EMZİRME NASIL OLUYOR

T.C SAĞLIK BAKANLIĞI HALK SAĞLIĞI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Çocuk ve Ergen Sağlığı Dairesi Başkanlığı
 Amaç ve Hedefler
Amaç; Emzirmenin nasıl olduğunu ve emzirme sürecini
etkileyen faktörleri açıklamak
Hedefler;
1. Memenin temel bölümlerini isimlendirmek ve
işlevlerini açıklamak
2. Annede süt oluşumunun ve salgılanmasının hormonal
kontrolünü açıklamak
3. Bebeğin emzirme sürecine yardımcı olan reflekslerini
açıklamak
4. Bebeği memeye “iyi” ve “yanlış” yerleştirmenin farkını
açıklamak
5. Emzirme pozisyonlarını açıklamak
2
1. Memenin Temel Bölümleri ve
İşlevleri

3
Memenin Anatomisi ve Meme Dokusu

4
 Memenin Anatomisi
• Yağ destek doku
– Memeye biçim ve büyüklüğünü verir
• Sinirler
– Memeden beyne laktasyon hormonlarının
salgılanması için gerekli komutu iletir
• Alveoller
– Süt üreten hücrelerin oluşturduğu keseciklerdir
• Süt kanalları
– Alveollerde üretilen sütü meme başına taşıyan
iletim sistemidir
5
 Montgomery Bezleri
• Areola bölgesinde bulunan Montgomery bezlerinin
kendine has kokusu olan bir salgısı vardır, bu salgı,
annenin kokusunun kaynağıdır ve bebeğin anneyi ve
memeyi tanımasını, bulmasını kolaylaştırır

6
2. Süt Oluşumu ve Salgılanmasının
Hormonal Kontrolü

7
PROLAKTİN HORMONU
Her emzirme sonrasında salgılanır
Bir sonraki emzirme için süt oluşturur
Meme başından
duygusal uyarı
Kandaki Prolaktin

Bebek emiyor

8
 Soru

Bu bilgilerin annenin süt salgılamasını

arttırmakta bir rolü var mı?

9
 Prolaktin hakkında hatırlanması gereken
bazı özel durumlar

 Salınımı için en güçlü fizyolojik uyaran

emzirmedir
 Geceleri daha fazla yapılır
 Anneyi gevşetir ve bazen uykusunu getirir
 Emziren annelerde ovulasyonu baskılar

10
OKSİTOSİN REFLEKSİ
Emzirmeden önce veya emzirme sırasında oluşur
Sütün laktifer sinüse doğru akmasını sağlar
Meme başından
duygusal uyarı
Kandaki oksitosin

Bebek emiyor

* Uterusun kasılmasını sağlar

11
 Oksitosin Refleksine Yardım Eden ve
Engelleyen Faktörler

 Bebek için sevgi

dolu düşünceler KAYGI
 Bebeğin sesi STRES
 Bebeğin AĞRI
görüntüsü ŞÜPHE
GÜVEN

Bunlar reflekse YARDIM eder Bunlar reflekse ENGEL olur

12
 Soru

Oksitosin refleksini anlamak niçin

önemlidir?

13
 Aktif Oksitosin Refleksinin Belirti ve
Duyguları
Anne şunları fark edebilir;
 Emzirmeden hemen önce ya da emzirirken
memelerinde ezilme veya karıncalanma hissi
 Bebeğini düşününce ya da ağladığını duyunca
memeden süt akması
 Bebek meme emerken diğer memeden süt
damlaması
14
 Aktif Oksitosin Refleksinin Belirti ve
Duyguları - II
 Emzirme sırasında bebek memeden ayrılırsa
memelerden ince ince süt akması
 İlk haftalardaki emzirmelerde uterus
kasılmalarıyla ağrı ve bazen kan boşalması
 Sütün ağzına aktığını gösterir şekilde bebeğin
yavaş ve derin emme ve yutmaları
15
 Oksitosin Refleksini Artırmak İçin Anne Neler
Yapabilir?
 Bebeği hakkında olumlu düşünmesi, mutluluğu, kendi
sütünün en iyisi olduğuna inanması
 Beslenme için hazır, gevşemiş ve rahat olması
 Az miktarda süt ile nazikçe meme başını uyarması
 Bebeğini yanında tutması ve görebilmesi
 Koklaması, dokunması ve bebeği ile etkileşime geçmesi
 Eğer gerekirse, bir yakınından ya da sağlık çalışanından
sırt masajı için yardım alması
16
Oksitosin Refleksini Artırmak İçin Sırt
Masajı

17
Anne Sütünde İnhibitör Madde
• Anne sütünde, süt oluşumunu
azaltabilen ya da önleyebilen bir madde
FIL vardır

• Hipotalamustan salınan Prolaktin

Baskılayıcı Faktör (PIF) prolaktin
salınımını baskılar

• Memede fazla süt varsa, bu inhibitor

madde, hücrelerin daha fazla
salgılamalarını durdurur
18
 Anne Sütünde İnhibitör Madde - II
• Bebek bir memeden emmeyi durdurursa, o meme süt
yapmayı durdurur

• Bebek bir memeden daha fazla emerse, o meme daha

fazla süt yapar ve diğerinden büyük olur

• Memenin süt yapmaya devam etmesi için, sütün

boşalması gerekir

• Bebek bir ya da iki memeden ememiyorsa, süt

yapımının devam edebilmesi için memenin sağılması
gereklidir
19
 Soru

Öğrendiklerinizden süt yapımını neyin kontrol

ettiğini söyleyebilir misiniz?

