្ុឱ
ំ ាយម្រពេះបាទ្ទ្្រថ្នដញម្រពេះរាម
នរញពីនគរឱាយរូលនៅបួ្នៅកនង
ុ នម្រពរយៈនពលដប់បួនឆនាំនែើយនៅនពលខ្ដលម្រពេះបាទ្ទ្្
រថ្បាននធវើតាម្នាារួរក៏នធវើឱាយម្រពេះអងគរល
ូ ទ្ិវងគត ដូរននេះនែើយទ្នងវើររប្់នាងនកនក្ីពត
ិ
ជ្ោម្រកក់ខ្មននែើយនៅរុងបញ្ចប់ននការនលាភលន់រប្់នាងខ្ដលរង់ឱាយកូនបានលអននាេះ គឺ
មិនបាននធវើឱាយនាងលអម្របន្ើរអវីនទ្ានខ្តឱាយភិរុតខ្ដលជ្កូនកាន់ខ្ត្អបនា
់ ងនលើ្នដើម រុង
នម្រកាយានខ្តនធវើឱាយនាងានោរមែែ៍ថ្ខ្តសាដយ
ា នៅទ្នងវើរខ្ដលនាងបាននធវើខ្តប្ុនណា្ាេះ។

- ្រុបមតិ៖ ជ្រួមមកតាមការបកម្រសាយមតិខាងនលើបានបងាហាញពីតអ
ួ ងគនាងនក្ីគឺ
តំណាងឱាយមនុ្ាសោម្រកក់នៅកនង
ុ ្ងគមពិតម្របាកដខ្មន។
៣.ន្រករប
ី ញ្ចប់

- រងាវយ
ា តនមល៖ មតិខាងនលើពិតជ្ានន័យនិងខលឹមសារបងកប់នូវតនមលអប់រំនដើមាបីឱាយ
មនុ្ាសនយើងានាក់ៗ មុននឹងនធវើអម
វី ួយ មិនម្រតូបនលាភលន់ននាេះនទ្ នៅរុងនម្រកាយគឺ
ានខ្តខាតនពលនវលាឥតម្របនោជន៍នែើយាននឈ្្ាេះជ្មនុ្ាសម្រកក់នទ្ៀតនង។

មតិ្ល
ទា ខ
់ ន
លួ ៖ នលើកនឡើងនូវការនបរជ្រ
ញា ិតរ...។

48
 វិញ្ញាសារម្តៀរម្បឡងរធាយរសិកា
ា ទ្ុតិយភូរិ

ម្បធាន ត្ថាធិបាាយពនាយល់

ម្របធាន ៖ មតិមួយបាននពាលថ្ “ការនោរព្ិទ្ម

ធ នុ្សា គឺនលើកកមព្ដ
់ ល់ការអភិវឌាឍ្ងគម”

។ រូរនលើកឧទែរែ៍មកបញ្ជាក់។

គនម្រាងខ្តង

១.ននរម
ើ ន្រករី

- លំនាប
ំ ញ្ហា៖ តាមរយៈការរ្់នៅកនុង្ងគមការនរេះឱាយតនមលនៅនលើមនុ្ាសជ្តិដូរោនាករី

ជ្តិសា្ន៏ដនទ្ករន
ី ឹងនធវើឲាយានការរីករនម្រមើន។(៥ពិនទុ)

- រំែល
ូ បញ្ហ៖
ា (បងាហញ
ា ម្របធាន) : នែតុដូរននេះនែើយនទ្ើបានមតិមយ
ួ បាននពាលថ្«

ការនោរព្ិទ្ម
ធ នុ្ាស គឺនលើកតនមកើងដល់ការអភិវឌាឍ្ងគម»។(២ពិនទុ)

- រំនណាទ្បញ្ហា៖ នតើទ្្ាសនៈខាងនលើននេះានអតែន័យោាងណាខលេះ?(៣ពិនទុ)

២.តូន្រករ(
ី ៥០ពិន)
ទុ

- ឃ្្ភា
ា បជា ន់ ្រករ៖
ី នដើមាបីជ្ម្របទ្ីបដល់ការបំភដ
លឺ ល់ការបកម្រសាយម្របធានខាងនលើននេះ

នយើងគួរគបាប្
ី ិកាាខ្្វងយល់នូវពាកាយគនលឺេះជ្ំមន
ុ ្ិន។(១ពិនទុ)

- ពនាយល់ពាកាយ (២ពិន)
ទុ

o នោរព៖ ដំនែើរម្របតិបតរតា
ិ ម្ន្រករនី កាតខ្ម្រកង ។

o អភិវឌាឍ៖ រនម្រមើននម្រកនលង ។

- ពនាយល់នយ
័ ៖ ម្របធានានន័យថ្ កាលណានយើងរ្់នៅកនង
ុ ្ងគមមួយម្របនទ្្មួយ

ជ្តិមយ
ួ ានការនោរពោនា នរេះអធាាម្រ្័យដល់ោនាគជ្
ឺ នែតុខ្ដលជួយនធវើឲាយម្របនទ្្

ានការរីរនម្រមើន ។(២ពិនទុ)

- បកម្រសាយ៖ “មនុ្ាសរ្់នៅកនង
ុ ្ងគមជ្មួយោនានោរពោនានៅវិញនៅមកជួយឲាយ្ងគម

ានការរីករនម្រមើន”

 គំនត
ិ ្ំខាន់(២០ពិន)
ទុ

49
  នោរព្ិទ្ធមនុ្ាសជ្តិដរ
ូ ោនា

 នោរពម្រ្លាញ់អនររជ្តិកនុងការមិននរី្ជ្តិសា្ន៏

 បអូននោរព្ិទ្ប
ធ ង

 នោរព្ិទ្ធស្ត្រី

 ឧទែរែ៍(២០ពិន)
ទុ

 នរឿងម្រពេះោទ្ិតាយថ្ែីរេះនលើខ្ននដីចា្់៖ នលាករដឋមស្តនរីវ័យនកែងនោរព្ិទ្ម
ធ នុ្ាសជ្តិ

ដូរោនាកង
នុ នាមជ្រដឋមស្តនរក
ី ៏នដ្យមិននមើលងាយដល់រូប្ម ។

 នរឿងនតនជ្ា្នតនជ្យ្ត : នតនជ្យ្តនោរពម្រ្លាញ់ជំទវខ្ម្រ្ន។
 នរឿងរាមនករតិ៍៖ ម្រពេះលកខែ៍នោរពម្រ្លាញ់រំនពាេះម្រពេះរាម ។

 នរឿងកុលាបនប្លិន៖ នៅរិម្រតនោរពម្រ្លាញ់នាង ន
ុ នារីមន
ិ នមើលងាយដល់នារី

- ្រុប៖ តាមនែតុនលដូរខាងនលើននេះនែើយបញ្ជាក់ថ្ ការនោរដល់្ទ្

ិ ធមនុ្សា ពិត

ជ្ការនធវើឲាយម្របនទ្្ជ្តិរីករនម្រមើនតាមរយៈមនុ្ាសនរេះសាមគគីដល់មនុ្ាសជ្តិដូរ

ោនា ។(៥ពិនទុ)

៣.បញ្ចបន់ ្រករ(
ី ១០ពិន)
ទុ

- វាយតនមលម្របធាន៖ មតិខាងនលើននេះពិតជ្ានអតែន័យ្ំខាន់ កនុងការនធវើឲាយមនុ្ាសនរេះ

នោរពដល់្ទ្
ិ ធមនុ្ាសដូរោនា នទ្ើបនធវឲ
ើ ាយានការលូតលា្់រីករនម្រមើន ។

- មតិ្ល
ទា ខ
់ ន
លួ ៖ ដូនរនេះកនង
ុ នាមជ្អនក្ិកាា នយើងគបាបីនរេះម្របកាន់យកការនោរព្ិទ្ធ

មនុ្ាសដូរោនានទ្ើបជីវិតនៅកនុង្ងគមានការអភិវឌាឍ ។(៤ពិនទុ)

ររនាបថ្(៥ពិន)
ទុ

 អកាសរ អកខរាវិរទ្
ុ ធ ឃ្្ាលាបេះ(២ពិនទុ)

 លំនាំ្នំ ែរលអ(៣ពិន)
ទុ

50
ម្របធាន៖ មតិមួយនលើកនឡើងថ្ “ការ្នម្រមររិតរ រប្់ពទ្
ុ ខ្ធិ ្នកនង
ុ ការចាកនរញពីនាងកម្រងី

ជ្ដំនណាេះម្រសាយមួយដ៏ម្របន្ើរ”។ រូរពនាយល់នដ្យនលើកឧទែរែ៍មកបញ្ជាក់ ។

គនម្រាងខ្តង

១.ន្រករនី នរម
ើ

- លំនាប
ំ ញ្ហ៖
ា ការ្នម្រមររិតររប្់តួអងគនៅកនុងនរឿងនីមយ
ួ ៗ្ុទ្ធខ្តអនកនិពនធឬអនកនិទន

បានគិតរាា្់នែើយនទ្ើបម្រតូវឲាយតួនរឿងនធវើតាមការ្នម្រមររិតរនវូ នរឿងមួយរាា្់។(៥

ពិនទុ)

- រំែល
ូ បញ្ហា៖ (បងាហញ
ា ម្របធាន) : នែតុដូនរនេះនែើយនទ្ើបានមតិមយ
ួ បាននពាលថ្ «ការ

្នម្រមររិតររប្់ពទ្
ុ ធិខ្្ន កនង
ុ ការចាកនរញពីកម្រងីគឺជ្ដំនណាេះម្រសាយមួយដ៏ម្របន្ើរ» ។

(២ពិនទុ)

- រំនណាទ្បញ្ហ៖
ា នតើទ្្ាសនៈខាងនលើននេះានអតែន័យោាងណាខលេះ ?(៣ពិនទុ)

២.តួន្រករ(
ី ៥០ពិន)
ទុ

- ឃ្្ភា
ា បជា ន់ ្រករ៖
ី នដើមបា ជ្
ី ម្របទ្ីបបំភលឺដល់ការបកម្រសាយម្របធាបខាងនលើននេះ នយើងគួរគបាបី

្ិកាាខ្្វងយល់ពាម្រកគនលឹេះជ្មុន្ិន ។

- ពនាយល់ពាកាយ(២ពិន)
ទុ

 ការ្ម្រមររិតរ ៖ គឺជ្ការនធវើនរឿងអវីមួយតាមឆ្នទៈរប្់ខន
លួ ្ទាល់ ។

 ដំនណាេះម្រសាយ៖ រកវិធីសាស្ត្រណាមួយឲាយចាកនរញពីសាថានភាពលំបាកនៅដល់កខ្នលង

មួយខ្ដលលអម្របន្ើរបមនុត ។

- ពនាយល់នយ
័ ៖ ម្របធាបននេះានន័យថ្ ការខ្ដលពុទ្ធិខ្្នបាននធវកា
ើ រ្នម្រមររិតរចាល

នរញពីកម្រងីខ្បបននេះនធាបឲ
ើ ាយានភាពម្របន្ើរបំនុត ។

- បកម្រសាយម្របធាន៖ ការចាកនរញរប្់ពុទ្ធិខ្្នគឺជ្ការ្នម្រមររិតម
រ ួយដ៏ម្រតឹមម្រតូវ

 គំនត
ិ ្ំខាន់(២០ពិន)
ទុ

 មិននធវើឲយា នកើត្ស្តងារម
ា រវាងយកាសនិងពុទ្ខ្ិធ ្ន

51
  បានជួយាតាយនិងាតាយធំខ្ដលពិការខ្ភនកជ្មនុ្ាសខ្ដលមិនយក្រជ្
ី ធំនាំប្េះពាល់ដល់

ោយុជីវត
ិ

 នរេះនមើលសាថានការនិងនពលនវលា

 មិនយកមននា្នញ្ចតនាជ្រមាបង ។

 ឧទែរែ៍(២០ពិន)
ទុ

 នរឿងពុទ្ខ្ធិ ្ននាងកម្រងី

 ្រុបន្រករី ការ្នម្រមររិតររប្់ពទ្
ុ ធិខ្្នគឺជ្ការ្នម្រមររិតរដល
៏ អមយ
ួ ពិតខ្មននម្រពាេះ

កូនម្រតូវដឹងគុែដល់ាតាបិតាជ្ចាំបារ់ ។(៥ពិនទុ)

៣.បញ្្ប
ា ន់ ្រករ(
ី ១០ពិន)
ទុ

 វាយតនមលម្របធាន៖ មតិខាងនលើពិតជ្ានអតែន័យ្ំខាន់ នម្រពាេះពុទ្ធិខ្្នបាននធវកា

ើ រ

្នម្រមររិតរបានម្រតឹមម្រតូវ ។

 មតិ្ល
ទា ខ
់ ន
លួ ៖ ដូនរនេះកនង
ុ នាមជ្អនក្ិកាានយើងគបាបីគួរយកគម្រមូដល់ពុទ្ខ្ធិ ្នខ្ដលមិនគិត

ខ្តពីក្
រី ុខខលួន្ទាល។
់ (៤ពិនទុ)

៤. ររនាបថ្(៥ពិន)
ទុ

 អកាសរ អកខរាវិរទ្
ុ ធ ឃ្្ាលាបេះ(២ពិនទុ)

 លំនាំ្នំ ែរលអ(៣ពិន)
ទុ

ម្របធានមួយនលើកនឡើងថ្ “ការរ្់នៅកនង
ុ ្ងគមម្រតូវាន្ីលធម៌ ការនធវល
ើ ម្រអ តូវននរម
ើ នរញពី

រិត”រ ។ រូរបកម្រសាយនិងនលើកឧទែរែ៍មកបញ្ជាក់ ។

គនម្រាងខ្តង

១.ន្រករនី នរម
ើ

 លំនាប
ំ ញ្ហ៖
ា និោយទក់ទ្ងនិងម្របធាន
 រំែល
ូ បញ្ហ៖
ា បញ្ចូលម្របធានបទ្

52
  រំនណាទ្បញ្ហ៖
ា នតើពំននាលខាងនលើានអតែនយ
័ ...?

