EVRE VE ORMAN BAKANLII evre Ynetimi Genel Mdrl

BYK ENDSTRYEL KAZALAR N ACL DURUM PLANLAMASI

Byk Endstriyel Kazalarn Kontrol Hakknda Ynetmelik (Resmi Gazete Tarihi: 18 Austos 2010, Say: 27676)

Acil durum planlar hakkndaki bu Rehber Dokman hazrlanrken, Byk Kazalar iin acil durum planlamas, HSG191, Salk ve Gvenlik daresi, ngiltere. rehber dokman gz nnde bulundurulmutur. Acil durum planlarna ait bilgiler, acil durum planlarn hazrlayanlar, iletmeciler, valilik ve/veya belediyeler, acil servis hizmetleri vb. de dahil olmak zere bir kurulutaki byk endstriyel kazalara mdahalede bulunmas gerekenler iin uygulamalara yol gsterici olarak verilmitir. Ayrca, bu rehber dokman www.cevreorman.gov.tr adresinden temin edebilirsiniz.

indekiler 1- Giri 2- Acil Durum Planlamasnda Genel Konular 2.1. Giri 2.2. Acil Durum Planlarnn Hazrlanmas ve Uygulanmas 2.3. Dahili Acil Durum Planlar 2.4Dahili Acil Durum Planlar in Kontrol Listesi 2.5. Harici Acil Durum Planlar 3 Byk Kazalarn Halk Sal Ynleri 4 Byk kazalarn evresel ynleri 5 Eitim ve tatbikat 6.1. Acil durum planlarnn Uygulanmas 6.2 Acil durum planlarnn gzden geirilmesi ve gncellenmesi 6 Kamunun bilgilendirilmesi ve uyarlmas 7 Acil servis hizmet birimlerinin bilgi ihtiyalar

1- Giri: Byk Endstriyel Kazalarn Kontrol Hakknda Ynetmelie gre; st seviyeli kurulularn iletmecilerinin dahili acil durum planlarn hazrlamalar ve uygulamalar bununla birlikte, yetkili mercilerin de bu st seviyeli kurululara gre harici acil durum planlarn hazrlamalar ve uygulamalar gerekmektedir. Ynetmeliin 11, 12, 13, 14 nc maddeleri acil durum planlarnn (hem dahili hem harici) hazrlanmas ve dier hususlara ilikindir. Acil durum planlar Ynetmeliin Ek IVte belirtilen bilgileri iermek zorundadr. st seviye kuruluun iletmecisi tarafndan, Ynetmeliin drdnc blmne gre, Ynetmeliin Ek IV Ksm 1de belirtilen hedeflere ulamak iin yeterli olacak ve en azndan Ek IV Ksm 2de belirtilen bilgileri ieren bir dahili acil durum plan hazrlanr. Bu rehber dokmann yaynlanmasnn amac da acil durum planlamasnn etkin bir ekilde uygulanmasn salamak amacyla referans olmaktr. Bu Rehber Dokman, evre ve Orman Bakanl tarafndan Byk Endstriyel Kazalarn Kontrol Hakknda Ynetmeliin 9 uncu maddesinin beinci fkras gerei hazrlanmtr. Bu Rehber Dokmanda Yetkili Merciye yaplan herhangi bir atf, ilgili yetki alanlar dahilinde evre ve Orman Bakanlna bir atf olarak yaplacaktr.

2 Acil Durum Planlamasnda genel konular

2.1 Giri
1. Bu rehberde yer alan bilgiler, byk kaza tehlikeleri ile ilgili kurulularda dahili ve harici acil durum planlamas konusunda sorumluluu olan herkese, iletmecilere, yerel yetkililere ve acil durum ekiplerine yardmc olacaktr. 2. Ynetmeliin acil durum planlamasna ilikin gereklilikleri, yalnzca st seviyeli kurulular iin uygulanrken, bu klavuzda yer alan bilgiler alt seviyeli kurulularn BKPde, acil durum dzenlemelerini oluturmalar iin de yardmc olabilir. 3. Acil durum planlarnn hedefleri Ynetmelikte Ek IV Ksm 1de belirtilmektedir. 4. st seviyeli kurulular iin iki adet acil durum plan oluturulmaldr. a. lgili kuruluun iletmecisi tarafndan hazrlanan, alan iinde alanlarn acil durum mdahelesini tanmlayan, dahili acil durum plan, b. Ynetmelikte belirtildii ekilde yerel yetkililer tarafndan hazrlanan, harici etkileri olan dahili acil durumlara yaplacak koordineli mdahaleyi tanmlayan, harici acil durum plan. 5. Her iki acil durum plannn birbirleriyle nasl uyum salayaca detaylandrlmaldr. Dahili acil durum plan, kurulu iletmecisinin alan d acil durum mdahelelerine yardmc olacak dzenlemeleri; Harici acil durum plan ise alan ii acil durum mdahelelerine yardm salayacak dzenlemelere ait detaylar iermelidir. 6. Dahili acil durum plan asgari gereklilikleri Ynetmelikte Ek IV Ksm 2de belirtilmektedir. 7. Harici acil durum plan asgari gereklilikleri Ynetmelikte Ek IV Ksm 3de belirtilmektedir. 8. Dahili acil durum plan hakknda alanlar ve sahada dier alanlar ile gr al veriinde bulunulmaldr. 9. Harici acil durum plan hakknda acil durum ekipleri ve halk ile gr al veriinde bulunulmaldr. 10. nsanlarn veya evrenin ciddi bir ekilde etkilenmesiyle sonulanabilecek byk kazalarn oluabilecei her durumda, doru planlama byk kaza etkilerinin asgari dzeye indirilmesi konusunda yardmc olacaktr. Doru planlama ayn zamanda kaynaklarn iyi kullanlmasn da mmkn klacaktr. 11. Acil durum plan, acil durumun her safhasnda gerekli olacak acil durum mdahale dzenlemelerini (ihtiya duyulacak acil gereksinimler, uzun dnemli iyiletirmeler) kapsamaldr. Kazann meydana gelii itibariyle geen ilk birka saat, acil durumlara

mdahele ile ilgili etki azaltc nlemlerin baarsn etkileyen kilit kararlarn byk bir bask altnda, ksa srede alnd kritik safhalardr. Bu nedenle, muhtemel bir dizi olay ve bunlara kar alnmas gereken tedbirlerle ilgili planlarda belirtilecek detayl anlay acil bir durum karsnda grev alacaklar iin faydal olacaktr. 12. Ek olarak, byk bir kaza sonucunda soruturma almas halinde; acil durum plan, taraflarn kendilerinden beklenen dzenlemeleri (byk kazaya kar hazrlk safhasnda) yaptklarn kantlamalar iin kullanlabilir. 13. Yerel yetkililer ve ilgili kurulu iletmecisi uygun ve yeterli planlarn hazrlanmasn salamaldr. letmeci dahili acil durum planndan, yerel yetkililer ise harici acil durum planndan sorumludur. Her iki durumda plan hazrlayan kiiler ve ilgili dier kurum ve kurulular arasnda bilgi al verii yaplmas, planlama sreci iin belli bal en nemli unsurdur. Bu aamada btn taraflarla kapsaml grmelerin yaplmas gereklidir. 14. Acil durum mdahale srecinde grev alacak tm yetkililer, kurum ve kurulular, acil durum planlarnn hazrlanmasnda yer almaldr. Kurum ve kurulularn ilgili olduklar konularda birbiri ile akmas ve elimesi durumunda iyi bir koordinasyon ve uzlama gereklidir. Kurum ve kurulularn yetkilileri acil durum koordinasyon grubu veya benzer bir grup oluturularak toplanmal, acil durum plannn gelitirilmesi, plann denetlenmesi gibi almalarda yardmc olmal ve ilgili dier kurum ve kurulularla grmeler yapmaldr. 15. Meydana gelebilecek byk bir kaza sonrasnda grev yapmak zere bir stratejik koordinasyon grubunun oluturulmas gereklidir. Bu grup, acil durum mdahele sreci iinde yer alan kurum ve kurulularn yeterli ekilde hazrlanmasndan ve ilgili kurulular arasndaki koordinasyondan sorumlu olacaktr. Bu grup acil servis hizmetleri yetkilileri, yerel yetkililer ve yerel salk kuruluu temsilcilerinden oluturulmaldr. 16. Bir kurulu iletmecisi, dahili acil durum plannn hazrlanmasnda aada belirtilen kii ve kurulularn grne bavurmaldr: a. iler ve uzun sreli iler stlenen alt iverenler, b. tfaiye tekilat, c. Emniyet tekilat, d. Ambulans servisleri, e. Yerel salk yetkilileri, f. Sivil savunma yetkilileri, g. Sahil gvenlik (eer gerekli ise), h. evre ve Orman Bakanl, i. lgili valilik ve/veya belediyeler, j. lgili organize sanayi blgesi yetkilileri, 17. Dahili acil durum plan ierii, kurulu alanlar ve uzun sreli iler stlenen alt iverenler ile gerekletirilecek grmeler, tartma gruplar veya alma gruplar ile yaplan dorudan grmeler veya seilmi ii temsilcileriyle yaplan grmeler ile gerekletirilebilir. 18. Acil servis hizmetlerine ait grevlerin, dahili acil durum plan ile ilgili dzenlemelere dahil edilmeden nce tartlmas ve konuyla ilgili gr birliine varlmas gereklidir.

