¿Î›ÿÎfiı ΩH΢

±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷ / ±fiÁÒÏ«÷ …fiΩÏ÷

÷◊Î ‰fi‰ÎÁ̱˘fiÎ ±Ï‘¿Îfl

√…flÎ÷ flÎF› ¿ÎfiÒfiÌ Áı‰Î ÁkÎÎ ‹_Õ‚

3…˘ ‹Î‚, ‰Ë̉ÀÌ ¤‰fi, ËÎ¥¿˘ÀÛ Á_¿<·, Á˘·Î, ±‹ÿΉÎÿ-380 060
Œ˘fi/Œı¿Á — 079-2766 4964, 2766 5296
Email : msguj.lsa@nic.in
website : www.gujarathighcourt.nic.in/gslsa/index.asp
Toll Free No. : 1800 - 233 - 7966
 ±Î ’„V÷¿Î‹Î_ ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı·Ì ¿Î›ÿο̛ ΩHοÎflÌ ‹Ò‚ ·ı¬¿˘fi˘ ’˘÷Îfi˘
º„WÀ¿˘HÎ »ı. …wfl fi◊Ì ¿ı ±Î … º„WÀ¿˘HÎ ¤Îfl÷ Áfl¿Îfl ±◊‰Î Á_›@÷ flÎWÀˇfiÎ
ω¿ÎÁ ¿Î›˝ø‹, ¤Îfl÷fi˘ ÷◊Î √…flÎ÷ flÎF› ¿ÎfiÒfiÌ Áı‰Î ÁkÎÎ ‹_Õ‚fi˘ ’HÎ »ı.
±Î ’„V÷¿Î‹Î_ ’˛¿ÎÏÂ÷ ¿˘¥ ’HÎ ’˛¿ÎflfiÌ ΩHοÎflÌ, μÿÎËflHÎ ±◊‰Î ⁄fiΉ˘
Ωı ±√Îμ ’˛¿ÎÏÂ÷ ÁÎÏËI› …ı‰Ì ˢ‰Îfi_ ÿı¬Î› ÷˘ ÷ı Á_’ÒHν’HÎı Á_Ωı√Îı‰ÁÎ÷ »ı.
…ıfiı ‹ÎÀı ¿ÎfiÒfiÌ ÁËΛ÷Î ÁÎ◊ı Á_¿‚Λı·Ì Á_V◊α˘ ±◊‰Î ·ı¬¿ ¿˘¥ ’HÎ ’˛¿Îflı
…‰Î⁄ÿÎfl fi◊Ì.
±Î ’„V÷¿Î‹Î_ ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı·Ì ΩHοÎfḻ˘fiÎ ÷·V’Âa ±P›ÎÁ ‹ÎÀı
‹Ëıfl⁄ÎfiÌ ¿flÌfiı ‹Ò‚ ±Ï‘Ïfi›‹ ±◊‰Î ›˘…fiα˘fi˘ ±P›ÎÁ ¿fl‰˘.
±Î ’„V÷¿Î ““¿Î›ÿ˘ ±fiı L›Î› ω¤Î√, ¤Îfl÷ Áfl¿Îfl ÷◊Î Á_›@÷ flÎWÀˇ
ω¿ÎÁ ¿Î›˝ø‹”” (›.±ıfi.ÕÌ.’Ì) ¶ÎflÎ ’˛¿ÎÏÂ÷ ““±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷ / ±fiÁÒÏ«÷
…fiΩÏ÷ ÷◊Î ‰fi‰ÎÁ̱˘fiÎ ±Ï‘¿Îfl”” …ıfiÎ ·ı¬¿˘ Á_÷˘Ê ¿˙Ï¿ ±fiı Á_…›ÏÁ_Ë
flÎÃ˙fl »ı, ÷ı±˘fiÎ ·¬ÎHÎ μ’fl ±Î‘ÎÏfl÷ »ı. ±·⁄kÎ, ÷ı‹Î_ √…flÎ÷ flÎF›‹Î_
’˛‰÷˝‹Îfi ¿Î›ÿο̛ „V◊Ï÷fiı ±fiw’ ŒıflŒÎfl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı· »ı. √…flÎ÷ flÎF›
¿ÎfiÒfiÌ Áı‰Î ÁkÎÎ ‹_Õ‚ ¶ÎflÎ ““¿Î›ÿ˘ ±fiı L›Î› ω¤Î√, ¤Îfl÷ Áfl¿Îfl ÷◊Î
Á_›@÷ flÎWÀˇ ω¿ÎÁ ¿Î›˝ø‹”” (›.±ıfi.ÕÌ.’Ì.) ÷◊Î ·ı¬¿˘fi˘ ±hÎı◊Ì ±Î¤Îfl T›@÷
¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı.
 ‰Ì. ±ı‹. ÁËΛ
L›Î›‹ÒÏ÷˝, ËÎ¥¿˘À˝ ±˘Œ √…flÎ÷ ±fiı
¿Îfl˘⁄ÎflÌ ±K›ZÎ, √…flÎ÷ flÎF› ¿ÎfiÒfiÌ Áı‰Î ÁkÎÎ ‹_Õ‚,
√…flÎ÷ ËÎ¥¿˘ÀÛ, Á˘·Î, ±‹ÿΉÎÿ - 380 060.

Á_ÿı¢
““¿Î›ÿÎfiÌ ±iÎÎfi÷Î ±ı ⁄«Î‰ fi◊Ì””, ÷ı‰˘ ¿Î›ÿÎfi˘ ÏÁ©Î_÷ »ı, ’fl_÷ ‰ÎV÷‰‹Î_ ÿı‹Î_ ±‹·‹Î_ flËı·Î
÷‹Î‹ ¿Î›ÿα˘fiÎ ’˛⁄_‘˘fi_ ÿflı¿ T›„@÷fiı iÎÎfi ˢ÷_ fi◊Ì.
¿ıLƒ Áfl¿Îfl ±fiı flÎF› Áfl¿Îfl ¶ÎflÎ ±‹·‹Î_ ‹Ò¿‰Î‹Î_ ±Î‰÷Î ¿Î›ÿα˘fiÌ Á_A›Î ±fiı¿ »ı. ÿflı¿
¿Î›ÿÎfiÌ ÷·V’Âa ΩHοÎflÌ ÷‹Î‹ ·˘¿˘fiı ˢ› ÷ı ±Á_¤Ï‰÷ »ı. ’fl_÷ ““¿Î›ÿÎfiÌ ±iÎÎfi÷Î ±ı ⁄«Î‰
fi◊Ì””, ÏÁ©Î_÷fiı ·Z›‹Î_ ·ı÷Î, ·˘¿˘fiı …ı ÷ı ¿Î›ÿÎfiÌ ΩHοÎflÌ Ë˘› ÷ı‰_ ±’ıÏZÎ÷ »ı.
““¿Î›ÿ˘ ±fiı L›Î› ω¤Î√””, ¤Îfl÷ Áfl¿Îfl ÷◊Î ““Á_›@÷ flÎWÀˇ ω¿ÎÁ ¿Î›˝ø‹”” (›.±ıfi.ÕÌ.’Ì.)fiÌ
ωfi_÷Ì◊Ì ““flÎWÀˇÌ› ¿ÎfiÒfiÌ Áı‰Î ÁkÎÎ ‹_Õ‚””, ÏÿSËÌ, ¶ÎflÎ ““Á˙fiı ‹ÎÀı L›Î›”” ›˘…fiÎ ÷‚ı ÏÿSËÌ ‹¿Î‹ı ÷Î.
24/02/2013fiÎ fl˘… ÿıÂfiÎ ÷‹Î‹ ““flÎF› ¿ÎfiÒfiÌ Áı‰Î ÁkÎÎ ‹_Õ‚˘””fiÎ ¿Îfl˘⁄ÎflÌ ±K›ZÎḻ˘ ÷◊Î
ÁP› ÁÏ«‰ḻ˘fiÌ ›˘Ω›ı· ‹ÌÏÀo√ ÿflÏ‹›Îfi, ωω‘ ‰√˝fiÎ ¿Î›ÿα˘fiÎ Á_ÿ¤ı˝ ““¿Î›ÿ˘ ±fiı L›Î›
ω¤Î√””, ÏÿSËÌ ÷◊Î ““Á_›@÷ flÎWÀˇ ω¿ÎÁ ¿Î›˝ø‹””, ¶ÎflÎ ’˛¿ÎÏÂ÷ ωω‘ ’„V÷¿Î±˘fi_ ω÷flHÎ ¿fl‰Î‹Î_
±Î‰ı·. ÁÿflË ‹ÌÏÀo√ ÿflÏ‹›Îfi T›ÎÁ’Ìà μ’fl◊Ì ±ı‰_ ÁÒ«fi ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ¿ı ““¿Î›ÿÎfiÌ ÁËΛ÷Δ”
Á_⁄_‘ıfiÌ Ï‰VI≤÷ ΩHοÎflÌ ÷◊Î ¿Î›ÿα˘fiÌ ’˛Î◊Ï‹¿ ΩHοÎflÌ, √˛ÎQ› ·˘¿˘ Á‘Ì ’ˢӫÎÕ‰ÎfiÎ Ëı÷◊Ì Ωı
Á_⁄_Ï‘÷ ““flÎF› ¿ÎfiÒfiÌ Áı‰Î ÁkÎÎ ‹_Õ‚”” ¶ÎflÎ ’˘÷ÎfiÎ flÎF›‹Î_ ’˛ÎÿıÏ¿ ¤ÎÊ΋Î_ ±Î ’„V÷¿Î±˘ ÷ˆ›Îfl ¿flÌ
‰ËıÓ«HÎÌ ¿flÂı ÷˘ ÷ı …fiÁ‹ÒË ‹ÎÀı μ’›˘√ ⁄fiÂı ÷◊Î ““¿ÎfiÒfiÌ Áı‰Î ÁkÎÎ ‹_Õ‚˘ ±Ï‘Ïfi›‹ 1987””‹Î_
ÏfiÏÿ˝WÀ Ëı÷±˘fiı ÁοÎfl ¿fl‰Î‹Î_ ‹ÿÿw’ ⁄fiÂı.
ÏÿSËÌ ‹¿Î‹ı ›˘Ω›ı· μ’fl˘@÷ ‹ÌÏÀo√‹Î_ T›ÎÁ’Ìà ’fl◊Ì ◊›ı· ÁÒ«fi ±L‰›ı Á‹Î…fiΠωω‘ ‰√˝fiÎ
…fiÁ‹ÿΛ …ı‰Î ¿ı ⁄΂¿˘, VhÎ̱˘, ‹…^fl˘, ±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷, ±fiÁÒÏ«÷ …fiΩÏ÷, ±ÎÏ◊˝¿ ±fiı Á΋ÎÏ…¿
flÌ÷ı ’»Î÷ ‰√˝, ±L› …fiÁ‹ÿΛfiı V’½÷Πωω‘ ¿Î›ÿα˘fiÎ ’˛⁄_‘˘fiı, …fiÁ‹ÿΛ ÷ı±˘ Á‹∞ ¿ı ÷ı‰Ì
Áfl‚ ¤ÎÊ΋Î_ ±Î’‰ÎfiÎ ’˛›ÎÁfiÎ ¤Î√w’ı ±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷/…fiΩÏ÷±˘fiÎ ÷◊Î ‰fi‰ÎÁ̱˘fiÎ ÏË÷‹Î_
÷ı‹fiÌ Á‰·÷˘ ÷◊Î ±Î∞ω¿Î◊Ì ΩıÕΛı· ÿflı¿ ¿ÎfiÒfiÌ flZÎH΢ ΩHÎÌ Â¿ı ÷◊Î Á‹∞ ¿ı ÷ı ‹ÎÀı ““±fiÁÒÏ«÷
ΩÏ÷ / ±fiÁÒÏ«÷ …fiΩÏ÷ ÷◊Î ‰fi‰ÎÁ̱˘fiÎ ±Ï‘¿Îfl””fiÌ ’„V÷¿Î ““√…flÎ÷ flÎF› ¿ÎfiÒfiÌ Áı‰Î ÁkÎÎ
‹_Õ‚””, ¶ÎflÎ ’˛¿ÎÏÂ÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì »ı.
‹fiı ±ÎÂÎ »ı ¿ı ±Î ’„V÷¿Î ¶ÎflÎ …fiÁ‹ÿΛfiı Á_⁄_Ï‘÷ ¿Î›ÿο̛ ⁄Î⁄÷ ±_√ı ’˛Î◊Ï‹¿ ‹ÎÏË÷Ì ‹‚Ì
flËıÂı ±fiı ±Î ’˛¿ÎÂfi ’λ‚fi˘ μ‹ÿÎ Ëı÷ ÏÁ© ◊Âı.