២.តួន្រករី

 ឃ្្ភា
ា បជា ន់ ្រករ៖
ី នដើមាបីឲាយានភាពងាយម្រ្ួលកនុងការបកម្រសាយមតិខាងនលើឲាយបាន

នកាាេះកាាយជ្ដំបូងនយើងគួរខ្្វងយល់នូពាកាយគនលឹេះមួយរំនន
ួ ជ្មុន្ិន ។

 ពនាយល់ពាកាយគនលេះ
ឹ

 ្ងគម៖ ានន័យថ្ការម្របមូលរួបរួមនរម
ុំ នុ្ាស បែេុំននមនុ្ាស ។

 ្ីលធម៌៖ គឺ្ន្តាដល់កិរិោារោទ្ ្ណាតាប់ធានាប់ ដំបនា

ូ ្ានខ្ដលនាំឲាយនរៀ្វាង

អំនពើោម្រកក់ ។

 រិត៖
រ ធមែជ្តិ្ម្រាប់្នាសំោរមែែ៍ ្ភាវៈ្ម្រាប់គិត។

 ពនាយល់នយ
័ ម្របធាន៖ ម្របធានននេះានន័យថ្ ជ្ធមែតាមនុ្ាសខ្ដលរ្់នៅកនង
ុ ្ងគមម្រតូវ

រ្់នៅម្របកបនដ្យ្ីលធម៌ ោកបាបកិរិោ្មរមាយលអ នទ្ើបជ្ទ្ីនោរពរាប់ោនរប្់

មនុ្ាសទំងឡាយនៅកនង
ុ ្ងគមទំងមូល ។ មួយនទ្ៀតការម្របាកដកិរចការម្រតូវនធវើនដ្យ

នសា្ាេះ្រម្របកបនដ្យន្រករីពា
ា ោមពិតម្របាកដ ។

 បកម្រសាយម្របធាន៖

ក. បំភគ
លឺ ន
ំ ត
ិ ទ្ូនៅ៖

នដ្យឆ្លងកាត់បទ្ពិនសាធន៍ពិត្ែិតនៅកនុង្ងគម្ពវនថ្ៃ បានបងាហញ
ា នូវ្កមែភាពពិត

រប្់មនុ្ាសនៅកនុង្ងគម ានការខិតខំម្របកបកិរចការ ានន្រករព

ី ាាោមនធវើការងារ

នដ្យយករិតទ្
រ ុកដ្ក់ ម្រពមទំងនដ្យោកបាបកិរោ
ិ ារោទ្ ម្របកាន់ម្រកម្ីលធម៌ នោរព

នៅតាមរាាប់រប្់្ងគមរប្់ការងារនងខ្ដរ ។

ខ. បំភគ
លឺ ន
ំ ត
ិ ម្របធាន ៖

 ដូរបានបងាហញ
ា ខាងនលើររ
ួ មកនែើយ ៖

 ការរ្់នៅកនុង្ងគមម្រតូវាន្ីលធម៌ មនុ្ាសរ្់នៅកនុង្ងគមរ្់នដើមាបីឲាយាន្ុភ

មងគលានការរាប់ោននោរពម្រ្លាញ់អំព្
ី ណា
ំ ក់រប្់មហាជនម្រតូវាន្ីលធម៌ ររឹ

កលកខែៈលអ នរេះយកោសារអនកដនទ្...។

53
ឧទែរែ៍៖ នៅកនង
ុ នរឿងរាមនករតិ៍ ម្រពេះរាមជ្អនកានរំនែេះដឹង នរេះជួយអនកដនទ្ ានរិត្
រ

នណាតា្ ោកបាបកិរិោ្មម្រ្បនៅវបាបធម៌ រាាប់ទ្ា្ប

ា ់រប្់្ងគម នោរពនៅតាមរាាប់ជ្តិ

មិននបៀតនបៀនអនកដនទ្ ខ្ដលជ្នែតុនធវើឲាយម្របជ្នុរាស្ត្រានន្រករីនពញរិតររំនពាេះម្រទ្ង់...។

ឧទែរែ៍៖ នរឿងាលាដួងរិតរ នៅនពលខ្ដលទ្ីឃ្វុធជួយយកោសារនលាកនទ្ពនកា្លាយ

ម្រតង់ននេះបានបញ្ជាក់ោង
ា រាា្់ថ្ ទ្ីឃ្វុធជ្មនុ្ាសនរេះជួយយកោសាររំនពាេះអនកដនទ្

មួយវិញនទ្ៀតនៅនពលខ្ដលទ្ីឃ្វុធនៅនលើរថ្នភលើងបាននិោយពាកាយ្មរីម្របកបនដ្យ្ីល

ធម៌ ម្រតង់ននេះបានបងាហញ
ា ថ្ទ្ីឃ្វុធជ្មនុ្ាសខ្ដលមិននឆ្ែើងនឆ្ែ...។

 ការនធវល
ើ អម្រតូវននរើមនរញពីរិតរ នៅទ្ីននេះានន័យថ្ការងារទំងឡាយម្រប្ិននបើរង់ឲាយ្

នម្រមរបានលអ លុេះម្រតាខ្តនធវើម្របកបនដ្យរិតរ នៅនពលណាមនុ្ាសានជំននឿរិតរនលើខលួនឯង

ានការតាំងរិតរការងារននាេះនទ្ើបបាន្នម្រមរនដ្យលអ...។

ឧទែរែ៍៖ នរឿងកុលាបនប្លន
ិ នៅរិម្រតជ្មនុ្ាសនធវកា
ើ រងារម្របកបនដ្យការតាំងរិតរខ្
ព ់

ហាានជំនេះឧប្គគម្រគប់្ពវខ្បបោាង ានការពាាោមតាំងពីកមែករតាបូងរែូតដល់អក
ន

ម្រគប់ម្រគងកមែករ...។

ឧទែរែ៍៖ នរឿងានយើង នម្រកាមការខ្ែនាំរប្់ម្របពនធ ានយើងានការជំនេះនឹងឧប្គគ

ម្រគប់ខ្បបោាងនដើមាប្
ី នម្រមរនោលបំែង ម្រពមទំងការងាររប្់ខន
លួ មិនគិតពីការននឿយែត់

ននេះក៏នដ្យសារតាំងរិតរពាាោមនដ្យពិតនងខ្ដរ...។

៣. ន្រកដប
ី ញ្ចប់

វាយតនមលម្របធាន៖ ពំននាលខាងនលើពិតជ្ានតនមលកង
នុ ការអប់រំដល់មនុ្ាសម្រគប់រូបឱាយាន

ន្រកដតា
ី ំងរិតរពាាោម ហាានជំនេះរាល់ឧប្គគម្រគប់ខ្បបោាងនដើមាបី្នម្រមរនោលបំែង

រប្់ខន
លួ ។ រាល់ការងារទំងអ្់តាបិតខ្តានការពាាោម ក៏ប្ុខ្នរកម្រ៏ តូវាន្ីលធម៌ នោរព

រាាប់្ងគមជ្តិ នោរព្ិទ្ធិរប្់អនកដនទ្...។

54
ម្របធាន៖ ្ុភា្ិតមួយនលើកនឡើងថ្ “ទ្ុកដ្ក់កន
ូ នៅឱាយនមើលនៅ្ណាតន
ា ”។ រូរបក

ម្រសាយ និងនលើកឧទែរែ៍មកបញ្ជាក់។

គនម្រាងខ្តង

១. ន្រកដនី នដម
ើ

 លំនាប
ំ ញ្ហ៖
ា និោយទក់ទ្ងនឹងម្របធាន

 រំែល
ូ បញ្ហ៖
ា បញ្ចូលម្របធាន...។

 រំនណាទ្បញ្ហ៖
ា នតើពំននាលខាងនលើានអតែនយ
័ ...។

២. តួន្រកដី
 ឃ្្ភា
ា បជា ន់ ្រកដ៖
ី នដើមបា ជ្
ី សាពានឈ្ននៅរកការបកម្រសាយម្របធានខាងនលើ នយើងគួរគបាបី

នឈវងយល់ ្ិកាាពាកាយគនលឺេះមួយរំនួន្ិន។

 ពនាយល់ពាកាយ៖

ទ្ុកដ្ក់៖ គឺជ្ការនរៀបរំអវីមួយឱាយគង់ រកាាអវីមយ

ួ ឱាយបានលអ ឱាយបានគង់វងាស

្ណាតន
ា ៖ ជ្នៅពងាស វងាសម្រតកូល

ពនាយល់នយ
័ ម្របធាន៖ ្ុភា្ិតខាងនលើានន័យថ្ មុននឹងនរៀបរំកូននៅឱាយកា្ាយជ្សាវាមី

ភរិោរប្់អក
ន ណា ឬក៏ម្រគួសារឯណាមួយម្រតូវនមើលនៅម្រគួសារ បង បអូន សារ់ញាតិរប្់នគ

ជ្មុន្ិន។

 បកម្រសាយម្របធាន៖

ក. បំភគ
លឺ ន
ំ ត
ិ ទ្ូនៅ

នដ្យឆ្លងកាត់ការនមើលនៅតាមតថ្ៈរប្់មនុ្សា ្ពវនថ្ៃបានឱាយនយើងន ញ
ើ ថ្ នៅកនុង

ម្រគួសារមួយខ្តងខ្តានឪពុកាដយ
ា និងកូនៗ។ នែើយកូនទំងឡាយជ្អនកនរៀន ម្រតាប់តាម

ឪពុកាដយ
ា ខ្ដលនគខ្តងខ្តនិោយថ្តំែពូជ ឬខ្ែាសន។ នៅនពលណាខ្ដលឪពុកាដយ
ា ជ្

អនកខ្ដលម្របម្រពឹតរនរឿងមិនលអ កូននៅក៏ម្របម្រពឹតម្ររ ្នដៀងនឹងោនាខ្ដរ។

ខ. បំភគ
លឺ ន
ំ ត
ិ ម្របធាន

ដូរខ្ដលបានបងាហញ
ា ពីខាងនលើរួរមកនែើយ

 ទ្ុកដ្ក់កូននៅឱាយនមើលនៅ្ណាតាន ានន័យថ្ឪពុកាដាយជ្អនកខ្ដលបនងកត
ើ កូនម្រគប់
រូបម្រតូវានន្រកដីឈឺឆល
អា រំនពាេះការនរៀបរំទ្ុកដ្ក់កូននៅឱាយានគូសាវាមីភរិោ

55
 នទេះជ្នៅកនុងរាាប់នម្រកាមរដឋបាបនវែី មិនានាម្រតាណាមួយបានខ្រងថ្ឪពុកាដាយ

ាន្ិទ្ធិកនុងការនរៀបរំទ្ក
ុ ដ្ក់កន
ូ នៅក៏នដ្យ ក៏ប្ុខ្នរនយើងដឹងមកនែើយថ្កាត់ទ្ឹកមិន

ដ្រ់ កាត់សារ់មិននកើត ដូនរនេះនែើយឪពុកាដាយឈឺឆអាលរំនពាេះកូននៅគឺជ្នរឿងធមែតា។

នែើយកនង
ុ ការនរៀបរំកូននៅននាេះនទ្ៀតនសាត ក៏ម្រតូវនមើលរាាប់ទ្ា្ាបន់ នម្រគួសាររប្់ភាគី

ាខាងនទ្ៀតខ្ដរ...។

ឧទែរែ៍៖ នៅកនុងនរឿង្កាម្រ្នពាន ោយនួនខ្ដលជ្ាដយ

ា រប្់វិធាវីបាននលើកវិធាវីនៅ

ឱាយនៅនែ្ត ខ្ដលជ្កូនរប្់នៅខ្កកាែូតជ្អនកានមុខាត់នៅកនុងម្រ្ុកភូមិ នដ្យ

នមើលនៅនលើឋានៈ ម្រគួសារ...។
ឧទែរែ៍៖ នៅកនុងនរឿងទ្ុំទវ នៅកនង
ុ នរឿងននេះនងខ្ដរ ោយ្ន់បាននលើកទវនៅឱាយមុឺនងួ

ន ខ្ដលជ្កូនរប្់អរជូនជ្ន្ដរម្រតាញ់ នដ្យានបំែងរង់ឱយា ទវានមុខាត់នៅកនុង

្ងគម និងានជីវភាពលអម្របន្ើរ ម្របកបនដ្យន្រកដីនថ្លថ្នូរ និងការនោរពពី្ំណាក់រប្់

មហាជន...។

៣. បញ្ចប់រសចកដី

 វាយតនមលម្របធាន៖ ពំននាលខាងនលើពិតជ្ានតនមលកនុងការអប់រម
ំ នុ្សា ជ្ពិន្្ាតា

បិតាឱាយនរេះនម្រជើ្នរី្គូម្រ្ករនដ្យការយករិតទ្
រ ុកដ្ក់ មិនឱាយនធវ្ម្របខ្ែ្កនុងការ

រកគូម្រ្កររប្់ខលួន។ មុននឹងនម្រជើ្នរី្ម្រតូវនមើលនៅកាន់ភាគីាខាងនទ្ៀត ទំងរំនែេះ

វិជ្ជា ម្រទ្ពាយ្មាបតរិ កាយ្មាបទរ ្ម្រម្់ ម្រពមទំងោកបាបកិរិោ...។

56
៣.២.វិញ្ញាសារម្តៀរម្បឡង២០២០

រម្តៀរម្បឡងសញ្ញាបម្តរធាយរសិកាាទ្ុតិយភូរិ

សរ័យម្បឡង ៖ ២១ ធនូ ២០២០

វិញ្ញាសា ៖ កាស សាស្រសតខ្ខម ( វិទ្ាាសាស្រសតពិត )
យៈរពល ៖ ៩០ នាទ្ី
ពិនទុស ុប ៖ ៧៥

ម្របធាន ៖ កវីម្រពេះរាជ្ាភារបានខ្រងថ្ « ខ្ខលងនែើរតាបិតខាយល់ » ។ រូរអធិបាាយពនាយល់នដ្យ

ភាជាប់ជ្មួយឧទែរែ៍ពីកនុងសានានដនននរឿងអកាសរ្ិលាប៍ខ្ខែរមកបញ្ជាក់ ។

អម្រតាកំខ្ែ

1. ន្រកដនី នដម
ើ ( 10 p t s )
ក. លំនាំបញ្ហា ( 4 p t s )
ខ. រំែូលបញ្ហា ( 3 p t s )
គ. រំនណាទ្បញ្ហា ៖ នតើមតិខាងនលើានខលឹមសារអប់រំដូរនមដរខលេះ ? ( 3 p t s )
2. តួន្រកដី ( 50 p t s )
ក. ឃ្្ាភាជាប់ន្រកដី ( 1 p t s )
ខ. ពនាយល់ពាកាយគនលឹេះ ( 2 p t s )
- ខ្ខលង : វតែុមាាង
ា ខ្ដលនគរងខ្ខាសនែើយកស្តនាតក
ា ់បនងាហាេះនៅនលើោកា្នារដូវខាយល់ធា្ាក់ ។
- ខាយល់ : ្ភាវៈធមែជ្តិខ្ដលម្រទ្ម្រទ្ង់ដល់ការកួរបំនបុើង ។
គ. ពនាយល់ន័យម្របធាន ( 2 p t s )
. បំែកម្រសាយ ( 40 p t s )
១. គំនត
ិ ្ំខាន់ ៖ ខ្ខលងនែើរតាបិតខាយល់ ( 20 p t s )
+ ន័យរំ ( 10 p t s )
- ជ្ទ្ូនៅ នគបនងាហាេះខ្ខលងនៅរដូវានខាយល់ធាក
្ា ់ ...

57
- ខ្ខលងនគុំពក
ី ំណាត់ថ្ង់បា្
្ា ទិរ រនម្រមៀកឫ្ាសី និងខ្ខាសអំនបាេះ្វិត ខ្ដលានទ្មៃន្
់ ាាម្រតោនា
នដើមាបីបខ្ែេតខលួនកនង
ុ ររនរខាយល់កួរ
- ្រីរាងគខ្ខលង ានកាាល ខលួន ម្រតនរៀក និងកនទុយ
- ខ្ខលងនែើរនររាំរ្់រនវីកនលើោកា្ នែើយ្ំនឡងខ្ខលងកូតជ្មួយខាយល់ឮដូរតស្តនរីមា
ា ាងខ្ដរ
- នបើោ្ានខាយល់ នទេះខ្ខលងនគុំម្រតូវតាមកាបួនោាងណាក៏មិនោរនហាេះបានខ្ដរ
- នពលខ្ខលងរកាាលំនង
ឹ បានកនុងខាយល់ ម្រសាប់ខ្ត្ៃប់ខាយល់ ខ្ខលងនឹងធា្ក
ា ់មកដី
- នបើខាយល់ខា្ាំង នភលៀងពាយុេះ ននាេះខ្ខលងនឹងដ្រ់រខ្ែកអ្់
- ................................... ។
+ ន័យនធៀប ( 10 p t s )
- ខ្ខលង ម្របដូរនឹង មនុ្ាសម្រគប់ម្រ្ទប់វែណៈទំងអ្់ នកែងចា្់ ម្របុ្ម្រ្ី អនកធំ អនកនខាាយ
ានម្រក ...
- ្ម្រម្់នហាេះនែើននខ្ខលង នម្របៀបបាននឹង ភាពនជ្គជ័យរប្់មនុ្ាស គឺម្រទ្ពាយ្មាបតរិ
កិតរិយ្ កដ្
ី ុខ ទ្ំនុករិតរ ការនដល់តនមល ...
- ខាយល់ ្ំនៅដល់ ភាគីជ្នដគូ អនកជួយនម្រជ្មខ្ម្រជង អនកឧបតែមភោំម្រទ្ ...
- មនុ្ាសកនុង្ងគមម្រតូវការម្របាម្រ្័យទក់ទ្ងោនា ជួយោនា ការពារោនានៅវិញនៅមក ...
- មនុ្ាសមិនោររ្់នៅខ្តឯកឯងបាននទ្
- នបើមនុ្ាសនភលរខលួន ោងខ្តជំនួយ លុេះអ្់ពីជន
ំ យ
ួ នឹងវិលមក្ភាពនដើមវិញ
- នបើជួយខុ្មនុ្ាស នធវើឱយា មនុ្ាសកាន់ខ្តខជិល មិនរីករនម្រមើននឡើយ
- ............................. ។
២. អំែេះអំណាងកនង
ុ នរឿងអកាសរ្ិលាប៍ខ្ខែរ ( 20 p t s )
- នរឿង រាមនករតិ៍ ៖ ម្រពេះរាម្ិកាារប់គមពីរនម្រតនវទ្នដ្យសារានឥ្ីពិសាវាមិម្រតបនម្រងៀន
- នរឿង មហានវ្ាសនដរជ្តក ៖ ម្រពេះនាងមម្រទ្ី និងបាជ្លីម្រកឹសាណាជយ
ួ បំនពញទនបារមីថ្យ
វា ម្រពេះ
នវ្ាសនដរ
- នរឿង ទ្ុទ
ំ វ ៖ ម្រពេះបាទ្រាាខ្តងតាំងទ្ុជ្
ំ មុឺនឯកខ្ននកតូរាយតស្តនរី
- នរឿង កុលាបនប្លិន
- នរឿង ម្រពេះោទ្ិតាយថ្ែីរេះនលើខ្ននដីចា្់
- ............................ ។

