Professional Documents
Culture Documents
Sinif 3. Ünite: Çalişma Fasikülü
Sinif 3. Ünite: Çalişma Fasikülü
ÜNİTE
ÇALIŞMA FASİKÜLÜ
T.C. İNKILAP TARİHİ ve
ATATÜRKÇÜLÜK
14
35. Birinci Dünya Savaşı’na katılan İtalya’ya İzmir ile 38. Türk halkı tüm imkânsızlıklara karşı Kuva-yı Milliye
Antalya arasındaki Batı Anadolu topraklarının ve- birlikleri oluşturarak Güney Cephesi’nde başarılı bir
rileceği söylenmişti. Paris Barış Konferansı’nda bu şekilde mücadele etmiştir.
bölge Yunanistan’a verilince İtilaf Devletleri arasında
Aşağıdakilerden hangisi bu mücadelenin sonucu-
anlaşmazlık çıktı.
dur?
Buna göre Milli Mücadelede bu durumun milletimi-
A) Fransızlar bölgeden çekilmek zorunda kalmışlardır.
ze sağladığı yarar aşağıdakilerden hangisidir?
B) Fransızlar işgal alanlarını genişletmişlerdir.
A) Güney Cephesi’ni kazanmamızı sağlamıştır.
C) Fransızlar bu cephede galip gelmiştir.
B) Doğu Cephesi’nde güçlenmemize neden olmuştur.
D) Güney sınırı kesin olarak çizilmiştir.
C) İtalyanlarla sıcak çatışma yaşanmamıştır.
15
41. Sakarya Meydan Muharebesi İkinci Viyana Kuşatma- 43. İtilaf Devletleri Londra Konferansı’na sadece Osmanlı
sı’ndan beri devam eden geri çekilmenin son savunma Hükümeti’ni çağırdı. Türkiye Büyük Millet Meclisi Hü-
savaşıdır. kümeti’nin de bir temsilci gönderebileceğini bildirdi.
İtilaf Devletleri hala TBMM’nin varlığını kabul etmek
Bu son savunma savaşı siyasi açıdan aşağıdaki
istemiyordu. Mustafa Kemal, TBMM Hükümeti’nin İti-
hangi iki kazançlı antlaşmanın imzalanmasında
laf Devletleri tarafından resmen çağrılmadıkça konfe-
önemli rol oynamıştır?
ransa bir temsilci göndermeyeceğini belirtti. Bu geliş-
A) Kars Antlaşması - Ankara Antlaşması meden sonra İtilaf Devletleri İtalya aracılığıyla TBMM
Hükümeti’ni toplantıya resmen davet etti.
B) Sevr Antlaşması - Londra Antlaşması
İtilaf Devletleri’nin Londra Konferansı’na Osmanlı
C) Mudanya Antlaşması - Lozan Antlaşması ve TBMM Hükümeti’ni birlikte çağırmasının temel
sebebi aşağıdakilerden hangisi olabilir?
D) Gümrü Antlaşması - Moskova Antlaşması
A) Sevr Antlaşması’nın maddelerinden bazılarını de-
ğiştirerek kabul ettirmek.
42. Birinci İnönü Savaşı’nın zaferle sonuçlanmasından C) Savaşı bitirmek ve barış ortamını sağlamak.
sonra TBMM ile Afganistan arasında 1 Mart 1921 ta-
D) TBMM Hükümetini yok saymak.
rihinde bir dostluk antlaşması imzalandı. Buna göre;
TBMM ile Afganistan’ın aralarındaki manevi birliği po-
Çanakkale Ölçme Değerlendirme Merkezi
C) Emperyalist güçlere karşı ittifak yapılmıştır. Aşağıdakilerden hangisi Kuva-yı Milliye birlikleri-
nin kaldırılma sebeplerinden değildir?
D) Milli Mücadele başarıya ulaşmıştır.
A) Düzenli ordu ile birleşmesi.
16
45. Teşkilatı Esasi Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk anayasa- 47. Askeri başarılar beraberinde siyasi başarıları da getirir.
sıdır. Kurtuluş Savaşı’nda Birinci İnönü Savaşı’ndan
Bu duruma örnek olarak aşağıdakilerden hangisi
sonra ilan edilmiştir. Savaş ortamında çıktığından öze-
gösterilemez?
likleri arasında güçler birliği vardır. 1921 Anayasası
(Teşkilat-ı Esasi) 24 maddeden oluşan kısa bir ana- A) Birinci İnönü Savaşı’ndan sonra Londra Konferan-
yasadır. Olağanüstü bir zamanda anayasa ilan edildiği sı’nın yapılması.
için içeriği detaylı değildir.
B) Sakarya Savaşı’ndan sonra Ankara Antlaşması’nın
1921 Anayasası’nın (Teşkilat-ı Esasiye) esaslarından yapılması.
bazıları şunlardır:
C) Büyük Taarruz’dan sonra Mudanya Ateşkes Ant-
I. Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir. laşması’nın yapılması.
II. Yasama, yürütme ve yargı güçleri Meclis’e aittir. D) Afganistan Dostluk Antlaşması’ndan sonra
Moskova Antlaşması’nın yapılması.
III. Türkiye Devleti, Büyük Millet Meclisi tarafından ida-
re edilir ve hükümeti Türkiye Büyük Millet Meclisi Hü-
kümeti adını taşır.
C) Sakarya Savaşı
17
49. Lozan görüşmelerinde Türk heyetinin amacı, Misak-ı 52. “Milli ordu vatandan düşmanı, muallim ordusu da ce-
Milli sınırları içinde bağımsız bir Türk devletinin kurul- halet ve zulmeti kovacak, iki hizmetin aynı zamanda
duğunu İtilaf Devletleri’ne kabul ettirmek ve milli ege- gerçekleşmesi ulvi bir tesadüftür…”.
menliğimizi sınırlayan koşulları ortadan kaldırmaktı.
Mustafa Kemal Atatürk’ün 15 Temmuz 1921 Maarif
Mustafa Kemal, Lozan Barış Antlaşması görüşme- Kongresi’nde söylediği yukarıdaki sözünden hare-
lerine katılacak heyetten aşağıdaki hangi konular- ketle aşağıdaki hangi sonuca ulaşılamaz?
da kesinlikle taviz verilmemesi gerektiğini belirt-
A) Cehaletin olduğu yerde zulüm de vardır.
miştir?
B) Cehaletle savaş sadece öğretmenlerin görevidir.
A) Ermeni iddiaları ve kapitülasyonlar
C) Cehaletle savaş işgalcilerle savaştan daha az
B) Yunanistan’ın tazminat ödemesi
önemli değildir.
C) Batı Trakya’nın geleceği
D) Hem cehaletle hem de işgalcilerle savaş ulvi
D) Suriye sınırı (yüce) bir görevdir.
C) Silah ve cephane D) Yiyecek ve içecek A) Lozan görüşmelerine katılmak için heyet oluştur-
mak.
18
55. “Siz orada yalnızca düşmanı değil, milletin makûs tali- 58. Birinci Dünya Savaşı’nda bilim ve teknolojide ileri gi-
hini de yendiniz.” den Avrupalı devletler karşısında Osmanlı Devleti’nin
toprakları hammadde ve pazar kaynağı konumunday-
Yukarıda yer alan Mustafa Kemal’e ait söz Kurtuluş
dı. Savaşta yenilen Osmanlı Devleti’nin toprakları işgal
Savaşı’nda Batı Cephesi’nde İkinci İnönü Zaferi son-
edildi. Cephelerde başarılı mücadeleler veren Mustafa
rasında İsmet Paşa’ya gönderdiği kutlama telgrafında
Kemal savaş sonucunda vatanın göz göre göre elden
yer alır.
gitmesine karşı arayışlar içine girdi. Müfettişlik göreviy-
Mustafa Kemal’in “milletin makûs talihini de yen- le Samsun’a çıkarak Milli Mücadele’yi başlattı. Mustafa
diniz” ifadesiyle kastettiği durum aşağıdakilerden Kemal Atatürk, Millî Mücadele’nin zor bir döneminde
hangisidir? Maarif Kongresi’ni yaptı.
B) Düşmana karşı halkın birlik ve beraberlik içinde ol- C) Bağımsızlığımızın tekrar tehlikeye girmesinin.
ması.
D) Şehit olan ve yetim kalan insanlarımızın olacağının.
C) Roman ve resimlerde Milli Mücadele Döneminin iş-
lenmesi.
19
60.
Kurtuluş Savaşı’nda Türk ordusu Doğu Cephesi, Güney Cephesi ve Batı Cephesi olmak üzere üç cephede savaşmıştır.
Diyagramda bu cepheler verilmiştir.
61.
Yukarıdaki diyagramda Sevr Antlaşması ile Lozan Barış Antlaşması maddelerinin karşılaştırması verilmiştir.
A) Lozan Barış Antlaşması ile Türkiye’yi zor durumda bırakan Sevr Antlaşması geçersiz hale gelerek Misak-ı Milli, İtilaf
Devletleri tarafından resmen kabul edilmiştir.
D) Lozan Barış Antlaşması’nda azınlıklar konusunda kesinlikle taviz verilmemiş ve dış devletlerin iç işlerimize karışması
engellenmeye çalışılmıştır.
20
62.
Harita: Milli Mücadele Döneminde Cepheler
21
63. Aşağıda verilen Türkiye haritası üzerinde Lozan Antlaşması’ndaki toprak kazanımlarımız X işareti ile gösterilmiştir.
Bu haritaya göre aşağıdakilerden hangisi Lozan Barış Antlaşması’ndaki toprak kazanımlarımızdan değildir?
22
64.
Milli Mücadele Dönemi’nde işgallere karşı halk el ele verip düşmana karşı ortak bir duruş sergilemiştir. Milli Mücadele,
değerlerimizi ortaya koyan gelişmelere sahne olmuştur.
Aşağıdakilerden hangisinde Milli Mücadele’de olan gelişmelerle değerler arasında olumlu bir ilişki yoktur?
65.
Cepheler Birlikler Kimlere Karşı Savaştık Cepheyi Kapatan Antlaşma
Doğu Cephesi 15. Kolordu Ermeniler Gümrü Antlaşması
Güney Cephesi Kuva-yı Milliye Fransız ve Ermeniler Ankara Antlaşması
Yukarıdaki tabloda verilen Milli Mücadele’de cephelerle ilgili bilgilere göre aşağıdakilerden hangisine ulaşıla-
maz?
23
66.
Batı Cephesi’nde yapılan Amaç
savaşlar
I. İnönü Savaşı Yunanlıların Kütahya, Eskişehir ve Ankara’yı ele geçirip Sevr’i zorla kabul ettirmek
istemesi.
II. İnönü Savaşı Yunanlılar Ankara’yı ele geçirmek ve TBMM’yi dağıtmak istemesi.
Kütahya-Eskişehir Yunanlıların Ankara’yı alarak TBMM’yi dağıtmak ve Sevr’i Türklere kabul ettirmek
Muharebeleri istemesi.
Sakarya Savaşı Eskişehir-Kütahya Savaşlarının Yunanlılara büyük bir cesaret vermesi ve
Yunanlıların Türk ordusunu yok ederek Ankara’yı işgal etmek istemesi.
Başkomutanlık Meydan TBMM’nin ülkedeki işgale son vererek, kesin bir zafer kazanmak istemesi.
Muharebesi ve Büyük Taarruz
Yukarıdaki tabloda verilen bilgilere göre Batı Cephesi’nde yapılan savaşlardan hangisi Milli Mücadelede dö-
nüm noktası olmuştur?
A) Sakarya Savaşı
C) Kütahya-Eskişehir Muharebeleri
67.
Tekalif-i Milliye Emirleri ordunun ihtiyacını halktan karşılamak amacıyla Sakarya Savaşı’ndan önce yayınlanmıştır. Halk
bu emirlere uyarak elinden geldiğince orduya yardım etmiştir.
Verilen diyagram dikkate alındığında Tekalif-i Milliye Emirleri ile ilgili ulaşılabilecek en kapsamlı yargı aşağıda-
kilerden hangisidir?
24
68.
Dilsiz Türkiye haritası üzerinde verilen Milli Mücadele’deki cepheler ve bu cephelere ait bilgiler içeren künyeler
aşağıdakilerden hangisinde doğru eşleştirilmiştir?
Doğu Cephesi Batı Cephesi Güney Cephesi
A) Kazım Karabekir Kuva-yı Milliye İsmet İnönü
15. Kolordu Şahin Bey Düzenli ordu
Gümrü Antlaşması Ankara Antlaşması Mudanya Ateşkes Antlaşması
25
CEVAP ANAHTARI
29. B 49. A
30. A 50. B
31. A 51. C
32. D 52. B
33. B 53. C
34. D 54. A
35. C 55. C
36. B 56. D
37. D 57. C
38. A 58. B
39. D 59. B
40. C 60. C
41. A 61. A
42. D 62. C
43. B 63. A
44. A 64. D
45. B 65. C
46. C 66. A
47. D 67. A
48. B 68. D
29
8. SINIF 3. ÜNİTE
ÇALIŞMA FASİKÜLÜ
T.C. İNKILAP TARİHİ ve
ATATÜRKÇÜLÜK
21
36. • Gıda maddelerinin %40'ına bedeli sonradan öden- 38. I. I. İnönü
mek üzere el konacaktır. II. II. İnönü
• Halka ait taşıtların her ay ordu için 100 km taşıma III. Kütahya-Eskişehir
yapması zorunludur. IV. Sakarya
• Her ev birer kat çamaşır, birer çift çorap ve çarık V. Büyük Taarruz
hazırlayıp komisyona teslim edecektir. Yukarıdaki savaşlardan hangileri TBMM’nin otoritesini
• Bütün yük hayvanlarının %20'sine el konacaktır. arttırmıştır?
