PAGBASA AT PAGSUSURI
sa mga hadlang sa pagbasa.
Pagbasa at Pagsusuri ng iba’t-ibang teksto tungkol sa
pananaliksik
KAHULUGAN AT KATUTRAN NG SALITA
KATUTURAN
 Hindi nagbabago
 Definition
KAHULUGAN
 Palaging nagbabago
 Meaning
PAGBASA
 proseso ng pag-aayos, pagkuha, at pag-unawa ng
anumang uri at anyo ng impormasyon o ideya na
kinakatawan ng mga salita o simbolo na kailangang
tingnan at suriin upang mauunawaan.
 Maituturing na 90 porsiyento ng ating kaalaman ay
mula sa ating binasa.
“Ang pagbasa ay isang proseso ng pagbuo ng kahulugan
mula sa mga nakasulat na kahulugan” – Anderson 1985
“Be more, Read more. The man who reads is the man who
leads” – Lord Chesterfield
“Malawakang pagbabasa ay makapagbubukas ng daan sa
lahat ng karunungan at disiplina tulad ng agham, panlipunan,
isyensiya, sipnayan, pilosopiya.
“Paraan din ito ng pagkilala, paggpapakahulugan at pagtaya
sa mga simbolong nakalimbag.” – Austero, et al, 1999
“Ang pagbasa ay isang psycholinguistic guessing game.
“Sikolohiya at lingwestika” – Goodman, 2000
“Ang pagbasa ay isang gawaing pangkaisipan at ang
gawaing ito ay inilalarawan” – William Gray 2001
HAKBANG SA PAGBABASA
pag-intindi feedback application
Paglalarawan Sa Pagbabasa Ayon Kay Bernales (2001)
 Ang pagbasa ay walang kahingiang imposible para
hindi ito maisagawa ng isang mambabasa.
 Ang pagbasa ay isang proseso ng pag-iisip. Utak ang
ginagamit sa pagbasa at hindi ang mga mata na
tagahatid lamang ng mga imahen o mensahe sa utak.
Sa mga bulag, pandama ang pumapalit sa mata nang
ang mga imaheng mula sa braille na kanilang binabasa
ay makarating sa utak upang maiproseso.
 Ang epektib na mambabasa ay isang interaktib na
mambabasa. Sa pagbabasa, ang isang mambabasa ay
nakagagawa ng interaksyon sa awtor, sa teksto, at sa
kaniyang sarili mismo.
 Maraming iba’t ibang hadlang sa pag-unawa, bukod pa
 Ang magaling na mambabasa ay sensitib sa kayariang
balangkas ng tekstong binabasa.
 Ang mabilis na pag-unawa sa teksto ay nakapagpabilis
sa pagbasa.
Kahalagahan ng Pagbasa
1. Pagbasa para makuha ng impormasyon
2. Para sa mga partikular na pangangailangan
3. Pagbasa para malibang
4. Nagbabasa para sa kaligtasan
MGA TEORYA NG PAGBABASA
1. Bottom-up (tradisyonal na pananaw na mula sa teoryang
behaviorism)
 nagsisimula ang karunungan sa tekstong binasa
(bottom) patungo sa taong nagbabasa (up)
 tinatawag ding “data-driven / outside-in”
 nilalaman ng teksto ay pinapaniwalaan natin
(mababang paaralan)
2. Top-down (hango sa teoryang kognitib/kognitibo)
 ang tagabasa ay isang aktibong partisipant na dati
nang may taglay na kaalaman
 tinatawag ding “inside-out / conceptually-driven”
 nagsisimula sa taglay nang karunungan na nailalapat sa
tekstong binasa
 may sarili ka nang karunungan at maaaring hindi mo na
paniniwalaan ang teksto (haeskul)
3. Interaktib
 ayon sa teoryang ito, ang teksto ay kumakatawan sa
wika at kaisipan ng awtor at sa pag-unawa nito. Ang
mambabasa ay gumagamit ng kaniyang kaalaman sa
wika at mga sariling konsepto o kaisipan.
 dito nagaganap ang interaksyong awtor-mambabasa at
mambabasa-awtor. Ang interaksyon kung gayon, ay
may dalawang direksyon o bi-directional.
 hindi kaagad tayo naniniwala sa isinusulat ng may-akda
(bakgrawnd tsek)
4. Iksema
 Bawat bagong impormasyong nakukuha sa pagbasa ay
naidaragdag sa dati nang iskima, ayon sa teoryang ito
 mambabasa ay nagiging mananaliksik at manunulat
 lihitimong datos at impormasyon
 pagkakasalungat ng mambabasa, pananaliksik, at teksto.
 pagsusulat ng sanaysay
 salungat sa iyong isipan, teksto, nakikita, nababasa, at
nasusulat
PISYOLOHIKAL NA ASPEKTO NG PAGBABASA
1. Fixation – pagtitig ng ating mga mata upang kilalanin at
intindihin ang tekstong
2. Interfixation – paggalaw ng ating mga mata mula kaliwa
pakanan o mula itaas pababa na karaniwang nangyayari
habang tayo’y nagbabasa.
3. Return Sweeps – paggalaw ng mga mata mula simula
hanggang sa dulo ng teksto
4. Regression – paggalaw ng mata kapag kailangang balik-
balikan at suriin ang ating binabasa.
Kognitibong Aspekto ng Pagbabasa
Ayon sa Organisasyong SEDL, dating kilala bilang The
Southwest Educational Development Laboratory, may
dalawang pangunahing hakbang sa kognisyon:
a. Pagkilala (decoding) – kinikilala muna at binibigyang-
anyo ang mga simbolong tinututukan ng ating mga
mata.
b. Pag-unawa (comprehension) – habang kinikilala ang
mga titik o simbolo ay inuunawa natin ang ating
binabasa.
Mga Hakbang sa Pagbasa (William S. Gray – Ama ng
Pagbasa)
PAANO MAKABUO NG ISANG PANANALIKSIK?
Teskto – tutulong sa paglinang ng pananaliksik
URI NG TEKSTO
1. TEKSTONG INFORMATIV / EKSPOSITORI
 nagbibigay ng ideya/datos
 nagpapaunawa
 malimit ang pagkakagamit sa loob ng babasahin
 naglalayong bigyang mukha ang walang mukha
 balangkas at masistematiko ang pagkakagawa
 Ginagamit ang baligtarang tatsulok: mas mabigat ang
ibabaw kaysa sa itaas

