MIKROBIOLOGIJA NA

PARODONTALNATA
BOLEST
 MIKROBIOLOGIJA NA PARODONTALNATA
BOLEST

-Parodontopatiite se infekcii predizvikani od

mikroorganizmi, supra ili subgingivalno
lokalizirani
-edna individua / 150 razli~ni vidovi na M.O.
- zdrav, plitok g.sulkus: 103 M.O.
- dlabok p.x. 108 M.O.
- kaj najgolem del od lu|eto ne se zabele`uva
parodontalna destrukcija (еколошка рамнотежа)
Ekolo{kata vrska pome}u bakteriite
i doma}inot, naj~esto e benigna
povremeno:
- se pojavuva nov vid na bakterii, ili
- postoe~kite prekumerno se
razmno`uvaat, ili
- se zdobivaat so novi patogeni svojstva
Poremetuvawe na
benignata Aktivna parodontalna
ramnote`ata destrukcija

Poremetenata ramnote`a, spontano ili

so terapija se poprava
 SLI^NOSTI NA PARODONTALNATA BOLEST SO
OSTANATITE INFEKTIVNI BOLESTI

Kaj nekoi infektivni bolesti

- Po navleguvaweto na pri~initelot, se
pojavuvaat simptomi na bolesta (borba
pome|u doma}inot i pri~initelot)

- Ishodot na borbata, naj~esto vo korist

na doma}inot
Kaj drugi infektivni bolesti
- Kolonizacijata na patogenite bakterii
или вируси ne predizvikuva bolest, ili
barem ne vedna{
- Pr:
1. Neisseria meningitidis (кај 15% од население
во САД)
2. Hemophilus influenzae
3. HIV
na sli~en na~in i kaj parodontalnata
bolest
- Prisutni se bakterii za koi se smeta
deka se patogeni, no nema aktivna
destrukcija na parodontot

- Patogenite bakterii se
potrebni no ne i dovolni za da
zapo~ne bolest
- infektivnite bolesti se predizvikani od
eden ili nekolku mikroorganizmi

- I parodontopatiite se predizvikani od
nekolku parodontopatogeni
mikroorganizmi, koi deluvaat samostojno
ili kombinirano

- Actinobacillus actinomycetemcomitans,
Bacteroides forsythus, Campylobacter rectus,
Eubacterium nodatum, Fusobacterium nucleatum,
Porphyromonas gingivalis, Prevotela intermedia,
Treponema dentikola
 A. Почетна
состојба
Класична
инфекција B.
инфекција

C. Почетна
состојба

Опртунистичка D. инфекција
инфекција
 Poradi seto toa
- Parodontopatiite se infektivni bolesti, sli~ni
so bakteriskite infekcii vo drugite delovi od
organizmot i so niv mo`eme da se “borime” na sli~en
na~in kako i so drugite infektivni bolesti

1. аntibiotici
2. fizi~ka eliminacija na pri~initelot и
3. poremetuvawe na ekolo{kata ramnote`a во самиот
биофилм
 Edinstveni karakteristiki na
parodontalnite infekcii
- najnevoobi~aeni infekcii prisutni kaj
lu|eto
- пroizleguva od nevoobi~aenata anatomska
karakteristika:

Mineraliziranta struktura na zabot,

pominuvaj}i niz edna “obvivka” (oralnata
mukoza), delumno e izlo`ena na
nadvore{nata sredina a delumno se nao|a vo
vnatre{nosta na svrznoto tkivo
 Edinstveni karakteristiki na
parodontalnite infekcii
- Za razlika od nadvore{nata povr{ina na
pove}e delovi od teloto, povr{inite sloevi
na zabot ne se “otfrlaat”

- Toa im ovozmo`uva na bakteriite postojano

da bidat vo blizina na mekite
tkiva na parodontot(postojana potencijalna
opasnost)
Parodontopatiite i kariesot verojatno
se naj~esti infektivni bolesti kaj
~ovekot
1. Po~etokot na bolesta e po izvesen period od
kolonizacijata na patogenite
2. Etiolo{kite pri~initeli se ~lenovi na M.O
na samiot doma}in