Bu sayede planda belirtilen dzenlemelerin, acil servis hizmetlerinin mdahale planlar ile uyumlu olmas salanr. 19. Dahili acil durum plan ile harici acil durum plan arasndaki uyumun st dzeyde salanmas amacyla dahili acil durum plan hakknda yerel yetkililer ile grlmelidir. 20. Yerel yetkililer, harici acil durum plannn hazrlanmasnda aada belirtilen kii ve kurulularn grne bavurmaldr: a. letmeciler, b. evre ve Orman Bakanl, c. alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl, d. tfaiye tekilat e. Emniyet tekilat f. Ambulans servisleri g. Yerel salk yetkilileri, h. Sivil savunma yetkilileri, i. Sahil gvenlik (gerekli ise), j. Yerel halk temsilcileri. 21. Salk yetkililerin halk sal ile ilgili sorumluluklar bulunmaktadr. Salk yetkilileri kimyasallarn aa kmasn da ieren evresel tehlikelerin kontrol ile ilgili dzenlemelerde yer almaldrlar. Hastanelerde, acil durum planlar dikkate alnarak byk bir kaza neticesinde kazazedelerin hastane tarafndan kabul ile ilgili uygun dzenlemelerin gerekletirilmesi salanmaldr. 22. Harici acil durum plannn hazrlanmas esnasnda dier kurum ve/veya kurulularn grlerinin alnmas da gerekebilir. Bu kurum ve/veya kurulular, meydana gelen byk kazalara mdahale almalarnda yer alabilecek ve rolleri harici acil durum plan kapsamna dhil edilecek kurum ve/veya kurululardr.

a. Acil Durum Planlarnn Hazrlanmas ve Uygulanmas

23. Acil durum planlar, plan uygulamaya geildiinde byk kazalara kar yeterli mdahaleyi salayacak ekilde hazrlanmal ve yaplandrlmaldr. 24. Acil durum planlarnn balca amalar Ynetmeliin Ek IV Ksm 1inde belirtilmektedir. 25. Acil durum planlama sreci; a. Potansiyel byk kazalarn kayda deer kaynaklarnn, eidinin, byklnn ve sonularnn tanmlanmas, b. Gerek rgtlenme gerekse teknik adan acil durum mdahele hedeflerinin tespit edilmesi, c. Acil durum mdahelesi iin ihtiya duyulan unsurlarn (prosedr, grev talimatlar ve kaynaklar-bilgisayar donanm ve yazlm) tanmlanmas, d. Kurum ve kurulularn ve kilit pozisyondaki kiilerin tanmlanmas, e. Acil durum mdahalesi ile ilgili ihtiya duyulan prosedrler ve rollerle ilgili kurulu ve kiilerin uzmanlklarnn, dzenlemelerinin ve kapasitelerinin tanmlanmas ve byk kaza senaryolar iin belirlenen acil durum mdahele kaynaklarnn yeterliliinin belirlenmesi,

f. Acil servis hizmetleri ile ilgili dzenlemeler gibi her bir alt-plan da ieren tm acil durum mdahalelerinin ne ekilde koordine edileceinin belirlenmesi, g. Acil durum mdahalesi ve mdahale ile ilgili sorumluluklarn belirlenmesi, h. Rutin prosedr ve kaynaklarn, uygun ve yeterli olmad durumlarn belirlenmesi ve bunlarn yerine ne yaplmas gerektiinin tanmlanmas, (bu alma, rutin prosedr ve kaynaklarn deitirilmesi gereken zamann nasl fark edileceini ve deiikliin nasl uygulanacan iermelidir) i. Plann tasarland ekilde uygulanmasnn salanmas iin gereken unsurlarn belirlenmesi, ana bileenlerini iermelidir. 26. Acil durum planlar, her iletmenin ileride oluabilecek olas acil durumlar karsnda ortaya kacak ihtiyalara ve bu ihtiyalar ile ilgili dzenlemelere dayanlarak hazrlanmaldr. Acil durum planlar, ilgili kuruluun karlaabilecei tm olas byk kazalara deinmeli ancak planlamann boyutu kazann olma ihtimali ile orantl olmaldr. 27. Gvenlik raporunda belirtilen byk kaza tehlikeleri, dahili acil durum planlamas iin temel oluturmaldr. 28. Dhili acil durum plan, ngrlen byk kaza senaryolarnda yer alan durumlarla ba edilebilmesi iin normal ve zel kontrol dzenlemelerine ait detaylar iermelidir. Karlalabilecek durumlar farkllk gsterecei iin dzenlemeler, kuruluun karmakl ve bykl, srmekte olan proseslerin doas ve kullanlan malzemeler, iletmede alan personel says, kaynaklarn uygunluu ve kuruluun yeri dikkate alnarak yaplmaldr. 29. Dahili acil durum plan, gvenlik ynetim sisteminin bir paras olmaldr. Plan, ngrlebilir tm acil durumlarla ba edilmesi iin gerekli kiiler, kaynaklar ve bilgilerin hazr olmasn ve bunlarn olas bir durum karsnda harekete geirilmelerini salayacak uygun ve koordineli dzenlemeleri iermelidir. 30. Acil durum planlarnn baz bileenleri; a. Acil servis hizmetleri ile ne zaman ve nasl temasa geilecei, b. Grevi kimlerin stlenecei ve nelerden sorumlu olacaklar, c. Acil durum mdahalesi ile ilgili prosedrler, d. Belirli durumlar ile ilgili zel prosedrler; e. htiya duyulacak zel ekipmanlar da ieren kaynaklarn mevcudiyeti ve ulalabilirlii, f. Bilginin nasl ve nereden alnaca, g. Acil durum mdahalesinde bulunacak kiilerin, kolayca nasl tannaca ve birbirlerini nasl tanyacaklar, h. Acil durum mdahalesinde bulunacak kiilerin buluma noktalar ve bu kiilerin nasl haberleecekleri, gibi acil durum mdahalesi ile ilgilidir. 31. Acil durum plannn dier bileenleri ise; a. Acil durum planlamaclarnn eitimi, b. Plan ile ilgisi olan kiilerin eitimi, c. Plann ve plan kapsamnda bulunan bileenlerin nasl denenecei,

d. Plann ve plan kapsamnda bulunan bileenlerin nasl gncellenecei, e. Deiiklikler ve karlan dersler gz nnde bulundurularak plan ve plan kapsamnda bulunan bileenlerin yeniden nasl incelenecei ve gzden geirilip dzeltilecei, gibi plan yapma almalar ile ilgilidir. 32. Acil durum planlar yazl olmal, dzenlenen belgeler, ngrlen tm byk kaza senaryolarn, gerekli btn kaynaklar, ilgili kii ve kurulular kapsayan anlama ve prosedrleri kayt altna almaldr. 33. Acil durum planlar temel esaslardan taviz vermeden mmkn olduunca az ve z olmaldr. 34. Acil durum planlarnn hazrlanmas ilerinin byk bir blm, kiiler ve kurulular arasnda bilgi ve fikir al veriinin yaplmas ile ilgilidir. Acil durum planlarnn hazrlanmas esnasnda bu konunun en etkin yolla gerekletirilmesi ve ciddi bir ekilde dikkate alnp gz nnde tutulmas gerekir. 35. Gz nnde tutulmas gereken en nemli unsurlardan biri de acil durum mdahalesinde yer alacak farkl kurulular adna basn ve halkla ilikileri yrtecek kiiler arasnda bir ba kurulmasdr. Bu sayede basna ve halka verilecek demelerin tm taraflarca ortaklaa alnm ve onaylanm olmas salanacaktr. Bu demeler ayn zamanda acil yardm hatlar araclyla elde edilecek bilgileri de iermelidir. 36. Acil durum planlar gncellenmeli ve ihtiya duyulduunda herhangi bir gecikmeye mahal brakmakszn uygulanmaldr. Plan kapsamnda yer alan kii ve kurulularn grev ve sorumluluklar Ne zaman? Nerede ve Nasl? Yapacaklar ile ilgili hususlar kapsayacak ekilde dzenlenmelidir. 37. Acil durum plannda belirlenen ilkeler, eitimlerde, tatbikatlarda ve meydana gelen byk bir kaza durumunda izlenmelidir. 38. Acil durum plan, olas bir acil durumda ihtiya duyulaca dnlen tm bilgileri iermelidir. Plan kapsamnda yer alan kiiler iin hazrlanan prosedrler elimemeli, basit, ak ve z olmal, kuruluun bykl ile uyumlu ve acil durum mdahalesi ile ilgili azami esneklie sahip olmaldr.

b. Dahili Acil Durum Planlar

39. Dhili acil durum plan, iletmecinin tehlikeli maddelerin ortaya kmas da dahil byk kazalara eksiksiz bir ekilde mdahalesini kapsar. 40. Dhili acil durum plannda, gereklemesi en muhtemel olaylar zerinde younlalmal ve planlama dzeyi kazann gerekleebilme olasl ile orantl olmaldr. 41. Plann, birden fazla kaza durumunun birlemesi ve olumsuz hava koullar gibi durumlar neticesinde normalde gerekleme olasl olduka dk olan durumlar karsnda uygulanabilirliinin devam ettirilmesini salayacak esneklie sahip olmas gerekmektedir.

