You are on page 1of 121

İSTİKLÂL MARŞI

Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak; Bastığın yerleri toprak diyerek geçme, tanı:
Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı.
O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak; Sen şehit oğlusun, incitme, yazıktır, atanı:
O benimdir, o benim milletimindir ancak. Verme, dünyaları alsan da bu cennet vatanı.

Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilâl! Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda?
Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet, bu celâl? Şüheda fışkıracak toprağı sıksan, şüheda!
Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helâl. Cânı, cânânı, bütün varımı alsın da Huda,
Hakkıdır Hakk’a tapan milletimin istiklâl. Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda.

Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım. Ruhumun senden İlâhî, şudur ancak emeli:
Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım! Değmesin mabedimin göğsüne nâmahrem eli.
Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım. Bu ezanlar -ki şehadetleri dinin temeli-
Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım. Ebedî yurdumun üstünde benim inlemeli.

Garbın âfâkını sarmışsa çelik zırhlı duvar, O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- taşım,
Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var. Her cerîhamdan İlâhî, boşanıp kanlı yaşım,
Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imanı boğar, Fışkırır ruh-ı mücerret gibi yerden na’şım;
Medeniyyet dediğin tek dişi kalmış canavar? O zaman yükselerek arşa değer belki başım.

Arkadaş, yurduma alçakları uğratma sakın; Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilâl!
Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın. Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helâl.
Doğacaktır sana va’dettiği günler Hakk’ın; Ebediyyen sana yok, ırkıma yok izmihlâl;
Kim bilir, belki yarın, belki yarından da yakın Hakkıdır hür yaşamış bayrağımın hürriyyet;
Hakkıdır Hakk’a tapan milletimin istiklâl!

Mehmet Âkif ERSOY


GENÇLİĞE HİTABE

Ey Türk gençliği! Birinci vazifen, Türk istiklâlini, Türk Cumhuriyetini, ilelebet mu-
hafaza ve müdafaa etmektir.

Mevcudiyetinin ve istikbalinin yegâne temeli budur. Bu temel, senin en kıymet-


li hazinendir. İstikbalde dahi, seni bu hazineden mahrum etmek isteyecek dâhilî ve
hâricî bedhahların olacaktır. Bir gün, istiklâl ve cumhuriyeti müdafaa mecburiyetine
düşersen, vazifeye atılmak için, içinde bulunacağın vaziyetin imkân ve şeraitini düşün-
meyeceksin! Bu imkân ve şerait, çok namüsait bir mahiyette tezahür edebilir. İstiklâl
ve cumhuriyetine kastedecek düşmanlar, bütün dünyada emsali görülmemiş bir gali-
biyetin mümessili olabilirler. Cebren ve hile ile aziz vatanın bütün kaleleri zapt edilmiş,
bütün tersanelerine girilmiş, bütün orduları dağıtılmış ve memleketin her köşesi bilfiil
işgal edilmiş olabilir. Bütün bu şeraitten daha elîm ve daha vahim olmak üzere, mem-
leketin dâhilinde iktidara sahip olanlar gaflet ve dalâlet ve hattâ hıyanet içinde bulu-
nabilirler. Hattâ bu iktidar sahipleri şahsî menfaatlerini, müstevlîlerin siyasî emelleriyle
tevhit edebilirler. Millet, fakr u zaruret içinde harap ve bîtap düşmüş olabilir.

Ey Türk istikbalinin evlâdı! İşte, bu ahval ve şerait içinde dahi vazifen, Türk is-
tiklâl ve cumhuriyetini kurtarmaktır. Muhtaç olduğun kudret, damarlarındaki asil kanda
mevcuttur.

Mustafa Kemal ATATÜRK


MUSTAFA KEMAL ATATÜRK
İÇİNDEKİLER

1. Fizik Bilimine Giriş ...................................................................................................................................................11

2. Madde ve Özellikleri ..................................................................................................................................................17

3. Hareket ........................................................................................................................................................................23

4. Kuvvet .........................................................................................................................................................................29

5. Enerji ...........................................................................................................................................................................35

6. Isı - Sıcaklık ................................................................................................................................................................41

7. Elektrostatik ................................................................................................................................................................47

8. Elektrik Akımı - Potansiyel Farkı ve Direnç .................................................................................................................53

9. Elektrik Devreleri ........................................................................................................................................................59

10. Manyetizma ................................................................................................................................................................65

11. Basınç ........................................................................................................................................................................71

12.Kaldırma Kuvveti .........................................................................................................................................................77

13.Dalgalara Giriş ve Yay Dalgaları .............................................................................................................................83

14.Su - Ses - Deprem Dalgaları ....................................................................................................................................79

15. Aydınlanma - Gölge - Yansıma ................................................................................................................................95

16. Düzlem Ayna ..........................................................................................................................................................101

17. Küresel Aynalar .......................................................................................................................................................107

18. Işığın Kırılması - Mercekler - Prizma - Renk ............................................................................................................113

Cevap Anahtarı .............................................................................................................................................................119


TESTLER
FİZİK
TYT 1.
ADIM
Fizik Bilimine Giriş

1. Fizikteki çalışmalar yeni teknolojik gelişmelere yol açarken 3. Aşağıdakilerden hangisi fizik biliminin diğer bilim dallarıyla
matematik ve felsefe gibi disiplinlere de katkı sağlar. Örneğin etkileşimiyle ortaya çıkan bilim dallarından biri değildir?
elektromanyetik ve nükleer fizikteki yenilikler günümüz toplu-
A) Fizikokimya
munun gelişmesinde önemli yer tutan televizyon, bilgisayar,
elektrikli ev aletleri gibi ürünlerin; termodinamikteki yenilikler B) Biyofizik
motorlu taşımanın; mekanikteki yenilikler ise kalkülüsün ge- C) Nükleer Fizik
lişmesine yardımcı olmuştur.
D) Jeofizik
Metne göre, E) Astrofizik

I. Fizikteki ilerlemeler sadece teknolojideki uygulamalara


fayda sağlar.

II. Fiziğin farklı alt alanları ile ilgili yenilikler farklı elektronik
aletlerin geliştirilmesinde önemli rol oynar.

III. Diğer disiplinlerdeki gelişmeler fiziğe önemli katkılar sağlar.

ifadelerinden hangileri çıkarılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III 4. Fizik evrendeki olgu ve olayları değişik alt alanlarda inceler.

111
1
Buna göre ,
9. Sınıf
9. Sınıf
Sınıf
1
• Dünya’nın Ay’ı çekmesi 9.
9. Sınıf
9. Sınıf
Fizik
Fizik
Fizik
Fizik
FizikBilimine
Fizik BilimineGiriş
Giriş- -11
Giriş
• Telefonda
• İklimlendirme sistemleri
Fizik
Fizik
FizikBilimine
Bilimine Giriş - -11 seslerin iletimi
1.1. Aşağıdakilerden
Aşağıdakilerden hangisi
hangisi fizikfizik biliminin
biliminin ilgi Fizik
ilgi Bilimine Giriş
alanına -Aşağıdakilerden
1
alanına 4.4. Aşağıdakilerden
• Çekirdek hangisi enerji
hangisi
reaksiyonları sonucunda fizikelde
fizik biliminin
biliminin diğer bilim
edilmesidiğer bilim
1.1. Aşağıdakilerden
Aşağıdakilerden
girmez? hangisi
hangisi fizik
fizik biliminin
biliminin ilgi
ilgi alanına
alanına 4.
4. Aşağıdakilerden
Aşağıdakilerden
dallarıylaetkileşimiyle hangisi
etkileşimiyle hangisi fizik biliminin
fizikçıkan
ortaya bilimdiğer
biliminin diğer bilim
bilim
dallarından
girmez? dallarıyla ortaya çıkan bilim dallarından
1. 2. Aşağıdakilerden
Aşağıdakilerden hangisi
girmez?
girmez? hangisifizikfizik
biliminin ilgi alanına
biliminin ilgigirmez?
alanına
4. olayları
Aşağıdakilerden
dallarıyla
dallarıyla hangisiortaya
etkileşimiyle
etkileşimiyle
seçeneklerle eşleştirildiğinde
fizikhangisi
ortaya biliminin
çıkan bilim
çıkanaçıkta
bilimdiğer bilim
dallarından
dallarından
kalır?
birideğildir?
biri değildir?
girmez?
A)A) B)B) dallarıyla
biri
birideğildir?etkileşimiyle
değildir? ortaya çıkan bilim dallarından
A) B) A)A)Fizikokimya
Fizikokimya
A)A) B)
B) A)biri
Mekanik B)
değildir? Elektromanyetizma C) Termodinamik
A) B)
A)
B) B)Fizikokimya
A) Fizikokimya
Biyofizik
Biyofizik
D)
A)B) Atom fiziği E) Nükleer fizik
Fizikokimya
B) Biyofizik
Biyofizik
C) C) Nükleer
Nükleer Fizik
Fizik
B)C) Biyofizik
C)
D) Nükleer
JeofizikFizik
Nükleer Fizik
D) Jeofizik
Teleskopların
Teleskopların
Teleskopların çalışma
çalışma YanmaOlayı
Yanma
Yanma olayı
olayı C)D)D)Nükleer
Jeofizik
JeofizikFizik
Teleskopların
Teleskopların çalışma
çalışma Yanma
Yanmaolayıolayı E)E)Astrofizik
Astrofizik
Çalışma Prensibi
prens�b�
prens�b� D)E) Jeofizik
E)Astrofizik
Astrofizik
Teleskopların çalışma
prens�b�
prens�b� Yanma olayı
C)C) D)D) E) Astrofizik
C)C)
prens�b� D)
D)
C) C) D)
D)
5.5. Fizik Fizikevrendeki
evrendekiolgu olguve veolayları
olaylarıdeğişik
değişikaltaltalanlarda
alanlardaince-
ince
5.5. FizikFizik
ler. evrendeki
evrendekiolgu olguve veolayları
olaylarıdeğişik
değişikaltaltalanlarda
alanlardaince-
ince-
ler.
KüreselIsınmanın
Küresel Isınmanın Dünya’nınManyet�k
Dünya’nın Manyet�k 5. Fizik ler. evrendeki olgu ve olayları değişik alt alanlarda ince-
ler.
Küresel
Küresel Isınmanın
Isınmanın
Etk�ler� Dünya’nın
Dünya’nın Manyet�k
Manyet�k
Alanı ler.Bunagöre
Buna göre; ;
Müdürlüğü

Etk�ler� Alanı
Müdürlüğü

Küresel Isınmanın Dünya’nın Buna


Bunagöre göre; ;
KüreselEtk�ler�
Isınmanın
Etk�ler� Dünya’nın Manyet�k
Alanı
Alanı
Müdürlüğü
Müdürlüğü

Etkileri
Etk�ler� Manyetik
Alanı Alanı • •Dünyanın
Buna Dünyanın
göre ; ayıayıçekmesi
çekmesi
lendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

E)E) • •Dünyanın
5. İlk çağlardaki
Dünyanın ayı
ayıçekmesi
insanlar günlük
çekmesi hayattaki işlerini kolaylaştırmak
E)E) •İklimlendirme
İklimlendirme
•Dünyanın sistemleri
sistemleri

için •basit ayı çekmesi
makineler tasarlamış, tekerleği icat ederek yük taşı-
•İklimlendirme
İklimlendirme sistemleri
sistemleri
Genel

E)
Genel

•Telefonda
Telefonda
•İklimlendirme
macılığı seslerin
yapmıştır.seslerin iletimi
iletimi
Genel
Genel

E) • • •Telefonda sistemleri
Telefondaseslerin
sesleriniletimiiletimi
•Çekirdek
Çekirdekseslerin
•Telefonda reaksiyonları
reaksiyonları sonucundaenerji
sonucunda enerjieldeeldeedilmesi
edilmes
Hizmetleri
Hizmetleri

Yüksek
Yüksek HızlıHızlı Bu • bilgiye
• •Çekirdek dayanarak iletimi
insanların fiziğin hangi alt alanıyla
Çekirdekreaksiyonları
reaksiyonlarısonucunda sonucunda enerji
enerji elde
eldeedilmesi
edilmesi
Hizmetleri
Hizmetleri

Yüksek
Yüksek Hızlı
Trenler
Trenler Hızlı olayları
ilgilendiği
• olayları
Çekirdek seçeneklerle
söylenebilir?
seçeneklerle eşleştirildiğinde
reaksiyonlarıeşleştirildiğinde
sonucunda hangisi
enerjihangisi
elde açıkta
açıkta
edilmesi
Yüksek Hızlı
Trenler
Trenler olayları
olayları
kalır?
kalır? seçeneklerle
seçeneklerle eşleştirildiğinde
eşleştirildiğinde hangisi
hangisi açıkta
açıkta
Yüksek Hızlı
Trenler A)olayları
Mekanik B) Elektromanyetizma C)
kalır? seçeneklerle
kalır? eşleştirildiğinde Termodinamik
hangisi açıkta
Sınav
Sınav

2.2. Fizik
Fizik bilimi
bilimi aşağıdaki
aşağıdakiTrenler
bilim dallarından
bilim dallarından hangisine
hangisine A) A) Mekanik
Mekanik B)B) Elektromanyetizma
Elektromanyetizma
ve Sınav

kalır?
Sınav

2.2. Fizik
Fizik bilimi aşağıdaki
bilimikatkıda
aşağıdaki bilim
bilim dallarından
dallarından hangisine
hangisine D)
A)A)Mekanik Atom fiziği E) Nükleer
Mekanik B) fizik
B)Elektromanyetizma
Elektromanyetizma
doğrudan
doğrudan bulunmaz?
katkıda bulunmaz? C) C)Termodinamik
Termodinamik D)D)Atom
Atomfiziği
fiziği
ve
veve

2. Fizik bilimi
doğrudan
doğrudankatkıdaaşağıdaki
katkıdabulunmaz?bilim
bulunmaz? dallarından hangisine A)C) Mekanik
C)Termodinamik
Termodinamik B)D)Elektromanyetizma
D)Atom
Atomfiziği
fiziği
eğerlendirme

E)E)Nükleer
Nükleerfizik fizik
eğerlendirme

A)A)
doğrudan katkıda bulunmaz? B)B)
C) Termodinamik E) D) Atom fiziği
ğerlendirme

E)Nükleer
Nükleerfizik
erlendirme

A)A) B)B) fizik


A) B) E) Nükleer fizik 11
Fizik Bilimine
FİZİK 1. Aşağıdakilerden hangisi fizik biliminin ilgi alanına
1. ADIM
girmez?
6. Aşağıda fiziğin alt dalları ile bu alt dalların kullanım alanlarına 9. Aşağıda
A) temel büyüklükler ve büyüklüğün
B) SI birim sisteminde-
ait bazı cihazlar verilmiştir. ki birimleri verilmiştir.

Bu birimlerden hangisi yanlıştır?


Katıhal Fiziği Periskop
A) Uzunluk → metre
Teleskopların çalışma Yanma olayı
Optik PET/CT Cihazı prens�b�
B) Elektrik Akımı → Volt
Nükleer Fizik Transistör C) D)
C) Kütle → Kilogram

Fiziğin alt alanları ile cihazlar eşleştirildiğinde aşağıdaki- D) Sıcaklık → Kelvin


lerden hangisi elde edilir? E) Madde Miktarı → mol
Küresel Isınmanın Dünya’nın Manyet�k
Etk�ler� Alanı

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü


A) B) C)
E)

D) E)
Yüksek Hızlı
Trenler
10. Fizik bilimi aşağıdaki bilim dallarından hangisine doğru-
2. dan katkıda
Fizik bulunmaz?
bilimi aşağıdaki bilim dallarından hangisine
doğrudan katkıda bulunmaz?
A) B)

B�yoloj� Astronom�
7. ”Atom çekirdeğini inceleyen bilim dalıdır. Atom çekirdeğindeki
C) D)
bağları, bağların kopması sonucu açığa çıkan enerjiyi, radyas-
yonu ve radyasyondan korunma yollarını inceler.”
Verilen bilgiler fiziğin hangi alt dalına aittir?
Ps�koloj� Coğrafya
A) Manyetizma

B) Termodinamik E)

C) Nükleer fizik

D) Atom fiziği

E) Katıhal fiziği K�mya

3. Küresel ısınma, buzulların erimesi, iklimlendirme ko-


nuları fizik biliminin hangi alt alanı ile ilgilidir?
A) Termodinamik
B) Optik
C) Katıhal Fiziği
11. Aşağıdaki büyüklük birim eşleştirmelerinden hangisi
D) Mekanik
8. Fizik bilimi ile ilgili, yanlıştır?
E) Nükleer Fizik
I. Önceleri doğa felsefesi içinde incelenen bir doğa bilimidir. Büyüklük Birim
http://odsgm.meb.g
II. Değişmez ve kesin kanunları olan bir bilim dalıdır. A) Kuvvet Newton
III. Madde ve enerji etkileşimlerini inceleyen bilim dalıdır. B) Basınç Pascal

tanımlamalarından hangileri doğrudur? C) Kütle Kilogram

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) Elektrik akımı Amper

D) II ve III E) I, II ve III E) Güç Joule

12
FİZİK
TYT 2.
ADIM
Fizik Bilimine Giriş

1. Fizik bilimi ile ilgili olarak yapılan, 4. Verilen durumlardan hangisi fiziğin alt dallarından birinin
konusu olamaz?
I. Doğada gerçekleşen olaylar bilimsel düşünce ile açıklanır.
A) Barajlarda kurulan santrallerden elektrik elde edilmesi
II. Yapılan çalışmaların sonucu diğer disiplinlere de yansır.
B) Parçacık hızlandırıcılarda atom altı parçacıkların davra-
III. Gözlem ve deneye dayalı bir bilimdir.
nışlarının gözlenmesi
açıklamalarından hangileri doğrudur?
C) Nükleer reaktörlerden elektrik enerjisi üretilmesi
A) Yalnız I D) Sütün mayalanması
B) Yalnız II
E) Gezegen hareketlerinin gözlenmesi
C) I ve III
D) II ve III
E) I, II ve III
5. Tıp bilimi olan radyolojide, kemiklerimizin filmi çekilirken X ışın-
ları kullanılmaktadır.

Verilen bilgi fiziğin hangi alt dalına aittir?

A) Mekanik
2. Suyun kaynama sıcaklığının basınçtan etkilendiğini kanıtla-
maya çalışan bir öğrenci, sahilde ve dağ zirvesinde su kay- B) Manyetizma
natarak sıcaklık ölçümü yapıyor. Sahilde suyun 100 °C’de, C) Termodinamik
zirvede ise 98 °C’de kaynadığını ölçüyor. Varsayımını kanıt-
D) Katıhal fiziği
lamak için ölçümleri kayıt altına alıyor ve bu değerleri açık
hava basıncının suyun kaynama noktasından etkilediğini is- E) Nükleer fizik
pat etmek için kullanıyor.

Verilen bilgilere göre çıkarımlardan hangisi yanlıştır?


6. Aşağıda verilen,
A) Bilimsel bilgiyi deney yoluyla ispat etmiştir.
I. Isı - Termometre
B) Fiziğin alt dallarından termodinamik alanında çalışma
II. Uzunluk - Şerit Metre
yapmıştır.
III. Kütle - Terazi
C) Temel bir büyüklük üzerinde çalışma yapmıştır.
IV. Akım Şiddeti - Ampermetre
D) Vektörel bir büyüklük üzerinde çalışma yapmıştır.
büyüklükleri ile bu büyüklüklerin ölçüldüğü araçların eş-
E) Büyüklük birimini ifade ederken SI birim sistemini kullan-
leştirilmesinde hangileri doğrudur?
mamıştır.
A) II ve III

B) I, II ve III

C) I, III ve IV
3. Bilim araştırma merkezlerinden TÜBİTAK, ASELSAN, CERN, D) II, III ve IV
NASA, ESA gibi kurumlar fizik bilimine çok önemli katkılarda
E) I, II, III ve IV
bulunmuşlardır.

Buna göre hangisi fizik bilimine sağlanan katkılardan


değildir? 7. Aşağıda verilen büyüklük ve SI birim sistemindeki eşleş-
tirmelerinden hangisi yanlıştır?
A) İnternet ağının oluşturulması
A) Uzunluk – metre
B) Atom altı parçacık ailesinin keşfedilmesi
B) Zaman – saniye
C) İnsansız hava araçlarının üretilmesi
C) Ağırlık – kilogram
D) Nükleer enerji ile elektrik üretiminin yapılması
D) Sıcaklık – Kelvin
E) Birçok insana iş sahasının açılması
E) Elektrik Akımı – Amper

13
1 12. Sınıf (B)
FİZİK Fizik 2. ADIM
ik Bilimine Giriş

hem 10. Tek


8. Tek başına
başınaifade
ifade edilebilen
edilebilen büyüklüklere
büyüklüklere temel temel büyüklük
büyüklük denir. 11. Aşağıda verilen tabloda X, Y, Z ve T yerine fiziksel nicelikler
denir.
yerleştirilecektir.
Buna
Buna göre
göreaşağıdaki levhalardan
aşağıdaki hangisi
levhalardan temel
hangisi büyük-
temel bü-
lüklerden oluşmuştur?
yüklüklerden oluşmuştur? Vektörel Skaler
A) B)
Ağırlık İvme Temel X Y
Manyet�k Alan D�renç
Hız Hac�m Türetilmiş Z T

C) D) Buna göre,
Potans�yel Fark Işık Ş�ddet�
Sığa Madde M�ktarı I. X yerine hiçbir fiziksel nicelik yazılamaz.
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

Elektr�k Alan Zaman II. Y yerine birimi amper olan nicelik yazılabilir.

III. Z yerine hız yazılabilir.


E)
Özkütle IV. T yerine basınç yazılabilir.
Isı
yargılarından hangileri doğrudur?
erin- Hac�m
A) Yalnız II B) I ve II C) II ve III

D) I, III ve IV E) I, II, III ve IV

9. Aşağıdaki verilen cümlelerden hangisinde vektörel bir


büyüklükten bahsedilmiştir?

11. Aşağıdakilerden hangisi vektörel bir büyüklüğün biri-


A) Ali’nin boyu 178 cm’dir.
MEB 2018 - 2019

midir?
B) Ahmet 3,5 kg doğmuş.B) Newton
A) Kalori C) Amper
C) Hava sıcaklığı
D) Pascalbence 35 °C’dir. E) Volt
D) Dinamometrenin gösterdiği değer 50 N’dur.

E) Almira yolun tamamını 75 saniyede koşmuştur.

12. O noktasına şekildeki gibi etki eden vektörlerden a¶ ve b¶ vek-


törel
törlerinin bileşkesinin büyüklüğü, c¶ vektörünün büyüklüğüne
eşittir.


c
12. Aşağıdakilerden hangisi vektörel bir büyüklüktür?
→ →
A) kütle ekim ivmesi B) saniye C) Candela a b
D) Işık şiddet E) Sıcaklık O
Buna göre a¶ , b¶ , c¶ vektörlerinin büyüklükleri ile ilgili,
10. Aşağıdaki büyüklüklerden hangisi hem skaler hem de tü-
I. a > c
retilmiş bir büyüklüktür?
II. c > a
a ulaşmak için karekodu okutunuz.
A) Uzunluk
III. c > a > b
B) Hız
yargılarından hangileri doğru olabilir?
C) Kuvvet
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) Enerji
D) I ve II E) II ve III
E) Sıcaklık

14
FİZİK
TYT 3.
ADIM
Fizik Bilimine Giriş

2015 YGS 2018 TYT

1. “Bilimsel bilgi üretirken Newton daha çok deneysel, 3. Bilimsel bilgiye ulaşmak için;
Einstein ise matematiğe dayalı bir yöntem izlemiştir.”
I. Deney,
cümlesi,
II. Gözlem,
I. Bilimsel bilgi oluşturulurken hayal gücü ve yaratıcılığın III. Akıl yürütme
önemi,
eylemlerinden hangileri kullanılabilir?
II. Araştırmalarda tek bir bilimsel yöntem olmadığı,
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
III. Newton’un daha çok kuram, Einstein’ın ise daha çok ka-
D) I ve III E) I, II ve III
nun oluşturmaya çalıştığı

yargılarından hangilerini göstermek için bir örnek olarak


2020 TYT
kullanılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III 4. Formula1 araba yarışlarını sunan bir spiker yayın esnasında,

D) I ve II E) II ve III  En hızlı araba bir turu 2 dakikada tamamladı.

Hava sıcaklığı 23 oC’dir.


Pistin uzunluğu 10 kilometredir.


gibi bilgiler vermiştir.

Buna göre, spikerin verdiği bilgilerdeki birimlerin SI bi-


rim sistemindeki karşılıkları aşağıdakilerden hangisidir?

Zaman Sıcaklık Uzunluk


A) saat Fahrenheit derece kilometre
B) saniye Kelvin metre
C) dakika Celcius derece kilometre
D) saniye Celcius derece kilometre
2015 YGS
E) saat Kelvin metre
2. Otobüste birlikte hareket eden Ali ve Ahmet ile onları yolcu
etmeye gelen Mehmet birbirlerinin hareketleriyle ilgili aşağı-
daki bilimsel tespitleri yapıyorlar. 5. Televizyon sisteminde alıcı ve verici iki ayrı grup bulunur.
Verici olan aygıtlar televizyon kamerası ve radyo vericileri-
Ali : Ahmet, sen bana göre duruyorsun. dir, alıcı olan aygıtlarsa televizyon alıcısı ve radyo alıcısıdır.
Kamerada bulunan tüpler ışık enerjisini elektrik enerjisine
Ahmet : Ali, sen de bana göre duruyorsun.
çevirir, bu elektrik enerjisi radyo dalgalarına dönüştürülerek
antenler vasıtasıyla evimize kadar ulaşır. Televizyon alıcısı
Mehmet : İkiniz de bana göre hareketlisiniz.
bu elektrik sinyallerini alır ve televizyon tüpünde tekrar ışık
Ali ve Ahmet : Mehmet, sen de bize göre hareketlisin. enerjisine dönüştürür, böylece televizyonun ekranında gö-
rüntü oluşur.
Yalnızca bu tespitlerden yola çıkarak,
Kısaca televizyonun çalışma prensibini anlatan bu pa-
I. Bilimsel bilgide kesinlik yoktur. ragrafta fiziğin alt dallarından hangisi en çok vurgulan-
II. Bilim objektiftir. mıştır?

III. Bir kişinin hareket durumu, gözlemciye göre değişir. A) Elektromanyetizma


yargılarından hangileri doğrudur? B) Atom fiziği
C) Termodinamik
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) Katıhal fiziği
D) I ve II E) I ve III
E) Nükleer fizik

15
FİZİK 3. ADIM
2. Tekrar
2.
6. Astronot kıyafetleri astro- 8. Sınıf içi etkinlikle büyüklükler ve sınıflandırılması işleniyor.
notların farklı ihtiyaçlarını Öğrencilere
6. Sınıf dağıtılanbüyüklükler
içi etkinlikle kağıtlarda bulunan nicelikleri okuyup-
ve sınıflandırılması işleniyor. Ö
Astronot kıyafetleri
karşılamak amacıyla çok astronotların farklı ihtiyaçlarını
tahtada belirtilen
tahtada karşılamak
numaralar
belirtilen amacıyla
ile kodlamaları
numaralar çok farklı
isteniyor.
ile kodlamaları bölüm-
isteniyor.
lerden
farklı oluşur. Bu
bölümlerden kıyafetler astronotları maruz kalacakları dış etkenlerden korurken temel
oluşur.
Bu ihtiyaçlarını karşılayacak yapıda olur. Örneğin kıyafetin gövdesi dayanıklı ve sert olması
kıyafetler astronotları
amacıyla cam
maruz kalacakları dış elyaftan
et- (camla güçlendirilmiş plastik) üretilir. Esnek kısımlar su geçirmez
kenlerden korurken
ve yanmaya temel özel malzemelerden
dayanıklı I Temel ve skaler
oluşur. Kask ise astronotun baş kısmını koru-
ihtiyaçlarını karşılayacak
mak için sağlam, ayrıca ışığı geçirecek kadar şeffaf olan polikarbonattan üretilir ve üstü
II Temel ve vektörel
yapıda
altınolur. Örneğin kıya-kaplıdır. Astronot kıyafetinin içine giyilen tulum ince borulardan oluşan
parçacıklarıyla
fetin
vegövdesi
vücududayanıklı
saran birve ağ gibidir. Bu borulardaIII Türetilmiş
bulunanvesuskaler
sayesinde kıyafetin içindeki sı-
sertcaklık
olmasısabit
amacıyla cam
kalabilmektedir. IV Türetilmiş ve vektörel
Ayrıca astronotların sırtında yer alan çanta kısmında hayatta
elyaftan (camla güçlendi-
kalmak için gerekli sistemlerin kaynağı yanında haberleşmeyi sağlayan iletişim araçları da
rilmiş plastik)
bulunur. üretilir.
Esnek kısımlar su geçir-
Can : kütle ifadesini I ile
mez ve yanmaya dayanık-
Can : kütle ifadesini I ile
lı özel malzemelerden olu- Derya : kuvvet ifadesini IV ile
şur. Kask ise astronotun Derya : kuvvet ifadesini IV ile
baş kısmını korumak için sağlam, ayrıca ışığı geçirecek ka- Enes : hacim ifadesini III ile
Enes : hacim ifadesini III ile
darAstronot
şeffaf olankıyafetinin
polikarbonattan üretilir ve üstü
özelliklerinin altın parçacık-
anlatıldığı metinde fiziğin alt dallarından hangisinin uğraş alanından
Fatma : zaman ifadesini II ile kodluyor.
larıyla kaplıdır. Astronot kıyafetinin içine giyilen tulum ince Fatma : zaman ifadesini II ile kodluyor.
bahsedilmemiştir?
borulardan oluşan ve vücudu saran bir ağ gibidir. Bu borular- Buna göre hangi öğrencilerin yaptığı kodlamalar yanlıştır?
Buna göre hangi öğrencilerin yaptığı kodlamalar yanlıştı
daA)
bulunan su sayesinde kıyafetin içindeki sıcaklık sabit kala-
Elektromanyetizma
bilmektedir. A) Yalnız Can
B) Optik Ayrıca astronotların sırtında yer alan çanta kıs- A) Yalnız Can
mında hayatta kalmak için gerekli sistemlerin kaynağı B) Yalnız Enes
C) Termodinamik B) Yalnız Enes
yanında haberleşmeyi sağlayan iletişim araçları da bulunur.
D) Katıhal fiziği C) Yalnız Fatma
C) Yalnız Fatma
Astronot kıyafetinin
E) Nükleer fizik özelliklerinin anlatıldığı metinde fizi- D) Enes ve Derya
D) Enes ve Derya
ğin alt dallarından hangisinin uğraş alanından bahsedil-
E) Derya
E) Derya ve
veFatma
Fatma
memiştir?

A) Elektromanyetizma

B) Optik MEB 2019 - 2020 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
9. Aşağıda dallanmış ağaç etkinliği yer almaktadır. Etkinlikte
C) Termodinamik girişten başlayarak skaler ve türetilmiş büyüklükler takip edi-
D) Katıhal fiziği lerek ilerleniyor.
7. Aselsan ülkemizde kurulan ve askeri kökenli bir bilim araştırm
E) Nükleer fizik
Aselsan tarafından üretimiGiriş
yapılan LGK-84 yani LAZER güdüm
LGK; yarı aktif lazer arayıcı başlık güdüm bölümü, ısıl pil(ele
Enerji oluşur. Mühimmat
kuyruk bölümünden Sıcaklık
hedeften yansıyan laz
lazer ışığını algılar, kanatçıklarını bombayı lazer ile işaretlen
Hız Basınç Özkütle Akım
Verilen bilgilere göre Aselsan’ın LGK-84 kiti ile ilgili yapı
şiddeti
7. Aşağıda bazı temel büyüklükler ve ölçme aletleri verilmiştir. (Güdüm; belirlenen noktaya göre yönlendirme işleminin yapı
Kütle Potansiyel İvme Hacim
Buna göre aşağıdakilerden hangisinde verilen fiziksel A) Yansıyan fark
lazer ışınına göre yön bulmaya çalışması fizik b
büyüklük karşısındaki ölçme aleti ile ölçülemez? B) LGK-84’ün kanatçık hareketlerini açıklamak için fizik bilim
C) Güdüm
Buna işlemini yapabilmesi
göre etkinlikte uygun şekildeiçin gerekli olan
ilerlendiğinde devreler fiziğ
doğru
Nicelik Ölçme Aleti çıkış
D) hangi nicelik
LGK-84’ün olmalıdır?
teknolojik gelişimi fiziğin alt dalları sayesinde
E) Aselsan LGK-84’ün teknolojik gelişiminde sadece fizik bil
A) Kütle
A) Sıcaklık Termometre

B) Uzunluk Kumpas B) Potansiyel fark

C) Akım şiddeti Voltmetre C) İvme

D) Kütle Terazi D) Hacim

E) Işık şiddeti Fotometre E) Özkütle

MEB 2019 - 2020 ● Ölçme, Değerlendirme

16
FİZİK
TYT 1.
3 9. Sınıf
Madde ve Özellikleri
ADIM
3
Fizik 9. Sınıf
Fizik
ve Özellikleri - 1 Madde ve Özellikleri - 1

4. Yarıçapı rK = 60,6
7. Özkütlesi cmg/cm
olan3 küre ile yarıçapıiçinde
olan maddeden rS = bir4 cm olanboş-
miktar 10. Bir sıvıya ait bazı grafikler I, II ve III numaralı şekillerde
1. silindirin
Sabit sıcaklık ve basınç altında bir maddenin kütlesi artı- 3. Bir sıvıya ait bazı grafikler I, II ve III numaralı şekillerde verilmiştir.
luk hacimleri
bulunan bireşittir.
cisim yapılıyor. Cismin kütlesi 60 g, hacmi verilmiştir.
rıldığında bu maddenin hacmi ve özkütlesi hakkında han-
120 cm3 olarak ölçülüyor. rS=4 cm V d m
m gisi söylenebilir? 3
Buna göre bu cismin
rK=6 cm içinde kaç cm boşluk vardır?
Hacim
A) 10 B) 20 C) 30 Özkütle
D)h 40 E) 50
A) Değişmez Değişmez
d m V
2 B) Artar Değişmez I II III

C) Değişmez Artar Buna göre bu grafiklerden hangileri sabit sıcaklık ve


Buna göre silindirin yüksekliği kaç cm’dir?
D) Artar Artar Buna göre bir
basınçtaki bu grafiklerden hangileri sabit sıcaklık ve ba-
sıvıya ait olabilir?
A) 18 B) 16 C) 12 D) 10 E) 9
sınçtaki bir sıvıya ait olabilir?
E) Azalır Azalır (m: kütle, V: hacim, d: özkütle)
(m: kütle, V: hacim, d: özkütle)
5. 45 cm3 seviyesine kadar su dolu taşırma kabına X cismi A) Yalnız I. B) Yalnız III. C) I ve II.
atıldığında sıvı seviyesi 75 cm3oluyor. Daha sonra kaba A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü


D) I ve III. E) I, II ve III.
Y cismi atıldığında taşırma kabından 15 cm3 su taşıyor. D) I ve III E) I, II ve III

cm 75 cm3
8. 100 g kütleli bir kap özkütlesi
45 cm 3 1 g/cm3 olan su ile dolu iken
kütlesi 350 g oluyor.
X
Buna göre, kap 0,5 g/cm3 özkütleli sıvı ile dolduru- 11. K,
4. Yarıçapı
L ve M 3cisimlerine
cm, yüksekliği 20 cm
ait kütle olan silindir
ve hacim şeklindeki
değerleri aşağıda-kap,
lursa kütlesi kaç g olur? kikenar
tabloda verilmiştir.
uzunluğu 3 cm olan küp şeklindeki bardak kullanılarak
120 cm3 Hacim (cm3)
A) 75 B) 125 C) 175 D) 225 E) 250 doldurulmak isteniyor.
Kütle(g)
K 50 100
Buna göre silindir kabı doldurmak için kaç bardak su kul-
Y 15 cm3 L 150 200
X lanılmalıdır? (π =3)
M 150 100
A) 5 B) 10 C) 15 D) 20 E) 25
00 Buna göre cisimlerin özkütleleri dK, dL ve dM arasın-
X cisminin hacmi VX, Y cisminin hacmi VY olduğuna daki büyüklük sıralaması nedir?
V
göre VX oranı kaçtır? (dsu= 1 g/cm3) A) dL > dM > dK B) dK > dL > dM
Y
1 1 3 C) dM > dL > dK D) dL = dM > dK
A) 3 B) 2 C) 1 D) 2 E) 3
E) dK = dL = dM

2. Şekil I’deki gibi 360 cm33seviyesine kadar su dolu taşırma ka-


6. Şekil I’deki gibi 360 cm seviyesine kadar su dolu taşır- 5. Taban alanları 2A ve A olan silindirik kapta toplam 12V hac-
bınaKütle
9. içi dolu özdeş kürelerden
– hacim 4 tane
ilişkisi grafikte atıldığında
verilen kaptan
maddeden Şekil
küp şek-
ma kabına içi dolu3 kürelerden 4 tane atıldığında kaptan minde sıvı bulunmaktadır. X cismi sıvıya bırakıldığında tama-
II’deki gibibir
linde 110 cm yapılıyor.
cisim su taşıyor.
Şekil II’deki gibi 110 cm3 su taşıyor. men sıvıya dalıp A kesitli yerde sıvı seviyesi Y’ye gelmektedir.
ma Kütle (g)
3 500 cm
3
X
Y
360 cm3
h
110 cm3
Hac�m
12. Özkütlesi 1,5 g/cm3 olan maddeden yapılmış kürenin küt-
0 2 (cm3)
lesi 48 g dır.
Küpün bir kenar uzunluğu 2 cm olduğuna göre cis- 2h
min kütlesi kaç g dır? Buna göre bu kürenin yarıçapı kaç cm dir?(π = 3)
Buna göre kürelerden
Şekil birinin yarıçapı
I Şekil II kaç cm’dir?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
(π = 3)A) 10 B) 12 C) 16 D) 20 E) 36
5 3 2A A
A)Buna 3 göre B)kürelerden
2 C) 2 yarıçapı
birinin D) kaç E) (π
2 cm'dir? 1 =3)
Bağlantı borusunun içindeki sıvı hacmi ihmal edildiği-
A) 3
gm.meb.gov.tr/kurslar/ B) 5 C) 2 D) 3 E) 1 ne göre X cisminin hacmi kaç V’dir?
2 2
A) 2 okutunuz.
Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu B) 3 C) 4 D) 6 E) 8

17
C) mX > mY > mZ D) mX > mZ > mY
E) mY > mX > mZ

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü


FİZİK 1. ADIM

6. X ve Y kaplarında aynı sıcaklıkta şekilde belirtilen kütle ve


8. Sıvı9.ile tamamen
Sıvı ile tamamen dolu Y taşırma
dolu Y taşırma kabınakabına
sıvıdasıvıda çözünme-
erimeyen V
özkütlelerde saf sıvılar bulunmaktadır. yen Vyavaşça
hacimli cisim hacimli cisim yavaşça bırakılıyor.
bırakılıyor. 11. Ay
3d de
V
8m 2m Y

2d d 2d X

X Y Sıvı

Buna göre X ve Y kaplarında sıvı hacimlerinin eşit olabil-


mesi için aşağıdakilerden hangisi yapılabilir?
Buna
göre,
Buna göre,
B
I. Y
kabındaki sıvı hacmi
I. Y kabındaki azalır.
sıvı hacmi azalır.
A) X’ten Y’ye 2m kütleli sıvı aktarmak
A)
B) X’ten Y’ye 4m kütleli sıvı aktarmak II. X
kabında V hacminde
II. X kabında sıvı sıvı
V hacminde birikir.
birikir.
B)
C) X’ten Y’ye m kütleli sıvı aktarmak kabının
III. Y III. Y kabının
toplamtoplam kütlesi
kütlesi artar.
artar. C
D) X’ten Y’ye 3m kütleli sıvı aktarmak

E) Y’den X’e m kütleli sıvı aktarmak



4 yargılarından
yargılarından
A) YalnızA)I.Yalnız I
hangileri
hangileri doğrudur?
doğrudur?
B) B)
Yalnız II. 9. Sınıf
Yalnız II
C) I ve III. C) I ve III
D
E)

7. Düşey kesiti şekilde verilen eşit bölmeli kap içinde birbirine


D) E) I, II ve III. Fizik
D) II ve III. II ve III E) I, II ve III
Madde ve Öze
karışmayan d özkütleli X sıvısı ile 3d özkütleli Y sıvısı bulun-
maktadır. 1. -Bir
Madde ve Özellikleri 2 cismin dayanıklılığı; 4
I. cismin yapıldığı malzeme,
. Ahmet bir cismin özkütlesini hesaplamak istiyor. 4. Özkütle ile ilgili;
9. Sanayide II. cismin hacmi,
ve teknolojide maddenin;
Buna göre Ahmet bu cismin hangi niceliklerini ölç- I. Aynı maddeden daha fazla almak özkütleyi artırmaz.
III. cismin kesit alanı
melidir? I. II.Özkütle
Sabit hacimde madde miktarı artarsa özkütle de artar.
niceliklerindan hangilerine bağlıdır?
II. III.
Çözünürlük
Maddeler için ayırt edici bir özelliktir.
A) Kütle – Ağırlık X A) Yalnız I.
III.yargılarından B) Yalnız II.
Hâl değişimi hangileri doğrudur? C) Yalnız III.
B) Kütle – Hacim 12. Ö
özelliklerinden
hangileri kullanılarak
D) I ve II. ayrıştırma iş-
E) I, II ve III.
C) Ağırlık – Sıcaklık A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve III. kü
lemleri yapılabilir?
D) Hacim – Sıcaklık Y
E) Kütle – Sıcaklık A) Yalnız I. D) II ve III.B) Yalnız II. E) I, II ve C)III.
I ve III. B
D) II uzunluğu
ve III. a olan bir E) I, II kesit
ve III. A)
2. 10.Kenar uzunluğu a olan bir küpün kesit alanı S, hacmi V ve
Kenar küpün alanı S, hacmi V ve
dayanıklılığı D’dir.
dayanıklılığı D’dir.
Kaptaki X sıvısının kütlesi m olduğuna göre kaptaki top-

EB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü


lam sıvı kütlesi kaç m’dir? 2a
2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8 a
Cevap anahtarına ulaşmak için karek

. Aynı maddeden yapılmış X küpü ve Y küresinin kütleleri


8. Aynı maddeden yapılmış X küpü ve Y küresinin kütleleri 5. Boyutları 10 cm, 20 cm ve 50 cm olan dikdörtgenler priz-
mX ve mYm’dir.ve m ’dir.
X Y ması şeklindeki cismin kütlesi 6 kg dır.
X Y Buna göre aynı maddeden kenar uzunluğu 2a olan bir
Buna göre aynı maddeden kenar uzunluğu 2a olan bir
küp yapılırsa kesit alanı, hacmi ve dayanıklılığı hangi
küp yapılırsa kesit alanı, hacmi ve dayanıklılığı hangi de-
değerlerde
ğeri alır? olur? 10 cm
Kesit Hacim Dayanıklılık
a=2 cm r=2 cm Kesit Alanı Hacim Dayanıklılık
Alanı
A) 4S 8V D
20 cm 2 D
Buna göre X küpü ile Y küresinin kütleleri arasındaki A) 4S 8V
Buna göre X küpü ile Y küresinin kütleleri arasındaki 50 cm 2
B) 2S 16V D
ilişki aşağıdakilerden hangisidir? (π = 3)
ilişki aşağıdakilerden hangisidir? (π = 3) B) 2S 16V D
A) mX = mY B) 2mX = mY C) 4mX = mY BunaC) göre 8S 4V 2D
cismin özkütlesi kaç g/cm3 tür?
A) m = m B) 2mX = mY C) 4mX = mY C)D) 4S 8V D
8S 4V 2D
D) 2mXX = 3m
Y
E) mX = 2mY A) 0,6 B) 0,8 C) 1 D) 1,2 E) 1,5
Y D
D) 2mX = 3mY E) mX = 2mY D)E) 2S 16V
4S 8V D
2
E) 2S 16V D
2
18
5
FİZİK
TYT 2.
ADIM
Madde ve Özellikleri

1. Taban alanı 40 cm2 olan şekildeki eşit hacim bölmeli kap, 4. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kaba debileri eşit K ve L2.musluk-
Tekrar Testi
dakikada 0,3 litre sıvı akıtan sabit debili musluktan akan sıvı larından sırasıyla 1,6 g/cm3 ve 2 g/cm3 özkütleli sıvılar akmakta-
ile doldurulmak isteniyor. dır. Musluklar birlikte açılıp kap yarı yüksekliğine kadar dolduru-
23. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kaba debileri eşit K ve L musluklarınd
luyor. L musluğu kapatılıp kabın geri kalan kısmı K musluğu ile
tadır. Musluklar birlikte açılıp kap yarı yüksekliğine kadar dolduruluy
tamamen dolduruluyor.
musluğu ile tamamen dolduruluyor.
D
K L

A
2 cm

40 cm2
Buna göre kapta oluşan türdeş karışımın özkütlesi için g/cm3 ci
Buna göre kap boşken musluk açılırsa 40 s sonra sıvı
Buna
A) 1,7göre kapta
ile 1,8 oluşan türdeş karışımın özkütlesi için g/cm3
arasında
seviyesi nereye ulaşır?
cinsinden verilen
B) 1,6 ile 1,7 değerlerden hangisi doğrudur?
arasında
A) A’ya B) B’ye C) B-C arasına C) 1,7
A) 1,6 ile 1,7 arasında
D) C’ye E) D’ye D) 1,8 ile 2 arasında
B) 1,7 ile 1,8 arasında
E) 1,8
C) 1,7

2. Aşağıdaki olayların hangisi saf maddelerin ve karışımların D) 1,8


özkütlelerinden faydalanılan durumlardan biri değildir? E) 1,8 ile 2 arasında

A) Kuyumculuk

B) Porselen yapımı

C) Ebru yapımı
24. Yüzey gerilimi; durgun sıvılarda yüzeyin, molekülleri arası çekim kuv
D) Petrolün arıtılması Aşırı ince alüminyum yaprak parçasını kullanan İrem, yaprak parças
E) Suyun iyonlarına ayrıştırılması batmadan kalabildiğini gözlemliyor. Suyun sıcaklığını bir ısıtıcı yardı
ğın battığını görüyor.

