Mate Primer trimestreEUSK.

qxp:Matematicas Primer trimestre 11/5/15 08:35 Página 2

Obra honen edozein erreprodukzio modu, banaketa, komunikazio

publiko edo aldaketa egiteko, nahitaezkoa da jabeen baimena, legeak
aurrez ikusitako salbuespenezko kasuetan salbu. Obra honen zatiren bat
fotokopiatu edo eskaneatu nahi baduzu, jo CEDROra (Centro
Español de Derechos Reprográficos, www.conlicencia.com;
91 702 19 70 / 93 272 04 47).

Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza, Unibertsitate

eta Ikerketa Sailak onetsia (2009-V-07)

Diseinua:
Iturri
Maketazioa:
Ipar S.L.
Ilustrazioak:
Estudio Landa
Itzulpena:
Rosetta Testu Zerbitzuak
© Luis Pereda
© EREIN. Donostia 2015
ISBN: 978-84-9746-502-1
L. G.: SS 496/2015
EREIN Argitaletxea. Tolosa Etorbidea 107
20018 Donostia
T 943 218 300 F 943 218 311
e-mail: erein@erein.eus
www.erein.eus
Inprimatzailea: Gertu
Zubillaga industrialdea 9
20560 Oñati
T 943 78 33 09 F 943 78 31 33
e-mail: gertu@gertu.net
Mate Primer trimestreEUSK.qxp:Matematicas Primer trimestre 8/5/15 10:36 Página 3

MATEMATIKA 1
LEHEN HEZKUNTZA

Luis Pereda

erein
Mate Primer trimestreEUSK.qxp:Matematicas Primer trimestre 8/5/15 10:36 Página 4

Kaixo! AZTI naiz.

Esadazu nola duzun
izena eta non ikasten
duzun.

4
Mate Primer trimestreEUSK.qxp:Matematicas Primer trimestre 8/5/15 10:36 Página 5

Nire izena ..................................................

.........................da eta .................................

................................ an ikasten dut.

5
Mate Primer trimestreEUSK.qxp:Matematicas Primer trimestre 8/5/15 10:37 Página 6

Ikasturte honetan matematika lantzeko,

liburu honez eta honekin batera doan CD
interaktiboz gainera, zure ordenagailurako
material osAgarria eskuratzeko pasahitz
bat ere emango dizu irakasleak.

Irakaslearentzat:
Argitaletxe honen hezkuntz plataforman eskura duzu didak-
tika-gidaliburua eta zuretzako eta zure ikasleen familientzako
material osagarri guztia.
Horretarako, jarri argitaletxearekin harremanetan eta esku-
ratzeko kodea emango dizugu.
Mate Primer trimestreEUSK.qxp:Matematicas Primer trimestre 8/5/15 10:37 Página 7
Mate Primer trimestreEUSK.qxp:Matematicas Primer trimestre 8/5/15 10:37 Página 8

LEHENENGO HIRUHILABETERAKO LANERAKO PLANGINTZA

GAITASUN IBILBIDEAK - HELBURU DIDAKTIKOAK

ZENBAKI-IBILBIDEA
Z-1 Multzoak osatu eta alderatzeko parekatze- eta zenbatze-prozedurak erabiltzea,
elementu kopurua kontuan hartuz.

ZENBAKI-IBILBIDEA
Z-2 Zifra baten zenbakiak irakurtzea, idaztea, irudikatzea eta ordenatzea. Zenbaki
horiek eguneroko bizitzako egoeretan modu egokian erabiltzea.
GEOMETRIA-IBILBIDEA
Kokaerak bilatzea, erreferentzia-puntuak izendatuz eta “-ren
G–1
aurrean/atzean/bitartean” deskribatzaileak erabiliz. “Aurrerantz/atzerantz”
noranzkoan mugimenduak deskribatzea/ egitea.