42. Dhili acil durum plannda, acil bir durum iin iletmecinin alanlar nasl hazrlayacana, acil bir durumun nasl kontrol altna alnacana ve etkilerinin ne ekilde azaltlacana dair detaylar belirtilmelidir. Planda ayn zamanda muhtemel kazann etki alan dnda kalan kurum ve kurululardan alnacak yardmlar iin nasl balant kurulaca, kurulu alanlarnn bahsi geen kurum ve kurululara ne ekilde yardmc olaca (herhangi bir alan d etki azaltc nleme yardmc olmak da dhil olmak zere) detaylandrlmaldr. 43. Acil bir durumda mevcut kaynaklarn en iyi ekilde kullanlmas ve meydana gelebilecek karmaann nlenmesi iin dhili acil durum plannda grevlendirilmi kilit personelin adlar ve i tanmlar belirtilmelidir. Grevlendirilen personelin adlarnn ve iletiim numaralarnn yazl olduu dokmannn hazrlanarak plana eklenmesi ve deiiklikler sz konusu olduunda bilgiler gncellenmelidir. 44. Ynetmelik gerei acil durum prosedrlerini belirlemeye yetkili kiiler ile tesisteki acil durumlarn etkilerini azaltc/dzeltici faaliyetlerden sorumlu olan ve koordine eden kiilerin isim ya da unvanlarnn dhili acil durum plannda belirtilmesi gerekmektedir. Bu iki grevi ifa eden kiiler kaza kontrolr ve ba kontrolr olarak adlandrlr. Kk lekli alanlarda bu iki grev tek bir kii tarafndan yrtlebilir. 45. Kaza kontrolr, kazann meydana geldii alann kontrolnden sorumludur. Bu kiinin kaza alan ve civar durumu hakknda detayl bilgilere sahip olmas gerekmektedir. Kaza kontrolrl grevi kaza durumunda kurulu yneticisi, vardiya sorumlusu veya vardiya amiri tarafndan gerekletirilebilir. Kaza kontrolrl grevi 24 saat sresince kesintisiz olarak yerine getirilmelidir. Az sayda alann bulunduu veya 24 saat srekli allmayan i yerlerinde acil bir durumda nemli fonksiyonlarn yerine getirilmesini salayacak uygun ynetim dzenlemelerinin yaplmas gereklidir. 46. Kaza kontrolrnn sorumluluklar; a. Kaza kontrolr olayn meydana geldiini fark ettii anda olayn byk bir kaza olup olmadn veya byk bir kaza haline dnp dnmeyeceini deerlendirerek, byk bir kaza durumu sz konusu ise dhili acil durum plann, gerekiyorsa ayn zamanda harici acil durum plann da harekete geirir. b. Kaza kontrolr, ba kontrolr olay yerine gelinceye kadar onun grevlerini stlenmeli ve aada belirtilen grevleri yerine getirmelidir. 1. Acil servis hizmetlerine haber verilmesinin salanmas, 2. Kurulu iinde uygun alarm sistemlerinin devreye alnmasnn salanmas, 3. Halkn haberdar edilmesinin salanmas, 4. Etkilenmesi muhtemel tesislerin tahliyesi ve devre d braklmas gibi faaliyetlerin ynetilmesi, 5. Kilit personelin grev yerlerine arlmas. c. Kaza kontrolrnn asl grevi, byk bir kaza annda olayla ilgili tm operasyonun ynetilmesidir. Kaza kontrolrnn ana grevleri aadakilerini ierir; 1. Acil servis hizmet birimleri gelinceye kadar kurtarma, yangn sndrme ve benzeri dier almalarn kontrol altnda yrtlmesi, acil servis hizmet birim yetkilileri geldikten sonra bahsi geen grevlerin yetkili kiilere devredilmesi, 2. Arama ve kurtarma faaliyetlerinde itfaiye ekibi ile beraber allmas,

3. almalarda yer almayan personelin nceden belirlenen toplanma noktalarna tahliyesi. d. Kaza kontrolr ayn zamanda aada belirtilen sorumluluklar da stlenmelidir; 1. Acil durum kontrol merkezleri ile iletiim kurulmas amacyla uygun iletiim aralarnn bulunduu iletiim noktalarnn kurulmas, 2. Olay yerinde, acil servis hizmet birimleri tarafndan talep edilen bilgi ve tavsiyelerin salanmas, 3. Ba kontrolre bilgi verilmesi ve nemli gelimeler hakknda tesis ii acil durum kontrol merkezinin srekli ve eksiksiz olarak bilgilendirilmesi. 47. Ba kontrolr, tesis ii acil durum kontrol merkezinden tm operasyonu ynetmekle sorumludur. Ba kontrolrlk grevinin, tesis hakknda her trl bilgiye sahip, kurulu yneticisi veya mdr tarafndan yrtlmesi nerilir. 48. Ba kontrolrn ana sorumluluklar; a. Ba kontrolr, tesis ii acil durum kontrol merkezine giderek olaylarn kontrol ile ilgili btn sorumluluu almaldr. b. Acil bir durum sz konusu olduunda, ba kontrolr acil servis hizmet birimlerine haber verildiini ve durum gerektiriyorsa harici acil durum plannn harekete geirildiini teyit etmelidir. c. Kaza durumu ve kazann doasna bal olarak ba kontrolr; 1. Acil durum kilit personelinin harekete gemesinin, 2. Kuruluun dnda kalan ve dorudan etkilenen alanlar iin de etkili bir kontroln gereklemesinin, 3. Kazayla ilgili gereklemesi muhtemel durumlarn nceden kestirilmesine yardmc olmas amacyla edinilen bilgiler dorultusunda gelimelerin gzden geirilerek gerekli deerlendirilmelerin yaplmasnn, 4. Kaza kontrolr ve dier kilit personelle temas kurarak tesislerin devre d braklmas ve binalarn tahliye edilmesi ile ilgili faaliyetlerin ynetilmesinin, 5. Kazazedelere yeterli zenin gsterilmesi ve eer gerekiyorsa kazazedelere ilave yardm yaplmasnn, 6. Polis ile i birlii halinde, kayp ve yaral kiilerin yaknlarnn haberdar edilmesinin, 7. Hava tahminleri iin ilgili kurulularla iletiimin salanarak hava koullarnda ksa vadede meydana gelmesi beklenen deiiklikler hakknda gerekli bilgilerin, 8. Kazann kurulu d alanlar zerindeki muhtemel etkileri hakknda dardaki ilgili kurululara tavsiyelerde bulunulmasnn, 9. Btn personelin varlnn kontrolnn, 10. Kurulu iindeki trafik aknn kontrol edilmesinin, 11. Meydana gelen acil durum ve etkisinin azaltlmas iin yaplan mdahalelerin, verilen kararlarn, gerekletirilen eylemlerin ve karlan derslerin kant olmas amacyla kayt altna alnmasnn, 12. Kurulu personelinin yiyecek, iecek ve salkla ilgili temel ihtiyalarnn karlanmasnn ve yaknlarnn bilgilendirilmesinin, 13. Acil servis hizmet birimleri ile irtibata geildikten sonra bilgi ve deme verilmesi iin basnla balant kurulmasnn, 14. Kantlarn korunmas iin mmkn olan en st dzeyde nlem alnmasnn,

15. Acil durum sonrasnda etkilenen alanlarn rehabilitasyonu ile ilgili almalarn kontrol edilmesinin, salanmasndan sorumludur. 49. Tesis ii acil durum kontrol merkezi dhili acil durum plan iinde dikkate alnmas gereken en nemli birim olup acil durum mdahale almalarnn ynetildii ve koordine edildii yerdir. Bu merkezde, acil durumlarda taktiksel ve operasyonel komut veren ve kontrol salayan ba kontrolr ile bu tarz durumlar iin grevlendirilmi dier personel ve acil servis hizmet birimi yetkilileri bulunur. 50. Tesis ii acil durum kontrol merkezinin, kaza kontrolr ve kurulutaki dier tesislerle iletiimin iyi olmas gerekmektedir. Ayn zamanda tesis ii acil servis hizmet birimleri araclyla tesis d noktalarla da iletiim balar iyi olmaldr. Bu balantlar aada belirtilmitir; a. Acil servis hizmet birim merkezleri, b. Hastaneler, c. irket ana merkezleri, d. Bu konuda dzenleme yetkisi olan kurum ve kurulular, e. Basn (Mmkn olan en az gecikme ile halk sal ve gvenlii ile ilgili tavsiyelerin duyurulmasnda yardmc olmas amacyla) 51. Ancak, tesis d acil durum kontrol merkezi kurulduktan sonra basn ile temas, tesis d basn temsilcisi aracl ile yaplacaktr. 52. Tesis ii acil durum kontrol merkezinde uygun kontrol metotlar ile ilgili karar verilmesi ve kaza ynetimine yardmc olmas amacyla kaza gelimelerini kaydeden tehizat bulunacaktr. Bu kaytlar ileride gerekleebilecek herhangi bir inceleme iin saklanacaktr. 53. Tesis ii acil durum kontrol merkezi aadaki unsurlar iermelidir. a. Acil durum personeline tahsis edilmi, i ve d iletiimi salayacak, kaza sonras personel yaknlarnn ve medyann sebep olabilecei ar yklemeden etkilenmemesini salayacak mekanizmay ieren tesis d iletiim ekipman bulunmaldr. Acil servis hizmet birimlerinin merkezi kontrol birimleri ile balantlarnn kurulmasn salamak zere iletiim dzenlemelerinin yaplmas. b. iletiimin salanmas amacyla dhili telefon ve telsiz sistemleri gibi uygun haberleme ekipmanlarnn kullanlmas. c. Tesis harita ve planlar aada belirtilen unsurlarn mevcut saha ii konumlarn aka gstermelidir. 1.Tehlikeli maddelerin nakledildii, depoland veya ilendii tm alanlar, 2.Varsa radyoaktif maddelerin yerini, 3.Gvenlik ekipmanlarn 4.Yangn hidrant, yangn iin kullanlacak boru hatt ve ilave olarak kullanlabilecek su kaynaklarnn konumunu, 5.Akarsu, drenaj sistemi ve su salama noktalarn, 6.Dier yangn sndrme malzemelerini, 7.letmeye ulam noktalar, tesis ii yol gzerghn (Bunlar, olayn devam durumunda kullanlamayacak ulam noktalarnn ve yol gzerghlarnn gsterilmesi amacyla iaretlenmelidir),

