—_ GLOBALISASYON BILANG ISANG KONSEPTO Isa sa mga paksang nasasaklaw ng maramin, n globalisasyon. Bagama’t ang unibersal na kahulugan nito ay hind! palubos na mabatid (dahil sa iba’t ibang interpretasyon ng mga mananaliksik at sa Pabago-bagong konteksto kung saan ito ginagamit), ang konsepto nito ay patuloy na pinag-uusapan sa mga unibersidad; pamahalaan, at lipunan. . Hindi maikakailana pamilyarangkaramihan, partikularangmga mangangalakal, politiko, o propesor, sa terminong ito, Nagmumula ito sa salitang-ugat na global, na siya rin mismo ay nagtataglay ng iba't ibang kahulugen sa magkakaibang wika (Dulupcu & Demirel, 2005). Mula sa Meydan Larousse (isang Turkish na encyclopedia), ang salitang global ay nangangahulugang “undertaken entirely.” Sa salitang French, ito naman ay nangangahulugang “homogeneity.” Sa kabila ng pagkakaiba sa depinisyon ng salitang tugat nito, ano nga ba ang depinisyon ng salitang globalisasyon? Nagbigay rin ng depinisyon ang American Defense Institute para sa konseptong ito, Ayon sa organisasyon, ang globalisasyon ay ang mabilis at patuloy na inter-border na paggalaw ng produkto, serbisyo, kapital, teknolohiya, ideya, impormasyon, kultura, nisyong ito, masasaksihan na maraming g disiplina ng pag-aaral ay ang at nasyon. Sa pamamagitan ng mga depil disiplina ang maaapektuhan ng globalisasyon. Bukod pa rito, bagama’t madalas nagagamit ang terminong ito sa integrasyon ng mga ekonomiya, hindi ito maaaring unawain sa konteksto lamang ng politika, ekonomiya, 0 kapital, bagkus sa iba ring mga dimensyon tulad ng teknolohiya, kultura, at impormasyon (Dulupcu & Demirel, 2005). Saklaw rin ng konsepto ng globalisasyon ang kasalukuyang integrasyon. ng ekonomiya, politika, at lipunan ng iba't ibang bansa, na nagbibigay ng kalayaan sa mga tao, pagdating sa usapan ng komunikasyon, paglalakbay, investment, at pagpapalawak ng market. Ngunit, nagdudulot din ito ng mabuti at masama; masasabing ang globalisasyon ang sanhi ng ilang negatibong epekto sa ekonomiya, kultura, at lokal na kapaligiran (Wells, Shuey, Kelly, 2001), Han din sa mahahalagang konsepto na kaakibat ng globalisasyon ay transference,. transformation, at transcendence (Bartelson, 2000). Una, ang Transference ay ang pagpapalitan o exchange ng mga bagay sa pagitan ng dalawang pre-constituted units, na maaaring politikal, ekonomikal, at kultural. Sa pamamagitan ng globalisasyon, nagkakaroon ng pagpapalitan sa pagitan ng unit boundaries na magkaiba ngunit nananatili pa rin ang interaksyon sa bawat isa. Sa bahaging ito ng konsepto ng globalisasyon, nagkakaroon ng Kakaunting pagkakaiba ang konsepto sa ideya ng internasyonalisasyon at interdependence. Bagama't may interaksyon sa pagitan ng mga yunit na ito, maliit ang epekto ng interaksyong ito upang mabago ang kalikasan ng ‘mga indibidwal na yunit na bumubuo rito, Sa madaling salita, maaaring makaapekto ang globalisasyon sa katangian o kultura ng isang bansa, ngunit hindi nito mawawala ang tinatawag na basic identity o maaapektuhan ang kalayaan nitong kumilos para sa sariliniya. . * Scanned with CamScannerPangalawang konsepto na bumubuo sa globalisasyon ay ang transformation. Kabaligtaran ng konsepto ng transference, ang konsepto ng Transformation ay nagsasabing ang proseso ng globalisasyon ay nakaaapekto sa buong sistema, sa parehong antas nla naaapektuhan nito ang mga yunit na bumubuo rito. Ang globalisasyon ay nangangailangan ng paraan upang maisagawa ang mga proseso nito; maisasagawa lamang ito kung magagawang baguhin ang pagkakakilanlan o constructive rules ng mga yunit na bumubuo rito. Sa konseptong ito, maituturing pa ring magkaiba ang yunit at sistema, ngunit sinasalamin din nito na ang buong sistema. ay maaaring pag-aralan sa parehong antas tulad ng mga indibidwal na yunit, Ang mga naniniwala sa konseptong ito ay nagsasabing malaki ang epekto ng globalisasyon sa kalayaan ng isang bansa na umaksyon para sasarili niya, angkanyang mga kakayahan, at ang kanyang pagkakakilanlan. Pangatlong “konseptong bumabalot sa globalisasyon ay ang transcendence. Sa konseptong ito, tinatanggal ang pagkakaiba sa kung ano ang sistema at kung ano ang yunit. Ang mga sumusuporta sa konseptong ito ay naniniwalang ang globalisasyon ay isang prosesong pansarili at hindi maaaring intindihin lamang sa pamamagitan ng iilang dimensyon o sanhi. Sa pamamagitan ng transcendence, ang globalisasyon ay hindi lamang nakapagbabago sa buong sistema at ang mga yunit na bumubuo rito, pati na rin sa conditions of existence kung saan ito matatagpuan. KASAYSAYAN NG GLOBALISASYON Sa pagbabalik-tanaw naman sa kasaysayan ng terminong ito, naglabas -ng masinsinang pag-aaral sina James at Steger (2014). Ilan sa mga makabuluhang bahagi ng pag-aaral na ito ay ang orihinal na paggamit ng termino noang 1930 at 1950 at ang nagbabagong gamit ng konseptong ito’sa edukasyon (¢.g., global life of the mind), internasyonal na relasyon (eg., pagpapalawak ng European Common Market), at pamamahayag (e.g., American Negro and his problem are taking on a global significance): Ang salitang globalisasyon ay unang nagamit noong 1930 at unang pumasok sa mga talahulugan taon 1961 sa Merriam Webster Third New Internaional Dictionary. Lalo pang sumikat ang terminong ito noong dekada 1990 nang madalas nang gamitin ang termino sa mga aklat ukol sa teorya ng social change. ‘Ayon naman kay Rangarajan (2003), ang globalisasyon saekonomikal na perspektibo, ay nagsimula noong 1870 hanggang 1914, kung saan may malayang paggalaw sa kalakal, Kapital, at tao. Bagama't naudlot ito nang sumiklab ang dalawang digmaang pandaigdig noong 1918 at 1941, muli namang nagbalik ang layunin patungo sa internasyonal na integrasyon pagkatapos ng 1945. Sa diskusyon ni Martell (2010), ilan sa mga dahilan ng paglaganap ng ideya ng globalisasyon ay ang pag-unlad ng global na komunikasyon tulad ng Internet na naging instrumento upang pagbuklorin ang mundo. Pagkatapos ng cold war, masasabing ang mundo ay mas naging isa, maaaring sa pamamagitan ng Pag usa ng ilang kultura o sa paglaganap ng kapitalismo. Dagdag pa rito, mas naging mulat ang mundo sa mga pandaigdigang suliranin tulad ng climate change. Scanned with CamScanner‘Ang kasaysayan ng globalisasyon ay maaaring mahati sa apat na panahon: (a) early history, (b) medieval, (c) pre-modern hanggang modern period, at (@ modern era (‘History of Globalization,” n.d.). Sa panahon ng early history, mayroon ng kalakalan sa pagitan ng sibilisasyon ng Sumeria at Indus Valley. Ang kaharian at imperyo ng India, Egypt, Greece, at Rome Empire ay malayang nakikipagkalakalan sa ibang imperyo, Dagdag pa rito, nangangalakal din ang Parthian Empire, Roman Empire, at Han Dynasty, Ang Silk Road ang isa sa mga pinakasikat na trade route sa panahong to. Noong panahong medieval, ang mga Jew at Muslim ay umiikot sa buong mundo upang makipagkalakalan. Sa panahong ito ay nakilala ang mga sikat na tulad ni Christopher Columbus (1451-1506) at Vasco De Gama. Naging Age of Discovery ang panahong ito. Bagama’t nagkaroon ng palitan ng mga tradisyon at ideya, nagkaroon naman ng maraming kolonya ang ilang makapangyarihang bansa mula sa Europe sa mga least-developed na tulad ng Africa, ‘Asya, at Latin America dahil sa tinatawag na kolonisasyon. Sa panahon ng pre-modern hanggang modern period, ang Industrial Revolution (1973-1830) ang isa sa mga pinakamakabuluhang panahon: sa kasaysayan na naganap noong ika-19 na siglo. Ang kalidad at ang dami ng mga produkto ay tumaas at hagkaroon ng magandang relasyon sa usapang kalakalan. Dahil nga sa patuloy na namamayagpag ang kapangyarihan ng Europe sa pamamagitan ng kolonisasyon, maraming bansa ang. naging konsyumer ng pamilihang Europe. Lahat nang ito ay nagtapos noong sumiklab ang Unang Digmaang Pandaigdig na nagdulot ng matitinding negatibong epekto sa ekonomiya ng maraming bansa at malaking salik na nagbunga $a Great Depression at gold standard crisis, Nang sumibol ang panahon ng modern era o ang Pagtatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig, ang The General Agreements on Tariff and Trade Scanned with CamScanner1 ae Raney an alisin ang ilang mga limitasyon sa kalakalan at investment ae :f . Ang GATT ay mas kilala'na ngayon sa tawag na World Trade organization (WTO), na siya ngayong kasalukuyang tumutulong sa mga bansa upang solusyonan anglimitasyon sakalakalan atayusin angilangmga hindi pagkakaunawaan sa pagitan ng mga bansa, ‘Han din sa mga tinitignang salik sa pag-usbong ng globalisasyon sa panahon ng Modern. Sra ay ang pagpapaunlad ng commerce at kalakalah, abolisyon ng ilang mga buwis at taripa, malaking pagpapabawas sa gastos ng transportasyon at paggawa ng imprastruktura, paglikha ng mga global na korporasyon, at pagpapalitan ng mga kultura at tradisyon (Maps of India, n.d.) ‘Sa mga nakalipas na taon, ilang miskonsepsyon din ang lumabas ukol sa konsepto ng globalisasyon na ipinaliwanag ni Eriksen (2014). Una, ang globalisasyon ay nagmula. noong 1980. Bagama’t masasabing ang terminong ito ay sumikat noong ika-20 siglo, masasabing ang ilang mga ekonomiya sa mundo ay nagkakaroon na ng internasyonal na koneksyon noong panahon pa lamang ng mga unang sibilisasyon (e.g. Imperyong Roman, Aztec, at panahon ng kolonisasyon ng Europe noong ika-16 hanggang ika-19 dantaon). Pangalawa, ang globalisasyon ay isa lamang uri ng economic imperialism © Westernization, Ang globalisasyon ay hindi lamang isang one-sided na proseso; maraming bansa’ang nakikilahok sa prosesong ito at maraming mga ekonomiya ang umunlad dahil dito tulgd, ng China, India, at South Korea. “ Pangatlo, naglalayon ang globalisasyon ng homogenization. Ito ay isang miskonsepsyon sapagkat ang proseso ng globalisasyon ay isang paraan upang maipakita ngmga bansa ang kanilang sari-sarilingmga produktoat kultura. Pang-apat, ito ay taliwas sa karapatang pantao. Bagama’t maraming multinational na kompanya ang umaabuso sa mga lokal na manggagawa, sa pamamagitan din ng globalisasyon, maaaring magkaisa ang mga bansa upang labanan ang mga pang-aabusong ito. Panghuli, ang globalisasyon ay makasasama sa mga_lokal na pagkakakilanlan. “Ipinaliwanag ni Eriksen (2014) na bagama'tito ay maaaring totoo, masasabi rin na ang globalisasyon ang makakapanghikayat sa mga bansa na palakasin ang kanilang loKal napagkakilanlan (sa kaalamang maaari itong maapektuhan ng globalisasyon). Bukod patito, kahit marami pang pagbabago ang madadala ng globalisasyon, mananatill pain ang ilan sa mga pangunahing pagkakilanlan ng mga bansang bahagi nito. MABUBUTING EPEKTO NG GLOBALISASYON Bukod pa sa kahulugan at kasaysayan nito, ang mga epekto ng globalisasyon ay masasabinjnahahati sa mabuti at masama, ayon sa ilang mga iskolar at pananaliksik. lan sa mabubuting epekto ng globalisasyon ay ang pagbabawas sa'mga gastos Sa transportasyon at komunikasyon, ang pag-unlad ng teknolohiya, at liberalisasyon sa internasyonal na pamilihan. Sa kabila ng ilang mga legal na istrukturang bumabalot dito sa pamamagitan ng ilang international trade agreements, nagkakaroon din ng deregulasyon, malayéng kalakalan, at integrasyon ng pamilihan (Christensen 5 Scanned with CamScannerbubuting epekto Tan sa mga produkto n na nagbibigay né & Kowalczyk,’2017). Dagdag pa ni Rangarajan (2003) 94 ani 1g globalisasyon ay mahahati sa tatlong aspekto: (@) kalake at serbisyo, sa pamamagitan ng internasyonal n@ pagpapalitan tr a papauniad na competitive advantage at reduksyon sa tariff at non-tariff barriers °° rooting savings NE ekonomiya, (b) paggalaw ng kapital, sa pamamagitan PE pagpape! "12.7% nig GDP ng mga bansa, at (c) paggalaw ng pera (e.g. 17.5% ng GDP D8 Malaysia at 22 ‘Thailand ay mula sa dayuhang kapital, noong Hast Asian orisis). nagkakaroon Dagdag pa ni Pettinger (2017) na sa pamamagitan n Blan or ae ng tinatawag na free trade o malayang kalakalan. Nabibigyan ng pag! al ‘ihe’ ” mga bansa na magkaroon ng specialization sa 8a produktong kanilang a ° ipinangkakalakal. Maaari din itong magresulta s@ tinatawag na competitive at ag sa mga bansa at nagdudulot din ito ng mas mababang Presy® sa mga Nee mas maraming pagpipilian na mga produkto, economies of scale, at mas matinding kompetisyon. ‘Ayon sé diskusyon ni Baker & Lawson self'sufficiency ay maaaring magbigay ng mai susubukang magprodyus ng isang produkto, g mas mura mula sa ibang bansa. Halimbawa na lamang nito ay ang halimbawa ni ‘Adam Smith (1776) ukol sa kakayahan ng Scotland na magpatubo ng ubas at gumawa ng sari nitong alak. Kahit may kakayahan pa ang bansa na gawin ito, mas maraming résoureés ang Kanilang gagastusin, kumpara sa kung mag-aangkat na lamang sila mula sa ibang bansa na nagbebenta nito sa mas murang halaga. Bagama’t bahagi ng globalisasyon ang internasyonal na kalakalan, nilinaw ni Baker & Lawson (2002) na ang kalakalan sa pagitan ng mga bansa ay hindi pa ganap na malaya. Ayon kay Collins (2015), ang malayang kalakalan ay dapat na naglalayon patungo sa pagbabawas ng mga taripa, value added taxes, subsidiya, at iba pang limitasyon. Sa kasalukuyan, marami pa ring restriksyon sa kalakalan. Tulad ng pagpapataw ng Group of 20 (G20) nna mga nangungunang bansa na kasapi ng higit pa sa 1,200 na restrictive na export at import measures mula 2008. Bukod pa sa malayang kalakalan, masasabing ang globalisasyon ay nakatutulong din sa mahihirap na bansa sa pamamagitan ng pagtanggap nila ng dayuhang kapital at teknolohiya at ang kanilang partisipasyon sa internasyonal na kalakalan. Ngunit hindi pa ito lubos na naisasakatuparan sa reyalidad sapagkat mayroon pa ring trade restrictions ang ilang mga bansa. Ilan sa mga halimbawang binigay ni Baker & Lawson (2002) ay ang 30% na taripa sa angkat na steel. Bukod pa rito, may pattikularna farm bill na ipinatutupad s@ kanilang bansa na nanghihikayat sa mga lokal na magsasaka na mag-overproduce ng pagkain na iluluwas. Ilang mga taripa o quota rin ang kanilang isinakatuparan ang nakaudlot sa ilangmahihirap na bansa (kung saan sila umaangkat ng asukal, bulak, mani, at iba pang produkto) na maipangkalakal ang mga produktong kanilang specialization. Sa usapang teknolohiya naman, maaaring matulungan ang ilang maliliit na bansa, ngunit may ilang malalaking bansa ang maaaring kumopya ng teknolohiya ng ibang mauunlad (2002), ang ekonomikong patakaran na s malaking gastos sa isang bansa na na maaari naman nitong mabili nang Scanned with CamScannerna bansa (Collins, 2015). lan din sa mga nabanggit na benepisyo ng globalisasyon ay ang pagtaas ng kompetisyon sa internasyonal na pamilihan. Ang ilang mga Jokal na monopolya ay maaaring mabawasan sa pamamagitan. ng panghihikayat sa ilang mga dayuhan na magtayo ng negosyo sa bansa. Dagdag pa sito, ang kompetisyon sa pagitan ng mga bansa ay maaaring makapagpababa sa presyo ng mga produkto, Ngunit ayon sa