58
ង. ្រុបមតិ ( 5 p t s )
3. ន្រកដប
ី ញ្ចប់ ( 10 p t s )
ក. រងាវយ
ា តនមលម្របធាន ( 6 p t s )
ខ. ទ្្ាសនៈ្ទាលខ
់ លួន ( 4 p t s )
4. ររនាបថ្ ( 5 p t s )

រម្តៀរម្បឡងសញ្ញាបម្តរធាយរសិកាាទ្ុតិយភូរិ
សរ័យម្បឡង ៖ ២១ ធនូ ២០២០
វិញ្ញាសា ៖ កាស សាស្រសតខ្ខម ( វិទ្ាាសាស្រសតសងគរ )
យៈរពល ៖ ១៥០ នាទ្ី
ពិនទុស ុប ៖ ១២៥

ម្របធាន ៖ នគថ្ « ការងារនាំមនុ្ាសឱាយានន្រកដីនថ្លថ្នូរ » ។ រូរបកម្រសាយនដ្យនលើកអំែេះ

អំណាងពិកនុងតថ្ភាប្ងគមបរចប
ុ ាបនន និង នរឿងអកាសរ្ិលាប៍ខ្ខែរ ។

អម្រតាកំខ្ែ

1. ន្រកដនី នដម
ើ ( 15 p t s )
ក. លំនាំបញ្ហា ( 7 p t s )
ខ. រំែូលបញ្ហា ( 4 p t s )
គ. រំនណាទ្បញ្ហា ៖ នតើមតិខាងនលើានអតែន័យខលឹមសារដូរនមដរខលេះ ? ( 4 p t s )
2. តួន្រកដី ( 85 p t s )
ក. ឃ្្ាភាជាប់ន្រកដី ( 2 p t s )
ខ. ពនាយល់ពាកាយគនលឹេះ ( 4 p t s )
- ការងារ : ការម្របកបរបររក្ុីទ្ទ្ួលទនរិញ្ចឹមជីវិតម្របចាំនថ្ៃ ។
- ន្រកដីនថ្លថ្នូរ : ការទ្ទ្ួលបានអនកដនទ្នោរពរាប់ោន ។
គ. ពនាយល់ន័យម្របធាន ( 4 p t s )

59
 . បំែកម្រសាយ ( 65 p t s )
១. គំនត
ិ ្ំខាន់ ៖ ការងារនាំមនុ្ាសឱាយានន្រកដីនថ្លថ្រនូ ( 20 p t s )
- ជ្ទ្ូនៅ កនុងជីវភាពម្របចាំនថ្ៃមនុ្ាសម្រតូវម្របកបការងារនដើមាបីរញ្
ិ ចឹមជីវិតរ្់នៅ ...
- ការងារានដូរជ្ ក្ិកមែ ្ិបាបកមែ ពលកមែ ពាែិជជកមែ ឧ្ាាែកមែ ្ិលបា ៈ មស្តនរីរាជការ
...
- ជ្ការងារ្ុររិត ម្រ្បរាាប់ បំនពញតាមតម្រមូវការ្ងគម ម្រ្បតាមឧបនិ្ាស័យ រំែូលរិតរ
ខលួន ...
- បនងកើតបានទ្ំនាក់ទ្ន
ំ ង ការសាមគគី ជួយោនា នោរពរាប់ោន នរល់តនមល ានកិតរិយ្ ឋានៈតួ
នាទ្ី ...
- .............................. ។
២. អំែេះអំណាង ( 45 p t s )
+ កនុងតថ្ភាព្ងគមបរចប
ុ ាបនន ៖ កាលណាមនុ្ាសានការងារនធវើ ខ្តងាននគសារាល់រាប់ោន
នម្ររើន ានកិតរិយ្ .............. ។
+ កនុងនរឿងអកាសរ្ិលាប៍ខ្ខែរ
- នរឿង ទ្ុទ
ំ វ ៖ ទ្ុទ្
ំ ទ្ួលងារជ្មុឺនឯកខ្ននកតូរាយតស្តនរីនម្រពាេះាននទ្ពនកា្លាយ្ិលាបៈរនម្រមៀង
- នរឿង កុលាបនប្លិន ៖ នៅរិម្រតជ្កមែការាន្មតែភាពកា្ាយជ្ន្ដឋីតាបង
ូ
- នរឿង ម្រពេះោទ្ិតាយថ្ែីរេះនលើខ្ននដីចា្់ ៖ ្ួន្មជ្ក្ិករគំរកា
ូ ្ាយជ្គែៈកមែការកង ុំ
- នរឿង នតនជ្យ្ត ៖ យ្តកា្ាហានពូខ្កកាារ់គន
ុ កា្យ
ា ជ្នមទ្័ព
- ........................... ។
ង. ្រុបមតិ ( 10 p t s )
3. ន្រកដប
ី ញ្ចប់ ( 15 p t s )
ក. រងាវយ
ា តនមលម្របធាន ( 8 p t s )
ខ. ទ្្ាសនៈ្ទាលខ
់ លួន ( 7 p t s )
4. ររនាបថ្ ( 10 p t s )

60
 រម្តៀរម្បឡងសញ្ញាបម្តរធាយរសិកាាទ្ុតិយភូរិ
សរ័យម្បឡង ៖ ២១ ធនូ ២០២០
វិញ្ញាសា ៖ កាស សាស្រសតខ្ខម ( វិទ្ាាសាស្រសតពិត )
យៈរពល ៖ ៩០ នាទ្ី
ពិនទុស ុប ៖ ៧៥

ម្របធាន ៖ ពាកាយចា្់នពាលថ្ « រំនែេះជ្ោហារ ម្របាជ្ញជ្

ា ោវុធ » ។ រូរម្រសាយបំភលឺនដ្យ
នលើកឧទែរែ៍កង
នុ សានានដអកាសរ្ិលាបខ្៍ ខែរ ។

អម្រតាកំខ្ែ

1. ន្រកដនី នដម
ើ ( 10 p t s )
ក. លំនាំបញ្ហា ( 4 p t s )
ខ. រំែូលបញ្ហា ( 3 p t s )
គ. រំនណាទ្បញ្ហា ៖ នតើពំននាលខាងនលើានខលឹមសារអប់រំដូរនមដរខលេះ ? ( 3 p t s )
2. តួន្រកដី ( 50 p t s )
ក. ឃ្្ាភាជាប់ន្រកដី ( 1 p t s )
ខ. ពនាយល់ពាកាយគនលឹេះ ( 2 p t s )
- រំនែេះ
- ម្របាជ្ញា
គ. ពនាយល់ន័យម្របធាន ( 2 p t s )
. បំែកម្រសាយ ( 40 p t s )
១. គំនត
ិ ្ំខាន់ ៖ រំនែេះជ្ោហារ ម្របាជ្ញជ្
ា ោវុធ ( 20 p t s )
 រំនែេះជ្ោហារ
- រំនែេះខ្ននក វបាបធម៌ ្ីលធម៌ គុែធម៌ វិទ្ាយសាស្ត្របនរចកនទ្្ ការងារ មុខរបរ ...

61
- កាលណាានរំនែេះ នឹងានការងារនធវើ ...
- កនម្រមននការងារោរនដ្េះម្រសាយជីវភាព ពិន្្ន្ាបៀងោហារ្ម្រាប់បនរការងារ ...
 ម្របាជ្ញជ្
ា ោវុធ
- ភាពនវឆ្ាត គំនិតនរនម្របឌិត ដឹងខុ្ ដឹងម្រតូវ ...
- ោរ្ិកាាម្រសាវម្រជ្វរកន ើញបញ្ហា ...
- រកដំនណាេះម្រសាយបញ្ហា ពិន្្នដ្េះម្រសាយភាពវនងវងលៃង់ន្្ា ...
២. អំែេះអំណាងកនង
ុ នរឿងអកាសរ្ិលាប៍ខ្ខែរ ( 20 p t s )
- នរឿង រាមនករតិ៍ ៖ ម្រពេះរាមម្របកាន់ធម៌អែិងាា ...
- នរឿង មហានវ្ាសនដរជ្តក ៖ ម្រពេះនវ្ាសនដរម្របកាន់លទ្ធិម្របជ្ធិបនតយាយ ...
- នរឿង ទ្ុទ
ំ វ ៖ នននទ្ុំនរេះ្ិលាបៈនម្ររៀង ...
- នរឿង កុលាបនប្លិន ៖ នៅរិម្រតនរេះពលកមែ ...
- នរឿង ម្រពេះោទ្ិតាយថ្ែីរេះនលើខ្ននដីចា្់ ៖ ្ួន្មនរេះក្ិកមែ ...
- ............................ ។
ង. ្រុបមតិ ( 5 p t s )
3. ន្រកដប
ី ញ្ចប់ ( 10 p t s )
ក. រងាវយ
ា តនមលម្របធាន ( 6 p t s )
ខ. ទ្្ាសនៈ្ទាលខ
់ លួន ( 4 p t s )
4. ររនាបថ្ ( 5 p t s )

62
 រម្តៀរម្បឡងសញ្ញាបម្តរធាយរសិកាាទ្ុតិយភូរិ
សរ័យម្បឡង ៖ ២១ ធនូ ២០២០
វិញ្ញាសា ៖ កាស សាស្រសតខ្ខម ( វិទ្ាាសាស្រសតសងគរ )
យៈរពល ៖ ១៥០ នាទ្ី
ពិនទុស ុប ៖ ១២៥

ម្របធាន ៖ ពុនទធវា
ា ទ្ខ្រងថ្ « មុសាវាទ្ជ្ោទ្ិ៍ននបាបកមែ » ។ រូរបកម្រសាយនដ្យយកអំែេះ
អំណាងកនុងនរឿងអកាសរ្ិលាប៍ខ្ខែរមកបញ្ជាក់ ។

អម្រតាកំខ្ែ

1. ន្រកដនី នដម
ើ ( 15 p t s )
ក. លំនាំបញ្ហា ( 7 p t s )
ខ. រំែូលបញ្ហា ( 4 p t s )
គ. រំនណាទ្បញ្ហា ៖ នតើពុនទធាវាទ្ខាងនលើានខលម
ឹ សារអប់រំដូរនមដរខលេះ ? ( 4 p t s )
2. តួន្រកដី ( 85 p t s )
ក. ឃ្្ាភាជាប់ន្រកដី ( 2 p t s )
ខ. ពនាយល់ពាកាយគនលឹេះ ( 4 p t s )
- មុសាវាទ្
- ោទ្ិ៍
- បាបកមែ
គ. ពនាយល់ន័យម្របធាន ( 4 p t s )
. បំែកម្រសាយ ( 65 p t s )
១. គំនត
ិ ្ំខាន់ ៖ មុសាវាទ្ជ្ោទ្ិ៍ននបាបកមែ ( 20 p t s )

63
- ពាកាយកុែកនបាកម្របា្់ ាននែតុនលមិនរាា្់ មិនម្រ្បរាាប់ គួរឱាយ្ងាស័យ មិននសា្ាេះ
ម្រតង់ ...
- មនុ្ាសកុែកនដើមាបទ
ី ញរំនែញម្របនោជន៍ពីអក
ន ដនទ្ នធវើឱាយអនកដនទ្ខាតម្របនោជន៍ ...
- នលោម្រកក់ននមនុ្ាសកុែកនគ គឺនធា្យ
ា ការពិត ម្រតូវនគនជរម្របនទ្រ នថ្កាលនទ្ ខ្លងទ្ុករិតរ
...
២. អំែេះអំណាងកនង
ុ នរឿងអកាសរ្ិលាប៍ខ្ខែរ ( 45 p t s )
- នរឿង រាមនករតិ៍ ៖ ម្រពេះរាមបនញ្ឆាតម្រពេះនាង្ីតា ...
- នរឿង ទ្ុទ
ំ វ ៖ ាដាយទវកុែកនាងទវថ្ោត់ឈឺ ...
- នរឿង ម្រពេះោទ្ិតាយថ្ែីរេះនលើខ្ននដីចា្់ ៖ តំណាងរាស្ត្រនយ្ង្នាាថ្ជួយ្ួន្ម ...
ង. ្រុបមតិ ( 10 p t s )
3. ន្រកដប
ី ញ្ចប់ ( 15 p t s )
ក. រងាវយ
ា តនមលម្របធាន ( 8 p t s )
ខ. ទ្្ាសនៈ្ទាលខ
់ លួន ( 7 p t s )
4. ររនាបថ្ ( 10 p t s )

រម្តៀរម្បឡងសញ្ញាបម្តរធាយរសិកាាទ្ុតិយភូរិ
សរ័យម្បឡង ៖ ២១ ធនូ ២០២០
វិញ្ញាសា ៖ កាស សាស្រសតខ្ខម (វិទ្ាាសាស្រសតពិត )
យៈរពល ៖ ៩០ នាទ្ី
ពិនទុស ុប ៖ ៧៥

ម្របធាន ៖ ទ្្ាសនៈមួយនលើកនឡើងថ្ « វបាបធម៌ខ្ខែរជ្ដួងម្រពលឹងរប្់ជ្តិខ្ខែរ » ។ រូរពនាយល់

នដ្យនលើកឧទែរែ៍កនុង្ងគម និងនរឿងអកាសរ្ិលាប៍ខ្ខែរមកបញ្ជាក់នង ។

អម្រតាកំខ្ែ

64
 1. ន្រកដនី នដម
ើ ( 10 p t s )
ក. លំនាំបញ្ហា ( 4 p t s )
ខ. រំែូលបញ្ហា ( 3 p t s )
គ. រំនណាទ្បញ្ហា ៖ នតើមតិខាងនលើានខលឹមសារអប់រំដូរនមដរខលេះ ? ( 3 p t s )
2. តួន្រកដី ( 50 p t s )
ក. ឃ្្ាភាជាប់ន្រកដី ( 1 p t s )
ខ. ពនាយល់ពាកាយគនលឹេះ ( 2 p t s )
- វបាបធម៌ : គឺ្ំនៅនលើការបែេុេះនូវរំននេះដឹង និងម្របាជ្ញាសា្ារតីឱាយបានលូតលា្់រីករនម្រមើន
នឡើង ។
- ដួងម្រពលឹង : គឺជ្វតែុឬរប្់ដ្
៏ ំខាន់រប្់ជ្តិសា្ន៍ណាមួយ ខ្ដលខ្តងខ្តខ្្ដងនឡើងកនង
ុ
ោរមែែ៍រប្់ជ្តិ ។
គ. ពនាយល់ន័យម្របធាន ( 2 p t s )
. បំែកម្រសាយ ( 40 p t s )
១. គំនត
ិ ្ំខាន់ ៖ វបាបធម៌ខ្ខែរជ្ដួងម្រពលឹងរប្់ជ្តិខ្ខែរ ( 20 p t s )
ជ្ការពិតណា្់ វបាបធម៌ខ្ខែរជ្ដួងម្រពលឹងរប្់ជ្តិខ្ខែរខ្ដលខ្្ដងនឡើងតាមរយៈសាថាប
តាយកមែ ជំននឿ សា្នា ទ្ំននៀមទ្ា្ាប់ ម្របនពែី ្ិលាបៈ ឬការ្ិកាាជ្នដើម ។
២. អំែេះអំណាង ( 20 p t s )
+ កនុង្ងគម ៖ ្ំែង់ម្របសាទ្ខ្ខែរបានបងាហញ
ា ពីកាបូរកាារ់ ររនាោាងលអម្របែីត ខ្ដលបាន
ចារឆ្ាកព
់ ីននតគ
់ ំនិតជំននឿ សា្នា ម្របនពែី ទ្ំននៀមទ្ា្ាប់រប្់ខ្ខែរដ៏លន
អ ូរនង់ ដូរជ្
ម្របាសាទ្អងគរជ្នដើម ....... ( 10 p t s )
+ កនុងនរឿងអកាសរ្ិលាប៍ខ្ខែរ ( 10 p t s )
 នរឿង ទ្ុទ
ំ វ ៖ បានបងាហញ
ា ឱាយន ើញពី្ិលាបៈោាងនពញនិយមនា្ម័យលខ្ងវកគឺទ្ន
ុំ ិង
នពម្រជនរេះ្ែូម្រត និងនលប
ុំ ុីម្រតូវបានអនកម្រ្ុកនិយមរូលរិតដ ...
- ជំននឿ ៖ ក៏ជ្ខ្ននកមួយននវបាបធម៌ដូរជ្នជឿនៅនលើមនដោគមននាសងៗ នជឿនៅនលើការទ្
្ាសន៍ទយ ....
- ពិធីរូលមលប់ ៖ ទវដល់វយ
័ ម្រគប់ការាដយ
ា បានឱាយរូលមលបន់ ដើមាបល
ី ត់ដខ
ំ លួន និងនរៀន្ូម្រត
វិជ្ជានគែកិរច ...