8.Acil servis hizmet birimleri tarafndan ykleme, boaltma ve personel tahliyesi amacyla kullanlabilecek nakil aralarn, 9.Toplanma noktalar ve kazazede bakm ve tedavi merkezlerini, 10.Yakn evrede bulunan ve kazadan etkilenebilecek topluluun bulunduu hastane, okul gibi kurulular ve evresel unsurlar. d. Kazann meydana geldii ve acil durum mdahale almalarnn gerekletirildii yerlerin, tahliye edilen alanlarn ve benzeri bilgilerin gsterilmesi amacyla kullanlacak tesis planlar. e. Alnan ve gnderilen mesaj kaytlarnn sakland malzeme ve aralar. f. Olay annda tesiste bulunan btn bilgilere eriim. g. Kaza mdahalesinde grevi olan tm personele ait iletiim numaralar. 54. Tesis ii acil durum kontrol merkezinin konumu belirlenirken olas byk kaza kaynaklarnn konumlar gz nnde bulundurulacaktr. Tesis ii acil durum kontrol merkezi en iddetli acil durumlar da dhil olmak zere her trl durumda faaliyetine devam edebilmelidir. 55. Byk iletmelerde veya toksik madde aa kmas ile sonulanabilecek olas kaza senaryolarnn ngrld kurulularda, birinin kullanm d kalmas durumda dierinin faaliyetine devam edebilecei iki adet kontrol merkezinin kurulmas uygundur. 56. Dahili acil durum plan, kaza sonrasnda gerekletirilecek temizleme ve restorasyon almalarn da kapsayan, tesis ii mdahale almalarnn yrtlmesini salayacak talimatlar iermelidir. Yetkili yneticilerin iletmede bulunmad durumlar iin uygun dzenlemelerin planda yer almas gerekmektedir. Deiikliklerin gncellenmesinde yardmc olmas amacyla, yetkilendirilmi personelin ad ve iletiim numaralarnn acil durum plan ekinde bulunmas gerekmektedir. 57. Dahili acil durum plan, ileride byk bir kazaya neden olabilecek olaylarn detaylarn ve byle bir durumda gerekletirilmesi gereken eylemleri iermelidir. Aada belirtilen unsurlar plan kapsamnda yer almaldr; a. nsanlara ve/veya evreye etkisi olabilecek olas kaza eitleri, b. Bu kazalarla baa klmas amacyla hazrlanm stratejiler, c. Acil durum mdahalesinde grevlendirilen personele ait detayl bilgi ve bunlarn sorumluluklar, d. Yangnla mcadele ekipman, hasar kontrol ve tamir aletlerinin uygunluk ve fonksiyonlar ile ilgili detaylar, e. Dier kaynaklarn uygunluk ve fonksiyonlar ile ilgili detaylar. 58. Dahili acil durum plan, sahadaki personelin maruz kalabilecei riskin snrlandrlmas ile ilgili dzenlemeleri belirtmelidir. Bu dzenlemeler, meydana gelebilecek byk kazalarn erken fark edilmesi amacyla kullanlacak sistemleri, ekipman ve tesis detaylarn, alandaki personel iin mdahale almalarnn (tahliye, barnak, personel koruma ekipmannn kullanmn) balatlmas ile ilgili sorumluluklar iermelidir. 59. Tesis d acil servis hizmet birimlerinin ne zaman ve hangi durumlarda arlacana dair dzenlemelerin detaylar planda belirtilmelidir. Plan ayn zamanda tesis d acil

servis hizmet birimlerinin mdahale ncesi ve mdahale srasnda ihtiyac olan bilginin tr, biimi, bilginin kimin tarafndan ve kime verileceine dair detaylar da iermelidir. 60. Plan, tesis ii personelin (alanlar, mteahhitler, ziyaretiler vb.) eitimi ve tesis d acil servis hizmet birimleri ile irtibata geilmesini salayacak dzenlemeleri iermelidir. 61. Tesis dndaki etkilerin azaltlmas almalarna yardmc olacak dzenlemeler aada belirtilen ve benzeri gerekli dier hususlar detaylar ile iermelidir; a. Tesis d acil servis hizmet birimlerinin kullanabilecei zel ekipman, bilgi veya tesis, b. Kuruluta basna deme verme grevine sahip personelin rol. 3.4Dahili Acil Durum Planlar in Kontrol Listesi 62. Aada belirtilen sorular, hazrlanan dhili acil durum plannn yeterliliinin deerlendirilmesi amacyla kullanlabilir. a. Olas olaylarn boyutu gereki bir ekilde tahmin edilerek plan kapsamnda yer alm mdr? Dikkate alnan olaylar, kk olaylardan byk kazalara kadar tamamn kapsamaldr. st seviyeli kurulu iletmecileri, gvenlik raporunda yer alan bilgilerden yararlanarak hazrlanan dhili acil durum plannn aada belirtilen unsurlar kapsadn dorulayabilmelidir. 1. Dikkate alnan olaylar ve bu olaylarn dhil edilme ve kapsam d braklma nedenlerini, 2. Olaylara neden olabilecek noksanlar ve hatalar, 3. Zaman izelgesini, 4. Olaylarn olabilirliini (mmkn olabildiince makul derecede deerlendirilerek), 5. Etki azaltma eylemleri yoluyla mmkn olduu kadar olaylarn etkilerinin azaltlmasn salayacak seenekleri. b. Farkl olay sonular yeteri derecede belirlendi mi? Her bir olay, meydana gelecek kaza sonucunda ortaya kacak tehlikeli madde miktar, ortaya kma hz, patlama etkileri, yangn kaynakl termal radyasyon etkileri ve olay sonucu ortaya kacak tehlikeli madde etkileri asndan deerlendirilmelidir. c. Farkl kaza trleri iin hazrlanan acil durum plann, acil servis hizmet birimleri ile birlikte yrtecek faaliyetler iin gerekli personel ve ekipmann srekli hazr bulundurulmas iin yeterli kaynaklar salanm mdr? rnein; Sndrme-soutma amacyla kullanlacak yeterli miktarda su bulunmakta mdr? Eer bu su, hortum araclyla kullanlacaksa bu i iin eitilmi kiiler bulunmakta mdr? d. Zaman izelgesi uygun bir ekilde deerlendirilmi midir? 1. Acil durum plan hazrlanrken, acil durumun balang zaman ile acil servis hizmet birimlerinin olay yerine varmas arasnda geen zaman ve ekiplerin hazrlanmalar iin gereken ek sre dikkate alnmaldr. Kurulu personeli tesis d acil servis hizmet birimleri gelinceye kadar gelien acil durum ile ba edebilmelidir. 2. Baz toksik maddelerin ortaya kmas hzl bir ekilde geliebileceinden byle bir senaryo, gvenlik raporunda tanmlanm

ise bu tarz bir olay takiben iyiletirme eylemi olabildiince hzl gerekletirilmelidir. e. Acil durum plan iinde, kilit personel iin tanmlanan grevler mantksal bir eylem sras iinde midir? f. Kuruluta alanlarla grlm mdr? g. Dzenlemeler gnn 24 saatini kapsamakta mdr? Dzenlemelerde tatil, hastalk, vardiya deiiklii ve tesisin devre d braklmas gibi olaylar dikkate alnm mdr? h. Harici acil durum plannn hazrlanmasndan sorumlu olan yerel yetkililer ve acil servis hizmet birimleri ile her iki plann birbirlerine uygun olmasnn salanmas iin yeterli grmeler yaplm mdr? 1. Acil durum koordinasyon grubu (veya benzer bir grup) oluturulmu mudur? 2. Dahili acil durum plannda, harici acil durum plannn balatlmas ile ilgili dzenlemeler ak, net ve yeterli midir?

3.5Harici Acil Durum Plan

63. Harici acil durum plan, kurulu dndaki kiileri ve evreyi etkileyebilecek veya acil bir durum meydana geldiinde kurulu dndan acil servis hizmet birimlerinin hazr bulunmasn gerektirecek, iletmeci tarafndan gvenlik raporunda belirtilen byk kaza tehlikelerine dayanlarak hazrlanmaldr. 64. Harici acil durum plannda, gerekleme ihtimali en yksek olaylar zerinde younlalmaldr. 65. Planlama dzeyi kazann meydana gelme olaslyla orantl olmaldr. Plann, bir dizi kaza durumunun birlemesi ve hava koullar gibi durumlar neticesinde normalde gerekleme olasl olduka dk olan durumlar karsnda devam ettirilebilir olmasn salayacak esneklie sahip olmas gerekmektedir. 66. Olas byk kazalarn nitelii, boyutu ve olabilecek etkileri hakknda gerekli bilgilerin iletmeci tarafndan yerel yetkililere salanmas gerekmektedir. Bu bilgilerin, yerel yetkililere harici acil durum plann hazrlayabilmesini mmkn klacak dzeyde detaylara sahip olmas gerekmektedir. Yerel yetkililer, plan hazrlarken ek bilgi talep edebilir. 67. letmeci, yerel yetkiliye salanan bilginin, bilgi kaynann, bilginin nasl gzden geirileceinin, dzetileceinin ve gncelleneceinin kaydn tutmaldr. 68. Acil servis hizmet birimlerinin her tr kaza ve acil durumla ba edilmesi ile ilgili grevleri bulunmaktadr. Bu nedenle harici acil durum plan, acil servis hizmet birimlerinin byk kaza tehlikesi bulunan kurululara ait tehlike ve riskler ile ba edebilmeleri amacyla hazrlanmalar srasnda, ekiplere ait mevcut planlarn koordine edilmesini salayan bir ara olarak dnlebilir. Koordinasyon, farkl

organizasyonlardaki kilit personelin belirlenmesini ve bu personelin kaza anndaki grevlerinin tanmlanmasn kapsamaldr. 69. Belirlenmi personelin grevlerini tam anlamyla yerine getirmesi, bahsi geen personelin eitimi ile salanabilir. 70. Yerel yetkililer, harici acil durum plann hazrlarken kurulu iletmecisi, acil servis hizmet birimleri, yetkililer ve halkla irtibat kurmaldr. 71. lgili yetkililere tehlikeli maddelerin depolanmas veya kullanmyla ilgili herhangi bir talep geldiinde, yeni kurulularn acil durum planlarna etkilerinin erken deerlendirilmesinin salanmas amacyla, sz konusu taleple ilgili bilgilerin ilgili valiliklere veya belediyelere, acil servis hizmet birimlerine ve kurululara gnderilmesi gerekmektedir. 72. Her bir st seviyeli kurulu iin hazrlanan harici acil durum plan kapsamnda yaplan zel dzenlemeler kendi bana bir dokman da olabilecei gibi bu dokman birden fazla kuruluu ieren genel bir plannn eki olabilir. 73. Domino etkisine yol aacak potansiyele sahip kurulularn acil durum planlar hazrlanrken, bu etkiler dikkate alnmal ve kurulu iletmecileri etkili planlamaya ulalmas amacyla konuyla ilgili her trl bilgi al veriini salamaldr. Domino etkisine sahip alanlarn, acil durum planlamas ve harici acil durum mdahalesiyle ilgili gerekletirilecek tatbikat almalarnda dikkate alnmas gerekmektedir. 74. Kuruluun, birden fazla yerel ynetimin snrlar ierisinde veya yakn olduu durumlarda, yerel ynetimler, harici acil durum plann hazrlanrken birbirleriyle irtibat halinde olmaldr. 75. Harici acil durum plannda, acil durum prosedrlerini harekete geirecek, tesis d etkileri azaltc eylemlerle ilgili sorumluluu stne alacak ve bu eylemleri koordine edecek, yetkilendirilmi kiiler ile ilgili detaylar yer almaldr. Harici acil durum plan, acil bir durum halinde tesis d mdahale ile ilgili ynetim organizasyonunu kapsamal ve mdahalenin temizleme, restorasyon safhasnn ynetimi ile ilgili dzenlemeleri de iermelidir. 76. Planda, meydana gelecek kazalarla ilgili erken uyar, alarm ve devreye alma prosedrleri ile ilgili dzenlemeler yer almal ve aada belirtilen hususlarn detaylarna yer verilmelidir; a. Tesis d acil servis hizmet birimlerinin meydana gelmi veya gelimekte olan byk kaza ile ilgili olarak nasl haberdar edilecei, b. Gerekli olmas durumunda acil durum mdahalesinde yer alan dier tesis d kurulular veya mdahale kapsamnda yer almas muhtemel kurulularn haberdar edilmesinin ne ekilde olaca. 77. Plan, acil durum mdahalesi iin belirlenen kaynaklarn nasl seferber edilecei ve kaynaklarla ilgili eylemlerin nasl koordine edileceine dair bilgileri iermelidir. Planda; a. Harici acil durum mdahalesinde hangi organizasyonlarn grevleri olduunun, b. Organizasyonlarn grev ve sorumluluklarnn,