(‰Ì.±ı‹. ÁËΛ)
¿Îfl˘⁄ÎflÌ ±K›ZÎ
√…flÎ÷ flÎF› ¿ÎfiÒfiÌ Áı‰Î ÁkÎÎ ‹_Õ‚
 ±fiø‹ÏHοÎ

1. ±ÞðçñìÇÖ ½ìÖ / ±ÞðçñìÇÖ 05

ÉÞ½ìÖ ±ìÔìÞÝÜ
2. ±ÞðçñìÇÖ ½ìÖ ±Þõ ±ÞðçñìÇÖ 07
ÉÞ½Öí ±IÝëÇëß ìÞäëßHë
±ìÔìÞÝÜ, 1989
3. ±ÞðçñìÇÖ ½ìÖ / ±ÞðçñìÇÖ 16
ÉÞ½Öí ±Þõ ±LÝ Õß_Õßë
äÞìÞäëçí (äÞ ±ìÔÀëßùÞí ÜëLÝÖë)
±ìÔìÞÝÜ 2006 ±Þõ ìÞÝÜ 2007

4
±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷ / ±fiÁÒÏ«÷ …fiΩÏ÷ ÷◊Î ‰fi‰ÎÁ̱˘fiÎ ±Ï‘¿Îfl
1. ±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷/±fiÁÒÏ«÷ …fiΩÏ÷ ±Ï‘Ïfi›‹

Á΋ÎÏ…¿ Á‹flÁ÷Î ±fiı Á΋ÎÏ…¿ ÁL‹Îfi ¶ÎflÎ … ±ı¿ ω¿ÁÌ÷ Á‹Î…fiÎ Ïfi‹Î˝HÎfi_
V‰Mfi ÁοÎfl ◊¥ ¿ı »ı. ±fiÁÒÏ«÷ Ω÷Ì ±fiı ±fiÁÒÏ«÷ …fiΩ÷ÌfiÎ ±ÎÏ◊˝¿ ω¿ÎÁ◊Ì
‹ÎhΠω¿ÏÁ÷ Á‹Î…fi_ Ïfi‹Î˝HÎ fiËŸ ◊Λ, ’fl_÷ ±Î ΩÏ÷±˘fiı Á΋ÎÏ…¿ Á‹Îfi÷Î
±Î’Ì ’ÒflÎ Á‹Î…fiı ±ı¿ … V◊‚ μ’fl ·Î‰‰Î◊Ì … ÁΫ˘ ω¿ÎÁ Â@› »ı.
±Î’HÎÌ ±ÎÁ’ÎÁ ±Î…ı ’HÎ ¿˘¥ ±ı‰Ì CÎÀfiÎ Ωı‰Î ¿ı ÁÎ_¤‚‰Î ‹‚ı »ı …ıfiÎ◊Ì
Á‹flÁ÷Îfi˘ œÎ_«˘ Ë«‹«÷˘ ·Î√ı »ı ±fiı ±Î’b_ ‹V÷¿ Âfl‹◊Ì {Ò¿Ì Ω› »ı.
fi…fl fiά˘ ±Î «Îfl ⁄fiΉ˘ ’fl —
⁄fiΉ ±ı¿
±ı¿ Ï…S·Î‹Î_ √HÎ÷_hÎ Ïÿ‰ÁfiÎ ’˛Á_√ Áfl¿Îfl ¶ÎflÎ ÏfiHν› ·ı‰Î›˘ ¿ı K‰Ω fl˘ËHÎ
√˛Î‹ ’_«Î›÷fiÌ ±ı¿ ±fiÁÒÏ«÷ Ω÷ÌfiÌ ‹ÏË·Î Áfl’_« ¶ÎflÎ ◊Λ. ±ı¿ ‰√˝fiÎ
◊˘ÕÎ ÷˘ŒÎfiÌ ÷k‰˘fiı ±Î ‰Î÷ fi √‹Ì. K‰Ω fl˘ËHÎ ¿Î›˝ø‹ ±À¿Î‰Ì ÷˘ fi Â@›Î
’HÎ ±ı¿ ÊÕ›_hÎw’ı K‰…fiı Œfl¿Î‰‰ÎfiÌ ÿ˘flÌ‹Î_ √Î_à ±ı‰Ì flÌ÷ı ⁄Î_‘Ì ¿ı ÷ı ¬Ò·Ì fi
¿ı. √HÎ÷_hÎ Ïÿ‰Á Á‹Îfl_¤ Á‹›ı F›Îflı K‰… Œfl¿Î‰‰Îfi˘ ’˛›Ifi ¿›˘˝ ÷˘ ¬Ò⁄
ËÎV›ÎV’ÿ „V◊÷Ì ⁄fiÌ. {_ÕÎfiÌ √Î_à ¬Ò·Ì fiËÌ. ÿıÂfi˘ ±Î ’˛Ï÷„WÃ÷ μIÁ‰ ±ı¿
‹U¿flÌ ⁄fiÌ √›˘. …ıfi ±ı¿ ‹ÎhÎ ¿ÎflHÎ Ë÷_ ‹ÏË·Î Áfl’_«fi_ ÿÏ·÷ ˢ‰_.
⁄fiΉ ⁄ı
±ı¿ √΋fiÌ ⁄ËÎfl ËÎ¥‰ı μ’fl ⁄fiı· ˢÀ· ’fl ±ı¿ ÿÏ·÷ ÿo’Ï÷ ‹…^fl EËÎ
’̉Π√›Î. ÷ı‹HÎı ⁄ı ¿’ EËÎfi˘ ±˘ÕÛfl ¿›˘˝. ÿo’Ï÷ V◊ÎÏfi¿ Ë÷Î. ÷ı‹fiı ˢÀ·fiÎ
‹ÎÏ·¿ ωø‹ÏÁ_Ë ±˘‚¬÷Î_ Ë÷Î_. EËÎ ⁄fiÌfiı ÷ˆ›Îfl ◊¥ √¥. ÷ı±˘fiı M·ÎVÀÌ¿fiÎ
‹√‹Î_ EËÎ ±Î’Ì. ±ı¿ √˛ÎË¿ı ˢÀ·fiÎ ‹ÎÏ·¿fiı ’Ò»˚›_, ““±Î ·˘¿˘fiı EËÎ
M·ÎVÀÌ¿fiÎ ‹√‹Î_ ±Î’˘ »˘ ¿Î«fiÎ B·ÎÁ‹Î_ ¿ı‹ fi◊Ì ±Î’÷Î_ ?””
ωø‹ÏÁ_Ë ⁄˘S›Î — ““ˢÀ· ¿ı‰Ì flÌ÷ı «·Î‰‰_ ÷ı ‹fiı Ϭ‰ÎÕ¢ ¤Î¥ - ÿÏ·÷˘fiı

5
 EËÎ ±Î’‰ÎfiÌ fiÎ ÷˘ fi◊Ì ’ÎÕÌfiı ! ’fl_÷ ÷ı‹fiı EËÎ M·ÎVÀÌ¿fiÎ ‹√‹Î_ ±Î’̱ı
»Ì±ı …ıfiı ÷ı±˘ Ω÷ı … ‘±ı »ı.”” √˛ÎË¿ ±Îç›˝«¿Ì÷ ◊¥fiı ωø‹ÏÁ_Ë Á΋ı
Ωı‰Î ·ÎB›˘.
⁄fiΉ hÎHÎ
Á‰˝ ÏÂZÎÎ ±Ï¤›Îfi Á‹›ı Â΂΋Î_ ωzÎ◊a±˘ ‹ÎÀı ‹K›ÎË˚fi ¤˘…fifiÌ T›‰V◊Î
¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì »ı. ±Î T›‰V◊Î ’λ‚ ω«Îfl ±ı‰˘ flè΢ »ı ¿ı ‹K›ÎË˚fi ¤˘…fi
‹‚‰Î◊Ì Ïfi⁄˝‚, ÿ⁄˝‚ ⁄΂¿˘fi_ ¿’˘ÊHÎfi_ V÷fl fiÌ«_ ·Î‰Ì ¿Λ. ±ı¿ ÁÎ◊ı
Ë‚Ì‹‚Ìfiı ¤˘…fi ¿fl‰Î◊Ì ±K›Î’¿˘ ±fiı ωzÎ◊a±˘fiÎ ‰E«ıfi_ ±_÷fl ±˘»\_
◊¥ ¿ı ±fiı ⁄‘Ì ΩÏ÷-‘‹˘˝fiÎ_ ⁄΂¿˘ ±ı¿ ÁÎ◊ı ⁄ıÁÌfiı ¤˘…fi ¿flÌ Â¿ı.
’fl_÷ ±ı‰Î ’HÎ Á‹Î«Îfl ÁÎ_¤‚‰Î ±fiı ‰Î_«‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı ¿ı CÎHÎÌ Â΂α˘‹Î_
‹K›ÎË˚fi ¤˘…fi Á‹›ı μE« ‰√˝ ÷◊Î Á‰Hν ‰√˝fiÎ ⁄΂¿˘ ÿÏ·÷ ⁄΂¿˘ ÁÎ◊ı
⁄ıÁÌfiı ¤˘…fi ¿fl÷Î fi◊Ì. ÿ·Ì÷ ⁄΂¿˘ ±·√ ⁄ıÁÌfiı ¤˘…fi ¿flı »ı.
CÎHÎÌ Â΂΋Î_ ±ı‹ ’HÎ Ωı‰Î ‹Y›_ ¿ı Ωı ¤˘…fi ⁄fiΉ‰Î ‰Î‚Ì ‹ÏË·Î ÿÏ·÷
»ı, ÷˘ Á‰Hν ⁄΂¿˘fiÎ ‹Î÷Î-Ï’÷αı I›Î_ ’˘÷ÎfiÎ ⁄΂¿˘fiı ÷ıfiÎ ⁄fiΉı·
¤˘…fi ¬Î‰ÎfiÌ ‹fiÎ¥ ¿flÌ Ë˘›.
⁄fiΉ «Îfl
Á‹Î«Îfl ’h΢‹Î_ CÎHÎÌ ‰¬÷ Âfl‹…fi¿ Á‹Î«Îfl ’HÎ ‰Î_«‰Î‹Î_ ±ÎT›Î ¿ı ÿÏ·÷
‹ÏË·Î Áfl’_«fiı ¿˘¥ ω‰ÎÿfiÎ ¿ÎflHÎı Ïfi˝‰VhÎ ¿flÌfiı √΋‹Î_ Œıfl‰‰Î‹Î_ ±Î‰Ì.
Áÿ̱˘◊Ì …_√·‹Î_ flËı÷Î ±Î‰ı·Î …fiΩÏ÷ Á‹Î… ’˘÷ÎfiÌ Á_V¿ÚÏ÷ ±fiı ’fl_’flα˘fiÌ
ÁÎ◊ı … flËı »ı. …_√· … ÷ı‹fiÌ fl˘…√ÎflÌ flè΢ »ı. …_√·‹Î_◊Ì … ÷ı‹fiı Œ‚, ⁄‚÷HÎ,
√_ÿfl, …ÕÌ⁄|̱˘, ‰fi ∂’… ±fiı ±Îl› ‹‚ı »ı. ÷ı ±ı‹… ‹Îfiı »ı ¿ı …_√· ÷ı‹fi_
’˘÷Îfi_ »ı. …_√· ’fl ÷ı‹fi˘ ±Ï‘¿Îfl »ı. ±Î ‹tÎfiı ·¥fiı CÎHÎÌ ‰¬÷ ‰fi‰ÎÁ̱˘
±fiı ‰fi ±Ï‘¿Îfḻ˘fiÌ ‰E«ı À¿flΉ ’HÎ ◊÷˘ ˢ› »ı. ’˛Ï÷⁄_Ï‘÷ …‹Ìfifiı ·¥fiı
’HÎ CÎHÎ̉Îfl ω‰Îÿ ◊÷˘ ˢ› »ı.
‰fi‰ÎÁ̱˘fiÎ ±Ï‘¿Îfl˘fiı ÁÏfiÏç÷ ¿fl‰Î ‹ÎÀı ““‰fi ±Ï‘¿Îfl ±Ï‘Ïfi›‹-2006””
±‹·‹Î_ »ı.
±fiÁÒ«Ì÷ ΩÏ÷ ±fiı ±fiÁÒÏ«÷ …fiΩÏ÷±˘ ÁQ‹Îfi◊Ì flËÌ Â¿ı, ÷ı‹fiÎ ’fl
±I›Î«Îfl fi ◊Λ ±fiı ¿˘¥ ’˛¿Îflfi˘ ¤ıÿ¤Î‰ fi ◊Λ ÷ı ‹ÎÀı ¿Î›ÿÎ ⁄fiΉΛΠ»ı.
6
±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷ / ±fiÁÒÏ«÷ …fiΩÏ÷ ÷◊Î ‰fi‰ÎÁ̱˘fiÎ ±Ï‘¿Îfl
 2. ±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷ ±fiı ±fiÁÒÏ«÷ …fiΩÏ÷
[±I›Î«Îfl Ïfi‰ÎflHÎ] ±Ï‘Ïfi›‹, 1989
±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷ / ±fiÁÒÏ«÷ …fiΩÏ÷ ±fiı ‰fi‰ÎÁÌfiÎ_ ±Ï‘¿Îfl˘fiı ωV÷Îfl◊Ì
ΩHΉΠ‹ÎÀı ±Î‰˘ …¥±ı »ı √˛Î‹ ’ÎÀÕÌ‹Î_ F›Î_ Áfl’_«fiÎ_ ⁄˘·Î‰‰Î◊Ì ⁄ı Ïÿ‰ÁfiÌ
’_«Î›÷fiÌ ‹ÌÏÀo√fi_ ±Î›˘…fi ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ’˘÷ÎfiÎ ±Ï‘¿Îfl˘fiı ·˘¿˘ ΩHΉΠ‹Î_√ı
»ı. ·˘¿˘fiÎ_ ’˛ffi˘fiÎ_ …‰Î⁄ Áfl’_« √HÎı¤Υ ±fiı ÷·ÎÀÌ-¿‹-‹_hÎÌ Ï‰ß·¤Î¥ ±Î’Ì
flèÎÎ »ı. ‹_«fiÌ ’λ‚ ±ı¿ ⁄ıfifl ·ÎB›_ »ı …ıfiÎ ’fl ·A›_ »ı. ““±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷ ±fiı
±fiÁÒÏ«÷ …fiΩÏ÷ ±fiı ‰fi‰ÎÁÌ›˘fiÎ_ ±Ï‘¿Îfl Á_⁄_‘Ì ΩB≤÷Ì ÏÂÏ⁄fl””.