MAGNITUDE-IBILBIDEA
M–1 Norbere bizipenak kontatzeko eta ordenatzeko denbora-erlazioak, aditz-
denborak eta denborako konbentzioak zuzen erabiltzea.

ZENBAKI-IBILBIDEA
Batuketa-eragiketa. Emaitza 10 baino txikiagoa duten batuketak egitea,
Z-3
eskulanen bidez, grafikoz eta sinboloz baliatuz.
Behar diren batuketak buruz kalkulatzea menderatzea.
MAGNITUDE-IBILBIDEA
Luzera/distantzia-magnitudea atzematea. Luzera/distantzia-magnitudeari dago-
M–2
kion deskribapenezko oinarrizko hiztegi xume bat zuzen erabiltzea. Gauzak luzera-
ren, zabaleraren edota altuera/loditasunaren arabera konparatzea eta ordenatzea.

ZENBAKI-IBILBIDEA
Kenketa-eragiketa. Zifra bateko zenbakien arteko kenketak egitea,
Z-4 eskulanen bidez, grafikoz eta sinboloz baliatuz. Batuketaren eta
kenketaren kontrakotasunaz baliatzea kenketazko kalkuluak egiteko.

GEOMETRIA-IBILBIDEA
Kokaerak bilatzea, erreferentzia-puntuak izendatuz eta “goian/behean/-ren azpian/
G–2
gainean/bitartean” deskribatzaileak erabiliz. “Gorantz/beherantz” noranzkoan
mugimenduak deskribatzea/egitea.

ANTOLAKETA
≈ 8 saioak ≈ 20 saioak ≈ 16 saioak ≈ 16 saioak
Z-2 Z-3 Z-4
Z-1 G-1 M-2 G-2
M-1
PROBLEMAK EBAZTEKO LANTEGIA (1-2-3 lanak) ≈ 10/11 saio)
(PDF materiala edo online material interaktiboa)

8
Mate Primer trimestreEUSK.qxp:Matematicas Primer trimestre 8/5/15 10:47 Página 9

ALDERATU:... BAINO GEHIAGO, ... BAINO GUTXIAGO Z-1 Zenbaki-ibilbidea

Marigorringo urdinak gorriak baino puntu gutxiago ditu.

Petalo gehien dituen lorea horia da.
T

Perretxiko urdinak gorriak baino puntu gehiago ditu. Margotu ezazu.

Hosto gutxien dituen abarra berdea da.
Bi

9
Mate Primer trimestreEUSK.qxp:Matematicas Primer trimestre 8/5/15 10:48 Página 10

Z-1 Zenbaki-ibilbidea PAREKATU: BERDIN, ADINA, ...

Eraikin guztietan pieza gorri adina pieza berde daude.

Margotu itzazu.
T
Bi

Sagar guztiak margotu behar ditugu. Gorriek berdeak adina

izan behar dute.
Bi

10
Mate Primer trimestreEUSK.qxp:Matematicas Primer trimestre 8/5/15 10:48 Página 11

BIKOTEKA JARRI:... GEHIAGO, GUTXIAGO, BERDIN DAUDE. Z-1 Zenbaki-ibilbidea

Esan zertatik dagoen gehien. Bete itzazu falta diren zenbakiak. T

Bi

Zer dago gehiago, eguzkiak, izarrak ala ilargiak?

Egin multzoak hirunaka. Pentsatu nola egin behar duzun.
Bi

Koadroak baino bi zirkulu gehiago daude. Marraztu itzazu. Bi

11
Mate Primer trimestreEUSK.qxp:Matematicas Primer trimestre 8/5/15 10:48 Página 12

Z-1 Zenbaki-ibilbidea BIKOTEKA JARRI. TAMAINA ETA KOPURUA.