c. Her bir organizasyonun nasl haberdar edileceini ve bunlarn ne ekilde mdahale edeceklerinin, d. Mdahale edecek organizasyonlarn ve personelinin, kurulu personeli ile nasl iletiim kuracaklarnn (Bu konu nceden kararlatrlan grev ve sorumluluklar dorultusunda, karar verme esnasnda ihtiya duyulacak bilginin elde edilmesi ve iletilmesi iin de nemlidir), e. Eer gerekli ise acil servis hizmet birimlerinin dier organizasyonlar ve kurulu iletmecisinin tesis dnda buluaca yerin konumunun, f. Acil durum ekipleri ve dier mdahale organizasyonlar, mdahale esnasnda gerekecek herhangi bir zel tehizat veya kaynaa ve olayn meydana geldii kurulua eriiminin ne ekilde olacann belirtilmesi gerekmektedir. 78. Plan, tesis ii etki azaltma almalarna destek salanmas ile ilgili dzenlemelerin detaylarn iermelidir. Bu dzenleme itfaiyenin kurulua gelip acil durum mdahalesi ile ilgili btn sorumluluu almas eklinde ifade edilebilir. Plan;. a. nsanlara ve/veya evreye etkisi olabilecek olas kaza eitlerine, b. Gelimekte olan acil durum hakknda kurulua gelen ekiplere verilecek bilgilerle ilgili dzenlemelere, c. Kurulu iin tanmlanan kaza eitleri ile mcadele iin nerilen acil durum mdahale stratejisine, d. Mdahalede bulunacak personel ve bu personelin sorumluluklarna, e. Yangnla mcadele ekipman, hasar kontrol ve tamir aletlerini de kapsayan zel ekipmann ulalabilirliine ve uygulanabilirliine, f. lgili dier kaynaklarn ulalabilirliine ve uygulanabilirliine ait detaylar iermelidir 79. Plan, tesis d sonular olabilecek kazalarla mcadele ile ilgili; a. Tesis d kaza etkilerinin hafifletilmesi, b. Halkn tahliyesi ve barnmas, c. Trafiin kontrol edilmesi ve acil servis hizmet birimlerinin kullanaca gzerghn ak tutulmas, d. Etkilenen alanlara insan giriinin nlenmesi, ve benzeri konulardaki dzenlemeleri iermelidir. 80. Plan, halka bilgi salanmas ile ilgili dzenlemelere ait detaylar iermelidir. Kurulu civarnda bulunan halka; a. Kaza halinde nasl uyarlacana, b. Ne yapmalar gerektiinin duyurulmasna, c. Tehlikenin getii ve evlerine dnebilecek durumda olduklarnn duyurulmasna, dair detayl bilgi iermelidir. Belirtilen bu detaylar kurulu civarnda bulunan halka salanan n bilgiler olarak ifade edilebilir. 81. ..(silinecek) 82. Halk siren, telefon, megafon veya dier yollarla uyarlabilir. Detaylar planda belirtilmelidir. Kurulu civarndaki halka uyar sistemi ile ilgili olarak farkl siren ve alarmlarn anlamlar hakknda n bilgi verilmelidir. 83. Planda ayn zamanda medyann bilgiyi hzl bir ekilde nasl duyuracan belirten detaylar bulunmaldr. Planda, acil bir durum karsnda basnn gereksiz youn ilgisinin dikkate alnmas nemlidir. Burada ama; basn ve halkn acil durumu tam anlamyla kavramas ve gereksiz yere halkn telalandrlmamasdr.

84. Plan, meydana gelen acil durumun snr tesi etkileri olabilecei sz konusu olduu zaman, dier lkelerin bilgilendirilmesi ile ilgili dzenleme detaylarn iermelidir. 85. Tesis ii byk kaza mdahale faaliyetleri, taktiksel ve operasyonel kontrol ve emirlerle ynetilmelidir. Bu ynetim, kaynaklar kullanma ve gerektiinde ek kaynak isteme yetkisine sahip, tesis ii mdahale gruplarnn temsilcileri tarafndan gerekletirilmelidir. 86. Stratejik dzeyde, strateji koordinasyon grubu veya benzer bir grup, kaza alanna gvenli bir uzakla sahip bir yerde; tesis d acil durum kontrol merkezinde toplanabilir. Grup, acil servis hizmet birimleri ile yerel yetkilileri temsil eden uzmanlar ve gerektiinde dier temsilcilerden oluabilir. Grup, yerel yetkili tarafndan ynetilmelidir. 87. Stratejik koordinasyon grubu, tesis d acil durum kontrol merkezinde toplandktan sonra tesis d acil durum mdahalesi ile ilgili faaliyetlerin ynetimini tesis ii acil durum kontrol merkezinden almaldr. Bu sayede tesis ii acil durum mdahalesinde grev alan kiilerin, kazann kontrol altna alnmas iin sadece tesis ii taktiksel ve operasyonel konular zerine younlamalar salanr.

4Byk Kazalarn Halk Sal Ynleri

88. Tehlikeli maddelerle ilgili byk kazalar iin acil durum planlar hazrlanrken, denenirken, gzden geirip dzeltilirken iletmeciler ve yerel yetkililer tarafndan halk sal asndan kazadan kaynaklanabilecek zel durumlar dikkate alnmaldr. 89. Bu zel durumlar; a. Birok kimyasaln insan sal zerine etkisi hakknda herhangi bir bilgi bulunmamakta veya olduka snrl bilgi bulunmaktadr. b. Kazada bulunan tehlikeli kimyasallar, yangn, su, hava gibi unsurlarla kimyasal veya fiziksel deiikliklere urayabilir, birbirleri ve insan metabolizmas ile reaksiyona girebilirler. c. Tehlikeli kimyasallarn salk zerine olan etkileri patlamalarn sresi ve yaylma ynleri ya da tek bir patlamaya gre deiiklik gsterebilir. d. yerinde alanlar, acil servis hizmet birimleri ve salk alanlar, kimyasallardan etkilenmi kazazedelerle temas sonucu risk altnda bulunabilirler. Koruma amal ekipman kullanm bu tarz etkilenmeyi asgari dzeye indirecektir. e. Etkilenmi kazazedelerle ilgilenilmesi konusunda hastane kapasiteleri snrl olabilir. f. Hastaneler kimyasaln yaylma etki alan ierisinde bulunabilir. g. Farkl canl trleri, su ve/veya besin zinciri yollaryla kontaminasyondan etkilenebilirler. h. Kazalar ou zaman insanlarda meydana gelen panik ve korku neticesinde hastanelerde kii saysnn artmasna neden olabilir. 90. letmeciler ve yerel yetkililerin, planlarn halk sal ile ilgili ksmlarn hazrlamalar ve entegre acil durum ynetim sistemi oluturabilmeleri iin yerel salk yetkilileri ve ambulans servisleri ile grmeleri, grev ve sorumluluklarla ilgili ortak kararlara varmalar gerekmektedir. 91. Belirli kimyasal maddeler, hzla yaplan dekontaminasyon almasna ramen, ilk maruziyeti takiben sonradan ortaya kan zararl etkiler gsterebilir. Btn acil servis hizmet birimleri, acil durum planlarna, acil durum ilk mdahale ekibi ve dier ilgili

personelin sonradan ortaya kabilecek bilgilendirilmesini ieren bilgiler eklemelidir.

belirtiler

ve

semptomlarla

ilgili

92. Kazadan sonra, kuruluta durum kontrol altna alnm olsa bile halk sal ile ilgili olumsuz etkiler deiiklie uramadan devam edebilir. 93. letmecilerin, olas kaza senaryolarnn doas ve boyutu ile ilgili periyodik gvenlik deerlendirmeleri yapmalar gerekmektedir. Deerlendirme sonucu elde edilen bilgiler salk yetkilileri ile paylalmaldr, bu sayede salk yetkililerinin farkl kazalar ve farkllk gsteren olas kazazedeler ile hzl bir ekilde ilgilenmelerini salayacak uygun tbbi mdahaleler ve halk salyla ilgili kaynaklar asndan daha iyi bir konumda olmalar salanacaktr. 94. letmeciler ve yerel yetkililer, kazazedelerin dekontaminasyonunun nerede, ne zaman yaplaca ve bu olayla ilgili personelin ne zaman ve nerede grev alaca ile ilgili konularda, salk yetkilileri ve dier acil servis hizmet birimleri ile beraber almaldr. Ayn zamanda gerekecek kiisel koruyucu donanmnn da deerlendirilmesi gerekecektir. 95. Valilik ve/veya belediyelerin, salk yetkilileri ve ilgili dier yetkililer ile tahliye edilen personelin salk asndan ihtiyalarna ait dzenlemeleri ieren harici acil durum plan hakknda grmesi gerekmektedir. 96. letmeciler ve yerel yetkililer, byk kazalarn ynetiminde yer alan salk personelinin, uzman tavsiyeleri ve uzmanlklarla ilgili dier bilgi kaynaklar hakknda bilgi sahibi olmasn salamaldr. Ayn ekilde salk yetkilileri, tehlikeli kimyasallarn etkileri ile ilgili uzmanlk ve bilgi kaynaklar hakknda haberdar olmaldr. Kimya sektrnde bu konuyla ilgili bilgilerin ou bulunabilir. 97. Yerel salk yetkililerinin balca mdahale eylemleri aada belirtilmitir; a. Kimyasallar ile ilgili mevcut toksik bilgiler dorultusunda halk sal ile ilgili risklerin, biyolojik ve evresel numune alma almalarnn, epidemiyolojik bulgularn, uzman tavsiye ve desteklerinin deerlendirilmesi, b. Kaza sonucu ortaya kan kimyasallara halkn maruz kalmasn ve etkilenmesini nleyecek veya bu etkileri snrlandracak nlemlerin alnmas ile ilgili tavsiyeler.