65
 - ពិធីមងគលការ ៖ មងគលការម្រតូវម្របម្រពឹតនដ ៅនៅនទេះខាងកូនម្រ្ី នែើយមុននពលនរៀបការ
ម្រតូវឱាយាតាបិតាខាងកូនម្របុ្រូល្ដីដែេឹងកូនម្រ្ីជ្មុន្ិន ...
 ............................ ។
ង. ្រុបមតិ ( 5 p t s )
3. ន្រកដប
ី ញ្ចប់ ( 10 p t s )
ក. រងាវយ
ា តនមលម្របធាន ( 6 p t s )
ខ. ទ្្ាសនៈ្ទាលខ
់ លួន ( 4 p t s )
4. ររនាបថ្ ( 5 p t s )
រម្តៀរម្បឡងសញ្ញាបម្តរធាយរសិកាាទ្ុតិយភូរិ
សរ័យម្បឡង ៖ ២១ ធនូ ២០២០
វិញ្ញាសា ៖ កាស សាស្រសតខ្ខម ( វិទ្ាាសាស្រសតសងគរ )
យៈរពល ៖ ១៥០ នាទ្ី
ពិនទុស ុប ៖ ១២៥

ម្របធាន ៖ ម្រគប់មនុ្ាសទំងអ្់្ុទ្ធខ្តានជំននឿរិតរននាសងោនា។ នតើជំននឿរិតរានឥទ្ធិពលអវីខលេះ

រំនពាេះជីវិតមនុ្ាស? រូរបកម្រសាយនដ្យនលើកឧទែរែ៍កនុងអកាសរ្ិលបា ៍ខ្ខែរបញ្ជាក់។

អម្រតាកំខ្ែ

1. ន្រកដនី នដម
ើ ( 15 p t s )
ក. លំនាំបញ្ហា ( 7 p t s )
ខ. រំែូលបញ្ហា ( 4 p t s )
គ. រំនណាទ្បញ្ហា ៖ នតើជំននឿរិតរានឥទ្ធិពលអវខ
ី លេះរំនពាេះជីវិតមនុ្ាស ? ( 4 p t s )
2. តួន្រកដី ( 85 p t s )
ក. ឃ្្ាភាជាប់ន្រកដី ( 2 p t s )
ខ. ពនាយល់ពាកាយគនលឹេះ ( 4 p t s )
- ជំននឿ

66
- ឥទ្ធិពល
គ. ពនាយល់ន័យម្របធាន ( 4 p t s )
. បំែកម្រសាយ ( 65 p t s )
១. គំនត
ិ ្ំខាន់ ៖ នតើជំននឿរិតា
រ នឥទ្ធព
ិ លអវីខលេះរំនពាេះជីវិតមនុ្ាស ? ( 20 p t s )
ជំននឿរិតរានឥទ្ធិពលរំនពាេះជីវិតមនុ្ាស ៖ វាជ្កា្ាំងនាំឱាយមនុ្ាសានន្រករីកា្ាហាន ត
្ូរំនពាេះឧប្គគ នធវឱ
ើ ាយ្នម្រមរកិរចការ ...
២. អំែេះអំណាងកនង
ុ នរឿងអកាសរ្ិលាប៍ខ្ខែរ ( 45 p t s )
 នរឿង ភូមិតិរចាឆាន ៖
- ជ្ពូជននន្រករីទ្ុកន
ខ ិង្ុខដល់មនុ្ាស
- នជឿ្ប់ឥតម្រតិេះរិេះពិចារណា
- យកជំននឿជ្នលម្របនោជន៍
 នរឿង គូលីកំខ្នន ៖
- នធវើឱាយមនុ្ាសនកើតរិតរ្បាបុរ្និងកតញ្ញូ
- នជឿនលើបុែាយបាប
- នជឿនលើគុែឪពុកាតាយ
 នរឿង នៅខ្ករិតរនចារ ៖
- ជ្ទ្ំនប់រិតរកឲ
ុំ ឱាយចាកនរញឆងយ
ា ពីគន
ំ ិតរប្់ខន
លួ
- ដកខលួនទន់នពលនវលា
- ោំម្រទ្អនកនធវើលអ ម្របកាន់យកនលូវម្រតឹមម្រតូវ
 .............................. ។
ង. ្រុបមតិ ( 10 p t s )
3. ន្រកដប
ី ញ្ចប់ ( 15 p t s )
ក. រងាវយ
ា តនមលម្របធាន ( 8 p t s )
ខ. ទ្្ាសនៈ្ទាលខ
់ លួន ( 7 p t s )
4. ររនាបថ្ ( 10 p t s )

67
 រម្តៀរម្បឡងសញ្ញាបម្តរធាយរសិកាាទ្ុតិយភូរិ
សរ័យម្បឡង ៖ ២១ ធនូ ២០២០
វិញ្ញាសា ៖ កាស សាស្រសតខ្ខម ( វិទ្ាាសាស្រសតពិត )
យៈរពល ៖ ៩០ នាទ្ី
ពិនទុស ុប ៖ ៧៥

ម្របធាន ៖ ្ុភា្ិតមួយខ្រងថ្ « តក់ៗនពញបំពង់ » ។ រូរបកម្រសាយនដ្យនលើកឧទែរែ៍

ពីសានានដអកាសរ្ិលាបខ្៍ ខែរមកបញ្ជាក់ ។

អម្រតាកំខ្ែ

1. ន្រកដនី នដម
ើ ( 10 p t s )
ក. លំនាំបញ្ហា ( 4 p t s )
ខ. រំែូលបញ្ហា ( 3 p t s )
គ. រំនណាទ្បញ្ហា ៖ នតើ្ុភា្ិតខាងនលើានខលម
ឹ សារអប់រំដូរនមដរខលេះ ? ( 3 p t s )
2. តួន្រកដី ( 50 p t s )
ក. ឃ្្ាភាជាប់ន្រកដី ( 1 p t s )
ខ.ពនាយល់ពាកាយគនលឹេះ ( 2 p t s )
- តក់ៗ ានន័យថ្ តំែក់ទ្ឹក ឬវតែុរាវខ្ដលម្រ្ក់រុេះមកជ្នរឿយៗ ។
- បំពង់ គឺជ្វតែម
ុ ាាាង ឬឧបករែ៍មាាាងរាងមូលម្រទ្ខ្វងនធវើអព
ំ ីឫ្ាសី ឬជ័រ្ម្រាប់ដ្ក់វតែុរាវននាស
ងៗ ។
គ. ពនាយល់ន័យម្របធាន ( 2 p t s )
. បំែកម្រសាយ ( 40 p t s )
១. គំនត
ិ ្ំខាន់ ៖ ( 20 p t s )
+ ន័យរំ ( 10 p t s )

68
 តាមធមែតា តក់នពញបំពង់ គឺ្ំនៅនៅនឹងតំែក់ទ្ឹកនតានាតខ្ដលម្រ្ក់ តិរៗយូរនៅវា
គង់ខ្តនឹងនពញបំពង់ ។ នបើនយើងនមើលនៅនលើតែ
ំ ក់ទ្ឹកនភលៀងវិញ ក៏ោាងដូនរនេះខ្ដរ ។ កាល
ណាវាម្រ្ក់រុេះពីនលើនម មកយូរនៅវានឹងនពញ ។
+ ន័យនធៀប ( 10 p t s )
 ការត្ូ អំែត់ អត់ធន់ ពាាោមនឹងទ្ទ្ួលបាននជ្គជ័យ
 ការ្ិកា
ា នរៀន្ូម្រត ពាាោម្រន្រ នរៀនសាដាប់ នរៀនអនុវតរ .... រែូតទ្ទ្ួលបាននជ្គជ័យ
។
 ការងារកា្ាំកាយ ក្ិករនធវើខ្ម្រ្រាការរប្់ខលួននដ្យានការត្ូ ពាាោមរាល់នថ្ៃ នទ្ើប
ទ្ទ្ួលបាននល ។
 ោជីវកររក្ុល
ី ក់ដរូ យករំនែញតិរៗ យូរៗនគោររកម្របាក់ រំនែញបាននម្ររើន កា្យ
ា
ជ្អនកានជីវភាពធូរធារ ។
២. អំែេះអំណាងកនង
ុ នរឿងអកាសរ្ិលាប៍ខ្ខែរ ( 20 p t s )
- នរឿង កុលាបនប្លិន រប្់នលាកញ្ុកខ្ថ្ម កាន់ខ្តបញ្ជកថ្
់ នៅរិម្រតជ្ នកែងកំម្រពា ប្ុខ្នរាន
ការត្ូ ពាាោមនធវើការជ្កមែករតាបូង នលាក ែលង
ូ រតន្មាបតរិ ......។
- នរឿង មហានវ្ាសនររជ្តក ៖ ម្រពេះអងគម្រទ្ង់បានខិតខំ្នាសំបារមីបនរិរមដងៗ នដ្យនធវកា
ើ រ
បរិចា្ាគម្រគប់ខ្បបោាងរែូតម្រតា្់ដឹងជ្ម្រពេះពុទ្ធនៅ ...។
- នរឿង នតនជ្យ្ត ខ្ដលជ្តួអងគជនជ្តិភាគតិរ បានខិតខំត្ូ ពាាោមពីរំែុរមួយៗកនង
ុ
ការនរៀនវិជ្ជាគន
ុ ពីនតនជ្ា្ ...។
ង. ្រុបមតិ ( 5 p t s )
3. ន្រកដប
ី ញ្ចប់ ( 10 p t s )
ក. រងាវយ
ា តនមលម្របធាន ( 6 p t s )
ខ. ទ្្ាសនៈ្ទាលខ
់ លួន ( 4 p t s )
4. ររនាបថ្ ( 5 p t s

69
 រម្តៀរម្បឡងសញ្ញាបម្តរធាយរសិកាាទ្ុតិយភូរិ
សរ័យម្បឡង ៖ ២១ ធនូ ២០២០
វិញ្ញាសា ៖ កាស សាស្រសតខ្ខម ( វិទ្ាាសាស្រសតសងគរ )
យៈរពល ៖ ១៥០ នាទ្ី
ពិនទុស ុប ៖ ១២៥

ម្របធាន ៖ ពាកាយនសា្ាកមួយនពាលថ្ « ទ្ំពាង

ំ ្នងឫ្ាសី យុវជនម្របុ្ម្រ្ី្នងជ្តិ » ។ នតើ
ពំននាលននេះានអតែនយ
័ ោាងដូរនមដរ ? រូរពនាយល់នដ្យនលើកឧទែរែ៍ពីកនុង្ងគម និង
សានានដអកាសរ្ិលាប៍ខ្ខែរមកបញ្ជាក់ ។

អម្រតាកំខ្ែ

1. ន្រកដនី នដម
ើ ( 15 p t s )
ក. លំនាំបញ្ហា ( 7 p t s )
ខ. រំែូលបញ្ហា ( 4 p t s )
គ. រំនណាទ្បញ្ហា ៖ នតើពាកាយនសា្ាកខាងនលើានអតែន័យដូរនមដរខលេះ ? ( 4 p t s )
2. តួន្រកដី ( 85 p t s )
ក. ឃ្្ាភាជាប់ន្រកដី ( 2 p t s )
ខ. ពនាយល់ពាកាយគនលឹេះ ( 4 p t s )
- ទ្ំពាំង : ពនលកខ្ដលនឹងម្រតូវកា្ាយជ្ឫ្ាសី ។
- ្នង : ជំន្
ួ តំណាង ឬបនរនវន ។
- យុវជន : ជនកំនលាេះម្រកមុំខ្ដលានកា្ាំងខា្ាំងខា្ា ។
- ជ្តិ : ្ំនៅនៅនលើម្របនទ្្កំនែើតខ្ដលានទ្ឹកដី វបាបធម៌ និងានមនុ្ាសរ្់នៅជ្ម្រកុម
។
គ. ពនាយល់ន័យម្របធាន ( 4 p t s )
. បំែកម្រសាយ ( 65 p t s )
១. គំនត
ិ ្ំខាន់ ៖ ទ្ំពាង
ំ ្នងឫ្ាសី យុវជនម្របុ្ម្រ្ី្នងជ្តិ ( 20 p t s )

70
+ ទ្ំពាំង្នងឫ្ាសី ៖ ជ្ការពិតណា្់ ជ្ទ្ូនៅនគ្នងកតន ញ
ើ ថ្ :
- ទ្ំពាំងខ្ដលដុេះនរញពីនដើមឫ្ាសី នពាលគឺឫ្ាសជ្
ី អនកនដល់កំនែើតឱាយឫ្ាសី នបើទ្ំពាំងលអកល
៍ អ
នៅតាមននាេះខ្ដរ ។
- ធមែតាទ្ំពាំងានលកខែៈនៅខចជ្
ី ងឫ្ាសី នែើយយូរនៅក៏ានវ័យចា្់ដូរឫ្ាសីវញ
ិ ។
- ឫ្ាសីោរយកមកនម្របើការបាននម្ររើន ដូរជ្ នម្រគឿង្ំែង់ ឧបនទ្្ននសាទ្ តស្តនរី... ។ ឫ្ាសី
ានតនមលលអជ្តម្រមូវការរប្់មនុ្ាស លុេះម្រតាខ្តឫ្ាសីននាេះមិននវៀរ មិនខូរ មិនពុក្អុយ ។
- ដូរននេះ នបើរង់បានឫ្ាសីលអលុេះម្រតាខ្តានការខ្ថ្ទំទ្ពា
ំ ំងឱាយបានលអខ្ដរ នម្រពាេះទ្ំពាង
ំ យូរ
នឹងកា្យ
ា ជ្ឫ្ាសីខ្ដរ ។ នបើទ្ំពាង
ំ មិនលអននាេះ ... ។
+ យុវជនម្របុ្ម្រ្ី្នងជ្តិ ៖ តាមរយេះពាកាយនសា្ាកខាងនលើននេះ ចា្់បុរាែបានភាជប
ា ់នៅនឹង
ទ្ំនាក់ទ្ន
ំ ងរវាង :
- មនុ្ាសចា្់ និងនកែងខ្ដលម្រតូវបំនពញឲឱាយោនានៅវិញនៅមកនម្រកាយពី ម្រប្ូតមក ។
- អនកទំងននាេះានការរីករនម្រមើនោាងឆប់រែ័្ោម្រ្័យនលើការរិញ្ចឹម បីបារ់ខ្ថ្រកាារប្់
ាតាបិតា ។ លុេះរនម្រមើនវ័យកាលណា នគរខ្មងខ្តងទ្ទ្ួលបានតួនាទ្ីដ៏ឧតរុងគឧតរមមួយ គឺតួ
នាទ្ីបនរនវនពីអនកានគុែ ឬអនកដឹកនាំខ្ដលនគនៅថ្្នង
- យុវជនជ្នកែងខចីទង
ំ វ័យ រាងកាយ រិតរគំនត
ិ ោ្ន
ា បទ្ពិនសាធ ងាយកនុងការបត់ខ្បន ពុំោរ
នដល់តនមលអវីដល់្ងគមជ្តិនឡើយ ។
- នដើមាបីឱាយយុវជនានតនមល ចា្់បរា
ុ ែបានអប់រំដល់យុវជនខ្ដលម្រតូវ បនរនវនននាេះឲឱាយាន
ការខិតខំនរៀន្ូម្រត ្នាសំទ្ុកនូវ គុែធម៌ ្ីលធម៌ រំនែេះដឹង រំនែេះនធវើ្ពវខ្បបោាង ឬ
បទ្ពិនសាធានតនមល រប្់ចា្់ទ្ុំ ... ។
- ដូរននេះ នដើមាបីឱាយយុវជនកា្ាយជ្មនុ្សា ានម្របនោជន៍ដល់្ងគមជ្តិ និងោរបនរនវនពី
ជំនាន់មន
ុ បាន នយើងម្រតូវអប់រំនគនោយបានដិតដល់ ទំងនលូវកាយ នលវូ រិតរ ឱាយានភាពាំមួន
ម្របាជ្ញាឈ្្ា្នវ ជ្មនុ្ាស ... ។
២. អំែេះអំណាង ( 45 p t s )
+ កនុង្ងគម
- រដ្ឋាភិបាលរំណាយថ្វិកាជ្តិនដើមាបីកសាងសាលានរៀន តាំងពីមនតរយាយ្ិកាា រែូតដល់
មហាវិទ្ាាល័យកនុងបំែងបែេុេះបណាតាយុវជនខ្ខែរនោយកា្ាយជ្ធនធានមនុ្សា ្ម្រាប់បនរ
នវន ។