Zer dago gehiago, fitxa gorriak ala fitxa urdinak? Ba

Zer dago gehiago, globoak ala sagarrak? Osatu bikoteak Ba

Marraztu karratu urdinak, emaitza zuzena izan dadin. Ba

12
Mate Primer trimestreEUSK.qxp:Matematicas Primer trimestre 8/5/15 10:48 Página 13

>, <, = SINBOLOEN ESANAHIA. Z-1 Zenbaki-ibilbidea

Lau bost
baino
txikiagoa da.

Hiru bi
baino
handiagoa da.

Hiru
hiruren
berdina da.
Ipini dagokion zeinua.

>
T

13
Mate Primer trimestreEUSK.qxp:Matematicas Primer trimestre 8/5/15 10:48 Página 14

Z-1 Zenbaki-ibilbidea ZENBATU. PAREKATU.

Laukitxo bakoitzean marraztu marrazkian dauden

animaliak adina gurutze. Ondoren, margotu koadro bana
T
Bi

animalia bakoitzaren gainean, gauza bera adierazteko.

Poltsa bakoitzean aurrekoan baino bi puxtarri gehiago daude. I

Margotu itzazu.

14
Mate Primer trimestreEUSK.qxp:Matematicas Primer trimestre 8/5/15 10:49 Página 15

ZENBATU ETA ALDERATU. Z-1 Zenbaki-ibilbidea

Zer dago
T

gehiago,
karratuak ala
irudi gorriak?

Zer dago
gehiago, hirukiak
ala irudi
urdinak?

Zenbatu koilare honen perlak. Esan zein motatakoak

dauden gehien.
Bi

15
Mate Primer trimestreEUSK.qxp:Matematicas Primer trimestre 8/5/15 10:49 Página 16

AUTOEBALUAZIOA

Badakit zenbaki-segida ordenan esaten:

bat, bi, hiru..., hogei arte.

Badakit zenbaki-segida ordenan esaten:

hamar, bederatzi, zortzi..., zero arte.

Zenbaki bat entzuten dudanean, badakit esaten zein

datorren aurretik eta ondoren zenbaki-segidan.
hamar... hamalau...

Bi edo hiru zenbaki aditzen baditut, badakit esaten zein

den handiena eta zein txikiena.
bederatzi-hamabi... hamabost-hamaika-hamar

Badakit <, =, >, zeinuak erabiltzen, bi fitxak dituzten

puntu-kopuruak konparatzeko.

Bi ilara ikusten baditut, badakit zer egin osagai-kopuru

berdina duten jakiteko.

Kaxa bat intxaur askorekin eta beste kaxa bat hur

askorekin ematen badizkidate, badakit zer egin zein
kaxatan dagoen gehiago jakiteko.

Jakingo nuke bigarren karratua lehena bezala

margotzen.

16
Mate Primer trimestreEUSK.qxp:Matematicas Primer trimestre 8/5/15 10:49 Página 17

AUTOEBALUAZIOA

Jakingo nuke fitxa hauek margotzen urdinak adina

gorri egon daitezen.

Sorta batetik kartak ematen badizkidate, badakit bi pila

berdinetan banatzen.

Ez nuke huts egingo esaldi honek zenbat hitz dituen

kontatzean.

Jakingo nuke makila gehiago egiten hogei makila egon

arte.

Ez zait kostatzen kaxa batetik irakasleak esandako

intxaur-kopurua hartzea.

Hiru talde hauek ikusita, badakit esaten zenbat osagai

dituzten, eta zeinek duen gehien.

Esaten badidate lehen ilara honetan hamabost makila

zeudela, badakit zenbat ezabatu diren.

Jakingo nuke hamabi txalo jotzen huts egin gabe.

17
Mate Primer trimestreEUSK.qxp:Matematicas Primer trimestre 8/5/15 10:49 Página 18

Z-2 Zenbaki-ibilbidea ZENBAKIAK 0TIK 9RA. ZENBATZEA ETA IDAZTEA.

Idatzi zenbat globo dauden talde bakoitzean. T

Ba

Lepoko honen zerrendak ordenan zenbatu behar ditut.

