ARAŞTIRMA

MUTLULUK ÇAYDA KAHVE MI ÇAY MI? İŞTE BÜTÜN MESELE BU!

H
Ajda bardağı ve kırmızı beyaz tabağıyla, adeta bir mola ritüelini aberimizi  “Soğuk  kış
günleri  geldi  çattı,
tamamlayan çay, popülaritesi gün geçtikçe artan inovatif ürünlerle şimdi  dumanı  tüten
gelenekseli korurken çağı da yakalamayı başarıyor. Peki, tüketiciler çay bir çay olsa masamız-
da…”  diyerek  açmak
tercihlerini hangi çeşitlerden ve markalardan yana kullanıyor? Sıcak isterdik ancak malum, baharı aratma-
içecekler arasında, çay hangi ürünlerle rekabet ediyor, günün hangi yan sıcak ve kurak bir hava tüm ülkeyi
esir almış durumda. Yine de Türk in-
saatlerinde daha çok tüketiliyor? Çay tüketimi alışkanlıklarına etki sanı için değişen bir şey yok. Neticede
Çay Kahve Türk Kahvesi Bitki Çayı
eden faktörler neler? Yanıtlar Marketing Türkiye için Pragma Araştırma çay, kışın ısıtır; yazın da harareti alır!
Türk halkının değişmez favori sıcak
tarafından gerçekleştirilen “Çay Tüketim Alışkanlıkları” araştırmasında. içeceğini Marketing Türkiye okurla-
En çok tüketilen sıcak içecekler arasında çay başı çekiyor. Çözünebilir kahve
ürünlerinin ve filtre kahve, Americano ve Cappuccino gibi kahve ürünlerini
rı için, Pragma Araştırma tarafından kapsayan “kahve” kategorisi en çok tüketilen sıcak içecekler içerisinde ikinci sırada.
gerçekleştirilen  çalışmanın  ışığında Diğer kahve ürünlerinin aksine kendi başlığına sahip olan “Türk Kahvesi” üçüncü
derinlemesine inceledik. Çay tüketim sırada yer alırken, bitki çayları ise dördüncü sırada kendine yer buluyor.
alışkanlıklarını, sıcak içecek pazarın-
da çayın konumunu, farklılaşan çay
ürünlerini masaya yatırdık… EN SAĞLIKLISI HANGISI?
En sağlıklı sıçak içecek

%43 %41
%8 %4 %3 %2
Çay Bitki Çayı Türk Kahvesi Salep Kahve Diğer

Tüketicilere en sağlıklı olduğunu düşündükleri sıcak içecek sorulduğunda, şaşırtıcı

bir biçimde çay (siyah, yeşil, beyaz) ilk sırada yer alıyor. Farklı karışımların ve
özellikle ıhlamur, adaçayı ve ekinezya gibi çeşitli hastalıklara iyi geldiği düşüncesiyle
tüketilen ürünlerin yer aldığı bitki çayı ise, ikinci sırada. Sıcak içecekler
kategorisinde oransal olarak çay ve bitki çaylarına yaklaşabilen başka bir ürün
bulunmazken, kış aylarının sevilen içeceği salep, dördüncü sırada konumlanıyor.

ÇAYDAN MUTLULUK TÜTÜYOR

Çay denilince akla gelenler
%8 %7 %7 %7 %7 %7 %6
%12 %12 %11 %5 %4
%3 %3 %2 %2
k kur Rize if t ek pton ecek ur iz er ltı vi et Aile
Mut
lulu Çay Key Sohbe inlenm Li cak İç Huz Dem araden Şek Kahva Biskü amimiy
D Sı K S

Araştırmanın katılımcılarına “çay” sözcüğünü duyduklarında akıllarına gelen başka

kelimeler ve kavramlar sorduğumuzda, “Mutluluk” kavramı yüzde 12 ile birinci
sırada yer alırken “Çaykur” markası da eşit puanla zirveyi paylaşıyor. Listenin
üçüncü sırasında, Türkiye’nin en çok çay üretimi yapılan ili Rize gelirken, dördüncü
sırada “keyif” hissiyatı yer alıyor. “Sohbet”, “dinlenmek”, “sıcak içecek” ve “huzur”
kelimeleri, “Lipton” markasıyla beraber yüzde 7 ile listede beşinciliği paylaşıyor.