71
- យុវជនខ្ខែរខិតខំ្ក
ិ ាានរៀន្ូម្រត នម្រកបជញ្ជកយ
់ ករំនែេះវិជ្ជានៅតាមសាលារដឋកដី សាលា
ឯកជនកដីនដើមាបទ្
ី ទ្ួលបានរំនែេះដឹង្ម្រាប់បនម្រមើ ម្របនោជន៍ខលួន និងរូលរួមអភិវឌាឍម្របនទ្្
ជ្តិ ។
- យុវជនខ្ដលបែេុេះបណាតាលនែើយបានកា្ាយជ្ម្រគូបនម្រងៀន ម្រគូនពទ្ាយ វិ្វករ នមធាវី តុលាការ
... នធវកា
ើ របនម្រមើម្របនទ្្ជ្តិនៅតាមម្រក្ួងមនទីរ ទំងសាថាប័នរដឋ និងឯកជន ។
+ កនុងនរឿងអកាសរ្ិលាប៍ខ្ខែរ
- នរឿង កុលាបនប្លិន ខ្ដលជ្អកាសរ្ិលាប៍នខមរនិយម បានបងាហាញឱាយន ើញ ថ្តួអងគនៅរិម្រត
ខ្ដលជ្មនុ្សា ានរំនែេះដឹង ្ីលធម៌ នរេះត្ូកនុងជីវិត នៅទ្ីបំនុតនៅរិម្រតានវា្នា
កា្ាយអនកកាន់កាប់តបា ូងជំនួ្ ... ។
- នរឿង នតនជ្យ្ត រប្់នលាកទ្ី ជីែត
ួ វិញ នយើងន ើញថ្នតនជ្យ្តាន កំនែើតជ្ជនជ្តិ
ភាគតិរ ខ្ដលទ្ទ្ួលបានការអប់រំពីនតនជ្ា្នធវើឱាយនតនជ្យ្តាន្មតែភាពម្រគប់ម្រោន់
ាន្ីលធម៌លអ និងានភាពនសា្ាេះម្រតង់ នទ្ើបនតនជ្យ្តបានកា្ាយជ្នមទ្័ពបនាទាប់ពម
ី រែ
ភាពរប្់ នតនជ្ា្ ។
- .............................. ។
ង. ្រុបមតិ ( 10 p t s )
3. ន្រកដប
ី ញ្ចប់ ( 15 p t s )
ក. រងាវយ
ា តនមលម្របធាន ( 8 p t s )
ខ. ទ្្ាសនៈ្ទាលខ
់ លួន ( 7 p t s )
4. ររនាបថ្ ( 10 p t s )

រម្តៀរម្បឡងសញ្ញាបម្តរធាយរសិកាាទ្ុតិយភូរិ

សរ័យម្បឡង ៖ ២១ ធនូ ២០២០

វិញ្ញាសា ៖ កាស សាស្រសតខ្ខម ( វិទ្ាាសាស្រសតពិត )
យៈរពល ៖ ៩០ នាទ្ី
ពិនទុស ុប ៖ ៧៥

72
ម្របធាន ៖ ពាកាយចា្់នលាកនពាលថ្ “ មួយជំហានៗជ្សាពាន្នម្រមរនជ្គជ័យ ” ។ រូរបក
ម្រសាយនដ្យរកអំែេះអំណាងកនុងនរឿងអកាសរ្ិលាប៍ខ្ខែរមកបញ្ជាក់ ។

អម្រតាកំខ្ែ

1. ន្រកដនី នដម
ើ ( 10 p t s )
ក. លំនាំបញ្ហា ( 4 p t s )
ខ. រំែូលបញ្ហា ( 3 p t s )
គ. រំនណាទ្បញ្ហា ៖ នតើពំននាលខាងនលើានអតែន័យខលឹមសារដូរនមដរខលេះ ? ( 3 p t s )
2. តួន្រកដី ( 50 p t s )
ក. ឃ្្ាភាជាប់ន្រកដី ( 1 p t s )
ខ.ពនាយល់ពាកាយគនលឹេះ ( 2 p t s )
- មួយជំហានៗ : ការនធវើអម
វី ួយចាប់ពីមយ
ួ នៅមួយមិនបងខំ ។
- ្នម្រមរនជ្គជ័យ : នធវឱ
ើ ាយដ្រ់នម្រ្រ នធវើឱាយនកើតការ ឱាយបានការ និងនរញជ្លទ្ធនល ឱាយ្ម
ម្រ្បតាមបំែង ។
គ. ពនាយល់ន័យម្របធាន ( 2 p t s )
. បំែកម្រសាយ ( 40 p t s )
១. គំនត
ិ ្ំខាន់ ៖ មួយជំហានៗជ្សាពាន្នម្រមរនជ្គជ័យ ( 20 p t s )
+ ម្របនភទ្ននការនធវើមួយជំហានៗ
- នធវើកិរកា
ច រយកគុែភាពមិនយកបរិាែ
- នដ្េះម្រសាយបញ្ហាពីមយ
ួ តំណាក់កាលនៅមួយតំណាក់កាល
- នរៀន្ូម្រតពីថ្ក
នា ់ទបនៅខព្់
- ពាាោមអត់ធត
ែ ់ យឺតខ្តម្របកបនដ្យគុែភាព
+ លកខែៈននការនធវម
ើ យ
ួ ជំហានៗ
- នដ្យឧតរមគតិនិយម
- នដ្យ្ុររិត យុតធ
រិ ម៌
- នម្របើអ្់កា្ាំងកាយរិតរ

73
- ានឆ្នទៈ នដ្យភាពនជឿជ្ក់
- កំែត់នោលនៅរាា្់លា្់
- ាន្ីលធម៌លអ
+ អតែម្របនោជន៍ននការនធវើ
- កិរចការម្របកបនដ្យគុែភាពខព្់
- ទ្ទ្ួលបាននជ្គជ័យនលើការងារទំងអ្់
- ម្របនទ្្ជ្តិ្មាបូរនៅនដ្យធនធានខ្ដលានគុែភាពពិតម្របាកដ
- នឆពាេះនៅរកនោលនៅបានដូរម្របាថ្នា
- ម្រគប់វិ្យ
័ ានការអភិវឌាឍរីករនម្រមើននៅបាននដ្យគុែភាព រាា្់លា្់ ។
២. អំែេះអំណាងកនង
ុ នរឿងអកាសរ្ិលាប៍ខ្ខែរ ( 20 p t s )
 នរឿង កុលាបនប្លិន : អនកនិពនធ ញ្ុក ខ្ថ្ម បាននលើកយកមកបងាហាញឱាយន ើញពី្កមែភាព
រប្់នៅរិម្រត ខ្ដលានការគិតនិងនដ្េះម្រសាយបញ្ហា្ទាល់ខលួនពីមយ
ួ ជំហាននៅមួយជំហាន
ម្របកបនដ្យ្ុររិតនទ្ៀងម្រតង់ រែូតនធវើឱាយ ែលួង រតន្មាបតរិនពញរិតរឱាយមកនធវកា
ើ រខាងកាន់
បញ្ជីតាបង
ូ វិញ នែើយនជ្គជ័យដ៏ធំកនុងជីវិតរប្់នៅ រិម្រតបាននលាក ែលួងរតន្មាបតរិនលើក
នាង ន
ុ នារីជ្កូនម្រ្ី នធវើជ្ភរិោ នៅរិម្រតក៏ានន្រកដី្ខ
ុ កាយ នកាសមកាានររិតត
រ នរៀង
នៅ ...។
 នរឿង ទ្ុទ
ំ វ : ភិកខុ នសាមបាន្រន្រនរៀបរាប់ឱាយន ើញពី្កមែភាពរប្់ ទ្ុំនិងនពម្រជខ្ដល
បានពាាោមនរៀន្ូម្រតពីមួយកម្រមិតនៅមួយកម្រមិតរែូតដល់នជ្គជ័យ នែើយន្ដររាា
ម្របទនងារជ្មុឺនឯកនៅកនុងបរមរាជវាំង ...។
 នរឿង រាមនករតិ៍ : អនកនិពនធបានបកម្រសាយឱាយន ើញអំពី្កមែភាពរប្់ម្រពេះរាមបានគិតពីបញ្ហា
ខ្ដលម្រកុងរាពែ៍ចាប់នាង ្ីតានៅនធវើឱាយម្រពេះរាមពិបាករិតរោាងខា្ង
ាំ ខ្តោាងណាក៏នដ្យ
ម្រពេះរាមានភាពអំែត់ អត់ធែត់ គិតមួយជំហាន នធវើមួយជំហានរែូតបាននាង្ីតាមកវិញ
...។
 ................................... ។
ង. ្រុបមតិ ( 5 p t s )
3. ន្រកដប
ី ញ្ចប់ ( 10 p t s )
ក. រងាវយ
ា តនមលម្របធាន ( 6 p t s )

74
ខ. ទ្្ាសនៈ្ទាលខ
់ លួន ( 4 p t s )
4. ររនាបថ្ ( 5 p t s )

រម្តៀរម្បឡងសញ្ញាបម្តរធាយរសិកាាទ្ុតិយភូរិ
សរ័យម្បឡង ៖ ២១ ធនូ ២០២០
វិញ្ញាសា ៖ កាស សាស្រសតខ្ខម ( វិទ្ាាសាស្រសតសងគរ )
យៈរពល ៖ ១៥០ នាទ្ី
ពិនទុស ុប ៖ ១២៥

ម្របធាន ៖ មតិមយ
ួ នពាលថ្ “ នករោករខ្ដលលអបន
ំ ុត្ម្រាប់មនុ្ាសនយើង គឺរំនែេះវិជ្ជា ” ។
រូរបកម្រសាយនដ្យរកអំែេះអំណាងកនុងសានានដអកាសរ្ិលាប៍មកបញ្ជាក់ ។

អម្រតាកំខ្ែ

1. ន្រកដនី នដម
ើ ( 15 p t s )
ក. លំនាំបញ្ហា ( 7 p t s )
ខ. រំែូលបញ្ហា ( 4 p t s )
គ. រំនណាទ្បញ្ហា ៖ នតើទ្្ាសនៈខាងនលើានអតែន័យខលម
ឹ សារដូរនមដរខលេះ ? ( 4 p t s )
2. តួន្រកដី ( 85 p t s )
ក. ឃ្្ាភាជាប់ន្រកដី ( 2 p t s )
ខ. ពនាយល់ពាកាយគនលឹេះ ( 4 p t s )
- នករោករ : ្ន្ដានលើ មត៌ត ឬ ម្រទ្ពាយ្មាបតរិខ្ដលាដាយឪពុកនដល់ឱយា ។
- រំនែេះវិជ្ជា : គឺជ្តម្រមិេះនរេះដឹងខ្ដលទ្ទ្ួលបានពីការ្ិកាាម្រសាវម្រជ្វ ។
គ. ពនាយល់ន័យម្របធាន ( 4 p t s )

75
 . បំែកម្រសាយ ( 65 p t s )
១. គំនត
ិ ្ំខាន់ ៖ នករោករខ្ដលលអបំនុត្ម្រាប់មនុ្ាសនយើង គឺរំនែេះវិជ្ជា ( 20 p t s )
ជ្ការពិតណា្់ នករោករខ្ដលលអបំនត
ុ ្ម្រាប់មនុ្ាសនយើង គឺរំនែេះវិជ្ជា ពីនម្រពាេះថ្ាតា
យឪពុកោត់យល់ថ្ :
+ ម្របនោជន៍ននរំនែេះវិជ្ជា
- វាជ្ម្រពទ្ាយជ្ប់ម្របាែចាយនម្ររើនរនម្រមើននឡើង
- ជ្ម្រពទ្ាយដ៏ម្របន្ើ ( កនែេៀរមិននការ កែេុរមិនកាត់ នភលង
ើ មិននឆ្េះ នចារលួរមិនបាន )
- លុយកាក់ ា្ម្របាក់ោរចាយអ្់នៅនថ្ៃណាមួយ ប្ុខ្នរនបើរំនែេះវិជ្វជា ញ
ិ ចាយមួយជីវិតក៏
មិនអ្់នង
- រំនែេះវិជ្ជា ជ្ឃ្្ាំងន្ាបៀង ឬ ជ្កំខ្នងដ៏រង
ឹ ាំ្ម្រាប់ការពារនយើងនពញមួយជីវិត ( វិជ្ជា
ោហារ ម្របាជ្ញាជ្ោវុធ )
- ម្រប្ិននដល់ជ្ម្រពទ្ាយ ោកូនៗមួយរំនន
ួ លក់ចាយវាយអ្់ ខ្តនបើនល
ដ ជ្
់ រំនែេះវិជ្ជាវញ
ិ នឹង
បានគង់វងាស ជ្អមតៈ
- កូននៅជំនាន់នម្រកាយានអនាគតលអ ...។
+ នដើមាបីទ្ទ្ួលបានរំនែេះវិជ្ជា
- ខិតខំម្របឹងខ្ម្របងនរៀន្ូម្រត កុំឱាយឪពុកាដាយខកបំែង
- រាល់ពាកាយម្របនៅលអៗរប្់នលាកម្រគូ អនកម្រគូ ម្រតូវម្រតងម្រតាប់តាម ( ពុតម្រគូកម្រុំ តាប់ រាាប់ម្រគូ្ឹម
យក )
- រាល់កិរកា
ច រខ្ដលម្រគូដ្ក់ឱាយនធវើ ម្រតូវនធវជ្
ើ និរច
- ខ្ថ្រកាា្ុខភាពឱាយបានលអ ជ្ពិន្្្ុខភាពខួរកាាល
- ាន្ិលាបៈកនុងការនរៀន ( ានកាលវិភាគ បរិោកា្ រនបៀបនរៀនរាា្់លា្់ )
- មិនឈលក់វនងវងនឹង្ាភារៈនិយម ( ម្ត
ូ ូ ឡាន នម្រគឿងអលងាការននាសងៗ )
- មិននភលើតនភលើន ( ម្រ្ី ម្រសា ខ្លាបង នកែងទ្ំននើង នម្រគឿងនញៀន ... )
- ម្រតូវានគុែធម៌ ( ម្រ្ឡាញ់ការងារ ឆ្នទៈ អត់ធែត់ ឧ្ាាែ៍ពាាោម ... ) ។
២. អំែេះអំណាងកនង
ុ នរឿងអកាសរ្ិលាប៍ខ្ខែរ ( 45 p t s )
- នរឿង កុលាបនប្លិន : និោយពីនករោករខ្ដលតារឺមនដល់ឱាយនៅ រិម្រតមុនោត់ខ្រកឋាននៅ
... ។

76
- នរឿង ្កម្រា ្នពាន : តួអងគបុននធឿន លេះបង់ត្ម្រូ គប់ោាង នដើមាបីរំនែេះវិជ្ជា ... ។ ឪពុករប្់
បុននធឿនឱាយដំបូនា្ាន ម្រតូវឱាយបុននធឿននរៀនបនរ ... ។
- នរឿង នៅម្រ្ទ្បនរក : ាតាយមុនសា្ាប់ ឱាយដំបូនាន
្ា កូនម្រតូវរកនរៀនរំនែេះវិជ្ជា ... ។
ង. ្រុបមតិ ( 10 p t s )
3. ន្រកដប
ី ញ្ចប់ ( 15 p t s )
ក. រងាវយ
ា តនមលម្របធាន ( 8 p t s )
ខ. ទ្្ាសនៈ្ទាលខ
់ លួន ( 7 p t s )
4. ររនាបថ្ ( 10 p t s )

