Cacbaitoantinhnganmachvabao 1 1088

You might also like

You are on page 1of 156
NGUYEN HOANG VIET CAGBAITOAN - TINH NGAN ut OL BAO 13 ROLE STRONG nicty HONE: cE ee DNHOGAQUOGAGIAGTP NH ONCH IAI INE DAI HOC QUOC GIA TP H6 CHi MINH TRUONG DAI HOC BACH KHOA Nguyén Hoang Viét CAC BAI TOAN TINH NGAN MACH 2 aA : va BAO VE ROLE rronc HE THONG DIEN (Téi ban lan thit ba) NHA XUAT BAN DAI HOC QUOC GIA TP HO CHi MINH - 2010 MUC LUC LOI NOI DAU 5 PHAN I . TINH TOAN NGAN MACH CHO BAO VE ROLE 7 A. LY THUYET GIAN LUGC TINH TOAN NGAN MACH CHO BAO VE ROLE 7 Chuong 1 DAC DIEM CUA DONG NGAN MACH 9 1.1. Cade nguén dong ngin mach 9 1.2. Dae diém dong ngan mach 9 1.3. Hé sé bat déi xtmg (A .F) 15 Chuong 2 TINH TOAN NGAN MACH DOI XUNG 17 2.1. Cae phuong phap tinh toan 17 2.2. Cac bude thuc hién tinh ng&n mach déi xting 19 2.3. Tinh todn cu thé theo cdc bude 20 Chuang 3 : PHAN TICH CAC THANH PHAN DOI XUNG 39 3.1. Khai niém thanh phan thd tu thuan, thi tu nghich va thi tu khong 39 3.2. Phan tich cdc thanh phan déi xing 39 3.3. Cac hé théng thu tu AG Chuong 4 TINH TOAN NGAN MACH BAT DOI XUNG 43 4.1. Ngdn mach hai pha khong cham dat 43, 4,2. Ngan nach hai pha cham dat 44 4.3. Ngén mach mét pha cham dat. 45 Chuong 5 . TINH TOAN NGAN MACH QUA DIEN TRO TRUNG GIAN Zy VA DIEN TRG DAT Zo AT 5.1, Su cd 3 pha (3PH): N* 47 5.2. Su.cé 2 pha cham dat (2LG): N™ AT 5.3. Su c6 2 pha (LL): N? 48 5.4, Su cd mét pha cham dat (1LG): N’ 48 Chuong 6 , 7 : ANH HUGNG CUA HE THONG NOI DAT LEN THANH PHAN THU TU KHONG 49 6.1. do Dong dién va dign dp thit ty khong 19 6.2. Ti so Z/Z, He thong 6.3. Su thay déi cua cdc dai luong thi ty khong Chuong 7 XAC DINH TONG TRO CHO TUNG PHAN TU TRONG HE THONG DIEN 7.1, Ngudn hé thong 7.2, May phat dién déng bd 7.3. Dong cd khong déng bd 7.4. May bién dp: (hai va ba cudn day) 7.5. May bién dp ty ngau 7.6. Khang dién han ché dong ngain mach 7.7. Ty dién mac néi tiép 7.8. Duong day Chuong 8 | : KHAO SAT CAC SU CO MANG PHAN PHOI HINH TIA 8.1. Cac suf c6 trén duéng day phan phéi chinh 8.2. Cac su cd trén dung day nhaénh Chuong 9 TINH TOAN NGAN MACH ‘TREN DUONG DAY TRUYEN TAL 9.1. Hé théng tuong duong trong hé thong bdo vé 9.2. Phan tich su cd 9.3. Tinh todn dong va 4p-tai diém dat ro le khi cé ngan mach trén dutng day truyén tai ding dé xdc dinh tong tré ciia bao vé khong cach B. CAC BAI TOAN AP DUNG TINH NGAN MACH PHAN I TINH TOAN BAO VE ROLE Bai 28 - 51: Bao vé dong dién Bai 52 — 76: Bao vé khodng céch Bai 77 — 90: Bao vé'so léch MBA, MF Bai 91 - 96; Bao vé thanh cdi Bai 97 — 114: Ty dong héa PHU LUC TAI LIEU THAM KHAO 50 61 54 54 54 55 56 59 60 60 61 65 65 68 72 72 78 80 96 159 159 239 283 302 311 372 401 LOI NOI DAU Quyén CAC BAI TOAN TINH NGAN MACH VA BAO VE ROLE TRONG HE THONG DIEN gém cé 2 phén. Phén 1: tom tat ly thuyét vé ngdn mach trong hé thong dién va cdc bai tap dp dung. Phén 2: gém bai tdp'tinh todn, chinh dat, thiét ké role bdo vé cde phan tl, cdc thiét bi tu dong trong hé théng dién. Viée tinh todn chinh dat cé dp dung mét sé théng s6, dac tuyén role ctia cdc nha san xudt dang duoc st dung trong hé thong dién Viét Nam. Cac thong 36, dac tuyén, ma sé cia cdc role cu thé duge cho 6 phan phu luc. Quyén nay duge soan danh cho sinh vién nganh Dién truong Dai hoe Ky Thuat, sinh vien nganh Bign céc truong Dai hoc, Cao déng khde va c6 thé la tai ligu tham khdo cho cdc chuyén vién lién quan dén nganh dién Quyén sch nay gsm 114 bai tap tidu biéu cho tinh ngdn mach va béo vé role trong hé théng dién duge tdi ban lan mét cé stia chia va bd sung. Chiing toi mong nhén duoc su gop ¥ cia déc gid dé ldn tdi ban sau sé hoan chinh hon. Moi ¥ kién dong gop xin giti vé b6 mon He Théng Bién, khoa Dign - Dién ti truong Dai hoc Ky Thuét - Dai hoc Quée gia thanh pho Hé Chi Minh. 268 Ly Thuong Kiét Q.10. DT 08.8.651081. Thang 2-2001 Tac gia ‘Tién si NGUYEN HOANG VIET PHAN I TINH TOAN NGAN MACH CHO BAO VE ROLE A. LY THUYET GIAN LUGC TINH TOAN NGAN MACH CHO BAO VE ROLE Mue dich ciia viée tinh toan dong ngin mgch 1a dé xéc dinh dinh mite c&t cho may cat, chinh dinh gid tri khdi dong va do nhay cho ro le bao vé déng thoi 1A dé xae dinh gidi han chiu dung cua cdc thiét bi bao ve. Mot hé thong nhién khi xay ra suf cd, tinh déi ximg cua hé thdng can bang bi pha vo, két qua la cé dong dién va dién thé mat cin bang xuat hién trong hé thong dign. Ngoai trit ng&in mach ba pha duge xem 1a ngdn mach déi xting. Con ddi voi cde trugng hop ngdn mach khac bao gom: - Ngan mach hai pha khéng cham dét - Ngdn mach hai pha cham dat. - Ngdn mach mét pha. thi phdi stt dung ly thuyét cde thanh phan déi xing. Déi voi viée ting dung cac bao vé cho hé théng dién can phai biét dong suf c& phan bé trong hé théng va dién 4p cia tig phan khdc nhau trong hé thong khi xdy ra sy cé. Hon nifa, cin phai biét gid tri dinh cia dong dign tai mét diém ng&n mach nao dé néu muén sy cd duge cat. Mot vai thong sé én binh thugng la mét hé théng ba pha can bang. Tuy thong thutng cdn phai biét 1a: - Dong ngan mach Idn nhat va nhé nhat tai vi - Dong ngiin mach Ién nhat va nhé nhat qua ro le. Dé c6 duge ede thong sé cn thiét d trén thi gidi han én dinh may phat va cde diéu kién van hanh c6 thé cia hé thdng dign cing véi phuong phap noi dat phai duge biét va sy cd duge gid sit rang ngan mach truc tiép (téng tré cham bing 0) dé tim dong ng&n mach cye dai. Khi can tinh dong ngén mach nhé nhat cén tim ché d6 lam vige cita nguén, dang ng&n mach, so dé mang, ngin mach qua dién tré trung gian. tri dat ro le, Chuong 1 DAC DIEM CUA DONG NGAN MACH 1.1. CAC NGUON DONG NGAN MACH Khi xde dinh dng ngdn mach ta cén phai quan tam tat ca cdc ngudn dong ngan mach cé thé 6. Cae nguén dong ngdn mach dé la: cde may phat, dong co (cam img va déng bd), nguén hé thong. C6 thé minh hoa nguén dong ng&in mach bang so d6 H.1.1 Hé théng Sto May phat o—— RRA Bongeo © Ra S déng bd 7. Bong co caming O-———— Dang ngan mach Hinh 1.1. Cac thanh phan nguén dong ngdn mach 1.2. DAC BIEM DONG NGAN MACH Dong ngén mach déi xting va dong ngén mach bat d6i xing Dang séng cia dong ngin mach xoay chiéu déi xting va bat déi xing duge biéu dién theo truc doc (truc thai gian). Tuy nhién, trong thuc té déng ngin mach ban dau 1a dong bat déi xtg va sau dé suy gidm dén dong déi xting. Néu dutnig bién dang song dong dinh ngn mach 1a déi xing so véi true doc (trye thai gian) thi dong dién dé duge goi 14 dong ngin mach déi xing. 10 Chuong 1 thai gian Hinh 1.2. Dong ngdn mach déi xing. dong dong dign Hinh 1.3. Dong ngdn mach bat doi xing. Néu dudng bién dang song dong dinh ngén mach la khong déi xting so vdi true doc (truc thdi gian) thi dong dién dé duge goi la dong ngan mach bat déi xing (H.1.3). Hé sé cong suat va ti sé téng tré ngdn mach cua hé thong YR Trong thu té, tat ca cic dong dién ngén mach déu bat déi xing do hé so cong suat ctia hé thong truée khi su cé xay ra rat cao (e6 nghia la ti so X/R nhé) va sau d6 no sé thay déi tie thai dén gid tri y céng suat rat thap sau khi c6 xay ra su cé (co nghia 1a ti sé X/R dn). H 1 4 la so dé thay thé dac trung cua mt mang dién. Trude khi xay ra sy c6: Tong tré tai 2, lén (Z), >> Zs) Téng tré hé théng Zs rat nhd, phan Idn la khang tré hé théng Xs (Xs >> Rg). Téng tré tai Z,, rat lén, phan lén la dién tré tai Ry (Ry, >> Xi). Hé s6 cong suat Ién (70% - 95%). Ti sé X/R rat nho (nho hon 1). DAC DIEM CUA DONG NGAN MACH ll Zy<> Rs). Hé 86 cong suat thap (5% - 45%). Dong dién tré so vdi dién ap mot gée 79 — 87’, Ti s X/R 1én (5 — 20 hoac Ién hon) E ~36.9° i 36. 