You are on page 1of 46

YAZIM KURALLARI

Kelime + Kelime KURAL 1 : Bütün kelime Kelime + Kelime


grupları ayrı yazılır. (Eğer iki
Yeni Anlam Yeni Anlam
kelime yan yana gelip yeni
bir anlam oluşturmazsa bu
Birleşik Kelime Kelime Grubu
İ
kelimeler ayrı yazılır.)

İ Ğ
AT
EM
Rüzgârların kanyonlarda ıslık çaldığı gün batımları insanın içine dokunurdu.

AT K+K=YENİ ANLAM
M
N İN YOKTUR. Bir günün batışı
anlatılmaktadır o halde ayrı

Ç E yazılır.

R K
T Ü
Anadolu’yu ana yurt saymaya topraklarımızın tarihini anlamaya başladık.

K+K=YENİ ANLAM
YOKTUR. O halde ayrı
yazılır.

Arkadaşları onu yine saf dışı bıraktı.

K+K=YENİ ANLAM
YOKTUR. O halde ayrı
yazılır.
Öğrenciler genel ağda pek çok konuyu öğreniyor.

K+K=YENİ ANLAM
YOKTUR. O halde ayrı
yazılır.

Çocuğun azı dişi kırılmış.


İ
İ Ğ
AT
K+K=YENİ ANLAM
YOKTUR. O halde ayrı
yazılır.
E M
Hoşça kal, diyor ardımdanA
T
bakarken.
M
K+K=YENİ ANLAMİN
YOKTUR. O haldeNayrı
yazılır.
Ç E
K
İlerideRyalın ayak, başı kabak bir adam görülür.


K+K=YENİ ANLAM
YOKTUR. O halde ayrı
yazılır.
Maden suyu olmadan sofraya oturmazdı.

K+K=YENİ ANLAM
YOKTUR. O halde ayrı
yazılır.

3
KURAL 2 : Kelimelerden her ikisi de anlamını kaybederek
birleşirse %100 bitişik yazılır

Olayları oldubittiye getirmede üstüne yok.


Kelime + Kelime

Yeni Anlam Günebakan çiçeği papatyagiller ailesinin bir üyesidir.

Birleşik Kelime
Çemberin herhangi bir noktasıyla merkezini birleştiren
doğru parçasına yarıçap denir.

Şehrin altyapısının sağlam olduğu söylendi.

Yaptığı alinazik herkes tarafından beğenildi.

Annemin bahçesini akşamsefaları şenlendirmişti.

Kadirbilirlik uygarlığın şaşmaz koşullarından biri.

Son yüzyıl içinde bizi bu halden kurtarmak isteyen hiçbir davranış şifa getirmedi.

Oyuncular arasında hırgür eksik olmaz ama her şey sonunda tatlıya bağlanır

Çok güngörmüşlüğünüz var söyleyin bakalım, ben ne yapayım?

GÜNÜN SORUSU: -motorsiklet -motosiklet doğrusunu


yorumlara yazın bakalım?

21 GÜNDE TYT TÜRKÇE 2. GÜN YAZIM KURALLARI

KURAL 3: Kelimelerden yalnızca KURAL 4: Başa ve sona getirilen


ikincisi anlamını yitirmezse bu bütün başlar ‘’BİTİŞİK’’ yazılır.
kelimeler ayrı yazılır.

Sünnet düğününde mehterbaşı gelmişti.


Kelime + Kelime = AYRI
Bu oyunda elebaşı Mehmet’ti.

Anlamını Anlamını Çeribaşı ile senli benli görüşüyordu.


Kaybetti Korudu

KURAL 5: Oğlu, kızı sözleri


‘’BİTİŞİK’’ yazılır.

Eloğluna güvenme kızım.

İ
İ Ğ
köpek balığı O ne hinoğluhindir o.

AT
Bu işin altından bir çapanoğlu çıkar.
EM
ton balığı
AT
M

Kuru fasulye ve balık çorbası iştahla yenilip içildi.


İN

Masama konan uğur böceği günümü güzelleştirdi.


EN

Yer elması yalnızca Amasya ’da mı yetişir?


Ç

Köyü tarla fareleri basmıştı.


RK

Pazardan yarım kilo kuzu mantarı aldım.


DİKKAT
Amca oğlu
Teyze oğlu AYRI!
Hala oğlu

YouTube / Türkçenin Matematiği


KURAL 6: Bir veya iki ögesi emir kipiyle kurulan kalıplaşmış kelimeler
‘’BİTİŞİK’’ yazılır.

Şimdi karakoldan görürlerse neredesin diyerek çalyaka ederler.

Bu çalçeneliğin için evvela sen kendine acı sonra ben sana acıyayım.

Bu sallabaşlığını neye borçlusun?

Kadın hiç alttan almıyor her şeye veryansın ediyor.

KURAL 7: İkinci kelimesi -dı, -di, -du, -dü ile biten kalıplaşmış kelimeler
‘’BİTİŞİK’’ yazılır.

İ
Ğ
Sen de amma fırdöndüsün !

İ
AT
Bu çıtkırıldımlık yakışıyor mu sana?
EM
Ferit kederinden bir lohusanın albastı olamayacağını söylemedi.
AT

KURAL 8: Benzetme yoluyla insanın bir niteliğini anlatmak için


M

bitki, hayvan veya nesneyle kurulan sözcükler ‘’AYRI’’ yazılır.


İN
EN

O memurun ne çetin ceviz olduğunu henüz bilmiyorlardı.


Ç

Ne de olsa eski toprak, atlatılır bu hastalığı da.


RK

Naim Süleymanoğlu gibi demir yumruk görülmesi


YouTube / Türkçenin Matematiği


21 GÜNDE TYT TÜRKÇE 3. GÜN YAZIM KURALLARI

KURAL 9: Sonunda 3. tekil kişi iyelik eki (-i , - si) olan özel ad, başka
bir iyelik eki (-in , -im, -imiz vb.) aldığında kesmeyle (’) ayrılmaz.

Boğaz Köprümüzün güzelliği

Amk Ovamızın bitki örtüsü

Kuşadamızdaki liman

KURAL 10: Akrabalık yahut yakınlık bildiren kelimeler cümle içinde


küçük harfle başlar.

Sevgi hala

İ
Hüseyin abi

İĞ
Canan yenge

AT
EM
KURAL 11: Dil adlarına gelen hiçbir ek kesme işaretiyle ayrılmaz.
AT

Türkçemiz
M

İtalyancanın
İN

Latinceden
EN

KURAL 12: Et - yardımcı fiiliyle birleşirken ses düşmesine veya ses


Ç

türemesine uğrayan birleşik kelimeler bitişik yazılır.


RK

Reddetmek

Emretmek
Affetmek
Menetmek
Şükretmek

YouTube / Türkçenin Matematiği

SES OLAYI YAŞAMAYANLAR İSE AYRI YAZILIR

Zerk etmek
Fark etmek
Hak etmek
Sevk etmek
Terk etmek

KURAL 13: Kurallı birleşik fiiller daima bitişik yazılır.

İ
İ Ğ
‘’Sevedebilirim, seve de bilirim, sevede bilirim…’’ kullanımları

AT
YANLIŞTIR.
DOĞRUSU: Sevebilirim de,
EM
Yapabilirim de şeklinde olmalıdır.
AT

KURAL 14: Sıfat fiil ekleriyle kurulan birleşik kelimeler BİTİŞİK


M

yazılır.
an
İN

ası
EN

mez
ar Omleti bir de kuşkonmazlı deneyin.
dik
Ç

ecek Şehre yeni gökdelenler dikilmiş.


RK

miş
Ahmet varyemez dedesinden ne çekti.

etyemez
akımtoplar
çöpçatan
cankurtaran
dalgakıran
tanrıtanımaz

YouTube / Türkçenin Matematiği

KURAL 15: RENK ADLARINA DİKKAT

Vişneçürüğü ipekliden bir gömleği vardı.

Bu anda narçiçeği elbiseli kadın belirir.

Kadının üstünde yavruağzı, keten bir takım giysi var.

KURAL 16: Oyun adlarına DİKKAT!!!

Üniversitede en çok oynadığım oyundu ellibir.

Çocuklar bahçede dokuztaş oynuyordu.

İ
İ Ğ
KURAL 17: Alt-üst sözcükler somut bir yer belirtiyorsa ayrı

AT
yazılır. SOYUT BİR YER BELİRTİYORSA BİTİŞİK YAZILIR.

EM
İnsan bir akşamüstü ansızın yorulur.
AT
Abim su altı araştırmaları yapıyor.
M

Bilinçaltı bir baskı belki de ilk kez su üstüne çıkıyordu.


İN
EN
Ç
RK

YouTube / Türkçenin Matematiği


21 GÜNDE TYT TÜRKÇE 4. GÜN YAZIM KURALLARI

KURAL 19: Yaş seviyesine göre sıralanan okullar bitişik yazılır.


Diğer okullar ayrı yazılır
Anaokulu halk okulu
harp okulu
İlkokul yaz okulu
özel okul
Ortaokul sanat okulu
yatılı okul
Yüksekokul karma okul

BİR AYRINTI: Anaokulu bitişik yazılırken ana sınıfı ayrı yazılır.

