Common Handler

vÁ®ÆèPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ f¯Áè ¥ÀAZÁAiÀÄwUÀ¼À
ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ½UÁV ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjUÀ¼À

PÉÊ¦r
(«zÀÄå£Áä£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À£ÄÀ ß §¼À¸ÀÄªÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ¼À°è)
gÁdå ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀ, PÀ£ÁðlPÀ

2016
vÁ®ÆèPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ f¯Áè ¥ÀAZÁAiÀÄwUÀ¼À
ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ½UÁV ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjUÀ½UÉ
PÉÊ¦r
(«zÀÄå£Áä£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À£ÄÀ ß §¼À¸ÀÄªÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ¼À°è)

ªÀÄÄ£ÀÄßr
ªÀÄÄPÀÛ ºÁUÀÆ £ÁåAiÀÄAiÀÄÄvÀªÁzÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉ ¥ÀæeÁ¥Àæ¨ÀÄs vÀézÀ CrUÀ¯ÁèVzÀÄÝ £ÀªÀÄä
¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ°è ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀévÀAvÀæ ¸ÀA«zsÁ¤PÀ ¥Áæ¢üPÁgÀUÀ¼ÁV gÀa¹zÀÄÝ
CªÀÅUÀ½UÉ ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¸ÀA§A¢üvÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ AiÀiÁ¢AiÀÄ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸ÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß £ÀqÉ¸ÀÄªÀ §UÉÎ ªÉÄÃ°éZÁgÀuÉ, ¤zÉÃð±À£À, ¤AiÀÄAvÀætUÀ¼À ºÉÆuÉUÁjPÉAiÀÄ£ÀÄß
¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. ¸ÀA¸Àvï ªÀÄvÀÄÛ gÁdå «zsÁ£ÀªÀÄAqÀ®UÀ¼À ZÀÄ£ÁªÀuÉUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ PÉÃAzÀæ
ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀªÀÅ ªÀÄvÀÄÛ gÁdåzÀ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÁzÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ £ÀUÀgÀ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ gÁdå ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀªÀÅ
ªÉÄÃ®ÌAqÀ C¢üPÁgÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¸ÀA§A¢üvÀ PÀvÀðªÀåUÀ¼À£ÀÄß ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀªÀÅ C£ÉÃPÀ ¤ªÁðºÀPÀUÀ¼À
ªÀÄÄSÁAvÀgÀ ¤ªÀð»¸À¨ÉÃPÁVzÀÄÝ CAvÀºÀªÀÅUÀ¼À°è ªÀÄvÀUmÀ ÉÖAiÀÄ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjUÀ¼À ¥ÁvÀæ
¥ÀæªÀÄÄRªÁVzÀÄÝ CªÀgÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ ¸ÀA¥ÀÆtð ¤AiÀÄAvÀæt ºÉÆA¢zÀÄÝ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß
ªÀÄÄPÀÛ ºÁUÀÆ £ÁåAiÀÄAiÀÄÄvÀ jÃwAiÀÄ°è £ÀqÉ¸ÀÄªÀ ¸ÀA¥ÀÆtð dªÁ¨ÁÝj ºÉÆA¢gÀÄvÁÛgÉ.
PÁ£ÀÆ¤£À°è ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄPÀÛ ºÁUÀÆ £ÁåAiÀÄAiÀÄÄvÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß £ÀqÉ¸À®Ä
¸ÁPÀµÀÄÖ C¢üPÁgÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÁÛgÉ. F PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß ¤ªÀð»¸ÀÄªÀ°è CªÀgÀÄ ZÀÄ£ÁªÀuÁ
¸ÀA§A¢üvÀ PÁ£ÀÆ£ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £ÀqÀªÀ½UÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV ªÀÄ£À£À ªÀiÁrPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ
CUÀvÀå«gÀÄvÀÛzÉ.
¸ÀPÁðgÀªÀÅ vÀ£Àß C¢ü¸ÀÆZÀ£É ¸ÀASÉå:…¸ÀAªÀå±ÁE 03 ±Á¸À£À 2010, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ,
¢:23-7-2010gÀ°è PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀAZÁAiÀÄw gÁeï C¢ü¤AiÀÄªÀÄ 1993PÉÌ wzÀÄÝ¥Àr ªÀiÁr
ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ½UÉ «zÀÄå£Áä£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À®Ä CªÀPÁ±À PÀ°à¹zÉ. CzÀgÀAvÉ ¥ÀAZÁAiÀÄw
ZÀÄ£ÁªÀuÉUÉ «zÀÄå£Áä£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À®Ä DAiÉÆÃUÀªÀÅ wÃªÀiÁð¤¹zÉ. «zÀÄå£Áä£À
ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ J¯Áè ¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀªÁV ºÁUÀÆ ¸ÀªÀÄxÀðªÁV
¤ªÀð»¸À®Ä PÉÃAzÀæ ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀªÀÅ ªÀÄvÀUÀmÖÉ C¢üPÁjUÀ½UÉ ¤ÃrgÀÄªÀ ¸ÀÆZÀ£ÉUÀ¼À/
PÉÊ¦rAiÀÄ£ÀÄß C£ÀÄ¸Àj¹ PÀ£ÁðlPÀ gÁdå ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀªÀÅ ¥ÀæªÀÄÄR ¸ÀÆZÀ£Á ¥ÀÄ¸ÀÛPÀªÁV
F ¥ÀæPÀluÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆgÀvÀA¢zÉ. ºÁUÀÆ ``ªÉÄÃ®ÌAqÀ AiÀiÁgÀÆ C®è'' (ªÉÄÃ.AiÀiÁ.C.) (NOTA)
C¼ÀªÀr¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ. EzÀgÀ°è ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è£À ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ ¸ÀºÁAiÀÄPÀ
C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ ¤ªÀð»¸À¨ÉÃPÁzÀ PÀvÀðªÀåUÀ¼ÀÄ, C£ÀÄ¸Àj¸À¨ÉÃPÁzÀ ¤AiÀÄªÀÄ, ¤§AzsÀ£ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
PÁ£ÀÆ£ÀÄUÀ¼À «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃrzÉ.
¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ F ¥ÀæPÀluÉAiÀÄ ¸ÀA¥ÀÆtð ¥ÀæAiÉÆÃd£À ¥ÀqÉAiÀÄÄªÀgÉAzÀÄ
D²¸À¯ÁVzÉ.
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ¦.J£ï. ²æÃ¤ªÁ¸ÁZÁj

gÁdå ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÀÄÄPÀÛgÄÀ
i
«µÀAiÀÄ¸ÀÆa
¥ÀÄl
CzsÁåAiÀÄ «ªÀgÀUÀ¼ÀÄ
¸ÀASÉå
I ¥ÁægÀA©üPÀ 1
II ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÀ PÁAiÀÄð vÀAqÀzÀ gÀZÀ£É ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃw 11
ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À£ÀÄß

III ¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ 14
IV ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖUÀ¼ÀÄ 19
V (F CzsÁåAiÀÄªÀ£ÀÄß PÉÊ©qÀ¯ÁVzÉ) -
VI ªÀÄvÀUÀmÉÖUÀ¼À ¸ÁÜ¥À£É 20
VII ªÀÄvÀUÀmÉÖUÀ¼À°è ¨sÀzÀævÁ ªÀåªÀ¸ÉÜ 25
VIII ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgÀÄUÀ½UÉ PÀvÀðªÀåUÀ¼À ºÀAaPÉ 27
ªÀÄvÀUÀmÉÖ M¼ÀUÀqÉ ¥ÀæªÉÃ±ÀzÀ ¤AiÀÄAvÀæt ªÀÄvÀÄÛ PÀÄ½vÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀ

IX ªÀåªÀ¸ÉÜ 31
ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀÅ ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÉÆzÀ®Ä ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß

X ¹zÀÝ¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀÄ 39
XI PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mïC£ÀÄß ¹zÀÝUÉÆ½¸ÀÄªÀÅzÀÄ 42
XII CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉ¸ÀÄªÀÅzÀÄ 45
PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À°è VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ï

XIII C¼ÀªÀr¸ÀÄªÀÅzÀÄ 51
XIV PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤lÖ£ÀÄß ªÀÄÄaÑ ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ 53
XV ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¥ÁægÀA¨sÀ 72
XVI ªÀÄÄPÀÛ ªÀÄvÀÄÛ ¤µÀàPÀë¥ÁvÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉUÁV ¸ÀÄgÀPÀëvÁ PÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ 75
XVII ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÁ£ÀÆ¤£À eÁj 76
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ UÀÄgÀÄw£À ¥Àj²Ã®£É ºÁUÀÆ DPÉëÃ¦¹zÀ

XVIII ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è C£ÀÄ¸Àj¸À ¨ÉÃPÁzÀ PÁAiÀÄð «zsÁ£À 79
ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ DvÀ£À ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß zÁR°¸À®Ä C£ÀÄªÀÄw

XIX ¤ÃqÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÉÆzÀ®Ä C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄ£ÀÄß ºÀZÀÄÑªÀÅzÀÄ 85
ºÁUÀÆ ªÀÄvÀzÁgÀ£À ¸À»/ ºÉ¨ÉânÖ£À UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ
ii
¥ÀÄl
¸ÀASÉå
XX ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß zÁR°¸ÀÄªÀÅzÀÄ ºÁUÀÆ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ «zsÁ£À 89
XXI ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À gÀºÀ¸ÀåªÀ£ÀÄß PÁ¥ÁqÀÄªÀÅzÀÄ 93
XXII CAzsÀ ºÁUÀÆ zÀÄ§ð® ªÀÄvÀzÁgÀjAzÀ ªÀÄvÀ ZÀ¯ÁªÀuÉ 94
XXIII ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À¢gÀ®Ä ¤zsÀðj¸ÀÄªÀÅzÀÄ 95
ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÀvÀðªÀåzÀ ªÉÄÃ°gÀÄªÀ ¸ÀPÁðj £ËPÀgÀgÀÄ ªÀÄvÀ

XXIV ¤ÃqÀÄªÀÅzÀÄ 96
XXV CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀÄªÀÅzÀÄ 98
XXVI (F CzsÁåAiÀÄªÀ£ÀÄß PÉÊ©qÀ¯ÁVzÉ) -
XXVII mÉAqÀqïð ªÀÄvÀUÀ¼ÀÄ 102
zÉÆA©, ªÀÄvÀUÀmÉÖUÀ¼À£ÀÄß §®ªÀAvÀªÁV ªÀ¼À¥Àr¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÉÃ

XXVIII ªÀÄÄAvÁzÀ PÁgÀtUÀ½AzÁV ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÀÆqÀÄªÀÅzÀÄ/ 104
¤°è¸ÀÄªÀÅzÀÄ
XXIX ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ªÀÄÄPÁÛAiÀÄ 108
XXX zÁR°¹zÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¯ÉPÀÌ 110
ªÀÄvÀzÁ£À ªÀÄÄPÁÛAiÀÄUÉÆAqÀ £ÀAvÀgÀ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß ªÉÆºÀgÀÄ

XXXI ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ 112
XXXII ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÁUÀzÀ ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ 113
¢£ÀZÀj ¹zÀÝ¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¹éÃPÁgÀ PÉÃAzÀæUÀ¼À°è

XXXIII ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÁUÀzÀ ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß 116
M¦à¸ÀÄªÀÅzÀÄ
¦æ¸ÉÊrAUï D¦üÃ¸ÀgÀÄUÀ½UÉ/ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgÀÄUÀ½UÉ ¸ÀAQë¥ÀÛ
XXXIV ªÀiÁUÀðzÀ±ÀðPÀ ¸ÀÆvÀæUÀ¼ÀÄ 118
iii
¥ÀÄl
¸ÀASÉå
PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvï gÁeï C¢ü¤AiÀÄªÀÄ 1993gÀ PÀ£ÁðlPÀ
¥ÀAZÁAiÀÄvï gÁeï (ZÀÄ£ÁªÀuÉ £ÀqÉ¸ÀÄªÀ) ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼ÀÄ 1993
C£ÀÄ§AzsÀ –I ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvï gÁeï (ZÀÄ£ÁªÀuÉ £ÀqÉ¸ÀÄªÀ) 125
(wzÀÄÝ¥Àr) ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼À GzÀÈvÀ ¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ

1950 ªÀÄvÀÄÛ 1951 gÀ d£ÀvÁ ¥Áæw¤zsÀå C¢ü¤AiÀÄªÀÄzÀ GzÀÝøvÀ
C£ÀÄ§AzsÀ –II ¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ 1961gÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß £ÀqÉ¸ÀÄªÀ ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼À 146
GzÀøvÀ ¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ
¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjgÀªÀgÀÄ ¤ªÀð»¸À¨ÉÃPÁzÀ ¥ÀæPÁAiÀÄðUÀ¼À
C£ÀÄ§AzsÀ –III gÀÆ¥ÀgÉÃµÉUÀ¼ÀÄ 151
C£ÀÄ§AzsÀ –IV ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjUÀ½UÉ ZÉPï ªÉÄªÉÆ 157

«zÀÄå£Áä£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæ §¼À¸ÀÄªÀAxÀ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ MzÀV¸À¨ÉÃPÁzÀ
C£ÀÄ§AzsÀ –V ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À ¥ÀnÖ 159
C£ÀÄ§AzsÀ –VI «zÀÄå£Áä£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæ §¼À¸ÀÄªÀ ªÀiÁzÀj ªÀÄvÀUÀmÉÖ gÀÆ¥ÀÄgÉÃµÉ 163
C£ÀÄ§AzsÀ –VII ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄ WÉÆÃµÀuÉ 164
C£ÀÄ§AzsÀ –VIII DPÉëÃ¥ÀuÁ ±ÀÄ®ÌzÀ gÀ¹Ãw 168
C£ÀÄ§AzsÀ –IX ¥ÉÆÃ°Ã¸ï oÁuÁ¢üPÁjUÉ ¸À°è¸ÀÄªÀ zÀÆgÀÄ ¥ÀvÀæ 169
C£ÀÄ§AzsÀ –X ªÀAiÀÄ¹ì£À §UÉÎ ªÀÄvÀzÁgÀ£À WÉÆÃµÀuÉ £ÀªÀÄÆ£É 170

vÀªÀÄä ªÀAiÀÄ¹ì£À §UÉÎ WÉÆÃµÀuÉ ¤ÃrgÀÄªÀ/ ¤ÃqÀ®Ä
C£ÀÄ§AzsÀ –XI ¤gÁPÀj¹zÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖ 171
C£ÀÄ§AzsÀ –XII PÀÄgÀÄqÀ CxÀªÁ zÀÄ§ð® ªÀÄvÀzÁgÀ£À ¸ÀAUÀrUÀ£À WÉÆÃµÀuÉ 172
C£ÀÄ§AzsÀ –XIII CAzsÀ ªÀÄvÀÄÛ zÀÄ§ð® ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖ 173
C£ÀÄ§AzsÀ –XIV ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄ ¢£ÀZÀj 174
C£ÀÄ§AzsÀ –XV ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖgï 177
C£ÀÄ§AzsÀ –XVI ZÀ¯Á¬Ä¹zÀ (mÉAqÀqïð) ªÀÄvÀUÀ¼À ¥ÀnÖ 178
C£ÀÄ§AzsÀ –XVII zÁR°¹zÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¯ÉPÀÌ 179
C£ÀÄ§AzsÀ –XVIII CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÀæªÀiÁt ¥ÀvÀæ 182

ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ªÀÄÄPÁÛAiÀÄzÀ ªÉÃ¼ÉAiÀÄ°è ¸Á°£À°ègÀÄªÀ
C£ÀÄ§AzsÀ –XIX ªÀÄvÀzÁgÀjUÁV aÃn (ªÀiÁzÀj) 183
ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæzÀ «ÃPÀëPÀgÀÄ/ jl¤ðAUï D¦üÃ¸ÀgïgÀªÀjUÉ

C£ÀÄ§AzsÀ –XX ¸À°è¸À¨ÉÃPÁzÀ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjgÀªÀgÀ ºÉZÀÄÑªÀj ªÀgÀ¢AiÀÄ 184
£ÀªÀÄÆ£É
iv
«zÀÄå£Áä£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÄÀ ªÀ ªÀÄvÀUÀmÖÉUÀ¼À ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjUÀ¼À PÉÊ¦r
CzsÁåAiÀÄ – 1
¥ÁægÀA©üPÀ
1. ¦ÃpPÉ
1.1 M§â ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀiÁV ¤ªÀÄä PÀvÀðªÀåUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀð»¸À®Ä ¤ªÀÄUÉ ªÀiÁ»w ªÀÄvÀÄÛ
ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀÄªÀÅzÀÄ PÉÊ¦rAiÀÄ GzÉÝÃ±ÀªÁVzÉ. DzÀgÉ F PÉÊ¦rAiÀÄ£ÀÄß J¯Áè
«µÀAiÀÄUÀ¼À°èAiÀÄÆ MAzÀÄ ¸ÀªÀÄUÀæ ¸ÀAUÀæºÀªÁVgÀÄªÀÅzÁV ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß £ÀqÉ¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ
¸ÀA§A¢ü¹zÀ ««zsÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÁ£ÀÆ¤£À G¥À§AzsÀUÀ½UÉ MAzÀÄ §zÀ°
G¯ÉèÃRªÁVgÀÄªÀÅzÁV ¥ÀjUÀtÂ¸ÀÄªÀAw®è JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÄÀ £ÀzÀ°èlÄÖPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. ¤ÃªÀÅ
K£ÁzÀgÀÆ CUÀvÀå ©zÁÝUÀ C£ÀÄ§AzsÀ-I ªÀÄvÀÄÛ II gÀ°è AiÀÄxÁªÀvÁÛV ¤gÀÆ¦¹gÀÄªÀAvÀºÀ
PÁ£ÀÆ¤£À G¥À§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß CªÀ¯ÉÆÃQ¸À¨ÉÃPÀÄ.
1.2 PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï (ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß £ÀqÉ¸ÀÄªÀ) ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼ÀÄ 1993gÀ ¤AiÀÄªÀÄ 9gÀ
ªÉÄÃgÉUÉ ¤ªÀÄä£ÀÄß £ÉÃªÀÄPÀ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ C¢ü¤AiÀÄªÀÄzÀ 308-r ¥ÀæPÀgÀtzÀ G¥À§AzsÀUÀ¼À
ªÉÄÃgÉUÉ, AiÀiÁªÀÅzÉÃ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß £ÀqÉ¸ÀÄªÀÅzÀPÁÌV ¤AiÉÆÃf¸À¯ÁzÀ EvÀgÀ C¢üPÁjUÀ¼À
eÉÆvÉUÉ ¤ªÀÄä£ÀÄß CAxÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉUÁV PÀgÉ ¤ÃqÀÄªÀ C¢ü¸ÀÆZÀ£ÉAiÀÄ ¢£ÁAPÀzÀAzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
¢£ÁAPÀ¢AzÀ ¥ÁægÀA¨sÀªÁV CAxÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ ¥sÀ°vÁA±ÀUÀ¼À WÉÆÃµÀuÉAiÀÄ ¢£ÁAPÀzÉÆA¢UÉ
ªÀÄÄPÁÛAiÀÄªÁUÀÄªÀ CªÀ¢üUÁV ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀPÉÌ ¥ÀæÀw¤AiÉÆÃf¸À¯ÁVgÀÄªÀÅzÁV ¨sÁ«¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ
ªÀÄvÀÄÛ vÀzÀ£ÀÄ¸ÁgÀªÁV CAxÀ C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ D CªÀ¢üAiÀÄ°è ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀzÀ ¤AiÀÄAvÀæt,
ªÉÄÃ°éZÁgÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ ²¹ÛUÉ M¼À¥ÀnÖgÀvÀPÀÌzÀÄÝ. M§â ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀiÁV, ¤ÃªÀÅ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è
CvÀåAvÀ ¥ÀæªÀÄÄR C¢üPÁjAiÀiÁVgÀÄwÛÃj. ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉ¸ÀÄªÀ°è ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸À®Ä
¤ªÀÄUÉ CvÀåAvÀ ªÀÄºÀvÀézÀ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ªÀ»¹PÉÆqÀ¯ÁVzÉ. ¤ÃªÀÅ ¤ªÀÄä ¥Àæ¨sÁgÀzÀ°ègÀÄªÀ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ
PÁAiÀÄðPÀ¯Á¥ÀUÀ¼À£ÀÄß ¤AiÀÄAwæ¸ÀÄªÀ ¸ÀA¥ÀÆtð PÁ£ÀÆ£ÀÄ C¢üPÁgÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄwÛÃj. CzÉÃ
PÁ®zÀ°è ¤ÃªÀÅ, ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ¸ÀA¨sÀ«¸ÀÄªÀ J¯Áè ZÀlÄªÀnPÉUÀ½UÉ ¸ÀA¥ÀÆtð
dªÁ¨ÁÝgÀgÁVgÀÄwÛÃj. ¤ªÀÄä ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ªÀÄÄPÀÛ ªÀÄvÀÄÛ £ÁåAiÀÄ¸ÀªÀÄävÀ ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉAiÀÄÄªÀAvÉ
£ÉÆÃrPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ ¤ªÀÄä ¥ÀæxÀªÀÄ PÀvÀðªÀå ªÀÄvÀÄÛ dªÁ¨ÁÝjAiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ. F GzÉÝÃ±ÀPÁÌV
ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß £ÀqÉ¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ PÁ£ÀÆ£ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÁAiÀÄð«zsÁ£ÀUÀ¼À ºÁUÀÆ
DAiÉÆÃUÀzÀ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ ¸ÀÆZÀ£ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¤zÉÃð±À£ÀUÀ¼ÀÄ ¤ªÀÄUÉ ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV
UÉÆwÛgÀÄªÀÅzÀÄ CUÀvÀåªÁVzÉ.
1.3 FUÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ®Æè «zÀÄå£Áä£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ. ¤ÃªÀÅ
ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À¯ÁUÀÄªÀAvÀºÀ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj DV¢ÝÃj. DzÀÝjAzÀ
ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉ¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ¤¢ðµÀÖ¥Àr¹gÀÄªÀ ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼ÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ PÁAiÀÄð«zsÁ£ÀUÀ¼À PÀÄjvÀ EwÛÃa£À ¹ÜwAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ ¸ÀévÀ: ¥ÀÆtðªÁV
w½zÀÄPÉÆArgÀ¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉ¸ÀÄªÀ°è vÉUÉzÀÄPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÁzÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ
PÀæªÀÄªÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ ZÉ£ÁßV w½zÀÄPÉÆArzÀÝgÉ ªÀiÁvÀæ ¸Á®zÀÄ F ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ£ÀÆß
¸ÀºÁ ¤ÃªÀÅ w½zÀÄPÉÆArgÀ¨ÉÃPÀÄ. MAzÀÄ ¸ÀtÚ vÀ¥ÀÄà CxÀªÁ ¯ÉÆÃ¥À CxÀªÁ PÁ£ÀÆ£ÀÄ CxÀªÁ
2
¤AiÀÄªÀÄUÀ¼À vÀ¥ÀÄà C£ÀéAiÀÄ CxÀªÁ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À ««zsÀ PÁAiÀÄðUÀ¼À §UÉÎ ¸ÁPÀµÀÄÖ w¼ÀÄªÀ½PÉ
E®è¢gÀÄªÀÅzÀÄ ¤ªÀÄä ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è£À ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÉßÃ ¤gÀxÀðPÀUÉÆ½¸À§ºÀÄzÀÄ.
2 ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ ¸ÀAQë¥ÀÛ ¥ÀjZÀAiÀÄ
2.1 ¨ÉAUÀÀ¼ÀÆj£À ¨sÁgÀvï J¯ÉPÁÖç¤Pïì °«ÄmÉqï PÀA¥À¤AiÀÄÄ G£ÀßwÃPÀj¹zÀ «zÀÄå£Áä£À
ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À£ÀÄß vÀAiÀiÁj¹PÉÆnÖzÉ.
2.2 «zÀÄå£Áä£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀÅ 6 ªÉÇÃ¯ïÖUÀ¼À ¨ÁåljAiÀÄ ¸ÁªÀÄxÀåð¢AzÀ PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸À°zÀÄÝ
EzÀ£ÀÄß J°è¨ÉÃPÁzÀgÀÆ ªÀÄvÀÄÛ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¥Àj¹ÜwUÀ¼À®Æè §¼À¸À§ºÀÄzÁVzÉ. EzÀÄ CPÀæªÀÄªÁV
§zÀ¯Á¬Ä¸À®Ä ¸ÁzsÀå«®èzÀ zÉÆÃµÀgÀ»vÀªÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ D¥ÀgÉÃmï ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÀÄ®¨sÀªÁzÀ
AiÀÄAvÀæªÁVzÉ. F JgÀqÀÆ AiÀÄAvÀæzÀ WÀlPÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÄ®¨sÀªÁV MAiÀÄå®Ä C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀÄªÀAvÉ
JgÀqÀÄ ¥ÀævÉåÃPÀ MAiÀÄÄåªÀ ¥ÉnÖUÉUÀ¼À°è ¥ÀÆgÉÊ¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. AiÀÄAvÀæzÀ°è MªÉÄä zÁR¯ÁzÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ
ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß CzÀjAzÀ ¨ÁåljAiÀÄ£ÀÄß vÉUÉ¢nÖgÀÄªÁUÀ®Æ PÀÆqÀ vÀ£Àß ¸ÀäøwPÉÆÃ±À (ªÉÄªÉÆj)
zÀ°è ElÄÖPÉÆArgÀÄvÀÛzÉ.
2.3 ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À°è JgÀqÀÄ AiÀÄÆ¤mïUÀ½ªÉ. CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï ªÀÄvÀÄÛ ¨Áå®mï
AiÀÄÆ¤mï. F JgÀqÀÄ AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸À¯ÁVzÉ. PÉÃ§¯ï ªÀÄÆ®PÀ
ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀzÁ£À PÁAiÀÄðPÉÌ vÉÆqÀV¹zÁUÀ D PÉÃ§¯ï£À E£ÉÆßAzÀÄ vÀÄ¢ ¨Áå®mï
AiÀÄÆ¤mïUÉ ±Á±ÀévÀªÁV ®UÀvÁÛVgÀÄvÀÛzÉ.
PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï
¨Áå®mï AiÀÄÆ¤mï£À°è 16 GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀªÀgÉUÉ CªÀPÁ±À PÀ°à¸À§ºÀÄzÀÄ. ¨Áå®mï AiÀÄÆ¤mï£À°è

ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ «ªÀgÀUÀ¼ÀÄ, ¸Àé¢üð¹gÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ PÀæªÀÄ ¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ
ºÁUÀÆ CªÀgÀªÀjUÉ ºÀAaPÉ ªÀiÁrgÀÄªÀ aºÉßUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀ «ªÀgÀUÀ¼À£ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß
¥ÀæÀzÀ²ð¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ CªÀPÁ±À«zÉ. ¥ÀæwAiÉÆ§â GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ£À ºÉ¸Àj£À ªÀÄÄAzÉ MAzÀÄ §l£ï
EgÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄvÀzÁgÀ F §l£À£ÀÄß MvÀÄÛªÀ ªÀÄÆ®PÀ vÀ£ÀUÉ ¨ÉÃPÁzÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ¤UÉ ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß
zÁR°¸À§ºÀÄzÀÄ. D §l£ï ¥ÀPÀÌzÀ¯ÉèÃ ¥ÀæwAiÉÆ§â GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ¤UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ MAzÀÄ
3
¢Ã¥ÀªÀÇ ¸ÀºÀ EgÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄvÀzÁgÀ ¸ÀzÀj §l£À£ÀÄß MwÛ vÀ£Àß ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß zÁR°¹zÁUÀ F ¢Ã¥À
PÉA¥ÀÄ §tÚzÀ°è ¨É¼ÀUÀÄvÀÛzÉ.
2.4 £Á®ÄÌ ¨Áå®mï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À£ÀÄß MnÖUÉ eÉÆÃr¹ 64 C¨sÀåyðUÀ½UÉ CªÀPÁ±À PÀ°à¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÀÄÝ
F £Á®ÄÌ ¨Áå®nAUï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À£ÀÄß MAzÉÃ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï¤AzÀ §¼À¸À§ºÀÄzÀÄ.
PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À CvÀåAvÀ ªÉÄÃ¯ÁãUÀzÀ°è ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ°è zÁR°¹gÀÄªÀ CxÀªÁ zÁR®Ä
ªÀiÁrgÀÄªÀ ¸Àé¢üð¹gÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¸ÀASÉå, ZÀ¯Á¬Ä¹gÀÄªÀ ªÀÄvÀUÀ¼À MlÄÖ ¸ÀASÉå
¥ÀæwAiÉÆ§â GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ¤UÀÆ ©zÀÝ ªÀÄvÀUÀ¼À ¸ÀASÉå ªÀÄÄAvÁzÀAvÀºÀ ««zsÀ ªÀiÁ»wUÀ¼À£ÀÄß
ªÀÄvÀÄÛ CAQ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæzÀ²ð¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ CªÀPÁ±À«zÉ. F ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÄ®¨sÀ ¥ÀgÁªÀÄ±ÉðUÁV
PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À ¥ÀæzÀ±Àð£À ¨sÁUÀ (r¸ï¥ÉèÃ ¸ÉPÀë£ï) JAzÀÄ ºÉ¸Àj¸À¯ÁVzÉ. ¥ÀæzÀ±Àð£À
¨sÁUÀzÀ PÉ¼ÀUÉ ¨ÁåljAiÀÄ£ÀÄß C¼ÀªÀr¸À®Ä MAzÀÄ PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï EzÉ. F ¨Áålj¬ÄAzÀ
ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæ £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. F PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï ¥ÀPÀÌzÀ°è ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ PÀA¥ÁmïðªÉÄAnzÀÄÝ
EzÀgÀ°è MAzÀÄ ¤¢ðµÀ× ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è ¸Àé¢üð¹gÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¸ÀASÉåUÉ AiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß
¸ÀdÄÓUÉÆ½¸ÀÄªÀ §l£ï EzÉ. F §l£ïUÉ “PÁåAqï ¸Émï §l£ï’’ JAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ. F JgÀqÀÄ
¨sÁUÀUÀ¼À£ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À ErÃ ¨sÁUÀPÉÌ “PÁåAqï ¸Émï ¸ÉPÀë£ï’’ JAzÀÄ
ºÉ¸ÀgÀÄ. PÁåAqï ¸Émï ¸ÉPÀë£ï£À £ÀAvÀgÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À ‘j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë£ï’ EzÉ. F ¨sÁUÀzÀ°è
(i) ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄPÁÛAiÀÄUÉÆ½¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ §¼À¸ÀÄªÀ JqÀ§¢AiÀÄ “PÉÆèÃ¸ï §l£ï’’ (ii)
ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¥sÀ°vÁA±ÀªÀ£ÀÄß w½zÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀPÉÌ ‘j¸À¯ïÖ’ ªÀÄvÀÄÛ ‘¦æAmï §l£ï’ JA§ JgÀqÀÄ
§l£ïUÀ¼ÀÄ EgÀÄvÀÛªÉ. (iii) AiÀÄAvÀæzÀ°è zÁR®Ä ªÀiÁrgÀÄªÀ CAQ CA±À ªÀiÁ»w E£ÀÄß
CUÀvÀå«®èªÉ¤¹zÁUÀ CzÀ£ÀÄß C½¹ ºÁPÀ®Ä §®§¢AiÀÄ°è ‘QèAiÀÄgï’ §l£ï EzÉ. PÀAmÉÆæÃ¯ï
AiÀÄÆ¤mï£À PÉ¼À¨sÁUÀzÀ°è JgÀqÀÄ §l£ïUÀ½ªÉ. MAzÀ£ÀÄß ‘¨Áå¯Émï §l£ï’ JAzÀÄ UÀÄgÀÄvÀÄ
ªÀiÁqÀ¯ÁVzÀÄÝ, EzÀ£ÀÄß MwÛzÀgÉ ¨Áå®nAUï AiÀÄÆ¤mï ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß zÁR°¸À®Ä ¹zÀÞªÁUÀÄvÀÛzÉ.
ªÀÄvÉÆÛAzÀ£ÀÄß ‘mÉÆÃl¯ï §l£ï’ JAzÀÄ UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÀÄÝ EzÀ£ÀÄß MwÛzÀgÉ D
ºÀAvÀzÀªÀgÉUÉ zÁR¯ÁVgÀÄªÀ ªÀÄvÀUÀ¼À MlÄÖ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß (DzÀgÉ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀªÁgÀÄ
«ªÀgÀUÀ½®èzÉ) w½zÀÄPÉÆ¼Àî§ºÀÄzÀÄ. F ¨sÁUÀPÉÌ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À ‘¨Áå¯Émï¸ÉPÀë£ï’ JAzÀÄ
ºÉ¸ÀgÀÄ. ‘¦æAmï’ §l£ï C£ÀÄß MvÀÄÛªÀ ªÀÄÆ®PÀ «ªÀgÀªÁzÀ ¥sÀ°vÁA±ÀzÀ ªÀÄÄ¢ævÀ ¥ÀæwAiÀÄ£ÀÄß
¥ÀqÉAiÀÄ§ºÀÄzÀÄ. F GzÉÝÃ±ÀPÁÌV CUÀvÀå«zÁÝUÀ ªÀiÁvÀæ MAzÀÄ «±ÉÃµÀ UÁåqïeÉmï (Gadget)
C£ÀÄß PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mïUÉ ®UÀwÛ¸À¨ÉÃPÀÄ)
ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉ¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ PÁ£ÀÆ£ÀÄ G¥À§AzsÀUÀ¼ÀÄ:
3. M§â ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀiÁV ¤ªÀÄä PÀvÀðªÀåUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ PÁ£ÀÆ£ÀÄ G¥À§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß
C£ÀÄ§AzsÀ- I ªÀÄvÀÄÛ II gÀ°è AiÀÄxÁªÀvÁÛV PÉÆqÀ¯ÁVzÉ.
PÀvÀðªÀåUÀ¼À ¸ÀÆÜ® gÀÆ¥ÀÄgÉÃµÉUÀ¼ÀÄ
4. F PÉÊ¦rAiÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ CzsÁåAiÀÄUÀ¼À°è ¸À«ªÀgÀªÁzÀ C£ÀÄzÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£ÀUÀ¼ÀÄ
EzÀÄÝ, ¤ªÀÄä PÀvÀðªÀåzÀ PÉ®ªÀÅ «²µÀÖªÀÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄRåªÁzÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀÄä
ªÀiÁUÀÀðzÀ±Àð£ÀPÁÌV ªÀÄÄAzÉ PÉÆqÀ¯ÁVzÉ.
4
(i) ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉ¸ÀÄªÀÅzÀPÌÉ ¤¢ðµÀÖ¥Àr¹gÀÄªÀ ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ

PÁAiÀÄð«zsÁ£ÀUÀ¼À §UÉÎ EwÛÃa£À ¥Àj¹ÜwAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ ¸ÀévÀ: ¥ÀÆtðªÁV
w½zÀÄPÉÆArgÀ¨ÉÃPÀÄ. (ªÉÄÃ®ÌAqÀ ¥ÁågÀ 1.1gÀ°è ªÉÄÃ¯É G¯ÉèÃT¸À¯ÁzÀAvÉ)
(ii) ¤ÃªÀÅ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ ¥ÀæªÀvÀð£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ°è MzÀV¹gÀÄªÀ ««zsÀ §l£ïUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ
¹éZïUÀ¼À PÁAiÀÄð«zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀÆtðªÁV w½zÀÄPÉÆArgÀ¨ÉÃPÀÄ. (EzÀ£ÀÄß ªÉÄÃ®ÌAqÀ
ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À ¸ÀAQë¥ÀÛ ¥ÀjZÀAiÀÄ JA§ ²Ã¶ðPÉAiÀÄ ¥ÁågÀ 2gÀ°è «ªÀgÀªÁV
ªÀtÂð¸À¯ÁVzÉ)
(iii) ¤ÃªÀÅ DAiÉÆÃUÀzÀ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ J®è ¸ÀÆZÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß vÀªÉÆäA¢UÉ ¹zÀÞªÁVlÄÖPÉÆArgÀ¨ÉÃPÀÄ
(iv) ¤ªÀÄUÉ ªÀÄvÀUÀmÉÖ J°èzÉ J£ÀÄßªÀ §UÉÎ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ ºÉÆÃUÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀUÀmÉÖ¬ÄAzÀ
§gÀÄªÀ ªÀiÁUÀÀðzÀ §UÉÎ ZÉ£ÁßV UÉÆwÛgÀ¨ÉÃPÀÄ. EzÀjAzÀ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ ºÉÆÃUÀÄªÀ ªÀiÁUÀÀðªÀ£ÀÄß
ºÀÄqÀÄPÀÄªÀÅzÀgÀ°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸ÀªÀÄAiÀÄªÀ£ÀÄß ªÀåxÀð ªÀiÁqÀzÉ ¸ÀPÁ®PÉÌ ¤ªÀÄä ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ
vÀ®Ä¥À®Ä ¤ªÀÄUÉ ¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ.
(v) ºÀ®ªÁgÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ¸ÀÆZÀ£ÉUÀ¼À §UÉÎ w½AiÀÄzÉ vÀqÀªÀj¸À¢gÀ®Ä ¸ÀévÀ: ¤ÃªÀÅ vÀ¥ÀàzÉÃ J¯Áè
¥ÀÆªÀð¨sÁ« C¨sÁå¸À ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃw PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ½UÉ ºÁdgÁUÀ¨ÉÃPÀÄ.
(vi) ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¸À®PÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄªÁUÀ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À eÉÆvÉUÉ ¥ÀÆgÉÊ¸À¯ÁzÀ ¥ÀnÖAiÀÄ
¥ÀæPÁgÀ J¯Áè ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀÄUÉ ¤ÃqÀ¯ÁVzÉAiÉÄÃ JA§ÄzÀ£ÀÄß RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ.
§ºÀÄ ªÀÄÄRåªÁzÀ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼ÉAzÀgÉ (i) «zÀÄå£Áä£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæ (¨Áå®mï AiÀÄÆ¤mï ªÀÄvÀÄÛ
PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï) (ii) mÉAqÀgï ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼ÀÄ, (iii) ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖgï ¥Àæ¥ÀvÀæ-38
(iv) ªÀÄvÀzÁgÀgÀ C¢üPÀÈvÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ¥Àæw (ªÀiÁPïØð PÁ¦) (v) ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjgÀªÀgÀ
¢£ÀZÀjAiÀÄ £ÀªÀÄÆ£É-10 (EVM) (vi) ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ºÉaÑ£À ¥ÀæwUÀ¼ÀÄ, VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï
¹Ã¯ïUÀ¼ÀÄ, ¹Öç¥ï ¹Ã¯ïUÀ¼ÀÄ, «±ÉÃµÀ mÁåUïUÀ¼ÀÄ, ±Á¸À£À§zÀÞ £ÀªÄÀ Æ£ÉUÀ¼ÀÄ, ªÉÆºÀgÀÄ
ªÀiÁqÀÄªÀ CgÀUÀÄ ªÀÄvÀÄÛ C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬Ä.
(vii) ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß vÀ®Ä¦zÀ ªÉÄÃ¯É, ªÀÄvÀUÀmÖÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆPÀÛ jÃwAiÀÄ°è ¸ÀdÄÓUÉÆ½¸ÀÄªÀÅzÀPÁÌV
CzÀgÀ®Æè «±ÉÃµÀªÁV, ªÀÄvÀzÁgÀgÀ gÀºÀ¸ÀåªÀ£ÀÄß PÁ¥ÁqÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¸Á®£ÀÄß
¤AiÀÄAwæ¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ, ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ªÀåªÀºÀgÀuÉUÀ½UÉ ºÉÆgÀV£À CqÀZÀuÉUÀ¼ÀÄAmÁUÀzÀAvÉ ¸ÀÆPÀÛ
gÀPÀëuÉ ¤ÃqÀÄªÀÅzÀÄ EªÉÃ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅUÀ½UÉ K¥ÁðlÄ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀPÉÌ K£ÉÃ£ÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß
ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÉA§ÄzÀgÀ §UÉÎ ¤ªÀÄUÉ ¸ÀéµÀÖ PÀ®à£É¬ÄgÀ¨ÉÃPÀÄ. «vÀgÀuÁ PÉÃAzÀæªÀ£ÀÄß vÀ®Ä¦zÀ
ªÉÄÃ¯É ¤ÃªÀÅ, ¤ªÀÄä ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ ¥ÉÆ°Ã¸ï ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß MzÀV¸À¯ÁVzÉAiÉÄÃ JA§ÄzÀ£ÀÄß
ºÁUÀÆ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ¸ÀÆPÀëöä«ÃPÀëPÀ ªÀÄvÀÄÛ «rAiÉÆÃ PÁåªÉÄgÁªÀ£ÀÄß ¸ÀdÄÓUÉÆ½¸À¯ÁVzÉAiÉÄÃ
JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀºÀ RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ.
(viii) ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¸ÀÄªÀ ªÉÆzÀ®Ä AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß FUÁUÀ¯ÉÃ CzÀgÀ°è
zÁR®Ä ªÀiÁr®è JA§ÄzÀ£ÀÄß ºÁdjgÀÄªÀ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄUÀ½UÉ ªÀÄ£ÀªÀjPÉ
ªÀiÁrPÉÆqÀÄªÀ ¸À®ÄªÁV CªÀjUÉ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß ¥ÀæzÀ²ð¹ vÉÆÃj¸À¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀÅ
PÀgÁgÀÄªÀPÁÌV PÁAiÀÄð ¤ªÀð»¸ÀÄªÀ ¹ÜwAiÀÄ°èzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀºÀ CªÀjUÉ ¥ÀæzÀ²ð¹
vÉÆÃj¸À¨ÉÃPÀÄ. F GzÉÝÃ±ÀPÁÌV, ¸Àé¢üð¹gÀÄªÀ ¥ÀæwAiÉÆ§â GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ¤UÉ
5
¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ C¯ÉÆèAzÀÄ E¯ÉÆèAzÀgÀAvÉ DAiÀÄÄÝPÉÆAqÀÄ PÉ®ªÀÅ ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß zÁR°¸ÀÄªÀ

ªÀÄvÀÄÛ ¥sÀ°vÁA±ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆÃ°¹ £ÉÆÃqÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß £ÀqÉ¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(ix) CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß £ÀqÉ¹zÀ £ÀAvÀgÀ CAvÀºÀ CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ°è zÁR°¹zÀ
ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï¤AzÀ C½¹ºÁPÀ¨ÉÃPÀÄ. ºÁUÉ
ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀjAzÀ CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ CAQCA±À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ
£É£À¦£À°è G½AiÀÄÄªÀÅ¢®è. D £ÀAvÀgÀ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï C£ÀÄß ªÉÆºÀgÀÄ
ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã®£ÀÄß (UÀ¼À£ÀÄß) ªÀÄvÀÄÛ «±ÉÃµÀ mÁåUÀ£ÀÄß
C¼ÀªÀr¸ÀÄªÀÅzÀPÁÌV MzÀV¹gÀÄªÀ eÁUÀzÀ°è CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß C¼ÀªÀr¸ÀÄªÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄvÀÄÛ
¹Öç¥ï ¹Ã¯ï¤AzÀ ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁr ¨sÀzÀæ¥Àr¸À¨ÉÃPÀÄ. F ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀPÉÌ
¸ÀA§A¢ü¹zÀ PÁAiÀÄð«zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß XIII ªÀÄvÀÄÛ XIV £ÉÃ CzsÁåAiÀÄUÀ¼À°è «¸ÁÛgÀªÁV
«ªÀj¸À¯ÁVzÉ.
(x) ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¤UÀ¢ü¥Àr¹gÀÄªÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄPÉÌ
¸ÀjAiÀiÁV ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¸À¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÉÆzÀ®Ä
ºÁdjgÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀjUÉ CxÀªÁ CªÀgÀ KeÉAlgÀÄUÀ½UÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÆÃ°AUï
D¦üÃ¸ÀgïUÀ½UÉ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ gÀºÀ¸ÀåªÀ£ÀÄß PÁ¥ÁqÀÄªÀAvÉ JZÀÑjPÉ ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ ºÁUÀÆ
PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï C¢ü¤AiÀÄªÀÄ 1993gÀ 29£ÉÃ ¥ÀæPÀgÀtzÀ G¥À§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß
CªÀjUÉ N¢ ºÉÃ¼À¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ UÀªÀÄ£ÀPÉÌ vÀgÀ¨ÉÃPÀÄ.
(xi) ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¸ÀÄªÁUÀ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß, ªÀÄvÀzÁgÀgÀ C¢üPÀÈvÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ¥ÀæwAiÀÄ£ÀÄß
ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ ªÀVÃðPÀÈvÀ ¸ÉÃªÁ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖgÀ£ÀÄß
GªÉÄÃzÀÄªÁgÀjUÉ CxÀªÁ CªÀgÀ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄUÀ½UÉ ¥ÀæzÀ²ð¹ vÉÆÃj¹gÀÄªÀ §UÉÎ
¤UÀ¢vÀ £ÀªÀÄÆ£ÉAiÀÄ°è MAzÀÄ WÉÆÃµÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁr CªÀjAzÀ CzÀPÉÌ ¤ÃªÀÅ ¸À»
¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼ÀîÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
(xii) DAiÉÆÃUÀzÀ ¤zÉÃð±À£ÀUÀ½UÀ£ÀÄ¸ÁgÀªÁV ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ UÀÄgÀÄw£À aÃnUÀ¼À£ÀÄß
(J¦PïUÀ¼ÀÄ) ¤ÃqÀ¯ÁVgÀÄªÀAvÀºÀ J¯Áè ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ J¯Áè ¸ÁªÀðwæPÀ ªÀÄvÀÄÛ G¥À
ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ¼À°è vÀªÀÄä ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ºÀPÀÌ£ÀÄß ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä CAxÀ UÀÄgÀÄw£À aÃnUÀ¼À£ÀÄß
ºÁdgÀÄ¥Àr¸À¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ UÀÄgÀÄw£À aÃnUÀ¼À£ÀÄß vÀgÀ®Ä
«¥sÀ®gÁUÀÄªÀAvÀºÀ CxÀªÁ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ UÀÄgÀÄw£À aÃnUÀ¼À£ÀÄß
¤ÃqÀ¯ÁV®è¢gÀÄªÀAvÀºÀ CxÀªÁ vÀªÀÄä ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ UÀÄgÀÄw£À aÃnUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀqÉzÀÄPÉÆAr®è¢gÀÄªÀAvÀºÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ£ÀÄß ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖUÀ¼À£ÀÄß
ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ ¥ÀÆgÉÊ¸À¯ÁVgÀÄªÀ°è ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖUÀ¼À°ègÀÄªÀ ¨sÁªÀavÀæUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ
UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÀÄ. ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖUÀ¼À°ègÀÄªÀ ¨sÁªÀavÀæzÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ UÀÄgÀÄvÀÄ
zÀÈqsÀ¥ÀqÀ¢gÀÄªÀAxÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è gÁdå ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀªÀÅ UÉÆvÀÄÛ¥Àr¹zÀ
F PÉ¼ÀPÀAqÀ 22 zÀ¸ÁÛªÉÃdÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß zÀÈqsÀ¥Àr¹PÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ. EzÀÆ C®èzÉ
AiÀiÁgÉÃ M§â ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ E£ÉÆßAzÀÄ «zsÁ£À¸À¨sÁ PÉëÃvÀæzÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ £ÉÆÃAzÀtÂ
C¢üPÁj¬ÄAzÀ ¤ÃqÀ¯ÁVgÀÄªÀAvÀºÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ UÀÄgÀÄw£À aÃnAiÀÄ£ÀÄß ºÁdgÀÄ¥Àr¹zÀgÉ,
CAvÀ aÃnUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀºÀ UÀt£ÉUÉ vÉUÉzÀÄPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ, DzÀgÉ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀPÁÌV
6
§A¢gÀÄªÀAvÀºÀ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è D ªÀÄvÀzÁgÀ£À

ºÉ¸ÀjgÀ¨ÉÃPÀÄ.
PÀÄlÄA§zÀ ªÀÄÄRå¸ÀÀÜgÀ ºÉ¸Àj£À°è ¤ÃqÀ¯ÁVgÀÄªÀ F PÉ¼ÀPÀAqÀ 22 zÁR¯ÉUÀ¼À ¥ÉÊQ
AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÉÆAzÀÄ zÁR¯ÉAiÀÄ£ÀÄß D PÀÄlÄA§zÀ ªÀÄÄRå¸ÀÜ£À ªÀÄvÀÄÛ DvÀ£À eÉÆvÉAiÀÄ°è §gÀÄªÀ
E¤ßvÀgÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ UÀÄgÀÄwUÁV §¼À¸À§ºÀÄzÀÄ.
1. ¥Á¸ï¥ÉÆÃmïð
2. qÉæöÊ«AUï ¯ÉÊ¸À£ïì
3. DzÁAiÀÄ vÉjUÉ UÀÄgÀÄw£À aÃn (PAN)
4. gÁdå/ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ ºÁUÀÆ ¸ÁªÀðd¤PÀ G¢ÝªÉÄUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ EvÀgÉ SÁ¸ÀV
OzÀå«ÄPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ CªÀgÀ PÉ®¸ÀUÁgÀjUÉ ¤ÃrgÀÄªÀ ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ ¸ÉÃªÁ UÀÄgÀÄw£À
aÃnUÀ¼ÀÄ.
5. ¸ÁªÀðd¤PÀ ªÀ®AiÀÄzÀ ¨ÁåAPï/ Q¸Á£ï ªÀÄvÀÄÛ CAZÉ PÀbÉÃj ¤ÃrgÀÄªÀ
¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ ¥Á¸ï ¥ÀÄ¸ÀÛPÀ.
6. ªÀiÁ£ÀåvÉ ¥ÀqÉzÀ £ÉÆÃAzÁ¬ÄvÀ «zÁå ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ «zÁåyðUÀ½UÉ PÉÆnÖgÀÄªÀ UÀÄgÀÄw£À
aÃnUÀ¼ÀÄ.
7. ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ £ÉÆÃAzÁ¬ÄvÀ rÃqïUÀ¼ÀÄ/ ¥ÀmÁÖUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀ D¹Û zÁR¯ÉUÀ¼ÀÄ.
8. ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ ¥ÀrvÀgÀ aÃnUÀ¼ÀÄ (Ration Card)
9. ¸ÀPÀëªÀÄ ¥Áæ¢üPÁgÀ ¤ÃrgÀÄªÀ SC/ ST/ OBC ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ ¥ÀæªÀiÁt ¥ÀvÀæUÀ¼ÀÄ.
10. ¸ÀPÀëªÀÄ ¥Áæ¢üPÁgÀ ¤ÃrgÀÄªÀ ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ ¦AZÀtÂ ¥ÁªÀw DzÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ
ªÀiÁf AiÉÆÃzsÀgÀ ¦AZÀtÂ ¥ÀÄ¸ÀÛPÀ/ ¦AZÀtÂ ¸ÀAzÁAiÀÄ DzÉÃ±ÀUÀ¼ÀAvÀºÀ ¦AZÀtÂ
zÁR¯ÉUÀ¼ÀÄ, ªÀÈzÁÝ¥Àå ªÉÃvÀ£À DzÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ, «zsÀªÁ ªÉÃvÀ£À DzÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ.
11. ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ ¸ÁévÀAvÀæöå AiÉÆÃzsÀgÀ UÀÄgÀÄw£À aÃnUÀ¼ÀÄ
12. ¸ÀPÀëªÀÄ ¥Áæ¢üPÁgÀ ¤ÃrgÀÄªÀ ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ ±À¸ÀÛç ¥ÀgÀªÁ£ÀV.
13. CAUÀ«PÀ®jUÉ ¸ÀPÀëªÀÄ ¥Áæ¢üPÁgÀ ¤ÃrgÀÄªÀ ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ UÀÄgÀÄw£À aÃnUÀ¼ÀÄ.
14. ªÀiÁf AiÉÆÃzsÀgÀ ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ ¹.J¸ï.r. PÁåAnÃ£ï PÁqïð.
15. ¸ÀAzsÁå ¸ÀÄgÀPÁë AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ UÀÄgÀÄw£À aÃn.
16. NREG AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ CrAiÀÄ°è ¤ÃrgÀÄªÀ ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ GzÉÆåÃUÀ PÁqïð.
17. ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ AiÀÄ±À¹é¤ PÁqïð.
18. ªÀÄºÁ£ÀUÀgÀ ¥Á°PÉ, £ÀUÀgÀ¸À¨sÉ, ¥ÀÄgÀ¸À¨sÉ, UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁAiÀÄwUÀ¼ÀÄ EvÁå¢ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ
¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ ¤ÃrgÀÄªÀ ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ ¸ÉÃªÁ UÀÄgÀÄw£À aÃnUÀ¼ÀÄ
19. ¸ÀPÁðj E¯ÁSÉ ¤ÃrgÀÄªÀ ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ »jAiÀÄ £ÁUÀjPÀgÀ UÀÄgÀÄw£À aÃn.
7
20. PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀPÁðgÀzÀ DºÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ £ÁUÀjÃPÀ ¸ÀgÀ§gÁdÄ E¯ÁSÉAiÀÄÄ ¤ÃrgÀÄªÀ

PÀÄlÄA§zÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ ºÉ¸ÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀAiÀÄ¸ÀÄì ºÁUÀÆ PÀÄlÄA§zÀ AiÀÄdªÀiÁ£À£ÉÆA¢UÉ
ºÉÆA¢gÀÄªÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ ¸ÀA§AzsÀ M¼ÀUÉÆAqÀ ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ ªÀÄÆ® ¥ÀrvÀgÀ aÃn.
21. ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ DgÉÆÃUÀå «ªÀiÁ AiÉÆÃd£É ¸Áämïð PÁqïðUÀ¼ÀÄ (PÁ«ÄðPÀ
ªÀÄAvÁæ®AiÀÄ AiÉÆÃd£É)
22. DzsÁgï PÁqïð
(xiv) ªÀÄvÀzÁgÀ£À UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß DvÀ£À UÀÄgÀÄw£À aÃnAiÀÄ°è£À ¨sÁªÀavÀæPÆ
À Ì ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è£À
¨sÁªÀavÀæPÀÆÌ ºÁUÀÆ £ÀªÀÄÆ¢UÀÆ (ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄÄ ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀÆgÉÊ¹gÀÄªÀAvÀºÀ MAzÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀiÁVzÀÝgÉ) CxÀªÁ gÁdå ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀªÀÅ
UÉÆvÀÄÛ¥Àr¹zÀ EvÀgÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ §zÀ° zÀ¸ÁÛªÉÃdÄ(UÀ¼ÀÄ) EªÀÅUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ
ªÉÆzÀ®£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦Ã¸Àgï ¸ÀjAiÀiÁV ¥Àj²Ã°¸À¨ÉÃPÀÄ. gÁdå ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀªÀÅ
M§â ªÀÄvÀzÁgÀ£À UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ««zsÀ EvÀgÀ
zÀ¸ÁÛªÉÃdÄUÀ¼À£ÀÄß ¤¢ðµÀÖ¥Àr¹ PÁ®PÁ®PÉÌ ¤zÉÃð±À£ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀr¸ÀÄvÀÛzÉ. M§â
ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ vÀgÀÄªÀAvÀºÀ C£À¢üPÀÈvÀ UÀÄgÀÄw£À aÃnAiÀÄ£ÀÄß DvÀ£À UÀÄgÀÄw£À gÀÄdÄªÁvÁV
CAVÃPÀj¸À¨ÁgÀzÀÄ.
(xv) ªÀÄvÀÀzÁgÀ£ÀÄ ºÁdgÀÄ¥Àr¹zÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ UÀÄgÀÄw£À aÃn (J¦Pï)AiÀÄ
PÉÆ£ÉAiÀÄ £Á®ÄÌ CAQUÀ¼À£ÀÄß/UÀÄgÀÄw£À zÀ¸ÁÛªÉÃdÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖj£À (¥Àæ¥ÀvÀæ-38)
µÀgÁ CAPÀtzÀ°è £ÀªÀÄÆ¢¸À¨ÉÃPÀÄ.
(xvi) ªÀÄvÀzÁgÀ£À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹zÀ £ÀAvÀgÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ C¢üPÀÈvÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ¥ÀæwAiÀÄ°è ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ
¸ÀA§A¢ü¹zÀ £ÀªÀÄÆ¢£À PÉ¼ÀUÉ CqÀØUÉgÉ J¼ÉAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ, eÉÆvÉUÉ ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ ªÀÄ»¼Á
ªÀÄvÀzÁgÀ¼ÁVzÀÝgÉ £ÀªÀÄÆ¢¹ JqÀ §¢AiÀÄ°è ( ) UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß ¸ÀºÁ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ.
(xvii) ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è £ÀªÀÄÆzÁVgÀÄªÀ «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß gÁdå ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀªÀÅ
¤¢ðµÀÖ¥Àr¹gÀÄªÀ zÀÀ¸ÁÛªÉÃdÄUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀgÁªÀÄ²ð¹ ªÀÄvÀzÁgÀ£À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹zÀ £ÀAvÀgÀ CªÀ£À
JqÀvÉÆÃgÀÀÄ ¨ÉgÀ½£À ªÉÄÃ¯É JgÀqÀ£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬Ä¬ÄAzÀ
UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ. (JqÀvÉÆÃgÀÀÄ ¨ÉgÀ½£À ªÉÄÃ¯É UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀ «zsÁ£ÀzÀ §UÉÎ
CzsÁåAiÀÄ –(viii) gÀ°è «ªÀj¸À¯ÁVzÉ)
(xviii) ªÀÄvÀzÁgÀgÀ C¢üPÀÈvÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ¥ÀæwAiÀÄ°è ¤ÃrgÀÄªÀAvÉ ªÀÄvÀzÁgÀ£À PÀæªÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß
(ºÉ¸ÀgÀ®è) ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖgï£À°è (¥Àæ¥ÀvÀæ 38) £ÀªÀÄÆ¢¸À¨ÉÃPÀÄ.
(xix) ªÀÄvÀzÁgÀ£À ¸À»AiÀÄ£ÀÄß CxÀªÁ ºÉ¨ÉâgÀ¼À UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß DvÀ¤UÉ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸ÀÄªÀ CªÀPÁ±À
¤ÃqÀÄªÀ ªÉÆzÀ¯ÉÃ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖgï£À°è (¥Àæ¥ÀvÀæ-38) ¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄvÀzÁgÀ£À
jf¸ÀÖgï£À°è vÀ£Àß ¸À» CxÀªÁ ºÉ¨ÉâgÀ½£À UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß ºÁPÀ®Ä M§â ªÀÄvÀzÁgÀ ¤gÁPÀj¹zÀ°è
ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä DvÀ¤UÉ C£ÀÄªÀÄw ¤ÃqÀvÀPÀÌzÀÝ®è ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖgï£À ‘µÀgÁ’
CAPÀtzÀ°è ‘ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä ¤gÁPÀj¹zÁÝ£É’ JA§ £ÀªÀÄÆzÀÄ ªÀiÁr, CzÀgÀr ¤ÃªÀÅ ¸À»
ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. DzÀgÉ, M§â ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ ¥Àæ¥ÀvÀæ-38gÀ°ègÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖj£À°è DvÀ£À
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß AiÀÄÄPÀÛªÁV £ÀªÀÄÆ¢¹zÀ £ÀAvÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ 86J¯ï ¤AiÀÄªÀÄzÀ
8
1£ÉÃ G¥À ¤AiÀÄªÀÄzÀ ªÉÄÃgÉUÉ CUÀvÀå¥Àr¸À¯ÁzÀAvÉ CzÀgÀ ªÉÄÃ¯É DvÀ£À ¸À» CxÀªÁ ºÉ¨ÉânÖ£À
UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß ºÁQzÀ £ÀAvÀgÀ vÀ£Àß ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß ZÀ¯Á¬Ä¸À¢gÀ®Ä wÃªÀiÁð¤¹zÀgÉ, ¤ÃªÀÅ F §UÉÎ
¥Àæ¥ÀvÀæ-38 gÀ°è£À ¸ÀzÀj £ÀªÀÄÆ¢£À JzÀÄjUÉ ``ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä ¤gÁPÀj¹zÁÝ£É’’ JA§
µÀgÁªÀ£ÀÄß §gÉAiÀÄvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ CAxÀ µÀgÁzÀ JzÀÄjUÉ ªÀÄvÀzÁgÀ£À ¸À» CxÀªÁ ºÉ¨ÉânÖ£À
UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ. CAxÀ ¸ÀAzÀ¨ÀsðzÀ°è ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖj£À (¥Àæ¥ÀvÀæ-38)
CAPÀtzÀ-1gÀ°è ªÀÄvÀzÁgÀ£À CxÀªÁ AiÀiÁgÉÃ ªÀÄÄA¢£À ªÀÄvÀzÁgÀ£À PÀæªÀÄ¸ÀASÉåAiÀÄ°è
AiÀiÁªÀÅzÉÃ §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁqÀÄªÀ CUÀvÀå«®è. ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ ¨Áå®mï AiÀÄÆ¤mï£À°è
ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸ÀÄªÀAvÉ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À°ègÀÄªÀ ¨Áå¯Émï §l£ï C£ÀÄß FUÁUÀ¯ÉÃ
MwÛzÀÄÝ, ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä ¤gÁPÀj¹zÀgÉ f¯Áè ¥ÀAZÁAiÀÄw PÀAmÉÆæÃ¯ï
AiÀÄÆ¤mï£À ¥Àæ¨sÁgÀzÀ°ègÀÄªÀAvÀºÀ ªÀÄÆgÀ£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï CªÀgÁUÀ°, vÁ®ÆèPÀÄ
¥ÀAZÁAiÀÄw PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤n£À ¥Àæ¨sÁgÀzÀ°ègÀÄªÀAvÀºÀ £Á®Ì£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï
CªÀgÁUÀ° ªÀÄÄA¢£À ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ DvÀ£À ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß zÁR°¸À®Ä ªÀÄvÀzÁ£À «¨sÁUÀPÉÌ
£ÉÃgÀªÁV ºÉÆÃUÀÄªÀAvÉ ¤zÉÃð²¸À¨ÉÃPÀÄ. CxÀªÁ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À ¥Àæ¨sÁgÀzÀ°ègÀÄªÀ
C¢üPÁjAiÀÄÄ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À »A§¢AiÀÄ°ègÀÄªÀ ‘¥ÀªÀgï ¹éZï C£ÀÄß ``D¥sï’’ ¹ÜwUÉ
vÀAzÀÄ C£ÀAvÀgÀ ªÀÄvÉÛ ``D£ï’’ ¹ÜwUÉ vÀAzÀÄ ¨Áå¯Émï §l£ï C£ÀÄß MwÛ ªÀÄÄA¢£À
ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ DvÀ£À ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß zÁR°¸À®Ä ªÀÄvÀzÁ£À «¨sÁUÀPÉÌ ºÉÆÃUÀÄªÀAvÉ
¤zÉÃð²¸À¨ÉÃPÀÄ.
(xx) E£ÉÆßAzÀÄ £ÀqÉAiÀÄ§ºÀÄzÁzÀ WÀl£ÉAiÀÄ°è PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À ªÉÄÃ°gÀÄªÀ ¨Áå¯Émï
§l£ï C£ÀÄß ¨Áå®mï AiÀÄÆ¤mï£À°è ªÀÄvÀ ZÁ®Æ ªÀiÁqÀ®Ä MwÛzÀÄÝ, PÉÆ£ÉAiÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ
ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä ¤gÁPÀj¹zÁUÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À ¥Àæ¨sÁgÀzÀ°ègÀÄªÀ ¦æ¸ÉÊrAUï
C¢üPÁj CªÀgÁUÀ° / ªÀÄÆgÀ£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï CªÀgÁUÀ° PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À
»A§¢AiÀÄ°ègÀÄªÀ ¥ÀªÀgï ¹éZï C£ÀÄß ``D¥sï’’ ¹ÜwUÉ vÀAzÀÄ ¨Áå®mï AiÀÄÆ¤mï (UÀ¼À£ÀÄß)
C£ÀÄß PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï¤AzÀ ¸ÀA¥ÀPÀðªÀ£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸À¨ÉÃPÀÄ. ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï
(UÀ¼À£ÀÄß) PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï¤AzÀ ¨ÉÃ¥Àðr¹zÀ £ÀAvÀgÀ ¥ÀªÀgï ¹éZï C£ÀÄß ªÀÄvÉÛ ``D£ï’’
¹ÜwUÉ vÀgÀ¨ÉÃPÀÄ. FUÀ §Æå¹ ¯ÁåA¥ï E®èªÁUÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß
ªÀÄÄPÁÛAiÀÄUÉÆ½¸À®Ä PÉÆèÃ¸ï §l£ï PÁAiÀÄð¥ÀæªÀÈvÀÛªÁUÀÄvÀÛzÉ.
(xxi) ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖgï£À°è ªÀÄvÀzÁgÀ£À ¸À» CxÀªÁ ºÉ¨ÉâgÀ½£À UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄPÉÆAqÀ £ÀAvÀgÀ
DvÀ£À JqÀ vÉÆÃgÀÄ ¨ÉgÀ½UÉ C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄ£ÀÄß ºÁQ DvÀ¤UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ
£ÀªÀÄÆzÀ£ÀÄß ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ AiÀiÁªÀ PÀæªÀÄ¸ÀASÉåAiÀÄ°è ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉAiÉÆÃ D PÀæªÀÄ
¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ aÃnAiÀÄ£ÀÄß (¤UÀ¢vÀ £ÀªÀÄÆ£ÉAiÀÄ°è) ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ.
(xxii) ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖgï£À°è ªÀÄvÀzÁgÀgÀ£ÀÄß AiÀiÁªÀ PÀæªÀÄzÀ°è £ÀªÀÄÆzÀÄ ªÀiÁrPÉÆ¼Àî¯ÁVzÉAiÉÆÃ
CzÉÃ PÀæªÀÄzÀ°è PÀlÄÖ¤mÁÖV ªÀÄvÀzÁgÀgÀ aÃnAiÀÄ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ°è vÀªÀÄä
ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä ªÀÄvÀzÁgÀjUÉ CªÀPÁ±À ¤ÃqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(xxiii) ªÀÄvÀzÁgÀ£À ªÀAiÀÄ¸ÀÄì ¤UÀ¢vÀ ªÀAiÀÄ¹ìVAvÀ CAzÀgÉ 18 ªÀµÀðUÀ½VAvÀ wÃgÁ PÀrªÉÄ
EgÀ§ºÀÄzÉAzÀÄ ¤ÃªÀÅ ¨sÁ«¹zÀgÉ DzÀgÉ DvÀ£À UÀÄgÀÄw£À §UÉÎ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è
DvÀ£À ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹gÀÄªÀ §UÉÎ C£ÀåxÁ ¤ªÀÄUÉ ªÀÄ£ÀªÀjPÉAiÀiÁzÀgÉ, DvÀ£À ªÀAiÀÄ¹ì£À §UÉÎ
9
DvÀ¤AzÀ WÉÆÃµÀuÉ ¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß X £ÉÃ C£ÀÄ§AzsÀzÀ°ègÀÄªÀ WÉÆÃµÀuÁ ¥ÀvÀæzÀ £ÀªÀÄÆ£É ¥ÀæPÁgÀ

(£ÀªÀÄÆ£É-20) ¤ÃªÀÅ ¥ÀqÉAiÀÄvÀPÀÌzÀÄÝ.
(xxiv) ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ WÀl£ÉUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅ ¸ÀA¨sÀ«¹zÀAvÉ¯Áè ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjgÀªÀgÀ ¢£ÀZÀj
(£ÀªÀÄÆ£É-10 EVM) AiÀÄ°è zÁR®Ä ªÀiÁqÀÄvÁÛ ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀÄ ¤ªÀÄä DzÀå PÀvÀðªÀåªÁVzÉ.
(xxv) ªÀÄgÉ ªÀiÁqÀ¯ÁzÀ ªÀÄvÀzÁ£À «¨sÁUÀzÀ°è Ej¸À¯ÁzÀ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï ¸ÀjAiÀiÁV
PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄwÛ®è CxÀªÁ ªÀÄvÀzÁ£À «¨sÁUÀPÉÌ ¥ÀæªÉÃ²¹zÀAvÀºÀ AiÀiÁgÉÃ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ
¤Ã° §l¤ß£ÉÆ¼ÀPÉÌ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß vÀÆj¸ÀÄªÀ CxÀªÁ ¤Ã° §l¤ß£À ªÉÄÃ¯É ¸É¯ÉÆèÃ
mÉÃ¥ï CxÀªÁ ¨ÉAQ PÀrØ CxÀªÀ ZÀÆ¬ÄAUïUÀªÀiï CAn¸ÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï
C£ÀÄß ºÁ¼ÀÄ ªÀiÁqÀÄwÛzÁÝ£É CxÀªÁ C£ÀåxÁ CzÀgÀ°è PÉÊºÁPÀÄwÛzÁÝ£É CxÀªÁ C£ÁªÀ±ÀåPÀªÁV
¢ÃWÀðPÁ®zÀªÀgÉUÉ ªÀÄvÀzÁ£À «¨sÁUÀzÉÆ¼ÀUÉ G½¢zÁÝ£É JA§ ¸ÀAzÉÃºÀªÀ£ÀÄß CxÀªÁ
¸ÀAzÉÃºÀ ¥ÀqÀ®Ä PÁgÀtªÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ ºÉÆA¢gÀ§ºÀÄzÁzÀAxÀ WÀl£ÉUÀ¼ÀÄ PÉ®ªÀÅ ªÉÃ¼É
¸ÀA¨sÀ«¸À§ºÀÄzÀÄ. CAxÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è ¤ÃªÀÅ ªÀÄvÀzÁ£À «¨sÁUÀPÉÌ ¥ÀæªÉÃ²¸ÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ
AiÀiÁªÀÅzÉÃ jÃwAiÀÄ®Æè ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï C£ÀÄß ºÁ¼ÀÄ ªÀiÁrgÀÄªÀÅ¢®è CxÀªÁ CzÀgÀ°è
ºÀ¸ÀÛ PÉëÃ¥À ªÀiÁrgÀÄªÀÅ¢®è JA§ÄzÀ£ÀÄß ºÁUÀÆ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀÅ ¸ÀÄUÀªÀÄªÁV ªÀÄvÀÄÛ ªÀåªÀ¹ÜvÀªÁV
£ÀqÉAiÀÄÄwÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼Àî®Ä ¤ÃªÀÅ CUÀvÀåªÉAzÀÄ ¨sÁ«¸À§ºÀÄzÁzÀAxÀ
PÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀ ºÀPÀÌ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ ºÉÆA¢gÀÄwÛÃj. DzÀgÀÆ ¤ÃªÀÅ ªÀÄvÀzÁ£À «¨sÁUÀPÉÌ
¥ÀæªÉÃ²¸ÀÄªÁUÀ¯É¯Áè M§âgÉÃ ªÀÄvÀzÁ£À «¨sÁUÀPÉÌ ¥ÀæªÉÃ²¸À¨ÁgÀzÉA§ÄzÀgÀ §UÉÎ JZÀÑjPÉ
ªÀ»¸À¨ÉÃPÀÄ. ¤ÃªÀÅ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ºÁdjgÀÄªÀ M§âgÄÀ CxÀªÁ E§âgÀÄ CxÀªÁ ºÉZÀÄÑ
¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀÄä eÉÆvÉUÉ §gÀ®Ä C£ÀÄªÀÄw ¤Ãr PÀgÉzÀÄPÉÆAqÀÄ
ºÉÆÃUÀ¨ÉÃPÀÄ.
(xxvi) ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ WÀl£É £ÀqÉ¢gÀÄªÁUÀ CzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ ªÀgÀ¢ªÀiÁqÀ¢zÀÄÝ, DzÀgÉ CzÀÄ
EvÀgÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄÆ®¢AzÀ ªÀgÀ¢AiÀiÁVzÀÝgÉ, DAiÉÆÃUÀªÀÅ CzÀ£ÀÄß UÀA©üÃgÀªÁV ¥ÀjUÀtÂ¹
¤ªÀÄä «gÀÄzÀÞ PÀæªÀÄ dgÀÄV¸À§ºÀÄzÀÄ.
(xxvii) ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀÅ ±ÁAwAiÀÄÄvÀªÁV ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄ¸ÀÆvÀæªÁV £ÀqÉAiÀÄ®Ä ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è£À PÉ®¸À
PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃªÀÅ ¤AiÀÄAwæ¸À¨ÉÃPÀÄ. EzÀPÉÌ ¤ªÀÄUÉ vÀÄA¨Á eÁuÉä EgÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ
¤ÃªÀÅ zÀÈqsÀ ªÀÄ£À¸ÀÌgÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¤µÀàPÀë¥ÁvÀªÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ.
(xxviii) ¤ÃªÀÅ ‘mÉÆÃl¯ï’ §l£ï C£ÀÄß MvÀÄÛªÀ ªÀÄÆ®PÀ MAzÀÄ ¤¢ðµÀÖ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀªÀgÉUÉ
ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀiÁzÀ ªÀÄvÀUÀ¼À MlÄÖ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¤AiÀÄvÀPÁ°PÀªÁV ¥Àj²Ã°¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
(xxix) ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÁgÀt¢AzÀ vÀqÀªÁV ¥ÁægÀA©ü¹zÁÝUÀÆå, ¤ÃªÀÅ ZÀÄ£ÁªÀuÁ
DAiÉÆÃUÀªÀÅ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄV¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¤UÀ¢¥Àr¹gÀÄªÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄPÉÌ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß
ªÀÄÄV¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. DzÀÀgÉ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß E£ÀßµÀÄÖ ¸ÀªÀÄAiÀÄ ªÀÄÄAzÀÄªÀj¸À¨ÉÃPÁV §AzÀgÀÆ
¸ÀjAiÉÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ªÀÄÄPÁÛAiÀÄzÀ ¸ÀAzÀ¨ÀsðzÀ°è ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ºÁdjgÀÄªÀ J¯Áè
ªÀÄvÀzÁgÀjUÉ ªÀÄvÀzÁ£À ªÀiÁqÀ®Ä CªÀPÁ±À ¤ÃqÀvÀPÀÌzÄÀ Ý. ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄ ªÀÄÄPÁÛAiÀÄªÁzÀ
£ÀAvÀgÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¸ÀgÀwAiÀÄ ¸Á°UÉ AiÀiÁgÉÆ§âgÀÆ ¸ÉÃjPÉÆ¼ÀîzÀAvÉ ¸ÀºÀ £ÉÆÃrPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ.
D GzÉÝÃ±ÀPÁÌV ¤ÃªÀÅ ¸ÀgÀwAiÀÄ ¸Á°£À°è ¤AwgÀÄªÀ J¯Áè ªÀÄvÀzÁgÀjUÉ ¤ªÀÄä ¸À»ªÀÅ¼Àî
10
PÀæªÀÄ¸ÀASÉå ¤ÃrgÀÄªÀ aÃnUÀ¼À£ÀÄß «vÀj¸À¨ÉÃPÀÄ. ¸ÀzÀj aÃnUÀ¼À£ÀÄß ¸Á°£À PÉÆ£É¬ÄAzÀ

¥ÁægÀA©ü¹ «vÀgÀuÉ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ.
(xxx) ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ªÀÄÄPÁÛAiÀÄzÀ°è ¥Àæ¥ÀvÀæ-28-J (EVM) gÀ°èAiÀÄ ¨sÁUÀ-1 gÀ°è zÁR¯ÁzÀ ªÀÄvÀUÀ¼À
¯ÉPÀÌªÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ ¹zÀÞ¥Àr¹ D £ÀªÀÄÆ£ÉAiÀÄ°è F GzÉÝÃ±ÀPÁÌV ¤¢ðµÀ×¥Àr¹zÀ CAPÀtzÀ°è
¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀ ¸À»AiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. zÁR¯ÁzÀ ªÀÄvÀUÀ¼À CAvÀºÀ ¯ÉPÀÌzÀ
C¢üPÀÈvÀ ¥ÀæwUÀ¼À£ÀÄß ºÁdjgÀÄªÀ ¥ÀæwAiÉÆ§â GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ£À ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAljUÉ
¤ÃqÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. C®èzÉ CAvÀºÀ ¥ÀæwUÀ¼À£ÀÄß DAiÉÆÃUÀªÀÅ ¤UÀ¢¥Àr¹gÀÄªÀ ¦æ¸ÉÊrAUï
C¢üPÁjUÀ¼À WÉÆÃµÀuÉAiÀÄ £ÀªÀÄÆ£É-12 (EVM) ¨sÁUÀ-III gÀ°è GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ
KeÉAlgÀÄUÀ½UÉ MzÀV¹zÀ §UÉÎ MAzÀÄ WÉÆÃµÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁqÀÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
(xxxi) ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀÅ ªÀÄÄPÁÛAiÀÄªÁzÀ ªÉÄÃ¯É ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß ºÁUÀÆ J¯Áè ZÀÄ£ÁªÀuÁ
PÁUÀzÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁr ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀªÀÅ ¤UÀ¢¥Àr¹gÀÄªÀ jÃwAiÀÄ°è
¨sÀzÀæ¥Àr¸À¨ÉÃPÀÄ. ºÁdjgÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀÄ CxÀªÁ CªÀgÀ KeÉAlgÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ
ªÉÄÃ¯É ºÁUÀÀÆ ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÁUÀÀzÀ ¥ÀvÀæUÀ¼À ªÉÄÃ¯É vÀªÀÄä ªÉÆºÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÁPÀ®Ä §AiÀÄ¹zÀ°è
¤ªÀÄä ªÉÆºÀgÀÄUÀ¼À eÉÆvÉUÉ CªÀgÀ ªÉÆºÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÁPÀ®Ä CªÀPÁ±À ¤ÃqÀvÀPÀÌzÀÄÝ. ¤ÃªÀÅ
AiÀiÁªÀÅzÉÃ vÀ¦àUÉ CªÀPÁ±À ¤ÃqÀzÀAvÉ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÀÀÆ ZÀÄ£ÁªÀuÁ
PÁUÀzÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀ ºÁUÀÆ ¨sÀzÀæ¥Àr¸ÀÄªÀ §UÉV£À ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ
¸ÀÆZÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß JZÀÑjPÉ¬ÄAzÀ ¥Á°¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(xxxii) AiÀÄxÉÆÃavÀªÁV ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁrzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀzÀæ¥Àr¹zÀ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß ºÁUÀÆ J¯Áè
ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÁUÀzÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¹éÃPÀj¸À®Ä ºÉÆuÉUÁgÀ£ÁzÀ C¢üPÁjUÉ ªÀ»¹
CªÀjAzÀ ¸ÀjAiÀiÁzÀ gÀ¹Ã¢AiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ ¤ªÀÄä ªÉÊAiÀÄQÛPÀ
ºÉÆuÉUÁjPÉAiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ.
5. ««zsÀ ºÀAvÀUÀ¼À°è ¤ÃªÀÅ ¤ªÀð»¸À¨ÉÃPÁzÀ PÀvÀðªÀåUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀÄä ¥ÀgÁªÀÄ±ÉðUÁV ªÀÄvÀÄÛ
C£ÀÄPÀÆ®PÁÌV 5 ««zsÀ ²Ã¶ðPÉUÀ¼ÀrAiÀÄ°è C£ÀÄ§AzsÀ-III gÀ°è ¸ÀAQë¥ÀÛªÁV PÉÆqÀ¯ÁVzÉ.
6. vÀ¥Á¸ÀuÁ ªÉÄªÉÆ (ZÉPï ªÉÄªÉÆ)
ZÀÄ£ÁªÀuÉUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ««zÀ ±Á¸À£ÁvÀäPÀ CUÀvÀåvÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃªÀÅ ¥ÀÆgÉÊ¹gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß
RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼ÀÄîªÀ ¸À®ÄªÁV ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀªÀÅ MAzÀÄ vÀ¥Á¸ÀuÁ ªÉÄªÉÆªÀ£ÀÄß ¤ªÀÄUÁV
gÀÆ¦¹zÉ. CzÀ£ÀÄß C£ÀÄ§AzsÀ-IV gÀ°è PÉÆqÀ¯ÁVzÉ. ¸ÀzÀj vÀ¥Á¸ÀuÁ ªÉÄªÉÆªÀ£ÀÄß ¸ÀjAiÀiÁV
¤ªÀð»¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
11
CzsÁåAiÀÄ – II
ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÀ PÁAiÀÄðvÀAqÀzÀ gÀZÀ£É ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃw
1. ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÀ PÁAiÀÄðvÀAqÀ

FUÀ «zÀÄå£Áä£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß £ÀqÉ¸ÀÄªÀÅzÀjAzÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è ¤ªÀÄä
vÀAqÀzÀ°è ¤ÃªÀÅ ºÁUÀÆ E§âgÀÄ CxÀªÁ ªÀÄÆªÀgÀÄ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ EgÀÄwÛÃj. DzÀgÀÆ
MAzÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ ºÀAaPÉ ªÀiÁrgÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¸ÀASÉå vÀÄA¨Á ºÉaÑgÀÄªÁUÀ CAzÀgÉ, 1500
ªÀÄvÀÄÛ CzÀPÀÆÌ ºÉaÑzÁÝUÀ CxÀªÁ DAiÉÆÃUÀ¢AzÀ ¤¢ðµÀÖ ¸ÀÆZÀ£ÉUÀ½zÁÝUÀ ¤ªÀÄUÉ £ÉgÀªÁUÀÄªÀ
¸À®ÄªÁV f¯Áè ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁj/jl¤ðAUï D¦üÃ¸Àgï M§â ºÉZÄÀ ÑªÀj ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgÀ£ÀÄß
£ÉÃªÀÄPÀ ªÀiÁqÀÄªÀgÀÄ. ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÀ PÁAiÀÄðvÀAqÀPÉÌ £ÉÃªÀÄPÀ ªÀiÁqÀÄªÁUÀ ¤ÃªÀÅ C¤ªÁAiÀÄð
PÁgÀtUÀ½UÁV ªÀÄvÀUÀmÉÖ¬ÄAzÀ UÉÊgÀÄ ºÁdgÁUÀ¨ÉÃPÁzÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj
PÀvÀðªÀåUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀð»¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¤ªÀÄä vÀAqÀzÀ°è M§â ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgïUÉ ¤ªÀÄä f¯ÉèAiÀÄ
ZÀÄ£ÁªÀuÁ C¢üPÁjAiÀÄÄ CxÀªÁ jl¤ðAUï D¦üÃ¸Àgï C¢üPÁgÀ ¤ÃqÀÄvÁÛgÉ.
2. ªÀÄvÀzÁ£À PÀÄjvÀ vÀgÀ¨ÉÃwUÀ¼ÀÄ

2.1 f¯Áè ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁj/jl¤ðAUï D¦üÃ¸Àgï ¤ªÀÄUÁV ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï UÀ½UÁV
vÀgÀ¨ÉÃw vÀgÀUÀwUÀ¼À£ÀÄß ªÀåªÀ¸ÉÜ ªÀiÁqÀÄvÁÛgÉ. ¤ÃªÀÅ ªÀÄvÀzÁ£À PÀÄjvÀ vÀgÀ¨ÉÃw vÀgÀUÀwUÀ¼À°è
¨sÁUÀªÀ»¹. ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ ¥ÀÆtðªÁV w½zÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀPÉÌ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è C£ÀÄ¸Àj¸À¨ÉÃPÁzÀ PÁAiÀÄð«zsÁ£ÀzÀ §UÉÎ ¸ÀàµÀÖªÁV w½zÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀPÉÌ ºÁUÀÆ
PÁ£ÀÆ¤£À G¥À§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß CxÀð ªÀiÁrPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀPÉÌ F vÀgÀUÀwUÀ¼ÀÄ ¸ÀºÁAiÀÄªÁUÀÄvÀÛªÉ.
ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß §¼À¸ÀÄªÀ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÀ¼À°è C£ÀÄ¸Àj¸À¨ÉÃPÁzÀ «ªÀgÀªÁzÀ PÁAiÀÄð«zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß
«ªÀj¹ gÁdå ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀªÀÅ ¥ÀævÉåÃPÀªÁV ¥ÀæPÀn¹gÀÄªÀ F ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjUÀ¼À
PÉÊ¦rAiÀÄ ¥ÀæwAiÀÄ£ÀÄß MzÀV¸À¯ÁVzÉAiÉÄÃ JA§ÄzÀ£ÀÄß RavÀ¥Àr¹PÉÆ½î. (jl¤ðAUï
D¦üÃ¸ÀgïUÀ¼À PÉÊ¦rAiÀÄ°è ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjUÀ¼À PÉÊ¦rAiÀÄ£ÀÄß MzÀV¸ÀÄªÀAvÉ jl¤ðAUï
D¦üÃ¸ÀgïUÀ½UÉ ¥ÀævÉåÃPÀªÁV ¤zÉÃð²¸À¯ÁVzÉ). UÀÄgÀÄw£À aÃnAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀºÀ ¤ªÀÄUÉ ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ
EzÀ£ÀÄß ¤ªÀÄä zÉÃºÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¥ÀæzÀ²ð¸À¨ÉÃPÀÄ.
2.2 ¤ÃªÀÅ C¤ªÁAiÀÄðªÁV UÉÊgÀÄºÁdjAiÀiÁUÀ¨ÉÃPÁzÀ ¥ÀPÀëzÀ°è ¤ªÀÄä PÀvÀðªÀåUÀ¼À£ÀÄß £ÉgÀªÉÃj¸À®Ä

C¢üPÁgÀ ¥ÀqÉzÀ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgÀ£ÀÄß F ¥ÀÆªÁð¨sÁå¸ÀUÀ½UÉ PÀ¼ÀÄ»¹PÉÆqÀÄªÀÅzÀÄ. ¤ÃªÀÅ
ªÀÄvÀÄÛ ºÁUÉ C¢üPÁgÀ ¥ÀqÉzÀ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgïgÀªÀgÀÄ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ ««zsÀ
PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀévÀ: ªÀiÁr w½zÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ §ºÀ¼À CUÀvÀå. ªÀiÁr vÉÆÃj¸ÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß
£ÉÆÃrzÀgÀµÉÖÃ ¸Á®zÀÄ. ¤Ã«§âgÀÆ VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã®ÄUÀ¼ÀÄ, «±ÉÃµÀ mÁåUïUÀ¼ÀÄ, ¹Öç¥ï ¹Ã¯ï
ºÁUÀÆ CqÀæ¸ï mÁåUï ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß C¼ÀªÀr¸ÀÄªÀ «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß ZÉ£ÁßV
12
w½zÀÄPÉÆArgÀ¨ÉÃPÀÄ. ¤ÃªÀÅ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÆªÁð¨sÁå¸À vÀgÀUÀwUÀ½UÁV ¤ªÉÆäA¢UÉ §A¢gÀÄªÀ

¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï C£ÁªÀ±ÀåPÀªÁV AiÀÄAvÀæzÉÆA¢UÉ PÁ®ºÀgÀtªÁUÀzÀAvÉ £ÉÆÃrPÉÆ½î.
2.3 ¤ÃªÀÅ C¨sÁå¸ÀPÉÆÌÃ¸ÀÌgÀ zÁR¯ÁzÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¯ÉPÀÌªÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã®ÄUÀ¼À ¯ÉPÀÌªÀ£ÀÄß ¸ÀºÀ
¥Àæ¥ÀvÀæ-28-J(EVM) gÀ°è ¹zÀÝ¥Àr¸À¨ÉÃPÀÄ.
2.4 vÀgÀ¨ÉÃw vÀgÀUÀwUÀ¼À£ÀÄß/¥ÀÆªÁð¨sÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÀUÀÄgÀªÁV vÉUÉzÀÄPÉÆ¼Àî¨ÉÃr. ¤ÃªÀÅ ¦æ¸ÉÊrAUï

C¢üPÁjAiÀiÁV CxÀªÁ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï DV F ªÀÄÄAa£À ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è
PÁAiÀÄð¤ªÀð»¹zÀÝgÀÆ PÀÆqÁ vÀgÀ¨ÉÃw vÀgÀUÀwUÀ¼À ¥ÀÆªÁð¨sÁå¸À CªÀ¢üAiÀÄ°è PÉ®ªÀÅ ºÉÆ¸À
¸ÀAUÀwUÀ¼ÀÄ/¸ÀÆZÀ£ÉUÀ¼ÀÄ/PÁ£ÀÆ¤£À G¥À§AzsÀUÀ¼ÀÄ ¤ªÀÄUÉ w½zÀÄ §gÀ§ºÀÄzÁzÀjAzÀ ¤ÃªÀÅ J¯Áè
vÀgÀ¨ÉÃw/¥ÀÆªÁð¨sÁå¸À vÀgÀUÀwUÀ½UÉ ºÁdgÁUÀvÀPÀÌzÀÄÝ. ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÁ£ÀÆ£ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
PÁAiÀÄð«zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ PÁ®PÁ®PÉÌ wzÀÄÝ¥ÀrAiÀiÁUÀÄwÛgÀÄvÀÛªÉ ªÀÄvÀÄÛ EwÛÃa£À PÁ£ÀÆ¤£À
G¥À§AzsÀUÀ¼ÀÄ, ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼ÀÄ, ¸ÀÆZÀ£ÉUÀ¼ÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À §UÉÎ ¤ÃªÀÅ ¸ÀévÀ: ¸Àj¸ÀªÀÄªÁV
w½zÀÄPÉÆArgÀÄªÀÅzÀÄ CUÀvÀå. EzÀÆ C®èzÉ, ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÁ£ÀÆ£ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÁAiÀÄð«zsÁ£À UÀ¼À°è
AiÀiÁªÀÅzÉÃ §zÀ¯ÁªÀuÉ E®è¢zÀÝgÀÆ PÀÆqÁ ¤ªÀÄä eÁÕ¥ÀPÀ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀÄ£Àgï ªÀÄ£À£À
ªÀiÁrPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ AiÀiÁªÁUÀ®Æ CUÀvÀåªÁVgÀÄvÀÛzÉ. vÀgÀ¨ÉÃw vÀgÀUÀwUÀ¼À ªÀÄÄPÁÛAiÀÄzÀ ªÉÃ¼ÉUÉ ¤ÃªÀÅ
«zÀÄå£Áä£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À PÁAiÀÄð¤ªÀðºÀuÉ, VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ï, «±ÉÃµÀ mÁåUï, ¹Öç¥ï
¹Ã¯ïUÀ¼À eÉÆÃqÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ J¯Áè ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀ PÁAiÀÄð«zsÁ£ÀUÀ¼À §UÉÎ ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV
w½zÀÄPÉÆArgÀ¨ÉÃPÀÄ.
3. CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæPÁÌV Cfð
3.1 ¤ÃªÀÅ ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀÄä ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ ¤ªÀÄä£ÀÄß PÀvÀðªÀåzÀ ªÉÄÃ¯É £ÉÃ«Ä¹gÀÄªÀ ªÁrð£À°è
CxÀªÁ ¨ÉÃgÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÁrð£À ªÀÄvÀzÁgÀgÁVgÀ§ºÀÄzÀÄ. ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀiÁV £ÉÃªÀÄPÀ
ªÀiÁrzÀ DzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß ¢é¥ÀæwAiÀÄ°è ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ F DzÉÃ±ÀzÀ eÉÆvÉ f¯Áè
ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁj/jl¤ðAUï D¦üÃ¸Àgï CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ½UÁV ªÀÄvÀÄÛ ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÀvÀðªÀå
¥ÀæªÀiÁt¥ÀvÀæUÀ½UÁV Cfð ¸À°è¸À®Ä ¤ªÀÄUÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgÀÄUÀ½UÉ ¸ÁzsÀåªÁV¸ÀÄªÀ
¸À®ÄªÁV ¥Àæ¥ÀvÀæ-19£ÀÄß ¸ÁPÀµÀÄÖ ¸ÀASÉåAiÀÄ°è PÀ¼ÀÄ»¸ÀÄvÁÛgÉ. ¤ªÀÄä°è AiÀiÁgÁzÀgÉÆ§âgÀÄ CzÉÃ
ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæzÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÁVzÀÝ°è jl¤ðAUï D¦üÃ¸ÀgïUÉ ¥Àæ¥ÀvÀæ-19 gÀ°è ZÀÄ£ÁªÀuÁ
PÀvÀðªÀåzÀ ¥ÀæªÀiÁt¥ÀvÀæPÁÌV ¤ÃªÀÅ Cfð ¸À°è¸À§ºÀÄzÀÄ. C®èzÉÃ ¤ªÀÄä°è AiÀiÁgÁzÀgÉÆ§âgÀÄ
ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÀvÀðªÀåzÀ ªÉÄÃ¯É EgÀÄªÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæªÀ£ÀÄß ©lÄÖ ¨ÉÃgÉ ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæzÀ
ªÀÄvÀzÁgÀgÁVzÀÝ°è ¸ÀºÀ ¤ÃªÀÅ ¥Àæ¥ÀvÀæ-19 gÀ°è CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæPÁÌV Cfð ¸À°è¸À¨ÉÃPÀÄ. JgÀqÀÆ
¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À®Æè ¤ÃªÀÅ £ÉÃªÀÄPÁw DzÉÃ±ÀzÀ ¢é¥ÀæwAiÉÆA¢UÉ PÀÆqÀ¯ÉÃ Cfð £ÀªÀÄÆ£ÉAiÀÄ£ÀÄß
PÀ¼ÀÄ»¸À¨ÉÃPÀÄ. E®è¢zÀÝgÉ ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÀvÀðªÀå ¥ÀæªÀiÁt¥ÀvÀæ /CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄªÀÅzÀPÉÌ
13
¸ÁPÀµÀÄÖ ¸ÀªÀÄAiÀiÁªÀPÁ±À ¹UÀ¢gÀ§ºÀÄzÀÄ. vÀgÀ¨ÉÃw vÀgÀUÀwUÀ¼À°è CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ

PÁAiÀÄð«zsÁ£ÀzÀ §UÉÎ «ªÀj¸À¨ÉÃPÉAzÀÄ ¸ÀÆZÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. MªÉÄä ¤ªÀÄUÉ CAZÉ
ªÀÄvÀ¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ¯Á¬ÄvÉAzÀgÉ ¤ªÀÄä£ÀÄß AiÀiÁªÀÅzÉÆÃ PÁgÀtPÁÌV ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÀvÀðªÀåPÉÌ
ªÁ¸ÀÛªÀªÁV ¤AiÉÆÃf¹gÀ¢zÀÝgÀÆ ¸ÀºÀ ¤ÃªÀÅ CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæzÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÀiÁvÀæªÉÃ ªÀÄvÀ
ZÀ¯Á¬Ä¸À¨ÉÃPÀÄ.
3.2 ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¥ÀÆªÁð¨sÁå¸À/vÀgÀ¨ÉÃw vÀgÀUÀwUÀ¼À CªÀ¢üAiÀÄ°è J¯Áè PÉëÃvÀæUÀ¼À ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖUÀ¼À

MAzÉÆAzÀÄ ¥ÀæwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀÆªÁð¨sÁå¸À ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃw PÉÃAzÀæUÀ½UÉ f¯Áè ZÀÄ£ÁªÀuÁ
C¢üPÁjAiÀÄªÀgÀÄ ¥Àj²Ã®£ÉUÁV PÀ¼ÀÄ»¹PÉÆqÀÄvÁÛgÉ. EzÀjAzÀ CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ
¸ÀAzÀ¨sÁð£ÀÄ¸ÁgÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÀvÀðªÀå ¥ÀæªÀiÁt¥ÀvÀæUÀ½UÁV ¤ÃªÀÅ ¸À°è¸ÀÄªÀ CfðUÀ¼À°è ¤ÃªÀÅ
¤ÃqÀ¨ÉÃPÁVgÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖ ¸ÀASÉåUÀ¼À «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃªÀÅ UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁrPÉÆ¼Àî§ºÀÄzÀÄ. 19
¥Àæ¥ÀvÀæzÀ ©r ¥ÀæwUÀ¼ÀÄ ¸ÀºÀ ¸ÀzÀj PÉÃAzÀæUÀ¼À°è zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛªÉ.
3.3 PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï (ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß £ÀqÉ¸ÀÄªÀ) ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼ÀÄ, 1993gÀ 41(2)(J)£ÉÃ

¤AiÀÄªÀÄzÀ°è ºÉÃ½gÀÄªÀAvÉ ZÀÄ£ÁªÀuÉ PÀvÀðªÀåzÀ ªÉÄÃ°gÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀjUÁV ¥Àæ¥ÀvÀæ 21 £À°è£À
WÉÆÃµÀuÉUÉ AiÀiÁgÉÃ ¥ÀvÁæAQvÀ C¢üPÁjAiÀÄÄ zÀÈrüÃPÀj¸À§ºÀÄzÀÄ. ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼À ¥ÀæPÁgÀ ¤ªÀÄä
eÉÆvÉAiÀÄ°è PÁAiÀÄð ¤ªÀð»¸ÀÄwÛgÀÄªÀ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgÀÄUÀ¼À WÉÆÃµÀuÉ ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃªÀÅ
zÀÈrüÃPÀj¸À§ºÀÄzÀÄ.
3.4 ¤ªÀÄä£ÀÄß ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÀvÀðªÀåPÉÌ £ÉÃªÀÄPÀ ªÀiÁrgÀÄªÀ §UÉÎ ¤ªÀÄUÉ w½zÀÄ §AzÀ PÀÆqÀ¯ÉÃ
ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÀvÀðªÀå ¥ÀæªÀiÁt¥ÀvÀæPÉÌ Cfð ¸À°è¸À®Ä PÀvÀðªÀå ¤ªÀð»¸À¨ÉÃPÁzÀ ¸ÀÜ¼ÀzÀ §UÉÎ
ªÀiÁ»wUÁV PÁAiÀÄzÉ CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ½UÉ Cfð ¸À°è¸ÀÄªÀÅzÀÄ GvÀÛªÀÄ JAzÀÄ ¸À®ºÉ
ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ.
14
CzsÁåAiÀÄ – III
ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ
1. ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼ÀÄ
ªÀÄvÀzÁ£ÀPÉÌ ªÀÄÄ£Áß¢£À CxÀªÁ ¤ÃªÀÅ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ ºÉÆÃUÀÄªÀ ¢£À ¤ªÀÄUÉ ZÀÄ£ÁªÀuÁ
¸ÁªÀÄVæUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÆgÉÊ¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. CªÀÅUÀ¼À MAzÀÄ ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß C£ÀÄ§AzsÀ-V gÀ°è PÉÆqÀ¯ÁVzÉ.
¤ªÀÄä ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ ºÉÆgÀqÀÄªÀ ªÉÆzÀ®Ä J¯Áè ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉ¢gÀÄªÀ §UÉÎ ¤ÃªÀÅ
RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ.
2. ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ ¥Àj²Ã®£É
¤¢ðµÀÖªÁV F ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß:
(1) ¤ªÀÄUÉ ¤ÃrgÀÄªÀ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï ªÀÄvÀÄÛ ¨Áå®mï AiÀÄÆ¤mï(UÀ¼ÀÄ)
¤ªÀÄä ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è §¼À¸ÀÄªÀÅzÀPÁÌVAiÉÄÃ EgÀÄªÀAvÀªÀÅUÀ¼ÉÃ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À¨ÉÃPÀÄ.
EzÀ£ÀÄß ¸ÀzÀj AiÀÄÆ¤mïUÀ½UÉ ®UÀwÛ¸À¯ÁVgÀÄªÀ CqÀæ¸ï mÁåUïUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀgÁªÀÄ²ð¹
¥Àj²Ã°¸À¨ÉÃPÀÄ. KPÉAzÀgÉ D ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ CqÀæ¸ï mÁåUï ªÉÄÃ¯É jl¤ðAUï D¦üÃ¸Àgï
gÀªÀgÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖ ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¹gÀÄvÁÛgÉ.
PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À CqÀæ¸ï mÁåUï F ªÀÄÄA¢£À «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ.
“------------ ¥ÀAZÁAiÀÄwAiÀÄ----------- PÉëÃvÀæPÉÌ £ÀqÉAiÀÄÄªÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉ ”

PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï £ÀA§gÀÄ ------------------
ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ PÀæªÀÄ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ ºÉ¸ÀgÀÄ ------------
ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¢£ÁAPÀ --------------
¨Áå®mï AiÀÄÆ¤mï£À CqÀæ¸ï mÁåUï F ªÀÄÄA¢£À «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ.
“ ---------- ¥ÀAZÁAiÀÄwAiÀÄ __________ PÉëÃvÀæPÉÌ £ÀqÉAiÀÄÄªÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉ ”

¨Áå®mï AiÀÄÆ¤mï £ÀA§gÀÄ -------------
ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ PÀæªÀÄ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ ºÉ¸ÀgÀÄ -----------
ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¢£ÁAPÀ --------------
(2) PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À ‘PÁåAqï ¸Émï ¸ÉPÀë£ï’ C£ÀÄß AiÀÄxÉÆÃavÀªÁV ªÉÆºÀgÀÄ

ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉAiÉÄÃ ºÁUÀÆ CzÀPÉÌ CqÉæ¸ï mÁåUïUÀ¼À£ÀÄß UÀnÖAiÀiÁV ®UÀwÛ¸À¯ÁVzÉAiÉÄÃ
JA§ÄzÀ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À¨ÉÃPÀÄ.
15
(3) ‘PÁåAqï ¸Émï ¸ÉPÀë£ï’£À°è C¼ÀªÀr¹gÀÄªÀ ¨Áålj ¥ÀÆtðªÁV PÁAiÀÄð ¤ªÀð»¸ÀÄªÀ

¹ÜwAiÀÄ°èzÉAiÉÄÃ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À¨ÉÃPÀÄ. »A¢£À PÀA¥ÁmïðªÉÄAn£À°è MzÀV¹gÀÄªÀ
¥ÀªÀgï ¹éZÀÑ£ÀÄß ‘D£ï’ ¹ÜwUÉ wgÀÄV¹ EzÀ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À§ºÀÄzÀÄ. ¸ÀzÀj ¥Àj²Ã®£É £ÀqÉ¹zÀ
£ÀAvÀgÀ ¥ÀªÀgï ¹éZÀÑ£ÀÄß ‘D¥sï’ ¹ÜwUÉ wgÀÄV¸À¨ÉÃPÀÄ.
(4) CUÀvÀåzÀµÀÄÖ ¸ÀASÉåAiÀÄ ¨Áå®mï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀÄUÉ MzÀV¸À¯ÁVzÉ ºÁUÀÆ CªÀÅUÀ¼À°è
¥ÀæwAiÉÆAzÀgÀ°è£À ªÀÄvÀ¥ÀvÀæzÀ vÉgÉAiÀÄ°è ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß AiÀÄÄPÀÛªÁV C¼ÀªÀr¸À¯ÁVzÉ
JA§ÄzÀ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À¨ÉÃPÀÄ. ¤ªÀÄUÉ MzÀV¸À¯ÁVgÀÄªÀ ¨Áå®mï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À ¸ÀASÉå ¤ªÀÄä
ªÀÄvÀPÉëÃvÀæzÀ°è ¸ÀàzsÁðPÀtzÀ°ègÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß CªÀ®A©ü¹gÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀàzsÁð
PÀtzÀ°ègÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¸ÀASÉå 2 ªÀÄvÀÄÛ 16gÀ £ÀqÀÄªÉ EzÀÝ°è MAzÉÃ MAzÀÄ ¨Áå®mï
AiÀÄÆ¤mï C£ÀÄß MzÀV¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ ¨Áå®mï AiÀÄÆ¤mï£À §® vÀÄ¢AiÀÄ°è EgÀÄªÀ
QArAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ PÁtÄªÀ ¸ÉèöÊqï ¹éZï£ÀÄß jl¤ðAUï D¦üÃ¸Àgï 1£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀPÉÌ ¸Émï
ªÀiÁrgÀÄvÁÛgÉ. MAzÀÄ ªÉÃ¼É ¸ÀàzsÁð PÀtzÀ°ègÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¸ÀASÉå 17 ªÀÄvÀÄÛ 32gÀ
£ÀqÀÄªÉ EzÀÝ°è ¤ªÀÄUÉ JgÀqÀÄ ¨Áå®mï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. ¸ÉèöÊqï ¹éZÀ£ÀÄß
1£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀPÉÌ ¸Émï ªÀiÁqÀ¯ÁVgÀÄªÀ ªÉÆzÀ®£É ¨Áå®mï AiÀÄÆ¤mï £À°è£À ªÀÄvÀ¥ÀvÀæªÀÅ ¸ÀàzsÁð
PÀtzÀ°ègÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è£À 1jAzÀ 16gÀªÀgÉV£À PÀæªÀÄ¸ÀASÉåUÀ¼À°ègÀÄªÀ
GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ. JgÀqÀ£ÉÃ ¨Áå®mï AiÀÄÆ¤mï ¸ÀàzsÁð
PÀtzÀ°ègÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ 17£ÉÃ ¸ÀASÉåAiÀÄ £ÀAvÀgÀzÀ (ªÀÄvÀÄÛ 32gÀ ¸ÀASÉåAiÀÄªÀgÉV£À)
ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄªÀ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæzÀ JgÀqÀ£ÉÃ ºÁ¼ÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀæzÀ²ð¸ÀÄvÀÛzÉ ºÁUÀÆ D
AiÀÄÆ¤l£À°è£À ¸ÉèöÊqï ¹éZÀ£ÀÄß 2£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀPÉÌ ¸Émï ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÉÃ jÃw ¸ÀàzsÁð
PÀtzÀ°ègÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¸ÀASÉå 33jAzÀ 48gÀ £ÀqÀÄªÉ EzÀÝ°è ªÀÄÆgÀÄ ¨Áå®mï
AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÀÆ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¸ÀASÉå 48PÉÌ «ÄÃjzÀÄÝ 64gÀªÀgÉUÉ EzÀÝ°è CAvÀºÀ
4 AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. 3£ÉÃ ¨Áå®mï AiÀÄÆ¤mï£À°è ªÀÄvÀ¥ÀvÀæªÀÅ PÀæªÀÄ¸ÀASÉå
33gÀ £ÀAvÀgÀ (48gÀªÀgÉUÉ) EgÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÀÄÝ CzÀgÀ
¸ÉèöÊqï ¹éZÀ£ÀÄß 3£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀPÉÌ ¸Émï ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. 4£ÉÃ ¨Áå®nAUï AiÀÄÆ¤mï PÀæªÀÄ
¸ÀASÉå 49gÀ £ÀAvÀgÀ(64gÀªÀgÉUÉ) EgÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß CzÀgÀ°è
C¼ÀªÀr¹gÀÄªÀ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæzÀ°è ªÀÄÆr¸ÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ ¸ÉèöÊqï ¹éZï 4£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß
vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ. ¨Áå®mï AiÀÄÆ¤mï£À°ègÀÄªÀ “¸ÉèöÊqï ¹éZï” C£ÀÄß ¥ÁgÀzÀ±ÀðPÀ ¸É¯ÉÆèÃ
mÉÃ¦£À ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ¨sÀzÀæ¥Àr¸À¯ÁVzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß RavÀ¥Àr¹PÉÆ½î.
¸ÀÆZÀ£É: ¸Àà¢üð¸ÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ CAPÀtUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄVzÀ £ÀAvÀgÀ CAwªÀÄ CAPÀtzÀ°è
“ªÉÄÃ®ÌAqÀ AiÀiÁgÀÆ C®è” (£ÉÆÃmÁ) ªÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ: MAzÀÄ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï£À°è ¸Àà¢üð¸ÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¸ÀASÉå 15

EzÀÝ°è 16£ÉÃ CAPÀtªÀ£ÀÄß ‘ªÉÄÃ®ÌAqÀ AiÀiÁgÀÆ C®è’zÀPÉÌ ¤ÃqÀÄªÀÅzÀÄ. ¸Àà¢üð¸ÀÄªÀ
C¨sÀåyðUÀ¼À ¸ÀASÉå 15QÌAvÀ ºÉaÑzÀÝ°è £ÀAvÀgÀzÀ (2/3/4) ¨Áå®mÉ AiÀÄÆ¤mï£À°è£À PÉÆ£ÉAiÀÄ
C¨sÀåyð £ÀAvÀgÀzÀ CAPÀtzÀ°è £ÉÆÃmÁ ¸ÉÃj¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
16
¸ÉèöÊqï ¹éZï 1,2,3 ªÀÄvÀÄÛ 4 JA§ UÀÄgÀÄvÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ. ¹éZï C£ÀÄß ªÉÄÃ¯É
«ªÀj¸À¯ÁzÀAvÉ 1, 2, 3 CxÀªÁ 4£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀPÉÌ ¸Émï ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. ¹éZï£À ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß
¨Áå®mï AiÀÄÆ¤mï£À §®§¢AiÀÄ°ègÀÄªÀ ¸ÀtÚ QlQAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ £ÉÆÃqÀ§ºÀÄzÀÄ.
ªÉÄÃ®ÝeÉðUÉÃj¸À¯ÁzÀ ªÀiÁzÀjAiÀÄ°è ¸ÉèöÊqï ¹éZï£À ¸ÁÜ£ÀªÀÅ F PÉ¼ÀUÉ vÉÆÃj¹gÀÄªÀAvÉ
PÁtÄvÀÛzÉ:-
¸ÉèöÊqï ¹éZï£ÀÄß eÉÆÃr¸ÀÄªÁUÀ ¤ªÀÄUÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀåvÁå¸À PÀAqÀÄ§AzÀ°è PÀÆqÀ¯ÉÃ CzÀ£ÀÄß

¸ÉPÀÖgï ªÀiÁåf¸ÉÖçÃmï/jl¤ðAUï D¦üÃ¸Àgï CªÀgÀ UÀªÀÄ£ÀPÉÌ vÀgÀ¨ÉÃPÀÄ. DzÀgÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ®Æè ¤ÃªÁUÀ° E®èªÉ ¤ªÀÄä ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgïUÀ¼ÁUÀ° ¸ÉèöÊqï ¹éZï ªÉÄÃ¯É
¸ÀÄªÀÄä£É PÉÊAiÀiÁr¸ÀÄwÛgÀ¨ÁgÀzÀÄ.
(5) ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¨Áå®mï AiÀÄÆ¤mï£À°è ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÀÆ ¸ÉèöÊqï ¹éZïUÀ¼À£ÀÄß F
»A¢£À ¨Á©£À°è «ªÀj¹gÀÄªÀAvÉ ¸ÀjAiÀiÁV C¼ÀªÀr¸À¯ÁVzÉAiÉÄÃ/ eÉÆÃr¸À¯ÁVzÉAiÉÄÃ
JA§ÄzÀ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À¨ÉÃPÀÄ. ¨Áå®mï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À°è C¼ÀªÀr¹gÀÄªÀ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀjAiÀiÁV ¥ÀAQÛÃPÀgÀtUÉÆ½¸À¯ÁVzÉ (C¯ÉÊ£ïØ) JA§ÄzÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæwAiÉÆ§â
GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ£À ºÉ¸ÀgÀÄ ºÁUÀÆ aºÉßAiÀÄÄ DvÀ£À ¸ÀAªÁ¢ ¢Ã¥À ªÀÄvÀÄÛ §l£ï£À
¸Á°£À¯ÉèÃ EzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ºÁUÀÆ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæzÀ°è GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¥Áå£À¯ïUÀ¼À£ÀÄß
«¨sÁV¸ÀÄªÀ zÀ¥Àà UÉgÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæzÀ°ègÀÄªÀ ¸ÀAªÁ¢ UÀÆæªï UÀ¼À ¸Á°£À¯ÉèÃ EªÉ
JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀºÀ RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ.
(6) ¨Áå®nAUï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À°è ªÀÄÄaÑ®è¢gÀÄªÀAxÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀtÂÚUÉ PÁtÄªÀAxÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ
¤Ã° §l£ïUÀ¼ÀÄ ¸ÀàzsÁð PÀtzÀ°ègÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¸ÀASÉåUÉ ¸ÀªÀiÁ£ÀªÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ.
G½zÀ §l£ïUÀ¼ÉÃ£ÁzÀgÀÆ EzÀÝgÉ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄZÀÑ¨ÉÃPÀÄ.
(7) JgÀqÀÄ eÁUÀUÀ¼À°è CAzÀgÉ ªÉÄÃ®â¢AiÀÄ §®vÀÄ¢AiÀÄ°è ªÀÄvÀÄÛ PÉ¼À§¢AiÀÄ §®vÀÄ¢AiÀÄ°è
jl¤ðAUï D¦üÃ¸Àgï ªÉÆºÀgÀÄUÀ½AzÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¨Áå®mï AiÀÄÆ¤mï£ÀÄß
AiÀÄxÉÆÃavÀªÁV ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁr ¨sÀzÀæ¥Àr¸À¯ÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ CqÉæ¸ï mÁåUÀ£ÀÄß CzÀPÉÌ
UÀnÖAiÀiÁV ®UÀwÛ¸À¯ÁVzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À¨ÉÃPÀÄ.
3. ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸ÀÄªÀÅzÀÄ
C®èzÉÃ
(1) JqÀUÉÊ vÉÆÃgÀÄ¨ÉgÀ½£À ªÉÄÃ¯É GUÀÄj£À vÀÄ¢¬ÄAzÀ ¨ÉgÀ½£À ªÉÆzÀ®£ÉÃ QÃ°£À PÉ¼À¨sÁUÀzÀªÀgÉUÉ
MAzÀÄ UÉgÉAiÀÄAvÉ C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄ£ÀÄß ºÁPÀ¨ÉÃPÁVgÀÄªÀÅzÀjAzÀ C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄ
5 ¹¹ / 10 ¹¹AiÀÄ 2 zÉÆqÀØ ¹Ã¸ÉUÀ¼À£ÀÄß Qmï£À°è MzÀV¸À¯ÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀÄUÉ ¥ÀÆgÉÊ¹gÀÄªÀ
17
JgÀqÀÄ ¹Ã¸ÉUÀ¼À°è ¥ÀæwAiÉÆAzÀgÀ®Æè C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁt ¸ÁPÀ¶ÖzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß

