វិទ្យាល័យព្រះសុស ុ ត្ថិ សាលារ ៀនជំនាន់ថ្ម៊ី

៊ី វ
កព្រងសំណួ រព្រៀររ ៀរ រុខវិជ្ជាជ៊ីវវិទ្យា សម្រាប់តម្ររៀមម្របឡងសញ្ញាប័ម្ររមធ្យមសិ ក្សាទុ រយ
ិ ភូ មិ
(បតម្រងៀនតោយអ្ន ក្សម្ររូ ជា សុភា ថ្ងៃទ ី ២៣ វច្ឆិ កា
ិ ២០២២)
1. ចូរប្រៀរប ៀររុក្ខជាតិមូណូក្ូទីបេដូន និងរុក្ខជាតិឌីក្ូទីបេដូន។
➢ លក្ខណៈដូចគ្នា៖ ជារុក្ខជាតិអង់ស្យូស្ស្ែម មានផ្កាជាស្រីរាងគភេទ មានគ្រគ្នប់ការពារភោយស្ំបក្
មានក្ូទីភលដុង និងមានបាច់ស្រសស្នំ។
េក្ខណៈខុសគ្នា
រុក្ខជាតិមូណូក្ូទីបេដូន រុក្ខជាតិឌីក្ូទីបេដូន
• គ្រគ្នប់មានក្ូទីភលដុង១ • គ្រគ្នប់មានក្ូទីភលដុង២

