õóô£Á

îó‹ 11

è™M ªõOf†´ˆ F¬í‚è÷‹

i
•u»õ® £v¨¦ & 2015
Cµshõ® £v¨¦ & 2016
‰ßÓõ® £v¨¦ & 2017
|õßPõ® £v¨¦ & 2018
I¢uõ® £v¨¦ & 2019

AøÚzx E›ø©²® C»[øP Aµ]Ú¸U÷P

ISBN 978-955-25-0316-0

C¢¡À PÀ öÁαmkz vønUPÍzvÚõÀ,

165, ÷uÁ|®¤¯vìé ©õÁzøu, öPõÊ®¦ 10 CÀ Aø©¢xÒÍ £õìm
¤›sh› uÛ¯õº {ÖÁÚzvÚõÀ Aa]h¨£mk, öÁΰh¨£mhx.

ii
 ÷u]¯ Ru®

]Õ »[Põ uõ÷¯ & |® ]Õ »[Põ

|÷©õ |÷©õ |÷©õ |÷©õ uõ÷¯

|Àö»ÈÀ ö£õ¼ ^µo

|»[PÒ ¯õÄ® {øÓ Áõß©o »[Põ
bõ»® ¦PÌ ÁÍ Á¯À |v ©ø» ©»º
|Ög÷\õø» öPõÒ »[Põ
|©xÖ ¦P¼h® GÚ JκÁõ´
|©xv HÀ uõ÷¯
|© uø» {Úui ÷©À øÁz÷uõ÷©
|©x°÷µ uõ÷¯ & |® ]Õ »[Põ
|÷©õ |÷©õ |÷©õ |÷©õ uõ÷¯

|©uõµ¸Ò BÚõ´
|øÁ uº EnºÁõÚõ´
|©÷uº Á¼¯õÚõ´
|ÂÀ _u¢vµ® BÚõ´
|©vÍø©ø¯ |õm÷h
|S ©i uøÚ÷¯õm÷h
Aø©ÄÖ® AÔÄh÷Ú
AhÀ ö\Ô xoÁ¸÷Í & |® ]Õ »[Põ
|÷©õ |÷©õ |÷©õ |÷©õ uõ÷¯
|©uõº JÎ ÁÍ÷©
|Ô¯ ©»º GÚ {»Ä® uõ÷¯
¯õö©»õ® J¸ P¸øn AøÚ£¯¢u
GÈÀöPõÒ ÷\´PÒ GÚ÷Á
C¯¾Ö ¤ÍÄPÒ uø© AÓ÷Á
CÈöÁÚ }UQk÷Áõ®
DÇ ]÷µõ©o ÁõÌÄÖ §©o
|÷©õ |÷©õ uõ÷¯ & |® ]Õ »[Põ
|÷©õ |÷©õ |÷©õ |÷©õ uõ÷¯

iii
J¸ uõ´ ©UPÒ |õ©õ÷Áõ®
Jß÷Ó |õ® ÁõÊ® CÀ»®
|ß÷Ó Eh¼À Kk®
Jß÷Ó |® S¸v {Ó®

AuÚõÀ \÷Põuµº |õ©õ÷Áõ®

JßÓõ´ ÁõÊ® Á͸® |õ®
|ßÓõ´ CÆ CÀ¼Û÷»
|»÷© ÁõÌuÀ ÷Ásk©ß÷Óõ

¯õÁ¸® Aߦ P¸øn²hß

JØÖø© ]ÓUP ÁõÌ¢vkuÀ
ö£õßÝ® ©o²® •zx©À» & Ax÷Á
¯õßÖ ©È¯õa ö\ÀÁ©ß÷Óõ.

BÚ¢u \©µU÷Põß
PÂøu°ß ö£¯º¨¦.

iv
v
•ßÝøµ

vi
PsPõo¨¦® ÷©Ø£õºøÁ²®
h¤Ò³.G®. ᯢu ÂUQµ©|õ¯UP - PÀ öÁαmk Bøn¯õͺ
|õ¯P®
PÀ öÁαmkz vønUPÍ®.

ÁÈPõmhÀ :
h¤Ò³.H. {º©»õ ¤¯^¼ Bøn¯õͺ (A¤Â¸zv)
PÀ öÁαmkz vønUPÍ®.
Cøn¨£õUP®
A. S»µzvÚ® Eu Bøn¯õͺ
PÀ öÁαmkz vønUPÍ®.

£v¨£õ]›¯º SÊ

÷£µõ]›¯º µõä ÷\õ©÷uÆ öuõÀö£õ¸Ò £mh¨¤ß £i¨¦

BA ,MPhil, Phd (_Ãhß) {ÖÁÚ®, PÍÛ¨ £ÀPø»UPÇP®.

÷£µõ]›¯º £z©]Ô PßÚ[Pµ Áµ»õØÖU PÀ¨ ¤›Ä
BA, MA, ÿ öá¯ÁºuÚ¦µ £ÀPø»UPÇP®.

P»õ{v AÝ`¯õ ÷\Úõvµõáõ ]÷µèh ›Äøµ¯õͺ

BA, MA MPhil, Phd öuß QÇUS¨ £ÀPø»UPÇP®.

\¢v©õ {\õÛ uº©£õ» ]÷µèh ›Äøµ¯õͺ

BA" PGDE , MA ÷u]¯ PÀÂ {ÖÁP®.

GÊzuõͺ SÊ

P»õ{v ÷µõîzu v\õ|õ¯UP - ]÷µèh ›Äøµ¯õͺ

÷£µõöuÛ¯ £ÀPø»UPÇP®

÷á. G®. _uº©õÁv - ]÷µèh ›Äøµ¯õͺ

PÍÛ £ÀPø»UPÇP®

vii
A¸m \÷Põu› ÷©› öhõ÷Úmhõ Av£º ÷\øÁ & II (K´Ä {ø»)
BA, MA, PGDE

². GÀ. G®. £ëº B]›¯ B÷»õ\Pº (K´Ä {ø»).

BA, PGDE

². GÀ. Gì. ©›UPõº B]›¯ B÷»õ\Pº

BA, PGDE Á»¯U PÀ¨ £o©øÚ
Áz÷uP©.

G®. i. v»UP»uõ B]›¯ ÷\øÁ

BA . PGDE ].h¤Ò³. h¤Ò³. PßÚ[Pµõ
©PõÂzv¯õ»¯®, ö£õÓøÍ.

h¤Ò³. G. ¤¯]¼ B]›¯ ÷\øÁ
BA , PGDE, M.Ed ÷u]¯ £õh\õø» AÍÆÁ.

£v¨£õ]›¯º (ö©õÈ)
x. Cµõ÷á¢vµ® ]÷µèh ›Äøµ¯õͺ (K´Ä
BA , M.Ed, MPhil {ø»).

\µøÁ ÷|õUS

P. P©»|õuß Â›Äøµ¯õͺ
ÿ£õuõ PÀ°¯Ø PÀ¿›
PoÛ ÁiÁø©¨¦
-
-÷uÁµõáõ {÷µõåÛ ÷uõ©ì PoÛ ÁiÁø©¨£õͺ
PÀ öÁαmkz vønUPÍ®.
-
]zvµ•® Amøh¨£h•®
- -
\¢v›Põ }»©o á¯][P. PoÛ ÁiÁø©¨£õͺ
PÀ öÁαmkz vønUPÍ®.

viii


142&-172

ix
 01
1 ¯Pzˆuı»ÿ ¶µm]

AÔ•P®
©Ûuß uÚx øPPÍõÀ ö£õ¸ÒPøÍ EØ£zv ö\´ÁuØS¨ £v»õP C¯¢vµ[
Pøͨ £¯ß£kzv ö£õ¸Ò EØ£zvø¯ ÷©ØöPõshxhß _©õº BÖ u\õ¨u
Põ»¨£Sv°À øPzöuõÈÀ ©ØÖ® öuõÈÝm£z xøÓ°À HØ£kzv¯ £õ›¯
©õØÓ÷© øPzöuõÈØ ¦µm] GßÖ AøÇUP¨£kQÓx. CøÁ öuõhº£õP C¨
£õhzvÀ ÂÍUP¨£mkÒÍx.

1.1 øPzöuõÈØ ¦µm]°ß Bµ®£•® Áͺa]²®

18 B®
¡ØÓõsiß CÖv Aøµ¨£Sv°À ¤›zuõÛ¯õÂÀ øPzöuõÈØ ¦µm]
Bµ®£©õÚx. Av¼¸¢x _©õº Aøµ ¡ØÓõsk Põ»® øPzöuõÈØ ¦µm]
¯õÚx ¤›zuõÛ¯õÄUSÒ ©õzvµ® Áøµ¯ÖUP¨£mhuõPU Põn¨£mhx.
B°Ý® 19 B® ¡ØÓõshõS®÷£õx I÷µõ¨£õÂß HøÚ¯ |õkPξ®
E»Qß ]» |õkPξ® øPzöuõÈئµm]°ß ö\ÀÁõUS¨ £µÂ¯x.
øPzöuõÈØ ¦µm] I÷µõ¨£õÂÀ HØ£mhø©UPõÚ ¤µuõÚ Põµn® ÁºzuP
Áͺa]¯õS®. 18 B® ¡ØÓõshõS®÷£õx I÷µõ¨£õÂß {ø»ø©ø¯¨
£õºUS®÷£õx ¤›zuõÛ¯õ uµ ¤µõßì, ÷£õºzxUPÀ, ì£õÛ¯õ •u¼¯
|õkPЮ Si÷¯ØÓ |õkPøÍU öPõsi¸¢uxhß £µÁ»õÚ •øÓ°À
öÁÎ|õmk ÁºzuPzvÀ Dk£mi¸¢uø© öu›¯Á¸QßÓx. øPzöuõÈØ
¦µm]¯õÚx ¤›zuõÛ¯õÂÀ Bµ®£©õÚø©UPõÚ Põµn[PøÍ Bµõ´Áx
•UQ¯©õÚuõS®.
øPzöuõÈØ ¦µm] ¤›zuõÛ¯õÂÀ Bµ®¤zuø©UPõÚ Põµn[PÒ
16 B® ¡ØÓõsi¼¸¢÷u I÷µõ¨£õÂß öÁÎ|õmk ÁºzuP® Áͺa]
Aøh¢v¸¢ux. 18 B® ¡ØÓõshõS®÷£õx I÷µõ¨¤¯ |õkPÐÒ ¤µõßì,
÷£õºzxUPÀ, ì£õÛ¯õ, JÀ»õ¢x GÝ® |õkPøÍ •¢vUöPõsk ¤›zuõÛ¯õ
ÁºzuPzvÀ •ßÚo ÁQzux. øPzöuõÈÀ xøÓ°À •u½k ö\´¯UTi¯
ö\ÀÁ¢uºPÒ ¤›zuõÛ¯õÂÀ E¸ÁõQ°¸¢uÚº. Azxhß 18 B® ¡ØÓõsk
Põ»¨£Sv°À ¤›zuõÛ¯õÂß \ÚzöuõøP²® AvP›zv¸¢uø©¯õÀ £s
h[PÐUPõÚ ÷PÒ²® AvP›zv¸¢ux. AuØ÷PØ£ ö£õ¸ÒPøÍ EØ£zv
ö\´¯÷Ási¯ \Áõ»õÚ J¸ {ø»ø©²® A[S E¸ÁõÚx. C¢{ø»
øPzöuõÈئµm] E¸ÁõSÁvÀ ö\ÀÁõUSa ö\¾zv¯x. Azxhß 14 B® 15
B® ¡ØÓõskPÎÀ I÷µõ¨£õÂÀ HØ£mh ©Ö©»ºa]°ß Põµn©õP A[S
ÂgbõÚ AÔÄ Áͺa] Pshøu AÁuõÛUP •iQßÓx. C¯¢vµ \õuÚ[PøÍ

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 1
 E¸ÁõUSÁuØS A¢u ÂgbõÚ AÔÄ ö£›x® Eu¯x. A÷u÷£õßÖ C¯¢vµ
\õuÚ[PøÍ E¸ÁõUSÁuØSz ÷uøÁ¯õÚ C¸®¦U PÛ¯•® ¤›zuõÛ¯õÂÀ
Põn¨£mhxhß G›ö£õ¸ÍõP¨ £¯ß£kzu¨£mh {»UP›²® A[S
uõµõÍ©õPU Põn¨£mhx.

C÷u Põ»¨£Sv°À ¤µõßì •u¼¯ |õkPξ® \ÚzöuõøP AvPÍÂÀ

Põn¨£mh ÷£õv¾® A¢|õkPÎß yµ÷|õUPØÓ Aµ\ öPõÒøP Põµn©õP
¤›zuõÛ¯õÄhß J¨¤k©ÍÂÀ A¢|õkPÎÀ ÁºzuP® Áͺa]¯øh¢
v¸UPÂÀø». BÚõÀ ¤›zuõÛ¯õ £À÷ÁÖ ÁºzuP \mh[PÒ ‰»® u©x
Si÷¯ØÓ |õkPÒ uº¢u ÷ÁÖ |õkPÐhÝ® ÁºzuPz öuõhº¦PøÍ Â›ÁõU
SÁuØPõÚ Áõ´¨¦PøÍ HØ£kzv°¸¢ux. GÚ÷Á ¤›zuõÛ¯õÂß Si÷¯ØÓ
|õkPÐUSz ÷uøÁ¯õÚ ö£õ¸ÒPøÍ ¤›zuõÛ¯õÂhª¸¢÷u CÓUS©v
ö\´¯÷Ási¯ {ø»ø© E¸ÁõÚuõÀ ¤›zuõÛ¯¨ ö£õ¸ÒPÐUS Si÷¯ØÓ
|õkPÎÀ ]Ó¢u ÷PÒ {»Â¯x. ¤›zuõÛ¯a \¢øuPÎÀ AvP ÷PÒ {»Â¯
]» ö£õ¸ÒPÒ C¯¢vµ \õuÚ[PÎß ‰»® EØ£zv ö\´¯¨£mhøÁ¯õS®.
¤›zuõÛ¯õÂß £¸zvz xoPÐUS C¢v¯õÂÀ AvPÍÄ ÷PÒ {»Â¯ø©
]Ó¢u Euõµn©õS®. ¤›zuõÛ¯õÂß £¸zvz xoPÐUSU Si÷¯ØÓ
|õkPÎÀ ÷PÒ {»Â¯ ÷£õv¾® AxÁøµ Põ»•® Põn¨£mh £øǯ
EØ£zv •øÓPÍõÀ SÖQ¯ Põ»zvÀ ¦øhøÁ EØ£zvø¯ AvP›UP •i¯
ÂÀø». GÚ÷Á ¤›zuõÛ¯ EØ£zv¨ ö£õ¸ÒPÐUSU Põn¨£mh AvP ÷PÒÂ
Põµn©õPU SÖQ¯ Põ»zvÀ Ti¯ÍÄ EØ£zvø¯ ÷©ØöPõÒÍ ÷Ási¯
÷uøÁ GÊ¢ux. Ca\Áõø» GvºöPõÒЮ ÁøP°À ¤›zuõÛ¯õÂß øPz
öuõÈÀ xøÓ ÷ÁP©õP Áͺa] Pshx.

A÷u Põ»¨£Sv°À ¤›zuõÛ¯õÂß ÂÁ\õ¯z xøÓ°¾® £À÷ÁÖ

©õØÓ[PÒ HØ£mhÚ. AuõÁx {» Eøhø©¯õͺPÍõÀ ÂÁ\õ°PÎß ]Ô¯
{»[PÒ JßÖ ÷\ºUP¨£mk ö£›¯ ÂÁ\õ¯¨ £sønPÒ E¸ÁõUP¨£mhÚ.
Cx {» Aøh¨¦ C¯UP® AÀ»x ÷Á¼¯øh¨¦ C¯UP® GÚ¨£mhx.
CuÚõÀ u©x ÂÁ\õ¯ {»[PøÍ CÇ¢u Qµõª¯ ÂÁ\õ°PÒ ÷Áø» Áõ´¨¦z
÷ui |Pº¨¦Ó[PøÍ ÷|õUQ¨ ¦»®ö£¯º¢uÚº. Az÷uõk ]¾øÁ ²zu[PÒ
•iÁøh¢u ¤ßÚº {»©õÛ¯ Aiø©PÒ u©x £sønPÐUSa ö\À»õ©À
|Pµ[PÎÀ Si¯©º¢uÚº. GÚ÷Á øPzöuõÈÀ xøÓUSz ÷uøÁ¯õÚ ÷©»vP
FȯºPÒ C»SÁõPU QøhzuÚº.

HøÚ¯ |õkPøͨ ÷£õ»À»õx ¤›zuõÛ¯ \‰PzvÀ GzuµzvÀ C¸¢u

ÁºPÍõ¾® u©x vÓø©U÷PØ£ £n® \®£õvUPUTi¯ `Ì{ø» Põn¨£mhx.
¤›zuõÛ¯õÂÀ Põn¨£mh AzuøP¯ _u¢vµ©õÚ \‰P ö£õ¸Íõuõµ¨ ¤ßÚo
¦v¯ ]¢uøÚPÎß Áͺa]USU Põµn©õ´ Aø©¢uxhß Ax øPzöuõÈÀ
xøÓ°ß Áͺa]US® Põµn©õ´ Aø©¢ux. CÆÁõÖ ö£õ¸Íõuõµz xøÓ°À
HØ£mh ©õØÓ[PÐUSz uUPÁõÖ øPzöuõÈØ xøÓ°¾® ¯õ£õµz

2 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
xøÓ°¾® •u½k ö\´ÁuØPõÚ Phß Á\vPøÍ ÁÇ[PUTi¯ Á[QPЮ {v
{ÖÁÚ[PЮ ¤›zuõÛ¯õÂÀ ÷uõØÓ® ö£ØÓø©ø¯ AÁuõÛUP •i¢ux.
¤›zuõÛ¯õÂÀ {»Â¯ Aµ]¯À EÖv¨£õk® øPzöuõÈØ ¦µm]US Eu¯õP
Aø©¢ux. ö£õ¸Íõuõµ Áͺa]USU Põµn©õ¯ø©¢u ÁºzuP |hÁiUøPPÎÀ
Dk£kÁuØPõÚ _u¢vµ®, Eu ©ØÖ® Á›a \¾øP Gß£Ú £õµõЩßÓzvß
‰»® QøhUP¨ö£ØÓÚ.

I÷µõ¨£õÂß HøÚ¯ |õkPÐhß J¨¤køP°À ¤›zuõÛ¯õÂÀ øPzöuõÈÀ

¦µm] HØ£kÁuØS¨ ö£õ¸zu©õÚ ¤ßÚo AvPÍÂÀ Põn¨£mhx. ¤›z
uõÛ¯õ J¸ wÁõPU Põn¨£mhø©, EÒ|õmk ÁºzuP® |õk •ÊÁx® £µÂ
ö£õxa \¢øuö¯õßÖ Áͺa]¯øh¢v¸¢uø©, EØ£zv¨ ö£õ¸ÒPÐUS
E¯º¢u Âø»ø¯¨ ö£ØÖUöPõÒÍ •i¢uø©, C»shß |Pµ® ‰»¨ö£õ¸Ò,
‰»uÚ®, •iĨö£õ¸Ò •u¼¯ÁØøÓ Â{÷¯õQUS® ©zv¯ {ø»¯©õP
ÂÍ[Q¯ø© ÷£õßÓ Põµn[PÍõÀ HøÚ¯ |õkPøÍ ÂhU øPzöuõÈÀ
EØ£zvz xøÓ°À ¤›zuõÛ¯õÁõÀ •u¼h® ÁQUP •i¢ux.

1.2 øPzöuõÈØ ¦µm]°ß Áͺa]

¤›zuõÛ¯õÂß øPzöuõÈÀ ¦µm]¯õÚx ¤ßÁ¸® ‰ßÖ øPzöuõÈÀ
xøÓPøÍ Ai¨£øh¯õPU öPõs÷h {PÌ¢ux.

¾¾ ö|\ÄU øPzöuõÈÀ
¾¾ C¸®¦, E¸USU øPzöuõÈÀ
¾¾ {»UP›U øPzöuõÈÀ
÷©Ø£i øPzöuõÈÀ xøÓPÎÀ HØ£mh Áͺa]¯õÚx Põ»¨÷£õUQÀ ÷£õU
SÁµzx, öuõhº£õhÀ, ÂÁ\õ¯® •u¼¯ xøÓPÎÚx® Áͺa]°¾® ö\À
ÁõUSa ö\¾zv²ÒÍx.

ö|\ÄU øPzöuõÈÀ
¤›zuõÛ¯z xoÁøPPÐUSU Si÷¯ØÓ |õkPÎÀ Põn¨£mh E¯º¢u
÷PÒ Põµn©õP¨ ¦øhøÁ EØ£zvø¯ AvP›UP ÷Ási¯ ÷uøÁ A¢|õmk¨
¦øhøÁ EØ£zv¯õͺPÐUSa \Áõ»õP Aø©¢ux. 1733 B® Bsk ÷áõß ÷P
GߣÁµõÀ £ÓUS® ¡ÚõÈ (FLYING SHUTTLE) Psk¤iUP¨£mhø©¯õÀ
ö|\Ä ö\´²® ö\¯Ø£õk ÷ÁP©øh¢ux. B°Ý® ¡À ¡ØS® ö\¯Ø£õk ©¢u
Pv°÷» Ch®ö£ØÓø© ¤µa]øÚ¯õP Aø©¢ux. AuõÁx ¡À ¡Ø£ÁºPÒ
BÖ ÷£›ÚõÀ J¸ |õÎÀ ¡ØP¨£k® ¡»õÚx xo ö|´£Áº J¸Á¸US J¸
|õøÍUS¨ ÷£õx©õÚuõPU Põn¨£mhx. GÚ÷Á ¡À ¡Ø£øu ÷ÁP¨£kzu
÷Ási¯ ÷uøÁ ¤›zuõÛ¯õÂÀ HØ£mhx. Auß ÂøÍÁõP 1764 B® Bsk

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 3
 ÷á®ì íõQŸÆì
GߣÁµõÀ öáÜ GÚ¨
£k® ¡À ¡ØS®
C¯¢vµ® Psk¤iUP¨
£mhx. CƯ¢vµ®
øPPÎÚõ÷»÷¯ C¯U
P¨£mhx. 1769 B®
Bsk ›a\m BUøµm
GߣÁµõÀ }º Á¾Â
ÚõÀ C¯[S® ]Ó¨£õÚ
öuõ¸ ¡À ¡ØS®
C¯¢vµ® Psk¤iUP¨
£mhx. •ßÚº Psk
¤iUP¨£mhøu Âh
E¸ 1.1 1764 B® Bsk ÷á®ì íõQŸÆì Psk¤izu ¡À
¤ßÚº Psk¤iUP¨
¡ØS® öáÛ C¯¢vµ® £mh ¡À ¡ØS®
C¯¢vµ® ]Ó¨£õÚx.
Cx }º \UPµ® GÚ AøÇUP¨£mhx. •ßÚº £¸zv ö|´ÁuØS £¯ß£kzu¨
£mh C¯¢vµzxhß J¨¤k®÷£õx BUøµmiß Psk¤i¨¦ •UQ¯©õÚx.
B°Ý® Ax AÍÂÀ ö£›¯uõP C¸¢uø©¯õÀ ÃkPÎÀ øÁzx¨
£¯ß£kzxÁx ]µ©©õPU Põn¨£mhx. A÷u ÷£õßÖ Aøu ö\¯Ø£kzxÁuØS
÷ÁP©õÚ }÷µõmh® ÷uøÁ¨£mhx. GÚ÷Á }÷µõmh Á\v²ÒÍ Ch[PÎÀ
©õzvµ÷© AuøÚ¨ £¯ß£kzu •i¢ux.
öáÛ C¯¢vµ®, }ºa\UPµ®
CµsiÚx® Ai¨£øh°À
\õ•öÁÀ öPõÓ®¨hß
GߣÁº 1779 B® BsiÀ ¡À
¡ØS® ª³À C¯¢vµzøuU
Psk¤izuõº. Auß ‰»®
ö©ßø©¯õÚx® \Uv Áõ´¢
ux©õÚ ¡ø» EØ£zv ö\´¯
•i¢ux. 1785 B® Bsk
Gm©ß Põm øµm GߣÁµõÀ
ª³À C¯¢vµzøu }µõ¯õÀ
C¯[Pa ö\´²® •øÓ
PshÔ¯¨£mhx. GÚ÷Á
•¨£x Á¸h Põ»¨£Sv°À
E¸ 1.2 ›a\ºm BºUøµmiÚõÀ BUP¨£mh }º Á¾ÂÚõÀ
ö\¯Ø£kzu¨£k® ¡À ¡ØS® C¯¢vµ® ¡À¡ØÓÀ ö\¯Ø£õmøh ÷©®
£kzxÁuØPõP¨ ¦v¯ C¯¢vµ
\õuÚ[Pøͨ ÷£õ»÷Á ¦v¯

4 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
öuõÈÝm£ •øÓPøͲ® PshÔ¯ •i¢ux. GÚ÷Á ö|\ÄU øPzöuõÈÀ
SÖQ¯ Põ»zxÒ £õ›¯ ©õØÓzvØSÒÍõÚx.
ö\¯Ø£õk
1' ö|\ÄU øPzöuõÈÀ GßÝ® £Sv°¼¸¢x SÖ ÂÚõUPøÍz u¯õºö\´
²[PÒ.
2' ö|\ÄU øPzöuõÈÀ xøÓ°À HØ£mh Áͺa]ø¯¨ ¤ßÁ¸® uø»¨
¦UPÎÀ ÂÍUSP.
¡¡ ö|\Äz öuõÈÀ øPzöuõÈÀ©¯©õÚø©UPõÚ Põµn[PÒ.
¡¡ ö|\ÄU øPzöuõȼÀ ¦v¯ Psk¤i¨¦PЮ AÁØÔß £¯ßPЮ.

C¸®¦, E¸USU øPzöuõÈÀ

¤›zuõÛ¯õ C¸®¦z
uõøu AvPÍÄ öPõsh
|õhõS®. øPzöuõÈÀ
¦µm]US •ßÚ÷µ A[S
÷£õº B²u[PÒ, ÂÁ
\õ¯ E£Pµn[PÒ Ãmk¨
£õÁøÚ¨ ö£õ¸ÒPÒ Gß
£ÁØøÓz u¯õ›¨£uØPõP
C¸®¦® E¸US® EØ£zv
ö\´¯¨£mhÚ. AuØPõÚ
C¸®¦zuõx ÂÓS ‰»÷©
E¸UP¨£mkÒÍx. B°
Ý® øPzöuõÈÀ ¦µm]
°ß ¤ßÚº C¯¢vµ[
PøÍz u¯õ›¨£uØPõP¨
E¸ 1.3 öíßÔ ÷£ì©›ß E¸US EØ£zv Eø»
£õ›¯ÍÂÀ C¸®¦® E¸U
S® ÷uøÁ¨£mhÚ. ÂÓøP G›ö£õ¸ÍõPU öPõsk £õ›¯ÍÂÀ C¸®ø£²®
E¸UøP²® EØ£zv ö\´¯ •i¯ÂÀø». GÚ÷Á AuØPõÚ ©õØÖÁÈ
•øÓö¯õßøÓ Psk¤iUP ÷Ási¯ ÷uøÁ HØ£mhx.

Auߣi B¤µPõ® hº¤ GߣÁµõÀ {»UP› ‰»® C¸®¦zuõøu E¸US®

•øÓ PshÔ¯¨£mhx. Au߉»® Áõº¨¦ C¸®ø£ EØ£zv ö\´¯ •i¢ux.
1784 B® Bsk öíßÔ ÷Põm GߣÁº Psk¤izu ÷µõ»º C¯¢vµ® ‰»®
£u¨£kzu¨£mh C¸®ø£ EØ£zv ö\´¯•i¢ux. 1856 B® BsiÀ
öíßÔ ÷£ì©º GߣÁµõÀ C¸®¤¼¸¢u PÈÄPøÍ APØÔ E¸US

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 5
 EØ£zv ö\´²® •øÓ PshÔ¯¨£mhx. C®•øÓ¯õÚx ÷©¾® A¤Â¸zv
ö\´¯¨£mk 1860 B® Bsk vÓ¢u C¸®¦ Eø» PshÔ¯¨£mhuß ‰»®
E¯º uµzv»õÚ E¸UøP EØ£zv ö\´¯ •i¢ux. C¢u •øÓ°ß ‰»®
C»õ£Pµ©õPÄ® ÷ÁP©õPÄ® E¸US EØ£zv ö\´¯¨£mhx. C¸®¦ E¸USU
øPzöuõȼÀ ÷©¾® J¸ Pmh©õP ¼¯® ^©ßì GߣÁº C¸®¦zuõøu
E¸UPUTi¯ ªß Ak¨ø£U Psk¤izuõº. C¨¦v¯ Psk¤i¨¦U Põµn©õP
C¸®¦ E¸USU øPzöuõÈÀ x›u Áͺa] Pshx.

ö\¯Ø£õk
1' C¸®¦, E¸USU øPzöuõÈÀ öuõhº£õÚ SÖÂÚõUPøÍz u¯õº
ö\´²[PÒ.
2' C¸®¦, E¸USU øPzöuõÈÀ xøÓ°À HØ£mh Áͺa]ø¯¨ ¤ßÁ¸®
uø»¨¦PÎÀ ÂÍUSP.
¡¡ C¸®¦, E¸USU øPzöuõȼÀ Áͺa] HØ£mhø©UPõÚ
Põµn[PÒ.
¡¡ C¸®¦, E¸USU øPzöuõȼÀ ¦v¯ Psk¤i¨¦PЮ AÁØÔß
£¯ßPЮ.

{»UP›U øPzöuõÈÀ

¤›zuõÛ¯õ {»UP›¨ £iÄPÒ ö£¸©Í¾ÒÍ |õhõS®. öuß ÷ÁÀì,

÷¯õU\¯º, »[Põ\¯º •u¼¯ ¤µ÷u\[PÒ {»UP›¨ £iÄPÒ AvP©õPU
öPõshøÁ¯õS®. C¸®ø£ E¸USÁuØS® C¯¢vµ[PøÍ C¯USÁuØS®
Ãmk¨ £õÁøÚUS® C»õ£Pµ©õÚx® ö\¯ØÔÓß ªUPx©õÚ G›ö£õ¸ÍõP
{»UP› ÂÍ[Q¯x. øPzöuõÈÀ ¦µm]²hß {»UP›UPõÚ ÷PÒ AvP›z
uõ¾® {»UP› APÌÄ C»SÁõÚuõP Aø©¯ÂÀø». APÌÂß÷£õx }øµ
öÁÎ÷¯ØÖuÀ, BÇ©õÚ APÌÂß÷£õx _µ[PzvÝÒ Âå Áõ² E¸ÁõuÀ,
_µ[PzvÝÒ öÁ¨£{ø» AvP›zuÀ, _µ[PzvÝÒ öÁÎa\® HØ£kzxuÀ
•u¼¯ ¤µa]øÚPÐUSz wºÄ Põn •Ø£mh ÷ÁøÍ°À ¦v¯ Psk¤i¨¦PÒ
£» ÷uõØÓ® ö£ØÓÚ.
÷uõ©ì {³öPõ©ß GߣÁº _µ[PzvÝÒ ÷\¸® }øµ SÇõ´ ‰»®
öÁÎ÷¯ØÓÄ® SÇõ´ ‰»® öÁΰ¼¸¢x ÁÎø¯ Aݨ¤ _µ[PzøuU
SιmhUTi¯ }µõ¯õÀ C¯[S® C¯¢vµ® JßøÓU Psk¤izuõº.
B°Ý® AƯ¢vµ® ÂøÚzvÓß SøÓ¢uuõPU Põn¨£mhxhß {»UP›U
øPzöuõÈÀ uº¢u ÷ÁÖ öuõÈÀPÐUS® AuøÚ¨ £¯ß£kzu •i¯õv¸¢
ux. GÚ÷Á ÷á®ì ÷Áõm GߣÁº {³öPõ©Ûß }µõ C¯¢vµzøu ¸zv
ö\´x ö\¯ØÔÓß ªUP }µõ C¯¢vµzøuU PshÔ¢uõº.

6 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
Ax GÀ»õU øPzöuõÈÀPÐUS® £¯ß£kzuUTi¯ ÂøÚzvÓÚõÚ C¯¢v
µ©õPz vPÌ¢ux.

E¸ 1.4 ÷uõ©ì {³öPõ©Ûß }µõ¯õÀ E¸ 1.5 ÷á®ì ÷Áõmiß }µõ¯õÀ

C¯[S® C¯¢vµ® C¯[S® C¯¢vµ®

í®¤Ô ÷h GߣÁµõÀ £õxPõ¨£õÚ ÂÍUS Psk¤iUP¨£mh ¤ßÚº

{»UP›a _µ[P[PÒ öÁÎa\zøu¨ ö£ØÖUöPõÒÍ •i¢ux. AxÁøµ
Põ»•® ö\¨¦U P®¤Pøͨ £¯ß£kzv¨ ö£sPЮ ]ÖÁºPÐ÷© {»UP›a
_µ[P[Pμ¸¢x {»UP›ø¯ öÁÎ÷¯ öPõsk Á¢uÚº. 1839 B® Bsk
C¸®¦U ÷P¤Ò P®¤PÒ Psk¤iUP¨£mh ¤ßÚº Auß ‰»® _µ[P[
Pμ¸¢x C»SÁõP {»UP›ø¯ öÁÎ÷¯ öPõsk Áµ •i¢ux.

E¸ 1.6. {»UP›a _µ[Pzv¼¸¢x {»U P›ø¯

öÁÎ÷¯ öPõskÁ¸ÁvÀ ]ÖÁº EøǨ¦
ö£ØÖU öPõÒͨ£mh Âu®

E¸ 1.7. í®¤Ô ÷h°ß

£õxPõ¨¦ ÂÍUS

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 7
 {»UP›U øPzöuõȼÀ HØ£mh •ß÷ÚØÓ® Põµn©õP Auß ‰»® CßÝ®
£» E£ øPzöuõÈÀPÒ Áͺa] PshÚ. {»UP›ø¯ G›US®÷£õx EshõS®
uõº ö£¸¢öu¸UPøÍ Aø©¨£uØS¨ ö£›x® £¯ß£kzu¨£mhx. A÷u
÷£õßÖ ¦øhøÁPøÍ {Ó‰mkÁuØSz ÷uøÁ¯õÚ \õ¯[PЮ ö£ØÖU
öPõÒͨ£mhÚ. ÷©¾® ©¸¢xPÒ, |Ö©n¨ ö£õ¸ÒPÒ, Q¸ª|õ]Û, PøÍ
|õ]Û, ö\¯ØøP¨ £\øÍ ÷£õßÓÚÄ® {»UP›°ß PÈÄPμ¸¢x EØ£zv
ö\´¯¨£mhÚ.

ö\¯Ø£õk
{»UP›U øPzöuõÈÀ xøÓ°À HØ£mh Áͺa]ø¯¨ ¤ßÁ¸®
uø»¨¦PÎß RÌ ÂÍUSP.
1' {»UP›U øPzöuõȼÀ Áͺa] HØ£mhø©UPõÚ Põµn[PÒ.
2' {»UP›U øPzöuõÈÀ xøÓ°ß ¦v¯ Psk¤i¨¦PЮ AÁØ
Ôß £¯ßPЮ.

øPzöuõÈØ ¦µm]°ß Áͺa] (£µÁÀ)

¤›zuõÛ¯õÂÀ ö|\ÄU øPzöuõÈÀ, C¸®¦ E¸USU øPzöuõÈÀ, {»UP›U

øPzöuõÈÀ GߣÁØøÓ Ai¨£øh¯õPU öPõsk Bµ®£©õÚ øPzöuõÈÀ
¦µm]¯õÚx SÖQ¯ Põ»zvÝÒ ÷ÁÖ xøÓPξ® £µÂ¯øuU PõnU
Ti¯uõ°¸¢ux. øPzöuõÈÀ ¦µm]°ß Áͺa]ø¯ Bµõ²®÷£õx ÷ÁÖ
øPzöuõÈÀ xøÓPλõÚ Áͺa], ÷ÁÖ |õkPÎÀ øPzöuõÈÀ ¦µm]°ß
Áͺa] GÚ C¸ £SvPÍõP AÁuõÛUP»õ®.
1. ÷ÁÖ xøÓPλõÚ £µ®£À
øPzöuõÈÀ ¦µm] Põµn©õPU øPzöuõÈÀ ©ØÖ® öuõÈÝm£z xøÓPÎÀ
HØ£mh ¦v¯ AÔÁõÚx øPzöuõÈÀ EØ£zvUS ©õzvµ® Áøµ¯ÖUP¨£hõx
÷ÁÖ xøÓPÐUS® £µÂa ö\ßÓx. ÷£õUSÁµzx, öuõhº£õhÀ, ÂÁ\õ¯z
xøÓ BQ¯ÁØÔ¾® øPzöuõÈÀ ¦µm]°ß ö\ÀÁõUSU Põµn©õP x›u
Áͺa] HØ£mhx.
÷£õUSÁµzxz xøÓ°ß Áͺa]
øPzöuõÈÀ ¦µm]°ß ö\ÀÁõUSU Põµn©õP ÷£õUSÁµzxz xøÓ°À
£À÷ÁÖ ©õØÓ[PÒ {PÌ¢uÚ. øPzöuõÈÀ xøÓ°À HØ£mh ¸zv°ÚõÀ
öuõÈØ\õø»USz ÷uøÁ¯õÚ ‰»¨ö£õ¸ÒPøÍ öPõsk ö\À»Ä®, •iĨ
ö£õ¸mPøÍ \¢øuPÐUSU öPõsk ö\À»Ä® ÃvPøÍ ÷©®£kzu ÷Ási¯
÷uøÁ HØ£mhx. GÚ÷Á 1811 B® Bsk ÷áõß ö©UPh® GߣÁµõÀ
ö£¸¢öu¸UPøÍ Aø©US® •øÓö¯õßÖ PshÔ¯¨£mhx. Ax ö©UPh®
•øÓ GÚ¨£mhx.

8 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
 ö©UPh® •øÓ
Á¾ÁõÚ Azv£õµªmk ö£›¯ PØPøͲ® ©søn²® £µ¨¤
Auß ÷©À ]Ô¯ P¸[PØPøͨ £µ¨¤ AÁØøÓz umi ©mh¨£kzv
ö£¸¢öu¸UPøÍ Aø©zuÀ ö©UPh® •øÓ GÚ¨£mhx.

C®•øÓ°ß ‰»® E¸ÁõUP¨£mh ö£¸¢öu¸UPÎÀ £sh[PøͲ®

£¯oPøͲ® _©¢u ÁõPÚ[PÒ ÷ÁP©õPÄ® Á\v¯õPÄ® £¯n® ö\´¯U
Ti¯uõP C¸¢uÚ. GÚ÷Á AÆÁõÓõÚ £» ¡Ö ø©ÀPÒ }Í©õÚ £õøuPÒ
¤›zuõÛ¯õ¾® ìöPõm»õ¢v¾® ªPz x›u©õP Aø©UP¨£mhÚ.
CÆÁõÖ ö£¸¢öu¸UPÒ ÷©®£kzu¨£mhxhß AÁØÔÀ ÷£õUSÁµzx
ö\´²® C¯¢vµ[PЮ Áͺa] PshÚ. 1814 B® Bsk ÷áõºä ìjÁß\ß
}µõ塧 \Uv¯õÀ C¯[PUTi¯ ¦øP°µu GßâøÚU Psk¤izuø©
øPzöuõÈÀ ¦µm]°ß •UQ¯ Pmh©õS®. Cu߉»® {»UP› ©ØÖ® ‰»¨
ö£õ¸ÒPøÍU öPõsk ö\ÀÁuØS¨ ¦øPÁsiPÒ ö£›x® £¯ß£kzu¨
£mhÚ. øPzöuõÈØ\õø»PÎÀ EØ£zv ö\´¯¨£mh •iĨ ö£õ¸ÒPøÍ
\¢øuPÐUSU öPõsk ö\À» ¦øP°µu[PÒ £¯ß£kzu¨£mhuß ‰»®
SøÓ¢u ÷|µzvÀ ö£¸¢öuõøP¯õÚ ö£õ¸ÒPøÍ J÷µ uhøÁ°À öPõsk
ö\À» •i¢uø©¯õÀ ÷£õUSÁµzxa ö\»Ä® SøÓ¢ux. ¦øP°µu GßâøÚU
Psk¤izuuß ‰»® ÷£õUSÁµzxz xøÓ°À ¦µm]ö\´u ÷áõºä ìjÁß\ß
17 Á¯xÁøµ GÊu Áõ]UPz öu›¯õuÁµõP C¸¢uõº GßÓ P¸zx® {»ÄQÓx.

E¸ 1.8 - ÷áõºä ìjÁß\ß E¸ 1.9 ÷áõºä ìjÁß\Ûß ¦øP°µu Gßâß

øPzöuõÈØ ¦µm] Põµn©õPz uøµ©õºUP¨ ÷£õUSÁµzxz xøÓ°À HØ£mh
Áͺa]¯õÚx }º¨÷£õUSÁµzv¾® ö\ÀÁõUSa ö\¾zv¯x.

1807
B® Bsk Aö©›UP CÚzuÁµõÚ öµõ£m ¦Àhß ¦øP¨£høPU
Psk¤izuõº. £¯oPøÍU öPõsk ö\À¾ÁuØPõP 1811B®
Bsk öíßÔ ö£À ¦øPU P¨£ø»U Psk¤izuõº. ¦øPU
P¨£¾UPõÚ G›ö£õ¸ÍõP Bµ®£zvÀ ÂÓS® ¤ßÚº {»UP›²® £¯ß
£kzu¨£mhÚ. 1885 B® Bsk ÷ẩۯµõÚ öh®»º ÷©õmhõº
'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 9
 Ásiø¯U (Põº) Psk¤izuxhß 1903 B® Bsk Aö©›UPµõÚ øµm
\÷PõuµºPÍõÀ BPõ¯ ©õÚ•® Psk¤iUP¨£mhø©¯õÀ ÷£õUSÁµzxz
xøÓ £õ›¯ ©õØÓ[PøÍU Pshx. CÆÁõÖ øPzöuõÈÀ ¦µm]°ß £µ®£À
Põµn©õP SÖQ¯ Põ»zvÀ {»®, }º, BPõ¯® BQ¯ ©õºUP[PÎÀ £õ›¯
÷£õUSÁµzx¨ ¦µm]ö¯õßÖ HØ£mhx.

E¸ 1.10 - öh®»›ß ÷©õmhõº Ási (Põº) E¸ 1.11øµm \÷PõuµºPÎß BPõ¯ ©õÚ®

öuõhº£õhÀ xøÓ°ß Áͺa]

÷£õUSÁµzxz xøÓ°À HØ£mh Áͺa]USa \©©õP öuõhº£õhÀ xøÓ°¾®
÷ÁP©õÚ Áͺa] HØ£mhx. AxÁøµ Põ»•® ¤›zuõÛ¯õÂÀ AvP ö\»Ä
øh¯ u£õÀ •øÓö¯õß÷Ó Põn¨£mhx. ÁºzuP |hÁiUøPPÎß÷£õx
SÖQ¯ Põ»zvÀ SøÓ¢u ö\»ÂÀ Piu[Pøͨ £›©õÔUöPõÒÍ ÷Ási¯
÷uøÁ HØ£mhx. GÚ÷Á 1840 B® Bsk "ö£Ü u£õÀ ÷\øÁ' GßÓ ö£¯›À
¦v¯ u£õÀ ÷\øÁ Bµ®¤UP¨£mhx. Auß ‰»® C[Q»õ¢x |õmiÝÒ
G¢uöÁõ¸ £SvUS® J¸ ö£Ü AÀ»x J¸ ö£ßì ö\»ÂÀ Piuö©õßøÓ
Aݨ£ •i¢ux.

E¸ 1.12. Aö»U\õshº Qµí®ö£À¾® AÁµx öuõø»÷£]²®

19 B®
¡ØÓõsiß Bµ®£® •uÀ C»zvµÛ¯À •øÓø¯¨ £¯ß£kzvz
yµ Ch[PÐUPõÚ öuõhº£õhÀ •øÓPøÍ ÷©ØöPõÒÁuØPõÚ
£À÷ÁÖ £›÷\õuøÚPЮ ÷©ØöPõÒͨ£mhÚ. Auß £¯ÚõP 1876 B®
Bsk öuõø»ÂÀ Aø©¢v¸¢u Cµsk Ch[PÐUQøh°À ÷P¤Ò
P®¤ FhõP Áõ´ö©õȯõP P¸zx¨ £›©õÔU öPõÒÍUTi¯ P¸Â
JßÖ Psk¤iUP¨£mhx. Ax öuõø»÷£] GÚ¨£mhx. AuøÚU
Psk¤izuÁº Aö»U\õshº Qµí® ö£À GߣÁµõÁõº.

10 C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP '

øPzöuõÈØ xøÓ°¾® ÷£õUSÁµzxz xøÓ°¾® HØ£mh x›u Áͺa]
Põµn©õPU Piu¨ ÷£õUSÁµzøu Âh Cµsk Ch[PÐUQøh÷¯ ÂøµÁõÚ
öuõhº£õhÀ •øÓö¯õßøÓ ÷©ØöPõÒÍ ÷Ási¯ ÷uøÁ HØ£mhx.
AuØPõP ÷©ØöPõsh •¯Ø]PÎß £¯ÚõP 1844 B® Bsk \õ•öÁÀ ÷©õì
GߣÁµõÀ u¢v •øÓ (Telegraph) PshÔ¯¨£mhx. Auߣi SÔ¨¤mh
C¸ Ch[PøÍ ªß P®¤ JßÔß ‰»® Cønzx Auß ‰»® SÔ±kPøͨ
£¯ß£kzv ö\´vPÒ £›©õÖ® •øÓ Bµ®£©õÚx.
1895 B® Bsk SU¼ ©õºU÷PõÛ AÁºPÒ ÁõÚø»PÒ ‰»® ö\´v¨
£›©õØÓ® ö\´²® ÁõöÚõ¼ø¯U Psk¤izuø©²® ÷áõß ö»õQ ö£¯õm
öuõø»UPõm]ø¯U Psk¤izuø©²® £õ›¯ ¦µm]PÍõS®. ÁõöÚõ¼,
öuõø»UPõm]a ÷\øÁPÒ öuõhº£õhÀ xøÓPÎÀ ©õzvµ©À»õx ÁºzuP,
ö£õ¸Íõuõµ |hÁiUøPPÎß •ß÷ÚØÓzxUS® Áõ´¨£õP Aø©¢uÚ.

E¸ 1.13 ©õºU÷PõÛ°ß ÁõöÚõ¼ E¸ 1.14 ÷áõß ö»õQ ö£¯õm AÁºPЮ

AÁµx öuõø»UPõm]²®

ÂÁ\õ¯z xøÓ°À HØ£mh Áͺa]

øPzöuõÈÀ ¦µm] Ch®ö£ØÓ A÷u Põ»zv÷»÷¯ ÂÁ\õ¯z xøÓ°¾®

£õ›¯ Áͺa] HØ£mhx. AvÀ ö\ÀÁõUSa ö\¾zv¯ ¤µuõÚ PõµoPÒ
¤ßÁ¸©õÖ :
� £õ›¯ ÂÁ\õ¯¨ £sønPÒ E¸ÁõUP¨£mhø©.
� _ÇØ] •øÓ, {»©õØÖ •øÓ £°ºaö\´øP.
� »[S Áͺ¨¤À ¦v¯ öuõÈÝm£•øÓPÒ £¯ß£kzu¨£mhø©.
� ¦v¯ ÂÁ\õ¯ •øÓPЮ |ÃÚ E£Pµn[PÎß £¯ß£õk®.

øPzöuõÈÀ©¯©õUP¾hß £õ›¯ öuõÈØ\õø»PÒ E¸ÁõÚuß Põµn©õP

AvPÍÁõÚ ©UPÒ |Pº¨¦Ó® ÷|õUQ DºUP¨£mhuß Põµn©õP AÁºPÎß
{»[PÎÀ £°ºaö\´øP ÷©ØöPõÒͨ£hÂÀø». A÷u÷£õßÖ Qµõ©¨ ¦Ó[
PÎÀ Gg]°¸¢u ]Ö {» E›ø©¯õͺPÐUS® u©x ÂÁ\õ¯ {»[PøÍ
£À÷ÁÖ Põµn[PÍõÀ øPÂh÷Ási¯ {ø» HØ£mhx. CÆÁõÖ

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 11
 øPÂh¨£mh {»[PøͲ® ÂÁ\õ°PÎh® öPõÒÁÚÄ ö\´¯¨£mh ]Ö
{»[PøͲ® JßÔønzx £õ›¯ ÂÁ\õ¯¨ £sønPÒ E¸ÁõUP¨£mhÚ.
Cx {» Aøh¨¦ C¯UP® GÚ¨£mhx. CÆÂÁ\õ¯¨ £sønPÎÀ ÂÁ\õ
¯® ÷©ØöPõÒͨ£mhø©¯õÀ ÂÁ\õ¯zxøÓ Áͺa] Pshx.

£°ºa ö\´øP |hÁiUøPPÐUPõP {»©õØÖ •øÓ AÔ•P® ö\´¯¨£mhø©

÷|õ´¨ £µÁø» SøÓ¨£uØS® ÂøÚzvÓøÚ AvP›¨£uØS® Põµn©õQ¯x.
öáß÷µõmhÀ GߣÁµõÀ Hº §mh¨£mh SvøµPÒ ‰»® Á›ø\¯õP¨
£°›k® •øÓ AÔ•P¨£kzu¨£mhx. CuÚõÀ Âøu¨£uØSz ÷uøÁ¯õÚ
Âøu°ß AÍøÁU SøÓzxU öPõÒÍÄ® AvP ÂøÍa\ø»¨ ö£ØÖU
öPõÒÍÄ® •i²©õ°¸¢ux.

E¸ 1.15. {»©õØÖ •øÓ¨ £°ºa ö\´øP

A÷u÷£õßÖ Â»[S ÷ÁÍõsø©°¾® £¯ß£kzu¨£mh öuõÈÝm£ •øÓ
Põµn©õP AzxøÓ°¾® EØ£zv°ß AÍÄ AvP›zux. öµõ£m ö£UöÁÀ
GߣÁµõÀ ÷©ØöPõÒͨ£mh ö\®©Ô BkPÒ CÚ¨ö£¸UP® öuõhº¤»õÚ
¦v¯ Psk¤i¨¦PøÍ Euõµn©õPU TÓ»õ®.
øPzöuõÈÀ ¦µm]°ß ¤ßÚº ö\¯ØÔÓß ªUP P¸ÂPÒ Psk¤iUP¨
£mhø©¯õÀ ÂÁ\õ¯z xøÓ°¾® £õ›¯ ¦µm] {PÌ¢ux. PõkPøÍ AȨ
£uØS® {»zøu¨ £s£kzxÁuØS® ÂøuPøÍ EØ£zv ö\´ÁuØS® |ÃÚ
P¸ÂPÒ Psk¤iUP¨£mhÚ. A÷u÷£õßÖ ÂøÍa\ø» AvP›US® ÁøP°À
Eµ® u¯õ›¨¤ß £UP® PÁÚ® ö\¾zv¯ø© •UQ¯zxÁ® Áõ´¢uuõS®.
AuØPõÚ £Ÿm\õºzu |hÁiUøPPÎß £¯ÚõP 1800 B® BsiÀ "SÁõ÷Úõ
12 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
Eµ®' GßÝ® Eµ® öußÚõ¤›UPõÂÀ EØ£zvö\´¯¨£mhx. Auß ¤ßÚº
Aö©›UPõ¾® CÆĵ® u¯õ›UP¨£mhx. Cµ\õ¯Ú Eµ[PÒ, Q¸ª |õ]Û
PÒ Gß£Ú ¤ØPõ»zvÀ Psk¤iUP¨£mhÚ.

|ÃÚ øPzöuõÈØ ¦µm]²hß Áͺa] Psh ÂÁ\õ¯ Cµ\õ¯Ú EØ£zvPЮ

|ÃÚ ÷£õUSÁµzxa \õuÚ[PÒ ©ØÖ® PÍg]¯¨£kzuÀ Á\vPÒ Põµn©õP
ÂÁ\õ¯, »[S ÷ÁÍõsø© EØ£zvPøÍU SøÓ¢u ö\»ÂÀ ÷©ØöPõÒÍ
•i¢uxhß AÁØøÓU SøÓ¢u Âø»°À ÂØ£øÚ ö\´¯Ä® •i¢ux.
GÚ÷Á ÂÁ\õ¯ EØ£zv¨ ö£õ¸ÒPÐUS AvP ÷PÒ HØ£mhx.

2. ÷ÁÖ |õkPÎÀ øPzöuõÈØ ¦µm]°ß £µÁÀ

¤›zuõÛ¯õÂÀ Bµ®¤zu øPzöuõÈÀ ¦µm]¯õÚx ªPU SÖQ¯ Põ»zvÀ

I÷µõ¨£õU Pshzvß HøÚ¯ |õkPξ® £µÂ¯x. AuøÚz öuõhº¢x
Aö©›UPõ, B]¯õ, B¤›UPõ BQ¯ Psh[Pξ® Ax £µÂ¯x. 19 B®
¡ØÓõsiÀ ÷ÁÖ |õkPÎÀ øPzöuõÈÀ ¦µm] £µÄÁvÀ ö\ÀÁõUSa
ö\¾zv¯ Põµn[PÍõÁÚ.

� E»P® •ÊÁx® \ÚzöuõøP x›u Áͺa]ø¯ Aøh¢uø©¯õÀ ö£õ¸Ò

PÐUPõÚ ÷PÒÂ AvP›zuø©.
� I÷µõ¨£õÂÀ ÷£õUSÁµzxz xøÓ°À HØ£mh Áͺa]
� ¤µõßê¾® ÷ẩ۰¾® {»UP› Psk¤iUP¨£mhø©.

Cuߣi E»Qß HøÚ¯ |õkPЮ ¤›zuõÛ¯õøÁ¨ ÷£õß÷Ó C¯¢vµ

\õuÚ[Pøͨ £¯ß£kzv u©x EØ£zvPøÍz x›u¨£kzvU öPõÒÁvÀ
BºÁ® PõmiÚ. ÷ẩ۰¾® ¤µõß]¾® ‰»¨ö£õ¸ÒPÒ Põn¨£mh
¤µ÷u\[Pξ® \¢øuPÐUS \«£©õPÄ® øPzöuõÈØ\õø»PÒ ÷uõØÓ®
ö£ØÓÚ. øPzöuõÈÀ Áͺa] Põµn©õP •u»õ® E»P ©Põ²zuzvß Bµ®£U
Pmhzv÷»÷¯ ÷áº©ß ÁÀ»µ_z ußø©²hß ÂÍ[Q¯x. AuøÚz öuõhº¢x
¤µõßì, ö£À⯮, Bìv›¯õ, í[÷P›, ¤µè¯õ •u¼¯ I÷µõ¨¤¯
|õkPξ® øPzöuõÈÀ ¦µm] £µÂ¯x. Bìv›¯ ÁÀ»µ_ 30 000 ø©ÀPÒ }Í
©õÚ £õøuPøÍ Aø©zuxhß ö£Àâ¯zv¾® £õøuPÒ C¸ ©h[S Áͺa]
PshÚ. öuõhº¢x GÀ»õ |õkPξ® ¦øP°µu¨ £õøuPÒ Aø©UP¨£mhÚ.
¤›zuõÛ¯õÂß Si÷¯ØÓ©õÚ Aö©›UPU Si÷¯ØÓ[Pξ® øPzöuõÈÀ
¦µm] £µÂ¯x. _u¢vµ® ö£ØÓ ¤ßÚº IUQ¯ Aö©›UPõÂÀ øPzöuõÈÀ
xøÓ ÷ÁP©õÚ Áͺa] Pshx.

19B® ¡ØÓõsiß ¤Ø£Sv°¾® 20 B® ¡ØÓõsiß •Ø£SvUS›¯ u\õ¨

u[PÒ ]»ÁØÔ¾® øPzöuõÈÀ xøÓ°À AvPÍÄ Áͺa] Psh J÷µ B]¯
|õhõP ᨣõß vPÌ¢ux. ÷©ø»z÷u¯ •øÓPøͲ® ©õv›PøͲ® ¤ß£ØÔ

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 13
 ÂgbõÚz öuõÈÝm£z xøÓPÎÀ AvÁͺa] Psh |õkPÐhß ÷£õmi
°hUTi¯ |õhõP ᨣõß ©õÔ°¸¢ux.
20 B® ¡ØÓõshõS®÷£õx ^Úõ, C¢v¯õ, C»[øP •u¼¯ B]¯ |õkPξ®
øPzöuõÈÀ ¦µm]°ß ö\ÀÁõUS £µÂ¯øu AÁuõÛUP •i¢ux. CÆÁõÖ
øPzöuõÈÀ ¦µm]¯õÚx E»Qß HøÚ¯ |õkPÎÀ £µÂ¯ø©¯õ¾® ÷£õUS
Áµzx öuõhº£õhÀ xøÓPÎÀ HØ£mh x›u Áͺa]¯õ¾® E»P® •ÊÁx®
J¸ §÷PõÍU Qµõ©©õP ©õÖ® {ø» HØ£mhx.

øPzöuõÈÀ ¦µm]°ß ÂøÍÄPÒ

E»P® •Êx® HØ£mh øPzöuõÈÀ ¦µm] Põµn©õP A¢u |õkPÎÀ Aµ]¯À,
ö£õ¸Íõuõµ, \‰Pz xøÓPÎÀ £õ›¯ ©õØÓ[PÒ HØ£mhÚ. C¢u ©õØÓ[PÒ
|ßø©¯õÚøÁ¯õPÄ® wø©¯õÚøÁ¯õPÄ® ÂÍ[QÚ.

(a) Aµ]¯À xøÓ°À HØ£kzv¯ ©õØÓ[PÒ

øPzöuõÈÀ ¦µm]°ß Põµn©õP Ea\ AÍÄ C»õ£zøu¨ ö£Ö® ÷|õUShß

£nzøu •u½k ö\´u £nUPõõµ ÁS¨¤Ú¸® EøǨø£ ÂØÖ ÁõÌUøP
|hzx® HøÇ ÁS¨¤Ú¸® E¸ÁõQÚº. £nUPõµ •u»õΩõº HøÇz
öuõÈ»õÍ›ß EøǨø£a _µsi AÁºPÐUSU SøÓ¢u T¼ø¯ ÁÇ[Q¯xhß
uõ® AvP C»õ£zøu Aøh¢uÚº. GÚ÷Á öuõÈ»õͺPÎß ÁõÌUøPz
uµ® ªPÄ® RÌ ©mhzvÀ C¸¢ux. Cuß Põµn©õP •u»õÎ, öuõÈ»õÎ
ÁºUP[PÎøh÷¯ •µs£õkPÒ HØ£mhÚ. GÚ÷Á öuõÈØ\[P[PÒ,
÷Áø»{Özu[PÒ GßÝ® ÁøP°À öuõÈ»õÍ›ß E›ø©¨ ÷£õµõmh[PÒ
Bµ®£©õ°Ú. C¢u {ø»ø© Põµn©õP ö£õxÄhø©Áõu®, uõµõsø©Áõu®
BQ¯ £À÷ÁÖ Aµ]¯À öPõÒøPPЮ ÷uõØÓ® ö£ØÓøuU Põn•iQßÓx.

E¸ 1.16 öuõÈ»õͺPÎß E›ø©¨ ÷£õµõmh®

14 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
Ah®ìªz GߣÁº •u»õÎzxÁ® GßÝ® GsnUP¸ E»P® •ÊÁx®
£µÄ® ÁøP°À Aµ]ß uø»°hõPU öPõÒøPø¯ •ßøÁzuõº. |õmiß
ö£õ¸Íõuõµ |hÁiUøPPÎÀ uÛ¯õº xøÓ°ß £[PΨø£ FUSÂUS®
Aµ]ß uø»±møhU SøÓ¢uÍÂÚuõUS® öPõÒøP Aµ_ uø»°hõU
öPõÒøP GÚU P¸u»õ®. Azxhß øPzöuõÈÀ©¯©õUPÀ I÷µõ¨£õ •Êx®
£µÂ¯ø©¯õÀ SøÓ¢u Âø»US ‰»¨ ö£õ¸ÒPøͨ ö£ØÖU öPõÒÍÄ®
Ti¯ Âø»US •iĨ ö£õ¸ÒPøÍ \¢øu¨£kzxÁuØS©õÚ ÷uøÁ
GÊ¢ux. GÚ÷Á I÷µõ¨¤¯ |õkPÒ u©x Si÷¯ØÓ |õkPÎÀ •Êø©¯õÚ
Aµ]¯À BvUPzøu HØ£kzx® ÷£õmi°À Dk£mhÚ.
GÚ÷Á 1850PÎß ¤ßÚº ÷©Ø£i Si÷¯ØÓÁõuU öPõÒøP ¦v¯ Si÷¯ØÓ
Áõu® GÚ¨£mhx. CÆÁõÖ u©x Si÷¯ØÓ[PøÍ Âìu›US® ÷£õmi°À
I÷µõ¨¤¯ |õkPÒ Dk£mhø© •u»õ® E»P ©Põ ²zuzvØPõÚ Ai¨£øhU
Põµo¯õP Aø©¢ux.

(b) ö£õ¸Íõuõµz xøÓ°À HØ£kzv¯ ©õØÓ[PÒ

øPzöuõÈÀ EØ£zv AvP›¨¦, ÁºzuP |hÁiUøP ö£õ¸ÍõuõµzvÀ
•UQ¯ £[S ÁQzuÀ Gß£Ú øPzöuõÈÀ ¦µm]°ß ÂøÍÁõÀ HØ£mh
£õ›¯ ©õØÓ[PÍõS®. GÚ÷Á öuõÈØ\õø» E›ø©¯õͺPÍõÚ £nUPõµ
ÁºUP•® ÁºzuP ÁS¨¦® \‰PzvÀ •øÓ¯õP Áͺa]¯øh¢uÚ. ]Ö{»
Eøhø©¯õͺPÍõÚ ÂÁ\õ°PÐUSz u©x öuõÈø» ÷©ØöPõÒÍ •i¯õx
÷£õP÷Á øPzöuõÈØ\õø»PÎÀ öuõÈ»õͺPÍõP |Pµ[PÐUS ö\À»
÷Ási¯ ÷uøÁ HØ£mhx. CuÚõÀ ußÛøÓĨ ö£õ¸Íõuõµ •øÓ
ÃÌa]¯øh¢x \®£ÍzvØS ÷Áø» ö\´²® öuõÈ»õͺ ÁS¨ö£õßÖ ÷uõØÓ®
ö£ØÓx. CuÚõÀ ÂÁ\õ¯¨ ö£õ¸Íõuõµ® ¤ß uÒͨ£mk HØÖ©v, CÓU
S©v Ai¨£øh°»õÚ ÁºzuP¨ ö£õ¸Íõuõµ® •ßÚoUS Á¢ux. ÂÁ\õ¯
|hÁiUøP²® øPzöuõÈÀ©¯©õÚuõÀ EnĨ £sh[PЮ ö£¸©ÍÂÀ
\¢øuUS {µ®£À ö\´¯¨£mhÚ. GÚ÷Á I÷µõ¨¤¯ |õkPξ® AÁºPÎß
Si÷¯ØÓ[PÍõÚ B]¯, B¤›UP, C»zwß Aö©›UP |õkPξ® EÒ|õmk
ÁºzuPzøu¨ ÷£õ»÷Á öÁÎ|õmk ÁºzuP•® Áͺa] Pshx. Ax ÷£õ»÷Á
•u»õÎzxÁ¨ ö£õ¸Íõuõµ•® E»öP[S® ÷ÁP©õP¨ £µÂ¯x.
›Áøh¢u CÆÁºzuP |hÁiUøPPÐUPõÚ •u½kPøÍz uÛ¨£mh
•¯Ø]¯õͺPÍõÀ ÷©ØöPõÒÍ •i¯õu {ø» HØ£mhx. GÚ÷Á •¯Ø]¯õͺ
PÒ ]»º JßÔøn¢x uÛzuÛ Tmk ÁºzuPU P®£ÛPøÍ E¸ÁõUQU öPõs
hÚº. CÆÁºzuPU P®£ÛPÒ u©x ÷|õUP[PøÍ {øÓ÷ÁØÖ® ÁøP°À u©x
|õkPÎß Aµ\ AÝ\µøn²hß B]¯, B¤›UP, C»zwß Aö©›UP |õkPÎÀ
u©x ÁºzuP |hÁiUøPPøÍ Â›ÁõUQU öPõshÚ.
CÆÁºzuP {ÖÁÚ[PÒ Bµ®£zvÀ EÒ|õmk ÁºzuPºPøÍU öPõshø©¢u
÷£õv¾® 19 B® ¡ØÓõsiß •ßÚøµ¨ £Sv°À £»÷u]¯U P®£ÛPÍõP

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 15
 E¸ÁõQÚ. ö£õ¸Ò EØ£zv°¾® ÂØ£øÚ°¾® Dk£mh CUP®£ÛPÒ
Au÷Úõk Cøn¢u ÁøP°À {v ©ØÖ® Á[Q |hÁiUøPPξ® Dk£mhÚ.
Auß ‰»® ÁºzuPºPÐUS Phß Á\vPÒ ÁÇ[P¨£mhxhß, {vU öPõkUPÀ
Áõ[PÀPЮ C»SÁõUP¨£mhÚ.

(c) \‰Pz xøÓ°À HØ£kzv¯ ©õØÓ®

øPzöuõÈÀ ¦µm]¯õÚx \‰PzvÀ
|ßø©¯õÚx® wø©¯õÚx©õÚ
©õØÓ[PÒ HØ£h ÁÈÁSzux. øPz
öuõÈÀ©¯©õUPzxhß AvPÍ
ÂÀ |Pµ[PÒ E¸ÁõQ¯xhß A[S
ÁõÌ¢u ©UPÎß ÁõÌUøP²® £õ›¯
©õØÓ[PÐUSÒÍõÚx. øPzöuõÈØ
\õø»PÎÀ EØ£zv ö\´u ö£õ¸Ò
PøÍ ©UPÒ Âø»öPõkzx Áõ[P
•i¢ux. A÷u÷£õßÖ øPzöuõÈÀ
xøÓ°À ©UPÐUS AvPÍÂÀ
÷Áø»Áõ´¨¦UPЮ QøhzuÚ.
GÚ÷Á ©UPÎß ÁõÌUøPz uµ•® E¸ 1.17.øPzöuõÈÀ ¦µm]ø¯z öuõhº¢x
E¯º¢ux. B°Ý® Põ»¨÷£õUQÀ öuõÈØ\õø»PÎÀ ÷Áø» ö\´²® ]ÓõºPÒ
øPzöuõÈئµm], \‰PzvÀ |ßø©
¯õÚ ÂøÍÄPÐhß w¯ÂøÍÄPøͲ® HØ£kzv¯x.
øPzöuõÈÀ©¯©õUP® Põµn©õP I÷µõ¨£õÂÀ £õ›¯ |Pµ[PÒ £» ÷uõßÔ
ÂøµÁõP Áͺa]¯øh¢uÚ. Auß ¤µuõÚ ÂøÍÄ ¯õöuÛÀ A¢|Pµ[PÒ ö£¸
©ÍÂÀ \Úö|¸UPi ªUPøÁ¯õP ©õÔ¯ø©¯õS®. B°Ý® A¢|Pµ[PÎß
Ai¨£øh Á\vPÒ ªPUSøÓ¢u ÷ÁPzv÷» Áͺa]¯øh¢uÚ. Euõµn©õP
¯ßÚõ |P›À 1847B® BskUS •ßÚº 20 Á¸h Põ»¨ £Sv°À \Úz
öuõøP 20% CÚõÀ Áͺa]¯øh¢u ÷£õv¾® Ãhø©¨¦ 11.5% ©õzvµ÷©
Áͺa] Pshx.
øPzöuõÈØ\õø»PÒ £µÂ¯uõÀ E»Qß £» |Pµ[PÎÀ øPzöuõÈÀ |Pµ[PÒ
÷uõßÔÚ. Qµõ© ©UPÒ C¢|Pµ[PøÍ ÷|õUQ DºUP¨£mhÚº. £õ›¯ÍÄ
öuõÈÀPÎÚõÀ |Pµ[PÎÀ öuõÈø» C»SÁõP¨ ö£ØÓø©¯õÀ |Pµ
©¯©õUP¾® ÂøµÁõP Ch®ö£ØÓx.
ÁS¨¦ Ÿv¯õP \‰PÁø©¨¤ß ÷uõØÓ® øPzöuõÈئµm]°ß •UQ¯
ÂøÍÁõS®. 20 B® ¡ØÓõshõS®÷£õx I÷µõ¨£õÂß AøÚzx |õkPξ®
ö£õ¸Íõuõµ |hÁiUøPPÒ øPzöuõÈØ\õø» E›ø©¯õͺPÍõÚ ö\ÀÁ¢uº
PÍõ÷» ÷©ØöPõÒͨ£mhÚ. Caö\ÀÁ¢u ÁS¨¤Úº C¸ ¤›ÂÚºPÍõPU
Põn¨£mhÚº.

16 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
� {» Eøhø©¨ ¤µ¦UPÒ
� ©zv¯uµ ÁS¨¤ÚµõÚ ÁºzuPºPÒ, öuõÈØ\õø» E›ø©¯õͺPÒ, Á[Q
¯õͺPÒ, ö£õÔ°¯»õͺPÒ, \mhzuµoPÒ, J¨£¢uUPõµºPÒ

÷©Ø£i ÁS¨¤Úº SøÓ¢u T¼US öuõÈ»õÍøµ ÷Áø»UP©ºzv AvPÍÄ

C»õ£©øh¢uÚº. ]Ó¢u ÁõÌUøPz uµzøu HØ£kzvU öPõsh ö\ÀÁ¢u
ÁS¨¤Úº ö\õS\õPÄ® EÀ»õ\©õPÄ® ÁõÌ¢uÚº.
B°Ý®, EøÇUS® ÁºUPzvß ÁõÌUøPz uµ® PÁø»UQh©õÚuõP
ÂÍ[Q¯x. u©x ÁõÌUøPø¯ |hõzxÁuØPõP öuõÈ»õͺ Sk®£[PÎÀ
PnÁß, ©øÚ C¸Á¸÷© öuõÈÀ ö\´¯ ÷Ási°¸¢uxhß ]»
\¢uº¨£[PÎÀ u©x ¤ÒøÍPøÍU Th ÷Áø»UP©ºzu ÷Ási°¸¢ux.
|õöÍõßÖUS 12 AÀ»x 14 ©ozv¯õ»® ÷Áø» ö\´¯ ÷Ási°¸¢uxhß
AÁºPÍx öuõȾ® PiÚ©õÚuõPU Põn¨£mhx. ö£sPЮ ]ÖÁº
PЮ Á\vPÍØÓx® £õxPõ¨£ØÓx©õÚ öuõÈØ\õø»PÎ÷» ÷Áø»
ö\´uÚº. öuõÈ»õͺPÒ u©x öuõÈØ\õø»PÐUS A¸Q÷» Á]¨£uØSU
Pmhõ¯¨£kzu¨£mhÚº. GÚ÷Á ÷\›¨¦Ó[PÎÀ Si÷¯Ô¯ AÁºPÐUS
SøÓ¢uÍ»õÚ _Põuõµ Á\vPÍõÁx QmhÂÀø». CÆÁõÓõÚ ÷\› ÃkPÎÀ
Kº AøÓUSÒ÷Í÷¯ J¸ Sk®£zvß A[PzuÁº AøÚÁ¸® ÁõÇ÷Ási¯
{ø» Põn¨£mhx. CÆÁõÖ \‰Pzvß ö£¸®£õßø©¯õÚ öuõÈ»õͺPÒ
ÁÖø©, SøÓ¢u \®£Í®, SøÓ¢u ÁõÌUøPzuµ®, ÷Áø»°ßø© GßÝ®
¤µa]øÚPÐUS •P[öPõkzuÚº. CzuøP¯ xߣ©õÚ ÁõÌUøPa `ǼÀ
Sk®£[PÎÀ ©x£õÁøÚ°ß £¯ß£õk, uÁÓõÚ ö\¯ÀPÎÀ Dk£hÀ,
ö|Ô¤ÓÌ¢u ÁõÌUøP •øÓ²hß £À÷ÁÖÁøP¯õÚ x褵÷¯õP[PЮ
Ch®ö£ØÖ Á¢uÚ.

18 B®, 19 B® ¡ØÓõskPÎÀ CÆÁºUP HØÓzuõÌÄPÐUSz wºÄ Põs£uØS
£» |õkPξ® PÁÚgö\¾zu¨£mhx. CÆÁµ]¯À öPõÒøPPÎß ö\À
ÁõUSU Põµn©õPz öuõÈ»õÍ›ß \®£Ízøu AvP›zuÀ, ÷Áø» ÷|µzøuU
SøÓzuÀ, Ai¨£øha _Põuõµ Á\vPøͨ ö£ÖuÀ ÷£õßÓ ÷Põ›UøPPøÍ
•ßøÁzx¨ ÷£õµõmh[PÎÀ Dk£kÁuØPõÚ öuõÈØ\[P Aø©¨¦ Ÿv¯õP
öuõÈ»õͺ ö\¯Ø£h Bµ®¤zuÚº. GÚ÷Á HøÇz öuõÈ»õͺ ÁS¨¤Ú›ß
\‰P, ö£õ¸Íõuõµ |»ß¦› |hÁiUøPPÎÀ Aµ\õ[P® uø»°mk \mh[PøÍ
Âvzx ö\¯Ø£mhøu GÀ»õ |õkPξ® AÁuõÛUP •i¢ux.

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 17
 E¸ 1.18 öuõÈØ\õø»PÎß |a_¨¦øP `ǾUSÒ öÁÎÂh¨£kuÀ

øPzöuõÈÀ ¦µm] Põµn©õP HØ£mh ©ØÖö©õ¸ w¯ ÂøÍÄ `ÇÀ ©õ\

øhu»õS®. öuõÈØ\õø»U PÈÄPÒ |vPξ® }º{ø»Pξ® P»¢uø©¯õÀ
}º ©õ\øh¢ux. A÷u÷£õßÖ öuõÈØ\õø»Pμ¸¢x öÁÎ÷¯Ô¯ ¦øP
Põµn©õP _Põuõµ¨ £õv¨¦PÒ HØ£mhxhß A¨¦øP ÁΩsh»zvÀ P»¢x
{ø»¯õP¨ £i¢u PõµnzuõÀ GvºPõ» ©Ûu \‰Pzvß {ø»zu ußø©U÷P
ªP¨ ö£¸g\Áõ»õP Ax ©õÔ²ÒÍx.
ö\¯Ø£õk
1' øPzöuõÈÀ ¦µm]°ß |À», w¯ ÂøÍÄPÒ £ØÔ¯ ÂÁõu® JßøÓ
÷©ØöPõÒÐ[PÒ.
2' ¤ßÁ¸® ÂÚõUPÐUS Âøh u¸P.
i' øPzöuõÈÀ ¦µm] Põµn©õP Aµ]¯À xøÓ°À HØ£mh ©õØÓ[PÒ
‰ßøÓU SÔ¨¤kP.
ii' ö£õ¸Íõuõµz xøÓ°À HØ£mh ©õØÓ[PÒ ‰ßøÓU SÔ¨¤kP.
iii' \‰PzvÀ HØ£mh ©õØÓ[PÒ ‰ßøÓU SÔ¨¤kP.

1.3 øPzöuõÈئµm] C»[øP°À ö\ÀÁõUSa ö\¾zv¯ Âu®

¤›zuõÛ¯õÂÀ Bµ®¤zu øPzöuõÈØ ¦µm]¯õÚx SÖQ¯ Põ»zvÀ
E»P® •Êx® £µÂ¯ø©ø¯ HØPÚ÷Á AÔ¢÷uõ®. ¤›zuõÛ¯õ ©ØÖ®
HøÚ¯ I÷µõ¨¤¯ |õkPÎÀ HØ£mhøu¨ ÷£õßÓ øPzöuõÈÀ ¦µm] 19 B®
¡ØÓõsiÀ C»[øP°À HØ£hõÂmhõ¾® Auß ö\ÀÁõUS C»[øP°¾®
HØ£mhx. HöÚÛÀ ¤›zuõÛ¯õÂÀ øPzöuõÈÀ ¦µm] {PÌ¢u Põ»zvÀ
C»[øP ¤›zuõÛ¯õÂß Si÷¯ØÓ |õhõPU Põn¨£mhx. ¤›zuõÛ¯
ö\ÀÁ¢uºPÒ C»[øP Á¢x ö£¸¢÷uõmh¨ £°ºaö\´øP°À •u½kPøÍ
÷©ØöPõshÚº. CÆÁõÖ Bµ®¤UP¨£mh ÷u°ø», öußøÚ, CÓ¨£º
ö£¸¢÷uõmh EØ£zvPÐUSz ÷uøÁ¯õÚ C¯¢vµ \õuÚ[PÒ ¤›z
uõÛ¯õ¼¸¢x u¸ÂUP¨£mhÚ.
18 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
� 1804B® Bsk BÐ|º ¤µmÔU ÷|õºz AÁºPÍõÀ ÷Põ¨¤ ÂøuPøͨ
¤›zöukUS® öuõÈØ\õø»ö¯õßÖ Bµ®¤UP¨£mhø©.
� ÷u°ø»U öPõÊ¢øu E»ºzxuÀ •uÀ HØÖ©vUPõPz uµ¨£kzxuÀ
Gß£Ú C¯¢vµ \õuÚ[PÍõ÷»÷¯ ÷©ØöPõÒͨ£mhø©.
� CÓ¨£øµ HØÖ©vUPõPz u¯õº£kzxÁuØS C¯¢vµ \õuÚ[PÒ £¯ß
£kzu¨£mhø©.
� ö£¸¢öu¸UPÒ Aø©zuÀ. ö©UPh® •øÓ 1885 B® BsiÀ C»[øP°À
AÔ•P® ö\´¯¨£mhø©.

ö£¸¢÷uõmh[Pξ® öuõÈØ\õø»Pξ® T¼US ÷Áø»ö\´²®
öuõÈ»õͺ ÁS¨ö£õßÖ C»[øP°¾® ÷uõØÓ®ö£ØÓx. ö£¸¢÷uõmh
Eøhø©¯õͺPЮ öuõÈØ\õø» E›ø©¯õͺPЮ £nUPõµ ÁS¨¤ÚµõP
E¸ÁõÚxhß AÁºPÒ ¤ØPõ»zvÀ ö\ÀÁ¢u PÀÂPØÓ ©zv¯uµ ÁS¨
¤ÚµõP \‰PzvÀ ö\ÀÁõUS¨ ö£ØÓÚº. •u»õÎzxÁ¨ ö£õ¸Íõuõµ
•øÓ C»[øP°¾® Áͺa]¯øh¢uxhß HØÖ©v, CÓUS©v ÁºzuP•®
•ßÛø» ÁQzux. CÆÁºzuP |hÁiUøPPÎß÷£õx öÁÎ|õkPÐUS¨
£nzøu Aݨ£Ä® öÁÎ|õkPμ¸¢x £nzøu¨ ö£ØÖUöPõÒÍÄ®
Á[QPÒ ÷uøÁ¨£mhÚ. GÚ÷Á C»[øP°¾® Á[QPÒ Bµ®¤UP¨£mhÚ.
ö£¸¢÷uõmh EØ£zvPøÍ öPõÊ®¦ ÁºzuP {ø»¯[PÐÒ ©ØÖ® öPõÊ®¦z
xøÓ•PzxUSU öPõsk ö\À»Ä® ö£¸¢÷uõmhz xøÓUSz ÷uøÁ¯õÚ
£sh[PøÍU öPõsk ÁµÄ® ÷£õUSÁµzxz xøÓø¯ A¤Â¸zv ö\´¯
÷Ási¯ ÷uøÁ÷¯Ø£mhx. AxÁøµ Põ»•® C»[øP°À ö£õ¸ÒPøÍU
öPõskö\ÀÁuØS ©õmk ÁsiP÷Í £¯ß£kzu¨£mhÚ. Ax ö£õ¸¢u
©ØÓöuõ¸ •øÓ¯õPU Põn¨£mhø©¯õÀ ö£¸¢öu¸UPЮ ¦øP°µu
ÃvPЮ Aø©UP¨£mhÚ. BÐ|º GmÁm £õßêß Põ»zvÀ Psi & öPõÊ®¦
¤µuõÚ Ãv Aø©UP¨£mhxhß Akzx S¸nõPÀ & Psi ö£¸¢öu¸Ä®
u®¦ÒøÍ & Psi ö£¸¢öu¸Ä® Aø©UP¨£mhÚ. 1850 B® Bsiß ¤ßÚº
PÀ¾® uõ¸® £¯ß£kzu¨£mk ö£¸¢öu¸UPÒ Aø©US® •øÓ²® AÔ•P
©õÚx. A÷u ÷£õßÖ BÖPÐUSU SÖUPõP ©µ¨£õ»® Aø©¨£uØS¨ £v»õP
C¸®¦¨ £õ»[PЮ Aø©UP¨£mhÚ. BÐ|º öíßÔ÷Áõm AÁºPÒ ¦øP
°µu ÃvPøÍ Aø©US® |hÁiUøPPÎÀ Dk£mhõº. Auߣi 1858 B®
Bsk Psi & öPõÊ®¦ ¦øP°µu¨ £õøu Bµ®¤UP¨£mhx. C¨£õøu
Aø©UP¨£mh¤ß 1967 B® Bsk BPìk ©õu® C¨¤µuõÚ £õøu³hõP
¦øP°µu® ö\¾zu¨£mhx. Akzx 1871 B® Bsk ÷£µõuøÚ°¼¸¢x
|õÁ»¨¤mi Áøµ°¾® 1899 B® Bsk ÷£µõuøÚ°¼¸¢x £shõµÁøÍ
Áøµ°¾® ¦øP°µu ÃvPÒ }iUP¨£mhÚ.
÷£õUSÁµzxz xøÓ°À HØ£mh Áͺa] Põµn©õP ÁºzuP {ø»¯[PЮ
Auß Áͺa] Põµn©õP |Pµ[PЮ ÷uõßÔ Áͺa]¯øh¢uÚ.
öPõÊ®¦ ©õ|Pµ[PÒ uµ P®£øÍ, £xøÍ, ©õzuøÍ, CµzvÚ¦›
•u¼¯Ú CUPõ»¨ £Sv°À Áͺa]¯øh¢u |Pµ[PÍõS®. AxÁøµ Põ»•®
'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 19
 C»[øP°À BmPÒ ‰»÷© ö\´v¨ £›©õØÓ® |øhö£ØÓx. 1815 B®
Bsk öPõÊ®¦, v¸÷Põn©ø», Põ¼, ¯ǫ̃£õn® •u¼¯ |Pµ[PøÍ
CønUS® ÁøP°À Aµ\õ[P u£õÀ ÷\øÁö¯õßÖ Bµ®¤UP¨£mhx.
Czu£õÀ ÷\øÁ Svøµ ÁsiPÒ ‰»÷© ö\¯Ø£mhx. öPõÊ®¦, Psi°À
Aø©UP¨£mh¨¤ß B]¯õÂ÷» •uß •u»õP Svøµ Ási ‰»©õÚ u£õÀ
÷\øÁ C»[øP°÷»÷¯ Bµ®¤UP¨£mhx. C»[øP°À •uß•u»õP u£õÀ
•zvøµ 1857 B® Bsk öÁΰh¨£mhx. 1903 B® BshÍÂÀ |õmiß
£À÷ÁÖ Ch[Pξ® 340 u£õÀ {ø»¯[PÒ ö\¯Ø£mhÚ. 1858 B® Bsk
C»[øP°À u¢v ‰»® ö\´v £›©õÖ® •øÓ AÔ•P¨£kzu¨£mhx.