ºÁUÀÆ ¸ÁÖA¥ï ¥ÁåqïUÀ¼ÀÄ MtV®è JA§ÄzÀ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À¨ÉÃPÀÄ;
(2) ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ ¨sÁUÀzÀ J¯Áè ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀæwUÀ¼ÀÄ ¥Àj¥ÀÆtðªÁVªÉ ºÁUÀÆ
J®è zÀÈ¶Ö¬ÄAzÀ®Æ ¸ÀzÀÈ±ÀªÁVªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ¤¢ðµÀÖªÁV
(J) ¤ªÀÄUÉ ¤ÃqÀ¯ÁVgÀÄªÀ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ ¨sÁUÀªÀÅ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß ¸ÁÜ¦¹gÀÄªÀAvÀºÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀPÉÌ
¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖzÁÝVzÉ ºÁUÀÆ J®è zÀÈ¶ÖUÀ½AzÀ®Æ ¥Àj¥ÀÆtðªÁVzÀÄÝ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ
¥ÀæwAiÀÄ®Æè C£ÀÄ§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¸À¯ÁVzÉ;
(©) C£ÀÄ§AzsÀzÀ ¥ÀæPÁgÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ©nÖgÀÄªÀ °¦PÀ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ zÉÆÃµÀUÀ¼À£ÀÄß
¸Àj¥Àr¹gÀÄªÀ J®è CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß J¯Áè ¥ÀæwUÀ¼À®Æè AiÀÄxÉÆÃavÀªÁV ¸ÉÃj¸À¯ÁVzÉ;
(¹) §¼À¸À®Ä vÉUÉzÀÄPÉÆArgÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥ÀæwAiÀÄ°è J®è ¥ÀÄlUÀ½UÉ
MAzÀjAzÀ ¥ÁægÀA©ü¹ PÀæªÀÄ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ.
(r) ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ªÀÄÄ¢ævÀ PÀæªÀÄ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß ±Á¬Ä CxÀªÁ ¨ÉÃgÉ jÃwAiÀiÁV w¢ÝgÀÄªÀÅ¢®è
ºÁUÀÆ CªÀÅUÀ½UÉ §zÀ¯ÁV ºÉÆ¸À ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß ¤Ãr®è JA§ÄzÀ£ÀÄß;
(E) ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ C¢üPÀÈvÀ ¥ÀæwAiÀÄ°è (ªÀÄvÀzÁ£À ªÀiÁqÀ®Ä C£ÀÄªÀÄw¹gÀÄªÀAvÀºÀ
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀPÁÌV §¼À¹PÉÆ¼ÀÄîªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ
¥Àæw) CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀÄªÀÅzÀPÁÌV §¼À¸À¯ÁUÀÄªÀAvÀºÀ (‘¦©’ ‘¹J¸ï«’)
µÀgÁUÀ¼À ºÉÆgÀvÀÄ ¨ÉÃgÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ µÀgÁUÀ¼ÀÄ M¼ÀUÆ É ArgÀÄªÀÅ¢®è JA§ÄzÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ
PÀgÀqÀÄ ¥ÀnÖUÉ ®UÀwÛ¸À¯ÁzÀ ¥ÀÆgÀPÀ¥ÀnÖAiÀÄ°è ºÁUÀÆ CAwªÀÄ ¥ÀæPÀluÉUÀÆ ªÉÆzÀ®
PÉèÃªÀÄÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DPÉëÃ¥ÀuÉUÀ¼À£ÀÄß EvÀåxÀð¥Àr¹zÀ £ÀAvÀgÀ ¹zÀÝ¥Àr¹zÀ
¥ÀÆgÀPÀ¥ÀnÖAiÀÄ°è AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ vÉUÉzÀÄ ºÁPÀÄªÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ §AzÀgÉ
CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¨sÁªÀavÀæ«®è¢gÀÄªÀ JAlÄ CAPÀtUÀ¼À ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è ºÉÆqÉzÀÄ
ºÁPÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è
¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ «ªÀgÀ CAPÀtzÀ°è ‘vÉUÉzÀÄºÁPÀ¯ÁVzÉ’ JA§ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß
§gÉAiÀÄÄªÀÅzÀgÉÆA¢UÉ CxÀªÁ wzÀÄÝ¥ÀrUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀgÉÆA¢UÉ CxÀªÁ
ªÀÄgÀÄªÀÄÄzÀætzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀªÀgÉUÉ ¤ÃqÀ¯ÁzÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ UÀÄgÀÄw£À
aÃnUÀ¼À «²µÀÖ ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀÄªÀÅzÀgÉÆA¢UÉ ªÀÄgÀÄªÀÄÄ¢ævÀ ªÀÄÆ® ¥ÀnÖAiÀÄ°è
vÉÆÃj¸À¯ÁVzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ºÁUÀÆ ºÁUÉ ªÀiÁqÀÄªÁUÀ EvÀgÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ £ÀªÀÄÆzÀ£ÀÄß
vÉUÉzÀÄºÁPÀÄªÀÅzÁUÀ° CxÀªÁ ªÀiÁ¥ÁðqÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÁUÀ° CxÀªÁ ©lÄÖ
©qÀÄªÀÅzÁUÀ° ªÀiÁrgÀÄªÀÅ¢®è JA§ÄzÀ£ÀÄß;
(J¥sï) ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖUÉ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ £ÉÆÃAzÀtÂ C¢üPÁjUÀ¼À ¥ÉÊQ M§âgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ E£ÀÆß M§â
C¢üPÁjAiÀÄÄ PÀæªÀÄªÁV ¸À» ªÀiÁrzÁÝgÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß;
(f) C¢üPÀÈvÀ ¥ÀæwAiÀiÁV (ªÀiÁPïØð PÁ¦) §¼À¸À¨ÉÃPÁzÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ MAzÀÄ ¥ÀæwAiÀÄ
ªÉÄÃ¯ÁãUÀzÀ°è F ªÀÄÄA¢£À £ÀªÀÄÆ£ÉAiÀÄ°è jl¤ðAUï D¦üÃ¸Àgï/C¹¸ÉÖAmï jl¤ðAUï
D¦üÃ¸Àgï (DgïM/JDgïM) CªÀgÀÄ ±Á¬ÄAiÀÄ°è ¸À» ªÀiÁrzÀ MAzÀÄ
¥ÀæªÀiÁt¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß ®UÀwÛ¸À¯ÁVzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À¨ÉÃPÀÄ:-
18
¥ÀæªÀiÁt ¥ÀvÀæ
_______________ ¥ÀAZÁAiÀÄwAiÀÄ _________________ PÉëÃvÀæzÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖ ¨sÁUÀzÀ ¸ÀASÉå
_______ C£ÀÄß F ªÁå¦Û ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ ___________________ «zsÁ£À¸À¨sÁ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß
C¼ÀªÀr¹PÉÆAqÀÄ vÀAiÀiÁj¸À¯ÁVzÉ. F ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è MlÄÖ ______ ¥ÀÄlUÀ½gÀÄvÀÛzÉ. (1 jAzÀ
______) EzÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ C¢üPÀÈvÀ ¥ÀlÖAiÀiÁVzÀÄÝ. AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀåvÁå¸À/ EvÁå¢ K£ÉÃ EzÀÝgÀÄ
F ¥ÀnÖAiÉÄÃ ZÁ°ÛAiÀÄ°ègÀÄvÀÛzÉ. F ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÉÆA¢UÉ ______ wzÀÄÝ¥Àr ¥ÀnÖUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ
M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ.
ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁj/
¸ÀºÁAiÀÄPÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁj
¢£ÁAPÀ: ______________ PÉëÃvÀæ
(3) ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ªÀiÁPïØð ¥ÀæwAiÀÄ eÉÆvÉUÉ UÉÊgÀÄºÁdgÁzÀ §zÀ¯ÁªÀuÉ ªÀiÁqÀ¯ÁzÀ

ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ EzÀÝgÉ CzÀ£ÀÄß ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄªÀ ¤ªÀÄUÉ
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À®Ä C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀ¯ÉAzÀÄ ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À¨ÉÃPÀÄ.
(4) ¤ªÀÄUÉ MzÀV¹gÀÄªÀAvÀºÀ mÉAqÀgïØ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼ÀÄ ¤ªÀÄUÉ ºÀAaPÉ ªÀiÁrgÀÄªÀ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄÄ
EgÀÄªÀAvÀºÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀªÀÅUÀ¼ÁVªÉ ºÁUÀÆ CªÀÅ AiÀiÁªÀÅzÉÃ jÃwAiÀÄ®Æè
zÉÆÃµÀ¥ÀÆtðªÁV®èªÉA§ÄzÀ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À¨ÉÃPÀÄ C®èzÉ CªÀÅUÀ¼À PÀæªÀÄ¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ ¤ªÀÄUÉ
MzÀV¹gÀÄªÀ «ªÀgÀUÀ½UÉ vÁ¼ÉAiÀiÁUÀÄvÀÛªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ ¥Àj²Ã°¸À¨ÉÃPÀÄ.
(5) AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæ CxÀªÁ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¸ÁªÀÄVæ, AiÀiÁªÀÅzÉÃ jÃwAiÀÄ°è
zÉÆÃµÀ¥ÀÆtðªÁVzÉ JAzÀÄ ¤ªÀÄUÉ PÀAqÀÄ§AzÀgÉ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À£ÀÄß/ZÀÄ£ÁªÀuÁ
¸ÁªÀÄVæUÀ¼À£ÀÄß «vÀgÀuÉ ªÀiÁqÀÄªÀ ¥Àæ¨sÁj C¢üPÁjAiÀÄ CxÀªÁ jl¤ðAUï D¦üÃ¸ÀgïgÀªÀgÀ
UÀªÀÄ£ÀPÉÌ D zÉÆÃµÀªÀ£ÀÄß vÀAzÀÄ CªÀ±Àå ¥ÀjºÁgÀPÉÌ £ÉgÀªÁUÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(6) ¸ÀàzsÁð PÀtzÀ°ègÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ KeÉAlgÀÄUÀ¼À ªÀiÁzÀj ¸À»UÀ¼À
eÉgÁPïì ¥ÀæwUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀºÀ ¤ªÀÄUÉ PÉÆqÀ¯ÁVzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀºÀ ¤ÃªÀÅ ¥Àj²Ã°¸À¨ÉÃPÀÄ.
EzÀjAzÀ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀ £ÉÃªÀÄPÁw ¥ÀvÀæzÀ°ègÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ/CªÀgÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ
KeÉAlgÀ ¸À»UÀ¼À £ÉÊdvÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ¥Àj²Ã°¸À®Ä ¤ªÀÄUÉ ¸ÀºÁAiÀÄªÁUÀÄvÀÛzÉ.
19
CzsÁåAiÀÄ – IV
¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖUÀ¼ÀÄ
1. ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖUÀ¼ÀÄ

1.1 ¥ÀAZÁAiÀÄw ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ½UÁV ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖUÀ¼À£ÀÄß (¦EDgï)
vÀAiÀiÁj¸À¯ÁVzÉ. ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¢£ÀzÀAzÀÄ ªÉÆÃ¸À¢AzÀ ¨ÉÃgÉÆ§â ªÀÄvÀzÁgÀ£À ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß
ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä ¸ÉÆÃUÀÄºÁQPÉÆAqÀÄ §gÀÄªÀ ªÀåQÛUÀ¼À£ÀÄß vÀqÉAiÀÄÄªÀ zÀÈ¶Ö¬ÄAzÀ EzÀ£ÀÄß
ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ.
1.2 ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀzÀ ¤zÉÃð±À£ÀUÀ½UÀ£ÀÄ¸ÁgÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ UÀÄgÀÄw£À aÃn
(J¦Pï)AiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀUÀmÉÖUÀ¼À°è ªÀÄvÀzÁgÀgÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÀÅzÀPÁÌV §¼À¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÀÆ
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è ªÀÄvÀzÁgÀ£À ¨sÁªÀavÀæ«zÀÝ°è DvÀ/DPÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖUÀ¼À°ègÀÄªÀ
¨sÁªÀavÀæUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÀÄ. ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖUÀ¼À°ègÀÄªÀ ¨sÁªÀavÀæzÀ ªÀÄÆ®PÀªÀÇ ¸ÀºÀ
UÀÄgÀÄvÀÄ gÀÄdÄªÁvÁUÀ¢gÀÄªÀAvÀºÀ CxÀªÁ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖUÀ¼À°è ¨sÁªÀavÀæ«®è¢gÀÄªÀAvÀºÀ
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è DAiÉÆÃUÀªÀÅ ¤¢ðµÀÖ¥Àr¹zÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ §zÀ° zÀ¸ÁÛªÉÃdÄUÀ¼À 22
zÁR¯ÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß zÀÈqsÀ¥Àr¹PÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ. ¥Àæw ZÀÄ£ÁªÀuÉUÁV DAiÉÆÃUÀªÀÅ F
GzÉÝÃ±ÀPÁÌV ¥ÀævÉåÃPÀ DzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆgÀr¸ÀÄvÀÛzÉ.
1.3 ªÀÄvÀzÁgÀ£À UÀÄgÀÄw£À ¥Àj²Ã®£ÉUÁV ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ UÀÄgÀÄw£À aÃn(J¦Pï)£ÀÄß
ºÁdgÀÄ¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀqÀÄªÀµÀÖgÀ ªÀÄnÖUÉ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÁzÀgÉ AiÀiÁgÉÃ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ E£ÉÆßAzÀÄ
«zsÁ£À¸À¨sÁ PÉëÃvÀæzÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ £ÉÆÃAzÀtÂ C¢üPÁjAiÀÄÄ ¤ÃrzÀAxÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ
UÀÄgÀÄw£À aÃnAiÀÄ£ÀÄß ºÁdgÀÄ¥Àr¹zÀ°è CAxÀ aÃnAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀºÀ UÀt£ÉUÉ vÉUÉzÀÄPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ
¥ÀgÀAvÀÄ D ªÀÄvÀzÁgÀ£À ºÉ¸ÀgÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀPÁÌV ºÁdgÁVgÀÄªÀAxÀ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ
¸ÀA§A¢ü¹zÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è EgÀ¨ÉÃPÀÄ JAzÀÄ ¸ÀàµÀÖ¥Àr¸À§ºÀÄzÁVzÉ. DzÀgÉ CAxÀ
¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è ªÀÄvÀzÁgÀ£À JqÀUÉÊ vÉÆÃgÀÄ¨ÉgÀ½£À ªÉÄÃ¯É AiÀiÁªÀÅzÉÃ C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄ
UÀÄgÀÄvÀÄ EgÀÄªÀÅ¢®èªÉA§ÄzÀ£ÀÄß £ÉÆÃqÀ®Ä DvÀ£À JqÀUÉÊ vÉÆÃgÀÄ¨ÉgÀ¼À£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸ÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ
ªÀÄvÀÄÛ DvÀ¤UÉ ªÀÄvÀzÁ£ÀPÉÌ CªÀPÁ±À ¤ÃqÀÄªÁUÀ JqÀUÊÉ vÉÆÃgÀÄ¨ÉgÀ½£À ªÉÄÃ¯É ¸ÀjAiÀiÁV
C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄ£ÀÄß ºÁPÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ MAzÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è ªÀÄvÀzÁ£À
ªÀiÁrgÀÄªÀÅ¢®è JA§ÄzÀ£ÀÄß RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ.
20
CzsÁåAiÀÄ- VI
ªÀÄvÀUÀmÖÉUÀ¼À ¸ÁÜ¥À£É
1. ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ vÀ®Ä¥ÀÄªÀÅzÀÄ
ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ »A¢£À ¢£ÀªÉÃ ¤ÃªÀÅ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß vÀ®Ä¥ÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°èAiÉÄÃ gÁwæ
vÀAUÀÄªÀÅzÀÄ. CAxÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è «zÀÄå£Áä£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæ (E«JA) ªÀ£ÀÄß vÉgÉAiÀÄPÀÆqÀzÉA§ §UÉÎ
JZÀÑjPÉÉ ªÀ»¸À¨ÉÃPÀÄ. C®èzÉ, ¤ÃªÀÅ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ d£ÀgÀ DwxÀåzÀ DºÁé£ÀªÀ£ÀÄß M¦àPÉÆ¼Àî¨ÁgÀzÀÄ.
AiÀiÁªÀÅzÉÃ «µÀAiÀÄzÀ°è f¯Áè ZÀÄ£ÁªÀuÁ C¢üPÁj/ jl¤ðAUï C¢üPÁjAiÀÄÄ F ¸ÀA§AzsÀ
¤ÃqÀÄªÀ ¸ÀÆZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¥Á°¸À¨ÉÃPÀÄ.
3. ¥ÉÆÃ°AUï C¢üPÁjAiÀÄ UÉÊgÀÄºÁdj

¤ªÀÄä ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ £ÉÃ«Ä¸À¯ÁzÀ AiÀiÁgÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï C¢üPÁj, ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ §gÀzÉ UÉÊgÀÄ
ºÁdgÁVzÀÝgÉ, ¥ÉÆÃ°AUï C¢üPÁjAiÀiÁV DvÀ£À ¸ÁÜ£ÀzÀ°è ¤AiÉÆÃd£É ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀPÉÌ «ÄÃ¸À®Ä
¹§âA¢AiÀÄ£ÀÄß £ÉÃªÀÄPÀ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ D£ÀAvÀgÀ f¯Áè ZÀÄ£ÁªÀuÁ C¢üPÁjUÉ D §UÉÎ
w½¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. DzÀgÉ ºÁUÉ £ÉÃªÀÄPÀªÁzÀ ªÀåQÛAiÀÄÄ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è CxÀªÁ ZÀÄ£ÁªÀuÉ ¸ÀA§A¢üvÀ
«µÀAiÀÄzÀ°è GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ£ÀÄ ¤AiÉÆÃf¹gÀÄªÀ CxÀªÁ DvÀ£À ¥ÀgÀªÁV ¤AiÉÆÃfvÀªÁVgÀÄªÀ
CxÀªÁ DvÀ¤UÁV AiÀiÁªÀÅzÉÃ EvÀgÀ PÁAiÀÄð ¤ªÀð»¸ÀÄwÛgÀÄªÀ ªÀåQÛAiÀiÁVgÀvÀPÀÌzÀÝ®è.
5. ZÀÄ£ÁªÀuÉUÉ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÀ¼À ¸ÁÜ¥À£É

5.1 ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸À¨ÉÃPÁzÀ ¸ÀÜ¼ÀPÉÌ ¤ÃªÀÅ vÀ®Ä¦zÀ ªÉÄÃ¯É, ¸ÁÜ¦¸ÀÄªÀ GzÉÝÃ±À ªÀÄvÀÄÛ
AiÉÆÃd£ÉUÁV MzÀV¹gÀÄªÀ PÀlÖqÀªÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ FUÁUÀ¯ÉÃ C°è ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß ¸ÁÜ¦¹zÀÝgÉ D
ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjÃQë¹, ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è 4 ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ ZÀÄ£ÁªÀuÉ PÁAiÀÄð
vÀAqÀzÀ°ègÀÄªÀAvÀºÀ ªÀiÁzÀj ªÀÄvÀUÀmÉÖUÀ¼À gÀÆ¥ÀgÉÃµÉUÀ¼À£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄªÀ gÉÃSÁ avÀæUÀ¼À£ÀÄß
C£ÀÄ§AzsÀ-VI gÀ°è PÉÆqÀ¯ÁVzÉ. ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ¸ÀtÚ¥ÀÄlÖ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß
ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ ¤ªÀÄä «ªÉÃZÀ£ÉUÉ ©nÖzÁÝzÀgÀÆ, F PÉ¼ÀPÀAqÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃªÀÅ
J) ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ ºÉÆgÀUÉ PÁ¢gÀ®Ä ªÀÄvÀzÁgÀjUÉ ¸ÁPÀµÀÄÖ ¸ÀÜ¼ÁªÀPÁ±À EzÉ.
©) ¸ÁzsÀåªÁzÀµÀÄÖ ªÀÄnÖUÉ, ¥ÀÄgÀÄµÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ»¼Á ¥ÀævÉåÃPÀ ¤jÃPÀëuÁ ¸ÀÜ¼À EzÉ.
¹) ªÀÄvÀzÁgÀjUÉ M¼À§gÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÀÄvÀÄÛ ºÉÆgÀ ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¨ÁV®ÄUÀ½ªÉ; [ªÀÄzsÉå

§A§ÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÀUÀÎ PÀlÄÖªÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ MAzÉÃ ¨ÁV°¤AzÀ M¼À §gÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÀÄvÀÄÛ
ºÉÆgÀ ºÉÆUÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¥ÀævÉåÃPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ PÀ°à¸À§ºÀÄzÁVzÉ]
21
r) ªÀÄvÀUÀmÉÖ ªÀåªÀ¸ÉÜ ªÀiÁrgÀÄªÀ PÉÆÃuÉUÉ MAzÉÃ MAzÀÄ ¨ÁV®Ä ªÀiÁvÀæ EzÀÝgÉ, ¨ÁV®Ä
zÁégÀzÀ ªÀÄzsÀåzÀ°è ¨ÉÆA§ÄUÀ¼À£ÀÄß C¼ÀªÀr¹ ªÀÄvÀÄÛ ºÀUÀÎ PÀnÖ M¼ÀUÉ §gÀ®Ä ªÀÄvÀÄÛ
ºÉÆgÀºÉÆÃUÀ®Ä ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ªÀiÁUÀðPÉÌ K¥ÁðlÄ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. ªÉÇÃnAUï
PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï£À°è ¸ÁPÀµÀÄÖ ¨É¼ÀPÀÄ EgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ. CUÀvÀå«zÀÝ°è
PÀA¥ÁmïðªÉÄAnUÀÆ ¨É¼ÀQ£À ªÀåªÀ¸ÉÜ PÀ°à¸À¨ÉÃPÀÄ.
E) ªÀÄvÀzÁgÀ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ ¥ÀæªÉÃ²¹zÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄ¢AzÀ C°èAzÀ ºÉÆgÀ§gÀÄªÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀªÀgÉUÉ

CªÀgÀÄ ¸ÀgÁUÀªÁV ¸ÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ CªÀPÁ±À«zÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ M¼ÀUÉ CqÁØ¢rØAiÀiÁV
NqÁqÀÀ¨ÉÃPÁzÀ CUÀvÀå«®è.
J¥sï) ªÀÄvÀzÁgÀÀ, ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ ¥ÀæªÉÃ²¹zÁUÀ ªÀÄvÀzÁgÀ£À ªÀÄÄR PÁtÂ¸ÀÄªÀAvÉ ªÀÄvÀÄÛ DvÀ£À£ÀÄß

ªÉÆzÀ®£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï UÀÄgÀÄw¹zÁUÀ CUÀvÀå«zÀÝ°è, ªÀÄvÀzÁgÀ£À UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß
CªÀgÀÄ ¥Àæ²ß¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀÄªÀAvÉ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄUÀ¼ÀÄ PÀÄ½vÀÄPÉÆArgÀÄvÁÛgÉ.
PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï C£ÀÄß EnÖgÀÄªÀ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj ªÉÄÃf£À°è/ ªÀÄÆgÀ£ÉÃ ºÁUÀÆ
£Á®Ì£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï ªÉÄÃf£À°è¤AzÀ £ÀqÉAiÀÄÄªÀ J¯Áè PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß
£ÉÆÃqÀÄªÀÅzÀPÉÌ ºÁUÀÆ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj ªÉÄÃf¤AzÀ/ ªÀÄÆgÀ£ÉÃ ªÀÄvÀÄÛ £Á®Ì£ÉÃ
¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï ªÉÄÃf£À°è¤AzÀ ¸ÀAzÀ¨Ás ð£ÀÄ¸ÁgÀ ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmïUÉ
ªÀÄvÀzÁgÀ ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ vÀ£Àß ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß zÁR®Ä ªÀiÁrzÀ £ÀAvÀgÀ DvÀ
ªÀÄvÀUÀmÉÖ¬ÄAzÀ ºÉÆgÀUÉ ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß £ÉÆÃqÀ®Ä ¸ÀºÀ CªÀjUÉ ¸ÁzsÀåªÁUÀÄªÀAwgÀ¨ÉÃPÀÄ.
DzÀgÉ, ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ ¨Áå®mï AiÀÄÆ¤mï£À°è ¤¢ðµÀÖ §l£ï MvÀÄÛªÀ ªÀÄÆ®PÀ vÀªÀÄä
ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß ªÁ¸ÀÛªÀªÁV ZÀ¯Á¬Ä¸ÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß £ÉÆÃqÀÄªÀÅzÀPÉÌ CªÀPÁ±À«gÀÄªÀAxÀ ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è
CªÀgÀÄ PÀÄ½vÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀAw®è.
f) ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ ¤¢ðµÀÖ §l£Àß£ÀÄß MwÛ vÀ£Àß ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß ªÁ¸ÀÛªÀªÁV zÁR°¸ÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß

£ÉÆÃqÀ®Ä ¸ÁzsÀå«®èzÀ jÃwAiÀÄ°è J¯Áè ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgïUÀ¼ÀÄ PÀÄ½vÀÄPÉÆ¼Àî®Ä CªÀjUÉ
eÁUÀzÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ.
ºÉZï) PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï (¹.AiÀÄÄ) C£ÀÄß Ej¸À¯ÁVgÀÄªÀ mÉÃ§¯ï¤AzÀ ªÉÇÃnAUï

PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï ¸ÁPÀµÀÄÖ zÀÆgÀzÀ°ègÀvÀPÀÌzÀÄÝ. ¨Áå®mï AiÀÄÆ¤mï (©.AiÀÄÄ) ªÀÄvÀÄÛ
PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀÄªÀ PÉÃ§¯ï ¸Àj¸ÀÄªÀiÁgÀÄ LzÀÄ «ÄÃlgï
GzÀÝ EgÀÄvÀÛzÉ. DzÀÝjAzÀ, ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï ¸ÁPÀµÀÄÖ zÀÆgÀzÀ°ègÀ¨ÉÃPÀÄ. C®èzÉ,
ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ M¼À¨sÁUÀzÀ°è ªÀÄvÀzÁgÀgÀ NqÁlPÉÌ D PÉÃ§¯ï CrØAiÀiÁUÀ¢gÀÄªÀAvÉ ªÀÄvÀÄÛ
CªÀgÀÄ CzÀ£ÀÄß vÀÄ½AiÀÄzÀAvÉ CxÀªÁ CªÀjUÉ vÉÆqÀPÁUÀzÀAvÉ PÉÃ§¯ï£ÀÄß J¼É¢gÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
DzÀgÉ, D PÉÃ§°è£À CµÀÆÖ GzÀÝªÀÅ ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV PÁtÄªÀAwgÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
¥Àj¹ÜwAiÀÄ®Æè §mÉÖ ºÉÆ¢¹ CxÀªÁ mÉÃ§°è£À CrAiÀÄ¯ÁèUÀ° CzÀ£ÀÄß ªÀÄgÉ
ªÀiÁrgÀvÀPÀÌzÀÝ®è. ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï£À°è E«JA C£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸ÀÄªÁUÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ
22
UË¥ÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß G®èAX¹®èªÉA§ÄzÀ£ÀÄß vÀ¥ÀàzÉ RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ. ªÉÇÃnAUï

PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï C£ÀÄß CzÀPÁÌV ¤ªÀÄUÉ MzÀV¸À¯ÁzÀ ¸ÁªÀÄVæAiÀÄ°è (PÁqÀð¨ÉÆÃqïð)
¤«Äð¸ÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CzÀ£ÀÄß QlQ/ ¨ÁV®Ä §½ Ej¸À¯ÁV®è JA§ÄzÀ£ÀÄß
RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ. CzÀ£ÀÄß QlQ/ ¨ÁV°¤AzÀ zÀÆgÀzÀ°èAiÉÄÃ Ej¸À¨ÉÃPÀÄ.
ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï ªÀiÁzÀj £ÀPÉë

1) ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ gÀºÀ¸ÀåªÁV ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À¨ÉÃPÀÄ. F GzÉÝÃ±ÀPÁÌV ¨Áå®nAUï
AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À£ÀÄß ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmïUÀ¼À°è EqÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. ªÉÇÃnAUï
PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï£À ªÀiÁzÀj £ÀPÉëUÀ¼À£ÀÄß C£ÀÄ§AzsÀ- VI gÀ°è PÁt§ºÀÄzÀÄ. ªÉÇÃnAUï
PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï£À ªÀÄÆgÀÄ PÀqÉ ªÀÄÄZÀÑ®ànÖgÀÄvÀÛzÉ. ¨Áå®nAUï AiÀÄÆ¤mïC£ÀÄß ªÉÇÃnAUï
PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï£À M¼ÀUÀqÉ ªÉÄÃf£À ªÉÄÃ¯É EqÀ¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄvÀzÁgÀjUÉ vÀªÀÄä ªÀÄvÀ
ZÀ¯Á¬Ä¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ AiÀiÁªÀÅzÉÃ vÉÆAzÀgÉAiÀiÁUÀzÀ jÃwAiÀÄ°è ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïC£ÀÄß
EnÖgÀ¨ÉÃPÀÄ. PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤lÖ£ÀÄß ElÄÖ ¤ªÀð»¸À¯ÁUÀÄwÛgÀÄªÀ mÉÃ§°è¤AzÀ ¸ÁPÀµÀÄÖ
zÀÆgÀzÀ°è ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAl£ÀÄß Ej¸À¨ÉÃPÀÄ. ¨Áå®mï AiÀÄÆ¤mï ªÀÄvÀÄÛ
PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï £ÀqÀÄªÉ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀÄªÀ PÉÃ§¯ï GzÀÝ ¸Àj¸ÀÄªÀiÁgÀÄ LzÀÄ
«ÄÃlgïUÀ¼ÁVgÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ CzÀ£ÀÄß SÁAiÀÄA DV ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïUÉ
®UÀwÛ¸À¯ÁVgÀÄvÀÛzÉ. D PÉÃ§®£ÀÄß ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ M¼À¨sÁUÀzÀ°è ªÀÄvÀzÁgÀgÀ NqÁlPÉÌ
CrAiÀiÁUÀ¢gÀÄªÀAvÉ ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀÄ CzÀ£ÀÄß vÀÄ½AiÀÄzÀAvÉ CxÀªÁ CªÀjUÉ CzÀÄ
vÉÆqÀPÁUÀzÀAvÉ ºÁQgÀvÀPÀÌzÀÄÝ. DzÀgÉ D PÉÃ§®£ÀÄß CµÀÆÖ GzÀÝªÀÅ ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV
PÁtÄªÀAwgÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸ÀAzÀ¨ÀsðzÀ®Æè §mÉÖ ºÉÆ¢¹ CxÀªÁ mÉÃ§°è£À
CrAiÀÄ¯ÁèUÀ° Ej¹ CzÀ£ÀÄß ªÀÄgÉ ªÀiÁrgÀvÀPÀÌzÀÝ®è. EzÀÄ, ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï£À
»A§¢AiÀÄ PÉ¼À¨sÁUÀzÀ°è ªÀiÁrgÀÄªÀ QArAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï£À
»A¨sÁUÀ¢AzÀ ºÉÆgÀUÉ §A¢gÀ¨ÉÃPÀÄ. F QAr PÉÃ§¯ï ºÉÆgÉUÉ §A¢gÀ¨ÉÃPÀÄ. F QAr
PÉÃ§¯ï ºÉÆgÀUÉ §A¢gÀÄªÀAxÀ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï£À ¨sÁUÀ ºÉÆgÀUÀqÉ¬ÄAzÀ PÁtÂ¸ÀÄªÀµÀÄÖ
CUÀ®ªÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ. ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï£À M¼ÀUÉ EgÀÄªÁUÀ AiÀiÁgÉ ªÀÄvÀzÁgÀ D
PÉÃ§¯ï C£ÀÄß ºÁ¼ÀÄ ªÀiÁqÀ®Ä CxÀªÁ ºÁ¤UÉÆ½¸À®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¸ÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ
»ÃUÉ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ CªÀ±ÀåPÀ. DzÀgÉ ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï£À F QAr ªÀÄvÀzÁgÀ£À
gÀºÀ¸ÀåªÀ£ÀÄß G®èAX¸ÀÄªÀµÀÄÖ CUÀ®ªÁVgÀ¨ÁgÀzÀÄ. ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï£À°è
E«JA C£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸ÀÄªÁUÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ UË¥ÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß G®èAX¹®èªÉA§ÄzÀ£ÀÄß vÀ¥ÀàzÉ
5.2 ¤ªÀÄä ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæPÉÌ ¸ÁPÀµÀÄÖ ¸ÀASÉåAiÀÄ°è §ÄPÁð ºÁQPÉÆ¼ÀÄîªÀ (¥ÀzÁð£À²£À) ªÀÄ»¼Á
ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ ºÀAaPÉAiÀiÁVgÀÄªÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è MAzÀÄ ¥ÀævÉåÃPÀ CªÀgÀtzÉÆ¼ÀUÉ UË¥ÀåvÉ, UËgÀªÀ
ªÀÄvÀÄÛ OavÀåPÉÌ AiÀÄÄPÀÛ UÀªÀÄ£À ¤Ãr ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ ªÀÄ»¼Á C¢üPÁjAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ CªÀgÀ£ÀÄß
23
UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ JqÀ vÉÆÃgÀÄ¨ÉgÀ½£À ªÉÄÃ¯É C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄ UÀÄvÀð£ÀÄß

ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀPÉÌ «±ÉÃµÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. EAxÀ «±ÉÃµÀ CªÀgÀtzÀ ¤ªÀiÁðtPÁÌV MA¢µÀÆÖ
ªÉZÀÑ«®èzÀ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄªÁV zÉÆgÉAiÀÄÄªÀ ¸ÁzsÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ZÁ¥É CxÀªÁ ºÁ¹UÉ ªÉÄÃ¯É ºÁ¸ÀÄªÀ
§mÉÖUÀ¼À£ÀÄß G¥ÀAiÉÆÃV¸À§ºÀÄzÀÄ.
5.3 MAzÉÃ PÀlÖqÀzÀ°è MAzÀQÌAvÀ ºÉaÑ£À ªÀÄvÀUÀmÉÖUÀ¼À£ÀÄß ªÀåªÀ¸ÉÜ ªÀiÁrzÀÝ°è DAiÀiÁAiÀiÁ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÀ¼À
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ£ÀÄß ¥ÀævÉåÃQ¸ÀÄªÀÅzÀPÁÌV CUÀvÀå ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ JA§ÄzÀgÀ §UÉÎ ªÀÄvÀÄÛ
UÉÆAzÀ®PÉÌ PÁgÀtªÁUÀzÀAvÉ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖ ªÀÄÄA¨sÁUÀzÀ°è£À ¸ÀÜ¼ÀzÀ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ
¨sÁUÀUÀ¼À°è ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ PÁAiÀÄÄªÀÅzÀPÉÌ ªÀåªÀ¸ÉÜ ªÀiÁrgÀÄªÀ §UÉÎ ¸ÀévÀB ¤ÃªÀÅ ªÀÄ£ÀªÀjPÉ
ªÀiÁrPÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ.
5.4 ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß SÁ¸ÀV PÀlÖqÀ/ SÁ¸ÀV ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ°è ªÀåªÀ¸ÉÜ ªÀiÁrzÀÝgÉ, D PÀlÖqÀ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ
£ÀÆgÀÄ «ÄÃlgÀÄUÀ¼À ¸ÀÄvÀÛ°£À ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀÅ ¤ªÀÄä ¤AiÀÄAvÀætzÀ°ègÀvÀPÀÌzÀÄÝ. ªÀiÁ°ÃPÀ£À C¢üÃ£ÀzÀ°ègÀÄªÀ
AiÀiÁgÉÃ (¥ÀºÀgÉ ªÀÄvÀÄÛ PÁªÀ°£À ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß CxÀªÁ EvÀgÉ AiÀiÁgÁzÀgÀÆ) ªÀåQÛUÀ¼À£ÀÄß, CªÀgÀÄ
¸À±À¸ÀÛçgÁVgÀ§ºÀÄzÀÄ CxÀªÁ ±À¸ÀÛç gÀ»vÀgÁVgÀ§ºÀÄzÀÄ, ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ¯ÁèUÀ° CxÀªÁ £ÀÆgÀÄ
«ÄÃlgÀÄUÀ¼À zÀÆgÀzÉÆ¼ÀV£À ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ¯ÁèUÀ° EgÀ®Ä CªÀPÁ±À ¤ÃqÀvÀPÀÌzÀÝ®è. ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è£À
ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½zÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÉÆ¼ÀV£À ¨sÀzÀævÉ ªÀåªÀ¸ÉÜ ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV, ¤ªÀÄä ¤AiÀÄAvÀætzÀ°ègÀÄªÀ
¥ÉÆÃ°Ã¸ÀgÀ dªÁ¨ÁÝjAiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ.
5.5 ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ¥ÀjuÁªÀÄ ©ÃgÀÄªÀAvÀºÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ gÁdQÃAiÀÄ ¥ÀPÀëzÀ ªÀÄÄRAqÀgÀ

bÁAiÀiÁavÀæ (¥ÉÆÃmÉÆÃ) UÀ¼À£ÁßUÀ° CxÀªÁ aºÉßUÀ¼À£ÁßUÀ° CxÀªÁ WÉÆÃµÀuÉUÀ¼À£ÁßUÀ°Ã
¥ÀæzÀ²ð¸ÀvÀPÀÌzÀÝ®è. FUÁUÀ¯ÉÃ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß C°è ¥ÀæzÀ²ð¹zÀÝ°è, ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀÅ ¥ÀÆtðUÉÆ¼ÀÄîªÀªÀgÉUÉ
CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄºÁPÀ®Ä ¤ÃªÀÅ PÀæªÀÄ PÉÊUÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ.
5.6 ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¢£ÀzÀAzÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ CrUÉ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀPÉÌ CxÀªÁ AiÀiÁªÀÅzÉÃ GzÉÝÃ±ÀPÁÌV

¨ÉAQ Gj¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ CªÀPÁ±À ¤qÀvÀPÀÌzÀÝ®è.
6. £ÉÆÃnÃ¸À£ÀÄß ºÁPÀÄªÀÅzÀÄ
6.1 ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ ºÉÆgÀUÉ,
J) ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß ¤¢ðµÀÖ¥Àr¹zÀ £ÉÆÃnÃ¸À£ÀÄß CxÀªÁ D ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ªÀÄvÀ

ZÀ¯Á¬Ä¸ÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß(£ÀªÀÄÆ£É-22), ªÀÄvÀÄÛ
©) ¸Àà¢üð¹gÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ MAzÀÄ ¥ÀæwAiÀÄ£ÀÄß £ÀªÀÄÆ£É 25 gÀ°è ªÀÄvÀÄÛ

¸ÁzsÀåªÁzÉqÉAiÀÄ¯Éè®è ¥ÀæwAiÉÆ§â GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ£À aºÉßAiÀÄ ¥ÀrAiÀÄZÀÄÑ (¥sÁå¹«Ä°)
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß JzÀÄÝ PÁtÄªÀAvÉ ¥ÀæzÀ²ð¸À¨ÉÃPÀÄ.
6.2 £ÉÆÃnÃ¹£À ¨sÁµÉAiÀÄÄ ¸Àà¢üð¹gÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ¨sÁµÉAiÀÄ°ègÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ

ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀºÀ CzÉÃ PÀæªÀÄzÀ°è EgÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
24
7. ZÀÄ£ÁªÀuÉUÉ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ «zsÁ£À

7.1 ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ ¥ÀæªÉÃ²¹zÁUÀ ªÉÆzÀ®£ÉÃAiÀÄ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï §½UÉ
ºÉÆÃUÀÄvÁÛgÉ. ªÉÆzÀ®£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï ªÀÄvÀzÁgÀgÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹, ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ
C¢üPÀÈvÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è CªÀ±Àå £ÀªÀÄÆzÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀÄvÁÛgÉ. ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ C¢üPÀÈvÀ ¥ÀæwAiÀÄ°è
CªÀ±Àå £ÀªÀÄÆzÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀÄªÀ «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß CzsÁåAiÀÄ 1 gÀ ¥ÁågÁ 4 (XVi) gÀ°è
«ªÀj¸À¯ÁVzÉ.
7.2 D£ÀAvÀgÀ ªÀÄvÀzÁgÀ JgÀqÀ£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï §½ ºÉÆÃUÀÄvÁÛ£É. JgÀqÀ£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï

D¦üÃ¸Àgï ªÉÆzÀ®Ä ªÀÄvÀzÁgÀgÀ JqÀUÉÊ vÉÆÃgÀÄ ¨ÉgÀ½UÉ C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄ£ÀÄß ºÀaÑ
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖj£À°è ¸À» CxÀªÁ ºÉ¨âÉnÖ£À UÀÄgÀÄvÀÄ ºÁPÀÄªÀAvÉ ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ w½¸ÀÄvÁÛgÉ.
ªÀÄvÀzÁgÀ vÀ£Àß ºÉ¨ÉâlÄÖ UÀÄgÀÄvÀÄ ºÁQzÀgÉ, vÀ£Àß ºÉ¨ÉâgÀ½£À°è G½¢gÀÄªÀ ¸ÁÖA¥ï ¥Áåqï EAPÀ£ÀÄß
F GzÉÝÃ±ÀPÁÌV ªÉÄÃf£À ªÉÄÃ¯É EnÖgÀÄªÀ vÉÃªÀzÀ §mÉÖAiÀÄ ZÀÆj¤AzÀ MgÉ¹ºÁPÀÄªÀAvÉ
ªÀÄvÀzÁgÀjUÉ w½¸À¨ÉÃPÀÄ.
7.3 C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄ UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß ºÁQ ªÀÄvÀÄÛ jf¸ÀÖj£À°è ªÀÄvÀzÁgÀ£À ¸À»AiÀÄ£ÀÄß CxÀªÁ
ºÉ¨ÉânÖ£À UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀ £ÀAvÀgÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ aÃnAiÀÄ£ÀÄß ¹zÀÝ¥Àr¸À¨ÉÃPÀÄ ºÁUÀÆ
C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀjAiÀiÁV ºÀZÀÑ¯ÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ CzÀ£ÀÄß MgÉ¹ºÁQ®è JA§ÄzÀ£ÀÄß
¥ÀjÃQë¹zÀ £ÀAvÀgÀ, ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ aÃnAiÀÄ£ÀÄß ¤Ãr ªÀÄÆgÀ£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï
§½ ºÉÆÃUÀÄªÀAvÉ ¸ÀÆa¸À¨ÉÃPÀÄ.
7.4 ªÀÄvÀzÁgÀgÀ aÃnAiÀÄ£ÀÄß ¹éÃPÀj¹zÀ £ÀAvÀgÀ ªÀÄvÀzÁgÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉUÁVAiÀÄ f¯Áè ¥ÀAZÁAiÀÄw

PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À ¥Àæ¨sÁgÀzÀ°ègÀÄªÀ ªÀÄÆgÀ£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï §½UÉ ºÉÆÃUÀÄvÁÛ£É
ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ aÃnAiÀÄ£ÀÄß ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgïUÉ ¤ÃqÀÄvÁÛ£É. D ªÀÄvÀzÁgÀ ªÀÄvÀzÁ£À
ªÀiÁqÀÄªÀ ¸ÀgÀ¢ §A¢zÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ªÀÄ£ÀªÀjPÉ ªÀiÁrPÉÆAqÀ £ÀAvÀgÀ ªÀÄÆgÀ£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï
D¦üÃ¸Àgï vÀ£Àß ªÉÄÃf£À ªÉÄÃ¯É EnÖgÀÄªÀ f¯Áè ¥ÀAZÁAiÀÄw ZÀÄ£ÁªÀuÉUÁV PÀAmÉÆæÃ¯ï
AiÀÄÆ¤mï£À ¨Áå¯Émï §l£ï C£ÀÄß MwÛ ªÀÄvÀzÁ£ÀPÁÌV ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmïUÉ
ºÉÆÃUÀÄªÀAvÉ ªÀÄvÀzÁgÀjUÉ ¤zÉÃð±À£À ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄvÀzÁgÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ ªÉÇÃnAUï
PÀA¥ÁmïðªÉÄAmïUÉ ¥ÀæªÉÃ²¹ ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï M¼ÀUÉ EnÖgÀÄªÀ ¨Áå®nAUï
AiÀÄÆ¤mï£À°è vÀ£Àß DAiÉÄÌAiÀÄ C¨sÀåyðAiÀÄ ¤Ã° §l£Àß£ÀÄß MwÛ, ZÀÄ£ÁªÀuÉUÉ ªÀÄvÀzÁ£À
ªÀiÁqÀÄvÁÛ£É.
7.5 CzÉÃ jÃw vÁ®ÆèPÀÄ ¥ÀAZÁAiÀÄw ZÀÄ£ÁªÀuÉUÁV PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï £Á®Ì£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï
D¦üÃ¸ÀgÀ£À ¥Àæ¨sÁgÀzÀ°ègÀÄvÀÛzÉ. DvÀ£ÀÄ ¸ÀºÀ vÁ®ÆèPÀÄ ¥ÀAZÁAiÀÄw PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤n£À ¨Áå¯Émï
§l£ï MwÛ ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä C£ÀÄªÀÅ ªÀiÁrPÉÆqÀÄvÁÛ£É.
25
CzsÁåAiÀÄ- VII
ªÀÄvÀUÀmÖÉUÀ¼À°è ¨sÀzÀævÁ ªÀåªÀ¸ÜÉ
1. ZÀÄ£ÁªÀuÁ CªÀ¢üAiÀÄ°è ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÄUÀªÀÄªÁV £ÀqÉ¸ÀÄªÀÅzÀPÁÌV ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀªÀÅ

¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ ¥ÉÆÃ°Ã¸ï ¥ÀqÉUÀ¼À£ÀÄß/ºÉÆÃªÀiïUÁqÀðUÀ¼À£ÀÄß ¤AiÉÆÃf¸ÀÄvÀÛzÉ. CªÀÅUÀ¼ÀÄ
DAiÉÆÃUÀzÀ ªÉÄÃ°éZÁgÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ ¤AiÀÄAvÀætPÉÌ M¼À¥ÀqÀÄvÀÛzÉ. DAiÉÆÃUÀªÀÅ F CAUÀ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À
£ÉgÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß £ÀqÉ¸ÀÄvÀÛzÉ.
2. ªÀÄvÀUÀmÉÖUÀ¼À°è ¤AiÉÆÃf¹zÀ ¥ÉÆÃ°Ã¸ï ¹§âA¢¬ÄAzÀ ¤¢ðµÀÖªÁV F ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼À §UÉÎ

UÀªÀÄ£À«j¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ :-
I. ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ CªÀ¢üAiÀÄ°è ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ C£À¢üPÀÈvÀ ªÀåQÛ ºÁdjgÀ¨ÁgÀzÀÄ.
II. ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ AiÀiÁªÉÇ§â ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÆ E®è¢gÀÄªÁUÀ ¥ÉÆÃ°AUï ¹§âA¢ CxÀªÁ

¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀ CxÀªÁ ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¸À¨ÁgÀzÀÄ
CxÀªÁ ZÀ¯Á¬Ä¸À¨ÁgÀzÀÄ.
III. ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj/ ¥ÉÆÃ°AUï C¢üPÁjAiÀÄÄ AiÀiÁgÉ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÉÆA¢UÉ ªÉÇÃnAUï

PÀA¥ÁmïðªÉÄAmïUÉ ºÉÆÃUÀ¨ÁgÀzÀÄ.
IV. ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAmï DxÀªÁ ¥ÉÆÃ°AUï C¢üPÁjAiÀÄÄ AiÀiÁgÉÃ ªÀÄvÀzÁgÀ£À£ÀÄß

¨ÉzÀj¸À¨ÁgÀzÀÄ CxÀªÁ CªÀgÀ£ÀÄß ¨ÉzÀj¸ÀÄªÀAvÀºÀ ªÀvÀð£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁqÀ¨ÁgÀzÀÄ.
V. ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ DAiÀÄÄzsÀUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃUÀ¨ÁgÀzÀÄ.
VI. AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÉÆÃ¸ÀzÀ ªÀåªÀºÁgÀ £ÀqÉAiÀÄ¨ÁgÀzÀÄ.
ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ ¥ÀæªÉÃ±ÀzÁégÀzÀ°è ¤AiÉÆÃf¸À¯ÁVgÀÄªÀ ¥ÉÆÃ°¸ï ¹§âA¢ ªÉÄÃ¯É w½¹zÀAvÉ

AiÀiÁªÀÅzÉÃ ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ G®èAWÀ£ÉAiÀiÁUÀÄwÛzÉAiÉÄAzÀÄ PÀAqÀÄ §AzÀgÉ CxÀªÁ
ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ ÇÀºÀdªÁzÉÝÃ£ÉÆÃ £ÀqÉAiÀÄÄwÛzÉAiÉÄA§ÄzÀÄ UÀªÀÄ£ÀPÉÌ §AzÀgÉ, DvÀ£ÀÄ,
ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è ªÀÄzsÉå ¥ÀæªÉÃ²¸ÀvÀPÀÌzÀÝ®è. CzÀgÀ §zÀ°UÉ PÀÆqÀ¯ÉÃ °TvÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è
jl¤ðAUï C¢üPÁjAiÀÄ UÀªÀÄ£ÀPÉÌ ªÀÄvÀÄÛ «ÃPÀëPÀgÀ UÀªÄÀ £ÀPÀÆÌ ¸ÀºÀ vÀgÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
jl¤ðAUï C¢üPÁj/ «ÃPÀëPÀgÀÄ, ¥ÉÆÃ°Ã¸ï ¹§âA¢UÀ½AzÀ ¥ÀqÉzÀ ¥ÀæwPÀÆ®

¥ÀæPÀgÀtUÀ¼À §UÉÎ DAiÉÆÃUÀzÀ ªÀÄÄA¢£À ¸ÀÆZÀ£ÉUÀ¼À ¸À®ÄªÁV DAiÉÆÃUÀPÉÌ ªÀgÀ¢ ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
¥ÉÆÃ°¸ï ¹§âA¢AiÀÄÄ ¤AiÉÆÃd£É ªÀiÁrgÀÄªÀ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÀ¼À ¥ÀæªÉÃ±ÀzÁégÀzÀ°è ªÀiÁvÀæ

EgÀvÀPÀÌzÀÄÝ. ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄÄ C£ÀÄªÀÄw ¤ÃrzÀ ºÉÆgÀvÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ
¥ÀæªÉÃ²¸ÀvÀPÀÌzÀÝ®è JAzÀÄ ¸ÀàµÀÖ¥Àr¸À¯ÁVzÉ.
26
PÁ£ÀÆ£ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß PÁ¥ÁqÀÄªÀ ºÉÆuÉ ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ gÁdå

¥ÉÆÃ°Ã¸ÀgÀ ªÉÄÃ¯É ªÀiÁvÀæªÉÃ EgÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄvÀUÀmÉÖ ªÁå¦Û ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è ¨ÉzÀjPÉUÉ, ¨sÀAiÀÄ ºÀÄnÖ¸À®Ä
ªÀÄvÀÄÛ C£ÀÄavÀ ¥Àæ¨sÁªÀPÉÌ M¼ÀUÁUÀ§ºÀÄzÁzÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ/ ªÀ¸Àw ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹,
ªÀÄÄAavÀªÁVAiÉÄÃ CUÀvÀå«gÀÄªÀ J¯Áè «±Áé¸À ºÉaÑ¸ÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ ¤AiÀÄAvÀæuÁvÀäPÀ PÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß
vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀAvÉ DAiÉÆÃUÀªÀÅ ¸ÀÆZÀ£É ¤ÃrzÉ. ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ gÁdå ¥ÉÆÃ°Ã¸ÀgÀÄ F PÁAiÀÄðPÉÌ
CvÀåAvÀ ºÉaÑ£À ªÀÄºÀvÀéªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¢£ÀzÀAzÀÄ CAxÀ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À
ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ vÀªÀÄä ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ºÀPÀÌ£ÀÄß ZÀ¯Á¬Ä¸ÀÄªÁUÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ CrØ¬Ä®èªÉA§ÄzÀ£ÀÄß
PÀÆqÀ RavÀ¥Àr¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
ªÀÄvÀzÁ£À ªÀÄÄPÁÛAiÀÄªÁzÀ £ÀAvÀgÀ, ªÀÄvÀ ºÁQzÀ «zÀÄå£Áä£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæ (E«JA)

UÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ ¥ÉÆÃ°Ã¸ï vÀAqÀzÀ ¨ÉAUÁªÀ°£À°è ªÀÄvÀ¥ÉnÖUÉ ¹éÃPÀÈw
PÉÃAzÀæPÉÌ vÀgÀvÀPÀÌzÀÄÝ. F ¸ÀA§AzsÀzÀ «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß f¯Áè ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁj ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÆÃ°Ã¸ï
¸ÀÆ¥ÀjAmÉAqÉAlgÀÄ ªÀÄÄAavÀªÁVAiÉÄÃ «ÃPÀëPÀgÉÆA¢UÉ ¸ÀªÀiÁ¯ÉÆÃa¹ ¹zÀÝ¥Àr¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
ªÀÄvÀ ºÁQzÀ «zÀÄå£Áä£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæ (E«JA) UÀ¼À£ÀÄß ±ÉÃRj¹gÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ CzÀ£ÀÄß

ªÀÄvÀ JtÂPÉAiÀÄ ¢£ÀzÀªÀgÉUÀÆ ºÁUÉÃ Ej¹gÀÄªÀ ¨sÀzÀævÁ PÉÆoÀrAiÀÄ£ÀÄß gÀQë¸ÀÄªÀ dªÁ¨ÁÝj
PÀÆqÀ ¥ÉÆÃ°Ã¸ï E¯ÁSÉAiÀÄzÁÝVgÀÄvÀÛzÉ.
27
CzsÁåAiÀÄ – VIII
¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgïUÀ½UÉ PÀvÀðªÀåUÀ¼À ºÀAaPÉ
1. ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸ÀÄªÀ «zsÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgïUÀ¼À PÀvÀðªÀåUÀ¼ÀÄ

¤ªÀÄä ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ªÀÄvÀzÁ£À PÁAiÀÄð ¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀªÁV ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄ¸ÀÆvÀæªÁV £ÀqÉAiÀÄ¨ÉÃPÁzÀgÉ,
ªÀÄvÀzÁgÀ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ §AzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄ¢AzÀ »rzÀÄ DvÀ vÀ£Àß ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß ZÀ¯Á¬Ä¹, ºÉÆgÀUÉ
ºÉÆÃUÀÄªÀªÀgÉUÉ C£ÀÄ¸Àj¸À¨ÉÃPÁzÀ PÁAiÀÄð «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ DªÀÄÆ¯ÁUÀæªÁV
w½zÀÄPÉÆArgÀ¨ÉÃPÀÄ. CAxÀ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸ÀÄªÀ PÁAiÀÄð «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæwAiÉÆ§â
¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï ErÃ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è ¤ªÀð»¸À¨ÉÃPÁzÀ PÀvÀðªÀåUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄA¢£À
CzsÁåAiÀÄUÀ¼À°è «ªÀj¸À¯ÁVzÉ. DzÀgÉ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgïUÀ¼À PÀvÀðªÀåUÀ¼À ¸ÀÆÜ® ºÀAaPÉAiÀÄ£ÀÄß
PÉ¼ÀUÉ ¸ÀÆa¸À¯ÁVzÉ.
2. ªÉÆzÀ®£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï
ªÉÆzÀ®£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï §½ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ C¢üPÀÈvÀ ¥ÀnÖ EgÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ£ÀÄß
UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ EªÀgÀÄ ºÉÆuÉUÁgÀgÁVgÀÄvÁÛgÉ. ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀæªÉÃ²¹zÀ ªÉÄÃ¯É ªÀÄvÀzÁgÀ
£ÉÃgÀªÁV ªÉÆzÀ®£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï §½ ºÉÆÃUÀÀÄvÁÛ£É. ªÉÆzÀ®£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï
D¦üÃ¸Àgï CzsÁåAiÀÄ – XVIII gÀ°ègÀÄªÀ ¤UÀ¢vÀ PÁAiÀÄð«zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß C£ÀÄ¸Àj¹ ªÀÄvÀzÁgÀ£À
UÀÄgÀÄw£À §UÉÎ ¸ÀévÀ: ªÀÄ£ÀªÀjPÉ ªÀiÁrPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ.
2.1 JgÀqÀ£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï
ªÉÆzÀ®£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï §½ C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄÄ EgÀÄvÀÛzÉ. ªÉÆzÀ®£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï
D¦üÃ¸Àgï£ÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹zÀ £ÀAvÀgÀ JgÀqÀ£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï£ÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀ£À
JqÀ vÉÆÃgÀÄ¨ÉgÀ½£À ªÉÄÃ¯É C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ aºÉß CxÀªÁ UÀÄgÀÄvÀÄ
EzÉAiÉÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß £ÉÆÃqÀÄªÀ ¸À®ÄªÁV ªÀÄvÀzÁgÀ£À JqÀ vÉÆÃgÀÄ¨ÉgÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjÃQë¸À¨ÉÃPÀÄ.
C£ÀAvÀgÀ F PÉ¼ÀV£À gÉÃSÁavÀæzÀ°è vÉÆÃj¹gÀÄªÀAvÉ ªÀÄvÀzÁgÀ£À JqÀUÉÊ vÉÆÃgÀÄ¨ÉgÀ½£À GUÀÄj£À
ªÉÄÃ¯ÁãUÀ¢AzÀ JqÀUÉÊ vÉÆÃgÀÄ¨ÉgÀ½£À ªÉÆzÀ®£É ¸ÀA¢ªÀgÉUÉ C½¸À¯ÁUÀÀzÀ ±Á¬Ä¬ÄAzÀ
UÉgÉAiÀÄ£ÀÄß ºÁPÀ¨ÉÃPÀÄ.
2.2 JgÀqÀ£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï §½ (¥Àæ¥ÀvÀæ-38) ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖgï ¸ÀºÀ EgÀÄvÀÛzÉ.

UÀÄgÀÄw¸À¯ÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¹zÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¸ÀjAiÀiÁzÀ ¯ÉPÀÌªÀ£ÀÄß D
28
jf¸ÀÖj£À°è EqÀÄªÀÅzÀÄ EªÀgÀ ºÉÆuÉUÁjPÉ. EªÀgÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ CªÀPÁ±À

¤ÃqÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÉÆzÀ®Ä D ¥ÀæwAiÉÆ§â ªÀÄvÀzÁgÀ£À ¸À» CxÀªÁ JqÀUÉÊ ºÉ¨ÉâgÀ½£À UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß D
jf¸ÀÖj£À°è vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀîÀ¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄvÀzÁgÀ£À «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß CzsÁåAiÀÄ XIX gÀ°è «ªÀj¹gÀÄªÀ
PÁAiÀÄð«zsÁ£ÀzÀ C£ÀÄ¸ÁgÀªÁV ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖj£À°è zÁR°¹PÉÆAqÀ £ÀAvÀgÀ EªÀgÀÄ
¥ÀæwAiÉÆ§â ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ MAzÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ aÃnAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ. DzÀgÉ, ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ
ªÀÄvÀzÁgÀ£À aÃnAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÉÆzÀ®Ä DvÀ C½¸À¯ÁUÀÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄ UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁqÀÄvÁÛ£É.
UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁrzÀ £ÀAvÀgÀ ¸ÁPÀµÀÄÖ ¸ÀªÀÄAiÀÄ DVzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ. EzÀjAzÀÀ
D ªÉÃ¼ÉUÉ ±Á¬Ä UÀÄgÀÄvÀÄ MtVgÀÄvÀÛzÉ. £ÀAvÀgÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖgï£À°è ¸À» / ºÉ¨ÉâÑgÀ½£À
UÀÄgÀÄvÀÄ ¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß ©qÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÀÄÄAZÉ C½¸À¯ÁUÀÀzÀ
±Á¬ÄAiÀÄ UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß MtVzÉAiÉÄÃ JA§ÄzÀ£ÀÄß RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼ÀîÀ¨ÉÃPÀÄ.
3. ªÀÄÆgÀ£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï
3.1 ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ f¯Áè ¥ÀAZÁAiÀÄwAiÀÄ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï ¥Àæ¨sÁgÀ ªÀÄÆgÀ£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï
D¦üÃ¸ÀgïgÀªÀgÀzÀÄ. FvÀ JgÀqÀ£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï PÀÄ½vÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀ ªÉÄÃf£À¯ÉèÃ PÀÆqÀ¨ÉÃPÀÄ.
JgÀqÀ£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï ¤ÃrzÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ aÃnAiÀÄ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ªÀiÁvÀæ ªÉÇÃnAUï
PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï£ÉÆ¼ÀUÉ ºÉÆÃUÀ®Ä ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ ªÀÄÆgÀ£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï C£ÀÄªÀÄw
¤ÃqÀÄvÁÛgÉ ªÀÄvÀÄÛ PÀlÄÖ¤mÁÖV D aÃnAiÀÄ°è ¸ÀÆa¹gÀÄªÀ PÀæªÀÄ¸ÀASÉåAiÀÄ C£ÀÄ¸ÁgÀªÁVAiÉÄÃ
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ£ÀÄß ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmïUÉ ºÉÆÃUÀ®Ä ©qÀ¨ÉÃPÀÄ. EªÀgÀÄ CzsÁåAiÀÄ-XX gÀ°è
«ªÀgÀªÁV w½¹gÀÄªÀAvÉ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï £À°è£À AiÀÄÄPÀÛ (¨Áå®mï) §l£À£ÀÄß MvÀÄÛªÀ
ªÀÄÆ®PÀ ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAn£À°è EnÖgÀÄªÀAvÀºÀ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï(UÀ¼À£ÀÄß)
QæAiÀiÁ²Ã®UÉÆ½¸À¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmïUÉ ºÉÆÃUÀ®Ä CªÀPÁ±À
¤ÃqÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÉÆzÀ®Ä ªÀÄvÀzÁgÀ£À JqÀ vÉÆÃgÀÄ¨ÉgÀ½£À ªÉÄÃ¯É C½¸À¯ÁUÀÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄ UÀÄgÀÄvÀÄ
¸ÀàµÀÖªÁV ªÀÄÆrgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹ RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ. (C½¸À¯ÁUÀÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄ UÀÄgÀÄvÀÄ
C½¹gÀÄªÀÅzÀÄ PÀAqÀÄ §AzÀ°è ¥ÀÄ£À: vÉÆÃgÀÄ ¨ÉgÀ½£À ªÉÄÃ¯É UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ)
3.2 £Á®Ì£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï:- vÁ®ÆèPÀÄ ¥ÀAZÁAiÀÄw ZÀÄ£ÁªÀuÉUÁV PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï

£Á®Ì£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgÀ£À ¥Àæ¨sÁgÀzÀ°ègÀÄvÀÛzÉ. DvÀ£ÀÄ ¸ÀºÀ vÁ®ÆèPÀÄ ¥ÀAZÁAiÀÄw PÀAmÉÆæÃ¯ï
AiÀÄÆ¤n£À ¨Áå¯Émï §l£ï MwÛ ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä C£ÀÄªÀÅ ªÀiÁrPÉÆqÀÄvÁÛ£É.
4. ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ ¸ÀA¥ÀÆtð ¥Àæ¨sÁgÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÁÛgÉ. ¸ÀAQë¥ÀÛªÁV CªÀgÀ

PÀvÀðªÀåUÀ¼ÀÄ F ªÀÄÄA¢£ÀAwgÀÄvÀÛªÉ:
(i) f¯Áè ¥ÀAZÁAiÀÄw ºÁUÀÆ vÁ®ÆèPÀÄ ¥ÀAZÁAiÀÄwUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ¤«Äð¹gÀÄªÀ

DAiÀiÁAiÀi ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmïUÀ¼À°è ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À£ÀÄß EqÀÄªÀÅzÀÄ.
AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ¯ÁèUÀ°Ã ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï£ÁßUÀ° CxÀªÁ PÀAmÉÆæÃ¯ï
AiÀÄÆ¤mï£ÁßUÀ° £É®zÀ ªÉÄÃ¯É EqÀPÀÆqÀzÀÄ. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ªÉÄÃf£À ªÉÄÃ¯ÉAiÉÄÃ EqÀÄªÀÅzÀÄ.
29
(ii) ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼ÉÆA¢UÉ

¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀÄªÀÅzÀÄ;
(iii) «zÀÄåvï ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀÄªÀÅzÀÄ (¥ÀªÀgï ¹éZï D£ï ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ);
(iv) ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀUÀ¼ÀÄ zÁR¯ÁV®è JA§ÄzÀ£ÀÄß ºÁdjgÀÄªÀ

GªÉÄÃzÀÄªÁgÀjUÉ / KeÉAlgÀÄUÀ½UÉ ªÁ¸ÀÛªÀªÁV ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ
¤UÀ¢¥Àr¸À¯ÁzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄPÉÌ MAzÀÄ UÀAmÉUÀÆ ªÉÆzÀ®Ä ¥ÀævÀåPÀëªÁV vÉÆÃj¸ÀÄªÀÅzÀÄ:
(v) CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À ªÀiÁqÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ ºÁUÀÆ ¥ÁævÀåQëPÉAiÀÄ£ÀÄß £ÀqÉ¸ÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ

«zÀÄå£Áä£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀªÁV PÁAiÀÄð ¤ªÀð»¸ÀÄwÛªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß
ªÀÄvÀzÁ£À KeÉAljUÉ RavÀ¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀÄ;
(vi) CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¥sÀ°vÁA±ÀªÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄ ºÁPÀÄªÀÅzÀÄ;
(vii) CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¥ÀæªÀiÁt¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß ¹zÀÞ¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀÄ; (CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ

¥ÀæªÀiÁt¥ÀvÀæªÀÅ C£ÀÄ§AzsÀ - XVIII gÀ°èzÉ).
(viii) ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmïUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À M¼ÀUÀqÉ AiÀiÁªÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉUÉ

¸ÀA§A¢ü¹zÀ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï C£ÀÄß Ej¸À¯ÁVzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀàµÀÖªÁV
¸ÀÆa¸ÀÄªÀAvÉ ©wÛ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀUÀqÉ CAn¸ÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀjAiÀiÁV
ªÀåªÀ¸ÉÜUÉÆ½¸À¯ÁVgÀÄªÀAvÉ £ÉÆÃrPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ.
(ix) ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅUÀ½UÉ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼ÉÆA¢UÉ,

¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀÄªÀ ¸À®ÄªÁV, PÉÃ§¯ïUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæwAiÉÆ§âjUÀÆ PÁtÄªÀAvÉ
C¼ÀªÀr¸À¯ÁVzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ C®èzÉ, ªÀÄvÀUÀmÉÖ M¼ÀUÉ
ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ NqÁqÀÄªÁUÀ PÉÃ§¯ïUÀ¼À£ÀÄß zÁnPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃUÀ¨ÉÃPÁzÀAxÀ ¥Àj¹Üw
E®èªÉA§ÄzÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀÄªÀ PÉÃ§¯ï£À MmÁÖgÉ GzÀÝªÀÅ J®èjUÀÆ
PÁtÄªÀAvÉAiÉÄÃ ºÉÆgÀvÀÄ ªÀÄgÉAiÀiÁV®èªÉA§ÄzÀ£ÀÄß RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ.
(x) ¥ÉÆÃ°AUï vÀAqÀzÀ J¯Áè ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À DgÀA¨sÀªÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¸ÁPÀµÀÄÖ

ªÀÄÄAavÀªÁV ¸À£ÀßzÀÞgÁVgÀÄªÀAvÉ ªÀÄvÀÄÛ J¯Áè ¸ÁªÀÄVæUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ zÁR¯ÉUÀ¼À£ÀÄß
¹zÀÞªÁVlÄÖPÉÆAqÀÄ ¤UÀ¢¥Àr¹zÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄPÉÌ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¸À®Ä
¹zÀÞªÁVgÀÄªÀAvÉ RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ.
(xi) ¥ÉÆÃ°AUï vÀAqÀzÀ AiÀiÁgÉÃ ¸ÀzÀ¸Àå£ÀÄ CxÀªÁ AiÀiÁgÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAl£ÀÄ

ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ M¼ÀUÀqÉ CqÁØqÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß vÀqÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀÄ vÀªÀÄUÉ ºÀAaPÉ
ªÀiÁqÀ¯ÁzÀ D¸À£ÀUÀ¼À°è PÀÄ½vÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀAvÉ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ;
30
(xii) ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß DgÀA©ü¸ÀÄªÀÅzÀPÁÌV ¤UÀ¢¥Àr¸À¯ÁzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄPÉÌ ¸ÀjAiÀiÁV ªÁ¸ÀÛ«PÀ

ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¸ÀÄªÀÅzÀÄ;
(xiii) ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉAiÀÄÄwÛgÀÄªÀ CªÀ¢üAiÀÄ°è ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ZÀ®£ÀªÀ®£ÀUÀ¼À ªÉÄÃ¯É wÃªÀæ ¤UÁ

EqÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ JZÀÑjPÉ ºÁUÀÆ eÁUÀgÀÆPÀvÉ¬ÄA¢gÀÄªÀÅzÀÄ; »ÃUÉ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀjAzÀ
AiÀiÁgÉÃ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ ZÀÄ£ÁªÀuÉUÉ ªÀÄvÀ ¤ÃqÀzÉ ºÉÆgÀUÉ ºÉÆÃUÀ®Ä
¸ÁzsÀåªÁUÀÄªÀÅ¢®è;
(xiv) ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀÅ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ZÀÄgÀÄPÁVgÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ DgÀA¨sÀzÀ CªÀ¢üAiÀÄ°è

¥ÉÆÃ°AUï vÀAqÀzÀ AiÀiÁgÉÃ ¸ÀzÀ¸Àå£ÀÄ vÀ£ÀUÉ ºÀAaPÉ ªÀiÁqÀ¯ÁzÀ PÀvÀðªÀåUÀ¼À°è
AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸ÉÆÃªÀiÁjvÀ£ÀªÀ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄwÛ®èªÉA§ÄzÀ£ÀÄß RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ.
(xv) ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉÃ jÃwAiÀÄ CPÀæªÀÄªÀ£ÀÄß J¸ÀV®è JA§ÄzÀ£ÀÄß CVAzÁUÉÎ

RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼ÀîÀ®Ä ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï C£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ
ªÀÄÄPÁÛAiÀÄPÁÌV ¤UÀ¢¥Àr¹zÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÉÆ¼ÀUÉ ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ ¸ÀgÀ¢AiÀÄ°èzÀÝgÉ
CAvÀºÀªÀjUÉ ªÀÄvÀzÁ£À ªÀiÁqÀ®Ä CªÀPÁ±À ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ.
5. ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄPÁÛAiÀÄUÉÆ½¸ÀÄªÀÅzÀÄ
5.1 ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj ¤¢ðµÀÖ¥Àr¹gÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÀæQæAiÉÄUÀ£ÀÄ¸ÁgÀªÁV ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄ
ªÀÄÄPÁÛAiÀÄUÉÆAqÀ PÀÆqÀ¯ÉÃ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß «zÀÄåPÀÛªÁV ªÀÄÄPÁÛAiÀÄUÉÆ½¸À¨ÉÃPÀÄ. ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½gÀÄªÀ
¥ÀæQæAiÉÄUÀ£ÀÄ¸ÁgÀªÁV PÉÆ£ÉAiÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À ªÀiÁrzÀ £ÀAvÀgÀ DvÀ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ
PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À PÉÆèÃ¸ï §l£ï MvÀÛ¨ÉÃPÀÄ. ¤¢ðµÀÖ¥Àr¹gÀÄªÀ £ÀªÀÄÆ£ÉUÀ¼À£ÀÄß
JZÀÑjPÉ¬ÄAzÀ ¸ÀjAiÀiÁV ¨sÀwð ªÀiÁrzÀ vÀgÀÄªÁAiÀÄ CªÀgÀÄ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mïUÀ½AzÀ
¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À ¸ÀA¥ÀPÀðªÀ£ÀÄß PÀrzÀÄºÁPÀ¨ÉÃPÀÄ ºÁUÀÆ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ
¸ÁV¸ÀÄªÀ ¥ÉnÖUÉUÀ¼À°èlÄÖ ªÉÆºÀgÀÄ ºÁPÀ¨ÉÃPÀÄ. ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÁUÀzÀ ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀævÉåÃPÀªÁV
¹zÀÝ¥Àr¹ ªÉÆºÀgÀÄ ºÁPÀ¨ÉÃPÀÄ.
5.2 ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj ¤¢ðµÀÖ¥Àr¹gÀÄªÀ ¥ÀæQæAiÉÄUÀ£ÀÄ¸ÁgÀªÁV ¹éÃPÁgÀ PÉÃAzÀæzÀ°ègÀÄªÀ jljßAUï
D¦üÃ¸ÀgïUÉ ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁrgÀÄªÀ J¯Áè AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÀÀÆ ZÀÄ£ÁªÀuÁ zÀ¸ÁÛªÉÃdÄ
(zÁR¯É) UÀ¼À£ÀÄß AiÀÄÄPÀÛªÁV ºÀ¸ÁÛAvÀj¸À¯ÁVzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ.
31
CzsÁåAiÀÄ - IX
ªÀÄvÀUÀmÉÖ M¼ÀUÀqÉ ¥ÀæªÉÃ±ÀzÀ ¤AiÀÄAvÀt
æ ªÀÄvÀÄÛ PÀÄ½vÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ
1. ªÀÄvÀUÀmÉÖ M¼ÀUÀqÉ ¥ÀæªÉÃ²¸À®Ä ºÀPÀÄÌ¼Àî ªÀåQUÀ¼ÀÄ

1.1 ¤ªÀÄä ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ ºÀAaPÉAiÀiÁVgÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÉÃ C®èzÉ F PÉ¼ÀPÀAqÀ ªÀåQÛUÀ½UÉ ªÀiÁvÀæ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ
M¼ÀUÀqÉ ¥ÀæªÉÃ±À ¤ÃqÀ§ºÀÄzÀÄ.
J) ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgïUÀ¼ÀÄ;
©) ¥ÀæwAiÉÆ§â GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ, DvÀ£À ZÀÄ£ÁªÀuÁ KeÉAmï ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ ¸À®PÉÌ AiÀÄÄPÀÛªÁV
£ÉÃªÀÄPÀ ªÀiÁrzÀ ¥ÀæwAiÉÆ§â GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ£À M§â ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAmï;
¹) ªÀiÁzsÀåªÀÄ ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ, ªÉÄÊPÉÆæ C§ìgïªÀgïUÀ¼ÀAxÀ DAiÉÆÃUÀ¢AzÀ D¢üPÁgÀ ¥ÀqÉ¢gÀÄªÀ ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ;
r) ZÀÄ£ÁªÀuÉ ¸ÀA§AzsÀzÀ PÀvÀðªÀåzÀ ªÉÄÃ°gÀÄªÀ ¸ÀPÁðj £ËPÀgÀgÀÄ;
E) DAiÉÆÃUÀ¢AzÀ £ÉÃªÀÄPÀUÉÆAqÀ «ÃPÀëPÀgÀÄ;
J¥sï) ªÀÄvÀzÁgÀ£À eÉÆvÉAiÀÄ°ègÀÄªÀ PÉÊUÀÆ¸ÀÄ;
f) ¸ÀºÁAiÀÄ«®èzÉ £ÀqÉzÁqÀ¯ÁUÀzÀAxÀ PÀÄgÀÄqÀ CxÀªÁ zÀÄ§ð® ªÀÄvÀzÁgÀ£À dvÉAiÀÄ°ègÀÄªÀ

ªÀåQÛ; ªÀÄvÀÄÛ
ºÉZï) ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉAiÀÄÄªÁUÀ ¤ªÀÄUÉ £ÉgÀªÀÅ ¤ÃqÀÄªÀÅzÀPÁÌV ¤ÃªÀÅ PÁ®PÁ®PÉÌ ¥ÀæªÉÃ±À

¤ÃqÀ§ºÀÄzÁzÀAxÀ EvÀgÉ ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ.
1.2 ¸Àé¢üð¹gÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀjUÉ CªÀgÀ ¨sÁªÀavÀæUÀ½gÀÄªÀ UÀÄgÀÄw£À aÃnUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀÄªÀAvÉ

jljßAUï D¦üÃ¸ÀgïUÀ¼À£ÀÄß PÉÃ½PÉÆ¼Àî¯ÁVzÉ. CªÀ±ÀåPÀvÉ PÀAqÀÄ§AzÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è CªÀgÀÄ
ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ ¨sÉÃn ¤ÃrzÁUÀ UÀÄgÀÄw£À aÃnAiÀÄ£ÀÄß ºÁdgÀÄ¥Àr¸ÀÄªÀAvÉ ¤ÃªÀÅ PÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ. CzÉÃ
jÃw GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ KeÉAlgÀ£ÀÄß CªÀgÀ £ÉÃªÀÄPÁw ¥ÀvÀæUÀ¼À ¥ÀæwAiÀÄ£ÀÄß
ºÁdgÀÄ¥Àr¸ÀÄªÀAvÉ PÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß jljßAUï D¦üÃ¸Àgï zÀÈrüÃPÀj¹gÀ¨ÉÃPÀÄ ºÁUÀÆ
ZÀÄ£ÁªÀuÁ KeÉAl£À ¨sÁªÀavÀæªÀ£ÀÄß ¸ÀºÀ CzÀgÀ°è CAn¹gÀ¨ÉÃPÀÄ.
1.3 “ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¸ÀA§AzsÀ PÀvÀðªÀåzÀ ªÉÄÃ°gÀÄªÀ ¸ÀPÁðj £ËPÀgÀ’’ JA§ ¥ÀzÁªÀ½AiÀÄ
CxÀðªÁå¦ÛAiÀÄ°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¥ÉÆÃ°Ã¸ï C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃjgÀÄªÀÅ¢®è JA§ÄzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ
UÀªÀÄ¤¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. CAxÀ C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄªÀ¸ÀÛçzÀ°ègÀ° CxÀªÁ ¸ÁzsÁgÀt GqÀÄ¦£À°ègÀ°
¸ÁªÀiÁ£Àå ¤AiÀÄªÀÄzÀAvÉ CªÀgÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ PÁ£ÀÆ£ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±ÁAw¥Á®£ÉUÁV CxÀªÁ CAvÀºÀÄzÉÃ
GzÉÝÃ±ÀUÀ½UÁV M¼ÀUÉ PÀgÉAiÀÄ®Ä ¤zsÀðj¹zÀ ºÉÆgÀvÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ §gÀ®Ä CªÀjUÉ CªÀPÁ±À
PÉÆqÀvÀPÀÌzÀÝ®è. CvÁåªÀ±ÀåPÀ PÁgÀt«®èzÉ MAzÀÄ ªÉÃ¼É ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è CªÀgÀÄ EzÀÝgÉ vÀªÀÄä
KeÉAlgÀ ªÉÄÃ¯É C£ÁªÀ±ÀåPÀ §® ¥ÀæzÀ²ð¹zÁÝgÉA§ÄzÁV C¥Á¢¹ PÉ®ªÀÅ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀÄ
CxÀªÁ ¥ÀPÀëUÀ¼ÀÄ zÀÆgÀÄ PÉÆqÀ®Ä CªÀPÁ±À ªÀiÁrPÉÆlÖAvÁUÀÄvÀÛzÉ.
32
1.4 CzÉÃ jÃw ªÀÄvÀzÁgÀ£ÉÆA¢UÉ CxÀªÁ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ£ÉÆA¢UÉ CxÀªÁ CªÀ£À ZÀÄ£ÁªÀuÁ

KeÉAmï£ÉÆA¢UÉ CxÀªÁ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAl£ÉÆA¢UÉ §gÀÄªÀ ¨sÀzÀævÁ ¹§âA¢UÉ ¸ÀºÀ
ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ ¥ÀæªÉÃ²¸À®Ä C£ÀÄªÀÄw ¤ÃqÀvÀPÀÌzÀÝ®è.
1.5 C®èzÉ “ZÀÄ£ÁªÀuÉ ¸ÀA§AzsÀ PÀvÀðªÀåzÀ ªÉÄÃ°gÀÄªÀ ¸ÀPÁðj £ËPÀgÀ’’ JA§ ¥ÀzÁªÀ½AiÀÄ CxÀð
ªÁå¦ÛUÉ PÉÃAzÀæzÀ ºÁUÀÆ gÁdåUÀ¼À ¸ÀaªÀgÀÄ, gÁdå ¸ÀaªÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ G¥À ¸ÀaªÀgÀÄUÀ¼ÀÄ
¸ÉÃgÀÄªÀÅ¢®è JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀºÀ ¤ÃªÀÅ UÀªÀÄ¤¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. gÁdåzÀ ªÉZÀÑzÀ°èAiÉÄÃ ¨sÀzÀævÉAiÀÄ£ÀÄß
MzÀV¹gÀÄªÀAxÀ PÉÃAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ gÁdåUÀ¼À ¸ÀaªÀgÀÄ, gÁdå ¸ÀaªÀgÀÄ ºÁUÀÆ G¥À ¸ÀaªÀgÀÄUÀ¼ÀÄ
CªÀgÀ ¨sÀzÀævÁ ¹§âA¢AiÉÆA¢UÁUÀ°Ã CxÀªÁ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¨sÀzÀævÉ¬Ä®èzÀAvÉ vÀªÀÄä ¥Áæt
¨sÀAiÀÄªÀ£ÀÄß ©lÄÖ vÀªÀÄä ¸ÀéAvÀ ºÉÆuÉ¬ÄAzÁUÀ°Ã ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ ¥ÀæªÉÃ²¹ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀAvÉ
PÁAiÀÄð ¤ªÀð»¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ C£ÀÄªÀÄw¸ÀvÀPÀÌzÀÝ®è. ¸ÁÜ¬Ä ¸ÀÆZÀ£É ¥ÀæPÁgÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è
GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ£ÁV ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀæªÉÃ²¸ÀÄªÀAxÀ ¸ÀaªÀgÀ CxÀªÁ gÁdQÃAiÀÄ ªÀåQÛUÀ¼À
eÉÆvÉ¬ÄgÀÄªÀ ¨sÀzÀævÁ ¹§âA¢AiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ M¼ÀUÉ ¥ÀæªÉÃ²¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ C£ÀÄªÀÄw¸ÀvÀPÀÌzÀÝ®è.
CªÀgÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ ¨ÁV®°è ¤AvÀÄ PÁAiÀÄ¨ÉÃPÉÃ ºÉÆgÀvÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ªÀÄvÀ
ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ°è ªÀÄzsÉå ¥ÀæªÉÃ²¸ÀÄªÀAxÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÀÈvÀåªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÝ ®è.
1.6 ªÉÄÃ¯É «ªÀj¹gÀÄªÀ jÃwAiÀÄ°è d£ÀgÀ ¥ÀæªÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß PÀlÄÖ¤mÁÖV ¤AiÀÄAwæ¸À¨ÉÃPÀÄ. E®è¢zÀÝ°è
¸ÀÄ¸ÀÆvÀæªÁV CxÀªÁ ¸ÀÄªÀåªÀ¹ÜvÀªÁV ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉ¸ÀÄªÀÅzÀÄ ¤µÀà®UÉÆAqÀAvÁUÀ§ºÀÄzÀÄ. ¤ÃªÀÅ
MAzÀÄ ¸À®PÉÌ ªÀÄÆªÀgÀÄ CxÀªÁ £Á®ÄÌ d£À ªÀÄvÀzÁgÀgÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ ©qÀ¨ÉÃPÀÄ.
1.7 AiÀiÁªÀ ªÀåQÛAiÀÄ «±Áé¸ÁºÀðvÉAiÀÄ §UÉÎ ¤ªÀÄUÉ ¸ÀPÁgÀtªÁzÀ ¸ÀA±ÀAiÀÄ«zÉAiÉÆÃ D AiÀiÁgÉÃ
ªÀåQÛAiÀÄÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°ègÀÄªÀ §UÉÎ ¤ªÀÄUÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸ÀPÁgÀtAiÀÄÄPÀÛ C£ÀÄªÀiÁ£À«zÀÝgÉ,
¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ ªÀåQÛAiÀÄÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ ¥ÀæªÉÃ²¸À®Ä MAzÀÄ ¹AzsÀÄªÁzÀ C¢üPÁgÀ ¥ÀvÀæ
ºÉÆA¢zÀÝgÀÆ ¸ÀºÀ CªÀ±Àå«zÀÝ°è CªÀ£À£ÀÄß ¤ÃªÀÅ ±ÉÆÃ¢ü¸À§ºÀÄzÀÄ.
1.8 ¤ªÀÄä PÀvÀðªÀå ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ°è ¤ÃªÀÅ ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀzÀ DzÉÃ±ÀUÀ½UÉ ªÀiÁvÀæ
§zÀÞgÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ. ¤ÃªÀÅ ¤ªÀÄä ªÀjµÀ× C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ ¸ÀaªÀgÀÆ ¸ÉÃjzÀAvÉ gÁdQÃAiÀÄ
ªÀÄÄRAqÀjAzÀ DzÉÃ±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄvÀPÀÌzÀÝ®è CxÀªÁ CªÀjUÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¥ÀPÀë¥ÁvÀ
vÉÆÃj¸ÀvÀPÀÌzÀÝ®è. EªÀgÀÄ, ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ ¥ÀæªÉÃ±ÀPÁÌV PÉÆÃjzÀAxÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ®Æè ZÀÄ£ÁªÀuÁ
DAiÉÆÃUÀªÀÅ ¤ÃrgÀÄªÀ ¹AzsÀÄªÁzÀ C¢üPÁgÀ ¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß CªÀgÀÄUÀ¼ÀÄ ºÉÆA¢zÀÝgÉ ªÀiÁvÀÀæ ¤ÃªÀÅ
CªÀgÀ£ÀÄß M¼ÀUÉ ©qÀ¨ÉÃPÀÄ.
1.9 ªÀÄvÀzÁgÀgÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¤ªÀÄUÉ £ÉgÀªÁUÀ®Ä ¤«ÄäAzÀ £ÉÃªÀÄPÀUÉÆAqÀ UÁæªÀiÁ¢üPÁj CxÀªÁ
EvÀgÀ C¢üPÁj CxÀªÁ ªÀÄ»¼Á C£ÀÄZÀgÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉAiÀÄÄªÁUÀ ºÉÆgÀvÀÄ EvÀgÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è
ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ ¥ÀæªÉÃ±ÀzÁégÀzÀ ºÉÆgÀUÉ PÀÄ½vÀÄPÉÆArgÀ¨ÉÃPÀÄ. AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¤¢ðµÀÖ ªÀÄvÀzÁgÀ£À
UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÀÄ¨ÉÃPÁzÁUÀ CxÀªÁ ªÀÄvÀzÁ£À PÉ®¸ÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
¤¢ðµÀÖ GzÉÝÃ±ÀPÁÌV ¤ªÀÄUÉ £ÉgÀªÀÅ ¤ÃqÀ¨ÉÃPÁzÁUÀ ªÀiÁvÀæ CªÀ£ÀÄ/CªÀ¼ÀÄ ¤ÃªÀÅ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ
§gÀ®Ä C£ÀÄªÀÄw ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄvÀÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÉÆ¼ÀUÉ EgÀÄªÀ AiÀiÁgÉÃ DUÀ° ªÀÄvÀzÁgÀjUÉ
33
±À§ÝUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ CxÀªÁ ¸À£Éß ªÀÄÆ®PÀ ¤¢ðµÀÖ jÃwAiÀÄ°è ªÀÄvÀ ¤ÃqÀÄªÀAvÉ ¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃgÀ®Ä
CxÀªÁ ¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃgÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¥ÀæAiÀÄwß¸À®Ä C£ÀÄªÀÄw ¤ÃqÀvÀPÀÌzÀÝ®è.
2. ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄ £ÉÃªÀÄPÁw ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ºÁdgÀÄ¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀÄ

2.1 DAiÉÆÃUÀªÀÅ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀ£ÀÄß £ÉÃ«Ä¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖAvÉ vÀ£Àß »A¢£À
¸ÀÆZÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß / ¤zÉÃð±À£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹ ªÀÄvÀÄÛ §ºÀÄ JZÀÑjPÉ¬ÄAzÀ ªÀiÁ¥ÁðlÄUÀ¼À£ÀÄß
C£ÀÄ¸Àj¹vÀÄ. DAiÉÆÃUÀªÀÅ ¸Àé¢üðvÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀjAzÀ £ÉÃªÀÄPÀªÁzÀ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄ
¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ ¥ÉÆÃ°AUï ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÁVgÀvÀPÀÌzÀÄÝ ºÁUÀÆ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV C°è£À
¤ªÁ¹AiÀiÁVgÀvÀPÀÌzÉÝAzÀÄ ¤zÉÃð²¹zÉ. CAxÀ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄ vÀªÀÄä ¨sÁªÀavÀæªÀÅ¼Àî
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ UÀÄgÀÄw£À aÃnAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀvÀPÀÌzÀÄÝ. MAzÀÄ ªÉÃ¼É ¸Àé¢üðvÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ£ÀÄ
¨sÁªÀavÀæªÀÅ¼Àî ªÀÄvÀzÁgÀgÀ UÀÄgÀÄw£À aÃnAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀzÀ ªÀÄvÀzÁgÀ£À£ÀÄß ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAmï
DV £ÉÃªÀÄPÀ ªÀiÁqÀ®Ä GzÉÝÃ²¹zÀ ¸ÀAzÀ¨ÀsðzÀ°è jljßAUï D¦üÃ¸Àgï ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ ¸Àé¢üðvÀ
GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ¤AzÀ CxÀªÁ DvÀ£À ZÀÄ£ÁªÀuÁ KeÉAmï¤AzÀ ¥ÀqÉzÀ °TvÀ PÉÆÃjPÉ ¥ÀvÀæzÀ
ªÉÄÃ¯É CAxÀ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAljUÉ ¨sÁªÀavÀæªÀÅ¼Àî ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀ UÀÄgÀÄw£À aÃnAiÀÄ£ÀÄß
¤ÃqÀ®Ä CUÀvÀå ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ. J¯Áè ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¢£ÀzÀAzÀÄ
D ªÀåQÛUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÄ®¨sÀªÁV ªÀÄvÀÄÛ vÀPÀët UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÀÅzÀPÁÌV CªÀgÀ ¨sÁªÀavÀæªÀÅ¼Àî UÀÄgÀÄw£À
aÃnUÀ¼À£ÀÄß JzÀÄÝ PÁtÄªÀAvÉ ¥ÀæzÀ²ð¹gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ.
2.2 ¥ÀæwAiÉÆ§â ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAl£ÀÄ, AiÀiÁgÉÃ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ¤AzÀ CxÀªÁ DvÀ£À ZÀÄ£ÁªÀuÁ

KeÉAljAzÀ ¥ÀqÉzÀ ¥Àæ¥ÀvÀæ 13gÀ°è£À £ÉÃªÀÄPÁw ¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß ¤ªÀÄä ªÀÄÄAzÉ ºÁdgÀÄ¥Àr¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ,
CªÀgÀ£ÀÄß ¤ªÀÄä ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ £ÉÃªÀÄPÀ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉAiÉÄÃ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹zÀ £ÀAvÀgÀ D
¥ÉÆÃ°AUï KeÉAl£ÀÄ ¤ªÀÄä ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ £ÉÃªÀÄPÀªÁVzÀÝ£ÀÄß zÀÈqsÀ¥Àr¹PÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ. ¥ÉÆÃ°AUï
KeÉAl£ÀÄ zÀ¸ÁÛªÉÃd£ÀÄß ¨sÀwð ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀÄä ¸ÀªÀÄPÀëªÀÄ CzÀgÀ°è£À WÉÆÃµÀuÉUÉ ¸À»
ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ DvÀ¤UÉ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ ¥ÀæªÉÃ±À ¤ÃqÀÄªÀÅzÀPÀÆÌ ªÉÆzÀ®Ä DvÀ CzÀ£ÀÄß
¤ªÀÄUÉ M¦à¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. CAxÀ J¯Áè £ÉÃªÀÄPÁw ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAgÀQë¹PÉÆAqÀÄ §gÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß MAzÀÄ ®PÉÆÃmÉAiÀÄ°èlÄÖ EvÀgÀ zÀ¸ÁÛªÉÃdÄUÀ¼À eÉÆvÉUÉ
jljßAUï D¦üÃ¸ÀgïUÉ PÀ¼ÀÄ»¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
2.3 ¤ªÀÄä ªÀÄÄAzÉ ¸À°è¹zÀ AiÀiÁgÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAl£À ¸ÀzÀj ¥Àæ¥ÀvÀæ-13 gÀ°ègÀÄªÀ £ÉÃªÀÄPÁw
¥ÀvÀæzÀ £ÉÊdvÉ §UÉÎ ¤ªÀÄUÉ ¸ÀAzÉÃºÀ GAmÁzÀ°è ¤ÃªÀÅ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ£À / DvÀ£À ZÀÄ£ÁªÀuÁ
KeÉAmï£À ªÀiÁzÀj ¸À»AiÀÄ£ÀÄß, jl¤ðAUï D¦üÃ¸Àgï ¤ªÀÄUÉ MzÀV¹gÀÄªÀ ªÀiÁzÀj
¸À»UÀ¼ÉÆA¢UÉ ºÉÆÃ°¹ £ÉÆÃqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
3. ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀ ºÁdgÁw
3.1 ¤ÃªÀÅ ¥ÀÆªÀð¨sÁ« ¹zÀÞvÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀÄwÛgÀÄªÁUÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄUÀ¼ÀÄ
ºÁdjgÀÄªÀ ¸À®ÄªÁV ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀÄªÀzÀPÉÌ PÀ¤µÀ× MAzÀÄ UÀAmÉ ªÀÄÄAZÉAiÉÄ CªÀgÀÄ
34
ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß vÀ®Ä¥ÀÄªÀAvÉ w½¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. ¥ÀÆªÀð¨sÁ« ¹zÀÞvÉUÀ¼À£ÀÄß D ªÉÃ¼ÉUÁUÀ¯ÉÃ ¸Àé®à

ªÀÄnÖUÉ ªÀiÁrzÀÝgÉ vÀqÀªÁV §AzÀªÀgÀ ¸À®ÄªÁV CAvÀºÀ ¹zÀÝvÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÄ£À: ºÉÆ¸ÀzÁV
¥ÁægÀA©ü¸ÀÄªÀ CUÀvÀå«®è.
3.2 ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄ £ÉÃªÀÄPÁwUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ PÁ£ÀÆ¤£À°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÁ®«ÄwAiÀÄ£ÀÄß
¤¢ðµÀ×¥Àr¹®è ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ vÀqÀªÁV §AzÀgÀÆ ¸ÀºÀ ªÀÄÄA¢£À
PÁAiÀÄðUÀ¼À°è (£ÀqÉªÀ½) ¥Á¯ÉÆÎ¼ÀÄîªÀÅzÀPÉÌ CªÀ¤UÉ CªÀPÁ±À ¤ÃqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
4. ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAljUÉ ¥Á¸ÀÄUÀ¼ÀÄ
¥ÀæwAiÉÆ§â GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ£ÀÄ, ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ M§â ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAl£À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ
E§âgÀÄ §zÀ° ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀ£ÀÄß £ÉÃ«Ä¸À§ºÀÄzÀÄ. DzÁUÀÆå AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è
GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ£À M§â ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAl¤UÉ ªÀiÁvÀæ ªÀÄvÀUÀmÉÖ M¼ÀUÀqÉ EgÀ®Ä C£ÀÄªÀÄw
¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ C£ÀÄªÀÄw¸À¯ÁzÀ ¥Àæw M§â ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAl¤UÉ MAzÀÄ
C£ÀÄªÀÄw aÃn (À£ÀªÀÄÆ£É-4) PÉÆqÀvÀPÀÌzÀÄÝ. CzÀgÀ C¢üPÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É DvÀ£ÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ
§gÀ§ºÀÄzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CUÀvÀå«zÁÝUÀ ºÉÆgÀUÉ ºÉÆÃUÀ§ºÀÄzÀÄ. ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄUÀ¼ÀÄ
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ¥ÀæwAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ ºÉÆgÀUÉ vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃUÀzÀAvÉ
£ÉÆÃrPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ. 3-00 UÀAmÉAiÀÄ £ÀAvÀgÀ AiÀiÁªÉÇ§â ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAl£À£ÀÄß ªÀÄvÀUÀmÉÖ¬ÄAzÀ
ºÉÆgÀUÉ ºÉÆÃUÀ®Ä CxÀªÁ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ §gÀ®Ä C£ÀÄªÀÄw ¤ÃqÀvÀPÀÌzÀÝ®è. DAiÉÆÃUÀzÀ
¸ÁÜ¬ÄÃ ¸ÀÆZÀ£ÉUÀ¼ÀAvÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAl£ÀÄ ¸É®Äè®gï ¥sÉÆÃ£ÀÄUÀ¼ÀÄ,
PÁqïð¯É¸ï ¥sÉÆÃ£ÀÄUÀ¼ÀÄ, ªÉÊgï¯É¸ï ¸ÉlÄÖUÀ¼ÀÄ EªÉÃ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀ£ÀÄß ªÀÄvÀUÀmÉÖUÀ¼ÉÆ¼ÀUÉ
vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃUÀ®Ä C£ÀÄªÀÄw¸ÀvÀPÀÌzÀÝ®è.
5. ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAljUÉ PÀÄ½vÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀPÉÌ D¸À£ÀzÀ ªÀåªÀ¸ÜÉ .
5.1 ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ D¸À£À ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÀ¼À M¼ÀUÉ PÀÄ½wgÀÄªÀ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAljUÉ ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ
ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀæªÉÃ²¹zÁUÀ¯É¯Áè CªÀgÀ ªÀÄÄRUÀ¼ÀÄ ¸ÀéµÀÖªÁV PÁtÂ¸ÀÄªÀAvÉ
ªÀÄvÀÄÛ CªÀ±ÀåPÀ«zÀÝ°è ªÀÄvÀzÁgÀgÀ UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ DPÉëÃ¦¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ CªÀPÁ±ÀªÁUÀÄªÀAwgÀ¨ÉÃPÀÄ.
EzÀÆ C®èzÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï£À°è CªÀ£À/CªÀ¼À
ZÀ®£ÀªÀ®£ÀªÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀAvÉ ªÀÄvÀUÀmÉÖ AiÉÆ¼ÀV£À ¸ÀªÀÄUÀæ PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ¤UÁ
EqÀ®Ä ªÀÄvÀÄÛ CªÀ£ÀÄ/CªÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖ¬ÄAzÀ ºÉÆgÀUÉ ºÉÆÃzÀ vÀgÀÄªÁAiÀÄ CªÀ£À/CªÀ¼À
ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß zÁR®Ä ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁVgÀÄªÀAwgÀvÀPÀÌzÀÄÝ. DzÀgÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ®Æè
ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ/ ªÁ¸ÀÛªÀªÁV CªÀ£ÀÄ/CªÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸ÀÄªÀÅzÀÄ, CzÀÄ zÁR¯ÁUÀÄwÛgÀÄªÀÅzÀÄ
PÁtÄwÛgÀÄªÀAvÀÀ ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è PÀÄ½vÀÄPÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÝ®è. EzÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ UË¥ÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß PÁ¥ÁrPÉÆAqÀÄ
§gÀÄªÀ°è gÁf ªÀiÁrPÉÆAqÀvÁUÀÄvÀÛzÉ.
-F GzÉÝÃ±ÀPÁÌV ªÀÄvÀzÁgÀgÀ C¢üPÀÈvÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ¥Àæw (ªÀiÁPïØð PÁ¦) ºÉÆA¢gÀÄªÀ ¥ÉÆÃ°AUï
D¦üÃ¸ÀgÀgÀ »AzÉ CªÀjUÉ ºÀwÛgÀªÁV ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAljUÉ PÀÄ½vÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀPÌÉ D¸À£À ªÀåªÀ¸ÉÜ
35
ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ; ¥ÀæªÉÃ±ÀzÀ ¨ÁV®Ä EgÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀPÉÌ C£ÀÄ¸ÁgÀªÁV »ÃUÉ ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁVzÀÝ°è,

CªÀgÀÄ -F ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgïUÀ¼À JzÀÄgÀÄ ¨sÁUÀzÀ°è PÀÄ½vÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ.
5.2 ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄÄ vÀÄA¨Á aPÀÌzÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÜ¼ÀzÀ PÉÆgÀvÉ ºÉÆA¢zÀÝ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è CxÀªÁ ¥Àæ§®
ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæzÀ°è ¸Àé¢üðvÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀÄ Cw ºÉaÑ£À ¸ÀASÉåAiÀÄ°èzÀÝgÉ, CªÀgÀ ¥ÉÆÃ°AUï
KeÉAlgÀÄ ºÉZÀÄÑ ¸ÀASÉåAiÀÄ°è ºÁdgÁUÀÄªÀ SÁvÀj EzÀÝ°è, CAxÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è ¥ÉÆÃ°AUï
KeÉAljUÉ C°è ¸ÀÜ¼ÁªÀPÁ±À ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀ¢zÀÝ°è, «ÃPÀëPÀgÀ ¸ÀÆPÀÛ ¸À®ºÉUÁV
¸ÀªÀiÁ¯ÉÆÃa¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ «ÃPÀëPÀgÀ ¸ÀªÀÄäwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄvÀPÀÌzÀÄÝ.
5.3 ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¥ÉÆÃ°AUï KdAlgÀÄUÀ½UÉ ªÀiÁqÀÄªÀ D¸À£À ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß F
ªÀÄÄA¢£À ¥ÀæªÀUÀðUÀ¼À DzÀåvÉUÀ¼ÀAvÉ ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ. JAzÀgÉ,
i) ªÀiÁ£ÀåvÉ ¥ÀqÉzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀPÀëUÀ¼À GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀÄ;
ii) ªÀiÁ£ÀåvÉ ¥ÀqÉzÀ gÁdå ¥ÀPÀëUÀ¼À GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀÄ;
iii) £ÉÆÃAzÁ¬ÄvÀ DzÀgÉ ªÀiÁ£ÀåvÉ ¥ÀqÉAiÀÄzÀ ¥ÀPÀëUÀ¼À GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀÄ: ªÀÄvÀÄÛ
iv) ¸ÀévÀAvÀæ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀÄ.

6. ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ zsÀÆªÀÄ¥Á£ÀªÀ£ÀÄß ¤µÉÃ¢ü¸ÀvÀPÌÀ zÄÀ Ý.
ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ zsÀÆªÀÄ¥Á£À ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¤ÃªÀÅ CªÀPÁ±À PÉÆqÀPÀÆqÀzÀÄ. DzÀÝjAzÀ ¤ÃªÀÅ ¤ªÀÄä
ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ AiÀiÁgÀÆ zsÀÆªÀÄ¥Á£À ªÀiÁqÀ¢gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ. ¥ÉÆÃ°AUï
KeÉAlgÀ ¥ÉÊQ AiÀiÁgÁzÀgÀÆ zsÀÆªÀÄ¥Á£À ªÀiÁqÀ®Ä EaÒ¹zÀgÉ DvÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀPÉÌ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
D¸ÀÛªÀå¸ÀÛvÉ GAlÄ ªÀiÁqÀzÉ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ ºÉÆgÀUÉ ºÉÆÃUÀÄªÀAvÉ ºÉÃ¼À¨ÉÃPÀÄ.
7 ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ¥ÀwæPÁ ¥Àæw¤¢üUÀ½UÉ ªÀÄvÀÄÛ bÁAiÀiÁavÀæPÁgÀjUÉ ºÁUÀÀÆ zÀÈ±Àå awæÃPÀgÀtPÉÌ ¸Ë®¨sÀåUÀ¼ÀÄ:
7.1 ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ ªÀÄvÀÄÛ ºÉÆgÀUÉ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ £ÀqÀªÀ½UÀ¼À£ÀÄß awæPÀj¸À§ºÀÄzÀÄ. DzÁUÀÆå zÀÈ±Àå
awæPÀgÀt ªÀiÁqÀÄwÛgÀÄªÁUÀ, CzÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ UË¥ÀåvÉUÉ CrØ¥Àr¸À¨ÁgÀzÀÄ, CAzÀgÉ ªÀÄvÀzÁgÀÀ£ÀÄ
ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß ZÀ¯Á¬Ä¸ÀÄwÛgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß zÁR®Ä ªÀiÁqÀ¢gÀÄªÀAvÉ ¸ÀÆPÀÛ JZÀÑjPÉ¬ÄAzÀ RavÀ
¥Àr¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ. ¸ÁªÀiÁ£Àå DzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß ¤ªÀð»¸À¨ÉÃPÁVgÀÄªÀÅzÀjAzÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ
UË¥ÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß PÁ¥ÁrPÉÆAqÀÄ §gÀ¨ÉÃPÁVgÀÄªÀÅzÀjAzÀ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ AiÀiÁªÀÅzÉ PÁgÀtPÀÆÌ
bÁAiÀiÁavÀæ zÀÈ±Àå awæPÀgÀtªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀ®Ä ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ ªÀåQÛUÀ½UÉ CxÀªÁ AiÀiÁgÉÃ EvÀgÉ
C£À¢üPÀÈvÀ ªÀåQÛUÀ½UÉ CªÀPÁ±À ¤ÃqÀvÀPÀÌzÀÝ®è.
7.2 CzÉÃ jÃw ±ÁAw ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼À ¥Á®£ÉUÉ M¼À¥ÀlÄÖ AiÀiÁªÀÅzÉÃ bÁAiÀiÁavÀæPÁgÀgÀÄ
ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ ºÉÆgÀUÉ ¸Á¯ÁV ¤AwgÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ UÀÄA¦£À bÁAiÀiÁavÀæ vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀPÉÌ
DPÉëÃ¥À«gÀÄªÀÅ¢®è. DzÀÀgÉ, ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ bÁAiÀiÁavÀæUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉAiÀÄ®Ä AiÀiÁªÀÅzÉÃ
¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ®Æè DvÀ¤UÉ CªÀPÁ±À ¤ÃqÀ¨ÁgÀzÀÄ. EzÉÃ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ®Æè
ªÀÄvÀ¥ÀvÀæzÀ°è UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁqÀÄwÛgÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀ£À bÁAiÀiÁavÀæ vÉUÉAiÀÄ®Ä CªÀPÁ±À PÉÆqÀPÀÆqÀzÀÄ.
36
8. DAiÉÆÃUÀªÀÅ £ÉÃ«Ä¹zÀ «ÃPÀëPÀjUÉ ¸Ë®¨sÀåUÀ¼ÀÄ:

8.1 gÁdå ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀªÀÅ ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ¼À°è, FUÀ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV, vÀ£Àß «ÃPÀëPÀgÀ£ÀÄß £ÉÃªÀÄPÀ
ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. CªÀgÀÄ ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ ¥ÀjZÉÒÃzÀ 243 K ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï
C¢ü¤AiÀÄªÀÄ 1993 gÀ ¥ÀæPÀgÀt 308 D gÀ CrAiÀÄ°è DAiÉÆÃUÀ¢AzÀ £ÉÃªÀÄPÀUÉÆAqÀ ±Á¸À£ÁvÀäPÀ
¥Áæ¢üPÁjUÀ¼ÁVgÀÄvÁÛgÉ.
8.2 ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¢£ÀzÀAzÀÄ «ÃPÀëPÀgÀÄ ¤ªÀÄä ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ ¨sÉÃn PÉÆqÀ§ºÀÄzÀÄ. ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæzÀ vÀªÀÄä
«ÃPÀëuÁ PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß CªÀgÀÄ ¤ªÀÄä ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ ¨sÉÃn PÉÆqÀÄªÀÅzÀgÉÆA¢UÉ ¥ÁægÀA©ü¸ÀÄªÀ
¸ÁzsÀåvÉAiÀÄÆ EzÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÉÆzÀ®Ä, ¤ÃªÀÅ ¥ÀÆªÀð¨sÁ«
¹zÀÝvÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀÄwÛgÀÄªÁUÀ CªÀgÀÄ C°ègÀ®Æ§ºÀÄzÀÄ. CªÀgÀÄ, ¤ªÀÄä ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ ¨sÉÃn
¤ÃrzÁzÀ ¤ÃªÀÅ CªÀjUÉ ¸Ëd£Àå ªÀÄvÀÄÛ UËgÀªÀªÀ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ DAiÉÆÃUÀPÉÌ vÀªÀÄä
ªÀgÀ¢AiÀÄ£ÀÄß ¸À°è¸ÀÄªÀ GzÉÝÃ±ÀPÁÌV CªÀjUÉ ¤«ÄäAzÀ CUÀvÀå«gÀÄªÀAxÀ ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß
MzÀV¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. C®èzÉÃ ¤ªÀÄä §½ EgÀ§ºÀÄzÁzÀAxÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå ªÀiÁ»wVAvÀ ºÉZÀÄÑªÀj
ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß «ÃPÀëPÀjUÉ ®¨sÀåªÁUÀÄªÀAvÉ ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ. «ÃPÀëPÀjUÉ/ Cw¸ÀÆPÀëöä «ÃPÀëPÀjUÉ
(ªÉÄÊPÉÆæÃ) ¤ªÀÄä ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è, ªÀÄvÀzÁ£ÀPÌÉ UÉÊgÀÄ ºÁdgÁzÀ, ¸ÀÜ¼À §zÀ¯ÁªÀuÉ ªÀiÁrzÀ, £ÀPÀ®Ä
ªÀÄvÀzÁ£À ªÀiÁrzÀ (JJ¸ïr ¥ÀnÖ) ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß MzÀV¸À¨ÉÃPÀÄ. «ÃPÀëPÀjUÉ, ¤ªÀÄä ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è
£ÀqÉAiÀÄÄªÀ ªÀÄvÀzÁªÀ£ÀÄß «ÃQë¸À¨ÉÃPÉÃ ºÉÆgÀvÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¤zÉðÃ±À£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀÄªÀAw®èªÉAzÀÄ
«ªÀj¸À¯ÁVgÀÄvÀÛzÉ ºÁUÀÆ ¤zÉðÃ±À£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁVgÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ ªÀÄvÀzÁgÀjUÉ ºÉaÑ£À
C£ÀÄPÀÆ®vÉUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸ÀÄªÀ CxÀªÁ ¤ªÀÄä ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß
¸ÀÄUÀªÀÄUÉÆ½¸ÀÄªÀ zÀÈ¶Ö¬ÄAzÀ CªÀgÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸ÀÆZÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃrzÀgÉ CAxÀ ¸ÀÆZÀ£ÉUÀ½UÉ
¤ÃªÀÅ ¸ÀÆPÀÛªÁV UÀªÀÄ£ÀºÀj¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. ¤ÃªÀÅ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¤¢ðµÀÖ ¸ÀªÀÄ¸ÉåAiÀÄ£ÀÄß JzÀÄj¸ÀÄwÛzÀÝgÉ
CxÀªÁ ¤ªÀÄä ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ vÉÆAzÀgÉAiÀÄ£ÀÄß C£ÀÄ¨sÀ«¸ÀÄwÛzÀÝgÉ, CzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ CªÀgÀ
UÀªÀÄ£ÀPÉÌ vÀgÀ§ºÀÄzÀÄ. D «µÀAiÀÄªÀ£ÀÄß CªÀ±ÀåPÀ ¥ÀjºÁgÀ PÀæªÀÄPÁÌV jl¤ðAUï D¦üÃ¸ÀgïgÀªÀgÀ
CxÀªÁ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ EvÀgÉ C¢üPÁjUÀ¼À UÀªÀÄ£ÀPÉÌ vÀgÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ D ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀjºÀj¸ÀÄªÀ°è CxÀªÁ vÉÆAzÀgÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ªÁj¸ÀÄªÀ°è CªÀgÀÄ ¤ªÀÄUÉ £ÉgÀªÁUÀ§ºÀÄzÀÄ.
8.3 «ÃPÀëPÀgÀÄ, DAiÉÆÃUÀªÀÅ ¤ÃrzÀ ¨ÁåqïÓ (©¯Éè) UÀ¼À£ÀÄß zsÀj¹gÀÄvÁÛgÉ ªÀÄvÀÄÛ DAiÉÆÃUÀªÀÅ ¤ÃrzÀ
£ÉÃªÀÄPÁw ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ C¢üPÁgÀ ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀºÀ eÉÆvÉUÉ vÀA¢gÀÄvÁÛgÉ. «ÃPÀëPÀgÀ£ÀÄß,
¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj qÉÊjAiÉÆA¢UÉ ¤ÃrgÀÄªÀAxÀ “¸ÀAzÀ±Àð£À ºÁ¼É”UÉ ¸À» ªÀiÁqÀÄªÀAvÉ
PÉÆÃjPÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ. ªÀÄvÀzÁ£À ªÀÄÄVzÀ £ÀAvÀgÀ ºÁ¼ÉAiÀÄ£ÀÄß ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj qÉÊjAiÉÆA¢UÉ
EqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
8.4 ¥ÀæzsÁ£À «ÃPÀëPÀjUÉ ºÀAaPÉ ªÀiÁrgÀÄªÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæzÀ°è£À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ ¨sÉÃn
¤ÃqÀ®Ä CxÀªÁ ¥ÀÆtð PÁ® ªÀÄvÀUÀmÖÉAiÀÄ°è ºÁdgÁUÀ®Ä CªÀjUÉ PÉ®ªÀÅ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è
¸ÁzsÀåªÁUÀÄªÀÅ¢®è ªÁzÀÝjAzÀ, DAiÉÆÃUÀªÀÅ, ¥ÀæeÁÕ¥ÀÆªÀðPÀªÁV, «ÃPÀëuÁ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß
§®¥Àr¸ÀÄªÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ EgÀÄªÀ¯Éè¯Áè ¸ÀÆPÀëöä (ªÉÄÊPÉÆæÃ) «ÃPÀëPÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¤AiÉÆÃf¸ÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ
37
¸ÀÆPÀëöä ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ (ªÉÄÊPÉÆæÃ ªÀiÁå£ÉÃeïªÉÄAmï) ¸ÀºÁAiÀÄzÉÆA¢UÉ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÀ¼À°è

ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀð»¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ EwÛÃZÉUÉ ¤zsÀðj¹vÀÄ. F ¸ÀÆPÀëöä «ÃPÀëPÀgÀÄUÀ¼ÀÄ £ÉÃgÀªÁV
¥ÀæzsÁ£À «ÃPÀëPÀgÀÄUÀ¼À £ÉÃgÀ ¤AiÀÄAvÀæt ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄÃ°éZÁgÀuÉ/ G¸ÀÄÛªÁjUÀ¼À°ègÀÄvÁÛgÉ. ¸ÀÆPÀëöä
«ÃPÀëPÀgÀÄ, ªÀÄvÀzÁ£À DgÀA¨sÀªÁUÀÄªÀÅzÀPÀÆÌ ªÉÆzÀ®Ä MAzÀÄ UÀAmÉ ªÀÄÄAavÀªÁV ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß
vÀ®Ä¥À¨ÉÃPÀÄ ºÁUÀÆ ªÀÄvÀzÁ£À ªÀÄÄVAiÀÄÄªÀªÀgÉUÀÆ ErÃ ¢£À ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°ègÀ¨ÉÃPÀÄ. EªÀgÀÄ
ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¸À£ÀßzÀÞvÉAiÀÄ£ÀÄß ¤zsÀðj¸ÀÄvÁÛgÉ ºÁUÀÆ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¢£ÀzÀAzÀÄ EªÀgÀÄ, ¥ÀÆªÀð
ªÀÄÄ¢ævÀ ¥Àæ¥ÀvÀæzÀ°è ¥ÀæªÀÄÄR CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¤AiÀÄvÀªÁV §gÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîwÛgÀÄvÁÛgÉ. DzÀgÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ®Æè ¸ÀÆPÀëöä «ÃPÀëPÀgÀÄ, ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj CxÀªÁ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgïUÀ¼À PÁAiÀÄð
¤ªÀð»¸ÀÄªÀAw®è CxÀªÁ CªÀjUÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¤zÉðÃ±À£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀÄªÀAw®è. ZÀÄ£ÁªÀuÁ
¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄPÀÛ ºÁUÀÆ ¤µÀàPÀë¥ÁvÀªÁV ¤ªÀð»¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ ºÁUÀÆ E°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ jÃwAiÀÄ
zÉÆÃµÀ¥ÀÆjvÀ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ £ÀqÉAiÀÄÄwÛ®èªÉA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ EªÀgÀ ¤ªÀðºÀuÁ
PÁAiÀÄðªÁVgÀÄvÀÛzÉ. §ºÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖ PÀlÖqÀUÀ¼À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀÅ MAzÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ M§â
¸ÀÆPÀëöä «ÃPÀëPÀ JA§ÄzÀPÉÌ §zÀ¯ÁV M§â£ÉÃ ¸ÀÆPÀëöä «ÃPÀëPÀ£À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀÆPÀëöä «ÃPÀëPÀ£ÀÄ
¤AiÀÄvÀ ªÀÄzsÀåAvÀgÀzÀ°è MAzÉÃ DªÀgÀtzÉÆ¼ÀV£À ªÀÄvÀUÀmÉÖUÀ½UÉ PÀæªÀÄªÁV ¨sÉÃn ¤ÃqÀÄwÛgÀ¨ÉÃPÀÄ.
¥ÀæzsÁ£À «ÃPÀëPÀgÀÄUÀ¼ÀÄ, CªÀgÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ¸ÀÆPÀëöä «ÃPÀëPÀgÀ CUÀvÀåvÉUÀ½UÁV
CªÀgÉÆA¢UÉ ¤gÀAvÀgÀ ¸ÀA¥ÀPÀðzÀ°ègÀÄvÁÛgÉ. ¥ÀæwAiÉÆ§â ¸ÀÆPÀëöä «ÃPÀëPÀgÀÄ, ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ EªÀgÀ
¥ÀæªÉÃ±ÁªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß RavÀ¥Àr¸ÀÄªÀ f¯Áè ZÀÄ£ÁªÀuÁ C¢üPÁjUÀ½AzÀ ¤ÃrgÀÄªÀ ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ
¥Á¸ï C£ÀÄß ºÁUÀÆ UÀÄgÀÄw£À aÃnAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¢£ÀzÀAzÀÄ «ÃPÀëuÉAiÀÄ PÁAiÀÄð«zsÁ£ÀzÀ°è ¸ÀÆPÀëöä «ÃPÀëPÀgÀÄ :-
J) CtÄPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÀæQæAiÉÄ
©) ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀ ºÁdgÁw ºÁUÀÆ CªÀjUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀzÀ
¸ÀÆZÀ£ÉUÀ¼À ¥Á®£É
¹) ¥ÀæªÉÃ±À ¥Á¸ÀÄUÀ¼À ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ C£ÀÄµÁ×£À ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ ¥ÀæªÉÃ±ÁªÀPÁ±À ¤ÃrPÉ.
r) ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀzÀ ªÀiÁUÀðzÀ²ð ¸ÀÆvÀæUÀ½UÀ£ÀÄ¸ÁgÀªÁV, ªÀÄvÀzÁgÀgÀ AiÀÄÄPÀÛ
UÀÄgÀÄw¸ÀÄ«PÉ.
E) UÉÊgÀÄ ºÁdj, ¸ÀÜ¼À §zÀ¯ÁªÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ £ÀPÀ®Ä ªÀÄvÀzÁgÀgÀ (JJ¸ïr ¥ÀnÖ) ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è
¥Á°¸À¨ÉÃPÁzÀ PÁAiÀÄð«zsÁ£À
J¥sï) C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄ£ÀÄß ºÁPÀÄªÀÅzÀÄ
f) ¥Àæ¥ÀvÀæ 38 jf¸ÀÖj£À°è ªÀÄvÀzÁgÀgÀ «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß §gÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ
ºÉZï) ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ UË¥ÀåvÉ.
L) ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀ £ÀqÀvÉ, CªÀgÀ zÀÆgÀÄUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ EzÀÝ°è, CªÀÅUÀ¼ÀÄ
- EªÉÃ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß «±ÉÃµÀªÁV UÀªÀÄ¤¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
38
ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è, ¸ÀÆPÀëöä «ÃPÀëPÀjUÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÁgÀtPÁÌV ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀÅ

zÉÆÃµÀ¥ÀÆjvÀªÁV £ÀqÉAiÀÄÄwÛzÉ JAzÀÄ C¤¹zÀ°è, ®¨sÀå«gÀÄªÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ §UÉAiÀÄ ¸ÀA¥ÀPÀð
¸ÁzsÀ£ÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ, GzÁºÀgÀuÉUÉ zÀÆgÀªÁtÂ CxÀªÁ ªÉÊgï¯É¸ï CxÀªÁ AiÀiÁªÀÅzÉÃ EvÀgÉ
¸ÁzsÀ£ÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀæzsÁ£À «ÃPÀëPÀgÀ UÀªÀÄ£ÀPÉÌ «µÀAiÀÄªÀ£ÀÄß vÀgÀ¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄÄ
ªÀÄÄVzÀ £ÀAvÀgÀ, ¸ÀÆPÀëöä «ÃPÀëPÀgÀÄ ¸ÀAUÀæºÀuÁ PÉÃAzÀæzÀ°è «ÃPÀëPÀjUÉ ªÀgÀ¢AiÀÄ£ÀÄß PÉÆqÀ¨ÉÃPÀÄ
ºÁUÀÆ «ÃPÀëPÀjUÉ RÄzÁÝV, D ¢£ÀzÀ vÀªÀÄä ªÀgÀ¢AiÀÄ£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀ ®PÉÆÃmÉAiÀÄ£ÀÄß
ºÀ¸ÁÛAvÀj¸À¨ÉÃPÀÄ ºÁUÀÆ DPÉ/ DvÀ¤UÉ D ¢£ÀzÀAzÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¥ÀæªÀÄÄR WÀl£É WÀn¹zÀÝgÉ
CzÀ£ÀÄß w½¸À¨ÉÃPÀÄ. «ÃPÀëPÀgÀÄ ªÀgÀ¢AiÀÄ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À¨ÉÃPÀÄ ºÁUÀÆ ºÉaÑ£À ¸Àà¶ÖÃPÀgÀt
CUÀvÀåªÁzÀ°è, vÀgÀÄªÁAiÀÄ, ºÉaÑ£À «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀPÁÌV ¸ÀÆPÀëöä «ÃPÀëPÀgÀ£ÀÄß
PÀgÉ¹PÉÆ¼ÀÄîªÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁrPÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ. ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖj£À (¥Àæ¥ÀvÀæ 38)
¥Àj²Ã®£ÉAiÉÆA¢UÉ F ªÀgÀ¢UÀ¼À£ÀÄß, ªÀÄgÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¤zsÁðgÀªÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆ¼Àî®Ä CxÀªÁ
ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ AiÀiÁgÉÃ PÀvÀðªÀåZÀÄåvÀ ¹§âA¢AiÀÄ «gÀÄzÀÞ ²¸ÀÄÛPÀæªÀÄ PÉÊUÉÆ¼Àî®Ä
¥ÀAiÀiÁð¯ÉÆÃa¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
9 ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæzÀ «ÃPÀëPÀgÀÄ/ jl¤ðAUï D¦üÃ¸ÀgïUÀ½UÉ ¸À°è¸À¯ÁUÀÄªÀ 20 CA±ÀUÀ¼À PÀÄjvÀÄ
ºÉZÀÄÑªÀj ªÀiÁ»w ªÀgÀ¢
¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjgÀªÀgÀÄ, ªÀÄvÀzÁ£À PÀÄjvÀAvÉ ºÁUÀÆ ªÀÄvÀzÁ£À ªÀÄÄPÁÛAiÀÄªÁUÀÄªÀªÀgÉUÉ
ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è £ÀqÉzÀ EvÀgÉ WÀl£ÉUÀ¼À£ÀÄß PÀÄjvÀAvÉ ¤UÀ¢vÀ £ÀªÀÄÆ£ÉAiÀÄ°è ºÉZÀÄÑªÀj 20 CA±ÀUÀ¼À
ªÀgÀ¢AiÀÄ£ÀÄß ¹zÀÝ¥Àr¹, ¸ÀzÀj ªÀgÀ¢AiÀÄ£ÀÄß ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæzÀ «ÃPÀëPÀgÀÄ/ jl¤ðAUï
D¦üÃ¸ÀgïgÀªÀjUÉ ¸À°è¸À¨ÉÃPÀÄ. EvÀgÉ zÀ¸ÁÛªÉÃdÄUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¸ÀzÀj 20 CA±ÀUÀ¼À ªÀgÀ¢AiÀÄ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ
¸ÀAUÀæºÀuÁ PÉÃAzÀæzÀ°è ¸À°è¸À¨ÉÃPÀÄ. (20 CA±ÀUÀ¼À ªÀgÀ¢AiÀÄ ¤UÀ¢vÀ ¥Àæ¥ÀvÀæUÀ¼ÀÄ C£ÀÄ§AzsÀ XX
gÀ°èzÉ) ¸ÀAUÀæºÀuÁ PÉÃAzÀæzÀ°è EvÀgÉ zÀ¸ÁÛªÉÃdÄUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¸ÀzÀj 20 CA±ÀUÀ¼À ªÀgÀ¢AiÀÄ£ÀÄß ¸À°è¸À®Ä
«¥sÀ®gÁzÀ°è, ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀiÁV ¤ªÀð»¹zÀ ¤ªÀÄä£ÀÄß PÀvÀðªÀå¢AzÀ ©qÀÄUÀqÉ
ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄªÀÅ¢®è.
10 ¨ÁåqïÓ EvÁå¢UÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è zsÀj¸ÀÄªÀÅzÀÄ:
10.1 GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ CxÀªÁ gÁdQÃAiÀÄ ªÀÄÄRAqÀgÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ / CxÀªÁ CªÀgÀ aºÉß
CxÀªÁ CªÀgÀ ¸ÀavÀæ ¤gÀÆ¥ÀuÉ EgÀÄªÀAxÀ ©¯ÉèUÀ¼ÀÄ, ¯ÁAbÀ£ÀUÀ¼ÀÄ EvÁå¢UÀ¼À£ÀÄß zsÀj¸ÀÄªÀ
ªÀåQÛUÀ½UÉ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ CxÀªÁ ªÀÄvÀUÀmÉÖ¬ÄAzÀ 100 «ÄÃlgÀÄ M¼ÀUÉ ¥ÀæªÉÃ²¸À®Ä CªÀPÁ±À
¤ÃqÀPÀÆqÀzÀÄ. KPÉAzÀgÉ EzÀÄ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀjUÉ ¥ÀæZÁgÀ ¤ÃrzÀAvÁUÀÄvÀÛzÉ.
10.2 DzÀgÉ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄ vÁªÀÅ AiÀiÁªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ£À KeÉAlgÉA§ÄzÀ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄªÀ

¨ÁåqÀÓ£ÀÄß zsÀj¹gÀ§ºÀÄzÀÄ.
39
CzsÁåAiÀÄ-X
ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¸ÀÄªÀÅzÀPÌÉ ªÉÆzÀ®Ä ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß ¹zÀÞ¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀÄ
1. ªÀÄvÀzÁ£ÀPÉÌ ªÀÄÄAa£À ¥ÀÆªÁð¨sÁ« ¹zÀÞvÉUÀ¼ÀÄ:

1.1 jljßAUï D¦üÃ¸ÀgïgÀªÀgÀÄ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß ¤ªÀÄä ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ PÀ¼ÀÄ»¸ÀÄªÀ ªÉÆzÀ®Ä ¤¢ðµÀÖ
ªÁrð£À ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è ¸Àé¢üð¹gÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¤¢ðµÀÖ ¸ÀASÉåUÀ£ÀÄUÀÄtªÁV AiÀÄAvÀæzÀ
PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï C£ÀÄß ªÀåªÀ¸ÉÜUÉÆ½¹ ¹zÀÞ¥Àr¹gÀÄvÁÛgÉ. ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß
ªÁ¸ÀÛªÀªÁV §¼À¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÉÆzÀ®Ä jljßAUï D¦üÃ¸Àgï CªÀgÀ ºÀAvÀzÀ°è ªÀiÁqÀ¯ÁVgÀÄªÀ
¹zÀÞvÉUÀ¼À eÉÆvÉUÉ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è PÉ®ªÀÅ ¹zÀÝvÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ CªÀ±Àå. F ¹zÀÞvÉUÀ¼À£ÀÄß
ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÀÄÄAZÉ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ: CªÀgÀ KeÉAlgÀÄUÀ¼À ¸ÀªÀÄPÀëªÀÄzÀ°è
¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
1.2 F ¥ÀÆªÀð¨sÁ« ¹zÀÞvÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¤UÀ¢¥Àr¹gÀÄªÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄPÉÌ
¸ÀÄªÀiÁgÀÄ MAzÀÄ WÀAmÉ ªÉÆzÀ®Ä ¤ÃªÀÅ ¥ÁægÀA©ü¸À¨ÉÃPÀÄ. EzÀjAzÀ ªÀÄvÀzÁ£À
¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¤UÀ¢ ªÀiÁrgÀÄªÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÉÆ¼ÀUÉ ¹zÀÞvÉUÀ¼ÀÄ ¥ÀÆtðªÁUÀÄvÀÛzÉ. AiÀiÁgÉÃ
¥ÉÆÃ°AUï KeÉAmï ºÁdjgÀ¢zÀÝgÉ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAmï §gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß PÁAiÀÄÄªÀ ¸À®ÄªÁV
¹zÀÞvÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄAzÀÆqÀ¨ÁgÀzÀÄ, E®èªÉÃ AiÀiÁgÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAmï vÀqÀªÁV §AzÀ ¥ÀPÀëzÀ°è
¹zÀÝvÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÉÛ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀPÁÌV ¤ÃªÀÅ vÉÆqÀUÀ¨ÁgÀzÀÄ,
2. ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï£À°è ¹zÀÝvÉUÀ¼ÀÄ:
2.1 ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï C£ÀÄß jljßAUï D¦üÃ¸Àgï gÀªÀgÀ ºÀAvÀzÀ°è FUÁUÀ¯ÉÃ J¯Áè zÀÈ¶ÖUÀ½AzÀ®Æ
¹zÀÞ¥Àr¸À¯ÁVgÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¥ÀgÀ¸ÀégÀ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀÄªÀ PÉÃ§®£ÀÄß
PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mïUÉ eÉÆÃr¸ÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ©lÖgÉ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¢£ÀzÀAzÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è F
AiÀÄÆ¤lÖ£ÀÄß ªÀÄvÉÛ ¹zÀÝ¥Àr¸ÀÄªÀ CUÀvÀåªÉÃ£ÀÆ EgÀÄªÀÅ¢®è.
2.2 EvÀgÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼ÉÆA¢UÉ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ
vÉgÀ¼ÀÄªÀ ªÉÆzÀ®Ä CzsÁåAiÀÄ-IIIgÀ ¥ÁågÁ 2 gÀ°è w½¹gÀÄªÀAvÀºÀ vÀ¥Á¸ÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃªÀÅ FUÁUÀ¯ÉÃ
ªÀiÁrgÀÄwÛÃj. CzÀgÀ°è ¸ÀÆa¹gÀÄªÀAvÉ CUÀvÀå«gÀÄªÀµÀÄÖ ¸ÀASÉåAiÀÄ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï UÀ¼À£ÀÄß
¤ªÀÄUÉ MzÀV¸À¯ÁVzÉAiÉÄÃ, CAvÀºÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ AiÀÄÆ¤mï£À°è ªÀÄvÀ¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß ¸ÀjAiÀiÁV
C¼ÀªÀr¸À¯ÁVzÉAiÉÄÃ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæzÀ vÉgÉAiÀÄ°è ¸ÀjAiÀiÁV ¥ÀAQÛÃPÀj¸À¯ÁVzÉAiÉÄÃ, ¥ÀæÀwAiÉÆAzÀÄ
AiÀÄÆ¤mï£À°è£À ¸ÉèöÊqï ¹àZï C£ÀÄß ¸ÀÆPÀÛ ¸ÁÜ£ÀPÉÌ ¸Émï ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉAiÉÄÃ ºÁUÀÀÆ ¥ÀæÀwAiÉÆAzÀÄ
AiÀÄÆ¤mï C£ÀÄß AiÀÄÄPÀÛªÁV ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉAiÉÄÃ ºÁUÀÀÆ ¥ÀÀæwAiÉÆAzÀÄ AiÀÄÆ¤mïUÉ CzÀgÀ
ªÉÄÃ¯ÁãUÀzÀ §®vÀÄ¢AiÀÄ°è ªÀÄvÀÄÛ PÉ¼À¨Ás UÀzÀ §®vÀÄ¢AiÀÄ°è CqÀæ¸ï mÁåUï C£ÀÄß
®UÀwÛ¸À¯ÁVzÉAiÉÄÃ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ RArvÀ ¥Àj²Ã°¸À¨ÉÃPÀÄ.
40
3. ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï £ÀqÀÄªÉ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀÄªÀÅzÀÄ:

3.1 ¸ÀézsÁð PÀtzÀ°ègÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¸ÀASÉå 15£ÀÄß «ÄÃjzÀÝgÉ ¸ÀézsÁðPÀtzÀ°ègÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ
ªÁ¸ÀÛ«PÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß DzsÀj¹ MAzÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è §¼À¸À¯ÁUÀÄªÀ CAvÀºÀ J¯Áè ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀA¥ÀPÀð
PÀ°à¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ ºÁUÀÀÆ ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï C£ÀÄß ªÀiÁvÀæ PÀAmÉÆæÃ¯ï
AiÀÄÆ¤mï£ÉÆA¢UÉ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
3.2 ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À£ÀÄß AiÀiÁªÀ jÃw ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸À¨ÉÃPÉAzÀgÉ JgÀqÀ£ÉÃ ¨Áå¯Émï
AiÀÄÆ¤mï C£ÀÄß CAzÀgÉ ¸ÉèöÊqï ¹àZï C£ÀÄß 2£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀPÉÌ ¸Émï ªÀiÁrgÀÄªÀ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤n£À
¸ÉèöÊqï ¹éZÀ£ÀÄß 1£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀPÉÌ ¸Émï ªÀiÁrgÀÄªÀAvÀºÀ ªÉÆzÀ®£ÉÃ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï£ÉÆA¢UÉ
¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸À¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄÆgÀÄ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À¨ÉÃPÁzÀgÉ ªÀÄÆgÀ£ÉÃ ¨Áå¯Émï
AiÀÄÆ¤mïC£ÀÄß JgÀqÀ£ÉÃ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïUÉ ºÁUÀÀÆ JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄzÀ£ÀÄß ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀgÉÆA¢UÉ
¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ ºÁUÀÀÆ J¯Áè £Á®ÄÌ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À¨ÉÃPÁVgÀÄªÀ°è
£Á®Ì£ÉÃ AiÀÄÆ¤mï C£ÀÄß ªÀÄÆgÀ£ÉÃ AiÀÄÆ¤mï£ÉÆA¢UÉ ªÀÄÆgÀ£ÉÃAiÀÄzÀ£ÀÄß JgÀqÀ£ÉÃ
AiÀÄÆ¤mï£ÉÆA¢UÉ JgÀqÀ£ÉÃ AiÀÄÆ¤mï£ÀÄß ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ AiÀÄÆ¤mï£ÉÆA¢UÉ ¸ÀA¥ÀPÀð
PÀ°à¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
£Á®ÄÌ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¹gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄªÀ £ÀPëÉ
PÀAmÉÆæÃ¯ï ¸ÉèöÊqï ¹éZïC£ÀÄß ¸ÉèöÊqï ¸ÉèöÊqï ¹éZïC£ÀÄß ¸ÉèöÊqï ¹éZïC£ÀÄß

AiÀÄÆ¤mï 1£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀPÉÌ ¸Émï ¹éZïC£ÀÄß 2£ÉÃ 3£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀPÉÌ ¸Émï 4£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀPÌÉ ¸Émï
ªÀiÁrzÉ ¨Áå¯Émï ¸ÁÜ£ÀPÉÌ ¸Émï ªÀiÁrzÉ ¨Áå¯Émï ªÀiÁrzÉ ¨Áå¯Émï
AiÀÄÆ¤mï 1 ªÀiÁrzÉ AiÀÄÆ¤mï 33 AiÀÄÆ¤mï 49
jAzÀ 16 ¨Áå¯Émï jAzÀ 48 jAzÀ 64
GªÉÄÃzÀÄ ªÁgÀgÀÄ AiÀÄÆ¤mï 17 GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀÄ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÄÀ
jAzÀ 32
GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ
gÀÄ
3.3 MAzÀÄ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïC£ÀÄß ªÀÄvÉÆÛAzÀgÉÆA¢UÉ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀÄªÀ ¸À®ÄªÁV ¨Áå¯Émï

AiÀÄÆ¤mï£À PÉ¼À¨sÁUÀzÀ°è EgÀÄªÀ PÀA¥ÁmïðªÉÄAn£À°è MAzÀÄ ¸ÁPÉmï C£ÀÄß MzÀV¸À¯ÁVgÀÄvÀÛzÉ.
JgÀqÀ£ÉÃ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï£À°ègÀÄªÀ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀÄªÀ PÉÃ§¯ï PÀ£ÉPÀÖgÀ£ÀÄß ªÉÆzÀ®£ÉÃ
¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï£À°è£À ªÉÄÃ¯É w½¹zÀ ¸ÁPÉmïUÉ eÉÆÃr¸À¨ÉÃPÀÄ. CzÉÃ jÃw ªÀÄÆgÀ£ÉÃ ¨Áå¯Émï
AiÀÄÆ¤mï£À°ègÀÄªÀ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀÄªÀ PÉÃ§¯ï PÀ£ÉPÀÖgÀ£ÀÄß JgÀqÀ£ÉÃ AiÀÄÆ¤mï£À ¸ÁPÉmïUÉ,
£Á®Ì£ÉÃ AiÀÄÆ¤mï£À°ègÀÄªÀ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÄÀ ªÀ PÉÃ§¯ï PÀ£ÉPÀÖgÀ£ÀÄß ªÀÄÆgÀ£ÉÃ AiÀÄÆ¤mï£À
¸ÁPÉmïUÉ eÉÆÃr¸À¨ÉÃPÀÄ.
41
3.4 ªÉÄÃ¯É w½¹zÀAvÉ ªÉÆzÀ®£ÉÃ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï£ÀÄß ªÀiÁvÀæ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£ÉÆA¢UÉ

¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï ¤AzÀ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï£À ¸ÀÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀÄªÀ
PÉÃ§¯ï£ÀÄß eÉÆÃr¸ÀÄªÀÅzÀPÁÌV£À ¸ÁPÉmï C£ÀÄß PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À »A§¢AiÀÄ ªÉÄÃ¯ÁãUÀzÀ
PÀA¥ÁmïðªÉÄAn£À°è MzÀV¸À¯ÁVzÉ.
3.5 PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À »A¢£À PÀA¥ÁmïðªÉÄAn£À ªÉÄÃ¯ÁãUÀzÀ°è ¥ÀªÀgï ¹éZï ¸ÀºÀ EgÀÄvÀÛzÉ. F
¹éZÀÑ£ÀÄß ‘D£ï’ ¹ÜwUÉ vÀAzÁUÀ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ ¨ÁåljAiÀÄ£ÀÄß CzÀÄ ZÁ®ÆUÉÆ½¸ÀÄvÀÛzÉ ºÁUÀÆ
PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£ÉÆA¢UÉ ¸ÀÀA¥ÀPÀð PÀ°à¹zÁUÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï ºÁUÀÆ J¯Áè ¨Áå¯Émï
AiÀÄÆ¤mïUÀ½UÀÆ «zÀÄåvï ¥ÀÆgÉÊPÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.
¸ÀÆZÀ£É:
(1) MAzÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹zÁUÀ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ªÉÄÃ°£À ¥ÁågÁ 3.2gÀ°è
«ªÀj¹zÀAvÉ ¸ÀÀjAiÀiÁzÀ PÀæªÀiÁ£ÀÄUÀvÀ jÃwAiÀÄ°è ¥ÀgÀ¸ÀégÀ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ ¨Áå¯Émï
AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ vÀ¥ÁàV ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸À¯ÁVzÀÝgÉ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀÅ PÉ®¸ÀªÀ£ÉßÃ ªÀiÁqÀÄªÀÅ¢®è
ªÀÄvÀÄÛ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À AiÀiÁªÀÅzÉÃ §l£ï C£ÀÄß MwÛzÁUÀ ¸ÀA¥ÀPÀð zÉÆÃµÀªÀ£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀÄªÀAvÀºÀ “LINK ERROR” CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À r¸ï¥ÉèÃ ¥Áå£ï£À°è
PÁtÂ¹PÉÆ¼ÀÄîvÀÛªÉ, ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï UÀ¼À£ÀÄß ¸ÀjAiÀiÁzÀ PÀæªÀiÁ£ÀÄUÀvÀ jÃwAiÀÄ°è ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀA¥ÀPÀð
PÀ°à¸ÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ F ¸ÀA¥ÀPÀð zÉÆÃµÀ£ÀÄß ¸Àj¥Àr¸À§ºÀÄzÀÄ.
(2) ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïUÉ ºÉÆA¢PÉÆArgÀÄªÀAxÀ MAzÀÄ PÉÆ£É¬ÄgÀÄªÀAxÀ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀÄªÀ
PÉÃ§¯ï PÀ£ÉPÀÖgï MAzÀÄ ªÀÄ°Ö¦£ï PÀ£ÉPÀÖgï DVzÉ. CzÀgÀ MAzÀÄ vÀÄ¢AiÀÄ£ÀÄß ¨Áå¯Émï
AiÀÄÆ¤mïUÉ eÉÆÃr¸À¯ÁVgÀÄvÀÛzÉ. PÀ£ÉPÀÖgï EvÀgÀ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï£À ¸ÁPÉmï£ÉÆ¼ÀUÉ CxÀªÁ
PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À ¸ÁPÉmï£ÉÆ¼ÀUÉ KPÀªÀÄÄRªÁV ªÀiÁvÀæ ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ. EzÀ£ÀÄß ¦£ÀÄßUÀ¼À
£É¯ÉAiÀÄ£ÀÄß £ÉÆÃr ¸ÀÄ®¨sÀªÁV ¥ÀvÉÛ ªÀiÁqÀÀ§ºÀÄzÀÄ. PÀ£ÉPÀÖgï£À F ¦£ÀÄßUÀ¼ÀÄ vÀÄA¨Á
£ÁdÆPÁVgÀÄvÀÛªÉ ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÉPÀÖgï£À ¦£ÀÄßUÀ¼ÀÄ ºÁ¤UÉÆ¼ÀÄîªÀAvÉ CxÀªÁ §VÎ ºÉÆÃUÀÄªÀAvÉ
¸ÁPÉmï£ÉÆ¼ÀUÉ §®ªÀAvÀªÁV vÀÆj¸ÀPÀÆqÀzÀÄ. ¸ÀA¥ÀPÀðªÀ£ÀÄß ¸ÀjAiÀiÁV PÀ°à¹zÁUÀ ªÀiÁvÀæ AiÀÄAvÀæ
PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.
(3) PÀ£ÉPÀÖgï ºÀÄqï£À JgÀqÀÆ §¢UÀ¼À°ègÀÄªÀ ¹àçAUï ªÀiÁzÀjAiÀÄ Qè¥ïUÀ¼À£ÀÄß CzÀÄ«Ä ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÉPÀÖgï
C£ÀÄß J¼ÉAiÀÄÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÀiÁvÀæ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀÄªÀ PÉÃ§¯ï PÀ£ÉPÀÖgïC£ÀÄß PÀAmÉÆæÃ¯ï
AiÀÄÆ¤mï¤AzÀ CxÀªÁ EvÀgÀ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï¤AzÀ ¨ÉÃ¥Àðr¸À§ºÀÄzÀÄ. F ¹àçAUï
ªÀiÁzÀjAiÀÄ Qè¥ïUÀ¼À£ÀÄß KPÀPÁ®zÀ°è M¼ÀªÀÄÄRªÁV CzÀÄ«ÄzÁUÀ ¸ÁPÉmï¤AzÀ PÀ£ÉPÀÖgï£À
»rvÀ¢AzÀ CªÀÅ ©r¸À®àqÀÄvÀÛªÉ ªÀÄvÀÄÛ ¹àçAUï ªÀiÁzÀjAiÀÄ Qè¥ïUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÉ CzÀÄªÀÄÄwÛgÀÄªÀ
¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°èAiÉÄÃ PÀ£ÉPÀÖgï£ÀÄß ºÉÆgÀUÉ J¼ÉAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
(4) AiÀÄAvÀæPÉÌ ºÁ¤AiÀiÁUÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß vÀ¦à¸À¨ÉÃPÁzÀgÉ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ PÀAmÉÆæÃ¯ï
AiÀÄÆ¤mï£À £ÀqÀÄªÉ ¸ÀjAiÀiÁV ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀÄªÀ CxÀªÁ ¸ÀjAiÀiÁzÀ jÃwAiÀÄ°è CªÀÅUÀ¼À
¸ÀA¥ÀPÀðªÀ£ÀÄß ¨ÉÃ¥ÀðÀr¸À®Ä ¸Àé®à ªÀÄnÖUÉ C¨sÁå¸À ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. F CA±ÀªÀ£ÀÄß ¤ªÀÄä
UÀªÀÄ£ÀzÀ°èlÄÖPÉÆArgÀ¨ÉÃPÀÄ ºÁUÀÀÆ ¤ÃªÉÃ ¸ÀévÀ: ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ PÀAmÉÆæÃ¯ï
AiÀÄÆ¤mï£À £ÀqÀÄªÉ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸À¨ÉÃPÀÄ.
42
CzsÁåAiÀÄ – XI
PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£ÀÄß ¹zÀÝUÆ
É ½¸ÀÄªÀÅzÀÄ
1. PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸ÀÄªÀÅzÀÄ

1.1 PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ¤ÃªÀÅ 3£ÉÃAiÀÄ CzsÁåAiÀÄzÀ 2£ÉÃAiÀÄ
¥ÁågÁzÀ°è ºÉÃ½gÀÄªÀAvÉ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£ÀÄß ¥Àj²Ã®£É ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ.
1.2 PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À ‘PÁåAqï ¸Émï ¸ÉPÀë£ï’C£ÀÄß AiÀÄÄPÀÛªÁV ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁrgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ
CqÉæ¸ï mÁåUÀ£ÀÄß CzÀPÉÌ UÀnÖAiÀiÁV ®UÀwÛ¹gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ºÁUÀÆ D ¸ÉPÀë£ï£À°è C¼ÀªÀr¸À¯ÁzÀ
¨ÁåljAiÀÄÄ ¥ÀÆtðªÁV PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄªÀ ¹ÜwAiÀÄ°èzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ CzÁUÀ¯ÉÃ ¥Àj²Ã®£É
ªÀiÁrgÀ¨ÉÃPÀÄ.
2. PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£ÀÄß ¹zÀÝUÉÆ½¸ÀÄªÀÅzÀÄ
2.1 «zÀÄå£Áä£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ M¦à¸ÀÄªÀ ªÉÆzÀ®Ä PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À°è ¨Áålj
C¼ÀªÀr¸ÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸Àà¢üð¹gÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¸Émï ªÀiÁqÀÄªÀAxÀ PÉ®ªÀÅ
¹zÀÝvÉUÀ¼À£ÀÄß jl¤ðAUï D¦üÃ¸ÀgÀgÀ ºÀAvÀzÀ°è ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. C®èzÉ E£ÀÄß PÉ®ªÀÅ ¹zÀÝvÉUÀ¼À£ÀÄß
ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ CªÀ±ÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ.
2.2 ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À°è ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁzÀ ¹zÀÝUÉÆ½¸ÀÄªÀ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ F
ªÀÄÄA¢£ÀAwªÉ:
(1) ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï CxÀªÁ MAzÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À£ÀÄß G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀÄªÀ°è
ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï ªÀÄvÀÄÛ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï £ÀqÀÄªÉ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀÄªÀÅzÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄÃ¯É «ªÀj¸À¯ÁzÀAvÉ EvÀgÀ ¨Áå®mï AiÀÄÆ¤mïUÉ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
(2) ¥ÀªÀgï ¹éZï£ÀÄß ‘D£ï’ ¹ÜwUÉ wgÀÄV¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
(3) ªÉÄÃ®ÌAqÀ (1) ªÀÄvÀÄÛ (3)gÀ°è£À ¥ÀæPÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀð»¹zÀ vÀgÀÄªÁAiÀÄ »A¢£À
PÀA¥ÁmïðªÉÄAl£ÀÄß ªÀÄÄZÀÄÑªÀÅzÀÄ.
(4) CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉ¸ÀÄªÀÅzÀÄ (XII £ÉAiÀÄ CzsÁåAiÀÄzÀ°è «ªÀj¹gÀÄªÀAvÉ)

(5) CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉ¹zÀ vÀgÀÄªÁAiÀÄ AiÀÄAvÀæzÀ PËAmï C½¹ ºÁPÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ J®è
PËAmïUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÆ£ÉßUÉ ¸Émï ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ (XII £ÉAiÀÄ CzsÁåAiÀÄzÀ°è «ªÀj¹gÀÄªÀAvÉ)

(6) ¥ÀªÀgï ¹éZÀÑ£ÀÄß “D¥sï” ¹ÜwUÉ wgÀÄV¸ÀÄªÀÅzÀÄ
(7) j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë£ï M¼ÀV£À PÀA¥ÁmïðªÉÄAl£ÀÄß ¸ÀÄgÀQëvÀUÉÆ½¸À®Ä VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã®£ÀÄß(UÀ¼À£ÀÄß)
C¼ÀªÀr¸ÀÄªÀÅzÀÄ (XIII £ÉAiÀÄ CzsÁåAiÀÄzÀ°è «ªÀj¹gÀÄªÀAvÉ)

43
(8) «±ÉÃµÀ mÁåUï£ÀÄß C¼ÀªÀr¹ j¸À¯ïÖ PÀA¥ÁlðªÉÄAn£À M¼À ¨ÁV®£ÀÄß ªÀÄÄaÑ ªÉÆºÀgÀÄ
ºÁPÀÄªÀÅzÀÄ (XIV £ÉAiÀÄ CzsÁåAiÀÄzÀ°è «ªÀj¹gÀÄªÀAvÉ)

(9) CqÀæ¸ï mÁåUï ªÀÄvÀÄÛ ¹Öç¥ï ¹Ã¯ï¤AzÀ j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë£ï£À ºÉÆgÀ PÀªÀZÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄaÑ ªÉÆºÀgÀÄ
ºÁPÀÄªÀÅzÀÄ (XIV £ÉAiÀÄ CzsÁåAiÀÄzÀ°è «ªÀj¹gÀÄªÀAvÉ)

3. PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï ªÀÄvÀÄÛ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï £ÀqÀÄªÉ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀÄªÀÅzÀÄ:
¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï£À CxÀªÁ MAzÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄªÀAwzÀÝ°è
CªÀÅUÀ¼À°è ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï£À ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀÄªÀ PÉÃ§®£ÀÄß PÀAmÉÆæÃ¯ï
AiÀÄÆ¤mï£À »A¢£À PÀA¥ÁlðªÉÄAn£À°è ¸ÀzÀj GzÉÝÃ±ÀPÁÌV MzÀV¹gÀÄªÀ ¸ÁPÉmï£ÉÆ¼ÀUÉ ¤ÃªÀÅ
C¼ÀªÀr¸À¨ÉÃPÀÄ. PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£ÀÄß ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï£ÉÆA¢UÉ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀA¥ÀPÀð
PÀ°à¸ÀÄªÁUÀ 10£ÉAiÀÄ CzsÁåAiÀÄzÀ 3£ÉÃAiÀÄ ¥ÁågÁzÀ°è ºÉÃ½gÀÄªÀAxÀ CªÀ±ÀåPÀ ªÀÄÄ£ÉßZÀÑjPÉ PÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß
¤ÃªÀÅ PÉÊUÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ.
4. ¥ÀªÀgï ¹éZÀÑ£ÀÄß ‘D£ï’ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ:
ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀÅ ¨Áålj¬ÄAzÀ PÁAiÀÄð ¤ªÀð»¸ÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ CzÀ£ÀÄß jl¤ðAUï D¦üÃ¸ÀgÀgÀ
ºÀAvÀzÀ°è PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À ‘PÁåAqï ¸Émï ¸ÉPÀë£ï’£À°è C¼ÀªÀr¸À¯ÁVgÀÄvÀÛzÉ. PÀAmÉÆæÃ¯ï
AiÀÄÆ¤mï ªÀÄvÀÄÛ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï (UÀ¼À) £ÀqÀÄªÉ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¹zÁUÀ CªÉgÀqÀPÀÆÌ
«zÀÄåvï ¥ÀÆgÉÊ¸ÀÄªÀ ¨ÁåljAiÀÄ£ÀÄß QæAiÀiÁ²Ã®UÉÆ½¸À®Ä PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À »A¢£À
PÀA¥ÁlðªÉÄAn£À°è MAzÀÄ «zÀÄåvï ¹éZï C£ÀÄß MzÀV¸À¯ÁVgÀÄvÀÛzÉ. PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï ªÀÄvÀÄÛ
¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¹zÀ vÀgÀÄªÁAiÀÄ ¤ÃªÀÅ ¥ÀªÀgï ¹éZÀÑ£ÀÄß ‘D£ï’
¹ÜwUÉ wgÀÄV¸À¨ÉÃPÀÄ. D vÀgÀÄªÁAiÀÄ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï¤AzÀ ’©Ã¥ï’ zsÀé¤ PÉÃ½§gÀÄvÀÛzÉ ºÁUÀÆ
PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À r¸ï¥ÉèÃ ¸ÉPÀë£ï£À°ègÀÄªÀ ‘D£ï’ ¢Ã¥À ºÀ¹gÀÄ §tÚzÀ°è
GjAiÀÄ¯ÁgÀA©ü¸ÀÄvÀÛzÉ.
ªÉÄÃ®ÝeÉðUÉÃj¹zÀ «zÀÄå£Áä£À ªÀÄvÀ AiÀÄAvÀæzÀ ªÀiÁzÀjAiÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À
¥ÀªÀgï ¹éZï “D£ï” ¹w wgÀÄV¹zÁUÀ “©Ã¥ï” zsÀé¤ PÉÃ½§gÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À
r¸ï¥ÉèÃ ¸ÉPÀë£ï£À°ègÀÄªÀ “D£ï” ¢Ã¥À ºÀ¹gÀÄ §tÚzÀ°è GjAiÀÄ¯ÁgÀA©ü¸ÀÄvÀÛzÉ ºÁUÀÆ MAzÁzÀ
ªÉÄÃ¯ÉÆAzÀgÀAvÉ r¸ï¥ÉèÃ ¥Áå£À¯ï ªÉÄÃ¯É F ªÀÄÄA¢£À r¸ï¥ÉèÃ PÁtÄvÀÛzÉ.
EVM IS ON E«AiÀÄA ‘D£ï’ DVzÉ

ECI
DTE 16-01-07 EzÀÄ ¢£ÁAPÀªÀ£ÀÄß rr-JAJA-ªÉÊªÉÊAiÀÄ°è ªÀÄvÀÄÛ

¸ÀªÀÄAiÀÄªÀ£ÀÄß ºÉZïºÉZï-JAJA-J¸ïJ¸ï ¥sÁªÀiÁåðmï £À°è
TME 09-43-34
vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ.
44
SL NO. H00003 EzÀÄ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À DAvÀjPÀ PÀæªÀÄ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß

vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ
CANDIDATES 10 EzÀÄ ¸Àà¢üð¹gÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀÄ ºÀvÀÄÛ (ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæzÀ°è

10 GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀÄ EgÀÄªÀÅzÁV ¨sÁ«¸ÀÄªÀÅzÀÄ) JA§ÄzÀ£ÀÄß
vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ.
BATTERY EzÀÄ ¨Áålj GvÀÛªÀÄªÁVgÀÄªÀ ¹ÜwAiÀÄ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ

HIGH
45
CzsÁåAiÀÄ - XII
CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉ¸ÀÄªÀÅzÀÄ
1. ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ°è£À PËAmïUÀ¼À£ÀÄß C½¹ ºÁQgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ¥ÀævåÀ PÀëªÁV vÉÆÃj¸ÀÄªÀÅzÀÄ.

1.1 ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¸ÀÄªÀ ªÀÄÄAZÉ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀÅ ¥ÀÆtð PÁAiÀÄð ¤ªÀðºÀuÁ ¹ÜwAiÀÄ°èzÉ
JA§ÄzÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄAvÀæzÀ°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß FUÁUÀ¯ÉÃ zÁR®Ä ªÀiÁr®èªÉA§ÄzÀ£ÀÄß
¤ÃªÀÅ ªÀÄ£ÀªÀjPÉ ªÀiÁrPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀ®èzÉ C°è ºÁdjgÀÄªÀ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAljUÉ ¸ÀºÀ D §UÉÎ ¤ÃªÀÅ
ªÀÄ£ÀªÀjPÉ ªÀiÁrPÉÆqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
1.2 ºÁUÉ ªÀÄ£ÀªÀjPÉ ªÀiÁrPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀPÁÌV ¤ÃªÀÅ ªÉÆzÀ®Ä C°è ºÁdjgÀÄªÀ J®èjUÀÆ ‘QèAiÀÄgï’
§l£ï MwÛ J¯Áè PËAmïUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÆ£Éß ¸ÀASÉåUÉ ¸Émï ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
‘QèAiÀÄgï’ §l£À£ÀÄß PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë£ï£À PÀA¥ÁmïðªÉÄAn£À°è
MzÀV¸À¯ÁVgÀÄvÀÛzÉ. F PÀA¥ÁmïðªÉÄAl£ÀÄß M¼À¨ÁV®Ä ªÀÄvÀÄÛ ºÉÆgÀ gÀPÁëªÀgÀt¢AzÀ
ªÀÄÄZÀÑ¯ÁVgÀÄvÀÛzÉ. M¼À¨ÁV®Ä ‘QèAiÀÄgï’ §l£ï ‘j¸À¯ïÖ ’ §l£ï ªÀÄvÀÄÛ ‘¦æAmï’ §l£ï EgÀÄªÀ
(ºÀ¼ÉAiÀÄ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ ªÀiÁzÀjAiÀÄ°è j¸À¯ïÖ 1 ºÁUÀÆ j¸À¯ïÖ 11 §l£ïUÀ½zÀÄÝ CªÀÅUÀ¼À eÁUÀzÀ°è
‘j¸À¯ïÖ’ ºÁUÀÆ ‘¦æAmï’ §l£ïUÀ¼À£ÀÄß eÉÆÃr¸À¯ÁVzÉ) PÀA¥ÁmïðªÉÄAl£ÀÄß ªÀÄÄZÀÄÑvÀÛzÉ. ªÀÄvÀÄÛ
ºÉÆgÀ gÀPÁëªÀgÀtªÀ£ÀÄß M¼À¨ÁV°£À ªÉÄÃ¯É MzÀV¸À¯ÁVgÀÄvÀÛzÉ ºÁUÀÆ EzÀÄ PÉÆèÃ¸ï §l£ï EgÀÄªÀ
PÀA¥ÁmïðªÉÄAl£ÀÄß ¸ÀºÀ ªÀÄÄZÀÄÑvÀÛzÉ. ‘QèAiÀÄgï’ §l£À£ÀÄß MvÀÛ®Ä ¤ÃªÀÅ ªÉÆzÀ®Ä JqÀUÀqÉ
MzÀV¸À¯ÁVgÀÄªÀ ¯ÁåZÀ£ÀÄß ¸Àé®à M¼ÀPÉÌ MvÀÄÛªÀ ªÀÄÆ®PÀ ºÉÆgÀV£À gÀPÁëªÀgÀtªÀ£ÀÄß vÉgÉAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ. D
vÀgÀÄªÁAiÀÄ j¸À¯ïÖ ªÀÄvÀÄÛ ¦æAmï §l£ïUÀ¼À ªÉÄÃ¯É EgÀÄªÀ JgÀqÀÄ QArUÀ¼À ªÀÄÄSÁAvÀgÀ ºÉ¨ÉâgÀ¼ÀÄ
ºÁUÀÆ MAzÀÄ ¨ÉgÀ¼À£ÀÄß vÀÆj¹ ºÁUÀÆ M¼À¨Ás UÀzÀ°ègÀÄªÀ ¯ÁåZïUÀ¼À£ÀÄß KPÀPÁ®zÀ°è ¸Àé®à
M¼ÀªÀÄÄRªÁV MvÀÄÛªÀ ªÀÄÆ®PÀ M¼ÀV£À ¨ÁV®£ÀÄß vÉgÉAiÀÄ§ºÀÄzÀÄ. AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÁgÀt¢AzÀ®Æ
ªÉÄÃ¯É «ªÀj¸À¯ÁzÀAxÀ jÃwAiÀÄ°è ¯ÁåZÀ£ÀÄß j°Ã¸ï ªÀiÁqÀzÉ §®¥ÀæAiÉÆÃV¹ F M¼À¨ÁV®£ÀÄß
vÉgÉAiÀÄPÀÆqÀzÀÄ. §® ¥ÀæAiÉÆÃUÀ ªÀiÁrzÀ°è CvÀåAvÀ ªÀÄºÀvÀéªÁzÀ F PÀA¥ÁmïðªÉÄAl
ºÁ¤UÉÆ¼ÀUÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
1.3 ‘QèAiÀÄgï’ §l£ï C£ÀÄß MwÛzÁUÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À r¸ï¥ÉèÃ ¥Áå£À¯ïUÀ¼ÀÄ PÀæªÀiÁ£ÀÄUÀvÀªÁV
F PÉ¼ÀPÀAqÀ ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß r¸ï¥ÉèÃ ªÀiÁqÀ®Ä ¥ÁægÀA©ü¸ÀÄvÀÛªÉ.
DELETING
POLLED VOTES
CANDIDATES
9
TOTAL POLLED
VOTES - 0
46
CANDIDATE - 01
VOTES - 0
CANDIDATE - 02
VOTES - 0
CANDIDATE - 03
VOTES - 0
CANDIDATE - 04
VOTES - 0
CANDIDATE - 05
VOTES - 0
CANDIDATE - 06
VOTES - 0
CANDIDATE - 07
VOTES - 0
CANDIDATE - 08
VOTES - 0
CANDIDATE - 09
VOTES - 0
END
(¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¸ÀÆZÀ£É vÀgÀÄªÁAiÀÄ ©Ã¥ï zÀé¤ PÉÃ½§gÀÄªÀÅzÀÄ) (AiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß 9 GªÉÄÃzÀÄªÁgÀjUÉ ¸Émï

ªÀiÁrzÀÝgÉ)
¸ÀÆZÀ£É:
‘QèAiÀÄgï’ §l£ï MwÛzÀ vÀgÀÄªÁAiÀÄ r¸ï¥ÉèÃ ¥Áå£À¯ïUÀ¼ÀÄ ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆa¹zÀAvÉ ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß r¸ï¥ÉèÃ
ªÀiÁqÀ¢zÀÝgÉ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ PËAmïUÀ¼À£ÀÄß C½¹ºÁPÀÄªÀÅzÀPÉÌ CUÀvÀåªÁzÀ F ªÀÄÄAa£À PÉ®ªÀÅ
PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀªÁV PÁAiÀÄð¤ªÀð»¹®èªÉAzÀÄ CxÀð. ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ PËAmïUÀ¼À£ÀÄß
C½¹ºÁPÀ®Ä ¨Áå®nAUï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï £ÀqÀÄªÉ AiÀÄÄPÀÛªÁV ¸ÀA¥ÀPÀð
PÀ°à¹gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß SÁwæ¥Àr¹PÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ. ‘PÉÆèÃ¸ï’ §l£ï MvÀÛ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ D vÀgÀÄªÁAiÀÄ ‘j¸À¯ïÖ’ §l£ï
47
MvÀÛ¨ÉÃPÀÄ. FUÀ ‘QèAiÀÄgï’ §l£ï MwÛzÀgÉ r¸ï¥Éè ¥Áå£À¯ïUÀ¼ÀÄ ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆa¹gÀÄªÀAvÉ ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß
r¸ï¥ÉèÃ ªÀiÁqÀ®Ä ¥ÁægÀA©ü¸ÀÄvÀÛªÉ.
1.4 r¸ï¥ÉèÃ ¥Áå£À¯ïUÀ¼À°è ªÉÄÃ®ÌAqÀ ªÀiÁ»wAiÀÄ r¸ï¥ÉèÃ¢AzÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß

ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ°è FUÁUÀ¯ÉÃ zÁR®Ä ªÀiÁr®èªÉA§ÄzÀ£ÀÄß ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ºÁdjgÀÄªÀ ¥ÉÆÃ°AUï
KeÉAmïjUÉ ªÀÄ£ÀªÀjPÉ ªÀiÁrPÉÆqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
2. CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À:
2.1 AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À AiÀÄAvÀæzÀ°è FUÁUÀ¯ÉÃ zÁR¯ÁV®èªÉAzÀÄ ªÉÄÃ®ÌAqÀAvÉ
¥ÀævÀåPÀëªÁV vÉÆÃj¹zÀ vÀgÀÄªÁAiÀÄ ¤ÃªÀÅ ¥ÀæwAiÉÆ§â GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ¤UÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
UÉÆvÀÄÛUÀÄj¬Ä®èzÉ PÉ®ªÀÅ ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß zÁR®Ä ªÀiÁqÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ CtPÀÄ ªÀiÁvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß
£ÀqÉ¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. AiÀiÁgÉÃ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ£À ªÀÄvÀzÁ£À KeÉAmï E®è¢zÀÝgÉ ¤ÃªÀÅ CAxÀ
GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ¤UÉ JgÀqÀÄ ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß JtÂPÉ ªÀiÁr ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ°è£À ¥sÀ°vÁA±ÀªÀ£ÀÄß vÁ¼É
ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ.
2.2 D GzÉÝÃ±ÀPÁÌV F PÉ¼ÀPÀAqÀ PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀð»¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(J) PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À ¨Áå®mï ¸ÉPÀë£ï£À°è£À ‘¨Áå®mï’ §l£ï MvÀÛ¨ÉÃPÀÄ. ‘¨Áå®mï’
§l£ï MwÛzÀ vÀgÀÄªÁAiÀÄ r¸ï¥ÉèÃ ¸ÉPÀë£ï£À°è §Äå¹ ¯ÁåA¥ÀÄ PÉA¥ÁV
GjAiÀÄ¯ÁgÀA©ü¸ÀÄvÀÛzÉ. CzÉÃ PÁ®zÀ°è ¨Áå®nAUï AiÀÄÆ¤mï£À°è£À ‘gÉr’ ¯ÁåA¥ï ¸ÀºÀ
ºÀ¹gÁV GjAiÀÄ¯ÁgÀA©ü¸ÀÄvÀÛzÉ.
(©) ¨Áå®nAUï AiÀÄÆ¤mï ªÉÄÃ¯É EgÀÄªÀ AiÀiÁgÉÃ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¤Ã° §l£ï£ÀÄß vÀ£Àß
EZÁÑ£ÀÄ¸ÁgÀ MvÀÄÛªÀAvÉ AiÀiÁgÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAmïjUÉ ºÉÃ¼À¨ÉÃPÀÄ. ¤Ã° §l£ïUÀ¼À°è
(ªÀÄÄaÑgÀzÀ) ¥ÀæwAiÉÆAzÀ£ÀÄß PÀ¤µÀÖ ¥ÀPÀë MAzÀÄ ¨ÁjAiÀiÁzÀgÀÆ MvÀÛ¨ÉÃPÀÄ. EzÀjAzÀ
ªÀÄÄaÑgÀzÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ §l£ï£ÀÄß ¥ÀjÃQë¹zÀAvÁUÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅ ¸ÀjAiÀiÁV PÉ®¸À
ªÀiÁqÀÄwÛgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß RavÀ¥Àr¹PÉÆAqÀAvÁUÀÄvÀÛzÉ.
(¹) GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ §l£ï ºÁUÉ MwÛzÀ vÀgÀÄªÁAiÀÄ ¨Áå®nAUï AiÀÄÆ¤mï ªÉÄÃ°gÀÄªÀ
‘gÉr’ ¯ÁåA¥ÀÄ D¥sï DUÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ §l£ï §½ EgÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ£À ¯ÁåA¥ÀÄ
PÉA¥ÀUÉ GjAiÀÄ¯ÁgÀA©ü¸ÀÄvÀÛzÉ. C®èzÉ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï¤AzÀ ©Ã¥ï zsÀé¤
PÉÃ½§gÀÄvÀÛzÉ. PÉ®ªÀÅ ¸ÉPÉAqÀÄUÀ¼À vÀgÀÄªÁAiÀÄ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¯ÁåA¥ï£À°è£À PÉA¥ÀÄ ¢Ã¥À
‘§Äå¹’ ¯ÁåA¥ï£À°è£À PÉA¥ÀÄ ¢Ã¥À ªÀÄvÀÄÛ ©Ã¥ï zsÀé¤ D¥sï DUÀÄªÀÅzÀÄ. EzÀjAzÀ AiÀiÁªÀ
GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ£À ¤Ã° §l£ï MvÀÛ¯ÁVzÉAiÉÆÃ D GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ¤UÉ ªÀÄvÀªÀÅ PÀAmÉÆæÃ¯ï
AiÀÄÆ¤mï£À°è zÁR¯ÁVzÉAiÉÄAzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀÅ ªÀÄÄA¢£À ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß ¹éÃPÀj¸À®Ä
¹zÀÝªÁVzÉAiÉÄAzÀÄ ¸ÀÆavÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.
(r) E£ÀÄß½zÀ ¥ÀæwAiÉÆ§â GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ¤UÉ MAzÀÄ CxÀªÁ ºÉZÀÄÑ ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß zÁR®Ä
ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀPÁÌV »A¢£À (J) (©) ªÀÄvÀÄÛ (¹) ¥ÁågÁUÀ¼À°è «ªÀj¹zÀ «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß
48
¥ÀÄ£ÀgÁªÀvÀð£É ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. ¥ÀæwAiÉÆ§â GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ£À ¸ÀA§AzsÀzÀ°è ºÁUÉ zÁR¯ÁzÀ

ªÀÄvÀUÀ¼À ¯ÉPÀÌªÀ£ÀÄß JZÀÑjPÉ¬ÄAzÀ EqÀ¨ÉÃPÀÄ.
(E) ªÀÄvÀUÀ¼ÀÄ ºÁUÉ zÁR¯ÁUÀÄwÛgÀÄªÁUÀ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ°è zÁR¯ÁVgÀÄªÀ MlÄÖ ªÀÄvÀUÀ¼ÀÄ D
ºÀAvÀzÀªÀgÉUÉ zÁR¯ÁVgÀÄªÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¸ÀASÉåUÉ ¸ÀjAiÀiÁVªÉAiÉÄA§ÄzÀ£ÀÄß AiÀiÁªÀÅzÉÃ
¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ¥Àj²Ã°¸À®Ä PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À ¨Áå¯Émï ¸ÉPÀë£ï£À°è£À ‘mÉÆÃl¯ï’
§l£ï MvÀÛ¨ÉÃPÀÄ.
¸ÀÆZÀ£É: ‘mÉÆÃl¯ï’ §l£ï C£ÀÄß AiÀiÁgÉÃ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ¤UÉ ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß zÁR®Ä

ªÀiÁrzÀ vÀgÀÄªÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ r¸ï¥ÉèÃ «¨sÁUÀzÀ°è ‘§Äå¹’ ¢Ã¥À D¥sï DzÀ vÀgÀÄªÁAiÀÄªÉÃ
MvÀÛvÀPÀÌzÀÄÝ.
(J¥sï) CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë£ï£À°è£À ‘PÉÆèÃ¸ï’ §l£ï MvÀÛ¨ÉÃPÀÄ. ‘PÉÆèÃ¸ï’
§l£À£ÀÄß ºÁUÉ MvÀÄÛwÛzÀÝAvÉ r¸ï¥ÉèÃ ¸ÉPÀë£ï£À°è£À r¸ï¥ÉèÃ ¥Áå£À¯ïUÀ¼ÀÄ PÀæªÀiÁ£ÀÄUÀvÀªÁV
F PÉ¼ÀPÀAqÀ ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛªÉ.
CLOSING
DTE 12-01-07
TME 10-34-56
SL NO - H00003
CANDIDATES
9
TOTAL POLLED ( ZÀ¯Á¬Ä¹zÀ ªÀÄvÀUÀ¼À

VOTES - 54 ¸ÀASÉå 54 DVzÀÝgÉ )
POLL CLOSED
¸ÀÆZÀ£É: ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ ®¨sÀåvÉUÉÆ¼À¥ÀlÄÖ CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ°è

ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß zÁR°¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ C£ÀÄªÀÄw ¤ÃqÀ®Ä AiÀiÁªÀÅzÉÃ DPÉëÃ¥ÀuÉ E®è. ¥ÀæwAiÉÆ§â
GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ¤UÉ zÁR¯ÁVgÀÄªÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄÄ ¸ÀªÀiÁ£ÀªÁVgÀ¨ÉÃPÁzÀ CUÀvÀå«®è.
(f) FUÀ j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë£ï£À°è ‘j¸À¯ïÖ’ JAzÀÄ UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁrgÀÄªÀ §l£ï MvÀÛ¨ÉÃPÀÄ. D §l£ï
MvÀÄÛwÛzÀÝAvÉ r¸ï¥ÉèÃ ¥Áå£À¯ïUÀ¼ÀÄ PÀæªÀiÁ£ÀÄUÀvÀªÁV F PÉ¼ÀPÀAqÀ ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß
vÉÆÃj¸À®Ä ¥ÁægÀA©ü¸ÀÄvÀÛªÉ.
49
COMPUTING
RESULT
POLL RESULT (PDT - ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¢£ÁAPÀ)

PDT 16-01-07
PST 09-50-20 ( PST - ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÁægÀA¨sÀªÁzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄ)

PET 15-32-10 (PET - ªÀÄvÀzÁ£À ªÀÄÄPÁÛAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄ)
SL NO. H00003 PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÄ¤mï£À PÀæªÀÄ¸ÀASÉå
CANDIDATES GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¸ÀASÉå

9
TOTAL POLLED ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀiÁzÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¸ÀASÉå-54

VOTES-54
CANDIDATE - 01
VOTES – 6
CANDIDATE - 02
VOTES – 6
CANDIDATE - 03
VOTES – 06
CANDIDATE - 04
VOTES – 6
CANDIDATE - 05
VOTES - 6
CANDIDATE - 06
VOTES - 6
CANDIDATE - 07
VOTES - 6
CANDIDATE - 08
VOTES - 6
CANDIDATE - 09
VOTES - 6
END ªÀÄÄPÁÛAiÀÄ
(EzÀÄ MAzÀÄ GzÁºÀgÀuÉ ªÀiÁvÀæ)

50
(ºÉZï) D vÀgÀÄªÁAiÀÄ CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è zÁR¯ÁzÀ ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß C½¹ ºÁPÀ®Ä

‘QèAiÀÄgï’ §l£ï MvÀÛ¨ÉÃPÀÄ. ‘QèAiÀÄgï’ §l£ï ºÁUÉ MvÀÄÛwÛzÀÝAvÉ r¸ï¥ÉèÃ ¥Áå£À¯ï£À J®è
PËAmïUÀ¼ÀÄ ªÉÄÃ®ÌAqÀ ¥ÁågÁ 1.3gÀ°è «ªÀj¹gÀÄªÀAvÉ ¸ÉÆ£Éß (0) vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛªÉ.
(L) «zÀÄå£Áä£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀÅ GvÀÛªÀÄ PÁAiÀÄð¤ªÀðºÀuÁ ¹ÜwAiÀÄ°èzÉ JAzÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À

KeÉAljUÉ ªÀÄ£ÀzÀlÄÖ ªÀiÁrPÉÆqÀ®Ä ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀævÀåPÀëªÁV vÉÆÃj¸À®Ä CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À
£ÀqÉ¸À®Ä CzsÁåAiÀÄ VIII gÀ ¥ÁågÁ 4 gÀ°è ¸ÀÆZÀ£É ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ PÀAmÉÆæÃ¯ï
AiÀÄÆ¤mï£ÀÄß ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀ ªÉÆzÀ®Ä CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¥sÀ°vÁA±ÀªÀ£ÀÄß
C½¹ºÁQzÀ vÀgÀÄªÁAiÀÄ CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¥ÀæªÀiÁt ¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß C£ÀÄ§AzsÀ XVIII gÀ°è
¹zÀÝ¥Àr¸À¨ÉÃPÀÄ. ¤ÃªÀÅ CxÀªÁ «ÃPÀëPÀgÀÄ ªÁ¸ÀÛªÀ ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÁægÀA¨sÀzÀ ªÉÆzÀ®
UÀAmÉAiÀÄ°è PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤lÖ£ÀÄß ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀ ªÉÆzÀ®Ä CtÄPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ
¥sÀ°vÁA±ÀªÀ£ÀÄß C½¹ ºÁQ ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß SÁwæ ¥Àr¹PÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ.
51
CzsÁåAiÀÄ – XIII
PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À°è VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ï C¼ÀªÀr¸ÀÄªÀÅzÀÄ
1. VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ï C¼ÀªÀr¸ÀÄªÀÅzÀÄ

1.1 ªÀÄvÀ¥ÀvÀæzÀ UË¥ÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß PÁ¥ÁqÀÄªÀ ¤nÖ£À°è ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀ¥ÉnÖUÉUÀ¼À£ÀÄß
G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀÄªÀ ¸ÁA¥ÀæzÁ¬ÄPÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ªÀÄvÀ¥ÉnÖUÉUÀ¼À£ÀÄß DAiÉÆÃUÀªÀÅ
«±ÉÃµÀªÁV ªÀÄÄ¢æ¹zÀ VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ï C¼ÀªÀr¸ÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁr
¨sÀzÀæ¥Àr¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄvÀ¥ÉnÖUÉUÀ¼À°è MAzÀÄ ¸À® VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ï C¼ÀªÀr¹ ¥ÉnÖUÉAiÀÄ
ªÀÄÄZÀÑ¼ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄaÑzÀ ªÉÄÃ¯É VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ï vÀÆvÀÄ ªÀiÁr ºÀjzÀÄ ºÁPÀzÀ ºÉÆgÀvÀÄ
¥ÉnÖUÉAiÀÄ£ÀÄß vÉgÉAiÀÄ°PÁÌUÀÄªÀÅ¢®è ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ°ègÀÄªÀ ªÀÄvÀUÀ¼À §UÉÎ ºÀ¸ÀÛPÉëÃ¥À ªÀiÁqÀ°PÁÌUÀÄªÀÅ¢®è
CxÀªÁ JtÂPÉ ªÀiÁqÀ®Ä ºÉÆgÀUÉ vÉUÉAiÀÄ°PÁÌUÀÄªÀÅ¢®è. CzÉÃ §UÉAiÀÄ gÀPÀëuÁ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß
ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ°è MzÀV¸À¯ÁVzÉ. CzÀjAzÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£ÀÄß MAzÀÄ ¸À® ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁr
ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÁægÀA©ü¸À¯Á¬ÄvÉAzÀgÉ AiÀiÁgÉÆ§âgÀÆ ªÀÄvÀzÁ£À ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ªÀåvÀå¸ÀÛUÉÆ½¸À°PÁÌUÀzÀÄ.
EzÀ£ÀÄß ¸Á¢ü¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼Àî®Ä ªÀÄvÀ¥ÉnÖUÉAiÀÄ£ÀÄß ¨sÀzÀæUÉÆ½¸À®Ä G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀÄªÀAxÀ
VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã®£ÉßÃ C¼ÀªÀr¸À®Ä ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À°è CªÀPÁ±À
PÀ°à¸À¯ÁVzÉ.
1.2 PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë£ï£À M¼À PÀA¥ÁmïðªÉÄAn£À ¨ÁV°£À M¼À §¢AiÀÄ°è VæÃ£ï
¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ï C¼ÀªÀr¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ MAzÀÄ ZËPÀlÖ£ÀÄß MzÀV¸À¯ÁVzÉ. PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À j¸À¯ïÖ
¸ÉPÀë¤ß£À M¼À PÀA¥ÁmïðªÉÄAn£À ¨ÁV°£À M¼À §¢AiÀÄ°è D GzÉÝÃ±ÀPÁÌV MzÀV¸À¯ÁzÀ ZËPÀnÖ£À°è
VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã®£ÀÄß C¼ÀªÀr¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÀÄÄAZÉ ¤ÃªÀÅ ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ï£À ©½¨sÁUÀzÀ ªÉÄÃ¯ÁâUÀzÀ°è
¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ï£À PÀæªÀÄ¸ÀASÉåAiÀÄ PÉ¼ÀUÉ vÀ£Àß ¥ÀÆtð ¸À»AiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ. C°è ºÁdjgÀÄªÀ
ºÁUÀÆ vÀªÀÄä ¸À»UÀ¼À£ÀÄß ºÁPÀ®Ä EaÑ¸ÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ CxÀªÁ CªÀgÀ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀ
¸À»UÀ¼À£ÀÄß ºÁQ¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ï ªÉÄÃ°gÀÄªÀ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAmïgÀ ¸À»UÀ¼ÀÄ CªÀgÀ
£ÉÃªÀÄPÁw ¥ÀvÀæUÀ¼À°ègÀÄªÀ CªÀgÀ ¸À»UÀ½UÉ ºÉÆAzÁtÂPÉAiÀiÁUÀÄªÀÅªÉÃ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¦æ¸ÉÊrAUï
C¢üPÁj ¥ÀjÃQë¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
1.3 ©EJ¯ï, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ F PÀA¥À¤AiÀÄÄ vÀAiÀiÁj¹ MzÀV¹gÀÄªÀ, ªÉÄÃ®ÝeÉðUÉÃj¹zÀ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À°è
MAzÉÃ MAzÀÄ VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã®£ÀÄß C¼ÀªÀr¸ÀÄªÀÅzÀPÁÌV MAzÀÄ ZËPÀlÖ£ÀÄß C¼ÀªÀr¸À¯ÁVzÉ
(ºÀ¼ÉAiÀÄ ªÀiÁzÀj ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À°è JgÀqÀÄ ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã®ÄUÀ¼À£ÀÄß C¼ÀªÀr¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ JgÀqÀÄ
ZËPÀlÄÖUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸À¯ÁVvÀÄÛ).
52
1.4 D ¹Ã®£ÀÄß CzÀgÀ ºÀ¹gÀÄ ªÉÄÃ¯ÁãUÀ ºÉÆgÀV¤AzÀ QArAiÀÄ ªÀÄÄSÁAvÀgÀ PÁtÄªÀ ºÁUÉ
C¼ÀªÀr¸À¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄvÀzÁ£À AiÀÄAvÀæzÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À°è VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ï C¼ÀªÀr¹zÁUÀ
F PÉ¼ÀV£À avÀæzÀ°è PÁtÄªÀAvÉ PÁt¨ÉÃPÀÄ.
©.E.J¯ï.AiÀÄAvÀæ E¹LJ¯ï AiÀÄAvÀæ
1.5 AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÁgÀtPÀÆÌ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ºÁ¤UÉÆAqÀ ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã®£ÀÄß §¼À¸ÀzÀAvÉ £ÉÆÃrPÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ

ªÀÄvÀÄÛ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ï, CzÀ£ÀÄß C¼ÀªÀr¸ÀÄªÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ºÁ¤UÉÆAqÀgÉ CzÀ£ÀÄß
M¼ÀV£À PÀA¥ÁmïðªÉÄAn£À ¨ÁV®£ÀÄß ªÀÄÄZÀÄÑªÀ ªÀÄÄAZÉ DVAzÁUÀ¯ÉÃ CzÀ£ÀÄß §zÀ¯Á¬Ä¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
2. ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ï ªÉÄÃ¯É ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAmïgÀ ¸À»UÀ¼ÀÄ
¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã®£ÀÄß C¼ÀªÀr¹zÀ vÀgÀÄªÁAiÀÄ M¼ÀV£À PÀA¥ÁmïðªÉÄAn£À ¨ÁV®£ÀÄß AiÀÄÄPÀÛ jÃwAiÀÄ°è
CzÀÄ«Ä ªÀÄÄZÀÑ¨ÉÃPÀÄ. ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ï£À vÉgÉ¢gÀÄªÀ JgÀqÀÄ vÀÄ¢UÀ¼ÀÄ M¼ÀV£À PÀA¥ÁmïðªÉÄAn£À
§¢UÀ½AzÀ ºÉÆgÀUÉ ZÁaPÉÆArgÀÄªÀAvÉ D ¨ÁV®£ÀÄß ªÀÄÄZÀÑ¨ÉÃPÀÄ.
3. ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ïUÀ¼À ¯ÉPÀÌ
3.1 ¤ÃªÀÅ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀÄªÀÅzÀPÁÌV vÀªÀÄUÉ ¥ÀÆgÉÊ¹zÀ ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ïUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ
PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀPÁÌV ºÁUÀÆ ¨sÀzÀæ¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀPÁÌV vÁªÀÅ ªÁ¸ÀÛªÁV
G¥ÀAiÉÆÃV¹zÀ ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ïUÀ¼À ¸ÀjAiÀiÁzÀ ¯ÉPÀÌªÀ£ÀÄß EqÀvÀPÀÌzÀÄÝ. CAxÀ ¯ÉPÀÌUÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÁðlPÀ
¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï (ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß £ÀqÉ¸ÀÄªÀ) ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼ÀÄ 1993gÀ ¤AiÀÄªÀÄ 86 J¸ï ¥ÀæPÁgÀ F
GzÉÝÃ±ÀPÁÌV «±ÉÃµÀªÁV ¤¢ðµÀÖ¥Àr¸À¯ÁzÀ ¥Àæ¥ÀvÀæ-28-J(EVM) ¨sÁUÀ 1gÀ ¨Á§Ä ¸ÀASÉå 9gÀ°è
EqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
3.2 ¥ÀÆgÉÊ¸À¯ÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÁ¸ÀÛªÀªÁV G¥ÀAiÉÆÃV¸À¯ÁzÀ ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ïUÀ¼À PÀæªÀÄ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß §gÉzÀÄ
PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀPÉÌ ºÁdjgÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀjUÉ CxÀªÁ CªÀgÀ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAmïjUÉ ¤ÃªÀÅ
C£ÀÄªÀÄw ¤ÃqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
53
CzsÁåAiÀÄ – XIV
PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£ÀÄß ªÀÄÄaÑ ªÉÆºÀgÄÀ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ
1. «±ÉÃµÀ mÁåUï
EzÀÄ PÉ¼ÀV£ÀAvÉ PÁtÄvÀÛzÉ:
1.1 JgÀqÀÄ ªÀiÁzÀjAiÀÄ «zÀÄå£Áä£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À°è §¼À¸À¯ÁUÀÄªÀ «±ÉÃµÀ mÁåV£À C¼ÀvÉ F

ªÀÄÄA¢£ÀAvÉ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉAiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ.
(J) E¹LJ¯ï AiÀÄAvÀæPÉÌ 7 ¸ÉA.«ÄÃ.UÀ¼ÀÄ X 5.5 ¸ÉA.«ÄÃ.UÀ¼ÀÄ
(©) ©EJ¯ï AiÀÄAvÀæPÉÌ 7.5 ¸ÉA.«ÄÃ.UÀ¼ÀÄ X 5.5 ¸ÉA.«ÄÃ.UÀ¼ÀÄ
EzÀgÀ zÀ¥Àà MAzÀÄ CAZÉ aÃnAiÀÄ zÀ¥ÀàzÀµÉÖÃ EgÀÄvÀÛzÉ. ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀPÁÌV zÁgÀªÀ£ÀÄß
¸ÀÄ®¨sÀªÁV vÀÆj¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ MAzÀÄ ¯ÉÆÃºÀzÀÄAUÀÄgÀzÀ ¸À»vÀ ªÀÄÄA§¢AiÀÄ ªÉÄÃ¯ÁâUÀzÀ §®
vÀÄ¢AiÀÄ ªÉÄÃ¯É MAzÀÄ gÀAzsÀæ«zÉ. C®èzÉ gÀAzsÀæzÀ PÉ¼ÀUÉ §®¨sÁUÀzÀ°è j¸À¯ïÖ
PÀA¥ÁmïðªÉÄAn£À ¨ÁV°£À »rUÉ ¦ümï ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÁPÁUÀÄªÀµÀÄÖ MAzÀÄ UÀÆæªï PÀmï «±ÉÃµÀ
mÁåUï£À ªÉÄÃ¯É EzÉ. «±ÉÃµÀ mÁåUï£À ªÀÄzsÀåzÀ°è MAzÀÄ gÀAzsÀæ«gÀÄªÀÅzÀjAzÀ j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë£ï£À
‘PÉÆèÃ¸ï’ §l£ï£À PÀA¥ÁmïðªÉÄAn£À°è mÁåUÀ£ÀÄß ¦üPïì ªÀiÁrzÁUÀ ‘PÉÆèÃ¸ï’ §l£ï PÀtÂÚUÉ
PÁtÄwÛgÀÄvÀÛzÉ. EzÀjAzÀ mÁåUïUÉ CqÀZÀuÉ GAlÄ ªÀiÁqÀzÉ UÀÄArAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄnÖ
¤ªÀð»¸À§ºÀÄzÀÄ.
PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï ¸ÀASÉå
1.2 «±ÉÃµÀ mÁåUÀ£ÀÄß §¼À¸ÀÄªÀ ªÉÆzÀ®Ä, «±ÉÃµÀ mÁåUï ªÉÄÃ¯É PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À
PÀæªÀÄ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß §gÉAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
54
¸À»
1.3 «±ÉÃµÀ mÁåUï ªÉÄÃ¯É PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À PÀæªÀÄ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß §gÉzÀ vÀgÀÄªÁAiÀÄ ¤ÃªÀÅ «±ÉÃµÀ
mÁåUï£À »A§¢AiÀÄ°è ¤ªÀÄä ¸À» ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. ºÁUÀÆ ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀÄªÀ ªÀÄÄAZÉ
ªÀÄvÀUÀnÖAiÀÄ°è ºÁdjgÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀÄ / ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄUÀ½UÉ «±ÉÃµÀ mÁåUï£À ªÉÄÃ¯É
ªÀÄÄ¢æ¹gÀÄªÀ PÀæªÀÄ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß N¢ §gÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀAvÉ ºÁUÀÆ EaÒ¹zÀ°è «±ÉÃµÀ mÁåUï£À
»A§¢AiÀÄ°è ¸À» ºÁPÀÄªÀAvÉ w½¸À¨ÉÃPÀÄ.
1.4 VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã°£À ªÉÄÃ¯É ¤ÃªÀÅ ªÀÄvÀÄÛ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀÄ/¥ÉÆÃ°AUï KeÉAmïgÀÄ ¸À» ªÀiÁr
CzÀ£ÀÄß PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë£ï£À M¼ÀV£À PÀA¥ÁmïðªÉÄAn£À ¨ÁV°£À
M¼À¨sÁUÀzÀ°è ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã®£ÀÄß C¼ÀªÀr¸ÀÄªÀÅzÀPÁÌV MzÀV¸À¯ÁzÀ ZËPÀnÖ£À°è C¼ÀªÀr¹
¨sÀzÀæ¥Àr¸ÀÄªÀ ¥ÀæQæAiÉÄ ªÀÄÄV¹zÀ vÀgÀÄªÁAiÀÄ ‘QèAiÀÄgï’ §l¤ß£À ªÀÄvÀÄÛ ‘j¸À¯ïÖ’ §l£ïUÀ¼À
ªÉÄÃ°gÀÄªÀ M¼À¨sÁUÀzÀ PÀA¥ÁmïðªÉÄAl£ÀÄß «±ÉÃµÀ mÁåUï §¼À¹ ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. ‘QèAiÀÄgï’
§l£ï ªÀÄvÀÄÛ ‘j¸À¯ïÖ’ §l£ïUÀ¼À ªÉÄÃ°gÀÄªÀ M¼À¨Ás UÀzÀ PÀA¥ÁmïðªÉÄAn£À ¨ÁV®£ÀÄß ¥ÉÃ¥Àgï
¹Ã°£À JgÀqÀÄ ªÀÄÄPÀÛ vÀÄ¢UÀ¼ÀÄ M¼À¨ÁV°£À §¢UÀ½AzÀ ºÉÆgÀPÉÌ ZÁaPÉÆArgÀÄªÀ jÃwAiÀÄ°è
CzÀÄ«Ä ªÀÄÄZÀÑ¨ÉÃPÀÄ. vÀgÀÄªÁAiÀÄ F M¼À¨Ás UÀzÀ ¨ÁV®£ÀÄß «±ÉÃµÀ mÁåUï¤AzÀ ªÉÆºÀgÀÄ
ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. EzÀPÁÌV jl¤ðAUï D¦üÃ¸ÀgïgÀªÀgÀÄ F GzÉÝÃ±ÀPÁÌV «±ÉÃµÀªÁV MzÀV¹gÀÄªÀ
G£ÀßvÀ UÀÄtªÀÄlÖzÀ zÁgÀªÀ£ÀÄß M¼À¨sÁUÀzÀ zÁégÀzÀ°è ªÀiÁrgÀÄªÀ JgÀqÀÄ gÀAzsÀæUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄvÀÄÛ
«±ÉÃµÀ mÁåUï£À°è ªÀiÁrgÀÄªÀ gÀAzsÀæzÀ ªÀÄÆ®PÀ vÀÆj¸À¨ÉÃPÀÄ.
1.5 ¤ÃªÀÅ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ºÁ¼ÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ ºÀjzÀÄºÉÆÃzÀ «±ÉÃµÀ mÁåUÀ£ÀÄß §¼À¹®è
JA§ÄzÀ£ÀÄß RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ. AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÁgÀt¢AzÀ «±ÉÃµÀ mÁåUÀÄ ºÁ¼ÁzÀgÉ CxÀªÁ
ºÀjzÀÄºÉÆÃzÀgÉ ªÀÄvÉÆÛAzÀ£ÀÄß §¼À¸À¨ÉÃPÀÄ. F GzÉÝÃ±ÀPÁÌV jl¤ðAUï D¦üÃ¸ÀgïgÀªÀgÀÄ ‘VæÃ£ï
¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã®Ä’UÀ¼ÀAvÉAiÉÄÃ 3 CxÀªÁ 4 ‘«±ÉÃµÀ mÁåUÀÄ’UÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸ÀÄvÁÛgÉ.
1.6 EªÉ®èªÀ£ÀÄß ªÀiÁrzÀ vÀgÀÄªÁAiÀÄ zÁgÀªÀ£ÀÄß MAzÀÄ UÀAlÄ ºÁQ «±ÉÃµÀ mÁåUï£À ªÉÄÃ°lÄÖ
ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀ CgÀV¤AzÀ zÁgÀªÀ£ÀÄß ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. D vÀgÀÄªÁAiÀÄ ªÉÆºÀgÀ£ÀÄß
MqÉAiÀÄzÉ F GzÉÝÃ±ÀPÁÌV «±ÉÃµÀ mÁåUï£À ªÀÄzsÀåzÀ°ègÀÄªÀ gÀAzsÀæzÀ ªÀÄÆ®PÀ ‘PÉÆèÃ¸ï’ §l£ï
ªÀÄÄAZÁagÀÄªÀ jÃwAiÀÄ°è ‘PÉÆèÃ¸ï’ §l£ï£À PÀA¥ÁmïðªÉÄAn£À°è «±ÉÃµÀ mÁåUÀ£ÀÄß
ºÉÆA¢¸À¨ÉÃPÀÄ.
55
zÁgÀ¢AzÀ M¼À¨sÁUÀzÀ ¨ÁV®£ÀÄß «±ÉÃµÀ mÁåUï¤AzÀ M¼À¨sÁUÀzÀ ªÉÆºÀgÀÄ

ªÀÄÄaÑgÀÄªÀÅzÀÄ ªÀiÁrgÀÄªÀÅzÀÄ
(BEL AiÀÄAvÀæ) (ECIL AiÀÄAvÀæ)
2. j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë£ï£À ºÉÆgÀ PÀªÀZÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄaÑ ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ

2.1 PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë£ï£À M¼À PÀA¥ÁmïðªÉÄAl£ÀÄß ªÀÄÄaÑ ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁrzÀ £ÀAvÀgÀ
D ¸ÉPÀë£ï£ÀÄß ªÀÄÄZÀÄÑªÀÅzÀPÁÌV j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë£ï£À ºÉÆgÀ PÀªÀZÀªÀ£ÀÄß UÀnÖAiÀiÁV CzÀÄªÀÄ¨ÉÃPÀÄ. ºÉÆgÀ
PÀªÀZÀªÀ£ÀÄß ºÁUÉ ªÀÄÄZÀÄÑªÀÅzÀPÉÌ ªÉÆzÀ®Ä ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã°£À JgÀqÀÆ ªÀÄÄPÀÛ vÀÄ¢UÀ¼ÀÄ ºÉÆgÀ PÀªÀZÀzÀ
JgÀqÀÆ §¢UÀ½AzÀ ºÉÆgÀ ZÁaPÉÆArgÀÄªÀAvÉ £ÉÆÃrPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ.
2.2 j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë£ï£À ºÉÆgÀ PÀªÀZÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄaÑzÀ £ÀAvÀgÀ D PÀªÀZÀªÀ£ÀÄß (i) ºÉÆgÀ PÀªÀZÀzÀ JqÀ
¥Á±ÀéðzÀ°è F GzÉÝÃ±ÀPÁÌV ªÀiÁrgÀÄªÀ JgÀqÀÄ gÀAzsÀæUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ zÁgÀªÀ£ÀÄß vÀÆj¹ (ii)
zÁgÀªÀ£ÀÄß UÀAlÄºÁQ (iii) jl¤ðAUï D¦üÃ¸Àgï ªÀÄlÖzÀ°è ‘PÁåAqï ¸Émï ¸ÉPÀë£ï’UÉ
®UÀwÛ¹gÀÄªÀAxÀzÉÝÃ jÃwAiÀÄ ¯ÉÃ§¯ï (CqÀæ¸ï mÁåUï)£ÀÄß C¼ÀªÀr¹ ªÀÄvÀÄÛ zÁgÀªÀ£ÀÄß CqÀæ¸ï mÁåUï
ªÉÄÃ°lÄÖ CgÀUÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄ ªÉÆºÀj¤AzÀ ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ
ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ.
2.3 ‘CqÉæ¸ï mÁåUï’ F ªÀÄÄA¢£À «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛªÉ.

56
------------- f¯Áè ¥ÀAZÁAiÀÄwAiÀÄ / vÁ®ÆèPÀÄ ¥ÀAZÁAiÀÄwAiÀÄ

------------- PÉëÃvÀæPÉÌ ZÀÄ£ÁªÀuÉ
PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï ¸ÀASÉå -----------
ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ PÀæ.¸ÀA. ªÀÄvÀÄÛ ºÉ¸ÀgÀÄ ----------
ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¢£ÁAPÀ ------------
2.4 jl¤ðAUï D¦üÃ¸Àgï ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À ¨sÁUÀªÁV SÁ°, ªÀÄÄ¢ævÀ CqÉæ¸ï mÁåUïUÀ¼À£ÀÄß
¸ÁPÀµÀÄÖ ¸ÀASÉåAiÀÄ°è MzÀV¸ÀÄªÀgÀÄ. ¤ÃªÀÅ CqÉæ¸ï mÁåUï£À°è «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß JZÀÑjPÉ¬ÄAzÀ ¨sÀwð
ªÀiÁrgÀ¨ÉÃPÀÄ. ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À PÀæªÀÄ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß CzÀgÀ PÉ¼À¨sÁUÀzÀ°è
§gÉAiÀÄ¯ÁVgÀÄvÀÛzÉ.
2.5 ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ºÁdjgÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀÄ CxÀªÁ CªÀgÀ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAmïgÀÄUÀ¼ÀÄ
C¥ÉÃQë¹zÀ°è CqÉæ¸ï mÁåUï£À ªÉÄÃ¯É ¤ªÀÄä ªÉÆºÀj£ÉÆA¢UÉ CªÀgÀ ªÉÆºÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀºÀ ºÁPÀ®Ä
CªÀjUÉ C£ÀÄªÀÄw¸À¨ÉÃPÀÄ.
2.6 M¼À PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï ªÀÄvÀÄÛ ºÉÆgÀ PÀªÀZÀªÀ£ÀÄß ºÁUÉªÀÄÄaÑ ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ
PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À°è zÁR¯ÁzÀ ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀåvÁå¸ÀUÉÆ½¸ÀzÀAvÉ ¸ÀA¥ÀÆtð j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë£À£ÀÄß
ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁr ¨sÀzÀæ¥Àr¸À¨ÉÃPÀÄ.
3. ¹Öç¥ï ¹Ã¯ï:
3.1 «zÀÄå£Áä£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À£ÀÄß ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀ®Ä ¥ÉÃ¥Àgï ¹Öç¥ï ¹Ã¯ï(E£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ ¹Öç¥ï
¹Ã¯ïJAzÀÄ G¯ÉèÃT¸À¯ÁVzÉ)¤AzÀ ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À ‘j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë£ï’£ÀÄß
ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ. EzÀjAzÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À F ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß MªÉÄä ªÀÄvÀzÁ£À
¥ÁægÀA¨sÀªÁzÀ ªÉÄÃ¯É ªÀÄvÀ JtÂPÉAiÀÄ£ÀÄß PÉÊUÉÆ¼ÀÄîªÀªÀgÉUÉ vÉgÉAiÀÄ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀÄªÀÅ¢®è.
ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ°è ªÉÆzÀ® ªÀÄvÀªÀ£ÄÀ ß ZÀ¯Á¬Ä¹zÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄ¢AzÀ ªÀÄvÀ JtÂPÉAiÀÄ
ªÉÄÃfUÉ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß vÀgÀÄªÀªÀgÉUÉ, ¹Öç¥ï ¹Ã¯ï£ÀÄß ºÁ¤UÉÆ½¸ÀzÉ j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë£À£ÀÄß vÉgÉAiÀÄ®Ä
AiÀiÁjUÀÆ ¸ÁzsÀå«®è JA§ÄzÀÄ EzÀjAzÀ RavÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.
3.2 CzÀgÀAvÉ «zÀÄå£Áä£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæ §¼À¹ ZÀÄ£ÁªÀuÉ £ÀqÉ¸ÀÄªÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ®Æè
PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£ÀÄß ¹Öç¥ï ¹Ã¯ï¤AzÀ ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV ºÉÆgÀUÀqÉ¬ÄAzÀ ¨sÀzÀæ¥Àr¹ ªÉÆºÀgÀÄ
ªÀiÁrgÀvÀPÀÌzÀÄÝ. »ÃUÉ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀjAzÀ ¹Öç¥ï ¹Ã¯ï£ÀÄß ºÁ¤UÉÆ½¸ÀzÉ F ¸ÉPÀë£ï£ÀÄß vÉgÉAiÀÄ®Ä
¸ÁzsÀåªÁUÀÄªÀÅ¢®è. ‘PÉÆèÃ¸ï’ §l£À£ÀÄß ªÀÄÄZÀÄÑªÀ gÀ§âgï PÁå¥ï£À ¸Àé®à PÉ¼ÀUÉ ‘j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë£ï’£À ºÉÆgÀ
¨ÁV® ªÉÄÃ¯É PÉÆèÃ¸ï§l£ï ªÀÄÄaÑgÀzÀ jÃwAiÀÄ°è F ¹Öç¥ï ¹Ã¯ï£ÀÄß C¼ÀªÀr¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. (EzÀÄ
ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ªÀÄÄPÁÛAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è CxÀªÁ ªÀÄvÀUÀmÉÖ ªÀ±À¥Àr¹PÉÆ¼ÀÄîªÀAxÀ vÀÄvÀÄð ¸À¤ßªÉÃ±ÀzÀ
¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ‘PÉÆèÃ¸ï’ §l£À£ÀÄß MvÀÄÛªÀÅzÀPÁÌV gÀ§âgï ªÀÄÄZÀÑ½PÉAiÀÄ£ÀÄß vÉUÉAiÀÄ®Ä CªÀPÁ±À
ªÀiÁrPÉÆqÀÄvÀÛzÉ).
57
¹Öç¥ï ¹Ã¯ï ¨sËwPÀ ®PÀëtUÀ¼ÀÄ:
(1) ¹Öç¥ï ¹Ã¯ï 23.5”(E¥ÀàvÀÛªÀÄÆgÀÄ ¥Á¬ÄAmï LzÀÄ EAZÀÄUÀ¼ÀÄ) GzÀÝ ªÀÄvÀÄÛ 1” (MAzÀÄ EAZÀÄ)
CUÀ®zÀ C¼ÀvÉAiÀÄ ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ï DVzÉ. ¹Öç¥ï ¹Ã¯ï£À GzÀÝªÀÅ ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ
ªÉÆzÀ®Ä ªÀÄvÀÄÛ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À°è EvÀgÉ ¥ÀæªÀiÁt¨sÀÆvÀ ªÉÆºÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÁQzÀ £ÀAvÀgÀ
PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mïUÉ ºÉZÀÄÑªÀj ªÉÆºÀgÀ£ÀÄß ºÁPÀ®Ä CªÀPÁ±À PÀ°à¸ÀÄªÀÅzÀPÁÌV PÀAmÉÆæÃ¯ï
AiÀÄÆ¤mï£À CUÀ®zÀÄzÀÝPÀÆÌ ¸ÀÄ®¨sÀªÁV ¸ÀÄvÀÄÛªÀµÀÄÖ EgÀÄvÀÛzÉ.
(2) ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¹Öç¥ï ¹Ã¯ï «²µÀÖ UÀÄgÀÄw£À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ.
(3) F ¹Öç¥ï ¹Ã¯ïUÀ¼À£ÀÄß DAiÉÆÃUÀ¢AzÀ AiÀÄxÉÆÃavÀªÁV ¥ÀÆgÉÊs¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
(4) ¹Öç¥ï ¹Ã¯ï£À JgÀqÀÆ vÀÄ¢UÀ¼À°è ªÉÆzÀ¯ÉÃ UÉÆÃAzÀÄ ºÀaÑgÀÄªÀAxÀ £Á®ÄÌ (4) ¨sÁUÀUÀ½gÀÄvÀÛªÉ.
CªÀÅUÀ¼À°è ªÀÄÆgÀÄ MAzÀÄ ZÀzÀgÀ EAZÀÄ «¹ÛÃtð EgÀÄvÀÛªÉ (‘J’ ‘©’ ªÀÄvÀÄÛ ‘¹’ CPÀëgÀUÀ½AzÀ
UÀÄgÀÄw¸À¯ÁVgÀÄvÀÛzÉ) ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ, JgÀqÀÄ ZÀzÀgÀ EAZÀÄ «¹ÛÃtð EgÀÄvÀÛzÉ (r CPÀëgÀ¢AzÀ
UÀÄgÀÄw¸À¯ÁVgÀÄvÀÛzÉ). ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ UÉÆÃA¢£À ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ªÁåPïì ¥ÉÃ¥Àgï£À ¹Öç¥ï¤AzÀ
ªÀÄÄZÀÑ¯ÁVgÀÄvÀÛzÉ.
(5) ¹Öç¥ï ¹Ã¯ï M¼À¨sÁUÀ ªÀÄvÀÄÛ ºÉÆgÀ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ. ¹Öç¥ï£À M¼À¨sÁUÀzÀ MAzÀÄ
PÉÆ£ÉAiÀÄ°è ‘J’ ªÀÄvÀÄÛ ‘©’ CPÀëgÀUÀ½AzÀ UÀÄgÀÄw¸À¯ÁVgÀÄªÀ ªÉÆzÀ¯ÉÃ UÉÆÃAzÀÄ ºÀaÑzÀ CPÀÌ¥ÀPÀÌ
EgÀÄªÀ JgÀqÀÄ ¨sÁUÀUÀ½gÀÄvÀÛªÉ. ¹Öç¥ï£À M¼À¨Ás UÀzÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è ‘r’ JAzÀÄ UÀÄgÀÄvÀÄ
ªÀiÁrgÀÄªÀ ªÉÆzÀ¯ÉÃ UÉÆÃAzÀÄ ºÀaÑzÀ ¨sÁUÀªÀÅ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 2” (JgÀqÀÄ EAZÀÄUÀ¼ÀÄ) UÀ¼À¶ÖgÀÄvÀÛzÉ.
¹Öç¥ï£À ºÉÆgÀ¨sÁUÀzÀ°è ‘¹’ JAzÀÄ UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁrgÀÄªÀ MAzÉÃ MAzÀÄ ªÉÆzÀ¯ÉÃ UÉÆÃAzÀÄ
ºÀaÑzÀ ¨sÁUÀ«gÀÄvÀÛzÉ. ¹Öç¥ï ¹Ã¯ï£À M¼À¨sÁUÀ ªÀÄvÀÄÛ ºÉÆgÀ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄªÀ £ÀPÉëAiÀÄ£ÀÄß F
ªÀÄÄAzÉ ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ.
¹Öç¥ï ¹Ã¯ï£À £ÀPÉë

(J, ©, ¹ ªÀÄvÀÄÛ r ¨sÁUÀUÀ½UÉ ªÉÆzÀ¯ÉÃ UÉÆÃAzÀÄ ºÀZÀÑ¯ÁVgÀÄvÀÛzÉ)
58
4. ¹Öç¥ï ¹Ã¯ï §¼À¸ÀÄªÀÅzÀÆ ¸ÉÃjzÀAvÉ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£ÀÄß ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀ ¸ÀA¥ÀÆtð

«zsÁ£À:
¸ÀÄ®¨sÀªÁV CxÀðªÀiÁrPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀPÁÌV ¹Öç¥ï ¹Ã¯ï£ÀÄß C¼ÀªÀr¸ÀÄªÀªÀgÉUÉ ªÀÄvÀÄÛ C¼ÀªÀr¸ÀÄªÀzÀÆ
¸ÉÃjzÀAvÉ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ¤ÃªÀÅ PÉÊUÉÆ¼Àî¨ÉÃPÁzÀ PÀæªÀÄUÀ¼À ¸ÀA¥ÀÆtð PÀæªÀiÁ£ÀÄUÀwAiÀÄ£ÀÄß F PÉ¼ÀUÉ
¤ÃqÀ¯ÁVzÉ.
(1) ªÁ¸ÀÛ«PÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¸ÀÄªÀÅzÀPÀÆÌ ªÀÄÄAZÉ ¤ÃªÀÅ CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß
£ÀqÉ¸À¨ÉÃPÀÄ.
(2) CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß £ÀqÉ¹ ¥sÀ°vÁA±ÀªÀ£ÀÄß vÉÆÃj¹zÀ £ÀAvÀgÀ ¤ÃªÀÅ ‘QèAiÀÄgï’
§l£À£ÀÄß MvÀÄÛªÀ ªÀÄÆ®PÀ CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¸ÀAzÀ¨ÀsðzÀ°è PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À°è
zÁR¯ÁVgÀÄªÀ CAQ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß C½¹ºÁPÀ¨ÉÃPÀÄ.
(3) ºÁUÉ C½¹ ºÁQ £ÀAvÀgÀ ¤ÃªÀÅ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£ÀÄß ¹éZï D¥sï ªÀiÁr j¸À¯ïÖ
¸ÉPÀë£ï£À M¼À ¨ÁV°£À QlQUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄaÑPÉÆ¼ÀÄîªÀAvÉ VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã®£ÀÄß vÀÆj¸À¨ÉÃPÀÄ.
VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã®£ÀÄß M¼ÀUÉ vÀÆj¸ÀÄªÁUÀ CzÀ£ÀÄß ªÀÄÄaÑzÀ £ÀAvÀgÀ ¹Ã¯ï£À ºÀ¹gÀÄ
¨sÁUÀªÀÅ CzÀ£ÀÄß ªÀÄÄaÑzÀ £ÀAvÀgÀ M¼ÀzÁégÀzÀ QlQUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ PÀtÂÚUÉ PÁtÄªÀAvÉ
ªÀiÁqÀ®Ä JZÀÑjPÉ ªÀ»¸À¨ÉÃPÀÄ.
(4) VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã®ÄUÀ¼À£ÀÄß M¼À ¸ÉÃj¹zÀ £ÀAvÀgÀ j¸À¯ïÖ §l£ïUÀ¼À ªÉÄÃ°£À
M¼À¨ÁV®£ÀÄß ªÀÄÄZÀÑ¨ÉÃPÀÄ.
(5) C£ÀAvÀgÀ j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë£ï£À M¼À¨ÁV®£ÀÄß «±ÉÃµÀ mÁåV¤AzÀ ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ.
(6) «±ÉÃµÀ mÁåUÀ£ÀÄß C¼ÀªÀr¹zÀ £ÀAvÀgÀ ¤ÃªÀÅ VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã°£À ªÀÄÄPÀÛ vÀÄ¢UÀ¼ÀÄ
ªÀÄÄZÀÑ¯ÁzÀ ºÉÆgÀ¨ÁV°£À JgÀqÀÆ PÀqÉUÀ½AzÀ ºÉÆgÀ ZÁaPÉÆArªÉ (avÀæ £ÉÆÃr)
JA§ÄzÀ£ÀÄß RavÀ¥Àr¹PÉÆAqÀÄ j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë£ï£À ºÉÆgÀ¨ÁV®£ÀÄß ªÀÄÄZÀÑ¨ÉÃPÀÄ.
(7) C£ÀAvÀgÀ ¤ÃªÀÅ zÁgÀ ºÁUÀÆ «¼Á¸ÀzÀ mÁåV¤AzÀ ºÉÆgÀ¨ÁV®£ÀÄß ªÉÆºÀgÀÄ
(8) £ÀAvÀgÀ CªÀgÀÄ ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV ºÉÆgÀV¤AzÀ j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë£ï£ÀÄß ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀ®Ä
PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À ¸ÀÄvÀÛ®Æ ¹Öç¥ï ¹Ã®£ÀÄß C¼ÀªÀr¸À®Ä ªÀÄÄAzÁUÀ¨ÉÃPÀÄ. »ÃUÉ
ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀjAzÀ F ¸ÉPÀë£À£ÀÄß ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÁægÀA¨sÀªÁzÀ £ÀAvÀgÀ ¹Öç¥ï ¹Ã¯ï£ÀÄß
ºÁ¤UÉÆ½¸ÀzÉ vÉgÉAiÀÄ®Ä ¸ÁzsÀå«®è.
(9) ºÉÆgÀV¤AzÀ j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë£À£ÀÄß ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀ®Ä ¹Öç¥ï ¹Ã¯ï£ÀÄß C¼ÀªÀr¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ
ªÉÆzÀ®Ä ¤ÃªÀÅ ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ï£À PÀæªÀÄ¸ÀASÉåAiÀÄ ¤PÀl PÉ¼ÀUÉ vÀªÀÄä ¥ÀÆtð ¸À»AiÀÄ£ÀÄß
ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. ºÁdjgÀÄªÀAvÀºÀ ªÀÄvÀÄÛ vÀªÀÄä ¸À»UÀ¼À£ÀÄß ºÁPÀ®Ä EaÑ¸ÀÄªÀAvÀºÀ
GªÉÄÃzÀÄªÁgÀjAzÀ CxÀªÁ CªÀgÀ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄUÀ½AzÀ CzÀgÀ ªÉÄÃ¯É ¸À»
ªÀiÁr¸À¨ÉÃPÀÄ. ¤ÃªÀÅ ¹Öç¥ï ¹Ã¯ï ªÉÄÃ°£À ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAmïgÀÄUÀ¼À ¸À»UÀ¼ÀÄ CªÀgÀ
59
£ÉÃªÀÄPÁw ¥ÀvÀæUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ªÀiÁrgÀÄªÀ CªÀgÀ ¸À»UÀ¼À£ÀÄß ºÉÆÃ®ÄvÀÛªÉAiÉÄÃ JA§ÄzÀ£ÀÄß

¥Àj²Ã°¸À¨ÉÃPÀÄ.
(10) C£ÀAvÀgÀ ¹Öç¥ï ¹Ã¯ï£ÀÄß ‘PÉÆèÃ¸ï’ §l£À£ÀÄß ªÀÄÄaÑPÉÆ¼ÀÄîªÀ gÀ§âgï ªÀÄÄZÀÑ½PÉAiÀÄ ¸Àé®à
PÉ¼ÀUÉ Ej¸À¨ÉÃPÀÄ. ©EJ¯ï vÀAiÀiÁj¹gÀÄªÀ AiÀÄAvÀæUÀ½UÉ ¹Öç¥ï ¹Ã¯ïUÀ¼À£ÀÄß C¼ÀªÀr¸ÀÄªÀ
«ªÀgÀªÁzÀ «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß F PÉ¼ÀUÉ ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ.
5. ¹Öç¥ï ¹Ã¯ï¤AzÀ ©EJ¯ï vÀAiÀiÁj¹gÀÄªÀ AiÀÄAvÀæUÀ¼À£ÀÄß ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀ «zsÁ£À:
PÀæªÀÄ 1: ¨ÁV°£À M¼À vÀÄ¢¬ÄAzÀ ªÀÄÄAzÀPÉÌ ZÁaPÉÆArgÀÄªÀ VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ï£À ¨ÉÃ¸ï §½,
¹Öç¥ï ¹Ã¯ï£À ªÉÆzÀ¯ÉÃ UÉÆÃAzÀÄ ºÁQzÀ “J” ¨sÁUÀ §gÀÄªÀAvÉ ¹Öç¥ï ¹Ã¯ï£ÀÄß Er.
(avÀæ £ÉÆÃr). ‘J’ ¨sÁUÀzÀ ªÉÄÃ°gÀÄªÀ ªÁåPïì ¥ÉÃ¥ÀgÀ£ÀÄß vÉUÉ¬Äj. C£ÀAvÀgÀ UÉÆÃAzÀÄ
ºÁQzÀ ‘J’ ¨sÁUÀzÀ ªÉÄÃ¯É VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã°£À M¼À¥ÀzÀgÀªÀ£ÀÄß ElÄÖ CzÀÄ«Ä VæÃ£ï
¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã°£À ºÉÆgÀ ¥ÀzÀgÀªÀ£ÀÄß ºÉÆgÀ ¨ÁV°£À PÉ¼À¨sÁUÀ¢AzÀ ªÀÄÄAZÁZÀÄªÀ M¼À
¥ÀzÀgÀzÀ ªÉÄÃ¯É Er.
PÀæªÀÄ 2: ªÉÆzÀ¯ÉÃ UÉÆÃAzÀÄ ºÁQzÀ ‘©’ ¨sÁUÀzÀ ªÉÄÃ°£À ªÁåPïì ¥ÉÃ¥ÀgÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄ ºÉÆgÀ¨ÁV°£À
PÉ¼À¨sÁUÀ¢AzÀ ªÀÄÄAZÁagÀÄªÀ VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã°£À ºÉÆgÀ ¥ÀzÀgÀzÀ ªÉÄÃ¯É F ªÉÆzÀ¯ÉÃ
UÉÆÃAzÀÄ ºÁQzÀ ‘©’ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ElÄÖ CzÀÄ«Ä.
60
VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã°£À ªÉÄÃ¯É ‘©’ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß CAn¹zÀ £ÀAvÀgÀ ªÉÆzÀ¯ÉÃ UÉÆÃAzÀÄ ºÁQzÀ ‘¹’
¨sÁUÀªÀÅ ªÉÄÃ°£À ¸ÁÜ£ÀPÉÌ §gÀÄvÀÛzÉ.
PÀæªÀÄ 3: ªÉÆzÀ¯ÉÃ UÉÆÃAzÀÄ ºÁQgÀÄªÀ ‘¹’ ¨sÁUÀzÀ ªÉÄÃ°£À ªÁåPïì ¥ÉÃ¥ÀgÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄ VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï
¹Ã°£À M¼À¥ÀzÀgÀ ‘¹’UÉ UÀnÖAiÀiÁV CAnPÉÆ¼ÀÄîªÀ ºÁUÉ ºÉÆgÀ¨ÁV°£À ªÉÄÃ¯ÁâUÀ¢AzÀ
ºÉÆgÀZÁagÀÄªÀ VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã°£À JgÀqÀÆ vÀÄ¢UÀ¼À£ÀÄß MwÛ.
PÀæªÀÄ 4: ¹Öç¥ï ¹Ã¯ï£À G½zÀ ¨sÁUÀ ‘PÉÆèÃ¸ï’ §l£ï£ÀÄß ªÀÄÄaÑPÉÆ¼ÀÄîªÀ gÀ§âgï ªÀÄÄZÀÑ½PÉAiÀÄ PÉ¼ÀUÉ
ºÁzÀÄºÉÆÃUÀÄªÀ ºÁUÉ JZÀÑjPÉ ªÀ»¹, JqÀ¨Ás UÀ¢AzÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À ¸ÀÄvÀÛ®Æ vÀ¤ß.
ªÉÆzÀ¯ÉÃ UÉÆÃAzÀÄ ºÁQgÀÄªÀ ‘J’, ‘©’ ªÀÄvÀÄÛ ‘¹’ ¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß CAn¸À¯ÁVgÀÄªÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï
AiÀÄÆ¤mï£À ºÉÆgÀ ¨ÁV® vÀÄ¢AiÀÄ°è PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À §®¨sÁUÀ¢AzÀ ¹Öç¥ï ¹Ã¯ï£À
ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ vÀÄ¢AiÀÄ£ÀÄß vÀ¤ß.
61
PÀæªÀÄ 5: ªÉÆzÀ¯ÉÃ UÉÆÃAzÀÄ ºÁQgÀÄªÀ ¨sÁUÀ ‘r’AiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄaÑgÀÄªÀ ªÁåPïì ¥ÉÃ¥ÀgÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄ CzÀ£ÀÄß
ºÉÆgÀ ¨ÁV® ªÉÄÃ¯ÁâUÀ¢AzÀ ºÉÆgÀZÁagÀÄªÀ VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã°£À ºÉÆgÀ ¥ÀzÀgÀzÀ ªÉÄÃ¯É
ElÄÖ UÀnÖAiÀiÁV MwÛ ªÉÆzÀ¯ÉÃ UÉÆÃAzÀÄ ºÁPÀ¯ÁzÀ ‘r’ ¨sÁUÀ ‘PÉÆèÃ¸ï’ §l£ï £À PÉ¼ÀVgÀÄªÀ
¹Öç¥ï ¹Ã¯ï£À ªÉÄÃ¯É ZÁaPÉÆArgÀÄvÀÛzÉ. ZÁaPÉÆArgÀÄªÀ ‘r’ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ¹Öç¥ï ¹Ã¯ï£À
ªÉÄÃ¯É ElÄÖ UÀnÖAiÀiÁV MwÛ.
ªÉÄÃ®ÌAqÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ºÉÆgÀ¨ÁV® JgÀqÀÆ PÀqÉUÀ½AzÀ ºÉÆgÀZÁaPÉÆArgÀÄªÀ VæÃ£ï

¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ïUÀ¼À J¯Áè £Á®ÆÌ ªÀÄÄPÀÛ vÀÄ¢UÀ¼À£ÀÄß UÀnÖAiÀiÁV CAn¹, ¹Öç¥ï ¹Ã¯ï¤AzÀ
¨sÀzÀæ¥Àr¹zÀAvÁUÀÄvÀÛzÉ. CzÉÃ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë£ï ªÉÄÃ°£À ºÉÆgÀ ¨ÁV®£ÀÄß ¸ÀºÀ J®è
PÀqÉUÀ½AzÀ F ¹Öç¥ï ¹Ã¯ï¤AzÀ ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁr FUÀ F ¹Ã®£ÀÄß ºÁ¤UÉÆ½¸ÀzÉ F ¸ÉPÀë£À£ÀÄß
vÉgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄªÀÅ¢®è.
6. ¹Öç¥ï ¹Ã¯ï£ÀÄß C¼ÀªÀr¹zÀ £ÀAvÀgÀ
¹Öç¥ï ¹Ã¯ï¤AzÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£ÀÄß ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁrzÀ vÀgÀÄªÁAiÀÄ ¤ÃªÀÅ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ
¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ¹Öç¥ï ¹Ã¯ïUÉ ºÁ¤AiÀiÁUÀzÀ ºÁUÉ CxÀªÁ CzÀgÀ §UÉÎ ºÀ¸ÀÛPÉëÃ¥À ªÀiÁqÀzÀ ºÁUÉ
JZÀÑjPÉ ªÀ»¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è CxÀªÁ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ £ÀAvÀgÀ
F ¹Ã®£ÀÄß vÉUÉAiÀÄvÀPÀÌzÀÝ®è.
7. ¤UÀ¢vÀ ªÉÃ¼ÉUÉ ªÀÄvÀzÁ£À PÉÆ£ÉUÉÆAqÁUÀ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄÄ ¹Öç¥ï ¹Ã¯ïUÉ ºÁ¤AiÀiÁUÀzÀAvÉ
‘PÉÆèÃ¸ï’ §l£ï ªÉÄÃ°gÀÄªÀ gÀ§âgï ªÀÄÄZÀÑ¼ÀªÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄPÁÛAiÀÄUÉÆ½¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ
‘PÉÆèÃ¸ï’ §l£À£ÀÄß MvÀÛvÀPÀÌzÀÄÝ £ÀAvÀgÀ ªÀÄÄZÀÑ¼ÀªÀ£ÀÄß ºÁPÀvÀPÀÌzÀÄÝ. ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è EvÀgÀ
«¢ü «zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÆtðUÉÆ½¹zÀ vÀgÀÄªÁAiÀÄ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄÄ PÀAmÉÆæÃ¯ï
AiÀÄÆ¤mï£ÀÄß CzÀ£ÀÄß ¸ÁV¸ÀÄªÀ ¥ÉnÖUÉAiÀÄ°èlÄÖ JZÀÑjPÉ¬ÄAzÀ ¥ÁåPï ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÁV¸ÀÄªÀ ¥ÉnÖUÉAiÀÄ£ÀÄß CqÉæ¸ï mÁåUï¤AzÀ ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ. F ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀ¯ÁzÀ
¸ÁV¸ÀÄªÀ ¥ÉnÖUÉAiÀÄ£ÀÄß CUÀvÀåªÁzÀ EvÀgÀ zÀ¸ÁÛªÉÃdÄUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¨sÀzÀæªÁzÀ PÉÆoÀr (¸ÀAUÀæºÀuÁ
PÉÃAzÀæ)UÉ M¦à¸À¨ÉÃPÀÄ.
8. ªÀÄvÀ JtÂPÉ ªÀiÁqÀÄªÀ ¢ªÀ¸À, ¹Öç¥ï ¹Ã¯ï ¨sÀzÀæªÁVgÀÄªÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£ÀÄß JtÂPÉ
ªÉÄÃf£À°è ºÁdjgÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀÄ/JtÂPÉ KeÉAlgÀÄUÀ¼ÀÄ ¥ÀjÃQë¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ CªÀPÁ±À
62
ªÀiÁrPÉÆqÀvÀPÀÌzÀÄÝ. D£ÀAvÀgÀ ªÀiÁvÀæªÉÃ ªÉÆºÀgÀ£ÀÄß vÉUÉAiÀÄvÀPÀÌzÀÄÝ. ªÉÆºÀgÀÄ vÉUÉAiÀÄÄªÁUÀ VæÃ£ï

¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ï ºÁ¤UÉÆ¼ÀîzÀAvÉ JZÀÑgÀ ªÀ»¸À¨ÉÃPÀÄ. ºÉÆgÀPÉÌ ZÁaPÉÆArgÀÄªÀ VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï
¹Ã®ÄUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjÃQë¹zÀ £ÀAvÀgÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À ºÉÆgÀ¨ÁV°£À ªÉÄÃ°gÀÄªÀ zÁgÀzÀ
ªÉÆºÀgÀ£ÀÄß vÉgÉAiÀÄvÀPÀÌzÀÄÝ.
9. ¹Öç¥ï ¹Ã¯ï£ÀÄß ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀÄªÁUÀ ¥ÀæªÀÄÄR ªÀÄÄ£ÉßZÀÑjPÉ PÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ:
(1) ¹Öç¥ï ¹Ã¯ï£ÀÄß j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë£ï£À ºÉÆgÀ¨ÁV°£À ªÉÄÃ°gÀÄªÀ ‘PÉÆèÃ¸ï’ §l£À£ÀÄß ªÀÄÄZÀÄÑªÀ
gÀ§âgï ªÀÄÄZÀÑ¼ÀzÀ PÉ¼ÀV£À ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄZÀÄÑªÀAvÉ Ej¸À¨ÉÃPÀÄ. F ¹Öç¥À£ÀÄß C¼ÀªÀr¸ÀÄªÁUÀ
‘PÉÆèÃ¸ï’ §l£À£ÀÄß ªÀÄÄZÀÑ®Ä gÀ§âgï ªÀÄÄZÀÑ¼ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀàµÀÖªÁV PÁtÄªÀAvÉ ªÀÄvÀÄÛ CzÀÄ F
¹Öç¥ï¤AzÀ ¨sÁUÀ±À:ªÁVAiÀÄÆ ªÀÄÄaÑgÀzÀAvÉ £ÉÆÃrPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ. EzÀjAzÀ gÀ§âgï
ªÀÄÄZÀÑ¼ÀªÀ£ÀÄß vÉUÉAiÀÄ®Ä ªÀÄvÀÄÛ CUÀvÀåªÁzÁUÀ PÉÆèÃ¸ï §l£À£ÀÄß §¼À¸À®Ä AiÀiÁªÀÅzÉÃ
vÉÆAzÀgÉAiÀiÁUÀÄªÀÅ¢®è.
(2) ¹Öç¥ï ¹Ã¯ï£ÀÄß ©VAiÀiÁV C¼ÀªÀr¸À¨ÉÃPÉÃ ºÉÆgÀvÀÄ ¸Àr®ªÁV C¼ÀªÀr¸ÀvÀPÀÌzÀÝ®è.
(3) AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸À¤ßªÉ±ÀUÀ¼À°è ºÁ¤UÉÆArgÀÄªÀ ¹Öç¥ïUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À¨ÁgÀzÀÄ.
(4) ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÀÆ VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã®ÄUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸ÀÄªÀAvÉAiÉÄÃ 4 ¹Öç¥ï
¹Ã¯ïUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀºÀ MzÀV¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
(5) ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß £ÀqÉ¸ÀÄªÀÅzÀPÁÌV ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ MzÀV¸À¯ÁzÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¹Öç¥ï ¹Ã¯ïUÀ½UÉ
¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ¤ÃªÀÅ qÉÊjAiÀÄ°è ¯ÉPÀÌ ¤ÃqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(6) DPÀ¹äPÀªÁV ºÁ¤UÉÆArgÀÄªÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¹Öç¥ï ¹Ã¯ï£ÀÄß (CzÀgÀ ZÀÆgÀÄUÀ¼ÀÆ ¸ÉÃjzÀAvÉ)
§¼À¹®èzÀ ¹Öç¥ï ¹Ã¯ïUÀ¼À£ÀÄß jl¤ðAUï D¦üÃ¸ÀgïgÀªÀjUÉ »A¢gÀÄV¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. AiÀiÁªÀÅzÉÃ
¹Öç¥ï ¹Ã¯ïAiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è AiÀiÁgÉÃ ¸ÉÃjzÀAvÉ C£À¢üPÀÈvÀ ªÀåQÛAiÀÄ PÉÊAiÀÄ°ègÀÄªÀÅzÀÄ
PÀAqÀÄ §AzÀgÉ CzÀPÉÌ CªÀgÉÃ ºÉÆuÉUÁgÀgÁUÀÄªÀgÀÄ.
(7) ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁj ªÀÄvÀÄÛ f¯Áè ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁjUÀ¼ÀÄ ¥ÀæwAiÉÆ§â jl¤ðAUï D¦üÃ¸ÀgïUÉ
MzÀV¹zÀ ¹Öç¥ï ¹Ã¯ïUÀ¼À PÀæªÀÄ¸ÀASÉåUÀ¼À zÁR¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ElÄÖPÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ. ºÁUÉAiÉÄÃ
¥ÀæwAiÉÆ§â jl¤ðAUï D¦üÃ¸Àgï ¸ÀºÀ ¥Àæw ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ MzÀV¸À¯ÁzÀ ¹Öç¥ï ¹Ã¯ïUÀ¼À
zÁR¯ÉAiÀÄ£ÀÄß EqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(8) DAiÉÆÃUÀªÀÅ ¥ÀævÀåPÀëªÁV vÉÆÃj¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ GzÉÝÃ±ÀPÁÌV ¹Öç¥ï ¹Ã¯ïUÀ¼À
ªÀiÁzÀjUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ. F ªÀiÁzÀj ¹Öç¥ï ¹Ã¯ïUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀºÀ ¸ÀÄgÀQëvÀ
C©ügÀPÉëAiÀÄ°èqÀvÀPÀÌzÀÄÝ. vÀgÀ¨ÉÃwUÉ CxÀªÁ ¸ÀAzÀ¨sÁð£ÀÄ¸ÁgÀ ¥ÀævÀåPÀëªÁV vÉÆÃj¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ
¹Öç¥ï ¹Ã¯ïUÀ¼À£ÀÄß G¥ÀAiÉÆÃV¹zÀ vÀgÀÄªÁAiÀÄ §¼À¸À¯ÁzÀ ¹Öç¥ï ¹Ã¯ïZÀÆgÀÄ ZÀÆgÀÄ
ªÀiÁr £Á±À¥Àr¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
63
10. ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀÅ ªÁ¸ÀÛ«PÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀPÉÌ ¹zÀÝªÁVzÉ:

10.1 ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀÅ FUÀ ªÁ¸ÀÛ«PÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀPÉÌ §¼À¸À®Ä J¯Áè «zsÀzÀ®Æè ¹zÀÝªÁVzÉ.
10.2 ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¸ÀÄªÀÅzÀPÀÆÌ ªÀÄÄAZÉ ¤ÃªÀÅ ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAn£ÉÆ¼ÀUÉ
¨Áå®nAUï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À£ÀÄß EqÀ¨ÉÃPÀÄ. FUÁUÀ¯ÉÃ ¸ÀÆa¸À¯ÁzÀAvÉ ªÉÇÃnAUï
PÀA¥ÁmïðªÉÄAl£ÀÄß PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£ÀÄß ElÄÖPÉÆAqÀÄ ¤ªÀð»¸ÀvÀPÀÌAvÀºÀ ¤ªÀÄä ªÉÄÃf¤AzÀ
¸ÁPÀµÀÄÖ zÀÆgÀzÀ°è ¸ÁÜ¦¹gÀ¨ÉÃPÀÄ. ¨Áå®nAUï AiÀÄÆ¤mï ªÀÄvÀÄÛ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï £ÀqÀÄªÉ
¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀÄªÀ PÉÃ§¯ï ¸Àj¸ÀÄªÀiÁgÀÄ LzÀÄ «ÄÃlgïUÀ¼ÀµÀÄÖ GzÀÝ«gÀÄvÀÛzÉ. DzÀÝjAzÀ
ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï£ÀÄß AiÀÄÄPÀÛ CAvÀgÀzÀ°è ¸ÁÜ¦¹gÀ¨ÉÃPÀÄ. C®èzÉÃ PÉÃ§®£ÀÄß
ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ M¼ÀUÉ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ZÀ®£ÀªÀ®£ÀPÉÌ CrØAiÀÄÄAlÄ ªÀiÁqÀ¢gÀÄªÀ ºÁUÉ ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀÄ
CzÀ£ÀÄß vÀÄ½zÀÄPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃUÀzÀ CxÀªÁ JqÀªÀzÀ ºÁUÉ vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃVgÀ¨ÉÃPÀÄ. DzÀgÉ
¸ÀA¥ÀÆtð PÉÃ§¯ï AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸À¤ßªÉÃ±ÀUÀ¼À°è §mÉÖ PÉ¼ÀUÉ CxÀªÁ mÉÃ§¯ï PÉ¼ÀUÉ vÀÆj¸ÀzÉ PÀtÂÚUÉ
PÁtÄªÀ ºÁUÉ EgÀ¨ÉÃPÀÄ. «zÀÄå£Áä£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAn£À°è
Ej¸ÀÄªÁUÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ UË¥ÀåvÉ G®èAWÀ£ÉAiÀiÁUÀÄªÀÅ¢®è JA§ÄzÀ£ÀÄß vÀ¥ÀàzÉ
RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ.
11. ªÉÄÃ®ÝeÉðUÉÃj¹zÀ «zÀÄå£Áä£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ ªÀiÁzÀjAiÀÄ ¥ÀjZÀAiÀÄ:
¨sÁgÀvÀzÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀªÀÅ 2007gÀ°è ªÉÄÃ®ÝeÉðUÉÃj¹zÀ «zÀÄå£Áä£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ
ªÀiÁzÀjAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjZÀ¬Ä¹ ªÉÄÃ 2007gÀ°è ªÀÄtÂ¥ÀÄgÀ «zsÁ£À¸À¨sÉUÉ £ÀqÉzÀ ¸ÁªÀðwæPÀ
ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è ªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ CzÀ£ÀÄß §¼À¸À¯ÁVzÉ. ©EJ¯ï, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ E¹LJ¯ï,
ºÉÊzÀgÁ¨Ázï F JgÀqÀÄ PÀA¥À¤UÀ¼ÀÄ vÀAiÀiÁj¹zÀ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À C¦CgÉ£ïì (ZÀºÀgÉ) ºÁUÀÆ
ªÉÊ²µÀÖöå (¦üÃZÀgïì)UÀ¼ÀÄ PÉ®ªÀÅ ºÉZÀÄÑªÀj ªÉÊ²µÀÖöåUÀ¼ÀÄ/ªÀiÁ¥ÁðqÀÄUÀ¼ÀÄ ©lÖgÉ ºÉZÀÄÑ PÀrªÉÄ MAzÉÃ
jÃwAiÀiÁVªÉ.
11.1 ºÉZÀÄÑªÀj ªÉÊ²µÀÖöåUÀ¼ÀÄ (¦üÃZÀgï)
(J) zÀÈ¶Ö ªÀiÁAzÀå (PÀÄgÀÄqÀ) ªÀåQÛUÀ¼À C£ÀÄPÀÆ®PÁÌV ¥Àæw GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¤Ã° §l£ï£À
§®¨sÁUÀzÀ°è ¨Áå®nAUï AiÀÄÆ¤mï£À ªÉÄÃ¯É ¨ÉæöÊ¯ï °¦AiÀÄ°è (1jAzÀ 16) ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß
¤ÃqÀ¯ÁVzÉ.
11.2 ªÀiÁ¥ÁðqÀÄUÀ¼ÀÄ
(J) r¸ï¥ÉèÃ ¥Áå£À¯ï£À°è FVgÀÄªÀ ªÀiÁzÀjAiÀÄ°è JgÀqÀÄ QArUÀ¼À §zÀ°UÉ MAzÀÄ QAr
ªÀiÁvÀæ«zÉ.
(©) r¸ï¥ÉèÃ ¥Áå£À¯ï MlÄÖ 24 ªÉÊ²µÀÖöåUÀ¼À/UÀÄt®PÀëtUÀ¼À JgÀqÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼À°è (¥Àæw ¸Á°£À°è

ºÀ£ÉßgÀqÀÄ ªÉÊ²µÀÖöåUÀ¼ÀÄ) zÀvÁÛA±À (qÁmÁ) ªÀ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ.
64
(¹) CAvÀgÀ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀÄªÀ PÉÃ§¯ïUÉ eÉÆÃr¹zÀ PÀ£ÉPÀÖgï£À ºÉÆ¢PÉAiÀÄÄ ¨Áå¯Émï

AiÀÄÆ¤mïUÉ PÉÆ£ÉAiÀÄªÀgÉUÉ SÁAiÀÄA DV eÉÆÃr¸À¯ÁVzÉ. CzÀPÉÌ JgÀqÀÄ PÀqÉUÀ¼À°è MAzÀÄ
PÀ¥ÀÄà ªÀÄvÀÄÛ E£ÉÆßAzÀÄ PÉA¥ÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ §tÚzÀ ¹ÖçAUï Qè¥ïUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ.
¦üÃªÉÄÃ¯ï ¸ÁPÉmïUÉ PÀ£ÉPÀÖgï ¸ÉÃj¸ÀÄªÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ¸ÀÄ®¨sÀªÁV UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÀÅzÀPÁÌV
PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À »A¨sÁUÀzÀ°è ¦üÃªÉÄÃ¯ï ¸ÁPÉmïÀ MAzÀÄ PÀqÉ PÉA¥ÀÄ §tÚzÀ°èzÉ.
¸ÁPÉmï£À PÉA¥ÀÄ §¢AiÀÄ°è PÉA¥ÀÄ ¹àçAUï Qè¥ï C£ÀÄß ºÉÆA¢¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁPÉmï£À
PÀ¥ÀÄà §¢AiÀÄ°è PÀ¥ÀÄà ¹ÖçAUï Qè¥ï C£ÀÄß ºÉÆA¢¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
(r) j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë£ï£À°è£À ‘j¸À¯ïÖ’1 £ÀÄß ºÉÆ¸À ‘j¸À¯ïÖ’ §l£ï DV j¥ÉèÃ¸ï ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ.
(E) j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë£ï£À°è ‘j¸À¯ïÖ 2’ §l£ï£ÀÄß vÉUÉzÀÄ ºÁQ CzÀgÀ ¸ÁÜ£ÀzÀ°è ºÉÆ¸À §l£ï
‘¦æAmï’ ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. ªÉÄÃ®ÝeÉðUÉÃj¹zÀ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ ªÀiÁzÀjAiÀÄ°è ¥sÀ°vÁA±ÀzÀ
zÀvÁÛA±ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄ¢æ¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ CªÀPÁ±À PÀ°à¸À¯ÁVzÉ. ªÀÄÄzÀætPÁÌV F «±ÉÃµÀ UÁåqÉÓmïC£ÀÄß
PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À »A¨sÁUÀzÀ°ègÀÄªÀ qÁmÁ EAlgï ¥sÉÃ¸ï PÀ£ÉPÀÖgïUÉ eÉÆÃr¹
‘¦æAmï’ §l£À£ÀÄß CzÀÄ«ÄzÁUÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï ‘¦æAnAUï’ JAzÀÄ vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ.
¥sÀ°vÁA±ÀzÀ qÁmÁ/zÀvÁÛA±ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄ¢æ¸ÀÄªÀÅzÀPÁÌV PÀ¤µÀÖ ¥ÀPÀë MAzÀÄ ¨ÁjAiÀiÁzÀgÀÆ
¥sÀ°vÁA±À £ÉÆÃqÀ¨ÉÃPÀÄ.
(J¥sï) ‘j¸À¯ïÖ’ ªÀÄvÀÄÛ ’¦æAmï’ §l£ïUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄZÀÄÑªÀ j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë£ï£À M¼À PÀªÀZÀPÉÌ FVgÀÄªÀ
E¹LJ¯ï vÀAiÀiÁj¹zÀ ªÀÄvÀ AiÀÄAvÀæzÀ ªÀiÁzÀjAiÀÄ°ègÄÀ ªÀAxÀ VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ï£ÀÄß
¸ÉÃj¸ÀÄªÀÅzÀPÁÌV KPÀ QArAiÀÄ£ÀÄß MzÀV¸À¯ÁVzÉ. DzÀÄzÀjAzÀ VÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã°¤AzÀ
ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀPÁÌV ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ ¸ÀÄzsÁjvÀ ªÀiÁzÀjAiÀÄ°è MAzÀÄ
VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã®£ÀÄß ªÀiÁvÀæ §¼À¸À¨ÉÃPÀÄ.
(f) MvÀÄÛªÀÅzÀPÉÌ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï ªÉÄÃ°£À §l£ïUÀ¼À C£ÀÄPÀæªÀÄªÀÅ E¹LJ¯ï vÀAiÀiÁj¹zÀ

ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ°ègÀÄªÀAvÉAiÉÄÃ eÉÆÃr¸À¯ÁVzÉ. ‘QèAiÀÄgï’ – PÁåArqÉÃmï, ‘¸Émï-QèAiÀÄgï-
¨Áå¯Émï-PÉÆèÃ¸ï-j¸À¯ïÖ F PÀæªÀÄzÀ°èzÉ. ‘candset’ §l£ï vÀgÀÄªÁAiÀÄ £ÉÃgÀªÁV
‘¨Áå®mï’ §l£ï CzÀÄªÀÄ¨ÉÃPÀÄ. AiÀÄÄPÀÛ PÀæªÀiÁ£ÀÄUÀvÀªÀ®èzÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ §l£ï CzÀÄ«ÄzÁUÀ
r¸ï¥ÉèÃ ¥Áå£À¯ï£À°è ‘invalid’ ¸ÀAzÉÃ±À §gÀÄvÀÛzÉ.
65
12. F r¸ï¥ÉèÃ ¥Áå£À¯ï ªÉÄÃ¯É ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ «zsÀzÀ r¸ï¥ÉèÃ PÁtÄvÀÛzÉ JAzÀgÉ:
(J) ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï ªÉÆzÀ®Ä LINK ERROR JAzÀÄ
LINK ERROR-:
vÉÆÃj¹zÀgÉ CAvÀgÀ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀÄªÀ PÉÃ§¯ï ©lÄÖºÉÆÃVzÉ,
PÀrzÀÄ ºÉÆÃVzÉ CxÀªÁ MAzÀÄ ¨Áå®nAUï AiÀÄÆ¤mï£ÀÄß ªÀiÁvÀæ
§¼À¹zÁUÀ D AiÀÄÆ¤mï£À°è£À ‘¸ÉèöÊqï ¹éZï’ 1£ÉÃ ¹ÜwUÉ ¸Émï
ªÀiÁrgÀÄªÀÅ¢®è CxÀªÁ MAzÀQÌAvÀ ºÉaÑUÉ ¨Áå¯Émï
AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹zÁUÀ D AiÀÄÆ¤mï UÀ¼À£ÀÄß ¸ÀjAiÀiÁzÀ
PÀæªÀÄzÀ°è ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¹gÀÄªÀÅ¢®è JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.
(©) PRESSED ERROR-: vÉÆÃj¹zÀgÉ ªÉÆzÀ®Ä ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï£À°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ
GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ §l£ï CzÀÄ«ÄqÀ¯ÁVzÉ CxÀªÁ
¹QÌºÁQPÉÆArzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ
(¹) ERROR vÉÆÃj¹zÀgÉ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï §¼À¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ AiÉÆÃUÀåªÀ®è
JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.
(r) INVALID vÉÆÃj¹zÀgÉ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï ªÉÄÃ°£À §l£À£ÀÄß
¸ÀjAiÀiÁzÀ PÀæªÀÄzÀ°è CzÀÄ«ÄgÀÄªÀÅ¢®è JA§ÄzÀ£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.
(E) vÉÆÃj¹zÀgÉ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï §zÀ°¸À¨ÉÃPÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß
CU ERROR
(J¥sï) BU-1 ERROR ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï - 1 §zÀ°¸À¨ÉÃPÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß
(f) CLOCK ERROR jAiÀÄ¯ï mÉÊA PÁèPï (Dgïn¹) ¸ÀjAiÀiÁV PÉ®¸À
ªÀiÁqÀ¢gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.
(ºÉZï) QèAiÀÄgï CxÀªÁ j¸À¯ïÖ §l£ï MwÛzÀ £ÀAvÀgÀ r¸ï¥ÉèÃ
END
PÀæªÀiÁ£ÀÄUÀvÀªÀÅ ªÀÄÄPÁÛAiÀÄªÁUÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ
(L) AiÀÄAvÀæPÉÌ UÉÆvÀÄÛ¥Àr¸À¯ÁzÀ ªÀÄvÀUÀ¼À UÀjµÀÖ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß (2000)
FULL
vÀÄA§¯ÁVzÉ. AiÀÄAvÀæªÀÅ CzÀgÀ £É£À¦£À°è 2000 ªÀÄvÀUÀ¼À
¸ÀAUÀæºÀuÉ UÉÆvÀÄÛ¥Àr¸À¯ÁVzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.
(eÉ) CANDIDATES 6
AiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß 6 GªÉÄÃzÀÄªÁgÀjUÁV ¸Émï ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ
(PÉ) TOTAL POLLED

ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀiÁzÀ MlÄÖ ªÀÄvÀUÀ¼À ¸ÀASÉå 1487 JA§ÄzÀ£ÀÄß
VOTES 1487 ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.
(J¯ï) CANDIDATE 06 GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¸ÀASÉå 6PÉÌ 235 ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß ºÁPÀ¯ÁVzÉ

VOTES-235
(JA) ----------------- ¥ÀªÀgï ¥ÁåPï «ÃPï/zÀÄ§ð® DVzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ
(J£ï) CHANGE BATTERY ¥ÀªÀgï ¥ÁåPï §zÀ¯Á¬Ä¹ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.