KURAL 20: AYRI YAZILIŞ ‘’Alt, üst, ön, art, yan, karşı, iç, dış’’ sözleri
başa gelince birleşik kelimeler ayrı yazılır:

İ
Ğ
İç tüzük Karşı görüş Ön yargı

İ
AT
Ön söz Dış hat
EM
Alt küme Art niyet
AT

KURAL 21: Saray, köşk, han, kale, köprü, kule, çeşme, anıt vb. yapı
adlarının her kelimesi büyük harfle başlar.
M

Taksim Cumhuriyet Anıtı Topkapı Sarayı


Kozan Han Giresun Kalesi
İN

Çadır Köşkü
EN

Beyazıt Kulesi
Alman Çeşmesi
Ç

KURAL 22: ‘’HOŞ’’ ŞEYLER


RK

AYRI YAZILANLAR BİTİŞİK YAZILANLAR


hoşa gitmek hoşbeş

hoş görmek hoşsohbet


hoş karşılamak hoşkuran
hoş bulduk meyvehoş (kuru yemiş)
helalühoş

YouTube / Türkçenin Matematiği

KURAL 23: ‘’ÖZ’’ sadece şu kelimelerde bitişik yazılır.

özbeöz DİĞERLERİNDE AYRI:


özveri öz su öz eleştiri
özezer (mazoşist) mısır özü öz geçmiş
özsever (narsist) öz güven öz kardeş
özdeyiş (vecize) öz kaynak
özişler (otomasyon) öz yaşam
öz eleştiri

KURAL 24: KESME İŞARETİ (’)


Kurum, kuruluş, kurul, birleşim, oturum ve iş yeri adlarına gelen ekler kesmeyle

İ
Ğ
ayrılmaz.

İ
Bakanlar Kurulunun

AT
Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Başkanlığının
EM
Mavi Köşe Bakkaliyesinden

KURAL 25: Araya Farsça ‘’be’’ ekini alan tekrarlar bitişik yazılır.
AT
DOĞRU YANLIŞ
M

özbeöz öz be öz
anbean an be an
İN

günbegün gün be gün


EN

KURAL 26: -r -er -ar sıfat fiil ekleriyle kurulan sıfat


tamlaması yapısındaki şu birleşik kelimler ayrı yazılır.
Ç

çalar saat AYNI YAPIDAKİ ŞU KELİMELERSE BİTİŞİK YAZILIR:


RK

döner sermaye bilirkişi


yazar kasa toplardamar
atardamar

YouTube / Türkçenin Matematiği

KURAL 27: Elementlerin simgeleri, uluslararası biçimlerinde kullanılır.


Au (altın) Fe (demir)
UYARI: Ekler elementin simgelerine değil adlarına getirilir.
YANLIŞ DOĞRU
Fe’ye. demire

KURAL 28: Arapça ve Farsça kurala göre oluşturulan sözler bitişik yazılır:
aleykümselam Kuvayımilliye
ehvenişer Misakımilli

KURAL 29: Pekiştirme ön eklerinin son sesleri m,p,r,s’ye (pırasam) -ma’nın


eklenmesiyle oluşan aşağıdaki kelimeler bitişik yazılır:

İ
darmadağınık *karman çorman ikileme olduğu için ayrı yazılır.

Ğ
darmaduman

İ
AT
karmakarışık
KURAL 30: DE
EM
AT
HAL EKİ OLAN DE BAĞLAÇ OLAN D
Bitişik yazılır Ayrı yazılır
M

-te -t
Şekli vardır Şekli yoktu
İN

-ta -t
Cümleden çıkarılınca anlam bozulur.
EN

Cümleden çıkarılınca anla


Okulda yangın var bozulmaz, daralı
Ç

Okul da yanarmış.
RK

YouTube / Türkçenin Matematiği


e

KURAL 31:

İ
İ Ğ
AT
İlgi zamiri olan ki Sıfat yapan ki Bağlaç olan ki
Bitişik yazılır Bitişik yazılır Ayrı yazılır

EM
İsmin yerine geçer İsmi etkiler -ler -lar eki getirilemez

-ler -lar eki getirilebilir. -ler -lar eki getirilir Hüzün ki en çok yakışandır bize

AT
Sizinki eve yine geç gelmiş Bahçedeki at çalınmış
Sanki

M
Oysaki
Mademki
İN
Belki
A
EN

Halbuki
Çünkü
Ç

E
RK

Meğerki
İllaki

YouTube / Türkçenin Matematiği

21 GÜNDE TYT TÜRKÇE 5. GÜN SES BİLGİSİ


SES OLAYLARI

İ
İ Ğ
ÇIKIŞLARINA GÖRE DİKKAT: öğrenci-i/ci

AT
dilenci (dilen-i/ci)
ÜNLÜ ÜNSÜZ

EM
sözcüklerine gelen yapım ekinin ünlüsü
(Engelsiz) (Engelli) düşmüştür.
a, ı, o, u p, b, t, ç, m,

AT
DİKKAT: çırılçıplak, sırılsıklam
sözcüklerinde hem ünlü hem ünsüz

M
türemesi vardır.

ÜNLÜ
İN
EN
ÜNLÜ DÜŞMESİ (HECE DÜŞMESİ)
ÜNLÜ TÜREMESİ
Ç

DİKKAT: *Küçültme eki fiillere


sabrı TÜRETİLİRKEN BİRLEŞİK SÖZCÜKTE gelmez.
RK

beyni büklüm. böyle öpücük


omzu yumurtlar. birbiri ÜNLÜ TÜREMESİ

benzer. nasıl YOK.

İ
sıyrık gülücük

Ğ
daracık

İ
AT gencecik
biricik
EM
azıcık
AT

DİKKAT UYARI UYARI UYARI


M

*ilerlemişti *avucunda *nerden omuz omuza


*okuldaysa. umurumda. burdan nesilden nesile
İN

*bayrakla. hatırında ordan


EN
Ç

UYARI: Bazı pekiştirmelerde ünlü *sapasağlam


RK

türemesi gerçekleşebilir. *düpedüz


*bembeyaz
*yapayalnız

YouTube / Türkçenin Matematiği


ÜNLÜ DARALMASI

a e UYARI: Fiilin sonunda ‘’-a, -e’’ ünlüsü


olmalı.

İ
Ğ
*bekliyor *seviyor

İ
*gözlüyor *yapıyor

AT
*söylüyormuşçasına
OR *anlıyor

EM
I, i, u, ü

AT
DİKKAT: deyince, deyip DARALMAZ.

M
*diye *diyor *yiyen
*yiyecek *niye İN
deyip doğru
EN

diyip yanlış
ÜNSÜZ
Ç
RK

DÜŞME TÜREME
Küçültme eki isme gelir Kökte olmak zorundadır.

yumuşacık hal olmak hallolmak


şık şıkkı

İ
ufacık
seyreldi zam
ret
İ Ğ zammı
reddi
AT
sağlıcakla
yapracığı
UYARI: Derbi maçını izlemeye gitti.
EM

*Ellerimi hissiz bir şekilde tutuyordu.


AT
M
İN

GÜNÜN SORUSU:
Sana gitme diyemiyorum.
EN

Sevinçler büyüyor, kavgalar küçüldükçe.


Ç
RK

YouTube / Türkçenin Matematiği

21 GÜNDE TYT TÜRKÇE 5. GÜN SES BİLGİSİ

İ
İ Ğ
ÜNSÜZ BENZEŞMESİ ÜNSÜZ YUMUŞAMASI

AT
(ÜNSÜZ SERTLEŞMESİ) (DEĞİŞİMİ)
(ÜNSÜZ UYUMU) P b

EM
F,S,T,K,Ç,Ş,H,P c, d, g Ç + ünlüyle başlayan c
T ek d

AT
ç t k K g,ğ
DİKKAT: Benzeşme eklerde olur.

M
DİKKAT: Tıbbı, düdük, gece, ağardı,
Sinop’tan seçtiği 21.45’te
etki açtığı İN ardından sözcüklerinde ünsüz
yumuşaması vardır.
EN
bitki

UYARI: Çocukcağız, Ahmetgil, üçgen, *Hemen gidip gelirim.


Ç

turunçgil sözcüklerinde ünsüz *Sınıfın dördüncüsü Berk’miş.


RK

benzeşmesi kuralı bozulur. *Derse geciken çikolata alır.


*Ona sevgimi itiraf edeceğim.

İ
DİKKAT: ‘’aç’’ ve ‘’ak’’ sözcükleri

Ğ
çekim eki alırken yumuşamaz ama

İ
yapım eki alırken yumuşar:
AT
aç-ım=açım
EM
aç-ık(mak)=acık

DİKKAT: ÜNSÜZ YUMUŞAMASINA AYKIRILIK


AT

Tek heceli kelimelere


Yabancı kelimelere DİKKAT
M

Özel isimlere
Borçlar hukuku dersini bu yıl alacağım.
İN

O evrakı teslim et.


Batı bloku o yıllarda kuruldu.
EN
Ç
RK

YouTube / Türkçenin Matematiği


n-m Değişimi (Gerileyici Ünsüz Benzeşmesi)


tembel / saklambaç
sünbül
zanbak

İ
Ğ
*Özel isimlerde aranmaz.

İ
Safranbolu

AT
İstanbul
*Birleşik sözcüklerde aranmaz.

EM
onbaşı
binbaşı

AT
ÜNLÜ DEĞİŞİMİ (ÜNLÜ KALINLAŞMASI)
Bu dünya ne sana ne de bana kalmaz.

M
METATEZ (GÖÇÜŞME)
yanlış yalnış İN
kibrit kiprit
EN
toprak torpak
Ç

ULAMA
Yeşil pencerenden bir gül at bana ışıklarla dolsun kalbimin içi
RK

KAYNAŞTIRMA HARFİ (Y,Ş,S,N)


İ
yirmişer altışar yarımşar beşer yedişer
İĞ
AT
DİKKAT:
EM

O-n-un kitab-ı-n-ı okudum.