រម្តៀរម្បឡងសញ្ញាបម្តរធាយរសិកាាទ្ុតិយភូរិ

សរ័យម្បឡង ៖ ២១ ធនូ ២០២០

វិញ្ញាសា ៖ កាស សាស្រសតខ្ខម ( វិទ្ាាសាស្រសតពិត )
យៈរពល ៖ ៩០ នាទ្ី
ពិនទុស ុប ៖ ៧៥

ម្របធាន ៖ នគថ្ « ស្ត្រីានតួនាទ្ី្ំខាន់ណា្់កង

នុ ការរូលរួមអភិវឌាឍជ្តិ » ។ រូរបកម្រសាយ
នដ្យនលើកអំែេះអំណាងកនុងម្របវតរិសាស្ត្រ និងនរឿងអកាសរ្ិលាបខ្៍ ខែរមកបញ្ជាក់ ។

អម្រតាកំខ្ែ

1. ន្រកដនី នដម
ើ ( 10 p t s )
ក. លំនាំបញ្ហា ( 4 p t s )
ខ. រំែូលបញ្ហា ( 3 p t s )
គ. រំនណាទ្បញ្ហា ៖ នតើពំននាលខាងនលើានអតែន័យខលឹមសារដូរនមដរខលេះ ? ( 3 p t s )
2. តួន្រកដី ( 50 p t s )
ក. ឃ្្ាភាជាប់ន្រកដី ( 1 p t s )

77
ខ.ពនាយល់ពាកាយគនលឹេះ ( 2 p t s )
- តួនាទ្ី ជ្ភារកិរច ឬមុខងារោាង្ំខាន់មិនោរខវេះបាន ។
- អភិវឌាឍ គឺជ្ការនធវឱ
ើ ាយរីករនម្រមើន ។
គ. ពនាយល់ន័យម្របធាន ( 2 p t s )
. បំែកម្រសាយ ( 40 p t s )
១. គំនត
ិ ្ំខាន់ ៖ ស្ត្រា
ី នតួនាទ្ី្ខា
ំ ន់ណា្់កនុងការរូលរួមអភិវឌាឍជ្តិ ( 20 p t s )
 ស្ត្រីជ្ាតាននពិភពនលាកខ្ដលទ្ទ្ួលបនទុកជ្អនកពនពាេះអ្់រយៈនពល ៩ខ្ខ ១០នថ្ៃ នរល់
កំនែើតដល់បម្រុ តធីតា
 ស្ត្រីទ្ទ្ួលបនទក
ុ រិញ្ម
ចឹ បីបារ់ខ្ថ្រកាាអប់រំទ្នា
ូ ្ាននម្របៀនម្របនៅកូន ម្រពមទំងោរម្របកបរបរ
រិញ្ចឹមកូនមិនចាញ់បុរ្នឡើយ
 មិនម្រតឹមខ្តាន្មតែភាពកនុងការម្របកបរបររិញ្ម
ចឹ ជីវិត ស្ត្រីគជ្
ឺ នមនទេះដ៏លអ និង ជ្អនកនរៀបរំ
ម្រទ្ពាយ្មាបិតរនោយបានគង់វងាស
 ស្ត្រីក៏ាន្មតែភាពកនុងវិជ្ជាជីវេះការងារធំៗមិនចាញ់បុរ្នឡើយ
 ស្ត្រីជ្កា្ាំងរលករកនុងការរូលរួមនដ្េះម្រសាយបញ្ហាននាសងៗ
 ....................................... ។
២. អំែេះអំណាង ( 20 p t s )
 កនុងម្របវតរិសាស្ត្រ ( 10 p t s )
- ម្រពេះនាងលីវយីគជ្
ឺ ន្ររម្រ្ីដប
ំ ូងខ្ដលបានដឹកនាំោណារម្រកខ្ខែរ
- ម្រពេះនាងឥស្តនទនទ្វីគឺជ្ស្ត្រីដ៏ានអនុភាពកនង
ុ ្ម័យអងគរទំង្មតែភាព រំនែេះដឹង និង
រំនែេះនធវើ
 កនុងនរឿងអកាសរ្ិលាបខ្៍ ខែរ ( 10 p t s )
- នរឿង ភូមិតិរចាឆាន តួអងគនាងនី និងនាងប៊ីគជ្
ឺ និមិតររូបរប្់អក
ន ភូមិម្រកាំងលាវកនុងការទមទរ
្ិទ្ធិន្រីភាពពីោណានិគមបារាំងនដ្យពុខា
ំ ្ារអំណារបារាំងបារនដ្នឡើយ
- នរឿង នតនជ្យ្ត តួអងគជំទវខ្ម្រ្នាយានការម្រគប់ម្រគងលអ ានសា្ារតីជ្តិនិយម និងឆ្ាតនវ
រែូតនម្របើលាបិរកលនៅត្
ា ុីរាក់ម្រតជ្ក់្ុីនម្រៅ កា្ាត់ន្ររ្ខ្ម្រមបាននជ្គជ័យ
ង. ្រុបមតិ ( 5 p t s )
3. ន្រកដប
ី ញ្ចប់ ( 10 p t s )

78
ក. រងាវយ
ា តនមលម្របធាន ( 6 p t s )
ខ. ទ្្ាសនៈ្ទាលខ
់ លួន ( 4 p t s )
4. ររនាបថ្ ( 5 p t s )

រម្តៀរម្បឡងសញ្ញាបម្តរធាយរសិកាាទ្ុតិយភូរិ
សរ័យម្បឡង ៖ ២១ ធនូ ២០២០
វិញ្ញាសា ៖ កាស សាស្រសតខ្ខម ( វិទ្ាាសាស្រសតសងគរ )
យៈរពល ៖ ១៥០ នាទ្ី
ពិនទុស ុប ៖ ១២៥

ម្របធាន ៖ “ ភករីភាពគឺជ្គុែធម៌ដ៏ម្របនពខ្ដលោរញុំុំាងឱាយម្រគួសារនិងជ្តិានការអភិវឌាឍ
បាន " ។ រូរពនាយល់នដ្យនលើកយកឧទែរែ៍កនុងនរឿងអកាសរ្ិលាបខ្៍ ខែរមកបញ្ជាក់ ។

អម្រតាកំខ្ែ

1. ន្រកដនី នដម
ើ ( 15 p t s )
ក. លំនាំបញ្ហា ( 7 p t s )
ខ. រំែូលបញ្ហា ( 4 p t s )
គ. រំនណាទ្បញ្ហា ៖ នតើទ្្ាសនៈខាងនលើានអតែន័យខលម
ឹ សារដូរនមដរខលេះ ? ( 4 p t s )
2. តួន្រកដី ( 85 p t s )
ក. ឃ្្ាភាជាប់ន្រកដី ( 2 p t s )
ខ. ពនាយល់ពាកាយគនលឹេះ ( 4 p t s )
- ភករី : គឺជ្ន្រករីនសា្ាេះម្រតង់ ។
- គុែធម៌ : គឺជ្ន្រករល
ី អ ឬ ន្រករីរនម្រមើន ។
គ. ពនាយល់ន័យម្របធាន ( 4 p t s )

79
 . បំែកម្រសាយ ( 65 p t s )
១. គំនត
ិ ្ំខាន់ ៖ ភករភា
ី ពគឺជ្គុែធម៌ដម្រ៏ បនពខ្ដលោរញុុំាំ ងឱាយម្រគួសារនិងជ្តិានការ
អភិវឌាឍបាន ( 20 p t s )
- សាវាមីភរិោខ្ដលានភករីភាពរំនពាេះោនាននាេះភាពកក់នៅតានឹងនកើតាននឡើងដល់ម្រកុមម្រគួសារ
និងបុម្រតធីតាទំងឡាយ
- ភករីភាពនាំនោយាន្ុភមងគលម្រគួសារ្ែិតន្ែរ
- ្ុខភាពនលូវកាយនិងនលូវរិតរក៏នកើតនឡើងនម្រពាេះមិនម្រពួយបារមភពកា
ី រនិតកាបត់
- រំនពាេះសាវាមីភរិោខ្ដលនរេះនសា្ាេះម្រតង់នឹងោនាគជ្
ឺ គម្រមូដ៏លអ្ម្រាប់គសា
ូ វាមីភរិោដនទ្នទ្ៀត
នោរព និងយកគម្រមូតាម
- ្ងគមមនុ្ាសរ្់នៅម្របកបនដ្យការអធាាម្រ្័យរំនពាេះោនា
- ានការសាមគគី និងរួបរួមោនាកនុង្ងគម
- កាត់បនែយនូវអំនពើពាលាោវាាខ្្ និងអ្នរ្
ិ ុខកនុង្ងគម ...
២. អំែេះអំណាងកនង
ុ នរឿងអកាសរ្ិលាប៍ខ្ខែរ ( 45 p t s )
- នរឿង មហានវ្ាសនររជ្តក ៖ តួអងគនាងមម្រទ្ីានភករីភាពរំនពាេះម្រពេះនវ្ាសនររនទេះបី្ែិតកនង
ុ
សាថានភាពលំបាកខ្បបណាក៏នដ្យក៏ម្រទ្ង់មិននបាេះបង់នចាលម្រគួសាររប្់ម្រទ្ង់នឡើយនែើយ
បានបំនពញបារមីទនដល់ម្រពេះនវ្ាសនររខ្ដលជ្សាវាមីខលួន ។ គម្រមូលអទំងននេះនែើយបានញុំុំាង
នោយញាតិវងាសនិងម្រពេះនគរានន្ែរភាពនឡើងវិញ ។
- នរឿង ទ្ុទ
ំ វ ៖ ានភករភា
ី ពរំនណាេះោនានិងោនា នទេះបីម្រតូវាតយ
ា ពម្រងាត់ឬបងខំនោយនរៀបការ
ជ្មួយមុឺនងួនក៏នដ្យក៏អនកទំងពីរមិននបាេះបង់ោនាឬយកម្រទ្ពាយ្មាបតរិជ្ធំនឡើយ មិនម្រតឹមខ្ត
ប្ុនណា្ាេះនាងទវ្ុខរិតរ្ា្ប
ា ់ខលួនសា្ាបជ្
់ មួយទ្ុំនដើមាបីបងាហញ
ា ភាពនសា្ាេះម្រតង់រំនពាេះសាវាមី
ខលួន ។ ភករីភាពននេះនែើយម្រតូវបាននគន្ៃើរ្រន្ើរនូវការលេះបង់ននន្រករីន្នហារប្់អនក
ទំងពីរ ។
- នរឿង កុលាបនប្លិន ៖ នៅរិម្រតជ្មនុ្ាសនសា្ាេះម្រតង់ ត្ូ លេះបង់រំនពាេះអនកានគុែរប្់
ខលួន នែើយទ្នងវើទំងននាេះបានបណាតាលនោយរីកដុេះដ្លន្នហារវាងកមែករនិងកូនម្រ្ីរប្់
នៅហាវាយនាយនដ្យមិនគិតពីវែណៈម្រទ្ពាយ្មាបត
តុ រិអវីនឡើយ ។
ង. ្រុបមតិ ( 10 p t s )
3. ន្រកដប
ី ញ្ចប់ ( 15 p t s )
ក. រងាវយ
ា តនមលម្របធាន ( 8 p t s )
ខ. ទ្្ាសនៈ្ទាលខ
់ លួន ( 7 p t s )

80
ររនាបថ្ ( 10 p t s )

រម្តៀរម្បឡងសញ្ញាបម្តរធាយរសិកាាទ្ុតិយភូរិ
សរ័យម្បឡង ៖ ២១ ធនូ ២០២០
វិញ្ញាសា ៖ កាស សាស្រសតខ្ខម (វិទ្ាាសាស្រសតពត
ិ )
យៈរពល ៖ ៩០ នាទ្ី
ពិនទុស ុប ៖ ៧៥

ម្របធាន ៖ មតិមយ
ួ នលើកនឡើងថ្«ដំនែើរោងរូលនម្រពរប្់ម្រពេះរាមជ្ដំនណាេះម្រសាយដ៏លអ
បំនុត»។ រូនរពនាយល់។

អម្រតាកំខ្ែ

1. ន្រកដនី នដម
ើ ( 10 p t s )
ក. លំនាំបញ្ហា ( 4 p t s )
ខ. រំែូលបញ្ហា ( 3 p t s )
គ. រំនណាទ្បញ្ហា ៖ នតើពំននាលខាងនលើានអតែន័យខលឹមសារដូរនមដរខលេះ ? ( 3 p t s )
2. តួន្រកដី ( 50 p t s )
ក. ឃ្្ាភាជាប់ន្រកដី ( 1 p t s )
ខ.ពនាយល់ពាកាយគនលឹេះ ( 2 p t s )
- ម្រពេះរាម
- ដំនណាេះម្រសាយ
គ. ពនាយល់ន័យម្របធាន ( 2 p t s )
. បំែកម្រសាយ ( 40 p t s )
១. គំនត
ិ ្ំខាន់ ៖ ដំនែើរោងរូលនម្រពរប្់ម្រពេះរាមជ្ដំនណាេះម្រសាយដ៏លប
អ ំនុត ( 20 p t s
)
- កតញ្ញូរនំ ពាេះាតាបិតា

81
- ម្រ្ឡាញ់បអូន
- បនញ្ចៀ្ទ្ំនា្់រាជវងាស
- បនញ្ចៀ្្ស្តងារាមបងហូរឈ្ម
- ានវិចារែញ្ញាែ ឧតដមគតិ មន្ិការ ្នរិវិធី
- គិតម្របនោជន៍រួមជ្ធំ ...............
២. អំែេះអំណាងតាមដំនែើរនរឿង ( 20 p t s )
ង. ្រុបមតិ ( 5 p t s )
3. ន្រកដប
ី ញ្ចប់ ( 10 p t s )
ក. រងាវយ
ា តនមលម្របធាន ( 6 p t s )
ខ. ទ្្ាសនៈ្ទាលខ
់ លួន ( 4 p t s )
4. ររនាបថ្ ( 5 p t s )

រម្តៀរម្បឡងសញ្ញាបម្តរធាយរសិកាាទ្ុតិយភូរិ
សរ័យម្បឡង ៖ ២១ ធនូ ២០២០
វិញ្ញាសា ៖ កាស សាស្រសតខ្ខម ( វិទ្ាាសាស្រសតសងគរ )
យៈរពល ៖ ១៥០ នាទ្ី
ពិនទុស ុប ៖ ១២៥

ម្របធាន ៖ ទ្្ាសនៈមួយខ្រងថ្ « អកាសរ្ិលាប៍ឆ្លុេះបញ្្ាំងពីលកខែៈជ្តិខ្្ដងនឡើងតាមរយៈ

ជំននឿ » ។ រូរបកម្រសាយនិងនលើកឧទែរែ៍មកបញ្ជាក់ ។

អម្រតាកំខ្ែ

1. ន្រកដនី នដម
ើ ( 15 p t s )
ក. លំនាំបញ្ហា ( 7 p t s )
ខ. រំែូលបញ្ហា ( 4 p t s )

82
គ. រំនណាទ្បញ្ហា ៖ នតើទ្្ាសនៈខាងនលើានអតែន័យខលម
ឹ សារដូរនមដរខលេះ ? ( 4 p t s )
2. តួន្រកដី ( 85 p t s )
ក. ឃ្្ាភាជាប់ន្រកដី ( 2 p t s )
ខ. ពនាយល់ពាកាយគនលឹេះ ( 4 p t s )
- អកាសរ្ិលាប៍
- លកខែៈជ្តិ
- ជំននឿ
គ. ពនាយល់ន័យម្របធាន ( 4 p t s )
. បំែកម្រសាយ ( 65 p t s )
១. គំនត
ិ ្ំខាន់ ៖ អកាសរ្ិលាប៍ឆ្លុេះបញ្្ាំងពីលកខែៈជ្តិខ្្ដងនឡើងតាមរយៈជំននឿ ( 20 p t s
)
- ជំននឿនលើបារមីវតែុ្ក
័ រិ្ទ្
ិ ធិ
- កមែនល កមែនពៀរ
- នហារាទ្្ាសន៍ទយ
- ោរុកខោរកាសអនកតា
- អពភូតនែតុ
- ................ ។
២. អំែេះអំណាងកនង
ុ នរឿងអកាសរ្ិលាប៍ខ្ខែរ ( 45 p t s )
- នរឿង ភូមិតិរចាឆាន
- នរឿង គូលីកំខ្ែន
- នរឿង ធនញ្ជយ
័
- នរឿង ពុទ្ធិខ្្ននាងកម្រងី
- ................. ។
ង. ្រុបមតិ ( 10 p t s )
3. ន្រកដប
ី ញ្ចប់ ( 15 p t s )
ក. រងាវយ
ា តនមលម្របធាន ( 8 p t s )
ខ. ទ្្ាសនៈ្ទាលខ
់ លួន ( 7 p t s )
4. ររនាបថ្ ( 10 p t s )