• Yakıt ve makine yedek parçalarının %40'ına el
konulacaktır. A) I, II ve III
Yukarıda Tekâlif-i Milliye Emirleri’nin bazı maddeleri B) I, II, III ve IV
verilmiştir. Bu emirler, ordunun hangi ihtiyaçlarını kar-
şılamaya yönelik değildir? C) I, II, IV ve V
D) I, II, III, IV ve V
A) Gıda
B) Giyim
C) Silah ve cephane
D) Ulaşım 39.
Doğu Cephesi I Kuvâ-yı Millîye
Osmanlı'dan kalan
Güney Cephesi II
düzenli ordu
Erzincan Ölçme Değerlendirme Merkezi
TBMM'nin kurduğu
Batı Cephesi III
düzenli ordu
22
41. Falih Rıfkı Atay, "Çankaya" adlı eserinde "sadece yüz kü- 43. Mondros Ateşkes Antlaşması'ndan sonra Musul İngilizler
sür milyonluk bir bütçeyle dört savaştan çıkan yanmış, tarafından işgal edilmiştir. Lozan Barış Antlaşması'nda
yıkılmış, dağılmış üstelik binlerce göçmen barındırmak Musul'un Türkiye'ye bağlanması konusu görüşülmüş an-
zorundaki Türkiye’nin hemen hemen yoktan varoluş ve cak Musul konusunda anlaşmaya varılamamıştır. Musul
başarısının bir hikâyesiydi bu." demektedir. konusu daha sonra çözülmek üzere ertelenmiştir.
Yazar bu eserinde aşağıdaki savaşların hangisinden
Aşağıdakilerden hangisi Musul konusunda İngilte-
bahsetmektedir?
re'nin antlaşmaya yanaşmamasının sebebi olabilir?
A) Trablusgarp Savaşı
A) Misak-ı Millî sınırları içerisinde yer alması
B) Birinci Dünya Savaşı
B) Musul’un zengin petrol yataklarına sahip olması
C) Kurtuluş Savaşı
C) Musul'da İngilizlerin çoğunlukta olması
D) II. Balkan Savaşı
D) Musul'da yeni bir devlet kurulmak istenmesi
Yukarıda Lozan Barış Antlaşması’nın maddeleri ve Verilen bilgiye göre aşağıdakilerden hangisine ulaşı-
lamaz?
ilgili olduğu alanlar eşleştirilmiştir. Hangi alanlar yer
değiştirirse eşleştirmeler doğru olur? A) Türk milletinin bağımsızlığına düşkün olduğu
A) I ve II B) I ve III B) Maraş bölgesinin Fransızlar tarafından işgal edildiği
C) Türk milletinin işgallere karşı duyarsız davrandığı
C) II ve III D) II ve IV
D) Ermeni halkının Fransızlarla işbirliği yaptığı
23
46. Batı Cephesi’nde Yunanlara karşı I. İnönü Zaferi’nin kaza- 48. Kütahya–Eskişehir Savaşları'nda ordumuz M. Kemal’in em-
nılmasından sonra Rusya, TBMM ile bir antlaşma yapma riyle Sakarya Nehri'nin doğusuna çekildi. Bu geri çekilmeyi
yoluna gitti. 16 Mart 1921 tarihinde Moskova Antlaşması Genelkurmay Başkanı Fevzi Paşa “İlerleyen Yunanlar adım
imzalandı. Antlaşmanın bazı maddeleri şunlardır: adım mezarlarına yaklaşmaktadırlar.” sözü ile ifade etmiştir.
• Taraflardan birinin tanımadığı bir antlaşmayı diğer ta- Fevzi Paşa bu sözü ile aşağıdakilerden hangisini anlat-
raf da tanımayacaktır. mak istemiştir?
• Kars, Ardahan ve Artvin TBMM Hükûmeti’ne; Batum
Gürcistan’a; Nahcivan Azerbaycan’a bırakılacaktır. A) Planlı bir geri çekilme olduğu
• Osmanlı Devleti ile Çarlık Rusya arasında yapılan B) Bölgesel savunma yapılacağı
bütün antlaşmalar geçersiz sayılacaktır.
• Sovyet Rusya, Misak-ı Millî’yi tanıyacak ve kapitülas- C) Düşmanın ancak Ankara yakınlarında durdurulacağı
yonlardan vazgeçecektir. D) Türk ordusunun taarruz gücünün olmadığı
Verilen maddeler dikkate alındığında aşağıdakilerden
hangisine ulaşılamaz?
24
50. Maraş, önce İngilizler daha sonra Fransızlar tarafından iş- 52. Bir milletin var olma mücadelesi verdiği bir sırada belki pek
gal edildi. Halkın kahramanca direnişi karşısında şehirde çok devlet adamının gündem maddeleri arasında dahi yer
tutunamayan Fransızlar, gecenin karanlığından yararla- alamayacak olan eğitim meselesi Atatürk için memleketin
narak gizlice şehirden ayrıldılar (11-12 Şubat 1920). Daha en önemli meselelerinden biri olarak görülmüş ve böyle bir
BMM açılmamışken Maraş halkının kazandığı bu başarı, kongreyi toplamayı başarmıştır. Eğitim tarihimiz açısından
Millî Mücadele’nin ilk zaferlerinden biri oldu. Maraş, 7 Şu- önemi çok büyük olan bu kongrenin dünya tarihinde bile
bat 1973’te TBMM tarafından “Kahraman” unvanıyla ödül- eşine rastlamak pek mümkün değildir.
lendirildi. Metinde bahsi geçen konuyla ilgili Atatürk’ün yaptığı
Verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisine çalışma aşağıdaki seçeneklerden hangisinde verilmiş-
ulaşılamaz? tir?
51. Sakarya Meydan Muharebesi’nde Türk ordusu Yunan or- D) Bazı illerimiz düşman kuvvetlerinin eline geçmiştir.
dusunu ağır bir yenilgiye uğratmıştır. Yunanların yenilmesi
üzerine umudu kesilen Fransızlarla Ankara Antlaşması im-
zalanmıştır. Ayrıca Kafkas Cumhuriyetleri ile (Ermenistan, 54. Savaş alanında elde edilen başarıların ulusal ve uluslara-
Gürcistan, Azerbaycan) Kars Antlaşması imzalanmıştır. rası sonuçları vardır. Buna en güzel örnek Sakarya Mey-
dan Muharebesidir. Bu savaşta elde edilen başarı Yunan
Bu bilgiye dayanarak çıkarılabilecek en kapsamlı yargı ordusunun geri çekilmesine yol açarken diğer taraftan Gü-
aşağıdakilerden hangisidir? ney Cephesi’nde Fransa ile Ankara Antlaşması’nın imza-
lanmasını sağlamıştır.
A) Sakarya Meydan Muharebesi ile Kurtuluş Savaşı son
bulmuştur. Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi, yukarıdaki
duruma benzer bir durumu ifade etmektedir?
B) Yunanlar Anadolu’dan çekilmiştir.
A) Kütahya-Eskişehir Savaşları Moskova Antlaşması
C) Kazanılan askeri başarılar, beraberinde siyasi
başarıları da getirmiştir. B) Büyük Taarruz Sevr Antlaşması
D) Sakarya Zaferi ile birlikte İngilizler Türklere barış C) Doğu Cephesi Gümrü Antlaşması
teklifinde bulunmuşlardır.
D) Birinci İnönü Savaşı Kars Antlaşması
25
55. Mustafa Kemal, Kütahya-Eskişehir Savaşları sonrasında 57. Lozan Barış Konferansı; Türk tarafının egemenlik ve ba-
Türk ordusunun Sakarya Irmağı'nın doğusuna çekilmesi ğımsızlık haklarından taviz vermeyen duruşu, İtilaf Devlet-
emrini vermiştir. lerinin ise antlaşmayı Osmanlı Devleti’ne dayattıkları Sevr
Mustafa Kemal'in bu kararı almasında; koşulları üzerine inşa etme çabaları nedeniyle pek çok kez
çıkmaza girerek barış görüşmeleri süreci uzamıştır.
I. Kurtuluş Savaşı'nı bitirmek
II. Çok fazla kayıp verilmesini engellemek Aşağıdakilerden hangisi Lozan Barış Antlaşması’nda
III. Yunan kuvvetleri ile Türk ordusu arasına doğal bir yaşanan ve sürecin uzamasına neden olan anlaşmaz-
savunma hattı oluşturmak lık konularından biri değildir?
maddelerinden hangilerini amaçladığı söylenebilir?
A) Musul sorunu
A) Yalnız I B) I ve II
B) Yabancı okullar
C) II ve III D) I, II ve III
C) Boğazlar
D) Batı sınırı
getirir.
Mustafa Kemal, usta ressama bu eserine ilişkin Millî
Mücadele’deki olumsuzluklardan hangi durumla ilgili
bir eleştiri getirmiştir?
A) Askeri yetersizlikler
B) Eserin konusu
56. Kurtuluş Savaşı'nın Batı Cephesi’nde Yunanlarla sava- C) Ekonomik imkânsızlıklar
şılmıştır. I.İnönü, II.İnönü ve Kütahya-Eskişehir Savaşla-
rını İsmet İnönü yönetmiş ve sadece Kütahya-Eskişehir D) Ressamın yetersizliği
Savaşları kaybedilmiştir. Batı Cephesi’nde Kütahya–Es-
kişehir Savaşları'nda alınan yenilgilerden sonra ordunun 59. “Lozan görüşmelerine giden Türk heyetinin amacı, Misak-ı
komutasını Mustafa Kemal devralmıştır. Mustafa Kemal Millî sınırları içinde bağımsız bir Türk Devleti’nin kuruldu-
komutasındaki Türk ordusu Sakarya Savaşı ve Büyük Ta- ğunu İtilaf Devletleri’ne kabul ettirmek ve egemenliğimizi
arruz zaferleri ile Türk yurdunu düşmandan temizlemiştir. sınırlayan koşulları ortadan kaldırmaktır.”
Verilen bilgiye göre; Yukarıda verilen bilgiye göre Lozan Barış Antlaşma-
I. Mustafa Kemal Batı Cephesi'nde savaş sı'nda alınan kararlardan hangisi Türk heyetinin amaç-
kaybetmiştir. ları ile çelişmektedir?
II. Batı Cephesi'nde sadece Yunanlar ile
savaşılmıştır. A) Boğazların yönetiminin, başkanı Türk olan
III. Savaşlarda alınan yenilgi Türk ordusu'nda komuta uluslararası bir komisyona bırakılması
değişikliğine neden olmuştur.
B) Yunanistan’ın Türk Devleti'ne Karaağaç’ı savaş
ifadelerinden hangilerine ulaşılabilir? tazminatı olarak vermesi
26
60. Maraş’ı işgal için gelen Fransız askerleri, şehirdeki Ermeniler tarafından sevinçle karşılandı.Taşkınlık yapmaya başlayan
bir grup Ermeni, sokaktan evine gitmekte olan Müslüman bir kadına sataşarak başındaki örtüyü çıkarmak istedi (31 Ekim
1919). Bunu gören Uzunoluk Camii imamı Sütçü İmam duruma müdahale ederek Ermeni eşkıyalardan birini öldürdü. Ola-
yı haber alan Fransız askerleri Sütçü İmam’ı yakalamak üzere harekete geçtiler. Ancak Sütçü İmam onlardan kurtulmayı
başardı. Olay, şehirde duyulduğunda büyük bir heyecan ve Fransızlara karşı büyük bir tepki oluşturdu.
Buna göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
61. Kâzım Karabekir Paşa 1882'de İstanbul'da doğdu. 11 yaşında babasını kaybeden Kâzım
Karabekir Paşa hem harbiye mektebini hem de harp akademisini birincilikle bitirdi ve "Altın
Maarif Madalyası" ile ödüllendirildi. Kendisi de yetim büyüyen Karabekir Paşa, Doğu Anadolu'da
ailesini kaybeden binlerce yetim çocuğa babalık yaptı. Onları öz çocukları gibi sahiplendi, onlar
için yurtlar ve okullar açtı, onların her birini meslek sahibi yaparak sefaletten kurtardı. Bundan
dolayı kendisine "Yetimlerin Babası" unvanı verildi. Millî Mücadele Dönemi'nde Doğu Cephesi
komutanı ve Edirne milletvekili olarak görev yaptı. Ermenileri yenilgiye uğratarak onlarla Gümrü
Antlaşması'nı imzaladı ve doğu illerini işgalden kurtardı. Millî Mücadele sonrasında Terakkiperver
Cumhuriyet Fırkası’nın kurucuları arasında yer aldı. Partinin genel başkanlığına getirildi. Ancak
kısa bir süre sonra partisi kapatıldı.1946-1948 arası TBMM Başkanlığı görevinde bulundu.
Yukarıda verilen metne göre Kâzım Karabekir ile ilgili hangisinden bahsedilmemiştir?
27
62.
Fransızlar 30 Ekim 1919’ da kalabalık bir orduyla Urfa’yı işgal ettiler. Urfa’ya giren Fransız kuvvetlerindeki askerlerin sade-
ce 100 kadarı Fransız’dı. Fransızlar ordularını Suriye’den getirdikleri Ermeniler ile sömürgelerinden getirdikleri askerlerden
oluşturmuşlardı.
Fransız işgali karşısında Urfa halkı, Ali Saip Bey öncülüğünde destansı bir direniş gösterdi. Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti
kurarak haklarını ve vatanlarını savunmaya geçtiler. Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin kuruluş toplantısına katılanlar, halk
arasında “Onikiler” olarak adlandırıldı.