Lagun iezadazu.
Ba

456

18
Mate Primer trimestreEUSK.qxp:Matematicas Primer trimestre 8/5/15 10:49 Página 19

ZENBAKIAK 0TIK 9RA. ZENBATZEA ETA IDAZTEA. Z-2 Zenbaki-ibilbidea

Margotu 0tik 9ra doazen bi bideak. Erregela erabili. Bi

1
5

4
0 3
0 1
9 8

9
2
6
3
5

7 7

8
4

0
8
2

9 1
4 3
1 0
7 9 6
2
8
3 5 5
6

4 7

19
Mate Primer trimestreEUSK.qxp:Matematicas Primer trimestre 8/5/15 10:49 Página 20

Z-2 Zenbaki-ibilbidea ZENBAKIAK ORDENATU.

Idatzi zenbakiak posizioan. Ba

0
Idatzi aurreko eta ondorengo zenbakiak. Ba

Osa ezazu, ordenari jarraituz. Ba

20
Mate Primer trimestreEUSK.qxp:Matematicas Primer trimestre 8/5/15 10:49 Página 21

ZENBATZEA ETA IDAZTEA. Z-2 Zenbaki-ibilbidea

Sorta bakoitzetik, T
zenbakiz adierazitako
Bi

mahats-aleak
margotu behar
ditut.

Gero, sorta
bakoitzean margotu
gabe zenbat mahats
geratu den idatzi
behar dut.

Osatu. Zenbakiz adierazten diren laukitxoek egon behar dute

gurutzez zirrimarratuta.
Bi

21
Mate Primer trimestreEUSK.qxp:Matematicas Primer trimestre 8/5/15 10:50 Página 22

Z-2 Zenbaki-ibilbidea KANTITATEA ETA ORDENA.

Ordenatu domino-fitxak beren balioaren arabera, txikitik

handira.
T

Ordenatu tapaukak 0tik 5era daukaten izar-kopuruaren Bi

arabera.

Ipini zenbaki hauek ordenan, txikitik handira. Ba

22
Mate Primer trimestreEUSK.qxp:Matematicas Primer trimestre 8/5/15 10:50 Página 23

ZENBAKIAK 0TIK 9RA. ZENBATZEA ETA IDAZTEA. Z-2 Zenbaki-ibilbidea

Begira ondo eta osatu: Bi

Osatu. Ba

0 3
23
Mate Primer trimestreEUSK.qxp:Matematicas Primer trimestre 8/5/15 10:50 Página 24

Z-2 Zenbaki-ibilbidea KANTITATEAK ETA ZENBAKIAK KONPARATZEN.

Janak, Omarrek eta Manuelek partida batzuk jokatu dituzte,

karta altuena nork atera. Jarri gezi bat nork irabazi duen
T

esateko, edo osatu.

Marigorringo gorriak berdeak baino bi puntu gutxiago ditu.

Perretxiko urdinak horiak baino lau puntu gehiago ditu.
T

Puntu gehien dituen perretxikoa gorria da.

24
Mate Primer trimestreEUSK.qxp:Matematicas Primer trimestre 8/5/15 10:50 Página 25

ZENBAKIAK 0TIK 9RA. ORDENAKETA. Z-2 Zenbaki-ibilbidea

4 2 1 0 1 3 5
Bi

Margotu 3 5 2 4 2 3 8
4 7 3 6 3 6 4
berdez 0tik
9ra doazen
5 6 7 2 9 5 6
bi bideak.

7 4 5 8 6 8 6
3 7 6 9 8 7 8
Esan nolakoa izan den tximeletaren hegaldia.
Zein zenbakitan pausatu da?
Bi

Informazio osoa ongi irakurri behar da. Ilaran bi ikurrin

gorri eta lau ikurrin berde daude. Bigarren ikurrina berdea da.
Bi

Abakoan beti izaten da bola gorri bat, bola berde bat eta bola
urdin bat. Desberdin margotuta egoten dira beti. Margotu itzazu.
Bi

25
Mate Primer trimestreEUSK.qxp:Matematicas Primer trimestre 8/5/15 10:50 Página 26

Z-2 Zenbaki-ibilbidea ZENBAKI ORDINALAK.

