You are on page 1of 14
Chuong 1. CAC KHAI NIEM CO BAN 1.1. MUC DICH, MUC TIEU GIAO DUC Phan nay dé cap dén quan niém vé muc dich, muc tiéu gido duc va muc dich, muc tiéu gidng day. Muc dich, muc tiéu giéo duc thudng duoc phat biéu 6 nhiéu cap 46 tong quét khdc nhau. C6 it nhat bén cp 46, duoc sip xép theo thit tu giam dan 6 miic 46 khéj quat, tang dan mic d6 chi tiét la: (i) triét Ii, tam nhin, str ménh gido duc; (ii) muc dich, muc tiéu gido duc cia hé théng gido duc; (iii) myc dich, muc tiéu cla chuong trinh gido duc; (iv) muc dich, muc tiéu giang day. a) Triét If giéo duc (Educational philosophy), tam nhin gido duc (Educational vision) thuéng phan anh nhimg mong muén/ ki vong cia nén gido duc quéc gia déi v6i thé hé tré. St ménh gidéo duc (Educational mission) thudng 1a phat biéu gidi thich su t6n tai cla hé thong/ t6 chttc gido duc. Bang 1.1 [a tam nhin cuia gido duc New Zealand déi voi thanh thiéu nién. Bang 1.1. Tém nhin gido duc New Zealand" Gio duc thanh thiéu nién New Zealand tré thanh: — Newdi sing tao va ning déng; = Ngudi nim bit co hGi vé kién thite va céng nghé méi dé bao dam xy dung nén van hod, xa hdi, kinh té va mdi trudng bén ving; — Nguéi tao dung nén vin hoa ban sic dan t6c va phat trién méi quan hé déi tac, cot I6i duoc quy dinh boi Hiép ude Waitangi; — Ngurdi phat trién cdc gid tri va nang lye dé dép ting nhu céu cue séng; = Nguéi ty tin, két ndi, tich eye va li nhing ngudi hoc sudt doi. finistry of Education, The New Zealand Curriculum for English-medium teaching and arning in years 113. Copyright © Crown 2007. AUB (American University of Beirut) 1a trudng dai hoc tu nhan, kh6ng t6n gido, d6c lap, dugc thanh lap tir nam 1866, dong tai Beirut, Liban va la trudng dai hoc dau tign cia Hoa Ki & ngoai lanh thé. Hien nay, AUB thudc t6p 250 trudng dai hoc hang dau thé gidi (theo QS World University Rankings), voi ngan sach thudng xuyén la 300 tri¢u USD va thu hat dau tu khoang 500 trigu USD. Sinh vién dén tirkhoang 100 quéc gia va ngon ngir giang day la ting Anh. Str ménh AUB (Betty S. Anderson, 2011!) duge tuyén bé nhu bang 1.2. Bang 1.2. Si’ménh cia AUB AUB Ia trudng dai hoc huéng nghién ciru nham chia sé gido duc, dich vu, trang bi kién thirc nang cao cho ving Trung Déng trén co sé quan diém, phuong phap gido duc va td chitc hgc tap theo mé hinh gido duc dai hgc ciia Hoa Ki. Nha trong nhdn manh viéc tao diéu kién cho sinh vign ty suy nghi vé ban than, hudng toi chudn hoc thuat cao va thiic day phat trién tiém nang cé nhan. Truong nhim dao tao nhimg ngu’i khéng chi cé nang lye chuyén sau vé mét Tinh vue nghé nghiép ma cn cé kha nang hoc sudt dai, ¢6 tam nhin réng, ¢6 dao dite va tréch nhiém c6ng dan, c6 nhing gid tri can ban cia nhan loai. Truong khuyén khich sy ty tin va tu do tu tuéng trong khuén khé chinh truc, trach nhiém. b) Mae ch aife te (Education goals) 1a nhimg két qua Ki vong ma hé thong giao dut-huéng toi sau khi két thitc mét giai doan giao duc nhat dinh. Co nhimg myc dich phé quat xuyén suét giai doan giéo duc, cé muc dich 6 nhimg théi diém nhat dinh; cé nhimg muc dich vé mé hinh nhan cach ngudi hoc va cé nhimg muc dich vé hé thdng/ té chite gido duc." Muc_tiéu_gido duc (Education objectives) 14 cu thé hod muc dich giéo duc. Nhimg muc dich vé nhan cach ngudi hoc sé duge cu thé hoa béi mé ta vé hanh vi ngudi hoc ma chuong trinh giao duc va hé théng gido duc sé hé trg dé ho dat duge. Téng hoa cdc muc tiéu nay phai