Professional Documents
Culture Documents
Komunikasyon Q1 Mod5
Komunikasyon Q1 Mod5
Komunikasyon at Pananaliksik
sa Wika at Kulturang Pilipino
Unang Markahan – Modyul 5:
Komunikatibong Gamit ng Wika
sa Lipunan
LU_Q1_KomPan_Module5 AIRs - LM
KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK SA WIKA AT KULTURANG PILIPINO
Baitang 11 – Unang Semestre
Unang Markahan - Modyul 5: Komunikatibong Gamit ng Wika sa Lipunan
Ikalawang Edisyon, 2021
Tagapamahala:
Atty. Donato D. Balderas Jr.
Schools Division Superintendent
Vivian Luz S. Pagatpatan, PhD
Assistant Schools Division Superintendent
German E. Flora, PhD, CID Chief
Virgilio C. Boado, PhD, EPS in Charge of LRMS
Luisito V. Libatique, PhD, EPS in Charge of Filipino
Michael Jason D. Morales, PDO II
Claire P. Toluyen, Librarian II
LU_Q1_KomPan_Module5
Senior High School
Komunikasyon at
Pananaliksik sa Wika
at Kulturang Pilipino
Unang Markahan – Modyul 5:
Komunikatibong Gamit ng Wika
sa Lipunan
(Mga Konsepto, Gamit at Tungkulin
ng Wika sa Lipunan)
LU_Q1_KomPan_Module5
Paunang Salita
LU_Q1_KomPan_Module5
Sapulin
Sa nakaraang modyul, iyong napag-aralan ang mga iba’t ibang mga terminong
pangwika. Nagkaroon ka ng malalim na pag-unawa sa kung papaano nagagamit ang
mga mahahalagang mga konseptong pangwika na ito sa pang-araw-araw mong
pakikisalamuha at pagkilos sa lipunan na iyong kinagagalawan.
Handa ka na ba? Halika! Sabay nating palalimin pa ang ating mga kaalaman
sa ating wika!
LU_Q1_KomPan_Module5
Aralin
Gamit ng
5 Wika sa Lipunan
Simulan
MAGSUOT NG FACEMASK
TUWING LALABAS
MAY MULTA
LU_Q1_KomPan_Module5
B. Panuto: Kilalanin mo ang tinutukoy ng mga pahayag na nasa loob ng bituin. Isulat
ang sagot sa iyong sagutang papel.
Pambansang Bae
Hari ng Padala
LU_Q1_KomPan_Module5
Lakbayin
Alam mo bang…
A. Conative
➢ Ito ang gamit ng wika sa paghimok at pag-impluwensiya sa iba sa
pamamagitan ng pag-utos at pakiusap.
➢ Ito ay nakatuon sa pagbibigay ng utos, o babala sa kausap o grupo ng mga
tao.
➢ Sa pamamagitan ng conative na gamit ng wika ay gusto nating humimok o
manghikayat, may gusto tayong mangyari o gusto nating pakilusin ang isang
tao.
Halimbawa:
LU_Q1_KomPan_Module5
B. Informative
➢ Ito ang gamit ng wika sa mga sitwasyong may gusto tayong ipaalam sa tao.
Nagbibigay tayo ng mga datos at kaalaman at nagbabahagi sa iba ng mga
impormasyong nakuha o narinig natin.
Halimbawa:
C. Labeling
➢ Ito ang gamit ng wika kapag nagbibigay tayo ng bagong tawag o pangalan sa
isang tao, lugar o bagay.
➢ Madalas, nagbibigay tayo ng bagong pangalan, tawag, o bansag sa mga tao,
lugar o bagay batay sa pagkakakilala o pagsusuri natin sa kanila.
➢ Sinusuri natin ang mga taong nakakasalamuha natin. Ang kanilang ugali,
pisikal na anyo, trabaho, hilig, gawi, at iba pa.
➢ Ang pagsusuri natin sa kanila ang nagbibigay-daan para bansagan o bigyan
natin sila ng label o ng katawagan.
➢ May mga pagkakataon na batay sa trabaho ang pagbibigay ng bansag sa isang
tao. Halimbawa: “Tonyong magpuputo” kung ang trabaho ay paglalako ng
puto. Sa paaralan, may tinatawag ang mga estudyante na “Kuya Guard,”
“Manong Jani”, at iba pa. Nakabatay ang tawag na ito sa trabaho nila sa
paaralan bilang guwardiya, o tagapanatili ng kalinisan.
