Professional Documents
Culture Documents
លីមីតនៃអនុគមន៍ PDF
លីមីតនៃអនុគមន៍ PDF
ី នៃអៃុ គមៃ៍ i
លីមីតននអនុគមន៍
ថ្នាក់ទី ១២
អ៊ូច បុនថន
គ្គូបងគ្រៀនកគ្មត
ិ ឧតតម
© រកាសិទិធ ២០១៦
លីមត
ី ននអនុ គមន៍ i
អារមភកថា
សួ សី ប
ដ ៊ូ នៗស
អ ិ សានុសិសសថ្នាក់ទី១២ និរគ្បិយមត
ិ តអាកអានជាទីងមគ្តី!
ងសៀវងៅ លីមីតនៃអៃុគមៃ៍ ថ្នាក់ទី១២ ជាងសៀវងៅដែលខ្ុុំបានងរៀបចុំចរគ្ករង រ
ើ
យ៉ារយកចត
ិ តទុកដាក់បុំផុត ងដាយងដដតងៅងលើគន្ឹះឹ សុំ ខាន់ៗននងមងរៀន វធ
ិ សា
ី ស្រសដគណនា
ួ ៗភ្ជាប់ជាមួយែុំង
និរ លុំ ហាត់តាមចុំណុចនីមយ ឹះគ្សាយដែលមានលកខណៈងាយយល់
ផរដែរ។ ងសៀវងៅងនឹះបានែកគ្សរ់ងចញពីគ្បភពឯកសារជាភ្ជសាដខែរ អរ់ងគ្ស បារុំរ
និររុសស។
ី
ខ្ុុំមានសរឃម
ឹ ថ្ន ងសៀវងៅងនឹះនឹរក្ល្យជាឯកសារគ្សាវគ្ជាវជាទីគាប់ចិតដមយ
ួ សុំ
រប់ជួយងដាឹះគ្សាយបញ្ហាអាកដែលចរ់ងចឹះចរ់ែឹរដផាកលីមត
ី ននអនុគមន៍ជាក់ជាមន
ិ ខាន។
នគ្ពដវរ, នថងទ០
ី ១ ដខមករ ឆ្ា២
ុំ ០១៦
អ្នករ ៀបរ ៀង
អ៊ូច ប៊ុនថន
គ្គូបងគ្រៀនកគ្មត
ិ ឧតដម
ii លីមត
ី ននអនុ គមន៍
បញ្ជ អ
ី តថបទ
ក. លីមីតនៃអៃុគមៃ៍ត្តង់ចំៃួៃកំណត់ .............................................................................. 1
លុំ ហាត់.................................................................................................................. 1
ែុំង ឹះគ្សាយ........................................................................................................ 2
ខ. លីមីតនៃអៃុគមៃ៍ត្តង់អៃៃត ...................................................................................... 19
លុំ ហាត់.................................................................................................................. 19
ែុំង ឹះគ្សាយ........................................................................................................ 20
2. ត្បមាណវិធីលលើលម
ី ីត ....................................................................................... 29
លុំ ហាត់.................................................................................................................. 29
ែុំង ឹះគ្សាយ........................................................................................................ 30
3. លីមីតរាងមិនកំណត់.......................................................................................... 33
0
ក. លីមីតរាងមិៃកំណត់ ..................................................................................... 33
0
លុំ ហាត់.................................................................................................................. 33
ែុំង ឹះគ្សាយ........................................................................................................ 35
ខ. លីមីតរាងមិៃកំណត់ .................................................................................... 45
លុំ ហាត់.................................................................................................................. 45
ែុំង ឹះគ្សាយ........................................................................................................ 46
គ. លីមីតរាងមិៃកំណត់ ( ) .............................................................................. 56
លុំ ហាត់.................................................................................................................. 56
ែុំង ឹះគ្សាយ........................................................................................................ 57
4. លីមីតននអនុគមន៍ត្តីលោណមាត្ត .................................................................... 63
ក. ត្ទឹស្ដីបទ.............................................................................................................. 63
លុំ ហាត់.................................................................................................................. 63
ែុំង ឹះគ្សាយ........................................................................................................ 64
លីមត
ី ននអនុ គមន៍ iii
ខ. ត្ទឹស្ដីបទ .............................................................................................................. 65
លុំ ហាត់.................................................................................................................. 65
ែុំង ឹះគ្សាយ........................................................................................................ 68
គ. ត្ទឹស្ដីបទ.............................................................................................................. 87
លុំ ហាត់.................................................................................................................. 87
ែុំង ឹះគ្សាយ........................................................................................................ 89
5. លីមីតននអនុគមន៍អិចស្ណង់
៉ូ ប ស្សែល .............................................................. 123
ក. អៃុគមៃ៍អិចស្្ប៉ូណង់ស្ស្ែល...................................................................................... 123
ខ. លីមីតនៃអៃុគមៃ៍អិចស្្ប៉ូណង់ស្ស្ែល........................................................................... 123
គ. លីមីតនៃអៃុគមៃ៍ដោការីតដៃស្ែ............................................................................... 155
លំហាត់សារល ង
ើ វិញ ........................................................................................ 165
iv លីមត
ី ននអនុ គមន៍
លីមីតនៃអៃុគមៃ៍
ៃិយមៃ័យ
lim f ( x) L 0, 0 ដែល 0 | x a | | f ( x) L |
x a
lim f ( x) M 0, 0 ដែល 0 | x a | f ( x) M
x a
lim f ( x) M 0, 0 ដែល 0 | x a | f ( x) M
x a
លំហាត់
1) រ្បើៃិយមៃ័យបង្ហាញថៈ
a). lim (5 x 3) 2 b). lim (3x 2) 4
x1 x 2
c). lim (2 x 1) 1 d). lim (3x 1) 7
x1 x 2
e). lim (2 x 1) 7 f). lim (2 x 5) 1
x 4 x3
x2 1
a). lim 3 b). lim 3 x 0
x2 x 1 x 0
8
c). lim ( x 1) 2 d). lim
2
2
x1 x 7 x3
e). lim (mx b) ma b f). lim x 2
x a x 2
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អ៊ូច បុៃថៃ 1
g). lim ( x 2)( x 3) 0 h). lim (5 x 2) 13
x 2 x 3
x2 1 3
i). lim
x 2 x 2
j). រគឲ្យ lim (2 x 4) 10 រក របើ 0.01
x3
3) រគមាៃអៃុគមៃ៍ f ( x) ៃិងចំៃួៃពិត L ដែល lim f ( x) L ។ រកចំៃួៃ 0
x a
រោយស្គាល់ ចំៃួៃ ដែល | f ( x) L | កាលណា 0 | x a | :
a). lim (3 4 x) 7 , 0.02 b). lim (2 x 4) 10 , 0.01
x1 x 3
x2 4
e). lim 4 , 0.01 f). lim (4 x 5) 3 , 0.001
x2 x 2 x2
x8 x
c). lim d). lim
x1 1 x x 3 x 3
x5 x9
e). lim f). lim
x1 x 1
x2 2 x
x 1 3x 3
g). lim h). lim
x 2 x
x0 x 2
x 4x 1
i). lim j). lim
1
x1 x x 2 x 2
ដំណ ោះត្ាយ
1) រ្បើៃិយមៃ័យបង្ហាញថៈ
a). lim (5 x 3) 2
x1
តាមៃិយមៃ័យៈ 0 , | f ( x) L |
2 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អ៊ូច បុៃថៃ
| (5x 3) 2 |
| 5x 5 |
5 | x 1|
| x 1| យក 0
5 5
រគបាៃ 0 , ដែល | x 1| ំ យ | (5x 3) 2 |
ឲ្
5 5
ែ៊ូចរៃោះ បញ្ជាក់ថ lim (5 x 3) 2 ។
x1
b). lim (3x 2) 4
x 2
តាមៃិយមៃ័យៈ 0 , | f ( x) L |
| (3x 2) 4 |
| 3x 6 |
3| x 2 |
| x 2 | យក 0
3 3
រគបាៃ 0 , ដែល | x 2 | ំ យ | (3x 2) 4 |
ឲ្
3 3
ែ៊ូចរៃោះ lim (3x 2) 4 ។
x 2
c). lim (2 x 1) 1
x1
ិ មៃ័យៈ 0 , | f ( x) L |
តាមៃយ
| (2 x 1) 1|
| 2x 2 |
2 | x 1|
| x 1| យក 0
2 2
រគបាៃ 0 , ដែល | x 1| ំ យ | (2 x 1) 1|
ឲ្
2 2
ែ៊ូចរៃោះ lim (2 x 1) 1 ។
x1
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អ៊ូច បុៃថៃ 3
d). lim (3x 1) 7
x 2
ិ មៃ័យៈ 0 , | f ( x) L |
តាមៃយ
| (3x 1) 7 |
| 3x 6 |
3| x 2 |
| x 2 | យក 0
3 3
រគបាៃ 0 , ដែល | x 2 | ំ យ | (3x 1) 7 |
ឲ្
3 3
ែ៊ូចរៃោះ lim (3x 1) 7 ។
x 2
e). lim (2 x 1) 7
x 4
តាមៃិយមៃ័យៈ 0 , | f ( x) L |
| (2 x 1) 7 |
| 2x 8 |
2 | x 4 |
| x 4 | យក 0
2 2
រគបាៃ 0 , ដែល | x 4 | ំ យ | (2 x 1) 7 |
ឲ្
2 2
ែ៊ូចរៃោះ lim (2 x 1) 7 ។
x 4
f). lim (2 x 5) 1
x3
ិ មៃ័យៈ 0 , | f ( x) L |
តាមៃយ
| (2 x 5) (1) |
| 2x 6 |
2 | x 3|
| x (3) | យក 0
2 2
4 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អ៊ូច បុៃថៃ
រគបាៃ 0 , ដែល | x (3) | ំ យ | (2 x 5) (1) |
ឲ្
2 2
ែ៊ូចរៃោះ lim (2 x 5) 1 ។
x3
g). lim x 4
2
x 2
តាមៃិយមៃ័យៈ 0 , | f ( x) L |
| x2 4 |
រគមាៃ | x 4 | | ( x 2)( x 2) | | x 2 | | x 2 |
2
| x2 4 |
ឲ្
ំ យ | x 2 |
| x 2|
រោយ x 2 រ ោះ 1 x 3 រ ោះ 3 x 2 5 ឲ្
ំ យ 3 | x 2 | 5
| x2 4 |
រគបាៃ | x 2 | យក 0
| x 2| 5 5
រគបាៃ 0 , ដែល | x 2 | ំ យ | x 4 |
ឲ្
2
5 5
ែ៊ូចរៃោះ lim x 4 ។
2
x 2
h). lim (2 x 1) 5
x 3
តាមៃិយមៃ័យៈ 0 , | f ( x) L |
| (2 x 1) 5 |
| 2x 6 |
2| x 3| ឬ | x 3 | យក 0
2 2
រគបាៃ 0 , ដែល | x 3 | ំ យ | (2 x 1) 5 |
ឲ្
2 2
ែ៊ូចរៃោះ lim (2 x 1) 5 ។
x 3
i). lim (3x 2) 8
x 2
តាមៃិយមៃ័យៈ 0 , | f ( x) L |
| (3x 2) 8 |
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អ៊ូច បុៃថៃ 5
| 3x 6 |
3| x 2 | ឬ | x 2 | យក 0
3 3
រគបាៃ 0 , ដែល | x 2 | ំ យ | (3x 2) 8 |
ឲ្
3 3
ែ៊ូចរៃោះ lim (3x 2) 8 ។
x 2
j). lim ( x 1) 0
2
x1
ិ មៃ័យៈ 0 , | f ( x) L |
តាមៃយ
| ( x2 1) 0 | ឬ | x 2 1|
រគមាៃ | x 1| | ( x 1)( x 1) | | x 1|| x 1|
2
| x 2 1|
ឲ្
ំ យ | x 1|
| x 1|
រោយ x 1 រ ោះ 2 x 0 ឬ 3 x 1 1
| x 2 1|
ឲ្
ំ យ | x 1| 3 ឲ្
ំ យ | x 1| យក 0
| x 1| 3 3
រគបាៃ 0 , ដែល | x 1| ំ យ | ( x 1) 0 |
ឲ្
2
3 3
ែ៊ូចរៃោះ lim ( x 1) 0 ។
2
x1
k). រកចំៃៃ ំ ុតនៃ 0 ដែល 0 | x 2 | រ
ួ ធំបផ ោះ 0 | 3x 6 | 0.03
រគមាៃ 0 | 3x 6 | 0.03
0 3| x 2 | 0.03 ឬ 0 | x 2 | 0.01
រគទាញបាៃ 0.01
ែ៊ូចរៃោះ 0.01
2) រ្បើៃិយមៃ័យបង្ហាញថៈ
x2 1
a). lim 3
x2 x 1
តាមៃិយមៃ័យៈ 0 , | f ( x) L |
6 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អ៊ូច បុៃថៃ
x2 1
( 3)
x 1
x2 1
3
x 1
x 2 1 3( x 1)
x 1
x 2 3x 2
x 1
( x 2)( x 1)
x 1
x 2 យក 0
x2 1
រគបាៃ 0 , ដែល | x 1| ឲ្
ំ យ ( 3)
x 1
x2 1
ែ៊ូចរៃោះ lim 3
x2 x 1
b). lim 3 x 0
x 0
តាមៃយ ិ មៃ័យៈ 0 , | f ( x) L |
| 3 x 0 | ឬ | 3 x |
(| 3 x |)3 3 រ ោះ | x | 3 យក 3 0
រគបាៃ 0 , ដែល | x | ំ យ | 3 x 0 |
ឲ្
3 3
ែ៊ូចរៃោះ lim 3 x 0 ។
x 0
c). lim ( x 1) 2
2
x1
ិ មៃ័យៈ 0 , | f ( x) L |
តាមៃយ
| ( x2 1) 2 | ឬ | x 2 1|
x2 1
រគមាៃ x 1 ( x 1)( x 1) រ ោះ x 1
2
x 1
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អ៊ូច បុៃថៃ 7
រោយ x 1 រ ោះ 0 x 2 ឲ្
ំ យ 1 x 1 3 ឲ្
ំ យ | x 1| 3
| x 1|
2
រគបាៃ | x 1| យក 0
| x 1| 3 3
រគបាៃ 0 , ដែល | x 1| ំ យ | ( x 1) 2 |
ឲ្
2
3 3
ែ៊ូចរៃោះ lim ( x 1) 2 ។
2
x1
8
d). lim 2
x 7 x 3
តាមៃិយមៃ័យៈ 0 , | f ( x) L |
8
2
x3
8 2( x 3)
x3
8 2x 6
x 3
14 2 x
x3
2( x 7)
x 3
| 2 || x 7 |
| x 3|
រោយ x 7 រ ោះ 6 x 8 ឬ 3 x 3 5 ឲ្
ំ យ | x 3| 5
8 | 2 || x 7 | 2 | x 7 | | x 3| 8
ឲ្
ំ យ 2 | x 7 | 2
x 3 | x 3| | x 3| 2 x 3
| x 3| 8 5
| x 7 | 2
2 x 3 2
5 5
| x 7 | យក 0
2 2
5 5 8
រគបាៃ 0 , ដែល | x 7 | ឲ្
ំ យ 2
2 2 x3
8 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អ៊ូច បុៃថៃ
8
ែ៊ូចរៃោះ lim 2 ។
x 7 x 3
e). lim (mx b) ma b
x a
ិ មៃ័យៈ 0 , | f ( x) L |
តាមៃយ
| (mx b) (ma b) |
| mx ma | ឬ | m || x a |
| x a | យក 0
|m| |m|
រគបាៃ 0 , ដែល | x a |
|m| |m|
ំ យ | (mx b) (ma b) |
ឲ្
ែ៊ូចរៃោះ lim (mx b) ma b ។
x a
f). lim x 2
x 2
តាមៃិយមៃ័យៈ 0 , | f ( x) L |
| x 2 |
រគមាៃ | x 2 | | ( x 2)( x 2) | | x 2 || x 2 |
រោយ x 2 រ ោះ 1 x 3
1 x 3
1 2 x 2 3 2
| x 2 | 3 2
ឲ្
ំ យ | x 2 | | x 2 || x 2 | ( 3 2)
រគបាៃ 0 , ( 3 2) ដែល | x 2 | ( 3 2)
ឲ្
ំ យ | x 2 |
ែ៊ូចរៃោះ lim x 2 ។
x 2
g). lim ( x 2)( x 3) 0
x 2
តាមៃិយមៃ័យៈ 0 , | f ( x) L |
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អ៊ូច បុៃថៃ 9
| ( x 2)( x 3) 0 |
| ( x 2)( x 3) | 2 ឬ | x 2 || x 3| 2
2
| x 2 |
| x 3|
រោយ x 2 រ ោះ 1 x 2 រ ោះ 2 x 3 1 | x 3| 2
2
ឲ្
ំ យ | x 2 |
2
2 2
រគបាៃ 0 , ដែល | x 2 |
2 2
ំ យ | ( x 2)( x 3) 0 |
ឲ្
ិ មៃ័យៈ 0 , | f ( x) L |
តាមៃយ
| (5x 2) 13|
| 5 x 15 |
5 | x 3 |
| x 3 | យក 0
5 5
រគបាៃ 0 , ដែល | x 2 | ំ យ | (5x 2) 13|
ឲ្
5 5
ែ៊ូចរៃោះ lim (5 x 2) 13 ។
x 3
x2 1 3
i). lim
x 2 x 2
តាមៃិយមៃ័យៈ 0 , | f ( x) L |
2
x 1 3
x 2
2( x 2 1) 3x
2x
10 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អ៊ូច បុៃថៃ
2 x 2 3x 2 ( x 2)(2 x 1)
ឬ
2x 2x
2 x 2 3x 2 ( x 2)(2 x 1) | x 2 || 2 x 1|
2x 2x 2| x|
2 x 2 3x 2
2x
| x 2 | 2| x|
| 2 x 1|
រោយ x 2 រ ោះ 1 x 3 ឲ្
ំ យ | x | 3
2 2x 6
3 2x 1 7 ឲ្
ំ យ | 2 x 1| 7
2 x 2 3x 2
2x
| x 2 | 2 | x | 23
| 2 x 1| 7
6 6
| x 2 | យក 0
7 7
6 6 x2 1 3
រគបាៃ 0 , ដែល | x 2 | ឲ្
ំ យ
7 7 x 2
x2 1 3
ែ៊ូចរៃោះ lim ។
x 2 x 2
j). រក របើ 0.01
រគមាៃ lim (2 x 4) 10
x3
ិ មៃ័យរគបាៃៈ 0 , | f ( x) L |
តាមៃយ
| (2 x 4) 10 |
| 2 x 6 | ឬ 2 | x 3|
0.01
| x 3 | រគបាៃ 0.005
2 2 2
ែ៊ូចរៃោះ 0.005
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អ៊ូច បុៃថៃ 11
ួ 0 ដែល 0 | x a |
3) រកចំៃៃ ំ យ | f ( x) L | :
ឲ្
a). lim (3 4 x) 7 , 0.02
x1
តាមៃិយមៃ័យៈ 0 , | f ( x) L |
| (3 4 x) 7 |
| 4x 4 |
| 4 || x 1|
4 | x 1| | x 1|
4
0.02
0.005
4 4
ែ៊ូចរៃោះ 0.005
b). lim (2 x 4) 10 , 0.01
x 3
ិ មៃ័យៈ 0 , | f ( x) L |
តាមៃយ
| (2 x 4) 10 |
| 2x 6 |
2 | x 3|
| x 3 |
2
0.01
0.005
2 2
ែ៊ូចរៃោះ 0.005
ិ មៃ័យៈ 0 , | f ( x) L |
តាមៃយ
| x2 9 |
រគមាៃ | x 9 | | ( x 3)( x 3) | | x 3|| x 3|
2
| x2 9 |
| x 3 |
| x 3|
ដត x 3 រ ោះ 2 x 4 ឲ្
ំ យ 5 x 37 ឲ្
ំ យ | x 3| 7
12 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អ៊ូច បុៃថៃ
| x2 9 |
| x 3 |
| x 3| 7
0.003
រគបាៃ 0.00043
7 7
ែ៊ូចរៃោះ 0.00043
d). lim x 1 , 0.002
x1
តាមៃិយមៃ័យៈ 0 , | f ( x) L |
| x 1|
រគមាៃ | x 1| | x 1|| x 1|
ដត x 1 រ ោះ 0 x 2 រ ោះ 0 x 2
ឲ្
ំ យ 1 x 1 2 1 ឲ្
ំ យ | x 1| 2 1
ឲ្
ំ យ | x 1| | x 1|| x 1| ( 2 1)
| x 1| ( 2 1)
រគបាៃ ( 2 1) ( 2 1)(0.002) 0.0048
ែ៊ូចរៃោះ 0.0048
x2 4
e). lim 4 , 0.01
x2 x 2
តាមៃិយមៃ័យៈ 0 , | f ( x) L |
2
x 4
( 4)
x2
( x 2)( x 2)
4
x2
x24
x2 ឲ្
ំ យ 0.01
ែ៊ូចរៃោះ 0.01
f). lim (4 x 5) 3 , 0.001
x2
តាមៃិយមៃ័យៈ 0 , | f ( x) L |
| (4 x 5) 3|
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អ៊ូច បុៃថៃ 13
| 4x 8 |
4 | x 2 |
| x 2 |
4
0.001
រគបាៃ 0.00025
4 4
ែ៊ូចរៃោះ 0.00025
g). lim (2 5 x) 8 , 0.002
x2
ិ មៃ័យៈ 0 , | f ( x) L |
តាមៃយ
| (2 5x) ( 8) |
| (2 5x) 8 |
| 5x 10 |
5| x 2 |
| x 2 |
5
0.002
រគបាៃ 0.0004
5 5
ែ៊ូចរៃោះ 0.0004
| ( x 1)2 1|
| ( x 1 1)( x 1 1) |
| x( x 2) |
| x( x 2) |
រគមាៃ | x( x 2) | | x || x 2 | ឲ្
ំ យ | x 2 |
| x|
រោយ 1 x 3 រ ោះ | x | 3
| x( x 2) | 0.001
ឲ្
ំ យ | x 2 | រគបាៃ 0.0003
| x| 3 3 3
ែ៊ូចរៃោះ 0.0003
14 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អ៊ូច បុៃថៃ
4) រ្បើៃិយមៃ័យបង្ហាញថៈ
3x 1
a). lim
x 2 x 2
តាមៃយ
ិ មៃ័យៈ M 0 , f ( x) M
3x 1 5
M ឬ 3 M
x2 x2
5 5
M 3 រ ោះ | M 3 |
x2 | x 2|
5
M 3
| x 2|
5 5
| x 2 | តាង 0
M 3 M 3
5 3x 1
រគបាៃ M 0 , ដែល | x 2 | ឲ្
ំ យ M
M 3 x2
3x 1
ែ៊ូចរៃោះ lim ។
x2
x 2
7x 2
b). lim
x1 x 1
តាមៃិយមៃ័យៈ M 0 , f ( x) M
7x 2 9
រគមាៃ f ( x) 7
x 1 x 1
9 9
រែើមបឲ្ី យ f ( x) M រគឲ្យ M x 1
x 1 M
9
រោយ x 1 រ ោះ x 1 0 ឲ្ ំ យ 0 x 1
M
9 9
ឲ្
ំ យ | x 1| យក 0
M M
9
រគបាៃ M 0, ដែល | x 1| ឲ្
ំ យ f ( x) M
M
7x 2
ែ៊ូចរៃោះ lim ។
x 1
x1
x8
c). lim
x1 1 x
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អ៊ូច បុៃថៃ 15
x 8 9
រគមាៃ f ( x) 1
1 x 1 x
ចំរ ោះ M 0 , f ( x) M
9 9 9
1 M ឬ M 1 ឬ 1 x
1 x 1 x M 1
9
រោយ x 1 រ ោះ 1 x 0 ឲ្ ំ យ 0 1 x
M 1
9 9 9
ឲ្
ំ យ |1 x | ឬ | x 1| យក 0
M 1 M 1 M 1
9
រគបាៃ M 0 , ដែល | x 1| ឲ្
ំ យ f ( x) M
M 1
x8
ែ៊ូចរៃោះ lim ។
1 x
x1
x
d). lim
x 3 x 3
x 3
រគមាៃ f ( x) 1
x 3 x 3
3 3
រែើមបឲ្
ី យ f ( x) M , M 0 រគ្ាៃ់ដតឲ្យ M ឲ្ ំ យ x3
x3 M
3
ដត x 3 ឲ្ ំ យ x 3 0 រគបាៃ 0 x 3
M
3 3
ឲ្
ំ យ | x 3 | យក 0
M M
3
រគបាៃ M 0 , ដែល | x 3| ឲ្
ំ យ f ( x) M
M
x
ែ៊ូចរៃោះ lim ។
x3
x 3
x5
e). lim
x1 x 1
x5 4
រគមាៃ f ( x) 1
x 1 x 1
4 4
រែម
ើ បឲ្
ី យ f ( x M , M 0 រគ្តូវឲ្យ M x 1
x 1 M
16 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អ៊ូច បុៃថៃ
4
ដត x 1 រ ោះ x 1 0 ឲ្
ំ យ 0 x 1
M
4 4
ឲ្ រគយក
ំ យ | x 1| 0
M M
4
រគបាៃ M 0 , ដែល | x 1| ឲ្
ំ យ f ( x) M
M
x5
ែ៊ូចរៃោះ lim ។
x1 x 1
x9
f). lim
x2 2 x
x 9 11
រគមាៃ f ( x) 1
2 x x2
ចំរ ោះ M 0 , f ( x) M
11 11 11
រគបាៃ 1 M ឬ M 1 x2
x2 x2 M 1
11 11
ឲ្
ំ យ | x 2 | រគយក 0
M 1 M 1
11
រគបាៃ M 0, ដែល | x 2 | ឲ្
ំ យ f ( x) M
M 1
x9
ែ៊ូចរៃោះ lim ។
2 x
x2
x 1
g). lim
x0 x
តាមៃយ ិ មៃ័យៈ M 0 , f ( x) M
x 1 1 1
M ឬ 1 M ឬ M 1
x x x
1 1 1
| M 1| ឲ្
ំ យ | x | រគយក 0
| x| M 1 M 1
1
រគបាៃ M 0 , ដែល | x | ឲ្
ំ យ f ( x) M
M 1
x 1
ែ៊ូចរៃោះ lim ។
x
x0
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អ៊ូច បុៃថៃ 17
3x 3
h). lim
x 2 2 x
3x 3 9
រគមាៃ f ( x) 3
2 x x2
9
រែើមបឲ្
ី យ f ( x) M , M 0 រគ្ាៃ់ដតឲ្យ M
x2
9 9 9 9
M ឬ M ឲ្
ំ យ | x 2 | យក 0
x2 | x 2| M M
9
រគបាៃ M 0 , ដែល | x 2 | ឲ្
ំ យ f ( x) M
M
3x 3
ែ៊ូចរៃោះ lim ។
x 2 2 x
x
i). lim
1
x1 x
x 1
រគមាៃ f ( x) 1
1 x x 1
1
រែើមបឲ្
ី យ f ( x) M , M 0 រគ្ាៃ់ដតឲ្យ M
x 1
1 1 1 1
M ឬ M ឲ្
ំ យ | x 1| រគយក 0
x 1 | x 1| M M