Halkın inançlı direnişi karşısında şehirde tutunamayacaklarını anlayan Fransızlar “Peygamberler Diyarı” olarak bilinen
Urfa’yı terk etmek zorunda kaldılar (11 Nisan 1920). TBMM, Urfa halkının haklarını ve vatanlarını korumakta gösterdikleri
cesaret ve fedakârlık nedeniyle 22 Haziran 1984’te Urfa’ya “Şanlı” unvanını verdi.
A) I ve II B) II ve III
28
63. BMM bir yandan düzenli ordu kurma çalışmalarını yürütürken diğer yandan da çıkardığı Firariler Kanunu’yla asker
kaçaklarını önlemeye çalışıyordu. 24-30 Ekim 1920 tarihlerinde Kuvâ-yı Millîye birlikleri tarafından Gediz ve çevresinde
bulunan Yunan kuvvetlerine bir taarruz düzenlendi. Ancak bu taarruz başarıya ulaşamadı. Gediz Taarruzu’nda başarısız
olması üzerine Ali Fuat Paşa, Batı Cephesi Komutanlığından alındı. BMM Hükûmeti, 9 Kasım 1920’de Batı Cephesi’nin batı
ve güney şeklinde iki kısma ayrılmasına karar verdi. İzmit, Ertuğrul, Eskişehir, Kütahya sancaklarını içine alan Batı Cephesi
Komutanlığına Albay İsmet (İnönü) Bey getirildi. Afyonkarahisar, Isparta, Burdur, Denizli, Aydın, Menteşe, Antalya, Konya,
Silifke, Niğde ve Adana merkez sancağını kapsayan Güney Cephesi Komutanlığına ise Albay Refet (Bele) Bey atandı.
Daha sonra Batı Cephesi’ndeki bütün Kuvâ-yı Millîye birlikleri Genelkurmay Başkanlığı’na bağlandı. Bu sırada Eskişehir’e
gelen İsmet Bey düzenli ordu kurma çalışmalarını hızlandırdı. 1921 yılı başlarında BMM’ye bağlı düzenli bir ordu kuruldu.
64. İtilaf Devletleri’yle yapılan Londra Konferansı’ndan bir sonuç alınamayınca İngilizlerin desteklediği Yunanlar, I. İnönü
Savaşı’ndan hemen sonra 23 Mart 1921’de yeniden saldırıya geçtiler. Yunan saldırısının yeniden başlamasında;
• Sevr Antlaşması’nın TBMM’ye kabul ettirilmek istenmesi
• Londra Konferansı’ndaki barış tekliflerinin TBMM tarafından reddedilmesi
• İngilizlerin, Yunanları yeni saldırı konusunda teşvik etmeleri
• Yunanların I. İnönü yenilgisinin yarattığı eziklikten kurtulmak istemesi
• Türk ordusunun saldırı gücü kazanmasına engel olunmak istenmesi
• Yunanların Türk ordusunun örgütlenmesi ve güçlenmesine zaman tanımadan Eskişehir ile Afyon’u alıp Ankara
üzerine yürüyerek TBMM’yi ortadan kaldırma düşüncesi etkili oldu.
Verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
29
65. Millî marş yazılması konusundaki ilk çalışmaları Maarif Vekili Hamdullah Suphi (Tanrıöver) Bey yaptı. 1920 yılı Ekim ayında
millî marş yazılması için 500 lira para ödüllü bir yarışma düzenleneceği gazetelerle halka duyuruldu. Yarışmaya 700’den
fazla eserle başvuru yapıldı. Fakat aranan özellikte bir eser bulunamadı. Eserler incelenirken daha önce yazdığı şiirlerle millî
duyguları coşkuyla dile getiren Mehmet Akif (Ersoy) Bey’in yarışmaya katılmadığı görüldü. Bu şairin para ödülünü almak
istememesi nedeniyle yarışmaya katılmadığı anlaşıldı. Maarif Vekili Hamdullah Suphi Bey, millî duyguları ve heyecanı en
iyi yansıtacak şiirin Mehmet Âkif tarafından yazılacağına inanıyordu. Mehmet Akif, para ödülünü almamak şartıyla şiiri
yazabileceğini ifade etti. Bunun üzerine Hamdullah Suphi Bey ödülü kaldırdı ve millî marşı yazma görevini ona verdi.
Paragraf dikkate alındığında Mehmet Akif’in bu tavrı aşağıdaki kişilik özelliklerinden hangisi ile ilişkilendirilebilir?
A) İleri görüşlülüğü
66. II. İnönü Savaşı’nın ulusal ve uluslarası alanda etkileri olmuştur. Bunlardan bazıları şunlardır:
• O güne kadar Yunanistan'ın arkasında olan İngiltere tutumunu değiştirmeye başlamış, hemen akabinde İtilaf
Devletleri savaşta tarafsız olduklarına dair bir bildiri yayımlamışlardır.
• Fransa, TBMM Hükûmeti’ni fiilen tanımıştır ve hükümetin temsilcileriyle görüşmeye başlamıştır.
• Kurulması birçok tartışmaya sebep olan düzenli ordu başarısını ve kalitesini kanıtlamış, ülkede bir ordu ve devlet
disiplini oluşmuştur.
• Halkın TBMM Hükûmeti ve ordusuna olan güveni artmış, Millî Mücadele ruhu pekişmiştir.
• İtalya, Anadolu'dan kademeli olarak çekilmeye başlamıştır.
• İlk defa batılı olmayan bir millet, sömürgeci Avrupa güçlerine karşı mücadelesinde başarılı olarak diğer sömürge
milletlere de bağımsızlık mücadelelerinde ilham kaynağı olmuştur.
A) Yalnız ll B) ll ve V
C) I, III ve IV D) I, II ve V
30
67. “Çocuklarımız ve gençlerimiz yetiştirilirken onlara özellikle varlığı ile, hakkı ile, birliği ile çelişen bütün yabancı unsurlarla
mücadele gereği ve millî düşünceleri tam bir imanla her karşı fikre karşılık olarak şiddetle ve özverili olarak savunma
zorunluğu aşılanmalıdır. Yeni kuşağın bütün ruhsal kuvvetlerine bu özellik ve yeteneğin verilmesi önemlidir. Sürekli ve
müthiş bir savaş şeklinde beliren milletler yaşamının felsefesi, bağımsız ve mutlu kalmak isteyen her millet için bu yüksek
özellikleri şiddetle istemektedir.” (Mustafa Kemal ATATÜRK)
Mustafa Kemal’in Maarif Kongresi’nde yaptığı konuşmasından alınan bu metne göre aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) Bağımsız kalmak isteyen her millet, milli kültürün korunmasına önem vermelidir.
B) Milli değerlerimize zarar verecek her türlü fikirle özverili bir şekilde mücadele edilmelidir.
68. “…Gerçekten milletimiz düşmanın hazırlıklarına karşılık vermek için hiçbir fedakârlıktan çekinmedi. Ordumuzu takviye
için para, insan, silah, hayvan, araba velhasıl her ne lazımsa büyük bir hevesle bol bol verdi. Avrupa’nın en mükemmel
araç ve silahlarıyla donanmış olan Konstantin ordusundan, ordumuzun teçhizat itibariyle de geri kalmamasını ve hatta
ona üstün olabilmesi gibi inanılmaz mucizeyi Anadolu halkının fedakârlığına borçluyuz...”
Tekâlif-i Milliye Emirleri hakkında, Mustafa Kemal’in söylediklerinden hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşı-
labilir?
31
69.
Büyük Taarruz'da Türk ve Yunan Ordularının Askerî Varlıkları
Er 199.283 218.000
Uçak 3 50
B) Ağır makineli tüfek, top ve uçak sayısında Yunan ordusu daha kuvvetli görünmektedir.
70. Batı Cephesi’nde fiilen Yunan ordusuna karşı mücadele edilmişken Türk tarafının elde ettiği başarı sonrası imzalanan
Mudanya Ateşkes Antlaşması’ndan sonra İngiltere’de hükûmet istifa etmiş, yeni kurulan İngiliz hükûmeti Türk tarafı ile
iletişime geçme talebinde bulunmuştur.
Verilen bilgilere bakarak aşağıdaki çıkarımlardan hangisine ulaşılamaz?
32
71.
Sakaya Nehri’ne yanaşan Yunan ordusu 23 Ağustos 1921’de saldırıyı başlatmıştı. Türk-Yunan çatışmaları 100 kilometre
karelik bir cephe üzerinde gerçekleşmekteydi. Asker sayısı, silah ve cephane yönünden üstün durumda olan Yunan kuv-
vetleri Türk savunma hatlarını yer yer yarmış hatta Ankara-Polatlı yakınlarına kadar gelmişti. Tam bu sırada M. Kemal Nu-
tuk’ta da belirttiği şu emri vermiştir. “Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır. Vatanın her karış
toprağı, vatandaşın kanıyla sulanmadıkça terk olunamaz.” Böylece mücadele azmi ve direnci artan Türk ordusu karşısında
Yunan ordusu içerilere ilerleyemiyordu. Savaş Türk ordusunun lehine dönüyordu.
Yukarıdaki görsel ve bilgilerden hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
33
72. Sevr Antlaşması, Türk milletinin tamamen Avrupalı devletlerin hâkimiyeti altına girmesini gerektiren maddeler içeriyordu.
Bu durumla birlikte Türk milletinin toprak bütünlüğü ve ulusal bağımsızlığı için verdiği mücadeleyi, bütün dünyanın fark
etmesi ve kabul etmesi zorunlu hale gelmiştir. Misak-ı Millî sınırları ve hedefleri, Lozan Antlaşması’yla neredeyse tamamen
gerçekleştirilmiştir. Zamanın şartlarında denge siyaseti izleyen Osmanlı Devleti bazı Avrupalı devletlere kapitülasyon
vermiştir. Bu sebepledir ki bu devletler birçok ayrıcalıkla birlikte güçlenerek devletin iç işlerine karışma hakkına sahip
olmuşlardır. Lozan Barış Antlaşması ise Türklerin haklı ve şerefli mücadelesinin zaferi niteliğindedir ve bu antlaşma yeni
Türk Devleti’nin bağımsızlığının tescillendiği belgedir. Lozan Antlaşması’nın yazılması için yapılacak olan konferans 8 ay
kadar sürmüştür. Türk Devletini İsmet Paşa başkanlığındaki heyet temsil etmiştir.
Bu bilgilere göre;
I. Sevr Antlaşması bağımsızlık anlayışıyla örtüşmemektedir.
II. Osmanlı Devleti varlığını sürdürebilmek için Avrupalı devletlere ayrıcalıklar tanımıştır.
III. Lozan Barış Antlaşması Sevr Antlaşması’nın tamamlayıcısı niteliğindedir.
A) Yalnız II B) I ve II
C) II ve III D) I, II ve III
73.
34
74. 1917 yılında Rusya'da Bolşevik İhtilali'nin çıkmasından sonra Kafkasya'da yaşanan otorite boşluğu, bölgede bağımsız
bir Ermeni devletinin kurulmasına ortam hazırladı. Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra İtilaf Devletleri'nin de desteği ile 1918
yılında bağımsız bir Ermeni devleti kuruldu. Bu devlet, Mondros Ateşkes Antlaşması ve Sevr Antlaşması'nın maddelerine
dayanarak Doğu Anadolu Bölgesi'ni işgale başladı. Büyük Millet Meclisinin izni ile Doğu Cephesi komutanı Kazım Karabekir
Paşa yönetimindeki Türk ordusu, taarruza geçerek Kars, Ardahan ve Batum’u düşman işgalindan kurtardı. Türk ordusunun
bu zaferi üzerine barış isteyen Ermenistan İle Gümrü Barış Antlaşması imzalandı. (3 Aralık 1920) Bu anlaşma ile doğu
sınırı tespit edildi. Misak-ı Millî'yi tanıyan Ermenistan, Sevr Antlaşması'nın geçersizliğini de kabul etmiş oldu.
Bu bilgiye göre;
A) I ve II B) I ve III
C) II ve IV D) III ve IV
75. Maraş ve Urfa’dan çekilmek zorunda kalan Fransızlar, Antep’teki işgallerini sürdürüyorlardı. Bu arada düzenli ordu bir-
likleri de Batı Cephesi’nde Yunan ordusuna karşı zaferler kazanıyordu.Tüm bunları değerlendiren ve milletimizin boyun
eğmez karakterini gören Fransızlar, Anadolu’da daha fazla tutunamayacaklarını anladılar. Sakarya Zaferi’nin kazanılma-
sından sonra TBMM ile Ankara Antlaşması’nı imzalayarak Antep’i boşalttılar ve Anadolu’yu terk ettiler.
Verilen metne göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
35
76. Aşağıda I. İnönü Savaşı’ndan sonra yaşanan bazı gelişmeler maddeler halinde verilmiştir.
1. Meclis, Teşkilat-ı Esasiye Kanunu adıyla yeni Türk Devleti’nin ilk anayasasını kabul etti.
2. Çerkez Ethem İsyanı tamamen bastırıldı.
3. İtilaf Devletleri savaş sonunda ortaya çıkan yeni durumu görüşmek için Londra Konferansı’nı düzenledi.
4. Afganistan ile dostluk antlaşması imzalandı.
5. Albay İsmet Bey’in rütbesi generalliğe yükseltildi.
6. İstiklâl Marşı mecliste millî marş olarak kabul edildi.
7. Sovyet Rusya ile Moskova Antlaşması imzalandı.
8. İtilaf Devletleri’nin Yunanlara olan güveni sarsıldı.
