You are on page 1of 4

Umah (IDK Raka Kusuma)

Dalam Cerpen Bahasa Bali di 5 Oktober, 2008 pada 1:54 pm

Pak Guru Gusti Sukadana ngranjing ka tengah kelasé. Murid-muridé


ngaturang panganjali.
“Alit-alité sareng sami,” Pak Guru Gusti Sukadana mabaos, di subané
ngenahang tas duur méjané, ”medalang buku gambaré. Gambar umah,
jero, puri, utawi grian duéné suang-suang. Sampunang uyut. Bapak ten
nongosin alit-alité.”
“Jagi kija, Pak?” Nyoman Antara nyelag aji patakon.
“Bapak ten kija-kija. Dinané mangkin guru-guruné jagi rapat. Ngrapatang
indik ujian sané jagi rauh.”
Sapatilar Pak Guru Gusti Sukadana, sajaba Gedé Wiradana, murid-murid
kelas limané garjita gati ngambar. Ada masambilan suar-suir. Ada
masambilan gendang-gending.
Limolas menit suba liwat. Gedé Wiradana nu natakin jagut nlektekang
buku gambar ané makebat duur mejanné. Limanné ngamel potlot. Tekek.
Nanging sing sida ngorékang.
“Wiréh i déwék sing ngelah umah, kénkénang abeté ngambar?” Uli mara
lakar ngawitin ngambar ada pang duang dasa ia ngraos di keneh buka
kéto. Sing aséna paliatné nrawang sawang. Sing aséna masi marawat di
kenehné unduk ané ngranaang ia kanti sing ngelah umah.
Pecakné ia sugih. Umahné linggah tur melah gati. Mobil ané celap-celep
sig umahné, tur ané tumpangina nyabran masekolah liunné tetelu. Mobilé
ento makejang gelah bapanné. Sakéwala lacur. Uli sekat ia ngenjek kelas
dua SD bapanné mamotoh. Sakancan plalian, sakancan togél ubera. Ané
pinih nyakitin kenehné, bapanné bebotoh luh. Yén pang kuda kadén suba
bapanné ngantén-palas. Sagét ajak anak uli Badung. Sagét ajak anak uli
Tabanan. Sagét ajak anak uli Jember. Sagét ajak anak uli Sasak. Cutet,
ajak anak uli ideh-ideh. Kondén buin ngelah mitra dini-ditu.
Mirib sing sida naanang sakit ati, atiban ané liwat, méménné nuturin
bapanné apang suud ja ngantén-palas, mamitra miwah mamotoh. Dugasé
ento Gedé Wiradana sedek di pasaréanné. Gelem. Bapanné brangti
tuturina baan méménné. Mabukti, dingeha bapanné matbat méménné aji
munyi sing dadi dingehang baan koping. Suud matbat, memenné
tundunga apang magedi jani ja. Méménné macelep ka kamar tongosné
Gedé Wiradana masar matamped-tamped.
“Mémé lakar kija?” Gedé Wiradana matakon.
“Mémé lakar magedi,” méménné masaut sambilanga ngeling.
“Tiang milu Mé.”
Méménné sing masaut.
Naanang gelem Gedé Wiradana majalan nututin méménné. Naanang
gelem ia negak di samping méménné di tengah bisé ané lakar luas ka
Batubulan. Gedé Wiradana sing bani matakon, ngudiang sing menék sig
bisé ané luas ka Buléléng. Tongos palekadan méménné.
Teked di Batubulan, tuun uli bisé, ia nututin méménné majalan ngojog
mobil angkot ané luas ka Kreneng.
Dugas mobil angkoté teked di Kesiman, méménné ngorahin supiré
marérén. Sambil nandan limané, méménné ngajakin Gedé Wiradana tuun.
Nututin méménné majalan ngajanang, Gedé Wiradana maniang déwék
matakon.
“Lakar kija, Mé?”
“Ka Puri Kesiman dajané,” adeng méménné masaut.
“Sig nyéné?”
“Sig Sagung Dwipayaniné.”
Gedé Wiradana sing matakon buin. Parab ané orahanga tekén
méménné ento tawanga. Uli kelas telu SD, nyabran satondén masaré,
méménné nuturang Sagung Dwipayani. Timpal méménné uli SD kanti
SMA. Sakéwala disubanné tamat SMA Sagung Dwipayani mawali ka Puri
Kesiman. Déning ajin idané ané dadi polisi suba pénsiun. Sagung
