12.04.

2022
Name-Surname: Furkan Saral
Student Number: 250205059

FE313 FOOD ADDITIVES

Spring Semester 2021-2022
Midterm Exam

(Exam language is Turkish, relates to Food Codex in Turkish)

Multiple choice. (2 points each)
Circle ALL correct answers (each question may have more than one answer)

1. Türk Gıda Kodeksi yönetmeliği hükümleri aşağıdakilerden hangisi tarafından yürütülür?

A.Sağlık Bakanlığı
B.Türk Standartları Enstitüsü
C.Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı
D.Bakanlar Kurulu
E.Sanayi ve Ticaret Bakanlığı

2. Ulusal Gıda Kodeksi Komisyonu onayından sonra ürün tebliğlerinin yayımlanması ve

uygulanmasından sorumlu kurum aşağıdakilerden hangisidir?
A. TBMM
B. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
C. Yargıtay
D. Danıştay
E. Bakanlar Kurulu

3. Bir gıda grubu veya gıda maddesine özgü olan kuralları ve özellikleri tanımlayan belge
aşağıdakiler den hangisidir?
A. Tüzükler
B. Yönetmelikler
C. Yatay Tebliğler
D. Direktifler
E. Dikey Tebliğler

4. İşlenmiş maden sularının kontrol ve denetiminden sorumlu kurum aşağıdakilerden

hangisidir?
A. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı
B. Çevre Bakanlığı
C. Başbakanlık
D. Sağlık Bakanlığı
E. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı

5. Üretilen/üretilecek her gıda maddesi için “Üretim İzni” alınması uygulaması hangi sayılı
yasa ile uygulanmaya başlanmıştır?
A. 5077 B. 5079 C. 5109 D. 5177 E. 5179

6. Üretim yerlerinin kontrollerinde kaç takım örnek alınır?

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 E. 5
7. Aşağıdak ilerden hangisi denetim yapılmasını gerektirecek sebeplerden biri değildir?
A. Fiyat belirleme
B. İzin ve tescil işlemleri
C. Kuşku
D. Yıllık kontrol programı
E. İhbar

8. Aşağıdak ilerden hangisi gıda kontrolü faaliyetlerinin başarı düzeyini etkileyen faktörlerden
biri değildir?
A. Kontrol sıklığı
B. Kontrol zamanı
C. Denetçi niteliği
D. Laboratuvar yeterliliği
E. Denetçi sayısı

9. Aşağıdakilerden hangisi bölgesel standartlar ile ilgili kullanılan kodlardan biridir?

A. TS
B. DİN
C. EN
D. ASTM
E. BSI

10. Türk standartları, TSE bünyesindeki hangi kurul tarafından kabul edilir?
A. Teknik Kurul
B. Genel Kurul
C. Teknolojik Kurul
D. Mamul Ürün Grubu
E. Yönetim Kurulu

11. Codex Alimentarius Commission (CAC) aşağıdaki organizasyonlardan hangileri

tarafından kurulmuştur?
A. FAO
B. WHO ve FAO
C. WHO
D. ISO
E. ISO, WHO ve FAO

12. Teknolojik gelişmeler nedeni ile standartlarda yapılan değişikliklere ne ad verilir?

A. Doğrulama
B. Güncelleme
C. Derleme
D. Düzeltme
E. Revizyon

13. Türkiye’de 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Yasası’na dayanılarak oluşturulan Gıda
Nizamnamesi ne zaman çıkarılmıştır?
A. 1950 B. 1947 C. 1942 D. 1939 E. 1936
14. Standartların “Sınıflandırma ve Özellikler” bölümünde, standart kapsamındaki gıda
maddesinin hangi özelliği ile ilgili bilgi yer almaz?
A. Tip
B. Duyusal
C. Güvenlik
D. Çeşit
E. Fiziksel

15. Türk Gıda Kodeksi yönetmeliği aşağıdakilerden hangisi için belirleyici değildir?
A. Gida zinciri aşamalarındaki asgari teknik spesifikasyonlar için
B. Gıda maddelerinin bileşimlerinde bulunan maddeler için
C. İhraç ürünlerindeki asgari fiyatlandırma limitleri için
D. Yeterli ve dengeli beslenme şartları için
E. Gıda katkı maddelerinin limitleri