ö\¯Ø£õk
øPzöuõÈÀ ¦µm] C»[øP°À ö\ÀÁõUSa ö\¾zv¯ Âu® £ØÔ
¤ßÁ¸® Âh¯[PøÍ EÒÍhUQ AÔUøP JßÖ u¯õ›UPÄ®.
³³ö£¸¢÷uõmh[PÎß Áͺa]²® £õ›¯ öuõÈØ\õø»PÎß ÷uõØÓ
•®.
³³÷uõmh E›ø©¯õͺPÍõÚ •u»õΩõ¸® öuõÈ»õͺ ÁS¨¤Ú¸®.
³³u£õÀ ÷\øÁ
³³ö£¸¢öu¸UPÒ Aø©zuÀ.

20 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
 2

AÔ•P®
÷£õºzxU÷P¯º B]¯õÄUS Á¢u Âuzøu²® ÷£õºzxU÷P¯¸® JÀ»õ¢u¸®
C»[øP°ß Pøµ÷¯õµ¨ ¤µ÷u\[PÎÀ Bm]ø¯ {ø»|õmiU öPõshø©
£ØÔ²® 10 B¢ uµzvÀ }[PÒ PØÖÒϺPÒ. CƸ |õmiÚ¸US® ¤ßÚº
C»[øP «x ö£¸g ö\ÀÁõUøPa ö\¾zv¯ I÷µõ¨¤¯º ¤›zuõÛ¯µõÁº.
B[Q» ö©õÈø¯¨ ÷£]¯uÚõÀ ö£õxÁõP AÁºPÒ B[Q÷»¯º GßÖ®
SÔ¨¤h¨£kQßÓÚº. ¤›zuõÛ¯º C¢|õmiÀ AvPõµzøu {ø»|õmiU
öPõshø© £ØÔ²® 19 B® ¡ØÓõsiß •Ø£SvÀ AÁºPÐUS GvµõP
Ch®ö£ØÓ ÷£õµõmh[PÒ £ØÔ²® C¨£õhzvÀ ÂÍUP¨£mkÒÍx.

2.1 ¤›zuõÛ¯›ß B]¯ Á¸øP

÷£õºzxU÷P¯¸® JÀ»õ¢u¸® B]¯õÄhÚõÚ ÁºzuPzuõÀ ÷£µÍÂÀ C»õ£®
DmkÁøu AÁuõÛzu B[Q÷»¯¸® B]¯õÂÀ u©x PÁÚzøua ö\¾zvÚº.
CuØPø©¯ ¤›zuõÛ¯ ©Põµõo I B® G¼\ö£z AÁºPÎhª¸¢x AÝ©v¨
£zvµ® JßøÓ¨ ö£ØÖU öPõsk, B[Q÷»¯ ÁoPU SÊ JßÖ 1600
iö\®£›À B[Q÷»¯U QÇUQ¢v¯ ÁºzuPU P®£Û B]¯õÂÀ ÁºzuPzvÀ
Dk¨£mhÚº. AÆÁºzuPU P®£Û°ß •u»õÁx P¨£À SÊÂÚº _©õzµõ
wÄUSa ö\ßÖ A[S u©x ÁºzuP |hÁiUøPPøÍ Bµ®¤zuÚº. Auß ¤ßÚº
ÂÀ¼¯® ÷íõQßì uø»ø©°À CßöÚõ¸ P¨£À SÊÂÚº C¢v¯õÂØS
Á¢x A¨÷£õøu¯ ö©õP»õ¯¨ ÷£µµ]ß ©õ©ßÚµõÚ áí[R¸hß ÁºzuP
|hÁiUøPPÒ öuõhº£õP¨ ÷£a_ÁõºzøuPÒ |hzvÚº.

B[Q÷»¯º B]¯õÄUS Á¢u Bµ®£ Põ»zvÀ öußQÇUS B]¯¨ ¤µ÷u\[PÐhß

u©x ÁºzuPz öuõhº¦Pøͨ £»¨£kzvU öPõÒÁvÀ Dk£õk Põs¤zuÚº.

17B® ¡ØÓõsiß •u¼¸ u\õ¨u[Pξ® öußQÇUS B]¯õÂß ÁºzuP

BvUPzøuU Pmi Gʨ¤U öPõÒÁvÀ ÷£õºzxU÷P¯¸US® JÀ»õ¢u¸U
S® Cøh°À ÷©õuÀPÒ Bµ®¤zv¸¢uÚ. A¨÷£õx B[Q÷»¯º ]»
\¢uº¨£[PÎÀ ÷£õºzxU÷P¯¸US GvµõP JÀ»õ¢u¸hß JßÖ£mka
ö\¯Ø£mhÚº. CƸ \õµõ›ß ö£õx Gv›¯õÚ ÷£õºzxU÷P¯¸US
GvµõP¨ ÷£õµõkÁuØS B[Q÷»¯›ß EuÂø¯¨ ö£ØÖU öPõshõ¾®
öußQÇUS B]¯õÂÀ Áõ\øÚz vµÂ¯[PÒ ö£¸©ÍÂÀ ÂøͲ® wÄPÎÀ
21
 B[Q÷»¯›ß BvUP® £»¨£kÁøu JÀ»õ¢uº ¸®£ÂÀø». CuÚõÀ 1623
B® BsiÀ A®ö£õ´Úõ w¼¸¢u ÷Põmøh JßøÓz uõUQ¯ JÀ»õ¢uº
A[Q¸¢u B[Q÷»¯ºPÎÀ J¸ £Sv°ÚøµU öPõßÖÂmhÚº. AuØS
GvµõP JÀ»õ¢uº «x £vÀ uõUSuø»¨ ¦›²® AÍÂØS A¨¤µ÷u\zvÀ
B[Q÷»¯›ß £»® ÷£õv¯uõP Cßø©¯õÀ, öußQÇUS B]¯¨ ¤µ÷u\[
PÎÀ C¸¢x B[Q÷»¯º APßÖ ö\ßÓÚº. Auß ¤ßÚº AÁºPÒ C¢v¯õ
«x u©x §µn PÁÚzøu²® ö\¾zv¯uõPz öu›QßÓx.

B[Q÷»¯º 1607 B® Bsi¼¸¢x C¢v¯õÄhß ÁºzuPz öuõhº¦PøÍ

HØ£kzvU öPõÒÁuØS •¯Ø]zu ÷£õv¾® Aøu Aøh¢x öPõÒÁuØS
£zx Á¸h[PÐUS ÷©Ø£mh Põ»zøu GkzxUöPõÒÍ ÷Ási°¸¢ux.
C¢v¯õÂÀ B[Q÷»¯º u¢vµ©õÚ •øÓ°À ö\¯Ø£mhø©¯õÀ, 17 B®
¡ØÓõsiß •ß£Sv°À ö\ßøÚ, £®£õ´, PÀPzuõ Em£h¨ £» ¤µ÷u
\[PÎÀ ÁºzuP {ø»¯[PøÍ Bµ®¤¨£uØS AÁºPÍõÀ •i²©õ´ C¸¢ux.
GßÓõ¾® 1664 B® Bsi¼¸¢x ¤µõß]¯¸® C¢v¯õÄUS Á¢x £õsia
÷\›, PõøµUPõÀ, \¢vµ|Pº ÷£õßÓ Ch[PÎÀ ÁºzuP {ø»¯[PøÍ Bµ®¤z
uxhß JÀ»õ¢u¸hß ©mk©ßÔ ¤µõß]¯¸hÝ® B[Q÷»¯º ÁºzuP¨
÷£õmiPÎÀ Dk£h ÷|º¢ux. 18 B® ¡ØÓõshõS®÷£õx C¢v¯õÂÀ u©x
HPõv£zv¯zøu {ø»{ÖzvU öPõÒÁvÀ B[Q÷»¯¸US® ¤µõß]¯¸US®
Cøh÷¯ Aµ]¯À ÷£õµõmh® Bµ®£©õÚx.

2.2 C»[øP «x ¤›zuõÛ¯›ß PÁÚ® DºUP¨£hÀ

B[Q÷»¯º C¢v¯õÄUS Á¢x ¡ØÖUS ÷©Ø£mh BskPÒ ö\À¾® Áøµ
C»[øP «x AÁºPÒ u©x PÁÚzøua ö\¾zuÂÀø» Gߣx öu›QßÓx.
CUPõ»PmhzvÀ B[Q÷»¯º C¢v¯õÂÀ u©x £»©õÚ BvUPzøu
{ø»{ÖzvU öPõÒÍõø©US, ÷£õºzxU÷P¯¸® ¤ßÚº JÀ»õ¢u¸®
C»[øPz wÂß PhØPøµ÷¯õµ©õP \Uv Áõ´¢u ÷Põmøhz öuõSv
JßøÓU öPõsi¸¢uø© Põµn©õP C¸¢v¸UP»õ®. GßÓõ¾® 18 B®
¡ØÓõsiß •ßÚøµ¨ £Sv°À C¢v¯õÂÀ ö©õP»õ¯¨ ÷£µµ_ ÃÌa]²Óz
öuõh[Q¯xhß AxÁøµ ÁºzuPzvÀ ©õzvµ® PÁÚ® ö\¾zv¯ B[Q÷»¯º
C¢v¯õÂÀ Aµ]¯À AvPõµzøu¨ ö£ØÖUöPõÒÍ GzuÛzuxhß C»[øP
«x® AÁºPÍx PÁÚ® DºUP¨£mhx. AuØPõÚ C¸ PõµoPЮ Á¸©õÖ :
1' C»[øP°ß Aø©Âh®
2' C»[øP°ß PÖÁõ Em£h ö£Ö©vÁõ´¢u ÁºzuP¨ ö£õ¸ÒPÒ QøhUP¨
ö£ØÓø©.

C»[øP C¢v¯õÄUS A¸QÀ C¸¢uø©¯õ¾® Á[PõÍ Â›Shõ, Em£h,

C¢v¯õøÁa `ÇÄÒÍ PhØ ¤µ÷u\[PÎÀ PhØ£øh, ¯õ£õµ BvUPzøu
{ø»{Özu¨ ö£õ¸zu©õÚ Ch©õP C¸¢uø©¯õ¾® B[Q÷»¯¸US Auß

22
÷uøÁ •UQ¯©õÚuõP C¸¢ux. ¤µõß]¯¸hß ¤›zuõÛ¯¸US Á[PõÍ
›Shõ¨ ¤µ÷u\zvÀ ÷©õuÀ HØ£mh÷£õx £Êuøh¢u P¨£ÀPøÍz
v¸zv Aø©zxUöPõÒÁuØS¨ ö£õ¸zu©õÚ xøÓ•P® JßÔß AÁ]¯zøu
B[Q÷»¯º |ßS Enº¢v¸¢uÚº. CuÚõÀ C»[øP°ß v¸÷Põn©ø»z
xøÓ•Pzvß «x PÁÚ® ö\¾zu Bµ®¤zuÚº. v¸÷Põn©ø»z xøÓ•Pz
vß «uõÚ B[Q÷»¯›ß PÁÚ® DºUP¨£mhuØPõÚ Põµn[PÒ Á¸©õÖ :

� v¸÷Põn©ø»z xøÓ•P® Á[PõÍ Â›ShõøÁ ÷|õUQ Aø©¢v¸zuÀ.

� C¢v¯õÂß QÇUSU Pøµ÷¯õµzvÀ B[Q÷»¯›ß PhØ£øh¨£»zøu¨
£õxPõzxUöPõÒÍ CzxøÓ•Pzvß Aø©Âh® •UQ¯zxÁ©õ°¸zuÀ.
� ÁhQÇUS¨ £¸ÁU PõØÖU Põ»zvÀ P¨£ÀPøͨ £õxPõzxUöPõÒÁuØS
v¸÷Põn©ø»z xøÓ•Pzøu¨ £¯ß£kzvUöPõÒÍ •i²©õ°¸zuÀ.

C¢v¯õ

v¸÷Põn©ø»z
xøÓ•P®
C¢x
\•zvµ®

÷u\¨£h® 2.1. C»[øP°ß Aø©Âh•® v¸÷Põn©ø»z

xøÓ•P•®

C¢v¯õÂß £õxPõ¨¤ØPõPÄ® C¢x \•zvµU PhØ£øh |hÁiUøPPÐU

PõPÄ® ö£õ¸zu©õÚ ÷P¢vµ {ø»¯©õÚ v¸÷Põn©ø»z xøÓ•P®
¤µõß꯺ Á\¨£k©õ°ß Ax u©US¨ £õv¨£õP Aø©²® Gߣøu
B[Q÷»¯º öu›¢x øÁzv¸¢uÚº. BøP¯õÀ C»[øP°ß ¦Â°¯À Aø©Âh
•UQ¯zxÁ•® v¸÷Põn©ø»z xøÓ•Pzvß Â÷\h •UQ¯zxÁ•®
B[Q÷»¯›ß PÁÚzøu C¢|õmiß«x v¸¨¦ÁuØPõÚ Põµn[PÐÒ
•ußø©¯õÚøÁ¯õPU Põn¨£mhÚ.

C»[øP PÖÁõ Em£h Áõ\øÚz vµÂ¯[PÐUS¨ ¦PÌö£ØÓ |õhõP

ÂÍ[Q¯x. I÷µõ¨¤¯a \¢øu°À AvP ÷PÒ {»Â¯ E¯º uµ©õÚ PÖÁõ

23
 C¢|õmiÀ ÂøÍ¢ux. PÖÁõ ¯õ£õµzuõÀ JÀ»õ¢uº ö£¸©ÍÄ C»õ£®
DmkÁøu B[Q÷»¯º öu›¢x øÁzv¸¢uÚº. CuÚõÀ PÖÁõ ¯õ£õµzvß
uÛ²›ø©ø¯z uõ® øP÷¯Ø£x ¤›zuõÛ¯¸US ÷uøÁ¯õ´ C¸¢ux.
PÖÁõÄUS ÷©»vP©õP ªÍS, H»®, Pµõ®¦, •zx, CµzvÚU PØPÒ, ¯õøÚz
u¢u® Gß£Ú AvP Âø»US ÂØPUTi¯ ÁºzuP¨ ö£õ¸ÒPÍõ°¸¢uÚ.
CÆÁõÓõÚ Põµn[PÍõÀ B[Q÷»¯º C»[øP°ß Aµ]¯À AvPõµzøuz
u©uõUQU öPõÒÁvÀ PÁÚg ö\¾zv¯uõPz öu›¯Á¸QÓx.

ö\¯Ø£õk
¤›zuõÛ¯º C»[øP «x PÁÚzøua ö\¾zxÁuØPõÚ Põµn[
PøÍ RÌÁ¸® uø»¨¦PÎß RÌ P»¢xøµ¯õkP.
²² C»[øP°ß Aø©Âh®
²² PÖÁõ Em£h ö£Ö©vªUP Áõ\øÚz vµÂ¯[Pøͨ ö£ØÖU
öPõÒÐuÀ.

B[Q÷»¯¸US® Psi Cµõa]¯zvØS® Cøh°»õÚ öuõhº¦PÒ

÷£õºzxU÷P¯øµ C¢|õmiÀ C¸¢x öÁÎ÷¯ØÖÁuØS JÀ»õ¢u›ß EuÂø¯¨
ö£ØÖU öPõshx ÷£õ», JÀ»õ¢uøµ öÁÎ÷¯ØÖÁuØS CßöÚõ¸ A¢{¯
I÷µõ¨¤¯›ß EuÂø¯¨ ö£ØÖU öPõÒÁvÀ Psi ©ßÚºPÒ PÁÚ® ö\¾zv
Á¢uÚº. CuØPø©¯ Rºzv ÿ Cµõá][P ©ßÚµõÀ C¢v¯õÂÀ C¸¢u
B[Q÷»¯›h•® ¤µõß]¯›h•® yxÁºPÒ Aݨ£¨£mhÚº. B[Q÷»¯z
yxÁºPÒ PsiUS Á¸øP u¸ÁuØPõÚ ¤ßÚo Cuß ÂøÍÁõP÷Á
E¸ÁõÚx. B[Q÷»¯º C¢|õmiß Pøµ÷¯õµzøuU øP¨£ØÔU öPõÒÁuØS
•ßÚº AÁºPÐøh¯ yxÁºPÒ ‰Áº Põ»zvØSU Põ»® PsiUS Á¸øP
u¢v¸¢uÚº.

™™ 1762 CÀ ÷áõß ø££êß Á¸øP

™™ 1782 CÀ î² ö£õ°miß Á¸øP
™™ 1795 CÀ öµõ£m Aßm×êß Á¸øP

÷áõß ø££ì C[S Á¸®÷£õx Rºzv ÿ Cµõá][P ©ßÚß Psi Cµõa]¯z

vß Bm]¯õ͵õÁõº. Akzu B[Q÷»¯z yxÁºPÒ C¸Á›Úx® Á¸øPPÒ
Ch®ö£ØÓx Cµõáõv Cµõá][PÛß Põ»zv»õS®. ÷áõß ø££êÚx®
î² ÷£õ°miÚx® Á¸øP°ß÷£õx C»[øP²hß ÁºzuPz öuõhº¦PøÍ
HØ£kzvU öPõÒÁ÷u B[Q÷»¯›ß ÷|õUP©õP C¸¢ux. AzyxÁºPÎß
Á¸øP Ch®ö£ØÓ Põ»zvÀ JÀ»õ¢u¸® B[Q÷»¯¸® ÷©õuÀPøÍz
24
uºzx JØÖø©²hß C¸¢uÚº. BøP¯õÀ v¸÷Põn©ø»z xøÓ•Pzøu
B[Q÷»¯º £¯ß£kzxÁuØS JÀ»õ¢uº Ch©Îzv¸¢u£i¯õÀ, C¢÷|µzvÀ
JÀ»õ¢u¸US GvµõP Psi Cµõa]¯zvØS EuÄÁuØS B[Q÷»¯º
•ßÁµÂÀø». u©x Aµ]¯À C»UPõÚ JÀ»õ¢uøµ öÁÎ÷¯ØÖÁuØS
Eu ö\´¯õu K›ÚzuÁ¸hß ÁºzuPzøu ÷©ØöPõÒÁuØS Psi ©ßÚºPÒ
¸¨¦U öPõsi¸UPÂÀø». BøP¯õÀ AƸ yxÁºPÎß Á¸øP¯õÀ
GÆÂu \õuP©õÚ ÂøÍÄPЮ HØ£hÂÀø».

1795 B® Bsk BPìm ©õuzvÀ B[Q÷»¯¨ £øh, JÀ»õ¢uº Á\ª¸¢u

v¸÷Põn©ø»z xøÓ•PzøuU øP¨£ØÔU öPõsh ¤ßÚº öµõ£m
Aßm×ì ©ø»|õmiØSa ö\ßÖ, Cµõáõv Cµõá][P ©ßÚøÚa \¢vzuõº.
C»[øP°À JÀ»õ¢u›ß HøÚ¯ ÷PõmøhPøÍU øP¨£ØÔUöPõÒÁuØS
²zu® |øhö£Ö® ÷ÁøÍ°À Psi ©ßÚ›ß EuÂø¯ B[Q÷»¯º ö£ØÖU
öPõÒÁ÷u, Aßm×ì AÁºPÎß yvß •UQ¯ ÷|õUP©õ°¸¢ux. A¨÷£õx
B[Q÷»¯¸US Eu ¦›¯ ©ßÚº Cn[QÚõº GßÓõ¾® JÀ»õ¢u¸hß
Ch®ö£ØÓ ÷£õºPÒ, AÁºPÒ Gvº£õºzu AÍÂØSz wµ©õP CÀ»õv¸¨£øu
B[Q÷»¯º ¦›¢x öPõshÚº. CuÚõÀ JÀ»õ¢u›ß C¢|õmi¼¸¢u
÷PõmøhPøÍz u©uõUQU öPõÒÁvÀ HØ£k® £»õ£»øÚ ©ßÚ¸hß
£Qº¢x öPõÒÁuØS B[Q÷»¯º ¸®£ÂÀø». Cuß ö£Ö÷£ÓõP Psi
©ßÚÛß {£¢uøÚPøÍ HØÖ AÁÝhß }sh Põ» |m¦ÓÄ J¨£¢u®
JßøÓ HØ£kzvU öPõÒÁuØPõÚ ÷£a_Áõºzøu°À Dk£h B[Q÷»¯º •ß
ÁµÂÀø».

ö\¯Ø£õk
1' B[Q÷»¯›ß Psi Cµõa]¯zxhÚõÚ yxz öuõhº¦PøÍU öPõsk
CÆÁmhÁønø¯¨ §µn¨£kzxP.
Á¸h® yxÁ›ß ö£¯º £¯nzvß ÷|õUP® ÂøÍÄ

25
 2.3 ¤›zuõÛ¯º BvUPzøu {ø»|õmkuÀ
C»[øPø¯¨ ¤›zuõÛ¯›ß Si÷¯ØÓ |õhõUSÁvÀ •øÚ¨£õPz öu›²®
‰ßÖ \¢uº¨£[PøÍ CÚ[Põn •i²®.

™™ 1796 B® BsiÀ B[Q÷»¯ QÇUQ¢v¯ ÁºzuPU P®£Û, Pøµ÷¯õµ¨

¤µ÷u\[PÎÀ u©x BvUPzøu {ø»{ÖzvU öPõÒÐuÀ.
™™ 1802 B® BsiÀ AxÁøµ B[Q÷»¯ QÇUQ¢v¯ ÁºzuPU P®£Û°ß
{¸ÁõPzv¼¸¢u C¢|õmiß Pøµ÷¯õµ¨ ¤µ÷u\[PÒ •iUS›¯
Si÷¯ØÓ |õhõUP¨£kuÀ.
™™ 1815 B® BsiÀ Psi Cµõa]¯zøuU øP¨£ØÖuÀ.

C»[øP°ß Pøµ÷¯õµ¨ ¤µ÷u\[PÎÀ ¤›zuõÛ¯ BvUPzøu {ø»

|õmkuÀ
1789 CÀ ¤µõßꯨ ¦µm]
HØ£mhuß ¤ßÚº I÷µõ¨£õÂÀ
E¸ÁõÚ ¦v¯ Aµ]¯À `Ì{ø»,
I÷µõ¨¤¯›ß B]¯U Si÷¯ØÓÁõuU
öPõÒøP°¾® ö\ÀÁõUSa ö\¾zv
¯x. ¦µm]°ß ¤ßÚº ¤µõßêÀ
E¸ÁõÚ ¦v¯ Aµ\õ[Pzvß
CµõqÁ®, 1795 CÀ JÀ»õ¢øu
BUQµªzux. A¨÷£õx JÀ»õ¢u
Bm]¯õÍÚõÚ (ìöhz ÷íõÀhº)
I¢uõ® ÂÀ¼¯® ¤›zuõÛ¯õÄUSz
u¨¤ KiÚõº. JÀ»õ¢x |õk
¤µõßêß BvUPzvØS Em£mhx.
CuÚõÀ JÀ»õ¢u›ß BvUPzv¼¸¢u
C»[øP°ß Pøµ÷¯õµ¨ ¤µ÷u
\[PÒ, ¤µõßêß AvPõµzvØS Em
£k® \¢uº¨£® JßÖ E¸ÁõÚx.
C»[øP°ß •UQ¯zxÁ® £ØÔ
E¸ 2.1 JÀ»õ¢x ©ßÚº 5B® ÂÀ¼¯®
§µn öuÎÄhß C¸¢u B[Q÷»¯º,
Ca\¢uº¨£zøuz u©x AvPõµzøu {ø»|õmiUöPõÒͨ £¯ß£kzvU
öPõshÚº. u®ªh® ug\©øh¢v¸¢u ©ßÚøµU öPõsk, u©USa \õº£õÚ
Piuö©õßøÓ C¢|õmk BÐ|¸US Aݨ¦ÁuØPõÚ HØ£õk JßøÓa ö\´x
öPõshÚº.

26
JÀ»õ¢x ©ßÚß, C[Q»õ¢vß Q³ ©õÎøP°¼¸¢x GÊv¯ø©¯õÀ Ax
"Q³ Piu®' GÚ¨£mhx. ""JÀ»õ¢uº Á\ª¸¢u C»[øP°ß ¤µ÷u\[PÒ,
¤µõßê¯›ß øPÁ\©õÁøuz ukUP, B[Q÷»¯¨ £øhPøÍ A¨¤µ÷u\[
PÐUS AÝ©vUS®£i'' AUPiuzvÀ SÔ¨¤h¨£mi¸¢ux. 1795 ö£¨¤µÁ›
©õu® C¢|õmk JÀ»õ¢u BÐ|µõÚ £ß G[PÀ ö£UQØS AUPiu® QøhUP¨
ö£ØÓx. GßÓõ¾® PiuzvÀ SÔ¨¤h¨£mhÁõÖ, u©x ÷PõmøhPÎÝÒ
B[Q÷»¯¨ £øhø¯¨ ¤µ÷Á]UPa ö\´ÁuØS BÐ|º ¤ßÁõ[QÚõº. CuÚõÀ
1795 BPìm ©õuzvÀ B[Q÷»¯µõÀ JÀ»õ¢uº Á\ª¸¢u v¸÷Põn©ø»U
÷Põmøh uõUP¨£mhx. CzuõUSu»õÀ JÀ»õ¢uº {£¢uøÚ¯ØÓ ÂuzvÀ
Ai£o¢uÚº.

E¸ 2.2 C[Q»õ¢vß Q³ ©õÎøP

v¸÷Põn©ø» B[Q÷»¯º Á\©õÚuß ¤ßÚº AUPõ»zvÀ JÀ»õ¢uº Á\

ª¸¢u ©mhUPͨ¦, •Àø»zwÄ, £¸zvzxøÓ, ¯ǫ̃£õn®, ©ßÚõº
Em£h ÷PõmøhPÒ £»Ä® SÖQ¯ Põ»zvÀ B[Q÷»¯º Á\©õQÚ. 1796
ö£¨¤µÁ› ©õu©ÍÂÀ öPõÊ®¦, Põ¼ ÷PõmøhPЮ B[Q÷»¯º Á\©õ
QÚ. CuÚõÀ JÀ»õ¢uº Á\ª¸¢u C»[øP°ß AøÚzx¨ ¤µ÷u\[PЮ
B[Q÷»¯º øPÁ\©õ°Ú. JÀ»õ¢u¸US ÷©¾® |mh® HØ£hõu Âu©õP
ö£õx EhߣiUøP°ß RÌ, Aø©v¯õÚ •øÓ°À C¢|õmi¼¸¢x öÁÎ
÷¯Ôa ö\ÀÁuØPõÚ J¨£¢u® JßÖ ö£¨¤µÁ› 16 B¢ vPv øPö¯õ¨£®
Ch¨£mhx. Cz÷uõk JÀ»õ¢uº Á\ª¸¢u C¢|õmk Pøµ÷¯õµ¨ ¤µ÷u\[
PÒ, B[Q÷»¯U QÇUQ¢v¯ ÁºzuPU P®£Û°ß Bm]°ß RÌ Á¢ux.
B[Q» ÁºzuPU P®£Û°ß Pøµ÷¯õµ¨ ¤µ÷u\ {¸ÁõP®
÷£õºzxU÷P¯¸® JÀ»õ¢u¸® C¢|õmiß Pøµ÷¯õµ¨ ¤µ÷u\zøu Bm]
ö\´u÷£õx, {¸ÁõP |hÁiUøPPÎÀ C¯ßÓÍÄ _÷u\ Ezv÷¯õPzuºPøͲ®
£¯ß£kzvU öPõshÚº. GßÓõ¾® B[Q÷»¯ ÁºzuPU P®£ÛUS Ax
öuõhº£õÚ ÂÍUP® C¸UPÂÀø». CuÚõÀ B[Q÷»¯º u®Á\©õQ¯
¤µ÷u\[PÎÀ C¢v¯õÂÀ ö\ßøÚ°À C¸¢x ÁµÁøÇzu AvPõ›PøÍU
öPõsk {¸ÁõPzøu |hzva ö\ßÓÚº. 1796 & 1798 Áøµ C¢{¸ÁõP •øÓ
Põn¨£mhx.
27
 ö\ßøÚ {¸ÁõPzvÚõÀ C»[øP°ß Pøµ÷¯õµ¨ ¤µ÷u\zøu {¸ÁQUP (öµ]
hß) ÁvÂh¨ ¤µv{v J¸Áº {¯ªUP¨£mhõº. AÁµõÀ Á› Á`¼¨£uØS
Eu¨ £›÷\õuPºPÒ £»º {¯ªUP¨£mhÚº. CÁºPÒ Pö»Uhº GÚ¨£mhÚº.
CÁºPÎß {¸ÁõP ø©¯® Pa÷\› GÚ¨£mhx. CÆÁõ÷Ó C»[øP°À Pa÷\›
•øÓ Bµ®¤UP¨£mhx. Pö»UhºPÐUS Eu¯õP ÷©¾® AvPõ›PÒ £»º
{¯ªUP¨£mi¸¢u÷uõk AÁºPÒ AĪÀuõºPÒ GÚ¨£mhÚº. CÁºPÎß
EuÂUS ÷©¾® AvPõ›PÒ {¯ªUP¨£mi¸¢uÚº. CÆÁvPõ›PÒ AøÚÁ¸®
Pö»Uhº©õ›ß ÷©Ø£õºøÁ°ß RÌ Á›Á`¼US® |hÁiUøPPÎÀ
Dk£kzu¨£mk C¸¢uÚº.

B[Q÷»¯ ÁºzuPU P®£Û°ß {¸ÁõPzvß RÌ •u¼¯õº GÚ¨£mh

_÷u\ Ezv÷¯õPzuºPÒ PÁÛ¨£õµØÖ Âh¨£mhÚº. ÷©÷» SÔ¨¤mh
£uÂPÐUSz ÷uøÁ¯õ÷Úõº ö\ßøÚ°À C¸¢x C¢|õmiØS AøÇzx
Áµ¨£mi¸¢uÚº. CÁºPÐUS C¢|õmiß ö©õÈ, P»õ\õµ®, \®¤µuõ¯[PÒ
÷£õßÓÁØÔÀ AÝ£Á® Hx® C¸UPÂÀø». AÆÁõÓõÚ AvPõ›PÒ
SÊÂÚ›h® ]ÂÀ {ºÁõP, }v |hÁiUøPPÒ ÷£õßÓ ö£õÖ¨¦UPÒ
J¨£øhUP¨£mi¸¢u£i¯õÀ {ºÁõP AvPõ›PÐUS® ö£õx©UPÐUS®
Cøh°¼¸¢u CøhöÁÎ AvP›zxa ö\ßÓx.

C»[øP°ß Pøµ÷¯õµ¨ ¤µ÷u\zøuz u©x Pmk¨£õmißRÌU öPõsk

Á¸ÁuØS, B[Q÷»¯U QÇUQ¢v¯ ÁºzuPU P®£Û ö£¸¢öuõøP¨
£nzøua ö\»Âh ÷|º¢ux. A¨£nzøu ÂøµÂÀ DmiU öPõsk,
C¯ßÓÍÄ C»õ£zøua \®£õvzxU öPõÒÁ÷u CÁºPÎß {¸ÁõPzvÀ
Põn¨£mh öÁΨ£øh¯õÚ £s£õP C¸¢ux. CuØPõP ÁºzuPU P®£Û
¯õÀ Pøµ÷¯õµ¨ ¤µ÷u\[PÎÀ ¦v¯ Á›PÒ £»Ä® ÂvUP¨£mhÚ.
Az÷uõk AÁØøÓ £n©õPa ö\¾zxÁv¾® ö£õx ©UPÒ Chº£õkPøÍ
Gvº÷|õUQÚº. ¦vuõP ÂvUP¨£mh öu[S Á› CuØS Euõµn©õS®. CvÀ
10 öußøÚ ©µ[PÐUS ÷©À EÒÍ PõoPμ¸¢x J¸ öußøÚ ©µzvØS
J¸ öÁÒÎU Põ_ Ãu® Á› ö\¾zu÷Ási°¸¢ux. öu[S AÖÁøhø¯
P¸zvØöPõÒÍõx Á› Á`¼UP¨£mhuõ¾® AÆÁ›ø¯¨ £n©õPa ö\¾zu
÷Ási°¸¢uuõ¾® Pøµ÷¯õµ¨ ¤µ÷u\[PÎÀ SǨ£ {ø» HØ£mhx. ¦v¯
Bm]°ß«x öPõsi¸¢u ©UPÎß öÁÖ¨¦nºÄ SÖ[Põ»zvÀ Qͺa]
JßÓõP E¸ÁõÚx. 1797 CÀ B[Q» QÇUQ¢v¯ ÁºzuP P®£Û°ß Bm
]US GvµõP E¸ÁõÚ CUP»Áµ® Pøµ÷¯õµ¨ ¤µ÷u\® £»ÁØÔ¾® £µÂ¯x.
ö£¸ •¯Ø]°ß ¤ßÚº B[Q÷»¯º P»Áµzøu Pmk¨£õmiØSÒ öPõsk
Á¢uÚº. C¢|õmiß ¤›zuõÛ¯ Bm]°ß Bµ®£zv÷»÷¯ ö£õx ©UPÎß
Gvº¨¦ C¸¢uøu CUP»Áµ® öuÎÁõPU Põmi¯x. CuÚõÀ Pøµ÷¯õµ¨
¤µ÷u\zvß {ø»ø¯ Bµõ´¢x £õºzx, ÷uøÁ¯õÚ ^ºv¸zu[Pøͨ
£›¢xøµ¨£uØS BønUSÊ JßÖ {¯ªUP¨£mhx. ¤›÷Pi¯º öáÚµÀ j.
ª³µß uø»ø©°À {¯ªUP¨£mh CUSÊ ª³µß BønUSÊ GÚ¨£mhx.

28
ª³µß SÊÂß £›¢xøµPÍõÁÚ :
™™ Á› Á`¼¨£vÀ Dk£mi¸¢u ö\ßøÚ Ezv÷¯õPzuºPÒ v¸¨¤
Aݨ£¨£mk, AÁºPÐUS¨ £v»õP _÷u\ Ezv÷¯õPzuºPøÍ
Dk£kzxuÀ.
™™ öu[S Á› Em£h ¦v¯ Á›PÒ }UP¨£kuÀ.
™™ Á› Á`¼zu¾US® }v ÁÇ[SÁuØS® öÁÆ÷ÁÓõÚ Ezv÷¯õPzuºPÒ
A©ºzu¨£kuÀ.
™™ JÀ»õ¢u›ß }v©ßÓ •øÓø¯ «sk® uõ¤zuÀ.

1798 JU÷hõ£º ©õuzv¼¸¢x C¢|õmkU Pøµ÷¯õµ¨ ¤µ÷u\[PÎÀ B[Q÷»¯º

{¸ÁõPzvÀ ]» ©õØÓ[PÒ HØ£mhÚ. CuØPø©¯ {ºÁõP® ©ØÖ® Aµ]¯À
|hÁiUøPPøÍ ÷©ØöPõÒÁuØS ¤›zuõÛ¯ Aµ\õÀ, BÐ|º J¸Áº
{¯ªUP¨£mhõº. •u»õÁx BÐ|µõP ¤µmÔU ÷|õºz C»[øPUS Á¢uõº.
Pøµ÷¯õµ¨ ¤µ÷u\[PøÍU øP¨£ØÖ®÷£õx ÁºzuPU P®£ÛUS ö\»ÁõÚ
£nzøu «Í¨ ö£ØÖU öPõÒÁuØPõP Á›Á`¼US® E›ø© öuõhº¢x®
ÁºzuPU P®£ÛU÷P ÁÇ[P¨£mhx.

Aµ]¯À |hÁiUøPPÒ ¤›zuõÛ¯ Aµ\õ[Pzuõ¾® ö£õ¸Íõuõµ |hÁiU

øPPÒ ÁºzuPU P®£Û¯õ¾® ÷©ØöPõÒͨ£mh C¢{¸ÁõP •øÓ Cµmøh
Bm]•øÓ GÚU SÔ¨¤h¨£mhx. 1798 C¼¸¢x 1802 Áøµ CÆÁõm] •øÓ
{»Â Á¢ux. Cµmøh Bm]°À BÐ|º ¤›zuõÛ¯ •iUS¨ ö£õÖ¨¦a
ö\õÀ» ÷Ási¯ÁµõP C¸¢u÷uõk, ÁºzuPU P®£Û°ß £o¨£õͺ
\ø£°ß B÷»õ\øÚPøͲ® ¤ß£ØÓ ÷Ási¯ÁµõP C¸¢uõº. BÐ|º
÷|õºzvØS ÁºzuPU P®£Û Ezv÷¯õPzuºPÎß JzxøǨ¦ ÷£õv¯ AÍÂÀ
QøhUPÂÀø». Cµmøh Bm]°À Põn¨£mh CÆÁõÓõÚ SøÓ£õkPÍõÀ
1802 CÀ A®•øÓø¯ •iÄUSU öPõsk Á¢x C¢|õmiß Pøµ÷¯õµ¨
¤µ÷u\® •iUS›¯ Si÷¯ØÓ |õhõUP¨£mhx. Av¼¸¢x ¤µ÷u\ {¸ÁõP
|hÁiUøPPÒ •Êø©¯õP ¤›zuõÛ¯ Aµ]ß RÌ öPõskÁµ¨£mhx.

ö\¯Ø£õk
¤›zuõÛ¯º C»[øP°ß Pøµ÷¯õµ¨ ¤µ÷u\zøuU øP¨£ØÖuÀ GßÝ®
uø»¨¤À SÖ ÂÚõUPøͲ® ÂøhPøͲ® u¯õ›USP.

29
 B[Q÷»¯º Psi Cµõa]¯zøuU øP¨£ØÖuÀ

E¸ 2.3 C¯ØøP¨ £õxPõ¨¦hßTi¯ Psi ©õ|Pµ®

1798 B® BsiÀ Cµõáõv Cµõá][P ©ßÚß ©µoUS®÷£õx Psi

Aµ]¯À ]®©õ\ÚzvØS E›ø©¯õͺPÍõP |õ¯UPº CÍÁµ\ºPÒ C¸Áº
C¸¢xÒÍuõPz öu›¯ Á¸QßÓx. J¸Áº Psq\õª ©ØÓÁº •zx\õª
BÁº. A¨÷£õx Psi Aµ]ß uø»ø©¨ ¤µuõÛ¯õÚ ¤¼©zu»õøÁ°ß
HØ£õmiØPø©¯ Psq\õª CÍÁµ\ß ÿ ÂUQµ© Cµõá][P GßÝ®
|õ©zxhß ©ßÚµõUP¨£mhõº. •zx\õª CÍÁµ\º, £õxPõ¨¦UP¸v
B[Q÷»¯›h® ug\® Aøh¢uõº.

B[Q÷»¯º Pøµ÷¯õµ¨ ¤µ÷u\[PÎÀ

u©x Bm]ø¯ Bµ®¤zx ]Ôx Põ»®
ö\ÀÁuØS •ßÚº, Psi Aµ]ß «x®
u©x AÁuõÚzøua ö\¾zu Bµ®¤zuÚº.
¤µmÔU ÷|õºz BÐ|›ß öPõÒøP CvÀ
•UQ¯©õÚuõS®. BÐ|º ÷|õºz Bµ®£
Põ»zvÀ u©USa \õº£õÚ J¨£¢u® JßÔØS
Psi ©ßÚøµ Cn[Pa ö\´ÁuØS
•¯Ø]zuõº. AuØPø©¯ 1800 B® Bsk
©õºa ©õuzvÀ uÍ£v ö©U÷hõÁ¼ß
uø»ø©°À PsiUS yxUSÊ JßøÓ
Aݨ¦ÁuØPõÚ HØ£õkPøÍ BÐ|º ÷|õºz
÷©ØöPõshõº. 1164 CµõqÁ õºPøͲ®
8 ¥µ[QPøͲ® öPõsh CzyxU SÊÂß E¸ 2.4. ÿ ÂUQµ© Cµõá][P ©ßÚß
÷|õUP® B[Q÷»¯›ß £øh£»zøuU Põmi,
u©USa \õº£õÚ J¨£¢u® JßÔØS ©ßÚøÚ Cn[Paö\´x öPõÒÁuõS®.
GßÓõ¾® £øh JßÖhß ¥µ[QPøͲ® GkzxUöPõsk Psi°ÝÒ

30
¤µ÷Á]¨£uØS ©ßÚß Cn[PÂÀø». CuÚõÀ £øh°ß ö£¸® £Sv
ø¯²® ¥µ[QPøͲ® Cøh°À {Özv Âmk, yxU SÊÂÚº ©mk®
©ßÚøÚa \¢vUP ÷|º¢ux. ö©U÷hõÁÀ PsiUSa ö\ßÖ ©ßÚÝhÝ®
¤µuõÛPÐhÝ® ÷£a_ÁõºzøuPÎÀ Dk£mhõ¾® B[Q÷»¯›ß {£¢uøÚ
PøÍ HØÖU öPõÒÁuØS Aµ\ß ]Ôx® ¸®£ÂÀø». BøP¯õÀ Azyx¨
£¯n® GÆÂu |À» ö£Ö÷£ØøÓ²® AÎUPÂÀø».
Psi Aµø\z u©x ö\ÀÁõUQØSÒ öPõsk Áµ •i¯õx ÷£õÚø©¯õÀ,
BÐ|º ÷|õºz ©Úa \g\»•ØÓõº. Psi°À _u¢vµ©õÚ Aµö\õßÖ C¸¨£x,
Pøµ÷¯õµ B[Q÷»¯ Bm]US B£zuõÚx GÚ AÁº P¸vÚõº. CuÚõÀ
Pøµ÷¯õµ¨ ¤µ÷u\[PÎß £õxPõ¨¤ØS¨ £øh°Úøµ øÁzv¸¨£uØS®
÷©»õP EÒ|õmk ¤µ÷u\zvß GÀø»Pøͨ £õxPõUP¨ £øh°Úøµ
øÁzv¸¨£uØS¨ ö£¸©ÍÄ £õxPõ¨¦a ö\»øÁ ÷©ØöPõÒÍ ÷Ási¯
÷uøÁ B[Q÷»¯¸US HØ£mhx. Pøµ÷¯õµ¨ ¤µ÷u\zx ©UPЮTh
Psi ©ßÚøµ÷¯ u©x ©ßÚµõPU P¸xÁuÚõ¾® A¨¤µ÷u\[PÎÀ
Qͺa] HØ£køP°À AÁºPÐUS ©ßÚº BuµÄ ÁÇ[SÁx® B[Q÷»¯º
Gvº÷|õUQ¯ CßöÚõ¸ ¤µa]øÚ¯õS®. Psi Aµ_ ]» ÷ÁøÍ°À
u©x Gv›¯õÚ ¤µõßꯛhª¸¢x Eu ÷Põ›ÚõÀ Ax u©x Bm]US
B£zuõP Aø©²® Gߣøu B[Q÷»¯º öu›¢xøÁzv¸¢uÚº. Az÷uõk
uÚx uø»ø©¯P©õÚ öPõÊ®¤¼¸¢x CµõqÁz uø»ø©¨ ¥h©õÚ
v¸U÷Põn©ø»²hß uøµ ÁȨ £õøu¯õÀ öuõhº¦PøÍ øÁzv¸¨£uØPõÚ
÷uøÁ B[Q÷»¯¸US C¸¢ux. CƸ |Pµ[PÐUS® Cøh÷¯ uøµÁȨ
÷£õUSÁµzøu ÷©ØöPõÒÁuØS Psi ©ßÚÝøh¯ Bm]¨ ¤µ÷u\[
PøÍU Ph¢x ö\À» ÷Ási°¸¢ux. CuØPõP¨ £õøu JßøÓ {º©õoUP
÷Ási¯ ÷uøÁ ¤›zuõÛ¯õÂØS HØ£mhx. CuØS ©ßÚÛß AÝ©v
QøhUPÂÀø». CÆÁõÓõÚ Põµn[PÎÚõÀ, Psi Aµø\z u©x ö\ÀÁõU
QÝÒ øÁzv¸¨£uØ÷Põ AÀ»x øP¨£ØÔU öPõÒÁuØ÷Põ ÷Ási¯ ÷uøÁ
B[Q÷»¯¸US C¸¢ux.
1803 B® Bsk Psi¨ £øhö¯k¨¦
ö©U÷hõÁ¼ß yx¨ £¯n® Gvº£õºzu £»øÚ Aøh¯õuuõÀ BÐ|º ÷|õºz
PsiUS¨ £øhö¯kUPz wº©õÛzuõº. CuØPø©¯ 1803 áÚÁ› & ö£¨¤µÁ›
©õu[PÎÀ öPõÊ®¤¼¸¢x® v¸÷Põn©ø»°À C¸¢x® Cµsk
£øh¯o°Úøµ PsiUS Aݨ£ |hÁiUøP Gkzuõº. ö©U÷hõÁ¼ß
uø»ø©°À ÷©ØöPõÒͨ£mh CÆÁõUQµª¨¤ß÷£õx ö£¨¤µÁ› 21
B¢ vPv B[Q÷»¯¨ £øh Psi |P›ÝÒ ¤µ÷Á]zux. ÿ ÂUQµ© Cµõá
][P ©ßÚÝ® |Pµ ©UPЮ £õxPõ¨¦ Ezv¯õP |PµzøuU øPÂmkz u®ø©
B¯zu¨£kzvU öPõÒÁvÀ Dk£mhÚº. B[Q÷»¯µõÀ PsiUS AøÇzxa
ö\À»¨£mh CÍÁµ\ß •zx\õª ©ßÚµõP¨ ¤µPhÚ® ö\´¯¨£mhõº.
GßÓõ¾® •zx\õªUS GÆÂu BuµøÁ²® ÁÇ[Põu Psi ©UPÒ, ÿ
ÂUQµ© Cµõá][PøÚa `Ç JßÖ Ti ²zuzvØPõÚ B¯zu[PÎÀ Dk£h
Bµ®¤zuÚº.

31
 ©øÇU Põ»® Bµ®£©õÚxhß, B[Q»¨ £øh°Ú›øh÷¯ ÷|õ´PÒ £µÁ
Bµ®¤zuÚ. Pøµ÷¯õµ¨ £Sv°À C¸¢x Psi²hÚõÚ öuõhº¦ ÁÈPøÍU
Psi°Úº uøh¨£kzv¯uÚõÀ EnÄ, Si£õÚ[PÐUSz umk¨£õk HØ£m
hx. Az÷uõk öPõÊ®¦hÚõÚ uPÁÀ öuõhº¦PÐUS® Cøhg\À ÷|º¢ux.
CuÚõÀ B[Q÷»¯º Gvº£õµõu {ø» JßÔØS •P[öPõkUP ÷Ási C¸¢ux.
CuØQøh°À \¢uº¨£zøu¨ £¯ß£kzv, Psi¨ £øh°Úº. ÷©ØöPõsh
uõUSuÀPÍõÀ B[Q÷»¯¨ £øh°Ú¸US¨ ö£¸¢÷uõÀ HØ£mhx. u©x
ö£õ®ø© Bm]¯õÍÚõÚ •zx\õª CÍÁµ\ß öPõÀ»¨£mhv¼¸¢x
B[Q÷»¯º Aøh¢u ÷uõÀ塧 AÍÄ öÁΨ£kzu¨£mhx.

C¨£øhö¯k¨¦US •ßÚº BÐ|º ÷|õºzxUS Psi Cµõa]¯® öuõhº£õÚ

\›¯õÚ AÔ÷Áõ AÝ£Á÷©õ C¸UPÂÀø». GßÓõ¾® uÚx BUQµª¨¦
÷uõÀ°À •iÁøh¢uxhß Psi Aµ_ £»©õÚx GßÖ® CÆÁõÓõÚ
BUQµª¨¦PÍõÀ AuøÚ öÁØÔ öPõÒÍ •i¯õx GßÖ® ÂÍ[QU öPõshõº.
CuÚõÀ 1803 £øhö¯k¨¤ß ¤ßÚº Psi²hß ªPÄ® ö£õ¸zu©õÚ
u¢v÷µõ£õ¯U öPõÒøP JßøÓa ö\¯Ø£kzxÁuØS B[Q÷»¯º •øÚ¢uÚº.

1815 Psi «uõÚ £øhö¯k¨¦

1805 B® BsiÀ BÐ|º ÷|õºzvß £uÂU Põ»® •iÁøh¢u ¤ßÚº ÷uõ©ì
ö©°m»sm, C¢|õmiß BÐ|µõP {¯ªUP¨£mhõº. ÷|õºzøu¨ ÷£õßÖ,
Psi Cµõa]¯zøu BUQµªUS® öPõÒøPø¯U øPÂmh AÁº, GvºPõ»zvÀ
Psi Cµõa]¯zøu BUQµª¨£uØPõÚ ¤ßÚoø¯z ÷uõØÖ¨£uØPõÚ
u¢vµ©õÚ öPõÒøPø¯ ÷©ØöPõshõº. CuØPõP AÁº vÓø©ªUP ÷áõß
öhõ°¼ GßÓ Aµ\ Ezv÷¯õPzuøµ¨ £¯ß£kzvU öPõshõº.

÷áõß öhõ°¼
CÁº ÷P®¨¤›mä £ÀPø»UPÇPzvß £mhuõ› BÁõº. C»[øPUS Á¢u
AÁº, HøÚ¯ÁºPøͨ ÷£õ» ÷u]¯ P»õ\õµzøu CÈÄ£kzuõ©À ÂÍ[QU
öPõÒÁuØPõP AÁØøÓU PØÖU öPõshõº. AÁº, Pµöuõmh uº©µõ© ö£Ízu
¤USÂh® ][PÍ ö©õÈ £°ßÓõº. öhõ°¼, Pá©ß ÷|õÚõ GßÓ ¦PÌö£ØÓ
ö£s PÂb¸hß ÷£õmiUSU P £õk® AÍÄUSz ÷uºa] ö£ØÔ¸¢uuõP
Áõ´ö©õÈU PøuPÒ TÖQßÓÚ. ÷u]¯ £ÇUPÁÇUP[PÒ öuõhº£õPa
]Ó¢u ÷uºa]ø¯¨ ö£ØÔ¸¢u öhõ°¼, öÁØÔø» ö©À¾ÁuØSU Th¨
£ÇUP¨£mi¸¢uõº. CuÚõÀ ö£õx©UPÎh® ©mk©À»õ©À Psi¨
¤µuõÛPÎh•® ö\ÀÁõUS¨ ö£ØÓÁµõPz vPÌ¢uõº. uÚx vÓø©Pøͨ
£¯ß£kzvU öPõsh AÁº Tº¢u AÔÄhß ußÛh® J¨£øhUP¨£mi¸¢u
£oø¯ öÁØÔPµ©õP {øÓ÷ÁØÔÚõº.

32
 E¸ 2.5 Psi¨ ¤µuõÛPÐhß ÷áõß öhõ°¼

÷áõß öhõ°¼, Psi¨ ¤µuõÛPÐhß CµP]¯z öuõhº¦PøÍU öPõsi
¸¢x AÁºPøÍ B[Q÷»¯¸US \õº£õÚÁºPÍõ´ ©õØÔU öPõÒÁvÀ Awu
Dk£õk Põs¤zuõº. Az÷uõk ¯õ£õ›PÒ, AÔbºPÒ, \©¯ S¸©õº ÷£õßÖ
÷Áh® §sh JØÓºPøÍU PsiUS Aݨ¤ Cµõa]¯zvß EÒ|õmk
|hÁiUøPPÒ öuõhº£õÚ \P» Âh¯[PøͲ® ÷\P›zxU öPõÒÁvÀ AÁº
Dk£mhõº. CuÚõÀ Psi Aµ]ß EÒ|õmk¨ £õxPõ¨¦ |hÁiUøPPÒ
öuõhº£õP HøÚ¯ G¢uöÁõ¸ I÷µõ¨¤¯¸® AÔ¢vµõu Âh¯[PøÍz öu›¢x
øÁzv¸US® vÓø©¯õ͵õP AÁº Põn¨£mhõº. ö©°m»sk® öhõ°¼²®
E¸ÁõUQ øÁzv¸¢u u©USa \õº£õÚ `Ì{ø»ø¯¨ £¯ß£kzv, Psiø¯
øP¨£ØÖÁuØPõÚ Gg]¯ |hÁiUøPPøÍ ÷©ØöPõshÁº Akzx £uÂUS
Á¢u öµõ£m ¤öµÍßÔU BÐ|µõÁõº.
Psi Cµõa]¯® B[Q÷»¯¸US Aiø©¨£kÁuØS B[Q÷»¯›ß u¢vµ©õÚ
ö\¯Ø£õkPÒ ©mk® Põµn©õP C¸UPÂÀø». ÿ ÂUQµ© Cµõá][P
©ßÚÛß Bm]U Põ»zvÀ CƵõa]¯zvß ÃÌa]ø¯z x›u¨£kzxÁuØ
PõÚ £» PõµoPÒ E¸ÁõQ C¸¢uÚ. AÝ£Á® SøÓ¢u Áõ¼£ÚõP Aµ\ß
C¸¢u£i¯õÀ, |õ¯UP EÓÂÚ›ß ÁõºzøuUSU Pmk¨£mk ö\¯Ø£mhø©
ø¯²® AÁuõÛUP •i¢ux. Psi°ß CÖv¨ ¤µu© ¤µuõÛPÒ C¸Á¸®
©ßÚ¸hß •µs£mhÁºPÍõ´ C¸¢uÚº. ußøÚ ©ßÚÚõUQ¯, ¤¼©zu
»õøÁ GßÓ ¤µu© ¤µuõÛ²hß ÷©õuÀ E¸ÁõQ, Auß ÂøÍÁõP AÁ¸US
©µn ushøÚ ÂvUP¨£mhx. AuøÚ Akzx A¨£uÂUS {¯ªUP¨£mh
Gí»ö£õ» GßÓ ¤µu© ¤µuõÛ²hÝ® •µs£õkPÒ ÷uõßÓz öuõh[QÚ.

ÿ ÂUQµ© Cµõá][P ©ßÚÛß Bm]U Põ»zvÀ Psi¨ ¤µuõÛPÎøh

÷¯²® ÷£u[PÒ Áͺa]²ØÔ¸¢uÚ. CuÚõÀ ö£¸®£õ»õÚ ¤µuõÛPÒ
Aµ\ÝUS GvµõPa ö\¯Ø£k® {ø» JßÖ Põn¨£mhx. CuØS •ßÚº
I÷µõ¨¤¯º, Psi «x BUQµª¨ø£ ÷©ØöPõsh \¢uº¨£[PÎÀ ö£õx
33
 ©UPøÍ JßÖ vµmi Aµø\²® Aµ\øÚ²® £õxPõUS® £oUSz uø»ø©
uõ[Q ö\¯Ø£mhÁºPÒ C¨¤µuõÛP÷ͯõÁº.
Aµ\ÚõÀ ¤USPÒ £»º öPõø» ö\´¯¨£mhø©¯õÀ Aµ\Ýhß ¤USPÐUS
C¸¢u |À¾ÓÄ £õv¨¦ØÔ¸¢ux. ÿ ÂUQµ© Cµõá][P ©ßÚÛß CÖvU
Põ»zvÀ ÷©ØöPõÒͨ£mh ]» |hÁiUøPPÍõÀ Aµ\ÝUS® ö£õx ©UPÐU
S® Cøh÷¯ {»Â¯ EÓÄ ^ºSø»¢v¸¢ux. AuØPõÚ •UQ¯ Põµn®
÷£õP®£øµ ÁõÂø¯ Âìu›zuÀ, £zv›¨¦øÁU PmkuÀ ÷£õßÓ Psi
©õ|Pøµ A»[P›US® Aµ\ £oPÎÀ Dk£mi¸¢u \¨µP•Á, |õßS ÷PõµøÍ,
HÊ ÷PõµøÍ ©UPÒ CµÄ ÷ÁøÍ°À Psi |P›À u[SÁuØS ©ßÚº uøh
Âvzv¸¢uõº. CuÚõÀ A®©UPÒ ªS¢u ]µ©zvØSÒÍõ°Úº.
©ßÚÝUS GvµõP \¨µP•Á¨ ¤µ÷u\zvÀ HØ£mh P»Áµzøu C»SÁõP
Pmk¨£kzu •i¢uõ¾® AvÀ ¡ØÖUS ÷©Ø£mh P»ÁµUPõµºPÒ ©µozuÚº.
CUP»Áµzvß ¤ßÚº Gí» ö£õ»ø¯U øPxö\´ÁuØS •i¯õ©À
÷£õÚø©¯õÀ, Psi |P›À C¸¢u AÁµx ©øÚ ©UPÐUSU öPõlµ©õÚ
•øÓ°À ©µn ushøÚ ÂvUP¨£mhuõP Áµ»õØÔÀ SÔ¨¤h¨£mkÒÍx.
©Ûuõ¤©õÚ©ØÓ CÆÁõÓõÚ |hzøuPÍõÀ 1815 B® BshõS®÷£õx
ÿ ÂUQµ© Cµõá][P ©ßÚ¸US® ö£õx ©UPÐUS® Cøh°À ö£¸®
CøhöÁÎ JßÖ E¸ÁõQ C¸¢ux.

I÷µõ¨¤¯ CÚzuÁºPÒ BUQµª¨¦a ö\´u GÀ»õa \¢uº¨£[Pξ® Psi¨

¤µuõÛPЮ ©UPЮ E°øµU öPõkz÷uÝ® ©ßÚøµ¨ £õxPõ¨£uØS
•ßÁ¢uÚº. Psiø¯¨ £õxPõzu C®©Ûu \Uv, ÿ ÂUQµ© Cµõá
][P ©ßÚ›ß |hzøuPÍõÀ AÁ¸US GvµõP Aovµshx. CuÚõÀ u©x
|õmiÝÒ÷Í÷¯ ©ßÚº £õxPõ¨£ØÓÁµõÚø© B[Q÷»¯¸USa \õº£õÚ
JßÓõP C¸¢ux. C¢{ø»ø¯z uÚUSa \õº£õP¨ £¯ß£kzvU öPõsh
BÐ|º ¤öµÍßÔU, 1815 B® Bsk áÚÁ› ©õuzvÀ Psi Cµõa]¯zvØS¨
£øhö¯kzu÷£õx, ÁÇUP©õÚ •øÓ°À ©ßÚøµ¨ £õxPõzxU öPõÒÁuØS
Psi ©UPÒ •ßÁµÂÀø». CÆÁõUQµª¨¦ ©UPÎß |»ÝUPõP÷Á ÷©Ø
öPõÒͨ£kÁuõPÄ® Psi Cµõa]¯zvß Gv› B[Q÷»¯µÀ», ÿ ÂUQµ©
Cµõá][P ©ßÚ÷µ¯õÁõº GßÓ ö\´vPøÍ ©UPÎøh÷¯ £µ¨¦ÁuØS BÐ|º
¤öµÍßÔU |hÁiUøPPøÍ ÷©ØöPõsi¸¢uõº.
B[Q÷»¯º Psiø¯ BUQµªUS®÷£õx, ÿ ÂUQµ© Cµõá][P ©ßÚº
Psi |PøµU øPÂmk, £õxPõ¨£õÚ Chö©õßÔØSa ö\ßÖ uø»©øÓÁõP
C¸¢uõº. ö©u©P~Áøµ°À C¸¢u AÆÂhzøu Psi ©UP÷Í _ØÔ
ÁøÍzuÚº. 1815 ö£¨¤µÁ› 18 B¢ vPv ©UPÒ ©ßÚøµ²® ©Põµõoø¯²®
¤izx B[Q÷»¯›h® J¨£øhzuÚº. CÆÁõÖ ©ßÚº øPxö\´¯¨£mh
ø©¯õÀ HøÚ¯ G¢uöÁõ¸ I÷µõ¨¤¯¸® Psi°À Aøh¯¨ ö£Óõu öÁØÔø¯
B[Q÷»¯º ö£ØÖU öPõshÚº. GßÓõ¾® ©ßÚº øPxö\´¯¨£mhxhß
©ø»|õk Aiø©¨£mkÂk® GßÖ B[Q÷»¯º |®£z u¯õµõP C¸UP
ÂÀø». Psi¨ ¤µuõÛPÒ B[Q÷»¯¸US ÁÇ[Q¯ JzxøǨ¤Úõ÷»÷¯
34
©ßÚøµU øPxö\´¯ •i¢ux. BøP¯õÀ AÁºPÐhß J¨£¢u® JßøÓa
ö\´xöPõÒÁuß ‰»® Psi Cµõa]¯ öÁØÔø¯ •Êø©¨£kzvU öPõÒ
ÁuØS B[Q÷»¯º |hÁiUøPPøÍ ÷©ØöPõshÚº.

E¸ 2.6 ÿ ÂUQµ© Cµõá][P ©ßÚß øPxö\´¯¨£mh

ö©u©íõ~Áøµ°À Aø©UP¨£mkÒÍ {øÚÄa ]ßÚ®

Psi EhߣiUøP (1815 B® Bsk)

1815 ©õºa 2B¢ vPv Psi Aµ\ \ø£ (©SÀ©kÁ) ©sh£zvÀ B[Q÷»¯
Bm]°ß \õº£õP BÐ|º ¤öµÍßÔU Psi ©UPÒ \õº£õP Auß ¤µuõÛ
PÐUS® Cøh÷¯ J¨£¢u® JßÖ øPa\õzuõÚx. Ax Psi EhߣiUøP
GÚ¨£kQßÓx.

E¸ 2.7 1815 CÀ Psi EhߣiUøP°À øPö¯õ¨£ªh •ßÚº ¤›zuõÛ¯

öPõiø¯z uõÌzv «sk® ][PU öPõiø¯ HØÖ® Áõ›¯ ö£õ» ÿ _©[P» ÷uµº

35
 Aµ\ \ø£°À Ti°¸¢÷uõ¸US EhߣiUøP°ß Áõ\P[PøÍ Áõ]zx
ÂÍUQ¯ ¤ßÚº, AÁº øPö¯õ¨£® CkÁuØS •ßÚº ][PU öPõiø¯U
RÈÓUQ, B[Q÷»¯U öPõiø¯ HØÔ¯÷£õx, Áõ›¯ ö£õ» ÿ _©[P» ÷uµº,
B[Q»U öPõiø¯U RÈÓUQ ][PU öPõiø¯ «ÍÄ® HØÔ¯uõPU P¸zöuõßÖ
{»ÄQßÓx. ]» uPÁÀPÎß ¤µPõµ® BÐ|º ¤öµÍßÔUS® ¤µuõÛPÒ
]»¸® EhߣiUøP°À øPö¯õ¨£® Cmi¸¨£x ©õºa 10 B¢ vPv¯õS®.

Psi EhߣiUøP Gߣx Psi Cµõa]¯® ¤›zuõÛ¯¸US Aiø©¨

£mhø©ø¯ Ezv÷¯õP§ºÁ©õP J¨¦U öPõsh Áµ»õØÖ •UQ¯zxÁ®
Áõ´¢u Kº BÁn©õS®. CÆÄhߣiUøP°ß •uÀ ‰ßÖ Áõ\P[PЮ
Cµõá][P ©ßÚÝUS® AÁµx EÓÂÚºPÐUS® Psi Cµõa]¯®
]®©õ\Úzvß «v¸¢u \P» E›ø©PøͲ® }UQÂmhx. |õßPõ® Áõ\
P® Psi Cµõa]¯ B[Q÷»¯›ß Bm]USm£mhx Gߣxhß ©ø»|õmk
¤µuõÛPÎß E›ø©PЮ \¾øPPЮ £õxPõUP¨£k® Ásn® B[Q÷»¯º
Bm] ¦›ÁuõPU SÔ¨¤h¨£mkÒÍx. I¢uõ® Áõ\PzvÀ \õ\Ú•® QÔìuÁ
\©¯•® uøh°ßÔa ö\¯Ø£kÁxhß ¦zu ¤USPЮ ÂíõøµPЮ ÷uÁõ»
¯[PЮ £õxPõUP¨£k® GÚ EÖv¯ÎUP¨£mhx. HøÚ¯ Áõ\P[PÎÀ Psi
Cµõa]¯ }v •øÓø©°ß ö\¯Ø£õk ÂÁ›UP¨£mkÒÍx.

Psi EhߣiUøP øPö¯õ¨£©õÚxhß, Cµshõ°µ® BskPÐUS

÷©»õP £õxPõ¨¦hß vPÌ¢u C¢|õmiß _u¢vµ® •ØÔ¾® CÇUP¨£mk
C»[øP •Êø©¯õP A¢{¯µõm]US Em£mh |õhõP ©õÔ¯x. J¨£¢uzvß
‰»® Qøhzu AvPõµzøu¨ £¯ß£kzvU öPõsh B[Q÷»¯º ©ø»|õmk¨
¤µ÷u\ {¸ÁõPzvØPõP BÐ|›ß ÁvÂh¨ ¤µv{v¯õP ÷áõß öhõ°¼
GߣÁøµ {¯ªzuÚº. AÁµx A¾Á»Pzøu Psi |P›À {ÖÂ, AÁ¸USz
xøn¯õP AvPõ›PÒ SÊ JßÖ® {¯ªUP¨£mhx. ¤›zuõÛ¯º Bm]°ßRÌ
£o¯õØÓ Â¸®¤¯ ¤µuõÛPÐUS B[Q÷»¯ Bm]¯õÀ £uÂPÒ ÁÇ[P¨
£mhÚ. CuØPø©¯ ‰ßÖ ¡ØÓõskPÐUS ÷©»õP _¯õwÚ Bm]US¨
£ÇUP¨£mi¸¢u Psi ©UPÒ öÁÎ|õmk Bm]¯õͺ SÊÂÚµõÀ ÷©Ø
öPõÒͨ£mh Bm] •øÓ°ß RÌ ÁõÇ ÷|›mhx.

ö\¯Ø£õk
1' RÌÁ¸® uø»¨¦UPÎÀ SÖ ÂÚõUPÒ öPõsh øP÷¯k JßøÓz
u¯õ›USP.
²² ¤›zuõÛ¯º B]¯õÄUS Á¢uuß ¤ßÚo
²² ¤›zuõÛ¯º C»[øP «x PÁÚ® ö\¾zxuÀ
²² C»[øP°À ¤›zuõÛ¯º BvUPzøu {ø»|õmhÀ

36
2.4 A¢{¯º Bm]US GvµõÚ ÷£õµõmh[PÒ
1815 B® Bsk B[Q÷»¯º Psiø¯U øP¨£ØÔ¯ø©¯õÀ, ÿ ÂUQµ©
Cµõá][P ©ßÚ›ß öPõlµ Bm]°¼¸¢x Psi ©UPÒ ÂkÂUP¨£mhõ¾®
Auß ¤ßÚº B[Q÷»¯µõÀ E¸ÁõUP¨£mh Bm] •øÓ öuõhº£õP
AÁºPÎh® Áµ÷Áئ C¸UPÂÀø». ‰ßÖ ¡ØÓõskPÍõP ÷£õºzxU÷P¯,
JÀ»õ¢uº •u¼¯ I÷µõ¨¤¯ BUQµª¨£õͺPÐUS GvµõP E°ºz v¯õPzxhß
PmiUPõUP¨£mh _u¢vµ® uØ÷£õx u®ªh® CÀ»õv¸¨£øu AvP Põ»®
ö\ÀÁuØS •ßÚ÷µ Psi ©UPÒ ÂÍ[QU öPõshÚº. CuÚõÀ 1818, 1848
B® BskPÎÀ uõ® £ÇUP¨£mi¸¢u ÷£õµõmh •øÓPøÍU øP¯õsk
B[Q÷»¯ Bm]US GvµõP GÊa]²ØÓÚº. B[Q÷»¯ºPÍõÀ Bm]US
GvµõÚ Qͺa] GÚU SÔ¨¤h¨£mh CÆöÁÊa], _÷u]PÎß £õºøÁ°À,
A¢{¯ºPøÍz xµzv, uõ® CÇ¢u _u¢vµzøu «ÍÄ® Aøh¢x öPõÒÍ
÷©ØöPõÒͨ£mh GzuÚ©õPU P¸u¨£kQßÓx. BøP¯õÀ AøÁ B[Q÷»¯
Bm]US GvµõP ÷©ØöPõÒͨ£mh _u¢vµ¨ ÷£õºPÍõS®. C¨÷£õx |õ® 1818
B® Bsk¨ ÷£õµõmh® öuõhº£õP Bµõ´¢x £õº¨÷£õ®.

1818 _u¢vµ¨ ÷£õµõmh®

1817 ö\¨öh®£º ©õuzv¼¸¢x 1818 B® Bsk JU÷hõ£º ©õu® Áøµ

Psi°À {»Â¯ B[Q÷»¯º Bm]US GvµõP ©UPÒ B²u£õoPÍõPU
Qͺ¢öuÊ¢uø© •u»õÁx _u¢vµ¨ ÷£õµõmh® GÚ¨£kQßÓx. Psi°À
B[Q÷»¯º Bm] E¸ÁõQ ‰ßÖ BskPÒ ö\ÀÁuØQøh°À ¤µuõÛPЮ
\õuõµn ©UPЮ CÆÁõÓõÚ ÷£õµõmhzvØS •ßÁ¢uuØS, B[Q÷»¯
Bm]°À HØ£mi¸¢u Pk® öÁÖ¨÷£ Põµn©õS®. 1818 ÷£õµõmhzvØS¨
ö£õx©UPÒ ysh¨£mhuØSU Põµn[PÒ £» Põn¨£mhÚ.

1818 _u¢vµ¨ ÷£õµõmhzvØPõÚ Põµn[PÒ

² _u¢vµzøu CÇ¢uø©²® Aµ\ß CÀ»õø©²® £ØÔ¯ ©Ú÷ÁuøÚ

Pøµ÷¯õµ¨ £SvPÎÀ ÷£õºzxU÷P¯, JÀ»õ¢u Bm] {»Â¯÷£õx®

u®•øh¯ Bm]°À _u¢vµzøu AÝ£Âzx Á¢u Psi ©UPÒ 1815 B®
Bsøhz öuõhº¢x u©US¨ £ÇUP¨£mi¸¢u Bm] •øÓ øPÂmk¨
÷£õÚø©¯õÀ ÷ÁuøÚ¯øh¢uÚº GߣvÀ GÆÂu \¢÷uP•® CÀø».

|õk Aiø©¨£mhuß ¤ßÚº ¤›zuõÛ¯ Aµ\÷µ Psi Cµõa]¯zvØS®

Aµ\º GÚ¨ ¤µPhÚ¨£kzu¨£mi¸¢uõ¾® ©UPÒ J¸÷£õx® AÁøµU
PshvÀø». Psi ©UPÐUSz ÷uøÁ¨£mhx B°µUPnUPõÚ ø©ÀPÐUS
A¨£õÀ C¸UQßÓ J¸ |õmi¾ÒÍ PsPõnõu ©ßÚº AÀ». u©x uø»

37
 |P›À ÁõÇ¢x u©x xߣ x¯µ[PøÍ •ßøÁzx {Áõµn® ö£ÓUTi¯
©ßÚº J¸Á÷µ¯õS®. CÆÁõÓõÚ ChzvÀ ©ßÚº J¸Áº CÀ»õø©¯õÀ
uõ[PÒ AÚõuµÁõÚÁºPÒ GßÓ EnºÄ Psi ©UPÎøh÷¯ {»Â Á¢ux.
AUPõ»zvÀ ©ø»|õmiÀ ÁõÌ¢u ¤US J¸Áº £õi¯uõP TÓ¨£k®
PÂøu°À Aµ\º J¸Áº CÀ»õø©¯õÀ AÁºPÒ Aøh²® ©Úa\g\»zøu
öÁΨ£kzv²ÒÍõº.

² \©¯, P»õ\õµ, £õxPõ¨¦z öuõhº£õÚ ¤µa]øÚPÒ E¸ÁõÚø©

Psi EhߣiUøP°ß 5Áx Áõ\PzvÀ, ö£Ízu \©¯zøu¨ £õxPõ¨£uõP B[

Q÷»¯º ÁõUSÖv AÎzv¸¢uõ¾® A®©uzøua \õµõu öÁÎ|õmhÁºPÍõÀ,
ö£Ízuzøu¨ ¤ß£ØÖ® Aµ\º J¸ÁµõÀ ÁÇ[P¨£k® £õxPõ¨¦U QøhUS®
GÚ Psi ©UPÒ |®£z u¯õµõP C¸UPÂÀø». ÷©÷» SÔ¨¤mkÒÍ PÂøu°À
Aµ\º J¸Áº QøhUP¨ ö£ØÓõÀ. FºÁ»® ö\À»Ä® \õx |õuzøu •Ç[PÄ®
u¯õµõP C¸¨£v¼¸¢x, C¢{ø»ø© |ßS ÂÍ[SQßÓx. ö£Ízu S¸©õº
÷£õµõmhzvØS Eu¯ø©²® CuØS CßÝö©õ¸ Euõµn©õS®.

öÁÎ|õmhÁ›ß Bm]°À u©x P»õ\õµ•® \®¤µuõ¯[PЮ AÈ¢öuõÈ¢x

÷£õS® GßÓ £¯® ©UPÒ ©ÚvÀ SiöPõsi¸¢ux. ©ßÚº Bm]°À £øǯ
\®¤µuõ¯[Pøͨ £õxPõzuÀ Aµ\º J¸Á¸øh¯ Phø©¯õS®. A÷u÷£õ»
Aµ\ ©õÎøP, Aµ\ \ø£, {¸ÁõP® GߣøÁ öuõhº£õÚ £» \®¤µuõ¯[PÒ
Põn¨£mhÚ. £øǯ Bm]°À uzu©x £uÂUSz uS¢u Bøh B£µn[PÒ
Ao¯¨£mhø© AÁØÔß öP͵Ázøu¨ £õxPõUS® ÁøP°»õS®.
38
GßÓõ¾® Psi |P›À Põn¨£mh B[Q÷»¯ AvPõ›PÒ AÆÁõÓõÚ
\®¤µuõ¯[PøÍU öPõshÁºPÒ AÀ»º. CuÚõÀ \©¯ Ÿv°¾® P»õ\õµ
Ÿv°¾® B[Q÷»¯¸US® Psi¯ºPÐUS® Cøh°À CøhöÁÎ JßÖ
E¸ÁõQ C¸¢ux. Cx Psi¯ºPÎøh÷¯ _u¢vµ EnºøÁz yskÁuØPõÚ
Põµo¯õP Aø©¢ux.

² ©ø»|õmk¨ ¤µuõÛPÐUS HØ£mh uõUP®

1815 B® Bsk EhߣiUøPU÷PØ£ Psi Cµõa]¯ £õµ®£›¯ £uÂPøÍ

B[Q÷»¯º öuõhº¢x® ÷£o Á¢uõ¾® ¤µuõÛPÎß AvPõµ•® \‰P
{ø»ø©²® £õxPõ¨£õÚuõP C¸UPÂÀø». ¤›zuõÛ¯¨ £øh õºPÒ
u©US E›¯ ©›¯õøuø¯ ÁÇ[SÁvÀø» GßÖ ¤µuõÛPÒ öhõ°¼°h®
•øÓ¨£õk ö\´v¸¢uÚº. ¤µuõÛPÎß \®¤µuõ¯§ºÁ Á¸©õÚ ÁÈPЮ
B[Q÷»¯µõÀ £õv¨¦ØÔ¸¢uÚ. B[Q÷»¯º öu¸U PhøÁPÐUPõÚ
Á›ø¯ APØÔ¯ø©¯õÀ, ¤µuõÛPÒ Auß ‰»® ö£ØÖ Á¢u Á¸©õÚzøu
CÇ¢v¸¢uø© CuØS Euõµn©õS®. ¤µuõÛPÐUS £õµ®£›¯©õP E›ø©¯õP
C¸¢u £u {ø»PøÍ ©õØÔ¯ø©¨£uØS® B[Q÷»¯µõÀ C¯¾©õ°¸¢ux.
Psi Cµõa]¯zvß ÷£õUSÁµzxU Phø©PÐUS¨ ö£õÖ¨£õP C¸¢u
©i÷P •Põ¢vµ® £uÂUS CxÁøµ ][PÍÁºP÷Í {¯ªUP¨£k® ÁÇUP®
C¸¢x Á¢ux. GßÓõ¾® B[Q÷»¯º A¢{ø»ø©ø¯U PÁÚzvØ öPõÒÍõx
íäâ ©›UPõº GßÓ •ì¼® J¸Áøµ •Põ¢vµ® £uÂUS {¯ªzv¸¢uÚº.
CuÚõÀ FÁõ öÁÀ»ìé ¤µ÷u\¨ ¤µuõÛPÎøh÷¯ ö£¸® ©Úa\g\»®
HØ£mi¸¢ux. CÆÁõÖ £À÷ÁÖ •øÓPÎÀ ¤µuõÛPÎß A¢uìzvØS®
\¾øPPÐUS® Á¸©õÚ ÁÈ•øÓPÐUS® uõUP® HØ£mhø©¯õÀ AÁºPÒ
÷£õµõmhzvØSz uø»ø© uõ[P •ßÁ¢uÚº.

÷£õµõmhzvß C¯À¦
B[Q÷»¯º Bm]«x Psi¯ºPÐUS öÁÖ¨¦ Áͺ¢x öPõsi¸¢u
\¢uº¨£zvÀ, ]®©õ\ÚzvØS E›ø© ÷Põ› xøµ\õª GßöÓõ¸Áº öÁÀ»ìé¨
¤µ÷u\zvÀ öÁΨ£mhõº. CÁº öPõSS®¦÷µ µm÷hµõ» ÷£õßÓ ¤µõ¢v¯z
uø»ÁºPÎß Eu²hß Aµ_›ø©ø¯¨ ö£ØÖU öPõÒÁuØS ©UPøÍ JßÖ
vµmkÁuõP £xøÍ°ß Aµ\ Av£µõÚ hU»ì ÂÀ\ß AÔ¢x öPõshõº.
Eh÷Ú xøµ\õªø¯U øPxö\´ÁuØS hU»ì ÂÀ\ß, •Põ¢vµ® íäâ
©›UPõº Em£h J¸ SÊÂÚøµ Aݨ¤ øÁzuõº. A[S ö\ßÓ ÷ÁøÍ°À
AÁºPÒ ÷£õµõÎPÍõÀ öPõø» ö\´¯¨£mhÚº. ¤ßÚº hU»ì ÂÀ\ß
A[S ö\ßÓ ÷ÁøÍ°À AÁ¸® ÷£õµõÎPÎß uõUSuÀPÍõÀ E°›Ç¢uõº.
öÁÀ»ìé¨ ¤µ÷u\ ©UPÒ xøµ\õªø¯a `Ç JßÖ£kÁøuU Psh Aµ\õ[P®
{ø»ø©ø¯U Pmk¨£kzxÁuØPõP FÁõÄUS¨ ö£õÖ¨£õÚ öP¨£mi¨
ö£õ» véõøÁø¯ Aݨ¤ øÁzux GßÓõ¾® AÁº u®•hß Á¢u B[Q»¨
£øhø¯z v¸¨¤¯Ý¨¤ Âmk, ÷£õµõÎPÐhß ÷\º¢x öPõshõº. CÆÁõÖ

39
 AÁº ÷£õµõmhzøu •ßöÚk¨£uØS •ßÁ¢uxhß Psi¨ ¤µuõÛPÒ
£»¸® ÷£õµõmhzvÀ £[öPkUP •ßÁ¢uÚº. Psi¨ ¤µ÷u\® G[S®
÷£õµõmh® £µÄÁuØS® Ax Põµn©õ°¸¢ux. •UQ¯©õÚ ¤µuõÛPÐÒ
ö©õÀ¼öPõøh²® GUöÚ¼ öPõøh²® ©õzvµ® ÷£õµõmhzvÀ P»¢x
öPõÒÍÂÀø».

öP¨£mi¨ö£õ»Âß ÁÈ|hzu¼À, ÷£õµõÎPÍõÀ xøµ\õª Psi°ß

©ßÚµõP¨ ¤µPhÚ¨£kzu¨£mhõº. Auߣi ©ßÚ›ß ©PõvPõµ©õP
¤µuõÛ¯õÚ öP¨£mi¨ö£õ» {¯©Ú® ö\´¯¨£mhõº. C¢|õmk Aµ_›ø©°ß
SÔ±hõPU öPõÒͨ£mh ¦Ûu u¢u® ÷£õµõÎPÎß øPÁ\©õÚø©
B[Q÷»¯º Gvº ÷|õUQ¯ CßÝö©õ¸ •UQ¯ ¤µa]øÚ¯õS®. Gí»ö£õ»
÷£õµõmhzvÀ P»¢x öPõÒÍõxÂiÝ® ÷£õµõmhzøu •ßöÚkUS®
¤µuõÛPÐhß ö|¸[Q¯ öuõhºø£U öPõsi¸¨£uõP B[Q÷»¯ AvPõ›PÒ
\¢÷uP•Óz öuõh[QÚº. CuÚõÀ AÁº øPxö\´¯¨£mk öPõÊ®¦USU
öPõsk ö\À»¨£mhõº.

÷£õµõmhzøu AhUSÁuØS
B[Q÷»¯º ªPU Pkø©¯õÚ |h
ÁiUøPPøÍ ÷©ØöPõshÚº. 1818
ö£¨¤µÁ› ©õuzvÀ BÐ|º Psi¨
¤µ÷u\zvØS CµõqÁa \mhzøu¨
¤µPhÚg ö\´uõº. Pøµ÷¯õµzvÀ
C¸¢u B[Q÷»¯¨ £øhø¯U PsiUS
Aݨ¤øÁzuõº. ÷£õµõmhzøu
AhUSÁuØS B[Q÷»¯º {»zøu¨
£õÇøh¯a ö\´²® öPõÒøPø¯U
øP¯õshÚº. Qµõ©[PÐUSz w°hÀ,
©UPÎß ö\õzxUPøÍ AÈzuÀ,
C¯ßÓÍÄ ©UPøÍ øPxö\´x
CµõqÁa \mh¨£i ushøÚ
ÁÇ[PÀ Gß£Ú AUPõ»zvÀ \ºÁ\õuõ
µn©õPU Põn¨£mhÚ. B[Q÷»¯›ß
Pk® AhUS •øÓ¯õÀ }sh Põ»¨
÷£õµõmh® JßÔØS •P[öPõkUP
÷£õµõÎPÍõÀ C¯»ÂÀø». CuÚõÀ
÷£õµõmhz uø»ÁºPÒ £»øµ²® øPx
ö\´ÁuØS B[Q÷»¯µõÀ •i²©õ
°¸¢ux. öPõ¨÷£PkÁ P»öPuµ
ö©õPmhõ», PvºPõ© £\|õ¯UP {»÷©, E¸ 2.9 öP¨£miU ö£õ» v\õÁ
§mhõ÷Á µm÷hµõ», Gí» ö£õ»
AvPõµ® ÷£õßÓ uø»ÁºPÒ AÆÁõÖ øPuõÚÁºPÎÀ ]»µõÁº.
40
÷£õµõmhzvÀ Aµ\ÚõP SÔ¨¤h¨£mhÁº Esø©¯õÚ xøµ\õª AÀ»
GßÖ® AÁ¸US Aµ_›ø© CÀø»ö¯ÚÄ® AÁº ÷£õ¼¯õÚ |£º GÚÄ®
B[Q÷»¯º ¤µ\õµ® ö\´uÚº. Azxhß ÷£õµõmhzvß uø»ÁºPÍõÚ
öP¨£miU ö£õ», ©kPÀ», ¤¼©zu»õøÁ BQ÷¯õ¸UQøh÷¯ P¸zx
•µs£õkPÒ HØ£mhÚ. 1818 BPìm, ö\¨öh®£º ©õu[PÎÀ ÷£õµõmh®
ö£¸©ÍÂÀ Pmk¨£kzu¨£mhx. JU÷hõ£º ©õuzvÀ öP¨£mi¨ ö£õ»Ä®
©kPÀ÷»²® øPx ö\´¯¨£mhÚº. CµõqÁ }v©ßÓ® •ß {Özu¨£mk
uø»Áº C¸Á¸US® ©µn ushøÚ ÂvUP¨£mhx. 1818 |Á®£º 26 B® vPv
B[Q÷»¯µõÀ öP¨£mi¨ ö£õ»Ä® ©kPÀ»Ä® ]µa÷\u® ö\´¯¨£mhÚº.