Buna göre İrem’in deneyi hakkında;


3. Oyun hamurlarından farklı büyüklüklerde küpler yapan bir
I. Bu deney ile yüzey gerilimi ve sıcaklığın ters ilişkili olduğunu
öğrenci küplerin kenar uzunluklarını ve kütlelerini ölçüyor.
II. Deneyde tuzlu su kullansaydı alüminyum yaprak 50°C üzerin
Elindeki veriler ile iki grafik çiziyor.
III. Sıcaklık artışı suyun yoğunluğunu azaltarak alüminyumdan d
5. batmıştır. X, Y, Z sıvılarının yüzey gerilim katsayıları
Aynı sıcaklıktaki
Kütle(g) Kütle(g)
sırasıyla γX,γY,γZ dir.
yorumlarından hangileri doğrudur?
16 x

Yüzey gerilim
A) Yalnız I. katsayıları arasındaki
B) Yalnız II. büyüklük
C) I veilişkisi
II.

16
γX> γY > γZ olduğuna göre sıvıların yüzey gerilimlerinin
2
2 aynı olabilmesi için aşağıdakilerden hangisi yapılabilir?
Hacim(cm3) Kenar(cm)
1 8 1 2 3
Şekil I Şekil II A) Y ve Z’nin sıcaklığını artırmak

B) X ve Z’nin sıcaklığını artırmak


Buna göre Şekil II’de yer alan grafikte x ile gösterilen de-
C) Y’nin sıcaklığını artırıp, X’in sıcaklığını azaltmak
ğer ne olmalıdır?
MEB 2019 - 2020 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sına
D) X’e sabun ilave edip, Z’nin sıcaklığını artırmak
A) 24 B) 32 C) 48 D) 54 E) 64
E) X’in sıcaklığını artırıp, Z’ye tuz ilave etmek

19
FİZİK 2. ADIM

6. Taşma seviyesi 150 cm3 olan taşırma kabı 120 cm3 seviyesine 9. Boşken kütlesi 150 gram olan kap d, 2d, 4d özkütleli sıvı-
kadar su ile doludur. Kabın içine özdeş, her biri 48 g kütleli beş lardan eşit hacimde alınıp tamamen doldurulduğunda toplam
adet bilye atıldığında kaptan taşan su miktarı 50 cm3 olmaktadır. kütle 290 gram oluyor.

Buna göre bilyelerin özkütlesi kaç g/cm3 tür? (Bilyeler ta- Buna göre aynı kap 3d ve 5d özkütleli sıvılardan eşit ha-
mamen su içerisine batmaktadır.) cimlerde alınarak tamamen doldurulursa kabın toplam
kütlesi kaç gram olur?
A) 3 B) 3 C) 5 D) 3 E) 15 A) 300 B) 310 C) 360 D) 390 E) 430
8 5 8

10. İki ucu açık kılcal cam boru su içine daldırıldığında şekildeki
durum gözleniyor.

7. Özkütle ve dış hacim değerleri verilen şekildeki X, Y, Z cisimle-


rinin kütleleri arasındaki büyüklük ilişkisi mY = mZ > mX dir.

2d d 3d
2V 4V V

X Y Z
Buna göre
Buna göre X, Y, Z cisimlerinden hangilerinin içinde ke-
sinlikle boşluk vardır? I. Adezyon kuvveti kohezyon kuvvetinden büyüktür.

II. Kılcal borunun çapı küçültülürse sıvı daha fazla yükselir.


A) Yalnız X B) Yalnız Y C) X ve Y
III. Sıvının cinsi değiştirilirse sıvının yükselme miktarı değişebilir.
D) X ve Z E) X, Y ve Z
yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

8. Bir cismin kendi ağırlığına karşı gösterdiği dayanıklılık cismin


11. Günlük hayatta karşılaştığımız yüzey gerilimi ve kılcallık ile
boyutlarıyla ilişkilidir. Yani “kesit alanı/hacim” oranı madde-
ilgili bazı örnekler verilmiştir.
lerin dayanıklılığı hakkında fikir verir. Yapılan araştırmalarda
düzgün geometrik şekilli katıların boyutları belli oranda arttı- I. Spor kıyafetlerinin teri çekmesi
2. Tekrar Testi
rıldığında hacminin kesitine göre daha fazla arttığı, “kesit ala-
II. Bazı böceklerin suya batmadan su üzerinde durabilmesi
nı/hacim”
endi ağırlığına karşı oranının
gösterdiği isecismin
dayanıklılık aynı oranda azaldığı
boyutlarıyla görülmüştür.
ilişkilidir. Bu
Yani “kesit alanı/hacim” oranı

bilgilerden yola çıkarak aynı maddeden yapılmış silindir, dik-


dayanıklılığını hakkında fikir verir. III. Dolu bardağa bir damla su bırakıldığında suyun taşmaması
dörtgenler prizması ve küp şeklindeki katı cisimlerden kendi
ştırmalarda düzgün geometrik şekilli katıların boyutları belli oranda arttırıldığında hacminin kesitine göre daha
“kesit alanı/hacim” oranının ise aynı oranda azaldığı görülmüştür. IV. Gaz lambasının fitilinin gazı çekmesi
içlerinde
n yola çıkarak aynı maddeden daha dayanıklı
yapılmış silindir,olanlar işaretlenmiştir.
dikdörtgenler prizması ve küp şeklindeki katı cisimlerden kendi
ha dayanıklı olanlar işaretlenmiştir. Buna göre verilen örneklerin yüzey gerilimi ve kılcallık
açısından sınıflandırılması hangisinde doğru verilmiştir?

Yüzey gerilimi Kılcallık

A) I ve II III ve IV
I II III

B) II ve III I ve IV
melerden hangileri doğrudur?

B) Yalnız II.

C) Yalnız III.
Bu işaretlemelerden hangileri doğrudur?
D) I ve II. E) I ve III.
C) I ve IV II ve III

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III II ve IV


D) I ve II E) I ve III
E) II ve IV I ve III

yapan Ali soğuk su ile yıkama yaptığı zaman tabakların çok iyi temizlenmediğini fark ediyor. Aynı miktar

20
lanarak sıcak su ile yıkadığında tabakların daha temiz olduğunu gözlemliyor.

lemlerinin bilimsel açıklamaları için;


k su kullanarak suyun adezyonunu azaltmıştır.
FİZİK
TYT 3.
ADIM
Madde ve Özellikleri

2015 YGS 2019 TYT

1. Özkütlesi 1,5 g/cm3 olan bir cismin kütlesi 1,8 kg’dir. Bu cisim, 4. İçi dolu küre şeklindeki özdeş 100 g’lık altın bilyeler, başlan-
özkütlesi 0,8 g/cm3 olan sıvı ile ağzına kadar dolu olan bir kap gıçta her birinin içindeki sıvı miktarı aynı olan üç adet özdeş
içerisine bırakılıyor. dereceli silindirler içerisine şekildeki gibi bırakılıyor.

Buna göre kaptan taşan sıvının kütlesi kaç gramdır?

A) 0,96 B) 9,6 C) 96 D) 960 E) 9.600

Bu gözlemden elde edilen verilere göre, altın için


özkütle (d) - hacim (V) grafiği aşağıdakilerden hangisi
2. Aşağıda günlük hayatta karşılaştığımız bazı örnekler veril-
gibi olabilir?
miştir.
A) B)
I. Yanmakta olan bir ispirto ocağı

II. Su yüzeyinde duran para

III. Lensin göze yapışması

Buna göre, verilen örneklerde etkin olan fiziksel olaylar


hangi seçenekte doğru verilmiştir?

I II III
C) D)
A) Adezyon Yüzey gerilimi Kohezyon

B) Kohezyon Kılcallık Adezyon

C) Yüzey gerilimi Adezyon Kılcallık

D) Kılcallık Yüzey gerilimi Kohezyon

E) Kılcallık Yüzey gerilimi Adezyon

E)

2017 YGS

3. Kaan ile Zeynep, yolda yürürken bir yüzük buluyorlar. Bu


yüzük ile ilgili bazı gözlemler yaptıktan sonra “Bu yüzük saf
altından yapılmıştır.” hipotezini ortaya atıyorlar.

Bu hipotezin desteklenmesinde veya çürütülmesinde,


yüzüğe ait aşağıdaki niceliklerden hangisinin kullanılma-
sı tek başına yeterlidir?

A) Kütlesi B) Hacmi C) Sıcaklığı D) Özkütlesi E) Ağırlığı

21
FİZİK 3. ADIM

2021 TYT 7. Taşma seviyesine kadar sıvı dolu bir kap içine her birinin
kütlesi 20 gram olan özdeş silindirler konulduğunda kaptan
5. Günlük hayatta karşılaşılabilecek;
16 cm3 sıvı taşıyor.
I. Yağmur damlasının küresel şekil alma eğilimi,

II. Bazı böceklerin göllerdeki suyun yüzeyinde rahatça yürü- 2h


yebilmeleri,

III. Bir yüzeye pipetle bırakılan farklı cins sıvı damlalarının h


farklı şekiller alması

olaylarından hangileri yüzey geriliminin bir sonucudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I, II ve III

Buna göre silindirlerden birinin özkütlesi kaç g/cm3 tür?

A) 5 B) 5 C) 5 D) 3 E) 4
4 3 2

8. Şekil I ve Şekil II’deki kapalı kaplara A ve B gazları konulu-


yor. Şekil I’ deki X musluğu açılarak kap içine aynı sıcaklıkta
bir miktar daha A gazı ilave edilirken Şekil II’deki Y musluğu
6. Sabit basınç altındaki bir sıvının özkütle-kütle grafiği şekilde açılarak B gazı dışarı çıkmayacak şekilde bir miktar su ilave
verilmiştir. ediliyor.

X Y
Özkütle

II A Gazı B Gazı
I

Kütle
Şekil-I Şekil-II
0
Bu işlemler sonucu A ve B gazlarının özkütleleri dA ve dB ilk
Buna göre sıvının I ve II aralıklarındaki sıcaklık değişimi duruma göre nasıl değişir?
için ne söylenebilir?
dA dB
I II
A) Sabit Artar A) Artar Artar

B) Sabit Azalır B) Azalır Artar

C) Artar Sabit C) Artar Azalır

D) Azalır Sabit D) Azalır Azalır

E) Azalır Artar E) Değişmez Artar

22
FİZİK
TYT 1.
ADIM
Hareket

1. Hız ve sürat kavramları için, 4. Hareket konusuna ait bazı fiziksel nicelikler skaler büyüklük
ve vektörel büyüklük olarak eşleştirilmiştir.
I. Vektörel büyüklüklerdir.

II. Birimleri aynıdır. Konum

III. Türetilmiş büyüklüklerdir. Hız Skaler Büyüklük


yargılarından hangileri her ikisi için de doğrudur?
Yol Vektörel Büyüklük
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
Sürat
D) II ve III E) I, II ve III

Buna göre eşleşmenin doğru olabilmesi için hangi nice-


likler yer değiştirmelidir?
2. Aşağıdaki tabloda X, Y nicelikleri ile ilgili bazı bilgiler verilmiştir.
A) Konum ve Sürat
Nicelik Vektörel Skaler Birimi
B) Konum ve Hız
X m/s
C) Konum ve Yol
Y m
D) Hız ve Sürat

Buna göre X ve Y nicelikleri ile ilgili, E) Hız ve Yol

I. X sürattir.

II. Y yer değiştirmedir.

III. Y alınan yoldur.

yargılarından hangileri doğru olabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve III E) II ve III

3. Eşit bölmeli düzlem üzerinde K noktasında bulunan A aracı-


nın B aracına göre konum vektörü Şekil I’de verilmiştir.
T
5. Üç öğrenci KL okul yolunu üç farklı rota kullanarak şekildeki
gibi gidiyor.
Z Y

K
X V

Şekil-I Şekil-II

Buna göre B aracı Şekil II’deki noktalardan hangisinde Buna göre üç öğrencinin hareketi için, aşağıdakilerden
bulunmaktadır? hangisi kesinlikle aynıdır?

A) X noktasında A) Alınan yol

B) Y noktasında B) Sürat

C) Z noktasında C) Hız

D) T noktasında D) Yer değiştirme

E) V noktasında E) Zaman

23
FİZİK 1. ADIM

6. Doğrusal bir yolda hareket eden araca ait konum-zaman grafiği 8. Doğrusal bir yolda hareket eden araca ait konum - zaman
şekilde verilmiştir. grafiği şekilde verilmiştir.

Konum
4x

3x

Zaman
0
t1 t2 t3
−x
Buna göre

Buna göre aracın (0 - t3) zaman aralığında aldığı yol ve yer I. 0 - 2 saniye aralığında sabit hızlı hareket yapmıştır.
değiştirme büyüklüğü aşağıdakilerden hangisinde doğru II. 2. saniyede yön değiştirmiştir.
olarak verilmiştir?
III. Toplam 20 metre yol almıştır.
Yol Yer değiştirme
yargılarından hangileri doğrudur?
A) 4x 3x
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
B) 6x 4x D) I ve II E) I, II ve III

C) 8x 3x

D) 6x 3x

E) 8x 4x

9. Doğrusal bir yolda hareket etmekte olan araca ait hız-zaman


7. Doğrusal yolda aynı noktadan harekete başlayan araçların grafiği şekilde verilmiştir.
hız - zaman grafiği şekilde verilmiştir.
Hız

+v

L Zaman
0
K t 2t

−v

Buna göre
Buna göre,
I. Araçlar arasındaki uzaklık artmıştır.
I. Hareket yönü
II. Araçlar aynı yönde hareket etmektedir.
II. Yer değiştirme
III. K aracının ivmesinin büyüklüğü L aracınınkinden büyüktür.
III. Alınan yol
yargılarından hangileri doğrudur?
niceliklerinden hangileri K ve L bölgelerinde aynıdır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) I, II ve III
D) I ve II E) II ve III

24
FİZİK
TYT 2.
ADIM
Hareket

1. Şekildeki eşit bölmeli yatay düzlemde bir araç hareket etmektedir. 3. Doğrusal bir yolda hareket etmekte olan K ve L araçlarının
konum-zaman grafikleri şekilde verilmiştir.

M O Konum
6x K
P K 4x

N L
Zaman
0
2t
O noktasına göre konum vektörünün 90 dönmesi için o −2x L
aracın −3x

I. L’den M’ye

II. K’den N’ye Buna göre,


III. P’den L’ye
I. Araçlar birbirinden uzaklaşmaktadır.
konum değişliklerinden hangilerini yapması gerekir? II. Araçlar aynı yönde hareket etmektedir.

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III III. t anında araçlar arası uzaklık 7x kadardır.

D) I ve II E) II ve III yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

4. Birbirine paralel doğrusal yollarda Şekil I’deki konumlarından

2. K, L, M araçlarına ait hareket grafikleri şekilde verilmiştir. eşit büyüklükteki hızlarla geçen X, Y, Z, T araçlarının bir süre
sonra konumları Şekil II’deki gibi oluyor.
Konum Hız İvme
M
X X
K L
Y Y

zaman zaman zaman Z Z



T T
Buna göre araçlardan hangileri düzgün doğrusal hareket
yapmaktadır? a a a a
Şekil-I Şekil-II
A) Yalnız K

B) Yalnız L Y aracı sabit hızla hareket ettiğine göre hangi araçlar iv-
C) K ve M meli hareket yapmıştır?

D) L ve M A) Yalnız X B) X ve Z C) X ve T

E) K, L ve M D) Z ve T E) X, Z ve T

25
FİZİK 2. ADIM

5. Doğrusal bir yolda hareket eden aracın hız-zaman grafiği şe- 7. Şekildeki doğrusal bir yolda hareket eden araç yolun AB ve
kilde verilmiştir. BC arasını eşit sürede alıyor.

Hız d 2d

v A B C

Zaman Buna göre aşağıdaki grafiklerden hangisi bu araca ait


0
t1 t2 t3 t4 olabilir?

A) Konum B) Konum
−v 2d 2d

d
d
zaman zaman
Buna göre araç, 0 t 2t
0 t 2t
I. t2 anında yön değiştirmiştir.
C) Hız D) Hız
II. t2 ve t4 anında harekete başladığı noktadadır. 2v
v
III. t3 - t4 zaman aralığında yavaşlamıştır.
v
yargılarından hangileri doğru olabilir? zaman zaman
0 t 2t 0 t 2t
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III
E) Hız
v
zaman
0
t 2t
-v

8. Doğrusal bir yolda hareket eden araca ait konum-zaman gra-


fiği şekilde verilmiştir.
6. Doğrusal bir yolda hareket eden X, Y, Z araçlarının hız-za-
man grafikleri şekilde verilmiştir. Konum

Hız 5x

3v X 4x
N
M
P
3x
v Y L
2x
Zaman K
0
Zaman
−v Z 0 2t 3t 4t 5t 6t

Buna göre,
Buna göre,
I. K ve M bölgelerinde yer değiştirmeler eşittir.
I. X ve Y arası uzaklık artmaktadır.
II. L ve P bölgelerinde araç durmaktadır.
II. Y ve Z zıt yönde hareket etmektedir.
III. K ve N bölgelerinde aracın sürati eşittir.
III. X ve Z birbirine yaklaşmaktadır.
yargılarından hangileri doğrudur?
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) II ve III E) I, II ve III
D) I ve II E) II ve III

26
FİZİK
TYT 3.
ADIM
2018-TYT/Fen Bilimleri FEN BİLİMLERİ
HareketTESTİ
2018-TYT/Fen
2018-TYT/Fen Bilimleri
2018-TYT/FenBilimleri
Bilimleri FEN
FEN BİLİMLERİ
FENBİLİMLERİ TESTİ
BİLİMLERİTESTİ
TESTİ
2018-TYT/Fen
1. Bu testte Bilimleri
sırasıyla, Fizik (1-7), Kimya (8-14), FEN BİLİMLERİ
Biyoloji TESTİ
(15-20) alanlarına ait toplam 20 soru vardır.
1.
1. Bu
1. Bu testte
2. Cevaplarınızı,
Bu testte
testte sırasıyla,
cevap
sırasıyla,
sırasıyla, Fizik
kâğıdının
Fizik (1-7),
Fizik (1-7),
(1-7), Kimya
FenKimya
Kimya (8-14),
Bilimleri
(8-14),
(8-14), Biyoloji
Testi
Biyoloji
Biyoloji (15-20)
için ayrılan
(15-20) alanlarına
kısmına ait toplam
alanlarınaişaretleyiniz.
(15-20) alanlarına ait
ait toplam 20
toplam 20 soru
20 soru vardır.
soru vardır.
vardır.
1. Bu testte sırasıyla, Fizik (1-7), Kimya (8-14), Biyoloji (15-20) alanlarına ait toplam 20 soru vardır.
2. Cevaplarınızı,
2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının
kâğıdının Fen Bilimleri
Bilimleri Testi için
için ayrılan kısmına
kısmına işaretleyiniz.
2. Cevaplarınızı, cevap
cevap kâğıdının FenFen Bilimleri Testi
Testi için ayrılan
ayrılan kısmına işaretleyiniz.
işaretleyiniz.
2016 YGS2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Fen Bilimleri Testi için2018 TYTkısmına işaretleyiniz.
ayrılan

1. 1. Bir sporcu,bilgiye
Bilimsel koşu parkurunda
ulaşmak bulunduğu
için; noktadan önce güne- 3.2.
Bir
Bir hareketlinin
hareketlinin zamana göre aldığı yol, aşağıdaki
aşağıdaki tabloda
1. Bilimsel bilgiye ulaşmak için; 2. Bir hareketlinin
tabloda hareketlinin zamana göre
verilmiştir. göre aldığı yol,
yol, aşağıdaki
ye doğru1. 35 m, sonra
1. Bilimsel
Bilimsel bilgiye
bilgiyedoğuya
ulaşmakdoğru
ulaşmak 60 m, sonra da kuzeye
için;
için; verilmiştir.
2.
2. Bir
Bir hareketlinin zamana
zamana görealdığı
aldığı yol,aşağıdaki
aşağıdaki
I. 1.deney,
Bilimsel bilgiye ulaşmak için; 2. Bir hareketlinin
tabloda
tabloda zamana göre aldığı yol, aşağıdaki
verilmiştir.
tabloda verilmiştir.
verilmiştir.
doğru 115 m I. koşuyor.
I.I. deney,
deney,
deney, tabloda verilmiştir.
II. gözlem,
I. deney,
II.
II. gözlem,
gözlem,
Bu III.
sporcu
akıl II.hareketini
II. gözlem, toplam 20 s’de tamamladığına göre,
yürütmegözlem,
III. akıl yürütme
sporcununIII. sürati
III.
III. akıl ve hızının büyüklüğü kaç m/s’dir?
akılyürütme
yürütme
akıl yürütme
eylemlerinden hangileri
eylemlerinden kullanılabilir?
hangileri kullanılabilir?
eylemlerinden
eylemlerinden hangilerihangileri kullanılabilir?
kullanılabilir? Buna göre, bu hareketlinin sürat-zaman grafiği aşağıda-
Sürat
A) Yalnız
eylemlerinden
I Hız
B)
hangileri kullanılabilir?
Yalnız II C) Yalnız III III Buna
Bunagöre,
göre,bu
bu hareketlinin
hareketlinin sürat-zamangrafiği
sürat-zaman grafiği
A)
A) Yalnız
A) Yalnız
YalnızII I B)
B) Yalnız
YalnızIIII
B) Yalnız II C)
C) Yalnız
C)Yalnız
YalnızIII
III kilerden
Buna hangisi
Buna göre,
göre, bu
aşağıdakilerden
Buna göre, bu gibi olabilir?
buhareketlinin
hareketlinin
hangisi
sürat-zaman
gibi
hareketlinin
sürat-zaman grafiği
olabilir?
sürat-zaman
grafiği
grafiği
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III aşağıdakilerden
aşağıdakilerden hangisi
aşağıdakilerdenhangisi gibi
hangisigibi olabilir?
gibiolabilir?
A) 5 7 olabilir?
aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir?
D) I ve D) D)
D)IIIve
III ve III
veIII E)
E) I, II I,I,
E)ve
E) II
I,IIIIIve
IIve III
veIII A)
A) B)
B)
III III A)A)
A) B)B)
B)
B) 7 D) I ve III5 E) I, II ve III A) B)

C) 7 10,5

D) 10,5 5

E) 10,5 7

C) D)
C)C)
C)
C) D)
D)
D)
D)
C) D)

E)
E)
E)
E)
E)
E)

2017 YGS

2. Şehirler arası bir yolda hareket hâlinde olan iki farklı otomo-
bilin ön panellerindeki göstergeler, 90 km/h değerini göster-
mektedir.

Bu göstergelerin ikisi de doğru çalıştığına göre,

I. İki otomobilin de sürati aynıdır.

II. İki otomobil de aynı yönde gitmektedir.


32 Diğer sayfaya
Diğer sayfaya geçiniz.
32
32 Diğer sayfayageçiniz.
geçiniz.
III. İki otomobilin de hızı aynıdır. 32 Diğer sayfaya geçiniz.

yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 32 Diğer sayfaya geçiniz.


D) I ve III E) I, II ve III

27
FEN BİLİMLERİ TESTİ
FİZİK 3. ADIM
14), Biyoloji (15-20) alanlarına ait toplam 20 soru vardır.

2019
mleri Testi için TYT kısmına işaretleyiniz.
ayrılan 6. Doğrusal bir yolda başlangıçta aynı noktada olan K ve L araç-
larının hız-zaman grafikleri şekilde verilmiştir.
4. Bir koşu parkurunda K ve L koşucuları, şekilde gösterildiği
Hız
ın bilyeler, gibi farklı yarıçaplı
2. Bir çembersel
koşu parkurunda yollar
K ve boyunca,şekilde
L koşucuları, ok yönünde
ı aynı olan üç gösterildiği gibi farklı yarıçaplı çembersel yollar +v
kildeki gibi aynı andaboyunca,
koşmayaokbaşlamışlardır.
yönünde aynı andaÇembersel parkurdaki bir
koşmaya
K
turu, ilk olarak K koşucusu daha sonra L koşucusu tamamla-
başlamışlardır. Çembersel parkurdaki bir turu, ilk
olarak K koşucusu daha sonra L koşucusu
mıştır. tamamlamıştır. Zaman
0
t
L
−v

Buna göre (0 - t) zaman aralığında,


e, altın için
ilerden I. Araçlar aynı yönde hareket etmektedir.

K ve L koşucuları parkurlarındaki
K ve L koşucuları bir turubir
parkurlarındaki tamamlayıp
turu ko- II. Araçlar arası uzaklık değişmez.
tamamlayıp koşuya başladıkları noktaya
şuya başladıkları noktaya
ulaştıklarında ulaştıklarında
K koşucusuna ait; K koşucusuna III. Araçların aldıkları yollar eşittir.
ait; I. yer değiştirme,
yargılarından hangileri doğrudur?
II. ortalama sürat,
I. yer değiştirme,
III. ortalama hız
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
II. ortalama sürat,
niceliklerinden hangileri L koşucusununkinden daha
büyüktür? D) I ve III E) II ve III
III. ortalama hız
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

niceliklerinden hangileri
D) I ve II L koşucusununkinden
E) II ve III daha bü-
yüktür?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

7. Doğrusal bir yolda hareket eden K ve L araçlarına ait hız-za-


man grafikleri şekilde verilmiştir.

Hız
v1 K

5. Şekildeki eşit bölmeli düzlemde A noktasından harekete baş- Zaman


layan araç ok yönünde ilerleyerek B noktasına ulaşıyor. 0
33 Diğer sayfaya geçiniz. t

−v2 L
B

v1 ve v2 değerleri birbirinden farklı olduğuna göre aşağı-


daki ifadelerden hangisi kesinlikle yanlıştır?

A) Araçlar zıt yönde hareket etmektedir.

A B) Araçlar arası uzaklık artar.

Aracın aldığı yol x1, yerdeğiştirmesinin büyüklüğü x2 ol- C) Araçlar arası uzaklık azalır.
x1
duğuna göre oranı kaçtır? (π = 3) D) K’nin aldığı yol L’ninkinden fazladır.
x2
E) K’nin aldığı yol L’ninkine eşittir.
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

28
FİZİK
TYT 1.
ADIM
Kuvvet

1. Aşağıda bazı kuvvet türleri verilmiştir. 4. Yatay ve sürtünmeli bir yüzeyde durmakta olan cisme şekil-
deki düşey ve yatay kuvvetler uygulandığında cisim harekete
I. Sürtünme kuvveti
geçemiyor.
II. Kütle çekim kuvveti F2
III. Güçlü nükleer kuvvet
F1
Buna göre hangileri doğadaki temel kuvvetlere örnek m
olarak verilebilir?

A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I,II ve III


Buna göre sürtünme kuvvetinin hesaplanabilmesi için
m, F1, F2, k (sürtünme katsayısı) niceliklerinden hangile-
2. Doğrusal bir yolda hareket etmekte olan araca ait hız-zaman rinin bilinmesi gerekli ve yeterlidir?
grafiği şekilde verilmiştir.
A) Yalnız F1 B) Yalnız F2 C) k ve m
Hız
D) k, m ve F2 E) k, m, F1 ve F2

Zaman

Buna göre

I. 0 - t aralığında, cisim üzerindeki net kuvvet sıfırdır.

II. t - 2t aralığında, hareket yönü ile aynı yönde bir kuvvet


etkisindedir.

III. 2t - 3t aralığında, ivmeli hareket yapar.

yargılarından hangileri doğrudur?


9
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III
Hareket ve Kuvvet

3. Sürtünmelerin ihmal edildiği yatay yolda hareket eden K, L cisim- 5. Sürtünmelerin ihmal edildiği
" bir ortamda yatay F¶ kuvvetinin
7. Sürtünmesiz bir sistemde F kuvvetinin etkisiyle hareket 10. S
lerine ait ivme-net kuvvet grafikleri şekilde verilmiştir. etkisiyle hareket eden K ve L cisimlerinin arasındaki ip bir
eden K ve L cisimlerinin arasındaki ip bir süre sonra ko- ş
süre sonra kopuyor.
a(m/s2) puyor.
�p L
K F
4
Buna göre cisimlerin ip koptuktan sonraki hareketleri
L Buna göre cisimlerin ip koptuktan sonraki hareketleri C
için ne söylenebilir? g
2 için ne söylenebilir?
K L v
K L
FNet(N) A) Yavaşlar Hızlanır A
0 8 16 A) Yavaşlar Hızlanır
B) Sabit Hızlı Sabit HIzlı B
B) Sabit Hızlı Sabit Hızlı C
Buna göre cisimler birbirine yapıştırılıp 20 N’luk yatay C) Sabit Hızlı Hızlanır
C) Sabit Hızlı Hızlanır D
kuvvetle itilirse sistemin ivmesi kaç m/s olur? 2
D) Yavaşlar Sabit Hızlı E
D) Yavaşlar Sabit Hızlı
metleri Genel Müdürlüğü

A) 2 B) 2,5 C) 4 D) 5 E) 10 E) Hızlanır Hızlanır


E) Hızlanır Hızlanır

29
FİZİK 1. ADIM

6. Kinetik sürtünme katsayısının 0,4 olduğu yatay yola 6 m/s 9. Sürtünmelerin ihmal edildiği sistemde serbest bırakılan ci-
hızla giren 2 kg kütleli cisme şekildeki yatay ve düşey kuvvet- simler hızlanmaktadır.
ler uygulanıyor.
10N K

10N v¶=6m/s
2kg

L
Buna göre cisim kaç s sonra durur? (g = 10 m/s2)

A) 1 B) 1,5 C) 2 D) 3 E) 6
Cisimlerin sabit hızla hareket etmesi için,

I. K’nin üzerine bir kütle yapıştırmak

II. L’nin altına bir cisim bağlamak

III. K’ye hareketine ters yönde kuvvet uygulamak

işlemlerinden hangileri tek başına yapılabilir?

7. Şekildeki 4 kg kütleli cisme yatay ve düşey kuvvetler uygulan- A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
dığında II numaralı yüzeyin tepkisinin büyüklüğü, I numaralı
D) I veya III E) I, II veya III
yüzey tepkisinin büyüklüğünün 2 katı olmaktadır.

F2

F1=30 N 4 kg II

Buna göre cisme uygulanan F2 kuvvetinin büyüklüğü kaç


N’dur?
(g = 10 m/s2)

A) 5 B) 10 C) 15 D) 20 E) 25

10. Sürtünmelerin ihmal edildiği yatay yolda X, Y cisimlerine uy-


gulanan kuvvetlerin, cisimlerin ivmelerine bağlı değişim grafiği
şekilde verilmiştir.

8. Sürtünmelerin ihmal edildiği yatay düzlemde ok yönünde iler-


İvme(m/s2)
leyen 3 kg kütleli cisme yatay F¶1 ve F¶2 kuvvetleri uygulandığı X
andan itibaren cismin hız-zaman grafiği şekildeki gibi oluyor. 6
v(m/s)
4
18
Y
ok 2

F1 12 Kuvvet(N)
F2=15N 0
3 kg 4 8 12
t(s)
0
2
Buna göre cisimler yatay düzlemde üst üste konulursa
yatay düzlemin cisimlere uyguladığı tepki kuvvetinin de-
Buna göre F¶1 kuvveti kaç N’dur? ğeri kaç N olur? (g = 10 m/s2)
A) 24 B) 21 C) 12 D) 9 E) 6 A) 80 B) 60 C) 40 D) 20 E) 10

30
9. Sınıf
FİZİK
TYTFizik
2.
ADIM
Kuvvet
Hareket ve Kuvvet –5

Galileo’nun yaptığı sürtünmesi önemsiz eğik düzlem de- 4. Şekildeki 3 kg kütleli cisim 20 N’luk yatay kuvvetin etkisin-
neyinde, eğim açısı değiştirilerek her defasında aynı h de 5 m/s2 lik ivmeyle hızlanmaktadır.
yüksekliğinden bırakılan cismin aynı yüksekliğe çıktığı fa-
kat geçen zaman ve alınan yolun farklı olduğu gözleniyor. m = 3 kg
1. Aşağıdaki olaylardan hangisinde diğerlerinden farklı bir 4. Aşağıdaki olayların hangisinde dengelenmiş kuvvetler
temel kuvvet etkindir? etkisinde hareket vardır? F = 20 N
1 2 3
A) Uyduların belli bir yörüngede dolanması A) Dalından düşen elma

B) Okyanuslarda gelgit olayı olması B) Yerden


Buna göre, cismehavalanan
etki edenuçak
sürtünme kuvveti kaç N’ dur?
C) Elektronların çekirdek etrafında dolanması C) Durmak için frenine basılan araba
h A) 5 B) 6 C) 10 D) 15 E) 20
D) Gezegenlerin güneş etrafında dolanması D) Sabit süratle düşen yağmur damlası
4
E) Yüksekten bırakılan cismin yere düşmesi E) Potaya atılan basketbol topu

Buna göre; 5. Doğrusal bir yolda hareket eden X cismine uygulanan net

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü


I. Hareket başladıktan kuvvet - ivme grafiği şekildeki gibidir.
2. Şekildeki yatay sonra
yolun KLdevamı için
bölümü kuvvete gerek
sürtünmesiz, LM bölümü
yoktur. ise sabit sürtünmelidir. K noktasında durmakta olan cisme Kuvvet (N)
M noktasına
II. Newton’un kadar sabit
Birinci Hareket F kuvveti etki
Yasası’nın ediyor.oluştu-
temelini
rur. 15 X
5. Etki - tepki kuvvetleri ile ilgili;
III. Eğik düzlemin
m
diğerF kolu 4 konumuna getirilirse cisim
yatay yolda sabit hızla hareketine devam eder. I. Aynı cisme etki eder.
K L M
yorumlarından hangileri yapılabilir? II. Dengeleyici kuvvetlerdir.

III. Büyüklükleri eşittir. İvme (m/s2)


A) Yalnız
I.Buna göre, B) Yalnız II. C) Yalnız III. 0 10
yargılarından hangileri doğrudur?
D)I. KL
I vebölümünde
II. cisminE) I, II ve
ivmesi III.
F yönündedir.
Buna göre, X cisminin kütlesi aşağıdakilerden hangi-
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III
II. LM bölümünde cisim hızlanır. sidir?
D) II ve III E) I, II ve III
III. LM bölümünde cisme etkiyen net kuvvet, ivme ile zıt yöndedir.
3 1 1
Sürtünmesi önemsiz yatay zeminde durmakta A) 2 B) C) 1 D) E)
yargılarından hangileri doğru olabilir? olan 0,2 kg 2 2 4
kütleli cisme 1 N’luk kuvvet şekildeki gibi etki etmektedir.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
m = 0,2 kg 6. Düşey kesiti şekilde verilen sürtünmesiz yolun K noktasından
D) II ve III E) I, II ve III 6. Düşey kesiti şekilde verilen sürtünmesiz yolun K nokta-
F=1N bir X cismi serbest bırakılıyor.
sından bir X cismi serbest bırakılıyor.
X
3. Şekil
Buna göre I’dekiivmesi
cismin m ve 2m
kaçkütleli
m/s2cisimlerin
olur? birbirine uyguladığı
kütle çekim kuvvetlerinin büyüklükleri F1 ve F2, Şekil II’de K
A) 5 B)kütlesine
2m 4 C)eden
etki 3 kütle çekim
D) 2kuvvetininE)büyüklüğü
1 ise
F3 tür.

yatay
d
m 2m Şekil I L M
F1 F2
Sürtünmesiz yatay düzlemde duran 2 kg kütleli cisme şe- KL ve LM uzunlukları eşit olduğuna göre;
kildeki gibi üç kuvvet etki etmektedir.
d
Şekil II KL ve LM uzunlukları eşit olduğuna göre;
2m 2m I. KL arasında cisme net bir kuvvet etki eder.
m = 2 kg F3 II. LM arası
I. KL arasında cisme
cisme etki net bir
eden netkuvvet
kuvvetetkisıfırdır.
eder.
F1 = 3 Narasında nasıl bir
FBuna
3
= 9 göre
N bu kuvvetlerin büyüklükleri III. Cisim
II. LM
KLarası
ve LMcisme etki eden
yollarını eşitnet kuvvet alır.
sürede sıfırdır.
ilişki vardır? F2 = 4 N
yargılarından
III. Cisim hangileri doğrudur?
KL ve LM yollarını eşit sürede alır.
A) F = F = F
Buna göre, cismin
1 2
ivmesi
3
kaç m/s2 dir? A) Yalnız
yargılarından
I. hangileri
B) Yalnızdoğrudur?
II. C) Yalnız III.
B) F1 > F2 = F3
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 D) I ve II. E) I, II ve III.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
C) F2 = F3 > F1
D) F3 > F1 = F2 D) I ve II E) I, II ve III
http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/
E) F3 > F2 > F1

31
FİZİK 2. ADIM

7. Şekil I ve Şekil III’te m kütleli cisimler, Şekil II’de ise birbirine 9. Farklı yatay yollarda durmakta olan K ve L cisimlerine uygu-
yapışık m kütleleri büyüklükleri eşit v hızı ile fırlatılıyor. lanan yatay kuvvetlerin, cisimlerin ivmelerine bağlı değişim
grafikleri şekilde verilmiştir.
v v
İvme
K
v 4a
m
m 3a
m m L
2a
S 2S 2S
a
Şekil-III Uygulanan
Şekil-I Şekil-II
Kuvvet
0 F 2F 3F 4F

Cisimler duruncaya kadar geçen süreler sırasıyla t1, t2, t3


olduğuna göre bu süreler arasındaki ilişki nasıldır? Buna göre,

I. Cisimlerin kütleleri eşittir.


(Cisimler ile yollar arasındaki sürtünme katsayıları eşittir S: kesit
alanı) II. L cismi ile yatay yol arasında sürtünme vardır.

A) t3 > t1 = t2 III. Cisimlere uygulanan 4F kuvveti cisimlere eşit ivme kazan-


dırır.
B) t1 = t2 > t3
yargılarından hangileri doğrudur?
C) t2 > t1 = t3

D) t1 = t3 > t2 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

E) t1 = t2 = t3 D) I ve III E) I, II ve III

10. Sürtünmelerin ihmal edildiği yatay düzlemdeki m kütleli cisme


şekildeki yatay ve düşey kuvvetler etki ediyor.

(−) (+)
F

F 2F
m
4F

8. 2 kg kütleli bir cisme ok yönünde uygulanan kuvvetin zamana


Buna göre cisme uygulanacak dengeleyici kuvvetin yön
bağlı değişim grafiği şekilde verilmiştir.
ve büyüklüğü aşağıdakilerden hangisidir?
Kuvvet(N)
ok
24
Yön Büyüklük

2 kg 8 A) (-) F
K L
Zaman B) (+) F
0 t1 t2
C) (-) 2F

Cisim L aralığında sabit hızla hareket ettiğine göre K ara- D) (+) 2F


lığında cismin ivmesi kaç m/s2 dir?
E) (+) 3F
A) 12 B) 10 C) 8 D) 6 E) 4

32
FİZİK
TYT 3.
ADIM
Kuvvet

2015 YGS 2021 TYT

1. K, L ve N cisimlerine uygulanan net kuvvet ile cisimlerin ka- 3. Hareket hâlindeki bir otomobil, tren ve uçağın sahip oldukları
nları 5. K, L ve N cisimlerine uygulanan net kuvvet ile cisimlerin
leriyle zandıkları ivmeler
kazandıkları arasındaki
ivmeler kuvvet-ivme
arasındaki grafiğigrafiği
kuvvet-ivme şekildeki hızlar ve bu araçlara hareketleri süresince etki eden net kuv-
gibidir.
şekildeki gibidir. vetlerin büyüklükleri ile ilgili bilgiler aşağıda belirtildiği gibidir:

un.  Sabit 100 km/h hız ile hareket eden otomobile etki eden
net kuvvetin büyüklüğü F1 dir.
un.
 Hızı, durgun hâlden 200 km/h’e yükselen trene etki eden
iz. net kuvvetin büyüklüğü F2 dir.