16. Aşağıdakilerden hangisinin asıl ve devredilemez görevi gıdaya ilişkin hizmetler

vermektir?
A. Gıda ambalaj kuruluşlarının
B. Sivil toplum örgütlerinin
C. Devletin
D. Üretim kuruluşlarının
E. Reklam ve pazarlama kuruluşlarının

17. Mevcut mevzuat çerçevesinde gıdanın tüketici çıkarları için ototrite tarafından
denetlenmesine ne ad verilir?
A. Gıda davetiyesi
B. Gıda kalitesi
C. Gıda güvenliği
D. Gıda kontrolü
E. Gıda hijyeni

I. İlkel üretim yöntemleri

II. Zoonotik hastalıklar
III. Olumsuz çevre şartları
IV. Hatalı pişirme yöntemleri

18. Yukarıdakilerden hangileri gıda kaynaklı hastalıklar aracılığıyla beslenme sorunlarının

büyümesine yol açmaktadır?
A. Yalniz I
B. Yalniz III
C. I ve IV
D. I, II ve III
E. I, II, III ve IV

Zirai üretimde kullanılan kimyasalların miktarı ile ilgili MRL kısaltmasının açılımı nedir?
A. Minimum Risk Limitleri
B. Minimum Kalıntı Limitleri
C. Maksimum Risk Limitleri
D. Maksimum Kalıntı Limitleri
E. Maksimum Kontaminasyon Limitleri
19. ISO’nun açılımı nedir?
A. Uluslararası Standardizasyon Topluluğu
B. Ulusal Standardizasyon Teşkilatı
C. Uluslararası Standartlar Topluluğu
D. Uluslararası Standartlar Teşkilatı
E. Uluslararası Standardizasyon Teşkilatı

20. Bir gıda maddesi ile ilgili Türk Gıda Kodeksi kapsamında hazırlanmış ve yürürlüğe
koyulmuş tebliğ söz konusu ise, TSE tarafından aynı konuda hazırlanmış olan
Standard ne kabul edilir?
A. Yatay Standart
B. Genel Standart
C. İhtiyari Standart
D. Dikey Standart
E. Zorunlu Standart

21. Mikotoksinleri aşağıdakilerden hangisi oluşturur?

A. Hormonlar
B. Küfler
C. Bakteriler
D. Virüsler
E. Vitaminler

22. Beslenme etiketinde mutlaka yer alması gereken 4 besin öğesi aşağıdaki seçeneklerin
hangisinde birlikte ve doğru verilmiştir?
A. Enerji, protein, karbonhidrat, yağ
B. Enerji, karbonhidrat, tuz, kolesterol
C. Karbonhidrat, protein, şeker, mineral
D. Protein, vitamin, mineral, kolesterol
E. Enerji, protein şeker, vitamin

23. Aşağıdaki bilgilerden hangisinin gıdanın etiketinde yer alması zorunlu değildir?
A. Gıdaya verilen üretim izin tarihinin
B. Gıdadaki süt miktarının
C. Gıdayı üreten üretici firmanın adının
D. Gıdanın net miktarının
E. Gıdanın menşeinin

24. DNA’sının belli bir bölümünde istenilen değişiklik yapılmış olan gıdalara ne ad verilir?
A. Takviye edici gıdalar
B. Güvenli gıdalar
C. Özel tıbbi amaçlı diyet gıdalar
D. Genetik modifiye gıdalar
E. Birincil gıdalar

25. Gıdanın etiketinde “şekersiz” beyanının yer alabilmesi için, şeker oranının 100 gramda en
çok kaç gram olması gerekir?
A. 3 B. 2.5 C. 1.5 D. 1 E. 0.5
26. Gıda katkılarının günlük zararsızlık dozu aşağıdakilerden hangisi ile belirtilir?
A. RT kodu
B. EFYSA kodu
C. MTDN değeri
D. ADI değeri
E. RDAJ değeri

27. Aşağidakilerden hangisi plastik ambalajdan gıdaya geçebilen ve sağlığı olumsuz yönde
etkileyen maddelerden biridir?
A. Boya
B. Lösin
C. Lisin
D. Kolin
E. Treonin