1818 B® Bsk ÷£õµõmhzvß ÷uõÀ²® Auß ÂøÍÄPЮ

÷£õµõmh® Bµ®¤zx ]» ©õu[PÎÀ Ax ªP ÷ÁP©õP¨ £µÂa ö\ßÓx. J¸

¤µ÷u\zvÀ ÃkPøͲ® ÷uõmh¢ xµÄPøͲ® |õ\©õUQ, B[Q»¨ £øh¯õÀ
÷£õµõÎPÒ xµzv¯iUP¨£mh ¤ßÚº ÷ÁöÓõ¸ ¤µ÷u\zvÀ ÷£õµõmh[PÒ
‰shÚ. A¨÷£õx B[Q÷»¯º ÷©»vP CµõqÁzøu ÁµÁøÇzx, ªPU
Pkø©¯õÚ AhUS •øÓø¯U øP¯õshxhß, JßÔøn¢u ÷£õµõmh®
JßøÓ •ßöÚk¨£uØS ÷£õµõÎPÍõÀ •i¯õ©À ÷£õÚx. ö©õÀ¼öPõh
{»÷© B[Q÷»¯¸USa \õº£õP |h¢x öPõsh£i¯õÀ AÁµx {¸ÁõP¨
¤µ÷u\©õÚ |õßS ÷PõµøÍ FhõP öPõÊ®¦hß öuõhº¦PøÍ ÷©ØöPõÒÍ
•i¢uø©²® B[Q÷»¯¸USa \õº£õP ÂÍ[Q¯x. CÆÁõÖ ÷|õUS®÷£õx
÷£õµõmh® ÷uõÀ²ØÓø©UPõÚ Põµn[PÒ £»ÁØøÓU PshÔ¯»õ®.
AÆÁõÓõÚ PõµoPÒ _¸UP©õP R÷Ç uµ¨£mkÒÍÚ :

1818 B® Bsk ÷£õµõmh® ÷uõÀ²ØÓø©UPõÚ Põµn[PÒ

� B[Q÷»¯º øP¯õsh Pkø©¯õÚ AhUS•øÓU öPõÒøP.

� }shPõ»¨ ÷£õµõmhzvØSz ÷uøÁ¨£mh B²u[P÷Íõ ÁÍ[P÷Íõ
Psi¯›h® Põn¨£hõø©.
� ÷£õµõmh® •øÓ¯õP ÷©ØöPõÒͨ£hõø©.
� Aµ\ÚõPz ÷uõßÔ¯ |£º, Aµ_›ø©¯ØÓ ÷£õ¼¯õÚÁß GßÖ öu›¯
Á¢uø©.

1818 B® Bsk ÷£õµõmhzvß ÂøÍÁõP Gí»ö£õ», öP¨£miö£õ»,

©kPÀ» ÷£õßÓ uø»ÁºPÒ ©ø»|õmiß _u¢vµzvØPõP E°øµz v¯õP®
ö\´¯ ÷Ási HØ£mhx. CßÝ® £» ¤µuõÛPÎß ö\õzxUPÒ Aµ_øhø©
¯õUP¨£mhÚ. ÷£õµõmhzøu Bu›zu uø»ÁºPÒ £»º |õk Phzu¨£mhÚº.
Aµ]ØS GvµõPa ö\¯Ø£mh uø»ÁºPÐUS CÆÁõÖ £À÷ÁÖ ushøÚPÒ
ÁÇ[P¨£mhxhß BuµÁõPa ö\¯Ø£mh ö©õÀ¼öPõh, GUöÚ¼öPõh
÷£õßÓ ¤µuõÛPÐUS £À÷ÁÖ \¾øPPøͲ® B[Q÷»¯ Aµ_ ÁÇ[Q¯x.

41
 1818 B® Bsk ÷£õµõmh® ÷uõÀ²ØÓø©¯õÀ B[Q÷»¯¸US u©x
AvPõµzøu ÷©¾® |ßS EÖv¨£kzvU öPõÒÍ •i²©õ°¸¢ux. BÐ|º
¤öµÍÄßÔU 1818 |Á®£º 21 B¢ vPv ¤µPhÚ® JßøÓ öÁΰmhuß ‰»®,
Psi°À u©x AvPõµzøu ÷©¾® EÖv¨£kzvU öPõÒÍ |hÁiUøPPøÍ
Gkzuõº. 56 A®\[PøÍU öPõsh C¢u Psi¨ ¤µPhÚzvÀ ¤µuõÛPÎß
AvPõµ[PÒ SøÓUP¨£mhÚ. AxÁøµ ¤µuõÛPÎh® Põn¨£mh }v
AvPõµ[PЮ Áøµ¯ÖUP¨£mk, B[Q÷»¯ }v©ßÓ •øÓø©ø¯ Psi°¾®
A•À£kzxÁuØSz ÷uøÁ¯õÚ |hÁiUøPPÒ ÷©ØöPõÒͨ£mhÚ. CuØ
Pø©¯ 1818 |Á®£º Psi¨ ¤µPhÚ® ‰»® Psi°ß «uõÚ B[Q÷»¯›ß
Bm] AvPõµ® •Êø©¯õÚuõUP¨£mhx.

1848 B® Bsk _u¢vµ¨ ÷£õµõmh®

1818 ÷£õµõmh® ÷uõÀ¯øh¢x 30 Á¸h[PÎß ¤ßÚº B[Q÷»¯º Bm]US
GvµõP «sk® J¸ ÷£õµõmh® Bµ®£©õÚx. Psi¯¸US¨ £ÇUP©õÚ £øǯ
©ßÚµõm]ø¯ «ÍÄ® E¸ÁõUQU öPõÒÁuØPõP CµshõÁx •øÓ¯õPÄ®
•¯Ø]zu CÆÁõ²u¨ ÷£õµõmh®, B[Q÷»¯º BvUPzvØS GvµõP
÷©ØöPõÒͨ£mh CµshõÁx _u¢vµ¨ ÷£õµõmh® GßÖ® SÔ¨¤h»õ®.
1848 CÀ HØ£mh C¨÷£õµõmh® Bµ®£©õÁuØS¨ £» PõµoPÒ £[PΨ¦a
ö\´xÒÍÚ.

÷£õµõmhzvØS ÁÈÁSzu PõµoPÒ

1848 ÷£õµõmhzvØS ÁÈÁSzu PõµoPÒ ÷PõÀ¦×U ^ºzv¸zu[PÎß ö\À

ÁõUS® Aµ]ß ¦v¯ Á›U öPõÒøP²® BS®.

÷PõÀ¦×U ^ºv¸zu[PÎß ö\ÀÁõUS

Aµ]ß {»U öPõÒøP

1833 B® Bsi¼¸¢x |øh•øÓUS Á¢u ÷PõÀ¦×UQß ^ºv¸zu[PÐUS

Aø©ÁõP Aµ]ß {»[PøÍ ÂØS® öPõÒøP ö\¯Ø£kzu¨£mhx. ÷Põ¨¤a
ö\´øPUSz ÷uøÁ¯õÚ ÁÍ©õÚ {»•® AuØPõÚ `Ǿ® Psi°À Põn¨
£mhx GÛÝ®, Aµ]ß {»U öPõÒøP¯õÀ A¨¤µ÷u\ ö£õx©UPÒ AÁ»
{ø»USÒÍõ°Úº. 1840 B® BsiÀ ¤Ó¨¤UP¨£mh u›_ {»a \mhzvØS
HØÓÁõÖ 30 Á¸h[PÒ öuõhºa]¯õP AÝ£Âzuø©UPõÚ HØÖU öPõÒÍ
Ti¯ \õßÖPøÍ \©º¨¤UP •i¯õu, £°ºa ö\´øPUS Em£kzu¨£hõu {»®
Aµ_øhø©¯õUP¨£mhx. Psi ©UPÒ £µ®£øµ £µ®£øµ¯õP AÝ£Âzx
Á¢u ö£¸®£õ»õÚ {»[PÎß E›ø©ø¯ {ø»|õmkÁuØS \mh Ÿv¯õÚ
BÁn[PÒ AÁºPÎh® Põn¨£hÂÀø».

42
CuÚõÀ AÁºPÐøh¯ ÷\øÚ {»[PÒ AvPÍÂÀ Aµ_øhø©¯õ°Ú. Aµ
]ß C¢{»[PÒ ªPÄ® SøÓ¢u Âø»US öÁÎ|õmhÁºPÐUS¨ ö£ØÖU
öPõkUP¨£mhÚ. CÆÁõÖ u©x PõoPÒ £ÔUP¨£mhø©¯õ¾® ÂÁ\õ¯
|hÁiUøPPÒ uøh¨£mk¨ ÷£õÚuõ¾® ö£õx ©UPÒ Aµ_ öuõhº£õP AÁ
|®¤UøP²ØÓÚº.

Qµõ© \ø£PÒ ö\¯»ØÖ¨ ÷£õÚø©

÷PõÀ¦×U ^ºv¸zuzvÚõÀ Pmhõ¯ Aµ\ ÷\øÁ JÈUP¨£mhx.

Qµõ© \ø£PÎß ö\¯Ø£õkPÐUS Cx £õuP©õÚ ÂøÍÄPøÍ HØ£kzv¯x.
AÆÁ¨ ¤µ÷u\ SÍ[PÒ, AønUPmkPÒ, PõÀÁõ´PøÍ Aø©¨£x®
£µõ©›¨£x® ö£¸®£õ¾® Qµõ© \ø£PÍõ÷»÷¯ ÷©ØöPõÒͨ£mk Á¢uÚ.
Qµõ© \ø£PÐUS EøǨø£¨ ö£ØÖU öPõÒЮ ¤µuõÚ ÁÈ•øÓ¯õP
Aø©¢ux Aµ\ P¸© •øÓ¯õS®. GßÓõ¾® Aµ\ EøǨ¦ •øÓ
JÈUP¨£mhø©¯õÀ Qµõ© \ø£PÐUS EøǨø£¨ ö£ØÖU öPõÒÁx
]µ©©õP C¸¢ux. Qµõª¯¨ ¤µ÷u\[PÎÀ ]Ô¯ ¤µa]øÚPøÍz wºzx
øÁ¨£x® Cuß •UQ¯©õÚöuõ¸ ÷\øÁ¯õS®. GßÓõ¾® 1833 B® Bsk
^ºv¸zuzuõÀ Qµõ© \ø£PÎh® C¸¢u }vzxøÓ AvPõµ® CÀ»õ©À
BUP¨£mhx. CÆÁõÓõÚ PõµoPÎÚõÀ Qµõª¯ ©UPÒ xߣzvØS
BÍõQÚº.

¦v¯ }v©ßÓ •øÓ

P©µÛß }v©ßÓ ^ºv¸zu[PÐUS Aø©¯ Qµõª¯ ©UPÎß ]Ö ¤µa]

øÚPÐUSU Th }v ©ßÓ[PøÍ |õia ö\À»÷Ási C¸¢ux. CuØS
•ßÚº CÆÁõÓõÚ ¤µa]øÚPøÍ Qµõ© ©mhzvÀ wºzxU öPõÒÁuØPõÚ
ÁÈ•øÓPÒ C¸¢x Á¢uÚ. ¦v¯ }v ©ßÓ[PÎÀ £¯ß£kzu¨£mh B[Q»
ö©õÈ AÔ÷Áõ, \mhvmh[PÒ öuõhº£õÚ AÔ÷Áõ Qµõ© ©UPÎh® Põn¨
£hÂÀø». C¢ }v©ßÓ[PÎh® Eu ö£Óa ö\ßÓ÷£õx ÁÇUPÔbº
PÐUPõÚ öPõk¨£ÚÄPÐUS®, •zvøµU Pmhn[PÐUS® £n® ö\»Âh
÷Ási°¸¢uuõ¾®, £» |õmPøÍa ö\»Âh ÷Ási C¸¢uø©¯õ¾®
Qµõª¯ ©UPÒ Chº£õkPøÍ Gvº÷|õUQÚº. CuÚõÀ AÁºPÍx ÷\øÚa
ö\´øPPЮ ÂÁ\õ¯ |hÁiUøPPЮ £õv¨¦ØÓx.

Aµ_US® ö£õx©UPÐUS® Cøh°»õÚ öuõhº¦ »Qa ö\ßÓø©.

÷PõÀ¦×UQß ]£õ›_PÐUS Aø©¯ ]ÂÀ ÷\øÁ¯õͺPÎß öuõøPø¯U
SøÓzuø©²® AÁºPÐUS¨ ö£¸¢÷uõmha ö\´øP°À Dk£h AÝ©v
AÎUP¨£mhø©²® ¤µ÷u\[PÎß {¸ÁõP ÷\øÁ ö\¯ØÔÓß AØÖ¨
÷£õÚuØPõÚ Põµn[PÍõP Aø©¢uÚ. CuØPø©¯ {¸ÁõP Ezv÷¯õPzuº
PÎß {¸ÁõP¨ ¤µ÷u\® •ßø£ Âh ›Áøh¢uuõÀ AÁºPÐøh¯

43
 ÷©Ø£õºøÁ ö\¯Ø£õkPøÍ •øÓ¯õPa ö\´Áx ]µ©©õ´ C¸¢ux. ]»
AvPõ›PÒ ö£¸¢÷uõmh |hÁiUøPPÎÀ Ti¯ PÁÚ® ö\¾zv¯ø©¯õÀ
©UPÎß ÷uøÁ öuõhº£õP¨ ÷£õv¯ Põ»zøua ö\»Âh AÁºPÍõÀ
C¯»ÂÀø». CÆÁõÓõÚ Põµn[PÎÚõÀ ö£õx ©UPÎÚx ¤µa]øÚPøÍ
Aµ\õ[PzvØS •øÓ¯õP AÔUøP¨£kzu¨£hõuvÚõÀ Aµ_US® ö£õx
©UPÐUS® Cøh°»õÚ öuõhº¦PÒ uøh¨£mk¨ ÷£õÁuØS® Ax
Põµn©õQ¯x.

Aµ]ß ¦v¯ Á›U öPõÒøP

C»[øP°À B[Q÷»¯ BÐ|µõÚ öhõ›[hÛÚõÀ 1848 B® BsiÀ ¦v¯

£» Á›PÒ ÂvUP¨£mhø© ÷£õµõmhzvØS EhÚiU Põµo¯õ´ Aø©¢ux.
CUPõ» PmhzvÀ ÷Põ¨¤°ß Âø» ÃÌa]¯õÀ Aµ]ß Á¸©õÚ® SøÓ¢x
ö\À»÷Á, AuøÚU SÔ¨¤hzuUP AÍÂØS ö£õx©UPÎh® C¸¢x
Á`¼zxU öPõÒÁuØPõP BÐ|µõÀ Á›a ^ºv¸zu[PÒ ÷©ØöPõÒͨ£mhÚ.
•zvøµ Á›, Ási Á›, £hS Á›, Pøh Á›, x¨£õUQ Á›, BÒ Á›, |õ´Á›
GÚ £» Á›PÒ ÂvUP¨£mhÚ. CÆÁ› ÁøPPÒ AøÚzvØS® ö£õx©UPÎß
Gvº¨¦ C¸¢x Á¢u÷uõk x¨£õUQ, |õ´, BÒ Á›PÐUSU Pk® Gvº¨¦
E¸ÁõQ¯x.

Qµõª¯ ©UPÒ x¨£õUQø¯¨ £õÂzux u©x £°ºa ö\´øPø¯¨ £õxPõzxU

öPõÒÁuØPõS®. ¦vuõP¨ ¤Ó¨¤UP¨£mh x¨£õUQ Á›¯õP Á¸hzvØS
Cµshøµ ]¼[ öPõkUP ÷Ási C¸¢ux. CuØPõP ©UPÒ Aµ\
A¾Á»P[PÐUSa ö\À»÷Ási ÷|º¢uxhß AuØPõPa Põ»a ö\»Ä®
B[Q÷»¯ ö©õÈ°»õÚ £iÁ[PøÍ {µ¨¦ÁuØS® ÷©»vP ö\»Ä®
HØ£mhx. x¨£õUQUPõPa ö\»Âh¨£mh £n®, Auß ö£Ö©vø¯ ÂhÄ®
Ti¯uõP ]» \¢uº¨£[PÎÀ Põn¨£mhÚ. CuÚõÀ x¨£õUQ Á›US GvµõPU
Pk® Gvº¨¦U Põn¨£mhx.

Á¯xÁ¢u BsPÒ AøÚÁ¸® Á¸hzvÀ 6 |õmPÒ £õøuPÒ Aø©US®

£o°À Dk£h ÷Ásk® GßÖ® AÆÁõÖ ö\´¯õÂmhõÀ 3 ]¼[ BÒ
Á›¯õPa ö\¾zu ÷Ásk® GÚÄ® ÂvUP¨£mhx. CuØS® ö£õx©UPÎß
Gvº¨¦U Põn¨£mhx. |õ´PÐUS® Á› ö\¾zu ÷Ási C¸¢ux. Cx ªPÄ®
ö£õ¸zu¨£õhØÓ Á›¯õPU Põn¨£mhø©¯õÀ Cuß «x® ö£õx©UPÎß
Gvº¨¦U Põn¨£mhx.

CÆÁõÓõÚ Á›PÒ £»Ä® ÂvUP¨£mh `Ì{ø»°À Aµ\õ[P®, }»¨

¦zuPzvØPõÚ uPÁÀPøͨ ö£Ó Si©UPÒ öuõhº£õÚ ¦ÒÎ ÂÁµ[PøÍa
÷\P›UP Bµ®¤zux. Cx CßÝö©õ¸ ¦v¯ Á›UPõÚ GzuÚ® GßÖ ö£õx
©UPÒ \¢÷uP¨£h Bµ®¤zuÚº.

44
1848 B® Bsk¨ ÷£õµõmhzvß C¯À¦

Aµ\õ[Pzvß Á›U öPõÒøPUS Gvº¨ø£z öu›Â¨£uØPõP ö£õx©UPÒ

JßÖ£mhxhß, Aµ_US® ©UPÐUS® Cøh÷¯ ÷©õuÀPÒ Bµ®£©õQÚ.
öPõÊ®¦, Põ¼, Psi, £xøÍ ÷£õßÓ |PºPÎÀ C®©UPÒ JßÖTi¯xhß.
B[Q» Aµ]ß ]ÂÀ Ezv÷¯õPzuºPÐUS GvµõPÄ® Gvº¨¦ Á¾zux.
£xøÍ°À vµsh ÂÁ\õ°PÎÀ ]»º, x¨£õUQ Á›US Gvº¨ø£z
öu›ÂUS® •P©õP Aµ\ Av£›ß •ß£õP÷Á u©x x¨£õUQPøÍ {»zvÀ
Aizx EøhzöuÔ¢uÚº. 4000 ÷£µÍÂÀ Psi Pa÷\›US Asø©°À
Ti Á›PÐUS Gvº¨¦z öu›Âzx FºÁ»® |hõzxÁuØS B¯zu©õ°Úº.
ö£õ¼\õ¸US CÁºPøÍU Pmk¨£kzxÁx ]µ©©õ°¸UP÷Á CµõqÁzøu
AøÇUP ÷|º¢ux. öPõÊ®¦, Psi¨ ¤µ÷u\[PÎÀ E¸ÁõÚ Gvº¨¦ ©õzuøÍ,
u®¦øÍ, S¸nõPø», Áõ›¯ö£õ» ÷£õßÓ ¤µ÷u\[PÐUS® £µÂ¯x.

©õzuøÍ, S¸|õPÀ, Áõ›¯ö£õ» ÷£õßÓ ¤µ÷u\ ©UPÒ B²u[PøÍU øPPÎÀ

H¢v JßÖ£mk Aµ\ Pmhh[PøͲ® }v©ßÓ[PøͲ® uõUSÁuØSz
öuõh[QÚº. Aµ]ß Á›U öPõÒøP°ÚõÀ \õuõµn ©UPÒ Pk® ö|¸UPiUS
EÒÍõQ°¸¢uø©¯õÀ AÁºPÎÀ C¸¢x ÷uõßÔ¯ öPõ[Põ÷»öPõh
£shõ, õ¦µß A¨¦, i[Qµõ», wÛì ÷£õßÓ uø»ÁºPÒ ÷£õµõmhzøu
•ßöÚkzxa ö\À» •ßÁ¢uÚº. ÷£õµõÎPÎÀ ]»º u®¦ÒøÍ ÂPõøµ°À
JßÖ ÷\º¢x Auß uø»ø©¨ ¤USÂß Eu²hß öPõ[Põ÷»öPõh
£shõøÁ Aµ\ÚõUQU öPõshÚº.

1848 B® Bsk ÷£õµõmhzvß ¤µuõÚ ©zv¯ {ø»¯©õP ©õzuøͨ

¤µ÷u\® vPÌ¢ux. AuÝhß Psi, S¸nõPø» ©õÁmh[PÎÀ ]» ¤µ÷u
\[Pξ® ÷£õµõmh® £µÂ¯x. GßÓõ¾® 1818 B® Bsk ÷£õµõmhzøu
AhUQ, AÝ£Á® ö£ØÔ¸¢u B[Q÷»¯º CuøÚU Pmk¨£kzxÁuØS
EhÚi |hÁiUøPPøÍ ÷©ØöPõshÚº. BÐ|º öhõ›[hÚõÀ Cµõq
Ázøu¨ ¤µ÷¯õQzx, ÷£õµõmhUPõµºPøÍ JßÖ ÷\µõx ukzx ÷©ØöPõsh
|hÁiUøP¯õÀ P»Áµ® ÷uõÀ²ØÓx. CuÚõÀ ÷£õµõmh® Bµ®¤zx
C¸ ©õu[PÐUQøh°À Auß uø»ÁºPÒ £»øµ²® øPxö\´¯UTi¯
uõ°¸¢ux. AÆÁõÖ øPuõÚ Ãµ ¦µß A¨¦ÂØS ©µn ushøÚ ÂvU
P¨£mh÷uõk AÁº AuøÚ Ãµzxhß GvºöPõshõº. ÷£õµõmhzvÀ
Dk£mh HøÚ÷¯õ¸US ]øÓz ushøÚ ÁÇ[P¨£mhx. CuØQøh°À
B[Q÷»¯µõÀ øPxö\´¯¨£mi¸¢u Phí¨ ö£õ» ÷uµ›ØS GvµõÚ
ÁÇUS¨ ÷£õv¯ÍÄ Â\õ›UP¨£hõ©÷»÷¯ ©Ö|õÒ x¨£õUQ¯õÀ _mk ©µn
ushøÚ ÂvUP¨£mhø©UPõP Aµ\õ[Pzvß «x ö£õx©UPÒ Pk® Av¸¨v
öPõshÚº. öPõ[Põ÷»öPõh £shõÄUS GvµõP ÁÇUøP Â\õ›zx Pø\¯i
²hß AÁøµ |õkPhzx® ushøÚ ÁÇ[P¨£mhx.

45
 ÷£õµõmh® ÷uõÀ¯øhuÀ

1818 B® Bsk ÷£õµõmh® ÷£õß÷Ó •øÓ¯õP JÊ[S£kzu¨£hõø©

C¨÷£õµõmhzvß ÷uõÀÂUPõÚ •UQ¯ Põµn©õS®. C¨÷£õµõmhzvÀ
Dk£mh ö£¸¢ öuõøP°Úº \õuõµn ö£õx©UPÍõPU Põn¨£mh÷uõk,
÷uøÁ¯õÚ £øh¨ £°Ø]÷¯õ B²u[P÷Íõ AÁºPÎh® Põn¨£hÂÀø».
C¨÷£õx ©ø»|õmk ÃvPÒ öuõhº£õP B[Q÷»¯¸US¨ ÷£õv¯ AÔÄ
C¸¢ux. AÁºPÐøh¯ £øh¨ £»®, B²u® øP¯õЮ •øÓPÐUS
GvµõP¨ ÷£õµõh ©UPÍõÀ •i¯ÂÀø». C¨÷£õµõmh® ©ø»|õmiß
]» ¤µ÷u\[PÐUS ©mk® GÀø»¨£kzu¨£mi¸¢uø©¯õÀ C»SÁõP
AhUQÂkÁuØS B[Q÷»¯µõÀ •i¢uux.

1848 ÷£õµõmh® |hUS®÷£õx BÐ|µõPU Phø©¯õØÔ¯ öhõ›[hÛß

ö\¯Ø£õk öuõhº£õÚ £»zu ©º\Ú® GÊ¢uø©¯õÀ, C¢|õmiß
{ø»ø©ø¯ AÔ¢x AÔUøP \©º¨¤¨£uØPõP¨ ¤›zuõÛ¯ Aµ_ Jº
BønUSÊøÁ {¯ªzux. AuØPø©¯ BÐ|º öhõ›[hß ¤›zuõÛ¯õÄUSz
v¸¨¤ AøÇUP¨£mhõº. ö£õx ©UPÎß Pk® Gvº¨¦USÒÍõÚ Á›PÒ
}UP¨£mhÚ. CuØPø©¯ PøhPÒ «uõÚ Á›²® |õ´ Á›²® •Êø©¯õP
}UP¨£mhx. HøÚ¯ Á›PøÍ «Ò £›^»øÚ ö\´x, AÁØÔÀ £õuP©õÚ A®
\[PøÍ }USÁuØS Aµ\õ[P® |hÁiUøPPøÍ ÷©ØöPõshx. ¦zu \©¯®
öuõhº£õP AxÁøµ Aµ\õ[P® ö\¯Ø£mh Âu® öuõhº£õP ©UPÎøh÷¯
Põn¨£mh ©ÚU SøÓø¯ ÂÍ[QU öPõsk AuØSa wºÂøÚU Põs£uØS
Aµ\õ[P® •ßÁ¢ux. C¢|õmk ÂÁ\õ°PÎß ¤µa]øÚPøÍz wº¨£uØS
1850 B® BskUS •ßÚº •UQ¯ PÁÚ® ö\¾zu¨£hõv¸¢uõ¾® ¤ßÚº
AUöPõÒøP°À ©õØÓ® HØ£mhøu AÁuõÛUP •i¢ux.

ö\¯Ø£õk
1818 , 1848 B® BskPÎÀ Ch®ö£ØÓ _u¢vµ¨ ÷£õµõmhz uø»Áº
PÎß ÁõÌUøP öuõhº£õÚ uPÁÀPøÍU öPõsh AmhÁøn JßøÓz
u¯õ›USP.
Á¸h® ÷£õµõmhzvØPõÚ ÷£õµõmhz ÷£õµõmhzvß
Põµn[PÒ uø»ÁºPÒ ÂøÍÄ

46
 3

AÔ•P®
1848B® Bsiß ÷£õµõmh® •iÁøh¢u ¤ßÚº C»[øP ¤›zuõÛ¯›h
ª¸¢x _u¢vµ® ö£Ó |hÁiUøP ÷©ØöPõsh Põ»¨£Sv \©¯® ©ØÖ®
÷u]¯ ©Ö©»ºa]U Põ»® GÚÄ® Aµ]¯À ÷£õµõmh® {»Â¯ Põ»® GÚÄ®
Cµsk Pmh[PÐUS E›¯uõS®.

C¼¸¢x 1915 Áøµ \©¯, ÷u]¯ ©Ö©»ºa] C¯UP {PÌÄPÒ •ußø©

1850
ö£ØÓÚ. 1915 C¼¸¢x 1948 Áøµ Aµ]¯À ÷£õµõmh {PÌÄPÒ •ußø©
ö£ØÓÚ.

1818 CÀ Psi Cµõa]¯® ¤›zuõÛ¯ºÁ\©õÚuß ¤ßÚº, C¢|õmiß

£õµ®£›¯ \©¯[PЮ P»õ\õµ[PЮ £õ›¯ \ÁõÀPøÍ GvºöPõshÚ.
CuÚõÀ 19 B® ¡ØÓõsiß ¤ßÚøµ¨ £Sv°À C¢|õmiß ö£Ízu, C¢x,
Cì»õª¯ ©UPÎøh÷¯ \©¯® ©ØÖ® ÷u]¯ GÊa] JßÖ E¸ÁõÚx. Ax
öuõhº£õÚ Âh¯[PÒ C¨£õhzvÀ ÂÍUP¨£mkÒÍx.

3.1 ÷u]¯ ©Ö©»ºa]°ß ¤ßÚo

I÷µõ¨¤¯º B]¯õÂÀ øP¨£ØÔ¯ ¤µ÷u\[PøÍ Bm] ¦›øP°À u©USa
\õº£õÚ ©UPÒ Tmhzøu E¸ÁõUQU öPõÒÁuØPõP u©x \©¯zøu²® P»õ
\õµzøu²® £µ¨¦ÁvÀ Dk£mhÚº. ÷£õºzxU÷P¯¸® JÀ»õ¢u¸® C¢|õmiß
Pøµ÷¯õµ¨ ¤µ÷u\zøu Bm] ö\´u÷£õx Psi Cµõa]¯zvÀ _u¢vµ©õÚ Aµ
ö\õßÖ Põn¨£mhø©¯õÀ AÁºPÎß \©¯ P»õ\õµ |hÁiUøPPÒ, AÁºPÒ
Bm]ö\´u ¤µ÷u\[PÐU÷P ©mk¨£kzu¨£mi¸¢uÚ. GßÓõ¾® Psi
Cµõa]¯® øP¨£ØÓ¨£mh ¤ßÚº ¤›zuõÛ¯›ß Bm]°ß RÌ ÷©ø»z÷u¯
P»õ\õµ® •Ê|õmi¾® £µÂa ö\ÀÁuØPõÚ PuÄPÒ vÓUP¨£mhÚ.

ªåÚ› Aø©¨¦PÎß ö\¯Ø£õkPÒ

¤›zuõÛ¯º Bm]°ß÷£õx C¢|õmiØS Á¢u öÁÎ|õmk Aø©¨¦PÒ £»Ä®
QÔìuÁ \©¯zøu C¢|õmiÀ £µ¨¦ÁuØS |hÁiUøPPøÍ ÷©ØöPõshÚ.
AøÁ ªåÚ› C¯UP[PÒ GÚ¨£mhÚ. 1804 & 1818 Põ»PmhzvÀ C¢|õmiØS
Á¢u ]» ªåÚ› Aø©¨¦UPÒ Á¸©õÖ :

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 47
 ªåÚ› C¯UP[PÒ C»[øPUS Á¢u Põ»®
»shß ªåÚ› \[P® 1804
ö£¨iìm ªåÚ› \[P® 1812
öÁì¼¯ß ªåÚ› \[P® 1814- ¡ 1815
Aö©›UPß ªåÚ› \[P® 1816
÷\ºa ªåÚ› \[P® 1818
C®ªåÚ› C¯UP[PÎß A[PzuÁºPÒ C»[øP°ß £À÷ÁÖ ¤µ÷u
\[PÎÀ \©¯zøu¨ £µ¨¦® |hÁiUøPPÎÀ Dk£mi¸¢uÚº. ö£¨iìm
C¯UPzvÚº öPõÊ®ø£ ø©¯©õPU öPõsk ö\¯Ø£mhÚº. öÁ켯ß
ªåÚ›°Úº ÁhUS, QÇUS¨ £SvPÎÀ ö\¯Ø£mhÚº. Aö©›UPß
ªåÚ›°Úº ¯ǫ̃£õn® ÁhUS¨ ¤µ÷u\[PÎÀ u©x |hÁiUøPPøÍ
÷©ØöPõshÚº. ÷\ºa ªåÚ›°Úº öPõÊ®¦, Põ¼, Pؤmi, ©ßÚõº,
Psi ¤µ÷u\[PÎÀ u©x ö\¯Ø£õkPøÍ ÷©ØöPõsi¸¢uÚº. ªåÚ›°Úº
u©x \©¯zøu¨ £µ¨¦ÁuØS ¡ÀPÒ, ö\õØö£õÈÄ, PÀ GßÝ® ‰ßÖ
xøÓPøͲ® £¯ß£kzvÚº.

GÊzx FhPzøu¨ £¯ß£kzuÀ

C»[øPUS Á¢u ªåÚ›°Ú›h® Aa\P[PøÍ Aø©¨£uØS® ¡ÀPÒ,

\g]øPPÒ Aa]kÁuØS® ÷uøÁ¯õÚ £n•® JÊ[Pø©¨¦z vÓÝ®
Põn¨£mhÚ. AÁºPÒ GvºöPõsh •UQ¯ ¤µa]øÚ ö©õȯõS®. ÷u]¯
ö©õÈ°À AÔøÁ¨ ö£ØÖU öPõÒÁuØPõP ªåÚ› ©uS¸©õº ][PÍzøu²®
uªøDz® PØÖU öPõshÚº. ¤ßÚº ø£¤øÍ ][PÍzv¾® uªÈ¾®
ö©õÈ ö£¯ºzuÚº. £zv›øPPÒ, \g]øPPÒ, ¡ÀPÒ GߣÁØøÓ Aa]mk
Â{÷¯õQzuÚº. AÆÁõÖ Aa]h¨£mh öÁαkPÒ ]» Á¸©õÖ :

Aa]mh Põ»® öÁαmiß ö£¯º Aa]mh uõ£Ú®

1832 ©õ]UP ÷uUP ÷\ºa ªåÚ› \[P®
1840 »[Põ {uõÚ¯ \©¯ §ìvPõ \[P®
1842 EµP» ö£¨iìm ªåÚ›

ö\õØö£õÈÄ® PÀ²®

ªåÚ› S¸©õº £ß\ø» A¸Q¾® ö£õx ©UPÒ ¦Ç[S® Ch[Pξ®

ö\õØö£õÈÄPøÍ {PÌzvz u©x \©¯zøu¨ £µ¨¦® ö\¯Ø£õkPÎÀ
Dk£mk Á¢uÚº. Az÷uõk £õh\õø»PøÍ Aø©zx, AÁØøÓ |hzva ö\À
ÁvÀ AÁºPÒ Dk£õmkhß ö\¯Ø£mhÚº. ªåÚ› PÀ ö\¯Ø£õkPÐUS
Aµ\õ[Pzvß Eu²® Qøhzx Á¢ux. ¤›zuõÛ¯º Bm]U Põ»zvÀ Aµ\õ[
P¨ £uÂPøͨ ö£ØÖU öPõÒÁuØS B[Q» ö©õÈ AÔÄ ÷uøÁ¨£mhx.

48 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
BøP¯õÀ ][PÍ, uªÌ¨ ¤ÒøÍPÒ B[Q»U PÀÂø¯¨ ö£ØÖU öPõÒÁuØS
ªåÚ› £õh\õø»PÐUSa ö\À» ÷Ási÷¯Ø£mhx.

ö£Ízu ©Ö©»ºa] C¯UP®

ªåÚ›°Ú›ß GÊzx, ö\õØö£õÈÄ, ¤µ\õµ FhP[PÒ ]ø» ÁnUPzøuU

Psizuø©¯õ¾® ö£Ízu, C¢x £ÇUPÁÇUP[PÒ Â©º\ÚzvØS
EÒÍõUP¨£mhø©¯õ¾® AÁØÔØS¨ £v»ÎUS® ÷uøÁ GÊ¢ux. A÷u
÷ÁøÍ°À ][PÍ, uªÌ ö©õÈ°»õÚ PÀ |hÁiUøPPÐUS Aµ]ß
Eu Qmhõø©°Úõ¾® ÷u]¯ ö©õÈPλõÚ PÀÂø¯ GÊa] Aøh¯a
ö\´ÁuØPõÚ ÷uøÁ²® GÊ¢ux. C¨¤µa]øÚPÐUSz wºÄ Põs£vÀ
ö£Ízu S¸©õº •ß÷ÚõiPÍõPa ö\¯Ø£mhÚº. Á»õøÚ ]zuõºzu ÷uµº,
Cµz©»õøÚ £µ©u®© ÷\v¯ ¤›öÁÚõøÁ Bµ®¤zuø© ö£Ízu PÀÂ
|hÁiUøP°À •UQ¯©õÚuõS®. ][PÍ®, £õÎ, \©ìQ¸u® ÷£õßÓ
ö©õÈPøÍU PØÓ, _÷u\ P»õ\õµzøu ©vUQßÓ PÀ©õßPÍõÚ ö£Ízu
S¸©õº A¨¤›öÁÚõÂÀ C¸¢x ÷uõßÔÚº. AÁºPÐÒ îUPk÷Á ÿ
_©[P» ÷uµº 1873 CÀ ©õÎPõP¢u Âzv÷¯õu¯ ¤›öÁÚõøÁz ÷uõØÖÂzuõº.
Cµz©»õøÚ uº©õ÷»õUP ÷uµº 1875 CÀ ÷£¼¯öPõøh Âzv¯õ»[Põµ
¤›öÁÚõøÁ Bµ®¤zuõº. CÆÁõÖ £øǯ ¤›öÁÚõU PÀ •øÓ «ÍÄ®
Bµ®£©õÚ£i¯õÀ ÷©¾® ÷©¾® PÀ©õßPÒ ÷uõßÔ¯ø© ©Ö©»ºa]U
PõÚ B^ºÁõu©õP Aø©¢ux.

Aa\P[PøÍ {ÖÄuÀ

ö£ÍzuºPÎh® CxÁøµ Aa\P® Jß÷ÓÝ® CÀ»õø© SøÓ£õhõP C¸¢ux.

Aa\P® JßøÓ Aø©¨£uØS¨ ¦»zP© u®©õ»[Põµ ÿ _©n vìé ÷uµº
|hÁiUøPPøÍ ÷©ØöPõshõº. CuØPõP C»[øP°ß ö\ÀÁ¢uºPÎh®
C¸¢x ö£ØÓ EuÂz öuõøP ÷£õuõø©¯õÀ ^¯ |õmk Aµ\›ß EuÂø¯¨
ö£ØÖU öPõÒÁuØS _©n vìé ÷uµº |hÁiUøPPøÍ ÷©ØöPõshõº.
Qøhzu £n® •ÊÁøu²® ö\»Âmk 1862 CÀ Põ¼°À »[÷Põ£Põµ Aa\
P® {º©õoUP¨£mhø© ö£Ízu ©Ö©»ºa]°À ©ØÖö©õ¸ •UQ¯©õÚ
Pmh©õS®.
Cuß ¤ßÚº ö£ÍzuºPÍõÀ |õmiß £À÷ÁÖ £SvPξ® Aa\P[PÒ £»
Aø©UP¨£mhÚ. AÁØÖÒ ]».
³³ »[Põ ¤|Á Âèµu Aa\P®
³³ PÁhPvP Aa\P®
³³ _uºån Aa\P®
³³ \µ\ \¢uöµé Aa\P®
1862 Cß ¤ßÚº Aa\P[PÒ £»Ä® Aø©UP¨£mh£i¯õÀ \g]øPPÒ,
£zv›øPPÒ £»Ä® Aa]h ö£ÍzuºPÐUS C¯¾©õP C¸¢ux.

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 49
 ö£ÍzuºPÎß CÆÁõÓõÚ öÁαkPÎÀ ]» Á¸©õÖ :
³³ »UªÛ £íÚ
³³ »[Põ ÷»õP¯
³³ \µ\ \¢uöµé
³³ ][íÍ áõv¯
³³ ][íÍ ö£Ízu¯õ

£Qµ[P ÂÁõu[PÒ |hzxuÀ

\©¯zøu¨ £µ¨¦ÁuØS ªåÚ›©õº ö\õØö£õÈÄ •øÓø¯U øP¯õshx

÷£õ» ö£ÍzuºPЮ ö\õØö£õÈÄ •øÓø¯U øP¯õshø©ø¯, £Qµ[P
ÂÁõu[PÎÀ Dk£mhuß ‰»® AÁuõÛUPU
Ti¯uõ°¸¢ux. ªåÚ› S¸©õ¸hß CÆÂÁõu[
PÒ Ch®ö£ÖøP°À ö£Ízu S¸©õº •ßÚo°À
vPÌ¢uÚº. öPõmhõg÷\øÚ w£xzuõµõ©¯ÂÀ
Á]zu «öPmkÁz÷u SnõÚ¢u ÷uµº Â÷\
h©õP ÂÍ[Q¯Áº. AÁº ö£Ízu ©Ö©»ºa]
C¯UPzxUS¨ ö£¸g ÷\øÁ¯õØÔÚº. SnõÚ¢u
÷uµ›ß uø»ø©°À QÔìuÁ Ao°Ú¸hß
|h¢u ÂÁõu[PÎÀ îUPk÷Á _©[P» ÷uµº,
ÁìPk÷Á _¦v ÷uµº, ö£õzx» C¢vµ ÷áõv
÷uµº, Cµz©»õøÚ u®©õ÷»õP ÷uµº ÷£õßÓ E¸ 3.1 îUPkÁ ÿ _©[P»
PÀ©õßPÎß Eu Qmi¯x. AzuøP¯ I¢x ÷uµº
ÂÁõu[PÒ (£g\©Põ ÂÁõu[PÒ) GÚ¨£kQßÓÚ.

I®ö£¸® ÂÁõu[PÒ |øhö£ØÓ Ch[PÒ

£z÷uP© 1865
ÁµõöPõh 1865
EußÂh 1866
P®£øÍ 1871
£õn¢xøÓ 1873
CÆÂÁõuz öuõhºPÎÀ £õn¢xøÓ ÂÁõuzvØS
\ºÁ÷u\ ¤µ]zu® Qøhzux. AÆÂÁõuzvØS¨
ö£Ízuzvß \õº¤À SnõÚ¢u ÷uµº uø»ø©
uõ[QÚõº. CÆÂÁõu ÂÁµ[PÒ Ah[Q¯ ¡À JßøÓ
Áõ]zuuß ‰»® ö£Ízu \©¯® öuõhº£õÚ ÂÍUP® E¸ 3.2 «öPmkÁz÷u
ö£ØÓ öíßÔ ìjÀ JÀöPõm C»[øPUS Á¢uõº. SnõÚ¢u ÷uµº

50 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
 ö£Ízu £õh\õø»PøÍ Bµ®¤zuÀ

B® BshÍÂÀ ö£ÍzuºPÒ GÊzx, ÷£a_z xøÓPÎÀ •ßÚoUS

1880
Á¢v¸¢uõ¾® ªåÚ› PÀ •øÓUS¨ ö£õ¸¢x® Ásn® ö£Ízu £õh
\õø»z öuõSvö¯õßøÓ E¸ÁõUQUöPõÒÍ C¯»õuÁºPÍõP÷Á C¸¢x
Á¢uÚº. £õh\õø»PøÍ Aø©¨£uØS® AÁØøÓU öPõsk |hzxÁuØS®
÷uøÁ¯õÚ £»•® AÁØÔØPõÚ Aø©¨¦ Ÿv°»õÚ £»•® ÷£õv¯uõP
CÀ»õuuõÀ Ax \õzv¯©õPõx C¸¢x Á¢ux. CuØPõÚ PuÄPÒ vÓUP¨£mhx
JÀöPõm AÁºPÎß Põ»zvØS¨ ¤ßÚ÷µ¯õS®. öÁÎ|õmhÁµõÚ AÁº,
C¢|õmiØS Á¢x ö£Ízu \©¯zøuz uÊÂU öPõsk, ö£Ízu £õh\õø»
PøÍ Aø©¨£vÀ •ß÷Úõi¯õPa ö\¯Ø£mhõº.

öíßÔ ìjÀ JÀöPõm

CÁµx ÁÈPõmh¼À 1880 áúß ©õu® öPõÊ®¤À ö£Ízu ¤µ®© bõÚ

\[P® Bµ®¤UP¨£mhx. Ax xÓÂPøͲ® CÀ»Ózuõøµ²® JßÖ£kzv¯
Aø©¨£õS®. Põ»¨÷£õUQÀ Cuß QøÍPÒ Põ¼,
Psi, CµzvÚ¦› ÷£õßÓ CßÝ® ]» ¤µuõÚ
|Pµ[Pξ® E¸ÁõUP¨£mhÚ. Ca\[Pzvß
•UQ¯ ÷|õUP® ö£Ízu ©õnÁºPÐUPõÚ
ö£Ízu £õh\õø»PøÍ Bµ®¤¨£uõS®. AuØS
JÀöPõm AÁºPÎß ÁÈPõmku¼À ö£Ízu
£õh\õø»PÎß {v¯® JßÖ E¸ÁõUP¨£mhx.
A¢{v¯zvØS Eu ö£ÖÁuØS JÀöPõm
AÁºPÒ, ö£Ízu S¸©õ¸hß Qµõ©[PÒ ÷uõÖ®
Âᯮ ö\´uuõÀ £õh\õø»PøÍ Aø©¨£x
E¸ 3.3 öíßÔ ìjÀ JÀöPõm
öuõhº£õP ö£ÍzuºPÎøh÷¯ ö£¸® Ez÷ÁP®
HØ£mhx.

ö£Ízu £õh\õø»PøÍ E¸ÁõUS® C¯UPzvÀ •ßÚo°À {ßÖ ö\¯Ø£mh

ÁºPÎß ö£¯ºPÒ Á¸©õÖ :
™™ öíßÔ ìjÀ JÀöPõm ™™ A©õ›ì u ]ÀÁõ £kÁß xhõÁ
™™ îUPk÷Á ÿ _©[P» ÷uµº ™™ öuõß ìö£mhº ÷\Úõ|õ¯UP
™™ Cµz©»õ÷»Ú ÿ uº©õ÷»õP ÷uµº ™™ A|Põ›P uº©£õ»
™™ ÁìPk÷Á ÿ _¦v ÷uµº ™™ öᵪ¯ì Ã. vö¯ì
™™ «öPmkÁz÷u SnõÚ¢u ÷uµº
™™ öhõß P÷µõ¼ì ÷íÁõÂuõµÚ

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 51
 ö£Ízu £õh\õø»PøÍ {ÖÄÁvÀ C[S SÔ¨¤m÷hõ›À ]»º £nzuõÀ
Eu ¦›¢÷uõº BÁº. CÆÁõÖ Aº¨£o¨¦hß ÷\øÁ¯õØÔ¯ø©¯õÀ,
C»[øP°À •UQ¯ |Pµ[PÎÀ ö£Ízu £õh\õø»PøÍ {ÖÂU öPõÒЮ
BØÓÀ Qmi¯x. AÆÁõÖ Aø©UP¨£mh £õh\õø»PÒ ]»ÁØÔß ö£¯ºPÒ
Á¸©õÖ :
öPõÊ®¦ BÚ¢uõU PÀ¿›
Psi uº©µõá PÀ¿›
Põ¼ ©î¢u PÀ¿›
©õzuøÍ ÂᯠPÀ¿›
P®£øÍ âÚµõá Âzv¯õ»¯®
|õÁ»¨¤mi A~¸zu Âzv¯õ»¯®

ö£Ízu ©Ö©»ºa] C¯UPzuõÀ Aa\PzxøÓ°À

ö£¸® •ß÷ÚØÓ® HØ£mhx. £À÷ÁÖ
¡ÀPÒ, \g]øPPÒ, £zv›øPPÒ GߣÁØøÓ
Áõ]zuø©¯õÀ |õmk ©UPÎß AÔÄ
Áͺa]²ØÓx. PÀ ©Ö©»ºa]¯õÀ ©UPÎß
GÊzuÔÄ ÷©®£õhøh¢ux. B[Q»U PÀÂø¯
÷©®£õhøh¯a ö\´uuØS ªåÚ› C¯UP[
PÍõ¾® ö£¸g÷\øÁ BØÓ¨£mhx. JÀöPõm
AÁºPÎß uø»±miÚõÀ Aµ\õ[Pzvß ‰»®
öÁ\õU ö£Íºnª vÚzøu Âk•øÓ |õÍõUQU
öPõÒÍ •i¢ux. CßÖÁøµ £¯ß£kzu¨£k®.
ö£ÍzuU öPõi BUP¨£mhø©²® ö£Ízu
©Ö©»ºa]U Põ»PmhzvÀ ÷©ØöPõÒͨ£mh E¸ 3.4 Á¼][P í›a\¢vµ
•UQ¯©õÚ Âh¯©õS®.

¤›öÁÚõUPÒ, ö£Ízu £õh\õø»PÒ Bµ®¤UP¨£mhø©¯õÀ ÷u]¯ P»õ\õ

µzøu ©vUS® xi¨£õÚ Áõ¼£ £µ®£øµö¯õßÖ E¸ÁõÚx. AÆÁõ¼£
Ao°Ú›øh÷¯ ÷u]¯ P»õ\õµzvß ©Qø©ø¯ GkzxU Põmk® ¦v¯ \‰P
ÁºUP•® ÷u]¯ GÊzuõͺPÒ Tmh•® SÔ¨¤hzuUPøÁ¯õS®. CÁºPÐÒ
A|Põ›P uº©£õ», Á¼][P í›a\¢vµ, ¤¯uõé ]›÷\Ú, ÷áõß u ]ÀÁõ
÷£õßÓ uø»ÁºPÒ öÁÆ÷ÁÖ FhP[PøÍU øP¯õsk ÷u]¯Áõuzøu²®
÷u\¨£ØøÓ²® E¸ÁõUS® Ásn® ö\¯Ø£mhÚº. BøP¯õÀ 20 B®
¡ØÓõsk Bµ®£©õS®÷£õx ö£Ízu ©Ö©»ºa] C¯UPzvß FhõP _÷u]
PÎøh÷¯ ÷u\¨£ØøÓ Áͺ¨£uØS® ö£Ízu ¦Ûu u»[Pøͨ £õxPõzxU
öPõÒÁuØS® ©x JȨ¦US©õÚ C¯UP[PÒ E¸ÁõQÚ.

52 C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP '

÷u\¨£ØøÓ ÁͺUS® C¯UP®

¤›zuõÛ¯›ß Bm]U Põ»zvÀ ÷©ø»z÷u¯ |õP›P® ÷ÁP©õP¨ £µÂ¯ø©

¯õÀ RøÇz÷u¯ £ÇUPÁÇUP[Pøͨ ¤ß£ØÖÁuØS¨ £v»õP ÷u]¯ P»õ\õ
µzøu ©vUP ©UPøÍz yskÁuß ‰»® ÷u\zvß«x £ØÖU öPõsh ©UPøÍ
E¸ÁõUSÁx CƯUPzvß ÷|õUP©õP C¸¢ux.

A|Põ›P uº©£õ» C¢|õmiß £øÇø©¯õÚ

P»õ\õµzvß •UQ¯zxÁzøu²® ö£Ízu
\PÁõÌÂß ÷©ßø©ø¯²® ÂÍUQ, ¦v¯
]¢uøÚPøÍ •ßøÁzuõº. AÁº £Qµ[P
ö\õØö£õÈÄPøÍ {PÌzv²® ][PÍ ö£Íz
u¯õ, ©íõ ÷£õv ÷£õßÓ \g]øPPÎÀ
PmkøµPøÍ GÊv²® ö\¯Ø£mk Á¢uõº.

¤¯uõé ]›÷\Ú AÁºPÒ u©x |õÁÀPÒ

‰»•® ][íÍ áõv¯ GßÝ® £zv›øP
‰»•® C»[øP¯ºPÒ, B´¢uÔ¯õ©À
÷©ØPzv¯ |õP›Pzøu uÊÂU öPõÒQßÓ
ø©ø¯ ©º]zuõº. Cx uµ ö£Ízu
¤USPЮ PÀ©õßPЮ ö£Ízu P»õ\õ E¸ 3.5 A|Põ›P uº©£õ»
µzvß ÷©ßø©ø¯ •ßøÁzx ö£õx
©UPøÍ AÔÅmk® |hÁiUøPPøÍ ÷©ØöPõshÚº.

ö£Ízu ¦Ûu u»[Pøͨ £õxPõUS® |hÁiUøP

Cµõ\µmøh |õP›P® ÃÌa]²ØÓuß ¤ßÚº A~µõu¦µ®, ö£õ»ßÚÖøÁ BQ¯

uø»|Pµ[PøÍ Asi°¸¢u ö£Ízu {øÚÄa ]ßÚ[PÒ AÈ¢öuõÈ¢x
öPõsi¸UøP°À, 19 B® ¡ØÓõsiß ¤ßÚøµ¨ £Sv°¼¸¢x AÁØøÓ¨
¦Úµø©zx¨ £øǯ £õµ®£›¯zøu¨ ÷£o¨ £õxPõzxUöPõÒÁvÀ
©UPÎøh÷¯ Ez÷ÁP EnºÄ ¤Ó¢ux. I÷µõ¨¤¯ PÀ©õßPÍõÚ ÷áõºä
hºÚº, ›ì ÷hÂì, Ga. ^. ¤. ö£À, öíßÔ £õUPº Gß÷£õº Áµ»õØÖ
‰»õuõµ[PøÍz ÷uiU PshÔ²® öuõÀö£õ¸Ò APÌÄPξ® B´ÄPξ®
Dk£mk, ¦µõuÚ P»õ\õµ® £ØÔ¯ ]» Âh¯[PøÍ •ßöPõnº¢uÚº. AÁºPÒ
GÊv¯ ¡ÀPÐUS ÂÍUP©õPz ÷u]¯ PÀ©õßPÒ ¡ÀPøÍ BUQ¯uÚõ¾®
¦µuõÚ |õP›P•® £õµ®£›¯•® £ØÔ¯ ö£õx ©UPÎß AÔÄ Â\õ»©øh¢ux.
Ca`ǼÀ Á¼][P í›a\¢vµ ªS¢u Dk£õmkhß A~µõu¦µzvÀ EÒÍ
¦Ûu Ch[Pøͨ £õxPõUS® C¯UPzøu Bµ®¤zuõº. A|Põ›P uº©£õ»
C¢v¯õÂÀ EÒÍ ¦zuP¯õ ÷£õßÓ ¦Ûu Ch[Pøͨ £õxPõ¨£uØS
•ßÁ¢uõº. Azxhß 1870PÎÀ ¸ÁõßöÁ¼\õ¯ y¤ø¯ ¦Úµø©US® £oPÒ
Bµ®¤UP¨£mhÚ.
'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 53
 ö\¯Ø£õk
C»[øP°À ö£Ízu ©Ö©»ºa] C¯UP® E¸ÁõÚ Âu®£ØÔU
RÌÁ¸® uø»¨¦PøÍ EÒÍhUQ Pmkøµ JßÖ GÊxP.
Aa\P[PÒ {ÖÁ¨£hÀ, ÂÁõu[PÒ |hzuÀ, ö£Ízu £õh\õø»
PøÍ {ÖÄuÀ, ÷u\¨ £ØøÓ²® CÚ EnºøÁ²® ÁͺUS®
ö\¯Ø£õkPÒ, ö£Ízu ¦Ûu Ch[Pøͨ £õxPõzuÀ.

©x JȨ¦ C¯UP®

¤›zuõÛ¯º Bm]°ß RÌ |õmiÀ ©x £õÁøÚ AvP›zxa ö\ßÓø©¯õÀ

\‰PzvÀ £À÷ÁÖ ¤µa]øÚPÒ HØ£mhÚ. CuÚõÀ ö£Ízu ©Ö©»ºa]
C¯UPzvß uø»ÁºPÒ ©xÄUS GvµõP ö£õx©UPÐUS AÔÅmiÚº ö£Ízu
S¸©õº CvÀ •UQ¯ £o¯õØÔ¯÷uõk, A|Põ›P uº©£õ», ¤¯uõé ]›÷\Ú,
÷áõß u ]ÀÁõ Gß÷£õ¸® £À÷ÁÖ FhP[PÎß ‰»©õP ©UPÐUS AÔÅmh
Bµ®¤zuÚº. uº©£õ» AÁºPÒ £Qµ[P ö\õØö£õÈÄ ©ØÖ® £zv›øPPÎÀ
GÊxuÀ ‰»® C¨£oø¯ ÷©ØöPõshõº. ¤¯uõé ]›÷\Ú u©x |õÁÀPÎÀ
£À÷ÁÖ Puõ£õzvµ[PøÍU öPõsk, ©xÂß wø©PøÍ GkzxU TÔÚõº.
÷áõß u ]ÀÁõ |õhP[PÒ ‰»® ©xÂÚõÀ ÂøͲ® wø©PøÍ GkzxU
Põs¤zuõº. AÁº £µõ£Á GßÓ ][PÍ |õhPzvß ‰»® ©x £õÁøÚ°ß
wø©PøÍ öÁÎU öPõnº¢uõº.

C¢x \©¯ ©Ö©»ºa]

ªåÚ›©õ›ß ©u® £µ¨¦® ö\¯Ø£õkPÍõÀ HØ£mh \ÁõÀPÍõÀ C¢|õmk
C¢x \©¯ ©UPÎøh÷¯ \©¯, P»õ\õµ ÂȨ¦nºa] HØ£mhx. C¢x ©u
P»õ\õµ ©Ö©»ºa] C¯UPzvØSz uø»ø© uõ[Qa ö\¯Ø£mhÁº ÿ»ÿ
BÖ•P|õÁ»º BÁõº. ªåÚ› £õh\õø»°À AÁº PØÔ¸¢u£i¯õ¾®
ö©uiìm \ø£ S¸ÁõÚÁº J¸Á›ß RÌ £o¯õØÔ¯£i¯õ¾® AÁºPÍx
ö\¯Ø£õkPÒ öuõhº£õP |À» AÝ£Á® ö£ØÔ¸¢uõº. CuÚõÀ Aa\Pzøu
{Ö Aa_¨¤µ_µ[PÒ ‰»©õPÄ®, ö\õØö£õÈÄPÒ ‰»©õPÄ® C¢x
©UPøÍ ÂȨ¦nºÅmhÄ® £õh\õø»PøÍ {ÖÁÄ® AßÚõº ö\¯Ø£mhõº.

ÿ»ÿ BÖ•P |õÁ»º

CÁ›ß ÁÈPõmh¼ß RÌ ¯ǫ̃£õnzvÀ Ásnõº£søn¨ ¤µ÷u\zvÀ

Aa\P® JßÖ {ÖÁ¨£mhx. AÁº ¤µ_µ[PÒ ‰»® ©UPøÍ ÂȨ£øh¯a
ö\´¯ |hÁiUøP Gkzuõº. ""Eu¯ £õÝ'' GßÓ £zv›øP JßøÓ²®
öuõh[QÚõº. uªÌ ©õnÁºPÐUPõP ‰ßÖ £i•øÓPøÍU öPõsh

54 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
£õh¡ÀPøÍ GÊv¯ø© AßÚõ›ß ]Ó¨£õÚ
÷\øÁPÐÒ JßÓõS®. AÆÁõ÷Ó ö\´²Ò Ái
¾®, Á\Ú Ái¾® £» ¡ÀPøͨ ¤µ_µg
ö\´uõº. ö£›¯ ¦µõn®, P¢u ¦µõn® GߣÁØøÓ
CuØS Euõµn[PÍõPU SÔ¨¤h»õ®.

uªÌ ©õnÁºPÐUS C¢x P»õ\õµ Ai¨£øh

°»õÚ PÀÂø¯ ÁÇ[SÁuØPõP, |õÁ»º
AÁºPÎß ÁÈPõmh¼À 1849 B® BsiÀ
Ásnõº£søn°À ø\Á¨ ¤µPõ\ Âzv¯õ
\õø» Bµ®¤UP¨£mhx. Cuß ¤ßÚº E¸ÁõU
Q¯ ø\Á £›£õ»Ú \ø£, C¢x PÀ \ø£ ‰»®
£õh\õø»PøÍ Bµ®¤US® C¯UPzøu ÷©¾® E¸ 3.6 BÖ•P |õÁ»º
ö\¯Ø£kzvÚõº. uªÌ ©õnÁºPÐUS B[Q»U
PÀÂø¯ ÁÇ[SÁuØPõP |õÁ»µõÀ 1872 CÀ Bµ®¤UP¨£mh ø\Á B[Q»
Âzv¯õ\õø» ¤ßÚº ¯õÌ£õn® C¢xU PÀ¿›¯õP Áͺa]¨ ö£ØÓx.

E¸ 3.7 ö£õßÚ®£»® Cµõ©|õuß E¸ 3.8 ö£õßÚ®£»® A¸nõ\»®

BÖ•P |õÁ»º ö£¸©õÛß ©øÓÂß ¤ßÚº ÷\º ö£õßÚ®£»® Cµõ©|õuß,

÷\º ö£õßÚ®£»® A¸nõ\»® BQ÷¯õ¸® C¢x P»õ\õµ ©Ö©»ºa]
C¯UPzøu¨ Aº¨£o¨¦hß •ßöÚkzuÚº. CƸ uø»ÁºPЮ
uªÌ ©UPÒ ©zv°À ©mk©ßÔ ][PÍ ©UPÎøh÷¯²® ÷£µ¤©õÚzvØS
E›¯ÁºPÍõP C¸¢uÚº. 1915 B® Bsk Aµ\õ[P® CµõqÁa \mhzøu¨
¤µPhÚ¨£kzv ö£ÍzuºPÐUS GvµõP AhUS •øÓø¯¨ ¤µ÷¯õQzu÷£õx,
AÁºPÐUPõP ÷\º ö£õß. Cµõ©|õuß SµÀ öPõkzuõº. ÷\º ö£õß. A¸nõ\»®
][PÍz uø»ÁºP÷Íõk JßÖ ÷\º¢x Aµ]¯À AvPõµzøu C»[øP¯º
ö£ØÖU öPõÒÁuØPõP 1919 CÀ C»[øP ÷u]¯ \[Pzøu E¸ÁõUQ AuØSz
uø»ø© uõ[Qa ö\¯Ø£mhõº.

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 55
 Cì»õª¯ \©¯ ©Ö©»ºa]
ö£Ízu, C¢x ©Ö©»ºa]USa \©©õP C¢|õmk •ì¼® ©UPÎøh÷¯²®
\©¯, P»õ\õµ ©Ö©»ºa] HØ£mhx. AuØSz uø»ø© uõ[Q¯Áº AÔbº
G®. ]. ]zvö»¨ø£ AÁºPÍõÁº. 1883 CÀ GQ¨x |õmi¼¸¢x |õkPhzu¨
£mk C[S Á¢u Kµõ¤ £õåõ, Cì»õª¯ ©Ö©»ºa] C¯UPzvØS¨ £UP
xøn¯õPa ö\¯Ø£mhõº.

AÔbº G®. ]. ]zv ö»¨ø£

•ì¼® ©UPÎøh÷¯ PÀ ©Ö©»ºa]ø¯ HØ£kzx
Áx® B[Q»zøu²® Aµ¤ø¯²® PØ£uØS AÁºPøÍ
FUS¨£x® AÔbº ]zvö»¨ø£°ß •UQ¯
÷|õUP©õP C¸¢ux. AÁº 1882 CÀ •ì¼® ÷|\ß GÝ®
ö£¯›À £zv›øP JßøÓ²® ¤µ_›zuõº. ¤ßÚº
AßÚõµx ÁÈPõmku¼À •ì¼® ©õnÁºPÐUPõP
öPõÊ®¦ \õîµõ PÀ¿› Bµ®¤UP¨£mhx. •ì¼®
PÐøh¯ PÀÂø¯ •ßöÚkzxa ö\ÀÁuØPõP •ì¼®
PÀÂa \ø£ GßÓ Aø©¨ø£z ÷uõØÖÂzuõº. ¦vuõP
GÊ¢u PÀÂz ÷uøÁUS HØÓ ÂuzvÀ ©zµéõ GßÝ®
]zv ö»¨ø£
\©¯ £õh\õø»Pøͨ ¦Úµø©¨¦a ö\´uõº.
£õh¡ÀPøͲ® \©¯ ¡ÀPøͲ® GÊv öÁΰmhõº. CßÖ Psi |P›À
C¯[S® ]zvö»¨ø£ ©Põ Âzv¯õ»¯® AßÚõµx ÷\øÁø¯ {øÚÄTº¢u
Ásn® EÒÍx.

]zvö»¨ø£ AÁºPÎß ¤ßÚº j. ¤. áõ¯õ AÁºPÒ

•ì¼®PÎß PÀÂ |hÁiUøPPøÍ •ßöÚkzxa
ö\ÀÁvÀ AUPøÓ²hß Dk£mhõº. AÁº öPõÊ®¦
\õîµõ PÀ¿›°ß Av£µõP¨ £o¯õØÔ AuøÚ
Áͺzöukzuõº. C»[øP°ß £À÷ÁÖ ¤µ÷u\[
Pξ® •ì¼® ©õnÁºPÐUPõP¨ £õh\õø»PøÍ
Aø©¨£vÀ •ßÛßÖ ö\¯Ø£mh AÁº, Aµ]¯À
xøÓ°¾® Dk£mk C»[øP°ß •u»õÁx
Aø©a\µøÁ°¾® Ch®ö£ØÓõº.
i.¥. áõ¯õ

ö\¯Ø£õk
ö£Ízu, C¢x, Cì»õª¯ ©Ö©»ºa] C¯UPz uø»ÁºPÎß ö£¯º
PøͲ® AÁºPÎß £oø¯²® AmhÁøn¨£kzxP.

56 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
 4

AÔ•P®
Psi Cµõa]¯® 1815 B® BsiÀ ¤›zuõÛ¯›ß Á\©õÚx •uÀ, 1948
B® BsiÀ C»[øP _u¢vµ® ö£Ö® Áøµ°»õÚ 133 Á¸h[PÒ •Ê
C»[øP²® ¤›zuõÛ¯›ß Bm]US Em£mi¸¢ux. A¨÷£õx ¤›zuõÛ¯µõÀ
Põ»zvØSU Põ»® Aµ]¯À ¯õ¨¦a ^ºv¸zu[PÒ £» C¢|õmiÀ AÔ•P¨
£kzu¨£mhÚ. GÛÝ® Aa^ºv¸zu[PÍõÀ v¸¨v¯øh¯õu C»[øP¯º,
Bm] |hÁiUøPPÎÀ u®ªh® Ti¯ AvPõµ[PøÍU øP¯ÎUS®£i ÷Põ›,
›ÁõÚ ÷£õµõmh[PÎÀ Dk£mhÚº. 1948 B® BsiÀ Bm] AvPõµzøu
C»[øP¯º ö£ØÖU öPõÒÁuØS A¨÷£õµõmh[P÷Í Põµn[PÍõS®.
¤›zuõÛ¯º, C¢|õmiÀ AÔ•P¨£kzv¯ Aµ]¯À ¯õ¨¦a ^ºv¸zu[PЮ
C»[øP¯›ß ÷£õµõmh[PÒ öuõhº£õÚ Âh¯[PЮ £ØÔ C¨£õhzvÀ
ÂÍUP¨£mkÒÍÚ.

1815B® Bsi¼¸¢x ¤›zuõÛ¯ BÐ|ºPÒ C»[øP°ß Bm] |hÁiU

øPPøÍ ÷©ØöPõÒЮ÷£õx Aµ\õ[PzvØS Á¸©õÚzøuÂh ö\»Ä
AvP›zxUöPõsk ö\ßÓx. CuÚõÀ C»[øP BÐ|ºPÐUS C¢|õmiß
ö\»ÄPøÍ Dkö\´xöPõÒÐÁuØPõP¨ ¤›zuõÛ¯ Aµ]h® £n® ö£ØÖU
öPõÒÍ ÷Ási¯ ÷uøÁ C¸¢ux. Si÷¯ØÓ |õk JßÔß ÷uøÁUPõP
öuõhº¢x® £n® ö\»ÂkÁuØS¨ ¤›zuõÛ¯ Aµ]ØS ¸¨£®
C¸UPÂÀø». BøP¯õÀ C¢|õmiß {ø»ø©ø¯ AÁuõÛzxz ÷uøÁ¯õÚ
B÷»õ\øÚPøÍ ÁÇ[SÁuØPõPU Si÷¯ØÓ |õkPÎß ö\¯»õ͵õÀ,
h¤Ò². G®. â. ÷PõÀ¦×U (ÂÀ¼¯® ö©Põ¤ß ÷áõºä ÷PõÀ¦×U) AÁºPÒ
C»[øPUS Aݨ¤ øÁUP¨£mhõº. 1829 B® BsiÀ C[S Á¢u AÁ›h®,
C¢|õmiß Aµ]¯À, ö£õ¸Î¯À ö\¯Ø£õkPÒ öuõhº£õP Bµõ´¢uÔ²®
ö£õÖ¨¦ øP¯ÎUP¨£mi¸¢ux. C»[øP°À AUPõ»zvÀ {»Â¯
}v©ßÓ ©ØÖ® \mh |hÁiUøP öuõhº£õP¨ £›^¼zx B÷»õ\øÚPøÍ
•ßøÁ¨£uØPõP Si÷¯ØÓ |õkPÎß ö\¯»õ͵õÀ \õºÒì Ga. P©µß
{¯ªUP¨£mhõº. AÁº 1830 CÀ C[S Á¢uõº. ÷PõÀ¦×U BønUSÊÂß
B÷»õ\øÚPøÍ Ai¨£øh¯õPU öPõs÷h Aµ]¯À ^ºv¸zu® 1833 B®
BsiÀ ¤›zuõÛ¯ Aµ\õÀ G©x |õmiÀ AÔ•Pg ö\´¯¨£mhx. Cx
÷PõÀ¦×U ^ºv¸zu[PÒ GÚ¨£mhx. P©µÛß B÷»õ\øÚUS Cn[P
}v©ßÓ •øÓ²® ©Ö^µø©UP¨£mhx.
'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 57
 ÷PõÀ¦×U ^ºv¸zu[PÎß •UQ¯©õÚ A®\[PÒ

÷PõÀ¦×U ^ºzv¸zu[PÎß RÌ C¢|õmiß Aµ]¯À, ö£õ¸Î¯À xøÓP

ÎÀ •UQ¯ ©õØÓ[PÒ HØ£mhÚ. AÁØÖÒ ]» Á¸©õÖ :
� \mhÁõUPU PÇP®, \mh {¸ÁõPU PÇP® Gß£Ú Aø©UP¨£mhÚ.
� Psi Cµõa]¯•® Pøµ÷¯õµ¨ ¤µ÷u\[PЮ JßÔønUP¨£mk, J÷µ
Bm] •øÓ°ß RÌU öPõskÁµ¨£mhx.
� |õk I¢x ©õPõn[PÍõP¨ ¤›UP¨£mhx.
� Pmhõ¯ Cµõ\Põ›¯ •øÓø© JÈUP¨£mhx.
� Aµ]ß ÁºzuP HP÷£õP •øÓø© APØÓ¨£mhx.

\mhÁõUPU PÇP•® \mh {¸ÁõPU PÇP•® Aø©UP¨£mhø© SÔ¨¤hzuUP

J¸ Âh¯©õS®. ÷PõÀ¦×U BønUSÊ C¢|õmiØS Á¸øP u¸øP°À,
C»[øP°ß BÐ|º AÍÄUPvP©õÚ AvPõµ[PøÍU öPõsi¸¢uõº. Ax
ö£õx ©UPÎß _u¢vµzvØS Cøhg\»õÚx GÚU P¸v¯ BønUSÊ,
BÐ|›ß AvPõµ[PøÍU SøÓ¨£uØPõP Ca\ø£PøÍ Aø©¨£uØS B÷»õ
\øÚ ÁÇ[Q¯x.

1833 B® Bsk Bµ®¤UP¨£mh \mhÁõUPU PÇP® 15 ÷£øµ A[PzuÁºPÍõPU

öPõsi¸¢ux. AÁºPÐÒ 9 ÷£º Ezv÷¯õP \õº¦ÒÍ AÀ»x £uÂ
AvPõµzvøÚU öPõsk {¯©Ú® ö£Ø÷ÓõµõÁº. Gg]¯ 6 ÷£¸® Ezv÷¯õP
\õº£Ø÷Óõº. I÷µõ¨¤¯º ‰Á¸® £Ó[Q¯º, ][PÍÁº, uªÇº GߣÁºPÐUPõP
u»õ JÆöÁõ¸Áº Ãu® ‰Á¸©õP BÖ ÷£º {¯ªUP¨£mhÚº. Ezv÷¯õP\õº
£Ø÷Óõøµ {¯ªUS® AvPõµ® BÐ|¸US ÁÇ[P¨£mi¸¢ux.

\mhÁõUPU PÇP® 15

Ezv÷¯õP \õº¦Ò÷Íõº 09 Ezv÷¯õP \õº£Ø÷Óõº 06

I÷µõ¨¤¯º ][PÍÁº uªÇº £Ó[Q¯º

03 01 01 01

58 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
\mhÁõUPU PÇPzvØS Ezv÷¯õPa \õº£ØÓ A[PzuÁºPÒ CÚŸv¯õP {¯ªU
P¨£mhø©¯õÀ, Cx CÚÁõ›¨ ¤µv{vzxÁ •øÓ GÚ¨£mhx. C®•øÓ
GvºPõ» C»[øP°À £õuP©õÚ ÂøÍÄPøÍz ÷uõØÖÂUPU Põµn©õ°ØÖ.

\mhÁõUPU PÇPzvÀ Ezv÷¯õP \õº£Ø÷Óõøµ Âh, Ezv÷¯õP \õº¦ÒÍÁºPÒ

ö£¸®£õßø©÷¯õµõ´ C¸¢uø©¯õÀ, ö£õx ©UPøͨ ¤µv{vzxÁ¨£kzv¯
Ezv÷¯õP \õº£Ø÷ÓõºPÎh® ÷£õv¯ AvPõµ® Põn¨£hÂÀø». Ezv÷¯õP
\õº£ØÓÁºPøÍ {¯ªUS® AvPõµ® BÐ|›h® øP¯ÎUP¨£mk C¸¢u
ø©¯õÀ u©USa \õº£õÚÁºPøÍ÷¯ AuØS {¯ªUPUTi¯uõ°¸¢ux. CuÚõÀ
Ca\ø£ BÐ|¸US \õº£õÚ JßÓõP C¸¢x Á¢ux.

1833 CÀ Aø©UP¨£mh \mh {¸ÁõPU PÇPzvØS Si÷¯ØÓ |õmka ö\¯»õͺ,

vøÓ÷\› |õ¯P®, PnUPõͺ |õ¯P®, {» AÍøÁz vønUPÍz uø»Áº,
öPõÊ®¦ _[Pz vønUPÍz uø»Áº ÷£õß÷Óõº Ch®ö£Ó ÷Áskö©ßÖ
÷PõÀ¦×U B÷»õ\øÚ ÁÇ[Q°¸¢uõº. Ca\ø£ Aø©UP¨£mhø©¯õÀ {v
öuõhº£õP BÐ|¸US C¸¢u Ti¯ AvPõµ® ©mk¨£kzu¨£mhx. CuØS
Aø©¯ ÁµÄ & ö\»Ä öuõhº£õÚ wº©õÚ[PøÍ ÷©ØöPõÒЮ÷£õx {¸ÁõPU
SÊÂÚ¸hß P»¢xøµ¯õh BÐ|º £oUP¨£mhõº. \mh {¸ÁõPU PÇPzvß
wº©õÚ[PøÍ {øÓ÷ÁØÖÁuØS BÐ|º Phø©¨£mi¸UPÂÀø». B°Ý®
AÆÁõ÷»õ\øÚPøÍ HØÖU öPõÒÍõuÂhzx AÁº Si÷¯ØÓ |õkPÐUS¨
ö£õÖ¨£õÚ ö\¯»õÍ›h® AÝ©vø¯¨ ö£ØÖUöPõÒÍ ÷Ási°¸¢ux.

I÷µõ¨¤¯›ß ÷£õµõmh®
÷PõÀ¦×U ^ºv¸zu[PÎß ]Ø]» A®\[PøÍ ©õØÔ Aø©zxU öPõÒЮ
÷£õµõmh® JßøÓ •uß•u¼À öuõh[Q÷¯õº C¢|õmiÀ ÁõÌ¢u I÷µõ¨¤¯
ÁoPºPÍõÁº. CÁºPøͨ ¤µv{vzxÁ¨£kzua \mhÁõUPU PÇPzvÀ
Ezv÷¯õP \õº£ØÓ ‰Áº {¯ªUP¨£mi¸¢uÚº. C¢|õmiÀ ö£¸¢÷uõmhz
xøÓ°À Dk£mi¸¢u I÷µõ¨¤¯ºPÐUSz ÷uõmhzxøÓUPõÚ ö£¸¢öu¸UPÒ,
¦øP°µu¨ £õøuPÒ, EmPmhø©¨¦ Á\vPÒ GߣÁØøÓ ÷©®£kzu
÷Ási¯ ÷uøÁ C¸¢ux. GßÓõ¾® Bµ®£ Põ»zvÀ \mhÁõUPU PÇPzvØS
{¸ÁõP AvPõµ® øP¯ÎUP¨£hõø©¯õÀ {vø¯ JxURk ö\´x öPõÒÁx
]µ©©õÚuõ°¸¢ux. Az÷uõk \mhÁõUPU PÇPzvÀ Ezv÷¯õP \õº£Ø÷Óõº
]Ö£õßø©÷¯õµõP C¸¢uø© AÁºPøÍ Av¸¨v Aøh¯a ö\´v¸¢ux.
Ezv÷¯õP \õº£ØÓ A[PzuÁºPÒ ÁõUS›ø©°ß ‰»® öu›Äö\´¯¨£hõx,
BÐ|º ‰»® {¯ªUP¨£kÁx öuõhº£õPÄ® Av¸¨v¨£mhÚº. CÁØøÓ
Aøh¢x öPõÒÁuØPõP I÷µõ¨¤¯ •u½mhõͺPÒ Áøµ¯ÖUP¨£mh
AÍÂÀ ÷©ØöPõsh ÷£õµõmh[PÒ \mhÁõUPU PÇPzvÀ ÷PÒ ÷Pm£x,
B÷»õ\øÚPøÍa \©º¨¤¨£x, £zv›øPPÎÀ PÁÚ±º¨¦U PmkøµPøÍ
GÊxÁx, ÷£õµõmh[PøÍ ÷©ØöPõÒÁuØPõÚ Aø©¨¦PøÍz ÷uõØÖ¨£x
GߣÚøÁ¯õS®.

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 59
 ÷u\¨£h® 4.1 ÷PõÀ¦×U ^ºzv¸zuzvØS Aø©¯ C»[øP I¢x
©õPõn[PÍõP¨ ¤›UP¨£mh Âu®

60 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
÷áõºä ÷ÁõÀ AÁºPÎß uø»ø©°À 1865 B® BsiÀ C»[øP¯º
\[Pzøu ÷uõØÖÂzxU öPõshø© I÷µõ¨¤¯õÂÀ {»Â¯ Aø©¨¤ØS
Kº Euõµn©õS®. C¨÷£õµõmh[PÍõÀ 1889 CÀ \mhÁõUPU PÇPzvÀ
Ezv÷¯õP \õº£Ø÷Óõ›ß öuõøP GmhõP AvP›UP¨£mhx. •ì¼®PÐUS®
Psia ][PÍÁ¸US® C¸ ¤µv{vPÒ {¯©Ú® ö£ØÓÚº. I÷µõ¨¤¯›ß
÷£õµõmh[PÎß ÷|õUP® {¸ÁõP AvPõµ[PøÍ C»[øP¯º ö£ØÖU öPõÒÁx
AÀ»õÂiÝ®, C»[øP¯ºPÒ •ß©õv›ö¯õßøÓ¨ ö£ØÖU öPõÒÐÁuØS
C¨÷£õµõmh[PÒ ÁÈPõmiÚ.

4.2 1910 B® Bska ^ºv¸zu[PЮ AuØPõÚ ¤ßÚo²®

C»[øP ©zv¯uµ ÁºUPzvÚ›ß ÷Põ›UøP

÷PõÀ¦×UQß ^ºv¸zu[PÎÚõÀ 19 B® ¡ØÓõsiÀ C¢|õmiß \‰P,
ö£õ¸Íõuõµ Âh¯[PÎÀ ö£¸©õØÓ[PÒ HØ£mhÚ. Auß Gvöµõ¼¯õP
20 B® ¡ØÓõsiß Bµ®£z÷uõk, £øǯ ¤µ¦zxÁ ÁºUP® ©øÓ¢x, ¦v¯
©zv¯uµ ÁºUP® JßÖ ÷uõØÓ® ö£ØÓx. 1833 CÀ C¸¢x Ph¢u 70 Bsk
Põ»PmhzvÝÒ HØ£mh \‰P, ö£õ¸Íõuõµ ©õØÓ[PÐUS Cø¯£õP Aµ]¯À
xøÓ°À ©õØÓ[PÒ HØ£hÂÀø». CuÚõÀ C»[øP ©zv¯ uµ ÁºUPzvÚº
©ÚUSøÓ÷¯õk C¸¢uø©¯õÀ 1908 & 1909 B® BskPÎÀ AÁºPÒ,
Aµ]¯À ¯õ¨¦a ^ºv¸zu® JßÖ C¢|õmiØSz ÷uøÁ GÚU ÷Põ›UøPPøÍ
•ßøÁzuÚº.
1908 B® Bsk iö\®£º ©õu® ÷á®ì ¥›ì AÁºPÍõÀ, C»[øPUS Aµ]¯À
¯õ¨¦a ^ºzv¸zu® JßÔß ÷uøÁ öuõhº£õÚ ÷Põ›UøP JßÖ Si÷¯ØÓ
|õkPÎß ö\¯»õÍ›h® øP¯ÎUP¨£mhx. AuøÚz öuõhº¢x CßÝ® £»
C¯UP[PЮ CÆÁõÓõÚ ÷Põ›UøPPøÍ •ßøÁzuÚ. Pøµ|õmk
EØ£zv¯õͺ \[P®, ]»õ£a \[P®, ¯ǫ̃£õna \[P® ÷£õßÓÚ CÆÁõÓõÚ
C¯UP[PÐUS Euõµn[PÍõS®. CÁØÔß •UQ¯©õÚ ]» ÷Põ›UøPPÒ
Á¸©õÖ :
™™ \mhÁõUPU PÇPzvÀ Ezv÷¯õP \õº£Ø÷Óõ›ß
A[PzxÁzøu AvP›zuÀ.
™™ CÚÁõ›¨ ¤µv{vzxÁ •øÓø¯ }USuÀ.
™™ ¤µ÷u\Áõ› ¤µv{vzxÁ•øÓU÷PØ£ ÁõUS
›ø© ‰»® JÆöÁõ¸ ©õPõnzvØS® ¤µv
{vPøÍz öu›Ä ö\´uÀ.
™™ \mhÁõUPU PÇPzvß AvPõµ[PøÍ AvP›zuÀ.

E¸ 4.1 ÷á®ì ¥›ì

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 61
 A¨÷£õøu¯ C»[øP BÐ|µõÚ öíßÔ ©UP»®, C»[øP¯›ß ÷Põ›UøPUS
Gvº¨¦z öu›Âzuõº. ÷Põ›UøPPøÍ •ßøÁUS® |£ºP÷Íõ C¯UP[P÷Íõ
ö£õx©UPøÍ ¤µv{vzxÁ¨£kzuõuÁºPÒ GßÓ Áõuzøu AÁº •ß
øÁzuõº. ÷©ØSÔ¨¤mh Aµ]¯À ¯õ¨¦a ^ºv¸zuzvß ÷uøÁ öuõhº£õP
E¸ÁõQ Á¢xÒÍ uºUP Ÿv¯õÚ P¸zxUPøÍ {µõP›¨£uØSU Si÷¯ØÓ |õmka
ö\¯»PzuõÀ C¯»ÂÀø». ÷PõÀ¦×UQß Aµ]¯À ¯õ¨¦ 75 BskPÒ
£øÇø©¯õÚ£i¯õÀ, ¦v¯ ^ºv¸zu® AÁ]¯©õÚx Gߣøu Si÷¯ØÓ
|õmk ö\¯»P AvPõ›PЮ HØÖU öPõshx ÷£õÀ öu›QßÓx. CuØPø©¯
1910 |Á®£º ©õuzvÀ ¦v¯ ^ºv¸zuzøu ÁÇ[SÁuõP Si÷¯ØÓ |õkPÎß
ö\¯»õͺ öu›Âzuõº. A¨÷£õøu¯ BÐ|º öíßÔ ©UP»® AÁºPÎß
B÷»õ\øÚ¨£i, Si÷¯ØÓ |õkPÎß ö\¯»õͺ S× ¤µ¦ AÁºPÎß
vmhzvߣi, Ca^ºv¸zu® ÷©ØöPõÒͨ£mhø©¯õÀ Cx S× & ©UP»®
^ºv¸zu® GÚ¨ ö£¯º ö£ÖQßÓx.
S× & ©UP»® Aµ]¯À ¯õ¨¦a ^ºv¸zu® 1910
B® Bsi¼¸¢x |øh•øÓUS Á¢u CÆÁµ]¯À ¯õ¨¦a ^ºv¸zuz
1912
vߣi, \mhÁõUPU PÇPzvß A[PzuÁº öuõøP 21 BP AvP›UP¨£mhx.
Ezv÷¯õP \õº¦ÒÍ 11 ÷£¸® Ezv÷¯õP \õº£ØÓ 10 ÷£¸® A[PzxÁ®
ö£ØÓÚº. Ezv÷¯õP \õº£ØÓ 10 ÷£›À 6 ÷£º {¯©Ú® ö£ØÓÚº. Gg]¯
|õÀÁ›À I÷µõ¨¤¯º C¸Á¸® £Ó[Q¯º J¸Á¸® £izu C»[øP¯º J¸Áº
GÚ Áøµ¯ÖUP¨£mh ÁõUS›ø© ‰»® öu›ÁõQÚº.