83
 រម្តៀរម្បឡងសញ្ញាបម្តរធាយរសិកាាទ្ុតិយភូរិ
សរ័យម្បឡង ៖ ២១ ធនូ ២០២០
វិញ្ញាសា ៖ កាស សាស្រសតខ្ខម ( វិទ្ាាសាស្រសតពិត )
យៈរពល ៖ ៩០ នាទ្ី
ពិនទុស ុប ៖ ៧៥

ម្របធាន ៖ ទ្្ាសនៈមួយនលើកនឡើងថ្ « បុគល

គ ណាខ្ដលមិនសារាលធា
់ តុពិតរប្់ខលួនរខ្មងជួប
ទ្ុកខនសាក » ។ រូរបកម្រសាយនដ្យរកអំែេះអំណាងកនុងសានានដអកាសរ្ិលាប៍ខ្ខែរ ។

អម្រតាកំខ្ែ

1. ន្រកដនី នដម
ើ ( 10 p t s )
ក. លំនាំបញ្ហា ( 4 p t s )
ខ. រំែូលបញ្ហា ( 3 p t s )
គ. រំនណាទ្បញ្ហា ៖ នតើមតិខាងនលើានអតែន័យខលឹមសារដូរនមដរខលេះ ? ( 3 p t s )
2. តួន្រកដី ( 50 p t s )
ក. ឃ្្ាភាជាប់ន្រកដី ( 1 p t s )
ខ.ពនាយល់ពាកាយគនលឹេះ ( 2 p t s )
- ធាតុពិត : ានន័យថ្អវខ្ី ដលម្របាកដ ខ្ដលឥតនលអៀង ...
- ទ្ុកខនសាក : ានន័យដល់នលវិបាកតាមមកោរយី ...
គ. ពនាយល់ន័យម្របធាន ( 2 p t s )
. បំែកម្រសាយ ( 40 p t s )
១. គំនត
ិ ្ំខាន់ ៖ បុគល
គ ណាខ្ដលមិនសារាលធា
់ តុពិតរប្់ខលួនរខ្មងជួបទ្ុកខនសាក ( 20 p t s
)
*បុគល
គ រឹងរូ្
»មិនសារាល់ខន
លួ ឯងនម្រកាមរូបភាពដូរជ្:
-មិនដឹង្មតែភាពខលួនឯង

84
-មិនសារាល់ពីពងាាវតាររប្់ខលួន
-មិនសារាល់តួនាទ្ីរប្់ខន
លួ
-មិនសារាល់ឋានៈរប្់ខន
លួ
-មិនសារាល់រំែុរនខាាយរប្់ខលួន
-មិនសារាល់ពីតម្រមូវការរប្់ខលួន
*បុគល
គ ខ្ដលយល់និងនរេះបត់ខ្បន
-ទ្ទ្ួលបានការោែិត
-ទ្ទ្ួលបាន្ុវតែិភាព
-្ងគមឱាយតនមល
»នលខ្ដលទ្ទ្ួលបានពីការមិនសារាលខ
់ លួនឯង
-ទ្ទ្ួលបរាជ័យកនុងកិរកា
ច រ
-នកើតែិងា
ា រវាងោនានិងោនា
-្ងគម្អប់នខពើម
- បាត់បង់កិតរិយ្
- ខូរម្របនោជន៍ ...
២. អំែេះអំណាងនរឿងអកាសរ្ិលាប៍ ( 20 p t s )
-នរឿង រាមនករតិ៍ : តួអងគនាង្ុបនខា នដ្យនែតុខ្តម្រ្ឡាញ់ចាប់រិតនរ ៅនលើម្រពេះរាមខ្ដលនធវើឲាយ
ាននរឿងរាាវ….នម្រពាេះមិនម្របាែខលួនមិនសារាល់ពងាាវតារខលួនឯងនទ្ើបម្រតូវនគនមើលងាយម្របនទ្រ
្តាសា….
-នរឿង នតនជ្យ្ត : នតនជ្យ្ត ន្ររ្ខ្ម្រមជ្មនុ្ាសានកា្ង
ាំ ឫទ្ធអ
ី សា្ារាយ…..ខ្តមិនសារល
ា ់ពី
រំែុរនខាាយរប្់ខលួនធា្ាក់កនុងលាបិរន្នហារប្់ជំទវខ្ម្រ្នាយ……..
-នរឿង កុលាបនប្លិន : នលាកបាឡាត់នដ្យនលាភលន់នង
ឹ ម្រទ្ពាយ្មាបតរិនភលរគិតពីតួនាទ្ីរប្់
ខលួនខ្ដលជ្អនករាជការបំនពញការបនម្រមើរាស្ត្រខ្តម្រតឡប់ជ្បងករនរឿងនសា្ាកនម្រោកដ្ក់រាស្ត្រឯង
វិញ
-នរឿង ទ្ុទ
ំ វ : តួអងគាតាយទវ….នភលត
ើ នភលើននឹងលាភ្កាការៈនម្របើលាបិរលាបួងនបាកកុែកទវ ….
នលែើ្នឹងម្រពេះរាជបញ្ជា

85
-នរឿង កនស្តញ្ជាង និង ខ្កអក : ្តវខ្កអកគឺតំណាងឲាយមនុ្ាសខ្ដលមិនសារល
ា ់ខលួនឯងជ្នរែ
នម្រ្ើបម្រសាលតាមពាកាយបនញ្ជារមុសារប្់កនស្តញ្ជាងខ្ដល្មលឹងន ើញនលម្របនោជន៍
....................... ។
ង. ្រុបមតិ ( 5 p t s )
3. ន្រកដប
ី ញ្ចប់ ( 10 p t s )
ក. រងាវយ
ា តនមលម្របធាន ( 6 p t s )
ខ. ទ្្ាសនៈ្ទាលខ
់ លួន ( 4 p t s )
4. ររនាបថ្ ( 5 p t s )

រម្តៀរម្បឡងសញ្ញាបម្តរធាយរសិកាាទ្ុតិយភូរិ
សរ័យម្បឡង ៖ ២១ ធនូ ២០២០
វិញ្ញាសា ៖ កាស សាស្រសតខ្ខម ( វិទ្ាាសាស្រសតសងគរ )
យៈរពល ៖ ១៥០ នាទ្ី
ពិនទុស ុប ៖ ១២៥

ម្របធាន ៖ មតិមួយនពាលថ្ « តួអងគស្ត្រីនៅកនុងនរឿងអកាសរ្ិលាប៍បានបងាហាញពីតួនាទ្ីស្ត្រីកង

នុ
្ងគម » ។ រូរពនាយល់នដ្យភាជប
ា ់ឧទែរែ៍នៅកនុងនរឿងអកាសរ្ិលាប៍ខ្ខែរមកបញ្ជាក់ ។

អម្រតាកំខ្ែ

1. ន្រកដនី នដម
ើ ( 15 p t s )
ក. លំនាំបញ្ហា ( 7 p t s )
ខ. រំែូលបញ្ហា ( 4 p t s )
គ. រំនណាទ្បញ្ហា ៖ នតើទ្្ាសនៈខាងនលើានអតែន័យខលម
ឹ សារដូរនមដរខលេះ ? ( 4 p t s )
2. តួន្រកដី ( 85 p t s )
ក. ឃ្្ាភាជាប់ន្រកដី ( 2 p t s )

86
ខ. ពនាយល់ពាកាយគនលឹេះ ( 4 p t s )
- អកាសរ្ិលាប៍ : គឺជ្កម្រមងអតែបទ្ខ្ដលតុបខ្តងនដ្យអកាសរម្របកបនៅនដ្យ្ិលបា ៍វិធី ឬ នរឿង
ទំងឡាយខ្ដលតាក់ខ្តងនឡើងម្របកបនៅនដ្យ្ិលាប៍វធ
ិ ី
- តួនាទ្ី : គឺជ្្កមែភាព ភារកិរច
គ. ពនាយល់ន័យម្របធាន ( 4 p t s )
. បំែកម្រសាយ ( 65 p t s )
១. គំនត
ិ ្ំខាន់ ៖ តួអងគស្ត្រីនៅកនុងនរឿងអកាសរ្ិលាប៍បានបងាហញ
ា ពីតនា
ួ ទ្ីស្ត្រីកនុង្ងគម ( 20
pt s )
្កមែភាពរប្់តួអងគស្ត្រីកនុងអកាសរ្ិលាបា
៍ នតាមរូបភាព :
*្ងគមទ្ូនៅ
-ជ្អនកម្រគប់ម្រគង
-ជ្ទ្ីម្របឹកា
ា ដ៏លអ
-ជ្អនកខ្្វងរកយុតរិធម៌
-ជ្អនករកាា្នរភា
ិ ព
-ជ្អនកទមទរតនមលរប្់ខលួនពី្ងគម
-ជ្អនកម្របឆំងនឹងម្របនពែី ( ន្រីភាពនរី្គូម្រ្ករ )
-ទ្ទ្ួលបានការអប់រំ
-ជ្ពាែិជជករ ( រក្ុជ
ី ួញដូរ )
-ជ្អនកខ្ដលម្របកាន់ភករភា
ី ព ( ន្នហា )
-ម្របកាន់ខន
លួ ( ម្រ្លាញ់ខលួន្ៃួនរំែី )
*្ងគមម្រគួសារ
-ជ្ស្ត្រីនមនទេះ និង ចាត់ខ្រងម្រទ្ពាយ
-ាតាយអប់រប
ំ ុម្រត គិតពីអនាគតកូននៅ
-ទ្ុកខដ្ក់កន
ូ នៅ ( ោពាែ៍ពិពាែ៍ )
» នលបានពី្កមែភាពលអៗទំងននាេះ
-ាន្ិទ្អ
ធិ ំណារ
-មនុ្ាសនោរព

87
-នករតិ៍នឈ្្ាេះលអ ..............
២. អំែេះអំណាងកនង
ុ នរឿងអកាសរ្ិលាប៍ខ្ខែរ ( 45 p t s )
+អកាសរ្ិលបា ៍ម្របជ្ម្របិយ
-នរឿងភនំម្របុ្ ភនំម្រ្ី : ម្រ្ីៗនម្របើលបា ិរទមទរតនមលពីបុរ្
-ានយើង : នធវជ
ើ ំនួញ ចាត់ខ្រងលុយកាក់បរី
+អកាសរ្ិលបា ៍បុរាែ
-ពុទ្ធីខ្្ននាងកម្រងី : កម្រងីនសា្ាេះ្ែ័ម្រគ….
-រាមនករតិ៍ : ្ីតា្ុខរិតរ
រ ុេះនរញតាមសាវាមីនម្រពាេះមិនរង់ឲាយនគរខ្បក
បាក់ មិនទមទរជំន្
ួ សាវាមីនទ្..
+អកាសរ្ិលបា ៍ទ្ំននើប
-គូលីកំខ្ែន: នាងនែងជ្នារីខ្ដលម្របកបនដ្យភាពបុិនម្រប្ប់កង
នុ ការងារនទេះ ...
-ទ្ុំទវ : ទវបាននធវើបដិបតរិម្របនពែីនំមិនធំជ្ងនាឡិរប្់ខ្ខែរ នដើមបា ី...
-ភូមិតិរចាឆន
ា : នាងនី នាងប៊ី កា្ាហានទមទរ្ិទ្ធិន្រីភាព….
-នតនជ្យ្ត : ជំទវខ្ម្រ្នាយានម្របាជ្ញានវឆ្ាតជួយកិរចការម្របនទ្្ជ្តិរប្់សាវាមី
ង. ្រុបមតិ ( 10 p t s )
3. ន្រកដប
ី ញ្ចប់ ( 15 p t s )
ក. រងាវយ
ា តនមលម្របធាន ( 8 p t s )
ខ. ទ្្ាសនៈ្ទាលខ
់ លួន ( 7 p t s )
4. ររនាបថ្ ( 10 p t s )

88
 រម្តៀរម្បឡងសញ្ញាបម្តរធាយរសិកាាទ្ុតិយភូរិ
សរ័យម្បឡង ៖ ២១ ធនូ ២០២០
វិញ្ញាសា ៖ កាស សាស្រសតខ្ខម ( វិទ្ាាសាស្រសតពិត )
យៈរពល ៖ ៩០ នាទ្ី
ពិនទុស ុប ៖ ៧៥

ម្របធាន ៖ ទ្្ាសន:មួយនលើកនឡើងថ្ « ការត្ូពាាោម គឺជ្កតាតខ្ា ដលនាំនៅរក្ុភមងគល

កនុងជីវិត » ។ រូរបកម្រសាយនដ្យនលើកយកឧទែរែ៍កនុងសានានដអកាសរ្ិលាប៍មកបញ្ជាក់ ។

អម្រតាកំខ្ែ

1. ន្រកដនី នដម
ើ ( 10 p t s )
ក. លំនាំបញ្ហា ( 4 p t s )
ខ. រំែូលបញ្ហា ( 3 p t s )
គ. រំនណាទ្បញ្ហា ៖ នតើមតិខាងនលើានអតែន័យខលឹមសារដូរនមដរខលេះ ? ( 3 p t s )
2. តួន្រកដី ( 50 p t s )
ក. ឃ្្ាភាជាប់ន្រកដី ( 1 p t s )
ខ.ពនាយល់ពាកាយគនលឹេះ ( 2 p t s )
- ត្ូ : គឺ្ំនៅនៅនលើការខិតខំម្របឹងខ្ម្របងពុេះពារម្រគប់ឧប្គគ នរីបំរេះការម្របយុទ្ធម្របឆំងម្រគប់

កាល:នទ្្: ម្រគប់សាថានភាពទំងអ្់

- ្ុភមងគល : គឺបានន័យថ្ន្រករីម្រ្ួលទំងនលូវកាយនិងនលូវរិតរ ។

គ. ពនាយល់ន័យម្របធាន ( 2 p t s )
. បំែកម្រសាយ ( 40 p t s )
គំនិត្ំខាន់ ៖ ការត្ព
ូ ាាោម គឺជ្កតាតាខ្ដលនាំនៅរក្ុភមងគលកនុងជីវិត
 ជ្ការពិតណា្់ ការរ្់នៅរប្់មនុ្ាសានាកៗ
់ ម្រតូវខ្តខិតខំម្របឹងខ្ម្របង ្វេះខ្្វង

ម្រ្វាម្រ្នទ្ញបំនពញកិរចការងារននាសងៗលុេះម្រតាខ្ត្នម្រមរបាននូវនជ្គជ័យ និង្ម
ម្របកបនដ្យន្រករ្
ី ុខកនុងម្រគួសាររប្់មនុ្ាសម្រគប់ោនា ។ (១០ពិនទុ)
89
 គំនិត្ំខាន់ទ្១
ី ៖ ត្ូ ពាាោមកនុងការ្ិកាានរៀន្ូម្រត...។ នរឿង ្កាម្រ្នពាន តួអងគបន
ុ

នធឿន ខិតខំនរៀន្ូម្រតរែូតបានម្របឡងជ្ប់ម្របកា្និបម្រត...។ នរឿង ាលាដួងរិតរ ទ្ីឃ្វុធ

នរៀននៅវិទ្ាាល័យ្ុី្ុវតែិរែូតដល់ានរំនែេះដឺង ានការងារលអ ានតួនាទ្ីជ្នលាក

បាឡាត់...។ (១០ពិនទុ)

 គំនិត្ំខាន់ទ្២
ី ៖ ត្ូ ពាាោមកនុងការរកដំនណាេះម្រសាយបញ្ហា...។ នរឿង ភូមត
ិ ិរចាឆន
ា តួ

អងគជួននិងនៅ រួមទំងម្រកុមអនកកា្ាហានទំងនមភនាក់ហាានបូជ្ជីវិតនដើមាបខ្ី ្វងរកន្ខករី្ុខ

និង្ិទ្នធ ្រីភាពជូនម្របជ្ជនទ្ូនៅ...។ នរឿង ធនញ្ជ័យ តួអងគធនញ្ជយ

័ បានខិតខំពាាោម

បនញ្ចញ្មតែភាព នដើមបា ីនដ្េះម្រសាយបញ្ហាជ្មួយន្ដររិន ដូរជ្នធវើខ្ខលងឯកបនងាហាេះជ្

នដើម...។ (១០ពិនទុ)