28. Türk Standartlar Enstitüsü ne zaman kurulmuştur?

A. 11 Mart 1961
B. 22 Kasım 1960
C. 18 Kasım 1960
D. 22 Temmuz 1959
E. 17 Şubat 1957

29. Aşağıdakilerden hangisi gıda mevzuatının oluşturulmasının amaçlarından biri değildir?

A. Gıda güvenliğinin sağlanması
B. Zincir gıda kuruluşlarının desteklenmesi
C. Hijyenik açıdan tüketicinin korunması
D. Ülke itibarının sağlanması
E. Sektörün gelişimine katkı sağlanması

30. Devlet eliyle beslenme politikalarının oluşturulması esnasında birlikte ele alınması
gereken iki kavram aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A. Gıda – Sağlık
B. Tasarim – Gıda
C. Sağlık – Spor
D. Gıda – Ambalaj
E. Raf ömrü - Ambalaj

31. Raf ömrü süresince fiziksel, kimyasal ve biyolojik riskleri taşımayan gıda maddelerine ne
ad verilir?
A. Güvenli gıda
B. Genetik modifiye gıda
C. Özel tıbbi amaçlı diyet gıda
D. Gıda katkı maddesi
E. Gıda işlemeye yardımcı madde

32. AB Gıda Kanununun Kabul edildiği yıl aşağıdakilerden hangisidir?

A. 2000 B. 2001 C. 2002 D. 2003 E. 2004
33. Aşağıdakilerden hangisi E kodları için doğrudur?
A. İzinli gıda katkılarını sıralamak değil, katkıların kullanımını düzenlemek için
kullanılmaktadır.
B. Bir maddenin E kodunun olması o maddenin gıdalarda kullanılabileceği garantisini
vermez.
C. Ancak ambalajlı gıdaların etiketlerinde bulunan E kodları o gıdalarda kullanımı onaylı olan
bileşenler içerisinde yer almak zorundadır.
D. Avrupa’da bu düzenlemelerden sorumlu merci Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi EFSA’dır.
E. A ve D

34. Aşağıdakilerden hangisi gıda katkı maddelerinin risk değerlendirmesi için gerekli spesifik
verilerdendir?
A. Beslenme yoluyla maruz kalma değerlendirmesi,
B. Toksikokinetik, Kronik toksisite/karsinojenisite,
C. Gıda katkı maddesinin eklendiği gıdadaki kararlılığı, reaksiyonu ve akıbeti,
D. Varsa mevcut izinler ve risk değerlendirmeleri,
E. Hiçbiri

35. Gıda sanayinin ana işlevi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A. Gıda kaynaklı hastalıkları engellemek
B. Gıda gereksiniminin sürekliliğine cevap vermek
C. Gıda bulaşanlarını bertaraf etmek
D. Gıda çalışanlarını koruma yasası çıkarmak
E. Gıda kalitesini kontrol etmek

36. Aşağıdakilerden hangisi Yatay gıda kodeksinin kapsamı içerisindedir?

A. Gıda katkı maddelerinin kullanımı, etiketlenmesi ve saflık kriterleri,
B. Gıdaların etiketlenmesi, gıdalardaki beslenme ve sağlık beyanları,
C. Gıdaların mikrobiyolojik kriterleri,
D. Aroma vericiler ve aroma verme özelliği taşıyan gıda bileşenlerinin kullanımı ve
etiketlenmesi,
E. Herhangi bir gıda katkı maddesi, aroma verici veya aroma verme özelliği taşıyan gıda
bileşeni özelliklerinin belirlenmesi

37. Aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A. Numune alma ve analiz metotlarına ilişkin mevzuat yatay gıda kodeksi kapsamındadır.
B. Gıda ve gıda ile temas eden madde ve malzemeler için ilgili yatay gıda kodeksi
hükümlerine uyulması zorunludur.
C. Dikey gıda kodeksi hükümleri, yatay gıda kodeksi hükümleri ayrı ayrı uygulanır.
D. TGK ilişkin Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
E. Belirli bir gıda veya gıda grubuna yönelik özel taşıma ve depolama kuralları, gıda kodeksi
kapsamında değildir.

38. Tarihte, alkollü içeceklerin temizlik ve hijyen yönünden denetimini ilk olarak aşağıdaki
uygarlıklardan hangisi gerçekleştirmiştir?
A. Asurlular
B. Mısırlılar
C. Babilliler
D. Sümerliler
E. Romalılar
True (T) or False (F).

