KONSTRUKTIVNI SISTEMI OBJEKTA

ELEMENTI VISOKOGRADNJE

Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu

ELEMENTI VISOKOGRADNJE
KONSTRUKTIVNI SKLOP OBJEKTA

Predstavlja:
• skup međusobno sklopljenih i povezanih elemenata koji čine cjelinu ili dio
cjeline objekta nastalih projektiranjem i konstruiranjem
• sintezu znanja, nauke, zakonitosti, te umjetnosti i kreativnosti

Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu

ELEMENTI NOSIVE KONSTRUKCIJE – konstruktivni elementi

ELEMENTI VISOKOGRADNJE
- sudjeluju u preuzimanju cjelokupnog (stalnog i pokretnog) opterećenja i njegovom prijenošenju do
temelja i dalje na temeljno tlo
- postiže se stabilnost cijelokupnog konstruktivnog sklopa.

Glavna podjela konstruktivnih sistema u odnosu na način prenišenja opterećenja može biti :

1. POVRŠINSKI , statički jednostavniji (prenos sila se vrši djelovanjem elemenata sistema

unutar jedne ravnine (vertikalne ili horizontalne)
2. PROSTORNI , statički složeniji (prenos sila se vrši prostorno u cjelini sistema)

EERO SAARINEN KENEDY AERODROM NY 1956-62

Konstruktivni nosivi elementi objekta
su:

1. Temelji
2. Vertikalne konstrukcije, masivni zidovi,

Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu

stijene
3. Zidovi omeđeni stubovima, vertikalnim

ELEMENTI VISOKOGRADNJE
serklažima
4. Stupovi
5. Horizontalne međukatne konstrukcije i
grede, stropovi,
6. Krov – krovište
7. Vertikalne komunukacije

Njihovim sklapanjem u konstruktivni sklop tvori se trodimenzionalna cjelina

objekta koja definira prostor i volumen objekta.
PODJELA KONSTRUKTIVNIH SISTEMA

Razlikuju se:

Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu

1. SISTEMI PUNIH, MASIVNIH NOSIVIH ZIDOVA, POVRŠINSKIH STIJENA

ELEMENTI VISOKOGRADNJE
2. SKELETNI - OKVIRNI SISTEMI
3. PROSTORNI TRODIMENZIONALNI SISTEMI

Izbor konstruktivnog sistema ovisi o:

• NAMJENI objekta
• DISPOZICIONOM RJEŠENJU objekta
• ODABRANOM OBLIKOVANJU I FORMI objekta
• OPTEREĆENJIMA , uticajima na objekat
• VRSTI MATERIJALA konstruktivnih elemenata objekta

OPTIMALAN KONSTRUKTIVNI SISTEM proizlazi iz uspješnosti analiza svih navedenih

parametara
 Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu
ELEMENTI VISOKOGRADNJE
SISTEM PUNIH, MASIVNIH NOSIVIH ZIDOVA, STIJENA

Sistem zidova, stijena putem kojih se preuzima opterećenje od

horizontalne međukatne stropne konstrukcije i pokretnog
tereta, te prenosi na temelje i nosivo tlo.
 Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu
ELEMENTI VISOKOGRADNJE
SISTEM SKELETA STUBOVA I GREDA

Sistem pravilno raspoređenih vertikalnih stubova i horizontalnih

greda (ab, čelik, drvo). Grede preuzimaju opterećenje horizontalne
međukatne konstrukcije i pokretnog tereta i prenose na stupove koji
dalje prenose opterećenje na temelje i nosivo tlo.
 Rešetka

Naborana konstrukcija

Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu

Ljuska (plošna zakrivljena) bačvaste,rotacijske, konoidne,
hiperbolične, parapoloidne i slobodne forme.

ELEMENTI VISOKOGRADNJE
Kupola

Lančanica

Šatorska konstrukcija

PROSTORNI – TRODIMENZIONALNI KONSTRUKTIVNI SISTEMI

Ponašaju se kao konstruktivna cjelina i velike su čvrstoće u odnosu na svoju težinu.

Izvode se od ab tankih ljuski ili su dematerijalizirane kao prostorno – površinske rešetke
od čelika, drveta ili kombinacijom..
 1. POVRŠINSKI SISTEMI MASIVNIH NOSIVIH ZIDOVA, STIJENA

Sistemi nosivih zidova unutar kojeg se putem nosivih stijena preuzima opterećenje od
horizontalnih međukatnih konstrukcija, stropnih ploča (ravnih ili zakrivljenih) i prenosi na temelje i
dalje na temeljno tlo. Temelji su najčešće temeljne trake.

