HOMEPANDAWAKISAHDONGENG JAWAARTIKEL JAWJAWADAFTAR ISI ERROR

404BERITA JAWA

Nama:Ayik Aminarti
Kelas:7A
No.Absen:03

Nama :Ayik Aminarti

Kelas :7A
NO.Absen :03
 SANGKURIANG

Ing jaman dhikik, neng Jawa Barat urip putri

raja sing nduwe jeneng Dayang Sumbi. Dheweke
nduweni anak lanang sing nduwe jeneng
Sangkuriang. Anak kesebut seneng banget golek
kewan neng ngalas. Saben berburu, dheweke
sanuli dikancani kirik ingonane sing nduwe
jeneng Tumang. Tumang sabenere yaiku titisan
dewa, lan bapakne Sangkuriang, nanging
Sangkuriang ora ngerti babagan kuwi mergo
ibune sengaja ndelike kasunyatan kuwi.

Suwijining dina, kaya biasane Sangkuriang

lunga menyang ngalas kanggo manah kewan.
Sakwise neng alas, Sangkuriang anyak nggoleki
kewan buruan. Dheweke ndeleng ana manuk sing
lagi mencok ana pang, nuli tanpa mikir dawa
Sangkuriang banjur manah manuk kui kanthi
pener. Sangkuriang nuli ngongkon Tumang
kanggo ngoyak manuk sing tibo mergo kepanah
mau, nangning Tumang meneng wae lan ora
gelem nglakoni apa sing dadi kongkonane
Sangkuriang. Amarga mangkel banget, mula
Sangkuriang nuli ngusir Tumang lan ora ngolehke
mulih menyang ngomah bareng Sangkuriang.

Sangantine tekan ngomah, Sangkuriang

nyeritoke kedaden kesebut marang ibune. Krungu
cerito saka anake, Dayang Sumbi banjur nesu.
Dheweke njupuk enthong, lan digebugake
menyang sirahe Sangkuriang. Amarga rumangsa
kuciwa karo ibune, mula Sangkuriang mlayu
lunga saka ngomah, lan ora bali. Ana cerita
rakyat Sangkuriang bahasa jawadiceritakake
maneh kelanjutan saka kisah kasebut kaya
mangeke.

Sakwise kedaden kuwi, Dayang Sumbi getun

banget. Dheweke ndedonga saben dina, lan
njaluk ben sawiji dina mengko bisa ketemu karo
anake maneh. Amarga donga saka Dayang Sumbi
kesebut, mula Dewa menehine siji bebungah
ngrupa kayon lestari lan umur enom salawase.

Sakwise pirang-pirang taun kapungkur

Sangkuriang lungo, akhire dheweke nduwe
pangarah kanggo mulih menyang desane.
Sangantine neng kana, dheweke kaget banget,
amarga desa ne wis ngowah total. Rasa seneng
Sangkuriang kesebut nambah pas wektu neng
tengah dalan ketemu karo sawong wedok sing
ayu banget, sing ora liya yaiku Dayang Sumbi.
Amarga puluhan taun ora ketemu Dayang Sumbi
mula dheweke pangling ugo ra ngerteni yen kui
ibune. Singkat cerita mula Sangkuriang banjur
nglamar Dayang Sumbi supaya dadi bojone.
Akhire lamaran Sangkuriang katampa saka
Dayang Sumbi, lan sepakat arep rabi neng wayah
cedhak. Suwujining dina, Sangkuriang njaluk ijin
calon bojone kanggo berburu neng ngalas.
Sadurung mangkat, dheweke njaluk Dayang
Sumbi kanggo ngencengke ikete. Kaget Dayang
Sumbi, amarga nang wektu dheweke ngencengke
iketan Sangkuriang, dheweke ndeleng ana bekas
tatu. Bekas tatu kesebut mirip karo bekas tatu
anake. Sakwise pitakon marang Sangkuriang
babagan penyebab tatune kuwi, Dayang Sumbi
nambah kaget, jebulna bener menawa calon
bojone kesebut yaiku anake dhewe.

Dayang Sumbi bingung kudu kepiye, amarga

dheweke ora bakal rabi karo anake dhewe.
Sakwise Sangkuriang mulih berburu, Dayang
Sumbi nyoba ngomong marang Sangkuriang,
supaya Sangkuriang murungna niate ngrabeni
Dayang Sumbi. Nanging panjaluk Dayang Sumbi
kesebut ora disetujoni Sangkuriang lan ora
percoyo yen calon bojone kuwi saktemene ibune
dewe.