7 + 36,9" 1 R z q Pel a) Quan hé E va I b) Tam giae téng tre c) Tam giac cong suat Hinh 1.5. So dé moi quan hé cua hé thong (trude khi xdy ra su co) ‘Moi quan hé duy nhat cia dong dién va dién dp la c6 thé thay déi tute théi tit géc cham pha khodng 36,9" trude suf cd (H.1.5a) dén thdi diém (t = 0) khi su cé tuong tmg vdi géc cham pha 85’ (H.1.6a) dan dén dang song dong cua né léch so vdi truc théi gian. Khi ti sé X/R lén hon thi dé léch sé lon hon, va dan dén sy suy gidm sé cham hon. z/ {ix S=TZ/ | qa +85" + 85° R P=rR a) Quan he Eval b) Tam gide téng rd ©) Tam gide cong suat Hinh 1.6. So dé méi quan hé cita hé thong (sau khi xdy ra ngdn mach) 12 S x Chuong 1 Dang song dong ngin mach cdc truéng hgp dic biét Khi ngén mach LZ nan a yay ra trong trutng : “hyp hé sé cong suat cia mach bang khong (R = 0) va vao théi diém dién 4p cia hé thong dat gia tri cuc dai (Es = Emax), thi dong ng&n mach tong cong sé di xing thai gian G17). théi diém NM Khi ngén mach — Hinh 1.7. Dang song dong ngdn mach tuong tng xdy ra trong trudng voi hé sé cong sudt bang 0. (Es = E may) hgp hé sé cong sudt cia mach bang khong (R = 0) va vao thdi diém dién 4p ciia hé théng 1a khong (Es = 0), thi dong ngdn mach téng cong sé bat déi xing (H.1.8). Hinh 1.8. Dang séng dong ngdn mach tuong ting vdi hé s6 céng sudt bang 0. (Es = 0) Ti sé X/R lon (H.1.9a): biéu dién dang séng cia dong ngin mach & cap trung thé tuong ting voi X/R = 15 (hé sé cong sudt 7%). Va H.1.9b biéu dién méi quan hé giifa Ap va dong cho cdc diéu kién tuong tu. DAC DIEM CUA DONG NGAN MACH 13 4/2 chu ky 00 05 10 15 20 25 30 35 40 45 50 56 60 65 70 a) Dang song thdi gian (chu ky) b) Méi quan h@ gida ap va dang Hinh 1.9. Dang song ctia dong ngdn mach khi X/R = 15 Ti 36 X/R nhé (H.1.10): biéu dién dang séng cia dong ngin mach 6 cap ha thé v6i X/R = 2 (hé sO cong suat 45%). t= 12 thanh phén DC thai gian (chu ky) thanh phan déi xting (AC) Hinh 1.10. Dang séng dong ngén mach tuong ung X/R = 2 14 Chuong Cac nhan xét lién quan dén sy suy gidm cia dang séng dong khi xay ra ngan mach: - Su suy gidm bat déi xing la mot ham ciia ti s6 X/R ciia hé thong. - Khi ti sé X/R nho tuong tmg voi su suy giam rat nhanh. - Khi ti sé X/R 1én tuong tng voi su suy gidm rat cham. Cac thanh phén AC va DC Dong ng&n mach bét déi xting duge phan tich dua trén hai thanh phn: mét 1a thanh phén xoay chiéu hay con goi la thanh phan déi xting va mét thanh phén m6t chiéu hay 1a thanh phan sé ma. H.1.11 trinh bay lai so dé thay thé cia mét mang dién. . 1 L t ' i) elt) t=0 Hinh 1.11. So dé thay thé ctia mang dién Ta c6 phugng trinh: e(t) = Esin(ot + 6) = R i(t) + i aay trong dé: E - gia tri 4p dinh ctia ngudn 6 dang hinh sin @ = 2nf - tan sé goc cia nguén 6 - géc tai thai diém E = 0 va t= 0, 6 = géc ciia ap nguén khi ng&in mach Giai phuong trinh trén, ta c6: i(t) = A expl(-R/X)ot] + Bsin(at + 6 - 6) (1.2) Esin(@-$) a=: (RS-x8) Thanh phan DC: A expl(-RyXs)at| Thank phén AC: B sin(at +6 - 6) H.1.12: biéu dién mét.dé thi dign dp theo thai gian cia hé théng ; (H.1.12a) va dong (H.1.12b) tuong tng véi so dé thay thé nhu H.1.11. voi: A DAC DIEM CUA DONG NGAN MACH 15 (volts) Ap théi gian (chu ky) ong ngan mach thanh phan DC thanh phan AC Deng (amperes) thai gian (chu ky) b) Dang Hinh 1.12. Dé thi theo thoi gian cia dp va dong 1.3. HE SO BAT BOI XUNG (A .F) Hé s6 bat déi xting ca mot mang dién khi xdy ra ngin mach duge xde dinh béi ti so cua dong khong déi xing (Ikax) va dong déi xting (Iy,). H8 sé bat doi xing cia mot mang dién (Ikax/Igx) phu thude vao ti sé X/R cua hé théng tit diém ngdn mach nhin vé nguén. Hé sé bat doi xtmg cia mang dién khéo sdt ngdn mach duge xdc dinh tai thai diém % chu ky sau khi xay ra ngdn mach véi tan s6 co ban. Dong hit dung téng cOng bat déi xing duge xc dinh phi hgp véi H.1.13 va hé sé bat déi xtmg (M, ho&e M,,) duge xde dinh nhu sau: Doi voi mang dign khao sat 1a ba pha thi gid tri dong hiéu dung d6i ximg-sé 1A gid tri dong trung binh cia ba pha. Mang dién khao sat duge sit dung dé xc dinh hé s6 bat ddi xg (M,) cho cde thiét bi MCCB va cae may cat ha tl - Déi véi mét mang dién khdo sat mdt pha, viéc kiém tra sé duge thuc hién tai vi tri géc c&t ma sé cé thanh phan bat doi xing 1a cuc dai. Mang dign khdo sdt m6t pha duge su dung dé xac dinh hé sé bat doi xtmg (M,,) cho cau chi (trung thé va ha thé) va cde may cdt cong suat trung thé duge bao vé _béi ra le qué dong. 16 Chuong 1 T- thai gian thyc hién do; A- gid tri dinh dinh,ciia dang xoay chiéu = A’ + B A’- tung d6 Idn; B- tung do nhd; D = thanh phén mét chiéu Hinh 1.13. Hé sé bdt doi xung cia mang khdo sdt. Dang hiéu dung déi ximg = A’ -(A/2). Dong higu dung bat déi xing = ((A/2,828)° + D?)'” Khi so dé khdo sat 14 mét pha, M,, duge xac dinh theo cong thitc sau: (32) y? Mn = 1+2¢l 8 Khi so dé khdo sat 1a ba pha, M, duge xde dinh theo cong thitc sau: (1.3) (an )¥"2 (sis v2 M, = 1/3) send wliios Gur) } a4) Tai t bing 1/2 chu ky, va lap lai sy thay déi ti sé ng&n mach X/R tit 0 dén vo cing,-suy ra duge hé sO bat déi xing ( M, va Mn), ¢6 thé duge tra trong bang phy luc (PL-1). Khi thay déi thdi gian t tuong ung vdi ti so X/R 1a hing s6, thi tit cong thie Mm sé thu duge cde dudng cong khée nhau va duge biéu dién 6 H.1.14, nhan thay ring ti s6 X/R cang Ién thi thanh phan DC gidm cang cham. Mn 1.8 p 16 thai gian (chu ky) Hinh 1.14. He s6 bat déi xing (M,,,) tuong ung vdi ti s6 X/R. Chuong 2 TINH TOAN NGAN MACH B61 XUNG Déi v6i mot hé théng dién ba pha, trong trudng hgp ngdin mach ba pha truc tiép thi dién 4p cia ca ba pha tai diém ngin mach déu bang khong va dong dién trong ba pha déi xing va léch nhau mot géc 120° khong ké diém ngin mach cham dat hay khéng cham dat. Va day duge xem la truéng hop ngan mach di xting, chi cdn tinh dong ngdn mach cho mét day dan nhu cho cdc dac tinh tai déi xtmg. 2.1. CAC PHUONG PHAP TINH TOAN * Dé tinh todn cdc gid tri dong ng&n mach, sut 4p, dong khdi dong dong co... thi gid tri téng tré cia cdc phan tit khdc nhau trong so dé (nhu may bién 4p, cdp, dong co, may phét, ...)phai duge xdc dinh ti nhan may, sé tay hay catalogue. Cae gid tri téng tré dé cé thé tinh theo don vi ohm, phan tram hay trong don vi tuong déi bang cach lua chon mét gid tri co ban.Hdu hét, phuong phdp tinh trong don vi tuong déiduge si dung nhiéu béi vi n6 gitp cho chting ta giai quyét dugc van dé mét cach dé dang hon va thuan tién hon déi véi mot hé thdng dién nhiéu cap dién ap. Téng tré trong don vi tuong déi c6 thé két hop song song hay néi tiép ma khéng can quan tam viée cdc cap dién 4p khde nhau. Cac phuong php tinh ngin mach: - Phuong phap don vi c6 tén - Phuong phdp phan tram - Phuong phap don vi tuong adi Phuong phap tinh trong don vi cé tén So dé thay thé mét phén tit trong hé thong dién, vi du mot day dan tinh theo don vi ohm thi tuong déi don gidn; tuy nhién néu hé thong dién bao gém nhiéu hon mét cap dién 4p thi cdc gid tri tinh theo don vi ohm sé thay déi bing binh phuong ti 1@ cda cae cap dién 4p. Hay ni cdch khéc, gid tri ohm nay sé thay déi tit phia bén nay sang phia