…T… TGK yönetmeliğinde Özel mevzuatında belirlenmiş analiz metotları olmadığı

durumlarda, analiz metotlarına ilişkin ise ulusal veya uluslararası kabul görmüş analiz
metotları uygulanır.
…F…. Yatay gıda kodeksi; yatay gıda kodeksi hükümlerine ilave olarak, kapsadığı gıda veya
gıda grubu veya gıda ile temas eden madde ve malzemelere yönelik olarak
belirlenecek özel kriterleri içerir.

…T….. TGK yönetmeliği kapsamındaki yatay veya dikey gıda kodeksinde hüküm
bulunmayan hususlarda öncelikle ilgili ulusal standart, ulusal standardın bulunmaması
durumunda ise uluslararası standartlar dikkate alınır.

…T.. Belirli bir gıda veya gıda grubuna yönelik özel taşıma ve depolama kuralları,
gerektiğinde dikey gıda kodeksi kapsamında belirlenir.

…F.. E numarası Uluslararası Temel ve Uygulamalı Kimya Birliği tarafından oluşturulan

kimyasal bileşiklerin adlandırılmasında ve kimya bilimini tanımlamakta kullanılan
sistemdir.

…T….. TGK yönetmeliği hükümlerine göre “Resmi Kontrol” ve “İdari Yaptırım” için 5996
sayılı Kanun ve bu Kanuna dayalı yürürlüğe konulan yönetmelik hükümleri uygulanır.

…F ….. Belirli bir gıda veya gıda grubu veya gıda ile temas eden madde ve malzeme için
özel olarak düzenlenmiş numune alma ve analiz metotlarına ilişkin mevzuat yatay
gıda kodeksi kapsamındadır.

…T….. Gıda ile ilgili coğrafi işaret veya geleneksel ürün adlarının kullanımının, tescilde
belirtilen özelliklere uygunluğu Bakanlıkça yapılır.

Fill in the Blanks. (18 points)

COĞRAFİ İŞARET belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri itibarıyla coğrafi
kaynağının bulunduğu bölge, coğrafi sınırları belirlenmiş özel yöre veya istisnai durumlarda
ülke adı ile özdeşleşmiş bir ürünü gösteren (menşe adı ve mahreç) işarettir.

Geleneksel hammaddeler kullanılarak üretilen veya geleneksel bir bileşim ya da geleneksel

bir üretim biçimi ile tanımlanan veya doğrudan geleneksel bir üretim biçimine dayanmamakla
birlikte, böyle bir üretim tarzını yansıtan işlemlerden geçirilmiş olması nedeniyle aynı
kategorideki benzer ürünlerden açıkça ayrılabilen ürün GELENEKSEL ÜRÜN olarak
adlandırılır.

JECFA numarası: Gıda Katkıları FAO ve WHO Ortak Uzmanlar Komitesi tarafından verilen
numaradır.
TÜRK GIDA KODEKSİ gıda ve gıda ile temas eden madde ve malzemelere ilişkin asgari
teknik ve hijyen kriterlerinin, pestisit kalıntıları ve veteriner ilaç kalıntıları, gıda katkı
maddeleri, aroma vericiler ve aroma verme özelliği taşıyan gıda bileşenleri, bulaşanlar,
ambalajlama, etiketleme, numune alma, analiz metotları, taşıma ve depolama ile ilgili yatay
ve dikey gıda kodeksine ilişkin esaslar ile coğrafi işaretle ilgili özel hükümlerin
belirlenmesine dair kuralları kapsar.

GIDA KATKI MADDELERİ amacı tek başına gıda olarak tüketilmeyen veya gıda
hammaddesi ya da yardımcı madde olarak kullanılmayan; tek başına besleyici değeri olan
veya olmayan; seçilen teknoloji gereği kullanılan, işlem veya imalat sırasında kalıntı veya
türevleri mamul maddede bulunabilen; gıdanın üretilmesi, tasnifi, işlenmesi, hazırlanması,
ambalajlanması, taşınması, depolanması sırasında gıda maddesinin tat, koku, görünüş, yapı ve
diğer niteliklerini korumak, düzeltmek veya istenmeyen değişikliklere engel olmak ve
düzeltmek amacıyla kullanılan maddelerdir.

KORUYUCULAR gıdaları, mikroorganizmaların sebep olduğu bozulmalara ve/veya patojen

mikroorganizmaların gelişmelerine karşı koruyarak raf ömürlerinin uzatılmasını sağlayan
maddeler