±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷ ±fiı ±fiÁÒÏ«÷ …fiΩÏ÷ ±fiı

‰fi‰ÎÁÌfiÎ ±Ï‘¿Îfl ⁄Î⁄÷ı Ω√Ú÷Ì ÏÂÏ⁄fl

fl‹ı — ±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷ ±fiı ±fiÁÒÏ«÷ …fiΩÏ÷fiÎ_ ·˘¿˘ ’fl ◊÷Î_

±I›Î«Îfl˘fiÎ_ ωfl© ¿›˘ ¿Î›ÿ˘ ⁄fiÎT›˘ »ı ?
Áfl’_« — à ±Î ·˘¿˘ ’fl ◊÷Î_ ±I›Î«Îfl˘fiÎ_ ωfl© ±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷ / ±fiÁÒÏ«÷
…fiΩÏ÷ (±I›Î«Îfl Ïfi‰ÎflHÎ) ¿Î›ÿ˘ 1989‹Î_ ⁄fiÎT›˘ »ı.
à ±Î ¿Î›ÿ˘ ±ı ·˘¿˘ ’fl ◊÷Î_ ±I›Î«Îfl˘ ±fiı √fiα˘fiı fl˘¿‰Î ‹ÎÀı
⁄fiΉΛ˘ »ı. ±I›Î«Îfl˘fi˘ ¤˘√ ⁄fifiÎfl ±ÎÏ◊˝¿ ±fiı Á΋ÎÏ…¿
’fi—V◊Î’fi‹Î_ ’HÎ ¿Î›ÿ˘ ‹ÿÿ ¿flı »ı.
‹ÌflÎ — ±Î ¿Î›ÿ΋Î_ ¿›Î ¿›Î ±I›Î«Îfl˘/√fiα˘ ‹ÎÀı ÁΩfiÌ Ωı√‰Î¥
»ı ? (¿·‹-3)
Áfl’_« — ±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷ ±◊‰Î ±fiÁÒÏ«÷ …fiΩÏ÷ (±I›Î«Îfl Ïfi‰ÎflHÎ)

7
 ¿Î›ÿÎfiÌ ‘ÎflÎ-3 ‹…⁄ F›Îflı ¿˘¥ T›„@÷ …ı ±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷ ±◊‰Î
±fiÁÒÏ«÷ …fiΩÏ÷fi˘ fi◊Ì ±fiı ÷ı ±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷ ±◊‰Î ±fiÁÒÏ«÷
…fiΩÏ÷fiÌ T›„@÷ ’fl fiÌ«ı …HÎΉı· ¿˘¥’HÎ ±I›Î«Îfl ¿flı ÷˘ ÷ı‰Ì
T›„@÷fiı ¿Î›ÿÎ ‹…⁄fiÌ ÁΩ ◊¥ ¿ı »ı.
à ±¬Îz ±◊‰Î hÎÎÁÿΛ¿ ’ÿÎ◊˝ ’̉Π±◊‰Î ¬Î‰Î ‹ÎÀı ÿ⁄ÎHÎ ¿flı.
à ¥Ω ¿fl‰ÎfiÎ, ±’‹Îfi ¿fl‰ÎfiÎ ¿ı ¿fiÕ√÷ ¿fl‰ÎfiÎ ¥flÎÿÎ◊Ì ‹‚-
‹ÒhÎ, fi¿Î‹Ì ‰V÷±˘, ’˛ÎHÎÌ ¿ı ’ZÎ̱˘fiÎ Q≤÷ÿıË ±◊‰Î hÎÎÁÿΛ¿
’ÿÎ◊˝ ÷ıfiÌ …B›Î‹Î_ ¿ı ’Õ˘Â‹Î_ fiÎ_¬‰Îfi_ ¿ÚI› ¿flı.
à ⁄‚…⁄flÌ◊Ì ¿’ÕÎ μ÷Îflı ±◊‰Î fiBfi ¿flÌ ’˛ÿ½fi ¿flΉı ±◊‰Î
«ËıflÎ ¿ı ÂflÌfl μ’fl fl_√ ·√ÎÕı ±◊‰Î ÷ıfiÎ …ı‰_ ‹Îfi‰ √˙fl‰fiı
ÏËHÎ’÷ ·√ÎÕı ÷ı‰_ ¿˘¥ ¿ÚI› ¿flı.
à ±ı‹fiı ŒÎ‚‰ı· …‹Ìfi μ’fl √ıfl¿Î›ÿıÁfl flÌ÷ı ¿⁄Ωı ¿flı ±◊‰Î ¬ı÷Ì
¿Î‹ ¿flı.

8
±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷ / ±fiÁÒÏ«÷ …fiΩÏ÷ ÷◊Î ‰fi‰ÎÁ̱˘fiÎ ±Ï‘¿Îfl
 à ϤZÎÎ ‹Î_√‰Î Œfl… ’ÎÕı, ‰ıà ¿flΉ‰ÎfiÌ Œfl… ’ÎÕı ¿ı ··«Î‰ı.
à ‹÷ ±Î’‰Î ÿ⁄ÎHÎ ¿flı ±◊‰Î ‘‹¿Ì ±Î’ı.
à ¶ıÊ’Ò‰˝ ±◊‰Î hÎÎÁÿΛ¿ ÿΉ˘ ±◊‰Î Œ˘…ÿÎflÌ ¿Î›˝‰ÎËÌ ±◊‰Î
⁄Ì∞ ¿ÎfiÒfiÌ ¿Î›˝‰ÎËÌ ¿flı.
à ¿˘¥ V◊‚ı ΩËıfl …fi÷ÎfiÌ fi…flı ¥flÎÿ’Ò‰˝¿ ±’‹Îfi ¿flı ±◊‰Î ÷ıfiı
‹Îfi ¤_√ ¿flΉ‰ÎfiÎ ¥flÎÿÎ◊Ì ‘‹¿Ì ±Î’ı.
à ¿˘¥ ’HÎ jÎÌ μ’fl ·Î… ·ı‰ÎfiÎ ¿ı ÂÌ›‚ ·Ò_À‰ÎfiÎ ¥flÎÿÎ◊Ì Ë‹·˘
¿flı ±◊‰Î ⁄‚ ‰Î’flı.
à ΩËıfl ωËÎfl‘΋fiÎ V◊‚ı ’˛‰Ô ı‰ÎfiÎ ¿˘¥ wÏœ√÷ Ë¿fi˘ ≥fi¿Îfl ¿flı
±◊‰Î ’˛‰ıÂ÷Î ±À¿Î‰ı.
à ÷ıfi_ CÎfl, √΋ ±◊‰Î ±L› flËıÃÎHÎfi_ V◊‚ »˘Õ‰Î ⁄‚…⁄flÌ ¿flı ¿ı
¿flΉı.
 ±Î‰Î √fiı√Îflfiı ±˘»Î‹Î_ ±˘»Ì 6 (») ‹ÏËfiÎfiÌ ±fiı ‰‘‹Î_ ‰‘ 5
(’Î_«) ‰Ê˝ Á‘ÌfiÌ …ı· ±fiı ÿoÕ ◊¥ ¿ı »ı.
fl‹ı — Â_ ‰√a¿Ú÷ …‹Ìfifiı √ıfl¿Î›ÿıÁfl flÌ÷ı ËV÷Î_÷Ïfl÷ ¿fl‰Î◊Ì ’HÎ
¿Î›˝‰ÎËÌ ◊¥ ¿ı »ı ?
Áfl’_« — à ËÎ ⁄Ì·¿<· ◊¥ ¿ı »ı. …ı ¿˘¥ ±ı‹fiÌ …‹Ìfi◊Ì ¿ÎœÌ ‹Ò¿ı »ı ±◊‰Î
÷ı‹fiÎ_ ¶ÎflÎ μ’›˘√‹Î_ ·ı‰Î‹Î_ ±Î‰ı· …‹Ìfi, ’ÎHÎÌ ±fiı ‰Î÷ΉflH΋Î_
√ıfl¿ÎfiÒfiÌ ËV÷ZÎı’ ¿flı »ı, ÷ıfiı ’HÎ ÁΩ ‹‚ı »ı. ±ıfiÎ μ’flÎ_÷ …ı
¿˘¥ ±ı‹fiı √ıfl¿Î›ÿıÁfl flÌ÷ı …‹ÌfifiÎ ¿⁄Ω‹Î_◊Ì ÿÒfl ¿flı ÷˘ ÷ı ±_√ı
¿ÎfiÒfiÌ ¿Î›˝‰ÎËÌ ◊¥ ¿ı »ı.
¤Îfi — ±Î ΩÏ÷fiÌ ¿˘¥ ’HÎ T›„@÷fiΠωfl© ¬˘ÀÌ ÁÎZÎÌ ±◊‰Î
ÁÎÏ⁄÷Ì ±Î’‰Î μ’fl ¿ıÀ·Ì ÁΩ ◊¥ ¿ı »ı ?
÷·ÎÀÌ — à ¿˘¥ ’HÎ T›„@÷ ±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷ ±◊‰Î ±fiÁÒÏ«÷ …fiΩÏ÷fi˘
fi◊Ì ±fiı Ωı ÷ı ±Î‰Ì ΩÏ÷fiÎ ¿˘¥ ’HÎ T›„@÷fiÎ_ ωfl© ¬˘ÀÌ ÁÎZÎÌ

9
 ±◊‰Î ÁÎÏ⁄÷Ì ±Î’ı »ı ¿ı …ıfiÎ ¿ÎflHÎı T›„@÷fiı Q≤I›ÿoÕ ‹‚Ì Â¿ı »ı,
÷˘ ±ı‰Ì ¬˘ÀÌ ÁÎZÎÌ ±◊‰Î ÁÎÏ⁄÷Ì ÿı‰Î‰Î‚Ì T›„@÷fiı ±Î∞‰fi
¿ıÿ ±◊‰Î ÿoÕ ±ı‹ ⁄_fiı ◊¥ ¿ı »ı.
à ’fl_÷, Ωı …ı ÷ı Ï¿VÁ΋Î_ ¬˘ÀÌ ÁÎZÎÌ ±◊‰Î ÁÎÏ⁄÷ÌfiÎ ¿ÎflHÎı ±ıfiı
ÁÎ÷ (7) ‰Ê˝ ±◊‰Î ‰‘ÎflÎfiÌ ÁΩ ◊¥ ÷ı‹ ˢ› »ı, ÷˘ ±ı‰Ì ¬˘ÀÌ
ÁÎZÎÌ ±◊‰Î ÁÎÏ⁄÷Ì ±Î’‰Î‰Î‚Îfiı » ‹ÏËfiÎ◊Ì ·¥fiı ÁÎ÷ ‰Ê˝
Á‘ÌfiÌ ÁΩ ◊¥ ¿ı »ı.
fl‹ı — Á_’ÏkÎfiı fi¿ÁÎfi ’ˢӫÎÕ‰ÎfiÌ ÁΩ Â_ ˢ› »ı ?
÷·ÎÀÌ — ±ı‹fiÌ Á_’ÏkÎfiı ±Î√ ±◊‰Î ωVŒ˘À¿ ’ÿÎ◊˝fiÎ ‹ÎflŒ÷ı fi¿ÁÎfi ’ˢӫÎÕ‰Î
’fl » ‹ÏËfiÎ◊Ì ·¥fiı ÁÎ÷ ‰Ê˝fiÌ ÁΩ ±◊‰Î ÿoÕ ±ı‹ ⁄_fiı ◊¥ ¿ı »ı.
’fl_÷ ±ı‹fiÎ ‘ÎÏ‹˝¿ V◊‚, Ïfi‰ÎÁ, ±◊‰Î Á_’ÏkÎ ‹Ò¿‰ÎfiÌ …B›Î±ı ±Î√
·√Ήı ±◊‰Î ωVŒ˘À ¶ÎflÎ ¬˘ÀÎ μtıU›◊Ì fiWÀ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı ÷˘ √fi√
ı Îflfiı
±Î∞‰fi ¿ıÿ ÷◊Î ÿoÕfiÌ ÁΩ ◊¥ ¿ı »ı.
¿‹·Î — ¿˘¥ ’HÎ √fiı√ÎflfiÌ ±˘‚¬ »^’Ή‰ÎfiÌ ÁΩ Â_ ◊Λ »ı ?
Áfl’_« — @›Îflı¿ ¿˘¥ T›„@÷ ±Ï‘Ïfi›‹fiÎ_
±_÷√˝÷ ◊›ı· ¿˘¥ √fi˘ ±◊‰Î
ÁÎZÎÌ ΩHοÎflÌ »\’Ήı »ı ¿ı,
…ıfiÎ◊Ì √fiı√Îfl ⁄«Ì Ω› »ı.
÷˘ ±ıfiı ±ı √fiÎ ‹ÎÀı fiyÌ ◊›ı·
ÁΩ ◊¥ ¿ı »ı.
‹fi˘Ëfl — Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝ « ÎflÌ ¶ÎflÎ
¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰÷Î √fi˘ ‹ÎÀı
¿ıÀ·Ì ÁΩ ◊Âı ?
Áfl’_« — ±Î ¿Î›ÿÎfiÎ_ ±_÷√˝÷ ¿˘¥ ’HÎ
Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝ « ÎflÌ ¶ÎflÎ (±Î