9. Düzenli orduya ve Büyük Millet Meclisi Hükûmeti’ne olan güven arttı. Askere alma işleri kolaylaştı ve hızlandı.
Verilen bu maddeler ulusal ve uluslararası sonuçlar şeklinde eşleştirildiğinde aşağıdaki seçeneklerden hangisi
doğru olur?
A) B)
Ulusal 1-2-5-6-9 Ulusal 1-3-8-9
C) D)
Ulusal 1-3-4-6-7 Ulusal 2-3-5-9
77. İtilaf Devletleri, Londra Konferansı’na TBMM Hükümeti ve Osmanlı Hükümeti’ni birlikte davet ederek bu durumdan
faydalanıp Sevr Antlaşması’nı Türk taraflarına kabul ettirmek amacındaydılar. Osmanlı Hükümeti temsilcisi Tevfik Paşa,
konferansta söz sırası kendisine geldiğinde “Söz, milletin gerçek temsilcisi TBMM’nindir.” diyerek söz hakkını TBMM
temsilcisi Bekir Sami Bey’e devretmiştir.
Bu bilgiye göre aşağıda verilen yargılardan hangisine ulaşılamaz?
36
78. “Askerlerimiz bugün de aralıksız devam eden düşman taaruzlarını, bir an gerilemeksizin göğüslüyorlar;
Yunanlıların ilerlemesine imkân bırakmıyorulardı. Şüphesiz ki ordumuz, bu taarruzlar karşısında
ağır zayiat veriyor ama canından aziz bildiği kutsal vatan topraklarını her ne pahasına olursa olsun
savunmaktan geri kalmıyordu. En nihayet tükenen, gücü kırılan düşman oldu. İki gündür devam eden
taarruzlardan bir başarı elde edemeyeceğini anladı. Artık bu safhada onlar için yapılacak bir şey vardı:
Geri çekilmek!”
79. Eğitim, Mustafa Kemal’in en önem verdiği alanlardan biriydi. Bu nedenle Ankara’da genç Türkiye’nin eğitim politikasını
belirlemek, millî ve çağdaş bir eğitim için yapılacak çalışmaları planlamak üzere bir Maarif Kongresi organize edilmişti.
Kütahya-Eskişehir Savaşları’nın tüm şiddetiyle sürdüğü günlerde Maarif Kongresi’ni ertelemek isteyenlere Mustafa Kemal
karşı çıkmıştır.
37
80. Kütahya-Eskişehir Savaşları’nda, Türk ordusunun Sakarya Nehri’nin doğusuna çekilmesi TBMM’de tartışmalara ve seslerin
yükselmesine neden oldu. Meclisin Kayseri’ye taşınması gündeme geldi. Meclis, yaptığı görüşmeler sonucunda Mustafa
Kemal’in ordunun başına dönme düşüncesini uygun görerek başkomutanlığa atadı. Böylece TBMM’nin tüm yetkileri üç ay
süreyle Mustafa Kemal’e devredildi. Başkomutan olan Mustafa Kemal’in ilk işi Tekâlif-i Milliye Emirleri’ni yayımlamak oldu.
B) Milli iradenin zarar görmemesi için başkomutanlık yetkileri üç ay süre ile sınırlandırılmıştır.
81. Kütahya-Eskişehir Muharebeleri, 10 Temmuz 1921 ile 24 Temmuz 1921 tarihleri arasında Yunanistan ile Ankara Hükûmeti
arasında gerçekleşmiştir. Muharebeyi Ankara Hükûmeti kaybetmiş ve Türk ordusu Sakarya Nehri’nin doğusuna çekilmek
zorunda kalmıştır. Kütahya-Eskişehir Muharebeleri, yeni kurulan düzenli ordunun Batı Cephesi’nde kaybettiği tek savaştır.
Afyon, Eskişehir ve Kütahya Yunanların eline geçti. Ordunun daha fazla zayiat vermesini istemeyen Mustafa Kemal, orduyu
Sakarya Nehri’nin doğusuna kadar çekti. Savaşın kaybedilmesi TBMM’ye olan güveni sarstı, Meclisin Kayseri’ye taşınması
ve Kuvay-i Milliye’ye dönülmesi gündeme geldi. Yunan ordusu Sakarya Nehri’ne kadar ilerledi. Durumun ciddiyeti ani
kararlar alınmasını gerektirdiği için 5 Ağustos 1921’de “Başkomutanlık Kanunu” çıkarıldı. Meclis, bu kanunla tüm yetkilerini
Mustafa Kemal Paşa’ya devretti.
Verilen bilgilere göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
82. Cephede kazandığımız zaferlerden sonra, İtilaf Devletleri TBMM’ye ateşkes ve barış antlaşması teklif ettiler. Askeri
zaferler beraberinde siyasi zaferler getirdi. Sakarya Zaferi’nden sonra Yunan ordusunu destekleyen sadece İngilizler
kaldı. Onların da Yunan ordusuna duyduğu güven tamamen sarsılmıştı. Bu nedenle İtilaf Devletleri, Sakarya Zaferi’n-
den sonra TBMM’ye yeni bir antlaşma teklifi sundular. Ancak Sevr Antlaşması’nın yumuşatılmış halinden ibaret olan
bu teklif TBMM tarafından reddedildi.
Verilen bu bilgilere göre aşağıdaki yorumlardan hangisine ulaşılamaz?
A) TBMM tam bağımsızlığı esas aldığı için İtilaf Devletleri’nin teklifini reddetmiştir.
D) İtilaf Devletleri’nin ateşkes teklifinde elde ettiğimiz askeri başarılar etkili olmuştur.
38
83. Sakarya Savaşını kazandıktan sonra, TBMM ile Sovyet Rusya’ya bağlı olan Kafkas Cumhuriyetleri arasında Kars
Antlaşması imzalandı.
Bu antlaşmaya göre,
• Batum, Gürcistan’a bırakılacak.
• Nahcivan bölgesine özerklik verilecektir.
A) Kültürel B) Mali
C) Siyasi D) Sosyal
84. Türk tarihinin en kritik anlarından biri yaşanıyordu. Ölüm kalım halini alan savaş, sadece cephede değil cephe gerisinde
de bütün şiddetiyle devam ediyordu. Anadolu’da bütün imkânlar seferber edilmiş, herkes vatan için yollara düşmüştü.
Kadınından erkeğine, yaşlısından gencine herkes bu savaşın içindeydi. Şair Yahya Kemal o günlerde kalemiyle şöyle dua
ediyordu.
Şu kopan fırtına Türk ordusudur yâ Rabbi.
Senin uğrunda ölen ordu budur yâ Rabbi.
Ta ki yükselsin ezanlarla müeyyed namın,
Galip et, çünkü bu son ordusudur İslam’ın.
Yalnızca verilen bilgiler ve şair Yahya Kemal’in dizelerinden hareketle, Sakarya Savaşı hakkında aşağıdaki yo-
rumlardan hangisi yapılamaz?
A) Sakarya Savaşı bir ölüm kalım savaşı niteliğindedir.
D) Yahya Kemal’in dizeleri Türk ordusunun direniş, azim ve inancını artırıcı niteliktedir.
39
85. TBMM Hükûmeti’nin bir başka sorunu ise Lozan Barış Konferansı’na gidecek olan Temsil Heyeti’nin kimlerden oluşacağı
ve heyetin başkanlığını kimin yapacağıydı. Dönemin askeri ve politik liderlerinden olan Rauf Orbay, Yusuf Kemal Bey, Fethi
Okyar ve Kâzım Karabekir’in heyet başkanlığı konusunda isimleri gündeme gelmişti. Meclis tarafından sunulan bu isimler
M. Kemal tarafından uygun görülmedi. Aslında daha ilk başlarda Mudanya Görüşmeleri esnasında Türk tarafının haklarını
ve şerefini başarıyla savunan İsmet Paşa bu iş için biçilmiş kaftandı. Çünkü İsmet Paşa, Batılı devletlere karşı hiçbir şekilde
bir korku veya sığınma mantığında olmadığını Mudanya’da kanıtlamıştı. Mustafa Kemal dönemin önemli isimlerinin de
görüşlerini alarak İsmet Paşa’nın heyet başkanı olmasını uygun gördü. Heyet başkanlığının kanuna uygunluğu için Yusuf
Kemal Bey’in Dışişleri Bakanlığından istifası sağlanmış ve İsmet Paşa bu bakanlığın başına getirilmiştir.
Verilen parçadan yola çıkarak aşağıda belirtilen sorulardan hangisinin cevabına ulaşılamaz?
86.
Millî Mücadele’nin başarı ile tamamlanmasının ardından yurdun pek çok yerine bu zorlu mücadeleyi anlatan anıtlar inşa
edilmiştir. Yukarıdaki fotoğrafta Millî Mücadelemizin meşalesinin yakıldığı şehrimiz olan Samsun’da inşa edilen “Millî
Mücadele Anıtı”na ait bir görsel yer almaktadır.
Millî Mücadele Anıtı’nda asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
40
CEVAP ANAHTARI
(ÇOKTAN SEÇMELİ SORULAR)
47. A 67. D
48. A 68. C
49. D 69. A
49
8. SINIF 3. ÜNİTE
ÇALIŞMA FASİKÜLÜ
T.C. İNKILAP TARİHİ ve
ATATÜRKÇÜLÜK
32. ‘Siz orada yalnız düşmanı değil, ulusun makus (kötü) talihini de yendiniz. Düşman çizmesi altındaki kara yazılı toprak-
larımızla birlikte bütün yurt bugün, en kıyıda köşede kalmış yerlerine dek zaferinizi kutluyor. Düşmanın yurdumuzda yayılma
tutkusu, azim ve yurtseverliğinizin yalçın kayalarına başını çarparak paramparça oldu.’
Buna göre,
I. TBMM’ye ve düzenli orduya güven artmıştır.
II. TBMM’nin otoritesi artmıştır.
III. Fransa işgal ettiği yerlerden çekilme düşüncesine girmiştir.
IV. Meclisi Kayseri’ye taşıma fikri ortaya atılmıştır.
yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
A) Yalnız I.
B) Yalnız II.
C) II ve III.
D) III ve IV.
25
33.
Edirne’de, merkeze bağlı 26 köyden 97’si kadın, toplam 150 kişi, Belediye Başkanlığı organizasyonunda bir araya gele-
rek, Barış Pınarı Harekatı’nda görev yapan Mehmetçiğe destek amaçlı kermes düzenledi.
Görsel ve açıklamaya bakarak Kurtuluş Savaşı’nda Türk halkının tutumu ile aşağıdaki gelişmelerden hangisi
arasında bağlantı kurulabilir?
A) Kuvayi Milliye
B) Tekalifi Milliye
C) Tevhidi Tedrisat
D) Milli Egemenlik
26
35. Mustafa Kemal 18 Eylül 1922 günü İzmir’de Yakup Kadri’ye:
“Millî Mücadelemizin askeri safhası kapanmıştır; şimdi ikinci safhasını açmamız lâzım geliyor.” demiştir.
36.
Mudanya Ateşkes Antlaşmasına göre;
İstanbul ve Boğazlar TBMM Hükümetinin yönetimine bırakılacak.
İtilaf Devletlerinin kuvvetleri barış antlaşması imzalanıncaya kadar İstanbul’da kalacak.
Her iki antlaşmanın maddeleri karşılaştırıldığında aşağıdaki ifadelerden hangisinin yanlış yargı belirttiği savu-
nulabilir?
A) Boğazlar üzerinde Türkiye’nin egemenliği kuvvetlenmiştir.
B) Ticaret gemilerinin geçişi barış zamanı serbest bırakılmıştır.
C) Milletler Cemiyeti Boğazlar üzerinde söz sahibi olmuştur.
D) Mudanya Antlaşması ile Boğazlar üzerinde kazanılan bazı haklar kaybedilmiştir.
27
37. Ulusal coşku içinde çalkalanan İstanbul’da bir yandan protesto
mitingleri yapılmaktadır. Fatih mitingi yapılmıştır. Günün birinde
Sultanahmet Meydanı’nda büyük bir miting yapılır. Mitinge kadın,
erkek, çoluk çocuk büyük kalabalıklar katılmıştır. Asıl gelenler İs-
tanbul’un arka, yoksul mahallerinde yaşayan insanlardır. Camile-
rin minarelerinin arasına siyah bayraklar asılmıştır. Halk Sultan
Ahmet meydanına sanki ülke kurtuluncaya kadar dövüşmek için
ant içmeye gelmiştir. Ayşe, İhsan ve Peyami de bu mitinge katılır.
Meydanda Alman İmparatoru çeşmesinin basamaklarına çıkarak
mitingi izlemeye çalışırlar ancak yüz bin insanın doldurduğu alan-
da bir şey duymaları mümkün değildir. Ancak havadaki coşku her-
kesi etkilemiştir. Ayşe ağlamaktadır. Peyami bile içinin coşkuyla
dolduğunu hisseder…
Kurtuluş Savaşı dönemine ait bir romandan alıntı yapılan paragrafta verilenlere göre mitingle ilgili aşağıdakiler-
den hangisine ulaşılamaz?
A) Yediden yetmişe herkes katılım göstermiştir.
B) Katılanların çoğu ekonomik açıdan zayıf olan insanlardır.
C) TBMM’ye karşı çıkan ayaklanmaları sona erdirmiştir.
D) Sahip olduğu atmosfer katılanları heyecanlandırmıştır.