• ស្លឹក្ស្ែងមានគ្រទនុងគ្រស្ប • ស្លឹក្មានគ្រទនុងស្បក្ស្នាង

• ផ្កាមានបីគ្រស្ទាប់ • ផ្កាមានបួន ឬ គ្របាំគ្រស្ទាប់

• ឫស្ជាឫស្ស្ស្ែ • ឫស្ជាឫស្ស្ក្ែ

• បាច់ស្រសស្នំស្ថិតភៅរាយបា៉ាយ • បាច់ស្រសស្នំស្ថិតភៅជារងវង់

2. ចូរប្រៀរប ៀរដំបណីរេំអងឯង(សវ័យដំបណីរេំអង) និងដំបណីរេំអងកាត់។

➢ លក្ខណៈដូចគ្នា៖ ជាការភទេរគ្រគ្នប់លអ
ំ ងភៅភលីស្េិចមា៉ាត។
េក្ខណៈខុសគ្នា
ដំបណីរេំអងឯង ដំបណីរេំអងកាត់
• ជាការភទេរគ្រគ្នប់លអ
ំ ងពីភផ្កលក្លំអងភៅ • ជាការភទេរគ្រគ្នប់លអ
ំ ងពីភបាលក្លំអង
កាន់ស្េិចមា៉ាតក្ាុងផ្កាស្តមួយ។ ភៅភលីស្េិចមា៉ាតសនផ្កាមួយភទៀតភោយនយល់
ទឹក្ មនុស្ស ឃ្ុន
ំ ិងស្តវលអិត។
3. បតី្គ្នរ់េអ
ំ ង និងមី្ក្ូសប៉មានេក្ខណៈដូចគ្នា និងខុសគ្នាដូចបមេចខលះ?
➢ េក្ខណៈដូចគ្នា៖ មានទ្មង់តូចៗេអិតៗ ប ីយជាបកាសិកាអារលូអុីត។
េក្ខណៈខុសគ្នា
្គ្នរ់េអ
ំ ង មី្ក្ូសប៉
• ភក្ីតពីមីគ្រក្ូស្ប៉ភ្វីមីតូស្មតង • ភ្វីមីតូស្បភងាើតបានជាគ្រគ្នប់លអ
ំ ង
• មានសណវយ៉ាូអាបលូអុីតពីរ (សណវយ៉ាូលូតលាស្់ • មានសណវយ៉ាូអាបលូអុីតមួយ
មួយ និងសណវយ៉ាូបនតពូជមួយ)
• ជាអាក្បភងាើតកាស្ម៉ាត (កាស្ម៉ាតូេីត) • ជាអាក្បភងាើតគ្រគ្នប់លអ
ំ ង (មិនស្មនជា
កាស្ម៉ាតូេីតភទ)
4. បតីខួរក្ាេសតវឆ្អឹងក្ងទំង្រំថ្នាក្់មានេក្ខណៈខុសគ្នាដូចបមេចខលះ?
➢ េក្ខណៈខុសគ្នាននខួរក្ាេសតវឆ្អឹងក្ងទំង្រំថ្នាក្់មានដូចជា៖
• ចំភពាោះស្តវឆ្អឹងក្ង នួរក្ាល(អឌ្ឍភគ្នលនួរ និងនួរតូច)មានការលូតលាស្់យ៉ាងខ្លង
ំ និង
មាន ស្រីរាងគែិញ្ញាណយ៉ាងភគ្រចីន។ទំហំ និងលក្ខណៈស្្ុគស្ម្ញរបស្់អឌ្ឍភគ្នលនួរ និងនួរតូច
 រីក្ចភគ្រមីនពីថ្នាក្់គ្រតីដល់ ថនិក្ស្តវ។ ចំភពាោះស្តវថ្នាក្់នែស្់ អឌ្ឍភគ្នលនួរជាក្ស្នលងទទួល
បក្គ្រស្មយ និងក្ំណត់នូែការភឆ្លីយតបភៅនឹងព័ត៌មានរបស្់ស្រីរាងគែិញ្ញាណ។
• ចំភពាោះគ្រតី ក្ស្ងាប និងល្ូន អឌ្ឍភគ្នលនួរនិងនួរតូចមានទំហត
ំ ូច។ ចំស្ណក្បក្សី និង
ថនិក្ស្តវ វាមានទំហ្
ំ ំល្មគ្រពមទាំងមានទាត់ភគ្រចីនស្ដលបភងាើនទំហសំ ទេនួរក្ាល។
5. បតីខួរក្ាេររស់មនុសសមានេក្ខណៈដូចបមេច បរីប ៀរជាមួយសតវឆ្អឹងក្ងបសសងបទៀត?
➢ ចំភពាោះមនុស្ស នួរក្ាលអេិែឌ្ឍគ្របភស្ីរបំទុត ភបីភគ្របៀបភ្ៀបភៅក្ាុងចំភោមស្តវទាង
ំ អស្់។ ភគស្តង