1
រគបាៃ M 0, ដែល | x 1| ឲ្
ំ យ f ( x) M
M
x
ែ៊ូចរៃោះ lim ។
1 x
x1
4x 1
j). lim
x 2 x 2
4x 1 9
រគមាៃ f ( x) 4
x2 x2
9
រែើមបឲ្
ី យ f ( x) M , M 0 រគ្ាៃ់ដតឲ្យ M
x2
9 9 9
ឲ្
ំ យ M ឲ្
ំ យ | x 2 | រគយក 0
| x 2| M M
18 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អ៊ូច បុៃថៃ
9
រគបាៃ M 0 , ដែល | x 2 | ឲ្
ំ យ f ( x) M
M
4x 1
ែ៊ូចរៃោះ lim ។
x 2 x 2
ខ. លីមីតនៃអៃុគមៃ៍ត្តង់អៃៃត
ៃិយមៃ័យ
lim f ( x) L 0, N 0 ដែល x N | f ( x) L |
x
lim f ( x) L 0, N 0 ដែល x N | f ( x) L |
x
lim f ( x) M 0, N 0 ដែល x N f ( x) M
x
lim f ( x) M 0, N 0 ដែល x N f ( x) M
x
lim f ( x) M 0, N 0 ដែល x N f ( x) M
x
lim f ( x) M 0, N 0 ដែល x N f ( x) M
x
លំហាត់
1) រ្បើៃិយមៃ័យបង្ហាញថៈ
1 x 1
a). lim 0 b). lim 1
x x x x
x2 1
c). lim 1 d). lim 0
x x 2 1 x x 2
x2 2 2x 4
e). lim 1 f). lim 2
x x 2
2 x x
3x 1 3x 1
g). lim 3 h). lim 3
x x x x 1
x2 2
i). lim 1
x x 2 2
2) រ្បើៃិយមៃ័យបង្ហាញថៈ
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អ៊ូច បុៃថៃ 19
x 2 x2
c). lim (1 x 2 ) d). lim
x x 3x 5
x2 3 3 x x3
e). lim f). lim
x x x 1 x2
6 x x2 x2 3
g). lim h). lim
x 2 x 1 x 2 x
ិ មៃ័យៈ 0 , | f ( x) L |
តាមៃយ
x 1 1 1
1 ឬ 1 1 ឬ
x x x
1 1
ឬ | x |
| x|
20 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អ៊ូច បុៃថៃ
1 1
រោយ x 0 ឲ្
ំ យ x យក N 0
1 x 1
រគបាៃ 0 , N ដែល x N ឲ្
ំ យ 1
x
x 1
ែ៊ូចរៃោះ lim 1 ។
x x
x2
c). lim1
x x 2
1
តាមៃិយមៃ័យៈ 0 , | f ( x) L |
x2
1
x2 1
1
1 1
2
x 1
1 1
ឲ្
ំ យ | x 1|
2
x 12
2
1 1
(| x 2 1|)2 ឲ្
ំ យ x 1
2
2
1 1 1
ឲ្
ំ យ x ឲ្
ំ យ 1 ឬ | x |
2
1 x2 1
2
2
2
1 1
រោយ x 0 ឲ្
ំ យ x 1 រគយក N 1 0
2 2
1 x2
រគបាៃ 0 , N 1 ដែល x N ឲ្
ំ យ 1
2 x2 1
x2
ែ៊ូចរៃោះ lim 1 ។
x x 2 1
1
d). lim 0
x x 2
ិ មៃ័យៈ 0 , | f ( x) L |
តាមៃយ
1 1 1
0 ឬ ឬ
x 2
x 2
x2
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អ៊ូច បុៃថៃ 21
2 1 1 1
ឲ្
ំ យ x ឲ្
ំ យ x2 ឬ | x |
1 1
រោយ x រ ោះ | x | x ឲ្
ំ យ x រគយក N 0
1 1
រគបាៃ 0 , N ដែល x N ឲ្
ំ យ 0
x2
1
ែ៊ូចរៃោះ lim 0 ។
x x 2
x2 2
e). 1
lim
x x 2
2
តាមៃិយមៃ័យៈ 0 , | f ( x) L |
x2 2 4 4
1 ឬ 1 1 ឲ្
ំ យ
2
x 2 x 2
2
x 2
2
4 4 2 4
ឲ្
ំ យ x 2
2
ឲ្
ំ យ x
x 2 2
4 2
ឲ្
ំ យ x2 ឲ្
ំ យ | x |
រោយ x ឲ្
ំ យ | x | x
2 2
ឲ្
ំ យ x រគយក N 0
2 x2 2
រគបាៃ 0 , N ដែល x N ឲ្
ំ យ 1
x2 2
x2 2
ែ៊ូចរៃោះ lim 1 ។
x x 2 2
2x 4
f). lim 2
x x
តាមៃិយមៃ័យៈ 0 , | f ( x) L |
2x 4 4
2 ឬ 2 2
x x
22 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អ៊ូច បុៃថៃ
4 4 4
ឬ ឲ្
ំ យ | x |
x | x|
រោយ x រ ោះ | x | x
4 4
ឲ្
ំ យ x រគយក N 0
4 2x 4
រគបាៃ 0 មាៃ N ដែល x N ឲ្
ំ យ 2
x
2x 4
ែ៊ូចរៃោះ lim 2 ។
x x
3x 1
g). lim 3
x x
ិ មៃ័យៈ 0 , | f ( x) L |
តាមៃយ
3x 1 1
3 ឬ 3 3
x x
1 1 1
ឬ ឲ្
ំ យ | x |
x | x|
រោយ x រ ោះ | x | x
1 1
ឲ្
ំ យ x រគយក N 0
1 3x 1
រគបាៃ 0 , N ដែល x N ឲ្
ំ យ 3
x
3x 1
ែ៊ូចរៃោះ lim 3 ។
x x
3x 1
h). lim 3
x x 1
តាមៃិយមៃ័យៈ 0 , | f ( x) L |
3x 1 2
3 ឬ 3 3
x 1 x 1
2 2 2
ឬ | x 1|
x 1 | x 1|
រោយ x រ ោះ | x 1| ( x 1)
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អ៊ូច បុៃថៃ 23
2 2 2 2
ឲ្
ំ យ x 1 ឲ្
ំ យ x 1 ឲ្
ំ យ x រគយក N 0
2 3x 1
រគបាៃ 0, N ដែល x N ឲ្
ំ យ 3
x 1
3x 1
ែ៊ូចរៃោះ lim 3 ។
x x 1
x2 2
i). lim1
x x 2
2
តាមៃិយមៃ័យៈ 0 , | f ( x) L |
x2 2 4 4
1 ឬ 1 1 ឲ្
ំ យ
2
x 2 x 2
2
x 2
2
4 4 2 4
ឲ្
ំ យ x 2
2
ឲ្
ំ យ x
x 2 2
4 2
ឲ្
ំ យ x2 ឲ្
ំ យ | x |
រោយ x ឲ្
ំ យ | x | x
2 2
ឲ្
ំ យ x រគយក N 0
2 x2 2
រគបាៃ 0 , N ដែល x N ឲ្
ំ យ 1
x2 2
x2 2
ែ៊ូចរៃោះ lim 1 ។
x x 2 2
2) រ្បើៃិយមៃ័យបង្ហាញថៈ
a). lim ( x 2 )
x
តាមៃយិ មៃ័យៈ M 0 , f ( x) M
x2 M ឬ x2 M
ឲ្
ំ យ x2 M ឲ្
ំ យ | x | M
រោយ x រ ោះ | x | x
ឲ្
ំ យ x M រគយក N M 0
24 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អ៊ូច បុៃថៃ
រគបាៃ M 0 , N M ដែល x N ឲ្
ំ យ f ( x) M
ែ៊ូចរៃោះ lim ( x 2 ) ។
x
b). lim ( x 2 x 1)
x
តាមៃយ
ិ មៃ័យៈ M 0 , f ( x) M
1 1
x2 x 1 M ឬ ( x )2 1 M
2 4
1 2 5 1 2 5
ឬ (x ) M ឲ្
ំ យ (x ) M
2 4 2 4
1 1
| x | M ដត x ឲ្ ំ យ x M
2 4 2 4
ឲ្
ំ យ x M រគយក N M 0
4 4
រគបាៃ M 0 , N M ដែល x N ឲ្
ំ យ f ( x) M
4
ែ៊ូចរៃោះ lim ( x 2 x 1) ។
x
c). lim (1 x 2 )
x
តាមៃិយមៃ័យៈ M 0 , f ( x) M
1 x2 ) M ឬ x2 M 1 ឬ x2 M 1
x2 M 1 ឬ | x | M 1
រោយ x រ ោះ | x | x
ឲ្
ំ យ x M 1 រគយក N M 1 0
រគបាៃ M 0 , N M 1 ដែល x N ឲ្
ំ យ f ( x) M
ែ៊ូចរៃោះ lim (1 x 2 ) ។
x
x 2 x2
d). lim
x 3x 5
តាមៃិយមៃ័យៈ M 0 , f ( x) M
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អ៊ូច បុៃថៃ 25
x 2 x2 2 7 35/ 9
M ឬ x M
3x 5 3 9 3x 5
35 / 9
រោយ x រ ោះ 0
3x 5
2 7 2 7 3 7
ឲ្
ំ យ x M ឲ្
ំ យ x M ឬ x M
3 9 3 9 2 9
3 7
រគយក N M 0
2 9
3 7
រគបាៃ M 0 , N M ដែល x N ឲ្
ំ យ f ( x) M
2 9
x 2 x2
ែ៊ូចរៃោះ lim ។
x 3x 5
x2 3
e). lim
x x
តាមៃយ
ិ មៃ័យៈ M 0 , f ( x) M
x2 3 3
M ឬ x M
x x
3
រោយ x រ ោះ 0 ឲ្
ំ យ x M រគយក N M 0
x
x2 3
រគបាៃ M 0 , N M ដែល x N ឲ្ ំ យ lim
x x
x2 3
ែ៊ូចរៃោះ lim ។
x x
3 x x3
f). lim
1 x2
x
តាមៃយ
ិ មៃ័យៈ M 0 , f ( x) M
3 x x3 3
M ឬ x M
2
1 x 1 x2
3
រោយ x រ 0 ោះ ឲ្
ំ យ x M
1 x2
ឲ្
ំ យ x M រគយក N M 0
26 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អ៊ូច បុៃថៃ
3 x x3
រគបាៃ M 0 , N M ដែល x N ឲ្
ំ យ M
1 x2
3 x x3
ែ៊ូចរៃោះ lim ។
x 1 x2
6 x x2
g). lim
x 2 x 1
តាមៃិយមៃ័យៈ M 0 , f ( x) M
6 x x2 1 13 13/ 4
រគមាៃ f ( x) x
2x 1 2 4 2x 1
1
រែើមបឲ្
ី យ f ( x) M រគ្ាៃ់ដតឲ្យ x M
2
13/ 4
(រ្ ោះ 0 រពល x )
2x 1
ឲ្
ំ យ x 2M រគយក N 2M 0
រគបាៃ M 0 , N 2M ដែល x N ឲ្
ំ យ f ( x) M
6 x x2
ែ៊ូចរៃោះ lim ។
x 2 x 1
x2 3
h). lim
x 2 x
តាមៃយ
ិ មៃ័យៈ M 0 , f ( x) M
x2 3
M
2 x
7
x 2 M
2 x
7
ឲ្
ំ យ x 2 M (រ្ ោះ 0 រពល x )
2 x
ឲ្
ំ យ x M ឲ្
ំ យ x M រគយក N M 0
x2 3
រគបាៃ M 0 , N M ដែល x N ឲ្
ំ យ M
2 x
x2 3
ែ៊ូចរៃោះ lim ។
x 2 x
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អ៊ូច បុៃថៃ 27
i). lim ( x 2 2 x 3)
x
តាមៃិយមៃ័យៈ M 0 , f ( x) M
x2 2 x 3 M ឬ ( x2 2 x 1) 2 M
( x 1)2 M ឬ | x 1| M
ឲ្
ំ យ x 1 M (រ្ ោះ x )
ឲ្
ំ យ x M 1 ឲ្
ំ យ x ( M 1)
រគយក N M 1 0
រគបាៃ M 0 , N M 1 ដែល x N ឲ្
ំ យ x 2x 3 M
2
ែ៊ូចរៃោះ lim ( x 2 2 x 3) ។
x
j). lim (1 6 x x 2 )
x
តាមៃិយមៃ័យៈ M 0 , f ( x) M
1 6x x2 M
10 ( 9 6 x x2 ) M
10 (9 6 x x2 ) M
10 (3 x)2 M
(3 x)2 M
(3 x)2 M ឲ្
ំ យ | 3 x | M
3 x M ឬ x M 3
ឲ្
ំ យ x M 3 រគយក N M 3 0
រគបាៃ M 0 , N M 3 ដែល x N ឲ្
ំ យ 1 6x x M
2
ែ៊ូចរៃោះ lim (1 6 x x 2 ) ។
x
28 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អ៊ូច បុៃថៃ
2. ប្បមាណវិធីលលើលម
ី ីត
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 29
h( x ) g ( x)
គ/. lim ឃ/. lim
x c x c x c h( x )
4
ង/. lim ច/. lim [3 g ( x)]
2
x c f ( x ) h( x ) x c
3) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
ក/. lim (2 x 1) ខ/. lim (2 5 x) គ/. lim x
2
x 0 x1 x 2
ឃ/. lim x ង/. lim (| x | 2) ច/. lim | x |
x 4 x 3 x 0
3 4 2
ឆ/. lim ជ/. lim ឈ/. lim
x1 x 1 x 0 x 1 x1 x 1
1 x x
ញ/. lim ដ/. lim ឋ/. lim
x 2 3 x 6 x1 x 1 x 4 x 1
x 1 x | x|
ឌ/. lim ឍ/. lim ណ/. lim
x 4 x 1 x1 x 1 x 2 x
4) គណ តនមលលីមត
ី ខាងររោមៈ
ក/. lim ( x 2 3x 7) ខ/. lim (5 4 x) គ/. lim (3)
2
x 4 x 3 x 2
x2 x 1 2 x2
ឃ/. lim ង/. lim | x 2 8 | ច/. lim
x 2 x 2 2 x x 3 x 5 4x
x2 1
ឆ/. lim ជ/. lim 3 | x 1|
x1 3 x5 4 x 2
4 1 x x2
ឈ/. lim ( x ) ញ/. lim
x 0 x x1 (3x 1)( x 4 2)
ដំល ោះប្ាយ
1) រគឲ្យ lim f ( x) 2 , lim g ( x) 1 ៃង
ិ lim h( x) 0
x c x c x c
ក/. lim [ f ( x) g ( x)] 2 (1) 2 1 3
x c
30 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
1 1 1 1
ឃ/. lim
x c f ( x) g ( x) 2 (1) 2 1 3
h( x ) 0
ង/. lim 0
x c f ( x) 2
f ( x) 2
ច/. lim
x c h( x ) 0
2) រគឲ្យ lim f ( x) 3 , lim g ( x) 0 ៃិង lim h( x) 2
x c x c x c
ក/. lim [3 f ( x) 2h( x)] 3(3) 2(2) 9 4 5
x c
គ/. lim x 2 4
2 2
x 2
ឃ/. lim x 42
x 4
ង/. lim (| x | 2) | 3| 2 3 2 1
x 3
ច/. lim | x | | 0 | 0
x 0
3 3 3
ឆ/. lim
x1 x 1 1 1 2
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 31
4 4 4
ជ/. lim 4
x 0 x 1 0 1 1
2 2 2
ឈ/. lim
x1 x 1 1 1 0
1 1 1
ញ/. lim
x 2 3x 6 3(2) 6 0
x 1 1
ដ/. lim
x1 x 1 1 1 2
x 4 4 4
ឋ/. lim
x 4 x 1 4 1 2 1 3
x 4 4 4 5
ឌ/. lim
x 1
x 4 4 1 5 5
1 x 1 (1) 1 1 2
ឍ/. lim
x1 x 1 1 1 0 0
| x | | 2| 2
ណ/. lim 1
x 2 x 2 2
4) គណ តនមលលីមត
ី ខាងររោមៈ
ក/. lim ( x 2 3x 7) 16 12 7 3
x 4
x2 x 1 4 2 1 7
ឃ/. lim
x 2 x 2 2 x 44 8
ង/. lim | x 2 8 | | ( 3) 2 8 | | 3 8 | | 5 | 5
x 3
2 x 2 2 25 23 23
ច/. lim
x 5 4x 20 20 20
x2 1 11 2
ឆ/. lim 2
x1 3x 4 3 4 1
5
32 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
ជ/. lim 3| x 1| 3| 2 1| 3| 3| 3 3 9
x 2
4 4 4
ឈ/. lim ( x ) 0
x 0 x 0 0
1 x x2 111 1 1
ញ/. lim
x1 (3x 1)( x 4
2) (3 1)(1 2) (2)(1) 2
3. លីមីតរាងមិនកំណត់
0
ក. លីមីតខាងមិនកំណត់ ( )
0
0
វិធាននៈ រដើមបគ
ី ណ លីមត
ី រាងមៃ
ិ កំណត់ ( ) រគរតូវ៖
0
បំដបកភាគយក ៃិងភាគដបងជាផលគុណកត្តត
សរមួលកត្តតរួមរោល
គណ លីមត
ី នៃករៃោមថមី
លំហាត់
1) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
4
x 1 x
ក/. lim ខ/. lim
x1 x 1 x 0 | x |
x2 1 x2
គ/. lim ឃ/. lim
x1 x 2 2 x 1 x 2 x 2 4
x2 4 2
x x6
ង/. lim ច/. lim
x 2 x 2 x 2 ( x 2)2
x4 x2 1
ឆ/. lim ជ/. lim
x 0 3 x3 2 x 2 x x1 x3 1
x5 1 ( x 2 x 6)2
ឈ/. lim ញ/. lim
x1 x 4 1 x 2 ( x 2)2
x2 2 x x2 1
ដ/. lim ឋ/. lim
x 0 x 2 x x1 x 2 x
x3 8 x3 27
ឌ/. lim ឍ/. lim
x 2 2 x 2x x 3 2 x 9
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 33
2) គណ លីមតី ខាងររោមៈ
3
x 1 x2 2
ក/. lim ខ/. lim
x1 x 1 x 2 x2 4
x3 x5 3
គ/. lim ឃ/. lim
x 3 | x 3 | x 4 x4
x 1 2 7x
ង/. lim ច/. lim
x 3 x3 x 7 x 2 3
x2 x 2 x2 1 2
ឆ/. lim ជ/. lim
x1 x2 1 x1 x 1
x 2 5 30 x 4 3
ឈ/. lim ញ/. lim
x 5 x 5 x 5 x 2 6x 5
2x 1 3 1 2x 1
ដ/. lim ឋ/. lim
x 5 5 x x1 1 x
3) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
x2 2 x 4 3x 4
ក/. lim ខ/. lim
x 2 x 7 3 x 0 x 1 1
x x2 x 2 7 x 16 6
គ/. lim ឃ/. lim
x 2 4x 1 3 x 5 ( x 5) x 1
x 1 1 2x 1 x 2
ង/. lim ច/. lim
x 0 1 1 3 x x11 2 x2 1
4) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
3 x 1 nax na
ក/. lim ខ/. lim
x1 x 1 x 0 x
5 ( x 1)3 1
1 1987 x
គ/. lim ឃ/. lim
x1 1 x x 0 x
1 3 2 x 3 x 1 1
ង/. lim ច/. lim
x1 1 x x 0 x( x 2)
34 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
5 2
x2 x 2 x x 1 1
ឆ/. lim ជ/. lim
x 2 3 x 6 2 x1 1 3 1 2 x
ដំល ោះប្ាយ
1) គណ លីមតី ខាងររោមៈ
4
x 1 0
ក/. lim មាៃរាង
x1 x 1 0
3 2
( x 1)( x x x 1)
lim lim ( x3 x 2 x 1)
x1 x 1 x1
1111 4
x 0
ខ/. lim មាៃរាង
x 0 | x | 0
ករណី x 0 រ ោះ | x | x រគបាៃៈ
x x
lim lim lim (1) 1
x 0 | x | x 0 x x 0
ករណី x 0 រ ោះ | x | x រគបាៃៈ
x x
lim lim lim (1) 1
x 0 | x | x 0 x x 0
x2 1 0
គ/. lim មាៃរាង
x1 x 2 2 x 1 0
( x 1)( x 1) x 1 2
lim lim
x1 ( x 1)2 x1 x 1 0
x2 0
ឃ/. lim មាៃរាង
x 2 x 24 0
x2 1 1 1
lim lim
x 2 ( x 2)( x 2) x 2 x 2 2 2 4
x2 4 0
ង/. lim មាៃរាង
x 2 x 2 0
( x 2)( x 2)
lim lim ( x 2) 2 2 4
x 2 x2 x 2
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 35
x2 x 6 0
ច/. lim មាៃរាង
x 2 ( x 2) 0
2
( x 2)( x 3) x 3 5
lim lim
x 2 ( x 2)2 x 2 x 2 0
x4 0
ឆ/. lim មាៃរាង
x 0 3 x3 2 x 2 x 0
x x3 x3 0
lim lim 0
2
x 0 x(3x 2 x 1) x 0 3 x 2
2x 1 1
2
x 1 0
ជ/. lim មាៃរាង
x1 x3 1 0
( x 1)( x 1) x 1 11 2
lim lim
x1 ( x 1)( x 2
x 1) x1 x 2 x 1 111 3
5
x 1 0
ឈ/. lim មាៃរាង
x1 x 4 1 0
( x 1)( x 4 x3 x 2 x 1) x 4 x3 x 2 x 1 5
lim lim
x1 3
( x 1)( x x x 1) 2 x1 3 2
x x x 1 4
( x 2 x 6)2 0
ញ/. lim មាៃរាង
x 2 ( x 2) 2 0
[( x 2)( x 3)]2 ( x 2)2 ( x 3)2
lim lim
x 2 ( x 2)2 x 2 ( x 2)2
lim ( x 3)2 (2 3)2 (5)2 25
x 2
x2 2 x 0
ដ/. lim មាៃរាង
2
x 0 x x 0
x( x 2) x2 02
lim lim 2
x 0 x( x 1) x 0 x 1 0 1
x2 1 0
ឋ/. lim មាៃរាង
2
x1 x x 0
( x 1)( x 1) x 1 11
lim lim 2
x1 x( x 1) x1 x 1
36 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
x3 8 0
ឌ/. lim មាៃរាង
2
x 2 x 2 x 0
2
( x 2)( x 2 x 4) x 2 2 x 4 4 4 4 12
lim lim 6
x 2 x( x 2) x 2 x 2 2
x3 27 0
ឍ/. lim មាៃរាង
2
x 3 x 9 0
2
( x 3)( x 3x 9) x 2 3x 9 9 9 9 27 9
lim lim
x 3 ( x 3)( x 3) x 3 x3 33 6 2
2) គណ លីមតី ខាងររោមៈ
3
x 1 0
ក/. lim មាៃរាង
x1 x 1 0
3
( x 1)( x 1) ( x 1)( x 2 x 1)( x 1)
lim lim
x1 ( x 1)( x 1) x1 ( x 1)
lim ( x 2 x 1)( x 1) (1 1 1)(1 1) 3 2 6
x1
x2 2 0
ខ/. lim មាៃរាង
x 2 x 4
2 0
( x 2 2)( x 2 2) x24
lim lim
x 2 ( x 2 4)( x 2 2) x 2 ( x 2)( x 2)( x 2 2)
x2 1
lim lim
x 2 ( x 2)( x 2)( x 2 2) x 2 ( x 2)( x 2 2)
1 1
4(2 2) 16
x3 0
គ/. lim មាៃរាង
x 3 | x 3 | 0
( x 3)( x 3) x 3
lim lim
x 3 ( x 3) x 3 x 3 ( x 3) x 3
1 1
lim
x 3 x 3 0
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 37
x5 3 0
ឃ/. lim មាៃរាង
x 4 x4 0
( x 5 3)( x 5 3) x59
lim lim
x 4 ( x 4)( x 5 3) x 4 ( x 4)( x 5 3)
x4 1 1 1
lim lim
x 4 ( x 4)( x 5 3) x 4 x 5 3 3 3 6
x 1 2 0
ង/. lim មាៃរាង
x 3 x3 0
( x 1 2)( x 1 2) x 1 4
lim lim
x 3 ( x 3)( x 1 2) x 3 ( x 3)( x 1 2)
x 3 1 1 1
lim lim
x 3 ( x 3)( x 1 2) x 3 x 1 2 2 2 4
7x 0
ច/. lim មាៃរាង
x 7 x 2 3 0
( x 7)( x 2 3) ( x 7)( x 2 3)
lim lim
x 7 ( x 2 3)( x 2 3) x 7 x 29
( x 7)( x 2 3)
lim lim [ ( x 2 3)] (3 3) 6
x 7 x7 x 7
x2 x 2 0
ឆ/. lim មាៃរាង
x1 x2 1 0
( x 2)( x 1) ( x 2) ( x 1)2
lim lim
x1 ( x 1)( x 1) x1 x 1 x 1
( x 2) x 1 (1 2)(0) 0
lim 0
x1 x 1 11 2
x2 1 2 0
ជ/. lim មាៃរាង
x1 x 1 0
( x 2 1 2)( x 2 1 2) x2 1 2
lim lim
x1 ( x 1)( x 2 1 2) x1 ( x 1)( x 2 1 2)
38 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
x2 1 ( x 1)( x 1)
lim lim
x1 ( x 1)( x 2 1 2) x1 ( x 1)( x 2 1 2)
x 1 11 2 1 2
lim
x1 2
x 1 2 2 2 2 2 2 2
x 2 5 30 0
ឈ/. lim មាៃរាង
x 5 x 5 0
( x 2 5 30)( x 2 5 30)
lim
x 5 ( x 5)( x 2 5 30)
x 2 5 30 x 2 25
lim lim
x 5 ( x 5)( x 2 5 30) x 5 ( x 5)( x 2 5 30)
( x 5)( x 5) x5
lim lim
x 5 ( x 5)( x 2 5 30) x 5 x 2 5 30
55 10 10 10 30 30
25 5 30 30 30 2 30 2 30 6
x 4 3 0
ញ/. lim មាៃរាង
2
x 5 x 6 x 5 0
( x 4 3)( x 4 3) x 49
lim lim
x 5 ( x 6 x 5)( x 4 3) x 5 ( x 5)( x 1)( x 4 3)
2
x 5 1
lim lim
x 5 ( x 5)( x 1)( x 4 3) x 5 ( x 1)( x 4 3)
1 1 1
4(3 3) 4 6 24
2x 1 3 0
ដ/. lim មាៃរាង
x 5 5 x 0
( 2 x 1 3)( 2 x 1 3) 2x 1 9
lim lim
x 5 (5 x)( 2 x 1 3) x 5 ( x 5)( 2 x 1 3)
2 x 10 2( x 5)
lim lim
x 5 ( x 5)( 2 x 1 3) x 5 ( x 5)( 2 x 1 3)
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 39
2 2 2 1
lim
x 5 ( 2 x 1 3) (3 3) 6 3
1 2x 1 0
ឋ/. lim មាៃរាង
x1 1 x 0
(1 2 x 1)(1 2 x 1) 1 (2 x 1)
lim lim
x1 (1 x)(1 2 x 1) x1 (1 x)(1 2 x 1)
1 2x 1 2 2x
lim lim
x1 (1 x)(1 2 x 1) x1 (1 x)(1 2 x 1)
2(1 x) 2 2 2
lim lim 1
x1 (1 x)(1 2 x 1) x11 2 x 1 1 1 2
3) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
x2 2 0
ក/. lim មាៃរាង
x 2 x 7 3 0
( x 2 4)( x 7 3) ( x 2)( x 7 3)
lim lim
x 2 ( x 7 9)( x 2 2) x 2 ( x 2)( x 2 2)
x7 3 33 6 3
lim
x 2 x22 22 4 2
x 4 3x 4 0
ខ/. lim មាៃរាង
x 0 x 1 1 0
[( x 4) (3x 4)]( x 1 1)
lim
x 0 ( x 1 1)( x 4 3x 4)
( 2 x)( x 1 1) 2( x 1 1)
lim lim
x 0 ( x)( x 4 3x 4) x 0 x 4 3x 4
2(1 1) 4
1
(2 2) 4
x x2 0
គ/. lim មាៃរាង
x 2 4x 1 3 0
[ x 2 ( x 2)]( 4 x 1 3) ( x 2 x 2)( 4 x 1 3)
lim lim
x 2 (4 x 1 9)( x x 2) x 2 (4 x 8)( x x 2)
40 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
( x 2)( x 1)( 4 x 1 3) ( x 1)( 4 x 1 3)
lim lim
x 2 4( x 2)( x x 2) x 2 4( x x 2)
3(3 3) 18 9
4(2 2) 16 8
x 2 7 x 16 6 0
ឃ/. lim មាៃរាង
x 5 ( x 5) x 1 0
[( x 2 7 x 16) 6]
lim
x 5 ( x 5) x 1( x 2 7 x 16 6)
( x 2 7 x 10)
lim
x 5 ( x 5)( x 2 7 x 16 6) x 1
( x 5)( x 2)
lim
x 5 ( x 5)( x 2 7 x 16 6) x 1
( x 2) 3 3 1
lim
x 5 ( x 2 7 x 16 6) x 1 ( 6 6) 6 2 6 6 4
x 1 1 2x 0
ង/. lim មាៃរាង
x 0 1 1 3 x 0
[( x 1) (1 2 x)](1 1 3x ) (3 x)(1 1 3 x )
lim lim
x 0 [1 (1 3x)]( x 1 1 2x ) x 0 (3 x)( x 1 1 2x )
(1 1 3x ) 11 2
lim 1
x 0 ( x 1 1 2x ) 11 2
1 x 2 0
ច/. lim មាៃរាង
x11 2 x2 1 0
[1 ( x 2)](1 2 x 2 1) ( x 1)(1 2 x 2 1)
lim lim
x1 [1 (2 x 2 1)](1 x 2) x1 (2 2 x 2 )(1 x 2)
( x 1)(1 2 x 2 1) (1 2 x 2 1)
lim lim
x1 2(1 x)(1 x)(1 x 2) x1 2(1 x)(1 x 2)
(1 1) 2 1
2(1 1)(1 1) 222 4
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 41
4) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
3 x 1
0
ក/. lim មាៃរាង
x1 x 1 0
( x 1) 1 1 1
lim lim
x1 ( x 1)( x1 3 x 2 3 x 1 111 3
3 2
x 3 x 1)
nax na 0
ខ/. lim មាៃរាង
x 0 x 0
( a x) a
lim
x 0 x( n (a x)n1 n (a x)n2 n a ... a n1 )
n
x
lim
n1
x 0 x( n ( a x) n (a x)n2 n a ... a n1 )
n
1
lim
x 0 n (a x) n1 n (a x)n2 n a ... a n1
n
1 1
n n1
a n1 ... a n1 n a n1
n n n
a
na na na
n a n1 n a
n n na
n an
1 1987 x 0
គ/. lim មាៃរាង
x1 1 x 0
(1 x)
lim
x1 (1 x)(1 1987 x
1987 2
x ...
1987 1986
x )
1
lim
x1 (1 1987 x
1987 2
x ...
