OSNOVI TEORIJE TURBOMAXINA Sedmica II

Primjer 8. Para ulazi u turbinu sa pritiskom 60 bar, temperaturom 550 °C i brzinom 200 m/s,
a izlazi iz turbine sa 7 bar, 300 °C i 250 m/s. Turbinu smatrati toplotno izlovanom od okoline.
Odrediti a) totalni prtisak i totalnu temperaturu na ulazu, b) totalni prtisak i totalnu temperaturu
na izlazu i v) izentropske stepene korisnosti ηtt i ηts.
Rjexee. a) Na osnovu pritiska i temperature pare na ulazu odreujemo entalpiju h0 = 3540 kJ/kg
i entropiju s0 = 7.028 kJ/kgK. Totalna entalpija na ulazu
c20 2002 m2 1 kJ
htot
0 = h0 + = 3540 kJ/kg + · = 3560 kJ/kg
2 2 s2 1000 J

0 i s0 = s0 moemo odrediti totalni pritisak p0

Na osnovu htot tot tot
= 60 bar i totalnu temperaturu
t0 = 560 °C na ulazu.
tot

b) Na osnovu pritiska i temperature pare na izlazu odreujemo entalpiju h1 = 3056 kJ/kg i entropiju
s1 = 7.291 kJ/kgK. Totalna entalpija na izlazu
c21 2502 m2 1 kJ
htot
1 = h1 + = 3056 kJ/kg + · = 3087.25 kJ/kg
2 2 s2 1000 J
Na osnovu htot
1 i s1 = s1 moemo odrediti totalni pritisak p1 = 7.6 bar i totalnu temperaturu
tot tot

1 = 315 °C na izlazu.
ttot

v) Na osnovu totalnogtot pritiska na izlazu i entropije odreujemo izentropsku totalnu

s1s = s0
entalpiju na izlazu h1s = 2930 kJ/kg. Izentropski stepen korisnosti totalno prema totalnom

htot tot
0 − h1 3560 − 3087.25
η tt = tot tot = = 75 %
h0 − h1s 3560 − 2930

Na osnovu pritiska na izlazu i entropije s1s = s0 odreujemo entalpiju h1s = 2910 kJ/kg. Izentropski
stepen korisnosti totalno prema statiqkom
htot tot
0 − h1 3560 − 3087.25
η ts = tot = = 73 %
h0 − h1s 3560 − 2910

Slika 4: T − s dijagram za Primjer 8.

16 Mar 2021 Petar Babi, Maxinski fakultet, Baa Luka 8

 OSNOVI TEORIJE TURBOMAXINA Sedmica II

Trouglovi brzina
Primjer 9. Para ulazi u radno kolo apsolutnom brzinom c1 = 320 m/s pod uglom α1 = 21°. Ugao
apsolutne brzine na izlazu je α2 = 89°. Aksijalna komponenta brzine se ne mijea c1a = c2s. Obimska
brzina na ulazu u radno kolo u1 = 280 m/s, a na izlazu u2 = 290 m/s. Odrediti uglove relativne
brzine na obimu radnog kola na ulazu β1 i izlazu β2.

Slika 5: Trouglovi brzina za Primjer 9.

Rjexee. Iz trougla brzina na ulazu primjenom kosinusne teoreme imamo

w12 = c21 + u21 − 2c1 u1 cos α1

odakle je
q
w1 = c21 + u21 − 2c1 u1 cos α1 = 116.2 m/s

Aksijalne komponente apsoltne i relativne brzine su iste

c1 sin α1 = w1 sin β1

tako da je
 
c1 sin α1
β1 = arcsin = 80.7°
w1
Aksijalna brzina se ne mijea
c1 sin α1 = c2 sin α2

tako da je
sin α1
c2 = c1 = 114.5 m/s
sin α2
Iz trougla brzina na izlazu primjenom kosinusne teoreme imamo
w22 = c22 + u22 − 2c2 u2 cos (180° − α2 )

odakle je
q
w2 = c22 + u22 + 2c2 u2 cos α2 = 313.6 m/s

Relativna i apsolutna aksijalna brzina na izlazu su iste

w2 sin β2 = c2 sin α2

tako da je
 
c2 sin α2
β2 = arcsin = 21.4°
w2

16 Mar 2021 Petar Babi, Maxinski fakultet, Baa Luka 9

 OSNOVI TEORIJE TURBOMAXINA Sedmica II

Zadatak 1. Para ulazi u radno kolo apsolutnom brzinom c1 = 238 m/s sa uglom α1 = 12°, a izlazi iz
radnog kola apsolutnom brzinom c2 = 110 m/s sa uglom α2 = 50°. Sredi polupreqnik kola je isti
na ulazu i izlazu r = r1 = r2 = 0.455 m. Broj obrtaja je 3000 ob./min. a) Odrediti relativne brzine
i ihove uglove na ulazu i izlazu. b) Kako e se relativne brzine i uglovi promijeniti u sluqaju da
se sredi preqnik radnog kola smai za 10 mm?
Primjer 10. U radno kolo turbinskog stupa ulazi 185 kg/s pare. Projekcija apsolutne ulazne
brzine na obimski pravac je c1u = 525 m/s. Struja pare napuxta radno kolo u aksijalnom pravcu.
Odrediti silu na obimu radnog kola.
Rjexee. S obzirom na to da para napuxta radno kolo u aksijalnom pravcu projekcija apsolutne
brzine na obimski pravac je c2u = 0. Sila na obimu radnog kola
Fu = ṁ(c1u − c2u ) = 185 · (525 − 0) = 97.125 kN

Primjer 11. U radno kolo turbinskog stupa ulazi 579 kg/s pare. Projekcija apsolutne ulazne brzine
na obimski pravac je c1u = 400 m/s, a izlazne c2u = −20 m/s. Polupreqnik radnog kola na ulazu i na
izlazu r = r1 = r2 = 0.275 m. Odrediti broj obrtaja pri snazi na obimu kola Pu = 42 MW.
Rjexee. Snaga na obimu radnog kola
Pu = ṁω(r1 c1u − r2 c2u )

tako da je ugaona brzina

Pu 42 · 106
ω= = = 628 rad/s
ṁr(c1u − c2u ) 579 · (400 − (−20))

Broj obrtaja
60
n=ω = 6000 ob./min.
2π

16 Mar 2021 Petar Babi, Maxinski fakultet, Baa Luka 10