Saben dina Dayang Sumbi mikir kepriye carane

supaya mantenan kui ora sido kedadean. Sakwise
mikir, akhire Dayang Sumbi nemu cara paling
becik. Dheweke ngajokake rong (2) syarat
marang Sangkuriang. Yen Sangkuriang bisa
ngebaki 2 syarat kesebut, mula Dayang Sumbi
gelem didadekne bojo, ning sawalike yen wurung
mula raben kuwi kudu dibatalake. Syarat sing
pisan Dayang Sumbi pengen supaya kali Citarum
dibendung. Lan sing kapindho yaiku, njaluk
Sangkuriang kanggo nggawe prau sing gedhe
banget kanggo nyebrang kali. 2 syarat kuwi kudu
dirampungake sadurung isuk tumeka.

Cerita rakyat Sangkuriang bahasa

jawa selanjute banjur nyritakake yen
Sangkuriang nyaguhi kapindho panjaluk Dayang
Sumbi kesebut, lan ngujar bakal ngrampungke
sadurung isuk tumeka. Kanthi kasekten sing
diduweni, Sangkuriang nuli ngerahke kanca-
kancane saka lelembut kanggo ngewangi
ngrampungake tugase saka Dayang Sumbi
kesebut. Meneng-meneng, Dayang Sumbi ngindik
pakoleh kerja saka Sangkuriang. Ebo kagete
dheweke, amarga Sangkuriang ameh
ngrampungake kabeh syarat sing diwenehna
Dayang Sumbi sadurung isuk tumeka.

Dayang Sumbi nuli njaluk bantuan warga sekitar

kanggo ngenengna bebed sutera arupa abang
neng sisih wetan kutha. Pas ndeleng werna
ngabang neng wetan kutha, Sangkuriang nduga
yen dina wis menjelang esuk. Sangkuriang teras
ngendhegake gaweane lan rumangsa ora bisa
ngebaki syarat sing wis diajokake saka Dayang
Sumbi.
 MALIN KUNDANG

Ana cerita rakyat bahasa jawa malin kundang kesebuta

siji keluarga kere sing awak saka sawong embok lan
anake sing nduwe jeneng malin kundang. Amarga
bapake wis tilar, sang embok kudu tandhang gawe
dhewe kanggo bisa nguripi keluargane.

Malin yaiku anak sing pinter ning sethithik mbeling. Pas

dheweke mundak gedhe, malin rumangsa mesake
marang emboke sing saseprana tandhang gawe kanggo
nguripi dheweke. Banjur malin njaluk izin kanggo
maran nggolek pagawean neng kutha gedhe.

“mbok, aku pengen lunga menyang kutha. Aku pengen

kerja supaya bisa bantu embok neng kene.” Tembung
malin.

“aja tinggalake simbok dhewe le. Simbok mung nduwe

kowe neng kene.” Tembung simbok nolak.
“izinke aku lunga, mbok. Aku mesake ndeleng simbok
terus tandhang gawe saprene.” Tembung malin.
“youwis le, ning eling aja lalekne simbok lan desa iki
pas kowe sukses neng kana” kanda simbok karo
nangis.

Esuke malin lunga menyang kutha gedhe nggunakne

siji kapal. Sakwise pirang-pirang taun tandhang gawe
atos, dheweke kedadeyan neng kutha paranane.
Ing cerita rakyat bahasa jawa malin kundang saiki dadi
wong sugih sing lan nduweni akeh kapal dagang. Lan
malin ugo wis rabi karo wedok ayu neng kana. Kabar
babagan malin sing dadi wong sugih ngantia menyang
emboke. Sang embok seneng banget krungu warta kui.
Dheweke sanuli nunggu neng pantai saben dina,
ngarep-arep anak e bali lan ngalungguhan drajat
emboke. Ning malin ora tau teka.

Sawijining dina bojone malin pitakon ngenani embok

malin lan pengen ketemu karo dheweke. Malin ora bisa
menolak kekarepan bojo sing didemenane banget kuwi.
Malin njagakne saben dalanane kesebut nuju desane
nggunakne siji kapal pribadine sing gedhe lan apik.
Akhire malin teka menyang desane sarta bojo lan anak
buahe.