28
39. Savaşlarda ordular mücadele eder. Deneyimli, eğitilmiş kişiler karşı karşıya gelir. Ancak bazı zamanlar vardır ki ordular
dağıtılır, silahlara el konulur, askerler şehit olur. Böyle durumlarda mücadelenin devam edebilmesi için toplumun her ke-
siminin ortak bir amaç etrafında birleşmesi gerekir: Vatan. Sivil halk, ordu olur. Halkın elindeki buğday ordu ekmeği, halk
elindeki silah ordu silahı olur. Ali Dayı aracını millete bağışlar, Fatma Bacı millete çamaşır verir, Ayşe Teyze çarık verir,
çorap örer. Onbeşindeki Talebe Osman da cephededir, altmışındaki Yusuf Amca da… Ben yoktur artık, biz vardır. Ordu
millettir. Millet ordudur. Bu savaş artık topyekün bir savaştır. Asırlar öncesinden ses verir Bizim Yunus: ‘‘Bölünürsek yok
oluruz, bölüşürsek tok oluruz. ’’ Vakit İstiklal vaktidir. Vakit millet vaktidir…
29
41.
SEVR BARIŞ ANTLAŞMASI LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI
Doğu Anadolu’da iki yeni devlet kurulacak. Doğu Anadolu Türk hakimiyetine verilecek.
İzmir ile birlikte Ege Bölgesi ve Doğu Trakya Yunanistan’a Doğu Trakya, İstanbul ve Boğazlar TBMM hükümetine
verilecek. devrolunacak.
Gayrimüslimlere çok geniş haklar tanınacak. Gayrimüslimler Türk vatandaşı kabul edilecek.
42.
Mustafa Kemal’in eğitime ne kadar değer verdiğini soran Kağan’a öğretmeni, yukarıdaki iki fotoğrafı vererek iki farklı
olayı yorumlamasını ister.
Bu fotoğraflara dayanarak Kağan’ın aşağıdaki yorumlardan hangisine ulaşması beklenir?
A) Mustafa Kemal savaşa daha çok değer vermiştir.
B) Eğitim bağımsızlık için yeterli sayılmıştır.
C) Mustafa Kemal savaşa rağmen eğitim kongresi yapmıştır.
D) Savaşlarda eğitimli kişiler savaşmıştır.
30
43.
‘‘Bir ulus, sımsıkı birbirine bağlı olmayı bildikçe yeryüzünde onu dağıtabilecek bir güç düşünülemez.’’
M. Kemal’in bu sözü fotoğrafla ilişkilendirildiğinde aşağıdakilerden hangisinin önemi vurgulanmaktadır?
A) Milli Egemenlik
B) Teşkilatçılık
C) Milli Birlik ve Beraberlik
D) İnkılapçılık
44.
Mustafa Kemal’in Sakarya Savaşı esnasında söylediği sözden yola çıkarak Milli Mücadele’nin esas amacı ile
ilgili hangi ifadenin doğru olduğu söylenebilir?
A) Vatanın tamamının kurtuluşu için Türk halkı topyekün mücadele etmelidir.
B) Yunan kuvvetlerinin ilerleyişini durdurmak kurtuluş için yeterlidir.
C) Düzenli ordu ile bölgesel kurtuluş yolları aranmalıdır.
D) Kuvayi Milliye’yi etkinleştirmek için Türk halkı seferber olmalıdır.
31
45.
LOZAN
EGE
BOĞAZLAR HATAY PATRİKHANE
ADALARI
32
47. • 27 Kasım 1919 Perşembe günü Fransız işgal kuvvetleri komutanı Yüzbaşı Andre, Ermenilerin ileri gelenlerinden
Agop Hırlakyan’ın konağında verdiği davette, torunu Helena’yı dansa davet etmişti. Helena, ’’Fransız ya da Ermeni
bayrağının dalgalanmadığı bir şehirde dans etmem.’’ diyerek teklifi reddetti. Bunun üzerine Yüzbaşı Andre emir ve-
rerek Maraş Kalesi’ndeki Türk bayrağını indirtti.
• 28 Kasım 1919 Cuma günü namaz kılmak için Ulu Cami’de toplanan halk kalede dalgalanan bayrağın indirilmiş ol-
duğunu gördü. Halktan, ’’Bayraksız namaz kılınmaz.’’ sesleri yükselmesi üzerine Ulu Cami imamı Rıdvan Hoca, hal-
kın görüşlerine tercüman olmuş ve ‘’Hürriyeti elinden alınmış bir milletin Cuma namazı kılamayacağını bildirmiştir.’’
Bunun üzerine halk, Maraş Kalesi’ne sel gibi akarak kenara atılmış olan Türk bayrağını bularak tekrar kale burcuna
asmıştır. Bayrak olayı, işgalci Fransızlara karşı başlayacak olan mücadelenin ilk adımı olmuştur.
Mondros Ateşkes Antlaşmasından sonra başlayan işgalleri konu edinen bu metne göre Türk halkının işgallere
karşı tutumuyla ilgili aşağıdakilerden hangisine kesin olarak ulaşılamaz?
A) Halk birlik ve beraberlik örneği ortaya koymuştur.
B) Maraş’ta ortaya çıkan Kuvayi Milliye ruhu bütün Anadolu’ya yayılmıştır.
C) Türk halkının bağımsızlığa olan düşkünlüğü ortaya çıkmıştır.
D) Fransızlar, Türk halkının millî değerlerini yok saymıştır.
48. Şimdiye kadar sürdürülen eğitim yöntemlerinin milletimizin tarihi geriliğinde en önemli bir etken olduğu inancındayım.
Onun için bir millî terbiye programından söz ederken eski devrin saçma sapan ve yaratılış özelliklerimizle hiç de ilişkisi ol-
mayan yabancı düşüncelerden, doğudan ve batıdan gelebilen etkilerden bütünüyle uzak, millî ve tarihî karakterimize uyan
bir kültürden söz ediyorum. Çünkü millî dehamızın tam olarak gelişerek ortaya çıkması ancak böyle bir kültür ile sağlanabilir.
Gelişi güzel izlenecek bir yabancı kültür şimdiye kadar izlenen yabancı kültürlerin yıkıcı sonuçlarını tekrar ettirebilir.
Mustafa Kemal’in öncülüğünde toplanan Maarif Kongresi’ndeki açılış konuşmasından yola çıkarak Yeni Türk
Devleti’nin hedeflediği eğitim yöntemi ile ilgili ulaşılacak genel yargı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Milli değerlerine sahip çıkan bireyler yetiştirmek.
B) Batıyı örnek alarak karma bir eğitim modeli oluşturmak.
C) Statükocu bir hayat felsefesi ile yeni bir sistem ortaya çıkarmak.
D) Avrupa kültürünü planlı bir şekilde uygulayacak yöntemler izlemek.
33
49. • Ulusal sınırlar içinde vatan bir bütündür, kesinlikle bölünemez.
• Ülkemizde yaşayan Hristiyan ve diğer azınlıklara, diğer ülkelerde Müslümanlara tanınan haklar kadar hak tanına-
caktır.
• Türkleri mali, idari ve siyasi yönden etkileyecek olan engeller yani kapitülasyonlar kesinlikle kabul edilmeyecektir.
34
51. Cumhuriyet kurma hazırlığında olan TBMM’nin bağımsızlığının sembolü sayılacak bir marşa ihtiyacı vardı. Böyle
bir marş ile halkın moral gücü sağlam tutulacak, TBMM düzenli orduyu kurarken ordu-millet dayanışmasını sağlayacaktı.
Öncelikle bir yarışma düzenlendi, yarışmaya 724 şiir gönderildi ancak bu şiirlerin hiçbiri milli marş olmaya değer görülmedi.
Ödüllü bir yarışma olduğu için Mehmet Akif’in bu yarışmaya katılmayacağını bilen Hasan Basri’nin araya girmesiyle yarışma-
ya katılan Akif kısa süre zarfında İstiklal Marşı’nı yazdı. Akif’in yarışmanın sonunda ödülü geri çevirmesi ülke sevgisinin para
ile ölçülmeyeceğinin de kanıtı olmuştur. Mustafa Kemal , İstiklal Marşı’nın kabulünü mecliste ısrarla savunmuş; “Bu marşın
bağımsızlık davamızı anlatışı yönünden büyük manası vardır. Benim en beğendiğim bölümü ise; ‘Hakkıdır hür yaşa-
mış bayrağımın hürriyet/Hakkıdır Hakk’a tapan milletimin istiklal.’ dizeleridir.’’ demiştir.
Verilen bilgilere göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?
A) Marş, Milli Mücadele esnasında ordu millet dayanışmasını sağlamak amacıyla yazılmıştır.
B) Mehmet Akif’in ödülü reddetmesi vatanseverliğin en güzel örneği olmuştur.
C) İstiklal Marşı II. İnönü Savaşı sonrası mecliste kabul edilmiş ve okunmuştur.
D) Mustafa Kemal’in fikir dünyasında tam bağımsızlık duygusu ön plana çıkmaktadır.
52. TBMM ve İtilaf Devletleri arasında imzalanan Mudanya Ateşkes Antlaşmasına göre;
- Türk-Yunan savaşı sona erecek İstanbul TBMM’ye bırakılacak.
- Yunanlılar Doğu Trakya’yı 15 gün içerisinde boşaltıp TBMM’ye teslim edecek.
- Boğazların yönetimi TBMM’ye bırakılacak.
Verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) İstanbul, Boğazlar ve Doğu Trakya savaş yapmadan kazanılmıştır.
B) İtilaf Devletleri İstanbul’u TBMM’ye bırakarak İstanbul Hükümeti’ni yok saymıştır.
C) Mudanya Ateşkes Antlaşması öncesinde kaybedilen bütün topraklar geri alınmıştır.
D) İtilaf Devletleri savaş yoluyla istediklerini gerçekleştiremeyeceklerini anlayıp diplomasiye yönelmişlerdir.
35
53. Aşağıda Lozan Antlaşması sonucunda oluşan durumlarla ilgili bir tablo verilmiştir.
Boğazlar Patrikhane
Boğazların yönetimi başkanı Türk olan Boğazlar Komis- Yunanistan ile aramızda bu konu sorun oldu. Patrikhane
yonuna bırakıldı. gönderilmek istense de başarılı olunamadı.
Kapitülasyonlar Azınlıklar
Ekonomik bağımsızlık için kapitülasyonlar kaldırıldı. Bütün azınlıklar Türk vatandaşı sayıldı.
Yunanistan savaş tazminatı olarak Karaağaç’ı bize verdi. Osmanlı’dan ayrılan devletler arasında paylaşıldı.
Teşkilat-ı Esasiye Kanunu ile ilgili bilgilerden yola çıkarak ulaşılabilecek en kapsamlı yargı aşağıdakilerden
hangisidir?
36
55. “Düşman donanması açıklarda demirlemiş, iki harp gemisi rıhtıma biraz daha yaklaşmıştı... Güvertedeki askerler ellerini,
şapkalarını sallıyor, marşlar söylüyorlardı... Mavili beyazlı elbiseler giymiş genç kızlar, ellerinde çiçekler, vapurlardaki
askerlere öpücükler yolluyorlardı.”
İngilizlerin güdümündeki Yunan ordusu 15 Mayıs 1919’da İzmir’i işgal ederken genel manzara böyleydi. Ta ki karaya ayak
basan ilk Yunan askerlerinin ortasına bir el bombası atılana kadar. Bombayı atan gazeteci Hasan Tahsin, “Dövüşe ben
başlıyorum, siz devam edeceksiniz ! ” diyecek kadar emindi çaktığı bu ilk kıvılcımın tüm ülkeyi saracağından. Yanılma-
mıştı da: İzmir bir sembol oldu, bayrak oldu, taştı Anadolu’nun içlerinden. Cephelerde Mehmet’ler, dağlarda efeler, her
türlü imkânı kullanarak askerlere cephane taşıyan kadınlar, tüm Anadolu tek yürek oldu, başkaldırdı işgalcilere ve onların
işbirlikçilerine.
Samim Kocagöz’ün “Kalpaklılar” adlı eserinden alınan bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Anadolu halkı işgallere karşı sessiz kalmamıştır.
B) Yunan işgalinin başarılı olmasıyla Milli Mücadele sona ermiştir.
C) Hasan Tahsin Yunan işgaline karşı direniş gösteren ilk kişi olmuştur.
D) Tüm Anadolu işgale ve işgalcilere karşı tek yürek olmuştur.
56.
Ermeniler, Mondros Ateşkes Antlaşması ve Sevr Antlaşması’nın maddelerine dayanarak Doğu Anadolu Bölgesi’ni
işgale başladılar. Kazım Karabekir komutasındaki Türk ordusu taarruza geçti. Türk ordusunun başarısı üzerine Er-
menistan ile Gümrü Antlaşması imzalandı. Bu antlaşma ile;
• Doğu sınırı tespit edildi.
• Sarıkamış, Kars, Kağızman ve Iğdır Türk Hükümeti’ne bırakıldı.
• Ermenistan Hükümeti, Sevr Antlaşmasının geçersizliğini kabul etti.
37
57. Lozan Barış Antlaşması’nın aşağıdaki maddelerinden hangisi ile yabancı devletlerin iç işlerimize karışması
engellenmiştir?
A) Türklerle Yunanlılar arasında nüfus mübadelesi yapıldı.
B) Karaağaç savaş tazminatı olarak Türkiye’ye bırakıldı.
C) Azınlıkların tamamı Türk vatandaşı sayıldı.
D) İstanbul ve Boğazlar TBMM’ye bırakıldı.