Mogu biti ovisno o smjeru pružanja nosivih stijena :

Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu

a.) SISTEM PODUŽNIH nosivih zidova - poprečni zidovi ukrućuju sistem preuzimanjem

ELEMENTI VISOKOGRADNJE
horizontalne sile
b.) SISTEM POPREČNIH nosivih zidova (stambeni blokovi, galerijski objekti)
c.) KOMBINOVANI SISTEM nosivih zidova
d.) ĆELIJSKI PANELNI SISTEM nosivih zidova svojstven za polumontažni sistemi gradnje,
gdje zidovi djeluju kao ćelijaste konstrukcije. Zidovi su tanki profilirani (Z, U, I) ili dupli
armiranobetonski i imaju funkciju nošenja i pregrađivanja arhitektonskog objekta

Optimalni rasponi između zidova, odnosno rasponi stropne konstrukcije u odnosu na zahtjev
ekonomičnosti, praktičnosti i mogućnosti materijala se kreću do približno 6,0 m.

Prema materijalima izgradnje, masivni nosivi zidovi se dijele na:

- ZIDANE NOSIVE ELEMENTE od pune opeke, opečnih, betonskih, sipotex blokova, kamena...
- MONOLITNO IZVEDENE OD ARMIRANIOG BETONA
 SISTEMI SA PODUŽNIM MASIVNIM NOSIVIM
ZIDOVIMA, STIJENAMA

Zidovi su paralelno raspoređene s dužom stranom

objekta na razmacima koji su ograničeni rasponima
stropnih konstrukcija. Podužni fasadni zidovi su deblji i
odgovaraju zahtjevima toplotne zaštite, dok se srednji zid
obično koristi i za instalacije – kanalizacija, oluci,

Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu

dimnjaci..

Nedostatak:

ELEMENTI VISOKOGRADNJE
- fasade objekta sa manjim otvorima (prozorima)
- ograničena dubina prostorija - trakta
- ograničena fleksibilnosti prostora
- djelimično ograničenao oblikovanje fasada
U odnosu na zahtjev ekonomičnosti, optimalne
mogućnosti materijala rasponi se kreću od 3,5 do 6
metara.

Tipovi:
- jednotraktni
- dvotraktni
- trotraktni

Zbog ekonomičnosti izvedbe, kod većih tlocrta je

povoljan ritam istih raspona, odnosno ritam najviše dva
do tri različita raspona, trakta.
 Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu
ELEMENTI VISOKOGRADNJE
Opterecenje od konstrukcije se prenosi linijski duž
cijelog konstruktivnog zida tj.u svakoj njegovoj tačci
MASIVNA „konzolna kutija”

Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu

ELEMENTI VISOKOGRADNJE
 Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu
ELEMENTI VISOKOGRADNJE
Armiranobetonski sistem nosivih
zidova, stijena omogućava
oblikovne specifičnih formi-
„konzolna kutija”
 SISTEMI SA POPREČNIM MASIVNIM NOSIVIM
ZIDOVIMA, STIJENAMA

Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu

ELEMENTI VISOKOGRADNJE
 Zidovi objekta su poprečno, pravilno
raspoređeni na razmacima koji su ograničeni
sa ekonomičnim rasponima međuspratne
konstrukcije.

Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu

ELEMENTI VISOKOGRADNJE
Prednosti u odnosu na sistem podužnih zidova:

• maksimalna mogućnost ostavljanja otvara

(prozora) po dužoj fasadi objekta
• fasade su slobodne, veličina, položaj i oblik
otvora se mogu odabrati po želji,
• organizacija i orjentacija prostora na dvije
strane što omogućava provjetravanje
• dubina trakta neogranicena
• oblikovanje, lomljenje i dubina gabarita, te
oblikovanje lođa je lako i prirodno.
• zidovi između stanova su i konstruktivni.
 SKELETNI- OKVIRNI SISTEMI

Skeletni konstruktivni sistem je sistem pravilno

raspoređenih vertikalnih nosivih stupova i horizontalnih
greda ( podvlaka), unutar kojeg se putem stupova, greda,

Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu

ploča i nosača opterećenje prenosi na temelje i temeljno tlo.