1987 1986
x )
1 1
1 1 1 ... 1 1987
5 ( x 1)3 1 0
ឃ/. lim មាៃរាង
x 0 x 0
42 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
( 5 x 1)3 1 ( 5 x 1 1)[ 5 ( x 1)2 5 x 1 1]
lim lim
x 0 x x 0 x
( x 1 1)[ 5 ( x 1)2 5 x 1 1]
lim
x 0 x[ 5 ( x 1) 4 5 ( x 1)3 5 ( x 1)2 5 x 1 1]
x[ 5 ( x 1)2 5 x 1 1]
lim
x 0 x[ 5 ( x 1) 4 5 ( x 1)3 5 ( x 1)2 5 x 1 1]
5 ( x 1) 2 5 x 1 1
lim
x 0 5 ( x 1) 4 5 ( x 1)3 5 ( x 1)2 5 x 1 1
111 3
11111 5
1 3 2 x 0
ង/. lim មាៃរាង
x1 1 x 0
1 (2 x)
lim
x1 (1 x)[1 3 2 x 3 (2 x) 2 ]
(1 x)
lim
x1 (1 x)[1 3 2 x 3 (2 x) 2 ]
(1 x)
lim
x1 (1 x)[1 3 2 x 3 (2 x) 2 ]
1 1 1
lim
x11 3 2 x 3 (2 x)2 111 3
3 x 1 1
0
ច/. lim មាៃរាង
x 0 x( x 2) 0
x 1 1
lim
x 0 x( x 2)[ 3 ( x 1) 2 3 x 1 1]
x
lim
x 0 x( x 2)[ 3 ( x 1) 2 3 x 1 1]
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 43
1 1 1
lim
x 0 ( x 2)[ 3 ( x 1)2 3 x 1 1] 2(1 1 1) 6
x2 x 2 0
ឆ/. lim មាៃរាង
x 2 3 x 6 2 0
( x 2 x 2)[ 3 ( x 6)2 3 x 6 2 4]
lim
x 2 x 68
( x 2)( x 1)[ 3 ( x 6)2 3 x 6 2 4]
lim
x 2 x2
(2 1)(22 2 2 4) 3(12) 36
5 2
x x 1 1 0
ជ/. lim មាៃរាង
x1 1 3 1 2 x 0
( x 2 x 1 1)[1 3 1 2 x 3 (1 2 x) 2 ]
lim
x1 (1 1 2 x)[ 5 ( x 2 x 1)4 5 ( x 2 x 1)3 ... 1]
( x 2 x 2)[1 3 1 2 x 3 (1 2 x)2 ]
lim
x1 (2 2 x)[ 5 ( x 2 x 1)4 5 ( x 2 x 1)3 ... 1]
( x 2)( x 1)[1 3 1 2 x 3 (1 2 x) 2 ]
lim
x1 2( x 1)[ 5 ( x 2 x 1)4 5 ( x 2 x 1)3 ... 1]
( x 2)[1 3 1 2 x 3 (1 2 x)2 ]
lim
x1 2[ 5 ( x 2 x 1)4 5 ( x 2 x 1)3 ... 1]
(3)(1 1 1) (3)(3) 9
2(1 1 ... 1) (2)(5) 10
44 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
ខ. លីមីតរាងមិនកំណត់
វិធាននៈ រដើមបគ
ី ណ លីមត
ី រាងមៃ
ិ កំណត់ រគរតូវ៖
ដាក់តួដដលមាៃដរឺ រកធំជាងរគរៅភាគយក ៃង
ិ ភាគដបងជាកត្តតរួមសិៃ
សរមួលកត្តតរួមរោល
គណ លីមត
ី នៃករៃោមថមី
លំហាត់
1) គណ លីមត
ី រតង់ ៃង
ិ នៃអៃុគមៃ៍ខាងររោមៈ
2x 7 2x 3
a). f ( x) b). f ( x)
3x x 1
2x 1 3x 1
c). f ( x) d). f ( x)
x 2 x
7 x2 8x 3
e). f ( x) f). f ( x)
3 x 2 x2 5
x2 x 3 2x 1
g). f ( x) h). f ( x)
x2 x 1 2
x 3x 2
5x2 2 x 1 x 2 3x 2
i). f ( x) j). f ( x)
x2 4 x2 x 2
5x2 x 3 x2 4 x 7
k). f ( x) l). f ( x)
x2 x2 x 2
2 x3 3 x 2 x2 4 x 3
m). f ( x) n). f ( x)
x3 x 2 ( x 1)( x 2)
2x ( x 2)2
o). f ( x) p). f ( x)
3 ( x 1)2 x2 2 x 3
3x 2 4 x 4 1 x 2 x3
q). f ( x) r). f ( x)
( x 1)2 (1 x)2 (1 x)
2) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
x x 3x
a). lim b). lim
x x x x 2 x 4 x
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 45
x x x x3x4x
c). lim d). lim
x x x 2x 3
x2 2 x 3 2 x 4 x 1
e). lim f). lim
x 2
x 4x x 3 x 2
4
2 x4 x2 1 x 2
g). lim h). lim
x 3 5 27 x3 x x3
x x x x x2 1
i). lim j). lim
x x 1 x x2 4
x x 1 x2 3 x
k). lim l). lim
x x 1 x x2
ដំល ោះប្ាយ
1) គណ លីមត
ី រតង់ ៃិង នៃអៃុគមៃ៍ខាងររោមៈ
2x 7
a). f ( x)
3x
2x 7 x(2 7 / x) (2 7 / x)
lim f ( x) lim lim lim
x x 3x x 3x x 3
20 2
3 3
2x 3
b). f ( x)
x 1
2x 3 x(2 3/ x) 2 3/ x
lim f ( x) lim lim lim
x x x 1 x x(1 1/ x) x 1 1/ x
20 2
2
1 0 1
2x 1
c). f ( x)
x
2x 1 x(2 1/ x)
lim f ( x) lim lim lim (2 1/ x)
x x x x x x
202
46 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
3x 1
d). f ( x)
2 x
3x 1 x(3 1/ x) (3 1/ x)
lim f ( x) lim lim lim
x x 2 x x x(2 / x 1) x (2 / x 1)
30 3
3
0 1 1
7 x2
e). f ( x)
3 x 2
7 x2 x 2 (7 / x 2 1)
lim f ( x) lim lim
x x 3 x 2 x x 2 (3/ x 2 1)
2
(7 / x 1) 0 1 1
lim 1
x (3/ x 2
1) 0 1 1
8x 3
f). f ( x)
x2 5
8x 3 x(8 3/ x)
lim f ( x) lim lim
x x 2 x x 2 (1 5/ x 2 )
x 5
(8 3/ x) 80 8
lim 0
x x(1 5/ x 2 ) ( )(1 0)
x2 x 3
g). f ( x)
x2 x 1
1 3
2 x 2 (1 )
x x3 x x2
lim f ( x) lim lim
x x x 2 x 1 x 2 1 1
x (1 )
x x2
1 3
(1 2 )
x x 1 0 0 1
lim 1
x 1 1
(1 2 ) 1 0 0 1
x x
2x 1
h). f ( x)
2
x 3x 2
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 47
1
x(2 )
2x 1 x
lim f ( x) lim lim
x 2
x x 3x 2 x 2 3 2
x (1 2 )
x x
1
(2 )
x 20 2
lim 0
x(1 2 ) ( )(1 0 0)
x 3 2
x x
5x2 2 x 1
i). f ( x)
x2 4
2 1
x 2 (5 )
5x2 2 x 1 x x2
lim f ( x) lim lim
x x x2 4 x 4
x 2 (1 2 )
x
2 1
(5 )
x x2 500 5
lim 5
x 4
(1 2 ) 1 0 1
x
x 2 3x 2
j). f ( x)
x2 x 2
3 2
x 2 (1 )
x 2 3x 2 x x2
lim f ( x) lim lim
x x x 2 x 2 x 2 1 2
x (1 )
x x2
3 2
(1 2 )
x x 1 0 0 1
lim 1
(1 2 ) 1 0 0 1
x 1 2
x x
5x2 x 3
k). f ( x)
x2
1 3
2 x 2 (5 )
5x x 3 x x2
lim f ( x) lim lim
x x x2 x 2
x(1 )
x
48 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
1 3
x(5 )
x x2 ( )(5 0 0)
lim
x 2
(1 ) 1 0 1
x
x2 4 x 7
l). f ( x)
x2 x 2
4 7
2 x 2 (1 )
x 4x 7 x x2
lim f ( x) lim lim
x x x 2 x 2 x 2 1 2
x (1 )
x x2
4 7
(1 2 )
x x 1 0 0 1
lim 1
x 1 2
(1 2 ) 1 0 0 1
x x
2 x3 3 x
m). f ( x)
x3 x 2
3
x3 (2 2 )
3
2 x 3x x
lim f ( x) lim lim
x 3
x x x 2 x 3 1
x (1 )
x
3
(2 2 )
lim x 20 2 2
(1 ) 1 0 1
x 1
x
2 x2 4 x 3
n). f ( x)
( x 1)( x 2)
4 3
2 ) x 2 (2
2x 4x 3 x x2
lim f ( x) lim lim
x x ( x 1)( x 2) x 2 1 2
x (1 )(1 )
x x
4 3
(2
)
x x2 200 2
lim 2
(1 )(1 ) (1 0)(1 0) 1
x 1 2
x x
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 49
2x
o). f ( x)
3 ( x 1)2
2x 2x
lim f ( x) lim lim
x x 3 ( x 1) x 2 3 2 1
x [ 2 (1 )2 ]
x x
2 2 2
lim 0
x[ 2 (1 )2 ] ( )[0 (1 0) ]
x 3 1 2
x x
( x 2)2
p). f ( x)
x2 2 x 3
2
x 2 (1 )2
( x 2)2 x
lim f ( x) lim lim
x x x 2 2 x 3 x 2 2 3
x (1 2 )
x x
2
(1 ) 2
x (1 0) 2 1
lim 1
x 2 3
(1 2 ) ( 1 0 0) 1
x x
3x 2 4 x 4
q). f ( x)
( x 1)2
4 4
x 2 (3 )
3x 2 4 x 4 x x2
lim f ( x) lim lim
x x ( x 1)2 x 1
x 2 (1 )2
x
4 4
(3 )
x x2 300 3
lim 3
2
x 1 2
(1 ) (1 0) 1
x
1 x 2 x3
r). f ( x)
(1 x)2 (1 x)
50 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
1 1
2 x3 ( 3 1)
3
1 x x x x
lim f ( x) lim lim
x 2
x (1 x) (1 x) x 3 1 1
x ( 1)2 ( 1)
x x
1 1
( 3 1)
x x 0 0 1 1
lim 1
2
( 1)2 ( 1) (0 1) (0 1) (1)(1)
x 1 1
x x
2) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
x
a). lim មាៃរាង ( )
x x x
x 1 1 1
lim lim 1
x x x 1 1 0 1
x 1 1
x x
x 3x
b). lim មាៃរាង ( )
x 2 x 4 x
x 1
3)
x( 3
x x 03 3
lim lim
x 2 x x 1 04 4
x( 4) 2 4
x x
x x x
c). lim មាៃរាង ( )
x x
1 1
x 1
x x3 1 1
lim lim 1 1
x x x x x3
x3x4x
d). lim មាៃរាង ( )
x 2x 3
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 51
3x 4x x2 x
x (1 ) 1 6 3
4 2
x x lim x x
lim
x 3 x 3
x 2 2
x x
1 41
1 6
x x 1 0 0 1 2
lim
x 3 20 2 2
2
x
x2 2 x 3 2 x
e). lim មាៃរាង ( )
x x2 4 x
2 3 2 3
x 2 (1
2 ) 2x | x | (1 2 ) 2 x
x x x x
lim lim
x 4 x 4
x 2 (1 2 ) x | x | (1 2 ) x
x x
ករណី x រ ោះ | x | x
2 3 2 3
| x | (1 2 ) 2x x (1 2 ) 2 x
x x x x
រគបាៃ lim lim
x 4 x 4
| x | (1 2 ) x x (1 2 ) x
x x
2 3
(1
) 2
x x2 1 0 0 2 1 2 3
lim
x 4 1 0 1 11 2
(1 2 ) 1
x
ករណី x រ ោះ | x | x
2 3 2 3
| x | (1 2 ) 2x x (1 2 ) 2 x
x x x x
រគបាៃ lim lim
x 4 x 4
| x | (1 2 ) x x (1 2 ) x
x x
52 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
2 3
(1 )2
x x2 1 0 0 2 1 2 1
lim
x 4 1 0 1 1 1 0
(1 2 ) 1
x
4 x 1
f). lim មាៃរាង ( )
x 3 x 2
4x 1 x3 1
lim lim 12
x 3 x 2 3 2 x x8 3 2
x x
1 1
lim 12 000
x x5 3 2
x
4
2 x4
g). lim មាៃរាង ( )
x 3 5 27 x 3
2 2
4 x4 ( 1)
| x | 4 ( 4 1)
4
lim x lim x
x 5 x 5
3 x3 ( 27) x 3 ( 3 27)
3
x x
ករណី x រ ោះ | x | x
2 2
| x | 4 ( 4 1) x 4 ( 4 1)
រគបាៃ lim
x lim x
x 5 x 5
x 3 ( 3 27) x 3 ( 3 27)
x x
2
4
1)
4(
4 0 1 41
x 1
lim
x 5 3 0 27 3 27 3
3(
3
27)
x
ករណី x រ ោះ | x | x
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 53
2 2
| x | 4 ( 4 1) x 4 ( 4 1)
រគបាៃ lim
x lim x
x 5 x 5
x 3 ( 3 27) x 3 ( 3 27)
x x
2
4 ( 4 1)
x 4 0 1 4 1 1
lim
x 5 3 0 27 3 27 3
3( 27)
x3
x2 1 x 2
h). lim មាៃរាង ( )
x x3
1
| x | 1 2 x 2
x2 1 x 2 x
រគមាៃ
x3 x3
ករណី x រ ោះ | x | x
1
2 x 1 2 x 2
x 1 x 2 x
រគបាៃ lim lim
x x3 x x3
1 2
1 2 1
x x 1 0 1 0 0
lim 0
x
1
3 1 0 1
x
ករណី x រ ោះ | x | x
1
2 x 1 2 x 2
x 1 x 2 x
រគបាៃ lim lim
x x3 x x3
1 2
1 2 1
x x 1 0 1 0 2
lim 2
x
1
3 1 0 1
x
x x x
i). lim មាៃរាង ( )
x x 1
54 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
1 1 1 1
x 1 3
x 1
x x x x3
lim lim
x 1 x 1
x(1 ) x x (1 )
x x
1 1
1
x x3 1 0 0 1
lim 0
x 1
x (1 ) ()(1 0)
x
x x2 1
j). lim មាៃរាង ( )
x x2 4
1 1
x x (1 2 ) 1 (1 2 )
lim x lim x 1 1 0 0
x 4 x 4 1 0
x (1 2 ) (1 2 )
x x
x x 1
k). lim មាៃរាង ( )
x x 1
x ( x 1) 1
lim lim 0
x ( x 1)( x x 1) x ( x 1)( x x 1)
x2 3 x
l). lim មាៃរាង ( )
x x2
3 3
x 2 (1 2 ) x | x | 1 2 x
lim x lim x
x x2 x x2
3 3
x 1 2 x x( 1 2 1)
lim x lim x
x x2 x 2
x(1 )
x
1 (3/ x 2 ) 1 1 0 1 1 1 0
lim 0
x 1 (2 / x) 1 0 1 1
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 55
គ. លីមីតរាងមិនកំណត់ ( )
វិធាននៈ រដម
ើ បគ
ី ណ លីមត
ី រាងមៃ
ិ កំណត់ ( ) រគរតូវ៖
ចំព ោះអនុគមន៍ពហុនៈ
ដាក់តួដដលមាៃដរឺ រកខពស់ជាងរគជាកត្តតរួម
គណ លីមត
ី នៃករៃោមថមី
ចំព ោះអនុគមន៍អសនិទានៈ
រគរតូវគុណៃង
ិ ដចកករៃោមរ ោះជាមួយករៃោមឆ្លលស់របស់វា
គណ លីមត
ី នៃករៃោមថមី
លំហាត់
1) គណ លីមត
ី រតង់ ៃិង នៃអៃុគមៃ៍ខាងររោមៈ
a). f ( x) 3x 5 x 2 b). f ( x) x 5 x 1
2 3 2
c). f ( x) 2 x x d). f ( x) x 2 x x 2
5 4 3
e). f ( x) x x 4 x 5 f). f ( x) 1 3x 3x
3 2 4
2) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
a). lim (1 x x5 ) b). lim (1 3x x3 )
x x
56 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
c). lim ( x 1 d).
2
x 2 3x ) lim ( x 2 2 x x( x 4))
x x
4 4 3
e). lim ( x 4 x) f). lim ( x3 3x 2 x 2 2 x )
x x
ដំល ោះប្ាយ
1) គណ លីមត
ី រតង់ ៃិង នៃអៃុគមៃ៍ខាងររោមៈ
a). f ( x) 3x 5 x 2
2
5 2
lim f ( x) lim (3x 2 5 x 2) lim x 2 (3 )
x x x x x2
()(3 0 0) ()(3)
b). f ( x) x 5 x 1
3 2
5 1
lim f ( x) lim ( x3 5 x 2 1) lim x3 (1 )
x x x x x2
()(1 0 0) ()(1)
c). f ( x) 2 x x
5
2 1
lim f ( x) lim (2 x x5 ) lim x5 ( 1)
5
x x x x x4
()( 0 0 1) ()(1)
d). f ( x) x 2 x x 2
4 3
2 1 2
lim f ( x) lim ( x 4 2 x3 x 2) lim x 4 (1 )
3
x x x x x x4
()(1 0 0 0) ()(1)
e). f ( x) x x 4 x 5
3 2
lim f ( x) lim ( x3 x 2 4 x 5)
x x
1 4 5
lim x3 (1 ) ( )(1 0 0 0)
2
x x x x3
f). f ( x) 1 3x 3x
4
1 3
lim f ( x) lim (1 3x 3x 4 ) lim x 4 ( 3)
4
x x x x x3
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 57
()(0 0 3) ()(3)
2) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
a). lim (1 x x5 )
x
1 1
lim x5 ( 1) ( )(0 0 1) ( )(1)
x x5 x4
b). lim (1 3x x3 )
x
1 3
lim x3 ( 1) ()(0 0 1) ()(1)
x x3 x2
c). lim (1 x3 x 4 )
x
1 1
lim x 4 ( 1) ( )(0 0 1)
x 4 x
x
d). lim (3x3 x 2 9)
x
1 9
lim x3 (3 ) ()(3 0 0) ()(3)
x x x3
3) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
a). lim ( x 1 x 2 3)
x
3 x 1 3
lim x 1 x 1 lim x 1
2
x x x x x2
1 1 3
lim x 1 (0 1)
x x x 2 x 2
1 2
b). lim ( x x x ) lim | x | 1 x
2 2
x x x
ករណី x រ ោះ | x | x
1 1
រគបាៃ lim | x | 1 x 2 lim x 1 x 2
x x x x
58 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
1 1
lim x 2 1 1 ( )(0 1)
x x x
ករណី x រ ោះ | x | x
1 1
រគបាៃ lim | x | 1 x 2 lim x 1 x 2
x x x x
1 1
lim x 2 1 1 ( )(0 1)
x x x
1
c). lim ( x x 1 x) lim x | x | 1
2
x
x x x2
ករណី x រ ោះ | x | x
1 1
រគបាៃ lim x | x | 1 x lim x x 1 x
x 2 2
x x x
1 1
lim x 2 1 ( )(1 0)
x x 2 x
ករណី x រ ោះ | x | x
1 1
រគបាៃ lim x | x | 1 x lim x 2 1 x
x 2 2
x x x
1 1
lim x 2 1 ( )(1 0)
x x 2 x
1 1
d). lim ( 2 x 2 1 x x 2 ) lim ( x 2 x 1)
x x 2 x
x
1 1
lim x 2 1 ( )( 2 1)
x 2 x
x
1
e). lim ( 2 x 2 x 3x 1) lim (| x | 2 3x 1)
x x x
1 1 1
lim x 2 3x 1 lim x 2 3
x x x x x
()( 2 3 0) ()( 2 3)
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 59
x2 x 3 x2 x
lim ( x 2 x x 2 x ) lim x
3
f).
x x x x
x2 x x 2 x 1 1 1
lim x 3 lim x 1 3
x x 2
x 3 x x x x 2
()(1 0)
4) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
( x 2 x) x 2 x x
lim lim lim
x ( x 2 x x) x x2 x x x 1
| x | 1 x
x
របើ x រ ោះ | x | x
x x
រគបាៃ lim lim
x 1 x 1
| x | 1 x x 1 x
x x
1 1 1
lim
x 1 11 2
1 1
x
របើ x រ ោះ | x | x
x x
រគបាៃ lim lim
x 1 x 1
| x | 1 x x 1 x
x x
1 1
lim
x 1 0
1 1
x
b). lim ( x x x x ) មាៃរាង ( )
x
x x x x x x
lim lim
x x
x x x x x x x x
60 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
1 1
x 1 1
x x
lim lim
x x
1 1 1 1 1
x 1 1 1
x x 3 x x 3
1 0 1 1
11 2
1 0 0 1
( x 2 1) ( x 2 3x) 1 3x
lim lim
x x 2 1 x 2 3x x 1 3
| x | 1 2 | x | 1
x x
1
x( 3)
lim x
x 1 3
| x | 1 2 1
x x
របើ x រ ោះ | x | x
1
x( 3)
រគបាៃ lim x
x 1 3
| x | 1 2 1
x x
1 1
x( 3) ( 3)
lim x lim x
x 1 3 x 1 3
x 1 2 1 1 2 1
x x x x
0 3 3 3
(1 1) 2 2
របើ x រ ោះ | x | x
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 61
1
x( 3)
រគបាៃ lim x
x 1 3
| x | 1 2 1
x x
1 1
x( 3) ( 3)
lim x lim x
x 1 3 x 1 3
x 1 2 1 1 2 1
x x x x
0 3 3 3
(1 1) 2 2
( x 2 2 x) x( x 4) 2x 4x
lim lim
x x 2 2 x x( x 4) x 2 4
x 1 x 1
x x
6x 6
lim lim
x 2 4 x 2 4
x 1 1 1 1
x x x x
6 6 6
3
1 0 1 0 11 2
4 4
e). lim ( x 4 x) មាៃរាង ( )
x
x4 4 x4
lim
x 4 ( x 4 4)3 4 ( x 4 4)2 x 4 ( x 4 4) x 2 x3
4
lim 0
x 4 ( x 4
4) 3
4 (x 4
4) 2
x 4 ( x4 2
4) x x 3
3
f). lim ( x3 3x 2 x 2 2 x ) មាៃរាង ( )
x
3
lim [( x3 3x 2 x) ( x 2 2 x x)]
x
62 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
x3 3 x 2 x3 x2 2 x x2
lim
x 3 ( x3 3x 2 )2 3 x3 3x 2 x x 2 x 2 2 x x
3x 2 2 x
lim
x 3 ( x3 3x 2 )2 3 x3 3x 2 x x 2 2
x 2 x x
3x 2
2x
lim
x 2 3 2 3 2
x ( (1 x ) 1 x 1) x( 1 x 1)
3 3
3 2
lim
x 3 2 3 2
(1 x ) 1 x 1 1 1
3 3
x
3 2 3 2
11 2
111 11 3 2
4. លីមីតននអនុគមន៍ប្តីលោណមាប្ត
ក. ទ្រឹសដីបរ
លីមត
ី នៃអៃុគមៃ៍រតីរោណមារត៖
lim sin x sin a
x a
lim cos x cos a
x a
lim tan x tan a , (a / 2 2k , k )
x a
lim cot x cot a , (a k , k )
x a
លំហាត់
គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
a). lim (sin x 1) b). lim tan x
2
x
x
6
x
c). lim cos d). lim (cot x tan x)
x 7 3 x13 / 4
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 63
sin x cos 2 x cos x tan x
e). lim f). lim
x 0 2
x 1 sin 2 x
x
4
tan x sin x sin 2 x cot 2 x
g). lim h). lim
x
cos x 1 x
2sin x
3 6
cos x tan x cos x sin x
i). lim j). lim
x 0 tan 2 x 3 cos 2 2 x
x
4
ដំល ោះប្ាយ
1 1 2 1
a). lim (sin x 1) (sin 1) ( 1) ( )
2 2 2
6 2 2 4
x
6
b). lim tan x tan 0
x
x 7 1
c). lim cos cos cos(2 ) cos
x 7 3 3 3 3 2
13 13
d). lim (cot x tan x) cot tan
x13 / 4 4 4
cot(3 ) tan(3 ) cot tan 1 1 0
4 4 4 4
2 2
sin x cos x sin 0 cos 0 1
e). lim 1
x 0 x2 1 02 1 1
2 2 2
cos tan
1
cos x tan x 4 4 2
f). lim 2 2 2
x sin 2 x 2 2 2
4
sin ( )2
4 2 4
3 3
tan sin 3
tan x sin x 3 3 2 2 3
g). lim
cos x 1 1 1
x cos 1 1
3 3 2 2
sin 2 x cot 2 x 1/ 2 ( 3)
2 2
(1/ 4) 3 13
h). lim
2sin x 1 1 4
x 2
6 2
64 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
cos x tan x cos0 tan 0 1 0 1
i). lim
x 0 tan 2 x 3 tan 2 0 3 03 3
2 2
cos sin
cos x sin x 4 4 2 2 2
j). lim
cos 2 2 x 0
x cos 2 2 cos 2
4 4 2
ខ. ទ្រឹសដីបរ
sin x x sin ax ax
lim lim 1 lim lim 1
x 0 x x 0 sin x x 0 ax x 0 sin ax
tan x x tan ax ax
lim lim 1 lim lim 1
x 0 x x 0 tan x x 0 ax x 0 tan ax
លំហាត់
1) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
2sin x 1 cos x 2 tan x
a). lim b). lim c). lim
x 0 3 x x 0 2x x 0 x
sin ax sin 4 x tan mx
d). lim e). lim f). lim
x 0 sin bx x 0 sin 3 x x 0 sin nx
1 cos x cos x sin x sin 3x
g). lim h). lim i). lim
x 0 x sin x cos 2 x x 0 x
x
4
tan 3x sin 2 x 1 cos 2 x
j). lim k). lim l). lim
x 0 2 x x 0 sin 5 x x 0 x2
2) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 65
cos x cos2 x cos3x cos 2 3x
a). lim b). lim
x 0 x x 0 6x
1 cos 4 x sin x sin 3x
c). lim d). lim
x 0 x2 x 0 x
sin 2 x 3x sin x 2 x
e). lim f). lim
x 0 sin 3 x 2 x x 0 x 2sin x
x sin x 1 cos 2 x
g). lim h). lim
x 0 2 x 3sin 2 x x 0 3x 2
1 cos5 x sin(3x 1989 )
i). lim j). lim
x 0 x2 x 0 sin(4 x 1987 )
1 cos x 2 1
k). lim l). lim
x 0 sin 2 x x 0 sin 2 x 1 cos x
3) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
sin x 1 cos x x sin x 2sin 4 x
a). lim b). lim
x 0 x x 0 tan x
2sin 2 x 3sin x 1 1 cos nx
c). lim d). lim
x
2
4sin x 1 x 0 1 cos mx
6
3x sin 2 x (1 x 2 ) cos x
e). lim f). lim
x 0 3x sin 2 x x 0 tan 2 x
sin(a x) sin(a x) tan x sin x
g). lim h). lim
x 0 x x 0 x
4) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
1 sin x cos x tan x sin x
a). lim b). lim
x 0 1 sin x cos x x 0 x3
x ( a b)
c). lim ,(a 0, b 0, a b)
x 0 sin ax sin bx
sin(sin(sin x)) sin 5 x x sin10 x
d). lim e). lim
x 0 x x 0 sin 5 x x sin10 x
1 sin x cos x (1 cos x)sin x
f). lim g). lim
x 0 1 sin nx cos nx x 0 tan 3 x
66 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
5) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
1 x 1 x x4 2
a). lim b). lim
x 0 sin 3x x 0 sin 5 x
x 9 3 2sin 2 x
c). lim d). lim
x 0 sin 7 x x 0 x 2 2
3x 1 2 x 1 1 x sin x cos 2 x
i). lim j). lim
x 0 sin x x 0
cot 2 ( x)
2
6) គណ លីមតី ខាងររោមៈ
( 3 x 1 3 x 1)sin x 1 sin x 1 sin x
a). lim b). lim
x 0 1 cos x x 0 tan x
2
sin x sin 2 x
c). lim d). lim
x 0 1 cos x x 0 x 1 1
1 tan x 1 sin x sin x
e). lim f). lim
x 0 3 x 0 3
x x
1 cos x cos ax cos bx
g). lim h). lim
x 0 sin x x 0 x2
cos 6 x cos x 1 sin 2 x cos x
i). lim j). lim
x 0 sin 2 x x 0 sin 2 x
1 cos x cos 2 x 1 cos x cos 2 x
k). lim l). lim
x 0 x2 x 0 x2
2012 x sin 2013x tan 2014 x
m). lim
x 0 2014 x sin 2015 x tan 2016 x
7) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
2
(1 cos x) 1 cos 4 x
a). lim b). lim
x 0 tan 3 x sin 3 x x 0 2 x tan 2 x
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 67
2sin 2 x 2(1 cos x) cos3x cos x
c). lim d). lim
x 0 5x 2 x 0 sin 5 x sin 3x
1 cos x cos x cos 2 x
e). lim f). lim
x 0 x 2 (1 cos x ) x 0 sin 2 x
tan x 1 cos(1 cos x)
g). lim h). lim
x 0 3 (1 cos x) 2 x 0 x4
ដំល ោះប្ាយ
1) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
2sin x 0
a). lim មាៃរាង
x 0 3 x 0
sin x 2 2 2
lim 1
x 0 x 3 3 3
1 cos x 0
b). lim មាៃរាង
x 0 2x 0
1 cos x 1 1
lim 0 0
x 0 x 2 2
2 tan x 0
c). lim មាៃរាង
x 0 x 0
tan x
lim 2 1 2 2
x 0 x
sin ax 0
d). lim មាៃរាង
x 0 sin bx 0
sin ax bx a a a
lim 1 1
x 0 ax sin bx b b b
sin 4 x 0
e). lim មាៃរាង
x 0 sin 3 x 0
sin 4 x 3x 4 4 4
lim 1 1
x 0 4 x sin 3x 3 3 3
tan mx 0
f). lim មាៃរាង
x 0 sin nx 0
68 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
tan mx nx m m m
lim 1 1
x 0 mx sin nx n n n
1 cos x 0
g). lim មាៃរាង
x 0 x sin x 0
x x
2sin 2 sin
lim 2 lim 2
x 0 x x x
x(2sin cos ) x 0 x cos
2 2 2
x
sin
lim 2 1 1 1 1
x 0 x x 2 2
2cos
2 2
cos x sin x 0
h). lim មាៃរាង
cos 2 x 0
x
4
cos x sin x cos x sin x
lim lim
2 2 (cos x sin x)(cos x sin x)
x cos x sin x x
4 4
1 1 1 1 2
lim
(cos x sin x) 2 2 2 2 2
x 2
4
2 2 2
sin 3x 0
i). lim មាៃរាង
x 0 x 0
sin 3x
lim 3 1 3 3
x 0 3 x
tan 3x 0
j). lim មាៃរាង