10
±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷ / ±fiÁÒÏ«÷ …fiΩÏ÷ ÷◊Î ‰fi‰ÎÁ̱˘fiÎ ±Ï‘¿Îfl
 ΩÏ÷fiÌ T›„@÷ ÁÎ◊ı) √fi˘ ¿fl‰Î ‹ÎÀı ÷ıfiı ±ı¿ ‰Ê˝◊Ì ·¥fiı ¿flı· √fiÎ
‹…⁄ ÁΩ ◊¥ ¿ı »ı ¿ı …ııfiı ¤Îfl÷Ì› ÿoÕ Á_ÏË÷Î, 1860‹Î_ Ïfi‘νÏfl÷
ÁΩfiı ±fi·ZÎÌfiı ‰‘ÎflÌ ’HΠ¿Λ »ı.
¿‹·Î — ¿÷˝T›˘fi_ ’ηfi fi ¿fl‰Î ‹ÎÀı ¿ıÀ·Ì ÁΩ ◊¥ ¿ı »ı ?
Áfl’_« — F›Îflı ¿˘¥ ¿‹˝«ÎflÌ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷ ±◊‰Î ±fiÁÒÏ«÷
…fiΩ÷Ìfi˘ fi◊Ì ±fiı ±Î‰Ì ΩÏ÷fiÌ T›„@÷±˘ ÷flŒfiÌ ÷ıfiÌ ŒflΩıfi_
’ηfi ¿fl÷Î fi◊Ì ±ıfiı » ‹ÏËfiÎ◊Ì ·¥fiı ±ı¿ ‰Ê˝ Á‘ÌfiÌ ÁΩ ◊¥
¿ı »ı.
fl‹ı — ⁄Ì∞‰Îfl √fi˘ ¿fl‰Î ‹ÎÀı ¿ıÀ·Î ‰Ê˝fiÌ ÁΩ ◊¥ ¿ı »ı ?
÷·ÎÀÌ- — ⁄Ì∞‰Îfl ±◊‰Î ÷ıfiÎ◊Ì ‰‘Îflı ‰Îfl √fi˘ ¿fl‰Î ’fl ±˘»Î‹Î_ ±˘»Ì ±ı¿
¿‹-‹_hÎÌ ‰Ê˝fiÌ …ı· (¿ıÿ) ±◊‰Î ¿flı· √fiÎ ‹ÎÀı ¿Î›ÿ΋Î_ fiyÌ ¿flı· Á‹›fiÌ
ÁΩ ◊¥ ¿ı »ı.
¿‹·Î — ±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷ ±◊‰Î ±fiÁÒÏ«÷ …fiΩ÷ÌfiÎ_ ·˘¿˘fiı L›Î›
±’Ή‰Îfiı ‹ÎÀı flÎF› Áfl¿Îfl ⁄ÌΩ ¿›Î ¿Î‹ ¿flÌ Â¿ı »ı ?
ÁÏ«‰ — flÎF› Áfl¿Îfl ËÎ¥¿˘ÀÛfiÎ_ ‹A› L›Î›Î‘ÌÂfiÌ Á·ÎË ·¥ ±Î ¿Î›ÿÎfiÎ
√fiα˘fiÎ ¿ıÁfiÌ ¿Î›˝‰ÎËÌ «·Î‰‰Î ‹ÎÀı ÁhÎ ±ÿη÷ (ÁıÂLÁ ¿˘ÀÛ)fiı
““ωÂıÊ ±ÿη÷˘””fi˘ ÿflFΩı ±Î’Ì Â¿ı »ı ±fiı ÷ı ““ωÂıÊ Áfl¿ÎflÌ
‰¿Ì·”” ’HÎ Ïfi›@÷ ¿flÌ Â¿ı »ı.
¿‹·Î — ωÂıÊ L›Î›Î·› ¶ÎflÎ ¿›Î-¿›Î ±Îÿı ±Î’Ì Â¿ı »ı ?
÷·ÎÀÌ — à ±Î ¿Î›ÿÎfiÎ_ ±_÷√˝÷ ¿˘¥ √fi΋Î_ ¿˘¥ Á_’ÏkÎfi˘ μ’›˘√ ◊‰Î ’fl
ωÂıÊ L›Î›Î·› ±ıfiı …M÷ ¿fl‰Îfi˘ ±Îÿı ±Î’Ì Â¿ı »ı.
à ‰‘‹Î_ ’˘·ÌÁfiÎ_ Ïfl’˘ÀÛ‹Î_ ¿˘¥ T›„@÷±ı ¿˘¥ ’HÎ V◊‚ ’fl ËÎ…fl
ˢ‰ÎfiÎ_ ¿ÎflHÎı √fiÎfiÌ Á_¤Î‰fiÎ_ ÿÂν‰Ì ˢ› ÷ı ’Ïfl„V◊Ï÷‹Î_ ωÂıÊ
±ÿη÷, ÷ı T›„@÷fiı ÷ı V◊‚ı …‰Î ’fl ‹fiÎ¥ Œfl‹Î‰Ì ¿ı »ı.
’˘÷ÎfiÎ ±Ï‘¿Îfl˘fiÌ ΩHοÎflÌ ‹‚‰Î◊Ì ’ÎÀÕÌ ’_«Î›÷fiÎ_ ⁄‘Î ·˘¿˘ ¬Ò⁄… μIÁÎËÌ »ı.

11
 Á¤Î ‹˘ÕÌ ÁÎ_… Á‘Ì «Î·Ì flËÌ. Á¤ÎfiÎ_ ±_÷‹Î_ Áfl’_«ı √˛Î‹…fi˘ Á¤Î‹Î_ ¤Î√ ·ı‰Î ⁄ÿ·
±Î¤Îfl ‹ÎL›˘ ±fiı ⁄‘Îfiı ±Î√·Î Ïÿ‰Áı ◊fiÎfl ««Î˝‹Î_ ËÎ…fl flËı‰Îfiı ‹ÎÀı ¿èÎ_.
⁄ÌΩ Ïÿ‰Áı √˛Î‹…fi˘fiÌ Á_A›Î ‰‘Ì √¥ Áfl’_« √HÎı¤Υ±ı Á¤ÎfiÌ Âw±Î÷‹Î_
⁄‘Îfiı ¿èÎ_ ¿ı …ıfiÎ_ ‹fi‹Î_
…ı ’˛ffi ˢ› ÷ı ’Ò»Ì Â¿ı
»ı. ÷‹Îfl˘ ωʛ »ı - ±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷
““±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷””.
Áfl’_« — ¤ Î ¥ ± ˘
±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷ ±◊‰Î ±fiÁÒÏ«÷ …fiΩ÷̱˘ ±Î…ı ÿÒfl ‘¿ı·Î›ı·Î
fi◊Ì. ω¿ÎÁfiÌ ‹A› ’˛‰ÎË‹Î_ ÿά· »ı. ±Î ΩÏ÷±˘ ’fl ¿˘¥ ’HÎ
’˛¿ÎflfiÎ_ ±I›Î«Îfl˘fiı fl˘¿‰Î ‹ÎÀı ¿Õ¿ Ωı√‰Î¥±˘ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì »ı.
‹˘Ëfi — {ıflÌ ’ÿÎ◊˝ ““¬‰ÕΉ‰Î ¿ı ’̉ÕΉ‰Î”” ’fl ¿ıÀ·_ ‰‚÷fl ‹‚ı »ı ?
÷·ÎÀÌ — {ıflÌ ’ÿÎ◊˝ ¬‰ÕΉ‰Î ¿ı ’̉ÕΉ‰Î ’fl ’ÌÏÕ÷fiı `. 60,000 ¿ı ±ıfiÎ◊Ì
‰‘Îflı fl¿‹ √fi˘Ì ¶ÎflÎ ‰‚÷fl w’ı «¿‰‰Î ’Õı »ı. ±ÎfiÎ◊Ì ‰‘Îflı
±’‹Îfi ¿ı ‹ÎfiËÎfiÌ ÁËfi ¿fl‰ÎfiÎ ÏËÁÎ⁄ı ‰‘ fl¿‹fi_ ‰‚÷fl ±Î’‰_
’Õı »ı.
‹˘Ëfi — …‹Ìfi ’fl ¿⁄Ωı ¿fl‰˘, ±‰ˆ‘ ¬ı÷Ì ¿fl‰Î◊Ì ’flÌÁfl ±◊‰Î
’ÎHÎÌfiÎ_ μ’›˘√fiı fl˘¿‰Î ‹ÎÀı ¿ıÀ·Ì fl¿‹ ‹‚ı »ı ?
÷·ÎÀÌ — √fiÎfiÌ √_¤Ìfl÷Î ±fiÁÎfl `. 60,000 ±◊‰Î ÷ıfiÎ◊Ì ‰‘Îflı fl¿‹fi_
‰‚÷fl ‹‚Ì Â¿ı »ı. …‹Ìfi, ’ÏflÁfl, ’ÎHÎÌfiÌ T›‰V◊Î Áfl¿ÎflfiÎ ¬«ı˝
’ÒflÌ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı.
¿‹·Î — ‰ıÃ, …⁄…V÷Ì ¿Î‹ ¿flΉ‰Î◊Ì ±◊‰Î ‰ıà ‹…ÒflÌ ¿flΉ‰Î ’fl
¿ıÀ·_ ‰‚÷fl ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı ?
Áfl’_« — ’˛I›ı¿ ’ÌÏÕ÷fiı ±˘»Î‹Î_ ±˘»Î `. 60,000 ‰‚÷fl w’ı ±Î’‰Î ’Õı »ı.
’˛◊‹ ÁÒ«fiÎ Ïfl’˘ÀÛ ’fl 25Ñ fl¿‹ ±fiı 75Ñ fl¿‹ fiÌ«ıfiÌ ±ÿη÷‹Î_
√fi˘ ÁÎÏ⁄÷ ◊‰Î◊Ì ’ÌÏÕ÷fiı ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı.