1910 \mhÁõUPU PÇP® : 21

Ezv÷¯õP \õº¦Ò÷Íõº Ezv÷¯õP \õº£Ø÷Óõº

11 10

Áøµ¯ÖUP¨£mh {¯©Ú®
ÁõUS›ø© 04 06

I÷µõ¨¤¯º £Ó[Q¯º £izu C»[øP¯º

02 01 01

62 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
S× & ©UP»® ^ºzv¸zuzvß •UQ¯ A®\[PÒ :
� \mhÁõUPU PÇPzvØS •uß•øÓ¯õP ÁõUS›ø© ‰»® ¤µv{vPÒ
öu›Ä ö\´¯¨£mhø©.
� C»[øP¯¸UPõP PÀ PØÓ ¤µv{v J¸Áº öu›Äö\´¯¨£mhø©.
� öuõhº¢x® Ezv÷¯õP \õº£Ø÷Óõ÷µ ö£¸®£õßø©÷¯õµõ´ C¸¢uø©.
Ca^ºv¸zu[PÎߣi \mhÁõUPU PÇPzvØS¨ ¤µv{vPÒ ÁõUS›ø© ‰»®
öu›Äö\´¯¨£mhø© ªP •UQ¯©õÚ Kº A®\©õS® GßÓõ¾® ÁõUPõÍ
µõÁuØS £õÀ, PÀÂ, ö\õzx uøPø©PÒ ÷uøÁ¨£mhø©¯õÀ, AÁºPÎß
öuõøP ªPÄ® SøÓÁõP C¸¢ux. 1912 B® Bsk •u»õÁx ÷uºu¼ß ‰»®
PÀÂPØÓ C»[øP¯›ß ¤µv{v¯õP ÷\º. ö£õßÚ®£»® Cµõ©|õuß öu›Ä
ö\´¯¨£mhõº.
©x JȨ¦ C¯UP® 1912 & 1915
Aµ]¯À ¯õ¨¦a ^ºzv¸zuzvÀ C»[øP¯›ß ÷Põ›UøPPÒ {øÓ÷ÁØÓ¨
1910
£mi¸UPÂÀø». CuÚõÀ ©zv¯uµ ÁºUPzvÚ›øh÷¯ ©ÚUSøÓ {»Â
Á¢ux. C÷u ÷ÁøÍ°À 1912 B® Bsk Aµ\õ[PzuõÀ ©x£õÚ\õø»PøÍ
Aø©¨£uØS AÝ©v¯ÎUS® ¦v¯ \mhö©õßÖ ¤Ó¨¤UP¨£mhø©¯õÀ
AuøÚ Gvºzx ©x JȨ¦ C¯UP® Bµ®¤UP¨£mhx.

¤›zuõÛ¯›ß Bm]°ß÷£õx C»[øP°À ©x£õÁøÚ AvP›zxa ö\ß

Óø©¯õÀ \©¯ ©Ö©»ºa] C¯UPzvÞ÷h ©x JȨ¦ C¯UP® E¸ÁõÚ Âu®
‰ßÓõ® £õhzvÀ ÂÁ›UP¨£mkÒÍx. ©x JȨ¦ C¯UPzvß ÷|õUP®
©xÂÚõÀ ÂøͲ® wø©PøÍ ÂÍUQ, ©UPøÍ Av¼¸¢x «m£÷u¯õS®.
GßÓõ¾® 1912 CÀ ©x JȨ¦ C¯UP¨ ÷£õµõmh® Aµ\õ[Pzvß ©xÁ›U
öPõÒøPUS GvµõP ÷©ØöPõÒͨ£mhx. 1910 B® Bsk ^ºzv¸zuzvÚõÀ
u©x ÷Põ›UøPPøͨ ö£Ó •i¯õx C¸¢u ©zv¯uµ ÁºUPzvÚ÷µ CƯU
PzvØSz uø»ø© uõ[Qa ö\¯Ø£mhÚº. CuÚõÀ ©x JȨ¦¨ ÷£õµõmh®,
Aµ]¯À ußø©²hßTi¯ Kº C¯UP©õP ©õØÓ•ØÓx. A®©x JȨ¦
C¯UPzvß •UQ¯©õÚ ]» £s¦PÒ Á¸©õÖ,

� Aµ\õ[Pzvß ©xÁ›U öPõÒøPUS GvµõP¨ ö£õx ©UPÎß A¤¨¤µõ¯zøu

E¸ÁõUP •¯Ø]zuø©.
� ©zv¯uµ ÁºUPzvÚµõÚ B[Q»® PØÓÁºPЮ \©¯, P»õ\õµ ©Ö©»ºa]
C¯UPzvÚ¸® J÷µ öPõÒøP Ai¨£øh°À ö\¯Ø£mhø©.
� öPõÊ®¤À ©zv¯ ©x JȨ¦a \ø£ JßøÓ Aø©zx, |õk §µõÄ® Auß
QøÍPøÍz ÷uõØÖÂzx JßÔøn¢u Áø»¯ø©¨¦ JßøÓ E¸ÁõUQU
öPõshø©.
� ©x JȨ¦ C¯UP ÷©øhPÎÀ Aµ\õ[Pzvß ö\¯Ø£õkPÒ Â©º]U
P¨£mhø©.
'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 63
 CƯUPzvß ö\¯Ø£õmhõÀ, ]» ¤µ÷u\[PÎÀ
©xa\õø»PÒ ‰h¨£h ¦v¯ ©xa\õø»PøÍ
Aø©¨£uØS Ch[Pøͨ ö£ØÖU öPõÒÁx® ]µ©
©õP C¸¢uöuÚ AÔUøPPÒ TÖQßÓÚ. CÆÁõÖ
CƯUPa ö\¯Ø£õkPÒ öÁØÔ ö£ØÓuÚõ¾®
©x JȨ¦ C¯UPzvÞhõP ©UPÒ C¯UP Ÿv¯õP
JßÖ£mhuÚõ¾® ©x JȨ¦ C¯UP ÷©øhPÎÀ
Aµ\õ[P® ©º]UP¨£mhuÚõ¾® AƯUPzøuU
Pmk¨£kzxÁuØS Aµ\õ[P® \¢uº¨£zøu Gvº£õºz
v¸¢ux. CuØQøh°À 1915 B® Bsk Psi¨
£Sv°À ][PÍ •ì¼® ©UPÎøh÷¯ ÷©õuÀ JßÖ E¸ 4.2. j.¥. á¯v»P
HØ£mhx. Ax ][PÍ •ì¼® CÚUP»Áµ® GÚ
AøÇUP¨£kQßÓx. ÷©õuÀ £µÄÁuØS Ch©Îzu Aµ_ Aøu J¸ \¢uº¨£
©õP¨ £¯ß£kzv ©x JȨ¦ C¯UPzøu Pmk¨£kzu •¯ßÓx. öuõhº¢x,
AhUS •øÓø¯¨ ¤µ÷¯õQzx Czuø»ÁºPÒ £»¸® øPxö\´¯¨£mh÷uõk,
][Pͨ £zv›øPPÒ £»Ä® ¤µ_µ©õPõx uøhö\´¯¨£mhÚ. CÆÁõÓõÚ
AhUS •øÓPÍõÀ ©x JȨ¦a ö\¯Ø£õkPÒ •hUP¨£mhÚ. GßÓõ¾® ©x
JȨ¦ C¯UPzvÞhõP Aµ]¯¾US Á¢u GL¨. Bº. ÷\Úõ|õ¯UP, j. Gì.
÷\Úõ|õ¯UP, ÷\º j. ¥. á¯v»P ÷£õßÓ uø»ÁºPÒ ¤ØPõ»zvÀ ÷u]¯z
uø»ÁºPÍõP¨ ö£¯ºö£ØÓÚº.
C¢v¯z ÷u]¯ C¯UPzvß uõUP®
19 B® ¡ØÓõshõS®÷£õx C»[øPø¯¨ ÷£õß÷Ó C¢v¯õ¾® ¤›zuõ
Û¯›ß BvUP® ÷©÷»õ[Q C¸¢ux. CÆÁõÖ ¤›zuõÛ¯›ß Si÷¯ØÓ©õPz
vPÌ¢u C¢v¯õ¾® C¸£uõ® ¡ØÓõshõS®÷£õx \UvÁõ´¢u ÷u]¯
C¯UP® JßÖ E¸ÁõÚx. 1885 B® Bsk C¢v¯z uø»ÁºPÒ u©x
÷£õµõmhzøu •ßöÚkzuÚº. C¨÷£õµõmhzuõÀ 1918 B® BshÍÂÀ
C»[øPø¯ Âh •Ø÷£õUPõÚ Aµ]¯À ¯õ¨¦a ^ºv¸zuzøu C¢v¯õÂØS
ÁÇ[SÁuØS ¤›zuõÛ¯ Bm]¯õͺPÒ |hÁiUøPø¯ ÷©ØöPõshÚº.
_÷µ¢vµ|õz £Úºâ, £õ»P[Põuµ v»Pº, ©Põz©õ Põ¢v, áÁPº»õÀ ÷|¸
÷£õßÓ uø»ÁºPÒ ¤›zuõÛ¯¸US GvµõÚ ÷£õµõmh[PÎÀ C¢v¯ ©UPÎß
£[PΨø£¨ ö£ØÖU öPõsk _¯µõ䯮 AÀ»x _u¢vµzøu¨ ö£ØÖU
öPõÒÁuØSU Pkø©¯õÚ ÷£õµõmh[PøÍ
÷©ØöPõshÚº. ©Põz©õ Põ¢v, áÁPº»õÀ
÷|¸ ÷£õßÓ uø»ÁºPÒ C»[øPUS Á¢x
C¢|õmk ©UPÐUS Eøµ¯õØÔÚº. ©Põz©õ
Põ¢v 1927 CÀ C»[øPUS Á¢x ]» |õmPÒ
u[Qa ö\ßÓõº.

C¢v¯ _u¢vµ¨ ÷£õµõmhzvß uõUP® E¸ 4.3 ©Põz©õ Põ¢v

C»[øP°¾® Gvöµõ¼zux. ¤›zuõÛ¯õ
64 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
ÄUS •øÓ¨£õmk ©ÝUPøÍ •ßøÁzuÀ, Si÷¯ØÓ |õmka ö\¯»õ͸hß
÷£a_ Áõºzøu |hõzxuÀ ÷£õßÓ |hÁiUøPPÒ •UQ¯©õÚ Aµ]¯À
^ºv¸zu[PøÍ Aøh¢x öPõÒÁuØS ÷£õv¯uõ´ Cßø©ø¯ C¢|õmkz
uø»ÁºPÒ ÂÍ[QU öPõshÚº. AuØQn[P 1915 B® Bsiß
¤ßÚº ªPÄ® JÊ[Pø©UP¨£mh C¯UP[PÒ ‰»©õPz u©x ÷£õµõm
h[PøÍ •ßöÚkzxa ö\ÀÁuØS C¢|õmkz uø»ÁºPÒ ö\¯Ø£mhÚº.

C»[øP ÷u]¯ \[P®

1915B® BsiÀ ][PÍ & •ì¼® P»Áµ® Ch®ö£ØÓ \¢uº¨£zvÀ
CµõqÁa \mhzøu¨ ¤µ÷¯õQzx, ©UPøÍ AhUQ¯ø©¯õÀ {¸ÁõP
|hÁiUøPPÎÀ C»[øP¯¸USU Ti¯ AvPõµzøu¨ ö£ØÖU öPõÒЮ
÷uøÁ AvPÍÂÀ Enµ¨£mhx. GßÓõ¾® 1919 Áøµ C¢|õmiÀ Aµ]¯À
÷£õµõmh[PøÍ •ßöÚk¨£uØPõÚ ö£õxÁõÚ Aø©¨¦ JßÖ E¸ÁõQ
C¸UPÂÀø». CxÁøµ ]Ô¯ Aø©¨¦UPÒ £»Ä® Põn¨£mh ÷£õv¾®
AÁØÓõÀ \Uv Áõ´¢u •øÓ°À SµÀ Gʨ£ •i¯ÂÀø». CuÚõÀ
AxÁøµ C¸¢u Aø©¨¦PøÍ JßÖ£kzv 1919 iö\®£›À C»[øP
÷u]¯ \[P® Aø©zxUöPõÒͨ£mhx. 1915 Cß ¤ßÚº C¢|õmk Aµ]¯À
÷£õµõmh C¯UPzvß •ßÚoz uø»ÁºPÎÀ J¸ÁµõÚ ÷\º. ö£õßÚ®£»®
A¸nõ\»®, C»[øPz ÷u]¯ \[Pzvß •u»õÁx uø»ÁµõPz öu›Ä
ö\´¯¨£mhõº. C¢÷|µzvÀ Aµ]¯À ö\¯Ø£õkPÎÀ PÁÚ® ö\¾zv¯
\P» C¯UP[PЮ ÷u]¯ \[Pzvß uø»ø©°À IUQ¯•ØÓÚ. Aµ]¯À
AvPõµzøu C»[øP¯º Á\¨£kzvU öPõÒÁuØPõP £»ªUP ÷£õµõmh[PøÍ
|hzxÁuØPõPz ÷u]¯ \[Pzøuz ÷uõØÖÂzxU öPõshÚº. ö£õxÁõÚ
÷|õUShß ö\¯Ø£kÁuØPõP ][PÍ, uªÌ, •ì¼®PÒ A[P® ÁQUQßÓ
£À÷ÁÖ C¯UP[PЮ ÷u]¯ \[P® GßÓ J÷µ Aø©¨¤ß RÌ JßÖ£mhø©,
C¢|õmiß Áµ»õØÔß •UQ¯©õÚ J¸ \¢uº¨£©õS®.

©Û[ Aµ]¯À ¯õ¨¦a ^ºv¸zu® & (1920)

S× & ©UP»® Aµ]¯À ¯õ¨¦a ^ºv¸zuzuõÀ v¸¨v¯øh¯õu C»[øP¯ºPÍõÀ
öuõhº¢x® •ßöÚkUP¨£mh ÷£õµõmh[PÍõÀ 1920 CÀ Ca^ºv¸zu®
ö£ØÖU öPõÒͨ£mhx. Ca^ºv¸zuzuõÀ \mhÁõUPU PÇPzvß A[PzuÁº
öuõøP 37 BP AvP›UP¨£mhx. AÁºPÐÒ 14 ÷£º Ezv÷¯õP \õº¦Ò÷Íõº
BÁº. Gg]¯ 23 ÷£¸® Ezv÷¯õPa\õº£Ø÷ÓõºPÍõS®. Ezv÷¯õP \õº£Ø÷Óõ›À
7 ÷£º BÐ|µõÀ {¯ªUP¨£mhÚº. Gg]¯ 16 ÷£¸® ¤µ÷u\Áõ›¨ ¤µv{vzxÁ
•øÓ°À Áøµ¯ÖUP¨£mh ÁõUS›ø© ‰»® öu›Äö\´¯¨£mhÚº.
Ezv÷¯õP \õº£Ø÷Óõº \mhÁõUPU PÇPzvÀ ö£¸®£õßø©°Úµõ°Ý®
•UQ¯©õÚ \¢uº¨£[PÎÀ BÐ|µõÀ {¯ªUP¨£mh 7 A[PzuÁºPЮ
Ezv÷¯õP \õº¦ÒÍ 14 ÷£¸hß ÷\º¢x öPõÒÍUTi¯ ¤ßÚo JßÖ
Põn¨£mhø©¯õÀ, \mhÁõUPU PÇPzvÀ BÐ|¸USa \õº£õÚ ö£¸®£õßø©
ÁõUSPøͨ ö£ÓUTi¯ {ø» C¸¢ux.
'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 65
 1920 ^ºzv¸zu®
\mhÁõUPU PÇP® 37

Ezv÷¯õP \õº¦Ò÷Íõº 14 Ezv÷¯õP \õº£Ø÷Óõº 23

{¯©Ú® 07 ÁõUS›ø©z öu›Ä 16

1920 Aµ]¯À ¯õ¨¦a ^ºv¸zuzvß •UQ¯©õÚ £s¦PÒ ]» R÷Ç uµ¨£mkÒ

ÍÚ.

� \mhÁõUPU PÇPzvÀ •uß•øÓ¯õP Ezv÷¯õP \õº£Ø÷Óõº ö£¸®

£õßø© ö£ØÓø©.
� ¤µ÷u\Áõ›¨ ¤µv{vzxÁ •øÓ AÔ•P©õÚøÁ.
� CÚÁõ›¨ ¤µv{vzxÁ® öuõhº¢x® Põn¨£mhø©.

Ca^ºv¸zuzuõ¾® BÐ|›ß AvPõµ[PÒ SøÓ¢xÂhÂÀø». C»[øP

÷u]¯ Põ[Qµêß ÷Põ›UøPPÒ PÁÛ¯õxÂh¨£mhx. CuÚõÀ C»[øPz
uø»ÁºPÒ öuõhº¢x® ÷£õµõmh[PøÍ •ßöÚkzuÚº. C»[øP ÷u]¯
\[P® Bµ®£zvÀ Ca^ºzv¸zu[PøÍ {µõP›¨£uØSU Th B¯zu©õQ¯x.
CuÚõÀ SÖQ¯ Põ»zvÝÒ CßÝö©õ¸ Aµ]¯À ¯õ¨¦ ^ºv¸zuzøu¨
ö£ØÖz u¸ÁuõP ÂÀ¼¯® ©Û[ BÐ|º ÁõUSÖv AÎzuõº. Auß
ö£Ö÷£ÓõP 1924 CÀ CßÝ® Kº Aµ]¯À ^ºv¸zu® Ch®ö£ØÓx. Ax
©Û[ & öhÁß寺 ^ºv¸zu® GÚ AÔ•P¨£kzu¨£mhx.

ö\¯Ø£õk
C»[øPz ÷u]¯ \[P® ÷uõßÖÁuØS ÁÈÁSzu PõµoPøÍz
öuÎÄ£kzxP.

66 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
1924 Aµ]¯À ¯õ¨¦a ^ºzv¸zu®
Ca^ºv¸zuzvߣi \mhÁõUPU PÇP A[PzuÁº öuõøP 49 BP AvP›U
P¨£mhx. AÁºPÐÒ Ezv÷¯õP \õº¦ÒÍ 12 ÷£¸® Ezv÷¯õP \õº£ØÓ 37
÷£¸® A[PzxÁ® ö£ØÓÚº. 37 ÷£›À 8 ÷£º BÐ|µõÀ {¯ªUP¨£mh÷uõk,
29 ÷£º ÁõUS›ø© ‰»® öu›Ä ö\´¯¨£mhø© •UQ¯©õÚ J¸ Âh¯©õS®.
Ezv÷¯õP \õº¦ÒÍ 12 ÷£¸hß {¯©Ú® ö£ØÓ 8 ÷£¸® JßÖ ÷\º¢uõ¾® öu›Ä
ö\´¯¨£mh 29 ÷£º C¸¢u£i¯õÀ AÁºPÒ \ø£°À ö£¸®£õßø©°ÚµõP
C¸¢uø© Ca^ºzv¸zuzvß ªP •UQ¯©õÚ A®\©õS®. Bm]ø¯U öPõsk
|hzx® ö£õÖ¨¦ BÐ|º Á\÷© J¨£øhUP¨£mi¸¢uõ¾® \mhÁõUPU
PÇPzvÀ ö£¸®£õßø© ¤µv{vzxÁ¨ £»® AÁ›h® Põn¨£hõø©¯õÀ,
A[S ©UPÒ ¤µv{vPÎß øPÁ\÷© AvPõµ® Põn¨£mhx. CuÚõÀ
Ca^ºv¸zu® AvPõµ•® ö£õÖ¨¦® ÷ÁÖ£kzu¨£mh Bm] •øÓ¯õPU
Põn¨£mhø©¯õÀ Bm] •øÓø¯U öPõsk |hzxÁvÀ ]µ©[PÒ HØ£mhÚ.
ÂÀ¼¯® ©Û[ AÁºPÐUS¨ ¤ÓS BÐ|µõP {¯©Ú® ö£ØÓ î³ QΣºm,
C¢{ø»ø¯U Si÷¯ØÓ |õmk ö\¯»PzvØS AÔÂzu£i¯õÀ, CuøÚ¨
£›^¼zx Aµ]¯À ¯õ¨¦z öuõhº£õÚ B÷»õ\øÚPøÍ ÁÇ[SÁuØPõP
öhõÚ‰º BønU SÊøÁ ¤›zuõÛ¯ Aµ_ {¯ªzux.

4.3 öhõÚ‰º Aµ]¯À ¯õ¨¦ & 1931

öhõÚ‰º ¤µ¦ uø»ø©°»õÚ BønUSÊ 1927 B® Bsk C»[øPUS
Á¢x, ©UPÎß P¸zxUPøͨ ö£ØÖ, •ßøÁzu Aµ]¯À ¯õ¨¦, 1931 CÀ
C¸¢x ö\¯Ø£hz öuõh[Q¯x. CxÁøµ {»Â Á¢u £À÷ÁÖ Aµ]¯À ¯õ¨¦a
^ºzv¸zu[PÎÀ C¸¢x, C»[øP¯›h® SÔ¨¤hzuS Aµ]¯À ö£õÖ¨
¦UPøÍ øP¯Îzu JßÖ GßÓ •øÓ°À Cx •UQ¯zxÁ® ö£ÖQßÓx. Ax
_u¢vµzvØPõÚ £¯n¨ £õøu°À •UQ¯©õÚ v¸¨¦•øÚ¯õPU P¸u¨£hU
Ti¯uõS®.

öhõÚ‰º Aµ]¯À ¯õ¨¤ß •UQ¯©õÚ £s¦PÒ ]»ÁØøÓa _¸UP©õP

AÁuõÛ¨÷£õ® :

CÆÁµ]¯À ¯õ¨¤ß£i 61 A[PzuÁºPøÍU öPõsh Aµ_U PÇP® JßÖ

E¸ÁõUP¨£mhx. AuØPõÚ ¤µv{vPÒ öu›Äö\´¯¨£mh •øÓ R÷Ç
Põmh¨£mkÒÍx. :

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 67
 Aµ_U PÇP®

Aµ_U PÇP® 61

©õPõn Áõ›¯õÚ BÐ|µõÀ {¯©Ú® Aµ\ Ezv÷¯õPzuºPÒ 03

÷uºuÀ öuõSvPÎÀ 08 Aµ\ ö\¯»õͺ
C¸¢x öu›Ä 50
{va ö\¯»õͺ

\mha ö\¯»õͺ
Aµ_U PÇP A[PzuÁºPÎÀ C¸¢x AÁºPÍõÀ öu›Äö\´¯¨£mh J¸Á÷µ
uø»ø©¨ ö£õÖ¨ø£ ÁQzuõº.

\ºÁ\Ú ÁõUS›ø©

1912 B® Bsi¼¸¢x \mhÁõUPz xøÓUS¨ ¤µv{vPøÍz öu›Ä

ö\´ÁuØS ÁõUS›ø© £¯ß£kzu¨£mhõ¾® AÆÄ›ø© Eøh÷¯õº öuõøP
ªPÄ® SøÓÁõS®. ÁõUS›ø©ø¯¨ ö£ÖÁuØS PÀ AÀ»x ö\õzx
uøPø©PÒ ÷uøÁ¨£mhÚ. CuÚõÀ £õ©µ, HøÇ ©UPÐUS ÁõUS›ø©
QmhÂÀø». 1924 Áøµ C¢|õmk ÁõUPõÍ›ß öuõøP 4 Ãu©õP ªPU SøÓ¢u
AÍÂ÷»÷¯ Põn¨£mk Á¢ux. ö£sPÐUS ÁõUS›ø© Qmi°¸UPÂÀø».
CÆÁõÖ \ÚzöuõøP°À PÀÂ, ö\ÀÁ® EÒ÷Íõ¸US ©mk® ÁõUS›ø©
ÁÇ[P¨£mh£i¯õÀ, HøÇPÎß ¤µa]øÚPÎÀ Aµ]¯ÀÁõvPÎß PÁÚ®
DºUP¨£kÁx SøÓÁõ²ÒÍuõP öhõÚ‰º BønUSÊ P¸v¯x. Az÷uõk
ö£¸®£õßø©¯õÚ ö£õx ©UPÐUS ÁõUS›ø© Qmhõø©¯õÀ, Aµ]¯À
Âh¯[PÎÀ AÁºPÎß PÁÚ® SøÓÁõP EÒÍuõP CUSÊ P¸v¯x.
CuÚõÀ PÀÂ, ö\õzx uøPø©PøÍ Âkzx 21 Á¯xUS ÷©Ø£mh Bs,
ö£s C¸£õ»¸US® ÁõUS›ø© ÁÇ[P¨£h ÷Ásk® GÚ Bøn¯õͺPÒ
£›¢xøµ ö\´uÚº. 1931 CÀ C»[øP¯¸US \ºÁ\Ú ÁõUS›ø© QøhUP¨
ö£ØÓø© Auß ö£Ö÷£ÓõS®. Ax ö£õx ©UPÒ Aøh¯¨ö£ØÓ ªP¨ ö£¸®
öÁØÔ²©õS®.

68 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
{¸ÁõPU SÊ •øÓø©

öhõÚ‰º ^ºv¸zu[PÐUS •ßÚº \mhÁõUP, \mh {¸ÁõPz xøÓ°Ú¸US

Cøh÷¯¯õÚ öuõhº¦ SøÓÁõPU Põn¨£mhx. B°Ý® CÆÁµ]¯À
¯õ¨¤ß ‰»® CƸ xøÓPÎÚx® ö\¯Ø£õmk AvPõµ® \mh {¸ÁõPU
PÇPzvØSU Qmi¯x. ÷uºuÀ JßÔß ¤ßÚº Aµ_U PÇP A[PzuÁºPÒ HÊ
{¸ÁõPU SÊUPÍõP¨ ¤›¢uÚº. A¢{¸ÁõPU SÊUPÒ JÆöÁõßÔh•®
øP¯ÎUP¨£mh xøÓPÒ Á¸©õÖ :

� EÒ|õmk A¾ÁÀPÒ
� ÂÁ\õ¯•® Põo²®
� EÒѵõm]
� _Põuõµ®
� PÀÂ
� ÷£õUSÁµzx® ö£õx ÷Áø»PЮ
� öuõÈÀ, øPzöuõÈÀ, ÁºzuP®

JÆöÁõ¸ {¸ÁõPU SÊÂß uø»Á¸® A¢u¢uz xøÓUPõÚ Aø©a\º

PÍõ°Úº. CuÚõÀ öhõÚ‰º ¯õ¨¤ß£i HÊ C»[øP¯º Aø©a\ºPÍõ
°Úº. Auß Áõ°»õP C»[øP¯›ß ÷uøÁU÷PØ£ A¢u¢u Aø©aø\a ö\¯Ø
£kzxÁuØPõÚ AvPõµ® QøhUP¨ö£ØÓx. Aµ_U PÇPU Põ»PmhzvÀ
_u¢vµ©õÚ PÀ •øÓ, ÂÁ\õ¯U Si÷¯ØÓz vmh[PÒ ÷£õßÓ ö£õx©UPÒ
\õº¢u •UQ¯©õÚ £» Âh¯[PøÍa ö\¯Ø£kzxÁuØS Aø©a\µøÁUS
C¯¾©õ°¸¢ux.

BÐ|¸® Aµ\ AvPõ›PЮ

CuØS •ßÚº ö\¯Ø£mh Aµ]¯À ¯õ¨¦ •øÓ²hß J¨¤mhõÀ, öhõÚ‰º

¯õ¨¤ß RÌ BÐ|›ß AvPõµ® ö£¸©ÍÂØSU SøÓUP¨£mi¸¢ux. BÐ|º
Aµ_UPÇPzxhÝ® Aø©a\ºPÐhÝ® JzxøǨ¦hß ö\¯Ø£h ÷Ási
°¸¢ux. B°Ý® ÷u]¯ £õxPõ¨¦, {v, \mh |hÁiUøPPÒ BQ¯ •UQ¯©õÚ
xøÓPÒ Aµ\ Ezv÷¯õPzuºPÎß AvPõµzvß RÌ øÁUP¨£mi¸¢uø©
öhõÚ‰º ¯õ¨¤ß SøÓ£õhõPU P¸u¨£mhx.

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 69
 4.4 _u¢vµzvØPõÚ ÷£õµõmh®
öhõÚ‰º Aµ]¯À ¯õ¨¤ß RÌ C»[øP¯¸US SÔ¨¤hzuUP AÍÂØS
AvPõµ® ÁÇ[P¨£mi¸¢uõ¾® BÐ|›h•® Aµ\ AvPõ›PÎh•® •UQ
¯©õÚ Bm]z xøÓ AvPõµ[PÒ øP¯ÎUP¨£mi¸¢uÚ. BøP¯õÀ 1931
C¼¸¢x BÐ|›ß AvPõµ[PøÍU Pmk¨£kzuÀ, Aµ\ AvPõ›PÎh®
J¨£øhUP¨£mk C¸¢u Aø©a_PøÍ C»[øP Aø©a\ºPÎh® øP¯ÎzuÀ
GÝ® Âh¯[PÐUPõÚ ÷£õµõmh® Bµ®£©õÚx. AvÀ Aµ_U PÇP•®
Aø©a\ºPЮ ÷Põ›UøPPøÍ •ßøÁ¨£vÀ •ßÛßÖ ö\¯Ø£mhÚº.

`›¯©À C¯UP®

öhõÚ‰º Aµ]¯À ¯õ¨ø£a ^ºv¸zv {ºÁõP

AvPõµ[PøÍ C»[øP¯º ö£ØÖU öPõÒÁuØS Aµ_U
PÇP®, Aø©a\µøÁ, C»[øP ÷u]¯ \[P® GߣøÁ
÷©ØöPõsh ÷£õµõmh[PÐUS ÷©»vP©õP C¢|õmk
Chx\õ›PÍõÀ _u¢vµzøu¨ ö£ØÖU öPõÒÁuØ
PõÚ ÷£õµõmh[PÒ •ßöÚkUP¨£mhÚ. 1935 CÀ
C»[øP \©\©õáU Pm]ø¯ Aø©zxU öPõsh
P»õ{v Gß. G®. ö£÷µµõ, P»õ{v öPõÀÂß Bº. j.
]ÀÁõ ÷£õßÓ Chx\õ›z uø»ÁºPÒ _u¢vµ® ÷Põ›
÷©ØöPõsh ÷£õµõmh[PÐUS¨ ¤µ\õµ •øÓ¯õP E¸ 4.4 P»õ{v öPõÀÂß
Bº.j. ]ÀÁõ
`›¯©À C¯UPzøu¨ £¯ß£kzvU öPõshÚº.

`›¯©À C¯UP® ö£õ¨¤ ©»º C¯UPzvØS

©õØÓõP Bµ®¤UP¨£mhx. •u»õ® E»P ©Põ
²zuzvÀ A[PÃÚ•ØÓ ¤›zuõÛ¯ CµõqÁ õº
PÐUS® AÁºPÍx Sk®£[PÐUS® Eu ¦›ÁuØ
PõP ö£õ¨¤ ©»ºPøÍ ÂØ£øÚ ö\´²® C¯UP®
Bµ®¤UP¨£mhx. |Á®£º 11 B¢ vPvø¯ E»P
\©õuõÚ vÚ©õP¨ ¤µPhÚ¨£kzv, JÆöÁõ¸
Á¸h•® AzvÚzvÀ ö£õ¨¤ ©»º ÂØ£øÚ
Ch®ö£ØÖ Á¢ux. Cu÷Úõk AzvÚzvÀ FºÁ»®
öPõshõmh[PøÍ ÷©ØöPõsk ¤›zuõÛ¯¨ ÷£µ E¸ 4.5 P»õ{v Gß.G®
ö£÷µµõ
µ]ØS C»[øP¯›ß BuµøÁz öu›Â¨£uØPõÚ
•¯Ø]PÒ ÷©ØöPõÒͨ£mk Á¢uÚ. ö£õ¨¤ ©»øµ ÂØ£uß ‰»® ö£Ó¨
£k® £n® ¤›zuõÛ¯õÄUS Aݨ¤ øÁUP¨£mhx. 1926 CÀ C»[øP°À,
¤›zuõÛ¯ £øh°À £o ¦›¢÷uõº \[PzuõÀ, ö£õ¨¤ ©»º ÂØP¨£mh
A÷u vÚzvÀ `›¯Põ¢v ©»øµ ÂØS® C¯UP® JßÖ öuõh[P¨£mhx.
¤ßÚº Chx\õ›z uø»ÁºPÒ CƯUPzxhß \®£¢u¨£h»õ°Úº.

70 C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP '

Az÷uõk `›¯ Põ¢v ©»º ÂØ£øÚ°ß ‰»® Qøhzu £n® C¢|õmk HøÇ
©UPÎß |»ßPÐUPõPa ö\»Âh¨£mhx. ö£õ¨¤ ©»º ÂØP¨£mh £n®
C[Q»õ¢vØS Aݨ£¨£mh£i¯õÀ, A®©»øµ Áõ[SÁx ¤›zuõÛ¯¨
÷£µµ_US BuµøÁz öu›Â¨£uõS® GÚ ¤µ\õµzøu ÷©ØöPõsh Chx
\õ›PÒ, `›¯Põ¢v ©»øµ Ao¢x öPõÒÁx _u¢vµ¨ ÷£õµõmhzvØS BuµøÁ
|ÀSÁuõS® GßÓ ¤µ\õµzøu ÷©ØöPõshÚº. ö£õ¨¤ ©»º Aiø©°ß
]ßÚ® GßÖ® `›¯Põ¢v ©»º _u¢vµzvß ]ßÚ® GßÖ® ÷©ØöPõsh ¤µ\õ
µzvß ‰»® ¤›zuõÛ¯¸øh¯ öPõÒøPPøÍ Â©º\ÚzvØSÒÍõUQÚº. CuØ
Pø©¯ `›¯©À C¯UP®, _u¢vµzvØPõP ÷©ØöPõÒͨ£mh ÷£õµõmhzvß
¤µ\õµ C¯UP©õP ©õØÓ•ØÓx.

Aø©a\µøÁ²® ÷u]¯ \[P•®

1939 B® BsiÀ Cµshõ® E»P¨ ö£¸®÷£õº Bµ®£©õÚ£i¯õÀ,
¤›zuõÛ¯ Aµ_US C»[øP¯›ß Eu ÷uøÁ¨£mhx. CuØS EuÄÁuØS
Aø©a\µøÁ •ßÁ¢uõ¾® ²zu® •iÄØÓ ¤ßÚº ¦v¯ Aµ]¯À ¯õ¨¦a
^ºzv¸zu® JßÔß AÁ]¯® £ØÔ²® P¸zxUPøÍ •ßøÁzuÚº.
²zuzvß÷£õx C»[øP°ß £õxPõ¨¦ |hÁiUøPPøÍ ÷©ØöPõÒÁuØS
Â÷åh £õxPõ¨¦a \ø£ JßÖ {ÖÁ¨£mhx. A¨÷£õøu¯ Põo ÂÁ\õ¯
Aø©a\µõP C¸¢u j. Gì. ÷\Úõ|õ¯UP Aa\ø£°À A[PzxÁ® ö£ØÔ¸¢uõº.
²zu® Ch®ö£ØÓ Pèh©õÚ Põ»PmhzvÀ Aø©a\µøÁ ö£ØÖU öPõkzu
EuÂPÎÚõÀ v¸¨v²ØÓ BÐ|º Em£mh E¯º AvPõ›PÒ, ²zu® •i¢u
¤ßÚº C»[øP¯›ß ÷Põ›UøPPÒ {øÓ÷ÁÖ® Ásn® Aµ]¯À ¯õ¨¦a
^ºv¸zu® JßøÓ ÁÇ[S®£i ¤›zuõÛ¯õÄUS AÔÂzuÚº.

Auß ÂøÍÁõP Áøµ¯ÖUP¨£mh ÂuzvÀ

C»[øP¯¸US¨ ö£õ¸zu©õÚ Aµ]¯À ¯õ¨¦z
vmh® JßøÓ ÁøµÁuØPõÚ AvPõµ® Aø©a\
µøÁUS ÁÇ[P¨£mhx. 1944 CÀ Aø©a\
µøÁ¯õÀ Áøµ¯¨£mh vmhzvØS Aø©ÁõP
C¢|õmiß EÒ|õmk |hÁiUøPPÒ öuõhº£õÚ
§µn©õÚ AvPõµzøu C»[øP¯¸US ÁÇ[S®
Ásn®, £õµõЩßÓ Bm] •øÓ JßÖ £ØÔ¯
B÷»õ\øÚPÒ •ßøÁUP¨£mhÚ.

E¸ 4.6 j.Gì. ÷\Úõ|õ¯UP

C»[øP ÷u]¯ \[P®, 1942 C¼¸¢x |õmiØS _u¢vµ® ö£ØÖU öPõÒÁøuz

u©x ¤µuõÚ ÷|õUP©õPU öPõsk ÷£õµõmhzøu •ßöÚkzv¸¢ux. ÷u]¯
\[P® CUPõ»zvÀ Aø©a\µøÁ²hß JzxøǨ¦hß ö\¯Ø£mk Á¢ux.

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 71
 ÷\õÀ£› Aµ]¯À ¯õ¨¦

C»[øP¯›ß ÷Põ›UøPPøͨ £›^¼zx, Aø©a\µøÁ°ß Áøµø£²®

PÁÚzvÀ öPõsk, ¦v¯ Aµ]¯À ¯õ¨ø£ •ßøÁ¨£uØS 1944 CÀ ÷\õÀ£›
BønUSÊ {¯ªUP¨£mhx. CUSÊÂÚº 1945 CÀ u® AÔUøPø¯ •ß
øÁzuÚº. CvÀ £õµõЩßÓ Bm] •øÓ £›¢xøµUP¨£mi¸¢ux.

÷\õÀ£›°ß Aµ]¯À vmh® ö£¸©ÍÂØS Aø©a\µøÁ¯õÀ •ßøÁUP¨£mh

vmhzøu Jzuuõ°¸¢ux. 1945 |Á®£º ©õu® Aµ_U PÇPzuõÀ Czvmh®
ö£¸®£õßø© ÁõUSPÍõÀ {øÓ÷ÁØÓ¨£mhø© SÔ¨¤hzuS Kº A®\©õS®.
÷\õÀ£› Aµ]¯À ¯õ¨¤ß C¯Àø£²® C»[øPUS _u¢vµ® Qøhzuø©²®
£ØÔ BÓõ® £õhzvÀ ÷©»vPz uPÁÀPøÍ AÔ¢xU öPõÒÍ»õ®.

ö\¯Ø£õk
¤ßÁ¸® uø»¨¦UPÎÀ ]ÖSÔ¨¦ GÊxP.
Aµ_U PÇP®, {¸ÁõPUSÊ, \ºÁ\Ú ÁõUS›ø©

72 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
 5

AÔ•P®
¤›zuõÛ¯º C»[øPø¯U Si÷¯ØÓ |õhõUQ¯ Põ»zvÀ }sh Põ»©õP {»Â
Á¢u Aµ]¯À, \‰P, ö£õ¸Íõuõµ •øÓPЮ P»õ\õµ Aø©¨¦ •øÓPЮ
C¢|õmiÀ Põn¨£mhÚ. B°Ý® 1948 B® BsiÀ C»[øP _u¢vµ®
Aøh²®÷£õx ¯õ¨¦ •øÓPÎÀ £õ›¯ ©õØÓ[PÒ HØ£mi¸¢uÚ. C»[øP
¤›zuõÛ¯õÂß Si÷¯ØÓ©õPz vPÌ¢u Põ»zvÀ |õmiÝÒ £õ›¯ ©õØÓ[PÒ
{PÌ¢xÒÍÚ Gߣx Cv¼¸¢x öuÎÁõQßÓx. 1815 B® BskÁøµ
C»[øP°À {»Â¯ ©µ¦ ÁÈ Aµ\õm]•øÓ ¤›zuõÛ¯µõm]U Põ»zvÀ
£õµõЩßÓ Bm] •øÓ¯õP¨ £›nõ© Áͺa]¯øh¢u Âuzøu CuØS
•ßøÚ¯ £õhzvß ‰»® ÂÍ[Q°¸¨¥ºPÒ. AÆÁõÓõÚ ¦v¯ {¸ÁõPU
Põ»¨£Sv°À C»[øP°ß \‰P, ö£õ¸Íõuõµ, P»õ\õµ •øÓPÎÀ HØ£mh
©õØÓ[PÒ öuõhº£õP C¨£õhzvÀ ÂÍUP¨£mkÒÍx.

5.1 ö£õ¸Íõuõµ ©õØÓ®

C»[øP°ß £õµ®£›¯ \‰P, ö£õ¸Íõuõµ, P»õ\õµ •øÓPÒ Aݵõu¦µ
Bm]U Põ»zv¾® Pøh¨¤iUP¨£mhx. ÷uÁ|®¤¯ vìé ©ßÚß Põ»®
•uÀ ö£Ízu \©¯zøu Ai¨£øh¯õPU öPõsh \‰P, ö£õ¸ÍõuõµU
Pmhø©¨¦ 16 B® ¡ØÓõsiÀ ÷£õºzxU÷P¯º Á¸øP²hß ©õØÓ[Põnz
öuõh[Q¯x. ÷£õºzxU÷P¯º ÁºzuPzvÀ AvP PÁÚ® ö\¾zv¯ø©°ÚõÀ
AÁºPÎß Bm]¨ ¤µ÷u\zvÀ ÂÁ\õ¯® •UQ¯zxÁzøu CÇUP Bµ®¤zux.
C»[øP°ß Pøµ÷¯õµ¨ ¤µ÷u\zvÀ JÀ»õ¢uº Bm] {»Â¯÷£õx AÁºPÒ
HØÖ©vø¯ ÷|õUP©õPU öPõsk PÖÁõ, ªÍS •u¼¯ £°ºa ö\´øPPÎÀ
Dk£mhÚº. A÷u ÷£õßÖ JÀ»õ¢uº ]Ö øPzöuõÈÀPøÍ Bµ®¤zx ö\´x
•iUP¨£mh ÷Áø»°ß AÍÂØS T¼ ÁÇ[Q¯ PõµnzuõÀ \®£ÍzvØS
÷Áø» ö\´²® öuõÈ»õͺPÒ ]Ô¯ÍÂÀ E¸ÁõÚøu²® AÁuõÛUP
•iQßÓx. B°Ý® ÷£õºzxU÷P¯º, JÀ»õ¢uº GßÝ® I÷µõ¨¤¯º Pøµ÷¯õµ¨
¤µ÷u\zvÀ u©x BvUPzøu {ø»|õmk®÷£õx |õmiß ©zv¯ £Sv°ß
©õö£¸® {»¨£µ¨¤À Psi Cµõa]¯® Põn¨£mhø©¯õÀ C»[øP°ß
©µ¦ ÁÈÁ¢u \‰P¨ ö£õ¸Íõuõµ •øÓ°À £õ›¯ ©õØÓ[PøÍ HØ£kzxÁx
\õzv¯©ØÓuõ°ØÖ.

¤›zuõÛ¯º C»[øPø¯z u©x Si÷¯ØÓ |õhõP ©õØÔ¯÷£õx ©µ¦ Ÿv¯õÚ

ö£õ¸ÍõuõµU Pmhø©¨ø£U öPõsh \‰P •øÓø© JßÖ Põn¨£mhx.

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 73
 Aa\‰P Aø©¨¤À E¯º¢u ¤µ¦zxÁ ÁS¨ö£õßÖ C¸¢u ÷£õv¾® AÁºPÒ
|õmk \ÚzöuõøP²hß J¨¤k®÷£õx ªPÄ® ö\õØ£©õÚ öuõøP°ÚµõPU
Põn¨£mhÚº. CÁºPÒ |õmiß {¸ÁõP |hÁiUøPPÎÀ Dk¨£mhÁµõ
°¸¢uÚº. |õmiß ö£¸¢öuõøP¯õÚ ©UPÒ \õuõµn Si©UPÍõPU Põn¨
£mhxhß AÁºPÒ ÂÁ\õ¯zøu Ai¨£øh¯õPU öPõsh ÁõÌUøPø¯
÷©ØöPõsi¸¢uÚº.

C¢|õmiß ©UPÒ ÁõÌUøP Qµõ©zøu Ai¨£øh¯õPU öPõshø©¢v¸¢ux.

Qµõ© ©UPÐUSz ÷uøÁ¯õÚ EnĨ ö£õ¸ÒPÒ Qµõ©zv÷»÷¯
EØ£zv ö\´¯¨£mhø©¯õÀ AuøÚ _¯÷uøÁ {øÓÄ ö\´²® Qµõª¯¨
ö£õ¸Íõuõµ® GÚ |õ® AÔ•P¨£kzu»õ®. £µì£µ® Eu ¦›²® \©õuõÚ \P
ÁõÌÄ \‰PzvÀ {»Â¯x. AUPõ» \‰PzvÀ T¼UPõP ÷Áø» ö\´²® £s¦
Põn¨£hÂÀø». u©x ÂÁ\õ¯ ÷Áø»PÎß÷£õx A¯»Á›ß JzxøǨ¦
ö£Ó¨£mhxhß AÁºPÎß ÷Áø»PÎß÷£õx® u©x EøǨø£ ÁÇ[S®
EøǨ¦¨ £›©õØÓ® \‰PzvÀ ÷©ØöPõÒͨ£mhx. Cx ""Azu®'' •øÓ
GÚ¨£mhx. GÚ÷Á \‰PzvÀ £n¨¦ÇUP® ªPU SøÓÁõP÷Á Põn¨£mhx.

Qµõ© ©UPÎß ]Ô¯ ¤µa]øÚPЮ ÁÇUSPЮ Qµõ© \ø£PÍõÀ Â\õ›U

P¨£mk wºzx øÁUP¨£mhÚ. Qµõ©zvß SÍ[PÒ, PõÀÁõ´PÒ £µõ©›¨¦
©ØÖ® ÃvPÒ, ÂPõøµPÒ Aø©zuÀ •u¼¯ ö£õx¨£oPÎÀ Qµõ© \ø£PÒ
•u¼h® ÁQzuÚ. ©µ¦ Ÿv¯õP¨ ¤ß£ØÓ¨£mk Á¢u Aµ\ •øÓ ‰»® Qµõ©
\ø£ ÷uøÁ¯õÚ EøǨø£¨ ö£ØÖU öPõshx. Qµõ© \ø£PÒ ÁÇUSPøÍz
wºUS® }v©ßÓ[PÍõPÄ® ö\¯Ø£mhÚ.
1815B® BskUS •ßÚº Aµ_USz ÷uøÁ¯õÚ EøǨ¦ Aµ\ ÷\øÁ •øÓ
‰»® ö£ØÖU öPõÒͨ£mhx. AUPõ» PmhzvÀ Pmhõ¯ ÷\øÁ, {»zøu
AÝ£ÂUS® Aµ\ ÷\øÁ •øÓ GÚ Cµsk •øÓPÒ Põn¨£mhÚ.
•ØPõ»zvÀ Aµ\ºPÐUS ÷\øÁ¯õØÔ¯ AvPõ›PÎß ÁõÌÁõuõµzvØPõP
{»[PÒ ÁÇ[P¨£mi¸¢uÚ. ÷\Áõ£µ÷Áo GÚ AøÇUP¨£mh A®©õÛ¯
{»[PÎÀ ÂÁ\õ¯® ö\´uÁºPÒ Aµ\ÝUSz ÷uøÁ¯õÚ ÷\øÁPЮ
ÁÇ[QÚº. Aµ\ AvPõ›PÐUS ÁÇ[P¨£mh {»[PÎÀ ÂÁ\õ¯® ö\´ÁuØPõP
AøÁ ©UPÐUS £Qº¢uÎUP¨£mi¸¢uÚ. C¢u {»[PÒ £°›kÁuØPõÚ
Á›¯õPz u©x EøǨø£ ÁÇ[SÁx {»zøu Aݣ¨£uØPõÚ CµõáPõ›¯
•øÓ GÚ¨£mhx.
|õmi¾ÒÍ Á¯x Á¢u BsPÒ AøÚÁ¸® BsiÀ SÔUP¨£mh ]»
vÚ[PÎÀ GÆÂu öPõk¨£ÚÄPЪßÔ Aµ\ÝUS C»Á\©õP ÷\øÁ
ÁÇ[P ÷Ási°¸¢ux. Qµõ©¨ ¤µuõÛPÍõÀ Qµõ© \ø£PÎß RÌ C¢u Aµ\
÷\øÁ•øÓ ö\¯Ø£kzu¨£mhx. ö£¸®£õ¾® Qµõ©zvß ö£õx ÷Áø»PÒ
Pmhõ¯ Aµ\ ÷\øÁ •øÓ ‰»÷© {øÓ÷ÁØÓ¨£mhÚ.

74 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
÷PõÀ¦×U BønUSÊÂß ö£õ¸Íõuõµa ^ºzv¸zu[PÒ
B[Q÷»¯›ß Bm]°À Aµ]ß Á¸©õÚzøu Âh {¸ÁõPa ö\»Ä AvP›zu
ø©÷¯ ÷PõÀ¦×U BønUSÊøÁ Aݨ¦ÁuØPõÚ Põµn©õP Aø©¢ux.
Cx ö£õ¸Íõuõµzxhß öuõhº£õÚ Âh¯ö©ß£uõÀ B[Q÷»¯›ß ÷|õUP[
PÐUS¨ ö£õ¸zu©õÚ •øÓ°»õÚ ö£õ¸Íõuõµa ^ºv¸zu[PÒ £»ÁØøÓ
÷PõÀ¦×U BønUSÊ •ßøÁzxÒÍø© öu›QßÓx. AUPõ»¨ £Sv°À
Aµ_ GvºöPõsh ö£õ¸Íõuõµ ö|¸UPiø¯z wºzxU öPõÒÁuØS¨
ö£õ¸Íõuõµ Ÿv¯õP¨ £¯ßuµUTi¯ xøÓPÎÀ •u½kPøÍ ÷©ØöPõÒÍ
÷Ási°¸¢ux. B°Ý® Aµ]h® AuØPõÚ ‰»uÚ® CÀ»õu PõµnzuõÀ
uÛ¯õº xøÓ°Úøµ •u½kPÎÀ Dk£kzxÁuØPõÚ FUS¨ø£ C¢|õmiÀ
HØ£kzxÁ÷u ÷PõÀ¦×UQß •UQ¯ ÷|õUP©õP Aø©¢ux.
C»[øP°À {»Â¯ ©µ¦ Ÿv¯õÚ Põo E›ø©PÒ uÛ¯õº •¯Ø]¯õsø©°ß
Áͺa]UPõÚ uøh¯õP C¸¢uø©¯õÀ Aµ_ Põo ÂØ£øÚU öPõÒøPø¯
ö\¯Ø£kzu ÷Ásk® GßÖ ÷PõÀ¦×U ]£õ›_ ö\´uõº. Cuß ‰»®
EÒ|õmiÚ¸US® öÁÎ|õmiÚ¸US® C»[øP°À u©USz ÷uøÁ¯õÚ
{»zøu Âø» öPõkzx Áõ[SÁuØSa \¢uº¨£® Qøhzux. C¢u |õmiÀ
C¸¢u ]ÂÀ ÷\øÁ AvPõ›PÐUS ö£¸¢÷uõmh¨ £°ºaö\´øP ÷©ØöPõÒÍ
AÝ©v ÁÇ[P¨£h ÷Ásk® GÚ ÷PõÀ¦×U ]£õ›_ ö\´uuØQn[P Aµ\
{»[PøÍ AÁºPЮ ö£ØÖUöPõÒÁuØS \¢uº¨£® Qøhzux.
AÆÁõÖ {»zøu Âø» öPõkzx Áõ[Q¯ •¯Ø]¯õͺPÐUS® A¢{»zvÀ
£°ºa ö\´øP ÷©ØöPõÒÁuØS EøǨ¦ ÷uøÁ¨£mhx. AxÁøµ Põ»•®
Aµ]ß ÷uøÁPÐUPõÚ EøǨ¦ Pmhõ¯ ÷\øÁ¯õÚ Aµ\ P¸© •øÓ ‰»®
GÆÂu öPõk¨£ÚÄPЮ CßÔ÷¯ ö£ØÖU öPõÒͨ£mhx. Cx uÛ¯õÒ _u¢
vµzvØS uøh¯õP C¸¢uøu¨ ÷£õ»÷Á uÛ¯õº xøÓ •¯Ø]¯õsø©US®
ö£õ¸zu©ØÓx GÚU ÷PõÀ¦×U P¸vÚõº. CuØQn[P Pmhõ¯ Aµ\ ÷\øÁ
•øÓø¯ }UP ÷Ásk® GÚ ÷PõÀ¦×U B÷»õ\øÚ ÁÇ[QÚõº. Auߣi
EøǨ¦ Gߣx £n® öPõkzx¨ ö£ØÖUöPõÒÍUTi¯ ußø©ø¯¨
ö£ØÓxhß \®£ÍzvØS ÷Áø» ö\´²® öuõÈ»õͺ ÁS¨¤Úº E¸ÁõS®
Áõ´¨¦® HØ£mhx.
÷PõÀ¦×U C»[øP Á¸®÷£õx {»Â¯ ö£õ¸Íõuõµ •øÓU÷PØ£ PÖÁõ
©ØÖ® E¨¦ ÁºzuP® Aµ]ß HP÷£õP E›ø©¯õPU Põn¨£mhÚ. CÆÁõÓõÚ
Aµ\ HP÷£õP E›ø© uÛ¯õº xøÓ°ß Áͺa]USz uøh¯õP C¸¢ux. GÚ÷Á
PÖÁõ, E¨¦ ÁºzuPzvß Aµ\ HP÷£õP E›ø©ø¯ }UQ uÛ¯õº xøÓ°Ú¸US®
AÆÁºzuPzvÀ Dk£kÁuØS Ch©ÎUS©õÖ ÷PõÀ¦×U ]£õº_ ö\´uõº.
AUPõ»¨ £Sv°À Aµ]ß Á¸©õÚ ÁÈPÍõP C¸¢u «ß Á›, ©xÁ›, PõoÁ›
Gß£Ú ÷|º Á›PÍõP AÓÂh¨£mhÚ. AuõÁx ¤iUP¨£k® «Ûß J¸
£Sv Á›¯õP ö\¾zu¨£mhx. JÆöÁõ¸ ¤µ÷u\zv¾® Á› AÓÂk® E›ø©
H»zvÀ ÂØP¨£mi¸¢ux. H»zvÀ AÆÄ›ø©ø¯¨ ö£ØÓÁºPÒ u©x Á›ø¯
«ÚõP¨ ö£ØÖU öPõÒÁøuU øPÂmk «ß¤i¨ £hSPÐUS AÝ©v¨£zvµ®
ÁÇ[SÁuß ‰»® ÷|›À Á›ø¯ AÓÂkÁuØS® ÷PõÀ¦×U B÷»õ\øÚ
ÁÇ[QÚõº. Põo Á›²® ÷|º Á›¯õP÷Á AÓÂh¨£mhx. AuõÁx Á›
AÓÂk® E›ø©ø¯ H»zvÀ ö£ØÓÁºPÒ A¨¤µ÷u\U PõoPÎÀ ÂøÍ¢u

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 75
 £°ºPÎß J¸ £Svø¯ Á›¯õP AÓÂmk Á¢uÚº. C®•øÓø¯ }UQ Âmk
GÀ»õU PõoPμ¸¢x® \©ÁÍÄ Á›ø¯¨ £n©õP AÓÂk©õÖ ÷PõÀ¦×U
]£õº_ ö\´uõº

|õmiÀ ÷\ª¨¦ Á[Q JßøÓ Bµ®¤US©õÖ® ÷PõÀ¦×U ]£õº_ ö\´uõº.

HöÚÛÀ ö£¸¢÷uõmhz xøÓ°À •u½k ö\´²® •¯Ø]¯õͺPÒ \õuõµn
ÁmiUS PhøÚ¨ ö£ØÖU öPõÒÁ÷u Auß ÷|õUP©õS®.

ö£¸¢÷uõmhz xøÓ°ß A¤Â¸zv

÷PõÀ¦×U BønUSÊÂß ]£õº_PÒ 1833 B® Bsk •uÀ |øh•øÓ¨

£kzu Bµ®¤zuuß ¤ßÚº C¢|õmiÀ £õ›¯ ö£õ¸Íõuõµ ©õØÓ® JßÔØPõÚ
Aizuͪh¨£mhx. uÛ¯õº •¯Ø]¯õͺPøÍ FUSÂzuÀ ÷PõÀ¦×UQß
ö£õ¸Íõuõµa ^ºv¸zu[PÎß ÷|õUP©õP C¸¢u ÷£õv¾® C»[øP°À £n®
£øhzu •u½mhõͺPÒ Põn¨£hÂÀø». GÛÝ® öÁÎ|õmk •u½m
hõͺPÒ B°µUPnUPõÚ HUPº {»[PøÍ öPõÒÁÚÄ ö\´²® BØÓø»¨
ö£ØÔ¸¢uÚº. CuøÚU ÷PõÀ¦×U AÔ¢x øÁzv¸¢uõº.

C»[øP Á¢u öÁÎ|õmk •u½mhõͺPÒ HØÖ©v ‰»® AvP C»õ£®

DmhUTi¯ ÁºzuP ÂÁ\õ¯¨ £°ºaö\´øP°÷»÷¯ •u½kPøÍ ÷©ØöPõsh
Úº. GÚ÷Á 19B® ¡ØÓõsiÀ ö£¸¢÷uõmh¨ £°ºa ö\´øP x›u Áͺa]
Pshx.

÷Põ¨¤¨ £°ºa ö\´øP

C»[øP°À JÀ»õ¢uº Bm]U Põ»zvÀ Pøµ÷¯õµ¨ ¤µ÷u\zvÀ ]Ô¯ÍÂÀ
÷Põ¨¤¨ £°ºa ö\´øP Bµ®¤UP¨£mh ÷£õv¾® AUPõ»zvÀ PÖÁõ¨ £°ºa
ö\´øP •u¼h® ö£ØÓ PõµnzuõÀ ÷Põ¨¤a ö\´øP Áͺa]¯øh¯ÂÀø».

76 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
B[Q÷»¯º Psiø¯U øP¨£ØÖ®÷£õx ]» Ch[PÎÀ Ãmkz ÷uõmh¨
£°µõP ÷Põ¨¤ Põn¨£mhx. B[Q÷»¯µõm]U Põ»zvÀ Ax ö£¸¢÷uõmh¨
£°µõP Áͺa] Aøh¢ux. 19 B® ¡ØÓõsk ÷Põ¨¤a ö\´øP°ß Áͺa]°À
£» PõµoPÒ £[PΨ¦a ö\´xÒÍÚ.
÷Põ¨¤a ö\´øP°ß ¸zv°À ö\ÀÁõUS ö\¾zv¯ PõµoPÒ

™™ 1833 B® Bsk ÷PõÀ¦×U ^ºv¸zu[PÎß ¤ßÚº öÁÎ|õmk •u½mhõ

ͺPÒ AvPÍÂÀ ÷Põ¨¤z ÷uõmh[PÎÀ •u½k ö\´uø©.
™™ I÷µõ¨¤¯ \¢øu°À ÷Põ¨¤UPõÚ ÷PÒ AvP›zuø©.
™™ ÷Põ¨¤a ö\´øP ‰»® AvP C»õ£® Aøh¯ •i¢uø©.
™™ öußÛ¢v¯ FȯºPÒ ‰»® SøÓ¢u T¼US EøǨ¦ ö£ØÖU öPõÒͨ
£mhø©.

BÐÚº GmÁºm £õßì (1824&1831) Põ»zvÀ ÷Põ¨¤UPõÚ HØÖ©v

Á› SøÓUP¨£mhx®, ÷Põ¨¤z ÷uõmhz öuõÈ»õͺPÒ Pmhõ¯ Aµ\
÷\øÁ°¼¸¢x ÂkÂUP¨£mhx® ÷Põ¨¤a ö\´øP ¸zvUSU Põµn[
PÍõ´ Aø©¢uÚ.

1837&1847 Põ»¨ £Sv°À ©ø»¯P¨ ¤µ÷u\zvÀ ÷Põ¨¤a ö\´øP ÷ÁP©õP

¸zv¯øh¢ux. CUPõ»¨£Sv°À ÷Põ¨¤ ‰»® Qøhzu AvP C»õ£®
Põµn©õP Aµ\õ[P AvPõ›PÎß ÷Põ¨¤z ÷uõmh[PÒ 500 AÍÂÀ
Põn¨£mhuõP AÔUøPPÒ TÖQßÓÚ. GÚ÷Á x®£øÓ, P®£øÍ, ÷£µõuøÚ
©õzuøÍ •u¼¯ ©zv¯ ©õPõn¨ ¤µ÷u\[Pξ® £xøÍ ©õÁmhzv¾®
öÁØÔPµ©õÚ •øÓ°À ÷Põ¨¤a ö\´øP ÷©ØöPõÒͨ£mhx. 1834
B® Bsk HØÖ©v ö\´¯¨£mh ÷Põ¨¤°ß AÍøÁ Âh I¢x ©h[S
AvP©õP 1844 B® Bsk HØÖ©v ö\´¯¨£mhx. 1844 B® Bsiß ¤ßÚº
¤›zuõÛ¯õ ¤ß£ØÔ¯ _u¢vµ ÁºzuPU öPõÒøP Põµn©õP ¤›zuõÛ¯
\¢øu°À C»[øPU ÷Põ¨¤ Pk® ÷£õmiUS •P[öPõkUP ÷|›mhx.
A÷u÷£õÀ 1848 B® BshÍÂÀ HØ£mh E»P¨ ö£õ¸Íõuõµ ÃÌa]²®
C»[øP°ß ÷Põ¨¤a ö\´øPø¯¨ £õvzux. ÷©Ø£i Põµn[PÍõÀ ÷Põ¨¤U
PõÚ ÷PÒ SøÓÁøh¢uuõÀ 1847B® BshÍÂÀ ÷Põ¨¤z ÷uõmh[PÎß
ö£Ö©v ÃÌa]¯øh¢ux. B°Ý® 1850 PÎß ¤ßÚº öÁØÔPµ©õÚ ÷uõmh
•Põø©zxÁ® Põµn©õP EØ£zva ö\»Ä SøÓ¢uø©¯õ¾® I÷µõ¨£õÂÀ
÷Põ¨¤UPõÚ ÷PÒ AvP›zuuõ¾® ÷Põ¨¤a ö\´øP C¯À¦ {ø»ø¯
Aøh¢ux. B°Ý® 1869 B® BsiÀ ÷Põ¨¤¨ £°¸US HØ£mh öí«¼¯õ
öÁìhõUì ^Hemilia Vestatrix& GßÝ® Cø» öÁÎÓÀ ÷|õ´ ÷ÁP©õP¨
£µÂ¯ PõµnzuõÀ ÷Põ¨¤a ö\´øP •ØÓõP ÃÌa]¯øh¢ux.

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 77
 ][÷PõÚõ ©ØÖ® öPõU÷Põ
÷Põ¨¤a ö\´øP°ß ÃÌa]ø¯z öuõhº¢x ]» •¯Ø]¯õͺPÒ ][÷PõÚõ
£°ºa ö\´øP°À Dk£mhÚº. B°Ý® ][÷PõÚõ Av²¯º¢u ¤µ÷u\[PÎÀ
©mk÷© öÁØÔ¯Îzuxhß Ax SÂøÚß GßÝ® ©¸¢vØPõÚ ‰¼øP¨
£°µõP ÂÍ[Q¯ø©¯õÀ AuØPõÚ ÷PÒ²® SøÓÁõÚuõP÷Á Põn¨£mhx.
GÚ÷Á ÷Põ¨¤UPõÚ ©õØÖ¨ £°º GßÝ® ÁøP°À ][÷PõÚõ £°ºa ö\´øP
öÁØÔ¯ÎUPÂÀø».
÷Põ¨¤a ö\´øP°ß ÃÌa]ø¯z öuõhº¢x öPõU÷Põ £°ºa ö\´øPUS Aµ\
AÝ\µøn Qøhzux. öPõU÷Põ¨ £°¸US {ÇÀ ÷uøÁ¨£mh PõµnzuõÀ
EØ£zv¯õͺ AuØS ÷©»vP©õP ö\»Ä ö\´¯ ÷|º¢ux. Azxhß ©õzuøÍ
©õÁmhzvÀ ©õzvµ÷© öPõU÷Põ £°ºa ö\´øP öÁØÔ¯Îzux. Cx ªPÄ®
öÁØÔPµ©õP ÷©ØöPõÒͨ£mh Põ»Pmhzv¾® 12 000 HUPº £µ¨£ÍøÁ
Ax uõshÂÀø». GÚ÷Á ÷Põ¨¤a ö\´øPUS £v½hõP öPõU÷Põ £°¸®
öÁØÔ¯ÎUPÂÀø».

÷u°ø»¨ £°ºaö\´øP

÷Põ¨¤°ß Âø» E»Pa \¢øu°À AiUPi TiU SøÓ¢uø©¯õÀ ©ø»¯P¨

¤µ÷u\zvÀ £°›kÁuØS EP¢u ÷ÁÖ £°ºPÒ £Ÿm\õºzu©õP ÷©ØöPõÒͨ
£mhÚ. ÷u°ø»²® AÆÁõÖ £Ÿm\õºzu©õP¨ £°›h¨£mhx. 1867B®
Bsk ö£¸¢÷uõmh EØ£zv¯õͺ \[P®, ]»øµ A\õªØS Aݨ¤z ÷u°ø»
öuõhº£õÚ ÷©»vP £µ[Pøͨ ö£ÖÁuØS HØ£õk ö\´ux. CuØQøh°À
÷á®ì öh´»º GߣÁº ¾À P¢xµ GßÝ® ChzvÀ ]» HUPº £µ¨¤À

78 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
÷u°ø»a ö\´øPø¯ ÷©ØöPõshõº. Auß £¯ÚõP 1875 B® BsiÀ 500
HUPº £µ¨¤À ÷u°ø»¨ £°ºa ö\´øP Áͺa]¯øh¢ux. ÷Põ¨¤¨ £°ºa
ö\´øP°ß ÃÌa] Põµn©õP A¨£°ºa ö\´øP¯õͺPÒ ÷u°ø»ø¯¨
£°›mhø©¯õÀ Ax ÂøµÁõP¨ £µÂ¯x. 1894 B® BshõS®÷£õx ÷u°ø»
400 000 HUP›À £°›h¨£mhø©ø¯U öPõsk ÷u°ø»¨ £°aö\´øP
¸zvø¯ |õ® ¦›¢x öPõÒÍ •i²®. C»[øP°ß E»º Á»¯® uº¢u 6000
Ai Áøµ E¯µ©õÚ GÀ»õ¨ £SvPξ® ÷u°ø»ø¯¨ £°›h •i¢uø©¯õÀ
©zv¯, FÁõ, \£µP•Á ©õPõn[PÎÀ ÷u°ø»¨ £°ºa ö\´øP £µÂ¯x.
¤ßÚº öuß ©õPõnzv¾® ÷©À ©õPõnzv¾® ÷u°ø» £°›h¨£mhx. 1930
B® BshõS®÷£õx ©zv¯ AÍÂÚx® £õ›¯ÍÂÚx©õÚ 1200 ÷u°ø»z
÷uõmh[PÒ C»[øP°À Põn¨£mhuõP AÔUøPPÒ TÖQßÓÚ.

÷u°ø»¨ £°ºaö\´øP°ß Áͺa] Põµn©õP Ax C»[øP°ß ¤µuõÚ

HØÖ©v¨ £°µõP ©õÔ¯x. •u»õ® E»P¨ ÷£õ›ß ¤ßÚº £õ›¯ÍÂÀ
÷u°ø» E»Pa \¢øu°À {µ®£À ö\´¯¨£mhx. 1929 E»P¨ ö£õ¸Íõuõµ
ÃÌa] Põµn©õP ÷u°ø»°ß Âø» CøhUQøh SøÓÁøh¢u ÷£õv¾®
Ax uØPõ¼P©õÚuõP C¸¢ux. ¤ßÚº «sk® C¯À¦ {ø»ø¯ Aøh¢ux.

÷u°ø»¨ £°›ß ¸zv°À £[PΨ¦a ö\´u PõµoPÒ

™™ C»[øPz ÷u°ø»US E»P \¢øu°À ]Ó¢u ÷PÒ {»Â¯ø©.

™™ E»º Á»¯® uµ C»[øP°ß HøÚ¯ ¤µ÷u\[PÒ ÷u°ø»¨ £°ºa

ö\´øPUS EP¢uuõPU Põn¨£mhø©.

™™ |ÃÚ C¯¢vµ \õuÚ[PÐhÚõÚ öuõÈØ\õø»PÒ Põµn©õP uµ©õÚ

÷u°ø» EØ£zv ö\´¯¨£mhø©.

™™ ö£¸¢öu¸UPÒ, ¦øP°µu ÃvPÒ Põµn©õP ÷£õUSÁµzx Á\vPÒ ÷©¾®

•ß÷ÚØÓ©øh¢uø©.

™™ öußÛ¢v¯õÂÀ C¸¢x öuõÈ»õͺPÒ öPõskÁµ¨£mk SøÓ¢u

T¼US EøǨ¦ ö£ØÖU öPõÒͨ£mhø©.

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 79
 ÷u\¨£h® 5.1 ÷u°ø»¨ £°›h¨£k® Ch[PÒ

80 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
öu[S¨ £°ºaö\´øP
öußøÚ £søhU Põ»® •uÀ C»[øP°À £°›h¨£mk Á¢u Ãmkz
÷uõmh¨ £°µõS®. 1850PÎÀ ÷Põ¨¤°ß Âø» ÃÌa]¯øh¢uøuz öuõhº¢x
öußøÚ°ß «x PÁÚ® ö\¾zu¨£mhx. I÷µõ¨¤¯øµ Âh C»[øP¯º
öußøÚ £°›kÁvÀ Dk£mhø© SÔ¨¤hzuUP A®\©õS®. 1880 B®
BshÍÂÀ öußÚ¢÷uõmh E›ø©¯õͺPÒ 65 Ãu©õ÷Úõº C»[øP¯µõP
C¸¢uÚº.

©ø»|õmk¨ ¤µ÷u\[PøÍ Âh¨ £µ¢u \©öÁΨ ¤µ÷u\[PÎ÷» öußøÚ

£°›h¨£mhx. S¸nõPÀ, ]»õ£®, P®£íõ •u¼¯ ¤µ÷u\[PÒ öu[S¨
£°ºa ö\´øP°À •UQ¯ Ch®ö£ØÓÚ. 1920PÎÀ C»[øP°ß HØÖ©v
Á¸©õÚzvß 27% öußøÚ ‰»® QøhUP¨ö£ØÓx. öu[S¨ £°º
£µÁ»øh¢u÷£õx ¾q» GßÝ® ChzvÀ öußøÚ Bµõ´a] {ø»¯®
Aø©UP¨£mhxhß A¨£°ºaö\´øP A¤Â¸zv ö\´¯¨£kÁuØPõÚ
|hÁiUøPPЮ ÷©ØöPõÒͨ£mhÚ. C»[øP°ß öu[S EØ£zv°À
AøµÁõ]US ÷©À EÒ|õmiÀ ~Pµ¨£kÁuõÀ Ax HøÚ¯ ö£¸¢÷uõmh¨
£°ºPøͨ ÷£õÀ •ØÖ•ÊuõP HØÖ©vø¯ ÷|õUPõPU öPõsk £°º
ö\´¯¨£hÂÀø» Gߣx öuÎÁõQßÓx. ÷Põ¨¤, ÷u°ø»¨ £°ºa ö\´øP
Põµn©õP ©ø»|õmk¨ ¤µ÷u\zvÀ ö£¸¢öu¸UPЮ ¦øP°µu ÃvPЮ
A¤Â¸zv¯øh¢uøu¨ ÷£õ»÷Á öu[S¨ £°ºa ö\´øP Põµn©õP Ax
£°›h¨£mh ¤µ÷u\[Pξ® Ãv A¤Â¸zv ÷©ØöPõÒͨ£mhøu
AÁuõÛUP •iQßÓx.

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 81
 ÷u\¨£h® 5.2 öu[S¨ £°ºaö\´øP Ch®ö£Ö® Ch[PÒ

82 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
CÓ¨£º £°ºa ö\´øP

1877 B® BshÍÂÀ C»[øP°À CÓ¨£º £°º AÔ•P¨£kzu¨£mh

÷£õv¾® AUPõ»¨ ö£¸¢÷uõmh EØ£zv¯õͺPÒ ÷u°ø»¨ £°ºa ö\´øP°À
Dk¨£mi¸¢uø©¯õÀ CÓ¨£º «x PÁÚ® ö\¾zuÂÀø». 20B® ¡ØÓõsiß
Bµ®£zvÀ ÷©õmhõº ÁõPÚU øPzöuõÈÀ A¤Â¸zv¯øh¢uø©¯õÀ
CÓ¨£›ß Âø» Ti¯x. C»[øPUS¨ ö£õ¸zu©õÚ CÓ¨£º CÚzøu
AÔ¢x AuØS¨ ö£õ¸zu©õÚ öuõÈÝm£ •øÓPÒ £¯ß£kzu¨£mhø©,
÷u°ø» Âø» uØPõ¼P©õP ÃÌa] Pshø© ÷£õßÓ Põµn[PÍõÀ CÓ¨£º
£°ºa ö\´øP ÷ÁP©õP¨ £µÁ»øh¢ux. Bµ®£zvÀ PÐzxøÓ ©õÁmhzvÀ
©õzvµ® £°›h¨£mh CÓ¨£º ¤ØPõ»zvÀ \¨µP•Á, ÷©À, öuß, ©zv¯
©õPõn[Pξ® £µÁ»øh¢ux. 1920 B® BskPÎÀ C»[øP°ß HØÖ©v
Á¸©õÚzvÀ 30 Ãu® CÓ¨£º ‰»® ö£ØÖU öPõÒͨ£mhx. ¤ØPõ»zvÀ
AP»Ázu GßݪhzvÀ CÓ¨£º Bµõ´a] {ø»¯® Aø©UP¨£mk CÓ¨£º
£°›ß A¤Â¸zvUPõÚ |hÁiUøPPÒ ÷©ØöPõÒͨ£mhÚ.

ö\¯Ø£õk
¤ßÁ¸® ÂÚõUPÐUS Âøh u¸P.
i. ÷PõÀ¦×U BønUSÊÂß ö£õ¸Íõuõµ ^ºzv¸zu[PÒ ‰ßøÓU
SÔ¨¤kP.
ii. B[Q÷»¯µõÀ C»[øP°À AÔ•P¨£kzu¨£mh ÁºzuP¨ £°ºPÒ
|õßQß ö£¯ºPøÍz u¸P.
iii. ö£¸¢÷uõmh¨ £°ºa ö\´øP°ß £µ®£¾US ÷©ØöPõÒͨ£mh
|hÁiUøPPÒ Cµsøh ÂÍUSP.
iv. ö£¸¢÷uõmh¨ £°ºa ö\´øP Põµn©õP C»[øP¨ ö£õ¸Íõuõµz
xøÓ Aøh¢u |ßø©PÒ Cµsøh²® wø©PÒ Cµsøh²®
SÔ¨¤kP.

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 83
 ÷u\¨£h® 5.3 CÓ¨£º £°º ö\´¯¨£k® Ch[PÒ

84 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
5.2 \‰P ©õØÓ®
©zv¯uµ ÁS¨¤Ú›ß ÷uõØÓ®

¤›zuõÛ¯›ß Bm]U Põ»zvÀ C»[øP°À Ch®ö£ØÓ \‰P ©õØÓ[PÎÀ

£øǯ ¤µ¦ ÁS¨¤Úº ö\ÀÁõUS CǨ£x® ¦v¯ ©zv¯uµ ÁS¨¤Úº ÷uõØÓ®
ö£ØÓø©²® öuÎÁõPz öu›²® £s£õS®. £øǯ ¤µ¦ ÁS¨¤Úº ö£õ¸Íõuõµ
{ø», \‰P {ø» ©ØÖ® Aµ]¯À AvPõµ® GߣÁØÔß ‰»® \õuõµn
©UPøÍÂh E¯¢u {ø»°À ÂÍ[Q¯ÁºPÍõÁº. {» Eøhø©¯õͺPÍõÚ
AÁºPÒ AvP Á¸©õÚzøuU öPõsi¸¢uxhß Bm]¯õͺPÐUS¨ £UPa
\õº£õP C¸¢uø©¯õÀ E¯º £u £mh[PøͲ® ÁQzx Á¢uÚº.

CÆÁõÓõÚ ußø©PÍõÀ AÁºPÒ \‰PzvÀ ö£õx ©UPÎß öP͵ÁzvØS®

©v¨¤ØS® E›¯ÁºPÍõPz vPÌ¢uÚº. £µ®£øµ {»a _Áõ¢uºPÎß ÁÈz
÷uõßÓÀPÍõÚ CÁºPÒ "µu»' ¤µuõÛPÒ GÚ¨£mhÚº.

Psi¨ ¤µuõÛPЮ Aµ\õ[P Av£¸® ¦v¯ ©zv¯ uµ ÁS¨¤Úº

÷PõÀ¦ÖU ^ºzv¸zu[PÒ ‰»® C»[øP°À •u»õÎzxÁ¨ ö£õ¸Íõuõµ

•øÓUS Âzvh¨£mhø©¯õÀ ©µ¦ Ÿv¯õP¨ £n® \®£õvUS® •øÓUS¨
£v½hõP¨ £n® \®£õvUPUTi¯ £À÷ÁÖ ÁÈPЮ vÓ¢xÂh¨£mhÚ.
ö£¸¢÷uõmh[PøÍ Ai¨£øh¯õPU öPõshø©¢u C¨ö£õ¸Íõuõµ
•øÓ°À ö£¸¢÷uõmh[PÐUSz ÷uøÁ¯õÚ ÷\øÁ ÁÇ[S® J¨£¢uUPõµº
ö\¯Ø£kuÀ \õµõ¯ EØ£zv, Â{÷¯õP® ©ØÖ® \õµõ¯U SzuøP E›ø©Pøͨ
ö£ÖuÀ, PõŸ¯® APÌuÀ, ]À»øÓ Â¯õ£õµ®, ö©õzu ¯õ£õµ®, ÷£õUSÁµzx
÷\øÁ ÁÇ[PÀ, öußÚ¢÷uõmh E›ø© ÷£õßÓ xøÓPÒ EÒ|õmhÁº •u½k
ö\´x £n® \®£õvUS® ÁÈPÍõPU Põn¨£mhÚ. GÚ÷Á 20 B® ¡ØÓõsiß
Bµ®£zvÀ ÷©Ø£i xøÓPÒ ‰»® £n® \®£õvzxU öPõsh EÒ|õmk
ö\ÀÁ¢uº ÁS¨ö£õßÖ E¸ÁõÚx. CÆÁS¨¤Úº u©x ¤ÒøÍPÐUS
EÒ|õmi¾® öÁÎ|õmi¾® E¯º PÀÂø¯¨ ö£ÖÁuØPõPz u©x £nzøua
ö\»ÂmhÚº. ¤›zuõÛ¯º Bm]°À \mhzuµoPÒ, øÁzv¯ºPÒ, ö£õÔ°
¯»õͺPÒ, {» AÍøÁ¯õͺPÒ, ]ÂÀ ÷\øÁ¯õͺPÒ, GÊxÂøÚbºPÒ

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 85
 GßÝ® ¦v¯ öuõÈÀ Áõ´¨¦PЮ ÷uõßÔ°¸¢uÚ. B[Q»U PÀ ‰»®
÷©Ø£i öuõÈÀÁõ´¨¦Pøͨ ö£ØÖ E¯º¢u ÁõÌUøPz uµzøu AÝ£Âzx
\‰P A¢uìøu²® ö£ØÖU öPõÒÍ •i¢ux. CxÄ® ©zv¯uµ ÁS¨¤Ú›ß
÷uõØÓzvØPõPz vÓ¢xÂh¨£mh PuÁõP ÂÍ[Q¯x.

¤›zuõÛ¯º Bm]°À vÓ¢xÂh¨£mh ¦v¯ Á¸©õÚ ÁÈPÒ ‰»® £n®

\®£õvzxU öPõsh ÁºzuPº ÁS¨ö£õßÖ ÷£õ»÷Á B[Q»U PÀ ‰»®
Aµ\õ[Pz öuõÈÀPøͨ ö£ØÖU öPõsh PÀ PØÓ ÁS¨ö£õßÖ E¸ÁõÚx.
CƸ ÁS¨¤Ú¸® ö£õ¸Íõuõµ Ÿv°À ö£õx©UPÒ ©zv°À ÷ÁÖ£mkz
vPÌ¢uø©¯õÀ AÁºPÒ ©zv¯uµ ÁS¨¤Úº GÚ¨£mhÚº. 20B® ¡ØÓõsk
Bµ®£zvÀ E¸ÁõÚ C®©zv¯uµ ÁS¨¤Úº Põµn©õP £øǯ {»¨¤µ¦UPÒ
ÁS¨¦ C»[øP°À ö\ÀÁõUS CÇ¢ux.

¦vuõP E¸ÁõÚ ©zv¯uµ ÁS¨¤À Põn¨£mh PÀ PØÓÁºPÒ Aµ]¯À

Ÿv¯õP ö\¯Ø£k£ÁºPÍõPÄ® vPÌ¢uÚº. 20B® ¡ØÓõsiÀ C»[øP°À
Ch®ö£ØÓ Aµ]¯À ÷£õµõmh[PÒ CÁºPÍõ÷»÷¯ •ßöÚkUP¨£mhÚ.
PÀ PØÓ ©zv¯uµ ÁS¨¤Úº GÚ¨£mh CUSÊÂÚº ÷©ø»z÷u¯U PÀÂ
‰»® \‰P A¢uìx ö£ØÓÁºPÍõÁº. GÚ÷Á AÁºPÒ ÷©ø»z÷u¯ P»õ\õµz
øu¨ ¤ß£ØÖ® |Pµ[PÎÀ Á]US® ö\ÀÁ¢u ÁS¨¤ÚµõPz vPÌ¢uÚº.

öuõÈ»õͺ ÁS¨¦ ÷uõØÓ®ö£ÖuÀ

¤›zuõÛ¯º Bm]U Põ»zvÀ HØ£mh ö£õ¸Íõuõµ ©õØÓ® Põµn©õP
C»[øP°À öuõÈ»õͺ ÁS¨ö£õßÖ ÷uõØÓ® ö£ØÓø©²® •UQ¯©õÚ
öuõßÓõS®. C»[øP°ß ©µ¦ Ÿv¯õÚ Bm]U Põ»zvÀ Aµ\õ[Pzvß ö£õx
÷Áø»PÒ Pmhõ¯ Aµ\ ÷\øÁ •øÓ ‰»® ö£ØÖU öPõÒͨ£mhø©¯õÀ
T¼US AÀ»x \®£ÍzxUS ÷Áø» ö\´²® ÁS¨ö£õßÖ E¸ÁõPÂÀø».
B°Ý® B[Q÷»¯µõm]°À ©ø»¯P¨ £Sv°À E¸ÁõÚ ö£¸¢÷uõmh[PÎÀ
÷Áø» ö\´ÁuØS öuõÈ»õͺ £øhö¯õßÖ ÷uøÁ¨£mhx. AUPõ»¨
£Sv°À C¢v¯õÄ® ¤›zuõÛ¯õÂß Si÷¯ØÓ |õhõP ÂÍ[Q¯ø©¯õÀ ªPU
SøÓ¢u T¼US öußÛ¢v¯õ¼¸¢x öuõÈ»õͺPøÍz u¸ÂzxU öPõÒÁx
C»õ£Pµ©õÚuõPU Põn¨£mhx. GÚ÷Á ö£¸¢÷uõmh E›ø©¯õͺPÍõÀ
öußÛ¢v¯õ¼¸¢x B°µUPnUPõÚ öuõÈ»õͺPÒ u¸ÂUP¨£mhÚº.
GÚ÷Á ©ø» |õmiß ö£¸¢÷uõmh¨ £SvPÎÀ öuõÈ»õͺ ÁS¨ö£õßÖ
E¸ÁõÚx.