គិតថ្នមានស្តមនុស្សភទ ភទីបអាចភមីលភឃីញ ស្មតប់លឺ ឬដឹងពីអវីៗស្ដលភក្ីតមានក្ាុងពិេពភលាក្ជាង
ស្តវឯភទៀត។ ប៉ាុស្នតភនោះទេុយពីការពិតទាំងគ្រស្ុង ភគ្រពាោះគ្រតី អភណតីក្មួយចំនួន និងបក្សីភាគភគ្រចីនអាច
ភមីលភឃីញពណ៌ចាស្់ជាងមនុស្ស។ ស្តវស្ឆ្ា គ្របភចៀែ និងភទោតមានភាពរួស្នឹងស្ភមលងនែស្ជា
់ ង
មនុស្សភៅភទៀត ភទាោះបីជាស្ភមលងគ្រស្មលក្៏ភោយ។ ស្រីរាងគឃានែិញ្ញាណរបស្់មនុស្សមានអានុភាពទាប
ជាងភគ ភបីភគ្របៀបភ្ៀបជាមួយស្ឆ្ា ឆ្ម្...។
6. បតី្រព័នធ្រសាទសតវឥតឆ្អឹងក្ង និង្រព័នធ្រសាទសតវឆ្អឹងក្ងខុសគ្នាដូចបមេចខលះ?
ភាពនុស្គ្នាសនគ្របព័នធគ្របស្មទស្តវឥតឆ្អឹងក្ង និងគ្របព័នធគ្របស្មទស្តវឆ្អឹងក្ង
គ្របព័នធគ្របស្មទស្តវឥតឆ្អឹងក្ង គ្របព័នធគ្របស្មទស្តវឆ្ង
អឹ ក្ង
• មានស្រីរាងគែិញ្ញាណតិច (ក្ណតូប) • មានស្រីរាងគែិញ្ញាណភគ្រចីន
• នួរក្ាលមានទំហត
ំ ូច និងមានលក្ខណៈ • ំ ំ និងមានលក្ខណៈ ស្្ុគ
នួរក្ាលមានទំហ្
ស្មមញ្ា (មិនស្្ុគស្ម្ញ) ស្ម្ញ
• គ្ន្នអឌ្ឍភគ្នលនួរ និងនួរតូចភទ • មានអឌ្ឍភគ្នលនួរ នលោះតូច និងនលោះ្ំ
7. ចូរប្រៀរប ៀរមជ្ឈមណឌេ្រសាទ និងររិមណឌេ្រសាទ។
➢ លក្ខណៈដូចគ្នា៖ ជាស្ទាក្សនគ្របព័នធគ្របស្មទ និងមានណឺរ៉៉ូនដូចគ្នា។
េក្ខណៈខុសគ្នារវាងមជ្ឈមណឌេ្រសាទ និងររិមណឌេ្រសាទ៖
មជ្ឈមណឌេ្រសាទ ររិមណឌេ្រសាទ
• បងាភ ីងពីនួរក្ាល និងនួរឆ្អឹងនាង • បងាភ ីងពីស្រសស្គ្របស្មទលលាដ៏ក្ាល និង
ស្រសស្គ្របស្មទឆ្អឹងនាង
• .មាននទីទទួលព័ត៌មាន បក្គ្រស្មយ និង • មាននទីដឹក្នំព័ត៌មានចូល និងភចញពី
បភញ្េញភៅបរិមណឌលគ្របស្មទ មជឈមណឌលគ្របស្មទ
8. ចូរប្រៀរប ៀរណឺរ៉៉ូនវិញ្ញាណនំ និងណឺរ៉៉ូនចេក្រ។
➢ លក្ខណៈដូចគ្នា៖ ជាភកាស្ិកាឯក្ភទស្ស្ដលមាននទីដឹក្នំព័ត៌មានភៅពាស្ភពញស្មរពាងគកាយ។
• វាមានដង់គ្រឌ្ីត តួភកាស្ិកា និងអាក្់ស្ូន។
េក្ខណៈខុសគ្នា
ណឺរ៉៉ូនវិញ្ញាណនំ ណឺរ៉៉ូនចេក្រ
• ដឹក្នំព័ត៌មានពី្្ួលែិញ្ញាណភៅកាន់នួរក្ាល • ដឹក្នំព័ត៌មានពីនួរក្ាលភៅស្រីរាងគចលក្រ
• ជាណឺរ៉៉ូនឯក្ប៉ាូល • ជាណឺរ៉៉ូនពហុប៉ាូល
9. ចូររង្ហាញភាពខុសគ្នានន្រព័នធ្រសាទសាំរទិច និង្រព័នធ្រសាទររ៉ាសារ
ំ ទិច។
ភាពខុសគ្នា
គ្របព័នធគ្របស្មទស្មំបា៉ាទិច គ្របព័នធគ្របស្មទស្មំបា៉ាទិច (Rest and Digest)