92 MARKETING TÜRKİYE ŞUBAT 2021 www.marketingturkiye.com.tr 93

ARAŞTIRMA

LIDERLIK YARIŞINDA IKI MARKA SIYAH ÇAY KEYIF, BITKI

Tüketilen çay markaları ÇAYI ZAYIFLAMAK IÇIN!
Siyah çayın kültürümüzdeki yeri ve

2 83
%40 tüketiminde bize hissettirdiklerine ışık tuttuk.
%36 Peki ya bitki çayı neden ve ne sıklıkla içiliyor?
%8 %4 %3 %2 %2 %2 %1 %1 Araştırma katılımcılarından bitki çayı içtiğini
belirten kesim günde bir kez bitki çayı içtiğini
Çaykur Lipton Doğuş Çay Doğadan Ofçay Karali Kaçak Mahmood Tirebolu Obaçay belirtirken tüketim nedenlerinin başında
çay Tea
yüzde 27 ile metabolizmayı hızlandırması yer
Günde Araştırma sonuçlarına göre, katılımcıların çay markası tercihlerinde iki alıyor. Birinci nedenle elele giden “sağlıklı” Yemek sonrası
ortalama iki
marka öne çıkıyor. Yüzde 40 ile Çaykur birinci sırada yer alırken, yüzde 36 yanıtı yüzde 20 ile ikinci ve “zayıflamak” yüzde çay içerim
ile Lipton liderlik yarışında ikinci sıraya sahip oluyor. Toplamda yüzde 76’lık 15 ile üçüncü sırada yer alırken bitki çayını diyenlerin oranı
kez çay içiliyor
payla, Çaykur ve Lipton marka tercihlerinin büyük bir kısmını oluşturuyor. tadını sevdikleri için içenlerin oranı yüzde 4 ile yüzde 83.
Listenin üçüncü sırasında yüzde 8 ile Doğuş Çay yer alırken onu yüzde 4 ile listenin en sonunda konumlanıyor.
Doğadan, yüzde 3 ile Ofçay ve Karali takip ediyor. “Kaçak çay” olarak tabir
edilen, bandrolsüz veya markasız satılan; gıda denetiminden geçmeden Bitki çayı tüketim sebebi
piyasaya sürülen çaylar ise, yüzde 2’yle listenin yedinci sırasında. Metabolizmayı hızlandırıyor
Sağlıklı %23
%27
BAZI GELENEKLER KOLAY
Zayıflatıyor %15 UNUTULMUYOR…
ÇAY VE SIMIT EVLILIĞI KAHVALTIDA ÇAY IÇILIR!
Rahatlatıyor %13 Çaya eşlik eden ürünlerde simit geleneği yerini bisküvi ve kek
Ödemi atıyor %11
ÇATIRDIYOR! türevlerine bıraktıysa da çayın yapılış şeklinde köklerden kopma henüz

%97 50
En çok çay tüketilen Sindirime yardımcı %7 gerçekleşmemiş demek mümkün. Öyle ki teknoloji çok sevdiğimiz çaya
Çay kültürüyle özdeşleşen, hatta bir ritüel öğünlerin başında, yüzde Tadını seviyorum %4 ulaşmamızı hızlandıran kettle (yüzde 19) ve çay makinesi (yüzde 32) gibi
olarak hayatımızda yer eden “çay-simit”, 97 ile kahvaltı geliyor. Bitki çayı tüketim sebebi buluşları gümüş tepsiyle bize sunsa da yüzde 90’ımız çayı demlikte
Tüketilen bitki çayları

6-7
popülaritesini yitiriyor. Katılımcıların yüzde 25’i Kahvaltıyı yüzde 64 ile
KAHVALTI Nedeni fark
Metabolizmayı
Adaçayı
etmeksizin hangi bitki çayı türünü
hızlandırıyor %27
%36
yapmaya devam ediyoruz.

%64
çayla beraber bisküvi tükettiklerini belirtirken, atıştırmalık yiyeceklerin en çok
Yeşilçay tükettikleri
Sağlıklı sorulduğunda adaçayı %23
%34
yüzde 13’ü kek ürünlerini tercih ettiğini ifade revaçta olduğu ara öğünler yüzde
Ihlamur 36 ile ilk sırada yer alırken%15
Zayıflatıyor onu
%28yüzde
ediyor. Çayın geleneksel yol arkadaşı simit ise, izlerken, yüzde 49 ile 34 ile yeşilçay,
Papatya yüzde 28 ile ıhlamur
Rahatlatıyor %24 ve yüzde
%13 Çayın yanında
yüzde 11 ile kendine üçüncü sırada yer buluyor. akşam yemeği üçüncü Rezene
24 ile papatya %17 En%11
takip ediyor. az tercih edilen bir şey
ARA ÖĞÜNLER Ödemi atıyor
Kuşburnu kiraz ve %17 olmadan içerim