¦v¯ ö£õ¸Íõuõµ |hÁiUøPPÒ Põµn©õP |õmiÀ E¸ÁõÚ Psi, Põ¼,

öPõÊ®¦ •u¼¯ ©õ|Pµ[PÎÀ ö£õ¸ÒPøÍ HØÔ°ÓUSuÀ, xoPøÍ \»øÁ
ö\´uÀ, øPÁsiPÒ ‰»® ö£õ¸ÒPøÍU öPõsk ö\ÀuÀ, ö£¸¢öu¸U
PÒ, ¦øP°µu ÃvPÒ Aø©zuÀ •u¼¯ ÷Áø»PÐUS® öuõÈ»õͺ ÷uøÁ¨
£mhÚº. GÚ÷Á ÷uõmhz öuõÈ»õͺ uµ |Pº¨¦Ó[PÎÀ _÷u\ öuõÈ»õͺ
ÁS¨ö£õßÖ® ÷uõØÓ® ö£ØÓx.
86 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
Bµ®£ Põ»zvÀ öuõÈ»õͺPÐUS ªPU SøÓ¢u \®£Í÷© ÁÇ[P¨£mhx.
÷Áø» ö\´²® ÷|µ•® Áøµ¯ÖUP¨£mi¸UPÂÀø». öuõÈ»õͺ Põ¨¦Öv,
|mhDk ÁÇ[S® •øÓP÷Íõ ÷ÁÖ öuõÈ»õͺ |»ß¦› |hÁiUøPP÷Íõ
Põn¨£hÂÀø». GÚ÷Á |Pº¦Óz öuõÈ»õͺ, öuõÈØ\[P[PøÍ Aø©zx
ö\¯Ø£kÁuß ‰»® u©x E›ø©PøÍ öÁØÔ öPõÒÁuØS ö\¯Ø£mhÚº.
Azxhß SÔ¨¤mh xøÓ öuõÈ»õÍ›øh÷¯ JØÖø©ø¯ HØ£kzuÄ® u©x
{ø»ø©PøÍ ÷©®£kzvU öPõÒÍÄ® AÁºPÒ ÷Áø»{Özu¨ ÷£õµõmh[
PÎÀ Dk£mhÚº. öPõÊ®¦ Aa\Pz öuõÈ»õͺ ÷Áø» {Özu®, \»øÁz
öuõÈ»õͺ ÷Áø» {Özu®, øPÁsiz öuõÈ»õͺ ÷Áø» {Özu® GߣÚ
20 B® ¡ØÓõsiß Bµ®£zvÀ ÷©ØöPõÒͨ£mh ÷Áø» {Özu[PÍõS®.

20 B® ¡ØÓõsiß ‰ßÓõ® u\õ¨u® Bµ®¤US®÷£õx öuõÈ»õͺPÒ

]Ó¢u •øÓ°À JÊ[Pø©¢xa ö\¯Ø£mhÚº. H.D. Sn][P AÁºPÒ |Pº¦Óz
öuõÈ»õͺPÎß öuõÈØ\[P |hÁiUøPPÐUS¨ £õk£mh uø»ÁµõÁº.
1922 B® Bsk •uÀ 1935 B® BskÁøµ C¢|õmiÀ ]Ó¨£õP ö\¯Ø£mh
öuõÈ»õͺ uø»ÁµõP AÁº Põn¨£mhõº. 1922 B® Bsk H.D. Sn
][P AÁºPÎß uø»ø©°À C»[øP öuõÈ»õͺ \[P® Aø©UP¨£mhø©
SÔ¨¤hzuUPuõS®. öhõÚ‰º ¯õ¨¦ {»Â¯ Põ»¨£Sv°À C»[øP \©\©õá
Pm]°ß uø»ÁºPÒ öuõÈØ\[P[PøÍ Aø©zx öuõÈ»õͺ E›ø©Pøͨ
ö£ØÖU öPõkUS® ÷£õµõmh[PÎÀ Dk£mhÚº. AUPõ»¨£Sv°À ÷uõmhz
öuõÈ»õÍ›ß ©zv°À öuõÈØ\[P[PøÍ Aø©¨£vÀ ÷Põ. |÷h\ I¯º
AÁºPÒ •ß÷Úõi¯õP ö\¯Ø£mhõº.

P»õ\õµ ©õØÓ®

¤›zuõÛ¯º Bm]U Põ»zvÀ C»[øP°À HØ£mh \‰P ©õØÓ[PÐUSa

\©ÚõP P»õ\õµ ©õØÓ[PЮ HØ£mhÚ. ÷©ø»z÷u¯ P»õ\õµ® |õk •ÊÁx®
£µÂ¯øu AUPõ»¨ £Sv°À AÁuõÛUP •i¢ux. ÷PõÀ¦×U ^ºzv¸z
u[PÎß ¤ßÚº B[Q» ö©õÈ ‰»©õÚ ÷©ø»z÷u¯U PÀ •øÓ |õmiÀ
÷ÁP©õP¨ £µÂ¯x.ö£¸®£õ¾® ªåÚ›¨ £õh\õø»Pξ® Aµ\ AÝ\µøn
ö£ØÓ £õh\õø»Pξ® ö\¯Ø£kzu¨£mh £õhzvmh E¸ÁõUP®, PؤzuÀ
|hÁiUøPPÒ Gß£Ú öÁÎ|õmhÁºPÍõ÷»÷¯ ÷©ØöPõÒͨ£mhÚ. GÚ÷Á
A¨£õh\õø»PÎß ‰»® ÷©ø»z ÷u\U P»õ\õµ® £µÄÁuØPõÚ ÁÈ÷¯Ø
£mhx. E¯º PÀÂUPõP öÁÎ|õk ö\ßÖ Á¢uÁºPÍõ¾® ÷©ø»z÷u¯ P»õ
\õµzvß ]» A®\[PÒ C»[øP°À £µÂÚ.

19 B® ¡ØÓõsiÀ ö£¸¢÷uõmhz xøÓ°ß £µ®£À, ÁºzuP Áͺa],

÷£õUSÁµzx ©ØÖ® öuõhº£õhÀ xøÓ°À HØ£mh Áͺa] Gß£Ú Põµn©õP
I÷µõ¨¤¯º AvPÍÂÀ C»[øPUS Á¸øP u¢uÚº. GÚ÷Á AÁºPÎß
Âk•øÓU Põ» ÂkvPÒ ©ØÖ® CµÄU Pίõmh ÂkvPÒ Gß£Ú C[S

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 87
 E¸ÁõQÚ. Cuß Põµn©õPÄ® ÷©ø»z÷u¯ P»õ\õµ® C»[øP°À £µÄÁuØS
ÁȤӢux. CÆÁõÓõÚ £À÷ÁÖ Põµn[PÍõÀ ÷©ø»z÷u¯ Bøh¯oPÒ,
£ÇUP ÁÇUP[PÒ, ÁõÌzx ÁnUP® öu›ÂUS® •øÓPÒ, Pmhh Pø»¯®
\[PÒ, EnÄ, £õÚ ÁøPPÒ Gß£Ú C»[øPU P»õ\õµzxhß P»¢xU
öPõshÚ.

ö\¯Ø£õk
¤›zuõÛ¯›ß Bm] Põµn©õP C»[øP°ß P»õ\õµzvÀ Cøn¢x
öPõsh ¦v¯ A®\[Pøͨ £mi¯¼kP.

5.3. ¤›zuõÛ¯º Bm] Põµn©õP HØ£mh ÂøÍÄPÒ

AÝT»[PÒ
C»[øP ¤›zuõÛ¯õÂß Si÷¯ØÓ |õhõPz vPÌ¢u÷£õx C¢|õmiß
Aµ]¯À, ö£õ¸Íõuõµ •øÓø©PÒ •Êø©¯õP HPõv£zv¯ÁõvPÎß |»ß
P¸v÷¯ |øh•øÓ¨£kzu¨£mhÚ. GÚ÷Á _©õº 133 BskPÍõP C»[øP
¤›zuõÛ¯›ß _µsh¾US Em£mhx. AUPõ»¨ £Sv°À ¤›zuõÛ¯º
EøÇzu £n® •ÊÁx® AÁºPÎß uõ´ |õmøha ö\ßÓøh¢ux. Azxhß
C»[øP°ß ÁÍ[PÒ ¤›zuõÛ¯›ß ÷uøÁPÐU÷P £¯ß£kzu¨£mhÚ.
AÆÁõÓÚöuõ¸ ¤ßÚo°¾® C»[øPUPõÚ ]» |ßø©PЮ ¤›zuõÛ¯º
Bm]°ß ÂøÍÁõP HØ£mhøu ©ÖUP •i¯õx. AuØPõÚ Euõµn[PÒ ]»
¤ßÁ¸©õÖ.
™™ \ºÁ÷u\ ö©õȯõÚ B[Q» ö©õȯÔÄ |õmiÝÒ £µÂ¯ø©.
™™ ÷£õUSÁµzx ©ØÖ® öuõhº£õhÀ xøÓ Áͺa]¯øh¢uø©.
™™ HØÖ©vUPõÚ ö£¸¢÷uõmh¨ £°ºPøÍ AÔ•P® ö\´uø©.
™™ øPzöuõÈÀ ¦µm]°ß |ßø©PøÍ C»[øP²® ö£ØÓø©.
™™ £õµõЩßÓ Bm] •øÓ

¤µvT»[PÒ

¤›zuõÛ¯º Bm]°À CÆÁõÓõÚ £À÷ÁÖ |ßø©PÒ G©USU Qøhzu

÷£õv¾® öuõhº¢x 133 BskPÍõP C»[øP HPõv£zv¯ _µsh¾USm£mh
J¸ |õhõP C¸¢ux. _u¢vµ©øh²®÷£õx |õmiÀ £À÷ÁÖ ¤µa]øÚPЮ
HØ£mi¸¢uÚ. AUPõ»¨ £Sv°À C»[øP°À EÒ|õmk¨ £nUPõµºPÒ
÷uõßÔ°¸¢u ÷£õv¾® |õmiß ö£¸®£õßø©¯õÚ ©UPÒ HøÇPÍõP Põn¨
£mhÚº. |õmiß Á¸©õÚ¨ £QºÂÀ HØÓz uõÌÄ AvP›zu {ø»°À ö£õx
©UPÐUPõÚ ö£õxa ÷\øÁPÒ ©ØÖ® |»ß¦› |hÁiUøPPøÍ ÷©®£kzu

88 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
÷Ási¯ ÷uøÁ²® Põn¨£mhx. HPõv£zv¯ÁõvPÎß Si÷¯ØÓ |õhõPz
vPÌ¢uø©¯õÀ C»[øP ö£ØÖUöPõsh Gvº©øÓ¯õÚ A®\[PÐUPõÚ
Euõµn[PÒ ]» Á¸©õÖ,

™™ ÷©ø»z÷u¯ P»õ\õµzvß £µÁÀ Põµn©õP EÒ|õmkU P»õ\õµ®,

£õµ®£›¯® ^µÈÄUS Em£mhø©.
™™ ©x£õÚ¨ £õÁøÚ |õöh[Q¾® £µÂ¯ø©.
™™ Põo E›ø©¯ØÓ ©UPÒ Tmh® E¸ÁõÚø©.
™™ ©µ¦ Ÿv¯õÚ ußÛøÓĨ ö£õ¸Íõuõµ® ÃÌa]¯øh¢uxhß ÷u]¯ Ÿv¯õÚ
AÔÄ® BØÓ¾® ©Ê[PiUP¨£mhø©.
™™ P®\£õ GßÝ® £¯ßªUP Qµõ© \ø£PÒ CÀ»õöuõÈ¢uø©.

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 89
 6

AÔ•P®
1948 B® BsiÀ C»[øPUS _u¢vµ® QøhUP¨ö£ØÓø© C¢|õmk
Áµ»õØÔÀ •UQ¯©õÚ J¸ v¸¨¦ •øÚ¯õS®. Az÷uõk £õµõЩßÓ
áÚ|õ¯P Bm] •øÓ JßÖ C¢|õmiØS QøhUP¨ö£ØÓø©¯õÀ, ¤µv
{vzxÁ áÚ|õ¯Pzvß ‰»® Aµ]¯À ö\¯À£õkPÎÀ öuõhº¦£k® \¢uº¨£®
ö£õx ©UPÐUSU QøhUP¨ö£ØÓx. 1972, 1978 B® BskPÎÀ ¦v¯
Aµ]¯À ¯õ¨¦UPÒ AÔ•P¨£kzu¨£mhxhß, Aµ]¯À Aµ[QÀ CßÝ®
£» ©õØÓ[PÒ HØ£mhÚ. _u¢vµzøuz öuõhº¢x Á¢u ‰ßÖ u\õ¨uzvÀ
C¢|õmk Aµ]¯À Aµ[QÀ öuÎÁõPz öu›²® ©õØÓ[PÐhß ö£õ¸Íõuõµ,
\‰Pz xøÓPÎÀ HØ£mh ¸zv²® Ax öuõhº£õÚ ÷©»vP uPÁÀPЮ
C¨£õhzvÀ ÂÍUP¨£mkÒÍx.

6.1. ÷\õÀ£› ¯õ¨¦® _u¢vµ® ö£Ó¾®

C»[øP°ß Aµ]¯À ¯õ¨¦a ^ºzv¸zu® öuõhº£õP Bµõ´¢uÔ¢x E›¯

B÷»õ\øÚPøÍ •ßøÁ¨£uØPõP ¤›zuõÛ¯ Aµ\õ[PzuõÀ {¯ªUP¨£mh
÷\õÀ£› BønUSÊ 1944 B® Bsk iö\®£º ©õuzvÀ C»[øPUS
Á¢ux. 1945 B® Bsk ö\¨öh®£º ©õuzvÀ AÁºPÐøh¯ AÔUøP
•ßøÁUP¨£mhx. Auߣi |õmiß EÒ|õmk Âh¯[PÎÀ •Êø©¯õÚ
AvPõµzøu C»[øP¯¸US ÁÇ[S® Aµ]¯À ¯õ¨¦ JßøÓ AÁºPÒ
•ßøÁzuÚº. AÁºPÎß AÔUøPø¯ Ai¨£øh¯õPU öPõsh öÁÒøÍ
AÔUøP C¢|õmk Aµ_U PÇPzuõÀ HØÖUöPõÒͨ£mh ¤ßÚº ÷\õÀ£›
Aµ]¯À ¯õ¨¦z öuõhº£õÚ AÝ\µøn 1946 B® Bsk ÷© ©õuzvÀ
¤›zuõÛ¯õÁõÀ öÁΰh¨£mhx. ÷\õÀ£› ¯õ¨¤ß£i |øhö£Ó ÷Ási¯
•u»õÁx £õµõЩßÓz ÷uºuø» 1947 B® Bsiß ©zv°À |hzxÁuØSz
wº©õÛzv¸¢uõ¾® C»[øPUS _u¢vµ® ÁÇ[SuÀ öuõhº£õP AxÁøµ
¤›zuõÛ¯õ GÆÂu AÔ¨¦® ö\´v¸UPÂÀø». CuÚõÀ _u¢vµzøu¨
ö£ØÖU öPõÒÁuØS C»[øP¯¸US EÒÍ E›ø© £ØÔ j.Gì. ÷\Úõ|õ¯UP
Em£h C¢|õmkz uø»ÁºPÒ ¤›zuõÛ¯õÄUS uzxÁõºzu Ÿv°»õÚ
P¸zxUPøÍ •ßøÁzuÚº. CuØPø©ÁõP ÷uºu¾US Cµsk ©õu[PÐUS
•ß£uõP Â÷\h ¤µPhÚ® JßøÓU Si÷¯ØÓ |õkPÎß ö\¯»õͺ
öÁΰmhõº. Auߣi ö£õx|»Áõ¯zvØS Em£mh _u¢vµ |õöhõßÔß

90 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
A¢uìøu C»[øPUS ÁÇ[SÁuõP¨ ¤µPhÚ¨£kzvÚõº. CuØQøh°À
j.Gì. ÷\Úõ|õ¯UP AÁºPÍõÀ IUQ¯ ÷u]¯U Pm] ÷uõØÖÂUP¨£mhx.
1947 B® Bsk BPìm ©õuzvÀ Ch®ö£ØÓ ö£õxz ÷uºu¼À Pm]PÎß
{ø» Á¸©õÖ,

1947 BPìm ö£õxz ÷uºu¼À Pm]PÎß {ø»

Pm]PÒ öÁØÔö£ØÓ B\Ú[PÒ
IUQ¯ ÷u]¯U Pm] 42
C»[øP \©\©õáU Pm] 10
uªÌ Põ[Qµì Pm] 07
C»[øP C¢v¯ Põ[Qµì Pm] 06
÷£õÀåÂU & ö»ÛÛìm Pm] 05
C»[øP & P®³Ûìm Pm] 03
öuõÈ»õͺ Pm] 01
_÷¯aø\PÒ 21
ö©õzu® 95

Cz÷uºu¼À IUQ¯ ÷u]¯U Pm] £õµõЩßÓzvÀ ö£¸®£õßø©¯õÚ

B\Ú[PøÍU øP¨£ØÔ¯ø©¯õÀ _÷¯aø\ A[PzuÁºPÒ £»›Úx BuµÄhß
Aµ\õ[Pzøu Aø©zux. 1946 B® Bsi¼¸¢x C¢|õmiß EÒ|õmk
{¸ÁõP |hÁiUøPPøÍ C»[øP¯ºÁ\® øP¯Î¨£uØS ¤›zuõÛ¯ Aµ_
¸®¤Úõ¾® öÁÎ|õmk ÂÁPõµ[PøÍz öuõhº¢x® ¤›zuõÛ¯õÂß
øPÁ\® øÁzv¸¨£uØPõÚ HØ£õk JßÖ C¸¢x Á¢ux. wÂß ¦Â°¯À
Aø©Âh®, £õxPõ¨¦, ²zu |hÁiUøPPÐUS •UQ¯zxÁ©õÚ£i¯õÀ
C¢|õmkhß öPõsi¸¢u öuõhº¦Pøͨ §µn©õPU øPÂmkÂh¨
¤›zuõÛ¯ Aµ_ •ßÁµõø©÷¯ AuØPõÚ Põµn©õS®. ¤›zuõÛ¯›ß C¢u
Gvº£õº¨ø£¨ ¦›¢x öPõsh ¦v¯ ¤µu©º j.Gì. ÷\Úõ|õ¯UP AÁºPÒ 1947
B® Bsk |Á®£º ©õuzvÀ ¤›zuõÛ¯ Aµ\õ[Pzxhß £õxPõ¨¦, öÁÎ|õmk
EÓÄ öuõhº£õÚ C¸ J¨£¢u[PøÍa ö\´x öPõÒÍ •ßÁ¢uõº. £õxPõ¨¦
J¨£¢uzvØS Aø©ÁõP, ÷uøÁ HØ£k®÷£õx P¨£À, ©õÚ® Em£h
HøÚ¯ £øh |hÁiUøPPÐUS® C»[øPø¯ E£÷¯õQzxU öPõÒÁuØS
Ch©Î¨£uØS Cn[QÚõº. öÁÎ|õmk EÓÄ öuõhº£õÚ J¨£¢uzvߣi
_u¢vµ |õk JßÓõP öÁÎ|õkPÐhß ¦vuõP EÓÄPøÍ ÷©ØöPõÒÁuØS
¤›zuõÛ¯õÂß EuÂø¯ C¢|õmiØS ÁÇ[SÁuØS C»[øP ¸®¤¯x.
AuߤßÚº C¢|õmiØS _u¢vµzøu¨ ö£ØÖU öPõk¨£x öuõhº£õÚ
Âh¯[PøÍ EÒÍhUQ¯ C»[øP°ß _u¢vµ¨ ¤µPhÚ® 1947 B® Bsk
iö\®£º 19 B¢ vPv öÁΰh¨£mhx. 1948 B® Bsk ö£¨µÁ› 4 B¢

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 91
 vPv öuõhUP® AÁØÔß ÂvPÒ ö\¯Ø£kzu¨£mh÷uõk, C»[øPUS
_u¢vµ® QøhUP¨ö£ØÓx. CuÚi¨£øh°À C»[øPUPõÚ \mh[PøÍ
C¯ØÖÁuØS® C¢|õmiß {¸ÁõP |hÁiUøPPøÍ ÷©ØöPõÒÁuØS®
¤›zuõÛ¯ Aµ_US C¸¢u AvPõµ® •ØÖ¨ ö£ØÖ AÆÁvPõµ® C»[øP
Aµ\õ[PzvØSU Qøhzux. 1948 B® Bsk ö£¨¤µÁ› 10 B¢ vPv ¦v¯
£õµõЩßÓ® ÷Põ»õP»©õPz vÓ¢xøÁUP¨£mh÷uõk, ¤µu©º j.Gì.
÷\Úõ|õ¯UP AÁºPÍõÀ B[Q÷»¯›ß öPõi CÓUP¨£mk, «sk® ][PU
öPõi HØÓ¨£mhx. CuØPø©¯ ö£¨µÁ› 4 B¢ vPv C»[øP°ß _u¢vµ
vÚ©õP¨ ¤µPhÚ¨£kzu¨£mhx.

÷\õÀ£› Aµ]¯À ¯õ¨¦

1931 & 1947 Áøµ¯õÚ öhõÚ‰º Aµ]¯À ¯õ¨¤ß ¤ßÚº, ÷\õÀ£›°ß Aµ]¯À
¯õ¨¦ ö\¯Ø£hz öuõh[Q¯x. 1972 B® Bsk Si¯µ_ Aµ]¯À ¯õ¨¦Áøµ
Ax ö\¯Ø£mhx. ÷\õÀ£› ¯õ¨¤ß£i Aµ\õ[Pzvß £oPøÍ •ßöÚkzxa
ö\ÀÁuØS BÐ|º |õ¯P®, ¤µu©¸® Aø©a\µøÁ²®, £õµõЩßÓ®, }v GÚ
|õßS xøÓPÒ AÔ•P¨£kzu¨£mhÚ.

BÐ|º |õ¯P®
AxÁøµ C¸¢x Á¢u BÐ|º £u APØÓ¨£mk, C[Q»õ¢vß •iUS›¯
¤µv{v¯õP BÐ|º |õ¯P® £u E¸ÁõUP¨£mhx. ¦v¯ Aµ]¯À ¯õ¨¤ß
RÊ® ¤›zuõÛ¯ ©Põµõo÷¯ öuõhº¢x® C»[øP°ß uø»Â¯õP HØÖU
öPõÒͨ£mh£i¯õÀ Aµ]°ß C¢|õmk ¤µv{v¯õP BÐ|º |õ¯P®
ö\¯Ø£mhõº. BÐ|º |õ¯P® £u •Êø©¯õP ö£¯µÍÄ {øÓ÷ÁØÖz
xøÓ¨ £u¯õP C¸¢u÷uõk, AÁº uÚx ö\¯Ø£õkPøÍ •ßöÚkUS®÷£õx
G¨÷£õx® ÷£õßÖ ¤µu©›ß B÷»õ\øÚ¨£i÷¯ ö\¯Ø£h ÷Ási°¸¢ux.

£õµõЩßÓ®
÷\õÀ£› ¯õ¨¤ß£i \mhzxøÓ öuõhº£õP ¤µv{vPÒ \ø£, ö\Úm \ø£
GßÓ C¸ \ø£PøÍU öPõsh £õµõЩßÓ® E¸ÁõUP¨£mhx. ¤µv{vPÒ
\ø£°À 101 A[PzuÁºPÒ Ch®ö£ØÓÚº. AvÀ 95 ÷£º ÷uºuÀ öuõSv
Ai¨£øh°À ö£õx ©UPÎÚõÀ öu›Ä ö\´¯¨£kÁxhß Gg]¯ 6 ÷£¸®
A[PzxÁzøu¨ ö£ØÖU öPõÒÍ •i¯õu ]Ö£õßø©÷¯õ¸UPõP, ¤µu©›ß
B÷»õ\øÚUS Aø©¯ BÐ|º |õ¯PzuõÀ {¯ªUP¨£m÷hõµõÁº. Ca\ø£°ß
£uÂU Põ»® 5 BskPÍõS®.

‰uøÁ (ö\Úm) GÚ¨£mh ÷©À \ø£ AÀ»x CµshõÁx \ø£US 30

A[PzuÁºPÒ {¯ªUP¨£mhÚº. ¤µv{vPÒ \ø£ ‰»® 15 ÷£º {¯ªUP¨
£kÁ÷uõk, ¤µu©›ß B÷»õ\øÚUS Aø©¯ BÐ|º |õ¯PzuõÀ 15 ÷£¸®
{¯©Ú® ö\´¯¨£mhÚº. Ca\ø£°ß £uÂU Põ»® 6 BskPÍõS®.

92 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
¤µu©›ß uø»ø©°»õÚ Aø©a\µøÁ
¤µu©º Aø©a\µøÁ°ß uø»ÁµõÁõº. ¤µv{vPÒ \ø£°À ö£¸®£õßø©
A[PzuÁºPÎß BuµøÁ¨ ö£Ö® J¸Áº BÐ|º |õ¯PzuõÀ ¤µu©µõP
{¯ªUP¨£kÁõº. CÆÁµ]¯À ¯õ¨¤ß£i {øÓ÷ÁØÖ AvPõµ® Aø©a\
µøÁ°h® J¨£øhUP¨£mi¸¢ux. Aø©a\ºPÒ ¤µu©›ß B÷»õ\øÚ¨£i
BÐ|º |õ¯PzuõÀ {¯©Ú® ö\´¯¨£kÁº.
¤µu©º, £õxPõ¨¦, öÁÎ|õmk ÂÁPõµ Aø©a_PPÎß ö£õÖ¨¦UPøÍ
ÁQ¨£õº. }v Aø©a\¸® ÷©¾® CßöÚõ¸ Aø©a\¸® ÷©À \ø£°À
C¸¢x {¯©Ú® ö\´¯¨£kÁº. C[Q»õ¢vß £õµõЩßÓ \®¤µuõ¯[PÐUS
Aø©ÁõP Aø©a\µøÁU TmhõP¨ £õµõЩßÓzvØS¨ ö£õÖ¨¦a ö\õÀ»
÷Ási°¸¢ux.

}va ö\¯Ø£õkPÒ
÷\õÀ£› Aµ]¯À ¯õ¨¤ß£i E¯º }v©ßÓ® Em£h }v©ßÓz öuõSv
JßÓõÀ }vzxøÓ°ß ö\¯Ø£õkPÒ ÷©ØöPõÒͨ£mhÚ. BÐ|º |õ¯PzuõÀ
¤µu© }v£v²® E¯º }v©ßÓ }v£vPЮ {¯ªUP¨£mhÚº. ¤µu© }v£v°ß
uø»ø©°À }va÷\øÁ BønUSÊÂÚõÀ }v©ßÓ[PÐhß öuõhº£õÚ
}v£vPÎß {ºÁõP |hÁiUøPPÒ ÷©ØöPõÒͨ£mhÚ.

C»[øP°À Aµ]¯À Pm] •øÓø©

Aµ]¯À Pm] •øÓ Gߣx £õµõЩßÓ áÚ|õ¯P® {»Ä® GÀ»õ |õkPξ®
Põn¨£kQßÓ Pmhõ¯©õÚ J¸ £s£õS®. ¤›zuõÛ¯õ, IUQ¯ Aö©›UPõ
÷£õßÓ |õkPÎÀ Bµ®£ Põ»zvÀ C¸ Pm]PÒ ©mk÷© Põn¨£mhÚ. AøÁ
C¸ Pm] •øÓ Bm] GÚ¨£mhÚ. ¤µõßì, ÷áº©Û ÷£õßÓ I÷µõ¨¤¯
|õkPξ® C¢v¯õ, C»[øP¨ ÷£õßÓ B]¯ |õkPξ® £» Aµ]¯À Pm]
PÒ Põn¨£kQßÓÚ. AøÁ £» Pm] •øÓ Bm] GÚ¨£mhÚ.

Aµ]¯À Pm] •øÓ¯õÀ AÆÁÆ Pm]PÎß öPõÒøP Ai¨£øh°À ©UPøÍ

JßÖvµmkÁx, Pm]°ß öPõÒøPPøÍ ©UPÒ •ßöPõsk ö\ÀÁx GߣÚ
C»SÁõ²ÒÍÚ. Az÷uõk £õµõЩßÓ áÚ|õ¯P® ©UPÒ ¤µv{vPÍõÀ
÷©ØöPõÒͨ£k® Bm] •øÓ¯õÚ£i¯õÀ, Aµ]¯ÀÁõvPÐUS® ö£õx©U
PÐUSªøh°»õÚ EÓøÁU Pmiö¯Ê¨¦ÁuØS® Aµ]¯À Pm] •øÓø©
AÁ]¯¨£kQÓx. C»[øP°À Aµ]¯À Pm]PÒ Bµ®¤UP¨£mhx
¤›zuõÛ¯›ß Bm]U Põ»zv÷»¯õS®. 1931 B® BsiÀ C¢|õmiØS \ºÁáÚ
ÁõUS›ø© Qøhzu ÷£õv¾® 1947 B® Bsk Áøµ ö£õxz ÷uºuÀPÎÀ
Pm] •øÓø©U PÁÚzvÀ öPõÒͨ£hÂÀø». C¢|õmiÀ •uß•øÓ¯õPU
Pm] •øÓø© ¤µ÷¯õQUP¨£mhx 1947 B® Bsk £õµõЩßÓz ÷uºu¼ß
÷£õ÷u¯õS®. Az÷uºu¼À C»[øP \©\©õáU Pm], IUQ¯ ÷u]¯U Pm],
C»[øP P®³Ûìm Pm], uªÌU Põ[Qµì Pm] GßÝ® £» Pm]PÒ
÷£õmi°mhÚ.

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 93
 C»[øP \©\©õáU Pm]

C»[øP \©\©õáU Pm] C¢|õmiß £øǯ Aµ]¯À Pm]¯õS®. ¤›zuõÛ¯›ß

Bm]°ß÷£õx PÀ PØ£uØPõP öÁÎ|õk ö\ßÔ¸¢u P»õ{v Gß.G®.
ö£÷µµõ, P»õ{v öPõÀÂß Bº. j ]ÀÁõ, v¸ ¤¼¨ SnÁºuÚ ÷£õßÓ
uø»ÁºPÒ öÁÎ|õkPÎÀ {»Â¯ Chx\õ›a ]¢uøÚPÍõÀ PÁµ¨£mk
A®•øÓø¯ C¢|õmiÀ ö\¯Ø£kzxÁuØPõP 1935 B® Bsk C»[øP
\©\©õáU Pm]ø¯ E¸ÁõUQU öPõshÚº. ¤ßÚº AUPm]°À C¸¢x ¤›¢x
ö\ßÓ J¸ £Sv°ÚµõÀ øÁzv¯º Gì.H. ÂUQµ©][P AÁºPÎß uø»ø©°À
1943 B® BsiÀ C»[øP P®³Ûìm Pm] Bµ®¤UP¨£mhx.

IUQ¯ ÷u]¯U Pm]

1946 B® BshÍÂÀ Chx\õ›, ]Ö£õßø© CÚU Pm]PÒ ]Ø]»Ä®

öuõh[P¨£mi¸¢uõ¾® C¢|õmk |k{ø» Aµ]¯ÀÁõvPÐUS GßÖ Kº
Aµ]¯À Pm] E¸ÁõQ C¸UPÂÀø». 1947 B® BsiÀ •u»õÁx ö£õxz
÷uºuÀ |øhö£Ó C¸¢uø©¯õÀ j.Gì. ÷\Úõ|õ¯UP AÁºPÎß uø»ø©°À
1946 B® BsiÀ IUQ¯ ÷u]¯U Pm] ÷uõØÖÂUP¨£mhx. A¨÷£õv¸¢u
C»[øP ÷u]¯ \[P®, Gì. h¤Ò³. Bº. j.£shõµ|õ¯UP AÁºPÍõÀ
Bµ®¤UP¨£mi¸¢u ][PÍ ©Põ \ø£ A[PzuÁºPÒ £»¸® IUQ¯ ÷u]¯U
Pm]°À ÷\º¢x öPõshÚº. BøP¯õÀ AUPm] Bµ®£zv¼¸¢÷u £»® Áõ´¢u
Kµo¯õPz vPÌ¢ux. 1947 B® Bsk ö£õxz ÷uºu¼À 95 ÷Ám£õͺPøÍ
{Özv, 42 öuõSvPÎÀ öÁØÔ ö£ØÓx. ¤ßÚº 1952 B® Bsk Ch®ö£ØÓ
£õµõЩßÓz ÷uºu¼À 54 öuõSvPÎÀ öÁßÖ Bm]ø¯ Aø©zxU öPõÒЮ
£»® AUPm]USU Qøhzux.

ÿ »[Põ _u¢vµU Pm]

Gì. h¤Ò³.Bº.j. £shõµ|õ¯UP AÁºPÒ, IUQ¯ ÷u]¯U Pm]°À C¸¢x

»Q, 1951 B® Bsk ÿ»[Põ _u¢vµU Pm]ø¯ {ÖÂÚõº. IUQ¯ ÷u]¯U
Pm]ø¯ Âh AvP©õP \õuõµn ©UPÎß ÷uøÁPÒ öuõhº£õPU PÁÚg
ö\¾zv¯ AUPm], _¯ö©õÈ AÔbºPÒ, ¦zu ¤USPÒ, ÷u]¯ÁõvPÒ
BQ÷¯õ›ß BuµøÁ¨ ö£ØÔ¸¢ux. 1951 B® Bsk ö£õxz ÷uºu¼À £[÷PØÖ
9 öuõSvPÎÀ öÁØÔ¨ ö£ØÓx. AUPm] CßÝ® £» Aµ]¯À Pm]PøÍ
JßÖ ÷\ºzxU öPõsk ©UPÒ IUQ¯ •ßÚo GßÓ ö£¯¸hß 1956 ö£õxz
÷uºu¼À £[S £ØÔ 51 öuõSvPÎÀ öÁßÖ Aµ\õ[P® JßøÓ Aø©zux.
AuØPø©¯ 1956 C¼¸¢x 1959 Áøµ £shõµ|õ¯UP AÁºPÒ C¢|õmiß
¤µu©µõPa ö\¯Ø£mhõº. 1959 B® BsiÀ AÁº öPõø» ö\´¯¨£mhõº.
AuߤßÚº AÁµx ©øÚ¯õÚ v¸©v ÿ©õ÷Áõ £shõµ|õ¯UP Pm]°ß
uø»ø©¨ ö£õÖ¨ø£ HØÓõº. CÁº E»Qß •u»õÁx ö£s ¤µu©º BÁõº.

94 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
HøÚ¯ Aµ]¯À Pm]PÒ

•Ê |õmi¾® ÷Ám£õͺPøÍ {ÖzuUTi¯uõ°¸¢u IUQ¯ ÷u]¯ Pm],

ÿ »[Põ _u¢vµU Pm]PøÍz uµ _u¢vµzvØS •ß¤¸¢÷u CßÝ®
£» ]Ô¯ Pm]PÒ ö\¯Ø£mkU öPõsi¸¢uÚ. H.D. Sn][P AÁºPÍõÀ
Aø©zxU öPõÒͨ£mh öuõÈ»õͺ Pm], ã.ã. ö£õßÚ®£»® AÁºPÎß
uªÌ Põ[Qµì Pm] Gß£Ú AvÀ SÔ¨¤hzuUPøÁ¯õS®. C¢|õmkz
uªÌ ©UPÎß E›ø©PÒ öuõhº£õPz wµ PÁÚg ö\¾zv¯ AUPm] 1947
ö£õxz ÷uºu¼À 7 öuõSvPÎÀ öÁØÔ ö£ØÓx. 1949 B® Bsk Gì.÷á.Â.
ö\ÀÁ|õ¯P® AÁºPÒ \©èiU Pm]ø¯ Bµ®¤zuxhß, uªÌ Põ[Qµì Pm
]US Qøhzx Á¢u ©UPÎß BuµÄ SøÓÁøh¢ux.

C»[øP°À Põn¨£mh Aµ]¯À Pm] •øӰߣi IUQ¯ ÷u]¯U Pm],

ÿ »[Põ _u¢vµU Pm] GßÓ CµsiØS® ÷©»vP©õP ÷©¾® ]Ô¯ Pm]
PÒ £»Ä® Põn¨£mhø©¯õÀ £õµõЩßÓ¨ ö£õxz ÷uºu¼À J¸ Pm]US®
ö£¸®£õßø©¨ £»zøu¨ ö£ØÖU öPõÒÍ •i¯õu \¢uº¨£[PÒ Põn¨
£mhÚ. BøP¯õÀ £» Pm]PÒ JßÖ ÷\º¢x TmhoPøÍ Aø©zxU öPõsk
Tmhµ\õ[P[PÒ E¸ÁõÁx ö£õxÁõPU Põn¨£kQßÓx.

1956 & ö£õxz ÷uºu¾® \‰P ©õØÓ•®

_u¢vµzvß ¤ßÚº }sh Põ»® £u°À C¸¢u IUQ¯ ÷u]¯U Pm]ø¯z

÷uõÀ²Óa ö\´x 1956 B® Bsk Gì. h¤Ò³. Bº. j £shõµ |õ¯UP
AÁºPÒ uø»ø©°À ¦v¯ Aµ\õ[P® JßÖ £uÂUS Á¢ux. ¦v¯ \UvPÒ £»
JßÖ ÷\º¢x £shõµ |õ¯UPÂß uø»ø©°À Aovµshø©¯õ¾® _÷u\
ö©õÈ, P»õ\õµzøu ©vUS® öPõÒøPø¯U Pøh¨¤izuø©¯õ¾® AxÁøµ
wºUP¨£hõv¸¢u \‰P, ö£õ¸Íõuõµ¨ ¤µa]øÚPÒ £»ÁØÔØS® wºÄ ÁÇ[P
•¯Ø]zuø©¯õ¾® AÆÁµ\õ[Pzvß RÌ \‰P ©õØÓ® JßÖ HØ£mhuõPU
P¸u¨£kQßÓx.

1947 B® Bsk ÷uºu¼ß ‰»® £uÂUS Á¢u j.Gì.÷\Úõ|õ¯UP AÁºPÒ,

1952 B® Bsk ©õºa ©õu® APõ» ©µn©øh¢u£i¯õÀ, AÁ¸øh¯ ©Pß
hm¼ ÷\Úõ|õ¯UP AÁºPÒ ¤µu©º £uÂUS {¯©Ú® ö£ØÓõº. 1952 B®
Bskz ÷uºu¼À «sk® J¸•øÓ IUQ¯ ÷u]¯U Pm] £õµõЩßÓzvÀ
Ti¯ öuõSvPøÍU øP¨£ØÔU öPõsh£i¯õÀ v¸®£Ä® J¸•øÓ AÁº
¤µu©µõP {¯©Ú® ö£ØÓõº. GÛÝ® A›] ©ØÖ® EnĨ ö£õ¸ÒPÎß
Âø» AvP›zuø©¯õÀ 1953 BPìm ©õuzvÀ Chx\õ›U Pm]PÍõÀ
÷©ØöPõÒͨ£mh íºzuõÀ ö\¯Ø£õmiÚõÀ hm¼ ÷\Úõ|õ¯UP AÁºPÒ
¤µu©º £u°¼¸¢x CµõâÚõ©õ ö\´uõº. Ca\¢uº¨£zvÀ IUQ¯ ÷u]¯U

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 95
 Pm]°ß ]÷µèh EÖ¨¤ÚµõÚ ÷áõß öPõzu»õÁ» AÁºPÒ ¤µu©º £uÂUS
{¯©Ú® ö£ØÓõº. Akzu ö£õxz ÷uºuÀ 1957 B® Bsk ÷© ©õu® |øh
ö£Ó¸¢u ÷ÁøÍ°À AÁ›ß B÷»õ\øÚ¨£i BÐ|º |õ¯PzuõÀ 1956 B®
Bsk ö£¨¤µÁ› ©õuzvÀ £õµõЩßÓ® Pø»UP¨£mhx. CuÚõÀ ÷uºuÀ
JßÖ Ch®ö£Ö® {ø» E¸ÁõÚx.

1956 & ö£õxz ÷uºu¼À IUQ¯ ÷u]¯U Pm] uÛzx¨ ÷£õmi°h, ÿ»[Põ
_u¢vµU Pm]÷¯õ CßÝ® £» Pm]PøÍ JßÖ ÷\ºzxU öPõsk ö£õxáÚ
IUQ¯ •ßÚo¯õP¨ ÷£õmi°mhx. CuØPø©¯ ÿ»[Põ _u¢vµU
Pm], ¤¼¨ SnÁºuÚ AÁºPÒ uø»ø© uõ[Q¯ ¦µm]Pµ \©\©õáU Pm]
Âá¯õÚ¢u uí|õ¯UP AÁºPÍõÀ Bµ®¤UP¨£mh £õåõ ö£µ•n, I.G®.
Bº.H. D›¯öPõÀ» AÁºPЮ CßÝ® _÷¯mø\ ÷Ám£õͺPЮ JßÖ
÷\º¢x ©UPÒ IUQ¯ •ßÚoø¯ Bµ®¤zv¸¢uÚº. ©UPÒ IUQ¯ •ßÚo,
C»[øP \©\©õáU Pm]²hß ÷£õmiz uº¨¦ J¨£¢u® JßøÓ HØ£kzvU
öPõsi¸¢uø© AƸ Pm]PÐUS® |ßø© u¸Áuõ°¸¢ux.

1956 & ÷uºuÀ ÷©øhPÎÀ ¤µuõÚ öuõÛ¨ ö£õ¸ÍõP C¸¢ux, ][PÍzøu

Aµ\õ[P ö©õȯõP ©õØÖuÀ öuõhº£õÚuõS®. _u¢vµzvØS¨ ¤ßÚ¸®
B[Q» ö©õÈUS •UQ¯zxÁ® ÁÇ[P¨£mk Á¢uø©¯õÀ, uõ´ö©õÈø¯
©mk® PØÓÁºPÒ ¤µa]øÚPÐUS •P® öPõkzx Á¢uÚº. BøP¯õÀ ©UPÒ
IUQ¯ •ßÚoø¯a `Ç E¸ÁõÚ \UvPÒ ÷uºu¾US •ß¤¸¢÷u ][PÍ®
Aµ\P¸© ö©õȯõP ÷Ásk® GßÖ öPõÒøP¯ÍÂÀ HØÖU öPõsi¸¢uÚ.
IUQ¯ ÷u]¯U Pm]²® ÷uºuÀ ö|¸[Q¯÷£õx AUöPõÒøPUS Cn[Q¯x.

÷uºu¼ß÷£õx ¤USPÒ, _÷u\ øÁzv¯ºPÒ, B]›¯ºPÒ, ÂÁ\õ°PÒ, öuõÈ»õ

ͺPÒ BQ¯ I®ö£¸® \UvPÎß BuµÄ ©UPÒ IUQ¯ •ßÚoUSU QøhUP¨
ö£ØÓø©²® £» Pm]PÒ JßÖ Ti •ßÚo JßÓõP¨ ÷£õmi°mhø©²®
Chx\õ›U Pm]PÐhß ÷£õmiz uº¨¦ J¨£¢u® ö\´¯¨£mi¸¢uø©²®
©UPÒ IUQ¯ •ßÚo C»SÁõP öÁØÔ ö£ÖÁuØPõÚ PõµoPÍõP Aø©¢uÚ.
÷©÷» TÓ¨£mhÁõÖ A®•ßÚo 51 B\Ú[PÒ C»[øP \©\©õáU Pm] 14
B\Ú[PÒ öÁØÔ±miÚ. Cz÷uºu¼À IUQ¯ ÷u]¯ Pm]¯õÀ 08 B\Ú[Pøͨ
ö£ØÖU öPõÒÍ •i²©õ°¸¢ux. \©èiU Pm] 10 B\Ú[PÒ öÁØÔ ö£ØÓx.

©UPÒ IUQ¯ •ßÚo°ß öÁØÔø¯z öuõhº¢x Gì.h¤Ò³.Bº.j £shõµ

|õ¯UP AÁºPÒ ¤µu©µõÚõº. AÁº ¤µu©º £u ÁQzu CUPõ»® C¢|õmk
Áµ»õØÔ÷»÷¯ ö£¸©õØÓ[PÒ Ch®ö£ØÓ J¸ Põ»Pmh©õS®. AUPõ»zvÀ
¤ß£ØÓ¨£mh öPõÒøPPÒ, ÷©ØöPõÒͨ£mh ^ºv¸zu[PÒ GߣÚÁØÔÀ
•UQ¯©õÚøÁ ]» Á¸©õÖ :

96 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
 E¸ 6.1 £shõµ|õ¯UP AÁºPÎß Aø©a\µøÁ

™™ ][PÍzøu Aµ\ P¸© ö©õȯõUQ¯ø©

™™ ¤›zuõÛ¯õÄhß 1947B® Bsk ö\´x öPõÒͨ£mh £õxPõ¨¦,
öÁÎ|õmk ÂÁPõµ J¨£¢uzøu Cµzxa ö\´uø©.
™™ ÁÀ»µ_PÎß AoPμ¸¢x »Q |k{ø»ø©¯õÚ öÁÎ|õmkU
öPõÒøPö¯õßøÓU øPUöPõshø©.
™™ ÷u]¯©¯¨£kzx® vmhzvØS Aø©ÁõP xøÓ•P®, ÷£õUSÁµzx¨
÷£¸¢xPÒ GߣøÁ Aµ_øhø©¯õUP¨£mhø©.
™™ ÷u]¯ ÂÁ\õ¯zøu²® øPzöuõÈø»²® •ß÷ÚØÓ |hÁiUøPPøÍ
÷©ØöPõshø©.
™™ E¯º PÀÂz xøÓ°ß Â¸zvUPõP Âzv÷¯õu¯, Âzv¯õ»[Põµ
¤›öÁÚõUPÒ, £ÀPø»UPÇP[PÍõPz uµ•¯ºzu¨£mhø©.

£shõµ|õ¯UP AÁºPÒ ö\¯Ø£kzv¯ ÷uºuÀ C¯UPzuõÀ C¢|õmka \õuõµn

Si©UPÎÀ C¸¢x ÷uõßÔ¯ uø»ÁºPÒ £»¸USz ÷uºu¼À öÁØÔ ö£ØÖ
£õµõЩßÓzvÀ ¤µ÷Á]US® \¢uº¨£® Qøhzux. A÷u ÷£õßÖ AÁ¸øh¯
Bm]U Põ»zvÀ ÷u]¯ £s¦PøÍ ©vzx |øh•øÓ¨£kzv¯ø©²®
AxÁøµ wºUP¨£hõx C¸¢u ö£õx©UPÎß ¤µa]øÚPÒ öuõhº£õPU
PÁÚg ö\¾zu¨£mhø©²® AÆÁµ\õ[Pzvß Põ»zvÀ \‰P ©õØÓö©õßÖ
{PÌ¢uø©²® HØÖU öPõshõP ÷Ásk®.

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 97
 1972 CÀ C»[øP Si¯µ\õuÀ

1948 & 1972 Põ»PmhzvÀ ÷\õÀ£› Aµ]¯À ¯õ¨¦ C¢|õmiÀ |øh•øÓ°À

C¸¢ux. CÆÁõm] •øӰߣi ¤›zuõÛ¯ ©Põµõo C¢|õmiß ö£¯µÍÄ
Bm]z uø»Áµõ°¸¢uõ¾® \mh® C¯ØÖÁvÀ £õµõЩßÓzvØS ]»
Pmk£õkPÒ ÂvUP¨£mi¸¢uø©¯õ¾® C¢|õmiØSU Qmi¯ _u¢vµ®
£›§µn©õÚ JßÓõP C¸UPÂÀø». CuÚõÀ ÷\õÀ£›°ß Aµ]¯À ¯õ¨¦
ö\¯Ø£hz öuõh[Q¯v¼¸¢x, Aµ]¯À ¯õ¨¦ •øÓø¯ ©õØÔ ¦v¯ Aµ]¯À
¯õ¨¦ JßøÓ E¸ÁõUP ÷Ásk® GßÓ A¤¨¤µõ¯® GÊ¢ux. GÛÝ® Cx
öuõhº£õÚ £¯ßuµUTi¯ ö\¯Ø£õk 1970 B® Bsk¨ ö£õxz ÷uºu¼ß
¤ßÚ÷µ ÷©ØöPõÒͨ£mhx.

1970 B® Bsk ö£õxz ÷uºu¾US •P® öPõk¨£uØPõP _u¢vµU Pm],

\©\©õáU Pm], P®³Û\U Pm] Gß£Ú JßÖ ÷\º¢x IUQ¯ •ßÚo
JßøÓ Aø©zxU öPõshÚ. AUPm]PÒ ÷£õmiz uº¨¦ J¨£¢uzvß
‰»® J÷µ Ao¯õP¨ ö£õxz ÷uºuø» GvºöPõshÚ. ÷uºu¼À öu›ÁõS®
¤µv{vPÐUS Aµ]¯À Aø©¨¦a \ø£¯õP JßÖTi, ¦v¯ Aµ]¯À ¯õ¨ø£
Aø©¨£uØS, IUQ¯ •ßÚo°ÚõÀ •ßøÁUP¨£mh ÷uºuÀ Âgbõ£ÚzvÀ
ö£õx ©UPÎß Bønø¯U ÷Põ›°¸¢ux. Cz÷uºu¼À £õµõЩßÓzvÀ
ö£¸®£õßø© B\Ú[PøÍU øP¨£ØÔU öPõsk, IUQ¯ •ßÚo Aµ\õ[P®
JßøÓ Aø©zxU öPõshx. AuØPø©¯ v¸©v ÿ©õ÷Áõ £shõµ|õ¯UP
¤µu©µõÚõº. ÷©÷» SÔ¨¤mh ©UPÒ Bøn²hß ö\¯Ø£mh AÆÁµ\õ[P®
1972 B® Bsk ÷© 22 B¢ vPv ¦v¯ Aµ]¯À ¯õ¨ø£ AÔ•P¨£kzv¯x.
Ax •u»õ® Si¯µ_ Aµ]¯À ¯õ¨¦ GÚ¨£kQßÓx.

1972 Aµ]¯À ¯õ¨¤ß Ai¨£øh A®\[PÐÒ •UQ¯©õÚøÁ ]» Á¸©õÖ :

™™ CxÁøµ »[Põ GÚ¨£mh C¢|õk CuߤÓS ÿ»[Põ GßÓ ö£¯µõÀ

AøÇUP¨£hÀ.
™™ ¤›zuõÛ¯¨ ÷£µµ_hß öPõsi¸¢u Aµ]¯À ¯õ¨¦ Ÿv¯õÚ öuõhº¦PøÍ
•iÄUSU öPõskÁµÀ.
™™ C»[øPø¯ JßÖ£mh Si¯µ\õUSuÀ.
™™ ©Ûu E›ø©Pøͨ £õxPõzuÀ.

98 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
1972 & Aµ]¯À ¯õ¨¤ß ¤µuõÚ A®\[PÒ
Ai¨£øh ©Ûu E›ø©PÒ

1972 B® Bsk Aµ]¯À ¯õ¨¤ß 18 BÁx Âv°À Ai¨£øh ©Ûu

E›ø©PÒ, _u¢vµ® £ØÔU TÓ¨£mhx. AvÀ Ch®ö£ØÖÒÍ Âh¯[PÒ
]» RÌÁ¸©õÖ,
™™ \mhzøu AÝ£ÂzuÀ, ö\¯Ø£kzuÀ, £õxPõ¨¦¨ ö£ÓÀ AøÚÁ¸US®
ö£õxÁõÚuõS®. \mhzvß ‰»©õPÁßÔ |£º J¸Á›ß E°›ØS®
_u¢vµzvØS® £õxPõ¨¤ØS® Cøhg\À ¦›¯UThõx.
™™ AøÚzx Si©UPÐUS® ]¢vUS® _u¢vµzvØS® ©Ú\õm]¨£i
|hUS® \©¯ _u¢vµzvØS® E›ø©²sk.
™™ Si©UPÐUS Aø©v¯õP JßÖTh¾US® u©x P¸zxUPøÍ öÁΰk
ÁuØS® _u¢vµ•sk.
CÆÁõÖ Ai¨£øh E›ø©PÒ Aµ]¯À ¯õ¨¤ß‰»® HØÖU öPõÒͨ£mhx
•UQ¯©õÚ J¸ Âh¯©õS®.

áÚõv£v¨ £uÂ

÷\õÀ£› ¯õ¨¤ß£i C¸¢u BÐ|º |õ¯P®

£uÂUS¨ £v»õP ¦v¯ Aµ]¯À ¯õ¨¤ß£i
ö£¯µÍÄ {øÓ÷ÁØÖ AvPõµ•ÒÍ áÚõv
£v¨ £u AÔ•P¨£kzu¨£mhx. AÁøµ
{¯©Ú® ö\´²® AvPõµ® ¤µu©¸US
ÁÇ[P¨£mhx. AxÁøµ C¸¢x Á¢u BÐ|º
|õ¯PzvØS›¯ AvPõµ[PÒ ¦v¯ Aµ]¯À
¯õ¨¤ß£i áÚõv£vUS ÁÇ[P¨£mhx.
A¨÷£õx BÐ|º |õ¯P©õP¨ £u ÁQzx
Á¢u ÂÀ¼¯® öPõ¨£»õÁ AÁºPÒ
C¢|õmiß •u»õÁx ö£¯µÍÄ áÚõv£v¨
£uÂUS {¯ªUP¨£mhõº. E¸ 6.2 C»[øP°ß •u»õÁx ö£¯µÍÄ
áÚõv£v ÂÀ¼¯® öPõ¨£»õÁ AÁºPÒ

÷u]¯ Aµ_¨ ÷£µøÁ

1972 US •ßÚº £õµõЩßÓ® GßÓøÇUP¨£mh \mh \ø£US¨ £v»õP ÷u]¯

Aµ_¨ ÷£µøÁ E¸ÁõUP¨£mhx. Cx ö£õx©UPÍõÀ öu›Äö\´¯¨£mh
¤µv{vPøÍU öPõshuõS®. ö£õx©UPÎh•ÒÍ \mh AvPõµ® Ca\ø£¯õÀ
ö\¯Ø£kzu¨£mhx. C»[øP öuõhº£õÚ \mhª¯ØÖ® §µn AvPõµ®
÷u]¯ Aµ_¨ ÷£µøÁUS E›¯x. Auß £uÂU Põ»® BÖ BskPÍõS®.

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 99
 ¤µu©›ß uø»ø©°»õÚ Aø©a\µøÁ

CÆÁµ]¯À ¯õ¨¤ß£i {øÓ÷ÁØÖ AvPõµzøu ö\¯Ø£kzxÁx Aø©a\º

(öP¤Úm) AøÁUS E›¯x. Aø©a\µøÁ°ß uø»Áº ¤µu©µõÁõº.
áÚõv£v¯õÀ ¤µu©º {¯©Ú® ö\´¯¨£kÁõº. ÷u]¯ Aµ_¨ ÷£µøÁ°À
ö£¸®£õßø©÷¯õ›ß BuµøÁ¨ ö£ØÓÁ÷µ CÆÁõÖ {¯ªUP¨£kÁõº.
¤µu©›ß B÷»õ\øÚ²hß, áÚõv£v HøÚ¯ Aø©a\ºPøÍ {¯ª¨£õº.

}v©ßÓ®

1972 Aµ]¯À ¯õ¨¤ß£i E›ø©PøÍ Aݣ¨£uØPõP }v©ßÓz öuõSv

JßÖ Aø©UP¨£mhx. AøÁ¯õÁÚ :
Ea\ }v©ßÓ®
÷©À }v©ßÓ®
©õÁmh }v©ßÓ®
©âìm÷µm }v©ßÓ® (}uÁõß }v©ßÓ®)
Aµ]¯À ¯õ¨¦ }v©ßÓ®

C¢u }v©ßÓz öuõSv°ß ¤µuõÚ {ÖÁÚ[PÒ Cµsk® Ea\ }v©ßÓ•®

÷©À }v©ßÓ•® BS®. A¢u¢u ©õÁmhzvß Si°¯À ÁÇUSPÒ ©õÁmh
}v ©ßÓ[PÎh® J¨£øhUP¨£mhÚ. SØÓ¯À ÁÇUSPøÍ Â\õ›US®
AvPõµ® ©âì÷µm }v©ßÓ[PÐUS ÁÇ[P¨£mi¸¢uÚ. }v©ßÓ[PÎß
_u¢vµzøu¨ £õxPõ¨£uØS }va÷\øÁ B÷»õ\øÚa \ø£²® }v©ßÓ
JÊUPõØÖa \ø£²® E¸ÁõUP¨£mhÚ. öuõÈ»õͺ }v©ßÓ[PÒ Aa\ø£
¯õÀ ö\¯Ø£kzu¨£k®.
Aµ]¯À ¯õ¨¦z öuõhº£õÚ ¤µa]øÚPÐUSz wºÄ ÁÇ[SÁuØS® ÷u]¯
Aµ_¨ ÷£µøÁ°À \©º¨¤UP¨£k® \mh ‰»[PÒ ¯õ¨¦US¨ ö£õ¸zu©õÚuõ
GÚ¨ £›^¼¨£uØS® Aµ]¯À ¯õ¨¦ }v©ßÓ® E¸ÁõUP¨£mhx.
1978 ¦v¯ Aµ]¯À ¯õ¨¦
1977 B® Bsk áúø» ©õuzvÀ Ch®ö£ØÓ
ö£õxz ÷uºu¼À ÷u]¯ Aµ_¨ ÷£µøÁ°ß 168
öuõSvPÎÀ 140 öuõSvPøÍ IUQ¯ ÷u]¯U Pm]
øP¨£ØÔU öPõshx. Cz÷uºu¼À uªÇº IUQ¯
Âkuø» •ßÚoUS 18 B\Ú[PÒ QøhUP¨
ö£ØÓ÷uõk, ÿ»[Põ _u¢vµU Pm]US ö£ØÖU
öPõÒÍUTi¯uõ°¸¢ux 08 B\Ú[PÒ ©mk÷©
¯õS®. Cu÷Úõk C»[øPz öuõÈ»õͺ \[PzvØS
1 B\Ú•® _÷¯aø\ A[PzuÁ¸US 1 B\Ú•®E¸ 6.3 v¸ ÷á.Bº. á¯ÁºuÚ
AÁºPÒ
QøhUP¨ö£ØÓÚ. IUQ¯ ÷u]¯U Pm]US ‰ßÔÀ

100 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
Cµsk¨ £[QØS® Ti¯ B\Ú[PÒ QøhUP¨ö£ØÓø©¯õÀ Auß uø»Áº
÷á. Bº. á¯ÁºuÚ AÁºPÒ, {øÓ÷ÁØÖ AvPõµ•ÒÍ áÚõv£v •øÓø©
°»õÚ Aµ]¯À ¯õ¨¦ JßøÓ E¸ÁõUQU öPõÒÁuØSa \¢uº¨£® Qøhzux.
1978 B® Bsi¼¸¢x A¨¦v¯ Aµ]¯À ¯õ¨¦ ö\¯Ø£hz öuõh[Q¯x.

1978 Aµ]¯À ¯õ¨¦US Aø©ÁõP C»[øP áÚ|õ¯P ÷\õ\¼\U Si¯µ_

GÚ¨£mh÷uõk, Ax JßÖ£mh |õk GßÖ® SÔ¨¤h¨£mhx. ¯õ¨¤ß
Bµ®£zv÷»÷¯ ©UPÒ CøÓø© £ØÔU TÓ¨£mkÒÍx. ©UPÎh® EÒÍ
\mhzxøÓ AvPõµ®, \ºÁáÚ ÁõUS›ø© ‰»® öu›Äö\´¯¨£mh
¤µv{vPÍõ¾® ö£õx\Ú A¤¨¤µõ¯ ÁõUöPk¨¤ß ‰»•® ö£õx©UPÎÚõÀ
ö\¯Ø£kzu¨£k®.

ö£õx ©UPÎh® EÒÍ {øÓ÷ÁØÖ AvPõµ® AÁºPÍõÀ öu›Ä ö\´xöPõÒͨ

£k® áÚõv£v¯õÀ ö\¯Ø£kzu¨£k®.

ö£õx©UPÎß }v©ßÓ AvPõµ® ¯õ¨¤ß ‰»® E¸ÁõUP¨£mkÒÍ }v©ßÓz

öuõSv¯õÀ ö\¯Ø£kzu¨£k®.

CÆÁµ]¯À ¯õ¨¤À öÁΨ£øh¯õPz öu›²® ]» A®\[PÒ Á¸©õÖ :

{øÓ÷ÁØÖ AvPõµ•ÒÍ áÚõv£v

1978 Aµ]¯À ¯õ¨¤ß 30Áx \µzvߣi C»[øP áÚõv£v Aµ\õ[Pzvß

uø»Á¸® {øÓ÷ÁØÖz xøÓ°ß uø»Á¸® •¨£øhPÎÚx® ¤µu©
uÍ£v²® BÁõº. Cuߣi áÚõv£v¨ £u §µn©õÚ AvPõµ® Áõ´UP¨
ö£ØÓ Aµ\õ[Pzvß Av²¯º {øÓ÷ÁØÖ¨ £u¯õUP¨£mhx. CÆÁµ]¯À
¯õ¨¤ß£i áÚõv£v¯õÚÁº, ÷uºuÀ JßÔß ‰»® •Ê |õmiÚx®
Si©UPÎß ÁõUSPÍõÀ öu›Äö\´¯¨£kÁõº. CÁµx £uÂU Põ»® 6 Bsk
PÍõS®.

áÚõv£v°ß AvPõµ[PÒ
£õµõЩßÓzøuU TmkuÀ, Jzv øÁzuÀ, ö£õxz ÷uºuø» Akzx Á¸®
•u»õÁx A©ºÄUSz uø»ø© ÁQzuÀ, Aµ\õ[Pzvß öPõÒøP ÂÍUP
Eøµø¯ {PÌzxuÀ GߣÁØÖhß AuøÚU Pø»US® AvPõµ•® áÚõv£vUS
E›¯x. CuØPø©¯ áÚõv£v £õµõЩßÓ EÖ¨¤ÚµõP CÀ»õu ÷£õv¾® \m
hzxøÓ°ß AvPõµ[PÒ £»Ä® AÁ¸USÒÍÚ.
¤µu©øµ {¯ªzuÀ, Aø©a\ºPøÍ {¯ªzuÀ, AÁºPÐUS Aø©a_PøͲ®
ö£õÖ¨¦PøͲ® ÁÇ[SuÀ, Aø©a\µøÁ°ß uø»ÁµõPa ö\¯Ø£kuÀ
GߣÚÄ® AÁ¸US ÁÇ[P¨£mkÒÍ AvPõµ[PÍõS®. CuØPø©¯ {øÓ
÷ÁØÖz xøÓ°ß uø»Á¸® áÚõv£v¯õÁõº.

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 101
 ¤µu© }v£v Em£h, Ea\ }v©ßÓ, ÷©ß•øÓ±mk }v©ßÓ }v£vPøÍ
{¯ªzuÀ. Ea\ }v©ßÓzuõ÷»õ AÀ»x HøÚ¯ }v©ßÓ[PÍõ÷»õ SØÓ
ÁõίõPU Põn¨£k® |£¸US ©ßÛ¨¦ ÁÇ[PÀ, ushøÚø¯U SøÓzuÀ
÷£õßÓ }vzxøÓ°ß AvPõµ[PЮ áÚõv£vUS E›¯uõS®.

Aµ]ß uø»Áº GßÓ •øÓ°À áÚõv£vUS AvPõµ[PÒ £»Ä® EÒÍÚ.

²zuzøu²® \©õuõÚzøu²® ¤µPhÚ¨£kzuÀ, Aµ\ øÁ£Á[PÐUSz
uø»ø© uõ[SuÀ, \ºÁ÷u\ Aµ[QÀ |õmøh¨ ¤µv{vzxÁ¨£kzuÀ,
Aµ\ C»a]øÚø¯z uÚx ö£õÖ¨¤À øÁzv¸zuÀ ÷£õßÓÚ AuØPõÚ
Euõµn[PÍõS®.

Aµ]¯À ¯õ¨¤ß£i áÚõv£vUS GvµõP GUPõµn® öPõsk® }v©ßÓ®

JßÔÀ ÁÇUSz öuõhµ •i¯õx Gߣx A¨£uÂUS ÁÇ[P¨£mkÒÍ Â÷\
h©õÚ Áµ¨¤µ\õu©õS®.
¤µu©¸® Aø©a\µøÁ²®
£õµõЩßÓ A[PzuÁºPÎÀ C¸¢x Aø©a\ºPøÍ {¯ª¨£x áÚõv£v°ß
AvPõµ©õS®. 1972 B® Bsk ¯õ¨¤ß£i ¤µu©›h® C¸¢u AvPõµ[PÒ
AøÚzx® C¢u ¯õ¨¤À áÚõv£vUS E›¯uõS®. Aø©a\µøÁ°ß uø»
ø©¨ ö£õÖ¨¦® áÚõv£vø¯÷¯ \õ¸®. Aø©a\µøÁ TmhõP¨ £õµõÐ
©ßÓzvØS¨ ö£õÖ¨¦a ö\õÀ» ÷Ásk®.
™™ Aø©a\ºPÐÒ AvP ö\ÀÁõUSÒÍÁº ¤µu©µõÁõº. CÁøµ áÚõv£v
{¯ª¨£õº.
™™ Aø©a\µøÁ°ß ö£õÖ¨¦PÎÀ ]» Á¸©õÖ :

¾¾ £õµõЩßÓzuõÀ ¤Ó¨¤UP¨£k® \mh[PøÍ ö\¯Ø£kzxuÀ

¾¾ JÆöÁõ¸ Aø©a_US® GßÖ ÁµÄ & ö\»Äz vmh ©v¨¥møhz
u¯õ›zuÀ.
¾¾ Aø©a\ºPÎh® ÁÇ[P¨£mkÒÍ xøÓPøͨ ö£õÖ¨÷£ØÖ
|øh•øÓ¨£kzxuÀ.

£õµõЩßÓ®

1972 B® Bsk ¯õ¨¤ß£i ÷u]¯ Aµ_¨ ÷£µøÁ GÚ AøÇUP¨£mh \mh

\ø£US¨ £v»õP, C¢u ¯õ¨¤À «sk® £õµõЩßÓ® E¸ÁõUP¨£mhx.
£õµõЩßÓ® 225 ¤µv{vPøÍU öPõshx. 196 ÷£º ÂQuõ\õµ ÷uºuÀ
•øÓ°À ö£õx©UPÎß ÁõUSPÍõÀ öu›Äö\´¯¨£kÁxhß, AÆÁÆ
Pm]PÒ ö£ØÓ ö©õzu ÁõUQß ÂQuõ\õµzvØS HØ£ Gg]¯ 29 ÷£¸® ÷u]¯
£mi¯¼¼¸¢x {¯ªUP¨£kÁº.

102 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
£õµõЩßÓzvØS E›¯ AvPõµ[PÒ ]» Á¸©õÖ :
¾¾ \mhzøu¨ ¤Ó¨¤zuÀ
¾¾ {vø¯U øP¯õÐuÀ
¾¾ ÁµÄ ö\»Äz vmhzøu AÝ©vzuÀ
¾¾ A¤Â¸zvz vmh[PøÍ ÁSzuÀ

}v©ßÓ®

1978 ¯õ¨¤ß£i _¯õwÚ©õÚ }vzxøÓ JßøÓ E¸ÁõUSÁuØPõÚ |hÁiUøP

PÒ ÷©ØöPõÒͨ£mhÚ. }v©ßÓU Pmhø©¨¦PÒ Á¸©õÖ :
Ea\ }v©ßÓ®
÷©ß•øÓ±mk }v©ßÓ®
÷©À }v©ßÓ®
©õÁmh }v©ßÓ®
Sk®£ }v©ßÓ®
}uÁõß (©âì÷µm) }v©ßÓ®
•uÀ {ø» }v©ßÓ[PÒ

}v©ßÓz öuõSvUS Aø©¯ |õmiß •ußø©¯õÚx® CÖv¯õÚx©õÚ
AvPõµ® Áõ´UP¨ ö£ØÔ¸¨£x Ea\ }v©ßÓzvØPõS®. Cuß uø»ÁµõÚ
¤µu© }v£v²® A¢}v©ßÓzvß HøÚ¯ }v£vPЮ áÚõv£v¯õÀ
{¯ªUP¨£kÁº. Ai¨£øh E›ø©PÒ öuõhº£õÚ ÁÇUSPøÍ Â\õ›zuÀ,
áÚõv£vUS GvµõP¨ £õµõЩßÓzvÀ \©º¨¤UP¨£k® SØÓ¨ ¤÷µµøn
öuõhº£õP¨ £›^¼zuÀ, £õµõЩßÓzvß Áµ¨¤µ\õu[PÒ «Ó¨£hÀ
öuõhº£õÚ SØÓ[PøÍ Â\õ›zuÀ, ÷uºuÀ Bm÷\£øn ©ÝUPøÍ Â\õ›zuÀ
Gß£Ú Ea\ }v©ßÓzvØS›¯ ö\¯Ø£õkPÎÀ ]»ÁõS®. RÌ{ø»
}v©ßÓ[PÍõÀ ÁÇ[P¨£mh wºÄPÐUS GvµõÚ ÁÇUSPøÍ Â\õ›zuÀ
÷©ß•øÓ±mk }v©ßÓ[PÐUS E›¯uõS®.

}v©ßÓ[PÎß _u¢vµzøu¨
£õxPõUS® Âu©õPa ö\¯Ø£kÁ
uØS® }v£vPÎß |k{ø»
ø¯¨ ÷£oU öPõÒÁuØS®
}v÷\øÁ BønUSÊ JßÖ {¯
ªUP¨£mkÒÍx. ¤µu© }v£v
AuØSz uø»ø© uõ[SÁxhß
Ea\ }v©ßÓzvß }v£vPÒ
E¸ 6.4 C»[øP Ea\ }v©ßÓ®
'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 103
 C¸Áº AvÀ A[PzuÁºPÍõÁº. ÷©À }v©ßÓ }v£vPÎß Ch©õØÓ[PøÍ
÷©ØöPõÒЮ AvPõµ®, }vzxøÓ, Ezv÷¯õPzuºPÎß £°Ø], £u E¯ºÄ
Em£h JÊUPõØÖ |hÁiUøPPÒ Gß£Ú }va ÷\øÁ BønU SÊÂh®
J¨£øhUP¨£mkÒÍÚ.
Ai¨£øh E›ø©PÒ
1978 B® Bsk Aµ]¯À ¯õ¨¤ß ‰ßÓõ® AvPõµzvÀ Ai¨£øh E›ø©PÒ
öuõhº£õP ÂÁ›UP¨£mkÒÍx. 1972 B® Bsk Aµ]¯À ¯õ¨ø£Âh
CÆÂh¯zvÀ ›ÁõÚ ÂÍUP® ÁÇ[P¨£mi¸¨£x Cuß ]Ó¨¤¯À£õS®.

Aµ]¯À ¯õ¨¤À HØÖUöPõÒͨ£mkÒÍ Ai¨£øh E›ø©PÐÒ \mhzvß

•ß AøÚÁøµ²® \©©õP ©vzuÀ, _u¢vµ®, ÷£a_, P¸zxz öu›ÂzuÀ
öuõhº£õÚ _u¢vµ®, öPõlµ ushøÚPμ¸¢x Âk£k® _u¢vµ®, ¸®¦®
\©¯zøu, öPõÒøPPøÍ, |®¤UøPPøͨ ¤ß£ØÖ® _u¢vµ®, ¸¨£©õÚ
öuõÈÀ GߣÁØøÓ¨ ¦›²® _u¢vµ® Gß£Ú CvÀ EÒÍh[S®.

1972 ¯õ¨ø£ Âh •Ø÷£õUPõP 1978 B® Bsk ¯õ¨¤À 126 BÁx \µzvÀ

Ai¨£øh E›ø©PÒ «Ó¨£køP°÷»õ, AuøÚ Asª¯ \¢uº¨£zv÷»õ
‰ßÖ ©õuzvØS Em£mh Põ»zvØSÒ GÁ¸US® Ea\ }v©ßÓzvÀ ©Ý
JßøÓz uõUPÀ ö\´¯ •i²® Gߣx £ØÔU TÓ¨£mkÒÍx. AvÀ E›ø©PÒ
«Ó¨£mi¸¢uõÀ Ax öuõhº£õP Â\õ›zx, }v©ßÓ® E›¯ |hÁiUøPPøÍ
÷©ØöPõÒЮ.

Aµ\ ÷\øÁ°À £o¯õØÖ® J¸Á¸US AÁµx AvPõ›PÎÚõÀ CøÇUP¨

£kQßÓ Ai¨£øh ©Ûu E›ø©PÒ «ÓÀPÒ AÀ»x HøÚ¯ A\õuõµn[PÒ
CøÇUP¨£k®÷£õx AÀ»x HøÚ¯ A}vPÒ öuõhº£õP £õµõЩßÓ
Bøn¯õͺ |õ¯PzvØS (J®¦mì÷©ß) ©Ý JßøÓ \©º¨¤¨£uß ‰»®
AÁµx EuÂø¯¨ ö£ØÖU öPõÒÍÄ® ¯õ¨¤À Ch©ÎUP¨£mkÒÍx.

1978 ¯õ¨¤ß ÁõUPΨ¦ •øÓ

áÚõv£vz ÷uºuÀ

Cz÷uºu¼ß÷£õx |õk •ÊÁx® J÷µ ÷uºuÀ öuõSv¯õPU PoUP¨£k®.

AÎUP¨£mh ÁõUSPÎÀ AÖv¨ ö£¸®£õßø©ø¯ AuõÁx 50% CØS
÷©Ø£mh ÁõUSPøͨ ö£ØÖU öPõÒЮ A÷£m\Pº öÁØÔ ö£ÖÁõº.

1978 CÀ ¤µu©º £u ÁQzxU öPõsi¸¢u ÷á.Bº.á¯ÁºuÚ AÁºPÒ

•u»õÁx {øÓ÷ÁØÖ AvPõµ•ÒÍ áÚõv£v¯õÚõº. Akzx 1982 B® Bsk
Ch®ö£ØÓ áÚõv£v ÷uºu¼À AÁ÷µ öu›ÁõÚõº. Aµ]¯À ¯õ¨¤ß£i
6 Á¸h[PÒ öPõsh £uÂU Põ»zvÀ 4 Á¸h[PÒ •i¢u ¤ßÚº «sk®

104 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
J¸•øÓ ÷uºu¾USz ÷uõØÓ •i²® GßÓ Âh¯® 1978 ¯õ¨¤ß CµshõÁx
^ºv¸zuzvÀ AÔ•P¨£kzu¨£mhx. v¸ ÷á.Bº.á¯ÁºuÚ AÁºPøÍ Akzx,
v¸ Bº. ¤÷µ©uõé, v¸ j.¥. Âá¯x[P (áÚõv£v°ß ©µnzøu Akzx
¤µu©µõ°¸¢u CÁº A¨£uÂUS Á¢uõº). v¸©v \¢v›UPõ S©õµx[P, v¸
©Q¢u µõá£Uñ, v¸ ø©zv›£õ» ]Ô÷\Ú BQ÷¯õº {øÓ÷ÁØÖ AvPõµ•ÒÍ
áÚõv£vPÍõÁº.

ÂQuõ\õµ ¤µv{vzxÁ •øÓ

1978 B® Bsk ¯õ¨¤À AÔ•P©õÚ CßöÚõ¸ ¦v¯ Âh¯® CxÁõS®.

£õµõЩßÓ®, ©õPõn \ø£, EÒѵõm]a \ø£ GߣÁØÔØS A[PzuÁºPÒ
ÂQuõ\õµ •øÓ¨£i÷¯ öu›Äö\´¯¨£kÁº.

Cuߣi A[PzuÁºPÒ J¸ SÊÁõPz ÷uºu¼À ÷£õmi°kÁº. JÆöÁõ¸

÷uºuÀ ©õÁmh[PÐUS® öu›ÁõS® ¤µv{vPÎß öuõøP ÷uºu¾US •ß÷£
AÔÂUP¨£mkÂk®. ÁõUPõͺPÒ ÁõUQøÚ¨ ¤µ÷¯õQUS®÷£õx Pm]US
J¸ ÁõUQøÚ ÁÇ[Q, ÷uºu¼À ÷£õmi°k® A[PzuÁ¸US® J¸ ¸¨¦
ÁõUøP AÎUP ÷Ásk®. CÆÁõÖ ‰Á¸US ¸¨¦ ÁõUQøÚ ÁÇ[P»õ®.
CvÀ J¸ Pm] ö£ØÓ ö©õzu ÁõUSPÐUS Aø©¯ Pm]PÐUPõÚ A[PzuÁº
öuõøP wº©õÚ©õÁxhß A[PzuÁºPÒ ö£ØÓ Â¸¨¦ ÁõUQØS Aø©¯
öÁØÔ Áõ´¨¦UPÒ wº©õÛUP¨£k®.

ö£õx\Ú A¤¨¤µõ¯z ÷uºuÀ

÷u]¯ •UQ¯zxÁ® Áõ´¢u J¸ Âh¯zvÀ ÷|µi¯õP ©UPÒ Bønø¯U

÷Põ›¨ ö£ÖÁuØPõÚ J¸ •øÓ¯õP CuøÚU öPõÒÍ»õ®.

Cuߣi SÔ¨¤mh Âh¯® JßÖ öuõhº£õPz u©x ¸¨ø£ B® AÀ»x

CÀø» GßÖ wº©õÛUP»õ®. 1982 CÀ C¢|õmiØS¨ ö£õx\Ú A¤¨¤µõ¯z
÷uºuÀ JßøÓ |hzv¯ AÝ£Á® Qmi¯xhß, A¨£i Ch®ö£ØÓ J÷µ
÷uºu¾® Ax÷Á¯õS®. A¨÷£õv¸¢u £õµõЩßÓzvß £uÂU Põ»zøu
CßöÚõ¸ £¸ÁzvØS AvP›zxU öPõÒÁuØPõP÷Á Cx |hzu¨£mhx.

ö£õx\Ú A¤¨¤µõ¯z ÷uºu¼À •ßøÁUP¨£k® Âh¯ö©õßÖ ÁõUPõͺ

PÍõÀ HØÖU öPõÒͨ£kÁuØS AÖv¨ ö£¸®£õßø© (50% ÷©À)ø¯¨
ö£ØÖU öPõÒÍ ÷Ásk®.

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 105
 6.2 _u¢vµzvß ¤ßÚµõÚ A¤Â¸zva ö\¯Ø£õkPÒ

1948 B® BsiÀ |õ® _u¢vµ® Aøh¯¨ ö£ØÓø©¯õÀ AxÁøµ ¤›zuõÛ¯¨

÷£µµ]ß ÷uøÁUPõPU øP¯õͨ£mh G©x ö£õ¸Íõuõµzøu, ÷u\ ©UPÎß
A¤Â¸zvUPõPa ö\¯Ø£kzx® ö£õÖ¨¦ C¢|õmk Aµ]¯ÀÁõvPÎh®
øP¯ÎUP¨£mhx. _u¢vµzvß ¤ßÚº C¢|õmiß C¸ ¤µuõÚ Aµ]¯À Pm]
PÍõÚ IUQ¯ ÷u]¯U Pm]²® ÿ»[Põ _u¢vµU Pm]²® ©õÔ ©õÔ Bm]¨
ö£õÖ¨ø£ ÁQzx Á¢xÒÍÚ. AÆÁµ\õ[P[PÒ JÆöÁõßÖ® ÷u\zvß
ö£õ¸Íõuõõµzøu ÷©®£kzu £À÷ÁÖ |hÁiUøPPøÍ Gkzx Á¢uÚ. C[S
|õmiß ÂÁ\õ¯U øPzöuõÈÀ xøÓPøͲ® PÀÂz uµzøu²® \‰P ÷©®£õm
øh²® E¸ÁõUSÁuØS ÷©ØöPõÒͨ£mh |hÁiUøPPøͨ £›^¼zx¨
£õº¨÷£õ®.

ÂÁ\õ¯ A¤Â¸zv

BvPõ»zvÀ C¸¢÷u C»[øP J¸ ÂÁ\õ¯ |õhõP C¸¢x Á¢uø©¯õÀ

uÚUSz ÷uøÁ¯õÚ EnĨ ö£õ¸ÒPøÍz uõ÷Ú EØ£zv ö\´x öPõshx.
GÛÝ® 133 BskPÍõP •Ê |õmøh²® ¤›zuõÛ¯º Bsk Á¢u÷£õx
ö£¸¢÷uõmh¨ £°ºa ö\´øPU÷P •ßÛh® ÁÇ[Q¯uÚõÀ ÷u\zvß
_¯÷uøÁ¨ £°º ö\´øP «x ÷£õv¯ PÁÚ® ö\¾zu¨£hÂÀø». AUPõ»zvÀ
C¢|õmiØSz ÷uøÁ¯õÚ EnÄ ÁøPPøÍ öÁÎ|õkPÎÀ C¸¢x CÓUS©v
ö\´Áøu B[Q÷»¯º ÁÇUP¨£kzvUöPõsi¸¢uÚº. AuÚõÀ _u¢vµ®
ö£Ö®÷£õx C¢|õmiß EnĨ ö£õ¸ÒPÎß EØ£zvø¯¨ ö£¸US®
÷uøÁ C¸¢x Á¢ux. BøP¯õÀ JÆöÁõ¸ Aµ\õ[P•® ö|À EØ£zvø¯
AvP›¨£uØS¨ £À÷ÁÖ¨£mh |hÁiUøPPøÍ ÷©ØöPõÒÍ ÷Ási¯
÷uøÁ C¸¢xÁ¢ux.

ö|À EØ£zvø¯¨ ö£¸USuÀ

•u»õÁx E»P ©Põ ²zuzvß÷£õx EnĨ ö£õ¸ÒPÎß CÓUS©v

£õv¨¦ØÓx. 1929 CÀ HØ£mh E»P¨ ö£õ¸Íõuõµ ^µÈÂÚõÀ EnĨ
ö£õ¸ÒPÎß Âø»PÒ ÷ÁP©õP AvP›zxa ö\ßÓÚ. CuÚõÀ C¢|õmiß
ö|À EØ£zvø¯¨ ö£¸USÁuØS ¤›zuõÛ¯ Bm]°ß CÖvU Põ»zvÀ
PÁÚg ö\¾zu¨£mhx. GÛÝ® CuØPõÚ |hÁiUøPPÒ Aµ_U PÇP
Bm]U Põ»zv»÷¯ ÷©ØöPõÒͨ£mhÚ. öhõÚ‰º Aµ]¯À ¯õ¨¤ß£i
(1931 & 1947) ÂÁ\õ¯ Aø©a_ C»[øP¯º Á\©õÚx. ÂÁ\õ¯ A¤Â¸zv
|hÁiUøPPÎÀ BºÁzxhß ö\¯Ø£mh j.Gì.÷\Úõ|õ¯UP AÁºPÎh®
A¨ö£õÖ¨¦ J¨£øhUP¨£mhø©²® ö|À¾Ø£zv AvP›zuuØS •UQ¯
Põµo¯õP Aø©¢ux.