x 0 2 x 0
tan 3x 3 3 3
lim 1
x 0 3 x 2 2 2
sin 2 x 0
k). lim មាៃរាង
x 0 sin 5 x 0
sin 2 x 5x 2 2 2
lim 1 1
x 0 2 x sin 5 x 5 5 5
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 69
1 cos 2 x 0
l). lim មាៃរាង
x 0 x 2 0
2sin 2 x
lim 2 1 2
x 0 x2
2) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
2
cos x cos x 0
a). lim មាៃរាង
x 0 x 0
cos x(1 cos x) 1 cos x
lim lim cos x 0 1 0
x 0 x x 0 x
cos3x cos 2 3x 0
b). lim មាៃរាង
x 0 6x 0
(1 cos3x)cos3x 1 cos3x cos3x 1
lim lim 0 0
x 0 6x x 0 3x 2 2
1 cos 4 x 0
c). lim មាៃរាង
x 0 x 2 0
2sin 2 2 x sin 2 2 x
lim lim 4 2 1 4 2 8
x 0 x2 x 0 (2 x)2
sin x sin 3x 0
d). lim មាៃរាង
x 0 x 0
sin x sin 3x sin x sin 3x
lim lim 3 1 1 3 2
x 0 x x x 0 x 3x
sin 2 x 3x 0
e). lim មាៃរាង
x 0 sin 3 x 2 x 0
sin 2 x 3x sin 2 x sin 2 x
3 23
lim x lim x lim 2 x
x 0 sin 3 x 2 x x 0 sin 3 x sin 3 x
2 x 0 3 2
x x 3x
1 2 3 2 3 1
1
1 3 2 3 2 1
sin x 2 x 0
f). lim មាៃរាង
x 0 x 2sin x 0
70 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
sin x 2 x sin x
2
x x 1 2 1
lim lim 1
x 0 x 2sin x x 0 sin x 1 2 1 1
1 2
x x
x sin x 0
g). lim មាៃរាង
x 0 2 x 3sin 2 x 0
x sin x sin x sin x
1 1
lim x lim x lim x
x 0 2 x 3sin 2 x x 0 3sin 2 x x 0 sin 2 x
2 2 6
x x 2x
11 2 1
2 1 6 4 2
1 cos 2 x 0
h). lim មាៃរាង
x 0 3x 2 0
sin 2 x sin 2 x 1 1 1
lim lim 1
x 0 3x 2 x 0 x 2 3 3 3
1 cos5 x 0
i). lim មាៃរាង
x 0 x2 0
5x 5x
2sin 2 sin 2
lim 2 lim 2 25 2 1 25 2 25
x 0 x2 x 0 5 x 2 4 4 2
2
sin(3x 1989 ) 0
j). lim មាៃរាង
x 0 sin(4 x 1987 ) 0
sin(3x ) sin 3x sin 3x 4x 3
lim lim lim
x 0 sin(4 x ) x 0 sin 4 x x 0 3x sin 4 x 4
3 3
1 1
4 4
1 cos x 0
k). lim មាៃរាង
x 0 sin 2 x 0
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 71
x
2sin 2
2 1 1 1
lim lim
x 0 x
4sin 2 cos 2
x x 0
2cos 2
x 2 1 2
2 2 2
2 1
l). lim មាៃរាង ( )
x 0 sin x 1 cos x
2
2 1 2 (1 cos x)
lim lim
x 0 1 cos x 1 cos x x 0 1 cos 2 x
2
1 cos x 1 1 1
lim lim
x 0 (1 cos x)(1 cos x) x 0 1 cos x 1 1 2
3) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
sin x 1 cos x 0
a). lim មាៃរាង
x 0 x 0
sin x 1 cos x
lim 1 0 1
x 0 x x
x sin x 2sin 4 x 0
b). lim មាៃរាង
x 0 tan x 0
x sin x 2sin 4 x 2sin 4 x
sin x
lim x lim x
x 0 tan x x 0 tan x
x x
sin 4 x
sin x 2 4
4x 0 2 1 4
lim 8
x 0 tan x 1
x
2sin 2 x 3sin x 1 0
c). lim មាៃរាង
2
4sin x 1 0
x
6
(sin x 1)(2sin x 1) sin x 1
lim lim
(2sin x 1)(2sin x 1) 2sin x 1
x x
6 6
72 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
1 1
1
1 1
2 2
2 1 11 2 2
1 4
2
1 cos nx 0
d). lim មាៃរាង
x 0 1 cos mx 0
2
2 nx nx mx
2sin sin 2 2 2 2
lim 2 lim 2 2 n 1 1 n n
x 0 mx x 0 nx 2 mx m2 m2 m2
2sin 2 sin 2
2 2
2
3x sin 2 x 0
e). lim មាៃរាង
x 0 3x sin 2 x 0
3x sin 2 x sin 2 x sin 2 x
3 3 2
lim x lim x lim 2 x
x 0 3 x sin 2 x x 0 sin 2 x x 0 sin 2 x
3 3 2
x x 2x
3 1 2 3 2 5
5
3 1 2 3 2 1
(1 x 2 ) cos x 0
f). lim មាៃរាង
x 0 tan x2 0
x
2 2 2sin 2
x 1 cos x
lim 2
x
lim
x 0 2
tan x x 0 tan x sin x
2 2
cos 2 x
x
x2 2sin 2 cos 2 x 2 2
2 x cos x
lim lim
2
x 0 tan x x x 2 x
4sin 2 cos 2 x 0 tan x 2cos 2
2 2 2
1 1 3
1 1
2 1 2 2
sin(a x) sin(a x) 0
g). lim មាៃរាង
x 0 x 0
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 73
(sin a cos x cos a sin x) (sin a cos x cos a sin x)
lim
x 0 x
sin a cos x cos a sin x sin a cos x cos a sin x
lim
x 0 x
cos a sin x cos a sin x 2cos a sin x
lim lim
x 0 x x 0 x
sin x
lim 2cos a 1 2cos a 2cos a
x 0 x
tan x sin x 0
h). lim មាៃរាង
x 0 x 0
tan x(1 cos x) tan x
lim lim (1 cos x) 1 (1 1) 0
x 0 x x 0 x
4) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
1 sin x cos x 0
a). lim មាៃរាង
x 0 1 sin x cos x 0
x x x
2sin 2 2sin cos
1 cos x sin x 2 2 2
lim lim
x 0 1 cos x sin x x 0 2 x x x
2sin 2sin cos
2 2 2
x x
sin cos
lim 2 2 0 1 1 1
x 0 x x 0 1 1
sin cos
2 2
tan x sin x 0
b). lim មាៃរាង
x 0 x 3 0
x
2sin 2
tan x(1 cos x) tan x 2
lim lim
x 0 x3 x 0 x x2
x
sin 2
tan x 2 2 1 1 2 1
lim
x 0 x 2 4 4 2
x
2
74 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
x ( a b) 0
c). lim ,(a 0, b 0, a b) មាៃរាង
x 0 sin ax sin bx 0
x ( a b)
x a b
lim lim
x 0 sin ax sin bx x 0 sin ax sin bx
x x x
a b a b a b
lim 1
x 0 sin ax
a
sin bx
b 1 a 1 b a b
ax bx
sin(sin(sin x)) 0
d). lim មាៃរាង
x 0 x 0
sin(sin(sin x)) sin(sin x) sin x
lim 1 1 1 1
x 0 sin(sin) x sin x x
sin 5 x x sin10 x 0
e). lim មាៃរាង
x 0 sin 5 x x sin10 x 0
sin 5 x x sin10 x sin 5 x
sin10 x
lim x lim x
x 0 sin 5 x x sin10 x x 0 sin 5 x
sin10 x
x x
sin 5 x
5 sin10 x
1 5 0 5
lim 5 x 1
x 0 sin 5 x
5 sin10 x 1 5 0 5
5x
1 sin x cos x 0
f). lim មាៃរាង
x 0 1 sin nx cos nx 0
x x x
2sin 2 2sin cos
(1 cos x) sin x 2 2 2
lim lim
x 0 (1 cos nx) sin nx x 0 2 nx nx nx
2sin 2sin cos
2 2 2
x x x x x x
sin 2 sin cos sin sin cos
2 2 2 lim 2 2 2
lim
x 0
sin 2
nx nx
sin cos
nx x 0 nx nx nx
sin sin cos
2 2 2 2 2 2
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 75
x nx x x
sin 1 sin cos
lim 2
2 2 2 1 1 1 0 1 1
x 0 x nx n nx
sin cos
nx n 0 1 n
sin 2
2 2 2
(1 cos x)sin x 0
g). lim មាៃរាង
x 0 3
tan x 0
x
2sin 2 cos3 x
(1 cos x)sin x cos3 x 2
lim lim
x 0 sin 3 x x 0 sin 2 x
x
2sin 2 cos3 x
2 cos3 x 1 1
lim lim
x 0 x
4sin 2 cos 2
x x 0
2cos 2
x 2 1 2
2 2 2
5) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
1 x 1 x 0
a). lim មាៃរាង
x 0 sin 3x 0
(1 x) (1 x) 2x
lim lim
x 0 ( 1 x 1 x )sin 3x x 0 ( 1 x 1 x )sin 3 x
3x 2 2 2 1
lim 1
x 0 sin 3x 3( 1 x 1 x ) 3(1 1) 3 2 3
x4 2 0
b). lim មាៃរាង
x 0 sin 5 x 0
x44 x
lim lim
x 0 ( x 4 2)sin 5 x x 0 ( x 4 2)sin 5 x
5x 1 1 1 1
lim 1
x 0 sin 5 x 5( x 4 2) 5(2 2) 5 4 20
x 9 3 0
c). lim មាៃរាង
x 0 sin 7 x 0
x 99 x
lim lim
x 0 ( x 9 3)sin 7 x x 0 sin 7 x( x 9 3)
7x 1 1 1 1
lim 1
x 0 sin 7 x 7( x 9 3) 7(3 3) 7 6 42
76 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
2sin 2 x 0
d). lim មាៃរាង
x 0 x 2 2 0
2sin 2 x( x 2 2) 2sin 2 x( x 2 2)
lim lim
x 0 x22 x 0 x
sin 2 x
lim 4( x 2 2) 1 4( 2 2) 4 2 2 8 2
x 0 2 x
2 1 cos x 0
e). lim មាៃរាង
x 0 2
sin x 0
2 (1 cos x) 1 cos x
lim lim
2
x 0 ( 2 1 cos x )sin x x 0 ( 2 1 cos x )sin 2 x
x
2sin 2
lim 2
x 0 x x
( 2 1 cos x )(4sin 2 cos 2 )
2 2
1 1
lim
( 2 1 cos x )(2cos 2 ) ( 2 2)(2)
x 0 x
2
1 1 2 2
2 2 2 4 2 4 2 8
1 x sin x cos 2 x 0
f). lim មាៃរាង
x 0 2
sin x 0
(1 cos 2 x) x sin x 2sin 2 x x sin x
lim lim
x 0 sin 2 x x 0 sin 2 x
2sin x x x
lim lim 2 2 1 3
x 0 sin x x 0 sin x
sin 2 x 0
g). lim មាៃរាង
x 0 1 x sin x cos x 0
2
sin x( 1 x sin x cos x) sin 2 x( 1 x sin x cos x)
lim lim
x 0 1 x sin x cos2 x x 0 x sin x 1 cos 2 x
sin 2 x( 1 x sin x cos x) sin x( 1 x sin x cos x)
lim lim
x 0 2
x sin x sin x x 0 x sin x
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 77
( 1 x sin x cos x) 1 1 2
lim 1
x 0 x
1 11 2
sin x
2 x sin x 0
h). lim មាៃរាង
x 0 1 cos x 0
x x
2 x 2sin cos
2 x sin x 2 x sin x 2 2
lim lim lim
x 0 x x 0 x x 0 x
2sin 2 | sin | 2 | sin | 2
2 2 2
x x x x
2( x sin cos ) 2( x sin cos )
lim 2 2 lim 2 2
x 0 x x 0 x
2 | sin | | sin |
2 2
x x
ករណី x 0 រ ោះ | sin | sin
2 2
x x
2( x sin cos )
2 x sin x 2 2
រគបាៃ lim lim
1 cos x x
x 0 x 0 sin
2
x
x x 2 x
2 lim cos 2 lim 2 cos
x 0 sin x 2 x 0 sin x 2
2 2
2(1 2 1) 2(2 1) 2
x x
ករណី x 0 រ ោះ | sin | sin
2 2
x x
2( x sin cos )
2 x sin x 2 2
រគបាៃ lim lim
1 cos x
x 0 x 0 sin
x
2
x
x x x
2 lim cos 2 lim 2 2 cos
x 0 sin x 2 x 0 sin x 2
2 2
2(1 2 1) 2(2 1) 2
78 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
3x 1 2 x 1 0
i). lim មាៃរាង
x 0 sin x 0
(3x 1) (2 x 1) x 1
lim lim
x 0 ( 3x 1 2 x 1)sin x x 0 sin x ( 3x 1 2 x 1)
1 1
1
11 2
1 x sin x cos 2 x 0
j). lim មាៃរាង
x 0 0
cot 2 ( x)
2
1 x sin x cos 2 x
lim
x 0 ( 1 x sin x cos 2 x ) tan 2 x
x sin x (1 cos 2 x)
lim
x 0 ( 1 x sin x cos 2 x ) tan 2 x
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 79
x sin x
lim x2
x 0
sin 2 x
2 3 ( x 1)2 3 x 1 3 x 1 3 ( x 1) 2
x2
sin x
lim x
x 0
sin 2 x
2 3 ( x 1)2 3 x 1 3 x 1 3 ( x 1) 2
2
2 4
x
2
1 4
2 3 2
1 (1 1 1)
4
1 sin x 1 sin x 0
b). lim មាៃរាង
x 0 tan x 0
(1 sin x) (1 sin x)
lim
x 0 tan x( 1 sin x 1 sin x )
2sin x
lim
x 0 tan x( 1 sin x 1 sin x )
2sin x cos x
lim
x 0 sin x( 1 sin x 1 sin x )
2cos x 2 2
lim 1
x 0 ( 1 sin x 1 sin x ) 1 1 2
sin 2 x 0
c). lim មាៃរាង
x 0 1 cos x 0
x x
4sin 2 cos 2 (1 cos x )
sin 2 x(1 cos x ) 2 2
lim lim
x 0 1 cos x x 0
2sin 2
x
2
x
lim 2cos2 (1 cos x ) 2 1 (1 1) 2 2 4
x 0 2
80 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
sin 2 x 0
d). lim មាៃរាង
x 0 x 1 1 0
2sin x cos x( x 1 1) 2sin x cos x( x 1 1)
lim lim
x 0 x 11 x 0 x
sin x
lim 2cos x( x 1 1) 1 2 1(1 1) 2 2 4
x 0 x
1 cos x 0
g). lim មាៃរាង
x 0 sin x 0
x x
2sin 2 sin 2
lim 2 2 lim 2 x 1 2 1 1 1 1
x 0 sin x x 0 x 2 sin x 4 4 2
2
cos ax cos bx 0
h). lim មាៃរាង
x 0 x 2 0
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 81
រពបៀបរី១
ax bx ax bx
2sin sin
lim 2 2
x 0 x2
ab a b
sin x sin x
2 lim 2
2
x 0 x x
ab a b
sin x a b sin x
2 2 a b
2 lim a b
x 0 a b 2 2
x x
2 2
a b a b (a b)(a b) a 2 b2 b2 a 2
2
2 2 2 2 2
រពបៀបរី២
cos ax 1 1 cos bx (1 cos bx) (1 cos ax)
lim lim
2
x 0 x x 0 x2
bx ax 2 bx ax
2sin 2 2sin 2 sin sin 2
lim 2 2 2 lim 2 2
2 2 2
x 0 x x 0 x x
sin 2 bx 2 ax
2
2 a 2 b a
2 sin 2 2
2 lim 2 b
x 0 bx 2 4 ax 2 4 4
4
2
2
2(b2 a 2 ) b2 a 2
4 2
cos6 x cos x 0
i). lim មាៃរាង
x 0 2
sin x 0
cos6 x 1 1 cos x (1 cos x) (1 cos6 x)
lim lim
2
x 0 sin x x 0 sin 2 x
82 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
x 2x
2sin 2 2sin 2 3 x sin 2 sin 2 3x
lim 2 2 lim
x 0 sin 2 x x 0 sin 2 x sin 2 x
x
sin 2 2 2
2 sin 3 x x
2 lim 9
x 0 x x (3x) 2 2
4sin 2 cos 2 sin x
2 2
1 sin 2 3x x2
2 lim 9
x 0 x (3x) 2 2
4cos 2 sin x
2
1 1 1 36 35
2 1 1 9 2 9 2
4 4 4 2
1 sin 2 x cos x 0
j). lim មាៃរាង
x 0 sin x 2 0
1 sin 2 x cos 2 x sin 2 x (1 cos 2 x)
lim lim
x 0 sin 2 x( 1 sin 2 x cos x) x 0 sin 2 x( 1 sin 2 x cos x)
sin 2 x sin 2 x 2sin 2 x
lim lim
x 0 sin 2
x( 1 sin 2 x cos x) x 0 sin 2 x( 1 sin 2 x cos x)
2 2 2
lim 1
x 0 1 sin 2 x cos x 1 1 2
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 83
x
sin 2
lim 2 2(1 cos x cos 2 x) 4cos x cos 2 x
2
x 0 x 2
x
sin 2
lim 2 1 2(1 cos x cos 2 x) 4cos x cos 2 x
x 0 x 2 4 2
2
1 1 10 5
1 [2(1 1 1) 4] (6 4)
4 4 4 2
1 cos x cos 2 x
0
l). lim មាៃរាង
x 0 x 2 0
1 cos2 x cos x 1 cos3 x
lim lim
x 0 x 2 (1 cos x cos 2 x ) x 0 x 2 (1 cos x cos 2 x )
(1 cos x)(1 cos x cos x) 2
lim
x 0 x 2 (1 cos x cos 2 x )
x
2sin 2 2
lim 2 (1 cos x cos x)
x 0 x2 (1 cos x cos 2 x )
x
2sin 2 2
lim 2 1 (1 cos x cos x) 2 1 1 1 1 2 3 3
x 0 x 2 4 (1 cos x cos 2 x ) 4 11 4 2 4
2
2012 x sin 2013x tan 2014 x 0
m). lim មាៃរាង
x 0 2014 x sin 2015 x tan 2016 x 0
2012 x sin 2013x tan 2014 x
lim x
x 0 2014 x sin 2015 x tan 2016 x
x
sin 2013x tan 2014 x
2012
lim x x
x 0 sin 2015 x tan 2016 x
2014
x x
84 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
sin 2013x tan 2014 x
2012 2013 2014
lim 2013 x 2014 x
x 0 sin 2015 x tan 2016 x
2014 2015 2016
2015 x 2016 x
2012 2013 2014 2012 1 2011
2014 2015 2016 2014 1 2015
7) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
2
(1 cos x) 0
a). lim មាៃរាង
x 0 tan 3 x sin 3 x 0
(1 cos x)2 (1 cos x) 2
lim lim
x 0 tan 3 x(1 cos3 x) x 0 sin 3 x
(1 cos x)(1 cos x cos 2 x)
cos3 x
(1 cos x)cos3 x
lim
x 0 sin 3 x(1 cos x cos 2 x)
x
2sin 2 cos3 x
lim 2
x 0 x x
8sin 3 cos3 (1 cos x cos2 x)
2 2
cos3 x 1 1
lim
4sin cos3 (1 cos x cos 2 x) 4(0)(1)(1 1 1) 0
x 0 x x
2 2
1 cos 4 x 0
b). lim មាៃរាង
x 0 2 x tan 2 x 0
2sin 2 2 x sin 2 x sin 2 x
lim lim lim 2cos x 1 2 2
x 0 sin 2 x x 0 1 x 0 2 x
2x x
cos 2 x cos x
2sin 2 x 2(1 cos x) 0
c). lim មាៃរាង
x 0 5x 2 0
x x x
2 4sin 2 cos 2 2 2sin 2
lim 2 2 2
x 0 2
5x
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 85
x x x
sin 2 8cos 2 4 sin 2
lim
2 2 lim 2 1 8cos 2 x 4
x 0 5x 2 x 0 x 2 45 2
2
1 4 1
1 (8 4)
20 20 5
cos3x cos x 0
d). lim មាៃរាង
x 0 sin 5 x sin 3x 0
cos3x 1 1 cos x (1 cos x) (1 cos3x)
lim lim
x 0 sin 5 x sin 3x x 0 sin 5 x sin 3 x
x 3x x 3x
2sin 2 2sin 2 sin 2 sin 2
lim 2 2 2 lim 2 2
x 0 sin 5 x sin 3x x 0 sin 5 x sin 3 x
sin 2 x sin 2
3x
x 3 x x 2 1
2
9
sin 2 sin 2 x 2 4 2 4
2 2
3 x
x 2
x 2 2 2
2 lim 2 lim
x 0 1 sin 5 x sin 3 x x 0 sin 5 x sin 3x
5 3
x x x 5x 3x
1 9
0
2
4 4 0
0
(5 3) 8
1 cos x 0
e). lim មាៃរាង
x 0 x 2 (1 cos x ) 0
x x
2sin 2 sin 2
lim 2 lim 2 2 1
2
x 0 x (1 cos x ) x 0 x 2 4 1 cos x
2
2 1 2 1 1
1
4 11 4 2 4
cos x cos 2 x 0
f). lim មាៃរាង
x 0 2
sin x 0
86 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
cos2 x cos 2 x cos 2 x (cos 2 x sin 2 x)
lim lim
x 0 sin 2 x(cos x cos 2 x ) x 0 sin 2 x(cos x cos 2 x )
sin 2 x 1 1
lim lim
x 0 sin x(cos x cos 2 x ) x 0 cos x cos 2 x
2 2
tan x 0
g). lim មាៃរាង
x 0 3 (1 cos x) 2 0
3
tan 3 x sin 3 x
lim lim 3
x 0 3 (1 cos x) 2 x 0 x
cos3 x(2sin 2 )2
2
x x x
8sin 3 cos3 2cos3
lim 3 2 2 lim 3 2 3 2
x 0 x x 0 x 0
cos3 x 4sin 4 cos3 x sin
2 2
1 cos(1 cos x)
0
h). lim មាៃរាង
x 0 x 4 0
x x
1 cos(2sin 2 ) 2sin 2 (sin 2 )
lim 2 lim 2
x 0 4 x 0 4
x x
x x
sin 2 (sin 2 ) sin 4
lim 2 2 2 1 1 2 1
x 0 x 4 16 16 8
(sin 2 )2 x
2
2
គ. ទ្រឹសដីបរ
f ( x) 0
របើ lim មាៃរាងមៃ
ិ កំណត់ (អៃុគមៃ៍រតីរោណមារត)
x a g ( x) 0
រគត្តង u x a រ ោះ x u a
រពល x a រ ោះ u 0
sin u tan u
រួចអៃុវតតៃរ៍ ប
ូ មៃដ lim 1 ឬ lim 1
u 0 u u 0 u
លំហាត់
1) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 87
cos x sin x
a). lim b). lim
x1 x 1
x x
2 2
4 x2 tan x
c). lim d). lim
x 2 sin x x1 1 x
x
1 sin
2 sin 3x
e). lim f). lim
x ( x) 2 x sin 2 x
1 x2 1 cos x
g). lim h). lim
x1 sin x x ( x ) 2
cos x
2 sin x sin a
i). lim j). lim
x1 (1 x ) x a xa
2) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
x
tan 1
sin x 3 cos x 2
a). lim b). lim
sin 3x
x x x
3 2 2
sin x cos x sin x sin 2 a
2
c). lim d). lim
x
4x x a x2 a2
4
2sin 2 x 1 3 cos x sin x
e). lim f). lim
4x
x x x
4 3 3
sin( x 1) cos x
g). lim h). lim
x1 x 2 4x 5
x (1 sin x)2
2
cos 2 x cos 2 x 1 tan 3x 1
i). lim j). lim
x
cos 2 x sin x x
2sin 2 x 1
2 12
3) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
sin mx sin 3x
a). lim , ( m , n ) b). lim
x sin nx x sin 2 x
88 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
1 2 cos x tan x 1
c). lim d). lim
x 1 2 sin x x (2cos x 2)
4 4
sin x
3 2sin x 1
e). lim f). lim
1 2cos x 2
x x 4cos x 3
3 6
tan 3 x 3tan x tan x tan a
g). lim h). lim
x a cos x cos a
x cos x
3 6
1
sin x sin 2 x
i). lim
6
j). lim 2
3 2
x cos x x
4 x
2
6
2 4
1 sin x cos x
k). lim
1 sin x cos x
x
2
ដំល ោះប្ាយ
1) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
cos x 0
a). lim មាៃរាង
0
x x
2 2
ត្តង u x រ ោះ x u
2 2
រពល x រ ោះ u 0
2
cos u
រគបាៃ lim
cos x
lim 2 lim sin u 1
u 0 u u 0 u
x x
2 2
cos x
ដូចរៃោះ lim 1
x x
2 2
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 89
sin x 0
b). lim មាៃរាង
x1 x 1 0
ត្តង u x 1 រ ោះ x 1 u
រពល x 1 រ ោះ u 0
sin x sin (1 u ) sin( u )
រគបាៃ lim lim lim
x1 x 1 u 0 u u 0 u
sin u sin u
lim lim
u 0 u u 0 u
sin x
ដូចរៃោះ lim
x1 x 1
4 x2 0
c). lim មាៃរាង
x 2 sin x 0
ត្តង u x 2 រ ោះ x 2 u
រពល x 2 រ ោះ u 0
4 x2 4 (2 u )2 4 (4 4u u 2 )
រគបាៃ lim lim lim
x 2 sin x u 0 sin (2 u ) u 0 sin(2 u )
u (4 u ) u (4 u ) 4 4
lim lim 1
u 0 sin u u 0 sin u
4 x2 4
ដូចរៃោះ lim
x 2 sin x
tan x 0
d). lim មាៃរាង
x1 1 x 0
ត្តង u x 1 រ ោះ x 1 u
រពល x 1 រ ោះ u 0
tan x tan (1 u ) tan( u )
រគបាៃ lim lim lim
x1 1 x u 0 1 (1 u ) u 0 u
tan u tan u
lim lim 1
u 0 u u 0 u
tan x
ដូចរៃោះ lim
x1 1 x
90 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
x
1 sin
e). lim 2 មាៃរាង 0
x ( x) 2 0
ត្តង u x រ ោះ x u
រពល x រ ោះ u 0
x u
1 sin 1 sin
រគបាៃ lim 2 lim 2
x ( x) 2 u 0 u2
u u u
1 sin 1 cos 2sin 2
lim 2 2 lim 2 lim 4
u 0 2 u 0 2 u 0 2
u u u
u
sin 2
lim 4 2 1 2 1
u 0 u 2 16 16 8
4
x
1 sin
ដូចរៃោះ lim 2 1
x ( x) 2 8
sin 3x 0
f). lim មាៃរាង
x sin 2 x 0
ត្តង u x រ ោះ x u
រពល x រ ោះ u 0
sin 3x sin 3( u ) sin(3 3u)
រគបាៃ lim lim lim
x sin 2 x u 0 sin 2( u ) u 0 sin(2 2u )
sin 3u sin 3u 2u 3 3 3
lim lim 1 1
u 0 sin 2u u 0 3u sin 2u 2 2 2
sin 3x 3
ដូចរៃោះ lim
x sin 2 x 2
1 x2 0
g). lim មាៃរាង
x1 sin x 0
ត្តង u 1 x រ ោះ x 1 u
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 91
រពល x 1 រ ោះ u 0
1 x2 1 (1 u )2 1 (1 2u u 2 )
រគបាៃ lim lim lim
x1 sin x u 0 sin (1 u ) u 0 sin( u )
2
(2u u ) u 2u 2 2
lim lim 1
u 0 sin( u ) u 0 sin u
1 x2 2
ដូចរៃោះ lim
x1 sin x
1 cos x 0
h). lim មាៃរាង
x ( x ) 2 0
ត្តង u x រ ោះ x u
រពល x រ ោះ u 0
1 cos x 1 cos( u )
រគបាៃ lim lim
x ( x ) 2 u 0 u2
u u
2sin 2 sin 2
1 cos u 2 lim 2 2 1 2 1
lim lim
u 0 u2 u 0 u 2 u 0 u 2 4 4 2
2
1 cos x 1
ដូចរៃោះ lim
x (x ) 2 2
cos x
2 0
i). lim មាៃរាង
x1 (1 x) 0
ត្តង u 1 x រ ោះ x 1 u
រពល x 1 រ ោះ u 0
cos x (1 x )cos x
រគបាៃ lim 2 lim 2
x1 (1 x) x1 1 x
u
(1 1 u )cos (1 u ) (1 1 u )cos
lim 2 lim 2 2
u 0 u u 0 u
92 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
u u
(1 1 u )sin sin
lim 2 lim 2 (1 1 u )
u 0 u u 0 u 2
2
1 (1 1) 2
2 2
cos x
ដូចរៃោះ lim 2
x1 (1 x)
sin x sin a 0
j). lim មាៃរាង
x a xa 0
ត្តង u x a រ ោះ x a u
រពល x a រ ោះ u 0
sin x sin a sin(a u ) sin a
រគបាៃ lim lim
x a x a u 0 u
sin a cos u cos a sin u sin a
lim
u 0 u
sin a(cos u 1) cos a sin u
lim
u 0 u
u u u
sin a( 2sin 2 ) cos a(2sin cos )
lim 2 2 2
u 0 u
u
sin
lim 2 ( 2sin a sin u 2cos a cos u )
u 0 u 2 2
u
sin 2 1 u u
lim ( 2sin a sin 2cos a cos )
u 0 u 2 2 2
2
1 1
1 (0 2cos a) (2cos a) cos a
2 2
sin x sin a
ដូចរៃោះ lim cos a
x a xa
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 93
2) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
1 3
2 sin x cos x
sin x 3 cos x 2 2
a). lim lim
sin 3x sin 3x
x x
3 3
2 sin x cos cos x sin 2sin x
lim
3 3 3
lim
sin 3x sin 3 x
x x
3 3
ត្តង u x រ ោះ x u
3 3
រពល x រ ោះ u 0
3
2sin x
រគបាៃ lim
3
lim
2sin u
lim
2sin u
sin 3 x u 0 u 0 sin( 3u )
x sin 3 u
3 3
2sin u sin u 3u 1 1 2
lim 2 lim 2 1 1
u 0 sin(3u ) u 0 u sin 3u 3 3 3
sin x 3 cos x 2
ដូចរៃោះ lim
sin 3x 3
x
3
x
tan 1
2 0
b). lim មាៃរាង
0
x x
2 2
tan a tan b
( ររបរើ ប
ូ មៃដ tan(a b) )
1 tan a tan b
x x x
tan tan tan( )(1 tan )
lim 2 4 lim 2 4 2
x x x x