Krungu ketekan malin, sang embok rumangsa bungah

banget. Dheweke mlayu nuju pantai kanggo cepet
ndeleng anak sing didemenane mulih.
“apa kuwi kowe malin, anakku? Iki simbok le, kowe
eling” takon sang embok.
"malin kundang, anakku, geneya kok lunga ngono
suwe tanpa ngirim warta?" turene karo ngekep malin
kundang.

Sang bojo sing kaget ndeleng keyekten menawa wedok

tuwa, mambu, kucel sing memeluk bojone, celathu:
"dadi wedok tuwa, mambu, kucel iki yaiku mbok mu,
malin"

Amarga rasa isin, malin kundang cepet cucul kekepane

simboke lan nyurung nganti tiba.
“aku ora kenal kowe wedok tuwa kere” tembung malin.
"dasar wedok tuwa ora ngerti awak, sembarang wae
ngaku dadi mbokku." banjur malin nggetak.

Krungu tembungan anak kandunge mangkono, sang

embok rumangsa sedhih lan nesu. Dheweke ora ngira,
anak sing didemenane banget ngowah dadi anak
durhaka.

"oh tuhan sing maha kuwasa, nek dheweke yaiku

bener anakku, aku njaluk wenehna azab nang dheweke
lan dadekno dheweke dadi watu." donga sang embok.

Ora suwe banjur angin lan bledek ngantem lan

ngrusake kapal malin kundang. Sakwise kuwi, awak
malin kundang kaku lan banjur dadi watu sing nyiji
karo karang.

Pelajaran saka cerita rakyat bahasa jawa malin

kundang yaiku dadia wong sing mbekti nang wong
tuwa. Lan ajaa pisan-pisan durhaka nange.
 JAKA TARUB LAN 7 BIDADARI

Wonten ing satunggaling dusun, wonten kaluargi

ingkang naminipun mbok randa kaliyan putra kakungipun.
Putra kakungipun ingkang sampun ngancik dewasa lan
naminipun inggih menika Jaka Tarub. Padamelan saben
dinten inggih menika madosi ron pisang utawi ron jati
kangge dipun sade wonten peken ing saklebetipun kitha
kudus. Ron menika dipunlintakaken kaliyan uwos kaliyan
sarem kangge ulamipun saben dinten. Tindakanipun
wonten peken ngantos pinten-pinten minggu saking
tebihing kitha. Pedamelan sanesipun Jaka Tarub menika
mbebedak wonten wana kangge ulamipun. 

Wontan ing satunggaling dinten ing kaluargi menika

boten gadhah ulam kangge dhaharipun saben dinten
lajeng Jaka Tarub matur kaliyan biyung kangge kesah
wonten wana kangge mbebedak. Kados adatipun menawi
mbebedak bidalipun bada’ subuh supados konduripun
boten surup. Ananging boten ngertos menapa menika
sampun dangu amargi boten angsal punapa-punapa,
menika Jaka Tarub nembe apes, sampun sonten sampun
dangu lampahipun Jaka Tarub boten manggih. 

Satunggal punapa kemawon sato kewan. Namung

Jaka Tarub menika boten putus asa piyambakipun taksih
nglajengaken lampahipun ingkang tebih sanget wonten
ing jeronipun wana. Ananging ngantos dalu JakaTarub
taksih boten angsal punapa-punapa. Saking sayakipun
Jaka Tarub kepengin sumene ngantos sare saestu,
amargi lampahipun menika tebih sanget lajeng Jaka
Tarub sare ing sakjeronipun wana. Piyambakipun kaget
amargi kepireng suanten gumujuning tiyang-tiyang estri
sami gumujengan. Amargi pengin ngertos suanten
menika punapa lan saking pundi sejatosipun pramila Jaka
Tarub madosi suanten menika. Piyambakipun menika
boten percaya ingkang Jaka Tarub mersani ing dalu
menika Jaka Tarub kaget amargi ing tengahing wana
wonten suanten widodari-widodari ingkang sami
gumujengan sinambi siram lelangin ing sendang. Jaka
Tarub nyaketi panggenan widodari menika ingkang
nembe siram kala wau amargi dalu punika kaleresipun
wulan purnama. Sanalika Jaka Tarub gadhah pamanggih
pengin garwa satunggal pramila piyambakipun mundut
rasukan satunggal lan dipunsinggitaken. Wonten
satunggal widodari ingkang kicalan rasukan dipun tilar
rencangipun sami widodari. Widodari menika duka lan
nuwun lajeng widodari menika dipun caketi Jaka Tarub
lan dipun reh-reh lajeng dipunbeta wangsul lan kagarwa
dening Jaka Tarub, widodari menika gadhah nami
Nawang Wulan.