106 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
 ÷u\¨£h® 6.1. ÂÁ\õ¯U Si÷¯ØÓz vmh[PÒ

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 107
 ö|Øö\´øPUS¨ ö£õ¸zu©õÚ ÁÍ©õÚ ©sq® \©uøµ¯õÚ §ª²®
C¢|õmiß E»º Á»¯zv÷»÷¯ Põn¨£mhø©¯õÀ, EnÄØ£zvø¯¨
ö£¸USÁöußÓõÀ «sk® A¨¤µ÷u\® £°ºa ö\´øPUS Em£kzu¨£h
÷Ási°¸¢ux. CuÚõÀ j.Gì. ÷\Úõ|õ¯UP AÁºPÒ E»º Á»¯zvÀ ÂÁ
\õ¯U Si÷¯ØÓ[PøÍ E¸ÁõUSÁvÀ PÁÚgö\¾zuz öuõh[QÚõº.
ÂÁ\õ¯U Si÷¯ØÓz vmh[PøÍ Bµ®¤zuÀ
E»º Á»¯zvÀ ÂÁ\õ¯U Si÷¯ØÓz vmh[PøÍ E¸ÁõUSÁuØPõÚ
÷|õUP[PÒ Á¸©õÖ :
™™ DµÁ»¯zvÀ ö£¸Qa ö\À¾® \ÚzöuõøP ö|¸UPiUSz wºÄ PõnÀ.
™™ EnÄ EØ£zvø¯¨ ö£¸USuÀ
™™ ÷Áø»Áõ´¨¦PøÍ E¸ÁõUSuÀ.
™™ E»º Á»¯zvÀ EÒÍ ¦µõuÚ SÍ[PÒ, PõÀÁõ´PÒ GߣÁØøÓ¨
¦Úµø©zx, A[SÒÍ {»zøu A¤Â¸zvUS¨ £¯ß£kzvU öPõÒÍÀ.
™™ DµÁ»¯zvÀ Põn¨£k® {»¨£ØÓõUSøÓUS¨ £›Põµ® PõnÀ.
™™ {» E›ø©²ÒÍ v¸¨vPµ©õÚ ÁõÌUøPø¯ ÷©ØöPõÒЮ ÂÁ\õ¯¨
£µ®£øµ JßøÓ E¸ÁõUSuÀ.

•ØPõ»zvÀ E»º Á»¯zvß ö£¸®£Svø¯²® ö|Øö\´øPUS¨ £¯ß

£kzvU öPõshø©¯õÀ, |õk ö|À¾Ø£zv°À ußÛøÓÄ Aøh¢v¸¢ux.
A[Q¸¢u ¤µuõÚ ¤µa]øÚ¯õÚ }º¨ £ØÓõUSøÓUSz wºÁõP G©x
•ß÷ÚõºPÒ SÍ[PøͲ® }ºz ÷uUP[PøͲ® PõÀÁõ´PøͲ® öPõsh
}º¨£õ\Úz öuõSvö¯õßøÓ E¸ÁõUQ C¸¢uÚº. GÛÝ® P¼[P ©õPÛß
BUQµª¨¤ß ¤ßÚº, E»º Á»¯zvÀ ÁõÌ¢x Á¢u ©UPÎÀ ö£¸®£õ»õ÷Úõº
DµÁ»¯zvØS Ch®ö£¯º¢v¸¢uÚº. CÆÁõÖ øPÂh¨£mi¸¢u E»º
Á»¯zøu 7 B® ¡ØÓõskPÐUS¨ ¤ßÚº «sk® ö£õ¸Íõuõµ A¤Â¸zv
|hÁiUøPPÐUS¨ £¯ß£kzvU öPõshø©, ö|À¾Ø£zvø¯¨ ö£¸UP
÷©ØöPõÒͨ£mh •UQ¯ |hÁiUøP¯õS®.

¦v¯ ÂÁ\õ¯U Si÷¯ØÓ[PøÍ E¸ÁõUS®÷£õx Aµ\õ[P® Gvº÷|õUQ¯

\ÁõÀPÒ ]» Á¸©õÖ,

™™ DµÁ»¯zvÀ C¸¢x öu›Äö\´u ©UPÐUS E»º Á»¯zvÀ {»[PøÍ

ÁÇ[Q, Ãhø©zxU Si÷¯ØÖuÀ.
™™ }sh Põ»©õPU PõhõQU Qh¢u {»zøu ÂÁ\õ¯zvØS EP¢uuõP ©õØÔ¯
ø©zuÀ, }º¨£õ\Ú Á\vø¯ HØ£kzuÀ, £À÷ÁÖÂu©õÚ EuÂPøͨ
¦›uÀ.
™™ •u»õÁx AÖÁøhø¯¨ ö£ØÖU öPõÒЮÁøµ Eu {vø¯ ÁÇ[SuÀ.

108 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
� ö£õx ©UPÐøh¯ _Põuõµ®, PÀ Em£h HøÚ¯ Á\vPøÍ ÷©®£õh
øh¯a ö\´uÀ.
� EØ£zvPøÍa \¢øu¨£kzxÁuØPõÚ uõ£Ú[PøÍz ÷uõØÖÂzuÀ.

Ca\ÁõÀPøÍ GvºöPõsk öÁØÔö£Óz ÷uøÁ¯õÚ \mhvmh[PøÍ

E¸ÁõUQU öPõsk, vmhªmka ö\¯Ø£mhuß ‰»® _u¢vµ® ö£ÖÁuØS
•ßÚ÷µ ÂÁ\õ¯U Si÷¯ØÓz vmh[PøÍ Bµ®¤zxU öPõÒÍUTi¯
uõ´ C¸¢ux. PõP©, ªß÷Ú›, |õa\yÁ, ö£µP©, ªÛ¨÷£, £µõUQµ©
\•zvµ®, ›vö£¢v PõÀÁõ´, PnuÓõÁ, EßÛaø\ ÷£õßÓøÁ CÆÁõÖ
Aø©UP¨£mh Si÷¯ØÓ[PÍõS®. _u¢vµ® Aøh¯¨ ö£ØÓ ¤ßÚº 1953
Áøµ¯õÚ Põ»¨£Sv°À ÷©¾® 15 Si÷¯ØÓz vmh[PÒ Áøµ HØ£kzvU
öPõÒͨ£mhÚ. £zö©iÀ», ÷uÁíúÁ, Q›zuø», £õÛ¯ßPhÁ»,
Cµøn©k, PÀK¯, P¢uÍõ´, ö\õµö£õµ Áõ Gß£Ú AUSi÷¯ØÓ[PÍõS®.
¦v¯ Si÷¯ØÓz vmh[PÒ Bµ®¤UP¨£mhxhß £øǯ SÍ[PÒ, }ºz
÷uUP[PÒ, v¸zv Aø©UP¨£mk }º¨£õ\ÚU PõÀÁõ´PøÍ E¸ÁõUSÁvÀ
|õmiÀ ÷£¹UP® Põn¨£mhx. Az÷uõk ¦v¯ £»÷|õUSz vmh©õP
PÀ÷»õ¯õ |v°À ÷\Úõ|õ¯UP \•zvµ® E¸ÁõUP¨£mhx.

©PõÁ¼ A¤Â¸zvz vmh®

_u¢vµzvß ¤ßÚº C¢|õmiß A¤Â¸zvUPõP ÷©ØöPõÒͨ£mh

ö\¯ØÔmh[PÐÒ ©PõÁ¼z vmhzvØS •UQ¯zxÁ©õÚ £[S JßÖÒÍx.
QøÍ |vPÒ £»ÁØÓõÀ Fmh® ö£ÖQßÓ ©PõÁ¼ P[øP ©zv¯ ©ø»|õmiß
÷©ØSa \õ´ÂÀ FØöÓkzxz x®£øÓ¨ £ÒÍzuõUQß FhõPU QÇUPõPz
v¸®¤ v¸÷Põn©ø»US A¸Põø©°À Ph¼À P»UQßÓx. C¢|vz
öuõSvø¯ |õmiß ö£õ¸Íõuõµ A¤Â¸zvUS¨ £¯ß£kzvU öPõÒÁuØPõP
©PõÁ¼ A¤Â¸zvz vmh® öuõh[P¨£mhx.

©PõÁ¼ A¤Â¸zvz vmhzvß ‰»® Gvº£õºUP¨£mh ÷|õUP[PÐÒ ]»

Á¸©õÖ :

™™ E»º Á»¯U PõoPøÍU Ti¯ £¯ß£õmkhß £°ºa ö\´øP |hÁiUøP

PøÍ ÷©ØöPõÒÍz ÷uøÁ¯õÚ {µ¢uµ }ºÁ\vø¯ ÁÇ[SuÀ.
™™ AvP›zxa ö\À¾® ÷uøÁø¯¨ §ºzv ö\´x öPõÒЮ Ásn® ªß
EØ£zvø¯ ÷©ØöPõÒÍÀ.
™™ }º ÁÍzvß ‰»® Si÷¯ØÓz vmh[PøÍ E¸ÁõUQ {»©ØÓ ÂÁ\õ°
PÐUSU PõoPøͨ ö£ØÖU öPõkzx £°ºa ö\´øPø¯¨ £µÁ»øh¯a
ö\´uÀ.

©PõÁ¼z vmhzvß ‰»® Gvº£õºUP¨£mh C®•UQ¯ ÷|õUP[PÐUS

÷©»vP©õP ÂÁ\õ¯zxøÓz öuõÈÀ Áõ´¨¦PøÍ E¸ÁõUSuÀ, öÁÒͨ

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 109
 ö£¸UøPU Pmk¨£kzxuÀ. |ßܺ «ß Áͺ¨ø£ ¸zv¯øh¯a ö\´uÀ
÷£õßÓ CßÝ® £» £¯ß£õk Ti¯ ÷|õUP[PЮ Gvº£õºUP¨£mhÚ.
CuØPø©¯ ©PõÁ¼ A¤Â¸zvz vmhzvß ‰»® £» ÷|õUSPøÍ Aøh¢x
öPõÒÍUTi¯uõ°¸¢ux.

©PõÁ¼z vmhzvß •uØPmh©õP¨ ö£õÀöPõÀø»°À |vø¯ ©Ôzx

ö£›¯ AønUPmk JßøÓ {º©õozx _µ[P® JßÔß FhõP _xP[øPUS
}øµ ÁÇ[Q, ÷£õÁºöußÚ }ºz÷uUPzvß FhõP E»º Á»¯zvØS }øµ
Â{÷¯õQ¨£uØS® Auß ‰»® P»õ ÁõÂ, véõ ÁõÂ, ~Áµ ÁõÂ, |õa\yÁ
Áõ ÷£õßÓ CßÝ® £» SÍ[PÐUS® }øµ ÁÇ[Pz vmhªh¨£mi¸¢ux.
Czvmhzvß ö\¯Ø£õkPÒ 1970 B® Bsk Bµ®¤UP¨£mhxhß, 1977
B® Bsk Gvº£õºUP¨£mh ÷Áø»zvmhzøu¨ §ºzv ö\´x öPõÒÍ
•i²©õ°¸¢ux.GßÓõ¾® AøÁ AøÚzx® 30 BskPÎÀ {øÓ÷ÁØÓz
vmhªh¨£mi¸¢ux.

E¸ C» 6.5 ö£õÀöPõÀ» Aøn

1977B® Bsk £uÂUS Á¢u ÷á.Bº.á¯ÁºuÚ AÁºPÎß uø»ø©°»õÚ

Aµ\õ[P® Czvmhzøu 6 BskPÎÝÒ §ºzv ö\´¯zvmhªmk, x›u
vmh® JßøÓ E¸ÁõUQ¯x. Auߣi CxÁøµ ö\¯Ø£mk Á¢u ©PõÁ¼
A¤Â¸zv \ø£US¨ £v»õP 1978 B® Bsk ©PõÁ¼ A¤Â¸zv Aø©a_
JßøÓ Bµ®¤zux. PõªÛ v\õ|õ¯UP AÁºPÎh® AÆÁø©a_¨ ö£õÖ¨¦
J¨£øhUP¨£mhx. CuøÚa ö\¯Ø£kzxÁuØPõP AvPõµ® ªUP Aø©¨¦
JßÔß ÷uøÁ Enµ¨£mhø©¯õÀ 1979 B® Bsk ©PõÁ¼ AvPõµ \ø£
E¸ÁõUP¨£mhx.
©PõÁ¼ A¤Â¸zvz vmhzvß RÌ öPõz©ø», ÂU÷hõ›¯õ, µ¢öuÛP»,
µzöu®÷£, EÒîi¯, µzQ¢u, ©õxÖ K¯ }ºz÷uUP[PøÍ E¸ÁõUQ¯÷uõk,
µzQ¢u & ©õxÖ K¯ _µ[P® Em£h CßÝ® £» _µ[P[PЮ ªÛ¨÷£ ÷£õßÓ
110 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
AønUPmkUPøÍ ©õØÔ Aø©zx® }º vø\v¸¨¦z vmh[PÒ £»ÁØøÓ²®
Aø©¨£uØS® |hÁiUøPPÒ ÷©ØöPõÒͨ£mhÚ.
öPõz©ø» }ºz÷uUP®
©PõÁ¼ P[øP°ß
QøÍ |vPÐÒ JßÓõÚ
öPõz©ø» K¯õÂÀ Ph
öuõµ GßÝ® ChzvÀ
Aøn JßøÓU Pmi,
öPõz©ø» }ºz÷uUP®
E¸ÁõUP¨£mhx. _Ãhß
Aµ\õ[P® CuØPõÚ Eu
Âø¯ ÁÇ[Q¯x.

ÂU÷hõ›¯õ }ºz÷uUP®
©PõÁ¼ P[øP°À ö£õÀ
öPõÀø» }ºz÷uUPzvØSa
\ØÖz öuõø»ÂÀ AønU
Pmk JßÖ {º©õoUP¨£mk
Â\õ»©õÚ }ºz÷uUP®
E¸ÁõUP¨£mhx. ªßÝØ
£zv÷¯ Cuß ¤µuõÚ ÷|õUP
©õS®. ¤›zuõÛ¯ Aµ\õ[
P® CuØPõÚ {v²uÂø¯
ÁÇ[Q¯x.

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 111
 µ¢öuÛP» }ºz÷uUP®
ÂU÷hõ›¯õ }ºz÷uUPzvß
R̨ £Sv°À ªÛ¨÷£
AønUPmkUS ÷©Ø¦Ó
©õP µzöuÛP» }ºz÷uUP®
Pmh¨£mkÒÍx. ªßÝØ
£zv²® }º¨£õ\Ú•® Cuß
÷|õUP[PÍõS®. CuØS®
CuÝhß Cøn¢u µ¢
öu®÷£ }ºz÷uUPzvøÚ
Aø©¨£uØS ÷©ØS ÷áº
©Û Eu ÁÇ[Q¯x.

÷u\¨£h® 6.2 x›u ©PõÁ¼ A¤Â¸zvz vmhzvß RÇõÚ }º¨£õ\Úz vmh[PÒ

112 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
©PõÁ¼ }øµz ÷uUQ v¸®£z v¸®£ ªßÝØ£zvUS¨ £¯ß£kzvU
öPõÒÁuß ‰»® E»º Á»¯zvØS ªß\õµzøu ÁÇ[P •iÁxhß, CxÁøµ
£°ºaö\´øP ÷©ØöPõÒͨ£mk Á¢u {»zvØS }øµ ÁÇ[SÁ÷uõk, ¦v¯
ÂøÍ {»[PÐUS® }øµ ÁÇ[PUTi¯uõP C¸¢ux. x›u ©PõÁ¼ A¤Â¸zvz
vmhzvß ‰»® ªß\õµzøu EØ£zv ö\´x öPõÒÍÄ® }º¨£õ\Ú Á\vø¯
ÁÇ[PÄ® •iÁxhß Si÷¯ØÓ[PøͲ® |Pµ[PøͲ® £õøuPøͲ®
Aø©US® £À÷ÁÖ ö\¯Ø£õkPÒ Ch®ö£ØÓÚ.

ö|À EØ£zvø¯¨ ö£¸USÁuØS ÷©ØöPõÒͨ£mh HøÚ¯ |hÁiUøPPÒ.

¾¾ 1948 CÀ ö|À¾US EzuµÁõu Âø» AÔ•P¨£kzu¨£hÀ.

¾¾ Bµõ´a] {ø»¯[PøÍ E¸ÁõUSuÀ, ¦v¯ ö|À CÚ[PøÍ
AÔ•P¨£kzxuÀ, £u»öPõøh°À ö|À Bµõ´a] {ø»¯® JßøÓ
Bµ®¤zuÀ.
¾¾ ÂÁ\õ¯ ÷\øÁ ©zv¯ {ø»¯[PøÍ Bµ®¤zuÀ
¾¾ Aµ\õ[P Á[QPÒ ‰»® ÂÁ\õ°PÐUSU Phß Á\vø¯¨ ö£ØÖU
öPõkzuÀ.

ÁºzuP ÂÁ\õ¯®
¤›zuõÛ¯µõÀ AÔ•P¨£kzu¨£mh ÷u°ø», CÓ¨£º GߣÁØÖhß,
£õµ®£›¯¨ £°µõÚ öußøÚ°Úx® EØ£zvPÒ, _u¢vµzvß ¤ßÚµõÚ ‰ßÖ
u\õ¨u[PÍõP C¢|õmiß HØÖ©v¨ ö£õ¸ÒPÍõPz vPÌ¢x Á¢uÚ. C¨£°ºa
ö\´øPPøÍ ÷©®£kzxÁuØPõP 1948 B® Bsiß ¤ßÚº £» |hÁiUøPPÒ
÷©ØöPõÒͨ£mk Á¢uÚ. AÆÁõÓõÚ ö\¯Ø£õkPÐUPõP ÷©ØöPõÒͨ£mh
|hÁiUøPPÍõÁÚ :
1972 {»a ^ºv¸zua \mhzvß ‰»® |£º J¸Á¸US øÁzv¸UPU Ti¯ {»zvß
AÍÄ Áøµ¯ÖUP¨£mhx. CuØPø©ÁõP 10 öíUh¯º (25 HUPº) Á¯À
{»•® 20 öíUh¯º (50 HUPº) Põo {»•® Ea\ GÀø»¯õP ÂvUP¨£mhÚ.

1975 & {»a^ºv¸zuzvß ‰»® ÁºzuP¨ £°ºa ö\´øP°À Dk£mi¸¢u

P®£ÛPÐUS Eøhø©¯õP C¸¢u PõoPÒ ö£õx Eøhø©¯õUP¨£mhÚ.
Ca^ºv¸zzvß ‰»® ö£¸¢÷uõmha ö\´øP°À Dk£kzu¨£mk C¸¢u
PõoPÎÀ 62% Aµ_øhø©¯õÚx® AÁØÖÒ 10% ]Ô¯ £µ¨¦ PõoPøÍ
ÂÁ\õ°PÐUS¨ £Qº¢x AÎzuuß ‰»® ]Ö ÷uõmha ö\õ¢uUPõµº ÁºUP®
JßøÓ E¸ÁõUQU öPõÒÍ •i¢ux.

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 113
 1975 & Põoa ^ºv¸zuzuõÀ, uÛ¯õº P®ö£ÛPÎh® C¸¢u ö£¸©ÍÄ
£µ¨¦ÒÍ {»®, Aµ_USa ö\õ¢u©õÚx. CÁØøÓ {ºÁQUP¨ £» uõ£Ú[PÒ
E¸ÁõUP¨£mhÚ. AÁØÖÒ •UQ¯©õÚøÁ Á¸©õÖ :

™™ 1958 Aµ\õ[P ö£¸¢ ÷uõmhU Tmkzuõ£Ú®

™™ 1976 ©ø»|õmk ÷uõmh A¤Â¸zva \ø£
™™ 1976 ©UPÒ ÷uõmh A¤Â¸zva \ø£

1952 CÀ ^Ú &C»[øP C¸ uµ¨¦ ÁºzuP J¨£¢uzvß ‰»® C»[øP°ß

CÓ¨£¸US {µ¢uµ©õÚ \¢øu JßÖ QøhUP¨ ö£ØÓx.

1977 B® Bsk E¸ÁõÚ Aµ\õ[PzuõÀ CÓ¨£º «Ò |køPUS® ¦v¯

|køPUS® Põoa ö\õ¢uUPõµºPÐUS Eu ¦›²® ÷Áø»zvmh® JßÖ
|øh•øÓ¨£kzu¨£mhx. Cuߣi CÓ¨£º ©µU PßÖPøͲ® £\øÍø¯²®
ö£ØÖU öPõk¨£uØPõÚ |hÁiUøPPÒ ÷©ØöPõÒͨ£mhÚ. ¤ßÚº
÷u°ø»a ö\´øPUS® CøÁ Âìu›UP¨£mhÚ.

_u¢vµzvß ¤ßÚº Aµ\õ[P® øPUöPõsh {»zøu¨ £Qº¢uÎUS®

öPõÒøP¯õÀ, C¢|õmiÀ ]Ö ÷uõmha ö\õ¢uUPõµº ÁºUP® JßÖ E¸ÁõÚø©
SÔ¨¤hzuUP Kº C¯À£õS®. CuÚõÀ ÷©À, öuß, \¨¤µP•Á ©õPõn[PÎÀ
1 & 10 HUPº AÍ»õÚ ]Ô¯ CÓ¨£º, ÷u°ø»z ÷uõmh E›ø©¯õͺPÒ
E¸ÁõQÚº. Cuß Áõ°»õP HØÖ©v¨ £°ºa ö\´øP²hß \®£¢u¨£mh
Qµõª¯ ©UPÒ ¤›ÂÚ›ß Á¸©õÚ® AvP›zux.
]Ö HØÖ©v¨ £°ºPøÍ A¤Â¸zv Aøh¯a ö\´uÀ

÷u°ø», CÓ¨£º, öußøÚ ÷£õßÓ HØÖ©v¨ £°ºPÐUS ÷©»vP©õPU

÷Põ¨¤, öPõU÷Põ, PÖÁõ, Pµõ®¦, \õvUPõ´, ªÍS, H»UPõ´ ÷£õßÓ ]Ö HØÖ
©v¨ £°ºa ö\´øPø¯ ÷©®£kzxÁuØPõÚ £» |hÁiUøPPЮ _u¢vµzvß
¤ßÚ›¼¸¢÷u ÷©ØöPõÒͨ£mk Á¢uÚ.
1968 B® Bsk @u°ø»¨ £°º ö\´²® {»[PÎÀ ]Ö GØÖ©v¨ £°º
ö\´øPø¯ @©ØöPõÒÍÄ® A¤Â¸zv ö\´¯Ä® |hÁiUøPPÒ GkUP¨
£mhÚ.
1972 B® Bsk ©õzuøͨ ¤µ÷u\zvÀ ]Ö HØÖ©v¨ £°ºPÐUPõÚ B´
ÁP® {ÖÁ¨£mhx. ¤ßÚº Ssh\õø», öuÀ¤mi, |õµ®©ø» ÷£õßÓ Ch[
Pξ® CøÁ {ÖÁ¨£mhÚ.
1972B® Bsk ]Ö HØÖ©v¨ £°ºa ö\´øPø¯ ›ģkzu ÷©¾® £»
|hÁiUøPPÒ AÔ•P¨£kzu¨£mhÚ. ÂÁ\õ¯® öuõhº£õÚ B÷»õ\
øÚPøÍ ÁÇ[Q¯xhß Eµ® ©ØÖ® ÂØ£øÚPÐUPõÚ Á\vPøÍa ö\´x
öPõkzuÀ CuØPõÚ Euõµn[PÍõPU SÔ¨¤h»õ®.

114 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
øPzöuõÈÀ öPõÒøP
B[Q÷»¯º Bm]U Põ»zvÀ ¤›zuõÛ¯õÂÀ EØ£zv¯õS® ö£õ¸ÒPÎß
\¢øu¯õP C»[øP C¸¢x Á¢uø©¯õÀ C¢|õmkU øPzöuõÈÀ xøÓ°À
G¢uöÁõ¸ •ß÷ÚØÓ•® HØ£hÂÀø». öhõÚ‰º ^ºv¸zuzvߣi
öuõÈ»õͺ, øPzöuõÈÀ, ÁºzuP Aø©a_PÒ C»[øP¯º Á\©õÚø©¯õÀ,
øPzöuõÈÀ xøÓ°À FUP® ¤Ó¢ux. 1934CÀ C¢|õmkU øPzöuõÈÀ
xøÓ öuõhº£õP Bµõ´¢x £õºzu C»[øP°ß Á[Q BønUSÊ EÒ|õmka
\¢øuUSz ÷uøÁ¯õÚ ö£õ¸ÒPøÍ EØ£zv ö\´ÁuØPõÚ øPzöuõÈÀPøÍ
Bµ®¤UP ÷Ásk® GßÖ B÷»õ\øÚ TÔ°¸¢ux.
1939 B® Bsk Bµ®£©õÚ 2B® E»P¨ ö£¸® ÷£õµõÀ C¢|õmiØPõÚ
CÓUS©vPÒ ]» BskPÍõP öÁSÁõP¨ £õvUP¨£mhÚ. CUPõ»zvÀ
A\ØÔU A]m, ¥[Põß ö£õ¸ÒPÒ, Phuõ], \ÁºUPõµ®, Áõ\øÚ¨ ö£õ¸ÒPÒ
÷£õßÓøÁ C¢|õmi÷»÷¯ EØ£zv ö\´¯¨£mhÚ. CÁØÔØS |À» ÷PÒ²®
{»Â¯x. GßÓõ¾® ÷£õº •i¢uøuz öuõhº¢x «sk® CÓUS©vPÒ
Ch®ö£Ó öÁÎ|õmk¨ ö£õ¸ÒPÐhß ÷£õmi°kÁx ]µ©©õÚ£i¯õÀ,
Bµ®¤UP¨£mh øPzöuõÈÀPЮ •h[Q¨ ÷£õ°Ú.
1952 B® Bsk C[S Á¢u E»P Á[Qz yxUSÊ JßÖ Aµ\ uø»±mkhß
|kzuµ, ]Ö øPzöuõÈÀPøÍ Bµ®¤¨£uß AÁ]¯zøua _miUPõmi¯x.
AÆÁÔUøPø¯z öuõhº¢x 1955 CÀ öÁÒøÍ AÔUøP JßÔß ‰»®
öÁÎ|õmk, uÛ¯õº xøÓ°Úx® •u½k öuõhº£õÚ Aµ]ß öPõÒøP
öuÎĨ£kzv¯uõÀ öuõÈØ\õø»PÎÀ •u½k ö\´ÁuØS «sk® BºÁ®
ö\¾zvÚº. Cuß Põµn©õP 1959 B® Bsk •u»õÁx øPzöuõÈÀ ÷£møh
HUPø»°À Bµ®¤UP¨£mhx. 1960CÀ Cµz©»õøÚ°À øPzöuõÈÀ
÷£møh JßÖ öuõh[P¨£mhx. CøÁ øPzöuõÈÀ öPõÒøP°ß öuÎÁõÚ
A®\[PÍõS®.
1960 B® Bsiß ¤ßÚµõÚ C¢|õmkU øPzöuõÈÀ xøÓ°À x»UP©õPz
öu›¢u ]» C¯À¦PÒ Á¸©õÖ :
™™ 1961 B® Bsk ©UPÒ Á[Q Bµ®¤UP¨£mhxhß ]Ö øPzöuõÈ»õÍ
¸USU Phß Á\vPÒ ö\´x öPõkUP¨£mhÚ.
™™ 1966CÀ EÒ|õmkU øPzöuõÈÀ EØ£zvPÎß uµzøu {ºn°¨£uØPõPz
uµ {ºn¯ \ø£ Bµ®¤UP¨£mhx.
™™ Aµ]ß øPzöuõÈÀ öPõÒøP¯õÀ 1960 Cß ¤ßÚº C¢|õmiØSz ÷uøÁ
¯õÚ ~PºÄ¨ ö£õ¸Ò EØ£zv°À Áͺa] HØ£mhx.
™™ 1970 & 1977 Põ»PmhzvÀ Aµ_ Pøh¨¤izu £v½mkU øPzöuõÈÀ
öPõÒøP°À Siø\, C»S øPzöuõÈÀ xøÓPÎÀ Áͺa] HØ£mhÚ.
öÁÎ|õkPÎÀ C¸¢x CÓUS©v ö\´¯¨£k® ö£õ¸ÒPÐUS¨ £v»õP
AÁØøÓ C¢|õmi÷»÷¯ EØ£zv ö\´x öPõÒÁ÷u CÓUS©v¨ £v½mkU
øPzöuõÈÀ GÚ¨£kQÓx.
'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 115
 _u¢vµ® Aøh¯¨ö£ØÓ •uÀ •¨£x Á¸h[PÎÀ ‰»¨ö£õ¸ÒPøͨ
£õ›¯ÍÂÀ £¯ß£kzv øPzöuõÈØ\õø»PÎÀ EØ£zv ö\´QßÓ AvPÍ
»õÚ øPzöuõÈÀPøÍ |hzva ö\ÀÁx Aµ\õ[PzuõÀ ÷©ØöPõÒͨ
£mhx. ^ö©¢x, C¸®¦¸US, Jmk¨£»øP, ^Û ÷£õßÓ øPzöuõÈÀPøÍ
CuØS Euõµn©õPU SÔ¨¤h»õ®.

1977 B® Bsiß ¤ßÚº HØÖ©vU øPzöuõÈÀPøÍ Áͺ¨£uØS öÁÎ|õmk

•u½kPøͨ ö£ØÖU öPõÒÁ÷uõk uÛ¯õº, •u½møh FUS¨£uØSU
øP¯õͨ£mh öPõÒøP°ÚõÀ BøhU øPzöuõÈÀ Em£h, HØÖ©vUPõÚ
øPzöuõÈÀPÎÀ x›u A¤Â¸zv HØ£mhx. 1978 CÀ öPõÊ®¦ ö£¸®£õP
ö£õ¸Íõuõµ BønU SÊ Aø©UP¨£mhø© A÷u BsiÀ Pmk|õ¯UP
HØÖ©v¨ £uÛhÀ Á»¯zøu E¸ÁõUSuÀ, ¤ßÚº ¤¯P©, öPõUP» HØÖ©v¨
£uÛhÀ Á»¯[PøÍ E¸ÁõUQ¯ø© øPzöuõÈÀ xøÓ°ß Áͺa]UPõÚ
Põµn[PÍõP Aø©¢uÚ.

PÀÂ
¤›zuõÛ¯›ß Bm]°ß÷£õx C¢|õmiß PÀ |hÁiUøPPÐÒ •øÓ¯õÚ
•ß÷ÚØÓ® JßÖ HØ£mhx. \©¯, P»õ\õµ ©Ö©»ºa] C¯UP® Ch®ö£ØÓ
Põ»zvÀ ][PÍ, uªÌ, •ì¼®PÎøh÷¯ PÀ |hÁiUøP öuõhº£õP
Â÷\h FUPö©õßÖ Põn¨£mh£i¯õÀ |õöh[S® £õh\õø»PÎß öuõøP
x›u©õP AvP›zxa ö\ßÓx. GÛÝ® E¯º PÀÂø¯¨ ö£ØÖU öPõÒÁvÀ
AvP ö\»Ä ö\´¯ ÷Ási C¸¢uuõÀ J¸]» Á\v¯õÚ Sk®£zx¨
¤ÒøÍPÐUS ©mk÷© PÀÂø¯¨ ö£ØÖU öPõÒÍ •i¢ux. CuÚõÀ Aµ_U
PÇP Bm]U Põ»zvÀ PÀ {¸ÁõPU SÊÂß uø»ÁµõPU (Aø©a\µõP)
Phø© ¦›¢u ]. h¤Ò³. h¤Ò³. PßÚ[Pµõ AÁºPÎß B÷»õ\øÚ¨£i
\P» ©õnÁ ©õnÂPÐUS® £õ»º ÁS¨¤À C¸¢x £ÀPø»UPÇP® Áøµ
Aµ\õ[PzuõÀ C»Á\©õPU PÀÂø¯¨ ö£ØÖU öPõk¨£uØPõÚ C»Á\U
PÀ •øÓ JßÖ AÔ•P¨£kzu¨£mhx. _u¢vµzøu Akzx C¢|õmiÀ
Bm]US Á¢u JÆöÁõ¸ Aµ\õ[P•® C»Á\U PÀ •øÓø¯ •ßöÚkzxa
ö\ÀÁvÀ AUPøÓ²hß ö\¯Ø£mhx. 1948 B® Bsiß ¤ßÚµõÚ ‰ßÖ
u\õ¨u Põ»zvÀ C¢|õmkU PÀ¨ ¦»zvÀ HØ£kzu¨£mh •UQ¯ ©õØÓ[PÒ
Á¸©õÖ :
™™ Aµ\õ[P¨ £õh\õø»PøÍ Aø©zuÀ, PÀ A¤Â¸zvUS AvP £n®
JxUSuÀ BQ¯ |hÁiUøPPÍõÀ |õöh[S® £õh\õø»PÎß öuõøP
AvP›zux
™™ £õhzvmhzøu ¸zv¯øh¯a ö\´x B]›¯ £°Ø] |hÁiUøPPÒ |ÃÚ
©¯¨£kzu¨£mhÚ.
™™ ÂgbõÚ B´Ä Th, ¡À {ø»¯ Á\vPÒ Â›ÁõUP¨£mhÚ.

116 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
™™ C»Á\¨ £P¾nÄ, øÁzv¯®, £ÀøÁzv¯® GߣÁØÖhß \¾øP
Âø»°»õÚ ÷£õUSÁµzxU Pmhn[PÒ, C»Á\¨ £õh¡À, ^¸øh
GߣÁØøÓ¨ ö£ØÖU öPõk¨£uß ‰»® ©õnÁºPÐUPõÚ |»ß¦›
÷uøÁPЮ ÷©®£õhøh¯a ö\´¯¨£mhÚ.
™™ PÀ {¸ÁõP |hÁiUøPPøÍU Põ»zvØS¨ ö£õ¸zu©õÚuõP ©õØÔ
¯ø©zuÀ
™™ öuõÈÝm£ PÀÂz uõ£Ú[PÒ E¸ÁõUP¨£mhø©¯õÀ AzxøÓ²®
¸zv AøhuÀ. ¦v¯ £ÀPø»UPÇP[PÒ E¸ÁõUP¨£mhuß ‰»® E¯º
PÀÂz xøÓ •ß÷ÚÖuÀ.
™™ 1942 CÀ C»[øP¨ £ÀPø»UPÇPzøuU öPõÊ®¤À Bµ®¤zuø©

™™ 1952 CÀ AuøÚ¨ ÷£µõuøÚUS Ch©õØÔ¯ø©

™™ Âzv÷¯õu¯ ¤›öÁÚõÄ® Âzv¯õ»[Põµ ¤›öÁÚõÄ® ÿ á¯ÁºzuÚ¦µ,

PÍÛ £ÀPø»UPÇP[PÍõPz uµ•¯ºzu¨£mhø©.
™™ 1972 CÀ ö©õµmkøÁ & Pmkö£zu £ÀPø»UPÇP•® 1974 CÀ ¯ǫ̃£õn¨
£ÀPø»UPÇP•® Bµ®¤UP¨£mhø©

6.3 \‰P |»ß¦› |hÁiUøPPÒ

1931 B® Bsk C¢|õmhÁ¸US \ºÁáÚ ÁõUS›ø© QøhUP¨ ö£ØÓø©¯õÀ,

ö£õ¸Íõuõµ Á\v SøÓ¢u ©UPЮ ÁõUS›ø©¯õÀ Aµ]¯À A¢uìuøu¨
ö£ØÖUöPõshÚº. ¤µuõÚ \õuP©õÚ Põµo¯õÚø©¯õÀ ö£õx©UPÒ«x
Aµ]¯À ÁõvPÎß PÁÚ® PÁº¢vÊUP¨£h •UQ¯ Põµn©õ´ Aø©¢ux.
Az÷uõk }sh Põ»©õP C»[øPU Si÷¯ØÓÁõuzvØS Em£mi¸¢uø©¯õÀ
ö£õx ©UPÐUS¨ £õuP©õÚ Aµ]¯À, ö£õ¸Î¯À {ø» E¸ÁõQ C¸¢uÚ.
CuÚõÀ Ca\‰P¨ ¤µa]øÚPÐUSz wºÄ Põs£x _u¢vµzvß ¤ß Á¢u Aµ
\õ[P[PÎß •UQ¯ ö\¯Ø£õhõP Aø©ÄØÓÚ. 1948 B® Bsiß ¤ßÚº
\‰P \©{ø»ø¯ HØ£kzuÀ ©ØÖ® ö£õ¸Íõuõµ Ÿv°À ¤ßu[Q÷¯õøµ
•ß÷ÚØÖ® ÁøP°À ÁÈÁøPPøÍ ö\´xöPõkzuÀ ÷£õßÓÁØÔØPõP
÷©ØöPõÒͨ£mh |hÁiUøPPÒ Á¸©õÖ :
™™ Qµõ©¨ ¤µ÷u\[PÎÀ PÀ |hÁiUøPPøÍ Áͺa] Aøh¯a ö\´uÀ.
™™ öuõÈÀPøͨ ö£ØÖUöPõÒÁvÀ vÓø©US •ßÛh® ÁÇ[PÀ. ÷£õmi¨
£Ÿmø\PÒ ‰»® öu›ÄPÒ Ch® ö£ØÓø©.
™™ _u¢vµ®, \©zxÁ®, Ai¨£øh E›ø©PÒ Gß£Ú Aµ]¯À ¯õ¨¤À Ch®
ö£ØÓÚ.

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 117
 ™™ ÂÁ\õ¯, «ß¤i |hÁiUøPPÐUSU Phß Á\vPЮ ©õÛ¯[PЮ
ÁÇ[P¨£mh÷uõk Aµ\õ[P AÝ\µøn²® QøhUP¨ö£ØÓø©.

_Põuõµ ÷\øÁ
_u¢vµzvØS •ß¤¸¢÷u C»Á\ _Põuõµ Á\vPÒ ÷©ØöPõÒͨ£mk Á¢uõ¾®
AuØPõÚ HØ£õkPÒ ö£¸©ÍÄUS |Pº \õº¢uuõP÷Á C¸¢x Á¢uÚ. CuÚõÀ
_u¢vµzvß ¤ßÚº Qµõ©¨ ¦Ó[PÎÀ øÁzv¯ Á\vPøÍ HØ£kzxÁuØS
Â÷\h PÁÚ® ö\¾zu¨£mhx. _Põuõµ Aø©a]ß RÌ Qµõ©¨ ¦Ó[PÎÀ
øÁzv¯\õø»PøÍ {º©õozuÀ, uõ´& ÷\´ |hÁiUøPPøÍ ÷©®£õhøh¯a
ö\´uÀ, ÷|õ´z uk¨¦ ©¸¢xPøÍ ÁÇ[SuÀ, øÁzv¯ •Põ®PøÍ |hõzxuÀ,
_÷u\ øÁzv¯ •øÓø¯ ÷©®£õhøh¯a ö\´uÀ, Qµõ©¨ ¦Ó[PÎÀ øÁzv¯
Á\vPøÍ Â›Ä£kzxuÀ Gß£Ú C¢|hÁiUøPPÐUPõÚ Euõµn[PÍõS®.
CuÚõÀ Põ´a\À, ¯õøÚUPõÀ, ©÷»›¯õ, \¯÷µõP®, CÍ®¤ÒøÍ Áõu®
÷£õßÓ ÷|õ´PÍõÀ ¥iUP¨£k÷Áõ›ß öuõøPø¯U SÔ¨¤hzuUP AÍÂØSU
SøÓzxU öPõÒÍU Ti¯uõ°¸¢ux.

HøÚ¯ |»ß¦› |hÁiUøPPÒ

¤›zuõÛ¯ Bm]U Põ»zvÀ C¢|õmiÀ ö£¸¢öu¸UPÒ, ¦øP°µu¨ £õøu
PÒ Aø©UP¨£mhø©¯õÀ ÷£õUSÁµzx |hÁiUøPPÎÀ •ß÷ÚØÓ® HØ£m
hx. _u¢vµzvß ¤ßÚº Auß ¤µv£»ßPøÍU Qµõª¯ ©UPЮ ö£ØÖU
öPõÒЮ Ásn® Qµõ©¨ ¦Ó[PÐUS® £õøuPÒ Aø©zuÀ, ÷£õUSÁµzx
|hÁiUøPPøÍ Âìu›¨£uØPõÚ |hÁiUøPPÒ ÷©ØöPõÒͨ£mhÚ.
CuÚõÀ Qµõ© |Pµ[PÐUS Cøh÷¯ {»Â¯ CøhöÁÎ SøÓ¢x Ax Áøµ
|Pµ[PÐUS ©mk® GßÔ¸¢u }º, ªß\õµ®, ö\´vz öuõhº¦ ÷£õßÓ ö£õx
Á\vPÒ Qµõ©¨ ¦Ó[PÐUS® QøhUP¨ö£ØÓÚ.
CµshõÁx E»P¨ ÷£õº Ch®ö£ØÓ \¢uº¨£zvÀ P¨£À ÷£õUSÁµzvÀ
Ch®ö£ØÓ Cøhg\ÀPÍõÀ EnĨ ö£õ¸ÒPÎß CÓUS©vø¯U
Pmk¨£kzu ÷|º¢ux. CuÚõÀ Aµ\õ[PzuõÀ EnÄ ©õÛ¯® ÁÇ[S®
ö\¯ØÔmh® JßÖ ÷©ØöPõÒͨ£mhx. CÆÁõÖ SÔ¨¤mh Põ»ö©õßÔØS
©õÛ¯zvØS ©UPÒ £ÇUP¨£mhø©¯õ¾® SøÓ¢u Á¸©õÚ®, Põo¨
£ØÓõUSøÓ, SøÓ¢u AÖÁøh ÷£õßÓ Põµn[PÍõÀ _u¢vµzvß ¤ßÚº
ÁÖø©ø¯U Pmk¨£kzx® |hÁiUøP¯õP EnÄ ©õÛ¯zøuz öuõhº¢x
ÁÇ[P ÷Ási¯ {ø» Aµ\õ[PzvØS HØ£mhx. Cv¾® A›] ©õÛ¯zvØS
•UQ¯ Ch® Qøhzux. A›] ©õÛ¯zøu •øÓ¨£kzxÁuØS ©õÛ¯zxhß
Ti¯ T¨£ß ¦zuP[PÒ ÁÇ[P¨£mhÚ. AøÁ A›]U T¨£ßPÒ GÚ¨
¤µ£À¯©øh¢uÚ. 1977 B® BsiØS¨ ¤ßÚº A›]U T¨£ßPÐUS¨ £v»õP
EnÄ •zvøµ •øÓ ¦ÇUPzvØS Á¢ux.

118 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
Aµ\õ[Pzvh® C¸¢x ©õÛ¯ Eu ö£ØÓ ö£õx©UPÒ ÷©¾® Gvº÷|õUQ¯
¤µuõÚ ¤µa]øÚPÐÒ ÃiÀ»õ¨ ¤µa]øÚ²® JßÓõS®. BøP¯õÀ |Pº¨
¦Ó[Pøͨ ÷£õß÷Ó Qµõ©¨ ¦Ó[Pξ® {»Â¯ ÃiÀ»õ¨ ¤µa]øÚø¯z
wº¨£uØPõP _u¢vµzvß ¤ßÚº £À÷ÁÖ |hÁiUøPPÒ ÷©ØöPõÒͨ£mk
Á¢uÚ. |Pµ[PÎÀ ©õi ÃkPøͲ® Ãmkz öuõSvPøͲ® Aø©¨£uØS
Aµ\õ[P® |hÁiUøPPøÍ ÷©ØöPõsh÷uõk £À÷ÁÖ ÁøP°À ÃkPøÍ
Aø©zxU öPõÒÁuØS Aµ\õ[P® EuÂPøͨ ¦›¢x Á¢ux. CÆÁõÖ
_u¢vµzvß ¤ßÚº Aµ\õ[P® ÷©ØöPõsh £À÷ÁÖ |»ß¦› |hÁiUøPPÎß
‰»® ©UPøͨ £»¨£kzv •UQ¯ öÁØÔPÒ £»ÁØøÓ Aøh¢x öPõÒÍU
Ti¯uõ´ C¸¢ux.

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 119
 7

AÔ•P®
H÷uÝ® J¸ xøÓ°À SÖQ¯ Põ»zvÀ HØ£k® ©õØÓzøuU SÔ¨¤kÁuØS
¦µm] GßÓ ö\õÀ £¯ß£kzu¨£kQßÓx. øPzöuõȼÀ HØ£mh CÆÁõÓõÚ
¦µm] øPzöuõÈÀ ¦µm] GÚ¨£k®. I÷µõ¨£õÂÀ ©zv¯ Põ»zvÀ \©¯z
xøÓ°À HØ£mh ¦µm] \©¯¨ ¦µm]¯õS®. £À÷ÁÖ Âu©õÚ ¦µm]PÒ
HØ£kÁxsk. Aµ]¯À Ÿv¯õP¨ ¦µm]PÒ £» HØ£mkÒÍÚ. AÁØÔÀ
Aö©›UP _u¢vµ¨ ÷£õº, ¤µõß]¯¨ ¦µm], µè¯¨ ¦µm] Gß£Ú ]Ó¢u
Euõµn[PÍõS®. Aµ]¯À Ÿv°À HØ£mh C¢u¨ ¦µm]PÒ öuõhº£õP
C¨£õhzvÀ ÂÍUP¨£mkÒÍx.

7.1. Aö©›UP _u¢vµ¨ ÷£õº

AÔ•P®
Aö©›UPU Si÷¯ØÓÁõ]PÒ ¤›zuõÛ¯¨ ÷£µµ]¼¸¢x Âkuø» ö£Ó
÷©ØöPõsh ÷£õµõmh÷© Aö©›UP _u¢vµ¨ ÷£õº GÚ¨£kQßÓx. 1492 B®
Bsk QÔì÷hõ£º öPõ»®£ì PŸ¤¯ß Ph¼À £Põ©õì wÂÀ CÓ[Q¯ I¢x
BskPÎß ¤ßÚº Aö©›U÷Põ öÁì¦] uØ÷£õøu¯ Aö©›UPU Pshzøua
÷\º¢u ö£¸® {»¨£µ¨ø£U Psk¨¤izuõº. ¤ßÚº ÷ẩۯ {»Â¯»õͺ
J¸ÁµõÀ A¨¤µ÷u\® Aö©›UPõ GÚ¨ ö£¯›h¨£mhx. öPõ»®£ì Aö©›UP¨
£SvUS Á¢u÷£õx, uõß C¢v¯õøÁ Aøh¢xÒÍuõP |®¤Úõº. Bu»õÀ
AUPõ»zvÀ Áh Aö©›UPõÂÀ ÁõÌ¢÷uõøµ C¢v¯º GÚ Aøh¯õÍ® Pshõº.
ÁÍ[PÐhß Ti¯ £µ¢u {»¨£µ¨ø£²øh¯ |õhõÚ Aö©›UPõøÁ¨ £ØÔU
÷PÒ²ØÓ I÷µõ¨¤¯º Aö©›UPõøÁz u©uõUS® GsnzvÀ SÊÁõPa
ö\ßÖ A[S Si÷¯ØÓ[PøÍ Aø©UP |hÁiUøPPøÍ ÷©ØöPõshÚº.
÷£õºzxUPÀ, ì£õÛ¯õ, JÀ»õ¢x, ¤µõßì, C[Q»õ¢x BQ¯ I÷µõ¨¤¯
|õkPÒ Aö©›UPõÂÀ Si÷¯ØÓ[PøÍ Aø©zuÚ. I÷µõ¨¤¯º Aö©›UPõÂÀ
Si÷¯ØÓ[PøÍ Aø©¨£vÀ uõUP® ö\¾zv¯ PõµoPÒ ¤ßÁ¸©õÖ,
™™ I÷µõ¨¤¯ |õkPÎÀ Pz÷uõ¼UP¸US® ¦µmhìuõ¢x ©uzuÁ¸US®
Cøh÷¯ ÷©õuÀPÒ HØ£mhuõÀ \©¯ _u¢vµzøu Gvº£õºzx ©UPÒ ¦v¯
ChzvØSa ö\À» ¸®¤¯ø©.
™™ ÁºzuPzvß ö£õ¸mk¨ ¦v¯ ¤µ÷u\[PÎÀ {»[Pøͨ ö£ØÖUöPõÒ
Áuß ‰»® ÁõÌøÁ ]Ó¨£õÚuõUQU öPõÒÍ ©UPÒ Â¸®¤¯ø©.

120
™™ ¦PøDz® ö\ÀÁzøu²® AvP›US® ÷|õUShß, I÷µõ¨¤¯ |õkPÎß
Bm]¯õͺPÒ ¦v¯ Ch[PøÍU Psk¤i¨£uØS ÁÇ[Q¯ JzxøǨ¦.

¤›zuõÛ¯U Si÷¯ØÓ[PÒ {ÖÁ¨£hÀ

öPõ»®£êß Á¸øP°ß ¤ß JßÓøµ ¡ØÓõskU Põ»zvÀ £À÷ÁÖ
I÷µõ¨¤¯ CÚzuÁº Aö©›UPõÂß £» ¤µ÷u\[PÎÀ u©x Si÷¯ØÓ[PøÍ
{ÖÂÚº. CÁºPÎÀ ì£õÛ¯¸® ÷£õºzxU÷P¯¸® öuß Aö©›UPõÂÀ
Si÷¯ØÓ[PøÍ {ÖÂÚº. ¤ßÚº Aö©›UP IUQ¯ Aµ_PÒ GßÓ |õk
¤›zuõÛ¯µõÀ Áh Aö©›UPõÂÀ {ÖÁ¨£mh Si÷¯ØÓ[PøÍ ø©¯©õPU
öPõsk ÷uõØÓ® ö£ØÓx.

÷u\¨£h® 7.1 ¤›zuõÛ¯µõÀ Aö©›UPõÂÀ

{ÖÁ¨£mh Si÷¯ØÓ[PÒ

1' ÷ÁºâÛ¯õ 8' öh»Áº

2' ©\õ_ö\Øì 9' Áh P÷µõ¼Úõ
3' {²÷¯õºU 10' {³ öáº]
4' {²í®å¯º 11' öuß P÷µõ¼Úõ
5' ÷©›»õ¢x 12' ö£ß]À÷ÁÛ¯õ
6' PÚUiUPm 13' ÷áõºâ¯õ
7' ÷µõm wÄ

1607 B® Bsk ¤›zuõÛ¯º ÷ÁºâÛ¯õÂÀ Si÷¯ØÓ[PøÍ Aø©¨£vÀ

Bµ®£©õÚ Áh Aö©›UPU Si÷¯ØÓ® J¸ ¡ØÓõsk Põ»® {ø»zv¸¢ux.
CUPõ»zvÀ ¤›zuõÛ¯ Aµ]ß ÷|µi¯õÚ uø»±miøÚÂh A¢|õmiß
{ÖÁÚ[PÒ, uÛ|£ºPÒ, uÛ¨£mh SÊÂÚµõÀ Aö©›UPõÂÀ Si÷¯Ø
Ó[PÒ {ÖÁ¨£mhø© ]Ó¨£®\©õS®. ¤›zuõÛ¯ Aµ]hª¸¢x C¢uU

121
 Si÷¯ØÓ[PÎß ö\¯Ø£õmiØSz ÷uøÁ¯õÚ AÝ©v²® AÝ\µøn²®
Qøhzux. CÆÁõÖ Cøh°øh÷¯ ¤›zuõÛ¯õ¼¸¢x Áh Aö©›UPõ
ö\ßÓ SÊÂÚº 1733 B® BshÍÂÀ £v߉ßÖ Si÷¯ØÓ[PøÍ {ÖÂÚº.
A¢u¨ £v߉ßÖ Si÷¯ØÓ[PÎß ö£¯ºPÒ ÷©÷» SÔ¨¤h¨£mkÒÍÚ.

C¢u £v߉ßÖ Si÷¯ØÓ[PÎÀ £ßÛµsk Si÷¯ØÓ[PÒ 1607 &

1682 CØS® Cøh¨£mh Põ»zv÷»÷¯ Bµ®£©õQÚ. Áh Aö©›UPU
Si÷¯ØÓ[PÎÀ CÖv¯õPz ÷uõØÓ®ö£ØÓ Si÷¯ØÓ® ÷áõºâ¯õÁõS®.
Ax 1733 B® Bsk {ÖÁ¨£mhx. Bµ®£U Si÷¯ØÓ[PÎß ußø©ø¯
÷|õUSøP°À AøÁ J÷µ¯i¯õPz ÷uõØÓ® ö£ØÓuõPz öu›¯ÂÀø».
AÆÁõ÷Ó AUSi÷¯ØÓ[PøÍ {ÖÄÁvÀ uõUP® ö\¾zv¯ Põµn[PЮ
£»Âu©õÚuõS®. \©¯ _u¢vµ® ö£Ö® ÷|õUQ¾® ÁºzuP Ÿv¯õP C»õ£®
ö£Ö® ÷|õUQ¾® AøÁ {ÖÁ¨£mhÚ. \ÚzöuõøP, ÁõÌUøP •øÓ,
ö£õ¸Íõuõµa ö\¯Ø£õk BQ¯ÁØÔ¾® CUSi÷¯ØÓ[PÐUQøh÷¯ ÷ÁÖ
£õkPÒ Põn¨£mhÚ. CÆÁõÖ £» ÷ÁÖ£õkPÒ Põn¨£mh ÷£õv¾®
18 B® ¡ØÓõsiß |k¨£Sv°À B[Q» ö©õÈ ÷£]¯, A¨£s£õmiØS
Aø©¯ Cø\ÁõUP® ö£ØÓ uÛ©UPÒ ¤›ÁõP CUSi÷¯ØÓÁõ]PÒ GÊa]
²Óz öuõh[QÚº.

Aö©›UPU Si÷¯ØÓ[PÎÀ ¤›zuõÛ¯ {¸ÁõP®

Áh Aö©›UP¨ £Sv°À ¤›zuõÛ¯U Si÷¯ØÓ[PÒ ¤›zuõÛ¯ {ÖÁ
Ú[PÍx® £À÷ÁÖ |£ºPÍx® Eu°ÚõÀ {ÖÁ¨£mhÚÁõP •ßÚº
SÔ¨¤h¨£mkÒÍx. CÆÁõÖ Si÷¯ØÓ[PøÍ {ÖÁ •ßÁ¢÷uõº AuØPõÚ
AÝ©vø¯¨ ¤›zuõÛ¯ Aµ]h® ö£ØÔ¸¢uÚº. Cuߣi ]» {£¢uøÚPÐUS
AÁºPÒ Cn[P ÷Ási¯ {ø» HØ£mhx. ¤›zuõÛ¯ BvUPzøu HØÖU
öPõÒÍ ÷Ásk® Gߣx® uõ´|õmka \mh[Pøͨ ¦v¯ Si÷¯ØÓ[PÎÀ
ö\¯Ø£kzu ÷Áskö©ß£x® A¢u {£¢uøÚ°À EÒÍhUP¨£mi¸¢ux.
Si÷¯ØÓ[PÎß {¸ÁõP® A¢u¢uU Si÷¯ØÓ[PÐUS {¯ªUP¨£mh
BÐ|ºPÍõÀ •ßöÚkzxa ö\À»¨£mhx. AÁºPÐUS EuÄ® ö£õ¸mk
A¢u¢uU Si÷¯ØÓ[Pμ¸¢x öu›Äö\´¯¨£mh \mh\ø£ C¸¢ux.
Aö©›UPõÄUS® ¤›zuõÛ¯õÄUS® Cøh÷¯ }sh yµ® C¸¢uø©¯õ¾®
Áͺa]¯øh¢u öuõhº£õhÀ Á\vPÒ AUPõ»zvÀ Põn¨£hõø©¯õ¾®
Aö©›UPU Si÷¯ØÓÁõ]PÒ _u¢vµ©õP {¸ÁõPzøu •ßöÚkzxa
ö\ßÓÚº. CuØPø©¯ 1763 B® Bsk Áøµ Aö©›UPU Si÷¯ØÓ[PÒ
öuõhº£õP¨ ¤›zuõÛ¯ Aµ]¯À öPõÒøP ªPÄ® C»Szußø©²øh¯uõP
C¸¢uø©ø¯U PõnUTi¯uõP EÒÍx. C¢{ø»ø© Si÷¯ØÓÁõ]PÎÀ
_u¢vµ® öuõhº£õÚ Gsnzøu Áͺ¨£vÀ uõUP® ö\¾zv¯x. GÛÝ®
Si÷¯ØÓÁõ]PÒ Gvº÷|õUQ¯ ¤µa]øÚ Põµn©õP¨ ¤›zuõÛ¯›ß EuÂ
AÁºPÐUSz ÷uøÁ¨£mhx.

122
1763 B® BsiØS •ßÚº Aö©›UPU Si÷¯ØÓÁõ]PÒ Gvº÷|õUQ¯ £õxPõ¨
¦z öuõhº£õÚ Cµsk ¤µa]øÚPÒ C¸¢uÚ. CÁØÔÀ ¤µõß]¯›ß Aa_
ÖzuÀ •u»õÁuõS®. ¤›zuõÛ¯ Si÷¯ØÓ[PÐUS ÁhUQÀ ¤µõß]¯›ß
BvUP® C¸¢uuõ¾®, AÁºPÒ u® BvUPzøu¨ £µÁ»øh¯a ö\´¯
•¯ßÓuõ¾® Si÷¯ØÓÁõ]PÐUS ¤›zuõÛ¯›ß £õxPõ¨¦z ÷uøÁ¨£mhx.
1756 & 1763 Áøµ ¤›zuõÛ¯¸US® ¤µõß]¯¸US® Cøh÷¯ |øhö£ØÓ ÷£õº
HÇõsk¨ ÷£õº GÚ¨£k®. C¢u¨ ÷£õ›À ¤µõß]¯º ÷uõØPiUP¨£mhÚº.
÷©¾® ¤›zuõÛ¯¸US® ¤µõß]¯¸USªøh÷¯ \©õuõÚ EhߣiUøP øPa
\õzvh¨£mhuõÀ Si÷¯ØÓÁõ]PÐUS ¤µõß]¯º öuõhº£õÚ Aa_ÖzuÀ
•iÄUS Á¢ux. Aö©›UPU Si÷¯ØÓ[PÒ ÷©Ø÷P £µÂh ö\Æ¢v¯›ß
Aa_ÖzuÀ ¤µuõÚ uøh¯õP C¸¢ux. ¤µõß]¯›ß BvUP® ÷©÷»õ[Q¯
Põ»zvÀ ¤›zuõÛ¯¸US GvµõP¨ ¤µõß]¯¸hß ö\Æ¢v¯º öuõhº¦
øÁzv¸¢uÚº. GÛÝ® ¤µõß]¯›ß ÷uõÀ²hß C¢{ø» ©õØÓ©øh¢ux.
÷©¾® ¤›zuõÛ¯º ÷©ØöPõsh öPõÒøP°ÚõÀ ö\Æ¢v¯›ß Aa_ÖzuÀ
SøÓÁøh¢ux.

CÆÁõÖ HÇõsk¨ ÷£õ›À ¤µõßì ÷uõÀ²ØÖ Áh Aö©›UPõÂÀ

¤µõß]¯›ß BvUP® ÃÌa]²ØÓxhß •ßöÚkzxa ö\À»¨£mh
£õxPõ¨¦ E£õ¯[PÎÚõÀ ö\Æ¢v¯ºPÎß Aa_Özu¾® SøÓÁøh¢uuõÀ
Si÷¯ØÓ[PÎß £õxPõ¨¦z öuõhº£õP¨ ¤›zuõÛ¯›ß Eu Pmhõ¯®
÷uøÁ¨£hÂÀø».

_u¢vµ¨ ÷£õ¸UPõÚ Põµn[PÒ

Aö©›UPU Si÷¯ØÓ[PÒ öuõhº£õP¨ ¤›zuõÛ¯¨ ö£õ¸ÍõuõµU öPõÒøP
²® ÁºzuP |hÁiUøPPЮ uõ´|õmiØS \õuP©õÚ •øÓ°À ö\¯Ø£kzu¨
£mhÚ. Cuߣi ¤›zuõÛ¯õÂÀ EØ£zvö\´¯¨£mh ö£õ¸ÒPÒ
Si÷¯ØÓ[PÎÀ EØ£zv ö\´Áx uøh ö\´¯¨£mhx. ¦øP°ø», ^Û, £¸zv,
÷uß ö©ÊS, ÷Põxø©, öÁsP»® ÷£õßÓ ö£õ¸ÒPÒ ¤›zuõÛ¯õÄUS
©õzvµ÷© öPõkUP ÷Ásk®. CÆÁõÖ SÔ¨¤h¨£mkÒÍ ö£õ¸ÒPÒ
uº¢u HøÚ¯ ö£õ¸ÒPøͲ® ¤›zuõÛ¯õÄUS Aݨ¤, A[Q¸¢÷u HøÚ¯
|õkPÐUS Aݨ£ ÷Ásk®. AÆÁõ÷Ó EØ£zva ö\¯Ø£õkPÒ AÀ»x
ÁºzuP® öuõhº£õP C¢uU Si÷¯ØÓ[PÒ uõ´ |õmkhß ÷£õmi°h •i¯õx
GßÓ {£¢uøÚ C¸¢ux. C¢uU öPõÒøP°ÚõÀ Si÷¯ØÓÁõ]PÐUS¨
ö£õ¸ÍõuõµŸv¯õP¨ £õv¨¦ HØ£mh ÷£õv¾®, ¤›zuõÛ¯µõÀ AÁºPÐUS
{ø»¯õÚ \¢øu Qøhzv¸¢ux. AÆÁõ÷Ó Bµ®£ Põ»zvÀ ¤›zuõÛ¯µx
\mh vmh[PÒ Si÷¯ØÓ[PÎÀ Pkø©¯õP ö\¯Ø£kzu¨£hõø©¯õÀ
HØ£k® £õv¨¤øÚU SøÓUS® ö£õ¸mk HøÚ¯ CÚzuÁ¸hß CµP]¯©õP
ÁºzuPz öuõhº¤øÚ ÷©ØöPõÒÍUTi¯uõP C¸¢ux. CuÚõÀ 1763 B®
Bsk Áøµ ¤›zuõÛ¯¨ ö£õ¸Íõuõµ •øÓ²® \mhvmh[PЮ Aö©›UPU
Si÷¯ØÓ[PÎÀ AvP Gvº¨ø£ Gvº÷|õUPÂÀø». GÛÝ® 1763 B® Bsiß
123
 ¤ßÚº ¤›zuõÛ¯õ AÔ•P® ö\´u \mhvmh[PÍõÀ Si÷¯ØÓ[PÐUS®
uõ´ |õmiØSªøh÷¯ P¸zx ÷ÁÖ£õk ÷uõßÔ¯x. Ax _u¢vµ® öuõhº£õÚ
P¸zx Á¾ÁøhÁuØSU Põµn©õQ¯x.
HÇõsk¨ ÷£õ›ß ö£õ¸mk ¤›zuõÛ¯õ AvP ö\»Ä ö\´¯ ÷Ási
C¸¢uuõÀ A¢|õmiß Phß _ø© AvP›zux. AUPhøÚ²® Ámi°ß J¸
£Svø¯²® Aö©›UPU Si÷¯ØÓ[PÒ HØP ÷Ásk® Gߣx ¤›zuõÛ¯›ß
÷|õUP©õP C¸¢ux. CuÚõÀ ¤›zuõÛ¯¨ ¤µu©º ÷áõß QµßÂÀ Aö©›UP
Si÷¯ØÓ[Pμ¸¢x AÓÂh¨£mh _[P Á› •øÓ¯õP AÓÂh¨£kÁuØPõÚ
|hÁiUøPø¯ ÷©ØöPõshõº. Si÷¯ØÓ[PÎÀ CµP]¯ ÁºzuP
|hÁiUøPPøÍz uøhö\´²® ö£õ¸mk¨ ¦v¯ \mh[PÒ ]»ÁØøÓ
AÔ•P® ö\´¯Ä® AÁº |hÁiUøPø¯ ÷©ØöPõshõº. 1764, 1765 BQ¯
BskPÎÀ AÆÁõÓõÚ ‰ßÖ \mh[PÒ AÔ•P® ö\´¯¨£mhÚ.
01. ^Ûa \mh® (P¸®¦a \mh® / Molasses Act)
02. |õn¯a \mh®
03. •zvøµa \mh®

^Ûa \mhzvØS Aø©¯ CµP]¯ ÁºzuPzøu {ÖzxÁuØS¨ ¤›zuõÛ¯U PhØ

£øh •ßÚøµÂh AvP©õPU PhØPøµ ¤µ÷u\[PÐUS Aݨ£¨£mhuõÀ
Si÷¯ØÓÁõ]PÐhß ÷©õuÀPÒ HØ£mhÚ. |õn¯ \mhzvØS Aø©¯U
PhøÚa ö\¾zx® ö£õ¸mk Si÷¯ØÓ[PÎÀ |õn¯[PÒ ÁÇ[SÁx uøh
ö\´¯¨£mhx.öÁÒÎ AÀ»x u[PzvÚõÀ AzöuõøPø¯ ö\¾zxÁuØS
Si÷¯ØÓÁõ]PÐUS ÷|º¢ux. Si÷¯ØÓÁõ]PÒ Ca\mhzvØS Gvº¨¦z
öu›Âzuxhß 1765 B® Bsk ¤›zuõÛ¯ Aµ\õ[PzuõÀ •zvøµa \mh®
A•À ö\´¯¨£mhx. CuØPø©¯ \mhŸv¯õÚ AøÚzx BÁn[PÐUS®
•zvøµ Á› AÓÂh ÷Áskö©Ú ÂvUP¨£mhx. •zvøµ Á› ÁºzuPºPÒ,
\mhzuµoPÒ, Aa]k÷Áõº ÷£õßÓ E¯º{ø»°À C¸¢÷uõøµ²®
£õvzuø©¯õÀ AÁºPÒ Gvº¨ø£z öu›ÂzuÚº. C¢u \mhzvØS¨ £»zu
Gvº¨¦ HØ£mhxhß Aö©›UP Si÷¯ØÓÁõ]PÒ •zvøµø¯ {µõP›UPÄ®
•ßÁ¢uÚº. Gvº¨¤øÚz öu›ÂUS® |hÁiUøPø¯ JÊ[Pø©¨£vÀ
Si÷¯ØÓ[PÎÀ JØÖø© Põn¨£mhø© ]Ó¨£®\©õS®. ÷©ØTÓ¨£mh
Á›PÒ uµ ÷u°ø», Psnõi, Phuõ] ÷£õßÓÁØÔØS® _[P Á›
ö\¾zxÁx öuõhº£õP Gvº¨¦ GÊ¢ux. ¤›zuõÛ¯µõÀ A•À ö\´¯¨£mh
©ØÖö©õ¸ \mhzvØS Aø©¯ Aö©›UPõÂÀ C¸¢u ¤›zuõÛ¯
£øh°Ú¸USz u[Sªh® AÎzuÀ, {v ÁÇ[SuÀ Gß£Ú Si÷¯ØÓ[PÒ
«x _©zu¨£mhÚ. C¢ua \mh[PÐUS GvµõPU Si÷¯ØÓÁõ]PÒ Qͺa]
ö\´²®÷£õx AÁØøÓ AhUSÁuØS ]» Si÷¯ØÓ[PÎÀ \mh\ø£ø¯U
Pø»zuÀ ÷£õßÓ ö\¯Ø£õmøh²® ÷©ØöPõshÚº. CuÚõÀ Si÷¯ØÓÁõ]
PÒ ¤›zuõÛ¯›hª¸¢x _u¢vµ® ö£Ö® ÷|õUQÀ JßÔøn¢x ÷£õµõh
•ßÁ¢uÚº. C¢u {ø»ø¯ Bµõ´øP°À Aö©›UP _u¢vµ¨ ÷£õ¸UPõÚ ]»
Põµn[PÍõP¨ ¤ßÁ¸ÁÚÁØøÓU SÔ¨¤h»õ®.

124
 Aö©›UP _u¢vµ¨ ÷£õ¸UPõÚ Põµn[PÒ
¾¾ Aö©›UPU Si÷¯ØÓÁõ]PÒ }sh Põ»©õP¨ ¤›zuõÛ¯
uø»±miØS ©õÓõP _¯ {¸ÁõPzvØS¨ £ÇUP¨£mi¸¢uø©.
¾¾ ¤›zuõÛ¯º ¤ß£ØÔ¯ uõ´|õmiØSa \õuP©õÚ ö£õ¸ÍõuõµU
öPõÒøP.
¾¾ Si÷¯ØÓÁõ]PÎß Gsn[PÒ, ©Ú{ø»PÒ, P¸zxUPøͨ
¤›zuõÛ¯ Aµ\õ[P® \›¯õP¨ ¦›¢x öPõÒÍõø©.
¾¾ 1763 B® Bsiß ¤ßÚº A•À ö\´¯¨£mh ¦v¯ Á›PÒ.
¾¾ Si÷¯ØÓÁõ]PÎß }v¯õÚ ÷£õµõmh[PøÍU Pmk¨£kzu
¤›zuõÛ¯õ |hÁiUøP Gkzuø©.
¾¾ _u¢vµ® öuõhº£õPU Si÷¯ØÓÁõ]PÎøh÷¯ Põn¨£mh
BºÁ®.

_u¢vµ¨ ÷£õº
1763 B® Bsk ¤›zuõÛ¯µõÀ AÔ•P® ö\´¯¨£mh ¦v¯ \mh[PÒ, Á›PÒ
GߣÁØÔØS GvµõPU Si÷¯ØÓÁõ]PÒ _u¢vµ¨ ÷£õµõmhzvÀ Dk£k®
{ø»US EÒÍõQÚº. ¦v¯ \mh[PÎÀ •zvøµa \mhzvØ÷P AvP©õÚ
Gvº¨¦z ÷uõßÔ¯x. CuÚõÀ •zvøµ ©mk©ßÔ¨ ¤›zuõÛ¯¨ ö£õ¸ÒPøÍ
£QèP›¨£x Áøµ Gvº¨¦z öuõhº¢ux. AUPõ»zvÀ ¤›zuõÛ¯õÂÀ {»Â¯
©µ¤ß£i ©UPÒ ¤µv{vPøÍU öPõsh £õµõЩßÓzvØ÷P Á› ÂvUS®
E›ø© C¸¢ux. GÛÝ® ¤›zuõÛ¯¨ £õµõЩßÓzvÀ Si÷¯ØÓÁõ]PÎß
¤µv{vPÒ C¸UPÂÀø». GÚ÷Á u©x |õmiÚ¸US Á› ÂvUS® E›ø©
¤›zuõÛ¯¨ £õµõЩßÓzvØS CÀø» GßÓ P¸zx Si÷¯ØÓÁõ]PÎøh÷¯
{»Â¯x. C¢uU P¸zx Aö©›UPU Si÷¯ØÓ[PÒ •ÊÁx® £µÂ¯xhß,
""¤µv{vzxÁ® Cß÷ÓÀ Á›²ªÀø»'' GßÓ ÷Põå® ÷uõØÓ® ö£ØÓx.
CÆÁõÖ ö£õ¸Íõuõµ PõµnzuõÀ GÊ¢u Gvº¨£õÚx Aµ]¯À ¤µa]øÚ¯õP
©õÔ¯x.

•zvøµa \mhzvØS GvµõP HØ£mh •UQ¯ Gvº¨¤ß Põµn©õP¨ ¤›zuõÛ¯

Aµ_ AuøÚ }UQ¯x. GÛÝ® Aö©›UPU Si÷¯ØÓ[PÒ öuõhº£õP \m
h[PøÍ ÂvUP¨ ¤›zuõÛ¯¨ £õµõЩßÓzvØS AvPõµ® EsöhÚ¨
¤›zuõÛ¯õ TÔ¯x. •zvøµ Á› ÷£õßÓ ÷|µi¯õÚ Á›PøÍ Aö©›UP
©UPÒ GvºUQßÓÚº Gߣøu Enº¢u ¤›zuõÛ¯ Aµ_ uÚx Á¸©õÚzøu
EÖv ö\´²® ö£õ¸mk 1767 B® Bsk CÓUS©va \mh[PÒ ]»ÁØøÓ
A•À ö\´ux. CuØPø©¯ Aö©›UPõÂØS HØÖ©v ö\´u Psnõi, D¯®,
Phuõ], ÷u°ø» BQ¯ ö£õ¸ÒPÐUS CÓUS©v Á›ø¯ Âvzux. C¢u
Á›°øÚ ÷\P›UP¨ ¤›zuõÛ¯ Aµ\õ[P® •¯ßÓ÷£õx Si÷¯ØÓÁõ]PÒ
AuØS Gvº¨¦z öu›ÂzuÚº. GÚ÷Á C¸ \õµõ¸US® Cøh÷¯ ÷©õuÀPÒ

125
 HØ£mhÚ. ö£õìhß xøÓ•PzvÀ Si÷¯ØÓÁõ]PÒ Põmi¯ Gvº¨¤ØS¨
¤›zuõÛ¯ CµõqÁ® x¨£õUQ¨ ¤µ÷¯õP® ö\´uuõÀ IÁº E°›Ç¢uÚº.
CÆÁõÓõÚ ö\¯ÀPÍõÀ Aö©›UP ©UPÎøh÷¯ ¤›zuõÛ¯º «uõÚ Gvº¨¦
÷©¾® AvP›zux. Si÷¯ØÓÁõ]PÒ ¤›zuõÛ¯¨ ö£õ¸ÒPøÍ ÷©¾®
£QèP›zuuõÀ ÷©ØTÓ¨£mh CÓUS©v Á›Pμ¸¢x ö£Ó¨£mh C»õ£zøu
Âh¨ £» ©h[S |mhzøu ¤›zuõÛ¯ Aµ\õ[P® AÝ£ÂUP ÷Ási¯ {ø»
HØ£mhx. CuÚõÀ 1770 B® Bsk ÷u°ø» Á› }[P»õP HøÚ¯ CÓUS©v
Á›PÒ AøÚzx® }UP¨£mhÚ. C»õ£® ö£ÖÁøu Âh Aö©›UPõ «x Á›
Âv¨£uØSz u©US E›ø© EsöhÚU Põmk® ö£õ¸m÷h ¤›zuõÛ¯ Aµ
\õ[P® ÷u°ø» Á›ø¯ }UPÂÀø».

1773 B® Bsk A•Àö\´¯¨£mh ©ØÖö©õ¸ \mhzuõÀ Aö©›UPU

Si÷¯ØÓ[PÐUSz ÷u°ø» ÁÇ[S® E›ø©ø¯ J¸ {ÖÁÚzvØS ©mk®
¤›zuõÛ¯õ ÁÇ[Q¯x. CuÚõÀ Aö©›UP ÁºzuPºPÎß \®¤µuõ¯ ÷u°ø»
ÁºzuP® £õvUP¨£mhx. CuÚõÀ ÷Põ£•ØÓ Aö©›UPºPÒ ¤›zuõÛ¯ Áºz
uP {ÖÁÚ[PÎß ÷u°ø»ø¯ Aö©›UPõÂÀ CÓUS©v ö\´ÁuØSz uøh
ÂvzuÚº.

1773 B® Bsk iö\®£º ©õu® ö£õìhß xøÓ•PzvÀ u›zv¸¢u

÷u°ø»²hßTi¯ P¨£¼À ©õÖ ÷Áh® u›zx ~øÇ¢u ö£õìhß ©UPÒ
Av¼¸¢u 342 ÷u°ø»¨ ö£miPøÍU Ph¼À Ã]Úº. ö£õìhß ÷u}º ¸¢x
GÚ AøÇUP¨£k® C¢u {PÌÄ Aö©›UP _u¢vµ¨ ÷£õ›ß Bµ®£ö©ÚU
P¸u¨£kQßÓx. ö£õìhß {PÌÂØS |mhDk ö\¾zx® Áøµ ö£õìhß
xøÓ•Pzøu ‰kÁuØS ¤›zuõÛ¯ Aµ\õ[P® |hÁiUøP Gkzux. Cx
uµ £À÷ÁÖ \mh[PøÍ A•Àö\´x Si÷¯ØÓÁõ]PÎß P¸zxUPøͨ
¦ÓUPozx ©\õ_ö\Øì, ÷áõºâ¯õ ÷£õßÓ Si÷¯ØÓ[PÎß {¸ÁõPzøua
^ºv¸zv Aø©UP |hÁiUøP GkUP¨£mhx. ¤›zuõÛ¯õ ¤ß£ØÔ¯ C¢u
AhUS•øÓ¯õÀ ÷Põ£©øh¢u C¢uU Si÷¯ØÓÁõ]PÒ 1774 B® Bsk
¤»öhÀ¤¯õ |P›À JßÖTi ©Põ|õk JßÔøÚ |hzvÚº. Aö©›UP _u¢vµ¨
÷£õº öuõhº£õÚ Áµ»õØÔÀ Aö©›UPU Pshzvß •u»õÁx ©Põ|õk GÚ
Ax SÔ¨¤h¨£kQßÓx.

E¸ 7.1 ö£õìhß ÷u}º ¸¢x

126
¤»öhÀ¤¯õ ©Põ|õk Aö©›UP _u¢vµ¨ ÷£õ›À •UQ¯ Pmh©õS®. 12
Si÷¯ØÓ[PÒ P»¢x öPõsh C¢u ©Põ|õmiÀ Aö©›UPU Si÷¯ØÓ[PÒ
öuõhº£õPa \mh[PøÍ A•À ö\´¯÷Áõ, Á› AÓÂh÷Áõ ¤›zuõÛ¯
£õµõЩßÓzvØS AvPõµ® CÀø» GÚ öÁΰh¨£mhx. AÆÁõ÷Ó
¤›zuõÛ¯¨ ö£õ¸ÒPøÍ £QèP›UPÄ® £õxPõ¨¤ß ö£õ¸mk Si÷¯ØÓ
Áõ]PÒ B²u¢u›UP ÷Áskö©ÚÄ® C[S P¸zx •ßøÁUP¨£mk
{øÓ÷ÁÔ¯x. Cuß ¤ßÚº ¤›zuõÛ¯ Aµ_US® Aö©›UPU Si÷¯Ø
Ó[PÐUS® Cøh°»õÚ ÷£õº £i¨£i÷¯ Á¾Áøh¢ux. 1775 B® Bsk
Aö©›UPõÂß ö»U]ßhß |P›À C¸ ¤›ÂÚµx® £øhPÐUQøh÷¯ B²u¨
÷£õº |øhö£ØÖ £» ©µn[PÒ HØ£mhÚ. Cuß ¤ßÚº ¤»öhÀ¤¯õ
|P›À «sk® JßÖTi¯ Si÷¯ØÓ[PÎß ¤µv{vPÒ, Si÷¯ØÓ ÃµºPÒ
Pshö©õßÔß ÃµºPÍõPz u[PøÍ JÊ[Pø©zxU öPõÒÍz wº©õÛzuxhß
A¢u¨ £øh°ß uø»Áº £uÂUS ÷áõºäöÁõæ[hß {¯ªUP¨£mhõº.
Aö©›UP _u¢vµ¨ ÷£õ¸US öÁÎ|õmk EuÂø¯¨ ö£Ö®ö£õ¸mkU SÊ
JßÖ® {¯ªUP¨£mhx.

¤›zuõÛ¯¨ £øh°Ú¸US •P[öPõkUP ÷Ási¯ ¤ßÚoø¯ Aø©zuuß

¤ßÚº Si÷¯ØÓ[PÎß JßÔøn¢u ¤µv{vPÒ \ø£¯õÀ 1776 B® Bsk
áúø» ©õu® 4B® vPv Aö©›UPa _u¢vµ¨ ¤µPhÚ® öÁΰh¨£mhx.
¤Ó¨¤÷»÷¯ ©ÛuÝUS AÍÂh•i¯õu E›ø©PÒ £» EsöhÚÄ®
AÁØøÓ¨ £õxPõzxU öPõÒЮ ö£õ¸mk ©Ûuß Bm]ø¯ Aø©¨£uõPÄ®
SÔ¨¤k® A¨¤µPhÚ® ‰»® Aö©›UPõ ¤›zuõÛ¯¨ ÷£µµ]¼¸¢x »Q
_u¢vµ Aµ\õP¨ ¤µPhÚ¨£kzu¨£mhx. AuØS Cn[Põu ¤›zuõÛ¯õ
Aö©›UPU Si÷¯ØÓ[PÐUS GvµõP¨ ÷£õøµ Bµ®¤zux. A¨÷£õº £»
BskPÒ }izux. ÷£õº Bµ®£©õQ •uÀ C¸ BskPÒ ¤›zuõÛ¯¨ £øh
]» öÁØÔPøͨ ö£ØÓ ÷£õv¾® ¤ßÚº ¤›zuõÛ¯¨ £øh ÷uõÀ Pshx.
£À»õ°µ® ø©ÀPÒ yµzvÀ, £ÇUPªÀ»õu ¤µ÷u\zvÀ ÷£õº¦›¯ ÷Ási¯
{ø» HØ£mhuõÀ ¤›zuõÛ¯¨ £øh°Úº ö£¸® CßÚÀPøÍ Gvº÷|õUQÚº.
C¢u C¸ ¤›ÂÚ¸US® Cøh°»õÚ ÷£õºPÎÀ ¤µõßì Aö©›UPõÄUS EuÁ
•ßÁ¢ux. ¤ßÚº ì£õÛ¯õ, JÀ»õ¢x Gß£Ú ¤›zuõÛ¯õÄUS GvµõÚ
SÊÂÀ Cøn¢uÚ. CuÚõÀ ¤›zuõÛ¯õÄUS¨ £õuP©õÚ {ø» HØ£mhx.
Aö©›UPõÂÀ |øhö£ØÓ ÷£õºPÎÀ ÷uõÀ¯øh¢uuõÀ 1783 B® Bsk
¤›zuõÛ¯õ \©õuõÚ¨ ÷£a_ ÁõºzøuPÎÀ CÓ[Q¯x. Auß ÂøÍÁõP 1783
B® Bsk øPa\õzvh¨£mh £õ›ì EhߣiUøP°À Aö©›UPõ _u¢vµ
Aµ\õP¨ ¤›zuõÛ¯õÁõÀ HØÖUöPõÒͨ£mhx. CÆÁõÖ Aö©›UPõÂß
_u¢vµ® \ºÁ÷u\Ÿv¯õP HØÖUöPõÒͨ£mh ¤ßÚº 1789 B® Bsk
Aö©›UP IUQ¯ |õmk ©UPÒ u©x Aµ]¯À ¯õ¨¤øÚ E¸ÁõUQÚº. Auߣi
÷áõºä öÁõæ[hß •uÀ áÚõv£v¯õÚõº.

127
 _u¢vµ¨ ÷£õ›ß ÂøÍÄPÒ
Aö©›UP _u¢vµ¨ ¤µPhÚ® E»P Áµ»õØÔÀ •UQ¯ BÁn©õPU PoUP¨
£kQßÓx. AvÀ Ah[Q²ÒÍ ""AøÚzx CÚzuÁ¸® \©©õÚÁº'' GßÓ £u®
¤ØPõ»zvÀ E»Qß ¦µm]PÎß uø»¨£õP Aø©ÁøuU PõnUTi¯uõP
EÒÍx.
™™ IUQ¯ Aö©›UP |õkPÒ GßÓ _u¢vµ Aµ_ Eu¯©õQ¯x.
™™ •Ê ©Ûu S»zvØS® _u¢vµzvß ÷©ßø©ø¯ GkzxUPõmi¯ \¢uº¨
£©õP Ax Aø©¢ux.
™™ Ai¨£øh ©Ûu E›ø©PÒ £ØÔ¯ EnºÄ E»P® •ÊÁx® HØ£mhx.
™™ Aö©›UP IUQ¯ |õkPÐUöPÚ Áøµ¯¨£mh Aµ]¯À ¯õ¨£õÚx E»QÀ
•uß •uÀ GÊu¨£mh Aµ]¯À ¯õ¨£õP E¸ÁõÚx.