 Pist boyunca sabit 250 km/h hız ile hareket eden uçağa
etki eden net kuvvetin büyüklüğü F3 tür.

Buna göre F1 , F2 ve F3 net kuvvetlerinin büyüklükleri


arasındaki ilişki aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak
K, L, N nin kütleleri sırasıyla olduğuna
verilmiştir?
K, göre bunlar
L, N nin arasındaki
kütleleri ilişki
sırasıyla mK, aşağıdakilerden
mL, mN olduğuna göre
A) F3 > F1 = F2
bunlar arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisidir?
hangisidir?
e B) F3 > F2 > F1
A) m
A) < m < m
L N K
B)
C) F1 = F2 > F3
B) mK < mN < mL
C) D) D) F2 > F1 = F3
C) mK < mL < mN
III E) F1 = F2 = F3
D) mN < mL < mK E)
E) mN < mK < mL

4. Sürtünmelerin ihmal edildiği yatay yolda hareket etmekte


2020 TYT olan K ve L cisimlerine yatay zemine paralel, eşit büyüklükte
kuvvet uygulandığında cisimlerin hız-zaman grafiği şekildeki
2. Freni bozulmuş olan bir otomobil, yatay düz bir yolda hare-
gibi oluyor.
6.ketAşağıda
ederken kütlesi kendi kütlesinden çok küçük olan bir çöp
üç farklı basit makine görülmektedir.
kovasına çarpmıştır. Bu sırada kaldırımda otobüs bekleyen Hız

Ahmet, Burçin ve Cevdet olaya tanık olmuş ve otomobil ile 2v


kovanın birbirlerine temas etmekte oldukları çok kısa süren
çarpışma süreciyle ilgili aşağıdaki yorumları yapmışlardır. K
v
 Ahmet: Otomobilin kovaya uyguladığı kuvvet, kovanın
otomobile uyguladığından büyüktür. L

 Burçin: Kovanın ivmesi, otomobilinkinden büyüktür. Zaman


0
 Cevdet: Kovanın hızı, otomobilinkinden daha büyük deği- t
şimbasit
Bu göstermiştir.
makinelerden hangileri kuvvetten kazanç
Buna göre,
Buna göre; Ahmet, Burçin ve Cevdet’in yorumlarından
sağlar?
hangileri doğrudur? I. Cisimlerin kütleleri eşittir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
II. Cisimlere uygulanan kuvvetler zıt yönlüdür.
A) Yalnız Ahmet
D) II ve III E) I, II ve III III. Cisimlerin ivmeleri eşittir.
B) Yalnız Burçin

C) Yalnız Cevdet yargılarından hangileri doğrudur?

D) Ahmet ve Burçin A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

E) Burçin ve Cevdet D) II ve III E) I, II ve III

36 Diğer sayfaya geçiniz.


33
FİZİK 3. ADIM

5. Sürtünmelerin ihmal edildiği yatay düzlemde m1 kütlesine 7. Yatay bir yolda durmakta olan cisme uygulanan yatay kuvve-
yatay F büyüklüğünde kuvvet uygulandığında ivmesi 2 m/s2, tin sürtünme kuvvetine bağlı değişim grafiği şekilde verilmiştir.
m2 kütlesine yatay F büyüklüğündeki kuvvet uygulandığında
Sürtünme
ivmesi 4 m/s2 oluyor. kuvveti (N)
8
a1 = 2 m/s2 a2 = 4 m/s2 6

m1 F m2 F

Uygulanan
kuvvet (N)
Buna göre m1 ve m2 kütleleri birbirine yapıştırılıp 3F 0 8
büyüklüğündeki kuvvet ile yatay yolda çekilirse ivme-
leri kaç m/s2 olur?
Buna göre,
A) 3 B) 2 C) 5 D) 3 E) 4
2 2 I. Cisim hareket halinde iken sürtünme kuvveti 8 N’dur.

II. Cisme 6 N kuvvet uygulanırsa statik sürtünme kuvveti 8 N


olur.

III. Cisme 14 N kuvvet uygulanırsa net kuvvet 8 N olur.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve III E) II ve III

6. Sürtünmelerin ihmal edildiği yatay yolun K noktasında dur- 8. Sürtünmelerin ihmal edildiği yatay yollarda X, Y, Z cisimlerine
makta olan cisme KL yolunda F1 ve F2 kuvvetleri yatay doğ- şekilde belirtilen kuvvetler temas ettikleri noktaya dik olarak
rultuda uygulanıp L’den sonra F2 kuvveti cisme dik aşağı yön- etki ediyor.
de uygulanıyor.
F F
F2
F 2F F 2F
F1 X Y
m F2 m F1

K L M
F F
Buna göre, 2F
Z

I. Cisim LM arasında yavaşlar.


Buna göre hangi cisimler dengelenmemiş kuvvetler etki-
II. Cismin ivmesi LM yolunda, KL yolundakinden daha kü- sindedir?
çüktür.
A) Yalnız X
III. Yolun cisme tepkisi LM yolunda, KL yolundakinden daha
büyüktür. B) X ve Y

yargılarından hangileri doğrudur? C) X ve Z

D) Y ve Z
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) X, Y ve Z
D) II ve III E) I, II ve III

34
FİZİK
TYT 1.
ADIM
Enerji

1. Fizik bilimine göre iş niceliği ile ilgili, 4. Her birinin kütlesi m, bir kenar uzunluğu h olan özdeş ve tür-
deş küpler üst üste konularak I konumundan II konumuna
I. Skaler bir büyüklüktür.
getiriliyor.
II. Türetilmiş bir büyüklüktür.

III. Birimi “Joule” dür.


II
yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III
3h
I

2. Sürdürülebilirliği olan, tekrar kullanılabilen, temiz enerji kaynak-


ları yenilenebilir enerji kaynakları olarak nitelendirilmektedir.
Buna göre yerçekimine karşı yapılan iş kaç mgh’tır?
Buna göre,
(g: yer çekimi ivmesi)
I. Hidroelektrik
A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9
II. Jeotermal

III. Biyokütle

IV. Doğal gaz

enerji türlerinden hangileri yenilenebilir enerji kaynakları


arasında yer alır?

A) l ve ll B) ll ve lll C) l, ll ve lll

D) l, ll ve lV E) l, ll, lll, lV

5. Sürtünmelerin ihmal edildiği ortamda yerden 6 m yükseklik-


3. Sürtünmelerin ihmal edildiği yatay düzlemlerde hareket eden ten serbest bırakılan cisme ait yerden yükseklik, potansiyel
K, L, M cisimlerine ait sırasıyla konum-zaman, hız-zaman ve enerji, kinetik enerji değerleri tabloda verilmiştir.
yatay kuvvet-zaman grafikleri verilmiştir.

Yerden Potansiyel Kinetik


yükseklik enerji enerji
Konum Hız Kuvvet (m) (J)
(J)
K L M
6 X 0

4 80 Y

Zaman Zaman Zaman


Buna göre tablodaki X ve Y değerleri kaç joule’dür?
(g = 10 m/s2)

Buna göre hangi cisimler üzerinde net bir iş yapılmıştır? X Y

A) Yalnız K A) 100 40
B) Yalnız L B) 120 40
C) Yalnız M C) 100 60
D) K ve M D) 120 60
E) L ve M E) 180 80

35
MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğ n
EnerjiA)–elektrik
3 B) ısı C) ışık
FİZİK 1. ADIM

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü


1. Şekildeki elektrik devresinde anahtar kapatılarak lamba- D) kimyasal
Noktalar arası uzaklıklarE)
4. mekanik
eşit ve 5 m olan şekildeki yo-
nın yanması sağlanıyor. lun sadece yatay bölümü sürtünmeli ve sürtünme kuvveti
11. Sürtünmesiz ortamdaki cisme ÂF 1, ÂF 2, ÂF 3 ve ÂF 4 kuvvet- 10 N’dur.
6. I. m kütleli, hızı V olan K cismi
leri şekildeki gibi etki etmektedir. 2. Kütleleri sırasıyla
9. Kütleleri m, 2m,
sırasıyla 3m3m
m, 2m, olan
olanK,K,L,
L, M katıcisimleri
M katı cisimlerisür-
sürtünmelerin önemsiz
m = 5kg olduğuortamda
ortamda şekildeki yüksek- y
tünmelerin ihmal edildiği şekildeki yüksekliklerden
II. m kütleli, hızı 2 V olan L cismi
liklerden serbest bırakılıyor.
K bırakılıyor.
serbest
III. 2m kütleli, hızı V olan M cismi
A
3m M
Kütle ve hız değerleri belirtilen
– + K, L ve M cisimlerinin ki- 3m
netik enerjilerinin
Anahtarbüyüklük sıralaması hangi seçenekte
doğru verilmiştir? Pil K h
L X Y Z T L
K
m
A) K < L < M
Buna göre, lamba yanarken devrede aşağıdaki veri- L 5 kg olan cisim
Buna göre kütlesi h 3 m yükseklikteki K
Cisim yatayda yol alarak K noktasından L ye geldiği-
B) K < türlerinden
L=M
len enerji hangisi yoktur? noktasından serbest
2m bırakılırsa,
ne göre hangi kuvvetler iş yapmıştır?
C) K < M < L
A) elektrik B) ısı C) ışık I. K noktası ile X noktası arasında
h mekanik enerjisi sa-
bittir.

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü


D) MF< K < L
A) Yalnız  D)1 kimyasal B) ÂF 1 ve ÂF E) C) ÂF 1, ÂF 2 ve ÂF 3
2 mekanik
E) K II. Yatay düzlemde ilerlerken hızı giderek azalır.
D)= ÂFL =3 ve Â
M F E) ÂF 1, ÂF 2 ÂF 3 ve ÂF 4 Buna göre,L noktasında
cisimlerin
4 Buna göre, cisimlerin
III. Cisim yere yere çarptıkları
çarptıkları
durur. andaki
andaki kinetik
kinetik
2. Kütleleri sırasıyla m, 2m, 3m olan K, L, M katı cisimleri enerjileri
enerjileri arasındaki
arasındaki ilişki
ilişki nedir?
nedir? 5. D
sürtünmelerin önemsiz olduğu ortamda şekildeki yüksek- yargılarından hangileri doğrudur?(g = 10 m/s2 ) s
liklerden serbest bırakılıyor. A) EM A) E
> EKM => E
EKL= EL B) EK > EL = EM
A) Yalnız I. B) Yalnız III. C) I ve II.
B)E E
C) EL > >E =E
MK > ELK M D) EM = EL > EK
M
C) E > E D) > EIIEve>III.
E) E >E E) I, II ve III.
L M K K M L
3m
D) EM = EL > EK
12. Sürtünmesiz zeminde 2 kg kütleli cisim Â
7. Sürtünmelerin
K ihmal edildiği ortamda Fh 2 1 ve Â
kg F 2 kuvvet-
kütleli cisim
F¶1ve F¶2 m
kuvvetlerinin etkisiyle 15 m ilerideki K noktasına
lerinin etkisiyle 15 m ilerideki K noktasına götürülerek 150 E) EK > EM > EL
götürülerek 150 J lük iş yapılmıştır.
J lük iş yapılmıştır. L h
m=2 kg 2m 3. Yatay ve eşit bölmeli şekildeki sürtünmeli yolun K nokta-
sında durmakta olan X cismine 5 N büyüklüğündeki kuv-
h B
vet N noktasına kadar uygulanıyor.

15 m F = 5N
O K andaki kinetik X
Buna göre, cisimlerin yere çarptıkları
enerjileri arasındaki ilişki nedir? 5.
Düşey kesiti şekildeki gibi olan sürtünmeli yolun K nokta-
Buna göre, Â F 1F¶kuvveti kaç N’dur? K L M N P R
Buna göre, 1
kuvvetinin büyüklüğü kaç N’dur? sından katı bir cisim serbest bırakılıyor.
A) EM > EK = EL B) EK > EL = EM Buna göre, noktalar arası sürtünme kuvveti sabit ve y
C) E
A) 2 A) 2 B)
> E B) 4 > E 4 C)
C) 6 6 D)
D) ED) 8 = E8 E)
> E E) 1010
L M K M L K 3 N büyüklüğünde
K ise, X cismi hangi noktada durur? A
E) EK > EM > EL
A) L B) M C) N D) P E) R

http://odsgm.meb.gov.tr/k
10.
ak için karekodu okutunuz.

3. 8. Yatay
Yatay ve ve
eşiteşit bölmelişekildeki
bölmeli şekildeki sürtünmeli
sürtünmeliyolun K noktasında
yolun K nokta- L
durmakta
sında olanolan
durmakta X cismine 5 N büyüklüğündeki
X cismine kuvvet N nok-
5 N büyüklüğündeki kuv-
tasına kadar uygulanıyor.
Buna göre cisim L noktasına gelene kadar,
vet N noktasına kadar uygulanıyor.
Sürtünmelerin ihmal edildiği ortamda durgun m kütleli cisim
I. Mekanik enerji azalır.
F = 5N yatay F¶ kuvveti yardımıyla K noktasından M noktasına kadar
X II. Cismin sıcaklığı artar.
çekiliyor.

K L M N P R III. ve
KL Kinetik enerji
LM arası süreklieşit
mesafeler artar.
olduğuna göre,
Buna göre, noktalar arası sürtünme kuvveti sabit ve yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
I. Cismin M noktasında kazandığı enerji, L noktasında ka-
3 N büyüklüğünde
Buna göre, noktalar
ise,arası sürtünme
X cismi kuvveti
hangi sabitdurur?
noktada ve 3 N A) Yalnız
zandığı I. B) Yalnız II.
enerjinin 2 katıdır. C) Yalnız III.
büyüklüğünde ise, X cismi nerede durur?
A) L B) M C) N D) P E) R II. KL ve LM
D)arasında
I ve II. harcanan güçlerE)eşit büyüklüktedir.
II ve III.
A) N - P arasında
III. F kuvvetinin KM arasında yaptığı iş, m kütlesine bağlı değildir.
B) P noktasında http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/
yargılarından hangileri doğrudur?
C) P - R arasında
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) R noktasında
D) I ve III E) II ve III
E) R' den ötede

36
FİZİK
TYT 2.
ADIM
Enerji

1. Sürtünmelerin ihmal edildiği yatay yolda şekildeki yatay ve 3. X, Y, Z cisimlerine eşit büyüklükteki F kuvvetleri belirtilen
düşey kuvvetler etkisindeki m kütleli cisim, x uzunluğundaki yönlerde uygulanarak şekillerdeki eğik düzlemlerin tepe nok-
K – L yolunda sabit hızla hareket etmektedir. talarına çıkarılıyorlar.

F3
F2 F1
m 2h h
F
K x L
F
X h Y 2h

Buna göre K - L noktaları arasında net kuvvetin yaptığı iş


aşağıdakilerden hangisidir?
2h
A) 0 B) F1·x C) F2·x D) F3·x E) (F1+F2)·x

Z h
F

Buna göre bu yollarda F kuvvetlerinin yaptıkları WX, WY, WZ


işleri arasında nasıl bir ilişki vardır?

A) WX = WY = WZ

B) WX > WY > WZ

13 C) WZ > WY > WX

D) WZ > WX = WY 9. Sınıf
E) WX = WY > WZ
Fizik
Enerji – 3

1. Şekildeki elektrik devresinde anahtar kapatılarak lamba- 4. Noktalar arası uzaklıklar eşit ve 5 m olan şekildeki yo-
4. Noktalar arası uzaklıklar eşit ve 5 m olan şekildeki yolun sa-
nın yanması sağlanıyor. lun sadece yatay bölümü sürtünmeli ve sürtünme kuvveti
2. Makara ağırlığı ve sürtünmelerin ihmal edildiği şekildeki sis- dece yatay bölümü sürtünmeli ve sürtünme kuvveti 10 N’dur.
10 N’dur.
temde F büyüklüğündeki kuvvet, 2m kütleli cisim ile X cismini
sabit hızla aynı hizaya getirene kadar 3mgh işini yapıyor. m = 5kg
K

3m
–+
Anahtar yatay
Pil X Y Z T L

2m
Buna göre, lamba yanarken devrede aşağıdaki veri- Buna göre kütlesi 5 kg olan cisim 3 m yükseklikteki K
len enerji türlerinden hangisi yoktur? Buna göre kütlesi 5 kg olan cisim 3 m yükseklikteki K nokta-
F 2h noktasından serbest bırakılırsa,
sından serbest bırakılırsa,
A) elektrik B) ısı
X C) ışık I. K noktası ile X noktası arasında mekanik enerjisi sa-
I. K noktası ile X noktası arasında mekanik enerjisi sabittir.
bittir.
dirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

D) kimyasal E) mekanik
II. II. Yatay düzlemde ilerlerken
Yatay düzlemde ilerlerkenhızı giderek
hızı azalır.
giderek azalır.
yer
III. III. Cisim
Cisim LLnoktasında durur.
noktasında durur.
2. Kütleleri sırasıyla m, 2m, 3m olan K, L, M katı cisimleri
2)
sürtünmelerin
önemsiz
Buna göre olduğu
X cisminin ortamda
kütlesi şekildeki yüksek-
kaç m’dir? yargılarından
yargılarındanhangileri doğrudur?(g
hangileri doğrudur? = 10
(g = 10 m/sm/s
2
)
liklerden serbest bırakılıyor.
(g: yer çekimi ivmesi) A) Yalnız
A) Yalnız I. I B) YalnızIII.
B) Yalnız III C)
C) I ve II. I ve II
M D)
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 D) II veII III.
ve III E)
E) I, II veI, III.
II ve III
3m
K h
m 37
L h
13 9. S
13
FİZİK 9. Sınıf 2. ADIM F
Fizik Enerji – 3
Enerji –5.3 6.Düz Düz
bir yolda
bir hareket eden
yolda bir aracaait
araca ait hız-zaman
hız-zaman grafiği şekilde
grafiği 7. Sürtünmenin
şekildeki gi- sadece KL
8. Sürtünmeli arasında
yatay sabit ve2Fkg
düzlemde büyüklüğünde
kütleli cisme yata
verilmiştir.
bidir. olduğu yatay yolauygulandığında
kuvvet v hızı ile giren cisme K’denhız-zaman
cismin L’ye kadar ya-
grafiği şekil
gi- 8. Sürtünmeli yatay düzlemde 2 kg kütleli cisme yatay bir tay ve sabit
gibibüyüklükte
oluyor. F kuvveti etki ediyor.
kuvvet uygulandığında Hız cismin hız-zaman grafiği şekildeki
v v(m/s)
gibi oluyor. F 4v
v(m/s) 10
3v
K L M
2v10
t (s)
v 0 2
K L M Buna göre cismin KL ve LM yollarında mekanik enerjisi
00 t (s) Zaman
t 2 2t 3t nasıl değişir?
Buna göre, kuvvetin (0-2) saniye aralığında yap
işKL50 J olduğunaLM göre, sürtünmeden dolayı kaybo
Buna göre, kuvvetin (0-2) saniye aralığında yaptığı
Aracın K, L, M bölgelerindeki kinetik enerji değişim- enerji kaç jouledür?
iş 50 J K,
Aracın olduğuna göre, sürtünmeden
L, M bölgelerindeki dolayı
kinetik enerji kaybolan
değişimleri
m- leri sırayla ΔEK, ΔEL, ΔEM olduğuna göre enerji deği- A) Artar Sabit
sırayla kaç
enerji ΔEK,jouledür?
ΔEL, ΔEM olduğuna göre enerji değişimleri A) 100 B) 50 C) 25 D) 10 E) 5
ği- şimleriilişki
arasındaki arasındaki
nedir? ilişki nedir? B) Azalır Sabit

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü


A) 100 B) 50 C) 25 D) 10 E) 5
A) ΔE
A)KΔE> ΔE >>ΔE > ΔE B) ΔE > ΔE > ΔE C) Sabit Sabit
MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

KL
ΔELM M M L K
B) ΔE > ΔE
C)MΔE L>L
>ΔE
ΔEM
K
> ΔEK D) ΔEK = ΔEL = ΔEM D) Sabit Azalır
C) ΔEL > ΔEM > ΔEK 9. Sürtünme kuvvetinin sabit olduğu yatay yolda hareke
E) ΔEM > ΔEK > ΔEL E) Artar Azalır
D) ΔEK = ΔEL = ΔEM mekte olan 2 kg kütleli cismin K noktasındaki hızı 5
9. Sürtünme kuvvetinin sabit olduğu yatay yolda hareket et-
E) ΔEM olan
mekte > ΔEK2>kg
ΔELkütleli cismin K noktasındaki hızı 5 m/s, L noktasındaki hızı da 2 m/s’dir.

L noktasındaki hızı da 2 m/s’dir. v = 5 m/s v = 2 m/s


7. Sürtünmeli bir yolun K noktasından 50 J’lük kinetik
v = 5 m/s
enerjiyle geçen v = 2 m/s
X cisminin L noktasında kinetik enerjisi
etik L
K
rjisi 30 J oluyor.
K L Buna göre, KL arasında sürtünme kuvvetinin yap
iş kaç jouledür?
Buna göre, KLX arasında sürtünme kuvvetinin yaptığı
iş kaç jouledür?
K L A) 21 B) 18 C) 12 D) 6 E)

A) 21 B) 18 C) 12 D) 6 E) 3
Buna göre cisme etki eden sürtünme kuvvetinin yola
bağlı grafiği aşağıdakilerden hangisi olabilir?
ola
A) FS (N) B) FS (N)
10. Sürtünmeli yatay düzlem üzerindeki K noktasında
10 makta olan X cismine 50 N büyüklüğünde yatay bir ku
10. Sürtünmeli yatay düzlem üzerindeki10 K noktasında dur-
Şekil I’deki gibi L noktasına kadar etki ettiğinde cismi
makta olan X cismine 50 N büyüklüğünde yatay bir kuvvet 8. Sürtünmenin sadece LM arasında olduğu şekildeki yolun
netik enerjisinin yola bağlı değişim grafiği Şekil II gib
6. Şekil I’deki
Sürtünmeli gibi düzlem
0 yatay L noktasına
x (m) kadar
4 üzerindeki etki0 ettiğinde
K noktasında cismin
durmakta ki-
4 x (m) K noktasından v hızıyla atılan m kütleli cisim N’ye kadar
maktadır.
netik
olan X enerjisinin
cismine 50 Nyola bağlı değişim
büyüklüğünde grafiği
yatay bir kuvvetŞekil II gibi ol-
Şekil I’deki çıkabilmektedir.
C) FS (N) D) FS (N)
maktadır.
gibi L noktasına kadar etki ettiğinde cismin kinetik enerjisinin
v
yola bağlı20değişim grafiği Şekil II gibi olmaktadır.
5 K Enerji (J)
300
Enerji (J)
F = 50N N
0 3 x (m) 300 0 2 x (m) 2h X
Yol (m)
F = 50N K L h 0 10
X
Yol (m) Şekil I Şekil II
K L E) FS (N) 0 10
yer
Şekil I Şekil II L M
5 Buna göre, sürtünmeden dolayı ısıya dönüşen en
kaç jouledür?
Buna göre, sürtünmeden dolayı ısıya dönüşen enerji
Cismin K noktasındaki kinetik enerjisi bu noktadaki yere
kaç
Bunajouledür? 0
göre, sürtünmeden dolayı 4 x (m)
ısıya dönüşen enerji kaç A) 500 B) 300 C) 200 D) 100 E)
göre potansiyel enerjisinin 2 katı olduğuna göre LM arasın-
joule’dür?
A) 500 B) 300 C) 200 D) 100 E) 50 da ısıya dönüşen enerji kaç mgh’tır? (g: yerçekimi ivmesi)
A) 500 B) 300 C) 200 D) 100 E) 50
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.

ulaşmak için38
karekodu okutunuz.
FİZİK
TYT 3.
ADIM
Enerji

2016 YGS 2019 TYT

1. Kütlesi 50 kg olan Mete, düşey kesiti şekildeki gibi olan sür- 3. Eşit kütleli katılımcıların performanslarını sergiledikleri bir ya-
7. Kütlesi 50 kg olan Mete, düşey kesiti şekildeki gibi olan
tünmesiz
sürtünmesiz birbir pistin
pistin L noktasından
L noktasından kaykayı
kaykayı ile ile durgun hâlden
durgun rışmada; her birinin kütlesi 50 kilogram olan 10 adet çimento
harekete başlıyor.
hâlden harekete başlıyor. torbasını 10 metre yüksekliğe en kısa sürede çıkaran katılım-
cı yarışı kazanmaktadır.

Bu yarışmada, katılımcıların hangi fiziksel niceliği dikka-


te alınarak kazanan belirlenmektedir?

A) Torbalara aktardıkları toplam enerji

B) Yaptıkları iş

C) Kütleçekimsel potansiyel enerji

Pistin yer seviyesindeki A noktasında; Mete’nin yere göre po- D) Ortaya çıkarabildikleri güç
Pistin yer seviyesindeki A noktasında; Mete'nin yere
tansiyel enerjisi
göre potansiyel P, P,
enerjisi kinetik enerjisi
kinetik K, K,
enerjisi toplam enerjisi E ve hızı
toplam E) Yaptıkları işin harcadıkları enerjiye oranı
iseEv’dir.
enerjisi ve hızı ise v'dir.

pistte
Bu Bu pistte L noktasından
L noktasından aynı kaykay
aynı kaykay ile aynı şekilde ha-
ile aynı
n şekilde harekete başlayan 60 kg kütleli Arda için
rekete başlayan 60 kg kütleli Arda için A noktasında; P,
A noktasında; P, K, E ve v büyüklüklerinin
K, E ve göre
Mete'ninkine v büyüklüklerinin Mete’ninkinehangisi
değişimi, aşağıdakilerden göre değişimi,
aşağıdakilerden hangisi gibi olur?
gibi olur?

P P K K E E v v

A) Değişmez Artar Artar Artar


A) Değişmez Artar Artar Artar
B) Artar Değişmez Artar Artar
B) Artar Değişmez Artar Artar
C) Değişmez Değişmez Değişmez Artar
C) Değişmez Değişmez Değişmez Artar
D) Değişmez Artar Artar Değişmez
D) Değişmez Artar Artar Değişmez
E) Artar Artar Artar Değişmez
2021 TYT
E) Artar Artar Artar Değişmez
4. Aşağıdaki tabloda şehir gerilimi ile çalışan K, L ve M elektrikli
. 2017 YGS ev aletlerinin güçleri ve günlük ortalama çalıştırılma süreleri
verilmiştir.
2. Yatay ve düz bir yolda hareket eden bir cisme; hareketiyle
aynı yönde ve doğrultuda uygulanan FD dış kuvveti, hareket
Elektrikli Güç Günlük ortalama
yönüne dik doğrultuda ve yukarı doğru FN tepki kuvveti, hare- ev aleti (Watt) çalıştırılma süresi
(Saat)
ket doğrultusunda ve ters yönlü FS sürtünme kuvveti şekildeki
gibi etkiyor. K 1500 0,2
L 80 7
M 100 6

Bu ev aletleri, fişleri doğrudan şehir şebekesine bağlı olan


prizlere takılarak kullanıldığında bir ayda harcadıkları or-
talama elektrik enerjileri ( EK, EL ve EM ) arasındaki ilişki
aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Cisim yatay doğrultuda belirli bir miktar yer değiştirme
A) EK > EM > EL
yaptığına göre FD, FN ve FS kuvvetlerinden hangileri, fizik-
sel anlamda iş yapar? B) EM > EL > EK

A) Yalnız FD B) Yalnız FN C) FD ve FN C) EM > EK > EL

D) FD ve FS E) FD, FN ve FS D) EK > EL > EM

E) EK = EL = EM
34 Diğer sayfaya geçiniz.

39
FİZİK 3. ADIM

5. Aşağıdakilerden hangisi fizikte güç birimi olarak kullanı- 8. Bir öğrenci, aynı yaydan kesilen yayların uçlarına kütleler
lamaz? asarak şekildeki konumlarından serbest bırakıyor.

A) N.s B) N.m C) watt D) kg.m E) J


2
I II III IV
m s s3 s

6. Şekil I’deki yatay yolun KL kesimi sürtünmesiz, LM kesiminde m 2m


ise 5 N büyüklüğünde sabit sürtünme kuvveti vardır.

F
Şekil-I
m 3m
K x L 2x M

F kuvveti(N) Öğrenci yayın sertliğinin yaydaki uzamaya etkisini araş-


tırdığına göre hangi iki yay sistemini kullanmalıdır?
20
A) I ve II B) I ve III C) I ve IV

10 Şekil-II D) II ve III E) II ve IV

Yol
0 x 3x

Cisme KM arasında uygulanan kuvvetin yola bağlı deği-


şim grafiği şekil II’deki gibi olduğuna göre,

I. F kuvvetinin KM arasında yaptığı iş 30x kadardır.

II. LM arasında yapılan net iş 10x kadardır.

III. KM arasında yapılan net iş 30x kadardır.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

9. Duvara asılı bir saat şekildeki konumda iken saat 02:34’ü


7. Şekildeki yatay yolun K noktasında durmakta olan cisme yola
göstermektedir.
paralel 4F¶ kuvveti M noktasına kadar uygulanmaktadır. Yolun
KL kesiminde F büyüklüğünde, LM yolundakinden 2F büyük-
lüğünde sabit sürtünme kuvveti vardır.
A
4F
m Y
K 2x L 3x M

Buna göre,

I. KL ve LM yollarında net kuvvetin yaptığı işler eşittir.


yer

II. Cismin L ve M’deki kinetik enerjisi eşittir. Bir süre sonra saate bakan gözlemci ilk duruma göre
akrebin (A) potansiyel enerjisinin arttığını, yelkovanın
III. Cismin KL yolundaki ivmesi LM arasındakinden büyüktür.
(Y) potansiyel enerjisinin ise azaldığını gözlemliyor ise
yargılarından hangileri doğrudur? bu anda saat kaç olabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) 03:30 B) 04:40 C) 05:50

D) I ve III E) I, II ve III D) 08:30 E) 10:30

40
FİZİK
TYT 1.
ADIM
Isı - Sıcaklık

1. İç enerji ile ilgili verilen, 4. Aşağıda verilen,

I. Türetilmiş bir büyüklüktür. I. Adana’nın hava ısısı 10 oC’dir.

II. Skaler bir büyüklüktür. II. 40 oC sıcaklık, 20 oC sıcaklığın 2 katıdır.

III. Atom ya da moleküllerin hareketinden kaynaklanan kine- III. Sıcak olan cisimden soğuk olan cisme sıcaklık akışı olur.
tik enerji artarsa iç enerji de artar.
yargılarından hangileri bilimsel olarak doğru bir ifade
yargılarından hangileri doğrudur? değildir?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll

D) II ve III E) I, II ve III D) l ve ll E) l, ll ve lll

5. Sıcaklıkları farklı iki katı madde yalıtılmış bir ortamda birbirine


2. Bir öğrenci Fahrenheit ve Celcius termometrelerini gözlem-
dokundurularak yeterince bekletiliyor.
lediğinde öğle vakti Fahrenheit termometresi 86 oF değerini
gösteriyor.
Bu iki katı madde arasında gerçekleşen ısı alışverişinin
gerçekleşme süreci aşağıdakilerden hangisiyle en doğru
Akşam vakti tekrar termometrelere baktığında Celcius
şekilde ifade edilmiştir?
termometresindeki değerin öğle vaktine göre 5 oC düş-
tüğünü görüyor ise o an Fahrenheit termometresi kaç A) Isıları eşitleninceye kadar devam eder.
o
F değerini gösterir?
B) İç enerjileri eşitleninceye kadar devam eder.
A) 75 B) 76 C) 77 D) 78 E) 79
C) Sıcaklık değişimleri eşitleninceye kadar devam eder.

D) Maddelerden biri eriyinceye kadar devam eder.

E) Sıcaklıkları eşitleninceye kadar devam eder.

3. Bir gümüş külçenin sıcaklığı 15 °C’den 75 °C’ye çıkarılıyor.


Gümüş külçedeki bu değişimle ilgili olarak aşağıdakiler-
6. Bir maddeye ısı verildiğinde aşağıdakilerden hangisi
den hangisi söylenemez?
kesinlikle gerçekleşmez?
A) Dışarıdan ısı alır.
A) Sıcaklığı artar.
B) İç enerjisi azalır.
B) İç enerjisi artar.
C) Tanecikler arasındaki mesafe artar.
C) Genleşir.
D) Gümüş atomları hızlanır.
D) Hâl değiştirir.
E) Hacim değişir.
E) Isısı artar.

41
FİZİK 1. ADIM
ve L maddeleri bir iletkenle şekildeki gibi birbirine bağ-
anıyor. 7. K ve L maddeleri bir iletkenle şekildeki gibi birbirine bağlanıyor. 10. Bir katı maddeye ısı verdiğimizde, ısınan bölgedeki atom
veya moleküllerin kinetik enerjisi artar. Kinetik enerjisi artan
atom veya moleküller daha soğuk atom veya moleküllerle
K L çarpışarak onların enerjilerini artırır. Ayrıca atomlarının hare-
ketliliği de artar. Böylece enerji, sıcak uçtan soğuk uca doğru
yayılır.

Katı maddelerde gerçekleşen bu olaya ne ad verilir?



Buna göre; Buna göre;
A) Enerjinin iletim yoluyla yayılması
I. TK > TL ise
I. Tısı
K
> akışı
TL ise K
ısıdan
akışıLKye
dan L ye doğrudur.
doğrudur.
B) Enerjinin konveksiyon yolu ile yayılması
II. TL > TK ise
II. TLL > TK ısısı
nin ise L K
ninnın
ısısıısısından
K nın ısısından büyüktür.
büyüktür.
C) Enerjinin ışıma yoluyla yayılması
III. K ve L arasındaki sıcaklık farkı arttıkça denge sıcaklığı
III. K ve L arasındaki sıcaklık farkı arttıkça denge sı- D) Enerjinin kaybolması
azalır.
caklığı azalır. E) Radyasyon
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
argılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II. 11. Aynı maddeden yapılmış türdeş boşluksuz X, Y, Z katılarının
D)
D) II ve III. II ve III E)
E) I, II ve III. I, II ve III sıcaklık, taban alanı ve yükseklik değerleri şekilde verilmiştir.

10 oC 5 oC

8. Sıcaklıkları farklı eşit kütleli iki katı cisim ısıca yalıtılmış bir
2h 2h 5 oC
ortamda yan yana konularak yeterince bekleniyor.
kodu okutunuz.
X Y h Z
Buna göre,

I. Son durumda sıcaklıkları eşit olur. A 2A 2A


II. Denge sıcaklığı ısı sığası büyük olanın ilk sıcaklığına
daha yakındır. Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

III. Isı, sıcak olan cisimden soğuk olana doğru aktarılır. A) X’in ısı sığası Y’ninkine eşittir.

16
yargılarından hangileri doğrudur? (Hâl değişimi yoktur.)
9. Sınıf
B) X’in sıcaklığı Y’ninkinin 2 katıdır.
C) Y’nin öz ısısı Z’ninkinden büyüktür.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
Fizik D) X ve Z birleştirilirse ısı sığaları eşit olduğundan aralarında
D) II ve III E) I, II ve III
Sıcaklık - 2 ısı alışverişi olmaz.
E) Y ve Z birleştirilirse sıcaklıkları eşit olduğundan araların-
10. A ve B saf sıvılarına ait sıcaklık-ısı grafiği şekildeki gibi veri- da ısı alışverişi olmaz.
9. A ve B saf sıvılarına ait sıcaklık-ısı grafiği şekilde verilmiştir.
liyor.
Sıcaklık 12. K, L, M metal çubukları ısıca yalıtılmış bir ortamda şekildeki
gibi bir araya getirildikten bir süre sonra boyları eşitleniyor.
2T A
X

T B
Y

Isı
0 Q 3Q
Z
A veAB’nin
ve B’nin kütlelerieşit
kütleleri eşit olduğuna
olduğuna göre,
göre;

I. I. A
A ve
ve B farklı
farklımaddelerdir.
maddelerdir.
K L M
e ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

II. II. A ve B’nin


A ve B’nin öz
özısıları eşittir.
ısıları eşittir.
III.III. A ve B’nin
A ve B’nin ısı
ısısığaları
sığalarıeşittir.
eşittir. Buna göre çubukların boyları X, Y, Z seviyelerinin hangi-
yargılarından
yargılarından hangileri doğrudur?
hangileri doğrudur? lerinde eşitlenmiş olabilir?

A) Yalnız
A) Yalnız I. I B)
B) Yalnız Yalnız
II. II C)
C) YalnızYalnızIII. III A) Yalnız X B) Yalnız Y C) Yalnız Z

D) I ve II E) I ve III D) X ve Y E) X, Y ve Z
D) I ve II. E) I ve III.

11. Tabloda K, L ve M maddelerine ait kütle, özısı ve ilk sı-


42
caklık değerleri verilmiştir.
FİZİK
TYT 2.
ADIM
Isı - Sıcaklık

1. Saf bir maddenin iç enerjisinin arttığı fakat sıcaklığının değiş- 4. Kütleleri, ilk sıcaklıkları ve yapıldıkları maddeler birbirinden
mediği gözleniyor. farklı olan iki adet katı cisim tamamen yalıtılmış bir ortamda
bulunmaktadır.
Buna göre madde başlangıçta,
Cisimler arasında ısı alışverişi olduğuna göre,
I. Erime sıcaklığında bir katıdır.
I. Isıl denge sağlandığında iki cismin sıcaklığı birbirine eşit
II. Donma sıcaklığında bir sıvıdır.
olur.
III. Yoğunlaşma sıcaklığında bir gazdır.
II. Isının geçiş yönü, sıcaklığı düşük olan cisimden yüksek
yargılarından hangileri doğru olabilir? olana doğrudur.

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III III. Cisimler arası ısı alışverişi tamamlandığında, denge sı-

D) II ve III E) I, II ve III caklığı, küçük kütleli cismin ilk sıcaklığına daha yakın olur.

yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?

2. Sıcaklıkları farklı K ve L katıları ısıca yalıtılmış bir ortamda A) Yalnız l B) l ve ll C) l ve lll


birbirlerine dokundurulduklarında K katısının sıcaklığının de- D) ll ve lll E) l, ll ve lll
ğişmediği görülüyor.

Buna göre,

I. K erime sıcaklığında bir katıdır.

II. L’ nin ilk sıcaklığı K’ nin ilk sıcaklığından fazladır.

III. K katısının erime noktası, L katısının erime noktasından


fazladır. 5. Bir Usta aynı ortamda bulunan malzemelerden mutfak tez-
IV. Isı geçişi L’ den K’ ye olmuştur. gah mermerini tahta bloklar ile tutturup sabitliyor. Usta bir eli
tahtaya bir eli mermere dokunduğu an mermeri daha soğuk
yargılarından hangileri doğrudur?
hissediyor.
A) I ve II B) II ve IV C) I, II ve III
Bununla ilgili aşağıdaki yorumlardan hangisi doğrudur?
D) I, II ve IV E) I, III ve IV
A) Tahta ve mermere dokunmadan önce ikisinin de sıcaklık-
ları eşittir. Dokunduktan sonra mermer tahtaya göre daha
hızlı enerji alır. Böylece elimiz daha kısa sürede soğur ve
3. Şekilde sıcaklığı TX olan X katısı Y sıvısına bırakılıp ısıl den-
mermeri tahtadan daha soğuk hissederiz.
geye ulaştıktan sonra M vanası açılıyor.
B) Tahta ve mermere dokunmadan önce tahtanın sıcaklığı
X daha küçüktür. Dokunduktan sonra mermer tahtaya göre
daha hızlı enerji alır. Böylece elimiz daha kısa sürede so-
ğur ve mermeri tahtadan daha soğuk hissederiz.
M
C) Tahta ve mermere dokunmadan önce ikisinin de ısısı

Y eşittir. Dokunduktan sonra mermer tahtaya göre daha ya-


vaş enerji alır. Böylece elimiz daha uzun sürede soğur ve
Z mermeri tahtadan daha soğuk hissederiz.

I II D) Tahta ve mermere dokunmadan önce tahtanın ısısı daha


küçüktür. Dokunduktan sonra mermer tahtaya göre daha
Son durumda I kabının sıcaklığının arttığı, II kabının ise hızlı enerji alır. Böylece elimiz daha kısa sürede soğur ve
değişmediği gözlendiğine göre X katısı ile Y, Z sıvılarının mermeri tahtadan daha soğuk hissederiz.
ilk sıcaklıkları arasında nasıl bir ilişki vardır? (Hal değişimi E) Tahta ve mermere dokunmadan önce mermerin ısısı
yoktur.) daha küçüktür. Dokunduktan sonra mermer tahtaya göre
A) TX > TY > TZ B) TX > TZ > TY C) TX > TY = TZ daha yavaş enerji alır. Böylece elimiz daha uzun sürede
soğur ve mermeri tahtadan daha soğuk hissederiz.
D) TZ > TX > TY E) TY > TZ > TX

43
FİZİK 2. ADIM

6. Isı sığaları eşit olan K, L, M çubukları ısıca yalıtılmış ortamda 9. Özdeş kaplar; eşit sıcaklık ve eşit kütlede zeytinyağı, alkol ve
birbirine dokundurulduğunda L ve M’nin sıcaklığı azalırken su doldurularak özdeş ısıtıcılarla eşit süre ısıtılıyor. Bu sıvıla-
K’ninki artıyor. ra ait öz ısı değerleri tabloda verilmiştir.

K ve M’nin ilk sıcaklıkları sırasıyla 10 oC ve 50 oC olduğu- Madde Öz Isı (cal/ g·°C)


na göre L’nin ilk sıcaklığı, Zeytinyağı 0,47
Alkol 0,61
I. 20 oC
Su 1
II. 30 oC
Buna göre;
III. 40 oC

17 değerlerinden hangileri olabilir?


9. Sınıf


I. Son sıcaklığı en büyük olan sıvı zeytinyağıdır.

II. Sıcaklık değişimi en az olan sıvı sudur.


A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

Fizik
D) I ve III E) II ve III
III. Alkol olan kabın son durumdaki ısısı zeytinyağı olan kabın
ısısından büyüktür.

Sıcaklık - 3 yargılarından hangileri doğrudur?