huéng dén muc dich va triét If gio duc. Minh hoa sau la cac muc tiéu gido duc quéc gia cla New Zealand? (bang 1.3). Bang 1.3. Muc tiéu gido duc quéc gia New Zealand 1 Cic chuan cao nhat vé thanh tich, théng qua cac churong trinh giao dyc, cho phép moi ngwoi hoe phat trién day di tiém nang cA nhan va phat trign cae gid trj can thiét dé tro thanh céng dan New Zealand. ' Betty S. Anderson, The American university of Beirut. Arab Nationalism and Liberal Education. University of Texas Press, United States of America, 2011. 2 International Bureau Education of UNESCO, World data on Education, 2011. dye cho tat cd ngudi din New Zealan, dinh va logi b6 cée rio edn doi voi thanh tich. d bing cig . Phat trién kign thi, am higu va c6 ki nang can thidt @ to thank rm Zealand thinh cng trong thé gidi hién dai, ludn thay dé, Bu} iN, > |. Cung cap nen tang ving chic 6 hing nim dau cho viée hoc tap trong ¢ qua che chuong trinh, 6 46 bao gom ca vige hé tro cha me Vi vai tou meh nh [a ngudi thy dau tén ca con em ho. Cong cp nén gido duc rong thong qua mét chuong trinh v6i cdc Tinh yy, tp cn thiét. Vu tién phat trién cde mite dO nang lye cao va doc, » Vidt, ie kkhoa hoc, cdng nghé va hoat dong the chat. ‘Thanh tich xudt sic dat duge qua vige thanh lp cée muc tiéu hoe ta Br idm sit thy hign cée myc tiéu va chyong trinh dé dap ting nhu clu of o ing dim big ‘Thanh cng trong hoc tép cla nhimg ngudi cd nhu cau dic bigt durge bing cach ho duge xée dinh va nhan durge hé tro phi hop. Cap nhat cho hoe sinh hg thing bang cp quée gia va qudc t8 8 Khuyén kg hi tham gia giéo duc sau trung hoc & mite d6 cao. | ‘Tang evn sy tham ga va thin cng ca ngubi Maori théng qua chuong tin, gido duc bing tiéng Maori, phil hop véi cde nguyén tic cita Hiép ude Wai! (tai ligu sing lip dat nude nam 1840). 10, Tén trong da dang ‘New Zealand tai Thai Binh Duong va. lew Zealand, vai tig AUB xéc dinh 5 muc tiéu chin luge la: Xuadt sde trong gido duc, Nghién ciy chét lugng cao, Lanh dao va toan ven, Cam két phuc vy va Cai tién lién tuc. Hai mye tiéu “xudt sfc trong gido duc” va “lanh dao va toan ven” bao gdm céic muc tiéunéu ‘bing 14 (Betty. Anderson, 2011). Bing 1.4. Cécmyc tiéu Xust sic trong gido duc va Lanh dao va toan ven -Mpe téu “Xudt si trong gto due” cho sinh vién dén ti Liban, Trung Bang vi cic aque gia Ki irén thé gid: 1. Xéy dyng chuong tinh cho moi sinh vign AUB dim bao cn bing gitta nghita ciruy do ng vei ce lin vy trong tim. 2. ‘Ting cuimg chit lugng va sy da dang cia gifo dye dai hoc trong cae tring chuyén nghigp. 3, Phat trién dio to trinh dp thac si higu qua, chat lugng cao. FT. Thue hign cic chong trinh dao tao linh hoat va tich hop dé giam su chong chéo va tring lip. 5, Thiét lip khung chuong trinh dao tao tién si vé: Ngn ngit va van hoc A Rap, Lich sir Trung Déng, Khoa hoc sinh hge va sinh ~y hoc, Khoa hoc may tinh. 6. Cung cp gido duc y t8 ding cap thé gidi qua vige thu hut va hd tro ging vin xuat sic, sinh vién y khoa, y ta, ki thuat vién, y té va nhan vién hd tro. va phat trién sinh vién mét céch toan dign. 7, Thu hit sinh vién xudt 8, Thu hit va tuyén dung sinh vién dén tir khu vue va quée té hon. 9, Thic dy sy da dang vé phuong phap gidng day va té chite hoc tap (bai hoc, phong thi nghiém, hdi thao, da phuong tién, dy an, céng vige cA nhan va nhém, nghién citu cdc dy an,...). 