2 2 2 2
ត្តង u x រ ោះ x u
2 2
94 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
រពល x រ ោះ u 0
2
x x
tan( )(1 tan )
រគបាៃ lim 2 4 2
x x
2 2
u u
tan 1 tan
4 2 4 4 2
lim
u 0 u
u u u u
tan 1 tan tan 1 tan
2 4 2 2 4 2
lim lim
u 0 u u 0 u 2
2
11 2
1 1
2 2
x
tan 1
ដូចរៃោះ lim 2 1
x x
2 2
sin x cos x 0
c). lim មាៃរាង
x
4x 0
4
ត្តង u x រ ោះ x u
4 4
រពល x រ ោះ u 0
4
sin( u ) cos( u )
sin x cos x 4 4
រគបាៃ lim lim
4 x u 0
x 4( u )
4 4
(sin cos u cos sin u ) (cos cos u sin sin u )
lim 4 4 4 4
u 0 4u
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 95
sin cos u cos sin u cos cos u sin sin u
lim 4 4 4 4
u 0 4u
2 2 2 2
cos u sin u cos u sin u
lim 2 2 2 2
u 0 4u
2 sin u sin u 2 2 2
lim lim 1
u 0 4u u 0 u 4 4 4
sin x cos x 2
ដូចរៃោះ lim
x
4x 4
4
96 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
sin a sin a cos a(2sin a) sin 2a
(0 cos a)
2a 2a 2a
sin 2 x sin 2 a sin 2a
ដូចរៃោះ lim
2 2
x a x a 2a
2
2sin x 1 0
e). lim មាៃរាង
4x 0
x
4
ត្តង u x រ ោះ x u
4 4
រពល x រ ោះ u 0
4
2sin 2 x 1 ( 2 sin x 1)( 2 sin x 1)
រគបាៃ lim lim
x
4x x
4x
4 4
[ 2 sin( u ) 1][ 2 sin( u ) 1]
lim 4 4
u 0
4( u)
4
[ 2(sin cos u cos sin u ) 1][ 2 sin( u) 1]
lim 4 4 4
u 0 4u
2 2
[ 2( cos u sin u ) 1][ 2 sin( u) 1]
lim 2 2 4
u 0 4u
2 sin( u ) 1
(cos u sin u ) 1 4
lim
u 0 u 4
2 sin( u ) 1
cos u 1 sin u 4
lim
u 0 u u 4
2
2 1
2 11 2 1
(0 1) 1
4 4 4 2
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 97
2sin 2 x 1 1
ដូចរៃោះ lim
4x 2
x
4
3 cos x sin x 0
f). lim មាៃរាង
0
x x
3 3
ត្តង u x រ ោះ x u
3 3
រពល x រ ោះ u 0
3
3 1
2( cos x sin x)
3 cos x sin x 2 2
រគបាៃ lim lim
x x x x
3 3 3 3
cos x cos sin x)
2(sin 2sin( x)
lim 3 3 lim 3
x x x x
3 3 3 3
2sin( u ) sin u
lim 2 lim 2 1 2
u 0 u u 0 u
3 cos x sin x
ដូចរៃោះ lim 2
x x
3 3
sin( x 1) 0
g). lim មាៃរាង
x1 x 2 4 x 5 0
ត្តង u x 1 រ ោះ x 1 u ឬ x 1 u
រពល x 1 រ ោះ u 0
sin( x 1) sin( x 1)
រគបាៃ lim lim
x1 x 2
4x 5 x1 x 1)( x 5)
(
sin( 1 u 1) sin( 1 u 1) ( 1 u 1)
lim lim
u 0 u (1 u 5) u 0 ( 1 u 1) u (u 6)
98 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
sin( 1 u 1) (1 u 1)
lim
u 0 ( 1 u 1) u (u 6)( 1 u 1)
sin( 1 u 1) u
lim
u 0 ( 1 u 1) u (u 6)( 1 u 1)
sin( 1 u 1) 1 1 1
lim 1
u 0 ( 1 u 1) (u 6)( 1 u 1) (6)(1 1) 12
sin( x 1) 1
ដូចរៃោះ lim
x1 x 2 4 x 5 12
cos x 0
h). lim មាៃរាង
0
x (1 sin x)2
2
ត្តង u x រ ោះ x u
2 2
រពល x រ ោះ u 0
2
cos( u )
cos x 2
រគបាៃ lim lim
2 u 0 2
x (1 sin x)
2 1 sin( u )
2
sin u sin u
lim lim
u 0 (1 cos u )2 u 0 2
2u
2sin
2
u u u
2sin cos 2cos
lim 2 2 lim 2 2
u 0 u u 0 u 0
2sin 2 2sin
2 2
cos x
ដូចរៃោះ lim
2
x (1 sin x )
2
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 99
ត្តង u x រ ោះ x u
2 2
រពល x រ ោះ u 0
2
cos 2 u cos 2 u 1
រគបាៃ lim
cos 2 x cos 2 x 1 2 2
lim
cos 2 x sin x u 0
x cos 2 u sin u
2 2 2
sin 2 u cos( 2u ) 1 sin 2 u cos 2u 1
lim lim
u 0 cos( 2u ) cos u u 0 cos 2u cos u
3sin 2 u 3sin 2 u
lim lim
u 0 cos u 2cos 2 u 1 u 0 (cos u cos 2 u ) (1 cos 2 u )
u u
3(4sin 2 cos2 )
lim 2 2
u 0 cos u (1 cos u ) (1 cos u )(1 cos u )
u u u u
12sin 2 cos 2 12sin 2 cos 2
lim 2 2 lim 2 2
u 0 (1 cos u )(cos u 1 cos u ) u 0 u
2sin 2 (2cos u 1)
2
u
6cos 2
lim 2 6 62
u 0 (2cos u 1) (2 1) 3
cos 2 x cos 2 x 1
ដូចរៃោះ lim 2
x
cos 2 x sin x
2
tan 3x 1 0
j). lim មាៃរាង
2sin 2 x 1 0
x
12
ត្តង u x រ ោះ x u
12 12
100 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
រពល x រ ោះ u 0
12
tan 3 u 1
tan 3x 1 12
រគបាៃ lim lim
2sin 2 x 1 u 0
x 2sin 2 u 1
12 12
tan tan 3u
4 1
tan 3u 1 1 tan tan3u
lim 4 lim 4
u 0 u 0
2sin 2u 1 2(sin cos 2u cos sin 2u ) 1
6 6 6
1 tan 3u
1
lim 1 tan3u
u 0 cos 2u 3 sin 2u 1
(1 tan 3u ) (1 tan 3u )
lim
u 0 (1 tan 3u )[ 3 sin 2u (1 cos 2u )]
2 tan 3u
lim
u 0 (1 tan 3u )(2 3 sin u cos u 2sin 2 u )
tan 3u 2
lim
u 0 sin u (1 tan 3u )(2 3 cos u 2sin u)
tan 3u u 2
lim 3
u 0 3u sin u (1 tan 3u )(2 3 cos u 2sin u)
2 6 3
1 1 3 3
(1 0)(2 3 0) 2 3 3
tan 3x 1
ដូចរៃោះ lim 3
2sin 2 x 1
x
12
3) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
sin mx 0
a). lim , (m , n ) មាៃរាង
x sin nx 0
ត្តង u x រ ោះ x u
រពល x រ ោះ u 0
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 101
sin mx sin m( u ) sin(m mu )
រគបាៃ lim lim lim
x sin nx u 0 sin n( u ) u 0 sin(n nu )
ករណី m , n ជាចំៃួៃគូ ឬ ជាចំៃួៃរសស
sin mx sin(m mu ) sin(mu )
រគបាៃ lim lim lim
x sin nx u 0 sin(n nu ) u 0 sin(nu )
sin(mu ) nu m m m
lim 1 1
u 0 mu sin(nu ) n n n
sin mx m
ដូចរៃោះ lim
x sin nx n
ករណី ( m គូ ៃង
ិ n រសស) ឬ ( m រសសៃង
ិ n គូ)
sin mx sin(m mu ) sin(mu )
រគបាៃ lim lim lim
x sin nx u 0 sin(n nu ) u 0 sin(nu )
sin(mu ) nu m m m
lim 1 1
u 0 mu sin(nu ) n n n
sin mx m
ដូចរៃោះ lim
x sin nx n
sin 3x 0
b). lim មាៃរាង
x sin 2 x 0
ត្តង u x រ ោះ x u
រពល x រ ោះ u 0
sin 3x sin 3( u ) sin(3 3u )
រគបាៃ lim lim lim
x sin 2 x u 0 sin 2( u ) u 0 sin(2 2u )
sin(3u) sin(3u) (2u) 3 3 3
lim lim 1 1
u 0 sin(2u ) u 0 (3u ) sin(2u) 2 2 2
sin 3x 3
ដូចរៃោះ lim
x sin 2 x 2
1 2 cos x 0
c). lim មាៃរាង
x 1 2 sin x 0
4
ត្តង u x រ ោះ x u
4 4
102 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
រពល x រ ោះ u 0
4
1 2 cos u
1 2 cos x 4
រគបាៃ lim lim
1 2 sin x u 0
x 1 2 sin u
4 4
1 2 cos cos u sin sin u
lim 4 4
u 0
1 2 sin cos u cos sin u
4 4
2 2
1 2 cos u sin u
lim 2 2
u 0 2 2
1 2 cos u sin u
2 2
u u u
2sin 2 2sin cos
1 cos u sin u 2 2 2
lim lim
u 0 1 cos u sin u u 0 2u u u
2sin 2sin cos
2 2 2
u u
sin cos
lim 2 2 0 1 1 1
u 0 u
sin cos
u 0 1 1
2 2
1 2 cos x
ដូចរៃោះ lim 1
x 1 2 sin x
4
tan x 1 0
d). lim មាៃរាង
(2cos x 2) 0
x
4
ត្តង u x រ ោះ x u
4 4
រពល x រ ោះ u 0
4
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 103
tan u 1
tan x 1 4
រគបាៃ lim lim
(2cos x 2) u 0
x 2cos u 2
4 4
1 tan u
1
lim 1 tan u
u 0
2 cos cos u sin sin u 2
4 4
1 tan u
1
lim 1 tan u
u 0 2 2
2 cos u sin u 2
2 2
(1 tan u ) (1 tan u )
lim
u 0 (1 tan u )( 2 cos u 2 sin u 2)
2 tan u
lim
u 0 (1 tan u )[ 2(cos u 1) 2 sin u ]
2 tan u
lim u
u 0 2(cos u 1) 2 sin u
(1 tan u )
u
tan u
2
u 2 2
lim 2
u 0 cos u 1 sin u 2(0 1) 2
(1 tan u ) 2
u u
tan x 1
ដូចរៃោះ lim 2
(2cos x 2)
x
4
sin x
3 0
e). lim មាៃរាង
1 2cos x 0
x
3
ត្តង u x រ ោះ x u
3 3
104 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
រពល x រ ោះ u 0
3
sin x
រគបាៃ lim
3
lim
sin u
1 2cos x u 0
x 1 2cos u
3 3
sin u
lim
u 0
1 2 cos cos u sin sin u
3 3
sin u sin u
lim lim
u 0 1 3 u 0 1 cos u 3 sin u
1 2 cos u sin u
2 2
sin u sin u
lim u lim u
u 0 1 cos u 3 sin u u 0 1 cos u sin u
3
u u u
1 1 3
0 3 3 3
sin x
ដូចរៃោះ lim
3
3
1 2cos x 3
x
3
2sin x 1 0
f). lim មាៃរាង
2 0
x 4cos x 3
6
ត្តង u x រ ោះ x u
6 6
រពល x រ ោះ u 0
6
2sin u 1
2sin x 1 6
រគបាៃ lim lim
x 4cos x 3 u 0 4cos 2 u 3
2
6 6
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 105
2 sin cos u cos sin u 1
lim
6 6
2
u 0
4 cos cos u sin sin u 3
6 6
1 3
2 cos u sin u 1
2 2
lim
u 0 2
3 1
4 cos u sin u 3
2 2
cos u 3 sin u 1
lim
u 0 ( 3 cos u sin u )2 3
3 sin u 1 cos u
lim
2
u 0 (3cos u 2 3 cos u sin u sin 2 u ) 3
3 sin u (1 cos u )
lim
2
u 0 3(cos u 1) 2 3 cos u sin u sin 2 u
3 sin u (1 cos u )
lim
u 0 3sin 2
u 2 3 cos u sin u sin 2 u
3 sin u (1 cos u ) 3 sin u (1 cos u )
lim lim
u 0 2sin 2
u 2 3 cos u sin u u 0 sin u ( 2sin u 2 3 cos u )
sin u 1 cos u
3
u u 3 0 3 1
lim
u 0 sin u
( 2sin u 2 3 cos u ) 1 (0 2 3) 2 3 2
u
2sin x 1 1
ដូចរៃោះ lim
2
x 4cos x 3
2
6
106 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
រពល x រ ោះ u 0
3
tan 3 x 3tan x tan x(tan 2 x 3)
រគបាៃ lim lim
x cos x x cos x
3 6 3 6
tan x(tan x 3)(tan x 3)
lim
x cos x
3 6
tan u tan u 3 tan u 3
3 3 3
lim
u 0
cos u
3 6
tan tan u
3
tan u tan u 3 3
3 3 1 tan tan u
lim 3
u 0
cos u
2
3 tan u
tan u tan u 3 3
3 3 1 3 tan u
lim
u 0 sin u
( 3 tan u ) 3(1 3 tan u)
tan u tan u 3
3 3 1 3 tan u
lim
u 0 sin u
tan u tan u 3 (4 tan u )
3 3
lim
u 0 sin u (1 3 tan u )
4 tan u tan u 3 (sin u )
3 3
lim
u 0 sin u (1 3 tan u )(cos u )
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 107
4 tan u tan u 3
3 3
lim
u 0 (1 3 tan u )(cos u )
4( 3)( 3 3) 4 3 2 3
8 3 24
(1 0)(1) 1
tan 3 x 3tan x
ដូចរៃោះ lim 24
x cos x
3 6
tan x tan a 0
h). lim មាៃរាង
x a cos x cos a 0
ត្តង u x a រ ោះ x u a
រពល x a រ ោះ u 0
sin( x a)
tan x tan a cos x cos a
រគបាៃ lim lim
x a cos x cos a x a xa xa
2sin sin
2 2
sin( x a)
lim
x a xa xa
2sin sin cos x cos a
2 2
sin u
lim
u 0 u 2a u
2sin sin cos(u a)cos a
2 2
u u
2sin cos
lim 2 2
u 0 u 2 a u
2sin sin cos(u a)cos a
2 2
u
cos
lim 2
1
u 0 u 2a sin a cos a cos a
sin cos(u a)cos a
2
2 2
2sin a cos a cos a sin 2a cos a
108 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
tan x tan a 2
ដូចរៃោះ lim
x a cos x cos a sin 2a cos a
sin x
6 0
i). lim មាៃរាង
3 0
x cos x
6
2
ត្តង u x រ ោះ x u
6 6
រពល x រ ោះ u 0
6
sin x
រគបាៃ lim
6
lim
sin u
x
3 u 0 3
6 cos x cos u
2 2 6
sin u
lim
u 0 3
cos cos u sin sin u
2 6 6
sin u sin u
lim lim
u 0 3 3 1 u 0 3 1
cos u sin u (1 cos u ) sin u
2 2 2 2 2
sin u
u 1 1
lim 2
u 0 3 1 cos u 1 sin u 3 1 0 1
0
2 u 2 u 2 2 2
sin x
ដូចរៃោះ lim
6
2
3
x cos x
6
2
1
sin 2 x
j). lim 2 មាៃរាង 0
x 2
2 0
4 x
4
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 109
ត្តង u x រ ោះ x u
4 4
រពល x រ ោះ u 0
4
1 2 2
sin 2 x (sin x )(sin x )
រគបាៃ lim 2 lim 2 2
2
x 2 x ( x )( x )
4 x 4 4 4
4
2 2
sin( u ) sin( u )
4 2 4 2
lim
u 0
u( u )
4 4
2 2 2 2
cos u sin u sin( u )
2 2 2 4 2
lim
u 0
u ( u)
2
2 2 2
(cos u 1) sin u sin( u )
2 2 4 2
lim
u 0
u ( u)
2
2 2
[(cos u 1) sin u ] sin( u )
lim 2 4 2
u 0 u
u
2
2
sin( u )
2 cos u 1 sin u 4 2
lim
u 0 2 u u
u
2
2 2 2
2
2 2
(0 1) 2 2 2
2
2 2
110 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
1
sin 2 x
ដូចរៃោះ lim 2 2
2
x 2
4 x
4
1 sin x cos x 0
k). lim មាៃរាង
1 sin x cos x 0
x
2
ត្តង u x រ ោះ x u
2 2
រពល x រ ោះ u 0
2
1 sin u cos u
1 sin x cos x 2 2
រគបាៃ lim lim
1 sin x cos x u 0
x 1 sin u cos u
2 2 2
u u u
2sin 2 2sin cos
1 cos u sin u 2 2 2
lim lim
u 0 1 cos u sin u u 0 2u u u
2sin 2sin cos
2 2 2
u u
sin cos
lim 2 2 0 1 1 1
u 0 u u 0 1 1
sin cos
2 2
1 sin x cos x
ដូចរៃោះ lim 1
1 sin x cos x
x
2
ឃ. លីមីតរាងមិនកំណត់ (0 )
លំហាត់
1) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
1 2
a). lim x cot x b). lim cos x 3
x0 x0 x 2 cos x
x 1
c). lim ( 2 x) tan x d). lim cos x
x x
2 3 x
2 3 3
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 111
x
e). lim (1 cos 2 x) tan x f). lim tan x cot
2 4
x x
2 2
( x a) x
g). lim x tan x h). lim sin tan
2
x x a 2 2a
2
x
i). lim (1 x) tan j). lim x sin
x1 2 x x
2) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
1 2
a). lim x 2 (1 cos ) b). lim (5 x 1) tan
x x x x
3
c). lim ( x 4)sin d). lim (1 sin x) tan x
2
x x
x
2
1
e). lim (1 sin x) tan 2 x f). lim x sin
x x
x
2
x
g). lim tan x tan h). lim (1 sin 2 x) tan 2 x
x 2
x
4
tan 2 x
i). lim (1 sin 2 x) j). lim ( x 2) tan
tan 4 x x 2 x
x
4
ដំល ោះប្ាយ
1) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
a). lim x cot x មាៃរាង (0 )
x0
cos x x
lim x lim cos x 1 1 1
x0 sin x x0 sin x
ដូចរៃោះ lim x cot x 1
x0
1 2
b). lim cos x 3 មាៃរាង ( 0)
x0 x cos x
2
112 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
1 2(sin 2 x cos 2 x)
lim cos x 3
x0 x 2 cos x
1 2sin x 2cos x
2 2
lim cos x 3
x0 x cos x
2 cos x
1 2sin 2 x
lim 2cos x cos x 3
x0 x 2 cos x
1 2sin 2 x
lim 3(cos x 1)
x0 x 2 cos x
1 2sin x 2
x
lim 3 2sin 2
x0 x 2 cos x 2
2 x
sin 2
lim sin x
2
2 1
6
x0 x 2 cos x x 2 4
2
6 3 43 1
1 2 1 2
4 2 2 2
1 2 1
ដូចរៃោះ lim cos x 3
x0 x cos x
2 2
c). lim ( 2 x) tan x មាៃរាង (0 )
x
2
ត្តង u x រ ោះ x u
2 2
រពល x រ ោះ u 0
2
រគបាៃ lim ( 2 x) tan x lim ( 2u ) tan u
u 0 2
x
2
cos u
lim ( 2u )( cot u ) lim 2u
u 0 u 0 sin u
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 113
u
lim 2cos u 1 2 2
u 0 sin u
114 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
x 1 1 3
ដូចរៃោះ lim cos x
2 3 x 2
x
3 3
e). lim (1 cos 2 x) tan x មាៃរាង (0 )
x
2
sin x
lim (1 cos 2 x) tan x lim 2cos 2 x
cos x
x x
2 2
lim 2cos x sin x 2(0)(1) 0
x
2
ដូចរៃោះ lim (1 cos 2 x) tan x 0
x
2
x
f). lim tan x cot មាៃរាង ( 0)
2 4
x
2
ត្តង u x រ ោះ x u
2 2
រពល x រ ោះ u 0
2
u
x 2
រគបាៃ lim tan x cot lim tan u cot
2 4 u 0 2 2 4
x
2
u u
lim ( cot u )cot lim ( cot u)cot
u 0 4 2 4 u 0 2 2
u
sin
u cos u 2
lim ( cot u )( tan ) lim
u 0 2 u 0 sin u u
cos
2
u
sin
cos u 2 lim cos u 1 1 1 1
lim
u 0 u u u u 0 u u 2 2
2sin cos cos 2cos cos
2 2 2 2 2
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 115
x 1
ដូចរៃោះ lim tan x cot
2 4 2
x
2
g). lim x tan x មាៃរាង (0 )
2
x
2
ត្តង u x រ ោះ x u
2 2
រពល x រ ោះ u 0
2
រគបាៃ lim x tan x lim u tan u
2
x u 0 2
2
u
lim u ( cot u ) lim ( cos u ) 1(1) 1
u 0 u 0 sin u
ដូចរៃោះ lim x tan x 1
2
x
2
( x a) x
h). lim sin tan មាៃរាង (0 )
x a 2 2a
ត្តង u x a រ ោះ x a u
រពល x a រ ោះ u 0
( x a) x u (a u )
រគបាៃ lim sin tan lim sin tan
x a 2 2a u 0 2 2a
u u u u
lim sin tan lim sin ( cot )
u 0 2 2 2a u 0 2 2a
u u u
cos sin
u
lim sin 2a lim 2 2a a cos u
u 0 2 sin u u 0 u
sin
u 2a
2a 2 2a
a a
1 1 1
116 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
( x a) x a
ដូចរៃោះ lim sin tan
x a 2 2a
x
i). lim (1 x) tan មាៃរាង (0 )
x1 2
ត្តង u 1 x រ ោះ x 1 u
រពល x 1 រ ោះ u 0
x (1 u )
រគបាៃ lim (1 x) tan lim u tan
x1 2 u 0 2
cos u
2
lim u tan u lim u cot u lim u
u 0 2 2 u 0 2 u 0
sin u
2
u
2 2 2 2
lim
cos u 1 1
u 0
sin u 2
2
x 2
ដូចរៃោះ lim (1 x) tan
x1 2
j). lim x sin មាៃរាង ( 0)
x x
1 1
ត្តង u រ ោះ x
x u
រពល x រ ោះ u 0
1 sin u
រគបាៃ lim x sin lim sin u lim 1
x x u 0 u u 0 u
ដូចរៃោះ lim x sin
x x
2) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
1
a). lim x 2 (1 cos ) មាៃរាង ( 0)
x x
1 1
ត្តង u រ ោះ x
x u
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 117
រពល x រ ោះ u 0
2
1 1
រគបាៃ lim x (1 cos ) lim (1 cos u )
2
x x u 0 u
u u
2sin 2 sin 2
lim 2 lim 2 1 2 1 2 1
u 0 u 2 u 0 u 2 4 4 2
2
1 1
ដូចរៃោះ lim x (1 cos )
2
x x 2
2
b). lim (5 x 1) tan មាៃរាង ( 0)
x x
1 1
ត្តង u រ ោះ x
x u
រពល x រ ោះ u 0
2 1
រគបាៃ lim (5 x 1) tan lim 5 1 tan 2u
x x u 0 u
5tan 2u tan 2u
lim tan 2u lim 5 2 tan 2u
u 0 u u 0 2u
1 5 2 0 10
2
ដូចរៃោះ lim (5 x 1) tan 10
x x
3
c). lim ( x 4)sin មាៃរាង ( 0)
x x
1 1
ត្តង u រ ោះ x
x u
រពល x រ ោះ u 0
3 1
រគបាៃ lim ( x 4)sin lim 4 sin 3u
x x u 0 u
sin 3u sin 3u
lim 4sin 3u lim 3 4sin 3u
u 0 u u 0 3u
1 3 0 3
118 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
3
ដូចរៃោះ lim ( x 4)sin 3
x x
d). lim (1 sin x) tan x មាៃរាង (0 )
2
x
2
ត្តង u x រ ោះ x u
2 2
រពល x រ ោះ u 0
2
lim (1 sin x) tan 2 x lim 1 sin u tan 2 u
u 0 2 2
x
2
u cos2 u
lim (1 cos u )cot 2 u lim 2sin 2
u 0 u 0 2 sin 2 u
u cos 2 u cos 2 u 1
lim 2sin 2 lim
u 0 2 4sin 2 u cos 2 u u 0 2cos 2 u 2
2 2 2
1
ដូចរៃោះ lim (1 sin x) tan x
2
2
x
2
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 119
u cos 2 u u cos 2 u
lim 2sin 2 lim 2sin 2
u 0 2 sin 2 u u 0 2 4sin 2 u cos 2 u
2 2
cos 2 u 1 1
lim
u 0
2cos2
u 2 1 2
2
1
ដូចរៃោះ lim (1 sin x) tan 2 x
2
x
2
1
f). lim x sinមាៃរាង ( 0)
x x
1 1
ត្តង u រ ោះ x
x u
រពល x រ ោះ u 0
1 1 sin u
រគបាៃ lim x sin lim sin u lim 1
x x u 0 u u 0 u
1
ដូចរៃោះ lim x sin 1
x x
x
g). lim tan x tan មាៃរាង ( 0)
x 2
ត្តង u x រ ោះ x u
រពល x រ ោះ u 0
x u
រគបាៃ lim tan x tan lim tan( u ) tan
x 2 u 0 2
u u
lim tan( u ) tan lim tan u ( cot )
u 0 2 2 u 0 2
u u u u
cos 2sin cos cos
sin u 2 lim 2 2 2
lim
u 0 cos u u u 0 cos u u
sin sin
2 2
120 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
u
2cos
lim 2 cos u 2 1 2
u 0 cos u 2 1
x
ដូចរៃោះ lim tan x tan 2
x 2
h). lim (1 sin 2 x) tan 2 x មាៃរាង (0 )
x
4
ត្តង u x រ ោះ x u
4 4
រពល x រ ោះ u 0
4
រគបាៃ lim (1 sin 2 x) tan 2 x
x
4
lim 1 sin 2 u tan 2 u
u 0 4 4
lim 1 sin( 2u ) tan( 2u )
u 0 2 2
cos 2u
lim (1 cos 2u )( cot 2u ) lim 2sin 2 u
u 0 u 0 sin 2u
cos 2u cos 2u
lim 2sin 2 u lim sin u 0 1 0
u 0 2sin u cos u u 0 cos u
ដូចរៃោះ lim (1 sin 2 x) tan 2 x 0
x
4
tan 2 x
i). lim (1 sin 2 x) មាៃរាង (0 )
tan 4 x
x
4
ត្តង u x រ ោះ x u
4 4
រពល x រ ោះ u 0
4
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 121
tan 2 x
រគបាៃ lim (1 sin 2 x)
tan 4 x
x
4
tan 2( u )
4
lim 1 sin 2( u )
u 0 4
tan 4( u )
4
2u )
tan(
2
lim 1 sin( 2u )
u 0 2 tan( 4u )
cot 2u cos 2u cos 4u
lim (1 cos 2u ) lim 2sin 2 u
u 0 tan 4u u 0 sin 2u sin 4u
cos 2u cos 4u
lim 2sin 2 u
u 0 2sin u cos u 2sin 2u cos 2u
cos 2u cos 4u
lim 2sin 2 u
u 0 2sin u cos u 4sin u cos u cos 2u
cos 2u cos 4u 1 1
lim 1
u 0 cos u 4cos u cos 2u 4 4
tan 2 x 1
ដូចរៃោះ lim (1 sin 2 x)
tan 4 x 4
x
4
j). lim ( x 2) tan មាៃរាង (0 )
x 2 x
ត្តង u x 2 រ ោះ x u 2
រពល x 2 រ ោះ u 0
sin
u2
រគបាៃ lim ( x 2) tan lim u tan lim u
x 2 x u 0 u 2 u 0
cos
u2
sin u sin
lim u u 2 lim u2
u 0 u 0 (u 2) 2
sin sin
2 u2 2(u 2)
122 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
u
u sin u sin
lim u 2 lim 2(u 2) u 2
u 0 u u 0 u u
sin sin
2(u 2) 2(u 2) 2(u 2)
u
sin
u 2 1 1 4
lim
2(u 2)
u 0 u
sin
2(u 2) 2(u 2) 4
4
ដូចរៃោះ lim ( x 2) tan
x 2 x
5. លីមីតននអនុគមន៍អិចស្ណង់
៉ូ ប ស្សែល
ក. អនុគមន៍អិចស្ប៉ូណង់ស្សែល
អិចសប៉ាូណង់ដសយលធមមជាតិ។ ( e 2.7 )
ខ. លីមីតននអនុគមន៍អិចស្ប៉ូណង់ស្សែល
ex
lim e x 0 lim e x lim
x x x x n
xn
lim 0 lim x n e x 0
x e x x
លំហាត់
1) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
g). h).
x 2 x
lim (2e x 1) lim ( x 2 xe )
x x
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 123
2) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
e2 x 1
a). lim ( x3 x)e x b). lim (e x e x ) c). lim
x x x ex 3
xe x 2 3e x 2
d). lim e). lim f). lim xe x
2 x 5e x
x x 1 3 x
x x
2e 1 e x 1
g). lim h). lim
x x 2 x3 x0 2e x 9
2e x 3
i). lim ( xe x e x 2) j). lim
x x x 2 x 1
3) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
3 x
x e 2e x x
a). lim b). lim
x 2e x 3x 1 x 1 ex
x ex e2 x 3e x 2
c). lim d). lim
x 2e x 3 x 2e2 x 5e x 7
e x e x e x e x
e). lim f). lim
x e x e x x e x e x
3e x 2 1
g). lim h). lim
x x3 x 1 e x
1 e x xe2 x
i). lim ( x 1)e x j). lim
x x x 2e x e2 x
ដំល ោះប្ាយ
1) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
a). lim e x e () e 0
x
lim e x e( ) e
2 2
b).