12
±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷ / ±fiÁÒÏ«÷ …fiΩÏ÷ ÷◊Î ‰fi‰ÎÁ̱˘fiÎ ±Ï‘¿Îfl
fl‹ı — ¬˘ÀÌ, ¶ıÊ’ÒHν, ËıflÎfi ¿flfiÎflÌ ¿ÎfiÒfiÌ ¿Î›˝‰ÎËÌ ±◊‰Î ’flıÂÎfi
¤flÌ ‹ÎÏË÷ÌfiÌ ⁄Î⁄÷‹Î_ ‰‚÷flfi_ ÂÌ Ωı√‰Î¥ »ı ?
Áfl’_« — ’ÌÏÕ÷fiı `. 60,000 ±◊‰Î ‰ÎV÷ω¿ ¿ÎfiÒfiÌ ¿Î›˝‰ÎËÌfi˘ ¬«˝ ±fiı
fi¿ÁÎfifiÌ ¤fl’Î¥ ¿flÌ ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı.
fl‹ı — ‘‹¿Î‰‰Î ±◊‰Î ±’‹Îfi ¿fl‰Î ‹ÎÀı ‰‚÷flfiÌ ÂÌ Ωı√‰Î¥ »ı ?
÷·ÎÀÌ — √fiÎfiÎ_ V‰w’fiı Ωı÷Î ’˛I›ı¿ ’ÌÏÕ÷fiı `. 60,000 Á‘Ìfi_ ‰‚÷fl ±Î’‰Î‹Î_
±Î‰ı »ı. ±Î‹Î_◊Ì 25Ñ fl¿‹ ±ÿη÷fiı ÷ˢ‹÷fi΋_ ‹˘¿·÷Ì ‰¬÷ı
±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ⁄οÌfiÌ fl¿‹ ±Îfl˘’ ÁÎÏ⁄÷ ◊Λ I›Îflı ±Î’‰Î‹Î_
±Î‰ı »ı.
¿‹‚Î — ¿˘¥ ’HÎ ‹ÏË·ÎfiÌ ·FΩ¤_√ ¿fl‰Î◊Ì ±◊‰Î ÂÎflÌÏfl¿ ¢ÊHÎ
¿fl‰Î◊Ì ¿ıÀ·_ ‰‚÷fl ±Î’‰_ ’Õı »ı ?
÷·ÎÀÌ — ÿflı¿ ’ÌÏÕ÷ ‹ÏË·Îfiı `. 1,20,000 ‰‚÷fl ±Î’‰_ ’Õı »ı. 50Ñ
fl¿‹ ÕÎ"¿ÀflÌ ÷’ÎÁ ¿›Î˝ ’»Ì ±ıÀ·ı ¿ı ⁄οÌfiı 50Ñ fl¿‹ ¿ıÁfiÌ
Á‹Î„M÷ ◊‰Î ’fl ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı.
‹˘Ëfi — ’ÎHÎÌfiÎ_ ô΢÷fiı √_ÿ_ ¿fl‰Î ‹ÎÀı ¿ıÀ·_ ‰‚÷fl ±Î’‰_ ’Õı »ı ?
Áfl’_« — ’ÎHÎÌfiı √_ÿ ¿fl‰Î ’fl `. 2,50,000 Á‘ÌfiÌ fl¿‹ ±◊‰Î ’ÎHÎÌfiÎ_
ô΢÷fiı ÁÎŒ ¿flΉ‰Î ±fiı ’˛Î◊Ï‹¿ Áω‘Î ‹_…^fl ¿fl‰Î ’fl ·Î√÷˘ ¬«˝
±Î’‰˘ ’Õı »ı. ±Î ⁄Î⁄÷fiÌ √_¤Ìfl÷Îfiı Ωı÷Î Ï…S·Î T›‰V◊΋Î_ ÷ı‹fiÎ
V÷flı fl¿‹ ¤fl’Î¥ ¿flÌfiı fl¿‹ fiyÌ ¿flÌ Â¿ı »ı.
‹˘Ëfi — ‹Î√˝fiÎ_ ’fl_’flÎ√÷ ±Ï‘¿Îfl◊Ì ‰_Ï«÷ ¿fl‰Î ‹ÎÀı ‰‚÷flfiÌ ÂÌ
Ωı√‰Î¥ »ı ?
Áfl’_« — à ±Î ±Ï‘¿Îfl◊Ì ‰_Ï«÷ ¿fl‰Î◊Ì `. 2,50,000 Á‘ÌfiÌ fl¿‹ ±◊‰Î
‹Î√˝fiÌ ’˛Î◊Ï‹¿ Áω‘Î ‹_…^fl ¿fl‰Î ‹ÎÀı ◊›ı·Î ¬«˝ ±fiı fi¿ÁÎfifiÌ
¤fl’Î¥ ¿fl‰Ì ’Õı »ı.
à 50Ñ fl¿‹ ±ÿη÷‹Î_ ÷ˢ‹÷fi΋_ ‹˘¿·÷Î Á‹› ±fiı 50Ñ fl¿‹
fiÌ«·Ì ±ÿη÷‹Î_ √fi˘ ÁÎÏ⁄÷ ◊‰Î ’fl ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı.

13
 ¿‹·Î — ¿˘¥fiı flËıÃÎHÎ »˘Õ‰Î ‹ÎÀı ‹…⁄Òfl ¿fl‰Î ’HÎ ¿ıÀ·_ ‰‚÷fl
‹‚Ì Â¿ı »ı ?
Áfl’_« — ±ı‰Ì ’Ïfl„V◊Ï÷‹Î_ `. 60,000 ‰‚÷fl ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ‹¿Îfifiı
fiWÀ ¿fl‰Î ¿ı Á‚√Î‰Ì ÿı‰Î ‹ÎÀı ’HÎ Áfl¿ÎflÌ ¬«ı˝ ŒflÌ◊Ì, πÀ / ’J◊flfi_
‹¿Îfi ⁄fiÎ‰Ì ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ¬«˝fiÌ fl¿‹ fiÌ«·Ì ±ÿη÷‹Î_
÷ˢ‹÷fi΋_ ‹˘¿·ÎT›Î ’»Ì «¿‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı.
¿‹·Î — ¬˘ÀÌ ÁÎZÎÌ ±Î’‰Î‹Î_ Á_⁄‘_ Ì ⁄Î⁄÷ ’fl ¿ıÀ·_ ‰‚÷fl ±Î’‰Î‹Î_
±Î‰ı »ı ?
Áfl’_« — ±Î‰Ì ⁄Î⁄÷‹Î_ ±˘»Î‹Î_ ±˘»Ì `. 2,50,000 ±◊‰Î ◊›ı· fi¿ÁÎfifiÌ
¤fl’Î¥ ¿fl‰Ì ’Õı »ı. 50Ñ fl¿‹fiÌ ¤fl’Î¥ ±ÿη÷‹Î_ ÷ˢ‹÷fi΋_
‹˘¿·‰ÎfiÎ Á‹›ı ±fiı 50Ñ fl¿‹ √fi˘ (¬˘ÀÌ ÁÎZÎÌ) ÁÎÏ⁄÷ ◊Λ I›Îflı
±Î’‰Ì ’Õı »ı.
‹fi˘Ëfl — ¬˘ÀÎ √fi΋Î_ ¤Îfl÷Ì› ÿoÕ Á_ÏË÷Îfiı ±Î‘Îflı 10 ‰Ê˝ ±◊‰Î
±ıfiÎ◊Ì ‰‘Îflı ÁΩ ◊‰Î ’fl ¿ıÀ·_ ‰‚÷fl ‹‚ı »ı ?
Áfl’_« — √fiÎfi_ V‰w’ ±fiı √_¤Ìfl÷Îfiı Ωı÷Î ’˛I›ı¿ ’ÌÏÕ÷fiı ±◊‰Î ±ıfiÎ ±ÎÏl÷fiı
`. 1,20,000 ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı.
‹fi˘Ëfl — ¿˘¥ ’HÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ¶ÎflÎ ËıflÎfi ¿fl‰Î ⁄ÿ· ¿ıÀ·_ ‰‚÷fl
‹‚ı »ı ?
Áfl’_« — Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ¶ÎflÎ ËıflÎfi ¿fl‰Î ⁄ÿ· fi¿ÁÎfifi_ ’Òfl_ ‰‚÷fl ‹‚ı »ı.
50Ñ fl¿‹ ±ÿη÷‹_ ÷ˢ‹÷fi΋_ ‹˘¿·‰ÎfiÎ Á‹›ı ±fiı 50Ñ fl¿‹fi_
‰‚÷fl fiÌ«·Ì ±ÿη÷‹Î_ √fi˘ ÁÎÏ⁄÷ ◊‰Î ’fl ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı.
‹fi˘Ëfl — ±I›Î«ÎflfiÎ √fi΋Î_ ±’_√ (ω¿·Î_√) ◊‰Î◊Ì ¿ıÀ·_ ‰‚÷fl
‹‚ı »ı ?
Áfl’_« — à 100Ñ ±Á‹◊˝÷Î ◊‰Î ‹ÎÀı ’˛I›ı¿ ’ÌÏÕ÷fiı ±˘»Î‹Î_ ±˘»Î
`. 2,50,000 ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı.

14
±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷ / ±fiÁÒÏ«÷ …fiΩÏ÷ ÷◊Î ‰fi‰ÎÁ̱˘fiÎ ±Ï‘¿Îfl
 à ’Ïfl‰ÎflfiÎ_ ¿‹Î‰‰Î‰Î‚Î ÁP›fiÌ 100Ñ ±Á‹◊˝÷Î ◊‰Î ⁄ÿ· ’˛I›ı¿
’ÌÏÕ÷fiı `. 5,00,000 ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. 50Ñ fl¿‹ ’˛◊‹ ⁄Î÷‹Ì
Ïfl’˘ÀÛ ±◊‰Î Õ˘¿ÀflÌ ÷’ÎÁfiÎ_ ’»Ì ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. 50Ñ fl¿‹
±ÿη÷‹Î_ ÷ˢ‹÷fi΋_ ‹˘¿·‰ÎfiÎ Á‹›ı ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ⁄οÌfiÌ
25Ñ fl¿‹ fiÌ«·Ì ±ÿη÷‹Î_ √fi˘ ÁÎÏ⁄÷ ◊‰Î ’fl ±Î’‰Î‹Î_
±Î‰ı »ı.
à F›Î_ ±Á‹◊˝÷Î 100Ñ ◊Ì ±˘»Ì ˢ› I›Î_ fi ¿‹Î‰‰Î ‰Î‚Î ÁP›˘fiı
±˘»Î‹Î_ ±˘»Ì `. 40,000 ±fiı ¿‹Î‰‰Î ‰Î‚Îfiı `. 80,000
‰‚÷fl ‹‚ı »ı.
fl‹ı — ±I›Î«ÎflfiÎ_ √fi΋Î_ ËI›Î/Q≤I› ◊‰Î ’fl ¿ıÀ·_ ‰‚÷fl ‹‚ı »ı ?
Áfl’_« — à ’Ïfl‰Îfl‹Î_ fi ¿‹Î‰Î ‰Î‚Î T›„@÷fiÌ ËI›Î/Q≤I› ◊‰ÎfiÌ ’˛I›ı¿ ⁄Î⁄÷‹Î_
±˘»Î‹Î_ ±˘»Ì `. 2,50,000 ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. 75Ñ fl¿‹
’˘VÀ‹˘ÀÛ‹ ◊›Î ’»Ì ±fiı 25Ñ fl¿‹ fiÌ«·Ì ±ÿη÷‹Î_ √fi˘ ÁÎÏ⁄÷
◊‰Î ’fl ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı.
à ’Ïfl‰ÎflfiÎ ¿‹Î‰‰Î ‰Î‚Î T›„@÷fiÌ ËI›Î/Q≤I› ◊‰Î ’fl ’˛I›ı¿
⁄Î⁄÷‹Î_ ±˘»Î‹Î_ ±˘»Ì `. 5,00,000 ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. 75Ñ

15
 fl¿‹ ’˘VÀ‹˘ÀÛ‹ ’»Ì ±fiı 25Ñ fl¿‹ fiÌ«·Ì ±ÿη÷‹Î_ √fi˘
ÁÎÏ⁄÷ ◊‰Î ’fl ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı.
à ËI›Î, Q≤I›, fiflÁ_ËÎfl, ⁄‚ÎI¿Îfl, Á΋ÒÏË¿ ⁄‚ÎI¿Îfl, ¿Î›‹Ì
±Á‹◊˝÷Î ±fiı «˘flÌ ◊‰Î ’fl fiÌ«ıfiÌ flÎË÷˘ ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı.
à ±I›Î«ÎflfiÌ ÷Îfl̬fiÎ_ hÎHÎ ‹ÏËfiÎfiÌ ±_ÿfl ’˛I›ı¿ Q≤÷¿fiÌ Ï‰‘‰Î
±◊‰Î ±L› ±ÎÏl÷˘fiı `. 3,000 ’˛Ï÷‹ÎÁfiÎ ‰ı÷fi◊Ì ±◊‰Î
Q≤÷¿fiÎ_ ’Ïfl‰ÎflfiÎ ±ı¿ ÁP›fiı fl˘…√Îfl ±◊‰Î ¬ı÷ÌfiÌ …‹Ìfi
…wÏfl›Î÷ ∂¤Ì ◊Λ I›Îflı ±ı¿ ‹¿Îfi ’HÎ ÷ÎI¿Î·Ì¿ ¬flÌÿÌfiı
±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı.
à ’ÌÏÕ÷fiÎ_ »˘¿flα˘fiÎ_ ¤HÎ÷fl ±fiı ¤flHÎ-’˘ÊHÎfi˘ ’Òfl˘ ¬«˝ ’HÎ
±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. »˘¿flÎfiı ±Îl‹, ωzη›˘, »ÎhÎη›˘‹Î_
’HÎ ÿά· ¿flΉ‰Î‹Î_ ±ÎÔ‰ı »ı.
à hÎHÎ ‹ÏËfiÎ Á‘Ì ‰ÎÁHÎ, «˘¬Î, CΙ, ÿ΂, ·˘À ‰√ıflıfiÌ T›‰V◊Î
¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı.