10. Giang vién, sinh vién duge dao tao trong méi trudng céng nghé hign dai, phat trign kha nang giang day cé su hd tro ciia cong nghé, may tinh va dao tao tir xa. 11, Tuong thich véi cée chuong trinh dao tao da dang hon va dinh hung quéc té qua vigc Iya chon khoa hge va nhip 46 (nhat Ia trong nghién ctru quéc t8). 12. Cait 13. Thiét lap cdc tiéu chun, diém chudn 48 dan gia hoc tap, giang day, hé trg ciia nhan dich vu tu van, dich vu nghé nghiép, co sé thé thao... 14, Duge kiém dinh day dui tir higp hdi gito duc va chuyén mén lién quan. 15, Nang cao mdi trudng giao duc trong khuén vién nha trong theo huéng vat li va cong nghé phii hop véi str ménh giao duc cia AUB. Muc tiéu sau nhém bdi dung cdc gid tri lanh dao nlue manh mé, t6 mé tri tue, dao dite, hop tac, trach nhiém céng dan va long khoan dung xa ly 1, Hé tro hoat dong giao duc va ngoai khoa dé dao tao sinh vién tré thanh ngudi lanh dao. 2. Thitc day méi trudng gido duc cé cac tinh hudng hoc tap tich eye va phan tich phé phan trong béi cinh cé nhan, xf hi va céng din. 3. Phat trién va yéu cau tudn thi b6 tigu chudn ki vong rd rang cho sir toan ven tri tug, trung thye ca nhan va khoan dung cho tat ca cdc trudng thinh vién AUB. 4, Tap trung céc van dé to mé tri tué, dao ditc, hop tac, trich nhigm céng dan va long khoan dung trong mén hoe lién quan. 5, Hé tr cae hoat ddng cita sinh vién dé nudi dung sing kién ca nhan va hgp tic vi Igi ich ctia cd nhan va xa hGi, bao gom ca dich vy céng dong sinh vién. C6 thé phan biét bén dac diém khac nhau gitta muc dich gido duc va muc tiét gido duc nhu 6 bang 1.5. Bang 1.5. Sy khac nhau gitta muc dich va myc tiéu gido duc Muc dich gio dye Muc tigu gito duc - Phat biéu chi tiét hon = Dinh huéng rd rang hon = C6 thé nim bat duge - Phat biéu 6 pham vi tong thé, rong - Dinh huéng chung -Mo ho - Triru tuong = Cy thé, ro rang -Khé do luong - C6 thé do hing duge c) Muc dich chuong trinh giéo duc (Curriculum goals) la mong muén déi vq ngudi hoc sau khi ho hoan thanh chuong trinh. Ngudi hoc dat dugc muc dich nay qua qua trinh thuc hién timg hoac tat ca cdc phan doan ctia chuong trinh. Muc tiéy chuong trinh (Curriculum objectives) la nhimg cu thé hod muc dich chuong trinh dé co thé do lung va giing day duoc. Bang 1.6 trinh bay muc dich chuong trinh giéo duc phé thong mdi va muc ti¢u linh vuc Todn va Thong ké cia New Zealand (Ministry of Education, 2007). Bang 1.6, Muc dich, muc tiéu chuong trinh gido duc phé thong méi New Zealand Muc dich chwong trinh: Chuong trinh New Zealand dinh huéng cho hoe sinh cach hoc tap va cung ciip huéng dan dé cae trudng thiét ké chuong trinh nha trudng. M6t tai ligu song song, c6 chite nang tuong ty cho cac trudng Maori, cling bit dau voi tim nhin 6i v6i nhing ngudi tré tuéi ma phat trién cde nding lyre can thiét cho nghién citu, cOng vigc, hoc tép suét doi va phat trién tiém nang ciia ho. Hai chuong trinh nay sé gitip cdc trudng phat trién méi quan hé ddi tac, cdt 11 ma Higp ude Waitangi da néu. Muc tiéu chuong trinh linh vwec Tocin var Thing ké New Zealand: © Gidp hoc sinh phat trién niém tin vao gid tri va tinh hitu dung ctia todn hoc, nudi duéng niém tin vao kha nang todn hgc cia minh, thic day thinh tich 4 nhan va khuyén khich syr quan tém va sang tgo trong toan hoe; Phat trién céc ki nang, khdi niém, sw hiéu biét va thdi d6 gidp hoc sinh ty tin doi phé vdi cac tinh hudng toan hoc ctia cuge song hing ngay; Gidip hoe sinh phat trién céc phuong phép tiép cn dé gidi quyét dén toan hoc, phat trién kha nang suy nghi va dura ra li do