5 Byk kazalarn evresel ynleri

98. Hem dhili hem de harici acil durum planlarnda evreyi gz nnde bulundurmak gerekmektedir. 99. Bu bakmdan evre, yapsal zellikler, hava, su, toprak, flora ve faunay iermektedir. Bir kaza, eer yapay veya doal evrenin tek olan, nadir bulunan veya baka zellikleri bakmndan deerli olan bir paras zerinde kalc veya uzun dnemli hasara yol ayorsa veya geni kapsaml bir evresel kayp, kirlilik veya hasar olursa byk kaza olarak kabul edilebilir. 100. Bir kazann evre zerindeki etkisi dorudan veya dolayl, ani veya gecikmeli, geici veya kalc olabilir. Bu nedenle, bir kazann dolayl etkilerinin de gz nne alnmas gerekmektedir. Bu su ve kanalizasyon ilerinin, gda ve tarmn gz nnde bulundurulmasn ierebilir. 101. .(Silinecek:-)

102. letmeciler ve yerel yetkililer tarafndan ayr ayr hazrlanm olan acil durum planlarnda; a. Muhtemel kaza senaryolar, b. Kazalarn tahmin edilen evresel etkileri, c. evreyi korumak iin belirli nlemlerin uygulanmas, d. evre ile ilgili dier yetkililer ve halkla irtibat kurulmas, e. evre temizlii ve restorasyon almalar, gibi hususlar dikkate alnmaldr. 103. Gvenlik raporu, planlama iin gerekli bilgileri ierecek ve bu rapor alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnca deerlendirilecektir. Ancak, yerel yetkililer harici acil durum plann tamamlamadan nce yetkililere ve dier evre otoritelerine danmaldr. 104. Bir kazann evresel etkileri, o kazaya zg faktrlere baldr. letmeciler gvenlik raporunun bir paras olarak detayl bir evresel risk deerlendirmesi yapmaldr. Bu bilgi dhili ve harici acil durum planlarnn hazrlanmasnda yardmc olmak zere kullanlabilir. Risk deerlendirmesinin amac kuruluta meydana gelebilecek bir kazadaki hangi tehlikelerin ve olaylarn evreye zarar verebileceini belirlemektir. Bu deerlendirme, risk ynetimi iin nceliklerin belirlenmesini salayacaktr. Her deerlendirmenin detay kurulutan kaynaklanan riskle orantl olmaldr. 105. evresel risk deerlendirmesi; a. Kuruluta bulunan maddeleri ve prosesleri, b. Kurulutan kaynaklanan evre kirlenme yollar, c. evresel zelliklerle balantl olarak kurulularn bulunduklar yerleri dikkate almaldr. 106. Herhangi bir kirliliin zellii, kurulutaki faaliyetler ve kuruluta bulunan veya bir kaza durumunda aa kabilecek tehlikeli maddelerle belirlenmektedir. Acil durum planlar bu olaylara ve evreye hasar vermesi en muhtemel olan maddelere odaklanmaldr. 107. Her emisyon evre zerinde tahribata yol amaz. Bu nedenle evreye yaylabilecek herhangi bir kimyasaln toksisitesini ve davrann bilmek nemlidir. Ancak, zararsz olarak bilinen baz maddeler aa ktklarnda evre zerinde zararl etkisi olabilir. Herhangi bir kimyasaln kalclk derecesi de nemli olabilmektedir. 108. Bir kaza srasnda etkilenebilecek alanlar deerlendirmek iin, kirleticilerin evreye ulaabilecekleri tm yollar incelenmelidir. evresel kirlilik iin iki temel yol hava ve sudur ancak kirleticiler topraktan da szabilir. 109. Hava yoluyla yaylan kirliliin etkileri geni bir alan kaplayabilir. Hava yoluyla etkilenen alann tahmin edilmesi ve kontrol su yoluyla yaylan kirlilikten etkilenen alann tahmin edilmesine gre daha zordur. Etkilenen alan hava koullarna bal olacaktr. Meteorolojiden elde edinilen rzgrn hz, yn ve benzeri bilgiler etkilenebilecek alann belirlenmesinde yardmc olacaktr. 110. Kanalizasyonlara, kanallara ve akarsulara karan kirli akntlar, aknt ynnde etkilere yol aabilir ve kirlilii kaza yerinden uzak bir mesafeye tayabilme potansiyeline sahiptir. 111. Acil durum plan hazrlanmasnda evreyi korumak iin, kurulu civarnn evresel zelliklerinin tanmlanmas nemlidir. zel nemi olan veya hassas alanlarn tanmlanmas, zel koruyucu nlemlerin uygulanabilecei alanlar belirleyecektir. 112. Her zaman detayl bir ekolojik inceleme ve deerlendirme gerekli olmamakla birlikte, blgedeki arazi kullanmnn, yerleim, tarm, balklk, orman ve benzeri alanlarn

genel zelliklerinin karakterize edilmesi iin bir n alma yaplabilir. Ancak, baz evresel almalara ihtiya duyulabilir ve evre yetkilileri bunun iin danmanlk yapabilir. 113. Kurulu sahasnda evre bakmndan hassas alanlar tanmlanmal, bu alanda nehirlerin ve dier su ktlelerinin bulunmas durumunda, bir kaza ile risk altnda olabilecek hassas alanlarn snr kuruluun biraz daha uzana kadar geniletilebilir. 114. Acil durum planlar, bir kazann evre zerindeki etkisini nlemek ve azaltmak iin ihtiya duyulan eylem ve nlemleri belirlemelidir. Belirlenen eylemler ve nlemlere duyulan ihtiya nceden gzden geirilerek, planlarla evreye salanacak koruma dzeyinin en st seviyeye karlmasna yardmc olmas iin belirli kararlar alnmaldr. 115. Tm planlanan kararlar ve eylemler zerinde ilgili kurulularla uzlalmal ve nceden denenmelidir. Dnlen seeneklerin insan saln korumak iin alnmas gereken nlemlerle atmamasna dikkat edilmelidir. 116. Acil durum planlarnn evreyi korumakla ilgili ksmlarnda, etkilenmesi muhtemel olan herhangi bir alan, yaama alan, canl trleri veya yapdan sorumlu olan taraflar ile kazaya mdahalede bulunan tm taraflarn uzlamas nemlidir. 117. Yangnn sndrlmesi srasnda su kaynaklarndan fazla su ekilmesinin nlenmesine ve su kaynann kirli su ile kirlenmesinin nlenmesine yardm etmek iin itfaiyenin hassas su kaynaklarnn nerede olacan bilmesi gerekecektir. 118. Yerel su ktlelerinde su kalitesi, su ekme noktalar, akiferler ve bu yaplarn kirlilie olan hassasiyetini belirlemek iin evre ile ilgili yetkililerle grmek gerekebilir. Planlar kirliliin yaylmasn nlemek iin set ekilmesi, kirleticilerin emilmesi ve su akntlarnn ynnn deitirilmesi gibi nlemleri iermelidir. 119. Su ve kanalizasyon ebekelerinde oluabilecek hasar nlemek iin suyla ilgili yetkililerle balant kurmak gerekebilir. 120. Dahili ve harici acil durum planlarnda bir kazadan sonra evrenin temizlenmesini ve restorasyonunu temini ile ilgili hususlara yer verilmelidir. yiletirici nlemler, kazadan kaynaklanan zararn miktar ile insanlara veya evreye olan kalc zararn seviyesi ile orantl olmaldr. 121. Acil durum planlarnda; a. Kirli toprak ve ykntlarn uzaklatrlmas, b. Evde yetitirilenler de dhil olmak zere, gda maddelerinin retim ve tketiminin snrlandrlmas, c. Belirli alanlara giriin snrlanmas, d. Ormanlarn, su kaynaklarnn yenilenmesi, e. Yzey ve yeralt su kaynaklarnn slah edilmesi, hususlar dikkate alnarak uygun olan yerler iin ilgili prosedrler ve dzenlemeler belirlenebilir. 122. Kuruluun ii dhil kirlenmi alanlar, kazadan sonra evre iin srekli bir tehdit kayna olabilir. Temizleme ilemi; topran uzaklatrlmasn veya temizlenmesini gerektirebilir, kller umalarn engellemek iin toplanabilir, kimyasal bidonlarnn etiketlenerek lisansl kurulular tarafndan gvenli olarak bertaraf edilmesini gerektirebilir. Biriken kirli suyun uzaklatrlmas, toksik olmamas ve gvenli hale getirilmesi iin ilem grmesi gerekebilir. 123. Harici acil durum planlar kapsamnda yaplan iyiletirme faaliyetinde, kuruluta yrtlen faaliyetlerden kaynaklanabilecek zel evre tehlikeleri ile tesis d belirli evre koullar dikkate alnmaldr.

124. Bir kaza srasnda meydana gelen kimyasal sznt, dorudan rnler veya arazi zerinde birikerek ya da kirli suyun bitkiler tarafndan alnmasyla besin zincirinde kirlenmeye yol aabilir. Kirlenen bu besinlerin besin zinciri yoluyla alnmasnn nne gemek iin gerekli nlemleri belirlemek zere salk ve tarm yetkilileriyle grmek gerekebilir.