4. Uzun süre aynı ortamda bulunan tahta ve demirden yapıl- A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
mış iki cisme ayrı ayrı dokunduğumuzda cisimlerin sıcak- D) II ve III E) I, II ve III
lıklarını farklı hissederiz.
7. Bunun
Evrende farklı sıcaklıklardaki
nedeni cisimlerinin iki ortam
hangiveya madde arasında
özelliğinin ile-ol-
farklı
tim, konveksiyon ve ışıma gibi enerji aktarım yolları vardır. 10. Aynı maddeden yapılmış cisimlerden K küresi L halkasından
masıdır?
ancak geçebilmektedir.
Buna göre bu enerji aktarım türlerinden hangilerinde mad-
A) enerji iletim hızı B) özkütle
desel bir ortam olması zorunlu değildir? Buna göre,
C) kütle D) hacim
A) Yalnız iletim I. K’yi ısıtıp L’yi soğutmak,
E) sıcaklık
B) Yalnız konveksiyon II. İkisini de ısıtmak,

C) Yalnız ışıma III. Sadece K’yi ısıtmak

D) İletim ve ışıma işlemlerinden hangileri yapılırsa K küresi L halkasından


kesinlikle geçemez?
E) Konveksiyon ve ışıma
MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) I ve III E) I, II ve III

5. Boyları, kesit alanları ve ilk sıcaklıkları eşit olan X, Y, Z


8. Boyları, kesit alanları ve ilk sıcaklıkları eşit olan X, Y, Z metal
metal çubukları şekildeki gibi birleştirilerek ısıtılıyor.
çubukları şekildeki gibi birleştirilerek ısıtılıyor. 11. Sıcaklıkları eşit miktar artırılan K, L, M metal çubuklarının ilk
e
L ve son boy değerleri şekildeki diyagramda verilmiştir.

Boy
X :ilk boy
5L

- 4L
Z :son boy

3L
- K M
X Y Y Z 2L

L
ısı kaynağı Madde
0 K L M
K, L, M noktalarının sıcaklıkları bir süre sonra sıra-
Buna göre çubukların boyca uzama katsayıları λK, λL, λM
sıyla T, M2T,
K, L, 3T olduğuna
noktalarının göre X,
sıcaklıkları bir Y, Z çubuklarının
süre sonra sırasıylaısı
arasında nasıl bir ilişki vardır?
iletim hızları
T, 2T, arasındaki
3T olduğuna göreilişki
X, Y, nedir?
Z çubuklarının ısı iletim
hızları arasındaki ilişki nedir? A) λM > λK > λL B) λM > λK = λL
A) X > Y > Z B) Y > Z > X C) Z > Y > X
A) X > Y > Z B) Y > Z > X C) Z > Y > X C) λK = λL > λM D) λL > λK > λM
D) Y > X = Z E) Z > X = Y
D) Y > X = Z E) Z > X = Y E) λM > λL > λK

n 6. Bir tuğlada ısı enerjisinin akış hızı tuğlanın,


44
I. kalınlık
FİZİK
TYT 3.
ADIM
Isı - Sıcaklık

2015 YGS 2016 YGS

1. Uzun bir süre aynı ortamda bırakılan bir metal ve odun par- 3. Kahve yaparken cezvedeki kahvenin ve kahveyi karıştır-
çasına, çok soğuk kış günlerinde elle dokunulduğunda metal mak için kullanılan metal kaşığın ısınmasına neden olan
daha soğuk hissedilirken çok sıcak yaz günlerinde dokunul- ısının en etkili yayılma yolları, aşağıdakilerin hangisinde
duğunda ise bu kez metal daha sıcak hissedilir. verilmiştir?

Bu durumun temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir? Kahve içinde Metal kaşıkta


A) Işıma Konveksiyon
A) Metalin ısısı, kış günlerinde oduna göre daha düşüktür.
B) İletim Konveksiyon
B) Metalin ısısı, yaz günlerinde oduna göre daha yüksektir.
C) Konveksiyon Işıma
C) Metalin sıcaklığı, kış günlerinde oduna göre daha düşüktür.
D) İletim İletim
D) Metalin sıcaklığı, yaz günlerinde oduna göre daha yüksektir.
E) Konveksiyon İletim
E) Metalin ısı iletkenliği, her zaman oduna göre daha yüksektir.

4. Isıca yalıtılmış ortamda Şekil I’deki çubuklar üst üste konulup


ısıl dengeye gelindiğinde Şekil II’deki görünüm elde ediliyor.

X
d 2d
Y Şekil-I

X
Şekil-II

Buna göre,
2015 YGS
, Ay 9. Şekildeki cıva termometresi bir odanın sıcaklığını I. X’in ilk sıcaklığı Y’ninkinden büyüktür.
2.
göstermektedir.
Şekildeki cıva termometresi bir odanın sıcaklığını göstermektedir.
II. X’in boyca uzama katsayısı Y’ninkinden küçüktür.
sekliğe
III. X’in verdiği ısı Y’nin aldığı ısıya eşittir.
zeyinde
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?

afında A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I ve III
E) 12
2017 YGS

5. Isı ve sıcaklık ile ilgili,

I. Bir maddeye ısı verildiğinde sıcaklığı artar.

II. 40 oC sıcaklıktaki bir maddenin sıcaklığı, 20 oC’deki bir


maddenin sıcaklığının iki katıdır.

III. Soğuk bir günde, dışarıda bir süre beklemiş ve ısıl den-
ve odun geye ulaşmış olan masanın, tahta ve demir kısımlarının
sıcaklıkları aynıdır.
en çok
ez metal BunaBuna
göre göre
bu odanın sıcaklığı nedir? nedir? yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
bu odanın sıcaklığı

A) 20 °C B) 22 °C C) 22 K D) 24 °C E) 24 K A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III


A) 20 °C B) 22 °C C) 22 K D) 24 °C E) 24 K
D) I ve II E) I, II ve III

ha
45
FİZİK 3. ADIM

2018 TYT 2021 TYT

6. Hava sıcaklığının deniz suyu sıcaklığından yüksek olduğu bir 8. Aşağıdaki tabloda çeşitli maddelerin ısı iletim katsayıları veril-
yaz günü, Akdeniz sahilinde deniz kenarında oynamakta olan mektedir.
bir çocuk, denizden bir kova su alıyor.

Isı iletim katsayısı


Deniz suyunun homojen olduğu bilindiğine göre, deniz Madde
(W/m o C)
suyu ve kovadaki su ile ilgili;
Çelik 40
I. Bir kova su aldığı anda kovadaki suyun öz ısısı denizdeki
Tahta 0,1
suyun öz ısısına eşittir.
Cam 0,8
II. Kovadaki suyun ısı sığası denizdeki suyun ısı sığasına Hava 0,023
eşittir. Poliüretan 0,024

III. Kısa bir süre sonra kovadaki suyun sıcaklığı deniz suyu-
Maddelerin ısı iletim katsayıları dikkate alınarak yapılan;
nun sıcaklığına göre daha fazla artacaktır.
I. elimizin yanmaması için bir tencere sapının çelik yerine
yargılarından hangileri doğrudur?
poliüretan malzemeden yapılması,
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
II. pencerelerin ısı yalıtımı için tek parça kalın bir cam yerine
D) I ve III E) II ve III aynı kalınlıkta olacak şekilde arasında hava olan iki ince
camdan imal edilmesi,

III. oturduğumuz yeri soğuk hissetmememiz için soğuk coğ-


rafyada açık havada yer alan bir bankın tahta yerine çelik-
ten yapılması

seçimlerinin hangileri amacına uygun olarak yapılmıştır?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

9. Şekildeki eşit bölmeli kap boş iken 10o C’de su akıtan X musluğu
ile 40o C’de su akıtan Y musluğu aynı anda açılarak A seviyesi-
ne kadar dolduktan sonra Y kapatılıyor, kalan kısım X’ten akan
2019 TYT su ile dolduruluyor.

7. Maddeler ısı alışverişi sonucu genleşebilmektedir.


X Y
Buna göre;

I. elektrik direklerinin arasına gerilmiş olan tellerin yaz ayla-


rında sarkması,

II. termostattaki doğrusal metal çiftinin sıcaklığının artması


sonucu bükülmesi,
A
III. düzgün olan tren raylarının yaz aylarında bükülmesi

olaylarından hangileri maddelerin ısı alışverişiyle genleş-


mesi sonucunda olabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II X ve Y’nin debileri eşit olduğuna göre kap tamamen dol-
duğunda kaptaki suyun son sıcaklığı kaç oC olur?
D) II ve III E) I, II ve III
A) 15 B) 16 C) 18 D) 20 E) 22

46
FİZİK
TYT 1.
ADIM
Elektrostatik

1. Birbirine dokundurulan iki iletken yüklü kürenin son du- 4. 2r yarıçaplı yalıtkan nötr X küresi, r yarıçaplı yalıtkan nötr
rumda nötr olabilmesi için, Y küresine sürtüldüğünde Y’den X’e elektronlar geçiyor.

I. Yük işaretleri Buna göre X ve Y’nin son yükleri aşağıdakilerden hangisi


II. Yarıçapları olabilir?

III. Yük miktarları X Y

niceliklerinden hangileri başlangıçta kesinlikle aynı A) +2q +q


olmalıdır?
B) −2q −q
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
C) −2q +q
D) I ve II E) II ve III
D) −2q +2q

2. Sürtünme ile elektriklenen yarıçapları farklı X, Y cisimlerin- E) +2q −2q


den X cismi olay sonunda +q ile yüklüdür.

Buna göre, 5. Sırasıyla yarıçapları rX ve rY, yükleri +2q ve −14q olan ilet-

I. Y’den X’e proton geçmiştir. ken X ve Y küreleri birbirine dokundurulduğunda Y’den X’e
−11q yük geçiyor.
II. Y cismi −q ile yüklenmiştir.

III. X’ten Y’ye elektron geçmiştir. X


Y
yargılarından hangileri doğru olabilir? rX rY
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
−14q
D) I ve II E) II ve III
+2q

Buna göre kürelerin yarıçaplarının rX / rY oranı kaçtır?

A) 1 B) 1,5 C) 2 D) 3 E) 6
3. Fotokopi makinelerinde üstü selenyum kaplı bir plaka bu-
lunur. Kopyalama işlemi yaparken bu plaka yüklü hâle ge-
tirilir. Kopyalanacak sayfa bir ışık şeridine maruz bırakılır.
Kopyaladığımız sayfanın beyaz ve siyah kısımları plakaya 6. X cismi topraklanmış iletken nötr Y çubuğuna yaklaştırıldığın-

çarptığında, plakada ışık alan bölgeler selenyumdan dolayı da topraktan K ucuna elektronlar geçiyor.

iletken hale gelir. Siyah yerler yüklü olarak kalırlar. Bundan K L


dolayı plakadaki yüklü bölgelerde kopyalanacak kâğıdın
görüntüsü ortaya çıkar. Sonrasında ise toner tozu bu yüklü X Y
bölgeler tarafından çekilir ve oluşan görüntü kopya kağıdına
Toprak
aktarılır.
Buna göre,
Buna göre,
I. X cismi (+) elektrikle yüklüdür.
I. Paratonerler
II. L ucu (−) işaretli olur.
II. Fabrika bacalarındaki filtreler
III. Toprak bağlantısı kesilip X cismi uzaklaştırılırsa K’den
III. Elektrostatik boyama
L’ye (−) yük geçer.
verilenlerden hangileri aynı prensiple çalışır?
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız l B) Yalnız II C) I ve II
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) I ve III E) II ve III
D) II ve III E) I, II ve III

47
MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri G A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve III.
FİZİK D) II ve III. E) I, II ve III. 1. ADIM
-
5. Yarıçapı 2r olan K küresi, önce r yarıçaplı M küresine
7. Yarıçapı 2r olan K küresi, önce r yarıçaplı M küresine daha 9. Sabitlenmiş özdeş X ve Y cisimleri (+) yüklü Z cismini şekilde-
daha sonra ise 4r yarıçaplı L küresine içten dokundurulu-
sonra ise 4r yarıçaplı L küresine içten dokunduruluyor. ki gibi dengede tutmaktadır.
yor.
L
-q Nötr
+10q
2r
K 4r r M

i Buna göre son durumda K, L ve M kürelerinin yükü Buna göre,


ü nasıl
Buna göre son durumda iletken K, L ve M kürelerinin
olur?
yükü ne olur? I. X cismi (+) yüklü ise Y cismi de (+) yüklüdür.
K L M
II. X cismi (–) yüklü ise Y cismi de (–) yüklüdür.
A) K
Nötr L
+4q M +5q
B)A) Nötr +4q +5q
Nötr +6q +3q III. Y cismi (–) yüklü ise X cismi de (–) yüklüdür.

C) +2q +4q +6q yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?


B) Nötr +6q +3q
D) +2q +2q +8q A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
C) +2q +4q +6q
E) Nötr +4q +3q
D) I ve III E) II ve III
D) +2q +2q +8q
6. Elektroskopla ilgili;
E) Nötr
+4q +3q
I. Yük cinsinin tayininde kullanılabilir.
II. Yük miktarı arttıkça yaprakları arasındaki açı artar.
III. Topuzu ve yaprakları farklı cins yüklenebilir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve III.
D) II ve III. E) I, II ve III.

m.meb.gov.tr/kurslar/

10. Yalıtkan iplerle asılan, K, L ve M iletken kürelerinin denge


durumları şekilde verilmiştir.
8. Pozitif yüklü X küresi yalıtkan sapından tutularak yalıtkan
ayak üzerinde duran nötr iletken Y cismine şekildeki gibi yak-
laştırılıyor.

Buna göre kürelerin yükleri için,


Buna göre,
K L M
I. K ucundaki pozitif yükler L ucuna doğru hareket eder.
I. – + +
II. L ucundaki negatif yüklerin bir kısmı K ucuna doğru hare-
ket eder. II. + Nötr +
III. X küresinin yük miktarı artırılırsa K ve L uçlarının yük mik-
III. Nötr – –
tarı da artar.
verilenlerden hangileri doğru olabilir?
yargılardan hangileri doğrudur?
A) Yalnız l B) Yalnız lll C) l ve ll
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) ll ve lll E) l ve lll
D) II ve III E) I, II ve III

48
FİZİK
TYT 2.
ADIM
Elektrostatik

1. r ve 3r yarıçaplı yalıtkan, nötr X ve Y küreleri birbirine sürtüle- 4. (+) elektrikle yüklü iletken M küresi şekildeki gibi iletken K ve L
rek elektrikleniyor. kürelerine dokunacak şekilde aralarına konulduğunda M küre-
si nötr oluyor.
Y
X
r 3r M

K L

Olay sonunda X’in yükü +q olduğuna göre Y’nin yükü ne



olur?
Buna göre başlangıçta K ve L’nin yük değerleri,
A) +q B) -q C) +3q D) -3q E) -9q
K L

I. –2q –q


II. +2q –q
2. İletken X küresi iletken Y küresine dokundurulduğunda Y kü-
resinin yük işareti değişiyor. III. +q −2q

Buna göre, verilenlerinden hangileri olabilir?

I. X’in yarıçapı Y’ninkinden büyüktür. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III


II. X’in ilk yük miktarı Y’ninkinden büyüktür. D) I ve III E) I, II ve III
III. X’in yük miktarı azalmıştır.

yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve III E) II ve III

5. Şekildeki özdeş elektroskopları birbirine bağlayan iletken tel


üzerindeki S anahtarı kapatıldığında θ açısı önce azalıp son-
ra artıyor.
X Y
3. +q yüküne sahip X iletken küresi önce Y sonra –q yüküne
sahip Z küresine dokundurulup ayrıldığında nötr oluyor. S

X Y Z

α θ

+q −q

Buna göre,
Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi kesinlikle I. Başlangıçta α > θ dır.
doğrudur?
II. α azalır.
A) X’in yarıçapı Z’ninkine eşittir.
III. İlk durumda X ve Y zıt işaretlidir.
B) X’in yarıçapı Y’ninkine eşittir.
yargılarından hangileri doğrudur?
C) Y’nin yarıçapı Z’ninkine eşittir.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) Y’nin başlangıçta yük işareti (+) dır.
D) II ve III E) I, II ve III
E) Y’nin başlangıçta yük işareti (–) dir.

49
FİZİK 2. ADIM

6. Sürtünmesiz yatay yalıtkan düzleme sabitlenen yüklerden 8. Eşit bölmeli yalıtkan düzleme yerleştirilen yüklerden A nokta-
X ve T (+), Y ve Z ise (−) elektrikle yüklüdür. sındaki +q yüküne F elektriksel kuvveti etki etmektedir.
+q
Y

3
+q
−q
A
X Z T
1 2

Buna göre Z yükü serbest bırakıldığında ilk hareket yönü Buna göre B noktasına +2q yükü yerleştirilirse A nokta-
1, 2, 3 yönlerinden hangileri olabilir? sındaki +q yüküne etkiyen bileşke elektriksel kuvvetin
yönü ve büyüklüğü nasıl değişir?
A) Yalnız 1 B) 1 ve 2 C) 1 ve 3

D) 2 ve 3 E) 1, 2 ve 3 Yön Büyüklük

A) Değişir Artar

B) Değişmez Artar

C) Değişir Azalır

D) Değişmez Değişmez

E) Değişir Değişmez

9. Şekilde q1 ve q2 yükleri sabitlenmiş olup A noktasındaki bileş-


ke elektrik alan E¶ ’dir.

7. Topraklanmış iletken Y cismine (+) elektrikle yüklü X elekt-


q1 → q2
roskobunun topuzu şekildeki gibi yaklaştırılıyor. E
d1 A d2
X + Y

Toprak Buna göre q1 ve q2’nin yük işaretleri,

q1 q2

I. + +
Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
II. + –
A) Y’den toprağa (+) yükler geçer.
III. − +
B) Y’den toprağa (−) yükler geçer.
verilenlerinden hangileri olabilir?
C) Topraktan Y’ye (+) yükler geçer.

D) X’in yaprakları biraz daha açılır. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

E) X’in yaprakları biraz kapanır. D) I ve II E) I, II ve III

50
FİZİK
TYT 3.
ADIM
Elektrostatik

2015 YGS 2018 TYT

1. Aşağıdaki üç farklı durumda, cisimler elektrikle yüklenmeye 4. Elektriksel olarak nötr olmadığı bilinen K, L ve M iletken
çalışılmıştır. küreleri ayrı ayrı birbirlerine yaklaştırılıyor. Küreler arası
elektriksel etkileşmelerden dolayı K küresinin L küresini
I. İki nötr iletkeni birbirine temas ettirmek
ittiği, L küresinin ise M küresini çektiği gözleniyor.
II. İki nötr yalıtkanı birbirine sürtmek
Buna göre, kürelerin yüklerinin cinsleri ile ilgili aşağıda-
III. Topraklanmış yalıtkan nötr bir küreye, elektrik yüklü bir
kilerden hangisi doğru olabilir?
cismi değdirmeden yaklaştırıp topraklamayı kesmek
K küresi L küresi M küresi
Bu işlemlerin hangilerinde nötr cisimler yüklenebilir?
A) Pozitif Pozitif Pozitif
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
B) Negatif Negatif Negatif
D) II ve III E) I, II ve III
C) Negatif Pozitif Pozitif
2016 YGS
D) Negatif Negatif Pozitif
2. İçi dolu homojen bir metal küre, elektriksel olarak yükleniyor. E) Pozitif Negatif Negatif

Bu metal küredeki yüklerin dağılımıyla ilgili aşağıdaki


yargılardan hangisi doğrudur?

A) Kürenin tüm yüzeyine homojen olarak dağılır.

B) Küre yüzeyinde bir bölgede toplanır.

C) Tamamı küre merkezinde toplanır.

D) Kürenin tüm hacmine homojen olarak dağılır.

E) Kürenin Bilimleri
2017-YGS/Fen yarıçapı ile orantılı olarak tüm hacme dağılır.

2017 YGS
5.9. Özdirençleri
Z ucu topraklanmış iletken,
K venötr XYZ çubuğunun ortave
noktası
3.8. Elektrik
Elektrik yükü bakımındannötr
yükü bakımından nötriletken
iletken
birbir küre
küre ile ile negatif
negatif yüklü aynı olan N iletkenlerinin boyları
yüklü bir çubuk, başlangıçta birbirinden yeterince uzakta olan alanları
kesit Y’ye, pozitif (+) elektrikle
ile ilgili yüklü bir K tabloda
bilgiler, aşağıdaki küresi yaklaştırılıyor.
bir çubuk, başlangıçta birbirinden yeterince uzakta ve etkiyle
ve etkiyle elektriklenmeye hazır hâlde, şekildeki gibi verilmiştir.
elektriklenmeye hazır hâlde, şekildeki gibi tutuluyor.
tutuluyor. X

İletkenin Adı + Boyu


Y Kesit Alanı
K
K L 4A
Z
N 3L A

Toprak
Buna göre;
Buna göre,
Buna göre, I. Kgöre
Buna iletkeninin
X, Y, Zboyunu uzatmak,
uçlarının elektrik yüklerinin işaretleri
I. Küre, yüklü çubuğa uzak bir noktadan topraklanır.
aşağıdakilerden
II. K iletkenininhangisi gibi olur?
M
I. Küre, yüklü çubuğa uzak bir noktadan topraklanır. kesit alanını büyütmek,
II. Yüklü çubuk, küreye yaklaştırılır. III. N iletkeninin boyunu uzatmak,
II. Yüklü çubuk, küreye yaklaştırılır. X Y Z
III. Topraklama kesilir. IV. N iletkeninin kesit alanını büyütmek
III. Topraklama kesilir. A) Nötr − Nötr
IV. Yüklü çubuk, küreden uzaklaştırılır.
işlemlerinden hangileri tek başına yapılırsa K ve N
IV. Yüklü çubuk, küreden uzaklaştırılır. B) Nötr dirençleri
− + eşit olabilir?
işlemleri hangi sırayla yapılırsa kürenin etkiyle iletkenlerinin birbirine
işlemleri hangi sırayla
elektriklenmesi yapılırsa kürenin etkiyle elektrik-
gerçekleşir?
C) Nötr Nötr −
lenmesi gerçekleşir? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I veya IV
A) I – III – II – IV B) I – II – IV – III D) − Nötr Nötr
A) I – III – II – IV B) I – II – IV – III C) II – I – III – IV D) II veya III E) II veya IV
C)
D) D) II – III –
II – I – III II– –IVI – IV – III E) IV –– IIII– III
– IV E) − − Nötr

E) II – IV – I – III

51
FİZİK 3. ADIM

6. Nötr cam çubuğun K ucu ipek kumaşa sürtüldükten sonra 8. Aralarında 1 ve 2 numaralı anahtarların bulunduğu iletken tel-
−q yüklü L elektroskobunun topuzuna şekildeki gibi yaklaş- lere bağlı X, Y, Z iletken kürelerinin sırasıyla yarıçapları 2r, r, r;
tırılıyor. yükleri ise +8q, −2q ve +4q dur.

K X(2r)
L Y(r)
cam -2q
çubuk 1
+8q
2

+4q
Z(r)
Buna göre elektroskobun yapraklarında,

I. Değişiklik olmaz. Buna göre anahtarlarla ilgili,


II. Biraz kapanır.
I. 1 ve 2’yi aynı anda kapatmak
III. Biraz daha açılır.
II. Önce 1’i kapatıp açıp ardından 2’yi kapatmak
durumlarından hangileri gerçekleşebilir? III. Önce 2’yi kapatıp açıp ardından 1’i kapatmak

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III işlemlerinden hangileri tek başına yapılırsa Y’nin son
D) I ve II E) II ve III yükü +3q olur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) II ve III E) I, II ve III

7. İletken X küresi nötr Y küresine yaklaştırılıp Y küresi toprak-


landığında Y’den toprağa elektron geçiyor.

X Y 9. rX ve rY yarıçaplı X, Y iletken kürelerini birbirine bağlayan ilet-


ken tel üzerindeki S anahtarı kapatıldığında Y’nin yük işareti
Nötr değişiyor.

Toprak rX rY

Buna göre, S
I. X cismi (−) elektrikle yüklüdür. X Y

II. Toprak bağlantısı kesildiğinde Y küresi (+) elektrikle yüklü Buna göre,
olur.
I. rX > rY dir.
III. X, Y’ye daha fazla yaklaştırılırsa toprağa daha fazla elekt-
II. X’in ilk yük miktarı Y’ninkinden büyüktür.
ron geçer.
III. X’ten Y’ye yük geçmiştir.
yargılarından hangileri doğrudur?
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) I, II ve III
D) I ve II E) II ve III

52
FİZİK
TYT 1.
ADIM
Elektrik Akımı - Potansiyel Farkı - Direnç

1. Yarıçapları 2r ve r olan K ve L kürelerinin yükleri sırasıyla 3. Sıcaklığı sabit bir ortamda bulunan telin boyu ℓ, kesit alanı A,
-9q ve +3q’dur. öz direnci ρ’dur.
1 2
K Bu iletkenin direncini azaltmak için,
L
I. İletkenin kesit alanını arttırmak
−9q 2r r +3q
II. İletkenin boyunu kısaltmak

III. Öz direnci daha büyük iletken kullanmak

işlemlerinden hangileri yapılabilir?


yalıtkan A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
ayaklar
D) I ve II E) I, II ve III
Buna göre küreler arasındaki anahtar kapatılırsa,

I. L küresinden, K küresine yük geçişi olur.

II. Elektrik akımı 1 yönünde oluşur.

III. Yük geçişi kürelerdeki yükler eşitleninceye kadar devam


eder.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

4. Bir iletken ile ilgili,

I. Direnci, uzunluğu ile ters orantılıdır.

II. Direnci, kesit alanı ile ters orantılıdır.

III. Uçları arasına uygulanan gerilim artarsa direnci artar.

ifadelerinden hangileri doğrudur?


2. Şekildeki direncin uçlarına bir pil bağlanıyor.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

Buna göre, 5. Elektrik akımı ile ilgili,


I. Pil devredeki yüklere hareket enerjisi sağlar. I. Birimi Amper’dir.
II. 1 yönünde elektrik akımı oluşur. II. Temel bir büyüklüktür.
III. Elektronlar 2 yönünde hareket eder. III. İletkenin kesitinden birim zamanda geçen yük miktarıdır.
yargılarından hangileri doğrudur? yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

53
FİZİK 1. ADIM

6. Yarıçapları sırasıyla r, 2r ve 3r uzunlukları ℓ, 2ℓ, 3ℓ, olan X, Y, 9. • Devrede elektrik enerjisinin iletimine karşı koyan devre
Z cisimleri aynı maddeden yapılmış olup dirençleri RX, RY ve elemanına .............. denir.
RZ dir.
• Elektrik devresine bağlı bir ampul üzerinden akım geçebil-
mesi için lambanın uçları arasında .............. olması gerekir.

• .............. malzemeler elektrik akımının iletilmesine izin


vermezler.

Cümlelerin fizik açısından doğru olabilmesi için boş bıra-


kılan yerler sırasıyla nasıl doldurulmalıdır?

A) akım - gerilim - iletken


Buna göre RX, RY ve RZ arasındaki ilişki nasıldır? B) direnç - potansiyel fark - yalıtkan
A) RX > RY > RZ C) direnç - akım - yalıtkan
B) RX = RY = RZ D) gerilim - akım - iletken
C) RZ > RY > RX E) gerilim - potansiyel fark - yalıtkan
D) RX > RZ > RY

E) RZ > RX > RY

10. Aşağıdakilerden hangisi elektrik akımının oluşturabile-


ceği tehlikelere karşı alınması gereken sağlık ve güvenlik
önlemlerinden biri değildir?

A) Islak zeminde elektrikli cihazların çalıştırılması

B) Prizlere emniyet kapağı takılması


7. Şekildeki iletkenin birim kesitinden 40 saniyede 2 yönünde C) Sigortayı kapalı konuma getirmeden elektrikle ilgili hiçbir
5.1020 tane elektron geçiyor. iş yapılmaması

D) Elektrikli ev aletlerini kullanırken kullanım kılavuzuna


uyulması

E) Prizlere metal ya da benzeri maddeler sokulmaması

Buna göre iletkenden geçen elektrik akımı hangi yönde


kaç amperdir? (Elektron yükü =1,6.10 -19 C)

A) 1 yönünde , 2A B) 2 yönünde , 2A

C) 1 yönünde , 1A D) 2 yönünde , 4A

E) 1 yönünde , 4A 11. Potansiyel farkı- akım grafiği verilen M ve N iletkenlerinden,


M iletkeninin direnci 9 Ω'dur.

Potansiyel fark

M
3V

8. Elektriği iletme özelliği bakımından,


2V
I. Tuzlu su

II. Bakır tel V N

III. Plastik eldiven Akım

örneklerinden hangileri yalıtkan sınıfına girer?


0 i 2i 3i

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II


Buna göre N iletkeninin direnci kaç ohm olur?
D) II ve III E) I, II ve III
A) 1 B) 3 C) 6 D) 9 E) 18

54
1 10. Sınıf
FİZİK
TYT 2.
Fizik
ADIM
Elektrik ve Manyetizma – 1
Elektrik Akımı - Potansiyel Farkı - Direnç

7. İyon içeren sıvı dolu şekildeki cam tüpten 0,4 s’de katoda 10. 9Ω
doğru q1 = 4.10–6 C, anoda doğru q2= –12.10–6 C yük
geçiyor.
3Ω 9Ω
katot anot
1. Doğru akım devreleriyle ilgili, 4. Aynı maddeden yapılmış uzunlukları eşit X, Y ve Z iletkenleri-
3Ω
ne ait potansiyel farkı- akım grafikleri şekilde verilmiştir.
I. Yükler direnç üzerinden geçerken yavaşlar.
9Ω
II. Akım ile voltaj aynı kavramlar değildir.
V(volt)
X
Cam tüp
Y
III. Boyut olarak büyük piller daha fazla voltaj sağlar. Şekildeki devre parçasında K – L uçları arasındaki eş-
16
değer direnç kaç ohmdur?
ifadelerinden hangileri kesinlikle doğrudur?
Buna göre oluşan elektrik akımı kaç A’dir? 12 Z
–6 –6 A) 5 B) 7 C) 9 D) 12 E) 15
A) Yalnız I B)
A) 2.10 B) 4.10 C) 2.10–5
Yalnız II C) I ve II
–5 –5 8
D)
D) 4.10 E) 8.10
II ve III E) I, II ve III
4

Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü


i(amper)
0 2 4 6 8 10

Buna göre X, Y ve Z iletkenlerinin kesit alanları AX , AY, AZ


11. arasındaki ilişki nasıldır?
6Ω 6Ω 4Ω
8.
2. Aynı maddeden yapılmış X ve Y tellerinin uzunlukları ve
Aynı maddeden yapılmış X ve Y tellerinin uzunlukları ve kesit A) AY > AZ > A6X Ω
kesit alanları şekilde verilmiştir.
alanları şekilde verilmiştir.
B) AZ > AX > AY

2L L C) AZ > AY > AX 3Ω
S 3S D) AY > AX > AZ
X Y Şekildeki devre parçasında K – L uçları arasındaki eş-
E) AX > AY > AZ
değer direnç kaç ohmdur?
RX RX
Buna göre iletkenlerin dirençleri oranı
Buna göre iletkenlerin dirençleri oranı kaçtır?
kaçtır?
RY RY A) 1 B) 2 C) 3 D) 6 E) 12

A) 6 B) 4
A) 6 B) C) 3
4 C) D) 2
3 D) E) 11
2 E)

MEB 2018 - 2019

12. 3Ω

2Ω
9.
3. A kesit alanına sahip içinde elektrolit
5 Ωsıvı bulunan M ve N tüple-
rindeki iyonların hareket yönleri ve yükleri şekildeki gibidir. 2Ω
10 Ω 5. Şekilde boyutları verilen M ve N iletkenleri aynı maddeden
M 5Ω
5Ω N yapılmıştır.
+4q −2q +q −2q 3Ω
A A l
10 Ω l/2
M N
Şekildeki devre parçasında K – L uçları arasındaki eş- Şekildeki devre parçasında A – B uçları arasındaki eş-
2r r/2
Tüplerden t sürede geçen iyonların oluşturdukları akım
değer direnç kaç ohmdur? değer direnç kaç ohmdur?
IM
şiddetleri IM ve IN olduğuna göre oranı kaçtır?
A) 5 B) 8 C) 12 IN D) 15 E) 20 A) 7 B) 8
Buna göre bu iletkenlerinC) 9 D) 10 RM kaçtır?
dirençleri oranı E) 12
RN

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
A) 1 B) 2 C) 4 D) 8 E) 16
8

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.

55
FİZİK 2. ADIM

6. Boyları ℓ ve 2ℓ; kesit alanları A ve 2A olan silindir şeklindeki 8. Bir iletkenin kesitinden geçen elektronların hareket yönleri
M ve N iletken tellerinin öz dirençleri ρ ve 2ρ’dur. şekildeki gibidir.

2l
l
A M 2A N

ρ Bu iletkenden 4 s’de 7,2 C’ luk yük geçtiğine göre oluşan



akım şiddetinin büyüklüğü ve yönü nedir?

M iletkeninin direnci RM, N iletkeninin direnci RN olduğu- A) 1,8 A K’den L’ye


RM
na göre bu iletkenlerin dirençleri oranı kaçtır? B) 1,8 A L’den K’ye
RN
C) 3,6 A K’den L’ye
A) 1 B) 1 C) 1 D) 2 E) 4
4 2
D) 3,6 A L’den K’ye

E) 4,8 A K’den L’ye

7. Kesit alanı, uzunluk ve cinsleri verilen dört metal parçası şe-


kildeki gibidir.

9. Elektrik devrelerinde kullanılan ampermetrenin iç direnci ih-


mal edilecek kadar küçük olduğundan elektrik akımına karşı
zorluk göstermez ve üzerinden akım geçebilir. Voltmetrenin
ise iç direnci çok büyük olduğundan üzerinden akım geçmez.

Metal parçasının direncinin bağlı olduğu değişkenleri sınıf


gösterisinde sunmak isteyen Elif, Yağız ve Hülya’nın görev
dağılımı:

Elif : Metal parçasının uzunluğu direnci nasıl etkiler?

Yağız : Metal parçasının kesit alanı direnci nasıl etkiler? Şekilde verilen elektrik devresindeki lambaların tamamı ışık
verdiğine göre K, L ve M ile gösterilen devre elemanları;
Hülya : Metal parçasının cinsi direnci nasıl etkiler?
K L M
sorularının cevabını veren mini deneylerdir.
I. Ampermetre Voltmetre Direnç
Buna göre, yapılacak mini deneylerde öğrencilerin hangi
metal parçalarını kullanmaları uygun olur?
II. Voltmetre Ampermetre Direnç
Elif Yağız Hülya

III. Direnç Voltmetre Voltmetre
A) I ve III I ve II III ve IV

B) III ve IV I ve III I ve II

C) I ve II I ve IV III ve IV hangileri olabilir?

D) III ve IV I ve II II ve IV A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

E) II ve III I ve IV II ve IV D) I ve II E) I ve III

56
FİZİK
TYT 3.
ADIM
Elektrik Akımı -Potansiyel Farkı -Direnç

1. İdeal bir ampermetre ile ilgili, 4. Elektrik akımı ile ilgili,

I. Potansiyel farkı ölçer. I. Akım yüksek potansiyelden düşük potansiyele doğrudur.

II. İç direnci sıfır kabul edilir. II. Katı iletkenlerde elektrik akımı elektronların hareketi saye-
sinde oluşur.
III. Devreden geçen akımı ölçer.
III. Elektrik akımı elektronların hareket yönünün tersi yönündedir.
yargılarından hangileri doğrudur?
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
D) I ve III E) II ve III
D) II ve III E) I, II ve III

2. Elektrik akımının iletimi ile ilgili, 5. Bir iletken cismin direnci,

I. Metallerde serbest protonlarla iletim sağlanır. I. sıcaklığına,

II. Sıvılarda elektrik iletimi iyonlarla sağlanır. II. kesit alanının geometrik şekline,

III. Plazmalarda serbest yükler ve iyonlarla sağlanır. III. yapıldığı malzemenin cinsine,

yargılarından hangileri doğrudur? niceliklerindan hangilerine bağlıdır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III D) I ve II E) I, II ve III

1 10. Sınıf
Fizik
Elektrik ve Manyetizma – 1

7. İyon içeren sıvı dolu şekildeki cam tüpten 0,4 s’de katoda 10.
–6 C, anoda doğru q = –12.10–6 C yük
9Ω
doğru q1 içeren
3. İyon = 4.10
sıvı dolu şekildeki cam tüpten
2 0,4 s’de katoda
doğru
geçiyor. 1 q = 4.10–6
C, anoda doğru q2
= –12.10–6
C yük geçiyor.
3Ω 9Ω
katot anot
3Ω
9Ω

Cam tüp 6. Şekildeki devre parçasında K – L uçları arasındaki eş-


Bir iletken telin birim kesitinden 2 dakikada 6.1021 tane elekt-
ron geçiyor.
değer direnç kaç ohmdur?
Buna göre oluşan elektrik akımı kaç A’dir?
Buna göre oluşan elektrik akımı kaç A’dir? Buna göre iletken
A) 5 B) 7 telden geçen
C) 9 elektrik D) 12
akım şiddeti kaç
E) 15
A) 2.10–6 B) 4.10–6 C) 2.10–5 Amperdir? (qe = 1,6.10–19 C)
A) 2.10–6 B) 4.10
–6
C) 2.10–5
D) 4.10–5 E) 8.10–5
D) 4.10–5 E) 8.10–5 A) 5 B) 6 C) 8 D) 10 E) 15
i Genel Müdürlüğü

57
E) Kürenin yarıçapı ile orantılı olarak tüm hacme dağılır.
E) Konveksiyon İletim
FİZİK 3. ADIM

7. Silindir şeklindeki iletken özdeş teller ile şekildeki XY ve AB 2016 YGS


devre parçaları kuruluyor.
9. BirBirüreteç
11. üreteçveveK,K,
L, L,
M,M, N ampulleri
N ampulleri kullanılarakkurulan
kullanılarak kurulan şe-
9. l1
Tamamen lyalıtılmış
1 bir ortamdal2yalnızca
l3 iki tane katı kildeki devrede
şekildeki devredebütünbütünampuller
ampullerışık vermektedir.
ışık vermektedir. Aylin, bazı
A ölçümler
cisim bulunmaktadır. Kütleleri, ilk sıcaklıkları ve Aylin, bazıyapmak
ölçümleriçin devredeiçin
yapmak I, II, III, IV ileI,gösterilen
devrede II, III, IV her bir
X yapıldıkları maddeler birbirinden farklı olan bu iki cisim ilenoktaya, uygun
gösterilen olup
her bir olmadığına
noktaya, uygun bakmaksızın
olup olmadığına Ampermetre
birbirine temas ettiriliyor. bakmaksızın Ampermetre veya Voltmetre'den birini
Y B veya Voltmetre’den birini ölçüm aracı olarak bağlıyor.
ölçüm aracı olarak bağlıyor.
Bu cisimlerle ilgili,
A-B I.
noktaları arasındaki
Isı, sıcaklığı eşolan
yüksek değer direnç,düşük
cisimden X-Y noktaları
olana
arasındaki eş değer
doğru dirençten büyük olduğuna göre l1, l2,
aktarılır.
l3 arasındaki büyüklük
II. Isıl denge ilişkisi nasıldır?
durumunda iki cismin sıcaklığı birbirine
eşit olur.
A) l1 > l2 > l3 B) l2 > l 1 > l3
III. Yeterince aynı ortamda kaldıklarında denge
C) l3 > lsıcaklığı,
1
> l2 D) sıcaklığına
büyük kütleli cismin ilk l2 > l 3 > l1
daha yakın olur.
E) l1 > l 3 > l2
yargılarından hangileri doğrudur?

Ölçüm araçları şekildeki gibi bağlandıktan sonra K, M, N
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III Ölçüm araçları şekildeki gibi bağlandıktan sonra K, M, N am-
ampullerinin ışık vermeye devam ettiği, L'nin ise artık
pullerinin
ışık ışık gözleniyor.
vermediği vermeye devam ettiği, L’nin ise artık ışık ver-
D) II ve III E) I, II ve III mediği gözleniyor.
Buna göre Aylin I, II, III, IV noktalarına sırasıyla hangi
Buna araçlarını
ölçüm göre Aylinbağlamış
I, II, III, IV olabilir?
noktalarına sırasıyla hangi öl-
çüm araçlarını bağlamış olabilir?
A) Ampermetre-Ampermetre-Voltmetre-Ampermetre
A) Ampermetre-Ampermetre-Voltmetre-Ampermetre
B) Ampermetre-Voltmetre-Voltmetre-Ampermetre
B) Ampermetre-Voltmetre-Voltmetre-Ampermetre
C)C)Ampermetre-Voltmetre-Ampermetre-Voltmetre
Ampermetre-Voltmetre-Ampermetre-Voltmetre

D)D)Voltmetre-Ampermetre-Ampermetre-Voltmetre
Voltmetre-Ampermetre-Ampermetre-Voltmetre

E) Voltmetre-Voltmetre-Voltmetre-Ampermetre
E) Voltmetre-Voltmetre-Voltmetre-Ampermetre

2017-YGS/Fen Bilimleri
8. İyonik çözeltiyle dolu, 3A ve 2A kesit alanına sahip K ve L de-
şarj tüplerinde birim zamanda taşınan yük miktarları şekilde
2017 YGS
verilmiştir.
8. Elektrik yükü bakımından nötr iletken bir küre ile negatif 9. Özdirençleri aynı olan K ve N iletkenlerinin boyları ve
10. Özdirençleri aynı olan K ve N iletkenlerinin boyları ve kesit
yüklü bir çubuk, başlangıçta birbirinden yeterince uzakta kesit alanları ile ilgili bilgiler, aşağıdaki tabloda
ve etkiyle elektriklenmeye hazır hâlde, şekildeki gibi 35 alanları ile ilgili bilgiler, aşağıdaki tabloda
verilmiştir. Diğerverilmiştir.
sayfaya geçiniz.
tutuluyor. K L
+2q −4q
İletkenin Adı Boyu Kesit Alanı
3A 2A
+6q
−3q K L 4A

N 3L A
2 yönü 1 yönü
Buna göre;
Buna göre, Buna göre,
I. K iletkeninin boyunu uzatmak,
Buna göre,
I. Küre, yüklü çubuğa uzak bir noktadan topraklanır. I. K iletkeninin boyunu uzatmak,
II. K iletkeninin kesit alanını büyütmek,
I. KII.tüpünde oluşan elektrik
Yüklü çubuk, küreye akımı 1 yönündedir.
yaklaştırılır. II. K iletkeninin kesit alanını büyütmek,
III. N iletkeninin boyunu uzatmak,
II. LIII.
tüpünde oluşan kesilir.
Topraklama elektrik akımı 1 yönündedir. III. NIV.
iletkeninin boyunu uzatmak,
N iletkeninin kesit alanını büyütmek
III. LIV.
tüpünde
Yüklü oluşan
çubuk, elektrik
küreden akımının büyüklüğü, K tüpünde
uzaklaştırılır. IV. N iletkeninin kesit alanını büyütmek
işlemlerinden hangileri tek başına yapılırsa K ve N
oluşan elektrik akımının büyüklüğünün 2 katıdır.
işlemleri hangi sırayla yapılırsa kürenin etkiyle işlemlerinden
iletkenlerininhangileri tekbirbirine
dirençleri başına yapılırsa K ve N ilet-
eşit olabilir?
yargılarından hangileri
elektriklenmesi doğrudur?
gerçekleşir? kenlerinin dirençleri birbirine eşit olabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I veya IV
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız III C) I veya IV
A) I – III – II – IV B) I – II – IV – III
D) II ve III E) I ve III D) II IIveya
D) E) IIIIveya
veyaIIIIII E) veyaIV
IV
C) II – I – III – IV D) II – I – IV – III

E) II – IV – I – III

58
FİZİK
TYT 1.
ADIM
Elektrik Devreleri

1. Aynı maddeden yapılmış M ve N iletkenlerinin boyutları Şekil I’de 3. Bir devre parçasında dirençler şekildeki gibi bağlanmıştır.
verilmiştir.
l
l/2

M N
r 2r

Şekil-I
Buna göre K-L devre parçasının eşdeğer direnci kaç Ω 'dur?

