You are on page 1of 3

Эмоционалды интеллекттің элементтері

Эмоционалды интеллекттің ұлы теоретигі, американдық психолог Даниэль Големан, эмоционалды


интеллектті құрайтын негізгі компоненттер мыналар болып табылады:

1. Эмоционалды өзін-өзі тану (немесе эмоционалды өзін-өзі тану)

Бұл сілтеме жасайды өзіміздің сезімдеріміз бен эмоцияларымызды білу және олар бізге қалай әсер
етеді. Біздің көңіл-күйіміздің мінез-құлқымызға қалай әсер ететінін, қабілеттеріміз бен әлсіз
жақтарымызды білу маңызды. Көптеген адамдар өздерін қаншалықты аз білетініне таң қалады.

Мысалы, бұл аспект бізге теңгерімсіз психологиялық күйде болған кезде шешім қабылдамауға
көмектеседі. Біз тым қуанышты және қуанышты болсақ та, қайғылы және меланхолик болсаңыз да, біз
қабылдаған шешімдерге ұтымдылық көмектеседі. Сондықтан жағдайды бағалау және әлдеқайда ұтымды
шешімдер қабылдау оңай болатын тыныш және жай күйге оралғанша бірнеше сағат немесе күн күткен
дұрыс.

2. Эмоционалды өзін-өзі бақылау (немесе өзін-өзі реттеу)

The эмоционалды өзін-өзі бақылау Бұл біздің сезімдерімізді немесе сезімдерімізді соқырлықпен алып


кетпеу үшін оларды бейнелеуге және үстемдік етуге мүмкіндік береді. Ол эмоционалды динамиканы
қалай табуға болатынын, қайсысы жедел және ұзақ болатынын білуден, сондай-ақ эмоцияның қандай
аспектілерін қолдана алатындығымызды және қоршаған ортамен күшін басқалардан алу үшін қандай
тәсілмен байланыстыра алатынымызды білуден тұрады. бұл бізге пайдасынан гөрі көп зиян тигізеді.

Мысалы, серіктесімізге ашулануымыз ғажап емес, бірақ егер біз осы сәттегі эмоцияның құлы болсақ, біз
үнемі жауапсыз немесе ерсі әрекет етер едік, содан кейін өкінетін едік. Белгілі бір мағынада эмоцияны
реттеудің үлкен бөлігі біздің назарымызды қалай басқаруға болатындығын білуден тұрады, осылайша ол
бізге қарсы шықпайды және бізге саботаж жасамайды.

Өзін-өзі бақылау қабілеті тілді қолдану мүмкіндігімен тығыз байланысты екендігі байқалды: көптеген
аспектілерде өз эмоцияларын қалай дұрыс басқаруға болатындығы кейбір ұзақ мерзімді мақсаттарға
басқаларға қарағанда басымдық беруге мүмкіндік беретін баяндауды табуға байланысты жедел
импульске берілумен байланысты. Бұл эмоционалды интеллекттің Вербалды интеллектпен көп
ұқсастығына сәйкес келеді; Көптеген адамдардың интеллектуалды тестілеу нәтижелерін талдау кезінде
байқалғандай, екі психологиялық құрылым да бір-біріне сәйкес келеді.

3. Өзін-өзі ынталандыру

Эмоциялардың мақсаттар мен мақсаттарға шоғырлануы бізге ынта-жігерімізді сақтап, кедергілерге емес,
мақсатқа назар аударуға мүмкіндік береді. Бұл факторда белгілі бір дәрежеде оптимизм мен
бастамашылық қажетсондықтан біз алдын-ала болуды және күтпеген оқиғалар кезінде шешімділікпен
және позитивті әрекет етуді бағалауымыз керек.
Өзімізге ұтымды білетін мақсаттарға жетуге өзімізді ынталандыру қабілетінің арқасында біз әдеттерге
немесе орын алуы мүмкін негізсіз қорқынышқа негізделген кедергілерді қалдыра аламыз.

