Polecenie 1

Na podstawie przesłanych, indywidualnych danych (suma miesięczna / roczna opadów

atmosferycznych) wykonaj tabelę według poniższego wzoru, z zastosowaniem metod omówionych na
zajęciach.

Średnie roczne wartości temperatury powietrza w latach 1931-1960

uporządkowane w szeregi szczegółowe i szereg rozdzielczy
STYCZEŃ
Szereg szczegółowy Szereg rozdzielczy
ROK chronologiczny uporządkowany Nr przedziału Zakres zmienniści Środek przedziału Liczebność Częstość Liczebność skumulowana Częstość skumulowana
1941 50 2
1942 55 8
1943 39 10
1944 22 12
1945 98 12
1 2,0 - 23,0 12 10 20 10 20
1946 12 12
1947 35 17
1948 68 17
1949 17 21
1950 67 22
1951 24 24
1952 58 25
1953 67 26
1954 50 26
1955 58 27
1956 26 31
1957 17 31
1958 41 32
1959 47 33 2 23,1 - 44,0 33 17 34 27 54,0
1960 25 35
1961 32 36
1962 31 37
1963 77 39
1964 2 40
1965 40 41
1966 46 44
1967 49 44
1968 37 45
1969 21 46
1970 45 47
1971 49 49
1972 33 49
1973 26 50
1974 44 50
3 44,1 - 65,0 52 14 28 41 82
1975 8 53
1976 68 54
1977 54 55
1978 36 57
1979 78 58
1980 53 58
1981 27 62
1982 62 67
1983 31 67
1984 69 68
1985 12 68 4 65,1 - 86,0 68,0 7 14 48 96
1986 107 69
1987 57 77
1988 44 78
1989 10 98
5 86,1 - 107,0 103 2 4 50 100
1990 12 107

Polecenie 2
Na podstawie przesłanych, indywidualnych danych (suma miesięczna / roczna opadów
atmosferycznych) oblicz poniższe wskaźniki statystyczne.

1. Średnia wieloletnia suma opadów: 42,7 mm

2. Liczba lat (procent przypadków), w których suma opadów jest:
a. wyższa od średniej wieloletniej 25 (50 %),
b. niższa od średniej wieloletniej 25 (50 %),
c. równa średniej wieloletniej 0 (0 %).
3. Najwyższa suma opadów wynosi: 107 mm w roku 1986
4. Najniższa suma opadów: 2 mm w roku 1964
5. Zakres wahań sum opadów w wieloleciu: 105 mm
6. Miary pozycyjne:
a. mediana: 42,5
b. moda: 12
c. kwartyle: Q1 26,0 Q3 57,5
d. rozstęp między kwartylami: 31,5
e. decyle: D1 12,0 D9 68,0
Polecenie 3
Wykonaj wykresy przebiegu sum opadów atmosferycznych (pamiętaj o tytułach, opisach osi i
legendzie).

1. Przebieg sum opadów atmosferycznych w wieloleciu (wykres słupkowy).

2. Przebieg odchyleń od średniej wieloletniej (wykres słupkowy).

3. Przebieg sum opadów w wieloleciu wraz ze średnią konsekutywną 5-letnią i linią trendu (wykres
liniowy).
CZĘŚĆ 2 – wyjaśnienie na kolejnych zajęciach.

Polecenie 4
Wyróżnij wartości w graniach normy i anomalne korzystając z trzech sposobów opisanych powyżej –
wartości kwartyli, decyli i odchylenia standardowego.

1. Lata, w których sumy opadów można zaliczyć do normy (między kwartylami): 26,0 - 57,5, 26 lat
2. Lata, w których sumy opadów można zaliczyć do tzw. „średnich ekstremów”, czyli wartości opisujące
tzw. „kaprys natury” (< i > odpowiednich decyli): 8 lat, opad <12 i opad >68 (podaj zakres wartości i wypisz
które to lata)
3. Oblicz odchylenie standardowe dla sum opadów: 22,6
4. Łagodne kryterium anomalii: wartości w granicach normy: 41,2 – 44,2 , liczba lat 2 (4%)
x ± 1,5σ anomalie ujemne : poniżej 41,2, lata 25 (50%)
anomalie dodatnie : powyżej 44,2 , lata 23 (46%)
5. Umiarkowane kryterium anomalii: wartości w granicach normy: 40,7 – 44,7, liczba lat 3 (6%)
x ± 2,0σ anomalie ujemne : poniżej 40,7, lata 24 (48%)
anomalie dodatnie : powyżej 44,7, lata 23 (46%)
6. Surowe kryterium anomalii: wartości w granicach normy: 40,2 – 45,2, liczba lat 4 (8%)
x ± 2,5σ anomalie ujemne : poniżej 40,2, lata 24 (48%)
anomalie dodatnie : powyżej 45,2, lata 22 (44%)

Polecenie 5
Oblicz współczynnik zmienności i tendencje zmian opadów atmosferycznych. Sprawdź czy trend jest
istotny statystycznie. W przypadku 50 lat współczynnik korelacji musi być wyższy od 0,280 (istotność
statystyczna na poziomie 0,05) lub > 0,363 (na poziomie 0,01).

1. Oblicz współczynnik zmienności sum opadów: 52,9%

2. Podaj równanie prostej: a = -0,0381 , b = 43,692, y = -0,0381x + 43,692
3. Tendencja zmian opadów atmosferycznych w analizowanym wieloleciu (mm/50 lat): malejąca
Współczynnik korelacji: 0,024
4. Korelacja istna/nieistotna* (niepotrzebne skreślić) na poziomie ...............................