16
±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷ / ±fiÁÒÏ«÷ …fiΩÏ÷ ÷◊Î ‰fi‰ÎÁ̱˘fiÎ ±Ï‘¿Îfl
 ±fi Á Ò Ï «÷ …fiΩ÷Ì ±fiı ±L› ’fl_ ’ flÎ
3.
‰fiÏfi‰ÎÁÌ (‰fi ±Ï‘¿Îfl˘fiÌ ‹ÎL›÷Î) ±Ï‘Ïfi›‹
2006 ±fiı Ïfi›‹ 2007
Áfl’_« — à ±fiÁÒÏ«÷ …fiΩÏ÷ ÷◊Î ±L› ’fl_’flÎ√÷ ‰fiÏfi‰ÎÁÌ Áÿ̱˘◊Ì
‰fi˘‹Î_ flËı÷Î ±ÎT›Î »ı. ÷ı‹HÎı … Ëo‹ıÂÎ ‰fi˘fiı Á‹F›Î »ı, ÷ıfiÌ
flZÎÎ ¿flÌ »ı. ’˘÷ÎfiÌ ’fl_’flÎ ±fiÁÎfl ‰fi˘fiı ⁄«Î‰Ì flά‰Î‹Î_ ÷ı‹fi_
‹Ëk‰’ÒHν ›˘√ÿÎfi »ı. …_√· »˘Õ÷Î Á‹›ı ÷ı‹fiÌ ’ˆI≤¿ ¤ÒÏ‹, ‰fi
±Ï‘¿Îfl˘ ±fiı ÷ı‹fiÎ Ïfi‰ÎÁfiı ’›Î˝M÷ ‹ÎL›÷Î fi ‹‚‰Î◊Ì ÷ı‹fiÌ
ÁÎ◊ı C΢fl ±L›Î› ◊›˘ »ı.
à ÷ıfiÎ ±_÷√˝÷ ÷ı …fiΩÏ÷±˘ ’HÎ ÁÎ◊ı … »ı …ıfiı ω¿ÎÁfiÎ fi΋ı
‹…⁄ÒflÌ◊Ì ’˘÷ÎfiÎ Ïfi‰ÎÁV◊Îfi ⁄Ì∞ …B›Î±ı ⁄fiΉ‰_ ’Õu_ Ë÷_.
·Î_⁄Î Á‹›◊Ì «Î·Ì ±Î‰÷Ì ¤ÒÏ‹ Á_⁄_‘Ì ±ÁflZÎÎfiı Á‹ÎM÷ ¿fl‰Î
‹ÎÀı ‰fi ±Ï‘¿Îfl ±Ï‘Ïfi›‹ 2006 ±fiı 2007‹Î_ Ïfi›‹
⁄fiΉı· »ı.
¿‹·Î — ‰fi ±Ï‘¿Îfl ±Ï‘Ïfi›‹fiÎ ±L÷√˝÷ ±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷ ±fiı ±L›
’fl_’flÎ√÷ ‰fiÏfi‰ÎÁÌfiı ¿›Î ¿Î›ÿο̛ ±Ï‘¿Îfl ‹Y›Î »ı ?
Áfl’_« — ÷ı‹fiı fiÌ«ı ·¬ı· ±Ï‘¿Îfl ‹‚ı· »ı —
à ÏÕÁıQ⁄fl 2005fiÎ ’Ëı·ÎfiÎ flËı· ⁄‘Î … ±ÎÏÿ‰ÎÁ̱˘fiı ‰fi¤ÒÏ‹fiÎ
±Ï‘¿Îfl ’hÎ ‹‚Âı.
à hÎHÎ ’ıœÌ±˘ (75 ‰Ê˝)◊Ì ‰fi‹Î_ flËı÷Î ±L›ΩÏ÷fiÎ ’fl_’flÎ√÷
‰fi‰ÎÁ̱˘fiı ’HÎ ±Ï‘¿Îfl’hÎ ‹‚Âı.
à √΋, ‰ÁÎË÷ ±fiı Á‹ÿÎÏ›¿ ‰fi¤ÒÏ‹fiÎ ’HÎ ‹ÎÏ·¿Ì Ëy ‹‚Âı.
‹fi˘Ëfl — ‰L› …‹Ìfi ±_√ıfiÎ “Á΋ÒÏË÷ Ëy” ±_√ı Â_ Ωı√‰Î¥ »ı ?
÷·ÎÀÌ — à ‰L› …‹ÌfifiÎ ⁄‘Î ±Ï‘¿Îfl, flÎF›˘fiÎ Ïfi›‹ÎfiÁÎfl ‰fi‰ÎÁ̱˘fiı
‹‚Âı.

17
 à ’fl_’flÎ√÷, …‚Λ˘, ÷‚Ή˘, ‹Î»·Ì±˘ ÷◊Î …‚Λ˘fiÎ ⁄ÌΩ
μI’Îÿfi˘ ’fl ±ÎÏÿ‰ÎÁ̱˘fi˘ ±Ï‘¿Îfl flËıÂı.
à ±ÎÏÿ‰ÎÁ̱˘fiı ⁄‘Î ’˛¿ÎflfiÌ ‰fi-∂’… …ı‰Ì ¿ı ÁÌÁ‹, ‰Î_Á, {ÎÕ-
’Î_ÿÕÎ_, {ÎÕfiÎ_ Ã>_ÃÎ, fiı÷fl, ¿o¿<, ‹‘, ·Î¬, …ÕÌ⁄Ï|›˘, ±˙ÊÏ‘›
’Î_ÿÕÎ, ¿oÿ‹Ò‚, ’J◊fl, fl˘ÕÎ_, ‹ÎÀÌ ‰√ıflı ¤ı√Î ¿fl‰Îfi˘, μ’›˘√
¿fl‰Îfi˘ ±fiı ‰ı«‰Îfi˘ ±Ï‘¿Îfl flËıÂı.
à ‹Î◊ı √Î_ÁÕÌ ‹Ò¿Ìfiı, ÁÎ¥¿·, ËÎ◊·ÎflÌ ¶ÎflÎ fiÎfiÌ ‰fi-∂’Ωıfiı ‰fi-
ωV÷Îfl ¿ı √΋ ±fiı ⁄Ωfl Á‘Ì ’Ïfl‰Ëfifi˘ ±Ï‘¿Îfl flËıÂ.ı ±Î ¿Î›ÿ΋Î_
‰Î_Áfiı V’WÀ flÌ÷ı … fiÎfiÌ ‰fi-∂’ΩıfiÌ lıHÎÌ‹Î_ Á΋ı· ¿flı· »ı.
à …‚Λ˘ ’fl Á‹ÿΛfiÌ Á_‹Ï÷ ‰√fl ⁄ÌΩ ¿˘¥fiı ’HÎ ’fl‰Îfi√Ì
±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰Âı fiËŸ.
¿‹·Î — Â_ ‰fi…‹Ìfifiı ¿˘¥ ⁄ÌΩ ¿Î‹‹Î_ μ’›˘√ ·¥ ¿Âı ?
Áfl’_« — V¿>·, ÿ‰Î¬ÎfiÎ, ±Î_√HΉÎÕÌ, ÁV÷Î ±fiÎ…fiÌ ÿ¿Îfi, fiÎfiÎ …‚Λ˘,
‰Ì…‚Ì, ’ÎHÎÌ, flV÷α˘, ÏÂZÎHÎ-¿ıLƒ, ΩËıfl ‹¿Îfi ‰√ıflı ‹ÎÀı ‰fi-
…‹Ìfifiı ’Ïfl‰Ï÷˝÷ ¿fl‰ÎfiÎ ±Ï‘¿Îfl √˛Î‹ Á¤Î ’ÎÁı ˢ› »ı. ’fl_÷
÷ı ±ı¿ Ëı@Àfl◊Ì ±˘»Ì ˢ‰Ì Ωı¥Âı ±fiı ¿˘¥ ’HÎ ¿Î‹ ‹ÎÀı 75◊Ì
‰‘ {ÎÕ fi ¿Î’‰Î ’Õı.
fl‹ı — F›Î_ ±ÎÏÿ‹ ΩÏ÷±˘fiÎ Ïfi‰ÎÁ-V◊Îfi ˢ› »ı ÷ıfiÎ ’fl ¿˘fi˘
±Ï‘¿Îfl ˢ› »ı ?
Áfl’_« — à ±ÎÏÿ‹ …fiΩÏ÷±˘fiÎ ‰Á‰ÎÀfiı ‹ÎÏ·¿Ìfi˘ Ëy ËÂı.
à ‰fi‹Î_ flËı÷Ì ⁄‘Î ’˛¿ÎflfiÌ ‰V÷Ì Á‹ÿΛ˘, ‰fi√΋˘fiÌ T›‰V◊Î
±fiı ‹ËıÁÒ·Ì √΋˘fiÎ ŒıflŒÎfl ¿fl‰ÎfiÌ Ωı√‰Î¥ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı.
¿‹·Î — ‰fiω¤Î√ ¶ÎflÎ ËÀÎ‰Ì ÿı‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ±ÎÏÿ‰ÎÁ̱˘ Â_ ŒflÌ◊Ì
÷ı … …B›Î±ı ±Î‰Ìfiı flËÌ Â¿Âı ?
Áfl’_« — à Ωı ¿˘¥ ±ÎÏÿ‰ÎÁ̱˘fiı 13 ÏÕÁıQ⁄fl, 2005 ’Ëı·Î_ ‰fiω¤Î√

18
±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷ / ±fiÁÒÏ«÷ …fiΩÏ÷ ÷◊Î ‰fi‰ÎÁ̱˘fiÎ ±Ï‘¿Îfl
 ¶ÎflÎ ËÀΉ‰Î‹Î_ ±ÎT›Î ˢ› ±fiı ÷ı‹fiı ¿˘¥ flÎË÷ ¿ı ’fi˝‰Á‰ÎÀ
‹‚ı· fi ˢ› ÷˘ ÷ı ŒflÌ◊Ì ’˘÷ÎfiÌ ‹Ò‚ …B›Î±ı ±Î‰Ìfiı flËÌ Â¿ı »ı.
à ¿˘¥ flÎF› ¶ÎflÎ ¿˘¥ ω¿ÎÁ ›˘…fiÎ ‹ÎÀı …‹Ìfi Á_’Îÿfi ¿fl‰Î‹Î_
±Î‰Ì ˢ› ’HÎ …‹Ìfi Á_’Îÿfifiı ’Î_« ‰Ê˝ ‰Ì÷Ì √›Î ˢ‰Î
»÷Î_ ›˘…fiÎ «Î· ◊¥ fiΠˢ›, ±Î ¿ÎflHÎ◊Ì ±ÎÏÿ‰ÎÁ̱˘ ±◊‰Î
‰fi‰ÎÁ̱˘ ÷ı … ‰Á‰ÎÀ ±◊‰Î ¬ı÷ÌωËÌfi flÎË÷ ‹ı‚‰Ìfiı
V◊‚Î_÷Ïfl÷ ◊›Î ˢ› ÷˘ ÷ı‹fiı ÷ı … …‹Ìfifi˘ ±Ï‘¿Îfl
’˛ÎM÷ ◊Âı.
à ¿˘¥ ‰fi‹Î_ flËı÷Î ±ÎÏÿ‰ÎÁ̱˘ ±◊‰Î ÷˘ ±L› ’fl_’flÎ√÷
‰fi‰ÎÁ̱˘fiı, F›Î_ Á‘Ì ‹ÎL›÷Î ±fiı ÁI›÷ÎfiÌ ¬Î÷flÌfiÌ ’˛Ïø›Î
’ÒflÌ fi ◊Λ, I›Î_ Á‘Ì ËıflÎfi ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı fiËŸ.
fl‹ı — ¿¥ ¿¥ Ω÷ÌfiÎ ·˘¿˘fiı ‰fi ±Ï‘¿Îfl ‹‚ı »ı ?
Áfl’_« — T›„@÷√÷ ±fiı Á΋ÿÎÏ›¿ flÌ÷ı ‰fi¤ÒÏ‹ ’fl flËı‰Î‰Î‚Î … ·˘¿˘fiı ‰fi
±Ï‘¿Îfl ±Î’‰Î‹Î_ ±ÎT›Î »ı ÷ı ±Î ’˛‹ÎHÎı »ı —

19
 à flÎF› ±◊‰Î flÎF›fiÎ ÷ı ωV÷Îfl˘‹Î_ flËı‰Î‰Î‚Ì ⁄‘Ì … ΩËıfl ¿flı·
…fiΩÏ÷±˘ ¿ı …ı±˘ ‰fi/…_√·˘ ’fl ±Î‘ÎÏfl÷ »ı.
à ±L› ’fl_’flÎ√÷ ‰fi‰ÎÁ̱˘.
fl‹ı — ±Î ¿Î›ÿÎ ‹…⁄ ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı· T›„@÷√÷ ‰fi ±Ï‘¿Îfl˘
¿›Î ¿›Î »ı ?
Áfl’_« — flËıÃÎHÎ ¿ı ¬ı÷Ì ‹ÎÀı ¿˘¥ T›„@÷ ¿ı ‹˘ÀÎ Á΋ÒÏË¿ ‘_‘Î ‰Î‚Î ·˘¿˘fiı
‰fi…‹Ìfi‹Î_ flËı‰Îfi˘ ±Ï‘¿Îfl »ı. ‘_‘Î-T›‰ÁΛ ‹ÎÀı …‹Ìfi˘fi˘ μ’›˘√
fiÌ«ıfiÎ ·˘¿˘ ¿flÌ Â¿ı »ı —
à T›„@÷
à ¿<À<_⁄
à Á‹Î….
fl‹ı — ±Î ¿Î›ÿÎ ±_÷√˝÷ ¿›Î ¿›Î ±Ï‘¿Îfl˘ »ı ?
Áfl’_« — à ±Î ¿Î›ÿÎ ±L‰›ı ‰‘‹Î_ ‰‘ «Îfl Ëı¿Àfl …‹Ìfi ’fl ÿΉ˘ ‹Î_ÕÌ
¿Λ »ı.