- Izvorot na pri~initelot najverojatno e

roditelot ili nekoja druga individua

- Lekuvaweto e slo`eno bidej}i e potreben:

fizi~ki, antimikroben i ekolo{ki pristap
Kriteriumi za da eden soj na
bakterii bide proglasen za
patogen, според:
Постулатите
на Koch
Постулатите на
Socransky
Кај секој случај на
болест причинителот
мора да биде поврзаност
изолиран

елиминација
Причинителот да може
да се култивира
во лабораторија Одговор на домаќинот

Истражувања на Фактори на вируленција

животни

Истражувања на животни
 Рангирање на
пародонтопатогените, според
Socransky
Многу јака поврзаност
(+++): Умерена
јака поврзаност(+):
1. Actinobacillus поврзаност
S. Intermedius
(agregatibacter) (++):
P.Nigrescens
P.Intermedia
аctinomycetemcomitans P.Micros
C.Rectus
2. Porfiromonas F.Nucleatum
E.Nodatum
gingivalis Eubacterium
Treponema sp.
3. Bacteroides forsythus sp. E.corrodens
(Tannerella forsythensis)
- Treponema denticola (spiroheta sp,
AUNG)
 парадонтопатогени
микроорганизми
 Многубројните истражувања резултирале
со дефинитивно одредување на
A. Actinomycetemcomitans, P.
Gingivalis и B. forsythus како
дефинитивни парадонтопатогени
микроорганизми.
 За нив е постигнат официјален консензус
во 1996 година на состанокот на
светската пародонтолошка работна група.
Actinobacillus actinomycetemcomitans
 Nepodvi`en, gram (-), saharoloiti~en i
stap~est M.O, fakultativen
anaerob
 Prv M.O koj se povrzuva so
parodontalnata bolest
 шест серотипови (А-F).
 Actinobacillus actinomycetemcomitans
- Серотипoт B е најчесто детектиран во активните
пародонтални лезии

- серотипови А и C имаат поголема асоцијација со

здравиот пародонт

- Серотип B значително почесто се наoѓа во

поагресивните отколку во хроничите типови на
пародонтопатии

- Исто така е докажано дека серотипот B почесто се

сретнува во пародонталните лезии кај лица на возраст
под 18 години (60,9%) во споредба со испитаниците
постари од 35 години (29%)
Actinobacillus actinomycetemcomitans-
Дистрибуција

- kaj локализираните јувенилни

пародонтални лезии

- кај пародонталните лезии со коса

алвеоларна коскена ресорпција
 Actinobacillus actinomycetemcomitans-
фактори на вируленција
 четири групи:
1. Фактори кои ја зголемуваат колонизацијата и опстанокот во
усната шуплина: адхезини, инвазини, бактериоцини, како и
фактори кои ја обезбедуваат антибиотската резистенција.

2. Фактори кои ги намалуваат одбрамбените механизми на

домаќинот: леукотоксин, хемотаксични инхибитори,
имуносупресивни протеини, FC - врзувачки протеини.

3. Фактори кои ги уништуваат ткивата на домаќинот:

цитотоксини, колагеназа, фактори на коскената ресорпција,
стимулатори на инфламаторните медијатори.

4. Фактори кои спречуваат регенерација на ткивата на

домаќинот: инхибитори на фибробластната пролиферација, и
на коскената формација.
 Actinobacillus actinomycetemcomitans-
екстрацелуларни везикули
- содржат леукотоксин, ендотоксин,
фактор на коскената ресорпција
бактериоцин и атхезини

- А. actinomycetemcomitans ја подобрува својата

шанса за колонизација со “ин виво” производство
на екстрацелуларен фактор, актинобацилин
(бактериоцин), кој е директно токсичен за S.
sanguis и Actinomyces viscosus
 Actinobacillus actinomycetemcomitans-
леукотоксин
1. леукотоксин има способност да ги уништува
- неутрофилите,
- моноцитите како и
- макрофагите кај човекот
Тоа е една од стратегиите за избегнување на
локалните одбрамбени механизми на домаќинот

2. ги уништува Т клетките преку механизми кои се

слични на механизмите кои доведуваат до некроза
и програмирана клеточна смрт
Actinobacillus actinomycetemcomitans-
ендотоксин
 ги стимулираат макрофагите да
произведуваат:
- интерлеукини (IL - 1α, IL - 1β)
- тумор некротизирачки фактор (TNF)