x
7x 6
d). lim (e x 7 x 6) lim e x 1
x x ex ex
124 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
e). lim (e x 5) e () 5
x
f). lim (e x 3) 0 3 3
x
1 2
h). lim ( x 2 xe x ) lim xe x 1 0 0 1 1
x x
x x e xe
i). lim (e 2 x 6) 1 0 6 5
x 2
x0
1
j). lim e x ( x3 1) lim x3e x 1 0(1 0) 0
x x x3
2) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
a). lim ( x3 x)e x មាៃរាង ( 0)
x
x3 1
lim (1 ) 0(1 0) 0
x e x x2
ដូចរៃោះ lim ( x3 x)e x 0
x
b). lim (e x e x ) 0
x
ដូចរៃោះ lim (e x e x )
x
e2 x 1 0 1 1
c). lim
x ex 3 03 3
e2 x 1 1
ដូចរៃោះ lim
x
x e 3 3
xe x 2
d). lim មាៃរាង
x 2
x 1
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 125
2 2
xe x 1 x e x 1 x
lim xe lim xe
x 2 1 x 1
x 1 2 x 1 2
x x
2
x 1
lim
e
xe x ( ) 1 0
x x 1 1 0
1 2
x
xe x 2
ដូចរៃោះ lim
x x2 1
3e x 2
e). lim មាៃរាង
3
x 5e x
2 2
e x (3 x ) 3 x
lim e lim e 30 3
e (5 x ) x 5 x 5 0 5
x x 3 3
e e
3e x 2 3
ដូចរៃោះ lim
x
x 5e 3 5
x
f). lim xe x lim 0
x x e x
ដូចរៃោះ lim xe x 0
x
2e x 1
g). lim មាៃរាង
x x 2 x3
1
2 x
ex e 20
lim ( )
x x 2 1 3
1 2 1 0 0
x x
2e x 1
ដូចរៃោះ lim
x x 2 x 3
126 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
ex x 1 1 0 1 2
h). lim
x0 2e x 9 29 11
ex x 1 2
ដូចរៃោះ lim
x0 2e x 9 11
i). lim ( xe x e x 2) 0 0 2 2
x
ដូចរៃោះ lim ( xe x e x 2) 2
x
2e x 3
j). lim មាៃរាង
x x 2 x 1
3
2 x
exe 20
lim ( )
x x 2 1 1
1 2 1 0 0
x x
2e x 3
ដូចរៃោះ lim
x x 2 x 1
3) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
3 x
x e
a). lim មាៃរាង
x
3x 1
x 2e
x3 x3
e x x 1 x 1
e e 0 1
lim lim
1
x x 3x 1 x 3x 1 200 2
e 2 x x 2 x x
e e e e
x3 e x 1
ដូចរៃោះ lim
x
x 2e 3x 1 2
2e x x
b). lim មាៃរាង
x 1 e x
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 127
x x
ex 2 x 2 x 20
lim e lim e 2
x x 1 x 1 0 1
e x 1 x 1
e e
2e x x
ដូចរៃោះ lim 2
x 1 ex
x ex
c). lim មាៃរាង
x 2e x
3
x x
e x x 1 x 1 0 1
lim e lim e
1
x x 3 x 3 20 2
e 2 x 2 x
e e
x ex 1
ដូចរៃោះ lim
x
x 2e 3 2
2x
e 3e x 2
d). lim មាៃរាង
x 2e2 x
5e x 7
3 2 3 2
e2 x 1 x 2 x 1 x 2 x 1 0 0 1
lim e e lim e e
x 2 x 5 7 x 5 7 200 2
e 2 x 2x 2 x 2x
e e e e
e2 x 3e x 2 1
ដូចរៃោះ lim
2x x
x 2e 5e 7 2
e x e x
e). lim មាៃរាង
x e x x
e
x
e (e2 x 1) (e2 x 1) 0 1
lim lim 1
x e x (e2 x 1) x (e 2x
1) 0 1
e x e x
ដូចរៃោះ lim 1
x e x e x
128 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
e x e x
f). lim មាៃរាង
x e x x
e
e (1 e2 x )
x
(1 e2 x ) 1 0
lim lim 1
x e x (1 e2 x ) x (1 e 2x
) 1 0
e x e x
ដូចរៃោះ lim 1
x e x e x
3e x 2
g). lim មាៃរាង
x x 3
3e e 2
x
ex
lim lim (3e 2 ) (3e 2 )( )
x 3 x 3
x x
3e x 2
ដូចរៃោះ lim
x x3
1 1
h). lim 1
x 1 e x 1 0
1
ដូចរៃោះ lim 1
x 1 e x
x 1 x 1
lim lim 0 0 0
x x
x e x e ex
ដូចរៃោះ lim ( x 1)e x 0
x
1 e x xe2 x
j). lim មាៃរាង
x e e
x 2 x 2x
1 1 1 1
xe2 x 2 x x 1 2 x x 1
lim xe xe lim xe xe
x x 1 x x 1
xe2 x x x x
e x e
0 0 1
0
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 129
1 e x xe2 x
ដូចរៃោះ lim
x x 2e x e2 x
គ. ណនាលីមីតពោយពទ្បើរូបមនដវ៖
ax 1 a kx 1
lim ln a lim ln a
x 0 x x 0 kx
ex 1 ekx 1
lim 1 lim 1
x 0 x x 0 kx
លំហាត់
1) គណ លីមតី ខាងររោមៈ
x
e sin x 1 e2 x sin 3x 1
a). lim b). lim
x0 x x 0 x
e2 x 1 esin x 1
c). lim d). lim
x 0 e3 x 1 x 0 x
esin x sin 2 x 1 (e2 x 1)(1 cos 2 x)
e). lim f). lim
x 0 sin x x 0 x3
(e3 x 2 e2 )sin x e x 1 sin 2 x
g). lim h). lim
x 0 4 x2 x 0 x x x
sin x e x 1 e2 x e 2 x
i). lim j). lim
x0 x2 x x 0 sin 2 x
2) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
2
1 x ex ex
a). lim b). lim
x1 e x e x1 x2 1
x x
5 4 8x 7 x
c). lim d). lim
x0 x2 x x 0 6 x 5 x
2 (e x ex ) e3 x 2 x 1
e). lim f). lim
x0 x2 x0 sin 2 5 x
e2 x 1 e x
2
esin x esin 3 x
g). lim h). lim
x 0 sin 2 x x1 x 1
130 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
eax ebx esin 2 x esin x
i). lim j). lim
x0 x x 0 x
3) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
2 3
esin 2 x cos(sin 3x) ex 1
a). lim b). lim
x 0 x2 x 0 sin 3 x
2
e x cos x e3 x e2 x
c). lim d). lim
x 0 x2 x 0 sin 3x sin 2 x
e x 1 e
cos x
e). lim f). lim 2
x 0 sin x x
x1 e e
sin 2 x sin 2016 x
g). lim h). lim
x e e2
x x 0 e x 1
e x sin x 1 1 sin(sin x) esin x
i). lim j). lim
x 0 1 x 1 x 0 sin x sin 2 x
x
(e 1)(1 cos 2 x)sin 7 x xe x sin 2 x
x
k). lim l). lim
x 0 x4 x 0 1 cos 2 x
x2 x 2 3x 4
m). lim n). lim
x1 e x 1 cos 2( x 1) 2
2 2
x 0 e x 4x
ដំល ោះប្ាយ
1) គណ លីមតី ខាងររោមៈ
x
e sin x 1 0
a). lim មាៃរាង
x0 x 0
e x 1 sin x e x 1 sin x
lim lim 11 2
x0 x x0 x x
e x sin x 1
ដូចរៃោះ lim 2
x0 x
e2 x sin 3x 1 0
b). lim មាៃរាង
x 0 x 0
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 131
e2 x 1 sin 3x e2 x 1 sin 3 x
lim lim 2 3
x 0 x x x 0 2 x 3x
2 3 1
e2 x sin 3x 1
ដូចរៃោះ lim 1
x 0 x
e2 x 1 0
c). lim មាៃរាង
x 0 e3 x 1 0
2x 2x
e 1 1 e
2
x lim 2 x 1 2 2
lim
x 0 e3 x 1 x 0 e3 x 1 1 3 3
3
x 3x
e2 x 1 2
ដូចរៃោះ lim
x 0 e3 x 1 3
sin x
e 1 0
d). lim មាៃរាង
x 0 x 0
sin x
e 1 sin x
lim 1 1 1
x 0 sin x x
esin x 1
ដូចរៃោះ lim 1
x 0 x
esin x sin 2 x 1 0
e). lim មាៃរាង
x 0 sin x 0
esin x 1 sin 2 x esin x 1 2sin x cos x
lim lim
x 0 sin x sin x x 0 sin x sin x
esin x 1
lim 2cos x 1 2 3
x 0 sin x
esin x sin 2 x 1
ដូចរៃោះ lim 3
x 0 sin x
132 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
(e2 x 1)(1 cos 2 x) 0
f). lim មាៃរាង
x 0 3 0
x
2x
e 1 1 cos 2 x e2 x 1 2sin 2 x
lim lim 2 1 2 2 4
x 0 x x2 x 0 2 x x2
(e2 x 1)(1 cos 2 x)
ដូចរៃោះ lim 4
x 0 x3
(e3 x 2 e2 )sin x 0
g). lim មាៃរាង
x 0 2 0
4x
3 x
e (e2
1) sin x e3 x 1 3e2 sin x
lim lim
x 0 4x x x 0 3x 4 x
3e2 3 e2
1 1
4 4
(e3 x 2 e2 )sin x 3 e2
ដូចរៃោះ lim
x 0 4 x2 4
e x 1 sin 2 x 0
h). lim មាៃរាង
x 0 x x x 0
e x 1 sin 2 x
lim 2 1 1 2 1 2 3
x 0 x 2x
e x 1 sin 2 x
ដូចរៃោះ lim 3
x 0 x x x
sin x e x 1 0
i). lim មាៃរាង
2
x0 x x 0
sin x e x 1 sin x e x 1 1 1
lim lim (1 1) 2
x0 x( x 1) x0 x x x 1 0 1
sin x e x 1
ដូចរៃោះ lim 2
x0 x2 x
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 133
e2 x e 2 x 0
j). lim មាៃរាង
x 0 sin 2 x 0
e 2 x (e4 x 1) e4 x 1 2x 4e 2 x 4
lim lim 1 1 2
x 0 sin 2 x x 0 4 x sin 2 x 2 2
e2 x e 2 x
ដូចរៃោះ lim 2
x 0 sin 2 x
2) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
1 x 0
a). lim មាៃរាង
x1 e x e 0
ត្តង u x 1 រ ោះ x u 1
1 x 1 (u 1) u
រគបាៃ lim lim lim
x1 e x u 1 u 0 e (eu
e e
u 0 e 1)
1 u 1 1
lim 1
u
e u 0 e 1 e e
1 x 1
ដូចរៃោះ lim
x1 e x e e
2
ex ex 0
b). lim មាៃរាង
x1 x 12 0
ត្តង u x 1 រ ោះ x u 1
រពល x 1 រ ោះ u 0
e(u 1) eu 1
2 2
ex ex
រគបាៃ lim lim
x1 x 2 1 u 0 (u 1) 2 1
eu 2u 1 eu 1 e (eu 2u eu )
2 2
lim lim
u 0 u 2 2u 1 1 u 2 2u
u 0
(eu 2u 1) (eu 1)
2
eu 2 2u 1 eu 1
e lim e lim
u 0 u 2 2u u 0 u 2 2u u 2
2u
134 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
eu 2 2u 1 eu 1 1 1 1
e lim e(1 1 ) e
u 0 u 2u
2 u u2 2 2
2
ex ex 1
ដូចរៃោះ lim e
x1 x 2 1 2
5x 4 x 0
c). lim មាៃរាង
2
x0 x x 0
(5 x 1) (4 x 1) 5x 1 4 x 1 1
lim lim
x0 x( x 1) x0 x x x 1
5
(ln 5 ln 4)(1) ln
4
5x 4 x 5
ដូចរៃោះ lim ln
2
x0 x x 4
8x 7 x 0
d). lim មាៃរាង
x
x 0 6 5 x 0
8x 1 7 x 1
x x
(8 1) (7 1)
lim lim x x
x 0 (6 x 1) (5 x 1) x 0 6 x 1 5 x 1
x x
ln8 ln 7 ln(8/ 7)
ln 6 ln 5 ln(6 / 5)
8x 7 x ln(8 / 7)
ដូចរៃោះ lim
x 0 6 x 5 x ln(6 / 5)
2 (e ex )
x
0
e). lim មាៃរាង
x0 x2 0
2 e x ex 2e x e2 x 1 (e2 x 2e x 1)
lim lim lim
x0 x2 x0 x 2e x x0 x 2e x
2
e2 x 2e x 1 (e x 1)2 ex 1 1
lim lim lim
x0 x 2e x x0 x 2e x x0 x e x
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 135
(1)2 (1) 1
2 (e x ex )
ដូចរៃោះ lim 1
x0 x2
e3 x 2 x 1 0
f). lim មាៃរាង
x0 2 0
sin 5 x
e3 x 1 2 x e3 x 1
3 2
e3 x 1 2 x x x lim 3x
lim lim
x0 sin 2 5 x x0 sin 2 5 x x0 sin 5 x
5sin 5 x
x 5x
1 3 2 1
1 0 0
e3 x 2 x 1
ដូចរៃោះ lim
x0 sin 2 5 x
esin x esin 3 x 0
g). lim មាៃរាង
x 0 sin 2 x 0
esin x 1 esin 3 x 1
sin x sin 3 x
e 1 e 1 x x
lim lim
x 0 sin 2 x x 0 sin 2 x
x
esin x 1 sin x esin 3 x 1 sin 3x
3
sin x x sin 3x 3x
lim
x 0 sin 2 x
2
2x
(1 1) (1 1 3) 1 3 2
1
1 2 2 2
esin x esin 3 x
ដូចរៃោះ lim 1
x 0 sin 2 x
e2 x 1 e x
2
0
h). lim មាៃរាង
x1 x 1 0
ត្តង u x 1 រ ោះ x u 1
136 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
រពល x 1 រ ោះ u 0
e2 x 1 e x e2(u 1) 1 eu 1
2 2
lim lim
u 0 u u 0 u
e lim e lim
u 0 u u 0 u
eu (2u 4) 1 eu 1
e lim (2u 4) e(1 4 1) 3e
u 0 u (2u 4) u
e2 x 1 e x
2
ដូចរៃោះ lim 3e
x1 x 1
eax ebx 0
i). lim មាៃរាង
x0 x 0
(eax 1) (ebx 1) eax 1 ebx 1
lim lim
x0 x x0 x x
eax 1 ebx 1
lim a b a b
x0 ax bx
eax ebx
ដូចរៃោះ lim a b
x0 x
esin 2 x esin x 0
j). lim មាៃរាង
x 0 x 0
(esin 2 x 1) (esin x 1) esin 2 x 1 esin x 1
lim lim
x 0 x x 0 x x
esin 2 x 1 sin 2 x esin x 1 sin x
lim 2 2 1 1
x 0 sin 2 x 2x sin x x
esin 2 x esin x
ដូចរៃោះ lim 1
x 0 x
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 137
3) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
2
esin 2 x cos(sin 3x) 0
a). lim មាៃរាង
x 0 x2 0
2
esin 2 x 1 1 cos(sin 3x)
lim
x 0 x2
2 sin 3 x
esin 2 2 x 1 2sin 2
lim
x 0 x 2
x 2
sin 3 x 1
sin 2 2 x 2 2sin 2 (sin 3 x) 2
1 sin 2 x 2 4
lim 9
e
4
x 0 sin 2 2 x (2 x) 2 sin 3x
2
(3 x) 2
2
1 9 8 9 17
1 1 4 2 9 4
4 2 2 2
2
esin 2 x cos(sin 3x) 17
ដូចរៃោះ lim
x 0 x2 2
3
ex 1 0
b). lim មាៃរាង
x 0 sin 3 x 0
3
ex 1 x3
lim 1 1 1
x 0 x3 sin 3 x
3
ex 1
ដូចរៃោះ lim 1
x 0 sin 3 x
2
e x cos x 0
c). lim មាៃរាង
x 0 2 0
x
2 2 2 x
e x 1 1 cos x e x 1 2sin 2
lim lim
x 0 x2 x 0 x 2 x2
138 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
x2 x
2sin 2
e 1 2 1 1 1 3
lim 1 2 1
x 0 x 2 x
2 4 4 2 2
2
2
e x cos x 3
ដូចរៃោះ lim
x 0 2 2
x
e3 x e2 x 0
d). lim មាៃរាង
x 0 sin 3x sin 2 x 0
3x 2x
e 11 e (e 1) (e2 x 1)
3x
lim lim
x 0 sin 3x sin 2 x x 0 sin 3x sin 2 x
e3 x 1 e 2 x 1 e3 x 1 e2 x 1
3 2
x x 3 x 2 x 3 2
lim lim 1
x 0 sin 3 x sin 2 x
x 0 sin 3 x
3
sin 2 x
2 3 2
x x 3x 2x
e3 x e2 x
ដូចរៃោះ lim 1
x 0 sin 3 x sin 2 x
e x 1 e 0
e). lim មាៃរាង
x 0 sin x 0
x x
e(e 1) e 1 x
lim e lim
x 0 sin x x 0 x sin x
ex 1 x 1 1 e
e lim e 1 1
x 0 x sin x
e x 1 e e
ដូចរៃោះ lim
x 0 sin x
cos x
f). lim 2 មាៃរាង 0
x
x1 e e 0
ត្តង u x 1 រ ោះ x u 1
រពល x 1 រ ោះ u 0
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 139
cos x cos (u 1) cos u
រគបាៃ lim 2 lim 2 lim 2 2
x1 e x e u 1
u 0 e e u 0 e(eu 1)
sin u sin u
1
lim 2 lim
1 2 u
e u 0 u
e 1 e u 0 eu 1 2
u
2
1
1 1
e 2 2e
cos x
ដូចរៃោះ lim 2
x
x1 e e 2e
sin 2 x 0
g). lim មាៃរាង
x e x e2 0
ត្តង u x រ ោះ x u
រពល x រ ោះ u 0
sin 2 x sin 2( u )
រគបាៃ lim lim
x e x e2 u 0 e u e2
sin(2 2u ) 1 sin 2u
lim lim
u 0 eu 2 e 2
e2 u 0 eu
1
1 sin 2u u 1 2
lim 2 1 1 2
2 u 0 2u u 2 2
e e 1 e e
sin 2 x 2
ដូចរៃោះ lim
x e x
e 2
e
2
sin 2016 x 0
h). lim មាៃរាង
x 0 e x 1 0
140 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
2016 2016 2 4032
1 1 (1 1)
sin 2016 x 4032
ដូចរៃោះ lim
x 0 e x 1
e x sin x 1 0
i). lim មាៃរាង
x 0 1 x 1 0
x
(e 1 sin x)(1 x 1)
lim
x 0 (1 x 1)(1 x 1)
e x sin x 1
ដូចរៃោះ lim 4
x 0 1 x 1
1 sin(sin x) esin x 0
j). lim មាៃរាង
x 0 sin x sin 2 x 0
sin(sin x) esin x 1 sin(sin x) (esin x 1)
lim lim
x 0 sin x sin 2 x x 0 sin x sin 2 x
sin(sin x) esin x 1
lim x x
x 0 sin x sin 2 x
x x
sin(sin x) sin x esin x 1 sin x
lim sin x x sin x x
x 0 sin x sin 2 x
2
x 2x
1 1 1 1 2
2
1 2 1
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 141
1 sin(sin x) esin x
ដូចរៃោះ lim 2
x 0 sin x sin 2 x
(e x 1)(1 cos 2 x)sin 7 x 0
k). lim មាៃរាង
x 0 4 0
x
e 1 2sin 2 x sin 7 x
x
lim 7 1 2 1 7 14
x 0 x x2 7x
x2 0
m). lim 2 2
មាៃរាង
x 0 e x 4x 0
142 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
x2 x2
lim 2 2
lim 2 2
x 0 e x 1 4x 1 x 0 (e x 1) (4 x 1)
x2
lim x2 lim
1
1
x 0 x 2
x 2
x 0 e x 1 4 x 1 1 ln 4
2 2
e 1 4 1
x2 x2 x2 x2
x2 1
ដូចរៃោះ lim 2
x 0 e 4
x x 2
1 ln 4
x 2 3x 4 0
n). lim មាៃរាង
x1 e x 1 cos 2( x 1) 2 0
( x 1)( x 4)
lim
x 1
x1 (e 1) [1 cos 2( x 1)]
ត្តង u x 1 រ ោះ x u 1
រពល x 1 រ ោះ u 0
( x 1)( x 4) u (u 5)
រគបាៃ lim lim
x 1 u
x1 (e 1) [1 cos 2( x 1)] u 0 (e 1) (1 cos 2u)
u (u 5)
u (u 5) u
lim lim
u 0 (eu 1) 2sin 2 u u 0 eu 1 sin 2 u
( ) 2
u u
u 5 5 5
lim 5
u 0 eu 1 sin 2 u 1 2 0 1
( ) 2
u u
x 2 3x 4
ដូចរៃោះ lim 5
x1 e x 1 cos 2( x 1) 2
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 143
ឃ. លីមីតរាងមិនកំណត់ 1
រដើមបគ
ី ណ លីមត
ី រាងមៃ
ិ កំណត់ 1 រគរតូវររបើរប
ូ មៃដ៖
x kx
1 1
lim 1 e lim 1 e
x x x kx
1 1
lim (1 x) x e lim (1 kx) kx e
x 0 x 0
លំហាត់
1) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
x 5 5
x 1
a). lim b). lim (1 2 x) x
x x x 0
mx
k
c). lim (1 2 x) d). lim 1
cot x
x 0 x x
1 1
e). lim (1 sin x) x f). lim (2 e )
x x
x 0 x 0
x x 1
3 x 3
g). lim 1 h). lim
x x x x 1
x 2 x 1
x2 4x 3
i). lim j). lim
x x 3 x 4 x 3
2) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
x 1
x
x 1 x
a). lim b). lim 1
x 1 x x x
x 1
2 x 1
x 1 3x 4 3
c). lim d). lim
x x 2 x 3 x 2
x
2
e). lim (1 sin x) f). lim 1
cot x
x 0 x x
144 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
x 1 1
2x 3
g). lim h). lim (cos x) x
sin
x 2 x 1 x 0
cot 2 x sin x
i). lim (1 3tan x) j). lim 1 x
2
x 0 x 0
3) គណ លីមតី ខាងររោមៈ
1 1
2 x 3 sin 3 x
a). lim b). lim ( x 2 )
x x
x 0 x 3 x 0
1 1
c). lim (cos x sin x) x d). lim (1 tan
2
x ) 2x
x 0 x 0
ដំល ោះប្ាយ
1) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
x 5
x 1
a). lim មាៃរាង 1
x x
1
x 5 ( x 5)
x 1 1 x x
lim lim 1
x x x x x
5
1 x (1 x )
lim 1 e(10) e
x x
x 5
x 1
ដូចរៃោះ lim e
x x
5
b). lim (1 2 x) x មាៃរាង 1
x 0
5
2 x 10
1 x 1
lim (1 2 x) 2 x lim (1 2 x) 2 x e10
x 0 x 0
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 145
5
ដូចរៃោះ lim (1 2 x) x e
10
x 0
c). lim (1 2 x) មាៃរាង 1
cot x
x 0
2 xcot x
1
lim (1 2 x) cot x
lim (1 2 x) x
2
x 0 x 0
cos x x
2 x 2cos x
1 sin x 1 sin x
lim (1 2 x) x
2 lim (1 2 x) x
2
x 0 x 0
e121 e2
ដូចរៃោះ lim (1 2 x)cot x e2
x 0
mx
k
d). lim 1 មាៃរាង 1
x x
k
mx km
xx x
k k k k
lim 1 lim 1 ekm
x x x x
mx
k
ដូចរៃោះ lim 1 ekm
x x
1
e). lim (1 sin x) x មាៃរាង 1
x 0
1 sin x
(sin x )
1 x 1 x
lim (1 sin x) x
sin lim (1 sin x) x
sin e1 e
x 0 x 0
1
ដូចរៃោះ lim (1 sin x) x e
x 0
146 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
1
f). lim (2 e ) មាៃរាង 1
x x
x 0
1 1 e x
(1 e x )
1 x 1 x
x 1e x
lim (1 1 e ) x 1e x
lim (1 1 e )
x 0 x 0
( e x 1)
1 x
x 1e x
lim (1 1 e ) e 1
1
x 0 e
1
1
ដូចរៃោះ lim (2 e )
x x
x 0 e
x
3
g). lim 1 មាៃរាង 1
x x
3
x 3
x x x x
3 3 3 3 3
lim 1 lim 1 lim 1 e3
x x x x x x
x
3
ដូចរៃោះ lim 1 e3
x x
x 1
x 3
h). lim មាៃរាង 1
x x 1
x 1 x 1 x 1
x 3 x 1 2 2
lim lim lim 1
x x 1 x x 1 x x 1
x 1 2
2 2
lim 1 e2
x x 1
x 1
x 3
ដូចរៃោះ lim e2
x x 1
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 147
x
x2
i). lim មាៃរាង 1
x x 3
x x
x 35 5
lim lim 1
x x 3 x x 3
5x 5
x 3 3 x 3 3
5 5 x (1 x ) 5 5 (1 x )
lim 1 lim 1
x x 3 x x 3
5
e10 e 5
x
x2 5
ដូចរៃោះ lim e
x x 3
2 x 1
4x 3
j). lim មាៃរាង 1
x 4 x 3
6
4 x 3 4 x 3 (2 x 1)
2 x 1
4x 3 6 6 6
lim lim 1
x 4 x 3 x 4x 3
1
x 6(2 )
x
4 x 3 3
x (4 )
6 6
lim 1
x
x 4x 3
1
6(2 )
x
4 x 3 3 6(20) 12
(4 )
6 6
lim 1
x
e 40 e4 e3
x 4x 3
2 x 1
4x 3
ដូចរៃោះ lim e3
x 4 x 3
148 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
2) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
x
x
a). lim មាៃរាង 1
x 1 x
1
x (1 x ) 1 x x
1 x 1 1
lim lim 1
x 1 x x 1 x
x 1
(1 x ) 1 x (1 x) 1
1 1 1
lim 1 lim 1 x
x 1 x x 1 x
1
e 01 e1
x
x 1
ដូចរៃោះ lim e
x 1 x
x 1
1 x
b). lim 1 មាៃរាង 1
x x
1 x 1 x 1
1 x x x 1 x x 2
lim 1 lim 1
x x x x
1 1
1 x x x 2
lim 1 e0 0 e0 1
x x
x 1
1 x
ដូចរៃោះ lim 1 1
x x
2 x 1
x 1
c). lim មាៃរាង 1
x x 2
3
x 2 x 2 (2 x 1)
2 x 1
x 23 3 3
lim lim 1
x x 2 x x2
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 149
1
3(2 )
3(2 x 1) x
x 2 x 2 x 2 2
1
3 3 3 3
lim 1 lim 1
x
x x2 x x2
3(20)
e 10 e6
2 x 1
x 1
ដូចរៃោះ lim e6
x x 2
x 1
3x 4 3
d). lim មាៃរាង 1
x 3 x 2
6 x 1
x 1 3x2 3x2 3
3x 2 6 3 6 6
lim lim 1
x 3 x 2 x 3x 2
2( x 1)
3x2 3x2
6 6
lim 1
x 3x 2
1
2(1 )
x
3x2 2 2
3
6 6 1 3
lim 1
x
e 3 e2
x 3x 2 e 2/3
x 1
3x 4 3 3
ដូចរៃោះ lim e2
x 3 x 2
e). lim (1 sin x) មាៃរាង 1
cot x
x 0
cos x
(sin x )
cos x 1 sin x
lim (1 sin x) sin x lim (1 sin x) x
sin
x 0 x 0
150 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
(cos x )
1
lim (1 sin x) x
sin e1 e
x 0
ដូចរៃោះ lim (1 sin x)
cot x
e
x 0
x
2
f). lim 1 មាៃរាង 1
x x
2
x 2
xx x
2 2 2 2
lim 1 lim 1 e2
x x x x
x
2
ដូចរៃោះ lim 1 e
2
x x
x 1
2x 3
g). lim មាៃរាង 1
x 2 x 1
2
2 x 1 2 x 1 ( x 1)
x 1
2x 1 2 2 2
lim lim 1
x 2 x 1 x 2x 1
1
2(1 )
2( x 1) x
2 x 1 2 x 1 2 x 1 1
2
2 2 2 2
lim 1 lim 1
x
x 2x 1 x 2x 1
2(10)
e 2 0 e1 e
x 1
2x 3
ដូចរៃោះ lim e
x 2 x 1
1
h). lim (cos x) sin x មាៃរាង 1
x 0
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 151
1
( 1cos x )
1 sin x
lim (1 1 cos x) 1cos x
x 0
x
2sin 2
2
1 2sin x cos x
lim (1 1 cos x) 1 cos x 2 2
x 0
x
sin
2
1 cos
x
lim (1 1 cos x) cos x
1 2 e0 1
x 0
1
ដូចរៃោះ lim (cos x) x
sin 1
x 0
cot 2 x
i). lim (1 3tan x) មាៃរាង 1
2
x 0
3tan 2 x cot 2 x
1
2 3tan 2 x
lim (1 3tan x)
x 0
3
1
lim (1 3tan x) 3tan x e3
2 2
x 0
2 cot 2 x
ដូចរៃោះ lim (1 3tan x) e3
x 0
sin x
j). lim 1 x
x 0
x
1 1 sin x
lim (1 x) x
sin lim (1 x) x
e1 e
x 0 x 0
152 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
sin x
ដូចរៃោះ lim 1 x e
x 0
3) គណ លីមតី ខាងររោមៈ
1
2 x 3 sin 3 x
a). lim មាៃរាង 1
x 0 x 3
1 1
2 x 3 sin 3 x 2 x 3 sin 3 x
lim lim 1 1
x 0 x 3 x 0 x3
1
(2 x 3) ( x 3) sin 3 x
lim 1
x 0 x3
x 1
x 3 x 3 sin 3 x
1
x sin 3 x x x
lim 1 lim 1
x 0 x 3 x 0 x 3
1 3x
x 3 3( x 3) sin 3 x
1 1
x x 1
lim 1 e e3 3 e
3
x 0 x 3
1
2 x 3 sin 3 x 3
ដូចរៃោះ lim e
x 0 x 3
1
b). lim ( x 2 ) x មាៃរាង 1
x
x 0
1
( x 2 x 1)
1 x
x
lim (1 x 2 1) x 2 x
1
x 0
2 x 1
(1 )
1 x
x
lim (1 x 2 1) x 2 x
1 e1ln 2 e eln 2
x 0
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 153
e(2) 2e
1
ដូចរៃោះ lim ( x 2 )
x x
2e
x 0
1
c). lim (cos x sin x) x មាៃរាង 1
x 0
1
lim (1 cos x sin x 1) x
x 0
1
(cos x sin x 1)
1 x
lim (1 cos x sin x 1) cos x sin x 1
x 0
cos x 1 sin x
( )
1 x x
lim (1 cos x sin x 1) cos x sin x 1 e01 e
x 0
1
ដូចរៃោះ lim (cos x sin x) x e
x 0
1
d). lim (1 tan
2
x ) x មាៃរាង 1
2
x 0
1
tan 2 x
1 2x
lim (1 tan x ) tan x
2 2
x 0
tan 2 x 1
1 ( x )2 2 1
1 1
2
lim (1 tan x ) tan 2
x e 2 e2 e
x 0
1
ដូចរៃោះ lim (1 tan
2
x) x
2 e
x 0
154 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
6. លីមីតននអនុគមន៍លោោរ ីត
ក. អនុគមន៍ពោការីត
ខ. លកខណៈននពោការីតពនស្ព
ចំរ ោះរគប់ចំៃួៃពិតវជជ
ិ មាៃ a ៃិង b រគបាៃៈ
ln ab ln a ln b
a
ln ln a ln b
b
ln a p p ln a
1
ln a ln a
2
1
ln ln a
a
ln a
e a
គ. លីមីតននអនុគមន៍ពោការីតពនស្ព
lim ln x lim ln x
x x 0
ln x xn
lim 0 , (n 0) lim , (n 0)
x xn x ln x
n
lim x ln x 0 , (n 0)
x 0
លំហាត់
1) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
ln x ln x
a). lim b). lim
x x 2 x x 0 cos x
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 155
x 2 ln x
g). lim x ln( x 2 1) h). lim
x x 3x 2 1
i). lim ( x ln x x 2 5) j). lim x
x
x x 0
2) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
a). lim x ln(4 3x x ) b).