➢ Sa literaturang Pilipino, may mga manunulat na gumamit ng bansag o label
sa kanilang mga tauhan. Marahil ay naaalala mo pa si “Impeng Negro”
(Rogelio R. Sikat), si “Pilosopo Tasyo” (Jose Rizal), si “Sisang Baliw” (Jose
Rizal), at marami pang iba.
➢ Sa totoong buhay, marami rin tayong binibigyan ng bansag sa ating mga
kaibigan, kapamilya, guro, politiko, artista, mga nasa larangan ng media,
isports, military, at iba pa. Binibigyan natin sila ng bansag kung ano ang
pagkakilala natin sa kanila at kung paano natin sila sinusuri.
Halimbawa:
Tandaan: Maging magalang tayo sa gamit na Conative kung nag-uutos tayo. Tiyakin
nating tama at totoo ang gamit natin ng Informative kung nagbibigay tayo ng mga
kaalaman at impormasyon. Higit sa lahat, iwasan natin ang pagbibigay ng
negatibong bansag o label sa ating kapwa na maaaring makasakit ng damdamin.
LU_Q1_KomPan_Module5
D. Phatic
➢ Nagtatanong o nagbubukas ng usapan ang isang pahayag. Karaniwang maikli
ang usapang phatic.
➢ Tinatawag itong Social Talk o Small Talk. Ginagamit natin ang ito bilang
panimula ng usapan.
➢ Sa isang pag-uusap, ang bahagi lamang ng pagbubukas ng usapan ang
phatic.
Halimbawa:
E. Emotive
➢ Ito ang gamit ng wika na nagpapahayag ng damdamin o emosyon gaya ng
lungkot, awa, tuwa, takot, at iba pa sa pang-araw-araw nating pakikipag-
ugnayan.
➢ Ito rin ay nagpapahayag ng damdamin o pagpapalutang ng karakter ng
nagsasalita.
➢ May mga pagkakataong naibabahagi natin ang ating nararamdaman o
emosyon sa ating kausap.
Halimbawa:
“Nakatutuwang isipin na sa panahon ng pandemya ay lalong
nagbabayanihan ang mga tao”.
“Kinakabahan ako. Ako na ang susunod na magtatanghal”.
“Natatakot ako na baka lumala pa ang madapuhan ng COVID sa ating
bansa”.
F. Expressive
➢ Ang expressive na gamit ng wika naman ay nagpapakita ng sariling
saloobin o kabatiran, idea, at opinyon.
➢ Nakatutulong ito sa atin upang mas makilala at maunawaan tayo ng ibang
tao. Gayondin sa pagbuo ng isang kaaya-ayang relasyon sa ating kapuwa.
Halimbawa:
“Ayaw ko sa foreign artist”.
“Para sa akin, magagaling ang grupo ng BTS”
“Sa tingin ko matatalino na ang mga botante ngayon”.
Iyan ang mga iba’t ibang komunikatibong gamit ng wika sa lipunan. Batid ko
aking mahal na mag-aaral na nauwaan mo ang malalim na pagtalakay sa ating aralin
kung kaya’t gawin mo ang sumusunod na mga gawain.
LU_Q1_KomPan_Module5
Galugarin
Gawain 3: Tukuyin Mo
Panuto: Sipiin ang mga pahayag sa talata na nagpapakita ng conative o informative
na gamit ng wika. Isulat sa sagutang papel ang iyong sagot.
Tuwing Darating ang Eleksyon
Isa ang panahon ng eleksyon sa maituturing na mahalagang panahon sa
ating bansa. Mahalaga ito sapagkat sa panahong ito tayo pumipili ng mga taong
gusto nating maglingkod sa atin. Huwag nating ipagkatiwala ang kinabukasan
ng ating bayan sa mga kandidatong hindi karapat-dapat na maglingkod sa atin.
Dapat na maging matalino tayo sa pagpili ng mga kandidatong iboboto natin.
Huwag tayong basta maniwala sa kanilang mga sinasabi at ipinapangako sa
atin. Lagi nating isaisip ang tatlo hanggang anim na taong pag-upo nila sa
puwesto. Kapag nagkamali tayo sa pagpili sa kanila, hindi natin sila kaagad
mapapalitan.
Kung dati nang nanalo ang kandidato at tumatakbong muli, balikan natin
ang kaniyang naging paglilingkod. Balikan natin ang kaniyang mga nagawa.