цитокини кои се вклучени во

ткивната инфламација и
коскената ресорпција
Actinobacillus actinomycetemcomitans-
фактор на инхибиција на пмн

ја инхибира хемотаксата на
полиморфонуклеарните
леукоцити

Податок кој укажува дека оваа бактерија се

поврзува со агресивна пародонтопатија
Porphyromonas gingivalis
 Gram(-), anaeroben M.O, nepodvi`en i
протеолити~ен , различна форма-од коки
до кратки стапчиња
 Sozdava crno pigmentirani kolonii
 Porphyromonas gingivalis
дистрибуција
- ретко се сретнува во почетокот на заболувањето

- доминантен микроорганизам кај хроничничната

пародонтопатија и генерализираната јувенилна
пародонтопатија

- значително повисок процент во субгингивалнта микрофлора

во подлабоките и прогресивните, отколку во плитките
пародонтални џебови
 Porphyromonas gingivalis- адхезија и
коагрегација
- има способност да атхерира за различни ткива и клетки на
домаќинот и да изврши инвазија во нив.

- Р. gingivalis е способен за коагрегација со Actinomyces

naeslundii (Actinomyces viscosus), Streptococcus
gordonii, S. mitis и Streptococcus salivarius
 Porphyromonas gingivalis- фимбрии
(2 типа, големи и мали)
 Со Големите фимбрии се врзува за клетките на
домаќинот, што резултира со ослободување на
инфламаторни цитокини:

- (IL-1), IL-6, IL-8, (TNF),

- меѓуклеточна адхезивна молекула 1 (ICAM-1),

- васкуларна мобилна адхезивна молекула 1 (VCAM-

1), и

- Р и Е селектини.
Porphyromonas gingivalis- фактори на
вируленција

(липополисахарид- ендотоксин)

- значаен цитотоксин и поттикнувач на

производството на неколку цитокини и
хемокини.
Porphyromonas gingivalis- фактори
на вируленција (протеази)
 Најдобро проучени протеази се цистеин протеазите, или
т.н. Гингипаини кои сочинуваат 85% од протеолитичката
активност на Р. Gingivalis.
Нивната активност предизвикува:

- деградација на протеините во екстрацелуларниот

матрикс;

- активирање на металопротеиназите (MMPs);

- стимулација на апоптотичката клеточна смрт и

- нарушување на PMN функции.

Bacteroides forsythus (Tannerella
forsythensis)
- Gram(-), anaeroben, vretenest

- Vo subgingivalniot plak ~esto se

sretnuva zaedno so F.nukleatum
 Bacteroides forsythus (Tannerella
forsythensis)-дистрибуција
- кај активни хронични пародонтопатии

- кај "рефракторни" пародонтопатии

- кај постарите пациенти

- но, и кај адолесцентите (поврзаност со раните

форми на пародонтопатии)

- кај пациенти кои се или биле пушачи

 Bacteroides forsythus (Tannerella
forsythensis)-фактори на вируленција
- Пептидази (присутни при активните лезии)

- Липопротеини (ги активираат гингивалните

фибробласти да произведуваат IL-6 и TNF-α)

- сиалидаза и ензим сличен на трипсинот (се

вклучуваат во бактериската вируленција)

- има способност да предизвика апоптоза

 Podatoci koi uka`uvaat deka
parodontopatogenite se etiolo{ki agens na
parodontalnata bolest
Povrzanost: Aa Pg Bf

lokalizirana juvenilna i adolescentna + - -

Pomalku zastapen kaj zdrav parodont + + +

Pozastapen vo aktivnite lezii + + +

kaj pacienti kaj koi napreduva parodontalnata bolest + + +

pogolema zaguba na alveolarnata koska i na ata~mentot - + +

parodontalnite apscesi - - +
Podatoci koi uka`uvaat deka
parodontopatogenite se etiolo{ki agens na
parodontalnata bolest

Eliminacija: Aa Pg Bf

Otstranuvaweto na ovoj M.O doveduva do uspe{na + + +

terapija
Rekurentnite lezii go sodr`at + + +
 Podatoci koi uka`uvaat deka
parodontopatogenite se etiolo{ki agens na
parodontalnata bolest
Odgovor na doma}inot: Aa Pg Bf