argumento ni Collins (2015), hindi ito laging sigurado pagdating sa internasyonal na kalakalan sapagkat minamanipula ng ilang mga bansa ang kanilang currency upang makakuha ng price advantage, Isa rin sa mga benepisyong makukuha mula sa globalisasyon, ayon kay Pettinger (2017), ay ang paggalaw ng mga manggagawa o /abor. Ang partikular na bansa na nakararanas ng mataas na unemployment rate ay maaaring magpadala ng mga manggagawa patungo sa ibang bansa na nangangailangan nito. Masasabing naging epektibo ang prosesong ito sa mga bansang bahagi ng European Union. Halimbawa na lamang nito ay ang malaking pangangailangan ng United Kingdom sa mga nars, sa puntong kinailangan na nitong kumuha ng mga manggagawa mula sa mga bansa sa Silangan (tulad ng Pilipinas). Ngunit ilan sa mga suliraning kinakaharap ng benepisyong ito ay ang maaaring epekto nito sa housing at social services ng recipient countries. Dagdag pa ni Collins (2015), maaari din itong magdulot ng kompetisyon sa pagitan ng dayuhan at lokal na manggagawa at magkakaroon ng downward pressure pagdating sa mga sahod. Panghuli, idinagdag ni Pettinger (2017), na sa Pamamagitan ng globalisasyon, nagkakaroon ng mas mataas na investment ang isang bansa. Sa Pamamagitan ng pagbubukas sa internasyonal na kalakalan, hinihikayat ng partikular na bansa ang mga dayuhan na mag-invest (short-term 0 | long-term), Bukod pa rito, makabuluhan-din ang Scanned with CamScannerinvestment ng mga multinational na kompanya sa pagpapalago ng ekonomiya. Kung makadadaloy ang Kapital nang mas malaya patungo sa isang bansa, ilan sa mga proyekto ang mapopondohan. Ngunit babala nina Baker at Lawson (2002) na maaari lamang magtagumpay ang mga hakbang na ito kung maayos ang intervention policies ng lokal na pamahalaan, Maraming mahihirap na bansa rin ang limitado pagdating sa kapital; sa pamamagitan ng globalisasyon, maaari silang magkaroon ng pagkakataon na makakalap ng sapat na kapital upang maisakatuparan ang kanilang mga proyekto, MGA SULIRANING KINAKAHARAP NG GLOBALISASYON Kahit maituturing na ang pakikipagkalakalan ngayon ay mas “globalisado” kumpara noon, ilang mga suliranin ang lumalabas dahil na rin mismo sa mabilisang transpormasyon sa ilang mga aspekto. Sa pag-aaral na isinagawa ng Milken Institute (intriligator, 2003, p. 1), may mga ilang negatibong epekto ang maaaring kaakibat ng globalisasyon. Isa na rito ay ang posibilidad ng hindi pantay na distribusyon ng kita 0 ‘gains ng globalisasyon sa iba't ibang bansa. Bagama't ang globalisasyon ay maaaring makatulong sa pagkalat ng Kapital sa mundo, masasabing iilang nasyon lamang (halimbawa, Tiger economies ng Asya) ang nakikinabang dito, habang ang mga least: developed na bansa ng Africa, Asya, South, at Central America ay makupad pa rin ang pag-unlad kumpara sa iba. Masasalamin dito na ang kita mula sa globalisasyon ay nagiging polarized o naiipon lamang sa iilang grupo ng mga bansa. Sinuportahan ito ni Pettinger (2017) sa pamamagitan ng pagsasabing ang ilan sa mga papaunlad na bansa ay nahihirapang makipagkompetensya sa mga maunlad na bansa, Dagdag pa niya na upang masolusyonan ang suliraning ito, marapat lamang na bigyang proteksyon ang mga papaunlad na bansa pagdating sa malayang kalakalan. ‘Tinatawag ito na infant industry argument. Sinasabi ng argumentong ito na ang mga papaunlad na bansa ay maaaring magpataw ng taripa sa kanilang mga angkat sa layuning mapaunlad ang mga papausbong na lokal na industria. Masasabing marami sa mga papaunlad na bansa ang nagtataglay ng competitive advantage sa pagprodyus ng mga primary product (0 raw material), Subalit dahil sa taglay na volatility sa presyo ng ilang primary products, kinakailangan ng mga bansang ito na i-diversify ang kanilang ekonomiya. Upang maisakatuparan nila ito, kinakailangan nilang magsagawa ng mga panibagong proseso o industriya. Ngunit dahil sa kakaharapin nila ang matinding kompetisyon mula sa mga dayuhang mangangalakal, kinakailangan na sila ay protektahan, na ipinaglalaban ng mga tagasuporta ng infant industry argument. Dagdag pa rito, ilan sa mga papaunlad na bansa ay naaapektuhan ng mga taripa at protectionism measures ng ilang mga mauunlad na bansa. Sa pamamagitan ng pagpataw ng taripa ng United States o ng Europa sa ilang mga produktong agrikultural mula sa Asya, nililimitahan nito ang mga papaunlad na bansa na kumita at umunlad. Sinuportahan ito ni Collins (2015) sa pamamagitan ng pagsasabing bagama’t layunin ng globalisasyon ang malayang kalakalan, maraming bansa pa rin ang may limitasyon laban dito. halimbawa na lamang na may 161 na bansa na may VAT on imports, na Scanned with CamScannerkasingtaas ng 21.6% sa Europe. Sa pamamagitan ng mga buwis na ito, nalilimitahan gin ang mga transaksyong pangkalakalan sa pagitan ng mga bansa, at mas lalo itong makaaapekto sa mga papaunlad na bansa na nagnanais‘palaguin ang kanilang ekonomiya. 4 Isa pa sa mga maaaring hindi mabuting epekto ng globalisasyon ay ang kalayaan ng ilang multinational na kumpanya na gamitin ang tax havens sa ibang bansa upang maiwasan ang pagbabayad ng malalaking buwis (Collins, 2015). Isa sa mga halimbawa nj Pettinger (2017) ay ang mga kumpanyang Amazon at Google, na maaaring magtayo ng mga opisina sa mga bansang Bermuda at Luxembourg, Ang mga bansang ito ay nagtataglay ng maliliit na corporation tase. Upang kumita ang mga lokal na pamahalaan ng mga kumpanyang ito, kinakailangan nilang taasan ang ibang uri ng buwis na tulad ng VAT at Income Tax. Magkakaroon ng mas matinding kumpetisyon sa pagitan ng Jokal at multinational na korporasyon sapagkat kinakailangan nilang magbayad ng mas mataas na VAT at income tax. Subalit wala silang kakayahan na gamitin ang tax protection na nakukuha ng mga multinational na kumpanya sa ibang bansa. Isa pa sa mga makabuluhang suliranin’na binanggit sa pag-aaral ha ito ay ang potensyal na instabilidad ng ilang ekonomiya dahil sa interdependency ng mga bansa saisa't isa, Halimbawa na lamang nito ay ang exchange rate o financial crisis ia nagmula sa Thailand noong 1997, na patuloy na lumaganap sa ilang bansa sa Southeast Asia at South: Korea, dagdag pa ang ilang epekto na dinulot nito sa Russia noong 1998. Nagkakaroon nang tinatawag na mutual vulnerability sa pagitan ng mga bansa, na siyang mag-uudyok Sa mga ito na putulin ang mga koneksyon sa ibang bansa sa pamamagitan ng pagpapataas ng taripa o pag-implementa ng protectionism. lan sa mga halimbawa nito ay ang 127% taripa ng United States sa Chinese paper clips at 778% taripa ng Japan sa angkat na bigas (Kuepper, 2018). Bukod pasa Asian Financial Crisis noong 1997, isa sa mga bagong krisis sa panahon ngayon ay’ ang Greek Crisis. Lumaki ang utang nito patungong $470 million, isang napakalaking halaga kumpara sa laki nito bilang isang bansa. Bagama’t itinuturing ng ilan’na hindi mahalaga sa sistematikong paraan ang ekonomiya ng Greece, may ilang dahilan kung bakit maaaring makaaapekto ang krisis na ito sa ibang bansa (alo na sa Europa). Una, magkakaroon ng takot ang mga kalapit na bansa sa Europa tulad ng Portugal, Ireland, Spain, at Italy. ang mga American money market funds din ang may malalaking halaga ng investment sa Greece. Dagdag pa rito, may ilang mga bangko rin ang nagkaroon ng kontrata ukol sa credit-default swaps, Sa panahong tila hindi na mababayaran ng mga may utang ang mga ito, malaking risk din ang kinakaharap ng mga bangkong ito. At panghuli, maaaring magkaroon ito ng malaking epekto sa Paggamit ng currency’ na Euro, na isa sa mga currencyna ginagamit sa maramingjoreign exchange markets (Dervis, 2011). Dagdag'pa sa negatibong epekto ng globalisasyon ay ang pag-iisip ng ilang nasyonal na lider na ang kanilang national sovereignty ay maaaring maapektuhan. Nasasalamin nito ang paniniwala ng mga bansa na maaari silang kontrolin ng global 9 Scanned with CamScanner‘forces, na maaaring magdulot sa tinatawag na extreme nationalism or xenophobia (takot sa mga bagay na dayuhan). Upang tugunan ang lumalaking takot ng ilang mga bansa ukol sa negatibong epekto ng globalisasyon, may mga summit at-economic forums na isinasaganap. Halimbawa na lamang nito ay ang Seoul G-20 Summit noong November 2010 na kung saan hinikayat ng mga lider ang International Monétary Fund’na makipagtulungan sa Financial Stability Forum sa pagbuo ng isang early-warning system sa global financial risks at pag-aralang mabuti ang tinatawag na spillover effects sa mga malalaking ekonomiya (Dervis, 2011). Maituturing na ang globalisasyon ay parehong may positibo at negatibongepektosa mundo. Sa kasalukuyan, ayon sa isang artikulo ng Business Mirror na isinulat ni Manny Villar (2017), ang Pilipinas (sa pamamagitan ni Pangulong Rodrigo Duterte) ay nakipag- ugnayan sa Russia ukol sa pag-angkat ng Russia ng mga agrikultural na produkto inas..Noong 2016, ilan sa mga bilateral na kalakalan ay nagkakahalaga ng $226 milyon, kasama ang ilang exports mula sa Pilipinas na nagkakahalagang $49 million. Ang importasyon mula sa Russia ay kadalasang crude oil. Maituturing ha ang pagbubukas ng Pilipinas sa internasyonal na kalakalan ay isang hakbang ng . Slobalisasyon. Sa ngayon, kinakaharap ng mga bansa at ng mga mananaliksik ang iisang suliranin: Paano makalilikha ng isang sistema ng globalisasyon na kung saan mas magiging matimbang ang benepisyo nito kaysa mga negatibong epekto nito? Scanned with CamScannerYUNIT II ANG MGA ESTRUKTURA NG GLOBALISASYON 2 > ANG PANDAIGDIGANG EKONOMIYA Somme TUNGUHIN NG ARALIN Inaasahan sa araling ito na ang mga mag-aaral ay: naipaliliwanag ang globalisasyon sa ekonomiya; natutukoy ang mga nagpapakilos sa globalisasyon sa ekonomiya; naipaliliwanag ang makabagong sistemang pandaigdigan; at naipaliliwanag ang paninindigan hinggil sa pagdaigdigang integrasyon sa ekonomiya eve @ BALIK-ARAL 1. Ipapasa ng mga mag-aaral ang bola habang tumutugtog ang musika na ihahanda ng guro. 2. Sapaghintong musika, ang mag-aaral na matatapatan ngbola ang magsisimula ng paglalahad ng kanyang mga natutuhan sa huling talakayan. 3. Magpapatuloy ang pagpasa ng bola.ayon sa desisyon ng guro. Hl PANIMULANG GAWAIN A. Pangkatin ang klase sa dalawang grupo. Magsagawa ng isang di-pormal na debate tungkol'sa paksang “Ang Pandaigdigang Malayang Kalakalan: Makabubuti Ba sa Pilipinas o Hindi?” Bibigyan ng 10 minuto ang bawat pangkat na magkaroon ng malayang talakayan bago simulan ang debate. Itatalanaman ng guro ang mahalagang punto ng bawat pangkat sa pisara upang magamit sa pormal na talakayan ang paksa. B, #FastTalk . 1. Pipiling kapareha ang bawat mag-aaral para sa gawain. 2. Bawat pares ay bibigyan ng guro ng listahan ng mga produktong gawa sa ibang bansa at Pilipinas na gagamitin sa #FastTalk. ‘ 3. Bibigyan ng 5 minuto ang pawat pares upang tapusin ang pagpapalitan ng tanang at sasnt Kinakailangan ding magmuntns ang hawat isa king anong Scanned with CamScannerMatagal na ring panahon nang nakilala sa larangan ng Ona ang katagang globalisasyon (Benczes, 133). Sa nakalipas na mga ahs ere i las narin itong nagiging laman at ginagamit sa mga pampublikong talakaya al ‘alo, Sa kabila nito, wala pa ring pagkakasundo ang eee eksaktong pakahulugan ng salita; mga puwersang nagtatakda nito o'mga kahihinatnan ng I ASU He rasa mianating maging panimulang depinisyg ng globalisasyon na ito ay ang lumalawak, lumalalim, at papabilis na pandaigdigang pagkakatgnayan sa lahat ng aspekto ng kasalukuyang panlipunang pamumuhay, Ang mga aspektong ito ay maaaring politikal, teknikal, pangkultura at pang-ekonomiya, Pahiwatig na ang globalisasyon ay .isang pangyayaring multidimensional ‘Giddens, 1999, p. 10). : 2 Kadalasan, tinitingnan ang globalisasyon sa pananaw pang-ekonomiya, bagama’t kung magkaminsan, may mga pangyayari na isinaisangtabi ito, sapagkat hindi maitatanggi na ‘hindi lamang pang-ekonomiyang aspekto ang tunay na larawan ng. pangkasalukuyang globalisasyon. Ngunit para mas lubusang maunawaan ang proseso ng globalisasyon, binibigyan ito ng ispesyal na atensyon. ANO NGA BA ANG PANDAIGDIGANG EKONOMIYA? Ang pandaigdigang ekonomiya bilang isang proseso ay dulot ng pagbabago ng mga {ao at ng prosesong teknolohikal na nagbubunga ng mataas na bilang ng pag-uugnayan © Pagsasama-sama ng ekonomiya sa buong mundo sa pamamagitan ng pagkilos 0 Paggalaw ng mga produkto, serbisyo at puhunan Papunta sa iba’t ibang hangganan ng mundo (IMF, 2008). Nangangahulugan din ito ng paggalaw ng tao sa pamamagitan ng Paggawa at kaalaman sa tulong ng makabagong teknolohiya. "Ang pangyayari ay maaaring magkaroon ng magkakaugnay na sakop, tulad ng globalisasyon ng: 1. Kalakalan ng mga produkto at serbisyo, 2. pamilihan ng pananalapi at puhunan, 3. teknolohiya at talastasan; at 4. produksyon o paggawa GLOBALISASYON KONTRA INTERNASYONALISASYON: ANG KABULUHAN NG ESTADO bahagingisang “organikong (pangkabuuang) sistema” Sapamamagitan ng paghahatid ng pandaigdigang prosesong pang-ekonomiya at Pang-ekonomiyang pakikipag- ‘ugnayan sa mas maraming bansa na nagpapalalim ng kanilang Pagtutulungan. 