 គំនិត្ំខាន់ទ្ី៣ ៖ ត្ូ ពាាោមកនុងការនរីបម្រា្់នរនញពីទ្ំននៀមទ្ា្ាប់ ម្របនពែីខ្ដលអ

្កមែមយ
ួ រំនន
ួ ...។ នរឿង ទ្ុំទវ គឺនាងទវបានពាាោមត្្
ូ តារ់ខន
លួ នរញពីទ្ំននៀមទ្ា្ាប់

«នំមិនធំជ្ងនាឡិ»...។ នរឿង គូលីកំខ្នន តួអងគលឹម ានគំនត

ិ នជឿននលឿនជ្អនកបានបួ្

្ិកាានរៀន្ូម្រត បានទត់នចាលជំននឿមិន្មនែតុនលរប្់ឪពុកាតយ
ា ោត់...។ (១០

ពិនទុ)

 គំនិត្ំខាន់ទ្៤
ី ៖ ការត្ូ ពាាោមកនុងការខ្្វងរកម្រទ្ពាយ្មាបតរិ...។ នរឿង កុលាបនប្លិន

តួអងគនៅរិម្រត ជ្កូនអនកម្រកីម្រកានក
ា ់ខ្តនដ្យសារខ្តការពាាោម ម្របឹងខ្ម្របងនធវើការងារបាន

ក៏ម្រតូវបានតនមកង
ើ មុខងារជ្អនកម្រតួតពិនត
ិ ាយបញ្ជីកមែករតាបង
ូ រែូតដល់បានកា្ាយជ្កូនម្របសារ

នៅខ្កតាបូងខ្ថ្មនទ្ៀតនង...។ (១០ពិនទុ)

ង. ្រុបមតិ ( 5 p t s )
3. ន្រកដប
ី ញ្ចប់ ( 10 p t s )
ក. រងាវយ
ា តនមលម្របធាន ( 6 p t s )
ខ. ទ្្ាសនៈ្ទាលខ
់ លួន ( 4 p t s )
4. ររនាបថ្ ( 5 p t s )

90
 រម្តៀរម្បឡងសញ្ញាបម្តរធាយរសិកាាទ្ុតិយភូរិ
សរ័យម្បឡង ៖ ២១ ធនូ ២០២០
វិញ្ញាសា ៖ កាស សាស្រសតខ្ខម ( វិទ្ាាសាស្រសតសងគរ )
យៈរពល ៖ ១៥០ នាទ្ី
ពិនទុស ុប ៖ ១២៥

ម្របធាន ៖ ទ្្ាសនៈមួយយល់ថ្ “ យុវជនខា្ាំងជ្កា្ង

ាំ រលករននការអភិវឌាឍម្របនទ្្ជ្តិ ” ។
រូរបកម្រសាយនដ្យនលើកឧទែរែ៍កនុងនរឿងអកាសរ្ិលាប៍មកបញ្ជាក់ ។

អម្រតាកំខ្ែ

1. ន្រកដនី នដម
ើ ( 15 p t s )
ក. លំនាំបញ្ហា ( 7 p t s )
ខ. រំែូលបញ្ហា ( 4 p t s )
គ. រំនណាទ្បញ្ហា ៖ នតើទ្្ាសនៈខាងនលើានអតែន័យខលម
ឹ សារដូរនមដរខលេះ ? ( 4 p t s )
2. តួន្រកដី ( 85 p t s )
ក. ឃ្្ាភាជាប់ន្រកដី ( 2 p t s )
ខ. ពនាយល់ពាកាយគនលឹេះ ( 4 p t s )
- យុវជនខា្ាំង : ជ្ជនម្របុ្ម្រ្ីនពារនពញនដ្យកា្ាំងកាយ បញ្ញាសា្ារតី រំនែេះជំនាញ និង
ជ្ធនធានមនុ្ាស្ម្រាប់្ងគមជ្តិទំងមូល ។
- កា្ាំងរលករ : ានន័យថ្ កា្ាំងជំរុញ កតាតារញ
ុ ម្រចាននៅរកការដំនែើរការអវីមយ
ួ ។
- អភិវឌាឍ : ភាពនជឿននលឿនទ្ំននើប ការលូតលា្់រក
ី រនម្រមើន និងការឈ្ននៅមុខជ្លំដ្ប់
ោាងម្របន្ើរខពង់ខ្
ព ់។
គ. ពនាយល់ន័យម្របធាន ( 4 p t s )
. បំែកម្រសាយ ( 65 p t s )
១. គំនត
ិ ្ំខាន់ ៖ យុវជនខា្ាំងជ្កា្ង
ាំ រលករននការអភិវឌាឍម្របនទ្្ជ្តិ ( 20 p t s )
-ាន្ុខភាពរាងកាយលូតលា្់លអ រឹងាំ
-ានរំនែេះដឹងទ្ូលំទ្លា
ូ យ
91
-ានជំនាញ និងបនរចកនទ្្រាា្់លា្់
-ានទ្ំនក
ុ រិតរ និងឯករាជាយភាពនលើខន
លួ ឯង
-ានរិតកា
រ ្ាហានអត់ធត
ែ ់ ពាាោម ត្ូ ពុេះពារម្រគប់បញ្ហា
-ានការងារនធវម
ើ ួយជ្ក់លាក់ ានឧតរមគតិ និងមន្ិការជ្តិ
-ម្របកាន់ភាជាប់នូវ្ុជីវធម៌ ្ីលធម៌ និងគុែធម៌
២. អំែេះអំណាងកនង
ុ នរឿងអកាសរ្ិលាប៍ខ្ខែរ ( 45 p t s )
-នរឿង នតនជ្យ្ត : តួអងគ យ្ត ជ្មនុ្ាសានកា្ាំងកាយាំមន
ួ រឹងាំបរិបូរណា្់ នម្រពាេះ
នយើងន ើញថ្យ្ត ោររូលនៅបនម្រមើទ្័ព និងោរម្របយុទ្ធតតាំងជ្មួយនិងកា្ាំងនតជេះរប្់
ន្ដរ្ខ្ម្រមបានទំងមិនញនញើតញនញើមនឡើយ ។ នទេះបីជ្ យ្ត នៅនកែងក៏នដ្យរុេះ នគោរ
តបតនដើមាបីជយ
ួ ្នស្តងារាេះម្រគូរប្់នគបានគឺ នតនជ្ា្ ។
-នរឿង កុលាបនប្លិន : ជ្ក់ខ្្ដងយុវជន នៅរិម្រត ជ្ជនានរំនែេះដឹង ាន្មតែភាព
នដ្យនគបានឆ្លងកាត់ការអប់រំ្ក
ិ ាានរៀន្ូម្រតម្រពមទំងទ្ទ្ួលម្របកា្្នីយបម្រតនទ្ៀតនង។
នែើយនយើងន ើញថ្តាមដំនែើនរឿង នៅរិម្រត ជ្មនុ្ាស្មតែភាពខ្ដលនគោរកាន់កាប់បញ្ជី
និងម្រគប់ម្រគងកមែករតាបូងនដ្យមិនទក់នទ្ើរ ។ តាមតួអងគ នៅរិម្រត ដខ្ដលននាេះនៅរិម្រត ាន
ជំនាញនដ្យនគនរេះនបើកបររថ្យនរ ជួ្ជួលរថ្យនដ និងានជំនាញខាងម្រគប់ម្រគង នដ្យនគ
ោរម្រគប់ម្រគងអនកនម្រកាមឱវាទ្កនង
ុ ការបំនពញការងារោាងានម្រប្ិទ្ធភាពនទ្ៀតនង ។ នៅរិម្រត
ជ្មនុ្ាសាន្ុជីវធម៌លអនដ្យនគនរេះនោរម្របែិប័តន៍ ចា្់ទ្ុំ ាន្មដី្ន្ដារាបទប
រាបសា ។ កាលបានជួបនលាក ែលួងរតន្មាបតរិ ម្រោដំបង
ូ ននាេះ នៅរិម្រត ានកាយវិការោវរៈ
និង្មដទ្
ី ន់ភន
ល ់ោប់គួរលអណា្់ ។ រីឯ ្ីលធម៌ នៅរិម្រតានភាពនសា្ាេះម្រតង់ មិនភូតភរ
កុែក នបាកម្របា្់ នកងម្របវ័ញ្ច ឬ ានគំនត
ិ នបៀតនបៀនននាេះនសាេះនឡើយរំនពាេះម្រកុមម្រគួសារ
នលាក ែលួងរតន្មាបតរិ និងជ្មួយកមែករនងោន។
ា មាាាងឯ គុែធម៌ វិញ នៅរិម្រត ានរិតរ
កា្ាហាន នរេះខ្រករំខ្លក ានរិត្
រ នណាតា្ មិនម្របកាន់នរី្នអើង អនកទ្ន់ទបម្រកម្រកីខ្ដលនៅ
នម្រកាមការម្រគប់ម្រគងរប្់ខលួនននាេះនសាេះនឡើយ ។
-នរឿង គូលីកំខ្ែន : លឹម ជ្មនុ្ាសានទ្ំនុករិតរខព្់ និងានឯករាជាយនលើកខលួនឯងណា្់
នដ្យនគមិននជឿនលើជំននឿននដ្្ដា្ននាេះនឡើយ ។ នទេះបីជ្ មនុ្ាសទ្ូនៅនគយល់ថ្ម្រតឹមម្រតូវ
ក៏នដ្យរុេះ ប្ុខ្នដ តួអងគ លឹម នៅខ្តម្របកាន់នជឿជ្ក់គំនត
ិ រប្់ខលួនោាងមុតាំ។ ម្រគប់ោនាគិតថ្
បានជ្ពួគនគម្រក ម្រតូវគរជិេះជ្ន់ នកងម្របវញ្ច ្ងកត់្ងកិន នបាកម្របា្់ជ្នដើម នដ្យសារខ្តពី
ជ្តិមុនមិនបាននធវប
ើ ុែាយឬម្រពែែលិខិតកំែត់ ។ នដ្យខ្ឡក លឹម យល់ថ្គឺមកពីនយើងលៃង់
មិនម្របឹងខ្ម្របង មិននរីបំរា្់ពីការជិេះជ្ន់នៅវិញនទ្នតើ ។ លឹម បានរូលរួមត្ូ នរី្បំរា្់ោាង
អង់ោរ្វិតសាវាញនដ្យមិនរារថ្យ ។
92
-នរឿង ភូមិតិរចាឆាន : តួអងគ ជួន និង នៅ ជ្មួយនិងបកខពក
ួ ានម្រកុមនលងភូមិនម្រពខ្ខែរជ្នម្ររើន
នាក់ននាេះ ជ្មនុ្ាសម្របកបនៅនដ្យភាពអត់ធត
ែ ់ ពាាោម ត្ូ ពុេះពារ ម្របឆំងនឹងពួកទ្័ព
បារាំងោាងគម្រគឹកគនម្រគងណា្់ ។ នបើតួអងគម្រ្ីរ ាននាងប៊ី នាងនី រួមទំងម្រ្ីននាសងនទ្ៀតៗ ក៏
ានភាពកា្ាហាន ត្ូ ពុេះពារ មិនទក់នទ្ើរននាេះខ្ដរនៅនឹងពួកបារាំង ។ នទេះជ្ ដឹងថ្កា្ាំង
ចាញ់ទ្ព
័ បារាំង
ា ក៏ពក
ួ នគពុេះពារ ត្ូ ម្របឆំងពួកបារាំងោាងសាវាហាប់ ឥតរុេះញ្មនឡើយ នដើមាបី
ខ្្វងរកកដី្ុខជូនម្របជ្ជន ។
-នរឿង ាលាដួងរិតរ : ទ្ីឃ្វុធ ជ្បុរ្ខ្ដលនពារនពញនដ្យ្មតែភាពានការងារ
រាា្់លា្់ និងានឧតរមគតិ មន្ិការន្នហាជ្តិោាងាំទំ ។ នយើងន ញ
ើ ថ្ ទ្ីឃ្វុធ
ានការងារជ្មស្តនដរា
ី ជការ ខ្ថ្មទំងានគំនិតន្នហាជ្តិណា្់ នគមិន្ុី្ំែូក្ូកបាន
ា ់
លួរលាក់នម្រពាេះម្របនោជន៍្ល
ទា ់ខលួននទ្ ខ្តទ្ីឃ្វុធគិតម្របនោជន៍ជ្តិជ្ោទ្ិភាព ។
ង. ្រុបមតិ ( 10 p t s )
3. ន្រកដប
ី ញ្ចប់ ( 15 p t s )
ក. រងាវយ
ា តនមលម្របធាន ( 8 p t s )
ខ. ទ្្ាសនៈ្ទាលខ
់ លួន ( 7 p t s )
4. ររនាបថ្ ( 10 p t s )

ៃាំពូកទ្ី៤ ៖ រសចកដស
ី ននិោឋាន និង សាំណូរព
៤.១ សននិោឋាន
តាមរយៈន្ៀវនៅខ្ដលបានរងម្រកងនរៀបនរៀងនឡើងមកននេះគឺានទំងវិញ្ញាសាថ្នាក់វិទ្ាា
សាស្ត្រ និង ្ងគម ( ឆនាំ ២០១៤ - ២០១៩ ) ម្រពមទំងវិញ្ញាសានម្រតៀមមួយរំនួនខ្ដលជ្គម្រមូដល់
ការ្រន្រ្ំនែររប្់្ិ្សា នដ្យឈរនលើនោលការរប្់ម្រក្ួង ្ម្រាប់្ម្រមួលដល់
ការម្របឡង្ញ្ញាបម្រតមធាយម្ិកាាទ្ុតយ
ិ ភូមិរប្់នបកខជន ។ រាល់្ំនែរខ្ដលបានដ្ក់
បញ្ចូលកនុងន្ៀវននេះ គឺ្ុទ្ធខ្តបាន្រន្របកម្រសាយោាងលំអិតនៅនលើម្របធានបទ្ ពីរំែុរ
ខ្ដលម្រតូវបកម្រសាយ លំដ្ប់លំនដ្យននការ្រ្រ និង លំដ្ប់ពិនទុ ខ្ដលោរឱាយ្ិ្ាសាន
ភាពឆ្ត
ា នវកនុងការយកពិនទុខព្់នពលម្របឡងពិតម្របាកដ ។

93
៤.២ សាំណរ
ូ ព
្ិ្ាសទំងអ្់ម្រតូវ្ិកា
ា តាមកមែវិធ្
ី ិកាារប្់ម្រក្ួង និង ឧ្ាាែ៍ោននរឿង អកាសរ
្ិលាប៍ អតែបទ្វបាបធម៌លៗ
អ ក៏ដូរជ្កំណាពាយ្ុភា្ិតជ្នដើម ។ មួយវិញនទ្ៀត ្ិ្ាសទំងអ្់
ម្រតូវនរេះបនងកើតកលប
ិ ្ិកា
ា ពិភាកាាបដូរនោបល់ោនានៅវិញនៅមក និង្ិកាាម្រសាវម្រជ្វនៅនលើ
វិញ្ញាសាខ្ដលធា្ាប់នរញរួរនែើយ ម្រពមទំងវិញ្សា
ញា ននាសងៗខ្ដលបាននបាេះពុមពនាាយនដ្យាន
ការទ្ទ្ួលសារាល់ម្រតឹមម្រតូវ នដើមាបជ្
ី នដើមទ្ុន្ម្រាប់ការម្របឡង ។ ជ្ងននេះនៅនទ្ៀត ្ិ្ាសម្រតូវ
នរេះានទ្ំនាក់ទ្ន
ំ ងលអជ្មួយនលាកម្រគូអនកម្រគូ នដើមាបីបនងកើតពុទ្រធិ ប្់ខលួននងខ្ដរ ។

94
ឯកសា រោង
១.ជួន ណាត វរនានុម្រកមខ្ខែរ គ.្.១៩៦៧
២.នម្រព ្ំបូរ កម្រមងវិញ្ញាសាអកាសរសាស្ត្ដខ្ខែរ គ.្.២០១៩
៣.វិធីសាស្ត្ដននការ្រន្រខ្តងន្រកដី្ម្រាប់មធាយម្ិកាាទ្ុតិយភូមិ
៤. អម្រតាកំខ្ែម្រក្ួងអប់រំយុវន និង កីឡាពីឆនាំ ២០១៤ - ២០១៩

95