20
±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷ / ±fiÁÒÏ«÷ …fiΩÏ÷ ÷◊Î ‰fi‰ÎÁ̱˘fiÎ ±Ï‘¿Îfl
 à ÷ı Á‹Î…fiÎ ·˘¿˘fi˘ ‹Î»·Ì±˘, fiÿ̱˘, ÷‚Ή˘, √˘«fl …‹Ìfi ±fiı
’Îfl_’Ïfl÷ ô΢÷˘ ’fl ’HÎ Á_’ÒHν ±Ï‘¿Îfl˘ »ı.
à flËı‰Îfi˘ ±fiı flËıÃÎHÎ ’fl Á‹ÿΛ (Á‹Î…)fi˘ ±Ï‘¿Îfl ˢ› »ı.
fl‹ı — …ˆ‰ ωω‘÷Î ±fiı ÁÎ_V¿ÚÏ÷¿ ωω‘÷ÎfiÎ flZÎHÎ ‹ÎÀı Â_
Ωı√‰Î¥±˘ »ı ?
Áfl’_« — ±fiÁÒÏ«÷ …fiΩÏ÷±˘ ±fiı ‰fi‰ÎÁ̱˘fi˘ fiÌ«ıfiÎ ⁄‘Î ’fl ±Ï‘¿Îfl˘
»ı —
à fiÎfiÌ-fiÎfiÌ fiËıfl˘
à ∂Ω˝fiÎ Ï⁄fi’Îfl_’ÎÏfl¿ ô΢÷˘
à T›Î‰ÁÎÏ›¿ ’˛ÏÂZÎHÎ ¿ıLƒ˘
à flV÷α˘
à Á‹Î…¿ıLƒ˘
à …ˆ‰ ωω‘÷Î ÷◊Î ⁄˙Ï©¿ Á_’ÿÎ ±fiı ’Îfl_’Ïfl¿ iÎÎfifiı ω¿ÏÁ÷
¿fl‰Îfi˘ ±Ï‘¿Îfl.
fl‹ı — ‰fi …‹Ìfifi_ ’Ïfl‰÷˝fi @›Îflı
¿flÌ Â¿Î› »ı ?
Áfl’_« — ’Ïfl‰÷˝fi I›Îflı … ¿flÌ Â¿Î› »ı,
F›Îflı -
à ¿˘¥ ⁄Î⁄÷‹Î_ ‰fi…‹Ìfifi_
ZÎıhÎŒ‚ ±ı¿ Ëı¿Àfl◊Ì ±˘»\_
ˢ›.
à √˛Î‹Á¤Î±ı ±ı ›˘…fiÎfiÌ
Á_‹Ï÷ ±Î’Ì Ë˘›.

21
 à ±ı¿ Ëı¿Àfl …‹Ìfi‹Î_◊Ì 75 ◊Ì ‰‘ T≤Z΢fiı ¿Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı fiËŸ.
fl‹ı — Á΋ÿÎÏ›¿ ‰fi Á_ÁΑfi˘ ωÊı ¿›Î ¿Î›ÿÎ »ı ?
Áfl’_« — à ±fiÁÏÒ «÷ …fiΩÏ÷±˘fiı ÷ı ±Ï‘¿Îfl ±Î’‰Î‹Î_ ±ÎT›Î »ı ¿ı ÷ı ’˘÷ÎfiÎ
Á_ÁΑfi˘fi_ flZÎHÎ ¿flı, T›‰V◊Î ¿flı ±fiı ÷ıfiı μ’›˘√Ì ⁄fiÎ‰Ì Â¿ı.
à ÷ı‹fiı ’˘÷ÎfiÌ ÁÎ_V¿ÚÏ÷ ÷◊Î ’fl_’flÎ√÷ flÌÏ÷Ïfl‰ÎΩıfiı Ω‚‰Ì flά‰Îfi˘
±Ï‘¿Îfl »ı.
÷ı‹… Á_⁄_Ï‘÷ √˛ÎQ› ‰Ë̉ÀÌ ÷_hÎ, Ï…S·Î ÷_hÎ ±fiı flÎF› Áfl¿Îfl ¶ÎflÎ
±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ±Ï‘¿Îfl.
fl‹ı — fiÎfiÌ-fiÎfiÌ ‰fi μI’Îÿ¿ ‰V÷±˘fiÎ Á_√˛Ë-‰Ëfi ‹ÎÀı ¿Î›ÿ΋Î_
Â_ Ωı√‰Î¥ »ı ?
Áfl’_« — ’˘÷ÎfiÌ ±Î∞ω¿Î ‹ÎÀı ‰V÷±˘ ±ı¿ÃÌ ¿fl÷Ì T›„@÷ ¿ı Á‹ÿΛfiÎ ·˘¿˘
fiÌ«ıfiÎ_ ÁΑfi˘fi˘ Á_√˛Ë ¿flÌ Â¿ı »ı —
à ÁÎ¥¿·, À˘’·Ì (‹Î◊ı ‹Ò¿Ì ¿Λ ÷ı‰Ì)
à ⁄√·◊ı·Î, ◊ı·Ì±˘.
à ‰fi ωV÷Îfl‹Î_ Á_√˛Ë ‹ÎÀı ‹˘Àfl◊Ì «Î·÷Î ‰ÎËfi˘fi˘ μ’›˘√
’˛Ï÷⁄_Ï‘÷ »ı.
fl‹ı — ±Î ¿Î›ÿ΋Î_ ¿›Î ’Îfl_’ÎÏfl¿ ±Ï‘¿Îflfi˘ Á‹Î‰ı ◊÷˘ fi◊Ì ?
…‰Î⁄ — Ï¿Îfl ¿fl‰˘ ¿ı ¿˘¥ ‰L› ’˛ÎHÎ̱˘fiı ’¿Õ‰Î ¿ı ¿˘¥ ‰L› ’˛ÎHÎ̱˘fiÎ
±_√˘fi˘ μ’›˘√.
fl‹ı — Â_ ¿ıLƒ Áfl¿Îflfiı ¿˘¥ ‰fi¤ÒÏ‹‹Î_ ’Ïfl‰÷˝fi ¿fl‰Îfi˘
±Ï‘¿Îfl »ı ?
Áfl’_« — fiÌ«ıfiÌ Á‰·÷ ‹ÎÀı ¿ıLƒ Áfl¿Îflfiı ‹›Î˝Ïÿ÷ ±Ï‘¿Îfl »ı —
à V¿>· (Â΂Î) ±fiı ±Î_√HΉÎÕÌ

22
±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷ / ±fiÁÒÏ«÷ …fiΩÏ÷ ÷◊Î ‰fi‰ÎÁ̱˘fiÎ ±Ï‘¿Îfl
 à ÿ‰Î¬Îfi_ ±◊‰Î ‹˘ÀÌ Ë˘„V’À·
à T›Î…⁄Ì ¤Î‰fiÌ ÿ¿Îfi
à ‰Ì…‚Ì ±fiı Á_ÿıÂÎT›‰ËÎflfiÌ ·Î¥fi˘
à ’ÎHÎÌfiÌ ÀÎ_¿Ì±˘
à ’ÎHÎÌfiÌ ’Î¥’·Î¥fi ±fiı ’̉ÎfiÎ ’ÎHÎÌfi_ ω÷flHÎ
à ’ÎHÎÌ ±fiı ‰flÁÎÿfiÎ ’ÎHÎÌfi˘ ¬ı÷Ì ‹ÎÀı μ’›˘√.
‹˘Ëfi — ±fiÁÒÏ«÷ …fiΩÏ÷±˘ ±fiı ⁄ÌΩ ’fl_’flÎ√÷ ‰fi‰ÎÁ̱˘fiÌ
ŒflΩı ¿¥ ¿¥ »ı ?
÷·ÎÀÌ — ËyfiÌ ÁÎ◊ı ÁÎ◊ı ÷ı‹fiÌ fiÌ«ıfiÌ ŒflΩı ’HÎ fiyÌ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì »ı —
à …_√·˘ ÷◊Î ‰L› ’˛ÎHÎ̱˘, ’Â±˘, ‹Ëk‰fiÎ »˘Õ-{ÎÕ ‰√ıflıfi_ flZÎHÎ
¿fl‰Îfi_ flËıÂı.
à ‰fiωV÷Îfl‹Î_ …‚Λ˘fi_ flZÎHÎ ¿fl‰Îfi_ flËıÂı.
à √˛Î‹Á¤Î‹Î_ ±ı‰˘ ¿˘¥ ÏfiHν› ·ı‰Î‹Î_ fiËŸ ±Î‰ı …ı◊Ì ‰L› ’˛ÎHÎ̱˘,
‰L› ‰fiV’Ï÷±˘ ¿ı ’Â±˘ ’fl ω’Ïfl÷ ±Áfl ◊Λ.

23
 ‹fi˘Ëfl — ‰fi ±Ï‘¿Îfl ‹ı‚‰‰Î ‹ÎÀı Â_ ’˛Ïø›Î ¿fl‰Ì ’Õı »ı ?
÷·ÎÀÌ — ‰fi‰ÎÁ̱˘±ı ‰fi ±Ï‘¿Îfl ‹ı‚‰‰Î ‹ÎÀı √˛Î‹’_«Î›÷‹Î_ ÿΉ˘ ‹ı‚‰‰Îfi_
Œ˘‹˝ …‹Î ¿fl‰_ ’Õı. ’_«Î›÷ fiÌ«ıfiÌ ’˛Ïø›Î ¿flÂı —
à ’_«Î›÷ V÷fl ’fl ωÂıÊ √˛Î‹Á¤Îfi_ ±Î›˘…fi ¿flÌfiı ‰fi ±Ï‘¿Îfl
ÁÏ‹Ï÷fiÌ fl«fiÎ ¿flÂı, …ı‹Î_ ¿˘fl‹‹Î_ ⁄ı I≤÷Ì›Î_ ±ıÀ·ı ¿ı 67Ñ
√˛Î‹Á¤ÎfiÎ ÁP›˘ ˢ‰Î …wflÌ »ı.
‹fi˘Ëfl — ÁÏ‹Ï÷fiÎ ¿ıÀ·Î ÁP›˘ ËÂı ?
÷·ÎÀÌ — à ±Î ÁÏ‹Ï÷‹Î_ 10 ◊Ì 15 ÁP›˘ ËÂı, …ı‹Î_ ±˘»Î‹Î_ ±˘»Î ’Î_«
±ÎÏÿ‰ÎÁÌ ±fiı ’Î_« ‹Ï˷α˘ ˢ‰Ì …wflÌ »ı.
à ±Î ÁÏ‹Ï÷‹Î_ ±ı¿ ±K›ZÎ (‹¬Ì) ±fiı ±ı¿ ÁÏ«‰ ËÂı. ÁÏ«‰fiÎ
’ÿ ‹ÎÀı ’_«Î›÷ ÁÏ«‰ ±◊‰Î ’_«Î›÷fiÎ ¿‹˝«ÎflÌfiı Á΋ı· ¿fl‰ÎfiÌ
Ωı√‰Î¥ »ı.
à √˛Î‹ ’_«Î›÷fiÎ ±L› ’_«˘, Áfl’_« ¿ı ¿˘¥ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı
‰fiÎÏ‘¿Îfl ÁÏ‹Ï÷‹Î_ Á΋ı· ¿fl‰ÎfiÌ …wfl fi◊Ì Ë˘÷Ì.
¿‹·Î — √˛Î‹‰ÎÁ̱˘ ‰fi¤ÒÏ‹ ’fl ’˘÷Îfi˘ ÿΉ˘ ¿ı‰Ì flÌ÷ı ‹Ò¿Ì ¿ı ?
ÁÏ«‰ — à √˛Î‹Á¤Î ¶ÎflÎ ‰fi ±Ï‘¿Îfl ÁÏ‹Ï÷fiı ÿΉ˘ ‹Ò¿‰Î ‹ÎÀı ‹_…^flÌ ±Î’Ìfiı
I›Îfl⁄Îÿ √˛Î‹‰ÎÁÌ ’˘÷Îfi˘ ÿΉ˘, ›˘B› w’‹Î_ √˛Î‹’_«Î›÷fiÎ
¿Î›Î˝·›‹Î_ …‹Î ¿flΉ‰Îfi˘ flËıÂı. ±Î ±Î‰ıÿfi’hÎfiÌ ÁÎ◊ı ’˘÷ÎfiÎ
’˛‹ÎHÎ’h΢ …wflÌ ¿Î√‚˘ ⁄ÌՉΠ…wflÌ »ı.
à ±ı¿ fi¿· ‰fi ±Ï‘¿ÎflÌ ÁÏ‹Ï÷fiı ÷◊Î ⁄Ì∞ fi¿· μ’fl ‹ı‚‰ı·
‹Ë˘fl ·√ÎÕÌ ’˘÷ÎfiÌ ’ÎÁı ÁflÏZÎ÷ flά‰Ì Ωı¥±ı.
¿‹·Î — ¤˘√‰ÀÎ (¿⁄Ω)fiÎ ÿΉıÿÎfl˘fi˘ ’˛V÷Ή ¿ı‰Ì flÌ÷ı ‹_…fl^ ¿fl‰Î‹Î_
±Î‰ı »ı ?
Áfl’_« — à √˛Î‹Á¤Î ¤˘√‰ÀÎfiÎ ÿΉÎfiÌ ›˘B›÷Î fiyÌ ¿fl‰Î ‹ÎÀı μ’flfiÎ
V÷flfiÌ ÁÏ‹Ï÷fiı ‹˘¿·Ì ±Î’ı »ı.