20 Scanned with CamScannerIpinakikita sa pakahulugan na ito na bagama’t-hindi miaaaring maliitin ang kahalagahan ng pandaigdigan, pangrehiyon o’pambansang gampanin.ng estado sa ekonomiya, hindi naman nito kinikilala ang umiiral na kaisipan na tanging ang estado lamang ang pangunahing may impluwensyarito. ©” Kaya, nga ang tanong, mahalaga pa rin ba ang estado. sa harap ng umiiral na globalisasyong pang-ekonomiya? Epektibo pa ba ito? Para kay Ohmae (1995), sa pagsisimula ng pandaigdigang integrasyon ng ekonomiya, lumiit na ang papel ng estado/bansa bilang pangunahing organisadong instrumento ng kalakalan. Wala na ang dating pambansang kalakalan o teknolohiya, pambansang korporasyon, at industriya. Lahat ng mga ito ay naging pandaigdigan at wala ng kinikilalang hangganan. (Reich, 1991, p. 3) Ang mga produktong materyal na ginagamitngmgamamamayan ay sumusunod nalamangsa pandaigdigang pamantayan. Sa kabilang banda, bagama’t sang-ayon ang mga katulad nina Boyer at Drache (1996, p. 1) na naging sanhi ang globalisasyon ng pagbabago ng depinisyon sa papel na ginagampanan ng estado bilang epektibong tagapamahala ng pambansang ekonomiya; naniniwala pa rin sila na ang mga indibidwal na bansa ay nananatiling ligtas na kanlungan ng bawat isa sa masamang epekto ng malayang pandaigdigang kalakalan. Ayon pa nga kay Bodie (1996, p. 386), isang pagkakamali kung bibigyang kahulugan na ang globalisasyon ay naging sanhi ng pagkawala ng halaga ng estado, bagkus ay naging malaking tulong pa nga ito sa pagsasaayos sa transisyong naganap mula sa lumang sistema tungo sa bagong pandaigdigang kalakaran. Ibig sabihin, ang mga estado ang nagluwal sa globalisasyong nagaganap sa kasalukuyan. TAGAPAGSULONG NG PANDAIGDIGANG EKONOMIYA Kapansin-pansing nakakabit na sa pampolitika at pangkulturang globalisasyon ang United Nations (UN) at mga pribadong sektor bilang pangunahing mga aktor. Sa larangan naman ng globalisasyong pang- -ekonomiya, matatawag na pangunahing tagaganap ang malalaking pandaigdigang. korporasyon. Tinatawag itong mga transnational corporation (TNCs), international corporations (ICs) 0 multinational corporations (MCs). Sila ang mga pangunahing tagapagsulong ng globalisasyong pang-ekonomiya sa loob ng -nakalipas na isang siglo at bumubuo ng humigit- kumulang sa dalawang-katlo (/) ng lahat ng mga papalabas na produkto o kalakalan. ng bansa (Gereffi, 2001). Sari-sari ang saloobin ng mga ekonomista tungkol sa mga pandaigdigang korporasyon. Nananatili ang mga ito bilang tagapagsulong ng pambansang interes, samantalang sa iba, ang nabanggit na grupo ang nagiging paraan kung bakit at Paano nagagamit ng mayayamang bansa ang mahihirap na estado sa pagsusulong ng pansariling pampolitika, pang-kultura, at pang-ekonomiyang interes, Scanned with CamScannerPINAGMULAN NG GLOBALISASYON i - a xailan at saan nagmula ang pang-ekonomiyang globalisasyon? Ito ba ay isang i kalakalan? bagong pangyayari lamang sa larangan ng ka : \ See fe anes nabanggit, nagkakaisa ang maraming mga ekonomista na walang isang sopt at elaaitong pakahulugan ang gobalissyon. Ganvan din ang kanilang pananaw sa kung saan at kaildn ito nagsimul SE gare : ang pakahulugan na ang pandaigdigang kalaia/an ay “isang PIV griallumnintiern isang “pangkabuuang sistema” ng pangangalakal,’ matuwi : 2 lampas sa nakalipas na 30 taon. Para kina Gills at Thompson (2001, -p. 1), : slobalisasyon ay nariyan na simula pa sa pagsulpot ng tao at magsimula ang Home sapiens na maglakbay galing sa kontinente ng Africa at manirahan sa iba pang bahagi ng mundo. Bagama’t maliit na bilang at mababang antas pa lamang, nandiyan na ang pandaigdigang kalakalan simula ng ika-16 na dantaon sa pagsusumula ng ugnayan sa pagitan ng America at Afro-Eurasia. Ayon naman kina Frank and Gills (1993), ang pandaigdigang sistemang nabanggit ay nagsimula, 5,000 na ang nakalipas. Binanggit nilang halimbawa ang luma at di- na ginagamit na rutang kalakalan na Silk Road. Pinag-ugnay nito sa pamamagitan ng kalakalan ang mga kontinente ng Asya, Africa, at Europe noong ika-16 na dantaon, Sa kabila ng panimulang. integrasyong ito, hindi naman pumabor dito ang nagaganap na pangyayari ng pagsulong ng makabansang kalakalan ng ika-17 at ika- 18 siglo. Dagdag hadlang pa rito ang kababagong tatag na monopolyo sa kalakalan na pinasimulan ng pinakaunang korporasyong multinasyonal, ang British at Dutch East India Companies ng England at The Netherland na magkasunod na naitatag noong 1600 at 1602, Ayon pa sa tala ni Maddison (2001), tumaas ang bilang ng mga pangalakal na sasakyang dagat mula sa mga pangunahing lungsod sa Europea papuntang Asya . $8 Pagitan ng 1500 at 1800 (770 noong 1600; 3,161 noong 1700; 6,661 noong 1800). Subalitsa likod ng mataas na talang ito, mapapansin ang di-pantay na tumbasan (ratio) sa pagitan ng kalakal na iniluluwas at ng pandaigdigang Gross Domestic Product (GDP). Sabi nga ni Gereffi (2005), kung umiiral man ang Pandaigdigan ekonomiya noon, umiiral ito sa diwa lamang ng palitan ng produkto at hindi sa Paggawa ng mga ito. Nang panahong iyon, karamihan sa mga bansa ay malaya, at may-sapat na sariling panustos fa Kanilang pangangailangan, maliban sa England and The Netherland na pangunahing nangangalakal ng mga marangyang produkto . 4 Naitala ang pinakaunang mahalagang tagum-pay noon lamang ika-19 na siglo. Sa pagitan ng 1820 at 1870, tumaas sa 4.2 porsyento ang kabuuang’antas ng paglago ng pandaigdigang kalakalan, 3.4 porsiyento sa pagitan ng mga taong 1870 at 1913. Ang kabuuang sae ay 16-17 porsyento katumbas ng pandaigdigang kita. Iniuugnay kanilang iminungkahi na ang 22 Scanned with CamScannerang kaunlarang ito sa pagsulong naman sa larangan ng transportasyon. Gamit ang mga katatayong riles at makabagong sasakyang pandagat, napababa nito ang gastusin sa pangangalakal at lalong napalakas ang lokal at pandaigdigang palitan ng produkto. Ayon kina O'Rourke at Williamson (1999), maituturing na “ginintuang panahon” ng pandaigdigang kalakalan ang maigsing panahon bago ang unang digmaang pandaigdig (1870-1913), mapayapa, malaya ang kalakalan, at matatag ang pananalapi. GLOBALISASYONG PANG-EKONOMIYA: BIGO NGA BA O NAGING MATAGUMPAY? Maingay ngunit maituturing na isang alamat lamang ang globalisasyong pang- ekonomiya (Bairoch, 1993). Kalimitan, malaking katanungan ang naging epekto nito sa pandaigdigang pamamahagi ng kita. Sa mga sumusuporta naman sa globalisasyong pang-ekonomiya, naniniwala sila na nagiging sanhi ito ng pandaigdigang kaunlaran at paglago. Para kina Dollar at Kraay (2002), tanging ang mga bansang hindi sumusuporta rito ang nabigong mapaliit ang insidente ng kahirapan sa kanilang mga nasasakupan sa nakalipas na ilang dekada. Dagdag pa ni Wolf (2004), hindi ang pagiging malawak ng globalisasyon ang problema kundi ang kakulangan nito. Para naman sa World Bank, tunay ngang nababawasan nito ang kahirapan, ngunit hindi lahat ng bansa ay nabibiyayaan nito. Matibay na halimbawa nito ang lugar ng Sub-Saharan Africa, kung saan halos kalahati ng populasyon ay nabubuhay sa wala pang US$1.25 kada araw na panggastos para para sa pangunahing pangangailangan. Naniniwala naman si Rostow (1960) na ang underdevelopment o ang patuloy na. kawalan ng pang-ekonomiyang paglago at pag-unlad, kasama na ang kahirapan at malnutrisyon) ay hindi ang panimulang yugto ng pangkasaysayan at ebolusyunaryong proseso. Para sa kanya, ito ay bunga ng kolonyalismo at imperyalismo, patakaran na isinusulong ng mga nangungunang kapitalistang bansa (Hobson, 1902). Ang International Monetary System (IMS) ‘Ang International Monetary System (IMS), tinatawag ding Regime, ay tumutukoy sa mga panuntunan, buwis na ibinabayad sa mga inaangkat na produkto, mga instrumento, pasilidad at mga organisasyong ginagamit.sa mga bayaring internasyonal (Salvatore, 2007, p. 764). Sa malayang interpretasyon, pangunahing gawain nito na pagaanin ang tawid-hangganang negosyo, cross-border transaction, lalo na sa pangangalakal at pamumuhunan. Subalit hindi lamang ito tungkol sa usaping pera o pananalapi, sinasalamin din nito ang kapangyarihan at pang-ékonomiyang kapakanan, ang pera bilang usaping politikal at mahalagang bahagi ng politika ng maayos na pakikitungo o diplomasya (Cohen, 2000, p. 91), Scanned with CamScannerAng Gintong Pamantayan Nagsimula ang unang makabagong IMS noong pagsisimula ng ika-19 na dantaon, nang \Magpatupad ang Europe, ng patakarang paggamit ng iisang uri ng pamantayan sa pananalapi noong 1821. Makalipas ang halos 50 taon, noong 1867, nagpasimula ang mga bansa sa Europe at ang United States ng paglipat sa ginto bilang tumbasan_ soli ads iin ead ng pera sa ginanap na International Monetary (3972953549) jpg Conference sa Paris. Pinaniniwalaannaginagarantiyahannggintoangisangwalangimplasyon, matibay na kapaligirang pangkalakalan, at isang epektibong makinarya sa isang mabilis na pandaigdigang kalakalan, Sumunod na sumapi rito ang Germany, at makalipas ang anim na taon ay sumunod ang France. Simula ng 1880, ang pamantayang ginto ang naging pandaigdigang rehimen ng pananalapi. Matapos sumapi ang Italy noong 1894, ang Russia noong 1897, nasa 70% ng mga bansa ay sumali sa pamantayang ginto bago sumiklab ang Unang Digmaang Pandaigdig (Meissner, 2005). Sa paulit-ulit na gawain, ang pamantayang ginto ay nagsisilbing rehimen ng itinakdang halaga ng palitan (fixed exchange rate regime), kung saan ang ginto ang sinusunod na nag-iisang pandaigdigang reserba. Sinusunod ng mga kalahok na bansa ang patakarang ang ginto lamang ang tinatanggap na katumbas ng perang kanilang ililimbag. Anumang halaga ng perang ililimbag ay kailangang may katumbas na ginto para tanggapin sa pandaigdigang palitan. Nagkakaroon ng pandaigdigang tiyak na halaga ng palitan ang bawat bansa na sumusunod dito. Bumagsak ang klasikong tumbasang ginto sa pagsiklab ng Unang Digmaang Pandaigdig noong 1914. Naging bunga ito ng pagbitaw ng mga bansa sa sistema ng (Palitan ng ginto sa pera para mapangalagaan na rin ang kanilang mga reserbang ginto sa kaniya-kaniyang bansa. Sa paglipas pa ng taon, sinikap ng ilang bansa tulad ng Great Britain na makabalik sa lebel bago sumiklab ang digmaan ngunit hindi sila nagtagumpay. Noong 1931, tuluyan nang inabandona ang pamantayang ginto bilang palitan’ng kalakal. Ang dekada 1930 ang maituturing na pinakamadilim na yugto sa kasaysayan ng makabagong ekonomiya. Hindi nagtagal, ang sistemang tumbasang (pamantayang) ginto ay napalitan ng sistema debalwasyon at pagpapalutang ng halaga ng salapi (kontra pandaigdigang halaga ng tumbasan). Ang Bretton Wood System at ang Pagkalusaw Nito Gaya ng nabanggit na, nabuwag ang naunang sistema ng palitan at tumbasan sanhi ng Unang Digmaang Pandaigdig. Subalit ang nabanggit ay hindi naging hadlang upang ang mga bansang nauna ng gumamit ng nabanggit na sistema ay muling nagnais na magkaroon ng kahalintulad na patakaran. Ibinatay sa balangkas ng United Nations - Monetary and Financial Conference na ginanap sa Bretton Woods, New Hampshire sa United States noong 1944, 44 na bansa ang nagkaisa na ipatupad ang bagong 24 Scanned with CamScannersistema ng pagtatakda na tinawag na gold-exchange standard. Nang panahong iyon tanging.ang dolyar ng United States ang tinatanggap na salapi ng palitan. Nangako ang Uinted States na magbenta at bumili ng ginto mulasa kasaping bansa nang walang paghihigpit. Itinakda ang palitan sa US$35 bawat bansa. » Ang mga delegado ay nagkasundo rin na-magtatag'ng dalawang pandaigdigang institusyon: ang International Banks for Reconstruction and Development (IBRD) at ang International Monetary Fund (IMF). Ang nauna ang naatasang mamahala sa muling pagbangon pagkatapos ng digmaan, samantalang ang huli ay sa pagsusulong ng pandaigdigang kooperasyon sa pananalapi at palakasin ang pandaigdigang kalakalan. Inako ng IMF ang pangangalaga sa maayos na pagkilos ng pamantayan sa palitan ng ginto sa pamamagitan ng pagbibigay ng maigsing panahong pautang sa panahon na may kaso ng kahirapan sa pagbabayad ng pansamantalang balanse. ‘Ang Pagsasanib ng Pananalapi sa Europe Makalipas ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig, ninais ng United States na ipatupad ang Morgenthau Plan. Layunin nito na paliitin ang ekonomiya ng Germany bilang isang ekonomiyang nakabase sa paghahayupan at pagsasaka. Bilang oposisyon narinng Amerika sa patuloy na pag-usbong ng komunismosa Silangang Europe at ang patuloy na paglago ng mga sosyalista at mga partidongkomunista sa Kanluran, daglian itong inabandona ng United States. Para kontrahin ito, sa halip ay kanyang isinulong ang isang maunlad na ekonomiya at militaristikong bansang Germany at Kanlurang Europe. Agarang binuhay ng U.S ang kanyang programa sa muling pagbangon ng Europe pagkatapos ng digmaan,-noong 1948. Pinamahalaan ito ng Organization for European Economic Cooperation (OEEC). Hinalinhan nito ang naunang institusyon na Organization for Economic Cooperation and Development (OECD): Ang milagrong tagumpay pang-ekonomiya ng Kanlurang Europea ang nagpasimula ng malapit na kooperasyon sa panrehiyong antas at nagresulta sa pagtatatag ng European Coal and Steel Community noong 1951. Sinundan ito ng lagdaan ang Tratado ng Roma noong 1957, Nagbunga naman ito ng pagkatatag_ ng European Economic Community.o EEC at nagsilbing unang pangunahing hakbang para sa isang nagkakaisang Europea sa larangan ng ekonomiya. Kabilangsa mga bansangito ang: France, Italy, Holandes/The Netherland, Belgium, at Luxembourg. Bagama’t hindi orihinal na nagsama-sama para sa direktang kooperasyon sa larangan ng pananalapi at patakaran ng halaga ng palitan, napilitan ang grupo na bumuo ng isang panrehiyong sistema ng pananalapi. Naging sanhirin ito ng pamimilit na dulot ng pagbagsak ng Bretton Wood System. Bilang tugon, dito nabuo noong 1979 nabuo ang European Monetary System (EMS). Sa tagumpay ng EMS at ng pangkalahatang pagtanggal ng kontrol sa puhunan sa__ Pagtatapos ng dekada 1980, nagkabuhay ang ideya ng isang pagsasanib ng ekonomiya ng Europe. Pinasimulan ito ni Jacques Delors, ang tumatayo noong pangulo ng 25 Scanned with CamScannerEuropean Commission. Sa pagsuporta na rin ng makapangyarihang Pangulo ng France, si Francois Mitterand, at Chancelor ng Germany na si Helmut Kohl, nailatag ang pundasyon ng European Economic and Monetary Union (EMU) sa pamamagitan ng Maastricht Treaty noong 1992. Sa pagpasok ng 1999, nagkaisa ang mga bansang kasapi na abandonahin ang kanilang pambansang salapi, at magkaroon ng iisang anyo Ng pera, ang Euro, Sumailalim ito sa pamamahala ng European Central Bank. Pumangalawa ang naturang bagong salapi sa dolyar ng United States bilang pinakamalawak na gamit sq kalakalan at palitan (European Commission, 2008). Multilateralism: Mula GATT Hanggang WTO Bagama’t atubili ang United States na pangunahan ang pandaigdigang kalakalan pagkatapos ng Unang Digmaang Pandaigdig, hindi ganito ang kaso makalipas ang dalawa at kalahating dekada. Naging pandaigdigang salapi ang dolyar ng United States na sinusuportahan ng dalawang-katlo (/;) ng lahat ng reserbadong ginto ng buong mundo noong dekada 1950 (Green, 1999). Sa pagbagsak ng industriya ng pagawaan ng Europe at Japan, tumaas ang pandaigdigang papel ng United States dito. Noong 1950, 60% ng pandaigdigang kalahatan ay nagmula sa United States kung saan ikatlo ng dami ng pandaigdigang kalahatan ng iniluluwas na kalakal ay galing din sa kanila (Branson, et al., 1980). Sa orihinal na plano, nakatakda na ang pandaigdigang rehimen ng kalakalan ay patatakbuhin ng International Trade Organization (ITO), isa sa tatlong haligi ng Bretton Woods System (ang IMF at IBRD ang dalawa pa), ngunit hinarap ito ng malaking pagtutol sa Kongreso ng U.S. Sa huli, nagkaisa ang mga bansang nagsusulong ng mababang taripa sa mga produkto na pag-ugnayin ang kanilang mga hakbang sa ilalim ng General Agreement on-Tariffs ang Trade (GATT). Sa bisa ng kanyang kapangyarihan, ginamit ng GATT ang kanyang impluwensya na maisulong ang - kanyang adhikain sa pamamagitan ng sunod-sunod na multilateral trade negotiations o rounds na pangunahing nakapokus sa pagpapababa ng buwis sa mga iniluluwas na produkto ng mga kasaping bansa. : Noong 1957, itinatag ang European Economic Community. Bunga nito napilitan ang United States na pagtibayin ang Trade Expansion Act ng 1962, at tumawag Ng bagong round, na tinawag na Kennedy Round. Nasundan ito ng Tokyo Round kung saan napagkasunduan ang patuloy na pagbabababa ng buwis sa mga produkto across the board sa.halip sa naunang patakaran na pagbawas-bawat-produkto (item-by-item cuts). Dagdag