Senin kitab-ın-ı okudum.
AT

GÜNÜN SORUSU:
M

* Ne kurban kes artık ne de mum ada


* Yetmiyor bir ömür binbir murada
İN

*Bir tatlı gün geçti senin hayatında da


*’’Geçme, dur, ey güzel zaman’’ dedin mi;?
EN
Ç
RK

YouTube / Türkçenin Matematiği

21 GÜNDE TYT TÜRKÇE 6. GÜN NOKTALAMA İŞARETLERİ


NOKTA (BİTİRİR)

İ
*Farkları belirtir.

Ğ
*Fiilimsiler, cümlede yan cümlecik görevi görür.

İ
AT
-Benimle yarın tiyatroya gelir misin?
-Evet.

EM
*12.00/12:00
*03.09.2022
*Bugün hava güzel.(dir)

AT
VİRGÜL (AYIRIR)

M
*Beyza çalışkan, mütevazı, öz güveni yüksek bir öğrenciydi.
*Gözlerim kapalı İstanbul’u dinliyorum, dedi.
*Peki, dediğin gibi olsun.
İN
EN
*Geldim, gördüm, yendim.
*Aşk, kişinin hiç farkında olmadan yüreğine yerleşir.
Ç

*Lifestyle sözcüğü; ilk, Alman sosyolog George Simmel tarafından


RK

kullanılmıştı.
*Bu çiçekleri anneme, en değer verdiğim varlığa, vereceğim.

DİKKAT: Hitap için kullanılan kelimelerden sonra virgül kullanılır:

İ
Efendiler, beni dinleyin!

Ğ
DİKKAT: Şart ekinden sonra virgül konmaz.

İ
O konu aklına yatarsa konuşursun. AT
EM
VİRGÜLÜ BURALARDA KULLANMA
*Ya bu deveyi gütmeli, ya bu diyardan gitmeli.
*Roman kahramanlarının, neredeyse tümü yüksek zümreden seçilmişti.
AT

*Kimi insanlar mırıl, mırıldır sabahtan akşama dek.


M

*Arkadaşlarıyla buluşup, yemek yiyecek.


*Mahkumlar gibi haykırarak, titreyerek konuştu.
İN

*İnsanlara gel de, güven bu devirde.


EN

*Ben acıktım mı, çok sinirli olurum.


*Hava iyi olursa, bize gel.
Ç

*Kim çaresiz kalırsa, kimin başı sıkışırsa onu arardı.


RK

YouTube / Türkçenin Matematiği

NOKTALI VİRGÜL (GRUPLANDIRIR)


*Git ; ama babandan izin al.

İ
*Pazardan elma , armut ; tere , roka aldım.

Ğ
*Türkiye, İngiltere, Azerbaycan ; Ankara , Londra , Bakü

İ
AT
*Arkadaşlarımla buluşur ; kalabalık, hareketli mekanlara giderim.

EM
*Türkçe ; fizik, matematik ve kimyaya göre daha kolaydır.
*Yeni usul şiirimiz ; zevksiz köksüz, acemice görünüyordu.

AT
GÜNÜN SORUSU

M
Sınıftaki tüm öğrenciler romanı açtı , derin bir sessizlik içinde
okumaya başladı. Bu cümlede virgül hangi görevde kullanılmıştır?
İN
Yorumlarda yazın bakalım.
EN
Ç
RK

İ
İ Ğ
AT
EM
AT
M
İN
EN
Ç
RK

YouTube / Türkçenin Matematiği

21 GÜNDE TYT TÜRKÇE 7. GÜN NOKTALAMA İŞARETLERİ

İ
Ğ
İKİ NOKTA (AÇIKLAR, ÖRNEKLER)

İ
*Ne diyor Ahmet Haşim : ‘’Şiirde mana aramak bülbülü eti için

AT
öldürmeye benzer.’’
*Unutulmaması gereken kural şudur : Türkçe dersine her gün

EM
çalışılmalıdır.
*Türkçede birçok fiil geçişlidir : okumak, sevmek, içmek…

AT
*Dünyada iki ünlü futbol kulübü var : Real Madrid, Barcelona.

M
ÜÇ NOKTA (SÜRDÜRÜR)

İN
*Gecenin koyu karanlığında rüzgarda sokak kokusu…
*Kır atın yanında duran ya huyundan ya suyundan…
EN
*Kılavuzu karga olanın burnu b…tan çıkmaz.
ÜNLEM İŞARETİ (DUYGULANDIRIR)
Ç

*Of of ( ) kömür gibi yanıyorum.


RK

*Eyvah ( ) Dersi kaçırdım( )


*O kadar çalışkan ki günde 20 soru çözüyor (!)

İ
İ Ğ
DİĞER NOKTALAMA İŞARETLERİ
*Yakup Kadri’nin ‘’Yaban’’ı , ilk tezli romandır.
AT
EM
*Cemil Meriç’in ‘’Bu Ülke’’ isimli kitabını mutlaka oku.
*Nazım Hikmet , şiirde ‘’makineleşmek’’ ifadesini sıklıkla kullanır.
AT

*Shakepeare (Şekspir) romantizme damgasını vurmuş bir sanatçıdır.


*Ela-(Yavaşça yanımıza gelerek
M

Siz miydiniz?
İN
EN

*A.H.Tanpınar (1901-1963) şiirlerinde imajı kullanır.

*19.00-20.30 arasında FB-GS karşılaşmasını izleyeceğiz.


Ç
RK

*Cevat Şakir’in (Kabaağaçlı) Edebiyat öğretmeni ‘’Şiirler içinde ‘Han


Duvarları’ gibisi var mı? ‘’ dedi.

YouTube / Türkçenin Matematiği

*Tava’nın rengi kararmış.

İ
Ğ
*Tavan’ın rengi kararmış.

İ
*Tavanın rengi kararmış.

AT
*Türkçe’nin

EM
*Türkçenin
Günün Sorusu

AT
*At ölür, meydan kalır( ) yiğit ölür, şan kalır.
*T( ) C( ) Devlet Demir Yollarından emekli oldum üç sene önce

M
Cevapları yorumlara bekliyorum.

İN
EN
Ç
RK

İ
İ Ğ
AT
EM
AT
M
İN
EN
Ç
RK

YouTube / Türkçenin Matematiği

21 GÜNDE TYT TÜRKÇE 8. GÜN SÖZCÜKTE YAPI

İ
ÇEKİM EKLERİ

İ Ğ
AT
EM
İSİM ÇEKİM EKLERİ FİİL ÇEKİM EKLERİ
1-Çoğul Eki 1-Kip ekleri
2-Hal (Durum) Ekleri 2-Şahıs ekleri

AT
3-İyelik Eki 3-Ek fiil
4-Tamlayan Eki

M
5-Ek fiil - Beni ayakta tutan
sevgisiydi.
İN
DİKKAT: ‘’-ler / -lar ekinin isimlere geldiğinde ‘’çoğul eki’’ fiillere geldiğinde ise
EN
üçüncü çoğul kişi eki olduğunu unutmamak gerekir: erkek-ler gitti-ler
Ç

İSİM ÇEKİM EKLERİ


RK

Çoğul (Çokluk) Eki:


‘’-ler -lar’’ eki çoğul ekidir.

*Ya çağır şurda bal yapanlarını


Ya kovansız bırakma Allah’ım.

İ
Ğ
*Bu ülkede Mustafa Kemaller ölmez.

İ
*İki kardeş annelerini bekliyor.
*Sabahları kahve içerim. AT
*Kızlar tiyatroya gittiler.
EM

*Bugün Mervelere pijama partisine gideceğiz.


2)HAL (DURUM) EKLERİ:
AT

İ belirtme
M
İN

den ayrılma / çıkma


EN

de bulunma (kalma)
Ç

-Bana güvenmiyor musun?


RK

-Ben oyunun kurallarına güvenirim.


*Marifet, nefsi silmek değil bilmektir.

e yönelme / yaklaşma

YouTube / Türkçenin Matematiği


UYARI :

İ
Ğ
Yalın hal, bir sözcüğün ‘’-i,-ı,-e,-de,-den’’ hal eklerinden

İ
birini almamasıdır.

AT
Simitçi
Okuldan

EM
İnsanlar

AT
*Cömertlik, maldan vazgeçmekse of da öfkeden vazgeçmek suretiyle
cömertliktir!

M
*Hayatın hayattan başka okulu yok.
*Hayvanlara zevkle zulmeden, üzülerek de olsa insanı öldürür!

İN
*Her şeyden çok zamanın zamana ihtiyacı var.
*Ne garip, insanlar dünyayı cehenneme çevirip sonra da cenneti özlüyorlar.
EN
*Buraya size teşekkür etmeye geldim.
*Kanmamaya dayanan bir oyunun gözde bir temsilcisi olmuştu.
Ç

*Gözde farklı noktalar vardır.


RK

3)TAMLAYAN EKİ
*İsim tamlamasıyla tamlayanın aldığı ektir.

Benim kitab-ım
Senin kitab-ın
Onun kitab-ı

İ
Bizim kitab-ımız İ Ğ
AT
Sizin kitab-ınız
EM

Onların kitap-ları
AT

*En güvendiğinin ihaneti, herkesin ihanetidir!


