Rozpoczęcie edukacji Marcina Borowicza w szkole elementarnej w
Owczarach.2. Nauka u pana Wiechowskiego i problemy bohatera z językiem rosyjskim.3. Wizytacja dyrektora Jaczmieniewa w szkole.4. Dążenie Borowiczowej do przyjęcia syna do gimnazjum w Klerykowie.5. Egzaminy wstępne do gimnazjum – zapisanie Marcina na dodatkowe lekcje i umieszczenie chłopca na stancji u pani Przepiórkowskiej. 6. Pierwsze kroki Borowicza w gimnazjum.7. Wyjazd na Zielone Świątki do domu w Gawronach.8. Śmierć matki i opuszczenie się Marcina w nauce. 9. Przyłapanie Marcina i Szwarca na strzelaniu z pistoletu i poprawa zachowania Marcina na skutek szczęśliwego zakończenia sprawy.10. Wakacje w Gawronkach i historia Szymona Nogi.11. Zaostrzenie działalności rusyfikacyjnej w szkole pod wodzą Kriestoobriadnikowa i inspektora Zabielskiego.12. Przyjaźń Marcina z Zabielskim i zaangażowanie bohatera w kole rusofilskim.13. Historia Andrzeja Radka i groźba wyrzucenia chłopca za szkoły.14. Pomoc Borowicza i nawiązanie się przyjaźni między chłopcami. 15. Utworzenie się w klasie Borowicza grupy „literatów” i „wolnopróżniaków”.16. Obrona katolicyzmu przez Waleckiego podczas wykładu profesora Kostriulewa.17. Recytacja „Reduty Ordona” przez nowo przybyłego ucznia – Bernarda Zygiera – i wstrząs psychiczny uczniów.18. Tajne spotkania chłopców u Mariana Gontali – czytanie zakazanej literatury polskiej i światowej.19. Niebezpieczeństwo wykrycia kryjówki przez inspektora Majewskiego i zemsta Borowicza na znienawidzonym nauczycielu.20. Miłość Marcina do Anny Stogowskiej („Biruty”).21. Wakacje w Gawronkach.22. Powrót do Klerykowa i rozpacz Marcina z powodu wyjazdu ukochanej w głąb Rosji.23. Pomocna dłoń Andrzeja Radka.