58. (…)
Bir gemi yanaştı Samsun’a sabaha karşı
Selâm durdu kayığı, çaparı, takası,
Selâm durdu tayfası
38
59. 21 Şubat 1920 tarihli bir mektupta Şahin Bey, düşman kumandanına aynen şunları yazmıştı:
‘Kirli ayaklarınızın bastığı şu toprakların her bir zerresinde bir damla Türk kanı karışıktır. Her bucağında bir atanın me-
zarı vardır. Adı belli olmayan zamanlardan beri Türkler bu topraklarda yaşamaktadır. Türk bu topraklara, bu topraklar da
Türk’e ısındı. Sade siz değil, bütün dünya bir araya gelse, bizi bu topraklardan ayıramaz. Sonra sen hiç ömründe Türk
esir yaşamaz diye duymadın mı? Namus ve hürriyet için ölüme atılmak ise bize, Ağustos ayı sıcağında soğuk su içmek-
ten daha tatlı gelir. Sizler canı kıymetli insanlarsınız. Çatmayınız bize. Bir gün evvel topraklarımızdan savuşup gidiniz.
Yoksa kıyarız canınıza.’
Şahin Bey’in mektubu göz önünde bulundurularak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz ?
A) Şahin Bey’in mektubunda kararlılık söz konusudur.
B) Şahin Bey ilk önce silahlı mücadeleyi seçmiştir.
C) Türkler uzun süredir bu topraklarda yaşamaktadır.
D) Vatan için daha önce bir çok asker şehit olmuştur.
60. “…Maddî manevi güç kaynaklarımızı, millî sınırlarımız içindeki memleketlerimizde işgâlci bulunan düşmanlara karşı kul-
lanmak zorundayız. Memleket kültürü için ayrılabilen şey, gelecekteki eğitimimize dayanak olacak bir temel kurmaya yeterli
değildir. Ancak yeterli şartlar ve araçlara sahip oluncaya kadar geçecek savaş günlerinde bile dikkatlice hazırlanmış bir millî
eğitim programı oluşturmaya ve var olan eğitim teşkîlâtımızı bugünden daha yararlı bir faaliyetle çalıştıracak ilkeleri hazırla-
maya zaman ayırmalı ve çalışmalıyız.”
39
61.
“…Bu ferdin zaferi değil, milletin zaferidir. Ve asıl kağnı arabasıyla koşan, yavrusunu kucağında taşıyan köylü ka-
dınının zaferidir. Şükranı bir defa daha resmen ve alenen tekrar ediyorum. Vatandaşlar, bugün zaferimizi resmen
ilân ediyoruz…”
Dönemin Milli Savunma Bakanı Refet Paşa’nın, bu sözleriyle hangi uygulamanın önemine vurgu yaptığı söyle-
nebilir?
A) Teşkilat-ı Esasiye
B) Takrir-i Sukün
C) Tekalif-i Milliye
D) Millet Mektepleri
62. Mudanya Ateşkes Antlaşması ile Kurtuluş Savaşı’nın askeri safhası bitmiş ve siyasi sorunlar giderilmeye çalışılmıştır. Bu
antlaşma Türk tarafının kazandığı çok önemli bir siyasi zaferdir. Bu antlaşma ile asırlardır devam eden Türkleri Anadolu’dan
atma hayalleri sekteye uğramıştır.
Buna göre, Mudanya Ateşkes Antlaşması ile aşağıdaki antlaşmalardan hangisi geçerliliğini kaybetmiştir?
A) Gümrü Antlaşması
B) Moskova Antlaşması
C) Ankara Antlaşması
D) Sevr Antlaşması
63. Mudanya Ateşkes Antlaşması’nın imzalanmasından sonra barış görüşmelerinin yapılması için İsviçre’nin Lozan şehrine,
İsmet Paşa başkanlığında bir heyet gitmiştir. Mustafa Kemal Paşa bu heyetten şu konularda asla taviz verilmemesini iste-
miştir:
• Türk devletinin bağımsız olması
• Ermenilere toprak verilmemesi
• Kapitülasyonların kaldırılması
Verilen bu bilgilere bakılarak aşağıdakilerden hangisinin amaçlandığı söylenebilir?
A) Siyasi ve mali yönden bağımsız olmak.
B) Ermenilerin yurttan atılmasını sağlamak.
C) Ekonomik ayrıcalıkların genişletilmesini sağlamak.
D) Manda ve himayeyi kabul etmek.
40
64.
65.
Verilen ropörtajda Kazım Karabekir ‘in kızı Timsal Karabekir, Kazım Karabekir Paşa’nın öksüz ve yetim çocuklara
yaklaşımı ile ilgili şunları anlatmaktadır :
O, çocukları himayesine alıyor ama ortada Ermeni çocukları da var. Anasız babasız kalmış. Onları bu toprağın evlat-
larıyla aynı yerde yetiştirmiyor. Bunu iki açıdan yapıyor. Savaşmış iki toplumun evlatlarının kini devam etmesin diye
ikincisi de Ermeni milletine olan saygısından. Bu çocuk Ermeni ise dinini, dilini bilerek yetişsin istiyor. Amerikalıların
Trabzon da açtığı bir yetimhane var, çocukları da oraya alıyor ve onlara da babalık ediyor. Bugün bize yapıştırılmaya
çalışılan, zorunlu göç olayını bir soykırıma benzetme yalanına başlı başına bir cevap ve belgedir ki Trabzon’daki
Ermeni yetim evlatlar bir şükran ifadesi olarak Kazım Karabekir’in bir karakalem resmini yapıyorlar altındaki ithaf çok
çarpıcı; Yetim Babası Kazım Karabekir Paşa Hazretlerine…
Buna göre,
I. Kazım Karabekir din, dil ayrımı yapmadan çocuklara değer vermiştir.
II. Tehcir Yasası günümüzde çarpıtılarak soykırım yalanına uydurulmaya çalışılmıştır.
III. Kazım Karabekir’inde öksüz ve yetim büyümesi çocukları anlamasında etkilidir.
IV. Kazım Karabekir’e “Yetimler Babası“ unvanını Trabzon Ermeni Yurdunda büyüyen çocuklar vermiştir.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
41
66.
Sevr Antlaşması, I. Dünya Savaşı sonrasında İngiltere, Fransa, İtalya, Japonya, Ermenistan, Belçika, Yunanistan,
Hicaz Krallığı, Polonya, Portekiz, Romanya, Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı, Çekoslovakya ile Osmanlı İmparatorluğu
arasında 10 Ağustos 1920’de Fransa’nın başkenti Paris’e 3 km mesafedeki Sevr (Sevres) kasabasında imzalanmıştır.
Lozan Antlaşması, 24 Temmuz 1923’de Türkiye Büyük Millet Meclisi temsilcileri ile İngiltere, Fransa, İtalya, Japonya,
Yunanistan, Romanya, Bulgaristan, Portekiz, Belçika ve Yugoslavya temsilcileri arasında, İsviçre’nin Lozan şehrinde
imzalanmıştır.
67. Mudanya Ateşkesi ile İstanbul ve Boğazların idaresi TBMM’ye bırakılmış ve Türk tarafı çok önemli bir siyasi zafer kazan-
mıştır.
Bu durum, aşağıdaki yargılardan hangisini doğrular niteliktedir?
A) Osmanlı Devleti hukuken yok sayılmıştır.
B) Yeni bir savaşın habercisidir.
C) İtilaf Devletleri arasında görüş ayrılıkları vardır.
D) Sevr Antlaşması başarıya ulaşmıştır.
68. Milli Mücadele Döneminde cephede savaşan askerlerimiz kadar cephe gerisindeki halkımızın mücadelesinin de bilin-
mesi gerekir. Bunlardan biri de Kılavuz Hatice’dir. Adana yöresindeki bu kahraman, Fransız taburuna Toroslarda yanlış
yol göstererek Fransız askerlerinin Karboğazı’nda Türk askerlerine esir olmalarını sağlamıştır. Fransızlar, Gülekli Kılavuz
Hatice’nin bu milletin askeri olduğunu anlayamamıştır. Türk Milleti, Mete Han döneminde de böyledir, Alparslan döneminde
de böyle, Mustafa Kemal döneminde de böyle. Bu milletin devleti ile bir savaş yapılıyorsa, bu savaş sadece orduların değil,
aynı zamanda ordusu, kendisi olan bir milletin savaşına dönüşür.
Kurtuluş Savaşı döneminde yaşanan olayı konu alan bu metinde Türk Milletinin hangi özelliğine vurgu yapıl-
maktadır?
A) Savaşı tek kurtuluş yolu olarak görmüştür.
B) Her zaman Dünya’nın en güçlü ordusuna sahip olmuştur.
C) Ordu-millet anlayışı ile hareket etmiştir.
D) Demokrasi ve eşitlikten taraf olmuştur.
42
69. ‘‘Bu ifade sözle olursa şiir, nağme ile olursa musiki, resim ile olursa ressamlık, oyma ile olursa heykeltıraşlık, bina ile
olursa mimarlık olur.’’
Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde Mustafa Kemal’in tanımını yaptığı kavramdan bahsedilmiştir?
A) Fikirler ve inkılaplar, sanatla yayılır.
B) Yurt toprağı! Sana her şey feda olsun.
C) Gençliğe, ilim ve irfanın müspet fikirlerini veriniz.
D) Ekonomi demek, her şey demektir
70. “Temel ilke, Türk milletinin haysiyetli ve şerefli bir millet olarak yaşamasıdır. Bu ilke, ancak tam istiklâle sahip olmakla
gerçekleştirilebilir. Ne kadar zengin ve bolluk içinde olursa olsun, istiklâlden yoksun bir millet, medenî insanlık dünyası kar-
şısında uşak olmak mevkiinden yüksek bir muameleye lâyık görülemez. Yabancı bir devletin koruyup kollayıcılığını kabul et-
mek, insanlık vasıflarından yoksunluğu, güçsüzlük ve miskinliği itiraftan başka bir şey değildir. Gerçekten de bu seviyesizliğe
düşmemiş olanların, isteyerek başlarına bir yabancı efendi getirmelerine asla ihtimal verilemez.”
Mustafa Kemal’in bu konuşmasıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Manda ve himaye altında olmayı kuvvetsizlik kabul eder.
B) Bağımsızlıktan yoksun olmayı uşaklık olarak ifade eder.
C) Türk milletinin saygın, onurlu yaşamasını arzu eder.
D) İstiklale, zenginlik ve güçle ulaşılabileceğini söyler.
71. Savaşlarla ilişkili olarak ifade edilen durumlardan hangisinde yanlışlık yapılmıştır?
43
72. Atatürk ve Trikopis
Büyük Taarruz esnasında Gazi’nin yanında bulunan arkadaşları, Yunan Kuvvetleri Komutanı General Trikopis’in
Başkomutan çadırına nasıl getirildiğini şöyle anlattılar:
Trikopis, diğer esir kolordu ve tümen komutanları ile birlikte Gazi’nin huzuruna çıkarıldıkları zaman, hepsi çok heyecanlı
ve bitkin halde imişler. Gazi, bunları oturtmuş, kendilerini teselli için bu gibi yenilgilerin tarihte örnekleri olduğunu, sevk
ve idareyi eksiksiz yapmış iseler vicdanen rahat olabileceklerini söylediği zaman, Trikopis:
-Askeri görevimi tamamen yaptığıma eminim. Fakat asıl görevimi maalesef yapamadım, diye intihar edemediğini anlat-
mak isterken, Gazi:
-O size ait bir düşüncedir, diye sözünü kesmiş ve harita üzerinde:
-Şurada bir tümeniniz vardı. Niçin onu şuraya almadınız. Filan yerdeki kuvvetlerinizi falan yere sürseydiniz daha iyi olmaz
mıydı? Gibi bazı eleştiriler yapmış, Trikopis:
-Ben öyle hareket etmek için emir verdim. Fakat (yanındaki Kolordu Komutanı’nı göstererek) bu yapamadı, demiş.
Bu görüşmeler olurken esir komutan yavaşça yanında bulunan subaylarımızdan birine:
-Bizim ile konuşan bu general kimdir? diye sormuş, subay:
-Başkomutan Mustafa Kemal, deyince adam hayrete düşmüş:
-Şimdi anladım biz niçin mağlup olduk! Bizim Başkomutan İzmir’de vapurda oturuyordu, diyerek derdini dökmüş.
Bu konuşma metninden yola çıkarak Büyük Taarruz’un başarılı olmasında Mustafa Kemal’in rolüne ilişkin aşa-
ğıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Vatansever
B) Lider
C) Uzlaşmacı
D) Askeri deha
44
74. • 22 gün 22 gece sürdü. Yunan ordusunun taarruz gücü kırıldı. Yunanlılar savunmaya geçti.
• 1683 Viyana bozgunundan itibaren devam eden gerileme süreci sona erdi, Türk Ordusu taarruza geçti.
• TBMM, Mustafa Kemal’e Mareşallik rütbesi ve Gazilik unvanı verdi. Ukrayna ile Dostluk Antlaşması imzalandı. Sov-
yet Rusya denetimindeki Kafkas Cumhuriyetleri (Azerbaycan, Ermenistan ve Gürcistan) ile Kars Antlaşması imza-
landı. Fransızlarla 1921 Ankara Antlaşması imzalandı.
Verilen gelişmeler aşağıdaki savaşların hangisinde yaşanmıştır?
A) I. İnönü
B) II. İnönü
C) Kütahya-Eskişehir
D) Sakarya
75.
45
76. Türkiye Cumhuriyetinin Ordusu, devletin diğer kurumları gibi millet adına
kurulur, milleti temsil eder ve milletten oluşan görevlileriyle milleti korur.