*Hainlerin her zaman bir mazereti vardır!
M

*Müzik, büyünün en güçlü formudur.


UYARI: İyelik ekleri hal eklerinden önce gelir.
İN

*Onun kitabını geri ver.


EN

4) İYELİK EKİ (TAMLANAN EKİ)


-KİMİN?
-NEYİN?
Ç

*Küt küt atıyor kalbim


RK

Bitmedi gitti şu harbim.


UYARI: -leri

3.çoğul kişi iyelik eki


-ları
Melek’in kalem-ler-i
Öğrencilerin kalem-ler-i
YouTube / Türkçenin Matematiği

FİİL ÇEKİM EKLERİ

İ
Ğ
1)KİP EKLERİ: -di,-miş,-yor,-ecek,-r

İ
HABER KİPİ

AT
‘’-meli,-se,-e,’’ emir kipi
DİLEK KİPİ

EM
2)ŞAHIS EKLERİ: Okudu -m
Okudu -n

AT
Okudu -k
Okudu -nuz

M
Okudu -lar
3)EK FİİL
Fiilleri birleşik zamanlı yapar. İN
EN
*Yazın Mardin’e gideceğiz.
*Yalnızım bu aralar.
Ç

*Öğretmenim bu yıl.
RK

*İnsan anlaşıldığı ruhlarda yeşerir.


*İnsan hatırlamayı bile unutmak istiyor bazen!…

GÜNÜN SORUSU

İ
Ğ
Aysel git başımdan ben sana göre değilim. Cevapları
yorumlarda belirtin.
İ
AT
EM
AT
M
İN
EN
Ç
RK

YouTube / Türkçenin Matematiği

21 GÜNDE TYT TÜRKÇE 9. GÜN SÖZCÜKTE YAPI

İ
YAPIM EKLERİ=YENİ ANLAM

İ Ğ
AT
EM
İSİM İSİM YAPIM EKİ İSİMDEN FİİL Y. EKİ FİİLDEN İSİM Y.EKİ FİİLDEN FİİL Y.EKİ
kitaplık dar-al ışı-k oku-t

AT
yolcu göz-le dur-ak sev-dir
SORU:Aşağıdaki eklerden doğ-um

M
hangisinin hem anlamı öl-üm
hem de
türü değişmiştir?
*eşit - yakıt
GÖVDE
İN
EN
*başak-korkak SÖZCÜK + YAPIM EKİ= GÖVDE
*güney-olay
UYARI: Türkçede önce yapım eki
Ç

*işitsel-kişisel SORU:Aşağıdakilerin hangisinde


sonra çekim eki gelir, aşağıdakilerin
RK

*azımsa-gülümse gövdeden türemiş bir sözcük vardır?


*evcilik hangisinde bu duruma aykırı bir
*okuttur kullanım vardır?

*ölüm *babamsız

İ
*bahçedeki

Ğ
*sevmişken

İ
UYARI: Türkçede sözcüklerin başına getirilen ön ek yoktur. AT
EM

sap sarı Bir ek değildir, ses tekrarıdır.


AT

BASİT SÖZCÜK

*Dedem bana çok güzel bir koku aldı.


M

*O parfümü sıkınca çok güzel kokuyorsun.


İN

*Bahçedeki musluktan su sızıyor.


SÖZCÜK YAPISI
EN

Basit Sözcükler Türemiş Sözcükler Birleşik Sözcükler


Ç

*Yapım eki almaz, *Yapım eki alır Yapısına Göre Anlamına Göre
çekim eki alabilir. -sevgi -Eskişehir -Rüzgargülü
RK

-simitler -gelinlik -Bilgisayar -Ayşekadın


-evden -çiçekçi -Çekyat

-Hanımeli

GÜNÜN SORUSU: *Birisi seni sordu *Yapayalnızım şimdi reddettim gülmeyi


Yorumlara cevapları yazmayı unutmayın

YouTube / Türkçenin Matematiği


21 GÜNDE TYT TÜRKÇE 10. TAMLAMALAR

İ
İ Ğ
İSİM TAMLAMALARI (AD TAKIMI)

AT
EM
BELİRTİLİ İSİM TAMLAMASI BELİRTİSİZ İSİM T. TAKISIZ İSİM T. ZİNCİRLEME İSİM T.
(İ+İ)
Tamlayan Tamlanan Tamlayan Tamlanan İ+İ+İ

AT
Tamlayan Tamlanan
-ın -nın -ı En az üç isme ihtiyaç
var

M
-in -nin -i *2017 TYT
-un -nun -u *Tamlanana sorulan Kadife yanak
NE? Soruna cevap Sıfat tamlaması
-ün -nün -ü
verir. İN *Aşk mektebinin tek
hocası vardır: Maşuk!
EN
*Tamlanana sorulan *Türkçe konularının
NEYİN? KİMİN? güzelliği beni
Ç

sorusuna cevap büyülüyordu.


RK

verir.

İ
Ğ
BELİRTİLİ İSİM TAMLAMASI BELİRTİSİZ İSİM TAMLAMASI

İ
*Edebiyat, fikrin kalbidir. *Cevher , baskı altında mücevhere dönüşür. AT
*Eski günahların, hataların gölgesi uzun olur. *Nice savaşlar vardır ki cephede değil cephe
*Ahlak bozulunca kanunların hükmü kalmaz. Gerisinde kaybedilmiştir!
EM

*Kaldır başını gör ki neler var. *Kötü bir insanla Firavun arasında sadece imkan
farkı vardır.
AT

DİKKAT:
M

*Özel halk otobüsü. *Bir durgun sudayız konuşsak da


İN

*Düşman şehre yaklaşıyor bilgisi verildi. Kuş uçmuyor içimizdeki ormandan…


EN

*Dante gibi ortasındayız ömrün. *Zafer, hakikatin peşinden gidenlerin olacaktır.


Ç

*Bizim kız, sınavı kazandı. *Martılar ki sokak çocuklarıdır denizin…


RK

*İsmin bir goncadır dudaklarımda.


*Ölse kaldırımların kara sevdalı eşi

*Tatillerde fotoğraf makinem hep yanımdadır.

*Fenerbahçe’nin yeni yat limanı açılıyor.


YouTube / Türkçenin Matematiği

UYARI:*’’-den’’ ekiyle de belirtisiz isim tamlaması

İ
kurulabileceğini bil, arkadaşlarından farkın olsun!

Ğ
(öğrencilerden biri)

İ
UYARI: Belirtisiz isim tamlamalarının da sıfat olarak

AT
kullanılabileceğini unutma! (çocuk işi konular)

EM
UYARI: Bazı belirtisiz ad tamlamaları kalıplaşarak birleşik ad
oluşturur: Gökkuşağı, yavruağzı
GÜNÜN SORUSU: *Arkasında yalnızlığın hınzır uğultusu

AT
var. Yorumlara cevapları yazmayı unutmayın.

M
İN
EN
Ç
RK

İ
İ Ğ
AT
EM
AT
M
İN
EN
Ç
RK

YouTube / Türkçenin Matematiği


21 GÜNDE TYT TÜRKÇE 11. ZAMİR


ZAMİR(ADIL)

İ
Ğİ
AT
SÖZCÜK HALİNDE EK HALİNDE
1)Kişi (Şahıs) Zamiri 1)İlgi Zamiri

EM
2)İşaret Zamiri 2)İyelik Zamiri
3)Belgisiz Zamir

AT
4)Soru Zamiri
*Zamirler isimlerin yerini tutar

M
*Kitabınızı çok beğendim , bunu hemen okumalıyım.
*Sigara zararlıdır, bunu unutma!
-O , seni sordu.
-O , güzel bir şiirdi. İN
EN
-Şundan bundan mutluluk dilenmeyi bırak.
DİKKAT
Ç

*Bu istedi.
RK

1)KİŞİ ŞAHIS ZAMİRİ


Ben / Sen / O / Biz / Siz / Onlar


*Benim aşkım ikimize de yeter.

İ
Ğ
*Sizler yani gençler yarının umutlarısınız.
DÖNÜŞLÜLÜK ZAMİRİ

İ
*Kendi AT
-Bu soruları sen kendin çöz.
EM

2)İŞARET ZAMİRİ
*İsimlerin yerini işaret yoluyla tutar.
AT

*Bu, şu, o, bunlar, şunlar, onlar, öteki, beriki, öylesi , böylesi ,diğeri
-Bu elbiseyi alalım bunu çok beğendim.
M

-Bu elbiseler benim, o etekler senin.


3)BELGİSİZ ZAMİR
İN

*İsimlerin yerini belli belirsiz tutar.


*Kimse , hepsi , herkes , tümü , hiçbiri , başkası , biri , birçoğu , birkaçı , bazısı
EN

*Biri seni sordu.


*Bir adam seni sordu.
Ç

*Birkaçımız futbol oynadı, diğerleri voleybol


RK

*Sınavda birkaç soru zordu.


Toplantı için kimse beni aramadı.
DİKKAT: ‘’ŞEY’’ sözcüğü belgisiz zamirdir.

DİKKAT: KİMİ=BAZISI=belgisiz zamir.


-Kimi insanlar unutulmaz.
-kimi benim gibi erir derinden.

YouTube / Türkçenin Matematiği

1)SORU ZAMİRİ
KİM

İ
Ğ
Asıl soru zamirleridir.
NE

İ
AT
*Mustafa ile nerede buluşacaksın?
*Hangi bahçeyi görsem tarumar.

EM
*Şiirden en çok hangisi beğendin?
*Bana pazardan ne aldın?