(ភពលមានភាពតានតឹង) (Fight or Flight) (ភ្វីឱ្យស្មរពាងគកាយគ្រតលប់មក្ស្ភាព្ម្តាែិញ)
-ពង្ងើក្គ្របគ្រស្ីស្េាក្ -ពង្ងើក្ទងស្ួត -បង្ងួមគ្របគ្រស្ីស្េាក្ -បង្ងួមទងស្ួត
- បនថយការបភញ្េញទឹក្មាត់ -បភងាើនការបភញ្េញទឹក្មាត់
-បភងាើនភលបឿនចង្វវក្់ភបោះដូង -បនថយភលបឿនចង្វវក្់ភបោះដូង
-បនថយស្ក្ម្ភាពរំលាយអាហារ -ភភាែចស្ក្ម្ភាពរំលាយអាហារ
-ភភាែចបំស្លងគលីក្ូស្ស្នភៅជាគលុយក្ូស្ -ភភាែចបំស្លងគលុយក្ូស្ភៅជាគលីក្ូស្ស្នក្ាុងភថលើម
-បភញ្េញភអពីភណគ្រពីន និងណូភអពីភណគ្រពីនពី -បនថយការបភញ្េញភអពីភណគ្រពីន និង ណូភអពី
គ្រក្ភពញភលីតគ្រមងភនម ភណគ្រពីនពីគ្រក្ភពញភលីតគ្រមងភនម
-បនថយភប៉ារីស្មតល់ស្ុីស្ -ភបាលក្ភនមរលា -បភងាើនភប៉ារីស្មតល់ស្ុីស្ -បង្ងួមភបាលក្ភនម
10. ចូរប្រៀរប ៀរមជ្ឈមណឌេ្រសាទ និងររិមណឌេ្រសាទ។
➢ េក្ខណៈដូចគ្នា៖ ជាផ្សាក្នន្រព័នធ្រសាទ និងមានណឺរ៉៉ូនដូចគ្នា។
េក្ខណៈខុសគ្នា
មជ្ឈមណឌេ្រសាទ ររិមណឌេ្រសាទ
• បងាភ ីងពីនួរក្ាល និងនួរឆ្អឹងនាង • បងាភ ីងពីស្រសស្គ្របស្មទលលាដ៏ក្ាល និង
ស្រសស្គ្របស្មទឆ្អឹងនាង
• មាននទីទទួលព័ត៌មាន បក្គ្រស្មយ និង • មាននទីដឹក្នំព័ត៌មានចូល និងភចញពី
បភញ្េញភៅបរិមណឌលគ្របស្មទ មជឈមណឌលគ្របស្មទ
11. ចូរប្រៀរប ៀរបកាសិកាបកាន និងបកាសិកាដំរង។
➢ េក្ខណៈដូចគ្នា៖ ជាណឺរ៉៉ូនស្ដលស្ថត
ិ ភៅក្ាង
ុ គ្រស្ទាប់ភរទីន ។ វាជាណឺរ៉៉ូនតភាាប់ភោយភកាស្ិកាភទវប៉ាូល
និងជាភកាស្ិការួស្ភៅនឹងពនល។
ឺ
េក្ខណៈខុសគ្នា
បកាសិកាបកាន បកាសិកាដំរង
• ដង់គ្រឌ្ីតមានទគ្រមង់ជាភកាន • ដង់គ្រឌ្ីតមានទគ្រមង់ជាដំបង
• ជាភកាស្ិការួស្នឹងពនលឺខ្លង
ំ ស្ដលអាចភមីល • ជាភកាស្ិការួស្នឹងពនលភឺ នោយស្ដលមិនអាចភមីល
ភឃីញពណ៌នស្
ុ គ្នា។ ភឃីញពណ៌នុស្គ្នា។
• ទទួលនុស្គ្រតូែក្ាុងគំភហីញពណ៌ • ទទួលនុស្គ្រតូែក្ាុងគំភហីញស្ ភម្។
• ក្ាុងទូវា មានស្ុទធស្តភកាស្ិកាភកាន • ក្ាុងទូវា គ្ន្នភកាស្ិកាដំបងភទ
• ភគ្រៅតំបន់ទូវា មានភកាស្ិកាភកានតិចជាង • ភគ្រៅតំបន់ទូវា មានភកាស្ិកាដំបងភគ្រចីនជាង
ភកាស្ិកាដំបង ភកាស្ិកាដំបង
12. ចូរប្រៀរប ៀរសវ័យដំប ីងបទវក្ាុង្រូការីយូត និងសវ័យដំប ីងបទវក្ាុងអឺការីយូត។
➢ ចំណុចដូចគ្នា៖ ម៉ាូភលគុលADNភមមួយបភងាើតភោយនលួនឯងនូែម៉ាូភលគុលADNក្ូនពីរស្ដល