Prolaktin yapımını, Oksitosin refleksini ve

sütteki önleyici maddeyi ne kontrol eder?

20
 İnhibitör Madde Birikimini Önlemek İçin;
 Bebeğin memeyi tutuşu, emmesi doğru olmalıdır
 Bebek sık emzirilmelidir
 Bebeğin her iki memede istediği kadar kalması
sağlanmalıdır
 Bebek ilk memeyi bitirmeden ikinci meme
verilmemelidir
 Bebek herhangi bir nedenle ememiyor ise memedeki
süt sağılarak boşaltılmalıdır

21
3. Bebeğin Emzirme Sürecine
Yardımcı Olan Refleksleri

22
 Bebeğin Refleksleri

3 temel refleks vardır;

– Arama refleksi,

– Emme refleksi

– Yutma refleksi

23
 Arama Refleksi
• Bir bebeğin dudaklarına ya da yanaklarına bir şey
dokunursa, başını hafifçe geriye atar, memeyi aramak için
başını o tarafa çevirir, ağzını iyice açar
• Dilini aşağı ve ileri doğru uzatır

24
 Emme Refleksi
• Bebeğin damağına bir şey dokunursa emmeye
başlar.

25
 Yutma Refleksi
• Bebeğin ağzının arka bölümü süt ile
dolduğunda yutar

26
 Arama- Emme- Yutma Refleksi

• Tüm refleksler, sağlıklı ve term bebekte kendiliğinden oluşur

• Bazı bebeklerde bunların oluşması için yardım gerekebilir
– Anneye doğumda verilen ilaçlar nedeni ile bebek uykulu ise
– Prematür ise
– Hasta ise 27
4. Bebeğin Memeye Yerleştirilmesi

28
Bebeğin Memeye Yerleştirilmesi

29
 İyi Yerleşme ve Yanlış Yerleşme
Arasındaki Fark

1 2

Soru: 2. resim, 1. resimden hangi yönleriyle farklı?

30
 İyi Yerleşme ve Yanlış Yerleşme
Arasındaki Fark

1 2

Soru: Resimler arasında ne fark görüyorsunuz?

31
Bebeğin memeye yanlış yerleşmesinin sonuçları
MEME UÇLARINDA MEME UCUNDA
AĞRI / ZEDELENME TAHRİŞ / ZEDELENME

BEBEĞİN SÜTÜ ETKİN MEMELER SÜTLE DOLU

ŞEKİLDE ALAMAMASI KALABİLİR

BEBEK DOYMAZ
SÜT YAVAŞ GELİR SIK / UZUN SÜRELİ
BESLENMEK İSTER

BEBEK HUYSUZLAŞIR
EMMEYİ TÜMÜYLE
SÜT YAPIMI AZALIR REDEDER

BEBEK KİLO ALAMAZ

Meme ucu tahrişi

33
 Emmenin etkin olmadığının
göstergeleri
• Sürekli hızlı hızlı emme
• Emerken yanakların çökmesi
• Şapırdatarak emme
• Memede bebeğin huzursuzluğu, sakinleşmeme
• Sık emme- her gün saat başından daha sık
• Çok uzun emme- düşük doğum ağırlıklı olmadığı
halde her beslenmede 1 saatten fazla emme
• Emzirme sonrası tatmin olmuş görünmeme
34
 Yanlış Yerleşmenin Nedenleri
BİBERON Emzirme başlatılmadan önce birkaç haftalık
KULLANILMASI iken
DENEYİMSİZ İlk bebek
ANNE Önceki bebeğin biberonla beslenmesi
Küçük / Zayıf bebek
FONKSİYONEL
Meme başı / dokusu esnekliğinin azlığı
ZORLUKLAR
Memede süt birikimi
Kendi çevrelerinden destek azlığı
DESTEK AZLIĞI Doktor / ebe / hemşirenin desteğe yönelik
eğitim yetersizliği
35
 ÖZET
EMZİRME BİR ÇOK DURUMDA BAŞARILI
OLACAKTIR,
EĞER;
• Anne kendini iyi hissediyorsa
• Bebek etkili emecek şekilde memeye iyi
yerleştiriliyorsa
• Bebek istediği kadar sık ve istediği süre
emziriliyorsa
• Çevre emzirmeye destek oluyorsa

36
 Daha çok süt üretmek için
DOĞRU TEKNİKLE
SIK EMZİRME = DAHA ÇOK SÜT

37