6 Eitim ve tatbikat
125. Gvenlik raporu gerei gvenlik ynetim sistemi, kurulu personelinin acil durum mdahalesi ile ilgili eitim dzenlemelerine dair bilgileri iermelidir. htiya duyulan eitim, acil bir durum karsnda kiilerin stlenecekleri grevlere gre belirlenecektir. Bu eitim almalar, acil durum mdahalesinde yer alacak personeli ierdii gibi dier alanlar, alt iverenler ve kurulua gelen ziyaretileri de kapsamaldr. 126. Eitim balangcnda, eitimin ama ve hedefleri aka belirlenmeli, etkinlii gzden geirilerek deerlendirilmeli ve yenilenmi uygun derslerle gncellenmelidir. 127. Acil durum planlar tatbikat en az ylda bir yaplmaldr. 128. Tatbikat almalar, hazrlanan plann doruluu, yeterlilii ve uygulanabilirliinin tespit edilmesi iin gerekletirilir. Bu almalar, acil durum plann uygulayan kiilerin, meydana gelen kaza sonucu oluacak farkl durumlarla ba edebileceini gstermelidir. Gerekletirilen tatbikat almalar, acil bir durumda kurulu ii ve dnda meydana gelebilecek durumlar yanstmaldr. 129. Tatbikat almalar; etki azaltma ve kontrol faaliyetlerinin, gerekli bilginin iletilmesinin ve evre restorasyonu ile ilgili almalar ynlendirecek nlemlerin de planda belirtildii ekilde gerekleip gereklemediini gsterecektir. 130. Tatbikat almalar, gvenlik raporunda belirtilen olas kaza senaryolarna dayandrlmaldr. Tatbikat, kazann meydana gelii itibariyle geen ilk bir ka saatlik sre olarak ifade edilebilen acil durum balang safhasnda gerekletirilecek mdahaleyi kapsamaldr. Bu safha, byk bir bask altnda, ksa bir srede verilmesi gereken, etki azaltma nlemleri zerinde olduka fazla etkisi olan kilit kararlarn alnd, acil durum mdahale aamasdr. Dolaysyla meydana gelen kazay takip edecek olas olaylarn detayl bir ekilde kavranmas ve bunlara kar uygun tedbirlerin alnmas ile ilgili almalarn faydal olaca bir safhadr. 131. Acil durum mdahalesinin kompleks ynleri zerinde younlaarak, daha az nem tayan basit konularn gz ard edilmemesi gerekmektedir. Tatbikat almas, byk kazalara neden olabilecek dikkate deer tehlikeleri deil her trl tehlikeyi dikkate almaldr. 132. Harici ve dhili acil durum planlarnn veya baz blmlerinin ayn anda tatbik edilmesiyle, her iki acil durum plannn etkili bir ekilde birlikte almasnn salanmas ve gerekletirilecek olan tatbikat almalarnn tekrar engellenerek maddi adan tasarruf edilmesi gibi birok fayda salanabilir. 133. Harici ve dhili acil durum planlarnn tatbikat ile ilgili almalar acil durum mdahalesi ile ilgili aada belirtilen unsurlarn kontroln ve denenmesini salamaldr. a. Acil durum planlarnn harekete geirilmesi ve taraflarn uyarlmas, haberdar edilmesi, b. Acil servis hizmet birimlerinin uyarlmas, c. Alarm sistemlerinin devreye sokulmas,

134.

135.

136.

137.

d. Acil durum plannda belirtilen grevlendirilmi kurulu personelinin harekete geirilmesi, e. Tesis ii acil durum kontrol merkezinin kurulmas, f. Tesis d acil durum merkezinin kurulmas, g. Acil durum kontrol merkezlerine bilgi salanmas, h. Acil durum kontrol merkezleri ile iletiim, i. Takm almas, j. Gerekli kararlarn alnmas, k. Haberlemenin salanmas ve halkn bilgilendirilmesi, l. Ekipman ve tesisler. Acil durum planlarnn tatbikat ile ilgili almalar aada belirtilen farkl yntemlerle gerekletirilebilir; a. Altrmalar, b. Seminerler, c. Sahada gzden geirme, d. Masa ba gzden geirme, e. Kontrol sonras almalar, f. Canl uygulamalar. Acil durum planlarnn tatbiki ile ilgili almalara katlmas gereken kurum ve kurulularca gr birliine varlarak, birlikte bir programn hazrlanmas nemlidir. Bu sayede iletmeci ve acil duruma mdahale edecek dier organizasyonlara gerekletirebilecekleri kadar grev yklenmesi ve plann gvenilir olmas salanr. Acil durum planlarnn tatbiki ile ilgili almalar sonucunda karlan dersler, acil durum plannda deiikliin gerekli olup olmadnn deerlendirilmesi ve iyi uygulamalarn gelitirilmesi asndan nemlidir. Bu deerlendirme sreci, acil durum mdahalesi kapsamnda yer alan kurum ve kurululara, gerekletirilen almalar sonucunda elde edilen bilginin ve karlan derslerin aktarlmasn da kapsamaldr. Acil durum planlar ile ilgili gerekletirilecek tatbikat almalar hakknda kurulu evresinde bulunan halkn uyarlmas ve bu sayede halk zerinde yersiz endie olumasnn engellenmesi gerekmektedir.

6.1

Acil durum planlarnn uygulanmas

138. Ynetmeliin 14 nc maddesi uyarnca acil durum planlar; a. Byk kaza olmas veya b. Doas gerei byk kazaya yol aabilmesi beklenen kontrolsz bir olayn meydana gelmesi, durumunda gecikme olmadan uygulamaya konulmaldr. 139. Bu nedenle iletmeci ve yerel ynetimler tarafndan hazrlanm olan acil durum planlarnda, planlar balatmak iin yeterli dzenleme bulunmaldr. 140. Acil durum plan, plan balatmaktan sorumlu kiiyi ve ne zaman uygulanacan tanmlamaldr. Plan, ciddi sonulara yol aabilecek gereksiz gecikmelerin nlenmesi iin acil servis hizmet birimlerine ne zaman haber verilmesi gerektiini de iermelidir. 141. letmeci ve yerel yetkililer, bir kazann meydana geldiini bildirerek halk uyarmak iin alarm vermek veya dier yollar kullanmak konularnda kimin yetkili olacan ve bunun ne zaman yaplmas gerektiini belirlemelidir. ou koulda acil durum planlarnda tesis d alarm vermekle sorumlu olan kurulutaki bir alan (ismiyle veya greviyle) tanmlamak uygun olabilir. Ancak, baz koullarda (kuruluta kimsenin olmad durumlar gibi) bu grev kurulua ilk gelen acil servis hizmet birimi yetkilisi tarafndan yrtlmesi daha uygun olabilir.

6.2

Acil durum planlarnn gncellenmesi

gzden

geirilmesi

ve

142. Acil durum planlar en az ylda bir gzden geirilecek ve gerektiinde revize edilecek ve gncellenecektir. 143. Acil durum plannn gzden geirilmesi temel bir ilem olarak dnlmeli, acil durum plannn bileenlerinin yeterlilii, etkinlii ve birlikte nasl ileyecekleri incelenmelidir. Gzden geirme ileminde; a. Kuruluun faaliyetlerindeki tm malzeme deiiklikleri, b. Plann yrtlmesi ile ilgili olarak acil servis hizmet birimlerindeki herhangi bir deiiklik, c. Yeni ve daha etkin etki azaltc yollar gibi teknik bilgilerdeki ilerlemeler, d. Alt iverenlerin de dhil olduu alanlar ile ilgili deiiklikler, e. Tesis veya baka bir yerdeki byk kazalardan edinilen bilgi, f. Acil durum planlarnn tatbikatndan kartlan dersler, dikkate alnmaldr. 144. Bu gzden geirme ve revizyonun etkin olarak gereklemesi iin, iletmeci, yerel yetkililer ve acil servis hizmet birimleri arasnda iletiim ak ve net olmaldr. Acil durum mdahalesini etkileyebilecek gerekli deiiklikler dier gruplara iletilmelidir. 145. Kuruluta nemli bir deiiklii takiben dahili ve harici acil durum plannn gzden geirilmesi gerekmektedir. Bu koullarda plan yllk sreyi beklemeden gzden geirilmelidir. 146. Gzden geirme ve revizyon ilemi, devam eden bir sre olan acil durum plannn gncellenmesinden ayr bir gereklilik olarak dnlmelidir. Gncelleme, mdahalede bulunacak kurulularn iletiim dzenlemeleri veya ulalabilir etki azaltc ekipmanlar ve benzeri acil durum mdahale dzenlemelerinin uygulama detaylarndaki deiiklikleri yanstmak iin yaplr. 147. Acil durum plannn gzden geirilmesini gerektiren temel unsurlardan biri tatbikat sonularndan elde edilen verilerdir. Tatbikattan nce, bir acil durum uygulamasnn tm ynleri iin hedefler belirlenmelidir. Tatbikattan sonra, hedeflerin gereklemedii alanlarda gzden geirme younlamaldr. Gzden geirmelerden ve tatbikatlardan karlan dersler kaydedilmeli ve karlan derslerle ilgili bir eylem gerekletirilmelidir. Acil durum planlarndaki revizyonlar yerine ve zamanna gre yaplmal ve gelimeler srekli izlenmelidir.

7 Kamunun bilgilendirilmesi ve uyarlmas

148. letmecinin kamuyu bilgilendirmesi iin blgesindeki insanlara uygun bilgi salamas gerekmektedir. Kamu bilgilendirme blgesi, insanlarn byk bir kazadan etkilenmesi muhtemel olan alandr. Bu blge, kurulutaki byk bir kazann gerekleme ihtimali ve olas etkilerini dikkate alan evre ve Orman Bakanl tarafndan belirlenmektedir. Kamuya verilecek asgari bilgi Ynetmeliin Ek 5inde belirtilmitir. 149. Bilgilendirme yaplrken yetikinler kadar ocuklar da gz nne alnmaldr. Okullar ve niversiteler iin de eitim paketlerinin kullanlmas dnlebilir. Bu bilginin yaynlanmas kolay ulalabilir ve kalc olan yntemlerle olabilir. 150. Kamu bilgilendirme blgesi ierisinde halkn uyarlmas iin etkin yntemler kullanlmaldr. Bunun yansra, kamu bilgilendirilme blgesi dnda kalan insanlarn da bilgilendirilme gereksinimleri vardr. Kamu bilgilendirilme blgesi dndaki halk gvenceye alacak dzenlemeler yaplmadan, alarm gereksiz olabilir.