RM A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 10
RM RN

4. Şekil I’deki devre parçasında M-N noktaları arasındaki eş-


RN Şekil II değer direnç R1, Şekil II'deki devre parçasında K–L noktaları
arasındaki eşdeğer direnç R2'dir.
M iletkeninin direnci 6 Ω olduğuna göre; bu iletkenlerden
kurulan Şekil II’deki devre parçasının eşdeğer direnci
kaç ohm’ dur?

A) 2 B) 4 C) 6 D) 9 E) 11

R1
Buna göre oranı kaçtır?
R2

A) 1 B) 4 C) 8 D) 16 E) 20

5. Bir devre parçasında dirençler şekildeki gibi bağlanmıştır.

2. Aşağıda özdeş dirençlerden oluşan devre parçası verilmiştir.

M-N uçları arasındaki eşdeğer direnç 11 ohm olduğuna


göre R direnci kaç ohm olur? Buna göre M-N noktaları arasındaki eşdeğer direnç kaç
ohm’dur?
A) 1 B) 3 C) 6 D) 9 E) 11
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 6

59
FİZİK 1. ADIM

6. Bir devre parçasında dirençler şekildeki gibi bağlanmıştır. 9. İdeal ampermetre, voltmetre ve değerleri şekilde verilen di-
rençler kullanılarak oluşturulmuş elektrik devresinde voltmetre
16 volt değerini göstermektedir.

Buna göre M-N noktaları arasındaki eşdeğer direnç kaç


ohm'dur?
Buna göre ampermetrede okunan değer kaç amperdir?
A) 2 B) 6 C) 8 D) 10 E) 14
(Üretecin iç direnci ihmal edilmiştir.)

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

7. İç dirençleri önemsiz özdeş piller ve özdeş dirençlerle oluştu-


rulan elektrik devreleri verilmiştir.

Buna göre elektrik devrelerindeki üreteçlerin tükenme


süreleri t1, t2 ve t3 arasındaki büyüklük ilişkisi hangisidir?

A) t2 > t1 > t3

B) t2 > t3 > t1

C) t1 > t2 > t3 10. İç direnci önemsiz özdeş üreteçler, R1 ve R2 dirençleri kulla-


D) t1 > t3 > t2 nılarak Şekil I ve Şekil II’deki devreler kurulmuştur.

E) t3 > t1 > t2

8. Şekildeki devre parçasında anahtar açık iken M-N arasındaki


eşdeğer direnç R1, anahtar kapalı iken R2 olmaktadır.

Şekil I Şekil II

Buna göre;

I. Şekil I’deki eşdeğer direnç daha büyüktür.

II. Şekil II’deki ana koldan daha fazla akım geçer.

III. Şekil II’deki üreteç daha çabuk biter.


R
Buna göre 1 oranı kaçtır? yargılarından hangileri doğrudur?
R2
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

A) 3 B) 4 C) 6 D) 5 E) 4 D) I ve II E) I, II ve III
4 5 5 4 3

60
FİZİK
TYT 2.
ADIM
Elektrik Devreleri

1. K, L ve M dirençlerinin uçları arasındaki gerilimlerin, dirençler 3. Şekildeki iç direnci önemsiz üreteç ve dirençlerle kurulmuş
üzerinden geçen akıma bağlı değişim grafikleri Şekil I’de ve- elektrik devresinde, üreteçlerin uçları arasındaki potansiyel
rilmiştir. fark 8 volttur.
V(volt) 8Ω
L K
80
M 8Ω
60

40
A +-
20 8V
i(amper)
0 5 10 15 20
+-
8V
Şekil I Buna göre ampermetrede okunan değer kaç amperdir?
L K
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

M K
4. Özdeş dirençler ve iç direnci önemsiz 10 voltluk üreteçle ku-
rulmuş şekildeki elektrik devresinde ampermetrede okunan
değer 2 amper’dir.
Şekil II
R R
A
Buna göre K, L, M dirençleri ile oluşturulan Şekil II’deki
R R
devre parçasının eşdeğer direnci kaç ohm’dur?
R
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

2. Şekildeki devre elemanlarıyla kurulmuş elektrik devresinde + -


10 V
üretecin uçları arasındaki potansiyel fark 16 volttur.
4Ω Buna göre R direnci kaç ohm’dur?
V
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 6
4Ω 4Ω
A

12Ω 4Ω

4Ω 5. Potansiyel farkı oluşturarak yük hareketi sağlayan devre ele-


manına üreteç denir.

İç direnci önemsenmeyen üreteçler için verilen,


+ -
16 volt I. Üreteçler kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine çevirir.
Buna göre ampermetre ve voltmetrede okunan değerler
II. Seri bağlandıklarında toplam emk’leri potansiyel farkları-
hangi seçenekte doğru verilmiştir? (Üretecin iç direnci
nın toplamıyla bulunur.
önemsizdir.)
III. Paralel bağlı özdeş üreteçlerin toplam emk’ları herhangi
Ampermetre Voltmetre birinin emk’sına eşittir.

A) 1 12 IV. Bir elektrik devresinde paralel bağlı özdeş üreteç sayısı


artırılırsa, üreteçlerden daha fazla akım çekileceği için tü-
B) 3 4
kenme süresi artar.
C) 4 2
yargılarından hangiler kesinlikle doğrudur?
D) 6 2
A) I ve II B) I ve III C) II ve IV
E) 12 1
D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV

61
FİZİK 2. ADIM

6. 11l boyundaki direnci 11 Ω olan homojen iletken tel, 2l, 3l ve 9. Özdeş lambalarla kurulmuş elektrik devresi şekilde verilmiştir.
6l boyunda kesilerek Şekil II’deki M-N arasındaki devre parçası
kuruluyor. K

11l
Şekil I S
L

2l
N M

3l
M N + -
Şekil II

6l Buna göre S anahtarı açılırsa, K, L, M ve N lambalarının


parlaklığı nasıl değişir?

K L M N
Buna göre, M-N arasındaki eşdeğer direnç kaç ohm'dur?
A) Değişmez Artar Artar Artar
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
B) Azalır Azalır Değişmez Azalır

C) Değişmez Azalır Azalır Artar


7. Şekildeki elektrik devresinde N-P noktaları arasına bağlanan
D) Artar Azalır Artar Değişmez
voltmetrenin gösterdiği değer V1; M-P noktaları arasına bağ-
lanan voltmetrenin gösterdiği değer V2’dir. E) Artar Değişmez Azalır Değişmez

N 2R

R V1 3R
10. 4 Ω’luk dirençler ve iç direnci önemsenmeyen üreteç ile şekil-
M V2 P deki elektrik devresi kurulmuştur. R1 direncinden 5 saniyede
açığa çıkan elektrik enerjisi 80 joule' dur.

R1=4Ω
+ -

V1
Buna göre, oranı kaçtır? R2=4Ω
V2

A) 5 B) 1 C) 6 D) 5 E) 5 A
6 5 2
+-
Buna göre üretecin potansiyel farkı kaç volttur?

A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 16
8. Özdeş lambalarla ve iç direnci önemsiz üreteçle kurulmuş
elektrik devresi şekilde verilmiştir.

K L

11. Bir öğrencinin evinin salonunda bulunan televizyon 100 watt,


+ N M
V- klima 2000 watt, lamba ise 60 watt gücündedir. Öğrenci bu
P
elektrikli aletleri kapatmadan saat 22:00’de odasına gitmiştir.
Buna göre sabah durumu fark edip, saat 08:00’de cihaz-
ları kapatan öğrencinin bu unutkanlığı elektrik faturasına
Buna göre hangi lambanın parlaklığı en fazladır? kaç TL olarak yansır? (1 kWh=0,5 TL’dir)
A) K B) L C) M D) N E) P A) 21,6 B) 10,8 C) 1,08 D) 4,32 E) 2,7

62
FİZİK
TYT 3.
ADIM
Elektrik Devreleri

1. Şekildeki elektrik devresinde üretecin uçları arasındaki po- 3. Şekilde verilen devre parçasında 1 ve 2 numaralı anahtarlar
tansiyel fark 8 volttur. açık konumdadır.

A1 16Ω
6Ω 4Ω 4Ω
2
16Ω
2Ω 4Ω
6Ω K L

A2 2Ω 2Ω

+ -
8 volt
1
Buna göre A1 ve A2 ampermetrelerinde okunan değer- K-L noktaları arasındaki eşdeğer direnç,
ler kaç amper’dir? (Üretecin ve ampermetrelerin iç direnci
I. Bütün anahtarlar açıkken R0
önemsizdir.)
II. Sadece 1 numaralı anahtar kapalı iken R1
A1 A2
III. Sadece 2 numaralı anahtar kapalı iken R2
A) 0 16
ise R0, R1ve R2 arasındaki ilişki nedir?
B) 8 12
A) R0 > R1 > R2
C) 8 16
B) R0 > R2 > R1
D) 12 8
C) R2 > R0 > R1
E) 16 8
D) R2 > R1 > R0

E) R1 > R2 > R0

2. Şekilde verilen devre parçasında 3l uzunluğunda olan 18 Ω'luk


bir direnç devrenin ortasına, diğer tele temas edecek şekilde l 'ye
2l oranında bağlanıyor.
4. Şekilde verilen devre parçasında, K-L noktaları arasındaki
eşdeğer direnç R1, K-M noktaları arasındaki eşdeğer direnç
R2 olarak tanımlanmıştır.
6Ω 3Ω

K L M
K l 6Ω L
6Ω 6Ω
2l

12Ω 2Ω 6Ω


R1
Buna göre, KL noktaları arasındaki eşdeğer direnç kaç Buna göre, oranı kaçtır?
R2
Ω olur?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 6 A) 3 B) 3 C) 4 D) 2 E) 6
2 4 3 3 5

63
Ā¤è…ú¶Æ™Ñ“ġ·Ϋ Ā¤è…ú¶Æ™Ñ“ġ·Ϋ

FİZİK Ā³ÆőƭÀ²Ó¯™·¤ïÖ
ááá¡á¡¡¡á¡¡á¡¡á¡ 176201019799764601003
Ā³ÆőƭÀ²Ó¯™·¤ïÖ
ááá¡á¡¡¡á¡¡á¡¡á¡
3. ADIM

2017-LYS2/FİZ
5. Bir elektrik devresinde kullanılan devre parçası şekilde veril- 2017 LYS2
miştir.
8. İç dirençleri önemsiz özdeş piller ile özdeş lambalar kullanı-
6. Ağırlık merkezi O noktası olan bir kutu, su dolu bir kabın 7. İç dirençleri önemsiz özdeş piller ile özdeş lambalar
2020-TYT/Feniçerisine
Bilimleri
bırakıldığında
6Ω şekildeki gibi suda asılı larak aynı aynı
kullanılarak maddeden yapılmış;
maddeden uzunlukları
yapılmış; uzunluklarıvevekesit alanları

kalmaktadır. üzerinde belirtilmiş olan direnç telleriyle şekildeki K, L, M lam-
kesit alanları üzerinde belirtilmiş olan direnç telleriyle
şekildeki K, L, M lambalarının bulunduğu üç farklı basit
K 6Ω 4Ω L balarının
devre bulunduğu üç farklı basit devre kuruluyor.
kuruluyor.
3. M kütleli, homojen ve suda çözünmeyen katı bir cisim 4. Erhan'ın annesi, bir cam şişenin içini kaynamış su ile
şekildeki gibi yüzüyor. Suyun içerisine bir miktar tuz çalkaladıktan hemen sonra, ağız kısmına şişirilmemiş

atılıp tuzun çözünmesi bekleniyor.
1Ω balonu Şekil 1'deki gibi bağlayarak Erhan'ın oynaması
için masanın üzerine bırakmıştır. Erhan, birkaç dakika
Buna göre K- L noktaları arasındaki eşdeğer direnç kaç Ω sonra balonun cam şişenin içine geçerek Şekil 2'deki
gibi içeri doğru şiştiğini görür.
olur?

A) 2 B) 4 C) 9 D) 10 E) 16
Suyun küp şeklindeki bu katı cisme uyguladığı
kuvvetlerin bileşkesinin yönü, şekildeki 1, 2, 3, 4, 5
ile numaralandırılmış oklardan hangisi gibi olur?

6. Bir öğrencinin
A) 1 evindeki
B) 2 elektrikli
C) aletlerin
3 güçleri,
D) 4 çalışma
E) 5 sü-

releri ve harcadıkları enerjiler tabloda verilmiştir.


Sıcaklığın sabit olduğu bilindiğine göre, tuz
Harcadığı
çözündüğünde cismin batanÇalıştırma
kısmının hacmi ile
Makine Adı Gücü Elektrik
Süresi
cisme etkiyen kaldırma kuvveti ilk duruma göre nasıl
Enerjisi
değişir?
Saç
Her gün Erhan daha sonra cam şişeyi içinde buzlu su
Kurutma 2000 watt E1
Cismin Batan yarım
Cisme saat
Etkiyen bulunan bir kovaya, içine su girmeyecek şekilde
Makinesi
Kısmının Hacmi Kaldırma Kuvveti yerleştirirse balonun son hâliyle ilgili
Elektrik Haftada 2
1500 watt E2 aşağıdakilerden hangisi doğru olur?
Süpürgesi
A) Azalır saat
Değişmez
Çamaşır Haftada 6
A) Şişenin içinde daha fazla şişer.
1000 watt E3
Makinesi
B) Artar saat
Azalır
B) Şişenin içinde biraz söner.
C) Değişmez
Bu verilere göre öğrencinin kullandığı elektrikli ev alet-
Değişmez
lerinin bir haftada harcadığı elektrik enerjileri E1, E2 ve E3 C) Durumu değişmez.
Bunagöre
Buna göreışıkışık veren
veren K,ML,lambalarının
K, L, M lambalarının parlaklıkları
arasındaki ilişki nasıldır?Artar
D) Azalır parlaklıkları I , I ve I arasındaki ilişki
IK İlk
D) , IL hâline
ve IM arasındaki
K
ilişki aşağıdakilerden hangisidir?
geriL döner.
M
aşağıdakilerden hangisidir?
E) Değişmez
A) E1 > E2 > E3 Azalır B) E3 > E1 > E2 A) I < I < I B) IM < IL < IK
A) Şişeden
E) IKK < ILL < IM
M B) IM < IL < IK
çıkıp dışarda şişer.
C) E1 > E3 > E2 D) E2 > E3 > E1 C) IK < IL = IM D) IK = IL < IM
C) IK < IL = IM D)
E) E2 > E1 > E3 E) IL <IIKK == IILM < IM

E) IL < IK = IM
2019 TYT
2020 TYT
kleri 7. Özdeş ampullerden
5. Özdeş oluşan
ampullerden şekildeki
oluşan elektrik
şekildeki devresinde
elektrik K ve L
devresinde
anahtarları kapalıdır. kapalıdır.
K ve L anahtarları 9.
5. Ayşenur,
Ayşenur, laboratuvarda
laboratuvarda bulunan
bulunanK,K,
L, L,
M,M,
NN ve ve
P ampullerini
P
kısa Şekil 1’deki Şekil
ampullerini gibi bağladığında
1’deki gibi toplam 3 tane ampulün
bağladığında toplam ışık ver-
3 tane
ampulün
diğini farkışık verdiğini
ediyor. Daha fark
sonraediyor. Daha sonra
aynı ampulleri aynı gibi
Şekil 2’deki
ampulleri Şekil 2’deki gibi bağladığında ise toplamda
liği bağladığında ise toplamda yine 3 tane ampulün ışık verdiğini
yine 3 tane ampulün ışık verdiğini gözlemliyor.
gözlemliyor.

Buna göre; 3 Diğer sayfaya geçiniz.


Buna göre;
I. Tüm
I. anahtarlar kapalıkapalı
Tüm anahtarlar iken bütün ampuller
iken bütün ışık verir.
ampuller
Ā¤è…ú¶Æ™Ñ“ġ·Ϋ ışık Ā¤è…ú¶Æ™Ñ“ġ·Ϋ
Ā³ÆőƭÀ²Ó¯™·¤ïÖ Ā³ÆőƭÀ²Ó¯™·¤ïÖ
verir.
II. Yalnız K anahtarı açıldığında sadece X ampulü ışık verir.
ááá¡á¡¡¡á¡¡á¡¡á¡ ááá¡á¡¡¡á¡¡á¡¡á¡

II. Yalnız K anahtarı açıldığında sadece X ampulü


III. Yalnızışık
L anahtarı
verir. açıldığında sadece X ve Y ampulü ışık verir.
Ayşenur’un kullanmış olduğu ampullerden yalnızca
III. Yalnızhangileri
yargılarından L anahtarı açıldığında sadece X ve Y
doğrudur? Ayşenur’un kullanmış olduğu ampullerden yalnızca bir
ampulü ışık verir. bir tanesinin bozuk olduğu bilindiğine göre bozuk
olan ampulbozuk
tanesinin olduğu bilindiğine
aşağıdakilerden göre bozuk olan am-
hangisidir?
A) Yalnız I B)
yargılarından hangileri Yalnız II C) Yalnız III
doğrudur? pul aşağıdakilerden hangisidir?
A) K B) L C) M D) N E) P
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
A) K B) L C) M D) N E) P
D) I ve II E) II ve III

erin
64
nın 35 Diğer sayfaya geçiniz.
FİZİK
TYT 1.
ADIM
Manyetizma

1. Mıknatıslar ile ilgili verilen ifadelerden hangisi yanlıştır? 4. K ve L mıknatıslarının manyetik alan çizgileri Şekil I ve Şekil II
de verilmiştir.
A) N ve S olmak üzere iki tane kutbu vardır.

B) Tek kutuplu olamazlar.

C) Doğal hâlde bulunabilirler.

D) Aynı kutuplar birbirini çeker.

E) Mıknatısın iki kutbu da demiri çeker.

Buna göre, manyetik alan çizgileri ile ilgili,

I. Hiçbir zaman birbirini kesmezler.

II. Sıklaştığı yerlerde manyetik alan şiddetlidir.


2. Mıknatıslanma olayı ile ilgili bilgilerden hangisi yanlıştır?
III. Herhangi bir bölgedeki manyetik alanın yönünü gösterir.
A) Demiri mıknatısa sürterek bir süre mıknatıs özelliği ka-
IV. L daha güçlü bir mıknatıs olduğu için çizgi sayısı azdır.
zandırabiliriz.
yargılarından hangileri doğrudur?
B) Mıknatısa temas eden demir, etrafında bulunan çelik ala-
şımı çeker. A) I ve II B) III ve IV C) I, II ve III

C) Her maddeye mıknatıs özelliği kazandırabiliriz. D) I, II ve IV E) I, III ve IV

D) Demir mıknatısa dokunmasa da yakında olması mıknatıs


özelliği kazanmasına yeter.

E) Mıknatıs özelliği kazanan madde bu özelliğini kısa sürede


kaybeder.

5. Özdeş K, L ve M mıknatıslarının, O noktasına uzaklıkları sı-


rası ile 2d, 3d ve d dir.
3.
M

o
Kutuplarının cinsi bilinmeyen şekildeki U mıknatısın çev-
K L
resindeki I, II ve III bölgelerindeki manyetik alan çizgileri
aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir?

I II III

A)

B)

C) Buna göre,üç mıknatısın O noktasında oluşturduğu man-


D) yetik alanın yönü hangisi olabilir?

E) A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

65
FİZİK 1. ADIM

6. Bir mıknatıs, demir bilye ve esnemeyen ipler kullanılarak 8. Şekilde kutupları 1, 2, 3, 4, 5, 6 olarak belirtilmiş X, Y ve
oluşturulan sistem şekildeki gibi dengededir. İpler üzerinde Z mıknatısları sürtünmelerin ihmal edildiği yatay düzlemde
T¶K ve T¶L gerilme kuvvetleri oluşmaktadır. dengede tutuluyor.

Sadece Y mıknatısı serbest bırakılınca hareketsiz kaldığı-


na göre,

I. X ve Z mıknatısları özdeş olmak zorunda değildir.

II. 2. ve 6. bölgenin mıknatıs kutbu aynı olmalıdır.

III. Y mıknatısı ters kutuplu yerleştirilse yine dengede kalırdı.

yargılarından hangileri doğrudur?


Buna göre, sadece L ipinin boyu bir miktar uzatılırsa T¶K ve T¶L A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
gerilme kuvvetleri nasıl değişir?
D) II ve III E) I, II ve III
T¶K T¶L

A) Artar Değişmez

B) Artar Azalır

C) Değişmez Artar

D) Değişmez Azalır

E) Azalır Artar 9. Üzerinden akım geçen düz iletken tellerin etrafında şekilde
verilen I, II ve III noktalarında oluşan bileşke manyetik alan
şiddetleri B1, B2, B3'tür.

7. Şekildeki gibi yerleştirilen özdeş üç mıknatısın manyetik alan


çizgileri gösterilmiştir.
i1

i2

Buna göre 1, 2 ve 3 numaralı kutuplar hangisinde doğru


verilmiştir?
Oluşan manyetik alanların bileşkelerinin büyüklük ilişki-
1 2 3 si hangi seçenekteki gibi olabilir?

A) S S N A)
B2 > B1 > B3

B) N S N B) B1 > B2 > B3

C) N N S

C) B3 > B1 > B2
D) S N S
D) B1 > B3 > B2
E) N N S


E) B1 = B2 = B3

66
FİZİK
TYT 2.
ADIM
Manyetizma

1. Şekildeki özdeş mıknatıslar, sürtünmelerin ihmal edildiği ya- 3. K, L, M, N cisimleri esnemeyen, eşit boydaki iplerle tavana
tay düzlemde dengede tutuluyor. bağlanmış ve serbest bırakılınca şekildeki konumlarda den-
gede kalmıştır.

tavan


Mıknatıslar serbest bırakılınca hangi yönde harekete
başlar?

K L M L cismi mıknatıs olduğuna göre,

A) 1 2 1 I. M bir mıknatıs, K ve N demir olabilir.

B) 1 2 2 II. Hepsi mıknatıs özelliği gösteriyor ise 1,2,3,4 numaralı böl-


geler aynı manyetik kutuplardır.
C) 2 1 2
III. 2 ve 3 numaralı bölgeler zıt manyetik kutuplar olamaz.
D) 1 1 2

E) 2 2 1 yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

2. Şekildeki özdeş mıknatıslar, sürtünmelerin ihmal edildiği ya-


4. Birbirine paralel olarak yerleştirilen düz tellerden şekilde be-
tay düzlemde dengede tutuluyor. Mıknatısların manyetik ku-
lirtilen yönlerde eşit akımlar geçmektedir.
tupları 1, 2 ve 3 ile gösterilmiştir.

Mıknatıslar serbest bırakılınca,

I. 1 ve 2 bölgesi aynı kutup ise L mıknatısı 2 yönünde hare-


ket eder.
i
II. 1 ve 2 bölgesi zıt kutup ise K mıknatısı 1 yönünde hareket
eder.

III. 3 numaralı manyetik kutup L mıknatısının hareket yönünü Buna göre O, G, M noktalarında oluşan bileşke manyetik
etkilemez. alanlar BO, BG ve BM arasındaki büyüklük ilişkisi nasıldır?

yargılarından hangileri doğrudur? A) BO = BM > BG B) BO > BM > BG

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II C) BM > BO > BG D) BM = BG > BO

D) II ve III E) I, II ve III E) BG > BM > BO

67
FİZİK 2. ADIM

5. Özdeş mıknatıslar ve ağırlığı önemsiz esnemeyen ipler kul- 7. Şekildeki özdeş K ve L bobinlerinden K, 2V lik üretece bağla-
lanılarak oluşturulan sistemde mıknatıslardan 3 tanesi yere nırken L, 3V'luk üretece bağlandıktan sonra eşit uzunluktaki
sabitleniyor. Sistem dengeye geldiğinde mıknatısların arasın- esnemeyen ipler yardımıyla tavana asılıyor.
daki iplerde T¶1, T¶2 ve T¶3 gerilme kuvvetleri oluşuyor.

1 2 3 4

K ve L elektromıknatısları ile ilgili,



I. 1 ve 3 numaralı bölgeler mıknatısın N kutbu gibi davranır.

II. K ve L birbirini çeker.

III. L nin oluşturduğu manyetik alan daha şiddetlidir.

IV. L, K yı daha büyük bir manyetik kuvvet ile çeker.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız III B) I ve II C) II ve III

D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV

Buna göre, T¶1, T¶2 ve T¶3 gerilme kuvvetleri arasındaki bü-


yüklük ilişkisi hangisidir?

A) T1 < T2 < T3
B) T2 < T1 < T3
8. Bir öğrenci pil, direnç ve bağlantı kabloları ile basit elektrik
C) T3 < T1 < T2
devresi oluşturup, bağlantı kablosunu masa üzerinde bulu-
D) T1 < T3 < T2
nan toplu iğnelere yaklaştırıyor ve toplu iğnelerin bağlantı
E) T3 < T2 < T1 kablosu ile çekildiğini fark ediyor.

6. Şekildeki elektromıknatıs bulunduğu yere sabitlenmiş, mık-


natıs ve demir bilye tavana ip yardımıyla asılmıştır.

Buna göre, bağlantı kablosunun daha çok toplu iğne çe-


Demir bilye ve mıknatıs serbest bırakılırsa elektromıkna-
kebilmesi için,
tıs ile ilgili,
I. Pilin gerilimi artırılmalı.
I. Demir bilyeyi çeker.
II. Devredeki direnç azaltılmalı.
II. Mıknatısı iter.
III. Bağlantı kablosu masaya biraz daha yaklaşmalı.
III. Pil tükendiğinde manyetik etkisi sonlanır.
yargılarından hangileri doğrudur?
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
D) I ve III E) I, II ve III
D) II ve III E) I, II ve III

68
FİZİK
TYT 3.
ADIM
Manyetizma

1. Aralarında yeterince uzaklık bulunan özdeş 7 mıknatıs ve 3. Sürtünmelerin ihmal edildiği ortamda özdeş yaylar ve K, L, M
tahta parçası şekildeki gibi yerleştirilmiştir. Üç mıknatıs zemi- cisimleri kullanılarak Şekil-I ve Şekil-II deki düzenekler kurul-
ne sabitlenmiştir. muştur.
tavan


Cisimler serbest bırakıldığında X ve Y yaylarında uzama,

zemin Z ve T yaylarında kısalma gözlendiğine göre;

Dinamometrelerin gösterdiği değerlerin sıralaması han- I. L cismi mıknatıstır.


gisinde doğru verilmiştir? II. K cismi mıknatıstır.

A) D1 > D2 > D3 > D4 III. M cismi mıknatıstır.

B) D1 > D2 > D4 > D3 İfadelerinden hangileri kesinlikle doğrudur?


C) D2 > D3 > D4 > D1
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) D1 > D3 > D4 > D2
D) II ve III E) I, II ve III
E) D3 > D1 > D4 > D2

2. Sürtünmelerin ihmal edildiği ortamda özdeş mıknatıslarla


Şekil-I, Şekil-II ve Şekil-III teki sistemler kurulmuştur. K ve M
mıknatısları bulundukları konumlara sabitlenmiştir. 4. Bir ipin ucuna bağlanan K mıknatısı düşey doğrultu ile α açısı
yapacak şekilde sabit tutulan M cismi ile dengededir.

Buna göre;
L mıknatısları serbest bırakıldığında x, y ve z uzaklıkları
ilk duruma göre nasıl değişir? I. M cismi yerine mıknatıs konulursa α açısı artar.

x y z II. d uzaklığı azaltılırsa α açısı azalır.

A) Değişmez Artar Artar III. K mıknatısının kutupları ters olacak şekilde çevrilirse d
uzaklığı değişmez.
B) Artar Azalır Azalır

C) Azalır Artar Azalır ifadelerden hangileri doğru olabilir?

D) Azalır Değişmez Artar A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

E) Artar Azalır Artar D) I ve III E) I, II ve III

69
FİZİK 6 10. Sınıf
3. ADIM
2017-YGS/Fen BilimleriBilimleri
2015-YGS/Fen
Fizik
2017 YGS 2015 YGS
Elektrik ve Manyetizma – 6
5. Bir masa üzerindekielektrik
11. Şekildeki pusulanın ibresi ileözdeş
devresinde pusulanın etkilen-
K, L lambalarının 6. Eşit
12. uzunluktaki K, L, M,
Eşit uzunluktaki K,NL,çubuklarının mıknatısmıknatıs
M, N çubuklarının olup olma-
olup
rla ilgili; 10.meyeceği
Bir masadirençleri ilesürtünmesiz
uzaklıktaki
üzerindeki M direncinin
pusulanın herile
başka
ibresi 10.
birinin Dünya’nın manyetik alanı ile ilgili olarak;
değeri
birpusulanın
masa R’dir.
üzerinde olmadıkları;
11. dıkları; mıknatıs
Bir kalem, mıknatıs
olmaları
üzerine düşen olmaları
durumunda durumunda ise
ise şiddetleri
beyaz ışıktan sadece şiddetleri
bilinme-
bilinmemektedir. Sürtünmesiz yatay düzlemde,
serbest
tik alan çizgileri bırakılan
etkilenmeyeceği
mıknatıs çubuk
içinde mıknatıs, Şekil
uzaklıktaki
S kutbundan N I’deki gibiI.birbirine
sürtünmesiz başka bir masa mektedir.
kırmızı Sürtünmesiz
renkli olanı yatay düzlemde,
soğurup diğerlerini çubuklardan
yansıtıyorsa eşit
üzerinde serbest bırakılan çubuk mıknatıs, Şekil Dünyanın erimiş bu
I'deki metal
kalemçekirdeği
çubuklardan
hangi manyetik
renkte alanın
eşit uzaklıktaki
görünür?
O kay-
noktasına ilk hızsız
paralel ve Kuzey-Güney doğrultusunu gösterecek biçimde
a doğrudur. gibi birbirine paralel ve Kuzey-Güney doğrultusununağı olduğu düşünülmektedir.uzaklıktaki
olarakO noktasına
konulan birilk hızsız
çelik olarak
bilye, konulan
üstten bakanbir çelik
bir bil-
duruyor.
gösterecek biçimde duruyor. ye, üstten bakan bir
gözlemciye göregözlemciye
şekildeki göre şekildekihareket
ok yönünde ok yönünde
tik kuvvet çizgileri süreklidir. II. Dünyanın coğrafiA)kutupları ile manyetik kutupları aynı
etmektedir.
etmektedir. B) Yeşil
Kırmızı
hareket C) Mavi
doğrultudadır.
ıslarda itme - çekme özelliğinin en fazla olduğu
D) Cyan E) Magenta
kutup denir. III. Denizcilik, altın, gümüş, petrol bulmak için yapılan
araştırmalar manyetik alanın uygulama alanlarıdır.
dan hangileri doğrudur? yargılarından hangileri doğrudur?
B) I ve II. C) I ve III.
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III.
D) II ve III. E) I, II ve III.
D) I ve 12.
III. Bir mum, esnek
E) bir
II ve III.aynanın önüne Şekil I'deki gibi
düz

M
konulduğunda mumun düz ve sanal bir görüntüsü
Açık olan S anahtarı kapatıldığında K, L lambalarının
parlaklığı için ne söylenebilir? oluşuyor. Daha sonra, mumun ve aynanın konumları
değiştirilmeden ayna Şekil II'deki gibi bükülerek tümsek
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

ayna hâline getiriliyor.


(Üretecin içdirenci önemsizdir.) 11. Özdeş mıknatıslarda oluşturu-
Buna göre K, L, M, N çubuklarından ip hangileri kesinlikle
K L lan şekildeki düzenekte ip ge-
Buna göre
mıknatıstır? (YerinK,manyetik
L, M, N alanıçubuklarından
önemsenmeyecektir.)hangileri
iz yatay düzlemde bulunan K, L ve M özdeş rilmesinin değerini azaltmak
kesinlikle mıknatıstır? S
A) Artar Artar için; A) K, L, M, N B) K, L, M C) L ve M
rından K ve M mıknatısları yere sabitlenmiştir. (Yerin manyetik alanı N önemsenmeyecektir.)
D) K ve N E) M ve N
I. d mesafesini azaltmak
B) Artar Azalır A) K, L, M, N B) K, L, M C) L ve M
II. düzlemdeki mıknatısı ters d
çevirmek
C) Artar
sı ok yönünde hareket ettiğine göre mıkna-
Y ve Z kutupları için ne söylenebilir?
D) Azalır
Çubuk
Azalır
Y Değişmez


III. düzlemdeki mıknatıs yerine
demir çubuk yerleştirmek
işlemlerinden hangileri yapıla-
D) K ve N
S

N
düzlem
E) M ve N

X Y mıknatıs, Şekil II’deki


Z gibi Doğu-Batı bilir?
doğrultusunda ve Batı yönünde masadaki pusulaya Buna göre Şekil II'de oluşan görüntünün büyüklüğü
S E) DeğişmezS Azalır 7. Bir öğrenci şekildeki gibi üzerinden elektrik akımı geçen
doğruS
Çubuk yaklaştırılıyor.
mıknatıs, Şekil II’deki gibi Doğu-Batı doğrultusunda ve I.
A) Yalnız veB)
yönünün (muma göre düz veya ters) Şekil I'deki
düz teliYalnız II.
kağıttan geçirip, C) Yalnız
kağıt III.demir
üzerine tozları serpiyor.
N S
Batı yönünde S
masadaki pusulaya doğru yaklaştırılıyor.
görüntüye göre değişimi, aşağıdakilerden hangisi
Çubuk mıknatıs, pusulayı etkileyecek kadar Yaptığı deneyde, demir tozlarının
D) I veya II.gibi olur? E) II veya III. şeklini ve yoğun bulunduğu
S N
yaklaştığında S
pusula ibresinin masa düzlemindeki bölgeleri inceleyerek manyetik alan hakkında yorum yapıyor.
Çubuk mıknatıs, pusulayı etkileyecek kadar yaklaştığın-
S
N hareketi
S için aşağıdakilerden
N hangisi söylenebilir? Görüntünün Görüntünün
da pusula ibresinin masa düzlemindeki hareketi için aşa-
N N S Büyüklüğü Yönü

ğıdakilerden hangisi söylenebilir?


12.sapar.
A) Saat ibresinin dönme yönünde bir miktar Bir öğrenci şekildeki gibi üzerin-
i
MEB 2018 - 2019

A) Saat ibresinin dönme yönünde bir miktar sapar.den elektrik akımı geçen düz
A) Azalmıştır. Değişmemiştir.
B) Hiç hareket etmez, bir değişiklik olmaz.
teli kağıttan geçirip, kağıt üzeri-
B) Hiç hareket etmez, bir değişiklik olmaz.
B) Azalmıştır.
ne demir tozları serpiyor. Yaptı- Değişmiştir.
C) Sürekli çembersel hareket yapar.
C) Sürekli çembersel hareket yapar. ğı deneyde, demir tozlarının demir
D) Saat C) Değişmemiştir.
o sapar. şeklini ve yoğun bulunduğu Değişmemiştir.
tozları
D) Saatibresinin
ibresinindönme
dönme yönünde
yönünde 180180
o
sapar. böl-
geleri inceleyerek D)manyetik
Artmıştır. Değişmemiştir.
erilen, E)
E) Saat
Saatibresinin dönme yönünün tersitersi
yönde bir miktar sapar.
Ö

ibresinin dönme yönünün yönde bir miktar


sapar. alan hakkında yorum yapıyor. tel
E) Artmıştır. Değişmiştir.
Buna göre, tel etrafındaki manyetik alan için,
Buna göre, tel etrafındaki manyetik alan için,
çembersel
I. Tel etrafında I. Tel etrafında çembersel
yörüngeye yörüngeye sahiptir.
sahiptir.
n
II. Telden
II. Telden uzaklaştıkça uzaklaştıkça
değeri azalır. değeri azalır.
arttıkça
III. Elektrik akımı III. Elektrik akımı arttıkça artar.
artar.
den hangileri manyetik alanın birimi olarak
ilir? yargılarından hangileri
bu deneyden
yargılarından hangileri çıkarılacak
bu deneydenso-
çıkarılacak sonuç-
nuçlardandır? lardandır?
B) I ve II. C) I ve III.
A) Yalnız I. B) I ve
A) Yalnız II. C) I ve
I B) I veIII.
II C)
Diğer sayfaya geçiniz. I ve III
D) II ve III. E) I, II ve III. 40 38 Diğer sayfaya geçiniz.
D) II ve III. E) I, II ve III.
D) II ve III E) I, II ve III

70
Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.
FİZİK
TYT 1.
ADIM
Basınç

1. Katı basıncıyla ilgili; 4. Verilen eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?

I. Sadece cismin ağırlığına bağlıdır. A) Barometre ⇒ Açık hava basıncını ölçer.

II. Cisim ters çevrilirse basınç değişmez. B) Batimetre ⇒ Durgun sıvılarda sıvı seviyesinden derinliği ölçer

III. Cismin basınç oluşturduğu yüzey alanı küçülürse basınç C) Ampermetre ⇒ Yük miktarını ölçer
artar.
D) Voltmetre ⇒ Potansiyel farkı ölçer
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? E) Dinamometre ⇒ Kuvveti ölçer

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) I ve III E) II ve III
5. Şekil I deki ortamın açık hava basıncı P1, 30 cm cıva, Şekil II deki
ortamın açık hava basıncı P2, 40 cm cıva yüksekliğindedir.

boşluk

boşluk
boşluk

2. Katı basıncının günlük hayattaki uygulamalarıyla ilgili,

I. Kramponların altındaki dişler temas alanını küçültüp ba-


sıncı artırarak kaymayı önler.

II. Trenlerde tekerlek sayısının çok olması, temas alanını ar- Buna göre P1 ve P2 açık hava basınçları oranı P1/P2 kaçtır?
tırır ve basıncı küçültür. Bu sayede raylarda şekil bozuklu-
ğu olması önlenir.
A) 16 B) 4 C) 1 D) 3 E) 9
III. Ağır iş makinelerinde tekerlek veya paletler geniş yüzeyli 9 3 4 16
yapılarak yere temas eden yüzey alanı büyütülür. Böylece
zemine yapılan basınç azalır.

yargılarından hangileri doğrudur?


6. Açık hava basıncının P0 olduğu ortamda özdeş cam borulardaki
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
sıvı seviyeleri arasında h1 > h2 ilişkisi vardır.
D) II ve III E) I, II ve III

3. Sıvı basıncıyla ilgili,


Boruların içinde kalan K gazının basıncı PK, L gazının ba-
I. Kabın taban alanıyla doğru orantılıdır.
sıncı PL olduğuna göre P0, PK ve PL arasındaki büyüklük
II. Kaptaki sıvı miktarıyla doğru orantılıdır. ilişkisi nasıldır?
III. Sıvıya bir noktadan uygulanan basınç bütün doğrultularda A) PK > PL > PO
aynen iletilir.
B) PO > PK > PL
yargılarından hangileri doğrudur?
C) PO > PL > PK
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) PL > PO >PK
D) I ve II E) II ve III E) PL > PK > PO

71
FİZİK 1. ADIM

7. Yandan görünüşü şekilde verilen eşit bölmeli kap homojen 9. Şekil I’de boyutları verilen homojen küp şeklindeki cismin
sıvı ile doludur. yere yaptığı basınç P1’dir. Bu küp yatay olarak ortadan iki eşit
parçaya ayrılıyor. Parçalardan biri Şekil II’deki gibi konuldu-
ğunda zemine yaptığı basınç P2, Şekil III’teki gibi konuldu-
ğunda ise zemine yaptığı basınç P3 oluyor.

L
G
K
O
M
Buna göre K, L, M yüzeylerine uygulanan sıvı basınç kuv-
vetlerinin büyüklükleri FK, FL, FM arasındaki ilişki nasıldır?
Buna göre basınçlar arasındaki büyüklük ilişkisi nasıldır?

A) FL > FM > FK A) P1 > P2 > P3

B) FL > FK > FM B) P1 > P3 > P2

C) FK > FL > FM C) P1 = P3 > P2

D) FK > FM > FL D) P2 > P1 > P3

E) FM > FK > FL E) P3 > P2 > P1

10. Boyutları Şekil I’de verilen homojen dikdörtgenler prizmasının

8. Özdeş ve türdeş küplerin birbirine yapıştırılması ile oluşturu- zemine yaptığı basınç PK, boyutları Şekil II de verilen homojen

lan O, G, M cisimleri şekilde verilmiştir. silindirin zemine yaptığı basınç PL’dir.

Buna göre O, G ve M cisimlerinin zemine uyguladıkları


PO , PG , PM basınçları arasındaki ilişki nasıldır?

A) PG > PM > PO
K
olduğuna göre bu cisimlerin yapıldıkları madde-
B) PO = PM > PG
L
C) PG = PM = PO lerin özkütleleri oranı kaçtır?

D) PG = PM > PO

E) PM > PG > PO A) 1 B) 1 C) 1 D) 2 E) 4
4 2

72
FİZİK
TYT 2.
ADIM
Basınç

1. Eşit bölmelendirilmiş kapta d özkütleli türdeş sıvının, kap ta- 3. Şekil I de düşey kesiti verilen eşit bölmeli kapta türdeş d özküt-
banına yaptığı basınç P kadardır. leli sıvının kap tabanına uyguladığı sıvı basınç kuvveti F 'dir.

Buna göre kap d özkütleli sıvıyla karışmayan 3d özkütleli


türdeş sıvı ile tamamen doldurulduğunda kabın tabanın-
Kap Şekil II deki gibi çevrildiğinde kabın tabanında olu-
daki toplam sıvı basıncı kaç P olur?
şan sıvı basınç kuvveti kaç F olur?
A) 7 B) 5 C) 4 D)3 E) 2
A) 1 B) 2 C) 3 D) 1 E) 2
2 3 4

2. Sabit debili bir musluktan akan T sıcaklığında sıvı ile doldu-


rulan kabın tabanındaki bir noktaya etki eden sıvı basıncının 4. Şekildeki 9h yüksekliğinde 2d yoğunluklu türdeş sıvı ile dolu
zamana bağlı değişim grafiği şekilde verilmiştir. olan silindir şeklindeki kabın X noktasındaki sıvı basıncı P’dir.
M musluğu açılarak 2r ve r yarıçaplı silindir şeklindeki kaplara
sıvı akışı sağlanıyor.