I. Pagkilala/Persepsyon – ito ang proseso ng pagtukoy Pambungad

sa mga nakalimbag na salita o simbolo at kakayahang - lead / introduction
mabigkas ang tunog ng mga titik na bumubuo sa -hatak ng interes sa simula
Katawan
bawat salita.
- katibayan / facts
II. Pag-unawa/Komprehensyon – kakayahang bigyang
- mga pagpapatunay at nagpapatibay sa ginawang teksto
kahulugan at interpretasyon ang kaisipang
Konklusyon
ipinapahayag ng mga simbolo o mga salitang - pagbubuod
nakalimbag. - katuwiran ay sarili mong opinyon
III. Reaksiyon – proseso ng pagpapasiya o paghatol sa - sanggunian / reference
kawastuhan at kahusayan ng teksto at pagdama sa
kahulugan nito. Elemento ng Informativ

Pag-uugnay/Asimilasyon – ito ay kaalaman sa pagsasanib o 1.Sanhi at Bunga

pag-uugnay at paggamit ng mambabasa sa kaniyang dati at  suliranin at solusyon
mga bagong karanasan sa tunay na buhay.
 kadahilanan at kalabasan
 nagkakaroon ng kalabasan; itinakwil at di-takwil
URI NG PAGBABASA
(rejected and accepted)
1. Iskaning 2. Paghahambing at paglalahad
 mabilisang pagbabasa ng isang teksto na ang pokus ay  pagkakaiba at pagkakatulad
hanapin ang ispesipikong impormasyon na itinakda  pagkakaiba : mas mabigat at mas magaan
bago bumasa.  pagkakatulad : pagkakasalungat ( katangian at karakter )
 halimbawa: pagrereview o pagscan
2. Iskiming 3. Pagbibigay – kahulugan o pagsasalungat
 mabilisang pagbasa na ang layunin ay alamin ang  nabibigyang kahulugan sa pamamagitan ng gamit at
kahulugan ng kabuuang teksto, kung paano kahalagahan nito
inorganisa ang mga ideya o kabuuang diskurso ng
 gitling – dash (-)
teksto at kung ano ang pananaw at layunin ng
 gatlang - (----); panghalili sa elipsis, may karagdagan
manunulat.
pang impormasyon pero ikaw ang hahanap
Teksto  Pagsasalamin – papasok sa RRL (Suring Basa ng
-wika o ideyang itinawid o pinapalitan Literatura)
-laman sa babasahin  inihahambing ang kaganapan noon at ngayon