66
(M) BATTERY HIGH ¨Áålj ¸ÁªÀÄxÀåð GvÀÛªÀÄªÁVzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.
(¦) BATTERY MEDIUM ¨Áålj ¸ÁªÀÄxÀåð ªÀÄzsÀåªÀÄªÁVzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.
(PÀÆå) BATTERY LOW ¨Áålj ¸ÁªÀÄxÀåð PÀrªÉÄAiÀiÁVzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.
(Dgï) DTE 16-01-07 ¢£ÁAPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄAiÀÄªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.

TME 09-43-34
(J¸ï) PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À »A¨sÁUÀzÀ°è £ÀªÀÄÆ¢¸À¯ÁzÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï

SL NO H00003
AiÀÄÆ¤mï£À PÀæªÀÄ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ
(n) COMPUTING j¸À¯ïÖ JtÂPÉ ªÀiÁr ¥ÀqÉAiÀi¯ÁVzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.

RESULT
PST 09-50-20
(AiÀÄÄ) ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÁægÀA©ü¹zÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄPÁÛAiÀÄUÉÆ½¹zÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄªÀ£ÀÄß
PET 15-32-10
(«) RESULT j¸À¯ïÖ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¢£ÁAPÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.

PDT 16-01-07
(qÀ§Æè) PRINTING ªÀÄÄzÀæt PÁAiÀÄð ¥ÀæUÀwAiÀÄ°èzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.
(JPïì) DELETING POLLED PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï¤AzÀ ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀiÁzÀ ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß

VOTES C½¸ÀÄªÀÅzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ
PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À ¥ÀªÀgï ¹éZï ‘ON’ s¹ÜwUÉ ªÉÄÃ®UÀqÉ vÀ½îzÁV ‘©Ã¥ï’ zsÀé¤ §AzÀÄ
PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À r¸ï¥ÉèÃ ¸ÉPÀë£ï£À°è ºÀ¹gÀÄ ¢Ã¥À GjAiÀÄÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ r¸ï¥ÉèÃ ¥Áå£À¯ï£À°è
MAzÁzÀ ªÉÄÃ¯ÉÆAzÀgÀAvÉ F ªÀÄÄA¢£ÀAvÉ PÁtÄvÀÛzÉ.
EVM IS ON
ECI
DTE 16-01-07
¢£ÁAPÀªÀÅ ¢-wA-ªÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄAiÀÄªÀÅ UÀA-¤-¸ÉA-
TME 09-43-34
gÀÆ¥ÀzÀ°ègÀÄvÀÛªÉ
SL NO H00003 PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À PÀæªÀÄ¸ÀASÉå vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ.
CANDIDATES-10 ¸Àà¢üð¸ÀÄwÛgÀÄªÀ C¨sÀåyðUÀ¼ÀÄ 10 JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.
BATTERY HIGH ¨Áålj GvÀÛªÀÄ ¹ÜwAiÀÄ°èzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.

67
ºÀ¹gÀÄ ¢Ã¥À GjzÀ ªÉÄÃ¯É cand set §l£À£ÀÄß CzÀÄªÀÄ¯ÁVzÉ.

SET
AiÀÄAvÀæªÀÅ ¸Àà¢üð¸ÀÄwÛgÀÄªÀ C¨såÀ yðUÀ¼À ¸ÀASÉåUÀ£ÀÄUÀÄtªÁV
CANDIDATE -----
eÉÆÃr¸ÀÄªÀAvÉ ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.
r¸ï¥ÉèÃ ¥Áå£À¯ï ªÉÄÃ¯É EvÀgÀ r¸ï¥ÉèÃUÀ¼ÀÄ EAwªÉ:

QèAiÀÄgï §l£ï CzÀÄªÀÄÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ J¯Áè JtÂPÉUÀ¼ÀÄ ‘0’UÉ ¸Émï ªÀiÁrzÁUÀ
DELETING
POLLED VOTES
CANDIDATES (AiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß 9 C¨sÀåyðUÀ½UÉ ¸Émï ªÀiÁrzÀgÉ)

9
TOTAL POLLED
VOTES – 0
CANDIDATE - 01
VOTES – 0
CANDIDATE - 02
VOTES – 0
CANDIDATE - 03
VOTES – 0
CANDIDATE - 04
VOTES – 0
CANDIDATE - 05
VOTES – 0
CANDIDATE - 06
VOTES – 0
CANDIDATE - 07
VOTES – 0
CANDIDATE - 08
VOTES – 0
CANDIDATE - 09
VOTES – 0
END
68
CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À ªÀÄÄVzÀ ªÉÄÃ¯É ‘PÉÆèÃ¸ï’ §l£ï CzÀÄ«ÄzÁUÀ r¸ï¥ÉèÃ ¥Áå£À¯ï ªÉÄÃ¯É F PÉ¼ÀV£À
r¸ï¥ÉèÃ PÁtÄvÀÛªÉ.
CLOSING
DTE 12-01-07
TME 10-34-56
SL NO H00003
CANDIDATES 16 ¸Àà¢üð¸ÀÄwÛgÀÄªÀ C¨sÀåyðUÀ¼À MlÄÖ ¸ÀASÉå 16 DVzÁÝUÀ
TOTAL POLLED ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀiÁzÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¸ÀASÉå 200 DVzÁÝUÀ

VOTES 200
POLL CLOSED
ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ ¥sÀ°vÁA±ÀªÀ£ÀÄß £ÉÆÃqÀÄªÀÅzÀPÁÌV j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë£ï£À°è UÉÆvÀÄÛ ªÀiÁrzÀ j¸À¯ïÖ

§l£ï£ÀÄß CzÀÄ«ÄzÁUÀ r¸ï¥ÉèÃ ¥Áå£À¯ï ªÉÄÃ¯É F PÉ¼ÀV£ÀAvÉ r¸ï¥ÉèÃUÀ¼ÀÄ PÁtÄvÀÛªÉ.
COMPUTING
RESULT
POLL RESULT (PDT - ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¢£ÁAPÀ)

PDT 16-01-07
PST 09-50-20 ( PST - ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÁægÀA¨sÀªÁzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄ)

PET 15-32-10 (PET - ªÀÄvÀzÁ£À ªÀÄÄPÁÛAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄ)
SL NO. H00003 PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÄ¤mï£À PÀæªÀÄ¸ÀASÉå
CANDIDATES GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¸ÀASÉå - 9

9
TOTAL POLLED ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀiÁzÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¸ÀASÉå-54

VOTES-54
69
CANDIDATE - 01
VOTES – 6
CANDIDATE - 02
VOTES – 6
CANDIDATE - 03
VOTES – 6
CANDIDATE - 04
VOTES – 6
CANDIDATE - 05
VOTES – 6
CANDIDATE - 06
VOTES – 6
CANDIDATE - 07
VOTES – 6
CANDIDATE - 08
VOTES – 6
CANDIDATE - 09
VOTES – 6
END
(PÉÃªÀ® 54 ªÀÄvÀUÀ¼ÀÄ ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀiÁVzÀÝ°è ¥Àæw C¨sÀåyðUÉ DgÀÄ)
ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀÅ MAzÀQÌAvÀ ºÉaÑ£À ¢£À £ÀqÉzÀ°è ‘j¸À¯ïÖ’ r¸ï¥ÉèÃ F ªÀÄÄA¢£ÀAwgÀÄvÀÛzÉ.
COMPUTING
RESULT
POLL RESULT
DAYS OF POLL
PDY 01-02-07
TOTAL 50
------
------
70
PDY 03-02-07
TOTAL 50
SL NO H00003
CANDIDATES 9
TOTAL POLLED
VOTES 200
CANDIDATE – 01
VOTES - 10
----
----
----
CANDIDATE – 09
VOTES - 10
END
EzÀÄ GzÁºÀgÀuÉ ªÀiÁvÀæ

UÀAmÉUÉÆªÉÄä/PÁ® PÁ®PÉÌ ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀiÁzÀ MlÄÖ ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄªÀÅzÀPÉÌ ‘total’ §l£ï C£ÀÄß
CzÀÄ«ÄzÁUÀ r¸ï¥ÉèÃ ¥Áå£À¯ï ªÉÄÃ¯É F PÉ¼ÀV£À r¸ï¥ÉèÃUÀ¼ÀÄ PÁtÄvÀÛªÉ.
BATTERY HIGH
DTE 01-02-07
TME 07-05-50
CANDIDATES 9
TOTAL POLLED
VOTES 200
71
ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ªÀÄÄPÁÛAiÀÄPÁÌV ¤UÀ¢¥Àr¸ÀzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ ªÀÄvÀÄÛ PÉÆ£ÉAiÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ vÀ£Àß

ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß zÁR°¹zÀ vÀgÀÄªÁAiÀÄ «zÀÄå£Áä£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæ (E«JA)£ÀÄß ¸ÀÛ§ÝUÉÆ½¸ÀÄªÀÅzÀPÁÌV
‘close’ §l£À£ÀÄß CzÀÄ«ÄzÁUÀ r¸ï¥ÉèÃ ¥Áå£À¯ï ªÉÄÃ¯É F PÉ¼ÀV£À r¸ï¥ÉèÃ PÁtÄvÀÛzÉ.
CLOSING
DTE 02-01-07
TME 10-34-56
SL NO - H00003
CANDIDATES (¸Àà¢üð¸ÀÄwÛgÀÄªÀ C¨sÀåyðUÀ¼À

16 ¸ÀASÉå 16 DVzÁÝUÀ)
TOTAL POLLED ( ZÀ¯Á¬Ä¹zÀ ªÀÄvÀUÀ¼À

VOTES – 200 ¸ÀASÉå 200 DVzÀÝgÉ )
POLL CLOSED
72
CzsÁåAiÀÄ- XV
ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÁægÀA¨sÀ
1. ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÁægÀA¨sÀ
ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¤UÀ¢¥Àr¹zÀ ªÉÃ¼ÉUÉ ¸ÀjAiÀiÁV ¥ÁægÀA©ü¸À¨ÉÃPÀÄ. CµÀÖgÉÆ¼ÀUÉ, ¤ªÀÄä ¥ÁægÀA©üPÀ
PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄV¢gÀvÀPÀÌzÀÄÝ. ¤ªÀÄä ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj qÉÊjAiÀÄ°è «¼ÀA§ªÁzÀzÀÝPÉÌ PÁgÀtUÀ¼À£ÀÄß
«ªÀj¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
2. ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ gÀºÀ¸ÀåzÀ §UÉÎ JZÀÑjPÉ.

ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÉÆzÀ®Ä, ¸Àà¢üð¹gÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀÄ CxÀªÁ CªÀgÀ
¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀAvÉ C°è ºÁdjgÀÄªÀªÀjUÉ®è ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ gÀºÀ¸ÀåªÀ£ÀÄß
PÁ¥ÁqÀÄªÀ §UÉÎ CªÀgÀ PÀvÀðªÀå ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ G®èAWÀ£ÉUÁV «¢ü¸ÀÄªÀ zÀAqÀ EªÀÅUÀ½UÉ PÀ£ÁðlPÀ
¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï C¢ü¤AiÀÄªÀÄ 1993 gÀ 29£ÉÃ ¥ÀæPÀgÀtzÀ G¥À§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß «ªÀj¹ ºÉÃ½.
3. C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬Ä §UÉÎ ªÀÄÄ£ÉßZÀÑjPÉ PÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ:

C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬Ä EgÀÄªÀ ¹Ã¸ÉAiÀÄ£ÀÄß CzÀÄ NgÉAiÀiÁUÀ¢gÀÄªÀAvÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ PÁ®zÀ°è
±Á¬ÄAiÀÄÄ ZÉ®èzÀAxÀ jÃwAiÀÄ°è EgÀÄªÀAvÉ £ÉÆÃrPÉÆ¼Àî®Ä D ¹Ã¸ÉAiÀÄ ¥Àæ¨sÁgÀ ºÉÆA¢gÀÄªÀ
¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀjUÉ ¸ÁzsÀåªÁzÀµÀÄÖ ªÀÄÄ£ÉßZÀÑjPÉ PÀæªÄÀ UÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀAvÉ ºÉÃ¼ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
EzÀPÁÌV ¸Àé®à ªÀÄgÀ¼ÀÄ CxÀªÁ ºÀÄrªÀÄtÚ£ÀÄß F GzÉÝÃ±ÀPÁÌV MzÀV¹gÀÄªÀ §lÖ°£À°è CxÀªÁ
SÁ° qÀ§â CxÀªÁ ¸Àé®à CUÀ®ªÁzÀ vÀ¼ÀzÀ ¥ÁvÉæAiÀÄ°è ºÁQ ±Á¬Ä ¹Ã¸ÉAiÀÄ ªÀÄÄPÁÌ®Ä
¨sÁUÀzÀµÀÖ£ÀÄß ªÀÄgÀ½£ÉÆ¼ÀPÉÌ CxÀªÁ ªÀÄtÂÚ£ÉÆ¼ÀPÉÌ CzÀÄ«Ä UÀnÖAiÀiÁV PÀÆgÀÄªÀAvÉ ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
PÁPïðUÉ ®UÀwÛ¹gÀÄªÀ ¥Áè¹ÖPï PÀrØAiÀÄ£ÀÄß ¹Ã¸ÉAiÀÄ°è ¤AwgÀÄªÀAvÉ EnÖgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ¸ÀºÀ
RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ. ªÀÄvÀzÁgÀ£À vÉÆÃgÀÄ ¨ÉgÀ½£À ªÉÄÃ¯É UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀ GzÉÝÃ±ÀPÀÌ®èzÉ
CzÀ£ÀÄß ºÉÆgÀUÉ vÉUÉAiÀÄPÀÆqÀzÀÄ. UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀ vÀÄ¢AiÀÄÄ AiÀiÁªÁUÀ®Æ £ÉÃgÀªÁV
PÉ¼ÀªÀÄÄRªÁV EgÀÄªÀAvÉ PÀrØAiÀÄ£ÀÄß »rzÀÄPÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ. E®è¢zÀÝgÉ, ¸Àé®à ±Á¬ÄAiÀÄÄ PÀrØAiÀÄ
ªÀÄÆ®PÀ PÉ¼ÀUÉ ºÀjzÀÄ CzÀ£ÀÄß G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀÄªÀ ªÀåQÛAiÀÄ ¨ÉgÀ¼ÀÄUÀ¼À ªÉÄÃ¯É®è PÀ¯ÉAiÀÄÄAlÄ
ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.
4. ªÀÄvÀzÁgÀgÀ C¢üPÀÈvÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ¥Àæw (ªÀiÁPïØð PÁ¦)

ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀÅ ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÉÆzÀ®Ä, ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ºÁdjgÀÄªÀ ¸Àà¢üð¹gÀÄªÀ
GªÉÄÃzÀÄªÁgÀjUÉ/ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄUÀ½UÉ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÉ ªÀåQÛUÀ½UÉ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ C¢üPÀÈvÀ
¥ÀnÖAiÀÄÄ (ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀPÁÌV CªÀPÁ±À ¤ÃqÀÄªÀAvÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄvÀÄ
ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀPÁÌV §¼À¸À¨ÉÃPÁzÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ¥Àæw) CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼ÀÄ, Er¹UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
¹J¸ï«UÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀÄªÀÅzÀPÁÌV §¼À¹zÀAxÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹zÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ µÀgÁUÀ¼À£ÀÄß
73
M¼ÀUÉÆAr®èªÉA§ÄzÀ£ÀÄß ºÁUÀÆ CAwªÀÄ ¥ÀæPÀluÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÉÆzÀ®Ä, PÉèÃªÀÄÄUÀ¼ÀÄ

ºÁUÀÆ DPÉëÃ¥ÀuÉUÀ¼À «¯ÉAiÀÄ £ÀAvÀgÀ ¹zÀÞ¥Àr¹zÀ PÀgÀqÀÄ ¥ÀnÖ CAvÉAiÉÄ ¥ÀÆgÀPÀ ¥ÀnÖUÉ ®UÀwÛ¹zÀ,
¥ÀÆgÀPÀ¥ÀnÖAiÀÄ°è PÀAqÀÄ§A¢gÀÄªÀ ©lÄÖ©qÀÄ«PÉUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ EzÀÝ°è, ¨sÁªÀavÀæ«®èzÀ
JAlÄ CAPÀtUÀ¼À ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è ºÉÆqÉzÀÄºÁPÀÄªÀ «zsÁ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀÄ£Àgï ªÀÄÄ¢ævÀ
ªÀÄÆ® ¥ÀnÖAiÀÄ°è vÉÆÃj¸À¯ÁVzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ºÁUÀÆ ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ
¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è, ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ ªÀÄvÀzÁgÀ£À «ªÀgÀ«gÀÄªÀ CAPÀtzÀ ªÉÄÃ¯É «±ÉÃµÀªÁV C¼ÀªÀr¹zÀ
“r°mÉqï” ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß vÉÆÃj¸À¨ÉÃPÀÄ, ºÁUÉ ªÀiÁqÀÄªÁUÀ, AiÀiÁªÀÅzÉÃ £ÀªÀÄÆzÀ£ÀÄß C½¹ºÁPÀ¯ÁVzÉ
CxÀªÁ ªÀiÁ¥ÁðqÀÄ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ CxÀªÁ ©lÄÖ©qÀ¯ÁVzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
5. ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖgï (¥Àæ¥ÀvÀæ-38)

ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖgï£À°è (¥Àæ¥ÀvÀæ-38) (EzÀgÀ°è ªÀÄvÀ ¤ÃqÀ®Ä M¼ÀUÉ §gÀÄªÀ ¥ÀæwAiÉÆ§â
ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖAvÉ £ÀªÀÄÆzÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀ£À ¸À»/ ºÉ¨ÉânÖ£À
UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼Àî¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ) AiÀiÁgÉÃ ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖAvÉ FUÁUÀ¯ÉÃ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
£ÀªÀÄÆzÀÄUÀ½®è JA§ÄzÀ£ÀÄß ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ºÁdjgÀÄªÀ ¸Àà¢üð¹gÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀjUÉ, ¥ÉÆÃ°AUï
KeÉAlgÀÄUÀ½UÉ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀjUÉ ¸ÀºÀ ¤ÃªÀÅ vÉÆÃj¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
6. ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀPÉÌ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀæªÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß ¤AiÀÄAwæ¸ÄÀ ªÀÅzÀÄ:

6.1 ¥ÀÄgÀÄµÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ»¼Á ªÀÄvÀzÁgÀjUÁV ¥ÀævÉåÃPÀ ¸Á®ÄUÀ¼ÀÄ EgÀvÀPÀÌzÀÄÝ. ¸Á®ÄUÀ¼À£ÀÄß ¤AiÀÄAwæ¸ÀÄªÀ
ªÀåQÛAiÀÄÄ ¤ªÀÄä ¤zÉðÃ±À£ÀzÀAvÉ MAzÀÄ ¸À®PÉÌ ªÀÄÆgÀÄ CxÀªÁ £Á®ÄÌ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ£ÀÄß
ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ ©qÀÄvÁÛgÉ. M¼ÀUÉ §gÀ®Ä PÁ¢gÀÄªÀ EvÀgÉ ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ ºÉÆgÀUÉ ¸Á°£À°è
¤AwgÀÄªÀAvÉ £ÉÆÃrPÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ. zÀÄ§ð® ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÉÊPÀÆ¸ÀÄUÀ¼À£ÀÄß JwÛPÉÆArgÀÄªÀ
ªÀÄ»¼Á ªÀÄvÀzÁgÀjUÉ ¸Á°£À°ègÀÄªÀ EvÀgÉ ªÀÄvÀzÁgÀjVAvÀ ºÉaÑ£À DzÀåvÉ ¤ÃqÀ§ºÀÄzÀÄ. ¥ÀÄgÀÄµÀ
ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ»¼Á ªÀÄvÀzÁgÀgÀ vÀAqÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀgÀ¢AiÀÄAvÉ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ ©qÀvÀPÀÌzÀÄÝ. ¥ÀÄgÀÄµÀ
ªÀÄvÀzÁgÀjUÁV CxÀªÁ ªÀÄ»¼Á ªÀÄvÀzÁgÀjUÁV MAzÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ ¸Á®ÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀPÉÌ
CªÀPÁ±À PÉÆqÀPÀÆqÀzÀÄ.
6.2 zÉÊ»PÀªÁV CAUÀ«PÀ®gÁVgÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ, EvÀgÉ ªÀÄvÀzÁgÀgÉÆA¢UÉ ¸ÀgÀ¢AiÀÄ°è PÁzÀÄ ¤®èzÉ,

CªÀgÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀæªÉÃ²¹zÉÆqÀ£É DzÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ
RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ ºÁUÀÆ CUÀvÀå«gÀ§ºÀÄzÁzÀ J¯Áè CªÀ±ÀåPÀ £ÉgÀªÀ£ÀÄß CªÀjUÉ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è
MzÀV¸À¨ÉÃPÀÄ. F GzÉÝÃ±ÀPÁÌV, CUÀvÀåªÁzÀ°è, CAxÀ ªÀåQÛUÀ½UÉ ¥ÀævÉåÃPÀ ¸ÀgÀ¢AiÀÄ£ÀÄß
ªÀiÁrPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀPÉÌ ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
6.3 ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è M¼ÀUÉ UÁ° PÀÄaðAiÀÄ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ §gÀÄªÀAxÀ ªÀÄvÀzÁgÀjUÉ ¸ÀA¥ÀÆtð

¸Ë®¨sÀåªÀ£ÀÄß MzÀV¸À¯ÁVzÉAiÉÄÃ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ. ¤ªÀÄä ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è
±Á±ÀévÀªÁzÀ E½eÁgÀÄ E®è¢zÀÝ°è, CªÀjUÉ MzÀV¸À¯ÁzÀ vÁvÁÌ°PÀ ªÀÄgÀzÀ E½eÁgÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ
¸Ë®¨sÀåªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
74
6.4 ªÀÄÆPÀ ªÀÄvÀÄÛ QªÀÅqÀ ªÀÄvÀzÁgÀjUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ, EvÀgÉ CAUÀ«PÀ® ªÀåQÛUÀ¼À §UÉÎ
vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀµÉÖÃ «±ÉÃµÀ JZÀÑjPÉAiÀÄ£ÀÄß CªÀgÀ §UÉÎ vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ.
7. ¤ÃªÀÅ F ªÀÄÄA¢£ÀªÀgÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ ©qÀvÀPÌÀ zÀÄÝ:

(J) ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ;
(©) ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgïUÀ¼ÀÄ;
(¹) ¥ÀæwAiÉÆ§â GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ, CªÀgÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ KeÉAmï ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ ¨ÁjUÉ ¥ÀæwAiÉÆ§â
GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ£À M§â ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAmï;
(r) ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀ¢AzÀ C¢üPÀÈvÀUÉÆAqÀ ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ CAzÀgÉ, ªÀiÁzsÀåªÀÄ ªÀåQÛUÀ¼ÀÆ

¸ÉÃjzÀAvÉ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæªÉÃ²¸À®Ä AiÀiÁjUÉ C¢üPÀÈvÀ ¥ÀæªÉÃ±À ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ZÀÄ£ÁªÀuÁ
DAiÉÆÃUÀªÀÅ ¤ÃrzÉAiÉÆÃ CAxÀ ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ;
(E) PÀvÀðªÀåzÀ ªÉÄÃ°gÀÄªÀ ¸ÀPÁðj £ËPÀgÀgÀÄ;
(J¥sï) ªÀÄvÀzÁgÀ£À eÉÆvÉ PÀgÉvÀA¢gÀÄªÀ PÉÊUÀÆ¸ÀÄ;
(f) ¨ÉÃgÉAiÀÄªÀgÀ ¸ÀºÁAiÀÄ«®èzÉ £ÀqÉzÁqÀ®Ä ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä DUÀzÀ CAxÀ CxÀªÁ
zÀÄ§ð®£ÁzÀ ªÀÄvÀzÁgÀ£À ¸ÀAUÀrUÀ ªÀÄvÀÄÛ
(ºÉZï) ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉAiÀÄÄªÀ°è vÀ£ÀUÉ ¨ÉÃgÉ jÃwAiÀÄ°è £ÉgÀªÁUÀÄªÀ GzÉÝÃ±ÀPÁÌV PÁ®PÁ®PÉÌ

¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj ªÀÄvÀUÀmÉÖ M¼ÀUÉ ©qÀ§ºÀÄzÁzÀ CAxÀ EvÀgÀÉ ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ.
75
CzsÁåAiÀÄ- XVI
ªÀÄÄPÀÛ ªÀÄvÀÄÛ ¤µÀàPÀë¥ÁvÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉUÁV ¸ÀÄgÀPëÀ vÁ PÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ
1. ZÀÄ£ÁªÀuÉ ªÀÄÄPÀÛªÁV ºÁUÀÆ ¤µÀàPÀë¥ÁvÀªÁV £ÀqÉAiÀÄÄªÀAvÉ £ÉÆÃrPÉÆ¼Àî®Ä C£ÀÄ¸Àj¸À¨ÉÃPÁzÀ ¸ÀÄgÀPÀëvÁ

PÀæªÀÄUÀ¼À §UÉÎ ¦æ¸ÉÊrAUï D¦üÃ¸ÀgÀjAzÀ WÉÆÃµÀuÉUÀ¼ÄÀ :
ZÀÄ£ÁªÀuÉ ªÀÄÄPÀÛªÁV ªÀÄvÀÄÛ ¤µÀàPÀë¥ÁvÀªÁV £ÀqÉAiÀÄÄªÀAvÉ £ÉÆÃrPÉÆ¼Àî®Ä C£ÀÄ¸Àj¸À¨ÉÃPÁzÀ CªÀ±Àå

¸ÀÄgÀPÀëvÁ PÀæªÀÄUÀ¼ÁzÀ, ªÀÄvÀ AiÀÄAvÀæzÀ PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀævÉåÃPÀªÁV ªÀiÁr vÉÆÃj¸ÀÄªÀÅzÀÄ,
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ C¢üPÀÈvÀ ¥ÀnÖ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖgï C£ÀÄß ¥ÀæÀvÀåPÀëªÁV vÉÆÃj¸ÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ VæÃ£ï
¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ï ªÉÄÃ¯É ¸Àà¢üð¹gÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ/ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄUÀ¼À ¸À»UÀ¼À£ÀÄß
¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ïUÀ¼À PÀæªÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß §gÉzÀÄPÉÆ¼Àî®Ä CªÀjUÉ
C£ÀÄªÀÄw ¤ÃqÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀ F »A¢£À DzsÁåAiÀÄUÀ¼À°è ºÉÃ½gÀÄªÀ ¸ÀÆZÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃªÀÅ
¸ÀjAiÀiÁV ¥Á°¹¢ÝÃj JA§ÄzÀ£ÀÄß RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀPÁÌV ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀÅ ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ
ªÉÆzÀ®Ä C£ÀÄ§AzsÀ VII gÀ ¨sÁUÀ 1 gÀ°è UÉÆvÀÄÛ¥Àr¹gÀÄªÀ WÉÆÃµÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ N¢
ºÉÃ¼À¨ÉÃPÉAzÀÄ CUÀvÀå¥Àr¸À¯ÁVzÉ. ªÀÄvÀzÁ£À gÀºÀ¸ÀåªÀ£ÀÄß PÁ¥ÁqÀÄªÀ §UÉÎ PÀ£ÁðlPÀ
¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï C¢ü¤AiÀÄªÀÄ 1993 ¥ÀæPÀgÀt 29gÀ G¥À§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß N¢ ºÉÃ½zÀ PÀÆqÀ¯ÉÃ F
PÉ®¸À ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ. WÉÆÃµÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ M¼ÀUÉ ºÁdjgÀÄªÀ J¯Áè ªÀåQÛUÀ½UÉ PÉÃ½¸ÀÄªÀAvÉ
¤ÃªÀÅ UÀnÖAiÀiÁV N¢ºÉÃ¼ÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ WÉÆÃµÀuÉUÉ ¸À» ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ C°è ºÁdjgÀÄªÀ,
¸À» ªÀiÁqÀ®Ä EaÒ¸ÀÄªÀ ¸Àà¢üð¹gÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀÄ/ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀ ¸À»UÀ¼À£ÀÄß
¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ, WÉÆÃµÀuÉUÉ vÀªÀÄä ¸À» ªÀiÁqÀ®Ä ¤gÁPÀj¸ÀÄªÀ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀ
ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀºÀ CzÀgÀ ªÉÄÃ¯É zÁR®Ä ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
2. ºÉÆ¸À ªÀÄvÀ AiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀÄªÀ ¸ÀªÄÀ AiÀÄzÀ°è C£ÀÄ¸Àj¸À¨ÉÃPÁzÀ PÁAiÀÄð«zsÁ£À:
ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀÅ £ÀqÉAiÀÄÄwÛgÀÄªÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è, ºÉÆ¸À ªÀÄvÀzÁ£À AiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß G¥ÀAiÉÆÃV¸À¯ÉÃ¨ÉÃPÁzÀ

C¤ªÁAiÀÄð ¥Àj¹Üw GAmÁzÀ°è C£ÀÄ§AzsÀ-VIIgÀ, ¨sÁUÀ-II gÀ°è UÉÆvÀÄÛ¥Àr¹gÀÄªÀ ºÉaÑ£À
¥sÉÆÃµÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ ªÀÄvÉÆÛªÉÄä N¢ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄ CUÀvÀå. ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ CAvÀåzÀ°è CzÉÃ jÃw ¤ÃªÀÅ
C£ÀÄ§AzsÀ-VII, ¨sÁUÀ-III gÀ°è£À ºÉaÑ£À WÉÆÃµÀuÉAiÀÄ£ÀÄß zÁR¯ÁäqÀvÀPÀÌzÀÄÝ. WÉÆÃµÀuÉAiÀÄ£ÀÄß
¥ÀævÉåÃPÀ ®PÉÆÃmÉAiÀÄ°èlÄÖ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀÅ ªÀÄÄPÁÛAiÀÄªÁzÀ £ÀAvÀgÀ, ¥Àæ¥ÀvÀæ-28-J(EVM) ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À
¯ÉPÀÌ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã°£À ¯ÉPÀÌ EªÀÅUÀ¼À eÉÆvÉUÉ CzÀ£ÀÄß jl¤ðAUï D¦üÃ¸ÀgïUÉ M¦à¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
76
CzsÁåAiÀÄ- XVII
ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄvÀÛªÄÀ ÄvÀÛ ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÁ£ÀÆ¤£À eÁj
1. ¤µÀàPÀë¥ÁvÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸À¨sÀå £ÀqÀvÉ ºÁUÀÆ WÀ£ÀvÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ §ºÀ¼À ªÀÄÄRå:
1.1 J¯Áè ¥ÀPÀëUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÀÆ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ£ÀÄß ¸ÀªÀiÁ£ÀªÁV ¥ÀjUÀtÂ¹ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ

«ªÁzÁA±ÀªÀ£ÀÄß ¤µÀàPÀë¥ÁvÀªÁV ªÀÄvÀÄÛ £ÁåAiÀÄ ¸ÀªÀÄävÀªÁzÀ jÃwAiÀÄ°è §UÉºÀj¹, ¤ªÀÄä ¸ÀªÀÄAiÀÄ
¥ÀæeÉÕ, zÀÈqsÀvÉ ºÁUÀÆ ¤µÀàPÀë¥ÁvÀvÉ, AiÀiÁªÀÅzÉÃ ±ÁAw¨sÀAUÀªÁUÀzÀAvÉ gÀPÀëuÉ MzÀV¸ÀÄªÀ°è CvÀåAvÀ
¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæ ªÀ»¸ÀÄvÀÛªÉ. ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è ¸Àà¢üð¹gÀÄªÀ AiÀiÁgÉÃ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¤jÃPÉëAiÀÄ£ÀÄß
GvÀÛªÀÄ¥Àr¸ÀÄªÀAxÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÀÈvÀåªÀ£ÀÄß ¤ÃªÁUÀ°Ã CxÀªÁ ¤ªÀÄä ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ EvÀgÀ AiÀiÁªÀ
C¢üPÁjAiÉÄÃ DUÀ°Ã ªÀiÁqÀ¨ÁgÀzÉA§ÄzÀ£ÀÄß ºÉÃ¼À¨ÉÃPÁzÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ¬Ä®è.
1.2 £ÀAvÀgÀ, ¤ÃªÀÅ ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀÄä ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è£À C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ PÀvÀðªÀå¤gÀvÀ C¢üPÁjUÀ½AzÀ

¤jÃQë¸ÀÄªÀAxÀ ¸À¨sÀå £ÀqÀvÉ ºÁUÀÆ WÀ£ÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ªÀð»¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. ¤ÃªÁUÀ°Ã CxÀªÁ ¤ªÀÄä
ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è£À EvÀgÉ C¢üPÁjAiÀiÁUÀ°Ã, ¥ÀæwAiÉÆ§â ªÀÄvÀzÁgÀjUÀÆ ¸ÁªÀiÁ£Àå ¸Ëd£ÀåªÀ£ÀÄß
vÉÆÃj¸ÀÄªÀÅzÀÄ ¤ªÀÄä PÀvÀðªÀåzÀ ¨sÁUÀªÁVzÀÝgÀÆ ¸ÀºÀ ¥Àæ¹zÀÝ CxÀªÁ Cw UÀtå ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä
ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä ¤ªÀÄä ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ ¨sÉÃn ¤ÃrzÁUÀ DvÀ/ DPÉAiÀÄ PÉÊPÀÄ®PÀÄªÀÅzÀÄ DxÀªÁ
DvÀ£ÉÆA¢UÉ/ DPÉAiÉÆA¢UÉ ¤ªÀÄä ¨sÁªÀavÀæªÀ£ÀÄß vÉUÉ¹PÉÆ¼ÀÄîªÀAxÀ C£ÀÄavÀ ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À°è
vÉÆqÀUÀÄªÀÅzÀÄ ¸ÀºÀ PÀvÀðªÀå¤gÀvÀ C¢üPÁjUÀ½UÉ vÀPÀÄÌzÀ®èzÀ C£ÀÄavÀ ªÀvÀð£ÉAiÀiÁUÀÄvÀÛªÉ.
2. ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¥ÀæZÁgÀªÀ£ÀÄß ¤µÉÃ¢ü¸ÀÄªÀÅzÀÄ:
ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ MAzÀÄ £ÀÆgÀÄ «ÄÃlgÀÄUÀ¼À ¥sÁ¸À¯ÉAiÀÄ°è ¥ÀgÀZÁgÀ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÁ£ÀÆ¤£À

CrAiÀÄ°è C¥ÀgÁzsÀ, ºÁUÉ ªÀiÁqÀÄªÀ AiÀiÁgÉÃ ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß ¥ÉÆÃ°Ã¸ÀgÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÁgÀAmï E®èzÉ
§A¢ü¸À§ºÀÄzÀÄ ºÁUÀÆ CªÀgÀ «gÀÄzÀÞ PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï C¢ü¤AiÀÄªÀÄ 1993 gÀ ¥ÀæPÀgÀt
26 £ÉÃ ¥ÀæPÀgÀtzÀ ªÉÄÃgÉUÉ PÁ£ÀÆ£ÀÄ PÀæªÀÄ dgÀÄV¸À§ºÀÄzÀÄ (C£ÀÄ§AzsÀ 1 £ÉÆÃr).
3. GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ£À ZÀÄ£ÁªÀuÁ ªÀÄvÀUÀmÉÖ:
ªÀÄvÀUÀmÉÖ¬ÄAzÀ 200 «ÄÃlgÀÄUÀ¼À CAvÀgÀzÁZÉ PÀÄ½vÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀjUÉ C£À¢üPÀÈvÀ UÀÄgÀÄw£À

aÃnUÀ¼À£ÀÄß ºÀAZÀ®Ä CªÀgÀ G¥ÀAiÉÆÃUÀPÌÉ MAzÀÄ ªÉÄÃdÄ ºÁUÀÆ JgÀqÀÄ PÀÄaðUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ
©¹®Ä/ ªÀÄ¼É¬ÄAzÀ CªÀjUÉ gÀPÀëuÉ MzÀV¸ÀÄªÀÅzÀPÁÌV PÉÆqÉ CxÀªÁ mÁ¥Áð®£ÀÄß MzÀV¸À§ºÀÄzÀÄ.
CAxÀ ªÉÄÃdÄUÀ¼À ¸ÀÄvÀÛ d£ÀgÀ UÀÄA¥ÀÄUÀÆqÀ®Ä CªÀPÁ±À ¤ÃqÀÄªÀAw®è. DAiÉÆÃUÀzÀ ªÉÄÃ°£À
¸ÀÆZÀ£ÉUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀ£ÁßzÀgÀÆ G®èAWÀ£É ªÀiÁrgÀÄªÀ ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀÄä UÀªÀÄ£ÀPÉÌ vÀAzÀ°è. D
«µÀAiÀÄªÀ£ÀÄß CªÀ±ÀåPÀ ¥ÀjºÁgÀ PÀæªÀÄ PÉÊUÉÆ¼Àî®Ä ªÀiÁåf¸ÉÖçÃljUÉ ªÀgÀ¢ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ CxÀªÁ ¤ªÀÄä
ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ ¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ PÁ£ÀÆ£ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±ÁAw ¥Á®£ÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉUÉ dªÁ¨ÁÝgÀgÁVgÀÄªÀ EvÀgÉ
C¢üPÁjUÀ¼À UÀªÀÄ£ÀPÉÌ vÀgÀ¨ÉÃPÀÄ.
77
4. ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è CxÀªÁ CzÀgÀ §½AiÀÄ°è C£ÀÄavÀªÁV ªÀwð¸ÀÄªÀÅzÀÄ:
PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï C¢ü¤AiÀÄªÀÄ 1993 gÀ ¥ÀæPÀgÀt 26 £ÉÃ ¥ÀæPÀgÀtzÀ°è M¼ÀUÉÆArgÀÄªÀ

G¥À§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß eÁjUÉÆ½¹ (C£ÀÄ§AzsÀ-1 £ÉÆÃr). AiÀiÁgÉÃ ªÀåQÛ C£ÀÄavÀ jÃwAiÀÄ°è
ªÀwð¹zÀ°è ¤ÃªÀÅ DvÀ£À£ÀÄß DVAzÁUÀ¯ÉÃ ¥ÉÆÃ°Ã¸ÀgÀ £ÉgÀ«¤AzÀ §A¢ü¹ DvÀ£À «gÀÄzÀÞ PÁ£ÀÆ£ÀÄ
PÀæªÀÄ dgÀÄV¸À§ºÀÄzÀÄ. CAxÀ ªÀvÀð£ÉAiÀÄ£ÀÄß vÀqÉUÀlÖ®Ä AiÀÄÄPÀÛªÉ¤¸ÀÄªÀAxÀ PÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÉÊUÉÆ¼Àî®Ä
ºÁUÀÆ §® ¥ÀæAiÉÆÃUÀ ªÀiÁqÀ®Ä ¥ÉÆÃ°Ã¸ÀjUÉ C¢üPÁgÀ EzÉ. DzÀgÉ, ªÀÄ£ÀªÉÇ°¸ÀÄªÀ ºÁUÀÆ
JZÀÑjPÉ ¤ÃqÀÄªÀ PÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ ¥sÀ®¥ÀæzÀªÁUÀ¢zÁÝUÀ ªÀiÁvÀæªÉÃ F C¢üPÁgÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÉÆÃV¸À¨ÉÃPÀÄ.
ªÉÄUÁ¥sÉÆÃ£ï CxÀªÁ zsÀé¤ªÀzsÀðPÀUÀ¼À §¼ÀPÉ¬ÄAzÀ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ PÉ®¸ÀPÉÌ vÉÆAzÀgÉAiÀÄÄAmÁUÀÄwÛzÀÝgÉ
CzÀgÀ §¼ÀPÉAiÀÄ£ÀÄß vÀqÉAiÀÄ®Ä ¤ÃªÀÅ PÀæªÀÄ PÉÊUÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ. EzÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ¥ÀæPÀgÀtzÀ°è
AiÀiÁªÀÅzÉÃ zÀÆgÀzÀ «ÄwAiÀÄ£ÀÄß ¤UÀ¢¥Àr¹®è. CzÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ PÁAiÀÄðUÀ½UÉ vÉÆAzÀgÉ
PÉÆqÀÄªÀµÀÄÖ ºÀwÛgÀzÀ°èzÉAiÉÄÃ ºÁUÀÆ eÁ¹Û ±À§Ý ªÀiÁqÀÄwÛzÉAiÉÄÃ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¤zsÀðj¸ÀÄªÀÅzÀÄ
¤ªÀÄUÉ ¸ÉÃjzÁÝVgÀÄvÀÛzÉ.
5. PÉëÆÃ¨sÉAiÀÄ£ÀÄßAlÄ ªÀiÁqÀÄªÀ ªÀåQÛUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀºÁPÀÄªÀÅzÀÄ:
ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ CªÀ¢üAiÀÄ°è ¸ÀévÀ: C£ÀÄavÀªÁV ªÀwð¸ÀÄªÀ CxÀªÁ ¤ªÀÄä PÁ£ÀÆ£ÀÄ ¸ÀªÀÄävÀ

¤zÉð±À£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥Á°¸À¢gÀÄªÀ AiÀiÁgÉÃ ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß ¤ªÀÄä DzÉÃ±Á£ÀÄ¸ÁgÀªÁV AiÀiÁgÉÃ ¥ÉÆÃ°Ã¸ï
C¢üPÁjAiÀÄ CxÀªÁ ¤«ÄäAzÀ C¢üPÁgÀ ¥ÀqÉzÀ EvÀgÀ ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ ºÉÆgÀºÁPÀ§ºÀÄzÀÄ. (PÀ£ÁðlPÀ
¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï C¢ü¤AiÀÄªÀÄ 1993 gÀ ¥ÀæPÀgÀt 27 £ÀÄß £ÉÆÃqÀÄªÀÅzÀÄ)
6. ªÀÄvÀzÁgÀgÀ£ÀÄß PÀgÉzÉÆAiÀÄå®Ä PÁ£ÀÆ£ÀÄ ¨Á»gÀªÁV ªÁºÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¨ÁrUÉUÉ vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ.
6.1 ªÀÄvÀzÁgÀgÀ£ÀÄß ªÀÄ£ÉUÀ½AzÀ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ PÀgÉvÀgÀ®Ä CxÀªÁ ªÁ¥À¸ÀÄì PÀ¼ÀÄ»¸À®Ä PÁ£ÀÆ£ÀÄ

¨Á»gÀªÁV ªÁºÀ£ÀUÀ¼À §¼ÀPÉAiÀÄ §UÉÎ ¤ÃªÀÅ zÀÆgÀ£ÀÄß ¹éÃPÀj¹zÀ°è. PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï
C¢ü¤AiÀÄªÀÄ 1993 gÀ ¥ÀæPÀgÀt 39gÀ CrAiÀÄ°è C¥ÀgÁ¢üAiÀÄ «gÀÄzÀÞ PÀæªÀÄ dgÀÄV¸À§ºÀÄzÉAzÀÄ
CxÀªÁ AiÀÄÄPÀÛ PÀæªÀÄzÀ°è C¥ÀgÁ¢üAiÀÄ «gÀÄzÀÞ ZÀÄ£ÁªÀuÁ vÀPÀgÁgÀÄ CfðAiÀÄ£ÀÄß ¸À°è¸À®Ä F
¸ÀAUÀwAiÀÄ£ÀÄß DzsÁgÀªÁV §¼À¹PÉÆ¼ÀÄîªÀAvÉ w½¹, ¤ªÀÄUÉ ¸À°è¹zÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ zÀÆgÀ£ÀÄß EAxÀ
¥ÀæPÀgÀtUÀ¼À §UÉÎ ªÀåªÀºÀj¸À®Ä C¢üPÁgÀ ªÁå¦Û ºÉÆA¢gÀÄªÀAxÀ ¸À¨ï r«d£À¯ï CxÀªÁ EvÀgÀ
ªÀiÁåf¸ÉÖçÃljUÉ ¤ªÀÄä ¸ÀéAvÀ «ªÉÃZÀ£ÉAiÀÄAvÉ ºÁUÀÆ ¤ªÀÄä w½ªÀ½PÉAiÀÄAvÉ ¤ÃªÀÅ
§gÉAiÀÄ§ºÀÄzÁzÀAxÀ µÀgÁUÀ¼ÉÆA¢UÉ PÀ¼ÀÄ»¹PÉÆr. ¤ÃªÀÅ EzÀ£ÀÄß eóÉÆÃ£À¯ï/ ¸ÉPÀÖgï
ªÀiÁåf¸ÉÖçÃlgÀÄ ¤ªÀÄä ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ ¨sÉÃn ¤ÃrzÁUÀ, CªÀgÀ UÀªÀÄ£ÀPÉÌ vÀgÀ§ºÀÄzÀÄ.
7. ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ ºÉÆgÀUÉ vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀÄ C¥ÀgÁzsÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.
AiÀiÁgÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ, AiÀiÁªÀÅzÉÃ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è ªÀÄvÀUÀmÉÖ¬ÄAzÀ ºÉÆgÀUÉ ªÀÄvÀ AiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß

C£À¢üPÀÈvÀªÁV vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀÄ DxÀªÁ vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃUÀ®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¸ÀÄªÀÅzÀÄ
CxÀªÁ CAxÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÀÈvÀå J¸ÀUÀ®Ä GzÉÝÃ±À¥ÀÆªÀðPÀªÁV £ÉgÀªÀÅ ¤ÃqÀÄªÀÅzÀÄ CxÀªÁ
78
¥ÉæÃgÉÃ¦¸ÀÄªÀÅzÀÄ MAzÀÄ ªÀµÀðzÀªÀgÉV£À PÁgÁªÁ¸À CxÀªÁ LzÀÄ £ÀÆgÀÄ gÀÆ¥Á¬ÄUÀ¼ÀªÀgÉV£À

dÄ¯Áä£É CxÀªÁ CªÉgÀqÀjAzÀ®Æ ²Që¸À§ºÀÄzÁzÀ ¸ÀAeÉÕÃAiÀÄ C¥ÀgÁzsÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. F ¸ÀA§AzsÀ
PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï C¢ü¤AiÀÄªÀÄ 1993 gÀ ¥ÀæPÀgÀt 32 £ÀÄß £ÉÆÃqÀÄªÀÅzÀÄ.
8. ZÀÄ£ÁªÀuÁ C¢üPÁjUÀ½AzÀ C¢üPÀÈvÀ PÀvÀðªÀåzÀ G®èAWÀ£É:
PÉÆ£ÉAiÀÄzÁV AiÀiÁgÉÃ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj CxÀªÁ ¥ÉÆÃ°ÃAUï D¦üÃ¸Àgï, AiÀÄÄPÀÛ PÁgÀt«®èzÉ

vÀ£Àß C¢üPÀÈvÀ PÀvÀðªÀåªÀ£ÀÄß G®èAX¹ AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÀÈvÀåªÀ£ÀÄß CxÀªÁ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¯ÉÆÃ¥ÀªÀ£ÀÄß
J¸ÀUÀÄªÀ vÀ¥ÀÄà ªÀiÁrzÀ°è, DvÀ£ÀÄ ¸ÀAeÉÕÃAiÀÄªÁzÀ C¥ÀgÁzsÀªÀ£Éß¸ÀVzÀAvÁUÀÄvÀÛzÉAzÀÄ w½¸ÀÄªÀ
PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï C¢ü¤AiÀÄªÀÄ 1993 gÀ ¥ÀæPÀgÀt 30 gÀvÀÛ vÀªÀÄä UÀªÀÄ£À ¸É¼ÉAiÀÄ¯ÁVzÉ.
9. ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ CxÀªÁ CzÀgÀ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°è DAiÀÄÄzsÀzsÁjAiÀiÁV ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¤µÉÃzsÀ
d£ÀvÁ ¥Áæw¤zsÀå C¢ü¤AiÀÄªÀÄ, 1951gÀ 134 © ¥ÀæPÀgÀtzÀ G¥À§AzsÀUÀ½UÀ£ÀÄ¸ÁgÀ AiÀiÁgÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ

(jl¤ðAUï D¦üÃ¸Àgï, ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj, ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ±ÁAw
ªÀÄvÀÄÛ ²¸ÀÄÛ ¥Á®£ÉUÁV £ÉÃ«ÄvÀ£ÁVzÀÄÝ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è PÀvÀðªÀå ¤gÀvÀ£ÁVgÀÄªÀ AiÀiÁgÉÃ EvÀgÀ
ªÀåQÛAiÀÄ ºÉÆgÀvÀÄ) ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¢£ÀzÀAzÀÄ DAiÀÄÄzsÀUÀ¼À C¢ü¤AiÀÄªÀÄ, 1959 gÀ°è ¥Àj¨sÁ¶¹gÀÄªÀAvÉ
AiÀiÁªÀÅzÉÃ §UÉAiÀÄ DAiÀÄÄzsÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ ¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ NqÁqÀÄªÀAw®è. F
G¥À§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß AiÀiÁgÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ G®èAX¹zÀgÉ, CªÀ£ÀÄ, JgÀqÀÄ ªÀµÀðUÀ¼À CªÀ¢üAiÀÄªÀgÉUÉ
«¹ÛgÀ¸À§ºÀÄzÁzÀ PÁgÁªÁ¸À DxÀªÁ dÄ¯Áä£É ¸ÀAzÁAiÀÄPÉÌ CxÀªÁ CªÉgÀqÀÆ ²PÉëUÉ
UÀÄjAiÀiÁUÀÄvÁÛ£É. EzÀÄ ¸ÀAeÉÕÃAiÀÄ C¥ÀgÁzsÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.
10. ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ ¸É®Æå®gï ¥sÉÆÃ£ïUÀ¼ÀÄ, PÁqïð¯É¸ï ¥sÆ

É Ã£ÀÄUÀ¼ÀÄ, ªÉÊgï¯É¸ï ¸ÉmïUÀ¼À §¼ÀPÉ ¤µÉÃzsÀ
ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀzÀ ¸ÁÜ¬Ä ¸ÀÆZÀ£ÉUÀ¼À ¥ÀæPÁgÀ, ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ M¼ÀUÉ C®èzÉ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ

ºÉÆgÀV£À 150 «ÄÃlgï M¼ÀV£À “ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ ¥ÀPÀÌzÀ ¥ÀæzÉÃ±À”ªÉAzÀÄ «ªÀj¸À¯ÁzÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è
¸É®Æå®gï ¥sÉÆÃ£ïUÀ¼ÀÄ, PÁqïð¯É¸ï ¥sÉÆÃ£ÀÄUÀ¼ÀÄ, ªÉÊgï¯É¸ï ¥sÉÆÃ£ïUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄªÀAw®è.
79
CzsÁåAiÀÄ- XVIII
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ UÀÄgÀÄw£À ¥Àj²Ã®£É ºÁUÀÆ DPÉëÃ¦¹zÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è C£ÀÄ¸Àj¸À¨ÉÃPÁzÀ PÁAiÀÄð«zsÁ£À
1. ªÀÄvÀzÁgÀgÀ UÀÄgÀÄw£À ¥Àj²Ã®£É
1.1 ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀªÀÅ FUÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ zÀ¸ÁÛªÉÃfÃAiÀÄ UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß PÀqÁØAiÀÄUÉÆ½¹zÉ.

ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ vÀªÀÄä UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß ¸Á©ÃvÀÄ¥Àr¸À®Ä ªÀÄvÀzÁgÀ£À ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ UÀÄgÀÄw£À aÃn
(E¦L¹) ºÁdgÀÄ¥Àr¸ÀÄªÀAvÉ CUÀvÀå¥Àr¸À¯ÁVzÉ. UÀÄgÀÄw£À aÃn MzÀV¹gÀzÀ (¥ÀqÉzÀÄ PÉÆArgÀzÀ)
CxÀªÁ vÀªÀÄä ¤AiÀÄAvÀætPÉÌ «ÄÃjzÀ PÁgÀtUÀ½AzÁV UÀÄgÀÄw£À aÃnAiÀÄ£ÀÄß ºÁdgÀÄ¥Àr¸À®Ä
ÇÀªÀÄxÀðgÁzÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ, DAiÉÆÃUÀªÀÅ «±ÉÃµÀªÁV C£ÀÄªÀÄw¹gÀÄªÀ §zÀ° UÀÄjw£À
zÀ¸ÁÛªÉÃdÄUÀ¼À°è MAzÀ£ÀÄß ºÁdgÀÄ¥Àr¸À¨ÉÃPÀÄ. ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀæPÀn¹gÀÄªÀ
ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæUÀ¼À°è ªÀÄvÀzÁgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è£À ¨sÁªÀavÀæªÀ£ÀÄß ¸ÀºÀ ¥ÀjUÀt£ÉUÉ
vÉUÉzÀÄPÉÆ¼Àî¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. DAiÉÆÃUÀªÀÅ ¥Àæw ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è F ¸ÀA§AzsÀ DzÉÃ±ÀUÀ¼À£ÀÄß
ºÉÆgÀr¸ÀÄvÀÛzÉ. ¤ÃªÀÅ DAiÉÆÃUÀªÀÅ ºÉÆgÀr¸ÀÄªÀ DzÉÃ±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀgÁªÀÄ²ð¸À¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ
C£ÀÄ¥Á®£ÉAiÀÄ£ÀÄß CªÀÄ¯ÁÓjUÉÆ½¸À¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄvÀzÁgÀgÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÀ dªÁ¨ÁÝj ºÉÆA¢gÀÄªÀ
¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgÀ£ÀÄ, ªÀÄvÀzÁgÀ£À ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ UÀÄgÀÄw£À aÃnAiÀÄ£ÀÄß CxÀªÁ
¸ÀAzÀ¨sÁð£ÀÄ¸ÁgÀ §zÀ° zÀ¸ÁÛªÉÃdÄUÀ¼À£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹zÀ £ÀAvÀgÀ ªÀÄvÀzÁgÀ£À UÀÄgÀÄw£À §UÉÎ ¸ÀévÀB
ªÀÄ£ÀªÀjPÉ ªÀiÁrPÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ. ªÀÄvÀzÁgÀ£À §UÉÎ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸ÀAzÉÃºÀ GAmÁzÀ ¥ÀPÀëzÀ°è ¤ªÀÄä
ªÀÄÄAzÉ ºÁdgÁUÀÄªÀAvÉ DvÀ¤UÉ ¸ÀÆa¸À¨ÉÃPÀÄ. ¤ÃªÀÅ ªÀÄvÀzÁgÀ£À UÀÄgÀÄw£À §UÉÎ ¸ÀévÀB ªÀÄ£ÀªÀjPÉ
ªÀiÁrPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀPÁÌV ªÀÄvÀÛµÀÄÖ «ZÁgÀuÉ £ÀqÉ¸À¨ÉÃPÀÄ. DvÀ ªÀÄvÉÆÛ§â£ÁV ªÀwð¸ÀÄwÛgÀÄªÀÅzÀÄ
gÀÄdÄªÁvÁzÀgÉ °TvÀ zÀÆj£ÉÆA¢UÉ DvÀ£À£ÀÄß ¤ÃªÀÅ ¥ÉÆÃ°Ã¸ÀjUÉ M¦à¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(J) ªÀÄvÀzÁgÀ£À ºÉ¸ÀgÀÄ, vÀAzÉAiÀÄ/ vÁ¬ÄAiÀÄ/ UÀAqÀ£À ºÉ¸ÀgÀÄ, °AUÀ, ªÀAiÀÄ¸ÀÄì (2 CxÀªÁ 3
ªÀµÀðUÀ¼ÉÆ¼ÀUÉ ªÀiÁvÀæ) CxÀªÁ ªÀÄvÀzÁgÀ£À ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ UÀÄgÀÄw£À aÃnAiÀÄ°è£À «¼Á¸ÀPÉÌ
¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ £ÀªÀÄÆzÀÄUÀ¼À°è ¸ÀtÚ¥ÀÄlÖ ªÀåvÁå¸ÀUÀ½ªÉAiÉÄAzÀÄ PÀAqÀÄ §AzÀgÉ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
PÀqÉUÀtÂ¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß D aÃnAiÀÄ ªÀÄÄSÁAvÀgÀ ¸Á©ÃvÀÄ¥Àr¹gÉ
ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ vÀ£Àß ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä CªÀPÁ±À ¤ÃqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(©) ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è ¸ÀÆa¸À¯ÁzÀAvÉ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ UÀÄgÀÄw£À aÃnAiÀÄ PÀæªÀÄ

¸ÀASÉåAiÀÄ°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀåvÁå¸À PÀAqÀÄ §AzÀgÉ CzÀ£ÀÄß PÀqÉUÀtÂ¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ, ªÀÄvÀÄÛ
(¹) M§â ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ, ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ «zsÁ£À¸À¨Ás PÉëÃvÀæzÀ ªÀÄvÀzÁgÀ £ÉÆÃAzÀtÂ C¢üPÁjAiÀÄÄ

¤ÃrgÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ UÀÄgÀÄw£À aÃnAiÀÄ£ÀÄß ºÁdgÀÄ¥Àr¹zÀgÉ, CAxÀ
aÃnAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀºÁ ¥ÀjUÀt£ÉUÉ vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ. ¥ÀgÀAvÀÄ, D ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À
ªÀiÁqÀ®Ä ºÁdjgÀÄªÀ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è D ªÀÄvÀzÁgÀ£À ºÉ¸ÀgÀÄ
EgÀ¨ÉÃPÀÄ. DzÀgÉ, CAxÀ ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼À°è ªÀÄvÀzÁgÀÀ£À JqÀUÉÊ£À vÉÆÃgÀÄ¨ÉgÀ½£À ªÉÄÃ¯É
80
C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬Ä UÀÄgÀÄvÀÄ E®èªÉA§ÄzÀ£ÀÄß £ÉÆÃqÀ®Ä D ¨ÉgÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV

¥Àj²Ã°¸ÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄvÀÄÛ CªÀ£ÀÄ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä CªÀPÁ±À ¤ÃqÀÄªÁUÀ DvÀ£À JqÀUÉÊ£À
vÉÆÃgÀÄ ¨ÉgÀ½£À ªÉÄÃ¯É C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄ£ÀÄß ºÀZÄÀ ÑªÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ DvÀ£ÀÄ MAzÀQÌAvÀ
ºÉaÑ£À ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß ZÀ¯Á¬Ä¸ÀÄªÀÅ¢®èªÉA§ÄzÀ£ÀÄß SÁvÀj¥Àr¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ JA§
«ZÁgÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ£ÀPÉÌ vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ.
1.2 CzsÁåAiÀÄ-VIII gÀ°è FUÁUÀ¯ÉÃ «ªÀj¹gÀÄªÀAvÉ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀæªÉÃ²¹zÀ £ÀAvÀgÀ,

ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀ dªÁ¨ÁÝj ºÉÆA¢gÀÄªÀ ºÁUÀÆ UÀÄgÀÄw¸À®Ä
dªÁ¨ÁÝgÀgÁVgÀÄªÀ ªÉÆzÀ®£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgïgÀ §½UÉ £ÉÃgÀªÁV ºÉÆÃUÀÄvÁÛ£É. F
¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï£ÀÄ ªÉÄÃ¯É «ªÀj¸À¯ÁzÀAvÉ DvÀ£À UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß ¸ÀjAiÀiÁV ¥Àj²Ã°¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ,
(ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ C£À¢üPÀÈvÀ UÀÄgÀÄw£À aÃnAiÀÄ£ÀÄß vÀgÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀ£À UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß
SÁvÀj¥Àr¸ÀÄªÀÅ¢®è CxÀªÁ CzÀÄ CAxÀ ªÀÄvÀzÁgÀ£À£ÀÄß UÀÄjw¸ÀÄªÀ §UÉÎ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï£ÀÄ,
¸ÀévÀB ªÀÄ£ÀªÀjPÉ ªÀiÁrPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ DvÀ£À PÀvÀðªÀå ªÀÄvÀÄÛ dªÁ¨ÁÝj¬ÄAzÀ ªÀÄÄPÀÛUÉÆ½¸ÀÄªÀÅ¢®è
JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ).
1.3 ¥ÀæwAiÉÆ§â ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV M§â GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ DxÀªÁ CªÀgÀ KeÉAlgÀÄ ¤ÃrzÀÝ
C£À¢üPÀÈvÀ UÀÄgÀÄw£À aÃnAiÀÄ£ÀÄß vÀ£ÉÆßA¢UÉ vÀgÀÄvÁÛ£É. F aÃnAiÀÄÄ MAzÀÄ ¸ÁzsÁgÀt ©½
ºÁ¼ÉAiÀÄzÁÝVzÀÄÝ, CzÀgÀ°è ªÀÄvÀzÁgÀ£À ºÉ¸ÀgÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è£À CªÀgÀ PÀæªÀÄ ¸ÀASÉå
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ¨sÁUÀzÀ ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ DvÀ£ÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁVgÀÄªÀ ªÀÄvÀUÀmÉÖ ¸ÀASÉå
ªÀÄvÀÄÛ ºÉ¸ÀgÀÄ M¼ÀUÉÆArgÀ§ºÀÄzÀÄ. aÃnAiÀÄ°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ£À ºÉ¸ÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ/
CxÀªÁ ¥ÀPÀëzÀ ºÉ¸ÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ/ DxÀªÁ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ¤UÉ ¤ÃrzÀ aºÉßAiÀÄ ¥ÀrAiÀÄZÀÄÑ EgÀvÀPÀÌzÀÝ®è
(KPÉAzÀgÉ CªÀÅUÀ½zÀÝgÉ CzÀÄ ¥ÀæZÁgÀªÉ¤¹PÉÆ¼ÀÄîvÀÛzÉ). DAiÉÆÃUÀzÀ F ¸ÀÆZÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß G®èAX¹
GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ CxÀªÁ DvÀ£À ¥ÀPÀëzÀªÀgÀÄ CAxÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ aÃnAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃrgÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CAxÀ
aÃnAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ §A¢gÀÄªÀÅzÀÄ ¤ªÀÄä UÀªÀÄ£ÀPÉÌ §AzÀ°è CAxÀ
G®èAWÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß PÀÆqÀ¯ÉÃ PÉÆ£ÉUÉÆ½¸À®Ä D «µÀAiÀÄªÀ£ÀÄß ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ£À
¥ÉÆÃ°AUï KeÉAl£À UÀªÀÄ£ÀPÉÌ vÀgÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
1.4 ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ, ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ vÀgÀÄªÀ “C£À¢üPÀÈvÀ UÀÄgÀÄw£À aÃn” AiÀÄÄ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è£À M§â
ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ £ÀªÀÄÆzÀÄUÀ¼À£ÀÄß w½zÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀ GzÉÝÃ±À FqÉÃj¸ÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ ºÉÆgÀvÀÄ,
D aÃnAiÀÄ£ÀÄß ºÁdgÀÄ¥Àr¹gÀÄªÀ ªÀåQÛAiÀÄÄ CzÉÃ ¤¢ðµÀÖ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÉAzÀÄ vÀAvÁ£ÉÃ
¤zsÀðj¸ÀÄªÀÅ¢®è. C®èzÉ, C£ÀPÀëgÀ¸ÀÜ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ C£À¢üPÀÈvÀ aÃnAiÀÄ°ègÀÄªÀ £ÀªÀÄÆzÀÄUÀ¼À£ÀÄß N¢,
vÀ£Àß°ègÀÄªÀ C£À¢üPÀÈvÀ aÃnAiÀÄÄ ªÁ¸ÀÛªÀªÁV vÀ£ÀUÉ ¸ÉÃjzÉÝAzÀÄ RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼Àî¯ÁgÀ. DzÀÄzÀjAzÀ,
ªÉÆzÀ®£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï ¸ÀÄªÀÄä£É aÃnAiÀÄ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è
ªÀÄvÀzÁgÀ£À £ÀªÀÄÆzÀ£ÉAiÀÄ PÀæªÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß NzÀ¨ÉÃPÉÃ ºÉÆgÀvÀÄ aÃnAiÀÄ°ègÀÄªÀ DvÀ£À/ DPÉAiÀÄ
ºÉ¸ÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÉ «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß NzÀvÀPÀÌzÀÝ®è. D vÀgÀÄªÁAiÀÄ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï£ÀÄ DvÀ£À/
81
DPÉAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ CªÀ£ÀÄ/ CªÀ¼ÀÄ UÀÄgÀÄw£À aÃnAiÀÄ£ÀÄß ºÁdgÀÄ¥Àr¹gÀÄªÀ £ÉÊd

ªÀÄvÀzÁgÀ£ÉAzÀÄ RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼Àî®Ä CUÀvÀå«zÀÝgÉ £ÀªÀÄÆ¢UÉ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖAvÉ EvÀgÀ «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß
PÉÃ¼ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. DvÀ£ÀÄ ªÀÄvÉÆÛ§â£ÀAvÉ £Àn¸ÀÄwÛgÀÄªÀÅzÀÄ PÀAqÀÄ §AzÀgÉ DvÀ£À£ÀÄß ¦æ¸ÉÊArAUï
C¢üPÁjAiÀÄÄ ¥ÉÆÃ°Ã¸ÀjUÉ M¦à¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
1.5 ªÀÄ»¼Á ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ CzÀgÀ°èAiÀÄÆ “¥ÀzÁð zsÀj¹” (§ÄPÁð zsÀj¹zÀ) ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀÄ ºÉaÑ£À
¸ÀASÉåAiÀÄ°èzÀÝ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è CzsÁåAiÀÄ- VI gÀ°è ¸ÀÆa¹gÀÄªÀAvÉ ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½gÀÄªÀ PÀvÀðªÀåUÀ¼À£ÀÄß
MAzÀÄ ¥ÀævÉåÃPÀªÁzÀ ªÀÄgÉ ªÀiÁrzÀ ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è ¤ªÀð»¸À®Ä M§â ªÀÄ»¼Á ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï£ÀÄß
£ÉÃ«Ä¸À§ºÀÄzÀÄ.
2. ¤zsÀ£ÀgÁzÀ, UÉÊgÀÄºÁdgÁzÀ ºÁUÀÆ SÉÆÃmÁ JAzÀÄ DgÉÆÃ¦¸À¯ÁzÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖ.
¤zsÀ£ÀgÁzÀ, UÉÊgÀÄºÁdgÁzÀ ºÁUÀÆ SÉÆÃmÁ JAzÀÄ DgÉÆÃ¦¸À¯ÁzÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ MAzÀÄ

¥ÀæwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÉÆÃ°AUï JeÉAlgÀÄ, vÀªÉÆäA¢UÉ vÀA¢gÀ®Æ§ºÀÄzÀÄ. ¸Àà¢üð¸ÀÄwÛgÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ
CxÀªÁ CªÀ£À ¥ÀPÀëªÀÅ CAxÀzÉÃ MAzÀÄ ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß ¤ªÀÄUÀÆ MzÀV¹gÀ§ºÀÄzÀÄ. D ¥ÀnÖAiÀÄ°è
£ÀªÀÄÆ¢vÀªÁVgÀÄªÀ ºÉ¸Àj£À AiÀiÁgÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ vÁ£ÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÉAzÀÄ PÉèÃªÀÄÄ ªÀiÁrzÀ ¥ÀPÀëzÀ°è,
¤ÃªÀÅ, D ªÀåQÛAiÀÄ UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß DvÀ£À ªÀÄvÀzÁgÀ£À ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ UÀÄgÀÄw£À aÃn (J¦Pï) CxÀªÁ
DAiÉÆÃUÀªÀÅ «±ÉÃµÀªÁV C£ÀÄªÀÄw¹gÀÄªÀ UÀÄgÀÄw£À §zÀ°Ã zÀ¸ÁÛªÉÃdÄUÀ¼À°è MAzÀgÀ £ÉgÀ«£ÉÆA¢UÉ
Cw PÀlÄÖ¤mÁÖV ¥Àj²Ã°¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. EzÀÄ, O¥ÀZÁjPÀ DPÉëÃ¥ÀuÉAiÀiÁUÀÄªÀÅ¢®è.
3. DPÉëÃ¦vÀ ªÀÄvÀUÀ¼ÀÄ
¤¢ðµÀÖ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÉAzÀÄ PÉèÃªÀÄÄ ªÀiÁqÀÄªÀ ªÀåQÛAiÀÄ UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀºÁ

DPÉëÃ¦¸À§ºÀÄzÀÄ. ºÁUÉ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁzÀgÉ CªÀgÀÄ, DPÉëÃ¦¹zÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¸ÀAzÀ¨ÀsðzÀ®Äè ¤ªÀÄä §½
gÀÆ.2£ÀÄß (JgÀqÀÄ gÀÆ¥Á¬ÄUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ) £ÀUÀzÁV oÉÃªÀtÂ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. ¤ÃªÀÅ ºÁUÉ DPÉëÃ¦¹zÀ
§UÉÎ «ZÁgÀuÉ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. «ZÁgÀuÉAiÀÄ £ÀAvÀgÀ DPÉëÃ¥À ¸Á©ÃvÁUÀ°®è JAzÀÄ ¤ÃªÀÅ
¥ÀjUÀtÂ¹zÀgÉ DPÉëÃ¥ÀPÉÌ UÀÄjAiÀiÁzÀ ªÀåQÛUÉ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä CªÀPÁ±À ¤ÃqÀvÀPÀÌzÀÄÝ. DPÉëÃ¥À
¹ÜgÀ¥ÀnÖgÀÄªÀÅzÁV ¥ÀjUÀtÂ¹zÀgÉ ¤ÃªÀÅ, DPÉëÃ¥ÀPÉÌ UÀÄjAiÀiÁzÀ ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸ÀzÀAvÉ
vÀqÉzÀÄ °TvÀ zÀÆj£ÉÆA¢UÉ CAxÀ ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß ¥ÉÆÃ°Ã¸ÀjUÉ M¦à¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
4. ªÀÄvÀzÁgÀ£À UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ DPÉëÃ¥À JvÀÄÛªÀÅzÀÄ
D ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è AiÀiÁgÀ ºÉ¸ÀgÀÄ £ÀªÀÄÆzÁVzÉAiÉÆÃ ªÀÄvÀÄÛ AiÀiÁgÀÄ vÀ£Àß UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß

gÀÄdÄªÁvÀÄ ªÀiÁqÀ®Ä ±ÀPÀÛ£ÁVgÀÄªÀ£ÉÆÃ D ¥ÀæwAiÉÆ§â ªÀåQÛAiÀÄÄ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä
ºÀPÀÄÌ¼ÀîªÀ£ÁVgÀÄvÁÛ£É. GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ CxÀªÁ CªÀ£À ZÀÄ£ÀªÀuÁ KeÉAlgÀÄ CxÀªÁ ¥ÉÆÃ°AUï
KeÉAlgÀÄ DPÉëÃ¥À JwÛzÀ ºÉÆgÀvÀÄ CxÀªÁ DvÀ SÉÆÃmÁ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÉAzÀÄ ¤ªÀÄUÉ ¸ÀàµÀÖªÁV
RavÀªÁzÀ ºÉÆgÀvÀÄ, vÁ£ÉÃ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÉAzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄªÀ ºÁUÀÆ ºÉ¸ÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀjAiÀiÁV ¤ÃqÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ D ªÀÄvÀzÁgÀ£À ¤¢ðµÀÖ¥Àr¹zÀ UÀÄgÀÄw£À zÁR¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ºÁdgÀÄ¥Àr¸ÀÄªÀ
82
ªÀåQÛAiÀi£ÀÄß D ªÀÄvÀzÁgÀ£ÉAzÀÄ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¥ÀjUÀtÂ¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. ªÀåQÛAiÀÄ UÀÄgÀÄw£À §UÉÎ DPÉëÃ¥À

JwÛzÀ ¥ÀPÀëzÀ°è CxÀªÁ ¸À¤ßªÉÃ±À, ¥Àj¹ÜwUÀ½AzÁV ¤ªÀÄUÉ ªÀåQÛAiÀÄ UÀÄgÀÄw£À §UÉÎ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
AiÀÄÄPÀÛ ¸ÀA±ÀAiÀÄ GAmÁzÀ°è ¤ÃªÀÅ ¸ÀAQë¥ÀÛ «ZÁgÀuÉ £ÀqÉ¹ D ¸ÀªÀÄ¸Éå §UÉÎ ¤tð¬Ä¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
5. DPÉëÃ¥ÀuÉ ±ÀÄ®Ì
GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ£ÁUÀ°Ã CxÀªÁ CªÀ£À ZÀÄ£ÁªÀuÁ/ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAmïgÁUÀ°Ã JgÀqÀÄ

gÀÆ¥Á¬ÄUÀ¼À£ÀÄß £ÀUÀzÁV ¸ÀAzÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀªÀgÉUÉ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ CªÀgÀÄ
JwÛgÀÄªÀ DPÉëÃ¥ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ ªÀiÁ£Àå ªÀiÁqÀ¨ÁgÀzÀÄ. ºÀtªÀ£ÀÄß ¸ÀAzÁAiÀÄ ªÀiÁrzÀ £ÀAvÀgÀ, DPÉëÃ¥À
JwÛgÀÄªÀ ªÀåQÛUÉ £ÀªÀÄÆ£É 6gÀ gÀ¹Ã¢ ¤Ãr, E£ÉÆß§âgÀAvÉ ªÀwð¹zÀgÉ CzÀPÉÌ «¢ü¹gÀÄªÀ zÀAqÀ£É
§UÉÎ DPÉëÃ¥ÀuÉUÉ UÀÄjAiÀiÁVgÀÄªÀ ªÀåQÛUÉ JZÀÑjPÉ ¤Ãr ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°ègÀÄªÀ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ
£ÀªÀÄÆzÀ£ÀÄß ¥ÀÆwðAiÀiÁV N¢ ºÉÃ½ ªÀÄvÀÄÛ DvÀ£À ºÉ¸ÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «¼Á¸ÀªÀ£ÀÄß DPÉëÃ¦vÀ ªÀÄvÀUÀ¼À
¥ÀnÖAiÀÄ°è (¥Àæ¥ÀvÀæ-25) £ÀªÀÄÆ¢¹, CzÀgÀ ªÉÄÃ¯É ¸À» ªÀiÁqÀ®Ä CxÀªÁ ºÉ¨ÉânÖ£À UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß
ºÁPÀ®Ä DvÀ¤UÉ w½¹. DvÀ£ÀÄ ºÁUÉ ªÀiÁqÀ®Ä ¤gÁPÀj¹zÀgÉ DvÀ¤UÉ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä C£ÀÄªÀÄw
PÉÆqÀ¨ÉÃr.
6. ¸ÀAQë¥ÀÛ «ZÁgÀuÉ
vÁ£ÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀ JAzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄwÛgÀÄªÀ ªÀåQÛAiÀÄÄ ªÀÄvÀzÁgÀ£À®èªÉAzÀÄ gÀÄdÄªÁvÀÄ¥Àr¸À®Ä ¥ÀÄgÁªÉ

ºÁdgÀÄ¥Àr¸ÀÄªÀAvÉ DPÉëÃ¥À JwÛgÀÄªÀ ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß ªÉÆzÀ®Ä PÉÃ½. DPÉëÃ¥À JwÛgÀÄªÀ ªÀåQÛAiÀÄÄ, vÀ£Àß
DPÉëÃ¥ÀuÉUÉ ¸ÀªÀÄxÀð£ÉAiÀiÁV ªÉÆzÀ® £ÉÆÃlPÉÌ PÀAqÀÄ §gÀÄªÀ ¥ÀÄgÁªÉAiÀÄ£ÀÄß MzÀV¸À®Ä vÀ¦àzÀ°è
DPÉëÃ¥ÀuÉAiÀÄ£ÀÄß vÀ½îºÁQ, DPÉëÃ¥ÀuÉUÉ M¼ÀUÁzÀ ªÀåQÛUÉ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä C£ÀÄªÀÄw ¤Ãr. vÁ£ÀÄ
ªÀÄvÀzÁgÀ£ÉAzÀÄ ºÉÃ½PÉÆ¼ÀÄîªÀ ªÀåQÛAiÀÄÄ ¤dªÁzÀ ªÀÄvÀzÁgÀ£À®è JA§ÄzÀÄ ªÉÄÃ¯ÉÆßÃlPÉÌ PÀAqÀÄ
§gÀÄªÀAxÀ ¥ÀÄgÁªÉAiÀÄ£ÀÄß DPÉëÃ¥À JwÛzÀ ªÀåQÛAiÀÄÄ ¤ÃrzÀgÉ D DPÉëÃ¥ÀuÉAiÀÄ£ÀÄß C®èUÉ¼ÉAiÀÄ®Ä
CAzÀgÉ vÁ£ÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀ JAzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄwÛgÀÄªÀ ªÀåQÛ vÁ£ÉÃ ªÀÄvÀzÁgÀ JAzÀÄ gÀÄdÄªÁvÀÄ¥Àr¸À®Ä
¥ÀÄgÁªÉ ºÁdgÀÄ¥Àr¸ÀÄªÀAvÉ DPÉëÃ¥ÀuÉUÉ M¼ÀUÁzÀ ªÀåQÛUÉ ºÉÃ½ CAxÀ ¸ÁPÀëöåzÀ ªÀÄÆ®PÀ DvÀ£ÀÄ vÀ£Àß
PÉèÃªÀÄÄ gÀÄdÄªÁvÀÄ¥Àr¹zÀgÉ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä DvÀ¤UÉ CªÀPÁ±À PÉÆr. DvÀ£ÀÄ ¥ÀÄgÁªÉ
MzÀV¸À®Ä vÀ¦àzÀgÉ DPÉëÃ¥ÀuÉ gÀÄdÄªÁvÁVzÉ JAzÀÄ ¤tð¬Ä¹ «ZÁgÀuÉ ªÀiÁqÀÄwÛgÀÄªÁUÀ
¤dªÁzÀ ¸ÀAUÀwAiÀÄ£ÀÄß UÁæªÀiÁ¢üPÁj, DPÉëÃ¥ÀPÉÌ UÀÄjAiÀiÁVgÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀ£À £ÉgÉºÉÆgÉAiÀÄªÀgÀÄ
ºÁUÀÆ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ºÁdjgÀÄªÀ EvÀgÉ AiÀiÁgÉÃ ªÀåQÛ¬ÄAzÀ w½zÀÄPÉÆ¼Àî§ºÀÄzÀÄ. ¸ÁPÀëöåªÀ£ÀÄß
vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÁUÀ DPÉëÃ¥ÀuÉUÉ M¼ÀUÁzÀ ªÀåQÛUÉ CxÀªÁ ¸ÁPÀëöå ¤ÃqÀ§AiÀÄ¸ÀÄªÀ AiÀiÁgÉ EvÀgÀ ªÀåQÛUÉ
¤ÃªÀÅ ¥ÀæªÀiÁt ªÀZÀ£ÀªÀ£ÀÄß ¨ÉÆÃ¢ü¸À§ºÀÄzÀÄ. DPÉëÃ¥ÀuÉAiÀÄÄ gÀÄdÄªÁvÁzÀgÉ, ¤ÃªÀÅ ¤ªÀÄä ªÀÄvÀUÀmÉÖ
EgÀÄªÀ PÉëÃvÀæzÀ ¥ÉÆÃ°Ã¸ï oÁuÉAiÀÄ oÁuÁ¢üPÁjUÉ £ÀªÀÄÆ£É-5 gÀ ¥ÀæPÁgÀ zÀÆgÀÄ
¤ÃqÀÄªÀÅzÀgÉÆA¢UÉ PÀvÀðªÀåzÀ ªÉÄÃ°gÀÄªÀ ¥ÉÆÃ°Ã¸ÀjUÉ D ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß M¦à¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
83
7. DPÉëÃ¥ÀuÉUÉ ¸À°è¹zÀ ±ÀÄ®ÌªÀ£ÀÄß »A¢gÀÄV¸ÀÄªÀÅzÀÄ CxÀªÁ ªÀÄÄlÄÖUÉÆÃ®Ä ºÁQPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ.
CzÀÄ wgÀÄ½®èzÀ DPÉëÃ¥ÀuÉAiÉÄAzÀÄ CxÀªÁ ¸ÀzÁãªÀ£É¬ÄAzÀ ªÀiÁrzÀÝ®èªÉAzÀÄ ¤ÃªÀÅ C©ü¥ÁæAiÀÄ¥ÀlÖ

ºÉÆgÀvÀÄ, ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è, «ZÁgÀuÉAiÀÄÄ ªÀÄÄVzÀ PÀÆqÀ¯ÉÃ JgÀqÀÄ gÀÆ¥Á¬Ä
DPÉëÃ¥ÀuÁ ±ÀÄ®ÌªÀ£ÀÄß ¥Àæ¥ÀvÀæ-25 gÀ°ègÀÄªÀ DPÉëÃ¦¸À¯ÁzÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¥ÀnÖAiÀÄ 10 £ÉÃ CAPÀtzÀ°è
ºÁUÀÆ gÀ¹Ã¢ ¥ÀÄ¸ÀÛPÀzÀ°è£À ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ gÀ¹Ã¢AiÀÄ ¥Á±Àéð ¥ÀæwAiÀÄ°è DPÉëÃ¥ÀuÉ ªÀiÁrzÀªÀ£À ¸À»
¥ÀqÉzÀÄ DvÀ¤UÉ »AwgÀÄV¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. DPÉëÃ¥ÀuÉ gÀÄdÄªÁvÁUÀ¢zÀÝgÉ, DPÉëÃ¥ÀuÁ ±ÀÄ®ÌªÀ£ÀÄß ¸ÀPÁðgÀPÉÌ
ªÀÄÄlÄÖUÉÆÃ®Ä ºÁQPÉÆ½î. DPÉëÃ¥ÀuÉ JwÛzÀªÀjUÉ »A¢gÀÄV¸À¨ÉÃr. ¥Àæ¥ÀvÀæ-25 gÀ CAPÀt 10 gÀ°è
ºÁUÀÆ gÀ¹Ã¢ ¥ÀÄ¸ÀÛPÀzÀ ¥Á±Àéð ¥ÀæwAiÀÄ°è oÉÃªÀtÂzÁgÀ£À ¸À» CxÀªÁ ºÉ¨ÉânÖ£À UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß
vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀ §zÀ®Ä ªÀÄÄlÄÖUÉÆÃ®Ä ºÁQPÉÆ¼Àî¯ÁVzÉ JAzÀÄ §gÉ¬Äj.
8. ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è °¦PÀ zÉÆÃµÀ ºÁUÀÆ ªÀÄÄzÀæt zÉÆÃµÀUÀ½UÉ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉ PÉÆqÀ¨ÁgÀzÀÄ.
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è £ÀªÀÄÆ¢¹gÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ «ªÀgÀUÀ¼ÀÄ PÉ®ªÀÅ ¨Áj,

GzÁºÀgÀuÉUÉ ªÀÄvÀzÁgÀ£À ¸ÀjAiÀiÁzÀ ªÀAiÀÄ¹ì£À §UÉÎ vÀ¥ÁàV ªÀÄÄ¢ævÀªÁVgÀÄvÀÛªÉ CxÀªÁ
ºÀ¼ÉAiÀÄªÁVgÀÄvÀÛªÉ. ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ°è ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ £ÀªÀÄÆzÀ£ÉAiÀÄ°è PÉÃªÀ®
°¦PÀ vÀ¥ÀÄàUÀ½zÀÝgÉ CxÀªÁ ªÀÄÄzÀæt zÉÆÃµÀUÀ½zÀÝgÉ CªÀÅUÀ½UÉ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉ PÉÆqÀ¨ÁgÀzÀÄ. DzÀgÉ,
vÁ£ÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÉAzÀÄ ºÉÃ½PÉÆ¼ÀÄîªÀ ªÀåQÛAiÀÄ UÀÄgÀÄw£À §UÉÎ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è £ÀªÀÄÆzÁVgÀÄªÀ
EvÀgÀ «ªÀgÀUÀ¼À ¥ÀæPÁgÀ ¨ÉÃgÉ jÃwAiÀÄ°è ªÀÄ£ÀªÀjPÉ ªÀiÁrPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß
MAzÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ ¨sÁµÉUÀ¼À°è ¹zÀÝ¥Àr¸À¯ÁVzÀÄÝ, M§â ªÀåQÛAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß ªÀÄvÀzÁgÀgÀ C¢üPÀÈvÀ
¥ÀnÖAiÀÄ ¥ÀæwAiÀÄ°è ¸ÉÃj¹gÀ¢zÀÝgÉ, DzÀgÉ DvÀ£À ºÉ¸ÀgÀÄ CzÉÃ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ EvÀgÀ ¨sÁµÉAiÀÄ°ègÀÄªÀ
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è EzÀÝgÉ CAxÀ ªÀåQÛUÉ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä C£ÀÄªÀÄw¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. ¥ÀæwAiÉÆ§â CAxÀ
ªÀÄvÀzÁgÀ£À §UÉÎ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ C¢üPÀÈvÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ¥ÀæwAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ ±Á¬ÄAiÀÄ°è £ÀªÀÄÆzÀÄ
9. ªÀÄvÀzÁgÀ£À CºÀðvÉAiÀÄ£ÀÄß ¥Àæ²ß¸ÀvÀPÀÌzÀÝ®è
ªÀÄvÀzÁgÀ£À UÀÄgÀÄvÀÄ ¤ªÀÄUÉ ªÀÄ£ÀzÀmÁÖ¬ÄvÉAzÀgÉ, DvÀ vÀ£Àß ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä

ºÀPÀÄÌ¼ÀîªÀ£ÁVgÀÄvÁÛ£É. M§â ªÀÄvÀzÁgÀ£ÁV CAxÀ ªÀåQÛVgÀÄªÀ CºÀðvÉAiÀÄ §UÉÎ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è
AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¥Àæ±ÉßAiÀÄ£ÀÄß JvÀÛvÀPÀÌzÀÝ®è. GzÁºÀgÀuÉUÉ, DvÀ¤UÉ 18 ªÀµÀðQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ ªÀAiÀÄ¸ÁìVzÉAiÉÄÃ
CxÀªÁ ªÀÄvÀPÉëÃvÀæzÀ°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ªÁ¹¸ÀÄvÁÛ£ÉAiÉÄÃ JA§ ¥Àæ±ÉßAiÀÄ §UÉÎ «ZÁgÀuÉ £ÀqÉ¸À®Ä
¤ªÀÄUÉ C¢üPÁgÀ E®è.
10. vÀ£Àß ªÀAiÀÄ¹ì£À §UÉÎ ªÀÄvÀzÁgÀ WÉÆÃµÀuÉ ¤ÃqÀÄªÀÅzÀÄ
10.1 DzÀgÉ, CºÀðvÁzÁAiÀÄPÀ ªÀAiÀÄ¹ìVAvÀ vÀÄA¨Á PÀrªÉÄ ªÀAiÀÄ¹ì£À ªÀåQÛAiÉÄAzÀÄ ¤ÃªÀÅ AiÀiÁgÉÃ
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ£ÀÄß ¥ÀjUÀtÂ¹zÀ°è, ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è£À DvÀ¤UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ
84
£ÀªÀÄÆzÀ£ÉAiÀÄ£ÁßzsÀj¹, vÁ£ÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀ JA§ DvÀ£À PÉÆÃjPÉ §UÉÎ ¤ÃªÀÅ ¸ÀàµÀÖªÁV ªÀÄ£ÀzÀlÄÖ
ªÀiÁrPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ.
10.2 DvÀ£À UÀÄgÀÄw£À §UÉÎ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è DvÀ£À ºÉ¸ÀgÀÄ ¸ÉÃj¹gÀÄªÀ ¸ÀAUÀw §UÉÎ ¤ªÀÄUÉ
ªÉÄÃ®Ä£ÉÆÃlPÉÌ vÀÈ¦ÛAiÀiÁVzÀÄÝ, ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ DUÀ¨ÉÃPÁzÀ PÀ¤µÀ× ªÀAiÀÄ¹ìVAvÀ DvÀ£ÀÄ
PÀrªÉÄ ªÀAiÀÄ¹ì£ÀªÀ£ÁV zÁÝ£ÉAzÀÄ ¤ÃªÀÅ ¨sÁ«¹zÀgÉ, ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæzÀ D ªÀÄvÀzÁgÀgÀ
¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß AiÀiÁªÀ ªÀµÀð ¹zÀÝ¥Àr¸À¯Á¬ÄvÉÆÃ/ ¥ÀjµÀÌj¸À¯Á¬ÄvÉÆÃ D ªÀµÀðzÀ d£ÀªÀj 1
gÀAzÀÄ DvÀ£À ªÀAiÀÄ¸ÀÄì JµÁÖVvÀÄÛ J£ÀÄßªÀ §UÉÎ D ªÀÄvÀzÁgÀ¤AzÀ £ÀªÀÄÆ£É 20 (C£ÀÄ§AzsÀ-X)
gÀ°è ¤ÃªÀÅ MAzÀÄ WÉÆÃµÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄvÀPÀÌzÀÄÝ. CAvÀºÀ ªÀÄvÀzÁgÀjAzÀ WÉÆÃµÀuÉAiÀÄ£ÀÄß
¥ÀqÉAiÀÄÄªÀÅzÀPÉÌ ªÉÆzÀ®Ä, vÀ¥ÀÄà WÉÆÃµÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃrzÀgÉ, zÀAqÀ£ÉUÉ UÀÄjAiÀiÁUÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ
JA§ÄzÀ£ÀÄß DvÀ¤UÉ ªÀÄ£ÀªÀjPÉ ªÀiÁrPÉÆqÀ®Ä, 1950gÀ d£ÀvÁ ¥Áæw¤zsÀå C¢ü¤AiÀÄªÀÄ, 31 £ÉÃ
¥ÀæPÀgÀtzÀ°ègÀÄªÀ zÀAqÀ£É PÀÄjvÀÄ G¥À§AzsÀªÀ£ÀÄß DvÀ¤UÉ w½¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ (¥ÀæPÀgÀt 31gÀ GzÀÈvÀ
¨sÁUÀªÀ£ÀÄß C£ÀÄ§AzsÀ- II gÀ°è PÉÆqÀ¯ÁVzÉ)
10.3 ¤ÃªÀÅ AiÀiÁjAzÀ CAxÀ WÉÆÃµÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄPÉÆAr¢ÝÃgÉÆÃ CAxÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß

¸ÀºÀ £ÀªÀÄÆ£É-21 (C£ÀÄ§AzsÀ-XI) gÀ°è£À ¨sÁUÀ 1 gÀ°è ¹zÀÞ¥Àr¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½zÀ
WÉÆÃµÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ®Ä ¤gÁPÀj¹ vÀªÀÄä ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß ZÀ¯Á¬Ä¸ÀzÉÃ ºÉÆgÀ ºÉÆÃUÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ
MAzÀÄ ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀºÀ ¤ÃªÀÅ ¸ÀzÀj £ÀªÀÄÆ£É-21 (C£ÀÄ§AzsÀ-XI) gÀ ¨sÁUÀ-2 gÀ°è
ElÄÖPÉÆArgÀvÀPÀÌzÀÄÝ. ªÀÄvÀzÁ£À ªÀÄÄVzÀ £ÀAvÀgÀ ªÉÄÃ¯É w½¹gÀÄªÀ ¥ÀnÖ ºÁUÀÆ WÉÆÃµÀuÉUÀ¼À£ÀÄß
MnÖUÉ MAzÀÄ ¥ÀævÉåÃPÀ ®PÉÆÃmÉAiÀÄ°è EqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
85
CzsÁåAiÀÄ- XIX
ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ DvÀ£À ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß zÁR°¸À®Ä C£ÀÄªÀÄw ¤ÃqÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÉÆzÀ®Ä C½¸À¯ÁUÀzÀ
±Á¬ÄAiÀÄ£ÀÄß ºÀZÀÄÑªÀÅzÀÄ ºÁUÀÆ ªÀÄvÀzÁgÀ£À ¸À»/ ºÉ¨ÉânÖ£À UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ.
1. ªÀÄvÀzÁgÀ£À JqÀvÉÆÃgÀÄ ¨ÉgÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjÃQë¹ C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄ£ÀÄß ºÀZÀÄÑªÀÅzÀÄ.

1.1 M§â ªÀÄvÀzÁgÀ£À UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß MAzÀ£ÉÃ ªÀÄvÀzÁ£À C¢üPÁjAiÀÄÄ ¸ÀvÁå¥À£É ªÀiÁrzÀ ªÉÄÃ¯É
¸ÁzsÀåªÁzÀµÀÄÖ ¨ÉÃUÀ£É ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ UÀÄgÀÄw£À §UÉÎ AiÀiÁªÀÅzÉÃ DPÉëÃ¥ÀuÉ E®è¢gÀÄªÀ°è DvÀ£À
JqÀUÉÊ£À vÉÆÃgÀÄ ¨ÉgÀ¼À£ÀÄß, CzÀgÀ ªÉÄÃ¯É AiÀiÁªÀÅzÉÃ C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄ UÀÄgÀÄvÀÄ EzÉAiÉÄÃ
JA§ÄzÀ£ÀÄß JgÀqÀ£ÉÃ ªÀÄvÀzÁ£À C¢üPÁjAiÀÄÄ ¥Àj²Ã°¸ÀÄªÀgÀÄ. D ¨ÉgÀ½£À ªÉÄÃ¯É AiÀiÁªÀÅzÉÃ
UÀÄgÀÄvÀÄ EgÀ¢zÀÝ°è JgÀqÀ£ÉÃ ªÀÄvÀzÁ£À C¢üPÁjAiÀÄÄ ªÀÄvÀzÁgÀ£À JqÀvÉÆÃgÀÄ ¨ÉgÀ½£À ªÉÄÃ¯É
MAzÀÄ ¸ÀàµÀÖ UÀÄgÀÄvÀÄ G½AiÀÄÄªÀ jÃwAiÀÄ°è CzsÁåAiÀÄ-VIII gÀ°è PÀArPÉ 2.1 gÀ°è «ªÀj¹gÀÄªÀ
jÃwAiÀÄ°è C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄ£ÀÄß ºÁPÀvÀPÀÌzÀÄÝ. AiÀiÁgÉÃ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ vÀ£Àß JqÀvÉÆÃgÀÄ ¨ÉgÀ¼À£ÀÄß
¥ÀjÃQë¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ CxÀªÁ ¸ÀÆZÀ£ÉAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ UÀÄgÀÄvÀÄ ºÁQ¹PÉÆ¼Àî®Ä ¤gÁPÀj¹zÀgÉ CxÀªÁ DvÀ£À
JqÀvÉÆÃgÀÄ ¨ÉgÀ½£À ªÉÄÃ¯É CAxÀ UÀÄgÀÄvÀÄ FUÁUÀ¯ÉÃ EzÀÝgÉ CxÀªÁ ±Á¬ÄAiÀÄ£ÀÄß C½¹
ºÁPÀÄªÀAvÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÀÈvÀåªÀ£ÀÄß DvÀ£ÀÄ J¸ÀVzÀÝgÉ, DvÀ£ÀÄ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä C£ÀÄªÀÄw
PÉÆqÀ¨ÁgÀzÀÄ.
1.2 ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ vÀ£Àß ¨ÉgÀ½£À ªÉÄÃ¯É ºÁPÀÄªÀ C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄ UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß C½¹
vÉUÉAiÀÄÄªÀÅzÀPÁÌV vÀ£Àß ¨ÉgÀ½£À ªÉÄÃ¯É AiÀiÁªÀÅzÉÃ JuÉÚ CxÀªÁ frØ£À ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß ºÀaÑzÀÄÝ PÀAqÀÄ
§AzÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è, D ªÀÄvÀzÁgÀ£À ¨ÉgÀ½£À ªÉÄÃ¯É C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄ UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß ªÀÄÆr¸ÀÄªÀ
ªÉÆzÀ®Ä ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï MAzÀÄ §mÉÖ CxÀªÁ PÀA§½ ZÀÆj£À ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ CAxÀ JuÉÚ
CxÁªÀ frØ£À ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß MgÉ¹ºÁPÀvÀPÀÌzÀÄÝ. ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄªÀgÀ Qmï£À°è §mÉÖAiÀÄ CxÀªÁ
gÀVÎ£À vÀÄAqÀ£ÀÄß ¸ÀgÀ§gÁdÄ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
1.3 C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄ UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß, ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ vÀ£Àß ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß ZÀ¯Á¬Ä¹ ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæªÀ£ÀÄß
©qÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÉÆzÀ®Ä D C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄÄ MtUÀ®Ä ªÀÄvÀÄÛ JqÀ vÉÆÃgÀÄ ¨ÉgÀ½£À ªÉÄÃ¯É
MAzÀÄ «²µÀÖ C½¸À¯ÁUÀzÀ UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÁPÀµÀÄÖ ¸ÀªÀÄAiÀiÁªÀPÁ±À EgÀÄªÀAvÉ £ÉÆÃrPÉÆ¼Àî®Ä
¥Àæ¥ÀvÀæ-38gÀ°è£À ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ªÀ»AiÀÄ°è ªÀÄvÀzÁgÀ£À ¸À»/ ºÉ¨ÉâgÀ¼À UÀÄgÀÄvÀÄ ¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀPÉÌ
ªÉÆzÀ®Ä ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
2. ºÉÆ¸ÀzÁV ªÀÄvÀzÁ£À (ªÀÄgÀÄªÀÄvÀzÁ£À)/ gÀzÀÄÝ ªÀiÁrzÀ ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉAiÀÄÄªÁUÀ ±Á¬Ä ºÁPÀÄªÀÅzÀÄ.
ºÉÆ¸ÀzÁV ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉAiÀÄÄªÁUÀ/ gÀzÁÝzÀ PÁgÀt ªÀÄÄAzÀÆqÀ¯ÁzÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ°è, ªÉÆzÀ®Ä
£ÀqÉzÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ°è ºÁQzÀ C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄ UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß UÀªÀÄ£ÀPÉÌ vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀîzÉ ªÀÄvÀzÁgÀ£À
JqÀUÉÊ ªÀÄzsÀåzÀ ¨ÉgÀ½£À ªÉÄÃ¯É ±Á¬ÄAiÀÄ£ÀÄß ºÀaÑ ¸ÀàµÀÖ UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀÄÆqÀÄªÀAvÉ C½¸À¯ÁUÀzÀ
±Á¬ÄAiÀÄ UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
3. ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ JqÀUÉÊ vÉÆÃgÀÄ ¨ÉgÀ¼ÀÄ E®è¢zÁÝUÀ C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄ£ÀÄß ºÁPÀÄªÀÅzÀÄ
ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ JqÀUÉÊ vÉÆÃgÀÄ ¨ÉgÀ¼ÀÄ E®è¢zÁÝUÀ CªÀgÀ JqÀUÉÊAiÀÄ°ègÀÄªÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ E£ÉÆßAzÀÄ
¨ÉgÀ½UÉ C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄ£ÀÄß ºÀZÀÑvÀPÀÌzÀÄÝ. DvÀ£À JqÀUÉÊAiÀÄ°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¨ÉgÀ¼ÀÄUÀ½®è¢zÀÝ°è
86
§® PÉÊAiÀÄ°ègÀÄªÀ EvÀgÀ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ ¨ÉgÀ½UÉ ºÀZÀÑvÀPÀÌzÀÄÝ. C®èzÉ DvÀ£À JqÀUÉÊAiÀÄ°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ

¨ÉgÀ¼ÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀ¢zÀÝgÉ ±Á¬ÄAiÀÄ£ÀÄß DvÀ£À §®vÉÆÃgÀÄ ¨ÉgÀ½UÉ ºÁPÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ DvÀ£ÀÄ
AiÀiÁªÀÅzÉÃ §® vÉÆÃgÀÄ ¨ÉgÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀ¢zÀÝgÉ DvÀ£ÀÄ ºÉÆA¢gÀÄªÀ EvÀgÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¨ÉgÀ½£À
ªÉÄÃ¯É ºÁPÀvÀPÀÌzÀÄÝ. DvÀ¤UÉ JgÀqÀÄ PÉÊUÀ¼À®Æè ¨ÉgÀ¼ÀÄUÀ½gÀ¢zÀÝ°è ±Á¬ÄAiÀÄ£ÀÄß DvÀ¤UÉ
EgÀ§ºÀÄzÁzÀAxÀ JqÀ CxÀªÁ §® ªÉÆAqÀÄ PÉÊ£À vÀÄvÀÛ vÀÄ¢AiÀÄ ¨sÁUÀzÀ°è ºÀZÀÑvÀPÀÌzÀÄÝ.
4. ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è£À ªÀÄvÀzÁgÀ£À PÀæªÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖj£À°è zÁR°¸ÀÄªÀÅzÀÄ
4.1 ªÀÄvÀzÁgÀ£À JqÀ vÉÆÃgÀÄ¨ÉgÀ½UÉ JgÀqÀ£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï »A¢£À ¥ÁågÁUÀ¼À°è «ªÀj¹zÀ
jÃwAiÀÄ°è ªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁrzÀ £ÀAvÀgÀ, DvÀ CAvÀºÀ ªÀÄvÀzÁgÀ£À zÁR¯ÉUÀ¼À£ÀÄß
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖgï£À°è ¥Àæ¥ÀvÀæ-38 EqÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ D jf¸ÀÖj£À°è ªÀÄvÀzÁgÀ£À ¸À»/ ºÉ¨ÉânÖ£À
UÀÄgÀÄvÀÄ ¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ.
4.2 CAxÀ zÁR¯ÉAiÀÄ£ÀÄß JgÀqÀ£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖj£À°è F ªÀÄÄA¢£À
jÃwAiÀÄ°è EqÀ¨ÉÃPÀÄ.
(1) ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖj£À (1) £ÉÃ CAPÀtzÀ°è, JgÀqÀ£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï ªÀÄvÀzÁgÀgÀ
PÀæªÀÄ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß PÀæªÀÄ ¸ÀASÉå 1 jAzÀ ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀÄªÀ C£ÀÄPÀæªÀÄ jÃwAiÀÄ°è §gÉAiÀÄÄvÁÛ£É.
(¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ªÀÄvÀzÁgÀgÀ PÀæªÀÄ ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖj£À°è FUÁUÀ¯ÉÃ C£ÀÄPÀæªÀÄ
jÃwAiÀÄ°è ªÀÄÄ¢æ¸À¯ÁVgÀÄvÀÛzÉ) jf¸ÀÖj£À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥ÀÄlzÀ°è 10 PÀæªÀÄ ¸ÀASÉåUÀ½gÀÄvÀÛªÉ.
CAPÀt(1) gÀ°è PÀæªÀÄ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß FUÁUÀ¯ÉÃ ªÀÄÄ¢æ¹gÀ¢zÀÝgÉ ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀÄªÀ
¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ªÀÄÄAavÀªÁVAiÉÄÃ DvÀ PÉ®ªÀÅ ¥ÀÄlUÀ¼À°è CAvÀºÀ C£ÀÄPÀæªÀÄ ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß
§gÉAiÀÄ§ºÀÄzÀÄ.
(2) ¸ÀzÀj jf¸ÀÖj£À (2) £ÉÃ CAPÀtzÀ°è, JgÀqÀ£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ
¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß (JAzÀgÉ PÀæ.¸ÀA) ªÀÄvÀzÁgÀgÀ C¢üPÀÈvÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è £ÀªÀÄÆ¢¹gÀÄªÀAvÉ
§gÉAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ. GzÁºÀgÀuÉUÉ, ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀÄªÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ ªÀÄvÀ
ZÀ¯ÁªÀuÉ ªÀiÁqÀ®Ä §gÀÄªÀ ªÉÆzÀ® ªÀÄvÀzÁgÀ£À ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß ªÀÄvÀzÁgÀgÀ C¢üPÀÈvÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è
PÀæªÀÄ ¸ÀASÉå 756 gÀ°è £ÀªÀÄÆ¢¹zÀÝgÉ, JgÀqÀ£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖgï£À
ªÉÆzÀ®£ÉÃ CAPÀtzÀ°è PÀæªÀÄ ¸ÀASÉå 1 gÀ ªÀÄÄAzÉ JgÀqÀ£ÉÃ CAPÀtzÀ°è PÀæªÀÄ ¸ÀASÉå 756
£ÀÄß §gÉAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ. ºÁUÉÃAiÉÄÃ, JgÀqÀ£ÉÃ ªÀÄvÀzÁgÀ£À ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è PÀæªÀÄ
¸ÀASÉå 138gÀ°è £ÀªÀÄÆ¢¹zÀÝgÉ JgÀqÀ£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï jf¸ÀÖgï£À CAPÀt 1 gÀ°è
PÀæªÀÄ ¸ÀASÉå 2 gÀ JzÀÄjUÉ CAPÀt 2 gÀ°è PÀæªÀÄ ¸ÀASÉå 138 £ÀÄß §gÉAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EzÉÃ
jÃw ªÀÄÄAzÀÄªÀjAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
4.3 ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖAvÉ ªÉÄÃ¯É «ªÀj¹zÀ jÃwAiÀÄ°è jf¸ÀÖj£À (1) ªÀÄvÀÄÛ (2) £ÉÃ
CAPÀtUÀ¼À£ÀÄß ¨sÀwð ªÀiÁrzÀ £ÀAvÀgÀ, JgÀqÀ£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï D jf¸ÀÖj£À (3) £ÉÃ
CAPÀtzÀ°è ªÀÄvÀzÁgÀ£À ¸À»/ ºÉ¨ÉânÖ£À UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ.
5. ªÀÄvÀzÁgÀ£À ¸À»AiÀÄ ¥Àj¨sÁµÉ
¸À» JAzÀgÉ MAzÀÄ zÀ¸ÁÛªÉÃd£ÀÄß C¢ü¥ÀæªÀiÁtÂ¸ÀÄªÀ GzÉÝÃ±ÀPÁÌV D zÀ¸ÁÛªÉÃf£À ªÉÄÃ¯É ªÀåQÛAiÀÄÄ

vÀ£Àß ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß vÀ£ÀßzÉÃ DzÀ ±ÉÊ°AiÀÄ°è §gÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ JAzÀÄ «ªÀj¸À§ºÀÄzÀÄ. M§â CPÀëgÀ¸ÀÜ
87
ªÀåQÛAiÀÄÄ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖgï£À°è ¸À» ºÁPÀÄªÁUÀ vÀ£Àß ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß JAzÀgÉ vÀ£Àß ºÉ¸ÀgÀÄ CxÀªÁ
ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ vÀ£Àß CqÀØ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÆwðAiÀiÁV CxÀªÁ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è vÀ£Àß
CqÀØ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÆwðAiÀiÁV CxÀªÁ ElÖ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÆwðAiÀiÁVAiÀiÁUÀ° CxÀªÁ D
ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À ªÉÆzÀ® CPÀëgÀUÀ½AzÁUÀ°Ã ¸À» ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ. CPÀëgÀ¸ÀÜ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÁVzÀÝgÉ, D¥ÉÃPÀëtÂÃAiÀÄ
«zsÁ£ÀªÉAzÀgÉ, DvÀ£À ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß ¥ÀÆwðAiÀiÁV ¸À» ªÀiÁqÀ®Ä PÉÆÃgÀÄªÀÅzÁVzÉ. JAzÀgÉ, DvÀ£À
ºÉ¸ÀgÀÄ CxÀªÁ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ CqÀØ ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß ¥ÀÆwðAiÀiÁV §gÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ. CPÀëgÀ¸ÀÜ
ªÀåQÛAiÀÄÄ, ¸ÀÄªÀÄä£ÉÃ MAzÀÄ UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß ºÁQ D UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß vÀ£Àß ¸À»AiÉÄA§ÄzÁV
¥ÀjUÀtÂ¸À¨ÉÃPÉAzÀÄ MvÁÛ¬Ä¹zÀgÉ, DUÀ D UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß DvÀ£À ¸À»AiÉÄA§ÄzÁV ¥ÀjUÀtÂ¸À®Ä
¸ÁzsÀå«®è. KPÉAzÀgÉ FUÁUÀ¯ÉÃ w½¹gÀÄªÀAvÉ, CPÀëgÀ¸ÀÜ ªÀåQÛAiÀÄ «µÀAiÀÄzÀ°è ¸À» JAzÀgÉ,
zÀ¸ÁÛªÉÃf£À C¢ü¥ÀæªÀiÁtªÁV vÁ£ÉÃ vÀ£Àß ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß CzÀgÀ ªÉÄÃ¯É vÀ£ÀßzÉÃ ±ÉÊ°AiÀÄ°è
§gÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ. ªÉÄÃ¯É «ªÀj¹gÀÄªÀAvÉ ¥ÀÆwðAiÀiÁV vÀ£Àß ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß ¸À» ªÀiÁqÀ®Ä DvÀ
¤gÁPÀj¹zÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è DUÀ DvÀ£À ºÉ¨ÉânÖ£À UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ. DvÀ ºÉ¨ÉânÖ£À
UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß ºÁPÀ®Ä ¸ÀºÀ ¤gÁPÀj¹zÀgÉ DvÀ¤UÉ »A¢£À ¥ÁågÁ 4 gÀ ¥ÀæPÁgÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀ
ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä CªÀPÁ±À ¤ÃqÀvÀPÀÌzÀÝ®è.
6. ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ºÉ¨ÉânÖ£À UÀÄgÀÄvÀÄ
6.1 ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ vÀ£Àß ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß ¸À» ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀ¢zÀÝ°è ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖgï£À°è DvÀ£À JqÀUÉÊ
ºÉ¨ÉânÖ£À UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ. ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀiÁUÀ°Ã CxÀªÁ EvÀgÀ AiÀiÁgÉÃ
¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï DUÀ° CAxÀ jf¸ÀÖj£À°è ¥ÀqÉzÀ ºÉ¨ÉânÖ£À UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß zÀÈrüÃPÀj¸ÀÄªÀ
CUÀvÀå«®èªÉA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
6.2 C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄ£ÀÄß ºÀZÀÄÑªÀ ¸ÀA§AzsÀzÀ°è PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï (ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß

£ÀqÉ¸ÀÄªÀ) ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼ÀÄ 1979 gÀ ¤AiÀÄªÀÄ 52 gÀ C£ÀÄ¸ÁgÀ, ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ JqÀUÉÊ ºÉ¨ÉâgÀ¼ÀÄ
EgÀ¢zÀÝgÉ §®UÉÊ ºÉ¨ÉânÖ£À UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ. JgÀqÀÄ ºÉ¨ÉâgÀ¼ÀÄUÀ¼ÀÆ EgÀ¢zÀÝ°è, JqÀUÉÊ
vÉÆÃgÀÄ ¨ÉgÀ½£À, C¢®è¢zÀÝgÉ, CzÀgÀ ¥ÀPÀÌzÀ ¨ÉgÀ½£À »ÃUÉ JqÀUÉÊ£À ¨ÉgÀ¼ÀÄUÀ¼À°è MAzÀÄ ¨ÉgÀ½£À
UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ. JqÀUÉÊAiÀÄ°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¨ÉgÀ¼ÀÄUÀ¼ÀÄ EgÀ¢zÀÝ°è, §®UÉÊ vÉÆÃgÀÄ
¨ÉgÀ¼ÀÄ, C¢®è¢zÀÝgÉ CzÀgÀ ¥ÀPÀÌzÀ ¨ÉgÀ¼ÀÄ »ÃUÉ §®UÉÊ ¨ÉgÀ¼ÀÄUÀ¼À°è MAzÀÄ ¨ÉgÀ½£À ªÀÄÄzÉæ
vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ. MAzÀÆ ¨ÉgÀ¼ÀÆ E®è¢zÀÝgÉ ªÀÄvÀ zÁR°¸À®Ä ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ
¸ÁzsÀåªÁUÀ¢gÀÄªÀÅzÀjAzÀ CªÀ±ÀåPÀªÁV M§â ¸ÀAUÀrUÀ£À ¸ÀºÁAiÀÄªÀ£ÀÄß PÉÆÃgÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. CAxÀ
¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖj£À°è D ¸ÀAUÀrUÀ£À ¸À» CxÀªÁ ºÉ¨ÉânÖ£À UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß
¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ.
6.3 ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖgï£À°è UÀÄgÀÄvÀÄ ¸ÀàµÀÖªÁV PÁtÄªÀAvÀºÀ ºÉ¨ÉânÖ£À UÀÄgÀÄvÁVgÀ¨ÉÃPÁzÀÄzÀÄ CªÀ±Àå.

UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀÄ¸ÀÄPÁV ªÀÄÆqÀÄªÀ jÃwAiÀÄ°è CxÀªÁ UÀÄgÀÄvÀÄ PÁtzÀAvÀºÀ jÃwAiÀÄ°è ¸ÁàA¦AUï
¥Áår¤AzÀ ªÀÄvÀzÁgÀ£À ºÉ¨ÉânÖUÉ PÀrªÉÄ ±Á¬Ä ºÀZÀÑvÀPÀÌzÀÝ®è CxÀªÁ ¸ÀàµÀÖªÁV ºÉ¨ÉânÖ£À UÀÄgÀÄvÀÄ
ªÀÄÆqÀÄªÀ §zÀ®ÄavÁÛzÀ ªÀÄÄzÉæ ©Ã¼ÀÄªÀAvÀºÀ jÃwAiÀÄ°è ºÉ¨ÉânÖUÉ ºÉZÀÄÑ ±Á¬Ä ºÀZÀÑvÀPÀÌzÀÝ®è.
88
6.4 ºÉ©ânÖ£À UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄPÉÆAqÀÄ £ÀAvÀgÀ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ ºÉ¨ÉâlÖ£ÀÄß MzÉÝ §nÖ¬ÄAzÀ

MgÉ¹PÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ.
7. CAzsÀ CxÀªÁ zÀÄ§ð® CxÀªÁ PÀÄµÀ×gÉÆÃVUÀ¼ÁzÀ ªÀÄvÀzÁgÀjAzÀ jf¸ÀÖj£À°è ¸À»/ ºÉ¨ÉânÖ£À UÀÄgÀÄvÀÄ
¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ
PÀÄgÀÄqÀÄ CxÀªÁ zÀÄ§ð® CxÀªÁ PÀÄµÀ×gÉÆÃVUÀ¼ÁzÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ºÉ¨ÉânÖ£À UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß ªÀÄvÀzÁgÀgÀ

jf¸ÀÖj£À°è ¥ÀqÉAiÀÄvÀPÀÌzÀÄÝ. CAxÀ AiÀiÁgÉÃ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ, CPÀëgÀ¸ÀÜ£ÁVzÀÝgÉ ºÉ¨ÉânÖ£À UÀÄgÀÄwUÉ
§zÀ¯ÁV, DvÀ£ÀÄ ¸À» ªÀiÁqÀ®Ä C£ÀÄªÀÄw PÉÆqÀ§ºÀÄzÀÄ. vÀ£Àß JgÀqÀÆ PÉÊUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À¯ÁUÀzÀ
zÀÄ§ð® ªÀÄvÀzÁgÀ£À ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è, DvÀ£ÉÆqÀ£É §A¢gÀÄªÀ ªÀåQÛAiÀÄÄ, ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖj£À°è vÀ£Àß
¸À» DxÀªÁ ºÉ¨ÉânÖ£À UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß ºÁPÀ§ºÀÄzÀÄ. D ¸À» CxÀªÁ ºÉ¨ÉânÖ£À UÀÄgÀÄvÀÄ DvÀ£ÉÆqÀ£É
§A¢gÀÄªÀ ªÀåQÛAiÀÄzÁVzÉ JA§ÄzÁV CAxÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖj£À°è MAzÀÄ n¥ÀàtÂAiÀÄ£ÀÄß
8. ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ ªÀÄvÀzÁgÀ£À aÃnAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀÄªÀÅzÀÄ

8.1 ªÀÄvÀzÁgÀ£À JqÀUÉÊ vÉÆÃgÀÄ ¨ÉgÀ½UÉ C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬Ä¬ÄAzÀ UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁrzÀ £ÀAvÀgÀ,
CªÀ¤UÉ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ £ÀªÀÄÆzÀ£ÀÄß ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖj£À°è ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ D jf¸ÀÖj£À°è
DvÀ£À ¸À»/ ºÉ¨ÉânÖ£À UÀÄgÀÄvÀÄ ¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ. JgÀqÀ£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï D
ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ ªÀÄvÀzÁgÀ£À aÃnAiÀÄ£ÀÄß F ªÀÄÄA¢£À £ÀªÀÄÆ£ÉAiÀÄ°è ¹zÀÝ¥Àr¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
ªÀÄvÀzÁgÀ£À aÃn
--------------------------------------------------------------------
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖj£À PÁ®A 1 gÀ°è £ÀªÀÄÆ¢¹gÀÄªÀAvÉ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ PÀæªÀÄ ¸ÀASÉå----------------
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°ègÀÄªÀAvÉ ªÀÄvÀzÁgÀ£À PÀæªÀÄ ¸ÀASÉå -------------------------------
¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï£À aPÀÌ ¸À»----------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------
8.2 jl¤ðAUÀ D¦üÃ¸Àgï CAZÉ PÁrð£À C¼ÀvÉAiÀÄ DzsÀðzÀµÀÄÖ DPÁgÀzÀ ºÁ¼ÉAiÀÄ°è F ªÀÄvÀzÁgÀgÀ
aÃnUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄzÀæt ªÀiÁr¹gÀÄvÁÛgÉ ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀÄä ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ ¤UÀ¢¥Àr¹gÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ
¸ÀASÉåUÀ£ÀÄUÀÄtªÁV ¤ªÀÄUÉ ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀ ¥ÉÆÃ°AUï ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À¯ÉÆèAzÁV ¥ÀæwAiÉÆAzÀgÀ°è £ÀÆgÀÄ
aÃnUÀ¼À CxÀªÁ LªÀvÀÄÛ aÃnUÀ¼À ºÉÆ°zÀ PÀlÄÖUÀ¼À°è ¤ªÀÄUÉ MzÀV¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
8.3 JgÀqÀ£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï ªÉÄÃ°£À 8.1 £ÉÃ ¥ÁågÁzÀ ªÉÄÃgÉUÉ ¥ÀæwAiÉÆ§â ªÀÄvÀzÁgÀ£À
¸ÀA§AzsÀzÀ°è ¹zÀÝ¥Àr¹zÀ ªÀÄvÀzÁgÀ£À aÃnUÀ¼À£ÀÄß D ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀÄä §½UÉ
CxÀªÁ ¸ÀAzÀ¨sÁð£ÀÄ¸ÁgÀ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À ¥Àæ¨sÁgÀ ºÉÆA¢gÀÄªÀ ªÀÄÆgÀ£ÉÃ
¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj §½UÉ ºÉÆÃUÀÄªÀAvÉ D ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ w½¸À¨ÉÃPÀÄ.
89
CzsÁåAiÀÄ- XX
ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß zÁR°¸ÀÄªÀÅzÀÄ ºÁUÀÆ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ «zsÁ£À
1.1. JgÀqÀ£ÉÃ ªÀÄvÀzÁ£À C¢üPÁjAiÀÄÄ ªÀÄvÀzÁgÀ£À aÃnAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ ¤ÃrzÀ ªÉÄÃ¯É

ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À aÃnAiÉÆA¢UÉ ¤ªÀÄä §½ CxÀªÁ ¸ÀAzÀ¨sÁð£ÀÄ¸ÁgÀªÁV ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ
f¯Áè ¥ÀAZÁAiÀÄw PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï G¸ÀÄÛªÁjAiÀÄ°ègÄÀ ªÀ ªÀÄÆgÀ£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï
ºÁUÀÆ vÁ®ÆèPÀÄ ¥ÀAZÁAiÀÄw PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï G¸ÀÄÛªÁjAiÀÄ°ègÀÄªÀ £Á®Ì£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï
D¦üÃ¸Àgï §½ §gÀÄvÁÛ£É. CAvÀºÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ aÃnAiÀÄ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ªÀiÁvÀæªÉÃ ªÀÄvÀ
ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä CªÀ¤UÉ C£ÀÄªÀÄw¸À¨ÉÃPÀÄ.
1.2. ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖj£À°è £ÀªÀÄÆ¢¹gÀÄªÀ ¤²ÑvÀ PÀæªÀÄzÀ°èAiÉÄÃ vÀªÀÄä ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß
ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmïUÉ ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀÄ CvÀåAvÀ CªÀ±ÀåPÀ. DzÀÝjAzÀ ¤ÃªÀÅ
CxÀªÁ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï ¥Àæ¨sÁgÀzÀ°ègÀÄªÀ ªÀÄÆgÀ£ÉÃ ªÀÄvÀÄÛ £Á®Ì£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï
D¦üÃ¸ÀgïUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ£ÀÄß PÀlÄÖ¤mÁÖV ªÀÄvÀzÁgÀ£À aÃnAiÀÄ°è £ÀªÀÄÆ¢¹gÀÄªÀ PÀæªÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ
C£ÀÄ¸ÁgÀªÁVAiÉÄÃ ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmïUÉ ºÉÆÃUÀ®Ä C£ÀÄªÀÄw¸À¨ÉÃPÀÄ.
1.3. AiÀiÁªÀÅzÉÃ «±ÉÃµÀ ¸ÀAzÀ¨sÀð CxÀªÁ C¤jÃQëvÀ CxÀªÁ C¤ªÁAiÀÄð PÁgÀt¢AzÀ, AiÀiÁªÉÇ§â
ªÀÄvÀzÁgÀ£À ¸ÀA§AzsÀzÀ°è CAvÀºÀ RavÀ PÀæªÀÄªÀ£ÀÄß C£ÀÄ¸Àj¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀ¢zÀÝgÉ, DvÀ£ÀÄ ªÀÄvÀ
ZÀ¯Á¬Ä¹zÀ RavÀªÁzÀ PÀæªÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄªÀ MAzÀÄ ¸ÀÆPÀÛ £ÀªÀÄÆzÀ£ÀÄß ªÀÄvÀzÁgÀgÀ
jf¸ÀÖj£À µÀgÁ CAPÀtzÀ°è ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ ªÀåQÛAiÀÄ ºÉ¸Àj£À ªÀÄÄAzÉ zÁR°¸À¨ÉÃPÀÄ. EzÀjAzÀ
AiÀiÁgÀ PÀæªÀÄ ¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ ªÀåvÁå¸ÀUÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÉÆÃ CAxÀ vÀgÀÄªÁAiÀÄzÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¸ÀA§AzsÀzÀ°è
PÀÆqÀ CzÉÃ jÃwAiÀÄ £ÀªÀÄÆzÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
2. ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß zÁR°¸À®Ä ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ C£ÀÄªÀÄw¸ÀÄªÀÅzÀÄ
2.1 ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀ£À aÃnAiÉÆA¢UÉ ¤ªÀÄä §½ CxÀªÁ ¸ÀAzÀ¨Ás ð£ÀÄ¸ÁgÀ f¯Áè ¥ÀAZÁAiÀÄw
PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À ¥Àæ¨sÁgÀzÀ°ègÀÄªÀ ªÀÄÆgÀ£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï ºÁUÀÆ vÁ®ÆèPÀÄ
¥ÀAZÁAiÀÄw PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À ¥Àæ¨Ás gÀzÀ°ègÀÄªÀ £Á®Ì£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï §½
§AzÁUÀ ªÀÄvÀzÁgÀ£À aÃnAiÀÄ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ CªÀ¤UÉ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä C£ÀÄªÀÄw¸À¨ÉÃPÀÄ.
2.2 ªÀÄvÀzÁgÀjAzÀ ¥ÀqÉAiÀÄ¯ÁzÀ J¯Áè ªÀÄvÀzÁgÀgÀ aÃnUÀ¼À£ÀÄß JZÀÑjPÉ¬ÄAzÀ ¸ÀAgÀQë¸À¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀævÉåÃPÀ ®PÉÆÃmÉAiÀÄ°è EqÀ¨ÉÃPÀÄ. jl¤ðAUï D¦üÃ¸Àgï D
GzÉÝÃ±ÀPÁÌV «±ÉÃµÀ ®PÉÆÃmÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀÄªÀgÀÄ. CzÀ£ÀÄß ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁr CzsÁåAiÀÄ-XXXII gÀ°è
¤zÉðÃ²¹gÀÄªÀ jÃwAiÀÄ°è ¸ÀÄgÀQëvÀªÁVqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
2.3 ªÀÄvÀzÁgÀ¤AzÀ ªÀÄvÀzÁgÀ£À aÃnAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄPÉÆAqÀÄ £ÀAvÀgÀ DvÀ£À JqÀvÉÆÃgÀÄ ¨ÉgÀ¼À£ÀÄß
¤ÃªÀÅ/ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À ¥Àæ¨sÁgÀzÀ°ègÀÄªÀ ªÀÄÆgÀ£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï ¥ÀjÃQë¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
¨ÉgÀ½£À ªÉÄÃ¯É ºÁQgÀÄªÀ C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄ UÀÄgÀÄvÀÄ ÇÀàµÀÖªÁVzÀÝgÉ CxÀªÁ CzÀ£ÀÄß
90
C½¹ºÁQzÀÝgÉ MAzÀÄ ¸ÀàµÀÖ C½¸À¯ÁUÀzÀ UÀÄgÀÄvÀÄ G½AiÀÄÄªÀAvÉ ªÀiÁqÀ®Ä ªÀÄvÉÛ C½¸À¯ÁUÀzÀ

±Á¬Ä¬ÄAzÀ UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
2.4 £ÀAvÀgÀ vÀ£Àß ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß zÁR°¸À®Ä ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmïUÉ ºÉÆÃUÀÄªÀAvÉ ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ
w½¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
3. ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ «zsÁ£À
3.1 ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ vÀ£Àß ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß zÁR°¸À®Ä C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀÄªÀAvÉ, ¤ÃªÀÅ f¯Áè ¥ÀAZÁAiÀÄw
PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÄ¤mï£À ¥Àæ¨sÁgÀzÀ°ègÀÄªÀ ªÀÄÆgÀ£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï ºÁUÀÆ vÁ®ÆèPÀÄ
¥ÀAZÁAiÀÄvï PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À ¥Àæ¨sÁgÀzÀ°ègÀÄªÀ £Á®Ì£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï PÀAmÉÆæÃ¯ï
AiÀÄÆ¤mï£À°ègÀÄªÀ “¨Áå®mï” §l£À£ÀÄß CzÀÄªÀÄ¨ÉÃPÀÄ. EzÀjAzÀ ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß zÁR°¸À®Ä
ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï£À°è EqÀ¯ÁzÀ ¨Áå®nAUï AiÀÄÆ¤mï (UÀ¼ÀÄ) ¹zÀÝªÁUÀÄvÀÛzÉ.
¨Áå®mï §l£À£ÀÄß CzÀÄ«ÄzÁUÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À°è ‘§Äå¹’ ¢Ã¥ÀªÀÅ PÉA¥ÀUÉ ¨É¼ÀUÀÄvÀÛzÉ
ºÁUÀÆ KPÀPÁ®zÀ°è ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï£À°è£À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¨Áå®nAUï AiÀÄÆ¤mï£À
‘gÉr’ ¢Ã¥ÀªÀÅ ºÀ¹gÀÄ §tÚzÀ°è ¨É¼ÀUÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ J¯ÉPÁÖç¤Pï ªÀÄvÀzÁ£À AiÀÄAvÀæzÀ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæ/
¨Áå¯Émï WÀlPÀªÀÅ FUÀ ªÀÄvÀzÁgÀ£À DAiÉÄÌAiÀÄ£ÀÄ¸ÁgÀªÁV ªÀÄvÀ zÁR®Ä ªÀiÁqÀ®Ä ¹zÀÝ«zÉ
3.2 ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï£À°è, vÀ£Àß ªÀÄvÀ PÉÆqÀ§AiÀÄ¸ÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ£À
ºÉ¸ÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ£À aºÉßAiÀÄ JzÀÄgÀÄ ¨Áå®nAUï AiÀÄÆ¤mï£À°è MzÀV¸À¯ÁzÀ ¤Ã°
UÀÄArAiÀÄ£ÀÄß MvÀÄÛªÀ ªÀÄÆ®PÀ vÀ£Àß ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß zÁR°¸ÀÄvÁÛ£É. ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ D UÀÄArAiÀÄ£ÀÄß
MwÛzÁUÀ, GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ£À ºÉ¸ÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ aºÉßAiÀÄ JzÀÄgÀÄ ¨Áå®nAUï AiÀÄÆ¤mï£À ªÉÄÃ¯É
MzÀV¸À¯ÁzÀ ¢Ã¥À PÉA¥ÀUÉ ¨É¼ÀUÀ®Ä ¥ÁægÀA©ü¸ÀÄvÀÛzÉ ºÁUÀÆ ¨Áå®nAUï AiÀÄÆ¤mï£À°è£À ºÀ¹gÀÄ
¢Ã¥À Dj ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ. C®èzÉ, PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï¤AzÀ ‘©Ã¥ï’ ±À§ÝªÀÇ PÀÆqÀ PÉÃ½¸ÀÄvÀÛzÉ.
PÉ®ªÀÅ ¸ÉPÉAqÀÄUÀ¼À £ÀAvÀgÀ, ©Ã¥ï ±À§Ý ªÀÄvÀÄÛ ¨Áå®nAUï AiÀÄÆ¤mï£À ªÉÄÃ°gÀÄªÀ
GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ£À ¢Ã¥ÀzÀ°è£À PÉA¥ÀÄ ¢Ã¥À ªÀÄvÀÄÛ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À ªÉÄÃ¯É£À ‘§Æå¹’
¢Ã¥ÀªÀÇ ¸ÀºÀ DjºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ.
3.3 F PÁt§gÀÄªÀ ºÁUÀÆ PÉÃ½§gÀÄªÀ aºÉßUÀ¼ÀÄ ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï M¼ÀVgÀÄªÀ
ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ vÀ£Àß ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß zÁR°¹gÀÄªÀÅzÀgÀ ¸ÀÆZÀ£ÉUÀ¼ÁVgÀÄvÀÛªÉ. ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ PÀÆqÀ¯ÉÃ
ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï ¤AzÀ ºÉÆgÀ§AzÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖ¬ÄAzÀ ºÉÆgÀUÉ ºÉÆÃUÀ¨ÉÃPÀÄ.
3.4 ªÉÄÃ®ÌAqÀ «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀæwAiÉÆ§â ªÀÄÄA¢£À ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä C£ÀÄªÀÄw¸ÀÄªÀ
¥Àæw ¸À®ªÀÇ ¥ÀÄ£ÀgÁªÀwð¸À¨ÉÃPÀÄ. MAzÀÄ ¸À®PÉÌ M§â ªÀÄvÀzÁgÀ ªÀiÁvÀæªÉÃ ªÉÇÃnAUï
PÀA¥ÁmïðªÉÄAmïUÉ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä ºÉÆÃUÀÄªÀAvÉ £ÉÆÃrPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ. M§â ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ
DvÀ£À/ DPÉAiÀÄ ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß zÁR°¹zÀ ªÉÄÃ¯É F ªÉÆzÀ®Ä ºÁQzÀ ªÀÄvÀªÀÅ ªÀÄvÀzÁ£À
91
«¨sÁUÀ¢AzÀ ºÉÆgÀ§A¢gÀÄªÁUÀ ªÀiÁvÀæ ªÀÄÄA¢£À ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÁV ¤AiÀÄAvÀæt WÀlPÀzÀ ªÉÄÃ°£À

ªÀÄvÀ¥ÀvÀæ/ ¨Áå¯Émï UÀÄAr MvÀÛ¯ÁVzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀºÁ SÁvÀj¥Àr¸ÀPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ.
4. ZÀ¯Á¬Ä¹zÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¤AiÀÄvÀPÁ°PÀªÁV vÁ¼É £ÉÆÃqÀÄªÀÅzÀÄ
4.1 AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÉÃ¼ÉAiÀÄ°è, D ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀªÀgÉUÉ ZÀ¯Á¬Ä¸À¯ÁzÀ ªÀÄvÀUÀ¼À MlÄÖ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß
w½AiÀÄ¨ÉÃPÁzÀgÉ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À ‘mÉÆÃl¯ï’ §l£À£ÀÄß MvÀÛ¨ÉÃPÀÄ. £ÀAvÀgÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï
AiÀÄÆ¤mï ªÉÄÃ°gÀÄªÀ r¸ï¥ÉèÃ ¥Áå£É¯ï D ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀªÀgÉUÉ ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀiÁzÀ ªÀÄvÀUÀ¼À MlÄÖ
¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ. EzÀ£ÀÄß ¤AiÀÄvÀPÁ°PÀªÁV ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖj£À°è
vÉÆÃj¸ÀÄªÀAvÉ D ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀªÀgÉUÉ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä C£ÀÄªÀÄw¸À¯ÁzÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ
¸ÀASÉåAiÉÆA¢UÉ vÁ¼É £ÉÆÃqÀ¨ÉÃPÀÄ.
4.2 AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è, ¤ÃªÀÅ ¥Àæw JgÀqÀÄ UÀAmÉUÀ½UÉÆªÉÄä ZÀ¯Á¬Ä¹zÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß
w½zÀÄPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ vÁ¼É £ÉÆÃqÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¹zÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß
¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj qÉÊjAiÀÄ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ CAPÀtUÀ¼À°è zÁR°¸À¨ÉÃPÀÄ. ‘MlÄÖ’ (mÉÆÃl¯ï)
UÀÄArAiÀÄ£ÀÄß §Äå¹ ¯ÁåA¥ï GjAiÀÄÄªÀªÀgÉUÉ ªÀiÁvÀæ JAzÀgÉ ªÀÄvÀ ºÁPÀ®Ä CªÀPÁ±À ¤ÃrgÀÄªÀ
ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ vÀ£Àß ªÀÄvÀ zÁR®Ä ªÀiÁrzÀ ªÉÄÃ¯É ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄA¢£À ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À
UÀÄArAiÀÄ£ÀÄß MvÀÄÛªÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄvÀ ºÁPÀ®Ä CªÀPÁ±À ¤ÃqÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÉÆzÀ®Ä ªÀiÁvÀæ MvÀÛvÀPÀÌzÀÄÝ,
C£ÀåxÁ, D ªÉÃ¼ÉUÉ ºÁPÀ¯ÁVgÀÄªÀ ªÀÄvÀUÀ¼À MlÄÖ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄªÀ CAQAiÀÄÄ r¸ï¥ÉèÃ
¥Áå£É¯ï ªÉÄÃ¯É PÁtÂ¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅ¢®è.
5. ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmïUÉ ¥ÀæªÉÃ²¸ÀÄªÀÅzÀÄ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj ºÀPÀÄÌ

5.1 PÉ®ªÉÇªÉÄä ¤ªÀÄUÉ ¹ÌçÃ£ïØ ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï£À°è EqÀ¯ÁzÀ ¨Áå®nAUï AiÀÄÆ¤mï
¸ÀjAiÀiÁV PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄwÛ®èªÉAzÀÄ CxÀªÁ ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmïUÉ ¥ÀæªÉÃ²¹zÀ
ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ ¨Áå®nAUï AiÀÄÆ¤mï£À°è CPÀæªÀÄªÁV ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸ÀÄwÛgÀÄªÀ §UÉÎ CxÀªÁ
C£ÀåxÁ ºÀ¸ÀÛPÉëÃ¥À ªÀiÁqÀÄwÛgÀÄªÀ §UÉÎ CxÀªÁ AiÀiÁªÀÅzÉÃ aºÉß/ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ/ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæ UÀÄArUÀ¼À
ªÉÄÃ¯É AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÁUÀzÀ mÉÃ¥ÀÄ EvÁå¢ CAn¸ÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ zÀÄµÁÌAiÀÄð ªÀiÁrzÀ
§UÉÎ CxÀªÁ C£ÀÄavÀªÁV ºÉZÀÄÑ ¸ÀªÀÄAiÀÄ DvÀ£ÀÄ ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï£À°è
G½¢gÀÄªÀ£ÉA§ §UÉÎ ¸ÀAzÉÃºÀ GAmÁUÀ§ºÀÄzÀÄ CxÀªÁ ¸ÀAzÉÃºÀ GAmÁUÀ®Ä
PÁgÀt«gÀ§ºÀÄzÀÄ. CAvÀºÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è ¤ÃªÀÅ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï ¥ÀjÃQë¸ÀÄªÀ ¸À®ÄªÁV
ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmïUÉ ¥ÀæªÉÃ²¸À®Ä ºÁUÀÆ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï£À°è CPÀæªÀÄªÉ¸ÀV®è
CxÀªÁ AiÀiÁªÀÅzÉÃ jÃwAiÀÄ°è ºÀ¸ÀÛPÉëÃ¥À ªÀiÁqÀ¯ÁV®è ºÁUÀÆ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀÅ ¸ÀÄ¸ÀÆvÀæªÁV
ºÁUÀÆ PÀæªÀÄ§zÀÞªÁV £ÀqÉAiÀÄÄwÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼Àî®Ä ¤ªÀÄUÉ CªÀ±ÀåPÀªÉAzÀÄ
¥ÀjUÀtÂ¸À§ºÀÄzÁzÀ PÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆ¼Àî®Ä 1961 gÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß £ÀqÉ¸ÀÄªÀ ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼À
¤AiÀÄªÀÄ 49 gÀ CrAiÀÄ°è ¤ªÀÄUÉ ºÀQÌzÉ. ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmïUÉ ¥ÀæªÉÃ²¹zÁV
92
¥ÉÆÃ°AUï KeÉAmïUÀ¼À G¥À¹ÜwAiÀÄ°èAiÉÄÃ ºÁUÉ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÉA§ÄzÀ£ÀÄß

UÀªÀÄ£ÀzÀ°èlÄÖPÉÆArgÀÄªÀ §UÉÎ ¤ÃªÀÅ JZÀÑjPÉ ªÀ»¸À¨ÉÃPÀÄ.
5.2 DzÁUÀÆå, ¤ÃªÀÅ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ªÉÃ¼ÉAiÀÄ°è «zÀÄå£Áä£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß (E.«.JA) ºÉÃUÉ
§¼À¸À¨ÉÃPÉA§ §UÉÎ C£ÀPÀëgÀ¸ÀÜjUÉ w½¸À®Ä ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmïUÉ ¥ÀæªÉÃ²¸ÀvÀPÀÌzÀÝ®è.
f¯Áè ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁjUÀ¼ÀÄ, J¯Áè ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjUÀ½UÉ ªÀÄvÀzÁ£À ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À gÀªÁ£ÉAiÀÄ
ªÉÃ¼ÉAiÀÄ°è EvÀgÀ ªÀÄvÀzÁ£À ¸ÁªÀÄVæUÀ¼ÉÆA¢UÉ PÁqïð¨ÉÆÃqïð£À°è (¤d C¼ÀvÉAiÀÄ) CAn¹zÀ
«zÀÄå£Áä£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæ ¨Áå®nAUï AiÀÄÆ¤mï£À ªÀÄÄ¢ævÀ £ÀªÀÄÆ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀgÀ§gÁdÄ ªÀiÁqÀ®Ä
¤zÉðÃ²vÀgÁVgÀÄvÁÛgÉ. CAxÀ ªÀiÁzÀj ¨Áå®nAUï AiÀÄÆ¤mï£ÀÄß ªÀÄÄ¢æ¸ÀÄªÁUÀ, CªÀgÀÄ,
§¼ÀPÉAiÀÄ°ègÀÄªÀ PÀ°àvÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀ°àvÀ aºÉßUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæ §¼À¸À¯ÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ
AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÁ¸ÀÛªÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ aºÉßUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À¯ÁV®è JA§ÄzÀ£ÀÄß RavÀ¥Àr¸ÀÄªÀ°è
JZÀÑjPÉ ªÀ»¸ÀÄªÀÅzÀÄ. ºÁUÉAiÉÄÃ “¤Ã° UÀÄAr”, “ºÀ¹gÀÄ ¢Ã¥À” ªÀÄvÀÄÛ “PÉA¥ÀÄ ¢Ã¥À”
EvÁå¢UÀ¼À£ÀÄß ¸ÀàµÀÖªÁV PÁtÂ¸ÀÄªÀAvÉ ªÀtðzÀ°è ªÀÄÄ¢æ¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. AiÀiÁgÉÃ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ
«zÀÄå£Áä£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß §¼À¹ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä ¸ÀºÁAiÀÄ PÉÃ½zÁUÀ CxÀªÁ
ÇÁªÀÄxÀåðªÀ£ÀÄß ªÀåPÀÛ¥Àr¹zÁUÀ ¤ÃªÀÅ, ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ CxÀðªÁUÀÄªÀAxÀ jÃwAiÀÄ°è «zÀÄå£Áä£À
ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ ªÀiÁzÀj PÁqïð¨ÉÆÃqÀð£ÀÄß §¼À¹ ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß CªÀ¤UÉ
«ªÀj¸À§ºÀÄzÀÄ. EzÀ£ÀÄß ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAmïUÀ¼À ¸ÀªÀÄÄäRzÀ°è ªÀiÁvÀæ ªÉÇÃnAUï
PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï£À ºÉÆgÀUÀqÉ ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï£À M¼ÀUÀqÉ
ªÀiÁqÀPÀÆqÀzÀÄ. ¤ÃªÀÅ CxÀªÁ ¤ªÀÄä EvÀgÀ ¥ÉÆÃ°AUï ¹§âA¢AiÀÄÄ ¥ÀzÉÃ ¥ÀzÉÃ ªÉÇÃnAUï
PÀA¥ÁmïðªÉÄAmïUÉ ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀjAzÀ zÀÆgÀÄUÀ¼ÀÄ §gÀÄªÀ ¸ÁzsÀåvÉ¬ÄgÀÄªÀÅzÀjAzÀ ¤ÃªÀÅ ¥ÀzÉÃ
¥ÀzÉÃ ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmïUÉ ºÉÆÃUÀvÀPÀÌzÀÝ®è.
93
CzsÁåAiÀÄ- XXI
ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ gÀºÀ¸ÀåªÀ£ÀÄß PÁ¥ÁqÀÄªÀÅzÀÄ
1. ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß PÀlÄÖ¤mÁÖV ¥Á°¸ÀÄªÀÅzÀÄ
ªÀÄvÀ ZÀ¯ÁªÀuÉUÉ C£ÀÄªÀÄw¸À¯ÁzÀ ¥ÀæwAiÉÆ§â ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÆ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ

gÀºÀ¸ÀåªÀ£ÀÄß PÀlÄÖ¤mÁÖV ¥Á°¸À¨ÉÃPÀÄ. DvÀ CzsÁåAiÀÄ-XX gÀ°è ¸ÀÆa¹gÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁ£À
«zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß PÀlÄÖ¤mÁÖV ¥Á°¸À¨ÉÃPÀÄ.
2. ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥Á°¸À®Ä ¤gÁPÀgÀuÉ

2.1 ¤ÃªÀÅ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥Á°¸ÀÄªÀAvÉ JZÀÑjPÉ ¤ÃrzÀ £ÀAvÀgÀªÀÇ AiÀiÁgÉÃ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ
CzÀ£ÀÄß ¥Á°¸À®Ä ¤gÁPÀj¹zÀgÉ, ¤ÃªÀÅ CxÀªÁ ¤ªÀÄä ¤zÉðÃ±À£ÀzÀ ªÉÄÃgÉUÉ ¥ÉÆÃ°AUï
D¦üÃ¸Àgï PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï (ZÀÄ£ÁªÀuÉ £ÀqÉ¸ÀÄªÀ) ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼ÀÄ 1993 gÀ 54 ªÀÄvÀÄÛ
86-JA ¤AiÀÄªÀÄzÀ ªÉÄÃgÉUÉ CAxÀ ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ ªÀÄvÀ ZÀ¯ÁªÀuÉ ªÀiÁqÀ®Ä C£ÀÄªÀÄw
¤ÃqÀvÀPÀÌzÀÝ®è. ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ DzÁUÀ¯ÉÃ ªÀÄvÀzÁgÀ£À aÃnAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃrzÀÝgÉ CAxÀ aÃnAiÀÄ£ÀÄß
CªÀ¤AzÀ »AvÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ CzÀ£ÀÄß gÀzÀÄÝ¥Àr¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
2.2 ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß G®èAX¹zÀÝPÁÌV ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä C£ÀÄªÀÄw
¤ÃqÀ¢zÁÝUÀ, ¤ÃªÀÅ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖj£À°è (¥Àæ¥ÀvÀæ-38) ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ £ÀªÀÄÆ¢£À
JzÀÄgÀÄ µÀgÁ CAPÀtzÀ°è “ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä CªÀPÁ±À ¤Ãr®è ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß
G®èAX¸À¯ÁVzÉ” JAzÀÄ µÀgÁ §gÉAiÀÄvÀPÀÌzÀÄÝ. ¤ÃªÀÅ, D £ÀªÀÄÆ¢£À PÉ¼ÀUÉ ¤ªÀÄä ¥ÀÆtð
¸À»AiÀÄ£ÀÄß ¸ÀºÀ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. DzÀgÉ, D ªÀÄvÀzÁgÀ£À PÀæªÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ°è CxÀªÁ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ
jf¸ÀÖj£À°è (1) CAPÀtzÀ°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ vÀgÀÄªÁAiÀÄzÀ ªÀÄvÀzÁgÀ£À PÀæªÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ
§zÀ¯ÁªÀuÉ ªÀiÁqÀÄªÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ EgÀÄªÀÅ¢®è.
94
CzsÁåAiÀÄ- XXII
CAzsÀ ªÀÄvÀÄÛ zÀÄ§ð® ªÀÄvÀzÁgÀjAzÀ ªÀÄvÀ ZÀ¯ÁªÀuÉ
1.1 CAzsÀvÀé CxÀªÁ EvÀgÀ zÉÊ»PÀ zÀÄ§ð®vÉAiÀÄ PÁgÀt¢AzÀ AiÀiÁgÉÃ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ ¨Áå®nAUï
AiÀÄÆ¤mï£À ªÉÄÃ¯É CAn¹gÀÄªÀ ¨Áå®nAUï ¥ÉÃ¥Àgï£À°ègÀÄªÀ ¸ÀAPÉÃvÀªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À®Ä
ÇÀªÀÄxÀð£ÁVzÁÝ£ÉAzÀÄ CxÀªÁ ¸ÀºÁAiÀÄPÀgÀ £ÉgÀ«®èzÀ ¸ÀªÀÄÄavÀªÁzÀ §l£À£ÀÄß MvÀÄÛªÀ
ªÀÄÆ®PÀ vÀ£Àß ªÀÄvÀ zÁR°¸À®Ä ÇÀªÀÄxÀð£ÁVzÁÝ£ÉAzÀÄ ¤ªÀÄUÉ ªÀÄ£ÀªÀjPÉAiÀiÁzÀgÉ, ¤ÃªÀÅ D
ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï (ZÀÄ£ÁªÀuÉ £ÀqÉ¸ÀÄªÀ) ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼ÀÄ 1993gÀ 55
ªÀÄvÀÄÛ 86-J¸ï ¤AiÀÄªÀÄzÀ ªÉÄÃgÉUÉ, 18 ªÀµÀð ªÀAiÀÄ¹ìVAvÀ PÀrªÉÄ E®èzÀ ¸ÀAUÀrUÀ£ÉÆ§â£À£ÀÄß
vÀ£Àß ¥ÀgÀªÁV ªÀÄvÀÄÛ vÀ£Àß EZÉÒAiÀÄ£ÀÄ¸ÁgÀ ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß zÁR°¸À®Ä vÀ£Àß eÉÆvÉUÉ ªÉÇÃnAUï
PÀA¥ÁmïðªÉÄAmïUÉ PÀgÉzÉÆAiÀÄå®Ä ¤ÃªÀÅ C£ÀÄªÀÄw ¤ÃqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
1.2 M§âjUÉ ¸ÀAUÀrUÀ£ÁV MAzÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è PÉ®¸À ªÀiÁrzÀ ªÀåQÛUÉ CzÉÃ ªÀÄvÀUÀlÖAiÀÄ°è CxÀªÁ
EvÀgÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è E£ÁågÉÃ ªÀåQÛUÉ ¸ÀAUÀrUÀ£ÁUÀ®Ä C£ÀÄªÀÄw ¤ÃqÀvÀPÀÌzÀÝ®è.
1.3 ªÀÄvÀzÁgÀ£À ¸ÀAUÀrUÀ£ÁV PÁAiÀÄð ¤ªÀð»¸À®Ä AiÀiÁgÉÃ ªÀåQÛUÉ C£ÀÄªÀÄw ¤ÃqÀÄªÀ ªÉÆzÀ®Ä,
ªÀÄvÀzÁgÀ£À ¥ÀgÀªÁV DvÀ£ÀÄ zÁR°¹zÀ ªÀÄvÀzÀ gÀºÀ¸ÀåªÀ£ÀÄß PÁ¥ÁqÀÄªÀÅzÁV ªÀÄvÀÄÛ D ¢£À
DvÀ£ÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉÃ EvÀgÀ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è FUÁUÀ¯ÉÃ EvÀgÀ AiÀiÁgÉÃ ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ ¸ÀAUÀrUÀ£ÁV
PÁAiÀÄð ¤ªÀð»¹®è JA§ÄzÁV WÉÆÃµÀuÉ ªÀiÁqÀÄªÀAvÉ DvÀ£À£ÀÄß CUÀvÀå¥Àr¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
WÉÆÃµÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ D GzÉÝÃ±ÀPÁÌV (C£ÀÄ§AzsÀ-XII) gÀ ¥ÀæPÁgÀ DAiÉÆÃUÀªÀÅ ¤UÀ¢¥Àr¹zÀ
£ÀªÀÄÆ£É-11gÀ°è ¸ÀAUÀrUÀ¤AzÀ ¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ.
1.4 CAxÀ J¯Áè ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼À §UÉÎ ¤ÃªÀÅ ¥Àæ¥ÀvÀæ 26 gÀ°è zÁR¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀºÀ EqÀ¨ÉÃPÀÄ. CAzsÀ ªÀÄvÀÄÛ
zÀÄ§ð® ªÀÄvÀzÁgÀgÀ F zÁR¯ÉAiÀÄ£ÀÄß MAzÀÄ ¥ÁåPÉmï ªÉÄÃ¯É “£Á£ï ¸ÁÖZÀÄlj PÀªÀgïì”
JA§ÄzÁV §gÉzÀÄ CzÀgÀ°è EqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁ£À ªÀÄÄVzÀ ªÉÄÃ¯É ¸ÀAUÀæºÀuÁ
PÉÃAzÀæzÀ°è ¸À°è¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
1.5 C®èzÉ, ¤ÃªÀÅ ¤ªÀÄä AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀzÁ£À ¹§âA¢AiÀÄÄ M§â CAzsÀ ªÀÄvÀzÁgÀ£À ¥ÀgÀªÁV DvÀ£À
ªÀÄvÀ zÁR®Ä ªÀiÁqÀ®Ä DvÀ£À ¸ÀAUÁwAiÀiÁV PÁAiÀÄð ¤ªÀð»¸ÀÄªÀÅ¢®èªÉA§ÄzÀ£ÀÄß
RavÀ¥Àr¹ PÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ.
95
CzsÁåAiÀÄ- XXIII
ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À¢gÀ®Ä ¤zsÀðj¸ÀÄªÀÅzÀÄ
1.1 M§â ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ vÀ£Àß ªÀÄvÀzÁgÀ£À ¥ÀnÖAiÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß AiÀÄÄPÀÛªÁV ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖgï£À°è
(¥Àæ¥ÀvÀæ-38) £ÀªÀÄÆ¢¹zÀ ªÀÄvÀÄÛ D jf¸ÀÖj£À°è vÀ£Àß ¸À»/ ºÉ¨ÉânÖ£À UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß ºÁQzÀ £ÀAvÀgÀ
vÀ£Àß ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß zÁR®Ä ªÀiÁqÀ¢gÀ®Ä ¤zsÀðj¹zÀgÉ, CªÀ£À ªÀÄvÀ zÁR°¸ÀÄªÀAvÉ CªÀ£À£ÀÄß
§®ªÀAvÀ¥Àr¸ÀvÀPÀÌzÀÝ®è CxÀªÁ MvÁÛ¬Ä¸ÀvÀPÀÌzÀÝ®è.
1.2 CªÀ£ÀÄ ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß zÁR°¸À¢gÀ®Ä wÃªÀiÁð¤¹zÀÝgÉ “ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä ¤gÁPÀj¹zÁÝ£É” JA§
µÀgÁªÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖj£À°è DvÀ¤UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ £ÀªÀÄÆ¢£À JzÀÄj£À µÀgÁ
CAPÀtzÀ°è ªÀiÁr D µÀgÁzÀ PÉ¼ÀUÉ ¤ÃªÀÅ ¤ªÀÄä ¥ÀÆtð ¸À»AiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
1.3 CAvÀºÀ µÀgÁzÀ JzÀÄgÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀ£À ¸À» CxÀªÁ ºÉ¨ÉâlÄÖ UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß ¸ÀºÀ ¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ.
1.4 DzÀgÉ, ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖj£À CAPÀt (1) gÀ°è ªÀÄvÀzÁgÀ£À CxÀªÁ AiÀiÁgÉÃ vÀgÀÄªÁAiÀÄzÀ
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ PÀæªÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ §zÀ¯ÁªÀuÉ ªÀiÁqÀÄªÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ EgÀÄªÀÅ¢®è.
1.5 ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß zÁR°¸ÀÄªÀÅzÀPÁÌV ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤lÖ£ÀÄß ¹zÀÞUÉÆ½¸À®Ä PÀAmÉÆæÃ¯ï
AiÀÄÆ¤mï£À°ègÀÄªÀ ‘ªÀÄvÀ¥ÀvÀæ’ UÀÄArAiÀÄ£ÀÄß MwÛzÀ ªÉÄÃ¯É ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä
¤gÁPÀj¹zÀgÉ ¤ÃªÁUÀ°/ ªÀÄÆgÀ£ÉÃ CxÀªÁ £Á®Ì£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgïUÀ¼ÁUÀ°, PÀAmÉÆæÃ¯ï
AiÀÄÆ¤mï£À dªÁ¨ÁÝj ºÉÆA¢gÀÄªÀ AiÀiÁgÁzÀgÀÆ DUÀ° ªÀÄÄA¢£À ªÀÄvÀzÁgÀ£À£ÀÄß, ªÀÄvÀ
zÁR°¸À®Ä £ÉÃgÀªÁV ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmïUÉ ºÉÆÃUÀÄªÀAvÉ ¤zÉðÃ²¸À¨ÉÃPÀÄ.
ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ CAvÀåzÀ°è PÀqÉAiÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À°PÁÌV, PÀAmÉÆæÃ¯ï

AiÀÄÆ¤mï£À°ègÀÄªÀ ¨Áå¯Émï §l£ï MwÛzÀ £ÀAvÀgÀ D ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À ªÀiÁqÀ®Ä
¤gÁPÀj¹zÁUÀ, ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄPÁÛAiÀÄUÉÆ½¸À®Ä PÉÆèÃ¸ï §l£ï MwÛzÀ°è CzÀÄ
QæAiÀiÁvÀäPÀªÁUÀÄªÀÅ¢®è PÁgÀt PÉÆ£ÉAiÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀ£À ªÉÇÃnAUï ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄÄ ªÀÄÄV¢gÀÄªÀÅ¢®è.
EAvÀºÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ªÉÆzÀ®£ÉÃ ºÉeÉÓAiÀiÁV ¤ÃªÁUÀ° CxÀªÁ ªÀÄÆgÀ£ÉÃ ºÁUÀÆ £Á®Ì£ÉÃ
¥ÉÆÃ°AUï C¢üPÁjAiÀiÁUÀ° PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À »A¨sÁUÀzÀ PÀA¥ÁmïðªÉÄAn£À°è EgÀÄªÀ
¥ÀªÀgï ¹éZÀ£ÀÄß D¥sï ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ ºÁUÀÆ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï¤AzÀ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï£À
¸ÀA¥ÀPÀðªÀ£ÀÄß PÀrzÀÄºÁPÀvÀPÀÌzÀÄÝ. £ÀAvÀgÀ JgÀqÀ£ÉÃ ºÉeÉÓAiÀiÁV PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À°è£À
¥ÀªÀgï ¹éZï£ÀÄß ¥ÀÄ£ÀB D£ï£À°è EqÀvÀPÀÌzÀÄÝ. FUÀ §Æå¹ ¯ÁåA¥ï D¥sï DVgÀÄvÀÛzÉ ºÁUÀÆ
PÉÆèÃ¸ï §l£ï QæAiÀiÁvÀäPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. PÉÆèÃ¸ï UÀÄArAiÀÄ£ÀÄß MvÀÄÛªÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄvÀzÁ£À
¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀÆtðUÉÆ½¸À§ºÀÄzÁVgÀÄvÀÛzÉ. F ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁqÀ¢zÀÝ°è CzÀÄ
¥sÀ°vÁA±ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀÄªÀÅ¢®è, KPÉAzÀgÉ PÉÆèÃ¸ï §l£ï MwÛzÀÝgÉ ªÀiÁvÀæ j¸À¯ïÖ §l£ï
QæAiÀiÁvÀäPÀªÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
96
CzsÁåAiÀÄ- XXIV
ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÀvÀðªÀåzÀ ªÉÄÃ°gÀÄªÀ ¸ÀPÁðj £ËPÀgÀgÀÄ ªÀÄvÀ ¤ÃqÀÄªÀÅzÀÄ
1. MAzÀÄ PÁAiÀÄð¤ÃwAiÀiÁV ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀªÀÅ AiÀiÁªÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæzÀ°è ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß

¤AiÀÄÄQÛ UÉÆ½¸À¯ÁVzÉAiÉÆÃ D PÉëÃvÀæ CxÀªÁ CªÀ£ÀÄ J°è ªÁ¹¸ÀÄwÛgÀÄªÀ£ÉÆÃ D ¸ÀÜ¼À CxÀªÁ
DvÀ£À ¸ÀéZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæªÁVgÀÄªÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæPÉÌ ªÀÄvÀzÁ£À PÀvÀðªÀåUÀ½UÉ ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß
£ÉÃ«Ä¸À¨ÁgÀzÉAzÀÄ ¤zsÀðj¹zÉ. ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÀvÀðªÀåPÉÌ £ÉÃªÀÄPÀªÁzÀ J®è EvÀgÀ ¸ÀPÁðj £ËPÀgÀgÀÄ
CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæ ¥ÀzÀÝwAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ vÀªÀÄä ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä LaÑPÀvÉ ºÉÆA¢gÀÄvÁÛgÉ. F
GzÉÝÃ±ÀPÁÌV CªÀgÀÄ ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁjAiÀÄªÀjUÉ ¥Àæ¥ÀvÀæ 19 gÀ°è Cfð ¸À°è¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
2. f¯Áè ZÀÄ£ÁªÀuÁ C¢üPÁj/ ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁjAiÀÄªÀgÀÄ, ¤ªÀÄä£ÀÄß ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀiÁV
£ÉÃ«Ä¸ÀÄªÀ £ÉÃªÀÄPÁw DzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß ¢é¥ÀæwAiÀÄ°è ºÉÆgÀr¸ÀÄªÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ f¯Áè ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁj/
ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁj AiÀÄªÀgÀÄ F DzÉÃ±ÀzÉÆA¢UÉ ¤ÃªÀÅ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁ£À C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ CAZÉ
ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¸À°è¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀÄªÀAvÉ ¥Àæ¥ÀvÀæ 19£ÀÄß ¸ÁPÀµÀÄÖ ¸ÀASÉåAiÀÄ°è PÀ½¹PÉÆqÀÄªÀgÀÄ.
3. ¤ÃªÀÅ £ÉÃªÀÄPÁw DzÉÃ±ÀzÀ ¢é¥ÀæwAiÀÄ£ÀÄß vÀPÀët ¨sÀwð ªÀiÁr Cfð (¥Àæ¥ÀvÀæ-19 gÀ°è) PÀ½¸À¨ÉÃPÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ CzÀ£ÀÄß ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁjAiÀÄªÀjUÉ ¸À°è¸À¨ÉÃPÀÄ. ¥Àæ¥ÀvÀæ 19 £ÀÄß ªÀÄvÀzÁ£À ¹§âA¢UÉ vÀgÀ¨ÉÃw
vÀgÀUÀwUÀ¼À°è ¸ÀºÀ ¤ÃqÀ§ºÀÄzÀÄ. CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß ªÀÄvÀzÁ£À ¹§âA¢UÉ ¤ÃrzÀ £ÀAvÀgÀ
ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁj, CªÀgÀÄ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃw PÉÃAzÀæUÀ¼À°èAiÉÄÃ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß M¦à¸À®Ä C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀÄªÀAvÉ ªÀåªÀ¸ÉÜ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÁUÁV
ªÀÄvÀ¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß CAZÉ PÀbÉÃjUÀ¼À°è CAZÉ ªÀÄÆ®PÀ PÀ¼ÀÄ»¸À¨ÉÃPÁªÀÅUÀÄªÀÅ¢®è. vÀgÀ¨ÉÃw vÀgÀUÀwUÀ¼À°è
C£ÀÄPÀÆ® (MzÀV¸ÀÄªÀ) PÉÃAzÀæUÀ¼À°è ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸ÀÄªÀ ¸ÀA§AzsÀ CUÀvÀå ¸ÀÆZÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß vÀgÀ¨ÉÃw
¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. DzÁUÀÆå, PÉ®ªÀÅ ¸ÀAzÀ¨ÀsðUÀ¼À°è, ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgïUÀ¼À£ÀÄß CªÀgÀ
¸ÀéZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæUÀ¼À°è (JAzÀgÉ CªÀgÀ£ÀÄß ªÀÄvÀzÁgÀgÁV ªÀÄvÀ¥ÀnÖAiÀÄ°è ¸ÉÃj¹gÀÄªÀ PÉëÃvÀæ)
¤AiÀÄÄQÛUÉÆ½¹gÀ§ºÀÄzÀÄ. F ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è CAvÀºÀªÀjUÉ ¥Àæ¥ÀvÀæ-19 gÀ°è Cfð ¸À°è¹zÀÝgÉ, CªÀjUÉ
ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÀvÀðªÀå ¥ÀæªÀiÁt¥ÀvÀæ (Er¹) ªÀÄAdÆgÁVgÀ§ºÀÄzÀÄ. CªÀgÀ ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼À°è CªÀgÀ£ÀÄß
ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÀvÀðªÀåzÀ ªÉÄÃ¯É ¤AiÀÄÄQÛ UÉÆ½¹gÀÄªÀ/ ¤AiÀÄÄQÛUÉÆ½¸À¯ÁUÀÄªÀ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è CªÀgÀÄ
RÄzÁÝV ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸ÀÄvÁÛgÉ. ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ UÀÄgÀÄw£À ¥ÀæwAiÀÄ°è CªÀgÀ ºÉ¸Àj£À JzÀÄjUÉ
ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÀvÀðªÀå ¥ÀæªÀiÁt¥ÀvÀæ (Er¹) JA§ £ÀªÀÄÆzÀ£ÀÄß ªÀiÁrzÀ £ÀAvÀgÀ, AiÀiÁªÀÅzÉÃ
PÁgÀtPÁÌV CªÀgÀ£ÀÄß ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÀvÀðªÀå/ «ÄÃ¸À®Ä PÀvÀðªÀå¢AzÀ CªÀgÀ ¤AiÀÄÄQÛAiÀÄ£ÀÄß
gÀzÀÄÝUÉÆ½¹zÀgÉ/ ªÀiÁqÀ¢zÀÝgÉ CªÀgÀÄ vÀªÀÄä ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸ÀÄªÀ ºÀQÌ¤AzÀ ªÀAavÀgÁUÀvÀPÀÌzÀÝ®è.
CAxÀ ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÀvÀðªÀåzÀ°ègÀÄªÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ C¢üPÁjAiÀiÁVgÀ° CxÀªÁ AiÀiÁgÉÃ EvÀgÀ
¸ÀPÁðj £ËPÀgÀgÁVgÀ°. DvÀ ªÀÄÆ®vÀB PÀvÀðªÀåzÀ ªÉÄÃ¯É ¤AiÀÄÄQÛUÉÆArzÀÝ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄÆ ¸ÉÃjzÀAvÉ
97
CAxÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÀvÀðªÀå ¥ÀæªÀiÁt ¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß ¤ÃrzÀÝgÉ DvÀ£ÀÄ/ DPÉAiÀÄÄ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä
ºÀPÀÄÌ¼ÀîªÀ£ÁUÀÄwÛzÀÝ/ ¼ÁUÀÄwÛzÀÝ ªÀÄvÀUÀmÉÖ ºÉÆgÀvÁzÀ EvÀgÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ªÀÄvÀ
ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä C£ÀÄªÀÄw ¤ÃqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
4. ºÁUÉAiÉÄÃ ¤ªÀÄUÉ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀ JtÂPÉUÉ ªÀÄÄAZÉ ¸ÀPÁ®zÀ°è CzÀ£ÀÄß
ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁjUÉ »AwgÀÄV¸À®Ä ¸ÁPÀµÀÄÖ ¸ÀªÀÄAiÀiÁªÀPÁ±À«®èzÉÃ ºÉÆÃUÀ§ºÀÄzÀÄ. CAZÉ
ªÀÄvÀ¥ÀvÀæzÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸ÀÄªÀ ¸À®ÄªÁV ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÀvÀðªÀåzÀ°ègÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ
CfðUÀ¼À£ÀÄß ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæzÀ ªÀÄvÀzÁ£À ¢£ÀPÀÄÌ ªÀÄÄAZÉ PÀ¤µÀ× ¥ÀPÀë K¼ÀÄ ¢£ÀUÀ¼À ªÉÆzÀ®Ä
CxÀªÁ jl¤ðAUï D¦üÃ¸Àgï CªÀPÁ±À ¤ÃqÀ§ºÀÄzÁzÀAxÀ PÀrªÉÄ CªÀ¢üAiÀÄ°è ¤ÃqÀ®Ä PÁ£ÀÆ¤£À
ªÀÄÆ®PÀ CUÀvÀå¥Àr¸À¯ÁVzÉ.
98
CzsÁåAiÀÄ- XXV
CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀÄªÀÅzÀÄ
¸ÉÃªÁ ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ
1.1 GªÉÄÃzÀÄªÁjPÉAiÀÄ£ÀÄß »AvÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀPÁÌV CªÀ¢ü ªÀÄÄVzÀ £ÀAvÀgÀ ¸Àà¢üð¹gÀÄªÀ
GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¥ÀnÖ vÀAiÀiÁj¹zÀ PÀÆqÀ¯ÉÃ ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ ¨sÀzÀævÁ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄrAiÀÄ°è ªÀÄvÀÄÛ
dªÁ¨ÁÝgÀ C¢üPÁjAiÀÄ £ÉÃgÀ ªÉÄÃ°éZÁgÀuÉAiÀÄrAiÀÄ°è, ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁjAiÀÄªÀgÀ ºÀAvÀzÀ°è
CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄ¢æ¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼ÀÄ ¹zÀÝªÁzÀ PÀÆqÀ¯ÉÃ ¸ÉÃªÁ
ªÀÄvÀzÁgÀjUÁV£À CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß PÉÃAzÀæ PÁAiÀiÁð¸ÁÜ£À PÉÃAzÀæ¢AzÀ¯ÉÃ gÀªÁ£É
ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. F GzÉÝÃ±ÀPÁÌV ¥ÀæwAiÉÆ§â ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁjAiÀÄÄ, ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ
PÉÆ£É ¨sÁUÀzÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É F GzÉÝÃ±ÀPÁÌV FUÁUÀ¯ÉÃ ¹zÀÝ¥Àr¹gÀÄªÀ ®PÉÆÃmÉUÀ¼À ¸À»vÀ
¸ÉÃªÁ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ «ªÀgÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ M§â ¸ÀºÁAiÀÄPÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁj ¸À»vÀ C¢üPÁjUÀ¼À
MAzÀÄ vÀAqÀªÀ£ÀÄß ¤AiÉÆÃf¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
1.2 ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁjAiÀÄÄ, ¸ÉÃªÁ ªÀÄvÀzÁgÀjUÉ CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß gÀªÁ¤¸ÀÄªÀ ¸ÀA¥ÀÆtð
¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ ªÉÄÃ°éZÁgÀuÉ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀPÁÌV ¸ÀÆPÀÛ C¢üPÁjAiÉÆ§âgÀ£ÀÄß £ÉÆÃqÀ¯ï
C¢üPÁjAiÀÄ£ÁßV £ÉÃ«Ä¸ÀÄªÀgÀÄ. ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁjAiÀÄÄ CAZÉ E¯ÁSÉAiÀÄ »jAiÀÄ
£ËPÀgÀgÉÆA¢UÉ ¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄ ºÉÆAzÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CAZÉ E¯ÁSÉAiÀÄ £ËPÀgÀgÀ vÀAqÀªÀÅ CAZÉ
ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄªÀ ®PÉÆÃmÉ (PÀªÀgÀÄ) UÀ¼À£ÀÄß ¹éÃPÀj¸ÀÄªÀAvÉ £ÉÆÃrPÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ
ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæwAiÀiÁV ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß AiÀiÁªÀÅzÉÃ «¼ÀA§ªÁUÀzÀAvÉ ¸ÀjAiÀiÁzÀ «¼Á¸ÀPÉÌ
PÀ¼ÀÄ»¹PÉÆqÀÄªÀAvÉ £ÉÆÃrPÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ. PÉëÃvÀæªÁgÀÄ PÀ¼ÀÄ»¹PÉÆlÖ CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À
«ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß jf¸ÀÖgï£À°è ¤ªÀð»¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ CAZÉ ¥Áæ¢üPÁjUÀ¼À ¸À»AiÀÄ£ÀÄß jf¸ÀÖgï£À°è
¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ.
1.3 ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁjAiÀÄÄ ¸ÀA¥ÀÆtð gÀªÁ£É ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ ªÉÄÃ°éZÁgÀuÉ £ÉÆÃrPÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÉÃªÁ ªÀÄvÀzÁgÀjUÉ GzÉÝÃ²¹zÀ CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß gÀªÁ£É ªÀiÁrzÀ PÀÆqÀ¯ÉÃ DAiÉÆÃUÀPÉÌ
D §UÉÎ MAzÀÄ «ªÀgÀªÁzÀ ªÀgÀ¢ PÀ¼ÀÄ»¹PÉÆqÀvÀPÀÌzÀÄÝ. ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁjUÀ¼ÀÄ, ¸ÉÃªÁ
ªÀÄvÀzÁgÀjAzÀ ªÀÄvÀzÁ£À ªÀiÁrgÀÄªÀ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¹éÃPÀj¸ÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¹zÀ ªÉÄÃ¯É DvÀ,
DAiÀiÁ ¢£ÀzÀ°è ¹éÃPÀj¹zÀ CAxÀ ªÀÄvÀzÁ£À ªÀiÁrzÀ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀºÀ ¸ÀÆa¹
MAzÉÆAzÀÄ zÉÊ¤PÀ ªÀgÀ¢AiÀÄ£ÀÄß f¯Áè ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁjUÉ ¤ÃqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
ªÀÄvÀzÁ£À C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ
1.4 ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁjUÀ¼ÀÄ, ªÀÄvÀzÁ£À PÀvÀðªÀåPÉÌ £ÉÃ«Ä¹gÀÄªÀ ¥ÉÆÃ°Ã¸ï ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀzÀævÁ

¹§âA¢AiÀÄ£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹ ¸ÀPÁðj £ËPÀgÀjAzÀ CfðUÀ¼À£ÀÄß ¹éÃPÀj¸ÀÄªÀÅzÀÄ, CAZÉ
ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÁVgÀÄªÀ CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄgÀ½
¹éÃPÀj¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ F ªÀÄÄA¢£À ¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼À£ÀÄß C£ÀÄ¸Àj¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
99
ªÀÄvÀzÁ£À C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ
1.4.1 ªÀÄvÀzÁ£À ¹§âA¢AiÀiÁV G¥ÀAiÉÆÃV¸À¯ÁUÀÄªÀ ¸ÀPÁðj ¹§âA¢ PÀÄjvÀ qÉÃmÁ¨ÉÃ¸ï,

¥ÀæwAiÉÆ§â ¹§âA¢AiÀÄÄ DvÀ£ÀÄ CxÀªÁ DPÉAiÀÄÄ J°è ªÀÄvÀzÁgÀ£ÁV/¼ÁV
£ÉÆÃAzÁ¬Ä¹PÉÆArgÀÄªÀ£ÉÆÃ/ªÀ¼ÉÆÃ D PÉëÃvÀæzÀ ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ ºÉ¸ÀgÀÄ, ¨sÁUÀzÀ ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ
PÀæªÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀvÀPÀÌzÀÄÝ. F ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß, CAxÀ ¹§âA¢AiÀÄ£ÀÄß
MzÀV¸ÀÄªÀAxÀ ¥Áæ¢üPÁgÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ CxÀªÁ f¯Áè ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁjUÉ ¸ÀÆPÀÛªÉ¤¸ÀÄªÀ
AiÀiÁªÀÅzÉÃ EvÀgÀ «zsÁ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀqÉAiÀÄ§ºÀÄzÁVzÉ. ¸ÀºÁAiÀÄªÁtÂ, ««zsÀ ¸ÀPÁðj
PÀbÉÃjUÀ¼À°ègÀÄªÀ ¦rJ¥sï gÀÆ¥ÀzÀ°ègÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ qÉÃmÁzÀ ®¨sÀåvÉ, ªÉÆzÀ¯ÁzÀ
««zsÀ «zsÁ£ÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ CAxÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ £ÉÆÃAzÀtÂ «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀvÉÛ ºÀZÀÄÑªÀÅzÀPÁÌV
¸ÀPÁðj ¹§âA¢/ ¥ÁæAiÉÆÃdPÀ ¥Áæ¢üPÁjUÀ½UÉ ¸ÁPÀµÀÄÖ ªÁå¦Û PÀ°à¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. ªÀÄvÀzÁ£À ¹§âA¢
vÀgÀ¨ÉÃwUÉ ºÁdgÁUÀÄªÀAvÉ PÉÆÃj CªÀjUÉ PÀ¼ÀÄ»¹PÉÆqÀÄªÀ £ÉÃªÀÄPÁw ¥ÀvÀæªÀÅ, ¥ÀæwAiÉÆ§â
¹§âA¢AiÀÄ ªÁrð£À ºÉ¸ÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀASÉå/ ¨sÁUÀ/ PÀæªÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß
M¼ÀUÉÆArgÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
1.4.2 AiÀiÁgÉÆ§âgÀ£ÀÆß ©qÀzÀAvÉ J¯Áè ªÀÄvÀzÁ£À ¹§âA¢UÉ CªÀgÀ £ÉÃªÀÄPÁw ¥ÀvÀæzÉÆA¢UÉ CAZÉ
ªÀÄvÀ¥ÀvÀæPÁÌV Cfð ¸À°è¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¥Àæ¥ÀvÀæ 19 £ÀÄß MzÀV¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. AiÀÄÄPÀÛªÁV ¨sÀwð ªÀiÁrzÀ
¥Àæ¥ÀvÀæ 19 £ÀÄß vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ ªÉÆzÀ®£ÉÃ ¢£ÀzÀAzÀÄ ¸À°è¸ÀÄªÀAvÉ CªÀjUÉ w½¸À¨ÉÃPÀÄ. AiÀiÁgÉÃ
ªÀÄvÀzÁ£À ¹§âA¢ ¥Àæ¥ÀvÀæ 19 CUÀvÀå«zÀÝgÉ CzÀÄ CªÀjUÉ zÉÆgÉAiÀÄÄªÀAvÉ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀPÁÌV
¸ÁPÀµÀÄÖ ¸ÀASÉåAiÀÄ ¥Àæ¥ÀvÀæ 19 gÀ ¥ÀæwUÀ¼À£ÀÄß vÀgÀ¨ÉÃw ¤ÃqÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è ¸ÀºÀ ElÄÖPÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ.
£ÉÃªÀÄPÀ ªÀiÁrgÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁ£À ¹§âA¢UÉ CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ªÉÊAiÀÄQÛPÀªÁV vÀgÀ¨ÉÃw
PÉÃAzÀæzÀ°è CªÀjUÉ ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀjAzÀ CªÀgÀÄ CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß PÀ¼ÀÄ»¹PÉÆqÀÄªÀÅzÀPÁÌV
¥Àæ¥ÀvÀæ-19 gÀ°è «¼Á¸ÀªÀ£ÀÄß §gÉzÀgÉ CzÀÄ ¤gÀxÀðPÀªÁUÀÄªÀÅzÀjAzÁV CªÀgÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉÃ CAxÀ
«¼Á¸À §gÉAiÀÄ¨ÉÃPÁzÀ CUÀvÀå«gÀÄªÀÅ¢®èªÉAzÀÄ ¸ÀàµÀÖ¥Àr¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. vÀgÀ¨ÉÃw PÉÃAzÀæzÀ°è, ªÀÄvÀzÁ£À
PÀvÀðªÀåPÉÌ ¤AiÉÆÃf¹gÀÄªÀ ªÀåQÛUÀ½AzÀ ¥Àæ¥ÀvÀæ 19 £ÀÄß ¹éÃPÀj¸ÀÄªÀÅzÀPÁÌV ¥ÀævÉåÃPÀªÁzÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ
ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. ¥Àæ¥ÀvÀæ 19 £ÀÄß ¸À°è¸ÀÄªÁUÀ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ ªÀåQÛAiÀÄÄ, DvÀ£À £ÉÃªÀÄPÁw
¥ÀvÀæzÉÆA¢UÉ DvÀ¤UÉ ¤ÃrgÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ UÀÄgÀÄw£À aÃnAiÀÄ (J¦Pï) £ÀÄß
CxÀªÁ DvÀ¤UÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸ÉÃªÁ UÀÄgÀÄw£À aÃn ¤ÃrzÀÝgÉ CzÀÆ ¸ÉÃjzÀAvÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
UÀÄgÀÄw£À aÃnAiÀÄ ¥ÀæwAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀºÀ ºÁdgÀÄ¥Àr¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. ªÀÄvÀzÁ£À ¹§âA¢¬ÄAzÀ ¹éÃPÀj¹zÀ
CfðUÀ¼À£ÀÄß (¥Àæ¥ÀvÀæ 19) vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ JgÀqÀ£ÉÃ ¸ÀÄvÀÄÛ ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀÄªÀÅzÀQÌAvÀ ªÀÄÄAZÉ PÀÆqÀ¯ÉÃ
¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁj/ ¸ÀºÁAiÀÄPÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁj ¸ÀA¸ÀÌj¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. DzÀÄzÀjAzÀ
JgÀqÀ£ÉÃ ºÀAvÀzÀ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄ¢æ¹ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀÄªÀÅzÀPÉÌ
¹zÀÝ«gÀÄªÀ vÀgÀÄªÁAiÀÄ £ÀqÉ¸À¨ÉÃPÉA§ÄzÀÄ DeÁÕ¥ÀPÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
1.4.3 JgÀqÀ£ÉÃ ¸ÀÄwÛ£À vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ ¢£ÀzÀAzÀÄ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ ªÀåQÛUÀ½UÉ CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß
¤ÃqÀÄªÀÅzÀPÁÌV ¥ÀævÉåÃPÀªÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀªÁzÀ ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ½gÀvÀPÀÌzÀÄÝ. ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÀvÀðªÀåzÀ
100
ªÉÄÃ°gÀÄªÀ vÀgÀ¨ÉÃwzÁgÀgÀÄ ««zsÀ PÉëÃvÀæUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀªÀgÁVgÀ§ºÀÄzÁzÀÝjAzÀ J¯Áè

ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁjUÀ¼ÀÄ/ ¸ÀºÁAiÀÄPÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁjUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä ¹§âA¢ ¸ÀªÉÄÃvÀ, ªÉÄÃ°£À
GzÉÝÃ±ÀPÁÌV vÀgÀ¨ÉÃw ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è ºÁdjgÀ¨ÉÃPÀÄ. CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄªÀ
®PÉÆÃmÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ ªÀÄvÀzÁ£À ¹§âA¢UÉ CªÀgÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ UÀÄgÀÄw£À
aÃn CxÀªÁ ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ EvÀgÀ UÀÄgÀÄw£À aÃn ªÀÄvÀÄÛ £ÉÃªÀÄPÁw ¥ÀvÀæzÀ
ªÀÄÆ®PÀ CªÀgÀ UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹zÀ vÀgÀÄªÁAiÀÄªÀµÉÖÃ ºÀ¸ÁÛAvÀj¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ
¢£ÀzÀAzÀÄ ¦æ¸ÉÊrAUï C¦üÃ¸Àgï (CzsÀåPÁë¢üPÁj) ªÀÄvÀUÀmÖÉAiÀÄ°è G¥ÀAiÉÆÃV¸À¨ÉÃQgÀÄªÀ
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁrgÀÄªÀ ¥ÀæwAiÀÄ°è PÉA¥ÀÄ ±Á¬Ä §¼À¹ KPÀPÁ°PÀ
£ÀªÀÄÆzÀ£ÀÄß (CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæ) ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ. CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃrzÀ zÁR¯ÉAiÀÄ£ÀÄß
ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁjAiÀÄÄ ¥ÀævÉåÃPÀªÁV MAzÀÄ jf¸ÀÖj£À°è ¤ªÀð»¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ
ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁj/ ¸ÀºÁAiÀÄPÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁj ªÉÄÃ°£À jf¸ÀÖjUÉ ¸À» ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
vÀgÀ¨ÉÃwUÉ PÀgÉ¢gÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁ£À (ZÀÄ£ÁªÀuÁ) ¹§âA¢UÉ MªÉÄä CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß
¤ÃqÀ¯Á¬ÄvÉAzÀgÉ, D£ÀAvÀgÀ DvÀ£À£ÀÄß ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÀvÀðªÀå¢AzÀ «£Á¬Äw UÉÆ½¹zÀÝgÀÆ ¸ÀºÀ
CxÀªÁ «ÄÃ¸À°nÖzÀÝgÀÆ (PÁ¬ÄÝj¹zÀÝgÀÆ) ¸ÀºÀ DvÀ CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæzÀ ªÀÄÆ®PÀªÉÃ vÀ£Àß ªÀÄvÀ
ºÁPÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
1.4.4 CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß gÀªÁ¤¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÀÄvÀzÁgÀjUÉ vÉÆAzÀgÉAiÀÄÄAlÄ ªÀiÁqÀÄªÀ CAZÉ
«¼ÀA§UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ C£Á£ÀÄPÀÆ®vÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjUÀtÂ¹ DAiÉÆÃUÀªÀÅ, ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ
ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁj/ ¸ÀºÁAiÀÄPÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁj¬ÄAzÀ CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß ¹éÃPÀj¹zÀ ªÉÄÃ¯É
DUÀ¯ÉÃ ªÀÄvÀÄÛ D ¸ÀÜ¼ÀzÀ°èAiÉÄÃ vÀªÀÄä DzÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæzÀ ªÉÄÃ¯É zÁR°¸ÀÄªÀAxÀ
MAzÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜUÉ GvÉÛÃd£À ¤ÃqÀ®Ä ¤zsÀðj¹zÉ. ¥Àæ¥ÀvÀæ-21 C£ÀÄß zÀÈrüÃPÀj¸ÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀÄvÀzÁ£À ªÀiÁrgÀÄªÀ CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ CUÀvÀå
ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß ‘CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæ ¸ÀºÁAiÀiÁ£ÀÄPÀÆ® PÉÃAzÀæ’ zÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¹§âA¢UÀ¼ÀÄ CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæzÀ°è vÀªÀÄä ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸ÀÄªÀAvÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀ
ZÀ¯Á¬Ä¹zÀ CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁj/ ¸ÀºÁAiÀÄPÀ
ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁjAiÀÄ £ÉÃgÀ ªÉÄÃ°éZÁgÀuÉ C¢üÃ£ÀzÀ°è EzÉÃ GzÉÝÃ±ÀPÁÌV C°è EnÖgÀÄªÀ
ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁrgÀÄªÀ qÀ§âzÀ°è vÁªÉÃ RÄzÁÝV ºÁPÀÄªÀAvÉ ¸ÀÆa¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. ¸ÁPÀµÀÄÖ ¨sÀzÀævÁ
ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß PÀ°à¸À¯ÁVzÉAiÉÄÃ JA§ÄzÀ£ÀÄß RavÀ¥Àr¹ PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀPÁÌV ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁj/
¥ÉÆÃ°Ã¸ï C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ/EvÀgÉ »jAiÀÄ C¢üPÁjUÀ½UÉ ªÀÄÄAUÀqÀªÁV vÀgÀ¨ÉÃw ºÁUÀÆ CAZÉ
ªÀÄvÀ¥ÀvÀæ ¸ÀºÁAiÀiÁ£ÀÄPÀÆ® PÉÃAzÀæ ¥Àj«ÃPÀëuÉ £ÀqÉ¸ÀÄªÀgÀÄ. ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ vÀgÀ¨ÉÃw ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è vÀªÀÄä
ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸ÀÄªÀÅzÀjAzÁV PÉÃªÀ® £ÉÃªÀÄPÀ ªÀiÁrgÀÄªÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¹§âA¢ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ
C¢üPÀÈvÀ ¸ÀPÁðj £ËPÀgÀgÀ£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹ AiÀiÁgÉÃ EvÀgÀ ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ D ¸ÀÜ¼ÀPÉÌ ¥ÀæªÉÃ²¸ÀzÀAvÉ
¤§ðA¢ü¸ÀÄªÀÅzÀPÁÌV ¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß PÉÊUÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ. ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ vÀªÀÄä
101
DzÀåvÉAiÉÆA¢UÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæPÉÌ UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁrzÁUÀ ¸ÀA±ÀAiÀÄPÉÌ JqÉ ªÀiÁrPÉÆqÀzÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæzÀ

gÀºÀ¸Àå PÁ¥ÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
1.4.5 GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ C¢üPÀÈvÀ ¥Àæw¤¢üUÀ¼ÀÄ ¸ÀºÁAiÀÄ PÉÃAzÀæzÀ°è ºÁdgÁzÀ°è. CªÀjUÉ ¸ÀÆPÀÛ D¸À£À
ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ. CAxÀ ¥Àæw¤¢üUÀ¼À ºÁdgÁwAiÀÄ£ÀÄß jf¸ÀÖj£À°è CªÀgÀ ¸À»
¥ÀqÉAiÀÄÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ zÁR°¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
1.4.6 CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæ (¥ÉÆÃ¸ÀÖ¯ï ¨Áå¯Émï) ¤ÃqÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀºÁAiÀÄ PÉÃAzÀæzÀ°è vÀªÀÄä DAiÉÄÌUÉ
UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁqÀ®Ä ªÀÄvÀzÁ£À (¥ÉÆÃ°AUï) ¹§âA¢UÉ CªÀPÁ±À PÀ°à¸ÀÄªÀ ªÉÄÃ°£À ¥ÀzÀÝwAiÀÄÄ
¸ÀÆPÀëöä «ÃPÀëPÀgÀÄ (ªÉÄÊPÉÆæÃ C§ìªÀðgïUÀ¼ÀÄ) «¨sÁVÃAiÀÄ CxÀªÁ ªÀ®AiÀÄ C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ,
«ÃPÀëPÀgÀgÀ ¸ÀA¥ÀPÁð¢üPÁjUÀ¼ÀÄ (¯ÉÊ¸À£ïì D¦üÃ¸Àgï) ªÀÄÄAvÁV ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¢£ÁAPÀzÀAzÀÄ
ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÀvÀðªÀåzÀ°è vÉÆqÀV¸À¯ÁUÀÄªÀ EvÀgÀ ¹«¯ï ¹§âA¢UÀÆ ¸ÀºÁ CzÉÃ jÃwAiÀÄ°è
C£ÀéAiÀÄªÁUÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
¨sÀzÀævÁ ¹§âA¢
1.4.7 ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¢£ÁAPÀzÀAzÀÄ ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¸ÀA§A¢ü PÀvÀðªÀåUÀ¼À°è vÉÆqÀUÀ°gÀÄªÀAxÀ ¥ÉÆÃ°Ã¸ï
¹§âA¢ ªÀiÁvÀæ CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæ ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä CºÀðgÁVgÀvÀPÀÌzÀÄÝ JA§ÄzÀ£ÀÄß
UÀªÀÄ£ÀzÀ°èlÄÖPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ ¸ÀÄ¸ÀAUÀvÀ. DzÀÝjAzÀ ¸ÁPÀµÀÄÖ ªÀÄÄAavÀªÁVAiÉÄÃ CAxÀ ¥ÉÆÃ°Ã¸ï
¹§âA¢AiÀÄ ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ CvÀåªÀ±ÀåPÀ PÀvÀðªÀåªÁVgÀÄvÀÛzÉ. CAxÀ ¥ÉÆÃ°Ã¸ï
¹§âA¢AiÀÄ «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß ¹zÀÝ¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀPÁÌV ¥ÉÆÃ°Ã¸ï C¢üÃPÀëPÀgÀÄ f¯ÁèªÁgÀÄ £ÉÆÃqÀ¯ï
C¢üPÁjUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. F «ªÀgÀUÀ¼ÀÄ CAxÀ ¥ÀæwAiÉÆ§â ¥ÉÆÃ°Ã¸ï ¹§âA¢AiÀÄ
ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ, ¸ÉÃªÁ Lr ¸ÀASÉå, J¹ ¸ÀASÉåAiÀÄ ¨sÁUÀ ¸ÀASÉå, PÀæªÀÄ ¸ÀASÉå EvÁå¢UÀ¼À
«ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. gÁdå ¸À±À¸ÀÛç ¥ÉÆÃ°Ã¸ï zÀ¼ÀUÀ½UÉ ¨ÉmÁ°AiÀÄ£ï PÉÃAzÀæ
PÁAiÀÄð¸ÁÜ£ÀªÁV CAvÀºÀÄzÉÃ £ÉÆÃqÀ¯ï C¢üPÁjUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
1.4.8 CAxÀ ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß ¹zÀÝ¥Àr¸ÀÄªÁUÀ, ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¹§âA¢ PÀvÀðªÀåUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ¥ÉÆÃ°Ã¸ï
¹§âA¢AiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁ£Àå ªÀÄvÀzÁgÀ£ÁV CªÀgÀªÀgÀ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÀ½UÉ ºÉÆÃUÀÄªÀ
ªÀÄÆ®PÀ vÀªÀÄä ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ºÀPÀÌ£ÀÄß ZÀ¯Á¬Ä¸ÀÄªÀ ¹ÜwAiÀÄ°ègÀ§ºÀÄzÁzÀAxÀ ¹§âA¢AiÀÄ
ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖAiÀÄÄ M¼ÀUÉÆArgÀÄªÀÅ¢®è JA§ÄzÀ£ÀÄß RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼Àî®Ä eÁUÀgÀÆPÀvÉ
ªÀ»¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. ¥ÉÆÃ°Ã¸ï C¢üÃPÀëPÀgÀÄ F ¸ÀAUÀwAiÀÄ §UÉÎ ¸ÀÆPÀÛ eÁUÀgÀÆPÀvÉ ªÀ»¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ
CAxÀ ªÀåQÛUÀ¼À ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß ¥ÉÆÃ°Ã¸ï C¢üÃPÀëPÀgÀÄ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ f¯Áè ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁjUÉ
CAwªÀÄªÁV ¸À°è¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ f¯Áè ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁjAiÀÄÄ CAVÃPÀj¹zÀ §½PÀ D ¥ÀnÖAiÀÄÄ
ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÀvÀðªÀåzÀ ªÉÄÃ°gÀÄªÀ ¥ÉÆÃ°Ã¸ï ¹§âA¢AiÀÄ C£ÀÄªÉÆÃ¢vÀ ¥ÀnÖAiÀiÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
102
CzsÁåAiÀÄ -XXVII
mÉAqÀqïð ªÀÄvÀUÀ¼ÄÀ
1. vÁ£ÉÃ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÉAzÀÄ ºÉÃ½ ¨ÉÃgÉÆ§â ªÀåQÛAiÀÄÄ FUÁUÀ¯ÉÃ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¹ ºÉÆÃzÀ vÀgÀÄªÁAiÀÄ
vÁ£ÉÃ ¤dªÁzÀ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÉAzÀÄ ºÉÃ½PÉÆAqÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ §gÀÄªÀ M§â ªÀåQÛ vÀ£Àß ªÀÄvÀ
ZÀ¯Á¬Ä¸À¨ÉÃPÉAzÀÄ PÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ. CAxÀ ¸ÀAzÀ¨ÀsðzÀ°è DvÀ£À UÀÄgÀÄw£À §UÉÎ SÁvÀj¥Àr¹PÉÆ¼Àî®Ä
CªÀ±ÀåPÀªÉAzÀÄ ¤ÃªÀÅ ¨sÁ«¸ÀÄªÀAxÀ ¥Àæ±ßÉ UÀ¼À£ÀÄß DvÀ¤UÉ ºÁPÀ§ºÀÄzÀÄ. DvÀ£À UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß
gÀÄdÄªÁvÀÄ¥Àr¹zÀ ªÉÄÃ¯É DvÀ£À UÀÄgÀÄw£À §UÉÎ ¤ªÀÄUÉ ªÀÄ£ÀªÀjPÉAiÀiÁzÀgÉ ¤ÃªÀÅ D ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ
mÉAqÀqïð ªÀÄvÀ¥ÀvÀæzÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄvÀ ZÀ¯ÁªÀuÉUÉ C£ÀÄªÀÄw¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. DzÀgÉ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæ ªÀÄÆ®PÀ
C®è, CAxÀ ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß mÉAqÀqïð ªÀÄvÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
2. mÉAqÀqïð ªÀÄvÀ¥ÀvÀæzÀ «£Áå¸À
2.1 mÉAqÀqïð ªÀÄvÀ¥ÀvÀæªÀÅ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï£À ªÉÄÃ¯É ¥ÀæzÀ²ð¸À®Ä

§¼À¸À¯ÁzÀ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæzÀAvÀºÀ «£Áå¸ÀªÀ£ÉßÃ ºÉÆA¢gÀvÀPÀÌzÉÝAzÀÄ ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀªÀÅ D
¤AiÀÄªÀÄzÀr ¤¢ðµÀÖ¥Àr¹zÉ.
2.2 DzÀÝjAzÀ jl¤ðAUï D¦üÃ¸Àgï, ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À ¨Áå¯Émï

AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À®Ä ªÀÄÄ¢æ¸À¯ÁzÀ 20 ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß mÉAqÀqïð ªÀÄvÀ ¥ÀvÀæUÀ¼ÁV §¼À¸À®Ä
MzÀV¹gÀÄvÁÛgÉ. ªÉÄÃ®ÌAqÀ GzÉÝÃ±ÀPÁÌV AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ºÉZÀÄÑªÀj
ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀgÀ§gÁdÄ ªÀiÁqÀÄªÀ CªÀ±ÀåPÀvÉAiÀÄÄAmÁzÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è JAzÀgÉ mÉAqÀqïð
ªÀÄvÀUÀ¼À ¸ÀASÉå 20 £ÀÄß «ÄÃjzÀgÉ D ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ ¥Àæ¨sÁgÀzÀ°ègÀÄªÀ ªÀ®AiÀÄ C¢üPÁjAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ
¸À°è¸À¯ÁzÀ ¨ÉÃrPÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ ªÀÄvÀUÀmÖÉAiÀÄ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjUÉ ¸ÀgÀ§gÁdÄ
ªÀiÁqÀ®Ä jl¤ðAUï D¦üÃ¸Àgï ªÀåªÀ¸ÉÜ ªÀiÁqÀÄªÀgÀÄ.
2.3 ¤ªÀÄä ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è vÁ£ÉÃ ¤dªÁzÀ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÉAzÀÄ w½¸ÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀjUÉ mÉAqÀqïð ªÀÄvÀ¥ÀvÀæ
¤ÃqÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÉÆzÀ®Ä “mÉAqÀqïð ªÀÄvÀ¥ÀvÀæ” J£ÀÄßªÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ CzÀgÀ°è ªÉÆzÀ¯ÉÃ
ªÀÄÄ¢ævÀªÁVgÀ¢ÝzÀÝgÉ ¤ÃªÀÅ CzÀ£ÀÄß ¤ªÀÄä PÉÊ §gÀºÀzÀ°è ªÀÄvÀ¥ÀvÀæzÀ »A§¢AiÀÄ°è §gÉzÀÄ
CªÀ±ÀåªÁzÀgÉ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß mÉAqÀqïð ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼ÁV CªÀjUÉ ¤Ãr.
3. mÉAqÀqïð ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À ¯ÉPÀÌ
¥Àæ¥ÀvÀæ-28-J (EVM) £À ¨sÁUÀ 1gÀ ¨Á§Ä 8 gÀ°è (J) mÉAqÀqïð ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼ÁV §¼À¸À®Ä
¹éÃPÀj¹zÀ (©) mÉAqÀqïð ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼ÁV ªÀÄvÀzÁgÀjUÉ ¤ÃrzÀ ºÁUÀÆ (¹) §¼À¸ÀzÉÃ ºÁUÉÃ
»A¢gÀÄV¹zÀ mÉAqÀqïð ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À ¸ÀjAiÀiÁzÀ ¯ÉPÀÌªÀ£ÀÄß £ÀªÀÄÆ¢¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
103
4. mÉAqÀqïð ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß AiÀiÁjUÉ ¤ÃqÀ¯ÁVzÉAiÉÆÃ D ªÀÄvÀzÁgÀgÀ zÁR¯Áw
¥Àæ¥ÀvÀæ-27 (EVM)gÀ°è mÉAqÀqïð ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß AiÀiÁjUÉ ¤ÃqÀ¯ÁVzÉAiÉÆÃ D ªÀÄvÀzÁgÀgÀ

¥ÀÆtð zÁR¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀºÀ ¤ÃªÀÅ EqÀ¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ mÉAqÀqïð ªÀÄvÀ¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß
¤ÃqÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÉÆzÀ®Ä D £ÀªÀÄÆ£É (5) £ÉÃ CAPÀtzÀ°è ¤ÃªÀÅ DvÀ£À ¸À» CxÀªÁ ºÉ¨ÉânÖ£À
UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄvÀPÀÌzÀÄÝ.
5. mÉAqÀqïð ªÀÄvÀ¥ÀvÀæzÀ ªÉÄÃ¯É ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß zÁR°¸ÀÄªÀÅzÀÄ
5.1 ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ mÉAqÀqïð ªÀÄvÀ¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀÄªÁUÀ, DvÀ¤UÉ ±Á¬Ä ºÀaÑzÀ ¨ÁtzÀ PÀvÀÛj UÀÄgÀÄw£À
gÀ§âgï ¸ÁÖöåA¥À£ÀÄß ¸ÀºÀ ¤ÃqÀvÀPÀÌzÀÄÝ. F ¸ÁÖöåA¥ÀÄ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À ºÁUÀÆ ªÀÄvÀ¥ÉnÖUÉUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄªÀ
¸ÁA¥ÀæzÁ¬ÄPÀ ¥ÀzÀÝwAiÀÄ£ÀÄß C£ÀÄ¸Àj¸ÀÄªÀ PÀqÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è §¼ÀPÉUÁV ªÀÄvÀzÁ£À
¸ÁªÀÄVæUÀ¼À ¨Á§ÄUÀ¼À°è MAzÀ£ÁßV ¸ÀgÀ§gÁdÄ ªÀiÁqÀÄªÀAvÀºÀ ºÁUÀÆ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À°è UÀÄgÀÄvÀÄ
ªÀiÁqÀ®Ä §¼À¸ÀÄªÀAxÀ ¸ÁÖöåA¥ÉÃ DVgÀÄvÀÛzÉ.
5.2 mÉAqÀqïð ªÀÄvÀ¥ÀvÀæ ¹éÃPÀj¹zÀ £ÀAvÀgÀ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ CzÀgÀ ªÉÄÃ¯É vÀ£Àß ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß
ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï£À°è vÁ£ÀÄ AiÀiÁªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ¤UÉ ªÀÄvÀ ¤ÃqÀ°aÒ¸ÀÄªÀ£ÉÆÃ
CAxÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ aºÉßAiÀÄ ªÉÄÃ¯É CxÀªÁ CzÀgÀ §½ ¨ÁtzÀ PÀvÀÛj UÀÄgÀÄw£À gÀ§âgï
¸ÁÖöåA¥ï ªÀÄÆ®PÀ UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ.
5.3 ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ £ÀAvÀgÀ mÉAqÀqïð ªÀÄvÀ¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß ªÀÄqÀa ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï¤AzÀ ºÉÆgÀUÉ

§AzÀÄ CzÀ£ÀÄß ¤ªÀÄUÉ PÉÆqÀ¨ÉÃPÀÄ.
5.4 ¤ÃªÀÅ J®è mÉAqÀqïð ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÀÆ ¥Àæ¥ÀvæÀ-27 (EVM) C£ÀÄß F GzÉÝÃ±ÀPÁÌV
«±ÉÃµÀªÁV MzÀV¹gÀÄªÀ ®PÉÆÃmÉAiÀÄ°è EqÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁ£À ªÀÄÄVzÀ £ÀAvÀgÀ
®PÉÆÃmÉAiÀÄ£ÀÄß ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ.
5.5 CAzsÀvÀé CxÀªÁ CAUÀ«PÀ®vÉAiÀÄ PÁgÀt CAxÀ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ AiÀiÁgÀzÉÃ £ÉgÀ«®èzÉ vÀ£Àß ªÀÄvÀ
ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀ¢zÁÝUÀ ¤ÃªÀÅ XXII £ÉÃ CzsÁåAiÀÄzÀ°è «ªÀj¹zÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ C£ÀÄ¸ÁgÀ M§â
ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß CAxÀ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÉÆA¢UÉ PÀgÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃUÀ®Ä C£ÀÄªÀÄw ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ.
104
CzsÁåAiÀÄ -XXVIII
zÉÆA©, ªÀÄvÀUÀmÉÖUÀ¼À£ÀÄß §®ªÀAvÀªÁV ªÀ±À¥Àr¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÉÃ ªÀÄÄAvÁzÀ PÁgÀtUÀ½AzÁV
ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÀÆqÀÄªÀÅzÀÄ/ ¤°è¸ÀÄªÀÅzÀÄ
1. zÉÆA© ªÀÄÄAvÁzÀ PÁgÀtUÀ½AzÁV ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÄÀ ß ªÀÄÄAzÀÆqÀÄªÀÅzÀÄ
PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï (ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß £ÀqÉ¸ÀÄªÀ) ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼ÀÄ, 1993gÀ ¤AiÀÄªÀÄ 30 gÀ

ªÉÄÃgÉUÉ MAzÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß F ªÀÄÄA¢£À PÁgÀtUÀ½UÁV
ªÀÄÄAzÀÆqÀ®Ä C¢üPÁgÀ ºÉÆA¢gÀÄvÁÛgÉ.
(i) ¥ÀæªÁºÀ, ¨sÁj »ªÀÄ¥ÁvÀ, wÃªÀæ ¸ÀégÀÆ¥ÀzÀ ©gÀÄUÁ½, ªÀÄ¼É ºÁUÀÆ F §UÉAiÀÄ £ÉÊ¸ÀVðPÀ
«PÉÆÃ¥À CxÀªÁ
(ii) ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæ, ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ AiÀÄxÁxÀð ¥ÀæwUÀ¼ÀAxÀ CUÀvÀå«gÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ
¸ÁªÀÄVæUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸À¢gÀÄªÀÅzÀÄ CxÀªÁ CªÀÅ ºÁ¤UÉÆ¼ÀUÁVgÀÄªÀÅzÀÄ E®èªÉ
PÀ¼ÉzÀÄºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀÄ CxÀªÁ
(iii) ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉ¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¸ÁzsÀåªÉÃ DUÀzÀAvÉ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ±ÁAwUÉ ¨sÀAUÀ GAlÄ
ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ, CxÀªÁ
(iv) ªÀiÁUÀðªÀÄzsÀåzÀ°èAiÀÄ CqÀZÀuÉ¬ÄAzÁV CxÀªÁ EvÀgÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ UÀA©üÃgÀ ¸ÀégÀÆ¥ÀzÀ
vÉÆAzÀgÉ¬ÄAzÁV ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ ¥ÉÆÃ°AUï vÀAqÀªÀÅ ¸ÀPÁ®PÉÌ ªÀÄvÀUÀmÉÖ vÀ®Ä¥ÀzÉ EgÀÄªÀÅzÀÄ
CxÀªÁ
(v) AiÀiÁªÀÅzÉÃ EvÀgÀ ¸ÁPÀµÀÄÖ ¸ÀªÀÄAd¸ÀªÁzÀ PÁgÀt
2.1 zÉÆA©AiÀiÁzÀ°è CxÀªÁ AiÀiÁªÀÅzÉÃ §»gÀAUÀ »A¸ÁZÁgÀzÀ ¥ÀæAiÀÄvÀß £ÀqÉzÀ°è CzÀ£ÀÄß

¤AiÀÄAwæ¸À®Ä ¥ÉÆÃ°Ã¸ÀgÀ£ÀÄß §¼À¹. DzÁUÀÆå CzÀ£ÀÄß ¤AiÀÄAwæ¸À¯ÁUÀ¢zÀÝ°è ºÁUÀÆ
ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÀÄªÀgÉ¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀ¢zÀÝ°è ¤ÃªÀÅ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÀÆqÀ¨ÉÃPÀÄ.
AiÀiÁªÀÅzÉÃ £ÉÊ¸ÀVðPÀ «PÉÆÃ¥À CxÀªÁ EvÀgÀ ¸ÁPÀµÀÄÖ PÁgÀtUÀ½UÁV ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉ¸ÀÄªÀÅzÀÄ
ÇÁzsÀåªÁzÁUÀ PÀÆqÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÀÆqÀvÀPÀÌzÀÄÝ. MAzÉÃ ¸ÀªÀÄ£É ©Ã¼ÀÄªÀ ªÀÄ¼É CxÀªÁ
©gÀÄ¸ÁzÀ UÁ½ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ªÀÄÄAzÀÆrPÉUÉ ¸ÁPÀµÀÄÖ PÁgÀtªÁUÀÄªÀÅ¢®è. ªÀÄvÀzÁ£À ªÀÄÄAzÀPÉÌ
ºÁPÀÄªÀ «µÀAiÀÄzÀ°è ¤ªÀÄVgÀÄªÀ «ªÉÃZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉZÀÄÑ dvÀ£À¢AzÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉ¸ÀÄªÀÅzÀÄ ªÁ¸ÀÛªÀªÁV ¸ÁzsÀå«®è¢zÁÝUÀ ªÀiÁvÀæ ºÁUÉ ªÀÄÄAzÀÆqÀ¨ÉÃPÀÄ. DzÁUÀÆå
DAiÉÆÃUÀªÀÅ ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÁægÀA¨sÀPÉÌ UÉÆvÀÄÛ¥Àr¹zÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄ¢AzÀ JgÀqÀÄ UÀAmÉAiÉÆ¼ÀUÉ ªÀÄvÀzÁ£À
¥ÁægÀA©ü¸À®Ä «¥sÀ®ªÁzÀ J¯Áè ªÀÄvÀUÀmÉÖUÀ¼À°è ªÀÄvÀzÁ£À ªÀÄÄAzÀÆqÀ®Ä DzÉÃ²¸À§ºÀÄzÉAzÀÄ
¤zsÀðj¹zÉ.
2.2 ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÀÆrzÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¸ÀAzÀ¨ÀsðzÀ°èAiÀÄÆ J¯Áè ¸ÀAUÀwUÀ¼À£ÀÄß jl¤ðAUï

D¦üÃ¸ÀgïUÉ PÀÆqÀ¯ÉÃ ªÀgÀ¢ ªÀiÁr ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÀÆrzÁUÀ¯É¯Áè ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀªÀÅ
105
ªÀÄÄAzÉ C¢ü¸ÀÆa¸À¯ÁUÀÄªÀ ¢£ÀzÀAzÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉAiÀÄÄªÀÅzÉAzÀÄ C°è ºÁdjgÀÄªÀ J®ègÀ

w¼ÀÄªÀ½PÉUÉ «zÀÄåPÀÛªÁV ¥ÀæPÀn¹j.
2.3 ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀÅ ¸ÁªÀiÁ£Àå ªÁrPÉAiÀÄ PÀæªÀÄzÀ°è ªÀÄÄPÁÛAiÀÄUÉÆAqÀ ºÁUÉ ºÁdjzÀÝ ¥ÉÆÃ°AUï

KeÉAmïgÀ ¸ÀªÀÄPÀëªÀÄ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ JgÀqÀÆ AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ J¯Áè ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÁUÀzÀ
¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁr ¨sÀzÀæ¥Àr¸À¨ÉÃPÀÄ.
3. ªÀÄÄAzÀÆrzÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ªÀÄÄPÁÛAiÀÄ
3.1 PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï (ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß £ÀqÉ¸ÀÄªÀ) ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼ÀÄ, 1993 gÀ ¤AiÀÄªÀÄ 30 &

31gÀ ªÉÄÃgÉUÉ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÀÆrzÀÝ°è, ªÀÄÄAzÀÆrzÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß gÁdå ZÀÄ£ÁªÀuÁ
DAiÉÆÃUÀªÀÅ ¤UÀ¢¥Àr¹zÀ ¢£ÁAPÀzÀAzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ F ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ºÁUÀÆ ªÀÄÄAzÀÆqÀ®àqÀÄªÀ
ªÀÄÄAZÉ AiÀiÁªÀ ºÀAvÀzÀ°è ¤°è¸À¯ÁVvÉÆÛÃ D ºÀAvÀ¢AzÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀÄ£ÀB ¥ÁægÀA©ü¸À¨ÉÃPÀÄ.
CAzÀgÉ ºÁUÉ ªÀÄÄAzÀÆqÀ®àmÁÖUÀ AiÀiÁªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ vÀªÀÄä ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¹gÀ°®èªÉÇÃ CAxÀ
ªÀÄvÀzÁgÀjUÉ ªÀiÁvÀæ ªÀÄÄAzÀÆrzÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ°è vÀªÀÄä ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä C£ÀÄªÀÄw¸À¨ÉÃPÀÄ.
jl¤ðAUï D¦üÃ¸Àgï, AiÀiÁªÀ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ºÁUÉ ªÀÄÄAzÀÆrzÀ ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉAiÀÄÄªÀÅzÉÆÃ
CAxÀ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjUÉ F ªÉÆzÀ®Ä CzÉÃ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è §¼À¸À¯ÁVzÀÝ
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ C¢üPÀÈvÀ ¥ÀnÖ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæ¥ÀvÀæ-38 gÀ°ègÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖgÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀÄ
ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁrzÀ ®PÉÆÃmÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ ºÉÆ¸À ªÀÄvÀzÁ£À AiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß ¤ÃrgÀÄvÁÛgÉ.
3.2 ªÀÄÄAzÀÆqÀ®àlÖ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀÄ£ÀB DgÀA©ü¸ÀÄªÀ ªÀÄÄAZÉ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ C¢üPÀÈvÀ ¥ÀnÖAiÀÄ

¥ÀæwAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖgÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀ ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁrzÀ ®PÉÆÃmÉAiÀÄ£ÀÄß
¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ºÁdjgÀÄªÀAxÀ ¸Àà¢üð¹gÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ CxÀªÁ CªÀgÀ
KeÉAlgÀ ¸ÀªÀÄÄäRzÀ°è vÉgÉAiÀÄvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ C¢üPÀÈvÀ ¥ÀnÖAiÀÄ CzÉÃ ¥ÀæwAiÀÄ£ÀÄß
ªÀÄÄAzÀÆrzÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀÆtðUÉÆ½¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¸ÀºÁ §¼À¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
3.3 G¥À§AzsÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À ªÀÄÄAzÀÆqÀÄªÀ ªÀÄÄAZÉ CzÀPÉÌ AiÀiÁªÀ jÃw C£ÀéAiÀÄªÁUÀÄwÛzÀÝªÉÇÃ

CzÉÃ jÃwAiÀÄ°è ªÀÄÄAzÀÆqÀ®àlÖ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß £ÀqÉ¸ÀÄªÀÅzÀPÀÆÌ C£Àé¬Ä¸ÀÄvÀÛzÉ.
3.4 ¥ÉÆÃ°AUï vÀAqÀªÀÅ ¸ÀPÁ®PÉÌ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ vÀ®Ä¥ÀzÀ PÁgÀt CxÀªÀ ¨ÉÃgÁªÀÅzÉÃ PÁgÀtPÁÌV
ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß DgÀA©ü¸À¯ÁVzÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è, ªÉÄÃ¯É w½¹zÀ ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼À G¥À§AzsÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄÆ®
ªÀÄvÀzÁ£ÀPÉÌ C£Àé¬Ä¸ÀÄªÀ ºÁUÉÃAiÉÄÃ ªÀÄÄAzÀÆrzÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀPÉÌ C£Àé¬Ä¸ÀÄvÀÛzÉ.
4. ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæ ªÉÊ¥sÀ®å ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß §®ªÀAvÀªÁV ªÀ±À¥Àr¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÉÃ ªÀÄÄAvÁzÀ

PÁgÀtUÀ½AzÁV ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¤°è¸ÀÄªÀÅzÀÄ
4.1 AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è F ªÀÄÄAzÉ w½¹zÀ WÀl£ÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¨sÀ«¹zÀgÉ PÀ£ÁðlPÀ

¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï (ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß £ÀqÉ¸ÀÄªÀ) ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼ÀÄ, 1993 gÀ ¤AiÀÄªÀÄ 32 ªÀÄvÀÄÛ 33gÀ
106
ªÉÄÃgÉUÉ, CAxÀ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°èAiÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀªÀÅ C£ÀÆfðvÀªÉAzÀÄ

WÉÆÃ¶¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ ºÉÆ¸ÀzÁV ªÀÄvÀzÁ£ÀPÉÌ ¤zÉðÃ²¸À®Ä C¢üPÁgÀ ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ.
(i) AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß AiÀiÁªÀÅzÉÃ C£À¢üPÀÈvÀ ªÀåQÛAiÀÄÄ vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ

ºÉÆgÀºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀÄ; CxÀªÁ
(ii) AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß DPÀ¹äPÀªÁV CxÀªÁ CzÀ£ÀÄß GzÉÝÃ±À¥ÀÆªÀðPÀªÁV
£Á±À¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀÄ, ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæ PÀ¼ÉzÀÄºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀÄ CxÀªÁ ºÁ¤UÉÆ½¸ÀÄªÀÅzÀÄ CxÀªÁ
CzÀgÀ §UÉÎ ºÀ¸ÀÛPÉëÃ¥À ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ D PÁgÀt¢AzÁV D ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À
¥sÀ°vÁA±ÀªÀ£ÀÄß RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼Àî®Ä DUÀ¢gÀÄªÀÅzÀÄ; CxÀªÁ
(iii) ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß zÁR°¸ÀÄªÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ AiÀiÁAwæPÀ ªÉÊ¥sÀ®å
GAmÁUÀÄªÀÅzÀÄ; CxÀªÁ
(iv) ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß zÉÆÃµÀªÀÄÄPÀÛUÉÆ½¸À§ºÀÄzÁzÀAxÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ vÀ¥ÀÄà CxÀªÁ
CPÀæªÀÄvÉ £ÀqÉ¢gÀÄªÀÅzÀÄ; CxÀªÁ
(v) ªÀÄvÀUÀmÉÖ ªÀ±À¥Àr¹PÉÆArgÀÄªÀÅzÀÄ
4.2 ¤ªÀÄä ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è EAxÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ WÀl£ÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¨sÀ«¹zÁUÀ PÀÆqÀ¯ÉÃ jl¤ðAUï

D¦üÃ¸ÀgïjUÉ J¯Áè ¸ÀAUÀwUÀ¼À£ÀÄß ªÀgÀ¢ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. EzÀjAzÀ CªÀgÀÄ ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀPÉÌ
w½¹ C°èAzÀ ¤zÉðÃ±À£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀÄvÀÛzÉ.
4.3 J¯Áè ¥ÀæªÀÄÄR ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹zÀ £ÀAvÀgÀ MAzÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ºÉÆ¸ÀzÁV ZÀÄ£ÁªÀuÉ
£ÀqÉ¸À¨ÉÃPÉAzÀÄ DAiÉÆÃUÀªÀÅ ¤zÉðÃ²¹zÀgÉ, ªÉÆzÀ®Ä £ÀqÉzÀ ªÀÄvÀzÁ£À jÃwAiÀÄ°èAiÉÄÃ ºÉÆ¸ÀzÁV
ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉ¸À¨ÉÃPÀÄ.
4.4 ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ªÀÄvÀzÁ£À ªÀiÁqÀ®Ä ºÀPÀÄÌ¼ÀîAxÀ J¯Áè ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ ºÉÆ¸ÀzÁV

£ÀqÉAiÀÄÄªÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ°è ¥ÀÄ£ÀB ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä ºÀPÀÄÌ¼ÀîªÀgÁVgÀÄvÁÛgÉ. F ªÉÆzÀ°£À
ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ºÁQzÀ C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄ UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß UÀt£ÉUÉ vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÝ®è.
ªÉÆzÀ°£À ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ°è ªÀiÁrzÀ UÀÄgÀÄwUÉ §zÀ¯ÁV ºÉÆ¸À ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è
¨ÉÃgÉÆAzÀÄ UÀÄgÀÄvÀÄ ºÁPÀÄªÀ §UÉÎ ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀªÀÅ ¤zÉðÃ±À£À ¤Ãr ºÉÆ¸À ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ
¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ªÀÄvÀzÁgÀgÀ JqÀUÉÊ£À ªÀÄzsÀåzÀ ¨ÉgÀ½UÉ C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄ UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀAvÉ
w½¹zÉ.
5. ªÀÄvÀUÀmÉÖ ªÀ±À¥Àr¹PÉÆAqÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß ªÀÄÄZÀÄÑªÀÅzÀÄ
5.1 PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï (ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß £ÀqÉ¸ÀÄªÀ) ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼ÀÄ, 1993 gÀ 32 ªÀÄvÀÄÛ

86X ¤AiÀÄªÀÄªÀÅ MAzÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß ªÀ±À¥Àr¹PÉÆ¼Àî¯ÁUÀÄwÛzÉAiÉÄAzÀÄ
¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjgÀªÀgÀÄ C©ü¥ÁæAiÀÄ¥ÀlÖ°è, CªÀgÀÄ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ°è ªÀÄÄAzÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß zÁR°¸ÀzÀAvÉ ªÀiÁqÀÄªÀ ¸À®ÄªÁV D ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£ÀÄß
107
PÀÆqÀ¯ÉÃ ªÀÄÄZÀÑ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï¤AzÀ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀævÉåÃQ¸À¨ÉÃPÀÄ