Begiratu ondo eta ordenatu zenbakiak. Bi

1.

Begira ondo eta zenbakiak ordenatu. Ba

1º

Informazio osoa ongi irakurri behar da. Ilaran lau sagar

gorri daude. Laugarren sagarra berdea da.
Ba

26
Mate Primer trimestreEUSK.qxp:Matematicas Primer trimestre 8/5/15 10:50 Página 27

ORDENATU. Z-2 Zenbaki-ibilbidea

Zenbat bola Hiru bola

gorri daude?
T
berde daude.
Bi

Bola berdeen postuak.

3. 2. 6.
Bola gorrien postuak.

1.
Ordenatu mamuak handitik txikira. Bi

1. 2. 3. 4. 5. 6.

Abakoan lau bola daude: bi gorriak dira, eta bi berdeak. Bi

Desberdin ipinita daude beti. Margotu.

27
Mate Primer trimestreEUSK.qxp:Matematicas Primer trimestre 8/5/15 10:50 Página 28

Z-2 Zenbaki-ibilbidea ORDINALAK. ORDENA BAT ERREPIKATZEA,

Marraztu irudiak erruletan, zuzenean dauden ordena T

berean.
Bi

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
1., 3., 5. eta 7.
lekuetan dauden
irudiak gorriak dira.
4., eta 8. lekuetan
dauden irudiak
urdinak dira.

Begira segidari eta marraztu laukitxo bakoitzean dagokion T

irudia. Osatu ariketa.

Bi

4, 3, 6, 2, 5
atera ditut.
Urdinez margotu
ditut nire
laukitxoak.

5, 4, 2, 6, 5
atera ditut.
Gorriz margotu
ditut nire
laukitxoak.

Irteera
1 2 3 4

28
Mate Primer trimestreEUSK.qxp:Matematicas Primer trimestre 8/5/15 10:50 Página 29

ZENBAKIAK ETA KANTITATEA. Z-2 Zenbaki-ibilbidea

Begira nola egin duen Janak. Kodetu beste ibilbidea. T

Irteera

Irteera

Marraztu ibilbidea. Segi Manuelen argibideei. Bi

29
Mate Primer trimestreEUSK.qxp:Matematicas Primer trimestre 8/5/15 10:50 Página 30

Z-2 Zenbaki-ibilbidea ZENBATZEA. SARRERA BIKO TAULA.

Adierazi taulan kolore bakoitzeko zenbat gauza dauden. T

Bi

Ezabatu soberan dagoena edo marraztu falta dena. T

Bi

4 6 3
5 3 4

30
Mate Primer trimestreEUSK.qxp:Matematicas Primer trimestre 8/5/15 10:51 Página 31

AUTOEBALUAZIOA

Badakit zenbakiak irakurtzen, 0tik 9ra.

Zenbakiak idazten ere badakit, zerotik bederatzira, huts

egin gabe.

Bi talde hauek ikusten baditut, badakit idazten etiketan

zenbat osagai dituzten.

Badakit <, =, >, ikurrak erabiltzen, zenbakiak konparatzeko.

4 7 8 3

Badakit segida ordenan esaten: lehena, bigarrena,

hirugarrena..., bederatzigarrena arte.

Esaldi honetako bosgarren hitza marra batez inguratzen badakit.

Ilara honetako lehen fitxa gorria bada, jakingo

nuke bosgarren fitxa urdinez eta bost fitxa urdinez
margotzen.

Ilara batean 8 haur badaude, badakit zenbat dauden

laugarrenaren aurrean, eta zenbat atzean.

Badakit zer egin behar dudan:

Zazpi bola gorri daude. Zazpigarren bola gorria da.

31