ELEMENTI VISOKOGRADNJE
Rasponi stubova su pravilni i ujednačeni. Uobičajeno 4, 6, 8
m, za izvedbu u armiranom betonu, dok su u čeliku još viši.
Grede preuzimaju opterećenje stropova i pokretnog
opterećenja i prenose ih na stupove koji ih dalje prenose na
temeljne stope (temelji samci) i dalje na nosivo tlo kao
koncentrisane sile.

Neophodno je predvidjeti zidove koji će primati horizontalne

sile od vjetra i eventualnih seizmičkih potresa.

Ukrućenje od horizontalne sile vjetra, a pogotovo potresa

postiže se krutom jezgrom, obično su to vertikalne
komunikacije, te duktilnim (duktilan = rastezljiv) zidovima od
arm. betona kod arm. betonskog skeleta u pravilu, a
čeličnim dijagonalnim zategama kod čeličnog skeleta.
Stubovi preuzima ju ulogu zida.
Konstruktivni zid više ne postoji vec
samo zid –ispuna

Opterecenje od konstrukcije prenosi tačkasto:

opterecenje od krova prenosi se na tavanice,
tavanice na grede, grede na stubove, a stubovi na
temelje samce i temeljno tlo.
 Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu
ELEMENTI VISOKOGRADNJE
Skeletni sistem stupova i greda sa
ukrućenjem koje se najčešće izvodi s
armiranobetonskim punim stijenama za ukrutu.
Stijene za ukrutu se postavljaju u dva
međusobno suprotna smjera.
 Skeletni sistem stupova i greda

Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu

ELEMENTI VISOKOGRADNJE
 Sistemi oslanjanja stropne konstrukcije i stubova

Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu

STUPOVI S VIDLJIVIM DVOSMJERNIM STUPOVI S VIDLJIVIM PODUŽNIM STUPOVI S VIDLJIVIM

ELEMENTI VISOKOGRADNJE
GREDAMA I STROPNOM GREDAMA I STROPNOM JEDNOSMJERNIM GREDAMA I
ARMIRANOBETONSKOM PLOČOM ARMIRANOBETONSKOM PLOČOM REBRASTOM STROPNOM AB
PLOČOM

STUPOVI SA AB STROPNOM PLOČOM S

LEŽAJNIM (pečurkastim) OJAČANJIMA

Stropne konstrukcije mogu biti oslonjene ovisno o položaju

greda uzdužno, poprečno, križno , ili se oslanjaju na stupove
kao gljivaste ploče ili direktno na stupove bez zadebljanja
glave stupa (ravne ploče). Uobičajene su grede i stropne ploče
sa prepustima konzolama tako što dio grede izlazi konzolno
izvan stupa.

STUPOVI SA STROPNOM AB PLOČOM

BEZ VIDLJIVIH GREDA
 U skeletne sisteme spadaju i linijski sistemi okvira i
lukova, uglavnom velikih raspona, međusobno su
čvrsto povezani. Mogu biti od armiranog betona, čelika i
lameliranog drveta.

Statički sistemi mogu biti:

Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu

statički određeni (trozglobni okvir, luk)
sve konstrukcije koje se nalaze u stanju

ELEMENTI VISOKOGRADNJE
ravnoteže odnosno one koje u svojim
naprezanjima nisu ovisne o vlastitim
elastičnim svojstvima
Statički neodređeni (dozglobni okvir, luk)
su oni kod kojih ima više mogućih
naprezanja od uslova ravonoteže.

Rasponi od armiranog betona su 10 do 20 m, čelika

znatno više.

Svi unutarnji i vanjski zidovi su nenosivi (zatvaranje i

pregrađivanje)
L. Mies van de Rohe, Seargram Building,
New York,1954 - 1958.

Sredinom prošlog stoljeća počinje izgradnja visokih više-

etažnih objekata na bazi iskorištenja konstrukcije čiji je
osnovni konstruktivni sistem skeletni sistem.

Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu

Prednosti skeletnog sistem:

ELEMENTI VISOKOGRADNJE
• savladavanje većih raspona
• veći fleksibilni prostori
• manja težina konstrukcije
• veća mogućnost oblikovanja
• otvorenost svih strana zgrade
• veća visina zgrade
 SISTEM KOMBINOVANIH MASIVNIH NOSIVIH ZIDOVA ,
PODUŽNO-POPREČNI

Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu

ELEMENTI VISOKOGRADNJE
- u oblikovnom smislu ima sve loše strane podužnog sklopa
- u funkcionalnom pogledu slobodno širenje i povezivanje unutrašnjih prostora je otežano.
- konstruktivno je veoma pogodan i koristi se za objekte sa velikom opterećenjem
horizontalnih konstrukcija
 KOMBINIRANI SISTEM
SISTEM UZDUŽNIH NOSIVIH ZIDOVA

Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu

ELEMENTI VISOKOGRADNJE
 ĆELIJSKI, KRUPNOPANELNI SISTEM

Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu

ELEMENTI VISOKOGRADNJE
 KONSTRUKTIVNI ELEMENTI OBJEKTA I NAPADNE SILE

Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu

ELEMENTI VISOKOGRADNJE
Konstruktivni elementi objekta su izloženi djelovanju napadnih sila.
 Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu
ELEMENTI VISOKOGRADNJE
Primjeri opterećenja na građevine prema 1. NAPADNE SILE POSLJEDICE GRAVITACIJE
promjenjivosti tokom vremena:
Vertikalne sile koje nastaju od:
• STALNA (G)
• PROMJENJIVA (Q)
• IZVANREDNA (A) • stalnog opterećenja (vlastita teži izračunata
na temelju dimenzija elemenata i vrste
materijala)
• pokretnog korisnog opterećenja (ljudi i
stvari, statistički podaci u odnosu na namjenu
zgrade)
• opterećenja snijegom (statistički podaci u
odnosu na klimatsko podneblje)
1. NAPADNE SILE POSLJEDICE GRAVITACIJE

Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu

Vertikalne sile koje nastaju od:

ELEMENTI VISOKOGRADNJE
• stalnog opterećenja (vlastita teži izračunata na temelju dimenzija
elemenata i vrste materijala)
• pokretnog korisnog opterećenja (ljudi i stvari, statistički podaci u
odnosu na namjenu zgrade)
• opterećenja snijegom (statistički podaci u odnosu na klimatsko
podneblje)
2. SILE OD VJETRA

Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu

Horizontalne sile koje se određuju prema

ELEMENTI VISOKOGRADNJE
statističkim podacima u odnosu na:
• visinu zgrade,
• izloženost zgrade
• zonu jačine vjetra

3. SILE OD UDARNIH VALOVA

Nastale od eksplozija.

4. SILE OD FIZIČKIH UDARACA

Nastale od vibracijazbog rada mašina, prometa i sl.
 5. SILE OD ZEMLJOTRESA

Istovremeno djeluju u dva suprotna smjera (vertikalno i horizontalno) što izaziva

popratno pomjeranje objekta koje može dovesti do klizanja i kolapsa dijelova objekta.

Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu

Uticaj seizmičkih sila na masivne zidove

ELEMENTI VISOKOGRADNJE
(zidani nosivi elementi)

ZID BEZ VERTIKALNIH SERKLAŽA ZID SA VERTIKALNIM SERKLAŽIMA

 5. SILE OD ZEMLJOTRESA
Istovremeno djeluju u dva suprotna smjera (vertikalno i horizontalno) što izaziva popratno
pomjeranje objekta koje može dovesti do klizanja i kolapsa dijelova ili cijelog objekta.

Ponašanje građevina:
• seizmičke sile su sile inercije sa kojima se
stalno susrećemo .

Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu

• Za intezitet seizmičkih sila su odgovorni
masa objekta i ubrzanje koje mu je predato.

ELEMENTI VISOKOGRADNJE
• Objekti jednostavnog oblika se bolje
ponašaju, za složenije objekte su potrebne
analize.
• Simetrični objekti su izloženi znatno manjim
naprezanjima, složeniji su ugroženiji.

• Ako se želi da konstrukcija uopšte ne bude

oštećena, moralo bi se je konstruisati za
najveće sile koje se u njoj mogu razviti :
• 4-5 puta veće od onih kojih bi došlo do manjih
oštećenja ili skoro 10 puta veće od sila koje bi
prouzrokovale veća oštećenja.
• Rade se često makete, modeli, konstrukcijske
analize, ispitivanja u vrlo malim vremenskim
razmacima, a to je veoma složen i skup
postupak.
 Dio pravila seizmike

Prema jačini seizmičkih sila propisuje se:

- konstruktivni sistem objekta

- dozvoljena spratnost
- dozvoljene dimenzije zidova

Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu

- osovinska rastojanja nosivih zidova
- dimenzije zidnih elemenata i otvora u zidovima

ELEMENTI VISOKOGRADNJE
Zgrade zidane opekom se dijele u dva konstruktivna sistema:
a. Objekti sa armirano - betonskim serklažima (horizontalni ivertikalni) i krutim horizontalnim
dijafragmama (stropovima)
b. Objekti sa armirano - betonskim serklažima i armirano – betonskim vertikalnim vezama
(stupovima) i krutim horizontalnim dijafragmama (stropovima).