JAzÀÄ G¥À§A¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ.
5.2 ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß ªÀ±À¥Àr¸ÀPÉÆ¼Àî¯ÁUÀÄwÛzÉAiÉÄAzÀÄ ¤ªÀÄUÉ RavÀªÁzÁUÀ ªÀiÁvÀæªÉÃ ªÉÄÃ¯É w½¹zÀ

jÃwAiÀÄ°è ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß ªÀÄÄZÀÑ¨ÉÃPÉÃ «£ÀB ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß ªÀ±À¥Àr¹PÉÆ¼ÀÄîªÀ ¸ÁzsÀåvÉ EzÉ
JA§ ±ÀAPÉ CxÀªÁ C£ÀÄªÀiÁ£ÀzÀ ªÉÄÃ®®è, KPÉAzÀgÉ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À PÉÆèÃ¸ï §l£ï£ÀÄß
MvÀÄÛªÀ ªÀÄÆ®PÀ D AiÀÄÆ¤mï£ÀÄß ªÀÄÄaÑzÀ £ÀAvÀgÀ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀÅ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄÄA¢£À
ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß zÁR®Ä ªÀiÁqÀÄªÀÅ¢®è. EzÀjAzÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß MAzÀÄ ¢£ÀzÀ ªÀÄnÖUÉ CxÀªÁ
ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ªÀÄvÀzÁ£À PÁAiÀÄð ªÀÄÄAzÀÄªÀgÉ¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¤ªÀÄUÉ ºÉÆ¸À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß
MzÀV¸ÀÄªÀªÀgÉUÉ vÁvÁÌ°PÀªÁV ªÀÄÄAzÀÆqÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
5.3 PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï (ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß £ÀqÉ¸ÀÄªÀ) ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼ÀÄ, 1993gÀ ¤AiÀÄªÀÄ 32

ªÀÄvÀÄÛ 86-JPïì ªÉÄÃgÉUÉ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ ªÀÄÄaÑzÀ vÀgÀÄªÁAiÀÄ DzÀµÀÄÖ ¨ÉÃUÀ£É D
«µÀAiÀÄªÀ£ÀÄß ¥ÀÆtð «ªÀgÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ jl¤ðAUï D¦üÃ¸Àgï CªÀjUÉ ªÀgÀ¢ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ.
D£ÀAvÀgÀ jl¤ðAUï D¦üÃ¸ÀgïgÀªÀgÀÄ EAvÀºÀ «µÀAiÀÄzÀ ¥ÀÆtð «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß ®¨sÀå«gÀÄªÀ
CvÀåAvÀ vÀéjvÀ ¸ÀA¥ÀPÀð ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀPÉÌ ªÀgÀ¢ ªÀiÁqÀÄªÀgÀÄ.
5.4 ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀªÀÅ jl¤ðAUï D¦üÃ¸ÀgïgÀªÀjAzÀ ªÀgÀ¢AiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀ £ÀAvÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ J¯Áè
ªÀÄÄRå ¸À¤ßªÉÃ±ÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ£ÀPÉÌ vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ;
(i) D ºÀAvÀzÀªÀgÉV£À ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ zÉÆÃµÀ GAmÁV®èªÉAzÀÄ

ªÀÄ£ÀªÀjPÉAiÀiÁzÀgÉ, MAzÀÄ ºÉÆ¸À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ AiÀiÁªÀ ºÀAvÀzÀ°è
ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¤°è¹ ªÀÄÄAzÀÆqÀ¯ÁVvÉÆÛÃ D ºÀAvÀ¢AzÀ ªÀÄÄAzÀÆqÀ¯ÁzÀ
ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀÆtðUÉÆ½¸À®Ä ¤zsÀðj¸À§ºÀÄzÀÄ, CxÀªÁ
(ii) ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è £ÀqÉzÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀÅ zÉÆÃµÀ¥ÀÆtðªÁzÀÄzÉAzÀÄ ªÀÄ£ÀªÀjPÉAiÀiÁzÀgÉ D

ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è £ÀqÉzÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ±ÀÆ£ÀåªÁzÀÄzÉAzÀÄ ¥ÀæPÀn¹ ºÉÆ¸À ªÀÄvÀzÁ£ÀPÉÌ
¤zÉðÃ±À£À ¤ÃqÀ§ºÀÄzÀÄ.
5.5 ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½zÀ ¥ÁågÁ 5.1 gÀ°è ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß ªÀÄÄZÀÄÑªÀ ªÀÄÆ®PÀ D ¢£ÀzÀAzÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß
ªÀÄÄAzÀÆqÀ¯ÁzÀ/ ¤°è¸À¯ÁzÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ J®è ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÁUÀzÀ
¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀzÁ£À ªÀÄÄPÁÛAiÀÄªÁzÀ £ÀAvÀgÀ AiÀiÁªÀ jÃw CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁr
¨sÀzÀæ¥Àr¸À¯ÁUÀÄwÛzÉAiÉÆÃ CzÉÃ jÃwAiÀÄ°è ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁr ¨sÀzÀæ¥Àr¸À¨ÉÃPÀÄ.
5.6 ªÀÄÄAzÀÆqÀ¯ÁzÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀÆtðUÉÆ½¸À®Ä CxÀªÁ ¸ÀAzÀ¨sÁð£ÀÄ¸ÁgÀ DAiÉÆÃUÀªÀÅ

¤zsÀðj¹zÀAvÉ ºÉÆ¸À ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉ¸À®Ä FUÁUÀ¯ÉÃ ªÉÄÃ¯É «ªÀj¹zÀ ¥ÀæQæAiÉÄUÀ£ÀÄ¸ÁgÀªÁV
ªÀÄÄA¢£À PÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÉÊUÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ.
108
CzsÁåAiÀÄ -XXIX
ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ªÀÄÄPÁÛAiÀÄ
1. ªÀÄvÀzÁ£À ªÀÄÄPÁÛAiÀÄªÁUÀÄªÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ªÀÄvÀUÀmÖÉAiÀÄ°è ºÁdjgÀÄªÀ ªÀåQÛUÀ½AzÀ ªÀÄvÀzÁ£À
1.1 C¤ªÁAiÀÄð PÁgÀt¢AzÁV, ªÀÄvÀzÁ£À DgÀA¨sÀ ªÀiÁqÀ®Ä ¤UÀ¢¥Àr¹zÀÝ ¸ÀªÀÄAiÀÄQÌAvÀ vÀqÀªÁV

ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß DgÀA©ü¹zÀÝgÀÆ ¸ÀºÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄPÁÛAiÀÄUÉÆ½¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¤UÀ¢¥Àr¹zÀ
¸ÀªÀÄAiÀÄPÉÌ ªÀÄÄPÁÛAiÀÄ ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ. DzÀgÉ ªÀÄvÀzÁ£À ªÀÄÄPÁÛAiÀÄUÉÆ½¸À®Ä UÉÆvÀÄÛ¥Àr¹gÀÄªÀ
¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ £ÀAvÀgÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ vÀ£Àß ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä CªÀPÁ±À ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅ¢®è
JAzÀÄ EzÀgÀxÀðªÀ®è JA§ÄzÀ£ÀÄß ¤ªÀÄä UÀªÀÄ£ÀzÀ°èlÄÖPÉÆArgÀvÀPÀÌzÀÄÝ. DzÁUÀÆå ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ
¸ÀªÀÄAiÀÄ ªÀÄÄPÁÛAiÀÄUÉÆ¼ÀÄîªÁUÀ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ºÁdjzÀÝ J®è ªÀÄvÀzÁgÀjUÀÆ UÉÆvÀÄÛ¥Àr¹zÀ
ªÀÄÄPÁÛAiÀÄ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ £ÀAvÀgÀªÀÇ vÀªÀÄä ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä C£ÀÄªÀÄw ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß
UÀªÀÄ£ÀzÀ°èlÄÖPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ.
1.2 ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä PÁAiÀÄÄwÛgÀÄªÀ, ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ ¥Àj«ÄwUÀ¼ÉÆ¼ÀVgÀÄªÀ J®èjUÀÆ CªÀgÀ

ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß zÁR®Ä ªÀiÁqÀ®Ä CªÀgÀ ¸ÀgÀ¢AiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ C£ÀÄªÀÄw PÉÆqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÉAzÀÄ
ªÀÄvÀzÁ£ÀPÉÌ UÉÆvÀÄÛ¥Àr¹zÀ ªÀÄÄPÁÛAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄPÉÌ PÉ®ªÀÅ ¤«ÄµÀUÀ¼À ªÉÆzÀ¯ÉÃ ¥ÀæPÀn¹, CAxÀ
J¯Áè ªÀÄvÀzÁgÀjUÉ ¤ªÀÄä ¥ÀÆtð ¸À» EgÀÄªÀ aÃnUÀ¼À£ÀÄß ºÀAaj. D ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ¸ÀgÀ¢AiÀÄ
¸Á°£À°è ¤AwgÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¸ÀASÉåUÉ C£ÀÄ¸ÁgÀªÁV D aÃnUÀ½UÉ PÀæªÀÄ ¸ÀASÉå 1 jAzÀ
¥ÁægÀA©ü¹ PÀæªÀÄ ¸ÀASÉå PÉÆr. F ªÀÄvÀzÁgÀgÉ®ègÀÆ vÀªÄÀ ä ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸ÀÄªÀªÀgÉUÉ, ªÀÄÄPÁÛAiÀÄzÀ
¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ £ÀAvÀgÀªÀÇ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÀÄªÀgÉ¹, UÉÆvÀÄÛ¥Àr¹zÀ ªÀÄÄPÁÛAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ
£ÀAvÀgÀ FUÁUÀ¯ÉÃ ¸Á°£À°ègÀÄªÀ d£ÀgÉÆA¢UÉ AiÀiÁgÀÆ ¸ÉÃjPÉÆ¼ÀîzÀ ºÁUÉ £ÉÆÃrPÉÆ¼Àî®Ä
¥ÉÆÃ°Ã¸ÀgÀ£ÀÄß CxÀªÁ EvÀgÀ ¹§âA¢AiÀÄ£ÀÄß ¤AiÀÄÄQÛUÆ
É ½¹ CAxÀ J®è ªÀÄvÀzÁgÀjUÉ
aÃnUÀ¼À£ÀÄß ¸Á°£À PÉÆ£ÉAiÀÄ°è ¤AwgÀÄªÀ ªÀåQÛ¬ÄAzÀ ¥ÁægÀA©ü¹ ¸Á°£À ªÀÄÄAzÀÄUÀqÉ ¤AwgÀÄªÀ
ªÀåQÛAiÀÄªÀgÉUÉ PÉÆlÖgÉ »AzÉ §AzÀÄ ¸Á°£À°è ¸ÉÃjPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀ£ÀÄß ¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁV
vÀqÉAiÀÄ§ºÀÄzÀÄ. EvÀgÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À eÉÆvÉUÉ ¤ªÀÄUÉ ªÀiÁzÀj ¥ÀæPÁgÀ (C£ÀÄ§AzsÀ –XIX) PÀæªÀÄ
¸ÀASÉåAiÀÄÄ¼Àî ¥ÀÆªÀð ªÀÄÄ¢ævÀ aÃnUÀ¼À£ÀÄß (¥Àæw ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 200 aÃnUÀ¼ÀÄ)
¸ÀgÀ§gÁdÄ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
2. ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ªÀÄÄPÁÛAiÀÄ
UÉÆvÀÄÛ¥Àr¹zÀ ªÀÄÄPÁÛAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è »A¢£À ¥ÁågÁzÀ°è ºÉÃ½gÀÄªÀAvÉ ªÀÄvÀUm

À ÉÖAiÀÄ°è
ºÁdjzÀÝ J¯Áè ªÀÄvÀzÁgÀgÀÆ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¹zÀ £ÀAvÀgÀ ¤ÃªÀÅ «¢üªÀvÁÛV ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ
ªÀÄÄPÁÛAiÀÄªÀ£ÀÄß WÉÆÃ¶¸À¨ÉÃPÀÄ ºÁUÀÆ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¥Àj¹ÜwAiÀÄ°èAiÀÄÆ D£ÀAvÀgÀ AiÀiÁgÉÃ ªÀåQÛUÉ
ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä C£ÀÄªÀÄw PÉÆqÀvÀPÀÌzÀÝ®è.
109
3. ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£ÀÄß ªÀÄÄZÀÄÑªÅÀ zÀÄ.
3.1 PÉÆ£ÉAiÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ vÀ£Àß ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß zÁR°¹zÀ £ÀAvÀgÀ ªÀÄvÀzÁ£À PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß

ªÀÄÄPÁÛAiÀÄUÉÆ½¸ÀÄªÀÅzÀPÁÌV ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß ªÀÄÄZÀÑ¯ÉÃ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀjAzÀ AiÀÄAvÀæzÀ°è D
vÀgÀÄªÁAiÀÄ ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß zÁR°¸ÀÄªÀ ¸ÁzsÀåvÉ EgÀÄªÀÅ¢®è. F GzÉÝÃ±ÀPÁÌV ¤ÃªÀÅ PÀAmÉÆæÃ¯ï
AiÀÄÆ¤mï£À°ègÀÄªÀ PÉÆèÃ¸ï §l£ï£ÀÄß MvÀÛ¨ÉÃPÀÄ. F jÃw “PÉÆèÃ¸ï” §l£ï£ÀÄß MwÛzÁUÀ
PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï ªÉÄÃ°gÀÄªÀ r¸ï¥ÉèÃ ¥Áå£À¯ï£À°è ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄªÀgÉUÉ
ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ°è zÁR¯ÁVgÀÄªÀ ªÀÄvÀUÀ¼À MlÄÖ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß PÁtÄ«j. (GªÉÄÃzÀÄªÁgÀÄ
ºÉÆÃ°PÉAiÀÄ®è) AiÀÄAvÀæzÀ°è zÁR¯ÁzÀ ªÀÄvÀUÀ¼À MlÄÖ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß PÀÆqÀ¯ÉÃ ¥Àæ¥ÀvÀæ-28-J
(EVM) £ÀªÀÄÆ£ÉAiÀÄ ¨sÁUÀ 1 gÀ 5 £ÉÃ ¨Á©£À°è £ÀªÀÄÆ¢¸À¨ÉÃPÀÄ. D £ÀAvÀgÀ ¤ÃªÀÅ ¨Áå¯Émï
AiÀÄÆ¤mï£ÀÄß PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï¤AzÀ ¨ÉÃ¥Àðr¹, PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï »A¢£À
PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï£À°ègÀÄªÀ ¥ÀªÀgï ¹éZï£ÀÄß “D¥sï” ¸ÁÜ£ÀPÉÌ wgÀÄV¸À¨ÉÃPÀÄ.
3.2 “PÉÆèÃ¸ï” §l£ï£ÀÄß CzÀgÀ ºÉÆgÀ ºÉÆ¢PÉAiÀÄ JqÀ¨sÁUÀzÀ ¤Ã° §tÚzÀ gÀ§âgï PÁå¦£À PÉ¼ÀUÉ
j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë£ï£À°è EgÀÄªÀ PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï£À°è MzÀV¸À¯ÁVzÉ. gÀ§âgï PÁå¥À£ÀÄß vÉUÉzÀÄ “PÉÆèÃ¸ï”
§l£ï£ÀÄß MwÛ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄPÁÛAiÀÄUÉÆ½¹ gÀ§âgï PÁå¥À£ÀÄß ªÉÆzÀ°£ÀAvÉ ªÀÄÄZÀÄÑªÀÅzÀÄ.
3.3 “PÉÆèÃ¸ï” §l£ï£ÀÄß MAzÀÄ ¸À® MwÛzÀ £ÀAvÀgÀ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀÅ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ºÉaÑ£À ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß
CAVÃPÀj¸ÀÄªÀÅ¢®è. DzÀÝjAzÀ ¤ÃªÀÅ F PÀÄjvÀÄ CvÀåAvÀ JZÀÑjPÉ¬ÄA¢gÀ¨ÉÃPÀÄ ºÁUÀÆ
ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ªÀÄÄPÁÛAiÀÄPÉÌ ¤UÀ¢¥Àr¹zÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ ªÀÄvÀ ¤ÃqÀzÉ
G½¢®èªÉA§ÄzÀ£ÀÄß RavÀ¥Àr¹PÉÆAqÀ £ÀAvÀgÀªÉÃ PÉÆèÃ¸ï §l£ï£ÀÄß MvÀÛ¨ÉÃPÀÄ.
3.4 PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À ªÉÄÃ°gÀÄªÀ “§Äå¹” (busy) ¯ÁåA¥ï D£ï ¹ÜwAiÀÄ°ègÀ¢zÁÝUÀ JAzÀgÉ
ªÀÄvÀ ¤ÃqÀ®Ä C£ÀÄªÀÄw¸À¯ÁzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ vÀ£Àß ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß zÁR°¹zÀ £ÀAvÀgÀªÉÃ
PÉÆèÃ¸ï §l£ï PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄvÀÛzÉA§ÄzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ UÀªÀÄ¤¸À¨ÉÃPÀÄ. ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï
ªÉÄÃ°£À ¤Ã° UÀÄAr MvÀÄÛªÀ ªÀÄÆ®PÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ vÀ£Àß ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß zÁR°¹zÀ £ÀAvÀgÀ
¥ÀæªÀiÁzÀªÀ±Ávï ¨Áå¯Émï §l£ï£ÀÄß MwÛzÀ PÁgÀt CxÀªÁ CAvÀºÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ
¨Áå¯Émï §l£ï£À£ÀÄß CªÀ¤UÁV MwÛzÀ £ÀAvÀgÀ vÀ£Àß ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß zÁR°¸À®Ä ¤gÁPÀj¹zÁUÀ §Äå¹
¯ÁåA¥ï D£ï ¹ÜwAiÀÄ°èzÀÝgÉ DUÀ §Äå¹ ¯ÁåA¥ï£ÀÄß PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À »A¢£À
PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï£À°ègÀÄªÀ ¥ÀªÀgï ¹éZÀÑ£ÀÄß `D¥sï’ ªÀiÁqÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï£ÀÄß
PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï¤AzÀ ¨ÉÃ¥Àðr¹zÀ £ÀAvÀgÀ ¥ÀªÀgï ¹éZÀÑ£ÀÄß ¥ÀÄ£ÀB `D£ï’ ¹ÜwAiÀÄ°èqÀ¨ÉÃPÀÄ.
`§Äå¹’ ¯ÁåA¥ï FUÀ Dj ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ PÉÆèÃ¸ï §l£ï PÁAiÀÄð ¤ªÀð»¸ÀÄªÀAvÁUÀÄvÀÛzÉ.
110
CzsÁåAiÀÄ -XXX
zÁR°¹zÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¯ÉPÀÌ
1. zÁR°¹zÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¯ÉPÀÌªÀ£ÀÄß ¹zÀÝ¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀÄ
1.1 ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀÅ ªÀÄÄPÁÛAiÀÄªÁzÀ £ÀAvÀgÀ PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï (ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß £ÀqÉ¸ÀÄªÀ)

¤AiÀÄªÀÄUÀ¼ÀÄ, 1993gÀ ¤AiÀÄªÀÄ 86J¸ï ¤AiÀÄªÀÄzÀ ªÉÄÃgÉUÉ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ°è zÁR¯ÁzÀ ªÀÄvÀUÀ¼À
¯ÉPÀÌªÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ ¹zÀÝ¥Àr¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. F ¯ÉPÀÌªÀ£ÀÄß ¥Àæ¥ÀvÀæ-28-J (EVM) ¨sÁUÀ 1 gÀ°è
¢é¥ÀæwAiÀÄ°è f¯Áè ¥ÀAZÁAiÀÄwUÉ ºÁUÀÆ vÁ®ÆèPÀÄ ¥ÀAZÁAiÀÄwUÉ ¥ÀævÉåÃPÀªÁV ¹zÀÞ¥Àr¸À¨ÉÃPÀÄ.
1.2 »A¢£À CzsÁåAiÀÄzÀ°è FUÁUÀ¯ÉÃ «ªÀj¹gÀÄªÀAvÉ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ°è

zÁR°¸À¯ÁzÀ ªÀÄvÀUÀ¼À MlÄÖ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß PÉÆèÃ¸ï §l£À£ÀÄß MvÀÄÛªÀ ªÀÄÆ®PÀ
1.3 ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ°è zÁR°¹gÀÄªÀ ªÀÄvÀUÀ¼À MlÄÖ ¸ÀASÉåAiÀÄÄ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖj£À PÁ®A 1 gÀ

¥ÀæPÁgÀ £ÉÆAzÁ¬Ä¸À¯ÁzÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ MlÄÖ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß (¥Àæ¥ÀvÀæ-38) ªÀÄvÀzÁ£À ªÀiÁqÀ¢gÀ®Ä
¤zsÀðj¹gÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß PÀ¼ÉzÀÄ (D jf¸ÀÖj£À µÀgÁ CAPÀtzÀAvÉ) ªÀÄvÀÄÛ
ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ gÀºÀ¸ÀåªÀ£ÀÄß PÁ¥ÁqÀ®Ä G®èAX¹gÀÄªÀÅzÀPÁÌV ªÀÄvÀzÁ£À ªÀiÁqÀ®Ä ¤ÃªÀÅ
C£ÀÄªÀÄw¸ÀzÉ EgÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀºÀ PÀ¼ÉzÀ ªÉÄÃ¯É (¸ÀzÀj jf¸ÀÖj£À µÀgÁ
CAPÀtzÀAvÉ) §gÀÄªÀ ¸ÀASÉåUÉ ¸ÀªÀiÁ£ÀªÁzÀ ¸ÀASÉåAiÀiÁVgÀ¨ÉÃPÉA§ÄzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ ªÀÄgÉAiÀÄÄªÀAw®è.
1.4 ¥Àæ¥ÀvÀæ-28-J (EVM) gÀ°è zÁR°¹zÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¯ÉPÀÌªÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ MAzÀÄ ¥ÀævÉåÃPÀ ®PÉÆÃmÉAiÀÄ°è
EnÖgÀ¨ÉÃPÀÄ. D ®PÉÆÃmÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É zÁR°¹zÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¯ÉPÀÌ JAzÀÄ §gÉ¢gÀ¨ÉÃPÀÄ.
2. zÁR¯ÁzÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¯ÉPÀÌzÀ zÀÈrüÃPÀj¹zÀ ¥ÀæwUÀ¼À£ÄÀ ß ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAljUÉ MzÀV¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
2.1 ¸ÀzÀj 86J¸ï ¤AiÀÄªÀÄzÀ ªÉÄÃgÉUÉ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ CAvÀåzÀ°è ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ºÁdjzÀÝ ¥ÀæwAiÉÆ§â
¥ÉÆÃ°AUï KeÉAljUÉ ¥Àæ¥ÀvÀæ-28-J (EVM) gÀ°è ¤ÃªÀÅ vÀAiÀiÁj¹zÀ zÁR°¹zÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¯ÉPÀÌzÀ
AiÀÄxÁªÀvÁÛV zÀÈrüÃPÀj¹zÀ ¥ÀæwAiÀÄ£ÀÄß D ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAmïjAzÀ ¹éÃPÀÈwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄ
MzÀV¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. C°è ºÁdjgÀÄªÀ ¥ÀæwAiÉÆ§â ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAmï PÉÃ¼À¢zÀÝgÀÆ ¸ÀºÀ CªÀ¤UÉ
ªÀÄvÀUÀ¼À ¯ÉPÀÌzÀ ¥ÀæwAiÀÄ£ÀÄß MzÀV¸À¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄÆ® ¥Àæ¥ÀvÀæ-28-J (EVM) AiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ
eÉÆvÉUÉ ¸ÀAUÀæºÀuÁ PÉÃAzÀæzÀ°è (¸ÁÖçAUï gÀÆA) ¸À°è¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. ¥Àæ¥ÀvÀæ-28-J (EVM) £ÀÄß
¢é¥ÀæwAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀºÁ ¸ÀAUÀæºÀuÁ PÉÃAzÀæzÀ°è ¸À°è¸À¨ÉÃPÀÄ.
2.2 ¥Àæ¥ÀvÀæ-28-J (EVM) £À°è zÁR°¹zÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¯ÉPÀÌzÀ CUÀvÀå«gÀÄªÀµÀÄÖ ¸ÀASÉåAiÀÄ ¥ÀæwUÀ¼À£ÀÄß
MzÀV¸À®Ä ¤ªÀÄUÉ C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀÄªÀAvÉ ¸Àà¢üð¹gÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¸ÀASÉåAiÀÄµÀÄÖ ºÁUÀÆ
111
ªÀÄÆ® ¯ÉPÀÌPÁÌV JgÀqÀÄ CxÀªÁ ªÀÄÆgÀÄ ¦æAmÉqï £ÀªÀÄÆ£ÉAiÀÄ ¥ÀæwUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæ¥ÀvÀæ-28-J (EVM)
¤ªÀÄUÉ MzÀV¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. ¸ÁzsÀåªÁzÀgÉ ªÀÄÆ® ¯ÉPÀÌzÀ°è £ÀªÀÄÆzÀÄUÀ¼À£ÀÄß vÀÄA§ÄªÁUÀ¯ÉÃ
CUÀvÀå«gÀÄªÀµÀÄÖ ¸ÀASÉåAiÀÄ ¥ÀæwUÀ¼À£ÀÄß PÁ§ð£ï ¥ÉÃ¥Àj£À £ÉgÀ«£ÉÆA¢UÉ vÀAiÀiÁj¹PÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ.
EzÀjAzÀ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAmïjUÉ ¤ÃrzÀ CAxÀ J¯Áè ¥ÀæwUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ªÀÄÆ® ¥ÀæwAiÀÄ ¯ÉPÀÌªÀÇ
J¯Áè jÃwAiÀÄ®Æè MAzÉÃ DVgÀÄvÀÛzÉ.
3. ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁzÀ WÉÆÃµÀuÉ
3.1 zÁR¯ÁzÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¯ÉPÀÌzÀ ¥ÀæwUÀ¼À£ÀÄß ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAmïjUÉ MzÀV¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ

86J¸ï ¤AiÀÄªÀÄzÀ ªÉÄÃ¯É w½¹zÀ CUÀvÀåvÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃªÀÅ ¥ÀÆgÉÊ¹zÀ £ÀAvÀgÀ DAiÉÆÃUÀªÀÅ gÀÆ¦¹zÀ
WÉÆÃµÀuÉAiÀÄ£ÀÄß (¨sÁUÀ III C£ÀÄ§AzsÀ-VII) ¤ÃªÀÅ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
¥ÀÆtð UÉÆ½¸À¨ÉÃPÀÄ.
112
CzsÁåAiÀÄ -XXXI
ªÀÄvÀzÁ£À ªÀÄÄPÁÛAiÀÄUÉÆAqÀ £ÀAvÀgÀ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ
1.1 ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀÅ ¥ÀÆtðUÉÆAqÀ £ÀAvÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ zÁR°¹zÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¯ÉPÀÌªÀ£ÀÄß ¥Àæ¥ÀvÀæ-28-J (EVM)
AiÀÄ°è vÀAiÀiÁj¹zÀ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ ¥ÀæwUÀ¼À£ÀÄß C°è ºÁdjzÀÝ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAmïjUÉ MzÀV¹zÀ
vÀgÀÄªÁAiÀÄ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀ JtÂPÉ ¸ÀAUÀæºÀuÁ PÉÃAzÀæPÉÌ
PÀ¼ÀÄ»¸À®Ä ¨sÀzÀæ¥Àr¸À¨ÉÃPÀÄ.
1.2 ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀzæÀ¥Àr¸ÀÄªÀ ªÉÆzÀ®Ä PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À°èAiÀÄ

¥ÀªÀgï ¹éZÀÑ£ÀÄß Dj¸À¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À ¸ÀA¥ÀPÀð
vÀ¦à¸À¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÀÆ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£ÀÄß ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ
¸ÁV¸ÀÄªÀ ¥ÉnÖUÉUÀ¼À°è EqÀ¨ÉÃPÀÄ.
1.3 ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¸ÁV¸ÀÄªÀ ¥ÉnÖUÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÁV¸ÀÄªÀ ¥ÉnÖUÉAiÀÄ JgÀqÀÄ PÀqÉUÀ¼À°è D GzÉÝÃ±ÀPÁÌVAiÉÄÃ

MzÀV¸À¯ÁVgÀÄªÀ JgÀqÀÄ gÀAzsÀæUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ zÁgÀ vÀÆj¹ JgÀqÀÆ vÀÄ¢UÀ¼À°è ªÉÆºÀgÀÄ
ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjgÀªÀgÀ ¢£ÁAPÀªÀ£ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀ ¸À»UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
ªÉÆºÀj£ÉÆA¢UÉ zÁgÀzÀ ªÉÆºÀgÀ£ÀÄß ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ°ègÀÄªÀ AiÀÄÆ¤mï£À
«ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄªÀ CqÉæ¸ïmÁåUï ªÉÄÃ¯É ºÁPÀ¨ÉÃPÀÄ.
1.4 PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï ªÀÄvÀÄÛ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï ªÉÄÃ°£À CqÉæ¸ï mÁåUï£À°èAiÀÄ «ªÀgÀUÀ¼ÀÄ
CzsÁåAiÀÄ- III gÀ ¥ÁågÁ 2.1 gÀ°è «ªÀj¹zÀAvÉ EgÀvÀPÀÌzÀÄÝ. C°è ºÁdjgÀÄªÀ ¸Àà¢üð¸ÀÄwÛgÀÄªÀ
GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀÄ CxÀªÁ CªÀgÀ KeÉAlgÀÄ vÀªÀÄä ªÉÆºÀgÄÀ UÀ¼À£ÀÄß ºÁPÀ®Ä EaÒ¹zÀgÉ ºÁUÉ
ªÀiÁqÀ®Ä CªÀjUÉ C£ÀÄªÀÄw ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ.
1.5 ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À ¸ÁV¸ÀÄªÀ ¥ÉnÖUÉUÀ¼À ªÉÄÃ°£À CqÉæ¸ï
mÁåUÀÄUÀ¼À ªÉÄÃ¯É vÀªÀÄä ªÉÆºÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÁQzÀ ¸Àà¢üð¸ÀÄwÛgÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ/ ¥ÉÆÃ°AUï
KeÉAmïgÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀºÀ ¤ÃªÀÅ C£ÀÄ§AzsÀ-VII gÀ ¨sÁUÀ-IV gÀAvÉ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è
ªÀiÁqÀÄªÀ WÉÆÃµÀuÉAiÀÄ°è £ÀªÀÄÆ¢¸À¨ÉÃPÀÄ.
113
CzsÁåAiÀÄ -XXXII
ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÁUÀzÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ
1 ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÁUÀzÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¥ÁåPÉlÄÖUÀ¼À°èlÄÖ ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ
1.1 ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÀÆtðUÉÆAqÀ £ÀAvÀgÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀPÉÌ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ J¯Áè PÁUÀzÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÁðlPÀ

¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï (ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß £ÀqÉ¸ÀÄªÀ) ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼ÀÄ, (Amendment Rules) 2010gÀ
¤AiÀÄªÀÄ 105 gÀ°è CUÀvÀå¥Àr¹gÀÄªÀAvÉ (C£ÀÄ§AzsÀ-I £ÉÆÃr) ¥ÀævÉåÃPÀ ¥ÁåPÉlÄÖUÀ¼À°èlÄÖ ªÉÆºÀgÀÄ
1.2 ºÁUÉ ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁrzÀ J¯Áè ¥ÁåPÉÃlÄUÀ¼À£ÀÄß CAzÀgÉ (i) zÁR°¹zÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÃ¥Àgï
¹Ã¯ï ¯ÉPÀÌ (ii) ªÀÄvÀzÁ£À DgÀA¨sÀªÁUÀÄªÀ ªÉÆzÀ®Ä, ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ CªÀ¢üAiÀÄ°è ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁ£À
ªÀÄÄPÁÛAiÀÄUÉÆAqÀ £ÀAvÀgÀ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj ªÀiÁrzÀ WÉÆÃµÀuÉ (C£ÀÄ§AzsÀ- VII) ªÀÄvÀÄÛ (iii)
¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj ¢£ÀZÀj (IV) ¨sÉÃn ºÁ¼É ªÀÄvÀÄÛ 20 CA±ÀUÀ¼À «ÃPÀëPÀgÀ ªÀgÀ¢ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
PÉ¼ÀUÉ 3£ÉÃ ¥ÁågÁzÀ°è «ªÀj¹zÀ ºÁUÉ £Á®ÄÌ zÉÆqÀØ ¥ÁåPÉÃlÄUÀ¼À°è ElÄÖ jl¤ðAUï
D¦üÃ¸ÀgÀjUÉ PÀ¼ÀÄ»¹PÉÆqÀ¨ÉÃPÀÄ.
1.3 (i) zÁR°¹zÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¯ÉPÀÌ ºÁUÀÆ ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ï ¯ÉPÀÌ (ii) ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjgÀªÀgÀ
WÉÆÃµÀuÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ (iii) ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj ¢£ÀZÀjAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÉÆA¢UÉ ¹éÃPÁgÀ
PÉÃAzÀæPÉÌ f¯Áè ¥ÀAZÁAiÀÄw ºÁUÀÆ vÁ®ÆèPÀÄ ¥ÀAZÁAiÀÄwUÉ ¥ÀævÉåÃPÀªÁV PÀ¼ÀÄ»¹PÉÆqÀ¨ÉÃPÀÄ.
2. F ªÀÄÄA¢£À zÁR¯ÉUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀ J£Àé®¥ïUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ¥ÁåPÉÃmïUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è

ºÁdjgÀÄªÀ ¥ÀæwAiÉÆ§â ¸Àà¢üð¸ÀÄwÛgÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ CxÀªÁ CªÀ£À ZÀÄ£ÁªÀuÁ KeÉAlÄ
CxÀªÁ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAmïgÀÄ vÀªÀÄä ªÉÆºÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÁPÀ®Ä C£ÀÄªÀÄw¸À¨ÉÃPÀÄ.
(i) ªÀÄvÀzÁgÀgÀ C¢üPÀÈvÀ ¥ÀnÖ

(ii) ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖgÀÄ
(iii) ªÀÄvÀzÁgÀgÀ aÃnUÀ¼ÀÄ
(iv) §¼À¹zÀ mÉAqÀqïð ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ mÉAqÀqïð ªÀÄvÀUÀ¼À ¥ÀnÖ (¥Àæ¥ÀvÀæ-27(EVM).
(v) §¼À¸ÀzÉ EgÀÄªÀ mÉAqÀqïð ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼ÀÄ
(vi) DPÉëÃ¦vÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¥ÀnÖ
(vii) §¼À¸ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ ºÁ¤UÉÆ¼ÀUÁzÀ ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ïUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ EzÀÝgÉ
(viii) ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAmïgÀ £ÉÃªÀÄPÁw ¥ÀvÀæUÀ¼ÀÄ (¥Àæ¥ÀvÀæ-13) ªÀÄvÀÄÛ
(ix) jl¤ðAUï D¦üÃ¸ÀgïgÀªÀgÀÄ ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁrzÀ ¥ÁåPÉmï£À°è EqÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ
¤zÉðÃ²¹gÀÄªÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ EvÀgÀ PÁUÀzÀ ¥ÀvÀæUÀ¼ÀÄ.
114
3. “±Á¸À£À§zÀÞ ®PÉÆÃmÉUÀ¼ÀÄ” ªÀÄvÀÄÛ “±Á¸À£À§zÀÞªÀ®èzÀ ®PÉÆÃmÉUÀ¼ÀÄ” ºÁUÀÆ ZÀÄ£ÁªÀuÁ

¸ÁªÀÄVæUÀ¼À£ÀÄß ¥ÁåPï ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ.
ªÉÆºÀgÁzÀ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À£ÀÄß, ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÁUÀzÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÀÆ EvÀgÀ J¯Áè ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À£ÀÄß
M¦à¸ÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è «¼ÀA§ªÁUÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ºÁUÀÆ C£Á£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß vÀ¦à¸À®Ä
®PÉÆÃmÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À£ÀÄß F PÉ¼ÀUÉ «ªÀj¹zÀAvÉ £Á®ÄÌ ¥ÀævÉåÃPÀ zÉÆqÀØ
¥ÁåPÉÃlÄUÀ¼À°è ¥ÁåPï ªÀiÁqÀ®Ä ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¹éÃPÀj¸À®Ä UÉÆvÀÄÛ¥Àr¹gÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è
CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß M¦à¸À®Ä ¤ªÀÄUÉ ¸À®ºÉ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ.
J. ªÉÆzÀ®£ÉÃ ¥ÁåPÉmï£À°è F ªÀÄÄAzÉ w½¹gÀÄªÀ ªÉÆºÀgÁzÀ ®PÉÆÃmÉUÀ¼ÀÄ EgÀ¨ÉÃPÀÄ. CzÀgÀ
ªÉÄÃ¯É “±Á¸À£À§zÀÞ ®PÉÆÃmÉUÀ¼ÀÄ” JAzÀÄ §gÉ¢gÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(i) ªÀÄvÀzÁgÀgÀ C¢üPÀÈvÀ ¥ÀnÖ (ªÀiÁPÀðqï PÁ¦) M¼ÀUÉÆAqÀ ªÉÆºÀgÁzÀ ®PÉÆÃmÉ.

(ii) ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖgÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀ ªÉÆºÀgÁzÀ ®PÉÆÃmÉ
(iii) ªÀÄvÀzÁgÀgÀ aÃnUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄªÀ ªÉÆºÀgÁzÀ ®PÉÆÃmÉ
(iv) §¼À¸À¢gÀÄªÀ mÉAqÀqïð ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ½gÀÄªÀ ªÉÆºÀgÁzÀ ®PÉÆÃmÉ.
(v) §¼À¹zÀ mÉAqÀqïð ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæ¥ÀvÀæ-27(EVM) gÀ°è£À ¥ÀnÖAiÀÄ£ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀ
ªÉÆºÀgÁzÀ ®PÉÆÃmÉ.
ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½gÀÄªÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ®PÉÆÃmÉAiÀÄ°è ºÁPÀ¨ÉÃPÁzÀ «ªÀgÀ¥ÀvÀæ CxÀªÁ zÁR¯É K£ÀÆ
E®èzÁUÀ®Æ PÀÆqÀ AiÀiÁªÀÅzÀÆ E®èªÉAzÀÄ MAzÀÄ aÃnAiÀÄ°è §gÉzÀÄ ®PÉÆÃmÉAiÉÆ¼ÀUÉ
ºÁPÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ MlÄÖ LzÀÄ ®PÉÆÃmÉUÀ¼À£ÀÄß ¹zÀÝ¥Àr¸À¨ÉÃPÀÄ. ¹éÃPÁgÀ PÉÃAzÀæzÀ°è
¹éÃPÀj¸À¨ÉÃPÁzÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÉÆºÀgÁzÀ ®PÉÆÃmÉUÀ¼À£ÄÀ ß PÀÆqÀ°®èªÉAzÀÄ ¹éÃPÀj¸ÀÄªÀ C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ
ºÉÃ¼ÀÄªÀAwgÀ¨ÁgÀzÀÄ.
©. JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ ¥ÁåPÉmï£À°è F ªÀÄÄA¢£À ®PÉÆÃmÉUÀ¼ÄÀ EgÀvÀPÀÌzÀÄÝ ºÁUÀÆ CzÀgÀ ªÉÄÃ¯É
“±Á¸À£À§zÀÞªÀ®èzÀ ®PÉÆÃmÉUÀ¼ÀÄ” JAzÀÄ §gÉ¢gÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(i) ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ¥Àæw CxÀªÁ ¥ÀæwUÀ¼ÀÄ (C¢üPÀÈvÀ ¥ÀæwAiÀÄ£ÀÄß (ªÀiÁPÀðqï PÁ¦)
ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹) EgÀÄªÀ ®PÉÆÃmÉ
(ii) ¥Àæ¥ÀvÀæ 13 gÀ°è ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAmïgÀ £ÉÃªÀÄPÁw ¥ÀvÀæUÀ¼ÄÀ EgÀÄªÀ ®PÉÆÃmÉ
(iii) ¥Àæ¥ÀvÀæ 20 gÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÀvÀðªÀå ¥ÀæªÀiÁt ¥ÀvÀæUÀ¼ÀÄ EgÀÄªÀ ®PÉÆÃmÉ
(iv) ¥Àæ¥ÀvÀæ 25 gÀ°è DPÉëÃ¦vÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¥ÀnÖ EgÀÄªÀ ªÉÆºÀgÁzÀ ®PÉÆÃmÉ
(v) ¥Àæ¥ÀvÀæ 26 (C£ÀÄ§AzsÀ XIII) gÀ°è CAzsÀgÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ zÀÄ§ð®gÁzÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ
¥ÀnÖ ºÁUÀÆ CªÀÀgÀ eÉÆvÉ §AzÀ ªÀåQÛUÀ¼À WÉÆÃµÀuÉUÀ¼ÀÄ £ÀªÀÄÆ£É-11
(C£ÀÄ§AzsÀ-XII) EgÀÄªÀ ®PÉÆÃmÉUÀ¼ÀÄ.
(vi) ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ªÀAiÀÄ¹ì£À §UÉÎ CªÀjAzÀ ¥ÀqÉzÀÄPÉÆAqÀ WÉÆÃµÀuÉUÀ¼ÀÄ (£ÀªÀÄÆ£É-20)
(C£ÀÄ§AzsÀ-X) ªÀÄvÀÄÛ CAxÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖ EgÀÄªÀ ®PÉÆÃmÉ
115
(vii) gÀ¹Ã¢ ¥ÀÄ¸ÀÛPÀ ªÀÄvÀÄÛ DPÉëÃ¦vÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¸ÀA§AzsÀ ªÀ¸ÀÆ° ªÀiÁrzÀ £ÀUÀzÀÄ
K£ÁzÀgÀÆ EzÀÝgÉ, CªÀÅUÀ½gÀÄªÀ ®PÉÆÃmÉ; ªÀÄvÀÄÛ
(viii) §¼À¸ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ ºÁ¤UÉÆAqÀ ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ï, «±ÉÃµÀ mÁåUï ªÀÄvÀÄÛ ¹Öç¥ï¹Ã¯ïUÀ¼ÀÄ
EgÀÄªÀ ®PÉÆÃmÉ
(ix) §¼À¸ÀzÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ aÃnUÀ½gÀÄªÀ ®PÉÆÃmÉ
¹. ªÀÄÆgÀ£ÉÃAiÀÄ ¥ÁåPÉnÖ£À°è F ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼ÀÄ EgÀvÀPÌÀ zÄÀ Ý.
(i) ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄ PÉÊ¦r

(ii) «zÀÄå£Áä£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ PÉÊ¦r
(iii) C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬Ä (¸ÉÆÃgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß CxÀªÁ D«AiÀiÁV ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß vÀ¦à¸À®Ä
¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¹Ã¸ÉAiÀÄ ªÀÄÄZÀÑ¼ÀzÀ ¸ÀÄvÀÛ CrAiÀÄ°è PÁåAqÀ¯ï ªÉÄÃtªÀ£ÀÄß CxÀªÁ
CgÀUÀ£ÀÄß ºÁQ ¨sÀzÀæ¥Àr¸À¨ÉÃPÀÄ)
(iv) ¸É¯ïà EAQAUï ¥ÁåqÀÄUÀ¼ÀÄ
(v) ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj gÀªÀgÀ ªÉÄl¯ï ¹Ã¯ï
(vi) mÉAqÀqïð ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ½UÉ UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁqÀ®Ä MzÀV¹zÀ ¨ÁtzÀ PÀvÀÛj UÀÄgÀÄw£À
gÀ§âgï ¸ÁÖöåA¥ÀÄ.
(vii) C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄ ¨Ál°AiÀÄ¤ßlÄÖPÉÆ¼Àî®Ä ¤ÃrzÀ PÀ¥ï.
r. EvÀgÉ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÉÃ£ÁzÀgÀÆ EzÀÝ°è CªÀÅUÀ¼É®èªÀ£ÄÀ ß £Á®Ì£ÃÉ ¥ÁAiÀÄPÉnÖ£À°èlÄÖ PÀlÖ¨ÉÃPÀÄ.
“±Á¸À£À§zÀÝ ®PÉÆÃmÉUÀ¼ÀÄ” JAzÀÄ UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁrzÀ ªÉÆzÀ®£ÉÃ ¥ÁåPÉnÖ£À°è

EqÀ¨ÉÃPÁVgÀÄªÀ J®è LzÀÄ ¸ÀtÚ ®PÉÆÃmÉUÀ¼À£ÀÄß/ ¥ÁåPÉmïUÀ¼À£ÀÄß ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
“±Á¸À£À§zÀÞªÀ®èzÀ ®PÉÆÃmÉUÀ¼ÀÄ” JAzÀÄ UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁrzÀ JgÀqÀ£ÉÃ, ªÀÄÆgÀ£ÉÃ ªÀÄvÀÄÛ
£Á®Ì£ÉÃ ¥ÁåPÉmïUÀ¼À°è EqÀ¨ÉÃPÁVgÀÄªÀ ±Á¸À£À§zÀÞªÀ®èzÀ PÁUÀzÀ ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ««zsÀ
ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¸ÁªÀÄVæ EgÀÄªÀ EvÀgÀ ¸ÀtÚ ®PÉÆÃmÉUÀ¼À£ÀÄß/ ¥ÁåPÉlÄUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀævÉåÃPÀªÁV
¹zÀÝ¥Àr¸À§ºÀÄzÀÄ. DzÀgÉ ¸ÀªÀÄAiÀÄªÀ£ÀÄß G½vÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀ zÀÈ¶Ö¬ÄAzÀ ¥Àæ¥ÀvÀæ 25
gÀ°è£À (DPÉëÃ¦vÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¥ÀnÖ EgÀÄªÀ ®PÉÆÃmÉUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹) CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁV®è. F J¯Áè ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁrgÀÄªÀ ®PÉÆÃmÉUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæ¥ÀvÀæ 25 gÀ°è
DPÉëÃ¦vÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¥ÀnÖ EgÀÄªÀ ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁrzÀ ®PÉÆÃmÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ ¸À» ªÀiÁrgÀÄªÀ
ZÉPï ªÉÄªÉÆ eÉÆvÉUÉ DAiÀiÁAiÀÄ zÉÆqÀØ ®PÉÆÃmÉUÀ¼À°è EqÀvÀPÀÌzÀÄÝ. F ªÀÄÆgÀÄ zÉÆqÀØ
®PÉÆÃmÉUÀ½UÉ ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁV®è. DzÀgÉ CªÀÅUÀ½UÉ ¦£ÀÄßUÀ¼À£ÀÄß ºÁQ CxÀªÁ
zÁgÀ¢AzÀ PÀnÖ ¸ÀÆPÀÛ jÃwAiÀÄ°è ¨sÀzÀæ¥Àr¸À§ºÀÄzÀÄ. »ÃUÉ ªÀiÁrzÀgÉ ¹éÃPÁgÀ PÉÃAzÀæzÀ°è
CªÀÅUÀ¼À M¼ÀVgÀÄªÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À®Ä C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ ±Á¸À£À§zÀÞ
®PÉÆÃmÉUÀ¼ÀÄ JAzÀÄ UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁrgÀÄªÀ ªÉÆzÀ®£ÉÃAiÀÄ ¥ÁåPÉmï£ÀÄß CzÀgÀ M¼ÀVgÀÄªÀ
ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß ¹éÃPÁgÀ PÉÃAzÀæzÀ°è ¥Àj²Ã°¹zÀ ªÉÄÃ¯É ¤ÃªÀÅ ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
116
CzsÁåAiÀÄ -XXXIII
¢£ÀZÀj ¹zÀÞ¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¹éÃPÁgÀ PÉÃAzÀæUÀ¼À°è ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ZÀÄ£ÁªÀuÁ
PÁUÀzÀ ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß M¦à¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
1. ¢£ÀZÀj ¹zÀÝ¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀÄ
1.1 ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉ¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ PÁAiÀÄð PÀ¯Á¥ÀUÀ¼À£ÀÄß D GzÉÝÃ±ÀPÁÌV

EqÀ¨ÉÃPÁzÀ ¢£ÀZÀjAiÀÄ°è ¤ÃªÀÅ §gÉAiÀÄvÀPÀÌzÀÄÝ. ¢£ÀZÀj £ÀªÀÄÆ£ÉAiÀÄ£ÀÄß C£ÀÄ§AzsÀ XIV gÀ°è
AiÀÄxÁªÀvÁÛV PÉÆqÀ¯ÁVzÉ. AiÀÄxÉÆÃavÀ PÀæªÀiÁAPÀ ¤ÃrzÀ ¢£ÀZÀj £ÀªÀÄÆ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ªÀÄUÉ
MzÀV¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¤ÃªÀÅ D ¢£ÀZÀj £ÀªÀÄÆ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁvÀæªÉÃ §¼À¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
1.2 ¤ÃªÀÅ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ WÀl£ÉUÀ¼ÀÄ £ÀqÉzÀAvÉ®è CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß zÁR®Ä ªÀiÁqÀÄvÁÛ ºÉÆÃUÀ¨ÉÃPÀÄ. J®è
¥ÀæªÀÄÄR WÀl£ÉUÀ¼À£ÀÄß DAiÀiÁ CAPÀtzÀ°è £ÀªÀÄÆ¢¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. ¢£ÀZÀj ¥ÀÄ¸ÀÛPÀzÀ°è
WÀl£ÁªÀ½UÀ¼À£ÀÄß zÁR®Ä ªÀiÁqÀÄªÁUÀ ¤ÃªÀÅ JZÀÑjPÉ¬ÄA¢gÀ¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ
WÀl£É £ÀqÉ¢zÀÄÝ ¤ÃªÀÅ CzÀ£ÀÄß ªÀgÀ¢ ªÀiÁqÀ¢zÀÝgÉ, DzÀgÉ EvÀgÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄÆ®ªÀÅ ªÀgÀ¢
ªÀiÁrzÀÝgÉ ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀªÀÅ F «ZÁgÀzÀ°è RArvÀªÁV PÀæªÀÄ vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîvÀÛzÉ. EzÀÄ
¤ªÀÄUÉ CvÀåAvÀ ¥ÉÃa£À ªÀÄvÀÄÛ UÀA©üÃgÀ ¹Üw GAlÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. EµÉÖÃ C®èzÉ ZÀÄ£ÁªÀuÁ
DAiÉÆÃUÀªÀÅ ¤ªÀÄä «gÀÄzÀÞ PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï C¢ü¤AiÀÄªÀÄ, 1993 gÀ ¥ÀæPÀgÀt 308-r
CrAiÀÄ°è ²¸ÀÄÛ PÀæªÀÄ vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀ §UÉÎ ¸ÀºÁ D¯ÉÆÃa¸À§ºÀÄzÀÄ.
1.3 ¤ÃªÀÅ ¢£ÀZÀjAiÀÄ ¸ÀÄ¸ÀAUÀvÀ CAPÀtUÀ¼À°è w½AiÀÄ¥Àr¹gÀÄªÀAvÉ ¤AiÀÄ«ÄvÀ PÁ¯ÁAvÀgÀzÀ°è CxÀªÁ

PÁ®PÁ®PÉÌ CªÀ±ÀåPÀ £ÀªÀÄÆzÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀÄwÛj. C£ÉÃPÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ
¢£ÀZÀjAiÀÄ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ CAPÀtUÀ¼À°è ¤AiÀÄ«ÄvÀ ªÀÄzsÀåAvÀgÀUÀ¼À°è PÁ®PÁ®PÉÌ £ÀªÀÄÆzÀÄUÀ¼À£ÀÄß
ªÀiÁqÀzÉ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è £ÀªÀÄÆzÀÄUÀ¼À£ÀÄß vÀÄA© ¢£ÀZÀjAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀÆtðUÉÆ½¸ÀÄªÀÅzÀÄ
UÀªÀÄ£ÀPÉÌ §A¢zÉ. F jÃw ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ wÃgÁ DPÉëÃ¥ÁºÀðªÁzÀÄzÁVgÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄvÀzÁ£À
£ÀqÉAiÀÄÄªÀ J¯Áè ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ¢£ÀZÀjAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀjAiÀiÁV ¤ªÀð»¸ÀÄªÀ°è, ¤«ÄäAzÁUÀÄªÀ
AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÀvÀðªÀå ¯ÉÆÃ¥ÀªÀ£ÀÄß DAiÉÆÃUÀªÀÅ UÀA©üÃgÀªÁV ¥ÀjUÀtÂ¸ÀÄvÀÛzÉA§ÄzÀ£ÀÄß
UÀªÀÄ¤¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
2. ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÁUÀzÀ ¥ÀvæÀUÀ¼À£ÄÀ ß jl¤ðAUï D¦üÃ¸ÀgÀjUÉ gÀªÁ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
2.1 CzsÁåAiÀÄ XXXI ªÀÄvÀÄÛ óXXXII gÀ°è «ªÀj¹zÀ jÃwAiÀÄ°è ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀÅ ¥ÀÆtðUÉÆAqÀ £ÀAvÀgÀ
ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæ ªÀÄvÀÄÛ J®è ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÁUÀzÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁr ¨sÀzÀæ¥Àr¹zÀ vÀgÀÄªÁAiÀÄ
CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß jl¤ðAUï D¦üÃ¸ÀgÀgÀÄ ¤zÉðÃ²¸ÀÄªÀAxÀ ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è (¹éÃPÁgÀ PÉÃAzÀæUÀ¼ÀÄ) ªÀÄvÀÄÛ
jl¤ðAUï D¦üÃ¸ÀgÀgÀÄ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÁzÀAxÀ ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ½UÉ C£ÀÄ¸ÁgÀªÁV CªÀgÀÄ ¤zÉðÃ²¹zÀ
C¢üPÁjUÉ ¤ÃªÀÅ M¦à¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ CxÀªÁ M¦à¸ÀÄªÀAxÉ ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
117
2.2 ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÁUÀzÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß «¼ÀA§ ªÀiÁqÀzÉ ¹éÃPÁgÀ PÉÃAzÀæzÀ°è

M¦à¸À¨ÉÃPÀÄ. F ¸ÀA§AzsÀzÀ°è «¼ÀA§ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß DAiÉÆÃUÀªÀÅ UÀA©üÃgÀªÁV
¥ÀjUÀtÂ¸ÀÄvÀÛzÀ®èzÉ, «¼ÀA§PÉÌ PÁgÀtgÁzÀªÀgÀ «gÀÄzÀÞ wÃªÀæ zÀAqÀ£É «¢ü¸À®Ä ²¸ÀÄÛ PÀæªÀÄªÀ£ÀÄß
vÉUÉzÀÄPÉÆ¼Àî¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
3. ¤ÃªÀÅ F ªÀÄÄA¢£À ¨Á§ÄUÀ¼À ZÀÄ£ÁªÀuÁ zÁR¯ÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À£ÄÀ ß ¹éÃPÁgÀ PÉÃAzÀæzÀ

¥Àæ¨sÁj C¢üPÁjUÉ M¦à¹ MAzÀÄ gÀ¹Ãw ¥ÀqÉAiÀÄvÀPÌÀ zÄÀ Ý.
(i) DAiÀiÁAiÀÄ ¸ÁV¸ÀÄªÀ ¥ÉnÖUÉUÀ¼À°èlÄÖ ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁrgÀÄªÀ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï

AiÀÄÆ¤mï ºÁUÀÆ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼ÀÄ
(ii) zÁR°¹zÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¯ÉPÀÌ ºÁUÀÆ ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ï ¯ÉPÀÌ EgÀÄªÀ ®PÉÆÃmÉ (®PÉÆÃmÉ-L)
(iii) ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj WÉÆÃµÀuÉUÀ¼ÀÄ EgÀÄªÀ ®PÉÆÃmÉ
(iv) ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj ¢£ÀZÀj EgÀÄªÀ ®PÉÆÃmÉ
(v) (LzÀÄ ®PÉÆÃmÉUÀ¼ÀÄ EgÀÄªÀ) “±Á¸À£À§zÀÞ ®PÉÆÃmÉ” JA§ ªÉÄÃ®âgÀºÀ«gÀÄªÀ ªÉÆzÀ®£ÉÃ

¥ÁåPÉmï
(vi) (ºÀ£ÉÆßAzÀÄ ®PÉÆÃmÉUÀ¼ÀÄ EgÀÄªÀ) “±Á¸À£À§zÀÞªÀ®èzÀ ®PÉÆÃmÉ” JA§ ªÉÄÃ®âgÀºÀ«gÀÄªÀ

JgÀqÀ£ÉÃ ¥ÁåPÉmï.
(vii) K¼ÀÄ ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼ÀÄ EgÀÄªÀ ªÀÄÆgÀ£ÉÃ ¥ÁåPÉmï ªÀÄvÀÄÛ
(viii) ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAn£À ¸ÁªÀÄVæUÀ¼ÀÄ
(ix) ¯ÁnÃ£ÀÄUÀ¼ÀÄ, ¸ÀgÀ§gÁdÄ ªÀiÁrzÀÝgÉ
(x) ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À£ÀÄß MAiÀÄå®Ä ¤ÃrgÀÄªÀ ¥Á°yÃ£ï ¨ÁåUï/ UÉÆÃtÂaÃ® ªÀÄvÀÄÛ
(xi) J®è EvÀgÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÁªÀÅªÁzÀgÀÆ EzÀÝgÉ CªÀÅUÀ¼À£ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀ £Á®Ì£ÉÃ ¥ÁåPÉlÄÖ,

ªÉÄÃ®ÌAqÀ J¯Áè ¨Á§ÄUÀ¼À£ÀÄß ¹éÃPÁgÀ PÉÃAzÀæzÀ°è ¹éÃPÀj¸ÀÄªÀ C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ ¤ªÀÄä
¸ÀªÀÄÄäRzÀ°è ¥Àj²Ã°¸ÀÄªÀgÀÄ. D£ÀAvÀgÀ ¤ªÀÄä£ÀÄß PÁAiÀÄð¨sÁgÀ¢AzÀ ©qÀÄUÀqÉ
ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
(xii) 20 CA±ÀUÀ¼À£ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀ «ÃPÀëPÀjUÉ ¸À°è¸À¨ÉÃPÁzÀ ªÀgÀ¢.
(xiii) «¹mï ²Ãmï
(xiv) ªÀÄvÀUÀmÉÖ C¢üPÁjUÀ¼À UËgÀªÀzsÀ£À ¥ÁªÀw ¹éÃPÀÈw

118
CzsÁåAiÀÄ -XXXIV
¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjUÀ½UÉ/ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgÀÄUÀ½UÉ ¸ÀAQë¥ÀÛ ªÀiÁUÀðzÀ±ÀðPÀ ¸ÀÆvÀæUÀ¼ÀÄ
1. ¤ªÀÄä ¥ÉÆÃ°AUï vÀAqÀzÀªÀgÉÆA¢UÉ M¼ÉîAiÀÄ ¸ÀA§AzsÀ ElÄÖPÉÆ½î. vÀAqÀzÀ J®ègÀÆ MUÀÆÎr

MAzÀÄ vÀAqÀªÁV PÉ®¸À ªÀiÁqÀ¢zÀÝgÉ ¤ªÀÄä UÀÄgÀÄvÀgÀªÁzÀ PÉ®¸À E£ÀßµÀÄÖ PÀµÀÖPÀgÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.
2.1 (J) ¤ªÀÄUÉ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁPÀµÀÄÖ ¸ÀASÉåAiÀÄ°è ¨Áå¯Émï
AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀÄä ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è §¼À¸ÀÄªÀÅzÀPÁÌV MzÀV¹gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß; ªÀÄvÀÄÛ
CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀÄä ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è §¼À¸À®Ä CxÀªÁ §¼À¸ÀÄªÀ GzÉÝÃ±ÀPÉÌ ºÀAaPÉ
ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉAiÉÄA§ÄzÀ£ÀÄß;
(©) ¸ÀÆPÀÛ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß PÀæªÀÄªÁV ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤n£À ªÉÄÃ¯É

C¼ÀªÀr¹gÀÄªÀÅzÀ£ÀÆß ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀjAiÀiÁV ¥ÀAQÛÃPÀgÀtUÉÆ½¹gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ;
(¹) ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï£À ªÉÄÃ¯É ¸ÉèöÊqï ¹éZÀÑ£ÀÄß ¸ÀÆPÀÛ ¸ÁÜ£ÀPÉÌ ¸Émï
ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß;
(r) PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤n£À ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤n£À PÁåArqÉÃmï ¸Émï

¸ÉPÀë£ï£À£ÀÄß AiÀÄxÉÆÃavÀªÁV ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁrgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ºÁUÀÆ CªÀÅUÀ½UÉ CqÉæ¸ï
mÁåUïUÀ¼À£ÀÄß ©VAiÀiÁV C¼ÀªÀr¹gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ.
2.2. ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ J¯Áè ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀÄUÉ ¤ÃqÀ¯ÁVzÉAiÉÄÃ JA§ÄzÀ£ÀÄß RavÀ¥Àr¹PÉÆ½î.
2.3 ¤¢ðµÀÖªÁV ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖgÀÄ, ªÀÄvÀzÁgÀgÀ aÃnUÀ¼ÀÄ, mÉAqÀqïð ªÀÄvÀUÀ½UÉ §¼À¸ÀvÀPÀÌ

ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼ÀÄ, ¨ÁtzÀ PÀvÀÛj UÀÄgÀÄw£À gÀ§âgï ¸ÁÖöåA¥ÀÄ, VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã®ÄUÀ¼ÀÄ, ¹Ã°AUï
ªÁåPïì, C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬Ä ªÀÄÄAvÁzÀÄªÀ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹PÉÆ½î
2.4 ªÀÄvÀzÁgÀgÀ C¢üPÀÈvÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è (ªÀiÁPÀðqï PÁ¦) EvÀgÀ ¥ÀæwUÀ¼ÉÆA¢UÉ ºÉÆÃ°PÉ ªÀiÁr £ÉÆÃr
ªÀÄvÀÄÛ J¯Áè ¥ÀæwUÀ¼ÀÄ MAzÉÃ jÃwAiÀiÁVªÉAiÉÄA§ÄzÀ£ÀÄß ºÁUÀÆ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ C¢üPÀÈvÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è
‘¦©’ JAzÀÄ UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁrgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹ AiÀiÁªÀÅzÉÃ EvÀgÀ UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁr®èªÉAzÀÄ
RavÀ¥Àr¹PÉÆ½î.
2.5 F ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹
(i) ¥ÀÆgÀPÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄºÁQgÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ wzÀÄÝ¥ÀrUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀzÁgÀgÀ

¥ÀnÖAiÀÄ J¯Áè ¥ÀæwUÀ¼À°è ¸Àj¥Àr¸À¯ÁVgÀÄªÀÅzÀÄ.
(ii) ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ J¯Áè ¥ÀÄlUÀ½UÉ PÀæªÀÄ ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃrgÀÄªÀÅzÀÄ
(iii) ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ªÀÄÄ¢ævÀ PÀæªÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß wzÀÝzÉÃ EgÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ºÉÆ¸À
¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃ¥ÀðqÉ ªÀiÁqÀzÉÃ EgÀÄªÀÅzÀÄ;
119
3.1 ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ PÀ¤µÀ× 2 UÀAmÉ ªÀÄÄAZÉ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉAiÀÄ°è J¯Áè ¦æ¸ÉÊrAUï

C¢üPÁj ºÁUÀÆ J¯Áè ¥ÉÆÃ°AUï C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ PÀqÁØAiÀÄªÁV EgÀ¨ÉÃPÀÄ.
3.2 ¸ÁzsÀåªÁzÀµÀÄÖ ªÀÄnÖUÉ ªÀiÁzÀj £ÀPÉëAiÀÄAvÉ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß ¸ÁÜ¦¹.
3.3 ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀæªÉÃ±ÀPÉÌ ªÀÄvÀÄÛ C°èAzÀ ºÉÆgÀºÉÆÃUÀ®Ä ¥ÀævÉåÃPÀ ªÀiÁUÀð EgÀÄªÀAvÉ
£ÉÆÃrPÉÆ½î.
4. ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¢£ÀzÀAzÀÄ ¤ªÀÄä ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ ºÉÆgÀUÉ ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¹gÀÄªÀ

£ÉÆÃnÃ¸À£ÀÄß ¸Àà¢üð¹gÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ¥ÀæwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀæzÀ²ð¹.
5. ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï UÉÊgÀÄºÁdgÁVzÀÝgÉ, ¨ÉÃgÉÆ§â ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgÀ£ÀÄß £ÉÃªÀÄPÀ

ªÀiÁrPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ.
6. ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¤UÀ¢¥Àr¹zÀ MAzÀÄ UÀAmÉ ªÀÄÄAZÉ CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀÇ

¸ÉÃjzÀAvÉ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ ¹zÀÝvÉAiÀÄ£ÀÄß DgÀA©ü¹.
7.1 ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï £ÀqÀÄªÉ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¹.
7.2 PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤n£À »A¢£À PÀA¥ÁmïðªÉÄAn£À°è ¥ÀªÀgï ¹éZÀÑ£ÀÄß D£ï ¹ÜwUÉ vÀ¤ß.
7.3 PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤n£À »A¢£À PÀA¥ÁmïðªÉÄAl£ÀÄß MAzÀÄ vÉ¼ÀÄzÁgÀzÉÆA¢UÉ PÀnÖ PÉ®ªÀÅ ¸À®
wgÀÄV¹ ¨sÀzÀæ¥Àr¹.
7.4 C°è G¥À¹ÜvÀjgÀÄªÀ J¯Áè ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAljUÉ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæ SÁ° EzÉ, CzÀgÀ°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ
ªÀÄvÀUÀ¼ÀÄ zÁR¯ÁV®è JA§ÄzÀ£ÀÄß vÉÆÃj¹.
7.5 ¥ÀæwAiÉÆ§â GªÉÄÃzÀÄªÁgÀjUÉ PÉ®ªÀÅ ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß zÁR®Ä ªÀiÁr ¥ÉÆÃ°AUï C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ

¸Àà¢üð¹gÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀÄ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀ £ÉgÀªÀÅ ¥ÀqÉzÀÄ CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉ¹.
7.6 CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉ¹zÀ £ÀAvÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ CAvÀºÀ CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¥sÀ°vÁA±ÀªÀ£ÀÄß C°è
ºÁdjgÀÄªÀªÀjUÉ vÉÆÃj¹zÀ £ÀAvÀgÀ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ°è zÁR°¹zÀ ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß C½¹ ºÁQ.
8.1 PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë¤ß£À M¼ÀV£À PÀA¥ÁmïðªÉÄAn£À ¨ÁV°£À ZËPÀnÖ£À°è VæÃ£ï
¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ïUÀ¼À£ÀÄß C¼ÀªÀr¹.
8.2 j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë¤ß£À M¼ÀV£À PÀA¥ÁmïðªÉÄAn£À ¨ÁV®£ÀÄß ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã°£À JgÀqÀÄ ªÀÄÄPÀÛ vÀÄ¢UÀ¼ÀÄ
M¼À PÀA¥ÁmïðªÉÄAn£À §¢UÀ½AzÀ ºÉÆgÀUÉ ZÁaPÉÆArgÀÄªÀAvÉ ªÀÄÄaÑ.
8.3 ¤ªÀÄä ¥ÀÆtð ¸À»AiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄ¢ævÀ PÀæªÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ PÉ¼ÀUÉ ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã°£À ©½¨sÁUÀzÀ ªÉÄÃ¯É
ªÀiÁr.
8.4 ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è G¥À¹ÜvÀjzÀÝ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAl ¸À»AiÀÄ£ÀÄß CªÀgÀÄ EaÒ¹zÀgÉ ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã°£À
ªÉÄÃ¯É ¥ÀqÉzÀÄPÉÆ½î. ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã°£À PÀæªÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß §gÉzÀÄPÉÆ¼Àî®Ä CªÀjUÉ C£ÀÄªÀÄw¹.
120
8.5 «±ÉÃµÀ mÁåUï¤AzÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë¤ß£À M¼À PÀA¥ÁmïðªÉÄAn£À ¨ÁV®£ÀÄß
ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁr.
9.1 PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤nÖ£À j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë¤ß£À ºÉÆgÀ ºÉÆ¢PÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄaÑ ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁr CzÀPÉÌ
©VAiÀiÁV CqÉæ¸ï mÁåUÀ£ÀÄß C¼ÀªÀr¹.
9.2 PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤lÖ£ÀÄß ¹Öç¥ï ¹Ã¯ï¤AzÀ ¥ÀÆtðªÁV ºÉÆgÀ¨sÁUÀ¢AzÀ ¨sÀzÀæ¥Àr¹ ªÉÆºÀgÀÄ

ªÀiÁr.
9.3 PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤n£À j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë¤ß£À ºÉÆgÀ ºÉÆ¢PÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀ ¸À»
ªÀÄvÀÄÛ ¹Ã®£ÀÄß ºÁPÀ®Ä C£ÀÄªÀÄw¹.
10.1 ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À£ÀÄß NnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAn£À°èr. PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤l£ÀÄß ¤ªÀÄä

ªÉÄÃf£À ªÉÄÃ°r. ¤AiÀÄAvÀæt WÀlPÀªÀ£ÀÄß ¤ªÀÄä ªÉÄÃf£À ªÉÄÃ¯É CxÀªÁ ªÀÄÆgÀ£ÉÃ ªÀÄvÀzÁ£À
C¢üPÁjAiÀÄ ªÉÄÃf£À ªÉÄÃ¯É CxÀªÁ ¸ÀAzÀ¨Ás ð£ÀÄ¸ÁgÀªÁV AiÀiÁgÀ ¥Àæ¨sÁgÀPÉÌ ¤AiÀÄAvÀæt WÀlPÀ
PÉÆqÀ¯ÁVzÉAiÉÆÃ CªÀgÀ ªÉÄÃf£À ªÉÄÃ°r.
10.2 ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀÄªÀ PÉÃ§®£ÀÄß ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï£À M¼ÀUÉ

ºÉÆÃUÀÄªÁUÀ CxÀªÁ C°èAzÀ ºÉÆgÀ§gÀÄªÁUÀ CzÀ£ÀÄß zÁlzÀAvÉ CxÀªÁ JqÀªÀzÀAvÉ
C¼ÀªÀr¹. DzÀgÉ PÉÃ§¯ï£À ¸ÀA¥ÀÆtð GzÀÝªÀÅ PÁtÂ¸ÀÄªÀAwgÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°èAiÀÄÆ CzÀ£ÀÄß §mÉÖAiÀÄ CrAiÀiÁ¯ÁèUÀ° CxÀªÁ ªÉÄÃf£À CrAiÀÄ¯ÁèUÀ°Ã
ªÀÄÄaÑqÀ¨ÁgÀzÀÄ.
11.1 C°è G¥À¹ÜvÀjgÀÄªÀ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAljUÉ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ C¢üPÀÈvÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è ¦© JAzÀÄ

UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁrgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹ EvÀgÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ £ÀªÀÄÆzÀÄUÀ½®èªÉA§ÄzÀ£ÀÄß vÉÆÃj¹.
11.2 ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖj£À°è (¥Àæ¥ÀvÀæ 38) AiÀiÁªÀÅzÉÃ £ÀªÀÄÆzÀ£ÀÄß ºÉÆA¢®èªÉA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀºÀ

vÉÆÃj¹.
12. ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀÄªÀ ªÀÄÄAZÉ WÉÆÃµÀuÉUÉ ¸À» ªÀiÁr ªÀÄvÀÄÛ CzÀ£ÀÄß N¢ ºÉÃ½.
13.1 UÉÆvÀÄÛ¥Àr¹zÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄPÉÌ ¸ÀjAiÀiÁV ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÁægÀA©ü¹.
13.2 PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï C¢ü¤AiÀÄªÀÄ 1993 gÀ 29 £ÉÃ ¥ÀæPÀgÀtªÀ£ÀÄß UÀnÖAiÀiÁV N¢ºÉÃ¼ÀÄªÀ

ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ UË¥ÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß PÁ¥ÁqÀÄªÀAvÉ C°è G¥À¹ÜvÀjgÀÄªÀªÀjUÉ w½¹ JZÀÑj¹.
14. AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¤UÀ¢vÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ¸Àà¢üð¹gÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ M§â ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAmïgÀ£ÀÄß

ªÀiÁvÀæ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ EgÀ®Ä C£ÀÄªÀÄw¹.
15. ªÀÄÄPÀÛ ªÀÄvÀÄÛ £ÁåAiÀÄAiÀÄÄvÀ ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉAiÀÄÄªÀAvÉ £ÉÆÃrPÉÆ½î.

121
16. DAiÉÆÃUÀªÀÅ £ÉÃ«Ä¹zÀ «ÃPÀëPÀjUÉ ¸ÀÆPÀÛ ¸Ëd£Àå vÉÆÃj ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀÄ PÉÆÃgÀÄªÀ J¯Áè
ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß ¤Ãr. ¤ªÀÄä ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ºÁdjgÀÄªÀ ªÉÄÊPÉÆæÃ «ÃPÀëPÀjUÉ CµÉÖÃ ¸Ëd£Àå ªÀÄvÀÄÛ
UËgÀªÀ vÉÆÃj¹.
17. ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ £ÀÆgÀÄ «ÄÃlgï ªÁå¦ÛAiÉÆ¼ÀUÉ ¥ÀæZÁgÀ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ C¥ÀgÁzsÀ.
18. ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ zsÀÆªÀÄ¥Á£À ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ¤µÉÃ¢ü¸À¯ÁVzÉ. ¤ÃªÁUÀ°Ã CxÀªÁ ¤ªÀÄä
ªÀÄvÀUÀmÉÖ C¢üPÁjUÀ¼ÁUÀ°Ã CxÀªÁ ªÀÄvÀUÀmÉÖ KeÉAmïUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃjzÀAvÉ EvÀgÀ AiÀiÁgÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ
ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è zsÀÆªÀÄ¥Á£À ªÀiÁqÀzÀAvÉ JZÀÑgÀ ªÀ»¸À¨ÉÃPÀÄ.
19. ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä §gÀÄªÀAxÀ AiÀiÁgÉÃ UÀtå ªÀåQÛUÉ CxÀªÁ ¥Àæ¹zÀÞ ªÀåQÛUÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ «±ÉÃµÀ
G¥ÀZÁgÀ ¤ÃqÀ¨ÉÃr.
20. ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖ M¼ÀUÉ ªÀÄvÀUÀmÉÖ C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹ ªÉÆ¨ÉÊ¯ï ¥sÉÆÃ£ï vÀgÀzÀAvÉ
£ÉÆÃrPÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ.
21. ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgïUÀ¼À PÀvÀðªÀå:
20.1 M§âgÀÄ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj ªÀÄvÀÄÛ £Á®ÄÌ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgÀÄUÀ½gÀÄªÀ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è
¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgÀÄUÀ¼À PÉ®¸ÀUÀ¼ÀÄ F ªÀÄÄA¢£ÀAwªÉ.
ªÉÆzÀ®£ÉÃAiÀÄ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ C¢üPÀÈvÀ ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß ElÄÖPÉÆArgÀÄvÁÛgÉ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÁÛgÉ. ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°ègÀÄªÀ °¦PÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄzÀætzÀ zÉÆÃµÀªÀ£ÀÄß
EªÀgÀÄ UÀªÀÄ¤¸À¨ÁgÀzÀÄ.
JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖgÀ£ÀÄß
ElÄÖPÉÆArgÀÄªÀgÀÄ. EªÀgÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀ£À vÉÆÃgÀÄ¨ÉgÀ½UÉ C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬Ä ºÀZÀÄÑªÀgÀÄ. jf¸ÀÖj£À
(2) £ÉÃAiÀÄ CAPÀtzÀ°è ªÀÄvÀzÁgÀ£À ºÉ¸ÀjgÀÄªÀ ¨sÁUÀzÀ ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁgÀ£À PÀæªÀÄ
¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß £ÀªÀÄÆ¢¸ÀÄªÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ ºÁdgÀÄ¥Àr¸ÀÄªÀAxÀ E¦L¹ CxÀªÁ §zÀ°Ã
zÀ¸ÁÛªÉÃf£ÀAxÀ UÀÄgÀÄw£À zÀ¸ÁÛªÉÃf£À ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß CAxÀ zÀ¸ÁÛªÉÃf£À PÀæªÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ PÉÆ£ÉAiÀÄ
£Á®ÄÌ CAQUÀ¼À ¸À»vÀ ªÀ»AiÀÄ 4£ÉÃ JAzÀgÉ µÀgÁ CAPÀtzÀ°è §gÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîvÁÛgÉ. D£ÀAvÀgÀ
CªÀgÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ ªÀÄvÀzÁgÀ£À aÃn ¤ÃqÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÉÆzÀ®Ä ªÀÄvÀzÁgÀ£À ¸À»AiÀÄ£ÀÄß CxÀªÁ
ºÉ¨ÉâlÄÖ UÀÄgÀÄvÀÄ ¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîvÁÛgÉ.
ªÀÄÆgÀ£ÉÃAiÀÄ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï f¯Áè ¥ÀAZÁAiÀÄw PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À
¥Àæ¨sÁgÀzÀ°ègÀÄvÁÛgÉ ºÁUÀÆ £Á®Ì£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï vÁ®ÆèPÀÄ ¥ÀAZÁAiÀÄw PÀAmÉÆæÃ¯ï
AiÀÄÆ¤mï£À ¥Àæ¨sÁgÀzÀ°ègÀÄvÁÛgÉ. EªÀgÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀ¤AzÀ ªÀÄvÀzÁgÀ£À aÃnAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄPÉÆAqÀÄ,
DvÀ£À JqÀ vÉÆÃgÀÄ ¨ÉgÀ½£À ªÉÄÃ¯ÉºÁQgÀÄªÀ C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹, ¥ÉÆÃ°AUï
PÀA¥ÁmïðªÉÄAn£À°è EnÖgÀÄªÀ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï£À°è gÉr ªÀiÁqÀ®Ä PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï
ªÉÄÃ°£À ¨Áå¯Émï §l£ï£ÀÄß CAwªÀÄªÁV MwÛ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÆÃ°AUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï M¼ÀUÉ
ºÉÆÃUÀ®Ä ªÀÄvÀÄÛ ¨Áå®mï AiÀÄÆ¤mï ªÉÄÃ¯É vÀ£Àß EZÉÒAiÀÄ ¤Ã° UÀÄAr MvÀÄÛªÀ ªÀÄÆ®PÀ vÀ£Àß
ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ ¤zÉðÃ²¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
122
20.2 ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖj£À°è £ÀªÀÄÆzÁVgÀÄªÀ PÀæªÀÄzÀ¯ÉèÃ ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ vÀªÀÄä ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß zÁR°¸À®Ä

C£ÀÄªÀÄw¸À¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖj£À°è vÀªÀÄä ¸À» CxÀªÁ ºÉ¨ÉânÖ£À UÀÄgÀÄvÀÄ
ºÁPÀ¢zÀÝgÉ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä CªÀjUÉ C£ÀÄªÀÄw¸À¨ÁgÀzÄÀ .
21.1 DPÉëÃ¥ÀªÉvÀÄÛªÀªÀ JgÀqÀÄ gÀÆ¥Á¬Ä £ÀUÀzÀ£ÀÄß DPÉëÃ¥À ±ÀÄ®ÌªÁV ¸ÀAzÁAiÀÄ ªÀiÁrzÀ ºÉÆgÀvÀÄ
M§â ªÀÄvÀzÁgÀ£À UÀÄgÀÄw£À §UÉÎ ªÀiÁrzÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ DPÉëÃ¥ÀªÀ£ÀÄß M¥ÀàvÀPÀÌzÀÝ®è. EAvÀºÀ DPÉëÃ¦vÀ
ªÀÄvÀUÀ¼À zÁR¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ¥Àæ¥ÀvÀæ 25 gÀ°è EqÀ¨ÉÃPÀÄ.
21.2 DPÉëÃ¥ÀªÀ£ÀÄß ¸Á©ÃvÀÄ ªÀiÁrzÀgÉ D jÃwAiÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ£ÀÄß ¥ÉÆÃ°Ã¸ÀjUÉ M¦à¹ °TvÀ

zÀÆgÀ£ÀÄß ¸À°è¹.
22. CAzsÀ ªÀÄvÀÄÛ zÀÄ§ð® ªÀÄvÀzÁgÀ£À ¸ÀAUÀqÀ §AzÀ ªÀåQÛ¬ÄAzÀ CUÀvÀåªÁzÀ WÉÆÃµÀuÉAiÀÄ£ÀÄß
¥ÀqÉzÀÄPÉÆ½î. CAvÀºÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ zÁR¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ¥Àæ¥ÀvÀæ 26 gÀ°è Er.
23. M§â ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ 18 ªÀµÀðQÌAvÀ PÀrªÉÄ ªÀAiÀÄ¹ì£ÀªÀ£ÁVzÁÝ£ÉAzÀÄ ¤ÃªÀÅ C©ü¥ÁæAiÀÄ¥ÀlÖgÉ DzÀgÉ

CªÀ£À UÀÄgÀÄw£À §UÉÎ ¤ªÀÄUÉ ¨ÉÃgÉ jÃwAiÀÄ°è ªÀÄ£ÀªÀjPÉAiÀiÁzÀgÉ, CªÀ¤AzÀ CªÀ£À ªÀAiÀÄ¹ì£À
§UÉÎ MAzÀÄ WÉÆÃµÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄPÉÆ½î. CªÀgÀ CºÀðvÉAiÀÄ §UÉÎ ¥Àæ±Éß ªÀiÁqÀ¨ÉÃr.
24.1 M§â ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖj£À°è vÀ£Àß «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß §gÉzÀÄ £ÀAvÀgÀ ªÀÄvÀ ¤ÃqÀ¢gÀ®Ä
¤zsÀðj¹zÀgÉ CªÀ¤UÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ MvÁÛAiÀÄ ªÀiÁqÀ¨ÉÃr. D PÀÄjvÀÄ MAzÀÄ £ÀªÀÄÆzÀ£ÀÄß
jf¸ÀÖj£À°è D ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ £ÀªÀÄÆ¢£À ªÀÄÄAzÉ µÀgÁ CAPÀtzÀ°è £ÀªÀÄÆ¢¹.
24.2 jf¸ÀÖj£À CAPÀt 1 gÀ°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÀæªÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß §zÀ°¸À¨ÁgÀzÀÄ. KPÉAzÀgÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ ªÀÄvÀ ¤ÃqÀ¢gÀ®Ä ¤tð¬Ä¸À§ºÀÄzÀÄ.
25.1 vÀ£Àß ºÉ¸Àj£À°è FUÁUÀ¯ÉÃ ¨ÉÃgÉÆ§â ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¹ ºÉÆÃzÀ £ÀAvÀgÀ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ §gÀÄªÀ
ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ CªÀ£À UÀÄgÀÄw£À §UÉÎ ¤ªÀÄUÉ vÀÈ¦ÛAiÀiÁzÀgÉ mÉAqÀqïð ªÀÄvÀ¥ÀvÀæzÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è ªÀÄvÀ
¤ÃqÀ®Ä C£ÀÄªÀÄw¹, CªÀ£À ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß ªÀÄvÀ AiÀÄAvÀæzÀ°è zÁR°¸À®Ä C£ÀÄªÀÄw¸À¨ÉÃr.
25.2 EAvÀºÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ mÉAqÀqïð ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À zÁR¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ¥Àæ¥ÀvÀæ-27(EVM) gÀ°è ¤ªÀð»¹

mÉAqÀqïð ªÀÄvÀ¥ÀvÀæ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæ¥ÀvÀæ-27(EVM) ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀævÉåÃPÀ ®PÉÆÃmÉAiÀÄ°èr.
26.1 ¤ÃªÀÅ JZÀÑjPÉ ¤ÃrzÀ £ÀAvÀgÀªÀÇ M§â ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ UË¥ÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß ¥Á°¸À®Ä
ºÁUÀÆ UÉÆvÀÄÛ¥Àr¹zÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß C£ÀÄ¸Àj¸À®Ä ¤gÁPÀj¹zÀgÉ ªÀÄvÀ ¤ÃqÀ®Ä
DvÀ¤UÉ C£ÀÄªÀÄw¸À¨ÉÃr.
26.2 ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖj£À°è CªÀ¤UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ £ÀªÀÄÆ¢£À JzÀÄgÀÄ EgÀÄªÀ µÀgÁ CAPÀtzÀ°è F
PÀÄjvÀÄ MAzÀÄ £ÀªÀÄÆzÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. CAxÀ ªÀÄvÀzÁgÀ£À PÁgÀt¢AzÁV D jf¸ÀÖj£À
CAPÀt 1 gÀ°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÀæªÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß §zÀ°¸À¨ÉÃr.
123
27.1 ªÀÄvÀzÁ£À ªÀÄÄPÁÛAiÀÄUÉÆ¼Àî®Ä UÉÆvÀÄÛ¥Àr¹gÀÄªÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ¸Á°£À°è ¤AwgÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ

vÀªÀÄä ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä ±ÀPÀÛUÉÆ½¸ÀÄªÀ ¸À®ÄªÁV ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ CAwªÀÄ ªÀÄÄPÁÛAiÀÄ ¸ÀªÀÄAiÀÄPÉÌ
PÉ®ªÀÅ ¤«ÄµÀUÀ¼À ªÉÆzÀ®Ä ¸Á°£À°è ¤AwgÀÄªÀ J¯Áè ªÀÄvÀzÁgÀjUÀÆ PÀæªÀÄ ¸ÀASÉå ºÁQzÀ ¤ÃªÀÅ
¸À» ªÀiÁrzÀ aÃnUÀ¼À£ÀÄß ºÀAaj. F ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß ¸Á°£À PÉÆ£É¬ÄAzÀ ¥ÁægÀA©ü¹.
27.2 ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄ ªÀÄÄPÁÛAiÀÄUÉÆAqÀ £ÀAvÀgÀªÀÇ AiÀiÁªÀ ªÀåQÛUÀ½UÉ CAxÀ aÃn

¤ÃqÀ¯ÁVzÉAiÉÆÃ CªÀjUÉ ªÀÄvÀ ¤ÃqÀ®Ä C£ÀÄªÀÄw¹.
28.1 CAvÀºÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ ªÀÄvÀ ¤ÃrzÀ £ÀAvÀgÀ ªÀÄvÀzÁ£À ªÀÄÄPÁÛAiÀÄªÁzÀÄzÀ£ÀÄß

C¢üPÀÈvÀªÁV ¥ÀæPÀn¹.
28.2 ¤Ã° gÀ§âgï ªÀÄÄZÀÑ¼À vÉUÉzÀÄ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï ªÉÄÃ°£À PÉÆèÃ¸ï §l£ï MvÀÄÛªÀ ªÀÄÆ®PÀ
ªÀÄvÀzÁ£À ªÀÄÄPÁÛAiÀÄ ªÀiÁr. PÉÆèÃ¸ï §l£ï ªÉÄÃ¯É ¤Ã° §tÚzÀ gÀ§âgï ªÀÄÄZÀÑ¼ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄaÑ.
29.1 zÁR°¹zÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¯ÉPÀÌªÀ£ÀÄß ¥Àæ¥ÀvÀæ-28-J (EVM) gÀ°è ¹zÀÞ¥Àr¹.
29.2 zÁR°¹zÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¯ÉPÀÌzÀ zÀÈrüÃPÀÈvÀ ¥ÀæwUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæwAiÉÆ§â ¸Àà¢üð¹gÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ/

¥ÉÆÃ°AUï KeÉAljUÉ ¤Ãr. D ªÀÄnÖUÉ ¤UÀ¢vÀ WÉÆÃµÀuÁ £ÀªÀÄÆ£ÉAiÀÄ°è WÉÆÃµÀuÉ ªÀiÁr.
30.1 ªÀÄvÀzÁ£À ªÀÄÄPÁÛAiÀÄªÁzÀ £ÀAvÀgÀ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï £ÀqÀÄªÉ
¸ÀA¥ÀPÀð vÉUÉzÀÄºÁQ.
30.2 PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï PÀA¥ÁmïðªÉÄAn£À »A¢£À ¥ÀªÀgï ¹éZÀÑ£ÀÄß D¥sï ªÀiÁr.
31.1 PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï ªÀÄvÀÄÛ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ ¸ÁV¸ÀÄªÀ ¥ÉnÖUÉUÀ¼À°èr.
31.2 ¸ÁV¸ÀÄªÀ ¥ÉnÖUÉ JgÀqÀÄ §¢UÀ¼À£ÀÄß ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¸ÁV¸ÀÄªÀ ¥ÉnÖUÉUÉ
CqÀæ¸ï mÁåUÀ£ÀÄß ¨sÀzÀæªÁV C¼ÀªÀr¹
31.3. F ¸ÁV¸ÀÄªÀ ¥ÉnÖUÉUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ºÁdjgÀÄªÀ J¯Áè ¸Àà¢üð¹gÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀÄ/

¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄ EaÒ¹zÀgÉ vÀªÀÄä ªÉÆºÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÁPÀ®Ä C£ÀÄªÀÄw¹.
32.1 J¯Áè ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÁUÀzÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀævÉåÃPÀ ¥ÁåPÉmïUÀ¼À°èlÄÖ ªÉÆºÀgÀÄ

ªÀiÁr.
32.2 ¤ªÀÄä ªÉÆºÀgÀ£ÀÄß (1) ªÀÄvÀzÁgÀgÀ C¢üPÀÈvÀ ¥ÀnÖ (2) ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖgï (3) ªÀÄvÀzÁgÀgÀ
aÃnUÀ¼ÀÄ (4) §¼À¹zÀ mÉAqÀqïð ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæ¥ÀvÀæ-27 (EVM) gÀ°ègÀÄªÀ ¥ÀnÖ (5)
§¼À¸ÀzÀ mÉAqÀqïð ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼ÀÄ EªÀÅUÀ½gÀÄªÀ ®PÉÆÃmÉUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ºÁQ.
32.3 J¯Áè ¸Àà¢üð¹gÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀÄ/ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄ EaÒ¹zÀgÉ CªÀgÀ ªÉÆºÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß

F ®PÉÆÃmÉUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ºÁPÀ®Ä C£ÀÄªÀÄw¹.
33.1 J¯Áè ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÁUÀzÀ ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À£ÀÄß £Á®ÄÌ zÉÆqÀØ ¥ÁåPÉmïUÀ¼À°èr.
124
33.2 ªÉÆzÀ®Ä ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁrzÀ ¥ÁåPÉnÖ£À ªÉÄÃ¯É “±Á¸À£À§zÀÞ ®PÉÆÃmÉUÀ¼ÀÄ” JAzÀÄ §gÉ¬Äj.
EzÀgÀ°è ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁrzÀ “±Á¸À£À§zÀÞ ®PÉÆÃmÉ” UÀ½gÀÄvÀÛªÉ.
33.3 JgÀqÀ£ÉÃ ¥ÁåPÉmï£À°è “±Á¸À£À§zÀÞªÀ®èzÀ ®PÉÆÃmÉ” UÀ½gÀÄvÀÛªÉ.
33.4 ªÀÄÆgÀ£ÉÃ ¥ÁåPÉmï£À°è G½zÀ ¨Á§ÄUÀ½gÀÄvÀÛªÉ.
33.5 J®è EvÀgÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß £Á®Ì£ÉÃ ¥ÁåPÉmï£À°ènÖgÀ¨ÉÃPÀÄ.
34. (1) zÁR°¹zÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¯ÉPÀÌ ¥Àæ¥ÀvÀæ-28-J (EVM) (2) ªÀÄvÀzÁ£À DgÀA¨sÀªÁUÀÄªÀ ªÀÄÄAZÉ
ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è ¤ÃªÀÅ ªÀiÁrzÀ WÉÆÃµÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ (3) ¦æ¸ÉÊrAUï
C¢üPÁjgÀªÀgÀ ¢£ÀZÀj ¥ÀÄ¸ÀÛPÀ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ªÉÄÃ¯É w½¹zÀ EvÀgÀ £Á®ÄÌ zÉÆqÀØ ¥ÁåPÉmïUÀ¼À°èqÀzÉÃ
¥ÀævÉåÃPÀ ¥ÁåPÉmï£À°èqÀ¨ÉÃPÀÄ. (4) 20 CA±ÀUÀ¼À «ÃPÀëPÀgÀ ªÀgÀ¢ ªÀÄvÀÄÛ (5) ¨sÉÃn ºÁ¼É
ElÄÖPÉÆArj. ¸ÀAUÀæºÀuÁ PÉÃAzÀæzÀ°è 20 CA±À «ÃPÀëPÀgÀ ªÀgÀ¢AiÀÄ£ÀÄß ªÀ±ÁªÀuÉ ªÀiÁqÀ®Ä
vÀ¥Àà¢j. ¤ÃªÀÅ ¸ÀAUÀæºÀuÁ PÉÃAzÀæzÀ°è ªÀgÀ¢ ªÀ±ÁªÀuÉ ªÀiÁqÀ¢zÀÝgÉ D ¢£À ¤ªÀÄä£ÀÄß
PÀvÀðªÀå¢AzÀ ªÀÄÄQÛUÉÆ½¸ÀÄªÀÅ¢®è.
35. ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ £ÀAvÀgÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ «¼ÀA§ ªÀiÁqÀzÉ ¹éÃPÁgÀ PÉÃAzÀæzÀ°è ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß 34£ÉÃ
¨Á©£À°è w½¹zÀ ªÀÄÆgÀÄ ¥ÁåPÉmïUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ 20 CA±ÀUÀ¼À «ÃPÀëPÀgÀ ªÀgÀ¢/ ¨sÉÃn ºÁ¼É
ªÀÄvÀÄÛ 33£ÉÃ ¨Á©£À°è w½¹zÀ £Á®ÄÌ zÉÆqÀØ ¥ÁåPÉmïUÀ¼À£ÀÄß M¦à¸À¨ÉÃPÀÄ.
36. ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è £ÀqÉzÀ WÀl£ÉUÀ¼À ¸ÀA¥ÀÆtð ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀjAiÀiÁzÀ ¯ÉPÀÌªÀ£ÀÄß EqÀ®Ä ¦æ¸ÉÊrAUï
C¢üPÁjgÀªÀgÀ ¢£ÀZÀjAiÀÄ£ÀÄß J¯Áè jÃwAiÀÄ°è ¤ªÀð»¹PÉÆAqÀÄ §gÀ¨ÉÃPÀÄ. AiÀiÁªÀÅzÉÃ WÀl£É
£ÀqÉzÀAvÉ®è CzÀ£ÀÄß £ÀªÀÄÆ¢¸À¨ÉÃPÉÃ ºÉÆgÀvÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ®è®è.
37. ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ »A¸ÁZÁgÀ CxÀªÁ zÉÆA© GAmÁzÀ°è ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÀÆr.

PÀÆqÀ¯ÉÃ F «µÀAiÀÄªÀ£ÀÄß jl¤ðAUï D¦üÃ¸ÀgÀjUÉ w½¹.
38. ªÀÄvÀUÀmÉÖ ªÀ±À¥Àr¹PÉÆAqÀgÉ CxÀªÁ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæ CxÀªÁ ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼ÀÄ

JAzÀgÉ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖgÀÄ, ªÀÄvÀzÁgÀgÀ C¢üPÀÈvÀ ¥ÀnÖ ªÀÄÄAvÁzÀÄªÀ£ÀÄß ¤ªÀÄä ªÀ±À¢AzÀ
C£À¢üPÀÈvÀªÁV vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃzÀgÉ CxÀªÁ ºÁ¤UÉÆ½¹zÀgÉ CxÀªÁ ºÀjzÀÄºÁQzÀgÉ DUÀ
ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄPÁÛAiÀÄUÉÆ½¹. EzÀgÀ ¥ÀÆtð «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß PÀÆqÀ¯ÉÃ jl¤ðAUï
D¦üÃ¸ÀgïgÀªÀjUÉ ªÀgÀ¢ ªÀiÁr.
125
C£ÀÄ§AzsÀ- I
PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï C¢ü¤AiÀÄªÀÄ 1993gÀ GzÀÞgt
À
(29) ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ gÀºÀ¸ÀåªÀ£ÀÄß PÁ¥ÁqÀÄªÀÅzÀÄ:-
(1) AiÀiÁªÀÅzÉÃ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß zÁR®Ä ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ JtÂ¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ

¸ÀA§A¢ü¹, AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÀvÀðªÀåªÀ£ÀÄß £ÉgÀªÉÃj¸ÀÄªÀ ¥ÀæwAiÉÆ§â C¢üPÁj, UÀÄªÀiÁ¸ÀÛ, KeÉAmï CxÀªÁ
EvÀgÀ ªÀåQÛAiÀÄÄ, ªÀÄvÀzÁÀ£ÀzÀ gÀºÀ¸ÀåªÀ£ÀÄß PÁ¥ÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ PÁ¥ÁqÀ®Ä ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ
(AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÁ£ÀÆ¤£À ªÀÄÆ®PÀ CxÀªÁ CzÀgÀ CrAiÀÄ°è C¢üPÀÈvÀUÉÆ½¹zÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ GzÉÝÃ±ÀPÁÌV
ºÉÆgÀvÀÄ), CAxÀ gÀºÀ¸ÀåªÀ£ÀÄß ¨sÀAUÀUÉÆ½¸ÀÄªÀÅzÉAzÀÄ ¥ÀjUÀtÂ¸ÀÄªÀAxÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß
AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀåQÛUÉ w½¸ÀvÀPÀÌzÀÝ®è.
(2) (1)£ÉÃ G¥À-¥ÀæPÀgÀtzÀ G¥À§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß G®èAX¸ÀÄªÀ AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ, C¥ÀgÁzsÀ

¤tðAiÀÄªÁzÀ ªÉÄÃ¯É ªÀÄÆgÀÄ wAUÀ¼ÀÄUÀ½UÉ «¸ÀÛj¸À§ºÀÄzÁzÀAxÀ Cª¢üAiÀÄ PÁgÁªÁ¸À¢AzÀ CxÀªÁ
dÄ¯Áä£É¬ÄAzÀ CxÀªÁ CªÉgÀqÀjAzÀ®Æ zÀArvÀ£ÁUÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(30) ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀgÀÄ C¨såÀ yðUÀ¼À ¥ÀgÀªÁV PÉ®¸À ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÝ®è CxÀªÁ
ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃgÀvÀPÀÌzÀÝ®è:-
(1) AiÀiÁªÀÅzÉÃ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è jl¤ðAUï D¦üÃ¸Àgï CxÀªÁ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj DVgÀÄªÀ

CxÀªÁ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï DVgÀÄªÀ AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ CxÀªÁ ZÀÄ£ÁªÀuÉUÉ
¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÀvÀðªÀåªÀ£ÀÄß £ÉgÀªÉÃj¸À®Ä jl¤ðAUï D¦üÃ¸Àgï CxÀªÁ
¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj £ÉÃªÀÄPÀ ªÀiÁrzÀ AiÀiÁªÀ£ÉÃ C¢üPÁj CxÀªÁ UÀÄªÀiÁ¸ÀÛgÀÄ (ªÀÄvÀ
PÉÆqÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹) C¨sÀåyðAiÀÄÄ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è UÉ®ÄèªÀ ¸ÀA¨sÀªÀªÀ£ÀÄß
ºÉaÑ¸ÀÄªÀÅzÀPÁÌV D ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß £ÀqÉ¸ÀÄªÀ°è CxÀªÁ CzÀgÀ ªÉÄÃ°éZÁgÀuÉAiÀÄ°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ
PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÝ®è.
(2) »AzÉ ºÉÃ½zÀAxÀ AiÀiÁªÀ£ÉÃ CAxÀ ªÀåQAiÀÄÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÆÃ°Ã¸ÀÄ zÀ¼ÀzÀ AiÀiÁªÀ£ÉÃ ¸ÀzÀ¸Àå£ÀÄ -
(J) ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è CªÀ£À ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß PÉÆqÀ®Ä AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀåQÛAiÀÄ ªÀÄ£ÀªÉÇ°¸À®Ä; CxÀªÁ
(©) ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è CªÀ£À ªÀÄvÀ ¤ÃqÀzÀAvÉ AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß «ªÀÄÄRUÉÆ½¸À®Ä; CxÀªÁ
(¹) AiÀiÁªÀÅzÉÃ jÃwAiÀÄ°è ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀåQÛAiÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¥Àæ¨sÁªÀ

©ÃgÀ®Ä,
¥ÀæAiÀÄwß¸ÀvÀPÀÌzÀÝ®è.
126
(3) (1)£ÉÃ G¥À-¥ÀæPÀgÀtzÀ CxÀªÁ (2)£ÉÃ G¥À-¥ÀæPÀgÀtzÀ G¥À§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß G®èAX¸ÀÄªÀ AiÀiÁªÀ£ÉÃ

ªÀåQÛAiÀÄÄ, C¥ÀgÁzsÀ ¤tðAiÀÄªÁzÀ ªÉÄÃ¯É DgÀÄ wAUÀ¼ÄÀ UÀ½UÉ «¸ÀÛj¸À§ºÀÄzÁzÀAxÀ CªÀ¢üAiÀÄ
PÁgÁªÁ¸À¢AzÀ CxÀªÁ dÄ¯Áä£É¬ÄAzÀ CxÀªÁ CªÉgÀqÀjAzÀ®Æ zÀArvÀ£ÁUÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(4) (2)£ÉÃ G¥À-¥ÀæPÀgÀtzÀ CrAiÀÄ°è zÀAqÀ¤ÃAiÀÄªÁzÀ C¥ÀgÁzsÀªÀÅ ¸ÀAeÉÕÃAiÀÄªÁVgÀvÀPÀÌzÀÄÝ
(26) ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÀ°è CxÀªÁ CzÀgÀ §½AiÀÄ°è ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¥ÀæZÁgÀPÉÌ ¤µÉÃzsÀ:-
(1) AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ, AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÀ°è ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉAiÀÄÄªÀ ¢£ÁAPÀzÀAzÀÄ

CxÀªÁ ¢£ÁAPÀUÀ¼À°è, ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÉÆ¼ÀUÉ CxÀªÁ ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæ¢AzÀ £ÀÆgÀÄ «ÄÃlgÀÄ
CAvÀgÀzÉÆ¼ÀV£À AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸ÁªÀðd¤PÀ CxÀªÁ SÁ¸ÀV ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è PÉ¼ÀPÀAqÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÝ®è, JAzÀgÉ:-
(J) ªÀÄvÀUÀ½UÁV ¥ÀæZÁgÀ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ ; CxÀªÁ
(©) AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀÄvÀzÁgÀ£À ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß PÉÆÃgÀÄªÀÅzÀÄ ; CxÀªÁ
(¹) AiÀiÁªÀ£ÉÃ ¤¢ðµÀÖ C¨sÀåyðUÉ ªÀÄvÀ ¤ÃqÀ¨ÁgÀzÉAzÀÄ AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀÄvÀzÁgÀ£À ªÀÄ£ÀÀ

M°¸ÀÄªÀÅzÀÄ ; CxÀªÁ
(r) ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è ªÀÄvÀ ¤ÃqÀzÀAvÉ AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀÄvÀzÁgÀ£À ªÀÄ£À M°¸ÀÄªÀÅzÀÄ ; CxÀªÁ
(E) AiÀiÁªÀÅzÉÃ £ÉÆÃnÃ¸ÀÄ (ZÀÄ£ÁªÀuÉUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ C¢üPÀÈvÀ £ÉÆÃnÃ¹£À ºÉÆgÀvÀÄ) CxÀªÁ

a£ÉíAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀæzÀ²ð¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
(2) (1)£ÉÃ G¥À-¥ÀæPÀgÀtzÀ G¥À-§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß G®èAX¸ÀÄªÀ AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ, C¥ÀgÁzsÀ

¤tðAiÀÄªÁzÀ ªÉÄÃ¯É LzÀÄ£ÀÆgÀÄ gÀÆ¥Á¬ÄUÀ¼ÀªÀgÉUÉ «¸ÀÛj¸À§ºÀÄzÁzÀAxÀ dÄ¯Áä£É¬ÄAzÀ
zÀArvÀ£ÁUÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(3) F ¥ÀæPÀgÀtzÀ CrAiÀÄ°è zÀAqÀ¤ÃAiÀÄªÁzÀ C¥ÀgÁzsÀªÀÅ ¸ÀAeÉÕÃAiÀÄªÁVgÀvÀPÀÌzÀÄÝ. (Cognizable)
(27) ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæUÀ¼À°è CxÀªÁ CªÀÅUÀ¼À ºÀwÛgÀ C£ÀÄavÀ £ÀqÀvÉUÁV zÀAqÀ£É:-
(1) AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ, AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÀ°è ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉAiÀÄÄªÀAxÀ ¢£ÁAPÀzÀAzÀÄ

CxÀªÁ ¢£ÁAPÀUÀ¼ÀAzÀÄ -
(J) ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÉÆ¼ÀUÉ CxÀªÁ CzÀgÀ ¥ÀæªÉÃ±À zÁégÀzÀ°è CxÀªÁ CzÀgÀ CPÀÌ¥ÀPÀÌzÀ°è£À
AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸ÁªÀðd¤PÀ CxÀªÁ SÁ¸ÀV ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è ªÀÄ£ÀÄµÀå£À zsÀé¤AiÀÄ£ÀÄß ªÀ¢üð¸À®Ä CxÀªÁ
AiÀÄxÁªÀvÁÛV ¤gÀÆ¦¸ÀÄªÀÅzÀPÁÌV ªÉÄUÁ¥sÉÆÃ£ï CxÀªÁ zsÀé¤ªÀzsÀðPÀzÀAvÀºÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
¸À®PÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀvÀPÀÌzÀÝ®è CxÀªÁ ZÁ®£É ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÝ®è.
(©) ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÀ°è CxÀªÁ CzÀgÀ ¥ÀæªÉÃ±À zÁégÀzÀ°è CxÀªÁ CPÀÌ¥ÀPÀÌzÀ°è£À AiÀiÁªÀÅzÉÃ
¸ÁªÀðd¤PÀ CxÀªÁ SÁ¸ÀV ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è ªÀÄvÀzÁ£ÀPÁÌV ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæPÉÌ ¨sÉÃn PÉÆqÀÄªÀ
127
AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀåQÛUÉ QgÀÄPÀÄ¼À GAlÄ ªÀiÁqÀÄªÀ ºÁUÉ CxÀªÁ ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÀ°è PÀvÀðªÀå
¤ªÀð»¸ÀÄwÛgÀÄªÀ C¢üPÁjUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ ªÀåQÛUÀ¼À PÉ®¸ÀPÉÌ CrØAiÀÄÄAlÄ ªÀiÁqÀÄªÀ ºÁUÉ
UÀnÖAiÀiÁV PÀÆUÁqÀvÀPÀÌzÀÝ®è CxÀªÁ C£ÀåvÁ C£ÀÄavÀ jÃwAiÀÄ°è £ÀqÉzÀÄPÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÝ®è.
(2) (1)£ÉÃ G¥À-¥ÀæPÀgÀtzÀ G¥À§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß G®èAX¸ÀÄªÀ CxÀªÁ G®èAX¸À®Ä GzÉÝÃ±ÀÀ

¥ÀÆªÀðPÀªÁV ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀ zÀÄµÉàçÃj¸ÀÄªÀ AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ, C¥ÀgÁzsÀ ¤tðAiÀÄªÁzÀ
ªÉÄÃ¯É, ªÀÄÆgÀÄ wAUÀ¼ÀÄUÀ½UÉ «¸ÀÛj¸À§ºÀÄzÁzÀAxÀ PÁgÁªÁ¸À¢AzÀ CxÀªÁ dÄ¯Áä£É¬ÄAzÀ
CxÀªÁ CªÉgÀqÀjAzÀ®Æ zÀArvÀ£ÁUÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(3) ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÀ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ, AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ F ¥ÀæPÀgÀtzÀ CrAiÀÄ°è

zÀAqÀ¤ÃAiÀÄªÁzÀ C¥ÀgÁzsÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀÄwÛgÀÄªÀ£ÉAzÀÄ CxÀªÁ ªÀiÁrzÁÝ£ÉAzÀÄ £ÀA§®Ä
PÁgÀt«zÀÝgÉ, CªÀgÀÄ CAxÀ ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß zÀ¸ÀÛVj ªÀiÁqÀÄªÀAvÉ AiÀiÁªÀ£ÉÃ ¥ÉÆÃ°Ã¸ï C¢üPÁjUÉ
¤zÉðÃ²¸À§ºÀÄzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ D vÀgÀÄªÁAiÀÄ ¥ÉÆÃ°Ã¸ï C¢üPÁjAiÀÄÄ CªÀ£À£ÀÄß zÀ¸ÀÛVj ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(4) AiÀiÁªÀ£ÉÃ ¥ÉÆÃ°Ã¸ï C¢üPÁjAiÀÄÄ (1)£ÉÃ G¥À-¥ÀæPÀgÀtzÀ G¥À§AzsÀUÀ¼À AiÀiÁªÀÅzÉÃ

G®èAWÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß vÀqÉUÀlÄÖªÀÅzÀPÁÌV AiÀÄÄPÀÛªÁV CªÀ±ÀåªÁUÀ§ºÀÄzÁzÀAxÀ PÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß
PÉÊUÉÆ¼Àî§ºÀÄzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CAxÀ §®ªÀ£ÀÄß ¥ÀæAiÉÆÃV¸À§ºÀÄzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CAxÀ G®èAWÀ£ÉUÁV
G¥ÀAiÉÆÃV¹zÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸À®PÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀ±À¥Àr¹PÉÆ¼Àî§ºÀÄzÀÄ.
(28) ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÀ°è zÀÄ£ÀðqÀvÉUÁV zÀAqÀ£É:-
(1) AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÀ°è ªÀÄvÀzÁ£ÀPÁÌV ¤UÀ¢¥Àr¹zÀ ªÉÃ¼ÉUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ

zÀÄªÀðwð¹zÀgÉ CxÀªÁ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjgÀªÀgÀ PÁ£ÀÆ£ÀÄ ¸ÀªÀÄävÀ ¤zÉðÃ±À£ÀUÀ¼À£ÀÄß
¥Á°¸À®Ä vÀ¦àzÀgÉ, ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj CxÀªÁ PÀvÀðªÀå ¤ªÀð»¸ÀÄwÛgÀÄªÀ AiÀiÁªÀ£ÉÃ
¥ÉÆÃ°Ã¸ï C¢üPÁjAiÀÄÄ CxÀªÁ D §UÉÎ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄÄ C¢üPÁgÀ ¤ÃrgÀÄªÀAxÀ
AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ, CªÀ£À£ÀÄß ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæ¢AzÀ ºÉÆgÀºÁPÀ§ºÀÄzÀÄ.
(2) (1)£ÉÃ G¥À-¥ÀæPÀgÀtzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀæzÀvÀÛªÁzÀ C¢üPÁgÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÀ°è ªÀÄvÀ

¤ÃqÀ®Ä CxÀªÁ C£ÀåxÁ ºÀPÀÄÌ¼ÀîªÀ£ÁVgÀÄªÀ AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀÄvÀzÁgÀ£À£ÀÄß D PÉÃAzÀæzÀ°è ªÀÄvÀ
¤ÃqÀÄªÀ CªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß CrØ¥Àr¸ÀÄªÀ ºÁUÉ ZÀ¯Á¬Ä¸ÀvÀPÀÌzÀÝ®è.
(3) ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæ¢AzÀ ºÁUÉ ºÉÆgÀºÁPÀ¯ÁzÀ AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ, ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄ

C£ÀÄªÀÄw¬Ä®èzÉ ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæªÀ£ÀÄß ¥ÀÄ£À: ¥ÀæªÉÃ²¹zÀgÉ, CªÀ£ÀÄ C¥ÀgÁzsÀ
¤tðAiÀÄªÁzÀ ªÉÄÃ¯É ªÀÄÆgÀÄ wAUÀ¼ÀÄUÀ½UÉ «¸ÀÛj¸À§ºÀÄzÁzÀAxÀºÀ CªÀ¢üAiÀÄ
PÁgÁªÁ¸À¢AzÀ CxÀªÁ dÄ¯Áä£É¬ÄAzÀ CxÀªÁ CªÉgÀqÀjAzÀ®Æ zÀArvÀ£ÁUÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(4) (3)£ÉÃ G¥À-¥ÀæPÀgÀtzÀ CrAiÀÄ°è zÀAqÀ¤ÃAiÀÄªÁzÀ C¥ÀgÁzsÀªÀÅ ¸ÀAeÉÕÃAiÀÄªÁVgÀvÀPÀÌzÀÄÝ.