bén kia cia may bién dp. Vi du néu mét hé thdng dién cé ba cap dién dp, khi dé méi thanh phan trong hé thong dién (c4p, may bién dp, dng cd,...) sé c6 ba gid tri (bang 2.1). Vi du 2:1. Dua vao mang dién H.2.1, gid su rang téng tré cha may bién 4p T1 1a 0,2423 Q 6 cp dién Ap 4,16 kV. Tinh téng tré 6 cdp dién dp 13,8 kV va & cap dién Ap 0,48 kV. Gidi: 1. Z13,8 xv = 24,16 kv x a” = 0,2423.11,004 = 2,666 0 2. Zo,48 kv = Za4,16 kV + @ = 0,2423/75,111 = 0,0032 2 18 Chuong 2 Tinh tuong tu, két qua cho é bang 2.1. Bang 2.1. Sé liéu khang tré day dan _Thanh cai 86 ign ép (kv) Zor (2) Zoe (0) 50 13,800 14308 | 48,7720 100; 150 4,160 _0.1300 4.4315 200; 250 0,480 0.0017, 0.0590 Phuong phdp phan tram Tinh to4n mét hé théng dién bang phuong phap phan tram khac so vdi phuong phap don vj tuong adi béi he sé 100 (gid tri phan tram = 100 x gid tri don vi tuong d6i). Phuong php nay khong duge sit dung nhiéu tinh todn trong mot théng dién do né dan dén nhimng sai sé don gidn. Vi dy: 50% dong dién x 100% téng tré = 50% dién 4p ché khong phai bang 5000% dign 4p nhu theo phép tinh sau (50x 100). a = 13,8kV/4, 18kV = 3,317 130 ohm <— 2,7 0,059 ohm Hinh 2.1. So dé mét day Phuong phap don vi tuong déi ‘Téng trd dugc tinh todn trong don vi tuong déi dya trén mot gid tri co ban thi bing nhau cho ca hai phia cia may bién Ap. Vi du dya vao (H.2.1): Zn, = 7% 6 ca hai phia s¢ cp 13,8 kV va thit cp 4,16 kV cua may bi Zne = 5,5% & cd hai phia so cdip 4,16 kV va thit cp 0,48 kV cia may bién ap. ‘Trong don vi tuong aéi c6 4 dai lugng co ban: TINH TOAN NGAN MACH BOI XUNG 19 - Cong suat co ban (kVAq) - Dién Ap co ban (kVcp) - Dong dién co ban (xp) - Téng tré co ban (Za,) Méi quan hé gitfa cdc gia tri co ban, gid tri don vi tuong déi (dvtd) va gid tri that duge xdc dinh nhu sau: . . . id tri thd : gid tri don vi tuong déi = 81 hat (2.1) gid tri co ban hay: gid tri don vj tug doi = #4 tri phdn tram (22) 100 Vi du 2.2: S* = KVAqua = kVAtnae /KVAa P* = kWava = kWunge / KVAg, = kWinae/ kKWe, Ql = KVAR gua = KVARia / VAs, = KVAR uae! KVARY, V"=kVavia = kVinat / Ven T= Tavet = Tense / Ten 2 = Bawa = Zina / Zar R’= Rava = Roar Ray = Renae! Za X" = Xana = Xana / Kop = Xenar/ Kev Chié 3 Ley = Rey = Xen} KVAg = kWa, = KVAR, 2.2, CAC BUGC THUC HIEN TINH NGAN MACH BOI XUNG Trong phan nay sit dung phuong phap trong don vi tuong doi dé tinh toan. Buée 1. Vé so dé mét day Buée 2, Lua chon vé tinh todn cde gid tri co bin Céng suat co ban (S,,); Dién ap co ban (Vy) Dang dién co ban (Iep); Tong tré co ban (Ze) Bang téng két cdc gid tri co ban. Buée 3. Tap hop s6 ligu ciia cde thanh phd trong so dé - Nguén ; - May bién 4p - Day dan - May phat - Dong co - Dign tré, cugn khang va tu dién Buée 4. Tinh téng tré trong don vj tuong déi - Nguén - May bién 4p - Dng co va may phat - Day dan - Dién ted ndi dét, cudn khang va tu dién Bie 20 Chuong 2 Buée 5. So dé thay thé _ So dé téng tré phitc (Z = R + jX) - Sa dé khang tré (R= 0) - So dé dién tra (X= 0) Buée 6. Khang tré may dién higu chinh - Céc ché dé lam viéc ng&n han va cat . Hé sé nhan khang tré may dién - So dé téng tré Buée 7. So dé tuong duong thevenin - Mach tuong duong Thevenin Céc phuong thiic tinh todn sy co - Tinh todn véi phuong phdp thanh cdi vé cing lén 2.3. TINH TOAN CY THE THEO CAC BUGC Buéc 1. So dé mét day Duge sti dung nhu so dé néi dign chinh ding cho van hanh bdo dudng thiét ké chi tiét. So dé mot day duge str dung rat phé bin. Cac théng sé sau day sé cung cap cho chting ta gid trj tren so dé mot day: - Dong dign va dign Ap nit dinh mic - Gia tri dong ng&n mach cé thé - Ti s0 dién 4p va dong dién cia may bién 4p - Dinh mie thiét bi bao vé (may cat, edu chi) - Chute nang ella ede ro le duge ki higu bing cac con sé - CAch néi cde cudn day may bién 4p (sao hodc tam gidc) - $0 lugng, chiéu dai, kich thude va loai day dan; dng day Trong van hanh va bdo dudng so dé mét day duge cdc chuyén vién ky thuat sit dung phé bién cho mét:hé thdng phan phéi dién.Vi du, so dé mot day duge sit dung dé xae dinh cho cdc may c&t vA cdu dao khi nao déng va khi nao c&t nguén ra khéi hé théng khi cé su c6. Néi chung, khi sit dung so dé mot day cho bat ctf muc dich nao thi ddi héi né cing phai ludn duge cp nhét va that chinh xéc. Vi khi ding céc sé ligu thiéu chinh x4c clia so dé mot day cho viée nghién ctu thi sé din dén nhimg sai sd, Déng thai sé gay ra nguy hiém khi si dung céc thong sé nay cho muc dich dong cét. (H.2.2) gidi thigu mot so dé 1 day cia hé théng dién cho tinh todn. TINH TOAN NGAN MACH BOI XUNG 21 H6 théng we = 9SOMVA cod XIR = 14,4 1 S000kVA A = Z=7% et XIR = 14 ] R,(25°C) = 0,552 QK/m_ Ry= 0,451 QK/m 413,8kV 2,011 Km 2000kVA, 152m © | 252 (0,66 + j0,172) 2k/m a 13 T= 5.0% 13,8kV 400A ew 750kVA_ Z=5,5% 416kV & “h XR =6 aR 480V 500 kVA. 100 - 150hp 250 KVA, 0 - 50 hp 1000hp; 4.0kV, Xs = 17% Xq = 20%, X/R = 10 X4 = 28%, X/R = 10 Hé 86 c6ng suai xi 0% Hinh 2.2. So dé 1 day Buée 2. Lia chon va tinh todn cac gid tri co ban a. Cong sudt co ban (S24): Vide lua chon gid tri cong suat co bain la ty ¥; tuy nhién théng thutng mét gid tri thich hgp duge chon sé lam cho qué trinh 22 Chuong 2 tinh toan duge dé dang hon. Trong phan nay chon cng suét co ban 1a Su = 100000kVA = 100MVA. Chu y: cde cng thie tinh todn thudng lay don vi la MVA. b. Dién dp co ban (Ups): Gia tri dién 4p co ban duge Iya chon sao cho phi hgp vi mét dién 4p dinh mic may bién Ap va sau d6 dién 4p co ban 6 cae cap khée nhau sé duge suy ra thong qua ty sO may bién’ dp. Vi du, dua theo (H.2.2) cde gid tri dién 4p co ban duge tinh toan nhu sau: Nut 10: Un, = 13,8 k¥ Nut 5: Un, = 18,8(69,0/13,8) = 69 kV. Nut 25: Ua, = 13,8(0,48/13,8) = 0,48 kV Nut 30: Ua, = 13,8(4,16/13,8) = 4,16 kV c. Dong dién co ban (I,,): Gid tri dong dién co ban duge tinh toan théng es o* (BxUs) V6i: Sq, = tinh bing kVA; Ug, = tinh bang kV qua méi quan hé sau: (2.3) Nut 5: Ty, = 1000001 V3 x69,0) = 836.8A Nuit 10: Tay =100000/V3 x13.8) = 4183.7 Nut 25: Ty, = 1000004V3 x0, 48) =120181.3A Nat 30: Iy, = 100000 V3 /4,16) = 13878.6A d. Téng tré co ban (Z.,): Téng tré ca ban duge xée dinh dua vao cae méi quan hé giifa dién dp, dong dién, téng tré va cong sudt nhu sau: Lay = Mat (2.4) véi: Zy = tinh bang (Q); Ug = tinh bang (kV); Sq, = tinh bing (MVA) Nut 5: 2 =697/100 = 47,61 Q Nut 10: Zep = 13,8" /100= 1.9044 Q Nut 30: Ze, = 4,16? /100 =0,173 Q Nut 25: Zp = 0,48? /100 = 0,0023 Q e. Tém tdt cdc gid tri co ban Bang 2.2. Tom tdt cdc gid tri co ban $6 nut Seb (kVA) Uc (kv) Jen (A) * Zeb (2) 5 100000. 69,0 836.8 47.61 10; 15; 20 100000 13,8 4183,7 41,0944 30, 100000 4.16 138786 0.173 25 100000 kVA 0,480 kV 120281,3 A 0,0023 2 TINH TOAN NGAN MACH DOI XUNG 23 Buée 3: Tap hop sé ligu va phutong phap tinh a. Nguén: nguén cua hé théng duge thay thé bing dién ap Ep va phia sau né 1a tong trd Z1; (H.2.3). Nguén cé thé duge cung cap tit nhiing thong sé sau: - Cong suat ngan mach Syy tinh bang kVA hoa MVA Ti sé téng tré ngiin mach cla hé théng Y/R Dong dién va géc -R va X trong don vi ohm R va X trong don vi tuong déi dua trén mét gid tri co ban Vi du 2.3. Hinh 2.3 vdi nguén cé cong sudt 950 MVA, X/R = 11,4. Tim cae gid tri ciia tat ca 3 phuong phap. Giai: 1. ‘Ty 950000 7949 A; O=tan'(11.4)=~-85°; Ip =79492-85° A (3x69) 2. Vin = a Vin _ 39837.2 IT 7949 =5,012 Q: Z=5,0122 + 85°Q = (0,4368 + j4,9929)Q |. on = 0.1053(dvtd) Z=0,10532 +85° (dvtd) = (0,0092 +j0,1049 ) (dvtd) Ry IX —+- — Hinh 2.3. So dé thay thé nguén Z, Hinh 2.4. So dé thay thé may bién ap 6. May bién dp: So dé thay thé cia may bién dp 1a mot tong tré (Zr) (H.2.4). Cac thong sé lién quan dén may bién 4p - Cong sudt dinh muc (kVA hoac MVA) Tong tré trén nhan may (Un% hay Zava) - Dign 4p dinh mtic (so céip va thtt cap) Ti sé téng tré ngin mach ciia hé thong X/R Té dau day MBA (A hay Y) - Phuong phap néi dat. Ti sO X/R ctia cdc may bién 4p tiéu biéu cho 6 H.2.5. 