ដូចគ្នាភបោះបិទ ភហីយដូចគ្នាភៅនឹងម៉ាភូ លគុលADNភម។

ចំណុចខុសគ្នា
ដំប ីងបទវADNក្ាុង្រូការីយូត ដំប ីងបទវADNក្ាុងអឺការីយូត
• ចាប់ភទតើមចំណុចស្តមួយរួចស្ញក្តាមទិស្ភៅ • ចាប់ភទតើមចំណុចជាភគ្រចីនរួចស្ញក្តាមទិស្ភៅ
ទេុយគ្នារហូតវាជួបគ្នា ទេុយគ្នារហូតវាជួបគ្នា
• មានស្ភាពភលឿន ក្ាុងភលបឿនគ្របស្ហល 106គូ • មានស្ភាពយឺតក្ាុងភលបឿនគ្របស្ហល 500 ភៅ
បាស្ក្ាុង1នទី។ 5000 គូបាស្ក្ាុង1នទី។
• ចំោយភពលគ្របស្ហល40នទី • ចំោយភពលភគ្រចីនភមា៉ាង

13. ចូរប្រៀរប ៀរADNនិងARNm។

➢ ចំណុចដូចគ្នា៖ ជា្របេទអាសុីតនុយបក្លអុិច មានអាសុីតសូសវរិច និងមានរសA CនិងG
េក្ខណៈខុសគ្នា
ADN. ARNm
• ភក្ីតពីគ្រចវា៉ាក្់នុយភក្លអូទីតពីរបំភពញគ្នា • ភក្ីតពីគ្រចវា៉ាក្់នុយភក្លអូទីតមាខង
• មានស្ារភដអុក្ស្ុីរីបស្
ូ (C5H10O4) • មានស្ាររីបូស្ (C5H10O5)
• មានបាស្A (អត់U) • មានបាស្U (អត់T)
• មាននុយភក្លអូទីតភគ្រចីន(រាប់លាន) គ្របស្ែងស្ែង • មាននុយភក្លអូទីតតិច(រាប់ស្ិបភៅរាប់ពាន់)
និងមានមា៉ាស្ម៉ាូភលគុល្ំ គ្របស្ែងនលី និងមានមា៉ាស្ម៉ាូភលគុលតូច
• អងាត់មួយរបស្់ADNក្ំណត់ការស្ំភយគ • ARNmមួយស្ំភយគភចញពីអងាត់មួយ
ARNmមួយ របស្់ADN.
• ទេុក្ព័ត៌មានភស្ភនទិចស្គ្រមាប់ចមលងភចញនូែ .ចមលងព័ត៌មានភស្ភនទិចរបស្់ADN.
ARNm

14. ចូរប្រៀរប ៀរARNmនិងARNt។

➢ េក្ខណៈដូចគ្នា៖ បក្ីតពីរីរូនុយបក្លអូទីតរួន្របេទ និងជា្ចវាក្់រីរូនុយបក្លអូទីតបទេ។
េក្ខណៈខុសគ្នា
ARNm ARNt
• មាននុយភក្លអូទីតរាប់រយ • មាននុយភក្លអូទីតពី 70 ភៅ80
• ជាគ្រចវាក្់គ្រតង់ • ជាគ្រចវាក្់បត់ស្បនជាក្ំពក្បី
• មាននទីចមលងព័ត៌មានភស្ភនទិច • មាននទីដឹក្នំអាស្ុីតអាមីភនចូលរួមបក្ស្គ្របគ្រក្ម
15. ចូរប្រៀរប ៀរADNនិង្រូបតអុីន។
➢ ភាពដូចគ្នារវាង ADNនិងគ្របូភតអុីនគឺ៖
.ជាមា៉ាគ្រក្ូម៉ាូភលគុល
.ម៉ាូភលគុលនីមួយៗជាគ្រចវា៉ាក្់ម៉ាូភលគុលតូចៗស្ដលជាម៉ាូណូស្ម
.ម៉ាូភលគុលនីមួយៗមានតំណលំោប់នុយភក្លអូទីតឬ អាស្ុីតអាមីភនជាក្់លាក្់។
ភាពខុសគ្នា
ADN. ្រូបតអុីន
• ម៉ាូណូស្មរបស្់ADNគឺនុយភក្លអូទីត • ម៉ាូណូស្មរបស្់គ្របូភតអុីនគឺអាស្ុីតអាមីភន(មាន
(មាននុយភក្លអូទីត៤គ្របភេទគឺ A, T, C, G) អាស្ុីតអាមីភន២០គ្របភេទ)
• ភក្ីតពីគ្រចវា៉ាក្់នុយភក្លអូទីតពីរបំភពញគ្នា • ភក្ីតពីគ្រចវា៉ាក្់អាស្ុីតអាមីភនភទាល
• មាននុយភក្លអូទីតភគ្រចីន មា៉ាស្្ំ គ្របស្ែងស្ែង • មានអាស្ុីតអាមីភនតិច មា៉ាស្តូច គ្របស្ែងនលី
• នុយភក្លអូទីត ៣ក្ំណត់អាស្ុីតអាមីភន១ • អាស្ុីតអាមីភនមួយក្ំណត់ភោយនុយភក្លអូ ទីត
បី
• តំណលំោប់នុយភក្លអូទីតក្ំណត់នូែតំណលំោប់ • តំណលំោប់អាស្ុីតអាមីភនក្ំណត់ភោយតំណ
អាស្ុីតអាមីភន លំោប់នុយភក្លអូទីតរបស្់ADN។