7.2 ¤µõß]¯¨ ¦µm]

1789 B® Bsk ¤µõß]ß •i¯õm]US GvµõP GÊ¢u A¢|õmk ©UPÒ,

•i¯õm]ø¯U PÂÌzx¨ ¦v¯ Bm]ø¯ HØ£kzv¯ø© ¤µõß]¯¨ ¦µm]
GÚ¨£k®. ¤µõß]¯¨ ¦µm]°ß ÂøÍÁõP ©Ûu E›ø©PÒ öuõhº£õP¨
¤µõß]À •UQ¯ PÁÚ® ö\¾zu¨£mhxhß ¤ßÚº E»Qß HøÚ¯ |õkPÎ
¾® Ax uõUP® ö\¾zv¯x.

£vöÚmhõ® ¡ØÓõsiÀ ¤µõßì I÷µõ¨£õÂÀ ªS¢u ö\ÀÁ¢u |õhõP

ÂÍ[Q¯x. öÁÎ|õmk ÁºzuP®, øPzöuõÈÀ GߣÁØÔÀ Ax •ßÚo°À
C¸¢ux. HøÚ¯ |õkPøÍÂh¨ ¤µõß]À ÂÁ\õ°PÒ |À» {ø»°À
C¸¢uÚº. AÔ¾®, \‰P¨ £ÇUP ÁÇUP[Pξ® ¤µõßì I÷µõ¨£õÂÀ
•ßÚo°À C¸¢ux. GÛÝ® ¤µõß]¯ Bm]¯õͺPÎß £»ÃÚ® Põµn©õP
C¢|õk Aµ]¯À, \‰P, ö£õ¸Íõuõµz xøÓ°À ÃÌa]¯øh¢v¸¢ux.
¤µõß]¯ ©ßÚÚõÚ 16 B® ¿° CvÀ •UQ¯ £[QøÚ ÁQzuxhß CÁÚx
÷©õ\©õÚ Bm]US GvµõPz xߦØÓ \õuõµn ©UPÒ, ""_u¢vµ®, \©zxÁ®,
\÷PõuµzxÁ®'' GßÓ GsnUP¸øÁ Ai¨£øh¯õPU öPõsk u©x
Bm]¯õͺPÐUS GvµõPz u©x E›ø©ø¯¨ ö£ÖÁuØS¨ ÷£õµõmhzvÀ
Dk£mhÚº. ©UPÒ •i¯õm]¯õÀ AvP CßÚÀPÐUS EÒÍõÚuõÀ 1789
B® Bsk AÁºPÒ •i¯õm]US GvµõP¨ ÷£õµõiÚº. ¤µõß]À CÆÁõÓõÚ
{ø» ÷uõßÖÁuØS¨ £» PõµoPÒ C¸¢uÚ.

¤µõß]¯¨ ¦µm]UPõÚ Aµ]¯À Põµn[PÒ

¦µm]US •ß ¤µõß]À •i¯õm] {»Â¯x. ¦µm]°ß÷£õx ¤µõßø\
Bm] ö\´u Aµ\ ©µ¤Úº §º÷£õß Á®\zuÁµõÁº. 14 B® ¿°, 16 B® ¿°
BQ÷¯õº A¢u ©µ¤À SÔ¨¤hzuUP ©ßÚºPÍõÁº. ¤µõß]ß ©ßÚºPÒ,

128
C¨£u u©USU PhÄÍõÀ öPõkUP¨£mhöuÚU
P¸va ö\¯Ø£mhÚº. \mh®, {¸ÁõP®, }v
BQ¯ AøÚzxz xøÓPÎÚx® AvPõµ[PÒ
Aµ\Ûh® S¢x Põn¨£mhÚ. Gso»h[Põ
AvPõµ[PøÍU öPõsi¸¢u 14 B® ¿° ©ßÚß
"|õ÷Ú Aµ_' GÚU TÔÚõß. |õß Â¸®¦®
GxÄ® |øhö£Ö® GÚÄ® AÁß TÔ²ÒÍõß.
GxÂu Â\õµøn²ªßÔ GÁøµ²® øPxö\´x
ÁõÌ|õÒ •ÊÁx® ]øÓ°À øÁUP Aµ\ÝUS
AvPõµ® C¸¢ux. CÆÁõÖ ©ßÚÝUS C¸¢u
AvPõµ[Pøͨ ¤µõß]¯ ©UPÒ öÁÖzuÚº.
Aµ\ß CÆÁvPõµ[PøÍz uÛ¨£mh, Aµ]¯À
Gv›Pøͨ £ÈÁõ[P¨ £¯ß£kzv¯xhß,
AÁºPÒ £ìjÀ ]øÓa\õø»°À ]øÓ øÁUP¨£m
hÚº. CuÚõÀ ¤µõß]ß FÇÀ {øÓ¢u Bm]°ß E¸ 7.2 16B® ¿° ©ßÚß

Aøh¯õÍ©õP ÂÍ[Q¯ £ìjÀ ]øÓa\õø»

¤µõß]¯¨ ¦µm]°ß÷£õx •uß •u¼À uõUP¨£mhx.

E¸ 7.3 ÷Áº÷\Àì ©õÎøP E¸ 7.4 ©õÎøP°ß §[Põ

E¸ 7.5 ©õÎøP°ß Em¦Ó® E¸ 7.6 ©õÎøP°ß £kUøP AøÓ

©ßÚÛß GÀø»¯ØÓ _P÷£õP ÁõÌÄ ©UPÎß öÁÖ¨¦US EÒÍõÚø©

©ØÖö©õ¸ Põµn©õS®. ©ßÚß ÁõÌ¢u ÷Áº÷\Àì ©õÎøP £» HUPº
{»¨£µ¨¤À £µÁ»øh¢x ÂÍ[Q¯x. A[S }ºÃÌa], }º¨§[Põ, ©»º¨ §[Põ
©ØÖ® A»[Põµ {¸©õn[PÒ Gß£Ú Põn¨£mhÚ. ©ßÚÛß ©õÎøPø¯¨
£õºUøP°À AÁß ÁõÌ¢u _P÷£õP ÁõÌUøP £ØÔ AÔ¯»õ®. CÆÁõÖ

129
 _P÷£õP A®\[PøÍU öPõsh ]Ó¨¦ Áõ´¢u ©õÎøP°À ÁõÌ¢uø©¯õÀ
©ßÚÝUS® ©UPÐUS® Cøh°»õÚ EÓÂÀ ›\À Põn¨£mhx.
©õÎøPUSÒ ~øÇÁuØSa \õuõµn ©UPÐUS AÝ©v QøhUPÂÀø».
S¸©õ¸® ¤µ¦UPЮ ©õzvµ÷© A[S ö\À» AÝ©vUP¨£mhÚº. ©ßÚß
|õmiß {ø»ø© £ØÔ¨ ¤µ¦UPÒ ‰»÷© AÔ¢x öPõshõß. ¤µ¦UPÒ
|õmøh¨ £ØÔ²® ©UPÒ £ØÔ²® uÁÓõÚ P¸zxUPøÍ÷¯ •ßøÁzuÚº.

E¸ 7.7. ÷Áº÷\Àì ©õÎøP°ß •ß£UP Áõ°À

©ßÚÝUS® ©UPÐUS® Cøh÷¯ öuõhº¤ßø©¯õÚx ¦µm] Áøµ ö\À»

ÁÈÁSzux.

E¸ 7.8 16 B® ¿° ©ßÚÛß ©øÚ ©õ› Aßöhõ°Úmk® ¤ÒøÍPЮ.

uø»UPÚ® öPõsh öÁÎ|õmk¨ ö£snõÚ CÁÒ ©ßÚÛß AvPõ
µzøu²® AÁÚx £»ÃÚzøu²® £¯ß£kzv Aµ]¯¼À AvP® uø»
°mhõÒ.
¤µõß]ß •i¯õm], Aµ\øÚ •ußø©¯õPU öPõsh B÷»õ\øÚa \ø£
ø¯²® A¢u B÷»õ\øÚa \ø£°ß B÷»õ\øÚ¨£i ö\¯Ø£mh Aø©a\
µøÁø¯²® EÒÍhUQ¯uõP ÂÍ[Q¯x. C¢u •i¯õm] FÇÀ {øÓ¢uuõP÷Á
Põn¨£mhx. ¤µ¦UPÎß Rȸ¢u ¤µ÷u\ {¸ÁõP® ö\¯»ØÖU Põn¨
£mhx. CuÚõÀ Aµ\ß ¤µ÷u\ {¸ÁõPzvß ö£õ¸mk "Cßöhßhß'
GßÓ AvPõ›PøÍ {¯ªzuõß. GÛÝ® ¤µ¦UPÐUS® ¦v¯ AvPõ›PÐUS
ªøh°»õÚ ÷©õuÀ Põµn©õP {ø»ø© ÷©õ\©øh¢uxhß ©UPÒ ÷©¾®
xߣzvØS EÒÍõQÚº.

130
£»Âu xߣ[PøÍ AÝ£Âzu÷£õv¾® ©ßÚÛß \ºÁvPõµzvØS® •i
¯õm]°ß {¸ÁõPzvØS® GvµõP ö\¯Ø£hÄ® u©x x¯ºPøÍU TÓÄ®
\¢uº¨£ªßÔ ©UPÒ xߦØÓÚº.

©UPÎß SøÓPøÍ •ßøÁUS® ©UPÒ ¤µv{vPøÍU öPõsh ì÷hm

öáÚµÀ GßÓ ¤µõß]¯¨ £õµõЩßÓ® 175 BskPÒ Tmh¨£hÂÀø».
CuÚõÀ •i¯õm]°ß ö\¯Ø£õkPЮ FÇÀPЮ ¤µõß]À ¦µm]
HØ£kÁuØSU Põµn©õ°Ú.
¤µõß]¯¨ ¦µm]UPõÚ \‰PU PõµoPÒ

¦µm]°ß÷£õx ¤µõß]À ©õÛ¯ •øÓ {»Â¯x. ©õÛ¯ •øÓ Gߣx

£µ¢u {»¨£µ¨ø£ E›ø©¯õUQU öPõsi¸¢u ¤µ¦UPÎß uø»ø©°À
•ßöÚkzxa ö\À»¨£mh •i¯õm]¯õS®.
¦µm]°ß Bµ®£ Põ»zvÀ ¤µõß]¯ \‰PzvÀ Aµ\ Sk®£® uº¢u
S¸©õº, ¤µ¦UPÒ, \õuõµn ©UPÒ GÚ •¨¤›ÂÚº Põn¨£mhÚº. S¸©õ¸®
¤µ¦UPЮ \•uõ¯zvÀ ö\ÀÁõUSU öPõsh ¤›ÂÚµõP ÂÍ[QÚº. \õuõµn
©UPÒ ©zv¯ ÁS¨¤Úº, ÂÁ\õ°PÒ, öuõÈ»õͺ BQ¯ •¨¤›ÂÚøµ
EÒÍhUQ÷¯õµõ´ ÂÍ[QÚº. ¤µ¦UPЮ S¸©õ¸® \ÚzöuõøP°À ]Ö
£õßø©¯õP ÂÍ[Q¯xhß \õuõµn ©UP÷Í ö£¸¢öuõøP°ÚµõP ÂÍ[QÚº.
©zv¯ ÁS¨¤Úº ÁºzuP® •u»õÚ ö\¯Ø£õkPÎÀ Dk£mh ö\ÀÁ¢uµõÁº.
GÛÝ® Aµ]¯ÀŸv¯õP AÁºPÒ •UQ¯zxÁ® ö£ÓÂÀø».

¤›zuõÛ¯õ ÷£õßÓ |õkPÎÀ CUPõ» PmhzvÀ ©zv¯ ÁS¨¤Úº Aµ]¯À

AvPõµ[Pøͨ ö£ØÔ¸¢uÚº. GÛÝ® ¤µõß]À ¤µ¦UPÎß AvPõµzvÀ
©zv¯ ÁS¨¤Úº ©Ú® uͺ¢v¸¢uÚº.

¤µ¦UPЮ S¸©õ¸® ö£õx ©UPÎhª¸¢x Á›ø¯¨ ö£Ö® SÊÂÚµõP

C¸¢uÚº. CuÚõÀ A÷ÚP©õÚ S¸©õº ö\ÀÁ¢uºPÍõP ÂÍ[QÚº.
\¾øPPøͨ ö£ØÓ ¤µ¦UPÎß RÌ ¤µõß]ß {»zvÀ ö£¸®£Sv C¸¢ux.
AÁºPÒ AÝ£Âzu \¾øPPÍõÁÚ :

™™ |õmiß G¢u Chzv¾® ÷Ámøh¯õh E›ø©

™™ ¤µ¦UPÐUSa ö\õ¢u©õÚ uõÛ¯ Bø»PÒ, øÁß Ái\õø»PÒ,
öÁx¨£P[PÒ ÷£õßÓÁØÔÀ ÂÁ\õ°PÒ u©x ÷uøÁø¯ {øÓÄ ö\´¯
÷Ási°¸¢uxhß Cuß ö£õ¸mk AvP £n® ö\¾zu ÷Ási°¸¢ux.
™™ ÂÁ\õ°PÎß {»[Pμ¸¢x Á› AÓÂk® E›ø©²® AÁºPÐUS
C¸¢ux.
™™ Aµ\õ[PzvØS ö\¾zu ÷Ási¯ Á›Pμ¸¢x AÁºPÐUS »US
AÎUP¨£mi¸¢ux.

131
 ¤µõß]¯ \•uõ¯zvÀ PÀ°À •ßÛßÓÁºPÒ |kzuµ ÁS¨¤ÚµõÁº.
GÛÝ® \•uõ¯zvÀ AÁºPÐUS E›¯ Ch® C¸UPÂÀø». PÀ°À
•ßÚo°À C¸¢uõ¾® Aµ]¯¼À GÆÂu •UQ¯ £uÂPЮ AÁºPÐUSU
QøhUPÂÀø». PÀ°À ¤ßu[Q¯ ¤µ¦UPÐUS CøÁ E›ø©¯õQÚ.
J¸Á›ß {ø»ø¯¨ ¤Ó¨¤øÚU öPõshÀ»õx, vÓø©ø¯²® ö\ÀÁz
øu²® öPõs÷h ©v¨¤h ÷Ásk® GßÓ P¸zx Cuß ‰»÷© ÷uõØÓ®
ö£ØÓx. \©zxÁ® GßÓ GsnUP¸ Cuß ‰»® ÷uõØÓ® ö£ØÓxhß Ax
áÚ|õ¯Pzvß Ai¨£øh¯õP Aø©¢ux.

¤µõß]ß \¾øP¯ØÓ \õuõµn ©UPÎøh÷¯ ö£¸® CßÚÀPÐUS EÒÍõ÷Úõº

ÂÁ\õ°PÒ BÁº. AÁºPÒ ¤µõß]ß ©UPÒ öuõøP°À 92% ©õ÷ÚõµõÁº.
PiÚ©õP EøÇUS® ©UPÍõÚ AÁºPÐUS {»[PÎÀ E›ø© C¸¢u ÷£õv¾®
¤µ¦UPÐUS AÁºPÒ Á› ö\¾zu ÷Ási¯ {ø» C¸¢ux. Á›a_ø©¯õÀ
AÁºPÍx ÁõÌUøP PiÚ©õÚx.

¤µõß]¯¨ ¦µm]UPõÚ ö£õ¸ÍõuõµU PõµoPÒ

¤µõß]¯¨ ¦µm]°ß÷£õx ¤µõß]ß vøÓ÷\› •ØÔ¾® öÁÖø©¯õQ

C¸¢ux. AuØPõÚ Põµn[PÒ.
¾¾ Aµ]Úx® Aµ\ Sk®£zvÚµx® Bh®£µ ÁõÌUøP°ÚõÀ HØ£mh AvP
ö\»Ä
¾¾ ÷uøÁ¯ØÓ ²zua ö\»Ä

¤›zuõÛ¯¸US® ¤µõß]¯¸USªøh÷¯ |øhö£ØÓ HÇõsk¨ ÷£õº,

Aö©›UP _u¢vµ¨ ÷£õ¸US¨ ¤µõßì Eu¯ø© BQ¯ Põµn[PÍõÀ ¤µõß
]ß ö£õ¸Íõuõµ® ÃÌa]²ØÓx.

ÂøÚzvÓÚØÓ Á› •øÓ

¤µõß]À {»Â¯ AvP Á›, ¤µõß]¯¨ ¦µm]US ©ØÖö©õ¸ •UQ¯ Põµn

©õS®. ¤µõß]ß \õuõµn Si©UPÒ u©x Á¸©õÚzvÀ 60 Ãuzøu Á›¯õP
ö\¾zu ÷Ási C¸¢ux. öh¼, öP£À, öP¨¤÷h\ß GßÓ ‰ßÖ Á›PÒ
CuØS Euõµn©õS®.

öh¼ & Cx ö£õx©UPÎß ÃkPÒ, {»[PÒ, GߣÁØÔ¼¸¢x ö£Ó¨£mh

Á›PÒ ¤µ÷u\zvØS¨ ¤µ÷u\® ÷ÁÖ£mhx. ¼÷¯õß, £õ›ì ÷£õßÓ |Pµ[PÒ
C¢u Á›°¼¸¢x }UP¨£mi¸¢uÚ.

öPö£À & Cx E¨¤¼¸¢x ö£Ó¨£mh Á›¯õS®. Áͺ¢u AøÚÁ¸®

BsöhõßÔØS HÊ CÓõzuÀ E¨ø£ Âø» öPõkzx Áõ[P ÷Ási°¸¢ux.
E¨¤ß Âø» ¤µ÷u\zvØS¨ ¤µ÷u\® ÷ÁÖ£mhx. CuÚõÀ Âø» SøÓ¢u

132
Ch[Pμ¸¢x Âø» Ti¯ ¤µ÷u\zvØS CµP]¯©õP E¨¦ öPõsk
ö\À»¨£mhx. E¨ø£ ÂØ£øÚ ö\´uÀ Aµ]ß HP÷£õP E›ø©¯õP
C¸¢uuÚõÀ CµP]¯©õP E¨ø£ ÷ÁÖ Ch[PÐUSU öPõsk ö\ßÓ
B°µUPnUPõ÷Úõº ]øÓ øÁUP¨£mhÚº.

öP¨¤÷håß & AøÚÁ›hª¸¢x® AÓÂh ÷Ási¯ Á›¯õP 1695 B® Bsk

AÔ•P® ö\´¯¨£mhx. GÛÝ® ö\¯Ø£kzx®÷£õx A¢u Á›a _ø©²®
ö£õx ©UPÒ «x _©zu¨£mhx.

AUPõ»zvÀ ¤µ÷u\[PøÍ Ai¨£øh¯õPU öPõsh Bm] •øÓ ¤µõß

]À {»Â¯uõÀ ¤µ÷u\zvØS¨ ¤µ÷u\® |øh•øÓ°¼¸¢u \mh[PÒ, Á›
•øÓPÒ GߣÁØÔÀ ÷ÁÖ£õkPÒ Põn¨£mhÚ. Cx ¤µõß]ß EÒ|õmk,
öÁÎ|õmk ÁºzuPzvØS® ö£õ¸Íõuõµ A¤Â¸zvUS® ö£¸¢ uøh¯õQ¯x.
ÁºzuPzvÀ Dk£mh ©zv¯ ÁS¨¤Ú¸US C¢ua \mh[PÒ, Á›•øÓPÒ
Põµn©õP AvP©õP Á› ö\¾zu ÷Ási¯ {ø» HØ£mhx. öuß ¤µõß]¼¸¢x
£õ›_US øÁß öPõsk Á¸øP°À |õØ£x Ch[PÎÀ Á› ö\¾zu ÷Ási
C¸¢uxhß Cuß ö£õ¸mk Cµsk Áõµ[PÒ GkzuÚ. ¤µõß]ß ÁºzuP®
©ØÖ® ö£õ¸Íõuõµ® öuõhº£õP ©zv¯ ÁS¨¤Úº ö\¯Ø£mh ÷£õv¾® ÁºzuP
HP÷£õP E›ø© Aµ]ØS E›¯uõP C¸¢ux. Aµ\ vøÓ÷\› öÁÖø©¯õÚuõÀ
©zv¯ ÁS¨¤Úº øÁ¨¤¼mh £nzvØS¨ £õxPõ¨¦ C¸UPÂÀø». Cx
©zv¯ ÁS¨¤Ú›ß •ß÷ÚØÓzvØSz uøh¯õP C¸¢ux. Aµ\ uø»±iÀ»õ¨
ö£õ¸Íõuõµ •øÓø¯ ©zv¯ ÁS¨¤Úº Gvº£õºzuÚº. GÛÝ® AÁºPÒ
Gvº£õºzu ö\¯Ø£õhõÚ {¸ÁõPzøu²® ö£õ¸Íõuõµ £õxPõ¨ø£²®
ÁÇ[Qh ¤µõß]¯ •i¯õm] uÁÔÂmhx. CuÚõÀ ©zv¯ ÁS¨¤Úº
¦µm]US uø»ø© ÁQzuÚº.

¤µõß]¯¨ ¦µm]US uzxÁbõÛPÎß £[PΨ¦

E¸ÁõQU öPõsi¸¢u Gvº¨¦ EnºÄPÐUS ¤µõß]¯z uzxÁbõÛPÎß
P¸zx ÷©¾® Á¾Åmi¯x. ö©õßöhìQ³, ÷ÁõÀ÷h¯º, ¹÷\õ BQ¯ uzxÁ
bõÛPÎß P¸zxUPÒ ¦µm] £ØÔö¯›¯ Gsøn¯õP ÂÍ[Q¯x.

ö©õßöhìQ³ & ""\mhzvß \õµ®'' GßÓ uÚx

¡¼ß ‰»® uÛ¨£mh J¸Á›h® AvPõµ[PÒ
S¢v¸¨£x ö£õ¸zu©ØÓx GÚÄ®, Cuß ‰»®
\ºÁõvPõµ Bm] Pmiö¯Ê¨£¨£k® GßÖ®
ÂÍUQÚõº. Bu»õÀ \mh®, {¸ÁõP®, }v BQ¯
‰ßÖ xøÓPÐUS® AvPõµ[PÒ £Qº¢uÎUP¨£h
÷Ásk® GßÖ® CuÚõÀ \ºÁõvPõµ Bm] HØ
£kÁx uºUP¨£k® GÚÄ® TÔÚõº.
E¸ 7.9 ö©õßöhìQ³

133
 ÷ÁõÀ÷h¯º & _u¢vµ©õPU P¸zx öÁΰk® E›ø© £ØÔU P¸zx öÁÎ
°mhõº. •i¯õm]°Úx® v¸a\ø£°Úx® \ºÁõvPõµ Bm]ø¯ AÁº Pkø©
¯õP ©º]zuõº.

¹÷\õ & "\‰P J¨£¢u®' GßÓ ¡¼ß ‰»® ©UPÎß

_u¢vµ® öuõhº£õÚ GsnUP¸øÁ •ßøÁzuõº.
©ßÚß ©UPÎß |»ß P¸v ö\¯Ø£h ÷Áskö©ÚÄ®
AÆÁõÖ ö\´¯õu Bm]¯õÍøµz xµzv ÂkÁx ©UPÍx
ö£õÖ¨¦ GÚÄ® TÔÚõº. AÁµx CUP¸zx \©zxÁ®,
©UPÒ BvUP® GßÓ GsnUP¸UPÎß Ai¨£øh
¯õÚx.

E¸ 7.10 ¹÷\õ

CÁØÔØS ÷©»õP Aö©›UP _u¢vµ¨ ÷£õ¸US EuÂha ö\ßÓ ¤µõß]¯¨

£øh õºPÒ A¢u¨ ÷£õµõmhzvß ‰»® _u¢vµ® öuõhº£õÚ GsnUP¸øÁ
AÔ¢uxhß, AuøÚ¨ ¤µõß]À ö\¯Ø£kzu JßÖ ÷\ºzuø©²® ¤µõß]¯¨
¦µm]USU Põµn©õQ¯x.

¦µm] HØ£hÀ

1789B® BshõS®÷£õx CÆÁõÖ Gvº¨¦UPÒ ÷uõØÓ®ö£ØÖ C¸¢u ¤µõß

]À ¦µm] HØ£kÁuØS EhÚiU Põµn©õP Aø©¢ux Aµ]ß {v {ø»ø©
^µØÖ C¸¢uø©¯õÀ HØ£mh {ø»¯õS®. AuØS ©õØÖ |hÁiUøP¯õP
Á›a ^ºzv¸zu® ö\´¯ ÷Ási¯ {ø» HØ£mhx. Cuß ö£õ¸mk Gì÷hm
öáÚµÀ GÚ¨£mh £õµõЩßÓzøu 16 B® ¿° ©ßÚß TmiÚõß. Cx
175 BskPÒ Tmh¨£hÂÀø». CuÚõÀ Auß ö\¯Ø£õkPÒ £ØÔ GÁ¸®
AÔ¢v¸UPÂÀø». £À÷ÁÖ P¸zxUPÒ Põµn©õP ö\¯Ø£õkPÒ öuõhº£õP
]UPÀPÒ GÊ¢uÚ. ¤µ¦UPÒ S¸©õº, ö£õx©UPÒ BQ÷¯õº CvÀ Ah[QÚº.
¤µ¦UPЮ S¸©õ¸® (÷©À \ø£°ÚµõPz) uÛ¯õPU Th ÷Áskö©Ú¨
¤µ¦UPÒ öu›ÂzuÚº. ¤µ¦UPЮ S¸©õ¸® Cøn¢x ‰ßÓõÁx ¤›ÂÚ›ß
]£õ›_UPøÍz ÷uõØPiUP ÷Áskö©ß£÷u ¤µ¦UPÎß ÷|õUP©õP C¸¢ux.
©ßÚß ¤µ¦UPÎß P¸zxUPÐUSa \õº£õP C¸¢uxhß ‰ßÓõ® ÁS¨¤Úº
AuøÚ GvºzuÚº. C¢u ÷©õuÀ Põµn©õP ö£õx©UPøͨ ¤µv{v¨£kzv¯
‰ßÓõÁx ¤›ÂÚ›ß ¤µv{vPÒ ÷ÁÓõPU TiÚº.

134
 E¸ 7.11 £ìjÀ ]øÓa\õø» uõUP¨£hÀ

¤µ¦UPÎß uø»±miÚõÀ AÁºPÒ Ti¯ ©sh£zøu ‰iÂh |hÁiUøP

GkzuuõÀ ÷u]¯ \ø£ GÚ AÔ•P©õÚ AUSÊÂÚº öhÛì ø©uõÚzvÀ
JßÖTi ¤µõß]ØS¨ ¦v¯ Aµ]¯À ¯õ¨¤øÚz u¯õ›UPõx öÁÎ÷¯Ö
ÁvÀø» GÚ EÖvö©õÈ AÎzuÚº. Cx ""öhÛì ø©uõÚ EÖv ö©õÈ''
GÚ¨£kQßÓx. CÁºPÐUS¨ ¤µõß]¯¨ ö£õx ©UPÎß JzxøǨ¦U
Qøhzux. •i¯õm]°À öÁÖ¨¦U öPõsh £õ›ì |Pµ ©UPÒ B²u[PÐhß
|P›À JßÖTiÚº. AÁºPÒ 1789 B® Bsk áúø» ©õu® 14B¢ vPv
¤µõß]¯ •i¯õm]°ß A}v°ß ]ßÚ©õPU P¸u¨£mh £ìjÀ ]øÓa
\õø»ø¯z uõUQ A[Q¸¢u ]øÓU øPvPøÍ ÂkÂzuÚº. Cx ¤µõß]¯¨
¦µm]°ß Bµ®£©õS®.

£õ›ì |P›À HØ£mh ¦µm] |õk •ÊÁx® £µÂ¯x. 16B® ¿° ©ßÚÚõÀ

CuøÚU Pmk¨£kzu •i¯ÂÀø». CuÚõÀ ©ßÚÛß Bm] ÃÌa]²ØÖ
©zv¯ {¸ÁõP•® ¤µ÷u\ {¸ÁõP•® ¦µm]¯õͺ øPUS Á¢ux. ¦µm]¯õͺ
»õö£°Ø GßÓ uø»Á›ß RÌz ÷u]¯ £õxPõ¨¦¨ £øhø¯ {Ö |õk
•ÊÁx® ¦µm]U SÊUPøÍ Aø©zx |õmøh Aø©v¨£kzvÚº.
¦µm]¯õÍ›ß Bm]°ß RÌ 16 B® ¿° ©ßÚÝUS® AÁß ©øÚ ©õ›
Aßh÷Úõ°mkUS® ©µn ushøÚ ÂvUP¨£mhx.

¤µõß]¯¨ ¦µm]°ß ÂøÍÄPÒ

¤µõß]¯¨ ¦µm]°ß ÂøÍÁõP¨ ¤µõß]À Aµ]¯À, ö£õ¸Íõuõµ, \‰P
©õØÓ[PÒ £» HØ£mhÚ. •i¯õm]US® A}v¯õÚ ö£õ¸Íõuõµ •øÓUS® Gv
µõPz vµsöhÊ¢u ö£õx©UPÒ C¢u¨ ¦µm]°ß ‰»® E»P Aµ]¯¼À £õ›¯
AÝ£Ázøu²® •ß©õv›ø¯²® ö£ØÓÚº. C¢u ¦µm]°ß ÂøÍÄPÎÀ ]»
R÷Ç uµ¨£kQßÓÚ :

135
 ÛÛ Ai¨£øh E›ø© öuõhº£õP E»P® •ÊÁx® BºÁ® HØ£mhx.

¤µõß]¯¨ ¦µm]¯õͺPÍõÀ 1791 B® Bsk Ai¨£øh E›ø©PÒ

öuõhº£õÚ ¤µPhÚ® öÁΰh¨£mhx. Ai¨£øh E›ø©PPÒ C¯ØøP
°»÷¯ ©ÛuÝUS EÒÍ E›ø© Gߣx Cuß ‰»® öÁΨ£kzu¨£mhx.
©Ûu E›ø©PÒ öuõhº£õP EÒÍ A¢u öÁαmiÀ Põn¨£mh ]»
P¸zxUPÒ ¤ßÁ¸©õÖ,

™™ GÀ»õ ©Ûu¸® _u¢vµ©õP¨ ¤Ó¨£uõÀ AÁºPÒ AøÚÁ¸US® \©

E›ø© E›zuõP ÷Ásk®.
™™ AøÚzx¨ ¤µø\PÐUS® \mh® C¯ØÖ® ö\¯Ø£õmiÀ £[S
öPõÒÍ E›ø©²sk.
™™ AøÚzxU Si©UPÐUS® _u¢vµ©õPU P¸zx öÁΰhÄ® uõ®
¸®¦® ©uzøu¨ ¤ß£ØÓÄ® E›ø©²sk.

¤µõß]¯¨ ¦µm]°ß ¤µuõÚ uõµP ©¢vµ©õÚ _u¢vµ®, \©zxÁ®,

\÷PõuµzxÁ® GßÓ GsnUP¸UPÎØS ÷©÷» TÓ¨£mh ©Ûu E›ø©¨
¤µPhÚzvÀ Áµ÷ÁئU Qøhzux. E»P® •ÊÁx® \‰P A}vPÎÚõÀ
xߦØÓ ©UPÐUS Cx ö£¸® BÖu»õP Aø©¢ux. CuÚõÀ ¤ØPõ»zvÀ
E»QÀ £» |õkPÒ Ai¨£øh ©Ûu E›ø©PÒ öuõhº£õÚ GsnU
P¸øÁ Aµ]¯À ¯õ¨¤ß ‰»® \mh©õUP •ßÁ¢uÚ.

¤µõß]¯¨ ¦µm]°ß ÂøÍÁõP¨ ¤µõß]¾® £» ©õØÓ[PÒ HØ£mhÚ. AøÁ
¦µm]°ß ÂøÍÄPÍõPU P¸u¨£kQßÓÚ. AÁØÔÀ ]» ¤ßÁ¸ÁÚÁõS®.

ÛÛ ¤µõß]ß •i¯õm] ÃÌa]²ØÓø©.

ÛÛ ¤µõß]¯ ÂÁ\õ¯z öuõÈ»õÍ ©UPÐUSa \¾øP Qøhzuø©.
ÛÛ ¤µõß]À EÖv¯ØÓ Aµ]¯À •øÓ ÷uõßÔ¯ø©.

¤µõß]¯¨ ¦µm]USz uø»ø© uõ[Q÷¯õº £»Âu Aµ]¯À öPõÒøPPøÍ

Eøh÷¯õµõP C¸¢uø©¯õÀ ¦µm]°ß ¤ßÚº Cøh°øh÷¯ Aµ]¯À
©õØÓ[PÒ HØ£mhÚ. 1789 & 1799 Áøµ C¢{ø»ø© {»Â¯x. CÆÁõÖ
EÖv¯ØÓ Aµ]¯À {ø»ø© Põµn©õP 1799 B® Bsk CµõqÁ AvPõ›¯õÚ
ö|¨÷£õ¼¯ß ö£õÚõ£m ¤µõß]ß AvPõµzøuU øP¨£ØÔÚõß. AßÖ •uÀ
¤µõß]À ¦v¯ Aµ]¯À {ø»ø© Eu¯©õÚx.

136
 ö\¯Ø£õk
¤µõß]¯ ©UPÒ öÁßöÓkzu ©Ûu E›ø©PÒ GßÓ uø»¨¤À
Pmkøµ JßÖ GÊxP.

7.3 µè¯¨ ¦µm]

C¸£uõ® ¡ØÓõsiÀ E»P {»¨£µ¨¤À BÔÀ J¸ £[QøÚ EÒÍhUQ¯
÷£µµ\õP µè¯õ ÂÍ[Q¯x. C¨£µ¢u ÷£µµø\ {¸ÁQUP •øÓ¯õÚ Aø©¨¦z
÷uøÁ¨£mhx. AUPõ»zvÀ C¸¢u Bm]¯õͺPÒ CµõqÁ®, PõÁÀ £øh,
CµP]¯ ö£õ¼ì BQ÷¯õøµU öPõsk C¢u £µ¢u ÷£µµø\ Bm] ö\´uÚº.
CÁºPÍx Bm] •øÓ PiÚ©õP C¸¢ux. C¢u Bm]USz v¸a\ø£°ß öu´
ÃPU öPõÒøP ªPÄ® \õuP©õP C¸¢ux. C¢{ø»°À µè¯ Bm]¯õͺPÍõÚ
\õº ©ßÚºPÒ \ºÁõvPõµ Bm]¯õͺPÍõPa ö\¯Ø£mhÚº. µè¯õÂÀ {»Â¯
©õÛ¯ •øÓ \‰P¨ ö£õ¸Íõuõµ •øÓ°À \ÚzöuõøP°À 97% ©õÚ ÂÁ
\õ°PЮ £zöuõߣuõ® ¡ØÓõsiÀ HØ£mh øPzöuõÈÀ •ß÷ÚØÓ®
Põµn©õP ÷uõØÓ® ö£ØÓ öuõÈ»õÍ ÁºUPzvÚ¸® Bm]¯õͺPÍx® v¸a\
ø£°Úx® ¤µ¦UPÎÚx® xߦÖzuÀPÐUS EÒÍõQÚº. £øh õºPÎß
Eu ¦µm]¯õͺPÐUSU Qøhzuø© C¨¦µm]°ß ]Ó¨£®\©õS®. •u»õ®
E»P ©Põ²zu® Ch®ö£ØÖU öPõsi¸¢u CUPõ»UPmhzvÀ µè¯õÄ® C¢u
²zuzvÀ Dk¨£mhø©¯õÚx ©UPøÍ ÷©¾® xߣzvØS EÒÍõUQ¯x.
CuÚõÀ C¢u¨ ¦µm]°ß uõµP ©¢vµ©õP ""EnÄ, {»®, \©õuõÚ®'' GßÝ®
_÷»õP® Aø©¢ux. CuÚi¨£øh°À 1917 B® Bsk ©õºa, JU÷hõ£º BQ¯
©õu[PÎÀ C¸ ¦µm]PÒ Ch®ö£ØÓÚ. ÁºUP ÷£u©ØÓ \•uõ¯zøuU Pmi
ö¯Ê¨¦® ÷|õUQÀ Áͺa]¯øh¢u C¢u¨ ¦µm] £ØÔ C¨÷£õx £õº¨÷£õ®.

¦µm]UPõÚ Põµn[PÒ
C¸£uõ® ¡ØÓõshÍÂÀ ¤µõßø\¨ ÷£õ»÷Á µè¯õ¾® FÇÀPÒ {øÓ¢u
\ºÁõvPõµ •i¯õm] •øÓ÷¯ {»Â¯x. µè¯õøÁ Bm]ö\´u \õº ©ßÚºPÒ
Aµ\ £u¯õÚx PhÄÒ öPõkzu Áµ® GÚU P¸v ö\¯Ø£m÷hõµõÁº. u©x
|ßø©ø¯ ©mk÷© P¸zvØ öPõsk ªPÄ® FÇÀ {øÓ¢u Bm]ø¯
|hzvÚº. Aµ\õ[P Á¸©õÚzøu AvP›US® ö£õ¸mk ©UPøÍ öPõkø©¨
£kzv Á› AÓÂmhÚº. \©¯ £i¨¤øڰߣi öu´ÃPU ÷Põm£õmiØS
Aø©¯a ö\¯Ø£mh ©ßÚºPÒ \©¯zvÀ AvP PÁÚ® ö\¾zv¯xhß ©UPÎß
ö£õ¸Íõuõµ, \‰P¨ ¤µa]øÚPÐUSz wºÄ Põn •¯»ÂÀø».
µè¯õÂß ö£õ¸Íõuõµ, \‰P •øÓø¯ ÷|õUQÀ, ©õÛ¯ •øÓø¯
Ai¨£øh¯õPU öPõsh ÂÁ\õ¯¨ ö£õ¸Íõuõµ÷© A[S {»Â¯x. £õµ®£›¯
{» E›ø© ¤µ¦UPÐøh¯uõP C¸¢ux. |õmiß \õuõµn ©UPÍõÚ ÂÁ\õ°PÒ
137
 {» Aiø©PÍõP ÂÁ\õ¯zvÀ Dk£mhÚº. ¤µ¦UPÒ ö\ÀÁ¢uµõP C¸¢u
xhß {» Aiø©PÒ AÁºPÍx ö\õzuõPU P¸u¨£mhÚº. ÂÁ\õ°PÒ
¤µ¦UPÎß {»[PÎÀ £°º ö\´Áuß ‰»® ö£Ó¨£k® ÂøÍa\¼À J¸
£Svø¯ Á›¯õP Aµ\õ[PzvØS® v¸a\ø£US® ¤µ¦UPÐUS® ö\¾zu
÷Ási°¸¢uø©¯õÀ AÁºPÒ ö£õ¸Íõuõµ Ÿv¯õP ªPÄ® CßÚÀPÐUS
EÒÍõQÚº. 19 B® ¡ØÓõsiÀ µè¯õÂÀ £µÂ¯ øPzöuõÈÀ Põµn©õP
öuõÈ»õͺ ÁºUPö©õßÖ® A[S E¸ÁõQ°¸¢ux. öuõÈ»õͺPÎß {ø»
ÂÁ\õ°PÎß {ø»ø¯ Âh E¯ºÁõPU Põn¨£mhx. GÛÝ® AÁºPÒ ]Ö
öuõøP°ÚµõP÷Á Põn¨£mhÚº. |kzuµ ÁS¨¤Ú¸® ]Ö öuõøP°ÚµõP
C¸¢uxhß AÁºPÎÀ AvP©õ÷Úõº Aµ\õ[P ÷\øÁ¯õͺ BÁº. CÆÁõÓõÚ
{ø»ø© A[S Põn¨£k®÷£õx 1904 & 1905 Põ»¨£Sv°À ¯¨£õÝhß |øh
ö£ØÓ ²zuzvÀ µè¯õ ÷uõÀ¯øh¢ux. 1905 B® Bsk Gvº¨¦ |hÁiUøP
HØ£h Ax EhÚiU Põµn©õP Aø©¢ux. ÂÁ\õ°PÎß Qͺa], öuõÈ»õͺ
÷Áø» {Özu® GÚ 1905 B® Bsk HØ£mh Aµ\ Â÷µõu ö\¯Ø£õkPÎÀ
PhØ£øhU Qͺa]¯õͺPЮ ÷\º¢x öPõshÚº. C¢u¨ ÷£õµõmhzvÀ
Qͺa]¯õͺPÒ öÁØÔ ö£Óõu ÷£õv¾® Ax Aµ\ Â÷µõu ÷£õµõmh[PÐUS
•ß÷Úõi¯õP Aø©¢ux.

©UPÒ Aµ\õ[PzvØS GvµõP Cøn¢x ö\¯Ø£kÁøu Enº¢u \õº

Bm]¯õͺPÒ Aµ]¯À ^ºv¸zu[PÒ ]»ÁØøÓ ÷©ØöPõsh ÷£õv¾®
AÁØÓõÀ v¸¨v¯øh¯õu ©UPÎß Aø©v°ßø© ö©ß÷©¾® AvP›zux.
AÆ÷ÁøÍ°À ©ßÚß ^ºv¸zu[PøÍ ö\¯Ø£kzv¯xhß PiÚ AhUS
•øÓø¯²® ÷©ØöPõshõß. CuÚõÀ Qͺa]ø¯ •ßöÚkzxa ö\ßÓ
ö»ÛÛß uø»ø©°»õÚ ÷£õÀöåÂU Pm] £õµõЩßÓzv¼¸¢x »Q
u©x ö\¯Ø£õkPøÍ CµP]¯©õP ÷©ØöPõshÚ. CuØQøh°À 1914 B®
Bsk •u»õ® E»P ²zu® Bµ®£©õQ¯x. µì¯õ ÷|\ |õkPÎß £[PõίõP
²zuzvÀ Cøn¢ux. CuÚõÀ µè¯õÄUS¨ £» £õuP©õÚ ÂøÍÄPÒ HØ£m
hÚ. ö£¸¢öuõøP¯õÚ ÂÁ\õ°PЮ öuõÈ»õͺPЮ £øh°À ÷\ºzxU
öPõÒͨ£mhÚº. Cx AÁºPÎß (ÂÁ\õ°PÒ , öuõÈ»õͺPÒ) ¸¨£¨£i
|øhö£ÓÂÀø». ÂÁ\õ¯® ö\´ÁuØS¨ ÷£õv¯ ÂÁ\õ°PÒ CÀ»õø©
Põµn©õP ÂÁ\õ¯® ÃÌa]¯øh¢ux. CUPõ» PmhzvÀ öuõÈØ\õø»PÎÀ
AvP©õP B²u[PÒ EØ£zv ö\´¯¨£mhuõÀ EnÄ, ©¸¢x, Eµ® ÷£õßÓ
Azv¯õÁ]¯¨ ö£õ¸ÒPÎß EØ£zv SøÓÁøh¢ux. CuÚõÀ |õk •ÊÁx®
EnĨ £ØÓõUSøÓ²® ö£õ¸ÒPÎß Âø» E¯ºÄ® HØ£mhÚ. CÁØÔÀ
£õs Âø» AvP›¨£õÚx ©UPøÍ ªPÄ® CßÚÀPÐUS EÒÍõUQ¯x.
Auß uõUP® 1917 B® Bsk ¦µm]¯õP öÁΨ£mhx.

1917 B® Bsk ©õºa ©õu¨ ¦µm]

1917 B® Bsk ©õºa ©õu® Ch®ö£ØÓ ¦µm]US ¦øhøÁz öuõÈØ\õø»
JßÔÀ HØ£mh ÷Áø» {Özu÷© Põµn©õP Aø©¢ux. ‰ßÖ |õmPÍõS®

138
÷£õx Ax £õ›¯ ÷Áø» {Özu©õP ©õÔ¯x. xߦØÓ AøÚzx¨ ¤›ÂÚ¸®
AvÀ Cøn¢x öPõshÚº. Ãv •ÊÁx® £õs ÷Pmk ©UPÒ Bº¨£õmh®
ö\´uÚº. \õº ©ßÚÛß £øh²® Bº¨£õmhzvÀ Cøn¢x öPõshx.
©ßÚµõÀ ©UPÎß Gvº¨ø£U Pmk¨£kzu •i¯ÂÀø». CuÚõÀ 1917B®
Bsk ©ßÚß £u xÓUP ÷Ási¯ {ø» HØ£mhx. öPöµßìQ GßÓ
uø»Á›ß Qͺa] Ao°ß øPUS Bm] ©õÔ¯x. GÛÝ® AÁºPÍõÀ
|õmiß Azv¯õÁ]¯z ÷uøÁPÐUSz wºÄ Põn •i¯ÂÀø».
ÂÁ\õ°PÐUS {»®, £øh õºPÐUS Aø©v, |õmiÀ AøÚÁ¸US® EnÄ
GߣÚ÷Á |õmiß Azv¯õÁ]¯ ÷uøÁ¯õP C¸¢uÚ. CuÚõÀ ÂÁ\õ°PÒ
{»[PøÍ G›zx, öPõÒøͯizx, E›ø©¯õͺPøÍ AÈzx¨ £¯[PµÁõu
ö\¯ÀPÎÀ Dk£mhÚº. ¦v¯ Aµ]ß Bm]¯õͺPÒ ö\ÀÁ¢u¸hß Cøn¢x
ö\¯Ø£mhø©¯õÀ HøÇPÎß Gvº£õº¨¦ H©õØÓ©õQ¯x. AÆÁõ÷Ó Aµ\õ[P®
²zu ö\¯Ø£õkPøÍ •ßöÚkzxa ö\ÀÁuØS |hÁiUøP Gkzuø©¯õÀ
£øhõºPÎß Gvº£õº¨¦® {øÓ÷ÁÓÂÀø».

1917 B® Bsk AU÷hõ£º ¦µm]

CuØQøh°À ö»ÛÛß uø»ø©°»õÚ ÷£õÀöåÂU Pm] ÷\õ¯m
©sh»® GßÓ Aø©¨¤øÚ |õk •ÊÁx® {Ö ÂÁ\õ¯, öuõÈ»õÍ
Aµ\õ[Pzøu Aø©UP |hÁiUøPø¯ ÷©ØöPõshx. µè¯¨ ¦µm]
Bµ®¤US®÷£õx ö©ßåÂU, ÷£õÀöåÂU GßÓ C¸ Aµ]¯À SÊÂÚº
÷uõØÓ® ö£ØÔ¸¢uÚº. £À÷ÁÖ ^ºzv¸zu[PÎß ‰»® ©UPÎß ¤µa]
øÚPøÍz wºUP •i²® GßÖ P¸v¯ ]Ö öuõøP°Úº ö©ßåÂU
GÚ¨£mhÚº. ö£õxÄøhø©Áõuzøu HØÖU öPõsh ÷£õÀåÂU ÁõvPÒ
ö£¸®£õßø©¯õP C¸¢uÚº. •u»õÎzxÁ •øÓø¯z uºzöuÔ¢x
ö£õxÄhø©U P¸zxUPøÍU öPõsh \•uõ¯zøu ÷uõØÖ¨£÷u
÷£õÀöåÂUÁõvPÎß ÷|õUP©õP C¸¢ux. ö»ÛÚx® öµõìQ°Úx®
uø»ø©°À ö\¯Ø£mh C¢u Aø©¨¤ØS öuõÈ»õͺ, ÂÁ\õ°PÒ, £øhõº
•u»õÚ xߦØÓ ©UPÎß JzxøǨ¦U Qøhzux. ©õºa ©õu¨ ¦µm]°ß
¤ßÚº Aø©UP¨£mh uØPõ¼P Aµ\õ[PzuõÀ ©UPÎß ¤µa]øÚPøÍz
wºUP •i¯õx ÷£õÚø©¯õÀ SÖQ¯ Põ»zv÷»÷¯ Ax ö£õx ©UPÎß
öÁÖ¨¦US EÒÍõÚx. uØPõ¼P Aµ\õ[PzvØS GvµõP GÊ¢x Á¸® ©UPÎß
Gvº¨ø£U Psh Ã. I. ö»Ûß ""C¢u \¢uº¨£zvÀ |õ® AvPõµzøuU
øP¨£ØÓõÂmhõÀ Áµ»õÖ G©US CµUP®Põmh©õmhõx.'' GÚU TÔÚõß.
CuØPø©¯ 1917 B® Bsk JU÷hõ£º ©õu® ¦µm] Bµ®£©õÚx. B²u¢u›zu
£øh Aµ\õ[Pzvß •UQ¯ ©zv¯ {ø»¯[PøÍU øP¨£ØÔ¯x. (¦øP°µu®,
Á[Q, u£õÀ {ø»¯[PÒ) ÃvPöÍ[S® Bº¨£õmhUPõµºPÒ Aø©v, {»®,
EnÄ GßÓ Ai¨£øh°À Bº¨£õmh® |hõzvÚº.

139
 u©US Aµ\õ[PzuõÀ £õxPõ¨¦ CÀø»ö¯ß£øu AÔ¢u ©zv¯ ÁS¨¤Ú¸®
£øh õºPЮ Bº¨£õmhzvØS GÆÂu Gvº¨¦® PõmhÂÀø». C¢u
Gvº¨¤ØS Bm]¯õͺPÒ uº¢u HøÚ¯ AøÚzx¨ ¤›ÂÚ›Úx®
JzxøǨ¦U Qøhzux. Cv¼¸¢x µè¯ ©UPÒ AÝ£Âzu xߣzøu
AÔ¯UTi¯uõ´ EÒÍx. CuÚõÀ Pkø©¯õÚ ÷£õ›ßÔ ¦µm]ø¯ öÁØÔU
öPõÒÍUTi¯uõP C¸¢ux. E»QÀ |øh•øÓ°¾ÒÍ |õmPõmi°ß£i
C¢u {PÌÄ |øhö£ØÓx |Á®£º ©õu©õS®. GÛÝ® AUPõ»zvÀ µè¯õÂÀ
|øh•øÓ°¼¸¢u £øǯ |õmPõmi°ß£i Ax AU÷hõ£º ©õu©õS®.
GÚ÷Á C¢u¨ ¦µm] 1917 B® Bsk AU÷hõ£º ¦µm] GÚ¨£kQßÓx.

E¸ 7.12 Ã.I. ö»Ûß E¸ 7.13 ¼÷¯õß möÓõìQ

¦µm]°ß ÂøÍÄPÒ
öPµßìQ°ß uø»ø©zxÁzv»õÚ Aµø\U PÂÌzx ö»ÛÛß uø»ø©z
xÁzv»õÚ ÷£õÀöåÂUSPÎß Aµø\z ÷uõØÖÂzuø© C¢u¨ ¦µm]°ß
•UQ¯ ÂøÍÁõS®. ÷£õÀöåÂU Pm] ¤ßÚº ö£õxÄhø©U Pm]¯õP ©õÔ¯x.
ö»ÛÛß uø»ø©°»õÚ ¦v¯ Aµ\õ[P® ÷ẩ۲hÚõÚ ²zuzøu {Özv
\©õuõÚzøu HØ£kzxÁvÀ öÁØÔ Pshx. Cu߉»® µè¯õÂÀ \©õuõÚ®
Eu¯©õÚx. Ax £øh õ›ß Gvº£õº¨£õS®. ö»Ûß uø»ø©zxÁzv»õÚ
¦v¯ Aµ\õ[P®, {»©õÛ¯ •øÓ°ß RÌ C¸¢u uÛ¨£mh {»Ä›ø©ø¯
}UQ¯x. Aµ_øhø©¯õUP¨£mh A¢u {»[PÒ Bµ®£zvÀ ÂÁ\õ°PÐUS
]Ö £søn¯õP¨ £°›h AÝ©v¯Îzu ÷£õv¾® ¤ßÚº AÁØøÓ £õ›¯
ÂÁ\õ¯¨ £søn¯õP ©õØÓ |hÁiUøP GkUP¨£mhx. CuØPø©¯ ÂÁ\õ
°PÒ Tmk E›ø©°ß RÌ £°º ö\´uÚº. Cuߣi ÂÁ\õ°PÒ Gvº£õºzu
{»® AÁºPÐUSU Qøhzux. ö£õxÄøhø© {¸ÁõPzvßRÌ µè¯õÂß
AøÚzxz öuõÈØ\õø»PЮ Aµ_øhø©¯õUP¨£mhxhß Auß {¸ÁõP®
ö£õxÄøhø©U Pm]°ß ÁÈPõmh¼ß RÌ öuõÈ»õͺPøÍU öPõsh
÷\õÂ¯Ø ©sh»zvh® J¨£øhUP¨£mhx. CøÁ uµ Á[Q, ÷£õUSÁµzx
GߣÚÄ® Aµ_øhø©¯õUP¨£mhx.
\õº ©ßÚºPÎß Bm]ø¯ •ØÖ® JÈzx AuØS¨ £v»õPz öuõÈ»õͺP
ÎÚx® ÂÁ\õ°PÎÚx® ¤µv{vPøÍU öPõsh ÷\õÂ¯Ø \ø£°ß
140
Ai¨£øh°À öu›Äö\´¯¨£mh ¦v¯ A¾Á»ºPÒ {¯ªUP¨£mhÚº.
Cuߣi µè¯¨ ¦µm]°ß ¤ßÚº µè¯õ ÷\õÂ¯Ø \©Äøhø©U Si¯µ_ GßÓ
ö£¯›À AÔ•P©õÚx. Cuߣi µè¯õ \©Äøhø©U P¸zxUPøÍ HØÖU
öPõsh |õhõP ©õÔ¯x.
\©Äøhø©U öPõÒøP
\©Äøhø© Gߣx \•uõ¯zvß ö\ÀÁ® öuõhº£õÚ ö£õx E›ø© AøÚzx¨
¤µø\PÐUS® E›¯uõS®. u©x vÓø©ø¯ ÷©®£ha ö\´²® ö£õ¸mk
\©©õÚ \¢uº¨£® ÁÇ[SuÀ, EØ£zv°ß £¯øÚ AøÚÁ¸US® \©©õP¨
£Qº¢uÎzuÀ Gß£Ú Em£h Aµ]¯À, \‰P, ö£õ¸Íõuõµ •øÓø¯ HØÖU
öPõsh J¸ Aµ]¯À uzxÁ÷© CxÁõS®. Auߣi,
™™ uÛ|£º ÷uøÁø¯ Âh \‰P •ß÷ÚØÓzvØS® \‰Pz ÷uøÁPÐUS®
•ßÝ›ø© ÁÇ[SuÀ.
™™ \•uõ¯zvÀ A}vø¯²® HØÓzuõÌÂøÚ²® APØÖuÀ.
™™ \•uõ¯zvÀ ÁS¨¦¨ £õS£õkPøÍ APØÔ, AøÚÁøµ²® \÷PõuµºPÍõP
Gsq® E¯º ©õÛh \•uõ¯zøuU Pmiö¯Ê¨¦uÀ.
µè¯õÂÀ Bµ®£©õÚ \©Äøhø©U öPõÒøP E»P® •ÊÁx® £µÂ¯ø©
µè¯¨ ¦µm]°ß ©ØÖö©õ¸ ÂøÍÁõS®. Cµshõ® E»P ²zuzvß ¤ßÚº
E»Qß •UQ¯ Ao¯õP ÂÍ[Q¯x ö£õxÄøhø© Ao²® •u»õÎzxÁ
Ao²©õS®. CuØPø©¯ E»Qß £» |õkPÒ µè¯õÂÀ ÷uõØÓ® ö£ØÓ
\©Äøhø©U öPõÒøPUS Aø©¯z u©x Aµ]¯À ¯õ¨¤øÚ Aø©zxU
öPõshÚ.
Euõµn® : ^Úõ, QÇUS ÷ẩß, Q³£õ Gß£Ú AÁØÔÀ ]»ÁõS®.
C¢u¨ £õhzvß Bµ®£zvÀ SÔ¨¤mh Aö©›UP _u¢vµ¨ ÷£õ›ß ¤ßÚº
IUQ¯ Aö©›UP |õk GßÓ Á¼ø© Áõ´¢u Aµ_ ÷uõØÓ® ö£ØÓxhß
Aö©›UPõøÁ ø©¯©õPU öPõsh •u»õÎzxÁ •øÓø¯ HØÖU öPõsh
Ao E»QÀ ÷uõØÓ® ö£ØÓx.
÷©÷» SÔ¨¤mh µè¯¨ ¦µm]°ß ¤ßÚº µè¯õøÁ ø©¯©õPU öPõsh
\©Äøhø© Ao E»QÀ ÷uõØÓ® ö£ØÓx. A¢u C¸ AoPξ® ÷\µõu,
|õkPÒ £» Ao ÷\µõ Aø©¨¤À Ch® ö£ÖQßÓÚ. C»[øP²® Ao ÷\µõ
Aø©¨¤ß öPõÒøPPÐUS ©v¨£ÎUS® |õhõS®.

ö\¯Ø£õk
\©Äøhø©U öPõÒøP°ß ]Ó¨¤¯À¦PÒ £ØÔU Pmkøµ JßÖ
GÊxP.

141
 8

142 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
1914- ¡ 1918 Áøµ°»õÚ Põ»¨ £Sv°À E»P® •ÊÁx® £µÂ¯ ²zu®
•u»õÁx E»P ©Põ²zu® GÚ AøÇUP¨£kQßÓx. CuØS •ßÚº E»Qß
\P» Psh[PÐUS® ¯õ¤zu ²zu® JßÖ SÔzx Áµ»õØÔÀ SÔ¨¤h¨
£hÂÀø». C¢u ²zu® I÷µõ¨£õÂÀ Bµ®¤zx ¤ß I÷µõ¨¤¯º Pmiö¯Ê¨¤¯
Si÷¯ØÓ |õkPÐUS® £µÂ¯x. CÖv°À IUQ¯ Aö©›UPõÄ® ²zuzvÀ
Dk£mhø©¯õÀ \P» Psh[PÐUS® £µÂ¯ E»P ©Põ²zu©õP Cx ©õÔ¯x.
•u»õ® E»P ²zuzvØPõÚ Põµn[PÒ.
™™ ÷ẩÛø¯ IUQ¯¨£kzx® |hÁiUøP°ß÷£õx ¤µõß_®
÷ẩ۲® £øPø© |õkPÍõP E¸öÁkzuø©.
19 B® ¡ØÓõsiß Bµ®£zvÀ ÷áº©ß ö©õÈ
÷£]¯ ©UPÒ ÁõÌ¢u 350 ]Ô¯ |õkPÒ C¸¢x®
÷áº©Û GÚ AøÇUPUTi¯ J¸ |õk C¸UPÂÀø».
CzuøP¯ ¤ßÚo°À ÷©÷» SÔ¨¤h¨£mh
]Ô¯ |õkPÒ AøÚzøu²® JßÔønzx ÷ẩÛ
GßÝ® |õöhõßøÓ Jm÷hõöÁõß ¤ì©õºU
GßÝ® vÓø©¯õÚ uø»Áß E¸ÁõUQÚõß.
1870 CÀ ¤ì©õºU IUQ¯ ÷ẩÛø¯ E¸ÁõUQ
AuøÚ¨ £»® Áõ´¢u |õhõUSÁuØPõP ¤µõß_
hß ²zuzvÀ Dk£mhõß. A¢u ²zuzvÀ ¤µõßì
ö£¸® ÷uõÀÂø¯a \¢vzux. AßÖ •uÀ A¯À E¸ 8.1Jm÷hõöÁõß ¤ì©õºU
|õkPÍõÚ ¤µõß_® ÷ẩ۲® £µì£µ £øPø©
|õkPÍõP ©õÔÚ.

™™ ÷áº©ß ÷£µµ\ÚõQ¯ Cµshõ® ÂÀ¼¯zvß ö\¯Ø£õkPÒ

÷ẩ۰øÚ E¸ÁõUQ¯ ¤ì©õºU ÷ẩß
¤µ÷u\zvÀ £»©õÚöuõ¸ ÷ẩÛø¯ E¸ÁõU
Q¯vÀ ©Ú{øÓÄ öPõshõß. ÷ẩÛUS
öÁÎ÷¯ Si÷¯ØÓ |õkPøÍ E¸ÁõUSÁvÀ
AÁß AUPøÓ PõmhÂÀø». GÛÝ® 1887CÀ
÷áº©ß ÷£µµ\Úõß (öP´\º) Cµshõ®
ÂÀ¼¯® ÷áº©ß ¤µ÷u\z÷uõk ©õzvµ® v¸¨v
Aøh¯ÂÀø». ¤ì©õºUQß ÷|õUP[PÐUS
©õÓõP ÷ẩÛUSU Si÷¯ØÓ[PøÍ Aø©zx
÷áº©ß ÷£µµ_ JßøÓ E¸ÁõUSÁ÷u A®©ß
ÚÛß ÷|õUP©õP C¸¢ux. AuÚõÀ ÷ẩ۰ß
öÁÎ|õmkUöPõÒøP E»Qß HøÚ¯ |õkPÐU
Sa \¢÷uPzøu HØ£kzv¯x. E¸ 8.2 Cµshõ® ÂÀ¼¯®

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 143
 ÷áº©ß ÷£µµ_ JßøÓ E¸ÁõUSÁuØPõP ÷áº©Û CµõqÁzøu £»¨£kzu
|hÁiUøP Gkzuõß. AuÚõÀ PÁø»¯øh¢u ¤›zuõÛ¯õÄ® ÷ẩÛUS¨
÷£õmi¯õP¨ £øh¨ £»zøu AvP›zux. CuÚõÀ I÷µõ¨£õÂÀ ²zu
÷©P[PÒ £i¨£i¯õPU P¸UöPõshÚ.

™™ Si÷¯ØÓ[PÒ SÔzu ÷£õmi

19 B® ¡ØÓõsiß |k¨£Sv°À I÷µõ¨£õÂÀ £»® ö£õ¸¢v¯ |õkPÒ
B]¯õ¾® B¤›UPõ¾® Si÷¯ØÓ[PøÍ Aø©¨£uØPõÚ ÷£õmi°À
Dk£mhø©ø¯ AÁuõÛUPUTi¯uõP C¸¢ux. CvÀ AvP Si÷¯ØÓ
|õkPÐUS¨ ¤›zuõÛ¯õ E›ø©¯õ͵õP C¸¢ux. ö£À⯮, ¤µõßì,
÷£õºzxUPÀ, ìö£°ß ©ØÖ® JÀ»õ¢x BQ¯ |õkPÒ Á›ø\UQµ©¨£i
AuØPkzu Ch[PøÍ ÁQzuÚ. IUQ¯ ÷áº©Û E¸ÁõÚ¤ß øPzöuõÈÀ
xøÓ°À x›u Áͺa]¯øh¢ux. ÷áº©Û uÚx •iĨ ö£õ¸ÒPøÍ ÂØ£øÚ
ö\´x öPõÒÁuØPõP ÁºzuPa \¢øuPøÍz ÷ukÁx AÁ]¯©õQ¯x. B]¯,
B¤›UP¨ ¤µ÷u\[PÎÀ ÷áº©Û°ß CzuøP¯ Á¸øP HøÚ¯ |õkPÐUS
Aa\zøu HØ£kzv¯x. AxÁøµ ÁÀ»µ\õP C¸¢u ¤›zuõÛ¯õ CuøÚ ªS¢u
Aa_Özu»õP Gso¯x. CÆÁõÖ Si÷¯ØÓ |õkPÒ öuõhº£õÚ ÷£õmi Gvºz
uµ¨¦ \UvPÒ Jß÷ÓõöhõßÖ £øPø©ø¯ Áͺ¨£vÀ ö£¸® £[PõØÔ¯x.

™™ B²u¨ ÷£õmiPЮ ÷u]¯Áõu® Áͺa]¯øhu¾®

19 B® ¡ØÓõsiß |k¨£Sv°¼¸¢x I÷µõ¨£õÂÀ AøÚzx •UQ¯

|õkPЮ (÷ẩÛ, ¤›zuõÛ¯õ, ¤µõßì, µè¯õ) u©x ÷u]¯ £»zøu ¸zv
ö\´ÁuØPõP¨ ÷£õº B²u[PÒ \Qu® C¸¨£vÀ AvP |®¤UøPU öPõshÚ.
""B²u £»zuõÀ I¢x Á¸h[PÎÀ ö£ØÓøÁPøͨ £õxPõUP ÷©¾® 50 Á¸h[
PÒ B²u® u›zu {ø»°À C¸UP ÷Ási Á¸®'' GÚ ÷ẩۯ ÷\Úõv
£v¯õQ¯ öÁõß ÷ÁõÀ ÷P TÔ²ÒÍõº. ÷ẩÛUS B²u £»zvß «x
C¸¢u |®¤UøPø¯ CUTØÖ öumhz öuÎÁõUSQßÓx. CÆÁõÖ JÆöÁõ¸
|õk® B²uzvß «x |®¤UøP øÁzuuõÀ I÷µõ¨¤¯ |õkPÎøh÷¯ B²u¨
÷£õmiPÒ wµ©øh¢uÚ.

Az÷uõk Czuõ¼ ©ØÖ® ÷ẩ۰À ÷u]¯Áõuzvß ‰»® A¢|õmøh

IUQ¯¨£kzv¯÷uõk I÷µõ¨£õÂÀ ÷u]¯Áõu GÊa] Áͺa] Aøh¢ux.
Cuß •UQ¯ C»m\n® GßÚöÁÛÀ u©x |õmiß «x £ØÖU öPõÒÁx®
HøÚ¯ |õkPøÍ JȨ£xÄ©õS®. C¢{ø» |õkPÎøh÷¯ ÷©õuÀPøÍ
HØ£kzxÁuØS›¯ ¤ß¦»zøu HØ£kzv¯x.

144 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
™™ ¤µõßø\ I÷µõ¨£õÂÀ uÛø©¨£kzxÁuØS¨ ¤ì©õºU ¤ß£ØÔ¯
öÁÎ|õmkU öPõÒøP

1870 CÀ ¤µõßø\ ²zuzvÀ ÷uõØPizu ÷áº©Û°ß ¤ì©õºU, ¤µõß]

h® C¸¢u AÀ÷\ì ©ØÖ® ö»õøµ°ß BQ¯ ÁÍ©õÚ C¸ ¤µ÷u\[P
øͲ® øP¨£ØÔÚõß. CuÚõÀ GvºPõ»zvÀ Gß÷Óõ J¸ |õÒ ¤µõßì
÷ẩÛø¯¨ £ÈÁõ[S® ö£õ¸mk ²zu® ¦›²® GßÖ® AÀ÷\ì ©ØÖ®
ö»õøµß ¤µ÷u\[PøÍ «Í¨ ö£ØÖU öPõÒЮ GßÖ® ÷ẩÛUS Aa\®
JßÔ¸¢ux. CuÚõÀ I÷µõ¨£õÂß ÁÀ»µ_PÐhß ÷áº©Û |m¦ÓÄPøÍ
HØ£kzvU öPõÒÁx® ¤µõß_US I÷µõ¨£õÂÀ |m¦U öPõÒÍ GxÄ®
CÀ»õ©À ö\´Áx÷© 1870 US¨ ¤ß ÷áº©Û°ß öÁÎ|õmkU öPõÒøP¯õP
C¸¢ux. CuÚõÀ uÛø©¯øh¢u ¤µõßì I÷µõ¨£õÂÀ |s£ºPøÍz ÷uia
ö\ßÓø©¯õÀ ÷áº©Û ©ØÖ® ¤µõßì BQ¯ |õkPÎß uø»ø©°À C¸
•Põ®PÒ E¸ÁõQÚ. Cuß ÂøÍÁõP ÷ẩÛ, Bìv›¯õ, Czuõ¼ EÒÎmh
|õkPÎß •Põ® JßÖ® ¤›zuõÛ¯õ ¤µõßì, µè¯õ EÒÎmh •Põ® JßÖ®
GÚ C¸ AoPÒ E¸ÁõQÚ. Cuß÷£õx ÷áº©Û EÒÎmh |õkPÒ ©zv¯
I÷µõ¨¤¯ (ÁÀ»µ_) Ao |õkPÒ GÚÄ® ¤µõßì EÒÎmh |õkPÒ ÷|\
|õkPÒ GÚÄ® AøÇUP¨£mhÚ. HøÚ¯ |õkPÒ AÁºPÎß ÷uøÁPøÍU
P¸v C¢u C¸ •Põ®PÎÀ JßÔÀ Cøn¢x öPõshÚ. AßÖ•uÀ 1914
Áøµ CƸ AoPÎøh÷¯²® •µs£õkPÒ AvP›zuÚ.

™™ Bìv›¯ •iUS›¯ CÍÁµ\Ûß öPõø»

E¸ 8.3 ¤µõß]ì ÷£ºiÚßmk® AÁ›ß ©øÚ²® öPõÀ»¨£kÁøu ]zv›US® K¯•®

AÁºPÒ £¯n® ö\´u ÁõPÚ•®

÷©ØSÔ¨¤mh£i ²zuvØPõP I÷µõ¨£õÂÀ ö£¸® B¯zu[PÒ

•ßöÚkUP¨£mh ÷ÁøÍ°À, Bìv›¯õÂß •iUS›¯ CÍÁµ\ÚõQ¯
¤µõß]ì ÷£ºiÚßmk® AÁµx ©øÚ²® ö£õìÛ¯õÂß uø»|PµõQ¯
\µâ÷Áõ |PµzvÀ _ØÖ»õ ÷©ØöPõsh÷£õx öPõø» ö\´¯¨£mhõºPÒ.
C¢uU öPõø»PøÍ C¸ ÷\º¤¯ºP÷Í ö\´uÚº. C¢u {PÌÄ u©US GvµõP

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 145
 ÷©ØöPõÒͨ£mh `Ìa] GÚz wº©õÛzu Bì
v›¯õ {£¢uøÚPÒ ]»ÁØøÓ •ßøÁzx
÷\º¤¯õÂh® |mhDk ÷Pmhx. ÷\º¤¯õ AuøÚ
{µõP›zuø©¯õÀ Q.¤. 1914 áúø» ©õu® 28
B¢ vPv Bìv›¯õ ÷\º¤¯õÄUöPvµõP ²zu¨
¤µPhÚ® ö\´ux. ""\µõâ÷Áõ {PÌÄ'' GÚ
AøÇUP¨£k® Cx, •u»õÁx E»P ©Põ²zu®
Bµ®£©õÁvÀ uõUPzøu HØ£kzv¯ EhÚiU
Põµn©õPU P¸u¨£kQßÓx.

E¸ 8.4 CÍÁµ\ß ¤µõß]ì ÷£ºiøÚm

•u»õ® E»P ©Põ²zuzxhß öuõhº¦£mh |õkPÒ

÷|\ |õkPÒ ©zv¯ I÷µõ¨¤¯ Ao |õkPÒ
¤µõßì, ¤›zuõÛ¯õ, µè¯õ, IUQ¯ ÷ẩÛ, Bìv›¯õ, Czuõ¼,
Aö©›UP Aµ_PÒ x¸UQ, £À÷P›¯õ, í[÷P›

•u»õ® E»P ©Põ²zuzvß £µÁÀ

\µõâ÷Áõ \®£ÁzvÀ Bìv›¯õ ÷\º¤¯õÄUS GvµõP ²zu¨ ¤µPhÚ®

ö\´uøu Bìv›¯õÂß |m¦ |õhõQ¯ ÷ẩ۲® AÝ©vzux. Auߣi
Bìv›¯õÄ® A÷u÷£õÀ ÷\º¤¯õÄ® ²zu® ¦›ÁuØPõP u©x |m¦ |õkPÎß
EuÂPøͨ ö£Ö® {ø» E¸ÁõQ¯x. Bìv›¯õÂß ÷£õº¨ £»zøuU Psk
Aa\©øh¢x ÷\º¤¯õ µè¯õÂß EuÂø¯U ÷Põ›¯x. µè¯õ AuØS EuÂ
AÎUP B¯zu©õQ¯x.

Aa\¢uº¨£zvÀ Bìv›¯õÄUSa \õº£õP ö\¯À£mh ÷áº©Û ÷\º¤¯õÄUS

Eu ÁÇ[P ÷Áshõö©Ú ÷Põ›¯ ÷£õv¾® Ax |øhö£ÓÂÀø». CuÚõÀ
Bìv›¯õÂß \õº¦ |õk GßÓ Ÿv°À ÷ẩ۲® ²zuzvÀ CÓ[Q¯x.
Auß ÂøÍÁõP 1914 BPìm •u»õ® vPv ÷áº©Û µè¯õÄUöPvµõP ²zu¨
¤µPhÚ® ö\´ux.

C¢{ø»°À µè¯õÄUS® ¤µõß_US® Cøh°À |m¦ÓÄ {»Â¯uõÀ ÷ẩÛ

µè¯õøÁz uõUS®÷£õx ¤µõßì µè¯õÄUS EuÁ»õö©Ú Gso¯ ÷ẩÛ
\ØÖ® ]¢vUPõ©À ¤µõß_UöPvµõP ²zu¨ ¤µPhÚ® ö\´ux. ÷ẩÛ
IUQ¯©øh¢u Põ»® öuõmk ÷ẩÛUS® ¤µõß_US® Cøh°À Pkø©¯õP
£øPø© EnºÄ öuõhº¢uÚ. CuÚõÀ ¤µõßì ²zuzvÀ CÓ[SÁuØS •ß£õP
AuøÚz uõUSÁuØS Gso¯ ÷áº©Û ö£Àâ¯zvØSÒ ¦S¢x ö£À⯮

146 C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP'

ÁȯõP ¤µõßø\z uõUP Bµ®¤zux. ÷áº©Û°ß C¢uz uõß÷uõßÔzuÚ©õÚ
ö\¯Ø£õmiÚõÀ C[Q»õ¢vß £õxPõ¨¤ØS¨ ö£¸® Aa_ÖzuÀ Gߣuõ¾®
¤›zuõÛ¯õ, ¤µõßì BQ¯ |õkPÐUQøh÷¯ |m¦ÓÄ {»Â¯ø©¯õ¾®
¤›zuõÛ¯õ ÷ẩÛUöPvµõP ²zu¨ ¤µPhÚ® ö\´x ¤µõß_US EuÂU
Pµ® }mi¯x. ¤›zuõÛ¯õ Gߣx AUPõ»PmhzvÀ E»Pö©[S® Si÷¯ØÓ
|õkPÐUS E›ø© öPõshõi¯öuõ¸ |õhõS®. AuÚõÀ ¤›zuõÛ¯õ ²zuzvÀ
CÓ[Q¯÷uõk Auß Si÷¯ØÓ |õkPøÍ ÷|õUQ²® ²zu® ›Áøh¢ux.

C¸ AoPÐUQøh÷¯²® uøµÁȨ ÷£õ÷µõk PhØ ÷£õ¸® HØ£mhx.

Av |ÃÚ ÷£õº B²u[Pøͨ £¯ß£kzv }sh ²zu® HØ£mhx. ÷ẩÛ
öuõhº¢x }º‰ÌQz uõUSuÀPøÍ |hzv¯x. AuÚõÀ ¤›zuõÛ¯z xøÓ
•Pzv¼¸¢x ¦Ó¨£k® |õßS P¨£ÀPÎÀ JßÖ Ãu® ÷áº©Û°ß }º‰ÌQz
uõUSu¾US Cøµ¯õQ¯x.

IUQ¯ Aö©›UP Aµ_ ²zuzvÀ Dk£kuÀ

CUPõ»PmhzvÀ ÁÀ»µ\õPz vPÌ¢u IUQ¯ Aö©›UPõ Bµ®£zvÀ

|k{ø» ÁQzux. BÚõÀ Aö©›UPºPÍ; £¯n® ö\´u ¿]hõÛ¯õ
GßÝ® £¯oPÒ P¨£ö»õßÖ ÷áº©Û°ß }º‰ÌQU P¨£¼ß ‰»®
‰ÌPiUP¨£mhø©¯õÀ IUQ¯ Aö©›UPõ ²zuzvÀ CÓ[Q¯x. IUQ¯
Aö©›UPõ |m¦ |õkPÎß ÁÀ»µ_PÐhß Cøn¢uø© ÷ẩ۰ß
÷uõÀÂUS ªP •UQ¯ Põµo¯õP Aø©¢ux. A¢|õmiß Á\® C¸¢u
ö£¸¢öuõøP¯õÚ EnÄ øP°¸¨¦ C¸ ªÀ¼¯øÚU öPõsh Põ»õm£øh
©ØÖ® PhØ£øh GߣÁØ÷Óõk ¦zu® ¦v¯ |ÃÚ ÷£õº B²u[PÒ GߣÚ
GvµoUS ö£¸® ö|¸UPiø¯U öPõk¨£vÀ öÁØÔ Pshx.

Bµ®£zvÀ ©zv¯ I÷µõ¨¤¯ ÁÀ»µ_ |õkPÎß £UP® C¸¢u Czuõ¼

CµP]¯ J¨£¢u® JßÔß ‰»® |m¦ |õkPÎß £UP® Cøn¢x öPõsk
÷ẩÛUöPvµõP¨ ÷£õº ¤µPhÚ® ö\´uø© Kº •UQ¯ {PÌÁõS®.
Czuõ¼°ß Caö\¯Ø£õmhõÀ ÷áº©Û ©ØÖ® Bìv›¯õÄUQøh°À C¸¢u
÷£õº CµP]¯[PÒ Gv›PÒ øPPÐUSa ö\ßÓø© ÷ẩÛUS¨ ÷£›Ç¨£õP
Aø©¢ux.

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 147
 E¸ 8.5 ¾]hõÛ¯õU P¨£À

÷|\|õkPÒ öuõhºa]¯õP |hzv¯ uõUSuÀPÎß Põµn©õP ÷ẩ۰ß

£øh¨ £»® Jk[Q¯x. ÷£õ›k® \Uv £»ÃÚ©øh¢ux. |õmiÀ EnÄ
ö|¸UPi HØ£mh÷uõk Ax CµõqÁzvß ©zv°À Aø©v Cßø©ø¯z
÷uõØÖÂzux. A÷uõk ©UPÒ Qͺa]²® HØ£mk |õk•ÊÁx® P»Áµ[PÒ
Ea\{ø» Aøh¢uÚ. ÷áº©Û°ß PhØ£øh°Úº Qͺa] ö\´x ÷£µµ\øÚ
}USÁuØS Bº¨£õmh[PÒ ¦›¢u PõµnzuõÀ AÁß ][Põ\ÚzøuU øPÂh,
÷áº©Û°ß ÷uõÀ ÂøµÄ£kzu¨£mhx. CÆÁõÖ 1914 •uÀ 1918 Áøµ
|h¢u •u»õÁx E»P ©Põ²zu® ÷áº©Û°ß uø»ø©°»õÚ Aa_ |õkPÎß
÷uõÀ²hß •iÄUS Á¢ux.

¾¾ •u»õ® E»P ©Põ²zuzvß ÂøÍÄPÒ

™™ ²zuzvÀ ©zv¯ I÷µõ¨¤¯ Ao |õkPÒ ÷uõÀÂø¯z uÊ |m¦ |õkPÒ

öÁØÔ ö£ØÓø© •UQ¯ ÂøÍÁõS®.

™™ ²zu B²u¨ £õÁøÚ¯õÀ ö£¸¢öuõøP¯õÚ ©Ûu E°ºPЮ ö\õzxUPЮ

AÈ¢uÚ. »m\UPnUPõÚ ©UPÒ FÚ•ØÓÚº.

™™ ÷Áº÷\Àì EhߣiUøP HØ£hÀ.

÷£õ›ß •iÂÀ \©õuõÚ K¨£¢u® JßøÓa ö\´ÁuØPõP¨ 1919 áÚÁ›
©õu® ¤µõß]ß £›ì |P›À |øhö£ØÓ ÷£a_Áõºzøu°À £» |õkPÎß
¤µv{vPÒ £[÷PØÓÚº.

148 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
Azuø»ÁºPÎß ö£¯ºPÒ R÷Ç SÔ¨¤h¨£mkÒÍÚ.

IUQ¯ Aö©›UP Aµ_PÎß áÚõv£v Åm÷µõ ÂÀ\ß

¤›zuõÛ¯ ¤µu©º ö»õ°m ÷áõºä
¤µõßì ¤µu©º UöÍ©ß ÷åõ
Czuõ¼¯¨ ¤µu©º Âm÷hõ›÷¯õ Jö»s÷hõ

C¢ua \©õuõÚ¨ ÷£a_ÁõºzøuPÎß ÂøÍÁõPz ÷uõÀÂ Aøh¢u AoPÐhß

]» J¨£¢u[PÒ ö\´x öPõÒͨ£mhÚ. AÁØÔÀ ÷ẩ۲hß øPa\õzvh¨
£mh ÷Áº÷\Àì J¨£¢u•® Ah[S®. ÷£õ¸UPõÚ ‰»Pºzuõ GßÓ Ÿv°À
÷ẩÛUS ÷Áº÷\Àì J¨£¢uzvߣi Pk¢ushøÚPÒ ÂvUP¨£mhÚ.

÷Áºö\Àì EhߣiUøP°ß ‰»® ÷ẩÛUS ÂvUP¨£mh Pk¢us

høÚPÍõÁÚ.
¾¾ -öÁØÔ ö£ØÓ |õkPÐUS¨ ö£¸¢öuõøP¯õÚ £nzøu |mh
DhõPU öPõkUP ÷Ási¯ {ø» ÷ẩÛUS HØ£mhx.
¾¾ CµõqÁzøu øÁzxUöPõÒÍÀ ©ØÖ® ÷£õºz uÍ£õh[PøÍz
u¯õ›US® Âh¯zvÀ ÷ẩÛUS Áøµ¯øÓ ÂvUP¨£mhx.
¾¾ ¤µõß]hª¸¢x ÷áº©Û øP¨£ØÔ øÁzv¸¢u AÀ÷\ì
ö»õøµ°ß ¤µ÷u\[PøÍ «sk® ¤µõß_US ÁÇ[P÷Ási
HØ£mhx.
¾¾ I÷µõ¨£õÂØS öÁÎ÷¯ ÷áº©Û Á\ª¸¢u Si÷¯ØÓ |õkPÒ
öÁØÔö£ØÓ |õkPÎøh÷¯ £Qº¢uÎUP¨£mhÚ.
™™ I÷µõ¨£õÂÀ {»Â¯ \ºÁõvPõµ ©ßÚµõm] ÃÌa]¯øh¢uø©. •u»õÁx
E»P ©Põ²zuzvß Põµn©õP ÷áº©ß ÷£µµ_, Bìv›¯ í[÷P›¨ ÷£µµ_,
x¸UQ¨ ÷£µµ_ ÷£õßÓ \ºÁõvPõµ •i¯õm]PÒ ÃÌa]¯øh¢uÚ. Auß
ÂøÍÁõP¨ £À÷ÁÖ CÚ[PøÍ Ai¨£øh¯õPU öPõsh _u¢vµ Aµ_PÒ
£» C¨¤µ÷u\[PÎÀ ÷uõßÔÚ.

Euõµn® : ¤ß»õ¢x, ÷£õ»¢x, ö\U÷Põì÷»õ÷ÁUQ¯õ.

™™ •Ê I÷µõ¨£õÄ® ö£õ¸Íõuõµz xøÓ°À •Êø©¯õP ÃÌa]¯øh¢ux.

EØ£zvzvÓß £»ÃÚ©øh¢uuõ¾® ö£õ¸ÒPÎß Âø» AvP›zuø©
¯õ¾® ö£õ¸Íõuõµ ö|¸UPiUS •P[öPõkUP ÷Ási¯ {ø» HØ£mhx.
²zu •iÂÀ IUQ¯ Aö©›UPõÄ® ¤›zuõÛ¯õÄ® E»P ÁÀ»µ_PÒ GÚz
uø» {ªº¢uÚ. ¤›zuõÛ¯õÂß PhØ£øh ÷©¾® £»¨£kzu¨£mh÷uõk
AÁºPÐUSa ö\õ¢u©õÚ Si÷¯ØÓ |õkPÎß GsoUøP²® AvP›zux.

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 149
 ™™ GvºPõ»zvÀ CzuøP¯öuõ¸ ÷£µÈ¼¸¢x E»øP¨ £õxPõUS®
ö£õ¸mk |õkPÎß Aø©¯® GßÝ® ö£¯›À \ºÁ÷u\ \[P® JßøÓ
Aø©¨£uØS |hÁiUøPPÒ ÷©ØöPõÒͨ£mhÚ.