pa rito ang tungkol sa panuntunan tungkol sa mga subsidy at pagbili ng gobyerno (procurement code) ng mga produktong pangkalakal (Deaddorff and Stern, 1983). Scanned with CamScannerPinakapopular sa lahat ng usapang ito ang idinaos sa Uruguay (Uruguay Rounds) mula 1986 hanggang 1994. Sa panahong ito, nabago ang kalakaran ng-pandaigdigang kalakalan kung saan nagkaroon ng paglihis sa orihirlal na konsepto kung saan kung dati ang estado ang pangunahing manlalaro sa pangangalakal, sa sumuriod na panahon napalitan na sila ng mga transnasyonal na korporasyon (transnational corporation 0 TNCs) o inter-company trade. Simula ng 1980, ang mga nabanggit na TNC” na ang nag-oorganisa at nagtatakda ng mga lugar at distribusyon ng kapangyarihang pangkalakalan at mga pinagkukunan sa makabagong pangdaigdigang ekonomiya. Makalipas ang halos 50 taon, mula sa Uruguay Round, nagkabuhay ang tinatawag ng marami na “tunay na pandaigdigang institusyon ng kalakalan,” ang World Trade Organization (WTO). Inilunsad ito noong Enero 1, 1955 at simula noon, nagsilbi itong opisyal na-hantungan ng pag-uusap pangnegosyo. Sa pagkakataong ito, mahalagang bigyang-diin na ang GATT-WTO ay binubuo ng mauunlad na bansa sa pangunguna ng United States at mga kaalyado nito. Sa pagkakatatag na ito, hindi nagpahuli ang mga papaunlad na bansa. Tinatapatan nila ito ng kahalintulad na negosasyon sa Seattle noong 1999. Bagama’t walang kongkretong napagkasunduan, naipakita ng Seattle Rounds ang lakas ng mga non- government organization (NGO) at mga grupong kontra-globalisasyon. Hindi lamang interes ng mahihirap at papaunlad pa lamang na mga bansa ang isinulong ng grupo. Tinutulan din nila ang ang kasalukuyang kaganapang pandaigdigan, pangunahin ang pangingibabaw ng ekonomiya ng United States, pagsusulong ng pansariling interes ng malalaking multinasyonal na korporasyon, at mga kaganapang may diskriminasyon na isinusulong ng WTO. Nasundan pa ito ng isang negosasyon na ginanap sa Doha noong 2001. Mataas ang naging ekspektasyon ng bawat isang dumalo rito at inasahan na magreresulta ito sa pagsisimula ng kaunlarang pang-ekonomiya ng mahihirap na bansa. Ngunit naging suliranin ang naging mahigpit na pansariling posisyon ng bawat delegado. Ipinilit ng mauunlad na bansa ang buong implementasyon ng kasunduan sa Uruguay lalo na sa larangan ng pagsasaka, samantalang iginiit ng United States na mapasama sa talakayan ang paggawa at usaping pangkapaligiran. Isinulong naman ng European Union na pag-usapan sa miting ang tungkol sa pagsasakodigo ng mga alituntunin sa kumpetisyon at pamumuhunan. Walang naging magandang resulta sa pagpupulong. Sa huli, ginamit naman ng mga papaunlad na bansa ang tunggalian sa pagitan ng magkasalungat na grupo upang pagkaisahin at palakasin ang kanilang hanay sa loob ng WTO. Itinatag nila ang Group of 20 (G20) bilang isang pressure group. Binuo ang koalisyon ng halos dalawang-katlo @/;) ng pangkalahatang populasyon ng mundo at isang-kapat (/.) ng pandaigdigang pang-agrikulturang produktong panluwas, Scanned with CamScanner3 > INTEGRASYON NG PAMILIHAN | —* TUNGUHIN NG ARALIN Inaasahan sa draling ito na ang mga mag-2aral ay: naipaliliwanag ang tungkulin na mga pandaigdigang institusyong pananalapi sa paglikha ng isang pandaigdigang ekonomiya; > nasasalaysay ang isang maikling kasaysayan ng pandaigdigang integrasyon ng pamilihan sa ika-20 siglo; at 2 _natutukoy ang mga katangian ng mga pandaigdigang korporasyon. PANIMULANG GAWAIN 1, Pangkatin ang klase sa 10 grupo. 2, Bawat grupo ay bibigyan ng isang marker, isang papel, at limang tig-sampong pulgadang sinulid. 3, Itatali ang dulo ng yarn sa katawan ng marker at ang kabilang dulo naman ay hahawakan ng bawat mag-aaral. 4. Sa hudyat ng guro, ang bawat grupo ay mag-uunahan sa pagsulat ng salitang “KAUNLARAN” sa kani-kanilang papel nang hindi hinahawakan ang marker. MGA GABAY NA TANONG 1. Madali ba o mahirap ang pagsulat ng KAUNLARAN? 2. Ano-ano ang suliranin na kanilang kinaharap habang ginagawa ang gawain? 3, Ano ang kahulugan nito para sa kanila? 4, Paaho ninyo ito iuugnay sa integrasyon ng merkado? ‘ Saklaw ng mga epektong dulot ng globalisasyon ay ang paggalaw ng mga produkto at serbisyo sa pagitan ng mga bansa. Dala ng patuloy na paglaganap ng konsepto ng globalisasyon ay ang konsepto ng integrasyon. Ang integrasyon ay ang proseso ha pinagsasama-sama ang magkakahiwalay na nasyonal na ekonomiya patungo sa mas malalaking pang-ekonomikong rehiyon (Koester, n.d.). Bagkus, ang aspekto ng pamilihan o merkado sa proseso ng globalisasyon ay dapat ding pagtuunan ng pansin lalo na isa ito sa may pinakamalaking pag-unlad sa nakalipas na siglo. ANg globalisasyon ng pamilihan ay masasabing may makabuluhang epekto sa mga ckonomikong transaksyon, proseso, at institusyon, malaking hamon para sa mga lokal na kultura, at magandang oportunidad para sa iba'tibang bansa (Cavuséil, 1993). ‘Ayoh kay Cavusgil (1993), maituturing na may limang mukha o dimensyon ang slobalisasyon ng mga pamilihan. Una, ang fluid na Kalikasan ng mga manufacturing at sourcing na aktibidad. Bahagi nito, ang mga aktibidad ay gumagalaw patungo sa mga lugar na may kakayahan upang isagawa ito, Halimbawa, ang mga kostumer mula sa 35, Scanned with CamScannerttps://owni-transperfect.com/sites/default/files/blog-world-social-mep.jeg U.S. na tumatawag sa kanilang mga software na kompanya ay maaaring kumausap sa mga manggagawa na nasa Ireland. Sa Pilipinas, maaari namang manggaling dito ang mga insurance claim processor, Pangalawa, tuinaas ang lebel ng kompetisyon sa pagitan ng mga mamamili at pamilihan dulot ng globalisasyon. Maraming mga kompanya na sa kasalukuyan ang sinusubukang sumali sa internasyonal na kalakalan. Pangatlo, dumami na rin ang mga uri ng internasyonal na transaksyon. Bukod a sa angkat at luwas, may iba’t ibang anyo na rin tulad ng contract manufacturing, technology transfers, franchise operations, strategic alliance, at iba pa. Pang-apat, patuloy na lumalaganap ang teknolohiya sa pagitan ng mga bansa. Panlima, ang aktibidad ng borrowing-financing ay lumalaganap na rin. Ginagamit ngmga bansa ang magkakaibang interest at currency sa usaping ekonomiko. Dahil sa mga dimensyong ito, lumaganap na rin ang interdependency sa pagitan ng mga bansa. Masasabing mula sa pag-usbong nito noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig, nagkaroon ng maraming ekonomikong koneksyon sa pagitan ng mga bansa. Ang mga koneksyon na ito ang nagdulot sa tinatawag na integrasyon ng mga pamilihan o market integration. : Ang mga integrated market ay ang mga pamilihan na kung saan ang presyo ng mga produkto ay hindi gumagalaw independently. lsang katangian ng integrated market ay ang paggalaw ng presyo sa isang lokasyon ay kaakibat ang paggalaw ng presyo sa isang lokasyon at kung saan ang mga market agent ay nakikihalubilo sa bawat isa, Makikita na ang presyo sa pagitan ng magkakaibang lokasyon ay gumagalawsa magkaparehong _ + Pattern, Bukod pa rito, sa pamamagitan ng integrasyon ng mga pamilihan, malayang makagagalaw ang pagkain at mas maliit ang paggalaw sa presyo ng mga bilihin na nakakapagpabuti ng seguridad sa pagkain (World Food Programme, 2007). Maituturing din na ang proseso ng integrasyon ng mga pamilihan ay makakamit sa ‘maraming paraan. Una, sa Pamamagitan ng negative integration, sinusubukang hindi manghimasok ang isang pamahalaan sa paggalaw ng mga produkto at salik ng produksyon sa pandaigdigang kalakalan, Bahagi rin nito ay ang pagbabawas ng mga non-tariff at tariff barrier. Samakatuwid, ipinapakita ng negatibong integrasyon ang maliit na gampanin ng pamahalaan sa pandaigdigang kalakalan, Sa kabilang 36 Scanned with CamScannerpanda, mayroon ding tinatawag na positive integration, Sinasalamin nito ang aktibong pekikibahagi ng pamahalaan upang magsagawa ng mga domestikong patakaran at pagpasok sa mga supranasyonal na usapin. Halimbawa’ na lamang ay ang mga aksyon na isinasagawa ng European Union (EU), tulad ng mga desisyon, patakaran, at pagpopondo sa sektor ng agrikultura (Koester, n.d.) 1BA’T IBANG ANYO NG INTEGRASYON NG PAMILIHAN ayon kay Swan (1996), may iba't ibang anyo ng integrasyon ng pamilihan. Ito ay nahahati sa lima: preferential agreement, customs, union, . free trade areas, common markey. ateconomic union. Preferential Agreement ‘Tinatawag na preferential agreement nagbababa ng mga pangkalakalang limitasyon sa pagitan ng mga bansang nagkausap. Bahagi ng usaping ito ay ang pagsasagawa ng mga bansa o rehiyon ng tinatawag na preferential access sa mga import. Ang mga preference na ito ay maaaring sa pamamagitan ng reduksyon sa taripa ng mga maraming volume ng import mula sa partikular na bansa o sa partikular lamang na bilang ng import (Koester, n.d.). Bukod pa rito, nagbigay rin ng depinisyon si Limao (2016) ng Preferential Trade Agreements (PTA): ang PTA ay isang international treaty na may restrictive membership at saklaw ang mga artikulong limitado lamang sa miyembro nito at naglalayon upang maitaas ang kanilang market access. Dagdag pa ni Limao (2016), may iba’t ibang uri rin ng PTA. Una, ang non-reciprocal PTAs (NRPTA) na nagbibigay ng one-way na preferential tariff (halimbawa, GSP). Pangalawa, ang reciprocal PTAs (RPTA) na nagbibigay ng two-way na preference ‘sa pagitan ng dalawang bansa (halimbawa. Latin American Free Trade). ‘Ang pangalawang anyo ng integrasyong pamilihan ay ang customs unions, kung saan ang mga bansa ay nag-wusap_ukol sa pagtanggal ng mga limitasyong tariff at non-tariff’ sa kanilang kalakalan. Bukod pa rito, nag-uusap din ukol sa paglalagay sa tinatawag na common external tariff (Koester, n.d.). Ang common external tariff ay para sa ibang. bansa na hindi bahagi ng usapan. Ang mga bansang nagluluwas sa mga miyembrong bansa ng CU ay kinakailangan lamang magbayad ng isang customs duty kapag ang mga produkto ay nakalagpas na ng lokal na border. Sa loob ng unyong ito, ang mga produkto ay nakagagalaw ng walang karagdagang taripa. Ang mga koleksyon mula sa mga buwis sa taripa ay paghahatian ng mga miyembrong bansa kung saan ilan sa bahagdan nito ay napupunta sa bansang orihinal na nangolekta nito (Economics Online, n.d). - Pangatlo, ang tinatawag na free trade areas (FTA), na nagbibigay naman ng Parehong two-way preference at nagtatanggal ng malalaking taripd sa pagitan ng dalawang bansa (halimbawa, NAFTA). Pang-apat, ang Customs Unions (na ibang anyo rin ng integrasyon), na kahalintulad ng FTA ngunit may eksternal na taripa sa parehong bansa bahagi nito (halimbawa, Turkey-EU). Panlima, ang tinatawag na common markets (CM) na nagpapahintulot nang mas malayang paggalaw ng kapital a7 Scanned with CamScannerat manggagawa (halimbawa, European Union). Panghuli, ang tinatawag na Economi Unions na kahalintulad din ng CM ngunit may karagdagang monetary at fiscal na patakaran (halimbawa, Economic and Monetary Union of Central Africa). ‘Common Market Ang pangatlong ayo ng integrasyon ng merkado ay ang tinatawag na common market, Maituturing na ang mga ekonomnikong epekto ng customs union ay may makabuluhang pagkakahalintulad sa common market. Ang panguriahing pagkakaiba nito ay ang pagbaba ng transaction costs sa pagitan ng mga bansa. Sa kasaysayan, unang isinagawa ng mga bansa sa Europe ang usaping may kinalaman sa anyo ng integrasyong pamilihan na ito. Noongika-25 ng Marso 1957, ang France, West Germany, Italy, Netherlands, Belgium, at Luxembourg ay pumirma ng isang kasunduan sq Rome na naglilikha sa tinatawag na European Economic Community (EEC). Ang EEC ay nagbibigay ng ekonomiko at politikal na pag-iisa ng mga bansa sa Europe upang mapaunlad ang ekonomikong estado ng mga ito at mapigilan ang paglaganap ng mga digmaan (History, n.d). Sa sitwasyon ng EU, ang transisyon mula sa customs union patungong common market, ay may sumusunod na mga epekto: Una, ang paggalaw ng mga produkto’sa pagitan ng mga miyembrong bansa ay hindi na sobrang limitado. Masasabing ang mga limitasyon noon’ ay dahil sa hindi harmonisadong value added taxes. Bagama’t isa ito sa mga policy agenda ng EU noong 1993, ang harmonisasyon ay hindi pa rin naganap hanggang sumapit ang taong 2000. Pangalawa, isa pasa mga epekto ng usaping ito ay ang mas liberalisadong paggalaw ng mga salik sa loob ng unyon (Koester, n.d.). Economic Union ‘Ang panghuling anyo naman ng integrasyong pampamilihan ay ang tinatawag na Economic Union. Ang economic union ay ang usapan sa pagitan ng mga bansa ukol sa malayang paggalaw ng mga produkto, serbisyo, pera, at manggagawa, kaakibat ng harmonisasyon sa fnga piskal at panlipunang patakaran upang masuportahan ang integrasyon na ito. Kung sa customs union ay pinapahintulot ang malayang paggalaw ng mga produkto, sa economic union hindi naman nito saklaw ang pag-iisa ng currency ‘o ang pagpapalitan ng mga manggagawa (BDC, n.d). Ilan sa mga elemento ng economic union ay ang (1) malayang paggalaw ng produkto at serbisyo sa loob ng EU at iisang tax regime para sa mga import mula sa mga hindi miyembro nito; (2) malayang paggalaw ng kapital; at (3) malayang paggalaw ng indibidwal at legal persons (Currency Union Technical Expert Group, 2005). SPATIAL MARKETS AT ANG LAW OF ONE PRICE May dalawang Konsepto ang kaakibat ng integrasyon ng mga pamilihan: ito ay ang spatial market analysis at ang Law of One Price (LOOP). Maituturing na ang integrasyon ng mga pamilihan o market integration ay ang degree ng price transmission sa pagitan i 38 Scanned with CamScannerng dalawang pamilihan. Saklaw ng depinisyon nito ay ang LOOP, na nagsasabing ang mga magkakatulad na produkto ay maaaring ibenta sa parehong presyo sa loob ng dalawang magkaibang pamilihan. Sa mga pananaliksik, may ibang nagsasabi na kung masusunod ang LOOP sa mga pamilihan, masasabing ang mga ito ay maituturing na integrated market, Maituturing na ang isang pamilihan ay isang LOOP kung ang mga presyo ng produkto ay sumusunod na may uniformity, ngunit may konsiderasyon pagdating sa transportation cost. Dahil dito, maraming mga pananaliksik ang nagpapaliwanag ukol sa integrasyon ng mga pamilihan, sa pamamagitan: ng pagsusuri ng mga presyo. Bukod pa rito, maituturing na ang mga pamilihan ay integrated kung ang mga produkto at impormasyon ay malayang gumagalaw sa pagitan ng mga ito, na nagdudulot kung bakit.ang paggalaw ng presyo sa isang pamilihan ay naililipat sa ibang pamilihan (Jena, 2016). Ang paglipat ng mga presyo na ito o ang konsepto ng price transmission ay nahahati sa tatlong kategorya: (1) vertical price transmission, na tumutukoy sa interaksyon ng mga presyo sa iba't ibang stage ng supply chain; (2) spatial price transmission, na nagsasabing ang isang pang-ekonomikong pamilihan ay isang spatial area na kung saan ang presyo ng parehong produkto ay patungong uniformity, na may