Сонымен қатар, эмоционалды интеллектке ұзақ мерзімді мақсаттарға көлеңке түсіре алатын қысқа
мерзімді мақсаттарға беріле алмау қабілетіміз кіреді, дегенмен, егер олар бізге ұсынылған болса, соңғысы
бұрынғыдан әлдеқайда маңызды болғанына қарамастан.қысқа мерзімді (өршіл) жобалар, үлкен тәжірибе
жинау жоспарлары және т.б.).

4. Басқалардағы эмоцияны тану (немесе эмпатия)

Тұлғааралық қатынастар басқалардың бейсаналық түрде білдіретін және көбінесе ауызша емес
шығаратын сигналдарды дұрыс түсіндіруге негізделген. Осы бөтен эмоциялар мен сезімдерді қатаң
лингвистикалық емес белгілер (ым, физиологиялық реакция, тик) арқылы білдіруге болатындығын
анықтау бұл бізге қарым-қатынас жасайтын адамдармен тығыз және тұрақты байланыс орнатуға
көмектеседі.

Сонымен қатар, басқалардың эмоциялары мен сезімдерін тану - оларды білдіретін адамдарды түсіну мен
анықтаудың алғашқы қадамы. Эмпатикалық адамдар - бұл жалпы алғанда, ИИ-мен байланысты ең үлкен
дағдылар мен құзыреттіліктерге ие адамдар.

5. Тұлғааралық қатынастар (немесе әлеуметтік дағдылар)

Басқалармен жақсы қарым-қатынас - бұл біздің жеке бақытымыздың, тіпті көптеген жағдайларда, жақсы
жұмыс нәтижелерінің маңызды көзі. Бұл бізге жақсы немесе жақын деп тапқан адамдармен, сонымен
қатар өте жақсы тербелістерді ұсынбайтын адамдармен қалай қарым-қатынас жасауды және олармен
сөйлесуді білу арқылы болады; эмоционалды интеллекттің кілттерінің бірі.

Бұл интеллекттің түрі Вербалды интеллектпен тығыз байланысты болғандықтан, олардың ішінара бір-
бірімен қабаттасуы. Бұл эмоцияны бастан кешірудің бір бөлігі біздің әлеуметтік қатынастарымыздан
және басқалардың айтқанын түсіну арқылы жүзеге асатындығынан болуы мүмкін.

Осылайша, эмоционалды интеллекттің арқасында біз барамыз басқалардың бізді қалай сезінетіні


туралы ойлаудан тысСонымен қатар, біз адамдар арасындағы кез-келген өзара іс-қимыл белгілі бір
жағдайда жүретіндігін ескереміз: егер біреу біз туралы балағат сөздер айтса, бұл олардың қызғаныш
сезімі үшін немесе әлеуметтік әсерін осы түрге негіздеуі керек шығар. мінез-құлық. Қысқаша айтқанда,
Эмоционалды Интеллект бізді өзімізді қалай сезінетінімізді ойландырудан және сол жерден оған қалай
әрекет ететінімізді шешудің орнына, өзімізді белгілі бір түрде сезінетін етіп ұстауға итермелеген
себептер туралы ойлауға көмектеседі. басқалары айтады немесе жасайды.

Эмоциялық интеллектіні диагностикалау әдістері


Диагностиканың негізгі әдісі - тестілеу. Тренингтер мен эмоциялық интеллектіні дамыту
бағдарламалары аясында бірнеше сынақ жасалды. Тест нәтижелері мынадай таразыларда беріледі:

 мінез-құлық;
 ынталандыру;
 білім;
 эмоциялық ену;
 эмоциялардың өрнегі;
 әлеуметтік түйсігі мен эмпатиясы.
РҒА Психология институты диагностиканың басқа әдісін жасады. Эмоционалдық ақыл-ойды жеке
адамға және тұлғааралыққа бөлуге сәйкес келетін сауалнама құрылды. Тестілеудің нәтижесінде
адам өздерінің және басқа адамдардың эмоцияларын түсіндіру қабілетін біледі.

You might also like