Орто мөөнөттүү бюджеттик саясат жөнүндө билдирме (MTBPS)

Каржы министри Правин Гордондун баяндамасы

23- Октябрь 2013ж
Урматтуу спикер
Президент Мырза
Премьер министр
Министрлер кабинетинин кесиптештери жана орун басарлары
резервдик банктын башчысы
Экономика жана каржы министрлиги
Мэрлер
Дипломатиялык корпустун мүчөлөрү
Башкы директорлор
Ардактуу мүчөлөр
Айымдар жана мырзалар,
Түштүк Африка Республикасынын төртүнчү Демократиялык Өкмөтү болгон
Президент Зума администрациясынын орто мөөнөттүү бюджеттик саясат
боюнча бешинчи билдирүүсүн тапшыруу мен учун сыймык.
Акыркы 4,5 жылдын ичинде бул өкмөт биздин өлкөнү акыркы 70 жылдагы эң
начар глобалдык рецессияны көрсөттүү. Биз өсүштү калыбына келтирген,
биздин тармактарды колдогон жана туруктуу фискалдык саясатты жүргүзгөн
тайманбас жана туура чечимдерди кабыл алдык.
Бул курамда Өкмөттүн максаты баяндалган:
* Контр-циклдик талаптарды орто мөөнөттүү консолидацияга болгон
милдеттенме менен тең салмакташтыруучу фискалдык жолду издеңиз.
* Мамлекеттик карызды узак мөөнөттүү туруктуу деңгээлде сактоо жана
улуттук өнүгүү планын ишке ашыруу.
* Инклюзивдик өсүштү калыбына келтирүүгө мамлекеттик чыгымдарды
багыттоо жана жеке сектордун инвестицияларынын көбөйүшүн толуктоо.
* Өзгөчө жумушсуз жаштар үчүн жумуш орундарын түзүүнү жана
көндүмдөрдү окутууну колдоо.
* Инвестиция үчүн шарттарды түзүү
* Учурдагы жана потенциалдуу глобалдык экономикалык таасирлерден
келип чыккан тобокелдиктерди башкаруу.
* Мамлекеттик ысырапкорчулукту жана ысырапкорчулукту азайтуу
* Кара ишкерлерди биздин индустриялаштырууда жана экономикалык
катышууну кеңейтүүдө инвесторлор жана өнөктөштөр катары колдоо.

Инклюзивдик өсүштү камсыз кылуу

Урматтуу спикер, биз Түштүк Африкадан келген мекендештерибиз менен
ачык сүйлөшүшүбүз керек. Бул дүйнөлүк масштабда да, Түштүк Африканын
экономикасы үчүн да оор мезгил, бирок көптөгөн мүмкүнчүлүктөр жана
мүмкүнчүлүктөр менен!
Биз экономикабыздын алдында турган маселелерди чечүүнү иштеп чыгабыз
жана ишке ашырабыз:
* Өсүү өтө жай.
* Жумушсуздук жогору жана көптөгөн үй чарбалары ашыкча карызга
батышат.
* Мамлекеттик чыгымдар биздин кирешелерибизден кыйла жогору. 2008-
жылдан бери биз 1 триллион рублдан ашык карыз чыгарган.
* Биздин аманаттардын деңгээли керектүү инвестицияларды каржылоо үчүн
өтө төмөн. Биз экспорттогондон кыйла көп импорттойбуз.
Эгерде биз көбүрөөк үнөмдөп, инвестициялабасак, экономикабызды
кеңейтип, диверсификациялабасак, жумуш орундарын түзүүнү тездетпесек,
биздин умтулууларыбыз ишке ашпай калат.
Баарынан маанилүүсү, биз жумуш орундарын түзүүчү тезирээк, инклюзивдүү
өсүштү каалайбыз. Өсүш болбосо, биз бизнести көбөйтө албайбыз же
көбүрөөк жумуш орундарын түзө албайбыз. Өсүш болбосо, биз социалдык
программаларыбызды, инфраструктуралык инвестицияларды жана маанилүү
тармактарды колдоо үчүн стимулдарды каржылоо үчүн керектүү киреше ала
албайбыз.
Туруктуу кирешеси, расмий жумушу, ишенимдүү турак жайы, электр
энергиясы, суусу же медициналык жардамга мүмкүнчүлүгү жоктор үчүн
мүмкүнчүлүктөрдү кеңейтүү биздин милдетибиз. Эң аялуу жана жакыр
адамдар: "бул экономика мен үчүн иштеп жатат"деп айтышы үчүн, биз өсүү
товарларын бөлүшүшүбүз керек.
Тез жана инклюзивдүү өсуу жумушчулардын, бизнестин, өкмөттүн жана
башка субъекттер менен тыгыз кызматташууну талап кылат
Урматтуу спикер, мен муну менен 2013-жылга орто мөөнөттүү бюджеттик
саясат жөнүндө билдирүү берем.
 Улуттук чыгымдардын корректировкаланган эсептөөлөрү,
 2013-жылдагы түзөтүүгө ассигнованиелер жөнүндө мыйзам долбоору
 Парламенттин кароосу учун 2013-жылдагы киреше актысына өзгөртүү
киргизүү жөнүндө мыйзам.,

