DIJAGONSTIKA - UVOD

Dr Sandra Vujkov
vujkovsandra@gmail.com
Multidisciplinarnost dijagnostike
• Predmet merenja – sportista (Antropološke karakteristike
– elementi strukture sportista – metodološki gledano)
• Antropološke karakteristike:
• Morfološke (antropometrija, telesna kompozicija)
• Funkcionalne (kardiorespiratorni sistem, biohemija)
• Biomehanička (kinetički, kinematički, elektromiografski
pokazatelji + analiza TE-TA elemenata)
• Motoričke (bazične i specifične)
• Psihodijagnostika (konativne i kognitivne, interakcija sa
okruženjem)
• Svaki od navedenih podsistema mora biti u funkciji
celovitog sagledavanja stanja sportiste
Morfološke karakteristike
• Antropometrijska merenja –
merenja fizičkih dimenzija
ljudskog tela
(longitudinalnost,
transverzalnost,
voluminoznost i masa,
potkožno masno tkivo),
njihova obrada i analiza
dobijenih merenja
• Telesna kompozicija – u
celosti, segmentarno (BMI,
%FM, % FFM, MM, BM, TBW,
intra/ekstra cellular, mineralni
sastav) - bioimpedanca,
DEXA, CT, MR
 Funkcionalna dijagnostika

• Široko područje dijagnostike opšte-

funkcionalnih sposobnosti
laboratorija i teren (HR; VO2, AnP, Rf,
VE,...) tredmil, bicikl ergometar,
veslački, plivački, ručni,...
• Fiziološki odgovori i biohemijske
reakcije organizma na terenu u
situacionim uslovima (La, elektolitni
status,...)
 Biomehanička dijagnostika
• Prikupljanje relevantnih kvalitativnih
i kvantitativnih parametara sportske
tehnike (omogućuju definisanje
stepena tehničke pripreme,
modelovanje tehnike, korekciju
izvođenja tehnike)

• Modelovanje tehnike – kontinuiran

proces u cilju optimizacije kretanja,
uzimajući u obzir sve sposobnosti i
karakteristike sportiste
Motorička dijagnostika
• Dragoceni podaci o nivou i karakteru razvijenosti
bazičnih i specifičnih motoričkih sposobnosti na koje
je trenažni proces direktno usmeren...
• Raspored i doziranje trenažnih operatora (O+I+F) nije
moguće OPTIMALNO odrediti bez dijagnostikovanog
stanja MS na samom početku trenažnog procesa...
Psihodijagnostika
• Takođe važno mesto pri utvrđivanju stanja
treniranosti i potencijala sportiste
• Posebno ponašanje sportiste u specifičnim
trenažnim i takmičarskim uslovima
(motivacija, volja, anksioznost, brzina
reakcije, stepen agresivnosti, kognitivne
funkcije,...)
 Faktori sportske sposobnosti
• Dominantne sposobnosti sportiste su rezultat većeg broja
faktora u interakciji...

Faktori sportske sposobnosti

Genetske predispozicije
Trening
– niz karakteristika i sposobnosti Zdravstveni status
-Optimalna trenažna tehnologija,
(morfologija, kardio-resp sistem, - bolesti, povrede, dijeta - ishrana,
optimalni razvoj i kontrola treniranosti,
mišićni sistem, metabolizam, stepen lekovi, san
praćenje genetskih predispozicija
adaptacije,...

Integrator dimenzija

Motoričkih
Fizioloških
Psiholoških
Biomehaničkih

VRHUNSKE SPORTSKE SPOSOBNOSTI

Ukratko...
• Dijagnostika predstavlja niz postupaka kojima
se utvrđuju individualne karakteristike
ispitanika testiranjem ključnih sposobnosti i
osobina, a cilj joj je proceniti morfološke
karakteristike, stanje motoričkih i
funkcionalnih sposobnosti i nivo specifičnih
svojstava pojedinca.
• glavni cilj kontrole u sferi vrhunskog
sportskog majstorstva je optimizacija
trenažnog i takmičarskog procesa, na osnovu
objektivne informacije o efektima
primenjenih uticaja na sportistu.