16. ចូរប្រៀរប ៀរចេនការតបមលីងបទវមូបេគុេADN និងការសំបោគមូបេគុេARNm។

➢ េក្ខណៈដូចគ្នា៖គ្របគ្រពឹតតភៅភៅក្ាុងសណវយ៉ាូសនភកាស្ិកាភៅចភនលោះែគគ ។ ស្មែ័នធអុីគ្រដូស្ស្នសនគ្រចវា៉ាក្់ទាង
ំ ពីរ
របស្់ADNផ្កតច់ភចញពីគ្នា។ គ្របគ្រពឹតតភៅភគ្រកាមអំភពីអង់ស្ុីមប៉ាូលីភមរា៉ាស្។
េក្ខណៈខុសគ្នា
ចេនការតបមលីងបទវមូបេគុេADN ការសំបោគមូបេគុេARNm
• នុយភក្លអូទីតភស្រីA,T,C,G • រីបូនុយភក្លអូទីតភស្រីA,U,C,G
• ភគ្រកាមអំភពីអង់ស្ុីមADNប៉ាូលីភមរា៉ាស្ស្មែ័នធអុីគ្រដូស្ស្ន • ភគ្រកាមអំភពីអង់ស្ុីមARNប៉ាូលីភមរា៉ាស្
គ្រតូែផ្កតច់ពីភដើមម៉ាូភលគុលរហូតដល់ចុងម៉ាូភលគុល ស្មែ័នធអុីគ្រដូស្ស្នគ្រតូែផ្កតច់គ្រតង់ក្ស្នលងក្ំណត់មួយ
• នុយភក្លអូទីតភស្រីចូលភៅបំភពញគ្រចវាក្់ទាង
ំ ២ • នុយភក្លអូទីតភស្រីចូលភៅបំភពញគ្រចវាក្់មាខង
របស្់ADNតាមភគ្នលការណ៍បំភពញបាស្ របស្់អងាតA
់ DNតាមភគ្នលការណ៍ចមលង
A-T, C-G គ្រក្មA-U, C-G
• ភគបានម៉ាូភលគុលADNក្ូនពីរដូចគ្នាភបោះបិទ ភហីយ • ភគបានម៉ាូភលគុលARNm ១ម៉ាូភលគុល
ស្ថិតភៅក្ាង
ុ សណវយ៉ាូជានិចេ។ ភហីយផ្កតច់ភចញពីគ្រចវាក្់ADNរួចភចញពី
សណវយ៉ាូភៅស្ុីតូបាលស្ ឯគ្រចវាក្់ទាង
ំ ពីរ
របស្់ADNក្៏ភាាប់គ្នាែិញ។
17. ត ើសាត់្សរ និងសាត់មិន្សរររស់្រូបតអុីនខុសគ្នាដូចបមេច?
េក្ខណៈខុសគ្នា
សាត់្សរ(សាត់របងវេ) សាត់មិន្សរ(សាត់សនលឹក្)
• គ្រចវា៉ាក្់បុិបទីតតភគ្រមៀបភៅតាមទិស្ភៅស្ត1 • គ្រចវា៉ាក្់បុិបទីតតភគ្រមៀបភៅតាមទិស្ភៅទេុយគ្នា
• ជាទគ្រមង់ង្វយ • ំ ុំ
ជាទគ្រមង់ស្មញ
• មិនស្ូែរឹងមាំ • រឹងមាំ

18. ចូរប្រៀរប ៀរ្រូបតអុីនង្ហយ និង្រូបតអុីនសាំញុ។

ំ
➢ លក្ខណៈដូចគ្នា៖ ភក្ីតភ ីងពីអាស្ុិតអាមីភន។
េក្ខណៈខុសគ្នា
្រូបតអុីនង្ហយ ្រូបតអុីនសាំញុំ
• ភក្ីតភ ង
ី ពីអាស្ុីតអាមីភនស្ុទធ • ភក្ីតភ ីងពីអាស្ុីតអាមីភន រួមជាមួយស្មាស្
ធាតុស្ដលមិនស្មនជាគ្របូភតអុីន។

19. ចូររក្េក្ខណៈខុសគ្នារវាង្រូបតអុីនសរនស និង្រូបតអុីន្គ្នរ់ ។

េក្ខណៈខុសគ្នា
គ្របូភតអុីនស្រសស្ គ្របូភតអុីនគ្រគ្នប់
• ជាម៉ាូភលគុលស្ែង ។ • ជាម៉ាូភលគុលតូចៗ ។
• មិនរលាយក្ាុងទឹក្ ភហីយស្វិត។ • រលាយក្ាុងទឹក្។
• មានភៅក្ាុងស្ស្បក្ ស្ក្់ និងគ្រក្ចក្។ • អង់ស្ុីមភស្េីរទាំងអស្់ជាគ្របូភតអុីនគ្រគ្នប់។
• មាននទីជាអាក្ការពារ ជាអាក្ភ្វីចលន និង • មាននទីជាអង់ស្ុីម អង់ទីក្រ ភអម៉ាូក្លូបើន
ជា គ្របូភតអុីនទគ្រមង់។ និង អាល់បុយមីន។