Buna göre bu kabın şekli hangisi gibi olabilir?

A) B) C)


Buna göre sıvı dengesi sağlandıktan sonra Y noktasın-
D) E) daki sıvı basıncı kaç P olur? (Bağlantı borularındaki sıvı
hacimleri önemsenmiyor.)

A) 1 B) 4 C) 5 D) 1 E) 9
9 9 9 4

73
FİZİK 2. ADIM

5. Şekil I’de G¶ ağırlıklı cismin üzerine 2G büyüklüğünde düşey 7. Şekil I'de düşey kesiti verilen eşit bölmeli kapta 2h yüksekli-
F¶1 kuvveti uygulanmaktadır. Aynı cisme Şekil II’deki yatay F¶2 ğindeki d özkütleli sıvının kabın tabanına yaptığı basınç P’dir.
kuvveti uygulandığında; cisimlerin zeminlere yaptığı basınç-
lar eşit olmaktadır.

Buna göre kap Şekil II’deki konuma getirilirse kap taba-


nındaki sıvı basıncı kaç P olur?
4
A) 1 B) 1 C) 3 D) E) 3
3 2 4 3

Buna göre Şekil II de uygulanan F¶2 kuvvetinin büyüklüğü


kaç F¶1 ’dir?
4
A) 2 B) 3 C) 1 D) E) 3
3 4 3 2

8. Sabit debili su akıtan muslukla şekildeki kap doldurulmak iste-


niyor. Kabın her bir bölmesi t sürede dolmaktadır.

6. Şekil I de boyutları verilen homojen kare prizma şeklindeki katı


cismin zemine yapmış olduğu basınç P’dir. Şekil II’deki gibi
kare prizma içinden r yarıçaplı aynı yükseklikteki silindir parça
çıkarılıyor. Çıkarılan bu parçanın zemine yaptığı basınç P1, Buna göre K noktasındaki basıncın zamana göre değişim
kalan parçanın zemine yaptığı basınç ise P2 oluyor. grafiği aşağıdakilerden hangisi gibi olur? (Suyun sıcaklığı
sabittir.)

A) B)

C) D)
Buna göre P1 ve P2 basınçları kaç P’dir?

P1 P2

A) 2 1
3 2
B)
4 3 E)
C) 1 1
3
D) 2
3 4
E) 1 2

74
FİZİK
TYT 3.
ADIM
Basınç

2020-TYT/Fen Bilimleri
1. 2 ton kütleli yük kamyonunun toprakla temas eden alanı 2 m2’dir. 2020 TYT
Kamyonun hareket edeceği toprak yüzey en fazla 75.000 N/m2
3.likMbasınca
kütleli,dayanabilmektedir.
homojen ve suda çözünmeyen katı bir cisim 3. 4.Erhan’ın
Erhan'ınannesi, bir cam
annesi, şişenin
bir cam içini kaynamış
şişenin su ile çalkaladık-
içini kaynamış su ile
şekildeki gibi yüzüyor. Suyun içerisine bir miktar tuz tan hemen sonra,hemen
çalkaladıktan ağız kısmına
sonra,şişirilmemiş
ağız kısmınabalonu Şekil 1’deki
şişirilmemiş
atılıp tuzun çözünmesi bekleniyor. balonu Şekil 1'deki gibi bağlayarak Erhan'ın oynaması
Buna göre kamyon batmadan en fazla kaç ton yük alabi- gibi bağlayarak Erhan’ın oynaması için masanın üzerine bırak-
için masanın üzerine bırakmıştır. Erhan, birkaç dakika
lir? (g = 10 m/s2 ) mıştır.
sonraErhan,
balonun birkaç
camdakika
şişenin sonra
içinebalonun
geçerek cam şişenin
Şekil içine
2'deki
geçerek Şekil
gibi içeri 2’deki
doğru gibi içeri
şiştiğini doğru şiştiğini görür.
görür.
FEN A) TESTİ
BİLİMLERİ
BİLİMLERİ 9 B) 11 C) 12 D) 13 E) 15
TESTİ

7), Biyoloji
Biyoloji (28 (28
- 40)- 40) alanlarına
alanlarına ait toplam
ait toplam 40 soru
40 soru vardır.
vardır.

esti
içiniçin ayrılan
ayrılan kısmına
kısmına işaretleyiniz.
işaretleyiniz.
2015 YGS

2. Şekilde koni biçimli


Sıcaklığın sabit K kabı ilebilindiğine
olduğu silindir biçimli S kabı,
göre, tuzeşit ve sa-
sel, 3. 3.Şekilde
Şekilde
konikoni
bitçözündüğünde
miktarda
biçimli
biçimli
su akıtan
K kabı
K kabı ile
musluklar
cismin ile silindir
silindir
batan biçimli
biçimli
andaS
ilekısmının
aynı
S kabı,
kabı,
suyla
hacmi eşit eşit
dolmaya
ile
ştir.”
” ve
ve sabitsabit miktarda
cismemiktarda
etkiyensu su akıtan musluklar
akıtan musluklar
kaldırma kuvveti ilk ile
iledurumaaynı
aynı anda anda
göre nasıl
bırakılıyor.
suyla dolmaya bırakılıyor.
suyla dolmaya
değişir? bırakılıyor.
Erhan
Erhandaha
dahasonra cam
sonra şişeyi
cam içinde
şişeyi buzlu
içinde su bulunan
buzlu su bir
Cismin Batan Cisme Etkiyen kovaya,
bulunaniçine su girmeyecek
bir kovaya, içine suşekilde yerleştirirse
girmeyecek şekildebalo-
Kısmının Hacmi Kaldırma Kuvveti nun son hâliylebalonun
yerleştirirse ilgili aşağıdakilerden hangisi doğru olur?
son hâliyle ilgili
aşağıdakilerden hangisi doğru olur?
adığı,
ı, A) Azalır Değişmez A) Şişenin içinde daha fazla şişer.
A) Şişenin içinde daha fazla şişer.
daha
ha B) Artar Azalır B) Şişenin içinde biraz söner.
B) Şişenin içinde biraz söner.
C) Durumu değişmez.
C) Değişmez Değişmez
krnek D)
C)İlk hâline geri
Durumu döner.
değişmez.
D) Azalır Artar
E)
D)Şişeden çıkıp
İlk hâline geridışarda
döner.şişer.
III
E) Değişmez Azalır
E) Şişeden çıkıp dışarda şişer.
Kapların
Kapların
Kapların tabanındaki
tabanındaki
tabanındaki su basıncının
su basıncının
su basıncının (P)
(P) iki
(P)kap
iki da
da dolun-
iki kap
kap da
caya kadar
doluncaya
doluncaya geçen
kadar
kadar süreye
geçen
geçen (t) göre
süreye
süreye (t)değişimi
(t) göre göre aşağıdaki
değişimi
değişimi
aşağıdaki
grafiklerden
aşağıdaki grafiklerden
hangisi gibi
grafiklerden hangisi
olur? gibi
hangisi gibi olur?
(t , Kolur?
kabının; t , S kabının
1 2

dolma , Ksüresidir.)
(t1, (t kabının;
K1kabının; t2, St2kabının
, S kabının dolma
dolma süresidir.)
süresidir.)

A)
A) A) B) B)
B) 5. Ayşenur, laboratuvarda bulunan K, L, M, N ve P
ampullerini Şekil 1’deki gibi bağladığında toplam 3 tane
g’dir.
. Bu Bu 4. Şekildeki
ampulünKışık ve Lverdiğini
kaplarında birbiriyle
fark ediyor.karışmayan
Daha sonra2daynı
ve d öz-
ampulleri Şekil 2’deki gibi bağladığında ise toplamda
dar
doludolu kütleli sıvılar vardır. L kabındaki sıvının kap tabanına yaptığı
yine 3 tane ampulün ışık verdiğini gözlemliyor.
basınç P’dir. Bu sıvılardan belli miktarlarda alınıp M kabına
amdır? konulduğunda, üç kaptaki sıvı kütleleri eşit olmaktadır.
dır?

E) 9.600
.600 C)
C) C) D) D)
D)

Ayşenur’un kullanmış olduğu ampullerden yalnızca


bir tanesinin bozuk olduğu bilindiğine göre bozuk
E) E)
E) Buna
olan göre;
ampulMaşağıdakilerden
kabının tabanındaki herhangi bir noktada
hangisidir?
sıvı
A) basıncı
K kaç
B) P
L olur? C) M D) N E) P
3
A) 4 B) 2 C) 1 D) E) 9
9 3 2 4

35 Diğer sayfaya geçiniz.


75
LİMLERİ TESTİ
(15-20) alanlarına ait toplam 20 soru vardır.
FİZİK 3. ADIM
in ayrılan kısmına işaretleyiniz.
LİMLERİ TESTİ ait toplam 20 soru vardır.
15-20) alanlarına
2021 TYT 6. Bernoulli ilkesi; "Akışkanın hızı arttıkça akışkanın yüzeye uy-
ayrılan kısmına işaretleyiniz. guladığı basınç azalır." şeklinde ifade edilebilir.
LİMLERİ TESTİ
15-20) alanlarına ait toplam
5. 3. Çiftçilikle
Çiftçilikle uğraşan
uğraşan20Veli;
soru vardır.
Veli;şekilde
şekildegörüldüğü
görüldüğü gibigibi
yüklerini, trak-
yüklerini,
traktörün arkasına bağladığı
törün arkasına bağladığı iki römork iki römork ile çamurlu
ile çamurlu yatay
yatay bir ze-
ayrılan kısmına bir işaretleyiniz.
zemindeki bir bölgenin karşısına geçirmek
5-20) alanlarınamindeki
ait
3. Çiftçilikle bir
toplam bölgenin
uğraşan
istemektedir.
20 karşısına
soru
Veli; şekildegeçirmek
vardır. görüldüğü istemektedir.
gibi yüklerini,
traktörün arkasına bağladığı iki römork ile çamurlu yatay
ayrılan kısmına işaretleyiniz.
bir zemindeki bir bölgenin karşısına geçirmek
istemektedir.
3. Çiftçilikle uğraşan Veli; şekilde görüldüğü gibi yüklerini,
traktörün arkasına bağladığı iki römork ile çamurlu yatay
bir zemindeki bir bölgenin karşısına geçirmek Buna göre;
3. Çiftçilikle
istemektedir. uğraşan Veli; şekilde görüldüğü gibi yüklerini,
traktörün arkasına bağladığı iki römork ile çamurlu yatay I. musluktan akan suyun giderek incelmesi,
Fakat yüklübir römorkların çamura saplanmasından endişe
birFakat
zemindeki
duyduğu yüklü bölgenin karşısına
içinrömorkların
römorklarınçamura
geçirmek
saplanmasından
tekerlekleri ile yatay zemin endişe II. yanmakta olan iki mumun arasına pipet ile üflendiğinde
istemektedir.
duyduğu için römorkların tekerlekleri
arasındaki basıncı azaltmak istemektedir. ile yatay zemin arasın- mumun alevlerinin birbirine yaklaşması,
daki
Fakat
Buna basıncı
yüklü azaltmak
görerömorkların istemektedir.
Veli, yükleri; çamura saplanmasından endişe
duyduğu için römorkların tekerlekleri ile yatay zemin III. suya yakın uçan uçağın suyu çekmesi
arasındaki
Buna I. göre basıncı
römorkların azaltmak istemektedir.
yedek tekerleklerini
Veli, yükleri; de kullanarak
Fakat şekildeki
yüklü gibi
römorkların karşıya geçirme,
çamura saplanmasından endişe olaylarından hangileri Bernoulli ilkesine örnek olarak ve-
Buna göre Veli, yükleri;
duyduğuI. römorkların yedek tekerleklerini
için römorkların tekerlekleride ile kullanarak
yatay zemin şekildeki rilebilir?
I. römorkların
arasındaki basıncıyedek
azaltmaktekerleklerini de kullanarak
istemektedir.
gibi karşıya geçirme,
Fakat şekildeki
Buna göre
yüklü römorkların çamura
gibi karşıya saplanmasından endişe
geçirme, A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
ki duyduğu içinVeli, yükleri;tekerlekleri ile yatay zemin
römorkların
da arasındaki basıncıyedek
I. römorkların azaltmak istemektedir.
tekerleklerini de kullanarak D) II ve III E) I, II ve III
Buna şekildeki
göre Veli,gibi karşıya geçirme,
yükleri;
tki
a I. II.römorkların yedek tekerleklerini
her bir römorkun yükünü yarıyadeindirip
kullanarak
şekildeki
2014 - YGS
şekildeki
gibi / FEN
gibi karşıya
iki seferde geçirme,
karşıya geçirme, FEN BİLİMLERİ TESTİ
i
a II. her bir römorkun yükünü yarıya indirip şekildeki
1. Bu gibitestte sırasıyla,
iki seferde Fizik
karşıya (1 - 14), Kimya (15 - 27), Biyoloji (28 - 40) alanlarına ait toplam 40 soru vardır.
geçirme,
n II. her bir römorkun yükünü yarıya indirip şekildeki gibi iki se-
i
II. ferde
2. karşıya
Cevaplarınızı,
her bir geçirme,
cevap
römorkun kâğıdının
yükünü yarıya Fen Bilimleri
indirip Testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz.
şekildeki
gibi iki seferde karşıya geçirme, 2014 YGS
1.II. III.
her römorkları
Fizik traktöre
birdersinde
römorkun ayrıyarıya
yükünü
öğrenciler, ayrı
nitelbağlayıp
indirip
ve sırayla
nicelşekildeki
gözlemlere, 3. Birbirine karışmayan X, Y sıvılarının özkütleleri sırasıyla
gibişekildeki gibikarşıya
iki seferde
arkadaşlarının karşıyageçirme,
boylarınıgeçirme
kullanarak örnek vermektedir. 7. Birbirine karışmayan X, Y sıvılarının özkütleleri sırasıyla dx ve
dir.
dy dir.
III. römorkları traktöreileayrı
 Ali, Mehmet ayrı bağlayıp
Ahmet’i yan yanasırayla
getirip boylarını
şekildeki gibi karşıya geçirme olduğuna göre, bu sıvıların bir bileşik
karşılaştırarak “Mehmet’in boyu, Ahmet’ten daha dx > dy olduğuna göre, bu sıvıların bir bileşik kaptaki den-
kaptaki denge durumu aşağıdakilerden hangisi gibi
uzundur.” demiştir. ge durumu aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir?
olabilir?
III. römorkları traktöre ayrı ayrı bağlayıp sırayla
şekildeki gibi karşıya
 Zübeyde, geçirme
Bahar’ın boyunu cetvel ile ölçüp
III. römorkları traktöre ayrı ayrı bağlayıp sırayla şekildeki gibi A) B)
“Bahar’ın boyu 1,67 m’dir.” demiştir.
III. karşıya
eylemlerindengeçirme
römorkları hangilerini
traktöre yaparsa
ayrı ayrı römorkların
bağlayıp sırayla
tekerlekleri
şekildeki
 Banu, ile
gibizemin
karşıya
Aslı’ya arasındaki basınç,
geçirme“Aslı’nın
bakarak ilk duruma
boyu uzundur.”
göre azalır?demiştir.
eylemlerinden hangilerini yaparsa römorkların
A) Yalnız I ile zemin
Bu örnekleri
tekerlekleri B)arasındaki
verenYalnız II basınç,
öğrencilerden C)hangileri
Yalnız
ilk IIInicel
duruma
gözlem
göre azalır? yapmıştır?
eylemlerinden D) I ve II
hangilerini E) römorkların
I, II ve III
A) Yalnız
A) Yalnız I Ali B) Yalnızyaparsa
II C) Yalnız III
tekerlekleri ile zemin arasındaki basınç, ilk duruma
göre azalır?
B) Yalnız Zübeyde
D) I vehangilerini
eylemlerinden II yaparsaE) I,römorkların
II ve III
A) Yalnız
tekerlekleri I ile zemin B) Yalnız II
arasındaki basınç,C) Yalnız III
ilk duruma
eylemlerinden
C) Yalnız hangilerini
Banu yaparsa römorkların tekerlek- C) D)
göre azalır?
leri ile
D)zemin
AliI ve
D) vearasındaki
Zübeyde
II basınç,E)ilkI, duruma
II ve III göre azalır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
A) Yalnız I B)
E) Ali, Zübeyde ve Banu Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I, II ve III
D) I ve II E) I, II ve III

36 Diğer sayfaya geçiniz.


E)
2. Bir şişe; özkütlesi 1 g/cm3 olan su ile doluyken
36 Diğer sayfaya geçiniz.
tartıldığında 600 g, özkütlesi 0,8 g/cm3 olan zeytinyağı
ile doluyken tartıldığında 540 g geliyor.
36 Diğer sayfaya geçiniz.
Aynı şişe, özkütlesi 1,8 g/cm3 olan sıvı ile
doldurularak tartıldığında kaç gram gelir?
36 Diğer sayfaya geçiniz.
A) 680 B) 740 C) 780 D) 800 E) 840

76
FİZİK
TYT 1.
ADIM
Kaldırma Kuvveti

1. Sıvı içine bırakılan katı bir cisme etki eden kaldırma kuv- 4. X cisminin havadaki ağırlığı 50 N olup, cismin ağırlığı d1 öz-
veti ile ilgili, kütleli sıvıda 40 N, d2 özkütleli sıvıda 30 N ölçülmektedir.

I. Ağırlığı fazla olan cisimlere daha fazla kaldırma kuvveti


etki eder.

II. Yoğunluğu büyük olan cisimlere daha fazla kaldırma kuv-


veti etki eder.

III. Kaldırma kuvveti sıvının cinsine bağlıdır.

ifadelerinden hangileri kesinlikle doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I, II ve III
Sıvıların cisme uyguladığı kaldırma kuvveti sırasıyla F1
2. Her bölmesi eşit hacimli X, Y cisimleri su içerisinde şekildeki gibi F
dengededir. ve F2 olduğuna göre, 1 oranı kaçtır?
F2
X Y
3
A) 1 B) 3 C) 1 D) 1 E)
4 4 2 2



Buna göre,

I. Cisimlere etki eden kaldırma kuvvetleri

II. Cisimlerin kütleleri

III. Cisimlerin özkütleleri

büyüklüklerinden hangileri eşittir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) Yalnız III E) I, II ve III

3. Şekildeki sıvı içerisinde dengede kalan K, L, M cisimlerine etki


eden kaldırma kuvvetleri eşittir.

5. Havadaki ağırlığı 60 N olan bir cismin önce yarısı sonra ta-


mamı sıvı içine konulup dinamometre ile ölçüm yapılıyor.


Buna göre cisimlerle ilgili,

I. Özkütleleri eşittir.

II. Batan kısımların hacimleri eşittir.

III. Ağırlıkları eşittir.

yargılarından hangileri doğrudur? Dinomametre ilk durumda 40 N ölçtüğüne göre, son du-
rumda kaç N ölçer?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) 10 B) 20 C) 30 D) 40 E) 50
D) II ve III E) I, II ve III

77
FİZİK 1. ADIM

6. Taşma seviyesine kadar sıvıyla dolu bir taşırma kabına ayrı 9. İçi dolu homojen, eşit bölmelere ayrılmış M cisminin, X sıvısı
ayrı bırakılan K ve L cisimlerinin her biri taşma borusundan V içindeki denge durumu Şekil I’de, Y sıvısı içindeki denge du-
hacminde sıvı akmasına neden oluyor. rumu Şekil II’de verilmiştir.

M
M

Cisimler sıvıda, şekilde verilen konumlarda dengede kaldığı-


na göre aşağıdaki yargılardan hangisi kesinlikle doğrudur? dX dY
A) Cisimlerin ağırlıkları eşittir.
Şekil I Şekil II
B) Cisimlerin hacimleri eşittir.

C) Cisimlerin öz kütleleri eşittir. Buna göre cismin içine konulduğu sıvıların özkütleleri ora-
d
D) Cisimlerin kütleleri eşittir. nı X kaçtır?
dY
E) Sıvının cisimlere uyguladığı kaldırma kuvvetleri eşittir.

A) 3 B) 4 C) 1 D) 1 E) 2
4 3 2

7. Suda çözünmeyen içleri dolu katı X, Y ve Z cisimlerinin sıvı


içindeki konumları şekildeki gibidir.

X 10. İçleri dolu homojen K, L ve M cisimlerinin hacimleri eşittir.


Cisimlerin sıvı içindeki konumları şekildeki gibidir.

Cisimlerin öz kütleleri arasındaki ilişki hangisi olabilir?

A) dX > dY= dZ

B) dY > dX = dZ K
C) dX > dY> dZ

D) dZ > dY > dX
L
E) dZ > dX > dY M

Buna göre cisimlere etki eden kaldırma kuvvetleri arasın-


daki ilişki hangisidir?

A) FM > FL > FK

8. Bir cisim hacminin % 75’i batacak şekilde öz kütlesi 8 g/cm3 olan B) FL > FM > FK
sıvı içinde dengede kalmaktadır.
C) FL = FM > FK

Buna göre cismin özkütlesi kaç g/cm tür? 3’


D) FM > FK > FL

A) 1 B) 2 C) 3 D) 5 E) 6 E) FK = FM > FL

78
FİZİK
TYT 2.
ADIM
Kaldırma Kuvveti

1. Kaldırma kuvvetiyle ilgili aşağıdaki ifadelerden kaç tane- 3. İçleri dolu eşit kütleli üç cismin sıvı içindeki denge konumları
si yanlıştır? verilmiştir.

I. Kaldırma kuvveti yüzen cisimlere etki eder, fakat batan


cisimlere etki etmez.
X
II. Sıvı içinde yüzen cisimlere etki eden kaldırma kuvveti, cis-
min ağırlığından küçüktür.

III. Sıvı içinde derinde olan cisimlere daha fazla kaldırma kuv- Y
veti etki eder

IV. Bir sıvının içine sıvı ile homojen karışabilen yoğunluğu Z


d
daha küçük bir sıvı eklenirse, sıvıda yüzen cismin batan
N ≠0
kısmının hacmi artar.

V. Kaba aynı sıcaklıkta, aynı sıvıdan eklenirse, sıvıda yüzen Buna göre cisimlere etki eden kaldırma kuvvetleri F¶X, F¶Y ve F¶Z
cisim batar. arasındaki büyüklük ilişkisi hangisidir?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 A) FX < FY < FZ B) FY < FX< FZ

C) FX = FY < FZ D) FX < FY = FZ

E) FZ < FX = FY

2. K cismi taşma seviyesindeki d yoğunluklu sıvı içinde yüzmek-


tedir. Kaba sıvıyla karışmayan 2d özkütleli başka bir sıvı yavaş
yavaş dökülerek taşma seviyesine kadar dolduruluyor.

K
2d
4. Bölmeleri eşit hacimde olan M cismi beş bölmeli ve N cismi
yedi bölmelidir.
M N
d
X sıvısı
M

Buna göre

I. Cisme uygulanan kaldırma kuvveti değişmez. d


II. Cismin sıvı içerisinde kalan hacmi azalır.

III. M noktasındaki sıvı basıncı artar. Cisimler d özkütleli sıvı içinde dengede olduğuna göre
d
cisimlerin özkütleleri oranı M kaçtır?
ifadelerinden hangileri doğrudur? dN

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I,II ve III A) 21 B) 25 C) 3 D) 7 E) 25
25 21 7 23 7

79
FİZİK 2. ADIM

5. Eşit hacimli kendi içlerinde türdeş içleri dolu, 2d özkütleli M cis- 7. 2 g/cm3 özkütleli malzemeden yapılmış, içinde homojen olarak
mi ile 3d özkütleli N cisminin, 5d özkütleli sıvı içindeki denge dağılmış boşluk bulunan M cismi, özkütlesi 3 g/cm3 olan sıvı
durumları şekildeki gibidir. Bu durumda M cisminin sıvı içindeki içinde yarısı batacak şekilde dengede kalmaktadır.
hacmi VM, N cisminin sıvı içinde kalan hacmi VN'dir.
dM= 2 g/cm3
2d 3d M

M N

5d ds = 3 g/cm3

VM
Buna göre oranı kaçtır? Cismin hacmi VC, cisim içindeki boşluğun hacmi VB olduğu-
VN
VC
na göre oranı kaçtır?
VB
A) 2 B) 3
C) 2 D) 5 E) 3
5 2 3 2 5
A) 1 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4
3

8. Hacimleri eşit, homojen M ve N cisimlerinin K sıvısı içindeki


denge durumları şekillerdeki gibidir. Şekil I’de M cismi K sıvı-
sı içinde hacminin yarısı batmış olarak dengede durmaktadır.
M cismi üzerine yapıştırmadan N cismi konulduğunda, cisim-
lerin tamamı K sıvısı içinde kalacak şekilde dengede kalmak-
tadır.

6. Her bir bölmesi V hacmindeki içi dolu türdeş M cisminin öz-


1
kütlesi g/cm3 olan sıvıdaki denge konumu Şekil I'deki gibi-
2
dir. Aynı cisim özkütlesi 1 g/cm3 olan su içerisine bırakılıyor. M

M II III
IV N
I
M
K sıvısı K sıvısı
V
1 Şekil I Şekil II
dS = 2 g/cm3 dsu = 1 g/cm3

Şekil I Şekil II
Buna göre M ve N cisimlerinin yapıldığı maddelerin öz-
d
kütleleri oranı M kaçtır?
Buna göre cismin denge konumu Şekil II'dekilerden han- dN
gisi gibi olur?
A) 1 B) 1 C) 1 D) 2 E) 3
A) I B) II C) III D) IV E) V 3 2

80
M
A) Kütlesi B) Hacmi C) Sıcaklığı
FİZİK
TYT 3.
D) Özkütlesi E) Ağırlığı
A) B) C) D) ADIM
E)
Kaldırma Kuvveti

2020-TYT/Fen Bilimleri
2020 TYT 2017 YGS
2. Isı ve sıcaklık ile ilgili,
1. M kütleli, homojen ve suda çözünmeyen katı bir cisim şekil- 3. X küpü K sıvısı içine konulduğunda Şekil I’deki konumda

Y
3. M kütleli, homojen ve suda çözünmeyen katı bir cisim 4. Erhan'ın
4. X küpü K sıvısıannesi, bir cam şişenin
içine konulduğunda içiniI’deki
Şekil kaynamış su ile
dekiI. gibi
Biryüzüyor.
maddeye ısı verildiğinde
Suyun içerisine birsıcaklığı artar.
miktar tuz atılıp tuzun dengede kalıyor. X ve Y küpü birbirine yapıştırılmadan L sıvı-
şekildeki gibi yüzüyor. Suyun içerisine bir miktar tuz konumdaçalkaladıktan
dengede hemen
kalıyor.sonra,
X ve Yağızküpükısmına
birbirineşişirilmemiş
çözünmesi
40 oC
II. atılıp bekleniyor.
tuzun çözünmesi
sıcaklıktaki bekleniyor.sıcaklığı,
bir maddenin sı içine üst üste
balonu
yapıştırılmadan bırakıldığında
Şekil gibi ise
1'dekiiçine
L sıvısı üstdenge
bağlayarak konumu Şekil
Erhan'ın
üste bırakıldığında II’deki
oynaması
20 oC'deki bir maddenin sıcaklığının iki katıdır. gibi oluyor.
için masanın
ise denge konumuüzerine bırakmıştır.
Şekil II'deki Erhan, birkaç dakika
gibi oluyor.
sonra balonun cam şişenin içine geçerek Şekil 2'deki
III. Soğuk bir günde, dışarıda bir süre beklemiş ve ısıl gibi içeri doğru şiştiğini görür.
dengeye ulaşmış olan masanın, tahta ve demir
kısımlarının sıcaklıkları aynıdır.

yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?


S
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I, II ve III
Sıcaklığın sabit olduğu bilindiğine göre, tuz
Sıcaklığın sabit olduğu bilindiğine göre, tuz çözündü-
çözündüğünde cismin batan kısmının hacmi ile Buna göre,
göre,cisimlerin
cisimlerinvevesıvıların
sıvıların özkütleleri
ğündecisme
cismin batankaldırma
etkiyen kısmının kuvveti
hacmi ile cisme etkiyen
ilk duruma göre nasıl Buna özkütleleri ile ile ilgili,
ilgili,
kaldırma kuvveti
değişir? ilk duruma göre nasıl değişir? I. K sıvısının özkütlesi L sıvısınınkine eşittir.
I. K sıvısının
Erhan dahaözkütlesi
sonra L sıvısınınkine
cam şişeyi eşittir.
içinde buzlu su
Cismin Batan Cisme Etkiyen II. X’in özkütlesi Y’ninkine eşittir.
bulunan
Cismin Batan Cisme Etkiyen II. X’in özkütlesibir kovaya,eşittir.
Y’ninkine içine su girmeyecek şekilde
Kısmının Hacmi
Kısmının Hacmi KaldırmaKuvveti
Kaldırma Kuvveti III. yerleştirirse
X’in özkütlesibalonun son hâliyle
L sıvısınınkinden ilgili
büyüktür.
III. X’in özkütlesi L sıvısınınkinden
aşağıdakilerden büyüktür.
hangisi doğru olur?
Ö
A) Azalır Değişmez
A) Azalır Değişmez yargılarından hangileri doğru olabilir?
yargılarından hangileri
A) Şişenin doğrufazla
içinde daha olabilir?
şişer.
B) Artar Azalır
B) Artar Azalır
A)
A) Yalnız
Yalnız I B)
I
B) Şişenin B) Yalnız
içinde Yalnız
biraz II II C)
söner. C) Yalnız III Yalnız III
C) Değişmez Değişmez
C) Değişmez Değişmez D) II ve III E) I, II ve III
D) Azalır Artar D) II ve III
C) Durumu değişmez. E) I, II ve III
D) Azalır Artar
E) Değişmez Azalır D) İlk hâline geri döner.
E) Değişmez Azalır
E) Şişeden çıkıp dışarda şişer.

Diğer sayfaya geçiniz.


37

5. Ayşenur, laboratuvarda bulunan K, L, M, N ve P


ampullerini Şekil 1’deki gibi bağladığında toplam 3 tane
ampulün ışık verdiğini fark ediyor. Daha sonra aynı
2018 TYT ampulleri Şekil 2’deki gibi bağladığında ise toplamda
yine 3 tane ampulün ışık verdiğini gözlemliyor.
4. Ahsen, tamamen su dolu bir taşırma kabına suda çözünme-
yen K ve L katı cisimlerini ayrı ayrı yavaşça bıraktığında; her
ikisinin eşit hacimde su taşırdığını gözlemliyor.
2017 YGS
Ahsen’in bu gözlemine göre;
2. Sırasıyla 25 N ve 30 N ağırlığındaki eşit hacimli K ve L ci-
simleri, özdeş dinamometrelere asılıyor. K cismi S sıvısına, I. K ve L cisimlerine suyun uyguladığı kaldırma kuvvetleri
L cismi de T sıvısına tümüyle batırıldığında dinamometrelerin eşittir.
her ikisi de 15 N’yi gösteriyor. II. K ve L cisimlerinin hacimleri eşittir.

Ayşenur’un
III. K ve kullanmış
L cisimlerinin olduğu
özkütleleri eşittir. ampullerden yalnızca
S sıvısının özkütlesi dS, T sıvısınınki de dT olduğuna göre,
bir tanesinin bozuk olduğu bilindiğine göre bozuk
dS
oranı kaçtır? yargılarından hangileri
olan ampul kesinlikle doğrudur?
aşağıdakilerden hangisidir?
dT
A) K B) L C) M D) N E) P
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

A) 2 B) 3
C) 4 D) 5 E) 4 D) II ve III E) I, II ve III
3 4 5 4 3

35 81
Diğer sayfaya geçiniz.
FİZİK 3. ADIM

5. Silindir şeklindeki kapta, birbiriyle karışmayan h yüksekliğin- 7. Birbiriyle karışmayan 2d ve 3d özkütleli sıvılar içindeki M ve
de 5V hacminde 3d özkütleli X sıvısı ile h yüksekliğinde 5V N cisimlerinin denge konumları şekildeki gibidir.
hacminde d özkütleli Y sıvısı bulunmaktadır. Başlangıçta ka-
bın K noktasındaki sıvı basıncı P kadardır. Kaba sıvıda çö-
2d
zünmeyen 5d özkütleli 3V hacminde M cismi atılıp dengeye M N
3
gelmesi bekleniyor.

h Y 3d

5V d K
Buna göre cisimlerin özkütleleri oranı oranı kaçtır?

h X
3V 15 D) 16 8
5V A) 5 B) 2 C) E)
3d L 8 3 16 15 5

Kaptan sıvı taşmadığına göre cisim dengeye geldikten


8. Ağırlığı G olan türdeş, eşit bölmeli M cisminin Şekil I'de X ve
sonra L noktasındaki sıvı basıncı kaç P olur?
Şekil II'de Y sıvıları içindeki denge durumları verilmiştir.
A) 2 B) 3 C) 5 D) 7 E) 9

T

M M

2d
X T 3d Y 3

İplerde oluşan gerilmeler eşit olduğuna göre; T ip geril-


mesi kaç G’dir?

6. Babası, kızına balon satıcısından içerisinde helyum gazı olan


A) 5 B) 6 C) 1 D) 7 E) 7
uçan balon almıştır. Bir süre sonra kızı balonu elinden kaçır-
7 7 6 5
mıştır. Balonu takip eden kızın babasına sorduğu sorular ve
babasının cevapları verilmiştir.
9. İçinde 60 cm3 su bulunan 80 cm3 hacimli dereceli silindi-
I.
Kız: Balon nasıl uçuyor?
re; hacmi 40 cm3, özkütlesi 2 g/cm3 olan cisim bırakılıyor.

Babası: Balona uygulanan kaldırma kuvveti, balonun
ağırlığından büyük olduğu için balon yükselir.

II.
Kız: Balon daha da yükselirse ne olacak. 80 cm3
Babası: Açık hava basıncı artacağı için, balon bu basınca 60 cm3
dayanamayıp patlayacak.

III.
Kız: Balon neden patlar?


Babası: Açık hava basıncını dengeleyebilmek için balo- dsu = 1 g/cm3
nun hacmi artacak, balonun plastiği esneme sınırını aştığı V cisim = 40 cm3
için patlayacak.
Kaptan taşan sıvının kütlesi mT’nin kaptaki kütle artış
mT
Kızının hangi sorularına Babası doğru cevap vermiştir? miktarı mA’ya oranı kaçtır?
mA
(Babası helyumun öz kütlesinin, havanın özkütlesinden kü-
çük olduğunu bilmektedir.)
A) 1 B) 1 C) 1 D) 2 E) 3
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III 3 2

D) I ve III E) I,II ve III

82
A) 1 B) 1 C) 1 D) 2 E) 4
A) 1 B) 1

MEB 2021 - 2022 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri


C) 1 D) 2 E) 4 4 2
FİZİK
4 2
TYT 1.
ADIM
Dalgalara Giriş ve Yay Dalgaları

7. 1. Sürtünmelerin
Sabit bir eksene göre edildiği
ihmal tekrarlananbirharekete
ortamda titreşim hareketi,
şekildeki gibi 4. Özdeş
9. Özdeş ortamlarda
ortamlarda üretilen M ve M
üretilen N dalgalarının görünümügörünü-
ve N dalgalarının şe-
küçük ve hızlı salınımlara da titreşim denir. Titreşim
45 m yükseklikten 40 m/s hızla yatay olarak fırlatılan hareketi,
ci- kildeşekildeki
mü verilmiştir.gibidir.

simsonucunda esnek çarpıyor.


yere  v hızıyla bir ortama aktarılan enerjinin bir noktadan
başka bir noktaya iletilirken ortamda oluşturduğu şekil deği-
v0= 40m/s
şikliğine dalga, bu dalganın esnek ortamda yayılmasına da
dalga hareketi denir.

Buna göre,
45 m
I. Keman sesi M dalgası
II. Çırpılan kilim Yer
III. Sallanan salıncak
v
IV. Sarkaçlı saat

Buna göre cismin


örneklerden yeredalga
hangileri çarpma hızınınörnek
hareketine büyüklüğü kaç
olarak ve-
dir? (g = 10 m/s2)
rilebilir?
m/s
A) A)
25I ve II B)
B) 30 C)II40
ve III C)
D) 50 I,E)
IIM
ve
70IV
dalgası N dalgası
D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV
M ve N dalgaların hızlarının büyüklüğü vM ve vN
M ve N dalgaların
olduğuna vM oranı
göre hızlarının büyüklüğü
kaçtır? VM ve VN olduğuna
V vN
göre M
oranı kaçtır?
A) 6 VN B) 4 C) 3 D) 2 E) 1

2. Dalga türlerinden, A) 6 B) 4 C) 3 D) 2 E) 1

I. yay dalgaları,

II. su dalgaları,
29
III. ses dalgaları 5. Kenar uzunluğu 1 cm olan eş karelerden oluşmuş bir düzlem-
14. Kenar uzunluğu de 10 s’de oluşturulan dalganın görünümü şekildeki gibidir.
hangileri hem enine hem de mekanik dalgaya örnek1ola-
cm olan eş karelerden oluşmuş bir düzlemde 10 s’de oluşturulan dalganın görün
rak verilebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I,II ve III


1 cm

1 cm

Buna göre,
Buna göre,
I. Boyuna dalgadır.
3. Periyodik bir dalganın hız ve dalga boyu bilindiğine göre, I. Boyuna dalgadır.
II. Dalga boyu λ = 2 cm’dir.
I. frekans, II. Dalga boyu λ = 2 cm’dir.
III. Frekansı f = 1/2 s-1’dir.
II. periyot, IV. Genliği 4 cm’dir. III. Frekansı f = 0,5 s-1’dir.

III. genlik IV. Genliği 4 cm’dir.


ifadelerinden hangileri doğrudur?
niceliklerinden hangileri bulunabilir? ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) III ve IV E) II, III v
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III

D) I ve II E) I ve III D) III ve IV E) II, III ve IV

15. Kaynaktan yayılan ses dalgalarının insanlar tarafından işitilebilmesi için;


83
I. yüksekliği,
FİZİK 1. ADIM

6. K, L ve M görsellerinde farklı dalga türleri gösterilmiştir. 9. İlerleme yönleri verilen X ve Y atmaları saniyede 1br hızla ilerle-
mektedir.


Buna göre atmalar şekildeki konumdan geçtikten kaç sa-
Buna göre verilen dalgalar ile ilgili ifadelerden hangisi
niye sonra ilk kez birbirlerini sönümler?
doğrudur?
A) 2 B) 3 C) 5 D) 7 E) 8
A) K'de yayılan dalganın titreşim doğrultusu ilerleme doğrul-
tusuna diktir.

B) L boyuna dalgadır.

C) M elektromanyetik dalgadır.

D) L maddesel dalgadır.

E) M dalgası hem enine hem de boyuna yayılır.

7. Elektromanyetik spektrumdaki dalgaların aynı ortamda-


ki,

I. Dalga boyu, 10. Boyları ve kalınlıkları aynı olan, aynı maddeden yapılmış X, Y ve
II. Hız, Z yaylarına, G, 2G ve 3G ağırlıklı cisimler bağlanmıştır.

III. Enerji

niceliklerinden hangileri kesinlikle eşittir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III
G 2G

3G
8. Elektromanyetik dalgalar ile ilgili,

I. Elektrik ve manyetik alandan etkilenirler. Buna göre yaylara vurulduğunda çıkan seslerin frekans-
ları fX, fY ve fZ arasındaki ilişki hangisidir?
II. Boşlukta ışık hızıyla yayılırlar.
A) fX = fY = fZ
III. Dalga boyları ile enerjileri ters orantılıdır.
B) fX > fY > fZ
yargılarından hangileri doğrudur?
C) fY > fX > fZ
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III
D) fZ > fY > fX
D) II ve III E) I, II ve III
E) fX = fY > fZ

84
FİZİK
TYT 2.
ADIM
Dalgalara Giriş ve Yay Dalgaları

1. Birim uzunluklarının kütleleri eşit olan K, L ve M atmaları şe- 3. Mekanik dalgalarla ilgili,
kilde verilmiştir.
I. Gazlarda yayılmazlar.

II. Yayılması için maddeye gerek yoktur.

III. Katılarda hızları büyüktür.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I ve III
K yayını geren kuvvet 4F, L ve M yaylarını geren kuvvet-
ler eşit büyüklükte ve F ise, K, L, M atmalarının hızları
arasındaki ilişki hangisidir?

A) VK > VL > VM

B) VL = VM > VK

C) VK > VL = VM
4.
Engel
D) VL > VM > VK

E) VK = VL = VM
K
Serbest Uç

2. Şekilde uç uca eklenmiş farklı kalınlardaki yaylar O1, O2 ve O3


noktalarından birbirine bağlanmıştır. Kalın yayda ok yönünde
ilerleyen A atmasının O1 den yansıyanı K, O2 den yansıyanı L Ok yönünde ilerleyen atmanın K noktası engele çarptığı
ve O3 ten yansıyanı M dir. andaki görüntüsü hangisidir?

A) B)
kalın A O1 ince O2 çok ince O3 kalın


Buna göre, K, L ve M atmaları hangisinde doğru verilmiştir?

K L M
C) D)
A)A)

B)B)

C)
C)

E)
D)
D)

E)
E)

85
FİZİK 2. ADIM

5. Homojen esnek bir yayda üretilen atmanın ilerleme yönü şe- 7. Türdeş yay üzerinde oluşturulan iki özdeş atma üzerindeki
kilde verilmiştir. X ve Y noktalarının titreşim yönleri şekildeki gibidir.
K

L M

Atma üzerinde verilen K, L ve M noktalarının titreşim


yönleri hangisinde doğru çizilmiştir?
Buna göre

I. Atmaların hızlarının büyüklükleri eşittir.


K L M
II. Atmalar bir süre sonra birbirini söndürür.
A)
III. Atmalar zıt yönde hareket etmektedir.
B)
yargılarından hangileri doğrudur?
C)
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D)
D) II ve III E) I, II ve III
E)

6. Birbirine eklenmiş, ideal esnek X ve Y yaylarından birinde


oluşturulan atmanın, yayların bağlantı (L) noktasından iletilen
ve yansıyanı şekildeki gibi oluşmuştur.

8. X,Y ve Z periyodik dalgalarının hızları (v) ile dalga boyları (λ)


arasındaki ilişkiyi gösteren grafik şekildeki gibidir.