hop li; Cung cp cho hgc sinh céc céng cy toan hoc, ki ning, hidu biét va thai d6 can thi Cung cap nén ting dé hoc sinh cé thé tiep tue nghién ctru trong ton hgc hoje cdc linh vuc hoc tap khac c6 lién quan nhiéu dén toan hoc; © Gilip nudi dudng va phat trién tai nang toan hoc. . in dé lién quan LE este _—___ Ee d) Muc tigu chuong trinh sé duoc chuyén déi thanh muc dich giang day khi chuong trinh dugc thuc thi & nha trudng phé thong. Muc dich giang day (instructional goals) 1a két qua ki vong ciia giéo vien déi voi hoc sinh, ¢6 tinh chat huéng dan chung chung chit chua c6 tiéu chi cu thé. Muc tiéu giing day (instructional objectives) 1a mic 46 thanh tich ki vong cia hoc sinh ma c6 thé do Juong va quan sat dugc. Mét sé thuat ngit khéc cing c6 thé duge ding ciing nghia voi muc tiéu giang day nhu muc tiéu thyc hién (performance objectives), muc tiéu hanh vi (behavioural objectives), nang luc (competencies),... Bang 1.7 trinh bay muc tiéu gidng day mach “Do ludng” iia chuong trinh tinh vue Todn va thong ké cita New Zealand’. Bang 1.7. Muc tiéu ging day mach “Do lugng” cla New Zealand Phat trién kién thre, am hié vé hé théng do ling, sir dung, gidi thich duge; Phat trién sur ty tin va kha nang sir dung dung cu, phuong tién do; Dy béo va tinh toan nhiing tac dong cia thay dai trong bién va cdc bién béi cdc mé6 hinh toan hoc don gian. 46 thay déi cia Hinh 1.1 mé ta méi quan hé gitta cdc c&p do muc tiéu néi trén, trong a6: giai doan xay dumg chuong trinh gido duc xéc dinh triét If gido duc rong lon, dén myc dich va muc tiéu giao duc, muc dich va muc tiéu cla chuong trinh gido duc; giai doan thyc hién chuong trinh chi trong xéc dinh muc dich, muc tiéu giang day & mdi lop hoc. Cac chinh sich quéc gi Cac co sé khoa hoc Triét li giao duc, tim nhin, sir ménh Muc dich, myc tiéu gido duc }H Myc dich CT gio dye Giai doan thiét ké CT Myc tigu CT gito dye Myc dich ging day Giai dogn thy hign CT Myc tigu gidng day WW Hinh 1.1, Céc cp 49 myc dich, muctiéu giéo duc ' Ministry of Education, Mathematics Standards for years 1-8, Learning Media Limited, Bos 3293, Welling 6140, New Zealand, 2009. “~ 1.2. KET QUA HOC TAP DAU RA, DANH GIA KET QUA HOC TAP p, Au a 1.2.1. Két qua hoc tap déu ra Theo HOi dng Chuan dénh gid gido duc Hoa Ki', cac muc tiéu ma he chic giéo duc hodc ngudi day hudng t6i con c6 thé duoc phat biéu ¢ dang rt « két qua hoc tap dau ra (learning outcome) cita ngudi hoc. ae, C6 hai cach hiéu va quan niém khéc nhau vé két qua hoc tap day bs nhing gi hoc sinh duge ki vong la sé biét, am hiéu va C6 thé lam duge khi kg k m9t khod hoc hode m6t giai doan gido duc; (i) la thanh cong cia NBUEE ioe hig hign cu thé ng digu ho aa biét, hiéu va lam due so véi muc ti aya UNESCO cén nhén manh dac diém “c6 thé chtmg minh sau khi hoan thanh, * trinh hoc tap”. uy C6 méi quan hé tuong img gidta cdc cp d6 muc tiéu gido duc va cae Cap 46 ke qua dau ra. Muc tiéu mon hoc/ khod hoc phuc vu muc tiéu chuong trinh Sido dy va muc tiéu chuong trinh gido duc lai phuc vu muc tiéu hé théng/ té chite Bido duc Tuong tu nhu vay, két qua hoc tap dau ra mén hoc/ khod hoc dong 86P Vao két qua hoc tép chuong trinh va két qua hoc tap dau ra chuong trinh lai dong SOP vao ké qua dau ra cia hé théng gido duc. Nhin chung va cing cach thiic, két qua hc tap dau ra tai cap do nao nén duoc sap dat tuong tng voi muc tiéu giéo duc 6 cap do do. Tuy nhién, muc tiéu gido duc va két qua hoc tap 6 cing cp 46 