adjustment sa transportation costs; at (3) cross commodity price transmission, na tumutukoy sa transmisyon ng presyo mula sa isang produkto patungo sa isa. Isang halimbawa ng LOOP ay ang sumusunod na scenario mula kay Levinson (2018): Ang Market A ay nagbebenta ng produktong widget sa mga konsyumer nito sa halagang 100 at ang Market B ay nagbebenta naman nito sa halagang 10. Dahil dito, ang mga investor ay maaaring bumili ng widget mula sa Market B at ibenta ito sa Market A para kumita. Ngunit, ang mga presyong ito ay masasabing hindi mananatili habambuhay. Habang dumarami ang mga investor sa Market A, tumataas din ang lebel ng kompetisyon sa pamilihang ito at magdudulot ng pagbaba ng mga presyo. Sa kalaunan, ang presyo ng mga widget sa parehong pamilihan ay magiging uniform o parehio, Bukod pa rito, ang mga pamilihang maituturing na efficient ay sumusunod sa LOOP at magdudulot ng tinatawag na purchasing power parity, na nagpapaliwanag sa pantay na kapangyarihan ng mga mamifnili na bumili ng produkto sa magkahiwalay na pamilihan. ‘Sa pamamagitan ng integrasyon ng mga pamilihan, masasabing ang presyo ng mga bilihin ay magiging stable at ang seguridad sa pagkain ay mapapaunlad dahil ang pagkain ay maaaring mabili ng mahihirap sa mas murang presyo. Ang paggalaw ng kalakalan sa pagitan ng mga pamilihan ay makatutulong sa pagbawas ng food deficit sa pamamagitan ng dalawang paraan: Una, kung may positibong korelasyon ng mga presyo at antas ng food deficit sapagkat kung walang korelasyon sa pagitan ng dalawang salik na ito, maaaring gumalaw ng pagkain mula sa deficit areas patungo sa surplus areas na makakapagpalala ng sitwasyon. Pangalawa, kung stable at mababa ang presyo ng mga pagkain, na makabubuti sa mga tinatawag na net food buyers (0 mas. maraming kinokonsumong pagkain kaysa binebenta). Makabubuti ang pangalawang 20 Scanned with CamScannerparaan sa mga komunidad na karamihan sa mga mamamayan nito ay mga Net food buyer; ngunit maaari itong magkaroon ng negatibong epekto sa iba na karamihan ay net food seller, na maaari namang matugunan sa pamamagitan ng mga patakaran sq pag-aangkat (SG-Intro to Market Integration Analysis, n.d.) lan sa mga tiyak na dahilan ng integrasyon ng pamilihan ay ang real prices (nominal price divided by Consumer Price Index), paggalaw ng kalakalan o trade flows, at transaction costs. Sa pamamagitan ng tinatawag na spatial analysis, kinukuha ang correlation coefficient ng mga salik na ito. Ipinapakita ng coefficient na ito ang degree ng relasyon sa pagitan ng mga variable. Ito ay maaaring linear, non-linear, positive, 9 negative (SG-Intro to Market Integration Analysis, n.d.). DIMENSYON NG INTEGRASYON NG PAMILIHAN Ayon sa pananaliksik na isinagawa ni Ghemawat (2010), ang isang dimensyon ng integrasyon sa usapin ng globalisasyon ng mga pamilihan ay base sa uri ng paggalaw ng kalakalan nito 0 trade flows. Ang trade flows sa pagitan ng mga bansa ay maaaring may kinalaman sa (a) produkto at serbisyo, (b) foreign direct investment at iba pang capital flows, (c) tao o manggagawa, at (d) impormasyon. Trade Flows Ang paggalaw ng mga produkto at serbisyo ay nangangahulugang pagbabago ng pagmamay-ari ng mga produkto at serbisyo sa pagitan ng magkaibang ekonomiya (ECD, 2018). Sa 2006-2016 report ng World Trade Organization (WTO) ukol sa datos ng internasyonal na kalakalan, ilan sa mga resulta sa nakalipas na 10 taon ang lumabas: 1. Ang pandaigdigang pagluwas na mga manufactured goods ay tumaas mula $8 na trilyon noong 2006 tungong $11 na trilyon noong 2016 (average na pagtaas ng 5% sa nakalipas na limang taon). 2. Ang pandaigdigang luwas sa mga langis at mininang produkto ay bumaba ng 10% noong 2006; samantala, tumaas naman ng 70% ang luwas ng agrikultural na produkto. 3. Ang world exports naman ng commercial services ay tumaas mula $2.9 trilyon noong 2006 patungong $4:8 trilyon noong 2016; bahagi nito, ang travel at iba pang mga serbisyong komersyal ang maituturing na may pinakamalaking Pagtaas (1.7 times na mas mataas kumpara noong 2006). 4. Ang EU at NAFTA ang nananatiling nangunguna sa usapin ng regional trade agreements; saklaw nito ang, 63% ng kabuuan ng exports ng EU ay dulot ng kalakalan din mismo sa loob ng EU. Samantala, ang NAFTA ay nakakuha ng 50%, ASEAN 24%, SADC 18%, at MERCOSUR 14%, , Pangalawa, ang trade flows sa pagitan ng mga bansa ay maaaring sa pamamagitan naman ng pagpapalitan ng foreign direct investment o FDI. Taong 2017, ang global oreigt direct investment ay bumaba ng 23% (halaga noong 2017 ay $1.43 na trilyon), Bagama't fumaas naman ang GDP atangkalakalan, maituturingna ang pagbabaina ito ay dahils® 40 Scanned with CamScannerpagbaba ng 22% ng mga cross-border mergers at acquisition. Sa kabilang banda naman, masasabing stable ang FDI flows (671 pilyon) ng mga papaunlad na ekonomiya. Maituturing na ang FDI flows sa Africa ay bumaba ng 21%, ang Asya naman ay stable at nanatiling pinakamalaking recipient ng FDI sa mundo, at ang Latin America at Sp caribbean ay tumaas nang 8%, omit cameo! Ang ikatlong dimensyon naman ng integrasyon ay ang paggalaw ng tao at manggagawa. Maituturing na mahigit sa 258 na mi " 1 ilyong tao ang naninirahan sa bansa, maliban sa kanilang bansang kinapanganakan. Ito ay tumaas ng 49% mula taong 2000. Sa report ng United Nations, Department of Economic and Social Affairs (UN DESA) noong 2017, lumalabas din na 3.4% ng mga mamamayan sa mundo ay mga pandaigdigang migrante. Dagdag pa rito, tumaas din ang bahagdan ng mga migranteng naninirahan sa mga mauunlad na bansa mula 9.6% noong 2000 patungong.14% ng 2017. Ang pandaigdigang migrasyon ay nananatili pa rin isang concern sa global na lebel. Taong 2016, isang General Assembly ay inadopt ang tinatawag na New York Declaration for Refugees and Migrants, na naglalayon na mag-implementa ng mga polisiya ukol sa migrasyon. Sa pamamagitan nito, matutulungan ang mga refugee ng mundo mula sa mga bansang may digmaan, mapapangalagaan ang karapatang pantao ng mga migrante, at malalaban ang xenophobia (matinding takot sa mga bagay na dayuhan) at intolerance laban sa mga migrante (UN DESA, 2017). Panghuli,angpaggalawngimpormasyonayisarinsamgadimensyongtinitignansa usapin ng integrasyon ng mga pamilihan. Bagama't mahirap sukatin ang paggalaw ng impormayson sa pandaigdigang lebel, masasabi pa rin na may pag-unlad pagdating sa ctoss-border knowledge ng mga bansa dahil sa malinaw na pag-unlad ng teknolohiya. Bukod sa usapin ng international telephone calling, internet, at media, nagkaroon na rin hg paglaganap sa licensing at franchising (na nagmula sa US noong 1950). Dagdag pa tito, sumali na rin sa internasyonal na kalakalan ang mga management consulting firms upang matuto ng mga pandaigdigang management techniques. KATANGIAN, MABUBUTING EPEKTO, AT HAMON NG INTEGRASYON NG PAMILIHAN Nagbigay si Rohan (2018) ng ilang mga katangian ng kasalukuyangintegrasyonng Mga pamilihan. Ito ay ang sumusunod: “ 1. Pagpapalakas ng mga institusyon at malayang tungkulin ng mga batas ng pamilihan. Ft 2. Liberalisasyon ng kalakalan at promosyon ng export 3. Pagpapalalim ng mga demokratikong sistema ng pamahalaan Scanned with CamScanner4, Pagpapalaganap ng kompetisyon sa pandaigdigang lebel Pagbawas ng diskriminasyon sa ibang bahagingmundo 6. Pagbibigay-halaga sa mga magbubukas na pamilihan} pagtanggal.ng mga limitasyon sa kalakalan, at paghihikayat sa politikal at institusyonal na kooperasyon. : F 7. Pare-parehong patakaran at istriktong pagsunod ng mga miyembro nito. Maituturing na vertical o pababa ang mga usapin ng bansa ukol dito, 9. Maaaring pumirma ang mga bansa sa isa o higit pang mga trade agreements 10. Mas bukas (at hindi protectionist) ang konsepto ng regionalism. Bagkus, may mga patakaran laban sa mga limitasyon sa kalakalan at lumalayo sa protectionism, 11. Pagbabawas sa mga non-tariff barriers, mula sa mga sektor ng transportasyon at komunikasyon, ‘ aes 12. Ang mga regional integration process ay ina-adopt sa pamamagitan ng mga market process, na hiwalay sa pamahalaan. Ang integrasyon ng mga pamilihan sa pagitan ng mga bansa ay sumasalamindin sa tinatawag na economic integration o regional integration. Ang economic integration ay naglalayon sa raduksyon ng mga gastos sa mga prodyuser at konsyumer, kaakibat ng pagpapataas ng komersyal na aktibidad sa mga miyembro ng usapan nito. Ang mga patakaran ukol dito ay maaaring magkaiba mula sa mga trade agreement sa mas malawak pana mga treaty, na kung saan bahagi ng pambansang soberanya ng isang bansa ay nasasakrapisyo sa mas malaking pangkat. Halimbawa na lamang ay ang European Union na kung saan sinasakripisyo ng mg miyembrong bansa ang kanilang kapangyarihan na lumikha ng sariling currency (Wandrei, 2018). May iba’t ibang uri ng market integration ang maaaring isagawa: Una, ang tinatawag na Horizontal Integration, kung saan ang isang partikular-na pamilihan ay nakakakuha ng kontrol sa iba pang pamilihan na nagsasagawa na parehong marketing Function sa parehong lebel ng marketing sequence. Sa pamamagitan nito, mababawasan ang bilang ng mga pamilihan na nagsasagawa ng parehong aktibidad at kalaunan, ang kompetisyon sa pagitan ng mga ito. Pangalawa, ang tinatawag na Vertical Integration na kung saan ang mga pamilihan na nagsasama ay nagsasagawa ng magkaibang aktibidad sa marketing sequence. Bagkus, sinasalamin nito ang pag-iisa ng mga dalawa o higit pang aktibidad o tungkulin sa loob ng iisang firm o pagmamay-ari. Magdudulot ito ng pagkontrol sa bilang at kalidad ng mga produkto mula sa simula ng produksyon hanggang sa pagbebenta nito sa mga konsyumer at pagbawas sa mga ‘middle men sa lob ng marketing sequence (IASRI, 2012). Saloob naman ng Vertical Integration ay may tinatawag na Forward integration, na tumutukoy sa Pagkontrol ng isang pamilihan sa iba na mas malapit sa konsumpsyon. Halimbawa na lamangay ang pagkuhangisangwholesalerfirmsa isang retailingfirm.S8 kabilang banda naman, may tinatawag din na Backward integration, na tumutukoy Sa pagmamay-ari ng mga pamilihang malapit sa sources of supply. Halimbawa na lamang ay ang pagkontrol ng isang processing firm sa isang assembling /purchasing a ~ 42 Scanned with CamScannerfirm. Ang, Pepettlong uri naman ng integrasyon ay ang tinatawag na Conglomeration, na iustia coy a Pagsasama-sama ng mga ahensya at aktibidad na walang kinalaman ey a aa ‘ungat sa horizontal at vertical) sa ilalim ng iisang management Dagdag pani Wandrei (2018) na-nagkakaroon din ng tinatawag na gains in irade sapagkat pinapahintulot ng ilang mga usapan ang mas madaling paggalaw ng mga produkto. Halimbawa na lamang ay ang Southern African Customs Union, the Multilateral Monetary Agreement, at Indian Ocean Commission sa Africa. Sa pamamagitan nito, kumikita ang mga umaangkat na bansa at mas nakamumura ang * mga importer na bansa. Bahagi rin ng commercial advantage ang tinatawag na Economies of Scale, na tumutukoy sa pagbaba ng unit cost ng isang produkto habang mas tumataas ang bilang ng mga produktong naililikha. Sa pamamagitan ng mga regional trade agreement, nagkakaroon ng oportunidad ang mga manufacturing company na palakihin ang kanilang pamilihan. Sa pamamagitan ng pagbabawas sa mga limitasyon sa kalakalan, tumataas ang kompetisyon na nagtutulak sa mga prodyuser na mas babaan ang kanilang mga gastos sa produksyon. Bunga nito ay ang pagkawala ng mga kompanyang hindi kayang makipagsabayan sa mas matinding kompetisyon at pagpapanatili ng mga kompanyang may tinatawag na economies of scale (Wandrei, 2018). Ikalawang benepisyo naman ng integrasyon ng merkado ay pagdating sa aspekto ng mga manggagawa o labor. Sa pag-unlad ng commercial na aspekto ay kaakibat din ang pag-unlad sa demand para sa mga manggagawa. Ang pagpapalawak ng pamilihan ay nangangailangan ng mas maraming manggagawa. Bukod pa rito, maaaring mas mapataas ang pangangailangan na ito dahil sa liberalisasyon sa kalakalan, pagpapalitan ng teknolohiya, at paggalaw ng foreign investment (Rohan, 2018). ‘Ang panghuling benepisyo naman ng integrasyon na ito ay sa aspekto ng mga patakaran, Ilan sa mga benepisyo sa ilalim ng aspekto na ito ay ang pagkakaibigan at kooperasyon sa pagitan ng mga bansa, pagpapalakas ng mga institusyon at pagresolba sa mga suliranin, politikal na negosasyon, pagpapalakas ng depensa, promosyon ng karapatan ng mga manggagawa, at pagtaas ng paggalaw ng manggagawa sa pagitan ‘ng mga bansa (Rohan, 2018). Bahai rin ng aspekto ay ang paglilimita sa kapalibidad na pampiskal ng mga indibidwal na bansa. Sa kawalan ng integrasyon, maaaring kontrolin ng mga indibidwal na bansa ang kanilang sariling currency para maka-adapt sa kasalukuyang pang-ekonomikong kondisyon (Wandréi, 2018). Kaakibat ng mga benepisyong ito ay ilang mga hamon din sa usapin ngintegrasyon. lan sa mga hamon na ito ay binigay ni Rohan (2018): pagkakaroon ng mga conflict sa pagkakaiba ng indibidwal na pang-ekonomiko at panlipunang patakaran, kabawasan ngsoberanya, malaking epekto ng ekonomiya ng mga bansa sa pansariling ekonomiya, at pagtaas ng kompetisyon sa mga lokal na produkto, Dagdag pa ni Wandrei (2018) ay ang tinatawag na cultural centralization, kung saan maaaring masakripisyo ang mga Jokal na kultura. Halimbawa na lamang sa EU ay maraming mga wika ang ginagamit, 43 Scanned with CamScanner" ngunit hindi nito saklaw ang ilang maliliit na wika tulad ng Welsh, Brelpn Frisian, Retoromanic, at Occitan. Samakatuwid, maliit ang-proteksyon ng mga wika na ito mula sa pamahalaan ng EU. . Bukod pa sa EU, mahalaga rin ang ilang mga kilala ng economic integration tulad ng NAFTA na binubuo ng Amerika, Mexico, at Canada, Economic Community of the Central African States (CEMAC) na binubuo ng Burundi, Central African Republic, Cameroon, Gabon, Chad, Equatorial Guinea, Congo, Rwanda, Democratic Republic of the Congo, Sao Tome and Principe, at Angola, Mercosur na binubuo ng Argentina, Paraguay, Brazil at Uruguay; Caricom (Caribbean Community), Latin American Integration Association (ALADI), Asia-Pacific Free Trade Agreement (APTA) (Rohan, 2018). Mahalaga ang pananaliksik sa mga integrasyon na ito upang makita ang epekto “ito sa mga indibidwal na bansang kasapi. Scanned with CamScanner4 ANG PANDAIGDIGANG SISTEMA NG MGA ESTADO c TUNGUHIN NG ARALIN Inaasahan sa araling ito na ang mga mag-aaral ay: 2 naipaliliwanag ang mga epekto ng globalisasyon sa mga pamahalaan; > _atutukoy ang mga institusyong namumuno sa pandaigdigang ‘pakikipag-ugnayan; at D_napaghahambing ang internasyonalismo at globalismo. fs PANIMULANG GAWAIN 1, Pangkatin ang klase sa lima, 2. Bibigyan ng 15 minuto ang mga pangkat upang pag-usapan ang mga suliraning kinakaharap ng bansa. 3, Bubuo ang pangkat ng isang talumpati na babasahin ng mapipiling tagapagsalita, B® MGA GABAY NA TANONG 1, Ano-ano ang suliraning kinakaharap ng Pilipinas sa kasalukuyan? 