Buna göre,

I. gelen atma Y yayında ve baş aşağıdır. X, Y ve Z periyodik dalgalarının periyotları TX, TY, TZ oldu-
ğuna göre periyotlar arasındaki ilişki hangisidir?
II. X kalın, Y incedir.
A) TX > TY > TZ
III. |KL| > |LM|
B) TZ > TY > TX
IV. gelen atma X yayında ve baş yukarıdır.
C) TZ > TX > TY
verilen bilgilerden hangileri doğrudur?
D) TX = TY > TZ
A) I ve II B) I ve III C) II ve III
E) TX > TZ > TY
D) II ve IV E) III ve IV

86
FİZİK
TYT 3.
ADIM
Dalgalara Giriş ve Yay Dalgaları

2020-TYT/Fen Bilimleri

2021 TYT 2020 TYT


6. Merih bir gitar telini ortasından çekip bıraktığında telin
1. Bir ucu duvara sabitlenmiş bir ipin serbest ucu belirli bir kuv- 2. Merihdetaylı
bir gitar telini ortasından
hareketini çekip bıraktığında
göremediğini telin detaylı
ama telin Şekil 1’de
gösterilen dalga biçimli bir bölgeyi taradığını fark eder.
6. Birvetle gerilereksabitlenmiş
ucu duvara aşağı yukarı birhareket ettirildiğinde
ipin serbest ip üzerinde
ucu belirli bir hareketini göremediğini ama telin Şekil 1’de gösterilen dalga
Merih bundan sonra Şekil 1'deki tele, gitarın tam
frekansı
kuvvetle f1 ve hızı
gerilerek v1 olan
aşağı Şekilhareket
yukarı 1’deki dalga oluşturulmuştur.
ettirildiğinde ip biçimli bir bölgeyiperdeye
ortasındaki taradığını fark eder.
temas edecek Merih bundan
şekilde sonra
hafifçe
İpin gerilimini
üzerinde frekansıdeğiştirmeden serbest
f1 ve hızı v1 olan uç1’deki
Şekil daha dalga
hızlı hareket Şekilbastırır
1’deki tele,
ve bugitarın
defatam
telinortasındaki perdeye
Şekil 2’deki gibi birtemas ede-
bölgeyi
ettirildiğinde iseİpin
oluşturulmuştur. frekansı f2 vedeğiştirmeden
gerilimini hızı v2 olan Şekil 2’dekiuç
serbest dalga taradığını
cek şekilde gözlemler.
hafifçe bastırır ve bu defa telin Şekil 2’deki gibi bir
daha hızlı hareket ettirildiğinde ise frekansı f2 ve hızı v2
oluşturulmuştur. bölgeyi taradığını gözlemler.
olan Şekil 2’deki dalga oluşturulmuştur.

Her iki şekildeki bölmeler eşit uzunlukta olduğuna


göre
Heraşağıdakilerin
iki şekildeki bölmeler eşit fuzunlukta
hangisinde 1 - f2 ve v1olduğuna
- v2 göre
aşağıdakilerin hangisinde f
arasındaki ilişkiler doğru olarak
1
- f ve v - v
2 verilmiştir?
1 2
arasındaki ilişki-
A) ler
v1 =doğru
v2 ; olarak
f1 < f2 verilmiştir?
B) v1 > v2 ; f1 < f2

C) A) v =v ;f <f
v1 > 1v2 ;2 f11 > f22 D) v1 < v2 ; f1= f2
B) v1 > v2 ; f1 < f2
E) v1 = v2 ; f1 = f2
C) v1 > v2 ; f1 > f2

D) v1 < v2 ; f1= f2

E) v1 = v2 ; f1 = f2 Buna göre teldeki dalgayla ilgili,


Buna göre teldeki dalgayla ilgili,
I. Dalga boyu yarıya düşmüştür.
I. Dalga boyu yarıya düşmüştür.
II. Frekans 2 katına çıkmıştır.
II. Frekans 2 katına
III. Dalga hızıçıkmıştır.
2 katına çıkmıştır.
III. Dalga hızı 2 katına çıkmıştır.
yargılarından hangileri doğrudur?
yargılarından
A) Yalnız hangileri
I doğrudur?
B) Yalnız II C) Yalnız III

A) Yalnız I B)
D) I ve II Yalnız II C)
E) II ve III Yalnız III
D) I ve II E) II ve III

2016 LYS

3. Bir ucu sabitlenmiş sarmal bir yay, yere yatay doğrultuda ge-
rilerek atma veya dalga üretiliyor.

Yayı bulunduğu noktadan;

I. yalnız sağa çekip aynı yere getirip hareketi tekrarlama,

II. sağa ve sola çekip hareketi tekrarlama,

III. öne ve arkaya çekip hareketi tekrarlama

işlemlerinden hangileri yapılırsa atma değil, dalga üretilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) II ve III E) I, II ve III

36

87
37 Diğer sayfaya geçiniz.
FİZİK 3. ADIM
2015-LYS2/FİZ
2016 LYS 2015 LYS

4. Bir ucu serbest, diğer ucu sabit olan sarmal yayda ilerleyen 5. Esnek
19. Esnekbir
biryay,
yay,FFkuvvetiyle gerilerek
kuvvetiyle şekildeki
gerilerek gibigibi
şekildeki A genliğin- 21. R
n ve ilerleme
19. Bir yönleri
ucu serbest, şekilde
diğer ucuoklarla belirtilen
sabit olan iki atma,
sarmal yayda saniyede de, w genişliğinde
A genliğinde, bir atma oluşturuluyor.
w genişliğinde bir atma oluşturuluyor. s
en
in 19. ilerleyen
Bir ucu ve ilerleme
bir birim ilerlemektedir.
serbest, yönleri
diğer ucu şekilde
sabit oklarla
olan sarmal belirtilen
yayda iki
p
n
den atma, saniyede
ilerleyen bir birim
ve ilerleme ilerlemektedir.
yönleri şekilde oklarla belirtilen iki o
mın atma, saniyede bir birim ilerlemektedir.
r
2014 – LYS2 / FİZ b

201418.
– LYS2 / FİZgücü sınır açısı 3 x 10-4 radyan olan bir göz,
Ayırma 20
farları arasındaki uzaklık 1,2 metre olan bir
otomobilin farlarını en çok kaç metre uzaklıkta
18. Ayırma
çiftgücü sınır açısı 3 x 10-4 radyan olan bir göz,
görebilir? 20. Farklı
Atmanın ilerleme hızı zamanla azaldığına göre,
farlarıAtmanın
arasındaki ilerleme hızı1,2
uzaklık zamanla azaldığına
metre olan bir göre, su ile
Buna göre
Buna göre 99 saniye
saniyesonra
sonraatmaların
atmaların alacağı
alacağı görünüm, otomobilin farlarını en çok kaç metre uzaklıkta f freka
görünüm, aşağıdakilerden I. Tel
A) gittikçe
I.1200
Tel kalınlaşmaktadır.
gittikçe B) 2500
kalınlaşmaktadır. C) 3000
aşağıdakilerden
Buna göre 9 saniye sonra hangisidir?
hangisidir? atmaların alacağı çift görebilir? tepede
görünüm, aşağıdakilerden hangisidir? II. Atmanın titreşim frekansı gittikçe azalmaktadır.
A) B) II. Atmanın titreşim frekansı gittikçe azalmaktadır.
D) 3600 E)3000
4000
A) B) A) 1200 B) 2500
III. Atmanın genişliği C)
gittikçe azalmaktadır.
III. Atmanın genişliği gittikçe azalmaktadır.
yargılarından
D) 3600 hangileri doğrudur?
E) 4000
B
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III

C) D) D) II ve III E) I, II ve III
C) D)
Dalga
2014 LYS b
19. X, Y duvarları arasına sabitlenerek gerilmiş esnek yayda
derinl
19. 6.
X, Y duvarları
X,
YY duvarları
duvarına arasına
doğru sabitlenerek
giden gerilmiş
bir dalganın esnek yayda Y
anındaki
arasına sabitlenerek gerilmiş esnek yayda A
duvarına
konumudoğru gidengibidir.
şekildeki bir dalganın t = 0 anındaki konumu şe-
bu bö
Y duvarına doğru giden bir dalganın anındaki
kildeki
konumu gibidir.
şekildeki derinliklerinde
gibidir. bunla
20. Okyanusun oluşan ve gittikçe daha
E)
sığ olan kıyıya doğru yaklaşan Tsunami dalgalarının, A)
E)
I. Genliği artar.

ga
lga
S
A)
II. Frekansı değişmez.

III. Hızı artar.

yargılarından hangileri doğrudur?

Yayın K,I L, M noktaları;


Yalnız B) Yalnız II
Yayın K, L, M noktaları;
anınıC)izleyen ilk
Yalnız III
anını izleyen ilk
periyotluk sürede, şekildeki I ve II yönlerinden
C)
Ö
periyotluk sürede, şekildeki I ve II yönlerinden
D) Idoğru
hangisine ve II hareket eder? E) I, II ve III
20. Su derinliği her yerde aynı olan bir dalga leğeninde, hangisine doğru hareket eder?
20. peş
Su peşe gelen
derinliği her1.yerde
ve 3.aynı
dalga tepeleri
olan arasındaki
bir dalga uzaklık
leğeninde,
20 cm'dir.
peş peşe gelen 1. ve 3. dalga tepeleri arasındaki uzaklık
20dalgalar
Bu cm'dir. 20 cm/s hızla yayıldığına göre, dalga
kaynağının
Bu dalgalar periyodu
20 cm/skaç saniyedir?
hızla yayıldığına göre, dalga
kaynağının periyodu kaç saniyedir? A) I I II
A) I I II
A) 0,25 B) 0,50 C) 1 D) 2 E) 3
A) 0,25 B) 0,50 C) 1 D) 2 E) 3 B) B) I I II II I I

C) C) II II I I II II

D) D) II II I I I I

8
6 Diğer sayfaya geçiniz.
E) E) II II II II I I
6 Diğer sayfaya geçiniz.

88
FİZİK
TYT 1.
ADIM
Su - Ses - Deprem Dalgaları

1. Bir dalga leğeninde, doğrusal K kaynağının oluşturduğu dal- 3. Denizden sahile doğru yaklaşıldığında suyun derinliği azalır.
gaların L kenarına doğru ilerleyişinin üstten görünümü şekil-
Buna göre sahile doğru ilerleyen bir dalgaya ait,
de verilmiştir.
I. hız,

II. frekans,

III. dalga boyu

niceliklerinden hangileri azalır?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

Buna göre,
4. Kaynaktan yayılan ses dalgalarının insanlar tarafından
I. Kaynağın frekansı zamanla artmıştır.
işitilebilmesi için,
II. Dalgaların hızı sabittir.
I. yüksekliği
III. K’den L’ye doğru su derinliği artmıştır.
II. genliği
yargılarından hangileri doğru olabilir?
III. tınısı
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III
niceliklerinden hangileri belli bir değer aralığında olmalıdır?

D) II ve III E) I, II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I, II ve III

5. Şekilde deprem oluşumuna ait basit bir model verilmiştir.

I. Fay hattı: Yer kabuğunda yan yana duran iki blok arasın-
daki bağıl hareket sonucunda oluşmuş kırık yapısı

II. Odak noktası: Sıkışan enerjinin açığa çıkması için hare-


ketlenen ilk alan
2. Sabit frekansla çalışan dalga kaynağıyla üretilen doğrusal su
dalgaları, bir ortamdan farklı bir ortama geçmektedir. III. Merkez üssü: Yeryüzünde odak noktasına en yakın olan
ve depremin en güçlü hissedildiği yer.
Bu dalgalarla ilgili olarak,
Tanımlara göre şekildeki K, L ve M noktalarının adları ne-
I. Ortamın derinliği azaldıkça, su dalgalarının yayılma hızı dir?
azalır.
K L M
II. Ortamın derinliği arttıkça, su dalgalarının dalga boyu azalır.

III. Ortamın derinliği arttıkça, su dalgalarının periyodu değişmez. A) I III II

B) I II III
yargılarından hangileri doğrudur?
C) II III I
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) III II I
D) I ve III E) II ve III
E) II I III

89
FİZİK 1. ADIM

6. Dağın yamacındaki bir sporcu dağa doğru bağırarak sesinin 8. Ses dalgalarının iletimini gözlemlemek isteyen bir öğrenciye;
yankısını duyuyor. Şekil I'deki materyaller ve deney şeması verilerek öğrencinin
deney düzeneğini kurması sağlanıyor.
Sporcudan dağa doğru giden ses dalgası ile yansıyan
ses dalgasının,

I. frekans,

II. hız,

III. şiddet

niceliklerinden hangilerinin büyüklüğü aynıdır?


Tokmakla bir diyapozona Şekil I’deki gibi vurulduğunda diğer
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
diyapozona değen pinpon topu Şekil II’deki gibi hareket ediyor.
D) I ve II E) II ve III
Buna göre yapılan deneyde,

I. Enerji dönüşümü gerçekleşmiştir.

II. Titreşim diğer diyapozona aktarılmıştır.

III. Ses dalgaları katılarda gaza göre daha hızlı ilerlemiştir.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

7. Yandan görünümü şekildeki gibi olan, tabanında tahta parça-


sı bulunan dalga leğeni su ile dolduruluyor ve bir cetvel yardı-
mıyla tam orta hizadan doğrusal su dalgaları oluşturuluyor.

9. Görseldeki uçak ve otomobilin harekete geçerken çıkardığı


seslere ait dalga grafikleri şekilde verilmiştir.

Buna göre iki uca ilerleyen dalgalar için, Buna göre,

I. Dalga boyları giderek artar. I. Otomobilin harekete geçerken çıkardığı ses daha incedir.

II. Kap yüzeyine çarpma hızları farklıdır. II. Uçağın havalanırken çıkardığı sesin şiddeti daha fazladır.

III. Kap yüzeyine ulaşma süreleri farklıdır. III. Otomobilin harekete geçerken çıkardığı sesin yüksekliği
daha fazladır.
yargılarından hangileri doğrudur?
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III
D) II ve III E) I, II ve III

90
FİZİK
TYT 2.
ADIM
Su - Ses - Deprem Dalgaları

1. Derinliği her yerinde sabit olan dalga leğeninde oluşturulan 2. Derinliği her yerinde sabit olan dalga leğeninde oluşturulan
doğrusal KL atmasının ilerleme yönü şekilde verilmiştir. doğrusal KL atmasının ilerleme yönü şekilde verilmiştir.

K
α
X
K Y L

L
30o 600

X Y

Buna göre, atmanın önce X, sonra Y düzleminden yansı- Buna göre, atmanın X engelinden yansıdıktan sonra K ve
dıktan sonraki görünümü hangisi olur? L noktalarının Y düzlemine aynı anda ulaşması için α açısı
kaç derece olmalıdır?

A) 15 B) 30 C) 45 D) 60 E) 75
A) B)

30o 30o
Y 3. Şekildeki dalga havuzunda tabana farklı yüksekliklerde takoz
Y konularak suyun farklı derinliklerde olması sağlanmış ve I böl-
L K
gesine yerleştirilen dalga kaynağı ile özdeş dalgalar üretilmiş-
L tir. Oluşan dalgaların I, II ve III. bölgedeki hızları sırasıyla v1, v2,
K v3 frekansları f1, f2, f3 ve dalga boyları λ1, λ2, λ3 olmaktadır.

Doğrusal I II III
dalga
C) D) kaynağı

60o
60o Y
K
Y
L L Su
K
Takoz

Buna göre,
E)
I. Hızlar arasında v2 > v3 > v1 ilişkisi vardır.

II. Frekanslar arasında f1 = f2 = f3 ilişkisi vardır.


K Y III. Dalga boyları arasında λ1 > λ2 > λ3 ilişkisi vardır.
L 30o yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız III B) I ve II C) II ve III

D) I ve III E) I, II ve III

91
FİZİK 2. ADIM

4. Su dolu bir dalga leğeninde X ortamında oluşturulan KL doğ- 6. Ses dalgalarının özellikleri ile ilgili bilgilerden hangisi
rusal atmasının X, Y ve Z ortamlarındaki ilerleme yönleri şe- yanlıştır?
kilde verilmiştir.
A) İnce seslerin frekansı yüksektir.
K B) Hava sıcaklığı arttıkça sesin hızı azalır.

C) Sesin şiddeti kaynaktan uzaklaştıkça azalır.


L α
K D) Sesin şiddetinin birimi desibeldir.

E) Sesin şiddeti ses dalgalarının genliği ile ilgilidir.


K
L β
7. Ses dalgalarının kullanımına,
L
I. Ultrason cihazı
X Y Z II. Sonar cihazı

III. ESWL (Şok dalgasıyla böbrek taşı kırma)


Buna göre,
hangileri örnek verilebilir?
I. Y ortamı hem X hem de Z ortamından sığdır.

II.
α = β ise X ve Z ortamları aynı derinliktedir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

III.
α > β ise X ortamı, Z ortamından daha derindir. D) II ve III E) I,II ve III

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I, II ve III 8. Can ve mal kaybı yaşadığımız depremlerle ilgili en çok ka-


rıştırılan iki kavram “Depremin Büyüklüğü” ve “Depremin
Şiddeti” dir.
5. Su dolu bir dalga leğeninde X ortamında oluşturulan KL doğ-
rusal atmasının farklı zamanlardaki anlık görüntüsü şekilde Bu iki kavramla ilgili,

verilmiştir. I. Deprem sonucu ortaya çıkan enerji depremin büyüklüğü-


nü belirler.

K II. Depremin yeryüzünde bıraktığı hasar depremin şiddeti ile


ilgilidir.

III. Depremin şiddeti Richter ölçeği ile ölçülür.


L
yargılarından hangileri doğrudur?
α β
K A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I,II ve III


L

X Y

Buna göre,
9. Ses dalgaları ile ilgili,
I.
α = β ise KL atması X den Y ye geçerken kırılmamıştır.
I. Boyuna dalgalardır.
II.
α > β ise KL atması X ortamında, Y ortamından daha ya-
vaş hareket eder. II. Ortama ihtiyaç duyar, boşlukta yayılamaz.

III.
α > β ise X ortamı, Y ortamından daha derindir. III. Bir yüzeye çarpınca yüzeyin cinsine bağlı olarak soğurulur.

IV. Sesin şiddeti yüksek ise ses dalgaları daha uzağa gidebilir.
yargılarından hangileri doğrudur? (X ve Y ortamlarında
sıvı seviyesi sabittir.) V. Sıcaklıkları farklı yüzeylerde hareket ederken kırılabilir.

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II yargılarından kaç tanesi doğrudur?

D) I ve III E) II ve III A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

92
FİZİK
TYT 3.
ADIM
Su - Ses - Deprem Dalgaları

2011 LYS 2015 LYS

1. İki bölmeli bir dalga leğeninde, bölmelerin her birinde su de- 3. Okyanusun derinliklerinde oluşan ve gittikçe daha sığ
rinliği sabit ve birbirinden farklıdır. olan kıyıya doğru yaklaşan Tsunami dalgalarının,

Periyodik su dalgaları leğenin bir bölmesinden diğer böl- I. Genliği artar.


mesine geçerken dalgaların, II. Frekansı değişmez.

I. Yayılma hızı değişir. III. Hızı artar.

II. Yayılma doğrultusu değişir. yargılarından hangileri doğrudur?


III. Periyodu değişir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? D) I ve II E) I, II ve III

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve III E) II ve III

2014 LYS

2. Farklı derinlikteki üç bölgeden oluşan bir dalga leğeni su ile


doludur. Dalga leğeninin K ucunda oluşturulan f frekanslı bir
düzlemsel dalganın ilerleme deseninin tepeden görünümü
şekildeki gibidir.

4. Derinliği sabit olan şekildeki dalga leğeninde aynı anda oluş-


Dalga leğeninin KL, LM ve MN bölgelerinin derinlikleri turulan dalgalar M ortamında karşılaşıyor.
sırasıyla h1, h2, h3 ve düzlemsel dalganın bu bölgelerdeki
frekansları f1, f2, f3 olduğuna göre bunlar arasındaki ilişki
nedir?

A) h1< h3< h2


f2< f3 < f1

B) h2< h3< h1


f1 = f2 = f3 Dalgaların L ortamında karşılaşabilmesi için;
C) h1 < h3< h2 I. L ortamının derinliğinin artırılması,

f1 = f2 = f3 II. A kaynağının frekansının artırılması,
D) h1< h2< h3 III. K ortamının derinliğinin azaltılması
f = f2 = f3
1 işlemlerinden hangileri yapılabilir?
E) h3< h2< h1
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

f2 < f3 < f1
D) II ve III E) I, II ve III

93
FİZİK 3. ADIM

5. Bir tiyatro gösterisi sırasında sahnede bulunan Ali ve Ayşe’nin 7. Bir öğrenci Şekil I ve Şekil II’deki bardakların ağız kısmına
seslerine ait genlik ve genişlik grafiği şekildeki gibidir. yatay olarak üflediğinde çıkan seslerin farklı olduğunu algıla-
mıştır.

İçinde bir miktar çay İçinde çok az çay


bulunan bardak bulunan bardak

Şekil I Şekil II

Öğrencinin mini deneyi ile ilgili çıkardığı bilimsel sonuç,


verilenlerden hangisi olamaz?

A) Şekil I’de titreşen madde daha fazladır.


B) Mini deneyde bardağa üflendiğinde titreşen madde havadır.
C) Şekil I’de çıkan sesin frekansı daha fazladır.
D) Şekil I’de çıkan ses daha incedir.
E) Şekil II’de çıkan sesin yüksekliği daha azdır.

Tiyatro salonunda A sırasında oturan Nazlı hanım ile D sı-


rasında oturan Meryem hanımın işittikleri Ali ve Ayşe’nin
sesleri ile ilgili,
8. Depremin büyüklüğü deprem sırasında boşalan enerji ile ilgili
I. Nazlı hanım, Ali’nin sesini daha tiz duyar. bir değerdir. Charles Richter’in geliştirdiği dalga genliğini temel
alan Richter ölçeği adı verilen bir cetvele göre hesaplanır.
II. Meryem hanımın, Ali’nin sesini daha az duymasının sebe-
bi Ali’nin sesinin hızının küçük olmasıdır. Depremin şiddeti ise deprem bölgesindeki hasarın durumuna
göre belirlenir.
III. Ayşe’nin sesi daha gür duyulur.

yargılarından hangileri doğrudur? Parçaya göre,

I. Depremin şiddeti açığa çıkan enerji ile ters orantılıdır.


A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
II. Depremin büyüklüğü ile şiddeti farklı kavramlardır.
D) II ve III E) I, II ve III
III. Deprem anında yer kabuğunda oluşan kırıklı yapıya sis-
mik hattı adı verilir.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III


D) I ve II E) II ve III
6. Bir kaynaktan çıkan sesin karşısındaki duvardan yansıyıp yan-
kı oluşturması için sesin en az 0,1 s yol alması gerekmektedir.

9. Yoğunluğu sürekli değişen bir ortamda sabit bir kaynaktan


ses dalgası üretiliyor.

Bu ses dalgası başka bir noktaya iletilene kadar sesin,

I. frekansı,
II. şiddeti,
III. hızı
Sesin hızının büyüklüğü 360 m/s olduğuna göre duvara
doğru çığlık atan Mehmet’in kendi sesinin yankısını du- verilen niceliklerinden hangileri değişir?
yabilmesi için d uzaklığı en az kaç metre olmalıdır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

A) 9 B) 18 C) 36 D) 54 E) 72 D) II ve III E) I, II ve III

94
FİZİK
TYT 1.
ADIM
Aydınlanma - Gölge - Yansıma

1. Noktasal K ışık kaynağı yüzeyle α açısı yaparak M noktasını 3. K ışık kaynağı ve L engeli ile oluşturulan Şekil I'deki düze-
şekildeki gibi aydınlatmaktadır. nekte engelin arkasından ışık kaynağına bakan gözlemci ışık
K kaynağını Şekil II'deki gibi görmektedir.

d
α
N M

yüzey

Noktasal K ışık kaynağının M noktası çevresinde oluştur-


duğu aydınlanma şiddetini artırmak için,

I.
α açısını artırmak

II. Işık kaynağının şiddetini artırmak


Buna göre, gözlemci X, Y, Z, T, U noktalarından hangisin-
III. d uzaklığını azaltmak de olabilir?

işlemlerinden hangileri tek başına yapılabilir? A) X B) Y C) Z D) T E) U

A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

2. Özdeş ışık kaynakları ile oluşturan sistemlerde; Şekil I'de 4. Saydam olmayan özdeş küresel X, Y cisimleri, noktasal K1 ve
K noktası çevresindeki aydınlanma şiddeti EK, Şekil II'de L K2 ışık kaynakları yeterince büyük bir perdenin önüne yerleş-
noktası çevresindeki aydınlanma şiddeti EL ve Şekil III'te M tirilmiştir.
noktası çevresindeki aydınlanma şiddeti EM'dir.

perde
K1
K2

X
Y

Buna göre, perde üzerinde oluşan gölgenin şekli hangi-


sidir?
Buna göre EK, EL ve EM arasındaki büyüklük ilişkisi nasıl-
dır? A) B) C)

A) EK > EL > EM

B) EK > EM > EL

C) EL > EK > EM
D) E)
D) EM > EK > EL

E) EM > EL > EK

95
FİZİK 1. ADIM

5. Özdeş saydam olmayan cisimler, I noktasal ışık kaynakları 7. Noktasal ışık kaynakları kullanılarak saydam olmayan küre-
ve perde ile Şekil I'deki K, L ve M düzenekleri kuruluyor. sel cisimlerin perde üzerinde gölgeleri oluşturuluyor.

K L M


ı ı ı ı ı

Şekil I

Şekil II

Buna göre hangi düzenekler kullanılırsa Şekil II'deki gibi


gölge oluşur? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.)

A) Yalnız K B) Yalnız L C) Yalnız M

D) K ve L E) K, L ve M

Buna göre;
6. Seralar bitkilerin yetişmesine uygun şartların sağlanması
I. Şekil I’deki perde üzerinde tam gölge oluşmuştur.
amacı ile çevre şartlarını kontrol edebilen veya düzenlene-
bilen cam, plastik ve fiberglas gibi ışığı geçiren materyallerle II. Şekil II’deki perde üzerinde yarı gölge oluşmuştur.
örtülü yapılardır. Seralarda domates yetiştirmek için ihtiyaç III. Şekil II’deki gölgeler eliptiktir.
duyulan ışık şiddeti çok fazla iken, mantar yetiştirmek için ge-
ifadelerinden hangileri doğrudur?
rekli ışık şiddeti çok azdır. Bu bilgilerden yararlanan öğrenci-
ler sera düzeneklerini hazırlıyorlar. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III
Hazırlanan seraların üstünü kapatmak isteyen öğrenciler
uygun malzemeyi bulmak için X, Y ve Z saydam maddeleri-
ne ayrı ayrı belirli ışık şiddetinde ışık düşürüyorlar. Saydam
8. Işık şiddetleri eşit olan noktasal ışık kaynakları; K, L yarım
maddelerden geçen ışığın şiddeti fotometreler ile ölçüldüğün-
kürelerinin ve M küresinin merkezlerine şekillerdeki gibi yer-
de tablodaki değerler elde ediliyor.
leştirilmişlerdir.

Buna göre,

I. Domates fidesi yetiştirilmek istenen seranın üzerini kapla-


Buna göre, noktasal ışık kaynaklarının yüzeylerde oluş-
mak için en uygun madde Y maddesidir.
turdukları ışık akıları ΦK, ΦL ve ΦM arasındaki ilişki nasıl-
II. Mantar yetiştirilmek istenen seranın üzerini kaplamak için dır?
en uygun madde Z maddesidir.
A) ΦK > ΦL > ΦM
III. X maddesi Y maddesine göre daha saydam bir maddedir.
B) ΦK = ΦL = ΦM
ifadelerinden hangileri doğrudur?
C) ΦM > ΦK = ΦL
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) ΦL > ΦK > ΦM
D) II ve III E) I, II ve III
E) ΦK = ΦL > ΦM

96
FİZİK
TYT 2.
ADIM
Aydınlanma - Gölge - Yansıma

1. Siyah renkli K cismi üzerine paralel ışık ışınları gönderiliyor. 3. Tamamen karanlık bir ortamda K noktasal ışık kaynağı ve
saydam olmayan küresel cisim yeterince uzun perdenin önü-
ne şekildeki gibi yerleştirilmiştir.

A
K

D
B
Buna göre ışık ışınları ile ilgili, C
I. K cismine enerji aktarır.
E
II. K’ nin yüzeyine basınç uygular.
perde
III. Rengi değişirse K’nin birim zamandaki sıcaklık değişimi
aynı kalır. Perde üzerinde hem yarı gölge, hem tam gölge oluşması
için ikinci noktasal ışık kaynağı hangi noktaya yerleştiril-
yargılarından hangileri doğrudur?
melidir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) A B) B C) C D) D E) E
D) I ve III E) II ve III

2. Saydam olmayan küresel bir X cismi, K noktasal ışık kaynağı,


düzlem ayna ve perde eşit karelere bölünmüş düzleme şekil- 4. Tamamen karanlık bir ortamda küresel ışık kaynağı, saydam
deki gibi yerleştirilmiştir. olmayan özdeş ve küresel X, Y cisimleri aynı düzleme şekil-
deki gibi yerleştirilmiştir.

X

K G küresel ışık
kaynağı

X Y

perde
G noktasından küresel ışık kaynağına bakan gözlemci
Buna göre X cisminin perde üzerindeki gölgesi hangi se- ışık kaynağını nasıl görür?
çenekte doğru olarak verilmiştir?

A) B) C)
A) B) C)

D) E) D) E)

97
FİZİK 2. ADIM

5. Noktasal bir ışık kaynağı sürtünmelerin önemsenmediği bir 7. Yüzey alanı A olan bir karton, paralel ışık demeti ve noktasal
ortamda v büyüklüğünde hızla yerden eğik olarak atılıyor. ışık kaynağı şekilde verilmiştir.
Kaynak A, B ve C noktalarından geçerken O noktası çevre-

sinde oluşan aydınlanmalar sırasıyla EA, EB ve EC’dir.
Paralel ışık
B demeti
Ön Arka
A C Noktasal ışık
kaynağı
v
K
O yatay
Buna göre EA, EB ve EC arasındaki büyüklük ilişkisi nasıldır?

Karton ok yönünde hareket ettirilirse ön ve arka yüzeyin-


A) EA > EB > EC
deki ışık akıları nasıl değişir?
B) EC > EB > EA
Ön Arka
C) EA > EB = EC
A) Azalır Artar
D) EC > EB = EA
B) Azalır Azalır
E) EB > EA = EC
C) Artar Azalır

D) Değişmez Artar

E) Değişmez Azalır

6. X noktasal ışık kaynağı önüne opak düzgün silindir şekildeki


gibi yerleştiriliyor.
8. Işık basıncını incelemek için geliştirilmiş araçlara radyometre

denir. Şekilde havası kısmen boşaltılmış cam fanusun içinde
dönebilen, bir yüzü siyah diğer yüzü beyaz olan dört kanat-
lı çarktan oluşan bir Crookes Radyometresi gösterilmiştir.
Tamamen karanlık bir ortamda I ışık şiddetindeki noktasal K
ışık kaynağı radyometreden d kadar uzağa şekildeki gibi yer-
leştirilmiş ve yapraklar dönmeye başlamıştır.

d
K
perde
Buna göre,

I. Perdede oluşan gölgenin şekli dikdörtgendir.

II. Işık kaynağı K noktasında iken zeminde oluşan gölge daire


şeklindedir. Buna göre

III. Işık kaynağı K noktasında iken perdede gölge oluşmaz. I. Işık enerjisi hareket enerjisine dönüşmüştür.

yargılarından hangileri doğrudur? (Perde ve zemin yete- II. I artarsa çarkın dönme hızı da artar.
rince büyüktür.) III. d azalırsa çarkın dönme hızı azalır.

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II yargılarından hangileri doğrudur?


D) II ve III E) I, II ve III
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

98
FİZİK
TYT 3.
ADIM
Aydınlanma - Gölge - Yansıma

1. Bir ışık kaynağının, belirli bir yüzeye birim zamanda düşürdü- 2011 YGS
ğü ışık enerjisine ışık akısı adı verilir.
3.
Aşağıda özdeş ortamlarda bulunan iki farklı lambanın güçleri
verilmiştir.

X ve Y gözlemcileri, karanlık bir ortamda, önünde Şekil I’deki


gibi çelik bilye bulunan küresel beyaz ışık kaynağına bakıyor.


Buna göre kitaba düşen ışık akılarını artırmak için;

I. lambaların yarıçaplarını artırmak,

II. kitapların yüzey alanını artırmak,

III. kitap ile lambalar arasındaki uzaklığı azaltmak,

işlemlerinden hangileri yapılmalıdır?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II X gözlemcisi, kaynağı Şekil II’dekine, Y gözlemcisi de


D) II ve III E) I, II ve III Şekil III’tekine benzer biçimde gördüğüne göre, X ve Y
gözlemcileri K, L, M noktalarının hangilerinden bakıyor
olabilir?

X’in baktığı nokta Y’nin baktığı nokta

A) L M

B) M K

C) L K

D) K M

E) K L
2018 TYT

2. Aydınlanma ile ilgili kavramlardan; ışık şiddetinin birimi cd,


ışık akısının birimi lm ve aydınlanma şiddetinin birimi lüx’tür.

Buna göre;

I. kaynağın ışık şiddeti,

II. toplam ışık akısı,

III. aydınlanma şiddeti

değişkenlerinden hangilerinin büyüklüğü ışık kaynağına


olan uzaklığa bağlı olarak değişir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

99
FİZİK 3. ADIM

4. Noktasal ışık kaynağı tam merkezinde karesel boşluk bulu- 6. Üzerinde paralel bağlı 3 adet duy bulunan düzenek diğer
nan dairesel metal plakaya şekildeki gibi tutuluyor ve perde ucuna beyaz bir kartonun sabitlendiği masaya şekildeki gibi
üzerinde oluşan desen inceleniyor. yerleştiriliyor.


karton

25 watt ve 100 wattlık 2 ampul duylara ayrı ayrı takılarak be-


Buna göre; yaz karton üzerinde oluşan aydınlanmalar inceleniyor.

I. Perde üzerinde oluşan gölgenin ortasında karesel aydın- Buna göre;


lık bölge bulunur.
I. Beyaz karton üzerindeki aydınlanmanın en az olduğu du-
II. Işık kaynağı metal plakaya yaklaştırılırsa aydınlık bölge rum 25 watt’lık ampulün X duyuna bağlanması ile oluşur.
daha parlak gözlenir.
II. Beyaz karton üzerindeki aydınlanmanın en fazla olduğu
III. Metal plaka ışık kaynağına yaklaştırılırsa gölgenin alanı durum 100 wattlık ampulün Z duyuna bağlanması ile olu-
artar. şur.
IV. Metal plaka perdeye yaklaştırılırsa aydınlık bölgenin par- III. Y duyuna bağlanan 100 watt’lık ampul, Y duyuna bağla-
laklığı değişmez. nan 25 watt’lık ampule göre beyaz karton üzerinde daha
ifadelerinden hangileri doğrudur? fazla aydınlanmaya sebep olur.

ifadelerinden hangileri doğrudur?


A) I ve II B) II ve III C) III ve IV

D) I, II ve III E) I, II, III ve IV A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

7. Seracılar ellerinde bulunan opak, saydam ve yarı saydam


malzemeler ile çiçek yetiştirmek için sera yapacaklardır. Gül,
5. Noktasal ışık kaynağı etrafında bulunan A, B, C küre kabukla- lale ve karanfilin gelişme dönemlerinde ışık gereksinimleri
rındaki ışık akıları sırasıyla ΦA, ΦB ve ΦC dir. grafikte gösterilmiştir.


A
3r

2r I 3r
30o
60
r
Buna göre yüksek oranda güneş ışığı kullanmayı hedef-
o

B 2r r leyen seracıların gül, lale ve karanfil yetiştirirken serala-


C rını hangi malzeme ile kaplamaları verimi arttırır?
Buna göre ΦA, ΦB ve ΦC arasındaki büyüklük ilişki nedir?
Gül Lale Karanfil
A) ΦA > ΦB > ΦC A) Saydam Yarı saydam Yarı saydam

B) ΦC > ΦB > ΦA B) Opak Saydam Yarı Saydam

C) ΦA > ΦB = ΦC C) Yarı saydam Opak Saydam

D) ΦA > ΦC > ΦB D) Opak Yarı saydam Saydam

E) ΦA = ΦB =ΦC E) Yarı saydam Saydam Opak

100
anan 100 watt’lık ampul, Y duyusuna bağlanan 25 watt’lık ampule göre beyaz kâğıt üzerinde
FİZİK
lanmaya sebep olur. TYT 1.
ADIM
i doğrudur? Düzlem Ayna

B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

ptik daire1.üzerine, çapafolyo


Alüminyum dik olacak
üzerine şekilde,
gönderilenmerkezi ortalayarak
laser ışığı yerleştirilmiş
şekildeki gibi 3. Malüminyum
ve N düzlemfolyo
aynalarından oluşturulan sisteme gönderilen
yansımaktadır. I ışık ışınının M aynasındaki yansıma sayısı nM, N aynasın-
Lazer ışık daki yansıma sayısı nN'dir.
kaynağı

Alüminyum
folyo

Buna göre,
aynağı çalıştırıldığında ışığın şekildeki gibi doğrultu değiştirdiği gözleniyor.
I. Alüminyum folyo yansıtıcı bir yüzeydir.
nM
II. Yansıma açısı 30°dir. Buna göre oranı kaçtır? (Bölmeler eşit aralıklıdır.)
nN
yansıtıcı bir yüzeydir.
III. Alüminyum folyo saat ibresinin dönüş yönünde 30° dön-
0°dir. dürülürse ışın kendi üzerinden geri yansır. 5
A) 2 B) 3 C) 4 D) E) 3
saat yönünde 30° döndürülürse yansıyan ışık doğrultu değiştirmez. 3 5 5 4 2
yargılarından hangileri doğrudur? (Noktalar arası eşit ara-
lıktadır.)
hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
D) II ve III E) I, II ve III 4. Eşit bölmeli düzlemde MN düzlem aynasının önüne K cismi
şekildeki gibi yerleştiriliyor.

EB 2021 - 2022 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

2. Aynı düzlemde birbirine dik olarak yerleştirilen X ve Y aynala-


rına gönderilen K, L, M, N ve O ışınlarının aynalardan yansı-
Buna göre K cisminin düzlem aynadaki görüntüsü
ması şekilde verilmiştir.
hangisidir?
K
Y A) B)
L

M N

O C) D)

X
E)
Buna göre K, L, M, N, O ışınlarından hangisi I ışık kayna-
ğından çıkmış olamaz? (Bölmeler eşit aralıklıdır.)

A) K B) L C) M D) N E) O

101
FİZİK 1. ADIM

5. Düzlem aynaya gelen I ışık ışınının izlediği yol şekilde veril- 7. Aynı düzlemde bulunan şekildeki M ve N aynaları arasındaki
miştir. açı 850 dir.


Buna göre N aynasına gönderilen I ışık ışınının M aynası-
na gelme açısı kaç derecedir?

2θ=3α olduğuna göre I ışınının aynadan yansıma açısı A) 30 B) 45 C) 50 D) 60 E) 65


kaç derecedir?

A) 28 B) 30 C) 36 D) 54 E) 56
8. Şekilde XY cismi ile düzlem ayna birbirine paralel olarak yer-
leştirilmiştir.

I, II, III, IV ve V noktalarından düzlem aynaya bakan göz-


lemcilerden hangileri XY cisminin tamamını aynada gö-
rebilir? (Bölmeler eşit aralıklıdır.)
6. Aralarında 1300 açı bulunan M ve N düzlem aynalarından A) I ve III B) III ve IV C) IV ve V
oluşan şekildeki sisteme I ışık ışını gönderiliyor.
D) Yalnız IV E) II ve V

9. Eşit bölmeli düzleme Şekildeki X ve Y düzlem aynaları yer-


leştirilmiştir.



Buna göre I ışınının N aynasından yansıması hangisinde
doğru çizilmiştir?

A) N B) N C) N

Buna göre G noktasından X ve Y düzlem aynalarına bakan


D) N E) N
gözlemci saydam K, L, M, N ve P cisimlerinden hangilerinin
görüntülerini her iki aynada da görebilir?

A) K ve L B) M ve N C) K, L ve M
D) M, N ve P E) L, M, N ve P

102
X
Ι1 Ι2 tasında bulunan bir
I 40°
a
FİZİK gözlemci K, L ve M
20º
80º Yatay Eksen
K
TYT 2.
noktalarından hangi-
ADIM
lerinin ilk görüntüsünü hem X h
Düzlem Ayna Y
görebilir?
Buna göre I ışık ışınının düzlem aynadan yansıma Ι M
L
açısı kaç derecedir? A) Yalnız K B) Yalnız L
35A) 20 12. Sınıf (B)
Buna göre, son durumda ışının aynadan yansıma açı-

Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü


D) K ve L E
B) 30 C) 40 D) 50 E) 80sı kaç derecedir?
Fizik A) 30 B) 45 C) 60 D) 100 E) 120
Buna göre, K, L ve M ışınlarından hangileri Y aynasın-
ynalar - 1
1. Şekildeki düzlem ayna O ekseni etrafında dönebilmektedir. 3. Eşit
dan bölmeli düzleme düzeneği
yansıyarak yerleştirilen terk
düzlem aynalar
eder?
11. ve X cismi
Duvar önünde bulu-
2. Şekildeki düzlem ayna O ekseni etrafında dönebilmektedir.
şekilde verilmiştir. nan gözlemci şekil-

Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü


en 10. Eşit kare bölmeli düzle-
8. Noktasal X cismi A) Yalnız
düzlem K B) Yalnız L C) yardımıyla
deki ayna Yalnız M
ü- me X ve Y düzlem ay- L
K
duvarı gözlemliyor.
G aynalar arasına şekildeki Göz
nası ve K, L ve M nok- X 1 gibi yerleştirilmiştir. D) K ve L X E) L ve M
30º O t sürede bir birim
tasal cisimleri şekildeki
Yatay Eksen Buna göre K, M, N ve P aynaya yaklaşan
gibi yerleştirilmiştir. 2 M gözlemci harekete
L K noktalarından hangileri P
başladıktan kaç t
yansıya-X cisminin görüntülerin-
Buna göre, I ışık
G nok- Duvar
Buna göre ışınının kendi üzerinden N süre sonra duvarın
tasında bulunan bir ayna hangiMyönde kaç derece Y den biri değildir?
bilmesi için düzlem 5. X, Y ve Z düzlem aynalarıyla kurulmuş
tamamınısistem eşit
görebilir? kare
Buna göre I ışık ışınının kendi üzerinden yansıyabilmesi
gözlemci K, L ve M
döndürülmelidir? B) LBuna göre
bölmeli K, L, D)
M,NN ve PE)noktalarından hangileri X cis-
için düzlem ayna hangi yönde kaç derece döndürülmelidir?A) K C) Mdüzlemdedir. P A) 1 B) 2 C) 3
noktalarından hangi- minin görüntülerinden biri değildir?
lerinin ilk Derece
görüntüsünü Yön
Yön Derece hem X hem de Y aynasından Z I


görebilir?
A) 30 1

2018 - 2019
A)
B)Yalnız K 1 30
45 9. Eşit kare bölmeliA) K B)
düzlemde bir düzlem L C)
ayna ve K, L ve M D)
M 12. Düzlem N E)
aynaya d kadarP uzaklık
A) B) Yalnız L C)1 Yalnız M cisimleri şekildeki gibi yerleştirilmiştir. cismi şekildeki gibidir. K noktasın
ı- C)B) 1 60
45 1 ken kendisi ve görüntüsü arasında
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

D) K ve L E) L ve M X
D)C) 30 2 Y döndürülüp II konumuna geldiğind

MEB
Düzlem Ayna
1 60
4. Eş karelere bölünmüş düzlemde ABC ışıklı cismi birmesafe
arasındaki düzlemd2’dir.
0 E)D) 2 30
60 2
ayna önüne yerleştirilmiştir.
G I
Buna göre I ışını toplam kaç yansıma yaparak sistemi
E) önünde
2 45
11. Duvar bulu- K terkL eder?
M 60o K d
nan gözlemci şekil-

3. Eşit kare bölmeli düzleme yerleştirilen düzlem aynadan A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7


deki ayna yardımıyla
MEB 2018 - 2019

yansıyan 1, 2 ve 3 numaralı ışınlar şekildeki gibidir.


duvarı gözlemliyor. Düzlem
Göz Buna göre, G noktasından düzlem aynaya bakan göz-
X Ayna
t sürede bir birim lemci hangilerinin görüntüsünü görür?
d1
Buna göre oranı nedir?
aynaya yaklaşan A) Yalnız K B) Yalnız L C) Yalnız M d2 düzenek-
6. A ve B düzlem aynaları ile oluşturulan şekildeki
gözlemci harekete
D) Kte
veB
L aynasına
E) gelen A)
1
L ve M I ışık ışınının izlediği yol 2
B) verilmiştir.
1 C)
başladıktan kaç t Duvar 2 ñ3
Düzlem Ayna

süre sonra duvarın


tamamını görebilir? 1
Buna göre
A cismin düzlem aynada oluşan görüntüsü han-
A) 1 B) 2 C) 3 2D) 4 E) 5 gisidir?
Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.