2
lim x ln(4 3x x 2 )
x 4
x1
ln x 1
c). lim x[ln( x 1) ln x] d). lim
x x ln x 1
ln 2 x 2ln x 3
e). lim ( x ln x x 2) f). lim
2
x 0
x 0 ln x 2
x 2 ln x 2 x2 x 2
g). lim h). lim ln
x 0 ln x 1 x x 2 1
1 ln x 3x ln x
i). lim j). lim
x 0 x
x x x 2
3) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
x
e ln x 1 ln x 2015 2015
a). lim b). lim
x x2 x x 2015
ln(1 x) sin 3x sin x
c). lim d). lim
x 0 1 ex x 0 ln( x 1)
x 2 1 ln x ln( x 2) ln 2
e). lim f). lim
x
x1 e e x 0 x
x ln(1 3x)
g). lim [ x 3 3ln(e x 1)] h). lim
x x 0 x sin 3x
ln(1 x) ln(1 2 x)
i). lim j). lim
e2 x 1
x 0 x 0 sin 2 x
ln x ln(3x 2)
k). lim x l). lim
x 2x 1 x 3 x
ដំល ោះប្ាយ
1) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
156 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
ln x ln x ln x 1
a). lim lim lim 00 0
x x 2 x x x( x 1) x x x 1
ln x
ដូចរៃោះ lim 0
x x 2
x
ln x
b). lim
x 0 cos x 1
ln x
ដូចរៃោះ lim
x 0 cos x
ដូចរៃោះ lim (e x 1) 0
x
x
e). lim ln ln 0
x 0 x 1
x
ដូចរៃោះ lim ln
x 0 x 1
x x
f). lim ln lim ln
x x 1 x 1
x(1 )
x
1
lim ln ln1 0
x 1
1
x
x
ដូចរៃោះ lim ln 0
x x 1
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 157
ដូចរៃោះ lim x ln( x 2 1)
x
ln x
x 2 (1 2 )
x 2 ln x x
h). lim lim
x 3 x 2 1 x 2 1
x 3 2
x
ln x
(1 2 )
lim x 1 0 1
x 1 30 3
3 2
x
x 2 ln x 1
ដូចរៃោះ lim
2
x 3x 1 3
ln x 5
i).lim ( x ln x x 2 5) lim x 2 1
x x x x2
ln x 5
lim x 2 1 ( )(0 1 0)
x x x2
ដូចរៃោះ lim ( x ln x x 2 5)
x
j). lim x
x
x 0
ត្តង y x រ ោះ ln y ln x x ln x
x x
ឲ្
ំ យ ln( lim y) 0 ឬ ln( lim x ) 0 រគបាៃ lim x 1
x x
x 0 x 0 x 0
ដូចរៃោះ lim x 1
x
x 0
2) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
a). lim x ln(4 3x x ) lim x ln(1 x)( x 4)
2
x1 x1
158 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
ដូចរៃោះ lim x ln(4 3x x 2 )
x1
x 1
c). lim x[ln( x 1) ln x] lim x ln
x x x
x
1 1
lim x ln 1 lim ln 1 ln e 1
x x x x
ដូចរៃោះ lim x[ln( x 1) ln x] 1
x
1 1
ln x(1 ) (1 )
ln x 1 ln x lim ln x 1
d). lim lim
x ln x 1 x 1 1
ln x(1 ) x (1 )
ln x ln x
ln x 1
ដូចរៃោះ lim 1
x ln x 1
e). lim ( x ln x x 2) 0 0 2 2
2
x 0
ដូចរៃោះ lim ( x ln x x 2 2) 2
x 0
3
ln x(ln x 2 )
ln 2 x 2ln x 3 ln x
f). lim lim
x 0 ln x 2 x 0 ln x(1
2
)
ln x
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 159
3
(ln x 2 )
lim ln x 2 0
x 0 (1
2
) 1 0
ln x
ln 2 x 2ln x 3
ដូចរៃោះ lim
x 0 ln x 2
x 2 ln x 2 0 2 2
g). lim 0
x 0 ln x 1 1
x 2 ln x 2
ដូចរៃោះ lim 0
x 0 ln x 1
2 1 2
x2 x 2 x (1 x 2 )
h). lim ln lim ln x
2
x x 1 x 2 1
x (1 2 )
x
1 2
1 x 2
lim ln x ln 1 0 0 ln1 0
x 1 1 0
1 2
x
x2 x 2
ដូចរៃោះ lim ln 0
x x 2 1
1 ln x 1 ln x 1 ()
i). lim lim
x 0 x
x x 0 x 0 0
1 ln x
ដូចរៃោះ lim
x 0
x x
3x ln x 3x ln x 3ln x
j). lim lim lim
x x 2 x 2 x 2 1 0
x(1 ) 1
x x
3x ln x
ដូចរៃោះ lim
x x 2
160 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
3) គណ លីមត
ី ខាងររោមៈ
e x ln x 1
a). lim មាៃរាង
x x 2
1
e x (ln x x ) x
lim e lim e (ln x 1 ) ( )( 0)
x x2 x x 2 ex
e x ln x 1
ដូចរៃោះ lim
x x2
ln x 2015 2015
b). lim មាៃរាង
x x 2015
2015ln x 2015 ln x 1
lim lim 2015
2015 2015 2015
x x x x x
2015(0 0) 0
ln x 2015 2015
ដូចរៃោះ lim 0
x x 2015
ln(1 x) 0
c). lim មាៃរាង
x
x 0 1 e 0
ln(1 x) 1 1
ln(1 x)
x ln(1 x) x
lim lim x lim
x 0 1 e x x 0 ex 1 x 0 e x 1
x x x
ln e 1
1
1 1
ln(1 x)
ដូចរៃោះ lim 1
x 0 1 e x
sin 3x sin x 0
d). lim មាៃរាង
x 0 ln( x 1) 0
sin 3x sin x sin 3 x sin x
3
lim x x lim 3x x 3 1 2 2
x 0 ln( x 1) x 0 1 ln e 1
x ln(1 x ) x
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 161
sin 3x sin x
ដូចរៃោះ lim 2
x 0 ln( x 1)
x 2 1 ln x 0
e). lim មាៃរាង
x
x1 e e 0
ត្តង u x 1 រ ោះ x 1 u
របើ x 1 រ ោះ u 0
x 2 1 ln x (1 u )2 1 ln(1 u )
រគបាៃ lim lim
x1 ex e u 0 e1u e
1 2u u 2 1 ln(1 u ) 1 2u u 2 ln(1 u )
lim lim
u 0 e(eu 1) e u 0 eu 1
2u u 2 ln(1 u ) 1
1 1 2 u ln(1 u ) u
lim u u u lim
u
e u 0 e 1 e u 0 eu 1
u u
1 2 0 ln e 1 2 1 3
e 1 e 1 e
x 2 1 ln x 3
ដូចរៃោះ lim
x
x1 e e e
ln( x 2) ln 2 0
f). lim មាៃរាង
x 0 x 0
x2 1
ln
lim 2 lim 1 ln(1 x ) lim ln(1 x ) x
x 0 x x 0 x 2 x 0 2
x1 1
22 x 22 1
x x x x 1
lim ln (1 ) lim ln (1 ) ln e 2
x 0 2 x 0 2 2
ln( x 2) ln 2 1
ដូចរៃោះ lim
x 0 x 2
g). lim [ x 3 3ln(e x 1)] មាៃរាង ( )
x
162 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
1 1
lim [ x 3 3ln e x (1 )] lim [ x 3 3ln e x 3ln(1 )]
x ex x ex
1 1
lim [ x 3 3x 3ln(1 )] lim [ 2 x 3 3ln(1 )]
x
x e x ex
[ 3 3ln(1 0)] 3 0
x ln(1 3x) 0
h). lim មាៃរាង
x 0 x sin 3x 0
x ln(1 3x) 1
1 ln(1 3x) x
lim x x lim
x 0 x sin 3x x 0 sin 3x
1 3
x x 3x
1
3 x 3
1 x 1
1 ln (1 3 x) x
3 1 ln (1 3 x) x
3
lim lim
x 0 sin 3 x x 0 sin 3 x
1 3 1 3
3x 3x
1 ln e3 1 3 2 1
1 3 4 4 2
x ln(1 3x) 1
ដូចរៃោះ lim
x 0 x sin 3x 2
ln(1 x) 0
i). lim មាៃរាង
x 0e2 x 1 0
ln(1 x) 1
x ln(1 x) x ln e 1
lim lim
2 x
x 0 e 1 2 x
x 0 e 1 1 2 2
2
x 2x
ln(1 x) 1
ដូចរៃោះ lim
x 0 e2 x 1 2
ln(1 2 x) 0
j). lim មាៃរាង
x 0 sin 2 x 0
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 163
ln(1 2 x) 1
2x ln(1 2 x) x ln e
2
lim lim 1
x 0 sin 2 x x 0 sin 2 x 1
2x 2x
ln(1 2 x)
ដូចរៃោះ lim 1
x 0 sin 2 x
ln x
k). lim x
x 2x 1
ln x 1
lim x 1 ( )(1 0 1)
x x 2x 1
ln x
ដូចរៃោះ lim x
x 2x 1
ln(3x 2)
l). lim មាៃរាង
x 3 x
2 2
ln x(3 ) ln x ln(3 )
lim x lim x
x 3 x 1/ 3
x x
2
ln x ln(3 x ) ln 3
lim 0 0
x x1/ 3
x1/ 3
ln(3x 2)
ដូចរៃោះ lim 0
x 3x
164 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
លំហាត់សារឡ ង
ើ វិញ
គណនាលីមត ី ខាងររោមៈ
2
x 4 x2 2 x 1
1). lim 2). lim
x 2 x 2 x1 x 1
x 1 x2 6 x 7
3). lim 4). lim
x1 x 2 2x 1 x1 x 2 5x 4
3 2
3x 3x 2 x 2 x x2 2 x 8
3
5). lim 6). lim
x1 ( x 1)3 x 2 x2
x3 5 x 12 x3 3 x 2 4
7). lim 8). lim
x3 x3 x1 x3 1
x4 2 x2 1 3 x 4 4 x3 1
9). lim 10). lim
x1 x2 8x 7 x1 ( x 1) 2
x 4 6 x 2 27 x9 3 x 2
11). lim 12). lim
x 3 x3 3x 2 x 3 x1 x 6 5x 6
2
x 2x 1 x 3x 2 2 x
3
13). lim 14). lim
x1 x2 x x 2 x2 x 6
( x 1) 2 x 8 x3 1
15). lim 16). lim
x1 x2 1 x1/ 2 6 x 2
5x 1
x3 x 2 1 3
17). lim 18). lim
x1 x3 x2 x 1 x1 1 x 1 x 2
1 x2 1 1 x 1
19). lim 20). lim
x0 x x0 x2
x2 1 1 x 1 2
21). lim 22). lim
x0 x 2 16 4 x5 x 5
x2 x xh x
23). lim 24). lim
x1 x 1 h 0 h
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 165
3
1 x2 1 3 1 x 3 1 x
25). lim 26). lim
x0 x2 x0 x
3
1 x2 4 1 2 x x b a b
27). lim 28). lim ,(a b)
x0 xx 2 xa x2 a2
3
7 x2 3 x2 n x 1
29). lim 30). lim ( n , m ជាចំៃួៃគត់វជ្ជ
ិ មាៃ)
x1 x 1 x1 m x 1
3 x 2
a ax
31). lim 32). lim
x0 x x8 3 x 19 3
3 3x 4
2 3 1 2x 4 1 3x
33). lim 34). lim
x 4 4 x 9 5 x0 x
1 1 1 x 3 1 x
35). lim 36). lim
x0 x( x 1) x x0 x
5 x 1 1
1 x 1
37). lim 38). lim
x0 3 x 1 1 x0 x x
x2 | x | x
40). lim ( x 1
2
39). lim x 2 1)
x0 x 2 | x | 3x x
44). lim ( x 2 2 x 1 x 2 7 x 3)
x
3x 2 x x
45). lim ( 3 ( x 1) 3 ( x 1) )
2 2
46). lim
x x 1
x7
5
2 x2 2 x2 2 x 2
47). lim 48). lim
x x 2 3x 1 x 3x 2 4
x100 x10 1 4 x2 x 3
49). lim 50). lim
x 100 x100 10 x10 1 x x
166 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
1 cos x 1 cos3 x
51). lim 52). lim
x0 1 x 1 x0 x sin 2 x
1 1
x 2 sin sin x
53). lim x 54). lim
6 2
x0 sin x x0 x
1 1 1 sin(1 x)
55). lim 56). lim
x0 x sin x tan x x1 x 1
x3 1 sin x cos x
57). lim 58). lim
x1 sin( x 1) x
tan x cot x
4
e x cos 4 x 1
2 2
cos 2 x e x
59). lim 60). lim
x0 x2 x0 x2
1 x 2 cos x x3 x 2 2
61). lim 62). lim
x0 x2 x1 sin( x 1)
1 x3 1 sin x
63). lim 64). lim
x0 sin x 2 x0 sin x
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 167
sin x
sin x x sin x 1
77). lim 78). lim (1 2 3 ... n)
x0 x n n 2
1 1 1
1 ... n
2 4 2
79). lim
n 1 1 1
1 ... n
3 9 3
1 2 3 ... n n
80). lim
n n2 2
1 2 3 4 ... 2n
81). lim
n n2 1
1 1 1
82). lim ...
n 1 2 2 3 (n 1)n
1 1 1
83). lim ...
n 1 3 3 5 (2n 1)(2n 1)
84). កំណត់អៃុគមៃ៍ដរឺ រកទព
ី ីរ f ( x) ដដលបំរពញលកខខណឌលីមត
ី ទំងពីរខាងររោមៈ
f ( x) f ( x)
ក). lim 1 ខ). lim 1
x x 2 1 x1 x 2 1
85). កំណត់តនមលនៃចំៃួៃរថរ a រដើមបឲ្
ី យលីមត
ី ខាងររោមជាលីមត
ី នៃចំៃួៃរថរ រ ើយ
កំណត់លីមត
ី រៃេះផងៈ
x3a 1 3x a
ក/. lim ខ/. lim
x1 x 1 x0 x
x a 1 x 2 ax 1
គ/. lim ឃ/. lim
x 2 x2 x1 x2 1
ដំឡ ោះស្រសាយ
x2 4 0
1). lim មាៃរាង
x 2 x 2 0
168 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
( x 2)( x 2)
lim lim ( x 2) 2 2 4
x 2 x2 x 2
x2 4
ដូចរៃេះ lim 4
x 2 x 2
x2 2 x 1 0
2). lim មាៃរាង
x1 x 1 0
( x 1)2
lim lim( x 1) 1 1 0
x1 x 1 x1
x2 2 x 1
ដូចរៃេះ lim 0
x1 x 1
x 1 0
3). lim មាៃរាង
x1 x 2 2 x 1 0
x 1 1 1 1
lim lim
x1 ( x 1) 2 x1 x 1 1 1 0
x 1
ដូចរៃេះ lim
x1 x 2 2x 1
x2 6 x 7 0
4). lim មាៃរាង
x1 x 2 5 x 4 0
( x 1)( x 7) x 7 1 7 8 8
lim lim
x1 ( x 1)( x 4) x1 x 4 1 4 3 3
x2 6 x 7 8
ដូចរៃេះ lim
x1 x 2 5x 4 3
3 x3 3 x 2 2 x 2 0
5). lim មាៃរាង
x1 ( x 1) 3 0
(3x3 3x 2 ) (2 x 2) 3x 2 ( x 1) 2( x 1)
lim lim
x1 ( x 1)3 x1 ( x 1)3
( x 1)(3x 2 2) (3x 2 2) 5
lim lim
x1 ( x 1)3 x1 ( x 1) 2
0
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 169
3 x3 3 x 2 2 x 2
ដូចរៃេះ lim
x1 ( x 1)3
x3 x 2 2 x 8 0
6). lim មាៃរាង
x 2 x2 0
( x3 8) ( x 2 2 x) ( x 2)( x 2 2 x 4) x( x 2)
lim lim
x2 x2 x2 x2
( x 2)( x 2 2 x 4 x)
lim lim ( x 2 x 4) 10
x2 x2 x2
x3 x 2 2 x 8
ដូចរៃេះ lim 10
x 2 x2
x3 5 x 12 0
7). lim មាៃរាង
x3 x3 0
x3 27 5 x 15 ( x 3)( x 2 3x 9) 5( x 3)
lim lim
x3 x 3 x3 x3
( x 3)( x 2 3x 9 5)
lim lim ( x 2 3x 4) 22
x3 x 3 x3
x3 5 x 12
ដូចរៃេះ lim 22
x3 x3
x3 3 x 2 4 0
8). lim មាៃរាង
3
x1 x 1 0
x 1 3x 2 3
3
( x 1)( x 2 x 1) 3( x 1)( x 1)
lim lim
x1 x3 1 x1 ( x 1)( x 2 x 1)
( x 1)[( x 2 x 1) 3( x 1)] ( x 2 x 1 3x 3)
lim lim
x1 ( x 1)( x 2 x 1) x1 ( x 2 x 1)
( x 2 4 x 4) 1 4 4 9
lim 3
x1 2
( x x 1) 111 3
x3 3 x 2 4
ដូចរៃេះ lim 3
x1 x3 1
170 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
x4 2 x2 1 0
9). lim មាៃរាង
2
x1 x 8x 7 0
x 1 2 x2 2
4
( x 1)( x3 x 2 x 1) 2( x 1)( x 1)
lim lim
x1 x2 8x 7 x1 ( x 1)( x 7)
( x 1)[( x3 x 2 x 1) 2( x 1)]
lim
x1 ( x 1)( x 7)
( x3 x 2 x 1 2 x 2) x3 x 2 x 1 0
lim lim 0
x1 ( x 7) x1 x7 7
x4 2 x2 1
ដូចរៃេះ lim 0
x1 x 2 8 x 7
3 x 4 4 x3 1 0
10). lim មាៃរាង
x1 ( x 1) 2 0
3 x 4 3 4 x3 4 3( x 4 1) 4( x3 1)
lim lim
x1 ( x 1)2 x1 ( x 1) 2
3( x 1)( x3 x 2 x 1) 4( x 1)( x 2 x 1)
lim
x1 ( x 1)2
3( x3 x 2 x 1) 4( x 2 x 1) 3 x3 x 2 x 1
lim lim
x1 ( x 1) x1 x 1
(3x3 3) ( x 2 x 2) 3( x 1)( x 2 x 1) ( x 1)( x 2)
lim lim
x1 x 1 x1 x 1
lim[3( x 2 x 1) ( x 2)] 3(3) (3) 9 3 6
x1
3 x 4 4 x3 1
ដូចរៃេះ lim 6
x1 ( x 1)2
x 4 6 x 2 27 0
11). lim មាៃរាង
3 2
x 3 x 3x x 3 0
( x 2 3)2 36 ( x 2 3 6)( x 2 3 6)
lim lim
x 3 x 2 ( x 3) ( x 3) x 3 ( x 3)( x 2 1)
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 171
( x 2 9)( x 2 3) ( x 3)( x 3)( x 2 3)
lim lim
x 3 ( x 3)( x 2 1) x 3 ( x 3)( x 2 1)
( x 3)( x 2 3) (3 3)(9 3) ( 6)(12) 36
lim
x 3 2
( x 1) 9 1 10 5
x 4 6 x 2 27 36
ដូចរៃេះ lim
x 3 x3 2
3x x 3 5
x9 3 x 2 0
12). lim មាៃរាង
x1 x 6 5x 6 0
9
x 1 3x 3 ( x 1)( x8 x7 x ... 1) 3( x 1)
lim lim
x1 x6 1 5x 5 x1 ( x 1)( x5 x 4 ... 1) 5( x 1)
( x8 x7 x ... 1) 3 93 6
lim
x1 5 4
( x x ... 1) 5 6 5 11
x9 3 x 2 6
ដូចរៃេះ lim
x1 x6 5x 6 11
2
x 2x 1 0
13). lim មាៃរាង
2
x1 x x 0
( x 1)2 x 1 11
lim lim 0
x1 x( x 1) x1 x 1
x2 2 x 1
ដូចរៃេះ lim 0
x1 x2 x
x3 3 x 2 2 x 0
14). lim មាៃរាង
2
x 2 x x6 0
x( x 2 3x 2)x( x 1)( x 2) x( x 1)
lim lim lim
x 2 x x 6 2 x 2 ( x 3)( x 2) x 2 ( x 3)
(2)(2 1) 2 2
(2 3) 5 5
x3 3 x 2 2 x 2
ដូចរៃេះ lim
2
x 2 x x6 5
172 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
( x 1) 2 x 0
15). lim មាៃរាង
x1 x 1 2 0
( x 1) 2 x 2 x 2 1 1
lim lim
x1 ( x 1)( x 1) x1 ( x 1) 11 2
( x 1) 2 x 1
ដូចរៃេះ lim
x1 x2 1 2
8 x3 1 0
16). lim មាៃរាង
2
5x 1
x1/ 2 6 x 0
3
(2 x) 1 (2 x 1)(4 x 2 2 x 1)
lim lim
x1/ 2 6 x 2 5 x 1 x1/ 2 (2 x 1)(3x 1)
1 1
2 4 2 1
(4 x 2 x 1) 111 3 2
2
4
lim 6
x1/ 2 (3x 1) 1 3
1 3 2
3 1
2 2
8 x3 1
ដូចរៃេះ lim 6
x1/ 2 6 x 2 5x 1
x3 x 2 0
17). lim មាៃរាង
x1 x3 x x 12 0
3
( x 1) ( x 1) ( x 1)( x 2 x 1) ( x 1)
lim lim
x1 ( x3 x 2 ) ( x 1) x1 x 2 ( x 1) ( x 1)
( x 2 x 1) 1 (1 1 1) 1 4
lim
x1 2
x 1 1 1 0
x3 x 2
ដូចរៃេះ lim
x1 x3 x2 x 1
1 3
18). lim មាៃរាង ( )
x1 1 x 1 x 2
1 x 3 1 x 3
lim lim
x1 (1 x)(1 x) 1 x 2 x1 1 x 2
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 173
1 1 3 1
1 1 0
1 3
ដូចរៃេះ lim
x1 1 x 1 x 2
1 x2 1 0
19). lim មាៃរាង
x0 x 0
( 1 x 2 1)( 1 x 2 1) (1 x 2 1)
lim lim
x0 x( 1 x 2 1) x0 x( 1 x 2 1)
x2 x
lim lim 0
x0 x( 1 x 2 1) x0 1 x2 1
1 x2 1
ដូចរៃេះ lim 0
x0 x
1 x 1 0
20). lim មាៃរាង
x0 2 0
x
( 1 x 1)( 1 x 1) 1 x 1
lim lim
2 x0 x 2 (
x0 x ( 1 x 1) 1 x 1)
x 1 1
lim lim
x0 x 2 ( 1 x 1) x0 x( 1 x 1) 0
1 x 1
ដូចរៃេះ lim
x0 x2
x2 1 1 0
21). lim មាៃរាង
x0 x 2 16 4 0
( x 2 1 1)( x 2 16 4) ( x 2 )( x 2 16 4)
lim lim
x0 ( x 2 16 16)( x 2 1 1) x0 ( x 2 )( x 2 1 1)
( x 2 16 4) 16 4 4 4 8
lim 4
x0 ( x 2 1 1) 1 1 11 2
174 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
x2 1 1
ដូចរៃេះ lim 4
x0 x 2 16 4
x 1 2 0
22). lim មាៃរាង
x5 x 5 0
x 1 4 x 5
lim lim
x5 ( x 5)( x 1 2) x5 ( x 5)( x 1 2)
1 1 1
lim
x5 ( x 1 2) 2 2 4
x 1 2 1
ដូចរៃេះ lim
x5 x5 4
x2 x 0
23). lim មាៃរាង
x1 x 1 0
( x 4 x)( x 1) x( x3 1)( x 1)
lim lim
x1 ( x 1)( x 2 x) x1 ( x 1)( x 2 x)
2
x( x 1)( x x 1)( x 1) x( x 2 x 1)( x 1)
lim lim
x1 ( x 1)( x 2 x ) x1 ( x2 x )
(1)(1 1 1)(1 1) 3 2
3
(1 1) 2
x2 x
ដូចរៃេះ lim 3
x1 x 1
xh x 0
24). lim មាៃរាង
h 0 h 0
( x h x) h
lim lim
h 0 h( x h x ) h 0 h( x h x )
1 1 1 x
lim
h 0 ( x h x) x x 2 x 2x
xh x x
ដូចរៃេះ lim
h 0 h 2x
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 175
3
1 x2 1 0
25). lim មាៃរាង
x0 2 0
x
(1 x 2 ) 1
lim
x0 x 2 ( 3 (1 x 2 )2 3
1 x 2 1)
x2
lim
x0 x 2 ( 3 (1 x 2 )2 3
1 x 2 1)
1 1 1
lim
x0 ( 3 (1 x 2 2 3
) 1 x 1) 2 111 3
3
1 x2 1 1
ដូចរៃេះ lim
x0 2 3
x
3 1 x 3 1 x 0
26). lim មាៃរាង
x0 x 0
(1 x) (1 x)
lim
x0 x( 3 (1 x) 2 3 1 x 3 1 x 3 (1 x) 2 )
2x
lim
x0 x( 3 (1 x) 2 3 1 x 3 1 x 3 (1 x) 2 )
2 2 2
lim
x0 3 (1 x) 2 3 1 x 3 1 x 3 (1 x)2 111 3
3 1 x 3 1 x 2
ដូចរៃេះ lim
x0 x 3
3
1 x2 4 1 2 x 0
27). lim មាៃរាង
2
x0 xx 0
3 2 3
1 x 1 4 1 2x 1 ( 1 x 2 1) ( 4 1 2 x 1)
lim lim
x0 x x2 x0 x x2
3 1 x2 1 4 1 2 x 1
lim
x0 x x 2 x x 2
176 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
1 x2 1
lim
x0 ( x x 2 )[ 3 (1 x 2 ) 2 3
1 x 2 1]
1 2x 1
lim
x0 ( x x 2 )[ 4 (1 2 x)3 4 (1 2 x)2 4 1 2 x 1]
x2
lim
x0 x(1 x)[ 3 (1 x 2 ) 2 3
1 x 2 1]
2 x
lim
x0 x(1 x)[ 4 (1 2 x) 3
4 (1 2 x)2 4 1 2 x 1]
x
lim
x0 (1 x)[ 3 (1 x 2 ) 2 3
1 x 2 1]
2
lim
x0 (1 x)[ 4 (1 2 x)3 4 (1 2 x)2 4 1 2 x 1]
0 2 2 1
0
(1)(1 1 1) (1)(1 1 1 1) 4 2
3
1 x2 4 1 2 x 1
ដូចរៃេះ lim
x0 x x2 2
x b a b 0
28). lim ,(a b) មាៃរាង
xa x2 a2 0
( x b) ( a b)
lim
xa ( x a)( x a)( x b a b )
xa
lim
xa ( x a)( x a)( x b a b )
1 1
lim
xa ( x a)( x b a b ) (2a)( a b a b )
1 1
2a(2 a b ) 4a a b
x b a b 1
ដូចរៃេះ lim
xa x2 a2 4a a b
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 177
3
7 x2 3 x2 0
29). lim មាៃរាង
x1 x 1 0
3 7 x2 2 3 x2 2
lim
x1 x 1
3 7 x2 2 3 x 2 2
lim
x1 x 1 x 1
(7 x 2 8) 3 x2 4
lim lim
x1 ( x 1)[ 3 (7 x 2 ) 2 3
2 7 x 2 4] x1 ( x 1)( 3 x 2 2)
x2 1 x2 1
lim lim
x1 ( x 1)[ 3 (7 x 2 ) 2 3
2 7 x 2 4] x1 ( x 1)( 3 x 2 2)
( x 1)( x 1) ( x 1)( x 1)
lim lim
x1 ( x 1)[ 3 (7 x 2 )2 3
2 7 x 2 4] x1 ( x 1)( 3 x 2 2)
( x 1) ( x 1)
lim lim
x1 3 (7 x 2 ) 2 3
2 7 x2 4 x1 ( 3 x 2 2)
2 2 2 2 1 1 1 3 2 1
4 4 4 2 2 12 4 6 2 6 6 3
3
7 x2 3 x2 1
ដូចរៃេះ lim
x1 x 1 3
n x 1 0
30). lim ( n , m ជាចំៃួៃគត់វជ្ជ
ិ មាៃ) មាៃរាង
x1 x 1
m 0
( x 1)( x m1
m m m2
x ... 1)
lim
x1( x 1)( x n1 x n2 ... 1)
n n
1
1 ...
1
m m1 m m2
( x x ... 1) mtY m
lim
x1 ( xn n 1 n
x n 2
... 1) 1 1
...