2. Ano ang maiaambag mo bilang mag-aaral upang matugunan ang mga suliraning ito? ‘Ang pagbabago sa kasalukuyang pandaigdigang sistema ng politika ay bunga ng pag-unlad ag teknolohiya sa mga aspekto ng transportasyon, komunikasyon, produksyon, at kalakalan. Dulot ito ng globalisasyon. Ang globalisasyon ay ang maigting at mabilis na interaksyon sa relasyon ng iba’t ibang institusyong Pe sa mundo sa kasalukuyang panahon. Bunga ng globalisasyon ang pagbabago rin sa interaksyon ng mga aktor sa pandaigdigang sistema ng politika na hindi lamang kontrolado ng mga estado. Kabilang din dito ang mga pandaigdigang pampubliko at pribadong organisasyon, kilusan, at indibidwal. MGA AKTOR SA PANDAIGDIGANG RELASYONG PAMPOLITIKA Ang mga aktor ng pandaigdigang relasyon sa politika ay karaniwang nahahati sa dalawang kategorya: mga aktor at hindi aktor ng estado, Angunang kategorya ay binubuo ngestado, samantalang ang ikalawaay binubuong mga International Governmental Organization (IGO), International Non-Governmental Organization (INGO), politikal at relihiyosong kilusan, MNCs at mga lider-indibidwal. ‘Ang mga magkakaibang aktor na ito ay susutiin nang isa-isa. ay Scanned with CamScannerSTADO a Fee eaniisldoe ang papel na ginagampanan ng estado sa pandaigdigang relasyong pampolitika sapagkat ito ay may angking kapangyarihan o soberanya, ito ang tanging makakasaklaw sa mga kilos, desisyon, at direksyon ng iba’t ibang institusyong panlipunan. ‘ a Sa ame ng globalisasyon, ang estado lamang ang may soberanya na magsaayos ng daloy at galaw ng mga kaalaman, teknolohiya, produkto, at serbisyo sa nasasakupan nito, Ito lamang ang may saklaw sa kilos ng pamayanan at mamamayan. s yon kay James Wilford Garner, Amerikanong propesor sa Agham Pampolitika, ang estado ay binubuo ng katamtamang bilang ng mga mamamayan na naninirahan sa isang tiyak na teritoryo, may sariling pamahalaan na may kapangyarihang magpatupad ng sariling mga batas, at nagtatamasa ng kalayaan. Ang mahahalagang batayan ng pagkaestado ay ang sumusunod: 1. Mamamayan. Ito ay tumutukoy sa populasyon ng estado na binubuo ng mga lalaki at babae para sa reproduksyon o pagpaparami ng bilang para sa susunod namga henerasyon. Ang Vatican ang may pinakamaliit at ang People’s Republic of China naman ang may pinakamataas na bilang ng populasyon. 2. Teritoryo. Binubuo ito ng mga anyong lupa at tubig. Ang mga ito ang tirahan at pinagkukunan ng pangangailangan ng mga mamamayan gaya ng tubig, pagkain, bahay, kasuotan, at iba pa. Bahagi rin ng elementong ito ang himpapawid. Tinutukoy nito ang sakop ng kapangyarihan ng isang estado. Ang Vatican ang pinakamaliit at Russia ang pinakamalaking’ bansa ‘sa aspekto ng nasasakupang teritoryo, é 3. Pamahalaan, Ito ay administratibong makinarya ng estado upang maipatupad ang mga batas na tutugon sa pangangailangan ng pamayanan. May iba't ibang uri at istruktura ang pamahalaan. Pinakapopular sa mundo ang demokratikong sistema ng pamumuno. 4. Soberanya, Ang pagkamakapangyarihan ng estado sa loob ng kanyang nasasakupan at malayang pakikipag-ugnayang Pang labas na walang Panghihimasok o pangingialam ng ibang estado, a. Internal na Soberanya. Tumutukoy ito sa ka Pasunurin sa batas ang lahat nj lawak ng teritoryo nito, b, Eksternal na Soberanya. Kalay, estado, institusyong intern; pangyarihan ‘ng estado na @ Nasasakupan ng pamahalaan batay s8 ‘aan ng estado na makipag-ugnayan sa kapwa lasyonal, at organisasyong Panlipunan. Scanned with CamScannerayon kay Jean Bodin, isang pilosopong Pranses, ang soberanya ay tiimutukoy sa walang limitasyong kapangyarihan ng lider sa kanyang nasasakupan (monarko). Sina ‘Thomas Hobbes, John Locke, at Jean-Jacques Rousseau, mga social-contract theorist, ay iniuugnay ang soberanya sa kapangyarihan ng mga mamamayan (démokratiko). Ang estado rin ay binubuo ng tatlong mahahalagang aspekto. Una’ rito ay ang ideya na kinakatawan ng nagkakaisang saloobin ng mga mamamayan ‘na nag-ugat sa pagpapahalaga sa kanilang kultura, kasaysayan, at ideolohiya. Ito ay kilala bilang nasyonalismo. Ang ikalawa naman. ay ang pisikal na katangian na binubuo ng populasyon, teritoryo, at likas-yaman. Ang mga institusyon tulad ng pamahalaan, konstitusyon, mga batas, at burukrasya ang tumutukoy sa ikatlong aspekto. Sa pandaigdigang sistemang pampolitika, ang pagkilala sa soberanya ng estado ang naging pangunahing batayan sa prinsipyo ng pagkakapantay-pantay. Ito ang : manipestasyon na sumasalamin sa kasarinlan o kalayaan ng bawat isa. Nakapaloob sa Artikulo 1 ng Montevideo Convention ng 1930 ang Mga Karapatan at Tungkulin ng Estado. Ayon dito, ang-estado ay itinuturing bilang isang tao ng international law na dapat magkaroon ng sumusunod na mga kwalipikasyon: a) isang permanenteng populasyon; b) isang natukoy na teritoryo; c) pamahalaan; at d) kapasidad na pumasok sa relasyon sa ibang mga estad May klasipikasyon ang mga estado sa kasalukuyan. May malakas at may mahina . kaya may hirarkiya ng mga estado. Halimbawa nito ang mga permanenteng kasapi ng UN Security Council na binubuo ng United States, France, Britain, Russia, at China na itinuturing na mga makapangyarihan at maunlad sa buong mundo. Ang mga Pandaigdigang Organisasyon ng mga Estado Ayon sa Union of International Associations (UIA), ang pandaigdigang samahan ng mga estado ay maaaring iuri batay sa sumusunod na mga kategorya: 1. Global, gaya ng International Labor Organization (ILO), ang World Bank (WB), at United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organization (UNESCO). Ang limited membership naman ay gaya ng Arab League, The Latin America Free-Trade Association (LAFTA), at Organization of African Unity (AU). 2. Pederasyon, unibersal, intercontinental at rehiyonal base sa lokasyong geo- grapikal ng mga bansa tulad ng United Nations(UN), Asia-Pacific Economic Community (APEC), at European Union (EU). 3. Layunin ng pagkakatatag: Ang Organization of American States (OAS), United Nations (UN) at European Union (EU) ay may general o multipurpose na dahilan sa pagkakatatag. Ang World Health Organization (WHO).ay may specific o limitasyon na gampanin. Scanned with CamScannerLayunin rane Pangkalahatan_ + as spici Food & Agriculture Membership | Universal | United Nations Food 8 Aa International Monetary Fung World Health Organization World Trade Organization Council for Mutual Economic Regional _| European Union sistance sague of Arab Nations Assist Orgsnlzation of african Unity | European Free Trade of American —_| Association sae ~. | Inter-American Development bank North Atlantic Treaty Organization i i flict and Cooperati jkunanp. 40, Mark Amstutz, International Confl me vane ‘An introduction to World Polities (1999) Ang IGO ay nagiging tagapamagitan upang maresolba ang alitan ng mga bansa upang maiwasan ang digmaan. Ang International Monetary Fund (IMF), halimbawa, ay Kinilala sa panahon ng Cold War sa pagitan ng United States at Soviet Russia. Ang mga slobal at regional organization ang higit na nagpapatatag ng kooperasyon at pagkakaisa sa larangan ng seguridad, pagpapalaganap ng kapayapaan, paglawak, at pag-unlad ng kalakalan at human welfare sa mundo. Ang Pandaigdigang Pribadong Organisasyon To ay organisadong pagkilos ng pribadong kilusan ng mga mamamayan sa mundo Saya ng International Red Cross, Amnesty International, Greenpeace, at International Refugee Organization. Tumataas ang bilang ng mga kilusang ito dahil sa pag-unlad ng teknolohiya sa transportasyon at komunikasyon na nagpabilis ng ugnayan ng iba’t ibang institusyon sa buong mundo. Ang mga NGO ay may maliit na bilang ng mga kasapi, limitado ang pondo at lugar ng operasyon. Ang pagiging pressure at interest groups ang katangian ng mga NGO kaya nagkakaroon ng public opinion sa mga isyu at Suliranin gaya ng paglabag sa karapatang Pantao, pagkasira sa kalikasan, at kahirapan, 50 Scanned with CamScannerNoong ika~18 hanggang ika-19 na siglo, _ Nkels bigger than Paraguay ang Mga makapangyarihang bansa sa Europe ay aktibo sa kalakalan. Katuwang ang pribadong negosyo sa kanilang mga kolonya, nakilala ang British East India Company at ™#*voutrnxestheworts Dutch EastIndia Company. Itoangpartnership =" ng gobyerno at pribadong sektor ng negosyo, 2" ForsnetNNMoney, Sa sumunod na siglo, lalo pang lumawak Shits aie ang papel ng mga MNC sa pandaigdigang _httpsi//wwubusinessinsider.com/25-corporotions- relasyon sa politika. Una, ang kapital at kita as boner shee ng maraming MNC ay kasinglakio higit pa sa halaga ng gross national product (GNP) ng maraming estado sa mundo. Ikalawa, ang MNCs ay ginagamit ang outsourcing technique upang mapababa at mapabuti ang kalidad sa pagproprodyus ng mga produkto o serbisyo. Ikatlo, ang pag-igting ng pandaigdigang kalakalan ay nakabatay sa mabuting relasyon sa pagitan ng mga estado at mga MNC. Sa aklat ni Raymond Vernon, Amerikanong ekonomista, na may pamagat na Sovereignty at Bay (1979), tinukoy rito na maraming social scientist ang nangamba na ang integrasyon ng ekonomiya sa mundo na dulot ng mga MNC ay magpapahina sa soberanya o kapangyarihan ng mga estado. Hindi pinahina ng mga multinasyonal na korporasyon ang kapgngyarihan ng mga estado dahil sa mas umigting ang kasunduang multilateral kaya nagkaroon ng pagkakapantay-pantay ang makapangyarihan at mahirap.na estado sa aspekto ng pakikipagkalakalan. Isang halimbawa nito ay ang World Trade Organization (WTO). Dahil ang epekto ng globalisasyon ay maaaring mabuti at masama, mas dapat palakasin ang kapangyarihan ng estado upang magkaroon ng kaayusan ang takbo at galaw ng tao, kaalaman, teknolohiya, komunikasyon, produkto, at serbisyo sa kanyang nasasakupan. i Paragnny’s ODP: $1848 billon Nike's even: $1816 lon Ang Pandaigdigang Kilusang Politikal Ang unang uri nito ay yaong mga pandaigdigang organisasyon na ang layunin ay baguhin ang pandaigdigang istruktura sa aspekto ng ekonomiya o politika. Ang 29 Third World countries ay nagkaisa na itatag ang Non-aligned Movement (NAM) noong 1961 para labanan ang kolonyalismo at maging malaya sa East-West Blocs sa panahon. ng Cold War. Ang ikalawang uri ay pambansa sapagkat ang layunin ng kilusan ay kalayaan sa estado; Halimbawa nito ay ang mga Kurd sa Turkey, Basques ng Spain, Tamil ng Sti Lanka, at Moro secessionist movement sa Pilipinas, Kabilang din dito ang mga organisasyon na ang layunin ay kilalanin sila bilang estado tulad ng Palestinian Liberation Organization (PLO). May mga organisasyon din na naglalayong pabagsakin Scanned with CamScanner1 ang mismong pamahalaan sa kanilang estado gaya, ng sa Conimunist Patty of the Philippines (CPP). Bagama't ang huli ay may layuning lokal, makikita rin ang kanilang - aletibong pakikilahok sa mga pandaigdigang pagpupulong upang makuha ang simpatya at suporta sa kanilang adhikain. Ang mga Samahang Panrelihiyon pits cor Ayon sa estadistika, ang Kristyanismo, Islam, Hinduismo, at Budismo’ang mg, pangunahing relihiyon sa mundo. Ang mga relihiyosong simbahan ay parte rin Prowstent:17% ng pandaigdigang relasyon sa politika bagama’t sila ay may pagkakaiba-iba sq antas ng partisipasyon. Ang relihiyon ay mahalaga’ sa institusyon ng estado. Tulad ng nasyo- nalismo, napag-iisa ‘ng relihiyon ang Religion 2017 2018 Agnostic: 21.3%, Jewish: 10.1% ‘Muslien: 2.5% - i amamayan. ‘Ang Atheist: 16.6% Hindu:3% gem-damin “ng mnga_'m va ‘Mormon: 0.4% Ppaniniwalang Kristiyanismo, halimbawa, Ipinapakita sa larawan ang pandaigdigang ay nagpapahaiaga sa indibidwal na ha- pagkakapangkat-pangkat ng tao sa relihiyon, 2019 enh 5 Pinagkunan: https://www.pinterest ph/ laga ng buhay kaya nagbigay-daan ito sa pin/87468417741709720/ Ppagpapahalaga sa‘ karapatang pantao, kalayaan, at demokratikong pamumuno. Sinasabing isinusulong nito ang paniniwalang demokratiko-kapitalismo. Sa kasalukuyan, ang pagkakaroon ng maigting na kampanya para gawing Pangkalahatang patakaran ang Sharia law sa mga Islamic state sa Kanlurang Asya at Timog-silangang Asya ay nagpapatupay na malalim ang impluwensya ng relihiyon sa selkolohiya ng mga tagasunod nito. Ang Simbahang Romano-Katoliko sa Vatican at ang World Council of Churches ay may mahalagang papel para palaganapin ang pagkakaisa sa pamamagitan ng pagbibigay-halaga sa buhay, pagkakapantay-pantay at pagkondena sa kahirapan, at kagutuman. Ang Pribadong Indibidwal Ang mga natatanging lider ng estado, simbahan, negosyo, at kilusan ay maaari ding maging bahagi ng pandaigdigang aktor sa politika. Sina Bill Gates ng Microsoft, Steven Jobs ng Apple at Mark Zuckerberg ng Facebook ang nagbigay-daan ng pagbabago sa computer technology na lalo pang nagpabilis ng integrasyon ng mga lipunan sa ngayon. Scanned with CamScannerMga Itinanghal na Person of the Year ng TIME Magazine Taon): | SEE ee BON epee et 2000 _| George W. Bush 2010 _ | Mark Zuckerberg 2001 - | Rudolph Giuliani j 2011 | The Protester 2002_| The Whistleblowers. 