3 Ι
MEB 2018 - 2019

2. Düzlem aynaya d kadar uzaklıkta bulunan K noktasal cismi A) 50° B) 30°


M 12. Düzlem aynaya d kadar uzaklıkta bulunan K noktasal
şekilde verilmiştir. K noktasının ayna I konumundayken ken- B
cismi
Buna şekildeki
göre 1,gibidir. veK 3noktasının
2 arasındakinumaralı ayna I konumunday-
ışınlardan hangileri
kendisi ve görüntüsü
kendisi ve görüntüsü mesafe mesafe
arasındaki d1, ayna d60° döndürülüp
, ayna 60°
X noktasal
II konumuna ışık kaynağından
getirildiğinde gelmektedir?
kendisi ve
1
görüntüsü arasındaki Buna göre, I ışınının A aynasından yansıma açısı kaç
döndürülüp II konumuna geldiğinde kendisi ve görüntüsü
mesafe dmesafe
arasındaki oluyor. d ’dir. derecedir?
A) Yalnız 12 2 B) Yalnız 2 C) Yalnız 3
I
D) 1 ve 3 E) 2 ve 3 A) 20 B) 30 C) 50 D) 60 E) 70
II
K 60o C) D)
d http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/

z-
d1
Buna göre oranı nedir?
d1
d2
Buna göre oranı nedir? (sin 300 = 0,5) E)
d2
1 2 4
A) B) 1 C) D) 2 E)
A)2 1 B) 1 ñ3 2 D) 2 E)
C) ñ3 4
2 §3 §3

aşmak için karekodu okutunuz. 103


FİZİK 2. ADIM

5. Aynı düzlemde, kesişen X, Y ve Z düzlem aynaları şekilde 7. AB ışıklı cismi yatayla 600 açı yapan bir düzlem aynanın önü-
verilmiştir. X ve Y aynaları arasındaki açı α, Y ve Z aynala- ne yerleştirilmiştir.
rı arasındaki açı β’dır. I ışık ışını X aynasından yansıdıktan
sonra önce Y sonra Z aynasında yansıyarak kendi üzerinden
geri dönüyor.

Buna göre AB cisminin görüntüsü aşağıdakilerden han-


gisidir?

A) B)

C) D)
I ışınının X ve Y aynalarındaki yansıma açıları eşit oldu-
ğuna göre β açısı kaç derecedir?

A) 30 B) 35 C) 40 D) 45 E) 50

E)

8. Saydam olmayan K cismi birbirine dik olarak yerleştirilen X ve


Y aynalarının önüne yerleştirilmiştir.


6. Eşit kare bölmeli düzleme X ve Y düzlem aynaları ve K, L ve
M noktasal cisimleri şekildeki gibi yerleştirilmiştir.

Aynalarda oluşan görüntü hangisi olabilir?

A) B) C)

Buna göre, G noktasında bulunan bir gözlemci K, L ve M


noktalarından hangilerinin ilk görüntüsünü hem X hem
de Y aynasından görebilir? D) E)

A) Yalnız K B) Yalnız L C) Yalnız M

D) K ve L E) L ve M

104
FİZİK
TYT 3.
ADIM
Düzlem Ayna

2015-LYS2/FİZ
2012 YGS 2015 LYS

1. 3. Şekil I, II ve III’teki düzlem ayna, KL cismi ve G noktası aynı


22. Şekil I, II ve III’teki düzlem ayna, KL cismi ve G noktası 23. B
düzlemdedir.
aynı düzlemdedir. 
h

E
Gözü ile ayakkabısı arasındaki uzaklık 6h olan bir adam, ba-
samakları arasındaki yükseklik h olan şekildeki merdivenden
çıkmaya başlıyor.

Bu adam, merdivenin K, L, M, N, P basamaklarından han-


gisine çıktığında ayakkabısının düzlem aynadaki görün-
tüsünü ilk kez görebilir? 24. I
t
(Göz ile ayakkabının aynı düşey doğrultuda olduğu varsayıla- o
cak ve ayakkabının yüksekliği önemsenmeyecektir. Merdiven
Düzlem aynaya G noktasından bakan bir gözlemci, (
saydam bir maddeden yapılmıştır.) Düzlem aynaya G noktasından bakan bir gözlemci, ayna-
aynanın Şekil I, II ve III’teki konumlarından
nın Şekil I, II ve III’teki
hangilerinde, konumlarından
KL cisminin aynada hangilerinde,
oluşan KL cis-
A) K B) L C) M D) N E) P
minin aynada oluşan
görüntüsünün görüntüsünün
tamamını tamamını görebilir?
görebilir?
A
A)
A)Yalnız
YalnızI I B)
B) YalnızYalnız
II II
C) Yalnız C) Yalnız
III III

D) I ve II E) II ve III
D) I ve II E) II ve III

2015 YGS

lıklardaki2. Aralarında 70o lik açıobulunan K, L düzlem aynalarına şekilde-


14. Aralarında
ki gibişekildeki
gelen I ışık
80o likL açıyla
70 lik açı bulunan K, L düzlem aynalarına
gibiışını,
düşüyor.
gelen
o
K’den
I ışıkyansıdıktan
aynasına 80 lik açıyla düşüyor.
sonra
ışını, K’den L aynasına
yansıdıktan sonra
4.
S Eş karelere bölünmüş düzlemde X ve Y düzlem aynaları ile K
noktasal ışık kaynağı verilmiştir.
Ö
Buna göre, I ışınının K aynasına ilk gelme açısı kaç I1, I2, I3 ışınlarından hangileri K noktasındaki noktasal ışık
Buna göre, I ışınının K aynasına ilk gelme açısı kaç dere- kaynağından gelmiş olabilir?
derecedir?
cedir?
A) 60 B) 50 C) 40 D) 30 E) 10 A) Yalnız I1 B) Yalnız I3 C) I1 ve I2
A) 60 B) 50 C) 40 D) 30 E) 10
D) I1 ve I3 E) I2 ve I3

. 105 9
FİZİK 3. ADIM

5. Düzlem ayna ve yeterince uzun perde aynı düzleme yerleşti- 7. Bir kenarı 1 m olan eşit karelere bölünmüş yatay düzleme bir
rilmiştir. düzlem ayna şekildeki gibi yerleştirilmiştir.

G noktasından 3 m/s sabit büyüklükteki hızla yatay doğ-


rultuda ilerleyen bir gözlemci düzlem aynada kendisini
G noktasından bakan gözlemcinin perde üzerinde gördü-
kaç saniye boyunca görür?
ğü bölgenin alanını artırmak için,
A) 1 B) 3 C) 2 D) 5 E) 3
I. Düzlem aynayı gözlemciye yaklaştırmak 2 2

II. Gözlemciyi düzlem aynaya yaklaştırmak

III. Perdeyi gözlemciden uzaklaştırmak

işlemlerinden hangileri tek başına yapılmalıdır?

A) Yalnız I

B) I ya da II

C) I ya da III

D) II ya da III

E) I ya da II ya da III

8. Eşit bölmeli düzleme K, L, M, N noktasal cisimleri, saydam


olmayan P küresi ve düzlem ayna yerleştirilmiştir.
6. Bir kenarının uzunluğu 1 birim olan eş karelere bölünmüş
düzlemde K ve L düzlem aynaları ile yeterince uzun perde
şekildeki gibi yerleştirilmiştir. G noktasındaki gözlemci K ay-
nasına baktığında perdede gördüğü bölme sayısı X, L ayna-
sına baktığında perdede gördüğü bölme sayısı Y oluyor.

G noktasından bakan gözlemci K, L, M, N noktasal cisim-


lerinden hangilerinin görüntülerini göremez?

A) Yalnız M

B) K ve L

C) K ve N
Buna göre X oranı kaçtır? D) K ve M
Y
E) M ve N
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

106
FİZİK
TYT 1.
ADIM
Küresel Aynalar

1. Küresel aynalarla ilgili verilen tanımlardan hangisi yanlıştır? 4. Tümsek aynada F odak noktası, M aynanın merkezidir.

A) Küresel aynayı iki eşit parçaya bölen ve eğrilik merkezin-


den geçen doğruya asal eksen denir.

B) Asal eksen ile aynanın kesiştiği noktaya tepe noktası de-


nir.

C) Merkez ile tepe noktası arasındaki uzaklığa aynanın eğri-


lik yarıçapı denir.

D) Asal eksene paralel gönderilen ışınların yansıyanlarının


asal eksen üzerinde toplandığı noktaya yardımcı (ikincil)
odak denir.

E) Odak noktasının tepe noktasına olan uzaklığına odak


uzaklığı denir.
Buna göre K, L ve M ışınlarının izlediği yollardan hangileri
doğru gösterilmiştir?

2. Odak uzaklıkları sırasıyla fK, fL olan K ve L çukur aynaları asal A) Yalnız K


eksenleri çakışacak şekilde yerleştirilmiştir.
B) Yalnız L

C) K ve L

D) L ve M

E) K, L ve M

Asal eksene paralel olarak gönderilen ışın şekildeki yolu


izleyerek kendi üzerinden geri döndüğüne göre odak uzak-
lıkları oranı kaçtır? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.)

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

3. Asal eksenleri çakışık küresel aynaların odak uzaklıkları f1 ve


f2 dir. Aynaların arasında bulunan bir I ışınının izlediği yol şe- 5. Şekildeki düzenekte düzlem ayna ile çukur ayna arasındaki
kilde verilmiştir. uzaklık x, çukur aynanın odak uzaklığı f kadardır. K noktasın-
dan çıkan I1 ve I2 ışınlarının izlediği yollar şekildeki gibidir.

Buna göre aynalar arası uzaklık hangi seçenekte doğru


olarak ifade edilmiştir?

A) f1 - f2 B) f1 - f2 C) 2f2 - 2f1 Buna göre x uzaklığı kaç f dir?


D) 2f1 - 2f2 E) 2f1 + 2f2 A) 1 B) 1 C) 1 D) 3 E) 5
2 3 2 2

107
FİZİK 1. ADIM

6. K ve L çukur aynalarına gönderilen I ışınının izlediği yol şekil- 8. Çukur aynanın önüne şekildeki gibi konulan K cisminin sanal
de verilmiştir. görüntüsü oluşuyor.

Buna göre, Buna göre;

I. K çukur aynasının odak noktası B noktasıdır. I. Y noktası çukur aynanın odak noktasıdır.

II. L çukur aynasının merkezi C noktasıdır. II. Cisim X noktasına doğru ilerlerken görüntüsünün boyu kü-
çülür.
III. K çukur aynasının odak uzunluğu L’ninkinden küçüktür.
III. Cisim Z noktasına getirilirse görüntü ters oluşur.
yargılarından hangileri doğrudur? (Noktalar arası uzaklık-
lar eşittir.) yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? (Noktalar
arası uzaklıklar eşittir.)
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III
D) I ve II E) I ve III

9. Tümsek aynanın önüne KLMN cismi şekildeki gibi konuluyor.

7. Tümsek ve düz aynalarda sanal görüntü oluşur. Çukur ayna-


larda ise görüntü gerçektir ancak aynaya çok yaklaşıldığında
Buna göre KLMN cisminin tümsek aynadaki görüntüsü
görüntü sanal olur.
hangisi gibi olur?
Buna göre arabaların dış aynalarında tümsek ayna kulla-

nılmasının sebebi

I. Düz ayna cisimle aynı boyda görüntü oluştururken, tüm-


sek aynanın cisimden daha küçük boyda görüntü oluştur-
ması,

II. Tümsek aynanın, çukur ayna ve düzlem aynaya göre


daha geniş bir alanın görüntüsünü oluşturması,

III. Tümsek aynanın diğer aynalara göre görüntüyü daha net


oluşturması,

ifadelerinden hangileri olabilir?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) II ve III

108
FİZİK
TYT 2.
ADIM
Küresel Aynalar

1. Birbirine paralel I ışık ışınları sırasıyla Şekil I'de K düzlem ay- 3. K aynasının odağına şekildeki gibi gönderilen I ışını L ayna-
nasına, Şekil II'de L çukur aynasına ve Şekil III'te M tümsek sından yansıdıktan sonra K aynasına gelip kendi üzerinden
aynasına gönderiliyor. I ışınlarının K, L ve M aynalarındaki geri dönüyor.
yansıma açıları sırasıyla αK, αL ve αM'dir.

fK

Şekil I Şekil II Şekil III

L ve M aynalarının eğrilik yarıçapları eşit büyüklükte ol- Buna göre aynaların tepe noktaları arasındaki uzunluğu
duğuna göre αK, αL ve αM arasındaki büyüklük ilişkisi na- veren ifade aşağıdakilerden hangisidir? (Aynalar yeterin-
sıldır? (F: Küresel aynaların odak noktası) ce geniştir.)

A) αK = αL > αM A) fK + fL
B) αK = αL = αM B) 2fK
C) αK > αL = αM C) 2fL
D) αM > αK = αL D) 2fK - fL
E) αM > αK > αL E) 2fK - 2fL

4. Asal eksenleri ve merkezleri çakışacak biçimde yerleştirilmiş,


odak uzaklıkları fx ve fy olan X ve Y çukur aynaları arasına
bir düzlem ayna şekildeki gibi yerleştirilmiştir. Asal eksene
2. Lazer ışık kaynağından çıkan ışınların I ve II küresel aynala-
paralel bir I ışını X aynasına gönderildiğinde üç aynadan olu-
rında yansıdıktan sonra izlediği yol şekilde verilmiştir.
şan sistemde sonsuz kere yansıyıp her seferinde aynı yolu
izlemektedir.

Buna göre I. aynanın merkezinin I. aynanın tepe noktası- Buna göre X ve Y aynalarının tepe noktaları arasındaki
na olan uzaklığı x, II. aynanın odak noktasının I. aynanın uzaklığı veren bağıntı aşağıdakilerden hangisidir?
tepe noktasına olan uzaklığı y ise x oranı kaçtır? A) fX+fY
y

(Noktalar arası uzaklıklar eşit) B) 2fX+fY

C) 2fY+fX

D) 2(fX+fY)
A) 1 B) 3 C) 2 D) 8 E) 3
3 8 3
E) 2(fX-fY)

109
FİZİK 2. ADIM

5. Tümsek aynaya gönderilen I ışınının izlediği yol şekildeki gibidir. 7. Asal eksenleri çakışık, odak uzaklıkları sırasıyla fK ve fL olan
K tümsek L çukur aynaları arasına bir düzlem ayna şekildeki
gibi yerleştiriliyor.

Asal eksen üzerinde duran cismin görüntüsü ile ilgili,

I. Sanaldır.

II. Kendisinden büyüktür. Asal eksene paralel gönderilen I ışını şekildeki 1, 2, 3 ve
f
III. Y-T arasındadır. 4 yollarını izlediğine göre K oranı kaçtır? (Noktalar arası
fL
uzaklıklar eşittir.)
IV. X-Y arasındadır.
A) 1 B) 2 C) 1 D) 3 E) 3
yargılarından hangileri doğrudur? (Noktalar arası uzaklık- 3 3 2
lar eşittir.)

A) Yalnız I B) I ve III C) II ve III 8. Aynı düzlemde bulunan düzlem ayna ve odak uzunluğu 2 br
D) I, II ve III E) I, II ve IV olan tümsek ayna arasına K ışıklı cismi şekildeki gibi yerleşti-
rilmiştir.

Buna göre cismin düzlem aynada ve tümsek aynada olu-


şan ilk görüntüleri arasındaki uzaklık kaç br’dir? (Birim
kareler özdeş ve bir kenar uzunluğu 1 br dir.)

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
6. Kare şeklindeki ışıklı cisim odak uzaklığı 2 cm olan bir çukur
aynanın önüne şekildeki gibi yerleştirilmiştir.

9. Bir ayna önüne konulan cismin görüntüsü ters ve cisme göre


küçük oluşmaktadır.

Buna göre,

I. Kullanılan ayna çukur aynadır.

II. Cisim 2F’nin dışındadır.

III. Görüntü aynanın arkasındadır.

yargılarından hangileri doğrudur?

Buna göre cismin görüntüsünün alanı kaç cm2’dir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 D) I ve II E) I ve III

110
FİZİK
TYT 3.
ADIM
Küresel Aynalar

2017 YGS 2017 LYS

1. Bir mum, esnek bir düz aynanın önüne Şekil I’deki gibi konul- 2. Şekildeki gibi numaralandırılmış düzeneklerde; noktasal bir
duğunda mumun düz ve sanal bir görüntüsü oluşuyor. Daha ışık kaynağı, aynalar ve saydam olmayan toplarla yeterince
sonra, mumun ve aynanın konumları değiştirilmeden ayna uzun perdeler üzerinde gölgeler oluşturuluyor.
Şekil II’deki gibi bükülerek tümsek ayna hâline getiriliyor.

Buna göre Şekil II’de oluşan görüntünün büyüklüğü ve


yönünün (muma göre düz veya ters) Şekil I’deki görüntü-
ye göre değişimi, aşağıdakilerden hangisi gibi olur?

Görüntünün Görüntünün
Büyüklüğü Yönü

A) Azalmıştır. Değişmemiştir.

B) Azalmıştır. Değişmiştir.

C) Değişmemiştir. Değişmemiştir.

D) Artmıştır. Değişmemiştir.

E) Artmıştır. Değişmiştir.

Bu düzeneklerin hangilerinde, perdede hem tam gölge


hem de yarı gölge oluşur?

A) I ve III B) II ve IV C) III ve IV

D) I, II ve III E) II, III ve IV

111
FİZİK 3. ADIM

3. Optik araçların günlük yaşamda kullanımı ile ilgili, 2016 LYS

I. Dişçinin, hastanın dişini daha detaylı görmek için çukur 6. Asal eksen üzerinde merkezi M noktası ve odağı f noktası
ayna kullanması. olan bir çukur aynanın merkez noktasına, şekildeki gibi “R”
II. Makyaj yapan bir kişinin, cildindeki küçük pürüzleri rahat harfi biçiminde bir cisim konuyor.
görebilmek için tümsek ayna kullanması.

III. Mağazalarda daha geniş alanın görülmesi için tümsek


ayna kullanılması.

örneklerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I ve III Buna göre “R” harfinin görüntüsü, aşağıdakilerden han-


gisidir?

4. İç yüzeyi yansıtıcı yüzey olarak kullanılan küresel aynalara


çukur ayna, dış yüzeyi yansıtıcı yüzey olarak kullanılan küre-

sel aynalara da tümsek ayna denir.

Küresel aynalar günlük hayatta sıkça kullanıldığına göre;

I. dişçi ekipmanları,

II. araçların dikiz aynaları,

III. ışıldaklar,

IV. araba farları,

V. dar sokaklarda kullanılan aynalar

hangilerinde çukur ayna ve tümsek ayna kullanılır?

Çukur Ayna Tümsek Ayna

A) I, III, IV II, V

B) II, III I, IV, V

C) I, II, III IV, V

D) I, II, IV III, V

E) I, II, V III, IV

2013 LYS

5. Odak noktası F olan şekildeki çukur ayna, T tepe noktası F’ye


gelecek şekilde, asal eksen doğrultusunda döndürülmeden
hareket ettiriliyor.

Bu hareketin sonucunda K cisminin görüntüsünün ilk ve


son konumları sırasıyla aşağıdakilerden hangisidir?

A) I ve IV B) I ve V C) II ve IV

D) II ve V E) III ve IV

112
FİZİK
TYT 1.
ADIM
Işığın Kırılması - Merçekler -
Prizma - Renk

1. Işık ışınlarının kırılmasıyla ilgili, 4. K, L ve M ortamlarının kırıcılık indisleri sırasıyla nK, nL ve nM


olup aralarındaki ilişki nK > nL > nM şeklindedir. X, Y ve Z göz-
I. Sınır açısı ve tam yansıma olayları çok kırıcı ortamdan az
lemcileri bulundukları konumdan A cismine bakmaktadırlar.
kırıcı ortama geçişlerde gerçekleşir.

II. Ortamları ayıran yüzeye dik gelen ışınlar kırılmadan diğer


ortama geçerler.

III. Az kırıcı ortamdan çok kırıcı ortama geçen ışınlar normal-


den uzaklaşarak kırılırlar.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I, II ve III

2. Bir öğrenci, silindir şeklindeki su bardağının arkasında duran


kartondaki yazının, bardak su ile doldurulduğunda ters olarak
okunduğunu fark etmiştir.
Buna göre,

I. X gözlemcisi A cismini gerçek konumundan daha uzakta
görür.

II. Y gözlemcisi A cismini gerçek konumunda görür.

III. Z gözlemcisi A cismini gerçek konumundan daha yakında


görür.
Bu olayın sebebi, yargılarından hangileri doğrudur?

I. Işık farklı bir ortama girdiğinde kırılmaya uğrayabilir. A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III


II. Işık ortam değiştirdiğinde frekansı da değişebilir. D) II ve III E) I, II ve III
III. Işık farklı bir ortama girdiğinde doğrultusu değişebilir.

bilgilerinden hangileri kullanılarak açıklanabilir?


5. Karanlık bir odada, siyah bir kumaş parçası üzerinde; kırmızı
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III renkli domates, yeşil renkli marul ve sarı renkli limon durmaktadır.
Farklı lambalardan farklı renkte ışıklar siyah kumaş üzerine düşü-
D) II ve III E) I, II ve III
rülüyor.


3. Fizik dersi için tam yansıma olayını anlatan bir afiş hazırlayan
öğrencilerin örnek olarak;

I. Gökkuşağı, Buna göre tek başına açılan lamba için,

II. Serap olayı, I. Magenta renkte ışık yayıyorsa marul ve limon görülebilir.
III. Fiber optik kablo, II. Cyan renkte ışık yayıyorsa marul görülebilir.
IV. Ufuk çizgisi III. Sarı renkte ışık yayıyorsa domates, marul ve limon görü-
olaylarından hangilerine ait görselleri bu afiş için kullan- lebilir.
maları uygun değildir? durumlarından hangileri gerçekleşir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II


D) Yalnız IV E) III ve IV D) II ve III E) I, II ve III

113
FİZİK 1. ADIM

6. İki özdeş bardaktan biri su ile diğeri de kolonya ile farklı yük- 8. Hava ortamında bulunan asal eksenleri çakışık, odak uzak-
sekliklere kadar dolduruluyor. Sıvı dolu bardakların içine öz- lıkları f1, f2 ve f3 olan merceklere gönderilen I ışınının izlediği
deş iki çatal bırakılıyor. Kolonya dolu bardaktaki çatal su dolu yol şekilde verilmiştir.
bardaktaki çatala göre daha kırık görülüyor.

Her ikisi de sıvı olmasına rağmen kolonya dolu bardakta Noktalar arası mesafeler eşit olduğuna göre f1, f2 ve f3
çatalın daha kırık görünmesinin sebebi arasındaki ilişki nasıldır?
I. Işığın yayılma hızı her sıvıda farklı olduğundan ışık farklı A) f1 > f2 > f3
oranda kırılır.
B) f3 > f1 > f2
II. Işık farklı ortamlarda farklı kırıldığı için nesnelerin görün-
C) f2 > f1 = f3
tüleri aynı olmaz.
D) f1 > f2 = f3
III. Sıvıların yükseklikleri farklı olduğu için ışığın kırılması
farklılaşmıştır. E) f2 = f3 > f1

ifadelerinden hangileri ile açıklanabilir? 9. Kırıcılık indisi n1 ve n2 olan ortamlara kırıcılık indisi n3 olan
ince kenarlı bir mercek şekildeki gibi yerleştiriliyor ve her iki
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
ortamdaki parçasına asal eksene paralel ışınlar gönderildi-
D) I ve III E) II ve III ğinde ışınlar mercekte şekildeki gibi kırılıyor.

7. Kırılma indisi n1 olan ortamdan kırılma indisi n2 olan ortama


i açısı ile gönderilen ışın şekildeki gibi r açısı ile kırılıyor.


Buna göre kırıcılık indisleri n1, n2, n3 arasındaki ilişki na-
sıldır?

A) n1 = n2 = n3 B) n1 > n3 > n2 C) n1 > n2 > n3

D) n3 > n2 > n1 E) n2 > n3 > n1

10. Camdan yapılmış ince kenarlı bir merceğin hava ortamındaki


odak uzaklığı f’dir.

Buna göre mercek su ortamına konulursa,


Buna göre r açısının daha küçük olması için,
I. Merceğin odak uzaklığı f’den küçük olur.
I. i küçültülmeli
II. Mercek ışığı daha az kırar.
II. n1 küçültülmeli
III. Kalın kenarlı mercek gibi davranır.
III. n2 büyütülmeli
yargılarından hangileri doğrudur? (ncam > nsu > nhava)
işlemlerinden hangileri tek başına yapılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ya da II
D) I ve II E) II ve III
D) I ya da III E) I ya da II ya da III

114
FİZİK
TYT 2.
Işığın Kırılması - Merçekler -
ADIM
Prizma - Renk

1. Saydam X cismine düzlem ayna yapıştırılarak şekildeki optik 3. n1 kırılma indisli ortama n2 kırılma indisli paralel yüzlü ortam
düzenek oluşturuluyor. yerleştirilip I ışık ışını şekildeki gibi gönderiliyor.

hava

K noktasından X cismi üzerindeki O noktasına gönderi- Gönderilen I ışık ışının sistemi terk ederken,
len ışın, sistemi şekildeki gibi terk ettiğine göre yapılan
I. n2 > n1 ise K noktasından geçer.
yorumlardan hangisi yanlıştır?
II. n2 > n1 ise M noktasından geçer.
A) X cisminin kırıcılık indisi, havanın kırıcılık indisinden bü-
III. n1 = n2 ise L noktasından geçer.
yüktür.

B) Yansıma olayı ortamın kırıcılık indisinden etkilenmez. yargılarından hangileri doğru olabilir?

C) Işın, M noktasından O noktasına doğru gönderilirse X cis- A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II


mine girişte daha fazla kırılmaya uğrar.
D) I ve III E) II ve III
D) L noktasından O noktasına doğru gönderilen ışının düz-
lem aynadaki yansıma açısı, K noktasından gönderilen
ışının yansıma açısından büyüktür.

E) X cisminin kırıcılık indisi artırılırsa, K noktasından O nok- 4. Hava ortamında camdan yapılmış ince kenarlı merceğe gön-
tasına gönderilen ışının düzlem aynadaki yansıma açısı derilen I ışık ışını şekilde verilmiştir.
artar.

Buna göre I ışık ışını mercekten kırıldıktan sonra numa-


ralı yollardan hangisini izler?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
2. K kaynağından çıkan ışığın, ortam değiştirirken izlediği yollar
şekilde verilmiştir.
5. Hava ortamında camdan yapılmış kalın kenarlı merceğe gön-
derilen I ışık ışını şekilde verilmiştir.

Buna göre ışığın ortam değiştirirken izlediği yollardan Buna göre I ışık ışını mercekten kırıldıktan sonra numa-
hangisi yanlış çizilmiştir? ralı yollardan hangisini izler?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

115
FİZİK 2. ADIM

6. Eşit kare bölmeli düzlemde verilen odak uzaklığı 2 birim olan 8. Karanlık ortamdaki saydam olmayan engelin önüne kırmızı
ince kenarlı merceğin önüne bir kalem yerleştiriliyor. ve mavi ışık kaynakları şekildeki gibi yerleştirilerek beyaz
perde üzerinde gölge oluşması sağlanıyor.

Kalemin son görüntüsü verilen şekildeki sistemde, özelliği bi-


linmeyen başka bir optik cisim daha bulunmaktadır.

Buna göre sistemdeki diğer optik cisim için; Perde üzerinde oluşan gölgenin şekli ve rengi aşağıdaki-
lerden hangisi olabilir?
I. Merceğe 7 birim uzaklıkta bir düzlem ayna bulunabilir.
A) B) C)
II. Merceğe 1 birim uzaklıkta özdeş bir ince kenarlı mercek
bulunabilir.

III. Merceğe 10 birim uzaklıkta odak uzaklığı merceğe eşit bir


tümsek ayna bulunabilir.

yargılarından hangileri doğrudur ? D) E)

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

7. Yeşil yapraklı bitkiler fotosentez sırasında üzerlerine düşen


9. Sarı ve Cyan filtreler kullanılarak beyaz ışığa bakan göz şe-
ışığı soğurur, topraktan aldığı su ve karbondioksiti kullanarak
kildeki gibidir.
oksijen üretir. Bitkinin üzerine düşen ışığın rengi fotosentez hı-
zını etkilemektedir. Mor ve kırmızı ışıkta fotosentez hızı daha
yüksek iken; yeşil ışık altında fotosentez hızı daha azdır.

Buna göre göz hangi ışık rengini algılar?



A) Kırmızı B) Cyan C) Yeşil
Bu bilgilere sahip bir grup öğrenci beyaz ışık yayan bir kayna-
D) Sarı E) Turuncu
ğın önüne X, Y ve Z ile kodlanmış ; kırmızı, yeşil ve mor renkli
filtreleri ayrı ayrı koyuyor ve yeşil yapraklı bitkiyi eşit süre ay-
dınlatarak fanus içerisinde biriken oksijen miktarını ölçüyor.

10. K ışını cam prizmaya şekildeki gibi gönderiliyor.

Buna göre,

I. X filtresi yeşil renklidir.


II. Y filtresi mor renklidir.
III. Z filtresi kırmızı renklidir.

yargılarından hangileri doğru olabilir? Buna göre K ışınının izlediği yollardan hangisi doğru ve-
A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III rilmiştir? (Camdan havaya geçişte sınır açı 42o dir.)

D) II ve III E) I, II ve III A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

116
FİZİK
TYT 3.
Işığın Kırılması - Merçekler -
ADIM
Prizma - Renk

2021 TYT 2019 TYT

1. Penceresi açık olan odada bir merceğin odak noktasına be- 3. Onur, ağaç kütüklerini kullanarak lokantasını işaret eden ve
yaz düz bir kâğıt konulduğunda dışarıdaki bir ağacın net gö- arka fonu siyah olan Şekil I’deki gibi bir tabela yapıyor. Bu ta-
rüntüsü kâğıdın üzerinde şekildeki gibi oluşmaktadır. Kâğıt ile belanın lokantanın önünden geçen araç sürücüleri tarafından
K noktası ve K, L, M, N noktaları arası uzaklıklar şekildeki gibi karanlıkta daha iyi fark edilebilmesi için kütüklerle oluşturdu-
birbirlerine eşit ve merceğin odak uzaklığı (f) kadardır. ğu harfleri boyamaya karar veriyor.

Şekildeki mercekle özdeş olan II. bir merceği ve şekildeki be-


yaz kâğıdı K, L, M ve N noktalarından uygun olanlara yerleş-
tirerek kâğıt üzerinde ağacın düz, önceki ile aynı büyüklükte
ve net bir görüntüsünün elde edilmesi istenmektedir.

Buna göre, şekildeki merceğin konumunun sabit kalması


koşuluyla II. mercek ve kâğıt şekildeki noktalardan han-
gilerine yerleştirilmelidir? Şekil I

II. merceğin konumu Kâğıdın konumu Onur’un kullanabileceği değişik boya seçenekleri içerisin-
A) K L deki bütün boyalar; Şekil II’deki C (cyan), Mg (magenta) ve
S (sarı) renk veya bunların karışımlarından oluşmaktadır.
B) K M
Otomobil farlarının ise Şekil II’deki K (kırmızı), Y (yeşil) ve
C) L M M (mavi) renkli ışıkların farklı oranlarda birleşiminden oluşan
D) L N sarı renkli bir ışık yaydığı varsayılmaktadır.

E) M N

2020 TYT

2. Bir kişi hava ortamında düzlem aynaya bakarak kendi görün-


tüsünü görmüştür. Aynı kişi hiçbir şeyi değiştirmeden aynı
şekilde ayna ile birlikte havuzda suya batıp aynaya bakarak
kendi görüntüsünü görmüştür.
Şekil II
Buna göre kişi tamamen su içerisindeyken görünen yeni
Verilen bilgilere göre; sarı ışık yayan otomobil farlarıyla
görüntüyle ilgili,
aydınlatılan tabela, aşağıdaki renklerden hangisiyle bo-
I. İlk durumda oluşan görüntüye göre daha büyüktür. yanırsa diğer renklerle boyandığı durumlara göre fark
II. Aynaya olan uzaklığı, ilk durumdaki görüntünün aynaya edilmesi daha zor olur?
olan uzaklığından fazladır. A) Mavi B) Sarı C) Yeşil
III. Havuzdaki su, tuzlu su olsaydı boyu yine aynı olurdu. D) Kırmızı E) Cyan
yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

117
FİZİK 3. ADIM

2018 TYT 2017 YGS

4. I ışık ışınının K ortamından L ve M ortamlarına geçişi Şekil I 6. Bir kalem, üzerine düşen beyaz ışıktan sadece kırmızı
ve Şekil II’de verilmiştir. renkli olanı soğurup diğerlerini yansıtıyorsa bu kalem
hangi renkte görünür?

A) Kırmızı B) Yeşil C) Mavi

D) Cyan E) Magenta

Buna göre I ışık ışını L ortamından M ortamına geçerken;

2017 LYS2

7. Bir I ışık ışını, özdeş birim karelerden oluşan düzleme yerleş-


tirilmiş, asal eksenleri çakışık olan yakınsak X ve ıraksak Y
merceklerinde kırılırken şekilde belirtilen yolu izlemiştir.



şekillerindeki yollardan hangilerini izleyebilir?
X’ in odak uzaklığı fX , Y nin odak uzaklığı da fY olduğuna
A) Yalnız I B) I ve IV C) II ve III göre oranı kaçtır?
D) I, II ve III E) II, III ve IV
A) B) C) 1 D) 2 E) 4

2017 YGS
8. X, Y ve Z optik aletlerinin bulunduğu sisteme gelen I ışınının
5. Işık, çok kırıcı bir ortamdan az kırıcı başka bir ortama ge- izlediği yol şekildeki gibidir.
çerken gelme açısına bağlı olarak az kırıcı ortama kırılmak
yerine geldiği ortama geri dönebilir. Bu olaya “tam yansıma”
denir.

Buna göre;

I. balıkların, suyun yüzeyinde diğer balıkların yansımasını


görmesi,

II. yakınsak bir mercekten bakıldığında uzaktaki cisimlerin


ters görünmesi,
III. ışığın fiberoptik kablonun içinden dışarı çıkmadan iletilmesi
Buna göre odak uzunlukları fX, fY ve fZ arasındaki ilişki
olaylarından hangileri, tam yansıma olayının sonucudur? nasıldır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) fX = fY = fZ B) fX > fY > fZ C) fY > fX = fZ

D) I ve III E) II ve III D) fY > fZ > fX E) fZ > fY > fX

118
FİZİK CEVAP ANAHTARI

Fizik Bilimine Giriş


1-B 2-B 3-C 4-D 5-A 6-B 7-C 8-C 9-B 10-C
1. ADIM
11-E
1-E 2-D 3-E 4-D 5-E 6-D 7-C 8-D 9-D 10-D
2. ADIM
11-E 12-D
1-B 2-C 3-E 4-B 5-A 6-E 7-C 8-C 9-D
3. ADIM

Madde ve Özellikleri
1-B 2-B 3-E 4-D 5-D 6-A 7-C 8-C 9-E 10-A
1. ADIM
1-C 2-E 3-D 4-C 5-E 6-D 7-C 8-C 9-D 10-E
2. ADIM
11-B
1-D 2-E 3-D 4-C 5-E 6-D 7-B 8-A
3. ADIM

Hareket
1-D 2-C 3-B 4-A 5-D 6-B 7-D 8-D 9-C
1. ADIM
1-D 2-A 3-B 4-B 5-B 6-B 7-D 8-E
2. ADIM
1-D 2-A 3-C 4-B 5-C 6-C 7-E
3. ADIM

Kuvvet
1-D 2-E 3-A 4-A 5-C 6-E 7-E 8-A 9-C 10-A
1. ADIM
1-C 2-B 3-D 4-D 5-B 6-D 7-E 8-C 9-C 10-B
2. ADIM
1-D 2-E 3-D 4-B 5-E 6-D 7-C 8-B
3. ADIM

Enerji
1-E 2-C 3-C 4-C 5-B 6-C 7-C 8-D 9-A 10-D
1. ADIM
1-A 2-E 3-D 4-C 5-E 6-C 7-C 8-D
2. ADIM
1-D 2-D 3-D 4-B 5-A 6-E 7-D 8-A 9-E
3. ADIM

Isı - Sıcaklık
1-E 2-C 3-B 4-E 5-E 6-E 7-A 8-E 9-A 10-A
1. ADIM
11-E 12-D
1-A 2-D 3-B 4-A 5-A 6-C 7-C 8-C 9-C 10-D
2. ADIM
11-C
1-E 2-D 3-E 4-E 5-C 6-D 7-E 8-C 9-A
3. ADIM

Elektrostatik
1-C 2-E 3-E 4-D 5-D 6-C 7-B 8-D 9-D 10-E
1. ADIM
1-B 2-E 3-D 4-D 5-E 6-B 7-E 8-E 9-D
2. ADIM
1-B 2-A 3-C 4-D 5-A 6-B 7-E 8-D 9-B
3. ADIM

Elektrik Akımı - Potansiyel Farkı ve Direnç


1-B 2-A 3-D 4-B 5-E 6-A 7-A 8-B 9-B 10-A
1. ADIM
11-A
1-B 2-A 3-B 4-C 5-A 6-B 7-B 8-B 9-E
2. ADIM
1-E 2-D 3-D 4-E 5-C 6-C 7-B 8-E 9-B 10-C
3. ADIM

Elektrik Devreleri
1-E 2-C 3-B 4-A 5-D 6-E 7-A 8-E 9-B 10-E
1. ADIM
1-D 2-A 3-A 4-B 5-B 6-A 7-A 8-E 9-C 10-D
2. ADIM
11-B
1-C 2-B 3-B 4-C 5-A 6-C 7-E 8-E 9-D
3. ADIM
FİZİK CEVAP ANAHTARI

Manyetizma
1-D 2-C 3-C 4-C 5-B 6-C 7-A 8-D 9-A
1. ADIM
1-D 2-D 3-C 4-A 5-C 6-C 7-C 8-E
2. ADIM
1-D 2-E 3-D 4-D 5-E 6-C 7-B
3. ADIM

Basınç
1-B 2-E 3-E 4-C 5-D 6-C 7-B 8-E 9-C 10-A
1. ADIM
1-B 2-C 3-D 4-B 5-B 6-C 7-A 8-A
2. ADIM
1-D 2-B 3-A 4-A 5-D 6-E 7-E
3. ADIM

Kaldırma Kuvveti
1-C 2-C 3-D 4-C 5-B 6-E 7-A 8-E 9-A 10-C
1. ADIM
1-D 2-E 3-E 4-A 5-C 6-D 7-E 8-A
2. ADIM

1-A 2-A 3-D 4-A 5-C 6-D 7-D 8-A 9-A
3. ADIM

Dalgalara Giriş ve Yay Dalgaları


1-A 2-C 3-D 4-E 5-C 6-E 7-B 8-D 9-D 10-D
1. ADIM
1-C 2-A 3-C 4-B 5-D 6-A 7-E 8-B
2. ADIM
1-A 2-D 3-D 4-A 5-C 6-D
3. ADIM

Su - Ses - Deprem Dalgaları


1-E 2-D 3-C 4-A 5-C 6-D 7-E 8-C 9-E
1. ADIM
1-A 2-B 3-B 4-D 5-D 6-B 7-E 8-C 9-E
2. ADIM
1-A 2-C 3-D 4-C 5-C 6-B 7-A 8-B 9-D
3. ADIM

Aydınlanma - Gölge - Yansıma


1-E 2-C 3-D 4-C 5-B 6-C 7-E 8-C
1. ADIM
1-C 2-C 3-D 4-C 5-E 6-D 7-D 8-B
2. ADIM
1-D 2-B 3-C 4-E 5-D 6-E 7-A
3. ADIM

Düzlem Ayna
1-E 2-B 3-A 4-E 5-D 6-B 7-A 8-D 9-D
1. ADIM
1-C 2-D 3-B 4-C 5-A 6-B 7-D 8-C
2. ADIM
1-C 2-A 3-B 4-D 5-E 6-B 7-C 8-D
3. ADIM

Küresel Aynalar
1-D 2-A 3-E 4-E 5-D 6-E 7-B 8-B 9-B
1. ADIM
1-C 2-D 3-D 4-D 5-B 6-C 7-D 8-D 9-D
2. ADIM
1-A 2-A 3-E 4-A 5-B 6-B
3. ADIM

Işığın Kırılması-Mercekler-Prizma-Renk
1-D 2-C 3-D 4-E 5-D 6-C 7-E 8-D 9-B 10-B
1. ADIM
1-E 2-A 3-D 4-E 5-C 6-A 7-E 8-A 9-C 10-E
2. ADIM
1-D 2-C 3-A 4-E 5-D 6-D 7-C 8-C
3. ADIM

You might also like