Dwipayani kuliah ring Universitas Udayana. Memenné kuliah di IKIP
Singaraja, nanging sing lantur. Ané ngranaang, ngantén dugasé mara
ngenjek seméster telu.
Kapin makelo sing kacunduk, Sagung Dwipayani tetep ngirim séwala
patra tekén méménné. Méménné masi tetep ngirim surat. Di kapah-
kapahé, Gedé Wiradana orahina maca séwala patrané Sagung Dwipayani.
Biangné Sagung Dwipayani tengkejut nyingakin sapatekan
méménné. Ida raris nandan méménné tur ngaukin déwékné ka purian.
Sayan tengkejut biangné Sagung Dwipayani mirengang unduk ané nepén
méménné.
Gerungan mobil di garasané megat atur méménné.
“To Sagung Dwipa rauh,” biangné Sagung Dwipayani ngandika.
Kangén kenehné Gedé Wiradana nepukin méménné magelut ajak
Sagung Dwipayani. Sayan kangén kenehné nepukin Sagung Dwipayani
nangis dugas méménné ngaturang unduké ané nepén tur ngaturang sing
lakar mabalik buin ka Klungkung.
“Men, kénkén putusan Astutiné, jani?” Sagung Dwipayani matakén
sambil ngusap toya panon.
“Wantah dados tunas, icénin titiang ngayah driki sareng pianak
titiangé.”
“Kanggo biang tiangé,” Sagung Dwipayani masaur, “sapunapi biang,
icén ipun ngayah driki?”
“Antiang malu i aji,” alon masaur biangné Sagung Dwipayani.
Sanjané, kaputusang, kicén ngayah. Sakéwala, Gedé Wiradana
kandikain nutugang sekolahan di SD ané nampek tekén Puri Kesimané.
Munyi tegakan ulung uli duri, ngranaang Gedé Wiradana inget tekén
déwék. Ngranaang ia inget masi: déwékné akorékan tondén ngambar.
Gedé Wiradana ngunjal angkihan. Sing aséna, munyi maclepeh uli
kenehné. Kénkénang abeté ngambar. Yén gambar cara umahé di
Klungkung suba sing gelah. Yén gambar cara puri tongosé ngayah, masi
tusing gelah. Laut ia nyledétin Wayan Darmawan ané negak di
sampingné. Tingalina suba suud ngambar. Ditu ia mutusang ulah
ngambar.
Mara limané lakar ngorékang potlot sig buku gambaré, sagét Pak
Guru Gusti Sukadana ngranjing ka kelasé.
“Alit-alité, sampun usan ngambar?” Pak Guru Gusti Sukadana
matakén di subané malinggih.
“Ampun!” murid-muridé, sajaba Gedé Wiradana, sibarengan masaut.
“Yén sampun bakta mriki!”
Pagrudug murid-muridé ané suba suud ngambar ngojog genahné Pak
Guru Gusti Sukadana malinggih. Gedé Wiradana nu negak di tongosné.
Bengong. Sing aséna, potlot ané gisina uli tuni, ulung ka bataran kelasé.

Sinopsis:
Wenten pianak kari SD madan Gede Wiradana. Sedek dina anu, ia
tundene ngae gambah umah teken gurune ane madan Pak Gusti
Suradana. Nanging ia bingung nagih ngambar umah care kengken.
Ngisang potlot tekek, nanging makelo sing ngorekang ape. Ia inguh sing
bisa ngambar ulian ngrasa sing ngelah umah. Makelo ia bengong
ngranayang ia inget teken nasibnyane sane sebet. Pidan ia ngelah umah
linggah, mobil liu. Nanging lacur nasibnyane. Makejang mamula uli
bapannyane sane demen mabotoh Sakancan plalian, sakancan togél
ubera. Ané pinih nyakitin kenehné, bapanné bebotoh luh. Pas memene
nagih ngorain bapane, bapane galak gati lantas ngusir memene. Ia sane
sedek gelem nagih nututin memene. Nglanturang ia ajake teken memene
ke Puri Kesiman tongos timpal memene ngoyong, ditu memene ngidih
antuk ngayah. Nah, nika mawinan ia inguh nagih ngambar umah . Yén
gambar cara umahé di Klungkung suba sing gelah. Yén gambar cara puri
tongosé ngayah, masi tusing gelah.

You might also like