Мен сизге ыраазычылыгымды билдирем.

Экономикалык болжолдоо
Урматтуу спикер, кийинки үч жылга бюджеттик стратегиябызды иштеп
чыгууда Министрлер кабинети дүйнөлүк жана жергиликтүү экономикалык
жагдайларды кылдаттык менен карап чыкты.
* Дүйнөлүк экономикалык активдүүлүк сакталып турат. Биздин негизги
соода өнөктөшүбүз болгон евро аймагы келерки жылы ИДОнун (Ички дун
онум) 1 пайызга өсүшүн күтөт, 2012 жана 2013-жылдардын көбүндө терс
өсүш 4,5 пайыз.
* Биздин экономикалык келечегибиз ушул глобалдык тенденциялар менен
тыгыз байланышта. Америка Кошмо Штаттары сандык жеңилдетүү
программасын кыскартып, пайыздык чендерди көтөрө баштаганда, бул
биздин карыздын наркына таасирин тийгизет жана ранддын андан аркы
туруксуздугуна алып келиши мүмкүн. Ошентип, эл аралык өнөктөштөрүбүз
менен болгон акыркы жолугушууларда биз жакшы келечекке карай кадам
глобалдык кызматташтыкты жана өнөр жай жана өнүгүп келе жаткан
экономикалардын өз ара көз карандылыгын урматтоону талап кылаарын баса
белгиледик.
• Учурда биз Түштүк Африканын экономикасынын быйыл болжол менен
2,1% дан 2016-жылга 3-5% га чейин өсүшүн күтүп жатабыз.
* Негизги капиталды дүң топтоо быйыл болжол менен 4% га көбөйөт,
негизинен мамлекеттик сектордогу инфраструктуралык долбоорлордун
эсебинен. Жеке секторго инвестициялардын өсүшү төмөн бойдон калууда,
бирок ал алдыдагы мезгилде күч алышы керек.
* Керектөө бааларынын инфляциясы орто эсеп менен 2013-жылы 5,9%ды
түзүп, кийинки жылы 3-6% максаттуу диапазондо калат деп күтүлүүдө.
• 2013-жылдын биринчи жарымында ИДОнун 2,6 пайызын түзгөн соода
тартыштыгы катталып, учурдагы төлөм балансынын эсеби ИДОнун
пайызынын болжол менен 6 бөлүгүнө чейин начарлаган.
* Үнсүз экономикалык өсүш жумуш орундарынын чектелүү өсүшүнө алып
келди. Чейректик жумушчу күчүн изилдөө июль айына чейин жыл ичинде
жумуштуулуктун болжол менен 275,000 ге көбөйгөнүн көрсөтөт, бирок
чарбалык эмес жумуштуулуктун формалдуу өсүшү жай болгон.