kdadeqhau it nhat 6 ba thudc tinh: (1) Vé mite 6 téng quat: fect duc cé pham vi rong hon (dat duge sau khi két thiic hoc tap mot vai namysov6i két qua hoc tap (dat duoc tai thoi diém key thtic hoc tap); (2) Vé két qua dau ra: muc titu giéo duc dé cap dén nhimg két qua ma he théng/ té chttc, chuong trinh hoac mén hoc duge ki vong thuc hién, trong khi phat biéu két qua hoc tap dau ra dé cp dén nhitng gingudi hoe dug ki vong la dat 6; (3) Vé cdc bén lién quan: lién quan dén muc tiéu gido duc la nhimg ngudi bén ngoai tién trinh day va hoc (cha me, chuyén gia gido duc, ngudi str dung lao dong, cong déng....), con lién quan dén két qua hoc tap dau ra la nhiing ngudi ben trong én trinh day va hoc (ngudi hoc, ngudi day...). "Joint Committee on Standards for Educational Evaluation, The Student Evaluation Sow || How to Improve Evaluations of Students, Newbury Park, CA; Carv? at il ES eee ee Hinh 1.2 m6 ta méi quan hé gitta tam nhin/ st ménh, muc tiéu cia hé théng/ t6 chic giao duc, chuong trinh giao duc va mén hoc/ khod hoc voi muc dich hoc tap va két qua hoc tap dau ra tuong tmg. Triét |i/ tam nhin cia hg théng/ t6 chire | aman sito dye théng/ 8 chite gido dye Tam nhin/ sit ménh cial churong trinh gido duc Hinh 1,2, Méi quan hé gitfa tam nhin/st¢ ménh, muc tiéu gido duc va két qua hoc tap dau ra 1.2.2. Danh gia Vé mat thuat ngi, cé mét sé cum tir tiéng Anh noi vé danh gia va duge sit dung trong timg ngir cinh nhat dinh nhu: Evaluation thudng ding khi xdc dinh gid tr chuong trinh (curriculum evaluation) hoadc hé théng (system evaluation) Assessment thudng ding khi ban luan vé If thuyét danh gid noi chung hoac danh gi: mé6t linh vuc cy thé (educational assessment), danh gid adi tuong (learne assessment); con Appraise thudng ding Khi néi dén gid tri, chat lugng mang tinl truc gic (appraise a student’s work). -Vé khai niém téng quat nhat thi danh gid la viéc thu thap chtmg ctr mét cdc hé théng dé rut ra két luan vé cdc dic diém cita con ngudi, chuong trinh gido du: co sé gido duc,... theo mét muc dich nhat dinh. -Trong bdi canh trach nhiém giai trinh, danh gia la qua trinh xéc dinh higu qu nhimg can thi¢p su pham cua gido vién, hiéu trudng va nha trudng. Theo qua niém nay, c6 thé c6 3 quy m6 danh gid chil yéu la: danh gid quy mé nhé (trong 16 €n van dé c6 thé dugc té chic trong qu, \ cia of nhan v6i ngudi KhéoMa nhimg tinh hudng gté dinh mang tinh thy i } ai cho; yéu cdu cdc em dat cdc cau hai tit cag Wea ey We tg thay, inh phan tich cau hdi cia ban va cha chinh minh ¢ 7dé tra loi, cau hdi nao phai suy nghi ki hoac cau hoi p, 4 ny Rha c6 Nga cach trudng 6,7 km. CO mudn mua mét chiéc xe may cé gig ny 15 600 000 déng. Dé sit dung hop phép, c6 phai tra 10% thué gid tri gia tang yj 1 000 000 dng dé gin bién sé dang ki. Em hay: Liét ké cdc théng tin tir tinh huéng da cho; Dit cdc cu hdi cé thé 6 ti) nhing théng tin nay; Tra loi nhimg cau hoi dé néu duge; Néu li do tai sao Khong tra Idi duge nhiing cau hdi cén lai, | Tuy nhién, nang luc “phat hién van dé” cua mi hoc sinh sé duoc hinh thanh y phat trién dan qua céc giai doan gido duc lién tiép. Danh gia nang luc nay doi hg phai thu thap ching ctr trong mét thoi gian dui dai dé chi ro su tién b6 cla ca nhay hgc sinh, chtt khong chi qua mét nhiém vu cu thé. Vi vay, trong suét qua trinh gian; day mén Toan, 6 cac lép 1, 2, 3, 4 va5, & tat ca céc mach ndi dung (s6, hinh, dai ugng va do dai lugng), gido vién déu chi