Alamin natin ang mga naitulong niya sa pagsulong ng bayan at saka tayo
magdesisyon kung muli ba natin siyang pagkakatiwalaan o hindi na. Kapag
bagong tumatakbo ang kandidato, alamin natin ang mahahalagang
impormasyon tungkol sa kaniyang propesyon, pamilya, at pagkatao. Huwag
tayong magpadala sa tamis ng pananalita ng isang kandidato.
Tuwing darating ang eleksyon, gamitin natin at huwag balewalain ang
isang mahalagang pamana sa atin ng demokrasya – ang pagboto. Piliin natin
ang mga kandidatong maglilingkod sa atin. Nasa matalino nating pagpapasiya
nakasalalay ang kinabukasan ng ating bayan.
Magaling! Binabati kita sapagkat nasagot mo ang mga gawain nang buong
husay. Ngayon, mas linangin pa natin ang iyong kasanayang pampagkatuto sa
pamamagitan ng pagsasagawa ng inaasahang awtput sa araling ito.
LU_Q1_KomPan_Module5
Palalimin
Gawain 5: Nood-Sanaysay
Panuto: Batay sa napanood na bahagi ng teleserye o pelikula, sumulat ng isang
sanaysay tungkol dito at gamitin ang iba’t ibang gamit ng wika. Salugguhitan ang
mga salita o pahayag na nagpapakita ng gamit ng wika at tukuyin kung anong gamit
nito. Isulat ang iyong nabuong sanaysay sa isang buong papel. Ibatay ang iyong
sagot sa rubrik.
Sukatin
PANGWAKAS NA PAGTATAYA
A. Panuto: Isulat mo sa iyong sagutang papel ang gamit ng wika sa bawat pahayag.
Isulat ang A kung conative, B kung informative, at C kung labeling.
Letra lamang ang isulat.
LU_Q1_KomPan_Module5
_____ 6. Filipino ang wikang pambansa ko.
_____ 7. Nasa Enhanced Community Quarantine (ECQ) ang buong
Kamaynilaan.
_____ 8. Tulungan mo naman akong gumawa ng proyekto ko.
_____ 9. Lumayas ka ngayon din.
_____ 10. Malapit na ang SONA ni Pangulong Duterte.
_____ 11. Mr. Palengke
_____ 12. Tama na, sobra na, palitan na!
_____ 13. Siya ang prinsesa ng selfie
_____ 14. Magkakaroon ng fire drill sa Lunes ng umaga.
_____ 15. Jack of all Trades
B. Panuto: Tukuyin kung Phatic, Emotive o Expressive ang bawat pahayag. Isulat
ang sagot sa sagutang papel.
LU_Q1_KomPan_Module5
LU_Q1_KomPan_Module5
10
ARALIN 5 (Gamit ng Wika sa Lipunan)
SIMULAN
Gawain 1: Paunang Gawain
A. Iba-iba ang sagot
B. Pambansang Bae - Alden Richards
Surfing Capital of the North - San Juan, La Union
“Nakasisiguro gamot ay laging bago” - Mercury Drug Store
Hari ng Padala - LBC
Queen of All Media - Kris Aquino
Gawain 2: Hugot Ko, Hula Mo
1. One More Chance
2. Barcelona
3. My Ex and Whys
4. English Only, Please
5. Kalyeserye (Eat Bulaga)
GALUGARIN
Gawain 3: Tukuyin Mo
Ang eleksyon ay pagpili ng maglilingkod
Huwag nating ipagkatiwala ang kinabukasan ng ating bansa
Dapat maging matalino tayo
Huwag tayong basta maniwala
Alamin natin ang mahahalagang impormasyon tungkol sa kanya Huwag tayong
magpapadala sa tamis ng pananalita ng kandidato Gamitin nating ang mahalagang
pamana sa atin ng demokrasya-ang pagboto
Piliin natin ang mga kandidatong maglilingkod sa atin
Gawain 4: Isulat Mo! Iba-iba ang sagot
PALALIMIN
Gawain 5: Nood-Sanaysay Iba-iba ang sagot
SUKATIN
PANGWAKAS NA PAGTATAYA
A. B.
1. C 11. C 1. Emotive
2. C 12. A 2. Phatic
3. C 13. C 3. Emotive
4. A 14. B 4. Expressive
5. A 15. C 5. Emotive
6. B 6. Phatic
7. A 7. Expressive
8. A 8. Expressive
9. A 9. Emotive
10. B 10. Phatic
Susi sa Pagwawasto
Sanggunian
Taylan. D.R., et.al (2016). Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang
Pilipino. Sampaloc Manila: REX Bookstore, Inc.
11
LU_Q1_KomPan_Module5
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:
12
LU_Q1_KomPan_Module5