Wonten ing satunggaling dinten Nawang Wulan

sampun kagungan putris aking Jaka Tarub ingkang
naminipun Nawang Sih, amargi rasukan kathah ingkang
reged pramila Nawang Wulan nyuwun JakaTarub kangge
nenggani Nawang Sih kaliyan adangipun kanthi manthi-
manthi, lan Jaka Tarub boten angsal mbukak kekep.
Saktindakipun Nawang Wulan wonten lepen Jaka Tarub
malah kepengin ngertos isinipun kekep, menika punapa
Jaka Tarub kaget menapa amargi ingkang dipun adang
garwanipun naming satunggal kantun kemawon. Saking
kedadosan punika kaseteripun Nawang Wulan dados
widodari ical lan adangipun satunggal las dados
satunggal bugak ical. Pramila mulai nutu pari adangipun
uwos dados limrahipun tiyang gesang wonten brebayan
amargi pantunipun telas kantun rentengan wonten
lumbung.

Ing satunggaling dinten Nawang Wulan nglengkep

gelaran klasa kados pundi kegetipun manah Nawang
Wulan mersani rasukan widodari wonten ing ngandapipun
klasa, piyambakipun kaget amargi piyambakipun duka
dumateng garwanipun amargi sampun dipun apusi.
Nawang Wulan menika mutusaken kangge minggah
kayangan malih lajeng ngagem rasukan. Sakderengipun
minggah ing kayangan Nawang Wulan pesen kaliyan
Nawang Sih yen kepureh kangen mersani mbulan amargi
ing tengahing bulan wonten bayangipun Nawang Wulan.
Anaging sak sampunipun dugi kayangan Nawang Wulan
boten dipun tampi malih dados widodari amargi sampun
kecampuran kaliyan manungsa. Nawang Wulan menika
lingsem lan boten purun jelma malih dados manungsa,
amargi rekaos gesangipun pramila Nawang Wulan nglalu
wonten segara kidul wonten segara kidul lan dados Ratu
Kidul ingkang gadhah naminipun Nyi Roro Kidul.
 ASAL-USUL NYI RORO KIDUL

Ana sawijining wektu nalikane Kerajaan Pajajaran

kanthi Raja Prabu Siliwangi anduweni cerita kang
mbungahake marang sekabehe wae kang pada sinau bab
sejarah Prabu Siliwangi.Raja ana ing tlatah Pajajaran iku
ora mung nduweni permaisuri ananging ugo nduweni selir
kanthi cacah 7 wanita kang ayu.
Singkat cerita Prabu Siliwangi anduweni keturunan
saka permaisuri kang awujud bocah wadon khanti jeneng
Putri Lara Kadita kang tegese wong wadon kang
ayu.Sawise Putri Lara Kadita nammbah umur lan katon
bocah wadon kang ayu soho welas asih marang sepodho-
podho banjur para selir ngroso iri lan wedhi yen
piyambake pada kasisihna saka welasane Prabu
Siliwangi.Para selir kang cacah pitu mau pada rerenbugan
kanggo anggawe ciloko permaisuri lan putrine yaiku Putri
Lara Kadita.
 Putri Lara Kadita lan ibune digawe santet saka para
permaisuri Prabu Siliwangi kanthi wujud loro kulit ana ing
sekabehe awak lan rai.Ana ing pengaruh sihir para selir
ugo Prabu Siliwangi akhire ngusir Putri Lara Kadita lan
ibune saka keraton Kerajaan Pajajaran mergi kuwatir yen
penyakit Lara Kadita lan Ibune dadi nyebar lan nular ana
ing tlatah keraton.
Ana ing kahanan iki,Putri Lara Kadita lan ibu tindak
tanpa ana tujuan kang jelas.Diceritakake permaisuri tilar
donya ana ing pengembqran,sawetara Putri Lara Kadita
nglanjutake lakune menyang sisih kidul nganti teka
menyang gunung ing pinggir segara.Amarga kesel
banget,Putri Lara Kadita ngasoh lan keuran ana ing
gunung pinggir segara.Wektu tilem piyambakipun ngimpi
ketemu karo ‘’wong suci’’ seng maringi pitutur supaya
putri ngresiki awak e deneng nyemplung menyang segara
kanggo njalok marasake awake soko penyakit,ugo mulih
ake rupa ayune,saha kanggo nduweni kekuatan ampuh
kanggo males wong kang anggawe uripe dewe sengsara
kaya mengkono.
Nalika tangi,tanpa mangu Putri Lara Kadita langsung
ambyur menyang tengah segara kanthi ombak kang
gedhe,lan nglelebke nganti dhasar saka Segara
Kidul.Ngimpi dadi kasunyatan.Saliyane mbalekmaneh fisik
ayune,Putri Lara Kadita uga diwenehi kakuwasaan
adikodrati lan pati.Nanging,putri kudu tetep mbaureksa
ana segara kidul.Wiwit iku banjur diarani minangka Nyi
Roro Kidul dumugi tumeka saiki.
 Dumadine Rawa Pening