20. ចូរប្រៀរប ៀរ្ក្បពញអិចសូ្គីន និង្ក្បពញអង់ដូ្គីន។

➢ លក្ខណៈដូចគ្នា៖ ទលិតនិងបភញ្េញស្មរធាតុភទសងៗ។
េក្ខណៈខុសគ្នា
្ក្បពញអិចសូ្គីន ្ក្បពញអង់ដូ្គីន
• មានបំពង់នំ • គ្ន្នបំពង់នំ
• ទលិតរស្រំលាយអាហារ ស្ំណល់ភមតាបូលីស្ • ទលិតអរម៉ាូន
• មានអំភពីភៅភលីស្មរធាតុោមួយក្ាុងលំហ • មានឥទធិពលភៅភលីភកាស្ិកាភគ្នលភៅ
សន ស្រីរាងគឬភចញភគ្រៅស្មរពាងគកាយ • បភញ្េញអរម៉ាន
ូ ភៅក្ាុងចរនតឈាម
• បភញ្េញរស្រំលាយតាមបំពង់នំ
21. ចូរប្រៀរប ៀរអរមូនរុិរទីតនិងអរមូនបសេរ៉៉ូអុីត។
➢ ចំណុចដូចគ្នា៖ ភាាប់ភៅនឹង្្ួលភកាស្ិកាភគ្នលភៅ មានឥទធិពលភលីភកាស្ិកាភគ្នលភៅ
បំស្បលងនទីភកាស្ិកាភគ្នលភៅ។
េក្ខណៈខុសគ្នា
អរមូនរុិរទីត អរមូនបសេរ៉៉ូអុីត
• ម៉ាូភលគុលសនគ្រចវា៉ាក្់អាស្ុីតអាមីភន • ម៉ាូភលគុលលីពត
ី តូចៗ
• មិនអាចឆ្លងកាត់ភាាស្ភកាស្ិកាបានភទ • អាចឆ្លងកាត់ភាាស្ភកាស្ិកាបាន
• ស្ក្ម្ភាពភក្ីតភ ីងភៅក្ាុងស្ុីតូបាលស្ • ស្ក្ម្ភាពភក្ីតភ ីងភៅក្ាុងសណវយ៉ាូ បនេប់
មក្ក្ាុងស្ុីតូបាលស្
• ភ្វីស្ក្ម្ភាពភលឿន • ភ្វីស្ក្ម្ភាពយឺត
• មានឥទធិពលភលីភកាស្ិកាភគ្នលភៅរយៈភពលនលី • មានឥទធិពលភលីភកាស្ិកាភគ្នលភៅរយៈភពល
យូរ

22. ចូរប្រៀរប ៀរអរមូនអុក្សុីតូសុីន និងអរមូន្រូឡាក្់ទីន។

េក្ខណៈខុសគ្នារវាងអរមូនអុក្សុីតូសុីន និង អរមូន្រូឡាក្់ទីន
អរម៉ាូនអុក្ស្ុីតូស្ុីន
• ទលិតភោយភកាស្ិកាណឺរ៉៉ូនបភញ្េញភៅក្ាុង អុី
ប៉ាូតាឡាមុស្
• បភញ្េញភោយអុីប៉ាូេីស្ភគ្រកាយ
• បភញ្េញភៅភពលស្គ្រមាលក្ូន
• ភភាែចគ្រក្ភពញទឹក្ភោោះឱ្យបភញ្េញទឹក្ភោោះភពល
បំភៅក្ូន
• ភភាែចការក្ន្ត្នតក្់សនស្មច់ដុំរលីងភៅក្ាុងស្បូន
ស្ដលជួយជគ្រមុញទារក្ពីក្ាុងស្បូនមាតយភៅ
ភពលស្គ្រមាលក្ូន
អរម៉ាូនគ្របូឡាក្់ទីន
• ទលិតភោយភកាស្ិកាគ្រក្ភពញអុីប៉ាូេីស្មុន
• បភញ្េញភោយអុីប៉ាូេីស្មុន
• បភញ្េញភៅភគ្រកាយភពលស្គ្រមាលក្ូន
• ភភាែចឱ្យគ្រក្ភពញទឹក្ភោោះឱ្យលូតលាស្់ និង
ទលិតទឹក្ភោោះ។
• មាននទីក្ាុងភមតាបូលីស្ខ្លញ់ និងគលុយស្ុីត