Ordu millettir, millet ordudur. Her Türk genci belli yaşa gelince milleti-
ni koruma görevini yerine getirir.Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ne yönelik
15 Temmuz 2016 tarihinde gerçekleştirilen darbe girişimi bu açıdan ba-
kıldığında millete karşı yapılan alçakça bir harekettir. Yüce Türk Milleti
de bunun karşılığını anında vermiş, kadını-erkeği, genci-yaşlısı herkes
meydanlara inmiştir. Ordunun içine sızmış, anayasal düzeni tehdit eden,
milletin bekasına gözünü dikmiş, vatan hassasiyeti olmayan, millet bilinci
olmayan bu terör hareketine karşı milletçe hareket edilmiş ve devletin
diğer kurumları gibi ordunun asıl sahibinin millet olduğu bütün dünyaya
tekrar ilan edilmiştir.
Verilen metinden hareketle 15 Temmuz Darbe Girişiminde Türk Halkının gösterdiği tepkinin, Milli Mücadele
Dönemindeki karşılığı hangisidir?
A) Kuva-yi Milliye
B) Tekalif-i Milliye
C) Teşkilat-ı Esasiye
D) İmtiyaz-ı Mahsusa
77. Tekâlif-i Milliye, Kurtuluş Savaşı’nın dönüm noktalarından olan Sakarya Meydan Muharebesi öncesi ordunun ihtiyacını
karşılamak ve Sakarya Savaşı’na hazırlanmak için Başkomutan Mustafa Kemal Paşa’nın kanunla kendisine verilen yasama
yetkisini kullanarak yayınladığı “Ulusal Yükümlülük” emirleridir.
Buna göre Tekalif-i Milliye Emirleri öncesinde Türk ordusu için,
I. Teçhizat bakımından yetersizdir.
II. Her türlü muharebeye hazır durumdadır.
III. Emir komuta zincirinden yoksundur.
ifadelerinden hangileri söylenebilir ?
A) Yalnız I.
B) I ve II.
C) I ve III.
D) II ve III.
46
78.
Milli Mücadele döneminde birçok eser döneminden etkilen-
miştir. Bu eserlerden en anlamlılarından bir tanesi de Halil
Dikmen’in İstiklal Savaşında mermi taşıyan kadınlar çalış-
masıdır. Resimlerdeki dik ve geçilmez dağlar savaş sıra-
sında yaşanan zorlukları tasvir etmektedir. Kadınların yalın
ayak yürümesi ve çocukların da yardım etmesi tüm halkın
orduya destek olduğunu anlatmaktadır.
47
80. Kurtuluş mücadelesinde TBMM ile işgalciler arasında bir dizi savaşlar gerçekleşmiştir. TBMM için bu savaşların bir
kısmı olumlu sonuçlanırken bir kısmı da olumsuz sonuçlanmıştır.
Bu savaşların sonuçları değerlendirildiğinde aşağıdaki tabloların hangisi doğru kabul edilir? (Olumlular “ ✔”,
✖
olumsuzlar “ ” işaretiyle gösterilmiştir.)
A) B) C) D)
✔ ✖ ✖ ✔
✔ ✖ ✖ ✔
✖ ✔ ✔ ✖
✖ ✖ ✔ ✔
81. Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşmasına göre;
• Osmanlı orduları terhis edilecek.
• Silah ve cephaneler İtilaf Devletlerine teslim edilecek.
Ateşkes sonrası ordumuz dağıtıldığı için halk kendi kurtuluşunu kendisinin oluşturduğu Kuvayi Milliye ile sağlamak istedi.
Ancak bu birlikler düzenli ordu kuruluncaya kadar düşmanı oyaladı ve işgalleri geciktirdi.
Verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi Kuvayı Milliyenin kurulmasının nedenlerinden biri değildir?
A) Halkın vatanına ve bağımsızlığına düşkün olması
B) İşgalleri yavaşlatsa da düşmanı yurttan atmada yetersiz kalması
C) Halkın yapılan işgalleri kabul etmek istememesi
D) Halkın can ve mal güvenliğini sağlayacak bir gücün olmaması
48
82. Sakarya Savaşı öncesi M. Kemal Tekalif-i Milliye Emirlerini yayımlayarak;
• Halkın elinde bulunan silah ve cephanenin 3 gün içerisinde teslim edileceği,
• Bütün teknik araç gereçlerle taşıtlar ve binek hayvanlarının yüzde kırkına el konulacağı,
• Tüccar ve halkın elinde bulunan her türlü giyim ve besin maddelerinin yüzde kırkına bedeli sonradan ödenmek üzere
el konulacağını belirtmiştir.
Bu kararlarla ilgili olarak,
I. Genel bir seferberlik başlamıştır.
II. Türk halkı zor şartlar altında mücadele etmiştir.
83. Temsil Heyeti tarafından Batı Cephesi Komutanlığına atanan Ali Fuat Paşa, yeni kurulan orduya Yunan kuvvetleri üzeri-
ne saldırı emri verdi. Genel Kurmay Başkanı İsmet Paşa’nın karşı çıkmasına rağmen saldırıya geçen ordu yenilgiye uğradı.
Yenilgiden dört gün sonra Ali Fuat Paşa TBMM’ye şu telgrafı gönderdi:
“Birliklerin savaş kayıplarını süratle telâfi ihtiyacındayız. Gediz savaşı, üç yüz savaşçıdan kurulu birliğin, bir taburun
savaş görevini yapmasına yeterli olmadığını gösterdiğinden, tabur mevcutlarını dörder yüz savaşçıya çıkarmak mec-
buriyetindeyiz. Bu savaşlar dolayısıyla, bütün depo birlikleri bile cepheye sürüldüğünden yetişmiş, silâhlı ve teçhizatı
bin ikmal erinin, özellikle Ankara’daki birliklerinden, bu mümkün değilse en yakın bir yerden acele olarak gönderilme-
sini, askerî manevralar ve savaşlar giydirilebilen erlerin bile elbiselerini, ayakkabılarını parçalamış, dünden beri kar
yağan dağlarda asker çıplak ve yalınayak kalmıştır. Kısacası, hava şartlarından korunmak için ne verilmek gereki-
yorsa, on beş bin hesabıyla acele olarak gönderilmesini arz ve rica ederim.’’
49
26. DOĞU CEPHESİ :A-F GÜNEY CEPHESİ:B BATI CEPHESİ: C-D-E-G-H
29. 6. ÇIKIŞ
54
8. SINIF 3. ÜNİTE
ÇALIŞMA FASİKÜLÜ
T.C. İNKILAP TARİHİ ve
ATATÜRKÇÜLÜK
Sakarya Meydan Muharebesi’nin sonuçları ile ilgili verilen tablonun doğru olabilmesi için hangi iki sonucun
yer değiştirmesi gerekir?
A) 3 ve 6 B) 2 ve 5 C) 1 ve 6 D) 3 ve 4
10.
.....I..... .....II.....
Yukarıda numaralandırarak boş bırakılan yerlere, aşağıdakilerden hangileri gelmelidir?
I II
8
11.
Mondros Mütarekesi Dönemi’nde Ermeniler, Doğu vilayetleri merkezinde bir Ermenis-
tan talebine Trabzon’u da eklemişlerdi. Bu taleplerini 12 Şubat 1919’da Paris Konferan-
sı’na verdikleri muhtırada ortaya koymuşlardı. Konferansta, Ermenilerin Trabzon talebi
İngiltere tarafından da desteklenmiştir. Oysa Trabzon ve çevresindeki Ermeni nüfusu
fazla değildi. Resmi istatistiklerden yola çıkarak verilen rakamlara göre, 1914’teTrab-
zon’da 921.128 Müslüman, 161.574 Rum varken Ermenilerin sayısı 37,549’du.
12.
Millî Mücadele’den yıllar sonra bir ressam, Mustafa Kemal’e Sakarya Savaşı’nı resmeden bir tablo he-
diye etti. Kendisi ön planda, yağız bir savaş atına binmiş olarak görünüyordu. Ressam, tebrik beklerken
birdenbire Mustafa Kemal’in “Bu tabloyu kimseye göstermeyin” demesi üzerine şaşırıp kaldı. Kimse ne
söyleyeceğini bilemiyordu. Mustafa Kemal açıkladı: ”Savaşa katılmış olan herkes bilir ki hayvanlarımız
bir deri bir kemikten ibaretti, bizim de onlardan geri kalır yerimiz yoktu. Hepimiz iskelet halindeydik.
Atları da, savaşçıları da böyle güçlü kuvvetli göstermekle Sakarya’nın değerini küçültmüş oluyorsunuz
dostum.”
13.
“Meclisin Kayseri’ye nakli hadisesi Ankaralıları müthiş telaşa düşürdü… Müftü, Müdafaa-i Hukuk Cemiyetinin
ileri gelenleri toplu bir halde Mustafa Kemal’i ziyarete geldiler. Dikkat ettim zavallıların hali pek perişandı. He-
men hepsinin gözleri yaşlı idi. Diyorlardı ki Ankara’yı terk edip bizi Yunanlıların eline bırakmayın, para isterse-
niz bütün nakdimiz servetimiz sizindir, can istersiniz bütün eli silah tutanlarımız emrinizdeyiz.”
Ankara halkının endişesini anlatan bu hatıra hangi savaş sonrasında yaşanmıştır?
A) I. İnönü Savaşı
B) II. İnönü Savaşı
C) Eskişehir-Kütahya Savaşı
D) Sakarya Savaşı
9
14.
KAZIM KARABEKİR PAŞA
1882: İstanbul’da doğdu.
1902: Harp Okulu ve 1905 Harp Akademisi’nden mezun oldu.
1915: Çanakkale Savaşı’na katıldı. Kutül Amare’de İngilizlerle yapılan savaşlara katıldı.
1919: Erzurum 15. Kolordu Komutanlığına getirildi.
1920: Gümrü Antlaşması’nı imzaladı. Ermeni işgallerinde yetim kalan çocuklar için yurtlar ve okullar açtı, onların
her birini bir meslek sahibi yaparak sefaletten kurtardı. Bundan dolayı kendisine “Yetimlerin Babası” unvanı
verildi.
1922: Edirne milletvekili olarak mecliste görevini sürdürdü.
1946: TBMM Başkanlığına seçildi.
1948: Ankara’da vefat etti.
Verilen bilgilere göre Kazım Karabekir ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisine ulaşılamaz?
A) Çok yönlü bir karakteri olduğu
B) Birçok cephede fiilen savaştığı
C) Siyasetle ilgilendiği
D) Açık sözlü bir lider olduğu
15. Millî Mücadele, hem savaşın yaşandığı dönemde hem de savaştan sonra sanat ve edebiyat yapıtlarına yansımıştır.
Kurtuluş Savaşı’nı destekleyen yazarlar, şairler ve gazeteciler Millî Mücadele anlayışının ve bilincinin gelişip yaygın-
laşmasında, halka ulaştırılmasında önemli bir görev üstlenmişlerdir. Kurtuluş Savaşı’nı eserlerinde konu alan sanat
ve edebiyat insanları, Millî Mücadele’yi genç kuşaklara aktararak ölümsüzleşmişlerdir.
Aşağıda verilen eserlerden hangisinin konusu bu döneme ait olamaz?
A) B) C) D)
TÜRK’ÜN
YABAN KÜÇÜK DİRİLİŞ
ATEŞLE Çanakkale 1915
İMTİHANI
AĞA
10
16.
OLAY I OLAY II
Fransızlarla ilk önemli çarpışma, Kızılburun tepele- 30 Ekim 1919’da Fransızlar, Ermenilerle Urfa’yı işgal
rinde, Kilis Kuva-yı Millîye kuvvetlerinin de iş birliği etti. Urfa’da Fransızlardan destek alan Ermeniler,
ile yapıldı. Savaşın üçüncü gününde Şahin Bey hiç onur kırıcı ve halkı kışkırtan davranışlarda bulundu.
uyumamıştı. Oradan oraya koşarak kuvvetlerinin di- Urfa’daki çatışmalar Maraş direnişinin son günlerinde
reniş gücünü artırmaya çalışıyordu. Fransızlar, Şahin başladı. Urfa jandarma Tabur Komutanlığına atanan
Bey’in kuvvetleri üzerine son kez top ve makineli tü- Yüzbaşı Ali Saip Bey komutasında yaklaşık üç bin
feklerle saldırdılar. Top ve mermi yağmuru altında sa- kişilik bir kuvvet oluşturuldu. Urfa halkının bu zor
dece tüfekle karşı koymanın ölümle neticeleneceğini koşullara rağmen verdiği destekle 11 Nisan’a kadar
anlayan Şahin Bey’in kuvvetleri geri çekilmeye başla- süren çatışmaların sonunda halkın direnişi başarıya
dı. Şahin Bey’in yakınında bulunan arkadaşları birlikte ulaştı ve Fransızlar Urfa’dan çekildi.
çekilmek için Şahin Bey’e ısrar ettiler. O, çekilmeyi her
defasında reddetti. Elmalı Köprüsü taşlarını kendine
siper ederek Fransızlara ateş etmeye devam etti. Şa-
hin Bey, Fransız piyadelerinin süngü darbeleri altında
28 Mart 1920’de şehit düştü.
Verilen iki olaydan yola çıkarak aşağıda verilen yorumlardan hangisi yapılamaz?
A) Fransızlar Güneydoğu Anadolu’daki bazı illerimizi işgal etmişlerdir.
B) Ermenileri Fransızlar desteklemiştir.
C) Fransız işgallerine karşı bölgedeki halk mücadele etmiştir.
D) Güney Cephesi’ndeki bu gelişmeler diğer cepheleri etkilemiştir.
17.