128
(31) ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ¸ÀPÁðj PÀvÀðªÀåzÀ ¨sÀAUÀ:-
(1) F ¥ÀæPÀgÀtªÀÅ C£ÀéAiÀÄªÁUÀÄªÀ AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ, AiÀÄÄPÀÛ PÁgtÀ«®èzÉ vÀ£Àß ¸ÀPÁðj

PÀvÀðªÀåªÀ£ÀÄß ¨sÀAUÀ ªÀiÁr, AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÁAiÀÄðzÀ CxÀªÁ ¯ÉÆÃ¥ÀzÀ vÀ¦àvÀ¸ÀÜ£ÁVzÀÝgÉ,
CªÀ£ÀÄ C¥ÀgÁzsÀ ¤tðAiÀÄªÁzÀ ªÉÄÃ¯É LzÀÄ£ÀÆgÀÄ gÀÆ¥Á¬ÄUÀ½UÉ «¸ÀÛj¸À§ºÀÄzÁzÀ
dÄ¯Áä£É¬ÄAzÀ zÀArvÀ£ÁUÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(2) (1)£ÉÃ G¥À ¥ÀæPÀgÀtzÀ CrAiÀÄ°è£À C¥ÀgÁzsÀªÀÅ ¸ÀAeÉÕÃAiÀÄªÁVgÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(3) »AzÉ ºÉÃ½zÀAxÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÁAiÀÄðPÉÌ CxÀªÁ ¯ÉÆÃ¥ÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ºÁ¤

¥ÀjºÁgÀPÁÌV AiÀiÁªÀ£ÉÃ CAxÀ ªÀåQÛAiÀÄ «gÀÄzÀÞ AiÀiÁªÀÅzÉÃ zÁªÉ CxÀªÁ EvÀgÀ PÁ£ÀÆ£ÀÄ
ªÀåªÀºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ºÀÆqÀvÀPÀÌzÀÝ®è.
(4) F ¥ÀæPÀgÀtªÀÅ C£ÀéAiÀÄªÁUÀÄªÀ ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ AiÀiÁgÉAzÀgÉ, jl¤ðAUï D¦üÃ¸ÀgïUÀ¼ÀÄ, ¦æ¸ÉÊrAUï
C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ, ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £ÁªÀÄ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¹éÃPÀj¸ÀÄªÀ CxÀªÁ
GªÉÄÃzÀÄªÁjPÉAiÀÄ£ÀÄß »AvÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀ CxÀªÁ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß zÁR®Ä
ªÀiÁqÀÄªÀ CxÀªÁ JtÂPÉ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÀvÀðªÀåªÀ£ÀÄß ¤ªÀð»¸À®Ä
¤AiÉÆÃfvÀ£ÁzÀ AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀåQÛ ªÀÄvÀÄÛ F ¥ÀæPÀgÀtzÀ GzÉÝÃ±ÀPÁÌV “¸ÀPÁðj PÀvÀðªÀå”
JA§ ¥ÀzÁªÀ½AiÀÄ£ÀÄß F ¥ÀæPÀgÀtzÀ GzÉÝÃ±ÀPÁÌV, vÀzÀ£ÄÀ ¸ÁgÀªÁV CxÉÊð¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. DzÀgÉ
CzÀÄ, F C¢ü¤AiÀÄªÀÄzÀ ªÀÄÆ®PÀ CxÀªÁ CzÀgÀ CrAiÀÄ°è C®èzÉ ¨ÉÃgÉ jÃwAiÀÄ°è
«¢ü¹zÀ PÀvÀðªÀåUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÝ®è.
(308-r) jl¤ðAUï D¦üÃ¸Àgï ªÀÄÄAvÁzÀªÀgÀÄ gÁdå ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀPÉÌ ¥Àæw¤AiÉÆÃd£É ªÉÄÃ¯É
EgÀÄªÀÅzÁV ¨sÁ«¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ:-
f¯Áè ¥ÀAZÁAiÀÄw, vÁ®ÆèPÀÄ ¥ÀAZÁAiÀÄw ªÀÄvÀÄÛ UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁAiÀÄwAiÀÄ J¯Áè
ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ¼À°è, ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸ÀÄªÀ, ¥ÀjµÀÌj¸ÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ wzÀÄÝªÀ ªÀÄvÀÄÛ
ZÀÄ£ÁªÀuÉ £ÀqÉ¸ÀÄªÀ ¸ÀA§AzsÀzÀ°è ¤AiÉÆÃfvÀgÁzÀ jl¤ðAUï D¦üÃ¸ÀgïUÀ¼ÀÄ, ¦æ¸ÉÊrAUï
D¦üÃ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ, ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgïUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ AiÀiÁgÉÃ C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ
¹§âA¢AiÀÄÄ, CªÀgÀÄ ºÁUÉ ¤AiÉÆÃfvÀgÁzÀ CªÀ¢üUÁV gÁdå ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀPÉÌ
¥Àæw¤AiÉÆÃfvÀgÁVzÁÝgÉAzÀÄ ¨sÁ«¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ CAvÀºÀ C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¹§âA¢AiÀÄÄ
D CªÀ¢üAiÀÄ°è gÁdå ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀzÀ ¤AiÀÄAvÀæt, ªÉÄÃ°éZÁgÀuÉ ºÁUÀÆ ²¹ÛUÉ
M¼À¥ÀnÖgÀvÀPÀÌzÀÄÝ ºÁUÀÆ F CªÀ¢üAiÀÄ°è C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ zÀÄ£ÀðqÀvÉ J¸ÀVzÀ°è CAxÀªÀgÀ
«gÀÄzÀÝ PÀ£ÁðlPÀ ¹«¯ï ¸ÉÃªÉUÀ¼ÀÄ (ªÀVÃðPÀgÀt, ¤AiÀÄAvÀæt ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄÃ®ä£À«)
¤AiÀÄªÀÄUÀ¼ÀÄ, 1957gÀ£ÀéAiÀÄ PÀæªÀÄ PÉÊUÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÄÀ Ý.
(31-©) ZÀÄ£ÁªÀuÁ KeÉAmï, ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAmï CxÀªÁ JtÂPÉ KeÉAmï DV PÁAiÀÄð ¤ªÀð»¸ÀÄªÀ
¸ÀPÁðj £ËPÀgÀjUÉ zÀAqÀ£ÉÀ «¢ü¸ÀÄªÀÅzÀÄ:-
¸ÀPÁðgÀzÀ ¸ÉÃªÉAiÀÄ°ègÀÄªÀ AiÀiÁªÉÇ§â ªÀåQÛAiÀÄÄ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è C¨sÀåyðAiÀÄ
ZÀÄ£ÁªÀuÁ KeÉAmï DV CxÀªÁ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAmï DV CxÀªÁ JtÂPÉ KeÉAmï DV
129
PÁAiÀÄð¤ªÀð»¹zÀgÉ ªÀÄÆgÀÄ wAUÀ¼À CªÀ¢üAiÀÄªÀgÉUÉ «¸ÀÛj¸À§ºÀÄzÁzÀ PÁgÁªÁ¸À¢AzÀ CxÀªÁ

dÄ¯Áä£É¬ÄAzÀ CxÀªÁ CªÉgÀqÀjAzÀ®Æ zÀAqÀ¤ÃAiÀÄ£ÁUÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(32) ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæUÀ½AzÀ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀÄ C¥ÀgÁzsÀ:-
(1) AiÀiÁªÀÅzÉÃ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæ¢AzÀ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß

ªÉÆÃ¸À¢AzÀ vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃzÀgÉ CxÀªÁ vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃUÀ®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹zÀgÉ CxÀªÁ
CAxÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀ®Ä GzÉÝÃ±À¥ÀÆªÀðPÀªÁV ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁrzÀgÉ CxÀªÁ
zÀÄµÉàçÃgÉÃ¦¹zÀgÉ, CªÀ£ÀÄ, C¥ÀgÁzsÀ ¤tðAiÀÄªÁzÀ ªÉÄÃ¯É MAzÀÄ ªÀµÀðPÉÌ «¸ÀÛj¸À§ºÀÄzÁzÀAxÀ
CªÀ¢üAiÀÄ PÁgÁªÁ¸À¢AzÀ CxÀªÁ dÄ¯Áä£É¬ÄAzÀ CxÀªÁ CªÉgÀqÀjAzÀ®Æ
zÀArvÀ£ÁUÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(2) ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÀ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjUÉ, AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ (1)£ÉÃ G¥À-¥ÀæPÀgÀtzÀ ªÉÄÃgÉUÉ
zÀAqÀ¤ÃAiÀÄªÁzÀ C¥ÀgÁzsÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀÄwÛgÀÄªÀ£ÉAzÀÄ CxÀªÁ ªÀiÁrzÁÝ£ÉAzÀÄ £ÀA§®Ä
PÁgÀt«zÀÝgÉ, CAxÀ C¢üPÁjAiÀÄÄ CAxÀ ªÀåQÛAiÀÄÄ ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæªÀ£ÀÄß ©qÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÀÄÄAZÉ
CAxÀ ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß zÀ¸ÀÛVj ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ CxÀªÁ zÀ¸ÀÛVj ªÀiÁqÀ®Ä ¥ÉÆÃ°Ã¸ÀÄ C¢üPÁjUÀ½UÉ
¤zÉðÃ²¸À§ºÀÄzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CAxÀ ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß ±ÉÆÃ¢ü¸À§ºÀÄzÀÄ CxÀªÁ ¥ÉÆÃ°Ã¸ÀÄ C¢üPÁjAiÀÄÄ
CªÀ£À£ÀÄß ±ÉÆÃ¢ü¸ÀÄªÀAvÉ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ;
¥ÀgÀAvÀÄ, ªÀÄ»¼ÉAiÀÄ ±ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁr¸ÀÄªÀ CªÀ±ÀåPÀvÉAiÀÄÄAmÁzÁUÀ

±ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¨ÉÃgÉÆ§â ªÀÄ»¼É¬ÄAzÀ, ¸À¨ÀsåvÉUÉ PÀlÄÖ¤mÁÖV UÀªÀÄ£ÀPÉÆlÄÖ ªÀiÁr¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(3) ±ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ vÀgÀÄªÁAiÀÄ zÀ¸ÀÛVjAiÀiÁzÀ ªÀåQÛAiÀÄ §½ ¹QÌzÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß ¦æ¸ÉÊrAUï

C¢üPÁjAiÀÄÄ, ¥ÉÆÃ°Ã¸ÀÄ C¢üPÁjUÉ ¸ÀÄgÀQëvÀ C©ügÀPÉëUÁV M¦à¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ CxÀªÁ ¥ÉÆÃ°Ã¸ï
C¢PÁjAiÉÄÃ ±ÉÆÃzsÀ£É ªÀiÁrzÁUÀ, CAxÀ C¢üPÁjAiÀÄÄ CzÀ£ÀÄß ¸ÀÄgÀQëvÀ
C©ügÀPÉëAiÀÄ°èlÄÖPÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ.
(4) (1)£ÉÃ G¥À-¥ÀæPÀgÀtzÀ CrAiÀÄ°è zÀAqÀ¤ÃAiÀÄªÁzÀ C¥ÀgÁzÀªÀÅ ¸ÀAeÉÕÃAiÀÄªÁVgÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(33) EvÀgÀ C¥ÀgÁzsÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ½UÁV zÀAqÀ£ÉUÀ¼ÄÀ :-
(1) AiÀiÁªÀÅzÉÃ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è ªÀåQÛAiÀÄÄ, CªÀ£ÀÄ -
(J) AiÀiÁªÀÅzÉÃ £ÁªÀÄ¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß ªÉÆÃ¸À¢AzÀ «gÀÆ¥ÀUÉÆ½¹zÀgÉ CxÀªÁ £Á±À¥Àr¹zÀgÉ,

CxÀªÁ
(©) jl¤ðAUï D¦üÃ¸ÀgÀ£ÀÄ C¢üPÁgÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ CxÀªÁ CzÀgÀ ªÉÄÃgÉUÉ CAn¹zÀ

AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß, £ÉÆÃnÃ¸À£ÀÄß CxÀªÁ EvÀgÀ zÀ¸ÁÛªÉÃd£ÀÄß ªÉÆÃ¸À¢AzÀ
«gÀÆ¥ÀUÉÆ½¹zÀgÉ CxÀªÁ £Á±À¥Àr¹zÀgÉ CxÀªÁ vÉUÉzÀÄºÁQzÀgÉ; CxÀªÁ
130
(¹) AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß CxÀªÁ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæzÀ ªÉÄÃ°£À C¢üPÀÈvÀ a£ÉíAiÀÄ£ÀÄß

ªÉÆÃ¸À¢AzÀ «gÀÆ¥ÀUÉÆ½¹zÀgÉ CxÀªÁ ªÉÆÃ¸À¢AzÀ £Á±À¥Àr¹zÀgÉ, CxÀªÁ
(r) PÀæªÀÄ§zÀÞªÁzÀ C¢üPÁgÀ«®èzÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀ¥ÀvæÀªÀ£ÀÄß AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀåQÛUÉ ¸ÀgÀ§gÁdÄ

ªÀiÁrzÀgÉ CxÀªÁ AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀåQÛ¬ÄAzÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß ¹éÃPÀj¹zÀgÉ CxÀªÁ
AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæzÀ ¸Áé¢üÃ£ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÝgÉ; CxÀªÁ
(E) PÁ£ÀÆ£ÀÄ ªÀÄÆ®PÀ vÁ£ÀÄ ºÁPÀ®Ä C¢üPÀÈvÀ£ÁVgÀÄªÀ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæzÀ ºÉÆgÀvÀÄ ¨ÉÃgÉ

AiÀiÁªÀÅzÀ£ÁßzÀgÀÆ ªÀÄvÀ¥ÉnÖUÉAiÉÆ¼ÀUÉ ªÉÆÃ¸À¢AzÀ ºÁQzÀgÉ; CxÀªÁ
(J¥sï) PÀæªÀÄ§zÀÞªÁzÀ C¢üPÁgÀ«®èzÉ, ZÀÄ£ÁªÀuÉ GzÉÝÃ±ÀUÀ½UÁV DUÀ G¥ÀAiÉÆÃUÀzÀ°ègÀÄªÀ

AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀ¥ÉnÖUÉ CxÀªÁ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß £Á±À¥Àr¹zÀgÉ, vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀgÉ, vÉgÉzÀgÉ
CxÀªÁ C£ÀåxÁ CªÀÅUÀ¼À°è ºÀ¸ÀÛPÉëÃ¥À ªÀiÁrzÀgÉ, CxÀªÁ
(f) ¸ÀAzÀ¨sÁð£ÀÄ¸ÁgÀ, ªÉÆÃ¸À¢AzÀ CxÀªÁ PÀæªÀÄ§zÀÞªÁzÀ C¢üPÁgÀ«®èzÉ »AzÉ ºÉÃ½zÀ

AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀ®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹zÀgÉ CxÀªÁ AiÀiÁªÀÅzÉÃ CAxÀ PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß
ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀPÉÌ GzÉÝÃ±À ¥ÀÆªÀðPÀªÁV ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁrzÀgÉ, CxÀªÁ zÀÄµÉàçÃgÉ¦¹zÀgÉ,
ZÀÄ£ÁªÀuÁ C¥ÀgÁzsÀzÀ vÀ¦àvÀ¸ÀÜ£ÁUÀvÀPÀÌzÀÄÝ
(2) F ¥ÀæPÀgÀtzÀ CrAiÀÄ°è£À ZÀÄ£ÁªÀuÁ C¥ÀgÁzsÀzÀ vÀ¦àvÀ¸ÀÜ£ÁzÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ-
(J) CªÀ£ÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÀ jl¤ðAUï D¦üÃ¸Àgï CxÀªÁ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj DVzÀÝgÉ
CxÀªÁ ZÀÄ£ÁªÀuÉUÉ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖAvÉ ¸ÀPÁðj PÀvÀðªÀåzÀ ªÉÄÃ¯É ¤AiÉÆÃd£ÉUÉÆAqÀ EvÀgÀ
AiÀiÁªÀÅzÉÃ C¢üPÁjAiÀiÁVzÀÝgÉ CxÀªÁ UÀÄªÀiÁ¸ÀÛ£ÁVzÀÝgÉ, CªÀ£ÀÄ C¥ÀgÁzsÀ ¤tðAiÀÄªÁzÀ
ªÉÄÃ¯É, JgÀqÀÄ ªÀµÀðUÀ½UÉ «¸ÀÛj¸À§ºÀÄzÁzÀAxÀ CªÀ¢üAiÀÄ PÁgÁªÁ¸À¢AzÀ CxÀªÁ
dÄ¯Áä£É¬ÄAzÀ CxÀªÁ CªÉgÀqÀjAzÀ®Æ zÀArvÀ£ÁUÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(©) CªÀ£ÀÄ EvÀgÉ AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀåQÛAiÀiÁVzÀÝgÉ, C¥ÀgÁzsÀ ¤tðAiÀÄªÁzÀ ªÉÄÃ¯É, DgÀÄ wAUÀ½UÉ
«¸ÀÛj¸À§ºÀÄzÁzÀAxÀ CªÀ¢üAiÀÄ PÁgÁªÁ¸À¢AzÀ CxÀªÁ dÄ¯Áä£É¬ÄAzÀ CxÀªÁ
CªÉgÀqÀjAzÀ®Æ zÀArvÀ£ÁUÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(3) F ¥ÀæPÀgÀtzÀ GzÉÝÃ±ÀPÁÌV, ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß £ÀqÉ¸ÀÄªÀÅzÀgÀ°è CxÀªÁ ªÀÄvÀUÀ¼À

JtÂPÉAiÀÄÄ ¸ÉÃjzÀAvÉ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ MAzÀÄ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß £ÀqÉ¸ÀÄªÀÅzÀgÀ°è ¥Á¯ÉÆÎ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ CxÀªÁ
CAxÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉUÉ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖAvÉ G¥ÀAiÉÆÃV¹zÀ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ½UÉ CxÀªÁ EvÀgÀ zÀ¸ÁÛªÉÃdÄUÀ½UÉ
ZÀÄ£ÁªÀuÉ £ÀqÉzÀ vÀgÀÄªÁAiÀÄ dªÁ¨ÁÝgÀ£ÁVgÀÄªÀÅzÀÄ CªÀgÀ PÀvÀðªÀåªÁVzÀÝgÉ “¸ÀPÁðj PÀvÀðªÀå”zÀ°è
¤gÀvÀ£ÁVgÀÄªÀÅzÁV ¨sÁ«¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ, DzÀgÉ “¸ÀPÁðj PÀvÀðªÀå” JA§ ¥ÀzÁªÀ½AiÀÄÄ, CAxÀ
ZÀÄ£ÁªÀuÉUÉ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖAvÉ F C¢ü¤AiÀÄªÀÄzÀ ªÀÄÆ®PÀ CxÀªÁ CzÀgÀ CrAiÀÄ°è C®èzÉ C£ÀåxÁ
«¢ü¹zÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÀvÀðªÀåªÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÝ®è.
(4) (2)£ÉÃ G¥À-¥ÀæPÀgÀtzÀ (©) RAqÀzÀ CrAiÀÄ°è zÀAqÀ¤ÃAiÀÄªÁzÀ C¥ÀgÁzsÀªÀÅ

¸ÀAeÉÕÃAiÀÄªÁVgÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
131
PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï (ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß £ÀqÉ¸ÀÄªÀ) ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼ÀÄ 1993gÀ GzÀÞgÀt
9. ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæUÀ½UÁV ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjUÀ¼À £ÉÃªÀÄPÀ:
(1) qÉ¥ÀÄån PÀ«ÄÃµÀ£ÀgÀÄ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæPÁÌV M§â ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄ£ÀÄß

ªÀÄvÀÄÛ vÁ£ÀÄ CªÀ±ÀåªÉAzÀÄ AiÉÆÃa¸ÀÄªÀAxÀ ¥ÉÆÃ°AUï C¢üPÁj CxÀÀªÁ C¢üPÁjUÀ¼À£ÀÄß
£ÉÃªÀÄPÀ ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(2) ¥ÉÆÃ°AUï C¢üPÁjAiÀÄÄ, F ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼À CrAiÀÄ°è ¦¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄ J¯Áè CxÀªÁ

AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¥ÀæPÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß £ÉgÀªÉÃj¸À¨ÉÃPÉAzÀÄ ¦æ¸ÊÉ rAUï C¢üPÁjAiÀÄÄ ¤zÉðÃ²¸ÀÄªÀAvÉ
CªÀ£ÀÄ ºÁUÉ ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(3) ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄÄ C£ÁgÉÆÃUÀå¢AzÁV CxÀªÁ EvÀgÀ C¤ªÁAiÀÄð PÁgÀt¢AzÁV

ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæ¢AzÀ UÉÊgÀÄ ºÁdgÁUÀ¯ÉÃ¨ÉÃPÁzÀgÉ CªÀ£À ¥ÀæPÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß AiÀiÁªÀÅzÉÃ CAxÀ
UÉÊgÀÄ ºÁdjAiÀÄ PÁ®zÀ°è CAxÀ ¥ÀæPÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß £ÉgÀªÉÃj¸À®Ä qÉ¥ÀÄån PÀ«ÄÃµÀ£ÀgÀÄ F
»AzÉAiÉÄÃ C¢üPÀÈvÀUÉÆ½¹zÀAxÀ ¥ÉÆÃ°AUï C¢üPÁjAiÀÄÄ £ÉgÀªÉÃj¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
10. ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄ PÀvÀðªÀåUÀ¼ÀÄ:-
ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÀ°è ¸ÀÄªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß PÁ¥ÁqÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀÅ £ÁåAiÀÄAiÀÄÄvÀªÁV

£ÀqÉAiÀÄÄªÀÅzÀ£ÀÄß £ÉÆÃrPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄ ¸ÁªÀiÁ£Àå PÀvÀðªÀåªÁVgÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
11. ¥ÉÆÃ°AUï C¢üPÁjAiÀÄ PÀvÀðªÀåUÀ¼ÀÄ:-
ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÀ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjUÉ CªÀ£À ¥ÀæPÁAiÀÄðUÀ¼À ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ°è ¸ÀºÁAiÀÄ

ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ D ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÀ ¥ÉÆÃ°AUï C¢üPÁjUÀ¼À PÀvÀðªÀåªÁVgÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
25. ªÀÄvÀzÁ£À KeÉAlgÀ £ÉÃªÀÄPÀ:-
(1) ¸Àà¢üð¸ÀÄªÀ M§â C¨sÀåyðAiÀÄÄ CxÀªÁ CªÀ£À ZÀÄ£ÁªÀuÁ KeÉAl£ÀÄ CªÀgÀ ¥ÀgÀªÁV D jÃw
PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸À®Ä ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÀ°è M§â ªÀÄvÀzÁ£À KeÉAl£À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ
E§âgÀÄ §zÀ° KeÉAlgÀ£ÀÄß £ÉÃ«Ä¸À§ºÀÄzÀÄ.
(2) CAxÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ £ÉÃªÀÄPÀªÀ£ÀÄß ¥Àæ¥ÀvÀæ-13 gÀ°è ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉÃAzÀæzÀ°è
ºÁdgÀÄ¥Àr¸À®Ä CzÀ£ÀÄß ªÀÄvÀzÁ£À KeÉAl£À ªÀ±ÀPÉÌ M¦à¸ÀvÀPÀÄÌzÀÄ.
(3) AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀÄvÀzÁ£À KeÉAl¤UÉ CªÀ£ÀÄ (2)£ÉÃ G¥À¤AiÀÄªÀÄzÀ ªÉÄÃgÉUÉ ªÀiÁqÀ¯ÁzÀ CªÀ£À
£ÉÃªÀÄPÁwAiÀÄ ¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß PÀæªÀÄ§zÀÞªÁV ¨sÀwð ªÀiÁrzÀ vÀgÀÄªÁAiÀÄ CzÀgÀ°è M¼ÀUÉÆArgÀÄªÀ
WÉÆÃµÀuÉUÉ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄ ªÀÄÄAzÉ gÀÄdÄ ºÁQzÀ vÀgÀÄªÁAiÀÄ CzÀ£ÀÄß ¦æ¸ÉÊrAUï
C¢üPÁjUÉ ¤ÃrzÀ ºÉÆgÀvÀÄ, AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÉÆ¼ÀUÉ ¥ÀæªÉÃ±À ¤ÃqÀvÀPÀÌzÀÝ®è.
(4) ªÀÄvÀzÁ£À KeÉAl£À £ÉÃªÀÄPÁwAiÀÄ gÀzÀÝwAiÀÄÄ 14£ÉÃ ¥Àæ¥ÀvÀæzÀ°è EgÀvÀPÀÌzÀÄÝ.

132
(5) ªÀÄvÀzÁ£À KeÉAl£À AiÀiÁªÀÅzÉÃ CAxÀ gÀzÀÝw CxÀªÁ ªÀÄgÀtzÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è C¨sÀåyðAiÀÄÄ
CxÀªÁ CªÀ£À ZÀÄ£ÁªÀuÁ KeÉAl£ÀÄ, ªÀÄvÀzÁ£À ªÀÄÄPÁÛAiÀÄªÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÀÄÄAZÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
PÁ®zÀ°è (2)£ÉÃ G¥À¤AiÀÄªÀÄzÀ°è ¤¢ðµÀÖ¥Àr¹zÀ jÃwAiÀÄ°è ºÉÆ¸À £ÉÃªÀÄPÁwAiÀÄ£ÀÄß
ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ.
26. ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæUÀ¼À°è ¸Àà¢üð¸ÀÄªÀ C¨sÀåyð CxÀªÁ CªÀ£À ZÀÄ£ÁªÀuÁ KeÉAl£À ºÁdgÁw ªÀÄvÀÄÛ
CªÀ¤AzÀ ªÀÄvÀzÁ£À KeÉAmï CxÀªÁ JtÂPÉ KeÉAl£À ¥ÀæPÁAiÀÄðUÀ¼À ¤ªÀðºÀuÉ:-
(1) ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀÅ £ÀqÉAiÀÄÄªÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è, CAxÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è ¸Àà¢üð¸ÀÄªÀ

¥ÀæwAiÉÆ§â C¨sÀåyð ªÀÄvÀÄÛ CªÀ£À ZÀÄ£ÁªÀuÁ KeÉAl£ÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉAiÀÄÄªÀÅzÀPÁÌV 8£ÉÃ
¤AiÀÄªÀÄzÀrAiÀÄ°è G¥À§A¢ü¸À¯ÁzÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÀ°è ºÁdgÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ
C¢üPÁgÀ ºÉÆA¢gÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(2) ¸Àà¢üð¸ÀÄªÀ C¨sÀåyð CxÀªÁ CªÀ£À ZÀÄ£ÁªÀuÁ KeÉAl£ÀÄ, CAxÀ ¸Àà¢üð¸ÀÄªÀ C¨sÀåyðAiÀÄ
AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀÄvÀzÁ£À KeÉAmï CxÀªÁ KtÂPÉ JeÉAl£À£ÀÄß £ÉÃªÀÄPÀ ªÀiÁrzÀÝ°è F
¤AiÀÄªÀÄUÀ½AzÀ CxÀªÁ CzÀgÀrAiÀÄ°è ¥Áæ¢üPÀÈvÀ£ÁVzÀÝgÉ ºÉÃUÉÆÃ ºÁUÉ ¸ÀévÀ: AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÀÈvÀå
CxÀªÁ PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ. CxÀªÁ AiÀiÁªÀÅzÉÃ CAxÀ PÀÈvÀå CxÀªÁ PÁAiÀÄðªÀiÁqÀ®Ä
CAxÀ ¸Àà¢üð¸ÀÄªÀ C¨sÀåyðUÀ¼À AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀÄvÀzÁ£À KeÉAmï CxÀªÁ JtÂPÉ KeÉAl¤UÉ
¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ.
27. ªÀÄvÀzÁ£À CxÀªÀ JtÂPÉ KeÉAlgÀÄUÀ¼ÀÄ ºÁdgÁUÀ¢gÀÄªÀÅzÀÄ:-
AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÀÈvÀå CxÀªÁ PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß ªÀÄvÀzÁ£À CxÀªÁ JtÂPÉ KeÉAlgÀÄUÀ¼À

¸ÀªÀÄÄäRzÀ°è ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁV F C¢ü¤AiÀÄªÀÄ¢AzÀ CxÀªÁ ªÉÄÃgÉUÉ CUÀvÀå¥Àr¹zÀ°è CxÀªÁ
¥Áæ¢üÃPÀj¹zÀÝ°è, D GzÉÝÃ±ÀPÁÌV UÉÆvÀÄÛ¥Àr¸À¯ÁzÀ ªÉÃ¼É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è AiÀiÁªÀ£ÉÃ CAxÀ
KeÉAmï CxÀªÁ KeÉAlgÀÄ ºÁdj®è¢gÀÄªÀ°è, AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÀÈvÀå CxÀªÁ PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß C£ÀåxÁ
PÀæªÀÄ§zÀÞªÁV ªÀiÁrzÀÝgÉ, ºÁUÉ ªÀiÁrzÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÀÈvÀå CxÀªÁ PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß
CªÀiÁ£ÀåUÉÆ½¸ÀvÀPÀÌzÀÝ®è.
30. vÀÄvÀÄð ¥Àj¹ÜwAiÀÄ°è ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÀÆqÀÄªÀÅzÀÄ:-
(1) ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÀ°è£À ªÀåªÀºÀgÀuÉUÀ½UÉ, AiÀiÁªÀÅzÉÃ zÉÆA© CxÀªÁ

§»gÀAUÀ »A¸É¬ÄAzÀ vÀqÉ CxÀªÁ CrØAiÀÄÄAmÁzÀgÉ CxÀªÁ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ
ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÀ°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ £ÉÊ¸ÀVðPÀ «PÉÆÃ¥À CxÀªÁ EvÀgÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸ÁPÀµÀÄÖ
PÁgÀt¢AzÁV ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß £ÀqÉ¸ÀÄªÀÅzÀÄ ¸ÁzsÀåªÁUÀ¢zÀÝgÉ, CAxÀ ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÀ
¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj/ jl¤ðAUï C¢üPÁjAiÀÄÄ ªÀÄÄAzÉ ¸ÀÆa¸ÀvÀPÀÌAxÀ ¢£ÁAPÀzÀªÀgÉUÉ
ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ªÀÄÄAzÀÆqÀÄ«PÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀæPÀn¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¦æ¸ÉÊrAUï
C¢üPÁjAiÀÄÄ ªÀÄÄAzÀPÉÌ ºÁQzÀ°è CªÀ£ÀÄ jl¤ðAUï C¢üPÁjUÉ vÀPÀëtªÉÃ w½¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
133
(2) ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß (1)£ÉÃ G¥À¤AiÀÄªÀÄzÀ ªÉÄÃgÉUÉ ªÀÄÄAzÀÆrzÁUÀ¯É¯Áè, jl¤ðAUï C¢üPÁjAiÀÄÄ

PÀÆqÀ¯ÉÃ qÉ¥ÀÄån PÀ«ÄÃµÀ£ÀgÀjUÉ ªÀÄvÀÄÛ gÁdå ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀPÉÌ ¥Àj¹ÜwUÀ¼À §UÉÎ ªÀgÀ¢
ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ gÁdå ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀzÀ ¥ÀÆªÁð£ÀÄªÉÆÃzÀ£É ¥ÀqÉzÀÄ ¸ÁzsÀåªÁzÀµÀÄÖ
¨ÉÃUÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÀÆqÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¤PÀl¥ÀÆªÀðzÀ°èzÀÝAxÀ ºÀAvÀ¢AzÀ ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÀÄ£À:
¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀvÀPÀÌ ¢£ÀªÀ£ÀÄß UÉÆvÀÄÛ¥Àr¹ £ÉÆÃn¸À£ÀÄß ¥ÀæPÀn¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄAzÉ ºÁQzÀ
CAxÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀÆtðUÉÆ½¸ÀÄªÀÅzÀgÉÆ¼ÀUÉ CAxÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæzÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è
ZÀÀ¯Á¬Ä¸À¯ÁzÀ ªÀÄvÀUÀ¼À JtÂPÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÝ®è.
(3) »AzÉ ºÉÃ½zÀAvÉ, ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ CAvÀ ¸ÀAzÀ¨ÀsðzÀ°è, jl¤ðAUï C¢üPÁjAiÀÄÄ, (2)£ÉÃ

G¥À¤AiÀÄªÀÄzÀrAiÀÄ°è ¤UÀ¢¥Àr¹zÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¢£ÁAPÀ, ¸ÀÜ¼À ªÀÄvÀÄÛ ªÉÃ¼ÉAiÀÄ£ÀÄß gÁdå
ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀªÀÅ ¤zÉðÃ²¸À§ºÀÄzÁzÀAxÀ jÃwAiÀÄ°è C¢ü¸ÀÆa¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
31. ªÀÄÄAzÀÆrzÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß £ÀqÉ¸ÀÄªÀ «zsÁ£À:-
(1) AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÀ°è£À ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß 30£ÉÃ ¤AiÀÄªÀÄzÀrAiÀÄ°è

ªÀÄÄAzÀÆrzÀgÉ 58, 59, 61 ªÀÄvÀÄÛ 62£ÉÃ ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼À G¥À§AzsÀUÀ¼ÀÄ
PÁAiÀÄð¸ÁzsÀåªÁUÀÄªÀµÀÖgÀ ªÀÄnÖUÉ 12£ÉÃ ¤AiÀÄªÀÄzÀrAiÀÄ°è D §UÉÎ UÉÆvÀÄÛ¥Àr¹zÀ
ªÉÃ¼ÉAiÀÄ°è ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀÅ ªÀÄÄPÁÛAiÀÄUÉÆArzÀÝgÉ ºÉÃUÉÆÃ ºÁUÉ C£ÀéAiÀÄªÁUÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(2) ªÀÄÄAzÀÆrzÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß 30£ÉÃ ¤AiÀÄªÀÄzÀ (2)£ÉÃ ¥ÀæPÀgÀtzÀrAiÀÄ°è ²¥sÁgÀ¸ÀÄì

ªÀiÁrzÁUÀ, ºÁUÉ ªÀÄÄAzÀÆrzÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ°è FUÁUÀ¯ÉÃ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¹gÀÄªÀ
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ£ÀÄß ¥ÀÄ£À: ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä C£ÀÄªÀÄw¸ÀvÀPÀÌzÀÝ®è.
(3) jl¤ðAUï C¢üPÁjAiÀÄÄ, CAxÀ ªÀÄÄAzÀÆrzÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀÅ £ÀqÉzÀAxÀ ªÀÄvÀzÁ£À

PÉÃAzÀæzÀ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjUÉ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁrzÀ ¥ÀæwAiÀÄ£ÀÄß
ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁrzÀ ¥ÁåPÉnÖ£À°è ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ ºÉÆ¸À ªÀÄvÀ¥ÉnÖUÉAiÀÄ£ÀÄß MzÀV¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(4) ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄÄ, ºÁdjgÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁ£À KeÉAlgÀÄUÀ¼À ¸ÀªÀÄÄäRzÀ°è ªÉÆºÀgÀÄ

ªÀiÁrzÀ ¥ÁåPÉl£ÀÄß vÉgÉAiÀÄvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁrzÀ
¥ÀæwAiÀÄ£ÀÄß, ªÀÄÄAzÀÆrzÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ°è AiÀiÁjUÉ ªÀÄvÀ ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉAiÉÆÃ
D ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁrPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀPÁÌV G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
DzÁUÀÆå CzÀgÀ PÀæªÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß CzÀgÀ°è zÁR®Ä ªÀiÁrPÉÆ¼Àî¨ÁgÀzÀÄ.
(5) 35 jAzÀ 41gÀªÀgÉUÉ ªÀÄvÀÄÛ 49 jAzÀ 62gÀªÀgÉUÉ ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼À G¥À§AzsÀUÀ¼ÀÄ,

ªÀÄÄAzÀÆrzÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß £ÀqÉ¸ÀÄªÀ ¸ÀA§AzsÀzÀ°è, CzÀ£ÀÄß ºÁUÉ ªÀÄÄAzÀÆqÀÄªÀ
ªÉÆzÀ®Ä ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¸ÀA§AzsÀzÀ°è CªÀÅ ºÉÃUÉ C£ÀéAiÀÄªÁUÀÄwÛzÀÝªÉÇÃ ºÁUÉ
134
32. ªÀÄvÀzÁ£À ªÀÄÄAzÀÆqÀÄ«PÉ CxÀªÁ ªÀÄvÀUÀmÖÉAiÀÄ£ÀÄß §®ªÀAvÀªÁV ªÀ±À¥Àr¹PÉÆAqÀÄzÀgÀ DzsÁgÀzÀ

ªÉÄÃ¯É ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß gÀzÀÄÝ¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀÄ:-
(1) AiÀiÁªÀÅzÉÃ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è (J) ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÀ°è CxÀªÁ ªÀÄvÀzÁ£ÀPÁÌV ¤UÀ¢¥Àr¹zÀ

¸ÀÜ¼ÀzÀ°è (EzÀgÀ°è E£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ F ¤AiÀÄªÀÄzÀ°è MAzÀÄ ¸ÀÜ¼ÀªÉAzÀÄ G¯ÉèÃTvÀªÁzÀ) D
ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÀ°è CxÀªÁ ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¥sÀ°vÁA±ÀªÀ£ÀÄß w½zÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ
¸ÁzsÀå«®èzÉÃ EgÀÄªÀAxÀ jÃwAiÀÄ°è ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß §®ªÀAvÀªÁV ªÀ±À¥Àr¹PÉÆAqÀgÉ CxÀªÁ
(©) ªÀÄvÀUÀ¼À JtÂPÉ ªÀiÁqÀÄªÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è JtÂPÉAiÀiÁUÀÄwÛgÀÄªÀÅzÀgÀ ¥sÀ°vÁA±À
w½zÀÄPÉÆ¼Àî®Ä ¸ÁzsÀå«®èzÉ EgÀÄªÀAxÀ jÃwAiÀÄ°è ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß §®ªÀAvÀªÁV
ªÀ±À¥Àr¹PÉÆAqÀgÉ. jl¤ðAUï C¢üPÁjAiÀÄÄ, «µÀAiÀÄªÀ£ÀÄß PÀÆqÀ¯ÉÃ gÁdå ZÀÄ£ÁªÀuÁ
DAiÉÆÃUÀ ªÀÄvÀÄÛ qÉ¥ÀÄån PÀ«ÄÃµÀ£ÀjUÉ ªÀgÀ¢ ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(2) gÁdå ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀ (1)£ÉÃ G¥À¤AiÀÄªÀÄzÀrAiÀÄ°è jl¤ðAUï C¢üPÁjAiÀÄªÀjAzÀ

ªÀgÀ¢ ¹éÃPÀj¹zÀ ªÉÄÃ¯É ªÀÄvÀÄÛ J®è ªÀÄÄRå ¸À¤ßªÉÃ±ÀUÀ¼À£ÀÄß UÀt£ÉUÉ vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀ vÀgÀÄªÁAiÀÄ,
(J) D ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÀ°è CxÀªÁ ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è £ÀqÉzÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀÅ PÁ£ÀÆ£ÀÄ ªÀiÁ£ÀåªÀ®èªÉAzÀÄ

WÉÆÃ¶¸ÀvÀPÀÌzÀÄ. D ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæ CxÀªÁ ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è ºÉÆ¸À ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß
£ÀqÉ¸ÀÄªÀÅzÀPÁÌV ¢£ÁAPÀªÀ£ÀÄß UÉÆvÀÄÛ¥Àr¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ vÁ£ÀÄ ¸ÀÆPÀÛªÉAzÀÄ
¨sÁ«¸À§ºÀÄzÁzÀAxÀ jÃwAiÀÄ°è ºÁUÉ UÉÆvÀÄÛ¥Àr¹zÀ ªÀÄvÀÄÛ ¤UÀ¢¥Àr¹zÀ ªÉÃ¼ÉAiÀÄ£ÀÄß
C¢ü¸ÀÆa¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(©) ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß §®ªÀAvÀªÁV ªÀ±À¥Àr¹PÉÆAqÁUÀ, ºÉaÑ£À ¸ÀASÉåAiÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À

PÉÃAzÀæUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃjªÉAiÉÄAzÀÄ, AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¥sÀ°vÁA±ÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¥ÀjuÁªÀÄ
©ÃgÀ§ºÀÄzÉAzÀÄ CxÀªÁ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ ¸Áé¢üÃ£ÀvÉAiÀÄÄ ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¥sÀ°vÁA±ÀªÀ£ÀÄß
¨Á¢ü¸ÀÄªÀAxÀ jÃwAiÀÄ°è ªÀÄvÀUÀ¼À JtÂPÉAiÀÄ£ÀÄß ¨Á¢ü¸ÀÄªÀÅzÉAzÀÄ C©ü¥ÁæAiÀÄ¥ÀlÖgÉ, D
ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæzÀ°è£À ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß gÀzÀÄÝ¥Àr¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
«ªÀgÀuÉ:- F ¤AiÀÄªÀÄzÀ GzÉÝÃ±ÀUÀ½UÁV “ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß §®ªÀAvÀªÁV ªÀ±À¥Àr¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ”

JA§ÄzÀÄ EvÀgÉ «µÀAiÀÄUÀ¼ÉÆA¢UÉ, F ªÀÄÄA¢£À J¯Áè CxÀªÁ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß
M¼ÀUÉÆ¼ÀÄîvÀÛzÉ JAzÀgÉ. –
(J) AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ CxÀªÁ ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæªÀ£ÀÄß CxÀªÁ ªÀÄvÀzÁ£ÀPÁÌV

UÉÆvÀÄÛ¥Àr¹gÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀªÀ£ÀÄß §¯ÁvÁÌgÀªÁV »r¢lÄÖPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ, ªÀÄvÀzÁ£À ¥Áæ¢üPÁjUÀ¼ÀÄ
ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß CxÀªÁ ªÀÄvÀzÁ£À AiÀÄAvÀæUÀ¼À£ÀÄß §®ªÀAvÀªÁV ªÀ±ÀPÉÌ M¦à¸ÀÄªÀAvÉ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ ±ÁAwAiÀÄÄvÀªÁV £ÀqÉAiÀÄÄªÀÅzÀPÉÌ ¨ÁzsÀPÀªÀ£ÀÄßAlÄ ªÀiÁqÀÄªÀAxÀ EvÀgÀ
AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÀÈvÀåUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ.
135
(©) AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ CxÀªÁ ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæ CxÀªÁ ªÀÄvÀzÁ£ÀPÉÌ
UÉÆvÀÄÛ¥Àr¹gÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀªÀ£ÀÄß §®ªÀAvÀªÁV ªÀ±ÀPÉÌ vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀ£À CxÀªÁ CªÀgÀ
¨ÉA§°UÀgÀÄ ªÀiÁvÀæ vÀªÀÄä ªÀÄvÀzÁ£À ºÀPÀÌ£ÀÄß ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä CªÀPÁ±À ªÀiÁrPÉÆlÄÖ EvÀgÀgÀÄ ªÀÄvÀ
ZÀ¯Á¬Ä¸ÀzÀAvÉ vÀqÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ.
(¹) AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ ¨ÉzÀjPÉ ºÁQ CªÀ£ÀÄ vÀ£ßÀ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæPÉÌ CxÀªÁ
ªÀÄvÀzÁ£ÀPÉÌ UÉÆvÀÄÛ¥Àr¹gÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀPÉÌ ºÉÆÃUÀzÀAvÉ vÀqÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ;
(r) AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀåQÛ CxÀªÁ ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀUÀ¼À JtÂPÉ ªÀiÁqÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀªÀ£ÀÄß §¯ÁvÁÌgÀªÁV
»r¢lÄÖPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ, JtÂPÉ ªÀiÁqÀÄªÀ ¥Áæ¢üPÁjUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß CxÀªÁ ªÀÄvÀzÁ£À
AiÀÄAvÀæUÀ¼À£ÀÄß §®ªÀAvÀªÁV M¦à¸ÀÄªÀAvÉ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß ±ÁAwAiÀÄÄvÀªÁV
JtÂ¸ÀÄªÀ PÁAiÀÄðPÉÌ ¨ÁzsÀPÀªÀ£ÀÄßAlÄ ªÀiÁqÀÄªÀAxÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÀÈvÀå ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ.
(E) ¸ÀPÁðj, ¸ÉÃªÉAiÀÄ°ègÀÄªÀ AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ ªÉÄÃ¯É ºÉÃ¼À¯ÁzÀ J®è CxÀªÁ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ CxÀªÁ M§â C¨sÀåyðAiÀÄÄ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ ¸ÀA¨sÁªÀåvÉAiÀÄ
ªÀÄÄAzÀÄªÀjPÉAiÀÄ°è CAxÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ZÀlÄªÀnPÉUÉ ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ CxÀªÁ ¥ÀgÉÆÃPÀë
¸ÀªÀÄäw ¤ÃqÀÄªÀÅzÀÄ.
33. ªÀÄvÀ¥ÉnÖUÉUÀ¼À £Á±À EvÁå¢ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è ºÉÆ¸À ªÀÄvÀzÁ£À:-
(1) AiÀiÁªÀÅzÉÃ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è,
(J) ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÀ°è G¥ÀAiÉÆÃV¹zÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀ¥ÉnÖUÉAiÀÄ£ÀÄß ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj

CxÀªÁ jl¤ðAUï C¢üPÁjAiÀÄ C©ügÀPÉë¬ÄAzÀ PÁ£ÀÆ£ÀÄ ¨Á»gÀªÁV vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ
ºÉÆÃzÀgÉ CxÀªÁ DPÀ¹äPÀªÁV CxÀªÁ GzÉÝÃ±À¥ÀÆªÀðPÀªÁV £Á±À¥Àr¹zÀÝgÉ CxÀªÁ CzÀÄ
PÀ¼ÉzÀÄºÉÆÃzÀgÉ CxÀªÁ D ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæ CxÀªÁ D ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæzÀ°è ªÀÄvÀzÁ£À
¥sÀ°vÁA±ÀªÀ£ÀÄß RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼Àî®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀµÀÄÖ ªÀÄnÖUÉ CzÀ£ÀÄß £Á±ÀUÉÆ½¹zÀÝgÉ
CxÀªÁ PÉr¹zÀÝgÉ, CxÀªÁ
(©) ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÀ°è£À ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¤gÀxÀðUÉÆ½¸ÀÄªÀ ¸ÀA¨sÀªÀ«gÀÄªÀ ºÁUÉ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è

AiÀiÁªÀÅzÉÃ vÀ¥ÀÄà CxÀªÁ CPÀæªÀÄvÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁrzÀÝgÉ jl¤ðAUï C¢üPÁjAiÀÄÄ D
«µÀAiÀÄªÀ£ÀÄß vÀPÀëtªÉÃ gÁdå ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀPÉÌ ªÀgÀ¢ ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(2) gÁdå ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀªÀÅ J¯Áè ªÀÄÄRå ¸À¤ßªÉÃ±ÀUÀ¼À£ÀÄß UÀt£ÉUÉ vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀ vÀgÀÄªÁAiÀÄ;
(J) D ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÀ°è£À ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ±ÀÆ£ÀåªÉAzÀÄ WÉÆÃ¶¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. D ªÀÄvÀzÁ£À

PÉÃAzÀæzÀ°è ºÉÆ¸ÀzÁV ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß £ÀqÉ¸À®Ä ¢ªÀ¸ÀªÀ£ÀÄß UÉÆvÀÄÛ¥Àr¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ
ªÉÃ¼ÉAiÀÄ£ÀÄß ¤UÀ¢¥Àr¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ ºÁUÉ UÉÆvÀÄÛ ªÀiÁrzÀ ¢£À ªÀÄvÀÄÛ ºÁUÉ
¤UÀ¢¥Àr¹zÀ ªÉÃ¼ÉAiÀÄ£ÀÄß £ÉÆÃnÃ¸ï ¨ÉÆÃrð£À°è C¢ü¸ÀÆa¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ CxÀªÁ,
136
(©) D ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÀ°è£À ºÉÆ¸À ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀÅ AiÀiÁªÀÅzÉÃ jÃwAiÀÄ°è D ZÀÄ£ÁªÀuÁ

PÉëÃvÀæzÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ ¥sÀ°vÁA±ÀUÀ½UÉ ¨Á¢üvÀªÁUÀÄªÀÅ¢®èªÉAzÀÄ CxÀªÁ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è£À
vÀ¥ÀÄà CxÀªÁ CPÀæªÀÄvÉAiÀÄÄ ªÀÄÄRåªÁzÀÄzÀ®èªÉAzÀÄ C©ü¥ÁæAiÀÄ¥ÀlÖgÉ ZÀÄ£ÁªÀuÉ
£ÀqÉ¸ÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÀÄªÀj¸ÀÄªÀÅzÀPÁÌV ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÆwðUÉÆ½¸ÀÄªÀÅzÀPÁÌV vÁ£ÀÄ GavÀªÉAzÀÄ
¨sÁ«¸À§ºÀÄzÁzÀAxÀ ¤zÉðÃ±À£ÀªÀ£ÀÄß jl¤ðAUï C¢üPÁjUÉ ¤ÃqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(3) C¢ü¤AiÀÄªÀÄzÀ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ ªÉÄÃgÉUÉ gÀavÀªÁzÀ F ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄÆ® ªÀÄvÀzÁ£ÀPÉÌ CªÀÅ
C£ÀéAiÀÄªÁUÀÄªÀAvÉAiÉÄÃ (2)£ÉÃ G¥À-¤AiÀÄªÀÄzÀ ªÉÄÃgÉV£À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ºÉÆ¸À ªÀÄvÀzÁ£ÀPÀÆÌ
48. ªÀÄvÀzÁgÀ£À ºÀPÀÄÌ :-
(1) AiÀiÁªÀÅzÉÃ ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæzÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è vÀ£Àß ºÉ¸ÀgÀÄ £ÀªÀÄÆzÁVgÀzÀ

AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ, D ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæzÀ°è ªÀÄvÀ ¤ÃqÀ®Ä ºÀPÀÄÌ¼ÀîªÀ£ÁVgÀvÀPÀÌzÀ®è.
(2) d£ÀvÁ ¥Áæw¤zsÀåzÀ C¢ü¤AiÀÄªÀÄ 1950, 16£ÉÃ ¥ÀæPÀgÀtzÀ°è G¯ÉèÃT¹gÀÄªÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ

C£ÀºÀðvÉUÉ M¼À¥ÀnÖgÀÄªÀ AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è ªÀÄvÀ ¤ÃqÀvÀPÀÌzÀÝ®è.
(3) AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ, vÀ£Àß ºÉ¸ÀgÀÄ MAzÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæzÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ
¥ÀnÖAiÀÄ°è £ÉÆÃAzÁ¬Ä¹gÀ§ºÀÄzÁVzÀÝgÀÆ CªÀ£ÀÄ MAzÀQÌAvÀ ºÉaÑ£À ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæzÀ°è
ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸ÀvÀPÀÌzÀÝ®è ªÀÄvÀÄÛ ªÀåQÛAiÀÄÄ MAzÀQÌAvÀ ºÉaÑ£À ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæzÀ°è ªÀÄvÀ
¤ÃrzÀÝgÉ, CAxÀ J¯Áè PÉëÃvÀæUÀ¼À°è£À CªÀ£À ªÀÄvÀUÀ¼ÀÄ ±ÀÆ£ÀåªÁUÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(4) AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è vÀ£Àß ºÉ¸ÀgÀÄ D ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæzÀ

ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è MAzÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ ¨Áj £ÉÆÃAzÁ¬Ä¹gÀ§ºÀÄzÁVzÀÝgÀÆ, MAzÉÃ
ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæzÀ°è MAzÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ ¨Áj ªÀÄvÀ ¤ÃqÀvÀPÀÌzÀÝ®è ªÀÄvÀÄÛ CªÀ£ÀÄ ºÁUÉ ªÀÄvÀ
¤ÃrzÀgÉ D ZÀÄ£ÁªÀuÉ PÉëÃvÀæzÀ°è CªÀ£À J¯Áè ªÀÄvÀUÀ¼ÀÄ ±ÀÆ£ÀåªÁUÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(5) AiÀiÁªÀ£ÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ, PÁgÁªÁ¸ÀzÀ ²PÉëAiÀÄ ªÉÄÃgÉUÁUÀ°Ã CxÀªÁ C£ÀåxÁ DUÀ° eÉÊ°£À°è
§AzsÀ£ÀzÀ°èzÀÝgÉ CxÀªÁ ¥ÉÆÃ°Ã¸ÀgÀ PÁ£ÀÆ£ÀÄ§zÀÝ C©ügÀPÉëAiÀÄ°èzÀÝgÉ CªÀ£ÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è ªÀÄvÀ ¤ÃqÀvÀPÀÌzÀÝ®è.
¥ÀgÀAvÀÄ, F G¥À¤AiÀÄªÀÄzÀ°ègÀÄªÀÅzÁªÀÅzÀÆ, vÀvÁÌ®zÀ°è eÁjAiÀÄ°ègÀÄªÀ

AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÁ£ÀÆ¤£À ªÉÄÃgÉUÉ ¥Àæw§AzsÀPÀ ¸ÁÜ£À§zÀÞvÉUÉ M¼À¥ÀnÖgÀÄªÀ ªÀåQÛUÉ
C£ÀéAiÀÄªÁUÀvÀPÀÌzÀÝ®è.
137
PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï (ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß £ÀqÉ¸ÄÀ ªÀ) (wzÀÄÝ¥Àr) ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼ÀÄ

2010gÀ PÀ£ÀßqÀ ¸ÁgÁA±À
«zÀÄå£Áä£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ½AzÀ ªÀÄvÀzÁ£À

85. «zÀÄå£Áä£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À «£Áå¸À
¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ «zÀÄå£Áä£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀÅ (E£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæ JAzÀÄ

G¯ÉèÃT¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ) MAzÀÄ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïC£ÀÄß
ºÉÆA¢gÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ CzÀÄ ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀªÀÅ C£ÀÄªÉÆÃ¢¹zÀAxÀ
«£Áå¸ÀUÀ¼ÀzÁÝVgÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
86. jl¤ðAUï D¦üÃ¸ÀgïgÀªÀgÀÄ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¹zÀÞ¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀÄ
1. ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀªÀÅ ¤¢ðµÀÖ¥Àr¸À§ºÀÄzÁzÀAvÀºÀ

«ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁµÉ CxÀªÁ ¨sÁµÉUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
2. GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¨Áå®nAUï AiÀÄÆ¤mï£À ªÉÄÃ¯É ¸Àà¢üð¹gÀÄªÀ

GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è EgÀÄªÀAvÀºÀ PÀæªÀÄzÀ°èAiÉÄÃ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ªÀåªÀ¸ÉÜ ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
3. E§âgÀÄ CxÀªÁ ºÉZÀÄÑ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀÄ MAzÉÃ ºÉ¸Àj£ÀªÀgÁVzÀÝgÉ, CªÀgÀ£ÀÄß CªÀgÀ ªÀÈwÛ

CxÀªÁ ¤ªÁ¸ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ CxÀªÁ EvÀgÀ «zsÁ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ «©ü£ÀßªÁV
vÉÆÃj¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
4. F ¤AiÀÄªÀÄzÀ »A¢£À G¥À§AzsÀUÀ½UÉ M¼À¥ÀlÄÖ jl¤ðAUï D¦üÃ¸Àgï CªÀgÀÄ
(J) ¸Àà¢üð¹gÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ aºÉßUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄªÀ

¯ÉÃ§¯ïUÀ¼À£ÀÄß ¨Áå®nAUï AiÀÄÆ¤mï£À°è C¼ÀªÀr¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ
ªÉÆºÀj¤AzÀ ªÀÄvÀÄÛ vÀªÀÄä ªÉÆºÀgÀ£ÀÄß ºÁPÀ®Ä EaÒ¸ÀÄªÀAvÀºÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ
CxÀªÁ C°è ºÁdjgÀÄªÀ CªÀgÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ KeÉAlgÀ ªÉÆºÀgÄÀ UÀ½AzÀ
¨sÀzÀæUÉÆ½¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(©) PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À°è ¸Àà¢üð¹gÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß

¤UÀ¢¥Àr¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀjUÉ ¤UÀ¢¥Àr¹zÀ «¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄZÀÑvÀPÀÌzÀÄÝ
ªÀÄvÀÄÛ CzÀ£ÀÄß CªÀgÀ ªÉÆºÀj¤AzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸Àà¢üð¹gÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ CxÀªÁ
ªÉÆºÀgÀÄ ºÁPÀ®Ä EaÒ¸ÀÄªÀ C°è ºÁdjgÀÄªÀ CªÀgÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ KeÉAlgÀ
ªÉÆºÀgÀÄUÀ½AzÀ ¨sÀzÀæUÉÆ½¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
138
87. ªÀÄvÀUÀmÉÖUÀ¼À°è K¥ÁðlÄ
(1) ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ ºÉÆgÀUÀqÉ
(J) AiÀiÁªÀ ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä

ºÀPÀÄÌ¼ÀîªÀgÁVzÁÝgÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀÅ MAzÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ
ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÝgÉ ºÁUÉ ºÀPÀÄÌ¼Àî ªÀÄvÀzÁgÀgÀ «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß ¤¢ðµÀÖ¥Àr¹gÀÄªÀ
MAzÀÄ £ÉÆÃnÃ¸À£ÀÄß; ªÀÄvÀÄÛ
(©) ¸Àà¢üð¹gÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ MAzÀÄ ¥ÀæwAiÀÄ£ÀÄß JzÀÄÝ PÁtÄªÀAvÉ

¥ÀæzÀ²ð¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(2) ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ ªÀÄvÉÆÛ§âjUÉ PÁtzÀAvÉ vÀªÀÄä ªÀÄvÀ

ZÀ¯Á¬Ä¸À§ºÀÄzÁzÀ MAzÀÄ CxÀªÁ ºÉZÀÄÑ ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmïUÀ¼À£ÀÄß
¸ÁÜ¦¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(3) jl¤ðAUï D¦üÃ¸ÀgïgÀªÀgÀÄ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è MAzÀÄ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ

ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ¸ÀÄ¸ÀAUÀvÀ ¨sÁUÀzÀ ¥ÀæwUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁ£ÀPÉÌ CUÀvÀå«gÀÄªÀAvÀºÀ
EvÀgÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(4) G¥À¤AiÀÄªÀÄ (3) gÀ G¥À§AzsÀUÀ½UÉ ¨sÁzÀPÀªÁUÀzÀAvÉ, jl¤ðAUï C¦üÃ¸ÀgïgÀªÀgÀÄ

ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀzÀ ¥ÀÆªÁð£ÀÄªÉÆÃzÀ£É ¥ÀqÉzÀÄ MAzÉÃ DªÀgÀtzÀ°è ¸ÁÜ¦¸À¯ÁVgÀÄªÀ
JgÀqÀÄ CxÀªÁ ºÉZÀÄÑ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÀ½UÉ MAzÀÄ PÁªÀÄ£ï ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
88. ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ ¥ÀæªÉÃ±À
¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ MAzÀÄ ¸ÀªÀÄAiÀÄPÉÌ M¼À§gÀ§ºÀÄzÁzÀAxÀ

ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¤AiÀÄAwæ¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ C°èAzÀ
(J) ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgïUÀ¼ÀÄ;
(©) ZÀÄ£ÁªÀuÉUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ PÀvÀðªÀåzÀ ªÉÄÃ°gÀÄªÀ ¸ÀPÁðj £ËPÀgÀgÀÄ;
(¹) ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀªÀÅ C¢üPÁgÀ ¤ÃrgÀÄªÀ ªÀåQÛUÀ¼ÄÀ ;
(r) GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀÄ, CªÀgÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ KeÉAlgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¤AiÀÄªÀÄ 25gÀ G¥À§AzsÀUÀ½UÉ

M¼À¥ÀlÄÖ ¥ÀæwAiÉÆ§â GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ M¨ÉÆâ§â ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄ;
(E) M§â ªÀÄvÀzÁgÀgÀ eÉÆvÉVgÀÄªÀ MAzÀÄ ªÀÄUÀÄ;
(J¥sï) EvÀgÀgÀ £ÉgÀ«®èzÉ ZÀ°¸À¯ÁgÀzÀ M§â CAzsÀ CxÀªÁ zÀÄ§ð® ªÀÄvÀzÁgÀgÀ eÉÆvÉVgÀÄªÀ
ªÀåQÛ; ªÀÄvÀÄÛ
139
(f) jl¤ðAUï D¦üÃ¸Àgï CxÀªÁ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj CªÀgÀÄ ¤AiÀÄªÀÄ 91 AiÀÄ

G¥À¤AiÀÄªÀÄ(2) CxÀªÁ ¤AiÀÄªÀÄ 91 AiÀÄ G¥À¤AiÀÄªÀÄ (1) gÀ CrAiÀÄ°è
¤AiÉÆÃf¸À§ºÀÄzÁzÀAxÀ EvÀgÉ ªÀåQÛUÀ¼À ºÉÆgÀvÁzÀ EvÀgÀ J¯Áè ªÀåQÛUÀ¼À£ÀÄß
ºÉÆgÀVj¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
89. ªÀÄvÀzÁ£ÀPÉÌ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À ¹zÀÞvÉ
(1) ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è §¼À¸À¯ÁUÀÄªÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï ªÀÄvÀÄÛ

¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï
(J) ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæzÀ PÀæªÀÄ ¸ÀASÉå, EzÀÝgÉ ªÀÄvÀÄÛ ºÉ¸ÀgÀÄ
(©) ¸ÀAzÀ¨sÁð£ÀÄ¸ÁgÀªÁV ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ CxÀªÁ PÉÃAzÀæUÀ¼À PÀæªÀÄ ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ ºÉ¸ÀgÀÄ
(¹) AiÀÄÆ¤nÖ£À PÀæªÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ
(r) ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¢£ÁAPÀªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁrgÀÄªÀ MAzÉÆAzÀÄ ¯ÉÃ§¯ï£ÀÄß

ºÉÆA¢gÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(2) ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀÄªÀ ¤PÀl ªÉÆzÀ®Ä ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄÄ ¥ÉÆÃ°AUï

KeÉAljUÉ ªÀÄvÀÄÛ ºÁdjgÀÄªÀ EvÀgÀ ªÀåQÛUÀ½UÉ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ°è FUÁUÀ¯ÉÃ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
ªÀÄvÀ zÁR®Ä ªÀiÁr®èªÉA§ÄzÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ CzÀÄ G¥À¤AiÀÄªÀÄ(1) gÀ°è G¯ÉèÃT¹gÀÄªÀ
¯ÉÃ§¯ï£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¥ÀæzÀ²ð¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(3) ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£ÀÄß ¨sÀzÀæUÉÆ½¸À®Ä MAzÀÄ ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ï£ÀÄß

§¼À¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄÄ ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ï£À ªÉÄÃ¯É vÀªÀÄäzÉÃ ¸À»AiÀÄ£ÀÄß
ºÁPÀvÀPÀÌzÀÄÝ. ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ ªÉÄÃ¯É ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ºÁdjzÀÄÝ vÀªÀÄä ¸À» ºÁPÀ°aÑ¸ÀÄªÀ
¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀ ¸À»AiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ.
(4) D vÀgÀÄªÁAiÀÄ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄÄ ºÁUÉ ¸À» ªÀiÁqÀ¯ÁzÀ ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ï£ÀÄß

ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À°è CzÀPÁÌV MzÀV¹gÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è C¼ÀªÀr¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ
ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀzÀæUÉÆ½¹ CzÀ£ÀÄß ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(5) PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£ÀÄß ¨sÀzÀæUÉÆ½¸À®Ä G¥ÀAiÉÆÃV¹zÀ ¹Ã¯ï£ÀÄß, AiÀÄÆ¤mï£ÀÄß

ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁrzÀ ªÉÄÃ¯É ªÉÆºÀgÀ£ÀÄß MqÉAiÀÄzÉ “j¸À¯ïÖ §l£ï” MvÀÛ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀ
ºÁUÉ C¼ÀªÀr¸À¨ÉÃPÀÄ.
(6) PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£ÀÄß ªÀÄÄaÑ ¨sÀzÀæUÉÆ½¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjUÉ ªÀÄvÀÄÛ

¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄUÀ½UÉ ¥ÀÆtðªÁV PÁtÄªÀAwj¸À¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁ£À
«¨sÁUÀzÀ°è ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï£ÀÄß EnÖgÀ¨ÉÃPÀÄ.
140
91. ªÀÄ»¼Á ªÀÄvÀzÁgÀjUÉ ¸Ë®¨sÀåUÀ¼ÀÄ
(1) MAzÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄÄ ¥ÀÄgÀÄµÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ»¼Á ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄUÀ½UÁVgÀÄªÁUÀ ¦æ¸ÉÊrAUï

C¢üPÁj CªÀgÀ£ÀÄß ¥ÀævÉåÃPÀ vÀAqÀUÀ¼À°è ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄªÁV ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ ©qÀÄªÀAvÉ
¤zÉðÃ²¸À§ºÀÄzÀÄ.
(2) jl¤ðAUï D¦üÃ¸Àgï CxÀªÁ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄÄ ªÀÄ»¼Á ªÀÄvÀzÁgÀjUÉ

£ÉgÀªÁUÀ®Ä ºÁUÀÆ MmÁÖgÉ ªÀÄ»¼Á ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¸ÀA§AzsÀzÀ°è ªÀÄvÀ ZÀ¯ÁªÀuÉ
ªÀiÁr¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjUÉ £ÉgÀªÁUÀ®Ä ªÀÄvÀÄÛ ¤¢ðµÀÖªÁV CªÀ±ÀåªÁzÁUÀ
AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄ£ÀÄß ±ÉÆÃ¢ü¸À®Ä £ÉgÀªÁUÀÄªÀÅzÀPÁÌV AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è M§â
CmÉAqÉAmï DV PÉ®¸À ªÀiÁqÀ®Ä M§â ªÀÄ»¼ÉAiÀÄ£ÀÄß £ÉÃªÀÄPÀ ªÀiÁrPÉÆ¼Àî§ºÀÄzÀÄ.
96. ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸ÀÄªÀ ¥ÀæQæAiÉÄ
(1) M§â ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä C£ÀÄªÀÄw¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÉÆzÀ®Ä ¥ÉÆÃ°AUï

D¦üÃ¸ÀgïgÀªÀgÀÄ
(J) ªÀÄvÀzÁgÀgÀ C¢üPÀÈvÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ¥ÀæwAiÀÄ°è £ÀªÀÄÆ¢¹gÀÄªÀAvÉ ªÀÄvÀzÁgÀ£À ªÀÄvÀzÁgÀ

¥ÀnÖAiÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¥Àæ¥ÀvÀæ-38 gÀ°ègÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖj£À°è £ÀªÀÄÆ¢¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(©) ¸ÀzÀj ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖj£À°è ªÀÄvÀzÁgÀ£À ¸À» CxÀªÁ ºÉ¨ÉâgÀ¼ÀÄ UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß

¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ
(¹) ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä CªÀPÁ±À ¤ÃrgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸À®Ä ªÀÄvÀzÁgÀ£À

ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß ªÀÄvÀzÁgÀgÀ C¢üPÀÈvÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ¥ÀæwAiÀÄ°è UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ
¥ÀgÀAvÀÄ, AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖj£À°è vÀ£Àß ¸À» CxÀªÁ ºÉ¨ÉâgÀ¼ÀÄ

UÀÄgÀÄvÀÄ ºÁQzÀ ºÉÆgÀvÀÄ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä DvÀ¤UÉ CªÀPÁ±À ¤ÃqÀvÀPÀÌzÀÝ®è.
(2) DzÀgÉ G¥À¤AiÀÄªÀÄ (2) gÀ°è K£ÉÃ M¼ÀUÉÆArzÁÝUÀÆå AiÀiÁgÉÃ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj
CxÀªÁ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï CxÀªÁ EvÀgÀ AiÀiÁgÉÃ C¢üPÁjAiÀÄÄ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ
jf¸ÀÖj£À°è ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ºÉ¨ÉâgÀ¼ÀÄ UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß zÀÈrüÃPÀj¸ÀÄªÀÅzÀÄ CUÀvÀå.
97. ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ gÀºÀ¸åÀ PÁ¥ÁqÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼ÀÄ
1. ¤AiÀÄªÀÄ 96 CrAiÀÄ°è ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä C£ÀÄªÀÄw¸À¯ÁVgÀÄªÀ ¥ÀæwAiÉÆ§â ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ

ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ gÀºÀ¸ÀåªÀ£ÀÄß PÁ¥ÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ D GzÉÝÃ±ÀPÁÌV F
ªÀÄÄAzÉ ¤¢ðµÀÖ¥Àr¹gÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß ¥Á°¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
2. ªÀÄvÀ ºÁPÀ®Ä C£ÀÄªÀÄw ¤ÃrzÀ vÀPÀëtªÉÃ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj CxÀªÁ ªÀÄvÀ
AiÀÄAvÀæzÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤n£À ¥Àæ¨sÁgÀzÀ°ègÀÄªÀ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgïgÀªÀgÀ §½
ºÉÆÃUÀvÀPÀÌzÀÄÝ. CªÀgÀÄ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤n£À ªÉÄÃ°£À ¸ÀjAiÀiÁzÀ §l£ï MvÀÄÛªÀ
141
ªÀÄÆ®PÀ, ªÀÄvÀzÁgÀ£À ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß zÁR®Ä ªÀiÁqÀÄªÀ ¸À®ÄªÁV ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï£ÀÄß

¸ÀQæAiÉÄUÉÆ½¸ÀÄªÀgÀÄ.
3. ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ D vÀgÀÄªÁAiÀÄ vÀPÀëtªÉÃ
(J) ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmïUÉ ºÉÆÃUÀ¨ÉÃPÀÄ
(©) DvÀ£ÀÄ vÀ£Àß ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß AiÀiÁjUÉ ¤ÃqÀ®Ä GzÉÝÃ²¹gÀÄªÀ£ÉÆÃ D GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ£À

ºÉ¸ÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ aºÉßAiÀÄ JzÀÄj£À°è ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤n£À ªÉÄÃ°gÀÄªÀ §l£ï MvÀÄÛªÀ
ªÀÄÆ®PÀ vÀ£Àß ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß zÁR®Ä ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ.
(¹) ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï¤AzÀ ºÉÆgÀ §gÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀUÀmÉÖ¬ÄAzÀ ºÉÆgÀ

ºÉÆÃUÀ¨ÉÃPÀÄ.
4. ¥ÀæwAiÉÆ§â ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÆ C£ÀÄavÀ «¼ÀA§ ªÀiÁqÀzÉÃ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À¨ÉÃPÀÄ.
5. AiÀiÁgÉÃ M§â ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï£À°ègÀÄªÁUÀ ªÀÄvÉÆÛ§â

ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ CzÀgÉÆ¼ÀUÉ ºÉÆÃUÀ®Ä C£ÀÄªÀÄw¸À¯ÁUÀÄªÀÅ¢®è.
6. ¤AiÀÄªÀÄ 96 CxÀªÁ ¤AiÀÄªÀÄ 100 AiÀÄ CrAiÀÄ°è ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä

C£ÀÄªÀÄw¸À¯ÁVgÀÄªÀ M§â ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄÄ JZÀÑjPÉ ¤ÃrzÀ ªÉÄÃ®Æ
¸ÀzÀj ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼À G¥À ¤AiÀÄªÀÄ (3) gÀ°è ¤¢ðµÀÖ¥Àr¸À¯ÁVgÀÄªÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß
¥Á°¸À®Ä ¤gÁPÀj¹zÀgÉ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄÄ CxÀªÁ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjgÀªÀgÀ
¤zÉðÃ±À£ÀzÀ ªÉÄÃgÉUÉ M§â ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgïgÀªÀgÀÄ CAxÀ ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ ªÀÄvÀ ºÁPÀ®Ä
CªÀPÁ±À ¤ÃqÀvÀPÀÌzÀÝ®è.
7. G¥À¤AiÀÄªÀÄ (6) gÀ CrAiÀÄ°è M§â ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä CªÀPÁ±À

¤ÃqÀ¢gÀÄªÁUÀ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄÄ ¥Àæ¥ÀvÀæ-38 gÀ°ègÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀ£À jf¸ÀÖj£À°è
ªÀÄvÀzÁgÀ£À ºÉ¸Àj£À JzÀÄj£À°è ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß G®èAX¸À¯ÁVzÉAiÉÄA§
ªÀÄnÖUÉ MAzÀÄ µÀgÁ §gÉzÀÄ ¸À» ºÁPÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
99. ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À¢gÀ®Ä ¤zsÀðj¸ÀÄªÀÅzÀÄ
M§â ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ, vÀ£Àß ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¥Àæ¥ÀvÀæ-38 gÀ°ègÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ

jf¸ÀÖj£À°è «zÀÄåPÀÛªÁV £ÀªÀÄÆ¢¹zÀ ªÉÄÃ¯É ªÀÄvÀÄÛ ¤AiÀÄªÀÄ 96 gÀ G¥À¤AiÀÄªÀÄ (1) gÀ
CrAiÀÄ°è CUÀvÀå ¥Àr¸À¯ÁzÀAvÉ CzÀgÀ ªÉÄÃ¯É vÀ£Àß ¸À» CxÀªÁ ºÉ¨ÉâgÀ¼ÀÄ UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß ºÁQzÀ
ªÉÄÃ¯É vÀ£Àß ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À¢gÀ®Ä ¤zsÀðj¹zÀgÉ, ¦æ¸ÊÉ rAUï C¢üPÁjgÀªÀgÀÄ F ªÀÄnÖUÉ
¥Àæ¥ÀvÀæ-38 AiÀÄ°è£À ¸ÀzÀj £ÀªÀÄÆ¢£À JzÀÄj£À°è MAzÀÄ µÀgÁ §gÉAiÀÄvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ CAxÀ
µÀgÁzÀ JzÀÄgÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀ£À ¸À» CxÀªÁ ºÉ§âgÀ¼ÀÄ UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ.
142
100. mÉAqÀqïð ªÀÄvÀUÀ¼ÀÄ
1. M§â ªÀåQÛAiÀÄÄ, ªÀÄvÉÆÛ§â ªÀåQÛAiÀÄ CAxÀ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÉA§ÄzÁV FUÁUÀ¯ÉÃ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¹

ºÉÆÃzÀ ªÉÄÃ¯É, D ¤¢ðµÀÖ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ vÁ£ÉÃ JAzÀÄ ºÉÃ½PÉÆAqÀÄ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä
PÉÆÃjzÀgÉ DvÀ£ÀÄ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄÄ DvÀ£À UÀÄgÀÄwUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ PÉÃ¼ÀÄªÀAxÀ
¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ vÀÈ¦ÛPÀgÀªÁV GvÀÛgÀ ºÉÃ½zÀ ªÉÄÃ¯É, DvÀ¤UÉ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤n£À ªÀÄÆ®PÀ
ªÀÄvÀ ºÁPÀ®Ä C£ÀÄªÀÄw¸ÀÄªÀ §zÀ¯ÁV DvÀ¤UÉ MAzÀÄ mÉAqÀqïð ªÀÄvÀ¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß
¤ÃqÀvÀPÀÌzÀÄÝ. CzÀÄ ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀªÀÅ ¤¢ðµÀÖ¥Àr¸ÀÄªÀAxÀ «£Áå¸ÀzÀ°ègÀvÀPÀÌzÀÄÝ
ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ «ªÀgÀUÀ¼ÀÄ CzÀÄ ¤¢ðµÀÖ¥Àr¸ÀÄªÀAxÀ ¨sÁµÉ CxÀªÁ ¨sÁµÉUÀ¼À°ègÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
2. mÉAqÀqïð ªÀÄvÀ¥ÀvÀæ MzÀV¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÉÆzÀ®Ä CAxÀ ¥ÀæwAiÉÆ§â ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ ¥Àæ¥ÀvÀæ-27

(EVM)AiÀÄ°è DvÀ¤UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ £ÀªÀÄÆzÀÄUÀ¼À JzÀÄj£À°è vÀ£Àß ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß
§gÉAiÀÄvÀPÀÌzÀÄÝ.
3. ªÀÄvÀ¥ÀvÀæ ¹éÃPÀj¹zÀ ªÉÄÃ¯É DvÀ£ÀÄ vÀPÀëtªÉÃ
(J) ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmïUÉ vÉgÀ¼ÀvÀPÀÌzÀÄÝ
(©) ªÀÄvÀ¥ÀvÀæzÀ°è vÁ£ÀÄ ªÀÄvÀ ºÁPÀ®Ä EaÒ¸ÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ aºÉßAiÀÄ ªÉÄÃ¯É

CxÀªÁ CzÀgÀ ¸À«ÄÃ¥À D GzÉÝÃ±ÀPÁÌV ¤ÃqÀ¯ÁVgÀÄªÀ ¸ÁzsÀ£À CxÀªÁ
G¥ÀPÀgÀtzÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ MAzÀÄ CqÀØ UÀÄgÀÄvÀÄ X ºÁPÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ vÀ£Àß ªÀÄvÀ
zÁR®Ä ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(¹) vÁ£ÀÄ ºÁQzÀ ªÀÄvÀªÀÅ PÁtÂ¸ÀzÀ jÃwAiÀÄ°è ªÀÄvÀ¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß ªÀÄr¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(r) CUÀvÀå«zÀÝ°è ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjUÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæzÀ ªÉÄÃ°£À «©ü£ÀßvÁ UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß

vÉÆÃj¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(E) CzÀ£ÀÄß ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjUÉ ¤ÃqÀvÀPÀÌzÀÄÝ. CªÀgÀÄ D GzÉÝÃ±ÀPÁÌV EqÀ¯ÁVgÀÄªÀ

®PÉÆÃmÉAiÀÄ°è CzÀ£ÀÄß EqÀÄªÀgÀÄ
(J¥sï) ªÀÄvÀUÀmÉÖ¬ÄAzÀ vÉgÀ¼ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
4. CAzsÀ£ÁVgÀÄªÀ CxÀªÁ zÉÊ»PÀªÁV zÀÄ§ð®£ÁVgÀÄªÀ PÁgÀt¢AzÁV CAxÀ ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ

EvÀgÀgÀ £ÉgÀ«®èzÉ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä ÇÀªÀÄxÀð£ÁVzÀÝgÉ, ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄÄ, vÀ£Àß
eÉÆvÉAiÀÄ°è vÀ£Àß EZÉÒUÀ£ÀÄ¸ÁgÀªÁV ªÀÄvÀ zÁR®Ä ªÀiÁqÀÄªÀ ¸À®ÄªÁV ¤AiÀÄªÀÄ 98£À°è
¤¢ðµÀÖ¥Àr¹gÀÄªÀ µÀgÀvÀÄÛUÀ½UÉ M¼À¥ÀlÄÖ ªÀÄvÀÄÛ D ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß C£ÀÄ¸Àj¹zÀ ªÉÄÃ¯É M§â
¸ÀAUÀrUÀ£À£ÀÄß PÀgÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃUÀ®Ä DvÀ¤UÉ C£ÀÄªÀÄw¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
143
101. ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ CªÀ¢üAiÀÄ°è ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï£ÉÆ¼ÀUÉ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj CªÀgÀ ¥ÀæªÉÃ±À
1. ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ CªÀ¢üAiÀÄ°è ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï£ÉÆ¼ÀUÉ

¥ÀæªÉÃ²¸ÀÄªÀÅzÀÄ CUÀvÀåªÉAzÀÄ ¥ÀjUÀtÂ¹zÁUÀ ºÁUÉ ¥ÀæªÉÃ²¸À§ºÀÄzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¨Áå¯Émï
AiÀÄÆ¤l£ÀÄß ºÁ¼ÀÄUÉqÀÄªÀ¯ÁUÀÄwÛ®è CxÀªÁ CzÀgÀ°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ jÃwAiÀÄ°è ºÀ¸ÀÛPÉëÃ¥À
ªÀiÁqÀÄwÛ®èªÉA§ÄzÀ£ÀÄß RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼Àî®Ä CªÀ±Àå«gÀÄªÀAxÀ PÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß
vÉUÉzÀÄPÉÆ¼Àî§ºÀÄzÀÄ.
2. ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄÄ ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï£ÉÆ¼ÀUÉ ºÉÆÃUÀÄªÀ M§â

ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤lÖ£ÀÄß ºÁ¼ÀÄUÉqÀÄªÀÅwÛzÁÝ£É CxÀªÁ CzÀgÀ «µÀAiÀÄzÀ°è
C£ÀåxÁ ºÀ¸ÀÛPÉëÃ¥À ªÀiÁqÀÄwÛzÁÝ£ÉAzÀÄ CxÀªÁ C£ÀÄavÀªÁV ¢ÃWÀðPÁ® ªÉÇÃnAUï
PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï £À°èzÁÝ£ÉAzÀÄ ¸ÀA±À¬Ä¸À®Ä PÁgÀt ºÉÆA¢zÀÝgÉ, CªÀgÀÄ ªÉÇÃnAUï
PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï£ÉÆ¼ÀPÉÌ ¥ÀæªÉÃ²¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀÅ ¸ÀÄUÀªÀÄªÁV ºÁUÀÆ
PÀæªÀÄ§zÀÞªÁV dgÀÄUÀÄªÀAvÉ £ÉÆÃrPÉÆ¼Àî®Ä CUÀvÀå«gÀÄªÀAxÀ PÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß
vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ.
3. F ¤AiÀÄªÀÄzÀ CrAiÀÄ°è ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄÄ ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï£ÉÆ¼ÀUÉ

¥ÀæªÉÃ²¹zÁUÀ, ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄ CªÀgÀ eÉÆvÉ ºÉÆÃUÀ®Ä EaÒ¹zÀ°è ºÁUÉ
ºÉÆÃUÀ®Ä CªÀjUÉ C£ÀÄªÀÄw¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
103. zÁR¯ÁzÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¯ÉPÀÌ
1. ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj ªÀÄvÀzÁ£À ªÀÄÄVzÀ ªÉÄÃ¯É zÁR¯ÁzÀ ªÀÄvÀUÀ¼À MAzÀÄ ¯ÉPÀÌªÀ£ÀÄß

¥Àæ¥ÀvÀæ-28-B (EVM) gÀ°è ¹zÀÝ¥Àr¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ CzÀ£ÀÄß zÁR¯ÁzÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¯ÉPÀÌ
JAzÀÄ §gÉAiÀÄ¯ÁzÀ MAzÀÄ ¥ÀævÉåÃPÀ ®PÉÆÃmÉAiÉÆ¼ÀUÉ EqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
2. ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄÄ ªÀÄvÀzÁ£À ªÀÄÄVzÁUÀ C°è ºÁdjgÀÄªÀ ¥ÀæwAiÉÆ§â ¥ÉÆÃ°AUï

KeÉAl¤UÉ ¥Àæ¥ÀvÀæ-28-B (EVM) gÀ°è ªÀiÁqÀ¯ÁzÀ £ÀªÀÄÆzÀÄUÀ¼À MAzÉÆAzÀÄ
AiÀÄxÁ¥ÀæwAiÀÄ£ÀÄß, CzÀPÁÌV ¸ÀzÀj ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAn¤AzÀ CzÀ£ÀÄß ¹éÃPÀj¹zÀ §UÉÎ
MAzÀÄ ¹éÃPÀÈw ¥ÀqÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ¤ÃqÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ CzÀ£ÀÄß AiÀÄxÁ¥Àæw JAzÀÄ
zÀÈrüÃPÀj¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
104. ªÀÄvÀzÁ£À ªÀÄÄVzÀ ªÉÄÃ¯É ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À£ÀÄß ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ
1. ªÀÄvÀzÁ£À ªÀÄÄVzÀ ªÉÄÃ¯É PÁAiÀÄð¸ÁzsÀåªÁzÀµÀÄÖ ¨ÉÃUÀ£É, ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄÄ

ªÀÄvÁÛöåªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß zÁR®Ä ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄªÀÅ¢®èªÉA§ÄzÀ£ÀÄß SÁvÀj¥Àr¹PÉÆ¼Àî®Ä
PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£ÀÄß ªÀÄÄZÀÑvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤lÖ£ÀÄß ¤AiÀÄAvÀæt
WÀlPÀ¢AzÀ ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
144
2. D vÀgÀÄªÁAiÀÄ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï ªÀÄvÀÄÛ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤lÖ£ÀÄß ªÉÆºÀgÀÄ

ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀªÀÅ ¤zÉðÃ²¸ÀÄªÀAxÀ jÃwAiÀÄ°è
¨sÀzÀæ¥Àr¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¨sÀzÀæUÉÆ½¸À®Ä G¥ÀAiÉÆÃV¹zÀ ªÉÆºÀgÀ£ÀÄß/
ªÉÆºÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß MqÉAiÀÄzÉAiÉÄ AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À£ÀÄß vÉgÉAiÀÄ®Ä ¸ÁzsÀå«®èªÉ£ÀÄßªÀ jÃwAiÀÄ°è
ºÁQgÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
3. ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ºÁdjgÀÄªÀ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄ vÀªÀÄä ªÉÆºÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÁPÀ®Ä

EaÒ¹zÀ°è ºÁUÉ vÀªÀÄä ªÉÆºÀgÀÄ ºÁPÀ®Ä CªÀjUÉ C£ÀÄªÀÄw¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
105. EvÀgÉ ¥ÁåPÉmïUÀ¼À ªÉÆºÀgÀÄ
(1) D vÀgÀÄªÁAiÀÄ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄÄ
J. ªÀÄvÀzÁgÀgÀ C¢üPÀÈvÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ¥ÀæwAiÀÄ£ÀÄß
©. ¥Àæ¥ÀvÀæ-38 AiÀÄ°è£À ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖgÀ£ÀÄß
¹. mÉAqÀqïð ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄªÀ ®PÉÆÃmÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæ¥ÀvÀæ-27 (EVM)

AiÀÄ°è£À ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß
r. DPÉëÃ¦vÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ
E. MAzÀÄ ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁrzÀ ¥ÁåPÉmï£À°è EqÀÄªÀAvÉ ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀªÀÅ

¤zÉðÃ²¹zÀAxÀ EvÀgÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀævÉåÃPÀ ¥ÁåPÉmïUÀ¼À°è EqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(2) ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥ÁåPÉmï£ÀÄß ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄÄ ªÉÆºÀj£ÉÆA¢UÉ ªÀÄvÀÄÛ

GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ CxÀªÁ DvÀ£À ZÀÄ£ÁªÀuÁ KeÉAn£À CxÀªÁ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è
ºÁdjgÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ ªÉÄÃ¯É ªÉÆºÀgÀÄ ºÁPÀ®Ä EaÒ¸ÀÄªÀ DvÀ£À ¥ÉÆÃ°AUï
KeÉAl£À ªÉÆºÀj£ÉÆA¢UÉ ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
106. ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼ÀÄ EvÁå¢UÀ¼À£ÀÄß jl¤ðAUï D¦üÃ¸ÀgïgÀªÀjUÉ gÀªÁ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ
1) D£ÀAvÀgÀ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄÄ
J. ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæ
©. ¥Àæ¥ÀvÀæ-28-© (EVM) gÀ°è zÁR®Ä ªÀiÁrzÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¯ÉPÀÌ
¹. ¤AiÀÄªÀÄ 105 gÀ°è G¯ÉèÃT¸À¯ÁzÀ ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁrzÀ ¥ÁåPÉmïUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
r. ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ°è §¼À¹zÀ EvÀgÀ J®è PÁUÀzÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß jl¤ðAUï D¦üÃ¸ÀgïgÀªÀgÀÄ

¤zÉðÃ²¸ÀÄªÀAxÀ ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è jl¤ðAUï D¦üÃ¸ÀgïgÀªÀjUÉ PÉÆqÀvÀPÀÌzÀÄÝ CxÀªÁ
PÉÆqÀÄªÀAvÉ ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
145
2) jl¤ðAUï D¦üÃ¸ÀgïgÀªÀgÀÄ ªÀÄvÀ JtÂPÉ ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀÄªÀªÀgÉUÉ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæ, ¥ÁåPÉmïUÀ¼ÀÄ

ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ PÁUÀzÀ¥ÀvÀæUÀ¼À ¸ÀÄgÀQëvÀ C©ügÀPÉëUÉ CªÀÅUÀ¼À ¸ÀÄgÀQëvÀ gÀªÁ¤UÉ ¸ÁPÀµÀÄÖ
ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
108. ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß ªÀ±À¥Àr¹PÉÆ¼ÀÄîªÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæ ªÀÄÄZÀÄÑªÀÅzÀÄ.
MAzÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è CxÀªÁ ªÀÄvÀzÁ£ÀPÉÌ UÉÆvÀÄÛ¥Àr¹gÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è ªÀÄvÀUÀmÉÖ

ªÀ±À¥Àr¹PÉÆ¼Àî¯ÁUÀÄwÛzÉAiÉÄAzÀÄ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄÄ C©ü¥ÁæAiÀÄ¥ÀlÖgÉ CªÀgÀÄ vÀPÀëtªÉÃ
ªÀÄvÁÛöåªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀAvÉ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤lÖ£ÀÄß
ªÀÄÄZÀÑvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤l£ÀÄß PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï¤AzÀ ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
146
C£ÀÄ§AzsÀ – II
(CzsÁåAiÀÄ 1 ¥ÁågÁ 3)
1950 gÀ d£ÀvÁ ¥Áæw¤zsÀå C¢ü¤AiÀÄªÀÄzÀ GzsÈÀ vÀ ¨sÁUÀUÀ¼ÄÀ
31. ¸ÀÄ¼ÀÄî WÉÆÃµÀuÉ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ:

AiÀiÁgÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ
(J) ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß ¹zÀÝ¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ, ¥ÀjµÀÌgÀuÉ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀPÉÌ CxÀªÁ ¸Àj¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ

¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ; CxÀªÁ
(©) ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ £ÀªÀÄÆzÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ CxÀªÁ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖ¬ÄAzÀ

AiÀiÁªÀÅzÉÃ £ÀªÀÄÆzÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄºÁPÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ¸ÀÄ¼ÀÄî CxÀªÁ ¸ÀÄ¼ÉîAzÀÄ vÀ£ÀUÉ
UÉÆwÛgÀÄªÀ CxÀªÁ ¸ÀÄ¼ÉîAzÀÄ vÁ£ÉÃ ¨sÁ«¹zÀgÉ CxÀªÁ ¤dªÁzÀÄzÉAzÀÄ £ÀA§¯ÁUÀzÀ
ºÉÃ½PÉAiÀÄ£ÀÄß CxÀªÁ WÉÆÃµÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁrzÀgÉ
-CªÀ£ÀÄ MAzÀÄ ªÀµÀðzÀªÀgÉUÉ «¸ÀÛj¸À§ºÀÄzÁzÀ PÁgÀªÁ¸À¢AzÀ CxÀªÁ dÄ¯Áä£É¬ÄAzÀ

CxÀªÁ CªÉgÀqÀjAzÀ®Æ zÀAqÀ¤ÃAiÀÄ£ÁUÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
1951 gÀ d£ÀvÁ ¥Áæw¤zsåÀ C¢ü¤AiÀÄªÀÄzÀ GzsÈÀ vÀ ¨sÁUÀUÀ¼ÄÀ

60. PÉ®ªÀÅ ªÀUÀðUÀ¼À ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀPÌÉ «±ÉÃµÀ «zsÁ£À:
59 £ÉÃ ¥ÀæPÀgÀtzÀ°è M¼ÀUÉÆAqÀ G¥À§AzsÀUÀ¼À ¸ÁªÀiÁ£Àå C£ÀéAiÀÄPÉÌ ¨ÁzsÀPÀªÁUÀzÀAvÉ:
(J) ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉAiÀÄÄªÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæzÀ°è ¨ÉÃgÉ jÃwAiÀÄ®è®èzÉ RÄzÁÝVAiÀiÁUÀ° CxÀªÁ

CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæzÀ (¥ÉÆÃ¸ÀÖ¯ï ¨Áå¯Émï) ªÀÄÆ®PÀªÁUÀ° CxÀªÁ ¥Àæw¤¢ü ªÀÄÆ®PÀªÁUÀ°
d£ÀvÁ ¥Áæw¤zsÀå C¢ü¤AiÀÄªÀÄ 1950 gÀ (1950 C¢ü¤AiÀÄªÀÄ ¸ÀASÉå 43) (E£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ
F ¥ÀæPÀgÀtzÀ°è C¢ü¤AiÀÄªÀÄ 1950 JAzÀÄ G¯ÉèÃT¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ) 20£ÉÃ ¥ÀæPÀgÀt (8) £ÉÃ
G¥À¥ÀæPÀgÀtzÀ (©) RAqÀzÀ°è G¯ÉèÃT¸À¯ÁzÀ ªÀåQÛUÀ¼À ¥ÉÊQ AiÀiÁgÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ;
(©) ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉAiÀÄÄªÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæzÀ°è£À ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è vÀ£Àß ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß ¨ÉÃgÉ

jÃwAiÀÄ®è®èzÉ RÄzÁÝVAiÀiÁUÀ°Ã CxÀªÁ CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæzÀ ªÀÄÆ®PÀªÁUÀ° F PÉ¼ÀPÀAqÀ
ªÀåQÛUÀ¼À ¥ÉÊQ, AiÀiÁgÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ, JAzÀgÉ;
(i) C¢ü¤AiÀÄªÀÄ, 1950 gÀ 20 £ÉÃ ¥ÀæPÀgÀtzÀ (8) £ÉÃ G¥À¥ÀæPÀgÀtzÀ (¹) CxÀªÁ (r)
RAqÀzÀ°è G¯ÉèÃT¹zÀ AiÀiÁgÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ;
147
(ii) C¢ü¤AiÀÄªÀÄ, 1950 gÀ 20 £ÉÃ ¥ÀæPÀgÀtzÀ (3) £ÉÃ G¥À¥ÀæPÀgÀtzÀ G¥À§AzsÀUÀ¼ÀÄ

C£ÀéAiÀÄªÁUÀÄªÀAxÀ AiÀiÁgÉÃ ªÀåQÛAiÀÄ ºÉAqÀw ªÀÄvÀÄÛ F ¥ÀæPÀgÀtzÀ (6) £ÉÃ
G¥À¥ÀæPÀgÀtzÀ ¤§AzsÀ£ÉUÀ¼ÀÄ£ÀÄ¸ÁgÀ D ªÀåQÛAiÉÆA¢UÉ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV
ªÁ¹¸ÀÄwÛgÀÄªÀAxÀ ºÉAqÀw;
(¹) D ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼À°è ¤¢ðµÀÖ¥Àr¸À§ºÀÄzÁzÀAxÀ CUÀvÀåvÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÆgÉÊ¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ M¼À¥ÀlÄÖ

ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉ¸À¯ÁUÀÄwÛgÀÄªÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæzÀ°è£À ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è ¨ÉÃgÉ jÃwAiÀÄ®è®èzÉ
CAZÉ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ vÀ£Àß ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ®Ä ¸ÀPÁðgÀzÉÆA¢UÉ ¸ÀªÀiÁ¯ÉÆÃa¹
ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÀÄÄPÀÛgÀÄ C¢ü¸ÀÆa¹zÀ ªÀUÀðUÀ¼À ªÀåQÛUÀ½UÉ ¸ÉÃjzÀ AiÀiÁgÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ;
(r) F ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼À°è ¤¢ðµÀÖ¥Àr¸À§ºÀÄzÁzÀAxÀ CUÀvÀåvÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÆgÉÊ¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ M¼À¥ÀlÄÖ

ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉ¸À¯ÁUÀÄwÛgÀÄªÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæzÀ°è£À ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è E¤ßvÀgÀ
jÃwAiÀÄ®è®èzÉ CAZÉ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ vÀ£Àß ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ®Ä vÀvÁÌ®zÀ°è
eÁjAiÀÄ°ègÀÄªÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÁ£ÀÆ¤£À ªÉÄÃgÉUÉ ¥Àæw§AzsÀPÀ ¸ÁÜ£À§zÀÝvÉUÉ (¦æªÉAnªï
rl£ïµÀ£ïUÉ) M¼À¥ÀlÄÖ AiÀiÁgÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ
-ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀÄªÀAvÉ ªÀiÁqÀ®Ä F C¢ü¤AiÀÄªÀÄzÀ CrAiÀÄ°è gÀa¸À¯ÁzÀ

¤AiÀÄªÀÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ G¥À§AzsÀªÀ£ÀÄß PÀ°à¸À§ºÀÄzÀÄ
61. ªÀÄvÀzÁgÀgÀAvÉ £Àn¸ÀÄªÀªÀgÀ£ÀÄß vÀqÉUÀlÄÖªÀÅzÀPÁÌV «±ÉÃµÀ PÁAiÀÄð «zsÁ£À.
ªÀÄvÀzÁgÀgÀAvÉ £Àn¸ÀÄªÀªÀgÀ£ÀÄß vÉqÉUÀlÄÖªÀ zÀÈ¶Ö¬ÄAzÀ,
(J) ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ªÀÄvÀ ¤ÃqÀÄªÀ GzÉÝÃ±ÀPÁÌV ªÀÄvÀ¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß CxÀªÁ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß

PÉÆÃgÀÄªÀ ¥ÀæwAiÉÆ§â ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ CAxÀ ¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß CxÀªÁ ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀÄªÀÅzÀPÀÆÌ
ªÉÆzÀ®Ä CªÀ£À ºÉ¨ÉâgÀ½£À ªÉÄÃ¯É CxÀªÁ AiÀiÁªÀÅzÉÃ EvÀgÀ ¨ÉgÀ½£À ªÉÄÃ¯É C½¸À¯ÁUÀzÀ
±Á¬Ä¬ÄAzÀ UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀPÁÌV
(©) 1950 d£ÀvÁ ¥Áæw¤zsÀå C¢ü¤AiÀÄªÀÄzÀ (1950 gÀ 43) C£ÀéAiÀÄ gÀa¸À¯ÁzÀ ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼À
ªÉÄÃgÉUÉ ªÀÄvÀUÀmÉÖ EgÀÄªÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæzÀ ªÀÄvÀzÁgÀjUÉ CªÀgÀªÀgÀ ¨sÁªÀavÀæUÀ½gÀÄªÀ
CxÀªÁ EgÀ¢gÀÄªÀ UÀÄgÀÄvÀÄ aÃnUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀgÀ§gÁdÄ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÀÝgÉ, ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½gÀÄªÀ
¥ÀæwAiÉÆ§â CAxÀ ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß CxÀªÁ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀÄªÀÅzÀPÀÆÌ
ªÉÆzÀ®Ä CªÀ£ÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjgÀªÀgÀ CxÀªÁ ¥ÉÆÃ°AUï
D¦üÃ¸ÀgïgÀªÀgÀ ªÀÄÄAzÉ vÀ£Àß UÀÄgÀÄvÀÄ aÃnAiÀÄ£ÀÄß ºÁdgÀÄ¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀPÁÌV; ªÀÄvÀÄÛ
(¹) AiÀiÁgÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß PÉÆÃgÀÄªÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è CªÀ£À ºÉ¨ÉâgÀ½£À

ªÉÄÃ¯É CxÀªÁ AiÀiÁªÀÅzÉÃ EvÀgÀ ¨ÉgÀ½£À ªÉÄÃ¯É FUÁUÀ¯ÉÃ CAxÀ UÀÄgÀÄvÀÄ EzÀÝgÉ
CxÀªÁ PÉÃ½zÁUÀ vÀ£Àß UÀÄgÀÄw£À aÃnAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjgÀªÀgÀ
148
CxÀªÁ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgïgÀªÀgÀ ªÀÄÄAzÉ ºÁdgÀÄ¥Àr¸À¢zÀÝgÉ, ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ªÀÄvÀ

¤ÃqÀ®Ä CAxÀ AiÀiÁgÉÃ ªÀåQÛUÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ¤µÉÃ¢ü¸ÀÄªÀÅzÀPÁÌV
F C¢ü¤AiÀÄªÀÄzÀ ªÉÄÃgÉUÉ gÀa¸À¯ÁzÀ ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ G¥À§AzsÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ.
61.J ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ¼À°è ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼ÀÄ
F C¢ü¤AiÀÄªÀÄzÀ°è CxÀªÁ CzÀgÀ ªÉÄÃgÉUÉ gÀa¹zÀ ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼À°è K£ÉÃ EzÀÝgÀÆ, ZÀÄ£ÁªÀuÁ

DAiÉÆÃUÀªÀÅ, ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ ¸À¤ßªÉÃ±ÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹ ¤¢ðµÀÖ¥Àr¸À§ºÀÄzÁzÀAvÀºÀ
jÃwAiÀÄ°è ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄvÀ ¤ÃqÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ zÁR°¸ÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß
CAVÃPÀj¸À§ºÀÄzÀÄ.
«ªÀgÀuÉ : F ¥ÀæPÀgÀtzÀ GzÉÝÃ±ÀPÁÌV ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæ JAzÀgÉ ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ®Ä CxÀªÁ

zÁR°¸À®Ä J¯ÉPÁÖç¤Pï ZÁ°vÀ CxÀªÁ EvÀgÉ jÃwAiÀÄ°è §¼À¸ÀÄªÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ AiÀÄAvÀæ CxÀªÁ
¸À®PÀgÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ F C¢ü¤AiÀÄªÀÄ CxÀªÁ CzÀgÀ ªÉÄÃgÉUÉ gÀa¹zÀ ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼À°è ªÀÄvÀ¥ÉnÖUÉ
CxÀªÁ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæ PÀÄjvÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉÃ G¯ÉèÃRªÀ£ÀÄß, C£ÀåxÁ G¥À§A¢ü¹zÀÄzÀ£ÀÄß½zÀÄ,
AiÀiÁªÀÅzÉÃ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è CAxÀ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß §¼À¸ÀÄªÀ¯Éè®è CAxÀ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæ PÀÄjvÀÄ
G¯ÉèÃRªÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄªÀÅzÁV CxÉðÊ¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
134.© ±À¸ÀÛçzsÁjUÀ¼ÁV ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ CxÀªÁ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ ¸À«ÄÃ¥À §gÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¤µÉÃzsÀ
(1) jl¤ðAUï D¦üÃ¸Àgï, ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj ºÁUÀÆ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ±ÁAw ªÀÄvÀÄÛ

¸ÀÄªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß PÁ¥ÁqÀ®Ä £ÉÃªÀÄPÀUÉÆAqÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è PÀvÀðªÀåzÀ ªÉÄÃ°gÀÄªÀ AiÀiÁgÉÃ
¥ÉÆÃ°Ã¸ï C¢üPÁj ªÀÄvÀÄÛ AiÀiÁgÉÃ EvÀgÀ ªÀåQÛUÀ¼À ºÉÆgÀvÀÄ, AiÀiÁgÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ 1959 gÀ
DAiÀÄÄzsÀUÀ¼À C¢ü¤AiÀÄªÀÄzÀ°è ºÉÃ½gÀÄªÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ §UÉAiÀÄ DAiÀÄÄzsÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ
¢£ÁAPÀzÀAzÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ CPÀÌ¥ÀPÀÌPÉÌ §gÀvÀPÀÌzÝÀ ®è.
(2) AiÀiÁgÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ (1) £ÉÃ G¥À ¥ÀæPÀgÀtzÀ G¥À§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß G®èAX¹zÀgÉ, CªÀ£ÀÄ JgÀqÀÄ
ªÀµÀðUÀ¼À CªÀ¢üUÉ «¸ÀÛj¸À§ºÀÄzÁzÀ PÁgÀªÁ¸À¢AzÀ CxÀªÁ dÄ¯Áä£É¬ÄAzÀ CxÀªÁ
CªÉgÀqÀjAzÀ®Æ zÀAqÀ¤ÃAiÀÄ£ÁUÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(3) 1959 gÀ DAiÀÄÄzsÀUÀ¼À C¢ü¤AiÀÄªÀÄzÀ°è (1959 gÀ 54) K£ÉÃ EzÀÝgÀÆ, F ¥ÀæPÀgÀtzÀ

C£ÀéAiÀÄ C¥ÀgÁzsÀPÁÌV ²PÉëUÉ M¼ÀUÁVzÀÝ ªÀåQÛAiÀÄ §½AiÀÄ°è ¸ÀzÀj C¢ü¤AiÀÄªÀÄzÀ°è
ºÉÃ½gÀÄªÀAvÀºÀ DAiÀÄÄzsÀUÀ¼ÀÄ EgÀÄªÀÅzÀÄ PÀAqÀÄ§AzÀgÉ CAvÀºÀ DAiÀÄÄzsÀUÀ¼À£ÀÄß
ªÀ±À¥Àr¹PÉÆ¼ÀîªÀÅzÀPÉÌ UÀÄjAiÀiÁUÀvÀPÀÌzÀÄÝ. ªÀÄvÀÄÛ CAvÀºÀ DAiÀÄÄzsÀUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ
¤ÃrgÀÄªÀ ¯ÉÊ¸À£ïì£ÀÄß D C¢ü¤AiÀÄªÀÄzÀ 17£ÉÃ ¥ÀæPÀgÀtzÀ£ÀéAiÀÄ gÀzÀÄÝ¥Àr¸À¯ÁVzÉAiÉÄAzÀÄ
¨sÁ«¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(4) (2) £ÉÃ G¥À¥ÀæPÀgÀtzÀ CrAiÀÄ°è zÀAqÀ¤ÃAiÀÄ C¥ÀgÁzsÀªÀÅ ¸ÀAeÉÕÃAiÀÄªÁVgÀvÀPÀÌzÀÄÝ.