Konteksto
2.TEKSTONG ARGUMENTATIV
-nilalaman ng iyong binabasa
 inilalantad ang impormasyon ngunit kinukuha ang
-ang mga kahulugang (berbal o di-berbal) kargado ang
mga iyon. opinyon ng mambabasa
 nagkakasalungat ang ideya
LIMANG (5) PANLAPI
2 Anyo : proposition ( ang paksa na pinagtatalunan )
 Unlapi (nasa unahan ang panlapi) : argumento ( pananaw) (katibayang o ebidensya)
 Gitlapi (nasa gitna ang panlapi)
Elemento ng Argumentativ
 Hulapi (nasa huli ang panlapi)
 Kabilaan (unahan + hulihan)
1. napapanahon ang paksa
 Laguhan (unahan + gitna + hulihan)
 hindi nagpapalabas ng paksa na hindi napapanahon
 makikita sa introduksyon, pamagat, background
 kailangan ng kasalukuyan
2. malinaw at lohikal na proseso
 pagkilala sa awtor at panahon
 paglalagay ng panipi (quotation)
 nilalagay ng parama (parenthesis)
3. maiksi ngunit malaman
 maiksi ngunit may punto
 maiksing pahayag ngunit piling-piling (puntong-
punto)
 direkta ang punto
4. maayos na pagkakasunod-sunod
 nasusunod ang pagbibigay ng detalye
 introduksyon: pagpapakilala ng paksa
 katawan: ano ang suliranin ng paksa
 kongklusyon: solusyon sa suliranin
4.nagbibigay ng ebidensya
 datos na nakuha sa mga tagatugon
 galing sa katanungan sa pamamagitan ng sarbey
(karagdagang ebidensya)
 statistician – istadistiko
 questionnaire – katanungan
 grammar – balarila
3. TEKSTONG PERSWEYSIB
 ito ay isang tekstong umaapela o pumupukaw sa
damdamin ng mga nababasa o tagapakinig upang
maluha ang simpatiya at mahikayat na umayon sa
ideyang nilahad
Katangian
1. subhetibong tono – paniniwala ng may akda
2. personal na opinion at paniniwala ng may akda -upang
makumbinsi ang mga mambabasa
3. ginagamit ang iskrip
Elemento ng Panghihikayat
1.Ethos
 karakter, imahe o reputasyon ng manunulat/
tagapagsalita
 “ethos” – salitang griyego
 “etika” – imahe
 ang elementong “ethos” ang nagpapasya kung
kapanipaniwala o dapat ppangkatiwalaan
tagapakinig ng tagapagsalita o mambabasa ang
manunulat
 halimbawa : Ang isang artistang nanghihikayat ng mga
turista upang bisitahin ang isang isla ng Pilipinas
2.Logos
 opinion o lohikal na pagmamatuwid ng manunulat/
tagapagsalita
 “logos” – pangangatwiran, panghihikayat gamit ang
lohikal na kaalaman
 halimbawa: ang isang taong nangihikayat na bumili na
kanilang sabon dahil ang sabon na iyon ay nakakaputi
3.Pathos
 emosyon ng mga mambabasa / tagapakinig
 halimbawa: ang pagsasalaysay ng isang kuwentong
makakaantig ng puso tulad ng galit o awa ay isang
mabisang paraan upang mahikayat silang pumanig sa
manunulat.
PROPAGANDA DEVICES
1. Name- calling
 pagbibigay ng hindi magandang puna o tagasuri sa
isnag produkto o katunggaling politico upang
tangkilikin
 halimbawa: ang pekeng sabon, bagong kandidato
2.Glittering Generalities
 magaganda at nakakasilaw na pahayag ukol sa isang
produktong tumutugon sa mga paniniwala at
pagpapahalaga ng mambabasa
 halimbawa: Mas nakakatipid ang bagong tide.
Ang iyong damit ay mas magiging maputi.
Bossing sa katipiran, bossing sa kaputian.
3.Transfer
 ang paggamit ng isang sikat na personalidad upang
malilipat sa isang produkto o tao ang kasikatan.
 halimbawa: Pagpopromote ng isang artista sa isang
hindi sikat na brand.
4.Testimonal
 kapag ang isang sikat na personalidad ay tuwiramg
nag-endorso ng isang tao o produkto
 halimbawa : Ang isang taong nagpapatunay na siay
ay pumuti dahil sa ginamit niyang sabon sa
pamamagitan ng pagpapakita ng ebidensya.
5.Plain Folks
 karaniwang itong ginagamit sa kompanya o komersiyal
kung saan ang mga kilala o tanyag na tao ay panlalabas
na ordinarong taong naghihikkayat sa bato, produkto o
serbisyo.
 halimbawa: Ang kandidato tuwing eleksyon ay hindi
nagsusuot ng magagarbong damit at pinapakita nila
na sila ay nagsimula at galing din sa hirap.
6.Card Stacking
 ipinapakita nito ang lahat ng maggaandang katangian
ng produkto ngunit hindi binabanggit ang hindi
ng magandang katangian
 halimbawa: Lucky Me, pinapakita dito ang
magandang dulot nito sa pamilya, ngunit sa labis na
pagkain nito, nagdudulot ito ng sakit sa bato o UTI.
7.Bandwagon
 panghihikayat kung saan hinihimok ang lahat na
gamitin ang isang produkto o sumali sa isang
pangkat dahil ang lahat ay sumali na.
 halimbawa: Buong bayan ay nag-e-LBC peso padala
na.
4. TEKSTONG DESKRIPTIV