AT
*Ne aldığını sana söyledi mi?
EK HALİNDEKİ ZAMİRLER

M
1)İLGİ ZAMİRİ
Bitişik yazılır.
Kiminki? -ınki İN
Neyinki? -imki
EN
*Benim elbisem pembe, seninki yeşil.
*Yarınki konu zor.
Ç

2)İYELİK ZAMİRİ
RK

*İyelik eki = iyelik zamiri


-Kalemim kırıldı.
UYARI: Zamirler yapım eki alırsa türleri değişir.

İ
Ğ
-Bencil çocuk
GÜNÜN SORUSU
İ
AT
Herkes senin başaracağını düşünüyor.Yorumlarda cevapları yazın bakalım.
EM
AT
M
İN
EN
Ç
RK

YouTube / Türkçenin Matematiği

21 GÜNDE TYT TÜRKÇE 12. SIFAT


SIFAT(ÖN AD)

İ
İ Ğ
AT
NİTELEME SIFATI BELİRTME SIFATLARI
NASIL? 1)İşaret(Gösterme) Sıfatı 2)Sayı Sıfatı

EM
‘’Sarı saçlarını deli gönlüme 3)Belgisiz Sıfat 4)Soru Sıfatı
Bağlamışım çözülmüyor Mihriban’’
DİKKAT: Pekiştirme ve niteleme sıfatları 1) İşaret Sıfatı: HANGİ?

AT
niteleme sıfatıdır. *Şu, bu, o, diğer, öteki, beriki
-Bu kitabı o hocaya şu çocuk getirdi.

M
*Minicik çocuk sapsarı bir -Diğer öğrenci soruyu cevaplasın.
elbise giymişti. -Öteki ev bize daha yakın.
UYARI: İN -Uzaklardaki akrabamız hemen her gün arar.
EN
*Bazı kesir sayı sıfatları niteleme -Bir of çeksem karşıki dağlar yıkılır.
Sıfatı olarak da kullanılır: -Bendeki kalem kırıldı.
O olaydan sonra yarım bir insan oldu.
Ç
RK

SAYI SIFATLARI
-ASIL SAYI SIFATI: KAÇ? *Yarım elma yedim
-SIRA SAYI SIFATI: KAÇINCI? *İkiz bebek

-ÜLEŞTİRME SIFATI: KAÇAR? *Üçüz bebek

İ
-KESİR SAYI SIFATI

Ğ
‘’Sarı saçlarını deli gönlüme

İ
Bağlamışım çözülmüyor Mihriban’’ DİKKAT: İlk , son ve ortanca sözcükleri
DİKKAT: Pekiştirme ve niteleme sıfatları de sıra sayı sıfatı olarak kullanılır.
AT
EM
niteleme sıfatıdır. *Son arzun nedir diye gelip de bana sorsalar.
* Ortanca kardeşim oldukça hırçındır.
*Minicik çocuk sapsarı bir *İlk sevgilisiyle turşucu da tanışmış.
AT

elbise giymişti. *Yüzer soru çözdüm.


M

UYARI: BELGİSİZ SIFAT:


*Bazı kesir sayı sıfatları niteleme Her gün Türkçe çalışır.
İN

Sıfatı olarak da kullanılır: Fazla mal göz çıkarmaz.


O olaydan sonra yarım bir insan oldu. Birkaç öğrenci okulda toplanmış.
EN

UYARI:
*Üç yüz soruyu beş saatte çözdü. BİR=Herhangi bir=Belgisiz Sıfat
Ç

*İkinci katta oturuyor. BİR=AYNI=Niteleme Sıfatı


RK

BİR=Tek,İki=Sayı Sıfatı
BİR=Sadece=EDAT

*Bir seni sevdim.


*Onunla bir saftasın.
*Bir adam seni sordu.

YouTube / Türkçenin Matematiği

SORU SIFATI
*Nasıl bir araba aldın?

İ
Ğ
*Hangi günahın bedeli bu?
*Kaçıncı katta oturduğunu biliyor musun?

İ
AT
ADLAŞMIŞ SIFAT
Sözcük türü olarak isimdir.

EM
*Hiç bilenle bilmeyen bir olur mu?
*Adamın iyisi iş başında belli olur.

AT
UYARI: Bazen sıfatlar isimleri değil zamirleri de niteleyebilir.
Çocuğun atılgan biri olduğu her halinden belliydi.

M
GÜNÜN SORUSU
Bu güzel çiçekleri öğretmenin masasına bıraktı.
İN
Yorumlarda cevapları yazın bakalım.
EN
Ç
RK

İ
İ Ğ
AT
EM
AT
M
İN
EN
Ç
RK

YouTube / Türkçenin Matematiği

21 GÜNDE TYT TÜRKÇE 13. ZARFLAR


ZARF(BELİRTEÇ)

İ
Ğ İ
DURUM (Hal , nitelik) Zarfı Yer-Yön Zarfı Soru Zarfı Zaman Zarfı Azlık-Çokluk

AT
(Miktar , Nicelik
Zarfı)

EM
1)DURUM (Hal , nitelik) Zarfı
*Zarflar fiil ve fiilimsileri niteler. NASIL?

AT
*Derecelendirme zarfları sıfatın, adlaşmış -Bu dünya her vakit böyle dönmeyecek.
sıfatın veya başka bir zarfın derecesini -Annem güzel giyinmeyi sever.

M
bildirir. -Ahmet sessizce yanıma geldi.
-Zeynep güzel bir kızdı. -Koşan elbette varır.
-Giydiği elbise güzel görünüyor.
İN Kütüphaneye gidelim, belki o da gelir.
EN
-Hızlı araba, hızlı gider.
-Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden. UYARI: Üleştirme sayılarıyla kurulan
UYARI: İkilemeler , isim tamlamaları , sıfat ikilemeler, durum belirteci işlevi görür.
Ç

tamlamaları , edat öbekleri biçiminde *Merdivenleri ikişer ikişer çıkmalısın.


RK

öbekleşmiş zarflar vardır.


-Geçen gün seni aradı.

2)Yer-Yön Zarfı 4)Miktar(Azlık-Çokluk-Nicelik)Zarfı

İ
Ğ
İçeri-dışarı NE KADAR?
İleri-geri *Börekten biraz alabilir miyim?

İ
Aşağı-yukarı ! EK ALMAZ AT
*Ne vefalı komşumuzdun sen Fahriye Abla.
Öte-beri *Öğrenciler bir hayli yorulmuştu.
EM
*Sınıfın en başarılı öğrencisi Merve’ydi.
*Arabayı ileriye al. 5) SORU ZARFI
AT

*Aşağı mahalle. *Ne , neden , niye sözcükleri ‘’niçin’’ anlamına


*Yukarı çık. gelirse soru zarfıdır.
M

3)Zaman Zarfı : NE ZAMAN? -Ne bakıp duruyorsun?


-Geceleyin bir ses böler uykumu. -Bizi niye beklemedin?
İN

-Geç fark ettim taşın sert olduğunu.


-Saat dokuza doğru yataktan kalktı. GÜNÜN SORUSU
EN

-Buraya hemen gelmesini istiyorum. -Bu hüzünlü çiçekler söylüyor şimdi bizim
-Eskiden buralarda parklar, bahçeler vardı. şarkımızı. Yorumlarda cevapları yazın bakalım.
Ç

UYARI: *Dün akşam Zeynepler bizdeydi.


RK

*Dünü spor yaparak geçirdim.


*Gamze’yi gördüğünü akşam söylemişti.
*Akşam köye sessizlik getirmişti.

YouTube / Türkçenin Matematiği


21 GÜNDE TYT TÜRKÇE 14. EDAT-BAĞLAÇ-ÜNLEM

İ
Ğ
EDAT(İLGEÇ)

İ
AT
*Tek başlarına anlamları yoktur.
*Hande bugün üzgün gibiydi.

EM
*Ak akçe kara gün içindir.
İle ve bağlaç Annemle pazara gittim.
İle ve edat Gazeteyle dergi okudum.

AT
*için Sizin için bir kitap getirdim.

M
*gibi Bu ova alabildiğine düzlük, adeta bir bataklık gibidir.

İN
*üzere Daha önce belirttiğim üzere Türkçe kamplarına günü gününe katılmalısın.
EN
e doğru, dair, rağmen, karşı den dolayı, beri, sonra, başka
Ç
RK

İ
Ğ
-le

İ
İLE AT
-la
*ile= ve = bağlaç
EM

Gelmeleriyle gitmeleri bir oldu.


İşte bunun da İlyas’la Osman kadar yaşı.
AT

Çabuk bir süvariyle bana haber gönderiniz.


Dostlarla da yollar ayrıldı bir bir.
M

Ali Rıza Bey, Trabzon’a trenle gitti.


İN

GİBİ
Edat öbeği , sıfat ya da zarf görevinde kullanılabilir.
EN

-Zaman su gibi akıyor.


-Buz gibi suyu vardır İzmir’in.
Ç

-Çay gibisi yoktur.


RK

-Çocukça davranışların beni kendinden soğuttu.


-İnsan gibi davrandı.

YouTube / Türkçenin Matematiği

İ
Ğ
İÇİN

İ
-Evlenmek için yıllardır para biriktiriyor.

AT
-Aşk için ölenleri tarih unutmaz.

EM
ÖZGÜLEME Türkçeyi 40’ta 40 yapmak isteyen öğrenciler için bu kampı hazırladık.
ANLAMI

AT
M
-Bu kış yolculuk var diyorsa için
Beni de beraber al anneciğim.
-Namusum hakkı için. Çocukların başı için. İN
EN
-Bu bilgisayar için kaç para ödedin?