24 Chuong 2 50 40 30 xIR 20 10 0 05 4 2 5 10 20 50 100 200 500 1000 (MVA) Hinh 2.5, Ti sé X/R cia may bién dp c. Cap va thanh dan: So dé thay thé cia day dan c4p nhu (H.2.6). Cac thong sé lién quan dén day dan: - Kich thuéc, chiéu dai - Sé day dn cia méi pha - Chat ligu cdia day dan (day déng hay nhém) - Bé tri ca day din - Loai c4ch dién( tif tinh hay khong tit tinh) hode cép chén true tiép trong dat . Gid tri dign tré (Re) va khéng tré GXc) tinh trong don vi ohm trén mot don vi chiéu dai. Thanh dan duge thay thé béi téng tré (Zp) (H.2.6). Cac thong sé lién quan dén so dé thay thé cia thanh dan: - Loai va chiéu dai - Kha nang tai - Chat ligu-ctia thanh din . Gid tri dién tré va khang tré tinh trong don vi A chm trén mét don vi chiéu dai. (PL-4). R, Ke R. Ky —+-@<$_ w-— + —or—__ (Re) (Xe) Hinh 2.6. So dé thay thé cia ae 2.2, Bo db thay thé day dén va thank dén udng day trén khong d. Day dan trén khéng: Dudng day trén khong duge thay thé bai mét téng tré (21) (H.2.7). Dién tré cia du’ng day trén khong (Ry) duge x4¢ dinh nhu cac day dan khéc, Khang tré bao gém 2 thinh phan (X, va X,). Trong 46, X, duge cho trong sé tay gidng nhu dif ligu cdc day dan cap va Xq 1a mot - TINH TOAN NGAN MACH B61 XUNG 25 ham phy thudc vao céch bé tri va khoang cAch cia day dan trén khéng, Xq phai duge tinh ton. Cac théng sé lién quan dén duéng day trén khong: - Kich c@ va chiéu dai - Chat ligu cia day din - Sé day din mai pha - Cach bé tri va khodng cach ctia day dain - Dién tré trén mot don vi chiéu dai (Ry) - Nhiét 49 mdi trutng (t°C) - Khéng tré trén mdi don vi chiéu dai (X,) - Khang tré trén méi don vi chiéu dai (Xj) phy thuge vao khodng cdch va cach bé tri khong gian day dan. . Hodc khang tré tinh bing ohm trén don vj chiéu dai. . May phdt: Méy phat cing duge thay thé bang mét ngudén tuong ung véi dién 4p E,, va mét téng tré 2, (H.2.8). Cée thong sé lién quan dén so dé thay thé cua may phat. - Céng suat dinh mite kVA (MVA) hoac kW va hé sé cong suat. - Dién khang siéu qué d6 ( X'y). Chon gan ding Xy =15% (néu khong biét) doi véi cde may phat 4 cyc va X'y = 9% déi véi cdc may phat 2 cuc. - Dién 4p dinh mic. - Ti sé X/R (H.2.9). 704 Hinh 2.8. So dé thay thé may phat 60} =n WN TNO Sse WLLL 100% 2500 5000 10000 15000 25000 (kVA) : 20000“ Hinh 2.9. Ti s6 X/R cho cdc mdy phat va déng co déng b6 f, Dong co: So dé thay thé cia dong co a Dm giéng nhu méy phat, (H.2.10) khang tro © = = trong trudng hgp khéng 6 86 ligu c6 thé str Hinh 2.10. So dé thay thé dung trj sé gan. ding sau: ctia dong co: 26 Chuang 2 Binh mito T8e 66 X% xm kVA Bong ed cim dng < 100 hp > 100 hp $1800 vong/phut 167 | Hinh 2.14 $1000 hp kVA =hp/0.9 > 1000 hp Beng ed déng bd } 1200 eng/ana 15 ee Hinh 2.9 ; KVA=hp 21200.veng/phut 20 | KVA = hp/0,8 &. Dign tré, cuén khang tiép dat va tu dién: Dién tré tiép dat duge thay’ thé nhu (H.2.12a). Cée théng sé lién quan |_| dén dién tré tiép dat la: dién ap; dong eo im | a dinh mic; dign tré; thai gian. €ugn khdng -néi dat, han ché dong va loc duge thé hign nhu (H.2.12b). Cac théng sé lién quan dén cugn khéng la: - Déi véi cudn khang tiép dat: dién 4p, téng tré phan tram, dong dign, dién tré va thdi gian - Déi v6i cudn khang gidi han dong: dign dp, cong suat hay dong dién 3 g x ° 80 100 250 S00 1000 2500 5000 10000 (np) Hinh 2.11. Ti s6 X/R cia déng co cam ting 3 pha - Déi voi cun khéng loc song hai: dong dién, dién tro (ohm) va khang tré (mH). Ty dign duge thé hign nhu(H.2.12c). Céc théng s6 lién quan dén so dé thay thé cia ty dign (chi ¥: ty dién khong tham gia vao viée tinh toan ngdn mach) la: - Dign dp - Cong sudt (kVAR ho&c MVAR). Ra x, -% — + —7 —- —j{~H a) EP) °) Hinh 2.12. So dé thay thé cia dién tré; cugn khang va tu dign a) Dign tré—_b) Cu6n khang o) Ty dign TINH TOAN NGAN MACH B61 XUNG 27 Buée 4. Tinh téng tré trong don vj tuong déi Cée bude 3 va 4 thudng duge thyc hién mét cach déng thoi. Nguén: Téng tré nguén tinh trong don vi tuong déi phu thudc vao cdc théng sé sau: céng sudt ngaén mach, dong dién va dién tré duge thé hién trong cdc céng thtfc sau: Say _ I _ Zohm) io © Sym Tym Loy 2 v6i: Sq, Syw - tinh bing kVA hoae MVA. Ri, = Z, cos{tan7'(X/R)] (2.6) X), =Z, sinftan’?(X/Ry]=(R,)(X/R) (2.7) Vi du 2.4. Tinh todn tré khéng cia ngudn (H.2.2) trong don vi tuong déi. Gi 1. Zi, = Sg, /Sym = 100/950 =0,1053 (dvtd) 2. Ri = Z, cosftan"(X/R)] = 0,1053cos| tan""(11,4)]=0,0092 (dvtd) 3. X{=.R,(X/R)=(0,0092)(11,4) = j0.1049 (dvtd) 4. Xy=2, sinftan“* (X/R)] = 0.1053sin( tan 11,4) = j0,1049 (avtd) May bién dp: Téng tré trén nhan may bién Ap duge cho trong don vi tuong A6i (Zavraica) Véi cong sudt co ban dinh mic (Suien) va dign 4p co ban dinh mite (U.uen) cla may bién 4p hog du6i dang dién 4p ng&n mach phan tram (Un%). Dé tinh todin gid tri téng tré cla may bién Ap trong don vi tuong déi theo gid tri cong sudt co ban va dién.4p co,ban duge cho méi ta 4p dung céc cong thie thay déi sau: : Un% aaateos = F99" (28) Zany = Zaraeay Sedtai /Serreon XU erreay / semen)” = Zr hay: Zavearmsiy = Zaveater Serrmei / Sera) (2.9) Voi: Scuea) = tinh béing RVA; Saumoiy = tinh bang kVA. Usriear = tinh bang kV; Usnimen = tink bang RV. gid sit ring: Usyeo = Usman [ R,, =Z, cos{tan”*(X/R)] (2.10) Xp =(Bivea )(X/R) : (2.11) hay: Xp =Zy sinftan"(X/R)] Vi du 2.5. Tinh toén téng tré trong don vj tuong déi cia 3 may bién ap (H.2.2). 28 Chuang 2 Gide 1. Zp = 25 gay Sets / Sera Xetveas /Uetamin™ Z;,, =(0,070)(100000/5000)(69/69)? =1.40 (dvd) Zi =(0,070)(100/5)(13,8/13,8)" =1.40 (dvtd) Ry = X1 = (0,0997)(14}= j1.3958 (dvtd) 1;4cos[tan7! (14)|=0.0997 (dvtd) . Zi, = (0.0550)(100/0,750)(0,48/0.48)" = 7.333 (dvtd) Ryy =7,333cos[tan” (6)] =1.2056 (dvtd) X/, =(6)(1.2056) = j7,2336 (dvtd) . Zing = (0,0550)(100/2x4,16/4,16)? = 2,500 (dvtd) Rrpg = 2.500cos{tan~!