Mustafa Kemal, Nutuk adlı eserinde Doğu Cephesine yönelik aşağıdaki
bilgileri vermektedir:
Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan bu yana Ermeniler; gerek Ermenis-
tan içinde, gerek sınıra yakın yerlerde Türkleri topluca öldürmekten bir
an geri durmuyorlardı. 1920 yılı sonbaharında Ermeni zulmü dayanıl-
maz bir duruma geldi. Ermenistan seferine karar verdik. 9 Haziran 1920
tarihinde doğu bölgesinde geçici seferberlik ilan ettik. 15. Kolordu Ko-
mutanı Kazım Karabekir Paşa’yı Doğu Cephesi Komutanı yaptık. 1920
Haziran’ında, Ermeniler Oltu’da kurulan yerel Türk yönetimine karşı ha-
reketle o bölgeyi ele geçirdiler. Dışişleri Bakanlığımız tarafından Erme-
nilere 7 Temmuz 1920’de bir ültimatom verildi. Ermeniler aynı şekilde
davranmaya devam ettiler. Sonunda seferberlikten 3-4 ay kadar sonra
Kötek, Bardiz bölgelerinde toplanan kuvvetlerimize Ermenilerin saldır-
masıyla birlikte savaş başladı.
11
18. Aşağıda Anıtkabir’in Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesinde yer alan Tekalif-i Millîye Emirleri’nin uygulanışını konu
edinen tablo verilmiştir.
19.
Samim Kocagöz’ün Kalpaklılar adlı
romanında İzmir ve çevresindeki direniş
hareketleri ve Kurtuluş Savaşı’nın
kazanılması anlatılmaktadır.
12
20. Ahmet, aşağıdaki tabloda Mudanya Ateşkes Antlaşması’nın verilen maddelerini egemen devlet anlayışı açısından
olumlu veya olumsuz olduğuna göre işaretlemiştir.
Maddeler Olumlu Olumsuz
1
Türk-Yunan silahlı kuvvetleri arasındaki ✓
çarpışmalar durdurulacaktır.
2
Yunan işgal kuvvetleri, on beş gün içinde ✓
Doğu Trakya’yı boşaltacak.
TBMM Hükümeti, barış antlaşması imzala- ✓
3 nıncaya kadar Marmara ve Doğu Trak-
ya’ya asker konuşlandırmayacaktır.
4
İtilaf Devletleri askerleri barış yapılıncaya ✓
kadar İstanbul’da kalacaktır.
21.
13
22. 25. Sakarya Savaşı sonrası 20 Ekim 1921’de, Fransa ile
Kağnılar taşır kadınlar, imzalanan Ankara Antlaşması’na göre:
Askerler hücumdadırlar, ✓ Fransa, Çukurova ve Güneydoğu Anadolu’da işgal
Bu uzun savaşı, ettiği yerlerden çekilmeyi kabul etti.
Üzüntüyle bekler analar. ✓ Hatay, Fransa yönetimindeki Suriye’ye bırakıldı.
Buna göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
Mustafa Kemal kaburgasını kırar, A) Millî Mücadele sona ermiştir.
Vatanı yasa boğar, B) Fransa ile olan savaş sona ermiştir.
Zorlu Kurtuluş Savaşı’nı,
C) İngiltere ile Fransa arasında fikir birliği sağlanmıştır.
En sonunda kazanırlar.
D) İtilaf Devleri ile sorunlar çözülmüştür.
Ahmet Çelik
Ahmet Çelik’in Kurtuluş Savaşı adlı şiirinde altı
çizili satırlar hangi savaşta meydana gelmiştir?
A) Çanakkale Savaşı
B) Büyük Taarruz
C) Sakarya Savaşı
D) Trablusgarp Savaşı
24. Başkomutanlık Yasası ve Tekâlif-i Millîye emirleri 27. Aşağıda kazanılan başarıların hangisinde düzenli
hangi savaştan sonra çıkarılmıştır? ordunun herhangi bir etkisi yoktur?
A) Büyük Taaruz A) Moskova Antlaşması’nın imzalanması
B) Kütahya-Eskişehir Savaşları B) Lozan Barış Antlaşması’nın imzalanması
C) I. İnönü Savaşı C) Doğu Cephesi’nde Ermenilerin mağlup edilmesi
D) II. İnönü Savaş D) Güney Cephesi’nde Fransızların püskürtülmesi
14
28. Maarif Kongresi’nde, okullarda okutulacak dersler ve 31. Millî Mücadele’nin kazanılmasında Türk halkının
derslerin saatleri belirlenmiştir. Türkçe dersinin yanı katkısı oldukça büyüktür. Savaşa dahil olmadan da
sıra, müzik, Türk tarihi, ziraat, Fransızca, hesap, uygu- cephe gerisinde Türk halkı savaşların kazanılmasın-
lamalı meslek derslerine de yer verilmiştir. da etkili olmuştur.
Buna göre yeni program ile ilgili; Buna göre aşağıdaki savaşların hangisinin kaza-
I. Gelenekseldir. nılmasında Türk halkının katkısı daha fazla olmuş-
II. Hayata dönüktür. tur?
III. Teorik derslere yer verilmiştir. A) I. İnönü
yargılarından hangilerine ulaşılabilir? B) Kütahya-Eskişehir
A) Yalnız I C) Dumlupınar
B) I ve II D) Sakarya
C) I ve III
D) II ve III
15
34. 24 Temmuz 1923 yılında imzalanan Lozan Ant- 37. Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Sa-
laşması’nın aşağıdaki maddelerinden hangisi ile vaşı’nın sonuçları ile ilgili olarak verilenlerden
Avrupalıların azınlıkları bahane ederek iç işlerimi- hangisi yanlıştır?
ze karışmaları engellenmiş ve ülkede birlik bera- A) Türk ordusu büyük bir zafer kazanmıştır.
berliği sağlayıcı adımlar atılmıştır? B) İtilaf Devletleri barış tekliflerinde bulunmuştur.
A) Orduyla ilgili hiçbir sınırlama getirilmeyecektir. C) Sovyet Rusya ile Moskova Antlaşması imzalanmıştır.
B) Boğazların iki yakası askerden arındırılacaktır. D) Fevzi Çakmak’a Mareşallik unvanı verilmiştir.
C) Karaağaç savaş tazminatı olarak Türkiye’ye verile-
cektir.
D) Ülkede yaşayan bütün gayrimüslimler Türk vatan-
daşı sayılacaktır.
39.
I. Türk-Yunan kuvvetleri arasındaki savaş sona
erecektir.
II. Yunan kuvvetleri Meriç nehrine kadar olan Doğu
36. Trakya’yı 15 gün içinde boşaltacaklardır.
● Her aile bir askeri giydirecek. III. Barış antlaşması yapılıncaya kadar Türk ordusu
● Halk, elindeki silah ve cephaneyi 3 gün içinde İzmit ve Çanakkale arasında belirlenen çizgiyi
orduya teslim edecek. geçmeyecektir.
● Her türlü makineli aracın %40’ına el konacak. IV. İstanbul, Boğazlar ve çevresinin yönetimi
● Tüm demirci, dökümcü, nalbant, terzi ve marangoz TBMM Hükümeti’ne bırakılacaktır.
gibi iş sahipleri ordunun emrinde çalışacak. Mudanya Ateşkes Antlaşması’nın verilen maddele-
Tekâlif-i Millîye Emirlerinin verilen maddelerine rinden hangisi ile Osmanlı Devleti hukuken sona
göre hangi yorum yapılamaz? ermiştir?
A) Ülkemiz zor günlerden geçmektedir. A) I.
B) Yunan ordusundan güçlü olunmuştur. B) II.
C) Lojistik ihtiyaçlar karşılanmak istenmektedir. C) III.
D) Ordunun ihtiyaçları giderilmeye çalışılmaktadır. D) IV.
16
40. Lozan Barış Antlaşması 24 Temmuz 1923 yılında 43. Tekâlif-i Millîye Emirleri ile güçlenen Türk ordusu Sa-
İsviçre’nin Lozan kentinde imzalanmıştır. karya Savaşı’nı kazanmış, askeri başarı beraberinde
Aşağıdakilerden hangisi Lozan Antlaşması ile siyasi başarıları getirmiştir.
çözüme kavuşturulamayan konulardan biridir? Hangisi bu duruma örnek olarak gösterilemez?
A) Kapitülasyonlar A) İtilaf Devleri ile Sevr Antlaşması’nın imzalanması
B) Ermenilerin toprak talebi B) Ukrayna ile dostluk antlaşmasının imzalanması
C) Tam bağımsızlık C) Kafkas Cumhuriyetleri ile Kars Antlaşması’nın im-
D) Irak sınırı zalanması
D) Fransa ile Ankara Antlaşması’nın imzalanması
41. “Bu zaferi kazanan ben değilim. Bunu asıl, tel örgüleri
hiçe sayarak atlayan, savaş meydanında can veren,
yaralanan, kendini esirgemeden düşmanın üzeri-
ne atılarak Akdeniz yolunu Türk süngülerine açan
kahraman askerler kazanmıştır. Ne yazık ki onların
her birinin adını Kocatepe sırtlarına yazmak mümkün
değildir. Fakat hepsinin ortak bir adı vardır: TÜRK 44. Millî Mücadele Dönemi’nde özellikle Güney Cephesi’nde
ASKERİ. “ halkın düşmana karşı verdiği mücadele, Türk halkının
Mustafa Kemal bu sözü hangi savaş sonrasında vatanseverliğinin en önemli göstergelerindendir.
söylemiştir? Buna göre Türk halkının Millî Mücadele’ye yaptığı kat-
A) Sakarya Savaşı kılar arasında aşağıdakilerden hangisi gösterilemez?
Isparta Ölçme Değerlendirme Merkezi
42.
17
46. 49. Lozan Barış Antaşması imzalanmasıyla Sevr Anlaşma-
I. Orduyu tek elden idare etmenin gerekliliği sı geçersiz hale gelmiş, Irak sınırı (Musul) ve Suriye
II. Kuvayımillîye’nin bölgesel kurtuluş çareleri arama- sınırı (Hatay) hariç olmak üzere …………………………
ları büyük oranda gerçekleşmiştir.
III. İşgaller karşısında Kuvayımillîye’nin yetersiz Yukarıdaki boşluğu aşagıdakilerden hangisi ile
doldurabiliriz?
kalması
Yukarıda verilenlerden hangileri düzenli orduya A) Tekâlif-i Millîye Emirleri
geçişi hızlandıran etkenler arasında gösterilebilir? B) Sevr Anlaşması
A) Yalnız I C) Paris Barış Konferansı
B) I ve II D) Misakimillî
C) II ve III
D) I, II ve III
18
52. Lozan Barış Konferansı’nda alınan aşağıdaki ka- 55. “Millî eğitim programımızın, millî eğitim siyasetimizin
rarlardan hangisi Türkiye’nin egemenlik haklarını temel taşı, cahilliğin yok edilmesidir. Cahillik yok edil-
kısıtlayıcı bir durum olarak gösterilebilir? medikçe, yerimizdeyiz.”
A) Meriç Nehri Türkiye ile Yunanistan arasında sınır Mustafa Kemal ATATÜRK
kabul edilmiştir. Eğitim politikalarının temelinin atıldığı çalışma
B) Boğazların yönetimi uluslararası bir komisyona hangisidir?
bırakılmıştır. A) İzmir İktisat Kongresi
C) Azınlıklar Türk vatandaşı kabul edilmiştir. B) Maarif Kongresi
D) Kapitülasyonlar kesin olarak kaldırılmıştır. C) Erzurum Kongresi
D) Alaşehir Kongresi
53.
I. Tekâlif-i Millîye Emirlerine kahraman milletimizin
destek olması
II. İtilaf Devletleri’nin ateşkes önerilerinin Mudanya
Ateşkes Antlaşması’na zemin hazırlaması 56. Mondros’tan sonra başlayan işgaller karşısında Türk
I. ve II. ifadelerin aşağıdaki alanlarla eşleştirmele- halkının oluşturduğu düzensiz askeri birliklere Kuvayı-
Isparta Ölçme Değerlendirme Merkezi
19
58. Tekâlif-i Millîye Emirlerinin uygulanmasındaki aksak- 61. 200’den fazla kadın ve erkek öğretmeni bir araya
lıkların giderilmesi için Ankara, Kastamonu, Yozgat, getiren Maarif Kongresi’nde; Halk Mektepleri Projesi,
Konya, Samsun’da İstiklâl Mahkemeleri kurulmuş ve ilköğretimin dört yıldan beş yıla çıkarılması, ders prog-
bu mahkemelerde suçlu görülenler cezalandırılmıştır. ramlarına uygulamalı derslerin konulması kararlaştırıldı.
Buna göre TBMM; Buna göre Maarif Kongresi’nin amacı hangisidir?
I. Atama A) Geleneksel eğitim kurumlarını güçlendirmek
II. Yargı B) Askeri okulları modernleştirmek
III. Yasama C) Mesleki eğitime önem vermek
yetkilerinden hangilerini kullanmıştır? D) Türk eğitim sisteminin temellerini atmak
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II
D) II ve III
20
9. A 20. D 31. D 42. D 53. A
10. D 21. C 32. C 43. A 54. D
11. C 22. C 33. C 44. C 55. B
12. C 23. B 34. D 45. B 56. D
13. C 24. B 35. A 46. D 57. D
14. D 25. B 36. B 47. D 58. B
15. D 26. D 37. C 48. C 59. C
16. D 27. D 38. C 49. D 60. D
17. B 28. D 39. D 50. A 61. D
18. A 29. A 40. D 51. C 62. B
19. A 30. B 41. B 52. B 63. B