ÜZERE:
Ç

*Hamuru tarif edildiği üzere yoğurmuş.


RK

*Geri vermek üzere bu kitabı alabilirsin.


*Gene evde buluşmak üzere ayrıldılar.

*Sözleşmeyi imzalamak üzere gitmiştir.


*İstanbul’un balıkları kadar balıkçıları da hoştur.
*Saat ona kadar ders çalıştı.
*Kendime göre bir de kitap buldum.
*Evimiz göle karşıydı. İ
Ğ
*Babam bu fikre karşıydı.
*Annesine karşı çıktı.
İ
AT

YALNIZ
M

ANCAK SADECE EDAT


E

BİR
AT

TEK
M

FAKAT BAĞLAÇ
İN

*Güzel yalnız biraz renksiz.


EN

*Değişen bir sensin bu zalim dünyada.


*Tek seni sevdim.
Ç

*Borç veririm tek iki günde ver.


RK

YouTube / Türkçenin Matematiği

BAĞLAÇ
Eş görevli sözcükleri, ögeleri, cümleleri

İ
birbirine bağlar.

Ğ
*Ama *de *fakat *ve *oysa *gelgelelim

İ
*ile * halbuki *bile *veya *hatta *dahi

AT
*ya da *hele

EM
*Oldukça tatlı ve hamarat bir kızdı.
*Dayak yemedim , azar bile işitmedim.

AT
*Gelgelelim kitaplarından ayrı kaldığı zaman farklı biri oluyordu.
*Ben dahi başka bir diyara gitmek için izin talep ederim.

M
*Halbuki ev sahibi tamirattan kaçınıyor.
DİKKAT: İse , bağlaç olduğunda karşılaştırma anlamı katar.
İN
*Gözlerin hayat verir , aşkın ise zulüm.
EN
*Konuyu öğrendiyse test çözebilir.

Ne ne *Ne gelen var ne giden.


Ç

Hem hem *Ne zarif, ne tatlı bir kız.


RK

Ya ya *Bana çarşıdan ne aldın?


İster ister

İ

İ Ğ
AT
ASIL ÜNLEM ÜNLEM DEĞERİNDE SÖZCÜKLER
Ah ah! Yoo! Bu kadarına da gelemem.
EM

Oh be! Of , of kömür gibi yanıyorum.


Eyvah! Yandım anam!
AT
M

GÜNÜN SORUSU
İN

Roman yazarı olmanıza rağmen psikoloji ile de ilgileniyorsunuz.


EN
Ç
RK

YouTube / Türkçenin Matematiği


21 GÜNDE TYT TÜRKÇE 15. FİİLLER

İ
FİİL - KİP - KİŞİ

İ Ğ
AT
KILIŞ FİİLİ OLUŞ FİİLİ DURUM FİİLİ
ONU ONU ONU

EM
-okumak *öznenin iradesi dışında *Öznenin iradesiyle
-atmak. kendiliğinden gerçekleşir. gerçekleşir.

AT
-vurmak -paslanmak *Hareket vardır ama
-çürümek hareketten etkilenen

M
-boyatmak nesne yoktur.
-yürümek

-Gideceğim bu diyardan artık. İN -uzanmak


EN
-Gideceğim köy çok sakinmiş.
-Düzenli spor yapsa kilo verecek.
Ç

-Islak bir yorgan gibi sımsıkı bürüneyim.


RK

-Gel gökyüzünde yıldız olalım.

ÇEKİMLİ FİİL: H+K+Ş


*Geliyor /Okudu / Git /Öğretmenmiş / Hastaydı /Gelerek

İ
Ğ
KİP EKLERİ

İ
*Haber (BİLDİRME) -dı , -ti , / -miş / -yor / -ecek / -r(mez) AT
EM
Zamanda gerçekleşir.

*DİLEK (TASARLAMA) -meli /-se / -e /emir kipi


AT
M

Zihinde gerçekleşir. (Zaman yoktur.)


-Arkadaşım bize geldi.
İN

-Telefonu evde unutmuşum.


-Kerem tiyatroya gitmiş ama oyunu beğenmemiş.
EN

-Dünden beri çalışmakta.


-Kızıl havaları seyret ki akşam olmakta.
Ç

-Ne sakınca var burada çalışmakta.


RK

YouTube / Türkçenin Matematiği


DİKKAT :
*İyi dinle beni güzelim.

İ
*Hafta sonuna kadar benimle çalışsın.

Ğ
*Onu beklediğimi söylersin.

İ
AT
3. Tekil şahıs O EMİR K.

EM
BASİT ÇEKİMLİ (ZAMANLI FİİL)

AT
1 KİP EKİ VARDIR.

M
BİRLEŞİK ÇEKİMLİ FİİL:

2 KİP EKİ ALIR. İN


EN
TÜRKÇEDE 3 TÜR BİRLEŞİK ZAMAN VARDIR
Ç

HİKAYE (di) RİVAYET(miş) ŞART(sa)


RK

-bekliyordu
-inanmazsan

-geliyormuş

*Sonbaharda yapraklar sararmış.

ANLAM(ZAMAN) KAYMASI İ
Ğ
*Nasrettin Hoca, bir gün komşusundan kazan ister.
*Sabahları bir bardak çay içiyor.
İ
AT

*Okula yürüyerek gitmiş olacak.


M

GÜNÜN SORUSU
E

Ekmeği al benden istersen


AT

Havayı al , alma
Alma benden gülüşünü
M

Cevapları yorumlara yazmayı unutmayın.


İN
EN
Ç
RK

YouTube / Türkçenin Matematiği

21 GÜNDE TYT TÜRKÇE 16. EK FİİL

İ
İ Ğ
AT
EK FİİL (EK EYLEM)

EM
1)İsim soylu sözcükleri yüklem yapar. 2)Fiilleri birleşik zamanlı hale getirir.

AT
!Yüklemi bulun, yüklem isimse orada
ek fiil vardır. HİKAYESİ RİVAYETİ ŞARTI

M
oku-yor-du oku-yor-muş oku-yor-sa

İN
sev-miş-ti sev-sey-miş sev-miş-sen
‘’imek’’ fiilin 4 kipi vardır:
-di, -miş, -se, geniş zaman
EN
EK FİİLİN GENİŞ ZAMANI
-di Ben öğretmen-im
Ç

-Babası bu okulda öğretmendi. Sen öğretmen-sin


RK

-Bodrum’da deniz pırıl pırıldı.


-Beni ona çeken masmavi gözleriydi. O öğretmen(dir)

-Mavi bir kumbarası vardı. Biz öğretmen-iz


-miş

İ
Ğ
-Senin de sevgin yalanmış. Siz öğretmen-siniz

İ
-Bu şiir kitabı onunmuş. Onlar öğretmen-ler
AT
-se
EM

-Ek fiilin koşul kipi isim soylu sözcükleri UYARI: Ek fiilin olumsuzu değil
yüklem yapamaz. sözcüğü ile yapılır ama yüklemdeki
AT

-Hala öğrenciyseniz şanslısınız. değille.


-Kapı açıksa kapat.
M

GÜNÜN SORUSU
UYARI: Nerede benim avukatım? Gül alıp gül satmaktır
İN

Ben avukatım. Şiir yazmak ve okumak.


EN

Cevapları yorumları yazmayı


DİKKAT: unutmayın.
Ek fiilin 3. Tekil kişi eki bazen düşer.
Ç
RK

-Bugün hava güzel.


-Sevilmeye muhtacım.

-Sensin bütün korkuların çaresi.

YouTube / Türkçenin Matematiği

21 GÜNDE TYT TÜRKÇE 17. FİİLDE YAPI


YAPI BAKIMINDAN FİİLER

İ
Ğ
BASİT FİİL : 1)İsim + Yardımcı Eylem

İ
AT
Yapım eki almaz , çekim İsim + Yardımcı Eylem
eki alabilir. Birleşik Fiil İsim + etmek /olmak/kılmak/eylemek

EM
oku-yor-sun
-Geç fark ettim taşın sert olduğunu.
-Kızıl havaları seyret ki akşam olmakta.

AT
TÜREMİŞ FİİL:
Yapım eki alır. -Soğuk su içince hasta olmuş.

M
Günü gününe ders çalışmaya
başladık. UYARI: Yardımcı eylemler tek başına bir işi
karşılayabilecek biçimde kullanılırsa yardımcı eylem
Sakalları ağardı.
Bahçemizin kedisi toprağı eşeledi. İN olmaktan çıkar.
EN
Sevgilim mis gibi kokuyorsun. -Bahçemizdeki kirazlar oldu.
Ç

BİRLEŞİK FİİL: 2)KURALLI BİRLEŞİK FİİL


RK

1)İsim+yardımcı eylem
2)Kurallı birleşik fiil Fiil + ebil yeterlilik fiili
3)Anlamca kaynaşmış birleşik fiil. Fiil + iver tezlik fiili

Fiil + eyaz yaklaşma fiili

İ
Fiil + (edur , egel , ekal) sürerlilik fiili

İ Ğ
AT
-Bakakalırım giden geminin ardından.
-Ayağı tökezleyince düşeyazdı.
EM
-Sen gidedur , o arkandan gelir.
-Ben sana mecburum , bilemezsin.
-O çocuğu avutamam ben.
AT

-Arkadaşım birden çıkageldi.