(8)] = 0,3101 (dvtd) XP = (8)(0.3101) = j2,4808 (dvtd) Dong co va may phat: Téng tré cilia déng co va may phat cing duge cho trén nhan méy trong don vi tuong déi dya trén cong sudt va dign 4p dinh mic. Cée gid tri khang tré khi thay déi cae gid tri co ban tinh dya trén cde cong thite sau: “ “ : Xavedimair = Xavedreay Sebimain / Sercea (Uebiear / Vebimair ! (2.12) Xgveaumoiy = Xavearens Setamoi /Servea) (2.13) V6i Sava = tinh bang kVA; Samo = tinh bang kVA. . Vorics) = tinh bang kV; Usman = tinh bang kV. gid sir ring: Union = Ucbimeiy (2.14) Vi dy 2.6, Tinh téng tré cia 3 dong co trong don vi tuong di EL. Xu = Xenaimen Gi: Re = (Xana (%) (2.15) , (H.2.2) Xrrata) Smet / Seren) (Wewenn/ Uctamsin)” X},, = J(20/100)(100000/500)(0,46/0,48)" = j36,7361 (dvtd) Rhy = (Xana )(X/R) =36,736/10 = 3,6736 (dvtd) X},_ = i(28/100)(100000/250\(0,46/0,48)" = j102,8611. (dvtd) Rio = 102,8611/10 =10,2861 (dvtd) Xipq = 5(17/100)(100000/1000)(4/4,16)? = j15,7174 (dvtd) Rj, = 15,7174/20 =0,7859 (dvtd) TINH TOAN NGAN MACH BOI XUNG 29 Vi du 2.7. Gia sit ring: Usyea) = Uaymoiy > tinh lai vi dy trén. 1, X},, = §0.20(100/0.5)= j40 (dvtd); Ri, =40/10=4 (dvtd) 2. X%,, = j0,28(100/0,25) = j112 (dvtd); Ri, =112/10=11,2 (avtd) 3. Xi, =J0,17(100/1) = j17 (dvtd); Ri,, =17/20=0,85 (avid) Dudng day: Téng tré dutng day duge tinh hod tra bang s6 ligu trong don vj 6 ten Ohm trén moi don vj chiéu dai (km) hay trong don vi phan tram (Phu luc). - Dién tré day dan trong bang thutng duge cho tri sé 6 nhiét d6 trong bang thutng duge cho tri sé 6 nhiét do t, (25°C), khi dudng day 6 nhiét 46 te, dign tré duge tinh lai: . Ro (ta) =Ry(ty)[(T+te)MT+t,)] | O/km (2.16) v6i : T = 234,5 - day déng 1 sgi. °T = 241,0 - day déng cing. T = 228,0 - day nhém cting. Khéng tré day dan-trén mi don vj chiéu dai duge tinh theo céng thie: A X()=K log2® (2.17) To = Klog_t+KlogDy, (2.18) 5 b re a eo X = X,+X,O/km (2.19) trong do: rq - bdén kinh tuong duong day c dan. Dee Dy ={DaDuDa - khoing céch trung Hinh 2.13. Cach bé tri cde day binh hinh hoe gifta eée pha duong day a (1.2.13) ede bé tri tigu biéu cho & bang PL.1 K - hang s6 phu thugc vao tén 86, don vi tinh. X, - Thanh phén khéing trd phy thuge vao loai day, cd day. X, - Thanh phdn khéng trd phy thuée vao céch bé tri day dan. ‘Tinh téng tré day din trong don’ vj tuong déi bang cdch tinh ti 36 cia téng tré dudng day trong don vj c6 tén Ohm chia cho téng tré co ban. Zaq(O) = Zag (Qk) 1(cm) (2.20) v6i - chidu dai dung day (km) : Zing = 28 ava (2.21) Zey(D) 30 Chuong 2 Vi dy 2.8. Tinh téng trd doan cép C va dudng day trén khong L (H.2.2) Gidi: . - Dudng day cap C Z, =(0,66+ j0,172) O/km Z,(Q) = (0,66-+j0,172).0,152 = (0,10032+ j0,026144) 2 _ Z(Q) _ 0,10032+ j0,026144 2 1,9044 - Dudng day trén khong L: Ry, 6 nhiét do 25°C 1a 0,552 Q/km Ry 6 nhiét do 40°C R, = 0,552[(228+40)/(228+25)]=0,585 O/km X, =0,451 O/km Z_ (Q) = (0,585 + j0,451)2,011 = (1,176 + j1,045)Q gr = 2176+ j1,045 1 7,9044 Dign tré néi dat, cugn khang va ty dign: Téng tré cha mét dién tré néi dét hay mét cuén khang trong don vi tuong déi duge tinh theo céng thitc sau: Zama = 2a /Zey hay Zia =ep/1 (2.22) Vi dy 2.9, Tinh téng tré tuong déi cia 1 dién tré noi dat trung tinh MBA T3 60, 400A (Zp) (H.2.2) Gidi: 1. Zp = Zo/Ze = 6/0,173 = 34,6821 (dvtd) 2. Zp = I4/I = 13878,6/400 = 34,6965 (dvtd) Téng tré cia mot tu dién trong don vi tuong déi duge tinh theo céng thie sau: : Ze = (0,0527 + j0,0138) dvtd = (0,6175+ j0,5487) dvtd Zn = UIQ (Q) (2.23) Zi, = ZalZ (Avid) (2.24) Véi: U = tinh bing kV; Q = tinh bing MVAR. Vi dy 2.10. Tinh téng tré cia ty dign (1200 kVAR) (H.2.2) Gidi: 1. Zq = (13,8)"K1,2)=168,7 2 2. Zt, = 158,7/1,9044 ='j88,3333 dvtd Buée 5. So dé thay thé So dé téng tré (R + jX): Buéc cudi cing cia phuong phdp tinh trong don vi tuong déi cia m6t hé théng dién 1a vé ra cdc nhdnh lién két cdc téng tro eda cdc phan tit trong so 46. TINH TOAN NGAN MACH 861 XUNG 31 Vi du.2.11. Vé so dé téng tré day du cia hé théng dién (H.2.2). Bé qua anh hudng ciia dién tré néi dat va tu dién. Giai: So dé duge vé 6 H.2.14. Hinh 2.14. So dé thay thé téng trd So dé khang tré (R=0) (H.2.15): So dé khang tré duge vé tix so dé téng tré voi gid thiét R = 0 B 7.2336 Xue B i112,0 Xa B i17 Hinh 2.15. So dé khdng tro So dé dign tré (X=0) (H.2.16): So dé dién tré duge.vé theo so dé téng tré voi gid thiét X = 0 32 Chuang 2 . Hinh 2.16. So dé dign tré. Buée 6: Khang tré may dién higu chink Bang 2.3. Khdng tro mdy dign ctia ché dé ngdt dign va ngdn han (chu ky déw) Ché 46 ngat Ché 46 ngén ene eree ign (ava) han (avta) Tat cd may phat hoi nude, may phat thy dign vdi cudn day 10X'g 1,0Xg | _gidm xéc, va may ngung nude déng bd. | May phat thiy dién khong o6 cudn day gidm xéc. 0,75 Xy 0,75 Xo Dgng co déng be. 15Xq 1,0 Xy Déng co cdm ting: = Trén 1000hp v6i t6c dO 1800 vong/phust ho&c nhé hon 1.5X 1,0 - Trén 250hp vdi t6e 49 3600 vong/phuit = 50 + 100hp , tc 46 1800 < vong/phut 30X'g 1.2Xq - 50 + 250hp, t6c 6 3600 vong/phit Tét cA cdc dong co nhd hon 50 hp bé qua bé qua X'g— Khang trd sigu qué d dog tryuc ‘g= Khang trd qué 66 doc truc Buéc nay chi ding cho trudng hop tinh todn chon may cét trung thé (2,4+6,9 kV). Viée higu chinh nay dé xdc dinh kha nang c&t cha may c&t phu thuge vao tée d6 mé méy eft, ti sé X/R. cia mach vA vi tri cia nguén v6i diém ngiin mach. Khi tinh todn 6 nhiéu ep dign 4p, khéng tré cia may dién phai duge thay déi cho pha hgp, phan anh ché d6 hoat dong ngfn han va ng&t dign ‘cia may cdt trung thé (H.2.17), theo bang 2.3. TINH TOAN NGAN MACH DOI XUNG 33 br L 3-8 chu ky - ché dd ngat dién Ee Chu ky déu - ché 46 ngan han Hinh 2.17. Ché dé lam viée cia mdy'cdt trung thé Vi du 2.12. Dua theo so dé (H.2.2) va bang 2.3 hé sé nhan khédng tré may. din. Tinh khang tré cho cée dong co M1, M2, va'M3. Vé cée so dé dién tré R va khdng tré X. Giai: : 1. X4q, = (0,50)100/0,500) = j100,0 dvtd; Ry, = 100/10 = 10,0 dvtd 2. Bé qua Xy2 va Ree (<50 hp) 3. Xyq = (1,5 x 0,17)(100/1) = j25,5 dvtd Ryyg = 25,5/20 = 1,275 dvtd 4, So dé khang trd cho 6 (H.2.18). - Hinh 2.18. So dé ché d6 ngdt dién. a) So dé dign khang X.; b) So dé dién tré (R) 34 Chuong 2 Buée 7: So dé tuong duong Thevenin So dé twong duong Thevenin: Xay dung so dé tuong duong Thevenin (1.2.19) bang cach két hop cia cdc téng trd néi tiép, song song va bién déi thanh mét so dé téng tré tuong duong Thevenin don gidn. Ché 46 ng&t dién cia cdu chi ha, trung thé vacde may cit ha 4p (MCCB); va kha nang déng, c&t ngdn han cia cde may c&t trung thé phai duge tinh todn bang cach ding trén cde khdng tré cia tat cd cde may dign & ché d6 ng&n han. Ché d@ ngat dién ‘cia cde may eft trung thé duge tinh todn tuong ty nhung thay thé cdc khang tré 6 ché do ngat dign. Céc cach thife tinh toan su co Bun Xen Ray Xn Ox ——}- $8 Go> }-——r 0.1016 j1,3483 ty Hinh 2.19. Mach tuong duong Hinh 2.20, So dé tuong duong Thevenin Thevenin thanh cdi 10 Cé4ch tinh todn 1a "néi t&t” tat, cA cdc nguén (nguén, may phat, dong co...) va thay vao diém sy cd bing nguén dién 4p cham 1,0 dvtd. Céng thie tinh nhu sau: Tey =Iy 2/1 Zig E1,0/(Ri2 +X?) = Tava (2,25) hode: Ty, =1y =E"/X", sit dung cho edp trung thé tré len (06 nghia la, gid sit rang R = 0 déi vdi hé thong dien cé edp dign dp lén hon 1000V). vi: Ten = Tthevenin 7 Tamps = Tana % Lop (2.26) ding dé chon céc loai thiét bi duge dinh muic véi dong dién higu dung déi xing v6i: Tanips = Tes ven Tmnom = Tava X Ia x 1,6 (2.27) dimg dé chon cée logi méy c&t trung thé ma, duge dinh mic véi dong dién hiéu dung déi ximg : v6i: Trom = Ingénhen Tnnom = Lavea * Top x 2,7 (2.28) ding dé chon céc loai ‘méy cdt trung thé mA duge dinh mtic'v6i dong dién ainh: Tie = Tawa X Ten. (2.29) ding dé chon cdc loai méy edt trung thé ma duge dinh mic theo dong higu TINH TOAN NGAN MACH B61 XUNG 35, dung déi xing V6i: Tint = Ingat Chi ¥: Phép tinh nay sit dung cde dién khang trong ché do ng.it dién cho tat ca cdc may dié Tay = Taps X AVF, hod: Tine x AF (2.30) dong dién hiéu dung khong déi xing V6i: AF - la hé s6 bat déng bo M, hodc My, (bang 1 - phan phu luc). Vi du 2.13. Dua vao (H.2.15) va (H.2.16), tinh kha nang dong, cét (I, ,,) cho cdc may cat trung thé dat tai thanh cai 10: Giai: 1. Tinh todn Thevenin: Ry = Ru+Rn = 0,0092 + 0,097 = 0,1089 Re = Rua +Rrs = 0,8500 + 0,3101 = 1,1601 Ra = RylRue = (4,0)(11,20)/(4,0 +11,20) = 2,9474 Ry = Ro+Rro+Ro2 = 2,9474 +1,2056 + 0,0830 = 4,2060 Rs = Ral/Ro = (4,2060)(1,1601)4,2060 +1,1601) = 0,9093 Re = Rs+Rer = 0,9093 + 0,6174 = 1,5267 Rin = Ro/Rs = (1,5267)(0,1089)/(1,5267 + 0,1089) = 0,1016 (dv'd) X, = Xy+Xr = 0,1049 +1,3958 = 1,5007 Xp = Xmg + X19 = 17,00 + 2,4808 = 19,4808 Xs = XuillXwe = (40)(142)/(40+1 12) = 29,4737 Xa = Xa+Xro+Xce = 29,4737 + 7,2336 + 0,0138 = 36,7211 Xs = Kal!Kp = (36,7211)(19,4808)/(36,7211 + 19,4808) = 12,7283 " X— = Xs+ Xer = 12,7283 + 0,5487 = 13,2770 Xn = XollXy = (13,2770)(1,5007)/(13,2770 + 1,5007) = 1,3483 (dvtd) 2. So dé Thevenin: (H.2.20) 3. Tinh todn sul c6é: Zin" > (Ry + X%n)'? = . (0,106? + 1,9489%)" = 1,3521 (dvtd) ln = I= Ew/Zm = 1,0/1,8521 = 0,7396 (dvtd) = lous Jampe = Vesta X lon = (0,7396)(4183,7) = 3094 A most? = lane X leo X1,6 => (0,7896)(4183,7)(1,6) = 4951 A X/B = Xw/Rin = 1,8489/0,1016 =13,3 (@ = tan''13,3 = -85,7°) lasy = lamps XMni «=| (8094)(1,5) = 4641 A (khOng d6i xting). Vi du 2.34, Gia sit rang R = 0 (bé qua R), tinh Imom tai thanh cdi 10. Giai: 1.Xth = 1,3483 (avid) 2.ly = 1,0/1,3483 = j0,7417 (dvtd) = lane 8. lamps = love X lep = (0,7417)(4183,7) = 3103 A 4. Imom = lana X lep X 1,6 = (0,7417)(4183,7)(1,6) = 4965 A Két ludn: Néu gia sit ring R = 0, thi két qua sai s6 0,3%; do dé c6 'hé bd qua R. khi tinh todn sy ce cho tat cd cdc nut khac. 36 Chuong 2 Vi du 2.15. Dyia vao (H.2.18a), tinh dong ngat (Tins) khi su 6 tai nut 10. Giai: 1. Tinh todn theo so dé Thevenin: Xp = Xws+Xre#Xce = 100 + 7.2836 + 0,018 = 107,2474 Xe = X13 + Xus = 2,4808 + 25,5 = 27,9808 Xo = Xr/lXe = (107,2474)(27,9808)/(107,2474 + 27,9808) = 22,1911 X10 = Xo+Xer = 22,1911 + 0,5487 = 22,7398 Xn = X10//X1 = (22,7398)(1,5007)/(22,7397 + 41,5007) = j 1,4081 (dvtd) 2. Tinh todn su cé: lin = ly = En Xta = lana 1,0/1 4081 = 0,7102 (Avid) lamps = lan X leo = (0,7102)(4183,7) = 2071 A Vi du 2.16. Dya vao (H.2.16) va (H.2.19a) tinh todn sy 6 tai ede mit 15, 20, 25, va 30. Gia: 1, Tinh todn so dé Thevenin (nut 15 - ngdn han): Xn = X1+Xor. = 1,5007 + 0,5487 = 2,0494 Xm = XillXs = (2,0494)(12,7283)/(2,0494 + 12,7293)= j1,7652 (dvtd) ln = WW = Ew Xm = lanes 1,0/1,7652 = 0,565 (dvtd) lamps = lana X leo = (0,665)(4183,7) = 2370 A Imom = lamps 1,6 = (2,370)(1,6) = 3792 A .. 2. Tink todn so dé Thevenin (nit 20): X= XqlKe = (2,0494)(19,4808)/(2,0494 + 19,4808) = 1,8543 Xia, 2° Xa+Xre = 29,4787 + 7,2336 = 36,7073 Xa X12 + Xc2 1,8543 + 0,0138 = 1,8681 Xn = XtalXra = (36,7073)(1.8681)/(36,7073 + 1,8681)= 1,7776 (Avid) Ew Xin 1,0/1,7776 = 0,5625 (dvtd) lampa = lana Xley = (0,5625)(4183,7) = 2353 A bin 3. Tinh todn so dé Thevenin (nut 25): Xis = Xa Xrg «= 18681 + 7,2336 = 9,1017 Xn = Xrs/Xy = (9,1017)(29,4737)/(9,1017 + 29,4737)= 6,9542 (avid) Iw = In =Ew Xm = 1,0/6,9542 = 0,1438 (dvtd) lamps = lana Xlep = (0,1438)(120281,3) = 17296 A 4, Tinh todn so dé Thevenin (nut 30 ~ ngdn han): Xie = XK —--=_(2,0494)(36,7211)/(2,0494 + 36,7211) = 1,0411 X= Xre+Xre = 1,9441 + 2,4808 = 4,4219 Xn = XaalKug = (4,4219)(17,0)4,4219 + 17,0) = 3,5091 (dvtd) ly = Iw=Ew/ Xm = 1,0/3,5091 = 0,2850 (avid) lamps = lanaXlen = (0,2850)(13878,6) = 3955 A Inom = lamps X1,6 = (3955)(1,6) = 6328 A TINH TOAN NGAN MACH B61 XUNG 37 5. Tinh todn so dé Thevenin (nut 15 - ngdt): Xn XolK1 = (22,1911)(2,0494)/(22,1911 + 2,0494) = 1,8761 (dvtd) ly = In=Eo/Xm = 1,0/1,8761 = 0,5330 (dvtd) Wa = bX he = (0,5330)(4183,7) = 2230A ‘6. Tinh todn so dé Thevenin (nuit 30 — ngdt): Xie = Xp. = (107,2474)(2,0494)/(107,2474 + 2,0494) = 2,0110 Xie = XietXre = 2,0110 + 2,4808 = 44918 Xm XrolKua = (4,4918)(25,5)/(4,4918 + 25,5) = 3,8191 (dvtd) ly = In=Eu/Xm = 1,0/3,8194 = 0,2618 (dvtd) ln = ty X lew = (0,2618)(13878,6) = 3633 A Két qua tinh toan duge cho 6 bang tém tat sau: Bang 2.4. Tém tat gid trj cde dong su cb Thanh cal 56 Bign ap thanh cdi (kV) Gi Wi higu dyng ding sy 66 (A)" 10 13,80 3103 (d6i xing) 4965 (ngdn han) 2971 ___(ngat) 15 13,80 2370 (d6i xing) 3792 (ngdn han) 2230 __(ngat) 20 3,80) 2353___(d6i xing) 25 0,48) 17296 _(d8i xting) 30 4,16 3955 (d6i xing) 6328 (nga han) 3633 __(ngat) *bé qua R Tinh toan déi véi thanh cdi v6 cing lon Khéi niém thanh cai vo cing Ién véi gia sit ring dong sy ¢6 cue dai tai bat ky thanh cdi thi cap bién 4p (H.2.21) chi bj gidi han béi téng tré cia bién ap. Gid tri dong sy cd cé thé khong bao gid 1én hon gid tri dong cia _thanh céi v6 han néu khéng cé nguén khéc (déng co hodc may phat) néi véi thanh cdi. Dong cia thanh cdi vo cing Ién 1a dong day tai thi cp bién ap (FLA) dugc chia cho téng tré bién dp. Sep = Suna Ue = Urnw Iy =Sa/W3xUg,) Ta = (Supa V8 XU yo) v6i: Se, Smpa = tinh bang kVA; Usb, Usnu = tinh bang kV. Zap = (Uep)/S = Zp, Tey = Iptasne = dong ddy tdi thit cdp S = tinh bing MVA. Us = tinh bang kV; (2.31) (2.32) (2.33) Ty = M, =1.0/(2, +2p)=1,0/25, 6% gid si rang Z,= 0 (2.34) Temps = Ten Tey = (1.0/2 )(Ipna tae) = (lta tna /Zr ) (2.35) 38 _Chuong 2 Vi du 2.17. Dua vao (H.2.21), tinh gid tri dong cia thanh cdi vé cing Ién tai thauh cai 10. Gis Ty=Iptaune/Zr = (5000/ V3 x13,8x0,7) = 29884 Nguén hé théng U kv Z Ss _ — o Fr ik R 7 lw : () kVA u %Z 0 Ky kV Nut chudn Go) a) N Hinh 2.21. So dé. thay thé thanh cdi v6 cing lon. a) So dé mét day; 6) So dé.kang tré Chuong 3 PHAN TICH CAC THANH PHAN DOI XUNG Ngan mach khéng déi xting, cing nhu moi ché dé lam viée vi ba pha khong doi xting, déi voi tru’ng hgp nay khéng cho phép tinh todn ludi dién ba pha trén so dé 'mét pha. Va chi cé thé gidi quyét van dé nay bang céch phan tich céc thanh phan bat déi xing ca hé théng ba pha thanh ba thanh phan déi xing 1A thanh phan thi ty thuan, thi ty nghich va thi ty khong. Hé thong vecto pha khong can bing nay cé thé la dong hay 4p. 3.1. KHAL NIEM THANH PHAN THU TY THUAN, THU TY NGHICH VA. THU TY KHONG Exc Ens 420° 120° 120° 120° So Eo < S Ex * 120° : = 120° : 9 En Eee Ean, Hinh 3.1 Hinh 3.2 Hinh 3.3 So'dé vecto cde thanh So dé vecto cdc thanh So dé vecto cdc thanh phan thi ty thudn phan thit tu nghich phan thit tu khéng Thanh phan thi tu thugn (H.3.1): bao gém ba vecto pha bing nhau vé do Ién va léch nhau mét géc 120° va nguge chiéu kim déng hé. Thanh phan thi ty nghjch (H.3.2): bao gém ba vecto pha bang nhau vé dé lon va léch nhau mét géc 120° va cing chiéu kim déng hé. Thanh phan thw ty khéng (H.3.3): bao gém ba vectd pha bing nhau vé.d6 lén va cing pha véi nhau. : 3.2. PHAN TICH CAC THANH PHAN B61 XUNG Néu goi dién ap pha cia ba pha khong cén bing la E,,B,, E, thi ching c6 thé duge biéu dién bang céc thanh phn déi xtng cia ching: = E,+E,+E,; By =a?E,+aB,+B,; B,-aE,+a°B +E, B.D) Hodc céc thanh phdn déi xtmg c6 thé duge biéu dién theo cdc thanh phan khéng can bing: L B= Lib, +aby+a?B,» y=, +e°By ra: B,=<(B,+Ey+E,) (3.2) 40 Chuong 3 trong @6: a, a” - 1a cdc todn tu. C4e thanh phan trén déu duge quy vé pha chudn 1a pha A. Céc ham tugng ty c6 thé duge viét cho dong dién. Khi mét sy cd xay ra trong hé théng dién, cdc téng tré pha khong gidng nhau (ngoai tri tru’ng hop ngin mach ba pha) va két qua 1a dong va, ap pha mét can bing, diém mat can bing lén nhat-1a diém xay ra sy cd. Nhu da biét dai lugng ng&in mach dugc tinh trén