8.2. \ºÁ÷u\ \[P®

1919 CÀ |hzu¨£mh £›ì \©õuõÚ¨ ÷£a_ÁõºzøuPÎÀ E»P \©õuõÚ®
©ØÖ® £õxPõ¨ø£ {ø»{ÖzuÄ® «sk® CzuøP¯öuõ¸ ²zu® HØ£k
Áøuz uº¨£uØPõPÄ® \ºÁ÷u\ Aø©¨ö£õßøÓ Aø©¨£uß ÷uøÁ
Enµ¨£mhx. IUQ¯ Aö©›UPõÂß áÚõv£v Åm÷µõ ÂÀ\ß AuØPõP
•øÚ¨¦hß ö\¯Ø£mhõº. Auߣi 1920. 01. 10 B¢ vPv AÆÁø©¨¦
E¸ÁõÚx Auß ö£Ö÷£÷Ó BS®. Bµ®£zvÀ CÆÁø©¨¤À 42 |õkPÒ
A[P® ÁQzuÚ.

\ºÁ÷u\ \[P® E¸ÁõUQ¯uß ÷|õUP®.

¾¾ |õkPÎøh÷¯ HØ£k® P¸zx ÷ÁÖ£õkPøÍ \©õuõÚ©õPz
wºzuÀ.
¾¾ Gvº Põ»zvÀ E»P ²zu® JßÖ HØ£kÁøuz uºzuÀ.
¾¾ \ºÁ÷u\¨ ¦›¢xnºøÁ²® JzuøǨø£²® Pmi Gʨ¦uÀ.
¾¾ ]Ô¯ |õkPÎß _u¢vµ®, _¯õwÚ® GߣÁØøÓ¨ £õxPõzuÀ.
¾¾ ©Ûu S» JØÖø© ‰»® E»P \©õuõÚzøu¨ £õxPõzuÀ.

\ºÁ÷u\ \[P® \©õuõÚzvØPõP ÷©ØöPõsh •¯Ø]PÒ

\ºÁ÷u\ \[P® E¸ÁõQ 20 Á¸hPõ»® ÷£õº {PÇõ©À uºzuvÀ Ca\[P®
öÁØÔ Pshx. Ca\[P® E¸ÁõUP¨£mh Bµ®£Põ»zvÀ ]Ô¯ |õkPЮ
ö£›¯ |õkPЮ u©x ¤µa]øÚPøÍz wº¨£vÀ \ºÁ÷u\ \[P® GkUS®
wº©õÚ[PÐUS ©v¨£Îzuø©÷¯ AuØSU Põµn©õS®. \ºÁ÷u\ \[Pzvß
•¯Ø]PÒ öÁØÔ¯Îzu ]» \¢uº¨£[PÒ R÷Ç SÔ¨¤h¨£mkÒÍÚ.

™™ _ÃhÝUS® ¤ß»õ¢xUS® ÷ẩÛUS® ÷£õ»¢vØS® Q÷µUPzvØS®

£À÷P›¯õÂØS® Dµõß ©ØÖ® x¸UQUSªøh÷¯ HØ£mh ²zu •µs£õk
PøÍz uºzuø©.
™™ APvPÒ ¦ÚºÁõÌÂØPõP |hÁiUøP Gkzuø©.
™™ •u»õ® E»P ©Põ²zuzvß ¤ß \ºÁ÷u\ \[Pzvß |®¤UøP¨ ö£õÖ¨¤ß
Rȸ¢u Si÷¯ØÓ |õkPÒ SÔzu ÷©Ø£õºøÁ |hÁiUøPPøÍ öÁØÔ
Pµ©õPa ö\´uø©.
™™ \mhÂ÷µõu©õÚ Aiø© ¯õ£õµzøu²® ÷£õøu¨ö£õ¸Ò ÁºzuPzøu²®
JȨ£uØSz ÷uøÁ¯õÚ |hÁiUøPPøÍ ÷©ØöPõshø©.
150 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
\ºÁ÷u\ \[Pzvß ÷uõÀÂUPõÚ Põµn[PÒ

E»P \©õuõÚzøu¨ £õxPõ¨£x® «sk® ²zu® ‰ÒÁøuz uº¨£x÷©

\ºÁ÷u\ \[Pzøu Aø©zuvß Ai¨£øh ÷|õUP©õP C¸¢ux. GÛÝ®
\[P® Aø©UP¨£mk 20 Á¸h[PÒ PÈÁuØS •ß •u»õÁx E»P ©Põ
²zuzvß PõµnPºzuõÁõÚ ÷áº©Û°ß uø»ø©°À Cµshõ® E»P ²zu®
HØ£mhx. «sk® ²zu® HØ£kÁøuz uº¨£vÀ \ºÁ÷u\ \[Pzvß ÷|õUP®
÷uõÀ Aøh¢uø© Cuß ‰»® öuÎÁõQßÓx. CÆÁõÖ \ºÁ÷u\ \[P®
÷uõÀ¯øh¢uø©UPõÚ Põµn[PÒ ¤ßÁ¸©õÖ.

 E»Qß ö\ÀÁ¢u |õhõPÄ® ÷£õº¨ £»ªUP ÁÀ»µ\õPÄ® vPÌ¢u

IUQ¯ Aö©›UP Aµ_PÒ \ºÁ÷u\ \[PzvÀ Ch®ö£Óõux Auß ÷uõÀ°À
uõUPzøu HØ£kzv¯x. \ºÁ÷u\ \[P® A[PzxÁ |õkPÎß ÷uøÁPøÍU P¸v
E¸ÁõUP¨£mh \[Pzvß ]» öPõÒøPPøÍ HØÖUöPõÒÍ Aö©›UPõÂß
ö\Úm \ø£ ¸®£ÂÀø». CuÚõÀ ÁÀ»µ\õÚ Aö©›UPõ \ºÁ÷u\
\[PzvÀ A[PzxÁ® ö£Óõø©¯õÀ Auß öPõÒøPPøͨ £õxPõ¨£uØPõÚ
÷uøÁ AuØS C¸UPÂÀø». Cx \[Pzvß ÷uõÀÂUSU Põµn©õP Aø©¢ux.
A÷u÷£õÀ E»Qß ©ØöÓõ¸ ÁÀ»µ\õQ¯ µè¯õøÁ \ºÁ÷u\ \[PzvÀ C¸¢x
yµ JxUQ øÁzuø© Auß £»ÃÚzxUSU Põµn©õP Aø©¢ux.

 \ºÁ÷u\ \[P® Gkzu wº©õÚ[PøÍa ö\¯Ø£kzxÁuØPõP A[PzuÁ

|õkPøÍ {º¨£¢v¨£vÀ \ºÁ÷u\ \[P® ÷uõÀ Aøh¢ux. \[Pzvß
wº©õÚzøu A[PzxÁ |õkPøÍ {º¨£¢vzx {øÓ÷ÁØÔU öPõÒÁuØS
÷uøÁ¯õÚ \Uv AuÛh® CÀ»õø©÷¯ CuØPõÚ ¤µuõÚ©õÚ Põµn©õS®.
CuØPõP¨ £¯ß£kzuUTi¯ CµõqÁö©õßÖ \[Pzvh® CÀ»õø©²®
HuõÁöuõ¸ \©õuõÚ¨ £øhø¯¨ £¯ß£kzxÁuØSz ÷uøÁ¯õÚ ö£õx
CnUP¨£õk HØ£kzu¨£hõø©²® •UQ¯ SøÓ£õhõS®.

 \ºÁ÷u\ \[PzvÀ A[PzxÁ® ÁQzu £»® Áõ´¢u |õkPÐUQøh÷¯

JØÖø© Cßø©²®, ]» Põµn[PÎÚõÀ AÁºPÒ ö£õxz ÷uøÁPÐUS
•ßÝ›ø© ÁÇ[Q u©x ÷|õUP[Pøͨ ¤ßuÒÐÁuØS ¸®£õø©²®
\[P® •P[öPõkzu ö£¸® \Áõ»õS®. Cµshõ® E»P ²zuzvØS •ß
÷áº©Û \ºÁ÷u\ \[PzvÀ C¸¢x »S® ö£õÊx \[Pzvß A[PzxÁ
|õkPÒ AuøÚ¨ ö£›x® ö£õ¸m£kzuÂÀø». ÷áº©Û°ß P®³Û\U
öPõÒøPøPø¯ |_US® ö\¯Ø£õmiØS HøÚ¯ ÷©ØS»P |õkPÒ ©QÌa]
Aøh¢uø©÷¯ AuØPõÚ Põµn©õS®.

 E»P \©õuõÚ® «Ó¨£mh ]» \¢uº¨£[PÎÀ A¢|õkPÐUS GvµõP

|hÁiUøP ÷©ØöPõÒÍ \[PzuõÀ •i¯õ©À C¸¢ux. Czuõ¼ A¤^Û¯õøÁ

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 151
 BUQµªzu÷£õx Czuõ¼US GvµõP¨ ö£õ¸Íõuõµz uøh ÂvUP¨£mhx.
GÛÝ® AuøÚa \›¯õP |hzua \[PzuõÀ •i¯õ©À ÷£õÚx.

 ᨣõß ©g`›¯õøÁ BUµªzu÷£õx ᨣõÝUS GvµõP G¢uÂu

|hÁiUøPPøͲ® ÷©ØöPõÒÍõø© CuØSa ]Ó¢u Euõµn©õS®.

CÆÁõÖ \ºÁ÷u\ \[Pzvß ÷uõÀÂPÎß ÂøÍÁõP «sk® J¸ •øÓ E»P

²zuö©õßÖ HØ£mhx. Ax÷Á Cµshõ® E»P ©Põ²zu©õS®.

ö\¯Ø£õk
1. •u»õ® E»P ©Põ²zuzvÀ öuõhº¦£mh |õkPøÍ E»P¨ £hzvÀ
SÔUSP.
2. •u»õ® E»P ©Põ²zuzvØPõÚ ‰ßÖ Põµn[PøÍ ÂÁ›UP.
3' •u»õ® E»P ©Põ²zuzvß ÂøÍÄPøÍU SÔ¨¤kP.

8'3 Cµshõ® E»P ©Põ²zu®

1918 B® BsiÀ •u»õ® E»P ©Põ²zu® •iÄØÓuõP CuØS •ß |õ®

PØ÷Óõ®. •u»õ® E»P ©Põ²zu® •iÄØÖ C¸ u\õ¨u[PÒ PȲ•ß
«skö©õ¸ E»P ©Põ²zu® HØ£kÁuØPõÚ AizuÍ® Ch¨£mi¸¢ux. Auß
ÂøÍÁõP «sk® E»P ©Põ²zuö©õßÖ HØ£mhx. 1939 ö\¨öh®£º ©õu®
•uÀ 1945 BPìm Áøµ 6 Á¸h[PÒ öuõhº¢x E»P® •ÊÁx® |øhö£ØÓ
C¢u £¯[Pµ©õÚ ²zuzøu Cµshõ® E»P ©Põ²zu® GÚ AøǨ£º.

Cµshõ® E»P ©Põ²zuzvØPõÚ PõµoPÒ

Cµshõ® E»P ©Põ²zu©õÚx 1939 B® BsiÀ Bµ®£©õQ¯ ö£õÊv¾®
Ax vjöµÚ HØ£mh J¸ {PÌÄ AÀ». •u»õ® E»P ©Põ²zu® •iÄØÖ
J¸ u\õ¨u® ö\ßÓ¤ß I÷µõ¨£õÂÀ SÔ¨¤mh ]» |õkPÎß ö\¯Ø£õkPЮ
ÁÀ»µ_PÎøh÷¯ {»Â¯ ÷£õmi²® «sk® ²zuö©õßÖUS Aizuͪmhx.
C¢{ø»ø©ø¯ Bµõ´¢x £õºUS®ö£õÊx Cµshõ® E»P ²zuzvØS
Eµªmh PõµoPÒ £»ÁØøÓ Aøh¯õÍ® Põn»õ®. AUPõµoPøÍa \ØÖ
Bµõ´÷Áõ®.

152 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
1. ÷ẩ۰À îm»›ß GÊa]²® AÁ›ß |hÁiUøPPЮ.
•u»õ® E»P ©Põ²zuzvß ¤ß ÷©ØS»P |õkPÎß
uø»±mhõÀ ÷ẩ۰À ¦v¯ Aµö\õßÖ Aø©UP¨
£mh÷uõk AuøÚ øÁ©õº Tmhµ_ GÚ AøÇzuÚº.
AUPõ»zvÀ ÷áº©ß •P[öPõkzu ¤µa]øÚPÐUSz
wºÄ Põs£vÀ øÁ©õº Aµ]h® Põn¨£mh £»ÃÚz
uõÀ ÷ẩ۰À îm»º AvPõµzvØS ÁµUTi¯
{ø»ö¯õßÖ HØ£mhx. ÷Áº÷\Àì J¨£¢uzvߣi
÷áº©Û ²zu |mh DhõP¨ ö£¸¢öuõøP¨ £nzøu
ö\¾zu÷Ási HØ£mhx. 1920 B® BskUS¨
¤ß ÷áº©Û°ß Á¸©õÚ® •Êø©¯õP ²zu |mh
Dmøh ÁÇ[SÁuØSa ö\»ÁÈUP÷Ási¯ {ø» E¸ 8.6 A÷hõÀ¨ îm»º
HØ£mhø©¯õÀ øÁ©õº Aµ_ ÂøµÁõP¨ £n® Aa\
iUP Bµ®¤zux. CuÚõÀ £nzvß ö£Ö©õÚ® ÂøµÁõP ÃÌa]¯øh¢
uø©¯õÀ |õmiÀ ö£¸® ÁÖø© HØ£mhx. |õmiß ö£õ¸ÒPÎß Âø»
ªPÄ® AvP›zu÷uõk ÷Áø»¯Ø÷Óõº ö£¸¢öuõøP°ÚµõP E¸ÁõQÚº.
îm»›ß BuµÁõͺPÒ C¢{ø»ø©ø¯z u©USa \õuP©õUQU öPõshÚº.
1929 CÀ E»P¨ ö£õ¸Íõuõµ ö|¸UPi HØ£mhö£õÊx Ax ÷ẩÛø¯ ªP
÷©õ\©õP¨ £õv¨£øh¯a ö\´ux. CuÚõÀ ÷ẩ۰À ÷Áø» Áõ´¨¤ßø©
ªP AvP›zu÷uõk ö£õ¸ÒPÎß Âø» ÷©¾® AvP›zux. ]» |Pµ[PÎÀ
öuõÈ»õͺPÎß ÷Áø» {Özu[PÒ Th HØ£mhÚ. E»QÀ AvP©õÚ |õkPÒ
C¢u¨ ö£õ¸Íõuõµ ö|¸UPiUS •P[öPõkzu ö£õÊv¾® îm»›ß BuµÁõ
ͺPÒ áÚ|õ¯P øÁ©õº Aµ_US¨ ¤µa]øÚPøÍz wº¨£uØS BØÓÀ CÀø»
GÚz v›¦£kzvÚº.

A÷hõÀ¨ îm»º GߣÁº Kº Bìv›¯º. •u»õ® E»P ©Põ²zuzvß÷£õx

AÁº ÷ẩÛUPõP¨ ÷£õ›mhõº. øÁ©õº Bm]U Põ»zvÀ Aµ_US GvµõPa
`Ìa] ö\´uø©¯õÀ ]øÓ°¼h¨£mhõº. ]øÓ ÁõÌUøP°ß÷£õx AÁº
uÚx ¦PÌö£ØÓ ""GÚx ÷£õµõmh®'' ^Main - Kampf& GßÓ ¡ø» GÊvÚõº.
A¢u ¡¼À ÷ẩۯ |õ]\Áõu® SÔzx AÁº u©x P¸zøu öÁΰmhõº.
]øÓ°À C¸¢x _u¢vµ® Aøh¢u ¤ß ÷ẩ۰À Ea\ CÚÁõuzøu¨
£µ¨¤¯ îm»º 1933 CÀ A¢|õmiß £õµõЩßÓzvß (›èhõU) AvPõµzøuU
øP¨£ØÔ ÷áº©Û°ß \õß\»µõÚõº. îm»›ß Pm] ÷u]¯ ÷\õ\¼\U Pm]
^National Socialist& GÚ AøÇUP¨£mhx. C¨ö£¯›¼¸¢÷u |õ] GßÓ ö\õÀ
E¸ÁõUP¨£mhx.

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 153
 |õ]\ Áõu®
¾¾ áÚ|õ¯PÁõu®, \©Äøhø©Áõu®, •u»õÎzxÁÁõu® GߣÁØÔØS
GvµõÚ |õ]\Áõuzvß Ai¨£øh ÷|õUP® ÷áº©ß CÚ©õÚx ©õ\ØÓ
B›¯ºPøÍU öPõsh E»Qß EßÚu©õÚ CÚ® GߣuõS®.
¾¾ ³uºPøͨ ¦ÓUPo¨£x |õ]\Áõuzvß •UQ¯ C¯À£õS®.
¾¾ îm»µõÀ GÊu¨£mh ö©°ßPõ®L¨ (GÚx ÷£õµõmh®) GßÝ®
¡¼À |õ]\ Áõu® £ØÔ ÂÁ›UP¨£mkÒÍx.
¾¾ |õ]\Áõu® Gߣx \ºÁõvPõµzøu Ai¨£øh¯õPU öPõsh Aµ]¯À
•øÓ¯õS®.

îm»º uÚx ¤µ\õµ[PÎß •ßÛø»°À ö\õØö£õÈÁõØÔ ©UPÎß

©ÚvøÚU PÁ¸® ÂuzvÀ ©UPÒ •ß Eøµ¯õØÖÁuØS¨ £°Ø]PÒ Th¨
ö£ØÓuõPz uPÁÀPÒ öu›ÂUQßÓÚ. îm»º 1933 CÀ £õµõЩßÓzvß
HøÚ¯ EÖ¨¤ÚºPÎß BuµÄh÷Ú÷¯ AvPõµzvØS Á¢uõº. GÛÝ®
£i¨£i¯õPz uÚx AvPõµzøu EÖv¨£kzvU öPõsh÷uõk \ºÁõvPõ›¯õPz
ußøÚ {ø»{ÖzvU öPõshõº. AÁº ÷áº©Û°ß \õß\»º £uÂUS
{¯ªUP¨£k®÷£õx öÁõß îßhß £ºU GߣÁº ÷áº©Û°ß áÚõv£v¯õP¨
£u ÁQzuõº. Á÷¯õv£ áÚõv£v¯õQ¯ îßhß £ºU ]Ôx Põ»zvÀ
CÓUP÷Á îm»º áÚõv£v°ß AvPõµ[PÒ AøÚzøu²® ußÁ\¨£kzvU
öPõshõº. ÷uºuÀ ö|¸[S® \©¯zvÀ BuµÁõͺPøͨ £¯ß£kzv ÷ẩß
£õµõЩßÓU PmhhzxUSz w øÁzu÷uõk AUSØÓzøuU P®³ÛìkUPÒ
«x _©zvÚõº. AuøÚz öuõhº¢x AÁº \P» Aµ]¯À Pm]PøͲ®
uøh ö\´u÷uõk \©Äøhø©ÁõvPøͲ® ³uºPÒ ÷£õßÓ Gv›PøͲ®
Ts÷hõk öPõø» ö\´¯ Bµ®¤zuõº. Cuß÷£õx îm»›ß Gì. Gì
^S.S& CµõqÁ•® öPìhõ÷£õ GßÝ® CµP]¯ ö£õ¼\õ¸® ª÷»a\z
uÚ©õÚ öPõø»PÎÀ Dk£mhÚº. îm»º FhP[PøÍz uÚUS Áõ´¨£õP
Ea\©õP £¯ß£kzv¯ J¸Áº. AÁ›ß FhP |hÁiUøPPÐUS¨ ö£õÖ¨£õP
C¸¢u öPõö£Àì GßÓ Aø©a\º FhP uº©[PÒ AøÚzøu²® Azx«Ôz
uø»°mk îm»¸USa \õº£õÚ ©UPÒ P¸zøu HØ£kzxÁvÀ FhP[PøÍ
•Êø©¯õP¨ £¯ß£kzvÚõº. ÷áº©Û°ß áÚ|õ¯P _u¢vµ® •Êø©¯õP
Azx«Ó¨£mhÚ. £zv›øP _u¢vµ®, Tmh® Tk® _u¢vµ®, P¸zx
öÁΰk® _u¢vµ® AøÚzx® uøhö\´¯¨£mhÚ. îm»º ÁõUSÖv AÎzu
EßÚu ÷ẩÛø¯U Pmiö¯Ê¨¦ÁuØPõP AUPõ» ÷ẩۯºPÒ CÆÁõÖ
ö£õÖø© PõzuÚº. îm»º ÷ẩ۰À P®³Û\Áõuzøu |_USÁøuU
PsqØÓ ÷©ø»z÷u¯ •u»õÎzxÁ |õkPÒ P®³Û\Áõu® AÈÁøhÁvÀ
©Ú{øÓÁøh¢x îm»¸US GvµõP |hÁiUøPPøÍ ÷©ØöPõÒÁøuz
uºzxU öPõshÚº. CuÚõÀ îm»º ÷©¾® ¤iÁõu® {øÓ¢u PiÚ•ÒÍ
©ÛuµõÚõº.

154 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
1934 CÀ \ºÁ÷u\ \[PzvÀ C¸¢x »Q¯ îm»º ÷ẩÛø¯ «sk®
²zuzøu ÷|õUQ Cmka ö\ßÓõº. 1938 CÀ A¯À |õhõQ¯ Bìv›¯õøÁ
BUQµªzu îm»º AuøÚ ÷ẩ۲hß CønzxU öPõsk A[S |õ]\
Áõu Bm]ö¯õßøÓ Bµ®¤zuõº. AuøÚz öuõhº¢x ö\UöPõì]÷»õ
÷ÁUQ¯õ «x uÚx AÁuõÚzøua ö\¾zv¯ îm»º A[Q¸¢u ©UPøÍ
ö\UöPõì÷»õ÷ÁUQ¯º, ÷ẩ۰ں GÚ AÁºPøÍ CÚŸv¯õP¨ ¤›zx
_÷hmhß»õ¢x GßÝ® ö£¯›À uÛ|õk JßøÓ E¸ÁõUP EuÂÚõº. AuøÚz
öuõhº¢x _÷hmhß»õ¢øu ©mk©À» ö\UöPõì÷»õ÷ÁUQ¯õøÁ²®
BUQµªzu îm»º A¢|õmøh ÷áº©Û°ß BvUPzvß RÌU öPõsk
Á¢uõº. îm»º ÷£õ»¢øu BUQµªUS® Áøµ ÷©ØS»P |õkPÎÀ C¸¢x
SÔ¨¤hUTi¯ Gvº¨¦PÒ GxÄ® QÍ®£ÂÀø». GÛÝ® îm»º ÷£õ»¢øu
BUQµªzu÷uõk ¤›zuõÛ¯õ, ¤µõßì ÷£õßÓ |õkPÒ îm»¸US GvµõP
²zuzøu Bµ®¤zuÚ. Ax÷Á Cµshõ® E»P ©Põ²zuzvß Bµ®£©õS®. 1933
CÀ Bm]US Á¢u îm»º 6 Á¸h[PÒ ÷ẩÛø¯¨ £»¨£kzv Cµshõ®
E»P ©Põ ²zuzøu Bµ®¤zu÷uõk îm»øµz ÷uõØPizx ÷áº©Û°ß |õ]\
Áõuzøu E»QÀ C¸¢x xøhzöuÔ¯ IUQ¯ Aö©›UPõ, C[Q»õ¢x, µè¯õ
EÒÎmh |m¦ |õkPÐUS BÖ Á¸h[PÍõP öuõhº¢x îm»÷µõk ÷£õµõh
÷Ási¯ {ø» HØ£mhx.
CUPõ»PmhzvÀ îm»µõÀ Áøu •Põ®PÒ Aø©UP¨£mk A¨£õÂ
³uºPЮ µè¯ºPЮ C»m\UPnUQÀ öPõø» ö\´¯¨£mhÚº. AÄm Âmì,
£ºPß ö£Àåß, ö£ÀöåU, ö\õ¤÷£õº ÷£õßÓøÁ AzuøP¯ •Põ®PÐUSa
]» Euõµn[PÍõS®. CÆÁõÖ îm»º ©ØÖ® |õ]\ ÁõvPÎß uø»ÁºPÒ
öPõsk ö\ßÓ BUQµª¨¦U öPõÒøP¯õÀ Cµshõ® E»P ©Põ²zuzvß
÷£õx •Ê E»P ©UPЮ x¯µ[PøÍ AÝ£ÂUP ÷Ási¯ {ø» HØ£mhx.
•Ê E»P•® ²zuzvØS •ßÝ›ø© öPõkzuuõÀ •Ê E»P •ß÷ÚØÓ•®
£» Á¸h[PÐUS¨ ¤ßuÒͨ£mhx. •u»õ® E»P ©Põ²zuzvß ¤ß
{PÌ¢u ©õö£¸® AÈÄ Cµshõ® E»P ©Põ ²zu Põ»zv¾® {PÌ¢ux.
A¢u ÷£µÈÂØS¨ ö£õÖ¨¦U TÓ ÷Ási¯ |£º îm»º GߣvÀ G¢u Áõu¨
¤µvÁõu•® CÀø».

E¸ 8.7 |õ] •Põ®PÎÀ öPõø» ö\´¯¨£m÷hõ›ß ÷©õvµ[PЮ Põ»oPЮ

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 155
 E¸ 8.8 øPvPÍõP |õ] •Põ®PÎÀ Aøhzx øÁUP¨£mh A¨£õÂa ]ÖÁºPÒ

2. Czuõ¼°À •÷\õ¼Û°ß ö\¯Ø£õkPÒ

•u»õ® E»P ²zuzvÀ Czuõ¼ öÁØÔ ö£ØÓ Ao°À
C¸¢uõ¾® ²zuzvß ¤ß HØ£kzv¯ \©õuõÚ J¨£¢u[
PÎߣi A¢|õmiØS¨ ö£›x® |ßø© GxÄ® QøhU
PÂÀø». C¢u J¨£¢uzvß ‰»® A¢|õk Gvº£õºzu
AÍÂØS Si÷¯ØÓ |õkPøͨ ö£Ö® Áõ´¨¦U
QøhUPÂÀø». AuÚõÀ Czuõ¼°À ²zuuzvß ¤ß
÷Áø»°ßø©, EnÄz umk¨£õk ÷£õßÓ ö£õ¸Íõuõµ¨
¤µa]øÚPÒ EUQµ©øh¢uÚ. ÷Áø»{Özu Aø»
|õöh[S® Ã]¯x. Czuõ¼°À {»Â¯ CzuøP¯ EÖv¯ØÓ
{ø»ø¯z uÚUSa \õuP©õUQU öPõsh ö£Û÷hõ •÷\õ
E¸ 8.9 ö£Û÷hõ
¼Û 1922 CÀ £õ]\Áõu Aµ]¯À Pm] FhõP Czuõ¼ •÷\õ¼Û
°ß Aµ]¯À AvPõµzøuU øP¨£ØÔU öPõshõº.
•÷\õ¼Û°ß Aµ]¯À •øÓ £õ]\Áõu® GÚ AøÇUP¨£kQßÓx. £õ]\
Áõu® Gߣx îm»›ß |õ]\Áõuzøu¨ ÷£õÀ uÛUPm] \ºÁõvPõµ Bm]
•øÓ¯õS®. Czuõ¼°ß AvPõµzøuU øP¨£ØÔU öPõsh •÷\õ¼Û
P¸g\møh CµõqÁ® GßÝ® ö£¯›À B²u¨ £øhø¯ Aø©zx¨ £õ]\
ÁõuzvØS GvµõÚÁºPøÍ AÈzuõß. CÆÁõÖ \ºÁõvPõµ Bm]°ß ‰»®
•÷\õ¼Û Czuõ¼°ß ö£õ¸Íõuõµzøu KµÍÄ £»¨£kzvÚõ¾® 1929 B®

156 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
Á¸h® HØ£mh E»P ö£õ¸Íõuõµ ö|¸UPiUS •ß AÁ›ß •¯Ø] ÷uõÀÂ
Aøh¢ux. EÒ|õmk Aµ]¯À AvPõµzøu GÀ»õz xøÓPξ® uÚx øPUSÒ
öPõsk Á¢u •÷\õ¼Û Akzx Czuõ¼°ß AvPõµ[PøÍ öÁÎ|õkPÐUS
Âìu›US® C¯UPzvÀ PõÀ £vzuõº. ÷ẩÛø¯¨ ÷£õ»÷Á Czuõ¼²® 1870
CÀ IUQ¯® Aøh¢ux. AÆ÷ÁøÍ°À E»Qß ö£¸®£õ»õÚ ÁÍ® {øÓ¢u
¤µ÷u\[PøÍ I÷µõ¨¤¯ |õkPÒ øP¨£ØÔ C¸¢uÚ. CuÚõÀ Czuõ¼ Si÷¯ØÓ
|õkPøÍ E¸ÁõUP •¯Ø]zu÷£õx I÷µõ¨¤¯ |õkPÎøh÷¯ ÷©õuÀ HØ£k®
`Ì{ø» E¸ÁõQ¯x. 1936 CÀ •÷\õ¼Û B¤›UPõÂß A¤^Û¯õ AÀ»x
CßøÓ¯ Gzv÷¯õ¨¤¯õøÁU øP¨£ØÔU öPõshõß. ¤ßÚº îm»¸hß
Cøn¢x öPõsh •÷\õ¼Û £õ]\ AvPõµzøu ÷©ß÷©¾® ¯õ¤US®
÷|õUShß Cµshõ® E»P ²zuzvÀ Cøn¢uõº. A¨÷£õx |õ]\Áõu, £õ]\
Áõu •Põ®PÒ C[Q»õ¢x, IUQ¯ Aö©›UPõ, µè¯õ EÒÎmh ]» |õkPÐUS
GvµõP ²zu® ¦›¢uÚ. Cµshõ® E»P ©Põ²zuzvß CÖvU PmhzvÀ øPx
ö\´¯¨£mh •÷\õ¼Û Auß ¤ß öPõÀ»¨£mhõß.

3. ᨣõÛß |hÁiUøPPÒ

19 B® ¡ØÓõsiß CÖv Aøµ¨£Sv°À C¸¢x B]¯ |õkPÎÀ ᨣõß

•ß÷ÚØÓPµ©õÚ |õhõP Áͺa]¯øh¢ux. C¢|õmiß ö£õ¸Íõuõµ |hÁiU
øPPøÍ •ßöÚkzxa ö\À¾®÷£õx EØ£zvUSz ÷uøÁ¯õÚ ‰»¨
ö£õ¸ÒPøͨ ö£ÓÄ® •iĨ ö£õ¸ÒPøÍ ÂØ£øÚ ö\´¯Ä® ÁºzuPa
\¢øuPøÍz ÷uh÷Ási¯ ÷uøÁ HØ£mhx. GÛÝ® A¨÷£õx B]¯õÂß
ö£¸®£õ»õÚ ¤µ÷u\[PÒ I÷µõ¨¤¯ºPÎß Si÷¯ØÓ |õkPÍõP C¸¢uÚ.
AuÚõÀ ᨣõÛß ÷©ØTÔ¯ ö£õ¸Íõuõµz ÷uøÁPøÍ {øÓ÷ÁØÔU öPõÒÍ
•¯¾®÷£õx AÀ»x B]¯õÂÀ ᨣõÛ¯ ÷£µµ_ JßøÓU Pmiö¯Ê¨¦®
÷£õx Psi¨£õP I÷µõ¨¤¯ |õkPÐhß ÷©õuÀPøÍ HØ£kzx® ¤ß¦»®
E¸ÁõQ C¸¢ux. 1934 CÀ ᨣõß Áh ^ÚõÂÀ ©g`›¯õøÁ BUQµªzx
AuøÚz uÚx BvUPzvß RÌU öPõsk Á¢ux. ᨣõÛß BUQµª¨¦U
öPõÒøP \ºÁ÷u\ \[Pzvß P»¢xøµ¯õh¼À •ßøÁUP¨£mh ö£õÊx
BUQµª¨¦ \®£¢u©õP \ºÁ÷u\ \[Pzvß •ß ᨣõß SØÓÁõίõQ¯x.
Ca\¢uº¨£zvÀ \ºÁ÷u\ \[Pzv¼¸¢x »Q¯ ᨣõß ^ÚõÂß •UQ¯z
xøÓ•P[PÒ ©ØÖ® |Pµ[PÒ ]»ÁØøÓU øP¨£ØÔz uÚx BUQµª¨¦U
öPõÒøPø¯z öuõhº¢ux. îm»›Úx® •÷\õ¼°Úx® |hÁiUøPPÒ I÷µõ¨
£õÂÀ Bµ®£zvÀ GÆÁõÖ uõUPzøu HØ£kzvÚ÷Áõ A÷u÷£õßÓöuõ¸
uõUPzøu ᨣõÛß |hÁiUøPPÒ B]¯õÂÀ HØ£kzvÚ.

CuÚõÀ Cµshõ® E»P ©Põ²zu® Bµ®¤US® ö£õÊx ᨣõß B]¯

|õkPÎß BUQµª¨£õ͵õP E¸öÁkzux. CÆÁõÖ ÷£õº GßÝ® öPõk®
ö|¸¨¦ B]¯õÂÀ ÂøµÁõP¨ £ØÖÁuØS ᨣõÛß |hÁiUøPPÒ Põµn
©õP Aø©¢uÚ.

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 157
 4. \ºÁ÷u\ \[Pzvß £»ÃÚ®
\ºÁ÷u\ \[P® Aø©zuuß Ai¨£øh ÷|õUP® E»P Aø©vø¯¨ ÷£qÁx®
²zu[PøÍz uº¨£x÷© GßÖ ÷©÷» ÂÍUP©ÎUP¨£mhx. GÛÝ®
²zuö©õßøÓz uk¨£uØSz ÷uøÁ¯õÚ AvPõµ÷©õ \Uv÷¯õ Aa\[Pzvh®
C¸UPÂÀø».

E»P Aø©vø¯¨ ÷£qÁuØPõP E»P |õkPøÍz vµmi Aø©UP¨£mh

\ºÁ÷u\ \[P©õÚx AuøÚa \õv¨£vÀ ÷uõÀ Aøh¢uø©¯õÀ £À÷ÁÖ
|õkPÒ |m¦ EhߣiUøPø¯ ö\´¯ Bµ®¤zuÚ. Cuß ÂøÍÁõP¨ £»®
Áõ´¢u |õkPÒ u©x Ao°ß £õxPõ¨¦U P¸v B²u¢u›UP Bµ®¤zuÚ.
CÆÁõÖ £À÷ÁÖ |õkPÍõP¨ ¤›¢x B²u©¯zvß ‰»® ²zuzøu ÷|õUQ¯
¤ß¦»® JßÖ ÷uõßÔ¯x.

Cµshõ® E»P ²zu AoPÒ

Cµshõ® E»P ²zu® Gߣx JßÖUöPõßÖ £øPø©¯õÚ |õkPÎøh÷¯

HØ£mh £¯[Pµ©õÚ ²zu ÷©õuÀPÍõS®. C[S ²zuzvÀ \®£¢u¨£mh C¸
AoPøÍ |m¦ |õkPÒ ©ØÖ® Aa_ |õkPÒ GÚ AøÇzuÚº. |m¦ |õkPÒ
¤›zuõÛ¯õ, ¤µõßì, IUQ¯ Aö©›UPõ EÒÎmh ÷©ØS ¼£µÀÁõu |õkPÒ
£» C¢u Ao°À ÷\º¢uÚ. P®³Û\ µè¯õÄ® |m¦ |õkPÒ Aoø¯a ÷\º¢u
J¸ |õhõS®.
Aa_ |õkPÎÀ ÷ẩß, Czuõ¼ BQ¯ I÷µõ¨¤¯ |õkPÒ Cµsk® 1937
CÀ ᨣõÝhß CµP]¯ J¨£¢u® JßøÓa ö\´uÚ. A¢|õkPÒ ‰ßÔÚx®
uø»|P›ß ö£¯ºPÎߣi C¢u Ao°Úº ö£º¼ß, ÷µõ®, ÷hõUQ÷¯õ BQ¯
Aa_¨ ö£¯µõÀ AøÇUP¨£mhÚº. ¤ß C¢|õkPÒ ‰ßøÓ²® Aa_ ÁÀ»µ_
PÒ GßÓ ö\õÀ»õÀ AøÇzuÚº.
158 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
 E¸ 8.10 ÷áº©Û°ß uõUSuÀ }º‰ÌQU E¸ 8.11 îm»µõÀ ³uºPÒ ©ØÖ® ²zuzvß÷£õx
P¨£À øPxö\´u ]øÓUøPvPøÍ AȨ£uØPõP
£¯ß£kzu¨£mh Áõ² Ak¨¦

Cµshõ® E»P ²zuzvß £µÁÀ

÷ẩ۰À îm»º Q.¤. 1939 ö\¨öh®£º •u»õ¢ vPv ÷£õ»¢øu
BUQµªzu÷uõk Cµshõ® E»P ²zu® Bµ®£©õQ¯x. ÷£õ»¢øu £õxPõUP
J¨£¢u® ö\´v¸¢u ¤›zuõÛ¯õ ©ØÖ® ¤µõßì ÷ẩÛUS GvµõP ²zu¨
¤µPhÚ® ö\´u÷uõk Cµshõ® E»P ©Põ²zuzvÀ ¤µ÷Á]zuÚ. ÷ẩÛ
|õßS Áõµ[PÐUSÒ ÷£õ»¢øu ÷uõØPizux. uÚx ÷£õº |hÁiUøPPøÍ
•ßöÚkzu îm»º ÷|õº÷Á, öhß©õºU, JÀ»õ¢x, ö£À⯮ BQ¯
|õkPøÍU øP¨£ØÔÚõß. 1940 áúß ©õuzvÀ ¤µõßøéz uõUQ Auß
uø»|Pº £›ì |PøµU øP¨£ØÔÚõß.
÷áº©ß £øhPÒ £›ì
|P›ÝÒ ¦S¢u÷uõk
•÷\õ¼Û²® ²zuzvÀ
Dk£mk Czuõ¼ |õmiß
GÀø»ø¯U Ph¢x ¤µõß
]ß £À÷ÁÖ ¤µ÷u\[PøÍ
BUQµªUS® |hÁiUøP
°À Dk£mhõß. CÆÁõÖ
÷ẩݮ Czuõ¼²®
¤µõßø\ Ai£o¯
øÁzu¤ß HØ£kzu¨£mh E¸ 8.12 ¤›zuõÛ¯ uõUSuÀ ©õÚ[PÒ
J¨£¢uzvߣi ¤µõßì
÷áº©Û°ß RÌ Á¢ux.

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 159
 ¤µõß]ß ÷uõÀ ¤›zuõÛ¯õ «x ÷©Ø
öPõsh £»ªUP Ai GÚU P¸v¯ ¤µu©º
Âß\ßm ÷\ºa]À Akzx |hUP¨÷£õS®
B£zxUPÐUS •P® öPõk¨£uØPõPz
u¢v÷µõ£õ¯©õP |hÁiUøPPøÍ ÷©Ø
öPõÒÍ÷Ási¯uß •UQ¯zxÁzøu¨
¦›¢x öPõshõº. ]Ó¢u ÷£a\õØÓ÷»õk
vÓø©¯õÚ uø»ÁµõPÄ® vPÌ¢u ÷\ºa
]À Jmkö©õzu ¤›zuõÛ¯ ©UPøͲ® |õ]
PÐUöPvµõÚ ÷£õ›À Dk£kzxÁvÀ öÁØÔ
Pshõº. Az÷uõk AÁº ¤›zuõÛ¯ ÷£µ
E¸ 8.13 Âßì\ßm ÷\ºa]À
µ_USa ö\õ¢u©õÚ PÚhõ, AÄìv÷µ¼¯õ,
{²ê»õ¢x, öuß B¤›UPõ, C¢v¯õ, C»[øP ÷£õßÓ |õkPøͲ® £[S£ØÓ
øÁzx ÷ẩÛUS GvµõÚ ²zu •ßöÚk¨¦PøÍU Pmiö¯Ê¨¤Úõº. CuØS
÷©»vP©õP IUQ¯ Aö©›UP Aµ_® ¤›zuõÛ¯õÄUS¨ £õ›¯ EuÂPøÍ
ÁÇ[Q¯x.

IUQ¯ Aö©›UPõ ²zuzvÀ Dk£kuÀ

÷ẩ۲® Czuõ¼²® I÷µõ¨¤¯ |õkPøÍU øP¨£ØÔU öPõsi¸US®÷£õx
ᨣõß B]¯õÂß ÷£µµø\U Pmiö¯Ê¨¦® ö£õ¸mk BUQµª¨¦UPøÍ
÷©ØöPõshø© £ØÔ •ßÚº SÔ¨¤h¨£mkÒÍx. ¯¨£õß CÆ÷ÁøÍ°À
¤›zuõÛ¯õ, ¤µõßì, Aö©›UPõ IUQ¯ |õkPÐhß ÷©õu÷Ási¯ {ø»
HØ£mhx. C¢u ÷©õuÀPÎß÷£õx ÷£ºÒ xøÓ•Pzvß CµõqÁ •Põ®
ᨣõÝUS¨ ö£¸¢uøh¯õP C¸¢ux. CuÚõÀ 1941 B® Bsk |Á®£º ©õu®
7 B® vPv ᨣõß ÷£ºÒ xøÓ•Pzvß PhØ£øh •Põø©U Ssk Ã]z
uõUQ¯x. C¢u {PÌÂÚõÀ Aö©›UP IUQ¯ |õmiß áÚõv£v¯õÚ ¤µõ[Îß
¹ì ÷ÁÀm ᨣõÝUS GvµõP ²zu¨ ¤µPhÚ® ö\´uõº. Auߣi ᨣõÝhß
Cøn¢v¸¢u ÷ẩß, Czuõ¼ BQ¯ |õkPÒ Aö©›UPõÄUS GvµõP ²zu¨
¤µPhÚ® ö\´uÚ. GÚ÷Á 1941 B® Bsiß CÖvÁøµ I÷µõ¨£õÂØS
©õzvµ® ©mk¨£kzu¨£mi¸¢u ²zu® E»P ©Põ²zu©õP ©õÔ¯x.

÷áº©Û°ß Akzu C»UPõP ¤›zuõÛ¯õ C¸¢ux. îm»º ©õÚ¨

£øhPÒ ‰»® ¤›zuõÛ¯õøÁ BUQµªUPz wº©õÛzuõº. Auß¤ß ÷ẩß
©õÚ¨ £øhPÒ ¤›zuõÛ¯ ©õÚ {ø»¯[PøͲ® |Pµ[PøͲ®
Ssk ©øÇ ö£õÈ¢x AvµøÁzuÚ. ¤›zuõÛ¯õÂh® £»® Áõ´¢u PhØ
£øh²® ©õÚ¨£øh²® C¸¢uÚ. ¤›zuõÛ¯õÄ® A¢u¨ £»zøu¨
£¯ß£kzv Gv›PÎß Â©õÚ[PøÍ AȨ£uØPõPz uõUS® ©õÚ[Pøͨ
£¯ß£kzv¯x. 1940 ö\¨öh®£º ©õu® 14 B® vPv C¸ Ao°Ú›øh÷¯²®
ªPÄ® öPõi¯ Áõß÷£õº {PÌ¢ux. Auß ö£õÊx ¤›zuõÛ¯ ©õÚ¨

160 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
£øh°ÚµõÀ ÷áº©Û°ß 56 ©õÚ[PÒ _mk ÃÌzu¨£mhuõPz uPÁÀPÒ
EÒÍÚ. ¤›zuõÛ¯õÂß ÷£õº¨ £»® îm»º {øÚzuøu Âh ªPÄ®
•ßÛø»°À C¸¨£øu²® Auß ÃµªUP ö\¯ÀvÓøÚ²® Enº¢x öPõsh
îm»º ¤›zuõÛ¯õøÁz uõUS® uÚx •¯Ø]ø¯ {ÖzvÚõß.

E¸ 8.14 ÷£ºÒ xøÓ•Pzøuz uõUSuÀ

÷áº©Û µè¯õøÁ BUQµªzuÀ

AuøÚz öuõhº¢x îm»µõÀ öuÎÁõÚ Põµn[PÒ GxĪÀ»õ©À µè¯õ
BUQµªUP¨£mhx. GÆÂu ]µ©•ªßÔ µè¯õøÁU øP¨£ØÓ •i²® GßÖ
îm»º GsoÚõº. ¤µõß]ß \UPµÁºzv¯õÚ ö|¨÷£õ¼¯ß ö£õÚõ£m CuØS
•ß µè¯õøÁ BUQµªUPa ö\ßÖ £k÷uõÀ Aøh¢x £À»õ°µzxUS®
AvP©õÚ Põ¯©øh¢u õºPÐhß ¤ßÁõ[QÚõß. C¢{PÌÂØS 125
Á¸h[PÎß ¤ß îm»¸® AzuøP¯ ÷uõÀÂø¯z uÊÂÚõß. ÷\õ¯z
£øhPЮ Põzv¸¢x ÷ẩ۲hß CzuøP¯ ²zuö©õßøÓ ÷©ØöPõÒÍ
B¯zu©õP C¸¢uÚ. AuÚõÀ Gv›ø¯ ]UP øÁ¨£uØSz ÷uøÁ¯õÚ \P»
u¢v÷µõ£õ¯[PøͲ® £¯ß£kzvÚ. Pk® Sκ £¸Á® Bµ®£©õS® Áøµ
÷áº©ß £øhPøÍz uUP øÁ¨£x µè¯õ Pøh¨¤izu AzuøP¯÷uõº
u¢v÷µõ£õ¯©õS®. AßÖ ö|¨÷£õ¼¯Ûß £øhPÒ Pk® Sκ £¸ÁzvÀ
•P[öPõkzu uø»Âvø¯÷¯ |õ]¨ £øhPÐUS® •P[öPõkUP÷Ási
HØ£mhx. ÷áº©ß £øhP÷Íõ }sh Pk[Sκ £¸ÁzvØS B¯zu©õP
C¸UPÂÀø». CuÚõÀ AvP Sθ® EnÄz umk¨£õk® ÷|õ´ ö|õiPЮ
÷ẩۯ¨ £øh°À ö£¸¢öuõøP¯õ÷Úõº CÓ¨£uØSU Põµn©õP Aø©¢
uÚ. u¢v÷µõ£õ¯©õP u©x £øhPøͨ ¤ßÁõ[Pa ö\´²® ¦zv \õx›¯®
îm»›h® C¸UPÂÀø». µè¯ ©soÀ uÚx CµõqÁ® •P[öPõkzxÒÍ
Esø©¯õÚ ö|¸UPiPøͨ ¦›¢xöPõÒÍõu îm»º uÚx £øhPÒ
•ß÷ÚõUQa ö\ßÖ uõUSuÀ |hzuU PmhøÍ°mhõß. A[S ÷ẩß
£øhPÐUS ÷©õ\©õÚ ÷uõÀÂø¯ HØ£kzxÁvÀ µè¯õÂß ö\® £øhPÒ
öÁØÔPshÚ.

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 161
 ÷áº©Û Ai£ouÀ
µè¯¨ £øhPÒ ÷£õøµz öuõhº¢x |hzv •ß÷ÚõUQa ö\ßÖ QÇUS
I÷µõ¨£õÂÀ |õ] Bm]°ß RÌ C¸¢u ¤µ÷u\[PøÍ ÂkÂzxU öPõsk
÷ẩÛø¯ ÷|õUQ Âøµ¢uÚ. CuØQøh°À ¤µõßì ©ØÖ® Aö©›UP¨
£øhPÒ ÷©ØSz vø\°À uõUSuÀPøÍ |hzvÚ. 1945 ©õºa ©õu©ÍÂÀ
÷ẩÛUS Á¸øP u¢u ÷|\ |õkPÎß £øhPÒ ÷© ©õu©ÍÂÀ ÷£ºÎß
|P¸USÒ ¤µ÷Á]zuÚ. ÷uõÀ ö|¸[Q Âmhx Gߣøu Enº¢u îm»º
EÒÎmh AÁÛß PmhøÍz uÍ£vPÒ £»º uØöPõø» ö\´x öPõshÚº.
Auߣi 1945 ÷© ©õu® ÷áº©Û {£¢uøÚ°ßÔa \µnøh¢ux.
ᨣõß \µnøhuÀ
ᨣõß uÚx ÷£õº¨£»zøu {¹¤zx ][P¨§º, ©÷»]¯õ, £º©õ, öíõ[öPõ[
•u¼¯ ¤›zuõÛ¯U Si÷¯ØÓ |õkPøÍU øP¨£ØÔ¯x. AkzuuõP¨
÷£õºÛ÷¯õ, áõÁõ , _©õzvµõ, ¤¼¨ø£ßì BQ¯ |õkPøͲ® øP¨£ØÔ¯x.
CÆÁõÖ Q.¤. 1942 AÍÂÀ C»[øP, C¢v¯õ BQ¯ |õkPøÍz uµ •Ê
öuß ©ØÖ® öußQÇUPõ]¯ |õkPøͲ® ᨣõß øP¨£ØÔ¯x.

Q÷µõ]©õ «x ÷£õh¨£mh
AqSsk
AqSsk ÷£õh¨£mh ¤ß ö£¸® ¦øP©sh»®
E¸ 8.15
÷©÷» GÊ®¤¯ Âu®

1942 H¨¤µÀ 05 B¢ vPv öPõÊ®¦US® H¨¤µÀ 7 B¢ vPv v¸÷Põn©ø»US®

Ssk Ã\¨£mhÚ. CuÚõÀ ᨣõß CµõqÁ® C»[øPø¯ BUQµªUP»õ®
GÚ Gso¯ ¤›zuõÛ¯ºPÒ u©x £øh AoPÒ ]»ÁØøÓ C»[øPUS
|PºzvÚº. GÛÝ® C¸ AoPÐUSªøh÷¯ GÆÂu ÷©õuÀPЮ C»[øP°À
|øhö£ÓÂÀø».
ᨣõÝUS® |m¦ |õmk £øhPÐUS® Cøh÷¯ Pkø©¯õÚ ÷£õº ‰sh÷uõk
A¢u¨ ÷£õºPÎß ‰»® ᨣõß ÷uõÀ¯øh¢ux. ÷uõÀ¯øh¢u Ásn®
C¸¢u ᨣõÝUS |m¦ |õkPÒ ‰»® ÂkUP¨£mh CÖv AÔÂzuÀPøͲ®
ᨣõß {µõP›zuø©¯õÀ Q.¤. 1945 BPìm 6 î÷µõ]©õ «x® BPìm
9 B¢ vPv |õP\õUQ |Pº «x® IUQ¯ Aö©›UPõÂÚõÀ AqSskPÒ
Ã\¨£mhÚ. ]» Â|õiPÎÀ C¸ |Pµ[PЮ AÈ¢u÷uõk J¸ C»m\z

162 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
vØS® AvP©õÚ ©UPÒ E°›Ç¢uÚº. AuøÚ Âh¨ ö£¸¢öuõøP¯õ÷Úõº
Põ¯©øh¢uÚº. AqPvº Ãa]ß uõUPzuõÀ ö£¸¢öuõøP¯õ÷Úõº £µ®£øµ
Ÿv¯õÚ ÷|õ¯õͺPÒ BÚõºPÒ. C¢u¨ ÷£µÈøÁU PsqØÓ á¨£õÛß
î÷µõîz÷uõ ÷£µµ\ß 1945 BPìm 14 B¢ vPv {£¢uøÚ¯ØÓ ÂuzvÀ \µ
nøh¯ Cn[Q¯÷uõk Cµshõ® E»P ©Põ²zu® •iÄUS Á¢ux.

E¸ 8.16 î÷µõ]©õ ÷£µÈÄ

Cµshõ® E»P ©Põ ²zuzvß ÂøÍÄPÒ

™™ Cµshõ® E»P ©Põ ²zuzvÚõÀ ÷ẩÛ, Czuõ¼ ©ØÖ® ᨣõß BQ¯

Aa_ |õkPÎß Ao ÷uõÀÂø¯z uÊÂÚ.

™™ C¢u ²zu® E»P Áµ»õØÔÀ CxÁøµ HØ£mh ²zu[PÎÀ ªPÄ®

£¯[Pµ©õÚx. C¢u ²zuzvß÷£õx _©õº 50 ªÀ¼¯ÝUS® AvP©õÚ
©Ûu E°ºPÒ öPõÀ»¨£mhuõPU P¸u¨£kQßÓx. ö\õzxUPÒ ©ØÖ®
ö\ÀÁ[PÎß AÈÄ PnUQh •i¯õuøÁ.

™™ ³uºPøÍU öPõø» ö\´²® îm»›ß ÷Áø»zvmhzvߣi ÷ẩÛ,

÷£õ»¢x, í[÷P› ÷£õßÓ ÷áº©Û°ß BvUP® £µÂ¯ |õkPÎÀ ³uºPÒ
ªÀ¼¯ß PnUQÀ |õ]¨£øh°ÚµõÀ Áøu •Põ®PÎÀ AøhUP¨£mkU
öPõÀ»¨£mhÚº.
™™ AqSsk ÷£õº B²u©õP¨ £¯ß£kzu¨£mh÷uõk CuÚõÀ HØ£mh
£¯[PµÁõu AÈÂÚõÀ ÷uõÀ¯øh¢uÁºPÒ ©mk©À» öÁØÔ¨
ö£ØÓÁºPЮ ªPÄ® PÁø» Aøh¢uÚº. AqSsk Ã\¨£mhuõÀ
Aa\¢uº¨£zvÀ ö£¸¢öuõøP¯õÚ ©UPÒ öPõÀ»¨£mh÷uõk Auß
£¯[Pµ ÂøÍÄPÒ GvºPõ»¨ £µ®£øµ°Úøµ²® £õvzuÚ.
™™ CxÁøµ Põ»•® E»P ÁÀ»µ\õP C¸¢u ¤µõß_® ¤›zuõÛ¯õÄ® A¢u
Chzøu CÇUP ÷Ási HØ£mh÷uõk AÁºPÎß ÷£µµ_ Gsn® uPº¢ux.
CuÚõÀ ¤›zuõÛ¯õ ©ØÖ® ¤µõßì Á\ª¸¢u C»[øP, C¢v¯õ,
C¢÷uõ÷Ú]¯õ EÒÎmh Si÷¯ØÓ |õkPÒ £»Ä® _u¢vµ® Aøh¢uÚ.

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 163
 ™™ AÈÄUSÒÍõÚ ÷uõÀ¯øh¢u I÷µõ¨¤¯ |õkPøÍU Pmiö¯Ê¨
¦ÁuØPõP IUQ¯ Aö©›UPõ •ßÁ¢ux. C¢u EuÄ® ö\¯À vmh©õÚx
A¨÷£õøu¯ IUQ¯ Aö©›UPõÂß Aµ\ ö\¯»õͺ £uÂø¯ ÁQzu ÷áõß
©õº\À GߣÁ›ß ö£¯›À ©õº\À vmh® GÚ AøÇUP¨£mhx.
™™ E»P ©Põ ²zuzvß ¤ß IUQ¯ Aö©›UPõÄ® ÷\õ¯z µè¯õÄ®
E»P ÁÀ»µ_PÍõP GÊa] ö£ØÓÚ. IUQ¯ Aö©›UPõ áÚ|õ¯Pzvß
£õxPõÁ»ÚõP E¸öÁkzux. A÷u ÷ÁøÍ ÷\õ¯z µè¯õ \©Äøhø©°ß
£õxPõÁ»ÚõPz vPÌ¢ux. CƸ ÁÀ»µ_PÎß uø»ø©°À E»Qß
÷ÁÖ£» |õkPÒ Cøn¢x C¸ •Põ®PÍõP¨ ¤›¢uÚ. IUQ¯ Aö©›UPõ
uø»ø©°»õÚ |õkPÒ •u»õÎzxÁ •Põ® GßÖ® ÷\õ¯z µè¯õÂß
uø»ø©°»õÚ |õkPÒ \©Äøhø© •Põ® GßÖ® AøÇUP¨£mhÚ.

E¸ 8.17 îm»›ß £øh°ÚõÀ AÈzöuõÈUP¨£mh Qµõ©ö©õßÔÀ CÓ¢x÷£õÚ

¤ÒøÍPøÍ bõ£P‰mkÁuØS {º©õoUP¨£mh {øÚÄa ]ßÚ®

Cµshõ® E»P ©Põ²zuzvß ¤ß E»P® CÆÁõÖ C¸ •Põ®PÍõP¨

¤›¢x ÷£õº B²u[Pøͨ £¯ß£kzuõÂmhõ¾® u©x •Põø© öÁØÔ
ö£Óa ö\´ÁuØPõP £À÷ÁÖ E£õ¯[Pøͨ £¯ß£kzv ÷£õµõmhö©õßøÓ
•ßöÚkzux. CuøÚ¨ £Û¨÷£õº AÀ»x öPk¤i¨ ÷£õº GÚ AøǨ£º.
Cµshõ® E»P ²zuzvß ¤ß |õßS u\õ¨u[PÍõP Cx öuõhº¢ux. CuØPõP
CÁºPÒ £¯ß£kzv¯ •UQ¯ E£õ¯[PÒ,
 CµP]¯ EÍÄa ÷\øÁ
 Aø©¨¦PøÍ Aø©zuÀ
 EuÄ® ö\¯Àvmh[PøÍ Â›Ä£kzuÀ.
Cµshõ® E»P ©Põ ²zuzvß ¤ß B]¯, B¤›UP |õkPÒ Si÷¯ØÓ |õkPÒ GßÓ
{ø»°¼¸¢x }[Q _¯õwÚ |õkPÍõP E¸öÁkUPz öuõh[QÚ. A¢|õkPÎß
\‰P, ö£õ¸Íõuõµ ÷©®£õkPøÍU Pmiö¯Ê¨£ EuÂPøÍ ÁÇ[P IUQ¯
Aö©›UPõÄ® ÷\õ¯z µè¯õÄ® •ß Á¢uÚ. Auß ‰»® A¢|õkPøÍz
uzu©x •Põ®PÐUSÒ EÒÁõ[SÁuØS AÁºPÒ Gvº£õºzuÚº. A¨ö£õÊx

164 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
Eu ÁÇ[S® £Sv°Ú¸US ÷|µi¯õP÷Áõ AÀ»x ©øÓ•P©õP÷Áõ \õº
£õS® {ø» {PÌÁx C¢|õkPÎß _¯õwÚzvØS¨ ¤µa]øÚ¯õP C¸¢uÚ.
CuÚõÀ G¢uöÁõ¸ •Põø©²® ÷\µõ©À ö\¯Ø£k® ÷|õUShß Q.¤. 1961
CÀ Tmka ÷\µõ (Ao ÷\µõ) |õkPÎß ©Põ|õk {ÖÁ¨£mhx. C¢v¯õÂß
¤µu©º áÁPº»õÀ ÷|¸ AÁºPÒ CuØS ÁÈPõmi¯õPz vPÌ¢uõº.
A¨÷£õøu¯ ³÷Põì÷»Â¯õÂß áÚõv£v ©õºåÀ im÷hõ ©ØÖ® GQ¨v¯
áÚõv£v A¨xÀ P©õÀ |\õº BQ¯ uø»ÁºPЮ CuØPõP¨ ÷£¸u ¦›¢uÚº.
ö\¯Ø£õk
R÷Ç EÒÍ uø»¨¦PÎÀ AmhÁønø¯z u¯õ›zx¨ §µn¨£kzxP.
•u»õ® E»P¨ ÷£õ¸UPõÚ PõµoPÒ Cµshõ® E»P¨ ÷£õ›ß ÂøÍÄPÒ

8.4 IUQ¯ |õkPÒ \ø£

Cµshõ® E»P ²zu® |øhö£ØÖUöPõsi¸US® ÷ÁøÍ°À Cøh
|kÂÀ ¤›zuõÛ¯¨ ¤µu©º Âßìhß ÷\ºa]À ©ØÖ® IUQ¯ Aö©›UP
áÚõv£v ¤µõ[¼ß ¹ìöÁÀm 1941 BPìm ©õu® Azv»õ¢vU ¤µPhÚzvÀ
øPö¯õ¨£® CmhÚº. |m¦ |õkPÒ ²zuzvÀ Dk£mhuØPõÚ Põµn[PøÍz
öuÎÄ£kzv¯ C¢u BÁn[PÒ \©õuõÚzvØPõP \ºÁ÷u\ JzxøǨ¦Pøͨ
ö£ØÖU öPõÒÐuÀ, |õkPÎß _¯õwÚ® ©ØÖ® _¯õv£zv¯zøu¨
£õxPõ¨£x öuõhº£õP AÁuõÚ® ö\¾zu¨£mhx. CuøÚ Ai¨£øh¯õPU
öPõsk 1942 B® Bsk áÚÁ› ©õu® Áõ][hß |P›À Aa_ |õkPÐUS
GvµõPa \søh°mh 26 |õkPÎß ö£¯ºPÒ öÁΰh¨£mhx. Auß÷£õx
C¢u |õkPøÍ AøǨ£uØS IUQ¯ |õkPÒ GßÓ ö\õÀ •uß•u»õP¨
£¯ß£kzu¨£mhx. AuøÚz öuõhº¢x 1943 JU÷hõ£º ©õu® µè¯õ,
¤›zuõÛ¯õ, IUQ¯ Aö©›UPõ ©ØÖ® ^Úõ BQ¯ |õkPÎß öÁÎÂÁPõµ
Aø©a\ºPÒ ö©õì÷Põ |P›À |øhö£ØÓ ÷£a_Áõºzøu°À E»P \©õuõÚzøu
HØ£kzxÁuØPõPa \ºÁ÷u\ |õkPÎß Aø©¨ö£õßøÓ Aø©¨£x SÔzxU
P»¢xøµ¯õiÚº.

E¸ 8.18 {³÷¯õºUQÀ Aø©¢xÒÍ IUQ¯ E¸ 8.19 IUQ¯ |õkPÒ \ø£°ß

|õkPÒ \ø£°ß uø»ø©¯PU Pmhh® Ezv÷¯õP§ºÁ ]ßÚ®

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 165
 Q.¤. 1943 iö\®£º ©õuzvÀ öhíµõß |P›À
³³ Aö©›UP áÚõv£v ¤÷µ[PÎß i. ¹ìöÁÀm
³³ ¤›zuõÛ¯ ¤µu©º Âß\ßm ÷\ºa]À
³³ µè¯z uø»Áº ÷áõ\¨ ìhõ¼ß

BQ¯ E»P ÁÀ»µ_PÒ ‰ßÔß uø»ÁºPÒ Cx SÔzx ö©ß÷©¾®

÷£a_ÁõºzøuPÒ |hzvÚº. E»P \©õuõÚzøu {ø»{ÖzxÁuØPõP E»P
Aø©¨ö£õßøÓ Aø©UP ÷Ásk® GßÓ ÷¯õ\øÚø¯ ÷©ØSÔzu uø»ÁºPÒ
HØÖU öPõshÚº. Auߣi IUQ¯ |õkPÒ \ø£ø¯ E¸ÁõUS® öPõÒøP¯õP
IUQ¯ |õkPÎß öPõÒøP¨ ¤µPhÚzøu ÁiÁø©¨£uØPõP 1945 áúß
©õuzvÀ IUQ¯ Aö©›UPõÂß \õß ¤µõß]ì÷Põ |P›À ÷£a_Áõºzøu
|øhö£ØÓx. CuØPõP 50 |õkPÎß ¤µv{vPÒ £[S£ØÔÚº. ©Põ|õmiÀ
£[S£ØÓõu ÷£õ»¢x® ¤ßÚº ¤µPhÚzvÀ øPa\õzvmhx. Cuߣi Bµ®£
A[PzuÁº öuõøP 51 BS®. 1945 JU÷hõ£º 24 B¢ vPv ¤µPhÚ® Ezv÷¯õP
§ºÁ©õP HØÖU öPõÒͨ£mk IUQ¯ |õkPÒ \ø£ Ezv÷¯õP §ºÁ©õP
Eu¯©õQ¯x. AuÚõÀ JU÷hõ£º 24 B¢ vPv IUQ¯ |õkPÎß vÚ® GÚU
P¸u¨£kQßÓx.

IUQ¯ |õkPÒ \ø£ Aø©UP¨£mhuß ÷|õUP[PÒ

\ºÁ÷u\ \©õuõÚzøu²® £õxPõ¨ø£²® {ø» {ÖzuÀ

|õkPÎøh÷¯ |m¦ÓøÁ ÁͺzuÀ
©Ûu E›ø©PÒ ©ØÖ® Ai¨£øha _u¢vµzøu EÖvö\´x \ºÁ÷u\
JzxøǨø£ ›ģkzuÀ

IUQ¯ |õkPÒ \ø£°ß Pmhø©¨¦

IUQ¯ |õkPÒ \ø£ ¤µuõÚ BÖ {ÖÁP[PøÍU öPõshuõS®.

1' ö£õxa \ø£ 2' £õxPõ¨¦a \ø£
3' \‰P¨ ö£õ¸Íõuõµ \ø£ 4' |®¤UøP ö£õÖ¨¦a \ø£
5' \ºÁ÷u\ }v©ßÓ® 6' ö\¯»P®

166 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
ö£õxa \ø£

IUQ¯ |õkPÒ \ø£°ß AøÚzx

|õkPøͲ® ¤µv{vzxÁ¨£kz
x® Aø©¨÷£ ö£õxa \ø£¯õS®.
Cuß A[PzxÁ |õkPÎß öuõøP
193 BS®. JÆöÁõ¸ Á¸h•®
ö\¨öh®£º ©õuzvÀ C¢ua \ø£
Tk®. ö£õxa \ø£°À AøÚzx
|õkPЮ \© A¢uìx Eøh¯øÁ
¯õS®. JÆöÁõ¸ A[PzxÁ |õmiØ
S® J¸ ÁõUS E›zxøh¯x. ö£õxa
E¸ 8.20 IUQ¯ |õkPÒ \ø£°ß ö£õxa\ø£
\ø£°ß ¤µuõÚ ö\¯Ø£õkPЮ Tk® ©sh£®
AvPõµ[PЮ :

¾¾ -\ºÁ÷u\ \‰Pzvß \©õuõÚzvØS® £õxPõ¨¤ØS® ÷uøÁ¯õÚ G¢u

öÁõ¸ ¤µa]øÚ SÔzx® ÷£a_Áõºzøu |hzxÁ÷uõk Ax £ØÔ¯ ]£õ›_
AÔUøPø¯ •ßøÁzuÀ. ©ØÖ® A[PzxÁ |õkPÎß ö£õ¸Íõuõµ,
_Põuõµ, ©Ûu E›ø©PÒ ÷£õßÓ xøÓPÎß •ß÷ÚØÓzvØPõÚ B÷»õ\
øÚPøÍ •ßøÁzuÀ.

¾¾ IUQ¯ |õkPÎß ÁµÄ ö\»Äz vmhzøu Bµõ´¢x AÝ©v ÁÇ[SÁ÷uõk

ÁÇ[P ÷Ási¯ Eu (\¢uõ) {vø¯ A[PzuÁ›øh÷¯ £Qº¢x JxU
SuÀ.

¾¾ -£õxPõ¨¦a \ø£°ß ]£õ›]ߣi ö\¯»õͺ |õ¯Pzøuz öu›Ä ö\´uÀ,

\ºÁ÷u\ }v©ßÓzvØS›¯ }v£vPøÍ {¯ªzuÀ ©ØÖ® ¦v¯ A[PzxÁ
|õkPøÍa ÷\ºzxU öPõÒÐuÀ.

£õxPõ¨¦a \ø£
C¢ua \ø£°À 15 |õkPÒ A[PzxÁ® ö£ÖQßÓÚ. IUQ¯ Aö©›UPõ,
÷\õ¯z µè¯õ, IUQ¯ Cµõa]¯®, ¤µõßì ©ØÖ® ^Úõ BQ¯ I¢x
|õkPЮ {µ¢uµ EÖ¨¦›ø© |õkPÍõS®. HøÚ¯ 10 |õkPÎß EÖ¨¦›ø©
Cµsk Á¸h[PÐUS ©mk¨£kzu¨£mkÒÍx. £õxPõ¨¦a \ø£°ß
{µ¢uµ EÖ¨¦›ø© |õkPÒ I¢vØS® ÃØ÷Óõ GÚ¨£k® Cµzxa ö\´²®
AvPõµ® Esk. Cµzxa ö\´²® AvPõµ® Gߣx {µ¢uµ EÖ¨¦›ø©
|õkPÎÀ J¸ |õk ¸®£õÂmhõ¾® Gvºzx ÁõUPÎzx Azwº©õÚzøu
Cµzxa ö\´²® E›ø©¯õS®. £õxPõ¨¦a \ø£°ß wº©õÚ[PøÍ HØÖU
öPõsk ö\¯Ø£kÁuØS IUQ¯ |õkPÒ \ø£°ß AøÚzx A[PzuÁºPЮ
ö£õÖ¨¦øh¯ÁºPÍõÁº.

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 167
 E¸ 8.21 £õxPõ¨¦a \ø£°À A[PzuÁº ÁõUPÎUS® \¢uº¨£®

\ºÁ÷u\ \©õuõÚzvØS® £õxPõ¨¤ØS® Aa_Özu»õP Aø©²® ÷©õuÀPÒ

SÔzx Bµõ´¢x £õºzx AÁØøÓ \©õuõÚ©õPz wº¨£uØS ]£õ›_PøÍ •ß
øÁ¨£x £õxPõ¨¦a \ø£°ß ¤µuõÚ Phø©¯õS®. HuõÁöuõ¸ BUQµª¨¦
|hÁiUøPUS GvµõP¨ ö£õ¸Íõuõµz uøh Âv¨£x® ÷uøÁ÷¯Ø£mhõÀ
÷£õº¨£»zøu E£÷¯õQ¨£x ÷£õßÓ ö\¯Ø£õkPÒ Ca\ø£°ß •UQ¯
Phø©PÍõS®.

\‰P ö£õ¸Íõuõµ \ø£

E¸ 8.22 ö£õ¸Íõuõµ \‰P \ø£ Ti°¸US® \¢uº¨£®

Ca\ø£°ß EÖ¨¤Úº GsoUøP 54 BS®. A[PzxÁU Põ»® ‰ßÖ Á¸h[

PÍõS®. \ºÁ÷u\ |õkPÎß JzxøǨ¦hß E»P ©UPÎß ö£õ¸Íõuõµ, \‰P,
P»õ\õµ, PÀ ©ØÖ® _Põuõµ A¤Â¸zvø¯ ÷©ØöPõÒÁ÷u Cuß •UQ¯
÷|õUP©õS®. Ca\ø£¯õÚx uÚx £oø¯ {øÓ÷ÁØÔU öPõÒÁuØS Cøn
{ÖÁÚ[PÒ £»ÁØÔß Eu°øÚ¨ ö£ØÖU öPõÒQßÓx.

168 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
\ºÁ÷u\z öuõÈ»õͺ Aø©¨¦ (ILO)" EnÄ ÂÁ\õ¯z uõ£Ú® (FAO) IUQ¯
|õkPÎß PÀÂ, ÂgbõÚ ©ØÖ® P»õ\õµ uõ£Ú® (UNESCO)" \ºÁ÷u\ |õn¯
{v¯® (IMF)" E»P _Põuõµ uõ£Ú® (WHO)" IUQ¯ |õkPÎß \ºÁ÷u\ ]ÖÁº
{v¯® (UNICEF) Gß£Ú AÁØÔÀ •UQ¯©õÚøÁ¯õS®.

|®¤UøP ö£õÖ¨¦a \ø£

Ca\ø£°ß ¤µuõÚ Phø© IUQ¯ |õkPÒ \ø£°ß \ºÁ÷u\ |®¤UøP

ö£õÖ¨¤ß RÌ öPõsk Áµ¨£mh ¤µ÷u\[PøÍ {¸ÁQzu»õS®. IUQ¯
|õkPÒ \ø£ Bµ®¤UP¨£mh Põ»zvÀ |®¤UøP ö£õÖ¨¤ß RÌ 11 |õkPÒ
C¸¢uÚ. 1994 B® BshÍÂÀ \P» |®¤UøP ö£õÖ¨¦¨ ¤µ÷u\[PЮ
u©x _u¢vµzøu {ø»|õmiU öPõshÚ. AßÖ •uÀ Ca\ø£ ö\¯»ØÖU
Põn¨£kQßÓx. ö\¯»õͺ |õ¯Pzvß ]£õ›]ߣi |®¤UøP¨ ö£õÖ¨¦a
\ø£ø¯ APØÖÁuØS 2005 CÀ E»Pz uø»ÁºPÎß ©Põ|õk wº©õÛzxÒÍx.

\ºÁ÷u\ }v©ßÓ®
IUQ¯ |õkPÒ \ø£°ß ¤µuõÚ
}v©ßÓ® \ºÁ÷u\ }v©ßÓ©õS®.
ö|uº»õ¢vß ÷íU |P›À Ax Aø©¢
xÒÍx. A[PzxÁ |õkPÎß }v
©ßÓ[PÎÀ E¯º £u ÁQz÷uõº
\ºÁ÷u\ \mh®, öuõhº£õÚ ]Ó¨¦z
÷uºa] ö£Ø÷Óõº BQ÷¯õ›¼¸¢x
}v£vPÒ öu›Ä ö\´¯¨£kÁõºPÒ.

IUQ¯ |õkPÒ \ø£°ß £À÷ÁÖ E¸ 8.23 ÷íU |P›À Aø©¢xÒÍ \ºÁ÷u\

{ÖÁÚ[PÐUSz ÷uøÁ¯õÚ \mh }v©ßÓU Pmhh®

B÷»õ\øÚPøÍ ÁÇ[PÀ \ºÁ÷u\

}v©ßÓzvß ¤µuõÚ ö\¯Ø£õhõS®. AÆÁõ÷Ó A[PzxÁ |õkPÎøh÷¯
GÊ® ]UPÀPÒ öuõhº£õP \mhŸv¯õÚ wºÂøÚ¨ ö£ØÖU öPõÒÐÁuØS®
C¢u }v©ßÓzvß EuÂø¯ |õh»õ®.

ö\¯»P®

IUQ¯ |õkPÒ \ø£°ß ¤µuõÚ {¸ÁõP A¾Á»P® ö\¯»P® BS®. IUQ¯

Aö©›UPõÂÀ {³÷¯õºU |P›À Cx Aø©¢xÒÍx. £õxPõ¨¦a \ø£°ß
]£õ›]ØS Aø©¯ ö£õxa \ø£¯õÀ 5 Á¸h Põ»® £uÂUPõP ÷uº¢öukUP£k®
ö\¯»õÍ÷µ Cuß ¤µuõÚ {¸ÁõQ BÁõº. \ºÁ÷u\ \©õuõÚzvØS Aa_Öz
u»õP Aø©¯UTi¯ G¢uöÁõ¸ ¤µa]øÚPøͲ® £õxPõ¨¦a \ø£US

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 169
 •ßøÁ¨£uØS ö\¯»õ͸US AvPõµ® Esk. Caö\¯»PzvØS›¯ £»
ö\¯»P[PÒ E»öP[S® C¯[Q Á¸QßÓÚ. AÁØÔß A[PzuÁº öuõøP
Jߣuõ°µ® BS®.

IUQ¯ |õkPÒ \ø£ E»P \©õuõÚzøu¨ £õxPõ¨£uØPõP Gkzu

•¯Ø]PÒ
GvºPõ»a \¢uv°Úøµ¨ ÷£µÈĪUP ²zu Aa_Özu¼¼¸¢x ÂkÂUS®
÷|õUShß Aø©UP¨£mh IUQ¯ |õkPÒ \ø£ AqÁõ²u BønU SÊøÁ
Aø©zx uÚx £oø¯ Bµ®¤zux. Cµshõ® E»P ²zuzvß÷£õx AqSs
iÚõÀ HØ£mh ÷£µÈÄ Põµn©õP Aq\Uvø¯U Pmk¨£kzx® ÷uøÁø¯
E»QØS Enºzu Bµ®£zv÷»÷¯ CzuøP¯ ö\¯¼À CÓ[Q C¸UP ÷Ásk®.
Cµshõ® E»P ©Põ²zu® •iÁøh¢u ¤ß IUQ¯ Aö©›UPõÄ®
÷\õ¯z µè¯õÄ® u©x uø»ø©°À E¸ÁõUQ¯ C¸ •Põ®PøÍz uzu©x
öÁØÔUPõP u¢v÷µõ£õ¯[PøÍ Pøh¤izx |hÁiUøPPøÍ •ßöÚkzxa
ö\À» •øÚ¢uÚ. B²u¨ £õÁøÚø¯z uºzx CÁºPÒ ÷©ØöPõsh
Caö\¯Ø£õhõÚx £Û¨ ÷£õº AÀ»x öPk¤i ²zu® GÚ AøÇUP¨£mhx.
C¢{ø»°ß RÌ ÷©õuÀ HØ£h¸¢u £» \¢uº¨£[PÎÀ IUQ¯ |õkPÒ
\ø£ AÁØÔÀ uø»°mk ÷©õu¼À»õ©À ¤µa]øÚPÐUSz wºÄPshx.
AzuøP¯ \®£Á[PÐUS ]» Euõµn[PÒ R÷Ç öPõkUP¨£mkÒÍÚ.

• _¯ì PõÀÁõ´ ö|¸UPi

GQ¨v¯ ª]º áÚõv£v A¨xÀ P©õÀ |õ\º \©Äøhø©¨ ö£õ¸Íõuõµ

•øÓø¯¨ ¤ß£ØÔ _¯ì PõÀÁõø¯ ©UPÒ ©¯¨£kzvÚõº. CuÚõÀ
¤µõß]¯ {ÖÁÚ® ö|¸UPiø¯a \¢vzuø©¯õÀ Cì÷µÀ, ¤›zuõÛ¯õ ©ØÖ®
¤µõß]¯¨ £øhPÒ _¯ì PõÀÁõ´ ¤µ÷u\zvØS Aݨ£¨£mhÚ. IUQ¯
|õkPÒ \ø£ CvÀ uø»°mk¨ ¤µa]øÚø¯ _•P©õPz wºzx øÁzux.
• ÁøÍShõ ö|¸UPi

C¢u ö|¸UPiUS DµõU ©ØÖ® SøÁm GߣÁØÔß GÀø»°À Aø©¢v¸¢u

Gsön´ £iÄP÷Í Põµn©õP Aø©¢ux. CuÚõÀ DµõUQÚõÀ SøÁm
BUQµªUP¨£mhx. E»P ²zuzvØS Akzu ªP¨ ö£›¯ ²zu® GߣuõÀ
÷£µÈÄPÒ HØ£mhÚ. ¤ßÚº IUQ¯ |õkPÒ \ø£°ß uø»±mhõÀ C¢u
ö|¸UPiø¯ _•P©õPz wºUP •i¢ux.

170 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP
• Q³£õÂß HÄPøn ö|¸UPi
Q³£õÂÀ ¦µm] HØ£mh \¢uº¨£zvÀ A¢|õmi¼¸¢x IUQ¯ Aö©›UPõÂØS
u¨¤a ö\ßÓ SÊÂÚº IUQ¯ Aö©›UPõÂÀ ²zu¨ £°Ø] ö£ØÖ ¤öhÀ
öPì÷µõÂß \©Äøhø© Aµ_US GvµõP B²u® u›zx Á¸øP u¢uÚº.
Qͺa]¯õͺPÐUS IUQ¯ Aö©›UPõ Eu ÁÇ[Q¯uõPU TÔ A¢|õmøh
uõUPU Ti¯ HÄPønPÒ µè¯õÁõÀ Q²£õÂÀ ö£õ¸zu¨£mhÚ. CuÚõÀ
Aö©›UPõÁõÀ Q³£õ _ØÔ ÁøÍUP¨£mk µè¯õøÁ C»US øÁzx x¸U
Q°À HÄPønPÒ ö£õ¸zu¨£mhÚ. C¢u¨ ¤µa]øÚ IUQ¯ |õkPÒ \ø£°ß
ö\¯»õͺ |õ¯Pzvß uø»±miÚõÀ wºUP¨£mhx.

uØPõ» E»QÀ \©õuõÚzøu¨ £õxPõ¨£uØPõP IUQ¯ |õkPÒ \ø£

GkUP ÷Ási¯ |hÁiUøPPÒ

Cµshõ® E»P ²zuzvß ¤ßÚº |õkPÎøh÷¯ HØ£mh £» ÷©õuÀPÒ

IUQ¯ |õkPÒ \ø£°ß uø»±miÚõÀ wºzx øÁUP¨£mh Âuzøu ÷©÷»
AÁuõÛz÷uõ®. |õkPÎøh÷¯ HØ£k® ¤nUSPøÍz wºzx øÁzx E»P
\©õuõÚzøu¨ £õxPõUS® ö£õ¸mk IUQ¯ |õkPÒ \ø£¯õÀ ÷©ØöPõÒÍU
Ti¯ ö\¯Ø£õkPÒ £» EÒÍÚ. E»P \©õuõÚzvØS Aa_Özu»õP C¸UPU
Ti¯ \¢uº¨£[PÎÀ ö£¸®£õ¾® IUQ¯ |õkPÒ \ø£°ß £õxPõ¨¦a
\ø£°ß uø»±miÚõÀ ]UPÀPøÍa _•P©õPz wºzxU öPõÒÁuØS •¯Ø]
PÒ ÷©ØöPõÒͨ£kQßÓÚ. \ºÁ÷u\Ÿv°À \©õuõÚ®, £õxPõ¨¦ GߣÚ
{»ÄÁuØPõÚ •UQ¯ ö£õÖ¨¦ £õxPõ¨¦a \ø£°h® C¸¨£x AuØPõÚ
Põµn©õS®.
£õxPõ¨¦a \ø£°ß £›¢xøµ°ß£i E»P \©õuõÚzøu¨ £õxPõUS®
ö£õ¸mk IUQ¯ |õkPÒ \ø£¯õÀ ÷©ØöPõÒÍUTi¯ ö\¯Ø£õkPÒ £» R÷Ç
uµ¨£kQßÓÚ.

ö£õ¸Íõuõµz uøh ÂvzuÀ

IUQ¯ |õkPÒ \ø£°ß wº©õÚzvØS GvµõPa ö\¯Ø£k® |õkPÐUS
ö£õ¸Íõuõµz uøh Âv¨£uß ‰»® A¢uz wº©õÚzøu ö\¯Ø£kzu \®£¢u¨
£mh |õkPøÍ CnUPzvØS Em£kzu •i²®.
Aq B²u[PøÍU SøÓUPÄ® AÁØøÓU Pmk¨£kzuÄ® |hÁiUøP
GkzuÀ.

SÔ¨¤mh |õkPÎÀ ¦vuõP Aq B²u[PøÍz u¯õ›¨£uõPz uPÁÀ

Qøhzux® IUQ¯ |õkPÒ \ø£°ß BønUSÊøÁ Aݨ¤ {ø»ø©ø¯¨
£›^¼UQßÓx. Áh öPõ›¯õ, Dµõß BQ¯ |õkPÒ Aq B²u[PÒ u¯õ›zu÷£õx
CÆÁõÓõÚ BønUSÊUPÒ {¯ªUP¨£mhÚ.

'
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP 171
 \©õuõÚ¨ £øhø¯ Dk£kzuÀ
C¸ ¤›ÂÚ›øh÷¯ Pk® ÷£õº HØ£hUTi¯ \¢uº¨£zvÀ {ø»ø©ø¯U
Pmk¨£kzx® ö£õ¸mk IUQ¯ |õkPÒ \ø£°ß \©õuõÚ¨ £øh Dk£kzu¨
£kQßÓx.

ö\¯Ø£õk
Cµshõ® E»P ©Põ ²zu® öuõhº£õP¨ ¤ßÁ¸® uø»¨¦PÎß RÌ
]Ö øP¢¡À JßÔøÚz u¯õ›USP.
Cµshõ® E»P ²zuzvØPõÚ Põµn[PÒ
²zuzvß Bµ®£•® £µÁ¾®
²zu AoPÒ
²zuzvß ÂøÍÄPÒ

172 '
C»Á\ Â{÷¯õPzvØPõP