M

3)ANLAMCA KAYNAŞMIŞ BİRLEŞİK FİİL


İN

Deyim olmalı. Deyim fiil olmalı.


EN

(ateş pahası)

-Babası burnundan soluyordu.


Ç

*vazgeçmek
RK

*öngörmek
GÜNÜN SORUSU: *başvurmak

Tarifeden kazandığım dakikaları ve *elvermek


SMS’leri aynı ay içinde bitiremedim. *alıkoymak
Cevabı yorumlara yazmayı unutmayın. *varsaymak

YouTube / Türkçenin Matematiği


21 GÜNDE TYT TÜRKÇE 18. FİİLDE ÇATI

FİİLDE ÇATI

İ
İ Ğ
AT
Yüklemi fiil olmayan cümlelerde DİKKAT : Karar mahkeme tarafından alındı.
çatı aranmaz. DİKKAT: Geçişsiz fiil, edilgen çatılı duruma

EM
-En sevdiğim meyve portakaldır. geldiğinde bu cümlelerde
-Okula erken gitmiş. özne de sözde özne de yoktur.
-Her yaz köye gidilir.

AT
-Gönül kimi severse güzel odur.
-Çimlere basılmaz.

M
ÖZNESİNE (ÖZNE-YÜKLEM İLİŞKİSİNE) GÖRE CÜMLELER

İN
EN
ETKEN EDİLGEN DÖNÜŞLÜ İŞTEŞ
Ç

ETKEN FİİL:
RK

*Gerçek Özne
*Gizli Özne

*Bizzat ben

İ
sen

Ğ
o

İ
-Doğru söyleyeni dokuz köyden kovarlar.
AT
EM
-Herkes kendi çukurunu doldurur.
-Ablası geçen hafta tatilden dönmüş.
AT

*Kar yağıyor. UYARI: Cansız varlıklar özne olduğundan etken kabul edilir.
M

EDİLGEN FİİL:
*Bir işin başkası tarafından yapılma anlamı vardır.
İN

*Sözde özne ‘’l’’ ‘’n’’


EN

(f.f.y.e)
-Öğretmen ders başlamadan sınıfta görüldü.
Ç

-Derse geç gelen öğrenci sınıftan atıldı.


-En güzel halılar dokunur Isparta’da.
RK

*Meydandaki trafik akşamüstü güzeldi.


YouTube / Türkçenin Matematiği


DÖNÜŞLÜ FİİL:
Gerçek Özne -l
Gizli Özne -n

İ
Ğ
*’’Kendi kendine’’
-Tabaklar kurulandı.

İ
AT
-Beyza , bir havlu alıp kurulandı.
-Bahçemize ağaçlar dikildi.

EM
-Okulda güvenlik karşımıza dikildi.
-Çocuk annesine sıkı sıkı sarıldı.

AT
İŞTEŞ FİİL: ‘’Sosyal fiillerdir.’’ *(Birden çok özneyi gerektiren fiildir.)

M
Gerçek Özne ‘’Karşılıklı ‘’ ya da’’ birlikte yapma’’ anlamı vardır.
-ış -iş -uş -leş İN
Okul açılmadan arkadaşlarıyla görüştü.
Haberleşmek , tokalaşmak , iddialaşmak , özleşmek
EN

DİKKAT: ‘’ş’’ ekini almadığı halde tek bir özne tarafından yapılamayan
fiillere anlamca işteş denir. Yarış-Güreş-Savaş-Barış
Ç

DİKKAT: ‘’ş’’ ekini almış her fiil işteş değildir.


RK

-Tırtıllar kelebeğe dönüştü.


-Kaan koşarak öğretmenine yetişti.

NESNE İLİŞKİSİNE GÖRE CÜMLELER


GEÇİŞLİ: ONU Nesne alabilen fiildir.
GEÇİŞSİZ: ONU Nesne alamayan fiildir.
-Dönüyorlar erkenden tatilden.
İ
Ğ
-Kalbe muhabbette buldum ilacı.
İ
AT

-Sınavda birinciliğe göz koydu.


DİKKAT:
M

Servis taksiyi geçti.


Mehter takımı okuldan geçti.
E

ETTİRGEN: ‘’İşi başkasına yaptırır.


AT

-r -t -tır
*Geçişli Geçişli DİKKAT:Evde oturmaktan iyice delirdi.
M

oku-t yaz-dır sil-dir


OLDURGAN: *İşi kendisi yapar. DİKKAT:Dilimizde az sayıda fiil oldurgan
İN

-r -t -tır yapılırken fiil kökü değişikliğine


EN

*Geçişsiz Geçişli uğrar.


Gel-tir> getirmek
Kalk-dır>kaldırmak
Ç
RK

GÜNÜN SORUSU: Tarkan konsere gelenleri coşturdu.


Cevabı yorumlara yazmayı unutmayın.

YouTube / Türkçenin Matematiği

21 GÜNDE TYT TÜRKÇE 19. FİİLİMSİLER


FİİLİMSİLER(EYLEMSİLER)
(H+K+Ş TEKNİĞİ)

İ
HAREKET

İ Ğ
AT
FİİL Fiilimsi fiile yakın anlamına gelir. FİİLİMSİ
Salt Hareket

EM
Hareket +Kip +Şahıs Eki OKUDU OKUYAN
FİİL FİİLİMSİ
H+K+Ş

AT
Ortak Özellikleri

M
1)Fiiller ve fiilimsiler hareket bildirir.
2)Fiiller gibi olumsuzu yapılır.
Farklı Özellikleri
1)Fiilimsiler çekimlenemez , fiilimsiler İN
EN
çekimli fiil değildir.
*Fiilimsiler fiilden isim yapım ekidir.
Ç

*Bir sözcüğün fiilimsi olabilmesi için


RK

mutlaka fiilimsi eklerinden birini


alması gerekir.

FİİL FİİLİMSİ

İ
BEN gel-di-m BEN gel-ipim

Ğ
SEN gel-di-n SEN gel-ip-in

İ
O gel-di O
AT
gel-ip
EM

BİZ gel-di-k BİZ gel-ip-iz


SİZ gel-di-niz SİZ gel-ip-iniz
AT

ONLAR gel-di-ler ONLAR gel-ip-ler


M
İN

İSİM FİİL (AD EYLEM)


EN

ma - y - ış - mak
Ç

UYARI: İsim fiil aynı zamanda fiilin ismidir yani eylem adıdır.
RK

-Gülmek yakışıyor güzel yüzüne.


-Bir çocuğun gülüşüdür mutluluk , ya da bir kedinin kuyruğunu kovalaması.

-Otobüste büyüklerine oturması için yer verirdi.


DİKKAT: İsim-fiiller , isimlerin aldığı hal , iyelik ve çoğul eklerini alabilir.
-Her gun 25 paragraf sorusu çözmeni istiyorum.

YouTube / Türkçenin Matematiği


SIFAT FİİL (ORTAÇ)

an-ası-mez-ar-dik-ecek-miş

İ
DİKKAT: Sakın benzer eklerle karıştırmayın!

Ğ
-Bu kitabı şimdi okuma!

İ
-Okuma kitabını bitirdi.

AT
DİKKAT: *İsim - fiil ekini alan sözcükler bazen kalıcı ad olabilir.
-Annemin dolması güzel olur.

EM
-Deponun dolması için benzine ihtiyaç var.
-Çocuk dövme yaptırmış.

AT
Sıfat fiilin 2 görevi vardır: 1.si> İsmi etkiler (SIFAT)
2.si> İsim düşer adlaşmış sıfat olur.

M
DİKKAT: Benzer eklerle sakın karıştırmayın!
-Tükenmez kalemler de tükenir. İN
-Bu dertler hiç tükenmez.
EN

BAĞ FİİL(ZARF FİİL-ULAÇ)


Kenyalı maden dağında ince ip arak dıkça Asiye güle güle durmaksızın koştu.
Ç
RK

DİKKAT:Diye , geçe , kala, sözcüklerinde de bağ fiil vardır.


-Sana dar gelmeyecek makberi kimler kazsın?

-Ya çağır şurda bal yapanlarını


Ya kovansız bırakma Allah’ım.
-Herkes sevdiğine kaybeder.

İ
UYARI: Sıfat fiil ekini alan sözcükler kalıcı ad olabilir.
Ğ
(keser, yazar, geçmiş)
İ
AT

BAĞ FİİL(ZARF FİİL - ULAÇ)


Zarf fiil fiile ve fiilimsiye sorulan nasıl ve ne zaman sorularına cevap veren fiil
M

soylu sözcüklerdir.
E

Bağ fiilden sonra herhangi bir ek gelmez.


AT

*Doyunca , tıksırınca , çatlayıncaya(istisna) kadar yiyin.


DİKKAT: ‘’KEN’’ kendisinden önce mutlaka fiil çekim eki kullanılmaktadır.
M

-Konuşurken sesi titrerdi.


-Yalnızken hiç sıkılmaz.
İN

-Pınardan kana kana su içti.


-Seni andıkça duygulanırım.
EN

-Yürüyorum arkama bakmadan yürüyorum.


DİKKAT: Konuşmadan bir şey diyemem.
Ç

Görüşmeden ne sonuç çıkacak.


RK

DİKKAT:*dığında,*diğinde ‘’bağ fiil’’ eki ile sıfat-fiil eki ‘’dığı’’ ‘’diği’’


karıştırılmamalıdır.
-Kitap okuduğunda dünyayı unutur.-Onun okuduğunda ilginç bilgiler var.