so dé ng&n mach, nguén 4p duge thay thé bing nguén truéc sy cé tai diém é, ngin mach. Vi thé téng tré hé thong —Hinh 3.4. So dé phan tich cdc van con déi ximg nhin tir sy cd va diém —vecta khéng can bdng cuia he su cé bay gid co thé duge xem nhu 1a théng ba pha diém gay ra dién ap va dong mat can bang vao hé théng. Day 1a diém quan trong nhat dé xdc dinh diéu kién sy cd, né cho phép hé théng duge biéu dién bang cdc so dé thi ty sit dung cdc*phuong php tinh todn eda céc thanh phan thi ty. " He thong dién duge mé ta bing cdc so dé thir ty thuan, thu ty nghich va thif tit khong; va chi cé dong va 4p thif ty xudt hién trong so dé, khong c6 sv anh huéng qua lai ca cdc diém néi két nao gitta cde so dé. 3.3. CAC HE THONG THU TY Hé théng thi ty thuén Trong trang théi hoat dong déi xing binh thudng cia hé thong chi c6 thanh phan dong va 4p thi tu thudn cé thé tén tai trong hé théng, vi thé mang khéng trd hé thong 1a mang thi ty thuan. Khi.cé mét su c6 xay ra, dong trong nhénh sy'c6 thay déi tir dén i, va dién 4p thi ty thuan dat trén nhénh thay déi ty V dén V1 ; ta thay thé nhénh bi su cd bing mét nguén tuong duong sy thay déi dién dp va ndi tat tét cA dién 4p ngudn trong hé thong, két.qué 1A c6 dong ng&n mach Ai .chay trong hé théng: (3.3) %, - 1a téng tré thet ty thuén eda hé théng 3 pha nhin tit diéin ng&n mach Truée khi c6 sy c6; khéng c6 dong sy cé tir diém NM di vao hé thong, PHAN TICH CAC THANH PHAN 86! XUNG 41 nén dong i, 1a dong sy c6 chay tif hé théng dén diém xay ra NM va tuong duong véi - AT, do dé: 1 = V-1%, (3.4) Day la méi quan hé gifa dong thi ty thuan va dién 4p thi ty thuan trong nhanh xay ra sy cé: V, 41,024 2 pink 3.5. a) Mang thi ty thu@n; —_b) So dé vecto 6 H.3.5 la mét hé théng don gidn dién 4p roi: I' Z; I",Z") tuong duong V-Vi véi dong I'y va I’, di vao ché sy cé tir nhénh trai va phai; téng tré Z', va Z", 1a téng tré hé théng duge nhin tiv hai phia cla nhénh sy 6. Dién 4p V tuong duong véi dién 4p khong tdi trong hé thdng va né c6 gid tri la V=E'xE'. Vi thé, dién 4p thi ty thudn trong hé théng c6 ngdn mach thi Ién nhét tai nguén va duge biéu dién trén (H.3.5b). Hé thong thi ty nghjch , Trén co sé ban du 1a chi c6 thanh ph4n thé ty thuan xudt hién trong hé théng dién véi diéu kign van hanh binh thudng, sau dé thanh phén thi ty nghich chi cé thé tén tai trong suét qué trinh mat can bing. Néu khong c6 thanh phén thé tu nghich xudt hién truéc sy cO thi khi sy 6 xay ra, suf thay déi dign 4p 1a Vo, va két qua 1a dong I, chay tit mang dén noi su c6: ij =-Vy/Z_ ote: V, =-1, Zp (3.5) v6i: Zy - 1a téng tré thir ty nghich cia hé théng dién 3 pha nhin ti diém agin mach. Thong thudng téng tré thi ty nghjch tuong duong véi téng tré thi ty thudn. Déi véi méy dién Z, #Z, nhung khéc nhau khong déng ké, c6 thé bé qua, nhét 1a d6i v6i hé théng ign én. So 48 ther ty nghich (H.3.6) giéng nhu so dé thi ty thugn, nhung cé hai diém kh4e nhau quan trong 1a: 42 Chuong 3 hk. 2 oN if [ne Vat ae a) Op Oy a) Mang thit tu nghich b) So dé vecto Hinh 3.6 ~ Khéng cé dién Ap tén tai truéc luc xy ra su cd - Dién 4p thi ty nghich 1a lén nhét tai diém su 6. Hé théng thi ty khong Méi quan hé dong va Ap trong hé théng thi ty’ khong cing giéng nhu trong hé théng thi tu nghich trong diéu kign sy cd. Vi vay: V, = ~i,Z, (3.6) Z, - la téng tré thi ty khong cia hé théng ba pha nhin tif diém ngin mach So dé hé théng thi ty khéng cling duge thé hign nhu (H.3.6) nhung thay thé bing i, va tuong ty. Dong va 4p trong hé théng tht ty khéng 1a cing pha trong tat ca cdc pha. Vi thé dong thif ty khong chay trong hé thong phai tra vé diém ndi két qua day trung tinh hode diém néi dat. Thong thudng 2, +2, va gid tri Z, thay déi phy thudc vao kiéu nha méy dién, té dau day va phitong phap néi dat trung tinh. Chuong 4 TINH TOAN NGAN MACH BAT 961 XUNG Cée dang ngén mach gay ra tinh trang khéng déi xing goi 1a ngéin mach khong déi xting. Khao sat cdc dang ngdn mach sau: - Ngan mach hai pha khong cham-dat (N) - Ngdn mach hai pha cham dat (Nt) - Ngan mach mét pha (N') Dé thuan loi cho viée tinh todn ngudi ta dua ra qui ude pha A la pha dae biét trong tinh trang NM khéng déi xing. Véi qui uée nay, khi ng&n mach mét pha cn ky hiéu pha A 1a pha bi NM con khi NM 2 pha hoac 2 pha cham dat thi pha A la pha khong bi cham. Chon pha chudn tink todn la pha A (iol G tel) 4.1. NGAN MACH HAI PHA KHONG CHAM DAT _ Khi ngiin mach hai pha B va C Ikhong cham dat tren he thong (H.4.1). Is B Ic c Hinh 4.1. So dé ngdn mach hai pha khong cham dat Ta cé: Va=Ve: in =0; fp =-ie (4) Suy ra: Va-Vo=Vi-Va=0_, ViaVe (4.2) 3i,=igtigtic=0 li, =0-+ V,=i,2,=0 Vay: i, = i,+i,+1, =i, =-L (4.3) i ital (4.4) (4.5) Mat khde, ta lai ¢6: (4.6) (4.7) (4.9) vi U, =U, (4.10) (4.11) 44 Chuong 4 Vay dong dién trén cdc pha khi co ngéin mach gitta hai pha B va C la: : aa -a2)B wW3E i, =0; ip -@ MB, NSB 5, eB WEE ay Gea] ora 21%, Ly+k, : A He théng 7 i if ‘thd ty thugn a 1 ~ He thdng tina ty khong 0. He théng e thir ty ngbich Hinh 4.2. So dé thay thé cua hé théng thanh phan doi xung cho ngdn mach hai pha khong cham dét V6i B'= ‘sudt dign dong ban dau duge xem nhv la dién ap tuong duoug Thevenin. Chu y: a =12120°=~-0,5+ j0,866; -a =12300° = +0,5- j0,866 a? =12240° =-0,5-j0,866; -a?=1260° =+0,5+0,866 a® =12360°=+1; -a9 =12180°=-1 Tir biéu thie (4.9) ta thdy mach tuong duong khi ng&n mach 2 pha khéng cham gém 2 mach.thanh phén thi ty thuan va nghich ghép song song (H.4.2) 4.2. NGAN MACH HAI PHA CHAM BAT Khi xdy ra suf cf ngiin mach hai pha cham dét, gid sit pha B va pha C cham dat (H.4.3). : k A I, B Ie. c Hinh 4.3. So dé ngdn mach hai pha cham dat Ta cé: Vg=Vo=0; i, =0 (4.18) i, =1,+i,+1, =0>1, =-i,-i 3V, =VaraVyta?V, BV, = Vata’ VgtaVe =V, 3V, = VatVatVo =Va Suy ra: (4.14) Suy ra: V,=V,=¥, (4.15) TINH TOAN NGAN MACH BOI XUNG 45 Mat khée, ta lai c6: V,=E°-i,2,; V,=-i,2,; V,=-i,Z, (4.16) vi: iti, va V,=V,=V, nén: ae byt trEy by 9 yg Bee _ 4.17) Z Dy bn Z, Dy Dy Ly Lat Ly Ly hon naa: i, apeth, j i, =-b 20, i ple (4.18) Msé Msé Ms6 trong dé: Ms6 = 2, Z9+Z,Z,+Z, Zy Vay dong dign trén ede pha A, B, C khi xay ra sy of ngim mach hai pha cham dat la: i, =0; ip= NOR Ah ic o-oo (4.19) a = Z, Zy+by 2,40, 2, Tir cde biéu thie trén nhén thay khi ngdn mach 2 pha cham dét mach tuong duong tinh todn dugc biéu dién bing 3 mach thi ty ghép song song (HA). a) Hinh 4.4. Hé théng thanh phan déi xing cho ngén mach hai pha khong cham ddt 4.3. NGAN MACH MOT PHA CHAM DAT Khi xdy ra sy oS ngén mach, mét pha cham dét, gid sit pha A cham dét (H.4.5). I A ly 8 lo c Hinh 4.5. So dé ngdn mach mét pha 46 Chuong 4 Ta c6: (4.20) suy ra: (4.21) 3i, =i, tig+ig va: V, =V,+V,+V, =0= V, =-Vy-V, (4.22) Mat khée, ta lai c6: V, =EB-1,2; Vz (4.23) =V, = V,+V,+V, = E-i,Z,-i,2,-1,2, = 0 (4.24) suy ra: i, =i, = E (4.25) Zy+2+%, Vay dong dién trén cdc pha A, B, C khi xdy ra sy engin mach mot pha cham dat la: =0; i, = 22 _ (4.26) Z,+Z,+2, ‘Tir cde biéu thtic (4.24) va (4.25), so dé mach thay thé tuong duong khi ngdn mach cham dat 1 pha duge biéu dién 1a mach néi tiép 3 mach thi ty nhu H.4.6. i, ne}=—B ne v, v 2 Hinh 4.6. So dé lien két thank phén d6i xing khi ngdn mach cham dat mét pha Chuong 5 TINH TOAN NGAN MACH QUA DIEN TRG TRUNG GIAN Zy VA DIEN TRG DAT Z, Dong su cé lén nhat sé xudt hign khi hé théng co nhiéu may phdt tham gia trong hé thong nhat, thugng 1a xudt hién vao lic tai dinh. Dong sy cé tai mét diém bat ky trong hé théng phu thug vao téng tré tuong duong Thevenin cia hé théng nhin tir vi tri su cd. Dong su c6 cue tiéu xay ra khi phy tai khong phai 6 dinh cia dé thi phu tai, tuong tg véi tru’ng hop sé may hoat dong trong hé thong 1a nhé, téng tré tuong duong Thevenin la lén. Théng thudng trong truéng hgp nay con phai ké dén dién tré sy cf (dién tré hé quang) sé lam gidm gid tri dong su cé. Cac gid tri dong sy cd téi thiéu nay sé duge tinh todn cho cdc ntit cia hé théng dé chinh dinh va phéi hgp bdo vé. Gia tri dong sy cé téi thiéu edn phai duge so sanh véi dong tai cye dai dé dam bdo phan biét duge cdc trang théi chinh xéc. Céc loai sy e6 duge xem xét bao gém: sy cO 3 pha (3PH), 2 pha (khong cham dat - LL), 2 pha cham dat (2LG) va 1 pha cham dat (1LG). 