1 n
n tY
178 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
n
x 1 m
ដូចរៃេះ lim
x1 x 1 n
m
a ax 0
31). lim មាៃរាង
x0 x 0
a ( a x) x 1
lim lim lim
x0 x( a a x ) x0 x( a a x ) x0 ( a a x )
1 1 a
a a 2 a 2a
a ax a
ដូចរៃេះ lim
x0 x 2a
3 x 2 0
32). lim មាៃរាង
x8 3 x 19 3 0
( x 23 )[ 3 ( x 19)2 33 x 19 32 ]
lim
x8 3
( x 19 33 )( x 2 2 3 x 22 )
( x 8)[ 3 ( x 19)2 33 x 19 9]
lim
x8 3
( x 8)( x 2 2 3 x 4)
3 ( x 19) 2 33 x 19 9 9 9 9 3 9 9
lim
x8 3 2
x 23 x 4 4 4 4 3 4 4
3
x 2 9
ដូចរៃេះ lim
x8 x 19 3 4
3
3 3x 4
2 0
33). lim មាៃរាង
x 4 4 x 9 5 0
(3x 4 23 )( 4 x 9 5)
lim
x4 (4 x 9 52 )[ 3 (3 x 4) 2 2 3 3 x 4 22 ]
(3x 4 8)( 4 x 9 5)
lim
x4 (4 x 9 25)[ 3 (3 x 4) 2 2 3 3x 4 4]
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 179
(3x 12)( 4 x 9 5)
lim
x4 (4 x 16)[ 3 (3x 4) 2 2 3 3x 4 4]
3( x 4)( 4 x 9 5)
lim
x4 4( x 4)[ 3 (3x 4) 2 2 3 3x 4 4]
3( 4 x 9 5) 3(5 5) 30 5
lim
x4 4[ 3 (3x 4) 2 2 3 3x 4 4] 4(4 4 4) 48 8
3x 4 2 5
3
ដូចរៃេះ lim
x 4 4 x 9 5 8
3 1 2x 4 1 3x 0
34). lim មាៃរាង
x0 x 0
lim
3
1 2 x 1 4 1 3x 1
x0 x
3 1 2 x 1 4 1 3x 1 3
1 2x 1 4 1 3x 1
lim lim lim
x0 x x x0
x x0 x
1 2x 1
lim
x0 x[ 3 (1 2 x) 2 3 1 2 x 1]
1 3x 1
lim
x0 x[ 4 (1 3x) 3
4 (1 3x)2 4 1 3x 1]
2
lim
x0 3 (1 2 x) 2 3 1 2x 1
3
lim
x0 4 (1 3x)3 4 (1 3x) 2 4 1 3x 1
2 3 2 3 89 1
1 1 1 1 1 1 1 3 4 12 12
3 1 2x 4 1 3x 1
ដូចរៃេះ lim
x0 x 12
1 1
35). lim មាៃរាង ( )
x0 x( x 1) x
180 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
1 ( x 1) x 1 1
lim lim lim 1
x0 x( x 1) x0 x( x 1) x0 x 1 1
1 1
ដូចរៃេះ lim 1
x0 x( x 1) x
1 x 3 1 x 0
36). lim មាៃរាង
x0 x 0
( 1 x 1) ( 3 1 x 1) 1 x 1 3 1 x 1
lim lim lim
x0 x x0 x x0 x
1 x 1 1 x 1
lim lim
x0 x( 1 x 1) x0 x[ 3 (1 x) 2 3 1 x 1]
x x
lim lim
x0 x( 1 x 1) x0 x[ 3 (1 x) 2 3 1 x 1]
1 1
lim lim
x0 1 x 1) x0 3 (1 x) 3 1 x 1
2
1 1 1 1 32 1
11 111 2 3 6 6
1 x 3 1 x 1
ដូចរៃេះ lim
x0 x 6
5 x 1 1 0
37). lim មាៃរាង
x0 x 1 1
3 0
( x 1 1)[ 3 ( x 1) 2 3 x 1 1]
lim
x0 ( x 1 1)[ 5 ( x 1) 4 5 ( x 1)3 5 ( x 1) 2 5 x 1 1]
3 ( x 1)2 3 x 1 1
lim
x0 5 ( x 1) 4 5 ( x 1)3 5 ( x 1)2 5 x 1 1
111 3
11111 5
5
x 1 1 3
ដូចរៃេះ lim
x0 x 1 1 5
3
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 181
1 x 1
38). lim មាៃរាង ( )
x0 x x
1 ( x 1) x x x
lim lim lim lim ( x ) 0
x0 x x0 x x0 x x0
1 x 1
ដូចរៃេះ lim 0
x0 x x
x2 | x | x 0
39). lim មាៃរាង
x0 x 2 | x | 3x 0
ករណី x 0 រនាេះ | x | x រគបាៃ
x2 | x | x x2 x x x2 2 x
lim lim lim lim (1) 1
x0 x 2 | x | 3x x0 x 2 x 3x x0 x2 2 x x0
x2 | x | x
ដូចរៃេះ lim 1
x0 x 2 | x | 3x
ករណី x 0 រនាេះ | x | x
x2 | x | x x2 x x x2
រគបាៃ lim lim lim
x0
x 2 | x | 3x x0 x 2 x 3x x0 x2 4x
x 0
lim 0
x4 04
x0
x2 | x | x
ដូចរៃេះ lim 0
x0 x 2 | x | 3x
2
40). lim ( x 1 x 2 1) មាៃរាង ( )
x
( x 2 1) ( x 2 1) 2
lim lim
x x2 1 x2 1 x 1 1
| x | 1 2 | x | 1 2
x x
ករណី x រនាេះ | x | x
2
រគបាៃ lim ( x 2 1 x 2 1) lim
x x 1 1
x 1 2 x 1 2
x x
182 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
2 2 1
lim 0
x 1 1 ( )(1 1) ( )
x 1 2 1 2
x x
ករណី x រនាេះ | x | x
2
រគបាៃ lim ( x 2 1 x 2 1) lim
x 1 x
1
x 1 2 x 1 2
x x
2 2 1
lim 0
x 1 1 ( )(1 1) ( )
x 1 2 1 2
x x
ដូចរៃេះ lim ( x 2 1 x 2 1) 0
x
ដូចរៃេះ lim ( x 2 1 x)
x
ករណី x
x2 1 x2 1
lim ( x 2 1 x) lim lim 0
x x 2
x 1 x x 2
x 1 x
ដូចរៃេះ lim ( x 2 1 x) 0
x
ដូចរៃេះ lim x( x 2 1 x)
x
ករណី x
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 183
x( x 2 1 x 2 ) x
lim x( x 2 1 x) lim lim
x x x2 1 x x 1
x 1 2 x
x
x 1 1
lim lim
x 1 x 1 2
x 1 2 1 1 2 1
x x
1
ដូចរៃេះ lim x( x 2 1 x)
x 2
43). lim ( ( x a)( x b) x) មាៃរាង ( )
x
ករណី x រគបាៃ lim ( ( x a)( x b) x) ( )
x
ករណី x
( x a)( x b) x 2
រគបាៃ lim ( ( x a)( x b) x) lim
x x ( x a)( x b) x
x 2 (a b) x ab x 2 (a b) x ab
lim lim
x 2
x (a b) x ab x x a b ab
x 1 2 x
x x
ab ab
x a b ( a b)
lim x
lim x
x a b ab x a b ab
x 1 2 1 1 2 1
x x x x
ab0 ab
11 2
ab
ដូចរៃេះ lim ( ( x a)( x b) x)
x 2
184 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
( x 2 2 x 1) ( x 2 7 x 3)
lim
x x2 2 x 1 x2 7 x 3
5x 4
lim
x 2 1 7 3
| x | 1 2 | x | 1 2
x x x x
5x 4
lim
x 2 1 7 3
| x | 1 2 1 2
x x x x
ករណី x រនាេះ | x | x
5x 4
រគបាៃ lim
x 2 1 7 3
| x | 1 2 1 2
x x x x
4
x5
lim x
x 2 1 7 3
x 1 2 1 2
x x x x
4
5
lim x
5
5
x 2 1 7 3 11 2
1 2 1 2
x x x x
ករណី x រនាេះ | x | x
5x 4
រគបាៃ lim
x 2 1 7 3
| x | 1 2 1 2
x x x x
4
x5
lim x
x 2 1 7 3
x 1 2 1 2
x x x x
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 185
4
5
lim x
5
5
x 2 1 7 3 11 2
1 2 1 2
x x x x
5
ដូចរៃេះ lim ( x 2 2 x 1 x 2 7 x 3)
x 2
186 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
ដូចរៃេះ lim ( 3 ( x 1) 3 ( x 1) ) 0
2 2
x
3x 2 x x
46). lim មាៃរាង
x 1
x7
5
2x x 2 1
x 3 3 3
x x x
lim lim
x 1 7 x 1 7
x
5 x 5 x
3 3
3 5 15
1 1
5 5
3x 2 x x
ដូចរៃេះ lim 15
x 1
x7
5
2 x2 2
47). lim មាៃរាង
x x 2
3x 1
2 2
x2 2 2 2 2
lim x lim x 2 0 2
x 2 3 1 x 3 1 1 0 0
x 1 2 1 x 2
x x x
2 x2 2
ដូចរៃេះ lim 2
x x 2 3x 1
x2 2 x 2
48). lim មាៃរាង
x 2
3x 4
2 2 2 2
x 2 1 2 1 x 2 1 0 0
lim x x
lim x
1
x 2 4 x 4 3 0 3
x 3 2 3 2
x x
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 187
x2 2 x 2 1
ដូចរៃេះ lim
2
x 3x 4 3
x100 x10 1
49). lim មាៃរាង
100
10 x 1
x 100 x 10
1 1 1 1
x100 1 90 100 1 90 100
lim x x lim x x 1
x 100 10 1 x 10 1 100
x 100 90 100 100 90 100
x x x x
x100 x10 11
ដូចរៃេះ lim
x 100 x100 10 x10 1 100
4 x2 x 3
50). lim មាៃរាង
x x
1 3 1 3
x2 4 2 | x| 4 2
x x x x
lim lim
x x x x
ករណី x រនាេះ | x | x
1 3 1 3
| x| 4 2 x 4 2
x x x x
រគបាៃ lim lim
x x x x
1 3
4 2
x x
lim 4 0 0 2
x 1
ករណី x រនាេះ | x | x
1 3 1 3
| x| 4 2 x 4 2
x x x x
រគបាៃ lim lim
x x x x
1 3
4 x 2
x
lim 400 2
x 1
188 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
4 x2 x 3
ដូចរៃេះ lim 2
x x
1 cos x 0
51). lim មាៃរាង
x0 1 x 1 0
x x
(2sin 2 )( 1 x 1) (2sin 2 )( 1 x 1)
lim 2 lim 2
x0 (1 x) 1 x0 x
x
sin 2
lim 2 2( 1 x 1) 1 2(1 1) 4 1
x0 x 2 4 2 4
2
1 cos x
ដូចរៃេះ lim 1
x0 1 x 1
1 cos3 x 0
52). lim មាៃរាង
x0 x sin 2 x 0
x
(2sin 2 )(1 cos x cos 2 x)
(1 cos x)(1 cos x cos 2 x) 2
lim lim
x0 x(2sin x cos x) x0 x x
2 x(2sin cos )cos x
2 2
x x
(sin )(1 cos x cos 2 x) sin 2
lim 2 lim 2 (1 cos x cos x)
x0 x x0 x x
x(2cos )cos x 2(2cos )cos x
2 2 2
111 3
1
2(2) 4
1 cos3 x 3
ដូចរៃេះ lim
x0 x sin 2 x 4
1
x 2 sin
53). lim x lim ( x ) ( x sin 1 )
x0 sin x x0 sin x x
1 1
រោយ 1 sin 1 នាំឲ្យ x x sin x
x x
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 189
1
រគបាៃ lim ( x) lim x sin lim ( x)
x0 x0 x x0
1 1
ឬ 0 lim x sin 0 នាំឲ្យ lim x sin 0
x0 x x0 x
1
x 2 sin
រគបាៃ lim x lim ( x ) ( x sin 1 ) 1 0 0
x0 sin x x0 sin x x
1
x 2 sin
ដូចរៃេះ lim x 0
x0 sin x
1
sin x
54). lim
6 2 មាៃរាង 0
x0 x 0
1 1 3 1
sincos x cos sin x cos x sin x
lim 6 6 2 lim 2 2 2
x0 x x0 x
1 3
(1 cos x) sin x
1 1 cos x 3 sin x
lim 2 2 lim lim
x0 x 2 x0 x 2 x0 x
1 3 3
(0) (1)
2 2 2
1
sin x
ដូចរៃេះ lim
6 2 3
x0 x 2
1 1 1 1 1
55). lim lim cot x
x0 x sin x tan x x0 x sin x
1 1 cos x 1 1 cos x
lim lim
x0 x sin x sin x x0 x sin x
x x x
2sin 2 sin sin
1 2 2 2 1 1 1
lim lim lim 1
x0 x x x x0 x x0 x x 2 2
2sin cos x cos 2cos
2 2 2 2 2
190 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
1 1 1 1
ដូចរៃេះ lim
x0 x sin x tan x 2
sin(1 x) 0
56). lim មាៃរាង
x1 x 1 0
តាង u 1 x រនាេះ x 1 u
រពល x 1 រនាេះ u 0
sin(1 x) sin u (sin u)( 1 u 1)
រគបាៃ lim lim lim
x1 x 1 u 0 1 u 1 u 0 (1 u ) 1
(sin u )( 1 u 1) sin u
lim lim ( 1 u 1) 1(1 1) 2
u 0 u u 0 u
sin(1 x)
ដូចរៃេះ lim 2
x1 x 1
x3 1 0
57). lim មាៃរាង
x1 sin( x 1) 0
តាង u 1 x រនាេះ x u 1
រពល x 1 រនាេះ u 0
x3 1 (u 1)3 1
រគបាៃ lim lim
x1 sin( x 1) u 0 sin u
(u 3 3u 2 3u 1) 1 u 3 3u 2 3u
lim lim
u 0 sin u u 0 sin u
u
lim (u 2 3u 3) 1(0 0 3) 3
u 0 sin u
x3 1
ដូចរៃេះ lim 3
x1 sin( x 1)
sin x cos x 0
58). lim មាៃរាង
tan x cot x 0
x
4
sin x cos x sin x cos x(sin x cos x)
lim lim
sin x cos x sin 2 x cos 2 x
x x
4 cos x sin x 4
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 191
sin x cos x(sin x cos x) sin x cos x
lim lim
(sin x cos x)(sin x cos x) (sin x cos x)
x x
4 4
2 2 2 1
2 2 4 2 1 2 2
2 2 2 2 2 2 2 2 4
2
2 2 2
sin x cos x 2
ដូចរៃេះ lim
tan x cot x 4
x
4
2
cos 2 x e x 0
59). lim មាៃរាង
x0 2 0
x
2 2
cos 2 x 1 e x 1 (1 cos 2 x) (e x 1)
lim lim
x0 x2 x0 x2
2sin 2 x e x 1)
2
2sin 2 x e x2 1
lim lim
x0 x2 x0 x 2 x 2
(2 1) 3
2
cos 2 x e x
ដូចរៃេះ lim 3
x0 x2
e x cos 4 x 1
2
0
60). lim មាៃរាង
x0 2 0
x
e x (cos 4 x 1) e x 1 e x ( 2sin 2 2 x) e x 1
2 2 2 2
lim lim
x0 x2 x0 x2
e x (2sin 2 2 x) (e x 1)
2 2
lim
x0 x2
sin 2 2 x x2
1
x2 e
lim 4 2e (1 4 2 1) 9
x0 (2 x) 2 x 2
192 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
e x cos 4 x 1
2
ដូចរៃេះ lim 9
x0 x2
1 x 2 cos x 0
61). lim មាៃរាង
x0 x2 0
1 x 2 cos2 x (1 cos2 x) x 2
lim lim
x0 x 2 ( 1 x 2 cos x) x0 x 2 ( 1 x 2 cos x)
1 x 2 cos2 x sin 2 x x 2
lim lim
x0 x 2 ( 1 x 2 cos x) x0 x 2 ( 1 x 2 cos x)
sin 2 x 1 1 1
lim 1 (1 1) 2 1
x0 x 2 2 11 2
( 1 x cos x)
1 x 2 cos x
ដូចរៃេះ lim 1
x0 x2
x3 x 2 2 0
62). lim មាៃរាង
x1 sin( x 1) 0
តាង u x 1 រនាេះ x u 1
រពល x 1 រនាេះ u 0
x3 x 2 2 (u 1)3 (u 1)2 2
រគបាៃ lim lim
x1 sin( x 1) u 0 sin u
3 2 2
(u 3u 3u 1) (u 2u 1) 2
lim
u 0 sin u
u 3 4u 2 5u u
lim lim (u 2 4u 5) 1 (0 0 5) 5
u 0 sin u u 0 sin u
x3 x 2 2
ដូចរៃេះ lim 5
x1 sin( x 1)
1 x3 1 0
63). lim មាៃរាង
x0 2 0
sin x
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 193
(1 x3 ) 1 x3
lim lim
x0 ( 1 x3 1)sin x 2 x0 ( 1 x3 1)sin x 2
x2 x 0
lim 1 1 0 0
x0 sin x 2
( 1 x3 1) 11
1 x3 1
ដូចរៃេះ lim 0
x0 sin x 2
sin x 0
64). lim មាៃរាង
x0 sin x 0
sin x x
lim 1 1
x0 x sin x
sin x
ដូចរៃេះ lim
x0 sin x
sin 2 x 1 0
65). lim មាៃរាង
1 sin x 0
x
2
(sin x 1)(sin x 1)
lim lim (sin x 1) 1 1 2
x
(1 sin x) x
2 2
2
sin x 1
ដូចរៃេះ lim 2
1 sin x
x
2
2 tan x sin x 0
66). lim មាៃរាង
x0 x 0
2 tan x sin x
lim 2 1 3
x0 x x
2 tan x sin x
ដូចរៃេះ lim 3
x0 x
1 cos 2 x 0
67). lim មាៃរាង
x0 2 0
x
194 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
1 cos 2 x 2sin 2 x 1
lim lim
x0 x 2 (1
cos 2 x ) x0 x 2 (1 cos 2 x )
1 1
2 2 1
11 2
1 cos 2 x
ដូចរៃេះ lim 1
x0 x2
( x 1)sin x
68). lim
x2 3
x
រោយ sin x 1 ( x 1) ( x 1)sin x ( x 1)
( x 1) ( x 1)sin x ( x 1)
នាំឲ្យ
2 2
x 3 x 3 x2 3
1 1
x 1 x 1
x
( x 1)sin x x
នាំឲ្យ
3 2
x 3 3
x 2 1 2 x 2 1 2
x x
1 1
1 1
x ( x 1)sin x x
នាំឲ្យ
3 2
x 3 3
x 1 2 x 2 1 2
x x
1 1
1 1
x ( x 1)sin x x
រគបាៃ lim lim lim
x 3 x x 3 2 x 2 3
x 1 2 x 1 2
x x
( x 1)sin x ( x 1)sin x
នាំឲ្យ 0 lim 0 នាំឲ្យ lim 0
x x 3 2 x x 2 3
( x 1)sin x
ដូចរៃេះ lim 0
x x 2 3
tan kx 0
69). lim មាៃរាង
x0 x 0
tan kx
lim k 1 k k
x0 kx
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 195
tan kx
ដូចរៃេះ lim k
x0 x
ln(sin x) 0
70). lim មាៃរាង
x ( 2 x)
2 0
2
តាង u x រនាេះ x u
2 2
រពល x រនាេះ u 0
2
ln[sin( u )]
ln(sin x) 2
រគបាៃ lim lim
( 2 x) 2 u 0
x [ 2( u )]2
2 2
ln(cos u ) ln(1 cos u 1) 1 1 x
lim lim lim ln(1 2sin 2 )
u 0 (2u )2 u 0 4u 2 4 u 0 u 2 2
1
1 u 2
lim ln(1 2sin 2 ) u
4 u 0 2
u
( 2sin 2 )
2
1 u2
( 2sin 2 )
u
1 2u
lim ln [1 (2sin )] 2
4 u 0 2
u
(sin 2 )
2 2
1 u 2 4
( 2sin 2 ) 2
u
1
lim 2u
ln [1 (2sin )] 2
4 u 0 2
2
1 1 2 1 1 1
ln e 4 ln e
4 4 4 4 2 8
196 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
ln(sin x) 1
ដូចរៃេះ lim
( 2 x) 2 8
x
2
sin( x n )
71). lim ( n , m ជាចំៃួៃគត់វជ្ជ
ិ មាៃ)
x0 (sin x) m
ករណី m n
ករណី n m រនាេះ n m 0
sin( x n ) sin( x n ) xm xn
រគបាៃ lim lim
x0 (sin x) m x0 xn (sin x)m xm
sin( x n ) xm
lim x nm 1 1 0 0
x0 n m
x (sin x)
sin( x n )
ដូចរៃេះ lim 0
x0 (sin x) m
ករណី n m រនាេះ m n 0
sin( x n ) sin( x n ) xm xn
រគបាៃ lim lim
x0 (sin x) m x0 xn (sin x)m xm
sin( x n ) xm 1 1
lim 1 1
x0 n m m n 0
x (sin x) x
sin( x n )
ដូចរៃេះ lim
x0 (sin x) m
1 1
72). lim មាៃរាង ( )
x0 sin x tan x
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 197
x
2sin 2
1 cos x 1 cos x 2
lim lim lim
x0 sin x sin x x0 sin x x0 x x
2sin cos
2 2
x
sin
lim 2 0 0
x0 x 1
cos
2
1 1
ដូចរៃេះ lim 0
x0 sin x tan x
1
73). lim x (e x 1) មាៃរាង ( 0)
x
1 1
តាង u រនាេះ x
x u
រពល x រនាេះ u 0
1
1 u eu 1
រគបាៃ lim x (e x 1) lim (e 1) lim 1
x u 0 u u 0 u
1
ដូចរៃេះ lim x (e x 1) 1
x
x
1
74). lim 1 មាៃរាង (1 )
x x
( 1)
1 ( x ) 1
lim 1 e1
x x e
x
1 1
ដូចរៃេះ lim 1
x x e
x2
1
75). lim 1 មាៃរាង (1 )
x x
ករណី x
198 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
x2 x
1 1 x
lim 1 lim 1 e
x x x x
x2
1
ដូចរៃេះ lim 1
x x
ករណី x
x2 x
1 1 x
lim 1 lim 1 e 0
x x x x
x2
1
ដូចរៃេះ lim 1 0
x x
ln(1 kx) 0
76). lim មាៃរាង
x0 x 0
k
1 1
1
lim ln(1 kx) lim ln(1 kx) lim ln (1 kx)
x kx
x0 x x0 x0
ln ek k ln e k
ln(1 kx)
ដូចរៃេះ lim k
x0 x
sin x
sin x x sin x
77). lim មាៃរាង (1 )
x0 x
sin x sin x
sin x x sin x sin x x sin x
lim 1 1 lim 1 1
x0 x x0 x
sin x sin x
1
1 x
x sin x
sin x
sin x x 1
lim 1 1
x0 x
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 199
sin x x sin x
1
x x sin x
sin x
sin x x 1
lim 1 1
x0 x
x sin x sin x
1
x x sin x
sin x
sin x x 1
lim 1 1
x0 x
sin x
1 x
sin x
sin x x 1 1
lim 1 1 e1
x0 x e
sin x
sin x x sin x 1
ដូចរៃេះ lim
x0 x e
1
78). lim (1 2 3 ... n)
n n 2
1
n 2 1
1 n(n 1) 1 n
lim lim
n n 2 2 n n 2 2
1
1 1 0 1
lim
n
n 2 2 2
1 1
ដូចរៃេះ lim (1 2 3 ... n)
n n 2 2
1 1 1
1 ... n
2 4 2
79). lim
n 1 1 1
1 ... n
3 9 3
200 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
n 1 n 1
1 1
1 1
1 1 1 2 2
រគមាៃ 1 ...
2 4 2 n 1 1
1
2 2
n 1 n 1
1 1
1 1
1 1 1 3 3
1 ...
3 9 3n 1 2
1
3 3
n 1
1
1
2 (1 0)
1 1 1
1 1
1
... n
រគបាៃ lim
2 4 2 lim 2
2 2 4
n 1 1 1 n 1
n 1 (1 0) 3 3
1 ... n 1
3 9 3 3 2 2
2 3
3
1 1 1
1 ... n
ដូចរៃេះ lim
2 4 2 4
n 1 1 1
1 ... n 3
3 9 3
1 2 3 ... n n
80). lim
n n2 2
n(1 n)
2 n n(1 n) n
lim lim
n n 2 2 n 2(n 2) 2
n(1 n) n(n 2) n n 2 n 2 2n
lim lim
n 2(n 2) n 2(n 2)
n n 1 1
lim lim lim
n 2(n 2) n 2 n 2 2
2n 1 2 1
n n
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 201
1 2 3 ... n n 1
ដូចរៃេះ lim
n n2 2 2
1 2 3 4 ... 2n
81). lim
n n2 1
1 3 ... (2n 1) (2 4 ... 2n)
lim
n n2 1
n(1 2n 1) n(2 2n) n(2n) n(2 2n)
2
lim 2 2 2
lim
n n2 1 n n2 1
n2 n(1 n) n2 n n2 n
lim lim lim
n 2
n 1 n 2
n 1 n n2 1
n 1
lim lim 1
n 1 n 1
n 1 2 1 2
n n
1 2 3 4 ... 2n
ដូចរៃេះ lim 1
n n2 1
1 1 1
82). lim ...
n 1 2 2 3 (n 1)n
1 1 1
រគមាៃ
(k 1)k k 1 k
1 1 1
របើ k 2 រនាេះ
1 2 1 2
1 1 1
របើ k 3 រនាេះ
23 2 3
1 1 1
របើ k 4 រនាេះ
3 4 3 4
.............................................................
1 1 1
របើ k n រនាេះ
(n 1)n n 1 n
202 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
បូកអងគៃិងអងគរគបាៃៈ
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
... ...
1 2 2 3 (n 1)n 1 2 2 3 3 4 n 1 n
1 1 1 1 1 1
... 1
1 2 2 3 (n 1)n 1 n n
1 1 1 1
រគបាៃ lim ... lim 1 1 0 1
n 1 2 2 3 (n 1)n n n
1 1 1
ដូចរៃេះ lim ... 1
n 1 2 2 3 (n 1)n
1 1 1
83). lim ...
n 1 3 3 5 (2n 1)(2n 1)
1 1 1 1
រគមាៃ
(2k 1)(2k 1) 2 2k 1 2k 1
1 1 1 1
របើ k 1 រនាេះ
1 3 2 1 3
1 11 1
របើ k 2 រនាេះ
35 2 3 5
1 11 1
របើ k 3 រនាេះ
57 2 5 7
.............................................................
1 1 1 1
របើ k n រនាេះ
(2n 1)(2n 1) 2 2n 1 2n 1
បូកអងគៃិងអងគរគបាៃៈ
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
... ...
1 3 3 5 (2n 1)(2n 1) 2 1 3 3 5 2n 1 2n 1
1 1 1 1 1 1
...
1 3 3 5 (2n 1)(2n 1) 2 1 2n 1
1 1 1 1 1 1 1
lim ... lim
n 1 3 3 5 (2 n 1)(2 n 1) n
2 1 2 n 1 2
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 203
1 1 1 1
ដូចរៃេះ lim ...
n 1 3 3 5 (2n 1)(2n 1) 2
84). កំណត់អៃុគមៃ៍ដឺររកទីពីរ f ( x)
តាង f ( x) ax bx c ដដល a 0
2
f ( x)
ក). lim 1 រគបាៃៈ
x x 2 1
b c
2 x2 a 2
ax bx c x x
lim lim
x 2
x 1 x 1
x 2 1 2
x
b c
a x 2 a 0 0
lim x a នាំឲ្យ a 1
x 1 1 0
1 2
x
f ( x) x 2 bx c
ខ/. lim 1 រគបាៃ lim 1
x1 x 2 1 x2 1
x1
x 2 bx c
រោយ lim( x 1) 0 ដូរចនេះរដើមបឲ្
ី យ lim ជាលីមតី នៃចំៃួៃរថរ
2
x1 x1 x 2 1
លុ េះរតាដត lim( x bx c) 0 ឬ (1 b c) 0 នាំឲ្យ c b 1
2
x1
2
x bx c x 2 bx b 1
រគបាៃ lim 1 lim 1
x1 x2 1 x1 x2 1
( x 1)( x 1) b( x 1) ( x 1) b
lim 1 lim 1
x1 ( x 1)( x 1) x1 x 1
11 b b2
1 1 b 2 2 b 4
11 2
នាំឲ្យ c b 1 4 1 3
ដូចរៃេះ f ( x) x 4 x 3 ។
2
204 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ
x3a
ក/. lim
x1 x 1
រោយ lim( x 1) 1 1 0 នាំឲ្យ lim( x 3 a) 0
x1 x1
រគបាៃ 1 3 a 0 2 a 0 a 2
ចំរ េះ a 2
x32 x 3 4
រគបាៃ lim lim
x1 x 1 x1 ( x 1)( x 3 2)
x 1 1 1 1
lim lim
x1 ( x 1)( x 3 2) x1 ( x 3 2) 2 2 4
x3 2 1
ដូចរៃេះ a 2 , lim
x1 x 1 2
1 3x a
ខ/. lim
x0 x
រោយ lim ( x) 0 នាំឲ្យ lim ( 1 3x a) 0
x0 x0
នាំឲ្យ 1 0 a 0 1 a 0 a 1
ចំរ េះ a 1
1 3x 1 1 3x 1
រគបាៃ lim lim
x0 x x0 x( 1 3x 1)
3x 3 3 3
lim lim
x0 x( 1 3x 1) x0 ( 1 3 x 1) 1 1 2
1 3x 1 3
ដូចរៃេះ a 1 , lim
x0 x 2
x a 1
គ/. lim
x 2 x2
រោយ lim ( x 2) 0 នាំឲ្យ lim ( x a 1) 0
x2 x2
រគបាៃ 2 a 1 0 2 a 1 2 a 1 a 1
ចំរ េះ a 1
លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ 205
x 1 1 x 11
រគបាៃ lim lim
x2 x 2 x2 ( x 2)( x 1 1)
x2 1 1 1
lim lim
x2 ( x 2)( x 1 1) x2 ( x 1 1) 1 1 2
x 1 1 1
ដូចរៃេះ a 1 , lim
x 2 x 2 2
x 2 ax 1
ឃ/. lim
x1 x2 1
រោយ lim ( x 1) 1 1 0 នាំឲ្យ lim ( x ax 1) 0
2 2
x1 x1
1 a 1 0 1 a 1 1 a 1 a 0
ចំរ េះ a 0
x2 1 ( x 2 1) 1 1
រគបាៃ lim lim lim
2
x1 x 1 x1 ( x 2 1)( x 2 1) x1 x 2 1 2
x2 1 1
ដូចរៃេះ a 0 , lim
x1 x 2 1 2
ចប់
206 លីមត
ី នៃអៃុ គមៃ៍ | អនកររៀបររៀងៈ អូច បុៃថៃ