Zgolemeno nivo na antitela vo serum i plunka kaj + - -

pacienti so lokalizirana juvenilna parodontopatija

Zgolemeno nivo na lokalni antitela kaj pacienti so + - -

lokalizirana juvenilna parodontopatija

Zgolemeno nivo na antitela vo serum i plunka kaj + + +

pacienti so адултна parodontopatija

Zgolemeno nivo na lokalni antitela kaj pacienti so + + +

адултна parodontopatija
Podatoci koi uka`uvaat deka
parodontopatogenite se etiolo{ki agens na
parodontalnata bolest
Faktori na virulencija: Aa Pg Bf
лeukotoksin + - -
kolagenaza + + +
endotoksin + + +
faktor na inhibicija na fibroblastite + + -
faktor na indukcija na resorpcija na koska + + -
indukcija na sozdavawe na citokini od makrofagite + + +
ili od dr.odbrambeni kletki
modifikacija na funkcijata na neutrofilite + - -
јa pottiknuva apoptozata -? - +
 Faktori koi vlijaat vrz
sostavot na subgingivalnite
biofilmovi
Faktori koi vlijaat vrz sostavot
na subgingivalnite biofilmovi:

1. Sostojbata na parodontot

2. Lokalnata sredina

3. Prenesuvaweto na M.O. od individua na

individua
Sostojbata na parodontot
(Porphyromonas gingivalis , Bacteroides forsythus,
Treponema denticola)
90

80

70

60

50

40 anaerobi
30 fakultativni
20
Gr(-)
10
Gr(+)
0
Zdravo Parodontopatija
Lokalna sredina: dlabo~ina na p.x.
- So zgolemuvawe na dlabo~inata na xebot
se zgolemuva brojot na:( crven kompleks)
Porphyromonas gingivalis ,
Bacteroides forsythus,
Fusobacterium nucleatum,
Treponema denticola
Prenesuvawe na M.O. od individua na
individua
- parodontopatogenite soevi na M.O. se
tipi~ni za lu|eto i retko se sretnuvaat
vo okolinata
- izvor:potrebno e prenesuvawe na M.O. od
ustata na edna individua vo ustata na
druga individua:
- “vertikalno“ prenesuvawe
- “horizontalno“ prenesuvawe
 Prenesuvawe na M.O. od individua na
individua
1. “ vertikalno “ prenesuvawe:
Actinobacillus actinomycetemcomitans i Porphyromonas
gingivalis
- Pronajdeni kaj ~lenovi od edno semejstvo (deca i roditeli)
2. “ horizontalno “ prenesuvawe
Actinobacillus actinomycetemcomitans i Porphyromonas
gingivalis
- Preneseni od eden sopru`nik na drug
Dobivawe na novi soevi na M.O vo tekot na
celiot `ivot, {to mo`e da go menuva tekot
na bolesta
 PREDUSLOVI ZA ZAPO^NUVAWE I
PROGRESIJA NA PARODONTALNATA BOLEST
 Preduslovi za zapo~nuvawe i
progresija na parodontalnata bolest:

Virulentnost
Soodvetna
na ^uvstvitelnost
lokalna
parodontalnite na doma}inot
sredina
patogeni
Virulentnost na parodontnalnite
patogeni
 Razli~na virulentnost na M.O, no i razli~na
virulentnost na razli~ni klonski tipovi na
eden soj na mikroorganizami
- Primer so razli~ni klonski tipovi na
Porphyromonas gingivalis (I, II,III, IV, V)

 Parodontopatogenite, za da ja iska`at svojata

virulentnost
1. mora da se najdat na soodvetno mesto (pr. vo
apikalniot del od xebot ili na epitelot na mekiot
sid)
2. da bidat vo dovolen broj na toa mesto
Soodvetna lokalna sredina

- Interakciite pome|u M.O vo

plakot(lokalnata sredina) imaat
ogromno zna~ewe za po~etokot i razvojot
na parodontopatijata
 Soodvetna lokalna sredina
Interakciite mo`at da bidat:
1. [tetni (me{ani infekcii)
2. Polezni:
Kompatibilnite M.O
- gi naseluvaat mestata koi bi bile naseleni od
parodontopatogenite
- se natprevaruvaat so parodontopatogenite za
mestata na vrzuvawe
- gi uni{tuvaat faktorite na virulencija na
parodontopatogenite
 Soodvetna lokalna sredina
 Pr. za interakcija pome|u Actinobacillus
actinomycetemcomitans i S.sanguis, S. uberis i Actinomyces viscosus
( polezan reakcija za doma}inot)