2012 | Barack Obama 2003 _| The American Soldier 2013 | Pope Francis 2004 | George W. Bush 2014 _| Ebola Fighters 2005 _| Bill Gates, Melinda Gates, Bono 2015 "| Angela Merkel 2006 | You 2016 _| Donald Trump 2007 _| Vladimir Putin 2017 _| Silence Breakers 2008 _| Barack Obama 2018 | Jamal Khashoggi 2009 | Ben Bernanke e Pinagkunan: https:/www.thoughtco.com/times-man-of-the-year-list-1779824 MGA BATAYANG KAISIPAN NG PANDAIGDIGANG RELASYONG PAMPOLITIKA Sa pag-aaral ng pandaigdigang relasyon sa politika ng mga estado, iba't ibang pananaw ang nabuo ng mga dalubhasa. Tatlo sa mga pangunahing perspektibo ay ang sumusunod: 1. Realismo, Ito ay pananaw na naging popular sa United States pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig sa pangunguna nina E.H. Carr, Hans Morgenthau, George F. Kenna, at Reinhold Niebuhr. Inspirasyon ang mga kilalang pilosopong sina Thucydides, St. Augustine, Niccolo Machiavelli, at Thomas Hobbes, sila ang nagtaguyod sa pananaw na ang estado, gaya ng tao, ay makasarili at maaring maging mapusok kung kinakailangan sa pagtataguyod ng kanyang kapakanan sa anumang pamamaraan, legal man o immoral. Sa mga tagasulong.ng Realismo, ang mundo ay tinitingnan bilang isang anarkiya. Anarkiya ang nangingibabaw sa pandaigdigang politika sapagkat ang mga estado sa mundo ay hindi pinamumunuan ng isang pamahalaan. Walang pandaigdigang pamahalaan na may kapangyarihan na magpatupad ng batas at magparusa sa ano mang masamang gawa ng isang estado. Samakatuwid, ang estado ay dapat lamang na may kahandaan sa anumang oras para sa pagtatanggol sa kanyang interes at kalayaan, Kailangan ang pagpapalakas ng seguridad upang ang isang estado ay handa sa digmaan. Ang buod ng kaisipang Realismo ay ang sumusunod: a. Ang estado ang pinakamahalagang aktor sa: pandaigdigang sistema ng politika. b. Ang pagiging ganap na malayaat makapangyarihan ang mga pangunahing interes ng estado. . c. ‘Ang pandaigdigang politika ‘ay isang anarkiya dahil sa kawalan ng pandaigdigang pamahalaan. Scanned with CamScannerikas. d. Ang tunggalian ng mga estado ay lil } e. ie mali ng mga alyansa at organisadong pagkilos ng mga estado ang susi para maiwasan ang pangingibabaw ng isang makapangyarihang estado, Ito’ay ang pagbalanse ng kapangyarihan balance of power. Kung mapapagtagumpayan ito, masisiguro ang pangkahalatang seguridad at kapayapaan ng mundo. ee Kailangan ang pagpapatibay ng pandaigdigang kasunduan at batas upang may panuntunan sa pakikipag-ugnayan ang mga estado. Magiging mabisa lamang ang mga iyon kung magbibigay ng mga kaparusahan sa paglabag, 2. Liberalismo. Si Dante Alighieri (1265-1321), pilosopong Italyanong nagsulat ng librong of Monarchy noong ikaapat na siglo, ang unang nagpanukala ng isang pandaigdigang pamahalaan upang manatiling mapayapa ang mundo. Noong ika-19 na siglo, ang librong On Perpetual Peace ng manunulat na si Immanue| Kant (1724-1804) ay nagbigay-diin sa pagbubuo ng isang organisasyon ng ‘mga estado upang mapanatili ang kaayusan at kapayapaan sa‘ mundo. Si Pangulong Woodrow Wilson (1856-1924) ng United States ang kinikilalang tagapagtaguyod ng Liberalismo sa ika-20 siglo dahil sa kanyang pangunahing Papel sa pagtatatag ng League of Nations matapos ang Unang Digmaang Pandaigdig. Ang buod ng kaisipang Liberalismo ay ang sumusunod: a. b. Ang tao ay ipinanganak na likas na makatwiran at mabuti. Ang mga taoay may kaniya-kaniyang interes ngunit kaya nilang magtulong- tulong sa jisang layunin. : Ang pagtutulungan ay pangunahing katangian sa pakikipagrelasyon ng tao, kaya ito ay masasalamin sa ugnayan maging sa pandaigdigang relasyon ng mga estado. . |. Ang pamahalaan ay mahalagang institusyong panlipunan. Ang pama- halaang may pagtatangi sa karapatang pantao at kalayaan ang mainam sa lahat. : Pinakamahalaga sa anopaman ang indibidwal na kalayaan. Interdependence o Pagtutulungan Ang tagapagsulong ng kaisipang ito ay sina Robert 0. Keohane at Joseph S. Nye. Jr. Salibro nilang pinamagatang Power and Interdependence : World Politics in Transition, ang Interdependence o Pagtutulungan ay may tatlong katangian. Ito ay ang mga sumusunod: 54 1. Bukod saestado, mahalagang papel ang ginagampanan ng mga pandaigdigang organisasyon ng mga estado (International: Organizations o 10S), pandaigdigang pribadong organisasyon (International Nongovernmental Organizations 0 INOs), ang mga multinational, ¢orporations (Multinational Corporations o MNCS) at pandaigdigang relihiyosong kilusan sa pandaigdigang relasyon sa politika. Scanned with CamScanner2. Ang mga estado ay may pagnanais na isulong ang pagtutulungan sa isa't isa gaya rin ng kanilang pagpapahalaga sa kaniya-kaniyang kalayaan. 3. Pinapalagay na ang paggamit ng puwersang militar ay hindi mabisang paraan para mabigyang solusyon ang mga pandaigdigang gusot. : Dependecy: Structuralist/World-Systems/Core Periphery/Radicalism Binibigyang-diin ng kaisipang ito ang hindi pagkakapantay-pantay ng mga estado bunga-ng globalisasyon. Ang mga mayayamang bansa (North) ay nanghihimasok sa patakarang pang-ekonomiya ng mga papaunlad na bansa (South). Ang pilosopiya ni Karl Marx ang naging batayan ng paniniwalng ito. Ang buod ng kaisipang “Dependency” ay ang sumusunod: 1, Ang istruktura ng pandaigdigang relasyon na pampolitika ay batay sa pandaigdigang sistema ng kapitalismo. 2, Ang ugnayang pang-ekonomiya ng mga estado, mga pandaigdigang organisasyon ng mga estado mga International Organization. (IOs), INGOs, at ang mga MNCs ay:may epekto sa pandaigdigang relasyon sa politika. 3. Ang kahirapan ng mga estado na nabibilang sa Third World (South) ay dulotng kanilang integrasyon-sa ekonomiya ng mayayamang estado (North). 4, Angkapitalismo ay maaaring magdulot ng krisis sa pandaigdigang kapayapaan at katatagan ng mundo. Talahanayan 4.1. Paghahambing sa mga natatanging pananaw a pandaigdigang sistema ng mga estado Realismo Liberalismo pepertance ; ene Mga IG0,INGO, | Mga estado, Mga aktor Mga estado. Mga estado ANGE MNC Paligsahan at | Salungatan at Relasyon Salungatan Kooperasyon pagtutukingan pagkavnauiide Hindi Pambangsang | Kapayapaan at _| Pandaigdigang- 2 Isyu Kaligtasan Kaunlaran ugnayan eet Kumakatawan | Mgasundalo —_| Diplomasya Mga MNC piclorgete atmoa Papelng May mahalagang | May mahala ‘mahalagant Pandaigdigang | Limitado ee a capel igang we acne organisasyon Pagtibayin ang mga Limitahan Magpalakasng | pandaigdigang | Pagpapalaganap ] ong hindi Pamamaraan. | kapangyarihan | legal na Ng pagtutulungan | jagkakapantay- kasunduan at | &t ugnayan pantay batas Source: Table 1, Chaptert, international Conflict and Cooperation: Introduction to World Polltics of International Relations Scanned with CamScannerSISTEMA NG MGA ESTADO de gbigay-daansapagkakabuongpandaigdigang sa isa’t isa ay ang sumusunod: KASAYSAYAN NG PANDAIGDIGANG ‘Angmahahalagangpangyayari nana: sistema ng pakikipag-ugnayan ng mga estado tphalia Ang Rapayanaan ng Wort? ‘Ang ‘Kasunduang © Pangkapayapaan ng Westphalia noong 1648 ang .nagwakas sq Tatlumpung Taéng Digmaan sa pagitan ng Unyon ng mga .Protestante at Liga ng mga Katoliko sa Europe. Higit pa rito, ang paglagda ng kasunduang ito ang pinagmulan ng estado, Ang alitan sa relihiyon ay nauwi sa tunggalian Kohang aravan ng pointing ng kasunduan 8 Kapangyarihan sa politika, at pakinabang sq sa Westphalia kalakalan. ng Denmark, France, Netherlands, i ee: Spain, at Sweden. Napagtanto ng mga lider nga mga bansang ito na hindi digmaan ang pamamaraan upang matamo ang Kanilang interes. Sina Emperador Ferdinand Ill ng Banal na Imperyong Romano, Haring Louis XIII ng France, at Reyna Christina ng Sweden ay nagkasundo na magkaroon ng pagpupulong upang talakayin ang kondisyong pangkapayapaan. Ang nasabing komperensya ay idinaos sa bayan ng Osnabriick, para sa mga delegadong Protestante at sa bayan naman ng Miinster, para sa mga Katolikong kinatawan. Ito ay dinaluhan ng 150 delegado simula 1643 hanggang 1648 sa Westphalia, Germany. Ang kasunduan ay naglalaman ng sumusunod: 1. Pagkilala sa kasarinlan o kalayaan ng estado; 2. Pagkakapantay-pantay na legal ng mga estado; at 3, Hindi pinanghihimasok sa nasasakupan at gawain estado. Ang Pag-usbong ng Nasyonalismo sa Europe 1. Nasyonalismo. Ito vy damdaming pagkamakabansa. Tumutukoy ito sa kamalayan ng mga mamamayan na sila ay may isang pinagmulang lahi na pinagbubuklod ng wika, kasaysayan, kultura, at relihiyon. Isa itong positibong puwersa na magtataguyod ng pagkakaisa at pagkakakilanlan ng isang banse. ‘Ang nasyonalismo sa Europea ay naging makabagong pamantayang politikal dahil sa tagumpay ng French Revolution. 2. Ang French Revolution. Simula noong ikaanim na siglo, edukadong bourgeoisie sa France ang naging tabipeatag kaisipang naipalaganap nina Franscois Marie Arouet Voltaire, Jean Jacques Rousseau (1712-1778), 1755). Dahil dito, unti-unti silang nahikayat Pr. ang monarkiyang pamamahala sa France, An ang mayaman at suyod ng malayang mas Kilala bilang at Charles Montesquieu (1689 palitan ng sistemang republika \g Fall of Bastille na pinamunuad 56 Scanned with CamScannerni Camille Desmoulins (1760-1794) ay naganap noong Hulyo 14, 1789. Ito ang rebolusyong nagpalaganap sa pagkilala sa karapatan ng mga mamamayan na maitakda ang sariling kapalaran at kagalingan ng estadong kinabibilangan. Ang kaisipang Liberty, Equality, and Fraternity ay naging tanyag dahil sa Rebolusyong France, Dito’ humugot ng pagkakaisa ang mga mamamayan upang Magtatag ng kani-Kanilang estado. Ilan sa mga estadong nabuo ay ang Germany, Italy, at Greece noong ika-19 na siglo, 3. Digmaang Napoleon (1803-1815). Ang pagwawakas ng monarkiya sa France ay pinangambahan ng mga hari sa Europe. Ang pagpatay kina Haring : Louis XVI at Reyna Matie Antonette noong 1793 ay lalo pang nagbigay ng pangamba kaya naglunsad ng pakikidigma sa France ang Russia at Austria. Ang pagkapatay kay Maximilien Robespierre noong 1794 ay nagdulot ng krisis sa France. Sa panahon na ito unti-unting nakilala si Napoleon Bonaparte * (1769-1821). Nang mapagtagumpayan niya ang inilunsad na coup d'etat laban sa gobyernong tinawag na Directory, hinirang niya ang sarili bilang konsul ng Republika ng France. Noong 1804, siya ay kinoronahan bilang emperador ng France. Napagtagumpayah ni Napoleon ang pakikidigma at pananakop sa buong Europe maliban sa Britanya at Russia. Nang lumaon, natalo si Bonaparte ng mga pinagsanib na puwersa ng Britain, Netherlands, at Germany. Ito ang Battle of Waterloo sa Belgium noong 1815. Ang pamumuno ni NapoleonBonaparte ay _nagpalaganap | ng pagkakapantay-pantay, kalayaan sa pananampalataya, at maayos na pamumuno sa pamahalaan. Ito rin ang nagpalakas sa kapangyarihan ng Francé sa Europe. Konsyerto ng Europe (1814-1815) Naibalik ang kapayapaan sa Europe matapos mapabagsak ang imperyo ng Pransya sa ilalim Bonaparte. Upang hindi na maulit muli ang pag-usbong ng diktadorya, minabuti ng mga bansa sa Europe na isulong ang kasunduang pangkapayapaan. Dahil dito, nabuo.ang Konsyerto ng Europe na nilahukan ng Austria, Russia (Germany), Great Britain, at France. Ito ay pinamunuan nina Lord Castlereagh, Prinsipe Klemenz von Metternish (Austria) at Alexander I (Russia). Pinagtibay nito ang Treaty of Paris sa Komperensya sa Vienna noong 1814. Ito ay nakabatay sa ideya ng pakikipagtulungan. Ang mahahalagang layunin nito ay ang sumusunod: 1. Pagbabalik ng monarkiyang sistema sa Europe; 2. Pagbabalik sa mga lumang hangganan ng mga bansa sa Europe; 3. Makapag-balanse ng kapangyarihan sa mga bansa upang pigilan ang isang diktador gaya ni Bonaparte; at 4. Kapayapaan sa Europe. Scanned with CamScannerAng Unang Digmaang Pandaidig , demokrasyang Pamumun, inabi 's Paine na tanging ang mung Noong 1792, sinabi ni Thoma aaa tang pagsulong ng demokrasye j do. ang magwawakas sa mga digmaan sa mun y eae ererps ika-18 siglo ay hindi pa rin napigilan ang mga digmaan sa iba't ibang pab's DE mundo, Pinakamalawak at pinakamapaminsala rito ang Unang Digmaang Pandaigdig, unang i ng 1914, : vey ngs dation ng Crt Wray kavalan ng pandeigdgangorganissyon ny magbubullod sa mga estado at magpapatupad ng mga batas pangkapyapaan sq mundo, Hindi naging matagumpay ang mga kasunduang nabuo ng Holy Alliance, Congress of Vienna, Concert of Europe, at Hague Conferences dahil sa pagnanais ng mga estado na palakasin ang kanilang'puwersa ng militar. Ang pagkakapaslang kay Archduke Francis Ferdinand ng Imperyo ng Austria- Hungarian noongng Hunyo 28, 1914 ang naging mitsa ng Unang Digmaang Pandaigdig, Ang Triple Alliance na binubuo ng Germany, Austria-Hungary, at Italy ay kinalaban ng Triple Entente na binubuo naman ng Great Britain, France, at Russia. Sa bandang huli, nagapi ang Triple Alliance dahil sa paglahok ng United States sa digmaan. Ang masamang, naidulot ng Great War ay nagbukas ng isip sa mga estado na bumuo ng isang pandaigdigang organisasyon na magpapatupad ng batas pangkapayapaan. Ang Liga ng mga Bansa (1919-1936) Si Pangulong Woodrow Wilson ng United States ay nagmungkahi ng Labing-apat na Punto sa kanyang talumpati sa Kongreso ng United States noong ng Enero 8, 1918. Ito ay tumutukoy sa pagbuo ng isang “pangkalahatang asosasyon ng mga bansa” na may layuning internasyonal na pakikipagtulungan, pagbibigay ng seguridad para sa mga miyembro nito, at pagtiyak ng palagiang kapayapaan. ° ‘ts/fupload.wikimedin arn Mapa ng Europe Scanned with CamScannerka-10 ng Enero 1920 nang maitatag ang Liga ng mga Bansa. Ang Liga ay ang unang internasyonal na organisasyon na ang pangunahing layunin ay mapanatili ang kapayapaan sa buong mundo.’Sa pangunguna nina Woodrow Wilson, ang Pangulo ng United States; Georges Clemenceau, punong ministro ng France; David Lloyd George, punong ministro ng Great Britain; at Vittorio Orlando, punong ministro ng italy, ang Charter nito ay naging bahagi ng Treaty ng Versailles. Ang Liga ay binubuo ng isang, ‘Assembly, ng lahat ng mga miyembro; isang konseho na binubuo ng limang permanenteng miyembro at apat na umiikot na mga miyembro; at isang International Court of Justice. ng konstitusyon ng Liga ay nagpapahintulot na gumawa ng anumang pagkilos upang pangalagaan ang kapayapaan, magbalangkas ng mga pamamaraan para sa arbitrasyon, at lumikha ng mga mekanismo para sa pagpaparusa na limitado sa aspekto na pang-ekonomiya at militar: Ang himpilan nito ay matatagpuan sa Geneva, Switzerland. Ang United States ay hindi kailanman naging kasapi ng Liga, sa kabila na ito ay ideya ni Pangulong Woodrow Wilson. Hindi pa rin naging epektibo.ang Liga para sa pagsusulong ng kapayapaan ng mundo, Ang mga makapayarihang bansa tulad ng France, Great Britain at Germany ay hindi natinag’sa kanilang ambisyong pampolitiko-militar at ekonomiya. Sa huli, ito ay nabuwag pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig noong Abril 20, 1946 Eng Ikalawang Digmaang Pandaigdig (1941-1945) ‘Ang pagtatapos ng Unang Digmaang Pandaigdig ay nagdulot ng hinagpis.sa mga mamamayan ng Germany. Sa Italy, kung saan nilagdaan ang Treaty of Versailles, napilitang tanggapin ng Germany ang pamahalaang Weimar. Noong 1929; matapos ang 10 taong kaunlaran sa Europe, naging maligalig ang lahat dahil sa pagbagsak ng stock market. Nagdulot ito ng kawalan ng trabaho, pagtaas ng ptesyo ng mga bilihin, at pagbagsak ng mga negosyo. Tanging ang mga ekonomiya lamang ng Great Britain, France, Russia, at United _ States ang nanatiling matatag bunga ng kanilang pagtataas ng singiling buwis at paghihigpit sa panlabas na kalakalan. Sa kalaunan, ang Germany, Italy, at Japan ay naghirap. Nagkaisa ang mga lider na sina Adolf Hitler ng Germany, Benito Mussolini ng Italy, at Emperador Hirohito ng Japan kaya nabuo ang Axis Power. Ang pananakop ni Hitler sa Austria, Czechoslovakia, at Poland ang naging dahilan ng pagsiklab muli ng digmaang pandaigdig. Maging sa Asia Pacific ay lumaganap ito bunga ng ambisyon ng Japan na itatag ang Great East of Asia Co-Prosperity Sphere. Ang Allied Powers naman ay Kinabibilangan ng United States, Great Britain, France, at Russia. Sa huli, nagapi nila ang Axis Powers. Sa pagkamatay ni Hitler, nahati ang Germany sa apat na bahagi base sa Postdam Conference. Batay sa Makabagong saligang-batas ng Japan, ang emperador ay naging ceremonial leader na lamang. Scanned with CamScannerV | Napagkasunduan ng Allied Powers na palitan ang Liga ng mga Bansa ng bagong organisasyon na tinawag nilang United Nations. ited Nations (1945-Kasalukuyan) : oh sa patuloy oo paglaganap ng kaguluhan matapos ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig, pinangunahan nina Franklin Roosevelt ng Untied States at Winston Churchill ng Great Britain ang pagtatatag ng United Nations. Ito ay may