23. ចូររក្ភាពខុសគ្នាននការរង្ហាត់ជ្ិត និងការរង្ហាត់ឆ្ងាយ។

ភាពខុសគា
ការរង្ហាត់ជ្ិត ការរង្ហាត់ឆ្ងាយ
• បង្វាត់រវាងក្ូនភក្ីតភចញពីភមបាស្តមួយ ឬ • បង្វាត់រវាងពូជនុស្គ្នា ឬមានស្ស្គ្រស្ឡាយឆ្មាយ
រវាងក្ូននិងក្ូន ពីគ្នាឬ គ្របភេទនុស្គ្នា
• .ស្នតនភគ្រកាយមានក្មាលង
ំ ជើែិតភនោយ លទធ • អុីគ្របើតមានក្មាលង
ំ ជើែិតខ្លង
ំ ្ន់នឹងជំងឺ ឆ្មប់
ភាព បនតពូជថយចុោះ បភងាើតភាពមិន លូតលាស្់លអ ទតលទ
់ ិនាទលនែស្់
 គ្របគ្រក្តីសនគ្រក្ូម៉ាូ
ស្ូមនំភៅរក្ការែិនស្ទុតពូជ។ • អារ មិនអាចបងាក្ភំ ណីតបាន ក្ាុងក្រណីភមបា
• អាចបភងាើត និងរក្ោនូែពូជស្ុទធចំភពាោះលក្ខណៈ គ្របភេទនុស្គ្នា។
អន់។
24. បតីរងគួយបៅទវីរអាបមរិចខាងតបូង និងរងគួយបៅបកាះកាឡារក្ូសខុសគ្នាដូចបមេច?
ភាពខុសគ្នា
រងគួយបៅទវីរអាបមរិចខាងតបូង រងគួយបៅបកាះកាឡារក្ូស
• មានគ្រក្ញុភំ ជើងតូច • មានគ្រក្ញុភំ ជើង្ំ
• អាចភតាងភលីភដើមភ ី • អាចភតាងថ្រអិលតាមមាត់ស្មុគ្រទ
• ស្ុីស្លឹក្រុក្ខជាតិ និងស្តវលអិត • ស្ុីស្មរាយស្មុគ្រទ
25. ចូរប្រៀរប ៀរជ្ប្មីសបោយមនុសស និងជ្ប្មីសបោយ មមជាតិ។
➢ ភាពដូចគ្នា៖ បស្គ្រមបគ្រមួលជាក្តាតទតលល
់ ក្ខណៈថ្ើដល់ជភគ្រមីស្ភោយ្ម្ជាតិ
និងជភគ្រមីស្ភោយមនុស្ស។
ភាពខុសគ្នា
ជ្ប្មីសបោយ មមជាតិ ជ្ប្មីសបោយមនុសស
• ភាែរស្់ោស្ដលបនោុ់ំភៅនឹងលក្ខនណឌជើែិត • មនុស្សភគ្រជើស្ភរីស្ស្តលក្ខណៈោស្ដល
រស្់ភៅក្ាុង្ម្ជាតិអាចរស្់រានមានជើែិត តគ្រមូែនឹងភស្ចក្តីគ្រតូែការរបស្់នលួន។
បនតពូជ ភហីយបញ្ាូនលក្ខណៈភៅស្នតន លំនភំ នោះនំឱ្យភក្ីតពូជស្តវគ្រស្ុក្ និង
ភគ្រកាយ។ រុក្ខជាតិោ។
ំ
26. ចូររក្េក្ខណៈខុសគ្នារវាងពពួក្ និងស គមន៍។
ភាពខុសគ្នារវាង ពពួក្ និងស គមន៍
ពពួក្ ស គមន៍
• ស្មរពាងគកាយក្ាុងគ្របភេទមួយរស្់ភៅក្ាុង • ស្ំណុសំ នគ្របភេទភទសងៗរស្់ភៅក្ាុង
តំបន់មួយតូចល្ម តំបន់មួយលាតស្នធឹង្ំ
• ចំនួនស្មជិក្តិចជាងស្ហគមន៍ • មានស្មាជិក្ភគ្រចីនជាងពពួក្។