Desa Banarawa lagi nganakake pesta desa. Wong-

wong ing desa iku padha masak kanggo nyiyapake
pesta. Kabeh padha njupuk bagian, ora ana kang keri.
Wong-wong padha nyiyapake ubarampe pesta kang
minangka wujud rasa syukur marang Gusti kang Akarya
Jagad. Ing tengah-tengahing padha nyambut karya
mau, ana bocah kang ala rupane, pesing lan amis
gandane.

Mangerti kahanan kang kaya mangkono, wong-wong

padha ora seneng, amarga manut kapitayane
masyarakat, bocah ala iki bakal nekakake sial, ora oleh
berkah anggone pesta. Kagawa rasa ora seneng mau,
mula bocah ala rupane ditundhung kanthi kasar. Bocah
mau bisane mung nangis, karo mlaku sempoyongan
amarga wis pirang-pirang dina ora mangan, bocah ala
rupa mau lunga lan ngadoh saka wong-wong mau.
Kanthi ati kang lara lan nabet jroning ati amarga tansah
digawe kasar, dihina, bocah ala rupa mau mlaku
menyang kampung tanpa arah lan tujuan. Anggone
mlaku ora krasa tekan papan panggonan arupa
gubugan kang sepi kahanane lan adoh saka
masyarakat. Gubug mau mung dienggoni wong tuwa
wedok kang wis dadi randha.

Ing gubug mau bocah kang elek rupane dirumat

(dipelihara) dening Mbok Randha. Dheweke diwenehi
pangan  kanthi lawuh apa anane. Sawise mangan,
bocah ala mau crita marang simbah randha yen
dheweke iku Baru Klinthing utawa Jaka Bandhung
utawa Jaka Pening. Simbah mau tresna banget marang
Baru Klinthing, malah urip bebarengan sawetara dina.
Bareng wis rumangsa wis rumangsa cukup dibantu
dening simbah, Baru Klinting nerusake mlaku lan marani
wong-wong kampung kang wis nglarakake atine.
Sadurunge lunga , Baru Klinthing weling marang simbah
yen mengko ana prastawa gedhe simbah supaya
numpak lesung. Ing batin, simbah bingung karo welinge
Baru Klinthing mau, nanging simbah tetep urmat lan
ngeling- eling piweling kasebut.

Lakune Baru Klinthing linambaran ati kang goreh lan

nggawa sada lanang. Lakune wis tekan kampung kang
dituju. Wong-wong padha ngusir marang Baru Klinthing.
Nanging Baru Klinthing ora gelem lunga, malah nantang
marang wong-wong kampung lan ngetokake sada
lanang. Sada lanang kasebut banjur  ditancepake ing
lemah. Wong-wong dikandani supaya njabut sada mau,
yen bisa njabut sada mau arep diwenehi bebana dening
Baru Klinthing. Krungu tembunge Baru klinthing kang
kaya mengkana, Wong-wong pada nyoba njabut sada
mau. Saka sing awake cilik   tekan wong sing awake
gedhe ora ana kang bisa njabut. Pungkasaning, sada
mau saged dinjabut kaliyan Baru Klinthing lan muncrat
banyu.
Muncrate banyu sansaya gedhe. Wong-wong padha
bingung lan padha golek papan panggonan kang luwih
dhuwur. Omah, kewan, wit-witan, raja brana, lan wong-
wong mau ora ana tilase, kabeh wong pada sirna
amarga piwalese saka tumindhake dewe. Kampung
kang mirip rawa mau, diarani Rawa Pening.