trong tao co hi dé hoc sinh phat triéy ‘ha nang phat hién van dé dan, dua theo chudn thuc hién, va theo tién trinh hung Ia: Dau tién: tiép nhan théng tin tir gido vién, ty thu thap théng tin ti thuc tién; -Tiép theo: két ndi cdc thong tin dé ty dat cac cau hdi vé két Juan duge rit ra, mau thudn v6i kién thie da biét, vé van dé cé thé phat sinh tir d6,...; tu tra Idi cdc 1hdi tir thong tin da cho, tir kinh nghiém da biét; ~ Cudi cing: phat biéu van dé d6i voi nhiing cau hoi chua thé trd 16 dugc ngay. Trong qué trinh nay, gido vién va hoc sinh can luu gitt nhang van dé da dugc hién ma chting cé thé dan dugc gidi quyét trong tién trinh hgc tap tiép theo. canh do, nang luc phat hién van dé cing can duge cha trong hinh thanh va trién trong qué trinh hoc sinh dugc hoc tap cdc mén hoc khac, cing theo tién va cdc trong diém nhu da néu. 1.4. CHUAN VA CHUAN BANH GIA NANG LUC 1.3.1. Chuén, tiéu chi, chi sé a) Trong linh vuc danh gid trong giéo duc, Graham Maxwell (2002) téng hop rang c6 ft nh&t 5 c4ch str dung khdc nhau vé thuat ngir “chudn” (standard), dé la: (i) Chuan 1a cac quy téc, huéng dan dao dite (diéu nén 1am) mang tinh mong mu6n nhung khong bat budc. Vi du, huéng dan dénh gid vi hoc tap (assessment for learning) & cdc nha trudng, chudn trudng hoc higu qua 6 Hoa Ki (NCTM, 2000) hoac hung dan cach cuxitlich thiép,...; (ii) Chuan 1a cae quy dinh, quy tac, nguyén téc, cdc yéu cdu phap li, ché dinh (diéu phai lam) mang tinh bat bude duge phé duyét béi té chite cé trach nhiém (tir dién Meriam-Webster'). Vi du, tiéu chuan ISO, yéu cau dug cap bang tét nghiép THPT,... (iii) Chuan 1a céc muc-chudn (benchmarks) can dat, mé ta nhimg gi ki vong_ ngudi hoc sé dat (cé thé la dinh tinh va/ hoac dinh lung) dé dap img muc tiéu gido duc Jon Mueller’); (iv) Chuan gid tri (merit standards) 4p dung cho danh gid chat Iugng/ thanh tich thuc hién mét nhi¢m vy hoac khod hoc. No lam tang su nhat quan ctia céc nhan dinh gitra nhimg ngudi danh gia dé lam cho danh gid tré nén minh bach - day la van dé cia su diéu tiét trong danh gid (Graham Samuel Maxwell, 2008"); (v) Chuan phat trién (development standards) cho phép xc dinh tinh trang hién tai clta hoc sinh dya theo dudng phat trién (bién dn) trong hoc tap. Nhu vay, muc tiéu gido duc, chudn gido duc va két qua hoc tap dau ra déu mo ta vé nhiing gi ngudi hoc can phai biét va c6 thé lam. Tuy nhién, chydn cé pham vi hep hon myc tiéu nhung rong hon két qua dau ra: muc tiéu gido duc 1a nhimg Ki vong voi ngttot hoc nhimg rong (vuot ra Khoi ndi dung kin thtic, lép hoc cu thé); cua Kivong vi ngudi hoc-&.mét lop/ nhom l6ép va & mét linh vuc ndi dung kién thicZon két qua dau ra IQ ki vont voi ngudi hoc 6 mai lop vad méindi dung kién thttc, Bén canh dé, cd chuatY it qua dau ra déu phai dugc mé ta dé c6 thé quan sdt, do luéng dugc, song & két qua dau ra thi luén adi héi mite dé chi tiét hon. ' Wwww.merriam-webster.com 2 Jon Mueller, Glossary of Assessment Terminology. 3 Graham Samuel Maxwell, Setting standards: Fitting form to function, 2008. 