8 Acil servis hizmet birimlerinin bilgi ihtiyalar

151. Acil servis hizmet birimleri byk bir kazaya mdahale dzenlemelerini hazrlarken bir takm bilgiye ihtiya duyacaklardr. letmeciler, bu bilginin salanmasnda mmkn olduunca ibirlii yapmaldrlar. tfaiye 152. tfaiyenin asgari olarak; a. Kurulutaki binalarn yerleim dzeni, tesis ve proses aktiviteleri ile trafo tesisleri gibi dier ilgili tehlike kaynaklar ile ilgili teknik detaylar olmayan bilgi, b. Acil durum kontrol merkezlerinin yerleimi; c. Kilit personelin ve sahada ynlendirici bilgi verebilecek uzmanlarn tanmlanmas, d. Tesis iindeki itfaiye, tbbi acil servis veya ilk yardm merkezlerinin yerleimleri, e. Tesis iindeki tehlikeli maddelerin envanteri ve fiziksel durumlarnn dorulanmas, f. Maddelerin zellikleri ve karlalmas muhtemel fiziksel durumlar hakknda genel bilgi veren malzeme gvenlik bilgi formlarndan, retim prosesi srasnda yksek veya dk scaklktan, yksek veya dk basntan veya katalitik reaksiyondan kaynaklanan belirli bir riskin olduu yerlerin tanmlanmas, g. Yamurlama sistemleri gibi sabit yangn sndrme ekipmannn ve teknik olarak altrlma detaylar ve dier gvenlik sistemleri hakknda bilgi, h. Ykleme ve boaltma ekipmannn, almas ile ilgili teknik detaylarla birlikte belirtilmesi, i. evre yetkililerine danarak, sahada evre kirliliinin azaltlmas amacyla herhangi bir su aknn, ak kesicilerin ve fabrika drenaj sistemleri ile drenaj koruyucular ve bariyer gibi, yardmc dier ekipmanlarn zelliklerinin belirtilmesi, j. Varsa petrol, gaz ve benzeri boru hatlarnn tanmlanmas, k. Toksik, yanc veya radyoaktif emisyonlarnn deerlendirilmesi iin kuruluun izleme ekipmannn tipi ve kapasitesi ile ilgili detaylar, l. Meteorolojik bilgi ve baca gaz dalm modellemesi ile ilgili herhangi bir sistemin detaylar, m. Kuruluta operasyonel taktikleri etkileyebilecek herhangi bir gvenlik dzenlemesinin (kpekler, elektrikli itler vb.) dorulanmas, hususlar ile ilgili bilgilere ihtiyac olacaktr. 153. tfaiye kurulutaki giri ve k yollaryla ilgili detaylara ihtiya duyacaktr: a. Kazann trne baklmakszn kurulua gvenli yaklamak iin uygulanabilir alternatiflerle birlikte bir strateji, b. Kurulu snrlar ierisine gvenli giri ve ulam yollar, c. Yangn sndrme veya kurtarma operasyonlar zerinde etkili olabilecek inaat zellikleri veya yapsal tehlikelerin belirlenmesi. 154. tfaiye servisleri yerleim hakknda aadaki bilgilere ihtiya duyacaktr: a. retim hatlar, gaz, elektrik ve su alma noktalar gibi temel hizmetler iin ana devre kesme dmelerinin ve vanalarnn yerleri ve ulalabilirlikleri, b. Otomatik yangn detektr ve basklama sistemlerinin, servis tr ve ilgili kontrol noktalarnn yerlerinin tanmlanmas, c. Acil durumlarda kullanlacak g kaynaklar veya aydnlatma sistemlerinin ulalabilirlii.

155. tfaiye servisleri su kaynaklaryla ilgili olarak aadaki konularda bilgiye ihtiya duyacaktr: a. Yangnla mcadele iin su kaynaklarnn, soutma tanklarnn veya gaz, buhar ve duman basklama sisteminin varlnn ve yeterliliinin belirlenmesi, b. Ciddi bir yangn durumunda, yerleik tesisatn su taleplerini karlamak iin tahmini hesaplamalar; c. Yangna mdahale operasyonlar iin tekrar kullanlmakta olan yangn suyu ak potansiyelinin dikkate alnmas, d. Yangn pompalar ve sabit tesisat iin elle altrma veya durdurma noktalarnn belirlenmesi, e. Alternatif su kaynaklarnn detaylandrlmas ve elde edilebilir su miktarlarnn belirlenmesi. 156. Taktiksel yangnla mcadelede itfaiyenin aadaki bilgilere ihtiyac olacaktr: a. lk toplanma noktas iin uygun bir yer ve tasarlanm buluma noktalar, b. Yangna mdahale ekipman vb. ekipmann en st dzeyde kullanmn salamak iin nceden planlanan bir strateji gelitirilmesi, c. En yksek yangn suyu ak miktarlarnn tahmin edilmesi ve akarsularn kirlenmesi riski varsa evreleme ihtiyalar iin nceden planlanan bir strateji gelitirilmesi, d. Solunum ekipman, kiisel koruyucu donanm ve kirlilii nleyici tedbirlere duyulan ihtiya ve kapsamnn belirlenmesi, e. tfaiye komuta birimleri vb. iin en iyi yerin belirlenmesi, f. Kimyasal ve toksik maddelere maruz kalma durumunda, panzehirlere ihtiya olup olmad ile birlikte en yakn hastanenin yeri, g. Kazaya mdahale potansiyelini etkileyebilecek herhangi bir faktrn bulunup bulunmamas, h. Kurtarma nceliklerinin listelenmesi, i. Fabrikann veya ekipmann acil durumda gvenli olarak devre d braklmasn salayabilmek iin mevcut mekanizmalarn ve acil durdurma ileminin tesisin dier blmleri zerindeki etkisinin belirlenmesi, j. Kurulu d iletiim tesislerinin mevcudiyetinin tanmlanmas. 157. tfaiye u konularda bilgiye ihtiya duyacaktr: a. Gnn herhangi bir saatinde kuruluta bulunmas muhtemel kiilerin saysnn ve bununla ilgili olarak tahliye prosedrlerinin tanmlanmas, b. Toplanma noktalarnn ve snaklarn kullanlmas ve itfaiyenin yoklamalarn dorulanmas ile ilgili bilgiye, c. Kamuyu ilgilendiren riskler hakknda tavsiyede bulunmak iin tasarlanan politika ve proseslerin gzden geirildiine. Emniyet gleri 158. Emniyet glerinin kurulu ve olaya zg olarak u bilgilere ihtiyac olacaktr: a. Kuruluun ad ve telefon numaralar, b. Kurulutaki alan says, c. Olayn tanmlanmas, d. Kuruluun ve ulam noktalarnn alternatifleriyle birlikte kesin yeri, e. Kaza ile ilgili kimyasallarn detaylar, f. Genel olarak olas etkileri, g. Eer biliniyorsa yerel rzgar hz ve yn, h. Eer biliniyorsa potansiyel saha d etkilerin deerlendirmesi, i. Halkn nceden almas gereken korunma tedbirleri, j. Yaralanmalar ve/veya lmlerle ilgili detaylar,

k. Olayla ba edebilmek iin gerekletirilmesi gereken hareketler. 159. Emniyet glerinin ayrca u bilgilere de ihtiya duyacaktr: a. Acil durum merkezlerinin yeri, b. Kilit personelin kimlii, c. Emniyet glerinin olay yerinde balant yapabilecei yer ve kiiler, d. lk mdahale iin alnmas gereken herhangi bir zel hareket ve dahil olan ofislere salk ve gvenlik tavsiyeleri. Ambulans hizmeti 160. Ambulans hizmeti aadaki gibi bilgilere ihtiya duyacaktr: a. Yerleim ve ulam noktalarnn alternatifleriyle birlikte belirlenmesi; b. Ticari ilemin kuruluun ne i yaptnn dorulanmas; c. Tehlikeli madde envanterinin detaylandrlmas; d. Yangn, patlama veya zehirli kimyasal aa kmas gibi temel tehlikenin tanmlanmas; e. Tbbi personel ve tesislerin detaylarnn salanmas; f. Sahadaki (gece ve gndz) personel saysnn dorulanmas; g. Acil Durum Merkezlerinin yerinin belirlenmesi; h. Anahtar personelin tanmlanmas; i. Sahann yerleim plann gsteren kurulu planlarna ulam salanmas; j. Kuruluta kullanlan kimyasallar iin kiisel koruyucu ekipman ihtiyalarnn belirlenmesi amacyla risk deerlendirmesi almasnn yrtlmesi iin kurulutaki ambulans hizmetine bilgi salanmas; k. Temizlik iin tasarlanan gvenlik blgelerinin detaylanmas; l. Helikopter ambulansnn inmesi iin bir pist alan yerinin belirlenmesi. Salk merkezleri 161. Yerel salk merkezi aadaki bilgilere ihtiya duyacaktr: a. Kuruluun yapt ticari ilem iin dorulama yaplmas; b. Kuruluta kullanlan ve depolanan kimyasallarn bir listesi (kimyasal ad ve UN numaras); c. Her bir kimyasal iin; 1. Kimyasal formu, 2. Bilinen salk riskleri, 3. Bilinen tedaviler, 4. Sahadaki panzehirlerin mevcudiyeti ve ulalabilirlii; d. letiim iin telefon numaralar listesi; e. Kuruluta kullanlan kimyasallar iin gerekli kiisel koruyucu ekipman belirlemek iin risk deerlendirilmesinin yrtlmesi iin salk otoritesine bilgi salanmas.