1. Su'cé 8 pha (3PH): N° So dé tinh todn nhu sau: v, 7 + Vo Ve Tt zy ol a Es it ip+ip+ ig=0 | Ze Hinh 5.1. So dé ngdn mach’ 3 pha qua dign tra Nhén théy ring trong so dé khong c6 thanh phan tht ty nghich va thi’ ty khéng do si 0 hoan toan can bing (d6i xing), tic 1a khéng c6 dong di qua . . E trd Zo: i, = =-_—_ tong tro Ze- 1, = Ig Zttk V6i: Zy- téng tré sucd; Zg- téng tré dat 2. Sy cé 2 pha cham dat (2LG): N™ So dé tuong duong nhu sau: (5.1) 48 _ bork +82o_j, (5.2) Z, +2, +2Ly +305 Zo +2y Dy +ly +2ly 48%, * 8. Su c& 2 pha (LL): N? : i, =0; i, =-L, = -jv3i, (6.3) ooo 1 Gyo thy v Vp. , gece : 1 “Eh ve — : Hinh 5.3, So dé ngdén mach 2 pha qua dién tré. 4. Sy cé mét pha cham dat, (1LG): N’ ie-ia: 1-0 (5.4) i, = 3149; 1, =i, =0 6.5) i, =i, -i,- + 5.6) are ae Hinh 6.4. So dé ngdén mach 1 pha cham dét qua dién tré. Chuong 6 ‘ANH HUGNG CUA HE THONG NOI DAT LEN THANH PHAN THU TU KHONG Trong hé thdng dién, diém chung ciia ba cugn day néi hinh sao cia may phat hay may bién 4p thi duge goi 1a diém trung tinh. Diém trung tinh c6 thé cach dién déi véi dat, ndi dat qua dién tré hay néi dat truc tiép. Dong thi ty khéng chy trong dat trong qué trinh sy cd cham dat phy thude vao phuong phdp néi dat. 6.1. BO DONG BIEN VA DIEN AP THU TY KHONG Dong dién va dién 4p thi ty khéng phy thudc vao hai yéu té: - M6t hé théng ni dat tai mot diém hay nhiéu hon. - Dign 4p khdc nhau gitta cdc diém néi dat din dén cé dong chay trong dat. Khi hé théng hoat dong binh thutng c6 cdc dung khng gitfa cdc pha véi nhau, gitfa cdc pha véi dat; céc dung kh4ng nay duge xem nhu déi xing va phan bd déu trén toan bé hé théng. Vi thé téng sé cdc vecto dong sé bing khong va khong c6 dong chay giifa hai diém néi dat nao trong hé théng. Khi suc cham dat xdy ra lam hé théng bi mat can bing din dén cé dong va 4p thi ty khong, no 1a téng s6 cdc vecto dong va 4p pha. Sy do lugng cia thanh phan thit ty khong ding cde may bién dong va may bién 4p duge két néi nhu H.6.1 va néu ro le duge ni vao mach 6 noi do dong va do 4p, cho phép do tim su cé cham dat trong hé théng. Hinh 6.1. Do luong cia ede thanh phan thit tu khong a) Dong thit tu khong; _ b) Dién dp thit ty khong 50. Chuong 6 Ta cé: Tir (H.6.1) fg =ttitis Va =VaotVoot Vee (CH) tir(6.1) suy ra: ip =3i,; V_=3V, (6.2) | ie... (6.3) vith, néu: Vyp=a2 Vig; Veg =aVar; thi: Va =3Vq, 64) v6i Vz, - 1a digén dp léch trung tinh. Te 6.2. Ti SO Zo/Z; HE THONG ZdJdy duge xdc dinh 1a ti sé cia khdng tré thi ty khong va th thuan nhin tit su cd, né 1a ti s6 thay déi phu thude vao phuong phdp néi dat, vi tri suf cé va ché d6 van hanh cia hé théng. Téng tré thi tu thuan cia mét hé théng cha yéu a khang tré, trong khi téng tré thi ty khong bi anh hudng béi cde phuong phdp néi dat 06 thé bao gém ca hai thanh phén dién tré va khang tré. Vi thé cé thé biéu dién gan dung ti sé Z)/Z, nhu sau: ay (6.5) 2, Bigu dién dong dién thi ty khong theo dong ba pha va ti so Z,/Z, a. Mét pha cham dat: ; 3v BAY a 2Z,+Z, (2+K) 2, : : v 6: K=2,/4; i. => vou: to Oy 3-9 Z vithé: Je -_3_ (66) i, (2+K) : b. Ngdn mach hai pha: A 4 i, = Vd, +2.) to 22, 2,42} do dé: Te avz, ns 22,2,+2 K+) Z, : vi thé: oa (6.7) i,, (@K+1) Tuong ty, dién dp thit ty khéng cing 6 thé tim duge bing c4ch nhan ANH HUONG CUA HT NOI BAT LEN THANH PHAN THU TU KHONG 51 bidu thute (6.6) va (6.7) véi -KV. Khi dé, ta cé: |... a. Mét pha cham dat: | _8K_y (6.8) (2+K) b, Nedin mach hai pha cham dat: yy = _ aK _y (6.9) (2K+1 Cac dung ‘cong cia (H.6.2) minh hoa sy thay déi cia cdc thanh phén the tu khong IV_/V1 va tin/is_g! theo ti so 2/2, . WalWls Halos | 3,0 1 2 3 4 5 © Hinh 2, Dai lugng thit tu khong tai diém ngdn mach 6.3. SY THAY BOI CUA CAC DAI LUONG THU TY KHONG Sy thay déi ca céc dai lvong thi ty khong trong hé théng véi cdc cdch néi dat khac nhau cé6 thé tim duge dé dang bang cach sit dung gidn dé vecta, C6 3 trudng hgp khdo sét la mang véi trung tinh cach ly hoan toan voi dat, trung tinh néi dat qua dién tré va trung tinh néi dat truc tiép. a. Trung tinh céch ly: “Ty (H.6.3) ta e6 thé thay rang dién dung so véi dat cla pha sy of bi néi tat va két qua 1a c6 ding dign dung mét can bing chay vao sy cd, va tré lai theo dutng day pha khéng sy cé dé xudng dat. Tai chd sy 6: Vin = 0 (6.10) va: Va = Vent Vey = -3E yp (6.11) tai nguén: Va = 8V 9. = -3E yp (6.12) Ti d6 rit ra duge: ByptByp+Byp =0 (6.13) Vi vay, v6i mOt hé théng céch ly trung tinh véi dét, dién dp thi ty khéng gép ba lén dign 4p pha dinh mic cia pha c6 sy o8 va khong c6 su thay d6i giffa Ve tai nguén va tai noi sy ce xdy ra. Thye té c6 téng trd rd gida trung tinh va dat’ va cé mot dong thi ty khong nhé duge tim thay néu re le tai vi tri X c6 d6 nhay cao. 52 Chuong 6 “ . Zz b) : Hinh 6.8. Sut c6.trung tinh cach dien b. Trung tinh qua dign tra: Hinh 6.4. Su céytrung tinh néi dét qua dién tré Hinh 6.4 cho ta théy dign duxg cia pha sy cd bi néi tt bdi dong su co) va dong trung tinh két hgp véi dong dign dung cia pha khéng su cf tao thanh dong I, chay trong pha suf 6. Véi ro le dat tai X do ludng cla cdc thanh phén thi ty khong duge mde nhu H.6.1, dong dién thit ty khong sé 1a i,p, 46 chinh 1a dong dién vong trung tinh dat. Tai noi sf c6: Va = Vint Ven (6.14) vii Vyg'=0. Tai nguén: Va =Vaxt Vict Vex (6.15) Ti gidn dé dign 4p thi ty khong cho ta théy c6 sy khac nhau gitta dién 4p thi tu khong tai ngudn va vi tri sy cd, hdu hét dién 4p roi trén din tro trung tinh. Miic d@ khée nhau cia dai lugng thit ty khong phu thugc vao gid tri cda dién tré trung tinh. c. Trung tinh n6i dat true tiép (H.6.5): Dign dung trong truémg hgp nay cé thé bé qua, béi vi di¢n dung céa pha sy c6 khong bj ng4n mach thi sy tinh todn dong dién dung duge bd qua. ANH HUONG CUA HT NOI DAT LEN THANH PHAN THU TU KHONG 53 Hinh 6.5. Trung tinh hé théng néi dat truc tiép a) So dé mach; b) So dé vecto; c) dién ap thit tu khéng tai noi su cd; d) dien dp thit tu khong tai diém ngdt Tai noi su cé: Va = Vert VortVer (6.16) Tai diém dat ro le X: Va = Vyp+ Vint Ver (6.17) Tu gidn dé dién 4p thit ty khong duge cho trén (H.6.5), cho thay ring dign 4p thi ty khong 1a 1én nhét tai noi sy cd va gidm dan vé phia ngudn. Néu dign trd ngdn mach Zy gidm dan vé khong, digu d6 ¢6 nghia la cham dat truc. tiép, khi dé. Vyp tién dén khong va dién 4p roi 6 Zgva Z, sé tré nén Ién hon. Gi tri cia Vyp sé phu thudc vao dién tré dat, nghia la ti sé Z,/Z,.

You might also like