Nosivi i vezni zidovi se moraju graditi istovremeno u svakoj etaži i povezivati

serklažima u jednu cjelinu.
Pregradni nenosivi zidovi koji obično leže na međuspratnoj konstrukciji se grade naknadno
i moraju sa svih strana biti dobro spojeni sa nosivim zidovima i stropovima, radi
obezbjeđenja bočne stabilnosti.

Nakon zemljotresa u Skoplju 1963. god. Po MCS-skali (Mercalli, Cancani, Sieberg) izvršena zoniranja
prema ispitivanjima i ranijim pojavama zemljotresa.
Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu
ELEMENTI VISOKOGRADNJE
6. SILE OD PRITISKA ZEMLJE I PODZEMNE VODE

Aktivne sile podizanja uslijed pritiska zemlje i

podzemne vode.

Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu

7. SILE OD DEFORMACIJA MATERIJALA I TLA

ELEMENTI VISOKOGRADNJE
Deformacije materijala nastaju zbog:
• temperaturnih promjena i
• vlage.

Zbog temperaturnih promjena dolazi do širenja i skupljanja

materijala, a veličina deformacije εt po jedinici dužine (mm/m)
ovisi o vrsti materijala i razlici temperature.

Izduženja elementa ΔL zbog promjene temperature:

ΔL= εt L = α Δt L
α= koeficijent toplinskog istezanja materijala (mm/m/100ºC)
Δt= razlika temperature u odnosu na 100ºC (ºC)
L = dužina elementa(m)mm/ m)
 Zbog promjene vlage dolazi do:

• promjene volumena materijala.

• povećanjem vlažnosti materijal bubri, a
• kod smanjenja (sušenja) materijal se skuplja

Napomena: kod izvedbe treba voditi računa o vlažnosti materijala koji se ugrađuje, te o vremenu

Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu

potrebnom za prirodno sušenjue ugrađenog materijala.

ELEMENTI VISOKOGRADNJE
DEFORMACIJE TLA

Nastaju uslijed:

- slabije nosivosti tla,

- povećane vlažnosti tla,
- smrzavanja tla i sl.

Zbijanje tla ispod zgrade nije štetno ako je

ravnomjerno.

Zbog djelovanja napadnih sila na konstruktivni sklop može doći do vrlo malih pomaka i deformacija .
Ove pomake i deformacije zovemo “RAD” konstrukcije.
Deformacije smiju biti u granicama koje dopušta sigurnost zgrade. Pri tome dolazi do rada i
elemenata konstrukcije što ugrožava stabilnost objekta i zaštitu od vanjskih utjecaja.
Zbog tog se na kritičnim mjestima izvode dilatacione razdjelnice. Uobičajeno od 3 do 10 cm.
DILATACIJE SU PREKIDI U KONSTRUKCIJI KOJI DIJELE OBJEKTA NA ZASEBNE, STATIČKI NEOVISNE
CJELINE.
 OSNOVNA STANJA NAPREZANJA U NOSIVIM ELEMENTIMA

Uslijed djelovanja opterećenja na nosive elemente konstrukcije objekta dolazi do

određenih reakcija, “odgovora” na nanešenu silu. Takvo stanje unutar nosivog elementa
nazivamo stanjem naprezanja.

Dva osnovna stanja naprezanja su

Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu

• zatezanje i
• pritisak

ELEMENTI VISOKOGRADNJE
U nosivim elementima pojavljuju se često vrlo složena stanja naprezanja, a svako takovo
složeno stanje se u pravilu može razložiti na zatezanje i pritisak.

Zatezanje je stanje naprezanja u kojem čestice materijala od kojeg je sastavljen nosivi

element teže da se razdvoje jedna od druge. Za zatezanje je karakteristična deformacija
izduženje.
Pritisak je stanje naprezanja u kome dolazi do zbijanja čestica materijala od kojeg je
sastavljen nosivi element (deformacije – skraćenje)

Pod opterećenjem nosivi elementi mijenjaju i svoj oblik, što dovodi do deformacija kao
što su : izduženja, skraćenja, savijanja, vitoperenja, torzija.