%49
Tüketim alışkanlıkları tarafında ise, poşet çay sırada yer alıyor. Öğle bitki çaylarında
Sindirime yardımcı ekinezya
%7 yüzde 3 ile
Melisa %7 diyenlerin oranı
ürünleriyle demliğin rekabeti hız kesmeden Günde yemeği ise yüzde 39 ile sonunculuğu paylaşıyor.%4
Tadını seviyorum
devam ediyor. İstanbul’da yaşayan katılımcılar ortalama 6-7 çayın en az tüketildiği öğün
Kışçayı %7
yüzde 50. Çaydanlık Çay Makinesi Kettle Metal Süzgeç French Press
Hibisküs %6

%90 %32 %19 %12 %12

demleme çayı daha çok tercih ederken, İzmirli bardak çay olarak dikkat çekiyor. Ana AKŞAM YEMEĞİ Chia
Tüketilen
%6
bitki çayları

%39
katılımcıların tercihi poşet çaydan yana. Aynı ve ara öğünler toplamında, Adaçayı %36
tüketiliyor. Yeşilçay %34
zamanda, kadın tüketicilerde de poşet çay katılımcılar günde ortalama
Ihlamur %28
ürünlerine yönelim erkek tüketicilere kıyasla 6-7 bardak çay tüketiyor. ÖĞLE YEMEĞİ
Papatya %24
daha yüksek. Rezene
Kuşburnu
%17
%17 ÇAYIN DA ORGANIĞI MAKBUL!
Çaya eşlik edenler Melisa %7 Pandeminin nerede bulunduğu fark etmeksizin tüm tüketicilere
ÇAYIN TADI EN GÜZEL EVDE ÇIKAR… Kışçayı %7 kazandırdığı bir beklenti, tükettikleri ürünlerin organik ve sürdürülebilir

41
Bisküvi %25 Hibisküs %6 kaynaklardan üretilmeleri oldu. Bu trend çay sektörüne de taşınırken
Chia %6
Kek %13 tüketiciler yeni bir çay markasından ne bekledikleri sorulduğunda en çok

%89 %80 %56

organik/katkısız olmasına önem verdiklerini belirtiyor. Onu “hoş kokulu
Simit %11 olması” ikinci sırada takip ederken tüm zamanların en önemli tercih
ARAŞTIRMANIN METODOLOJISI faktörlerinden fiyat kendine yüzde 14 ile üçüncü sırada yer buluyor.
Aperatif atıştırmalıklar %11
Pragma Araştırma tarafından Marketing
Ev Kafe/restoran İşyeri
23
Kurabiye %8 Türkiye adına gerçekleştirilen çalışma Yalnız demleme Yeni bir çay ürününden beklentiler
14-19 Ocak 2021 tarihleri arasında 400 çay içerim %20
Kuruyemiş %8
katılımcıyla gerçekleştirildi. Online diyenlerin oranı
Tatlı atıştırmalık %7 %16
araştırma metodolojisiyle Pragma Panel’in yüzde 41. %14
Pandemiyle birlikte değişmeyen yegane alışkanlıklarımızdan bir tanesi katılımcılarının yer aldığı çalışmada üç büyük
%13
Çekirdek %5
öyle görünüyor ki çayı evde içmek oldu. Araştırma katılımcılarının yüzde ilde rassal olarak 18-55 yaş arası tüketicilere %9 %8
Tuzlu atıştırmalık %4 Çaya haftada 89’u çayı en çok evde içtiğini belirtirken dışarıda çay içenlerin oranı kafe/ ulaşıldı. Katılımcıların yüzde 10’u A, yüzde
%7 %6
ortalama 23 TL restoran ve işyeri olmak üzere ikiye ayrılıyor. Restoranlarda çay içenlerin 21’i B, yüzde 44’ü C1 ve yüzde 25’i C2 SES %4 %3
Poğaça %4 ödeniyor oranı yüzde 80 ile ikinci sırada yer alırken işyerinde çay içme oranı yüzde gurubundan seçilirken, ortalama katılımcı yaşı
Peynir %3 56 ile sınırlı kalıyor. Çayını dışarıda içmeyi tercih edenler çaya haftalık 36 olarak tespit edildi. İllere göre dağılım ise Organik/ Hoş Uygun Sağlıklı Aromalı Lezzetli Yumuşak Tomurcuklu Kaliteli Güvenilir
ortalama 23 TL harcadıklarını belirtirken çaya en çok yatırım yapan yüzde 44 ile İstanbul, yüzde 33 ile Ankara ve katıksız kokulu fiyatlı olması olması olması içimli olması olması olması
Börek %3
sosyoekonomik grubun C SES grubu olduğu görülüyor. yüzde 23 ile İzmir olarak sıralandı. olması olması olması olması

94 MARKETING TÜRKİYE ŞUBAT 2021 www.marketingturkiye.com.tr 95