37 b) Tiéu chf (criteria) la_yéu t6 (dinh luong hogc dinh aby Ty ong phuong tién don gian va tin cay ¢ cay dé do luéng nhing tha sau Khicg ty thiép, hoac dé dénh gid tinh hi hign mot nhiém vy (theo OECD.Dag, at Theo Jon Mueller, tiéu chf la nhiing dac diém chi tiét viéc thuc hién y Vi dy, tiéu chf mét bai nghj luan x4 hdi tot 1a: c6 cu triic chat ché, 6 chite n aa M, lap luan logic, viét r6 rang, cé minh chiing, dit liéu day du dé hé tro cae lap hg 4 Trong danh gia, chudn va tiéu chi cé méi quan hé khang Khit: chugy lan, quy dinh, quy tc, nguyén téc danh gié mdt nhiém vu, con u chi thé hig, « Khia canh cu thé cia chun, thién vé do luéng vigc thu hign nhiém vu do, Ww mét chudn quy dinh la “két qua dénh gid hoc sinh phai tin cy, c6 gid tri”, tied6y A lap m6t sé tiéu chf tuong tng nhu: sit dung hinh thite danh gid dua theo tiéu Chi "i cu danh gid phdi tin cay va gid tri, xtt li két qud dinh luong theo mé hinh Rasch, °) Chi sd (indicator) 1a céc do luéng duoc sit dung dé theo doi viéc thu hy theo thai gian. MGi chi sé la mét dau hiéu dac trung cita nhiéu dit liéu thé (thu thy truc tiép tir thuc tién va chua qua phép théng ké nao). Vi du, nhu téng sO sinh y, m6t chuyén nganh, ti lé hoc sinh nhp hoc diing dé tudi, ti 1é gido vién trong my l6p, t6c d6 tang trudng.... H6 thong chi so gdm nhiéu chi s6 vé: thyc trang hé thdng gido duc; gidm séty phat trién va tién bé theo thdi gian; xc dinh diém manh, diém yéu; dénh gid subg binh dang trong cung cap dich vu gido duc; thong béo cho céc nha hoach dini chinh séch vé hoat d6ng va hiéu qua cdng nhu tinh trang ctia hé thong cho con dong biét. Vi du, cc chi sé clia hé thdng trach nhiém giai trinh gém ba loai: (i) ci 86 dau vao (cung cp thong tin vé nang luc hé thong va cac chuong trinh); (ii) chi s6 qui trinh (theo doi su thuc hién chuong trinh dé xem li¢u nhiing cach tiép can kha nhau cf tao ra két qua khdc nhau khong); (iii) chi sé dau ra (ngain han, dai han, t4c dong). 1.4.2. Chuan ddnh gid nang luc Su chuyén djch tir chuong trinh tiép can noi dung sang chuong trinh tiép can dau ra nang luc da kéo theo sy thay déi quy trinh thiét ké chuong trinh. Truéc day, theo quy trinh truyén théng (theo Ralph Tyler, 1949), chuong trinh dugc thiét ké gan nhu tuyén tinh tir muc tiéu dén gidng day rdi dénh gid. Nhugc diém co ban cila quy trinh nay 1 thiéu su déng b6 béi nhting gi du kién c6 thé khong duoc gidng day, nhing gi duoc danh gid c6 thé khong bao gém diéu da dy kién hoa da thyc hi¢n, va cung cap rat han ché vé nhaing gi hgc sinh hoc duge. Chuong trinh tiép cain déu ra nang luc duoc thiét ké theo quy trinh thiét ké giat lui - coi chuong trinh nhu vong phat trién xodn 6c voi muc a6 ngay cang phic tap va n6 bat dau tir nhimng gi ki vong la sé duge danh gid thong qua chudn danh gid nang lyc. 38 Chudn danh gid nang luc la nhiing mé td, hinh dnh, hodc cd hai, vé cop-duong pit srién nang he theo trong suét qué trinh gido duc (theo thei gian). Vi du, dy 4n SWANs (theo Department of Education and Early Childhood Development Victoria, 2011) & bang Victoria, Australia néu dinh nghia nang luc doc viét tiéng Anh nhu ng6n ng@ thir hai cua hoc sinh la: “tao ra va truyén tai y nghia qua céc ki hiéu va chit viét trén van ban”. Sau a6 xay dung duong phat trién nang luc gdm 6 mttc 46 nhu mé ta va phdc hoa d hinh 1.5 - D6 chinh la chuan dénh gid nang lye nay. Hoe sinh nhén dign va tao ra duge cée mau vit | chinh ta quy uée co ban va bat dau doc trdi chay va hiéu chinh xdc ndi dung. Hoe sinh thao t&e durge don vj am thanh trong lai va c6 kién thite ban dau vé mt s6 quy tic trinh bay van ban (WD: céch viét chit hoa va chit theong, sie dung déu cau) Hoe sinh nbn thirc duge méi quan hé gitta chi, am mot cdch hé théng va sir dung kién thire nay dé nhgn > i dign hoc tgo ra duge cdc ldi néi quen thuge — nhdn thite vé chit cdi, cdch