GÜNÜN SORUSU: Havaların düzelmesini dört gözle bekliyor.

YouTube / Türkçenin Matematiği


21 GÜNDE TYT TÜRKÇE 20. CÜMLENİN ÖGELERİ


CÜMLENİN ÖGELERİ

İ
*Y-Ö-N-T*

İĞ
AT
YÜKLEM ÖZNE

EM
*Yargı bildirir. *Yükleme sorulan ilk KİM? NE?
-Boğaz’ın sisle kaplı olduğunu ancak ön Sorusuna cevap verir.

AT
güvertede bir yer bulup oturunca fark etmişti. *Yüklemden sonra mutlaka özne bulunmalıdır.
-Bu anı yaşamıyor değilim. -Atı hızlı koşuyordu.

M
-İzmir’deyiz. Ele avuca sığmaz haşarı bir -Atı eyerlemişti.
-Zaten solacaktı diyerek gülü koparan, hakikati
çocuğum.
-Kaldırımlar, içimde yaşamış bir insandır. İN batıla yol etmiştir.
EN
-Hayatın hayattan başka okulu yok! -Kadınlara ancak şeref sahibi ve asalet
sahibi kimseler değer verir.
Ç

DİKKAT: Cümlenin ögeleri bulunurken


isim tamlamaları, sıfat tamlamaları, fiilimsi
RK

grupları, deyim ve atasözleri ASLA BÖLÜNEMEZ.


İ
Ğ
NESNE (DÜZ TÜMLEÇ)

İ
AT
Belirtili Nesne Belirtisiz Nesne
EM

KİMİ? İKİNCİ KİM? NE?


NEYİ?
AT

-Onu ararsın kendini bulursun , kendini ararsın onu bulursun.


M

-Her kütüphane bir cezaevi kapatır.


-Her şey ve herkes sustuğunda kendini duyacaksın.
İN

DOLAYLI TÜMLEÇ (YER TAMLAYICISI)


EN

-e Neye Kime Nereye


-de Neyde Kimde Nerede
Ç

-den Neyden Kimden Nereden


RK

-Kötüye nefretin kapattığı kapıdan iyiler de giremez.


-Oysa bir tebessüm yeterdi sana.

-Bütünü parçaya, soruyu cevaba mahkum etmişiz.

YouTube / Türkçenin Matematiği


-*Kadının vefası, yoklukta ; erkeğin vefası , çoklukta belli olur.

-Bu kitap Alp’e dedesinden kalmış

İ
Ğ
Kaç ögelidir?

İ
AT
ZARF TÜMLECİ

EM
Nasıl DİKKAT: Cümlenin ögeleri bulunurken cümle dışı unsurlara

AT
Ne zaman dikkat edilmelidir.
Ne kadar -Eyvah, dersi kaçırdım.

M
Nere -Onu ne var ki çok seviyorum.
Niçin DİKKAT: *Soruları çözen kimmiş?
İN *Bahçeye bu sene ne ekelim?
DİKKAT: Bu soruyu sen mi çözdün?
EN

-İnsan şu ikisini asla kandıramaz: Allah’ı ve vicdanını!


-Sen üşüme diye ben bütün hayallerimi yaktım!
Ç

-Ne zaman seni düşünsem bir ceylan su içmeye iner.


RK

CÜMLE VURGUSU

Yüklem Fiilse Yüklemden hemen öncedir.


Yüklem İsimse Vurgu yüklemde.

İ
Ğ
ARA SÖZ - ARA CÜMLE
İ
AT

Türkçeyi , en sevdiği dersi , hiç kaçırmazdı.


M

EDAT TÜMLECİ
E

Ne ile -Otobüsle okula gittim.


AT

Kim ile -Melek’le sinemaya gittik.


Neye göre
M

Kime göre
İN

GÜNÜN SORUSU
EN

Güçlü insanlar kalp kasına benzerler: Ya çalışırlar ya dururlar!


Cevapları yorumlara yazmayı unutmayın.
Ç
RK

YouTube / Türkçenin Matematiği

21 GÜNDE TYT TÜRKÇE 21. CÜMLE TÜRLERİ


CÜMLE TÜRLERİ

İ
İ Ğ
AT
YÜKLEMİN TÜRÜNE GÖRE ÖGELERİNİN DİZİLİŞİNE GÖRE

EM
İSİM CÜMLESİ FİİL CÜMLESİ Kurallı Devrik Cümle Eksiltili Cümle
(Yok, değil) (me, mez) (Düz) (…)
-Geçmiş gecelerde biri durmakta derinde -Geceleyin bir ses böler uykumu.

AT
-Tek amacı iyi bir üniversite kazanmaktı. -Bahçemizde çalı kuşu vardı.
-Gönül kimi severse güzel odur. -Gecenin koyu karanlığında rüzgarda

M
-Ağlarım hatıra geldikçe gülüştüklerimiz. sokak kokusu…

İN
EN
ANLAMINA GÖRE YAPISINA GÖRE
Ç

Olumlu Olumsuz Soru Ünlem Basit Birleşik Sıralı Bağlı


RK

-Hastalanan kedi aniden öldü. Cümle Cümle Cümle Cümle


-Yok bu şehirde anlattığın dilber Nedim. -Hastalanan kedi aniden öldü.

-Bu evde de yok yok. -Yok bu şehirde anlattığın dilber Nedim.


-Seni anlamıyor değilim. -Bu evde de yok yok.

İ
Ğ
-Ne gelen var ne giden. -Seni anlamıyor değilim.

İ
-Ne gelen var ne giden.
YAPISINA GÖRE
AT
EM

Basit Birleşik Sıralı (TY; TY) Bağlı


AT

Cümle Cümle Cümle , Cümle


-Girişik Birleşik C. Sıralı Bağımlı TY ama TY
M

*Tek yüklem vardır. -Şartlı Birleşik C. Sıralı Bağımsız ve


*Yüklem dışında fiilimsi, -İç içe Birleşik C. -Geldim, gördüm, yendim. fakat
İN

şart eki aktarma söz yoktur. -Ev alma, komşu al! çünkü
EN

-Tek isteği, Türkiye’nin tüm -Borçlu ölmez, benzi sararır.


-Git ama babandan izin al.
şehirlerini görmekti. -Türkçe çalışıyorum çünkü
-İstanbul’u dinliyorum
Ç

Hedefim 40’ta 40 yapmak.


gözlerim kapalı.
RK

-Düştüm uçurumuna kara gözlerinin.


-Akrabanın akrabaya ettiğini


akrep etmez. GÜNÜN SORUSU:Vicdanı tertemizdi çünkü onu hiç
-Ona güvenirse her derdini söyler. kullanmamıştı.
-Ahmet Haşim :’’ Şiirde mana aramak Cevapları yorumlara yazmayı unutmayın.
bülbülü eti için öldürmeye benzer .’’der.

YouTube / Türkçenin Matematiği


21 GÜNDE TYT TÜRKÇE 21. ANLATIM BOZUKLUKLARI


ANLATIM BOZUKLARI

İ
Ğ
YA BİR ŞEY EKSİK YA BİR ŞEY FAZLA YA DA UYUMSUZ

İ
AT
CÜMLENİN ANLAMIYLA İLGİLİ BOZUKLUKLAR

EM
1)Gereksiz Sözcük Kullanımı (Duruluk ilkesine terstir.)

AT
-Topluluk salona arka kapıdan giriş yaptı.
-Burak ilk doğduğunda beş kiloydu.

M
-Okula en son gelen Melike’ymiş.
-Verilen vaatlerini gerçekleştir önce.
-YKS sınavında hepinize başarılar diliyorum.
2)Sözcüğün Yanlış Anlamda Kullanılması İN
EN
-Seninle resim çektirelim mi?
-Şehre uygar bir cezaevi açtılar.
Ç

-Ergenlik belirli yaşları kapsayan bir geçiş sürecidir.


RK

3)Çelişen İfadelerin Kullanılması


-1981’li yıllarda tanışmıştım onunla.
-Onunla aşağı yukarı tam on beş yıl önce buluştuk.

4)Deyim Yanlışlıkları

İ
Ğ
-Yaşadıkları sonucunda kan tepesine sıçradı.
-Utanmaz adam ocağımıza yemiş ağacı dikti.

İ
2) Öge Eksikliği AT
-Bu tür dergilerin sayısı azalıyor, okunmaz oluyor.
EM
-Arkadaşlarına inanmıyor, yalancılıkla suçluyor.
-Öğrencimizi kutlar, eğitim hayatında başarılar dileriz.
-Şiire aşığım , bırakamam.
AT

-Kadınlar böyle adamlara gülerler, hoşlanırlar.


M

3)Çatı Uyumsuzluğu
-Bahçedeki zararlı otlar yolarak bir yere yığılmalıdır.
İN

-Bu yazarlar daha iyi korunmalı ve yazarlara sahip çıkmalıdır.


4)Ek Fiil Yanlışlığı
EN

-Evleri biraz küçük, merkeze yakın değildi.


5)Yüklem Eksikliği vb. Yanlışlıklar
Ç

*Ay bir yandan sen bir yandan sar beni


RK

-Önce basit ve karmaşık olmayan konulara çalışmalısın.


-Mardinliler beyaz eti hiç, kırmızı eti az tüketirler.

GÜNÜN EFSANE SORUSU


Sözünü ettiğiniz binayı ne gördüm ne de yerini bilirim.
Cevapları yorumlarda yazmayı unutmayın.

YouTube / Türkçenin Matematiği

You might also like