149
135. ªÀÄvÀUÀmÉÖ¬ÄAzÀ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀÄ C¥ÀgÁzsÀ:
(1) AiÀiÁªÀÅzÉÃ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è ªÀÄvÀUÀmÉÖ¬ÄAzÀ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß ªÉÆÃ¸À¢AzÀ vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ

ºÉÆÃUÀÄªÀ CxÀªÁ vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃUÀ®Ä ¥ÀæAiÀÄvÀß ªÀiÁqÀÄªÀ; AiÀiÁªÀÅzÉÃ CAxÀ
PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀPÉÌ GzÉÝÃ±À¥ÀÆªÀðPÀªÁV ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀ CxÀªÁ ºÁUÉ
ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀPÉÌ zÀÄµÉàçÃgÀuÉ ªÀiÁqÀÄªÀ AiÀiÁgÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ MAzÀÄ ªÀµÀðzÀ CªÀ¢üAiÀÄªÀgÉUÉ
«¸ÀÛj¸À§ºÀÄzÁzÀ PÁgÁªÁ¸À¢AzÀ CxÀªÁ LzÀÄ £ÀÆgÀÄ gÀÆ¥Á¬ÄUÀ¼ÀªÀgÉUÉ
«¸ÀÛj¸À§ºÀÄzÁzÀ dÄ¯Áä£É¬ÄAzÀ CxÀªÁ CªÉgÀqÀjAzÀ®Æ zÀAqÀ¤ÃAiÀÄ£ÁUÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(2) ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjgÀªÀgÀÄ, (1) £ÉÃ G¥À¥ÀæPÀgÀtzÀ ªÉÄÃgÉUÉ zÀAqÀ¤ÃAiÀÄªÁzÀ

C¥ÀgÁzsÀªÀ£ÀÄß AiÀiÁgÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ ªÀiÁqÀÄwÛzÁÝ£ÉAzÀÄ CxÀªÁ ªÀiÁrzÁÝ£ÉAzÀÄ £ÀA§®Ä
PÁgÀt EzÀÝgÉ, D C¢üPÁjAiÀÄÄ, D ªÀåQÛAiÀÄÄ D ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß ©lÄÖ ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀPÀÆÌ
ªÉÆzÀ®Ä D ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß zÀ¸ÀÛVj ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ CxÀªÁ zÀ¸ÀÛVj ªÀiÁqÀÄªÀAvÉ ¥ÉÆÃ°Ã¸ï
C¢üPÁjUÉ ¤zÉðÃ²¸À§ºÀÄzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ D ªÀåQÛAiÀÄ ±ÉÆÃzsÀ£É ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ CxÀªÁ
CªÀ£À£ÀÄß ¥ÉÆÃ°Ã¸ï C¢üPÁj¬ÄAzÀ ±ÉÆÃzsÀ£É ªÀiÁr¸À§ºÀÄzÀÄ.
¥ÀgÀAvÀÄ, ªÀÄ»¼ÉAiÀÄ£ÀÄß ±ÉÆÃzsÀ£É ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ CªÀ±ÀåPÀªÁzÀgÉ, ªÀÄvÉÆÛ§â ªÀÄ»¼É¬ÄAzÀ

¸À¨sÀåvÉ¬ÄAzÀ ±ÉÆÃzsÀ£É ªÀiÁr¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
(3) zÀ¹ÛVjAiÀiÁzÀ ªÀåQÛAiÀÄ ±ÉÆÃzsÀ£É¬ÄAzÀ CªÀ£À §½ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæ PÀAqÀÄ§AzÀgÉ

CzÀ£ÀÄß ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjgÀªÀgÀÄ ¥ÉÆÃ°Ã¸ï C¢üPÁjUÉ ¸ÀÄgÀQëvÀ C©ügÀPÉëUÁV
M¦à¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ CxÀªÁ ¥ÉÆÃ°Ã¸ï C¢üPÁjAiÉÄÃ ±ÉÆÃzsÀ£É ªÀiÁrgÀÄªÀ°è CzÀ£ÀÄß CAxÀ
C¢üPÁjAiÀÄÄ ¸ÀÄgÀQëvÀ C©ügÀPÉëAiÀÄ°è ElÄÖPÉÆ¼ÀîvÀPÀÌzÀÄÝ.
(4) (1) £ÉÃ G¥À¥ÀæPÀgÀtzÀ ªÉÄÃgÉUÉ zÀAqÀ¤ÃAiÀÄªÁzÀ C¥ÀgÁzsÀªÀÅ ¸ÀAeÉÕÃAiÀÄªÁVgÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
135-J ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß ªÀ±À¥Àr¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ C¥ÀgÁzsÀ
1. AiÀiÁgÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß ªÀ±À¥Àr¹PÉÆ¼ÀÄîªÀ C¥ÀgÁzsÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁrzÀgÀÆ, DvÀ

MAzÀÄ ªÀµÀðQÌAvÀ PÀrªÉÄ E®èzÀ, DzÀgÉ ªÀÄÆgÀÄ ªÀµÀðUÀ¼ÀªÀgÉUÉ «¸ÀÛj¸À§ºÀÄzÁzÀAxÀ
CªÀ¢üAiÀÄ PÁgÁªÁ¸À¢AzÀ ªÀÄvÀÄÛ dÄ¯Áä£É¬ÄAzÀ zÀAqÀ¤ÃAiÀÄ£ÁUÀvÀPÀÌzÀÄÝ, ªÀÄvÀÄÛ CAxÀ
C¥ÀgÁzsÀªÀ£ÀÄß ¸ÀPÁðj ¸ÉÃªÉAiÀÄ°ègÀÄªÀ ªÀåQÛAiÀÄÄ ªÀiÁrzÀgÉ, CªÀ£ÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ªÀµÀðUÀ½VAvÀ
PÀrªÉÄ E®èzÀ, DzÀgÉ LzÀÄ ªÀµÀðUÀ¼ÀªÀgÉUÉ «¸ÀÛj¸À§ºÀÄzÁzÀ CªÀ¢üAiÀÄ PÁgÁªÁ¸À¢AzÀ
ªÀÄvÀÄÛ dÄ¯Áä£É¬ÄAzÀ zÀAqÀ¤ÃAiÀÄ£ÁUÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
«ªÀgÀuÉ- F G¥À¥ÀæPÀgÀt ªÀÄvÀÄÛ 20-© ¥ÀæPÀgÀtzÀ GzÉÝÃ±ÀUÀ½UÁV “ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß

ªÀ±À¥Àr¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ” JA§ÄzÀÄ, EvÀgÀ «µÀAiÀÄUÀ¼À eÉÆvÉUÉ, F PÉ¼ÀPÀAqÀ J®è CxÀªÁ
AiÀiÁªÀÅzÉÃ ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ, JAzÀgÉ;
150
J) AiÀiÁgÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ CxÀªÁ ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß CxÀªÁ ªÀÄvÀzÁ£ÀPÁÌV

¤UÀ¢¥Àr¹gÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀªÀ£ÀÄß ªÀ±À¥Àr¹PÉÆAqÀÄ ¥ÉÆÃ°AUï ¥Áæ¢üPÁjUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß
CxÀªÁ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À£ÀÄß M¦à¸ÀÄªÀAvÉ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß
PÀæªÀÄ§zÀÞªÁV £ÀqÉ¸ÀÄªÀÅzÀgÀ ªÉÄÃ¯É ¥ÀjuÁªÀÄ ©ÃgÀÄªÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ EvÀgÀ PÁAiÀÄð
ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ.
©) AiÀiÁgÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ CxÀªÁ ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß CxÀªÁ ªÀÄvÀzÁ£ÀPÁÌV

¤UÀ¢¥Àr¹gÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀªÀ£ÀÄß ¸Áé¢üÃ£À¥Àr¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ D ªÀåQÛAiÀÄ CxÀªÁ ªÀåQÛUÀ¼À
¨ÉA§°UÀgÀÄ ªÀiÁvÀæªÉÃ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä CªÀPÁ±À PÉÆqÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀgÀÄ ªÀÄvÀ
¤ÃqÀzÀAvÉ vÀqÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ.
¹) AiÀiÁgÉÃ ªÀÄvÀzÁgÀ£À£ÀÄß ¥ÀævÀåPÀëªÁV ¥ÀgÉÆÃPÀëªÁV MvÁÛ¬Ä¸ÀÄªÀÅzÀÄ CxÀªÁ

¨sÀAiÀÄ¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀÄ CxÀªÁ ºÉzÀj¸ÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀ£ÀÄ vÀ£Àß ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä
ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ CxÀªÁ ªÀÄvÀzÁ£ÀPÁÌV ¤UÀ¢¥Àr¹gÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀPÉÌ ºÉÆÃUÀzÀAvÉ vÀqÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ.
r) AiÀiÁgÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ CxÀªÁ ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀUÀ¼À JtÂPÉAiÀÄ ¸ÀÜ¼ÀªÀ£ÀÄß ªÀ±À¥Àr¹PÉÆAqÀÄ JtÂPÉ

¥Áæ¢üPÁjUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß CxÀªÁ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À£ÀÄß M¦à¸ÀÄªÀAvÉ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß PÀæªÀÄ§zÀÞªÁV JtÂPÉ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀgÀ ªÉÄÃ¯É ¥ÀjuÁªÀÄ ©ÃgÀÄªÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ.
E) ¸ÀPÁðj ¸ÉÃªÉAiÀÄ°ègÀÄªÀ AiÀiÁgÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ, GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ£À ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ ¨sÀ«µÀåzÀ

ªÀÈ¢ÞUÁV ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½zÀ J®è CxÀªÁ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ CxÀªÁ
AiÀiÁªÀÅzÉÃ CAxÀ ZÀlÄªÀnPÉUÉ £ÉgÀªÀÅ ¤ÃqÀÄªÀÅzÀÄ CxÀªÁ CAxÀ ZÀlÄªÀnPÉAiÀÄ£ÀÄß
PÀAqÀÆ PÁtzÀAwgÀÄªÀÅzÀÄ.
2. (1) £ÉÃ G¥À¥ÀæPÀgÀtzÀ ªÉÄÃgÉUÉ zÀAqÀ¤ÃAiÀÄªÁzÀ MAzÀÄ C¥ÀgÁzsÀªÀÅ

¸ÀAeÉÕÃAiÀÄªÁVgÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
151
C£ÀÄ§AzsÀ- III
(CzsÁåAiÀÄ - I ¥ÁågÁ 5)
¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ ««zsÀ ºÀAvÀUÀ¼À°è ¤ªÀð»¸À¨ÉÃPÁzÀ ¥ÀæPÁAiÀÄðUÀ¼À gÀÆ¥ÀgÃÉ µÉUÀ¼ÀÄ
I. £ÉÃªÀÄPÀzÀ £ÀAvÀgÀ
II. ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¢£ÀzÀ »A¢£À ¢£ÀzÀAzÀÄ
III. ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¢£ÀzÀAzÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ §AzÀ £ÀAvÀgÀ
IV. ªÀÄvÀzÁ£À ªÉÃ¼ÉAiÀÄ°è
V. ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÀÆtðUÉÆAqÀ £ÀAvÀgÀ
I. £ÉÃªÀÄPÀzÀ £ÀAvÀgÀ
1.1. ¤ÃªÀÅ ¤ªÀÄä £ÉÃªÀÄPÀzÀ DzÉÃ±À ¹éÃPÀj¹zÁUÀ, F ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß zÀAiÀÄ«lÄÖ JZÀÑjPÉ¬ÄAzÀ
¥Àj²Ã°¹ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀjÃQë¹:
(J) ¤ªÀÄä ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀASÉå
(©) ªÀÄvÀUÀmÉÖ AiÀiÁªÀ PÉëÃvÀæzÀ°èzÉAiÉÆÃ D PÉëÃvÀæzÀ ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ ºÉ¸ÀgÀÄ
(¹) ¤ªÀÄä ªÀÄvÀUÀmÉÖ¬ÄgÀÄªÀ ¤RgÀªÁzÀ ¸ÀÜ¼À
F ªÀiÁ»wAiÀÄÄ ¤ªÀÄä £ÉÃªÀÄPÀzÀ DzÉÃ±ÀzÀ°è ¹UÀÄvÀÛzÉ. ¤ªÀÄä ªÀÄvÀUÀmÉÖ C¢üPÁjUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ
¸ÀºÀ CzÀgÀ°è PÀæªÀÄªÁV EgÀÄvÀÛªÉ. CªÀgÀ£ÀÄß ¸ÀA¥ÀQð¸À®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹ ºÁUÀÆ CªÀgÀ ªÀÄ£ÉAiÀÄ
ºÁUÀÆ PÀbÉÃjAiÀÄ «¼Á¸ÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀÄä°è ElÄÖPÉÆ½î ºÁUÀÆ ¤ªÀÄä ªÀÄ£ÉAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀbÉÃjAiÀÄ
«¼Á¸ÀUÀ¼À£ÀÄß CªÀjUÉ PÉÆr.
¤ªÀÄUÉ ¸ÁzsÀåªÁUÀÄªÀµÀÄÖ vÀgÀ¨ÉÃw vÀgÀUÀwUÀ½UÉ ºÁdgÁV CzÀjAzÀ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉ
§UÉÎ ¤ÃªÀÅ ¥ÀÆtðªÁV w½zÀÄPÉÆ¼Àî§ºÀÄzÀÄ. ¤ªÀÄä eÁÕ¥ÀPÀ±ÀQÛ ºÁUÀÆ »A¢£À C£ÀÄ¨sÀªÀUÀ¼À
ªÉÄÃ¯É AiÀiÁªÁUÀ®Æ CªÀ®A©vÀgÁUÀ¢j, KPÉAzÀgÉ CªÀÅ ¤ªÀÄä£ÀÄß zÁjvÀ¦à¸À§ºÀÄzÀÄ.
¸ÀÆZÀ£ÉUÀ¼ÀÄ PÁ®PÁ®PÉÌ UÀt¤ÃAiÀÄªÁV §zÀ¯ÁUÀÄwÛgÀÄvÀÛªÉ.
1.2 F ªÀÄÄA¢£À PÀgÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ QgÀÄºÉÆwÛUÉUÀ¼À£ÀÄß JZÀÑjPÉ¬ÄAzÀ N¢:
(J) ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjUÀ¼À PÉÊ¦r

(©) «zÀÄå£Áä£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ PÉÊ¦r
(¹) ªÀÄÄRå ¸ÀÆZÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¤Ãr jl¤ðAUï D¦üÃ¸ÀgïgÀªÀgÀÄ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjUÀ½UÉ §gÉzÀ
¥ÀvÀæ.
1.3 C£ÀÄ§AzsÀ 5gÀ°è ¤ÃqÀ¯ÁzÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¸ÁªÀÄVæAiÀÄ ¨Á§£ÀÄß ¸ÀévÀB w½zÀÄPÉÆ½î.
1.4 PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï ªÀÄvÀÄÛ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À
¸ÀA¥ÀPÀðªÀ£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤l£ÀÄß ªÀÄÄZÀÄÑªÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀ
jÃw ªÀÄvÀÄÛ «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß JZÀÑjPÉ¬ÄAzÀ N¢ w½zÀÄPÉÆ½î.
152
1.5 C£ÀÄ§AzsÀUÀ¼À°è PÉÆnÖgÀÄªÀ ±Á¸À£À§zÀÞ ºÁUÀÆ ±Á¸À£À§zÀÞªÀ®èzÀ ««zsÀ £ÀªÀÄÆ£ÉUÀ¼À£ÀÄß

JZÀÑjPÉ¬ÄAzÀ N¢.
1.6 C£ÀÄ§AzsÀ-I gÀ°è PÉÆnÖgÀÄªÀ PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï C¢ü¤AiÀÄªÀÄ 1993 ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÁðlPÀ
¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï (ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß £ÀqÉ¸ÀÄªÀ) ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼ÀÄ, 1993 ºÁUÀÆ C£ÀÄ§AzsÀ-II gÀ°è
PÉÆnÖgÀÄªÀ 1950 ªÀÄvÀÄÛ 1951 gÀ d£ÀvÁ ¥Áæw¤zsÀå C¢ü¤AiÀÄªÀÄ ªÉÄÃgÉV£À ¸ÀÄ¸ÀAUÀvÀªÁzÀ
¤AiÀÄªÀÄUÀ¼À£ÀÄß §ºÀ¼À JZÀÑjPÉ¬ÄAzÀ N¢ ªÀÄ£À£À ªÀiÁrPÉÆ½î. ¤ªÀÄUÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸ÀAzÉÃºÀ
GAmÁzÀgÉ ¤ªÀÄä jl¤ðAUï D¦üÃ¸ÀgïgÀ£ÀÄß ¸ÀA¥ÀQð¹ ¤ªÀÄä ¸ÀAzÉÃºÀ ¥ÀjºÀj¹PÉÆ½î, UÉÆAzÀ®
ªÀÄ£À¸Àì£ÀÄß AiÀiÁªÁUÀ®Æ ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃr.
II. ªÀÄvÀzÁ£À ¢£ÀzÀ »A¢£À ¢£ÀzÀAzÀÄ:
2.1 ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¢£ÀzÀ »A¢£À ¢£ÀzÀAzÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è §¼À¸À®Ä ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À£ÀÄß

¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼Àî®Ä ¤ªÀÄUÉ w½¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. ¤ÃªÀÅ F ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼À §UÉÎ RavÀ¥Àr¹PÉÆ½î.
a) ¤ªÀÄUÉ PÉÆnÖgÀÄªÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï ºÁUÀÆ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï(UÀ¼ÀÄ) ¤ªÀÄä

ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀªÀÅUÀ¼ÁVªÉ.
b) PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À ‘PÁåAqï ¸Émï ¸ÉPÀë£ï’ C£ÀÄß AiÀÄxÉÆÃavÀªÁV ªÉÆºÀgÀÄ
ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ ºÁUÀÆ CzÀPÉÌ CqÉæ¸ï mÁåUÀ£ÀÄß ©VAiÀiÁV PÀlÖ¯ÁVzÉ.
c) PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À°ègÀÄªÀ ¨ÁåljAiÀÄÄ ¥ÀÆwðAiÀiÁV PÁAiÀÄð ¤ªÀð»¸ÀÄªÀ
¹ÜwAiÀÄ°èzÉ.
d) ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤l£ÀÄß (UÀ¼À£ÀÄß) AiÀÄxÉÆÃavÀªÁV ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ CqÉæ¸ï
mÁåUïUÀ¼À£ÀÄß ªÉÄÃ¯É ºÁUÀÆ PÉ¼ÀUÉ JgÀqÀÆ PÀqÉ §®vÀÄ¢AiÀÄ°è ©VAiÀiÁV PÀlÖ¯ÁVzÉ.
e) AiÀÄÄPÀÛ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¨Áå®nAUï AiÀÄÆ¤mï£À°è C¼ÀªÀr¸À¯ÁVzÉ ºÁUÀÆ
CzÀ£ÀÄß ªÀÄvÀ¥ÀvÀæzÀ vÉgÉAiÀÄ°è ¸ÀjAiÀiÁV ¥ÀAQÛÃPÀj¸À¯ÁVzÉ.
f) ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï£À°è ¸ÉèöÊqï ¹éZï C£ÀÄß ¸ÀjAiÀiÁzÀ ¸ÁÜ£ÀPÉÌ
ºÉÆA¢¸À¯ÁVzÉ.
g) C£ÀÄ§AzsÀ-5 gÀ°è £ÀªÀÄÆ¢¹zÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À J¯Áè ¨Á§ÄUÀ¼À£ÀÄß
CUÀvÀå«gÀÄªÀµÀÄÖ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è ¸ÀgÀ§gÁdÄ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ.
h) ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ïUÀ¼À PÀæªÀÄ ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjÃPÉë ªÀiÁr.
i) F ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼Àî®Ä ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹.
i) C£ÀÄ§AzsÀUÀ¼À ¥ÀæwUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ
ii) ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ¨sÁUÀzÀ ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ C£ÀÄ§AzsÀªÀ£ÀÄß ¸ÀjAiÀiÁV PÉÆqÀ¯ÁVzÉ.
iii) ¥ÀnÖAiÀÄ ªÀQðAUï ¥ÀæwUÀ¼À°è ¥ÀÄl ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß PÀæªÀÄªÁV ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ.
153
iv) ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ªÀÄÄ¢ævÀ PÀæªÀÄ ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß w¢Ý®è ºÁUÀÆ CªÀÅUÀ½UÉ §zÀ¯ÁV ºÉÆ¸À
¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß PÉÆnÖ®è.
v) C£ÀÄ§AzsÀUÀ¼À ¥ÀæPÁgÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ©lÄÖ ©nÖgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ °¦PÀ CxÀªÁ EvÀgÀ
vÀ¥ÀÄàUÀ¼À wzÀÄÝ¥ÁlÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¸À¯ÁVzÉ.
j) ¤ªÀÄUÉ PÉÆnÖgÀÄªÀ ¸Àà¢üð¹gÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ¥ÀæwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjÃQë¹. ¥ÀnÖAiÀÄ°è
PÉÆnÖgÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ aºÉßUÀ¼ÀÄ ºÉÆAzÁtÂPÉAiÀiÁUÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
CªÀÅ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï£À°è£À ªÀÄvÀ¥ÀvÀæzÀ°è AiÀiÁªÀ PÀæªÀÄzÀ°è §gÀÄvÀÛªÉÇÃ CzÉÃ PÀæªÀÄ
¸ÀASÉå PÀæªÀÄzÀ¯ÉèÃ EgÀ¨ÉÃPÀÄ.
k) ¤ªÀÄUÉ ¤ÃrgÀÄªÀ C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄ ¨Ál°AiÀÄ°è ¸ÁPÀµÀÄÖ ±Á¬Ä EzÉ. C½¸À¯ÁUÀzÀ
±Á¬Ä ºÁUÀÆ CzÀgÀ ªÀÄÄZÀÑ¼ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀjAiÀiÁV ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß
¥Àj²Ã°¹ ¸ÀjAiÀiÁV ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀ¢zÀÝgÉ, ªÀÄÄZÀÑ¼ÀªÀ£ÀÄß ªÉÄÃt/ CgÀV¤AzÀ ¥ÀÄ£ÀB
l) ¨ÁtzÀ PÀvÀÛj UÀÄgÀÄw£À gÀ§âgï ¸ÁÖA¥ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀÄä »vÁÛ¼É ¹Ã®ÄUÀ¼À£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹.
¨ÁtzÀ PÀvÀÛj UÀÄgÀÄw£À gÀ§âgï ¸ÁÖA¥ÀÄUÀ½UÉ JgÀqÀÆ PÀqÉUÀ¼À°è ¹Ã®ÄUÀ¼À£ÀÄß
CAn¹gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁÖA¥ï ¥Áåqï MtV®è JA§ÄzÀ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹ ¤ªÀÄä
ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß vÁvÁÌ°PÀ ¤«ÄðwAiÀÄ°è ¸ÁÜ¦¸À®Ä GzÉÝÃ²¹zÀÝgÉ, ¤ªÀÄä ZÀÄ£ÁªÀuÁ
PÁUÀzÀ ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß zÁ¸ÁÛ£ÀÄ ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÁPÀµÀÄÖ C¼ÀvÉAiÀÄ PÀ©âtzÀ ¥ÉnÖUÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉ¬Äj.
m) ªÀÄvÀUÀmÉÖ vÀ®Ä¥À®Ä ¸ÁUÀ¨ÉÃPÁzÀ ªÀiÁUÀðzÀ §UÉÎ ¤ªÀÄä NqÁlzÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄzÀ §UÉÎ
¤ªÀÄUÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸ÀAzÉÃºÀ«zÀÝgÉ D ¸ÀAzÉÃºÀªÀ£ÀÄß ¥ÀjºÀj¹PÉÆ½î ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ
ºÉÆÃUÀÄªÀ ªÉÃ¼É, ©qÀÄªÀAxÀ ¸ÀÜ¼À ªÀÄvÀÄÛ C°èUÉ vÀ®Ä¥À®Ä MzÀV¸À¯ÁVgÀÄªÀ ¸ÁjUÉ
ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ jÃw EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß RavÀ¥Àr¹PÉÆ½î.
2.2 (J) ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¢£ÀzÀAzÀÄ ¸ÀPÁ®zÀ°è ¤ÃªÀÅ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß vÀ®Ä¥ÀÄªÀ ¸ÁzsÀåvÉ §UÉÎ ¤ªÀÄUÉ
£ÉaÑUÉ EgÀ¢zÀÝgÉ, ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ »A¢£À ¢£ÀzÀAzÀÄ ¤ªÀÄä ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ vÀqÀªÉAzÀgÉ C¥ÀgÁºÀß
4.00 UÀAmÉ ªÉÃ¼ÉUÉ vÀ®Ä¦ ºÁUÀÆ F ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼À §UÉÎ RavÀ¥Àr¹PÉÆ½î.
i) ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ ºÉÆgÀUÀqÉ ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ PÁAiÀÄ®Ä ¸ÁPÀµÀÄÖ ¸ÀÜ¼ÁªÀPÁ±À«zÉ ºÁUÀÆ ¥ÀÄgÀÄµÀgÀÄ

ºÁUÀÆ ªÀÄ»¼Á ªÀÄvÀzÁgÀjUÉ ¥ÀævÉåÃPÀ ¸Á®ÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀåªÀ¸ÉÜ ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
ii) ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ ¥ÀæªÉÃ²¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ C°èAzÀ ºÉÆgÀ ºÉÆÃUÀ®Ä ¥ÀævÉåÃPÀ
zÁjUÀ½ªÉ;
iii) ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸ÀÄªÀ ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï£À°è ZÉ£ÁßV ¨É¼ÀQzÉ.
iv) ªÀÄvÀzÁ£À ¸ÀÜ¼ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄªÀ £ÉÆÃnÃ¸À£ÀÄß JzÀÄÝ
PÁtÄªÀAvÉ ¥ÀæzÀ²ð¸À¯ÁVzÉ.
v) ¸Àà¢üð¹gÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ¥ÀæwAiÀÄ£ÀÄß JzÀÄÝ PÁtÄªÀAvÉ ¥ÀæzÀ²ð¸À¯ÁVzÉ.
154
(©) ªÀÄ»¼Á ¸ÀºÁAiÀÄQAiÀÄÆ ¸ÉÃjzÀAvÉ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÀ°è £ÉgÀªÁUÀ®Ä ¤ªÀÄUÉ

¨ÉÃPÁUÀÄªÀ ªÀåQÛUÀ¼À£ÀÄß £ÉÃªÀÄPÀ ªÀiÁrPÉÆ½î.
(¹) ¤ÃªÀÅ, ¤ªÀÄä ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgïUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄUÀ¼ÀÄ

PÀÄ½vÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀ ¸ÀÜ¼ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤l£ÀÄß EqÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀªÀ£ÀÄß
¤zsÀðj¹.
(r) ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è £ÉÃvÀÄ ºÁQgÀÄªÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ gÁdQÃAiÀÄ ¥ÀPÀëPÉÌ ¸ÉÃjzÀ AiÀiÁgÉÃ £ÁAiÀÄPÀ£À
AiÀiÁªÀÅzÉÃ bÁAiÀiÁavÀæªÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄºÁQ CxÀªÁ CzÀ£ÀÄß ¥ÀÆwðAiÀiÁV ªÀÄÄaÑ.
2.3 ¤ªÀÄUÉ ªÀ»¹zÀ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæ ºÁUÀÆ ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÀÆtðUÉÆ¼ÀÄîªÀªÀgÉUÉ

¤ªÀÄä C©ügÀPÉëAiÀÄ°èAiÉÄÃ EgÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæ ºÁUÀÆ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃªÀÅ »AzÀPÉÌ
¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ. ¤ÃªÀÅ ªÀÄvÀUÀmÉÖ vÀ®Ä¦zÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄ¢AzÀ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ ºÁUÀÆ ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À
¥Àæ¨sÁgÀzÀ°è ¤ÃªÀÅ CxÀªÁ ¤ÃªÀÅ DAiÉÄÌ ªÀiÁrzÀ M§â ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ¯ÉèÃ
G½zÀÄPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæ ºÁUÀÆ ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ PÀvÀðªÀåzÀ
ªÉÄÃ°gÀÄªÀ ¥ÉÆÃ°Ã¸ï UÁqïð£À CxÀªÁ ¤ÃªÀ®èzÀ CxÀªÁ ¤ÃªÀÅ DAiÉÄÌ ªÀiÁrzÀ ¥ÉÆÃ°AUï
D¦üÃ¸Àgï C®èzÀ AiÀiÁgÉÃ EvÀgÀ ªÀåQÛAiÀÄ C©ügÀPÉëAiÀÄ°è ©qÀvÀPÀÌzÀÝ®è.
III. ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¢£ÀzÀAzÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ §AzÀ £ÀAvÀgÀ:

3.1 ¤ÃªÀÅ ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀÄä ¥ÉÆÃ°AUï vÀAqÀzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀÅ ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀ®Ä ¤UÀ¢¥Àr¹zÀ
ªÉÃ¼ÉUÉ 75 ¤«ÄµÀUÀ¼À ªÉÆzÀ®Ä ªÀÄvÀUÀmÖÉUÉ vÀ¥ÀàzÉ §gÀ¨ÉÃPÀÄ. §AzÀ £ÀAvÀgÀ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß
ºÁUÀÆ ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹.
3.2 ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀ £ÉÃªÀÄPÀ ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹ PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï C¢ü¤AiÀÄªÀÄ
1993gÀ ¥ÀæPÀgÀt 29 £ÀÄß CªÀjUÉ «ªÀj¹, CªÀjUÉ PÀÄ½vÀÄPÉÆ¼Àî®Ä ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À£ÀÄß UÉÆvÀÄÛ¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀÄ NqÁqÀÄªÀÅzÀPÉÌ CªÀjUÉ JAnæ ¥Á¸À£ÀÄß ¤Ãr. XVI£ÉÃ CzsÁåAiÀÄzÀ°è G¯ÉèÃT¹zÀ
WÉÆÃµÀuÉAiÀÄ£ÀÄß N¢ ºÉÃ½.
3.3 ¤ªÀÄä vÀAqÀzÀ°è AiÀiÁgÁzÀgÀÆ M§âgÀÄ §gÀ¢zÀÝgÉ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï £ÉÃªÀÄPÀPÉÌ ªÀåªÀ¸ÉÜ
ªÀiÁrPÉÆ½î.
3.4 ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀ®Ä ¤UÀ¢¥Àr¹zÀ ªÉÃ¼ÉUÉ MAzÀÄ UÀAmÉ ªÉÆzÀ®Ä CtÄPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß
£ÀqÉ¸ÀÄªÀÅzÀÄ ¸ÉÃjzÀAvÉ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß ¹zÀÝUÉÆ½¸À®Ä ¥ÁægÀA©ü¹.
3.5 CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ £ÀAvÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤lÖ£ÀÄß ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÀÄÄAZÉ
ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ°è£À ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß C½¹ ºÁQ
3.6 VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã®£ÀÄß C¼ÀªÀr¹ ªÀÄvÀÄÛ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë£À£ÀÄß ªÀÄÄaÑ £ÀAvÀgÀ
3.7 C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬Ä ¹Ã¸ÉAiÀÄ£ÀÄß ±Á¬Ä ZÉ°èºÉÆÃUÀzÀ ºÁUÉ Ej¹.
155
IV. ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ªÉÃ¼ÉAiÀÄ°è:

4.1 ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¤UÀ¢¥Àr¹zÀ ªÉÃ¼ÉUÉ ¸ÀjAiÀiÁV ¥ÁægÀA©ü¹j. J®è O¥ÀZÁjPÀ PÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ
ªÀÄÄVAiÀÄ¢zÀÝgÀÆ ¤UÀ¢¥Àr¹zÀ ªÉÃ¼ÉUÉ PÉ®ªÀÅ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ£ÀÄß ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ ©r.
4.2 ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉAiÀÄÄwÛzÁÝUÀ, ÇÁé¨sÁ«PÀªÁzÀ QèµÀÖ ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼ÀÄ GzÀã«¸ÀÄªÀ ¸ÁzsÀåvÉ EgÀÄvÀÛzÉ.
¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgïUÀ¼À£ÀÄß CªÀgÀ ªÀiÁªÀÄÆ° PÀvÀðªÀåUÀ¼À£ÀÄß £ÀqÉ¹PÉÆAqÀÄ ºÉÆÃUÀ®Ä ©lÄÖ QèµÀÖ
¥ÀæPÀgÀtUÀ¼À §UÉÎ ¤ÃªÉÃ ªÀåªÀºÀj¹, CAvÀºÀ ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼ÀÄ »ÃVgÀÄvÀÛzÉ
a) ªÀÄvÀzÁgÀ£À §UÉÎ DPÉëÃ¥À JvÀÄÛªÀÅzÀÄ (CzsÁåAiÀÄ XVIII)
b) C¥Áæ¥ÀÛ ªÀAiÀÄ¸ÀÌjAzÀ ªÀÄvÀzÁ£À (CzsÁåAiÀÄ XVIII)
c) CAzsÀgÀÄ CxÀªÁ zÀÄ§ð® ªÀÄvÀzÁgÀjAzÀ ªÀÄvÀzÁ£À (CzsÁåAiÀÄ XXII)
d) ªÀÄvÀZÀ¯Á¬Ä¸À¢gÀ®Ä wÃªÀiÁð¤¹zÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ (CzsÁåAiÀÄ XXIII)
e) mÉAqÀgïØ ªÀÄvÀUÀ¼ÀÄ (CzsÁåAiÀÄ XXVII)
f) ªÀÄvÀzÁ£À gÀºÀ¸ÀåzÀ G®èAWÀ£É (CzsÁåAiÀÄ XXI)
g) ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è C£ÀÄavÀªÁV £ÀqÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÁUÉ C£ÀÄavÀªÁV £ÀqÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀ
ªÀåQÛUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀ PÀ¼ÀÄ»¸ÀÄªÀÅzÀÄ (CzsÁåAiÀÄ XVII)
h) UÀ®¨sÉ CxÀªÁ AiÀiÁªÀÅzÉÃ EvÀgÀ PÁgÀt¢AzÁV ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÀÆqÀÄªÀÅzÀÄ (CzsÁåAiÀÄ
XXVIII)
4.3 ¥Àæw JgÀqÀÄ UÀAmÉUÀ½UÉÆªÉÄä ªÀÄvÀzÁ£À PÀÄjvÀ ¤ªÀÄä ¢£ÀZÀjAiÀÄ 19 £ÉÃ ¸ÀAPÀ®£À ¨Á©UÉ
¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ CAQ ¸ÀASÁå ªÀiÁ»w ¸ÀAUÀæ»¹.
4.4 vÀqÀªÁV ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÁægÀA¨sÀªÁVzÀÝgÀÆ ¤UÀ¢vÀ ªÉÃ¼ÉUÉ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄV¹. F ªÉÃ¼ÉAiÀÄ°è
¸Á°£À°ègÀÄªÀ ªÀåQÛUÀ½UÉ ¤ªÀÄä ¸À» EgÀÄªÀ aÃnUÀ¼À£ÀÄß PÉÆr. ¤UÀ¢¥Àr¹zÀ ªÉÃ¼ÉAiÀÄ £ÀAvÀgÀ
¸Á°£À°è AiÀiÁgÉÃ ºÉaÑ£À ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃgÀzÀAvÉ £ÉÆÃrPÉÆ½î.
V. ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÀÆtðUÉÆAqÀ £ÀAvÀgÀ:
5.1 CzsÁåAiÀÄ XXIX ªÀÄvÀÄÛ XXXI gÀ°è PÉÆnÖgÀÄªÀ ¸ÀÆZÀ£ÉUÀ¼À ¥ÀæPÁgÀ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß ªÀÄÄaÑ
5.2 ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¹zÀ ªÀÄ»¼Á ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¸ÀASÉå w½zÀÄPÉÆ½î.
5.3 ¥Àæ¥ÀvÀæ-28-J (EVM) ¥ÀÆtðUÉÆ½¹ (zÁR°¹zÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¯ÉPÀÌ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ï ¯ÉPÀÌ).
ªÀÄvÀzÁ£À ªÀÄÄVAiÀÄÄªÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ºÁdjgÀÄªÀ ¥ÀæwAiÉÆ§â ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAl¤UÉ, (CzsÁåAiÀÄ
XXX) gÀ°è G¯ÉèÃT¹zÀ WÉÆÃµÀuÁ £ÀªÀÄÆ£ÉAiÀÄ°è ¥Àæ¥ÀvÀæ-28-J (EVM) ¥ÀqÉzÀzÀÝPÉÌ KeÉAl¤AzÀ
¹éÃPÀÈw ¥ÀqÉzÀÄ £ÀAvÀgÀ ¥Àæ¥ÀvÀæ-28-J (EVM) AiÀÄ zÀÈrüÃPÀÈvÀ ¥ÀæwAiÀÄ£ÀÄß ¤Ãr £ÀAvÀgÀ EvÀgÀ
CA±ÀUÀ¼À°è WÉÆÃµÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀÆtðUÉÆ½¹.
5.4 ¤ªÀÄä ¢£ÀZÀjAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀÆtðUÉÆ½¹.
156
5.5 CzsÁåAiÀÄ XXXII gÀ°è EgÀÄªÀ ¸ÀÆZÀ£ÉUÀ¼À ¥ÀæPÁgÀ J®è ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÁUÀzÀ ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ªÉÆºÀgÀÄ
ªÀiÁr.
5.6 LzÀÄ ±Á¸À£À§zÀÞ ®PÉÆÃmÉUÀ¼À ªÉÆzÀ® ¥ÁåPÉl£ÀÄß ¹zÀÞ¥Àr¹.
5.7 ºÀ£ÉÆßAzÀÄ ±Á¸À£À§zÀÝªÀ®èzÀ ®PÉÆÃmÉUÀ¼À JgÀqÀ£ÉÃ ¥ÁåPÉl£ÀÄß ¹zÀÞ¥Àr¹.
5.8 K¼ÀÄ ¨Á§ÄUÀ¼À ªÀÄÆgÀ£ÉÃ ¥ÁåPÉÃl£ÀÄß ¹zÀÞ¥Àr¹
5.9 EvÀgÉ J¯Áè ¨Á§ÄUÀ¼À £Á®Ì£ÉÃ ¥ÁåPÀl£ÀÄß ¹zÀÝ¥Àr¹.
5.10 ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁrzÀ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß ºÁUÀÆ ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÁUÀzÀ¥ÀvÀæUÀ¼À ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁrzÀ
¥ÁåPÉmïUÀ¼À£ÀÄß PÉÆqÀ®Ä ¹éÃPÁgÀ PÉÃAzÀæPÉÌ »A¢gÀÄUÀÄªÀ ¥ÀæAiÀiÁtzÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ C£ÀÄ¸Àj¹.
ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæ ºÁUÀÆ EvÀgÀ ¥ÁåPÉmïUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÄ¨sÀzÀæªÁV ¹éÃPÁgÀ PÉÃAzÀæPÉÌ vÀ®Ä¦¹ ¹éÃPÀÈwAiÀÄ£ÀÄß
¥ÀqÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ ¤ªÀÄä ªÉÊAiÀÄÄQÛPÀ ºÉÆuÉUÁjPÉAiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ. ¤ÃªÀÅ JAlÄ ««zsÀ ¨Á§ÄUÀ¼À£ÀÄß
CAzÀgÉ:
1. ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼ÀÄ.
2. zÁR°¹zÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¯ÉPÀÌ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ïUÀ¼À ¯ÉPÀÌ EgÀÄªÀ ®PÉÆÃmÉ.
3. ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj WÉÆÃµÀuÉUÀ½gÀÄªÀ ®PÉÆÃmÉ.
4. ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj ¢£ÀZÀj EgÀÄªÀ ®PÉÆÃmÉ
5. “±Á¸À£À§zÀÞ ®PÉÆÃmÉUÀ¼ÀÄ” JAzÀÄ §gÉ¢gÀÄªÀ LzÀÄ ®PÉÆÃmÉUÀ¼À£ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀÄ ªÉÆzÀ®
¥ÁåPÉmï.
6. “±Á¸À£À§zÀÞªÀ®èzÀ ®PÉÆÃmÉUÀ¼ÀÄ” JAzÀÄ §gÉ¢gÀÄªÀ MA§vÀÄÛ ®PÉÆÃmÉUÀ½gÀÄªÀ JgÀqÀ£ÉÃ
¥ÁåPÉmï.
7. ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À K¼ÀÄ ¨Á§ÄUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀ ªÀÄÆgÀ£ÉÃ ¥ÁåPÉmï ªÀÄvÀÄÛ
8. EvÀgÀ ¨Á§ÄUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ EzÀÝgÉ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀ £Á®Ì£ÉÃ ¥ÁåPÉmï.
9. «¹mï ¶Ãl£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄªÀ ®PÉÆÃmÉ.
157
C£ÀÄ§AzsÀ- IV
(CzsÁåAiÀÄ- I ¥ÁågÁ.6)
£ÀªÀÄÆ£É – 08 (EVM)
¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjUÀ½UÉ ZÉPï ªÉÄªÉÆ
PÀæ. vÉUÉzÀÄPÉÆ¼Àî¯ÁzÀ PÀæªÀÄ µÀgÁ ( ºËzÀÄ/ E®è)
¸ÀA
1. jl¤ðAUï D¦üÃ¸ÀgÀjAzÀ J¯Áè ¸ÀÄ¸ÀAUÀvÀ ¸ÀÆZÀ£ÉUÀ¼ÀÄß ºËzÀÄ/ E®è
¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼Àî¯ÁVzÉAiÉÄÃ ºÁUÀÆ ElÄÖ PÉÆ¼Àî¯ÁVzÉAiÉÄÃ?
2. ¥ÉÆÃ°AUï vÀAqÀzÀ EvÀgÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄUÀ¼À ¥ÀjZÀAiÀÄ ªÀiÁr ºËzÀÄ/ E®è
PÉÆAqÀÄ CªÀgÉÆA¢UÉ ¤PÀl ¸ÀA¥ÀPÀð
ElÄÖPÉÆ¼Àî¯ÁVzÉAiÉÄÃ?
3. J¯Áè ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁPÀµÀÄÖ ¸ÀASÉåAiÀÄ°è ºËzÀÄ/ E®è
ºÁUÀÆ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è ¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼Àî¯ÁVzÉAiÉÄÃ JA§ÄzÀ£ÀÄß
RavÀ¥Àr¹ PÉÆAr¢ÝÃgÁ?
4. ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ ¨Áå®nAUï AiÀÄÆ¤mï ºÁUÀÆ PÀAmÉÆæÃ¯ï ºËzÀÄ/ E®è
AiÀÄÆ¤mï, ªÀÄvÀzÁgÀgÀ C¢üPÀÈvÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ¥ÀæwUÀ¼ÀÄ, ¨ÁtzÀ
PÀvÀÛj UÀÄgÀÄw£À gÀ§âgï ¸ÁÖA¥ï, VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã®ÄUÀ¼ÀÄ,
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖgÄÀ , ªÀÄvÀzÁgÀgÀ aÃnUÀ¼ÀÄ EvÁå¢UÀ¼À£ÀÄß
¥Àj²Ã°¸À¯ÁVzÉAiÉÄÃ?
5. ªÀÄvÀUÀmÉÖUÀ¼À°è ªÀÄvÀzÁgÀjUÉ ¥ÀævÉåÃPÀ ¥ÀæªÉÃ±À ºÁUÀÆ ºËzÀÄ/ E®è
¤UÀðªÀÄ£ÀªÀ£ÀÄß RavÀ¥Àr¹PÉÆAr¢ÝÃgÁ?
6. ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÀæzÉÃ±À ºÁUÀÆ ºÀAaPÉ ªÀiÁrgÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ºËzÀÄ/ E®è
¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß ¤¢ðµÀÖ¥Àr¸ÀÄªÀ £ÉÆÃnÃ¸À£ÀÄß ºÁUÀÆ
¸Àà¢üð¹gÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ¥ÀæwAiÀÄ£ÀÄß
¥ÀæzÀ²ð¸À¯ÁVzÉAiÉÄÃ?
7. PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï ªÀÄvÀÄÛ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï £ÀqÀÄªÉ ºËzÀÄ/ E®è
¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¨Áålj ¹éZïUÀ¼À£ÀÄß
D£ï ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉAiÉÄÃ?
8. CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉ¸À¯ÁVzÉAiÉÄÃ ªÀÄvÀÄÛ ¥sÀ°vÁA±ÀªÀ£ÀÄß ºËzÀÄ/ E®è
clear button MwÛ vÉUÉzÀÄºÁPÀ¯ÁVzÉAiÉÄÃ?
9. PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë£ï£À°è VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï ºËzÀÄ/ E®è
¹Ã®£ÀÄß C¼ÀªÀr¸À¯ÁVzÉAiÉÄÃ?
10. PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë£ï£À£ÀÄß ªÉÆºÀgÀÄ ºËzÀÄ/ E®è
ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉAiÉÄÃ?
11. ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¸ÀÄªÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è WÉÆÃµÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ºËzÀÄ/ E®è
12. ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¸ÀÄªÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ¦æ¸ÉÊrAUï ºËzÀÄ/ E®è
D¦üÃ¸ÀgÀgÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ gÀºÀ¸Àå PÁ¥ÁqÀÄªÀ ¸ÀA§AzsÀzÀ°è
PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï C¢ü¤AiÀÄªÀÄ 1993 gÀ 29 £ÉÃ
158
¥ÀæPÀgÀtzÀ G¥À§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß N¢ ºÉÃ¼À¯ÁVzÉAiÉÄÃ?

13. ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï£À ºÁUÀÆ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À PÀæªÀÄ ºËzÀÄ/ E®è
¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ïUÀ¼À PÀæªÀÄ
¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁrPÉÆ¼Àî®Ä ¥ÉÆÃ°AUï
KeÉAljUÉ C£ÀÄªÀÄw ¤ÃqÀ¯ÁVzÉAiÉÄÃ?
14. JqÀ vÉÆÃgÀÄ ¨ÉgÀ½£À ªÉÄÃ¯É C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄ£ÀÄß ºËzÀÄ/ E®è
ºÀaÑ UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖj£À°è
(¥Àæ¥ÀvÀæ-38 ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¸À» / JqÀUÉÊAiÀÄ ºÉ¨ÉânÖ£À
UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß ¸ÀjAiÀiÁV ¥ÀqÉAiÀÄ¯ÁVzÉAiÉÄÃ?
15. PÀrªÉÄ ªÀAiÀÄ¹ì£À ªÀÄvÀzÁgÀjAzÀ WÉÆÃµÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ºËzÀÄ/ E®è
¥ÀqÉAiÀÄ¯ÁVzÉAiÉÄÃ?
16. ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj ¢£ÀZÀjAiÀÄ°è WÀl£ÉUÀ¼À£ÀÄß PÁ®PÁ®PÉÌ ºËzÀÄ/ E®è
ºÁUÀÆ CªÀÅ WÀn¹zÀAvÉ®è zÁR®Ä ªÀiÁqÀ¯ÁV zÉAiÉÄÃ?
17. ¤UÀ¢¥Àr¹zÀ ªÉÃ¼ÉUÉ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß PÉÆ£ÉUÉÆ½¸À ºËzÀÄ/ E®è
¯ÁVzÉAiÉÄÃ?
18. zÁR°¹zÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¯ÉPÀÌUÀ¼À zÀÈrüÃPÀÈvÀ ¥ÀæwUÀ¼À£ÀÄß (¥Àæ¥ÀvÀæ- ºËzÀÄ/ E®è
28-J (EVM) AiÀÄ°è) J®è ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAljUÉ
¤ÃqÀ¯ÁVzÉAiÉÄÃ?
19. ªÀÄvÀzÁ£À ªÀÄÄVAiÀÄÄªÁUÀ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁzÀ WÉÆÃµÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ºËzÀÄ/ E®è
20. ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæ ºÁUÀÆ ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÁUÀzÀ¥ÀvÀæUÀ½UÉ ªÉÆºÀgÀ£ÀÄß ºËzÀÄ/ E®è
¸ÀÆZÀ£ÉUÀ¼À ¥ÀæPÁgÀ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉAiÉÄÃ?
21. ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæ zÉÆÃµÀ¢AzÀ ¨ÉÃgÉ ºÉÆ¸À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À£ÀÄß ºËzÀÄ/ E®è
ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è §¼À¸À¯ÁVvÉÛ
22. ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄªÁUÀ ºÁdjzÀÝ ¥ÉÆÃ°AUï ºËzÀÄ/ E®è
KeÉAlgÀÄUÀ½UÉ vÉÆÃj¸À¯ÁVzÉAiÉÄÃ
23. zÉÆA©, UÀ¯ÁmÉ, EvÁå¢ PÁgÀtUÀ½UÁV ªÀÄvÀzÁ£À ºËzÀÄ/ E®è
ªÀÄÄAzÀÆqÀ¯ÁVvÉÛ
24. a) EPIC ºÁdgÀÄ¥Àr¹ ªÀÄvÀzÁ£À ªÀiÁrzÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ
¸ÀASÉå
b) EPIC E®èzÉ EvÀgÉ zÁR¯ÉUÀ¼À£ÀÄß ºÁdgÀÄ¥Àr¹
ªÀÄvÀzÁ£À ªÀiÁrzÀªÀgÀ ¸ÀASÉå
25. mÉAqÀqïð ªÀÄvÀUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ZÀ¯Á¬Ä¹zÀ ºËzÀÄ/ E®è
ªÀÄvÀUÀ¼À ±ÉÃPÀqÀ 2 QÌAvÀ ºÉZÁÑVzÉAiÉÄÃ
¢£ÁAPÀ: ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj ¸À»

¸ÀÜ¼À : ªÀÄvÀÄÛ ªÉÆºÀgÀÄ
159
C£ÀÄ§AzsÀ- V
(CzsÁåAiÀÄ - III ¥ÁågÁ.1)
«zÀÄå£Áä£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæ §¼À¸ÀÄªÀAxÀ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ MzÀV¸À¨ÉÃPÁzÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À ¥ÀnÖ
1. PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï 1
2. ¨Áå®mï AiÀÄÆ¤mï (UÀ¼ÀÄ) 1 (¸Àà¢üðUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß
CªÀ®A©¹)
3. ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖgÀÄ (¥Àæ¥ÀvÀæ 38) 1 ¥ÀÄ¸ÀÛPÀ
4. ªÀÄvÀzÁgÀgÀ aÃnUÀ¼ÀÄ 1600
5. ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁqÀ®Ä §¼À¸ÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ 3
¥ÀæwUÀ¼ÀÄ
6. ªÀVÃðPÀÈvÀ ¸ÉÃªÁ ªÀÄvÀzÁgÀgÁågÁzÀgÀÆ EzÀÝgÉ 3
7. ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼ÀÄ (mÉAqÀgïØ ªÀÄvÀUÀ½UÉ) 20
8. C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬Ä 5¹¹/10¹¹AiÀÄ 2 ¨Ál¯ï
9. CqÉæ¸ï mÁåUïUÀ¼ÀÄ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mïUÉ 4
10. CqÉæ¸ï mÁåUïUÀ¼ÀÄ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïUÉ 4
11. «±ÉÃµÀ mÁåUï 3
12. «zÀÄå£Áä£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ½UÉ VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ïUÀ¼ÀÄ 2
13. ¹Öç¥ï ¹Ã¯ï 2
14. ¨ÁtzÀ PÀvÀÛj UÀÄgÀÄw£À gÀ§âgï ¸ÁÖA¥ï 1
15. ¸ÁÖöåA¥ï ¥Áåqï (£ÉÃgÀ¼É §tÚzÀÄÝ) 1
16. ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj ¯ÉÆÃºÀzÀ ¹Ã¯ï 1
17. ¨ÉAQ ¥ÉÆlÖt 1
18. ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj ¢£ÀZÀj 1
19. ©ü£Àß ªÀiÁr vÀAiÀiÁj¸ÀÄªÀ UÀÄgÀÄw£À gÀ§âgï ¸ÁÖA¥ÀÄ 1
20. £ÀªÀÄÆ£ÉUÀ¼ÀÄ
1. ¸Àà¢üð¹gÀÄªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¥ÀnÖ 1
2. DPÉëÃ¦vÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¥ÀnÖ (¥Àæ¥ÀvÀæ 25) 2
3. CAzsÀ ªÀÄvÀÄÛ zÀÄ§ð® ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖ (¥Àæ¥ÀvÀæ 26) 2
4. mÉAqÀgïØ ªÀÄvÀUÀ¼À ¥ÀnÖ (¥Àæ¥ÀvÀæ-27-ಎ(EVM) 2
5. zÁR°¹zÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¯ÉPÀÌ (¥Àæ¥ÀvÀæ-28- (EVM)) 10
6. §¼À¹zÀ ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ïUÀ¼À zÁR¯É -

7. DPÉëÃ¦vÀ ªÀÄvÀ ±ÀÄ®ÌzÀ oÉÃªÀtÂUÁV gÀ¹Ãw ¥ÀÄ¸ÀÛPÀ 1 ¥ÀÄ¸ÀÛPÀ
8. oÁuÁ¢üPÁjUÉ ¥ÀvÀæ 4
9. ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÀÄÄAZÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁ£À 2
ªÀÄÄPÁÛAiÀÄUÉÆAqÁUÀ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj¬ÄAzÀ WÉÆÃµÀuÉ
(¨sÁUÀ- I jAzÀ IV)
160
10. ªÀÄvÀzÁgÀ£À ªÀAiÀÄ¹ì£À §UÉÎ DvÀ ªÀiÁrzÀ WÉÆÃµÀuÉ 2

11. WÉÆÃµÀuÉ ªÀiÁrzÀ £ÀAvÀgÀ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¹zÀ/ ¥sÉÆÃµÀuÉ ¤ÃqÀ®Ä 4
¤gÁPÀj¹zÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖ
12. CAzsÀ ªÀÄvÀÄÛ zÀÄ§ð® ªÀÄvÀzÁgÀ£À ¸ÀAUÀqÀ §gÀÄªÀ ªÀåQÛ¬ÄAzÀ 10
WÉÆÃµÀuÉ
13. ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄUÀ½UÉ ¥Á¸ÀÄUÀ¼ÀÄ 10
14. «¹mï ¶Ãmï 2
15. ZÀÄ£ÁªÀuÁ «ÃPÀëPÀgÀÄ/ jl¤ðAUï D¦üÃ¸ÀgïgÀªÀjUÉ ¸À°è¸À¨ÉÃPÁzÀ 2
¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄªÀgÀ ºÉZÀÄÑªÀj 20- CA±ÀUÀ¼À ªÀgÀ¢AiÀÄ
£ÀªÀÄÆ£É
21 ®PÉÆÃmÉUÀ¼ÀÄ
1. ªÀÄvÀzÁgÀgÀ C¢üPÀÈvÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ¥Àæw EqÀ®Ä ®PÉÆÃmÉ-A 1
2. ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖUÀ¼À EvÀgÀ ¥ÀæwUÀ¼À¤ßqÀ®Ä ®PÉÆÃmÉ-P 1

3. mÉAqÀgïØ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ mÉAqÀgïØ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖ EqÀ®Ä 1
®PÉÆÃmÉ- D
4. ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÉÆzÀ®Ä ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ 1
PÉÆ£ÉAiÀÄ°è ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj ªÀiÁqÀÄªÀ WÉÆÃµÀuÉAiÀÄ¤ßqÀ®Ä
®PÉÆÃmÉ- N
5. zÁR°¹zÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¯ÉPÀÌ EqÀ®Ä (¥Àæ¥ÀvÀæ-28- (EVM)) 1
®PÉÆÃmÉ- M
6. DPÉëÃ¦vÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¥ÀnÖ ®PÉÆÃmÉ- H 1
7. §¼À¸ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ ºÁ¼ÁzÀ ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ï, «±ÉÃµÀ mÁåUï ªÀÄvÀÄÛ 1
¹Öç¥ï ¹Ã®ÄUÀ¼À¤ßqÀ®Ä ®PÉÆÃmÉ- L
8. ªÀÄvÀUÀmÉÖ KeÉAlgÀÄUÀ¼À £ÉÃªÀÄPÀ ¥ÀvÀæUÀ¼À¤ßqÀ®Ä ®PÉÆÃmÉ- Q 1
9. CAzsÀ ªÀÄvÀÄÛ zÀÄ§ð® ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖ (¥Àæ¥ÀvÀæ-26) ºÁUÀÆ 1
CªÀgÀ ¸ÀAUÀrUÀgÀÄ ªÀiÁrzÀ WÉÆÃµÀuÉ (£ÀªÀÄÆ£É-11) EqÀ®Ä
®PÉÆÃmÉ- I
10. ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjgÀªÀgÀ ¢£ÀZÀj ªÀgÀ¢ EqÀ®Ä ®PÉÆÃmÉ- O 1
11. ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÀvÀðªÀå ¥ÀæªÀiÁt ¥ÀvÀæUÀ¼À¤ßqÀ®Ä ®PÉÆÃmÉ- F 1

12. gÀ¹Ãw ¥ÀÄ¸ÀÛPÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄlÄÖUÉÆÃ®Ä ºÁQPÉÆAqÀ £ÀUÀzÀÄ ºÀt 1
EqÀ®Ä ®PÉÆÃmÉ- K
13. ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¸ÀAUÀqÀ §AzÀ ªÀåQÛUÀ¼À WÉÆÃµÀuÉAiÀÄ¤ßqÀ®Ä 1
®PÉÆÃmÉ- J
14. ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¸À»UÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖgÀ£ÀÄß 1
EqÀ®Ä (¥Àæ¥ÀvÀæ 38) ®PÉÆÃmÉ- B
161
15. EvÀgÀ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ PÁUÀzÀ¥ÀvÀæUÀ¼À¤ßqÀ®Ä ®PÉÆÃmÉ- R 1
16. §¼À¸ÀzÀ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À¤ßqÀ®Ä ®PÉÆÃmÉ- C 1
17. G¥ÀAiÉÆÃV¹gÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ aÃnUÀ¼ÀÄ ®PÉÆÃmÉ- E 1
18. G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀzÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ aÃnUÀ¼ÀÄ ®PÉÆÃmÉ- G 1

19. ¸ÁzÁ ®PÉÆÃmÉUÀ¼ÀÄ 2
(®PÉÆÃmÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀtÚ UÁvÀæzÀªÁVzÀÝgÉ ¥ÁåQAUï ¥ÉÃ¥ÀgÀ£ÀÄß §¼À¸À§ºÀÄzÀÄ. ªÀÄÄ¢ævÀ ®PÉÆÃmÉUÀ¼ÀÄ
®¨sÀå«gÀ¢zÀÝ°è ¸ÁzÁ ®PÉÆÃmÉUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À§ºÀÄzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹zÀ GzÉÝÃ±ÀªÀ£ÀÄß PÉA¥ÀÄ
±Á¬ÄAiÀÄ°è §gÉzÀÄ ¸ÀÆa¸À¨ÉÃPÀÄ)
22. ¸ÀAPÉÃvÀ ¥sÀ®PÀUÀ¼ÀÄ
a) ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj
b) ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï
c) ¥ÀæªÉÃ±À
d) ¤UÀðªÀÄ£À
e) ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAmï
f) ¥ÀæzÉÃ±À ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄªÀ ¤AiÀÄªÀÄ 31(1)(J) gÀ ªÀÄÆ®PÀ
CUÀvÀå¥Àr¸À¯ÁVgÀÄªÀ ¸ÀAQÃtð £ÉÆÃnÃ¸ÀÄ
23. ¯ÉÃR£À ¸ÁªÀÄVæ
1. ¸ÁzsÁgÀt ¹Ã¸ÀzÀ PÀrØ 1
2. ¨Á¯ï ¥É£ï 3 ¤Ã° + 1 PÉA¥ÀÄ
3. SÁ° PÁUÀzÀ 8 ºÁ¼É
4. ¦£ÀÄßUÀ¼ÀÄ 25
5. ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀ CgÀUÀÄ 6 vÀÄAqÀÄ
6. ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï 1
7. UÀªÀiï ¥ÉÃ¸ïÖ (UÉÆÃAzÀÄ) 1 ¹Ã¸É
8. ¨ÉèÃqÀÄ 1
9. ªÉÄÃtzÀ §wÛUÀ¼ÀÄ 3
10. vÉ¼ÀÄ mÉéöÊ£ï zÁgÀ 20 «ÄÃlgï
11. ¯ÉÆÃºÀzÀ gÀÆ®Ä 1
12. PÁ§ð£ï PÁUÀzÀ 3
13. JuÉÚ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀ£ÀÄß MgÉ¹ ºÁPÀ®Ä §mÉÖ ZÀÆgÀÄ CxÀªÁ 3
PÀA§½ ZÀÆgÀÄ
14. ¥ÁåQAUï ¥ÉÃ¥ÀgÀÄ 2 ºÁ¼É
15. C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬ÄAiÀÄ ¹Ã¸É EqÀ®Ä PÀ¥ÀÄà/ SÁ° n£ï/ ¥Áè¹ÖPï 1
¨ÁPïì
16. qÁæ¬ÄAUï ¦£ÀÄßUÀ¼ÀÄ 24
162
17. vÀAqÀ ¸ÀAUÀæ»¹PÉÆ¼Àî¨ÉÃPÁzÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À ¥ÀnÖ 3

18. gÀ§âgï ¨ÁåAqÀÄUÀ¼ÀÄ 20
19. ¸É¯ÉÆèÃ mÉÃ¥ÀÄ 1
¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj ªÀ®AiÀÄ C¢üPÁjUÉ ¥ÀævÉåÃPÀªÁV »A¢gÀÄV¸ÀÄªÀ, D vÀgÀÄªÁAiÀÄ ªÀ®AiÀÄ C¢üPÁj
CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁjAiÀÄªÀgÀ/ f¯Áè ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁjAiÀÄªÀgÀ PÀbÉÃjAiÀÄ°è zÁ¸ÁÛ£ÀÄ ªÀiÁrqÀÄªÀ
¸ÁªÀÄVæUÀ¼À ¥ÀnÖ
1 ¨ÁtzÀ PÀvÀÛj UÀÄgÀÄw£À gÀ§âgï ¸ÁÖA¥ÀÄ
2 ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj ¯ÉÆÃºÀzÀ ¹Ã¯ï
3 F ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄªÀ ¯ÉÃR£À ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À aÃ®
i) ¸É¯ïá EAQAUï ¥Áåqï
ii) ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï ¸ÁªÀÄVæ
iii) ¯ÉÆÃºÀzÀ gÀÆ®Ä
iv) C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á¬Ä ¹Ã¸ÉAiÀÄ¤ßqÀÄªÀ ¥Áè¹ÖPï ¨ÁPïì
v) §¼À¸ÀzÀ EvÀgÀ J¯Áè ¨Á§ÄUÀ¼ÀÄ
163
UÀªÀÄ¤¹ :- ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïUÉ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¹gÀÄªÀ PÉÃ§¯ï »A§¢AiÀÄ°ègÀÄªÀ MAzÀÄ QArAiÀÄ

ªÀÄÆ®PÀ ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï£À ºÉÆgÀUÉ §A¢gÀ¨ÉÃPÀÄ ºÁUÀÆ F QArAiÀÄ
ªÀÄÆ®PÀ PÉÃ§¯ï ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï£ÉÆA¢UÉ eÉÆÃqÀuÉAiÀiÁVgÀÄªÀ eÁUÀzÀªÀgÉUÉ CzÀgÀ
¥ÀÆtð GzÀÝªÀ£ÀÄß ¸ÀAzÀ¨sÁð£ÀÄ¸ÁgÀ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj CxÀªÁ f¯Áè ¥ÀAZÁAiÀÄw
PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À ¥Àæ¨sÁgÀzÀ°ègÀÄªÀ ªÀÄÆgÀ£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï ºÁUÀÆ vÁ®ÆèPÀÄ
¥ÀAZÁAiÀÄw PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À ¥Àæ¨sÁgÀzÀ°ègÀÄªÀ £Á®Ì£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸Àgï vÀ£Àß
¸ÀÜ¼ÀzÀ¯ÉèÃ PÀÄ½vÀÄ £ÉÆÃqÀÄªÀAwgÀ¨ÉÃPÀÄ. EzÀjAzÀ ¸ÀAzÀ¨sÁð£ÀÄ¸ÁgÀ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj
CxÀªÁ ªÀÄÆgÀ£ÉÃ ªÀÄvÀÄÛ £Á®Ì£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgïgÀªÀgÀ UÀªÀÄ£ÀPÉÌ §gÀÄªÀAvÉ
ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï £ÉÆ¼ÀVAzÀ F PÉÃ§¯ï §UÉÎ ºÀ¸ÀÛPÉëÃ¥À ªÀiÁqÀ®Ä AiÀiÁªÀ
ªÀÄvÀzÁgÀjUÀÆ ¸ÁzsÀåªÁUÀÄªÀÅ¢®è. DzÀgÉ F ªÉÇÃnAUï PÀA¥ÁmïðªÉÄAmï£À°ègÀÄªÀ F
QArAiÀÄ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï£À ªÉÄÃ°£À AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¨sÁUÀ PÁtÂ¸ÀÄªÀµÀÄÖ
zÉÆqÀØzÁVgÀ¨ÁgÀzÀÄ.
164
C£ÀÄ§AzsÀ- VII
(CzsÁåAiÀÄ - XVI ¥ÁågÁ.1 ªÀÄvÀÄÛ 2)
£ÀªÀÄÆ£É- 12 (EVM)
¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjgÀªÀjAzÀ WÉÆÃµÀuÉ
¨sÁUÀ- I
ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀÅ ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÉÆzÀ®Ä ¦æ¸ÊÉ rAUï C¢üPÁjgÀªÀjAzÀ WÉÆÃµÀuÉ
_________________ ¥ÀAZÁAiÀÄwUÉ ________________________ PÉëÃvÀæ¢AzÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉ
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ¨sÁUÀzÀ ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ
ºÉ¸ÀgÀÄ___________________________________________
ªÀÄvÀUÀmÉÖ ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ ºÉ¸ÀgÀÄ ___________________________________________
ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¢£ÁAPÀ: ____________________
£Á£ÀÄ F ªÀÄÆ®PÀ WÉÆÃ¶¸ÀÄªÀÅzÉÃ£ÉAzÀgÉ.
1. ºÁdjgÀÄªÀ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAmï ªÀÄwÛvÀgÀjUÉ;
a) CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉ¹ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæ ZÉ£ÁßV PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄwÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ°è FUÁUÀ¯ÉÃ
AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß zÁR®Ä ªÀiÁr®è JA§ÄzÀ£ÀÄß;
b) ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è §¼À¸ÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ C¢üPÀÈvÀ ¥ÀnÖAiÀÄ (ªÀiÁPïØð PÁ¦) ¥ÀæwAiÀÄ°è CAZÉ
ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÀvÀðªÀå ¥ÀæªÀiÁt ¥ÀvÀæUÀ½UÉ G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀÄªÀ UÀÄgÀÄvÀÄUÀ¼À£ÀÄß ©lÄÖ
EvÀgÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ UÀÄgÀÄw®èªÉA§ÄzÀ£ÀÄß;
c) ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è §¼À¸ÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖj£À°è (¥Àæ¥ÀvÀæ-38) AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ
¸ÀA§AzsÀzÀ°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ £ÀªÀÄÆzÀÄ E®è JA§ÄzÀ£ÀÄß ¥ÀævÀåPÀëªÁV vÉÆÃj¹gÀÄvÉÛÃ£É.
2. ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë£À£ÀÄß ¨sÀzÀæ¥Àr¸À®Ä §¼À¹zÀ ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ïUÀ¼À ªÉÄÃ¯É
£À£Àß ¸Àé ºÀ¸ÁÛPÀëgÀzÀ ¸À» ºÁQgÀÄvÉÛÃ£É ªÀÄvÀÄÛ ºÁdjzÀÄÝ ¸À» ºÁPÀ®Ä EaÒ¹zÀ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀ
¸À»UÀ¼À£ÀÄß CzÀgÀ ªÉÄÃ¯É ¥ÀqÉzÀÄPÉÆArgÀÄvÉÛÃ£É.
3. «±ÉÃµÀ mÁåUï ªÉÄÃ¯É PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß §gÉzÀÄ «±ÉÃµÀ mÁåUï£À »A§¢AiÀÄ°è £À£Àß
¸À»AiÀÄ£ÀÄß ºÁQgÀÄvÉÛÃ£É ºÁUÀÆ ºÁdjzÀÄÝ vÀªÀÄä ¸À» ºÁPÀ®Ä EaÒ¹zÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ/ ¥ÉÆÃ°AUï
KeÉAlgÀÄUÀ¼À ¸À»AiÀÄ£ÀÄß CzÀgÀ ªÉÄÃ¯É ¥ÀqÉzÀÄPÉÆArgÀÄvÉÛÃ£É.
4. ¹Öç¥ï ¹Ã¯ï ªÉÄÃ¯É £À£Àß ¸À»AiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁrgÀÄvÉÛÃ£É ªÀÄvÀÄÛ ºÁdjzÀÄÝ vÀªÀÄä ¸À» ºÁPÀ®Ä EaÒ¹zÀ
GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ/ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄUÀ¼À ¸À»AiÀÄ£ÀÄß CzÀgÀ ªÉÄÃ¯É ¥ÀqÀzÀÄPÉÆArgÀÄvÉÛÃ£É.
5. «±ÉÃµÀ mÁåUï£À F ªÉÆzÀ¯ÉÃ ªÀÄÄ¢æ¹gÀÄªÀ PÀæªÀÄ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß GªÉÄÃzÀÄªÁgÀjUÉ/ ¥ÉÆÃ°AUï
KeÉAmïjUÉ N¢ ºÉÃ½, PÀæªÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß §gÉzÀÄPÉÆ¼Àî®Ä CªÀjUÉ ¸ÀÆa¹zÉÝÃ£É.
¸À»/-
¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj
¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀ ¸À»:
1. ___________ (___________ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ) 2. ___________ (___________ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ)
F ªÀÄÄA¢£À ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄUÀ¼ÀÄ F WÉÆÃµÀuÁ ¥ÀvÀæzÀ ªÉÄÃ¯É vÀªÀÄä ¸À» ªÀiÁqÀ®Ä ¤gÁPÀj¹zÁÝgÉ.
¢£ÁAPÀ: ¸À»/-
165
¨sÁUÀ- II
ºÉaÑ£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÉßÃ£ÁzÀgÀÆ G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀÄªÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj CªÀgÀÄ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁzÀ
WÉÆÃµÀuÉ, AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ EzÀÝgÉ
____________________ ¥ÀAZÁAiÀÄwUÉ ____________________ PÉëÃvÀæ¢AzÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉ

ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ¨sÁUÀzÀ ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ ºÉ¸ÀgÀÄ
ªÀÄvÀUÀmÉÖ ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ ºÉ¸ÀgÀÄ
£Á£ÀÄ F ªÀÄÆ®PÀ WÉÆÃ¶¸ÀÄªÀÅzÉÃ£ÉAzÀgÉ.
1. CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉ¹ ºÉaÑ£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæ ZÉ£ÁßV PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄwÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ°è FUÁUÀ¯ÉÃ
AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß zÁR®Ä ªÀiÁr®è JA§ÄzÀ£ÀÄß ºÁdjgÀÄªÀ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAmï ªÀÄwÛvÀgÀjUÉ
¥ÀævÀåPÀëªÁV vÉÆÃj¹zÉÝÃ£É.
2. ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À j¸À¯ïÖ ¸ÉPÀë£À£ÀÄß ¨sÀzÀæ¥Àr¸À®Ä §¼À¹zÀ ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ïUÀ¼À ªÉÄÃ¯É
£À£Àß ¸ÀéºÀ¸ÁÛPÀëgÀzÀ ¸À» ºÁQgÀÄvÉÛÃ£É ªÀÄvÀÄÛ ºÁdjzÀÄÝ ¸À» ºÁPÀ®Ä EaÒ¸ÀÄªÀ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀ
¸À»UÀ¼À£ÀÄß CzÀgÀ ªÉÄÃ¯É ¥ÀqÉzÀÄPÉÆArgÀÄvÉÛÃ£É.
3. £Á£ÀÄ, «±ÉÃµÀ mÁåV£À ªÉÄÃ¯É ¤AiÀÄAvÀæt WÀlPÀzÀ PÀæªÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß §gÉ¢zÉÝÃ£É ªÀÄvÀÄÛ «±ÉÃµÀ
mÁåV£À »A§¢AiÀÄ ªÉÄ¯É £À£Àß ¸À»AiÀÄ£Àß ºÁQzÉÝÃ£É ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ ªÉÄÃ¯É ºÁdjzÀÝ ºÁUÀÆ ¸À»
ºÁPÀ®Ä EZÉÒ¬ÄzÀÝ C¨sÀåyðUÀ¼À/ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄUÀ¼À ¸À»UÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉ¢zÉÝÃ£É.
4. £Á£ÀÄ ¹Öç¥ï ¹Ã¯ï ªÉÄÃ¯É £À£Àß ¸À»AiÀÄ£ÀÄß ºÁQzÉÝÃ£É ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ ªÉÄÃ¯É ºÁdjzÀÝ ºÁUÀÆ ¸À»
ºÁPÀ®Ä EZÉÒ¬ÄzÀÝ C¨sÀåyðUÀ¼À/ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄUÀ¼À ¸À»UÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉ¢zÉÝÃ£É.
5. £Á£ÀÄ, «±ÉÃµÀ mÁåV£À F ªÉÆzÀ¯ÉÃ ªÀÄÄ¢æ¹zÀÝ PÀæªÀÄ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß N¢ ºÉÃ½zÉÝÃ£É ªÀÄvÀÄÛ ºÁdjzÀÝ
C¨sÀåyðUÀ¼ÀÄ/ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄUÀ½UÉ PÀæªÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß §gÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀAvÉ ºÉÃ½zÉÝÃ£É.
¸À»/- ______________
F ªÀÄÄA¢£À ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄUÀ¼ÀÄ F WÉÆÃµÀuÁ ¥ÀvÀæzÀ ªÉÄÃ¯É vÀªÀÄä ¸À» ªÀiÁqÀ®Ä ¤gÁPÀj¹zÁÝgÉ.
1. ( GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ)
¢£ÁAPÀ: ¸À»/- ______________

166
¨sÁUÀ- III
ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è ªÀiÁqÀÄªÀ WÉÆÃµÀuÉ
£Á£ÀÄ, ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ºÁdjzÀÝ ªÀÄvÀÄÛ F ªÀÄÄAzÉ ¸À» ªÀiÁrgÀÄªÀ
¥ÉÆÃ°AUï KeÉAljUÉ 1993 gÀ PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï (ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß £ÀqÉ¸ÀÄªÀ) ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼À
¤AiÀÄªÀÄ 59 gÀ£ÀéAiÀÄ ¥Àæ¥ÀvÀæ 28-J (EVM) £À “¨sÁUÀ-1 zÁR°¸À¯ÁzÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¯ÉPÀÌ” zÀ°è£À £ÀªÀÄÆzÀÄUÀ¼À
¥ÀæwAiÉÆAzÀgÀ zÀÈrüÃPÀÈvÀ £ÀPÀ®£ÀÄß MzÀV¹zÉÝÃ£É.
¢£ÁAPÀ: ¸À»/-
¸ÀªÀÄAiÀÄ: ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj
zÁR¯ÁzÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¯ÉPÀÌzÀ°è£À (¥Àæ¥ÀvÀæ 28-J (EVM) £À ¨sÁUÀ-1) £ÀªÀÄÆzÀÄUÀ¼À zÀÈrüÃPÀÈvÀ £ÀPÀ®£ÀÄß
¹éÃPÀj¹zÉÝÃ£É.
ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ºÁdjzÀÝ F ªÀÄÄA¢£À ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄUÀ¼ÀÄ ¥Àæ¥ÀvÀæ 28-J
(EVM) ¨sÁUÀ-1 gÀ zÀÈrüÃPÀÈvÀ ¥ÀæwAiÀÄ£ÀÄß ¹éÃPÀj¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ ºÁUÉ ¹éÃPÀj¹zÀ §UÉÎ ¹éÃPÀÈwAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ®Ä
¤gÁPÀj¹zÀ PÁgÀt ¸ÀzÀj £ÀªÀÄÆ£ÉAiÀÄ zÀÈrüÃPÀÈvÀ ¥ÀæwAiÀÄ£ÀÄß CªÀjUÉ PÉÆnÖgÀÄªÀÅ¢®è.
¢£ÁAPÀ: ¸À»/-
167
¨sÁUÀ- IV
ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁrzÀ vÀgÀÄªÁAiÀÄ WÉÆÃµÀuÉ
ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï ªÀÄvÀÄÛ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁV¸ÀÄªÀ ¥ÉnÖUÉUÀ¼À ªÉÄÃ¯É

£Á£ÀÄ £À£Àß ªÉÆºÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÁQzÉÝÃ£É ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀzÁ£À ªÀÄÄPÁÛAiÀÄªÁzÁUÀ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ºÁdjzÀÝ
¥ÉÆÃ°AUï KeÉAljUÉ CªÀgÀÄ ¸À» ºÁPÀ®Ä CªÀPÁ±À ¤ÃrzÉÝÃ£É.
¢£ÁAPÀ: ¸À»/-
F ªÀÄÄA¢£À ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄ vÀªÀÄä ªÉÆºÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÁQgÀÄvÁÛgÉ.
¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀ ¸À»UÀ¼ÀÄ:
F ªÀÄÄA¢£À ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄ ªÉÆºÀgÀÄ ºÁPÀ®Ä ¤gÁPÀj¹gÀÄvÁÛgÉ CxÀªÁ ªÉÆºÀgÀÄ ºÁPÀ®Ä
EaÒ¸À°®è.
¢£ÁAPÀ: ¸À»/-
168
C£ÀÄ§AzsÀ- VIII
(CzsÁåAiÀÄ - XVIII ¥ÁågÁ.5)

£ÀªÀÄÆ£É-6
DPÉëÃ¥ÀuÁ ±ÀÄ®ÌzÀ gÀ¹Ãw
DPÉëÃ¥ÀuÁ ±ÀÄ®ÌzÀ gÀ¹Ãw £ÀA.____________
¥ÀÄ¸ÀÛPÀzÀ ¸ÀASÉå ____________
___________________________¥ÀAZÁAiÀÄwUÉ ZÀÄ£ÁªÀuÉ ________________ PÉëÃvÀæ¢AzÀ
1993gÀ PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï (ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß £ÀqÉ¸ÀÄªÀ) ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼À 51£ÉÃ ¤AiÀÄªÀÄzÀ
ªÉÄÃgÉUÉ C¨sÀåyð/ ZÀÄ£ÁªÀuÁ KeÉAmï/ ªÀÄvÀzÁ£À KeÉAl£ÁzÀ ²æÃ_________________EªÀjAzÀ
DPÉëÃ¥ÀuÁ oÉÃªÀtÂUÁV gÀÆ.2/- (JgÀqÀÄ gÀÆ¥Á¬Ä ªÀiÁvÀæ) UÀ¼À£ÀÄß £ÀUÀzÀÄ gÀÆ¥ÀzÀ°è ¹éÃPÀj¸À¯ÁVzÉ.
¢£ÁAPÀ: ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj

ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæ ¸ÀASÉå
169
C£ÀÄ§AzsÀ- IX
(CzsÁåAiÀÄ - XVIII ¥ÁågÁ.6)
(£ÀªÀÄÆ£É-5)
¥ÉÆÃ°Ã¸ï oÁuÉ C¢üPÁjUÉ ¸À°è¸ÀÄªÀ zÀÆgÀÄ
¥ÉÆÃ°Ã¸ï oÁuÉ C¢üPÁj,

_____________________
_____________________ EªÀjUÉ
«µÀAiÀÄ : _______________________ f¯Áè / vÁ®ÆèPÀÄ ¥ÀAZÁAiÀÄw

ZÀÄ£ÁªÀuÉ _________________________ ZÀÄ£ÁªÀuÁ
PÉëÃvÀæ¢AzÀ _______________________________ ªÀÄvÀzÁ£À
PÉÃAzÀæzÀ°è (¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ ºÉ¸ÀgÀÄ) ªÀÄvÉÆÛ§âgÀ ºÉ¸Àj£À°è ªÀÄvÀ
ZÀ¯Á¬Ä¹zÀ §UÉÎ.
ªÀiÁ£ÀågÉ,
_______________________________ ¤ªÁ¹AiÀiÁzÀ ²æÃ_______________________
CªÀgÀ ªÀÄUÀ ²æÃ_______________________________JA§ÄªÀgÀÄ _____________________UÉ
M¦à¸À¯ÁUÀÄwÛgÀÄªÀ ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ DPÉëÃ¦¹zÁÝgÉ. f¯Áè / vÁ®ÆèPÀÄ ¥ÀAZÁAiÀÄwAiÀÄ
________________ PÉëÃvÀæzÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ______ ¨sÁUÀzÀ________£ÉÃ PÀæªÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ°è
EgÀÄªÀ ____________________ ºÉ¸Àj£À ¸ÀA§AzsÀzÀ°è F ªÀåQÛAiÀÄÄ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¹zÁÝgÉ. F
ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ vÁªÉÃ JAzÀÄ CªÀjUÉ gÀÄdÄªÁvÀÄ¥Àr¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁV®è. £À£Àß C©ü¥ÁæAiÀÄzÀ°è EªÀgÉÆ§â
ªÉÆÃ¸ÀUÁgÀ J¤¹zÁÝgÉ. EªÀgÀ §UÉÎ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ zÀAqÀ ¸ÀA»vÉAiÀÄ 171 J¥sï ¥ÀæPÀgÀt ªÉÄÃgÉUÉ
CUÀvÀå¥Àr¹zÀAxÀ ¸ÀÆPÀÛ PÀæªÀÄ PÉÊUÉÆ¼ÀÄîªÀAvÉ £Á£ÀÄ PÉÆÃgÀÄvÉÛÃ£É.
¸ÀÜ¼À : vÀªÀÄä «±Áé¹
¢£ÁAPÀ:
¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄ ¸À»
____________________________ f¯Áè / vÁ®ÆèPÀÄ ¥ÀAZÁAiÀÄw PÉëÃvÀæzÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ C¢üPÁjUÉ
¥ÀæwAiÀÄ£ÀÄß PÀ¼ÀÄ»¹ PÉÆqÀ¯ÁVzÉ.
gÀ¹Ãw
ªÀÄvÉÆÛ§âgÀ ºÉ¸Àj£À°è ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¹zÀ ªÀÄvÀÄÛ CzÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ªÀåQÛAiÀÄ ¸ÀA§AzsÀzÀ°è
____________ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj¬ÄAzÀ _______________ ¢£ÁAPÀzÀAzÀÄ §AzÀ
zÀÆgÀ£ÀÄß ____________________ gÀAzÀÄ (¢£ÁAPÀ)_____________ ¸ÀªÀÄAiÀÄ (PÁ®)zÀ°è £À£ÀUÉ
PÉÆqÀ¯ÁVzÉ.
¥ÉÆÃ°Ã¸ï oÁuÉ C¢üPÁjAiÀÄ ¸À»
ªÀÄvÀÄÛ ªÉÆºÀgÀÄ
170
C£ÀÄ§AzsÀ- X
£ÀªÀÄÆ£É - 20
ªÀAiÀÄ¹ì£À §UÉÎ ªÀÄvÀzÁgÀ¤AzÀ WÉÆÃµÀuÉAiÀÄ £ÀªÀÄÆ£É
PÉëÃvÀæzÀ ¥Àæ¸ÀPÀÛ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß ¹zÀÝ¥Àr¹gÀÄªÀ ¥ÀjµÀÌj¹gÀÄªÀ 20___ gÀ d£ÀªÀj

MAzÀ£ÉÃ ¢£ÁAPÀ JAzÀgÉ CºÀðvÁzÁAiÀÄPÀ ¢£ÁAPÀzÀAzÀÄ £À£Àß ªÀAiÀÄ¸ÀÄì 18 ªÀµÀðUÀ½VAvÀ
ºÉZÁÑVzÉAiÉÄAzÀÄ £Á£ÀÄ F ªÀÄÆ®PÀ ±ÀæzÁÝ¥ÀÆªÀðPÀªÁV WÉÆÃ¶¹zÉÝÃ£É ªÀÄvÀÄÛ zÀÈrüÃPÀj¹zÉÝÃ£É.
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è ºÉ¸ÀgÀÄ ¸ÉÃj¸ÀÄ«PÉUÉ CxÀªÁ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ¹zÀÝ¥Àr¸ÀÄ«PÉ, ¥ÀjµÀÌgÀuÉ
CxÀªÁ wzÀÄÝ¥ÀrUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸ÀÄ¼ÀÄî WÉÆÃµÀuÉ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀPÉÌ 1950 gÀ ¥ÀæeÁ¥Áæw¤zÀå
D¢ü¤AiÀÄªÀÄzÀ ¥ÀæPÀgÀt 31 gÀ zÀAqÀgÀÆ¥ÀzÀ G¥À§AzsÀUÀ¼À §UÉÎ £Á£ÀÄ CjwzÉÝÃ£É.
ªÀÄvÀzÁgÀ£À ¸À»/ ºÉ¨ÉânÖ£À UÀÄgÀÄvÀÄ
________________________
vÀAzÉ/ vÁ¬Ä/ UÀAqÀ
ºÉ¸ÀgÀÄ ____________________
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ¨sÁUÀzÀ ¸ÀASÉå ________
¢£ÁAPÀ: ____________ ªÀÄvÀzÁgÀ£À PÀæ.¸ÀA.___________
ªÉÄÃ°£À ºÉ¸Àj£À ªÀÄvÀzÁgÀ£ÀÄ ªÉÄÃ°£À WÉÆÃµÀuÉAiÀÄ£ÀÄß £À£Àß ªÀÄÄAzÉ ªÀiÁrgÀÄªÀ£ÉAzÀÄ
¥ÀæªÀiÁtÂÃPÀj¹zÉÝÃ£É.
________________
ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ ¸ÀASÉå ________
¢£ÁAPÀ: ____________ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ ________________
171
C£ÀÄ§AzsÀ- XI
£ÀªÀÄÆ£É-21
CªÀgÀ ªÀAiÀÄ¹ì£À §UÉÎ WÉÆÃµÀuÉ ¤ÃrzÀ/ WÉÆÃµÀuÉ ¤ÃqÀ®Ä ¤gÁPÀj¹zÀ £ÀAvÀgÀ ªÀÄvÀzÁ£À ªÀiÁrzÀ
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖ
_________________________EAzÀ (ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæzÀ ºÉ¸ÀgÀÄ)
_____________________________ f¯Áè / vÁ®ÆèPÀÄ ¥ÀAZÁAiÀÄw ZÀÄ£ÁªÀuÉ.
ªÀÄvÀUÀmÉÖ ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ ºÉ¸ÀgÀÄ_____________________________________
¨sÁUÀ-1
ªÀAiÀÄ¹ì£À §UÉÎ WÉÆÃµÀuÉ ¤ÃrgÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖ
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¦æ¸ÉÊrAUï
PÀæªÀÄ ¥ÀnÖAiÀÄ ¨sÁUÀzÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è C¢üPÁj¬ÄAzÀ
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ºÉ¸ÀgÀÄ
¸ÀASÉå ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ PÀæªÀÄ £ÀªÀÄÆ¢¹gÀÄªÀ ¤zsÀðj¹gÀÄªÀ
¸ÀASÉå ªÀAiÀÄ¸ÀÄì ªÀAiÀÄ¸ÀÄì
1 2 3 4 5
1
2
3
4
EvÁå¢
¨sÁUÀ-2
ªÀAiÀÄ¹ì£À §UÉÎ WÉÆÃµÀuÉ ªÀiÁqÀ®Ä ¤gÁPÀj¹zÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖ
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¦æ¸ÉÊrAUï
PÀæªÀÄ ¥ÀnÖAiÀÄ ¨sÁUÀzÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è C¢üPÁj¬ÄAzÀ
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ºÉ¸ÀgÀÄ
¸ÀASÉå ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ PÀæªÀÄ £ÀªÀÄÆ¢¹gÀÄªÀ ¤zsÀðj¹gÀÄªÀ
¸ÀASÉå ªÀAiÀÄ¸ÀÄì ªÀAiÀÄ¸ÀÄì
1 2 3 4 5
1
2
3
4
EvÁå¢
¢£ÁAPÀ: ____________ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj ¸À» ___________________

172
C£ÀÄ§AzsÀ- XII
£ÀªÀÄÆ£É-11
f¯Áè / vÁ®ÆèPÀÄ ¥ÀAZÁAiÀÄw ZÀÄ£ÁªÀuÉ
“PÀÄgÀÄqÀ CxÀªÁ zÀÄ§ð® ªÀÄvÀzÁgÀ£À ¸ÀAUÀrUÀ£À WÉÆÃµÀuÉ”
_________________________________________ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ PÉÃAzÀæzÀ PÀæªÀÄ ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ

ºÉ¸ÀgÀÄ*_________________________________________________ JA§°èAiÀÄ ¤ªÁ¹AiÀiÁzÀ
_______________________________ JA§ÄªÀgÀ ªÀÄUÀ/ ªÀÄUÀ¼ÁzÀ ___________________
ªÀµÀð ªÀAiÀÄ¹ì£À __________________________________________ JA§ £Á£ÀÄ F ªÀÄÆ®PÀ
WÉÆÃ¶¸ÀÄªÀÅzÉÃ£ÉAzÀgÉ:-
(J) £Á£ÀÄ _________________ £ÉÃ ¢£ÁAPÀªÁzÀ F ¢£À ¨ÉÃgÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÀ°è
¨ÉÃgÉ AiÀiÁªÉÇ§â ªÀÄvÀzÁgÀ£À ¸ÀAUÀrUÀ£ÁVAiÀÄÆ PÉ®¸À ¤ªÀð»¹®è; ªÀÄvÀÄÛ
(©) ** ___________________________________ CªÀgÀ ¥ÀgÀªÁV £Á£ÀÄ zÁR®Ä ªÀiÁrzÀ
ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß gÀºÀ¸ÀåªÁVqÀÄvÉÛÃ£É.
¸ÀAUÀrUÀ£À ¸À»
* ¥ÀÆtð «¼Á¸À PÉÆqÀ¨ÉÃPÀÄ

** ªÀÄvÀzÁgÀ£À ºÉ¸ÀgÀÄ, ¨sÁUÀ ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ PÀæªÀÄ ¸ÀASÉå
173
C£ÀÄ§AzsÀ- XIII
¥Àæ¥ÀvÀæ- 26
(¤AiÀÄªÀÄ 55(2) £ÉÆÃr)
CAzsÀ ªÀÄvÀÄÛ zÀÄ§ð® ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖ
_______________________ ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæ¢AzÀ * _____________________ f¯Áè /

vÁ®ÆèPÀÄ ¥ÀAZÁAiÀÄwUÉ ZÀÄ£ÁªÀuÉ.
ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ PÉÃAzÀæzÀ ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ ºÉ¸ÀgÀÄ ______________________________________
ªÀÄvÀzÁgÀ
¨sÁUÀzÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀÆtð eÉÆvÉUÁgÀ£À eÉÆvÉUÁgÀ£À
eÉÆvÉUÁgÀ£À ¸À»
¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ ºÉ¸ÀgÀÄ ¥ÀÆtð ºÉ¸ÀgÀÄ «¼Á¸À
PÀæªÀÄ ¸ÀASÉå
1 2 3 4 5
¢£ÁAPÀ: _____________ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj ¸À»
* ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ ¸ÀÆPÀÛ «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß E°è ¸ÉÃj¹j.

174
C£ÀÄ§AzsÀ- XIV
£ÀªÀÄÆ£É – 10 (EVM)
¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjUÀ¼À ¢£ÀZÀj
1. PÉëÃvÀæzÀ ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ ºÉ¸ÀgÀÄ (zÀ¥Àà CPÀëgÀUÀ¼À°è)

2. ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¢£ÁAPÀ:
3. ªÀÄvÀUÀmÉÖ ¸ÀASÉå :
ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄÄ,
i. ¸ÀPÁðj CxÀªÁ CgÉ ¸ÀPÁðj PÀlÖqÀzÀ°èzÉAiÉÄÃ;
ii. SÁ¸ÀV PÀlÖqÀzÀ°èzÉAiÉÄÃ?
iii. vÁvÁÌ°PÀªÁV ¤«Äð¹zÁÝVzÉAiÉÄÃ?
4. ¸ÀÜ½ÃAiÀÄªÁV £ÉÃ«Ä¹PÉÆAqÀ ¥ÉÆÃ°AUï C¢üPÁjUÀ½zÀÝgÉ, CªÀgÀ ¸ÀASÉå:
5. PÀæªÀÄ§zÀÝªÁV £ÉÃªÀÄPÀUÉÆArzÀÝ ¥ÉÆÃ°AUï C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ UÉÊgÀÄ ºÁdgÁzÀ ¥ÀæAiÀÄÄPÀÛ ¥ÉÆÃ°AUï
D¦üÃ¸ÀgïUÀ¼À£ÉßÃ£ÁzÀgÀÆ £ÉÃªÀÄPÀ ªÀiÁrPÉÆ¼Àî¯ÁVzÉAiÉÄÃ ªÀÄvÀÄÛ £ÉÃªÀÄPÀ ªÀiÁrPÉÆArzÀÝPÉÌ
PÁgÀtUÀ¼ÀÄ.
6. ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæ –
i. §¼À¸À¯ÁzÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À ¸ÀASÉå :
ii. §¼À¸À¯ÁzÀ PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À PÀæªÀÄ ¸ÀASÉå (UÀ¼ÀÄ);
iii. §¼À¸À¯ÁzÀ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À ¸ÀASÉå:
iv. §¼À¸À¯ÁzÀ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mïUÀ¼À PÀæªÀÄ ¸ÀASÉå (UÀ¼ÀÄ)
7. i. §¼À¸À¯ÁzÀ ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ïUÀ¼À ¸ÀASÉå:
ii. §¼À¸À¯ÁzÀ ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ïUÀ¼À PÀæªÀÄ ¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ :
7a. i. MzÀV¸À¯ÁzÀ «±ÉÃµÀ mÁåUïUÀ¼À ¸ÀASÉå:
ii. MzÀV¸À¯ÁzÀ «±ÉÃµÀ mÁåUïUÀ¼À PÀæªÀÄ ¸ÀASÉå(UÀ¼ÀÄ):
iii. §¼À¹zÀ «±ÉÃµÀ mÁåUïUÀ¼À ¸ÀASÉå:
iV. §¼À¹zÀ «±ÉÃµÀ mÁåUïUÀ¼À PÀæªÀÄ ¸ÀASÉå(UÀ¼ÀÄ):
V. §¼À¸ÀzÉ »A¢gÀÄV¹zÀ «±ÉÃµÀ mÁåUïUÀ¼À ¸ÀASÉå(UÀ¼ÀÄ):
7b. i. MzÀV¸À¯ÁzÀ ¹Öç¥ï ¹Ã¯ïUÀ¼À ¸ÀASÉå:
ii. MzÀV¸À¯ÁzÀ ¹Öç¥ï ¹Ã¯ïUÀ¼À PÀæªÀÄ ¸ÀASÉå(UÀ¼ÀÄ):
iii. §¼À¹zÀ ¹Öç¥ï ¹Ã¯ïUÀ¼À ¸ÀASÉå:
iV. §¼À¹zÀ ¹Öç¥ï ¹Ã¯ïUÀ¼À PÀæªÀÄ ¸ÀASÉå(UÀ¼ÀÄ):
V. §¼À¸ÀzÉ »A¢gÀÄV¹zÀ ¹Öç¥ï ¹Ã¯ïUÀ¼À ¸ÀASÉå(UÀ¼ÀÄ):
8. ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄUÀ¼À ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ vÀqÀªÁV §AzÀªÀgÀ ¸ÀASÉå:
9. ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄUÀ¼À£ÀÄß £ÉÃªÀÄPÀ ªÀiÁrzÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¸ÀASÉå:
175
10. i. ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ ºÀAaPÉ ªÀiÁqÀ¯ÁzÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¸ÀASÉå:

ii. ªÀÄvÀzÁgÀgÀ C¢üPÀÈvÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ¥ÀæwUÉ C£ÀÄ¸ÁgÀªÁV
ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä CªÀPÁ±À ¤ÃqÀ¯ÁzÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¸ÀASÉå:
iii. ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖgï (¥Àæ¥ÀvÀæ-38) ¥ÀæPÁgÀ ªÁ¸ÀÛªÀªÁV ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¹zÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¸ÀASÉå:
iV. ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ ¥ÀæPÁgÀ zÁR°¸À¯ÁVgÀÄªÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¸ÀASÉå:
ªÉÆzÀ®£ÉÃ ¥ÉÆÃ°AUï C¢üPÁj ¸À» ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖgï£À ¥Àæ¨sÁgÀ

ºÉÆA¢gÀÄªÀ ¥ÉÆÃ°AUï C¢üPÁj ¸À»
11. ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¹zÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¸ÀASÉå
UÀAqÀ¸ÀgÀÄ___________________
ºÉAUÀ¸ÀgÀÄ___________________
MlÄÖ______________________
12. DPÉëÃ¦vÀ ªÀÄvÀUÀ¼ÀÄ
C£ÀÄªÀÄw PÉÆlÖªÀÅUÀ¼À ¸ÀASÉå__________
wgÀ¸ÀÌj¹zÀªÀÅUÀ¼À ¸ÀASÉå _____________
ªÀÄÄlÄÖUÉÆÃ®Ä ºÁQPÉÆ¼Àî¯ÁzÀ ªÉÆ§®UÀÄ gÀÆ._________
13. ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÀvÀðªÀå ¥ÀæªÀiÁt¥ÀvÀæ (Er¹) ºÁdgÀÄ¥Àr¹ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¹zÀ ªÀåQÛUÀ¼À ¸ÀASÉå:
14. ¸ÀAUÀrUÀgÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¹zÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¸ÀASÉå
15. ¨ÉÃgÉÆ§âgÀ ¥ÀgÀªÁV ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¹zÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¸ÀASÉå:
16. mÉAqÀqïð NlÄUÀ¼À ¸ÀASÉå:
17. (J) vÀªÀÄä ªÀAiÀÄ¹ìUÉ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖAvÉ WÉÆÃµÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃrgÀÄªÀAxÀ
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¸ÀASÉå ___________
(©) CAvÀºÀ WÉÆÃµÀuÉ ªÀiÁqÀ®Ä wgÀ¸ÀÌj¹zÀAxÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¸ÀASÉå _____________
18. ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄAzÀPÉÌ ºÁPÀÄªÀ CUÀvÀå GAmÁVvÉÛÃ, GAmÁVzÀÝgÉ, ºÁUÉ ªÀÄÄAzÀÆrzÀÝPÉÌ
PÁgÀtUÀ¼ÀÄ.
19. ZÀ¯Á¬Ä¹zÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¸ÀASÉå
¨É½UÉÎ 7.00 UÀAmÉ¬ÄAzÀ 9.00 UÀAmÉAiÀÄªÀgÉUÉ ____________
¨É½UÉÎ 9.00 UÀAmÉ¬ÄAzÀ 11.00 UÀAmÉAiÀÄªÀgÉUÉ ____________
¨É½UÉÎ 11.00 UÀAmÉ¬ÄAzÀ ªÀÄzsÁåºÀß 1.00 UÀAmÉAiÀÄªÀgÉUÉ ____________
ªÀÄzsÁåºÀß 1.00 UÀAmÉ¬ÄAzÀ 3.00 UÀAmÉAiÀÄªÀgÉUÉ ____________
ªÀÄzsÁåºÀß 3.00 UÀAmÉ¬ÄAzÀ ¸ÀAeÉ 5.00 UÀAmÉAiÀÄªÀgÉUÉ ____________
20. ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ CAwªÀÄ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ¤ÃrzÀ aÃnUÀ¼À ¸ÀASÉå:
21. ZÀÄ£ÁªÀuÁ C¥ÀgÁzsÀUÀ¼ÀÄ, «ªÀgÀUÀ¼À ¸À»vÀ:
J) ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ MAzÀÄ £ÀÆgÀÄ «ÄÃlgÀÄUÀ¼À M¼ÀUÉ ¥ÀæZÁgÀ ªÀiÁrzÀ ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼À ¸ÀASÉå:
©) ªÀÄvÀzÁgÀgÀAvÉ ªÀwð¹zÀ ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼À ¸ÀASÉå:
¹) ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ªÉÆÃ¸À¢AzÀ ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß CxÀªÁ £ÉÆÃnÃ¸À£ÀÄß CxÀªÁ EvÀgÀ zÀ¸ÁÛªÉÃd£ÀÄß
«gÀÆ¥ÀUÉÆ½¹zÀ CxÀªÁ £Á±À ªÀiÁrzÀ CxÀªÁ vÉUÉzÀÄºÁQzÀ ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼À ¸ÀASÉå:
r) ªÀÄvÀzÁgÀjUÉ ®AZÀ PÉÆlÖ ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼À ¸ÀASÉå:
E) ªÀÄvÀzÁgÀjUÉ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ ªÀåQÛUÀ½UÉ ¨ÉzÀjPÉ ºÁQzÀ ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼À ¸ÀASÉå:
J¥sï) ªÀÄvÀUÀmÉÖ ªÀ±À¥Àr¹PÉÆAqÀ ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼À ¸ÀASÉå:
176
22. ªÀÄvÀzÁ£ÀPÉÌ
1. zÉÆA©¬ÄAzÁV:
2. §»gÀAUÀ «PÉÆÃ¥À¢AzÁV:
3. £ÉÊ¸ÀVðPÀ «¥ÀwÛ¤AzÁV:
4. ªÀÄvÀUÀmÉÖ ªÀ±À¥Àr¹PÉÆArzÀÝjAzÁV:
5. ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæ «¥sÀ®UÉÆArzÀÝjAzÁV:
6. AiÀiÁªÀÅzÉÃ EvÀgÀ PÁgÀtUÀ½AzÁV CqÀZÀuÉ CxÀªÁ CrØ GAmÁ¬ÄvÉ
zÀAiÀÄ«lÄÖ ªÉÄÃ°£ÀªÀÅUÀ¼À §UÉÎ «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß PÉÆr.
23. ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è G¥ÀAiÉÆÃV¹zÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß
J) ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj gÀªÀgÀ C©ügÀPÉë¬ÄAzÀ PÁ£ÀÆ£ÀÄ ¨Á»gÀªÁV ºÉÆgÉUÉ vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ
ºÉÆÃVzÀÝjAzÁV:
©) CzÀÄ DPÀ¹äPÀªÁV PÀ¼ÉzÀÄºÉÆÃVzÀÝjAzÁV CxÀªÁ £Á±ÀªÁVzÀÝjAzÁV CxÀªÁ CzÀ£ÀÄß
GzÉÝÃ±À¥ÀÆªÀðPÀªÁV PÀ¼ÉzÀÄºÁQzÀÝjAzÁV CxÀªÁ £Á±À¥Àr¹zÀÝjAzÁV.
¹) CzÀÄ dRA DVzÀÝjAzÁV CxÀªÁ CzÀgÀ §UÉÎ ºÀ¸ÀÛPÉëÃ¥À ªÀiÁrzÀÝjAzÁV ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀÅ
¤gÀxÀðPÀUÉÆArvÉÛÃ, zÀAiÀÄ«lÄÖ «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß ¤Ãr.
24. GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀÄ/ KeÉAlgÀÄ UÀÄgÀÄvÀgÀªÁzÀ zÀÆgÀÄUÀ¼À£ÉßÃ£ÁzÀgÀÆ ¸À°è¹zÀÝgÉ, D zÀÆgÀÄUÀ¼ÀÄ;
25. PÁ£ÀÆ£ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄªÀåªÀ¸ÉÜ G®èAWÀ£ÉAiÀÄ ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼À ¸ÀASÉå:
26. ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è vÀ¥ÀÄàUÀ¼ÉÃ£ÁzÀgÀÆ ªÀÄvÀÄÛ CPÀæªÀÄUÀ¼ÉÃ£ÁzÀgÀÆ £ÀqÉ¢zÀÝgÉ, CªÀÅUÀ¼À §UÉÎ ªÀgÀ¢;
27. ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÉÆzÀ®Ä ªÀÄvÀÄÛ CªÀ±ÀåªÁzÀgÉ, ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉAiÀÄÄwÛgÀÄªÁUÀ CAzÀgÉ
ºÉÆ¸À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß G¥ÀAiÉÆÃV¹zÁUÀ ªÀÄvÀÄÛ CªÀ±Àå«gÀÄªÀAvÉ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è
WÉÆÃµÀuÉ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉAiÉÄÃ:
¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj ¸À».

¸ÀÜ¼À :
¢£ÁAPÀ :
F ¢£ÀZÀjAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæ, «¹mï ¶Ãmï, 20-CA±ÀUÀ¼À «ÃPÀëPÀgÀ ªÀgÀ¢ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ ªÉÆºÀgÀÄ
ªÀiÁrgÀÄªÀ PÁUÀzÀ¥ÀvÀæUÀ¼ÉÆA¢UÉ jl¤ðAUï D¦üÃ¸ÀgÀjUÉ PÀ¼ÀÄ»¸À¨ÉÃPÀÄ.
177
C£ÀÄ§AzsÀ- XV
¥Àæ¥ÀvÀæ 38
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖgï
_______________________ ¥ÀAZÁAiÀÄwUÉ ______________________ PÉëÃvÀæ¢AzÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉ
PÉëÃvÀæzÀ ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ ºÉ¸ÀgÀÄ ________________________________
ªÀÄvÀUÀmÉÖ ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ ºÉ¸ÀgÀÄ ________________________________
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ¨sÁUÀ ¸ÀASÉå ___________________________
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ
PÀæªÀÄ
¥ÀnÖAiÀÄ°ègÀÄªÀAvÉ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¸À»/ ºÉ¨ÉânÖ£À UÀÄgÀÄvÀÄ µÀgÁ
¸ÀASÉå
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ PÀæ. ¸ÀA
1
2
3
4
EvÁå¢

178
C£ÀÄ§AzsÀ- XVI
¥Àæ¥ÀvÀæ – 27A (EVM)
ZÀ¯Á¬Ä¹zÀ (mÉAqÀqïð) ªÀÄvÀUÀ¼À ¥ÀnÖ
_______________________ ¥ÀAZÁAiÀÄwUÉ_______________________ PÉëÃvÀæ¢AzÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉ
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ ¨sÁUÀzÀ ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ ºÉ¸ÀgÀÄ_______________________________

ªÀÄvÀUÀmÉÖ ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ ºÉ¸ÀgÀÄ ____________________________________________
ªÀÄvÀzÁgÀ£À ºÉ¸Àj£À°è
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ DzÁUÀ¯ÉÃ ªÀÄvÀ ªÀÄvÀzÁgÀ£À
PÀæ. ¥ÀnÖAiÀÄ°è ZÀ¯Á¬Ä¹gÀÄªÀAxÀ D ¸À»: / JqÀUÉÊ
ªÀÄvÀzÁgÀ£À ºÉ¸ÀgÀÄ
¸ÀA ªÀÄvÀzÁgÀ£À ªÀåQÛAiÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ºÉ¨ÉânÖ£À
PÀæªÀÄ ¸ÀASÉå jf¸ÀÖgï£À°è£À (¥Àæ¥ÀvÀæ-38) UÀÄgÀÄvÀÄ
PÀæªÀÄ ¸ÀASÉå
10

179
¥Àæ¥ÀvÀæ-28-B (EVM)
zÁR°¹zÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¯ÉPÀÌ
¨sÁUÀ - I
________________UÁæªÀÄ / f¯Áè / vÁ®ÆèPÀÄ ¥ÀAZÁ¬Äw _______________PÉëÃvÀæ¢AzÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉ
ªÀÄvÀUÀmÉÖ ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ ºÉ¸ÀgÀÄ : _____________________
PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï ¸ÀASÉå : _____________________
¨Áå¯ÉnAUï AiÀÄÆ¤mï ¸ÀASÉå : _____________________
ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è §¼À¸À¯ÁzÀ ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï :
1. ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ ºÀAaPÉ ªÀiÁqÀ¯ÁzÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ MlÄÖ ¸ÀASÉå: ____________________________
2. ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖj£À°è (¥Àæ¥ÀvÀæ 38) £ÀªÀÄÆ¢¸À¯ÁzÀAvÉ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ MlÄÖ ¸ÀASÉå : ___________
3. ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß zÁR°¸À¢gÀ®Ä wÃªÀiÁð¤¹zÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¸ÀASÉå : _____________________
4. ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À®Ä C£ÀÄªÀÄw¸À¢gÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¸ÀASÉå : _____________________
5. ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ ¥ÀæPÁgÀ zÁR¯ÁzÀ ªÀÄvÀUÀ¼À MlÄÖ ¸ÀASÉå : _____________________
6. 5£ÉÃ CA±ÀzÀ JzÀÄgÀÄ PÁtÂ¹gÀÄªÀ MlÄÖ ªÀÄvÀUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄÄ 2£ÉÃ CA±ÀzÀ JzÀÄgÀÄ PÁtÂ¹gÀÄªÀ
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ MlÄÖ ¸ÀASÉåAiÀÄ°è 3£ÉÃ CA±ÀzÀ JzÀÄgÀÄ PÁtÂ¹gÀÄªÀAxÀ, ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß zÁR°¸À¢gÀ®Ä
wÃªÀiÁð¤¹zÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß PÀ¼ÉzÀ £ÀAvÀgÀ §AzÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ°è 4£ÉÃ CA±ÀzÀ JzÀÄgÀÄ
PÁtÂ¹gÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß PÀ¼ÉzÀgÉ (2-3-4) §gÀÄªÀ ¸ÀASÉåUÉ ºÉÆÃ°PÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ
CxÀªÁ K£ÁzÀgÀÆ ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ UÀªÀÄ£ÀPÉÌ §A¢zÉAiÉÄÃ: _____________________
7. mÉAqÀgïØ ªÀÄvÀ ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁzÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¸ÀASÉå : _____________________
8. mÉAqÀgïØ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À ¸ÀASÉå : _____________________

180
PÀæ.¸ÀA.
¬ÄAzÀ ªÀgÉUÉ MlÄÖ
(J) §¼ÀPÉUÉ ¹éÃPÀj¸À¯ÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ _______________________________
(©) ªÀÄvÀzÁgÀjUÉ ¤ÃqÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ _______________________________
(¹) §¼À¸ÀzÉ ºÁUÉÃ »A¢gÀÄV¹zÀªÀÅ _______________________________
9. ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ïUÀ¼À ¯ÉPÀÌ
¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀ ¸À»
1) MzÀV¸À¯ÁVgÀÄªÀ ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ïUÀ¼ÀÄ 1. _____________________

PÀæ.¸ÀA. _________________ ¬ÄAzÀ
PÀæ.¸ÀA. _________________ ªÀgÉUÉ
2) MzÀV¸À¯ÁzÀ ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ïUÀ¼À 2. _____________________
MlÄÖ ¸ÀASÉå ______________
3) §¼À¸À¯ÁzÀ ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ïUÀ¼À ¸ÀASÉå _____ 3. _____________________
4) jl¤ðAUï D¦üÃ¸ÀgïgÀªÀjUÉ »A¢gÀÄV¸À¯ÁzÀ

§¼À¹gÀzÀ ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ïUÀ¼À ¸ÀASÉå (2£ÉÃ
CA±À¢AzÀ 3£ÉÃ CA±ÀªÀ£ÀÄß PÀ¼É¬Äj) ____ 4. _____________________
5) ºÁ¤UÉÆAqÀ ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ïUÀ¼À PÀæªÀÄ ¸ÀASÉå

(AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ EzÀÝgÉ) _______ 5. _____________________

¸ÀÜ¼À : ªÀÄvÀUÀmÉÖ ¸ÀASÉå __________
181
¨sÁUÀ – II JtÂPÉAiÀÄ ¥sÀ°vÁA±À

PÀæ. ¸ÀA. GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ºÉ¸ÀgÀÄ zÁR°¸À¯ÁzÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¸ÀASÉå
1.
2.
3.
....
....
....
.... £ÉÆÃmÁ (ªÉÄÃ®ÌAqÀ AiÀiÁgÀÆ C®è)
MlÄÖ
ªÉÄÃ¯É PÁtÂ¹zÀ ªÀÄvÀUÀ¼À MlÄÖ ¸ÀASÉåAiÀÄÄ ¨sÁUÀ 1gÀ 5£ÉÃ CA±ÀzÀ JzÀÄgÀÄ PÁtÂ¹zÀ ªÀÄvÀUÀ¼À MlÄÖ
¸ÀASÉåAiÉÆA¢UÉ ºÉÆÃ°PÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ CxÀªÁ JgÀqÀÆ dÄªÀiÁèUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀåvÁå¸À PÀAqÀÄ
§A¢zÉAiÉÄÃ?
¸ÀÜ¼À: ________________ JtÂPÉ ªÉÄÃ°éZÁgÀPÀgÀ ¸À»
GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ºÉ¸ÀgÀÄ/ZÀÄ£ÁªÀuÁ KeÉAmï/JtÂPÉ KeÉAmï£À ºÉ¸ÀgÀÄ, ¥ÀÆtð ¸À»
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
¸ÀÜ¼À : ______________ jl¤ðAUï D¦üÃ¸ÀgïgÀªÀgÀ ¸À»

¢£ÁAPÀ: ______________
182
C£ÀÄ§AzsÀ- XVIII
CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÀæªiÀ Át ¥ÀvæÀ
__________________________¥ÀAZÁAiÀÄwUÉ _________________ PÉëÃvÀæzÀ (PÉëÃvÀæzÀ ¸ÀASÉå

ªÀÄvÀÄÛ ºÉ¸ÀgÀÄ) ______________ ¸ÀASÉåAiÀÄ ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ¦æÃ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj DVgÀÄªÀ
________________________ JA§ £Á£ÀÄ gÁdå ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀªÀÅ ¤ÃrzÀ ¸ÀÆZÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß
C£ÀÄ¸Àj¹ ªÀÄvÀzÁ£À ¢£ÀzÀAzÀÄ CAzÀgÉ, __________ ¢£ÀªÁzÀ F ¢£À ¨É½UÉÎ ________
UÀAmÉAiÀÄ°è CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß £ÀqÉ¹zÉÝÃ£ÉAzÀÄ ¥ÀæªÀiÁtÂÃPÀj¸ÀÄvÉÛÃ£É.
CtÄPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ°è MlÄÖ _________ ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß ZÀ¯Á¬Ä¹zÀÄÝ, CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ
£ÀAvÀgÀ £Á£ÀÄ §ºÀ¼À eÁUÀgÀÆPÀvÉ¬ÄAzÀ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ°è£À ¸ÀäøwPÉÆÃ±À ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß C½¹ ºÁQzÉÝÃ£É
ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ°è£À ¸ÀäøwPÉÆÃ±À ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß C½¹ ºÁQzÀ £ÀAvÀgÀ CzÀgÀ°è ZÀ¯Á¬Ä¹zÀ MlÄÖ
ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß ‘0’ JAzÀÄ vÉÆÃj¸ÀÄwÛvÀÄÛ.
J. CAxÀ KeÉAlgÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À JzÀÄgÀÄ AiÀiÁªÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß £ÀªÀÄÆ¢¸À¯ÁVzÉAiÉÆÃ
D GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄªÀ F PÉ¼ÀPÀAqÀ ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄ CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ
¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ºÁdjzÀÄÝ, £Á£ÀÄ CªÀgÀ ¸À»UÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄPÉÆArzÉÝÃ£É.
©. ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è ¸Àà¢üð¹gÀÄªÀ M§â£ÉÃ M§â GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ£À KeÉAl£ÀÄ CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ
¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ºÁdjzÀÝ£ÀÄ. E£ÀÄß ºÀvÀÄÛ ¤«ÄµÀUÀ¼ÀªÀgÉUÉ PÁzÀÄ £ÉÆÃrzÀ £ÀAvÀgÀ £Á£ÀÄ ______
UÀAmÉUÉ EvÀgÀ ¥ÉÆÃ°AUï ¹§âA¢AiÉÆA¢UÉ CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß £ÀqÉ¹zÉÝÃ£É. KeÉAl£ÀÄ
¥Àæw¤¢ü¹zÀAxÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ£À ºÉ¸ÀgÀÄ ¸ÉÃjzÀAvÉ CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ºÁdjzÀÝ
KeÉAl£À ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß £Á£ÀÄ £ÀªÀÄÆ¢¹zÉÝÃ£É.
(AiÀiÁgÉÃ KeÉAl£ÀÄ ºÁdj®è¢zÀÝ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è “CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è AiÀiÁgÉÃ
¥ÉÆÃ°AUï KeÉAl£ÀÄ ºÁdjgÀ°®è” JAzÀÄ £ÀªÀÄÆ¢¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
KeÉAl£À ºÉ¸ÀgÀÄ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀ£À ºÉ¸ÀgÀÄ KeÉAn£À ¸À»

1.
2.
3.
4.
¢£ÁAPÀ:
¸ÀªÀÄAiÀÄ: ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj ¸À» ªÀÄvÀÄÛ ºÉ¸ÀgÀÄ
183
C£ÀÄ§AzsÀ- XIX
ªÀiÁzÀj aÃnUÀ¼ÀÄ
(ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ªÀÄÄPÁÛAiÀÄzÀ ªÉÃ¼ÉAiÀÄ°è ¸Á°£À°ègÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀjUÁV)
aÃn aÃn
(ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ªÀÄÄPÁÛAiÀÄzÀ ªÉÃ¼ÉAiÀÄ°è (ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ªÀÄÄPÁÛAiÀÄzÀ ªÉÃ¼ÉAiÀÄ°è
¸Á°£À°ègÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀjUÁV) ¸Á°£À°ègÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀjUÁV)
PÀæ. ¸ÀA. PÀæ. ¸ÀA.
¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj ¥ÀÆtð ¸À» ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj ¥ÀÆtð ¸À»
PÉëÃvÀæzÀ ¸ÀASÉå: PÉëÃvÀæzÀ ¸ÀASÉå:
ªÀÄvÀUÀmÉÖ ¸ÀASÉå: ªÀÄvÀUÀmÉÖ ¸ÀASÉå:
aÃn aÃn
aÃn aÃn
aÃn aÃn
aÃn aÃn
184
C£ÀÄ§AzsÀ- XX
(CzsÁåAiÀÄ IX ¥ÁågÁ 9)
ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæzÀ «ÃPÀëPÀgÀÄ/ jl¤ðAUï D¦üÃ¸ÀgïgÀªÀjUÉ ¸À°è¸À¨ÉÃPÁzÀ ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjgÀªÀgÀ
ºÉZÀÄÑªÀj ªÀgÀ¢AiÀÄ £ÀªÀÄÆ£É
1. PÉëÃvÀæzÀ ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ ºÉ¸ÀgÀÄ
2. ªÀÄvÀUÀmÉÖ ¸ÀASÉå
3. ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÁægÀA¨sÀªÁzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄ
4. ¹«¯ï ¥ÉÆÃ°Ã¸ï ¥sÉÆÃ¸ïð C£ÀÄß ¤AiÉÆÃf¸À¯ÁVzÉAiÉÄÃ ºËzÀÄ/ E®è
5. ªÉÄÊPÉÆæÃ «ÃPÀëPÀgÀ£ÀÄß ¤AiÉÆÃf¸À¯ÁVzÉAiÉÄÃ ºËzÀÄ/ E®è
6. «rAiÉÆÃ PÁåªÀÄgÁªÀ£ÀÄß C¼ÀªÀr¸À¯ÁVzÉAiÉÄÃ
7. 1/2 UÀAmÉUÀÆ ºÉZÀÄÑ CªÀ¢ü ªÀÄvÀzÁ£À ¸ÀÜVvÀUÉÆArvÉÛÃ ? ºËzÀÄ/E¯Áè
J. ¸ÀÜVvÀUÉÆAqÀ PÁgÀt:
8. ªÀÄvÀzÁ£À CAvÀåªÁzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄ
9. MlÄÖ ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ
10. ªÀÄvÀ ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀiÁzÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¸ÀASÉå
11. ªÀÄvÀ ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀiÁzÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ±ÉÃPÀqÀªÁgÀÄ
12. GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ MlÄÖ ¸ÀASÉå
13. ¥ÉÆÃ°AUï KeÉAlgÀÄ ¥Àæw¤¢ü¹zÀ GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀ ¸ÀASÉå
ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ UÀÄgÀÄw£À aÃn (E¦L¹) ºÉÆgÀvÀÄ ¨ÉÃgÉ
14. ¨ÉÃgÉ EvÀgÉ zÁR¯ÉUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¹gÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ
¸ÀASÉå
KeÉAl£À ¸ÀªÀÄÄäRzÀ°è CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀ£ÀÄß £ÀqÉ¸À¯ÁVzÉAiÉÄÃ?
15.
ºËzÀÄ/ E®è
CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ¸ÀäøwPÉÆÃ±À ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß C½¹ ºÁPÀ¯ÁVzÉAiÉÄÃ?
16.
ºËzÀÄ/ E®è
KeÉAlgÀ ¸ÀªÀÄÄäRzÀ°è ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀjAiÀiÁV ªÀÄÄaÑ £ÀAvÀgÀ
17.
ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉAiÉÄÃ?
¥ÉÆÃ°AUï KeÉAl ¸À»AiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄPÉÆAqÀ £ÀAvÀgÀ CªÀjUÉ ¥Àæ¥ÀvÀæ
18.
28-J (EVM) C£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁVzÉAiÉÄÃ?
ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ CªÀ¢üAiÀÄ ªÀÄÄPÁÛAiÀÄzÀ°è mÉÆÃPÀ£ï ¹éÃPÀj¹ 5 UÀAmÉAiÀÄ
19.
£ÀAvÀgÀ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¹zÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¸ÀASÉå
20. ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ CªÀ¢üAiÀÄ°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ C»vÀPÀgÀ WÀl£É £ÀqÉ¢zÉAiÉÄÃ? ºËzÀÄ/ E®è
¢£ÁAPÀ: ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁj ¸À» ªÀÄvÀÄÛ ºÉ¸ÀgÀÄ

¸ÀPÁðj ªÀÄÄzÀæuÁ®AiÀÄ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ

Common Handler

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Common Handler

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

vÁ®ÆèPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ f¯Áè ¥ÀAZÁAiÀÄwUÀ¼À

ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ½UÁV ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjUÀ¼À

gÁdå ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀ, PÀ£ÁðlPÀ

gÁdå ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀ, PÀ£ÁðlPÀ

¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ¦.J£ï. ²æÃ¤ªÁ¸ÁZÁj

II ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÀ PÁAiÀÄð vÀAqÀzÀ gÀZÀ£É ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃw 11

ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À£ÀÄß

IV ¨sÁªÀavÀæ«gÀÄªÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖUÀ¼ÀÄ 19

VII ªÀÄvÀUÀmÉÖUÀ¼À°è ¨sÀzÀævÁ ªÀåªÀ¸ÉÜ 25

VIII ¥ÉÆÃ°AUï D¦üÃ¸ÀgÀÄUÀ½UÉ PÀvÀðªÀåUÀ¼À ºÀAaPÉ 27

ªÀÄvÀUÀmÉÖ M¼ÀUÀqÉ ¥ÀæªÉÃ±ÀzÀ ¤AiÀÄAvÀæt ªÀÄvÀÄÛ PÀÄ½vÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀ

ªÀÄvÀzÁ£ÀªÀÅ ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÉÆzÀ®Ä ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß

XI PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mïC£ÀÄß ¹zÀÝUÉÆ½¸ÀÄªÀÅzÀÄ 42

XII CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉ¸ÀÄªÀÅzÀÄ 45

PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï£À°è VæÃ£ï ¥ÉÃ¥Àgï ¹Ã¯ï

XIV PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤lÖ£ÀÄß ªÀÄÄaÑ ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ 53

XVI ªÀÄÄPÀÛ ªÀÄvÀÄÛ ¤µÀàPÀë¥ÁvÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉUÁV ¸ÀÄgÀPÀëvÁ PÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ 75

XVII ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ°è ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÁ£ÀÆ¤£À eÁj 76

ªÀÄvÀzÁgÀgÀ UÀÄgÀÄw£À ¥Àj²Ã®£É ºÁUÀÆ DPÉëÃ¦¹zÀ

ªÀÄvÀzÁgÀ¤UÉ DvÀ£À ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß zÁR°¸À®Ä C£ÀÄªÀÄw

XX ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß zÁR°¸ÀÄªÀÅzÀÄ ºÁUÀÆ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ «zsÁ£À 89

XXI ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À gÀºÀ¸ÀåªÀ£ÀÄß PÁ¥ÁqÀÄªÀÅzÀÄ 93

XXII CAzsÀ ºÁUÀÆ zÀÄ§ð® ªÀÄvÀzÁgÀjAzÀ ªÀÄvÀ ZÀ¯ÁªÀuÉ 94

XXIII ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À¢gÀ®Ä ¤zsÀðj¸ÀÄªÀÅzÀÄ 95

ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÀvÀðªÀåzÀ ªÉÄÃ°gÀÄªÀ ¸ÀPÁðj £ËPÀgÀgÀÄ ªÀÄvÀ

XXV CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀÄªÀÅzÀÄ 98

XXVI (F CzsÁåAiÀÄªÀ£ÀÄß PÉÊ©qÀ¯ÁVzÉ) -

XXVII mÉAqÀqïð ªÀÄvÀUÀ¼ÀÄ 102

zÉÆA©, ªÀÄvÀUÀmÉÖUÀ¼À£ÀÄß §®ªÀAvÀªÁV ªÀ¼À¥Àr¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÉÃ

XXIX ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ªÀÄÄPÁÛAiÀÄ 108

XXX zÁR°¹zÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¯ÉPÀÌ 110

ªÀÄvÀzÁ£À ªÀÄÄPÁÛAiÀÄUÉÆAqÀ £ÀAvÀgÀ ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæªÀ£ÀÄß ªÉÆºÀgÀÄ

XXXII ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÁUÀzÀ ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ªÉÆºÀgÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ 113

¢£ÀZÀj ¹zÀÝ¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¹éÃPÁgÀ PÉÃAzÀæUÀ¼À°è

(wzÀÄÝ¥Àr) ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼À GzÀÈvÀ ¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ

C£ÀÄ§AzsÀ –IV ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjUÀ½UÉ ZÉPï ªÉÄªÉÆ 157

C£ÀÄ§AzsÀ –VI «zÀÄå£Áä£À ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæ §¼À¸ÀÄªÀ ªÀiÁzÀj ªÀÄvÀUÀmÉÖ gÀÆ¥ÀÄgÉÃµÉ 163

C£ÀÄ§AzsÀ –VII ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄ WÉÆÃµÀuÉ 164

C£ÀÄ§AzsÀ –VIII DPÉëÃ¥ÀuÁ ±ÀÄ®ÌzÀ gÀ¹Ãw 168

C£ÀÄ§AzsÀ –IX ¥ÉÆÃ°Ã¸ï oÁuÁ¢üPÁjUÉ ¸À°è¸ÀÄªÀ zÀÆgÀÄ ¥ÀvÀæ 169

C£ÀÄ§AzsÀ –X ªÀAiÀÄ¹ì£À §UÉÎ ªÀÄvÀzÁgÀ£À WÉÆÃµÀuÉ £ÀªÀÄÆ£É 170

C£ÀÄ§AzsÀ –XII PÀÄgÀÄqÀ CxÀªÁ zÀÄ§ð® ªÀÄvÀzÁgÀ£À ¸ÀAUÀrUÀ£À WÉÆÃµÀuÉ 172

C£ÀÄ§AzsÀ –XIII CAzsÀ ªÀÄvÀÄÛ zÀÄ§ð® ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖ 173

C£ÀÄ§AzsÀ –XIV ¦æ¸ÉÊrAUï C¢üPÁjAiÀÄ ¢£ÀZÀj 174

C£ÀÄ§AzsÀ –XV ªÀÄvÀzÁgÀgÀ jf¸ÀÖgï 177

C£ÀÄ§AzsÀ –XVI ZÀ¯Á¬Ä¹zÀ (mÉAqÀqïð) ªÀÄvÀUÀ¼À ¥ÀnÖ 178

C£ÀÄ§AzsÀ –XVII zÁR°¹zÀ ªÀÄvÀUÀ¼À ¯ÉPÀÌ 179

C£ÀÄ§AzsÀ –XVIII CtPÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÀæªÀiÁt ¥ÀvÀæ 182

ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÉëÃvÀæzÀ «ÃPÀëPÀgÀÄ/ jl¤ðAUï D¦üÃ¸ÀgïgÀªÀjUÉ

PÀAmÉÆæÃ¯ï AiÀÄÆ¤mï ¨Áå¯Émï AiÀÄÆ¤mï

¨Áå®mï AiÀÄÆ¤mï£À°è 16 GªÉÄÃzÀÄªÁgÀgÀªÀgÉUÉ CªÀPÁ±À PÀ°à¸À§ºÀÄzÀÄ. ¨Áå®mï AiÀÄÆ¤mï£À°è

(i) ªÀÄvÀAiÀÄAvÀæzÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄvÀzÁ£À £ÀqÉ¸ÀÄªÀÅzÀPÌÉ ¤¢ðµÀÖ¥Àr¹gÀÄªÀ ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ

¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ C¯ÉÆèAzÀÄ E¯ÉÆèAzÀgÀAvÉ DAiÀÄÄÝPÉÆAqÀÄ PÉ®ªÀÅ ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß zÁR°¸ÀÄªÀ

§A¢gÀÄªÀAvÀºÀ ªÀÄvÀUÀmÉÖUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è D ªÀÄvÀzÁgÀ£À

20. PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀPÁðgÀzÀ DºÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ £ÁUÀjÃPÀ ¸ÀgÀ§gÁdÄ E¯ÁSÉAiÀÄÄ ¤ÃrgÀÄªÀ

DvÀ¤AzÀ WÉÆÃµÀuÉ ¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß X £ÉÃ C£ÀÄ§AzsÀzÀ°ègÀÄªÀ WÉÆÃµÀuÁ ¥ÀvÀæzÀ £ÀªÀÄÆ£É ¥ÀæPÁgÀ

PÀæªÀÄ¸ÀASÉå ¤ÃrgÀÄªÀ aÃnUÀ¼À£ÀÄß «vÀj¸À¨ÉÃPÀÄ. ¸ÀzÀj aÃnUÀ¼À£ÀÄß ¸Á°£À PÉÆ£É¬ÄAzÀ

1. ªÀÄvÀzÁ£À PÉÃAzÀæzÀ PÁAiÀÄðvÀAqÀ

2. ªÀÄvÀzÁ£À PÀÄjvÀ vÀgÀ¨ÉÃwUÀ¼ÀÄ

2.2 ¤ÃªÀÅ C¤ªÁAiÀÄðªÁV UÉÊgÀÄºÁdjAiÀiÁUÀ¨ÉÃPÁzÀ ¥ÀPÀëzÀ°è ¤ªÀÄä PÀvÀðªÀåUÀ¼À£ÀÄß £ÉgÀªÉÃj¸À®Ä

w½zÀÄPÉÆArgÀ¨ÉÃPÀÄ. ¤ÃªÀÅ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÆªÁð¨sÁå¸À vÀgÀUÀwUÀ½UÁV ¤ªÉÆäA¢UÉ §A¢gÀÄªÀ

2.4 vÀgÀ¨ÉÃw vÀgÀUÀwUÀ¼À£ÀÄß/¥ÀÆªÁð¨sÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÀUÀÄgÀªÁV vÉUÉzÀÄPÉÆ¼Àî¨ÉÃr. ¤ÃªÀÅ ¦æ¸ÉÊrAUï

3. CAZÉ ªÀÄvÀ¥ÀvÀæPÁÌV Cfð