24
±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷ / ±fiÁÒÏ«÷ …fiΩÏ÷ ÷◊Î ‰fi‰ÎÁ̱˘fiÎ ±Ï‘¿Îfl
 à μ’flfiÎ V÷flfiÌ ÁÏ‹Ï÷ √˛Î‹Á¤Î±ı ‹˘¿·ı· ÷‹Î‹ ’˛V÷Ή˘fiÌ ÁÒÏ«
÷ˆ›Îfl ¿flı »ı ±fiı ±_Ï÷‹ ÏfiHν› ·ı‰Î ‹ÎÀı Ï…S·Î ÁÏ‹Ï÷fiı ‹˘¿·Ì
±Î’Âı.
‹fi˘Ëfl — ÿΉα˘fi˘ ±_Ï÷‹ ÏfiHν› ¿˘HÎ ±Î’ı »ı ?
Áfl’_« — à ⁄‘Î ’˛¿ÎflfiÎ T›„@÷√÷ ±fiı Á΋ÿÎÏ›¿ ÿΉα˘fiÌ ›˘B›÷ΠωÊıfi˘
±_Ï÷‹ ÏfiHν› Ï…S·Î V÷flfiÌ ÁÏ‹Ï÷ ·ıÂı.
à ’˛I›ı¿ ¿<À<_⁄fiı ‰fi…‹Ìfi ’fl …ıÀ·˘ ¤˘√‰À˘ »ı ÷ıÀ·˘ … ±Ï‘¿Îfl
ÿÁ ±ı¿flfiÌ ÁflËÿfiÌ ±_ÿfl ‹‚Âı.
à ±Î ±Ï‘¿Îfl ’Ï÷-’IfiÌ ⁄_fiıfiÎ Á_›@÷ fi΋ ’fl ±◊‰Î ÷ı ⁄_fiı‹Î_◊Ì
…ı ∞ω÷ ËÂı ÷ı‹fiÎ ’fl ◊Âı.
à ±Î ±Ï‘¿Îfl◊Ì ±Î’ı· …‹ÌfifiÎ ÷˘ ¿˘¥fiı ‰ı«Ì ¿ÎÂı fiËŸ ±◊‰Î
÷˘ ’˘÷ÎfiÎ Á_÷Îfi˘ ÏÁ‰Î› ¿˘¥fiÎ fi΋ı ◊¥ ¿Âı fiËŸ.
fl‹ı — ‰fi ±Ï‘¿Îfl ¿Î›ÿ΋Î_ √˛Î‹Á¤ÎfiÌ ¤ÒÏ‹¿Î Â_ ˢ› »ı ?
÷·ÎÀÌ — à √˛Î‹Á¤ÎfiÎ ¿Î›˘˝ fiÌ«ı ‹…⁄ »ı — √˛Î‹Á¤Î, ‰fi±Ï‘¿ÎflfiÌ ’˛¿ÚÏ÷
÷◊Î Ëÿ fiyÌ ¿fl‰ÎfiÌ ¿Î›˝‰ÎËÌ‹Î_ Á_⁄_Ï‘÷ ÿΉα˘fiı ΩHÎ ¿flÂı.
fl‹ı — ÿΉÎfiÌ ÷’ÎÁ ‹ÎÀı ¿¥ ÁÎÏ⁄÷̱˘fiÌ …wÏfl›Î÷ ˢ› »ı ?
÷·ÎÀÌ — à ¿˘¥ ’HÎ ÿΉ˘ ⁄ı ÁÎÏ⁄÷Ì◊Ì ◊¥ ¿Âı. [ÁÎÏ⁄÷Ì‹Î_ Áfl¿ÎflÌ ‰V÷Ì
√HÎ÷flÌ, fi¿ÂÎ, ‰fi ±Ï¤·ı¬, ¤ÎÕÎ’|Î, ¿˘¥ Áfl¿ÎflÌ ±ÎÿıÂ, ΩËıfl
ÁÒ«fiÎ, Áfl¿ÎflÌ fi˘Ó‘HÎÌ (‹÷ÿÎfl ¿ÎÕÛ, flıÂfi¿ÎÕÛ) ¿˘ÀÛfi˘ «¿Îÿ˘, V◊ÎÏfi¿
flÎΩ±˘fiÎ ’˛ÎM÷ ±Ï¤·ı¬˘, ‰ÏÕ·˘◊Ì ‹ı‚‰‰Î‹Î_ ±Î‰÷Ì ‰_ÂΉ‚Ì
(⁄Îfl˘Àfi˘ «˘’Õ˘) ±◊‰Î ÷˘ ÿΉıÿÎflfiΠωω‘ ‰ÕÌ·˘fiÎ ¿◊fi].
à √˛Î‹Á¤Î ’˘÷ÎfiÎ «˘’ÕÎ (flÏ…VÀfl)‹Î_ Áfl¿ÎflÌ Ïfi›‹ ‹…⁄ ’Òflı’ÒflÌ
‹ÎÏË÷Ì flάÂı.
à √˛Î‹Á¤Î, ‰fi ±Ï‘¿Îfl Á_⁄Ï_ ‘÷ ÿΉÎfiı ÁÎ_¤‚Ìfiı ›˘B› Á‹› ±Î’Ìfiı
’»Ì ’˛V÷Ήfiı ‹ÎL› flάÌfiı μ’flfiÎ V÷flfiÌ ÁÏ‹Ï÷fiı ‹˘¿·Ì ±Î’Âı.

25
 ¿‹·Î — √˛Î‹Á¤ÎfiÎ ÏfiHν›◊Ì Ωı ¿˘¥ T›„@÷ fiÎflÎ… ˢ› ÷˘ Â_ ¿fl‰_
Ωı¥±ı ?
÷·ÎÀÌ — à Ωı ¿˘¥ T›„@÷ √˛Î‹Á¤ÎfiÎ ÏfiHν›◊Ì fiÎflÎ… ˢ› ÷˘ ÷ı T›„@÷±ı ÷ı
’˛V÷Ή 60 Ïÿ‰ÁfiÌ ±_ÿfl ÷η¿Î V÷flfiÌ ÁÏ‹Ï÷fiı ±Î‰ıÿfi ±Î’Ìfiı
fl…^ ¿fl‰˘ Ωı¥±ı.
à ÷ı ÷Îfl̬◊Ì 60 Ïÿ‰ÁfiÌ ±_ÿfl Ï…S·Î V÷flfiÌ ÁÏ‹Ï÷‹Î_ ±Î‰ıÿfi
¿flÌ Â¿ı »ı.
à Ï…S·Î V÷flfiÌ ÁÏ‹Ï÷fi˘ ÏfiHν› ±_Ï÷‹ ±fiı ‹ÎL› √HÎÎÂı.

26
±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷ / ±fiÁÒÏ«÷ …fiΩÏ÷ ÷◊Î ‰fi‰ÎÁ̱˘fiÎ ±Ï‘¿Îfl
 ωfi΋ÒS›ı ¿ÎfiÒfiÌ Áı‰Î ±fiı Á·ÎË ‹ÎÀı Á_’¿Û
Â_ ±Î’ ¿ÎfiÒfiÌ ÁËΛ÷Î ‹ı‚‰‰Î ¥E»˘ »˘ ?
Ωı ±Î’ ¿ÎfiÒfiÌ Áı‰Î ±fiı Á·ÎË ‹ı‚‰‰Î ‹Î√÷Πˢ‰ ÷˘ ±Î’fiÎ fi∞¿fiÎ
Ï…S·Î ÷◊Î ÷η¿Î ¿ÎfiÒfiÌ Áı‰Î ÁÏ‹Ï÷fi˘ Á_’¿Û ¿flÌfiı ±Î’ …wflÌ ¿ÎfiÒfiÌ Áı‰Î
±fiı Á·ÎË ‹ı‚‰ÔÌ Â¿˘ »˘.

⁄_√·Î fi_.12, √…flÎ÷ ËÎ¥¿˘ÀÛ ¿ÎfiÒfiÌ Áı‰Î ÁÏ‹Ï÷

ÕŒfi΂Î, ÂÎËÌ⁄Î√
±‹ÿΉÎÿ.
Œ˘fi fi_.079-22850999
À˘· ¡Ì fi_⁄fl-1800-233-7966
(24 ¿·Î¿ ¿Î›˝fl÷ flËı÷Î ¿Î›‹Ì ‹Œ÷
±fiı ÁZ΋ ¿ÎfiÒfiÌ Á·ÎË ±fiı Áı‰Î ¿ıLƒ)
hÎÌΩı ‹Î‚, ‰Ë̉ÀÌ ÂάÎ,
√…flÎ÷ ËÎ¥¿˘ÀÛ Á_¿<·, Á˘·Î,
±‹ÿΉÎÿ.
Œ˘fi fi_.079-27664611

√…flÎ÷ flÎF› ¿ÎfiÒfiÌ Áı‰Î ÁkÎÎ ‹_Õ‚

hÎÌΩı ‹Î‚, ‰Ë̉ÀÌ ÂάÎ,
√…flÎ÷ ËÎ¥¿˘ÀÛ Á_¿<·, Á˘·Î,
±‹ÿΉÎÿ.
Œ˘fi fi_.079-27664964

27
 ±Î’HÎı ±I›Îfl Á‘Ì ΩH›_...
CÎHÎÎ ·Î_⁄Î Á‹› Á‘Ì ÿÒfl (ËÎ_ÏÁ›Î‹Î_) flËı·Î
±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷ ±fiı ±fiÁÒÏ«÷ …fiΩÏ÷±˘
÷÷Î ‰fi‰ÎÁ̱˘fiΠω¿ÎÁfiı ‹A› ¿Î›ÿ΋Î_
Á΋ı· ¿flÌfiı Áfl¿Îflı ÷ı‹fiÎ ÏË÷‹Î_ ¿Î›ÿÎ
⁄fiÎT›Î »ı. ÷ı …wflÌ »ı ¿ı ÷ı ’˘÷ÎfiÌ Á‰·÷˘
÷◊Î ±Î∞ω¿Î◊Ì ΩıÕΛı· ÿflı¿ ¿ÎfiÒfiÌ
flZÎH΢fiı ΩHÎÌ Â¿ı. …_√·˘ (‰fi)◊Ì ±Î
Á‹Î…fi˘ √Îœ fiÎ÷˘ »ı. ‰fi ±Ï‘Ïfi›‹,
‰fi‰ÎÁ̱˘fiÎ ÷ı ±Ï‘¿Îfl˘fiı ÏfiÏç÷ ¿flı »ı
÷◊Î ÷ı‹fiÎ ÏË÷˘fi_ flZÎHÎ ¿flı »ı.

28
±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷ / ±fiÁÒÏ«÷ …fiΩÏ÷ ÷◊Î ‰fi‰ÎÁ̱˘fiÎ ±Ï‘¿Îfl
NOTE

29
 NOTE

30
±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷ / ±fiÁÒÏ«÷ …fiΩÏ÷ ÷◊Î ‰fi‰ÎÁ̱˘fiÎ ±Ï‘¿Îfl
NOTE

31
 NOTE

32
±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷ / ±fiÁÒÏ«÷ …fiΩÏ÷ ÷◊Î ‰fi‰ÎÁ̱˘fiÎ ±Ï‘¿Îfl