dénh van da duge quy uéc, | Hoc sinh sit dung cfc ki higu hinh anh 48 nhén dign cfc Ki ty nhur chit efi, chit s6 va dé xéc dinh duge cdc tir quen thugc. Hoc sinh cé ging tao ra cc hinh kh6i, ch ci, sO khi ve. TUGTT TT TTAT ONTO ATT Hoe sinh dang trong giai dogn lam quen véi chit cai, bat diu nhén ra va himg tha véi tranh anh, hinh khdi va. 4m thanh, Cac hinh vé va chit viét cua hoe sinh con chura 6 hang 16i. Hoe sinh khém pha sch, tranh vé hoge ede vin ban viét nhur cée dd vat tryre quan —nhin, cham, ngim, nghe hott di chuyén. Hinh 1.5, Chuan danh gid nang Ic dgc viét tigng Ant | | 4 Chuan danh gié nang lye chi phéi t6i céc khau trong qua trinh | chuong trinh va téc dng ti tat cd cée mat cua qué trinh day hoc v6 g it yéu sau: Xa Thit nha, chuan dénh gid! dudng phat trién nang luc sé tao co sé ag th cong cu dinh gid nang luc nhim thu thap duge-chimg.cttvé nang luc nguiie| t; Tint hai, n6 cung cap digu khoan tham chiéu cho ca gido vien va hoe sin}, ta cdc yéu cdu dau ra r6 rang, minh bach can dat cho-hoc sinh, gitip gido vign . thay rd ring nhiing ndi dung va Ki nang can day 6:méi l6p, tir d6 hudng din yg, ; ludng nhing gi hoc sinh biét va c6 thé lam; Thit ba, dinh huéng viéc day thea kha nang ciia hoc-sinh - lap ké hoach ay day dim bao xuat phat tir vi trinangluc hién ¢6 dén vi tri gan nhat c6 thé due, Thit nu, tao mot ngon ngi chung, théng nhat vé trinh 46/ kha nang cita hy sinh cho cdc bén lién quan (gido vien, hoc sinh, phy huynh va nha quan If gido dug), Thit nam, chudn g6p phan dm bao co hdi giéo duc binh dng, tae ra sy nhg quén gitta cdc trudng va cdc tinh béi dé dang phat hign som hing hoc sinh day gap kho khan va lap ké hoach can thiép can thiét dé tao nén sy thanh cong, giiy hoc sinh phat trién lén miic dé cao hon cila nang luc. 1.5. TOM TAT CHUONG 1 Chuong 1 dé tap trung téng hop, phan tich va dua ra nhig khai niém co bn duge str dung cho cdc chuong sau. a) Muc dich gido duc la nhig két qua ki vong ma hé thdng giéo duc huéng té sau khi két thtic mot giai doan gido duc nhat dinh, muc tiéu gido duc la cu thé hot muc dich gido duc - ching duge thé hign 6 nhiéu cap 46 khéc nhau, tir Khai quat nhu triét Ii, muc dich va muc tiéu gido duc, dén chi tiét nhu myc dich chuong trinh gido duc va myc dich, muc tiéu day hoc. Cac cap a6 muc tigu ma hé théng gido duc hodc ngudi day hudng t6i con phat biéu & dang 1a nhimg két qué du ra dugc ki vong la ngudi hoe sé biét, am hidu va C6 thé lam dugc khi két thuic m6t khod hoc hoac mot giai doan gido duc. Mot trong céc két qua hoc tap dau ra ma thé ki XXI hudng (67 la nang luc ngudi oc — dugc xem 1a viée ca nhan két hop kién thutc, ki nang, thai d, déng co, cim sit, gid tr, dao dite 4 thyc hign céc nhiém vu trong béi cénh, tinh huéng thy tién 6 higu qua. Day 1a mot bién dn mang nghia t6ng hop cd kha nang tr tue, céc hanh vi thyc hién va kha nang suy nghi vé chinh tri tug, hanh vi, 4ong co, eit chin cia ban than. b) Danh gid nang luc ngudi hoc 1a qué trinh thu thap, phan tich, xtr lf va gidi thich ching ctr vé sur phat trién nang luc cita ngudi hoc; x4c dinh nguyen nhan, dua ra nhiing bién phap cai thién viéc day va viéc hoc dua theo chudan danh gif nang luc. 46, chudn dénh gid nang lye chinh la duéng phat trig luc — phac hoa con ung ngudi hoc c6 thé vuon 16 néu_muénJam_chi duge mét linh vuc nhat ahah dupe THIET Tap wen co so muc tiéu hoc t4p, cu tric nang luc, cée mize 46 ae uc, ic dG 4

You might also like