Povećanjem opterećenja na nosive elemente u pravilu se povećavaju i deformacije sve

dok stanje naprezanja u elementima ne prekorači otpornost, koju je nosivi element
sposoban pružiti, što dovodi loma nosivog elementa.
Nakon toga slijedi gubitak ravnoteže i stabilnosti i vrlo često čitavog nosivog sistema.
 STABILNOST KONSTRUKTIVNOG SISTEMA

Konstruktivni sistem mora da:

- osigura prostornu krutost objekta od
deformacija nastalih djelovanjem napadnih sila i
da
- obezbjedi da deformacije ostanu u dopuštenim

Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu

granicama.

ELEMENTI VISOKOGRADNJE
To se postiže:
- dovoljnom krutošću na savijanje vertikalnih
konstrukcija
- mogućnošću preuzimanja horizontalnog
opterećenja i prenošenja na vertikalne konstruktivne
elemente putem spojeva horizontalnih i vertikalnih
konstrukcija tako da se deformacije svedu na minimum.

Konstruktivni sistemi preuzimaju vertikalna opterećenja

(nepokretna i pokretna) i horizontalna (udari, vjetar,
potres) i prenose ih na temeljne konstrukcije.

Usljed toga dolazi do deformacija građevinskih

elemenata. Ukoliko su deformacije veće od dopuštenih
moguće je gubljenje ravnoteže (prevrtanje), lom i
savijanje, te je neophodno konstruktivne elemente
ukrutiti ili smanjiti im vitkost.
Kod sistema punih masivnih nosivih stijena
prostorna krutost se postiže izvođenjem stijena
ukrute (vezne stijene ili zidovi) koje se postavljaju
okomito na nosive stijene čija je uloga preuzimanje
horizontalnih i kosih sila.

Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu

Vezni ili ukrutni zidovi osiguravaju stabilnost nosivog

ELEMENTI VISOKOGRADNJE
zida okomito na njegovu ravninu.
Nosivi zidovi i zidovi ukrute se povezuju
horizontalnim serklažima i horizontalnom
konstrukcijom u jednu cjelinu.

Najveći dopušteni međurazmak između zidova

ukruta je dat obzirom na debljinu nosivih zidova:
5,0 m za nosive zidove deb.19 cm
6,0 m za nosive zidove deb.24 cm
6,5 m za nosive zidove deb. 29 cm
7,0 m za nosive zidove deb. 38 cm

Kod skeletnog konstruktivnog sistema prostorna

krutost se postiže ab stijenama ukrutama ili
dijagonalnim čeličnim štapovima. Uobičajeno je
centralno smješteno kruto jezgro izvedeno od punih ab
stijena.
 STABILNOST ZIDANIH KONSTRUKCIJA

Nosivi vertikalne konstrukcije od zidanih elemenata

su znatno osjetljivije na vertikalna i horizontalna
naprezanja od monolitnih arm.bet. zidova.

Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu

ELEMENTI VISOKOGRADNJE
Stabilnost zidanih konstrukcija se postiže:

- izvedbeom zidova ukruta

- izvedbom armirano betonskih serklaža
- krutim horizontalnim (stropnim) konstrukcijama

Horizontalni serklaž je arm.betonski monolitni prsten koji se izvodi na nivou horizontalne međukatne
konstrukcije i koji povezuje sve konstruktivne zidove, nosive i vezne . Minimlana deb ljina je 19 cm dok
je visina 20 cm. Ukoliko su veće spratne visine neophodno je u tom slučaju izvesti jos jedan prsten
(serklaž).

Vertikalni serklaž je arm.betonski monolitni vertikalni element koji se izvodi na spojevima

konstruktivnih zidova ( na spojevima, uglovima..) na međusobnom razmaku od 5,0-6,0 m.
Horizontalni i vertikalni serklaži se moraju međusobno povezati nemaju učinak okvirne konstrukcije,
nego zajedno sa zidom daju nosivost konstrukciji.
Min. veličina armatue 4 Ø 14. vertikalni i horizontalni serklaži
 Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu
ELEMENTI VISOKOGRADNJE
Kod visokih objekata skletnog kostr. sistema i sa centralnim jezgrom može se smanjiti
horizontalna deformabilnost umetanjem rešetkastih nosača.
Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu
ELEMENTI VISOKOGRADNJE
 MODULARNA KOORDINACIJA

Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu

ELEMENTI VISOKOGRADNJE
 Konstruktivni sistemi objekata

Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu

ELEMENTI VISOKOGRADNJE
 Konstruktivni sistemi objekata

Građevinski fakultet, Univerzitet u Sarajevu

ELEMENTI VISOKOGRADNJE