layuning ipalaganap ang kapayapaan, pagkakaisa, at seguridad ng mga estado a buong mundo, Noong Oktubre 24, 1945, naitatag ang United Nations na may anim na ahensya, Ang opisina nito ay matatagpuan sa New York City, United States (Tatalakayin sq susunod na kabanata). Panahon ng Cold War : Ang United States at Union of Soviet Socialist Republics (U.S.S.R) ay parehong naging makapangyarihang bansa matapos ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig, Subalit naging balakid sa kanilang pagkakaisa ang pagkakaiba ng kanilang ideolohiyang politikal. Ang United States ay kinilala sa demokrasya-kapitalismong + sistema. Alinsunod nito, pinamunuan niya ang grupo na kinilala bilang Western Bloc (United States at kakamping mga Europeong 'bansa). Isinulong naman ng U.S.SR. ang sosyalismo-komunismo. Ang Eastern Bloc ay nabuo ng Soviet Russia, kasama ang ~ miyembro ng Warsaw Pact. Dahil dito, nag-unahan ang dalawa,sa pagkuha ng estadong kasapi sa kanilang kampo. Ang kondisyong ito ay tinawag ng mga eksperto bilang panahon ng Cold War. Ilan sa mga manipestayon nito ay ang sumusunod: 1. Pagkakahati ng Germany sa dalawang bansa. Ang Federal Republic sa kanluran ng Germany ay nabuo noong Mayo 23, 1949 sa ilalim ng pagpapatnubay ng United States, France, at Great Britain. Ang Soviet Russia ang nagtatag ng German Democratic Republic sa silangan ng Germany. Patunay ang pagtatayo ng Berlin Wall sa pagkakahati ng mundo batay sa ideyolohikal na paniniwala. ; ‘Ang NATO at Warsaw Pact, Taong 1949 nang maitatag ang North Atlantic Treaty Organization (NATO). Ito ay kasunduan para sa kolektibong seguridad ng 16 Scanned with CamScanner. Dalawang China. Ang Soviet Russia ay sumuporta sa pamumuno ni Mao Zedong bilang lider-komunista ng China. Dahil sa fulong teknikal at military ng Soviet Russia, ‘haitatag ni Mao ang People’s Republic of China noong 1949. Ito ang pinakamalaking Sosyalistang bansa sa mundo sa kasalukuyan: Si Chiang © Kai-shek ay tumakas at nagtatag ng Republika ng China sa isla ng Formosa 0 Taiwan. Sa tulong ng United States, umunlad ang ekonomiya ng Taiwan. » Krisis sa Peninsula ng Korea, Nahati ng 38% Parallel ang peninsula ng Korea. Ang Republic of Korea ay itinatag noong Agosto 15, 1948 sa tulong ng United States samantalang ang Korean People’s Democratic Republic ay kakampi ng Soviet Russia. Ang digmaan sa pagitan ng dalawang Korea ay nagtapos noong Hulyo 11, 1953, ‘ Timog-Silangang Asya. Ang Vietnam, Laos, at Cambodia ay mga .naging sosyalista-komunistang bansa dahil sa tulong mula sa Soviet Russia at China. Ang Southeast Asian Treaty Organization (SEATO) na naging Assocition of Southeast Asian Nation (ASEAN) nang lumaon ay binuo ng Pilipinas, Thailand, Indonesia, at Malaysia upang pigilan ang paglaganap ng ideolohiyang sosyalismo-komunismo sa buong rehiyon. . Ang Cuban Missile Crisis. Natalo ng komunistang lider na si Fidel Castro (1926- 2016) ang iniluklok ng United States na si Fulgencio Batista (1901-1973). Kinumpiska ni Castro lahat ng mga negosyong Amerikano. Nadiskubre ng United States na nagtayong tanggulangmilitarna may missile ang Soviet Russia sa Cuba. Naligalig ang United States dahil dito. Ang nakaambang Ikatlong Digmaang Pandaigdig ay nagwakas dahil sa pag-uusap Pangkapayapaan nina Nikita Khruschev (1894-1971) ng Soviet Russia at John F. Kennedy (1917-1963). Sa pasimula ng dekada 1980, ang kompetisyon sa pagitan ng United States at Soviet Russia ay humina. Ang patakarang glasnost (economic decentralization) at perestroika (political openness) ni Mikhail Gorbachev ng Soviet Russia ay nagdulot ng pagbabagong politikal, ekonomiko, at sosyo-kultural na nagpahina sa posisyon nito bilang makapangyarihang bansa sa mundo. Makalipas ang 45 taon, nagwakas ang Cold War dahil sa pagkalansag ng Berlin Wall noong Nobyembre 9, 1989 na nagpaisa sa West at East Germany. Ang Soviet Russia naman ay opisyal na nabuwag noong 1991. Tuluyan nang nagwakas ang impluwensya ng komunismo sa buong mundo. Ayon sa Amerikanong hitoryador na si John Lewis Gaddis, ang Cold War ay nagbigay-daan.sa mahabang panahon ng kapayapaan sa mundo. Scanned with CamScanner— zd World ‘ ‘ peerreae ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig, ang mga kolonya sa Asia, Africa at Latin America ay lumaya sa mga mananakop na United States, Britain, France, a Netherlands. Ang Third World ay tumutukoy sa mga bansang, hindi kaanib ng NATO Bloco magin, ng Warsaw Bloc sa panahon ng Cold War. Sila ay walang pinapanigan at sumisimbuk ng neutralidad sa ideolohiyang kapitalismo at komunismo. Kilala ito bilang Non Alligned Movement o NAM. Upang higit na palakasin ang kanilang pagkakaisa, idinaos sa Indonesia ang Bandung Conference noong.1955. Ito ay isang pagpupulong ng mga kinatawan mul: sa 29 na bansa sa Asia at Africa. Layunin nito na talakayin ang kapayapaan at ang papel ng Third World sa Cold War, pag-unlad sa ekonomiya, at dekolonisasyon. Ito ay pinangunahan ng Burma, India, Indonesia, Pakistan, at Sri Lanka. Itinaguyod nito ang mga prinsipyo ng pagkakapantay-pantay, pagkilala sa soberanya ng bansa, paggalang sa isa’t isa, at ang hindi paggamit ng dahas upang isulong ang pambansang interes. Sa pangkalahatan, ipinakita ng pagpupulong ang potensyal na lakas ng mg umusbong na bansa para sa kapayapaan, pag-unlad, at pagkakaisa. Scanned with CamScanner5 > ANG PANDAIGDIGANG PAMAMAHBLA oe —-~ TUNGUHIN.NG ARALIN Inaasahan sa araling ito na ang mga mag-aaral ay: 2 _naipaliliwanag ang mga epektong globalisasyon s pamahalaan; © * Ee > natutukoy ang mga institusyong namumuno sa pandaigdigang pakikipag-uynayan; at > napaghahambing ang internasyonalismo at globalismo. t : ; @ _BALIK-ARAL #palit-awit! 1. Pangkatin sa tatlo ang klase. 2. Pipili ang pangkat ng isang popular na awit na papalitan ng titik. Ang titik ng awit ay naglalaman ng mga ideya/konseptong nakapaloob sa huling talakayan. 3,. Isa-isang magtatanghal ang pangkat. @ PANIMULANG GAWAIN Pagnilayan: Kung ikaw ang pinuno ng isang bansa, paano mo sosolusyonan ang suliraning kinakaharap ninyo? 1‘ ’ ' ' ft 1 ' 1 1 ' SS ae ee oa a Scanned with CamScannerANG PANDAIGDIGANG PAMAMAHBLE : Seer: yon kay’ Manfred Steger, propesor ng Global Studies sa University of Hawaj, Manoa, ang globalisasyon ay tumutukoy sa pagpapalawak ng panlipunang relasyon at kamalayan sa iba't ibang panig ng mundo. Ito ay maaaring tumutukoy sa mga aspektg ng politika, ekonomiya, teknolohiya, at kultura. Bunga nito ang pagkakaroon ng iba't bang pamamaraan ng mga nasyon-estado sq pagsulong ng kanilang mga pambansang interes. Upang maiwasan ang pagkakaroon ng hidwaan sa pagitan nila, nararapat lamang ha magkaroon ng mga keayusan nna’ magiging batayan ng kanilang pag-wugnayan sa isa't isa o mas Kilala bilang “pandaigdigang pamamahala.” : ‘Ang pandaigdigang pamamahala ay tumutukoy sa gawi ng mga estado na kadalasang gumagawa ng mga kasunduan sa isa’t isa upang baguhin ang kanilang pag-uugali. Ang mga internasyonal na kasunduan ay mga kasunduan na nilagdaan ng maraming estado na nagtatatag ng mga pandaigdigang patakaran ng pag-uugali, Ang batas na internasyonal ay ang koleksyon ng mga patakaran at regulasyon na tumutukoy sa mga karapatan at obligasyon ng mga estado. Samakatuwid, ang kabuuan ng mga batas, kaugalian, patakaran, at institusyon na tumutukoy, bumubuo, at pinapamagitan ang mga relasyon ng mga estado, kultura, mamamayan, intergovernmental, at non-government organizations, at merkado ay inuuri bilang “pandaigdigang pamamahala,” isang rule-based order na walang pandaigdigang pamahalaan, walang sentral na awtoridad o pamunuan, at walang lider na bansa. PANDAIGDIGANG ORGANISASYON * Ang ilang internasyonal na kasunduan ay lumikha ng mga internasyonal na organisasyon na nagtakda ng mga patakaran para sa mga bansa at nagbibigay ng mga lugar para sa diplomasya. May dalawang uri ng pandaigdigang organisasyon. Una, ang mga International Government Organizations (IGO) na tumutukoy sa mga kaayusang kinabibilangan ng mga bansa-estado (GO) o pampublikong pamumuno. Ang ikalawa naman ay mga pribadong samahan o mas kilala sa tawag na International Non-governmental Organisasyon (INGO). Talahanayan 5.1. Mahahalagang International Organization (IOs) "Taon ni i / San baceakerneg _ Bilang ng mga kasapi World Bank 1945 189 bansa (2019) f United Nations Ico 1946 793 (2012) ’ ‘Organization of Petroleum 160 1960 | 14 (2019), Kabila Venezuel Exporting Countries (OPEC) Guar inanaee Nee European Union (EU) 160 1992 | 28 bansa (2019) ‘Source : Sparknotes 101 : Political Science(2007), pp.150-151 R Scanned with CamScannerayonkina MichaelN, Barnet a kasi ang ae ee pee a ginagampanan ng IOs: makapangyarihang Pat 2. Ang IOs ay may kapan, Ang mga ito ay mga m: 3. Ang’IOs ay may kapa: magbibigay ng kaayu: imantayan sa mundo. isan sa relasyon ng mga kasapi. “ ANG UNITED NATIONS: AKTOR SA PANDAIGDIGANG PAMAMAHALA Ang United Nations ay opisyal na nalikha noong Oktubre 24, 1945. Ito ay pangalang by XY iminungkahi ni Pangulong Franklin Roosevelt — \ (1882-1945) sa mga bangang lumaban sa Axis / Powers (Germany, Italy, at Japan) noong Ikalawang V Vy Digmaang Pandaigdig. Ang United Nations Y Conference on International Organization ay isang \\ 14 pagpupulong na dinaluhan ng mga kinatawan ng WO LE IS 51 bansa sa San Francisco, California, Ang United Nations Charter ay nilagdaan noong Hunyo 26, ‘Ang Logo ng United Nations. i i https://www.quora.com/Who-created-the- 1945. Si Carlos P. Romulo ang naging kinatawan Tia horttags ng Pilipinas sa paglagdang Charter. Mga Layunin ng United Nations Ang United Nations Charter ay binubuo ng mga alituntunin hinggil sa mga karapatan at tungkulin ng mga kasaping bansa. Ayon dito, ang apat na mahalagang layunin ng United Nations ay ang sumusunod: © 1. Panatilihinangpandaigdignakapayapaan at seguridad; 2. Paunlarin ang mabuting pagsasamahan ng mga bansa; 3. Makipagtulungan sa paghahanap ng solusyon sa mga suliraning pandaigdig ‘tat Martha Finnermore (Claudio, 2018) angsumusunod ‘Pangyarihan ng-pag-uuri, Lumilikha sila ng mga gyarihang magtakda ng pakahulugan ng mga kaisipan. ‘apagkukunan ng impormasyon ng mga kasaping bansa. ngyarihang magtakda ng mga pamantayan o batas na at pagtataguyod ng respeto pafa ‘S8 — sitrygve ng Norway: Unang Secretary- karapatang pantao; at ‘ General ng United Nations Pinagkuhanan: https://upload.wikimedta org/wikipedia/commons/8/87/Trygve_ Lie_1938.jpg 4, Maging sentro ng pagkakasundo ng mga bansa. Scanned with CamScanner4 Mga Punong Sangay ng United Nations 1 ‘ f ie Ang ecrerriad ‘Ang Kalihiman o. Secretariat ay isang internasyonal na i i i Secretary-General. Ang Secretary serbisyong sibil na pinamumunuan ng General ay inihahalal ng General Assembly batay sa rekomendasyon ng Security Council. Siya ay manunungkulan nang limang taon. Si Trygve Lie ng Norway ang unang Secretary-General ng United Nations na nanungkulan, noong 1945 hanggang 1952. 2, Ang General Assembly. Ang General Assembly (GA) ay. binubuo ng mga kasaping bansa ng United Nations. Maituturing na “town meeting" ang General Assembly dahil dito natatalakay ang.mga pandaigdigang isyu. Maaaring magpahayag ng opinyon ang tarawang kuha ni Basil D. Soufi sa sang kasapi ukol sa, iba’t. ibang Leer AEM Cee o> «Laisa tulad ng sasdiemeiarsat Pinagkuhanan: https://upload wikimedia. terorismo, hanggang sa mga iain tran te sakit at kahirapan. Ang bawat kasapi, mayaman o. mahirap, malaki o maliit ay may isang boto. 3. Ang Security Council. Ang Security Council (SC) ang may pangunahing responsibilidad para sa mga usaping pangkapayapaan at seguridad. Ito ay binubuo ng 15 miyembro. Pinipili ng GA ang 10 na di-permanenteng miyembro na nanunungkulan ng hindi hihigit sa dalawang taon. Ang Permanents (P5) ay binubuo ng China, France, Russia, United Kingdom, at United States. Ang Security Council ay may dalawang mahalagang sangay. Ang Military Committee ay tagapayo sa aspektong militar. Ang Disarmament Committee naman ay may layuning bawasan at kontrolin ang mga armas ng mga bansa sa mundo gaya ng mga sandatang nukleyar. Ang Security Council ay pinakamakapangyarihang sangay ng United Nations dahil sa kakayahan nitong mag-veto sa mga resolusyon ng General Assembly. Sa kasalukuyan, ang Japan, Germany, at India ay nagnanais na mapabilang sa mga permanenteng kasapi ng Security Council. . 4. Ang Economic and Social Council. Ang United Nation Economic and Social Council (ECOSOC) ay binubuo ng 54 kasapi. Bilang sangay ng United Nations, ito ang lider sa pagtalakay sa mga usaping. pang-ekonomiya, tulad ng kalakal, transportasyon, Pag-unlad, at panlipunan. Ito ay tumutulong sa mga bansa na magkaisa $a isyu 0 suliranin tungkol sa edukasyon, kalusugan, at sa pagtataguyod ng respeto para sa mga karapatang pantao sa buong mundo, Pangunahin itong nangangasiwa sa mga espesyal na ahensya ng United Nations, Scanned with CamScanneree a Seite faire of Justice. AngInternational Court for Justice (ICJ) ay nag- Basis Raikes ee na mga pagtatalo sa pagitan ng mga kasaping estado. Sa 16 hitado'ns ‘hin ; eee ang Peace Palace kung saan nagdaraos ang cae al a ng General Assembly at ng Security Council. Ang mga ansa ang maghahain ng kaso sa ICJ. Dapat tanggapin ang anumang desisyon nito na pinal at hindina maaaring iapela. Ang Trusteeship Council. Layon ng Trusteeship Council na itaguyod ang pag- unlad ng mga mamamayan sa’mga teritoryong nasa ilalim ng League of . Nations, Axis Powers pagkatapos ng Ikalawang Digmaan, at nagboluntaryong magpasailalim dito. Karamihan sa mga ito ay matatagpuan sa Africa at Pacific Ocean. Ang sangay na ito ang tumutulong sa kanilang pagsulong patungo sa kanilang pagsasarili. Ang Trusteeship Council ay tumigil ng operasyon noong 1994, Sa pagpupulong ng mga kasapi ng United Nations, naipahahayag ng bawat bansa ang saloobin sa pinakamahirap na usapin gaya ng digmaan at kapayapaan. Ang mga lider. ng mga pamahalaan ay nagkakaroon ng diyalogo na maaaring pagmulan ng pinag-isang solusyon sa problema. Kung ang maraming bansa ay magkakaisa, at magsasalita'sa pamamagitan ng isang boses, ito ay maaaring pagmulan ng global pressure para sumunod na rin ang iba pang mga bansa. Ang United Nations ang naging tagapamagitan sa paghupa ng mga tunggalian tulad ng Berlin crisis (1948-1949), Cuban missile crisis (1962) at ang Middle East crisis (1978), Congo (1964), Iran at Iraq (1988), at sa El Salvador (1992) at Guatemala (1996). Pinangunahan din ng UN ang pagtatatag ng kapayapaan at sustenableng paglago ng ekonomiya sa Mozambique (1994); kalayaan sa Timor Leste (2002), at noong 2002, matagumpay na tinapos ng UN ang peacekeeping mandate nito sa Sierra Leone. Sa kasalukuyan, ang United Nations ay may mahalagang gampanin sa aspekto ng peacekeeping at state-building 0 peace-building. Scanned with CamScanner