 S.sanguis, S. uberis i Actinomyces viscosus go namaluvaat prisustvoto

na Actinobacillus actinomycetemcomitans

 Bakteriite “ dobrodeteli “, proizveduvaat

H2O2 koj direktno ili so pomo{ na doma}inovata peroksidaza go
inhibiraat A. Actinomycetemcomitans

(А.а произведува бактериоцин )

^uvstvitelnost na doma}inot

 Defekti vo brojot i funkcijata na

polimorfonuklearite
 HIV-infekcija
 Dijabet
 Pu{ewe
Mehanizmi na patogenost na
bakteriite
Za da mo`at parodontopatogenite
da predizvikaat bolest treba:

Da proizvedat odredeni
agensi koi direktno }e go
Da go koloniziraat uni{tat tkivoto na
subgingivalniot doma}inot ili }e
prostor predizvikaat negova
avtodestrukcija
 Za da go koloniziraat
subgingivalniot prostor bakteriite
treba:

Da atheriraat na povr{inata na zabot ili na Da se

druga povr{ina razmno`uvaat

Uspe{no da se Da se sprotivstavat
natprevaruvaat so na mehanizmite na
drugite bakteriski odbrana na
vrsti doma}inot
 Atherencijata na
bakteriite e ovozmo`ena so:

Adhezinski Fenomenot na
molekuli na koagregacija na
bakteriite bakteriite
 natprevaruvawe so drugite
bakteriski vrsti (me|ubakteriski
soodnosi)

Pr. za interakcija
pome|u Actinobacillus
actinomycetemcomitans
i S.sanguis, S. uberis i
Actinomyces viscosus Pr. Aerobi i Pr. Saharoliti~ni i
anaerobi asaharoliti~ni
А.а произведува
бактериоцин, со кој ги
уништува бактериите
“ добродетели“
sprotivstavuvawe na mehanizmite na
odbranata na doma}inot
(na nespecifi~nata za{tita)

Salivarniot
tek

gingivalniot
Sijalomucinot
fluid

Proteini Deskvamcijata
Salivarniot
bogati so na epitelnite
IgA
prolin kletki
sprotivstavuvawe na mehanizmite na
odbranata na doma}inot
(na specifi~nata za{tita)

P. gingivalis i P.intermedia,
produciraat IgA i IgG-
proteazi
Leukotoksinot na A.
actinomycetemcomitans gi napa|a
makrofagite i zrelite T i B limfociti

P.intermedia i T.denticola sozdavaat

materii so koi gi suprimiraat
imunolo{kite reakcii na doma}inot
 2 op{ti mehanizmi na
patogenezata na
parodontalnata
bolest:

1. invazija na 2.“dolgotraen” napad pri {to

subgingivalnite parodontopatogenite ostanuvaat
bakterii vo tkivoto na vo xebot no nivni fragmenti ili
parodontot drugi “faktori na virulencija”
navleguvaat vo parodontalnite
tkiva, kade {to direktno gi
uni{tuvaat tkivata ili
predizvikuvaat imunopatolo{ki
o{tetuvawa(avtodestrukcija)
 1. invazija na
subgingivalnite
bakterii vo tkivoto
na parodontot

A. actinomycetemc., P.
gingivalis i B. forsythus
se sretnuvaat vo
epitelnite kletki

P. gingivalis i B. forsythus
Spirohetite se sposobni
atheriraat na bazalnata da navlezat vo
podlabokite
membrana i na kolagenot parodontalni tkiva
 “faktori na virulencija”ili materii koi
doveduvaat do o{tetuvawe na parodontalnite tkiva

2. Materii
1. Materii koi (lipopolisaharid-
gi o{tetuvaat endotoksin) koi
deluvaat vrz kletkite 3. Materii koi
kletkite na deluvaat vrz
parodontalnite na toj na~in {to
intercelularniot
tkiva(leukotok kletkite po~nuvaat da matriks
sin, H2S, NH3, sozdavaat biolo{ki
(kolagenazi)
masni aktivni materii (IL-1;
kiselini) prostaglandini, TNF;
IL-8)