 nagtataglay ng mga kaukulang detalye sa katangian ng

isang tao, lugar, bagay, o pangyayari.
 laging sumasagot sa tanong na “Ano”
 kahit hindi ka pintor ay makakabuo ka ng isang larawan
gamit ang mga salitang magmamarka sa damdamin at
isipan ng mambabasa.
 nagpapakilala ng katangian at kaugalian ng isang
karakter
 sinusukat ang damdamin, saloobin, at kaisipan ng
mambabasa o manunulat
 halimbawa: talambuhay

DALAWANG URI NG PAGLALARAWAN SA TEKSTONG

DESKRIPTIBO

 Subhetibo – nakabatay sa mayamang imahinasyon

 Obhetibo – ito ay may pinagbabatayang katotohanan

5. TEKSTONG NARATIV
 mahusay na pagkukuwento
 layunin nito ang magsalaysay o magkuwento batay sa
isang tiyak na pangyayari, totoo man o hindi
 naglalayong ipahayag lamang ang kabuuang kuwento
ng isang teksto
 maaaring positibo o negatibo
 halimbawa: nobela at maikling kuwento

 Ang tekstong naratibo ay nagkukuwento ng mga

serye ng pangyayari na maaaring piksiyon (hal.:
nobela, maikling kuwento, tula) o di-piksiyon (hal.:
biyograpiya, balita, maikling sanaysay)

 Maaaring ang salaysay ay personal na karanasan ng

nagkukuwento. Maaari ding ang paksa ng salaysay ay
nakabatay sa tunay na daigdig o pantasya lamang.

 Paksa - malaya, di malaya, sentro ng narativ

 Estruktura - tuwirang tatsulok o baliktaf na tatsulok

- binibigyang kalayaan ang mambabasa o
manunulat sa istilo na gagamitin

 Oryentasyon - nakadepende sa kaisipan ng tao

- edad, kasarian, lugar, oras, panahon,
katayuan sa buhay

 Pamamaraan ng Narasiyon – depende sa

pagpapakilala ng pagsusulat o pagbabasa
 unang pananaw (first person)
 ikalawang pananaw (second person)
 pangkahalatang pananaw (third person)

 Komplikasyon/Tunggalian – lahat ng teksto ay may

komplikasyon/tunggalian
 ito ang nagbibigay ng kasiyahan at sabik sa
kuwento

 Resolusiyon – sa bawat problema ay may kaakibat na

solusyon katulad lamang sa mga kuwento na may
resolusiyon lahat ng komplikasyon